\id 1TI 1TI, 15 1TI, 1 Timothy, Kiriwina Bible, PNG, May 2010 8/11 \h 1 TIMOTI \mt1 Paulo La Ginigini Yamatala Baisa // TIMOTI \is1 Kabovitouula \ip Matauna Timoti tokubukwabuya deli totapwaroru metoya mapilana Esia. Inala im Yudia e tamala goma Girisi. E Paulo ilau matauna Timoti mwada sosola bititavinasi deli biwotetilasi kala kamatula Bulogala Bwaina. E miyana Paulo La Ginigini Yamatala Baisa Timoti bitabani kwaitolu vavagi kwevakaveka. \ip Ikugwa Paulo ibuyoyu Timoti paila vituloki sasopa olopola ekalesia. Vituloki makwaina eitokaia uula mimilisi tomota eikagulisi si nanamsa mina Yudia deli matausina gala mina Yudia si nanamsa. Idokaisi valu watanawa baisa vavagi gaga. E kawasi gagabila tomota bibanaisi katumova kidamwa biyosisi mimilisi vavagi. Ikugwa ibodi bikatetasi mimilisi vavagi kwekikium. Deli, bivigakaisi kasi gulogula mimilisi vavagi makawala mimilisi kaula bidokaisi bomikikila. Tuvaila ibodi biligaimwaisi veivai. \ip Kwaiyuwela bitabani mimilisi vituloki paila kidikedala tapwaroru — paila mabudona kala karaiwaga deli paila sigugula tapwaroru. Tuvaila iluki Timoti avai bubunela bibudoki tokugwa ekalesia deli ekalesia kala towotetila. \ip E kwaitolula Paulo ikatululuti Timoti ammakawala biwotitali Yesu Keriso bibwaina, e deli ammakawala bipilasi mimilisi boda olumoulela mabudona ekalesia. \iot Buki kala katumimisa \io1 Kala vitouula 1.1-2 \io1 Vituloki paila ekalesia deli kala tokugwa 1.3—3.16 \io1 Vituloki baisa Timoti paila la wotetila 4.1—6.21 \c 1 \p \v 1 Yeigu Paulo la aposetolo\f a \ft Matauna isim kala karaiwaga bililivala deli biuvagi metoya ola karaiwaga matauna kala towitala; kugisi makasana Biga Kala Katumiki.\f* Keriso Yesu metoya osi karaiwaga Yaubada kada tokwatumovasi deli Yesu Keriso da pikwakusi. \p \v 2 E lagini m leta yoku Timoti\f b \ft Matauna taitala Paulo sola deli kala topilasi eititavina deli matauna; kugisi VA 16.1-3.\f* paila lokupataigu mokwita ogu dubumi baisa Keriso Yesu. \x - \xo 1.2 \xt VA 16.1\x* \p Ulo nigada baisa Yaubada Tamadasi deli Keriso Yesu da Guyausi kidamwa bimitukwaiyaim, binokapisaim e bitalaguva lopom. \s1 Itaviyesi paila vituloki sasopa \p \v 3 Magigu bukusivagasi mapilana Epeso, makawala goli lamnabaim tutala aliloula bala Masedonia. Uula mimilisi tomota mapilana valu ivakadaisi vituloki sasopa e ibodi bukusilibodi matausina. \v 4 Kuluki biligaiwaisi makwaisina litetila deli kasi liliu tubusia,\f c \ft Liliula tommoyabogwa mina Isireli.\f* paila metoya vavagi makwaisina bitokaia kominimani wala. E vavagi makwaisina gala bipilasi Yaubada nanola, paila bitavitusi nanola metoya wa dubumi wala. \v 5 Ka, lakaraiwogaim makawala kidamwa bikabomaisi titoulesi, bimilakatila ninasi e bidubumaisi mokwita, e makawala goli bikatukikilaisi titoulesi. \v 6 Mimilisi eivapupalaisi vavagi makwaisina e ikitumouwaisi si keda uula si tamapu ivigimakavaisi. \v 7 Matausina magisi bimila tovakedasi paila Yaubada la karaiwaga, e mapaila ililivalasi mwada tokwabitam matausina. Mitaga gala bikatetasi avaka ililivalaisi, e tuvaila gala bikatetasi uula si vituloki. \p \v 8 Tanikoli Mosese la Karaiwaga\f d \ft Mapilasina buki pilalima kala vitouula si Buki Pilabumaboma mina Iberu.