\id 1TI - East Kewa NT [kjs] -Papua New Guinea 2004 (web version -2013 bd) \h 1 Timoti \toc1 Timoti Egali \toc2 1 Timoti \toc3 1Tim \mt1 Timoti Egali \imt1 Ripili Agale \ip Timoti-ri nipu Kristen penaali meda piruma nipuna adare Listra-na su Galesia robo-para pirisa. Nipuna agiri Juda ena pare nipuna aaraare Grik ali pirisa. Pol-me Timoti kogono pamu polalo maa pamisa (Aposel 16:1-3). \ip Timoti-ri werepe mo Epesas su-para wi lotu ada ali mudu pirisa rabu Pol-me go pepa nipu piri-para lu rapasa. \ip Riri-nane go pepa-mere go-rupa lea: Enaalina kone rulaere ali medalomame mabebolaalimi-le Timoti ne waru adobape lisa. Go alinuna kone rado pi-airi go-rupa wimi: Go su kamaa elenuri epe elenu-daa dia. Go-ai ali medame ora epe pirape ele mulalore nipumi eda medaloma niti puma ena namealia. \ip Laapopa agale adaa re go-rupa wia: Epe lotu-para kogono surubape nalisa. Go-rupa puma lotu adana kogono ali-para surube ali ele pi-ai ali piralia pae madaa lisa. Agale medare Timoti-ri Keriso-na epe kogono ali pirape lisa. Nipuna pea ainuri lotu adana enaali komea komea lo pape lisa. \iot Robonu go-rupa adamina: \io1 Epe-rupa piralepape agale (1.1-2) \io1 Epe agale ele pi-ai su-para pula (1.3–3.13) \io1 Gote-na agale-para nipuna piare ora adalepe (3.14–4.5) \io1 Pol-me agale mana Timoti lakalisa (4.6–6.21) \c 1 \s1 Pol-me Timoti piri pepa egali luma rapasa \p \v 1 Ni Pol-re Yesu Keriso-me madaa misa-daa nipuna kogono ali pi. Naana raba mi ali Gote-me naa Yesu Keriso madaa wala muma naa nipuna loma mapiraaya. \v 2 Timoti, ne lagelisuade epe agale pagoma neme kone rulasi. Go-rupa puma nere ora nana si ya-pulu neme go pepare ne piri-para epenalo rapaato. Gore Aapa Gote-para naana Ali Mudu Yesu Keriso laapome nipuna epe raba meape kone-para kodo komape kone-para kuma pi pu robaa naa go aaya. \s1 Naame makirae agale ora giyalimina \p \v 3 Abalade ni Masedonia su-para polalo pirisua rabu nere Efesus su-para pirape lagisuade pare pa pirape pu wala lagialo. Go su-parare ali medalomame makirae agale giyoma redepo le agale mogeaalepape pu laketapape. \v 4 Gore Juda alinuri nimina lidi remaa page giyoma nimuna pa aapa kasuanuna binu page nadipialepape puma laketapape. Go pi konemere ape ero agale marekaalalo leme. Go pi agalemere Gote-na agale dia yaalia kone suma go agaleme kone rulaeme enaalinu nimu naraba mealia kone wimi. \v 5 Gore abi go agale mana nimi-para lagialo-le nimimi go agale waru pagalepape. Pagalimi rabu nimina lo robaa-para epe kone komea suma lo robaa-para wi redepo le konena pamuma Gote-na kone lo robaa-para maa samina. Go konenumiri enaalinu madaa ranaa komape kone marekaalia. \v 6 Ali medalomame apo redepo le agale giyasimi-pulu nimu pa agale laari puma Gote-na pora naraleme. \v 7 Nimu Gote-na rekena agalena tisaa pirulalo pirisimi pare nimuna agale-para nimuna puri pale agale raayo page nagiyaeme. \p \v 8 Gore Moses-na rekena agale pagola pemare epeta. Yapare go rekena agale epe-rupa pagoma raitalimina. \v 9 Pare rekena agalere epe enaalinu madaa nawia-daa makuaaeme. Dia, rekena agale yoke enaalinu ma-redepo yainalo gisa. Go-rupa puma Gote koau waaloma koeyae peme alinumi pagaliminalo gisa. Go-rupa puma enaali medalomame Gote-na kone madaa ero loma abalana kone