\id LAM KIRLAM, Lamentations, Kiriwina Bible, PNG, April 20104 8/11 \h KAVINAVINA \mt1 KAVINAVINA \is1 Kabovitouula \ip Mapilana \bk Bukila Kavinavina\bk* pilalima wosi ikavinavinasi paila Yerusalem kala katudadaimi 586 BC, deli makwaina tuta igau oluvi saina mwaugaga deli goli tomotala kasi katupipi. Ilagoli pilamwaidona mapilana buki bigala ikavitusi si valam deli si ninamwau, tuvaila bitabani si dubumi baisa Yaubada deli goli si pikwaku paila tuta igau bima Yaubada bikoli la tomota. \ip Avai tuta mina Yudia ipakapakasi mwada biluluwaisi ammakawala Yerusalem eikatudidaimisi wa taitu makwaina 586 BC, ikikalawasi mapilana \bk Bukila Kavinavina\bk* ivigakaisi tuta makwaina kala kaboluluwai. \is1 Buki kala katumimisa \io1 Kala ninamwau Yerusalem 1.1-22 \io1 Guyau la mipuki baisa Yerusalem 2.1-22 \io1 Mipuki deli pikwaku 3.1-66 \io1 Yerusalem kala dadaimi 4.1-22 \io1 Nigadela nokapisi 5.1-22 \c 1 \s1 Kala ninamwau Yerusalem \q1 \v 1 O kapisila Yerusalem, itutu nanogu eivilouwokuva, omitibogwa saina viloukabalaki! \q1 Isim kala kamaiaba e lagailaga makawala natana nakakau eisigumalawa. \q1 Mavilouna vilouguyau, mitaga baisa tuta tomotala komwaidona bogwa eikatupipaisi. \b \q1 \v 2 Bogi komwaidona iuvalam wala, e mitilagila tadoki avaka kaisabwibwi. \q2 Mavilousina lubailabogwa saina bidugaga, \q2 mitaga gala viloutala itovilaki paila bivisimoli Yerusalem. \q2 E mavilousina la kaiyala mitaga bogwa eitotubulokaisi mavilouna e eivigakaisi tilaulela. \fig Bogi komwaidona iuvalam|src="LB00293" size="span" ref="1.2" \fig* \b \q1 \v 3 Tomotala Yuda ikatupipaisi gala availa bipilasi, e isilavaisi si valu. \q2 Matausina isipwalasi valu ituwoli, \q2 mapaila gala ambaisa ibanaisi si kabosisu bwaina - \q2 kasi tilaula ivaulaisi ivapataisi, mapaila gala kabosakaula. \b \q1 \v 4 E baisa tuta gala wala availa imaima ititapwaroru wa Bwala Kwebumaboma wa yam makwaisina kwebumaboma. \q2 Kapugopugula minasina eiusiwosisi baisa ilumkolaisi mmayuyu, \q2 e tolula gagabila bikikayagigilasi wala. \q2 Makaduyosina kalapisilela valu kaduyoukuwokuva wala eitotusi, \q2 e Saiyoni kala lumkola saina mmayuyugaga sainela. \b \q1 \v 5 Yerusalem kala tilaula bogwa eitomgwagasi; \q2 matausina bogwa leiyoulisi mavilouna e leikaraiwogaisi. \q2 Guyau bogwa leivigaki Yerusalem eiboda kala mmayuyu \q2 paila tomotala si mitugaga. \q2 E viloumgwala bogwa eiyosisi eilauwaisi okatupipi. \b \q1 \v 6 Yerusalem valu kwaimitabwaila kala gigisa bogwa eitamwau. \q2 E tokaraiwogala komwaidona makawala diya \q2 minasina eimmaki uwosi molu. \q2 E si peula makateki biwokuva \q2 tutala bisakaulasi metoya matausina toweiga. \b \q1 \v 7 E baisa tuta Yerusalem viloudidadaimi wala eitogumalawa, \q2 eikikayoyu avaka kala kwaimitabwaila omitibogwa. \q2 Avai tuta tilaula eiyoulisi mavilouna, \q2 gala wala availa isisu bipilasi. \q2 E kala tilaula iyosokanaisi mavilouna paila la kapusi. \b \q1 \v 8 Kala kamaiaba bogwa leiwokuva; \q2 ivigakaisi makawala viloububagewa, \q2 e mapaila ivakaluwouwaisi wala. \q2 Yerusalem eikikayagigila wala deli la pulummosila. \q2 Yerusalem bogwa leiyogwali titoulela \q2 metoya