\id TIT \h Titus \toc1 Titus \toc2 Titus \toc3 Tit. \mt1 Titus \is1 Horok Lirna La'an \ip Titus ka namwali ri Yahudi, maa ai akin naili'iledi Yesus nalo'ol me'e. Ai onne, Paulus nin kalla wali la nin man howok wali haenhi (2Kor. 8:23; Gal. 2:1-3). Paulus aku horok eni laa Titus lere Titus minle noho Kreta. \ip Lolo horok eni Paulus nin panaeku ma na'ono hopon Titus leluwai makrana ri Kristen man minle noho Kreta (1:5). Ai na'ori honorok Titus hini'i wenewhe man wa'an ri ma namwali kerei liman ein hi'iye (1:6-9). \ip An wakuku ai kalla man wa'an leke wakuku ri na'akeme man lernohi Yesus, mo'oni maeke ma na'ileher noro ma ka na'ileher. Ai nala ai wanakuku man paku ri ma namwali hophopon wahwahan leke hir mori wawa'an roro makromonhe (2:9-10). Hophopon onne nonolu eni rin weli leke hopon wahan. Enla an konohi ma namwali Kristen honoli wenewhe man wa'an (3:1-11). \is1 Horok Ihin \io1 1. Paulus nala wanakunu man hari horok (1:1-4). \io1 2. Paulus nala nounaku Titus (1:5-3:11). \io1 3. Paulus nounaku kerei liman ein honoli man wa'an (1:5-9), la nou hi leke ramkene ra'okul ri man loikaru wanakuku ma ka namlolo (1:10-16). \io1 4. Paulus wakuku ri ma namwali Kristen leke rir hini'i wenewhe lernohi wanakuku ma namloleni (2:1-15). \io1 5. Paulus na'ori honorok kerei raramne leke derne rakani rir man panulu la hi'i ha man wa'an (3:1-8). \io1 6. Paulus nala nounaku yon minwuku noro ri man wakuku panaeku ma naiye'er kerei raramne (3:9-11). \io1 7. Paulus nala nou man horu noro tape masi (3:12-15). \c 1 \s1 Hari horok \p \v 1 Horok eni nano ya'u, Paulus, ma namwali Makromod Lalap Nina hophopon wahwahan noro idewe hophopon ma nodi Yesus Kristus Lirna Wawa'an eni. An hopon ya'u ilitolle Makromod Lalap Nina ri ninili enihe, leke hi akin namkene naili'il Yesus, la hi rauroin Makromod Lalap Nin wanakuku ma namlolo leke lernohi Nin honorok panaeku wawa'an. \v 2 Panaeku ma na'ono lolo wanakuku onne hi'i heheni: Or'ori dardari man ik lernala onne namwali iknik ya'ar, la kan horu laa ewi-ewi. Makromod Lalap nouwedi or'ori dardari onne maika lere noho ka namwali makun, la Ai onne hi'i Nin nou namwali ono ka nauroin napoho memen. \v 3 Enla rakan nelu lere, Makromod Lalap nalhari Nin nou onne lolo Yesus Lirna Wawa'an eni. Lirna onne, Makromod Lalap ma nala or'ori dardari eni, naledi ya'u la hopon ya aderre adaulle. \p \v 4 Ya aku horok eni ki o, Titus, ma namwali ya an'u mememen, ono ik akin naili'il Yesus wewerre. Ya apanak na'amoli ik Amad Makromod Lalap noro Makromod Yesus Kristus ma nala or'ori dardari maika, rala rere'e haharu noro wawa'an rara'e ki o. \s1 Titus nin honowok lolo noho Kreta \p \v 5 Ya'u hoikaruwedi o minedi lolo noho Kreta, leke tolle honowok ma kan horu makun, la kikan kerei nin man leluwai makrana lolo leke-leke na'akeme. Horhorok ainu'u nounaku eniye: \v 6 Lere mim nili man leluwai makrana lolo kerei enihe, nili ri ma na'alehe yaksalida, hono ida mehe, ai ananhe akin naili'il Makromod Yesus, la ri mahaku kan kuku sala ananhe nahenia hi ailanna, ee kar derne rakani ri. \v 7 Nili ri ma na'alehe tunum desne ono ai penia man ilitolle Makromod Lalap Nina honowok. Yono an holi kukulu lalapa, pelek na'ahan, nomun arak manha mamani, raram nodi wahi'i, la yon maki kupan. \v 8 Nili ri man akin namrana kokala peina'a, suk panaeku man wa'an na'akeme, ai akin namdudu la mou, ai akin ka nahinuri Makromod Lalap, la nauroin nadiyaka kemen. \v 9 Wa'an rehi ai nasala kerkerhe wanakuku ma namlolo man an kokaledi me'e, leke nauroin nodi nounaku