wimi pare Gote-me nimu rekena agale pagaliminalo gisa. Enaali medalomame agi aaraa lu makomeama pa enaali radonu page lu makomaeme-daa go rekena agale adoma raitaminalo gisa. \v 10 Go-rupa puma ali paake yole alinumi pagaliminalo maa gisa. Alinu medaloma enaalinu-para koeyae peme page enaalinumi paake noma piru rabuame page rekena agale pagaliminalo gisa. Gore enaalinumiri yaa madaa makuaa agale lo makirae agale leme enaalinu page ora ma-redepo yaalalo agale giyoma peme rabu rekena agaleme go elenu pename maa walenalo lu wisa. \v 11 Go ma-redepo yape agalere Gote-me Epe Agale remaa madaa gisa. Go-rupa puma enaalinumi go agalena re adaliminalo moge riaayo. Go Epe Agalere neme Gote-na epe paana kuma pi puri mada moge aayo. \s1 Gote-me Pol kodome komisa rabu Pol nipumi Gote-para ora pili lisa \p \v 12 Naana Ali Mudu Yesu Keriso-me ni kogono panolo puri gisa-pulu neme ora pili loaayo. Gore nipumi ni nipuna kogono epe-rupa panolo ni madaa kone Go ni mapiraasa. Go-rupa pisa-pulu neme ipu-para ora pili lalo. \v 13 Gore ora abalade neme Keriso koeyae agale loma neme nipuna ruru piri enaalinu-para yada kepema nimu-para ero agale lisuade. Go-rupa pirisua pare neme nipu madaa abala kone narulasua-pulu neme kone waru nasuma go-rupa abala pu pirisua. Go kone nawisua rabu nipumi ni kodome komisa. \v 14 Go-rupa puma Ali Mudumi ni waru kodome komoma nipuna epe raba meape kone gisa. Go-rupa puma nipumi lo robaa-para kone rulae-para ranaame komoma kone kuma pi gisa rabu Yesu Keriso raapu epe-rupa piru aayo. \p \v 15 Yesu Keriso su kamaa ipisare gore pupitagi ne enaalinu ade abuna epe-rupa mapiraalalo ipisa. Go agalere ora agale leme-le enaali raayome pagoma kone waru rulaalepape: Gore ora pupitagi nape-na ali mudu ni pirisuade. \v 16 Go-rupa pea pare Yesu Keriso-me nipu ora pawa piruma rono napagaape kone pename waalisa. Go rabu Gote-me ni koeyae ali mudu pirisua pare kodome komoma raba misa. Go-rupa pisare nipumi wala werepe kone rulaoma piralimide enaalinu naa kone adenalo pisa. Go enaalinumi ni adoma nipu madaa kone rulalimi-daare nimu ade abuna kagaa piramala palimi. Go-rupa pisa-pulu Gote-me ni kodome komoma raba misa. \v 17 Gore nipuri ade abuna piru aayade Mudu Gote yapare enaali nimimi gupa nipu na-ademe. Go-rupa pea-le nipuna epe paana puri-para nipuna adaa bi-parare ade abuna minasalimina. Go ora. \s1 Timoti lore alinu raapu yada polalo puri pasa \p \v 18 Nana si Timoti, abalade Gote-na agale lakale alinumi ne madaa agale lalasimide. Neme go agale makuaaoma agale mana lagialo. Neme go agale puri paloma pagoma neme yada waru pape. \v 19 Go-rupa puma puri paloma kone rulaoma lo robaa-para wi epe kone waru sape. Gore ali medalomame nimuna lo robaa-para wi epe kone rubisimi rabu nimuna kone rulae ma-koyaasimi. \v 20 Ali go-rupa pirasipiri Himeneus-para Aleksander-para nipu laapome go-rupa pisipi. Go-rupa pisipi-pulu neme nipu laapore Satan-na puri madaa mea kalisua. Go-rupa puma nipu laapome Gote-na bi madaa ero agale wala meda nalisipi. \c 2 \s1 Beten lape loma agaa meape \p \v 1 Gore nena abala ririna pape kogonore neme go-rupa lagialo: Enaali raayome Gote-para beten tapape. Go-rupa puma lape agale-para enaalinu raba meape agale-para ele meape agale page beten loma