\id NUM KIRNUM, Numbers, Kiriwina BIBLE, PNG, February 2010 8/11 \h KALA BAWA \mt1 KALA BAWA \is1 Kabovitouula \ip Mapilana \bk Kala Bawa\bk* isisu livalela mina Isireli wa taitu makwaisina eisilavaisi Sinai bila tuta matutona eiviloubusisi kaligeila opilibomatu makwaina valu Yaubada eikatotila bisaiki matausina. Buki yagala ikimitali tuta matutona Mosese ikalawa kala bawa mabudona mina Isireli wa Koya Sinai, deli tuta matutona ikalawavau kala bawa mabudona igau makateki biyoulisi si valu. E taitu kala bawa eiwowausi oviloupakala eiboda katitaikina kweluwovasi. Ikugwa eilosi mapilana Kadesi Bania mapilana Kenani opilibolimila, e mwada bisuvisi biyoulisi valu baisa. Mitaga gala wala ipeulasi e isisuaisi baisa bidubadu taitu. E okala vigimkovila isilavaisi Kadesi ilosi mapilana opilibomatu, e baisa mimilisi mina Isireli eimili valusi, mimilisiga ivitouulasi bisuvisi Kenani. \ip Mapilana \bk Kala Bawa\bk* ivitulokaidasi budotala tomota ininayuwasi deli kasi kokola otutala mwau, e ikosomapwaisi Yaubada deli Mosese, matauna Yaubada einagi kasi tovakeda. Mitaga liliu makwaina tabani livalela Yaubada iiyamati ipilasi la tomota e gala wala isilavi matausina, ilagoli matausina saina mina mamama deli mina kowolova. Tuvaila bitagisi Mosese la tagwala deli la kimadagi baisa Yaubada deli goli sala mina Isireli. \iot Buki kala katumimisa \io1 Mina Isireli osi kabosikaiwa mapilana Koya Sinai 1.1—9.23 \io2 a) Kwematala sonukula 1.1—4.49 \io2 b) Karaiwaga ituwoli ituwoli 5.1—8.26 \io2 c) Siviyuwela Luvapela Pakala 9.1-23 \io1 Isilavaisi Koya Sinai ilosiga Mowabi 10.1—21.35 \io1 Mimilisi vavagi ikaloubusisi mapilana Mowabi 22.1—32.42 \io1 Si kwaidadina metoyasi Itipita ilosi Mowabi 33.1-49 \io1 Kasi katuloluta igau gala biluvipeilisi Waya Yoridani 33.50—36.13 \c 1 \s1 Kwematala sonukula paila mina Isireli kasi bawa \p \v 1 Avai tuta mina Isireli bogwa eisilavaisi Itipita, e olopola taitu kwaiyuwela tubukona nayuwela oyamla kwematala, e olopola Guyau la Buliyoyova mapilana Sinai Viloupakala Guyau iluki Mosese kawala, \x - \xo 1.1-46 \xt Baw 26.1-51\x* \v 2 “Yoku som Eroni ibodi bukusonukulaisi mina Isireli avaka kasi bawa metoya dala dilatala dilatala. Kuginaisi yagasi tauwau \v 3 kasi taitu ibodi kweluwoyu kaina ikalisau kweluwoyu, matausina kala tau kabilia. \v 4 Kulukwaisi tokugwala dala dilatala dilatala bipilasaimi.” \v 5-16 Baisa makawala yagasi matausina tokugwala dala madilasina, matausina goli leinagaisi metoya oluwalaisi mina Isireli paila paisewa makwaina. \b \tr \th1 Dala \th2 Tokugwala\f a \ft (Elisura matauna Sedeuri latula, Selumieli matauna Surisadai latula, Nasoni matauna Aminadaba latula, Netaneli matauna Suwa latula, Eliabi matauna Eloni latula, Elisama matauna Amiuda latula, Gamalieli matauna Pedasura latula, Abidani matauna Gidioni latula, Aiesa matauna Amisadai latula, Pagieli matauna Okirana latula, Eliasapi matauna Deueli latula, Aira matauna Enani latula.)\f* \tr \tc1 Rubeni \tc2 Elisura \tr \tc1 Simioni \tc2 Selumieli \tr \tc1 Yuda \tc2 Nasoni \tr \tc1 Isaka \tc2 Netaneli \tr \tc1 Sebuloni \tc2 Eliabi \tr \tc1 Epereim \tc2 Elisama \tr \tc1 Manasa \tc2 Gamalieli \tr \tc1 Beniamina \tc2 Abidani \tr \tc1 Dani \tc2 Aiesa \tr \tc1 Asera \tc2 Pagieli \tr \tc1 Gada \tc2 Eliasapi \tr \tc1 Napitalai \tc2 Aira. \b \p \v 17-18 Avai tuta bogwa eibudoki tubukona nayuwela oyamla kwematala, Mosese, Eroni, deli matausina tailuwotala taiyu kasi topilasi, ikogugulaisi komwaidona tomota e isonukulaisi kasi bawa taitala taitala metoya odalela titoulela. E matausina kasi taitu kweluwoyu kaina ikalisau kweluwoyu, iginaisi yagasi deli ikalawaisi avaka kasi bawa, \v 19 makawala avaka Guyau eikaraiwogi bivagaisi. E baisa mapilana Sinai Viloupakala, Mosese bogwa eisonukuli tomota avaka kasi bawa. \v 20-46 E tauwau matausina kasi taitu kweluwoyu kaina ikalisau kweluwoyu, matausina kala tau kabilia, igini yagasi taitala taitala metoya odalela titoulela, ivitouulasi baisa Rubeni dalela, matauna Yekobe la kuluta. Kasi bawa baisa makawala. \b \tr \th1 Dala \th2 Kasi bawa \tr \tc1 Rubeni \tcr2 46,500 \tr \tc1 Simioni \tcr2 59,300 \tr \tc1 Gada \tcr2 45,650 \tr \tc1 Yuda \tcr2 74,600 \tr \tc1 Isaka \tcr2 54,400 \tr \tc1 Sebuloni \tcr2 57,400 \tr \tc1 Epereim \tcr2 40,500 \tr \tc1 Manasa \tcr2 32,200 \tr \tc1 Beniamina \tcr2 35,400 \tr \tc1 Dani \tcr2 62,700 \tr \tc1 Asera \tcr2 41,500 \tr \tc1 Napitalai \tcr2 53,400 \tr \tc1 Kasi bawa iboda. \tcr2 603, 550 \b \p \v 47 E mina Libai wala gala ikalumgugolaisi toyo dala madilasina, \v 48 paila uula Guyau bogwa eiluki Mosese kawala, \v 49 “Avai tuta bukusonukula paila tauwau matausina ibudoki kala tau kabilia gala bukukwalumgugoli dalela Libai. \v 50 Mitaga kaimapula bukukwaraiwogi matausina biyamataisi ulo Buliyoyova toyo guguwala komwaidona. Matausina tokeula ulo Buliyoyova toyo goli guguwala komwaidona, e biuwotetilasi olumoulela makwaina, deli bibudaisi si kabosikaiwa bitavinaisi wala bitapataisi ulo Buliyoyova. \v 51 E avai tuta wala bukugalasi metoya makatupona lokusisikaisi, ibodi mina Libai bikatupilakwaisi ulo Buliyoyova e ambaisa wala bukubudaisi mi kabosikaiwa tuvaila, e matausina wala bikaliivauwaisi ulo Buliyoyova. E komwaidonaga dala, availa idoki bila katitaikinaila ulo Buliyoyova ibodi bukukwatumataisi wala. \v 52 E komwaidonaga mina Isireli bibudaisi si kabosikaiwa odalesi wala titoulesi, taitala taitala matausina bisisu wala odalela titoulela ouula si dala doyala. \v 53 Mitaga mina Libai wala bibudaisi si kabosikaiwa otalila ulo Buliyoyova paila biyamataisi makwaina, e taga availa bima katitaikinela makwaina mwada biyomituli ulo gibuluwa e bayomiyuyu mina Isireli komwaidona.” \v 54 Mapaila komwaidona mina Isireli ivagaisi vavagi komwaidona avaka Guyau eikaraiwogi Mosese. \c 2 \s1 Dala osi boda okabosikaiwa \p \v 1 E baisa makawala karaiwaga Guyau eisaiki Mosese sola Eroni. \v 2 Avai tuta mina Isireli bibudaisi si kabosikaiwa, taitala taitala matausina ibodi bikaliai la buliyoyova otalila la boda doyala deli dalela doyala. Kabosikaiwa komwaidona bitavinaisi bitapataisi Guyau la Buliyoyova. \fig camp (delete mountains) Mina Isireli bibudaisi si kabosikaiwa |src="HK00223" size="span" ref="2.2" \fig* \p \v 3-9 E mapilana opilibomatu, matausina bisisuaisi deli doya miyana Yuda la boda. Ibodi bibudaisi si kabosikaiwa osi boda wala titoulesi deli wala kasi tokaraiwaga. Ka, baisa makawala kala takasa. \b \tr \th1 Dala \th2 Tokugwa\f b \ft (Nasoni matauna Aminadaba latula, Netaneli matauna Suwa latula, Eliabi matauna Eloni latula.)\f* \th3 Kasi Bawa \tr \tc1 Yuda \tc2 Nasoni \tcr3 74,600 \tr \tc1 Isaka \tc2 Netaneli \tcr3 54,400 \tr \tc1 Sebuloni \tc2 Eliabi \tcr3 57,400 \tr \tc1 Kasi bawa iboda. \tcr2 \tcr3 186, 400 \b \p E Yuda la boda bivakumgwasi. \p \v 10-16 E opilibolimila matausina bisisuaisi deli doya miyana Rubeni la boda, ibodi bibudaisi si kabosikaiwa osi boda wala titoulesi deli kasi tokaraiwaga. Ka, baisa makawala kala takasa. \b \tr \th1 Dala \th2 Tokugwa\f c \ft (Elisura matauna Sedeuri latula, Selumieli matauna Surisadai latula, Eliasapi matauna Deueli latula.)\f* \th3 Kasi Bawa \tr \tc1 Rubeni \tc2 Elisura \tcr3 46,500 \tr \tc1 Simioni \tc2 Selumieli \tcr3 59,300 \tr \tc1 Gada \tc2 Eliasapi \tcr3 45,650 \tr \tc1 Kasi bawa iboda. \tc2 \tcr3 151, 450. \b \p E Rubeni la boda bilouyasi otuboulosi Yuda la boda. \p \v 17 E mabudosina budoyu bikugwasi, deli budoyu oluvi. E mina Libai bivawalasi bikikaitakewasi Guyau la Buliyoyova. E metoya osi loula budotala budotala mabudosina biloulasi osi boda wala titoulesi makawala wala kala leilai kabasi osi tuta vaiwasi osi kabosikaiwa, budotala budotala okasi kasa wala bililoulasi deli si doya. \p \v 18-24 E mapilana opilikwaibwaga matausina bisisuaisi otalila doya miyana Epereim la boda ibodi bibudaisi si kabosikaiwa osi boda wala titoulesi deli kasi tokaraiwaga. Ka, baisa makawala kala takasa. \b \tr \th1 Dala \th2 Tokugwa\f d \ft (Elisama matauna Amiuda latula, Gamalieli matauna Pedasura latula, Abidani matauna Gidioni latula.)\f* \th3 Kasi Bawa \tr \tc1 Epereim \tc2 Elisama \tcr3 40,500 \tr \tc1 Manasa \tc2 Gamalieli \tcr3 32,200 \tr \tc1 Beniamina \tc2 Abidani \tcr3 35,400 \tr \tc1 Kasi bawa iboda. \tc2 \tcr3 108, 100. \b \p Otubolousi Yuda sola Rubeni si boda, Epereim la boda bilouyasi otubolousi. \p \v 25-31 E opiliyavata, matausina bisisuaisi otalila doya miyana Dani la boda, iboda bibudaisi si kabosikaiwa osi boda wala titoulesi deli wala kasi tokaraiwaga. Ka, baisa makawala kala takasa. \b \tr \th1 Dala \th2 Tokugwa\f e \ft (Aiesa matauna Amisadai latula, Pagieli matauna Okirana latula, Aira matauna Enani latula.)\f* \th3 Kasi Bawa \tr \tc1 Dani \tc2 Aiesa \tcr3 62,700 \tr \tc1 Asera \tc2 Pagieli \tcr3 41,500 \tr \tc1 Napitalai \tc2 Aira \tcr3 53,400 \tr \tc1 { Kasi bawa iboda.} \tc2 \tcr3 157, 600. \b \p E Dani la boda bivabodasinim. \p \v 32 E komwaidona mina Isireli mabudosina ikalumgugolaisi kasi bawa 603, 550. \v 33 Makawala Guyau bogwa eiluki Mosese, mina Libai wala gala ikalumgugolaisi deli dala madilasina. \p \v 34 Mapaila mina Isireli ivagaisi komwaidona avaka Guyau eikaraiwogi Mosese. Matausina ibudaisi si kabosikaiwa budotala budotala otalila wala si doya titoulesi deli osi loula ililoulasi osi boda wala titoulesi. \c 3 \s1 Eroni litula yagasi \p \v 1 Baisa makawala Eroni sola Mosese veyala, tuta matutona Guyau eibigitoni Mosese wa Koya Sinai. \v 2 Eroni litula kasitaivasi, kuluta Nadaba, eisakaili Abiu, Eleasa, e kasusu Itama. \x - \xo 3.2 \xt Baw 26.60\x* \v 3 Matausina bogwa eikiwotaisi deli eikabomaisi bivagisi tolula, \x - \xo 3.3-4 \xt Tol 10.1-2; Baw 26.61\x* \v 4 mitaga Nadaba sola Abiu ikaligasi paila uula Guyau kala lula leigabwaisi metoya kovamakava wala mapilana Sinai Viloupakala. Matausina gala pesisi, mapaila igau wala Eroni tomomova Eleasa sola Itama eiwotetilasi tolula wotitalela. \s1 Mina Libai isakaisi si koni biwotetilasi deli tolula \p \v 5 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 6 “Ka kuluki Libai dalela bimaisi e kusaiki kasi karaiwaga biwotetilasi deli Eroni tolula. \v 7 E avai wotetila isisu paila ulo Buliyoyova wotitalela matausina bivagaisi, deli biwotitalaisi tolula deli goli tomota komwaidona. \v 8 Tuvaila matausina biyamataisi komwaidona guguwala ulo Buliyoyova, deli biwotetilasi paila komwaidona mina Isireli. \v 9 E si wotetilaga mokwita biwotitalaisi Eroni deli litula. \v 10 Ka, yoku ibodi bukunagi Eroni deli litula biwotitalaisi tolula wotitalela, e kidamwa availa bivigikoni mwada bivagi wotetila makwaina bukukwatumataisi wala.” \p \v 11 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 12-13 “Ka, tuta baisa mina Libai ulo vavagi tatougu. Avai tuta lakatumati mina Itipita si kuluta tauwau komwaidona, e wa tuta matutona yeigu akatupali mina Isireli si kuluta tauwau komwaidona deli goli si mauna kuluta, komwaidona wala ulo vavagi. Mitaga ka, mwada mina Isireli si kuluta tauwau lakatupali paila yeigu, taga kaimapula mina Libai bogwa lavigaki ulo vavagi tatougu. Yeigu goli Guyau. \x - \xo 3.12-13 \xt Sun 13.2\x* \s1 Sonukula paila mina Libai kasi bawa \p \v 14 E mapilana Sinai Viloupakala Guyau ikaraiwogi Mosese bisonukuli mina Libai avaka kasi bawa metoya odalesi deli veisia titoulesi, \v 15 bikalau komwaidona tauwau kasi tubukona natana kaina ikalisau, \v 16 e Mosese ivagi makawala. \v 17-20 Libai litula taitolu. Gerisoni, Kowati, Merari, matausina tubusia paila dala madalasina isim yagasi makawala baisa. Gerisoni litula taiyu, Libini sola Simei; Kowati litula taivasi. Amram, Isa, Ebironi, Usieli; Merari litula taiyu. Mali sola Msi. Matausina tubusia paila dala madalasina yagasi makawala baisa. \p \v 21 Dala Gerisoni budoyu goli, Libini veyala, Simei veyala. \v 22 E komwaidona tauwau kasi tubukona natana kaina ikalisau eisonukulaisi kasi bawa iboda 7,500. \v 23 Madalana ibudaisi si kabosikaiwa opilikwaibwaga osisunela Guyau la Buliyoyova, \v 24 dala madilana tomoyela Eliasapi matauna Laeli latula. \v 25 Dala madalana si koni Buliyoyova kwemwaidona biyamataisi, katuvala miyasina yayu olumoulela deli okoukweda, e miyana tabodala paila kabosusuvi. \v 26 E miyasina tabodala leitapapaisi Buliyoyova kwemwaidona deli kabogwabu lula, e deli miyana paila tabodala kabosusuvi matabudona olumoulela. E komwaidona taboda miyasina matausina si koni paila biyamataisi. \p \v 27 Dala Kowati isisu, Amram veyala, Isa veyala, Ebironi veyala deli Usieli veyala. \v 28 E komwaidona tauwau kasi tubukona natana kaina ikalisau eisonukulaisi kasi bawa iboda 8,600. \v 29 Dala madalana ibudaisi si kabosikaiwa opilibolimila opapala Guyau la Buliyoyova, \v 30 e dala madalana tomoyela Elisapani matauna Usieli latula. \v 31 Matausina si koni biyamataisi Kabutu Didawogala, tebeli, kaitapa la kabototu, makwaisina kabogwabu lula, deli guguwala komwaidona tolula leivigakaisi paila si wotetila olumoulela matabudona Bomikikila, deli miyana tabodala kabosusuvi matabudona Bomikikila Sainela. Komwaidona guguwa makwaisina matausina si koni paila biyamataisi. \p \v 32 Dala Libai tomoyela Eleasa matauna Eroni tolula latula. Matauna ikaraiwogi availa availa matausina iwotetilasi olumoulela Guyau la Buliyoyova matabudona Bomikikila. \p \v 33 Dala Merari budoyu, Mali sola Msi veisia, \v 34 e komwaidona tauwau kasi tubukona natana kaina ikalisau eisonukulaisi kasi bawa iboda 6,200. \v 35 Dala madalana ibudaisi si kabosikaiwa opiliyavata opapala Guyau la Buliyoyova. Dala madalana tomoyela Surieli matauna Abiaili latula. \v 36 Matausina einagaisi biyamataisi komwaidona youdulela Guyau la Buliyoyova, ketuwolela kokolela, ulilaguvala, deli goli youdulela komwaidona. Matausina si koni biyamataisi komwaidona guguwa makwaisina. \v 37 Tuvaila biyamataisi kokolela, ulilaguvala, kenubilumala, deli yuwoyoulela taboda miyana eitavinaisi eitapataisi Buliyoyova. \fig Guyau la Buliyoyova|src="HK00259" size="span" ref="3.21-39" \fig* \p \v 38 E Mosese, Eroni deli litula komwaidosi wala ibudaisi si kabosikaiwa opilibomatu omatala Guyau la Buliyoyova. E komwaidona matausina si koni paila biwotetilasi olumoulela matabudona Bomikikila paila mina Isireli. E kidamwaga availa mwada bivigikoni wotetila makwaina, matauwena bikatumataisi. \v 39 Baisa Guyau la karaiwaga makawala, Mosese isonukuli komwaidona mina Libai tauwau kasi tubukona natana kaina ikalisau, kasi bawa dala madalana iboda 22,000. \s1 Mina Libai matausina Yaubada la vavagi kaimapusi mina Isireli si kuluta tauwau \p \v 40-41 Guyau iluki Mosese kawala, “Komwaidona mina Isireli si kuluta tauwau matausina ulo vavagi. Mapaila kugini komwaidona yagasi mina Isireli kuluta tauwau, kasi tubukona natana kaina ikalisau. Mitaga kaimapusi mina Isireli si kuluta tauwau deli si mauna kuluta, mina Libai deli goli si mauna kuluta baisa bogwa ladoki ulo vavagi! Yeigu goli Guyau!” \v 42 Mapaila Mosese ikabikaula igini komwaidona yagasi mina Isireli si kuluta tauwau \v 43 natana kasi tubukona kaina ikalisau, e kasi bawa iboda 22,273. \p \v 44 Tuvaila Guyau iluki Mosese kawala, \v 45 “Tuta baisa kukwabomi mina Libai matausina ulo vavagi goli kaimapula mina Isireli si kuluta tauwau, deli kukwabomi mina Libai si mauna kuluta kaimapula mina Isireli si mauna kuluta. \v 46 Omitibogwa mina Isireli si kuluta tauwau kasi bawa ikalisau mina Libai kasi bawa, kasi kakalawa matausina kesa iboda 273.\f f \ft Kugisi mailela 39.\f* Mauula ibodi yoku bukugimolivau matausina kesa. \v 47 E taitala taitala matausina bimapu paila titoulela kwailima siliba, makawala avaka kasi karaiwaga bimapusi, \v 48 e mani magulona kusaiki Eroni deli litula.” \v 49 E Mosese ivagi makawala, ikau \v 50 magulona 1,365 siliba \v 51 isaiki Eroni deli litula. \c 4 \s1 Mina Libai Kowati dalela si wotetila \p \v 1 E Guyau iluki Mosese \v 2 bisonukuli avaka kasi bawa mina Libai metoya dala Kowati, e odalesi wala titoulesi, \v 3 e deli bisonukuli komwaidona tauwau kasi taitu kweluwotolu bila itobu kweluwolima matausina goli mina katavatu paila biwotetilasi olumoulela Guyau la Buliyoyova. \v 4 Matausina si wotetila biwotetilasi deli guguwa makwaisina kwebumaboma sainela. \p \v 5 Baisa makawala Guyau isaiki Mosese la karaiwaga. Avai tuta mi tuta bukugalasi, Eroni deli litula ibodi bisuvisi Guyau ola Buliyoyova e bilisaisi taboda miyana omatala Kabutu Didawogala e biyoulumasi Didawaga makwaina. \v 6 Oluvi bikauwaisi yatala leiyoudulaisi metoya mauna kanuvinesi biyavaisi odabala makwaina, e karekwa burum biyavaisi odabala, e oluvi bikaluvisuyaisi kaitakewala makaisina. \p \v 7 E matausina ibodi biyavaisi yatala yaburum karekwa odabala tebeli, oluvi bisailisi kabomala beredi kwegubugabu makaisina leivigakaisi si lula baisa Guyau, kaboma makaisina paila lula maiina simasimina, semakavi kabomala deli miyasina lukwavala waini eivigakaisi lula. E ibodi tuta komwaidona beredi kwegubugabu bisisu wala odabala tebeli. \v 8 E oluvi bikauwaisi karekwa yabweyani biyoulumasi guguwa makwaisina, bikauwaisi yatala eiyoudulokaisi metoya mauna kanuvinesi biyavaisi odabala, e oluvi bikaluvisuyaisi kaitakewala makaisina. \p \v 9 Tuvaila bikauwaisi karekwa yaburum bikapolaisi kaitapa deli kabototula, makaisina kailokaila, makaisina kabomala, deli komwaidona lukwavala olibe bulamila. \v 10 E matausina ibodi bikapoligolaisi makaina deli guguwala komwaidona metoya yatala leiyoudulokaisi mauna kanuvinesi e bisailisi odabala kebila makwaina paila bikatikewaisi. \p \v 11 Tuvaila matausina biyavaisi yatala burum karekwa odabala kabogwabu lula makwaina goulawokuva wala, deli biyoulumasi makwaina metoya yatala leiyoudulokaisi metoya mauna kanuvinesi, e bikaluvisuyaisi katikewala. \v 12 Deli bikauwaisi komwaidona guguwala makwaina metoya matabudona Bomikikila, e bikauwaisi yatala karekwa yaburum bikapolaisi makwaisina, biyavaisi odabala yatala eiyoudulokaisi metoya mauna kanuvinesi, e bisailisi odabala kebila makwaina paila bikatikewaisi. \v 13 Bikatusouwaisi tubwagela lula owakau metoya kabogwabu lula makwaina e biyavaisiga yatala karekwa kala vau dairarugu odabala makwaina. \v 14 Matausina bisailasi komwaidona guguwala odabala makwaina, kova kaisakaila, kaisusuwa, yova, kaboma, e biyavaisi yatala leiyoudulokaisi metoya mauna kanuvinesi odabala makwaina, oluvi bikaluvisuyaisi katikewala. \v 15 Avai tuta wala mi tuta bukugalasi, Kowati dalela matausina kala tokeula guguwa makwaisina kwebumaboma, mitaga ikugwa Eroni deli litula bivinakwaisi kakapola makwaisina deli goli guguwala komwaidona. Kowati dalela gala wala bikabikonaisi guguwa makwaisina, kidamwa bikabikonaisi bikaligasi wala. \p Baisa Kowati dalela si koni ibodi bivagaisi avai tuta wala bukukwatupilakwaisi Guyau la Buliyoyova. \p \v 16 E Eleasa matauna Eroni Tolula latula biyamati kwemwaidona Guyau la Buliyoyova, kaitapa kevakevala, lula maiina simasimina, kaula lulela, vaputuma bulamila, deli goli komwaidona guguwa olumoulela Guyau la Buliyoyova makwaisina eikabomaisi baisa Guyau. \p \v 17 E Guyau iluki Mosese sola Eroni kawala, \v 18 “Gala bukutagwalasi dala Kowati \v 19 bimaisi katitaikinela guguwa makwaina saina bomikikila e taga biyomitulaisi kasi kaliga. Mwau makwaina kala silaboda, Eroni deli litula ibodi binagaisi taitala taitala la koni e bilukwaisi matauna avaka ibodi bikau. \v 20 Mitaga kidamwa matausina Kowati dalela bisuvisi Guyau ola Buliyoyova mwada bigisaisi tolula bikikatubaiasasi guguwa makwaisina saina bomikikila paila bigalasi, e matausina bikaligasi wala.” \s1 Mina Libai Gerisoni dalela si wotetila \p \v 21 E Guyau iluki Mosese \v 22 bisonukuli kasi bawa mina Libai matausina Gerisoni dalela metoya odalesi titoulesi, \v 23 e bigini yagasi tauwau matausina kasi taitu kweluwotolu e bila itobu kweluwolima matausina mina katavatu paila biwotetilasi olumoulela Guyau la Buliyoyova. \v 24 Matausina si koni tokawesi guguwa makwaisina. \v 25 Buliyoyova katuvala miyana olopola deli miyana otoukweda, miyana odabala eiyoudulokaisi metoya mauna kanuvinesi, lulu tabodala, \v 26 taboda miyasina deli yuwoyoula paila tabodala Buliyoyova deli kabogwabu lula, tabodala miyasina metoya kabosusuvi deli goli komwaidona youdulela ibudoki paisewala deli guguwa makwaisina. Matausina ibodi bivagaisi si koni komwaidona paila guguwa makwaisina. \v 27 Mosese sola Eroni ibodi bivakawolaisi Gerisoni dalela ibodi biuvagaisi komwaidona si wotetila deli bikatikewaisi komwaidona guguwa makwaisina Eroni deli litula einagaisi baisa matausina. \v 28 Baisa makawala Gerisoni dalela si koni olopola Guyau la Buliyoyova; e avaka Itama matauna Eroni tolula latula biluki, matausina bivagaisi makawala. \s1 Mina Libai Merari dalela si wotetila \p \v 29 E Guyau iluki Mosese bisonukuli avaka kasi bawa mina Libai metoya odalela Merari, e oveisia wala titoulesi; \v 30 e deli bisonukuli komwaidona tauwau kasi taitu kweluwotolu bila itobu kweluwolima matausina goli mina katavatu paila biwotetilasi olumoulela Guyau la Buliyoyova. \v 31 Matausina si koni tokawesi youdulela Guyau la Buliyoyova mabubosina pou, kokola, ulilaguva kenubilumala, yuwoyoulela, \v 32 deli goli komwaidona guguwala ibudoki kala kaliai makwaina. Taitala taitala la koni bikeula avai guguwa wala makwaisina leinagaisi paila matauna bikeula. \v 33 Baisa makawala dala Merari si koni biwotetilasi olopola Guyau la Buliyoyova; e avaka Itama matauna Eroni tolula latula biluki matausina bivagaisi makawala. \s1 Mina Libai isonukulaisi kasi bawa \p \v 34-48 Makawala Guyau la karaiwaga, Mosese sola Eroni deli goli komwaidosi tokugwala Isireli isonukulaisi mina Libai kasi bawa madilasina dilatolu dala Kowati, dala Gerisoni, deli dala Merari. Matausina isonukulaisi metoya osi dala deli veisia wala titoulesi, e iginaisi komwaidona yagasi tauwau kasi taitu kweluwotolu e ila itobu kweluwolima, matausina ibudoki biwotetilasi olumoulela Guyau la Buliyoyova, kala takasa baisa makawala. \b \tr \th1 Dala \th2 Kasi Bawa \tr \tc1 Kowati \tcr2 2,750 \tr \tc1 Gerisoni \tcr2 2,630 \tr \tc1 Merari \tcr2 3,200 \tr \tc1 Kasi bawa iboda. \tcr2 8,580. \b \p \v 49 Makawala Guyau eikaraiwogi Mosese, matauna igini taitala taitala yagasi; e Mosese inagi taitala taitala matausina la koni paila biwotetila kaina bikeula guguwa makwaisina, makawala Guyau la karaiwaga. \c 5 \s1 Kasi karaiwaga matausina topupagatu \p \v 1 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 2 “Kukwaraiwogi mina Isireli availa availa matausina tokagwaiguya kaina bititalagila uwosi deli komwaidosi matausina iyogwalaisi titoulesi metoya ikabikonasi uwosi tomata bisilavaisi metoya omi boda. \v 3 Kuyabi komwaidosi matausina tomota topupagatu bisunapulasi metoya omi boda; e taga biyogwalaisi mi kabosikaiwa, paila baisa goli ulo kabosisu deli ulo tomota.” \v 4 Mapaila mina Isireli ikabikaulasi iyabaisi komwaidosi matausina isim pikolela uwosi isunapulasi metoya osi kabosikaiwa. \s1 Kabilula paila sula \p \v 5 Baisa makawala Guyau iluki Mosese \x - \xo 5.5-8 \xt Tol 6.1-7\x* \v 6 paila kasi katuloluta mina Isireli. Kidamwa availa gala bikamiabi Guyau e bivagi avai pakula baisa availa; \v 7 matauna ibodi bikamituli la mitugaga deli avaka kala bidubadu la guguwa bikabilula baisa matauna leiyogagi deli bisaila odabala tuvaila katumkoluvala.