mitugaga makwaisina saina gaga. \b \q1 \v 9 Mavilouna la mitugaga omilakatila wala tagigisi, \q2 mitaga gala wala ikaiki wowola paila kala mmayuyu mwau. \q2 Kala kapusi saina wala gaga; e gala availa ibodi bivisimoli. \q2 Kala titaula bogwa eitomgwagasi, \q2 mapaila idou baisa Guyau kidamwa binokapisi. \b \q1 \v 10 Kala tilaula ilebwaisi veiguwala valu viloumwaidona. \q2 E tomotala isisuaisi igigisaisiga eikwaikwaiasi wa Bwala Kwebumaboma, \q2 makwaina Guyau eikabomi gala bisuvisi matausina gala mina Yudia. \b \q1 \v 11 E tomotala binainevisi kʹasi deli wala si kayagigila; \q2 si veiguwa igimlokaisi kʹasi paila bisisuaisi tomwamova. \q2 Mapaila Yerusalem ivalam; kawala, \q2 “Mwa Guyau, kugisaigu, kuvitusi ulo ninamwau.” \b \q1 \v 12 E la valam baisa availa availa bililoulasi okadaula, \q2 kawala, “Kugisaigusʹe! \q2 Mmayuyu makwaina lalumkoli \q2 gala wala availa ilumkoli avai tuta goli. \q2 Mmayuyu makwaina lalumkoli \q2 metoya baisa Yaubada avai tuta bigibuluwa. \b \q1 \v 13 “Iwitali kova metoya walakaiwa leima, \q2 e kova makovana igigabu olumoulegu. \q2 Ileiya agu sikula e ilavaigu ala akanawa opwaipwaia. \q2 Oluvi isilavaigu deli wala agu mmayuyu aiyokwai e ilaga. \b \q1 \v 14 “E komwaidona ulo mitugaga iselavi ila gulitinidesi; \q2 e isaila okaiyogu, e mokaila wala itomataigu. \q2 E Guyau ikasalaigu baisa agu tilaula \q2 e gala wala ibodaigu bapeula. \b \q1 \v 15 “E Guyau iyosokani wala komwaidosi ulo tokwabilia topapeula; \q2 iwitali budotala tokwabilia paila bikatudoumwaisi agu viloumgwa tubovau. \q2 Ivapupoi ulo tomota makawala waini kaiuwala okabopola bivapupoiyaisi. \b \q1 \v 16 “Baisa uula mitilagigu tadoki avaka kaisabwibwi. \q2 E gala availa gagabila bivisimolaigu; \q2 gala availa gagabila bikatuviluwi wowogu. \q2 Tilaula bogwa eiyouligusi, \q2 e ulo tomota si guguwa gala wala avaka ikesa. \b \q1 \v 17 “Ka, avitukoli yamagu, mitaga gala wala availa bipilasaigu. \q2 Guyau bogwa eimai agu tilaula e itoulaigusi itopataigusi; \q2 matausina eivigakaigusi makawala mavilousina viloububagewa. \b \q1 \v 18 “Mitaga Guyau matauna toduwosisia, \q2 paila yeigu gala akabikuwoli matauna. \q2 E tomota ambaisa ambaisa, kunakaigalaigusi; \q2 kugisaigusi deli agu mmayuyu. \q2 Ka, ulo tomota tubovau tauwau deli vivila \q2 bogwa leikatupipaisi leilauwaisi okatupipi. \b \q1 \v 19 “Ka, adou mavilousina ulo kaiyala mitaga ipakaisi, \q2 gala magisi bipilasaigusi. \q2 Ulo tolula deli ulo tokaraiwaga eikikaligasi wala olopola valu, \q2 tutala matausina inainevisi kʹasi paila bisisuaisi tomomova. \b \q1 \v 20 “O ulo Guyau, kugisi agu mmayuyu, \q2 deli nanogu kala mmayuyu sainela! \q2 Paila wala ulo mitugaga \q2 ninamwau bogwa leiyomwauwaigu. \q2 Katumata leikaligiaki olopola valu; \q2 makawala goli olopola bwala kwaitala kwaitala eikikaligasi. \b \q1 \v 21 “Kulagi ulo kayagigila, gala availa isisu paila bivisimolaigu. \q2 Agu tilaula imwasawasi paila lokukwatudoumwaigu. \q2 Nani kuyomitali m yam makwaina lokukwatotila; \q2 kuvigaki agu tilaula bibodasi mmayuyu makawala yeigu lalumkoli tuta baisa. \b \q1 \v 22 “Kukwamogi matausina paila komwaidona si