\id 1PE 1PE, 21 1PE, 1 PETER, Kiriwina Bible, PNG, May 2010 8/11 \h 1 PITA \mt1 PITA // La Ginigini Yamatala \is1 Kabovitouula \ip Pita eigini miyana \bk Pita La Ginigini Yamatala\bk* mwada bikalawasi bidubadu tobwakuli Keriso. E idoki matausina Yaubada la tomota kala tonaga, availa availa isisuaisi mapilasina valu oluwalaisi Esia. Pita magila bikatululuti totapwaroru, paila eidubumaisi Yesu e mauula eibodaisi lamadada deli mmayuyu. E mapaila Pita iluki tokwalawa biluluwaisi Bulogala Bwaina paila Yesu Keriso - paila Yesu la kaliga, la movavau, e la katotila mwada igau biyoumatilavau, e baisa ibodi bivigakaisi si kabopikwaku. E mauula ibodi bipeulokaisi mmayuyu makwaisina, paila gagabila bikatetasi kidamwa Yaubada iwakoli si dubumi kidamwa dubumitoula. E igau Yam makwaina Yesu Keriso biyoumatila, bogwa bibanaisi kasi mapu. \ip E tuvaila Pita ikatululuti komwaidosi tokwalawa kidamwa bibubunasi makawala avaka bibodi Keriso kala tobwakuli. \iot Buki kala katumimisa \io1 Kala vitouula 1.1-2 \io1 Biluluwaisi kasi katumova metoya baisa Yaubada 1.3-12 \io1 Ikatululuti bibubunasi makawala tobumaboma 1.13—2.10 \io1 Ilivala avaka avaka bibudoki totapwaroru wa tuta mwau 2.11—4.19 \io1 Tobwakuli Keriso ibodi biwotetilasi deli ninasi manum 5.1-11 \io1 Kala vigimkovila 5.12-14 \c 1 \p \v 1 Yeigu Pita la aposetolo Yesu Keriso. \p Lagini mi leta yokomi Yaubada la tomota e kala tonaga, availa availa yokomi togilagala oluwalaisi mapilasina valu Ponitio, Galetia, Kapadosia, Esia e deli Bitinia. \v 2 Yokomi Yaubada kala tonaga paila uula matauna Tamadasi nanola makawala, kidamwa yokomi la tomota mina bumaboma metoya ola Baloma, e kidamwa bukukwabikuwolaisi Yesu Keriso, e matauna bikatumigileuwaimi metoya obuyavila.\f a \ft Osi tapwaroru mina Yudia tolula bikatusoki tomota deli buyavila mauna kidamwa bivitusi matausina Yaubada la tomota tokwabikaula. E miyana leta Pita ilivala kidamwa Yesu Keriso buyavila kabutuvitusila Yaubada la kabutuvau deli yakidasi la tomota. Kugisi tuvaila mailela 19.\f* \p Ulo nigada baisa Yaubada kidamwa bivakasauwaimi la mitakwai, e bitalaguva lupomi. \s1 Da pikwakusi gala biwokuva \p \v 3 Ibodi bitanokagutokisi baisa Yaubada, matauna da Guyausi Yesu Keriso Tamala. Paila metoya ola nokapisi kwaiveka bitamovavausi paila uula eitokowoi Yesu imovavau. E mauula tabanaisi pikwaku saina bwainigaga. \v 4 Ka, tagisaisi igau tuta bima bitayosisi Yaubada la mitakwai saina kwevakaigaga, avaka eisisii paila la tomota. Makwaisina mitakwai goli eisisii wa labuma paila yokomi. Baisa wa labuma gala gagabila bipwasa, gala bigaga, e gala bitamwau. \v 5 E la mitakwai makwaisina baisa mi vavagi wala, yokomi goli todubumi availa availa Yaubada eiyamati metoya ola peula. Paila kututulaisi katumova makwaina igau makateki biyoumatila tovana valu okala vigimkovila. \p \v 6 Bukumwasawasi paila baisa, ilagoli kaina tuta baisa ibodi ninami bimwau, paila kami wakola bidubadu bogwa kulumkolaisi baisa. \v 7 Kulumkolaisi vavagi makwaisina paila uula bivitububoti kidamwa mi dubumi baisa dubumitoula. Paila goula gagabila bitakatudidaimi, mitaga iwakolaisi metoya wa kova. E makawala goli mi dubumi, baisa ikalisuwoli goula kala bwaina. Ibodi Yaubada biwakoli mi dubumi, kidamwa bikanigaga wala. E kidamwa mi dubumi bikanigaga, tuta oluvi bukubanaisi yakaula, katububula, deli taimamila, wa Yam makwaina\f b \ft Tuta matutona Yaubada biyakali komwaidosi mina watanawa.