\id ACT Kasua \h Apasolo \toc2 Apasolo \toc1 Apasolo \mt1 Apasolo \is1 Solo Puwano Matanema:na:wa Wekeye \ip Puka we Apasolo iye timinise walose solo napolo Lukiye walose momateyakeye. Puka we niyawa pota:pa:. Ho Napoyewi isuwa Apasolo ima walopita: Yesu E solo napowa walose Yelusalemewemiwana, Yutiawemiwana, apula: Sameliawemiwana apula: peleya: sosolo we ha:na: iliyetikeye (1:8 pota:pa:). \ip Keleso kulu hapa sena kesale ili Yuta sena kesale honosane hetetikeye. Apula: emi solose peleya: nokala sopoke hapakeye. Puka Apasolo weyamoke walo seyakeye. Nano nowana Lukiyewi waiyawa wekeye. Keleso tima:na: tisene sena kesale falela Ewamo kulu hamonite, Ewa Koteyewi puwano sepapowa iliyetinase, Isolaiya sena kesalepela: tima:na: tikeye. \ip Puka Apasoloyewi nano ketea sosolo semetei nowa Ho Napoye tima:na: tisewa, amowa seyakeye. Ho Napolo amowa Kote nekeye. Puwano Ho Napowa Yesu kulu hanosene sena enape i salo Petekase okemi minakeye. Aputa: sikape Ho Napoyewi ili matanawa hekelese ima penana:pekeye. \ip Puka weyamowa pota:pa:. Mutalo ketea solo senato Apasoloyewi Yesu E solo napowa sena kesale nokama waiyakeye. Aputa: sena kesale muta noka solo napolo amowa kulu hanose kulukulu koawa penaiya fiyatelakeye. \ip Apasolo puka we apasolo ili pula walawa kataloka:peya elakeye. Alawamona, heneye solo ketea Pitawala Polewala tima:na: tikeye. Pita ewa sena semetei Yesu kulu hanosene senakeye. Alawamona, puwano Poleyawa Yesuwa eta: kulu hapamakeye. Eh, alamake. Eyewi penanose tima:na: tise Yesu E sena kesale sano tiye toliyetisekeye. Alawamona, Yesuye Polewa ho tiyapita: aputa: ewa E tima:na: tisene sena heneye puwano hetetikeye. \ip Puka hepe yemiwa, ikila Pole nano ketea hetetiwa Lukiye walose, eyewi selese, “Nano ketea niyewi timiyakeye.” \iot Apasolo Suluwemi Mou Elakamo Momateya \io1 1:1-2:47 Ho Napoyewi Yesu kulu hanosene sena kesale ima penaiyawa mikeye \io1 3:1-8:3 Yelusaleme kulukulu koane \io1 8:4-9:31 Solo Napowa Yutia peleya: apula: Samelia peleya:wemi se tiye kina hapakeye \io1 9:32-15:35 Solo Napowa Yu sena matela elakemi hapakeye \io1 15:36-28:31 Solo Napowa Esia peleya: kolotea, kilisi peleya: apula: Lome peleya:wemi hetetikeye \c 1 \s1 Yesuyewi Sepatose Selese Eyewi Ho Napowa Ilikepima:na:keye E Seyawa Wekeye \p \v 1 Tiafolaseo, puwano fa:nemiwa puka nowa neyewi kema momati tiye ilikepiyakeye. Puka emiwa neyawa Yesuyewi E tima:na: ma:ta: tise sena kesalemawana waiya hapawa kema waloseyakeye. \v 2 Puwano fa:nemi ma:ta: tiye tele ine napu weyemiwa Eyawa apasolo sena Ene ta:peya imawa Ho Napolo penaiyayewi tima:na: tiye hanaposaka waloseyakeye. Aluse, waiye ine tese ikila emiwa Koteyewi Yesu Ewa hepene falemi tiyapola: fiyanekeye. \v 3 Puwanowemiwa Ewa kapo oiya sosolo tise kulukeye, apula: sikape emiwa Ewa mene tesikeye. Tesilapola: E tomawemi timiyawa iyawa Ewa heneye hepa:lawa me tiyapola: tesilapo esa: matanemita: sopoke ima waiyakeye. Ikila talo pinipe (40) emiwa toma Ewa ikila muta waiya:sela: enekeye. Ikila emiwa Eyawa nano ketea sopoke Koteye Kinila peleya:wemi elakamowa sopoke ima seyakeye. \v 4 Aputa: ikila nowemi Yesuwa iwalapulu a ela: ima solo mane talapo selese, “Kiyawa Yelusalemewa ata hanapa. Kimawa Ni Atayewi miya:na:keye E sepapowa yesipela: sita:la:tipa:. Amowa puwano Neye kima seya akeye. \v 5 Yoneyawa sena kesalewa hawemi tolusulakeye. Alawamona, ikila mutama tepela: emiwa Kote Eyawa E Ho Napowemi kiwa toliyetiyaposakeye,” Yesuyawa imawa au seyakeye. \p \v 6 Alake, apasolo sena iwa Yesuwalapulu kekene tiye sita:la: Ema ta:potose selese, “Sena Sosolo, Keyawa napu ikila weyemiwa Isolaiya sena kesalewa sosolo ununa me tepela: sena kesale peleya: pa:ta: noka nini hanetapowemi me temita:kiwa keyawa niwa sesema:na:na?” \p \v 7 Aputa: Eyewi ima selese, “Nano kalikalila hetetima:na: amowa Ni Ata penaiya opola Ewamoke ta:peyawa munuse hetetiyaposakeye. Alanase, nano ketea amowa kiline nena ke matanema:na:makeye. \v 8 Alawamona, sikapewemiwa Kote E Ho Napowa ki salo sinakemi penaiyawa emi tiyaposakeye. Alanase, kiwa neye timiya papo sena tese Yelusalemewemiwana Yutia peleya: emiwana apula: Samelia peleya: emiwana apula: peleya: sosolo we ha:na: elewemiwa Newa sele ha:na:pa:. \s1 Yesuwa Hepene Fiyanewa Wekeye \p \v 9 Au sela: ha:na: elepela: pote sita:newanapulu Koteyewi ili sikapowemi Ewa siliye hepene fiyanekeye. Fiyanewamona akopa:yewi Ewa o:suluyetikeye. O:suluyetiyakamoke iyawa Ewa eta: papomakeye. \p \v 10 Aputa: iwa meiki fala Ewamo hapa kamo kulu pota:sela: sita:newanapulu komaiyama kemi sena elipei nowa sao koiya kala iwamo sita:ne hepa kemi ine sitalapita: papokeye. \v 11 Aputa: a:tewi selese, “Kalili sena kiyawa meiki falamo kulu pota:sela: tesi tiye sita:wa koluma:na:pela: ela:? Yesu epa Koteyewi ki salowemi siliye hepene fiyane Epamowa mene inisekiwa kiyewi papo kamunuse mene inaposakeye.” \s1 Iyawa Sena Nowa Yutase Tima:na: Tisene Amo Timita: Ta:peyawa Wekeye \p \v 12 Aputa: apasolo sena iwa Olofi tokomo amowa iya:pela: Yelusaleme mene hapakeye. Olofi tokomo amowa Yelusaleme pa kemi kilomitawa semetei epapula elakeye. \v 13 Aputa: iwa Yelusalemewemi ha:na: fiya tepela: koane wapa:kemi hopeya iwamo sita:tesene emi musuluyetiye fiyanekeye. Sena emi musuluyetiye fiyane tiya amo unua wekeye. Pita, Yone, Yemese, A:nitulu, Filipi, Tomase, Patalomiu, Ma:tiu, Afiase e sa:le Yemese, Saimone, Lome kamaniyewi Yu sena pota:newa iya:pita: matanesene sena, aputa: Yemese e sa:le Yutase. \v 14 Sena ili epamokiyawa ikila sopoke kekene fiyapola: matanawa semetei tepela: Kotema kulukulusekeye. Aputa: kesalela: nokala nowa Yesu yo Meli apula: Yesu E ma:e elipei iwala ilipe kemi kulukuluma:na:pela: hanosekeye. \p \v 15-16 Ikila emiwa Yesuwemi seli topuwa sena kesale amo akeyawa sakopo semetei epela: talo elipei (20) hetetikeye. Aputa: Pita ewa ili honosane tesitese selese, “Ne ma:ela:, puwanowemiwa Ho Napoyewi Tepitima solo nowa seyakeye. Solo amowa Kote Pukawemi momateya elakeye. Eye seya amowa Yutase Isekaliote eyewi Yesuwa kisi senama salimita: isu walopesakeye e seyawa napu yemiwa Tepiti meatewi seya amowa heneye hetetikeye. \v 17 Yutase ewa puwanowemiwa niwanapulu enekeye. Niwanapulu ela: Kote tima:na:wa niyewi ti kamunuse eyawala tisekeye.” \v 18 (Sena Yutase eyewi Yesuwa kisi senama samita: isu waloseya emi ela: eyewi mane olokeyatela timiya amo wa:la:ya heka moweni tiyapola: peleya: nowa eyewi wa:la:lo tikeye. Apula: ewa peleya: kemi sutesinise e kuka hotolose ika sopoke peleya:wemi supusula hapakeye. \v 19 Aputa: Yelusaleme sena kesale iyawa sopoke pula wala amowa topukeye. Alanase, iyawa i solopela:la: peleya: amo unua ‘Akeletama’ esa: unuwapokeye. Au seya amo mouwa ‘Pepeta peleya:’ esa: seyakeye.”) \p \v 20 Aputa: Pitayewi selese, “Solo weyamowa Kisala pukawemi momateya elakeye, \q1 “‘E koawa mokopo ke epeseta: apola:pa:; \q2 Alanase, sena nowa emiwa ela tepa.’ \f + \fr 1:20 \ft Kisala Puka 69:25\f* \b \m Apula:, \b \q1 ‘E tima:na: tisewa sena nowamoke tiya:pa:.’ \f + \fr 1:20 \ft Kisala Puka 109:8\f* \b \p \v 21 Alanase, napu yemiwa niyawa sena nowa Yutase enene amo ewamuna ta:pele tiye apoma:na:keye. Aluse, niyawa sena ewa puwano fa:nemi Yesu ninipe tima:na: tiye sila:ne amo ta:pelema:na:keye. \v 22 Apula: sena ta:pelema:na: amokiwa Yoneyewi sena kesalewa hano tolusulawa potapola: emi tese teleke ine tese Koteyewi Yesuwa hepene falemi mene tiye fiyane amowa papolaleke, niyawa sena amo ta:pele tiye apoma:na:keye. Sena amuna amowa ninipe tima:na: tise Yesu mene tesiwa se tiye miya:na:keye.” \p \v 23 Aputa: Pitayewi au selapita: iyawa sena elipei ta:peyakeye. Nowa Yosepe, iyawa Palasapase e selesene. Apula: e unu nowa Yusetese. Sena nowamo unua Matiasekeye. \v 24 Apula: iyawa Kotema kulukulusekiwa, “Sena Sosolo, Keyawa sena kesaleyewi himu matana elaka potosekeye. Alanase, napu yemiwa sena elipei epamowa Kine Keyewi ta:peyawamowa nima waloma. \v 25 Alusaleke, sena amowa Yutase senisi tese apasolo tima:na: tiyaposakeye. Yutase ewa tima:na: weyamowa iya:pela: kulukeye. Apula: ewa peleya: Keyewi ta:peyawemi hapakeye.” \v 26 Aputa: iyawa etewa sotukalepela: potakamake Matiase etewa ewa puwano sinikeye. Alanase, ewa apasolo sena keneneipe emi ha:na: palakeye. \c 2 \s1 Ho Napolo Minawa Wekeye \p \v 1 Iyawa ikila nowa Petekase e selesene ikila amowa hetetiyapita: iwa sopoke kekene tiyapola: sita:nekeye. \v 2 Sita:newanapulu komaiyama kemi feyawa ilima hepene falemi tese sinise alopo penaiya inisene epapuluse inise koane sulu iwamo sita:newa fo amoke woliyetikeye. \v 3 Aputa: potakamake tei wa:la amunawa emi hetetiyapita: papokeye. Tei wa:la amuna amowa takalese sena kesale ili pisei towemi ine towalopita: papokeye. \v 4 Akamake, Kote E Ho Napoyewi Yesu Ewamo kulu hanosene sena kesale iwa woliyetikeye. Woliyetiyakamake iyawa sowa kalikalilawa emi ma:ta: tiye seyakeye. Ko:yawemiye Kote E Ho Napolo matana napolo amowa ima tiye mikeye. \p \v 5 Ikila emiwa Yu sena kesale noka peleya: kalikalilawemi sita:newa sopoke Yelusalemewemi ine sita:nekeye. Yu sena kesale ili amokiwa ikila sopoke Kote sowa ta:ta: tesekeye. \v 6 Aputa: Yu sena kesale ili amokiwa alopo sosolo inise felesene amuna ta:tapola: iwa sopoke emi ine kekenakeye. Aputa: Yu sena kesale iyawa Yesu kulu hanosene sena kesale iyewi ili solopela:la: selapita: iyawa ene esa: ta:tese iwa tuteilakeye. \v 7 Aluse, iwa tuteilise kete matanese sela:sela:, “Ko:yela? Sena ili epemi selakamowa Kalili senaya? \v 8 Alawamona, niyawa nini solo ni amayewi kesila peleya:wemi ta:tesene amowa ko:luse topulapa? \v 9 Niwa peleya: kalikalise minakeye. Peleya: amo unua wekeye, Patia, Mitia, Elamo, Mesopotemia, Yutia, Kapatosia, Potusi, Esiya, \v 10 Filikia, Pa:mafilia, Isipi, aputa: nini noka Lipiawa Salini pawemi tese minakeye. Apula: nini noka Lome tese makene minakeye. \v 11 Aputa: nini noka Yu senakeye. Aputa: nini noka Yu senamakeye. Alawamona, Yu mane tikeye. Nini noka Kiliti senakeye. Apula: Elape senakeye. Nini epamokiwa sopoke topukeye. Yesu kulu hanosene sena kesale iyawa sopoke nini solopela:la: Kote Sosoyewi tima:na: penaiya tiwa amowa selapita: topukeye!” \v 12 Aluse, iwa tuteilise kete matanese i ekene selese, “Epamowa mouwa ko:luse epa:?” \p \v 13 Alawamona, nokamokiwa iwa itipilise selese, “Sena ili epa waine hano mete nanapepela: nanano tese selatakeye,” e seya. \s1 Pitayewi Kote Solo Waiyawa Wekeye \p \v 14 Alawamona, Pita ewa Yesu kulu hanosene sena keneneipewalapulu tesi tiyapola: sena kekena imawa e sowa unuwapo tili selese, “Yu sena kiwala apula: sena kesale Yelusalemewemi ine sitala kiyawa neyewi solo selapose we esale seli ta:ta:pa:. Neyawa nano kiyewi papowa kima seli walo selapose ekeye. \v 15 Sena ili epamowa kiyewi matanese nanano telalapo esa: matana epapulamakeye. Napuwa oka akota tiye elakeye. \v 16 Nano ketea napu epemi hetetiyakamowa puwano fa:nemi sepatosene sena Yoeleyewi seya wekeye. \b \q1 \v 17 “Koteyewi selese, sikape niwamo sitala weyamo ha:na: elema:na: mapato kemiwa \q2 Neyawa Ne Ho Napowa sena kesale sopoma susama:na:keye. \q1 Ki sa:yawala ke la:yawala Kote sowa sepatosene senayewi seyawamupesakeye. \q2 Apula: sena sala kiliwamokiwa uwayewi potosene epapuluse potaposakeye. \q2 Apula: sena tilila kiyawala uwayewi potaposakeye. \q1 \v 18 Ikila aukemiwa, Neyawa Ne Ho Napowa Ne tima:na: tisene sena kesale ima susama:na:keye. \q2 Aputa: iyawa sepatosene senayewi seye amupesakeye. \q1 \v 19-20 Aputa: Neyawa mei falemiwa mono tema:na: tela ketea kalikalilawa waloma:na:keye. \q2 Emiwa opo ho:liyawa yopoloyetiyaposakeye. \q2 Apula: kuneiwa pepeta amunuse kele tiyaposakeye. \q1 Apula: Neyawa ele popita: peleya: kolemiwana kalikalilawa waloma:na:keye. \q2 Pepetawala tei wa:lawala apula: homatoa sosolo ilima hetetiyaposakeye. \q1 Amo fasu emiwa, Sena Sosolo mina:na: ikilawa emi hetetiyaposakeye. \q2 Ewamo mina:na: ikila amowa sosolo ununa tepesakeye. \q1 \v 21 Aputa: sena kesale eta:wiye Sena Sosolo unua holosaleke, \q2 Eyawa iwa mene siliyaposakeye.’ \f + \fr 2:21 \ft Yoele 2:28-32\f* \b \p \v 22 “Isolaiya senala:, solo we kiyawa ta:ta:pa:. Neyawa Yesu Na:salete sena Ewemi timiya kima sema:na:keye. Amowa kine siyewi mono tema:na: tela ketea kalikalila amowa Kote penaiyayewi kili honosanewemi Yesu E tiya:wemi timiyawamowa papokeye. \v 23 Puwano a fa:nemiwa, Koteyewi matanawamunuse hekiyakeye. Alanase, Eyawa sena Yesuwa tiyapola: kili tiya:wemi tuwapokeye. Apula: kiyewi sena olokeyatela timinisene tiya:wemi tuwatapita: Ewa i kelipapoyawemi ikokoyewi fe olapola: sanose kulukeye. \v 24 Alawamona, Koteyewi Ewa kapo oiya sosolo tise kuluwa iya:pela: Koteyewi Ewa mene teisa:pekeye. Ko:yawemiye, kuluseyawa Ewa eta: penano saliye enemakeye. \v 25 Aputa: puwano fa:nemiwa Kini Tepiti Yesuwamo selesekiwa au seyakeye. \b \q1 “‘Neye potakamakewa Sena Sosowa ikila sopoke ne pawemi elapita: papokeye. \q2 Ewa newanapulu elatase neyawa nano ketea kalila noka eta: ipima:na:makeye. \q1 \v 26 Alanase, ne himu matana fa:namokiwa epelese \q2 ne meakamokiwa epeya solo seyakeye. \q2 Apula: neyawa nano napowa tima:na:pela: yesipela: epesenekeye. \q1 \v 27 Ko:yawemiye, Keyawa ne howa tana peleya:wemi ke epesetekiwa eta: apoyamakeye. \q2 Aputa:, Keyawa sena Kine ta:pele tiye apoyawa peleya: ta:la kemiwa eta: po:sumita: apoyamakeye. \q1 \v 28 Keyawa falela apota: epesene isuwa hema waiyakeye. \q2 Keyawa newa kewalapulu ine tekemiwa Keyawa epeyawamoke newa woliyetiyaposakeye.’ \f + \fr 2:28 \ft Kisala Puka 16:8-11\f* \b \p \v 29 “Ne ma:ela:, neyawa nini kouwa Tepitiwamo pelekiwa sowa penaiya selapose ekeye. Ewa kulapita: iyewi tikilakeye. Alanase, ewamo tikilawa napu yemiwa a elakeye. \v 30 Alawamona, Tepiti ewa sepatosene senake eyawa matane tiyapola: Kote sowa sepatose selese, ‘Sikape fa:nemiwa Neyawa sena maya kiwemiwa ta:pele tiyapola: Kini kewamuna enene amuna tepesakeye.’ \v 31 Puwano fa:nemiwa Tepiti eyawa nano ketea Koteyewi sikape timinima:na: E seyawa matane tikeye. Apula: eye selese sikapewemiwa Kelesowa mene tesilaposakeye. Apula: eye selese, ‘Koteyawa Ewa tana peleya:wemi ke epesetekiwa eta: apoyamakeye. Aputa: E tomawa eta: po:sumita: apoyamakeye.’ \p \v 32 Koteyawa Yesu Ewa falela mene teisa:tapita: niyawa sopoke Ewa papokeye. \v 33 Alanase, napu yemiwa Ewa Koteyewi siliye falemi fiyanapola: Ewa Ina Kote tiya: ilitapowemi elakeye. Apula: Inayewi Ho Napowa Ema miya:na:keye e sepapowa ene Ema mikeye. Ho Napolo amowa napuwemiwa nima mina kiyewi ta:tapola: potakeye. \v 34 Tepiti ewa hepene falemiwa Yesu hapa epapulusekiwa eta: hapamakeye. Alawamona, ene selese, \b \q1 ‘Sosolo, Koteyewi ne Sosoma selese, \q2 “Kewa Ne tiya: ili tapo helema, \q1 \v 35 aputa: ha:na: tese Neyawa ke kisi senawa \q2 ke hasuwemi apoma:na:keye.” ’ \f + \fr 2:35 \ft Kisala Puka 110:1\f* \b \p \v 36 “Alanase, Isolaiya sena kesale sopoke kiyawa solo we seli ta:ta:pa:. Yesu Ewamowa kiyewi i kelipapoyawemi ikokoyewi fe ola amowa Koteyewi Ewa Sena Sosolo apolapita: Ewa Keleso elakeye.” Pitayewi au seyakeye. \s1 Sena Kesale Mutawa Matana Notolopita: Hano Tolosulawa Wekeye \p \v 37 Aputa: Pitayewi solo seya amo ta:takamake solo amoke ili himu matana fa:na olapita: iyawa ta:tapola: apasolo sena ima ta:potose, “Ni ma:ela:, niwa ko:luma:na:napa?”, e seya. \p \v 38 Aputa: Pitayewi mene selese, “Kiwa semetei semetei esa: matana notolopela: niyawa Yesu Keleso unuwemi ela: kiwa hano tolusuma:na:keye. Alusaleke, Koteyawa kili olokeyatelawa sopoke iya:tese kepoliyetiyaposakeye. Aputa: Koteyawa E Ho Napowa kima kinaposakeye. \v 39 Koteyewi Ho Napolo miya:na:keye esa: Eyewi sepapo amowa kiwalapulu apula: kili salawalapulu apula: sena kesale pama sitalakalapulu sopoke kilinekeye. Nini Kote Sosoyewi sena kesale sopoke hola ima sepapo weyamowa kilinekeye.” \v 40 Aputa: Pitayewi solo muta nokala penaiya selese, “Kiwa seli pote sita:latipa:! Nowa kiwa sena mane olokeyatela timinisene epalapulu olokeyaleye tiyaluke. Selikeye!” \p \v 41 Aputa: sena kesale Pitayewi solo seya amowa seli topuwa iwa hano tolusulakeye. Ikila emiwa sena kesale taosene usulupe ela akeyawa iwemi ke ine palakeye. \s1 Sena Kesale Iyawa Matana Semeti Tepela: Sita:newa Wekeye \p \v 42 Aputa: iyawa apasolo senayewi waiyawa penanose topukeye. Aluse, iyawa himu hapa tese ma:na:wa ilipe naiye apula: Kotemawa ilipe kulukulula:sela: sita:nekeye. \p \v 43 Aputa: Kote E penaiyawa apasolo senawemi tepela:la: mono tema:na: tela ketea kalikalila timinikamake sena kesale iwa amo potose tuteilakeye. \v 44 Aputa: Yesuwemi seli topu sena kesale iyawa ikila sopoke kekene tiyapola: nano ketea iliwa sopoke ilipe sopolo ne esa: matanasekeye. \v 45 Ikila nokemiwa iyawa peleya: hepe noka wa:la:yawala apula: nano ketea nowa wa:la:losekiwa moweni emi tili amowa sena nano ketea hepe tela sitala ama kinisekeye. \v 46 Iyawa ikila sopoke Kote koawemi hanosene. Apula: iyawa ma:na: nasekiwa koane nowamo salo naiye apula: nowamo salo naiye aluse ili matana fa:nemiwa napolo tese epelesekeye. \v 47 Apula: ikila sopoke iyawa Kote unua wapilikamake sena kesale sopoke iwalapulu himu hapa telakeye. Emiwa ikila sopoke Sosoyewi sena kesale noka mene siliyenekeye. Mane amoke ela: Yesuwemi seli topu akeyawa sosolo hetetikeye. \c 3 \s1 Sena Semeti Nowa Onatu Olokeyatela Fala:pewa Wekeye \p \v 1 Ikila nowemi oka ka:le osolo tiyapita:, Pita Yone a:ko: Kote koane suwemi kulukuluma:na:pela: hapakeye. \v 2 Aputa: sena nowa yoyewi onatuwa olokeyatela kola kesila elapita: papokeye. Sena amowa iyawa ikila sopoke Kote koane isu tenamowemi ine sapela: tesene. Isu amo unua “Sa:le mete musukeye.” Sena amokiwa ikila sopoke sena kesale Kote koane sulu emi ha:na:na: inapitekiwa eyawa moweni mita: mete susuluse halosekeye. \v 3 Aputa: Pita Yoneyeliwa Kote koane suwemi musuluma:na: tepita: sena amokiwa moweniwa a:ma susuluse ma:ta: tiye hayakeye. \p \v 4 Aputa: Pita Yone a:tawa sena amowa kulu pota:la: ema selese, “Na:kamo pota:pa:.” \v 5 Aputa: sena amokiwa a:ko:mo kulu potose matanese, “A:tawa nano ketea nowa nema kinapose etakeye,” esa: matana. \v 6 Alawamona Pitayewi selese, “Neyawa moweniwa itapakeye. Alawamona nano ketea newemi telakamunusekiwa kema kinapose ekeye. Alake, neyawa kema selakeye. Yesu Keleso Na:selete sena E unu penaiyawemi ela: kewa tesi tiyapola: hamona!” \p \v 7 Aputa: Pitayewi ewa tiya: iliwemi saliyapola: teisa:pekeye. Teisa:takamake komaiyama kemi e onatuwala apula: onatu tokonowalapulu hekeya telakeye. \v 8 Aputa: ewa kipila tesi tiyapola: hekeya tesi tiyapola: hapakeye. Apula: ewa ilipe Kote koane suwemi musuluyetiye hanose Kote unua wapilise sipa:kuluse hapakeye. \p \v 9-10 Aputa: sena kesale sopoke nokamoke potakamake ewa Kote unua wapilise inapita: papokeye. Potapola: iyawa sena ipi inape esa: potakamake sena onatu olokeyatela Kote koane isu tenamo sa:le mete musu emi hanosene emi helepela:la: moweni mita: susuluse haya:tesene sena alapita: papokeye. Iyawa nano ewemi timiya amo potose tuteilise kete matanawa ilima telakeye. \s1 Kote Koane Suwemi Pitayewi Kote Sowa Waloseyawa Wekeye \p \v 11 Sena amokiwa Pita Yoneyeliwemi sali elapita: potapola: sena kesale iwa sopoke tuteilise Kote koane wasawemi inapola: iwa heke tiye elapita: papokeye. Wasa amo unua ‘Solomone Wasakeye.’ \p \v 12 Pitayawa iwamo pote ima selese, “Isolaiya sena kiwa tuteilisewa ko:luse ela:? Kiyawa na:ko:mo kulu potosewa ko:yawemi ela:? Kiye matanesekiwa na:ni penaiya opola na:niwamoke o, mane hekeya na:niwamoke sena we ke tesile hapa esa: mataneseya? Alamakeye! \v 13 Epalahame Aisake Yakope Kote iliwamopela: apula: nini kouwa fa:namo Kotewa E tima:na: tisene Sena Yesu Keleso Emawa sosolo ununa apoyakeye. Puwanowa kiyewi Ewa kisi senama samita: tiye mikeye. Tiye mini emiwa Pailete eyawa Yesuwa iya:pa:na: matanawamona kiye selese, ‘eta: auma:na:makeye,’ esa: kiyawa Ewa fa:tapo apoyakeye. \v 14 Kiyawa Sena Sa:le napolo mane hekeya tisene Emawa fa:tapo apoyakeye. Aluse, kiyawa Pailetemawa sena nowa sena sana:tesene amowa kima mene silikepila:pa:, e seyakeye. \v 15 Alawamona Sena kima kokolo kao tesene kinisene mouwa kiyewi sana kulukeye. Alawamona Ewa kuluwa Koteyewi mene teisa:pekeye. Amo papolo na:tewi kima se tiye kinakeye. \p \v 16 Alanase Yesu unuwemi sena epa seli topukeye. Aluse, Yesu unuwemi sena kiyewi matana potosene epa penana:pekeye. Amowa Yesu unuwemiwana apula: Yesuwemi seli topuwemi ela: sena epa e onatuwa sopoke heka:pekeye. Amowa kiyawa sopoke potosekeye. \p \v 17 Aputa: ne ma:ela: hene, neyawa matanakeye. Kiyawa eta: seli matanamake Yesuwa ke sanakeye. Aputa: kili piseiki senala:yawala eta: seli matanamake Yesuwa ke sanakeye. \v 18 Puwano fa:nemiwa Koteyewi E sepatosene sena ili meakamoke se tiye mikeye. Emi selesekiwa E Kelesowa kapo oiya sosolo tiyaposakeye. E seya amowa napu yemiwa heneye hetetikeye. \v 19 Alanase, napu yemiwa kiwa matana notoloyetiyapola: Kotewemi matana semetei tesaleke Eyawa kili olokeyatelawa tiye iya:taposakeye. Alusaleke, Sosoyawa penaiyawa kima tiye kinaposakeye. \v 20 Aputa: Koteyawa kimawa Yesu Keleso sena kiwamo mene silima:na: e seyawa kima ilikepilaposakeye. \v 21 Alawamona napuwemiwa Yesu Ewa hepene fala kemi elaposakeye. Aputa: sikapewemiwa Koteyewi nano ketea sopoke seli heketiye apola kemiwa Ewa mene inaposakeye. Puwano fa:nemiwa Kote E sepatosene sena hekeye amowa ili meakamoke sepapokeye. \v 22 Aputa: Mosese eyawa Kelesowamo selese, ‘Sikapewemiwa, kili Kote Sosoyawa kili maya sena semetei nowemiwa tiyapola: Ewa sepatosene sena newamuna hetetiyaposakeye. Kiyawa nano ketea sopoke Eye kima selakamowa seli ta:ta:pa:. \v 23 Alake, sena kesale eta:wiye E solo amowa maseli ta:tesaleke Koteyawa ewa na tiye iya:taposakeye. Iya:peyanase ewa Isolaiya sena kesalewalapuluwa maha:na: tepesakeye,’ Moseseyawa au seyakeye. \p \v 24 Aputa: solo amowa sepatosene senala: Samuele ewemi tese sepatosene sena noka sikape me heteti iyawa sopoke selesekiwa napu nini we sita:yamo seyakeye. \v 25 Aputa: puwano fa:nemiwa sepatosene senayawa Kote Sowa selesekiwa Koteyawa kili kouwama sepapowa semetei kamowa kiwalapuluwala elakeye. Puwanowa Koteyewi Epelehamema selese, ‘Ke kouwa esa:wemiwa Neyawa sena kesale sopoke peleya: sosolo weyemi sitalaka napola:pa:na:keye.’ \v 26 Alanase, Koteyawa E tima:na: tisene Senawa puwano kima ilikepiyakeye. Kiwamo seselese mane olokeyatela kiliwa semetei semetei esa: iya:pita: ilikepiyakeye. \c 4 \s1 Pita Yoneyeliwa Tipolo Selawapowa Wekeye \p \v 1 Pita Yoneyeliwa sena kesalema solo sela:newanapulu pilisiti senawana apula: Kote koane suwemi ta:le ti sena yesilawala apula: Satusi pilisiti sena noka iwa sopoke inapita: papokeye. \v 2 Iwa inise matanese, “A:tawa sena kesalemawa waiya:sela: selesekiwa Yesuwa kulapola: mene tesinase sena kesalewala kulapola: mene tesilaposakeye,” esa: matanese iyawa a:ko:lapulu konomona:sela: sita:nekeye. \v 3 Aluse, iyewi Pita Yoneyeliwa tiyapola: tipolo selawapokeye. Ko:yawemiye oka ka:le tepita:, eli kiapo kotoma:na:pela: matanakeye. \v 4 Alawamona, sena kesale muta nokamokiwa e solo seya amo ta:tapola: Yesuwemi seli topukeye. Alanase, napu emiwa Yesuwemi seli topu sena iwamo akeyawa taosene piipe hetetikeye. \s1 Yu Piseiki Senayewi Pita Yone A:ko: Kotolawa Wekeye \p \v 5 Aputa: ikiwapo nowemiwa Yu pilisiti piseiki senawana apula: Yu piseiki senawana apula: ele walosene senawana iwa sopoke Yelusalemewemi kekenakeye. \v 6 Aputa: Anase ewa Yu pilisiti piseiki sena sosolo yesilawa enase ewa inapita: papokeye. Apula: Kaiafase, Yone, Alakesatapela: pilisiti piseiki sena sosolo yesila e solawemiwa sena nokala minakeye. \v 7 Inapola: iyawa Pita Yoneyeliwa ili sikapowemi tesi tema epela: a:ma ta:potose, “Ka:tawa ipi unu penaiyawemi epa ke timiyana?”, e seya. \p \v 8 Aputa: Pitawa Ho Napowa woliyetipela: ela: ima selese, “Kiwa Isolaiya pilisiti piseiki senawana apula: Yu piseiki senanakeye. \p \v 9-10 Aputa: napu weyemiwa kiyawa na:tewi sena onatu olokeyatela epamo heka:pe amo ta:potoselakeye. Alanase, kiyawa na:tewi sena onatu olokeyatela heka:pe weyamowa ko:luse fala:pela esa: sela? Nano ketea timiya epemiwa Isolaiya sena kesale sopoke epela: kiyawala matanepa:. Yesu Keleso Na:selete sena E unuwemi ela: sena onatu olokeyatela epa faliyetinase kili minitapowemi tesi tiye elakeye. Yesu Ewa kiyewi i kelipapoyawemi ikokoyewi fe olose kulu amowa Koteyewi Ewa kuluwa mene teisa:pekeye. \v 11 Aputa: Yesu Ewa etewamunakeye. \p “‘Etewa amowa koane tisene senayewi pote iya:peya amowa napuwa sa:le koane tise sole fiyanese kukunane etewa talapa:pa:na: tela hetetikeye.’ \p \v 12 Alanase, niwamo mene silima:na: tela sena nowa itapakeye. Alake, hepene sitala hasu weyemiwa sena kesale niwamo mene silima:na: sena nowa itapakeye. Alawamona, Yesu E unu semetiwemi ela: sena kesale niwa sopoke mene siliyaposakeye.” \p \v 13 Aputa: Pita Yone a:ko: eta: ipilamakeye. Ma ipipita: Yu piseiki sena iyawa amo potose matanese a:ko: eta: sukululamanase mokopo sena ununama esa: matanakeye. Aluse, iwa tuteilise matanese a:ko: puwanowa Yesuwalapulu ilipe elapita: papo esa: matanakeye. \v 14 Aputa: potakamake sena a:tewi fala:pewa ilipe tesi tiye elapita: potose iyawa sowa heka eta: mene seyamakeye. \v 15 Aluse iyawa a:ko: Yu piseiki senala: iyewi solo sema:na: kekenesene koane sulu amowa iyapela: mowa hamona e seya. Aputa: Pita Yone a:ko: mowa fatemi hanapita: sikape iyawa ipitane kekelese selese, \p \v 16 “Niyawa sena elipei epamowa ko:luma:na:napa?” e seya. Sena elipei epamokiwa mono tema:na: tela penaiya amowa timinipita: Yelusaleme sena kesale iyawa amo potapola: matanakeye. Alanase, niyawa eta: papomanakeye elawa eta: sema:na: telamanakeye. \v 17 Alanase, solo weyamowa sena kesale nokamokiwa ta:pa:pekise niyawa a:mawa sena kesale nokamawa Yesu unuwemi pelekiwa sowa sema:pekise a:mawa sowa talapoiya sema:na:keye,” e seya. \v 18 Alanase, iyawa a:ko: mene ho tiyapola: a:ma selese, “Ka:tawa Yesu unuwemi pelekiwa sena kesalemawa walo selapa.” \p \v 19 Alawamona, Pita Yone a:tewi ima mene selese, “Alalapita:, na:tawa Kote sikapowemiwa Kote Sowa kulu hanosaleke hekeyawa alapa? Apula: solo kiliwemi kulu hanosaleke hekeyawa alapa? Epamowa kiyewi ela: takale matanepa:. \v 20 Ko:yawemiye, na:tawa nano ketea na:ni siyewi potapola: topuwa seyamakiwa eta: epesenemakeye,” e seya. \p \v 21 Au selapita:, Yu piseiki sena iyawa solo talapoiya noka a:ma selalape apola: mene ilikepiyakeye. Ikila emiwa Yu piseiki sena iyawa a:ko:mo falasima:nawa ilipewa sowa eta: seli seyamakeye. Ko:yawemiye, sena kesale sopoke iyawa mono tema:na: tela ketea timiya amo potapola: Kote unua wapiya:sela: sita:nekeye. \v 22 Ko:yawemiye, sena a:tewi mono tema:na: tela heka:pe amowa yapewa talo pinipe itapa telawemi ela:. \s1 Iyawa Yesu Sowa Penaiya Se Tiye Mita: Kotema Kulukululawa Wekeye \p \v 23 Aputa: Yu piseiki sena iyawa Pita Yone a:ko: mene hamona e selapita: a:ko: mene i sena sita:newemi inapola: nano ketea sopoke pilisiti piseiki sena apula: Yu piseiki sena ili solo seyawa sopoke ima se tiye mikeye. \v 24 Iyawa amo ta:tapola: kekene tiyapola:, Kotema kulukulusekiwa ili sowa tili selese, “Sosolo, Kewa Kinikeye. Keye ela: peleya: sosolo weyala meiki falala apula: hano tawala ka:na epala Keye timini tiyapola: nano ketea amo sulu honosane elakalapulu sopoke Keyewi timiyakeye. \v 25 Aputa: puwano fa:nemiwa nini kouwa Tepiti ewa Ke tima:na: tisene sena hetetikeye. Alanase, Keyewi Ke Ho Napowa ema ilikepilapita: ewemi sine ela: matanawa ema kinapita: eye selese, \b \q1 “‘Kote, Yu senamayewi Kema konomoka ko:luse elala? \q2 Sena kesale sopoke iyawa mane olokeyatela timinima:na: matana komonoka ko:luse epa:? \q1 \v 26 Kini sopoke peleya: sosolo weyemi sitalakamokiwa tepa:na:pela: seli tiye sitalakeye. \q2 Apula: piseiki senala: iwa ine kekene tiyapola: \q1 Kote Sosowa me sine apoma:na: esa: matane \q2 apula: Keleso Ene ta:peya amowana me sine apoma:na:keye,’ \f + \fr 4:26 \ft Kisala Puka 2:1-2\f*e seya. \b \p \v 27 Hele henekeye. Helote, Ponitiase Pailate, a:ko:lapulupela: Yu senamawana apula: Isolaiya sena kesale iwalapulu sopoke ine kekene tiyapola: siti weyemi Yesu Ewa Ke tima:na: tisene sena papalola napolo Keye ta:peya amowa me simita: kekenakeye. \v 28 Aputa: iyawa puwano fa:nemi Ke matana penaiya opola amoke hekewapo amowa heneye hetitiyapita: iyawa ke timiyakeye. \v 29 Alanase, napu yemiwa iyawa niwama olokeyaleye tima:na: ekeye. Alanase, Keyawa Kine tima:na: tisewa sesema. Alusaleke, niyawa eta: ipilamake ela: Ke sowa penaiya waloma:na:keye. \v 30 Kote, Ke tiya:wa sena kesale nakowaya sitala emi salokepilise talepa:walopa: apula: mono tema:na: tela ketea kalikalilawa Ke tima:na: tisene Sena Yesu unuwemi ela: timinipa:.” \p \v 31 Aluse, kulukululalape apola: enewanapulu koane iwamo sita:newa ila:lepita: papo. Aukamake, Kote Ho Napowa iwemi woliyetiye ela: iyawa Kote sowa penanose seyakeye. \s1 Yesu Kulu Hanosene Sena Kesale Sopoke Ikene Seselawa Wekeye \p \v 32 Aputa: Yesu kulu hanosene sena kesale iyawa sopoke himu hapa semetei tepela: apula: matana semetei telakeye. Alanase, sena semetei nowamoke ela: selese, “Nano ketea we semetei ninakeye” elawa eta: selesemakeye. Iyawa nano ketea iliwa sopolo ne esa: matanese sena nokala sakolosekeye. \v 33 Aputa: apasolo sena sopoke iyawa Yesu kuluwa mene tesikeye e sela:nekeye. Solo amowa penaiya sosokeye. Apula: Koteyawa imawa matana sosolo mikeye. \v 34-35 Alanase, ili amo honosane emiwa sena nowa nano ketea nowa hepe tela itapa enekeye. Ko:yawemiye, sena kesale nokamokiwa peleya: hekala apula: koawana sena nokama wa:la:lomapela: moweniwa emi tiyapola: apasolo sena ili onatu onapela:ne hemawemi ine tuwatapita: iyawa takalese sena nano ketea hepe tela sitala ama kinisekeye. \p \v 36 Emiwa sena nowa enekeye. E unua Yosepe. Apula: apasolo sena iyawa e unu nowa Panapase e selesene. Unu amo mouwa “Sena nokamo matana penana:tesene” esa: seyakeye. Ewa Lifai sena i mayakeye. E peleya:wa Saipulusi olo:lu emi tese minakeye. \v 37 Sena eyawala e peleya: hepe ewa wa:la:lomapela: moweniwa emi tiyapola: ine tese apasolo sena ili onatu onapela:ne hemawemi ine tuwapokeye. \c 5 \s1 Ananayase Safaila A:tewi Kotewa Tikitiyawa Wekeye \p \v 1 Ikila emiwa sena nowa e unua Ananayase ekewa Safaila a:ko:la enekeye. A:tawala peleya: hepe eliwala wa:la:yakeye. \v 2 Aputa: eyawa peleya: wa:la:ya amo moweni tiwa noka tiyapola: apasolo sena ili onatu onapela:ne hemawemi ine tuwapokeye. Alawamona, hepe noka ene o:sulu mupapokeye. Mupapo amowa ekele Safaila eyawala seli matanakeye. \p \v 3 Ikila emiwa, Pitayewi selese, “Ananayase, Setenewa ke himu fa:nemiwa woliyetiye ela: keyawa Kote E Ho Napomawa ko:luma:na:pela: patiye seyala? Keyawa moweni peleya: wa:la:ya hepe amowa kine ko:luma:na:pela: mupapola? \v 4 Aputa: peleya: weyamowa puwano fa:nemi eta: wa:la:yama enewemiwa kina enena? Alanase, ikila keyewi wa:la:ya emiwa moweniwa kine matane kamunuse timinima:na:na? Apula: keyawa mane epamowa ko:luma:na:pela: timiyana? Keyawa sena kesale nokamawa eta: patiye selesemawamona keyawa Kotemawa patiye seyalakeye.” \p \v 5 Aputa: Ananayase ewa amo ta:takamake sutesinapola: peleya: kolemi sine pula kamona komaiyama kemi kulukeye. Aputa: sena kesale eta:wiye ili topulu amowa sopoke ipilawa ilima telakeye. \v 6 Aputa: sena salawa puwano inapola: e tomawa sakotiye uwa tiye ha:na: tikilakeye. \p \v 7 Apula: enewanapulu opo siwa usulupe tepela: ekewa ke minakeye. Eyawa nano timiya amowa eta: matanamakeye. \v 8 Alanase Pitayewi ema ta:potose, “Keyawa nema sema. Ananayase ka:tewi peleya: wa:la:ya moweniwa aso epa kama?” Aputa: eye selese, “Ehe, aso epa kakeye,” e seya. \p \v 9 Aputa: Pitayewi ema selese, “Ka:tawa sowa semetei tuwapola: Kote Ho Napowa ta:pele popa:na: elawa ko:luse elala? Pota! Sena salayewi ke senawa tikila:newa isu tenamowemi epe sita:yakeye. Alanase, kewala iyewi ka epapu uwa tiye hanaposakeye.” \p \v 10 Au seyawalapulu ewa Pita onatu onapela:ne hema kemi sutesinise kulukeye. Aputa: sena salayawa ine potakamake ewa heneye kululapita: uwa tiye mowa ha:na: tese e sena tikila hema kemi tikilakeye. \v 11 Aputa: sena kesale Yesu kulu hanosene iwala apula: sena kesale nokala nano timiya amo ta:tapola: ipilawa ilima telakeye. \s1 Apasolo Sena Iyawa Mono Tema:na: Tela Ketea Ilima Timiyawa Wekeye \p \v 12 Aputa: apasolo sena sopoke iyawa mono tema:na: tela ketea kalikalilawa sena kesale sikapowemi timiyakeye. Aputa: sena kesale Yesu kulu hanosewa sopoke kekene tiyapola: Kote koane sola emi musuluwate tuwatenapola: Solomone wasawemi kekenesekeye. \v 13 Aputa: sena kesale hema tapo sita:neyawa iwa ipilise iwemiwa eta: kesema:na:ma matanakeye. Alawamona iyawa ili unu semetiwamo wapiyakeye. \v 14 Alawamona, ikila emiwa sena kesale noka Sosolo Yesuwemi seli topuwa iwemi ke ine keselakeye. Alanase, iwamo akeyawa sosolo me hetetikeye. \v 15 Aluse, sena kesale iyawa sena kesale nakowayawa tiye ine tese isu kiwemi wa:ta kalikalise fewaya emi tiye tikeye. Ko:yawemiye, iye matanesekiwa, iwa epapu falopela: enewemi Pitawa emi hana kemiwa e a:se amoke ine nakola sena noka kesape sapele esa: matanakeye. \v 16 Aputa: sena kesale muta koamesa: kalikalila Yelusaleme hemawemi sita:ne iyawala sena kesale nakowayawa apula: sena kesale ho olokeyatela fiyanewa sikili tiye minakeye. Aputa:, sena kesale iwa sopoke me falewayakeye. \s1 Hepene Senayewi Apasolo Sena Iwa Tipolo Selawa Seselawa Wekeye \p \v 17 Alawamona, pilisiti piseiki sena sosoyawala apula: e mana Satusi pilisiti sena iyawa sopoke mapoya amoke woliye tise iwa katawa ilima telakeye. \v 18 Aluse, iyawa tesi tiyapola: apasolo senala:wa sukulu tiyapola: tipolo koane sopolo newemi selawapokeye. \v 19 Alawamona, yopolotelawemi Kote Sosolo E hepene sena nowa ine tese tipolo isuwa kola:tapola: iwa sikilitiye mowa fatemi tuwatene sita:la: ima selese, \v 20 “Kiwa Kote koane ha:na: tese sena kesalemawa mane falela napolo hili epesenawa sela:pa:,” e seya. \v 21 Aputa: iyawa amo ta:tapola:, heli ikiwapowemi iwa Kote koane suwemi hanapola: iyawa sena kesalema ma:ta: tiye waiyakeye. \p Aputa: pilisiti piseiki sena sosoyawala apula: e mana iyawala sopoke inapitekiwa Yu piseiki sena sopoke kekenemita: holakeye. Ho tiyapola: ikila emiwa apasolo sena tipolo selawa sikilitiye ina:pa: e sekepiyakeye. \v 22 Alawamona, ta:le ti senawa apasolo senala: tipolo sela amowa popa:na:pela: hapawamona iyawa eta: papomakeye. Mapotapita:, iwa mene hanapola: ima selese, \v 23 “Niwa ha:na: tese potakamakiwa tipolo koane isuwa penano etaya kamo elapita: papokeye. Apula: tipolo koane amo yesila sena iwala isu tenamowemi yesipela: elapita: niwa isuwa koliyetiye tuwatene potakamakiwa apasolo sena iwa itapalapita: papokeye,” e seya. \p \v 24 Aputa: Kote koane ta:le ti sena yesilawala apula: Yu pilisiti piseiki senala:wala solo amo ta:tapola:, iyawa nano ena ketea hetetima:na: elale? Esa: kete matanakeye. \v 25 Aputa: ikila emiwa sena nowa inapola: selese, “Kiyawa pota! Sena kiyewi tipolo koane sela amowa Kote koane suwemi tesi tiyapola: sena kesalema waya:sela: sitalakeye,” e seya. \p \v 26 Aputa: Kote koane ta:le ti sena yesila eyawa amo ta:tapola:, e ta:le ti senawalapulu sena iwa hanapola: apasolo sena iwa sikili tiyapola: minakeye. Sikili tiye inisekiwa, iyawa apasolo senawa eta: poluse hapamakeye. Ko:yawemiye, iwa sena ili amoke iwa etewayewi sotukalese sanose kuma:pekise ipilise. \v 27 Aputa: iyewi iwa sikili tiye ine tese Yu piseiki sena kekena sikapowemiwa tesi tiye apoyakeye. Aputa: pilisiti piseiki sena sosoyewi apasolo senama selese, \v 28 “Niyawa kima ele tuwatesekiwa kiyawa sena kesalemawa Yesu unuwemi elekiwa walopa,” e seyakeye. “Alawamona, kiyawa a tiye ha:na:sela: Yelusalemewemiwa solo kiliwamoke woliyetiye elakeye. Apula: kiyawa Yesuwa niyewi sanakeye esa: nima tipa sela:ne napokeye. \p \v 29 Aputa: potapola: apasolo sena iye sopoke mene selese, “Niyawa Kote solo semetei kulu ha:na:na:keye. Apula:, niyawa sena sowemiwa eta: kulu ha:na:na:makeye. \v 30 Yesuwa kiyewi i kelipapoyawemi ikokoye fe olose kulukeye. Alawamona nini kouwa fa:namo ili Koteyewi Yesuwa kuluwamona mene teisa:pekeye. \v 31 Alanase, Koteyewi Ewa mene falemi siliye fiyanapola: Ene tiya: ili tapowemi apoyakeye. Alanase, Ewa Sena puwano putakeye. Apula: Sena Ewa niwamo mene siliyaposakeye. Ewa amo tela mouwa ko:yawemiye, Eyawa Isolaiya sena i niwa matana notolomita: Eyewi sesepesakeye. Apula: Eyawa nini olokeyatelawa kepoliyetiyaposakeye. \v 32 Alake, niyawa nano ketea sopoke amowa se tiye kinisekeye. Aputa: Kote Ho Napoyawala solo kamo se tiye kinisekeye. Koteyawa E Ho Napowa sena kesale eta:wiye E solo seyawa ta:tesene ama kinaposakeye.” \s1 Kamelio Eyewi Yu Piseiki Sena Kekena Emi Solo Seyawa Wekeye \p \v 33 Aputa: iyawa seya amo ta:tapola:, iwa konomonawa ilima tese iwa sama:na:pela: matanakeye. \v 34 Alawamona, Felesi sena nowa unua Kamelio ewa ele walosene senakeye. Aputa: sena kesale iyawa sopoke e unuwamo wapilisekeye. Ewa Yu piseiki sena kekena honosane emi tesi tese apasolo senawa mosote mowa fatemi siliye hamona esa: sowa penaiya seyakeye. \v 35 Aputa: iwa mowa fatemi siliye hanapita:, Kamelio eyewi Yu piseiki sena nokama selese, “Isolaiya sena, kiyawa seli matane tiyapola: sena ili epama nano ketea kiyewi timinima:na:wa seli matane tiye sela:pa:. \v 36 Ko:yawemiye, puwano fa:nemiwa sena nowa enekeye. E unua Teutasekeye. Ewa tesi tiye ela: selesekiwa newa piseiki senakeye apula: newa ununa senakeye, e sela:nekeye. Emiwa sena sakopolo pinipewa ewemi kulu minakeye. Alawamona sena nokamoke ewa sanose kulukeye. Aputa: potapola:, ewemi kulu mina sena iwa semetei semetei esa: pula hapakeye. Aluse itapa telakeye. \v 37 Amo fasuwemiwa, kamani senayewi unu tisene ikila emiwa, Yutase, Kalili sena eyawala tesi tiyapola: ela: sena kesale nokamoke matana fa:na eyewi sutusekeye. Okemiwa iyawa ewamo kulu hanosekeye. Alawamona ewala sena nokamoke sanose kulukeye. Aputa: potapola: ewemi kulu mina sena iwa semetei semetei esa: pula hapakeye. \p \v 38 Alusene amunuse napu neyawa kima selakeye. Kiyawa sena ili epa iya:ta:pa: apula: iwa ipitane sita:pesita: apola:pa:. Ko:yawemiye, sena ili epamokiwa i matanawamunuse tisaleke, ili tima:na: tiwa ikumuye tiyaposakeye. \v 39 Alawamona, ili tima:na: ti epamowa Kote tima:na: tilaleke, kiyawa iwa ma sulutiye toliyetiyaposakeye. Nowa kiwa Kotewalapulu tepa:pelekise selakeye.” \p \v 40 Aputa: iyawa Kamelio solo seyawa ta:tapola: kulu hapakeye. Iyawa apasolo sena iwa ho tiyapola: koane suwemi tuwatenapola: iyawa iwa meiyewi pananese selese, “Kiyawa sena kesalemawa Yesu unuwemiwa waiyala tepa.” Au selapita: ta:tapola:, iwa iya:pela: hapakeye. \v 41 Aputa: apasolo sena iyawa Yu piseiki sena kekena amowa iya:pela: hanosekiwa epeyawa ilima telakeye. Ko:yawemiye, iyawa matanakeye apula: Koteyawala matanakeye Yesu unuwemi hilila ewalose tiyakamowa ilikeye esa: epeyakeye. \v 42 Aputa: ikila sopoke, iyawa Kote koane suwemiwana apula: i koawemiwana Kote solo napolo Yesuwa Keleso elakeye ela:sela: waiya:sela: se tiye kinisekiwa ha:wa eta: tesemakeye. \c 6 \s1 Iyawa Sena Tomoipe Ta:pele Tiye Wekeye \p \v 1 Napute ikila emiwa Yesu kulu hanosene sena kesale muta hetetikeye. Aputa: Yesu kulu hanosene Yu sena iyawa kiliki solopela:la: selesena, sena iyawa Yesu kulu hanosene Yu sena Hipulu solopela:la: selesene iwalapuluwa konomonakeye. Ko:yawemiye, iyewi selesekiwa, “Ikila sopoke kiyawa sena kesale ma:na:wa itapa telawamo seselesekeye. Alawamona, kiyawa nini Kiliki kesale sopa:la towaya ma:na:wa itapa elakemiwa eta: seselesemakeye,” e seya. \v 2 Alanase, apasolo sena kukuluipe Yesu kulu hanosene sena kesale sopoke ho tiyapola: kekene tiyapola: ima selese, \p “Alake, niyawa Kote solo waloma:nawa iya:pela: niyawa ma:na: semetiwemi takaya: tesaleke, hekeyawa amanakeye. \v 3 Ne ma:ela:, kiwa sena tomoipe kili honosanewemiwa ta:pela:pa:. Ta:pelesekiwa iwemiwa Ho Napowa woliyetise matanawa sosolo tela sena amo ta:pela:pa:. Alanase, niyawa tima:na: amowa sena ili ama timita: miya:na:keye.” \v 4 Alawamona, ikila sopoke niyewi kulukulula: ha:na:sela: Kote sowa se tiye kine ema:na:no. \p \v 5 Au selapita:, sena ili kekena amokiwa epeyakeye. Epelese, iyawa Sitifene ewamo tapele tiye apoyakeye. Ewa Kotewemi seli topuwa penaiyakeye. Alake Ho Napowa ewemi woliyetiyapola: enekeye. Aputa: iyawala sena ta:peya amo unua wekeye. Filipi, Pokolase, Nikano, Timone, Pamenase, apula: Nikolase ewa Anitioke koamesa: emi tese minakeye. Ewa puwanowemiwa Yu senamawamona napu emiwa Yu sena telakeye. \v 6 Aputa: iyawa sena ta:peya amowa tiyapola: apasolo sena sikapowemi tese wayakeye. Tesi tiye sitalapita: iyawa Kotema kulukulusekiwa ili tiya:wa iwemi sali ela: kulukululakeye. \p \v 7 Aputa: Kote sowa peleya: sopoke ta:ta hanose iliyetikeye. Apula: Yesu kulu hanosene sena kesale Yelusalemewemiwa akeyawa kipila sosolo fiya telakeye. Aputa: potapola:, pilisiti sena muta nokala Kote sowemi kulu hanose seli topukeye. \s1 Sitifene Sukulutiye Hapawa Wekeye \p \v 8 Koteye Ene matanawamoke Sitifenewa seila: tese penaiya opolawa ema tiye mikeye. Alanase, eyawa mono tema:na: tela ketea kalikalilawa sena ili honosanewemi timiyakeye. \v 9 Alawamona, sena noka tesi tiyapola: Sitifenewalapulu konomonose seyakeye. Sena ili noka kulukulu koane semetei nowa Yu senayewi unuwa tese Filimane kulukulu koane emi tese minakeye. Sena ili amowa pama tese minakeye. Iwala Yu sena Sailini koamesa:wemiwana apula: Alekesatia koamesa:wemiwana apula: Silisia peleya: emiwana apula: Esia peleya: emi tese minakeye. Sena ili amoke Sitifenewalapulu ma:ta: tiye konomonose seyakeye. \v 10 Alawamona, Kote Ho Napoyawa Sitifenemawa matana napowa tiye mikeye. Alanase, sena iyawa e sowa eta: sano tiye toliyetima:na: telamakeye. \p \v 11 Aputa: iyawa sena nokama o:sulu selese “Kiyawa weyamo sela:pa: Sitifene eyawa Mosese eyawa apula: Kotewala olokeyale selapita: topukeye e sela:pa:,” e seya. \v 12 Aputa: sena ili ta:pele ti amokiwa au selapita: sena kesale sopoke iyawala apula: Yu piseiki senayawana apula: ele walosene sena iyawala solo seya amo ta:tapola: Sitifenewanapuluwa konomona ilima tese Sitifenewa sukulu tiyapola: Yu piseiki sena sopoke kekena sikapowemi siliye minakeye. \v 13 Aputa: iyawa sena noka ta:pele tiye patiye semita: apolose selese, “Ikila sopoke sena epamokiwa Kote koane papalola napowala apula: Moseseyewi ele tuwapowala eyawa olokeyale selesekeye. \v 14 Au seya semetei kamunuse e seya neyewi ta:takamakewa, “Sikapewemiwa Naselete sena Yesu Eyawa Kote koawa ikumuye tiyapola: apula: Moseseyewi mane sopoke nima miwa iliye tiyaposakeye,” e seyakeye. \v 15 Aputa: Yu piseiki sena kekena amokiwa Sitifenewa kulu pota:tekamake Sitifene mitiwa hepene sena miti potakamunakeye. \c 7 \s1 Sitifeneyewi Yu Piseiki Sena Kekena Ima Walo Seyawa Wekeye \p \v 1 Aputa: Yu pilisiti piseiki sena sosoyewi Sitifenema ta:potose, “Kewamo kotola e selaka heneya?” \p \v 2 Aputa: Sitifene ewa amo ta:tapola: ema mene selese, “Ne ma:ela: kiyawala ni atala: kiyawala sopoke ta:ta:pa:. Puwano fa:nemiwa nini kouwa Epelehamewa Mesopotemia peleya:wemi enekeye. Ewa Halane koamesa: emiwa a ha:na:na: enene ikila emiwa Kote Ene penaiya holiyawa ema wayakeye. \v 3 Emiwa Koteyewi ema selese, ‘Peleya: kiwalapulu sena i kiwalapulu sopoke iya:pela: hanapitekiwa peleya: nowa Neyewi kema waloma:na:keye.’ \v 4 Aputa: au selapita: ta:tapola:, ewa Kaotia peleya: iya:pela: Halane koamesa:wemi ha:na: enekeye. Emi ha:na: enewemi Epelehame inawa emi kulukeye. Alanase, Koteyawa ewa napu peleya: kiwamo sitala weyemi ilikepiyakeye. \v 5 Alawamona, Koteyawa Epelehame emawa peleya: hepe nowa weyemiwa eta: tiye mimakeye. Hele peleya: kolotea kasele meta: mimakeye. Alawamona, puwano emiwa Epelehamewa salawa seta: kesilama enene emiwa Koteyewi sepatose selesekiwa peleya: we Neyewi kini ta:pele tiye apolakeye. Apula: sikapewemiwa ke kouwa sala amokiwa peleya: we iline tepesakeye. \v 6 Aputa: Koteyewi Epelehamema au seya, ‘Ke kouwa sala amokiwa sena kesale ili nokamo peleya:wemi ha:na: sita:la:posakeye. Akemiwa sena ili amokiwa iwalapuluwa olokeyale timinise iwa mokopo tima:na: tisene sena tepela: emi yapewa sakopolo pinipewemi tima:na: tiyaposakeye. \v 7 Ke kouwa salawa ili amo mokopo tima:na: tisene sena telawamona sikapewemiwa sena kesale iwa Neyewi kotoma:na:keye. Apula: sikape emiwa, ke kouwa salawa peleya: emi sita:newa iya:pela: peleya: weyemi inapola: Newemi kulukulupesakeye,’ Koteyewi ema au seyakeye. \v 8 Aluse, Koteyewi Epelehamema sepatose senawa kaka nana:pa: e sepapokeye. Aputa: eyawa e sa:le A:seke ewa kesa:pela: ikila oloipe tepela: emi kaka naiyakeye. Amo sikape emiwa Aiseke ewa Yakope ina hetetikeye. Aputa: Yakope e sala kukuluipe amowa Yu sena kesale ili kouwa hetetikeye. \v 9 Aputa: Isolaiya sena ili mei nokamoke ili e ma:e Yosepewalapulu konomonose katolose ewa sena nokama wa:la:yakeye. Aputa: sena ili amokiwa Yosepewa Isipi peleya:wemi mokopo tima:na: timita: siliye hapakeye. Alawamona, Kotewa ewalapulu enekeye. \v 10 Alanase, Koteyawa e hilila honosane emiwa sopoke seselese fakoloyetisekeye. Emiwa eyawa Isipi kini sena unua Felo ewalapulu sowa selesekeye. Koteyewi matana hekeya napowa ema tiye mikeye. Alanase, kini Felo eyawa Yosepe ewalapuluwa epeyawa sosolo telakeye. Aluse, kini Felo eyawa Yosepewa Isipi peleya:wemi piseiki sena sosolo apoyakeye. Alanase, kini keteawa sopoke ema pota:pisita: apoyakeye. \p \v 11 Aputa: ikila emiwa Isipi peleya:wala apula: Keina:ne peleya:wemiwa hepowa sosolo hetetise ma:na:wa itapa tese meinawa sosolo hetetikeye. Amoke ela: iwemiwa hilila sosolo mikeye. Aluse, nini mei iwa ma:na:wa keyawamona eta: papomakeye. \v 12 Alawamona, Yakopeyewi ta:takamake Isipi peleya:wemiwa ma:na:wa elakeye e selapita: ta:tapola: e sa:le nini meiwa ma:na:wa Isipi peleya:wemi eta: hanosema himini hamonote ilikepilakeye. \v 13 Apula: wa:ke me hamonote ilikepiya, emi Yosepeyewi e ma:ela:ma selese, ‘Newa Yosepekeye e seya. Alanase, Feloyawala Yosepe e solawa elatapo esa: matanakeye. \v 14 Amo fo:suwemi, Yosepeyewi ina Yakopewalapulu e solawa sopoke Isipi peleya:wemi ina:pa: e sekepiyakeye. Iwamo akeyawa talo tomoipepela: pipekeye (75). \v 15 Apula: Yakopewa Isipi peleya:wemi sine enewemi Yakope ewalapulu nini mei walapulu sopoke ke kulukeye. \v 16 Aputa: kulu amowa kiwa tiyapola: ha:na: tese Epelehameyewi puwano sena kulu tuwatesene apana wa:la:ya emi tiye tikeye. Aputa: puwano fa:nemiwa Sekeme taunewemiwa Hamo sena i amo peleya:wemi apanawa Epelehameyewi moweni nokamoke wa:la:yakeye. \p \v 17 Aputa: puwano fa:nemi Koteyewi Epelehamema sepatose peleya: we Neyewi kema miya:na:keye. E seya amowa miya:na: mapatopita: Epelehame sena i Isipi peleya:wemi sita:newa akeyawa ilima hetetikeye. \v 18 Aputa: kini pa:ta: nowamokiwa Yosepewa hele meta: papomakeye. Kini amowa Isipi peleya:wemi piseiki sena pota: epesene amo hetetikeye. \v 19 Alanase, eyawa nini mei imawa mapolose tikitilise mane olokeyatela ima timinise tinenise ili sala kiaiya napute kesilawa mowa ke iya:ta:pa: e seyakeye. Ko:yawemiye, iwa ke kumita: apola:pa: e seyakeye. \p \v 20 Ikila emiwa Mosesewala kesilakeye. Ewa Kote sikapowemiwa sala seli suitawa napolapita: potapola: kunei usulupewemiwa ina koane pota: enekeye. \v 21 Pota: elape apola: ewa hema ha:na: tuwapokeye. Tuwapo amowa kini Felo e la:yewi tiyapola: ene e sa:wamunuse pota: enekeye. \v 22 Pota: enene emiwa Mosese eyawa Isipi senala:yewi mane timinisene amowa emawa walopita: eyawa sopoke matane tikeye. Apula: solo eyewi selesekiwa penaiya opola selesekeye. Apula: tima:na: eyewi tisekiwala penaiya opola tisekeye. \p \v 23 Aputa: Mosesewa yapene talo pinipe tepela: eyawa e ma:ela: Isolaiya sena iwamo popa:na: ha:na:na: matanakeye. \v 24 Eye potakamakiwa Isolaiya sena nowa Isipi senayewi mete momenise sanapita: papokeye. Aputa: Moseseyewi Isolaiya sena amo seselese Isipi senawa eyewi sana kulukeye. \v 25 Aputa: Mosese eyewi matanesekiwa e sena i iyawa Moseseyewi iwa sesemita: Koteyewi ta:pele tiye apoyalapo esekiwa eta: matanamakeye. \p \v 26 Alake, ikila nowemi inise Mosese potakamake Isolaiya sena elipei nowa a:kene tetalapita: papokeye. Potapola: eyawa kakasima:na:pela: inise Mosese eyewi a:ma selese, ‘Ke ma:e ka:tawa ka:kene tetese yasokoluma:na: esewa ko:luma:na:pela: ela:? \p \v 27 Alawamona, sena nowa e mana sana:ne sena amoke Mosesewa polu tiye ilikepilise selese, ‘Kewa piseiki sena temitekiwa eta: ta:pele tiye apoyala? Apula: kewa kotola ta:pitekiwa eta: apoyala? \v 28 Alanase, keyawa eliwemi Isipi sena nowa keyewi sanowapo epapuluse newana epapu sama:na:pela: ela?’ e seyakeye. \v 29 Moseseyawa solo amo ta:tapola: ewa nesile Mitiane peleya:wemi epesenepela: hapakeye. Ewamo pisimakeye. Emi ela: ewa kesalewa tiyapola: salawa sena sa: elipei kesa:pekeye. \p \v 30 Kesa:pela: ela: yapene talo pinipe itapa tepela: enewemi hepene senawa Mosese salo ine tese Sainai Tokomo pawemi i tepetene olapowemi tei wa:pita: papokeye. \v 31 Aputa: ewa amo potose howa hanose tuteilakeye. Aluse, eyawa ha:na: pawemi popa:na:pela: hanose ta:takamake Sosoyewi sowa selese, \v 32 ‘Newa ke mei fa:namo Kotewa Nekeye. Apula: Newa Epelehame epela: Aisake epela: Yakope ili epamo Kotewa Nekeye,’ e selapita topukeye. Amo ta:takamake, Mosese ewa ipilise kiwa pipiya:sela: popa:na:pela: elawamona eta: papomakeye. \p \v 33 Aputa: Sosoyewi Mosesema selese, ‘Ke tamaka epa hokapowata:pa:. Ko:yawemiye peleya: kewa onapela: ela epamowa Nina kalila papalola elakeye. \v 34 Aputa: Ne sena kesale Isolaiya iwa Isipi senayewi mane olokeyatela timinipita: iyewi holawa Neyawa topukeye. Alanase, Neyawa ili hililawa seselese tiye iya:pa:na:pela: sinikeye. Alanase, kewa mina. Napuwa Neyawa kewa Isipi peleya:wemi mene ilikepima:na:keye,’ e seyakeye. \v 35 Aputa: Mosese ewa Isolaiya senayewi mapolose selese, ‘Kewa piseiki sena ta:pele tiye apoya epamowa apola: kotola ta:tesene sena epamowa eta: apoyala?’ E seya sena Mosese semetei ekeye. Sena amowa Kote Ene putumita: piseiki sena ta:pele tiye Isolaiya sena kesalewa mene silimita: ilikepiyakeye. Aputa: hepene sena tei wa:la i tepeteni olapowemi enene amokiwa Koteyewi Mosesewa ta:pele tiyapita: ema se tiye mikeye. \v 36 Se tiye kinapita:, ewa Isipi peleya:wemi mene hanapola: mono tema:na: tela ketea kalikalila amowa timiyakeye. Aputa: potapola:, eyawa Isolaiya sena kesalewa Isipi peleya: sita:newa eye iwa Isipi peleya: iya:pela: putupela: sikili tiye hapakeye. Apula: eyawa mono tema:na: tela keteawa hano keyalo ka:na emiwana apula: senanama peleya: emi timiyawa yapewa talo pinipe itapa telakeye. \p \v 37 Aputa: Mosese semetei ekamoke Isolaiya sena kesalema selese, ‘Koteyawa sepatosene sena nowa kiwemiwa ta:pele tiye apolaposakeye. Amowa nine newamuna tepesakeye,’ e seya. \v 38 Apula: nini mei iwa senanama peleya:wemi kekene tiye sila:ne emiwa Mosese semetei ewala ilipe sila:nekeye. Iwa ewalapulu sita:newemi hepene senayewi Sainai Tokomowemi tese Mosesema seyakeye. Seya amowa Kote Solo falema:na: solo seyakeye. Amowa nimawana semita: se tiye mikeye. \p \v 39 Alawamona nini mei fa:namokiwa Mosese solo seyawa ta:ta: iya:peyakeye. Ta:ta: iya:pela: iyawa ewa fa:tapo apola: iye matanawa Isipi peleya:wemi meneye tiye ha:na:na: matanakeye. \v 40 Aputa: iyewi Elonema selese, ‘Moseseyewi niwa Isipi peleya:wemi siliye mina ewemiwa ko:lupe niwa tikili tikeye. Alake, keyawa mokopo kote noka timinima. Niyawa amo wapiya:sela: sita:pesenekeye. \v 41 Aputa: ikila emiwa iyewi mokopo kotema kopolo kao e sa:le epapula timini tiye apola: ela: iyawa mokopo ketea tiye ine mokopo Kote tiya:yewi timiya ama ine tiye tikeye. Apula: iyawa i tiya:yewi timiya mokopo kote ama epeya:sela: sita:nekeye. \v 42 Aputa: potapola:, Koteyawa iwa fa:tapo apoyakeye. Akamake iyawa okala kuneiwana yepisiniwala sopoke ili kotewa amo esa: wapilise matanakeye. Amowa puwano fa:nemi sepatosene sena ili pukawemi momateya kamunuse hetetikeye. \p Koteyewi selese, ‘Isolaiya sena kiyawa yapene talo pinipe honosane epemiwa kiwa senanama peleya: emi sita:newemiwa kiyawa mokopo keteawa nemawa makinisewa ka. \p \v 43 Kiyawa mokopo kote Moleke fala: koane amowa tiyapola: sila:sela: ewemi kulukulula: sita:nekeye. Apula: kiyawa kili mokopo kote Lefane e yepisini amowa wapiya:sela: sita:nekeye. Nano ketea elipei epamowa kili kotewamupela: wapiya:sela: sita:nekeye. Alanase, Neyawa kili kisi senawa ilikepilapola: kiwa siliyapola: Papilone peleya:wa sitiye tiye ha:na: tese peleya: nowemi apoma:na:keye.’ \p \v 44 Aputa: Mosese eyawa Kote fala: koawa Koteyewi Mosese ema waiyawamunuse tikeye. Nini mei fa:namokiwa senanama peleya:wemi sita:lekiwa Kote fala: koane emi tili tesekeye. Amo potosekiwa Kotewa iwalapulu elatapo esa: matanesekeye. \v 45 Apula: amo sikape emiwa nini meiyewi Kote fala: koane amowa iwa Yosuawalapulu inise tiye minakeye. Apula: Koteyawa peleya: emi sita:ne sena amowa polu tiye hematapo ilikepiyakeye. Alanase, nini meiyawa ili peleya:wa tiyapola: tele ke minawa ine tese kini Tepiti enene ikila emi ine telakeye. \p \v 46 Aputa: Kote Eyawa Tepitiwa napola:pekeye. Apula: Tepitiyewi Yakope Kotema ta:potose, ‘Neyawa ke koane kewamo epesenewa tiyapitekiwa ililapa?’ \v 47 Alawamona, Solomone eyewi Kote koane amowa tikeye. \v 48 Alawamona, Kote Sosolo falamowa koawa senayewi tiwemiwa eta: tesemakeye. Aluse, puwano sepatosene sena nowamoke selese, \b \q1 \v 49 “Koteye selese, ‘Newa Piseikipela: ela: hepene falemi kokolo kao tesene seawemi hela: peleya: sosolo weyamowa Ne onatu onapela: tesene i folola amunakeye. \q1 Alake, Kiyawa Ne koawa nokaiyamuna tipima:na:na? \q2 Apula: Newamo ha:le tema:na:wa kaiye? \q1 \v 50 Aputa: nano ketea timiya weyamowa Ne tiya:yewi timiyanapa?’ Sosolo e seyakeye.” \f + \fr 7:50 \ft Aisaia 66:1-2\f* \b \p \v 51 Aputa: Sitifene eyewi ima wa:ke selese, “Kiwa sikape tela sena kesalekeye. Kili himuwana apula: kili kena:wana sena kesale Kotewemi eta: seli matanama ela ili humu kena:ne amunakeye. Alanase, kiyawa ikila sopoke Kote Ho Napoyewi solo seyawa eta: ta:pa:na:ma teselakeye. Puwano kili mei fa:namoke timiya kamunuse kiyawala kaluse eselakeye. \v 52 Puwano fa:nemiwa kili meiyewi sepatosene senala:wa sopoke ikomonose hilila kalikalila ima tiye mikeye. Apula: iyawa sepatosene senayewi Hekeya Sena nowa inaposakeye esa: se tiye kinana sena amowa sana kulukeye. Alanase, napu yemiwa kiyawa Hekeya Sena amowa fa:tapo apolose sana kulukeye. \v 53 Apula: kiyawa Koteyewi ele tuwapo hepene senayewi kima miwa eta: kulu hapamanase eta: timakeye. \s1 Iyewi Sitifenewa Etewayewi Sana Kuluwa Wekeye \p \v 54 Aputa: Sitifene solo seya amo ta:tapola: iwa konomonose ilima tese pese kiwa ma:nese ema seyakeye. \v 55 Alawamona, Sitifene ewa Ho Napowa woliyetiye ela: hepene falemi wala potakamake Kote E ho:liyawa papokeye. Apula: Kote tiya: ili tapowemi Yesuwa emi tesi tiye elapita: papokeye. \v 56 Aputa: Sitifene eye selese, “Pota, Neye potakamakiwa hepene isuwa kola:tapola: Sena Sa:wa Kote tiya: ili tapowemi tesi tiye elapita: potakeye.” \p \v 57-58 Iyawa amo ta:tapola: ili kena:wa tiya:yewi setewalopela: ewa unuwapo halalose e salo kipila ha:na: tese ewa sukulu tiyapola: sitiwa iya:pela: hema tapowemi ha:na: tese. Iyawa ewa sanowapa:na:pela: etewa ma:ta: tiye sotukaiyakeye. Ikila emiwa, sena ili etewa ewemi sotukaiya amokiwa ili sao kalesewa sena a sala Sole e onatu onapela:ne hema emi ine kolutiye tiye tikeye. \p \v 59 Iyawa etewawa ewemi ma:ta: tiye sotukalepitekiwa eyawa Kotema kulukulula:sela: selese, “Sosolo Yesu, ne howa kine tima.” \v 60 Apula: ewa e kuniuwa peleya: kolemi sine kula:pela:la: ela: unuwapo holose selese, “Sosolo, mane olokeyatela iyewi we timinisele Keyawa heka wa:la:lopa.” Sitifene eyawa au sepela:, ke kulukeye. \c 8 \s1 Soleyawa Keleso Sena Kesalewa Ikomonawa Wekeye \p \v 1 Aputa: Sitifene sana kuluwa Soleyawa potapola: selese, “Ilikeye”, e seyakeye. Ikila emiwa, iyawa Keleso sena kesale Yelusalemewemi sita:newa mete ikomonose hilila kalikalila ima mikeye. Aputa: potapola: sena kesale Yesuwemi kulu hapawa talese Yutia peleya:wemiwana apula: noka Samelia peleya:wemi ha:na: tiyakeye. Alawamona, apasolo sena iwa Yelusaleme kemi sita:nekeye. \v 2 Aputa: Kotewemi matana sena iyawa Sitifene kuluwa tiyapola: ilima ya:peye ha:na: tese tikilakeye. \v 3 Alawamona, Sole eyawa Keleso sena kesalewa mete ikomonose koane sopowemiwa fiyane hanose sena kesalewa sopoke sukulu tiye mowa sinapola: tipolowemi selawayakeye. \s1 Samelia Peleya:wemi Filipiyewi Kote Solo Walo Seyawa Wekeye \p \v 4 Aputa: sena kesale peleya: nokemi taiya hapa amokiwa peleya: sopoke iwamo hanosekiwa Kote Sowa se tiye kina hapakeye. \v 5 Aputa: Filipi ewa Samelia peleya:wemi sinapola: siti nowemi hanapola: selese, “Yesu Ewa Kelesokeye,” esa: ima waloseyakeye. \v 6 Aputa: sena kesale muta kekena iyawa Filipi solo seya amo ta:tesekiwa nano ketea mono tema:na: tela kalikalila timiya amo potapola: iyawa kena:wa Filipi solo seya emi tuwapola: seli ta:ta:sela: sita:nekeye. \v 7 Aputa: sena kesale muta ili emiwa ho olokeyatela fiyane tiya sita:newa iwa iya:pela: hanosekiwa kapoyawa ilima tela hapakeye. Apula: sena kesale noka onatuwa olokeyale towayawala apula: sena kesale noka kopolo towaya sita:newa fala:wayakeye. \v 8 Akamake, siti honosane emiwa epeyawa ilima telakeye. \p \v 9 Siti emiwa sena nowa enekeye. E unua Saimone. Eyawa puwano emiwa fapo sepela: timinisekeye. Akamake Samelia sena kesale sopoke iwa amo potapola: howa hanose tuteilisekeye. Aputa: eye selesekiwa ‘newa sena sosokeye,’ e selesene. \v 10 Aputa: sena soloyawala apula: papolo sena iyawa E solo seyawa ta:tapola: selese, “Kote E penaiya opolawa ewemi elatakeye. Alake, niyawa ewa unuwatesekiwa Kote penaiya opolakeye,” e selesekeye. \v 11 Aputa: iyawa ewa kulu tiye hapakeye. Ko:yawemiye, Puwano fa:nemi tese, e fapolo amoke kalila ketea noka timinipita: sena kesale iwa amo potose ipilise tuteilakeye. \v 12 Alawamona, sikape emiwa Filipiyewi Kote Ewa Kini epela: elakeye e seya solo napolo amowa iwa seli topu tepita:kiwa apula: Yesu Keleso unuwemipela: sena kesale iwa hano tolusulakeye. \v 13 Apula: Saimone ene ewala seli topu tepela: hano toliyetikeye. Apula: ewa ikila sopoke Filipi hanakamunuse ha:na:sela: potakamake eyewi mono tema:na: tela ketea kalikalila timinipita: Saimone ewa amo potapola: tuteilakeye. \p \v 14 Aputa: apasolo sena Yelusaleme kemi sita:neyewi ta:takamake Samelia peleya:wemiwa sena kesalewa Kote Sowa seli topukeye e selapita: ta:ta:pola:, iyawa Pita Yone a:ko: ima emi ilikepiyakeye. \v 15 A:ko: ha:na: i salo tiya tesekiwa Kote Ho Napowa ima timita: kulukululakeye. \v 16 Ko:yawemiye, ili honosane emiwa Ho Napowa seta: minamakeye. Iwa Sosolo Yesu unu semetiwemi ela: hano tolusulakeye. \v 17 Aputa: Pita Yoneyeli tiya:wa iwemi kesakamake Ho Napowa iwemi sinikeye. \p \v 18 Aputa: Saimoneyawa apasolo sena a:tewi tiya:wa sena kesalewemi kesakamake Ho Napowa tiyapita: eyewi a:ma moweni miya:na:pela: selese, \v 19 “Ka:tawa penaiya epa nemawana tina. Alusaleke, neyawana sena kesale nokemiwa tiya:wa kesalesaleke Ho Napowa iyawala tiyaposakeye.” \p \v 20 Alawamona, Pitayewi ema selese, “Koteyewi mokopo kinisene ketea weyamowa moweniyawa eta: wa:la:losemakeye. Ke moweni epa kine kewalapulu olokeyatele tiyaposakeye! \v 21 Aputa: ke himu matana fa:namokiwa Kote sikapowemiwa hekeya ma elatakeye. Alanase, kewa niwanapulu kuluse Kote tima:na: weyamowa eta: tima:na: telamanakeye. \v 22 Alanase, keye mane olokeyatela timiya:ne epa iya:pela: matana notolopa:. Apula: ke olokeyale matana ke himuwemi epeyamowa kepoliyetimita: Sosoma kulukulupa:. \v 23 Ko:yawemiye, Neye potakamakiwa kewemiwa mapoyayewi woliyetiye elatakeye. Apula: olokeyatelayewi kewa tipolo selawapola: elatakeye.” \p \v 24 Aputa: Saimoneyewi mene selese, “Keyawa newamopela: Sosoma kulukulupa:. Alusaleke, keye epe selakamowa newemiwa mahetetiyaposakeye.” \p \v 25 Aputa: a:tawa Kote Solo napowa ima seli se tiye kinapola: a:ko: mene Yelusalemewemi inise Samelia peleya: emi koamesa: kalikalila nokala Kote Sowa waiye inise minakeye. \s1 Filipiyewi Itiopia Senama Kote Solo Waiyawa Wekeye \p \v 26 Aputa:, Sosolo hepene sena semetei nowamoke Filipima selese, “Kewa tesile Yelusaleme tese Kasa koamesa:wemi sinisene isu komemi kulu tiye ha:na:pa:.” \p \v 27 Aputa: Filipi ewa tesi tiye hanose potakamake Itiopia sena nowa isu honosanewemi hananapita: papokeye. Sena amowa ununakeye. Eyawa Itiopia peleya:wemi kesale kuini Kanatese keteawa sopoke eyewi pota: tesekeye. Sena amowa Yelusalemewemi Kotema kulukuluma:na:pela: minakeye. \p \v 28 Ewa Itiopiawemi meneye tiye hanosekiwa kalawamuna timiya kopolo hosewemi koma:pela: sukulu tiye hanosene suwemi hela: sepatosene sena Aisaia pukawemi momateya amo akeya hapakeye. \p \v 29 Aputa: Ho Napoyewi Filipima selese, “Kewa kalawamuna timiya epa hanoseyamo pawemi hamona,” e seya. \p \v 30 Ewa kipila ha:na: pawemi tese ta:takamake sena amokiwa sepatosene sena Aisaia pukawemi momateya amo akeyalapita: topukeye. Aputa: Filipiyewi ema ta:potose, “Keyawa epa akeleseyamo mouwa matanepa?” \p \v 31 Aputa: sena amoke mene Filipima selese, “Sena nowamokiwa nemawa eta: seli seyama wemiwa neyawa ko:lu matanema:na:napa?” Apula: eyawa Filipiwa e kalawamuna timiya emi tape mina e seya. \p \v 32 Emiwa sena amoke Aisaia pukawemi momateya akeya amowa wekeye. \b \q1 “Eyawa sowa eta: seyamakeye. \q2 Ewa a:pele sipi sama:na:pela: siliye hanosene epapulakeye. \q1 Apula: Ewa sipi e sa:le fano nama:na:pela: siliye hanosene epapulakeye. \q2 Alanase, E meatawa eta: sakolamakeye. \q1 \v 33 Iyawa Ema ewala tiye kinise kolemi sine apolaposakeye. Apula: Emawa hekeya eta: kotolamakeye. \q2 Apula: amo fo:suwemi Ewa sana kulukeye. Kulunase Ewa peleya: sosolo weyemiwa ma elaposakeye. \q1 Alanase, Ewemi ma:ta: ti sala imawa sena kesale eta:wi ima selaposape?” \f + \fr 8:33 \ft Aisaia 53:7-8\f* \b \p \v 34 Aputa: Itiopia sena amoke solo momateya amo potapola:, Filipima ta:potose, “Keyawa nema sema, sepatosene sena amokiwa ikamo seyala? Eyawa ene ewamo selesekiwalo apula: sena nowamo seyalole?” \p \v 35 Aputa: Filipiyawa e meaka sakolose, Aisaiayewi momateya Kote solo napolo amowa ma:ta: tiye selesekiwa Yesu Kelesokeye elawa ema se tiye mikeye. \p \v 36 Ala hanose hapawa iwa hano ha:na: hetetikeye. Aputa: Itiopia sena amoke Filipi ema selese, “Pota, hawa epe teyalakeye. Alawamona newa hano toliyetima:na:wa ena keteayewi kala elapa:?” \p \v 37 [Aputa: Filipiyewi selese, “Keyawa Yesu Kelesowemi ke himu matana semetei tesaleke, kewa hawemiwa ili toliyetiyaposakeye.” Aputa: sena amoke mene selese, “Neyawa Yesu Kelesowa Kote E Sa:lekeye esa: matanekeye,” e seya.] \p \v 38 Aputa: Itiopia sena amokiwa kalawamuna timiya amowa enetema e seya. Aputa: a:ko: elipei hano kolemi sinapola: Filipiyewi Itiopia sena amowa hano toliyetikeye. \p \v 39 Hano toliyetiyapola: a:ko: hema fiyakiyawalapulu Sosolo E Ho Napoyewi Filipiwa ke enene kamona kipila siliye hanose itapalapita: papokeye. Alawamona, Itiopia sena ewa epeyawa ilima tela hapakeye. \p \v 40 Aputa: Filipiwa Asotese koamesa:wemi eneke papokeye. Ewa koamesa: kalikalila nokemiwa Kote solo napowa waiye silalape apola: Sesalia taunewemi ine fiyatelakeye. \c 9 \s1 Solewa Matana Notoyawa Wekeye \p \v 1 Ikila kemiwa Soleyawa Yesu kulu hanosene sena kesale iwa ipa: tese sama:na:keye e seya. Alanase, ewa pilisiti piseiki sena sosolo salo hapakeye. \p \v 2 Aputa: Solewa e salo hanapola: selese, “Tamasekase taunewemi Yu sena kulukulu koane yesila senamawa pukawa weyamo momatepa:, ‘Yesu Keleso E isu kulu hanosene sena kesalewa epemiwa sita:laleke, Solewa inisekiwa iwa tipolo selama:na:pela: Yelusalemewemi sikili tiye inaposakeye.’ Aluse, momate tiye nema tiye kina:pa:,” au seya. \p \v 3 Aputa: Sole ewa hanapola: Tamasekase taune pawemi tepeyawalapulu, komaiyama kemi saiyakolose fa:na:na:lawamunuse ho:liyawa hepene falemi tepela: sinise ewa heke tiye tuwapokeye. \p \v 4 Akamake ewa peleya: kolemi sutesine tela: ta:takamake nowamoke sowa ema selese, “Sole, Sole, keyawa Newa ko:luma:na:pela: ikomonose ela:?” \p \v 5 Aputa: Soleyewi ema mene selese, “Sosolo, Kewa ipa:?,” e seyakeye. Aputa: Eyewi mene selese, “Newa Yesukeye. Keyawa Newamo ikomonosekeye. \p \v 6 Napute yemiwa kewa tesile Tamasekase taunewemi ha:na:pa:. Emiwa sena nowamokiwa nano keyewi timinima:na:wa eyawa kema selaposakeye,” e seya. \p \v 7 Aputa: sena Solewalapulu ilipe hapawa sowa meta: seyamakeye. Iyawa sena nowamoke solo seya amowa kena:yawa topukeye. Alawamona heneye misiwa eta: papomakeye. \p \v 8 Aputa: Solewa peleya: kolemi tenewa tesi tiyapola: e siwa fake potakamakewa eyawa nano keteawa eta: papomakeye. Aputa: iyewi ewa tiya: kapola: Tamasekase taunewemi siliye hapakeye. \p \v 9 Aputa: ikila usulupewemiwa ewa siwa kotiyapita: potapola: ewa ma:na:wana hawana eta: menamakeye. \p \v 10 Aputa: Tamasekase taune emiwa Yesu kulu hanosene sena nowa enekeye. E unua Ananaiyasekeye. Sosoyewi emawa uwa koane potosene epapulawemi selese, “Ananaiyaseo!,” e selapita: eyewi mene selese, “Ehe, Sosolo, newa elakeye.” \p \v 11 Aputa: Sosoyewi ema selese, “Kewa tesile isu nowa unua Hekeya emi ha:na:pa:. Hanapola: kewa Yutase koane fiyane tese Tasese sena nowa unua Solekeye ewa emi kulukulula:sela: elake keyawa sena ama ta:pota:pa:. \p \v 12 Aputa: Sole eyawa uwa koane potosene epapulawemi potakamake sena nowa unua Ananaiyasewa inapola: e tiya:wa ewemi kesakamake e siwa me fake pota:nenapita: papokeye.” \p \v 13 Aputa: Ananaiyaseyewi mene selese, “Sosolo, neyawa sena weyamoke Kewemi kulu mina sena kesale Yelusalemewemi sita:newa eyawa mete ikomonosekeye e seya pula wala amowa neyawa topukeye. \p \v 14 Apula: ewa weyemi mina epamowa pilisiti piseiki sena ili penaiya opolawalapulu minanase eyawa Ke unuwemi hola sena kesale amowa sopoke tipolo selawapa:na:pela: tiyapose minana pokeye,” e seya. \p \v 15 Alawamona, Sosoyewi Ananaiyasema selese, “Ha:na:pa:! Sena epamowa Nine tima:na: timita: ta:pele tiye apoyakeye. Sikapewemiwa eyawa Ne unua tiyapola: Yu sena eta: telamawana apula: ili kinimawana apula: Isolaiya sena kesale sopomawa sele sila:la:posakeye. \p \v 16 Aputa: Neyawa emawa Ne unuwemi hilila kalikalila tiyaposa amowa waloma:na:keye.” \p \v 17 Aputa: Ananaiyase ewa koane emi hanapola: suwemi musuluyetiye tuwatenekeye. Apula: ha:na: tese e tiya:wa Solewemi kesalese selese, “Ne ma:e Sole, Sosolo Yesu kewa weyemi inise isu honosane papo amoke ela: newa weyemi hamona e selapita: inakeye. Eyewi newa hamona e selapita: mina weyamowa ke siyawa me pote apula: Ho Napowa kewemi woliyetiye elaposakeye.” \p \v 18 Aputa: komaiyama kemi pepewamunawa Sole e siwemi tese sutesinakamake eyawa wa:ke me papokeye. Apula: ewa tesi tiyapola: hano toliyetikeye. \p \v 19 Apula: ewa ma:nawa nakamake penaiyawa me tikeye. Aputa: Sole ewa Yesu kulu hanosene sena kesale iwalapulu Tamasekasewemi ikiwapo noka emi enekeye. \s1 Soleyawa Kote Sowa Ma:te Tiye Waiyawa Wekeye \p \v 20 Aputa: komaiyama kemi Sole ewa Yu sena kulukulu koane hanapola: selesekiwa Yesuwa Kote E Sa:keye e seya. \p \v 21 Aputa: sena kesale e solo seya topu amokiwa howa hanose ta:potose selese, “Yelusalemewemi Yesu unuwemi hola sena kesale ikomonosene sena amowa epama? Apula: ewa weyemi mina epamo mouwa Yesu kulu hanosene sena kesalewa ta tiye pilisiti piseiki senala:ma sikilitiye ha:na:na:pela: minana?” \p \v 22 Alawamona, Soleyawa sowa sela:sela: tekamake penaiya ilima hetetikeye. Aputa: eyawa Yu sena kesale Tamasekasewemi sita:nemawa Yesuwa Kelesokeye esa: ima hokato seyakeye. Au selapita: ta:tapola:, iyawa kete matananase sowa menewa eta: seyamakeye. \p \v 23 Aputa: ikila muta tepela: amo fo:suwemi Yu senala:wa kekene tiyapola:la: sepatose selese, “Solewa sama:na:keye,” e seya. \p \v 24 Alawamona, Soleyawa ili sepapowa enawa topukeye. Aputa: iyawa taune suwemi hanosene isu tenamo sopowa ikilalewala nukulapowemiwana ewa sama:na:pela: yesi sita: tesekeye. \p \v 25 Alawamona, ewamo kulu hanosene sena nokamoke ewa nukulapowemi iyewi ewa aneke sosolo o:suwemi selawapola: taune sola papaseye tiye peleya: kolemi halute sine tuwapokeye. \p \v 26 Aputa: ewa Yelusalemewemi meneye tiye inapola: ewa Yesu kulu hanosene sena iwemi ke ine pama:na:pela: elawamona ewamo iwa sopoke ipilakeye. Ko:yawemiye, iyawa ewa heneye Yesu kulu minanapo esekiwa eta: seli topumakeye. \p \v 27 Alawamona, Panapase eyawa ewa siliye apasolo sena sitala kemi hapakeye. Eyawa Solewa makene ha:na:na:wemi Sosowa eyewi papolapokeye apula: Sosoyewi ewalapulu solo seyawa ima se tiye mikeye. Apula: ewa Tamasekase enewemiwa eyawa Yesu unu sema:na:wa eta: ipilamanapokeye. Esa: solo amowa ima se tiye mikeye. \p \v 28 Aputa: Solewa iwalapulu Yelusalemewemi sila:selekiwa eta: ipilamake ekela sila:sela: Yesu unuwa penanose sela:nekeye. \p \v 29 Aputa: Sole eyawa Yu sena kiliki solo selesewanapuluwa solo selese tafasekeye. Aluse ewa iyewi sama:na:pela: matanakeye. \p \v 30 Aputa: Keleso sena e ma:ela: nokamoke amo ta:tapola: ewa iyewi siliye Sesalia taunewemi sine tese Tasese koamesa:wemi ilikepiyakeye. \p \v 31 Aputa: ikilia emiwa Yesuwemi kulu hanosene sena kesale Yutia peleya:wemiwana apula: Kalili peleya:wemiwana apula: Samelia peleya:wemi sita:newa sopoke hopola seli sita:nekeye. Aluse, iwa penaiya telakeye. Iwa Sosolo hasuwemi sita:nekeye. Apula: Kote E Ho Napoyawa ili himu matana fa:namowa penanewayakeye. Apula: sena kesale muta noka Yesuwemi seli topuwa iwalapulu ke ine palakeye. \s1 Pita Tima:na: Tiwa Wekeye \p \v 32 Aputa: Pita ewa peleya: sopoke sila:nekeye. Aluse, eyawa Keleso sena kesale Lita taunewemi sitala kamo popa:na:pela: sinikeye. \p \v 33 Emiwa sena nowa unua Aniase elapita: papokeye. Ewa yapene oloipewemiwa ketetepela: ene wa:tawemi tenekeye. \p \v 34 Aputa: Pitayewi ema selese, “Aniase, kewa Yesu Kelesoyewi fala:takeye. Kewa tesile kine wa:tawa selima.” Aputa: komaiyama kemi ewa tesi tikeye. \p \v 35 Aputa: Lita taunewemiwana apula: Selone taunewemi sena kesale sopoke emi sita:ne amokiwa ewa potose matana notolopela: Yesu Sosolo salo minakeye. \p \v 36 Aputa: Yopa taunewemiwa kesale nowa enekeye. E unua Tapitakeye. Apula: Kiliki solopela:la: unuwapowa Tokese e selesene. Kesale amowa Yesu kulu hanosekeye. Ikiwapo sopoke sena kesale nano ketea hepe tela sitalaka eyewi nano ketea kalikalila napolo ima seselese kinesekeye. \p \v 37 Aputa: ikila emiwa ewa nakolose kulukeye. Kulapita:, e tomawa selakopela: koane sulu wa:pa:se falemi tiye fiyane tuwapokeye. \p \v 38 Aputa: Lita taune amowa Yopa pa kemi elakeye. Alanase, Yesu kulu hanosene sena iyewi ta:takamake Pitawa Lita taunewemi elakeye e selapita: ta:tapola: sena elipei nowa e salo ilikepilise penaiya selese, “Kewa niwanapulu ela:pe kipila ina:pa:,” e seyakeye. \p \v 39 Aputa: Pitawa ilipe ha:na: fiya tese iyawa ewa siliye koane sulu wa:pa:se falemi fiyanekeye. Aputa: kesale sopa:waya iyawa ewa hekeye tipela: ela: ya:pelesa: sao kalikalise tupiya we kesale kulu epa iwalapulu a ela: tupiyakeye esa: Pitama wayakeye. \p \v 40 Aputa: Pitayawa iwa sopoke mowa kolemi ilikepiyakeye. Apula: eyawa kuniuwa kula:pela: ela: Kotema kulukululakeye. Kulukulupela:, notoloye tiye kesale kulu tela ema selese, “Tapita, kewa tesima!” e seya. Au selapita:, kesale kulu amowa siwa fakeye tiye Pitawa potose tesi ti fiyane heyakeye. \p \v 41 Aputa: eyewi tiya: kapola: ewa teisa:pekeye. Apula: Eyewi Yesu kulu hanosene sena kesalewala apula: kesale sopa:la iwala holose selese kesale kulu weyamowa mene tesikeye esa: ima wayakeye. \p \v 42 Solo amowa Yopa taunewemi sita:ne sena kesale iyawa sopoke topukeye. Alanase, sena kesale mutawa Sosolo Yesuwemi seli topukeye. \p \v 43 Aputa: Pitawa Yopa taune kemi ikila muta enekeye. Ewa Saimone a:pele kapo hotosene sena ewalapulu enekeye. \c 10 \s1 Hepene Senayewi Koniliase Ema Seyawa Wekeye \p \v 1 Aputa: Sesalia taunewemi Lome sena nowa unua Koniliase enekeye. Eyawa Lome ami ta:le ti senawa sakopolo (100) semetiwa eyewi yesilakeye. Ami sena amowa iye selesekiwa ‘Itali ami ta:le ti senakeye,’ e selesene. \p \v 2 Sena Koniliase amokiwa e sola iwa sopoke mane Koteyewi matanawamunuse kulu hanosekeye. Apula: iwa Kote hasu tapowemi tesekeye. Apula: eyawa sena kesalema nano ketea hepe tekamowa ima kinisekeye. Ikila sopoke Kotema kulukulula:sela: tesekeye. \p \v 3 Aputa: ikila nowemi oka osolo tiyapita: eyawa uwa koane potosene epapuluse papokeye. Eyawa Kote hepene senawa e salo hokato inapola: selese, “Koniliase,” e selapita: topukeye. \p \v 4 Aputa: Koniliasewa ipilise ewa kulu potose ta:potose, “Sosolo, enana?” e seya. Aputa: hepene senayewi mene selese, “Koteyawa keyewi kulukululawa topukeye. Apula: keyewi sena nano ketea hepe tela sitala amo seselawa Koteyawa epelesekeye. Alanase, Eyawa matanepela: elakeye. \p \v 5 Alanase, keyawa sena noka Yopa taunewemi sena nowa unua Saimone Pitakeye ewa siliyapose hamona, e sela:pa:. \p \v 6 Pita ewa a:pele kapo hotosene sena Saimonewalapulu hano ka:na hawewemi elakeye.” \p \v 7 Aputa: hepene senawa ema sela:ne amowa hanapita: Koniliaseyawa e tima:na: tisene sena elipei nowa ho tikeye. Apula: eyawa ami ta:le ti sena mane Koteyewi matanawamunuse kulu hanosene amowala ho tikeye. Ewa ikila sopoke Koniliasewalapulu tesekeye. \p \v 8 Aputa: eyawa nano ketea heteti amowa sopoke ima selapola: iwa Yopawemi ilikepiyakeye. \s1 Pitayewi Nano Uwa Koane Potosene Epapuluse Papowa Wekeye \p \v 9 Aputa: sena ili usulupe amowa ha:na: isu honosane eniyapola: kiapo tesi tiye ha:na: tese iwa Yopa pa tekemi Pitawa e koane wa:pa:se falemi fiyane tese Kotema kulukuluma:na:pela: enekeye. Emiwa oka kukulu pa telakeye. \p \v 10-11 Alanase, Pita ewa ma:na:wa ma:na: tese meinakeye. Aputa: ili nokamokiwa ma:na:wa sapatalapita: eyawa uwa koane potosene epapuluse siti potakamake meiki fala kolola hanose tapola sosolo naiya uliyawamuna sinapita: papokeye. Tapola sosolo naiya uliyawamuna amowa mikilipi heka pinipe telawemi polowayawa peleya: sosolo weyemi sine tuwatapita: papokeye. \p \v 12 Aputa: tapola sulu emiwa a:pele kalikalila noka onatu pinipe towayawala apula: noka peleya:wemi sowalesene amowana apula: ituwe a:nema: amowa sopoke suluwemi selalapita: papokeye. \p \v 13 Aputa: solo nowamoke ema selese, “Pita, kewa tesile a:pele epa yaso tiye na:pa:.” \p \v 14 Alawamona, Pita selese, “Sosolo, neyawa eta: ma:na:makeye. Ko:yawemiye, neyawa ma:na: epa ala:tese napa e seya epamowa napoma eta: nasemakeye.” \p \v 15 Aputa: solo amoke ema wa:ke selese, “Nano ketea Koteyewi selese napokeye e seya amowa keyawa napomakeye esa: alepa.” \p \v 16 Aputa: nano amowa ema ikila semetei kemi usulupe walopela: komaiyama kemi mene meiki falemi fiyanapita: papokeye. \p \v 17 Aputa: Pitayawa amo potapola: kete matanese selese, “Ne uwa weyamo mouwa enane?” e seya. Ala:sela: matana:sela: enewanapulu sena ili Koniliaseyewi ilikepiya amowa Pita ewamo nakeye minakeye. Iwa ine tese Saimone koawa kaiye ela:sela: enekeye. Aputa: iyawa Saimone koawa potapola: isu tenamo pawemi ine tese sita:nekeye. \p \v 18 Aputa: iyewi holose ta:potose, “Sena Saimone Pitawa weyemiwa elapa?” e seya. \p \v 19 Aputa: Pita ewa ene uwala amo matana:sela: enewanapulu, Ho Napoyewi ema selese, “Ta:ta, sena usulupeyawa kewamo nakeya:sela: sitalakeye. \p \v 20 Alanase, kewa tesile kolemi sinapola: iwa potosekiwa me kulu matanepa iwalapulu ha:na:pa:. Ko:yawemiye, iwa Nine ela: ilikepiyakeye.” \p \v 21 Aputa: Pitawa peleya: kolemi sine sipa:lese sena ima selese, “Kiyewi popa:na:pela: mina sena amowa nekeye. Kiwa ko:luma:na:pela: minana?” \p \v 22 Aputa: iyewi selese, “Lome Ami ta:le ti sena sakopolo semetei yesila sena Koniliase eyewi niwa weyemi ilikepiyakeye. Sena ewa napokeye. Eyawa Kotewemi kulu hanosekeye. Aputa: Yu sena iyawa ewa napokeye e selesekeye. Aputa:, Kote E hepene sena napolo semetei nowamoke ema selesekiwa kewa e koane ina:pa:, e seyakeye. Apula: keyawa solo nowa ema selaposakeye, e seyakeye.” \p \v 23 Iyawa au selapita:, Pitayewi iwa siliye ewalapulu enima:na: mina e seya. Eniyapola: kiapowemi, Pitawa iwalapulu ma:ta: tiye hapakeye. Hanakamake, Keleso kulu hanosene sena Yopawemi sita:ne noka ilipe hapakeye. \p \v 24 Hanapola: honosane eniyapola: kiapowemi tese, hapawa ha:na: Sesalia koamesa:wemi fiya tese musuluyetiye hapakeye. Aputa: Koniliase ewa iwamo yesipela: ela:. Eyawa heneye e manawana apula: e sena iwa sopoke kekenemita: ho seyakeye. \p \v 25 Ikila emiwa Pitawa Koniliase koane suwemi musuluyetiye inapita: Koniliase eyewi Pitawa koliyetise eyawa Pita onatu onapela: enewemi e kuniu kula:pela:la: e unua wapiyakeye. \p \v 26 Alawamona, Pita ema selese, “Kewa tesima. Newa papolo senakeye,” e seya. \p \v 27 Au sela hanose, koane suwemi musuluyetiye tuwatene potakamake senawa ilima tisalapita: papokeye. \p \v 28 Aputa: Pitayewi ima selese, “Kiyawa matana kakeye. Nini Yu senawanapulu apula: kili sena peleya: nokemi tese mina kiwalapuluwa ninipe eta: kekenesemakeye. Apula: niyawa kili koawemiwa eta: popa:na: inisemakeye. Ko:yawemiye, nini Yu senayawa ala:tese ele tuwapokeye. Alawamona, napu yemiwa Koteyewi nema selesekiwa keyewi sena nowa olokeyatelakeye elawa selapa e seyakeye. \p \v 29 Alanase, newa kiyewi ina:pa: e seyalapitekiwa eta: tutuma matanamake minakeye. Alake, kiyewi newa ina:pa: e sekepiya amowa ko:luma:na:pela: seyala?” \p \v 30 Aputa: Koniliaseyewi mene selese, “Ka:le yamupita: newa nine koane suwemi oka osolo tiyapita: Kotema kulukulula:sela: enewemi komaiyama kemi sena nowa ene tapolawa koiya ho:liya kalawa ne minitapo ine hetetiyapita: papo emi ma:ta: tiye akeye minawa napu weyamowa ikila pinipi tekeye. \p \v 31 Inapola: nema selese, ‘Koniliase ke kulukululawa Koteyawa topukeye. Apula: keyewi sena nano ketea hepe tela sitala amo seselawa Koteyawa matanepela: elakeye. \p \v 32 Alanase, keyawa sena noka Yopa taunewemi sena nowa unua Saimone Pitakeye ewa siliyapose hamona e selapita: topukeye. Pita ewa makene mina a:pele kapo hotosene sena Saimonewalapulu hano ka:na hawewemi elakeye, e selapita: topukeye.’ \p \v 33 Au selapita: ta:tapola:, neyawa kewa kipila ina:pa: e seya epamowa aluse seyakeye. Alake, sa:le kewamo mina epa ili napolo minanakeye. Alanase, napu nini sopolo we sita:yamokiwa Kote sikapowemi ela: Eyewi kema nano ketea sopoke waiyawa nima selapita: ta:pa:na:pela: sita:nekeye,” Koniliase eyawa au seyakeye. \s1 Pitayewi Koniliase Koawemi Kote Solo Waiyawa Wekeye \p \v 34 Aputa: Pitayewi ma:ta: tiye selese, “Napute hele henekeye Neyawa matanakeye Koteyawa sena kesale nokamo semetei matanese noka kepoliyetisekiwa eta: alusemakeye. \p \v 35 Alawamona, Eyawa sena kesale peleya: kalikalila sopoke sitalaka Ene E sowemi kulu hanose mane hekeya timinisene amowa Ene sopoke me siliyaposakeye. \p \v 36 Aputa: kiyawa solo napolo weyamowa Koteyewi Isolaiya sena kesale nima se tiye mi amowa matana kakeye. Eyawa solo napolo amo selesekiwa weyamu seyakeye. Yesu Keleso Ewa sena kesale sopolo weyamo Sosowa semetei ekeye. Alanase, Eyewi ela: niwa Kotewalapuluwa hopola temita: apolosekeye. \p \v 37 Apula: puwano fa:nemiwa kiyawa Yone hano toliyetisene eyewi selese sena kesalewa sopoke hano tolusupe e sela:ne ikila emi nano ketea kalikalila heteti amowa kiyawa matana kakeye. Nano ketea amowa Kalili peleya:wemi tese ma:ta: tiye Yutia peleya: kolemi sinikeye. \p \v 38 Apula: kiyawa matanakeye Koteyawa Naselete sena Yesuwa ta:pele tiyapola: Ene Ho Napowala apula: E penaiya opola sosowala Ema tiye mikeye. Alanase, Kotewa Ewalapulu enekeye. Alanase, Ewa koamesa: kalikalilawemiwa sopoke sila:sela: potakamake sena kesale Setene penaiya opola hasuwemi sita:newa Eyewi seselese fala:wayakeye. \p \v 39 Alanase, napuwemiwa niyawa nano ketea puwano fa:nemi Eyewi Yelusaleme sitiwemiwana apula: Yu sena peleya:wemi timiya amowa se tiye kinise ekeye. Iyawa sena amowa i kelipapoyawemi ikokoyewi fe olose kulukeye. \p \v 40 Alawamona, ikiwapo osokemi Koteyewi Ewa kuluwa mene teisa:tapita: sena kesalema Ewa popita: mene minakeye. \p \v 41 Alawamona, Ewa sena kesale sopolo sikapowemiwa eta: ine hetetimakeye. Eta: alamakeye. Ewa sena nini puwano fa:nemi Koteyewi E solo walomita: ta:peya sena niwamo sita:newemi ine hetetikeye. Apula: Ewa kuluwa mene tesi ikila emiwa ma:na:wana hawana Ewala ninipe menakeye. \p \v 42 Alanase, Eyawa nima selesekiwa niyawa E sowa sena kesalema se tiye kinisekiwa weyamu sela:pa: e seya, ‘Koteyawa Sena semetei weyamo ta:pele tiye apolosekiwa sena a sitalakala apula: sena kuluwala kotola ta:pa:na: Senawa semetei ekeye,’ e seya. \p \v 43 Alanase, sepatosene sena iyawa sopoke nano ketea Eyewi timinima:na:wa sepapokeye. Iyewi selesekiwa Sena semetei E unuwemi ela: Koteyawa sena kesale eta:wiye Ewemi seli topulaleke ili olokeyatelawa kepoliyetiyaposakeye.” \s1 Sena I Pa:ta Noka Ho Napolo Tiwa Wekeye \p \v 44 Aputa: Pitayawa au sela:newanapulu, sena kesale iwa e solo seya amo ta:takamake Ho Napowa iwemi sinikeye. \p \v 45-46 Aputa: Yu sena Yesu kulu hanosewa Pitawalapulu ine tiyayewi ta:takamake Yu senama tela iyewi nowamo solopela:la: kalikalise Kotewa wapilise selapita: ta:tese tuteilakeye. Ko:yawemiye, Kote E Ho Napowa Yu senama tela imawana mokopo kinapita: potose. Aputa: Pitayewi selese, \p \v 47 “Sena ili epamokiwa Ho Napowa niyewi tili ka epapuluse tiyakeye. Alanase, iwa hano tolusuma:na:wa sena nowamokiwa eta: kasema:na: telalapa? \p \v 48 Aputa: Pitayewi sena kesale ili ama selese, “Kiwa Yesu Keleso unuwemi ela: hano tolusupa:,” e seya. Aputa: iyewi Pitama ta:potose, “Kewa niwanapulu ikila mutama ninipe ye epesenewa ililapa?” e seya. \c 11 \s1 Yelusaleme Sitiwemi Yesu Keleso Kulu Hanosene Senama Pitayewi Waloseyawa Wekeye \p \v 1 Yu senama tela sena kesaleyewi Kote Sowa topukeye e seyawa Yutia peleya:wemi Keleso sena kesale iyawala apula: apasolo sena iyawala sopoke topukeye. \p \v 2 Alanase, Pitawa Yelusalemewemi inapitekiwa Yu Keleso sena ili kapo nanesene mane amo kulu hanosene iyawa Pitawalapuluwa konomonakeye. \p \v 3 Aputa: iyewi Pitama selese, “Kewa sena kaka eta: nanesema tela ili koanewemi ma:na:wa kilipe menanakeye.” \p \v 4 Aputa: Pitayawa nano ketea sopoke heteti papo kamunuse ima matanemita: ma:ta: tiye seli hekeya watiye mikeye. \p \v 5 Eyawa au seyakeye, “Newa Yopa taunewemi ela: kulukulula:sela: enewanapulu ne matanawa notolokamake uwa koane potosene epapuluse papokeye. Neyewi potakamake tapola sosolo naiya uliyawamuna meiki falemi tese sinapita: papokeye. Tapola sosolo amowa mikilipi heka pinipe telawemi polowayawa peleya: sosolo weyemi newamo enewemi sine tuwatapita: papokeye. \p \v 6 Aputa: neyawa tapola sulu emi potakamake a:pele kalikalila noka ikawamuna onatu pinipe towayawala apula: noka peleya:wemi sowalesene amowana apula: ituwe a:nema: amowa sopoke suluwemi selalapita: papokeye. \p \v 7 Aputa: solo nowamoke nema selese, ‘Pita, kewa tesile a:pele epa yasotiye na:pa:,’ e selapita: topukeye. \p \v 8 Aputa: Neyewi mene selese, ‘Sosolo, Neyawa eta: ma:na:makeye. Ko:yawemiye, ma:na: epa ala:peke ne meatawa eta: nasemakeye.’ \p \v 9 Aputa: solo amoke nema wa:ke selese, ‘Nano ketea Koteyewi selese napokeye e seya amowa keyawa napomakeye esa: alepa,’ e selapita: topukeye. \p \v 10 Aputa: nano amowa nema ikila semetei kemi usulupe walopela: mene meiki falemi fiyanapita: papokeye. \p \v 11 Ikila kemiwa, sena usulupe Sesaliawemi tese Koniliaseyewi ilikepiya amowa newamo nakele tiye inapita: papokeye. Iwa ine tese koane newamo tesewemi fiya telakeye. \p \v 12 Aputa: Kote E Ho Napoyewi nema selese, ‘Iwa potosekiwa me kulu matanepa iwalapulu ha:na:pa:,’ e selapita: topukeye. Aputa: Keleso sena tekapeipe ili weyamowa newanapulu ninipe Koniliase koane suwemi musuluyetiye hapakeye. \p \v 13 Eyawa nima selesekiwa hepene sena nowa e koane suwemi ine hetetise ema selese, ‘Keyawa sena noka Yopa taunewemi sena nowa unua Saimone Pitakeye ewa siliyapose hamona. \p \v 14 Eyawa solo nowa kima selapita: ta:tesekiwa Koteyawa kewala apula: sena kesale sopoke ke koane suwemi sita:newa mene siliyaposakeye,’ e selapita: topulapokeye. \p \v 15 Aputa: Neyewi ma:ta: tiye sowa selakamake Ho Napowa iwemi sinikeye amowa puwano niwemi ma:ta: tiye sinana kamunuse elakeye. \p \v 16 Aputa: neyawa puwano fa:nemi Yesu Sosoyewi selese, ‘Yone hano toliyetisene eyawa kiwa papolo hayewi toliyetiyaposakeye. Alawamona, sikapewemiwa kiwa Koteyewi Ho Napoyewi toliyetiyaposakeye,’ e sela:ne amowa me matanakeye. \p \v 17 Aputa: puwano fa:nemiwa niyawa Sosolo Yesu Kelesowemi seli topu elapita: Kote e Ho Napowa nima mokopo mikeye. Ala epapuluse napu yemiwala sena ili amawana ke mikeye. Alake, neyawa Kotemawa kinapa elawa ko:lu sema:na: telalapa?” Pita eyawa au seyakeye. \p \v 18 Aputa: Yu Keleso sena Yelusalemiwemi sita:ne iyawa Pita seya amo ta:tapola: iwa solama tese Kote wapiya:sela: sela:sela:, “Niyawa matanakeye. Yu sena kesalema telawala matana notolopela: Kotewemi seli topu tesaleke, ili amowana Koteyewi mene siliyapola: falela kokolo kao tesewa kinaposakeye.” \s1 Keleso Sena Kesale Anetioke Taunewemi Sita:newa Wekeye \p \v 19 Puwano fa:nemiwa, Sitifene sana:ne sena kesale ili amoke Yesu kulu hanosene sena kesalewa ikomonose mane olokeyatela timinipita: iwa peleya: kalikalise netalela hapakeye. Noka Fonisia peleya:wemi ha:na: noka Saipulusi peleya: ha:na: noka Anetioke taunewemi hapakeye. Iwa hanapola: Yu sena kesale semetei ima se tiye mikeye. \p \v 20 Alawamona, ili ha:na: tiya amo honosanewemiwa sena noka Saipulusi senakeye. Apula: noka Sailini taune senakeye. Ili amowana Anetioke taunewemi ha:na: tese Kiliki sena kesalemawana Sosolo Yesu Kelesowa ima wayakeye. \p \v 21 Aukamake Sosolo penaiyawa iwemi tese sena kesale mutawa matana notolopela: iwa Sosowemi kulu hapakeye. \p \v 22 Aputa: Keleso sena kesale Yelusalemewemi sita:neyawa amo ta:tapola: iyawa Panapasewa i salo Anetiokewemi ilikepiyakeye. \p \v 23 Aputa: ewa ha:na: tese potakamake Koteyewi Ene matanawamunuse imawa napola:pelapita: potose ewa epeyakeye. Aputa: eyawa ili seli topuwa penana: tese selese, “Kiyawa kili himu matana fa:namokiwa sopoke Sosowamo semetei matanepela: sitalatipa:,” e seyakeye. \p \v 24 Eyawa au seya amowa ko:yawemiye ewa sena sa:le napokeye. Apula: Ho Napowa ewemiwa woliyetiye ela: seli topu ewa penaiya telanase seyakeye. Apula: sena kesale muta noka Sosowemi kulu minakeye. \p \v 25-26 Aputa: Panapasewa Sole popa:na:pela: Tasese koamesa:wemi hapakeye. Hanapola: eyawa Solewa potapola: Anetioke taunewemi siliye hapakeye. Emiwa Panapase Sole a:ko: yapene semetei sopolo nowa ke sita:la: a:tawa Keleso sena kesale mutawa sopoke kekene tiyapola: walosekeye. Aputa: Anetioke sena kesale iyawa Yesu kulu hanosene sena kesale iwamo unuwa tesekiwa “Kelesokeye,” e seya. Puwano fa:nemiwa iyawa Keleso elawa eta: unuwapomakeye. \p \v 27 Ikila honosane kemi sepatosene sena noka Yelusalemewemi tese Anetiokewemi ke sinikeye. \p \v 28 Nowa unua Akapasekeye. Ewa tesi tese Ho Napo penaiyayewi sepatose selese, “Meinawa sosolo semetei Lome peleya:wa sopoke ha:na: iliyetiyaposakeye. (Meina amo puwano fa:nemi Sisa Kolatiase piseikipela: enene ikila emi hetetikeye.) \p \v 29 Aputa: Keleso sena kesale iyawa matana semetei tepela: moweniwa iwemi tekamunuse kekenanape apola: Yutia Keleso sena kesale sita:newa sesemita: ima ilikepiyakeye. \p \v 30 Iyawa au timinipita:, moweni kekenawa Panapase Sole a:ma tiye kinapita: a:tawa tiyapola: Yutia Keleso sena kesale yesilama ha:na: mikeye. \c 12 \s1 Heloteyewi Yemesewa Sana Kuluse Pitawa Tipolo Selawapowa Wekeye \p \v 1 Ikila emiwa Kini Heloteyawa Keleso sena kesale noka ikomoma:na:pela: tipolo selawapokeye. \p \v 2 Aputa: Eyawa Yemesewa sapa elipei mina senatoyewi sanose kulukeye. Yemese ewa Yone e ma:ekeye. \p \v 3 Aputa: Heloteyewi Yemesewa sana kulapita: potapola: Yu sena kesale iwa epelepita: eyawa Pitawala tima:na:pela: matanakeye. Nano ketea heteti amowa Yu senayewi falawawa eta: solosema ketea alapulu mena ikila emi timiyakeye. \p \v 4 Alake eyawa Pitawa sukulu tiyapola: tipolo selawapokeye. Apula: ewa ami ta:le ti senawa pinipese yesi towaya hapa pinipe ili tiya:wemi ha:na: apoyakeye. Aputa: Heloteyewi matanesekiwa Koteyewi Isolaiya sena kesale semetei helepa:pe amo matanese ma:na: mena amowa usuyetiyapita: amo fo:suwemi Pitawa siliyapola: sena kesale sikapowemi kotoma:na: esa: matanakeye. \p \v 5 Aluse, Pitawa tipolo talapita: Keleso sena kesaleyawa ewamo pelekiwa Kotemawa penanose kulukulula:nekeye. \s1 Pitawa Tipolo Tanewa Hepene Senayewi Silikepiyawa Wekeye \p \v 6 Heloteyawa Pitawa eliwemi kotoma:na: esa: matanese nukulapo Pitawa ami ta:le ti sena elipei honosanewemi enikeye. Pita e tiya:wa seni elipeiyewi tapola: apula: fayakeye. Aputa: tipolo koane isu tenamo emiwana ami ta:le ti sena nokamoke yesi sita:nekeye. \p \v 7 Komaiyama kemi, Sosolo E hepene sena semetei nowa tipolo koane emi hetetiyakamake koane sulu amowa sopoke ho:lili tiye tuwapokeye. Apula: hepene senayewi Pita fapowemi keyetese kila:tese selese, “Kewa kipila tesima!” e selakamake seini elipeiyewi Pita e tiya: tapoya amowa ene matana fakeye tiye toliyetikeye. \p \v 8 Aputa: hepene senayewi ema selese, “Keyawa kine saowala apula: tamakawala kama. Apula: kine potia saowala kapela: newanapulu mina,” e seya. Au selapita: Pita ewa au timiyakeye. \p \v 9 Aputa: Pitayawa tipolo koane sulu amowa iya:pela: hepene sena hanakamo kulu tiye hapakeye. Alawamona, eyawa hepene senayewi timini kamowa eta: seli matanamakeye. Eyawa uwa koane potosene amu potapela: esa: matanakeye. \p \v 10 Aputa: a:ko: hanose ami ta:le ti sena noka puwano yesi towayawa helete tiye apula: amo fo:suwemi yesi towayawala helete tiye sitiwemi hanosene isu aiya:ne kiyewi timiya amowa emi ha:na: fiya tekamake isu amowa ene matana kolola hanapita: a:ko: emi musuluye tiye hapakeye. Apula: a:ko: isu nowemi hetetipela: ha:na:newanapulu komaiyama kemi hepene senayawa Pitawa iya:pela: keleke telalapita: papokeye. \p \v 11 Aputa: Pita e matanawa me ine tese selese, “Napu yemiwa neyawa heneye matanekeye. Sosolo E hepene senayewi nowa newa Helote tiya:wemi tenewa mene silimita: ilikepiyalakeye. Alanase, Yu sena iyewi nano ketea newemi timinima:na:wa ma aupesakeye.” \p \v 12 Eyawa amo matanese ewa kesale Meli Yone yo koane hapakeye. Yone e unu nowa Makekeye. Koane emiwa sena kesale muta noka kekene tiyapola: kulukulula:sela: sita:nekeye. \p \v 13-14 Aputa: Pitawa hanapola: koane sola isu tenamowemi tesi tiya:la: kotokotola:sela: enekeye. Aputa: tima:na: tisene kesale unua Lota eyewi isuwa kolotima:na:pela: inise ta:takamake Pita solo ta:tapola: ewa epeyawa ilima tese isu seta: kolotimake meneye tiye koane suwemi hanapola: ima selese, “Pitawa isu tenamowemi ine elakeye,” e seya. \p \v 15 Au selapita: iyewi ema selese, “Kewa nanano tese seleselakeye,” e seya. Alawamona eyawa hele sowa penanose tapota: selapita: iyewi selese, “Epa e hepene sena nikeye.” \p \v 16 Alawamona, Pita eyawa isuwa kotokotola:sela: enekeye. Aputa: iyawa isuwa koloyetiye potakamake heneye Pitalapita: iwa tuteilise howa hapakeye. \p \v 17 Aputa: Pitayewi iwa solama temita: tiya:yewi tilitise seyakeye. Apula: eyawa Sosoyewi ewa tipolo koane tanewa siliye tiye minawa ima wa tiye mikeye. Wa tiye kopela: ima selese, “Kiyawa pula wala weyamowa Yemesemawana apula: Keleso sena kesale nokamawana sela:pa:,” e seya. Apula: Pita ewa peleya: nowemi hapakeye. \p \v 18 Aputa: kiapo ikiwatapita: ami ta:le ti sena iyewi potakamakiwa Pitawa hapalapita: potapola: tikili tese ipililawa ilima tese ikene selese, “Pitawa no ko:lu hapale?” e seyakeye. \p \v 19 Aputa: Heloteyewi ami ta:le ti sena ima selese, “Kiyawa Pitawa nakelepa:,” e seyakeye. Alawamona, iyawa keyawamona eta: papomakeye. Aputa: Heloteyewi ami ta:le ti sena iwa kotolalapepela: selese, “Iwa sanose kula:pa:,” e seyakeye. Apula: Helote ewa Yutia peleya:wa iya:pela: ha:na: tese Sesalia taunewemi ikila noka emi sine enekeye. \s1 Helote Kuluwa Wekeye \p \v 20 Aputa: Kini Heloteyawa Taiya taune sena kesalemawana apula: Saitone taune sena kesale imawana konomonawa ilima telakeye. Alanase, iwa sopoke ilipe kese tiyapola: ewamo popa:na:pela: minakeye. Alanase, puwano ela:pe iyawa sena Palasetasema seyakeye. Ewa kini enisene koane numu yesilakeye. Iyawa ema hopola temita: ta:papokeye. Aputa: eyawa ilikeye e seya. Iyewi au timiya amowa ko:yawemiye iwa ma:na:wa peleya: Heloteyewi pota: tesene emi tisenase. \p \v 21 Aputa: Heloteyewi solo sema:na: ta:peya ikila emiwa eyawa kini sao ka tiye ene kini seawemi hela: sena kesalema sowa seyakeye. \p \v 22 Aputa: sena kesale iyewi unuwapo ho selese, “Solo epamowa sena somanakeye. Epa kote nowamo solakeye,” e seyakeye. \p \v 23 Au seyawalapulu komaiyama kemi, Sosolo E hepene sena nowamoke Helotewa sanakeye. Akamake e tomawa ilifese amunayewi nase kulukeye. Ko:yawemiye eyawa heneye Kote unua eta: wapiyamawemi ela: elakeye. \p \v 24 Alawamona, Kote Sowa penaiya tese peleya: kalikalila sopoke ta:ta hapakeye. \p \v 25 Aputa: Panapase Sole a:ko: Yelusalemewemi moweni tiye hapawa Keleso sena kesale yesila senama kinapola: a:tawa Yone unu nowa Make ewa siliye Anetiokewemi meneye tiye minakeye. \c 13 \s1 Iyawa Panapase Sole A:ko: Kote Tima:na: Tiyapamonote Ta:peyawa Wekeye \p \v 1 Anetioke Keleso sena kesale ili honosanewemiwa sepatosene sena nokala apula: walosene sena nokala sita:nekeye. Ili amo unua wekeye. Panapase, Simione e unu nowa Naisa, Sailini sena Lusiase, nowa Maneane ewa kamani piseiki sena Helote ewalapulu elipei soyakeye. Apula: nowa Solekeye. \v 2 Ikila nowemiwa iyawa Sosoma kulukulula:sela: sita:la: ma:na:wa ala:pela: elapita: Ho Napoyewi ima selese, “Kiyawa Panapase Sole a:ko: Nine tima:na: timita: ta:pele tiye apola:pa:. Ko:yawemiye, a:ko: Nine holakeye.” \v 3 Aputa: iyawa ma:na:wa ala:pela: ela: Kotema kulukululape kotetipela: ili tiya:wa a:kemi kesapela: ilikepiyakeye. \s1 Saipulusi Peleya: Olo:luwemi Panapase Sole A:ko: Hapawa Wekeye \p \v 4 Aputa: Ho Napoyewi a:ko: Selusia taunewemi ilikepilapita: sinikeye. Apula: a:ko: emi tese fala: telesene potiwa tiyapola: Saipulusi peleya: olo:luwemi hapakeye. \v 5 Hanapola: a:ko: Salamisi taunewemi Yu sena ili kulukulu koane sopoke Kote sowa waiyakeye. Apula: Yonewana a:ko:mo seselese ilipe hapakeye. \p \v 6 Aputa: iwa Saipulusi peleya: olo:luwemiwa koamesa: sopoke silalapepela: Pafose taunewemi hapakeye. Hanapola: emi potakamake Yu sena nowa fapolo timinisene elapita: papokeye. Apula: ewa mokopo sepatosene senakeye. Alawamona ene ela: selesekiwa ewa heneye Kote E sepatosene senakeye e selesekeye. Sena amo unua Pa-Yesukeye. \v 7-8 Pa-Yesu e unu nowa Elimasekeye. Ko:yawemiye, ewa fapolo timinisene esa: Kiliki solopela:la: unuwapokeye. Ewa kamani piseiki sena Sesease Paluse ewalapulu ela: ewamo seselesekeye. Sesease Paluse ewa matana senanase eyawa Panapase Sole a:ko: mina seyakeye. Ko:yawemiye, eyawa Kote Solo ta:pa:na: matanese. Alawamona, Elimase fapolo timinisene sena eyawa Panapase Sole eli tima:na: tiwa sano tiye toliyetikeye. Ko:yawemiye eyawa kamani piseiki sena amokiwa Yesuwemi kulu hanose himu matana semetei tema:pekise. \p \v 9 Aputa: Sole e unu nowa Polekeye. Ewa Ho Napoyewi woliyetiye ela: Elimasewa kulu pota:la: ema selese, \v 10 “Kewa Setene e sa:lakeye. Apula: mane hekeya sopowa keyewi kisi tesekeye. Alanase, kewemiwa mokopo selesene mane kalikalila amowa woliyetiye elatakeye. Amowa keyawa Sosolo isu hekeyawa amoke ikomonosekeye. Keyawa mane epa timiniseyamowa eta: iya:pa:na:ma matanepa? \v 11 Alake, napute yemiwa Sosolo tiya:yewi kewa sanakamake ke siwa koye tiyaposakeye. Akamake, opo ho:liyawa ma potaposakeye. Apula: ela: kewa kolotea a teleke hanaposakeye,” Poleyawa au selakamake komaiyama kemi kiniwaniwamunayewi fapolo timinisene sena e siwa o:suluse yopoloyetise eta: popa:na: telamanapita: papokeye. Aputa: eyawa sena nowamoke tiya: kapela: ewa siliye hamonote e tiya:yewi kesa keya:sela: enekeye. \v 12 Aputa: potapola: kamani piseiki sena ewa Yesuwemi kulu hanose himu matana semetei telakeye. Ko:yawemiye, eyawa Sosolo Solo waloseya amo ta:tapola: ewa tuteilakeye. \s1 Anetioke Koamesa: Pisitia Peleya:wemi Panapase Pole A:tewi Kote Solo Waiyawa Wekeye \p \v 13 Aputa: Polewalapulu mina sena iwa Pafose taunewa iya:pela: fala: telesene potiwa tiyapola: ha:na: tese Peka taune Pamefilia peleya:wemi hapakeye. Emiwa Yone Makewa iwa iya:pela: Yelusalemewemi meneye tiye hapakeye. \v 14 Apula: iwa Peka taunewa iya:pela: ha:na: tese Anetioke taune Pisitia peleya:wemi fiya telakeye. \p Fiya tepela: ha:le tesene ikila emi iwa Yu kulukulu koane musuluye tiye tuwatene ka:la:lopela: enekeye. \v 15 Aputa: Yu kulukulu koane piseiki yesi towaya senala: iyewi Moseseyewi ele tuwapowa apula: sepatosene senala: solo seya amowa pukawemi momateyawa ake tiye kinapola: amo fo:suwemi iyewi sena noka Polewalapulu mina sena i salo ilikepilise selese, “Ma:ela:, kiyawa solo nowa sena kesale iwamo talapo sema:na: nowa elaleke, ine sema.” \p \v 16 Aputa: Polewa tesi tese tiya:wa tilitise selese, “Isolaiya sena kesale apula: sena kesale noka Kote hasuwemi sitala kiyawa ta:ta:pa:. \p \v 17 Isolaiya sena kesale ili Koteyawa nini mei fa:na ta:pele tiye apoyakeye. Alanase, ikila iwa Isipi peleya:wemi sita:ne emiwa Koteyawa iwa sola muta hetetikeye. Apula: sikape emiwa Ene penaiya opola sosolo amoke ela: iwa Isipi peleya:wemi sita:newa mene silikeye. \v 18 Apula: iwa senanama peleya:wemi ipitane sita:la: yapene talo pinipe honosane emiwa mane olokeyatelawa timiyakeye. Alawamona, Koteyawa iwa eta: iya:peyamakeye. \v 19 Aputa: Keina:ne peleya:wemiwa Koteyawa sena i tomoipewa ikomotiye iya:peyakeye. Apula: peleya: iliwa Isolaiya sena kesale ima mikeye. Amo fo:suwemi ili e kouwa sala amoke ela: peleya: amowa iyewi tikeye. \v 20 Nano ketea sopoke timiya hapa epamowa yapene sakopolo pinipe epela: talo piipe honosane emi timiyakeye. Apula: amo fo:suwemiwa Koteyawa piseiki sena noka Isolaiya sena kesale pote epeseta: ta:pele tiye apolowayakeye. Aputa: iyewi pote teleke ha:na: tese sepatosene sena Samuele hetetikeye. \v 21 Apula: ikila emiwa iyawa kini nowa hetetimita: Kotema ta:papokeye. Alanase, Koteyawa Kisi e sa:le Solewa ima mikeye. Ewa Pesemene sena i amoke mayakeye. Ewa yapene talo pinipe honosane emi kini enekeye. \v 22 Aputa: Solewa iya:pela:, Koteyewi Tepitiwa Isolaiya sena ili kini temita: ta:pele tiye apoyakeye. Aputa: Koteyawa Tepitiwamo selesekiwa, ‘Neyawa Yesi e sa:le Tepitiwa papokeye. Sena semetei ewa Nine himu matana fa:na:yamuna elakeye. Alanase, Nine matana timinima:na: telawa eyewi timinipesakeye.’ \v 23 Aputa: Tepiti eyewi maya i emiwa Koteyawa Ene sepapowamunuse Isolaiya sena kesale iwa mene silimita: sena nowa ima ilikepiyakeye. Sena amo unua Yesukeye. \v 24 Aputa: puwano fa:nemiwa Yesuyawa tima:na: ewa seta: ma:ta: tiye timake enene ikila emiwa Yoneyewi Isolaiya sena kesale ima selese ‘Kiwa matana notolopela: hano toliyetiya:pa:,’ e seya. \v 25 Aputa: Yoneyewi tima:na: tiwa ha:na: elema:na: mapatose selese, ‘Kiyawa newa ipi esa: matanepa:? Newa sena kiyewi yesipela: sita:ne amakeye. Alawamona, kiwa ta:pa. Sena nowa ne sikape inaposakeye. Ewa sena sosolo ununakeye. Alawamona, newa ununamanase E tima:na: tisene senawamuna tese E temaka kalawa neyawa eta: ka:ma:na: telamakeye.’ \p \v 26 Ne ma:ela:, Epelehame sena i kiwala apula: Yu senama tela Kote hasuwemi sitala kiyawala ta:pa. Kote Soyewi niwa mene silima:na: e seya amowa heneye nima ilikepiyakeye. \v 27 Aputa: Yelusaleme sena kesale apula: ili piseiki sena iyawa Yesuwa eta: seli matanamakeye. Apula: iyawa sepatosene sena solo momateyawa Ha:le Tesene Ikilawemiwa sopoke akeya:newamona eta: seli matane timakeye. Alanase, iyawa sena amowa kula:pa: e seyakeye. Ala emi ela: sepatosene sena solo seya amowa heneye iliyetikeye. \v 28 Iyawa Ewa kumita: sama:na:wa hele timiya nowa Ewemiwa eta: papomakeye. Alawamona, iyawa Pailete ema Yesuwa samita: ta:papokeye. \p \v 29 Aputa: iyawa puwano fa:nemiwa nano ketea sopoke sepatosene senayewi Ewamopela: momateya kamunuse timiyakeye. Aluse, iyawa E tomawa i kelipapoyawemi fe olawa sulu tiye sena kulu tuwatesene apana nowemi tuwapokeye. \v 30 Alawamona, Koteyewi Ewa kuluwa mene tesa:pekeye. \v 31 Apula: ikila mutawemiwa sena ilipe Kaliliwemi tese Yelusaleme ha:na: tesene iyawa Ewa potosekeye. Alake, napute sena ili Ewamo papolo iyawa Yu sena nima se tiye kinanakeye. \p \v 32-33 Aputa: niyawa kima solo napowa se tiye kinakeye. Apula: Koteyewi nini kouwama sepapo ketea amowa heneye napu yemi Eyewi Yesu kuluwa mene teisa:pe emi ela: sepapo amowa ili sala nima sopoke iliyetikeye. Solo amowa Kisala puka sapota atekemi momateya amowa wekeye, \b \q1 ‘Kewa Ni Sa:keye. \q2 Napuwemiwa Newa Ki Ata Tekeye.’ \f + \fr 13:32-33 \ft Kisala Puka 2:7\f* \b \p \v 34 Aputa: Koteyewi Yesu kuluwa mene teisa:pekeye. Kulu mene teisa:pe amowa wa:ke me kulapola: tomawa po:sukamakiwa eta: ilimanakeye. Aluse amowa Koteyewi selese (Aisaia 55:3), \p ‘Neyewi Tepitima nano ketea napolo sopowa ema sepatose miya:na:keye e seya amowa heneye kima miya:na:keye. Amowa heneye Neyewi seya kamunuse hetetiyaposakeye.’ \p \v 35 Apula: solo nowana Kote pukawemi momateya elakeye. Amowa weyamu seyakeye (Kisala Puka 16:10). \p ‘Keyawa Sena hekeya napolo sopolo kinawa ke po:sumita: eta: apoyamakeye.’ \p \v 36 Aputa: niyawa matanakeye Tepiti ewamo enene ikila emiwa eyawa ikila sopoke Koteyewi matanawamunuse kulu hanosekeye. Apula: amo fo:suwemiwa ewa kulapita: iyewi ewa e kouwa tikila kemi ewala kemi tikilise e tomawa po:sulakeye. \v 37 Alawamona, Sena semetei kulu Koteyewi mene teisa:pewa eta: po:sulamakeye. \p \v 38 Alanase, ne ma:ela: kima selakeye. Niyawa solo weyamowa kiyawa seli matanepa:. Yesuyawa kili olokeyatelawa ili tiye iya:taposakeye. \v 39 Aputa: Moseseyewi ele tuwapo amoke elekiwa kili olokeyatelawa ma tiye iya:taposakeye. Alawamona, sena kesale eta:wiye Yesuwemi himu semetei matanepela: kulu hapa amoke ela: e olokeyatelawa sopoke tiye iya:taposakeye. \v 40 Alake, kiwa selikeye! Puwano fa:nemi sepatosene sena solo momateyawa kiwemi hetetima:pekise. Iyawa weyamu sepapokeye. \b \q1 \v 41 ‘Kiyawa Kotewalapulu itipilise selesene kiwa ta:pa. \q2 Sikape fa:nemiwa kiwa kete matanese kulaposakeye! \q1 Ko:yawemiye, kiwa falela apota: ela kemi \q2 Neyewi nano nowa timinikamakiwa kiyawa hene esa: mamatanepesakeye. \q2 Apula: sena nowamoke kema selesaleke, keyawa mamatanepesakeye.’” \f + \fr 13:41 \ft Hapakuke 1:5\f* \b \p \v 42 Poleyawa solo amowa selalape kopela: Panapase a:ko: Yu kulukulu koane amowa iya:pela: mowa fatemi hanapita: sena kesale iyewi a:ma selese, “Ka:ko: sokatiye no fa:namo ha:le tesene ikila emiwa nano ketea napu ka:tewi epe selakamowa wa:ke me sema:na: ina:pa:,” e seya. \v 43 Aputa: sena kesale kekena amowa usuye tiye ha:na: tiyakeye. Alawamona Yu sena kesale muta nokala apula: sena kesale noka Yu sena kesale sitala kamunuse kulu hanosene iwala sopoke Pole Panapase a:ko:mo kulu hapakeye. Aputa: a:tewi ima selese, “Kili matanawa Kote semetiwemi ela: penanose elatipa:. Ko:yawemiye, Kote Ene matanawamoke kima napola:pekeye.” \p \v 44 Aputa: ha:le tesene ikila nowemiwa Anetioke taunewemi sita:ne sena kesale mutayewi Kote solo ta:pa:na:pela: kekenakeye. \v 45 Aputa: Yu senayewi sena kesale muta kekena amo potapola: iyawa katolose konomonakeye. Aluse, iyawa Poleyewi solo sela amowa olokeyale seyakeye. \p \v 46 Aputa: Pole Panapase a:tawa penanose ima mene selese, “Na:tawa Kote sowa kima puwanowa se tiye mikeye. Alawamona, kiyawa mapolose ta:ta: iya:pela: ki kene mene selese, ‘Niwa kokolo kao tesene tima:na:wa eta: ilimanakeye,’ e seyakeye. Alanase, kiyawa seli ta:ta:pa:. Na:ko: kiwa iya:pela: Yu senama tela sita:la kemi ha:na:na:keye. \v 47 Ko:yawemiye, Sosoyewi ela: na:ma weyamu seyakeye. \b \q1 ‘Neyawa kewa Yu senama tela sitala honosane emiwa ho:liyawamuna apoyakeye. \q2 Alanase, keyawa isuwa sena kesale peleya: sosolo weyemi koamesa: kalikalila sitala amawa walopa:. Alusaleke, Koteyawa iwa mene siliyaposakeye.’ \f + \fr 13:47 \ft Aisaia 9:6\f* \b \p \v 48 A:tawa au selapita: Yu senama tela iyewi ta:tapola: epeyawa ilima tese iyawa Sosolo sowa wapiyakeye. Aputa: Koteyewi kokolo kao tesene tiyaposakeye esa: ta:peya sena kesale iyawa solo amo ta:tapola: himu matana semetei tese kulu hapakeye. \v 49 Aputa: Sosolo sowa koamesa: kalikalila peleya: emiwa ta:ta: hanose iliyetikeye. \p \v 50 Alawamona, Yu senayewi Kotema kulukulusene kesale ununamawana apula: siti honosane amo piseiki senamawana konomomita: sowa pepi tiye mikeye. Aluse, sena kesale siti honosane sita:ne amokiwa Pole Panapase a:ma konomonose ikomonose ili peleya:wemiwa inapa esa: o:lukepiyakeye. \v 51 Aputa: a:tawa eli onatuwemi peleya: funu palawa fipitiye toliyetikeye. Ko:yawemiye sena kesale iwemiwa hele timiya nowa elatapo esa: matanemita: elakeye. Apula: a:ko: Anetioke taunewemi amowa iya:pela: Aikoniame taunewemi hapakeye. \v 52 Aputa: Keleso sena kesale iwemiwa epeya ilima tese Ho Napowa woliyetikeye. \c 14 \s1 Aikoniame Taunewemi Pole Panapase Kote Solo Waiyawa Wekeye \p \v 1 Aputa: Aikoniame taune emiwa Pole Panapase a:ko: Yu kulukulu koane hanapola: a:tawa puwano fa:nemi timiye mina kamunuse timiyakeye. Apula: a:tawa Kote sowa ima napolo se tiye kinakamake Yu sena kesalewala apula: Yu senama tela ili amowa himu matana semetei tese Yesu kulu hapowa muta hetetikeye. \v 2 Alawamona, himu matana semetei Yesuwemi eta: kulu hapoma Yu sena iyawa Yu sena kesalema tela imawa konomomita: matana olokeyatela se tiye mikeye. Apula: Yu sena kesalema tela iyawa Keleso sena kesalemawa konomona:sela: sita:nekeye. \v 3 Alanase, a:ko: Aikoniamewemiwa ikila muta ela: Kote sowa hokato honosane eta: ipilamake waiya:sela: enekeye. A:tawa Kote Ene matanawamunuse sena kesalema napola:tese selesekeye. Aputa: Sosoyawa penaiyawa a:ma kinapita: a:tawa mono tema:na: tela ketea kalikalila noka timiyakeye. Mane amoke ela: Sosoyawa sena kesalemawa solo a:tewi se tiye kinakamowa henenapo esa: matanemita: elakeye. \v 4 Aputa: Aikoniame taunewemi sita:ne sena kesale iwa honosane takalese noka Yu sena pote ha:na: apula: noka apasolo sena pote ha:na: elakeye. \p \v 5 Amo fo:suwemi Yu sena kesalema tela iyawala apula: Yu sena iyawala apula: Yu piseiki sena iyawa sopoke kekene tiyapola: Pole Panapase a:ko: ikomonose etewayewi sanose kumita: esa: matanakeye. \v 6 Alawamona, a:tawa solo amo ta:tapola:, a:ko: Laikonia peleya:wemi talewata: hapakeye. Peleya: emiwa Lisitala taunewana apula: Tepe taunewana apula: koamesa: kalikalila nokala hematapo kemi elakeye. \v 7 Emiwa a:tawa Kote solo napowa waya:sela: enekeye. \s1 Pole Panapase A:ko: Lisitala Taune Tepe Taune Elipei Emi Sita:newa Wekeye \p \v 8 Lisitala taunewemi sena onatu ketetela nowa emi helepela: tesekeye. Ewa yoyewi kesilise kolakeye. Alake, ewa hele meta: hanosemakeye. \v 9-10 Aputa: eyawa Poleyewi solo selalakamowa ta:ta:sela: henekeye. Aputa: Poleyewi ewamo kulu potose matanese ewa ene Kotewemi himu matana semetei kulu hanose ewa ili fala:pa:na: telalapita: papokeye. Aputa: Poleyewi ema unuwapo selese, “Kewa kine onatuyewi onapela: tesima!” E selakamake, komaiyama kemi ewa kipila tesi tiyapola: onane hapakeye. \p \v 11 Akamake sena kesale muta sopoke amokiwa Poleyewi timiya amo potose, iyewi ili Laikonia solopela:la: ho selese, “Kotela:wa senawamuna tepela: ni salo weyemi minanakeye,” e seya. \v 12 Aluse, iyawa Panapasewamo unua tesekiwa Siusi e seyakeye. Apula: Polewamo unua tesekiwa Hemesi e seyakeye. Ko:yawemiye, sowa eyewi putupela: selesenase ewa aluse unuwapokeye. \v 13 Aputa: ili mokopo kote Siusi kulukulu koawa taune sola hematapo emi enekeye. Alanase, mokopo kote Siusi amo pilisiti senayewi kopolo kao kulawala apula: falafala fa:tilawalapulu tiyalapepela: taune isu tenamowemi tiye minakeye. Ko:yawemiye, pilisiti sena eyawala apula: sena kesale muta kekena iyawa sopoke a:ma mokopo miya:na:pela: matanakeye. \p \v 14 Alawamona, apasolo sena Panapase Pole a:tawa amo ta:tapola: eli sao kalawa keselewalopela: a:ko: sena kesale kekena honosane kipila netalese unuwapo holose selese, \v 15 “Senala:, kiyawa epa ko:luma:na:pela: ela:? Na:ko:la sena kili ka epapulakeye. Alake, na:tawa solo napowa kima tiye minakeye. Ko:yawemiye, kiyawa mokopo keteawa sopoke iya:pela: heneye Kote kokolo kao elakemi himu matana semetei tepela: kulu ha:na:pa:. Ko:yawemiye, Kote Eyawa hepene falala peleya: sosolo weyala apula: hano tawala ka:nawana apula: nano ketea kalikalila emi sitalaka sopoke Eyewi timiyakeye. \v 16 Puwano fa:nemiwa Koteyawa sena kesalewa peleya: sopoke kalikalise sita:la: ene matanawamunuse timinipitekiwa Eyawa eta: kalamakeye. \v 17 Alawamona, Ewa sena nokamokiwa popa:pekise eta: o:sulu telamakeye. Eyawa ikiwapo sopoke mane napowa kima timinisekeye. Eyawa hawa meiki falemi tese simita: apoyakeye. Apula: Eyawa a:lekenawemiwa nakelawa ilima fiyamita: apolosekeye. Apula: Eyawa ma:na:wana sosolo maite kinisekeye. Aluse, kili himuyewi epelesekeye.” \v 18 Aputa: a:tawa solo epamowa sena kesale imawa se tiye mikeye. Alawamona, a:tawa sena kesaleyewi a:ma mokopo miya:pikise ka seyawa hokolakeye. \p \v 19 Apula: amo fo:suwemi, Anetioke Yu senawana apula: Aikoniame Yu sena iwa Lisitala taunewemi inapola: sena kesale ili matanawa sukulu tiyapola: Polewa etewayewi sanakeye. Apula: iyawa ewa kulatapo esa: matanese sukulu tiye taune hematapowemi ha:na: tuwapokeye. \v 20 Alawamona, Keleso sena kesale iwa e salo inapola: ewa popa:na:pela: hekeye tiye sita:nekeye. Apula: Polewa tesi tiyapola: taune kemi mene hapakeye. Apula: amo kiapowemiwa Panapase a:ko: Tepe taunewemi hapakeye. \s1 Panapase Pole A:tewi Keleso Sena Kesale Ili Himu Matana Penana:pewa Wekeye \p \v 21 Panapase Pole a:tewi Tepe taunewemi Kote solo napowa walokamake sena kesale muta Keleso kulu minakeye. Apula: a:ko: meneye tiye hanosekiwa Lisitala, Aikoniame, ela hanose hapawa Anetiokewemi ha:na: fiya telakeye. \v 22 Amo hana hanosekiwa, Yesuwemi kulu mina sena kesale ili himu matanawa penaiya epesita: a:tawa seselakeye. Apula: a:tewi ima penano selese, “Niwa Koteyewi kinipela: ela honosane emi ha:na:na: matanesaleke, napu yemiwa niwa hilila kalikalila muta isu tapo ha:na:na:keye.” \v 23 Aputa: a:tawa ma:na:wa ala:pela: Keleso sena kesale kulukulu koane semetei semetei esa: towaya hapa honosane emiwa piseiki sena ta:pelemita: Kotema kulukulula:sela: sita:nekeye. Apula: piseiki sena ili amowa Sosowemi himu matana semetei elapita: Panapase Pole a:tewi iwa Kote tiya:wemi ha:na: apoyakeye. \v 24 Aputa: a:ko: Pisitia peleya: emiwa silalapepela: Pamafilia peleya: emi mene minakeye. \v 25 Apula: a:tawa solo napowa Peka taunewemi se tiye kinapola: Atalia taunewemi sinikeye. \p \v 26 Apula: a:ko: Ataliawemi tese fala: telesene potiwa tiyapola: Anetiokewemi mene hapakeye. Puwanowemiwa, Anetioke Keleso sena kesale iyawa Panapase Pole a:ko: Kote Ene matanawamunuse napola: tapita: Ene tima:na: tiye hamonote E tiya: tapowemi ha:na: apolakeye esa: kulukululakeye. Alanase, a:tawa tima:na: amowa tiye ha:na: tese kotetipela: Anetioke kemi mene minakeye. \v 27 Aputa: a:ko: ine fiya tese Keleso sena kesalewa sopoke kekenemita: holakeye. Apula: a:tawa Koteyewi nano ketea sopoke a:ma timiyawa ima watiye mikeye. Aputa: a:tewi ima selesekiwa Koteyawa Yu sena kesalema tela iwala himu matana semetei temita: imawa isuwa kola:pekeye. \v 28 Apula: Panapase Pole a:ko: Keleso sena kesale ilipe emiwa ikila muta enekeye. \c 15 \s1 Keleso Sena Kesale Muta Yelusalemewemi Kekenawa Wekeye \p \v 1 Aputa: Yutia peleya:wemi tese Yu sena noka inapola: Anetiokewemi sine tese Keleso sena kesale ima waiya:sela: selese, “Kiyawa Mosese ele tuwapo amo kulu hanose kaka nanesaleke, kiwa Koteyawa menewa ma siliyaposakeye.” \v 2 Yu sena nokamoke au selapita:, Pole Panapase a:tawa iwalapulu soyewi yekelese seyakeye. Apula: Keleso sena kesale iyawa Pole Panapase a:ko:la apula: Keleso sena nokala Yelusaleme falemi apasolo senamawana apula: Keleso sena kesale yesila senamawana solo amowa selapose fiyamita: ta:pele tiye ha:na:pa: e seyakeye. \v 3 Alanase, Keleso sena kesale sopoke iyawa iwa ilikepiyakeye. Iwa hanosekiwa Fonisia peleya: honosanewemiwana apula: Samelia peleya: honosane emi hana hanosekiwa sena kesale ili amawa Yu sena kesalema tela iwala matana notoyakeye esa: wa tiye kina hapakeye. Aputa: Keleso sena kesaleyawa amo ta:tapola: epeyawa ilima telakeye. \p \v 4 Apula: iwa Yelusalemewemi ha:na: fiyatekamakiwa Keleso sena kesale iyawala apula: apasolo sena iyawala apula: Keleso sena kesale yesila sena iyawa sopoke iwa seli silikeye. Apula: Pole Panapase a:tawa Koteyewi nano ketea a:kemi timiyawa sopoke ima se tiye mikeye. \v 5 Aputa: Felesi sena noka Kelesowemi himu matana semetei kulu mina iyewi tesi tese selese, “Iwa kaka nana:pa: apula: Moseseyewi ele tuwapowa kulu ha:na:pa:,” e seya. \p \v 6 Aputa: apasolo sena iyawala apula: Keleso sene kesale yesila sena iyawa sopoke kekene tiyapola: kapo nama:na: solo seya amowa seli sema:na:pela: minakeye. \v 7 Apula: iyawa sowa senato suta hanapita: Pitawa tesi tise ima selese, “Ne ma:ela:, kiyawa matana kakeye puwano fa:nemiwa Koteyawa newa kili honosanewemi solo napowa Yu sena kesalema telama walomita: ta:peyakeye. Alanase, iyawala ta:tapola: himu matana semetei temita:. \v 8 Apula: Koteyawa sena himu matana fa:namo potosekeye. Alanase, Yu sena kesale nima Ho Napolo kinana kamunuse Koteyawa Yu sena kesalema tela imawana aluse mikeye. Eyewi ala emi elekiwa nima walosekiwa iwala mene silima:na:keye esa: elakeye. \v 9 Eyawa nimawa kali timiye apula: imawana kali timiye esekiwa eta: alamakeye. Iyawa Ewemi himu matana semetei elapita: potapola: Koteyawa ili olokeyatelawa tiye iya:peyakeye. \v 10 Alanase, kiye selese, ‘Yu sena kesalema tela iwa Kelesowemi kulu inisaleke, iyawala Mosese solo mane emi kulu ha:na:pa:’ e selesekeye. Amowa Koteyawa eta: au seyamakeye. Alawamona, kiyewi ela: Kote sowa me notolosewa ko:luma:na:pela: ela:? Kiyewi epe e seyamoke ela: Kotewa me ta:pele potose ekeye. Apula: Keleso sena kesalemawa hilila wa:pele apolose ekeye. Puwano nini kouwa fa:namokiwala apula: niyawana hilila amowa eta: tiye ha:na:na: telamakeye. \v 11 Alawamona, niyawa himu matana semetei ela amoke ela: Yesu Ene matanawamunuse niwa napola:pekeye. Alanase, Koteyawa niwa mene siliyaposakeye. Kamunuse Eyawa Yu sena kesalema tela sitala iwala mene siliyaposakeye. \p \v 12 Aputa: Pitayewi au selapita:, sena kesale kekena iwa solama tese Pole Panapase a:tewi solo selakamo semetei ta:ta:sela: sita:nekeye. Aputa: a:tawa Yu sena kesalema tela sita:ne honosanewemi Koteyewi mono tema:na: tela ketea kalikalila eli tiya:wemi timiya amowa ima wa tiye mikeye. \p \v 13 A:tawa sele ha:na: elepelapita:, Yemeseyewi selese, “Ne ma:ela:, ne solo sema:na: we kiyawa ta:ta:pa:. \v 14 Saimone eyawa nima sela kakeye puwanowa Koteyawa Yu sena kesalema tela sita:newemi hanapola: Eyawa iwa noka E sena i temita: ta:peyakeye. \v 15 Aputa: sepatosene senala:yawala yamunuse momateyakeye. \b \q1 \v 16 Sosoyewi selese, ‘Tepeti sena i amowa fala: koane ti tukula hapa amunakeye. \q2 Alawamona, sikape Newa mene inisekiwa wa:ke me tipima:na:keye. \q1 Apula: koane amo nano ketea olokeyaleye tiwa \q2 Neyewi hili me timinima:na:keye. \q1 \v 17-18 Alanase, sena kesale nokamokiwala \q2 apula: Yu sena kesalema tela \q1 Nina esa: ta:peya iyawala Sosowamo nakelemita: \q2 Solo weyamowa Sosolo Ene sokeye. \q1 Puwano fa:nemi Eyewi selese, ‘Nano epamowa hetetiyaposakeye,’ \f + \fr 15:17-18 \ft Aisaia 45:21\f* \b \p \v 19 Alake, ne matanewa Yu sena kesalema telawa matana notolopela: Kote salo minananeke, niyawa imawa hililawa eta: miya:na: telamanakeye. \v 20 Alanase, niyawa imawa sawi semetei momatelese selese, ‘Kiyawa sena nowamoke a:pewa mokopo kotema sanotiye minaneke napa e sela: apula: kiyawa iwei tisene mane olokeyatela kalikalila amowana timinipa e sela: apula: a:pele senayewi ketepa meiyewi tise kululaleke napa e sela: apula: pepetawala napa,’ esa: momate tiye ilikepelepa: e seya. \v 21 Ko:yawemiye, Mosese ele tuwapo momateya amowa taune towaya hapa sopoke sena nokamokiwa ha:le tesene ikila emiwa Yu kulukulu koawemiwa puwano fa:nemi ma:ta: tiye akeye tiye kine minawa napu ye ine telakeye.” \s1 Keleso Sena Kesaleyawa Sawi Momateyawa Yu Sena Kesalema Tela Ima Ilikepiyawa Wekeye \p \v 22 Aputa: apasolo senala:yawala apula: Keleso sena kesale yesila sena iyawala apula: Keleso sena kesale sopoyewi matana napolo ili honosane emiwa sena noka tese Pole Panapase a:ko:lapulu Anetioke sena kesalema selapamonite, Yutase e unu nowa Pasapase apula: Sailese a:ko: ta:pele tiye apoyakeye. Sena elipei amowa Keleso sena kesale piseiki senakeye. \v 23 Aputa: iyawa sawi momateya weyamowa ili ama ilikepiyakeye. \b \mi “Sawi momateya weyamowa kili Yu sena kesalema tela Kelesowemi kulu mina Anetiokewemi sitala kimawana apula: Silia sitala kimawana apula: Silisia sitala kimawa sawi momateya weyamowa apasolo senapela: Yelusaleme Keleso sena kesale yesila sena kili ke ma:ela: niyewi momate tiye ilikepilakeye. Alake, kimawa niyewi sa:le napolo, e selakeye. \pi1 \v 24 Apula: niyawa sena nini weyemi tese ki salo sowa emi selakamake kiyawa kete matanawa ilima tela amowa topukeye. Alawamona, niyawa imawa au sela:pa: elawa eta: seyamakeye. \v 25 Alanase, niyawa matanawa semetei tese sowa semetei sepatose nini mana napolo Panapase Pole a:ko:lapuluwa sena elipei nowa ta:pele tiye kima ilikepilakeye. \v 26 Panapase Pole a:ko: Sosolo Yesu Keleso unuwemi pelekiwa kuma:na: telawamona a:tawa eta: ipilamakeye. \v 27 Alanase, niyawa Yutase Sailese a:tawala niyewi sawi momateya weyemi seya ka epapuluse selaposakeye. \pi1 \v 28 Aputa: Ho Napowa niwanapulu matana napolo tese niyawa kimawa hilila sosowa eta: miya:na:makeye. Alanase, kiyawa mane weyamo kulu ha:na:pa:. \v 29 Kiyawa sena nowamoke a:pewa mokopo kotema sanotiye minaneke napa. Apula: pepetawala napa. Apula: a:pele senayewi ketepa meiyewi tise kululaleke napa. Apula: kiyawa iwei tisene mane olokeyatela kalikalila amowana timinipa. Alanase, nano mane epamowa kiyawa ma timinisaleke, kiwa napolo tepesakeye. Alake, sowa epa kakeye. Kiwa epama.” \b \p \v 30 Aputa: sena iwa Anetiokewemi ilikepilapita: iwa sinapola: Keleso sena kesalewa sopoke kekene tiyapola: sawi momateyawa ima mikeye. \v 31 Aputa: solo napowa sawi emi momateyalapita: potapola: sena kesale iyewi akelese iwamo penana: tese seyalapita: iwa epeyawa ilima telakeye. \p \v 32 Aputa: potapola:, Yutase Sailese a:ko: sepatosene senanase a:tawa solo napowa Keleso sena kesale ima penana: tese sela hapawa opo siwa sosolo hapakeye. \p \v 33-34 Aputa: iwa ikila muta Anetioke emi sita:nekeye. Apula: amo fo:suwemi Keleso sena kesale iyawa a:mawa epama e selapita: mene a:ko:mo hamona e seya salowemi halute hopola mene ilikepiyakeye. [Alawamona, Sailesewa ene napolo matanese Anetioke ke enekeye.] \v 35 Alawamona, Pole Panapase a:ko: Anetioke kemi ela: sena kesale mutawalapulu iyawa Sosolo sowa walose se tiye mikeye. \s1 Pole Panapase A:ko: Sita:ne Takayawa Wekeye \p \v 36 Ikila mutama tepela:, Poleyewi Panapasema selese, “Na:ko: mene hanapola: Keleso sena kesale siti towaya hapa sopowemi puwano na:tewi Kote solo waiya hapawa ko:lu sitalape esa: popa:na: hanakeye,” e seya. \v 37 Aputa: Panapase eyawa Yone Makewala siliye ilipe ha:na:na: matanakeye. \v 38 Alawamona, Poleyewi talapoiya selese, “Puwanowemiwa sena epa ninipe Pamafilia peleya:wemi hapakeye. Alawamona, ewa niwa iya:pela: tima:na:wa ninipe eta: timake hapakeye. Alanase, napu yemiwa sena epa ninipe ha:na:na:wa eta: ilimanakeye. \v 39 Aluse, elipei konomonawa ilima tese a:ko: takalese hapakeye. Panapaseyawa Makewa siliyapola: fala: telesene potiwa tiyapola: Saipulusi o:lo:luwemi hapakeye. \v 40 Alawamona Poleyawa Sailesewa elipei ha:na:na: ela: ta:pele tiye apoyakeye. Apula: a:ko: ha:na:na: epita: Keleso sena kesaleyewi a:ma selese, “Sosoyewi kokonawa ka:ko:lapulu hanaposakeye,” e seya. \v 41 Aputa: ewa peleya: elipei Silia emiwana Silisia emiwana hanapola: Keleso sena kesale emi sitalaka penanawaya hapakeye. \c 16 \p \v 1 Aputa: Polewa Tepe taunewemiwana Lisitala taune emiwana hapakeye. Emiwa Yesuwemi kulu hanosene sena nowa enekeye. E unua Timotikeye. Yowala Yesu kulu hanosekeye. Ewa Yu kesalekeye. Alawamona, inawa Kiliki senakeye. \v 2 Aputa: Keleso sena kesale Lisitala sita:ne iyawala apula: Aikoniame sita:ne iyawala Timotiwa sena napokeye e seya. \v 3 Aputa: Poleyawa sena epamowa elipei ha:na:na: matanakeye. Alanase, Eyawa ewa siliyapola: e kaka naiyakeye. Ko:yawemiye, Yu sena peleya: emi sitalakamoke matanakeye. Timoti inawa Kiliki senakeye. \v 4 Aputa: iwa koamesa: towaya hapawemi hapakeye. Apula: solo iyewi puwano apasolo senayawana apula: Keleso sena kesale yesila sena iyewi Yelusalemewemi solo sepapo amowa Keleso sena kesale ima se tiye mikeye. Apula: iyewi selese, “Kiyawa weyamo kulu ha:na:pa:,” e seya. \v 5 Au selakamake, kulukulu koane towaya hapawemi Keleso sena kesale himu matana semetiwa penaiya telakeye. Apula: ikiwapo sopoke iwamo akeyawa muta hetetikeye. \s1 Tolase Taunewemi Poleyewi Uwa Koane Papowa Wekeye \p \v 6 Aputa: Pole e mana iwa Filikia peleya:wemi apula: Kalesia peleya: honosane emi hapakeye. Ko:yawemiye, Ho Napoyewi iwa Esia peleya: emiwa Kote sowa walopese hanapa e seyakeye. \v 7 Aputa: iwa hapawa ha:na: tese Maisia peleya:wemi ha:na: tese iwa Pitinia peleya:wemi ha:na:na:pela: matanawamona Yesu Hoyewi hanapa e selakeye. \v 8 Alanase, iwa Maisia peleya: hematapo emi iya:pela: ha:na: tese Tolase taunewemi sinapola: emi ha:na: fiya telakeye. \v 9 Amo nukulapo Poleyewi uwa koane potosene epapuluse potakamake Masetonia sena nowa tesi tiye ela: ema penaiya selese, “Kewa Masetonia peleya:wemi niwa sesema:na: ina:pa:,” e seya. \v 10 Aputa: Poleyawa amo potapola:, komaiyama kemi niwa Masetonia peleya:wemi ha:na:na:pela: keteawa seli tikeye. Niyawa matanakeye. Koteyawa niyewi solo napowa ima se tiye mita: holalakeye. \s1 Kesale Litiawa Matana Notoyawa Wekeye \p \v 11 Aputa: niwa Tolase taunewa iya:pela: fala: telesene potiwa tiyapola: hekeya sanewa Samotelese o:lo:lu emi ha:na: tese kiapo emiwa tesile hapawa Neapolisi taunewemi fiya telakeye. \v 12 Emi tesekiwa, Filipai taunewemi hapakeye. Lome kamaniwa taune emi ine sita:nekeye. Alanase, Masetonia peleya:wemiwa taune puwano telawa Filipaikeye. Alanase, ikiwapo noka niwa emi sita:nekeye. \p \v 13 Aputa: ha:le tesene ikilawemi niwa taune isu tenamowa musuluyetiye hano hawe tapo kulukuluma:na: peleya: honosane amo keye minakeye. Apula: niwa ka:la:lopela:la: kesale noka emi ine kekenepita: niyawa ima sowa ma:ta: tiye seyakeye. \v 14 Emiwa kesale nowamokiwala ta:ta:sela: henekeye. E unua Litiakeye. Ewa Taiyataila taune kesalekeye. Kesale amokiwa tapola saowa i Okane fo ipi amuna mupulu amo tupulu tiyapola: wa:la:losekeye. Aputa: eyawa Kotema wapilisekeye. Alanase, Sosoyawa e himuwa Pole solo seya amo ta:pitekiwa kola:pekeye. \v 15 Aputa: niyawa ewa hano toliyetise koane ilipe enisene sena kesale amowa sopoke hano tolusulakeye. Amo fo:suwemi, Litiayewi nima penaiya selese, “Kiyawa newa Sosowemi himu matana semetei tetapo esa: matanesaleke, kiwa ne koane sita:pesene ina:pa:,” e seya. Eyawa aluse nima penaiya selapita: niwa e koane sita:pesena:pela: hapakeye. \s1 Pole Sailese A:ko: Filipai Taunewemi Tipolo Selawapowa Wekeye \p \v 16 Aputa: ikila nowemi niwa kulukulusene peleya:wemi ha:na:nekeye. Ha:na:newanapulu tima:na: tisene kesale nowa emi ina:nenapita: papokeye. Kesale emiwa ho olokeyatelawa e suwemi ela: nano ketea sikape fa:nemi hetetima:na:wa eyewi siti potosekeye. Aluse, ewamo yesila senayawa moweniwa sosolo tisekeye. \v 17 Kesale amokiwa Pole niwamo hapawemi kulu tiye inise unuwapo ho selese, “Sena ili epamowa Kote Sosolo falamo tima:na: tisene senanakeye. Iyawa kimawa Koteyewi mene selima:na: isuwa walopesakeye.” \v 18 Eyawa ikila muta sopoke au sela:sela: tesekeye. Alawamona, Polewa ta:ta: ha:na: mapolose ewa mene notolo tese ho olokeyatela ema selese, “Yesu Keleso unuwemi ela: neyewi ho olokeyatela kema selakeye, kesale epa iya:pela: hamona,” e seya. Kemi ela: ho olokeyatelayawa kesale amowa iya:pela: hapakeye. \p \v 19 Aputa: tima:na: tisene kesale amo yesila sena iyewi potakamakiwa ili moweni tisewa eta: tima:na: telamanapita: papokeye. Aluse, iyawa Pole Sailese a:ko: saliyapola: sukulu tiye makete tuwatesene peleya:wemi piseiki sena tiya:wemi ha:na: tuwapokeye. \p \v 20 Apula: iyawa a:ko: kotola ta:tesene piseiki sena salo siliye hanapola: ima selese, “Sena elipei epa Yu senakeye. Apula: a:tawa taune honosane weyemiwa hililawa sena kesalema tiye kinakeye. \p \v 21 Alake, eli solo mane amo waiyawa Lome sena niyawa eta: kulu ha:na:na:makeye. Niyawa amo kulu hanapitekiwa nini ele tuwapowa ekeye tise epesakeye.” \p \v 22 Aputa: sena kesale sopoke kekena iyawala sowa seya kamunuse selapita: kotola ta:tesene piseiki senala: iyewi selese, “Eli sao kalawa kolu tiye iya:pela: a:ko: mei naiyayewi pananema,” e seyakeye. \p \v 23 Apula: a:ko: hepapelema panayanapepela: tipolo koane selawapokeye. Apula: iyewi tipolo koane yesila senama selese, “A:ko: seli yesipela: sita:latipa:,” e seya. \p \v 24 Eyawa amo ta:tapola:, a:ko: siliye