\id ROM ROM, 06 ROM, Romans, Kiriwina Bible, PNG, May 2010 8/11 \h ROUM \mt1 Paulo La Ginigini baisa // MINA ROUM \is1 Kabovitouula \ip \bk Paulo La Ginigini baisa Mina Roum\bk* baisa Paulo la katubaiasa paila nanola igau bila bibodi toekalesia mapilana Roum. Paulo magila ikugwa bila Roum biwotetila Keriso Kala Boda oluwalaisi, e oluvi bisaitaula bila Sipeini. Tuvaila magila matausina mina Roum bipilasaisi la kwaidadina. E mauula Paulo eigini mapilana si leta kidamwa bikamitububuli totapwaroru tobwakuli Keriso avaka si dubumi uulotoula deli avaka bibudoki si bubunela. E mapaila mapilana buki Paulo eikamituli nanola komwaidona avaka eidoki kala vakeda uulela tapwaroru. \ip Ikugwa Paulo ilivala kasi biga nokagutoki e iluki ammakawala la nigada baisa Yaubada paila matausina. Oluvi igini avaka uulotoula la ginigini. Kawala, “Bulogala Bwaina iyomitali ammakawala Yaubada bikabwailidasi. Ka, uulotoula goli dubumi, e kala vigimkovila dubumi wala” (Rm 1.17). \ip E nanamsa makwaina baisa Yaubada la kabwaila Paulo iulaim kidamwa bikatetasi. Igini kidamwa ibodi Yaubada bikabwaili komwaidosi mina watanawa, mina Yudia deli matausina gala mina Yudia. Uula mitugaga eikatupipi komwaidosi. Mitaga Yaubada bikabwaili tomota, availa availa eidubumaisi Yesu Keriso. Oluvi Paulo ikamitububuli avaka eikaloubusi metoya ola kabwaila Yaubada, baisa da momova kwaivau metoya oda vasosu deli Keriso. “Yaubada bogwa ikabwailidasi paila uula tadubumaisi e mapaila Yaubada deli yakidasi taveyawasi gulitinidesi” (Rm 5.1). Tuvaila, Yaubada la Baloma Tobumaboma bogwa itanekwaidasi metoya ola peula bubunela gaga deli kaliga. E uula 5 bila 8 Paulo ilivala avaka uula Yaubada ikaraiwogaidasi deli ammakawala Baloma Tobumaboma iviyelu ninadaisi e ikatupewolaidasi. \ip Oluvi Paulo ininamsi makwaisina boda kwaiyu, matausina mina Yudia deli matausina gala mina Yudia, deli ikatupoi ammakawala si sisu oluwala Yaubada nanola paila komwaidosi mina watanawa. E Paulo idoki mina Yudia eipakaisi Yesu paila uula baisa bipilasi Yaubada nanola, kidamwaga bivigaki komwaidosi mina watanawa bibanaisi Yaubada la mitakwai metoya baisa Yesu Keriso. E tuvaila Paulo idoki igau tuta bima mina Yudia biligaiwaisi si pupaiki, e bitovilasi bidubumaisi Yesu. \ip E kala vigimkovila mapilana, Paulo igini avai bubunela ibudoki totapwaroru. Ilivala kidamwa keda kadatala wala bibodaidasi. “Mesinaku kwaitala wasi wala ibodaimi, kidamwa bukuyebwailisi taitala baisa taitala” (Rm 13.8). Ilivala tuvaila avaka bibodaidasi paila wotetila baisa Yaubada, kabikaula baisa valu kala tokwaraiwaga, pilasi baisa sedaiasi, deli kidamwa “gala bibodi bitavagaisi avaka ititaki ninadaisi wala” (Rm 15.1). Kala vigimkovila Paulo ilivala kasi biga bobwailila deli iyakawoli Yaubada. \iot Buki kala katumimisa \io1 Kala vitouula deli la ginigini uulotoula 1.1-17 \io1 Ibodi mina watanawa binevisi kasi katumova 1.18—3.20 \io1 Yaubada kedala katumova 3.21—4.25 \io1 Momova kwaivau metoya baisa Keriso 5.1—8.39 \io1 Mina Isireli deli Yaubada nanola 9.1—11.36 \io1 Si bubunela totapwaroru tobwakuli Keriso 12.1—15.13 \io1 Kala vigimkovila, deli biga bobwailila 15.14—16.27 \c 1 \p \v 1 Yeigu Paulo, Keriso Yesu la towotetila, e Yaubada inagaigu bamila aposetolo\f a \ft Matauna isim kala karaiwaga bililivala deli biuvagi metoya ola karaiwaga matauna kala towitala.\f* deli idouwaigu kidamwa bakamituli Bulogala Bwaina metoya baisa matauna. \p \v 2 E omitibogwa Yaubada ikatotila Bulogala Bwaina metoya oudosi la tovitoubobuta, deli kala ginigini isisu makawala wa Buki Pilabumaboma.\f b \ft Mapilana mina Iberu si buki pilabumaboma, yakidasi tadokaisi Kabutubogwa.\f* \v 3 Baisa Bulogala Bwaina paila Latula, da Guyausi Yesu Keriso. Tanikoli matauna tomota, paila ikaloubusi odalela Debida. \v 4 E tanikoli matauna Tobumaboma, paila Yaubada eitokowoi imovavau, e baisa iyomitali saina peula kidamwa matauna Yaubada Latula. \v 5 E metoya baisa Yesu Yaubada imitukwaiyaigu, paila isakaigu agu vilavila kidamwa bamila aposetolo, e uulela goli Keriso. Paila ibodi bavakadi komwaidosi mina watanawa paila bidubumaisi deli bikabikaulasi. \v 6 E makawala goli ibodi bavakadaimi yokomi mina Roum, availa availa yokomi Yaubada bogwa idou kidamwa Yesu Keriso la tomota. \p \v 7 Mapaila lagini miyana mi leta yokomi komwaidomi mina Roum, paila Yaubada iyebwailimi deli idouwaimi kidamwa yokomi la tomota. \p Anigada baisa Yaubada Tamadasi deli da Guyausi Yesu Keriso kidamwa bimitukwaiyaimi deli bitalaguva lupomi. \s1 Paulo inigada biga nokagutoki \p \v 8 Ikugwa, metoya baisa Yesu Keriso anokagutoki baisa ulo Yaubada paila yokomi komwaidomi, paila komwaidosi mina watanawa ililagaisi bulogala mi dubumi. \v 9 Yeigu goli deli nanogu komwaidona awotitali Yaubada paila akakamituli Bulogala Bwaina paila Latula. E igagabila matauna Yaubada bikamokwita avaka alilivala. Matauna inikoli kidamwa avai tuta aninigada \v 10 akavitagi yagami tuta tuta. E ulo nigada baisa Yaubada kidamwa matauna biuli keda kidamwa igau makateki bawokaiami, kidamwa goli makawala nanola Yaubada. \v 11 Paila saina magigu sainela babodaimi, kidamwa deli bitalumkolaisi Yaubada la mitakwai, kidamwa matauna bikatupewolaimi. \v 12 E nanogu kidamwa tuta matutona yokomi deli yeigu bitabanaisi kada pilasisi, yokomi kami pilasi metoya ogu dubumi e yeigu agu pilasi metoya omi dubumi. \p \v 13 E segwaia, ibodaimi bukululuwaisi kidamwa sivabidubadu mwada bawokaiami, mitaga tuta tuta abudoboda kabosilaboda e gala awa. Paila magigu babani uwagu metoya oluwalaimi, makawala goli bogwa labani metoya baisa matausina ituwoli tomota gala mina Yudia. \x - \xo 1.13 \xt VA 19.21\x* \v 14 Paila ibodaigu wala bapilasi tomota komwaidosi, kaina tolivalu kaina togilagala, e kaina tokwabitam kaina tobubeikam. Ibodaigu wala bapilasi availa availa. \v 15 Mauula yeigu asisalau mwada bakamituli Bulogala Bwaina baisa yokomi tuvaila, yokomiga mina Roum. \s1 Bulogala Bwaina baisa Yaubada la peula bikabwaili tomota \p \v 16 Ka! Yeigula gala ammosila paila Bulogala Bwaina. Baisa Yaubada la peula kidamwa bikoli komwaidosi availa availa idubumaisi, ikugwa baisa matausina mina Yudia, deli goli baisa matausina gala mina Yudia. \x - \xo 1.16 \xt Mk 8.38\x* \v 17 Paila Bulogala Bwaina iyomitali ammakawala Yaubada bikabwailidasi. Ka, uulotoula goli dubumi,\f c \fq \it uulotoula goli dubumi.\it*\ft Gagabila bitagini, “matausina wala idubumaisi”.\f* e kala vigimkovila dubumi wala. Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Availa Yaubada bikabwaili paila uula la dubumi, matauwena goli bimova.”\f d \fq Availa Yaubada bikabwaili paila uula la dubumi, matauwena goli bimova. \ft Gagabila bitagini, “Availa Yaubada bikabwaili, matauna bimova paila uula la dubumi goli.”\f*\x - \xo 1.17 \xt Aba 2.4\x* \s1 Mina watanawa tomitugaga \p \v 18 Yaubada iyomitali la ninamwau leima metoya walakaiwa imapu baisa tomota si sula deli si mitugaga. Paila matausina si bubunela gaga ikatubodi nanamsa duwosisia paila Yaubada, mwada gala availa bikateta baisa. \v 19 Yaubada imipuki matausina tomitugaga paila Yaubada la bubunela bogwa eivitusaisi mimilakatila wala. Paila Yaubada eiyomitali la bubunela kidamwa bigisimlilaisi. \v 20 Igau tutala Yaubada ibubuli valu watanawa e leima lagaila, mina watanawa gagabila bigisimlilaisi matauna ola peula kwekanigaga deli kala gigisa. Gala goli omatadasi bitagisaisi, mitaga vavagi makwaisina avaka avaka eibubuli Yaubada, makwaisina goli bikimitali baisa la bubunela. E mapaila gala gagabila bitabudobodasi paila si mitugaga. \v 21 Bogwa ikatetasi matauna Yaubada, mitaga gala bitemmalaisi matauna makawala avaka bibodi Yaubada, e tuvaila gala binokagutokisi baisa matauna. Mitaga kaimapula, oninasi ininagowasi paila avai vavagi avai vavagi gala kasi yeiwau, e saina dudubila ninasi matausina toninagowa. \x - \xo 1.21 \xt Ep 4.17-18\x* \v 22 Idokaisi titoulesi tokwabitam, mitaga toninagowa wala matausina. \v 23 Gala bitapwarorusi baisa Towalakaiwa, matauna Yaubada Tosigaga, gala goli. Kaimapula wala ititapwarorusi baisa tokolu migisi makawala tomota kaina mauna nayoyowa kaina ugiwagi kaina nasigisagina. \fig Ititapwarorusi baisa tokolu|src="Vallotton 4500121" size="col" copy="worshipping idols" ref="1.23" \fig*\x - \xo 1.23 \xt Kak 4.16-18\x* \p \v 24 Mauula baisa, Yaubada iulisali matausina kidamwa bivagaisi vavagi makwaisina gagawokuva avaka ititaki ninasi. E ivagaisi vavagi makwaisina kabommosila paila tau sola tau. \v 25 Mapaila eikatumapwaisi nanamsa duwosisia paila Yaubada e kaimapula ivigakaisi bigala sasopa.\f e \fq e kaimapula ivigakaisi bigala sasopa. \ft Gagabila bitagini, “eikatumapwaisi Yaubada tatoula e kaimapula eisailisi yaubada sasopa.”\f* Itapwarorusi baisa avaka Yaubada eibubuli, deli iwotitalaisi makwaisina, mitaga gala wala itapwarorusi baisa Yaubada. Matauna goli kala yakaula bikanigaga! Emeni. \p \v 26 Mauula goli Yaubada iulisali matausina kidamwa bivagaisi vavagi makwaisina kabommosila. Ka, minasina vivila ipakaisi vavaigila si bubunela duwosisia e ivagaisi saina gegedu. \v 27 Makawala goli tauwau ipakaisi vavaigila si bubunela duwosisia e kaimapula tau bimisii tau. E matausina tauwau ivagaisi kabommosila wala deli sesia tauwau e mapaila ikauwaisi mapula ouwosi avaka bibodi si sula. \p \v 28 Tomota itaboda ninasi baisa nanamsa duwosisia paila Yaubada, e mapaila Yaubada iulisali matausina, paila uula ninasi gagawokuva wala. E mapaila iuvagaisi avaka gala ibodi bivagaisi. \v 29 Ivakasau wala ninasi avai mitugaga avai mitugaga, deli sula youloveka e bubunela gegedu wala. Oninasi ivakasau pugipogi, katumata, vatai, katudewa e tuvaila nanamsa gaga. Isilipulaisi sesia, \v 30 e ikagagaisi sesia. Mokwitala Yaubada nanola imwau paila matausina tokowolova, paila saina mina dubakasala deli mina kamnomwana matausina. Inanamsasi ammakawala bikatumkulovaisi si bubunela avai mitugaga avai mitugaga, e ikoulovaisi veisia, \v 31 gala inanamsasi avaka duwosisia e gala iluluwaisi si biga katotila, e gala avaka si mitakwai kaina si nokapisi baisa sesia. \v 32 Bogwa inikolaisi Yaubada la karaiwaga kidamwa availa availa iuvagaisi makawala makadasina ibodi wala bikaligasi. Mitaga ka - isaitaulasi wala iuvagaisi makwaisina. E saina ikatumkulovaisi si bubunela kala gaga, paila ikabwailisi sesia availa availa iuvagaisi makawala. \c 2 \s1 Yaubada Toyakala \p \v 1 E ka! Sogu,\f f \ft Mapilana Rm 2.1-11 Paulo iluluki sala mina Yudia.\f* availa yoku kukwamogi matausina? Kaina yoku guma Yudia kaina gala, mitaga gala gagabila bukukwatumapu avaka. Paila tutala kukwamogi matausina, mitaga yoku goli makawala matausina kuuvagi vavagi makwaisina, baisa titoulem wala kukwamogaim. \x - \xo 2.1 \xt Md 7.1; Lk 6.37\x* \v 2 Kidamwa Yaubada iiyakali matausina eiuvagaisi baisa, tanikolaisi matauna wala toduwosisia. \v 3 Mitaga ka! Yoku sogu bogwa lokuvagi vavagi makwaisina, mitaga makwaisina vavagi kala tovagi lokukwamogi goli, kadai! Ki, kudoki bukusala metoya Yaubada ola kaboyakala? \v 4 Kaina kukwaluwou Yaubada la mitakwai saina vakaigaga, e la bubunela manum, deli la peuloki. Ka, bogwala kunikoli Yaubada matauna la mitakwai uula mwada bivakadaim kidamwa igau bukuninavila. \v 5 Mitaga uula yoku saina kasai, deli itaboda nanom. E mapaila, kukwatumkulovi kam mipuki bikwaiveka paila yam makwaiwena,\f g \ft Yam makwaina Yaubada biyakali komwaidosi mina watanawa.