agaa mealepape. \v 2 Ali mudunu-para beten laminare gavman-nu madaa page nimimi Gote-para beten tapape. Gore nipumi naa epe-rupa surubena naa raayo ora pawa epe-rupa piramina beten go-rupa latepape. Go-rupa pumare naa Gote-na ora epe kone mogema pora epe-rupa pamuamina. \v 3 Beten go-rupa leme rabu ora epelea-le naana Raba Mi Ali Gote-me naa raana waru komea. \v 4 Naa beten lema rabu Gote-me nipuna konere enaalinu raayo ade abuna kagaa piramala puma nimumi ora agalena re waru adena kone su aaya. \v 5 Gore Gote komea ora pia. Go-rupa page ali komea Yesu Keriso-me Gote-para enaalinu-para epe-rupa piraminalo makibuaaya. \v 6 Gore enaali raayo Yesu Keriso nipu komoma wala kaba misa. Go-rupa puma Gote-me ria komena kone wisa-daa Yesu komisa. Go kone madaare Gote-me enaali raayo ade abuna epe-rupa mapiraalalo wala misa-daa makuaaema. \v 7 Gore nana kogonore nipuna epe agale enaali lakelanolo Gote-me ni aposel kogono ali mapiraasa. Go-rupa puma nipumi niri enaali meda-para pirina epe agale mogeanolo mapiraasa. Gore nimumi go ora agale loma go madaa kone rulaliminalo pe. Go madaare neme makirae agale nalalo. \p \v 8 Gore nana konere lotu ada raayona kirita piri enaali raayomere beten lamina. Go-rupa puma nimu ora epe-rupa piruma rono pagape kone-para yada pape kone giyalepa. Go raburi nimuna lo robaa-para epe kone suma beten leme rabu ora epelea. \s1 Enanuna agale \p \v 9 Gore nana konere enanu nimuna kuranu epe kone suma pawa epe-rupa yaaoma piralepape. Go-rupa puma nimina kalu iri madaa au adaapu napeo epe epe elenumi au napeo kulubu sekerenumi au adaapu napamina. Go-rupa puma kau adaapumi kabe mamina-nu page namaraalimina. \v 10 Dia, enanu nimi Gote-na wanenu pirulalo lemere gore nimimi epe kogononu palimiri gore nimina lo robaa-para ora epe au-rupa palepape. \v 11 Enanumiri nipuna kone rabuaanaaoma agale loraoma agale pago piralepape. \v 12 Nemere enanu-para Gote-na agale alinumi go-rupa mogealepape pu nalaayo. Dia-le enanuri lotu ada-para agale loraoma pawa piruma pagamina. \v 13 Gore Gote-me Adam riri-nane waru pirinaloma werepe warisa-daa enanu madaa go agale lagialo. \v 14 Go page Satan-me Adam-para makirae agale abala nalakalisa pare ena-para abala makirae agale lakaloma go ename Gote-na rekena agale naralisa. \v 15 Gore enanumi kone rulaoma epe kone saoma puma piralimiri Gote-me nimu raba minalo epe-rupa piralimi. Go-rupa pumare enanumi nogo naaki madialimi rabu Gote-me nimu epe-rupa raba mealia. \c 3 \s1 Pol-me Yesuna ruru enaalinu surube alinu agale mana lakalisa \p \v 1 Go agalere waru pagalepa. Ali medame Yesuna ruru enaalinu surubenalo kone mealiare gore nipumi ora epe kogono pulalo pea. \v 2 Go-rupa puma Yesuna ruru enaali surube ali nipu waru epe-rupa piruma enaali medalomame nipu madaa koeyae ele meda na-adalimi. Go-rupa puma nipuri ona komea raapu epe-rupa piralia. Go-rupa puma nipumi ele nolalo palia rabu adaapu nanena. Go-rupa puma nipumi epe kone suma epe-rupa puma pirina. Go-rupa puma nipumi enaalinu raayo ada muma page nipu enaali raayo-para page epe agale mada mogeama mea waatea. \v 3 Go-rupa puma nipumi ipa bia naliare makeae le ali napiralia. Go page nipu wagepu rono page kone nasuma piralia. Dia-le nipumi enaalinu-para pawa kuma pi kone