\f* Yesu Keriso biyoumatila. \v 8 Gala lokugisaisi matauna Yesu, mitaga bogwa kuyebwailisi wala. E tuta baisa gala kugigisaisi, mitaga kudubumaisi wala matauna. E mapaila kumwasawasi, mi mwasawa saina vakaigaga saina bwainigaga, gala gagabila bitakaibiga. \v 9 Paila kububanaisi mi dubumi uulela, baisa kami katumova goli. \p \v 10 E tovitoubobuta\f c \ft Kugisi makasana Biga Kala Katumiki.\f* kwaimanum inainevisi deli si savali paila bikatetasi katumova makwaina. E ivitoubobutasi paila mitakwai makwaina igau Yaubada bisakaimi. \v 11 Matausina inevikolaisi avai tuta katumova makwaina bikaloubusi, deli ammakawala bima.\f d \fq avai tuta katumova makwaina bikaloubusi, deli ammakawala bima. \ft Gagabila bitagini, “availaga matauna tokwatumova, deli avai tuta biviloubusi.”\f* Paila Keriso Bilomala iviyelu ninasi ikibuboti tuta makwaina, paila ivitububoti ammakawala matauna Keriso bilumkoli saina mmayuyu deli ammakawala oluvi bibani vavagi makwaisina saina siligaga wa labuma. \v 12 Ka, yokomi tuta baisa kulagaisi vavagi makwaisina metoya oudosi matausina kala tosola Bulogala Bwaina, paila Baloma Tobumaboma leima metoya wa labuma e iviyelu ninasi makawala. Baisa goli makawala matausina tovitoubobuta si kamatula omitibogwa. E Yaubada iyomitali baisa matausina kidamwa baisa si kamatula gala iwotitalaisi titoulesi mitaga iwotitalaimi. E vavagi makwaisina anelosi goli saina magisi mwada bikatetasi. \s1 Ibodaimi yokomi tobumaboma \p \v 13 E yokomi ninami kukwatubiasaisi. Bukuyuuyausasi, e bukupikwakusi wala paila la mitakwai avaka igau bisakaimi. Paila Yaubada bimitukwaiyaimi goli avai tuta Yesu Keriso biyoumatila. \v 14 Omitibogwa yokomi tobubeikam, e gala kukwatetasi uvagila Yaubada, e kutagwalasi kami lumkola bikaraiwogaimi. Mitaga tuta baisa bukukwabikaulasi Yaubada wala, e taga kutagwalasi vavagi makwaisina bikau ninami. \v 15 Mitaga komwaidona avaka avaka kuuvagaisi, ibodi yokomi tobumaboma makawala goli Yaubada eidouwaimi matauna tobumaboma. \v 16 Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Ibodaimi yokomi tobumaboma, makawala goli yeigu tobumaboma.” \x - \xo 1.16 \xt Tol 11.44-45; 19.2\x* \p \v 17 Avai tuta bukunigadasi baisa Yaubada, bukudokaisi matauna Tumami, e matauna goli kasi toyakala komwaidosi, e bimapu baisa taitala taitala paila avaka bogwa ivagaisi. Mapaila ibodaimi omi tuta baisa ovalu watanawa, bukuvagaisi vavagi komwaidona deli mi kamaiaba baisa matauna. \v 18 Tumimia si bubunela komwaidona ivigimakavasi, e bubunela makwaisina eisipeilisi baisa yokomi. Mitaga yokomi kunikolaisi avaka Yaubada imapu kidamwa bitanekwaimi metoya bubunela makwaina. Gala bimapwaimi metoya makwaisina siliba kaina goula, makwaisina goli kasi bwaina biwokuva. \v 19 Paila itanekwaimi metoya obuyavila Keriso, buyavi makwaina saina siligaga sainela. Paila matauna makawala natana lam gala isim kala nebaneba gala kala tunutunu. \v 20 Paila igau gala bikaloubusi valu watanawa, Yaubada einigibogwi matauna Keriso, e baisa tuta, tuta kala vigimkovila goli, iyomitali matauna paila wala yokomi. \v 21 E lokudubumaisi Yaubada metoya baisa Keriso. Matauna goli Yaubada itokowoi imovavau isaiki kala kalugologusa. E mapaila mi dubumi deli mi pikwaku ikanigagasi baisa Yaubada. \p \v 22 Tuta baisa lokukwatumigileuwaimi titoulemi, paila uula kukwabikuwolaisi biga kwekamokwita. E deli, lokuyebwailisi semia todubumi. Mapaila ibodaimi metoya oninami komwaidona\f e \fq \it metoya oninami komwaidona.