mitugaga makwaisina leiuvagaisi; \q2 kumipuki matausina makawala lokumipukwaigu paila ulo mitugaga. \q2 Yeigu deli wala agu mmayuyu lakakayagigila, \q2 e eivigaki eibulokatuwolaigu wala.” \c 2 \s1 Guyau la mipuki baisa Yerusalem \q1 \v 1 Metoya Guyau ola gibuluwa dudubalela \q2 ikuboli viloumwaidona Saiyoni. \q2 E avaka visigala kala gigisa makawala labuma guyugwayula \q2 bogwa leivigaki eimila dubilawawa wala. \q2 E wa yam makwaina eigibuluwa \q2 matauna isilavi la Bwala Kwebumaboma goli. \b \q1 \v 2 Guyau eikatudidaimi komwaidona mavilousina valu olopola Yuda, \q2 gala wala deli la nokapisi. \q2 Deli ivadidaimi makwaisina bolesi kabilia \q2 mwada valu kala kabokwala. \q2 Matauna iyomsili Yuda kabokaraiwaga \q2 deli goli kala tokwaraiwaga komwaidosi. \b \q1 \v 3 Metoya ola gidimleiya matauna ikatudidaimi mina Isireli si peula. \q2 Matauna ivigili yamala avai tuta kama tilaulasi leimakaiamasi. \q2 La gidimleiya baisa yakamaisi makawala kovatala kova, \q2 leivakakovi vavagi komwaidona. \b \q1 \v 4 Matauna leiyamwasaimasi okaiyala makawala goli tilaula yakamaisi. \q2 Matauna ikatumati komwaidosi toulemasi, \q2 matausina goli uulela ma mwasawasi. \q2 E yakamaisi lakasisuaisi olopola Yerusalem \q2 kalumkolaisi tigininila la gibuluwa makawala kova. \b \q1 \v 5 E Guyau eivigaki Isireli makawala tilaula, \q2 e bogwa eikodidaimi mavilouna. \q2 Makwaisina bolela kabilia deli makwaisina ligisa \q2 ikodidaimi wala imoi iligaim. \q2 Matauna bogwa eiyomiyuyu sainela tomotala Yuda. \b \q1 \v 6 E ikatudidaimi Bwala Kwebumaboma \q2 makwaina ma kabotapwarorusi; \q2 matauna bogwa eikatubodi makwaisina yam kwebumaboma \q2 deli goli yam Sabate. \q2 E guyoula valu deli tolula ilumkolaisi lutula la gibuluwa. \b \q1 \v 7 E Guyau bogwa eipaiki la kabogwabu lula \q2 deli eisilavi la Bwala Kwebumaboma. \q2 Matauna eiulisali tilaula bivakubalaisi kalila valu. \q2 Mapaila matausina igovasi govala tomgwaga \q2 ambaisa omitibogwa lakatitapwarorusi deli ma mwasawasi. \b \q1 \v 8 Guyau bogwa eitobu nanola paila kalila Saiyoni ibodi bidadaimi; \q2 mapaila matauna ivisaikoli makwaisina \q2 paila binikoli ammakawala kala siniveka kodadaimi. \q2 E bolela vatoi makwaisina deli kalila valu \q2 tuta baisa kwedidadaimi wala eikanukwenusi. \b \q1 \v 9 E kalapisilela bogwa eividuboli wawa, \q2 e youdulela ikatumimisaisi wala. \q2 Valu guyoula deli goli kaidadala valu \q2 bogwa leikatupipaisi leilauwaisi okatupipi. \q2 E Yaubada la Karaiwaga gala wala ivitulokisi, \q2 deli tovitoubobuta gala wala avai kilisala igisaisi metoya baisa Guyau. \b \q1 \v 10 Tommoyela Yerusalem isikulukululusi wala opwaipwaia gala vitakaula, \q2 e ikumsi koula deli isikamsi si saigala. \q2 E tubovau vivila isikulukululusi wala. \b \q1 \v 11 Matagu bogwa eisupilaki valam, \q2 e nanogu saina mmayuyugaga sainela. \q2 Bogwa lasomata ninamwau, \q2 paila ulo tomota bogwa eidaminasi. \q2 Gugwadi deli pwapwawa eimitamata wala uwosi olopola valu. \b \q1 \v 12 Mesinaku bikapulokaisi baisa inisia kawasi, \q2 “Bakam, bamom.” \q2 Magudisina eiuwaki molu olopola valu \q2 makawala matausina availa eikagagumasi; \q2 E