wina. Go-rupa puma nipumi kana madaa page kone adaapu nasaina. \v 4 Nipumi nipuna ena naakinu waru surubalia. Nipuna nogo naakinumi nipuna agale epe-rupa pagalimi. \v 5 Gore ali medame nipuna ena naakinu waru nasurubalia-daare gore nipumi Gote-na Yesuna ruru enaalinu mada nasurubalia. \v 6 Gore pena kagaa kalu ipa mi alimi nipu surube ali madaa napiralia. Dia-le nipumi Satan-na kone mogealia-pulu ali-kone suma Satan koeyae rudu misade-rupa nipu page mealia. \v 7 Go lotu enaalinu surube aliri Gote-na ruru napiri enaalinumi nipu epe ali lamina. Gore nipu epe-rupa pi-daa naleme-daare enaalinumi nipu madaa koeyae kone wina. Go rabu Satan-na makirae koneme nipu mealia rabu yala potea. \s1 Lotu ada-para kiritape enaali raba mi alinuna agale mana \p \v 8 Go-rupa pumare mo Yesuna ruru enaali raba mi alinumiri kone komea waru suma epe-rupa piruma kogono pamina. Go-rupa puma nimumi ipa bia waru nanoma makeyae ali-rupa napirina. Go-rupa puma nimumi ali medalomana kana ele mada kepaame kome kone nasalepape. \v 9 Naana kone rulae agalena rere Gote-me nimu maa waalea-daa nimumi surubuma lo robaa-para kone waru makuaaoma samina. \v 10 Abala ririnare nimuna kogono puri palea palo adalepape. Go-rupa puma nimumi epe-rupa palimi-daare nimumi Yesuna ruru enaalinuna kogono pa pina. \v 11 Go-rupa pea pare nimuna enanu page kone waru su piruma pa po rilipu agale natapape. Gore nimumi nimuna kone surubuma ele raayo madaa epe kone suma epe-rupa palepape. \v 12 Yesuna ruru kiritape enaali surube alinumiri gore ena komea raapu piralepape. Go-rupa puma nimumi nimuna ena nogo naaki waru surubalepape. \v 13 Ali medalomame Yesuna ruru enaalinu surubenalo kogono palimiri epe kogono puma nimu epe bi mealimi. Go-rupa pumare naame Yesu Keriso madaa kone rulaoma nipu raapu pima-le go raba mi alinumi agale puri paloma enaalinu mada lakeleme. \s1 Pol-me Gote-na paa-alinu madaa agale lakalisa \p \v 14 Gore abi go pepa tyalore ni nimi piri-para wagepu adolalo epaluame pi. \v 15 Go-rupa pea pare neme wagepu na-epaluare nimimi go agale yarepea mogealiminalo Gote-na ruru kiritape enaalinumi epe-rupa pirape kone makuaamina. Gote ade abuna piru aaya-le nipuna ruru piruma nipuna epe lotu ada-rupa pimi. Go-rupa puma go piri enaalinuri Gote nipuna ada pigi nimumi epe agale raapu waru wamo puma surubeme. \v 16 Gore Gote-na agale mea waalisa-daa go agalena re gore ora adema. \q1 Go-rupa pea-pulu ali medame go epe agale madaa narabuainalia. Naame Keriso madaa go-rupa lema: \q1 Nipu ora ali aulaoma yogale muma su kamaa ipisa. Nipumi Holi Spirit-na epe pora raayo pename mea waalisa. \q1 Go rabu ensel-numi page adisimi. Enaalinumi nipuna ruru raayo piri-para mogelesimi. \q1 Su kamaa enaalinumi raayome nipu madaa kone rulasimi. \q1 Go-rupa puma Gote-me nipuna epe paana puri kalalore nipu so yaa madaa maa pisa. \c 4 \s1 Makirae agale le alinuna agale \p \v 1 Holi Spirit-mi agale waru go-rupa lapa lageta: Werepe yapi di epalia rabu ali medalomame kone rulae agale giyalimi. Go-rupa puma nimumi ali makirae koeyae remona agale pagoma Satan-na kogono page alinuna makirae agale page pagalimi lea. \v 2 Go agale madaare makirae agale le alinumiri nimumi makirae agale leme rabu nimuna lo robaa-para wi kone palaku yo garuaoma