ri, la nauroin nodi kalla man wa'an na'alap ri akin, la kukul ri ma na'okul iknik wanakuku eni rir sala. \p \v 10 Ya'u wakunu heheni, ono ri nammori ra'okul iknik wanakuku ma namlolo eni, la hir paipudi ri namehin rodi rira wanakunu ma kan min haida, rehirehi ri Yahudi man nounaku man lernohi Yesus na'ahenia, “Lam sunat nanu!” \v 11 Kawala hi ma'aheni, “Yon wakuku ri me'e,” ono rir wanakuku man sala onne wali wokoredi nakar raram namansa me'e. Enla hir wakukuwala ri leke lernala naiwe'el mehe. \v 12 Nonolu eni rira nabi ida manin noho Kreta me'ene na'aheni, “Manina Kreta onnenihe, na'akeme rapoho mamani. Hi raisa ha mormori man ailanna, la hi ramwali ma nasumur la raprehen rehi.” \v 13 Wanakunu onne memen namlolo! Onne peni ya'u nou o dadiyala hi kokkoo leke hi akin namkene naili'il wanakuku ma namlolo. \v 14 Dadiyala hi yon derne rakani Yahudi nin koirwakar la ri nin wanakuku ma na'okul wanakuku ma namlolo eni. \v 15 Ri man honorok akin mou, haida kan luli ono ha man an hewek nair na'akeme moumou dewdewe. Maa ri man honorok akin morso la akin ka naili'il Yesus, moumou dewdewida kaale hi, ono hirira honorok akinne morso de hi ka rauroin ewi ma namlolo noro ewi ma ka namlolo me'e. \v 16 Hi ra'aheni rauroin Makromod Lalap, maa rapoho ono rira hini'i wenewhe kar lernohi Nin wanakuku. Hi ramhene derne rakani Ai, rir morimori namehiyala wake'e, la kar paekunala hi'i ha man wa'an ida. \c 2 \s1 Wakuku wanakuku ma namlolo \p \v 1 Enimaa, i wal'u Titus, loikaru wanakuku ma namlolo mehe! \v 2 Wakuku mo'oni leleher leke radiyaka kemen yon hi'i ha yakyaka, la rauroin paeku panaeku man wa'an, la radiyaka rir morimori leke rin horhawe. Wakuku hi leke hi akin namkene naili'il Yesus, la raramyaka ri namehin rodi aki ma namdudu, la ramkene lolo wewerek pananaka. \p \v 3 Wakuku maeke leleher leke hir mori naisa ri ma akin ka nahinuri Makromod Lalap haenhi. Wakuku hi leke yono wakunu nano'onyaka ri, yon suk romun arak mamani, maa rauroin wakuku panaeku man wa'an mamani. \v 4 Nounaku hi hi'i heheni leke hir wakuku maeke ma ka na'ileher makun raramyaka hono ananhe, \v 5 mehe rauroin radiyaka kemen yon hi'i ha yakyaka, rodi aki man mou mori wawa'an, rauroin tolle rira meheromo, hi'i ha man wa'an ri namehin, la derne rakani rira mo'onleher. Nounaku hi hi'i heheni leke yono ri mahaku hadwei hadwokor Makromod Lalap Lirna Wawan. \p \v 6 Wakuku ma na'ikaka heheni haenhi. Ma'alapa hi akin leke hi mehe radiyaka kemen yon hi'i ha yakyaka. \v 7 Enla ki o, Titus, mamwali man kukumaka hi'ihehewi hi'i wewhe ha man wa'an. Lere om wakuku ri, horhawa hi modi aki man mou la namdudu. \v 8 Wakuku wanakuku ma namlolo kokkoo leke ri ma na'okul kaale, leke num arwali enihe rawawa, ono ha man yakida kaale hi rodi tum ika. \p \v 9 Nounaku hophopon wahwahan man lernohi Yesus enihe derne rakani makromon la rahehe rahuwa'an makromon akin mamani. Hopon hi yono rawalha lira \v 10 la yon ramna'a makromon nina hahaa. Nounaku hi radiyaka rir honoli wenewhe wawa'an leke hi makromon rauroin hi akin namdudu mamani. Enlo'o rira honoli wenewhe hi'i heheni, ri na'akeme ra'uli iknika wanakuku ma na'ono Makromod Lalap man huriyedi ika nano dohohala nina molollo. \v 11 Wakuku heheni: Makromod Lalap naledi Nin rere'e haharu ri na'akeme me'e, de hariyedi kalla leke hi na'akeme rahinuriyedi nano dohohala nin molollo. \v 12 Nano Nin rere'e haharu onne, An wakuku ik leke kahinuriyedi nano honoli man yaka noro noho wawan nin yakyak na'akeme. An wakuku ik leke kadiyaka ik kemen yon hi'i