\f* baisa karaiwaga bwaina, kidamwa goli takabikuwoli deli takamiabi makwaina. \v 9 Bitaluluwai baisa, kidamwa availa eiguli avai karaiwaga, baisa gala paila tomitukwaibwaila mitaga paila tokowolova karaiwaga deli todubakasala, paila tokakamabu deli tomitugaga, tokwapidakala deli tokwaluvalova, tokwatumata tumisia inisia deli tokwatumatamakava tomota, \v 10 tokakailasi, mina kaiulatila bubunesi doudoga, matausina ikikopatusi tomota bivigakaisi si ula, toubuwabu deli tokimalaula biga, e availa availa bivagaisi vavagi makwaisina avaka gala bibodi kala vakeda uulela tapwaroru. \v 11 Baisa makwaina vituloki isisu olumoulela Bulogala Bwaina, baisa goli agu vilavila bakamituli, Bulogala Bwaina paila Yaubada Towalakaiwa sainela deli Tomwamwasila. \s1 Inokagutoki paila Yaubada la nokapisi \p \v 12 Yeigu anokagutoki baisa da Guyausi Keriso Yesu, matauna ikatupewolaigu paila ulo paisewa. Yeigu anogakutoki baisa matauna paila idokaigu tokimadagi e ivasanaigu bawotitali matauna. \v 13 Kalubikoya tokinabogwa lakoulovi lalamidadi labigigagi matauna. Mitaga tuta matutona gala todubumi yeigu e gala akateta avaka avaka auvagi, e mauula Yaubada bogwa einokapisaigu e iligaiwa ulo mitugaga. \x - \xo 1.13 \xt VA 8.3; 9.4-5\x* \v 14 E da Guyausi imitukwaiyaigu saina vakaigaga e mapaila adubumi deli ayebwaili matauna. Baisa goli talumkolaisi paila uula yakidasi Yesu Keriso la vasosu. \v 15 Baisa biga mokwita, ibodi bitadubumaisi deli bitatagwalasi, kidamwa Keriso Yesu leima watanawa paila bikolaidasi mina watanawa. E yeigu asiligaga mitugaga, akalisau matausina. \v 16 Mitaga Yaubada einokapisaigu iligaiwa ulo mitugaga, uulotoula wala baisa, kidamwa Keriso Yesu bipilasaigu, yeigu goli tubulela mitugaga, e mapaila bikimitali la tagwala gala yomala paila si kabogigisa matausina availa availa igau oluvi bidubumaisi matauna e bikauwaisi momova kwekanigaga. \v 17 Baisa Tosigaga, Guyoula momova, Balomatoula Yaubada itokesa gala pataila, kala taimamila deli kala kavisi gala kala kalitutila. Emeni. \fig Keriso Yesu leima watanawa paila bikolaidasi|src="Vallotton 5400115" size="col" copy="Christ on cross" ref="1.15" \fig* \p \v 18 Mwa, kalogu Timoti, karaiwaga makwaina lakatululutaim. Paila omitibogwa taitala eivitoubobuta\f e \ft Taitala tovitoubobuta avaka eikamituli wa yam makwaina ekalesia eikabomaisi Timoti paila la wotetila (kugisi 1 Tm 4.14).\f* makawala paila yoku. Ibodaim vitoubobuta makwaina bukuvigaki m puluta tutala kupwaitukuli bisibasi kabiliela bwaina paila Yaubada. \v 19 E bukuyamati m dubumi bibwaina, deli nanom bimilakatila. Mimilisi goli eipakaisi ninasi kala mimilakatila e mapaila eiyogagaisi si dubumi. \v 20 Kasitaiyu matausina Aiminia deli Alekisana eivagaisi makawala, e mapaila akasali matausina baisa Setani ola boda,\f f \ft Eikatusunupuloi bisilavaisi mabudona ekalesia (kugisi 1 Kr 5.5).