\id HOS KIRHOS, Hosea, Kiriwina Bible, PNG, April 2010 8/11 \h OSIA \mt1 OSIA // La Buki \is1 Kabovitouula \ip Tovitoubobuta Osia ikamituli baisa mina Isireli mapilana kabokwaraiwaga opiliyavata otuboulola tovitoubobuta Emosi, otutala mwau katitaikina tuta makwaina mina Sameria si valu ikapusi taitu 721 BC. Matauna Osia inanamsa peula paila mina Isireli si tapwaroru sasopa baisa tokolu deli si dubumi imitaki baisa Yaubada. Matauna Osia la veivai gaga baisa natana vivila nakalimwala ivigaki kabovisaiki paila mina Isireli si kowolova baisa Guyau Yaubada. Paila minana la kwava Goma ikavi kala kaboma, e makawala goli Guyau la tomota eikoulovaisi Guyau. E mauula mina Isireli bogwa bibodaisi kasi kamwaga. Mitaga igau oluvi Guyau la mitakwai kwekanigaga baisa la tomota bikalisau, e mina Isireli bikaimilavausi baisa Guyau e bivitoulivauwaisi tuvaila kalubaila. Bogwa tanikolaisi Yaubada la yebwailitoula paila matausina la tomota, paila biga mabigana isisu uula 11.8: “Mina Isireli, ammakawala bavigaki baligaimwaimi? Ammakawala bavigaki basilavaimi? … Gala wala ibodaigu makawala, paila yokomi saina mina mbwailigu sainela goli.” \is1 Buki kala katumimisa \io1 Osia la kwava deli litula 1.1—3.5 \io1 Guyau itabinaki mina Isireli 4.1—13.16 \io1 Mitugaga kala ligaiwa deli biga katotila 14.1-9 \c 1 \p \v 1 Makwaina Guyau la biga iluki Osia matauna Bieri latula, osi tuta Usaia, Yotam, Eyasi deli Esekaia\f a \ft Matausina Usaia, Yotam, Eyasi deli Esekaia eiguyausi 781—687 BC; Yeroboam eiguyau 783—743 BC.\f* matausina guyousi Yuda, e deli goli matauna Yowasi latula Yeroboam guyoula Isireli. \x - \xo 1.1 \xt 2 Gwe 14.23-29; 15.1-7,32-38; 16.1-20; 18.1—20.21; 2 Lil 26.1-23; 27.1-8; 28.1-27; 29.1—32.33\x* \s1 Osia la kwava deli litula \p \v 2 Tutala Guyau ilivalabogwa baisa mina Isireli metoya owodola Osia, iluki matauna, kawala, “Mwa! Bukuvai, e mitaga m kwava igau bivagi nakalimwala, e deli igau bivilulu litumia bivagaisi makawala minana bubunela gaga.\f b \fq Bukuvai, e mitaga … bubunela gaga: \ft Gagabila bitagini, “Bukuvai natana nakalimwala, e bukuunaisi litumia igau bivagaisi makawala minana la bubunela gaga.”\f* Paila makawala goli ulo tomota eibubunasi makawala tokwalimwala paila eisilavaigusi.” \p \v 3 Mapaila Osia ivaiya Goma, minana Dibilaim latula. E igau isuma e ivilulu, si kuluta tau. \v 4 E Guyau iluki Osia, kawala, “Kuvabu kala kavilevi Yesireeli. Paila igau makateki wala bamipuki guyoula Isireli paila tabula Yeu la mitugaga avaka eivagi omitibogwa tutala eikatumata mapilana Yesireeli.\f c \ft Mapilana Yesireeli matauna Yeu eikatumati guyoula Isireli deli dalela komwaidona e ivigaki dalela titoulela biguyau.\f* Bogwa bakatumtuwoli dalela Yeu. \x - \xo 1.4 \xt 2 Gwe 10.11\x* \v 5 Itayatilela Yesireeli bogwa babobu si kaiyala mina Isireli wa tuta matutona.” \p \v 6 E Goma iunivau gudiyuwela latula vivila. E Guyau iluki Osia, “Kuvabu minana kala kavilevi ‘Gala Yebwaili’, paila gala tuvaila bamitukwaii mina Isireli kainaga baligaiwa si mitugaga. \v 7 Mitaga bamitukwaii mina Yuda. Ka, yeigu Guyau si Yaubada bakoli matausina. Mitaga gala bakoli matausina metoya wa kabilia - puluta, kaiyala, wosa deli kala tosila.” \p \v 8 E oluvi Goma ivakalai latula vivila, e minana isumavau e ibani taiyuwela latula tau. \v 9 E Guyau iluki Osia, kawala, “Kuvabu matauna kala kavilevi, ‘Gala Ulo Tomota’. Paila mina Isireli gala wala ulo tomota, e yeigu goli gala si Yaubada.” \s1 Mina Isireli igau bikaimilavausi \pc \v 10 Mina Isireli kasi bawa igau makawala kanakenuva obolita, gala gagabila bitakalau kaina bitavisaikoli. Tuta baisa Guyau iluki matausina, kawala, “Yokomi gala wala ulo tomota.” Mitaga yam makwaina igau bima Guyau biluki matausina, kawala, “Yokomi goli litugwa yeigu Yaubada Tomomova.” \x - \xo 1.10 \xt Rm 9.26\x* \v 11 E mina Yuda deli mina Isireli igau bivasosusi tuvaila. Bogwa binagaisi taitala wala kasi tokugwa e tuvaila matausina bidalasi deli bisibwabwailasi goli. E mokwita goli, yamla Yesireeli\f d \ft Maigana kala katumiki “Yaubada isupusopu”, e ikibuboti tuta makwaina igau bima tutala kabinai deli guguwa bidubadu.\f* bikaloubusi yam kwaiveka. \c 2 \p \v 1 Mapaila bukudokaisi semia mina Isireli yagasi “Yaubada La Tomota”, deli “Mina Mbwailila Guyau”. \s1 Goma la kalimwala deli mina Isireli si kalimwala \p \v 2 Litugwa, kumnabisi baisa inami. Mitaga ka! minana goli gala ulo kwava tuta baisa, e yeigu gala la mwala. Kumnabaisi kidamwa biligaiwa la kailasi deli la kalimwala. \v 3 Kidamwa gala biligaiwa la mitugaga, e bavigaki minana bikimwadu makawala yam makwaina eikaloubusi. Bavigaki minana bisimakava makawala viloupakala, e daka wala bikimati. \v 4-5 Gala banokapisi litula, paila inasi nakalimwala gala wala sitana isim kala mmosila.\f e \fq isim kala mmosila. \ft Gagabila bitagini, “magudisina makawala inasi nakalimwala goli gala isim kasi mmosila.??\f* Paila minana titoulela eikaibiga, kawala, “Balokaia lubaigwa. Tuta tuta ibububwaigusi kaula, sopi, agu kwarekwa yabidubadu deli yakakalaia, bulamila olibe deli waini.” \p \v 6 Mapaila yeigu bala ayokanikani minana metoya kai kaigunigwaini, e bawaiya dakwa batavini batapatu e batabodi la keda minana. \v 7 E minana mwada bisakaula bilokaia lubʹaila mitaga gala wala biboda matausina. E minana binainevi mitaga gala wala bibani matausina. E oluvi minana bikaibiga, kawala, “Bakeiita balokaia agu vaigwadi, tuta ikugwa ulo sisu bwaina gala makawala baisa tuta.” \p \v 8 Gala avai tuta minana bisimokwita kidamwa yeigu agumwaguta basaiki minana kawailuwa, waini, deli bulamila olibe deli komwaidona siliba deli goula minana eiyosi paila bitapwaroru baisa Beali.