oyumasi wala inisia magudisina ikikaligasi goli. \b \q1 \v 13 O Yerusalem, ulo viloukeya Yerusalem, avai vavagi ibodi balivali? \q2 Ammakawala bavigaki bavisimolaim? \q2 Gala avai tuta availa ilumkoli mmayuyu \q2 makawala yoku lokulumkoli lagaila. \q2 Kam mmayuyu saina vakaigaga makawala goli bolita gala isim katupwaila. \q2 Gala wala ambaisa m pikwaku. \b \q1 \v 14 Matausina m tovitoubobuta gala wala bivitokaisi tolosila si vitoubobuta, bisipulokaimsi wala; \q2 si katuloluta ikatigamwaisi wala lopom \q2 paila gala avai tuta ikamitulaisi m mitugaga. \q2 Isinapwaimsi wala mwada gala bikaiki wowom paila bukuninavila. \b \q1 \v 15 Tomota bililoulasi bigigisaimsi deli wala si yousokana. \q2 Matausina ikatugougeunasi deli gigilesi \q2 avai tuta bigisaisi Yerusalem deli wowala eikaupuwopu. \q2 E ililivalasi kawasi, \q2 “Mwada mavilouwenala viloumatabwaila ke? \q2 Deli mina watanawa eiyakawolaisi ke?” \b \q1 \v 16 Komwaidosi kam tilaula ikatudeuwaimsi \q2 e deli si gibuluwa igigisaimsi wala. \q2 Matausina ikapinumsi kasi gabula deli ikavitauwaisi kudusi \q2 ilulukwaisi kawasi, “Bogwa takatudidaimisi! \q2 Tapupuyaisi wala lagaila bogwa tatomgwagasi!” \b \q1 \v 17 E avaka Guyau eininamsi bivagi bogwa leivagi makawala. \q2 matauna leikatudoumwaimasi gala wala deli la nokapisi, \q2 makawala goli bogwa eilukwaibogwaimasi. \q2 Ivigaki kama tilaulasi bitomgwagasi \q2 deli goli bimwasawasi paila bogwa kamamasi. \b \q1 \v 18 O Yerusalem, ibodi wala kam kwali bidousi baisa Guyau! \q2 E yumyam deli bugibogi ibodi mitilagim bititayelu wala \q2 makawala sopi wa waya; \q2 ibodi bukusomata valam deli goli ninamwau! \b \q1 \v 19 Bogi kwaitala kwaitala ibodi bukusivavila simalaula \q2 e bukudoudou baisa Guyau; \q2 kulupisau m nanamsa komwaidona \q2 e bukukwayubabai baisa matauna kidamwa binokapisi litumwa - \q2 ka, gugwadi molusaula wala eikikimati \q2 ambaisa ambaisa okatugulugwelu keda! \b \q1 \v 20 Ka, Guyau! Avaka paila lokuyokili mitamaisi. \q2 Nunumoya bogwa eikamkomasi litusia tatousi! \q2 Tolula deli tovitoubobuta ikikatumataisi wala \q2 olumoulela Bwala Kwebumaboma goli! \b \q1 \v 21 Tubovau deli tommoya makawala goli, ikikaligasi wala olopola valu. \q2 Tubovau tauwau deli vivila, tilaula ikatumataisi metoya osi kema. \q2 Yam makwaina m gibuluwa leikaloubusi \q2 e yoku kukwatudoum matausina gala deli m nokapisi. \b \q1 \v 22 E kudou agu tilaula imaisi gulitinidesi \q2 imwalaisi kalagila kabilia e ivaulaigusi ivapataigusi. \q2 E gala availa ibodi bisakaula wa yam makwaina lokugibuluwa. \q2 Ikatumataisi litugwa, matausina lavitubwi deli layebwaili. \c 3 \s1 Mipuki, ninavila, pikwaku \q1 \v 1 Ka, yeigu taitala matausina anikoli kala mmayuyu Yaubada la mipuki. \q2 \v 2 Matauna ibokavilaigu ilauwaigu ambaisa saina dubilikitakita. \q2 \v 3 Matauna inokuyuwi agu lewa gala deli la nokapisi. \b \q1 \v 4 Agu lewa ikikapogegasi wala deli buyavila, \q2 tuvaila totuwanegu bogwa eikatuwoli. \q2 \v 5 Matauna bogwa eiyokikilaigu okabommayuyu sainela wa bwala katupipi. \q2 \v 6 Matauna bogwa eikatuvisuyaigu asisu odudubalela kaliga. \b \q1 \v 7 Matauna iyuwolaigu metoya