\f* e bikila mitasi kidamwa taga bibigigagaisi Yaubada. \c 2 \s1 Kidikedala tapwaroru \p \v 1 Tuta baisa ikugwa bamnabaimi ibodaimi bukuninigadasi baisa Yaubada paila komwaidosi mina watanawa, kidamwa Yaubada bipilasi deli bivagi avaka bibudoki matausina, e tuvaila bukunokagutokisi baisa Yaubada paila vavagi makwaisina avaka eivigaki matausina. \v 2 Bukuninigadasi makawala paila gweguya deli komwaidosi kwaraiwaga, kidamwa bivakota valu bitasibwabwailasi, da tapwarorusi bwainawokuva deli bubunedasi duwosisia. \v 3 Baisa saina bwaina deli biyomwasali Yaubada matauna kada tokwatumovasi. \v 4 Paila matauna magila tomota komwaidosi bimwamovasi deli bitapuloki ninasi biga kwekamokwita. \v 5 Paila Yaubada matauna taitinidesi wala. E matauna availa bimai tomota bivasosusi deli Yaubada, matauna taitinidesi, matauwena Keriso Yesu goli. \v 6 Matauna ikasali titoulela paila bikatumovi tomota komwaidosi. Baisa wala kabosimokwita bitanikoli Yaubada magila tomota komwaidosi bimwamovasi goli, e baisa ikaloubusi okala tuta mokwita. \v 7 E baisa uula leiwitalaigusi lamila aposetolo deli tovituloki paila matausina gala mina Yudia, paila bakamituli kala dubumi Yaubada deli bikatetasi la biga kwekamokwita. Yeigu gala asasopa, alilivala biga mokwita wala. \x - \xo 2.7 \xt 2 Tm 1.11\x* \p \v 8 Magigu tauwau bininigadasi ambaisa ambaisa kutapwarorusi goli, availa availa wala leikabomaisi titoulesi baisa Yaubada, e gagabila biyosalaisi yumasi bininigadasi gala deli gibuluwa kaina kominimani. \v 9 E tuvaila magigu vivila binagaisi kasi kwama avaka bibodi toekalesia, e taga bisedobobusi mitaga deli ninasi manum bisikamsi dobatoula. Taga kulusi biwaipulusi, deli kasi katububula veiguwa goula deli kasi kuwekuwa waitunatoula kaina dubesi mwau mipusi. \x - \xo 2.9 \xt 1 Pt 3.3\x* \v 10 Mitaga bisikamsi kasi katububula bubunela bwaina, baisa bibodi minasina vivila idokaisi titoulesi natapwaroru. \v 11 Ibodi vivila bivabwaisi titoulesi e bitakutusi kwaimanum. \v 12 Paila gala atagwala vivila binavitulokisi kaina binakaraiwagasi odubasi tauwau. Ibodi minasina bikapatusi wala. \v 13 Paila ikugwa Yaubada ibubulibogwi Adam oluviga Ibi. \x - \xo 2.13 \xt Vit 2.7,21-22\x* \v 14 E Setani gala isinapu Adam, mitaga isinapu minana vivila wala, e minana eikodidaimi Yaubada la karaiwaga. \x - \xo 2.14 \xt Vit 3.1-6\x* \v 15 Mitaga ibodi vivila biuni litula e metoya baisa bibani kala katumova,\f g \fq \it metoya baisa bibani kala katumova.\it*\ft Gagabila bitagini, “ola tuta valulu gala bisilagi wala, kaina “metoya baisa guditala la valulu (magudina Yesu) bibani kala katumova” kainaga “bibani kala katumova paila eivitubwi litula bwaina”.\f* kidamwa bisetuwoli la bubunela nadubumi, namitakwai, nabumaboma, e deli nakimanum. \c 3 \s1 Paila tokugwa ekalesia \p \v 1 Biga baisa bigala goli mokwita\f h \fq Biga baisa bigala goli mokwita. \ft Kaina mabigana ibodi bitaginisi kala vigimkovila 1 Tm 2.15 kaina kala vitouula 1 Tm 3.1.\f* - kidamwa avai tau iiyamwasi mwada igau bikau tokugwa ekalesia la guyau, matauna magila la wotetila saina kwevakaigaga. \v 2 Paila tokugwa ekalesia ibodi gala bisim pikolela wowola. Gala ibodi bivilayawa,\f i \fq \it Gala ibodi bivilayawa.