\f g \ft Kugisi tuvaila Tolula 5.16 \f* \v 8 Mitaga kidamwa tau matauna bogwa eikaliga deli gala veyala katitaikina paila biyosisi mapu makwaisina, ibodi wala baisa avaka eimapu bisakaisi Guyau paila tolula. Tuvaila mapu makwaina bisisu odabala minana sipi namwala bivigakaisi kala katumigileu tau matauna leivagi sula. \v 9 Deli avai vavagi kwebumaboma makwaisina mina Isireli bisakaisi Guyau kala katukila e matauna wala tolula leisakaisi baisa la vavagi. \v 10 Tolula taitala taitala ibodi bikeula la vavagi titoulela metoya avaka tomota si semakavi leisakaisi. \s1 Uliweli kala kiduwosisia \p \v 11 E Guyau ikaraiwogi Mosese \v 12-14 biluki mina Isireli kasi katuloluta. Ka, kaina kwaitala tuta bileiki makawala taitala tau bininali la kwava mwada gala ikamiabi matauna e minana iyogwali titoulela ikailasi. E mitaga la mwala gala bikamokwiti paila baisa, kaina la kwava ikikium - e gala wala availa igisaki matala bilivali; deli gala iyosisi minana ikikailasi. E kaina bileiki makawala la mwala bininali la kwava, mitaga minana gala ikailasi. \v 15 Matauna ibodi bivakouli la kwava biuyoki tolula. Deli matauna bikau pwarawa kala vakaila makawala kapotala bikasewa, mitaga gala bitaguliki deli olibe bulamila kaina avai vavagi maiina simasimina, paila lula makwaina nanali lulela, bivigaki bikamokwiti deli biyomitali sula makwaina omilakatila. \p \v 16 E tolula ibodi bivakouli vivila minana bimai omatala kabogwabu lula. \v 17 Matauna biligabu sitana sopi bumaboma bila kwelatala kulimoya, oluvi bikau sitana pwaipwaia metoya olumoulela Guyau la Buliyoyova bisewoya bila wa sopi olumoulela kulimoya makwelana bivigaki biyayana. \v 18 Bikugwa tolula bikiyuvisi kulula vivila eiviri, e oluvi bisaila kaula lulela oyamala minana. E tolula matauna oyamala biyosi kulimoya makwelana leitavikoti sopi yayana paila bulubolata. \v 19 Oluvi tolula bilivali biga mabigasina baisa vivila minana kawala. “Kidamwa mokwita gala kukwailasi e gala bukulumkoli mmayuyu metoya makwelana sopila bulubolata. \v 20 Mitaga kidamwa bogwa kukwailasi, \v 21 igagabila wala Guyau bivigakaim kabokakayuwa oluwalaisi m tomota. Matauna bivigaki wowom kwemwaidona bitilipanunu, deli lopom biulela. \v 22 E sopi baisa bisuki lopom e bivigaki biulela deli wowom kwemwaidona wala bitilipanunu.” \p E vivila minana bivitakauloki kawala, “E bogwa atagwala. Ibodi Guyau bivigaki makawala.” \p \v 23 Ikugwa tolula matauna bigini mabigasina bigala bulubolata bila wa pweipu, e oluvi biwinisau ginigini makwaina bila olumoulela kulumoya makwelana leitavikoti sopi yayana. \v 24 E igau oluvi tolula bisaiki vivila minana sopi baisa bimom, paila bivigaki bilumkoli mmayuyu makwaina, \v 25 ikugwa tolula matauna bikau pwarawa lulela metoya oyamala vivila minana leiyosi e bikabomi baisa Guyau oluvi bisaili pwarawa baisa okabogwabu lula. \v 26 E matauna biyeili yelitala pwarawa paila kabotuvatusi lulela, e bigabu okabogwabu lula. E kala vigimkovila tolula matauna bisaiki vivila minana sopi baisa bimom. \v 27 Kidamwa vivila minana mokwita leikailasi, sopi baisa biyomitali kala mmayuyu; lopola biulela deli wowola kwemwaidona wala bitilipanunu. E minana bivigakaisi kabokakayuwa oluwalaisi la tomota. \v 28 Mitaga kidamwa minana gala ikailasi, gala bibani kamwaga makwaina, ibodi wala biunai litula. \p \v 29-30 Baisa makawala karaiwaga makwaina gala tagigisi avai tuta kaina taitala biuliweli e bininali la kwava mwada ikailasi, vivila minana bilauwaisi omatala kabogwabu lula, e tolula ibodi bivagi karaiwaga makwaina. \v 31 E tau matauna gala wala isula, mitaga vivila minana, kidamwa mokwita eisula ibodi bilumkoli mmayuyu makwaina. \c 6 \s1 Kasi karaiwaga matausina mina Nasira \p \v 1 E Guyau ikaraiwogi Mosese \v 2 bikatululuti mina Isireli. Kidamwa avai tau kaina avai vila bikatilavi tatoula paila bimila guma Nasira\f h \ft Mabigana Nasira baisa mina Iberu si biga paila katalova; e availa bikatilavi kaina bikikili titoulela makawala karaiwaga makwaina, idokaisi matauna guma Nasira.\f* e bikikili titoulela baisa Guyau. \x - \xo 6.2-3 \xt Lk 1.15\x* \v 3 Matauna gala ibodi bimom waini deli goli sopi kepapeula. Tuvaila matauna gala ibodi bimom avai sopi ituwoli leivagaisi metoya waini kaiuwala kaina bikoma kwemmonogu kaina kwemmatutila kaiuwala waini. \v 4 Ola tuta komwaidona matauna guma Nasira wala, gala ibodi bikoma avai vavagi metoya otamla waini gala goli waitunela kaina bikamgoli deli kanuvinela kaiuwala waini. \p \v 5 Ola tuta komwaidona eikatotila matauna bivagi makawala mina Nasira kasi karaiwaga, matauna gala bikapituni kulula kaina bivaliu. Matauna bogwa eipikoli wowola paila eikatotila ola tuta komwaidona matauna eikabomi titoulela baisa Guyau, mapaila matauna ibodi bigugoli kulula deli kala gabula. \v 6-7 Kulula baisa kabotuvitusila paila eikabomi titoulela baisa Yaubada, mapaila bikikili titoulela gala bila katitaikina tomata, kaina goli tamala bikaliga, inala, bodala, tuwala, kaina luleta. \v 8 Ola tuta komwaidona matauna guma Nasira, matauna tobumaboma wala paila Guyau. \p \v 9 Kidamwa taitala matausina mina Nasira kulula bogwa leikabomi, e biyogwaliga paila uula isipituki katitaikinela taitala tomota la kaliga kweyopolasi wala, matauna ibodi bitulotula biboda kwailima kwaiyu yam bibudoki oluvi biviliu kulula deli kala gabula; baisa bivigaki bogwa eimigileu. \v 10 E oyamla kwailima kwaitolula bibudoki matauna biuyoki tolula nayu bubuna kaina buneroro omatala Guyau la Buliyoyova. \v 11 Tolula ibodi bigubuki natana minasina paila mitugaga lulela e nayuwela paila lula kwegubugabu; bivigaki kala katumigileu tau matauna paila eikabikoni tomata. E yam makwaina wala matauna guma Nasira bikabomivau kulula, \v 12 deli bikikilivau la tuta matauna taitala guma Nasira. Guyau gala wala biluluwai la tuta omitibogwa matauna taitala guma Nasira, paila uula kulula bogwa leikabomi, mitaga iyogwali miyasina. E paila kaimapu lulela matauna biuyoki tolula natana lam kwaitala kala taitu. \x - \xo 6.12-21 \xt VA 21.23-24\x* \p \v 13 Kidamwa taitala guma Nasira bogwa leikamokwita la biga katotila mwau, ibodi matauna bivagi makawala. Matauna bila wa lulu Guyau ola Buliyoyova \v 14 deli bisemakavi baisa Guyau bisaiki natonu mauna gala kasi nebaneba, natana lam namwala kwaitala kala taitu paila bigubukwaisi lula kwegubugabu, natana lam navivila kwaitala kala taitu paila mitugaga lulela, e natana sipi namwala paila kalubaila lulela. \v 15 Tuvaila matauna bisaiki tala peta beredi kwegubugabu gala deli yisi. Makwaisina beredi leitagulikaisi pwarawa toyo olibe bulamila deli mapilasina pasikeda leikatugiakaisi odabala toyo olibe bulamila. Deli tuvaila bisaiki katumkulovala lula makwaisina kaula deli waini. \p \v 16 E tolula bisaiki komwaidona makwaisina baisa Guyau, e matauna bigabu mitugaga kala ligaiwa lulela deli lula kwegubugabu lulela. \v 17 Minana sipi namwala bivigaki paila kalubaila lulela baisa Guyau deli petala beredi. Deli goli bisaiki makwaisina semakavi kaula toyo waini. \v 18 E wa lulu Guyau ola Buliyoyova matauna guma Nasira biviliu kulula e bisaili wa kova makovana ambaisa kalubaila lulela leigigabu bigibugoli deli miyasina. \p \v 19 Oluvi avai tuta sipi namwala yamanela bogwa eisulumenu, tolula biyeiya e biseguliki deli kwaitala beredi, pilatala pasikeda metoya wa peta e bisaili oyamala matauna guma Nasira. \v 20 Oluvi tolula bikau makwaisina metoya oyamala matauna guma Nasira, e bivigaki gulotala wala Guyau kala katukila; lula makwaisina semakavi kwebumaboma paila wala tolula. Deli goli seila, toyo kaikenala mauna minana, vavagi makwaisina baisa tolula wala la vavagi, makawala goli karaiwaga. Igau wotetila makwaina biwokuva, matauna guma Nasira gagabila bimom waini. \p \v 21 Baisa makawala kasi karaiwaga matausina eidokaisi mina Nasira, mitaga kidamwa taitala guma Nasira bikatotila bivagi avaka la biga katotila e bikatumkuloviga avaka tuvaila, matauna ibodi wala bivagi komwaidona makawala la biga katotila. \s1 Tolula si bigabwaila \p \v 22 Guyau ikaraiwogi Mosese \v 23 kidamwa biluki Eroni deli litula bibigibwailisi mina Isireli metoya wa biga mabigasina. \q1 \v 24 Ibodi Guyau bimitukwaiyaimi e deli biyamataimi. \q1 \v 25 Ibodi Guyau bikamiabaimi e binokapisaimi. \q1 \v 26 Ibodi Guyau biyobobonaimi, e bitalaguva lupomi. \p \v 27 E Guyau ikaibiga, kawala, “Kidamwa bikavitagaisi yagagu e makawala bivigaki bikabwailisi mina Isireli, e yeigu bogwa goli bakabwaili matausina.” \c 7 \s1 Tokugwa si semakavi \p \v 1 Oyamla makwaina Mosese eivigimkulovi kala kaliai Guyau la Buliyoyova, ivaputumi deli ikabomi makwaina deli goli guguwala komwaidona, deli kabogwabu lula toyo guguwala komwaidona. \v 2 Oluvi gweguyala dala madalasina matausina kasi tokugwa mina Isireli, matausina goli leinagaisi paila bipilasisi sonukula makwaina, \v 3 imaiyaisi si semakavi baisa Guyau kala bawa makawala. kailima kaitala waga kaibibiu deli naluwotala nayu bulumakau, kaitala waga kaibibiu paila taiyu tokugwa si semakavi, e natana bulumakau paila taitala taitala matausina tokugwa la semakavi. Avai tuta guguwa makwaisina bogwa leisakaisi Guyau, \v 4 e Guyau iluki Mosese kawala, \v 5 “Kukwau guguwa makwaisina paila bipilasi wotitalela Buliyoyova; e kusaiki mina Libai paila avaka bipilasi si paisewa.” \v 6 Mapaila Mosese isaiki mina Libai makaisina waga kaibibiu deli minasina bulumakau. \v 7 Kaiyu makaisina waga kaibibiu deli navasi bulumakau isaiki dala Gerisoni, \v 8 e kaivasi waga kaibibiu deli nalima natonu bulumakau isaiki dala Merari. E avaka Itama matauna Eroni latula biluki matausina bivagaisi makawala. \v 9 Mitaga dala Kowati isibwaigasi Mosese gala isaiki waga kaibibiu deli bulumakau paila uula guguwa kwebumaboma eiyamataisi ikikatikewaisi okaiyasi. \p \v 10 E tokugwa matausina tuvaila imaiyaisi si semakai paila bipakasi kala kaboma kabogwabu lula. Avai tuta bogwa bisailisi si semakavi okabogwabu lula, \v 11 Guyau iluki Mosese kawala, “Kuluki matausina kidamwa olopola kweluwotala kwaiyu yam e yam kwaitala kwaitala makwaisina tokugwa taitala taitala ibodi bisemakavi la semakavi okabogwabu lula paila bivigaki kala kaboma kabogwabu lula makwaina.” \p \v 12-83 Baisa makawala kala takasa paila si semakavi leisakaisi. \b \tr \th1 Yam \th2 Dala \th3 Tokugwa\f i \ft (Nasoni matauna Aminadaba latula, Netaneli matauna Suwa latula, Eliabi matauna Eloni latula, Elisura matauna Sedeuri latula, Salumieli matauna Surisadai latula, Eliasapi matauna Deueli latula, Elisama matauna Amiuda latula, Gamalieli matauna Pedasura latula, Abidani matauna Gidioni latula, Aiesa matauna Amisadai latula, Pagieli matauna Okirana latula, Aira matauna Enani latula.)\f* \tr \tcr1 1st \tc2 Yuda \tc3 Nasoni \tr \tcr1 2nd \tc2 Isaka \tc3 Netaneli \tr \tcr1 3rd \tc2 Sebuloni \tc3 Eliabi \tr \tcr1 4th \tc2 Rubeni \tc3 Elisura \tr \tcr1 5th \tc2 Simioni \tc3 Selumieli \tr \tcr1 6th \tc2 Gada \tc3 Eliasapi \tr \tcr1 7th \tc2 Epereim \tc3 Elisama \tr \tcr1 8th \tc2 Manasa \tc3 Gamalieli \tr \tcr1 9th \tc2 Beniamina \tc3 Abidani \tr \tcr1 10th \tc2 Dani \tc3 Aiesa \tr \tcr1 11th \tc2 Asera \tc3 Pagieli \tr \tcr1 12th \tc2 Napitalai \tc3 Aira. \b \p Taitala taitala matausina si semakavi imaiyaisi makawala wala. Kaitala kaboma silibawokuva kala mokaila makawala kwaitala taitu kwaiveka mokaila (1.5 kg). Deli kwelatala bolu silibawokuva kala mokaila makawala kwaitala taitu mokaila (800g). E kaboma deli bolu ikasuwoki pwarawa eitagulikaisi deli olibe bulamila paila kaula lulela. Kaitala kaboma kaikekita goulawokuva kala mokaila makawala kwaitala yagogu (110g), ikasuwoki wala lula maiina simasimina; natana namwala bulumakau natubovau, natana sipi namwala, deli natana nagwadi lam kwaitala kala taitu paila lula kwegubugabu; natana gota paila mitugaga lulela e nayu bulumakau nammwala, nalima sipi nammwala, nalima gota, deli nalima lam kwaitala kasi taitu paila kalubaila lulela. \p \v 84-88 E komwaidona kala bawa si semakavi makwaisina leimaiyaisi matausina tailuwotala taiyu tokugwala Isireli paila kala kaboma kabogwabu lula makwaina baisa makawala kala bawa. \q1 - keluwotala kaiyu kaboma silibawokuva wala deli kwelaluwotala kwelayu bolu silibawokuva wala komwaidona kasi mokaila makawala lima yuwa petala kaula (28 kg) \q1 - keluwotala kaiyu keiluya goulawokuva wala ivakasuwoki wala lula maiina simasimina kala mokaila komwaidona makawala kwaitala taitu kwaiveka \q1 - e tuvaila buluwotala nayu bulumakau nammwala, buluwotala nayu sipi nammwala, deli buluwotala nayu lam kasi taitu kwaitala, e toyo kaula lulela bisegulikaisi paila lula kwegubugabu \q1 - buluwotala nayu gota paila mitugaga lulela, e buluwoyu navasi bulumakau nammwala, buluwolima buluwotala sipi nammwala, buluwolima buluwotala gota, buluwolima buluwotala lam kasi taitu kwaitala paila kalubaila lulela. \p \v 89 Avai tuta Mosese eisuvi olumoulela Guyau la Buliyoyova paila bibigatonasi kasitaiyu Guyau, matauna inakaigali Guyau kaigala iluluki matauna metoya odabala makwaina Kabutu Didawogala, oluwalaisi minasina tokolu nayu mauna isim pinupanesi\f j \ft Nayu mauna isim pinupanesi. Kugisi Biga Kala Katumiki.\f* eiyoudulaisi odabala makwaina. \c 8 \s1 Kaitapa ivitauwaisi ola kabototu \p \v 1 Guyau iluki Mosese kawala, \x - \xo 8.1-4 \xt Sun 25.31-40; 37.17-24\x* \v 2 “Kuluki Eroni avai tuta bivitau makaisina kaitapa kailima kaiyu osi kabototu, matauna ibodi bivitobwelaki makaisina e gagabila visigala bivisigili matabudona bomikikila.” \v 3 Eroni ivagi makawala ivitovili makaisina mitasi ila omatala. \v 4 E kaitapa la kabototu komwaidona wala goulawokuva; makawala Guyau nanola eivituloki Mosese bivagi. \s1 Mina Libai kasi katumigileu deli kasi kaboma \p \v 5 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 6 “Kukwatupali mina Libai bimwaisi ituwoli metoya komwaidosi mina Isireli e kukwatumigileu matausina \v 7 makawala avaka balukwaim. Ka, kukwatusoki matausina metoya katumigileu sopila e kuluki matausina biviliwaisi komwaidona unuunula uwosi deli biwinaisi kasi karekwa. E matausina bogwa bimigileusi. \v 8 Oluvi matausina biyosisi natana bulumakau nammwala deli pwarawa eitagulikaisi deli olibe bulamila paila kaula lulela, e yoku deli bukuyosi natana tuvaila bulumakau nammwala paila mitugaga lulela. \v 9 Oluvi kukoguguli komwaidona mina Libai bivamatalasi omatala ulo Buliyoyova. \v 10 Komwaidosi mina Isireli ibodi bikiwotaisi mabudona mina Libai, \v 11 e oluvi Eroni bikabomi matausina paila yeigu bivigaki mabudona agu kwatukila wala metoya baisa mina Isireli, e gagabila matausina biwotitalaigusi. \v 12 Oluvi mina Libai mabudona ibodi bisailisi yumasi opwanetasi minasina nayu bulumakau nammwala, natana minasina bigubukwaisi paila mitugaga lulela, e nayuwela paila lula kwegubugabu, baisa bivigaki kabotuvitusila paila mina Libai kasi katumigileu. \p \v 13 “Ka, kukwabomi mina Libai mabudona bivigaki kagu kwatukila wala, e Eroni deli litula bikaraiwogaisi matausina. \v 14 Ka, makawala bukukwatukili mina Libai metoya oluwalaisi komwaidosi mina Isireli e matausina bavigaki ulo vavagi tatougu. \v 15 E avai tuta bogwa bukukwatumigileu deli bukukwabomi mina Libai, matausina bogwa eibudoki paila biwotetilasi olumoulela ulo Buliyoyova. \v 16 Yeigu bogwa bavigaki matausina kaimapusi komwaidona mina Isireli si kuluta tauwau e matausina goli ulo tomota tatougu. \v 17 Avai tuta bogwa lakatumati mina Itipita si kuluta tauwau e yeigu akabomi mina Isireli si kuluta tauwau deli si mauna kuluta nammwala bavigaki ulo vavagi tatougu. \x - \xo 8.17 \xt Sun 13.2\x* \v 18 Baisa tuta bogwa lakau mina Libai kaimapusi mina Isireli komwaidosi si kuluta tauwau, \v 19 e bogwa lasaiki Eroni deli litula; makawala kwaitala semakavi metoya baisa mina Isireli, matausina biwotetilasi olumoulela ulo Buliyoyova paila kasi bwaina mina Isireli, deli goli bikolaisi mina Isireli metoya avai pakula bilumkolaisi kidamwa saina bivakatitaikinasi matabudona Bomikikila.” \p \v 20 Mapaila Mosese sola Eroni deli goli komwaidona mina Isireli ikabomaisi mina Libai, makawala wala Guyau leikaraiwogi Mosese. \v 21 E mina Libai ikatumigileuwaisi titoulesi deli iwinaisi kasi karekwa; e Eroni ikabomi matausina ivigaki Guyau kala katukila. Deli Eroni ikatumigileu matausina makawala avaka kasi gulogula. \v 22 E tomota komwaidona ivagaisi avaka Guyau eikaraiwogi Mosese paila mina Libai. E matausina bogwa eibudoki paila biwotetilasi olumoulela ulo Buliyoyova, e Eroni deli litula kasi tokugwa matausina. \p \v 23 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 24 “Mina Libai matausina kasi taitu bogwa eibudoki kweluwoyu kwailima, taitala taitala matausina ibodi biwotetilasi olumoulela ulo Buliyoyova, \v 25 e avai tuta bibudoki kweluwolima kala taitu matauna bivaiwasi. \v 26 Oluvi kaina magila bipilasi sala mina Libai avaka si wotetila olumoulela ulo Buliyoyova, matauna gala ibodi bivagi avai wotetila titoulela. Baisa makawala bukukwaraiwogi mina Libai si wotetila.” \c 9 \s1 Kwaiyuwela Luvapela Pakala \p \v 1 Avai tuta mina Isireli bogwa eisilavaisi Itipita e taitu kwaiyuwela tubukona namatala e Guyau ibigitoni Mosese mapilana Sinai Viloupakala kawala, \x - \xo 9.1-5 \xt Sun 12.1-13\x* \v 2-3 “Ka tubukona minana oyamla kweluwotala kwevasila kalasia bogwa bisalala matala, mina Isireli komwaidosi bivagaisi Luvapela Pakala bikibubotaisi komwaidona karaiwogala.” \v 4 Mapaila Mosese bogwa eiluki tomota bivagaisi Luvapela Pakala, \v 5 e tutala bogwa eidudubali matala oyamla makwaina wala kweluwotala kwaivasila, tubukona minana wala namatala e matausina bogwa ivagaisi makawala mapilana Sinai Viloupakala. E tomota komwaidona ivagaisi makawala avaka Guyau bogwa eikaraiwogi Mosese. \p \v 6 Mitaga mimilisi tauwau eiyogwalaisi titoulesi paila uula ikabikonasi wowola tomata, mapaila matausina gala gagabila bipakasi Luvapela Pakala yam makwaina. Matausina ilokaiasi Mosese sola Eroni \v 7 e ilukwaisi kawasi, “Yakamaisi bogwa kayogwalaimasi paila uula kakabikonasi wowola tomata, e avaka paila eipakaimasi gala bakapakasi deli matausina paila Guyau kala semakavi?” \v 8 E Mosese ivitakauloki kawala, “Kutulotulasi igau, tatoula wala Guyau bilukwaigu avaka la karaiwaga.” \p \v 9 E Guyau iluki Mosese \v 10 biluki mina Isireli kawala, “Avai tuta wala kaina yokomi kaina tubumia tuta oluvi biyogwali titoulela metoya bikabikoni tomata wowola, kaina bila ikwaidadina ambaisa, mitaga iluluwai wala paila bivagi Luvapela Pakala, \v 11 ibodi wala bikau natana tubukona biwokuva oluvi bivagi tubukona nayuwela oyamla kweluwotala kwaivasila koyavila. Bipaka metoya beredi gala deli kala yisi deli avai kawailuwa pwayuyu. \v 12 Gala bukukwabogaisi kaula bikanam biyam kaukwau, deli gala kaitala totuwanesi mauna bukukwatuuwolaisi. Kuvagaisi Luvapela Pakala makawala komwaidona karaiwogala. \x - \xo 9.12 \xt Sun 12.46; Yn 19.36\x* \v 13 Mitaga kidamwa availa bogwa wala eikikili titoulela deli gala ila ikwaidadina mitaga gala ivagi Luvapela Pakala, matauna gala wala tuvaila badoki ulo tomota, paila uula gala isemakavi baisa yeigu okala tuta mokwita. Matauna ibodi bilumkoli mmayuyu avaka bibudoki la mitugaga. \p \v 14 “Kidamwa taitala togilagala deli kusisiaisi magila bivagi Luvapela Pakala, matauna ibodi bivagi makawala avaka karaiwogala. Karaiwaga makwaina paila komwaidomi, tolivalu deli goli togilagala kami karaiwaga.” \s1 Lowalowa odabala Buliyoyova \r (Sun 40.34-38) \p \v 15-16 Wa yam makwaina ikaliaiisi Yaubada la Buliyoyova,\f k \ft Kugisi Sun 40.17.