\f* avai tuta Yaubada biyomitali la ninamwau deli la yakala duwosisia. \x - \xo 2.5 \xt Sam 62.12; Big 24.12\x* \v 6 Paila Yaubada igau bimapu baisa taitala taitala makawala avaka bogwa leivagi. \v 7 Mimilisi tomota tuta komwaidona ibubunasi bwaina, e inainevisi kala yakaula deli kala taimamila Yaubada, e deli kidamwa bisigagasi. E igau Yaubada bisaiki matausina momova kwekanigaga. \v 8 E mitaga mimilisi matausina tommeikita deli tokowolova, e ibokulaisi wala bubunela gaga. E igau Yaubada biligabu la ninamwau deli la gibuluwa baisa matausina. \v 9 Paila matausina komwaidosi iuvagaisi vavagi gaga, e igau bibodaisi mwau deli bilumkolaisi kasi mmayuyu. Paila ikugwa baisa matausina mina Yudia, deli goli baisa matausina gala mina Yudia. \v 10 Mitaga Yaubada igau bisaiki kasi yakaula, kasi taimamila, deli kidamwa bitalaguva luposi, baisa komwaidosi ivagaisi vavagi bwaina. Paila ikugwa baisa matausina mina Yudia, deli goli matausina gala mina Yudia. \v 11 Paila Yaubada gala bititakili baisa tomota komwaidosi. \x - \xo 2.11 \xt Kak 10.17\x* \p \v 12 E matausina gala mina Yudia gala iyosisi Mosese la Karaiwaga, mapaila matausina imitugagasi e ibodaisi mapula si mitugaga, mitaga gala metoya osi Karaiwaga mina Yudia. Mitaga matausina mina Yudia iyosisi Karaiwaga makwaina. Mapaila isim kasi karaiwaga paila si mitugaga, e baisa goli bibodaisi kasi kamwaga. \v 13 Gala gagabila bitadoki kidamwa talilagaisi makwaina Karaiwaga Yaubada bikabwailidasi, gala goli. Mitaga bikabwailidasi kidamwa bitavagaisi vavagi makwaisina avaka avaka eikaraiwogi metoya wa Karaiwaga makwaina. \v 14 Mokwitala matausina gala mina Yudia gala iyosisi Karaiwaga makwaina, mitaga mimilisi tuta inagaisi e ivagaisi vavagi makwaisina avaka Karaiwaga makwaina eikaraiwogi. Kidamwa makawala, uula matausina isim si karaiwaga titoulesi, kalubikoya goli matausina gala iyosisi Mosese la Karaiwaga. \v 15 Si bubunela bwaina ivituloki kidamwa vavagi makwaisina avaka Karaiwaga makwaina eikaraiwogi isisu wala oninasi. E tuvaila si nanamsa paila vavagi duwosisia ikamokwiti baisa, paila oninasi titoulesi ilumkolaisi mimilisi tuta kamwaga mimilisi tuta yakaula. \v 16 E makawala goli Bulogala Bwaina la kamituli. Bikaloubusi makawala wa Yam makwaiwena Yaubada biyakali tomota paila si nanamsa komwaidona avaka si kium oninasi. E Yaubada la yakala uulela Yesu Keriso. \s1 Mina Yudia deli kasi Karaiwaga \p \v 17 E ammakawala yoku? Ki! Kudokaim yoku guma Yudia tatoum, e kudubumi makwaina Karaiwaga wala, deli kukwamnomwana wala paila Yaubada. \v 18 Ki, kunikoli avaka Yaubada magila bukuvagi, e lokukwalau Karaiwaga, e mapaila gagabila bukunagi bubunela duwosisia. \v 19 Bogwa kudoki mokwita wala yoku tokwau kasi tovakeda, deli yoku kasi kaitapa matausina isisuaisi odudubila, \v 20 deli toninagowa kasi katuloluta, e deli tobubeikam kasi tovituloki yoku. Ki, kudoki bogwa lokuyosi makwaina karaiwaga e mauula bogwa kukwateta vavagi komwaidona deli kunikoli wala avaka avaka kala duwosisia, ke? \v 21 Ka, yoku kuvituloki tuwoli tomota, mitaga ibodi bukuvitulokaim titoulem. E kukwamituli, kawam, “Gala bukuveilau,” mitaga ammakawam? Kaina yoku touveilau? \v 22 E kukwaibiga, kawam, “Gala bukukwailasi,” mitaga ammakawam? Kaina yoku tokukwailasi? E yoku kam siguguma paila tokolu, e ammakawam? Kaina yoku kusailebu osi bwala kwebumaboma ke? \v 23 E kukwamnomwana mwada kusisii karaiwaga makwaina, mitaga ammakawam? Kaina yoku kuyomsili Yaubada paila kukodidaimi la karaiwaga? \v 24 Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Matausina gala mina Yudia ibibigigagaisi matauna Yaubada uulela wala yokomi mina Yudia.” \x - \xo 2.24 \xt Ais 52.5\x* \p \v 25 E kidamwa yoku kukwabikuwoli Karaiwaga makwaina, kaina bitadoki kam bobu\f h \ft Kugisi makasana Biga Kala Katumiki.\f* isim dimlela. Mitaga kidamwa kukoulovi Karaiwaga makwaina, kaina ibodi sainela yoku gala goli bukubani kam bobu. \v 26 E matauna gala guma Yudia gala tobobobu ke? E kidamwa ikabikuwoli bigala Karaiwaga, e ammakawala matauna? Yaubada bidoki matauna makawala bogwa leibobu, ke? \v 27 E matausina gala mina Yudia bikamogaimi yokomi mina Yudia. Uula yoku kukodidaimi Karaiwaga makwaina, kalubikoya kuyosi kala ginigini deli kubobu. Mitaga matausina ikabikuwolaisi Karaiwaga, kalubikoya gala ibobwaisi uwosi. \v 28 E kwatuli? Availa bitadoki guma Yudia tatoula, deli eibani kala bobu mokwita? Gala goli matauna isisu olumoulela dalesi mina Yudia, matauna goli kala bobu eibani owowola. \v 29 Mitaga ka! Guma Yudia tatoula baisa matauna idoki titoulela guma Yudia onanola, paila uula eibani kala bobu onanola wala. E kala bobu, baisa Yaubada Bilomala la paisewa, e gala goli metoya wa Karaiwaga makwaina kala ginigini. E matauna goli bibani kala yakaula metoya baisa Yaubada, gala metoya baisa tomota. \x - \xo 2.29 \xt Kak 30.6\x* \c 3 \p \v 1 E, ammakawala? Sitana isim avai kabopilasi paila yakamaisi mina Yudia bikalisau avaka iyosisi matausina gala mina Yudia? Kaina mina Yudia kama gulogulasi “bobu” bitadoki kabopilasi, ke? Kaina gala? \v 2 Bogwa wala, bobu bitadoki pilasi kwaiveka! Ka, ikugwa - Yaubada eivigakaimasi yakamaisi mina Yudia la biga kala tokayota. \v 3 E mokwitala mimilisi gala si kayota bwaina. Mitaga ammakawala - kaina baisa uula bitadoki Yaubada mwada isasopa? \v 4 Baisa gala wala. Ilagoli tomota komwaidosi toubuwabu mitaga Yaubada ibodi bikamokwita wala. Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Kidamwa avai tuta kulilivala, \q2 ibodi bidokaimsi yoku toduwosisia. \q1 Kaina avai tuta biyakalaimsi, \q2 ibodaim wala bukupeula.” \x - \xo 3.4 \xt Sam 51.4\x* \p \v 5 E kaina yakidasi tomitugaga, mitaga makwaina ivituloki mimilakatila kidamwa Yaubada ivagi duwosisia. E kidamwa makawala, avaka goli gagabila bitakaibigasi? Kaina bakaibiga kawagu, “Yaubada eimipukwaidasi mitaga la mipuki gala duwosisia.” (Baisa makawala goli mimilisi ililivalasi.) \v 6 Gala! Kidamwa Yaubada gala bivagi duwosisia, ammakawala gagabila biyakali mina watanawa? \p \v 7 E kaina ulo sasopa bipilasi kala yakaula Yaubada, paila mina watanawa bogwa bigisimlilaisi kala kamokwita. Kidamwa makawala, avaka uula baboda agu kwamwaga paila mitugaga? \v 8 Ki, kaina bibodi bitakaibiga, kawada, “Desi wala, bitamitugagasi wala, kidamwa vavagi bwaina bikaloubusi”? Paila mimilisi tomota bogwa eikavilivilaigusi eitabinakaigusi mwada bogwa lalivala baisa. E matausina bibanaisi kasi kamwaga paila si sasopa. \s1 Gala availa isisu tomitukwaibwaila \p \v 9 E, ammakawala baisa? Kaina yakamaisi mina Yudia kakalisauwaimi yokomi gala mina Yudia? Gala. Paila bogwa lavituloki kidamwa bubunela gaga bogwa iyosikikitaidasi, komwaidodasi goli, yakamaisi mina Yudia deli yokomi gala mina Yudia. \v 10 Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Gala availa isisu tomitukwaibwaila. \x - \xo 3.10-12 \xt Sam 14.1-3; 53.1-3\x* \q1 \v 11 E gala availa tokwateta \q2 kaina inainevi Yaubada. \q1 \v 12 Komwaidosi goli eitovilasi isilavaisi Yaubada, \q2 e komwaidosi eisulasi wala. \q1 Gala availa imitukwaibwaila, gala goli availa. \q1 \v 13 Udosi ikapogega makawala laka. \q1 Sasopa gaga ililivalasi tuta tuta. \q2 Deli biga gaga isusunapulasi, \q2 kala yayana makawala soka kalula. \x - \xo 3.13 \xt Sam 5.9; 140.3\x* \q1 \v 14 Ivakasau udosi matowa saina pwayuyu, \x - \xo 3.14 \xt Sam 10.7\x* \q2 \v 15 saina nanakwa mwada biwawaiyasi deli bikatumataisi. \x - \xo 3.15-17 \xt Ais 59.7-8\x* \q1 \v 16 Ambaisa ambaisa ititavinasi iyomitulaisi kovisi boda deli yommayuyu. \q1 \v 17 Gala ikatetasi kedala vakota, \q2 \v 18 e gala iligalegasi biga ammakawala bikukolaisi Yaubada.” \x - \xo 3.18 \xt Sam 36.1\x* \p \v 19 Tanikolaisi makwaina mina Yudia si Karaiwaga avaka ililivala. Bogwa iluluki matausina availa availa mwada bikabikuwolaisi, baisa goli mina Yudia. E mapaila gala gagabila mina Yudia bitabilibilisi wa yam yakala. Komwaidosi goli mina watanawa bogwa bibodasi yakala omatala Yaubada. \v 20 Paila Yaubada gala bikabwaili availa paila uula ikabikuwoli Karaiwaga makwaina. Mitaga Karaiwaga makwaina uulela baisa - tomota binikolaisi bogwa imitugagasi. \x - \xo 3.20 \xt Sam 143.2; Gl 2.16\x* \s1 Ammakawala Yaubada ikikabwaili tomota \p \v 21 Mitaga tuta baisa gagabila bitavitoki tolosila ammakawala Yaubada bikabwailidasi. Gala goli metoya avai karaiwaga, ilagoli Mosese la Karaiwaga deli tovitoubobuta\f i \ft Baisa katupoyu la katupwaila mina Yudia si Buki Pilabumaboma. Mitaga kidamwa bilivala baisa, bogwa eikibuboti pilamwaidona buki.\f* bogwa leisolasi paila vavagi makwaina. \v 22 Ka, Yaubada ikabwailidasi paila uula tadubumaisi Yesu Keriso. Availa availa goli idubumaisi Keriso, Yaubada ivagi makawala paila matausina. Paila komwaidosi si bubunela makawala wala. \x - \xo 3.22 \xt Gl 2.16\x* \v 23 Tomota komwaidosi tomitugaga, deli si sisu kaduwonaku metoya omatala Yaubada Towalakaiwa. \v 24 Mitaga Yaubada bogwa isemakavi la mitakwai baisa komwaidosi, e mauula bogwa ikabwaili komwaidosi. Uula goli Keriso Yesu, matauna kasi totaneku tomitugaga. \v 25 Paila Yesu Keriso ikaliga, e mauula Yaubada itugwali Yesu Keriso kidamwa bivigaki matauna uulela mitugaga kala ligaiwa. Paila availa bidubumi matauna Yesu Keriso bibani la mitugaga kala ligaiwa. E mauula Yaubada itugwali Yesu, kidamwa bivituloki ammakawala matauna titoulela tobwaila. Paila omitibogwa Yaubada ipeuloki wala. Bogwa igisi tomota si mitugaga mitaga gala bimipuki matausina. \v 26 Mitaga tuta baisa magila da mitugagasi bikiduwosisia wala, paila uula magila wala bivituloki ammakawala matauna titoulela tobwaila. E metoya baisa Yaubada ivituloki titoulela tobwaila. E deli, ivituloki kidamwa ikabwaili matausina availa availa eidubumaisi Yesu. \p \v 27 E kidamwa goli Yaubada bikiduwosisiaidasi baisa makawala deli bikabwailidasi, avai kamnomwana isisu? Gala wala avaka. E avaka uula gala gagabila availa bikamnomwana? Kaina uula tomota ikabikuwolaisi makwaina Karaiwaga? Gala. Mitaga uulotoula tomota si dubumi. \v 28 Paila Yaubada ikabwailidasi e yakamaisi kadokaisi uula dubumi wala. Gala wala Yaubada bikabwaili availa paila uula la kabikaula baisa Karaiwaga makwaina. \v 29 E kwatuli? Kaina bitadoki Yaubada matauna si Yaubada mina Yudia kasimwaleta? Wa! Ka, matauna deli si Yaubada matausina gala mina Yudia, ke? Baisa goli biga mokwita. \v 30 Yaubada taitinidesi, e bogwa bikabwaili mina Yudia paila uula si dubumi, deli goli bikabwaili matausina gala mina Yudia paila uula si dubumi. \x - \xo 3.30 \xt Kak 6.4; Gl 3.20\x* \v 31 E ammakawala baisa? Kaina bogwa takodidaimisi mina Yudia kasi Karaiwaga mwada kaimapula dubumi makwaina, ke? Gala goli! Mitaga bogwa takamiabaisi makwaina Karaiwaga. \c 4 \s1 Bitananamsasi paila Eberaam \p \v 1 Avaka bitakaibigasi paila Eberaam, matauna tabumasi baisa ovalu watanawa?\f j \fq \it ovalu watanawa.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa gala wala ikatumkulovaisi, “E avaka ikaloubusi baisa matauna?”