\it*\ft Gagabila bitagini “Ibodi sivatala wala bivai” kainaga “Ibodi bivigibau avaka eikatotila paila la veivai”.\f* bikudibwaila, gala tokwatudewa matauna, e bininatala; ibodi bivakawoli mitawasi ola valu; ibodi bikabitutuki vituloki; \x - \xo 3.2-7 \xt Tt 1.6-9\x* \v 3 gala ibodi matauna tomom waini kaipeula, kaina tokominimani; mitaga tomanum deli tobigabwaila. Gala ibodi biyebwaili mani. \v 4 Ibodi la bwala tatoula kala tosisu biyamati bwaina, deli litula bikabikuwolaisi deli bikamiabaisi matauna. \v 5 Paila kidamwa matauna gala ikikateta ammakawala biyamati availa availa matausina eivauli bibwaina, e ammakawala matauna bivigaki kidamwa biyamati la ekalesia Yaubada? \v 6 Gala ibodi bukunagaisi availa toekalesia tovau kaina igau bikaiveka nanola deli biyouloveka la kaluvalova e biboda kala kamwaga, makawala goli Diabolo. \v 7 E ibodi bukunagaisi avai tau tosipayumila ikikamiabaisi mwada taga biboda kala kalawou e biwai okala sikula Diabolo. \s1 Paila ekalesia kala towotetila \p \v 8 Makawala goli ekalesia kala towotetila deli, ibodi matausina bibubunasi bwainawokuva kidamwa kasi vatusi bimilakatila; gala bibodi matausina bimomsi waini sainela, kaina bigugovekasi. \v 9 Ibodi matausina bikatetasi uvagila tapwaroru kwemomwau deli ninasi kala mimilakatila. \v 10 Ikugwa ibodi bukuwakolaisi, e kidamwa bogwa bipeulasi, bwaina wala ibodi biwotetilasi. \v 11 E ekalesia kala towotetila si kukova\f j \fq \it ekalesia kala towotetila si kukova.\it*\ft Gagabila bitagini, “ekalesia kala nawotetila”.\f* deli, ibodi bibubunasi bwaina, e taga bisilapulusi; ibodi tuvaila avaka avaka bivagaisi, gala nakatudewa, e nakamokwita minasina. \v 12 E ekalesia kala towotetila gala ibodi bivilayawa,\f k \ft Kugisi mabigana kala kivilavau mailela 2 kala katumiki.\f* e gagabila biyamati litula deli la ula bibwaina. \v 13 E towotetila matausina, availa availa itobwabwailasi bogwa bitomatalasi deli gagabila bilivalasi tuvaluwa, paila dubumi makwaina avaka talumkolaisi okala vasosu Keriso Yesu. \s1 Ka, tapwaroru uvagila kala katupwana \p \v 14 Baisa tuta laginigini miyana m leta, e lapikwakwaim makateki bawokaiam kidamwa deli bitakayakusi. \v 15 Mitaga kaina bayobali. E kidamwa makawala, miyana leta biyoluluwaiyaim avaka avaka bibodaidasi yakidasi Yaubada la tomota. E boda makwaina bitadokaisi Yaubada Tomomova la ekalesia; e mabudona ekalesia baisa biga kwekamokwita kala kokola deli kala kalidaga. \v 16 E gala availa bininayuwa, da tapwarorusi uvagila kwemomwau kala katupwana saina vakaigaga. \q1 Matauna imili tomota, \q2 Baloma Tobumaboma ivitububoti kala duwosisia, \q2 e anelosi igigisaisi matauna. \q1 Tomota ikamitulaisi matauna oluwalaisi mina watanawa, \q2 tolesi watanawa idubumaisi matauna, \q2 e ila walakaiwa wa labuma. \c 4 \s1 Paila tovituloki mina sisasopa \p \v 1 Baloma Tobumaboma eilivala mimilakatila kidamwa igau tuta oluvi mimilisi biligaiwaisi tapwaroru. Matausina bikabikuwolaisi baloma sasopa e bibokulaisi si vivituloki baloma gaga. \v 2 Makwaisina vituloki uulesi toubuwabu