\it*\ft Gagabila bitagini, “deli ninami migileuwokuva”.\f* bukuyebwailisi taitala baisa taitala deli mi mitakwai. \v 23 Metoya ola biga Yaubada, mabigana kwaimomova kwekanigaga,\f f \fq \it Metoya ola biga Yaubada, mabigana kwemomova kwekanigaga.\it*\ft Gagabila bitagini, “Metoya ola biga Yaubada matauna Tomomova Tosivagasi”.\f* lokukwaloubusivausi, e Tumami goli matauna gala bikaliga, tosigaga. \v 24 Makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \x - \xo 1.24-25 \xt Ais 40.6-8\x* \q1 “Tomota komwaidosi mnumonu makawala, \q2 e kasi katububula mnumonu lalela makawala. \q1 Mnumonu iyagi, e lalela ikalidubali. \q2 \v 25 Mitaga Guyau la biga ikanuvagasi.” \m E mabigasina goli Bulogala Bwaina avaka eimiakaimi. \c 2 \s1 Dakuna kwaimomova deli mabudona bumaboma \p \v 1 Mapaila yokomi bukuyabaisi komwaidona mitugaga. sasopa, katudewa, pogi, deli goli bigigaga. \v 2 Bukululuwaisi avaka si bubunela pwapwawa. Tuta komwaidona ikadakasi magisi binunusi. E ibodaimi yokomi bukupataisi si bubunela. Tuta komwaidona bukukwadakasi mwada bukumomsi avaka bipilasi mi tapwaroru. E bukutovakavekasi bukubanaisi kami katumova. \v 3 Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu kawala, “Lokukwamkonaisi Guyau la mitakwai.” \x - \xo 2.3 \xt Sam 34.8\x* \p \v 4 Kumakaiasi Guyau, matauna makawala dakuna kwaimomova. E itakilaisi tomota, idokaisi kwaimigaga, mitaga Yaubada leinagi paila uula isim dimlela. \v 5 Yokomi goli bukumakaiasi matauna, makawala yokomi deli dakuna kwaimomova, e bukutugwalaimi bikaliakaimi kwaitala bwala kwebumaboma. E olumoulela makwaina bwala kwebumaboma yokomi tolula mina bumaboma bukuwotetilasi. Bukululasi vavagi makwaisina avaka ibodi ninasi totapwaroru, deli avaka biyomwasali nanola Yaubada. E bukululasi makawala omatala Yaubada, metoya baisa Yesu Keriso. \v 6 Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \x - \xo 2.6 \xt Ais 28.16\x* \q1 “Bogwa lanagi dakuna isim dimlela, \q2 e makwaina bavitau olumoulela Saiyoni\f g \ft Ikibuboti Bwala Kwebumaboma kaina mapilana Yerusalem.\f* makawala lipumatala. \q1 Availa idubumi matauna gala bimmosila.” \m \v 7 Makwaina dakuna isim dimlela paila yokomi todubumi. Mitaga paila availa availa gala idubumaisi, mapilana Buki Pilabumaboma kala ginigini gala bisala, kawala, \x - \xo 2.7 \xt Sam 118.22\x* \q1 “Makwaina dakuna itakilaisi tokwaliai bwala, \q2 mitaga Yaubada ivigaki makawala lipumatala.” \m \v 8 E tuvaila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \x - \xo 2.8 \xt Ais 8.14-15\x* \q1 “Makwaina dakuna tomota si silibeibeu, \q2 e makwaina wala si kabokapusi.” \m E matausina isilibeibeusi paila gala idubumaisi Yaubada la biga. Baisa goli Yaubada nanola paila matausina. \p \v 9 Mitaga yokomi mabudona Yaubada einagaimi, e la tolula Guyau yokomi. Yokomi mabudona bumaboma, deli Yaubada titoulela la tomota. Yaubada einagaimi kidamwa bukukwamitulaisi la mitakwai saina bwainigaga. Matauna eidouwaimi bukusilavaisi dudubila bukusuvisi ola lumalama saina siligaga. \x - \xo 2.9 \xt Sun 19.5-6; Kak 4.20; 7.6; 14.2; Ais 