\f* E avaka ikaloubusi baisa matauna? \v 2 Kidamwa Yaubada ikabwaili matauna paila uula avai vavagi leivagi, ibodi matauna bibani kala kamnomwana metoya baisa. Mitaga gala gagabila Eberaam bikamnomwana omatala Yaubada. \v 3 Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Eberaam idubumi Yaubada, e mapaila Yaubada ikabwaili matauna paila uula la dubumi.” \x - \xo 4.3 \xt Vit 15.6; Gl 3.6\x* \v 4 Taitala towotetila bogwa bikeula mani kala mapu paila la paisewa. Makwaina kala mapu gala goli bidoki bobwailila, mitaga towotetila bidoki kidamwa bogwa leikeula mapula avai vavagi leivagi. \v 5 Mitaga availa magila Yaubada bikabwaili matauna, e matauwena gala biwotetila mwada bikeula kala mapu makawala metoya baisa Yaubada. Gala goli. Mitaga matauna bidubumi wala Yaubada, paila inikoli Yaubada la bubunela ikikabwaili tomitugaga. E matauwena la dubumi Yaubada bivigaki uula kidamwa bikabwaili matauna. \v 6 Baisa goli Debida la nanamsa tuta makwaina ilivala paila matausina availa availa Yaubada bikabwaili. Yaubada gala wala bikabwaili availa paila wala la wotetila. E mapaila Debida ililivala si mwasawa matausina, kawala, \q1 \v 7 “Bimwasawasi matausina availa availa si sula Yaubada leiligaiwa, \q2 paila Yaubada bogwa ikatupwani si mitugaga. \x - \xo 4.7-8 \xt Sam 32.1-2\x* \q1 \v 8 E bimwasawasi matausina tomitugaga, \q2 paila Guyau Yaubada bilumwelavi si mitugaga.” \p \v 9 Kaina mwasawa makwaina avaka Debida ililivala, baisa si mwasawa matausina tobobobu wala ke? Adoki gala! Mwasawa makwaina bitadoki tuvaila si mwasawa matausina gala ibobusi. Paila bogwa talivalasi Buki Pilabumaboma kala ginigini makwaina, “Eberaam idubumi Yaubada, e mapaila Yaubada ikabwaili matauna paila uula la dubumi.” \v 10 E avai tuta Eberaam leibani kala kabwaila? Ki, ikanabogwa kaina oluvi Eberaam eibobu? Ka, kala kabwaila ikanabogwa, gala oluvi. \v 11 Paila oluvi wala ibani kala bobu. E baisa kala bobu ikibuboti kidamwa igau gala bibobu matauna, Yaubada bogwa leikabwailibogwi matauna paila uula la dubumi. Mapaila Eberaam tubusi tatousi baisa mina watanawa availa availa matausina Yaubada eikabwaili paila uula eidubumaisi matauna, kalubikoya matausina gala tobobobu. \x - \xo 4.11 \xt Vit 17.10\x* \v 12 E deli goli Eberaam tabumasi yakamaisi tobobobu, gala paila kabobusi wala, mitaga uula kapataisi la dubumi tabumasi Eberaam. Paila kabubunasi deli kidikedala dubumi, makawala matauna la kaisisu omitibogwa igau tutala gala bibobu. \s1 Tabani Yaubada la katotila metoya oda dubumi \p \v 13 Yaubada bogwa ikatotila baisa Eberaam deli tubula kidamwa biyosisi valu watanawa kasi bigukeya. E katotila makwaina eivagi gala paila uula Eberaam ikabikuwoli wala Karaiwaga, mitaga uula wala Eberaam idubumi e mapaila Yaubada leikabwaili matauna. \x - \xo 4.13 \xt Vit 17.4-6; 22.17-18; Gl 3.29\x* \v 14 E kwatulaisi? Kidamwa vavagi makwaisina avaka avaka eikatotila Yaubada bisaiki wala matausina tokwabikaula Karaiwaga, ibodi bitadoki dubumi gala kala yeiwau, deli Yaubada la biga katotila gala avaka dimlela. \x - \xo 4.14 \xt Gl 3.18\x* \v 15 E Karaiwaga makwaina imai Yaubada la ninamwau. Mitaga kidamwa gala avai karaiwaga isisu, e gala isisu Karaiwaga kala kowolova. \p \v 16 Yaubada eilivala la biga katotila paila todubumi wala, kidamwa komwaidosi Eberaam tubula gagabila bivitusaisi Yaubada bogwa bisemakavi mitakwai makwaina baisa matausina. Gala paila matausina availa availa wala ikabikaulasi Karaiwaga, mitaga matausina deli idubumaisi makawala Eberaam leidubumi. E mapaila Eberaam matauna tamadasi komwaidodasi todubumi. \x - \xo 4.16 \xt Gl 3.7\x* \v 17 Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “E yoku lavigakaim tumasi bidubadu kabokwaraiwaga.” Mapaila katotila makwaina ikanubwabwaila omatala Yaubada, matauna goli Eberaam leidubumi. Paila Yaubada itokowoi tomata imovavausi, e tuvaila ibubuli avaka gala ikanabogwa metoya ola karaiwaga goli. \x - \xo 4.17 \xt Vit 17.5\x* \v 18 Eberaam idubumi deli ipikwaku, ilagoli pikwaku makwaina uulela gala isisu wala. Mauula baisa Yaubada ivigaki matauna “tumasi bidubadu boda”. Makawala goli Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Yoku tubumwa oluvi bidalasi makawala utuyam kala bawa.” \x - \xo 4.18 \xt Vit 15.5\x* \v 19 E matauna kala taitu katitaikina kwelakatutala. Ininanamsa paila wowola, paila makateki bikaliga. Deli ininanamsa paila minana Sera paila nakaliga minana. Mitaga la dubumi gala biyega metoya vavagi makwaisina. \x - \xo 4.19 \xt Vit 17.17\x* \v 20 Gala iligaiwa dubumi, e gala ininayuwa paila Yaubada la biga katotila. E la dubumi ikatupewoli matauna, deli iyakawoli Yaubada. \v 21 Paila inikoli wala kidamwa Yaubada gagabila bivagi avaka eikatotila. \v 22 E baisa uula “Yaubada ikabwaili matauna Eberaam”, e uulotoula dubumi. \v 23 Mabigana “Yaubada ikabwaili matauna” gala goli isisu paila Eberaam kalamwaleta wala. \v 24 Isisu tuvaila paila availa availa yakidasi Yaubada bikabwaili, availa availa idubumaisi matauna - matauna goli eitokowoi da Guyausi Yesu imovavau. \v 25 Matauna Yesu eiboda kaliga paila wala da mitugagasi, deli imovavau kidamwa bikabwailidasi omatala Yaubada. \x - \xo 4.25 \xt Ais 53.4-5\x* \c 5 \s1 Yaubada ikabwailidasi \p \v 1 Yaubada bogwa ikabwailidasi paila uula tadubumaisi e mapaila Yaubada deli yakidasi taveyawasi gulitinidesi metoya baisa da Guyausi Yesu Keriso. \v 2 Bogwa tadubumaisi Yesu, e mapaila leitabanaisi Yaubada la mitakwai, e mitakwai makwaina talumkolaisi tuta baisa. Baisa uula takamnomwanasi, paila tapikwakusi kidamwa Yaubada bipati la guyugwayu baisa yakidasi. \v 3 Tuvaila takamnomwanasi paila makwaisina vavagi mwau avaka avaka talumkolaisi. Paila tanikolaisi kidamwa metoya vavagi mwau bikaloubusi peuloki, \v 4 e metoya wa peuloki bikaloubusi Yaubada la ninabwaila paila da bubunelasi, e metoya ola ninabwaila tabanaisi pikwaku. \v 5 E gala bimwau ninadaisi paila pikwaku makwaina, paila Yaubada bogwa leiligabu la yebwaili oninadaisi, metoya baisa matauna Baloma Tobumaboma, matauna goli Yaubada la semakavi baisa yakidasi. \p \v 6 Paila tutala yakidasi tasigumalawa, Keriso ikaliga paila tomitugaga, wa tuta makwaina einagi Yaubada. \v 7 Ka, baisa bitadoki vavagi mwau wala kidamwa availa bitugwali okaliga bikaimapu taitala tomitukwaibwaila. Kaina goli totuvaluwa bitugwali titoulela baisa okaliga bikaimapu taitala tobwaila. \v 8 Mitaga Yaubada bogwa leivitulokaidasi la yebwaili paila yakidasi saina vakaigaga. Paila yakidasi tomitugaga wala mitaga Keriso eikaliga kaimapudasi. \v 9 Yaubada ikabwailidasi paila uula Yesu la kaliga. E ka, saina vakaigaga Yesu ivagi, paila bikolaidasi metoya Yaubada ola ninamwau. \v 10 Paila yakidasi omitibogwa kala tilaula Yaubada, mitaga bogwa ivigakaidasi sala metoya Latula ola kaliga. E kidamwa yakidasi Yaubada sala, bogwa itomgwaga bikolaidasi paila uula Keriso la momova. \v 11 E tuvaila bakatumkulovi nanamsa makwaina. Yakidasi tamwasawasi paila Yaubada metoya baisa da Guyausi Yesu Keriso, paila matauwena goli tuta baisa leivigakaidasi Yaubada sala. \s1 Adam deli Keriso \p \v 12 Mitugaga iviloubusi baisa ovalu watanawa metoya baisa taitala tau,\f k \ft Matauwena Adam.\f* e matauna la mitugaga imai kaliga. Mauula komwaidosi towatanawa bibodasi kaliga paila uula komwaidosi matausina tomitugaga. \x - \xo 5.12 \xt Vit 3.6\x* \v 13 Igau Yaubada gala bisaiki mina Yudia kasi Karaiwaga, mitugaga ikanabogwa wala. Mitaga kidamwa gala avai karaiwaga isisu, Yaubada gala wala biluluwai mitugaga. \v 14 E mitaga igau tutala tomoyabogwa Adam leima eisakaila ola tuta Mosese, kaliga ikaraiwogi mina watanawa komwaidosi. E matausina deli, availa availa gala bimitugagasi makawala Adam tutala ikoulovi Yaubada la karaiwaga, matausina deli eibodasi karaiwogala kaliga. \p Adam goli sitana makawala matauwena igau bima\f l \ft Matauwena Keriso.\f* baisa. \v 15 Mitaga gala bitadoki kasitaiyu makawala wala. Paila Yaubada la semakavi gala makawala Adam la mitugaga. Mokwita wala bidubadu ikaligasi paila uula Adam la mitugaga. Mitaga Yaubada la mitakwai saina ikalisuwoli mitugaga makwaina. E deli Yaubada la semakavi baisa bidubadu tomota saina itomgwaga, paila uula tau matauna la mitakwai, matauwena Yesu Keriso. \v 16 E tuvaila Yaubada la semakavi ituwoli deli matauna tau la mitugaga ituwoli. Paila ikugwa Adam imitugaga e oluvi kala kamwaga, “Bogwa wala yoku tomitugaga.” Mitaga igau wala tomota ivagaisi mitugaga bidubadu, oluvi Yaubada isaiki kasi semakavi, kawala, “Gala wala yokomi tomitugaga.” \v 17 Mokwita wala taitala eimitugaga e mapaila kaliga ivitouula ikikaraiwogi mina watanawa, paila uula taitala wala tomota. Mitaga itomgwaga baisa avaka bikaloubusi metoya ola paisewa taitala tau, matauwena Yesu Keriso. Paila availa availa bibanaisi Yaubada la mitakwai saina vakaigaga, deli bilumkolaisi bubunela bwaina avaka Yaubada eisemakavi, komwaidosi matausina tommomova bitomgwagasi metoya baisa matauna Keriso. \p \v 18 E mauula mitugaga kwaitinidesi wala eikamogi komwaidodasi mina watanawa. E makawala wala mitukwaibwaila kwetinidesi wala eitaneku komwaidosi mina watanawa e ivigaki kidamwa bimovasi wala. \v 19 Tuvaila, komwaidosi tomota tomitugaga paila uula taitala tau la kowolova. E makawala wala Yaubada bikabwaili tomota komwaidosi paila uula taitala tau la kabikaula. \p \v 20 Karaiwaga makwaina leima kidamwa mitugaga bisiniveka. Mitaga ambaisa isiniveka, baisa goli Yaubada la mitakwai saina itomgwaga wala. \v 21 E mitugaga ikikaraiwogi tomota metoya ola peula kaliga. E makawala wala Yaubada la mitakwai ikikaraiwogi tomota metoya ola peula mitukwaibwaila, e ivakadaidasi kidamwa bitamovagasisi paila uula da Guyausi Yesu Keriso. \c 6 \s1 Takaligasi baisa mitugaga mitaga tamovasi deli Keriso \p \v 1 E avaka bitakaibigasi? Ki, ibodi bitasivagasisi baisa omitugaga mwada Yaubada la mitakwai bisiniveka? \v 2 Adoki gala wala! Paila bogwa leitakaligasi baisa omitugaga, e ammakawala bitasivagasisi omitugaga? \v 3 Oda tutasi bapitaiso bogwa tavasosusi deli Yesu Keriso. Ki, yokomi kunikolaisi kidamwa metoya oda bapitaiso bogwa tavasosusi deli la kaliga, kadai! \v 4 Paila wa bapitaiso makwaina bogwa ibakwaidasi deli matauna Yesu e tapataisi la kaliga. E Tamadasi Yaubada bogwa itokowoi matauna Yesu Keriso, metoya ola peula saina vakaigaga. E makawala goli, yakidasi deli gagabila bitamovavausi. \x - \xo 6.4 \xt Kl 2.12\x* \p \v 5 Yakidasi bogwa leitavasosusi deli matauna baisa ola kaliga, e makawala goli bitavasosusi deli matauna baisa ola movavau. \v 6 E bogwa tanikolaisi baisa - yakidasi omitibogwa tomitugaga, mitaga bogwa takaligasi deli Keriso ola korosi. Paila Yaubada magila bikodidaimi la peula bubunela gaga, kidamwa gala gagabila mitugaga bikatupipaidasi. \v 7 Paila avai tuta taitala tomota bikaliga, mitugaga la peula bogwa bitamwau baisa matauna. \v 8 Kidamwa bitakaligasi deli Keriso, e tadubumaisi wala kidamwa igau bitamovasi deli matauna. \v 9 Paila tanikolaisi kidamwa Keriso bogwa leimovavau, e gala wala bikaligavau. Kaliga la peula gala tuvaila bituma matauna. \v 10 E ka, mitugaga la peula bogwa leitamwau paila matauna, paila uula bogwa eikaliga. E tuta baisa la momova metoya ola vasosu deli Yaubada. \v 11 E tuvaila makawala yokomi ibodi bukudokaimi titoulemi kidamwa bogwa lokukwaligasi baisa omitugaga, e kidamwa kumovasi paila uula mi vasosu deli Yaubada, metoya baisa Keriso Yesu. \p \v 12 Paila mitugaga gala bibodi bikaraiwogaimi baisa ovalu watanawa. Gala bibodi bukutugwalaimi baisa avaka kala mwamwana uwomi. \v 13 Tuvaila gala bibodi bukutugwalaisi uwomi katupwaila baisa mitugaga, kidamwa bivagi avai vavagi gaga. Mitaga bukutugwalaimi baisa Yaubada, paila metoya wa kaliga bogwa kuluvapelasi baisa omomova, e uulela wala matauna. Mapaila ibodi wala bukutugwalaimi tomwaidomi baisa matauna, kidamwa bukuwotitalaisi vavagi bwaina wala. \v 14 Paila mitugaga gala ibodi bitumaimi. Paila mi sisu uulela gala wala karaiwaga, mitaga uulela Yaubada la mitakwai. \s1 Tawotetilasi baisa mitukwaibwaila \p \v 15 E ammakawala? Kaina ibodi bitamitugagasi, paila da sisuaisi uulela gala karaiwaga mitaga uulela Yaubada la mitakwai? Gala wala! \v 16 Ka, bogwa kunikolaisi kidamwa kutugwalaimi makawala towotetila baisa availa, e mwada bukukwabikuwolaisi matauna, e matauna wala bogwa bikaraiwogaimi tomwaidomi. E kaina karaiwaga makwaina yagala Mitugaga, e baisa kala vigimkovila kaliga wala. Kaina goli karaiwaga makwaina yagala Kabikaula, e baisa kala vigimkovila Yaubada bikabwailimi. \v 17 Mitaga bitanokagutokisi baisa Yaubada. Paila omitibogwa yokomi kuwotitalaisi mitugaga, mitaga tuta baisa lokubodaisi tapwaroru kala vituloki duwosisia, e baisa kukwabikaulasi ninami ninatala wala. \v 18 Yaubada itanekwaimi e gala tuvaila kuwotitalaisi mitugaga, kuwotetilasi paila mitukwaibwaila wala. \v 19 Ka, alilivala si biga mina watanawa, paila uula yokomi mina watanawa mina mamama wala. Omitibogwa kutugwalaimi tomwaidomi kidamwa bukuwotitalaisi vavagi gegedu deli mitugaga, kidamwa mitugaga bisiniveka. E tuta baisa goli ibodi bukutugwalaimi tomwaidomi kidamwa bukuwotitalaisi mitukwaibwaila, kidamwa mitukwaibwaila bisiniveka. \p \v 20 Omitibogwa, tutala kuwotitalaisi mitugaga, e mitukwaibwaila gala wala bikaraiwogaimi. \v 21 E vavagi makwaisina avaka kuvagaisi tuta makwaina, lagaila goli kudokaisi kabommosila. Ki, avai vavagi bwaina lokubanaisi metoya baisa makwaisina? Paila vavagi makwaisina kala vigimkovila kaliga wala. \v 22 E tuta baisa Yaubada bogwa itanekwaimi e gala tuvaila bukuwotitalaisi mitugaga, kuwotitalaisi wala Yaubada. E mapaila bogwa kutugwalaimi tomwaidomi baisa matauna, e kala vigimkovila bukubanaisi momova kwekanigaga. \v 23 Paila mitugaga kala mapu kaliga wala. Mitaga Yaubada la semakavi baisa momova kwekanigaga omi vasosu deli Keriso Yesu da Guyausi. \c 7 \s1 Veivai baisa makawala karaiwaga makwaina \p \v 1 Baisa avaka makateki balivala - ka, adoki yokomi mokwitala kukwatetasi segwaia, paila komwaidomi kukwatetasi karaiwaga. Kunikolaisi karaiwaga kidamwa bituma odubasi tomota osi tuta momova wala. \v 2 Kidamwa natana vivila isisu navavaigila, kala karaiwaga wala bisisuaisi sola la mwala osi tuta momova wala. Kidamwa bogwa leiwokuva la momova matauna, tuvaila bogwa leiwokuva kala karaiwaga minana paila veivai. \v 3 E kidamwa la mwala isisu tomomova mitaga taitala ituwoli tau bimisii minana, bogwa bidokaisi minana ikailasi. E mitaga kidamwa la mwala bikaliga, gala isim kala karaiwaga. Gagabila wala bivaivau, e baisa gala goli kailasi. \v 4 E makawala goli yokomi segwaia. Yokomi tuvaila lokukwaligasi baisa makwaina Karaiwaga paila uula yokomi katupwaila wowola Keriso. E tuta baisa yokomi la vavagi matauna tomovavau. Ka, eimovavau kidamwa yakidasi bitauwasi vavagi bwaina baisa Yaubada. \v 5 Omitibogwa tuta makwaina tabubunasi makawala mina watanawa,\f m \ft Paulo sivabidubadu ikau biga mabigana mwada bikibuboti matausina tomota availa availa gala inikolaisi Yaubada deli ililoulasi okedala mitugaga.