\f f \ft Minana yaubada sasopa, e tomota bitapwarorusi baisa minana mwada bivigaki si bagula bikabinai deli vivila nani bisumasi.\f* \v 9 Mapaila otutala tayoyuwa yeigu bakaimali kawailuwa deli waini bogwa lasaiki minana, e bakaimali kwama yabidubadu deli yakakalaia. bogwa lasaiki paila bisisikam. \v 10 E bavigaki minana bikimwadu omitasi lubʹaila, e gala taitala gagabila bikoli minana metoya ogu peula. \v 11 E bakatubodi komwaidona kala paka - paka makwaisina eiuvagi taitu taitu deli tubukona tubukona, e deli kamkwam makwaisina eiuvagi sabate sabate, komwaidona la tapwaroru sigugulela. \v 12 Bakodidaimi matamsina waini deli makaisina seuseu, baisa eilivala mwada buwala metoya baisa lubaila. La bagula bigulesi waini deli kawailuwa bavigaki biliya. Bolodila bikodidaimisi bagula makwaisina. \v 13 E bamipuki minana paila tuta makwaisina ilumwelavaigu, avai tuta igubugabu maiina simasimina baisa Beali, deli ikatububula kidamwa bila ikatukulokola lubaila mwada bibodi Guyau bogwa leilivala. \s1 Guyau iyebwaili la tomota \p \v 14 E mapaila balau minana oviloupakala tuvaila e mapilana batavili nanola minana metoya bigala yebwaili e bisivilakaigu. \v 15 Bakaimali baisa minana makubilasina bigulela waini, deli mapilana Itayatilela Kabomwau bavigaki kala lulu pikwaku. Paila mapilana goli minana bimapu kaigagu makawala eivagi tutala okapugulela, tuta makwaina eisunapula metoya mapilana Itipita ima. \x - \xo 2.15 \xt Yos 7.24-26\x* \v 16 Makwaina tuta bidokaigu tuvaila la mwala, e gala goli avai tuta tuvaila bidokaigu la Beali.\f g \ft Mina Kenani si yaubada Beali, e maigana kala katumiki kwaiyu, “guyau” deli “mwala”.\f* \v 17 Yeigu gala avai tuta batagwala minana bikavitagivau yagala Beali. \p \v 18 Wa tuta matutona bakabutu minasina bolodila deli mauna nayoyowa, kidamwa gala biyogagaisi ulo tomota. Deli igau bakatuyouli komwaidona guguwala kabilia metoya ovalu, komwaidona puluta deli kaiyala, e batagwala ulo tomota bivakota si valu deli gala avaka biyogagi matausina. \b \q1 \v 19 Ve! Isireli, igau bavigakaim yoku ulo kwava. \q2 Yeigu tuta komwaidona bavagi makawala ulo katotila. \q2 Bamitukwaiyaim deli banokapisiaim \q2 e bavigakaim yoku ulo vavagi, tuta gala biwokuva. \q1 \v 20 Bogwa bavagi makawala akatotila, kidamwa yoku bavigakaim ulo vavagi, \q2 e yoku bukusimokwita kidamwa yeigu goli Guyau. \q1 \v 21-22 E tuta makwaina bamapu avaka si nigada ulo tomota mina Isireli.\f h \fq mina Isireli. \ft Gagabila bitagini, “mina Yesireeli”; kugisi tuvaila Osi 1.4,11.\f* \q2 Bavagi kuna kidamwa bikuna baisa ovalu watanawa, \q2 e pwaipwaia biluvabwaila witi, waini deli olibe. \q1 \v 23 Basaili ulo tomota bisigagasi mapilana valu, e bisibwabwailasi. \q1 Bamitakwai baisa matausina yagasi “Gala Yebwaili”, \q2 deli baisa matausina yagasi “Gala Ulo Tomota”. \q2 Ka, bogwa bakaibiga, “Yokomi ulo tomota!” \q2 e bimapwaisi, “Yokula ma Yaubadasi.” \x - \xo 2.23 \xt Rm 9.25; 1 Pt 2.10\x* \c 3 \s1 Osia deli minana nakalimwala \p \v 1 Guyau ilukwaigu kawala, “Bukula tuvaila e kukwalubaili minana vivila tutala ikikailasisi deli lubaila. E ibodaim bukuyebwaili minana makawala goli yeigu tuta baisa ayebwaili mina Isireli. Kalubikoya goli matausina itovilasi baisa mimilisi yaubada ituwoli e mwada bikauwaisi kaiuwala waini bivigakaisi si semakavi\f i \ft Bivakalisi kaiuwala waini bivigaki si semakavi baisa minasina yaubada sasopa, paila uula eidokaisi minasina bisakaisi si tayoyuwa saina bwainigaga.\f* baisa tokolu.” \p \v 2 Mapaila amapu kweluwotala kwailima siliba deli luwotolu petala bali e lagimoli minana. \v 3 E laluki minana ibodi wala tuta kaduwonaku bitutulaigu, e wa tuta matutona gala wala bikalimwala kaina bikailasi. E komwaidona tuta matutona yeigu tuvaila batutuli minana. \v 4 Paila ka — makawala goli mina Isireli bisisuaisi tuta kaduwonaku gala si gweguya kaina kasi tokwaraiwaga, gala lula, gala makaisina kokola dakuna kwebumaboma, gala tokolu, e gala wala makwaisina vavagi kabovitoubobuta. \v 5 Mitaga igau bima tuta matutona mina Isireli bininavilasi baisa Guyau si Yaubada, e bitovilakaisi taitala tubula guyau Debida. E wa tuta matutona bikukolaisi Guyau e bibanaisi bidubadu la mitakwai. \c 4 \s1 Guyau itabinaki mina Isireli \p \v 1 Guyau iyosi la tabinona mwada bitabinaki tomotala makwaina valu. E yokomi mina Isireli, kulagaisi avaka bilivali. Kawala, “Makwaina valu tomotala bogwa ipakaisi bubunela bwaina deli yebwaili, e gala wala isimokwitasi kidamwa yeigu si Yaubada. \v 2 Paila ilivalasi biga katotila e ikodidaimisi makwaisina. Iubuwabusi, ikatumataisi sesia, iuveilausi, ikikailasisi. Iyouloveka mitugaga, deli ikatumataisi taitala baisa taitala. \v 3 E mapaila valu bilubulabu e vavagi komwaidona avaka isisuaisi baisa igau bimatasi. Komwaidona maunela, deli mauna nayoyowa, e deli goli yena, igau bikaligasi.” \s1 Guyau itabinaki tolula \p \v 4 Guyau ikaibiga, kawala, “Gala gagabila availa bitabinaki tomota kaina bibuyoyu matausina. Yeigu ulo kavilavila paila wala yokomi tolula. \v 5 Yam deli bogi kusetuwolaisi mi katudewa, e tovitoubobuta tuvaila makawala goli yokomi. Ka, yeigu makateki bakodidaimi Isireli, minana inami. \v 6 Ulo tomota bogwa