Satan-na kone suma leme. \v 3 Go-rupa piale ali rurumiri nimu ena narumaape loma eda medaloma nanape pu mogeleme. Go leme pare abalade Gote-me go edanu warisa-pulu naa enaalinumi ora agale makuaaoma kone rulaema-pulu go edanu madaa Gote-para ora pili loma mada nalima. \v 4 Ele raayore Gote-me warisa-ainuri ora epelea. Go-rupa pea-le wala meda pa nagiyalimina yapare naame muma Gote-para beten ora pili loma lamina. \v 5 Gore Gote-na agale-para beten laapomere naa Gote nipuna ruru ma-aulaaya. \s1 Timoti-ri Keriso-na epe kogono ali pirina \p \v 6 Gore neme go agale mana naana amenu lakala-daare nere Yesu Keriso-na kogono ali epe-rupa pirali. Gore nipuna agale mada kone rulaoma go pagiside agale mogealiri ne puri pale kone mu pirali. \v 7 Go-rupa pea pare enaali medalomame Gote-na agale nalaoma pa remaa pamu leme-daare go makirae agale nimimi koau walalepape. Gote-na kone mumare nimi puri mapalaainalo pagalepape. \v 8 Gore naana yogale puri mapalaape kone go-rupa naa ogesi-daa raba mealia. Go-rupa pea pare Gote-na kone meape konere go-rupa naa ade abuna raba mealia. Go-rupa puma abi naa pa pima-rupa page werepe epe-rupa piralimi rabu page go koneme naa raba mu aaya. \v 9 Go agalere ora agale leme-le enaali raayome pagoma kone rulalimina. \v 10 Go madaare Gote-me enaalinu raayo ora yalo kagaa piramala mapiraalia-pulu nipumi kone rulae enaalinu-para go-rupa palia. Go-rupa puma naame ade abuna kagaa pirape Gote madaa kone rulaoma nipu adoba pima. Go-rupa pea-le naame Gote-na kone mulalo kedaa pu kogono pema. \p \v 11 Gore neme go agalere enaali raayo-para puri paloma agale mana mogeape. \v 12 Gore ne penaali pare nimumi nere pa ali meda kone nasalimi. Dia, pare neme agale komea ne pora epe-rupa pamu ranaame komo kone rulae epe-rupa piraina. Go-rupa pali rabu enaalinumi go epe kone raayo adoma raitulalo palimi. \v 13 Ni epalua-daare abi page gore Gote-na agale mana enaalinu-para yarepea laketapape. Go page neme nimu-para Gote-na pora waru raitaliminalo agale laketapape. \v 14 Gore abalade lotu-na ali kalunu-para ne mada ki wisimi rabu nimumi Holi Spirit-na puri meanalo Gote agale lagisimi. Go-rupa pisa-le go agalena puri nagiyape. \v 15 Gore enaali medalomame pora epe-rupa kuraoma palimi rabu adalimi. Go-rupa pea-pulu ade abuna go kogono pulalore nena kone raayome go kogono puma waru surubape. \v 16 Go-rupa puma nena pamuala pora waru surubape. Go enaalinu mogeali rabu waru mogeape. Ade abuna neme go kogono puri paloma pape. Go kogono puma pali rabu nena agale page raitalimide enaalinu page ne page ade abuna kagaa piramala palimi. \c 5 \s1 Enaali raayo nena ama bali aapa ame pirina \p \v 1 Neme yomogaenu-para rono napagaape. Dia-le neme nena aapa le-rupa ipu-para agale pawa loma ma-redepo yape. Go-rupa puma nena yagonu ame-rupa nimu raapu pirape. \v 2 Go-rupa puma enagaenuri ora nena agi-rupa kone sape. Go-rupa page ena maapuanu page ora nena balinu kone sape. Go-rupa puma enaali raayo madaa epe kone suma pora pamualepape. \s1 Ena wasanuna agale mana \p \v 3 Gore ena meda nipuna ali komalia rabu nipu kama raapu ena wasa pirualia-pulu nipu waru raba meape kone samina. \v 4 Pare ena wasa medare nipuna si wanenu pirina nipuna kasuanu page pirina-le nimumi abala ririna