\f* vavagi gaga avaka magidasi talumkolaisi owowodasi. Paila mina Yudia kasi Karaiwaga ikatupewoli vavagi makwaisina e mapaila isiniveka owowodasi, e uwasi wala kaliga. \v 6 Mitaga tuta baisa Karaiwaga makwaina gala kada karaiwagasi, paila leitakaligasi baisa okaraiwaga, e gala tuvaila bikatupipaidasi. Gala bitawotetilasi makadana kadabogwa, baisa Karaiwaga makwaina isim giniginila. Mitaga tuta baisa tawotetilasi makadana kadavau, baisa goli Baloma Tobumaboma. \fig Kidamwa gala gagabila mitugaga bikatupipaidasi|src="Vallotton 4500606" size="col" copy="(no longer slaves)" ref="6.6" \fig* \s1 Karaiwaga deli mitugaga \p \v 7 E avaka bitakaibigasi? Kaina bitakaibigasi kidamwa mina Yudia kasi Karaiwaga baisa vavagi gaga? Gala wala. Paila yeigu bogwa lavitusi mitugaga avaka kala gaga metoya Karaiwaga makwaina. Kidamwa Karaiwaga makwaina gala bisisu, kawala, “Bomam, taga bikewakewa matam,” yeigu goli matagu gala bikewakewa paila avaka. \x - \xo 7.7 \xt Sun 20.17; Kak 5.21\x* \v 8 Mitaga mitugaga makwaina isiniveka paila uula karaiwaga, mapaila yeigu eikewakewa matagu bidubadu vavagi ituwoli ituwoli. Paila kidamwa karaiwaga gala bisisu, mitugaga gala wala biyosi availa. \v 9 Omitibogwa yeigu asisu tomomova wala, e gala avaka akateta paila karaiwaga. E mitaga tuta makwaina alagi Karaiwaga makwaina, ka - mitugaga eitokaia kwaimomova, \v 10 e yeigu akaliga wala. Mokwita Karaiwaga makwaina isisu uulela bikatumova. Mitaga paila yeigu wala, ka, bogwa leikatumataigu. \v 11 Paila mitugaga makwaina ibani la tuta eisipulokaigu. Paila Karaiwaga makwaina ikatupewoli mitugaga, e metoya Karaiwaga makwaina mitugaga ikatumataigu wala. \x - \xo 7.11 \xt Vit 3.13\x* \p \v 12 Mina Yudia kasi Karaiwaga baisa goli kwebumaboma. E avai karaiwaga avai karaiwaga olumoulela kasi Karaiwaga, baisa tuvaila vavagi kwebumaboma deli duwosisia, e deli bwaina. \v 13 E kwatulaisi? Kaina vavagi bwaina bogwa leikatumataigu? E gala makawala. Mitugaga wala ikatumataigu. Mitugaga ibani la peula metoya makwaisina vavagi bwaina e makawala wala ikatumataigu. Mauula gagabila bitagisimlilaisi avakaga mitugaga migila migatoula. E mapaila mitugaga kala gaga isisiniveka paila uula karaiwaga. \s1 Karaiwaga kwaiyu olumoulela tomota \p \v 14 Bogwa tanikolaisi mina Yudia kasi Karaiwaga leima wala metoya baisa walakaiwa.\f n \ft Yaubada eisaiki Karaiwaga makwaina e ivitusi nanola paila tomota.\f* Mitaga ka - yeigu guma watanawa,\f o \ft Kugisi mailela 5 kala katumiki.\f* e atugwalaigu tomwaidogu kidamwa bawotetila baisa bubunela gaga wala. \v 15 Yeigu gala akateta avaka auvagi. Vavagi makwaisina avaka magigu bavagi, gala wala auvagi makwaisina, mitaga baisa avaka auvagi akoulovi wala. \x - \xo 7.15 \xt Gl 5.17\x* \v 16 E kidamwa auvagi avaka gala magigu bavagi, bogwa lavituloki kidamwa adoki mokwita wala Karaiwaga makwaina vavagi duwosisia wala. \v 17 E gala makawala yeigu titoulegu avagi baisa. Mitaga bubunela gaga olumoulegu, baisa wala imitugaga makawala. \v 18 Bogwa anikoli bubunela bwaina gala isisu olumoulegu, paila yeigu tomota wala. Mokwita wala magigu bamitukwaibwaila mitaga gala gagabila. \v 19 Vavagi bwaina avaka mwada bavagi, gala bavagi wala; e kaimapula vavagi gaga avaka mwada bapaiki, baisa goli auvagi. \v 20 E kidamwa auvagi avaka mwada bapaiki, ka, gala wala yeigu tatougu auvagi baisa. Mitaga bubunela gaga olumoulegu, baisa wala imitugaga. \p \v 21 E mapaila bogwa lalumkoli keda makadana ipapeula wala olumoulegu. Kidamwa mwada bavagi vavagi bwaina, gagabila wala banagi vavagi gaga. \v 22 Yeigu tatougu mbwailigu wala Yaubada la karaiwaga. \v 23 Mitaga bogwa lalumkoli karaiwaga ituwoli ipapeula olumoulegu. Karaiwaga makwaina mwada bikalisuwoli Yaubada la karaiwaga avaka goli mbwailigu. Karaiwaga ituwoli makwaina ikatupipaigu kidamwa bakabikuwoli makwaina karaiwogala bubunela gaga baisa owowogu. \v 24 Wo! Ina touvalam yeigu! Availaga bikolaigu kidamwa gala basilagi metoya owowogu? \v 25 Ka, anokagutoki Yaubada paila matauna ikolaigu metoya baisa da Guyausi Yesu Keriso. \p E bogwa labani makawala baisa. Yeigu tatougu gagabila bawotitali la karaiwaga Yaubada baisa onanogu wala. Mitaga yeigu guma watanawa wala, e ogu bubunela auwotitali karaiwogala bubunela gaga. \c 8 \s1 Tabubunasi makawala Baloma Tobumaboma la kidakeda \p \v 1 E tuta baisa matausina eivasosusi deli Yesu Keriso gala kasi kageli. \v 2 Paila Baloma Tobumaboma la karaiwaga eitanekwaigu\f p \fq \it eitanekwaigu.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa iginisi “eitanekwaimi”, mimilisiga, “eitanekwaidasi”.\f* metoya karaiwogala bubunela gaga deli kaliga. E matauna la karaiwaga isakaidasi da momovasi kwaivau paila eitavasosusi deli Yesu Keriso. \v 3 Mina watanawa imamasi, e mauula mina Yudia kasi Karaiwaga gala gagabila biligaiwa mitugaga. Mitaga ka, Yaubada bogwa leivagi baisa, paila iwitali Latula tatoula leima imilitomota migila makawala yakidasi tomitugaga, kidamwa da mitugagasi biligaiwa. E makawala wala ikageli mina watanawa si bubunela gaga. \v 4 Paila mina Yudia kasi Karaiwaga uulela wala bivigakaidasi tomitukwaibwaila. E Yaubada ikageli bubunela gaga makawala kidamwa bikatumkulovi Karaiwaga makwaina paila yakidasi. Baisa goli availa availa yakidasi tabubunasi makawala Baloma Tobumaboma la kedakeda, gala goli makawala mina watanawa\f q \ft Kugisi Rm 7.5 kala katumiki.\f* si kedakeda. \v 5 Availa availa matausina ibubunasi makawala mina watanawa si kedakeda e itaki ninasi avaka magisi makawala ninasi mina watanawa. E availa availa matausina ibubunasi makawala Baloma Tobumaboma la kedakeda itaki ninasi avaka magisi makawala nanola Baloma Tobumaboma. \v 6 Kidamwa ninami itaki makawala mina watanawa si kedakeda, kala vigimkovila bukubodasi kaliga. Mitaga kidamwa ninami itaki makawala Baloma Tobumaboma la kedakeda, kala vigimkovila bukubodasi momova deli talaguva lula. \v 7 Uula baisa tomota itaki ninasi makawala mina watanawa si kedakeda ivigakaisi titoulesi tilaula baisa Yaubada. Paila gala ikabikuwolaisi Yaubada la karaiwaga. E ka! mna, gala gagabila goli bikabikuwolaisi baisa. \v 8 Availa availa ikabikuwolaisi avaka ititaki ninasi mina watanawa si kedakeda, matausina gala goli gagabila biyomwasalaisi Yaubada. \p \v 9 E kidamwa Yaubada la Baloma isividulaimi, yokomi gala lokububunasi makawala mina watanawa si kedakeda. Mitaga lokububunasi makawala Baloma Tobumaboma la kedakeda. Paila availa gala bisividuli Keriso la Baloma matauwena gala goli la tomota. \v 10 Mitaga kidamwa Keriso isividulaimi, ka, Yaubada bogwa ikabwailimi, e mauula Baloma Tobumaboma eikatumovaimi,\f r \fq \it Baloma Tobumaboma eikatumovaimi.\it*\ft Gagabila bitagini, “bilomami imomova”.\f* kalubikoya goli bukukwaligasi paila uula bubunela gaga. \v 11 E matauna Yaubada la Baloma bogwa eitokowoi Yesu imovavau. E kidamwa Baloma matauna isividulaimi, matauwena Yaubada bogwa bitagwala tomwaidomi bukusibwabwailasi. Paila Yaubada itokowoi Keriso imovavau, e iwitali Baloma Tobumaboma kidamwa bisividulaimi. \x - \xo 8.11 \xt 1 Kr 3.16\x* \p \v 12 E mapaila segwaia isim avaka bibodaidasi bitavagi. Avakaga bibodaidasi? Gala goli ibodi bitabubunasi makawala mina watanawa si kedakeda. \v 13 Paila kidamwa kububunasi makawala mina watanawa si kedakeda, igau bukukwaligasi. Mitaga kidamwa metoya baisa Baloma Tobumaboma bukukimataisi komwaidona mi mitugaga, e bukumovasi. \v 14 E matausina availa Yaubada la Baloma iuvakadi, matausina goli Yaubada litula. \v 15 Paila Yaubada eisakaimi Baloma Tobumaboma e gala nanola mwada bikatupipaimi, deli bivitukukolaimi. Mitaga kaimapula, Baloma bivigakaimi Yaubada litula, e metoya ola peula Baloma Tobumaboma tanigadasi baisa Yaubada, e taitala taitala kawala, “Tamagu, Tamag ʹo!” \f s \ft Paulo eigini miyana leta obonasi mina Girisi, mitaga biga mabigana eigini obonasi mina Aram (kala kivila “tamagu”) kidamwa bitagisi ammakawala tayebwailisi Yaubada, makawala guditala gwadi ola valu Yesu iiyebwaili tamala. Paila ola valu tatoula Yesu tuta tuta bililivalasi deli sala metoya obonasi mina Aram, e tuta tuta bidou tamala Yosepa makawala.\f*\x - \xo 8.15 \xt Mk 14.36; Gl 4.6\x*\x - \xo 8.15-17 \xt Gl 4.5-7\x* \v 16 E Yaubada la Baloma Tobumaboma ivisosaidasi kidamwa bidokaidasi Yaubada litula. \v 17 Kidamwa tuta baisa yakidasi Yaubada litula, bogwa bitabodasi mitukwaibwaila makwaisina avaka eisisii paila la tomota, e bitabodasi deli Keriso avaka Yaubada eisisii paila matauna. Paila kidamwa bitakulaisi Keriso kala mmayuyu, deli goli tuvaila bitakulaisi kala guyugwayu. \s1 Avaka kada katububulasi igau \p \v 18 Yeigu adoki kabommayuyu makwaisina avaka tuta baisa talumkolaisi, baisa gala avaka dimlela. Mitaga kada katububulasi\f t \ft Kada katumovasi igau goli Yaubada bivigimkulovi olumouledasi.\f* avaka Yaubada igau biyomitali baisa yakidasi saina itomgwaga. \v 19 Komwaidosi mina watanawa itulotulasi saina ikamamalusi mwada bigisaisi ammakawala Yaubada biyomitali litula. \v 20 E komwaidosi mina watanawa eibodasi kasi kageli mwada gala kasi yeiwau. Matausina gala inagaisi makawala paila titoulesi, mitaga Yaubada magila kasi kageli makawala. Mitaga kwaitala pikwaku isisu. \x - \xo 8.20 \xt Vit 3.17-19\x* \v 21 Tapikwakusi kidamwa igau\f u \fq \it Tapikwakusi kidamwa igau.\it*\ft Gagabila bitagini “Pikwaku makwaina uulela igau”.\f* avai tuta bima Yaubada bitaneku mina watanawa kidamwa gala bibodasi kaliga deli wala kala tumgeyai, e kidamwa bibanaisi kasi vilavila deli matausina litula Yaubada. Paila gala tuvaila avai vavagi bikatupipi matausina, bisibwabwailasi saina guyugwayu omatala Yaubada. \v 22 Paila tanikolaisi omitibogwa e lagaila komwaidosi mina watanawa ikayagigilasi paila kasi mmayuyu makawala kala mmayuyu navalulu. \v 23 E mitaga gala matausina kasimwaleta. Mitaga yakidasi deli, availa availa bogwa talumkolaisi Yaubada la semakavi kala vitouula baisaga Baloma Tobumaboma, e yakidasi tuvaila takayagigilasi oninadaisi. Paila tatulotulasi kidamwa Yaubada bivigakaidasi litula deli\f v \fq \it Yaubada bivigakaidasi litula deli.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa gala wala iginisi, “bivigakaidasi litula deli”.