bidoumsi paila gala isimokwitasi kidamwa yeigu si Guyau. Yokomi tolula lokukoulovaigusi e lokupakaisi ulo vituloki. Mauula baisa yeigu apakaimi e gala wala basimokwita kidamwa litumia ulo tolula. \p \v 7 “Kidamwa yokomi tolula kami bawa bisiniveka, tuvaila bisiniveka mi mitugaga baisa yeigu. E mapaila kami taimamila bakatuvili kidamwa bukummosilasi. \v 8 Kukwatumkulovaisi mi guguwa bibidubadu metoya osi sula ulo tomota e mauula magimi wala bimmitugagasi tuvaila. \v 9 E igau yokomi bukubodasi kami mipuki makawala kasi mipuki tomota. Yeigu goli bamipukwaimi e bavigakaimi bukumapwaisi makwaisina vavagi gaga lokuvagaisi. \v 10 Bukukomasi kami vilavila makwaisina lula mitaga bukukwamolusi wala. Bukutapwarorusi baisa minasina tokolu, mwada litumia bibidubadu, mitaga gala wala bukubanaisi magudisina, paila uula kutotubulokaigusi mwada bukubokulaisi yaubada ituwoli.” \s1 Guyau ikamogi tapwaroru sasopa \p \v 11 E Guyau ikaibiga kawala, “Ka! wainibogwa deli wainivau bogwa eititavili ulo tomota ninasi! \v 12 Matausina ininigadasi baisa kaitala kaimtuya. E kai mabubona mwada biyomitali avaka igau bikaloubusi. Matausina bogwa eisilavaigusi. E makawalaga natana nakalimwala la bubunela, matausina bogwa eitugwalaisi titoulesi baisa ituwoli yaubada. \v 13 E odubiliwotala koya ambaisa katupobumaboma, matausina ivigakaisi si kabolula; e wa koya igibugabusi lula maiina simasimina, osikowasi kai kaiwonaku deli saina kuyawasi; paila uula kaikonigula saina bwaina. \p “E mapaila litumia vivila bivigakaisi titoulesi nakalimwala wala, e yuwomia vivila bikikailasisi wala. \v 14 Mitaga yeigu gala wala bamipuki minasina paila sula makwaina, paila yokomi makawala goli, kulokaiasi minasina nakakalimwala osi bwala kwebumaboma,\f j \ft Minasina nakalimwala isisuaisi osi bwala kwebumaboma mina Kenani, e totapwaroru bimisiaisi minasina bivigaki si tapwaroru baisa minasina yaubada sasopa, mwada si bagula bikabinai deli si mauna bivalulusi.\f* e yokomi deli minasina kugabwaisi lula baisa yaubada sasopa. Makawala bigivakala ikaibiga, ‘Tomota toninagowa bogwa bidoumsi.’ \p \v 15 “Ilagoli yokomi mina Isireli bogwa kukoulovaigusi, mitaga ibodi mina Yuda gala bibubunasi makawala lokuvigakaisi. Ka! gala bukutapwarorusi mapilana Giligali kaina Beteli, kaina bukulivalasi biga katotila mwau oyagagu Guyau Tosivagasi metoya mapilasina valu. \v 16 Mina Isireli dubasi kala kasai makawala dakuna. E ammakawala bavigaki bavakoma matausina, makawala lam bikamkwamsi mnumonu osaivau? \v 17 Paila tokolu bogwa eitavili ninasi mina Isireli. Mapaila kuligaiwaisi wala avaka ninasi biuvagaisi. \v 18 E avai tuta bogwa bimomkulovaisi kasi waini e matausina bikatumwali wala si kalimwala, paila iyebwailisi avaka kabommosila e ipakaisiga kasi taimamila. \v 19 Matausina makawala wawa avai tuta yagila biuu e biyuvisau bilau, deli bimmosilasi metoya osi lula baisa yaubada sasopa. \c 5 \p \v 1 “E ka! Kunakaigalaisi yokomi tolula, kulamamsi, mina Isireli! E yokomi dalemi gweguya kunakaigalaisi! Ka! Yokomi baisa mi koni paila bukukwaraiwagasi duwosisia. Mapaila yeigu bayakalaimi. Paila yokomi kuvigakaimi makawala sikula mapilana Misipa, e wa Koya Teibo kuvigakaimi makawala wota kulavaisi, \v 2 deli kuvigakaimi makawala mlopu saina poninawonaku mapilana Akakia, mapaila yeigu bamipukwaimi komwaidomi. \v 3 Yeigu bogwa lanikoli ammakawala mina Isireli si bubunela, e galaga bisipepunisi metoya baisa yeigu. Mina Isireli bogwa eikoulovaigusi, deli komwaidosi gala wala ikwani bitapwarorusi baisa yeigu.” \s1 Osia ikamitilaki tomota paila tokolu \p \v 4 Mitugaga makwaina tomota bogwa ivagaisi ivigaki kabosilaboda paila bikaimilavausi baisa si Yaubada. Paila si tapwaroru baisa tokolu bogwa itavili ninasi saina peula e mauula bogwa eipakaisi Guyau. \v 5 Mina Isireli si dubakasala ikikamituli si sula. E makwaisina sula ivigaki bisilibeibeusi e bikapusisi, e mina Yuda ikikapusisi deli matausina. \v 6 Ikauwaisi si sipi deli si bulumakau mwada bivigakaisi si lula baisa Guyau, mitaga lula makwaisina gala avaka bivigaki kasi bwaina. Gala gagabila bibanaisi matauna, uula bogwa eisilavi matausina. \v 7 Paila matausina bogwa eikoulovaisi Guyau e eitapwarorusi baisa tokolu, e mauula litusia gala Guyau la tomota. Mapaila tomota matausina deli si valu makateki wala bikodidaimisi. \s1 Mina Yuda ikabiliasi deli mina Isireli \p \v 8 Bitagilulu tauyala kabilia baisa Gibia. Kuyuvaisi tauya mapilana Rama. Bukutuwasi oviluwela Beteli. E mina Beniamina kubasaisi kabilia. \v 9 Igau makateki bima yamla mipuki, e Isireli igau bidadaimi. Mina Isireli, ka - mokwitala baisa bogwa bikaloubusi. \fig Bitagilulu tauyala kabilia|src="HK00190" size="col" ref="5.8" \fig* \p \v 10 Guyau ikaibiga, kawala, “Yeigu saina agibuluwa, uula mina Yuda kasi tokugwa eisuvisi mapilana Isireli e iyoulisi sitana si pwaipwaia. E ka, bamipuki matausina saina mwaugaga makawala dadoya. \v 11 Mina Isireli eibodaisi kasi lamadada. Kasi tilaula bogwa eiyoulisi pwaipwaia, baisa goli mina Isireli si pwaipwaia tatousi, paila uula bogwa einagaisi binevisi pilasi metoya baisa availa availa wala gala gagabila bipilasisi. \v 12 Ka, yeigu bakatumtuwoli mina Isireli, deli bakatudoum mina Yuda. \p \v 13 “Tutala mina Isireli ivitusaisi avaka kala mwau kasi katoula, e tutala mina Yuda eigisaisi kasi kapwaila titoulesi, e tuta matutona mina Isireli ilokaiasi mapilana Asiria mwada binigadasi pilasi metoya baisa matauna giyouveka.