ha:na: tese numu honosane nowemi eli onatuwa i panawemi fe pololakeye. \p \v 25 Amo nukulapo honosanewemiwa Pole Sailese a:tawa kulukulula: apula: Kotema kisala:sela: sita:nekeye. Aputa: tipolo sela sena nokamokiwa eli timini kamo ta:ta:sela: sita:nekeye. \p \v 26 Aputa:, komaiyama kemi henewa sosolo inise tipolo koane isu kelawa ila:le tepita: papokeye. Akamake komaiyama kemi tipolo koane isuwa sopoke ene matana kolole ha:na: tiyakeye. Apula: tipolo sela sena seniyewi tawayawa ene matana fakele ha:na: tiyakeye. \p \v 27 Aputa: ikila emiwa tipolo koane yesila sena ewa eniwa tesilise potakamake tipolo koane isuwa sopoke kola:wayalapita: eyawa ene sapa senato elipei mina amowa sukulu tiyapola: ene mene kalese kuma:na: matanakeye. Ko:yawemiye, eye matanesekiwa tipolo sela senawa sopoke mene netaiyalapo esa: matanese. \p \v 28 Alawamona, Poleyewi unuwapo ema ho selese, “Keyawa kine mene sanapa! Niwa sopoke ye sita:la:keye!” e seya. \p \v 29 Apula: tipolo koane yesila sena amokiwa sena nokama selese, “Koteawa tu tiye mina,” e seya. Apula: ewa Pole Sailese a:ko:mo enewemi kipila inapola: eli onatu tapowemi ipilise kula:pela: enekeye. \v 30 Apula: eyewi a:ko: siliye mowa hanapola: a:ma ta:potose, “Ne sena sosolo elipei, neyawa noko:lukamake Koteyawa newa mene siliyaposape?” \p \v 31 Aputa: iyewi ema mene selese, “Yesu Sosowemi himu matana semetei tepela: kulu ha:na:pa:. Kewa alusaleke, Koteyawa kewalapulu ke koawemi sena kesale emi sitalakala sopoke mene siliyaposakeye.” \v 32 Aputa: Pole Sailese a:tawa Sosolo sowa emawana apula: e koane sena kesale emi sitalakama se tiye mikeye. \v 33 Aputa: nukulapo opo si emiwa tipolo koane yesila senayewi a:ko: siliye ha:na: tese a:ko:mo pananese nasola:wayawa eyewi helese selakolakeye. Aputa: ewala apula: e solawa sopoke hano tolusulakeye. \v 34 Aputa: tipolo koane yesila sena amoke Pole Sailese a:ko: siliye hanapola: e koane suwemi ma:na:wa mikeye. Aluse, ewa epeyawa ilima telakeye. Ko:yawemiye, ene ewala apula: e sola iyawa Kotewemi himu matana semetei tese kulu hapanase. \p \v 35 Kiapo ikiwatapita:, kotola ta:tesene piseiki senayewi ili ta:le ti senawa tipolo koane yesila sena salo ilikepilise selese, “Sena elipei epa silikepila:pa:.” \v 36 Aputa: tipolo koane yesila senayewi Polema selese, “Kotola ta:tesene piseiki senayawa Sailese ka:ko: mene silikepila:pa: e seyakeye. Alake, napu yemiwa ka:ko: hopolawamoke mene ha:na:pa:.” \p \v 37 Alawamona, Poleyewi ta:le ti senama selese, “Na:ko:la Lome senakeye. Alawamona, kotola ta:tesene piseiki senayawa na:ko: sena kesale sikapowemi mei naiyayewi panayanapepela: tipolo koane selawapokeye. Apula: iyawa na:ko: eta: kotolamakeye. Alanase, iyawa na:ko: mupapola: o:sulu silikepima:na:pela: elala? Amowa eta: ilimanakeye! Iyawa i inapola: na:ko: emi silikepilapitekiwa ilima:na:nakeye.” \p \v 38 Aputa: ta:le ti sena amokiwa a:te seya amowa kotola ta:tesene piseiki senama ha:na: seyakeye. Aputa: iyawa Pole Sailese a:ko: Lome senakeye e seya amo ta:tapola: iwa ipilakeye. \v 39 Aputa: iwa tipolo koane mene inapola: a:ma sowa hopola seyakeye. Aluse, a:ko: mowa silikepilapola: a:mawa taune amowa iya:pela: ha:na:na:wa ililapa? esa: ta:papokeye. \p \v 40 Aputa: Pole Sailese a:ko: tipolo koawa iya:pela: kesale Litia koane hanose Keleso sena kesale potapola: iwa penanewayakeye. Apula: a:ko: hapakeye. \c 17 \s1 Poleyewi Tesalonaika Sena Kesalema Kote Solo Wayawa Wekeye \p \v 1 Apula: iwa Amefipolisi koamesa:wana apula: Apolonia koamesa:wana helete tiye hanapola: Tesalonaika taunewemi ha:na: fiya telakeye. Aputa: taune emiwa Yu kulukulu koawa elapita: papokeye. \v 2 Aputa: Poleyawa mane ene ikila sopoke timiye inisene kamunuse timiyakeye. Aluse, ewa Yu kulukulu koane musuluyetiye hanapola: eyawa ha:le tesene ikila sokatiye usulupe emiwa Kote pukawemi momateyawa ima aketiye mikeye. \v 3 Aputa: eyawa ima aketiye kinise selesekiwa Koteyawa Kelesowa hene Ene ta:pele tise selese kapo oya sosolo tise kulapola: mene tesile fiyanaposakeye e seya amowa ima wayakeye. Apula: Poleyewi ima selese, “Neyewi Yesu selakamowa Ewa Kelesokeye.” \v 4 Au selapita: Yu sena nokamokiwa heneya selatakeye esa: Pole Sailese a:ko: kulu hapakeye. Apula: Kiliki sena kesale muta Kote hasu tapowemi sita:la: Kote solo ta:tesene iyawala henekeye esa: a:ko:mo kulu hapakeye. Aputa: kesale muta puwano towaya iyawala amo ta:tapola: a:ko:mo kulu hapakeye. \p \v 5 Alawamona, Yu senayawa katolose sena olokeyatela noka makete peleya:wemi sita:newa wa tiyalapepela: kekene tiyapola: taune sulu honosane emiwa sosolo tepa:na:pela: matanakeye. Aluse, iwa Pole Sailese a:ko:mo kelema:na:pela: kipila Yesene koane netaiya hapakeye. Aputa: iyawa a:ko: potesaleke, siliyapola: sena kesale ili tiya:wemi tuwapa:na: matanakeye. \v 6 Alawamona a:ko: eta: papomakeye. Aluse, iyawa Yesene ewamowana apula: Keleso sena nokala sukulu tiye taune amo yesila pisei sena ili sikapowemi inise unuwapo selese, “Pole Sailese a:tawa peleya: sopoke mane olokeyatela timinisekeye. Aluse napu ni salo weyemiwana timinima:na:pela: minakeye. \v 7 Aputa: Yeseneyawa a:ko: e koane siliye hapakeye. Sena ili amokiwa Sisa ele tuwapowa eta: kulu hanosemakeye. Apula: iyewi selesekiwa kini pa:ta: nowa elakeye. Amowa Yesukeye e selesekeye.” \v 8 Aputa: sena kesale sopoke iyawala apula: taune yesila piseiki sena iyawala amo ta:tapola: kete matanese mokopo konomonakeye. \v 9 Aputa: taune yesila piseiki sena iyawa Yesene eyawala apula: Keleso sena iyawala puwanowa kotowa moweniyewi wa:la:lo tiyapita: iwa ka hamona e sema:na:keye e seya. \s1 Pole Sailese A:ko: Pelia Taunewemi Tima:na: Tima:na: Hapawa Wekeye \p \v 10 Aputa: Keleso sena kesale iyawa Pole Sailese a:ko: nukulapo honosane Pelia taunewemi ilikepiyakeye. A:ko: emi ha:na: fiya tesekiwa, Yu kulukulu koane musuluyetiye hapakeye. \v 11 Aputa: Pelia Yu sena kesale iwa mete napolo hopotowaya sena kesalekeye. Apula: mane ili amokiwa Yu sena kesale Tesalonaikawemi sitala kamo mawa sitiye tiye hapakeye. Ko:yawemiye, iyawa Poleyewi Kote solo walo kamowa ta:tapola: a ta:ta:pesene matanakeye. Aluse, Pelia sena kesale iyawala Kote pukawa tiyapola: ikila sopoke akelesekeye. Ko:yawemiye, Poleye selakamowa heneye selapele esa: popa:na:pela:. \v 12 Aputa: Yu sena kesale muta iyawala apula: Kiliki kesale puwano towaya nokamokiwala apula: Kiliki sena muta iyawala sopoke Yesuwemi himu matana semetei tese kulu hapakeye. \p \v 13 Aputa: Tesalonaika Yu sena kesale iyewi ta:takamake Poleyawa Pelia taunewemi Kote sowa emi waya:sela: elakeye e selapita: iwala emi hanapola: sena kesale kekene honosanewemiwa ma:ta: tiye tepekeye. \v 14 Aputa: komaiya kemi Keleso sena nokamoke Polewa hano tawala ka:na hawewemi ilikepiyakeye. Alawamona Sailese Timoti a:ko: Pelia ke enekeye. \v 15 Aputa: Pole siliye hapa sena amokiwa Polewa siliye hanapola: Atenese taunewemi fiya telakeye. Apula: sena ewamo siliye hapa amowa mene hanapita: sekepilise Sailese Timoti a:ko: ewamo ela emi kipila ina:pa: e seyakeye. \s1 Poleyewi Atenese Taunewemi Kote Solo Waya:sela: Enewa Wekeye \p \v 16 Aputa: Poleyawa Sailese Timoti a:ko: e salo minite yesiwapola: ela: Atenese taune emi potakamakiwa mokopo kote timiyawa ilima e selapita: papokeye. Eyawa amo potapola:, e himu matanawa olokeyale telakeye. \v 17 Aluse, ewa Yu kulukulu koane hanapola: Yu sena kesale imawana apula: Kiliki sena noka Kote hasu tapowemi sita:ne imawana Kote sowa walopela: apula: ilipe kekela:sela: sita:nekeye. Aputa: ikila sopoke ewa makete peleya:wemi ha:na: sena kesale kekena imawana Kote sowa walosekeye. \v 18 Aputa: matana sena Epikuliane iyawala apula: matana sena Sitoika iyawala Polewalapuluwa soyewi tapota: elakeye. Aputa: sena nokamoke selese, “Sena solo mete selala epamokiwa ena sema:na:pela: epa:? Aputa: nokamoke selese, “Neye matanawa eyawa peleya: nowamo Kotewa selatakeye.” Iye au seya amowa ko:yawemiye Poleyawa solo napolo Yesu kulu mene tesi amo seyakeye. \v 19 Aputa: iyawa Polewa siliyapola: matana sena kekenesene Aleopakase tupoyawemi fiyanekeye. Aputa: iyewi ema ta:potose, “Keyewi solo hili pa:ta sena kesalema waya:newa niyawana matanema:na:wa ililapa? \v 20 Ko:yawemiye, keyawa niyewi ta:pita: solo pa:ta kali tiye ini selakeye. Alake, niyawa solo amo heneye mouwa seli ta:pa:na:ke sema,” e seya. \v 21 (Atenese sena kesale iyawala apula: sena kesale peleya: nowemi tese sune mina sita:ne iyawala solo pa:ta kalila noka eta: sela:sela: sita:nemakeye. Iyawa solo hili pa:ta kali seyawa ta:pa:na: matanese i kene kekewaya:sela: sita:nekeye.) \p \v 22 Aputa: Aleopakasewemi kekena emiwa Polewa tesi tese ima selese, “Atenese senala:, kiyawa kulukulusene mane amowa talapoiya kalilakeye. \v 23 Newa sila:sela: potakamakiwa kili kulusene keteawa seli papokeye. Apula: emiwa etewa kalopo nowa elapita: papokeye. Emi momatelese selesekiwa etewa kalopo weyamowa Kote nowa niyawana eta: potosema nekeye e seyalapokeye. Alake, kiyewi eta: potosema keteama kulukulula:ne amowa napuwemiwa neyawa kima heneye hokato selapose ekeye. \p \v 24 Alake, Koteyawa peleya: sosolo weyalapulu apula: nano ketea kalikalila weyamowa sopoke Eyewi timiyakeye. Alanase, Ewa mei falala peleya: sosolo weyalapulu Sosowa semetei ekeye. Apula: Ewa koawa senayewi tiwemiwa eta: tesemakeye. \v 25 Apula: Ewa nano ketea nokala eta: hepe telamanase senayawa tiya:yewi nano ketea nowa timini tiye Ewa seselese eta: kinisemakeye. Eta: alusemakeye. Ene ela: falela apota: elakala apula: hepa:lawala apula: nano ketea sopoke sena kesale sopoke ima kinisekeye. \v 26 Puwano fa:nemiwa Koteyawa sena semetei timini tiye apoya amoke ela: sena i kalikalila weyamowa sopoke ewemi hetetikeye. Apula: Eyawa iwa peleya: kalikalise sita:pesita: apoyakeye. Apula: Koteyewi iwa falela apota: epesene okala Ene ta:pele tiye apoyakeye. Apula: Eyawa iwamo epesene peleya: honosane amowana Ene ta:pele tiye apoyakeye. \v 27 Eyewi au timiya epamoke elekiwa sena kesale sopoyawa Ene Ewamo popa:na:pela: kelemita: matanese elakeye. Alawamona, niyawa Kotewa nakeya:selekiwa sena si kolayewi sale kelesene epapula:sela: elakeye. Alawamona, Kotewa niwa semetei esa: sita:la weyemiwa pama maelakeye. \v 28 Apula: Eyawa niwa falela apola: epesenewana apula: penaiya sila:pesenewana Eyewi tiye mikeye. Aputa: matana sena kiliwamokiwala epapu seyalapokeye. ‘Niwa E salakeye,’ e seyakeye. \p \v 29 Alanase, niwa heneye Kote Ene E sa:kiwa, niyawa Kotewa sena tiya:yewi ene matana kolowemiwana apula: silifawemiwana apula: etewawemi mokopo kote timiya emiwa heneye Kotewa alapo esekiwa ma matanemanokeye. \v 30 Aputa: puwano fa:nemiwa sena kesalewa tikila:pela: sita:ne ikila emiwa Koteyawa mane iliwa pote iya:peyakeye. Alawamona, napu yemiwa Koteyewi selesekiwa sena kesale sopoke peleya: kalikalise sitala amowa matana notolopa: e seyakeye. \v 31 Alanase, Eyawa ikiwapo semetei nowemiwa sena kesalewa kotoma:na:keye esa: ta:pelewapo elakeye. Amowa mane hekeya Enawamoke sena kesale mane iliwa amoke takalepesakeye. Apula: Eyawa Sena semetei nowa kotola amo pote epesita: ta:pele tiye apoyakeye. Sena amowa kuluwamona Koteyewi mene teisa:pekeye. Alanase, sena sopoke niyawa Kotewemi himu matana semetei tese tima:na: amowa heneye Ema tiye minapo esa: matanepa:,” Poleyawa sowa imawa au seyakeye. \p \v 32 Aputa: Poleyawa sena kuluwa mene teisa:pekeye e seya amo ta:tapola: sena nokamoke ewa akowapokeye. Alawamona, nokamoke selesekiwa, “Ikila nowemiwa ke solo epe seleseyamowa niyawa ta:pa:na: matanakeye.” \v 33 Apula: kekena amowa Polewa iya:pela: hapakeye. \v 34 Alawamona, sena noka ewemi kulu hanapola: Yesuwemi himu matana semetei telakeye. Amowa sena unu nowa Taionisiasekeye. Ewa Aleopakase tupoyawemi matana sena kekenesene nowa ekeye. Apula: nowa kesale Tamalisikeye. Apula: nokala Yesuwemi himu matana semetei telakeye. \c 18 \s1 Poleyewi Kolini Taunewemi Kote Solo Wayawa Wekeye \p \v 1 Amo fo:suwemiwa, Atenese taunewa iya:pela: ewa Kolini taunewemi hapakeye. \v 2 Emiwa Yu sena nowa unua Akuwila elapita: papokeye. Ewa yoyewi kesila peleya: Ponetasewa iya:pela: Itali peleya:wemi hapakeye. Apula: Lome kamani piseiki sena Kolotiase eyewi selese “Yu sena kesale sopowa Lome sitiwemi sita:newa iya:pela: ha:na:pa:.” E selapita: Akuwila ewala apula: ekele Pilisilawala Itali peleya:wa iya:pela: Kolini taunewemi minakeye. Alanase, Polewa Kolini taunewemi inisekiwa a:ko:mo popa:na:pela: hapakeye. \v 3 Aputa: Pole eyawala eli tima:na: tisene kamunuse fala: koane tisene amo tupulusekeye. Alanase, Polewa a:ko:lapulu ela: tima:na: tiye nekeye. \v 4 Aputa: sokatiye sopoke ha:le tesene ikila emiwa Polewa Yu kulukulu koane hanapola: Yu senayawana apula: Kiliki senayawana Yesuwa matanemita: se tiye kinisekeye. \v 5 Alawamona Sailese Timoti a:ko: Masetonia peleya:wa iya:pela: inapitekiwa Poleyawa ikila sopoke matana semetei tese Kote sowa waya:sela: enekeye. Eyawa Yu sena kesale imawa penanose selese, “Yesuwa Kelesokeye,” e seya. \v 6 Alawamona, Yu sena kesale iyawa sopoke Pole solo seyawa ta:ta: iya:peyakeye. Apula: ewa itipili tiye iya:peyakeye. Aputa: potapola: Poleyawa ene sao kala fuwa fipi tiye toliyetikeye. Aluse eyewi ima selese, “Kiwa matanawa eta: notoloma:na:ma matanesaleke, ala hele timiyawa kine kiwemi tese epesakeye. Hele timiya amowa newemiwa ma tepesakeye. Alanase napu yemiwa neyawa Yu sena kesalema tela ima waloma:na: hanakeye. \v 7 Aputa: Polewa Yu kulukulu koane amowa iya:pela: ewa sena nowamo koane hapakeye. Sena amo unua Titiase Yasetesekeye. Sena amokiwa Kote unua wapiya:sela: tesekeye. Alanase, e koawa Yu kulukulu koane pa kemi elakeye. \v 8 Aputa: Yu kulukulu koane amo yesila piseiki sena e unua Kilisipasekeye. Ewala apula: e solawala sopoke Sosowemi himu matana semetei telakeye. Aputa: Kolini sena kesale muta nokala Poleyewi solo seyawa amo ta:tapola: iwa Sosowemi himu matana semetei tese hano tolusulakeye. \v 9 Aputa: Sosoyewi nukulapo honosane semetei Polema uwa koane potosene epapuluse ema selese, “Kewa ipipa. Keyawa sowa ekela sela: ha:na:pa: ke meaka kataupela: elatepa. \v 10 Ko:yawemiye, Newa kewalapulu elakeye. Alanase, sena nowamokiwa kewa ma ikomopesakeye. Ko:yawemiye, taune weyemiwa sena kesale niwa muta sitalakeye.” \v 11 Aputa: Pole ewa Kolini taune emiwa yapene semetipela: kunei tekapeipe ela: amo honosane emiwa Kote sowa sena kesale ima waya:sela: enekeye. \v 12 Apula: amo sikape emiwa Lome kamaniyewi Akaia peleya: amo pota: epesita: sena Kalio ewamo ta:pele tiye apoyakeye. Ikila emiwa Yu sena kesale iyawa sopoke kekene tiyapola: Polewa kotola ta:tesene senama sukulu tiye kotoma:na:pela: hapakeye. \v 13 Aputa: iyewi kotola ta:tesene senama selese, “Sena weyamokiwa sena kesalemawa Moseseyewi ele tuwapowa iya:pela: Kote wapilimita: solo mane kalikalila se tiye kinanakeye, e seya.” \v 14 Au selapita: Poleyawa ima mene sema:na:pela: elawamona, Kalio eyewi Yu sena kesale ima selese, “Yu sena kesale kiyawa, sena weyamokiwa ele tuwapowa papaselesekiwalo apula: eyawa mane olokeyatela semetei nowana timiyananekeye, neyawa solo kiliwa ta:pa:na:wa ililakeye. \v 15 Alawamona, kiyawa sowemiwana apula: unuwemiwana apula: kiyewi ele tuwapowemiwana mene ta:popa:na: telalaleke, kine ki selipa:. Neyawa nano ketea epapula epamowa eta: kotoma:na:makeye.” \v 16 Aluse, kotoma:na: mina amowa eyewi iwa polu tiye mowa fatemi ilikepiyakeye. \v 17 Aputa: iwa mowa fatemi ha:na: tese Yu sena ili kulukulu koane yesila sena Sasotenesewa tiya:la: kotosene koane minitapo kemi sananapita: Kalio eyawa potapola: eta: kete matanamake ke iya:peyakeye. \s1 Polewa Silia Peleya: Anetiokewemi Mene Hapawa Wekeye \p \v 18 Aputa: Polewa Kolini taunewemiwa ikila muta tepela: Keleso sena kesale ima epama e seyakeye. Apula: eyawa iwa iya:pela: Senekilia taunewemi hanose Poleyawa e pisei fawa naiyakeye. Ko:yawemiye, eyawa Kotema penaiya sepapo amo ha:na: elese elakeye. Polewa fala: telesene potiwemi tapela: Silia peleya:wemi ma:ta: tiye ha:na:na:pela: elakeye. Aputa: Pilisila e sena Akuwila a:ko:la Polewalapulu hapakeye. \v 19 Aputa: iwa Efesese taunewemi ha:na: fiya tese emiwa Poleyawa Pilisila e sena Akuwila a:ko: ke iya:pela: hapakeye. Hanapola: ewa enapotane Yu kulukulu koane musuluyetiye tuwatene tese Yu sena kesale ima ta: timita: sosolo seyakeye. \v 20 Aputa: Yu sena kesale iyawa ewa ilipe ke epesa e selapita: eyawa eta: epesenemakeye e seya. \v 21 Alawamona, ewa hanapose ela: ima sepatose selese, “Koteyawa newa mene minite matanananeke, mene mina:na:keye.” Aputa: ewa fala: telesene poti nowa tiyapola: Efesesewa iya:pela: hapakeye. \v 22 Hanapola:, ewa Sisalia taunewemi ha:na: fiya telakeye. Fiya tepela: ewa Yelusaleme falemi fiyane tese Keleso sena kesalema napolo e sepela: ewa Anetioke taune kolemi sinikeye. \v 23 Sinapola: emiwa ewa ikila muta tepela: amo fo:suwemi ewa hapakeye. Hanosekiwa ewa koamesa: Kalesia peleya:wemi towaya hapa emiwana apula: koamesa: Filikia peleya:wemi towaya hapa emiwana Keleso sena kesale ili himu matanawa penanewaye hapakeye. \s1 Efesese Taunewemi Apoloseyewi Kote Solo Wayawa Wekeye \p \v 24 Aputa: ikila semetei kemi, Yu sena nowa unua Apolosekeye. Ewa yoyewi kesila peleya: Alekesatia taunewa iya:pela: Efesese taunewemi minakeye. Sena amowa matana senakeye. Apula: Kote sowala eyawa seli matane tikeye. \v 25 Iyawa emawa Sosolo isu ewa wayakeye. Alanase, matana ewa penaiya ela: sena kesalemawa ke waloseyakeye. Aputa: eyawa nano ketea sopoke Yesuyewi timiyawa ima heneye hekeya se tiye mikeye. Alawamona, eyawa Yoneyewi sena kesalewa hawemi tolusula semetei kamo matanekeye. \v 26 Alanase ewa Yu kulukulu koane hanapolekiwa eyawa sowa talapoiya sela:selekiwa eta: ipilamakeye. Alawamona, Pilisila e sena Akuwila a:tewi e solo seya amo ta:tapola:, a:tawa ewa siliyapola: eli koane ha:na: tese emawa isu Kotenewa seli waloseyakeye. \v 27 Aputa: amo fo:suwemi Apolosewa Akaia peleya:wemi ha:na:na:pela: epita: Efesese Keleso sena kesale iyawa e himu matanawa penanepekeye. Apula: iyawa Akaia Keleso sena kesalema sawi momate tiye ilikepilise selese, “Kiyawa ewa siliya:pa:” e seya. Alanase, ewa ha:na: Akaiawemi fiya tesekiwa Keleso sena kesale Kote Ene matanwamunuse napola:pewa eyewi seselakeye. \v 28 Aputa: eyawa sena kesale sikapowemiwa Yu senayewi solo hele selakamowa eyawa mene heke seyakeye. Apula: eyawa penaiya selese solo iliwa sano tiye toliye tikeye. Apula: eyawa imawa Kote pukawemi momatelese Yesuwa Kelesokeye, e seyawa ima hokato seyakeye. \c 19 \s1 Efesese Taunewemi Pole Enewa Wekeye \p \v 1 Apolose ewa Kolini taune emi enene ikila emiwa, Polewa tokomo tapo towaya hapa emiwa silalapepela: Efesese taune kolemiwa emi sine fiya telakeye. Emiwa eyawa Keleso sena sitalapita: papokeye. \v 2 Aputa: eyawa ima ta:potose, “Kiyewi seli topuwemiwa Ho Napowa tila?” e seya. Aputa: iyewi mene selese, “Eh, niyawa Ho Napowa elawa eta: topumakeye.” \p \v 3 Aluse, Poleyewi selese, “Kiwa hawemiwa ko:lu tolusulala?” Aputa: iyewi mene selese, “Niwa Yoneyewi tolusulusene epapulakeye.” \p \v 4 Aputa: Poleyewi selese, “Yoneyewi sena kesalewa hano tolusuma:na: elekiwa matanawa notolopela: tolusulusekeye e seya. Apula: Yoneyewi sena kesalema selese, ‘Kiyawa Sena ne sikape inaposa epamo himu matana semetei kulu ha:na:pa:. Sena amowa Yesukeye.” \v 5 Iyawa solo amo ta:tapola:, Sosolo Yesu unuwemi ela: hano tolusulakeye. \v 6 Aluse, Pole tiya:wa iwemi kesakamake Ho Napowa iwemi inise sowa kalikalise selese sepatosene senayewi selesene epapulakeye. \v 7 Sena ili amowa kukuluipe epapulakeye. \p \v 8 Aputa: kunei usulupewa Polewa Yu kulukulu koane suwemi musuluyetiye tuwatene elekiwa ima se tiye kinisekiwa Kote piseiki epela: ela peleya: amowa weyamu elakeye esa: ili matanawa supa:na:pela: penanose se tiye mikeye. \v 9 Alawamona, sena nokamo matanawa talapo towalose eta: kulu hapomakeye. Aluse, sena kesale sikapowemiwa iyawa Kote Isu tapowa olokeyale seyakeye. Au selapita:, Polewa iwa iya:pela: hapakeye. Ewa hanosekiwa, Keleso sena kesalewa siliye Talenese sukulu koane hanapola: emi ikila sopoke se tiye kina:sela: enekeye. \v 10 Ewa aula:selekiwa yapene elipei enekeye. Aluse, Esia peleya:wemi Yu senawana apula: Kiliki sena emi sita:newa sopoke Sosolo sowa topukeye. \s1 Sikifa Sala Sita:newa Wekeye \p \v 11 Aputa: Pole tiya:yawa mono tema:na: tela ketea kalikalilawa penaiya timiyakeye. \v 12 Aluse, Pole hepepila helesene saowala apula: tapola naiya eyewi kalesene heka sena nokamoke tiye hanapola: sena kesale nakola sitalakama kesama e selakamake ili nakolawa itapa tela: apula: ho olokeyatela fiyanewana iya:pela: hanosekeye. \p \v 13 Alawamona, Yu sena nokamokiwala peleya: nowemi ela: sila:sela: ho olokeyatela fiyanewa iyewi tiye iya:tesene. Apula: iyawa Sosolo Yesu unuwemi ta:pelese sena kesale ho olokeyatela fiyanewa sili tiye iya:pa:na:pela: matanakeye. Aluse sela:sela:, “Yesu unu puwano Poleyewi se tiye kinana unu