\f* bitanekwaidasi tomwaidodasi. \x - \xo 8.23 \xt 2 Kr 5.2-4\x* \v 24 Paila bogwa tabanaisi katumova metoya oda pikwakusi. E mitaga kidamwa bogwa tagisaisi pikwaku makwaina, baisa gala bitadoki pikwakutoula. Ki, availa bipikwaku paila vavagi makwaisina avaka bogwa leigisi? \v 25 Mitaga ka - kidamwa tapikwakwaisi vavagi makwaisina avaka gala tagisaisi, bogwa bitapeulokaisi tatutulaisi wala makwaisina. \p \v 26 Makawala wala Baloma Tobumaboma imakaiadasi yakidasi mina mamama, kidamwa bipilasaidasi. Paila yakidasi gala tanikolaisi ammakawala bibodi bitanigadasi. E Baloma Tobumaboma tatoula gala isomata mnabi baisa Yaubada, kaimapudasi wala, e la mnabi butula makawala kayagigila gala gagabila avaka bitakaibigasi. \v 27 E Yaubada igisimlili avaka isisu oninasi tomota, e mauula inikoli wala avaka nanola Baloma Tobumaboma. Paila matauna Baloma Tobumaboma gala isomata mnabi baisa Yaubada kaimapula la tomota, e la mnabi bigala makawala Yaubada nanola wala. \p \v 28 Paila tanikolaisi kidamwa avaka avaka iuvagi, Yaubada eivigaki vavagi bwaina bikikaloubusisi baisa matausina kala toyebwaili.\f w \fq \it Yaubada eivigaki vavagi bwaina bikaloubusisi baisa matausina kala toyebwaili.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa iginisi, “Vavagi komwaidona bikaloubusi bwaina paila matausina availa availa iiyebwailisi Yaubada.”\f* Baisa goli availa availa matausina inagi e idou. \v 29 Paila availa availa Yaubada leinigibogwi tuvaila leikabomi kidamwa migisi bidavila makawala migila Latula, kidamwaga bivigaki Latula matauna molitomoya e budala bidubadu. \v 30 E availa availa Yaubada eikabomi, idou matausina. E availa availa idou, ikabwaili matausina. Availa availa ikabwaili, ipati kala kalugologusa baisa matausina. \s1 Yaubada la yebwaili metoya baisa Yesu Keriso \p \v 31 E kwatulaisi? Avaka bitakaibigasi? Kidamwa Yaubada ipilasaidasi, availa gagabila bikoulovaidasi? \v 32 Ka, gala goli biyusi Latula tatoula, mitaga itugwali matauna paila yakidasi komwaidodasi. E kidamwa itugwali Latula, ka, bogwa bisemakavi vavagi komwaidona baisa yakidasi. \v 33 Ki, availa bitabinaki matausina availa availa Yaubada einagi? Paila Yaubada titoulela eikalai, kawala “Yokomi goli gala tomitugaga.” \v 34 E kidamwa makawala, availa gagabila bikamogi matausina? Gala Keriso Yesu, kadai! Paila Keriso Yesu matauwena eikaliga e imovavau isigaga ola kakata\f x \ft Availa isisu ola kakata guyau bogwa eiyosi guyau peulela la karaiwaga deli kala taimamila.\f* Yaubada. E matauna Yesu gala bisomata mnabi baisa Yaubada paila yakidasi. \v 35 E kidamwa makawala, availa gagabila bitavileiyaidasi metoya baisa Keriso la yebwaili?\f y \fq \it Keriso la yebwaili.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa iginisi, “Yaubada la yebwaili”.\f* Kaina vavagi mwau, kaina mmayuyu, kaina lamadada, kaina molu, kaina namakava, kaina kabosilagi, e kaina kaliga? \v 36 E makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Yam komwaidona makateki bakakaligasi uula goli yoku. \q2 Eivigakaimasi makawala yakamaisi sipi eiyosaimasi mwada bikatumataimasi.” \x - \xo 8.36 \xt Sam 44.22\x* \m \v 37 Gala goli. Yakidasi tatomgwagasi paila komwaidona vavagi makwaisina, paila uula matauna Yaubada eiyebwailidasi. \v 38 Yeigula gala aninayuwa, anikoli mokwita gala gagabila avaka bitavileiyaidasi metoya baisa Keriso ola yebwaili - gala tuta kaliga kaina tuta momova, gala anelosi kaina avai tokwaraiwaga walakaiwa, e kaina avai baloma, gala tuta baisa kaina tuta igau bima, \v 39 gala valu walakaiwa kainaga valu watanawa.\f z \ft Kaina Paulo ililivala paila mimilisi baloma topapeula tomitugaga goli isisuaisi kaina ovalu walakaiwa kainaga ovalu watanawa.\f* Avai vavagi ambaisa ambaisa, gala avaka goli isisu gagabila bitavileiyaidasi metoya baisa Yaubada ola yebwaili. E matauna isakaidasi la yebwaili metoya okala vasosu Yesu Keriso da Guyausi. \c 9 \s1 Yaubada deli la tomota \p \v 1 Baisa avaka alivala biga mokwita wala. Yeigu Keriso la tomota e gala tosasopa yeigu. E Baloma Tobumaboma iviyelu nanogu kala mimilakatila, e mapaila anikoli wala gala asasopa. \v 2 Nanogu saina mmayuyu sainela, e avalam avilamgwaga \v 3 paila ulo tomota, matausina mina Yudia. Kidamwa gagabila bapilasi matausina, batugwalaigu baboda avai vavagi mwau. Kaina balivala, kawagu, “Ibodi Yaubada biyabaigu kidamwa basipayumila metoya baisa Keriso.” Mitaga baisa gala bipilasi availa! \v 4 Ka, matausina Yaubada einagi la tomota, ivigaki matausina kidamwa litula\f a \ft Kugisi Sun 4.22; Yer 31.9; Osi 11.1.\f* e ipati kala guyugwayu deli matausina. E ikabutu matausina\f b \ft Ikugwa ikabutu kasitaiyu Nowa (kugisi Vit 6.18; 9.9), oluvi Eberaam (kugisi Vit 15.18; 17.2,7-9) e oluvi mina Isireli (kugisi Sun 19.1-8).\f* deli isaiki kasi Karaiwaga. Matausina isisiaisi tapwaroru mokwita, deli ibanaisi avaka avaka Yaubada eikatotila. \x - \xo 9.4 \xt Sun 9.4\x* \v 5 E matausina tubusia mina Iberu si tommoyabogwa goli. Deli, Keriso imili tomota metoya odalesi matausina. Matauna Yaubada, valu komwaidona kala tokwaraiwaga, kala yakaula gala biwokuva. Emeni. \p \v 6 E yeigu gala alivala mwada Yaubada la biga katotila bimama. Paila mimilisi wala mina Isireli Yaubada inagi paila la tomota, taivilesi gala. \v 7 E matausina Eberaam tubula taivilesi gala Yaubada litula. Paila Yaubada iluki Eberaam, kawala, “Matausina Aisake tubula kasimwaleta badoki tubumwa.” \x - \xo 9.7 \xt Vit 21.12\x* \v 8 Ka, metoya baisa bitagisi matausina si kaloubusi ouwosi vivila,\f c \ft Baisa livalela Isimeili deli dalela. Matauna inala Ega, minana la ula Eberaam la ula wala (kugisi Gl 4.22-23).\f* gala goli bitadoki matausina Yaubada litula. Mitaga availa availa ikaloubusisi paila uula Yaubada la katotila,\f d \ft Baisa livalela Isako deli dalela. Matauna inala Sera, minana Eberaam la kwava (kugisi Vit 17.19-21).\f* matausina wala Yaubada litula tatoula. \x - \xo 9.8 \xt Vit 18.10\x* \v 9 Paila Yaubada bogwa eikatotila, kawala, “Baisa okala tuta mokwita igau bakaimilavau e Sera bibani latula tau.” \p \v 10 E ka, tuvaila. Ribeka litula taiyu tauwau tumasi taitala wala, matauna tabumasi Aisake. \v 11-12 Mitaga Yaubada eiluki minana, kawala, “Molitomoya igau biwotitali molagwadi.” Baisa goli eilivala, kidamwa binagi guditala matausina makawala avaka ibodi nanola. Yaubada ilivalabogwa makawala igau wala, tutala magudisina gala bivagaisi avaka kaina bwaina kaina gaga. Paila tutala Yaubada eilivala makawala, e magudisina igau wala gala bikaloubusisi. E mapaila Yaubada einagi taitala e idou magudina paila uula nanola wala, e gala goli paila uula si bubunela magudisina. \x - \xo 9.11-12 \xt Vit 25.23\x* \v 13 Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Yekobe tombwailigu mitaga Iso tokukologu.” \x - \xo 9.13 \xt Mal 1.2-3\x* \p \v 14 E mitaga avaka bitakaibigasi paila Yaubada la naga? Ki, mwada Yaubada toweligaga? Wo, gala wala. \v 15 Paila Yaubada leiluki Mosese, kawala, “Baligaiwa mitugaga paila availa magigu, deli availa magigu goli banokapisi.” \x - \xo 9.15 \xt Sun 33.19\x* \v 16 Mapaila baisa Yaubada la naga uulela gala paila tomota avaka magisi, kaina avaka bivagaisi. Mitaga Yaubada la naga uulotoula la nokapisi. \v 17 Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini ikaibiga baisa mina Itipita si guyau, “Yeigu abudi m guyau uulotoula kidamwa yoku bukukimitali ulo peula, e mapaila komwaidosi mina watanawa bikatetasi availa yeigu.” \x - \xo 9.17 \xt Sun 9.16\x* \v 18 Mauula baisa Yaubada binokapisi baisa availa magila, e deli bivigaki tokatukubona availa magila. \s1 Yaubada la ninamwau deli la nokapisi \p \v 19 E kaina taitala metoya baisa yokomi bilukwaigu, kawala, “Kidamwa makawala baisa, ammakawala gagabila Yaubada bidoki availa tomitugaga? Paila availa gagabila bisilibodi Yaubada nanola?” \v 20 Mwa, sogu! Ammakawam yoku kukosomapu baisa Yaubada, ke? E kugisi, kulia gala gagabila biluki kala towai, “Ki, avaka uula kububulaigu makawala?” \x - \xo 9.20 \xt Ais 29.16; 45.9\x* \v 21 Paila towawai kulia kalamwaleta gagabila bikaraiwaga avaka bibubuli metoya opwaipwaia. Kidamwa iyosi tala peta pwaipwaia e magila biwai kwelayu kulia, kwelatala kwelaminabwaita kwelatala kwelamigaga, gagabila goli binagi makawala. \p \v 22 E makawala wala avaka Yaubada bogwa leivagi. Yaubada magila biyomitali la ninamwau e mapaila komwaidosi mina watanawa bikatetasi la peula. Mauula goli la peuloki baisa matausina availa availa ibodi bilumkolaisi la ninamwau, availa availa matausina goli makateki bikodidaimisi. \v 23 Deli goli Yaubada magila biulaim kala kalugologusa saina guyugwayu, avaka leiligabu baisa yakidasi availa availa talumkolaisi la nokapisi. Baisa goli availa availa yakidasi Yaubada leinagi bitasikomasi kala kalugologusa. \v 24 Paila yakidasi bogwa idouwaidasi wala, gala goli yakamaisi mina Yudia wala, mitaga tuvaila yokomi gala mina Yudia. \v 25 Paila baisa makawala avaka isisu wa Buki Pilabumaboma mapilana Osia, \q1 “E matausina gala uli tomota, \q2 igau badoki matausina uli tomota. \q1 E kabokwaraiwaga makwaina gala ayebwaili, \q2 igau badoki kwembwailigu. \x - \xo 9.25 \xt Osi 2.23\x* \q1 \v 26 E mapilana valu ambaisa laluki, ‘Yokomi gala uli tomota’, \q1 tomota bogwa bidokaisi matausina Yaubada Tomomova litula.” \x - \xo 9.26 \xt Osi 1.10\x* \m \v 27 E Aisea ikatuvagwagu paila Isireli, “Kalubikoya goli mina Isireli kasi bawa makawala kanakenuva obolita, mitaga gala bibawasi Yaubada bikoli matausina bimovasi. \x - \xo 9.27-28 \xt Ais 10.22-23\x* \v 28 Paila Guyau nani bivigimkulovi nanola baisa komwaidosi mina watanawa.” \v 29 Baisa makawala Aisea ikaibigabogwa, “Kidamwa Guyau Topeuligaga sainela gala bitagwala mimilisi pesila yakidasi bisisuaisi, yakidasi bitasilagisi makawala Sodom. Bitabodasi mwau makawala Gomora.”\f e \ft Mapilasina Sodom deli Gomora Guyau Yaubada eikatudoum ola tuta Eberaam paila uula mina Sodom deli mina Gomora si mitugaga gala wala bitakaibiga (kugisi Vit 19.13,24-25).\f*\x - \xo 9.29 \xt Ais 1.9\x* \s1 Mina Isireli deli Bulogala Bwaina \p \v 30 E avaka ibodi bitakaibigasi? Ka, bitakaibigasi baisa. Matausina gala mina Yudia gala inainevisi ammakawala bivigakaisi titoulesi tomitukwaibwaila omatala Yaubada. Mitaga Yaubada bogwa leikabwaili paila uula si dubumi. \v 31 Mitaga mina Yudia matausina omitibogwa Yaubada bogwa leinagi, matausina goli inainevisi avai karaiwaga bikiduwosisii matausina omatala Yaubada, mitaga gala wala ibanaisi. \v 32 E avaka uula gala ibanaisi? Gala wala bibanaisi avaka, paila si nainevi uulotoula si vigakola e gala si dubumi. Si silibeibeu paila uula makwaina dakuna kabokapusi. \v 33 Makwaina goli kala ginigini isisu wa Buki Pilabumaboma. \q1 “Ka, mapilana Saiyoni lavitau dakuna\f f \ft Baisa livalela Yesu Keriso; kugisi 1 Pt 2.4-8.