\id ZEC KIRZEC, Zechariah, Kiriwina Bible, PNG, April 2010 8/11 \h SEKARAIA \mt1 SEKARAIA // La Buki \is1 Kabovitouula \ip Mapilana \bk Sekaraia La Buki\bk* isim katupwaila katupoyu. \ip Uula 1-8 baisa tovitoubobuta toulela Sekaraia la vitoubobuta, eilivala wa taitu makwaisina 520 BC - 518 BC. Komwaidona goli makwaisina Sekaraia kilisala eigisi paila Yerusalem kala vigavau, Bwala Kwebumaboma kala kaliivau, kasi kikila Yaubada la tomota, deli paila kweluvala Mesaia igau tuta oluvi bikaloubusi. \ip Uula 9-14 baisa mimilisi vitoubobuta metoya wa tuta igau oluvi. Vitoubobuta makwaisina ivitulokaisi mimilisi vavagi paila Mesaia deli paila Yaubada kidikedala kwala. Makwaisina gala wala Sekaraia la biga, e tokwabitam idokaisi budotala boda Sekaraia kala tobwakuli si vitoubobuta mesinaku pilatala wala biga metoya tovitoubobuta Sekaraia, mapilana uula 9.9-16. Baisa goli bigala Mesaia matauna igau bimakaia Yerusalem. Mapilawena Kabutuvau tabani Sekaraia la biga ililivalasi wa tuta matutona Yesu eisila minana ase e iviloubusi Yerusalem. \is1 Buki kala katumimisa \io1 Bigala katuloluta deli pikwaku 1.1—8.23 \io1 Mabudosina opapala Isireli kasi kamwaga 9.1-8 \io1 Tuta igau bima tutala sibwabwaila deli pikwaku 9.9—14.21 \c 1 \s1 Guyau idou la tomota bikaimilavausi baisa matauna \p \v 1 Olopola kwaiyuwela kala taitu Dariusa eikikaraiwaga mapilana Pesia, e tubukona nalima natolula, Guyau iluki biga mabigasina baisa tovitoubobuta Sekaraia, matauna Berekia latula, e Ido tabula. \x - \xo 1.1 \xt Esi 4.24—5.1; 6.14\x* \v 2 E Guyau Topeuligaga iluki Sekaraia biluki tomota kawala, “Yeigu Guyau saina agibuluwi tubumia omitibogwa, \v 3 mitaga baisa tuta lalukwaimi kawagu, ‘Kukwaimilavausi baisa yeigu, e yeigu bakaimilavau baisa yokomi. \v 4 Ka, gala bukuvigakaimi makawala tubumia. Tuta omitibogwa tovitoubobuta ikamitulaisi baisa matausina avaka ulo biga, ilukwaisi gala bibubunasi avai mitugaga, deli gala bimitugagasi tuvaila. Mitaga matausina gala wala inakaigalaigusi. \v 5 Ka, tubumia deli matausina tovitoubobuta komwaidosi wala bogwa eikaligasi. \v 6 E metoya oudosi ulo towotetila matausina tovitoubobuta, yeigu asaiki kasi karaiwaga deli kasi katuloluta tubumia omitibogwa. Mitaga matausina ikaluwouwaisi ulo karaiwaga mapaila ibodasi mmayuyu. Oluvi matausina ininavilasi deli isimokwitasi baisa yeigu, Guyau Topeuligaga, lamipuki matausina makawala avaka eibudoki kasi mipuki e deli goli makawala avaka bogwa lavitobu nanogu bavagi.’” \s1 Tovitoubobuta igisi minasina wosa metoya okilisala \p \v 7 Olopola kwaiyuwela kala taitu Dariusa eikikaraiwaga, tubukona naluwotala natalela (tubukonela Sebati\f a \ft Tubukona Sebati tadoki January.\f*) kala yam kwailuwoyu kwaivasila, wa bogi Guyau ilukwaigu la biga metoya okilisala. \v 8 E yeigu agisi Guyau la anelosi taitala eisisila otapwala natana wosa nabweyani. Matauna ivakuloti la wosa e itoulisi oitayatila oluwalaisi poulotala gumgwam, e otuboulola mimilisi wosa tuvaila ibokulaisi - nabubweyani, natunutunu, deli napupwakau. \x - \xo 1.8 \xt YG 6.2-4\x* \v 9 E yeigu akatupoi matauna kawagu, “Tomoya, wosa minasina avaka kasi katumiki?” \p E matauna ivitakaula kawala, “Bogwa bakamitububuli avaka kasi katumiki. \v 10 Guyau eiwitali minasina bivakawolaisi valu watanawa.” \p \v 11 E minasina ikikamitulaisi bulogala valu baisa anelosi Kawasi, “Yakamaisi bogwa lakalouyasi valu watanawa komwaidona, e kabanaisi viloumwaidona wala bogwa eimanum deli eivakota.” \p \v 12 E anelosi ikaibiga kawala, “Mwa Guyau Topeuligaga, yoku lokugibuluwi Yerusalem deli mavilousina viluwela Yuda, leiboda kweluwolima kweluwoyu taitu. Ammakawala kala kaduwonaku tuvaila e oluvi bukunokapisi ke?” \p \v 13 E Guyau ivitakauloki anelosi deli la katumanum, \v 14 e anelosi ilukwaigu bakagai la biga Guyau Topeuligaga kawala. “Yeigu saina ayebwaili deli ikaiki wowogu paila Yerusalem, makwaina ulo valu kwebumaboma, \v 15 mitaga ulo gibuluwa sainela baisa mabudosina boda iyomkulovaisi wala kasi mmayuyu ulo tomota. \v 16 Mapaila yeigu basivilaki Yerusalem e banokapisi makwaina. E ulo Bwala Kwebumaboma bikaliivauwaisi deli goli viluwela.” \p \v 17 Tuvaila goli anelosi leilukwaigu balivala, “Guyau Topeuligaga eikaibiga, la valu mavilousina bisibwabwailasi e deli matauna tuvaila binokapisi Yerusalem e bitayuvisi livalela makwaina, la valu tatoula.” \s1 Kilisala makavisina doga \p \v 18 Kwaiyuwela kilisala agisi kaivasi kasi doga bulumakau. \v 19 Akatupoi anelosi matauna kalilivala kamataiyu kawagu, “Avaka kala katumiki makavisina doga ke?” \p E ivitakaulokaigu kawala, “Kala katumiki valu watanawa tomotala topapeula matausina leibutugigaiyaisi tomotala Yuda, Isireli, Yerusalem.” \p \v 20 Oluvi Guyau ivitulokaigu taivasi topaisewa deli si kaiwawa. \v 21 E yeigu akatupoi kawagu, “Tauwau matausina leimasi avaka bivagaisi?” \p Matauna ivitakaula kawala, “Ka, leimaisi bivitukukolaisi deli bikodidaimisi boda mabudosina bogwa mokwitatoula eiyogagaisi viluwela Yuda deli eibutugigaiyaisi tomotala.” \c 2 \s1 Kilisala yatala kaivisaikola \p \v 1 Ka, kilisala tuvaila agisi taitala tau oyamala eiyosi yatala kaivisaikola. \v 2 E akatupoi matauna kawagu, “Mwa, ambaisa bukula ke?” \p E matauna ivitakaulokaigu kawala, “Bala bavisaikoli Yerusalem, e bagisi ammakawala kala maloula toyo kala beiyaya.” \p \v 3 Oluvi agisi anelosi matauna kalilivala kamataiyu eivalapula, e taiyuwela anelosi ivalapula imakaia matauna bibodi. \v 4 