\f k \ft Matauna Tigilati Pilesa III.\f* Mitaga matauna gala wala gagabila biyomovi matausina kaina bituvi kasi kapwaila. \v 14 E yeigu bakabutubutu mina Isireli deli mina Yuda makawala laiyoni. Yeigu titoulegu batapupoi e oluvi basilavi matausina. Avai tuta bakabibia matausina, gala availa bipeula paila bikoli matausina. \p \v 15 “Yeigu bogwa basilavi ulo tomota, tatoula wala bilumkolaisi kala mmayuyu si sula, e bimaisi inevaigusi. Kaina bilumkolaisi mmayuyu e binevisi mwada bibanaigusi.” \c 6 \s1 Tomota si ninavila ikatudewasi wala \p \v 1 Tomota ililivalasi, kawasi, “Ibodaidasi bitakaimilavausi baisa Guyau! Paila matauna leiwaidasi mitaga mokwita goli bituvaidasi. Bogwa eikatubuyavaidasi, mitaga bogwa bimweli kada lewasi, kadai! \v 2 Matauna biyomovaidasi biboda yam kwaiyu kaina kwaitolu, e bitasibwabwailasi omatala. \v 3 Tauwau! Ibodaidasi bitanikolaisi Guyau. Matauna bogwa bimakaiadasi. Ibodi bitadubumaisi baisa, makawala tadubumaisi yam yam bikikivisiga e tadubumaisi goli kuna bivinumli pwaipwaia.” \p \v 4 Mitaga Guyau ikaibiga, kawala, “Tauwau, mina Isireli deli mina Yuda, avakaga bavigakaimi? Ka, mi yebwaili baisa yeigu saina nanakwa bitamwau, makawala numla saina nanakwa bidebwali kaukwau e bilubulabu. \v 5 Baisa uula lawitali matausina ulo tovitoubobuta baisa yokomi, ililivalasi agu livala paila yakala deli kodadaimi. Ka, kwaitala wala vavagi magigu metoya baisa yokomi e baisa saina mimilakatila. \v 6 Magigu wala bukuyebwailigusi, e mi yebwaili bikanigaga, galaga magigu mauna lulela. Kidamwa bigabwaisi lula baisa yeigu, kaina goli bwaina. Mitaga saina siligaga magigu ulo tomota binikolaigusi wala. \x - \xo 6.6 \xt Md 9.13; 12.7\x* \p \v 7 “E avai tuta iviloubusisi valu mapilana idokaisi Adam, ikodidaimisi kabutu makwaina lavagi deli matausina. \v 8 Ka, Giliadi makwaina valu vilouveka ivakasuwoki tomitugaga deli tokatumata. \v 9 E matausina tolula ivigakaisi titoulesi makawala yuwotala tolibulebu si kedakeda bikanapwalasi bitutulaisi avai tomota bilebwaisi si guguwa. Deli goli okedala biloula valu makatupona katupobumaboma mapilana Sekem katumata ikikaloubusi baisa. Matausina ivagaisi komwaidona mitugaga makwaisina makawala avaka eininamsaisi bivagaisi wala. \v 10 Yeigu bogwa lavitoki tolosila vavagi saina gagaveka ikikaloubusi olopola Isireli. Ka, ulo tomota bogwa eiyogwalaisi titoulesi ititapwarorusi baisa tokolu. \p \v 11 “Makawala goli yokomi mina Yuda, bogwa lavitobu mi tuta bamipukwaimi paila avaka kuuvagaisi. \c 7 \p \v 1 “E avai tuta wala magigu bakatumovi ulo tomota mina Isireli, e bavigaki bisibwabwailasi tuvaila, mesinaku wala lagigisi matausina si mitugaga saina vakaigaga deli sula iuvagaisi. Matausina iuwabwaisi sesia, ikoboulusi sesia si bwala iveilauwaisi si guguwa, e ililebwaisi tomota si guguwa olopola valu. \v 2 E matausina gala wala avai tuta itapuloki ninasi paila komwaidona si sula anikoli wala iwokuva; paila si mitugaga bogwa eikuboli matausina, e gala wala ibodi bagisilai matausina.” \s1 Kaiyaku kwekium ola ligisa guyau \p \v 3 E Guyau ikaibiga kawala, “Tomota iuwabwaisi matausina guyoula valu deli la tosikwawa metoya avaka eikikeiwalaisi gaga. \v 4 Komwaidona matausina mina sisasopa tuvaila gala inikolaisi kamaiaba deli taimamila, si gidumleiya olumoulesi ikikapolu makawala kova bikapolu okumkumla, makovana tovakapula gala ikatubusiki tatoula wala pwarawa ivinaku kaipopula paila bigabu. \v 5 Yam makwaina guyoula valu bipaka, matausina ikauwaisi waini e ivimomwaisi matauna guyau deli la tosikwawa tatoula wala imommatasi. \v 6 Mokwita, matausina avaka eikikeiwalaisi ikuluyuviyavi makawala kova bikapolu okumkumla. Bogi makwaisina komwaidona kasi leiya ikikapolu wala oninasi, e igau kaukwau ikatalapula isubeilulu. \p \v 7 “E metoya oyuviyavila kasi leiya matausina ikatumataisi komwaidona kasi tokaraiwaga. Bogwa leikatumataisi si gweguya komwaidona mitaga gala availa binigadaigu paila pilasi.” \s1 Mina Isireli deli boda ituwoli \p \v 8 Guyau ikaibiga kawala, “Mina Isireli makawala kwaitala beredi kala gabu sitana wala pikekita. Matausina tuta komwaidona ikikanasi baisa boda ituwoli otalisi, \v 9 mitaga gala ivitusaisi si kanuvateta baisa togilagala ivigaki si mama. Si yam bogwa lavitobu mitaga gala wala inikolaisi. \v 10 E mina Isireli ninasi kala kaiveka ikamituli metoya osi bubunela. Ilagoli avaka avaka eikikaloubusi baisa matausina mitaga gala wala ininavilasi baisa yeigu Guyau si Yaubada. \v 11 Mina Isireli bigilagalasi wala makawala bubuna nanagowa biyoyowa wala. Ikugwa idousi paila pilasi baisa Itipita, e oluvi isakaulasi ilosi mapilana Asiria. \v 12 Mitaga yeigu balavi wota bakoli matausina makawala mauna nayoyowa. E yeigu bamipuki matausina paila si mitugaga. \p \v 13 “Wo! matausina bidoumlabasi goli. Matausina bogwa leipakaigusi deli leikosomapwaigusi. Matausina bogwa bidoumsi. Yeigu magigu bakatumovi matausina, mitaga si taimamila baisa yeigu sopa wala. \v 14 Matausina gala ikamokwitasi osi nigada baisa yeigu, mitaga kaimapula matausina ikapusisi opwaipwaia iwaiweyasi makawala matausina tokolu kala totaimamila eiuvagaisi. Avai tuta binigadasi paila witi deli waini, matausina bitataiasi uwosi titoulesi makawala matausina gala inikolaisi Yaubada. Matausina saina mina kosomapu. \v 15 Ilagoli yeigu lavitubwi deli lakatupewoli matausina, mitaga matausina ikikeiwalaigusi wala. \v 16 Matausina