\f* kabokapusi. \q2 E tomota bisilibeibeusi paila uula makwaina. \q1 Mitaga availa bidubumi matauna gala goli bimmosila.” \x - \xo 9.33 \xt Ais 28.16\x* \c 10 \p \v 1 Segwaia, saina yuviyavi nanogu kidamwa ulo tomota, matausina mina Isireli, bibanaisi kasi katumova. Saina aninigada baisa Yaubada paila matausina. \v 2 Paila yeigu kasi tosola kidamwa isisalausi si tagwala baisa Yaubada. Mitaga si tagwala uulela gala goli kabitamtoula. \v 3 Paila gala ikatetasi ammakawala Yaubada ikikabwaili tomota, e inainevisi ammakawala bivigakaisi titoulesi tomitukwaibwaila omatala Yaubada. Baisa uula gala bitugwalaisi titoulesi kidamwa Yaubada bikabwaili matausina. \v 4 Paila Keriso bogwa ivigimkulovi mina Yudia kasi Karaiwaga, mapaila Yaubada ikabwaili availa availa idubumaisi matauna. \s1 Katumova paila komwaidosi \p \v 5 Mosese bogwa igini paila makwaina mitukwaibwaila avaka bitabani kidamwa takabikaula baisa mina Yudia kasi Karaiwaga. Kawala, “Availa bikabikuwoli bigala Karaiwaga, matauna goli bimova.” \x - \xo 10.5 \xt Tol 18.5\x* \v 6 Mitaga mitukwaibwaila makwaina uulela dubumi livalela baisa makawala. “Taga bukunanamsasi, Availa bila walakaiwa wa labuma?” (kidamwa bivabu Keriso bimai baisa ovalu watanawa). \x - \xo 10.6-8 \xt Kak 30.12-14\x* \v 7 “E tuvaila taga bukunanamsasi, Availa bibusi olumoulela pwaipwaia?” (kidamwa bilupi Keriso metoya osi valu tomata). \v 8 E livalela baisa makawala. “Yaubada la biga isisu katitaikinaim. Ka, isisu owodom e onanom.” Baisa goli mabigana bigala dubumi avaka kakamitulaisi. \v 9 Kidamwa kukwaibiga, kawamgwa, “Yesu matauna Guyau,” e kudubumi kidamwa Yaubada eitokowoi matauna imovavau, bogwa bukubani kam kwatumova. \v 10 Paila metoya oda dubumaisi Yaubada ikabwailidasi, deli metoya oda lilivalasi Yaubada ikatumovaidasi. \v 11 Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Availa bidubumi matauna gala goli bimmosila.” \x - \xo 10.11 \xt Ais 28.16\x* \v 12 Biga makwaina ilivala wala paila komwaidodasi, paila gala wala bitadoki ituwoli yakamaisi mina Yudia e yokomi gala mina Yudia ituwoli. Paila komwaidodasi makawala wala. Yaubada matauna da Guyausi komwaidodasi mina watanawa, e la pilasi saina vakaigaga baisa komwaidosi availa availa idoudousi baisa matauna. \v 13 Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Availa idoudou baisa Guyau matauna, bogwa bibani kala katumova.” \x - \xo 10.13 \xt Yoe 2.32\x* \p \v 14 Mitaga ammakawala bidoudousi baisa matauna, kidamwa goli gala bidubumaisi matauna? E ammakawala bidubumaisi kidamwa gala bilagaisi bigala tapwaroru? E ammakawala bilagaisi kidamwa gala availa bikamituli bigala tapwaroru? \v 15 E ammakawala tokwamatula bikamitulaisi mabigana kidamwa gala availa biwitali matausina? Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Saina bwaina si kailoula matausina availa imaiyaisi Bulogala Bwaina.” \x - \xo 10.15 \xt Ais 52.7\x* \v 16 Mitaga gala makawala komwaidosi itagwalasi biligalegasi makwaina Bulogala Bwaina. Ka, Aisea titoulela ikaibiga, kawala, “Guyau, availa bidubumi baisa avaka kakamitulaisi?” \x - \xo 10.16 \xt Ais 53.1\x* \v 17 E, talilagaisi bigala tapwaroru mauula tadubumaisi, e bigala tapwaroru baisa kamatula paila Keriso. \p \v 18 Kaina bakatupoi, kawagu, “Ki, baisa ituvigakaisi mwada gala biligalegasi bigala tapwaroru?” Ka, bogwa ilagaisi. Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Butula si bigatona eikaligiaki komwaidona valu watanawa, \q2 deli si biga ila itobu baisa okala kalitutila valu watanawa.” \x - \xo 10.18 \xt Sam 19.4\x* \m \v 19 E tuvaila bakatupoi, “Ammakawala, kaina mina Isireli gala inikolaisi?” Ka, Mosese titoulela imipubogwi baisa. Kawala, \q1 “Balupi kwaitala bona, makwaina kudokaisi gala wala bona, \q2 mwada bavigakaimi bukupogaisi matausina. \q1 E bavigakaimi bukugibuluwasi \q2 paila uula kwaitala bona toninagowa matausina.” \x - \xo 10.19 \xt Kak 32.21\x* \m \v 20 E Aisea saina totuvaluwa paila ikaibiga, kawala, \q1 “Matausina gala ininevaigusi ibanaigusi wala, \q2 e bogwa layoumatila omitasi matausina gala ikikatupoiyaigusi.” \x - \xo 10.20 \xt Ais 65.1\x* \p \v 21 Mitaga matauna Aisea ilivala paila mina Isireli, kawala, “Yam komwaidona ayosali yamagu baisa matausina tokowolova deli tokosomapu.” \x - \xo 10.21 \xt Ais 65.2\x* \c 11 \s1 Yaubada la nokapisi baisa mina Isireli \p \v 1 E bakatupoiyaimi, “Ki, kaina Yaubada ikoulovi matausina la tomota tatoula?” Gala wala. E yeigu guma lsireli tatougu, tabugu Eberaam, deli goli dalegu Beniamina. \x - \xo 11.1 \xt Pl 3.5\x* \v 2 Yaubada gala wala ikoulovi la tomota, matausina goli einagi metoya okala vitouula. Kunikolaisi avaka Buki Pilabumaboma kala ginigini paila llaitia livalela, matauna inigada baisa Yaubada itakumdu mina Isireli. \v 3 Kawala, “E Guyau, komwaidosi m tovitoubobuta bogwa leikatumataisi, deli ikodidaimisi kam kwabolula. E yeigu wala agumwaguta lakesa, e matausina leininevaigusi mwada bikatumataigusi.” \x - \xo 11.3 \xt 1 Gwe 19.10,14\x* \v 4 Mitaga avaka Yaubada imapu la biga matauna? Kawala, “Bogwa lasisii tailakatuluwolima tailakatuluwoyu tomota paila titoulegu, matausina gala ititapwarorusi baisa Beali,\f g \ft Kugisi makasana Biga Kala Katumiki.\f* matauna yaubada tokolu.” \x - \xo 11.4 \xt 1 Gwe 19.18\x* \v 5 E makawala goli baisa tuta, gala ibawasi Yaubada leinagi matausina paila uula la nokapisi matauna. \v 6 E matauna la naga uulela wala la nokapisi, gala uula avaka matausina leivagaisi. Paila Yaubada kidamwa la naga uulela avaka tomota bivagaisi - e ka, la nokapisi gala wala bitadoki nokapisitoula. \p \v 7 E avaka tuvaila? Mina Isireli gala ibanaisi avaka inainevisi. Mitaga mabudona budokekita wala, availa availa Yaubada einagi, matausina bogwa eibanaisi. Bidubadu ituli taigasi e gala bilagaisi Yaubada la dou. \v 8 Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Yaubada ivigaki matausina bitaboda ninasi deli si nanamsa. Paila tokinabogwa e lagaila gala gagabila avaka bigisaisi omitasi, kaina avaka bilagaisi otaigasi.” \x - \xo 11.8 \xt Kak 29.4; Ais 29.10\x* \v 9 Makawala Debida leikaibiga, kawala, \q1 “Ibodi bileiyasi kasi sowa kaina kasi sikula metoya okasi paka, \q2 e ibodi bikapusisi deli bibanaisi kasi mipuki. \x - \xo 11.9-10 \xt Sam 69.22-23\x* \q1 \v 10 E ibodi mitasi bitaboda mapaila gala gagabila bigisaisi avaka. \q1 Deli tuta komwaidona matausina ibodi bisikulukululusi paila si vavagi mwau.” \p \v 11 E bakatupoi, tutala mina Yudia leisilibeibeusi, ammakawala? Kaina ikapusisi mokwita kaina gala? Gala wala! Mitaga bogwa leimitugagasi, e mapaila katumova bogwa leimakaia matausina gala mina Yudia, kidamwa bivigaki mina Yudia si pogi baisa matausina. \v 12 Isilibeibeusi mina Yudia e mapaila pilasi kwaiveka iviloubusi baisa ovalu watanawa komwaidona. Imamasi wala si tapwaroru mina Yudia e mapaila pilasi kwaiveka iviloubusi baisa matausina gala mina Yudia. E kidamwa makawala, ka, pilasi saina vakaigaga sainela biviloubusi, avai tuta katumova bimakaia mina Yudia komwaidosi. \s1 Yaubada ikatumovi matausina gala mina Yudia \p \v 13 E baisa tuta balivala baisa yokomi gala mina Yudia. Yeigula mi aposetolo yokomi gala mina Yudia, e wotetila makwaina tuta komwaidona aiyakawoli. \v 14 Kaina goli gagabila bavigaki ulo tomota tatougu si pogi, e mapaila gagabila bakoli mimilisi matausina. \v 15 Paila tutala Yaubada ikoulovi matausina, valu watanawa eivitouulasi ikalubailasi deli Yaubada. E avaka bikaloubusi avai tuta Yaubada bitagwala binagi matausina? Ka, tomata bimovavausi wala. \p \v 16 Kidamwa pilatala kaula takabomi tasaiki Yaubada, kaula kwaimwaidona Yaubada la vavagi wala. E kidamwa kailawalila kai takabomi tasaiki Yaubada, e sisila tuvaila la vavagi. \v 17 E makaina olibe kaivalu sisila Yaubada ikouwoli e kaimapula isavi sisila olibe kaibolodila. E yokomi gala mina Yudia makawala masisina olibe kaibolodila, e tuta baisa kubanaisi kami vilavila mina Yudia si peula deli si sibwabwaila. \v 18 E mapaila gala ibodi bukukoulovi matausina availa availa Yaubada eikouwoli makawala takouwoli sisila kai. E ammakawala m dubakasala? Yoku sisi wala. Gala goli kudagi kainawali, mitaga kainawali idagaim. \p \v 19 Mitaga kaina bukulivala kawam, “E, mokwita! Sisi masisisina Yaubada ikouwoli kidamwa bisavi baisa yeigu.” \v 20 E baisa biga mokwita. Matausina bogwa leikouwoli uula gala isim si dubumi, e yoku lokusivagasi paila uula isim m dubumi. Mitaga onanom gala bukukwamnomwana paila baisa. E kaimapula wala bukukokola. \v 21 Paila Yaubada gala biyusi mina Yudia, matausina makawala masisisina sisitoula. Bogwa leikouwoli. Ki, kudoki bogwa biyusaim? Gala wala. \v 22 E ka - baisa bitagisaisi ammakawala Yaubada la mitakwai deli la ninigaga. Yaubada ininigagi matausina tokwapusi, mitaga yoku imitukwaiyaim - kidamwa yoku bukusivagasi baisa ola mitakwai. Mitaga kidamwa gala, e igau yoku deli bikouwolaim. \v 23 E mina Yudia gala idubumaisi. Mitaga kidamwa biligaiwaisi baisa, Yaubada bogwa bikaimilivau matausina okabasi. Paila Yaubada gagabila wala bikaimilivau matausina. \v 24 E yokomi gala mina Yudia makawala kaibolodila olibe sisila. E masisina taitala ikouwoli e oluvi ivagi avaka gala makawala bubunesi kai. Paila isavivau osisila kaivalu olibe, e kala savi mwau. E mina Yudia makawala kaivalu olibe. Paila kidamwa Yaubada magila masisisina sisibubogwa bisavivau bikaimilivau okabasi, kala savi saina gagabila wala. \s1 Yaubada la nokapisi baisa komwaidosi \p \v 25 E segwaia, magigu bukukwatetasi kwaitala vavagi avaka Yaubada eikatupwani. Gala bibodi bukuninayuwasi paila baisa. Yeigu nanogu mwada gala bukudokaimi tokwabitam paila uula Yaubada eikabwailimi wala e mina Yudia gala. E baisa makwaina vavagi kwekatupwana. Saina mina tuli mimilisi mina Isireli, mitaga si tuli gala bikanigaga. Bisisu igau tutala komwaidosi matausina gala mina Yudia bimakaiasi Yaubada. \v 26 E makawala goli komwaidosi mina Isireli bibanaisi kasi katumova. Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Tokwatumova bima metoya baisa Saiyoni.\f h \ft Mapilana Yerusalem.\f*\x - \xo 11.26 \xt Ais 59.20\x* \q2 Matauna bikau si mitugaga dalela Yekobe biligaiwa komwaidona. \q1 \v 27 Bogwa bakabutu matausina, \q2 tutala baligaiwa si bubunela gaga.” \x - \xo 11.27 \xt Yer 31.33-34\x* \m \v 28 Mina Yudia bogwa ikoulovaisi Bulogala Bwaina e mapaila eivigakaisi titoulesi tilaula baisa Yaubada. E baisa goli kami kabopilasi yokomi gala mina Yudia. Mitaga Yaubada idoki mina Yudia mina mbwailila wala, paila uula tubusia matausina tommoyabogwa. Paila omitibogwa inagi tubusia paila la tomota. \v 29 Paila Yaubada gala bikivili nanola paila availa inagi deli ipilasi. \v 30 E yokomi gala mina Yudia, omitibogwa kukoulovaisi Yaubada. Mitaga tuta baisa Yaubada inokapisaimi paila uula mina Yudia eikoulovaisi Yaubada. \v 31 Makawala wala, tuta baisa mina Yudia ikoulovaisi Yaubada. E, ka, Yaubada bogwa binokapisi matausina, paila uula einokapisaimi makawala. \v 32 Paila Yaubada eikasali valu watanawa komwaidona baisa bubunela kowolova, kidamwaga bivituloki la nokapisi baisa komwaidosi. \s1 Kala yakaula Yaubada \p \v 33 Ka, Yaubada la mitakwai gala gagabila bitavigimkulovi. Deli la kabitam e la nikoli saina kwevakaigaga. Availa gagabila bikatumiki la naga? E availa bikateta la kidakeda? \x - \xo 11.33 \xt Ais 55.8\x* \v 34 Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Availa inikoli nanola Guyau? \q2 Availa gagabila bikamitilaki matauna? \x - \xo 11.34 \xt Ais 40.13\x* \q1 \v 35 Availa goli bisaiki la bobwailila baisa matauna, \x - \xo 11.35 \xt Yob 41.11\x* \q2 mwada igau bibani mapula vavagi makwaina metoya baisa matauna?” \m \v 36 Paila matauna Yaubada wala kala tobubula vavagi komwaidona. Vavagi komwaidona la sisu uulela matauna Yaubada, deli goli vavagi komwaidona isisu paila matauna. Yaubada goli bitayakawolaisi tuta gala biwokuva. Emeni. \x - \xo 11.36 \xt 1 Kr 8.6\x* \c 12 \s1 Ammakawala bitawotetila baisa Yaubada \p \v 1 E mapaila segwaia amnabaimi baisa makawala paila wala Yaubada saina inokapisaidasi. Bukuvigakaimi titoulemi lula bukutugwalaimi tomwaidomi tommomova baisa Yaubada. E bukukwabomaimi titoulemi paila la wotetila, e makawala bukuyomwasalaisi matauna. E kidamwa kuvagaisi makawala, baisa wala bibodi bukusakaisi Yaubada. Baisa wala mi tapwaroru mokwita. \v 2 Gala bukuvagaisi makawala mina watanawa si kidakeda. Mitaga bukutagwalasi Yaubada bivigivau ninami, kidamwa bukutowovausi tomwaidomi. E mapaila gagabila bukukwatetasi Yaubada nanola, avai vavagi goli bwaina, avai vavagi biyomwasali matauna, e avai vavagi gala avaka kala gaga. \p \v 3 Yaubada bogwa leimitukwaiyaigu e mauula ibodi balivala baisa taitala taitala yokomi. Mwa, sogu! Gala bukudokaim mwada taitala toveka, paila gala bibodi nanom bikaiveka. Kaimapula wala ibodi nanom bibusi. Bukuninamsi dubumi makwaina avaka Yaubada eisakaim ammakawala kala kwaiveka, e metoya baisa wala bukudokaim kaina todubumi toveka kaina todubumi tokekita. \v 4 Woula kwetinidesi isim katupwaila katupovila, e makatuposina si paisewa ituwoli ituwoli. \x - \xo 12.4-5 \xt 1 Kr 12.12\x* \v 5 E makawala wala yakidasi. Paila yakidasi goli bidubadu tomota, mitaga tadokaidasi