E matauna eimaibogwa iluki sola kawala, “Mwa kusakaula kula kuluki matauna tau totubovau eiyosi miyana kaivisaikola kawam, ‘Yerusalem makateki bivakasau tomota toyo bulutuvalu, mapaila saina vilouveka e gala wala ibodi bitapali kalila. \v 5 Ka, Guyau bogwa eikatotila bivigaki titoulela makawala kova bipali kalila valu e bikoli makwaina, e matauna bisisu baisa deli komwaidona kala katububula.’” \s1 Yaubada ikaimilivau la tomota imai osi valu metoya okatupipi \p \v 6-7 E Guyau iluki la tomota kawala, “Yeigu bogwa labutugigaiyaimi lokulosi ambaisa ambaisa. Mitaga yokomi lokusisuaisi okatupipi, baisa tuta kukwaimilavausi Yerusalem. \v 8 Kidamwa availa biwaimi, matauna eiwawaiya avaka yeigu saina ininaki lopogu.” \p Mapaila Guyau Topeuligaga iwitalaigu paila baluki la biga baisa boda mabudosina, e mabudosina goli eilebwaisi si guguwa la tomota. \v 9 Kawagu, “E Guyau titoulela bikabilia deli yokomi, e oluvi tomota matausina omitibogwa lokuvigakaisi mi touwata bilebwaisi mi guguwa.” \p E avai tuta bikaloubusi makawala, komwaidona tomota binikolaisi baisa Guyau Topeuligaga leiwitalaigu. \p \v 10 Guyau ikaibiga kawala, “Yokomi mina Yerusalem, kuwosisi deli mi mwasawa paila yeigu bogwa lama basividulaimi!” \p \v 11 Wa tuta matutona bidubadu boda bimakaiasi Guyau e bivigaki matausina la tomota. Matauna bisikailimi, e yokomi bukunikolaisi matauna goli leiwitalaigu lamakaiami. \v 12 E tuvaila Guyau bivigaki kala katukila Yuda la vavagi tatoula olopola pwaipwaia makwaina kwebumaboma, e Yerusalem makwaina la valu tatoula. \p \v 13 Komwaidomi kumanumsi omatala Guyau, paila matauna leimaima metoya ola valu kwebumaboma. \c 3 \s1 Tovitoubobuta Sekaraia igisi Tolula Toveka metoya okilisala \p \v 1 E tuvaila kwaitala kilisala Guyau ivitulokaigu Tolula Toveka yagala Yosuwa itotu omatala Guyau la anelosi. E okaipapala Yosuwa, Setani eitotu eiyamwasi mwada bitabinaki matauna avai vavagi. \x - \xo 3.1 \xt Esi 5.2; YG 12.10\x* \v 2 E Guyau la anelosi iluki Setani kawala, “Ibodi Guyau bikamogaim! Ibodi Guyau matauna iyebwaili Yerusalem bikamogaim. Paila matauna makawala kaitala kai saina nanakwa bitakatusobu metoya wa kova.” \x - \xo 3.2 \xt Yd 9\x* \p \v 3 E Yosuwa itotu wala baisa, kala karekwa eisisikoma yammotomota. \v 4 E anelosi iluki la touwata mina labuma kawala, “Ka, tau matauna eisisikoma karekwa miyasina yammotomota kuvililaisi kuligaimwaisi.” E oluviga iluki Yosuwa kawala, “Mwa, bogwa lakau m mitugaga laligaiwa, e basakaimga yauwovau kam kwarekwa bukusikam.” \p \v 5 Mapaila anelosi ikaraiwogi la touwata bikwanaisi yatala yavau Yosuwa kala dubaigigi okulula. E matausina ivagaisi makawala. Guyau la anelosi itotu wala baisa e matausina ivisikomasi matauna yauwovau kala karekwa. \p \v 6 Oluvi anelosi iluki Yosuwa avaka \v 7 Guyau Topeuligaga eilivala kawala, “Ka, kidamwa bukukwabikuwoli ulo karaiwaga e bukuvagi makawala karaiwogasi lasakaim, e yoku bukusetuwoli wala m paisewa paila tokaraiwogala ulo Bwala Kwebumaboma kwemwaidona deli goli matabudosina olumoulela, e yeigu tuta komwaidona balagi m nigada, makawala wala lalilagi si nigada anelosi matausina eisisuaisi deli yeigu. \v 8 E Yosuwa kunakaigali, yoku Tolula Toveka, e yokomi sala tolula kunakaigalaisi, yokomi goli kabutuvatusi paila sibwabwaila tuta oluvi. Yeigu bayomitali taitala ulo touwata. Matauna yagala Sisi! \x - \xo 3.8 \xt Yer 23.5; 33.15; Sek 6.12\x* \v 9 E yeigu basaili kwaitala dakuna papala pilalima pilayu omatala Yosuwa. E yeigu bagini ginigini odakuna makwaina, e yam kwaitala wala yeigu baligaiwa si mitugaga tomotala valu makwaina. \v 10 Avai tuta yam makwaina bima taitala taitala yokomi bidou sola bimakaia bimwasawasi paila vakota deli kabokwala, paila mi bagula bigulesi waini deli seuseu eitaina eitapatu.” \x - \xo 3.10 \xt Mai 4.4\x* \c 4 \s1 Kilisala kaitapa la kabototu \p \v 1 E anelosi matauna okwaitala lakabigatona ikaimilavau imakaiagu, e itokowoiyaigu makawala yeigu tommasisi. \v 2 E ikatupoiyaigu kawala, “Avaka sitana lokugisi?” \p E amapu kawagu, “Kaitala kaitapa la kabototu eibubulokaisi metoya goula. Odabala makaina kaitala kabomela bulami. E metoya kaitapa makaina la kabototu kailima kaiyu kaitapa itotusi, e kaitala kaitala makaisina isim kabasi paila kabovakalota yalima yayu. \v 3 E opapala makaisina itotusi kaiyu olibe kai, kaitala pilatala kaiyuwela piliyuwela.” \x - \xo 4.3 \xt YG 11.4\x* \v 4 Oluvi akatupoi matauna anelosi kawagu, “Mwa, vavagi makwaisina avaka bikibuboti ke?” \p \v 5 E matauna ikatupoiyaigu kawala, “Ki, gala kunikoli ke?” \p Yeigu avitakauloki kawagu, “Tomoya, gala wala.”\f b \ft Mailela 10b bila 14 taginisi baisa kidamwa lilivala bisaitaula duwosisia wala. Kala gigisa omitibogwa matauna buki toginila isaili biga uulela odogina.