bogwa eitotubulokaigusi e idubumaisiga minana yaubada tokolu minana gala isim la peula. Matausina si dubumi makawala doudogala kaiyala. Paila kasi tokugwa si bigatona deli wala ninasi kala kaiveka, mapaila avai tuta bikaligasi, si kaliga bivigaki saina kabommayuyu sainela, e mina Itipita bivigaki kasi yousokana.” \c 8 \s1 Guyau ikamogi Isireli paila itapwarorusi baisa tokolu \p \v 1 Guyau ikaibiga kawala, “Bitagilulu tauya! Ka, tilaula bogwa leitalakapusisi ogu valu makawala mluveka! Ulo tomota bogwa leikodidaimisi ulo kabutu makwaina lavagi deli matausina deli leikosomapwaisi ulo vituloki. \v 2 Ilagoli matausina leidokaigusi si Yaubada deli ikamitulaisi mwada matausina ulo tomota deli inikolaigusi, \v 3 mitaga bogwa leipakaisi avaka vavagi bwaina. Paila wala baisa, tilaula bibokavilaisi matausina. \p \v 4 “Ka, ulo tomota titoulesi wala einagasi si gweguya. Tuvaila einagasi kasi tokugwa, mitaga yeigu gala wala akabwaili. E matausina ikauwaisi siliba deli goula e iyoudulokaisi minasina tokolu paila kasi visilagi titoulesi. \v 5 Yeigu akamogi bulumakau minana goulawokuva wala komwaidosi tomotala Sameria ititapwaroraisi. Yeigu saina agibuluwi matausina. Avai tuta goli biligaimwaisi kala taimamila tokolu? \v 6 Ka, taitala guma Isireli toyoudulela tokolu, iyouduli minana tokolu, e minana gala yaubada mokwita! E minana bulumakau namwala goulawokuva ititemmalaisi olopola Sameria bakatumimisi baligaim. \v 7 Avai tuta matausina bisapwaisi yagila, e bitaiyauwaisi utuyagila! Kidamwa kwaitala bigulela witi gala bimatuwa, gala wala avai tuta beredi bikaloubusi. Mitaga kidamwa bileiki makawala; togilagala matausina bikomasi bivinakwaisi. \v 8 E mina Isireli bogwa leivigakaisi titoulesi makawala ituwoli boda gala dimlesi, makawala kwelatala kavaega bogwa eitavisi. \v 9 Matausina kala kasai dubasi, makawala minasina ase nabubolodila, matausina ilouyasi keda ituwoli. Mina Isireli bogwa leilokaiasi Asiria paila bitokwalasi, tuvaila isakawolaisi kasi vavila boda ituwoli ituwoli paila bikolaisi matausina. \v 10 Mitaga baisa tuta yeigu bavayouli matausina bamai gulitinidesi e bamipuki matausina. Makateki matausina bilumkolaisi kasi mmayuyu sainela avai tuta tokaraiwogala Asiria bilamidadi matausina. \p \v 11 “Meliloki wala kala bidubadu kabogwabu lula mina Isireli eikikaliaiisi paila mitugaga kala ligaiwa, e meliloki wala makwaisina iyogwalaisi iwokuva. \v 12 Yeigu agini kasi vituloki matausina saina bidugaga gala ibodi bitakalau, mitaga matausina ikoulovaisi makwaisina ivigakaisi kwemmitawasi. \v 13 Matausina igibugabusi lula baisa yeigu, e viliona baisa leigubukwaisi lula ikamkomasi. Mitaga yeigu Guyau gala wala sitana imwamwasila nanogu baisa matausina, mapaila baisa tuta si mitugaga baluluwai wala e bamipuki matausina. Yeigu bakaimilivau matausina bilosi mapilana Itipita. \p \v 14 “Mina Isireli bogwa eikaliaiisi bwala kwevakaveka mitaga ilumwelavaigusiga kasi tobubuli tatousi. Mina Yuda bogwa eikaliaiisi si valu kalila kwepapeula. Mitaga yeigu igau bagabu si valu deli si bwala kwevakaveka.” \c 9 \s1 Osia ikamituli avaka kasi mipuki mina Isireli \p \v 1 Ka, mina Isireli, taga kuyogwalaisi mwasawela kami paka makawala matausina gala inikolaisi Yaubada. Yokomi bogwa lokutotubulokaisi mi Yaubada e lokukoulovaisi matauna. E komwaidona valu eitavina eitapatu yokomi bogwa lokutugwalaimi titoulemi makawala goli yokomi nakalimwala baisa minana Beali, e bogwa lokuyebwailisi minana bimapwaimi metoya witi makawala ninami eililouki! \v 2 Mitaga tuta pikekita mi valu biyatai, witi, olibe bunamila gala bibawa, e waini wala biwokuva. \v 3 E mina Isireli gala bisivagasisi Yaubada ola valu, mitaga bikaimilavausi mapilana Itipita e bikomgwalaisi titoulesi metoya kalagila Asiria. \v 4 E olopola valu mavilousina viloumitawasi matausina gala gagabila bisemakaiyaisi waini semakaila baisa Guyau, kaina bilulasi baisa matauna. E availa availa bikamsi, kʹasi makwaisina bogwa biyogwalaisi titoulesi, makawala takamkwamsi kaimelu otutala kaliga. Paila kʹasi makwaisina ibudoki wala bikamsi bikomatasi. Gala ibodi bikauwaisi kwaitala makwaisina bilauwaisi Guyau ola Bwala Kwebumaboma, mwada bivigakaisi si semakavi. \v 5 Deli avai tuta bibudoki kala tuta kasi paka makwaisina paila Guyau kala kamaiaba, matausina ammakawala bivigakaisi? \v 6 Avai tuta vavagi mwau bikaloubusi e tomota bibutugeyaisi ka, mina Itipita bivayoulisi bikogugulaisi matausina mapilana Mempisi paila bibakwaisi! E si veiguwa siliba deli tumalela si valu bisunupatu mnumonu deli kaibisibasi. \p \v 7 E tutala mipuki bogwa leima wa tuta makwaina tomota bilumkolaisi mapula avaka si sula. Avai tuta bivitoulai, Isireli bogwa bikateta baisa! E kawami, “Tovitoubobuta matauna tonagowa. Ka, matauna baloma eisikaili togweiluva goli.” Yokomi kukoulovaigusi sainela paila uula mi mitugaga saina vakaigaga. \x - \xo 9.7 \xt Lk 21.22\x* \v 8 Yaubada bogwa iwitalaigu makawala taitala tovitoubobuta paila bakatululuti la tomota mina Isireli. Mitaga ambaisa ambaisa bala, yokomi kuvigikonaisi bukuleiyasi agu sikula makawala natana mauna nayoyowa. Makawala goli olumoulela Yaubada la valu tomota ivigakaisi tovitoubobuta kasi tilaula. \v 9 Matausina si bubunela gagawokuva wala metoya avaka avaka leiuvagaisi, makawala wala tuta makwaina leivigakaisi mapilana Gibia. Yaubada bogwa biluluwai si mitugaga e bimipuki matausina. \x - \xo 9.9 \xt Tok 19.1-30\x* \s1 