yuwoyoula tanumnumta. \q2 Bogwa eikatupipaigu, e gala gagabila basakaula, \q2 ulo pikwaku bogwa leiwokuva. \q2 \v 8 Deli kaigagu walakaiwa adou paila pilasi, \q2 mitaga Yaubada ipaiki gala wala magila binakaigali ulo dou. \q2 \v 9 Tutala baliloula deli wala ulo silubeibeu; \q2 e ambaisa ambaisa batovila dakwa wala ititobodi matagu. \b \q1 \v 10 Matauna itutulaigu makawala natana beya, \q2 e iyuwaitaula imakaiagu makawala natana laiyoni. \q2 \v 11 Ibokavilaigu asilavi keda e ikalipoiyailagu olawodila, \q2 itagigaiyaigu wala iligaimwaigu. \q2 \v 12 Matauna ikatuvakavi la kaiyala e ivigakaigu la kopwesiga. \b \q1 \v 13 Matauna ilavi la kaiyala ima itokamtuya owowogu. \q2 \v 14 E yam komwaidona tomota igigilaigusi wala; \q2 e ivigakaigusi si kaboyousokana. \q2 \v 15 Matauna ikipwagi wodogu e iligabu sopi yayana ila okaiyogu, \q2 e ivakomataigu metoya kaula yayana deli sopi yayana. \b \q1 \v 16 Matauna isaikikili migigu opwaipwaia \q2 deli ikatuuwoli kudugu odakuna. \q2 \v 17 E bogwa wala lalumwelavi avaka woula kala katumigileu, \q2 vakota, deli goli mwasawa kasi bwaina. \q2 \v 18 E ulo momova bogwa eikukupi, \q2 deli ulo pikwaku baisa Guyau bogwa leiwokuva. \b \q1 \v 19 E ninamsela agu mmayuyu, deli ulo sigumalawa, \q2 kala yayana makawala tuva. \q2 \v 20 Aninamsi vavagi makwaisina saina peula e ulo baloma imama. \q2 \v 21 Mitaga aluluwai kwaitala wala vavagi \q2 e ulo pikwaku ikaimilavau wala. \b \q1 \v 22 Ka, Guyau la yebwaili deli la nokapisi \q2 gala bikalituli bisetuwoli wala. \q2 \v 23 Kaukwau kwaitala kwaitala bitabubanaisi wala \q2 makawala goli kalasia biiyuwoula wala. \q2 \v 24 E Guyau matauna agu kwaimwaidona, \q2 mapaila ulo pikwaku asaili baisa matauna. \b \q1 \v 25 E Guyau ikabwaili availa availa matausina idubumaisi matauna. \q2 \v 26 Mapaila bwainigaga sainela ibodi bitatulotulasi deli da peulokaisi \q2 bitatutulaisi matauna paila bikatumovaidasi. \q2 \v 27 Tuvaila bwainigaga sainela kidamwa peuloki bikabitutukwaidasi igau otubovaudasi. \b \q1 \v 28 Avai tuta bitaboda mmayuyu, ibodi wala bitalamam deli da peuloki. \q2 \v 29 Ibodi bitakatilavaida tomwaidoda, \q2 e kaina bitabinivau da pikwaku. \q2 \v 30 Kaina goli biwaidasi kaina bibigigagaidasi, \q2 mitaga ibodi wala bitapeuloki. \b \q1 \v 31 Paila Guyau matauna tonokapisi e gala bipakaitulaidasi. \q2 \v 32 Kaina goli biyomwau ninadaisi, \q2 mitaga la yebwaili baisa yakidasi kwekanigaga deli kwaipeula. \q2 \v 33 Matauna gala sitana imwasawa \q2 kidamwa biyomwau ninadaisi kaina biyomiyuyaidasi. \b \q1 \v 34 Guyau bogwa leinikoli ninadaisi saina bimwau \q2 avai tuta bitasisuaisi okatupipi. \q2 \v 35 Matauna inikoli avai tuta bikaluwouwaisi da wotetilasi eisakaidasi. \q2 \v 36 E avai tuta bikididogaisi karaiwaga duwosisia otutala yakala, \q2 matauna bogwa wala einikoli. \b \q1 \v 37 E tuta komwaidona Guyau nanola wala bitavadidalaisi olopola valu. \q2 \v 38 Baisa makawala vavagi bwaina deli vavagi gaga bisevalekusi wala. \q2 \v 39 Avai tuta bimipukwaidasi paila da mitugagasi, \q2 ki, avaka uula bitatakulukulusi? \b \q1 \v 40 Ibodi bitawakolaisi da kedakedasi komwaidona \q2 e bitaninavilasi