\f* \p \v 10b E anelosi ilukwaigu kawala, “Ka, makaisina kailima kaiyu kaitapa, baisa ikibuboti kwailima kwaiyu Guyau matala makwaisina bimitakavataisi valu watanawa komwaidona.” \p \v 11 Oluvi akatupoi matauna kawagu, “Ka, makaisina olibe kaiyu eitowalaiyaisi kaitapa la kabototu, avaka kala katumiki? \x - \xo 4.11 \xt YG 11.4\x* \v 12 Deli avaka kala katumiki masisisina sisiyu sisila olibe opapasi makaisina kaiyu tanumnumta kepuponana goulawokuva wala, makaisina goli bulamila olibe bibubusi?” \p \v 13 E matauna ikatupoiyaigu kawala, “Ki gala wala kunikoli ke?” \p Yeigu avitakauloki kawagu, “Tomoya, gala wala anikoli.” \p \v 14 Oluvi ikaibiga kawala, “Ka, matausina goli taiyu tauwau Yaubada bogwa leinagi deli eibulami paila biwotitalaisi matauna Guyoula valu watanawa komwaidona.” \s1 Yaubada la biga katotila baisa Serubabela \p \v 6 E anelosi ilukwaigu baluki Serubabela biga makwaina metoya baisa Guyau. Kawala, “Mwa, yoku bukupeula, gala metoya tokabilia osi peula, kaina om peula titoulem, mitaga metoya ogu baloma la peula. \x - \xo 4.6 \xt Esi 5.2\x* \v 7 Kabosilaboda bidubadu kasi vakaila makawala koya bitamwausi omatam. Yoku bukukwaliivau Bwala Kwebumaboma, e avai tuta bukusaila dakuna kala vigimkovila okabala, tomota bigovasi kawasi, ‘Bwainigaga bwainigaga!’” \p \v 8 E tuvaila Guyau la biga ilukwaigu ikaibiga kawala, \v 9 “Serubabela bogwa eikatubiasi tumilela Bwala Kwebumaboma, e matauna bogwa wala bivigimkulovi kala kaliai. E avai tuta bikaloubusi makawala, ulo tomota bogwa binikolaisi baisa yeigu lawitalaim lokulokaia matausina. \v 10 Komwaidosi tomota igibuluwasi paila saina tokibouki kaliai. Mitaga avai tuta bigisaisi Serubabela eisetuwoli wala la kaliai Bwala Kwebumaboma, e matausina saina bimwamwasila ninasi.” \c 5 \s1 Kilisala Buki Pilabumaboma pilakatubili eiyoyowa \p \v 1 Yeigu tuvaila akowana, e tuta matutona agisi pilatala pilakatubili buki eiyoyowa. \v 2 E anelosi ikatupoiyaigu avaka lagisi. Yeigu avitakaula kawagu, “Lagisi pilatala pilakatubili buki eiyoyowa; mapilana kala maloula uvalima yumatala, e kala beiyaya uvayu isuvi opwasigina.” \p \v 3 E ilukwaigu kawala, “Olopola buki mapilana isisu kala ginigini bolata makwaina ibodi bikaligiaki valu viloumwaidona. E olopola buki mapilana pilakatubili katubilitala ikamituli kala ginigini, availa availa mina uveilau ibodi bikaliyabaisi metoya valu makwaina; e katubiliyuwela kala ginigini ikamituli, availa availa bilivalasi biga katotila omatala Guyau e oluvi isisasopasi, ibodi wala bikatupipaisi bilauwaisi. \v 4 Guyau Topeuligaga eilivala bolata makwaina bogwa bikaloubusi makawala, e bisuvi osi bwala availa availa mina uveilau deli goli osi bwala availa availa bilivalasi biga katotila omatala Guyau e oluvi isisasopasi. E bolata makwaina bisisu osi bwala matausina tatoula wala bikammali deli bolesi.” \s1 Kilisala natana vivila olumoulela beyawa \p \v 5 E anelosi ikaimilavau ilukwaigu kawala, “Ka, kugisi! Kwaitala tuvaila vavagi leimaima!” \p \v 6 E akatupoi kawagu, “Avai vavagi ke?” \p Ivitakaulokaigu kawala, “Tatala beyawa baisa kala katumiki mitugaga olopola valu viloumwaidona.” \p \v 7 E beyawa mitana katubukolela ibubulokaisi tanumnumta ledi. Itobu matagu lagigisi mitana, e katubukolela ikapogega, e olumoulela natana vivila isisu! \p \v 8 E anelosi ikaibiga kawala, “Ka, vivila minana kabutuvitusila mitugaga.” Oluvi anelosi ituma minana ikaimilavau obeyawa, e ikatubukolivau mitana. \v 9 Yeigu akowana e agisi nayu vivila isim pinupanesi pilapapeula makawala boituva eiyoyowasi eimmakaiagusi. Minasina ilupaisi beyawa mitana e iyowoyaisi ilauwaisi. \p \v 10 Yeigu akatupoi anelosi kawagu, “Ambaisa biyowoyaisi bilauwaisi ke?” \p \v 11 E matauna ivitakaulokaigu kawala, “Bilauwaisi Babilonia, e metoya mapilana goli bikaliaiisi kwaitala bwala kwebumaboma paila bolela mitana. Avai tuta bivinakwaisi kaliai makwaina, e beyawa mitana bikaisuvaisi olumoulela bivigakaisi kabotaimamila.” \c 6 \s1 Kilisala kaivasi waga kaibibiu \p \v 1 E yeigu agisi kwaitala tuvaila kilisala. Metoya kilisala makwaina agisi kaivasi waga kaibibiu leimaimaisi metoya oluwalaisi kwaiyu koya makwaisina barasiwokuva wala. \v 2 E waga makaina eikalumatala nabubweyani wosa eibibiasi, kaiyuwela nabubwabwau wosa, \x - \xo 6.2 \xt YG 6.4-5\x* \v 3 kaitolula napupwakau wosa, kaivasila natunutunu wosa. \x - \xo 6.3 \xt YG 6.2\x* \v 4 E yeigu akatupoi anelosi kawagu, “Mwa, avaka kala katumiki makaisina waga kaibibiu?” \p \v 5 E matauna ivitakaulokaigu kawala, “Ka, makaisina ikibuboti kwaivasi yagila baisa tuta wala eikaloubusisi omatala Guyoula valu watanawa komwaidona.” \x - \xo 6.5 \xt YG 7.1\x* \p \v 6 E minasina wosa nabubwabwau ibibiasi makaina waga kaibibiu bilauwaisi opiliyavata mapilana Babilonia, e minasina wosa napupwakau ilolosi opilikwaibwaga, e natunutunu ilolosi mapilana opilibolimila. \v 7 E wa tuta matutona wosa minasina natunutunu isunupulasi, gala wala bipeulokaisi magisi nani bilosi ivakawolaisi valu watanawa. Anelosi ikaibiga kawala, “Kulosi kuvakawolaisi valu watanawa!” - e ka, bogwa ivagaisi goli. \v 8 Oluvi anelosi idouwaigu kawala, “Ka - minasina wosa eilosi opiliyavata isuvisi mapilana Babilonia bogwa ikatuminumwaisi la gidimleiya Guyau.” \s1 Karaiwaga paila bisaili kala kulupaipi Yosuwa \p \v 9 Guyau isakaigu biga makwaina, \v 10 kawala, “Kuyosi makwaisina bobwailila matausina togilagala Elidai, Tobiya deli Yedaia eisakaisi e kulau wala nani kulokaia ola bwala Yosaia matauna Sepanaia latula. Komwaidosi matausina bogwa leikaimilavausi metoya okatupipi mapilana Babilonia. \v 11 Bukuyouduli kulupaipi metoya osi bobwailila siliba deli goula, e kusaili odabala matauna Tolula Toveka, Yosuwa matauna Yeosadaki latula. \v 12 E kuluki matauna kidamwa Guyau Topeuligaga ililivala kawala, ‘Tau matauna idokaisi yagala Sisi bogwa bisiniveka ola kabosisu, e bikaliivau Guyau la Bwala Kwebumaboma. \x - \xo 6.12 \xt Yer 23.5; 33.15; Sek 3.8\x* \v 13 Matauwena goli bikaliai makwaina e bogwa biboda kala kamaiaba avaka bibodi taitala guyau. E matauna biguyoi la tomota. Taitala tolula bitotu opapala la takaikaia e kasitaiyu goli bubunesi manum deli ninitinidesi bikaraiwagasi.’ \v 14 E kulupaipi bisisu paila kaboluluwai olumoulela Guyau la Bwala Kwebumaboma bivigaki kasi taimamila matausina Elidai, Tobiya, Yedaia e deli Yosaia.” \v 15 Availa availa matausina si valu kaduwonaku bimaisi wala bipilasisi paila bikaliivauwaisi Guyau la Bwala Kwebumaboma. E avai tuta makwaina bogwa bikaliivauwaisi, yokomi bukunikolaisi Guyau Topeuligaga leiwitalaigu lamakaiami. Baisa komwaidona bikaloubusi makawala, kidamwa bukukwabikuwolaisi mokwita Guyau mi Yaubada la karaiwaga. \c 7 \s1 Guyau ikamogi posuma sasopa \p \v 1 Olopola kwaivasila kala taitu Dariusa eikikaraiwaga, tubukona nalima navasila (tubukonela Kisilevi\f c \ft Tubukona Kisilevi tadoki November.\f*), yamla kwaivasila, Guyau ilukwaigu biga kwaitala. \p \v 2 Mina Beteli bogwa eiwitalaisi Saresa, Regemmeleki deli kasi tobwakuli eilosi ola Bwala Kwebumaboma Guyau Topeuligaga, kidamwa binigadasi baisa Guyau bimitukwaii matausina, \v 3 deli bikatupoiyaisi tolula deli tovitoubobuta katupoi makwaina kawasi, “Ki, ibodi bakasetuwolaisi ma bolasi paila Bwala Kwebumaboma kala kodadaimi, e bakaposumasi olopola tubukona nalimela makawala lakauvigakaisi kweluwovila taitu e leima lagaila?” \p \v 4 E mabigasina Guyau la biga eilukwaigu kawala, \v 5 “Ka, kuluki tomotala valu makwaina deli goli matausina tolula, avai tuta omitibogwa leipusoposumasi deli leibulobolasi olopola tubukona nalimela deli nalima nayuwela, olopola makwaisina kwailuwolima kwailuwoyu taitu, gala wala sitana agu taimamila. \v 6 E avai tuta matausina eikamkwamsi deli eimomomsi, baisa paila wala titoulesi kasi bwaina.” \p \v 7 Baisa makawala Guyau eilivala metoya baisa matausina tovitoubobuta tobubogwa wa tuta makwaina Yerusalem igau viloukabalaki, deli valu mavilousina opapala Yerusalem ivakasuwoki wala tomota, e gala mavilousina wala, mitaga tuvaila mapilana opilibolimila deli goli oitayatila mapilana opilikwaibwaga. \s1 Mina Isireli eiyomitulaisi kasi katupipi metoya osi kowolova \p \v 8 E Guyau iluki Sekaraia kawala, \v 9 “Omitibogwa aluki ulo tomota karaiwaga makwaisina kawagu, ‘Ibodaimi bukukwaraiwagasi duwosisia, deli ibodaimi bukukwamiabaimi deli bukunokapisaimi taitala baisa taitala. \v 10 Gala bukulamidadaisi kwabuya, weilova, mitawasi deli kusisisuaisi, kaina availa wala tonamakava. Deli gala bukuninamsaisi avai vavagi gaga mwada bukuyomiyuyaisi semia.’ \p \v 11 “Mitaga ulo tomota ikasai wala dubasi e ipakaisi binakaigalaigusi. Matausina itaboda ninasi \v 12 e ivigakaisi ninasi kala kasai makawala dukutotu. Mapaila yeigu agibuluwi matausina paila uula ipakaisi binakaigalaisi ulo vituloki makwaisina avaka laluki tovitoubobuta tobubogwa. \v 13 Avai tuta lalilivala gala inakaigalaisi, mapaila avai tuta ininigadasi gala wala ammapu. \v 14 Makawala utuyagila ayuvisau matausina ilosi oviloumitawasi isisuaisi. E valu makwaina mwada viloukabalaki ivilouwokuva wala, e gala taitala isisiki.” \c 8 \s1 Guyau ikatotila bivigivau Yerusalem \p \v 1 Guyau Topeuligaga iluki Sekaraia kawala, \v 2 “Yeigu saina ininaki lopogu bapilasi Yerusalem, paila ulo yebwaili saina vakaigaga paila tomotela, yebwaili makwaina eivigakaigu lagibuluwi kasi tilaula. \v 3 Yeigu bakaimilavau Yerusalem makwaina ulo valu kwebumaboma, e basigaga baisa. Tomota binikolaisi makwaina viluwela tapwaroru, e ulo koya yeigu Guyau Topeuligaga bidokaisi kwebumaboma. \v 4 E tuvaila bavigaki tommoya deli nunumoya matausina bogwa eikabikaitukwasi bikikaiakusi obikubaku. \v 5 E kaduwala makadasina olopola valu bikasewoki wala gugwadi, tauwau deli vivila bimmwasawasi. \p \v 6 “Vavagi makwaisina kala lega bikasai baisa boda mabudona kesala mina mmomova, mitaga yeigu gala avai vavagi bilapaigu. \v 7 E yeigu bakoli ulo tomota metoya valu mavilousina ambaisa ambaisa eililauwaisi, \v 8 e bakaimilivau matausina metoya mapilana opilibomatu deli opilikwaibwaga bamai bisikaisi Yerusalem. Bavigaki matausina ulo tomota, e yeigu si Yaubada, bagiyoubwaila odubasi matausina. \p \v 9 “Tauwau kupapeulasi! Ka biga mabigasina wala lokuligibogwisi tovitoubobuta eikamitulaisi omitibogwa, wa tuta makwaina lokukusovaisi tumilela ulo Bwala Kwebumaboma paila bukukwaliivauwaisi. \v 10 E otuboulolaga tuta makwaina gala wala availa ibodi bimapu avai tomota kaina avai mauna paila bivagi la paisewa. Deli gala wala availa bisibwabwaila metoya baisa kala tilaula. Avigaki tomota bikoulovaisi taitala baisa taitala. \v 11 Mitaga tuta baisa lauvigaki boda mabudona tomotela eikesasi mina mmomova ituwoli sainela. \v 12 Matausina biluva uwosi bisopusi kasi yagogu. E kasi waini matamsina bibukulasi, pwaipwaia bikabinai, deli bisaibagu kuna. Komwaidona bobwailila makwaisina yeigu basaiki ulo boda matausina eikesasi mina mmomova. \v 13 Mina Yuda deli mina Isireli, ka! Omitibogwa avai tuta matausina mina mitawasi bibulotaisi sesia, bikaibigasi kawasi, ‘Ibodi kabommayuyu makwaina eikanakaila mina Yuda deli mina Isireli bikanakailami!’ Mitaga bogwa bakolaimi, e oluvi matausina mina mitawasi bilivalasi baisa taitala taitala kawasi, ‘Ibodi bukubani kam mitakwai makawala mina Yuda deli mina Isireli eibanaisi!’ Mapaila kupapeulasi e gala bukukokolasi.” \p \v 14 E Guyau Topeuligaga ikaibiga kawala, “Avai tuta tubumia omitibogwa biyogibuluwaigusi, yeigu aninamsi avai kabommayuyu paila bibudoki matausina, e gala akatumapu nanogu, mitaga avagi wala avaka laninamsi. \v 15 Mitaga tuta baisa yeigu laninanamsa bamitukwaii tomotela Yerusalem deli Yuda. Mapaila gala bukukokolasi. \v 16 Mitaga vavagi makwaisina ibodaimi bukuvagaisi - bukukwamokwitasi taitala baisa taitala. E otutala yakala, kulivalasi avaka kala duwosisia mokwita - avaka ibodi bivisunupuloi vakota. \x - \xo 8.16 \xt Ep 4.25\x* \v 17 Gala bukuninamsaisi avai vavagi gaga mwada bukuyomiyuyaisi semia. Gala bukusasopasi avai tuta bukukwatotilasi. Yeigu gala ayebwaili sopa, kodoudoga, deli yowai.” \p \v 18 Guyau Topeuligaga iluki Sekaraia kawala. \v 19 “Ka, posuma makwaisina lokuuvagaisi olopola tubukona navasila, nalimela, nalima nayuwela deli naluwotalela, bavigaki tubukonesi si kabokaimwana deli si kabolagisa tomotela Yuda. Yokomi ibodaimi bukuyebwailisi kamokwita deli vakota.” \p \v 20 E Guyau Topeuligaga eilivala kawala, “Ka, tuta bogwa leimaima paila tomota metoyasi valu mavilousina komwaidona bimaisi Yerusalem. \v 21 E tomotela valu kwaitala bilukwaisi sesia matausina ituwoli valu kawasi, ‘Ka yakamaisi bakalosi katapwarorusi baisa Guyau Topeuligaga deli bakanigadasi paila bimitukwaiyaimasi. Kumaisi deli bitalosi!’ \v 22 Bidubadu tomota deli boda kwepapeula bimaisi Yerusalem paila bitapwarorusi baisa Guyau Topeuligaga, deli binigadasi baisa matauna paila bimitukwaii. \v 23 E wa yam makwaisina tailuwotala mina mitawasi bonasi ituwoli ituwoli bimakaiasi taitala guma Yudia e bilukwaisi kawasi, ‘Mwa, magimasi bakabokulaimsi bitalosi om keda, paila bogwa lakalagaisi Yaubada deli yoku.’” \c 9 \s1 Mina Isireli sesia kasi karaiwaga \p \v 1 Baisa Guyau la biga. \p Matauna bogwa eikaraiwaga bimipuki valu Adaraki deli vilouveka Damasiko. Isireli dalela baisa Guyau la vavagi deli goli vilouvekala Siria baisa Guyau la vavagi. \x - \xo 9.1 \xt Ais 17.1-3; Yer 49.23-27; Emo 1.3-5\x*\x - \xo 9.1-4 \xt Ais 23.1-18; Isi 26.1—28.26; Yoe 3.4-8; Emo 1.9-10; Md 11.21-22; Lk 10.13-14\x* \v 2 E Amati mavilouna deli kaligeila Adaraki tuvaila la vavagi, deli goli vilouvakaveka Taia toyo Saidoni, deli goli tomotesi saina mina katavatu. \v 3 E mina Taia bogwa eikaliaiisi kasi kali kwepapeula deli eikogugulaisi siliba toyo goula saina bidugaga, tavayayaila wala! \v 4 Mitaga Guyau igau bikau komwaidona avaka avaka leiyosisi. E bilavi komwaidona si veiguwa bila obolita, e viluwelaga bivakakovi wa kova. \p \v 5 E mina Asikeloni bigisaisi mipuki makwaina e bikokolasi, mina Gasa bigisaisi mipuki makwaina, e saina biyomiyuyu matausina. Makawala goli mina Ekironi, si pikwaku bogwa biwokuva. E guyoula Gasa bitamwau, deli Asikeloni biviloububu. \x - \xo 9.5-7 \xt Ais 14.29-31; Yer 47.1-7; Isi 25.15-17; Yoe 3.4-8; Emo 1.6-8; Sep 2.4-7\x* \v 6 Tomota lumolomla bisikaisi Asidodi. E Guyau eilivala kawala, “Mina Pilisitia matausina ninasi walakaiwa bogwa bavabu. \v 7 E matausina gala tuvaila bikamsi kasi viliona deli buyavila, kaina bikamsi avai kaula bomikikila. Komwaidona matausina eikesasi mina mmomova bavigaki ulo tomota deli bavigaki kwaitala dala odalela Yuda. Mina Ekironi bavigaki ulo tomota, makawala lavigaki mina Yebusi. \v 8 Yeigu bayausi ulo valu e gala batagwala tokabilia bisuwalaiyaisi makwaina. Yeigu gala batugwali matausina giyougaga bilamidadaisi tuvaila ulo tomota. Paila yeigu bogwa leigisaki matagu ammakawala ulo tomota leilumkolaisi mmayuyu.” \s1 Taitala guyau igau bima \fig Ka, mi guyau eimaima|src="Vallotton 3800909" size="col" copy="(ZEC 9.9) king on donkey" ref="9.9" \fig* \q1 \v 9 Yokomi mina Saiyoni,\f d \ft Mapilana kaina ikibuboti pilamwaidona viluwela Yuda kainaga mapilana Yerusalem wala.\f* bimwamwasila ninami sainela, \q2 e bukugovasi deli mwasawa, yokomi mina Yerusalem. \q2 Ka, mi guyau eimaima baisa yokomi. \q1 Matauna eimaima totomgwaga deli tokwalisewa, \q2 mitaga tomanum, leisila wa ase, \q2 e wa ase nagwadi leisila. \x - \xo 9.9 \xt Md 21.5; Yn 12.15\x* \p \v 10 Guyau ikaibiga, \q1 “Bakatuyouli wogala kabilia kaibibiu metoya mapilana Isireli, \q2 e balau minasina wosa metoya mapilana Yerusalem. \q2 Makaisina kaiyala eiyosisi paila kabilia bogwa bakomtumtu. \q1 Mi guyau bivakadi boda ituwoli ituwoli bivakotasi. \q2 Matauna biguyau metoya pilatala bolita bila bolita piliyuwelʹo, \q2 e metoya wa Waya Yupereiti bila okala kalitutila valu watanawa.” \x - \xo 9.10 \xt Sam 72.8\x* \s1 Yaubada bikaimilavau la tomota \p \v 11 Guyau ikaibiga, \q1 “Ulo kabutu deli yokomi \q2 bogwa lokukwatukikitaisi metoya obuyavisi mi lula bidubadu, \q1 e mauula baisa, bogwa bataneku mi tomota, \q2 e bisilavaisi metoya okatupipi, makwaina makawala utuwotu kwaimada. \x - \xo 9.11 \xt Sun 24.8\x* \q1 \v 12 E yokomi tokwatupipi, bukukwaimilavausi paila baisa tuta isim mi pikwaku. \q2 Kukwaimilavausi baisa omi kabokwala. \q1 Ka, baisa tuta alukwaimi, biboda sivayu bamipuvau baisa yokomi, \q2 e bamitukwaiyaimi kaimapula komwaidona avaka kami mmayuyu. \q1 \v 13 Bavigaki mina Yuda ulo kaikwakuna, \q2 e mina Isireli bavigaki ulo kaiyala. \q1 Bavigaki tolesi Saiyoni ulo puluta, \q2 paila bakabilia deli mina Girisi.” \b \q1 \v 14 Guyau biyoumatila odubasi la tomota. \q2 Matauna bilavi la kaiyala makala kavikavila. \q1 Guyau Towalakaiwa biyuvi tauya, \q2 e bikatudelisi deli la tomota olumoulela utuyagila metoya opilibolimila. \q1 \v 15 Guyau Topeuligaga bikoli la tomota, \q2 e matausina bikatumtuwolaisi kasi tilaula. \q1 Otutala kabilia bigovasi makawala tomomom kaibotutu. \q2 Bitapupoiyaisi kasi tilaula, \q2 e buyavisi bitayelu makawala buyavila