9.2; 43.20,21; Tt 2.14\x* \v 10 E yokomi omitibogwa gala wala Yaubada la tomota yokomi, mitaga baisa tuta yokomi Yaubada la tomota. Omitibogwa gala kunikolaisi Yaubada la nokapisi, mitaga baisa tuta bogwa lokubanaisi Yaubada la nokapisi. \x - \xo 2.10 \xt Osi 2.23\x* \s1 Yaubada la tokwatupipi \p \v 11 E segwaia tombwailigu yokomi, amnabaimi, ka - makawala yokomi tomitawasi kaina togilagala baisa ovalu watanawa. Taga bukutugwalaimi tomwaidomi mwada bukuvagaisi avaka ititaki ninami, paila vavagi makwaisina tuta tuta iyowaisi olumoulemi. \v 12 Ibodi mi bubunela bwainawokuva wala omitasi matausina gala inikolaisi Yaubada. E avai tuta bitabinakaimi mwada yokomi tomitugaga, bogwa goli bivitusaimi omi mitakwai bwainawokuva wala. Mapaila bisakaisi Yaubada kala yakaula paila yokomi, wa Yam makwaina matauna bima. \p \v 13 Ibodaimi bukutagwalasi mina watanawa si gweguya bikaraiwogaimi, makawala goli la bubunela Guyau Yesu. Ikugwa kidamwa mina Roum si Giyouveka bikaraiwogaimi, paila matauna la guyau ikalisuwoli komwaidosi si guyau baisa ovalu watanawa. \v 14 E deli, kidamwa matausina Giyouveka la tokwaraiwaga bikaraiwogaimi. Paila Giyouveka matauna isaiki tokwaraiwaga kasi karaiwaga kidamwa bimipukwaisi matausina tomitugaga, e bikavisaisi matausina tomitukwaibwaila. \v 15 Paila baisa Yaubada nanola. Magila yokomi mi mitukwaibwaila bikatupatu udosi tobubeikam si bigimakava. \v 16 Bukububunasi makawala gala gagabila availa bikatupipaimi. Mitaga kidamwa kububunasi makawala taga kutugwalaimi kidamwa mi bubunela bikatupwani avai mitugaga. Mitaga bukububunasi makawala Yaubada eikatupipaimi. \v 17 E bukukwamiabaisi tomota komwaidosi; bukuyebwailisi semia todubumi; bukutemmalaisi Yaubada; e bukukwamiabaisi mina Roum si Giyouveka. \s1 Keriso kala mmayuyu isakaimi kabogigisa \p \v 18 E yokomi towotetila ibodi bukutugwalaimi titoulemi baisa kami tokwaraiwaga, deli bukukwamiabaisi matausina. Kaina gala paila wala matausina tommanum deli goli tobigabwaila, mitaga deli goli tuvaila availa availa matausina togigasisi. \v 19 Kidamwa lokubodaisi mmayuyu e gala isim dimlela, uula yokomi kunikolaisi Yaubada nanola, e igau matauna bimitukwaiyaimi. \v 20 Paila avaka kala bwaina kidamwa lokusulasi, e kami lewa kupeulokaisi wala? Mitaga kidamwa lokuvagaisi bwaina wala e kubodaisi kami lewa deli mi peuloki, mokwita goli Yaubada bimitukwaiyaimi. \v 21 Mauula baisa Yaubada eidouwaimi. Paila Keriso bogwa leilumkoli kala mmayuyu\f h \fq \it leilumkoli kala mmayuyu.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa iginisi, “leikaliga”.\f* paila yokomi, mapaila isakaimi kabogigisa e kidamwa yokomi bukubokulaisi bakwaila. \v 22 Paila matauna gala kwaitala sula eivagi, kaina gala availa ilagi kwaitala sopa metoya owodola. \x - \xo 2.22 \xt Ais 53.9\x* \v 23 E tuta makwaiwena ibigigagaisi matauna, gala bimapu ibigigagi matausina. Iboda kala mmayuyu e gala ikosomapu, mitaga ipikwaku wala baisa Yaubada Toyakala tomitukwaibwaila. \x - \xo 2.23 \xt Ais 53.7\x* \v 24 Keriso wala titoulela ikau da mitugagasi metoya owowola baisa wa korosi. Uula kidamwa yakidasi bitakaligasi paila mitugaga e bitamovavausi paila mitukwaibwaila. Metoya okala lewa supalela yokomi kubanaisi kami bwaina. \x - \xo 2.24 \xt Ais 53.5\x* \v 25 Omitibogwa yokomi makawala sipi isulovaisi si keda, mitaga