woula kwetinidesi paila wala Keriso la vasosu. E taitala taitala yakidasi tavasosusi makawala kwaitala woula katupwaila. \v 6 E mapaila ibodi bitakauwaisi avai peula avai peula Yaubada isakaidasi e bitapaisewasi metoya peula makwaina avaka isemakavi baisa yakidasi. Kidamwa gagabila bitakamitulaisi bigala Yaubada metoya peula makwaina, ibodi bitavagaisi metoya wa dubumi makwaina avaka isakaidasi. \x - \xo 12.6-8 \xt 1 Kr 12.4-11\x* \v 7 Kidamwa isakaidasi peula paila wotetila ibodi bitawotetilasi. Kidamwa isakaidasi peula paila vituloki, ibodi bitavitulokisi. \v 8 Kidamwa isakaidasi peula mwada bitakatululuti sedaiasi, ibodi bitavagi makawala. Availa ililalasi la guguwa, gala ibodi deli bubunela mmeikita. Availa isim la karaiwaga ibodi bisalau la paisewa. Availa bimitukwaii baisa sala, ibodi bivagi deli la mwamwasila. \p \v 9 Bukuyebwailisi semia ninami ninitinidesi wala. Bukukoulovaisi bubunela gaga, e bukuyosikikitaisi bubunela bwaina. \v 10 Bukuyebwailisi semia e bukudokaisi matausina tuwamia kaina budamia paila uula Keriso, e bukupwaitukulasi kami taimamila taitala baisa taitala. \v 11 Bukusalausi omi paisewa, taga bukusimakavasi. Bukuwotitalaisi Guyau deli mi tagwala oninami komwaidona. \v 12 Tuta tuta mi pikwaku ibodi biyomwasalaimi, bukupeulokaisi paila vavagi mwau, e tuta komwaidona bukuninigadasi baisa Yaubada. \v 13 Bukulalasisi mi guguwa baisa semia tonamakava, deli bukuvaulaisi tomitawasi. \p \v 14 Matausina availa availa bilamidadaimi bukunigadasi kidamwa Yaubada bimitukwaii matausina. E mokwita wala, bukunigadasi bimitukwaii, taga biyogagi matausina. \x - \xo 12.14 \xt Md 5.44; Lk 6.28\x* \v 15 Availa availa immwasawasi, yokomi bukummwasawasi deli. E availa availa iuvalamsi, yokomi bukuuvalamsi deli. \v 16 Bukububunasi makawala wala baisa tomota komwaidosi. Gala ninami bikaiveka, mitaga bukutagwalasi bukuvagaisi avai wotetila manum.\f i \fq bukuvagaisi avai wotetila manum. \ft Gagabila bitagini Bukukwalubailasi deli tommanum.\f* Gala goli bukudokaimi tokwabitam. \x - \xo 12.16 \xt Big 3.7\x* \p \v 17 E kidamwa availa iyogagaimi, taga kumapwaisi mwada bukuyogagaisi matauna, mitaga kuvigikonaisi bukuvagaisi avaka tomota komwaidosi bidokaisi bwaina. \v 18 Avaka avaka kuuvagaisi, kunevisi ammakawala bukuvigakaisi kidamwa bukusibwabwailasi deli tomota komwaidosi. \v 19 Mina mbwailigu yokomi, gala ibodi bukukwaimapusi, mitaga ibodi wala Yaubada la ninamwau bikaimapu. Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Guyau ikaibiga, kawala, ‘Yeigula tokwaimapu, e yeigu bakaimapu.’” \x - \xo 12.19 \xt Kak 32.35\x* \v 20 E ibodaimi bukuvagaisi makawala avaka isisu Buki Pilabumaboma kala ginigini. Kawala, “Kidamwa kam tilaula bikamolu, kuvakoma matauna. E kidamwa bikadaka, kusaiki matauna bimom. E makawala wala saina bukuyomsili matauna paila uula eimitugagaim e yoku lokumapu vavagi bwaina wala.” \x - \xo 12.20 \xt Big 25.21-22\x* \v 21 Taga kutagwalasi mitugaga bikalisauwaimi. Mitaga yokomi bukukwalisauwaisi mitugaga metoya omi mitakwai. \c 13 \s1 Ammakawala ibodi bitavigakaisi valu kala tokwaraiwaga \p \v 1 Komwaidomi ibodaimi bukukwabikaulasi valu kala tokwaraiwaga. Paila karaiwaga gala ivigimakavi kidamwa Yaubada gala deli la tagwala. E matausina tuta baisa isim si karaiwaga isisuaisi uula wala Yaubada la naga. \v 2 Mapaila availa ikoulovi tokwaraiwaga matausina, matauna goli ikoulovi Yaubada la karaiwaga. Availa goli bivagi makawala bivigaki kala yakala titoulela. \v 3 Tomitukwaibwaila ibodi gala bikukolaisi tokwaraiwaga, mitaga tomitugaga ibodi wala bikokolasi. Ki, magimi bukutuvaluwasi omatala tokwaraiwaga? E bwaina wala, kububunasi bwaina e matauna tokwaraiwaga biyakawolaimi. \v 4 Paila tokwaraiwaga matauna Yaubada la towotetila ipupaisewa paila kami bwaina. Mitaga kidamwa bukumitugagasi ibodi bukukukolaisi matauna, paila bogwa isim la karaiwaga e gagabila bimipukwaimi. Paila matauna wala Yaubada la towotetila e bivigaki Yaubada la ninamwau bilumkolaisi tomitugaga. \v 5 Baisa uula ibodaimi bukukwabikuwolaisi matausina tokwaraiwaga. E gala paila uula kukukolaisi Yaubada la ninamwau wala, mitaga tuvaila paila uula oninami kukwatetasi avaka duwosisia. \p \v 6 E tuvaila baisa uula bukupokalasi. Paila matausina tokwaraiwaga ikikaraiwagasi, paila iwotitalaisi Yaubada baisa makawala, \x - \xo 13.6-7 \xt Md 22.21; Mk 12.17; Lk 20.25\x* \v 7 e ibodi wala bukusakaisi kasi mapu. Bukupokalasi deli bukutabubulasi, e bukusakaisi kasi kamaiaba kasi taimamila baisa komwaidosi matausina. \s1 Ammakawala ibodi bitavigakaisi taitala baisa taitala \p \v 8 Gala ibodi bisim kami wasi baisa availa, mesinaku kwaitala wasi wala ibodaimi, kidamwa bukuyebwailisi taitala baisa taitala. Kidamwa availa iyebwaili sola bogwa ikabikaula mina Yudia kasi Karaiwaga. \v 9 Paila karaiwaga makwaisina kala ginigini baisa makawala. “Taga kukwailasi, taga kukwatumata, taga kuveilau, taga kutabinona.” Komwaidona makwaisina isisuaisi deli goli avai karaiwaga tuvaila. Mitaga kwaitala wala karaiwaga makwaisina kasi vidabala, baisa kawala, “Bukuyebwaili som makawala kuyebwailim.” \x - \xo 13.9 \xt Sun 20.13-15,17; Kak 5.17-19,21; Tol 19.18\x* \v 10 Availa goli iyebwaili sola gala kwaitala tuta biyogagi matauna. E la yebwaili baisa la kabikaula baisa komwaidona wala mina Yudia kasi Karaiwaga. \p \v 11 Ibodaimi bukuvagaisi makawala, paila kunikolaisi kidamwa ibodaimi tuta baisa bukumamatasi metoya omi masisi. Ka, omitibogwa tuta matutona tavitouulasi dubumi, tadokaisi da tutasi katumova igau tuta kaduwonaku. Mitaga katumova la tuta katitaikina goli. \v 12 Ka, bogi katitaikina biwokuva, e tuta baisa bulubuvisiga.\f j \ft Igau makateki goli bima tuta matutona Keriso bivigimkulovi si katumova la tomota.\f* E ibodaidasi bitaligaiwaisi uvagila dudubila, e kidamwa bitakauwaisi da lewasi paila lumalama kabiliala. \v 13 Ibodaidasi bitabubunasi bwaina, paila yakidasi tasisuaisi baisa olumalama. Gala bibodi gugoveka kaina momom gaga, gala kakailasi kaina avai bubunela gegedu, gala yowai kaina pugipogi. \v 14 Mitaga bitakauwaisi da lewasi avaka bibodi bitakabiliasi paila Guyau Yesu Keriso. E bitakilagwaisi mina watanawa si bubunela. Gala goli bitavagi makawala ninasi. \c 14 \s1 Taga Bukukwamogi Som \p \v 1 Paila availa la tapwaroru mama wala, bukusisiaisi matauna oluwalaimi toekalesia. Mitaga gala bukukominimanisi deli matauna paila avaka la ninayuwa paila tapwaroru. \x - \xo 14.1-6 \xt Kl 2.16\x* \v 2 Ka, taitala la tapwaroru kidikedala gagabila bikamgwalala. Mitaga availa la tapwaroru mama, la kamkwam bikikila paila viliona deli yena gala. \v 3 Gala ibodi matauna tokwamgwalala bikaluwou matauna tokikikila. E matauna tokikikila gala ibodi bikamogi matauna tokwamgwalala. Ka, Yaubada gala ininayuwa paila matauna. \v 4 Ki, availa yoku kukwamogi la towotetila tomota ituwoli? Paila towotetila la Guyau wala binagi matauna kaina topeula kaina tomama. E ka, bogwa bipeula, paila Guyau gagabila bipii kidamwa bipeula wala. \p \v 5 Tuvaila, taitala idoki kwaitala yam kwaikesa, ikalisau yam komwaidona. Mitaga taiyuwela idoki yam komwaidona makawala wala. Ibodi wala taitala taitala bivitobu nanola avaka nanola paila baisa. \v 6 Matauna idoki kwaitala yam yam kwaiveka, matauwena ivigaki paila kala yakaula Guyau. Matauna tokwamgwalala la kamkwam ivigaki paila kala yakaula Guyau, paila inokagutoki baisa Yaubada paila kaula. E matauna tokikikila, matauwena la kikila ivigaki paila kala yakaula Guyau, e matauna inokagutoki baisa Yaubada. \v 7 Paila gala taitala yakidasi la momova uulela titoulela wala, e gala taitala yakidasi la kaliga uulela titoulela wala. Kidamwa tamwamovasi, tamovasi baisa Guyau, \v 8 e kidamwa takaligasi, takaligasi baisa Guyau. E ka, kaina tamwamovasi kaina takaligasi, mitaga yakidasi Guyau la tomota. \v 9 Paila Keriso ikaliga e imovavau kidamwa matauna si Guyau tommomova deli tomata. \v 10 E mwa, yoku tokikikila, avaka uula kukwamogi som? E tuvaila yoku tokwamgwalala, avaka uula kukwaluwou som? Komwaidodasi bitatotusi Yaubada omatala kidamwa matauna biyakalaidasi. \x - \xo 14.10 \xt 2 Kr 5.10\x* \v 11 Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Guyau Tomovagasi ilivala, kawala, \q1 Komwaidosi bikavaginasi omatagu. \q2 Komwaidosi goli bidokaigusi Yaubada.” \x - \xo 14.11 \xt Ais 45.23\x* \m \v 12 E mapaila taitala taitala yakidasi bibodi bikamituli titoulela baisa Yaubada. \s1 Taga bukuvakapusii som \p \v 13 E mapaila bitaligaimwaisi da kamwagasi taitala baisa taitala. Mitaga kaimapula wala ibodi bukunagi baisa makawala - avaka avaka bukuvagi, gala goli bukuvagi avaka bivigaki la silibeibewa som, kaina bivakapusii matauna baisa obubunela gaga. \v 14 Guyau Yesu bogwa lakavasosu kamataiyu, e mapaila bogwa anikoli e gala wala aninayuwa - gala avaka isisu bomikikila makwaina. Mitaga kidamwa availa idoki avaka bomikikila; e mokwita wala vavagi makwaina bomikikila paila matauna. \v 15 Kidamwa yoku kuyogagi som la tapwaroru paila lokukoma avaka matauna eikabomi, baisa m bubunela uulela gala wala yebwaili. Bomam, taga bukutagwala m kwamkwam biyogagi availa, paila ka - Keriso ikaliga paila matauna. \v 16 E makwaina avaka kudoki vavagi bwaina, gala goli bukutagwala tomota bitabunobwanasi. \v 17 Paila Karaiwogala Yaubada uulela gala paila kamkwam deli momom. Mitaga uulela mitukwaibwaila deli talaguva lula e deli mwamwasila nona, e vavagi makwaisina Baloma Tobumaboma isisakaidasi. \v 18 E availa iwotitali Keriso baisa makawala biyomwasali nanola Yaubada deli tomota bikabwailisi matauna. \p \v 19 E mapaila ibodi tuta tuta bitanainevisi\f k \fq \it mapaila ibodi tuta tuta bitanainevisi.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa iginisi, “mapaila tuta tuta tanainevisi”.\f* ammakawala bitavagaisi vavagi makwaisina avaka avaka bipilasi bivakota valu, deli avaka avaka bikatupewoli taitala taitala yakidasi. \v 20 Taga bukukodidaimisi avaka Yaubada eivagi paila uula kamkwam wala. Kaina gagabila bitakamgwalala e gala bitayogagi tapwaroru, mitaga ibodi bitadoki sula kidamwa da kamgwalala bivakapusii availa baisa obubunela gaga. \v 21 Ka, baisa bubunela bwaina. Gala bukukwam viliona kaina bukumom sopi gaga, kaina bukuvagi avaka,\f l \fq \it kaina bukuvagi avaka.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa ikatumkulovaisi biga kawasi, “kaina bukumitugagasi kainaga bukumamasi”.\f* kidamwa baisa bivakapusii som. \v 22 E baisa avaka kudubumi paila vavagi makwaina bukukium, e Yaubada wala binikoli. E kidamwa avai tau iuvagi avaka idoki vavagi bwaina, saina mwamwasila nanola kidamwa gala ilumkoli onanola kala gaga tuta matutona. \v 23 Mitaga kidamwa ikamkwam deli la mmakiusa, e Yaubada ikamogi matauna tutala ikamkwam, paila baisa avaka ivagi uulela gala dubumi. E avaka avaka uulela gala dubumi, baisa bubunela gaga. \c 15 \s1 Bitayomwasali ninasi sedaiasi e gala goli bitayomwasalaidasi \p \v 1 Yakidasi mina papeula paila tapwaroru ibodi bitapilasaisi mina mamama, kidamwa bikeulasi si koni mwau. Gala bibodi bitavagaisi avaka ititaki ninadaisi wala. \v 2 Mitaga taitala taitala yakidasi ibodi biyomwasali sola, e mwada bipilasi matauna, kidamwa bikatupewoli matauna paila la tapwaroru. \v 3 Paila Keriso gala iyomwasali titoulela. Mitaga makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Si bigagaga matausina availa availa ibigigagaimi, yeigu goli bogwa lakuli.” \x - \xo 15.3 \xt Sam 69.9\x* \v 4 Paila komwaidona avaka isisu mapilana Buki Pilabumaboma eiginisi kidamwa bivitulokaidasi avaka, e kidamwa bitapikwakusi. E bitabani pikwaku makwaina paila uula Buki Pilabumaboma\f m \ft Kugisi Rm 1.2 kala katumiki.