baisa Guyau. \q2 \v 41 Ibodi bitaulaimwaisi ninadaisi baisa Guyau wa labuma \q2 e bitanigadasi kawadasi, \q2 \v 42 “Mwa Guyau, bogwa lakamitugagasi deli lakakoulovaimsi, \q2 e yoku gala wala kuligaiwa ma mitugagasi. \b \q1 \v 43 “Yoku kubokavilaimasi e lokukwatumataimasi; \q2 m gibuluwa wala ikatupwani m nokapisi, \q2 \v 44 m gibuluwa makawala lowalowa saina pilakukubadu \q2 gala gagabila ma nigadasi bikopwali biwokaiam. \q2 \v 45 Yoku lokuvigaki mina watanawa eivakaluwouwaimasi. \b \q1 \v 46 “E komwaidona kama tilaulasi ibigigagaimasi deli iyosokanaimasi. \q2 \v 47 Yakamaisi bogwa lakabudobodasi kabommayuyu deli kabosilagi, \q2 e ma sisuaisi mwau deli kokola. \q2 \v 48 Mitilagigu ititayelu makawala sopi wa waya \q2 paila ulo tomota bogwa eidaminasi. \b \q1 \v 49 “Mitilagigu ititayelu makawala sakala gala kala kalitutila \q2 \v 50 tatoula wala Guyau bikululukwaidasi metoya wa labuma e bigisaidasi. \q2 \v 51 Nanogu saina kala mmayuyu \q2 paila lagigisi avaka leikikaloubusi baisa nunumoyela valu. \b \q1 \v 52 “Tilaula iyosaigusi makawala natana mauna eiwai wa sikula \q2 e matausina goli gala togia uwosi biyokaimaigusi. \q2 \v 53 Tomomova wala yeigu matausina ilavaigusi omlopu, \q2 e ikatubodaisi wodola mlopu metoya odakuna. \q2 \v 54 Sopi bogwa bikatukuwosaigu, \q2 e adoki wala bogwa makateki bakaliga. \b \q1 \v 55 “Metoya omlopu, adou baisa yoku ulo Guyau, \q2 \v 56 e avai tuta lakayubabai baisa yoku paila bukulagi ulo dou, \q2 yoku bogwa lokunakaigali. \q2 \v 57 E bogwa lokumapu ulo dou e lokulukwaigu taga bakokola. \b \q1 \v 58 “Guyau, lokuma paila bukukwatusunupuloiyaigu \q2 e bogwa lokukoli ulo momova. \q2 \v 59 Yoku kunikoli sula makwaisina leiuvagaisi baisa yeigu. \q2 Anigada bukupilasaigu otutala yakala. \q2 \v 60 Yoku kunikoli ammakawala agu tilaula eiyogagaigusi \q2 deli agu kweiwala eikikeiwalaigusi. \b \q1 \v 61 “Mwa Guyau yoku bogwa lokunakaigali matausina eibigigagaigusi; \q2 deli bogwa lokunikoli komwaidona si nanamsa eikikeiwalaigusi. \q2 \v 62 Yam komwaidona matausina bililivalaigusi wala deli bikikeiwalaigusi. \q2 \v 63 Kaukwau biyosokanaigusi, biyayosasi goli bibugiki. \b \q1 \v 64 “Mwa Guyau kumipuki matausina paila avaka bogwa leivagaisi. \q2 \v 65 Kubuloti matausina deli kuvigaki si pikwaku biwokuva. \q2 \v 66 Kwatumati matausina e kukwatudoum wala \q2 bitamwausi metoya ovalu watanawa!” \c 4 \s1 Yerusalem kala gigisa tutala eidadaimi \q1 \v 1 Ka, ma goulasi kwevivivila, kasi gigisa bogwa eibwau; \q1 e youdulela Bwala Kwebumaboma eikodidaimisi \q2 imiliaki wala wa keda. \b \q1 \v 2 Tubovau tolesi Saiyoni kavigakaisi ma veiguwatoulasi makawala goula, \q2 mitaga tuta baisa bogwa eivigakaisi makawala avai guguwa gala dimlela. \b \q1 \v 3 E minana ugiwagi navivila ibodi wala bivinunu litula, \q2 mitaga ulo tomota leivigakaisi makawala kasuwari, \q2 minasina bititabasaisi wala litusia. \b \q1 \v 4 Litusia eikikaligasi wala paila kasi molu deli kasi daka; \q2 e gugwadi eininigadasi wala kaula \q2 mitaga gala wala availa bisaiki. \b \q1 \v 5 Omitibogwa ulo tomota ikamsi, kalamatabwaila wala, \q2 mitaga lagaila molusaula