si katudewa, matausina ninasi bogwa eimata. Kaina kala gigisa makawala kova eigabu ivakamati ninasi. \v 3 Matausina goli bivitulokisi kidamwa veivai baisa mitugaga, deli bibodi mimilisi vavagi wala bitakoma mimilisi bitakabomi. Mitaga vavagi makwaisina leibubuli Yaubada paila matausina todubumi e leitapuloki ninasi biga kwekamokwita, mwada ikugwa binokagutokisi baisa Yaubada oluviga bikamsi. \v 4 Komwaidona avaka avaka leibubuli Yaubada bwainawokuva wala. Gala bibodi bitapakaisi avaka, komwaidona wala bitayosisi deli ninigada nokagutoki. \v 5 Paila Yaubada ikikabwaili kadasi metoya ola biga titoulela,\f l \ft Baisa Yaubada la biga eilivala wa tuta matutona eibubuli valu watanawa.\f* deli paila makwaina nigada. \s1 Keriso Yesu la towotetila bwaina \p \v 6 Kidamwa kulilivala makawala baisa toekalesia, yoku goli Keriso Yesu la towotetila bwaina. E tuvaila bogwa bukubani kam bwaina metoya obigala tapwaroru deli kala vakeda uulela tapwaroru, vituloki makwaina lokubokuli goli. \v 7 Mitaga bukupaiki makwaisina kasi kukonebu mina watanawa, makwaisina gala ibudoki Yaubada la tomota paila gala avaka dimlesi. Bukumlimweli paila bubunela tapwaroru. \v 8 Paila kidamwa bukumweli mwada bipeula wowom, kaina baisa bipilasaim sitana; mitaga kidamwa bukumweli mwada bipeula m tapwaroru, baisa saina bwainigaga, paila mweli makwaina mapula bitamovasi tuta baisa e igau tuta bima tuvaila bitamovasi. \v 9 Baisa biga mokwita, ibodi bitadubumaisi deli bitatagwalasi. \v 10 Yakidasi talumkolaisi mwau\f m \fq \it Yakidasi talumkolaisi mwau.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa iginisi, “Tomota ibigigagaidasi”.\f* deli tapaisewasi sainela, e uula baisa - leitapikwakwaisi matauna Yaubada Tomomova, matauna goli komwaidosi mina watanawa kasi Tokwatumova, availa availa goli idubumaisi matauna. \p \v 11 E vavagi makwaisina bukukwaraiwogi deli bukuvituloki. \v 12 Taga bukutagwala availa bikaluwouwaim paila uula totubovau yoku. Bukuvigakaim kabogigisa mwada todubumi bipataimsi kam livala, m kidakeda, m mitakwai, m dubumi, e deli bubunem kala bumaboma. \v 13 Tuta komwaidona bukupwaitukuli vavagi makwaisina - bukukwalawa Buki Pilabumaboma\f n \ft Mina Iberu si Buki Pilabumaboma, yakidasi tadokaisi Kabutubogwa.\f* otaigasi komwaidosi, e bukukwatuloluta deli bukuvakadi uvagila tapwaroru, igaugwa bawokaiam. \v 14 Taga kuyomadi peula makwaina avaka Baloma Tobumaboma eisakaim tutala matausina tovitoubobuta eilivalasi, deli tommoya oyumasi ikiwotaimsi. \v 15 Bukumweli goli vavagi makwaisina; bukutugwalaim paila baisa, kidamwa komwaidosi bigisaimsi ammakawala lokupeula. \v 16 Kuyamataim e kuyamati m vakeda. Kupwaitukula goli vavagi makwaisina. E kidamwa kuvagi makawala, bukukwatumovaim titoulem deli bukukwatumovi matausina ililagaimsi. \c 5 \s1 Ammakawala Timoti bipilasi todubumi \p \v 1 Taga kutakumdu tommoya, mitaga kumnabi matausina makawala goli kuvigaki tumamwa. E totubovau matausina kuvigaki goli budamwa, \v 2 e nunumoya kuvigaki makawala inamwa, e natubovau komwaidosi wala kuvigaki makawala lumta, e bukukikili