\f* pilatala lowalowa eibusi ikuboli makwaina. E otutala bogi, lowalowa kala gigisa makawala kova. \v 17 Avai tuta lowalowa bikaka metoya wa Buliyoyova e mina Isireli bisoguguwasi bigalasi bilosi, e bibudaisi si kabosikaiwa mapilana ambaisa lowalowa bibusi. \v 18 Tomota bigalasi metoya ola karaiwaga Guyau, e bibudaisi si kabosikaiwa metoya ola karaiwaga Guyau. Kidamwa lowalowa bisisu wala odabala Buliyoyova, e tomota bisigagasi wala mapilana kabosikaiwa. \v 19 Kidamwa lowalowa bisisu tuta kaduwonaku odabala Buliyoyova, e mina Isireli ikabikuwolaisi Guyau la karaiwaga e gala wala bigalasi. \v 20 Mimilisi tuta lowalowa isisu odabala Buliyoyova kwaivila wala yam. E mina Isireli bisisuaisi kaina bigalasi, makawala goli Guyau la karaiwaga. \v 21 Mimilisiga tuta lowalowa isisu wa bogi kwaitala, e eiyam kaukwau bikaka e tomota bigalasi wa tuta makwaina. Avai tuta lowalowa bikaka e bogwa bigalasi tomota. \v 22 E kaina lowalowa bisisu odabala Buliyoyova biboda kwaiyu yam, e kaina natana tubukona, e kaina kwaitala taitu, kainaga bikalisau kwaitala taitu, e mina Isireli gala wala bigalasi bilosi ambaisa. Mitaga avai tuta lowalowa bikaka, e bogwa bigalasi bilosi. \v 23 Bibudaisi si kabosikaiwa e bisoguguwasi metoya osi kabikaula baisa Guyau, makawala avaka Guyau bikaraiwogi metoya baisa Mosese. \c 10 \s1 Tauya makwaisina silibawokuva \p \v 1 E iluki Mosese kawala, \v 2 “Kuyouduli kwaiyu tauya silibawokuva wala e bukuvigaki kasi yuvidou tomota bimeimaisi poulotala, deli paila kabotuvitusila bigalasi. \v 3 Avai tuta tauya kwaiyu makwaisina toyuvisi binotubwaisi, e komwaidona tomota bimaisi poulotala bitoulaimsi bitopataimsi wa lulu omatala ulo Buliyoyova. \v 4 Mitaga kidamwa kwaitala wala tauya bitagina, e matausina tokugwala dala dilatala dilatala bimaisi bitoulaimsi bitopataimsi. \v 5 E avai tuta tauya bikatupwaisi kala yuyuvi, e dala madilasina opilibomatu bikugwasi. \v 6 E sivayuwela bikatupwaisi tauya kala yuyuvi, e dala madilasina opilibolimila biloulasi, mapaila tauya bikatupwaisi kala yuyuvi baisa kabotuvitusila paila kovaluvi. \v 7 Mitaga tauya binotubwaisi baisa paila kasi dou tomota bimaisi poulotala. \v 8 E tauya makwaisina kala toyuvi Eroni wala litula matausina tolula. \p “Karaiwaga makwaina ibodi bukuuvagaisi tuta komwaidona. \v 9 Avai tuta bivitoulai kabilia omi valu, e kedala paila bukukolaimi titoulemi metoya kami tilaula, kuyuvaisi tauya makwaisina paila kabotuvitusila kabilia. E yeigu Guyau mi Yaubada bapilasaimi deli bakolaimi metoya kami tilaula. \v 10 Deli avai tuta bibudoki kami paka ituwoli ituwoli - makawala Tubukona Navau Pakala, deli avai paka paila pakala mi tapwaroru - yokomi bukuyuvaisi tauya avai tuta bukusemakaiyaisi lula kwegubugabu deli kalubaila lulela. E yeigu bapilasaimi. Yeigu Guyau mi Yaubada.” \s1 Mina Isireli igalasi \p \v 11 E olopola taitu kwaiyuwela tubukona nayuwela oyamla kweluwoyuwela avai tuta mina Isireli eisilavaisi Itipita, e lowalowa makwaina odabala Guyau la Buliyoyova isikaka, \v 12 e mina Isireli isilavaisi Sinai Viloupakala ikatuwakedasi. Lowalowa ikugwai matausina tatoula wala ilau oviloupakala Parana e itoli. \p \v 13 Metoya Guyau la karaiwaga baisa Mosese, komwaidosi ikatuwakedasi, \v 14 tuta komwaidona osi loula, okabasi wala bogwa einagaisi bililoulasi. Mabudosina osikowala eitotusi osi boda doyala Yuda dalela eivamatalasi, ikugwasi osi boda wala titoulesi, Nasoni matauna Aminadaba latula kasi tokugwa. \v 15 Netaneli matauna Suwa latula kasi tokugwa Isaka dalela, \v 16 e Eliabi matauna Eloni latula kasi tokugwa Sebuloni dalela. \p \v 17 Oluvi Guyau la Buliyoyova katuvala bikatupwaisi, e dala Gerisoni deli dala Merari matausina kala tokeula miyasina bikatuwakedasi. \p \v 18 Eisakaili mabudona eitotusi osikowala si boda doyala Rubeni dalela eivamatalasi biloulasi kasi tokugwa Elisura matauna Sedeuri latula. \v 19 Selumieli matauna Surisadai latula kasi tokugwa Simioni dalela, \v 20 Eliasapi matauna Deueli latula kasi tokugwa Gada dalela. \p \v 21 E mina Libai matausina Kowati dalela, matausina deli wala konisi guguwa kwebumaboma biloulasi. Avai tuta biviloubusisi ammakatupona sesia eibudaisi si kabosikaiwa matausina biwokaiasi Guyau la Buliyoyova bogwa wala eikaliaiisi. \p \v 22 E eisakaili mabudona osikowala eitotusi si boda doyala Epereim dalela eivamatalasi biloulasi, osi boda wala titoulesi, e Elisama matauna Amiuda latula kasi tokugwa. \v 23 Gamalieli matauna Pedasura latula kasi tokugwa Manasa dalela, \v 24 e Abidani matauna Gidioni latula kasi tokugwa Beniamina dalela. \p \v 25 Kala vigimkovila, mabudona osikowala eitotusi si boda doyala, Dani dalela eivamatalasi, matausina tovaboda kasi nim komwaidona mabudosina eikugwasi, biloulasi; osi boda wala titoulesi bililoulasi, e Aiesa matauna Amisadai latula kasi tokugwa. \v 26 Pagieli matauna Okirana latula ikugwai Asera dalela \v 27 e Aira matauna Enani latula ikugwai Napitalai dalela. \v 28 Baisa makawala kala takasa paila si loula mina Isireli avai tuta bigalasi metoya kabosikaiwa katupotala katupotala, budotala budotala okabasi wala. \p \v 29 E Mosese iluki luboula yagala Obabi matauna Yetoro latula guma Midiani kawala, “Ka, yakamaisi makateki bakaloulasi bakalokaiasi valu mapilana Guyau eilukwaimasi bisakaimasi. Matauna bogwa eikatotila bivigakaimasi mina Isireli bakasibwabwailasi, mapaila kuma deli bitalosi, e bitavilabwailasi avaka guguwala metoya valu mapilana.” \p \v 30 Mitaga Obabi ivitakauloki kawala, “Gala, yeigu bakaimilavau ogu valu tatougu.” \p \v 31 Mitaga Mosese iluki kawala, “Mwa, lubougu akoma lopom, gala bukusilavaimasi. Yoku kunikoli ammakatupona bibodi bitabudaisi kabosikaiwa oviloupakala, e yoku ibodi bukuvakadaimasi. \v 32 Kidamwa bukuma deli bitalosi, e gagabila bitavilabwailasi komwaidona avaka Guyau bisakaimasi.” \s1 Mina Isireli isoguguwasi isilavaisi Koya Sinai \p \v 33 Tutala tomota isilavaisi Sinai, makwaina koya kwebumaboma, ililoulasi iboda kwaitolu yam. Guyau la Kabutu Didawogala tuta komwaidona bikukugwai omitasi bikibuboti avai valu bibodi bibudaisi si kabosikaiwa. \v 34 Avai tuta bisilavaisi bigalasi, Guyau la lowalowa bisisu odubasi wa yam. \p \v 35 Tutala Yaubada la Kabutu Didawogala bivalilouyaisi, e Mosese bikaibiga, kawala, “Guyau, kutokaia! Bukubutugigai kam tilaula, e matausina ikoulovaimsi bukuyobutubutu bisakaulasi metoya omatam!” \x - \xo 10.35 \xt Sam 68.1\x* \v 36 E tutala bitayasi, e Mosese bikaibiga, kawala, “Guyau, kukwaimilavau baisa lakatuluwovila mina Isireli deli litusia.” \c 11 \s1 Mapilana valu idokaisi Tabera \p \v 1 Tomota ivitouulasi tabunobwana baisa Guyau paila kasi mwau. Tutala Guyau ilagi saina igibuluwa e iwitali kova ila baisa tomota. Kova igabu matausina e iyogagi kabulotala si kabosikaiwa. \v 2 Tomota idousi baisa Mosese inigadasi paila pilasi, e Mosese inigada baisa Guyau e kova imata. \v 3 Mapaila valu makwaina idokaisi Tabera.\f l \ft Maigana Tabera kala lega makawala mina Iberu si biga “gubugabu”.\f* Paila la kova Guyau igabu matausina. \s1 Mosese inagi tailuwolima tailuwoyu tokugwa \p \v 4 Mimilisi tomitawasi ikwaidadinasi deli mina Isireli, matausina saina kasi vikeiya paila gwaba. Deli goli mina Isireli titoulesi ivitouulasi takulukulu. Kawasi, “Mwadaga sitana kada gwabasi. \v 5 Itipita olumoulela takamkwamsi komwaidona yena avaka magidasi, e gala wala tamipumapusi. E ka, kululuwaisi susugelu, marena, lokwai, aniyani e dibirera! \v 6 Mitaga baisa tuta da peulasi bogwa leiwokuva. Gala wala avaka bitakomasi mesinaku wala eiyam eiyam manawokuva\f m \ft Kugisi Sun 16.13-16,31.\f* wala!” \p \v 7 (Mana makawala waituna kwekekita kala gigisa kwedigadegila wala. \x - \xo 11.7-8 \xt Sun 16.31\x* \v 8-9 Bididebarisi odabala si kabosikaiwa wa bogi otutala numla. E eiyam kaukwau tomota bilosi isosewasi makwaisina. Tomota bitutaisi bimila pwarawa, e bisulaisi oluvi bivagaisi makawala yuvayavila. E kakamwenala makawala beredi bigabwaisi deli bulami.) \x - \xo 11.8-9 \xt Sun 16.13-15\x* \p \v 10 Mosese bogwa ilagi tomota komwaidosi si takulukulu tutala itotusi deli litusia omatala si buliyoyova. Matauna ikaiki nanola paila Guyau eigibuluwa baisa matausina. \v 11 E mapaila Mosese ikaibiga baisa Guyau, kawala, “Avaka uula kuvigakaigu saina gaga sainela? Avaka paila gala ayomwasali nanom? Avaka paila kusakaigu mwada ulo koni paila bayamati matausina tomota komwaidosi? \v 12 Ka, gala goli yeigu abubuli matausina kaina launi matausina! Ki, avaka uula kulukwaigu mwada bavigaki makawala nakaivalulu e bakopwi matausina oyamagu makawala pwapwawa e balau osi pwaipwaia makubilana avaka m biga katotila baisa matausina? \v 13 Ambaisa gagabila babani gwaba kala siniveka paila bibodi matausina tomota? Tuta komwaidona iyogugwesaisi wowogu paila wala gwaba. \v 14 Gala wala ibodaigu agumwaleta wala bayamati tomota komwaidosi kasi bawa makawala baisa kadai! Baisa gala ibodaigu bavauli! \v 15 Gala wala magigu bukuyogililamaigu makawala lokuvigakaigu. Ka, kidamwa bukuvigakaigu makawala, e ibodi metoya om nokapisi bukukwatumataigu!” \p \v 16 E Guyau iluki Mosese, kawala, “Kuvayouli tailuwolima tailuwoyu kaidadala valu matausina wala todidabala, e kumai matausina baisa yeigu ogu Buliyoyova, e kuluki matausina bitolisi okanivam. \v 17 E yeigu babusi bawa babigitonaimi baisa, e bakau sitana ulo baloma avaka lasakaim e basaiki matausina. E oluvi matausina gagabila bipilasaimsi paila kasi karaiwaga matausina tomota, paila gala ibodi bukuwotitali kammwaleta. \v 18 E kuluki tomota, kawam, ‘Bukukikilaimi titoulemi paila nabwaia, paila bogwa bukukwamsi viliona. Paila Guyau bogwa eilagi mi takulukulu avaka kulilivalaisi paila mwada bukukwamsi kami gwaba e deli lokuninavilasi paila Itipita. Mitaga Guyau bogwa bisakaimi kami viliona, e yokomi ibodi goli bukukwamsi. \v 19 E yokomi bukukomasi gala paila kwaitala yam wala, kaina kwaiyu, kaina kwailima, kaina kweluwotala, o kaina kweluwoyu yam, \v 20 mitaga natana wala namwaidona tubukona, e bukukwamsi wala e bikalimineiki ninami bukulagobasi. E baisa biviloubusi paila uula kukoulovaisi Guyau matauwena eisividulaimi baisa, e tuvaila lokutitamapusi baisa matauna mwada ibodi mokwita gala wala bukusilavaisi Itipita.’” \p \v 21 Mosese iluki Guyau, kawala, “Yeigu wala ka! Akukugwai 600, 000 tomota e yoku lokulivala mwada bogwa bukusaiki kasi viliona avaka bibodi natana tubukona namwaidona ke? \v 22 Ammakawala bakakatumataisi bulumakau deli sipi kala bawa avaka bibodi matausina ke? E ki! Kudoki tuvaila yenala bolita bibodi matausina?” \p \v 23 E Guyau ivitakauloki, kawala, “Ki, kudoki ulo peuligaga isim kala kalitutila? Kutokavata igau makateki bukugisi, kaina makwaisina vavagi avaka lalilivali biviloubusisi kaina gala.” \p \v 24 E Mosese isunapula iluki tomota avaka Guyau eilivala. Ikatuguguli tailuwolima tailuwoyu tokugwa isaiki kabasi itoulaisi itopataisi Buliyoyova. \v 25 Oluvi Guyau ibusi olumoulela lowalowa e ilivala baisa matauna. Ikau sitana la baloma avaka bogwa leisaiki Mosese e isaiki matausina tailuwolima tailuwoyu tokugwa. Avai tuta baloma imakaia matausina, e ivitouulasi iwakulasi makawala mina vitoubobuta, mitaga gala tuta kaduwonaku. \p \v 26 E taiyu matausina tailuwolima tailuwoyu tokugwa, Elidada sola Medada, eisisuaisi wala okabosikaiwa e gala ilokaiasi oBuliyoyova. E baisa okabosikaiwa wala baloma leimakaia matausina, e matausina kasitaiyu tuvaila ivitouulasi iwakulasi makawala mina vitoubobuta. \v 27 E taitala totubovau isakaula ilokaia Mosese e iluki avaka kasitaiyu Elidada sola Medada eivagaisi. \p \v 28 Mitaga taitala tau yagala Yosuwa, matauna Nuni latula, isisu, e matauna Mosese kala topilasi metoya ola tuta gwadi e lagaila. E matauna Yosuwa iluki Mosese, kawala, “Wa, tomwaya, kusilibodi matausina.” \p \v 29 E Mosese ivitakaula, kawala, “Ki, yoku bogwa kuyebwaili bukupilasi ulo wotetila? Ka, yeigu nanogu mwada Guyau bisaiki la baloma baisa la tomota komwaidosi, e bivigaki biwakulasi makawala mina vitoubobuta.” \v 30 Oluvi Mosese deli matausina tailuwolima tailuwoyu tokugwala Isireli ikaimilavausi okabosikaiwa. \s1 Guyau iwitali gogoila \p \v 31 E nanakwa goli Guyau iwitali kwaitala yagila e imai gogoila metoya obolita e iyokakailasi odabala wala pwaipwaia. E minasina itolisi osi kabosikaiwa deli itoulaisi itapataisi valu deli udilela komwaidona maunawokuva wala. \v 32 Mapaila yam makwaina deli bogi makwaina deli yam omitasi, tomota si paisewa yayosa wala minasina gogoila, e gala taitala iyosi mokaila ibusi makawala lakatuyu petala kaula (1,000 kg). Ikatugaiyaisi minasina kidamwa bikali osi kabosikaiwa komwaidona. \v 33 E bogwa makawala saina bidubadu viliona paila matausina bikamkwamsi. Mitaga Guyau igibuluwa baisa tomota mapaila itagwala kwaitala lelia bikaloubusi, e bidubadu matausina ikaligasi. \v 34 Mapaila valu mapilana idokaisi Lakala Vikeiya, paila valu mapilana ibakwaisi tomota matausina ikavikeiyasi paila gwaba. \p \v 35 E metoya baisa igalasi ilosi mapilana Asaroti e baisa ibudaisi si kabosikaiwa. \c 12 \s1 Miriam sola Eroni ikavilakaisi Mosese \p \v 1 E Mosese ivaiya natana vivila vilela Kusa, e Miriam sola Eroni ikavilakaisi matauna paila baisa. \v 2 Ikaibigasi, kawasi, “Ki, Guyau bogwa wala bililivala baisa la tomota metoya baisa Mosese kalamwaleta? E bogwala eilivala metoya baisa yakida, kadai?” E Guyau ilagi avaka eikaibigasi. \v 3 (Mosese matauna tomanum, la manum gala taitala makawala odabala pwaipwaia.) \p \v 4 E nanakwa goli Guyau iluki matausina kasitaitolu Mosese, Eroni deli Miriam, e ikaibiga, kawala, “Magigu kamitaitolu wala bukumaisi ogu Buliyoyova.” Ilokaiasi matauna, \v 5 e Guyau ibusi olopola kaitala lowa e itoli okabosusuvi oBuliyoyova e idou, kawala, “Eroni! Miriam!” E kasitaiyu wala ivaloulasi, \v 6 e Guyau ikaibiga, kawala, “Ka! Kulagaisi avaka balivala. Avai tuta mina vitoubobuta isisuaisi deli yokomi, e yeigu aiyoumatila baisa matausina metoya okilisagu e abigitoni matausina metoya wa mimi. \v 7 Mitaga baisa ituwoli wala paila avai tuta babigatona deli ulo touwata Mosese. Bogwa lasaili matauna kami tokwaraiwaga komwaidomi mina Isireli. \x - \xo 12.7 \xt Ib 3.2\x* \v 8 Mapaila tuta tuta bakabigatona matala matagu, e kabigatona omilakatila wala e gala metoya avai kaboninayuwa. E tuvaila, ka! - matauwena bogwa leigisi migigu avaka kala gigisa. E ammakawami, yokomi kamitaiyu deli mi tuvaluwa kukwavilakaisi ulo touwata Mosese? Woo!” \p \v 9 Mapaila Guyau bogwa igibuluwi matausina. E matauna isilavi matausina \v 10 avai tuta lowalowa isilavi Buliyoyova, e saina nanakwa Miriam wowola namwaidona wala ilokuwoli kagweiguya e minana inapupwakau makawala pwaka kala pupwakau. Avai tuta Eroni igisi minana kala gigisa lelia makwaina bogwa eilokuwoli wowola, \v 11 e matauna iluki Mosese kawala, “Mwa, tomwaya, gala bukuvigakaimasi bakalumkolaisi mmayuyu makwaina paila uula ma mitugagasi. \v 12 Gala bukuvigaki makawala guditala gwadi bikaloubusi gudimata inala olopola kabulotala wowola totuwanawokuva wala.” \p \v 13 Mapaila Mosese idou kaigaveka baisa Guyau kawala, “Mwa Yaubada, kukwatumovi minana!” \p \v 14 Guyau ivitakauloki kawala, “Kidamwa minana tamala bogwa eigiu migila, e minana ibodi bilumkoli mmosila biboda kwailima kwaiyu yam. Mapaila kuyabaisi minana bisunapula metoya omi kabosikaiwa e bisisu kalamwaleta biboda kwailima kwaiyu yam, e oluvi bukukwaimilivauwaisi minana omi kabosikaiwa.” \x - \xo 12.14 \xt Baw 5.2-3\x* \v 15 Miriam iyabaisi metoya osi kabosikaiwa isisu kwailima kwaiyu yam, e tomota gala igalasi tatoula wala ikaimilivauwaisi minana osi boda. \v 16 Oluvi isilavaisi mapilana Asaroti e ilosiga ibudaisi kabosikaiwa mapilana Parana oviloupakala. \c 13 \s1 Tokwauta \r (Kak 1.12-33) \p \v 1 E Guyau ilivala baisa Mosese, kawala, \v 2 “Kunagi taitala kasi tokugwa metoya dala kwaitala kwaitala paila makwaisina dala dililuwotala dilayu, e bukuwitali matausina bilosi bikautasi bivakawolaisi valu Kenani, makwaina basaiki mina Isireli.” \v 3-15 Mosese ikabikaula, e metoya oviloupakala mapilana Parana iwitali tokugwa matausina, baisa makawala: \b \tr \th1 Dala \th2 Tokugwa\f n \ft (Sammwa matauna Sakura latula, Sapati matauna Ori latula, Keleba matauna Yepunei latula, Igali matauna Yosepa latula, Osea matauna Nuni latula, Paliti matauna Rapu latula, Gadieli matauna Sodi latula, Gaadi matauna Susi latula, Amiela matauna Gemali latula, Seturi matauna Maikeli latula, Nabi matauna Vopisi latula, Geueli matauna Maki latula.)\f* \tr \tc1 Rubeni \tc2 Sammwa \tr \tc1 Simioni \tc2 Sapati \tr \tc1 Yuda \tc2 Keleba \tr \tc1 Isaka \tc2 Igali \tr \tc1 Epereim \tc2 Osea \tr \tc1 Beniamina \tc2 Paliti \tr \tc1 Sebuloni \tc2 Gadieli \tr \tc1 Manasa \tc2 Gaadi \tr \tc1 Dani \tc2 Amiela \tr \tc1 Asera \tc2 Seturi \tr \tc1 Napitalai \tc2 Nabi \tr \tc1 Gada \tc2 Geueli \b \p \v 16 Baisa makawala yagasi matausina tokwauta Mosese eiwitali leilosi paila bivakawalisi valu makwaina. Mosese ikatumapu yagala Osea matauna Nuni latula idoki yagala igavau Yosuwa. \p \v 17 Avai tuta Mosese eiwitali matausina bilosi, iluki kawala, “Metoya baisa bukuvalasi bukulosi opiliyavata e bukusuwaisi wala bukulosi opilibolimalela Kenani e bukusaitaulasi wala bukumwenasi okoyala. \v 18 E kuvitokaisi tolosila ammakawala valu kala gigisa, taivila tomotala, topapeula kaina tomamama. \v 19 Kaina valu bwaina kaina gaga, deli si valu isim kalila kaina gala kalila. \v 20 Deli kuvitokaisi tolosila pwaipwaiala bilukumalala kaina bidapakala. E avai tuta bukukwaimilavausi ibodi bukumaiyaisi sitana kawailuwala valu mapilana.” (Paila baisa tuta kweluvala waini bimonogusi.) \fig Sisitala waini gala ibodi koutaitala|src="Vallotton 0401323" size="col" copy="(NUM 13.23) carrying grapes " ref="13.23" \fig* \p \v 21 Mapaila tauwau matausina ivalasi isumwaisi opiliyavata ivitouulasi oviloupakala mapilana Sini opilibolimila ikabikabisi goli ilosi mapilana Reyobi, katitaikinela Amati Kadaula opiliyavata. \v 22 Ikugwa matausina ilosi opilibolimila mapilana Ebironi, mapilana goli si valu dala Aimani, Sesai, deli Talimai, matausina tubusia kasi vakaila makawala\f o \ft Baisa budotala tomota tovakaveka, gala makawala yakidasi.\f* dokanikani yagasi mina Anaki, (Eberoni viloubogwa taitu kwailima kwaiyu leiwokuva oluviga eiteyasi valu Sowani mapilana Itipita). \v 23 Tutala eivalapulasi oItayatilela Esikoli, e metoya baisa matausina itaiyasi sisitala waini deli wala kaiuwala saina mwaugaga gala ibodi koutaitala, mapaila ikaluvisuyaisi katakewa e taiyu ikobulukwaisi. E gigiku deli seuseu ikougolaisi wala. \v 24 (Valu mapilana eidokaisi yagala Itayatila Esikoli\f p \ft Mabigana esikoli kala kivila “waini bukulela”.\f* paila uula mina Isireli meiteyasila masisina waini mapilana.) \s1 Tokwauta ikaimilavausi \p \v 25 Bogwa ivakawolaisi valu iboda kweluwovasi yam, e tokwauta ikaimilavausi \v 26 baisa Mosese sola Eroni, deli komwaidona mabudona mina Isireli, isisuaisi mapilana Kedesi olumoulela viloupakala Parana. E ikamitulaisi avaka bogwa leigisaisi deli ivitulokaisi matausina makwaisina leimaiyaisi. \v 27 Ikaibigasi baisa Mosese, kawasi, “Ka! Lakavakawolaisi valu e lakabanaisi pwaipwaia saina kubilumalala, e ka! Mimilisi kawailuwa makwaisina. \v 28 Mitaga tomotala matausina isisuaisi baisa saina topapeula, deli mapilasina si valu saina kwevakaveka, e kasi kali paila kabilia saina kwepapeula. E kala gaga wala bogwa lakagisaisi mimilisi tubusia madilana dokanikani. \v 29 Mina Amaleki isisuaisi opilibolimila olopola valu makwaina. Mina Itai, mina Yebusi deli mina Amora isisuaisi wa koya, e mina Kenani isisuaisi okawolawa Bolita Kwaiveka deli katitaikina maduyona Waya Yoridani.” \p \v 30 E matauna Keleba ikiminum ninasi tomota matausina itakulukulusi baisa Mosese e ikaibiga, kawala, “Ibodi wala bitakabiliasi deli matausina e bitakauwaisi kwabila. Paila bogwa ibodi da peulasi bitakauwaisi makwaina pwaipwaia.” \p \v 31 Mitaga tomota matausina bogwa leilosi deli Keleba ikaibigasi, kawasi, “Gala, yakidasi gala ibodi da peulasi bitakabiliasi deli matausina, paila matausina tomota saina topapeula, yakidasiga tomamama wala.” \v 32 Mapaila eikayayaisi biga sasopa wala baisa mina Isireli paila valu mapilana avaka bogwa eivakawolaisi, ikaibigasi, “Valu makwaina kala kabinai gala ibodi bivakoma matausina tuta baisa eisisuaisi baisa. Bogwa lakagisaisi komwaidosi wala saina touwonaku. \v 33 Deli mwada lakagisaisi matausina saina touwonaku sainela metoya odalela Anaki. E kama lumkolasi yakamaisi makawala nipawa wala, e kaina baisa makawala ma gigisasi baisa matausina.” \x - \xo 13.33 \xt Vit 6.4\x* \c 14 \s1 Tomota si takulukulu \p \v 1 Tomota komwaidosi ikapwalaisi si koku bogi komwaidona ivalamsi ila iyam. \v 2 Tuta makwaina tomota itakulukulusi baisa Mosese sola Eroni, ikaibigasi, kawasi, “Tauwau, ibodi wala bakasiwaisi Itipita bakakaligasi kainaga bakakaligasi baisa oviloupakala. \v 3 Avaka paila Guyau imaiyaidasi valu makwaina? Bitakaligimakavasi okabilia wala! E da kukovasi deli litudoiasi bikatupipaisi! Kaina ibodi wala bitakaimilavausi bitalosi Itipita.” \v 4 E ititamapusi taitala baisa taitala, kawasi, “Ibodi bitanagaisi taitala kada tokugwasi e bitakaimilavausi mapilana Itipita.” \p \v 5 E Mosese sola Eroni ikavaginasi opwaipwaia omitasi mina Isireli komwaidona. \v 6 E matausinaga kasitaiyu Nuni latula Yosuwa deli Yepunei latula Keleba tokwauta matausina, ikisaisi kasi kwama deli si valam, \v 7 e ikaibigasi baisa tomota komwaidosi, kawasi, “Ka, yakamaisi lakalosi kavakawolaisi valu makwaina pwaipwaiala saina bwaina sainela. \v 8 Kidamwa Guyau binokapisaidasi bilauwaidasi e bisakaidasi valu makwaina saina kubilumalala. \v 9 Gala bukukwamagwesisi baisa Guyau, e gala bukukukolaisi tomota matausina isisuaisi mapilasina valu. Ibodi wala bitalokaiasi paila gagabila bitakalisauwaisi. Paila Guyau matauna deli yakidasi, e matauna bogwa eikalisau odubasi minasina yaubada mwada kasi tokwala. Mapaila gala wala bukukokolasi.” \x - \xo 14.9 \xt Ib 3.16\x* \v 10 Tomota komwaidosi deli si gibuluwa mwada odakuna bikatubuyavaisi bikaligasi, mitaga saina nanakwa tomota igisaisi Guyau migila guyugwayula isisu odabala Buliyoyova. \s1 Mosese inigada paila tomota \p \v 11 E Guyau iluki Mosese, kawala, “Ammakawala woloula matausina tomota si kowolova baisa yeigu? Ammakawala woloula bipakaigusi, ilagoli lavagi bidubadu kabutuvatusi omitasi matausina? \v 12 Bogwa bawitali lelia saina mwaugaga bamtuli matausina biwokuva. Oluvi bavigakaim yoku tumasi tubwa tubovau, e kasi bawa deli si peula bikalisau wala matausina tubwa tubobogwa.” \p \v 13 Mitaga Mosese iluki Guyau, kawala, “Ka, yoku lokumai matausina tomota metoya wa Itipita paila uula saina topeula yoku. E avai tuta mina Itipita bilagaisi baisa avaka mwada bukuvigaki matausina m tomota, \x - \xo 14.13-19 \xt Sun 32.11-14\x* \v 14 e bogwa bilukwaisi matausina tolesi valu mapilasina lakavakawolaisi. Mitaga tomota matausina bogwa leilagaisi bulogam. E ilagaisi kidamwa yoku deli yakamaisi. Ilagaisi gagabila wala tomota bigisimlilaimsi avai tuta m lowalowa itabodaimasi, e kidamwa bogwa lokukugwaiyaimasi wa yam olopola kaitala lowa e wa bogi olopola kaitala kova. \v 15 Ka, bidubadu mina watanawa ituwoli bona ituwoli bona eilagaisi bulogam. E, ammakawala? Kidamwa bukumtuli komwaidosi m tomota, e matausina mina watanawa bilivalasi \v 16 kidamwa yoku lokumtuli m tomota baisa oviloupakala paila uula gala ibodaim bukumai matausina bisuvisi valu makwaina lokukwatotila bukusaiki matausina. \v 17-18 Mwa Guyau, bukululuwai m biga katotila tutala kulivala kawam, ‘Yeigu Guyau tomanum wala, tokimadagi deli tonokapisi yeigu. E baligaiwa tomota si mitugaga deli si kowolova karaiwaga. Taga bogwa bamipuki litusia deli tubusia tubutolusi deli tubuvasisi paila si mitugaga tumisia inisia.’ E Guyau, mwa, ibodi bukuvitulokaimasi m peula e bukuvagi makawala m biga katotila makwaina. \x - \xo 14.17-18 \xt Sun 20.5-6; 34.6-7; Kak 5.9-10; 7.9-10\x* \v 19 E mwa, Guyau, yoku m yebwaili saina vakaigaga e gala avai tuta bikatumapu. E mapaila anigadaim kidamwa bukuligaiwa si mitugaga matausina tomota, makawala yoku lokuligaiwa si mitugaga matausina sivabidubadu igau avai tuta eisilavaisi Itipita e leima lagaila goli.” \p \v 20 Guyau ivitakauloki, kawala, “Bogwa baligaiwa si sula makawala lokunigada. \v 21 Mitaga baisa ulo biga katotila, e kidamwa kudubumaisi yeigu tomomova asisu, e asisu goli ambaisa ambaisa ovalu watanawa, e gagabila goli bukudubumaisi baisa ulo biga katotila. \x - \xo 14.21-23 \xt Ib 3.18\x* \v 22 E ka, baisa makawala - matausina tomota gala taitala biviloubusi valu makwaina. Bogwa leigisaisi lumalamela migigu saina guyugwayu deli kabutuvatusi makwaisina lauvagi mapilana Itipita deli oviloupakala, mitaga saina ivakadolaigusi tuta komwaidona deli ikoulovaigusi. \v 23 Gala wala avai tuta biviloubusisi valu makwaina avaka lakatotila bakasali baisa tubusia. E matausina eikoulovaigusi gala wala taitala matausina biviloubusi valu makwaina. \v 24 Mitaga ulo touwata Keleba la nanamsa ituwoli, nanola eitugwali baisa yeigu, mapaila bamai matauna ovalu makwaina leivakawoli e tubulaga biyosisi pwaipwaia. \x - \xo 14.24 \xt Yos 14.9-12\x* \v 25 Oitayatila isisuaisi mina Amaleki deli mina Kenani. E nabwaia bukutovilasi bukukwaimilavausi bukulosi oviloupakala mapilana bila Mlulela Akaba.” \s1 Guyau imipuki tomota paila si takulukulu \p \v 26 Guyau iluki Mosese sola Eroni, kawala, \v 27 “Ammakawala kala woloula matausina tomitugaga bitakulukulusi baisa yeigu? Yeigu bogwa lasomata ligalega takulukulu makwaisina. \v 28 Mapaila kuvitakaulasi baisa makawala, kawami, ‘Yeigu Tolimomova akatotila kidamwa bavagi baisa avaka bogwa lokunigadaigusi. Yeigu Guyau bogwa lalivala. \v 29 Yokomi bukukwaligasi e uwomi bikatupilipili wala oviloupakala. Gala taitala yokomi availa kala taitu bikalisau kweluwoyu biviloubusi valu makwaina, paila uula mi takulukulu baisa yeigu. \x - \xo 14.29 \xt Ib 3.17\x* \v 30 Bogwa akatotilabogwa mwada bukusisuaisi valu makwaina, mitaga gala taitala yokomi bisuvi, mesinaku wala Keleba sola Yosuwa. \v 31 Lokukwaibigasi mwada litumia bikatupipaisi, mitaga yeigu bamai matausina valu mapilana lokupakaisi e baisa bivigakaisi si valu. \v 32 E yokomiga bukukwaligasi wala oviloupakala baisa. \v 33 E litumia biwowausi wala oviloupakala biboda kweluwovasi taitu e bibudobodasi mwau paila mi kowolova, tatoula wala komwaidomi yokomi bukukwaligasi. \x - \xo 14.33 \xt VA 7.36\x* \v 34 E yokomi bukubudobodasi mmayuyu mapula mi mitugaga biboda kweluwovasi taitu. Paila yokomi mi tokwauta eivakawolaisi makwaina valu eiboda kweluwovasi yam, e mauula bavigaki kweluwovasi taitu makwaisina bikaimapu yam makwaisina kweluwovasi. E yokomi bukubanaisi avaka kala mwau kidamwa yeigu goli akoulovaimi. \v 35 Bogwa akatotila kidamwa bavagi makawala baisa yokomi mina mitugaga, yokomi lokusigugulasi baisa gulitinidesi paila bukukoulovaigusi. Oviloupakala baisa komwaidomi wala bukukwaligasi. Yeigu Guyau bogwa lakaibiga.’” \p \v 36-37 Tomota matausina Mosese eiwitali paila bivakawolaisi valu imaiyaisi biga sasopa wala e baisa ivigaki tomota itakulukulusi baisa Guyau. E mapaila Guyau imipuki matausina wa lelia e ikaligasi. \v 38 E metoya baisa matausina tokwauta tailuwotala taiyu, taiyu wala imovasi, matausina Yosuwa sola Keleba. \s1 Ivigikonaisi bisuvisi makwaina valu \r (Kak 1.41-46) \p \v 39 Avai tuta Mosese iluki mina Isireli avaka Guyau bogwa eilivala, e ivalamsi sainela. \v 40 E kaukwau pikekita itokaiasi e ivitouulasi mwada biyoulisi valu wa koya. E ilivalasi, kawasi, “Ka, bogwa tavenokusi katubaiasa e baisa tuta ibodi bitalokaiasi makwaina valu Guyau eilukwaidasi. E takamitulaidasi kidamwa mokwita wala bogwa tamitugagasi.” \p \v 41 Mitaga Mosese ivitakauloki, kawala, “Ki, avakaga uula baisa tuta kukoulovaisi Guyau? Gala wala bukupeulasi. \v 42 Taga bukulosi. Paila Guyau gala wala deli yokomi e kami tilaula igau bikalisauwaimi. \v 43 Avai tuta bukubodaisi mina Amaleki kaina mina Kenani e yokomi igau bukukwaligasi okabilia. Guyau gala wala bisikailimi paila uula lokukoulovaisi matauna.” \p \v 44 Ilagoli Guyau la Kabutu Didawogala kaina goli Mosese gala bisilavaisi kabosikaiwa, mitaga matausina ituvaluwasi wala e imwenasi mwada biyoulisi valu mapilana wa koya. \v 45 E mina Amaleki deli mina Kenani tosisula valu makwaina deli iyowaisi, e bogwa ikalisauwaisi odubasi mina Isireli, e ibokavilaisi ilosi mapilana Oma. \c 15 \s1 Karaiwogala lula \p \v 1 E Guyau isaiki Mosese \v 2 karaiwaga makwaisina paila kasi karaiwaga mina Isireli kidamwa bibokulaisi ovalu mapilana makateki bisaiki matausina. \v 3 Kaina natana bulumakau namwala, kaina natana sipi namwala kaina natana sipi navivila, kaina natana gota ibodi bukusemakavaisi baisa Guyau paila bigubuki lula kwegubugabu, kaina mi semakavi paila bikibuboti mi biga katotila, kaina paila mi tagwala semakavila, kaina mi semakavi makawala lokuuvagaisi otutala mi tapwaroru pakala, e maiinela kaula lulela makwaisina biyomwasali nanola Guyau. \v 4-5 Kidamwa availa wala bisemakavi natana sipi kaina gota paila bigubuki lula kwegubugabu baisa Guyau, matauna ibodi bimaigoli deli mauna minana pwarawa kala vakaila makawala kapotala eitaguliki deli olibe bulamila kala kainaga makawala yatala lukwava, deli goli yatala lukwavala waini, bivigaki kaula semakavila. \v 6 Kidamwa bitugwali natana sipi namwala, pwarawa kala vakaila makawala kapoyu eitaguliki deli olibe bulamila kala kainaga yatala lukwava deli yayuwela sokopwana makwaisina ibodi bisemakavi, bivigaki kaula semakavila, \v 7 yatala lukwavala waini deli yayuwela sokopwana deli wala biseguliki makwaisina, e maiinela lula makwaisina biyomwasali nanola Guyau. \v 8 Kidamwa bitugwali natana bulumakau namwala baisa Guyau paila bigubuki lula kwegubugabu, kaina lulela paila bikamokwiti la biga katotila, kaina bivigaki kalubaila lulela, \v 9 kaula semakavila, matauna bikau pwarawa kala vakaila makawala kapotolu eitaguliki deli yayu lukwavala olibe bulamila, \v 10 deli yayu lukwavala waini biseguliki deli magulona e bisemakavi. E maiinela lula makwaisina biyomwasali nanola Guyau. \p \v 11 Baisa makawala guguwa makwaisina ibodi bisemakavi deli natana mauna minasina bulumakau namwala, kaina sipi namwala, kaina sipi navivila kaina natana gota, \v 12 kidamwa bimai nayu kaina natonu bisemakavi, e makwaisina semakavi ituwoli tuvaila bikatumkulovi makawala mauna kasi bawa. \v 13 Mina Isireli komwaidosi ibodi bivagaisi makawala avai tuta bisemakavaisi kaula semakavila, e maiinela lula makwaina biyomwasali nanola Guyau. \v 14 Deli avai tuta wala taitala togilagala omi valu kaina tosiwosa kaina tosivagasi, bisemakavi kaula semakavila, makwaina goli maiinela tuta komwaidona iiyomwasali nanola Guyau, matauna ibodi bikikuli avaka kami karaiwaga. \v 15 Tuta baisa deli tuta oluvi karaiwaga makwaina bisisu wala baisa yokomi mina Isireli deli baisa togilagala omi valu. Paila yokomi deli matausina makawala wala omatala Guyau. \v 16 Mapaila karaiwaga makwaina kami karaiwaga wala yokomi deli matausina. \x - \xo 15.16 \xt Tol 24.22\x* \p \v 17 Baisa makawala Guyau eisaiki Mosese \v 18 karaiwaga makwaisina paila kasi karaiwaga mina Isireli kidamwa bibokulaisi ovalu makwaina makateki bisaiki matausina. \v 19 Ka, kidamwa avaka kabinaila mi bagula, kukwatupalaisi sitana paila wala Guyau kala katukila. \v 20 Avai tuta bukugabusi beredi, e kwematala makwaisina lokugabwaisi metoya mi tayoyuwa witi, bukusakaisi wala Guyau kala katukila. Bukuvigakaisi makawala wala lokuvigakaisi metoya witi lokutututaisi. \v 21 Tuta baisa deli tuta oluvi, katukila magulona bikanigaga metoya beredi lokugigabwaisi bukusakaisi wala Guyau kala katukila. \p \v 22 Mitaga kidamwa availa bivigimakavi wala bisula e gala bibokuli mimilisi karaiwaga makwaisina avaka Guyau leiluki Mosese. \v 23 E kidamwa igau tuta oluvi mina Isireli gala wala bivagaisi vavagi komwaidona avaka Guyau leikaraiwogi Mosese. \v 24 Kidamwa sula bivagaisi paila uula gala itapuloki ninasi tomota komwaidona, e matausina bisemakavaisi natana bulumakau namwala paila lula kwegubugabu e maiinela iiyomwasali Guyau nanola, deli kaula kalamatabwaila toyo waini. E katumkulovala semakavi magulona, matausina bisakaisi natana gota namwala bivigakaisi mitugaga semakavila. \v 25 E tolula matauna ibodi bivagi paila kasi katumigileu tomota komwaidona paila si mitugaga kala ligaiwa, paila uula sula makwaina ivigimakavaisi mapaila bimaiyaisi si mitugaga semakavila bivigakaisi kaula semakavila baisa Guyau. \v 26 E komwaidona mina Isireli deli goli togilagala matausina eisilomlasi oluwalaisi mina Isireli, komwaidona wala si mitugaga biligaiwa, paila uula komwaidosi wala isim si mitugaga. \p \v 27 Mitaga kidamwa taitala tau iyopolasi wala imitugaga ibodi matauna bisemakavi natana navivila gota kwaitala kala taitu bivigaki mitugaga lulela. \x - \xo 15.27-28 \xt Tol 4.27-31\x* \v 28 Metoya okabogabu lula tolula bigabu minana bivigaki mitugaga kala ligaiwa lulela paila bikatumigileu tau matauna la mitugaga, e Guyau bogwa biligaiwa la mitugaga. \v 29 Karaiwaga makwaina bikaguliki availa availa matausina ivigimakavaisi wala imitugagasi kaina guma Isireli kaina togilagala deli eimilivalusi. \p \v 30 Mitaga kidamwa availa magila wala bimitugaga, kaina guma Isireli kaina togilagala, matauna bogwa eisula paila ivigaki Guyau gala kala kamaiaba, mapaila ibodi matauna bikaliga, \v 31 paila uula ikoulovi Guyau e ikodidaimi kwaitala la karaiwaga. Matauna la kaliga kala pakula wala titoulela. \s1 Tau matauna eikodidaimi Sabate Karaiwogala \p \v 32 Igau wala mina Isireli eititavinasi oviloupakala, e kwaitala tuta ibanaisi taitala sasi ikikapoli kai wa yam Sabate. \v 33 Iyosisi matauna iuyokaisi Mosese sola Eroni, deli goli komwaidosi mina Isireli, \v 34 ikatupipaisi matauna, paila uula gala itobu ninasi avaka ibodi bivigakaisi matauna. \v 35 Oluvi Guyau iluki Mosese kawala, “Ibodi wala bukukwatumataisi matauna. Komwaidosi mina Isireli ibodi bikabidikunaisi wala bikatumataisi matauna oyosewala mi kabosikaiwa.” \v 36 Mapaila komwaidona mina Isireli isunupuloiyaisi matauna metoya osi kabosikaiwa e ikabidikunaisi ikatumataisi matauna makawala Guyau eikaraiwogi bivagaisi. \s1 Karaiwogasi yumiyami \p \v 37 E Guyau ikaraiwogi Mosese \v 38 biluki mina Isireli kawala, “Bukubisitukwaisi yumiyami okaipagala kami kwama owokulula kwaivasi, e kukwauwaisi yatala yaburum wotunu kusipwaisi oyumiyami. Yokomi bukuvagaisi makawala bikanigaga baisa tubwa komwaidona. \x - \xo 15.38 \xt Kak 22.12\x* \v 39 E yumiyami miyasina bivigaki biyoluluwaiyaimi, deli avai tuta bukugigisaisi miyasina e bukululuwaisi komwaidona ulo karaiwaga e bukukwabikuwolaisi makwaisina; tuvaila gala gagabila bukutotubulokaisi e bukubokulaisiga avaka ninami titoulemi mwada bukuvagaisi. \v 40 E yumiyami miyasina biyoluluwaiyaimi bukukwabikuwolaisi komwaidona ulo karaiwaga e deli bakabomaimi yokomi ulo tomota wala tatougu. \v 41 Yeigu Guyau mi Yaubada. Mayeigula lakatusunupuloiyaimi metoya Itipita kidamwa yeigu wala mi Yaubada. E yeigu goli Guyau.” \c 16 \s1 Kora, Datani, deli Abiram si kowolova \p \v 1-2 Kora matauna Isa latula, guma Libai Kowati dalela, matauna ikoulovi avaka Mosese la karaiwaga. Matauna deli Rubeni dalela kasitaitolu matausina Datani deli Abiram Eliabi litula toyo Oni matauna Peleta latula e deli goli sesia mina Isireli kasi bawa lakatuyu tailuwolima matausina goli isim kasi nikoli tomota bogwa leinagaisi. \x - \xo 16.1-2 \xt Yd 11\x* \v 3 Komwaidosi wala ilokaiasi Mosese sola Eroni e ilukwaisi Kawasi, “Tauwau, ki, Guyau nanola bogwa eitobu baisaga ninami wala titoulemi, ke? Ka komwaidodasi wala Guyau la tomota, e Guyau matauna deli wala yakidasi. Mitaga avaka paila yoku Mosese lokulupaim titoulem odubasi komwaidosi Guyau la tomota?” \p \v 4 Tutala Mosese ilagi makawala, ikapusi opwaipwaia e inigada baisa Guyau. \v 5 Oluvi iluki Kora deli sala, kawala, “Nabwaia kaukwau Guyau bivitulokaidasi availa la tomota mokwita. Matauna bitugwali tau matauna bogwa leinagi bibodi Guyau okabogwabu lula. \v 6-7 Nabwaia kaukwau yoku deli samwa bukukwauwaisi kova kaisakaila, e maiina simasimina deli pwakova kuwokakata kusewoyasi olumoulela, e kukwauwaisi kulauwaisi okabogwabu lula. E bilivi availa metoya oluwalaidasi Guyau bogwa leinagi. Ka, yokomila mina Libai saina ikikaiveka ninami!” \p \v 8 E Mosese isetuwoli wala la bigatona baisa Kora kawala, “Kunakaigalaisi yokomi mina Libai! \v 9 Ka, mina Isireli si Yaubada bogwa leikatupalaimi lokumwaisi ituwoli metoya komwaidosi tomota, e gagabila bukuvakatitaikinasi baisa matauna. Ki, kudokaisi baisa vavagi pikekita? Ka, tauwau, kuvagaisi avaka mi wotetila olumoulela Guyau la Buliyoyova. Ka, yokomi deli komwaidosi mina Libai isim wala kami kamaiaba Guyau bogwa leinagi! \v 10 Guyau bogwa leitagwala yokomi deli goli komwaidona mabudona Libai bukukeulasi baisa kami kamaiaba, kadai. Mitaga baisa tuta lokuvigikonaisi mwada bukuyoulisi tuvaila avaka tolula wotitalela! \v 11 Ka, yoku deli samwa avai tuta bukutakulukulusi baisa Eroni, gala kutakulukulusi baisa matauna mitaga kutakulukulaisi wala Guyau.” \p \v 12 Oluvi Mosese iwitali biga baisa Datani sola Abiram bimakaiasi matauna, mitaga ikaibigasi kawasi, “Mwa gala wala bakawokaiamsi! \v 13 Ka, bogwa lokuvisunupuloiyaimasi metoya Itipita opwaipwayela kubilumalala, e avakaga tuvaila bukuvagi mwada bukuvakaligaimasi oviloupakala? Deli ki kudoki bukuguyau odubamaisi ke? \v 14 Mwa yoku gala kulauwaimasi ovalu mapilana pwaipwayela saina kubilumalala kaina kusakaimasi ma kwabilasi kaina ma bagulasi bigulesi waini bivigaki ma vavagisi totoumasi, mitaga baisa tuta lokuvigikoni mwada bukukwatudeuwaimasi. Ka, gala wala bakawaisi!” \p \v 15 Mosese saina igibuluwa e idou baisa Guyau kawala, “Guyau gala bukukwabwaili avai semakavi matausina bimaiyaisi. Yeigu gala wala ayogagi matausina. Gala goli akopatu natana si ase.” \p \v 16 E Mosese iluki Kora kawala, “Nabwaia yoku deli matausina kam tobwakuli kasi bawa lakatuyu tailuwolima bukumaisi Guyau ola Buliyoyova; Eroni bogwa wala bisibogwa oBuliyoyova. \v 17 Taitala taitala yokomi bikau kova kaisakaila e bisewoya lula maiina simasimina e bisaila okabogwabu lula.” \v 18 E komwaidosi matausina ikeulasi kova kaisakaila, isailisi pwakova kuwokakata deli lula maiina simasimina, e ilosi itokailisi deli Mosese sola Eroni wa lulu omatala Guyau la Buliyoyova. \v 19 Oluvi Kora ikoguguli komwaidosi mina Isireli omatala Guyau la Buliyoyova itolisi mitasi ilokaia Mosese sola Eroni. E saina nanakwa Guyau la guyugwayu ivisigili tomota komwaidona, \v 20 oluvi Guyau iluki Mosese sola Eroni kawala, \v 21 “Kuvayumilasi metoya komwaidona tomota e bakatumtuwoliga komwaidosi baisa tuta.” \p \v 22 Mitaga Mosese sola Eroni ikululusi opwaipwaia e ikaibigasi kawasi, “Mwa, Yaubada yoku momova uulela, kidamwa taitala tomota bimitugaga e yokuga bukugibuluwi tomota komwaidona ke?” \p \v 23 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 24 “Ka, kuluki tomota bivapalasi bilosi ewaiwa metoya osi buliyoyova Kora, Datani, deli Abiram.” \p \v 25 E oluvi Mosese, deli komwaidosi tokugwala Isireli ilokaiasi Datani sola Abiram. \v 26 Mosese iluki tomota kawala, “Kuvapalasi kuwaisi ewaiwa metoya osi buliyoyova matausina mina mitugaga deli gala bukukwabikonaisi avai guguwa si guguwa matausina. Kidamwa bukuyokeiwaisi yokomi madeilila wala bukudoumsi.” \v 27 Mapaila matausina itopalasi ilosi ewaiwa metoya osi buliyoyova Kora, Datani, deli Abiram. \p Datani deli Abiram eisunapulasi itodelisi osi buliyoyova wa lulu deli goli si kukova e litusia. \v 28 E Mosese iluki tomota kawala, “Baisa makawala bukunikolaisi Guyau iwitalaigu bavagi vavagi makwaisina e gala nanogu titoulegu lauvagi vavagi makwaisina. \v 29 Kidamwa Yaubada gala bimipuki tauwau matausina e bikaligimakavasi wala, baisa kala nikoli Guyau gala inagaigu. \v 30 Mitaga kidamwa Guyau bitamituli kwaitala vavagi kwemitawasi e pwaipwaia bikapogega bikapatu matausina toyo si guguwa komwaidona e tommomova wala bilosi wa Tuma, ka, metoya baisa bukunikolaisi matausina ikoulovaisi Guyau.” \p \v 31 Tutala Mosese ivenoku bigatona, pwaipwaia makatupona Datani sola Abiram eititokaisi ikapogega \v 32 e ilupoli matausina, litusia, Kora deli sala, deli goli komwaidona si guguwa. \v 33 E matausina tommomova wala ilosi Tuma toyo si guguwa komwaidona. E pwaipwaia ikapatu matausina, e komwaidosi itamwausi. \v 34 Komwaidosi mina Isireli eitotusi baisa isakaulasi tutala ilagaisi iukuwakulasi. Matausina ikamitamatasi kawasi, “Sakaula, sakaula, ikapataidasiga madeilila!” \p \v 35 Tuvaila Guyau iwitali kova ilululu ivakadoum matausina lakatuyu tailuwolima, matausina eigibumakavasi lula maiina simasimina. \s1 Kova kaisakaila \p \v 36 Oluvi Guyau iluki Mosese kawala, \v 37 “Kuluki Eleasa matauna Eroni tolula latula bikau makaisina kova kaisakaila eibubulokaisi metoya tanumnumta barasi bisaim ituwoli metoya tauwau matausina kova bogwa eivakadoum, e bilau ikatusou makovasina omalaga, paila makaisina kova kaisakaila kaibumaboma. \v 38 Makaisina kaibumaboma tuta matutona lokusakaisi Guyau ivigaki paila la kabogwabu lula wotitalela. Mapaila kukwau makaisina kova kaisakaila metoya tauwau matausina bogwa leikaligasi paila si mitugaga, kukwatupitati makaisina bipatatasi wala e kuvigaki yokuluvala kabogwabu lula; e baisa bivigaki yokilela mitasi mina Isireli.” \v 39 Mapaila Eleasa matauna tolula ikau makaisina kova kaisakaila ikatupitati ivigaki yokuluvala kabogwabu lula. \v 40 E availa availa mina Isireli matausina gala Eroni dalela baisa yokilela mitasi, e gala ibodi bimaisi okabogwabu lula paila bigabusi lula maiina simasimina baisa Guyau. Paila kidamwa avai tau bima, matauna bisilagi makawala Kora deli la boda. Eleasa ivagi komwaidona makawala Guyau la karaiwaga baisa Mosese. \s1 Eroni ikoli tomota \p \v 41 E eiyam, komwaidona mina Isireli itakulukulusi baisa Mosese sola Eroni kawasi, “Yokomi bogwa lokukwatumataisi mimilisi Guyau la tomota.” \v 42 E tutala bogwa eikougugulasi mwada bilokaiasi Mosese sola Eroni, komwaidosi itovilakaisi Guyau la Buliyoyova e igisaisi lowalowa ikukuboli makwaina e Guyau la gugugwayu saina peula ikaloubusi. \v 43 E Mosese sola Eroni ilosi itolisi omatala Buliyoyova, \v 44 e Guyau iluki Mosese kawala, \v 45 “Kuvayumilasi bamtuliga komwaidosi otukolela!” \p E kasitaiyu wala ikululusi migisi opwaipwaia, \v 46 e Mosese iluki Eroni kawala, “Kukwau m kova kaisakaila e kusewoya pwakova kuwokakata metoya okabogwabu lula deli sitana lula maiina simasimina. E bukunanakwa bukulokaia tomota e bukuvagi kabotuvitusila paila kasi katumigileu. Mwa, kunanakwa, Guyau la gibuluwa baisa tuta bogwa eilitaki tomota e lelia saina mwaugaga bogwa eivitouula.” \v 47 E Eroni ikabikaula, ikau la kova kaisakaila e isakaula ila oluwalaisi tomota komwaidona. Avai tuta leigisi lelia makwaina bogwa leivitouula, matauna ikau lula maiina simasimina isaila odabala pwakova kuwokakata e ivagi kabotuvitusila paila tomota kasi katumigileu. \v 48 E mwau makwaina iwokuva, e Eroni kalamwaleta wala itotu oluwalaisi tommomova deli tokukwaliga. \v 49 Tomota kasi bawa leikaligasi 14,700, e deli goli matausina leikaligasi metoya Kora ola dubakasala gala deli kasi kakalawa. \v 50 Avai tuta lelia makwaina saina mwaugaga bogwa leiwokuva, e Eroni ikaimilavau ilokaia Mosese omatala Guyau la Buliyoyova. \c 17 \s1 Eroni la kaitukwa \p \v 1 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 2 “Kuluki mina Isireli tokugwala metoya dala dilatala dilatala bimiakaimsi kaitukwa kala bawa kailuwoyu kaiyu, kugini yagala taitala taitala matausina ola kaitukwa wala titoulela \v 3 e Eroni yagala kugini Libai ola kaitukwa. E kaitukwa kaitala kaitala makaisina paila tokugwala dala dilatala dilatala. \v 4 E kukwau makaisina kulau ogu Buliyoyova kusaili omatala Kabutu Didawogala, makatupona goli leitabudoboda. \v 5 E avai tau bogwa lanagi la kaitukwa bitam. Baisa bivigaki basilibodi si takulukulu mina Isireli tuta komwaidona itakulukulusi baisa yoku.” \p \v 6 Mapaila Mosese iluki mina Isireli e tokugwala dala dilatala dilatala isakaisi matauna si kaitukwa, kaitala kaitala makaisina paila dala dilatala dilatala, kala bawa kailuwotala kaiyu, e Eroni la kaitukwa deli makaisina. \v 7 E oluvi Mosese ilau komwaidona kaitukwa makaisina olumoulela Buliyoyova e isaili omatala Guyau la Kabutu Didawogala. \p \v 8 E eiyam avai tuta Mosese isuvi olumoulela Guyau la Buliyoyova igisi makaina Eroni la kaitukwa oyagasiga mina Libai bogwa leitam. Makaina eisisi, ilala, deli eiuwa kaiuwala makawala saida kwematuwa. \v 9 Mosese ikau komwaidona makaisina kaitukwa e ivituloki mina Isireli. E matausina igisaisi avaka eikaloubusi, e tokugwa taitala taitala ikaimalaisi si kaitukwa. \x - \xo 17.9-10 \xt Ib 9.4\x* \v 10 E Guyau iluki Mosese kawala, “Kukwau Eroni la kaitukwa kukwaimilivau kulau kusaili omatala Kabutu Didawogala. E makaina bikanigaga baisa bivigaki mina Isireli si kabogigisa paila si kowolova, paila matausina bikikaligasi wala kidamwa gala bisimwaisi takulukulu.” \v 11 Mosese ivagi makawala avaka Guyau leikaraiwogi matauna. \p \v 12 Mitaga mina Isireli ilukwaisi Mosese kawasi, “Mwa bogwa wala bakadoumlabasi! \v 13 Paila kidamwa availa bivakatitaikina Guyau la Buliyoyova bogwa wala bikaliga, mapaila desi wala bakadoumsi.” \c 18 \s1 Si wotetila tolula deli mina Libai \p \v 1 E Guyau iluki Eroni kawala, “Yoku deli litumwa, deli goli mina Libai ibodi bukulumkolaisi kala mmayuyu mi sula komwaidona bukukeulasi kami pakula paila avai vavagi lokukididogaisi metoya omi wotetila olumoulela ulo Buliyoyova, mitaga yoku wala deli litumwa ibodi bukulumkolaisi kala mmayuyu wotetila makwaina paila tolula wotitalela. \v 2 Yoku bukumai veyamwa komwaidona odalela Libai kidamwa biwotetilasi deli yoku e bipilasaimsi avai tuta yoku bukupaisewasi deli litumwa olumoulela ulo Buliyoyova. \v 3 Matausina bivagaisi si wotetila bwaina baisa yoku, deli wotitalela ulo Buliyoyova, mitaga gala wala ibodi bikabikonaisi avai guguwa kwebumaboma olumoulela matabudona Bomikikila, kaina okabogwabu lula. Kidamwa bivagaisi, matausina deli yoku bukukwaligasi wala. \v 4 Matausina biwotetilasi deli yoku e bivigimkulovaisi avaka kasi karaiwaga paila wotitalela ulo Buliyoyova, mitaga gala bukutagwala tobubeikam biwotetilasi deli yoku. \v 5 Yoku wala deli litumwa kamimwaleta ibodi bukuvigimkulovaisi wotitalela matabudona Bomikikila deli kabogwabu lula, e baisa bivigaki gala tuvaila bayomitali agu leiya baisa mina Isireli. \v 6 Ka, yeigu wala titoulegu lanagi veyamwa mina Libai oluwalaisi Isireli komwaidona bivigaki kam bobwailila. Matausina bogwa lakabomi, e igagabila biwotetilasi olumoulela ulo Buliyoyova. \v 7 Mitaga yoku deli litumwa kamimwaleta ibodi bukuvigimkulovaisi komwaidona tolula wotitalela metoya okabogwabu lula deli olumoulela matabudona Bomikikila Sainela. E komwaidona guguwala Buliyoyova bukukwaraiwogaisi, paila tolula wotitalela bogwa lasakaimi baisa mi koni. E availa tobubeikam idoki bima katitaikinela guguwa makwaisina kwebumaboma, bikaliga wala.” \s1 Tolula kasi vilavila \p \v 8 E Guyau iluki Eroni kawala, “Komwaidona mina Isireli si semakavi leikatuyoulisi paila yeigu agu kwatukila, makwaisina gala ibodi bigubuki lula. Bogwa basakaimi, yoku deli goli dalem, vilavila makwaina bikanigaga baisa yokomi. \v 9 Metoya komwaidona semakavi saina kwebumaboma makwaisina gala bigabu okabogwabu lula, mimilisi makwaisina mi vavagi wala. Makawala, kaula semakaila, mitugaga kala ligaiwa semakaila, deli kaimapu semakaila. Komwaidona makwaisina saina kwebumaboma, bisemakaiyaisi baisa yeigu, baisa mi vavagi deli litumwa. \v 10 Kaula makwaina bukukwamkomasi ambaisa wala katupobumaboma, e tauwau wala ibodi bikomasi kaula makwaisina. Bukudokaisi makwaisina kwebumaboma. \p \v 11 “E tuvaila, kidamwa avai vavagi tuvaila mina Isireli bisemakaiyaisi paila yeigu agu kwatukila, baisa mi vavagi wala. Yeigu lasisakaim, litumwa tauwau deli vivila, tuta baisa e bikanuvagisi goli. Availa availa goli veyamwa bogwa eikikilaisi titoulesi ibodi bikamsi goli. \p \v 12 “E avaka kalamatabwaila mina Isireli si visulapula paila yeigu taitu kwaitala kwaitala makawala. olibe bulamila, waini, deli kaula. \v 13 Komwaidona wala mi vavagi. Availa availa goli veyamwa bogwa eikikilaisi titoulesi ibodi bikamkomasi goli semakavi makwaina. \p \v 14 “Komwaidona vavagi kwebumaboma olopola Isireli makwaisina eisemakavaisi baisa yeigu baisa mi vavagi wala. \x - \xo 18.14 \xt Tol 27.28\x* \p \v 15 “Kidamwa kuluta gugwadi kaina mauna mina Isireli leisisakaigusi baisa mi vavagi wala. Mitaga