\f* isakaidasi peuloki deli ikatululutaidasi. \v 5 Ka, Yaubada matauna uulela peuloki deli katuloluta. Matauna goli bipilasaimi kidamwa bukukwavisakaisi la bubunela Keriso Yesu, kidamwa ninami ninitinidesi wala. \v 6 E mapaila komwaidomi budotala wala e gulitinidesi bukuyakawolaisi Yaubada, matauna da Guyausi Yesu Keriso Tamala. \fig Ibodi bitapilasaisi mina mamama|src="Vallotton as" size="col" copy="KIR NT p. 268 (Helping the weak)" ref="15.1" \fig* \s1 Baisa Bulogala Bwaina paila matausina gala mina Yudia \p \v 7 E bukutagwalasi bukukwalubailasi taitala taitala makawala Keriso bogwa leitagwala paila yokomi.\f n \fq paila yokomi. \ft Mimilisi buki pilabubogwa iginisi, “paila yakidasi”.\f* E makawala wala bukusakaisi kala yakaula Yaubada. \v 8 Paila ka, Keriso imila towotetila paila mina Yudia kidamwa bivitububoti Yaubada mwada tokamokwita. Tuvaila, kidamwa bikatumkulovi avaka Yaubada eikatotila baisa tubusia matausina mina Yudia, \v 9 e deli kidamwa gagabila matausina gala mina Yudia biyakawolaisi Yaubada paila la nokapisi. Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \x - \xo 15.9 \xt 2 Sml 22.50; Sam 18.49\x* \q1 “Mapaila balivala biga nokagutoki baisa yoku \q2 omitasi matausina gala mina Yudia, \q2 deli bawosi kam yakaula wala.” \m \v 10 E tuvaila mabigana isisu, \q1 “Yokomi gala mina Yudia, \q2 bukumwasawasi deli matausina Yaubada la tomota.” \x - \xo 15.10 \xt Kak 32.43\x* \m \v 11 E tuvaila, \q1 “Komwaidomi gala mina Yudia, \q2 kuyakawolaisi Guyau. \q1 E komwaidomi mina watanawa, \q2 bukuyakawolaisi matauna.” \x - \xo 15.11 \xt Sam 117.1\x* \m \v 12 E tuvaila Aisea ikaibiga, \q1 “Taitala metoya odalela Yese\f o \ft Matauna Yese guyau Debida tamala, baisa dalela Yesu.\f* bikaloubusi. \q1 Matauna bima biguyoi \q2 baisa matausina gala mina Yudia. \q1 E matausina bipikwakusi baisa matauna.” \x - \xo 15.12 \xt Ais 11.10\x* \p \v 13 E anigada baisa Yaubada tolipikwaku kidamwa bivakasauwaimi kala mwamwasila ninami deli kala talaguva lupomi. Gagabila bisakaimi makawala paila uula kudubumaisi matauna. Mapaila mi pikwaku bisisiniveka metoya ola peula Baloma Tobumaboma. \s1 Avaka uula Paulo ituvaluwa ola ginigini \p \v 14 Segwaia, yeigu gala aninayuwa paila yokomi. Anikoli wala mi bubunela bwainawokuva, e deli ninami ikasewa kabitam e gagabila bukuvitulokisi taitala baisa taitala. \v 15 Mitaga miyana leta olopola lakatululuwaiyaimi paila mimilisi vavagi, e bogwa latuvaluwa paila makwaisina. E yeigu gagabila batuvaluwa paila uula Yaubada inagaigu paila vavagi kwaiveka, \v 16 baisa ulo wotetila paila Keriso Yesu kidamwa bapaisewa paila matausina gala mina Yudia. Ulo wotetila yeigu tolula akakamituli Yaubada la Bulogala Bwaina, kidamwaga yokomi gala mina Yudia bavigakaimi makawala kwaitala semakavi avaka bibodi basaiki Yaubada. E kidamwa Baloma Tobumaboma bikabomaimi paila baisa. \v 17 Keriso Yesu bogwa deli lakavasosu, e mapaila ibodi bikaiveka nanogu paila ulo wotetila baisa Yaubada. \v 18 Ka, baisa tuta batuvaluwa balivala paila wala vavagi makwaisina avaka Keriso ivagi metoya baisa yeigu, kidamwa bivakadi matausina gala mina Yudia mwada bikabikaulasi Yaubada. E ivakadi matausina metoya avaka yeigu lalivala deli lavagi, \v 19 metoya avai kabutuvatusi deli kaboyowalula, e metoya ola peula Baloma Tobumaboma. E ka, latitavina saina kaduwonaku asilavi Yerusalem ala latobu Ilirikum, e malilouna lakamituli Bulogala Bwaina paila Keriso, e gala avaka ayusi. \v 20 E yeigu tuta tuta saina magigu baisa makawala. Ambaisa ambaisa bakamituli Bulogala Bwaina, magigu wala yeigu tokamatulabogwa mapilana ambaisa gala ilagaisi paila Keriso. Paila gala magigu bakaliai ekalesia olopola mapilana valu ambaisa tokamatula ituwoli eivitoulibogwi kaliai. \v 21 Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Matausina gala iligibogwisi paila matauna bigisaisi goli, \q2 e matausina gala iligalegasi bikatetasi wala.” \x - \xo 15.21 \xt Ais 52.15\x* \s1 Paulo mwada bila Roum \p \v 22 Baisa uula sivabidubadu abubani agu silaboda e gala gagabila bawokaiami. \x - \xo 15.22 \xt Rm 1.13\x* \v 23 Mitaga tuta baisa bogwa lavigimkulovi ulo paisewa\f p \ft Paulo eidoki titoulela tovitouula tokamatula, paila nanola mwada bilobogwa avai valu e bikamituli Bulogala Bwaina ambaisa ambaisa gala avai tokamatula eikamatulabogwa.\f* baisa. Kwaivila taitu magigu bawokaiami, \v 24 e mapaila ulo pikwaku mwada tuta baisa bavagi makawala. Makateki bavitouula ulo kwaidadina bala mapilana Sipeini. E tutala batitavina makawala, magigu bawokaiami. E ikugwa bitabodasi basikailimi paila tuta pikekita e bitamwasawasi gulitinidesi, oluvi basaitaula bala Sipeini, e yokomi goli bukusakaigusi agu kwalaga paila ulo kwaidadina. \v 25 Ilagoli tuta baisa balokaia Yerusalem bawotetila baisa Yaubada la tomota mapilana. \x - \xo 15.25-26 \xt 1 Kr 16.1-4\x* \v 26 Paila toekalesia mapilasina Masedonia deli Akaia titoulesi inagaisi bisemakavaisi\f q \ft Kugisi 1 Kr 16.1-4; 2 Kr 8.1-4; 9.1-5; Gl 2.10.\f* sitana mani biwitalaisi bila Yerusalem. Paila magisi bipilasaisi tonamakava, matausina Yaubada la tomota mapilana Yerusalem. \v 27 E matausina titoulesi wala inagaisi mwada bivagaisi makawala. Mitaga ka, mna - ibodi sainela makawala bipilasaisi tonamakava. Paila mina Yudia bogwa ililasi uvagila tapwaroru baisa matausina gala mina Yudia, mauula ibodi wala matausina gala mina Yudia biwotetilasi baisa mina Yudia bisakaisi avai guguwa. \x - \xo 15.27 \xt 1 Kr 9.11\x* \v 28 Ikugwa bavinaku baisa ulo wotetila e basaiki mani komwaidona avaka eisemakavaisi paila matausina. Oluviga basilavi mpana valu mwada bala Sipeini, e tutala batitavina wa keda makadana, ikugwa goli babodaimi. \v 29 Tutala bawokaiami anikoli wala bawoi kami mitakwai saina siligaga metoya baisa Keriso.\f r \fq \it Kami mitakwai metoya baisa Keriso.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa iginisi “Bulogala Bwaina paila Yesu Keriso.”\f* \p \v 30 E segwaia amnabaimi, paila uula baisa nanola da Guyausi Yesu Keriso, e deli paila uula Baloma Tobumaboma ivitulokaidasi bitayebwailisi taitala baisa taitala. Ka, yokomi deli bitasalausi nigada baisa Yaubada paila wala yeigu. \v 31 Bukunigadasi kidamwa gala basilagi metoya oyumasi matausina tolesi Yudia, matausina gala todubumi. Tuvaila bukunigadasi kidamwa ulo wotetila mapilana Yerusalem bibudoki ninasi matausina Yaubada la tomota mapilana valu. \v 32 E mapaila deli ulo mwamwasila bawokaiami, kidamwa Yaubada nanola makawala, e bitabodasi e yeigu sitana bavaiwasi baisa omi valu. \v 33 E anigada baisa Yaubada kidamwa matauna tolivakota bisikailimi komwaidomi. Emeni.\f s \fq Emeni. \ft Pilatala buki pilabogwa eikatumkulovi baisa bigala Rm 16.25-27.\f* \c 16 \s1 Biga bobwailila \p \v 1 E magigu bayoluluwaiyaimi paila minana ludetasi Pibi, minana iuwotetila paila ekalesia baisa mina Kenikiria. \v 2 Bukuvakoulisi minana, paila minana Guyau la tomota, e ibodi la tomota Yaubada bivagaisi makawala. Deli kidamwa magila pilasi e yokomi goli kupilasaisi. Paila minawena titoulela bogwa ivigaki bidubadu tomota tombwailila deli goli tuvaila yeigu. \p \v 3 E awitali ulo biga bobwailila baisa Pirisila deli Akila. Matausina deli lakauwotetilasi baisa Yesu Keriso, \x - \xo 16.3 \xt VA 18.2\x* \v 4 e kasitaiyu itagwalasi katitaikina bikaligasi mwada yeigu gala basilagi. Matausina saina iyomwasalaigusi, e gala goli yeigu wala, mitaga komwaidosi mabudosina ekalesia matausina gala mina Yudia. \v 5 Tuvaila ulo biga bobwailila baisa toekalesia ititapwarorusi osi bwala Pirisila deli Akila. \p Biga bobwailila baisa tombwailigu Epenito. Ka, matauna kala tovitouula dubumi oluwalaisi matausina idubumaisi Keriso mapilana Esia. \v 6 Ulo biga bobwailila baisa Meri, minana la paisewa saina kwaiveka baisa yokomi. \v 7 Ulo biga bobwailila baisa Anidironiko sola Duniasi, matausina mina Yudia e deli kasisuaisi wa bwala katupipi. Aposetolo\f t \ft Kugisi makasana Biga Kala Katumiki.\f* bogwa einikolaisi matausina, e isubogwasi baisa ekalesia e yeigulaga oluvi. \p \v 8 Ulo biga bobwailila baisa tombwailigu Ampiliato, matauna deli kakalubaila baisa omatala Guyau. \v 9 Ulo biga bobwailila baisa Abano, matauna deli tawotetilasi baisa Keriso. Deli, ulo biga bobwailila baisa tombwailigu Sitako. \v 10 Ulo biga bobwailila baisa Apelesi. Bogwa tanikolaisi matauna, saina topeula paila Keriso. E, ulo biga bobwailila baisa matausina Arisitobulo veyala. \v 11 Ulo biga bobwailila baisa Erodiani matauna guma Yudia makawala yeigu. E tuvaila ulo biga bobwailila baisa sedaiasi tauwau matausina Nasiso la ula. \p \v 12 Ulo biga bobwailila baisa Tiripina deli Tiriposa, matausina iuwotetilasi baisa Guyau. Deli, ulo biga bobwailila baisa tombwailigu Pesisi, matauna goli la wotetila baisa Guyau saina bidubadu. \v 13 Awitali ulo biga bobwailila baisa Rupa, matauna saina isiligaga ola wotetila baisa Guyau, deli baisa inala, minawena tuta komwaidona ivigakaigu makawala latula. \x - \xo 16.13 \xt Mk 15.21\x* \v 14 Ulo biga bobwailila baisa matausina Asinikirito, Pilegoni, Amesi, Patirobasa, Amasa, tuvaila komwaidosi toekalesia deli isisuaisi. \v 15 Ulo biga bobwailila baisa Pilologo deli Yulia, e deli Nerio sola luleta, tuvaila Olimpa e deli baisa komwaidosi Yaubada la tomota deli isisuaisi. \p \v 16 Anigadaimi bukulivalasi mi biga bobwailila deli bukuvakatusi taitala baisa taitala. Komwaidosi mabudosina ekalesia iwitalaisi si biga bobwailila baisa yokomi. \s1 Paulo ivigimkulovi la biga \p \v 17 E segwaia amnabaimi, bukuyamataimi paila matausina tokominimani, paila matausina uulela mimilisi boda ikovaisi, deli mimilisi tomota si dubumi iyogagaisi. Paila ipakaisi wala vituloki makwaina paila tapwaroru avaka yokomi lokulagaisi. Mapaila kuleilasi metoya baisa matausina. \v 18 Matausina availa availa ivagaisi makawala, si wotetila gala baisa Keriso, mitaga si wotetila baisa titoulesi avaka ikikau ninasi wala. Si bigatona saina bwaina kala lega, deli kasi livala saina iyomwasali ninasi toligalega, mitaga bogwa iteya ninasi tobubwaila matausina. \v 19 Komwaidosi bogwa ilagaisi kidamwa yokomi saina mina papeula paila Bulogala Bwaina, e mauula yeigu amwasawa wala paila yokomi. E magigu bukukwabitamsi paila vavagi bwaina, e mitaga kidamwa yokomi tobubwaila wala paila vavagi gaga. \v 20 E makawala wala, nani bukuvapupoiyaisi Setani\f u \ft Maigana Diabolo igiyuwela, e kala kivila “Tosilaboda”.\f* metoya ola peula Yaubada tolivakota. \p E, Guyau Yesu la mitakwai bisikailimi. \p \v 21 E Timoti matauna kamataiyu kauwotetila, e iwitali la biga bobwailila baisa yokomi. E makawala segwaia mina Yudia, matausina Lusio, Yasoni, Sosipato. \x - \xo 16.21 \xt VA 16.1\x* \p \v 22 Yeigu Tatio\f v \ft Matauna kala topilasi Paulo, e kidamwa Paulo magila biwitali availa la leta, bogwa bikaibigi e matauna Tatio bigini wala.\f* lagini miyana leta, e awitali ulo biga bobwailila baisa yokomi paila Guyau ivasosaidasi. \p \v 23 Matauna Geiyo eivaulaigu, e deli toekalesia ititapwarorusi tuta tuta ola bwala. E matauna iwitali la biga bobwailila baisa yokomi. E matauna Erasito, kala toyamata manila valu, e deli sodasi Kwato, matausina iwitalaisi si biga bobwailila. \x - \xo 16.23 \xt VA 19.29; 1 Kr 1.14; 2 Tm 4.20\x* \p [ \v 24 Guyau Yesu Keriso la mitakwai bisikailimi komwaidomi. Emeni.\f w \ft Mimilisi buki pilabubogwa eiginisi mailela 25 baisa, mimilisigia isailisi okala vigimkovila leta.\f*] \s1 Kala yakaula Yaubada \p \v 25 Ibodaidasi bitayakaulasi baisa Yaubada. Matauna gagabila bikatupewolaimi paila bukutotusi peula baisa omi dubumi. Baisa makawala Bulogala Bwaina yeigu akamituli, baisa livalela Yesu Keriso. Deli, baisa makawala kala ulaim biga kwekamokwita kwekikium avaka Yaubada omitibogwa ikatupwani tuta kaduwonaku. \v 26 Ilagoli biga mabigana tuta baisa eiulaim wala metoya baisa tovitoubobuta osi ginigini.\f x \ft Baisa bukila Kabutubogwa.\f* E mapaila Yaubada tosigaga ikaraiwogi kabokwaraiwaga komwaidona biligalegasi baisa, kidamwaga komwaidosi bidubumaisi e bikabikaulasi. \p \v 27 E matauna Yaubada taitinidesi, matauna kalamwaleta tolikabitam, matauna goli bitayakawolaisi metoya baisa Yesu Keriso, e kala yakaula bikanigaga wala. Emeni.