tuta baisa lokukwaimilavausi kidamwa bukubokulaisi matauna kami Toyamata sipi, matauwena goli kami Tovakeda bwaina. \x - \xo 2.25 \xt Ais 53.6\x* \c 3 \s1 Matausina vavaigila \p \v 1 E makawala wala, yokomi navavaigila ibodaimi bukutugwalaimi titoulemi baisa mi mmwala. Paila mimilisi matausina kidamwa gala idubumaisi Yaubada la biga, e igau matausina bidubumaisi wala metoya omi bubunela. Ibodi wala gala avaka bukulivalasi, \x - \xo 3.1 \xt Ep 5.22; Kl 3.18\x* \v 2 paila igau bigisaisi ammakawala mi bubunela kala migileu deli kala kamaiaba. \v 3 Mitaga gala ibodaimi bukudokaimi naminibwaita paila uula kuwaisomisi; makawala avai keda bukusinatasi kulumi bukuwaipulusi, kaina bukusikamsi kami kuwa, deli goli avai doba bukusikamsi. \x - \xo 3.3 \xt 1 Tm 2.9\x* \v 4 Mitaga bukudokaimi naminibwaita uula baisa avaka bukuvigakaisi oninami. Makawala bukuninabwailasi, e ninami bimanum, e bubunela makwaina kala migabwaila gala biwokuva. Paila Yaubada idoki bubunela makwaina saina bwainigaga. \v 5 E makawala minasina nunumoyabogwa totapwaroru, minasina goli bogwa ipikwakusi baisa Yaubada; e makawala goli idokaisi kasi migabwaila metoya bubunela makwaina. Itugwalaisi titoulesi baisa si mmwala. \v 6 Minana Sera makawala wala. Ikabikuwoli Eberaam, e minana tuta tuta idoki matauna “Tomoya”. E baisa tuta yokomi goli tubula minana, kidamwa bukuvagaisi bwaina, e gala bukukukolaisi avai vavagi. \x - \xo 3.6 \xt Vit 18.12\x* \p \v 7 E tuvaila yokomi tovavaigila ibodi bukusividulaisi minasina mi kukova, e bukululuwaisi minasina mina mamama, e mapaila avaka avaka bukuvigakaisi minasina, ibodi deli mi kamaiaba wala. Paila minasina deli yokomi bukuyovitavatasi wala bukuyosisi Yaubada la mitakwai, baisa mi momova. Kuvagaisi baisa, e gala gagabila avaka bikatubodi mi ninigada baisa Yaubada. \x - \xo 3.7 \xt Ep 5.25; Kl 3.19\x* \s1 Mmayuyu paila uula vavagi bwaina \p \v 8 E kabovigimkovila, yokomi ibodi ninami ninitinidesi, deli makawala kami lumkola. Bukuyebwailisi taitala baisa taitala makawala bukuvigakaisi matausina semia, e deli ninami manum bukumitakwaisi taitala baisa taitala. \v 9 E avai tuta biyogagaimi taga kuyogagaisi matausina; kaina avai tuta bibigigagaimi taga kubigigagaisi matausina; mitaga bukumapwaisi bigabwaila wala. Paila Yaubada eikatotila bisakaimi bigabwaila tuta makwaina eidouwaimi. \v 10 E makawala Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Availa magila bisibwabwaila \q2 deli bimwamwasila nanola tuta komwaidona, \q2 taga bibigigaga, deli gala biubuwabu. \x - \xo 3.10-12 \xt Sam 34.12-16\x* \q1 \v 11 Bisivila metoya bubunela gaga, e bivagi vavagi bwaina. \q2 E deli binevi vakota e bibokuli deli nanola ninatala wala. \q1 \v 12 Paila Guyau imitakavati tomitukwaibwaila \q2 deli komwaidona si nigada ililagi. \q1 Mitaga itotubuloki matausina availa availa bogwa ivagaisi gaga.” \p \v 13 Availa goli biyogagaimi kidamwa kunainevisi ammakawala bukuvagaisi bwaina? \v 14 Mitaga bukummwasawasi yokomi kidamwa kubodaisi mmayuyu paila uula lokuvagaisi bwaina wala. Taga bukukukolaisi availa, e taga bukunokubukubusi. \x - \xo 3.14 \xt Md 5.10\x*\x - \xo 3.14-15 \xt Ais 8.12-13\x* \v 15 Oninami goli bukutemmalaisi Keriso bukuvigakaisi matauna mi Guyau. Tuta komwaidona bukuyuuyausasi, e kidamwa availa bikatupoiyaimi avaka uula mi