Mina Isireli si mitugaga deli mapula si mitugaga \p \v 10 E Guyau ikaibiga kawala, “Okabovitouula avai tuta labanaimi yokomi mina Isireli, kala gigisa makawala labani tamtala waini leisususina oviloupakala. Avai tuta lagisi tubumia, kala gigisa makawala lagigisi kavalela makaina seuseu leimonogu okweluvala okala vitouula mokwita. Mitaga avai tuta leimaisi wa Koya Peori, matausina ivitouulasi itemmalaisi minana Beali; deli saina nanakwa ikabitutuki bubunela kabommosila makawala minasina yaubada tokolu leiyebwailisi. \x - \xo 9.10 \xt Baw 25.1-5\x* \v 11 Mapaila ka, yokomi mina Isireli mwada mi valu viloukabalaki mitaga bogwa bavigaki viloububagewa bitayou makawala natana mauna biyoyowa, deli gala tuvaila bukuunaisi gugwadi, gala tuvaila vivila bisumasi, deli gala tuvaila gugwadi bikaloubusisi. \v 12 Ilagoli kaina bivitubwaisi litusia, mitaga bogwa balau magudisina, e gala guditala bikesa gudimomova. Avai tuta batotubuloki mabudona tomota, vavagi mwau bikaloubusi baisa matausina!” \p \v 13 Mwa Guyau, bogwa lagisi biuwaigisi magudisina gugwadi deli bikatumataisi. \v 14 Ki, avai vavagi ibodi banigadaim bukuvagi baisa mabudona tomota? Ka, bukuvigaki minasina bikaligasi e gala bivalulusi! Deli bukuvigaki minasina nunusi bipakala! \s1 Guyau iyakali mina Isireli \p \v 15 E Guyau ilivala kawala, “Ka, komwaidona bubunela mitugaga ivitoulaisi olopola Giligali. Mapaila baisa metoya mapilana yeigu lavitouula lavigaki matausina mina kukologu. Paila uula bogwa leimitugagasi, deli komwaidosi kasi tokugwa bogwa leikosomapwaigusi, mapaila yeigu bakaliyabi matausina bibutusi metoya ogu valu. Gala tuvaila bayebwaili matausina. \v 16 Ka, tomotala Isireli makawala kaitala kai kailawalila komwaidona bogwa eimatutila deli makaina gala isim kaiuwala. E matausina gala biunaisi litusia, mitaga kidamwa biunaisi, yeigu bakimati magudisina saina gudimbwailisi.” \s1 Matauna tovitoubobuta ivitoubobuta paila Isireli \pc \v 17 Ka, Yaubada matauna lauwotitali igau bipaiki la tomota, paila uula matausina gala ililagaisi matauna. Matauna bivigaki matausina biwowausi wala oluwalaisi boda ituwoli ituwoli. \c 10 \p \v 1 Mina Isireli omitibogwa makawala tamtala waini, matamna kaiuwala bibukula saina bikovakaveka. Matausina si kaisisu ipapeula mapaila bidubadu kabogwabu lula ikikaliaisi. Makawala goli si pwaipwaia saina kabinai, makawala goli kokola makwaisina dakuna saina kwaimmatabwaila ikimidagaisi kala youdila, e ivigakaisi si kabotaimamila. \v 2 Ka, tomota matausina ninasi ninalela wabu, iboda bilumkolaisi mmayuyu paila si mitugaga. Yaubada bikatudidaimi si kabogwabu lula deli bikatuwoli si kokola dakuna kwebumaboma. \p \v 3 Matausina makateki bilivalasi kawasi, “Yakamaisi gala wala taitala ma guyausi, paila uula gala wala kakukolaisi Guyau Yaubada. Mitaga kavilela biga kidamwa taitala ma guyausi avaka iboda bivagi paila yakamaisi?” \v 4 Matausina si biga bigimakava wala bisisasopasi biga katotila, deli kasi udokaiwa wala livalesi vasosu. Karaiwaga duwosisia bogwa eikididogaisi imila karaiwaga doudoga, isiniveka makawala mnumonu bogwa bisunupatu bagula. \p \v 5 E tomota matausina isisuaisi Sameria ovilouveka bikokolasi deli bininamwausi paila bulumakau minana goulawokuva mapilana Beteli bogwa leiveilauwaisi tilaula. Matausina deli tolula komwaidona matausina eiuwotitalaisi minana tokolu bivilamwaisi minana. Matausina bikavinavinasi avai tuta tilaula bivililaisi kala katububula goulawokuva. \v 6 Bikauwaisi tokolu minana bilauwaisi Asiria bivigakaisi kala pokala guyoula mapilana valu. Mina Isireli bikaluwouwaisi e bimmosilasi paila uula eibokulaisi katuloluta gaga. \v 7 Si guyau bogwa biyosisi bilauwaisi makawala silaka bibubeu wa sopi. \v 8 E odabala koya makatuposina leivigakaisi si kabotapwaroru mapilana Abeni, ambaisa mina Isireli eitapwarorusi baisa tokolu, bikodidaimisi. E kaigunigwaini deli mnumonu bisunupatu komwaidona si kabogwabu lula. E tomota bidousi baisa koya kwevakaveka kawasi, “Kusipepunaimasi!” Bidousi baisa koya kwekikekita, kawasi “Kutabodaimasi.” \x - \xo 10.8 \xt Lk 23.30; YG 6.16\x* \s1 Guyau ikamituli kasi yakala mina Isireli \p \v 9 E Guyau ilivala kawala, “Ka, mina Isireli leisetuwolaisi mitugaga metoya mapilana Gibia e gala wala bisimwaisi mitugaga baisa yeigu. Mapaila mapilana goli Gibia baisa bibodasi kabilia. \x - \xo 10.9 \xt Tok 19.1-30\x* \v 10 Yeigu babokavili matausina mina mitugaga deli bamipuki matausina. Boda ituwoli ituwoli bikatukwaitalasi bikabiliasi deli matausina e bimipukwaisi paila si mitugaga bidubadu. \p \v 11 “Omitibogwa Isireli makawala natana bulumakau natubovau bogwa eimwelikikita paila bivalugulogu witi, minana itulotula deli la tagwala bivagi avaka la paisewa. Minana kaiyola saina keminabwaita, e yeigu ananamsa basaila kaitala kaitakewa okaiyola minana deli balasikoli yuwoyoula paila paisewa kwemomwau. Yeigu avigaki Yuda bikilikeli e Isireli bipulupulu. \v 12 E yeigu alivala kawagu, ‘Kukelaisi mi bagula kwaivau kusapwaisi mitukwaibwaila, kutemmalaigusi e bukutaiyauwaisi kami mitakwai. Tuta baisa ibodi bukuninavilasi baisa yeigu mi Guyau, e yeigu bama baligabu kami mitakwai.’ \x - \xo 10.12 \xt Yer 4.3\x* \v 13 Mitaga kaimapula kusapwaisi mitugaga e kutaiyauwaisi kabinela. Deli bogwa kukomasi kabinela mi sasopa. \p “Ka, yokomi kudubumaisi wala waga kaibibiu deli goli kala bawa mi tokabilia, \v 14 mauula baisa kabilia bogwa bisuvi omi valu, deli komwaidona mi valu kalisi kwaipapeula bogwa bikodidaimisi. Bivigakaisi makawala yam makwaina guyau Salimani omitibogwa eikatudidaimi valu Betabeli okabilia, e nunumoya deli litusia ivakikilaisi wala ikaligasi. \v 15 Mina Beteli, ka, yokomi makawala goli bivigakaimi, paila uula mitugaga makwaina saina gaga lokuvagaisi. E avai tuta wala kabilia bikapulai, guyoula Isireli bikaliga.” \c 11 \s1 Yaubada la yebwaili paila la tomota mina kowolova \q1 \v 1 Guyau ikaibiga, \q1 “Otutala Isireli igau gwadi, layebwaili matauna e ladoki latugu, \q2 e ladou matauna bisilavi Itipita bima. \q1 \v 2 Madoula wala badidou matausina, \q2 e tuvaila goli bitotubulokaigusi. \q1 Ulo tomota ilulasi baisa Beali, \q2 igabwaisi maiina simasimina baisa tokolu. \q1 \v 3 Mitaga mayeigula lavakadi Isireli paila biloula. \q1 Akopwi ulo tomota, \q2 mitaga gala wala isimokwitasi kidamwa yeigu kasi toyamata. \q1 \v 4 Avakouli matausina metoya ogu ninabwaila deli ulo yebwaili. \q2 Alupi matausina akipituki kimwagu. \q2 Akululu avakoma matausina. \b \p \v 5 “Ipakaisi bikaimilavausi baisa yeigu, e mapaila ibodi bikaimilavausi bilosi Itipita, e mina Asiria bikaraiwogaisi matausina. \v 6 Kabilia biyogagi si valu e bikodidaimi kalapisilela si valu. E kabilia bogwa bikatumtuwoli ulo tomota, paila uula iuvagaisi avaka ninasi titoulesi idokaisi bwaina. \v 7 Ikatotusi paila bitotubulokaigusi. Ka, igau biyogililami paila uula makaina kaitakewa otupwasi saina mwau, mitaga gala availa bilitaki matausina. \b \q1 \v 8 “Mina Isireli, ammakawala bavigaki baligaimwaimi? \q2 Ammakawala bavigaki basilavaimi? \q1 Ki, gagabila bakodidaimimi makawala lakodidaimi mapilana Adima, \q2 kaina bavigakaimi makawala lavigaki mapilana Seboiim?\f l \ft Yaubada eikatudoum makwaisina valu Adima deli Seboiim wa tuta matutona wala eikatudoum mapilasina Sodom deli Gomora.\f* \q1 Gala wala ibodaigu makawala, \q2 paila yokomi saina mina mbwailigu sainela goli. \q1 \v 9 Gala bamipukwaimi ogu gibuluwa, \q2 e gala tuvaila bakatumtuwoli mina Isireli. \q1 Paila yeigu gala guma watanawa, yeigu goli Yaubada. \q2 Ka, yeigu Tobumaboma lasikailimi. \q1 Gala wala bamakaiami deli ulo gibuluwa.” \p \v 10 Avai tuta baguuvavila makawala laiyoni baisa kasi tilaula, ulo tomota bibokulaigusi. Bogwa binanakwasi bimakaiagusi metoya opilikwaibwaga. \v 11 Bimaisi metoya mapilana Itipita e binanakwasi makawala mauna nayoyowa. Bimaisi metoya mapilana Asiria makawala bubuna. Bakaimilivau matausina biviloubusivausi osi valu tatousi. Ka, yeigu Guyau bogwa lalivala goli. \s1 Isireli deli Yuda kasi yakala \pc \v 12 E Guyau ilivala kawala, “Ka, mina Isireli si sasopa deli si wabu itavinaigu itapataigu, e deli goli mina Yuda igau wala eikosomapwaigusi, yeigu Yaubada tomitakwai deli tobumaboma. \c 12 \p \v 1 Ka, vavagi komwaidona avaka avaka mina Isireli leiuvagaisi metoya kaukwau bila bibogiki gala wala dimlesi e bivigaki kasi silagi. Bubunela sopa deli gaga saina iyouloveka oluwalaisi matausina. E matausina ivasosusi deli mina Asiria e igimolaisiga si guguwa metoya baisa mina Itipita.” \p \v 2 E Guyau kalamwaleta bikamogi tomotala Yuda; matoulela wala bimipuki mina Isireli makawala avaka si bubunela. Matauna bimapu matausina avaka bogwa leivagaisi. \v 3 E tubusi Yekobe tuwala Iso, matausina nupoyu, igau eikanukwenusi olopola inasi matausina ikosovalisi. Avai tuta Yekobe bogwa eitoveka, matauna eikimapusi sola Yaubada, \x - \xo 12.3 \xt Vit 25.26\x*\x - \xo 12.3-4 \xt Vit 32.24-26\x* \v 4 e tuvaila matoulela wala Yekobe iyowaisi sola taitala anelosi e Yekobe ikugwai. E matauna ivalam inigada paila kabwaila baisa anelosi. E mapilana Beteli Yaubada imakaia tabudasi Yekobe e kasitaiyu ibigatonasi. \x - \xo 12.4 \xt Vit 28.10-22\x* \v 5 Matauna goli Guyau Yaubada Topeuligaga - e Guyau oyagala maigana ibodi bitatemmalaisi matauna. \v 6 Mapaila tuta baisa yokomi odalela Yekobe ibodi bukudubumaisi mi Yaubada e bukukwaimilavausi baisa matauna. Ibodi bukumitakwaisi deli bukububunasi duwosisia, e bukutulotulasi deli mi pikwaku paila avaka mi Yaubada bivagi. \s1 Tuvaila bigala kamwaga \p \v 7 E Guyau ikaibiga kawala, “Mina Isireli saina mina ubuwabu makawala wala mina Kenani, matausina iyebwailisi biuwabwaisi kasi togimwala metoya kabovisaikola sasopa. \v 8 Matausina ikaibigasi kawasi, ‘Yakamaisi saina bidubadu ma guguwasi e gala wala avaka bakabwelaisi. E gala wala availa gagabila bitabinakaimasi mwada metoya oma wabusi katakunaisi ma guguwasi.’ \v 9 Mitaga ka, yeigu Guyau mi Yaubada e mayeigula lakatusunupuloiyaimi metoya Itipita, e yeigu bavigakaimi bukusisuaisi obuliyoyova makawala matutona lawokaiami oviloupakala. \x - \xo 12.9 \xt Tol 23.42-43\x* \p \v 10 “Yeigu alilivali baisa tovitoubobuta e ayomitali baisa matausina bidubadu kilisala, e metoya oudosi tovitoubobuta yeigu akatululuti ulo tomota. \v 11 Mitaga tokolu kala taimamila isisu wala olumoulela Giliadi, e availa matausina itemmalaisi minasina tokolu bikaligasi wala. Bulumakau nammwala eigibukwaisi lula olumoulela Giligali, deli kabogwabu lula makwaisina bikodidaimisi e biwakaisi tuwaga makawala tuwaga obuyagu.” \p \v 12 Ka, tabudasi Yekobe isakaula ila mapilana Mesipotemia, e mapilana valu, matauna iwotetila osikowala taitala tau e iyamati la sipi yawela paila makadana goli biyosi natana la kwava. \x - \xo 12.12 \xt Vit 29.1-20\x* \v 13 Guyau iwitali taitala tovitoubobuta bila bikoli mina Isireli metoya