minasina. \p \v 3 Kuvituloki m kwamaiaba paila kakau minasina ikikamiabaisi si kakau. \v 4 Mitaga minana nakakau kidamwa isim litula kaina tubula, ibodi matausina ikugwa bikatetasi ammakawala bibubunasi duwosisia baisa veisia, e baisa makawala bimmapwaisi veisia, deli tubusia. Paila bubunela makwaina iyomwasali nanola Yaubada. \v 5 Minana ikikamiabi la kakau e gala isim toulela, minana bogwa eisebogwi la pikwaku baisa Yaubada, deli isetuwoli la tapwaroru, bogi deli yam ininigada mwada Yaubada bipilasi. \v 6 Mitaga minana nakakau iyomwasali titoulela paila nammeikita makawala bogwa eikaliga ilagoli namomova minana. \v 7 E makwaisina karaiwaga kusaiki minasina, kidamwa gala availa bitakumdu minasina. \v 8 Mitaga kidamwa availa gala biyamati komwaidosi veyala la veivai deli gala bivauli veyala, matauna bogwa ikaluwou tapwaroru e kala gaga ikalisau availa gala todubumi. \p \v 9 Taga kugini avai nakakau yagala okasi kakalawa minasina kidamwa kala taitu gala biboda kweluwolima kwailuwotala. E tuvaila sivatala wala bivai,\f o \fq \it sivatala wala bivai.\it*\ft Gagabila bitagini, “ibodi bivigibau avaka eikatotila paila la veivai”.\f* \v 10 deli tomota bidokaisi minana namitakwai, e uula baisa - eivitubwi litula bwaina, eivakawoli tomitawasi ola valu, eiwotitali Yaubada la tomota deli nanola watanawa,\f p \fq \it eiwotitali Yaubada la tomota deli nanola watanawa.\it*\ft Obonasi mina Girisi iginisi, “eiwini kaikesi Yaubada la tomota” (kugisi Yn 13.14-15). Wa tuta matutona tokwaidadina kaikesi saina pupagatu, paila gala kasi butu, mauula tovaula biwini kaikesi.\f* eipilasi availa availa isim kasi mwau, e eikasali titoulela avai mitakwai avai mitakwai. \p \v 11 Mitaga taga kugini yagasi minasina kapugopugula kwabuya okasi kakalawa minasina kakautoula; paila avai tuta magisi bikapugulovausi e bivaisi, bininavilasi metoya baisa Keriso, \v 12 e bivigakaisi kasi kamwaga, paila eikodidaimisi avaka ikatotilabogwasi baisa Keriso. \v 13 Tuvaila minasina iyebwailisi bisimakavasi bilovinavinasi avai bwala avai bwala. E tuvaila bubunesi kala gaga bisiniveka, iyebwailisi kaiyaku e bisilapulusi deli bipiaigalasi. \v 14 Mapaila adoki bibodi wala minasina kwabuya kapugopugula bivaivausi biunaisi litusia e biyamataisi osi valu. Mapaila gala bitasakaisi kada tilaulasi uulela bibigigagaidasi wala. \v 15 Paila mimilisi minasina kakau bogwa leininavilasi ibubokulaisi Setani. \v 16 Mitaga kidamwa avaivila nadubumi veyala mimilisi minasina kwabuya isisuaisi, ibodi bivauli minasina, e taga bivigaki toekalesia kasi pakula minasina kwabuya. Mapaila gagabila toekalesia bivaulaisi minasina kwabuya gala isim toulesi. \p \v 17 Matausina tommoya tokugwa ekalesia iuwotetilasi saina bwaina bibodi wala bikauwaisi mapusi sivayu. E baisa ibodi sainela paila availa availa iuwotetilasi peula osi kamatula paila Yaubada la biga deli osi vakeda. \v 18 Paila Buki Pilabumaboma ikaibiga, “Taga kusipubodi wodola bulumakau tutala kuvakadi mwada bivadebwali witi bidebwalisi waitunatoula; ibodi wala minana sitana bikam.” E tuvaila, “Ibodi topaisewa bikeula mapula la paisewa.”