pikwaku, nani bukumapwaisi bukutanekwaisi kidamwa matauna bikateta pikwaku makwaina. \v 16 Mitaga baisa bukutanekwaisi metoya oninami manum e deli mi kamaiaba. Bukuyamataisi tuta komwaidona kidamwa ninami mimilakatila wala. Paila mimilisi ibigigagaisi mi bubunela bwaina yokomi kala tobwakuli Keriso. E kidamwa bitabinakaimi makawala, bogwa bimmosilasi paila si biga. \v 17 Kidamwa kubodaisi mmayuyu paila uula mi mitugaga, kaina baisa bwaina. Mitaga kidamwa ibodi Yaubada nanola bukubodaisi mmayuyu paila uula lokuvagaisi bwaina, e baisa saina bwaina goli. \v 18 Paila Keriso goli ivagi makawala; ikaliga\f i \fq \it ikaliga.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa iginisi, “eilumkoli kala mmayuyu”.\f* paila yokomi. Sivatala wala la kaliga paila mitugaga. Tobwaila matauna ikaliga paila tomitugaga, kidamwa bivakadaimi baisa Yaubada. Ikatumataisi wowola, mitaga matauna bilomala imovavau. \v 19 E bilomala matauna Keriso ila ikamituli Yaubada la biga baisa matausina balomabogwa eibodaisi kasi katupipi.\f j \ft Kasi katupipi mapilana si valu tomata.\f* \v 20 Baisa goli bilomasi matausina gala ikabikuwolaisi Yaubada, tuta makwaina Yaubada ipeuloki wala itulotula otutala Nowa itavi makaina waga. E metoya makaina waga mimilisi wala, kasi bawa tailima taitolu,\f k \ft Matausina Nowa, la kwava, deli litula kasitaitolu toyo si kukova kasitaitolu.\f* ibwainasi, paila uula sopi. \x - \xo 3.20 \xt Vit 6.1—7.24\x* \v 21 E sopi makwaina bitadoki bigavisaiki ikibuboti bapitaiso. Paila tuta baisa bapitaiso bikatumovaimi. Gala paila biwini uwomi wala kala pupagatu. Mitaga bapitaiso bikatumovaimi paila uula metoya oninami migileu lokulivalasi mi biga katotila baisa Yaubada. Bapitaiso bikatumovaimi paila uula Yesu Keriso imovavau; \v 22 e baisa tuta matauna Keriso ila wa labuma isisu Yaubada ola kakata.\f l \ft Kabosili makwaina isim kala taimamila deli peula.\f* Baisa goli iyosi karaiwaga paila anelosi komwaidosi deli avai karaiwaga toyo avai peula isisu walakaiwa. \c 4 \s1 Bukuvagaisi Yaubada nanola \p \v 1 Mokwita wala Keriso ibodi wowola kala mmayuyu. E makawala goli yokomi bukukwatupewolaimi mwada bukupataisi avaka nanola matauna. Paila availa availa uwosi ibodasi kasi mmayuyu makawala matauna, e matausina goli gala bimitugagasi. \v 2 Metoya tuta matutona, avaka avaka kuvagaisi baisa ovalu watanawa ibodi bukuvagaisi Yaubada nanola e taga avaka biteya ninami. \v 3 Paila omitibogwa lokuyomadaisi mi tuta lokuuvagaisi avaka ititaki ninami makawala matausina gala inikolaisi Yaubada. E lokuvigimakavasi deli matausina tokwalimwana, tonanamsa gaga, momom kasi tovagi, togugoveka, tomomom sopi gaga, deli matausina saina mineina nona si taimamila baisa tokolu. \v 4 E biyowa luposi matausina gala inikolaisi Yaubada, tuta makwaina yokomi gala deli matausina tutala ivagaisi vavagi makwaisina dubakasala deli kaiveka nona, e mapaila ibigigagaimi. \v 5 Mitaga ibodi matausina bikamitulaisi titoulesi baisa Yaubada, paila matauna iuwayausa mwada biyakali tommomova deli tomata. \v 6 Baisa uula Yesu eikamituli Bulogala Bwaina baisa matausina tomata.\f m \ft Kugisi 1 Pt 3.19 deli kala katumiki.