kogonore go-rupa palia. Go madu wi si wanenumi Gote madaa kone su abala ririna nimuna agi aaraanu-para aaya kasuanu page raba mealimina. Gote-me go kone madaa raaname ora waru komea. \p \v 5 Gore ena wasare medare nipuna aali abala komisa-pulu nipu ora kama pirina nipuna surubape enaalinu napimi. Go-rupa pea-le nipumi Gote madaa kone waru rulaoma ade abuna naare paame page ribaa page nipumi Gote-para beten loma ele mulalo agale mu aaya. \v 6 Go-rupa pea pare ena wasa medare nipuna abalana kone koeyae pa saaba pia-pulu nipu pa piru aaya pare abala komaa-rupa pia. \v 7 Gore pa enaalinumi mo ena wasanu-para koeyae agale naleme-daare Gote-na agale mana pagoma ralina laketapape. \v 8 Go-rupa pea pare ali raayome nimuna rurunu waru nasurubalimi page ali raayome nimuna enanu narabamealimi page alinumi nimuna kone rulaere giyalimi. Go-rupa paa-daa su ribaale-para piri enaalinu koe-rupa pimi pare nimi page ora koe-rupa piralimi. \v 9 Gore ena wasa lotu kogono pepa madaare pa ena wasa rado radona binu madaa natape. Dia, pare ena wasa medare nipu maali 60-pela pa piruma ali komeame rumaasade enanuna bi pepa madaa mada lu ina. \v 10 Go-rupa puma nipu epe kogono rado rado pi ena laminyare abalade nipumi nipuna si wanenu waru surubisa. Go page pora kimisu-para piri enaalinu page eda katea. Go page nipumi Gote-na ruru enaalinuna ali radepeasa.\f + \fr 5.10 \ft Abade go yapi di raburi enaali meda nena adaa-para epealia rabu age madaa-ae kegere kogonome adili enaalimi radepeala pisimi. Go pi kogonore nipuna kogono alinu-para pipape lo lakelisa.\f* Go page nipumi abalade naarali piri enaalinu raba mea. Go-rupa puma nipumi epe kogono rado rado page pea-pulu go ena wasanu go-rupa lotu kogono pinalo nimuna bi pepa madaa lu sape. \p \v 11 Go-rupa pea pare ena wasa medalomare nimu penaali wala polalo peme-le nimuna biri pepa madaa natyape. Dia-le nimuna lo robaa-para ali polalo kone rekelea rabu nimumi Keriso koau waalaeme. \v 12 Go-rupa pumare abalade nimumi kone rulaoma Keriso-na lotu kogono wala giyalimi-daare nimumi Keriso-para lisimide agale raitalimi. \v 13 Gore nimumi Keriso giyoma kone rado page go-rupa wimi: Nimumi kogono kiaa komoma ada raayo-para pa pamu aaeme. Go-rupa puma nimumi enaalinu medalomana agale paake muma pamu lakeleme. Go-rupa puma nimumi pa kudiri agale madaa lo aaeme. \v 14-15 Go-rupa pea pare ena wasa medaloma ki age rubuma pa pora pamulalo Satan-na pora raleme. Go-rupa pea-pulu nana konere aali penaali kome ena wasanuri nimu wala rumaaoma nogo naaki maduma ada surubalimina. Nimuna go-rupa palimiri naana yada lore ali medalomame naa-para koeyae agale mada nateme. \v 16 Go-rupa pea pare kone rulae enaali medalomare nipuna ruru-para ena wasanu pitimi-daare nimuna kone wasupa waru surubalepape. Yesuna ruru enaali nimumi ele kalape kedaa nakomalimi. Dia, pare apo kama raapu piri ena wasanu surubalepape. \s1 Ali kalununa agale kogono waru pinalo \p \v 17 Gore lotu adaa surube kogono ora epe-rupa peme-daare nimimi pa ali medana meape kana elere ora laapo mealimina. Gore mo surube alinu nimumi enaalinu Gote-na agale waru lakeloma mogealimi-daare yoto ora waru mealimina. \v 18 Gote-na agale wi buk-mi tya-rupare pagape: Mena gawame kuniga wit rabuaanaalia raburi