\f q \ft Kugisi Lk 10.7; 1 Kr 9.14.\f*\x - \xo 5.18 \xt Kak 25.4; Md 10.10; Lk 10.7\x* \v 19 Taga kutagwala bukulagi avai tomoya kala tabinona, mesinaku wala taiyu kaina taitolu tosola bivitokaisi tolosila. \x - \xo 5.19 \xt Kak 17.6; 19.15\x* \v 20 Omitasi ekalesia komwaidona kukwayai matausina availa availa eisulasi, kidamwa sesia bilagaisi e binimta uwosi. \p \v 21 Omatala Yaubada deli Yesu Keriso deli anelosi bumaboma alukwaim vavagi kwaiveka kidamwa bukukwabikaula makwaisina karaiwaga. Bukuwotitali komwaidosi availa tombwailim kaina availa tokukolom; e avaka avaka kuuvagi, gala goli bukutakili availa. \v 22 Taga kuvitomamalu bukukiwoti availa paila Guyau la wotetila. Taga bukupii availa la sula. Kukikilaim titoulem. \p \v 23 Gala bukumom sopi wala, mitaga bukumom sitana waini paila bikiminum lopom, paila tuta tuta kukukwatoula. \p \v 24 Mimilisi tomota si mitugaga saina kaivitusibwaila e tuta baisa gagabila bitagisi kidamwa igau bibodaisi kasi kamwaga paila vavagi makwaisina; mitaga taivilesi si mitugaga bitavitusi igau tuta oluvi. \v 25 E makawala goli bubunela bwaina saina kaivitusibwaila. Kaina goli mimilisi vavagi bwaina gala bitavitusi bwaina, mitaga gala wala gagabila bikatupwanaisi. \c 6 \p \v 1 Mimilisi towotetila kasi karaiwaga mwau, mitaga bibodi matausina bikikamiabaisi kasi tokwaraiwaga tuta tuta. E mapaila gala availa bikaluwou yagala Yaubada e bikaluwou kala vakeda uulela tapwaroru. \v 2 Mimilisi towotetila kasi tokwaraiwaga todubumi. Mokwita dubumi makwaina eivigaki matausina sesia, mitaga gala bibodi towotetila bikoulovaisi matausina. Mitaga ibodi bisalausi biwotitalaisi matausina tokwaraiwaga, paila eipipilasaisi goli matausina todubumi deli sesia tombwailisi. \s1 Paila vituloki sasopa deli paila todabala okedala tapwaroru \p Ibodaim bukuvakadi bukukwamituli vavagi makwaisina. \v 3 Paila kidamwa availa la vituloki tuwoli e gala ikibuboti bigala mokwita la biga da Guyausi Yesu Keriso deli kala vakeda uulela tapwaroru, \v 4 matauna saina todubakasala e gala inikoli avaka. E nanola saina nigonigwa, paila magila sainela bisevatai bikominimani paila biga kasi katumiki. Mapaila biyomitali mimilisi tomota si pogi, si vatai, si bigigaga, si nanamsa gaga, \v 5 deli gala ikapatusi si bubwagwagu. Matausina goli ninasi pinipani e eikitumouwaisi biga kwekamokwita. Paila idokaisi bimila todabalasi metoya okedala tapwaroru. \p \v 6 Mitaga baisa mokwita! Kidamwa availa gala inainevi la guguwa kala katumkovila e avaka isisii baisa iyomwasali nanola, mokwita wala matauna itodabala metoya okedala tapwaroru. \v 7 Avaka leitamaiyaisi ovalu watanawa? Gala wala! Kaina avaka gagabila bitakauwaisi metoya ovalu watanawa? Gala wala avaka! \v 8 Mapaila kidamwa isim kadasi deli kada kwamasi, baisa goli bibodaidasi wala. \v 9 Mitaga kidamwa availa magila bimila todabala, bikapusi metoya otamnabi deli biwai sikolela kalimwala bidubadu. Makwaisina vavagi saina nigonigwa kasi kaboyogagi tomota, paila bibiyumali matausina bikapusisi, e bikodidaimi si kaisisu bigaga komwaidona. \v 10 Paila mani kala yebwaili baisa goli uulesi bidubadu mitugaga migawelu migawelu. Mimilisi goli eipwaitukulasi kala nainevi mani, e mauula eivapupalaisi metoya osi dubumi deli iyogagi ninasi bidugaga mmayuyu. \fig Avaka leitamaiyaisi … avaka bitakauwaisi?