\f* Matausina bogwa ibodasi yakala tuta makwaina isisuaisi tommomova, makawala goli tomota komwaidosi bibodasi kasi yakala. Mitaga ikamituli makawala baisa matausina tomata kidamwa baisa tuta wala bibanaisi si kaisisu makawala Yaubada la kaisisu. \s1 Bukuyamataisi makwaisina peula avaka Yaubada eisakaimi \p \v 7 Bogwa eivakatitaikina vavagi komwaidona kala vigimkovila. Ibodaimi bukuyamataimi titoulemi deli bukuyuuyausasi, kidamwa gagabila bukunigadasi bwaina. \v 8 Mitaga baisa isiligaga, bukuyebwailisi taitala baisa taitala metoya oninami komwaidona. Paila yebwaili isilibodi mitugaga bidubadu. \x - \xo 4.8 \xt Big 10.12\x* \v 9 Bukuvakomasi semia taitala taitala, e taga kukwamagwesisi. \v 10 Yaubada isakaidasi avai peula deli avai kabitam ituwoli ituwoli mwada bipilasi totapwaroru si wotetila. E ibodi taitala taitala biyamati bwaina peula makwaina Yaubada eisaiki matauna, deli biwotetila metoya peula makwaina, kidamwa goli bipilasi sala. \x - \xo 4.10 \xt Big 11.31\x* \v 11 E availa ikamatula ibodi bikamituli Yaubada la biga. Availa biwotetila, ibodi biwotetila deli peula makwaina avaka Yaubada isaiki matauna. Kidamwa metoya baisa komwaidona vavagi makwaisina bitasaiki Yaubada kala yakaula metoya baisa Yesu Keriso. E Yesu Keriso matauna kala kalugologusa deli la peula, gala biwokuva, bikanigaga. Emeni. \s1 Bukubodaisi mmayuyu paila yokomi Keriso kala boda \p \v 12 E segwaia tombwailigu yokomi, gala biyowa lupomi paila bukubodaisi makwaina kabommayuyu\f n \ft Lamadada eibudobodasi paila uula eibokulaisi Keriso.\f* kami wakola wala. Taga kudokaisi kwaitala goli kwemitawasi eikaloubusi baisa yokomi. \v 13 Mitaga bimwamwasila wala ninami paila yokomi kukulaisi Keriso kala mmayuyu. Mapaila ninami bivakasau mwamwasila tuta makwaina Keriso biyomitali kala kalugologusa. \v 14 E yokomi bimwamwasila ninami kidamwa tomota biyosokanaimi paila yokomi Keriso kala tobwakuli. Paila metoya baisa bukukwatetasi kidamwa Baloma Guyugwayu,\f o \fq \it Baloma Toguyugwayu.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa ikatumkulovaisi, “deli Topeuligaga”.\f* matauna goli Yaubada la Baloma, leibusi ima baisa yokomi. \v 15 E gala availa yokomi ibodi bikau mmayuyu paila matauna bivigaki tokwatumata, kaina toveilau, kaina tomitugaga, kaina goli tokwayayoula. \v 16 Mitaga kidamwa mmayuyu bukubodi paila yoku Keriso kala boda, gala bukummosila. Mitaga bukunokagutoki wala baisa Yaubada paila Keriso igalela idokaimsi kam kwavilei. \p \v 17 Tuta bogwa leima paila la tuta yakala. E bivitouula Yaubada titoulela la tomota mokwita biyakalasi bikugwa. E kidamwa bivitouula deli goli yakidasi, ammakawala bikaloubusi okala vigimkovila paila matausina availa gala idubumaisi Bulogala Bwaina metoya baisa Yaubada? \v 18 Makawala goli Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, \q1 “Kidamwa saina mwau tomitukwaibwaila bibodaisi katumova, \q2 ammakawala goli matausina tomitugaga deli matausina ikoulovaisi Yaubada?” \m \v 19 E ammakawala matausina eibodaisi kasi mmayuyu paila baisa goli Yaubada nanola paila matausina? Ibodi tuta tuta bibubunasi bwaina, e makawala goli bitugwalaisi titoulesi baisa kasi Tobubula, matauna tuta komwaidona toduwosisia. \c 5 \s1 Yaubada la yawa \p \v 1 Magigu bamnabaimi, yokomi toekalesia kasi tokugwa, paila yeigu goli taitala tokugwa titoulegu. Yeigu taitala tosilasola paila Keriso kala mmayuyu, deli goli yeigu babani agu vilavila kala kalugologusa avaka biyoumatila. E mauula amnabaimi. \v 2 Kuyamataisi yuwolela sipi Yaubada la yawa isakaimi\f p \fq \it yawa isakaimi.