nipumi eda ogeasi noma nipuna kana ele-le nipuna agale namuma rogaape lea. Go pe-le kogono alinumi nimu yoto mada mealimi. \v 19 Gore ali medame lotu surube ali madaa koeyae tea-daare nimimi nipuna agale napagalepape. Go-rupa pea pare ali repo laapome adalepa tepere nimuna agale mada pagape. \v 20 Gore lotu surube ali medalomame koeyae pu piralimi-daare gore neme Yesuna ruru enaali raayona le agaa madaa go ali-para agale mana waru lape. Go-rupa pumare mo enaali medaloma page nimu paalame komalimi-le laketapape. \p \v 21 Gote-na le agaa-para Yesu Keriso-na le agaa-para Gote nipuna mapiraasade ensel-nuna le agaa madaa page ora agale lagialimi. Nemere apo agale mana waru pagape. Go-rupa puma agale raayona re ora waru namakuaaoma pa agale wagepu go-rupa nalape. Go-rupa puma neme agale mana lakete rabu ali yago madaa paala nakomape. \v 22 Neme ali medalomame nimuna kalu madaa ki wagepu nasape. Dia, nimumi koeyae polalo palimiri nimu raapu napirape. Dia, pare ade abuna ora epe-rupa pirape. \p \v 23 Neme pa ipa wain nolalo paliri ipa wain ogesi-daa suma nape. Go-rupa paliri nena lo robaa-para ogesi-daa raba mealia. \p \v 24 Ali medalomame koeyae peme rabu waru adema. Go-rupa pea-le go koeyae elenu madaa koeyae rudu minalo abala maa palia. Yapare ali medalomana koeyae elere kaledoma peme pare werepere enaali raayo nimuna kone penaa mea adalimi. \v 25 Go-rupa epe kogono page pename epe-rupa adalima. Go-rupare epe ele medalomare abi pename na-adema. Go-rupa pea-le epe elenu ade abuna kudiri pu mada nasamala palia. \c 6 \s1 Kogono naakinuna agale \p \v 1 Pa kogono madaa adili naaki raayomere go-ae madaa kone makuaalepape: Nimina Mudu enaali adaapumiri ora epe ali mudu kone suma nimuna bi minasaalepape. Go-rupa puma pa enaalinumi Gote-na bi madaa ero agale naloma naana aposel-me page ero agale naleme. \p \v 2 Pa kogono pape naakinuri nimuna ali kalunumi kone rulaoma ame bali kama pimi-le nipuna agale nagiyalepape. Dia, pare go ali kalunuri nimu Keriso-na ruru page pimi-pulu nimuna kogono ora waru epe-rupa palepape. Go-rupa puma nimi kogono naakinuri kogono madaa epe yoto mealimi rabu ranaame komoma kogono pamina. \s1 Ele adaapu saawe konere koeyae kone yade \p \v 3 Ade abuna neme enaalinu kone pa epe go-rupa ena agale loma mogeape. Pa ali medamere naana Ali Mudu Yesu Keriso-na ora agale-para naana moge aaema kone giyoma pa agale rado meda mogealia-daare gore nipumi Yesuna agale-rupadaa natea. \v 4 Go-rupare nimu pa rope pi kone suma kone waru nasalimi. Nimuna konere nimumi ape loma agale madaa yada polalo peme. Enaalinumi go kone salimi rabu nimumi kudipa kone suma ape lo ero agale loma koe kotare pabe kone page salimi. \v 5 Go-rupa puma mo enaalinumi ade abuna rono pagoma koeyae agale abuleme. Go pi enaalinumi nimuna konere pa makeae kone suma ora agale nateme. Nimuna konere Gote mada ele mulalo leme. \p \v 6 Gore ali medame Gote-na raana raluma pa elenu madaa kone narulalia-daare gore nipu raaname waru komalia. Go rabu nipumi pa ele kepaame kome kone nasalia. \v 7 Gore amame naa su kamaa pena madialo raburi naa ele raapu namadisa. Go-rupa pea-le naame go su kamaa giyalimade raburi naame elenu page mada nariaoma palima. \v 8 Go-rupa naame eda mamina ele yalemare