kidamwa gugwadi veisia magisi bigimolivauwaisi ibodi bukusaili mapusi, makawala goli komwaidona kuluta mauna ibodi bukusaili mapusi minasina napupagatu. \v 16 E gugwadi ibodi bigimolivauwaisi avai tuta bibudoki kasi tubukona natana, mapusi bibudoki wala kwailima siliba, makawala avaka kami karaiwaga. \v 17 Mitaga bulumakau, sipi, deli gota si kuluta gala bukutagwala bigimolivauwaisi, minasina komwaidona wala yeigu ulo vavagi tatougu, ibodi wala bukugibukwaisi lula paila yeigu. E buyavisi bukukwatusokaisi kabogwabu lula, e posasi bukugibukwaisi lula bivigaki kaula semakaila e maiinela biyomwasali nanogu. \v 18 E vilionesiga minasina baisa paila wala yokomi, makawala, seila deli kaikena kweyakakata metoya katukila magulona. \p \v 19 “Yeigu basakaimi kami vilavila toyo litumwa tauwau deli goli vivila, tuta baisa, e bikanuvagasi goli metoya vavagi komwaidona avaka mina Isireli leisisemakavaisi baisa yeigu agu kwatukila. Makwaina goli kabutu oluwalaidasi gala bitotina baisa yoku toyo dalem.” \p \v 20 E Guyau iluki Eroni kawala, “Mwa, yoku gala wala bukuyosi avai guguwa gagabila bukuvigaki bigukeya paila titoulem, deli goli dalem; deli gala bisim pwaipwayem olopola Isireli. Ka, komwaidona vavagi bukubani metoya wala baisa yeigu.” \s1 Mina Libai kasi vilavila \p \v 21 E Guyau ikaibiga kawala, “Bogwa lasaiki mina Libai komwaidona tala metoya luwotala avaka mina Isireli eisakaigusi. Baisa kaimapula si wotetila paila iyamataisi ulo Buliyoyova. \x - \xo 18.21 \xt Tol 27.30-33; Kak 14.22-29\x* \v 22 Mina Isireli dala ituwoli ituwoli gala tuvaila bisukwaisi ulo Buliyoyova paila igau biyomitulaisi kasi kaliga titoulesi. \v 23 Tuta baisa e bikanuvagasi goli mina Libai wala kasimwaleta biyamataisi ulo Buliyoyova, deli bivagaisi wotitalela komwaidona paila makwaina. Karaiwaga makwaina bikanigaga baisa yoku deli goli dalem komwaidona. Mina Libai gala wala biyosisi avai vavagi kasi vilavila olopola Isireli, \v 24 paila uula tala metoya luwotala avaka mina Isireli leisisakaigusi agu kwatukila, baisa kasi vilavila tatousi. Baisa uula lakatuloki matausina gala wala sitana biyosisi avai vavagi kasi vilavila olopola Isireli.” \s1 Mina Libai si semakavi \p \v 25 E Guyau ikaraiwogi Mosese \v 26 biluki mina Libai kawala, “Avai tuta mina Isireli bisakaimi tala metoya luwotala avaka Guyau leisisakaimi paila mi vavagi tatoumi, metoya magulona ibodi bukusemakaiyaisi tala metoya luwotala paila Guyau kala katukila. \v 27 Katukila magulona bukukibubotaisi bibudoki makawala tobigubagula la semakavi metoya kwaiuwovau kaula deli waini. \v 28 Baisa bivigaki yokomi bukusemakaiyaisi paila Guyau kala katukila metoya magulosina tala metoya luwotala avaka mina Isireli leisakaimi katukila magulona paila Guyau, komwaidona wala bukusakaisi Eroni tolula. \v 29 Komwaidona avaka bwainigaga leisakaimi kusakaisi matauna. \v 30 Avai tuta bogwa bukusemakaiyaisi avai vavagi bwainigaga baisa Guyau, e kesalaga paila wala titoulemi makawala goli tolibagula ikugwa bisemakavi e oluvi kesala biyosi paila wala titoulela. \v 31 Yokomi tolula deli veimia bukukwamsi ambaisa wala magimi, paila baisa mapula mi wotetila ogu Buliyoyova. \v 32 E avai tuta bukukwamkwamsi baisa gala bivigaki lokusulasi, paila uula bogwa lokusemakaiyaisi komwaidona vavagi bwainigaga baisa Guyau. Mitaga kuyamataimi gala bukuyogwalaisi mina Isireli si semakavi kwebumaboma metoya bukukwambogwisi avai vavagi makwaisina, oluviga bukusemakaiyaisi vavagi bwainigaga. Kidamwa bukuvagaisi makawala, bukukwaligasi wala.” \c 19 \s1 Tubwagela bulumakau nabweyani \p \v 1 E Guyau ikaraiwogi Mosese sola Eroni \v 2 bisakaisi mina Isireli kasi karaiwaga. Matausina bimiakaisi natana navivila bulumakau nabweyani minana gala isim kala nebaneba, deli minana gala kwaitala tuta ivigakaisi ipaisewa, \v 3 matausina bisakaisi minana baisa Eleasa tolula. Bisunupuloiyaisi minana oyosewala kabosikaiwa e bikatumataisi omatala wala Eleasa tolula. \v 4 Oluvi Eleasa bikau sitana buyavila minana, e deli misikwaikwela bikikatusoka sivalima sivayu kidamwa litukwela buyavi bila ambaisa kibubotala Buliyoyova eititoki. \v 5 E namwaidonaga minana makawala kanuvinela, vilionela, buyavila, deli sileula bigabwaisi wala omatala tolula. \v 6 Tuvaila tolula matauna bikolibabi mimilisi kai kweisila, sisitala silumwaiya, deli yatala wotunu yabweyani, e bilavi bilosi wa kova bigabugoli. \v 7 E oluvi matauna biwini kala karekwa deli bikakaya tomwaidona, e oluvi biviloubusi okabosikaiwa. Mitaga matauna deli wala la pupagatu bisisu tatoula wala bibugiki. \v 8 E avai tau kala togabu minana bulumakau ibodi biwini kala karekwa deli bikakaya tomwaidona, mitaga tau matauna tuvaila la pupagatu bisisu tatoula wala bibugiki. \v 9 E avai tau matauna tomigileu mokwita ibodi bikau tubwagela bulumakau minana bilau oyosewala kabosikaiwa e bisaili kabala ambaisa katupomigileu wala bisisu, e bisisu baisa paila mina Isireli bisewoyasi wa sopi e bivigakaisi paila katumigileula si pupagatu. E makwaina gulogula katumigileu bivagaisi paila mitugaga kala ligaiwa. \x - \xo 19.9 \xt Ib 9.13\x* \v 10 E tau matauna leikatuyoula tubwaga baisa ibodi biwini kala karekwa. Mitaga matauna la pupagatu bisisu tatoula wala bibugiki. E karaiwaga makwaina bikanigaga paila mina Isireli deli goli togilagala eisisilomlasi oluwalaisi. \s1 Mina Isireli bikikilaisi titoulesi taga bikabikonasi tomata \p \v 11 Availa bikabikoni tomata bogwa eiyogwali titoulela e bisisu wala deli la pupagatu biboda kwailima kwaiyu yam. \v 12 Mitaga matauna ibodi bikatumigileu titoulela metoya mitugaga kala katumigileu sopila wa yam kwaitolula, deli yam kwailima kwaiyuwela, e matauna bogwa bimigileu. Mitaga kidamwa gala bikatumigileu titoulela olopola yam makwaisina kwaiyu, matauna gala wala bimigileu. \v 13 Availa bikabikoni tomata e gala bikatumigileu titoulela matauna bisisu wala deli la pupagatu, paila uula sopila mitugaga kala katumigileu gala ivakakayaisi matauna. Matauna bogwa eiyogwali Guyau la Buliyoyova, mapaila matauna gala tuvaila Yaubada bidoki la tomota. \p \v 14 Kidamwa availa bikaliga olumoulela la buliyoyova titoulela, e availa isisu olumoulela makwaina tutala eikaliga kaina availa bisuvi olumoulela makwaina bogwa bipupagatu, e la pupagatu bisisu biboda kwailima kwaiyu yam. \v 15 Komwaidona bolu deli kulia olumoulela buliyoyova makwaina gala isim katubukolesi tuvaila bogwa eipupagatusi wala. \v 16 Kidamwa availa bikabikoni avai tomota matauna bogwa eikatumataisi kaina ikaligimakava wala, okoukweda, kaina availa bikabikoni kaitala tomata totuwanesi kaina laka, matauna bogwa bipupagatu e la pupagatu bisisu biboda kwailima kwaiyu yam. \p \v 17 Paila pupagatu kala katumigileu, ikugwa bikauwaisi sitana tubwagela bulumakau nabweyani minana leigabwaisi paila mitugaga kala katumigileu e bisewoyasi bila olumoulela kwelatala kulia, oluvi sopi simokainia biligabwaisi bila olumoulela. \v 18 Kwematala nanamsela makawala, kidamwa availa tomigileu, matauna ibodi bilopwi sisitala silumwaiya, bividagu wa sopi olumoulela kulia, e bikatusoki la buliyoyova titoulela, deli guguwala komwaidona, deli komwaidona kala tosisu buliyoyova makwaina. Kweyuwela nanamsela, kidamwa availa tomigileu, matauna ibodi bikatusoki avai tau matauna eikabikoni tomota totulesi, kaina tomata, kaina laka. \v 19 E yam kwaitolula deli yam kwailima kwaiyuwela tomota matauna tomigileu, ibodi bikatusoki sopi makwaina baisa tau matauna isim la pupagatu. E yam kwailima kwaiyuwela tomigileu matauna ibodi bikatumigileu sola matauna deli la pupagatu. E matauna goli ikugwa biwini kala karekwa, deli bikakaya, e oluvi avai tuta bikoyavi matauna bogwa bimigileu. \p \v 20 Kidamwa availa bogwa eiyopigigatu titoulela, e gala ikatumigileu wowola, matauna deli wala la pupagatu bisisu, paila uula sopila katumigileu gala ivakakayasi matauna. Matauna bogwa eiyogwali Guyau la Buliyoyova, e gala wala tuvaila Yaubada bidoki la tomota tatoula. \v 21 Karaiwaga makwaina ibodi bukukwabikuwolaisi tuta baisa e bikanigaga goli. Tau matauna tokatusoka sopi baisa paila katumigileu ibodi biwini kala karekwa. Availa bikabikoni sopi baisa, matauna bogwa eiyopigigatu titoulela e bisisu wala deli la pupagatu bila bibugiki. \v 22 Kidamwa tau matauna deli la pupagatu bikabikoni avai vavagi, bogwa eiyopigigatu makwaina deli bogwa eiyopigigatu titoulela e bisisu deli la pupagatu bila bibugiki. \c 20 \s1 Avaka eikaloubusi mapilana Kadesi \r (Sun 17.1-7) \p \v 1 E tubukona minana taitu kala vitouula e komwaidosi mina Isireli iviloubusisi oviloupakala Sini e ibudaisi si kabosikaiwa baisa Kadesi. E baisa minana Miriam ikaliga e ibakwaisi. \p \v 2 Baisa eibudaisi si kabosikaiwa gala wala sopi, e tomota itoulaisi Eroni sola Mosese, \x - \xo 20.2-13 \xt Sun 17.1-7\x* \v 3 e itakulukulusi baisa matausina, kawasi, “E kaina bibodi mokwita kidamwa bakakaligasi omatala Guyau ola Buliyoyova makawala semaiasi mina Isireli. \v 4 Avaka paila lokumaiyaimasi mapilana oviloupakala? Ki, kidamwa baisa bakakaligasi, yakamaisi deli goli ma bulutuvalusi? \v 5 Avaka paila lokuvisunupuloiyaimasi metoya mapilana Itipita e lokumaiyaimasi baisa saina gaga sainela, paila gala wala avaka bitavali bisusina? Gala witi, gala seuseu, gala waini kawailuwala e gigiku, e deli tuvaila gala sitana sopi paila momom.” \v 6 Mosese sola Eroni ivapalasi metoya baisa tomota e itolisi omatala Buliyoyova. E ikavaginasi migisi opwaipwaia, e Guyau la lumalama deli guyugwayula iviloubusi baisa matausina. \p \v 7 E Guyau iluki Mosese, kawala, \v 8 “Kukwau kaitukwa makaina eikanukwenu omatala Kabutu Didawogala, e yoku som Eroni kukougugulaisi mina Isireli komwaidosi. Boda komwaidona omitasi kuluki makwaina dukutotu, e sopi bogwa bigiposisi. E baisa bukuvigaki sopi bibusi metoya odakuna, e matausina deli si bulutuvalu bimomsi.” \v 9 E Mosese ilokaia ikau kaitukwa makaina makawala avaka Guyau bogwa eikaraiwogi. \p \v 10 Matauna deli Eroni ikougugulaisi tomota omatala dukutotu, e Mosese iluki tomota kawala, “Kulagaisi yokomi tokosomapu. Ki, ibodi wala bakakau sopi metoya wa dukutotu makwaina paila yokomi?” \v 11 Oluvi Mosese ilupi la kaitukwa e isivayu iwaiya makwaina dukutotu, e sopi igiposisi isusunapula ivigaki saina kaduyoveka sakala, e tomota komwaidosi deli si bulutuvalu imomsi. \p \v 12 Mitaga Guyau ikamitilaki Mosese sola Eroni, ikaibiga kawala, “Uula wala gala kusimokwitasi ulo peula kwebumaboma omitasi mina Isireli, paila mi dubumi gala tona, e mapaila yokomi gala bukuviloubusiaisi matausina valu makwaina avaka lakatotila mwada basaiki matausina.” \p \v 13 Baisa leivigaki mapilana Meriba,\f q \ft Maigana Meriba kala katumiki “kavilavila”; kugisi Sun 17.7.\f* ambaisa mina Isireli eitakulukulusi baisa Guyau, e baisa iyoumatila baisa matausina mwada matauna Tobumaboma. \s1 Guyoula Edom gala itagwala mina Isireli biluvapelasi \p \v 14 Mosese iwitali touwata metoya Kadesi e ilauwaisi biga baisa guyoula Edom. E ikaibigasi kawasi, “Biga mabigana metoya baisa veyamwa mina Isireli.\f r \ft Mina Edom odalela Iso, mapaila mina Edom deli mina Isireli si tomoyabogwa taitala wala, matauna Yekobe.\f* Kunikoli vavagi mwau kabudobodasi, \v 15 ammakawala tubumaiasi eilosi Itipita e baisa kasigagasi kwaivila taitu. Mina Itipita iyomiyuyaisi tubumaiasi e deli goli yakamaisi, \v 16 mapaila kadousi baisa Guyau paila pilasi. E bogwa ilagi ma dousi iwitali anelosi ima e ivisunupuloiyaimasi metoya Itipita. E baisa tuta yakamaisi Kadesi lakasisuaisi valu makwaina okaligeila deli m valu. \v 17 Kutagwala bakaluvapelasi olopola m valu. Yakamaisi deli ma bulutuvalusi gala bakavalavaisi keda, kaina bakakalipolasi omi bagula kaina omi waini bigulesi, deli gala bakamomsi metoya kami utuwotu, mitaga bakaliloulasi wala okadaula igau avai tuta bakavaligilaisi m kwabokwaraiwaga.” \p \v 18 Mitaga mina Edom ivitakaulokaisi, kawasi, “Gala wala katagwalasi bukusuvisi e bukuluvapelasi metoya oma valusi. Kidamwa kuvigikonaisi, bakadeilisi bakawaisi e bakawaimi.” \p \v 19 E mina Isireli ikaibigasi, kawasi, “Bakaliloulasi wala okadaula, e kidamwa yakamaisi kaina ma bulutuvalusi bakamomsi metoya kami sopi, e bakamapusi. Mesinaku wala magimasi sainela bakaluvapelasi wala.” \p \v 20 Mitaga mina Edom ikaibigasi, kawasi, “Gala wala katagwalasi!” E ideilisi isunapulasi deli tokwabilia topapeula paila bikabiliasi deli mina Isireli. \v 21 Mina Edom gala wala itagwalasi mina Isireli biluvapelasi olopola si valu, e mapaila mina Isireli iuwovilasi ilosi wa keda ituwoli. \s1 Eroni la kaliga \p \v 22 E komwaidosi mina Isireli isilavaisi Kadesi e iviloubusisi wa Koya Ora \v 23 okaligeila mapilana Edom. E makatupona Guyau iluki Mosese sola Eroni kawala, \v 24 “Eroni gala wala biviloubusi makwaina valu avaka lakatotila mwada basaiki mina Isireli, paila matauna bogwa bikaliga. Paila yokomi kamitaiyu lokukoulovaisi ulo karaiwaga mapilana Meriba. \v 25 Kuvakouli Eroni deli latula Eleasa kulau kumwenasi wa Koya Ora, \v 26 e baisa bukuvilili Eroni kala kwama tolula e bukuvisikoma Eleasa, paila Eroni bogwa bikaliga baisa.” \v 27 Mosese ivagi avaka Guyau eikaraiwogi. Imwenasi wa Koya Ora, boda budomwaidona omitasi, \v 28 e Mosese ivilili kala kwama tolula Eroni e ivisikoma Eleasa. E Eroni ikaliga wa koya odabala, e Mosese deli Eleasa ibusisi ikaimilavausi metoya wa koya. \x - \xo 20.28 \xt Sun 29.29; Baw 33.38; Kak 10.6\x* \v 29 E komwaidosi mina Isireli eilagaisi paila Eroni bogwa eikaliga, e komwaidosi matausina ivalamsi paila matauna iboda kweluwotolu yam. \c 21 \s1 Ikalisauwaisi mina Kenani \p \v 1 E tolela Kenani guyoula Aradi isisu opilibolimila mapilana Kenani ilagi bulogasi mina Isireli leimaisi okedala Atarim. E ilokaia e deli ikabiliasi e mimilisi tomota iyosi ikatupipi. \x - \xo 21.1 \xt Baw 33.40\x* \v 2 Mapaila mina Isireli ilivalasi biga katotila baisa Guyau, kawasi, “Kidamwa yoku bukutagwala bakatomgwagasi odubasi tomota matausina, bogwa wala bakakabomaisi\f s \ft Avai vavagi bikabomaisi makawala baisa Guyau, e vavagi makwaina bomasi bikauwaisi kaina bivigakaisi avaka. Paila bidokaisi vavagi makwaina Guyau la vavagi, e ibodi wala bidadaimi kaina bimata, mwada taga tomota biyosisi avai vavagi Guyau la vavagi.\f* matausina deli si valu paila yoku, e bakamtulaisi matausina e si valu bakakatudidaimisi.” \v 3 E Guyau bogwa ilagi si biga e ipilasi mina Isireli e bogwa itomgwagasi odubasi matausina mina Kenani. Mapaila mina Isireli imtulaisi matausina e ikatudidaimisi si valu. E idokaisi mapilana valu kala kavilevi Oma.\f t \ft Maigana kala katumiki “kodadaimi”.\f* \s1 Mosese ibubuli keiyuna metoya otanumnumta \p \v 4 Mina Isireli isilavaisi Koya Ora bilokaiasi wa keda makadana bila Mlulela Akaba, paila mwada bitavinaisi valu Edom. Mitaga wa keda ililoulasi e tomota ikamagwesisi. \x - \xo 21.4 \xt Kak 2.1\x* \v 5 E ikosomapusi baisa Yaubada deli goli baisa Mosese. Itakulukulusi kawasi, “Avaka paila lokumaiyaimasi metoya wa Itipita, e oviloupakala baisa bakakaligasi paila gala kaula deli sopi? Bogwala kasomatasi kamkwam kaula gagaina wala.” \x - \xo 21.5-6 \xt 1 Kr 10.9\x* \v 6 Mapaila Guyau iwitali keiyuna naiyayana baisa tomota mina Isireli e bidubadu igadaisi ikaligasi. \v 7 Tomota imakaiasi Mosese e ikaibigasi, kawasi, “Bogwa kamitugagasi avai tuta lakakosomapusi baisa Guyau deli goli baisa yoku. Kunigada baisa Yaubada kidamwa bikau minasina keiyuna.” Mapaila Mosese inigada paila tomota. \v 8 E Guyau iluki Mosese bibubuli natana keiyuna metoya tanumnumta barasi e bisaili odabala kaitala kai, e availa availa matausina keiyuna eigadaisi kidamwa bigisaisi keiyuna barasi bimovasi wala. \v 9 Mapaila Mosese ibubuli keiyuna metoya tanumnumta e isaili odabala kai. E matausina keiyuna bogwa eigadaisi igisaisi minana wa kai e imovasi. \x - \xo 21.9 \xt 2 Gwe 18.4; Yn 3.14\x*\fig Kidamwa bigisaisi, bimovasi wala|src="Vallotton 0402108" size="col" copy="(NUM 21.8) snake on pole" ref="21.8" \fig* \s1 Mina Isireli isilavaisi Koya Ora e ilosiga oitayatilela mapilana Mowabi \p \v 10 E mina Isireli isilavaisi koya Ora e ilosiga ibudaisi si kabosikaiwa mapilana Oboti. \v 11 Oluvi isilavaisi Oboti, ilosiga ibudaisi si kabosikaiwa mapilana Abarim ovilouwokuva oviluwela Mowabi opilibomatu. \v 12 E oluvi isilavaisi mapilana ilosiga ibudaisi si kabosikaiwa mapilana oItayatilela Seredi. \v 13 Isilavaisi mapilana e ilosiga ibudaisi si kabosikaiwa wa Waya Anoni opiliyavata mapilana vilouwokuva, eikabikabi wala ila mapilana Amora. (Waya Anoni baisa kasi kaligei mina Mowabi toyo mina Amora.) \v 14 Baisa uula mapilana \it Bukila Guyau la kabilia\it* kala ginigini isisu, “… Waebi mavilouna eitotu oviluwela Supa, itayatila komwaidona, Waya Anoni, \v 15 deli beibega komwaidona ikabikabi wala eila mapilana Ari e isaitaula wala ila okaligei mapilana Mowabi.” \p \v 16 E metoya baisa matausina igalasi ilosi valu yagala Utuwotuwokuva, e baisa Guyau iluki Mosese kawala, “Kumai tomota poulotala, e yeigu basaiki kasi sopi.” \v 17 Wa tuta matutona wala mina Isireli eiwosaisi mapilana wosi kawasi. \q1 “Utuwotu kulodusi \q2 e deli wosimasi bakamomomsi - \q1 \v 18 E kala tokeli makwaisina gweguya litusia \q2 deli tomota kasi tokugwa. \q1 Si kaitukwa deli kai \q2 ivigakaisi si daima.” \p Oluvi matausina igalasi metoya ovilouwokuva e ilosi valu yagala Matana, \v 19 e metoya baisa igalasi ilosi Naalieli, e metoya Naalieli igalasi ilosi Bamoti, \v 20 e metoya Bamoti igalasi ilosi oitayatilela Mowabi, okuvalila Koya Pisiga biloula oviloupakala. \s1 Mina Isireli itomgwagasi odubasi kasitaiyu gweguya Siyoni sola Ogi \r (Kak 2.26—3.11) \p \v 21 E mina Isireli iwitalaisi biga baisa guyoula Amora matauna yagala Siyoni bilukwaisi kawasi. \v 22 “Kutagwala bakasuwaisi om valu. Yakamaisi deli ma bulumakausi gala bakavalaiyaisi keda e bakakalipoulasiga omi bagula bigulesi waini deli gala bakamomsi okami utuwotu, bakaliloulasi wala okadaula tatoula bakavapeilisi kaligeila m valu.” \v 23 Mitaga Siyoni gala itagwala mina Isireli bisuwaisi ola valu. Mitaga matauna ikouguguli tokabilia ilosi mapilana Yaasa ovilouwokuva e ikabiliaisi mina Isireli. \v 24 Mina Isireli ikatumataisi saina bidubadu kasi tilaula, e iyoulisiga si valu, ivitouula wa Waya Anoni ikabikabi goli ila itobu mapilana Yaboka opiliyavata, baisa si valu mina Amoni paila mina Amoni bogwa eipeulasi eivakulotaisi kasi kaligei. \v 25 Mapaila mina Isireli iyoulisi komwaidona mina Amora si valu vilouvakaveka deli goli mavilouna Esiboni, toyo goli komwaidona viloukikekita otalila e isipitalaisi mavilousina. \v 26 E Esiboni mavilouna Amora la vilouveka e guyau Siyoni matauna mina Amora si guyau, matauna okwaitala eikabiliasi kasitaiyu guyoubogwa guyoula Mowabi e iyouli komwaidona la pwaipwaia ikabikabi wala ila itobu wa Waya Anoni. \v 27 Baisa uula tobutusi wosi kasi wosi ikaibiga, \q1 “Kumaisi Esiboni mavilouna guyau Siyoni la vilouveka! \q1 Magimasi bakagisaisi bukukwaliivauwaisi deli bukuvigivauwaisi mavilouna. \q1 \v 28 Kwaitala tuta metoya vilouveka Esiboni, \q2 Siyoni la tokabilia ilosi makawala kovatala kova. \q1 E makovana ivakakovi vilouveka Ari olumoulela Mowabi. \q1 Deli ivakagoli wala koyala Anoni mapilana walakaiwa. \x - \xo 21.28-29 \xt Yer 48.45-46\x* \q1 \v 29 Mina katudewa gaga yokomi mina Mowabi! \q1 Yokomi kutapwarorusi baisa tokolu Kemosi bogwa lokubodasi kami mwau! \q1 Mi yaubada ivigaki tauwau komwaidona bisakaulasi metoya kabosilagi. \q1 Deli ivigaki vivila komwaidona la tokatupipi guyoula Amora. \q1 \v 30 Mitaga baisa tuta dalesi komwaidona bogwa wala eidoumlabasi, \q2 metoya Esiboni bila itobu Diboni, \q1 metoya Nasim bila itobu Nopa katitaikinela Medeba \q2 komwaidona dadaimiwokuva wala.” \p \v 31 Mapaila mina Isireli imilivalusi oviluwela mapilana Amora, \v 32 e oluvi Mosese iwitali tauwau binevaisi avai keda ibwainaki paila biyoulisi valu Yasa. Mina Isireli iyoulisi mavilouna deli goli viloukikekita opapala; e ibokavilaisi komwaidona mina Amora ibutusi. \p \v 33 Oluvi mina Isireli isilavaisi Yasa i tovilasi e ikatubwatakaisiga kedala Basani, e Ogi guyoula Basani deli la tokabilia ivalapulasi mwada bikabiliasi deli matausina mapilana Edirei. \v 34 Mitaga Guyau iluki Mosese kawala, “Gala bukukukoli matauna, yeigu wala bavigakaim bukutomgwaga odabala matauna deli la tomota deli bukuyouli la valu. Bukuvigaki matauna makawala lokuvigaki Siyoni matauna mina Amora si guyau eikikaraiwogi vilouveka Esiboni.” \v 35 E mina Isireli ikatumataisi Ogi deli litula, deli goli la tomota komwaidona, gala goli kesa, e iyoulisi la valu komwaidona. \c 22 \s1 Guyoula Mowabi idou Balam bimakaia \p \v 1 Mina Isireli ililoulasi e ibudaisi si kabosikaiwa Mowabi opilibomatu oitayatilela Waya Yoridani opiliyuwela baisa Yeriko. \p \v 2 E taitala guyau isisu, matauna guyoula Mowabi, Sipora latula yagala Balaki. E ilagi bulogala avaka mina Isireli eivagaisi baisa mina Amora e deli taivila kasi bawa. \v 3 E matauna deli mina Mowabi komwaidosi saina ikokolasi. \v 4 E mina Mowabi ililivalasi baisa mina Midiani tokwaraiwogala valu, e kawasi, “Baisa saina bidugaga tomota makateki bikatudidaimisi avaka avaka oda valusi, makawala bulumakau namwala bikamdubuni komwaidona mnumonu bwaina.” E mapaila guyau Balaki \v 5 iwitali la touwata bidouwaisi Beori latula matauna Balam bimakaia matauna. Matauna isisu mapilana Petoro katitaikinela Waya Yupereiti mapilana Amawa. Isakaisi biga makwaina metoya baisa guyau Balaki kawala, “Magigu bukunikoli boda mabudona metoyasi Itipita leimaisi ikaligiaki valu komwaidona, e bivaiyoulaisi da pwaipwaiasi. \x - \xo 22.5 \xt Baw 31.8; 2 Pt 2.15-16; Yd 11\x* \v 6 E matausina kasi bawa ikalisauwaimasi. Mapaila anigadaim mwada bukuma bukubuloti matausina. E oluvi kainaga bakapeulasi bakakalisauwaisi bakabokavilaisi metoya oma valusi. Paila bogwa anikoli matausina availa availa kukwabwaili bibwainasi, e matausinaga availa availa kubuloti bibodasi mwau.” \p \v 7 E mina Mowabi deli mina Midiani tokwaraiwogala valu ikauwaisi sosula mapula ilokaisi Balam e ilivalaisi Balaki la biga. \v 8 Balam iluki matausina, kawala, “Kukwanamwaisi bogi makwaina baisa e igau nabwaia balukwaimi avaka Guyau Yaubada bilukwaigu.” Mapaila mina Mowabi tokwaraiwogala valu isikailisi Balam. \p \v 9 E Yaubada imakaia Balam ikatupoi, kawala, “Ki, availa matausina isisuaisi deli yoku?” \p \v 10 Ivitakaula, kawala, “Matauna Balaki guyoula Mowabi eiwitali matausina eimaisi bilukwaigusi \v 11 kidamwa matausina tomota leimaisi metoyasi Itipita bogwa leisipitalaisi pwaipwaia. E matauna magila bala babuloti matausina paila wala matauna, kidamwa matauna gagabila biyowai deli matausina e bibokavili bisunapulasi.” \p \v 12 Yaubada iluki Balam, kawala, “Gala bukulosi deli matausina e deli gala bukubuloti mina Isireli, paila yeigu bogwa lakabwaili matausina.” \p \v 13 Eiyam kaukwau Balam ilokaia la touwata Balaki e