ha yakyaka, ik holi kodi aki man mou, la ik min mai noho wawan eni kamkene derne kakani Ai. \v 13 Ik min mai noho wawan eni, ik kamkene weilapan Lere Alam man ma'aruru wake'e. Rakan Lere Alam onne Yesus wali mai noho wawan wali'ur. Enla ri mormori noho wawan na'akeme lo'o po'on ke'eke'el an'anha ma narehi nalewen nano Yesus Kristus ma namwali ik Makromod Lalap Man Lap Narehi, Man Huri We'er ika nano dohohala nin molollo. \v 14 Ai naledi ihin kemen leke huri we'er ika nano ha yakyaka na'akeme, la na'amou ik akin na'akeme. An hi'i maika kamwali Nin ri mememen ma namkene hi'i ha man wa'an mamani. \p \v 15 Ende, Titus, wakuku ha onne na'akeme, ma'alap hi akin leke ramkene hi'ie, la dadiyala ri man hi'i sala. Onum molollo aile de yono rin po'on lewen o. \c 3 \s1 Ri Kristen rira mormori \p \v 1 Ma'ori honorok num ri man lernohi Yesus enihe, leke hir derne rakani ma nodi molollo haire noro nin ma nodi molollo na'akeme, la hi ramkene hi'i ha man wa'an. \v 2 Nounaku hi leke yono wakunu nano'onyaka ri, yon rasesi, yon pelek rodi lir apipinha, maa holi mamamal roro ri na'akeme. \v 3 Nonolu ik me'ene minle noho momohon, kak derne kakani Makromod Lalap la ka kauroin kalla ma namlolo. Ik irhun raramne monmono kamanna wo'ira nodi molollo ika mamani, ik raram nodi hi'i ha man ailanna ri mamani, ik kunu kehen ri, la ida ma kan suk ida. \v 4 Maa, Makromod Lalap ma nala or'ori dardari ma kan horu, nalhari Nin rere'e haharu noro aki man wa'an maika, \v 5 la nahaledi ik nano dohohala nin molollo. Ai kan hi'i onne ono iknik morimori man wa'an, maa Ai nahala ika ono Ai mehe naramyaka ika. Ai na'amou ik akin la nala morimori woruworu maika lolo Roh Kudus Nin ke'eke'el an'anhe. \v 6 Makromod Lalap huri Roh Kudus ika raram lolo Makromod Yesus Kristus--Rai man huri we'er ika nano dohohala nin molollo. \v 7 Nano Nin rere'e haharu man ma'aruru eni, An hi'i ika kamwali ri molololo Makromod Lalap leken kalarna. Enpenia An hi'i maika kamwali Ai anan mememen ma nauroinedi ik lernala or'ori dardari ma kan horu me'e. \v 8 Ainu'u wanakunu eni na'akeme namlolo. Ya apanak an'anhedi wakuku mouropo wanakunu onne na'akeme laa ik walinhe ma akin naili'il Makromod Lalap, leke hi ramkene hi'i ha man wa'an mamani. Wanakuku eni nodi wawa'an ri mormori na'akeme. \p \v 9 Yon moro ri mawalha opo rara lirna la'an ma kan min haida, la yon moro ri mawalha lira la masesi ma'arakuli agame nin holoor halauk. Ha eni na'akeme kan min haida, la kak lernala haida man paku ika. \v 10 Ri man hi'i panaeku nodi naiye'er kerei raramne, dadiyala hi raram rewro'o. Kar derne, yon moro hi lawuku me'e. \v 11 O mauroroin nahenia ri ma naise onne rira honorok akin noro hini'i wenewhe ka namlolo, la rira dohohala me'ede nodi kunukunohi nahenia hir saledi. \s1 Nou man horu noro tape masi \p \v 12 Titus, ainu'u panaeku hopon Artemas me Tikhikus, ki o. Hir rakanedi, pelekleke laa Nikopolis, ono ainu'u panaeku ya'u minle enne lere alam noho rinrinna eni. \v 13 Om paku ilitolle Senas ma nauroin keneri hono'ok kanakarne noro Apolos wawa'anedi leke yon ra'alehe haida-haida lolo kalla. \v 14 Wa'an rehi maika, ri Kristen, kahehe hi'i ha man wa'an lolo iknik morimori, leke ik paku ri namehin man sus. Yon hi'i de ik ma namwali Kristen enihe nik morimori kan min haida. \p \v 15 Ik lodon walinhe man aile mai eni aku tape masi ki o. Modi ainim tape masi laa iknik ri orwali ma akin naili'il wewerrenihe. \p Na'amoli Makromod nala Nin rere'e haharu i wal'u na'ahoruwedi. \cls Tape masi, \cls \sig Paulus\sig*