okatupipi mapilana Itipita e biyamati matausina. \x - \xo 12.13 \xt Sun 12.50-51\x* \v 14 Mina Isireli saina eiyogibuluwaisi Guyau. Matausina ibodi wala bikaligasi mapula si mitugaga. Guyau bimipuki matausina paila iyomitulaisi kabommosila baisa matauna. \c 13 \s1 Kamwaga kala vigimkoluva baisa Isireli \p \v 1 Omitibogwa avai tuta Epereim dalela bikawotasi e dala Isireli komwaidona bikokolasi, paila uula idokaisi saina tovakaveka madilana Epereim. Mitaga tomota imitugagasi paila ititapwarorusi baisa minana tokolu Beali e mauula bogwa bikaligasi. \v 2 Ka, yam lagaila isetuwolaisi isulosulasi, paila iyoudulaisi tokolu tanumnumta ivigakaisi si kabotapwaroru. E minasina tokolu eiyoudulaisi metoya tanumnumta siliba, tomota oninasi eibubulaisi e eiyoudulaisi oyumasi tomota. E oluvi ikaibigasi kawasi, “Kugibukwaisi lula baisa minasina!” Wa, ammakawala tomota biviyuwolaisi minasina tokolu, tokolu goli eiyoudulaisi kasi gigisa makawala bulumakau nammwala. \v 3 E mapaila tomota matausina bititamwausi goli makawala kaukwau guugwau kalasia bikaliyuvisi, kaina makawala numla kaukwau kalasia bikalubulabu. Matausina makawala yogilumwawaisi yagila biyuvisau otutala tayoyuwa, kaina makawala mseu biyuvisau metoya okailagila. \s1 Guyau ikamogi mina Isireli \p \v 4 Guyau ikaibiga, kawala, “Yeigu Guyau mi Yaubada e lavisunupuloiyaimi metoya mapilana Itipita. Gala availa mi yaubada mesinaku wala yeigu. Agumwaleta wala kami tokwatumova. \v 5 Ayamataimi oviloupakala. \x - \xo 13.5-6 \xt Kak 8.11-17\x* \v 6 Mitaga avai tuta kusuvisi mapilana valu bwaina, kukwamsi kukomatasi e gala wala magimi avaka tuvaila. E oluvi ninami ikaiveka e kulumwelavaigusi. \v 7 E mapaila yeigu bakabutubutaimi makawala laiyoni. Makawala lepoda bakanukwenu osiusiula keda batutulaimi. \v 8 Bakabutubutaimi makawala beya deli la gibuluwa paila eikauwaisi litula, e batagigaiyaimi bakomaimi ambaisa bayosaimi makawala yeigu laiyoni, e batagigaiyaimi makawala mauna nabubolodila yeigu. \p \v 9 “E mina Isireli, ka - bogwa bakatumtuwolimi. E availaga gagabila bipilasaimi? \v 10 Lokunigadasi mwada lasakaim taitala guyau deli mimilisi tokugwa, mitaga ammakawala matausina gagabila bikolaimi? \x - \xo 13.10 \xt 1 Sml 8.5-6\x* \v 11 Ogu gibuluwa lasakaimi gweguya e ogu gidaleiya lakauvau matausina. \x - \xo 13.11 \xt 1 Sml 10.17-24; 15.26\x* \p \v 12 “Mina Isireli si sula bidubadu bogwa lagini, e ginigini makwaina bogwa lasaili okabala. \v 13 Tuta baisa goli Isireli la tuta paila bimova, mitaga la nagowa wala gala magila bimova, makawala pwapwawa bogwa eiboda la tuta kaloubusi, mitaga ipaiki wala e gala bisunapula metoya olopola inala. \v 14 Gala bakatumovi matausina metoya wa Tuma,\f m \ft Baisa si valu tomata.\f* e gala bakoli matausina metoya ola peula kaliga. Mwa! Kaliga, kumai m kwatoula bidubadu, e yoku Tuma, kumai m peula paila katumata. Gala tuvaila banokapisi matausina. \x - \xo 13.14 \xt 1 Kr 15.55\x* \v 15 Kaina goli mina Isireli bidalasi saina bidugaga makawala mnumonu, yeigu bawitali yagila saina yuviyavi bitokaia opilibomatu, e kasi sopi iluyelu deli kasi utuwotu bimadasi wala. E yagila biyuvisau si veiguwa komwaidona wala biwokuva. \v 16 Ibodi mina Sameria bibanaisi kasi mipuki paila uula eikosomapwaigusi. Mina Sameria bikaligasi metoya okabilia. Litusia pwapwawa bikatupitukwaisi opwaipwaia bikaligasi, e nasusuma bitabolusi luposi.” \c 14 \s1 Osia imnabi mina Isireli \p \v 1 E yokomi mina Isireli, bukukwaimilavausi baisa Guyau mi Yaubada. Mi sula eivigakaimi kusilibeibeusi e kukwapusisi. \v 2 Bukukwaimilavausi baisa Guyau, e bukunigadasi baisa matauna baisa makawala, kawami, “Bukuligaiwa komwaidona ma mitugagasi, e bukulagi ma nigadasi. E mapaila bakayakawolaimsi makawala lakakatotilasi. \v 3 Gala gagabila mina Asiria bikatumovaimasi, e wosala kabilia gala bipeulasi paila bikolaimasi. E gala avai tuta tuvaila bakalukwaisi ma tokolusi kidamwa minasina ma Yaubadasi. Mwa Guyau! Tuta komwaidona yoku kunokapisi matausina gala isim toulesi.” \s1 Guyau ikatotila mina Isireli igau bisibwabwailasi \p \v 4 Guyau ikaibiga, kawala, \q1 “Bogwa bakaimali ulo tomota baisa yeigu. \q1 Bayebwaili matausina deli nanogu komwaidona, \q2 paila bogwa leiwokuva ulo gibuluwa baisa matausina. \q1 \v 5 Mina Isireli bilumkolaisi ulo pilasi \q2 makawala kuna oviloupakala. \q1 Matausina bilalasi makala kai lalela, \q2 e bitotusi peula \q2 makawala kaila Lebanoni. \q1 \v 6 Bogwa bilumkolaisi si momova kwaivau makawala sisila kai itamkikitasi, \q2 e kasi gigisa tominibwaita makala makaisina olibe saina kaimminabwaita. \q1 Matausina kasi simasimina goli \q2 makawala lalela kweisila mapilana Lebanoni. \q1 \v 7 E bakoli matausina makawala omitibogwa. \q1 Matausina bisibwabwailasi makawala bagula kala luvabwaila \q2 e biunigeyaisi makawala matamsina waini kaiuwasi. \q2 E bulogasi bikaligiaki baisa ovalu watanawa makawala wainila Lebanoni bulogala. \q1 \v 8 Mina Isireli gala goli avai tuta tuvaila bikavaginasi baisa tokolu. \q2 Bogwa bamapu si nigada e bayamati matausina. \q1 Bavakanunuvi matausina makawala kaitala kai kaiyuviyowa. \q2 Ka, yeigu wala uulela kasi mitakwai komwaidona.” \s1 Kabovigimkovila \p \v 9 Ibodi matausina isim si kabitam bikatetasi ginigini makwaina isisu baisa. Guyau la kidakeda duwosisia, e tomitukwaibwaila ibububunasi makawala makwaisina. Mitaga tomitugaga isilibeibeusi e ikapusisi paila uula ipakaisi makwaisina.