wala eikikimati olopola valu. \q2 Omitibogwa matausina si kaisisu saina bwainigaga, \q2 mitaga tuta baisa ulo tomota inainevisi avaka bikamsi metoya wowala valu. \b \q1 \v 6 Ka, ulo tomota bogwa eibodasi kasi mipuki saina mwau, \q2 ikalisau mina Sodom kasi mipuki, \q2 makwaina goli leikapusi saina nanakwa metoya oyamala Yaubada. \x - \xo 4.6 \xt Vit 19.24\x* \b \q1 \v 7 Omitibogwa ma gweguyasi dalesi tomatabwaila deli giyoububwaila, \q2 utuutu uwosi, mina papeula e itubuguyausi. \b \q1 \v 8 Mitaga tuta baisa katakainauwaisi availa matausina ikanukwenusi wa keda; \q2 migisi bwauwokuva wala, paila makateki goli leikaligasi. \q2 Uwosi saina kasai makawala kai, kanuvinesi eikapituki ototuwanesi. \b \q1 \v 9 E availa availa matausina eikaligasi okawakali iyubwailasi, \q2 matausinaga makateki eikikaligasi ilumkolaisi mwau, \q2 molusaula wala ikimati matausina \q2 paila wala gala kʹasi bikamovi matausina. \b \q1 \v 10 Mmayuyu makwaina eikaloubusi baisa ulo tomota \q2 ivigaki kabomwau sainela; \q2 inisia wala kasi tounai isulusi litusia tatousi ikomasi. \x - \xo 4.10 \xt Kak 28.57; Isi 5.10\x* \b \q1 \v 11 E Guyau saina igibuluvagasi; \q2 mapaila matauna ivakati kova olopola Saiyoni \q2 e ivakamtumtu wala viloumwaidona ikenu. \b \q1 \v 12 Gala wala availa ambaisa, \q2 kaina avai tokaraiwaga metoya avai boda togilagala, \q2 idubumi paila avai tokabilia gagabila bisuvi okalapisilela Yerusalem. \b \q1 \v 13 Mitaga bogwa eileiki makawala \q2 paila uula si tovitoubobuta imitugagasi \q2 deli si tolula kasi pakula iyomitulaisi kasi kaliga matausina tobubwaila. \b \q1 \v 14 Tokaraiwogala iuvabakwalisi wala olopola valu \q2 makawala matausina tokwau, \q2 uwosi buyaviwokuva wala gala availa bitagwala bikabikoni matausina. \b \q1 \v 15 E tomota ikawotasi kawasi, “Kulosi ambaisa! \q2 Bogwa lokuyogwalaimi! Taga bukukwabikonaigu!” \q2 Mapaila matausina iwowausi wala ilokaiasi boda ituwoli ituwoli, \q2 mitaga gala wala availa magila bibodi matausina. \b \q1 \v 16 E Guyau gala tuvaila ikaiki wowola paila matausina; \q2 e matoulela wala ibutugigai matausina. \q2 Paila uula matauna gala ikabwaili ma tolulasi deli kama tokugwasi. \b \q1 \v 17 E kanainevisi pilasi tatoula wala itotilaki ninamaisi, \q2 mitaga pilasi gala wala bima. \q2 Kapipikwakusi paila pilasi metoya kwaitala boda ituwoli, \q2 mitaga katulukoyasi wala. \b \q1 \v 18 E ka tilaula imitukolabusi wala igigisaimasi; \q2 e yakamaisi gala wala kaboloula. \q2 Bogwa eikubu ma nanamsasi \q2 e ma tutasi kala vigimkovila bogwa eikaloubusi. \b \q1 \v 19 Matausina saina beigoguna mitasi eibokavilaimasi, \q2 ikalisauwaisi mluveka leiyokakaila. \q2 Ikilileuwaimasi wa koya; \q2 ikikanapwalasi oviloupakala e ivapulosaimasi wala iyosaimasi. \b \q1 \v 20 Bogwa leikatupipaisi uulela ma momovasi, \q2 matauna guyau Yaubada leinagi, \q2 matauwena goli lakadubumaisi bikolaimasi \q2 metoya avai tilaula avai tilaula. \b \q1 \v 21 E tomotala Edom deli Usa; kugigigilasi wala, \q2 e kummwasawasi wala, omi tuta bwaina. \q2 Ka makateki wala yokomi deli bukubodasi mmayuyu; \q2 e bukummosilasi paila bukusilubeibeusi wala mina mdumwadu