ikaibiga, “Bukukwaimilavausi omi valu. Guyau Yaubada gala itagwala bawokaiami.” \v 14 Mapaila ikaimilavausi baisa Balaki ilukwaisi kidamwa Balam eipaiki gala magila deli bimaisi. \p \v 15 E Balaki iwitalivau bidubadu tokwaraiwaga, e matausina saina todidabala gala makawala tolobogwa. \v 16 Ilokaiasi Balam e isakaisi biga metoya Balaki. E Balaki kawala, “Anigadaim taga bukutagwala avai kabosilaboda bisilibodaim paila bukumakaiagu. \v 17 Bogwa bamapwaim saina vakaigaga e avaka bukulivala bavagi wala. Akoma lopom, bukuma wala bukubuloti tomota matausina paila yeigu.” \p \v 18 Mitaga Balam ivitakaula, kawala, “Kaina goli bisakaigu komwaidona la siliba deli la goula metoya ola ligisa, mitaga gala wala gagabila bakoulovi Guyau ulo Yaubada la karaiwaga. Kaina binigadaigu mwada vavagi pikekita wala bavagi, mitaga ibodi wala bakabikaula Guyau ulo Yaubada. \v 19 Mitaga bwaina wala yokomi bukukwanamwaisi makawala semia eivagaisi, kidamwa babani kaina Guyau mwada bilukwaigu avai vavagi tuvaila.” \p \v 20 Makwaina bogi Yaubada imakaia Balam ikaibiga, kawala, “Kidamwa matausina bogwa leimaisi e ilukwaimsi mwada deli bukulosi, bwaina wala kukwatubaiasa paila bukulosi, mitaga bukuvagi wala avaka balukwaim.” \v 21 E eiyam kaukwau itokaia ikatubiasi la ase e ilosi deli matausina mina Mowabi kasi tokwaraiwaga. \fig Natana ase|src="HK 1f" size="col" copy=" donkey " ref="22.21" \fig* \s1 Balam deli la ase \p \v 22 E Yaubada igibuluwa paila Balam bila, e wa tuta matutona Balam isisakaula ola ase, deli la tosikwawa taiyu, e Guyau la anelosi itotu olopola keda paila bivabodi la keda Balam. \v 23 Avai tuta ase minana igisi anelosi itotu e oyamala kaitala puluta, e ivalai keda ikalupoula ila wa bagula. Mitaga Balam iwaiya minana e ikaimilivau wa keda. \v 24 Mapaila anelosi itoli ambaisa keda eivasisikwa oluwalaisi kwaiyu waini bigulela makwaisina kalisi iwakaisi dakwa. \v 25 Avai tuta minana ase igisi anelosi, ivabilibili ikanuvateta wa dakwa e ikanumkumku Balam kaikela. E tuvaila wala Balam iwaiya ase minana. \p \v 26 E anelosi ivasekala tuvaila, e itoli ivabodi makatupona saina kadasisikwa gala gagabila kaboloula. \v 27 E malilouna, avai tuta ase igisi anelosi, ikenu. Balam igibuluwivagasi ivitouula inobwau minana deli la lewa. \v 28 Mapaila Guyau isaiki minana peula paila bigatona, e ikaibiga baisa Balam, kawala, “Avaka avigakaim? Avaka paila lokuwaigu sivatolu?” \p \v 29 Balam ivitakauloki, kawala, “Paila uula lokuvigakaigu makawala tonagowa! Ka, kidamwa kaitala puluta baiyosi e bogwa bakatumataim.” \p \v 30 E ase ivitakauloki, kawala, “Ki, kaina gala yeigu minawena lokusikailagu om tuta komwaidona? Ki, sitana kwaitala tuta avigakaim makawala?” \p Balam ivitakaula, kawala, “Gala wala!” \p \v 31 E baisa tuta Guyau itagwala Balam bigisi anelosi itotu omatala deli la puluta, e Balam ikapusi ikanaiki lopola opwaipwaia. \v 32 E anelosi iluki, kawala, “Avaka paila kusivatolu kuwawaiya m ase? Lama paila bavabodi m keda. Paila gala ibodaim bukula makadana. \v 33 Mitaga m ase igisaigu e iuwovila sivatolu. Kidamwa gala bivagi makawala, bogwa bakatumataim e bakoli minana ase.” \p \v 34 Balam ivitakaula, kawala, “Bogwa lamitugaga. Gala anikolaim yoku lokutotu wa keda paila bukusilibodaigu. Mitaga kidamwa kudoki baisa sula paila yeigu bala, e bwaina wala, bakaimilavau ogu valu.” \p \v 35 Mitaga anelosi ikaibiga, kawala, “Kukwatuwakeda deli matausina, mitaga avaka balukwaim e baisa wala bukulivala.” Mapaila Balam ikatuwakeda deli matausina. \s1 Balaki ibodi Balam \p \v 36 E avai tuta Balaki ilagi bulogala Balam bogwa leima, e ilokaia bibodi matauna mapilana Ari, makwaina kwaiveka valu opapala Waya Anoni okaligeila Mowabi. \v 37 E Balaki iluki matauna, kawala, “Avaka paila gala kuma avai tuta lawitalibogwi kam kwaikivi? Kudoki m nanamsa gala tona mapu basakaim?” \p \v 38 E Balam ivitakauloki, kawala, “Bogwa lama kainaga! Mitaga baisa tuta ammakawala balivala biga peula kidamwa gala isim ulo karaiwaga? Mitaga balivala wala avaka Yaubada bilukwaigu.” \v 39 E Balam sola Balaki ilosi ovalu Usota. \v 40 E baisa leikatumataisi Balaki la bulumakau deli la sipi e isaiki kabilavila baisa Balam deli matausina tokugwa eimaisi deli matauna. \s1 Balam la vitoubobuta kwaimatala \pc \v 41 Eiyam kaukwau Balaki sola Balam itokaiasi e ilosi Bamoti Beali, ambaisa Balam gagabila bigisi mimilisi mina Isireli. \c 23 \p \v 1 E iluki Balaki, kawala, “Kukwaliai kwailima kwaiyu kabolula baisa paila yeigu, e kumai nalima nayu bulumakau nammwala deli nalima nayu sipi nammwala.” \p \v 2 Balaki ivagi avaka eiluki. E matauna sola Balam igabwaisi natana bulumakau deli natana sipi odubasi kabolula kwaitala kwaitala. \v 3 Oluvi Balam iluki Balaki, kawala, “Kutoli baisa opapala m lula kwegubugabu e igaugwa alokaia bagisi kaina Guyau bibodaigu kaina gala. E igau balukwaim avaka bilukwaigu.” E matauna kalamwaleta ila wa koya. \v 4 E Yaubada ibodi matauna. E Balam iluki Guyau, kawala, “Bogwa lakaliai kwailima kwaiyu kabolula e lagabu lula bulumakau natana deli sipi natana odubasi kwaitala kwaitala makwaisina.” \p \v 5 E Guyau iluki Balam avaka bilivala e iluki matauna bikaimilavau baisa Balaki bisola Guyau la biga baisa matauna. \v 6 E ikeiita ibani Balaki eitotu opapala la lula kwegubugabu deli goli komwaidosi kasi tokwaraiwaga mina Mowabi. \p \v 7 Balam ivitoubobuta baisa makawala. \q1 “Matauna Balaki guyoula Mowabi eimaiyaigu metoya mapilana Siria, \q1 e metoya wa koya opilibomatu. \q1 Kawala, ‘Kuma kulivala paila yeigu. \q1 Bukubuloti mina Isireli.’ \q1 \v 8 Ammakawala babuloti avaka Yaubada gala ibuloti, \q1 kaina balivala paila kaliga avai tuta Guyau gala wala eilivala makawala? \q1 \v 9 Metoya dukutotu saina walakaiwa gagabila bagisi matausina. \q1 E igagabila bavitusi matausina metoya wa koya. \q1 Matausina makwaina boda eisisuaisi kasimwaleta. \q1 Bogwa eikatetasi kidamwa Yaubada eikabwaili matausina, \q1 gala makawala boda ituwoli. \q1 \v 10 Dalela Isireli makawala tubumyou. \q1 Matausina saina bidugaga gala gagabila bitakalau. \q1 Ibodaigu bavigimkulovi ulo tuta ovalu watanawa makawala taitala Yaubada la tomota. \q1 Ibodaigu bakaliga duwosisia wala makawala tomitukwaibwaila.” \p \v 11 E Balaki ivitakauloki Balam, kawala, “Avaka kuvagi baisa yeigu? Yeigu lamaiyaim baisa paila mwada bukubuloti agu tilaula, mitaga yoku lokukwabwaili wala matausina.” \p \v 12 E Balam ivitakauloki, kawala, “Yeigu gagabila balivala mesinaku wala avaka Guyau bilukwaigu balivala.” \s1 Balam siviyuwela la vitoubobuta \p \v 13 E oluvi Balaki ikaibiga baisa Balam, kawala, “Kuma bitala kwaiyuwela valu e baisa igagabila bukugisi mimilisi wala mina Isireli, e metoya baisa bukubuloti matausina paila yeigu.” \v 14 Ivakouli matauna ilau obaleku Sopim odabala Koya Pisiga. Baisa tuvaila ikaliai kwailima kwaiyu kabolula e igabu natana bulumakau namwala deli natana sipi namwala odubasi kwaitala kwaitala makwaisina. \p \v 15 Balam ikaibiga baisa Balaki, kawala, “Kutotu baisa opapala m lula kwegubugabu e yeigu bala baisʹe babodi Yaubada.” \p \v 16 E Yaubada ibodi Balam e iluki matauna avaka bilivala, deli iwitali matauna bikaimilavau baisa Balaki paila bisola Guyau la biga baisa matauna. \v 17 Mapaila ikaimilavau e ibani Balaki itotu wala opapala la lula kwegubugabu deli tokwaraiwaga mina Mowabi. E Balaki ikatupoi avaka Guyau eilivala. \v 18 E Balam ivitoubobuta baisa makawala. \q1 “Balaki yoku Sipora latula, kuma, \q1 e bukulagi avaka balukwaim. \q1 \v 19 Yaubada gala makawala tomota tosisasopa. \q1 Guma watanawa tuta tuta ikivilivau nanola mitaga Yaubada gala makawala. \q1 Avai vavagi ikatotila bivagi e bogwa bivagi wala. \q1 Eililivala e bogwa eikaloubusi. \q1 \v 20 Bogwa eikaraiwogaigu paila bakabwaila. \q1 E avai tuta Yaubada bikabwaili, yeigu gala gagabila badouyumali. \q1 \v 21 Bogwa lagisibogwi paila mina Isireli tuta oluvi \q1 kidamwa gala bibodasi mwau kaina pakula, \q1 paila Guyau si Yaubada deli matausina, \q1 e matausina ikamitulaisi matauna si Guyau. \q1 \v 22 Yaubada eikaimilivau matausina metoya Itipita. \q1 Iyowai paila matausina makawala bulumakau nabolodila. \q1 \v 23 Baisa gala isisu avai silami deli avai mlukwausa \q1 gagabila biyogagaisi mabudona mina Isireli.\f u \ft Mina Isireli gala wala avai meguva kaina avai silami bivagaisi.\f* \q1 Tuta baisa tomota bikaibigasi paila mina Isireli, kawasi, \q1 ‘Kugisaisi avaka Yaubada bogwa leivagi.’ \q1 \v 24 E mabudona mina Isireli makawala laiyoni napeula, \q1 gala wala bivaiwasi tatoula wala bigadi bikamtumtu \q1 tatoula bimom buyavi metoya minasina bogwa eikamati.” \p \v 25 E Balaki ikaibiga baisa Balam kawala, “Ka, lokupaiki bukubuloti mina Isireli. Mitaga anigadaim gala bukukwabwaili matausina.” \p \v 26 Balam ivitakauloki, kawala, “Kaina gala alukwaim mwada bogwa bavagi vavagi komwaidona avaka Guyau leilukwaigu.” \s1 Balam sivitolula la vitoubobuta \p \v 27 E Balaki ikaibiga kawala, “Kuma deli yeigu bitala balauwaim ituwoli valu. Kaina Yaubada bitagwala bukubuloti matausina paila yeigu metoya mapilawena. \v 28 E ivamwenei Balam odabala Koya Peora ambaisa metitoki baisa viloupakala opapala. \v 29 Balam iluki matauna kawala, “Kukwaliai kwailima kwaiyu kabolula paila yeigu e baisa kumai nalima nayu bulumakau nammwala deli nalima nayu sipi nammwala.” \v 30 E Balaki ivigaki makawala eiluki, e igabu natana bulumakau namwala deli natana sipi namwala odubasi kwaitala kwaitala kabolula makwaisina. \c 24 \p \v 1 Makwaina tuta wala Balam inikoli Guyau magila bikabwaili mina Isireli, e mapaila gala ila ivitoki tolosila avai kabovitoubobuta makawala eiuvagi omitibogwa. Itovila itovilaki viloupakala \v 2 e igisi mina Isireli eibudaisi si kabosikaiwa dala kwaitala kwaitala. E Yaubada bilomala iviyelu nanola matauna, \v 3 e ivitoubobuta baisa makawala. \q1 “Baisa ulo biga yeigu Beori latula, yeigula Balam. \q1 Baisa goli yeigu ulo biga, e bogwa agisimlili, \q1 \v 4 e yeigu gagabila balagi avaka Yaubada eililivali. \q1 Amitatobu agigisi metoya wa mimi, \q1 agigisi kilisala metoya baisa Yaubada Topeuligaga. \q1 \v 5 Si buliyoyova mina Isireli kwemminabwaita sainela, \q1 \v 6 makawala pitalela pulopola saina kasawonaku, \q1 kaina bagula opapala waya. \q1 Makawala lileikoya avaka Guyau eivali, \q1 kaina makawala kweisila opapala waya. \q1 \v 7 Bogwa bibanaisi bidubadu kuna, \q1 deli bisapwaisi kasi yagogu obilekula outuwotu. \q1 Si guyau la karaiwaga bikalisau guyau Agagi, \q1 e la kabokwaraiwaga kala kaduwonaku deli kala beiyaya. \q1 \v 8 Yaubada eivisunupuloi matausina metoya mapilana Itipita, \q1 e iyowai paila matausina makawala bulumakau nabolodila. \q1 Ikatumtuwolisi kasi tilaula, \q1 ikatumkumkwaisi tutuwanesi e deli ikomtumtaisi si kaiyala. \q1 \v 9 Makwaina boda makawala wala laiyoni napeuligaga. \q1 Avai tuta eimmasisi, gala wala taitala totuvaluwa biyommati. \q1 Availa availa ikabwailisi mina Isireli, \q1 e matausina tuvaila Guyau Yaubada bikabwaili. \q1 E availa availa ibulotaisi mina Isireli, \q1 e matausina tuvaila Guyau Yaubada bibuloti.” \x - \xo 24.9 \xt Vit 12.3; 49.9\x* \p \v 10 E Balaki ikinunuma yamala e deli la gidaleiya iluki Balam, “Yeigu ladouwaim paila bukubuloti agu tilaula, mitaga kaimapula lokukwabwaili wala iboda sivatolu. \v 11 Nani wala baisa tuta bukula om valu. Alivalabogwa biga katotila paila bamapwaim, mitaga Guyau gala itagwala yoku bukukwau mapu makwaina.” \p \v 12 E Balam ivitakaula kawala, “Bogwa laluki m touwata matausina lokuwitali agu tokaikivi, \v 13 kawagu kidamwa yoku bukusakaigu komwaidona siliba deli goula olopola m ligisa, yeigu gala wala igagabila bakoulovi avaka la karaiwaga Guyau paila mwada bavagi avaka titoulegu. Yeigu balivala avaka wala Guyau eilukwaigu balivala.” \s1 Balam la vitoubobuta kala vigimkovila \p \v 14 E Balam iluki Balaki, kawala, “Baisa tuta yeigu bakaimilavau balokaia ulo tomota tatougu, mitaga ikugwa bakatululutaim paila avaka mina Isireli bivigakaisi m tomota igau tuta oluvi, e oluviga bala.” \v 15 E ivitoubobuta baisa makawala, \q1 “Baisa ulo biga yeigu Beori latula, yeigula Balam. \q1 Baisa goli yeigu ulo biga, e bogwa agisimlili, \q1 \v 16 e yeigu gagabila balagi avaka Yaubada eililivali \q1 e babani kabitam metoya baisa matauna Towalakaiwa Sainela. \q1 Amitatobu agigisi metoya wa mimi, \q1 agigisi kilisala metoya baisa Yaubada Topeuligaga. \q1 \v 17 Agisibogwi avaka igau tuta bima, \q1 deli agisi mabudona mina Isireli. \q1 Taitala guyau igau biyuwoula metoya boda makwaina, \q1 matauna makawala natana utuyam saina visigala, \q1 kaina makawala utuyam isim yeyunela, \q1 e matauna biyoulapula metoya wa Isireli. \q1 Matauna biwaiya tokugwala Mowabi e bikapusisi, \q1 deli goli bivakapusii komwaidosi mina Seti. \q1 \v 18 Matauna bitomgwaga odubasi kala tilaula mapilana Edom, \q1 e bivigaki si valu kala bigukeya. \q1 Tuta komwaidona mina Isireli bitomgwagasi wala. \q1 \v 19 E mina Isireli bivapupoiyaisi matausina, \q1 e bikatumtuwolisi kesala matausina.” \p \v 20 E Balam okilisala igisi mina Amaleki, e ivitoubobuta baisa makawala, \q1 “Mina Amaleki saina mina peuligaga odubasi avai boda avai boda, \q1 Mitaga igau kala vigimkovila mabudona bitamwauvagasisi.” \p \v 21 E tuvaila okilisala igisi mina Keni, e ivitoubobuta baisa makawala, \q1 “Kabosisu makwaina lokusisiki kwaipeuligaga, \q1 makawala avai nigwa eikaliai odubadabila. \q1 \v 22 Mitaga avai tuta mina Asiria bikatupipaimi, \q1 e yokomi mina Keni bukutamwausi.” \p \v 23 Balam ivitoubobuta baisa makawala, \q1 “Avai tomota matausina eigugugulasi baisa opiliyavata? \q1 \v 24 Tokwabilia bikewasi metoya Saipirosi, \q1 e biyoulisi Asiria deli Eba. \q1 Mitaga igau tuta bima matausina tokwabilia tuvaila bitamwauvagasisi.” \p \v 25 E Balam ikatubaiasa ikaimilavau ila ola valu e Balaki isaitaula wala ila ola keda. \c 25 \s1 Mina Isireli mapilana Peori \p \v 1 Avai tuta mina Isireli ibudaisi si kabosikaiwa oItayatilela Akakia, e tauwau imisiaisi vilesi Mowabi. \v 2 Vivila minasina ivakoulisi matausina ilauwaisi okasi paka makatupona tuta komwaidona bititaimamilasi baisa minana si yaubada tokolu. Mina Isireli ikomasi kalagila deli itemmalaisi minana tokolu \v 3 Beali mina Peori si yaubada. Mapaila Guyau saina igibuluwi matausina \v 4 e iluki Mosese kawala, “Ibodi bukukwabikuwolaigu makawala - kuvakouli komwaidona tokugwala Isireli e kukwatumati matausina omilakatila, e yeigu gala tuvaila bagibuluwi mina Isireli.” \v 5 Mosese iluki komwaidona tokaraiwaga kawala, “Taitala taitala yokomi ibodi bikatumati metoya odalela titoulela matausina bogwa eitugwalaisi titoulesi itemmalaisi baisa tokolu Beali mina Peori si yaubada.” \p \v 6 E tuta matutona wala matausina iuvalamsi omatala Guyau la Buliyoyova, taitala sasi wala guma Isireli ivakouli natana vilela Midiani e ilau ola buliyoyova titoulela omatala wala Mosese deli goli komwaidona tomota. \v 7 E Peniasi matauna Eleasa latula e Eroni tolula tabula. Tutala Peniasi igisi baisa, itokaia isilavi tomota komwaidona. Matauna ikau kaitala kaiyala, \v 8 e isaitaula wala ilokaia tau matauna sola vivila obuliyoyova, e ikopituki wala kasitaiyu okaiyala. E baisa makawala katudoum makwaina lelia saina mwaugaga eiyogagi mina Isireli iwokuva. \v 9 Mitaga tomota bogwa leikaligasi kasi bawa 24,000. \p \v 10 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 11 “Ka avaka Peniasi leivagi baisa ivigaki gala tuvaila bagibuluwi mina Isireli. Matauna gala itagwala availa bitaimamila baisa avai yaubada, mitaga agumwaleta wala, mauula gala akatumtuwoli matausina metoya ogu gibuluwa. \v 12 Mapaila kuluki matauna kidamwa yeigu babigakatotila deli matauna tuta baisa e bikanuvagasi goli. \v 13 Yeigu bogwa lakamokwita matauna deli dalela komwaidona bimila tolulasi tuta komwaidona; paila uula matauna gala itagwala avai yaubada bisisu kaimapugu e baisa makawala eivigaki tomota si mitugaga kala ligaiwa.” \p \v 14 E Simri matauna Salu latula, matauna tokugwala kwaitala boda metoya Simioni odalela. Peniasi bogwa eikatumati Simri sola natana vilela Midiani. \v 15 Minana yagala Kosibi, tamala yagala Sura, matauna guyoula kwaitala boda metoya Midiani. \p \v 16 E Guyau ikaraiwogi Mosese kawala, \v 17 “Kusuvi kukwabilia deli mina Midiani e kukwatudidaimi si valu komwaidona, \v 18 paila bogwa leivagaisi sula baisa yokomi tuta matutona leisinapwaimi mapilana Peori; deli paila minana Kosibi eikatumati tuta makwaina lelia kala tuta mapilana Peori.” \c 26 \s1 Siviyuwela sonukula \p \v 1 Avai tuta lelia mwau makwaina bogwa leiwokuva, Guyau iluki Mosese sola Eleasa matauna Eroni latula kawala, \x - \xo 26.1-51 \xt Baw 1.1-46\x* \v 2 “Komwaidona dala Isireli kusonukulaisi avaka tauwau kasi bawa matausina kasi taitu kweluwoyu kaina bila walakaiwa matausina goli ibudoki bikabisi okawakali.” \v 3-4 Mosese sola Eleasa ivagaisi makawala, matausina ikougugulasi gulitinidesi okabatau mapilana Mowabi opapala Waya Yoridani kibubotala valu Yeriko. \p Mabudona mina Isireli metoyasila Itipita leimaisi. \p \v 5 Rubeni matauna Yekobe la molitomoya. E Rubeni dalela eitetila metoya odalesi Anoki, Palu, \v 6 Esironi, deli Kami. \v 7 Dala madalasina kasi bawa 43,730 tauwau wala. \v 8 E dalela Palu matausina Eliabi \v 9 deli litula, Nemueli, Datani, deli Abiram. (E Datani sola Abiram matausina tomota komwaidona inagaisi paila bitokugwasi. Mitaga matausina ipakaisi Mosese sola Eroni e ilokaiasiga Kora ola boda, e ikoulovaisi Guyau. \v 10 E mapaila pwaipwaia ikapogega ilupoli matausina, e matausina Kora deli goli la boda komwaidona ikaligasi tuta matutona wala kova eivakadoum tauwau kasi bawa 250; baisa ivigaki tomota si kabogigisa. \v 11 Mitaga Kora litula tauwau gala ikaligasi.) \p \v 12 Simioni dalela eitetila metoya odalesi Nemueli, Yamini, Yakini, \v 13 Sera, deli Sauli. \v 14 Dala madalasina tauwau kasi bawa 22,200. \p \v 15 Gada dalela eitetila metoya odalesi Seponi, Agi, Suni, \v 16 Osini, Iri, \v 17 Arodi, deli Areli. \v 18 Dala madalasina tauwau kasi bawa 40,500. \p \v 19-21 Yuda dalela eitetila metoya odalesi Sela, Peresi, Sera, Esironi, deli Amli. (Taiyu Yuda litula, Eri sola Onani, eikaligasi mapilana Kenani.) \v 22 Dala madalasina kasi bawa tauwau 76,500. \p \v 23 Isaka dalela eitetila metoya odalesi Tola, Puwa, \v 24 Yasuba, deli Simroni. \v 25 Dala madalasina kasi bawa tauwau 64,300. \p \v 26 Sebuloni dalela eitetila metoya odalesi Seredi, Eloni, deli Yaleeli. \v 27 Dala madalasina kasi bawa tauwau 60,500. \p \v 28 Yosepa dalela eitetila metoya litula taiyu Manasa sola Epereim. \p \v 29 Manasa dalela eitetila metoya odalela Makira matauna Manasa wala latula; e Makira latula Giliadi, e dala madalasina eikitetilasi metoya odalela Giliadi. \v 30 dala madalasina Yesa, Eleki, \v 31 Asirieli, Sekem, \v 32 Semida deli Epera, \v 33 Selopeyadi matauna Epera latula matauna gala litula tauwau mitaga vivilawokuva wala, e yagasi Mala, Nowa, Ogila, Milika deli Tesa. \v 34 Dala madalasina tauwau kasi bawa 52,700. \p \v 35 Epereim dalela eitetila metoya odalesi Sutela, Bekeri deli Taana. \v 36 E Erani dalela eikitetila metoya baisa mabudona Sutela. \v 37 Dala madalasina kasi bawa tauwau 32,500. \p E dala madalasina eitetila metoya odalela wala Yosepa. \p \v 38 Beniamina dalela eitetila metoya odalesi Bela, Asibeli, Airam, \v 39 Sepupam, deli Upam. \v 40 E dalesi Adi sola Nemani eitetilasi metoya baisa Bela. \v 41 Dala madalasina kasi bawa tauwau 45,600. \p \v 42 Dani dalela eitetila metoya odalela Usim. \v 43 Kasi bawa tauwau 64,400. \p \v 44 Asera dalela eitetila metoya odalesi Imna, Isivi deli Beria. \v 45 Ebera sola Malikieli eikitetilasi metoya Beria dalela. \v 46 Asera latula vivila yagala Serai. \v 47 Kasi bawa tauwau 53,400. \p \v 48 Napitalai dalela eitetila metoya odalesi Yaseeli, Guni, \v 49 Yesera, deli Silem. \v 50 Madalasina kasi bawa tauwau 45,400. \p \v 51 Komwaidona mina Isireli tauwau kasi bawa iboda 601, 730. \p \v 52 E Guyau iluki Mosese kawala, \x - \xo 26.52-56 \xt Baw 34.13; Yos 14.1-2\x* \v 53 “Kukwalituli valu makwaina kusagali baisa dala komwaidona makawala avaka bibodi kala vakaila si boda. \v 54-56 Kukwalituli valu makwaina metoya kukowobobuta e kusaiki katupovakaveka baisa dala kwevakaveka, e katupokikekita baisa dala kwekikekita.” \p \v 57 Libai dalela eitetila metoya odalesi Gerisoni, Kowati, deli Merari. \v 58 Deli goli dalesi tuvaila Libini, Ebironi, Mali, Msi, deli Kora. E Kowati latula Amram, \v 59 matauna ivaiya Libai latula Yokebedi. Minana meunaisi Itipita, e metoya baisa Amram eiuni taiyu litula tauwau, Eroni sola Mosese, e natana latula vivila yagala Miriam. \v 60 Eroni litula tauwau taivasi yagasi Nadaba, Abiu, Eleasa deli Itama. \x - \xo 26.60 \xt Baw 3.2\x* \v 61 Nadaba sola Abiu ikaligasi avai tuta eigabwaisi lula baisa Guyau metoya wa kova kovamakava. \x - \xo 26.61 \xt Tol 10.1-2; Baw 3.4\x* \v 62 Mina Libai gugwadi tauwau kasi tubukona natana kaina walakaiwa kasi bawa iboda 23,000. Magudisina kasi kakalawa imwaisi wala ituwoli gala deli komwaidona mina Isireli paila uula gala wala isim kasi vilavila olopola Isireli. \p \v 63 E Mosese sola Eleasa bogwa leiginaisi kasi bawa komwaidona dala madalasina tuta makwaina leisonukulaisi kasi bawa mina Isireli okabatau mapilana Mowabi opapala Waya Yoridani kibubotala biloula Yeriko. \v 64 Ilagoli gala taitala ikesa oluwalaisi matausina bogwa leisonukulibogwisi Mosese sola Eroni mapilana Sinai Viloupakala. \v 65 E Guyau bogwa eiluki komwaidosi tomota bikaligasi wala oviloupakala, e komwaidosi goli eikaligasi mesinaku wala Keleba matauna Yepunei latula, deli Yosuwa matauna Nuni latula kasimwaleta wala eimovasi. E komwaidosiga ikaligasi. \x - \xo 26.65 \xt Baw 14.26-35\x* \c 27 \s1 Selopeyadi litula vivila \p \v 1 Mala, Nowa, Ogila, Milika deli Tesa minasina Selopeyadi litula, matauna Epera latula, Epera matauna Giliadi latula Giliadi matauna Makeli latula, Makeli matauna Manasa latula Manasa matauna Yosepa latula. \v 2 Minasina ilosi itotusi omitasi Mosese, Eleasa tolula, tokugwa deli komwaidona tomota omatala Guyau la Buliyoyova e ikaibigasi kawasi, \v 3 “Ka, tumamaisi bogwa leikaliga ovilouwokuva, deli gala wala isim litula tauwau. Matauna gala deli mabudona kala tobwakuli Kora, matausina ikoulovaisi Guyau; matauna leikaliga paila uula la mitugaga titoulela. \v 4 Avaka paila tumamaisi yagala bitamwau olopola Isireli paila wala gala isim litula tauwau? Ibodi wala bukusakaimasi pwaipwaia avaka tumamaisi kala vilavila metoya odalela.” \p \v 5 E Mosese ikamituli baisa Guyau paila mwau makwaina. \v 6 E Guyau iluki matauna kawala, \v 7 “Avaka Selopeyadi litula vivila si nanamsa eilivalasi duwosisia wala; kusaiki sitana minasina kasi vilavila metoya tumasi veyala eiyosisi. Ibodi tumasi la guguwa sitana biyosisi kasi bigukeya. \x - \xo 27.7 \xt Baw 36.2\x* \v 8 Kuluki mina Isireli komwaidona kidamwa avai tau bikaliga e gala isim latula tau e latula vivila ibodi biyosi bigukeyala tamala komwaidona. \v 9 Mitaga kidamwa gala litula vivila, ibodi wala tuwala kaina budala biyosisi kasi bigukeya komwaidona. \v 10 Kidamwa matauna gala tuwala kaina budala, ibodi wala tamala tuwala kaina budala biyosisi kasi bigukeya komwaidona. \v 11 Mitaga kidamwa matauna gala tuwala kaina budala kaina goli kadala, tuvaila ibodi wala availa vaiyola ivakatitaikina baisa matauna biyosi bigukeya makwaina, bivigaki la vavagi tatoula. E mina Isireli komwaidona bikabikuwolaisi karaiwaga makwaina bivigaki kasi karaiwaga kwekanigaga. Baisa makawala yeigu Guyau bogwa lakaraiwogaim.” \s1 Mosese inagi Yosuwa ivigaki kaimapula \r (Kak 31.1-8) \p \v 12 E Guyau ikaibiga baisa Mosese, kawala, “Kumwena wa Koya Abarim e bukugisi valu komwaidona lasisaiki mina Isireli. \x - \xo 27.12-14 \xt Kak 3.23-27; 32.48-52\x* \v 13 Avai tuta bukugisi makwaina e oluvi bukukwaliga, makawala goli tuwam Eroni. \v 14 Paila uula kamitaiyu wala lokukosomapwaisi ulo karaiwaga olumoulela oviloupakala mapilana Sini. Avai tuta boda komwaidona itakulukulusi baisa yeigu mapilana Meriba, e lokupakaisi ulo peula kwebumaboma omitasi matausina.” (Meriba makwaina utuwotu mapilana Kedesi olumoulela oviloupakala Sini.) \p \v 15 Mosese inigada, kawala, \v 16 “Mwa Guyau Yaubada, yoku tolimomova, anigadaim, bukunagi taitala, matauna igagabila bikugwai m tomota, \v 17 deli igagabila bikugwai matausina otutala kabilia, kidamwa mabudona m tomota gala bivigaki makawala sipi gala isim kasi toyamata.” \x - \xo 27.17 \xt 1 Gwe 22.17; Isi 34.5; Md 9.36; Mk 6.34\x* \p \v 18 E Guyau ikaibiga baisa Mosese, kawala, “Kuvakouli Yosuwa, matauna Nuni latula, matauna goli tokatavatu, e bukusaili yamam odabala. \x - \xo 27.18 \xt Sun 24.13\x* \v 19 Matauna bukuvigaki bitotu omatala Eleasa tolula deli omitasi boda komwaidona, e baisa komwaidosi mabudona omitasi yoku bukukwamituli matauna mwada kaimapum. \v 20 Bukusaiki matauna mimilisi m kwaraiwaga titoulem kidamwa mina Isireli komwaidosi bikabikuwolaisi matauna. \v 21 Matauna Yosuwa bikanuvateta baisa tolula Eleasa, e matauna Eleasa binainevi nanogu metoya baisa makwaisina vavagi Urim deli Tummim.