lula \q2 tutala biligabwaisi odabala kabolula metoya wa bolu. \b \q1 \v 16 Avai tuta yam makwaina bima, Guyau bikoli la tomota, \q2 makawala taitala toyamata sipi bikoli la yawa metoya okabosilagi. \q1 Matausina bivivivilasi ola valu, \q2 makawala dakuna kwevivivila okala kulupaipi guyau. \q1 \v 17 Wo, isa bwaina mapilana valu saina kweminabwaita. \q2 Tubovau bogwa bikamsi kaulela e bimomsi wainila, e bogwa bibwasa uwosi. \c 10 \s1 Guyau ikatotila bikoli la tomota \p \v 1 Kunigadasi baisa Guyau paila kuna otutala sopu. Paila Guyau matauna kala tosaiki kuna e ivasusuni si bagula tomota komwaidona. \v 2 Tomota ikikatupoisi baisa tokolu deli tokalamimi, mitaga mapula ibanaisi sopa deli nagowa. Mimilisi ikatumikisi mimi, mitaga isipulokaimi wala, e avaka eikatigamwaisi lupomi baisa gala wala isim dimlela. Mapaila tomota iwausi wala makawala sipi natamwau. Matausina ibodasi mwau paila uula gala kasi tovakeda. \p \v 3 Guyau ikaibiga kawala, “Yeigu saina agibuluwi matausina mina mitawasi, paila ikaraiwogaisi ulo tomota, mapaila yeigu bamipuki matausina. Tomotela Yuda baisa ulo vavagi, e yeigu Guyau Topeuligaga bayamati matausina. E bavigaki matausina makawala ulo wosa napapeula. \v 4 E oluwalaisi matausina bavigaki mimilisi bitokaraiwagasi, bitokugwasi, deli bitokumatoulasi, paila biyamataisi ulo tomota. \v 5 Tomotela Yuda bitomgwagasi makawala tokabilia bivapupoiyaisi kasi tilaula bimila pwadidiweta olopola keda. Matausina bikabiliasi paila uula Guyau deli matausina, e matausina bikalisauwaisi kasi tilaula matausina tosila wosa. \b \q1 \v 6 “Ka, yeigu bavigaki mina Yuda bipeulasi; \q1 e bakoli mina Isireli. \q1 E yeigu banokapisi matausina e bakaimilivau \q2 komwaidosi matausina bamai osi valu. \q1 E bavigaki matausina makawala \q2 gala avai tuta akoulovi matausina. \q1 E yeigu goli Guyau si Yaubada; e yeigu bamapu si nigada. \q1 \v 7 E tomotala Isireli bipeulasi makawala tokabilia, \q2 e bimwasawasi makawala matausina eimomomsi waini. \q1 E tubusia tuta oluvi biluluwaisi tomgwaga makwaina, \q2 deli bimwasawasi paila avaka Guyau bogwa leivagi. \b \q1 \v 8 “Yeigu badou ulo tomota \q2 e bakouguguli matausina. \q1 Bakoli matausina, \q2 deli bavigaki matausina bidalasi \q2 makawala omitibogwa. \q1 \v 9 Ilagoli bogwa labutugigai \q2 matausina eilosi isilomlasi oluwalaisi \q2 boda ituwoli ituwoli, \q1 mitaga ambaisa ambaisa eisikaduwonakusi \q2 matausina biluluwaigusi wala. \q1 Matausina deli litusia bimovasi, \q2 e bikaimilavausi osi valu gulitinidesi. \q1 \v 10 Metoya mapilasina Itipita toyo Asiria \q2 yeigu bakaimilivau matausina osi valu, \q2 e bimilivalusi osi valu tatousi. \q1 Bavigaki matausina bimilivalusi \q2 Giliadi deli goli Lebanoni; \q1 e valu viloumwaidona bikasewoki wala tomota. \q1 \v 11 Avai tuta biluvapelasi oluwalela bolitala uvagila mwau, \q2 yeigu Guyau bawaiya kaisai, \q2 e sopila Waya Naili bimada. \q1 Asiria kwekamnomwana bavabu watanawa, \q2 e Itipita kwaipeula bavigaki bimama. \q1 \v 12 E yeigu bavigaki ulo tomota bipeulasi. \q1 E matausina bitemmalaigusi deli bikabikuwolaigusi.” \m Baisa goli Guyau eilivala. \c 11 \s1 Giyougaga kasi kapusi \q1 \v 1 Mina Lebanoni kuulaimwaisi mi lulu, \q2 e gagabila kova bivakakubali makaisina mi kai kweisila! \q1 \v 2 Yokomi makaisina reiyava, kuvalamsi deli mi kavinavina - \q2 makaisina kweisila bogwa eikapusisi; \q2 makaisina kai kaimmatabwaila bogwa eivakakubali! \q1 Yokomi makaisina yawa kaila Basani, \q2 kuvalamsi deli mi kavinavina - \q2 makubilana saina ulaka bogwa eipweilisi! \q1 \v 3 E tokaraiwogala iuvalamsi deli si kavivia; \q2 paila kasi katububula bogwa leitamwau! \q1 Kunakaigalaisi laiyoni eiguguvavilasi; \q2 si valu oulaka mapilana Yoridani bogwa leipwailisi! \s1 Taiyu toyamata sipi \p \v 4 E Guyau ulo Yaubada ilukwaigu kawala, “Mwa, kuvigakaim kasi toyamata sipi paila mayuwona makateki biyalaisi. \v 5 Paila tolimauna ikatumataisi minasina e gala wala availa imipuki matausina. Matausina igimolaisi si mauna vilionesi, e ilivalasi kawasi, ‘Kala yakaula Guyau! Ka yakamaisi saina bidubadu ma guguwasi!’ Ilagoli kasi toyamata tatousi, mitaga gala wala inokapisaisi minasina.” \p \v 6 (Guyau ikaibiga kawala, “Yeigu gala tuvaila banokapisi availa ovalu watanawa. Yeigu titoulegu basaili komwaidona tomota oyumasi kasi tokaraiwaga. E tokaraiwaga matausina bikoyaisi valu watanawa; e yeigu gala wala bakoli makwaina metoya oyumasi tokaraiwaga matausina.”) \p \v 7 Matausina availa availa togigimwala sipi paila bigimlovausi, itogwaigusi e avigakaigu kasi toyamata sipi mayuwona bogwa biyalaisi. E yeigu akau kaiyu kai. kaitala ladoki yagala “Mitakwai”, e kaiyuwela “Koumomla”. E yeigu ayamati yawa mayuwona. \v 8 E yeigu iwokuva ulo peuloki baisa taitolu toyamata sipi, matausina eivigakaigusi tokukolosi, mapaila olopola natana wala tubukona kasitaitolu wala akatumati. \v 9 Oluvi aluki yawa mayuwona kawagu, “Ka, yeigu gala tuvaila bayamataimi. Kidamwa minasina bogwa bikaligasi, bikikaligasi wala. E minasina bogwa bikatumataisi wala. E minasinaga kesala bikikamataisi wala natana baisa natana.” \v 10 Oluvi akau makaina kai ladoki yagala “Mitakwai” akouwoli, kidamwa bakodidaimi kabutu makwaina Guyau leivagi deli boda mabudosina komwaidona. \v 11 Mapaila kabutu makwaina idadaimi wala wa yam makwaina. E matausinaga togigimwala sipi paila bigimlovausi, itola mitasi igigisaigusi, e matausina bogwa eikatetasi kidamwa Guyau eililivala goli metoya avaka baisa lavagi. \v 12 E yeigu aluki matausina kawagu, “Kidamwa bukutagwalasi, kusakaigusi mapugu. Kidamwaga gala, desi wala kuyosisi.” Mapaila matausina isakaigusi mapugu kala bawa kweluwotolu siliba. \x - \xo 11.12 \xt Md 26.15\x*\x - \xo 11.12-13 \xt Md 27.9-10\x* \p \v 13 E Guyau ilukwaigu kawala, “Mwa, kusewoya makwaisina olopola veiguwa kabosakaila wa Bwala Kwebumaboma.” Mapaila yeigu akau makwaisina kweluwotolu siliba - gulovekala mani kadai,\f e \ft Mitaga matauna idoki saina pikekita wala.