naame gore ora epelea lamina. \v 9 Go-rupa pea pare ali medalomame ele adaapu sulalo kone salimi-daare gore koeyae koneme nimu kotalalo pea. Go-rupa puma nimuna konemere ele adaapu epame komalimi-pulu nimumi ele adaapu saawe kone wimi-pulu bebolalimi. \v 10 Gore mo kana ele meape konere ora koeyae elena re yaa-pulu go kone madaa opea. Ali medalomame abalade kana madaa kepaame waru komalimi-pulu nimuna kone rulae giyoma nimuna robaa-para kedaa adaalepe ruma koe-rupa piru aasimi. \s1 Puma kagaa pirape kone wasupa meamina \p \v 11 Go-rupa pea nere Gote raapu pi-le neme mo koeyae kone giyape. Go-rupa pumare neme epe redepo le kone-para epe-rupa pirape kone-para kone rulae-para ranaa komape kone-para waru epe-rupa rekape kone-para pawa epe kuma pi kone apo raayore ora meape. \v 12 Go-rupa puma Keriso madaa kone rulaoma kogono kedaa polalo pumare ade abuna kagaa pirape kone mealua. Go epe-rupa pirape kone pirinalo Gote ne yaaloma gisade. Go-rupa puma neme enaali adaapuna le agaa madaa nena epe kone rulae abala la yokesi. \p \v 13 Gote nipumi ele raayo wariaoma kone kalisa. Go page Yesu Keriso-me abalade Pontius Pailat-na le agaa madaa ni Gote-na si aayo pu la yokesa. Go Naakina aaraana le agaa madaare neme agale puri paloma go-rupa lagialo: \v 14 Gote-me epe kone muma naa mea waalisa-le neme epe-rupa surubape. Neme go-rupa surubaoma pumare werepe naana Ali Mudu Yesu Keriso wala epaliade yapi di rabu pename epalia-daa adalimi. \v 15 Nipuna epaliade yapi di madaare Gote-me nipuna raana raluma mea waatea. Gote-me nipu komeame puri paloma enaalinu surubuma ali mudu raayona Mudu pia. Go-rupa page nipu ora mudu alinuna Ali Mudu pia. \v 16 Nipu komea nipuna puri ora nadia yaalia. Nipuna purina paa ora adaalepe yaa-pulu naa nipu piri re-para mada napalima. Enaali medame abalade nipu na-ademe. Enaali raayome abi nipu madaa ora na-adalimi. Nipu ora adaa bi page ade abuna kagaa pirape puri page ora saaba piru aaya. Go ora. \s1 Ele adaapu wi alinuna agale mana \p \v 17 Gore go su kamaa piruma ele adaapu saayo kone su aaeme alinu go-rupa laketapape: Nimi pa ali-kone giyoma ele madaa kone ogepu rulaalepape. Ele raayo dia yaalia elenu madaare nimimi raaname waru nakomalepape. Dia, pare Gote-me naa ele raayo epe-rupa meaminalo go-rupa waru go aaya. Go-rupa pea-le nipu madaa raaname komoma kone mapiraoma adoba piramina. \v 18 Go elenu adaapu su aaemede alinu agale mana go-rupa laketapape: Nimimi epe kogono raayo waru pamina. Go-rupa puma nimimi epe kogono raayo mada kone marekaaeme-pulu nimumi go madaa raana waru komalimi. Go-rupa puma nimumi ade abuna nimuna ele enaalinu kaloma rumaalepape. \v 19 Gore nimumi go agale pagalimi-daare werepe nimu epe meape yoto mulalore epe kogono pamina. Go-rupa puma nimu puri muma ade abuna epe-rupa piramala palimi. \s1 Timoti nena kogono waru surubape \p \v 20 Timoti, abalade Gote-me ne epe moge riape kogono gisade-le waru surubape. Go-rupa puma pa su kamaa wi agale-para pa makeae ape agale giyape. Go-rupa agalere pa enaali medalomame kone waru nasuma makuaape agale leme pare go pi-ai agale ora kolea. \v 21 Gore ali medalomame go makuaape agale epa wia lema pare nimumi epe redepo le pora agale giyeme. Gote-na epe raba meape konere nimi raapu wina.