\f v \fq Urim deli Tummim \ft Baisa kwaiyu vavagi kwebumaboma tolula ivagi makawala la yopoi, e biyopwi bikibuboti taitala isim kala pakula. Kugisi 1 Sml 14.41.\f* Baisa makawala Eleasa bitovakeda baisa Yosuwa deli goli baisa komwaidosi mina Isireli osi vavagi komwaidona.” \x - \xo 27.21 \xt Sun 28.30; 1 Sml 14.41; 28.6\x* \p \v 22 Mosese bogwa ivagi avaka Guyau eiluki matauna, e ivigaki Yosuwa itoli omatala tolula Eleasa deli goli omitasi boda komwaidona. \v 23 E Mosese isaili yamala odabala Yosuwa makawala Guyau bogwa eikaraiwogi, e ikamituli matauna paila kaimapula. \x - \xo 27.23 \xt Kak 31.23\x* \c 28 \s1 Yam kwaitala kwaitala semakaila \r (Sun 29.38-46) \p \v 1 E Guyau iluki Mosese \v 2 bikaraiwogi mina Isireli avai tuta bisemakaiyaisi kaula semakaila baisa Yaubada, semakavi makwaina iyomwasali Guyau nanola, bisemakavaisi okala tuta mokwita. \p \v 3 Baisa makawala kaula semakaila ibodi bukusemakaiyaisi baisa Guyau bivigaki semakavi kwegubugabu paila yam kwaitala kwaitala, nayu nammwala lam kasi taitu kwaitala minasina gala isim kasi nebaneba. \v 4 Natana kaukwau bukusemakaiyaisi e nayuwela ikoyavi, \v 5 natana natana minasina bukusemakaiyaisi deli kaula semakaila kala vakaila makawala kapotala pwarawa bitagulikaisi deli yatala lukwavala olibe bulamila. \v 6 Baisa yam kwaitala kwaitala semakaila. Komwaidona wala kwegubugabu; makawala wala makwaina bogwa leivigibogwisi kaula semakaila wa Koya Sinai, e maiinela iyomwasali nanola Guyau. \v 7 Makawala goli waini semakaila biligabwaisi yatala lukwavala waini bila okabolula deli minana lam namatala. \v 8 E tutala bikoyavi bisakaisi nayuwela lam makawala kaukwau leivagaisi e sivayu wala bisegulikaisi waini semakaila. E baisa tuvaila kaula semakaila e maiinela iyomwasali Guyau nanola. \s1 Sabate kala semakavi \p \v 9 Wa yam Sabate bukusemakaiyaisi nayu lam nammwala minasina kasi taitu kwaitala deli gala isim kasi nebaneba, deli pwarawa kala vakaila makawala kapoyu bukutagulikaisi deli olibe bulamila e bivigaki kaula semakaila toyo waini semakaila. \v 10 Makwaisina semakavi kwegubugabu bukusemakavaisi Sabate kwaitala kwaitala, katumkulovala yam kwaitala kala semakavi deli wala waini semakaila. \s1 Yam kwematala tubukona natana natana kala semakavi \p \v 11 Kusakaisi baisa Guyau semakavi kwegubugabu okala vitouula tubukona natana natana; nayu bulumakau natubovau, natana namwala sipi, nalima nayu nammwala lam kasi taitu kwaitala. Komwaidona minasina gala isim kasi nebaneba. \v 12 Paila kaula semakaila bukutagulikaisi pwarawa deli olibe bulamila e bukusegulikaisi natana natana bulumakau pwarawa kala vakaila makawala kapotolu, e kapoyu deli minana namwala sipi; \v 13 e deli natana natana lam, pwarawa kala vakaila makawala kapotala. Makwaina semakavi kwegubugabu bivigaki kaula semakaila, e maiinela iyomwasali nanola Guyau. \v 14 Guguwala mokwita paila waini semakaila makawala, yayu lukwavala waini paila natana natana bulumakau, e yatala lukwavala deli yayuwela sokopwana bilokaia paila sipi namwala, e yatala lukwavala paila natana natana minasina lam. Baisa makawala karaiwogala paila semakavi kwegubugabu bisakaisi oyamla kwematala tubukona natana natana olopola kwaitala taitu. \v 15 E katumkulovala semakavi kwegubugabu paila yam kwaitala kwaitala deli waini semakaila bukusemakaiyaisi natana namwala gota bivigaki mitugaga kala ligaiwa semakaila. \s1 Semakavi paila Beredi Gala Deli Kala Yisi Pakala \r (Tol 23.5-14) \p \v 16 E tubukona namatala oyamla kweluwotala kwaivasila bukupakasi Luvapela Pakala paila Guyau kala taimamila. \x - \xo 28.16 \xt Sun 12.1-13; Kak 16.1-2\x* \v 17 E yam kweluwotala kwailima kwaitalela paka bivitouula, bukupakapakasi wala bila biboda kwailima kwaiyu yam, e olopola yam makwaisina bukukwamkwamsi beredi gala deli kala yisi. \x - \xo 28.17-25 \xt Sun 12.14-20; 23.15; 34.18; Kak 3.8\x* \v 18 E yam makwaina paka bivitouula komwaidomi wala bukusigugulasi gulitinidesi paila bukutapwarorusi e gala avai paisewa bukuvagaisi. \v 19 E bukusakaisi mi semakavi kwegubugabu bivigaki kaula semakaila baisa Guyau. Nayu natubovau bulumakau nammwala, natana sipi namwala, deli nalima nayu lam nammwala kasi taitu kwaitala wala, komwaidona minasina gala isim kasi nebaneba. \v 20 Bukusemakavaisi kaula semakaila metoya pwarawa bukutagulikaisi toyo olibe bulamila, kala vakaila makawala kapotolu paila natana natana minasina bulumakau nammwala, kapoyu paila minana sipi namwala, \v 21 e kapotala paila natana natana minasina lam. \v 22 Deli bukukwatumkulovaisi mi semakavi kusakaisi natana gota namwala paila mitugaga semakaila, e baisa bivigaki kabotuvitusila paila tomota si mitugaga kala ligaiwa. \v 23 Semakavi makwaina katumkulovala semakavi kwegubugabu paila kaukwau kwaitala kwaitala bukusemakaiyaisi. \v 24 E yam kwailima kwaiyu makwaisina bukusemakaiyaisi kaula semakaila baisa Guyau paila maiinela biyomwasali matauna. Bukusemakaiyaisi baisa bivigaki katumkulovala semakavi kwegubugabu deli waini kwegubugabu paila yam kwaitala kwaitala. \v 25 E yam kwailima kwaiyuwela gala avai paisewa bukuvagaisi mesinaku tapwaroru wala. \s1 Semakavi oTayoyuwa Pakala \r (Tol 23.15-22) \p \v 26 Avai tuta bukusakaisi mi semakavi kwaiuwovau kaula baisa Guyau, wa yam makwaina kwematala paila Tayoyuwa Pakala, ibodi bukusigugulasi gulitinidesi paila bukutapwarorusi, deli gala wala avai paisewa bukuvagaisi. \x - \xo 28.26-31 \xt Sun 23.16; 34.22; Kak 16.9-12\x* \v 27 Bukusemakaiyaisi semakavi kwegubugabu makwaina maiinela biyomwasali nanola Guyau. nayu natubovau bulumakau, natana sipi namwala, deli nalima nayu nammwala lam minasina kasi taitu kwaitala e komwaidosi minasina gala isim kasi nebaneba. \v 28 Bukusemakaiyaisi kaula semakaila metoya pwarawa bukutagulikaisi deli olibe bulamila, kala vakaila kapotolu paila natana natana bulumakau, kapoyu paila minana sipi namwala, \v 29 e kapotala paila natana natana minasina lam. \v 30 Tuvaila bukusemakaiyaisi natana gota namwala paila mitugaga kala ligaiwa semakaila e baisa bivigaki kabutuvitusila paila kasi katumigileu tomota. \v 31 Bukusemakaiyaisi minasina deli goli waini semakaila bivigaki katumkulovala semakavi kwegubugabu deli kaula semakaila paila yam kwaitala kwaitala. \c 29 \s1 Semakavi paila Kwaivau Taitu Pakala \r (Tol 23.23-25) \p \v 1 E tubukona nalima nayuwela oyamla kwematala bukusigugulasi gulitinidesi paila bukutapwarorusi, gala avai paisewa bukuvagaisi. Wa yam makwaina kami tauya bukuyuvaisi. \v 2 E bukusakaisi mi semakavi kwegubugabu baisa Guyau. e maiinela biyomwasali nanola matauna. ka, natana natubovau bulumakau namwala, natana sipi namwala, deli nalima nayu lam nammwala kasi taitu kwaitala wala, komwaidona minasina gala isim kasi nebaneba. \v 3 E bukusemakaiyaisi kaula semakaila pwarawa bukusegulikaisi olibe bulamila, kala vakaila kapotolu paila minana bulumakau namwala, e kapoyu paila minana sipi namwala, \v 4 kapotala paila natana natana minasina lam. \v 5 Deli katumkulovala mi semakavi kusakaisi natana gota namwala paila mitugaga kala ligaiwa semakaila, e baisa bivigaki kabotuvitusila paila tomota kasi katumigileu. \v 6 Semakavi makwaisina bukusakaisi yam kwematala olopola tubukona minana paila katumkulovala semakavi kwegubugabu deli kaula semakaila paila yam kwaitala kwaitala, e toyo kaula semakaila deli waini semakaila. E makwaisina kaula semakaila maiinela biyomwasali nanola Guyau. \s1 Semakavi oYamla Vasosu \p \v 7 Tubukona nalima nayuwela oyamla kweluwotalela bukusigugulasi gulitinidesi paila bukutapwarorusi. Gala avai kaula bukukwamsi deli gala avai paisewa bukuvagaisi. \x - \xo 29.7-11 \xt Tol 16.29-34\x* \v 8 Bukusemakaiyaisi baisa Guyau semakavi kwegubugabu, makwaina maiinela iyomwasali Guyau nanola. Natana natubovau bulumakau, natana sipi namwala, deli nalima nayu lam kasi taitu kwaitala, komwaidosi minasina gala isim kasi nebaneba. \v 9 Bukusemakaiyaisi kaula semakaila metoya pwarawa bukutagulikaisi deli olibe bulamila, kala vakaila makawala kapotolu paila minana bulumakau namwala, kapoyu paila minana sipi namwala, \v 10 deli kapotala paila natana natana minasina lam. \v 11 Tuvaila bukusemakaiayaisi natana gota namwala paila mitugaga kala ligaiwa semakaila deli goli minana gota paila kasi katumigileu tomota. Deli goli yam kwaitala kwaitala bukugabwaisi semakavi lulela deli kaula semakavila toyo waini semakaila. \s1 Semakavi oBuliyoyova Pakala \p \v 12 Tubukona nalima nayuwela oyamla kweluwotala kwailimala bukusigugulasi gulitinidesi bukutapwarorusi. Bukupakasi kami paka paila Guyau kala taimamila biboda kwailima kwaiyu yam, e gala bukuvagaisi avai paisewa paila titoulemi. \x - \xo 29.12-38 \xt Sun 23.16; 34.22; Kak 16.13-15\x* \v 13 Yam makwaina kwematala bukusemakaiyaisi paila kaula semakaila baisa Guyau. Bukusemakaiyaisi naluwotala natolu bulumakau natubovau, nayu sipi nammwala, deli naluwotala navasi lam nammwala kasi taitu kwaitala, minasina gala isim kasi nebaneba. Semakavi makwaina maiinela iyomwasali Guyau nanola. \v 14 Bukusemakaiyaisi kaula semakaila metoya pwarawa bukutagulikaisi deli olibe bulamila, kala vakaila makawala kapotolu paila minana bulumakau, kapoyu paila minana sipi nammwala, \v 15 deli kapotala paila natana natana minasina lam, e semakavi makwaina bukusegulikaisi deli waini semakaila. \v 16 Tuvaila bukusemakaiyaisi natana gota namwala bivigaki mitugaga semakaila. Bukusemakaiyaisi katumkulovala semakavi kwegubugabu deli kaula semakaila deli goli waini semakaila paila yam kwaitala kwaitala. \p \v 17 E yam kwaiyuwela bukusemakaiyaisi naluwotala nayu bulumakau natubovau nammwala, nayu sipi nammwala, deli naluwotala navasi lam nammwala kasi taitu kwaitala wala, komwaidona minasina gala isim kasi nebaneba. \v 18-19 Deli semakavi makwaina bukusemakaiyaisi tuvaila yam kwematala semakaila kala katumkoluva. \p \v 20 Yam kwaitolula bukusemakaiyaisi naluwotala natana bulumakau natubovau, nayu sipi nammwala, deli naluwotala navasi lam nammwala kasi taitu kwaitala wala, komwaidona minasina gala isim kasi nebaneba. \v 21-22 Deli semakavi makwaina bukusemakaiyaisi tuvaila yam kwematala semakaila kala katumkoluva. \p \v 23 Yam kwaivasila bukusemakaiyaisi naluwotala bulumakau natubovau, nayu sipi nammwala, deli naluwotala navasi lam namwala, kasi taitu kwaitala wala, komwaidona minasina gala isim kasi nebaneba. \v 24-25 Semakavi makwaina bukusemakaiyaisi yam kwematala semakaila kala katumkoluva. \p \v 26 Yam kwailimala bukusemakaiyaisi nalima navasi bulumakau natubovau, nayu sipi nammwala, deli naluwotala navasi lam kasi taitu kwaitala wala, komwaidona minasina gala isim kasi nebaneba. \v 27-28 Deli semakavi makwaina bukusemakaiyaisi yam kwematala semakaila kala katumkoluva. \p \v 29 Yam kwailima kwaitalela bukusemakaiyaisi nalima natonu bulumakau nammwala natubovau, nayu sipi nammwala, deli naluwotala navasi lam kwaitala wala kasi taitu, e minasina gala isim kasi nebaneba. \v 30-31 Deli semakavi makwaina bukusemakaiyaisi yam kwematala semakaila kala katumkoluva. \p \v 32 Yam kwailima kwaiyuwela bukusemakaiyaisi nalima nayu bulumakau nammwala natubovau, nayu sipi nammwala, deli naluwotala navasi lam nammwala, komwaidona minasina gala isim kasi nebaneba. \v 33-34 Semakavi makwaina bukusemakavaisi makawala wala yam kwematala semakaila. \p \v 35 Yam kwailima kwetolula bukusigugulasi gulitinidesi paila bukutapwarorusi e gala bukupaisewasi. \v 36 Bukusemakavaisi baisa Guyau semakavi kwegubugabu makawala kaula semakaila, makwaina maiinela iyomwasali Guyau nanola. natana natubovau bulumakau, natana sipi namwala, deli nalima nayu lam nammwala kasi taitu kwaitala, komwaidona minasina gala isim kasi nebaneba. \v 37-38 Semakavi makwaina bukusemakavaisi makawala wala yam kwematala semakaila. \p \v 39 Baisa makawala karaiwogala paila semakavi kwegubugabu, kaula semakaila, waini semakaila bukusakaisi Guyau otutala kami paka. Makwaisina bivigaki katumkulovala semakavi paila bikamokwita avaka mi biga katotila kaina mi tagwala wala lokusemakaiyaisi. \p \v 40 Mapaila Mosese iluki mina Isireli komwaidona avaka Guyau eikaraiwogi matauna. \c 30 \s1 Karaiwogala biga katotila mwau \p \v 1 Mosese isaiki karaiwaga baisa tokugwala dala Isireli. \v 2 Kidamwa taitala tau bilivala biga katotila mwau mwada bisaiki avai vavagi baisa Guyau kaina eikatotila bikikili titoulela metoya avai vavagi, matauna gala ibodi biyogagi la biga katotila, mitaga ibodi wala bivagi vavagi komwaidona avaka eilivala bivagi. \x - \xo 30.2 \xt Kak 23.21-23; Md 5.33\x* \p \v 3 Kidamwa natana vivila natubovau igau wala deli veyala eisisuaisi bilivala biga katotila mwau mwada bisaiki avai vavagi baisa Guyau kaina eikatotila bikikili titoulela metoya avai vavagi, \v 4 minana ibodi wala bivagi makawala la biga katotila mwau eikatotila bivagi, mesinaku wala kidamwa tamala bikavilivili minana avai tuta bilega biga. \v 5 Kidamwa tamala bogwa eilagi biga e bisilibodi minana gala bivagi makawala la biga katotila mwau, minana gala wala ibodi bivagi avaka eikatotila bivagi. E Guyau bikabwaili minana, paila uula tamala gala itagwala minana bivagi avaka la biga katotila. \p \v 6 Kidamwa natana nakubukwabuya bilivala biga katotila mwau, kaina isim uula kaina bikaibigimakavi wala, kaina goli bikatotila mwada gala bivagi avai vavagi e oluvi minana bivai, \v 7 minana ibodi wala bivagi komwaidona makawala la biga katotila mwau eikatotila bivagi mesinaku la mwala wala bikavilivili minana avai tuta bilega biga. \v 8 Mitaga kidamwa la mwala bilagi biga e bisilibodi minana gala bivagi makawala avaka la biga katotila mwau, minana gala ibodi bivagi avaka eikatotila bivagi. E Guyau bikabwaili minana. \p \v 9 Kaina natana kwabuya kaina natana nauvaipaka ibodi bivagi komwaidona la biga katotila mwau deli komwaidona avaka eikatotila gala bivagi. \p \v 10 Kidamwa natana navavaigila bilivala biga katotila mwau kaina bikatotila gala bivagi avai vavagi, \v 11 minana ibodi wala bivagi makawala la biga katotila mwau eikatotila bivagi, mesinaku la mwala wala bikavilivili minana avai tuta bilega biga. \v 12 Kidamwa la mwala eilagi biga e bisilibodi minana gala bivagi makawala la biga katotila mwau, minana gala wala ibodi bivagi avaka eikatotila bivagi. E Guyau bikabwaili minana, paila uula la mwala isilibodi minana gala bivagi makawala la biga katotila mwau. \v 13 Paila la mwala ibodi wala bikabwaili kaina bikagagi avai biga katotila mwau kaina avaka eikatotila bivagi. \v 14 Mitaga kidamwa yam makwaina matauna eilagi biga paila makwaina biga katotila mwau, e bila yam nabwaia gala kwaitala kavilavila bisaila, minana ibodi wala bivagi vavagi komwaidona makawala la biga katotila eikatotila bivagi. La mwala eikabwaili makwaina biga katotila mwau paila uula gala bikagagi yam makwaina eilagi biga, mapaila gala bikavilivili minana. \v 15 Mitaga kidamwa tuta oluvi matauna bikagagi makwaina biga katotila mwau, matauna ibodi wala bilumkoli mmayuyu paila uula la kwava gala ivagi makawala makwaina biga katotila mwau. \p \v 16 Karaiwaga makwaisina Guyau eisaiki Mosese paila kasi karaiwaga vivila kubukwabuya deli veisia isisuaisi deli vavaigila vivila paila si biga katotila mwau. \c 31 \s1 Kabilia kwebumaboma deli mina Midiani \p \v 1 Guyau iluki Mosese kawala, \v 2 “Bukumipuki mina Midiani paila avaka bogwa leivagaisi baisa mina Isireli. Avai tuta bukuvagi makawala, oluviga yoku bukukwaliga.” \p \v 3 Mapaila Mosese iluki tomota kawala, “Kukwatubaiasasi paila kabilia, e bukubasisi kabilia deli mina Midiani, e bukumipukwaisi matausina paila avaka bogwa leivagaisi baisa Guyau. \v 4 Ibodi dala dilatala dilatala olopola Isireli biwitali tailakatuluwotala tokabilia.” \p \v 5 Mapaila inagaisi tailakatuluwotala tauwau metoya dala dilatala dilatala, e kasi bawa komwaidona iboda 12,000 matausina tobasi okawakali. \v 6 Mosese iwitali matausina ilosi ikabiliasi. Peniasi matauna Eleasa tolula latula ikugwai matausina, matauna tokaraiwogala guguwa kwebumaboma deli makwaisina taudoudou. \v 7 E makawala Guyau eikaraiwogi Mosese, matausina ivabodaisi valu Midiani, e ikatumataisi komwaidona tauwau, \v 8 deli goli Midiani si gweguya kasitailima yagasi Ebi, Rekem, Sura, Ura, deli Reba. Balam matauna Beori latula deli wala ikatumataisi. \p \v 9 E mina Isireli ikatupipaisi vilesi Midiani deli gugwadi, ivayoulisi si bulumakau deli yuwoulela si mauna, ikwayaisi komwaidona si veiguwa, \v 10 deli igabwaisi si valu deli si kabosikaiwa komwaidona. \v 11 Ivayoulisi komwaidona guguwala, tomotala, deli maunela, \v 12 e imiakaisi Mosese sola Eleasa deli goli komwaidona mina Isireli tosibwaiga eisisuaisi osi kabosikaiwa oitayatilela Mowabi katitaikinela Yoridani kibubotala biloula Yeriko. \s1 Tokabilia ikaimilavausi \p \v 13 Mosese, Eleasa, deli goli komwaidosi tokugwala Isireli isunapulasi metoya osi kabosikaiwa, e ilosi ibodaisi tokabilia. \v 14 Mosese saina igibuluwi kasi tokaraiwaga deli si kumatoula mabudosina eikaimilavausi metoya okakabilia. \v 15 Mosese ikatupoi matausina kawala, “Avaka paila gala kukwatumataisi vivila? \v 16 Kululuwaisi minasinala vivila eikabikaulasi Balam la karaiwaga, makawala okwaitala eileiki mapilana Peori minasina ivakadaisi tomota bipakaisi Guyau. Baisa uulela kwaitala lelia mwau leiyomituli Guyau la tomota kasi mwau. \x - \xo 31.16 \xt Baw 25.1-9\x* \v 17 Mapaila baisa tuta kukwatumataisi komwaidona gugwadi tauwau deli vivila minasina bogwa eikikapugulasi. \v 18 Mitaga komwaidona vivila gugwadi deli kapugopugula minasina gala ikikapugulasi gala bukukwatumataisi, kuyosisi baisa mi vavagi. \v 19 E availa availa yokomi lokukwatumataisi kaina lokukwabikonaisi tomata uwosi, bukusiwaisi wala oyosewala kabosikaiwa biboda kwailima kwaiyu yam. E yam kwaitolula deli yam kwailima kwaiyuwela yokomi bukukwatumigileuwaimi deli goli vivila minasina lokukwatupipaisi. \v 20 Tuvaila ibodi bukukwatumigileuwaisi karekwa yatala yatala, deli avai vavagi eibubulokaisi metoya mauna kanuvinesi, gota unuunusi, kaina avai vavagi eiyoudulokaisi metoya kai.” \p \v 21 E Eleasa matauna tolula iluki tauwau matausina eikaimilavausi metoya okabilia kawala, “Karaiwaga makwaisina Guyau isaiki Mosese. \v 22-23 Komwaidona vavagi makwaisina gala ibodi kova bivakasosu, makawala goula, siliba, barasi, deli goli tanumnumta ituwoli ituwoli makwaisina bukukwatumigileuwaisi metoya wa kova. E avai guguwa makwaisina ituwoli bukukwatumigileuwaisi metoya sopila katumigileu. \v 24 E yam kwailima kwaiyuwela yokomi bukuwinaisi kami karekwa, e bogwa bukumigileusi mokwita e bibodi bukusuvisi okabosikaiwa.” \s1 Guguwa ivilaisi \p \v 25 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 26 “Yoku som Eleasa, deli goli matausina tokugwala Isireli, bukukwalauwaisi guguwa komwaidona lokumaiyaisi metoya okabilia, kukwalumgolaisi tokatupipi deli mauna komwaidona. \v 27 Kuvilaisi guguwa makwaisina bila wala guloyu, gulotala paila kabilia, e guloyuwela paila tomota komwaidona. \v 28 E metoya okasi vilavila tokabilia bukukwau taitala wala metoya lakatulima matausina tokatupipi, natana bulumakau metoya lakatulima e makawala goli bukuvigakaisi baisa minasina ase, sipi, deli gota. Baisa bukuvigakaisi mi pokala baisa Guyau. \v 29 Bukusakaisi matausina deli minasina baisa Eleasa tolula baisa bivigaki Guyau kala katukila. \v 30 E metoya okasi vilavila tomota komwaidona bukukwau taitala wala metoya tailuwolima matausina tokatupipi, natana bulumakau metoya buluwolima bulumakau e makawala goli bukuvigakaisi baisa minasina ase, sipi deli gota. Bukusakaisi matausina deli minasina baisa mina Libai matausina iuwotetilasi Guyau ola Buliyoyova.” \v 31 E Mosese sola Eleasa ivagaisi avaka Guyau eikaraiwogi matausina. \p \v 32-35 Baisa makawala kala takasa avaka tokabilia leimaiyaisi metoya okabilia deli goli makwaisina leivatulumasi paila titoulesi, kala bawa baisa makawala. 675, 000 sipi deli gota, 72,000 bulumakau, 61,000 ase, 32,000 vivila kapugopugula. \v 36-40 E sipi deli gota ivilaisi isakaisi tokabilia 337, 500 kasi vilavila, e metoya minasina ikauwaisi 675 ivigakaisi si pokala baisa Guyau; 36,000 bulumakau, e metoya minasina ikauwaisi naluwolima naluwoyu nayu ivigakaisi si pokala baisa Guyau, 30,500 ase e metoya minasina ikauwaisi naluwolima naluwotala natana ivigakaisi si pokala baisa Guyau; e 16,000 kapugopugula, metoya minasina ikauwaisi naluwotolu nayu ivigakaisi si pokala baisa Guyau. \v 41 Mapaila Mosese isaiki Eleasa pokala baisa ivigaki Guyau kala katukila, makawala avaka Guyau eikaraiwogi Mosese bivagi. \p \v 42-46 E tomota kasi vilavila bogwa makawala tokabilia kasi vilavila. 