|src="Vallotton as" size="col" copy="in KIR NT p. 363 (what we bringinto world)" ref="6.7" \fig* \s1 Isaiki Timoti avaka bibodi kala vituloki \p \v 11 Mitaga yoku Yaubada la tomota wala. Mapaila bukuligaiwa komwaidona vavagi makwaisina. Bukutugwalaim kala nainevi bubunela bwaina, tobumaboma bubunela, dubumi, yebwaili, peuloki deli nona manum. \v 12 Bukuvigibau kala uvalaku Yaubada, e kam mapu bukukwau momova kwekanigaga paila titoulem. Paila baisa uula Yaubada leidouwaim tutala lokukwamituli bwaina paila m dubumi omitasi bidubadu tosola.\f r \ft Wa tuta matutona eikabomaisi matauna paila la wotetila kwaibumaboma (kugisi 1 Tm 1.18; 4.14).\f* \v 13 E akaraiwogaim omatala Yaubada, matauna isisaiki si momova vavagi komwaidona, deli omatala Keriso Yesu, matauna tokamatula bwaina baisa omatala Ponitio Pailato\f s \ft Matauna mina Roum si tokwaraiwaga mapilana Yudia (AD 26-36), matauwena eiluki Yesu kala kamwaga bikaliga wa korose.\f* — \x - \xo 6.13 \xt Yn 18.37\x* \v 14 akaraiwogaim bukukwabikuwoli makwaina karaiwaga e bukuyamati kidamwa gala bukusula kaina gala bukuyogagi avaka igau tutala Yam makwaiwena da Guyausi Yesu Keriso biyoumatila. \v 15 E baisa kala youmatila Yaubada bivagi okala tuta goli; matauwena Yaubada kalamwaleta da Giyouvekasi saina kala kalugologusa, kini si Kini deli gweguya si Guyau. \v 16 Matauna kalamwaleta Tomovagasi, e mesisiki omimilakatila lumalama visigala sainela gala gagabila availa bilokaia. Gala availa leigisi matauna avai tuta, e igau tuta bima gala gagabila availa bigisi. Matauwena taiyakawolaisi saina Topeuligaga la peula ikanuvagasi. Emeni. \p \v 17 E matausina isim si guguwa bidubadu baisa ovalu watanawa kubuyoyu taga bidubakasalasi e taga bidokaisi kasi bwaina uula mani wala; mitaga bipikwakusi kasi bwaina biyosisi metoya oyamala Yaubada, matauna saina Tomitakwai isisakaidasi komwaidona avaka biyomwasalaidasi bitasibwabwailasi wala. \v 18 E kubuyoyu bivagaisi vavagi bwaina e bimitakwaisi, kidamwa si mitakwai kala bwaina bikalisau si guguwa kala bwaina; kukwaraiwogi bitagwalasi bilalasi si guguwa baisa availa availa, deli osi lalasi bivigibauwaisi wala. \v 19 E kidamwa bivagaisi makawala, bogwa bikedidagaisi vavagi makwaisina paila titoulesi kidamwa bibodi igau tuta bima bikatumkulovaisi makwaisina bisiniveka. E makawala goli gagabila bikauwaisi kasi mapu momova makwaina momovatoula. \p \v 20 E mwa, Timoti, bukuyamati bibwaina vavagi makwaisina avaka kam pakula mwada bukuyamati. E paila matausina ikikayapilasi mwada tokwatetatoula, bukukwasilali matausina si bigatona, baisa uvagila watanawa, deli si kominimani bigawokuva wala. \v 21 Paila mimilisi eidokaisi mwada bogwa iyosisi makwaina Katetatoula e mauula eivapapalasi e gala ililoulasi okedala tapwaroru. \p Yaubada la mitakwai bisikailimi komwaidomi.