\f* e idokaisi wala mapugu makawala - e asewoya olopola veiguwa kabosakaila wa Bwala Kwebumaboma. \v 14 Oluvi akouwoli kaiyuwela kai makaina yagala “Koumomla”, e Yuda deli Isireli si koumomla tuta makwaina itotina. \p \v 15 Oluvi Guyau ilukwaigu kawala, “Tuvaila kuvigakaim toyamata sipi, e tuta baisa kuvigakaim gala kam yeiwau yobobona. \v 16 Bogwa lasaili toyamata paila biyamati ulo sipi, mitaga gala ipipilasi minasina sipi, leibodasi kabovitukokola paila kaliga; tuvaila gala inainevi minasina natamwau, kaina bikatumovi minasina eikagagumasi, kaina iuvakoma minasina nabubwaila. Mitaga kaimapula, matauna ikamkwam wala vilionesi sipi minasina nakakaitubwa, e ikakuwi sukwedunesi. \v 17 Matauna gala kala yeiwau yobobona ibodi wala bikaliga. Matauna bogwa eisilavi la yawa. E kabilia bima bikodidaimi la karaiwaga. E yamala bidagugu, deli matala pilakakata bikau.” \c 12 \s1 Tuta bima Guyau bikoli Yerusalem \p \v 1 Guyau matauna eikatuvakai labuma, ibubuli valu watanawa, deli goli isakaidasi tomota da momovasi. Ililivala biga mabigasina paila mina Isireli kawala, \v 2 “Yerusalem bavigaki makawala kwelatala waini; e boda mabudosina otalila bimomsi e bisilubeibeusi makawala tomomom. E avai tuta bivabodaisi Yerusalem, e viluwela Yuda komwaidona deli wala bivabodaisi. \v 3 Mitaga avai tuta vavagi makwaina bikaloubusi, yeigu bavigaki Yerusalem makawala kwaitala dukumeilosi - avai boda idoki bikatukwaki makwaina, bogwa bisilagi. E boda komwaidona ovalu watanawa bikatukwaitalasi paila bikabiliasi deli Yerusalem. \v 4 E wa tuta matutona yeigu bayokukoli komwaidona si wosa, e bavigaki komwaidosi tosisila wosa minasina binagowasi. Yeigu bayamati tomotela Yuda, mitaga kasi tilaula si wosa bavigaki bikausi. \v 5 Oluvi dala olopola Yuda bilivalasi kawasi, ‘Guyau Yaubada Topeuligaga ikatupewoli la tomota matausina eisisuaisi Yerusalem.’ \p \v 6 “Wa tuta matutona wala yeigu bavigaki komwaidona dala olopola Yuda makawala kova eigigabu ulaka, kaina yonitaitu wa bagula - matausina bikatumataisi komwaidona boda otalisi. Mitaga tomotela Yerusalem bikwalasi olopola si valu. \p \v 7 “Ka, yeigu wala Guyau bavigaki tokabilia Yuda bikugwa bitomgwagasi, e gagabila taimamila makwaina Debida tubula deli tomotela Yerusalem mwada bikulaisi bavigaki makawala goli baisa mina Yuda komwaidona. \v 8 Wa tuta matutona Guyau bikoli availa availa isisuaisi Yerusalem, kaina goli mina mamama sainela isisuaisi oluwalaisi matausina bivigaki bipeulasi makawala Debida la peula omitibogwa. E dalela Debida bivakadaisi matausina makawala Guyau la anelosi, kaina makawala Yaubada titoulela. \v 9 Wa tuta matutona wala yeigu bakodidaimi boda komwaidona mabudosina ivigikonaisi bikabiliasi deli Yerusalem. \p \v 10 “E yeigu bavakasau oninasi ninalela nokapisi, deli ninalela nigada baisa matausina Debida dalela, e deli goli baisa komwaidona tomotela Yerusalem. E avai tuta bigisaisi matauna leikatumataisi, e bivilamwaisi matauna makawala matausina iuvalamsi paila litusi kalamwaleta eikaliga. E saina bivilumgwagasi goli, makawala si valam matausina eivakaligaisi si kuluta tau. \x - \xo 12.10 \xt Yn 19.37; YG 1.7\x*\x - \xo 12.10-14 \xt Md 24.30; YG 1.7\x* \v 11 E wa tuta matutona valam kwaiveka bikubali olopola Yerusalem makawala kala valam Adadi Rimona mapilana oitayatilela Megido. \v 12-14 E dala dilatala dilatala olopola valu biuvalamsi odalesi wala titoulesi. Debida dalela, Netani dalela, Libai dalela, Simei dalela, deli goli dala ituwoli ituwoli. Dala dilatala dilatala biuvalamsi odalesi wala titoulesi, e olopola dala dilatala dilatala ituwoli tauwau biuvalamsi e ituwoli vivila biuvalamsi.” \c 13 \p \v 1 E Guyau Topeuligaga eilivala kawala, “Avai tuta vavagi makwaina bikaloubusi, kwaitala sopi kwegigibwabula biutulapula paila bikatumigileu dalela Debida, e deli goli tomotela Yerusalem metoya osi mitugaga toyo si taimamila baisa tokolu. \v 2 E wa tuta matutona yeigu bakodidaimi komwaidona yagasi minasina tokolu metoya osi valu, e gala availa biluluwai minasina. Yeigu bakatumati availa matauna bikayupali titoulela mwada matauna taitala tovitoubobuta deli bakatubodi ninalela tokolu kala taimamila. \v 3 E kidamwaga bikaliyeiya wala biuvitoubobuta, tamala deli inala tatoula bilukwaisi matauna mwada ibodi wala bikatumataisi, paila iutuutu wala kala livala mwada eikikamituli Guyau la biga, mitaga baisa isisasopa wala. Avai tuta tuvaila bivitoubobuta, tamala deli inala bitamataisi matauna. \v 4 Tuta matutona bikaloubusi, gala avai tovitoubobuta bikamnomwana paila kilisala makwaisina leigigisi, kaina bikavisaki makawala taitala tovitoubobuta, kaina bisikoma tovitoubobuta kasi kwama mwada biwabwaisi tomota. \v 5 Mitaga kaimapula, bikaibiga kawala, ‘Yeigu gala tovitoubobuta. Yeigu tobigubagula wala, ogu tuta komwaidona yeigu tobigubagula wala.’ \v 6 E kidamwa availa bikatupoi matauna, kawala, ‘Avaka uula kapwaila makwaisina ovitakom?’ e matauna bivitakauloki kawala, ‘Agu kwapwaila lamai metoya ola bwala taitala lubaigu.’” \s1 Yaubada ikaraiwaga bikatumataisi toyamatela la sipi \p \v 7 E Guyau Topeuligaga eilivala kawala, “Kema, kumamata, e kutasilaki matauna toyamata sipi eiwotitalaigu! Kutamati matauna, e sipi mayuwona biwaki neuya. Yeigu bakabilia deli ulo tomota \x - \xo 13.7 \xt Md 26.31; Mk 14.27\x* \v 8 e olopola valu viloumwaidona meibawasi tomota bikaligasi. \v 9 Yeigu bawakoli mabudona kesala mina mmomova e bakatumigileu matausina, makawala siliba bikatumigileuwaisi wa kova. Yeigu bawakoli matausina makawala goula biwakolaisi. Oluvi matausina binigadasi baisa yeigu, e yeigu bavitakauloki matausina. Yeigu baluki binikolaisi matausina goli ulo tomota, e bikamitulaigusi yeigu si Yaubada.” \c 14 \s1 Yerusalem deli boda ituwoli ituwoli \p \v 1 Yam makwaina bogwa eivakatitaikina paila Guyau bisili okabala, e biyakali la tomota. E Yerusalem bogwa bikoyaisi, e guguwa makwaisina leikwaiyaisi bivilavilasi wala omitasi. \v 2 E Guyau bikoguguli boda komwaidona gulitinidesi e bikabiliasi deli mina Yerusalem. Matausina bikwaiyaisi si bwala, vivila biyosisi bimokaiasi, e biyoulisiga valu. E mabila tomota bikatupipaisi bilauwaisi. Mitaga kesalaga matausina gala bikauwaisi metoya osi valu. \v 3 Oluvi Guyau bisunapula e bikabilia deli boda mabudosina, makawala la tomgaga eiuvagi omitibogwa. \v 4 Wa tuta matutona Guyau bitoli odabala Koya Umilela Olibe, mapilana opilibomatu bila Yerusalem. Oluvi kwaitala itayatila kwaiveka bikatutuli Koya Umilela Olibe, metoya opilibomatu bila opilikwaibwaga. E koya pilatala bila opiliyavata e piliyuwela bila opilibolimila. \v 5 Yokomi bukusakaulokaisi itayatila makwaina eikatutuli koya eivigaki kwaiyu, paila bukukwalasi. Yokomi bukusakaulasi makawala tubumia leivigakaisi avai tuta likuliku eitokaia ola tuta Usaia guyoula Yuda. E Guyau ulo Yaubada bima, deli la anelosi komwaidosi bimai. \fig Koya Umilela Olibe deli Yerusalem|src="LB00352" size="span" ref="14.4" \fig* \p \v 6 Avai tuta vavagi makwaina bikaloubusi, valu gala tuvaila bitula kaina numla bikulokula, \v 7 kaina bidudubila. Yam lumalamela bisetuwoli wala tuta tuta, e otutala bogi goli yam lumalamela bisisu. Vavagi makwaina la kaloubusi, Guyau wala kalamwaleta inikoli tutala. \p \v 8 Avai tuta yam makwaina bikaloubusi, sopi simokainia bititayelu metoya Yerusalem e mabila sopi bitayelu bila Milaveta Pilamata e mabila bila Bolita Kwaiveka. E olopola taitu komwaidona bititayelu wala. Kaina goli otutala waigigi, kaina otutala kuna, mitaga bititayelu wala. \x - \xo 14.8 \xt Isi 47.1; Yn 7.38; YG 22.1\x* \v 9 Oluvi Guyau biguyoi valu watanawa komwaidona, tomota komwaidona bitapwarorusi baisa matauna si Yaubada, deli bidousi baisa matauna metoya oyagala igitinidesi goli. \p \v 10 E valu mapilana viloumwaidona eivitouula Geba opiliyavata, bila Rimoni opilibolimila, bimila kabatau wala. Yerusalem bikalituwoli odubasi valu makwaisina otalila; e valu bivitouula metoya Kalapisila Beniamina bila Kalapisila Wokulu, makatupona goli bakwaila kwaitala kalapisila kwaibogwa. E metoya obolela vatoi yagala Ananeli bilaga gweguya okabopolela kasi waini. \v 11 E tomota biluva uwosi olopola Yerusalem, e gala tuvaila availa bivitukukoli matausina metoya avai kabomwau. \x - \xo 14.11 \xt YG 22.3\x* \p \v 12 E Guyau bimai kwaitala lelia saina kwemigaga baisa boda komwaidona mabudosina mwada bikabiliasi baisa mina Yerusalem. Lelia makwaina baisa makawala. Igau wala mina mmomova bililoulasi, mitaga uwosi, mitasi deli mayesi bogwa wala bipusigiyogayasi. \p \v 13 Wa tuta matutona Guyau bivapinigu ninasi e deli kasi kokola, mapaila taitala taitala bilitaki sola matauna okaipapala bitoli wala immku wowola. \v 14 E tolesi Yuda bikabiliasi paila bikolaisi Yerusalem. E bikoyaisi si guguwa mabudona boda komwaidona - goula, siliba, deli goli karekwa saina bidugaga. \v 15 E kwaitala lelia kwemigaga biviloubusi baisa minasina wosa, miuli, kameli, ase, e deli goli baisa avai mauna avai mauna olopola si kabeikau tilaula. \p \v 16 Oluvi komwaidosi matausina eikesasi mina mmomova metoya mabudona boda eikabiliasi deli mina Yerusalem, bitokaiasi taitu kwaitala kwaitala bilolosi Yerusalem paila bititapwarorusi baisa Guyau Topeuligaga, matauna goli si Guyau, deli bipakapakasi Buliyoyova Pakala. \x - \xo 14.16 \xt Tol 23.39-43\x* \v 17 E kidamwaga avai boda bipakaisi gala bilosi itapwarorusi baisa Guyau Topeuligaga, matauna si Guyau, e kuna gala bikuna osi valu. \v 18 Kidamwa mina Itipita bipakaisi e gala bipakasi Buliyoyova Pakala, e lelia makwaina wala Guyau bisaiki baisa boda mabudosina bipakaisi bilosi, bikapilaki tuvaila matausina mina Itipita. \v 19 Makwaina goli mipuki bikapilaki Itipita deli baisa komwaidona boda ituwoli ituwoli kidamwa gala bipakasi Buliyoyova Pakala. \p \v 20 E wa tuta matutona biginaisi okasi bela wosa biga mabigasina, “Nabumaboma paila Guyau.” E makwelasina kulia wa Bwala Kwebumaboma bogwa bivigaki kasi bumaboma makawala goli makwelasina bolu kwelabumaboma omatala kabogwabu lula. \v 21 Mapaila bikatupalaisi komwaidona kulia olopola Yerusalem deli goli olopola Yuda viloumwaidona paila wotitalela kala taimamila Guyau Topeuligaga. E matausina togabu lula bivigakaisi kulia makwelasina paila bisulusulusi vilionesi makabilasina eivigakaisi paila lula. Avai tuta vavagi makwaina bikaloubusi, gala tuvaila avai togigimwala bisisu ola Bwala Kwebumaboma Guyau Topeuligaga.