yokomi. \b \q1 \v 22 Saiyoni bogwa leimapu la mitugaga; \q2 mapaila Guyau gala tuvaila biyokikilaimasi metoya okatupipi. \q2 Mitaga yokomi mina Edom, Guyau bogwa bimipukwaimi; \q2 matauna biyomitali mi mitugaga. \c 5 \s1 Nigadela nokapisi \q1 \v 1 Mwa Guyau, kululuwai avaka bogwa leikaloubusi baisa yakamaisi. \q2 Kugisaimasi, deli kugisi ammakawala eiyomsilaimasi. \b \q1 \v 2 Tomitawasi bogwa leiyoulisi komwaidona ma guguwasi; \q2 e gilagala bogwa eimilivalusi oma valusi. \b \q1 \v 3 E tilaula bogwa leikatumataisi tumamaiasi, \q2 e baisa tuta inumaiasi kwabuya wala leisisuaisi. \b \q1 \v 4 Kama sopisi bakamipumapusi wala; \q2 deli ma kaisi bakagigimwalasi wala paila ma kovasi. \b \q1 \v 5 E bogwa lakasomatasi koukeula koni mwau, makawala ase deli kameli, \q2 mitaga gala wala sitana bitugwalaimasi paila bakavaiwasisi. \b \q1 \v 6 E kamasi avaka bibodi bikamovaimasi \q2 bakalolosi wala Itipita toyo Asiria kaninigadasi. \b \q1 \v 7 Tubumaiasi omitibogwa imitugagasi e bogwa leikaligasi, \q2 e tuta baisa yakamaisi kabudobodasi mmayuyu paila si mitugaga. \b \q1 \v 8 Kama tokaraiwagasi tomotamavaka wala, makawala matausina ula, \q2 e gala wala availa gagabila bikolaimaisi metoya oyumasi matausina. \b \q1 \v 9 Tokatumata idededilasi wala oma kwabilasi; \q2 e avai tuta bakalosi kanainevisi kamasi \q2 kauvisilagaisi wala ma momovasi. \b \q1 \v 10 Molu wala ivigaki ibulokatuwolaimasi, \q2 uwomaisi kala kuluyuviyavi makawala kumkumla yuviyavila. \b \q1 \v 11 E odabala Koya Saiyoni matausina iiyosisi ma kukovasi e imokaiasi; \q2 e valu kwaitala kwaitala olopola Yudia \q2 matausina ikominimanaisi litumaiasi vivila e imokaiasi. \b \q1 \v 12 Iyosisi kama tokugwasi isipwaisi kaiyasi e ilasouyasi wa kai; \q2 e gala wala itemmalaisi kama tommoyasi. \b \q1 \v 13 E ikominimanaisi tauwau tubovau bitutusi witi \q2 makawala ula si paisewa; \q2 e gugwadi tauwau bikikatakewasi kai deli wala si silubeibeu. \b \q1 \v 14 E matausina tommoya gala wala tuvaila isisigugulasi okalapisilela valu, \q2 e matausina tubovau gala wala tuvaila iuwosibakusi. \b \q1 \v 15 Mwasawa bogwa eitamwau kala pikowau metoya baisa yakamaisi. \q2 E ninamwau leikaimapu ma kaimwanasi. \b \q1 \v 16 E vavagi makwaisina lakakamnimonaisi gala wala kwaitala kesa. \q2 Yakamaisi bogwa lakamitugagasi, \q2 mapaila tuta baisa bogwa bakadoumsi. \b \q1 \v 17 Ma nanamsasi wala bogwa eibulokatuwolaimasi \q2 e gala gagabila bakagisimlilaisi avai vavagi \q2 paila mitilagimasi bogwa eivakasau mitamaisi, \q1 \v 18 paila uula Koya Saiyoni eivilouwokuva deli eiviloububu, \q2 e ugiwagi bisusupwanasi wala inainevisi kʹasi olopola mavilouna viloudadaimi. \b \q1 \v 19 Mitaga Guyau, yoku wala Guyau tosivagasi, \q2 e m guyau gala kala kalitutila. \b \q1 \v 20 Mwa Guyau, avaka paila saina tuta kaduwonaku lokusilavaimasi? \q2 Ki, avai tuta tuvaila bukululuwaimasi? \b \q1 \v 21 Guyau, kukwaimilivauwaimasi! \q2 Kukwaimilivauwaimasi bakawokaiamsi! \q2 Kukwaimilivau kama katububulasi makawala omitibogwa. \b \q1 \v 22 E ammakawala lokupakaitulaimasi tuta gala wala biwokuva kaina? \q2 Ki, m gibuluwa gala isim kala kalitutila?