337, 500 sipi deli gota, 36,000 bulumakau, 30,500 ase, e 16,000 kapugopugula. \v 47 Metoya vilavila makwaina Mosese ikau taitala metoya tailuwolima tokatupipi, deli natana metoya naluwolima bulutuvalu, e makawala goli Guyau eikaraiwogi isaiki mina Libai matausina kala towotetila Guyau la Buliyoyova. \p \v 48 Oluvi kumatoula matausina eikugwaiyaisi tokabilia ilokaiasi Mosese \v 49 ilukwaisi kawasi, “Tomoya ka, bogwa lakakalawaisi avaka kasi bawa tokabilia e gala taitala isasa matala. \v 50 Mapaila avaka taitala taitala lakakauwaisi metoya okabilia bogwa bakamiakaimsi guguwa makwaisina eibubulokaisi goula, mlipwapwa, mituwetuwa, kakalougwa, paya deli kuwekuwa. E makwaisina ma semakaiyaisi baisa Guyau paila eikoli ma momovasi, kidamwa matauna bivigaki kada tokwalasi.” \v 51 E Mosese sola Eleasa ikauwaisi komwaidona guguwala katubaiasa goulawokuva wala. \v 52 E guguwa makwaisina avaka tokabilia kasi tokugwa eikauwaisi kala mokaila pikekita wala bibudoki luwovasi petala kaula (200 kg). \v 53 E availa availa matausina gala tokugwa mitaga tokabilia wala, iyosasi wala si guguwa avaka leikauwaisi. \v 54 Mapaila Mosese sola Eleasa ikauwaisi guguwa makwaisina goulawokuva ilauwaisi Guyau ola Buliyoyova; kidamwa Guyau bikoli mina Isireli. \c 32 \s1 Dala madalasina isisuaisi Waya Yoridani opilibomatu \r (Kak 3.12-22) \p \v 1 Dalela Rubeni toyo Gada dalela iyosisi bidubadu vayoguta. Mapaila avai tuta eigisaisi kubilesi Yasa deli Giliadi ibudoki paila si mauna, \v 2 ilokaiasi Mosese sola Eleasa deli goli komwaidosi tokugwala Isireli ilukwaisi kawasi, \p \v 3-4 “Tauwau, valu mapilana Guyau bogwa eipilasi mina Isireli eiyoulisi - viluwela mavilousina Atarota, Diboni, Yasa, Nimra, Isiboni, Eleala, Sibima, Nebo, deli Beona - kubilesi ibudoki paila mauna e yakamaisi ma vayogutasi saina bidubadu. \v 5 Mapaila kakomasi lupomi, kutagwalasi kusakaimasi valu mapilana bakamilivalusi bivigaki ma vavagisi tatoumasi, e gala bukuluvipeilimasi wa Waya Yoridani mwada bakamilivalusi piliyuwela.” \p \v 6 Mosese ivitakauloki matausina kawala, “Yokomi magimi bukusimwaisi baisa e semia bilosi ikabiliasi ke? \v 7 Ki kudokaisi bukuyomamaisi ninasi mina Isireli e taga biluvipeilisi Waya Yoridani e bisuvisi valu makwaina Guyau bogwa eisaiki matausina ke? \v 8 Baisa makawala tumimia eivigakaigusi avai tuta lawitali matausina metoya Kadesi Bania paila bivakawolaisi valu. \x - \xo 32.8-9 \xt Baw 13.17-33\x* \v 9 E matausina ilosi oItayatilela Esikoli e igisaisi valu makwaina Guyau bogwa eisaiki matausina, mitaga avai tuta ikaimilavausi ikukolaisi tomota mwada gala ibodi bisuvisi valu makwaina. \v 10 E wa yam makwaina Guyau igibuluwa e ilivala biga katotila kawala, \x - \xo 32.10-13 \xt Baw 14.26-35\x* \v 11 ‘Ka, paila matausina gala ikabikuwolaigusi, mapaila ulo biga katotila mwau basakaimi gala taitala tau kala taitu kwailuwoyu bila walakaiwa matausina leisunapulasi metoya Itipita bisuvisi ovalu makwaina lakatotila basaiki Eberaam, Aisake, deli Yekobe.’ \v 12 Vavagi makwaina lakoguliki tauwau komwaidosi, mesinaku wala Keleba matauna Yepunei latula guma Kenisi sola Yosuwa Nuni latula; matausina wala kasitaiyu ikabikuwolaisi Guyau. \v 13 E Guyau igibuluwi tomota mapaila ikaraiwogi matausina iwowausi oviloupakala iboda kweluwovasi taitu, tatoula wala matubona tubwa eiyogibuluwaisi matauna idoumsi. \v 14 E lagailaga yokomi magimi bukupataisi tubumia. Woo! Yokomi tubugaga, magimi bukusunupuloiyaisi tuvaila Guyau la gidumleiya baisa mina Isireli. \v 15 Kidamwa yokomi dalesi Rubeni sola Gada lagaila lokupakaisi bukubokulaisi matauna, Guyau siviyuwela bisilavi komwaidosi tomota matausina oviloupakala kidamwa bidoumsi, e baisa bivigaki yokomi wala kami pakula.” \p \v 16 Mapaila matausina ilokaiasi Mosese e ilukwaisi matauna kawasi, “Mwa, bukutagwala wala bikugwa bakawaisi dakwa kalila ma sipisi deli bakakaliaiisi kalila valu bipeula paila litumaiasi bisisuaisi. \v 17 Oluvi bakalekusi e bakalosi deli semaiasi mina Isireli okabilia. Deli yakamaisi bakavamitalaisi wala okawakali tatoula wala bakabudaisi si valu e bimilivalusi baisa. Wa tutaga matutona, litumaiasi bogwa bisisuaisi baisa olumoulela ma valusi isim kalila e bikwalasi taga matausina tosibogwa biyogagaimasi. \v 18 E gala bakakaimilavausi oma valusi tatoula wala komwaidosi mina Isireli biyosasi kasi vilavila ovalu mapilana tayoulisi. \v 19 Yakamaisi gala ibodi bakakauwaisi avai vilavila opiliyuwela Waya Yoridani, paila bogwa lakayosisi kama vilavilasi makatupona baisa Waya Yoridani opilibomatu.” \p \v 20 E Mosese ivitakauloki matausina kawala, “Kidamwa bukukwamokwitasi bukuvagaisi avaka lokulivalasi, ka, tuta baisa wala omatala Guyau bukukwatubaiasasi bukulosi kukwabiliasi. \v 21 E komwaidosi mi tokabilia biluvapelasi wa Waya Yoridani e Guyau bikugwai matausina bikabiliasi deli kada tilaulasi tatoula wala Guyau bitomgwaga odubasi matausina, \v 22 e bitayoulisi pwaipwaia makwaina. E oluvi yokomi bukukwaimilavausi, paila wala bogwa lokuvagaisi mi biga katotila baisa Guyau deli goli baisa semia mina Isireli. E Guyau bikamokwitaimi bisakaimi mi pwaipwaia mapilana Yoridani opilibomatu. \v 23 Ka, bakatululutaimi kidamwa gala bukuvagaisi avaka mi biga katotila baisa mi mitugaga omatala Guyau, kuyamataimi paila yokomi wala bukubanaisi kami mipuki paila mi mitugaga. \v 24 Mapaila bukubudaisi mi valu deli bukupalaisi kasi kali mi sipi, mitaga kuvagaisi avaka mi biga katotila!” \p \v 25 E dalesi Gada sola Rubeni tauwaula ikaibigasi kawasi, “Tomoya, bogwa bakavagaisi avaka m kwaraiwaga. \v 26 Ma kukovasi, litumaiasi, ma bulumakausi, ma sipisi bisisuaisi wala ovalu makwaina mapilana Giliadi. \v 27 E komwaidomasiga bogwa lakakatubaiasasi bakalosi okabilia makawala Guyau eikaraiwaga, yakamaisi bakaluvipeilisi wa Waya Yoridani e bakakabiliasi makawala avaka bogwa lokulivala.” \p \v 28 Mapaila Mosese isaiki karaiwaga makwaina baisa Eleasa, Yosuwa deli goli komwaidosi tokugwala Isireli kawala, \x - \xo 32.28-32 \xt Yos 1.12-15\x* \v 29 “Ka, kidamwa dalesi Gada sola Rubeni tauwaula bogwa eikatubaiasasi paila kabilia biluvapelasi Waya Yoridani makawala Guyau leikaraiwaga, e kidamwa metoya osi pilasi bukutomgwagasi bukuyoulisi valu mapilana, ibodi bukusakaisi mapilana Giliadi bivigaki si vavagi tatousi. \v 30 Mitaga kidamwa matausina gala deli yokomi bukuluvapelasi Waya Yoridani paila bukulosi okabilia, ibodi bukusakaisi matausina kasi vilavila oviluwela Kenani makawala yokomi.” \p \v 31 E dalesi Gada sola Rubeni ivitakaulokaisi matauna kawasi, “Tomoya, bogwa bakavagaisi makawala Guyau la karaiwaga. \v 32 Matauna bikugwaiyaimasi bakaluvapelasi bakasuvisi Kenani bakakabiliasi e igagabila bakayosikikitaisi ma vavagisi tatoumasi mapilana wa Waya Yoridani opilibomatu.” \p \v 33 Mapaila Mosese ikasali Amora ambaisa la kabokaraiwaga guyau Siyoni deli Basani ambaisa guyau Ogi la kabokaraiwaga komwaidona viloukikekita deli viloumwaidona okaipapala isaiki Gada dalela toyo Rubeni dalela, deli Manasa dalela yuwotala kasi vilavila. \v 34 E dalela Gada ikaliivauwaisi mavilousina valu isim kalisi, Diboni, Atarota, Aroera, \v 35 Atiroti Sopani, Yasa, Yogibeya, \v 36 Beta Nimra, deli Beta Erana. \v 37 E dalela Rubeni ikaliivauwaisi mavilousina valu isim kalisi, Esiboni, Eleala, Kiriataim, \v 38 Nebo, Beali Meoni, (maigana yegila eidouvilaisi) deli Sibima. E mavilousina leikaliivauwaisi, matausina idouvilaisi valu yagasi igiuwovau. \p \v 39 E dalela Makira matauna Manasa latula isuvisi oviluwela Giliadi, ibokavilaisi matausina mina Amora eisisuaisi baisa e iyoulisiga valu. \v 40 Mapaila Mosese isaiki valu Giliadi baisa dalela Makira e matausina isilaisi baisa. \v 41 Yairi matauna dalela Manasa matausina isuvisi mimilisi valu e iyoulisi idokaisi yagasi “Yairi Viluwela”. \v 42 Noba isuvi Kenati e iyouli deli viluwela, e idouvili yagala Noba, oigiyagala titoulela. \c 33 \s1 Si loula katuputupwela metoya Itipita leima Mowabi \p \v 1 Livala makatupona ikikamituli yagasi valu makwaisina ambaisa mina Isireli si kabosikaiwa tuta matutona leisilavaisi Itipita, osi tuta Mosese sola Eroni leikugwaiyaisi dala madalasina. \v 2 Tuta matutosina bibudaisi si kabosikaiwa, Mosese igini yagasi valu makwaisina makawala Guyau la karaiwaga. \p \v 3 E kala vitouula taitu makwaina tubukonela namatala, tutala kwematala Luvapela Pakala bogwa leiwokuva, e yamla kweluwotala kwelimala mina Isireli isilavaisi Itipita. Guyau bogwa ikoli matausina, e isilavaisi viluwela Ramesa omitasi wala mina Itipita, \v 4 matutona ibekobekwasi si kuluta tauwau Guyau bogwa leikatumtuwoli. Tutala bogwa ivagi makawala, Guyau iyomitali la peuligaga eikalisuwoli si peula minasina mina Itipita si yaubada. \p \v 5 E mina Isireli isilavaisi Ramesa e igalasi ilosi ibudaisi si kabosikaiwa mapilana Sukoti. \v 6 E oluvi igalasi ilosi ibudaisi si kabosikaiwa mapilana Esam oviloupakala kala vigimkovila. \v 7 Metoya baisa ikaimilavausi ilosi mapilana Pi Airota, opilibomatula Beali Seponi, e ibudaisi kabosikaiwa katitaikinela Migidoli. \v 8 E isilavaisi Pi Airota isuwalaiyaisi Bolita Pilabweyani e iviloubusisi oviloupakala mapilana Sura, e kwaitolu yam ililoulasi wala oluvi ibudaisi kabosikaiwa mapilana Mara. \v 9 Metoya baisa igalasi ilosi Elim, mapilana isisuaisi utuwotu kweluwotala kwaiyu deli kailuwolima kailuwoyu pulopola, mapaila ibudaisi si kabosikaiwa baisa. \fig Mina Yudia si pulopola|src="LB 00091" size="col" ref="33.9" \fig* \p \v 10 E isilavaisi Elim e ilosi ibudaisi si kabosikaiwa katitaikinela Bolita Pilabweyani. \v 11 E isilavaisi baisa igalasi ilosi ibudivauwaisi kabosikaiwa mapilana Sini oviloupakala. \v 12 Oluvi igalasi ilosi ibudaisi kabosikaiwa mapilana Dopaka, \v 13 e isilavaisi Dopaka ilosi ibudaisi kabosikaiwa mapilana Alusa. \v 14 E matausina isilavaisi baisa ilosi ibudaisi kabosikaiwa mapilana Repidim, e makatupona gala isim sopila paila matausina bimomsi. \p \v 15-37 Metoya Repidim biuvalutuga bila mapilana Koya Ora, matausina ibudaisi si kabosikaiwa oviluwesi valu makwaisina yagasi baisa makawala, Sinai Viloupakala, Kibiroti Atava, (kaina “Lakala Vikeiya”), Asaroti, Ritima, Rimoni Peresi, Libina, Risa, Keelata, Koya Sepera, Arada, Makeloti, Taata, Tira, Mitika, Asimona, Moseroti, Bene Yakani, Ora Agidigadi, Yotibata, Abirona, Esionigeba, Sini Oviloupakala (eidokaisi Kadesi), deli Koya Ora, okaligeila valu Edom. \p \v 38-39 Wa taitu makwaina kweluwovasila kasi taitu mina Isireli leisilavaisi Itipita tubukona nalimala e kala yam kwematala, Guyau ikaraiwogi matauna Eroni tolula imwena wa Koya Ora. E matauna ikaliga baisa, kala taitu eiboda kwailakatutala kwailuwoyu kwaitolu. \x - \xo 33.38-39 \xt Baw 20.22-28; Kak 10.6; 32.50\x* \p \v 40 E guyoula Aradi mapilana Kenani opilibolimila inakaigali bulogasi mina Isireli bogwa bisuvisi. \x - \xo 33.40 \xt Baw 21.1\x* \p \v 41-49 E metoya wa Koya Ora biuvalutuga bila mapilana oitayatila Mowabi, mina Isireli ibudaisi si kabosikaiwa oviluwesi valu makwaisina yagasi baisa makawala. Salimona, Punoni, Oboti, viloudadaimi Abarim mapilana Mowabi, Diboni Gada, Alimoni Dibulataim, makwaisina Koyasi Abarim katitaikinela Koya Nebo, e deli mapilana oitayatilela Mowabi opapala Waya Yoridani kibubotala biloula Yeriko, oviluwesi mavilousina Beti Yesimoti deli Itayatila Meku. \s1 Kasi katuloluta igau gala biluvipeilisi Waya Yoridani \p \v 50 E oitayatila mapilana Mowabi Yoridani piliyuwela kibubotala biloula Yeriko, Guyau isaiki Mosese \v 51 karaiwaga makwaisina kasi katuloluta mina Isireli kawala, “Avai tuta bukuluvipeilisi Waya Yoridani e bukusuvisi oviluwela Kenani, \v 52 ibodi wala bukubokavilaisi komwaidona tomotela valu mapilana. Kwatudidaimisi komwaidona minasina tokolu eibubulokaisi dakuna deli tanumnumta, deli komwaidona makatuposina eivigakaisi si kabotapwaroru. \v 53 Kuyoulisi valu e kusikaisi makwaina, paila yeigu bogwa lasakaimi. \v 54 Bukuvilaisi valu oluwalaisi dala dilatala dilatala metoya bukukowobobutasi, avai dala saina dilaveka e kusakaisi si valu pilaveka, dala dilakekita si valu pilakekita. \x - \xo 33.54 \xt Baw 26.54-56\x* \v 55 Mitaga kidamwa gala bukubokavilaisi komwaidona tomotala valu mapilana, matausina kesala eisisuaisi, bukugigisaisi makawala gibai omitami deli makawala kaiyala ebubasaimi; e matausina wala bitovilasi bikabiliaimi. \v 56 Kidamwa gala bukubokavilaisi bisunapulasi, ka, bakatudoumwaimi, makawala goli laninanamsa bakatudoum matausina.” \c 34 \s1 Valu kaligeila \p \v 1 E Guyau isaiki Mosese \v 2 kasi karaiwaga mina Isireli kawala, “Avai tuta bukusuvisi oviluwela Kenani, mapilana goli bogwa lasakaimi, e kaligeila mi valu bukuvitauwaisi baisa makawala. \v 3 Kaligei makaina opilibolimila bivitouula mapilana Sini Oviloupakala a bisakauloki deli Edom kaligeila. E kaligei makaina bivitouula mapilana Milaveta Pilamata okala vigimkovila makabulona opilibolimila. \v 4 E biuwovila bisuwa opilibolimila bila makadana Akarabim Kadaula, e bisaitaula bila mapilana Sini e bitotu wala bila mapilana Kedesi Bania opilibolimila. E biuwovila bisuwa opiliyavata bila Asari Adari, bisuwa bila Asimona. \v 5 E metoya baisa biuwovila bisuwa bila oitayatila okaligeila Itipita e bila wala ikayawai Bolita Kwaiveka. \p \v 6 “Bolita Kwaiveka bivigaki kaligeila mapilana opilikwaibwaga. \p \v 7 “E mapilana opiliyavata kaligeila kaiduwosisia wala metoya Bolita Kwaiveka bitotu goli bila wa Koya Ora \v 8 e metoya baisa bila Amati Kadaula. E metoya baisa bisaitaula wala bila Sedadi \v 9 bisaitaula bila Siporoni e biuvalutu goli bila itobu Asari Enani. \p \v 10 “Mapilana opilibomatu kaligeila kaiduwosisia wala, bivitouula Asari Enani bila Sepam. \v 11 E oluvi bisuwa opilibolimila bila Abeli, bivapupali Aini opilibomatu, e bisuwa wa koya bisalili okowolawa Milaveta Galili opilibomatu, \v 12 e metoya baisa bisuwa opilibolimila, bisakauloki papala Waya Yoridani bila itobu Milaveta Pilamata. \p “Baisa makaisina kaivasi kaligeila mi valu.” \p \v 13 Mapaila Mosese iluki mina Isireli kawala, “Ka, mi valu makwaisina e kami vilavila bukuyosasi metoya okowobobuta. Valu makwaisina Guyau bogwa leisakaimi yokomi dilalima dilavasi e deli goli yuwotala dalela Manasa. \x - \xo 34.13 \xt Baw 26.52-56\x*\x - \xo 34.13-15 \xt Yos 14.1-5\x* \v 14-15 E matausinaga Rubeni dalela toyo Gada dalela deli goli mayuwona Manasa dalela opilibomatu, bogwa kavilaisi e leiyosasi kasi vilavila mapilana Yoridani opilibomatu piliyuwela Yeriko makawala avaka leibudoki kasi bawa litusia.” \s1 Tokugwa matausina kasi naga paila bivilasi valu \p \v 16 E Guyau iluki Mosese kawala, \v 17 “Ka, Eleasa tolula deli Yosuwa matauna Nuni latula matausina bivilaisi tomota si valu. \v 18 E tuvaila kunagi tokugwa taitala taitala metoya dala dilatala dilatala bipilasaisi matausina deli bivilaisi.” \v 19-28 Baisa makawala tauwau matausina Guyau bogwa leinagi. \b \tr \th1 Dala \th2 Tokugwa\f w \ft (Keleba matauna Yepunei latula, Selumieli matauna Amiuda latula, Elidadi matauna Kisoloni latula, Buki matauna Yogili latula, Anieli matauna Epodi latula, Kemueli matauna Sipitani latula, Elisapani matauna Panaki latula, Palitieli matauna Asani latula, Aiuda matauna Selomi latula, Pedaeli matauna Amiuda latula.)\f* \tr \tc1 Yuda \tc2 Keleba \tr \tc1 Simioni \tc2 Selumieli \tr \tc1 Beniamina \tc2 Elidadi \tr \tc1 Dani \tc2 Buki \tr \tc1 Manasa \tc2 Anieli \tr \tc1 Epereim \tc2 Kemueli \tr \tc1 Sebuloni \tc2 Elisapani \tr \tc1 Isaka \tc2 Palitieli \tr \tc1 Asera \tc2 Aiuda \tr \tc1 Napitalai \tc2 Pedaeli. \b \p \v 29 Baisa makawala kasi bawa tauwau matausina Guyau bogwa leinagi paila bivilaisi si valu mina Isireli olumoulela Kenani. \c 35 \s1 Mina Libai isakaisi si valu \p \v 1 E oitayatila mapilana Mowabi Yoridani piliyuwela kibubotala biloula Yeriko, Guyau iluki Mosese kawala, \x - \xo 35.1-8 \xt Yos 21.1-42\x* \v 2 “Kuluki mina Isireli, metoya avaka si valu lokusakaisi ibodi bisakaisi mina Libai vilouvilesi valu paila bisilaisi. \v 3 Valu mavilousina bivigaki mina Libai si valu tatousi, e bisigagasi baisa. E saivau opapala paila si bulumakau deli goli komwaidona si mauna bikikabubunasi. \v 4 E kala beiyaya metoya okalila valu bila osaivau biboda lakatuyu uvaluwoyu uvalima, \v 5 e bivigaki makwaina kwekoyapila wala, kala beiyaya deli kala maloula lakatuvasi uvaluwolima. \v 6 Bukusaiki mina Libai si valu kala bawa kwailima kwaitala, mavilousina bivigaki viluwesi kabokwala. Paila kidamwa taitala tau bisula bikatumati taitala tomota bisakaula bila baisa bikwala. Katumkulovala kusaiki matausina kweluwovasi kwaiyu tuvaila si valu \v 7 deli goli kwabilesi. Kala bawa si valu biboda kweluwovasi kwailima kwaitolu. \v 8 Kala bawa si valu mina Libai bukukwaraiwogi olumoulela dala dilatala dilatala metoya kala vakaila sivalu.” \s1 Mapilasina valu kabokwala \r (Kak 19.1-13; Yos 20.1-9) \p \v 9 E Guyau iluki Mosese \x - \xo 35.9-28 \xt Kak 19.2-4; Yos 20.1-9\x* \v 10 biluki mina Isireli kawala, “Avai tuta bukuluvapelasi wa Waya Yoridani e bukusuvisi mapilana Kenani, \v 11 yokomi bukunagaisi vilouvilesi valu paila kabokwala. Kidamwa taitala tau bisula bikatumati taitala tomota e bisakaula bila baisa bikwala. \v 12 E ovalu makwaisina matauna bikwala metoya tokaliga veyala, matausina eipupaisagasi bikeulasi kaimapu. Matauna eitabinakaisi mwada eikatumata, gala bikatumataisi kidamwa tomota gala bikaraiwogaisi matauna. \v 13 Bukunagaisi bibodi kwailima kwaitala valu, \v 14 kwaitolu mapilana Yoridani opilibomatu e kwaitolu oviluwela Kenani. \v 15 Makwaisina valu viluwesi kabokwala paila mina Isireli deli goli matausina togilagala tosivagasi kaina tosiwosa. Kidamwa taitala tau bisula bikatumati taitala tomota bisakaula bila kwaitala valu makwaisina e baisa bikwala. \p \v 16-18 “Mitaga kidamwa taitala tau bikatumati availa metoya otanumnumta, kaina odakuna, kaina wa kai, matauna isim kala pakula leikatumata wala, e ibodi wala bukukwatumatasi. \v 19 Tutala tokwaliga vaiyola tatoula bibodi matauna, bwaina wala bikatumati matauna. Paila matauna ibodi wala bivagi makawala baisa tokwatumata. \p \v 20 “Kidamwa taitala bivigaki sola tokukolola, e bitupi bila ikaligudu kaiyola, kaina bikau avai lewa bilavi bikatumati matauna \v 21 kaina oyamala biwaiya sola, matauna bogwa goli eisula leikatumata e ibodi wala bukukwatumataisi. Tutala tokwaliga vaiyola tatoula bibodi matauna, bwaina wala bikatumati matauna. Paila matauna ibodi wala bivagi makawala baisa tokatumata. \p \v 22 “Mitaga kidamwa taitala tau bisula bikatumati sola matauna gala tokukolola, metoya avai lewa bilavi biwaiya kaina bitupi bila ikaligudu kaiyola. \v 23 Kainaga makawala, taitala tau gala igisi sola e iluvimakavi wala dakuna ikatumati matauna, mitaga gala nanola mwada biwaiya sola e deli matauna gala kala tilaula. \v 24 Kidamwa pakula makawala makwaisina ibodi tomota bipiyaisi matauna tokatumata e gala bipiyaisi matauna tokaliga veyala mabudona goli eipupaisagasi bikeulasi lugwala tokaliga. \v 25 Ibodi tomota bikolaisi matauna eisula leikatumata metoya tokaliga veyala, e bikaimilivauwaisi matauna bilauwaisi oviluwela kabokwala mavilouna leisilavi. Matauna bisisu wala baisa tatoula wala avai Tolula Toveka matauna ola tuta eiwotetila bikaliga. \v 26 E kidamwaga matauna leisula leikatumata bisilavi viluwela kabokwala mavilouna leisisiki \v 27 e tokaliga veyala bibanaisi matauna e bikatumataisi, kaimapu makwaina gala bukudokaisi katumata. \v 28 Matauna leisula leikatumata ibodi bisivagasi oviluwela kabokwala tatoula wala bikaliga matauna Tolula Toveka, mitaga oluvi matauna tokatumata ibodi bikaimilavau ola valu. \v 29 Ka, karaiwaga makwaisina paila yokomi deli goli tubumia ambaisa ambaisa bukusisuaisi. \p \v 30 “Ka, kidamwa taitala tau bitabinakaisi mwada leikatumata, ibodi binevaisi availa yovila, ibodi wala taiyu kaina tobidubadu bilivalaisi kala kamokwita. Mitaga kidamwa yovila taitala wala gala ibodi bikamokwiti tabinona makwaina paila katumata. \x - \xo 35.30 \xt Kak 17.6; 19.15\x* \v 31 Ka, matauna tokatumata ibodi wala bukukwatumataisi. Gala gagabila bikoli titoulela mwada veiguwa bikabiki kulututu. \v 32 Kidamwa taitala tau bisakaula bila oviluwela kabokwala, gala bukutagwalasi matauna bikabilula mwada nani bikaimilavau ola valu igau Tolula Toveka gala bikaliga. \v 33 Kidamwa bukutagwalasi kabilula bogwa wala bukuyogwalaisi mi valu ambaisa lokusisikaisi. Katumata keyogwalela valu, deli kalamwaleta wala tokatumata biboda kaliga, e baisa gala wala avai keda ituwoli bukuvigakaisi paila bukukwatumigileuwaisi valu makwaina ambaisa tokaliga mekikanaki. Ibodi wala bukukwatumataisi matauna eikatumati sola. \v 34 Ka, gala wala bukuyogwalaisi mi valu ambaisa lokusisikaisi, paila uula yeigu goli Guyau e asisu oluwalaimi mina Isireli.” \c 36 \s1 Minasina navavaigila kasi bigukeya \p \v 1 E tokugwala nunu kwaitala kwaitala metoya Giliadi odalela matauna Maikari latula, Manasa tabula, e Manasa matauna Yosepa latula, ilokaiasi Mosese deli komwaidosi tokugwala Isireli. \v 2 Ilukwaisi Mosese kawasi, “Guyau eikaraiwogaim bukuvili tomota si valu metoya okowobobuta. Tuvaila ikaraiwogaim paila veyomasi Selopeyadi litula vivilawokuva wala la pwaipwaia bukusaiki minasina. \x - \xo 36.2 \xt Baw 27.7\x* \v 3 Mitaga kululuwai, kidamwa minasina bivaipelasi ituwoli dala, si pwaipwaia baisa bisupela bilokaia dala makwaina, e kama kakalawasi paila valu bibusi. \v 4 E avai tuta Taitula Ninabwaila\f x \ft Kugisi Tolula 25.8-17. \f* bima komwaidona pwaipwaia makwaisina bogwa leigimolaisi baisa sesia bikeiitavau baisa tolipwaipwaia mokwita, mesinaku wala Selopeyadi litula si pwaipwaia bitovagasisi wala si pwaipwaia dala madalana leivaiyasi minasina e yakamaisi odalemasi bakakitulaisi kala nanamsa gala tuvaila ma vavagisi.” \p \v 5 Mapaila Mosese iluki mina Isireli avaka Guyau la karaiwaga. Ikaibiga kawala, “Avaka Manasa dalela eilivalasi baisa mokwita, \v 6 e mauula Guyau ikaibiga kidamwa Selopeyadi litula ibodi wala bivaisi avai tau wala magisi, mitaga odalesi wala titoulesi. \v 7 Paila mina Isireli komwaidosi si pwaipwaia bitetetila wala odalesi titoulesi gala biluvapela. \v 8 E kidamwa vilesi Isireli minasina biyosisi si pwaipwaia metoya odalesi ibodi wala bivaisi odalesi titoulesi. E baisa bivigaki mina Isireli si pwaipwaia bitetetila wala odalesi titoulesi. \v 9 E pwaipwaia makwaina gala gagabila bisupela bila dala ituwoli. Dalatala dalatala bitetetila la pwaipwaia metoya odalela titoulela.” \p \v 10-11 Mapaila Mala, Tesa, Ogila, Milika deli Nowa minasina Selopeyadi litula, ivagaisi makawala Guyau eikaraiwogi Mosese, e minasina ivaiyasi lusitaia metoya otumisia. \v 12 Minasina ivaisi odalela Manasa matauna Yosepa latula, e si pwaipwaia komwaidona ikanuvagasi baisa tumasi odalela. \p \v 13 Karaiwaga makwaisina Guyau isaiki Mosese kasi karaiwaga mina Isireli oitayatilela Mowabi opiliyavata Waya Yoridani kibubotala biloula Yeriko.