\it*\ft Mimilisi buki pilabubogwa gala ikatumkulovaisi, “paila bukutuuyaisi deli mi salau”. Mimilisi ituwoli gala ikatumkulovaisi, “makawala goli Yaubada nanola.”\f* paila bukutuuyaisi deli mi salau, makawala goli Yaubada nanola. Gala bibodi bukutuuyaisi deli mi kamagwesi. Bukuwotetilasi gala paila isim mapula wala, mitaga paila kwembwailimi wotetila makwaina. \x - \xo 5.2 \xt Yn 21.15-17\x* \v 3 Gala bibodaimi bukukwaiyolaisi matausina availa availa isakaimi kami pakula mwada bukuyamataisi. Mitaga bukuvigakaimi kabogigisa baisa mayuwona. \v 4 Mapaila avai tuta toyamata sipi kasi Tokugwa\f q \ft Matauna Yesu Keriso.\f* biyoumatila, bukusikamsi kami kulupaipi saina guyugwayu, kala guyugwayu bikanigaga. \p \v 5 Makawala goli yokomi totubovau bukutugwalaimi titoulemi baisa tommoya. Ibodaimi wala komwaidomi bukusikamsi nona manum kidamwa bukuwotetilasi taitala baisa taitala. Paila Buki Pilabumaboma kala ginigini isisu, “Yaubada ikoulovi matausina ikaiveka ninasi, mitaga imitukwaii matausina ninasi manum.” \x - \xo 5.5 \xt Big 3.34\x* \v 6 E ninami kuvabwaisi bila watanawa, e Yaubada yamala saina kweyapeuligaga bilupaimi ola tuta bwaina bisailimi walakaiwa. \x - \xo 5.6 \xt Md 23.12; Lk 14.11; 18.14\x* \v 7 Komwaidona mi nokubukubu bukusakaisi Yaubada paila matauna iyamataimi. \p \v 8 E kuyuuyausasi, kuyamatasi, paila kami tilaula Diabolo\f r \ft Matauna mitugaga komwaidona kala tokwaraiwaga. Maigana kala kivila, “Totabinona”.\f* makawala laiyoni nagigasisi ititavina iguguvavila igogwau saina peula, inainevi kala tau bikam. \v 9 E kutotusi peula omi dubumi e bukukoulovaisi matauna Diabolo. Paila kunikolaisi kidamwa semia todubumi baisa ovalu watanawa komwaidona ilumkolaisi kasi mmayuyu makawala yokomi wala. \v 10 Paila tuta pikekita wala bukubodaisi makwaisina mmayuyu. Mitaga Yaubada matauna uulela komwaidona mitakwai, e makateki bivigivauwaimi bukubwainasi wala. Paila Yaubada ididouwaimi kidamwa bukukeulasi kami vilavila deli Keriso paila kala kalugologusa kwekanigaga. E matauna bisakaimi kabosisu bwaina, e bikatupewolaimi bisakaimi mi tumila tumilatoula. \v 11 E matauna goli tolipeula, baisa gala biwokuva. Emeni. \s1 Iwitalaisi biga bobwailila \p \v 12 E Sailasa\f s \ft Matauwena Paulo sola deli kala topilasi; kugisi VA 15.22—18.5.\f* ipilasaigu eigini miyana mi leta yakukupi avaka laluki matauna. Matauna goli adoki sodasi tokimadagi. Magigu bakatululutaimi basola kidamwa baisa Yaubada la mitakwai mokwita. E baisa goli bukutotusi peula. \x - \xo 5.12 \xt VA 15.22,40\x*\fig Totapwaroru si yebwaili kala vakatu|src="Vallotton 4501616" size="col" copy="(kiss of Christian love) " ref="5.14" \fig* \p \v 13 Mabudona semia toekalesia mapilana Babiloni,\f t \ft Mapilana ikibuboti mapilana Roum (kugisi YG 18.2,21).\f* mabudona goli bogwa inagi Yaubada. E iwitalaisi kami biga bobwailila; e deli goli kalogu Maka.\f u \ft Matauna igiyuwela Yoni tolela Yerusalem (kugisi Kl 4.10). Mabigana “kalogu” eilivala mwada bivitusi matauna la toligalega kaina kala topilasi.\f*\x - \xo 5.13 \xt VA 12.12,25; 13.13; 15.37-39; Kl 4.10; Pm 24\x* \v 14 Bukuvakatusi taitala baisa taitala metoya totapwaroru si yebwaili kala vakatu. \p Ibodi komwaidomi yokomi Keriso kala boda bitalapula ninami.