amoke niyawa kema selakeye kewa hamona,” e seya. \v 14 Amowa Yu pilisiti piseiki sena Sikifa e sa:le tomoipe iyawa alusekeye. \v 15 Aputa: ikila nowemiwa ho olokeyatelayewi ima mene selese, “Neyawa Yesuwala apula: Polewala matanakeye. Alawamona, kiwa ipa:?” e seya. \v 16 Aputa: sena ho olokeyatela fiyane amokiwa kipila ine tese iwa salise penaiya ewamoke ili penaiyawa sano tiye tolusuluse yasoko:luse ili sao kalawa sopoke kesele pasolo tiye iya:pelapita: iwa koawa iya:pela: henese mowa talewate hanakamake ili tomawa pepetawa minakeye. \p \v 17 Aputa: Yu senawana aputa: Kiliki senawa Efesese taunewemi sita:neyawa timiya amo ta:tapola:, iwa sopoke ipila ilima tese Yesu Sosolo unua tili tise wapiyakeye. \v 18 Aputa: Keleso sena kesale puwano seli topu sita:neyawa sena kesale sikapowemiwa iyewi mane olokeyatela timiyawa sopoke hokato sela:sela: kotetikeye. \v 19 Aputa: sena kesale nokamoke fapolo timinisene momateya puka kopokoyawa tiye ine tese sena sikapo teiwemi kiyakeye. Apula: iyewi puka amo wa:la:ya moweni napawa tausenewa talo pipe (50,000) hetetikeye. \v 20 Aluse, Sosolo Sowa sena kesale mutayewi ta:ta hanose Kote Sowa penaiya tise tesikeye. \s1 Efesese Sena Kesaleyewi Polewalapulu Tepewa Wekeye \p \v 21 Aputa: nano ketea sopoke epamowa kotetipela:, Polewa ene ho fa:namoke Yelusalemewemi ha:na: matanakeye. Ewa hanosekiwa Masetoniawemi tepela: Akaiyawemi ela hanose ha:na: matanakeye. Apula: Poleyewi selese, “Newa Yelusalemewemiwa elapepela: sikape emiwa Lome popa:na: ha:na:keye,” e seya. \v 22 Aluse, eyawa e tima:na: tisene sena elipei Timotiyeliye Elasetese a:ko: Masetonia peleya:wemi ilikepiyakeye. Apula: ene ewa Esia peleya:kemi ke enekeye. \p \v 23 Ikila emiwa, sena nokamoke Sosolo tapo Isuwemiwa kisi tese tepewa sosolo hetetima:na: elakeye. \v 24 Emiwa sena semetei nowamo unua Timitiliase enekeye. Eyawa silifawemi nano ketea kali kalise timinisekeye. Eyawa ene pisinisi timinisekiwa ili mokopo kote kesale Atemesi e kulukulu koane amo potapola: eyawa silifawemi tepetenise timini ko:lusekeye. Eyawa silifawemi tima:na: tisene sena imawa tima:na: sosolo tiye mikeye. Aluse iyawa moweniwa ilima tesekeye. \v 25 Aputa: eyawa silifawemi timinisene sena nokala apula: kalikalila tima:na: tisene sena nokala sopoke ho tiyapola: ima selese, “Senala:, kiyawa matana kakeye. Nini pisinisi weyamokiwa moweniwa sosolo tisekeye. \v 26 Alawamona, sena Pole epamokiwa sena kesale muta Efesese weyemi sita:newana apula: Esia peleya: honosane sopowemi sita:ne iyawa e solo seyawa ta: tiyapola: ewemi kulu hanakeye. Amowa kiyawa pota: apula: ta:ta: elakeye. Eye selesekiwa niyewi tiya:yewi timiya kote weyamowa heneye kotemakeye, e seyakeye. \v 27 Alake, Pole solo seya epamokiwa nini pisinisi tima:na: tisene weyamo unua olokeyale tepesakeye. Apula: nowana weyamupesakeye. Kesale kote sosolo Atemesi e kulukulu koane weyamowa sena kesale sikapowemiwa mokopo ketea amuna tepesakeye. Apula:, sena kesale muta Esia peleya:wemi sitalakamokiwala apula: peleya: sosolo weyemi sitala iyawa kesale kote Atemesi weyama kulukulusewa Pole solo epamoke ela: e unua olokeyaleye tima:na:nakeye.” \p \v 28 Iyawa amo ta:tapola:, konomonose ilima tese hola:sela: selese, “Nini Efesese weyamo Atemesewa Sosolo puwanowa ekeye!” e seya. \v 29 Aluse, taune honosane emiwa sena kesale sopoke howayawa ilima tese iwa taune emi sena sopoke kekenesene peleya: emi netaiya hapakeye. Iwa hanosekiwa Polewalapulu Masetoniawemi tima:na: tiye sila:tesene sena elipei Kaiyase apula: nowa Alisitakase a:ko:la sukulu tiye hapakeye. Hanosekiwa kekenesene peleya: honosane emi tuwatenesekiwa ilipe sopoke semetei kemi musuluyetiye tuwatenekeye. \v 30 Aputa: Poleyawa sena kesale kekena sitala kemi ili sikapowemi sema:na: matanawamona Keleso sena kesale iyewi ewa hanapa esa: ka seyakeye. \v 31 Aputa: Esia peleya:wemi kamani sena Pole e mana nokamokiwala sowa ema penaiya sekepilise kekenesene peleya: emiwa hanapa esa: sekepiyakeye. \p \v 32 Aputa: kekenesene peleya: emiwa senala: nokamokiwa ene kalike hola:pula: nokamokiwala kalike hola: esa: epapuluse howalopita: iwa matanawa tikili tepita: sena kesale mutayewi selese, “Niwa weyemiwa ko:luma:na:pela: minane,” e seya. \v 33 Aputa: Yu sena iyawa Alekisatawa sena kesale minitapo komemi polukepilapita: sena nokamoke potapola: iyewi matanesekiwa olokeyatela timiya mouwa elapo esa: matanakeye. Aputa: Alekisata eyawa sena kesalema sowa sema:na:pela: tiya:yewi wakelakeye. \v 34 Alawamona, iyewi potakamake ewa Yu senanapita: potapola:, iyawa opo si elipei honosane emiwa “Nini Efesese weyamo Atemese Sosolo puwanowa ekeye!” Esa: unuwapo howaya:sela: sita:nekeye. \p \v 35 Aputa: taune amo kusikusi sena amoke ine tese iwa solama temita: tiya:yewi wakelakamake iwa solama tepita: eyewi ima selese, “Efesese senala:, sena nowamokiwa Atemesi Sosolo kulukulu koane weyamo yesilawa nini Efesese taune welapo esekiwala apula: hepene falemi tese e mukulu etewa sutesini amo yesilawa nini welapo esekiwa sena eta: matana elapa:? \v 36 Alake, niyawa heneye matanakeye. Alanase, kiwa halute hopola sita:latipa: apula: kiyawa kipila nano nowa timinipa. \v 37 Kiyewi sena elipei siliye mina epamokiwane nini kulukulu koane weyamo ketea nowa eta: atu timakeye. Apula: a:tawa nini kesale kote epamowa eta: itipiliseyamakeye. \v 38 Aluse, Timitiliase apula: nano kalikalila timinisene sena ewalapulu enene iyawa sena nowamawa kotoma:na: telakiwa nini kotoma:na: weyamowa seli kekenesene apula: kotola ta:tesene sena elakeye. Emiwa iyawa sowa hekema:na: ha:na:pa:. \v 39 Aputa:, kiyawa solo sema:na: nowa elaleke, kiyawa solo sema:na: kekene kemi taune piseiki senala: sitala kemi hekepa:. \v 40 Alake, ta:ta:pa:. Kamani yesila sena iyawa niyewi timiya weyamo ta:tesaleke, iye matanesekiwa niyewi sosolo tepa:na:pela: elalapo esa: matanepesakeye. Aluse, iyewi niwa kotomapekeye. Mane niyewi timiya epamowa mouwa itapakeye. Apula: iyewi nima ta:potose, ‘Kiwa kekene tiyapola: unuwapo howaya:newa ko:luma:na:pela: elala?,’ e selesaleke, niyawa menewa ko:lu semapeya:?” \v 41 Eyawa au selapola: eyewi kekena iwa mene ha:na: tima e seyakeye. \c 20 \s1 Polewa Kiliki Peleya:wemi Hapawa Wekeye \p \v 1 Aputa: sena kekena tiye unuwapo howaya:ne amowa mene ha:na: tipita: Poleyawa Keleso sena kesalewa ho tiyapola: kekene tiya:la: ili matanawa penanewayakeye. Apula: eyawa iwa epama e sepela: ewa Masetonia peleya:wemi hapakeye. \v 2 Hanapola:, ewa peleya: honosane emi sila:selekiwa sena kesalela:mawa matana iliwa penana:wanosekiwa sowa ilima seyakeye. Apula: ha:na: tese, ewa Kiliki peleya:wemi ha:na: fiya telakeye. \v 3 Ewa emiwa kunei usulupe enekeye. Elapepela: ewa poti tiyapola: Silia peleya:wemi ha:na:na: matanawamona Yu sena iyawa ewa sama:na:pela: se tiye tuwapolapita: topukeye. Alanase, ewa mene Masetonia peleya: honosanewemi meneye tiye ha:na:na: matanakeye. \v 4 Aputa: Pelia koamesa: sena Pailase e sa:le Sopate ewa Polewalapulu apula: Tesalonaika sena elipei Alisitakase apula: Sekutase apula: Tepi sena Kaiyase apula: Timoti apula: Esia peleya: emiwana sena elipei Tikikuse apula: Tolofimase a:ko:la Polewalapulu ilipe hapakeye. \v 5 Sena ili epamowa puwano ha:na: tese Toloase taunewemi niwa yesipela: sita:nekeye. \v 6 Aputa: niwa Filipai taunewemi ke sita:nekeye. Apula: emiwa Ikila Sosolo Falawawa Solosene Ketea Yisiwa Itapa Apola: Sapolo amowa itapa tepela: niwa Filipaiwa iya:pela: potiwemi tapela: hapakeye. Hapawa ha:na: tese ikiwapo pipe itapa tepela: Toloase taunewemi fiya tese sena niwamo yesipela: sita:ne alapulu ha:na: keselakeye. Apula: niwa sokatiye semetiwa Toloase taune emi sita:nekeye. \s1 Toloase Taunewemi Poleyewi Yutikase Mene Tesa:pewa Wekeye \p \v 7 Aputa: Tomo ikilawemi niwa Yesu matanese ma:na: nasene amo ma:na:pela: kekenakeye. Emiwa Poleyawa sowa sela: hapawa ha:na: yopolotela honosane ha:na: telakeye. Ko:yawemiye, kiapo emiwa ha:na:na: telanase. \v 8 Apula: niwamo kekena koane amowa wa:pa:se a falemi hopoyakeye. Emiwa napa muta tupa:wayakeye. \v 9 Emiwa sena sala nowa unua Yutikase ewa koane winito hekeyawemi henekeye. Emiwa Pole sowa seta: ha:na: eyama tepita: Yutikase ewa minenise heneye ke uwa hapakeye. Apula: ewa uwa hapa enewanapulu koane tise hopoya osolo pama falemi tese peleya: kolemi sutesinikeye. Sutesinapita: sena nokamoke sine tese tiyapola: potakamake ewa heneye kululapita: papokeye. \v 10 Alawamona, Polewala sine sipa:lesa: kotopela:la: sena sala amowa eyewi talo tiya:la: selese, “Kiwa himunama tepa ewa apota: elakeye,” e seya. \v 11 Apula: Pole ewa koane sulu falemi mene fiyanapola: eyawa Yesu matanese ma:na: nasene amowa ilipe napela: sowa sela:sela: ka:la:lopela:la: ikiwapola: kiapo ewa hapakeye. \v 12 Aputa: sena sala koane sutesini amowa apota: elapita: sena kesale nokamoke siliye ene koane hanose matana napolo ilima me telakeye. \s1 Polewa Toloase Taunewa Iya:pela: Mailetase Taunewemi Hapawa Wekeye \p \v 13 Aputa: niwa puwano ela:pe poti tama:na:pela: hanapola: fala: telesene potiwemi tapela: Asose taunewemi hapakeye. Emiwa niyewi Polewa poti ke tima:na:keye. Auma:na:keye e seya epamowa Pole ene ewa mowa isu Asose taunewemi hanose sepapokeye. \v 14 Alake, niwa ha:na: tese ewa Asosewemi koliye tiyapola: ewa potiwemi tapela: ninipe Mitilini taunewemi hapakeye. \v 15 Ha:na: tese kiapo nowemiwa niwa Mitilini taunewa iya:pela: peleya: olo:lu Kiose emi fiya tepita: papokeye. Apula: kiapo nowemiwa niwa peleya: olo:lu Samosewa sitiye tiye hapakeye. Apula: kiapo nowemiwa niwa Mailetase taunewemiwa emi ha:na: fiya telakeye. \v 16 Pole potiwemi tapela: ala hanose hapa epamowa eye matanesekiwa Efesese taunewa helete tiye ha:na:na: matanakeye. Ko:yawemiye, ewa Esia peleya:wemiwa asono eta: epesenema matanakeye. Eye matanawa Yelusalemewemi Ikila Sosolo unua Penekose kekena amo popa:na:pela: kipila ha:na:na: matanakeye. \s1 Poleyewi Efesese Kulukulu Koane Yesila Sena Ima Epama E Seyawa Wekeye \p \v 17 Aputa: Pole ewa Mailetase taunewemi ela: sena nokama sekepilise Efesese kulukulu koane piseiki sena iwa e salo ina:pa: e seyakeye. \v 18 Alanase, iwa e salo inapita:, eyewi ima selese, “Puwano newa Esia peleya:wemi kiwalapulu ine elakemiwa mane niwa nine ma:ta: tiye tiwa kiyawa ki matane ti kakeye. \v 19 Apula: kiyawa matanakeye. Ikila sopoke Yu senala:yawa newa sano tiye toliyetima:na:pela: ta:peyawa ilima telakeye. Amoke elekiwa newa hilila sosolo matanese ya:la:sela: enekeye. Alawamona, neyawa nine unua me sinapola: ela: Sosolo tima:na:wa ke tiya:sela: enekeye. \v 20 Aputa: neyawa kiwamo seselese solo napolo kalikalila waya:selekiwa newa hema tapo eta: Kikili telamakeye. Apula: neyawa sena kesale kekena honosane emiwana apula: ene koane kalikalila emiwana walosekeye. \v 21 Aputa: ikila sopoke neyawa Yu senamawana apula: Kiliki sena imawa matana notolopela: Kote sala hanapola: Yesu Sosowemi seli topu sita:pesita: neyewi imawa sowa penanose waya:sela: enekeye. \p \v 22 Alake, Ho Napoyewi ela: epita: newa Yelusalemewemi hanakeye. Alake, emi timinipesaka newa tikili telakeye. \v 23 Alawamona, neyawa semetei weyamo matanakeye. Taune kalikalila newa sela:ne epemiwa Ho Napoyawa nema walosekiwa tipolo ha:na:na:wa apula: hilila kalikalila amokiwa yesipela: elakeye e selesekeye. \v 24 Alawamona, neye matanesekiwa newa falela apota: epesenawa puwano keteawa alapo esekiwa eta: matanema:na:makeye. Neyawa isu nine newamo ha:na:na:wa kulu ha:na:na: matanakeye. Apula: Yesu Sosoyewi tima:na: nema tiye kotetima:na:keye. Tima:na: amowa Kote Solo napolo kokonawamo waloma:na:keye. \p \v 25 Alake, ta:pa. Puwano newa kili honosane epemi enewemiwa neyawa Kote Piseiki epela: ela peleya: amowa kima se tiye kina:nekeye. Alawamona, neyawa napu yemiwa matanekeye. Sikape fa:nemiwa kiyawa ne mitiwa wa:kewa mapotaposakeye. \v 26 Alanase, napu ikila weyemiwa, neyawa kima hokato selakeye. Kili honosane epemiwa sena nowa eta: seli topumananeke, amowa hele timiya mouwa nemakeye. \v 27 Ko:yawemiye, neyawa Kote matanawa sopoke kima se tiye kina:selekiwa newa hema tapo eta: Kikili telamakeye. \v 28 Alake, kiyawa sopoke kine esa: seli pota: sitalatipa:. Apula:, Keleso sena kesalewala seli pota: sitalatipa:. Sena kesale amowa E Sa:le pepetayewi wa:la:lo tikeye. Apula: Ho Napoyewi kiwa ta:pele tiye apolosekiwa Kote E a:pele sipi yesila senawana apula: pota: tesene sena apoyakeye. \v 29 Neyawa matanakeye, kiwa neye iya:pela: hanakemiwa, mowa kasolo noka kili honosane epemi inapola: a:pele sipi epamowa ikomoma:na:pela: inaposakeye. \v 30 Apula: sena kili honosane epakamoke ela: ma:ta: tiye mokopo solo nowa selakamake Keleso sena kesale noka iwamo kulu hanaposakeye. \v 31 Alanase, ikila sopoke kiyawa seli yesi sitalatipa:. Kiyawa mane neyewi yapene usulupe honosane emiwa nukulapowemiwana apula: ikilalewemi timiya:ne epamowa neyewi matana napowa kima semetei semetei esa: miya:na:pelekiwa newa hema tapo eta: Kikili telamakeye. Amowa kiyawa kepoliyetiyapa. Neyawa aluse, waya:selekiwa ne siyawa ikila sopoke sine tesekeye. \p \v 32 Alanase, neyawa napuwa kiwa Kote tiya:wemi tuwatakeye. Apula:, neye matanawa kiwa Kote E Solo kokonawa matane tiya:pa:. E kokona amokiwa kiwa penana:ta: apula: Kote Ene ta:peya sena kesale ima kinisene ketea napolo E kokona amowa ima kinisekeye. \v 33 Apula: neyawa sena nowamo silifawala apula: kolowala apula: tapola keteawa timana e sekiwa eta: auma:na: matanamakeye. \v 34 Kiyawa matana kakeye. Nine newamo pota:pesenewana apula: sena newanapulu sitala iwamo pota:pesenewana nine tiya:yewi tima:na: tisekeye. \v 35 Aputa: tima:na: sopoke neye tesekiwa, neyawa kima penanose tisene mane amowa niyawa hopolo tela sena amowa sesepa: esa: wayakeye. Apula: niyawa Sosolo Yesuyewi solo seya amo kepoliyetiyapa. Eyawa weyamo seyakeye, ‘Sena nowamoke keteawa sena nokama kinisene, sena amoke ene epeyawa sosokeye. Alawamona, sena nowamoke keteawa sena nokamoke ema kinisenaneke, sena amoke ene epeyawa aso koloteakeye,’ e seya.” \p \v 36 Aputa: eyawa au selapola:, ewa kula:pela: ela: ilipe Kotema kulukululakeye. \v 37 Aputa: potapola:, iwa ya:pelesa: Polewa talo tiya:la: ilima minipikeye. \v 38 Apula: iyawa hauwekilawa ilima telakeye. Ko:yawemiye, Poleyewi selesekiwa e mitiwa iyawa wa:ke mapotaposakeye e selapita: ta:tese elakeye. Apula: iyawa ewa potiwemi siliye hapakeye. \c 21 \s1 Polewa Yelusalemewemi Ha:na:na:pela: Potiwemi Talawa Wekeye \p \v 1 Aputa: niyawa iwa iya:pela: potiwemi tapela: fala:wa papale kepila: niwa Kose olo:lu emi heke hapakeye. Apula: ikiwapo nowemiwa Lotese olo:lu emi ha:na: tepela: apula: ha:na: tese Patala taunewemi ha:na: fiya telakeye. \v 2 Emiwa niyawa poti nowamoke sa tepela: Fonisia peleya:wemi ha:na:na:wa potapola: niwa tapela: hapakeye. \v 3 Hanosekiwa, niyawa Saipulusi olo:luwa nono komamo tapo apola: ha:na: tese Silia peleya:wemi ha:na: fiya tesekiwa Taiya taune hema tapo palakeye. Ko:yawemiye, poti amokiwa nano ketea noka emi sesema:na:pela: elakeye. \v 4 Aputa:, emiwa Keleso sena kesale noka sitalapita: potapola: ikila tomoipewa iwalapulu ke sita:nekeye. Ho Napoyewi Keleso sena kesale ima walo selapita: iyawa Polewa Yelusalemewemi hanapa e sela:nekeye. \v 5 Alawamona, niwa emi sita:newa iya:pela: ha:na:na: oko: hetetiyapita: niwa ma:ta: tiye hapakeye. Aputa: Keleso sena iyawa ekewalapulu e salawalapulu ninipe taunewa iya:pela: sine hano semitouwemi kuniuwa kula:walopela:la: Kotema kulukululakeye. \v 6 Apula:, ninipe epama e selapola: niwa potiwemi tapela: hanapita: Keleso sena kesale ili amowa i koane meneye tiye hapakeye. \p \v 7 Aputa: niwa Taiya taune amowa iya:pela: hapawa ha:na: tese Tolemese taunewemi fiya telakeye. Emiwa niyawa Keleso sena kesalewa potapola: imawa ikilale napolo e seyakeye. Apula: niwa iwalapulu ikila semetei ke enekeye. \v 8 Aputa: kiapo nowemiwa niwa Tolemesewa iya:pela: Sisaliawemi ha:na: fiya telakeye. Fiya tesekiwa niwa sena kesalema solo napolo walosene sena e unua Filipi e koane hapakeye. Apula: niwa ewalapulu sita:nekeye. Ewa apasolo sena sesemita: sena tomoipe ta:peya amowa nowa Filipi ekeye. \v 9 Ewa e la:wa pinipe senayawa seta: timakeye. Iyawala Kote sowa walosekiwa sepatosene senayewi walosene epapulusekeye. \p \v 10 Aputa: ikila noka niwa emi sita:newanapulu sepatosene sena nowa unua Akapase ewa Yutia peleya:wa iya:pela: Sisalia taune niwamo sita:newemi sinapita: papokeye. \v 11 Sine tese niwamo sita:newemi ine tese, eyawa Pole tekaka ko:lu tiyapola: ene tiya:wala elipei tapola: apula: onatuwala elipei tapola: ela: selese, “Ho Napoyawa weyamu seyakeye, ‘Mane weyamu timiya epapulusekiwa tekapo weyamo inawa epapuluse Yu sena Yelusalemewemi sitala kamokiwa ewa ta:taposakeye. Apula: iyewi Yu senama tela tiya:wemi ewa tiye kinaposakeye.’” \p \v 12 Aputa: sena taune emi sita:neyawana apula: niyawana amo ta:tapola:, niyawa sopoke ewa Yelusalemewemiwa fiyanapa esa: penanose seyakeye. \v 13 Aputa: Poleyewi mene selese, “Kiwa ko:luma:na:pela: ya:pelese ela:? Kiyawa ne himuwa nakolose oiya timita: e sewa ko:luse ela:? Newa iyewi tapita: seli tiye elakeye. Apula: newa Yelusalemewemi Yesu Sosolo unuwemi kuma:na:wa seli tiye elakeye. \v 14 Aluse, Pole eyawa ene ke ha:na:na:wa sosolo matananapita: potapola: niyawa sowa eta: seyamakeye. Aputa: niye selese, “Koteyewi Ene matanawamunuse timinima:na: tesaleke Ene timinipesakeye!” e seya. \s1 Polewa Yelusalemewemi Ha:na: Fiya Telawa Wekeye \p \v 15 Aputa: ikila amo fo:suwemi, niyawa keteawa seli tiyapola: Yelusaleme falemi fiyanekeye. \v 16 Aputa: Sisalia Keleso sena kesale nokala ninipe hapakeye. Iyawa niwa siliyapola: Saipulusi olo:luwemi tesene sena Nesone koane hapakeye. Nesone ewa puwano a fa:nemi Keleso sena enekeye. Alanase, niwa ewalapulu epesenepela: hapakeye. \p \v 17 Aputa: niwa Yelusalemewemi ine fiya tekamakiwa Keleso sena kesale iyawa niwa epelese silikeye. \v 18 Aputa: nowamo kiapowemi Pole niwa Yemese popa:na: hapakeye. \v 19 Potapola:, Pole eyawa imawa ikilale napolo e selapola:, eyawa imawa e tiya:yewi nano ketea kalikalila sopoke Koteyewi Yu senama tela honosanewemi timiyawa sopoke ima se tiye mikeye. \p \v 20 Iyawa amo ta:tapola:, Kote unua wapiyakeye. Aputa: iyewi ema selese, “Nini ne ma:e, kewa matanakeye. Yu sena kesale akeya tausene ilimawa Yesuwemi seli topukeye. Aluse, iyawa Moseseyewi ele tuwapowa penanose kulu hapakeye. \v 21 Alawamona, sena nokamokiwa Yu sena kesale Yesuwemi seli topuma selese, keyewi Yu sena kesale sopoke Yu senama tela sitala honosane ama selesekiwa Mosese ele tuwapowa iya:tese sala tepiteni kapo nanesewa iya:ta: apula: puwano nini mawa kulu hanapa, e seya. \v 22 Alake, niyawa noko:lu timinima:na:napa? Kewa ine elakeye elawa iyawa ta:taposakeye. \v 23 Alake, kiyawa nini solo weyamowa ta:tapola: timinipa:. Sena pinipe sitala weyamowa Kotema sepapo elakeye. \v 24 Alake, sena ili amowa siliyapola: kilipe Kote sikapowemiwa hili tesene mane amo kulu ha:na:pa:. Apula: kiyawa iyewi pisei fano honomita: ketea amowa mokopo kinisene wa:la:lopa:. Kiyawa au timinisaleke, sena sopoyewi matanesekiwa iyewi solo kewamo seya epamowa mokopo seyalakeye e sema:na:keye. Apula: iye matanesekiwa keyawa kine kewa hekeya hanose Mosese ele tuwapowa kulu hanosekeye esa: matanepesakeye. \v 25 Aputa: Yu sena kesalema tela Yesuwemi kulu hanosene imawa niyewi puwano solo sepapowa sawiwemi momatetiye ilikepiyakeye. Sawi emiwa niyewi selesekiwa kiyawa mokopo Kotema a:pele kinisene amowa napa. Apula: a:pele pepetawa napa. Apula: a:pele kemakuwemi meiyewi sikatase kuluwa napa. Apula: iwei tisene mane amowa kiyawa timinipa, e seyakeye.” \p \v 26 Alanase, ikiwapo nowemiwa Poleyewi Kotema solo sepata:ne sena ili amowa siliyapola: ilipe Kote sikapowemi mane hili tema:na: epela: timiyakeye. Aluse, ewa Kote koane ha:na: pilisiti senama iwa hili tepesa okala apula: iyewi semetei semetei esa: mokopo ketea miya:na:wa sema:na:pela: hapakeye. \s1 Kote Koawemi Yu Senayewi Polewa Sukulu Tiye Hapawa Wekeye \p \v 27 Aputa: sokatiye semetei itapa tema:na: mapatopita:, Yu senala: noka Esia peleya:wemi tese minayewi potakamakewa Polewa Kote koane suwemi elapita: papokeye. Potapola: iyawa sena kesale sopoke Polema konomomita: ili matanawa poluse ewa sukulu tiye hanose unuwapo selese, \v 28 “Isolaiya senala:, niwa sesema:na: mina! Sena weyamokiwa sena nini i weyala apula: Mosese ele tuwapowala apula: Kote koane weyala sopoke eyewi sena kesale peleya: sopoke sitalakamawa kolotea me sine apoma:na: e seyakeye. Apula: eyawa mane semetei kamo timiyamakeye. Eyawa Kiliki senala:wala Kote koane sikili tiye inisekeye. Eyawa epapukamake Koteyewi Ene papalola koane esa: ta:peya weyamowana Kote Ene sikapowemiwa akeleya telakeye.” \v 29 Iyawa au seya epamowa mouwa puwano fa:nemiwa siti honosane emiwa Efesese taune sena Tolofimase ewa Polewalapulu elapita: paponase ke seyakeye. Aluse, iye matanesekiwa ewa Poleyewi Kote koane siliye minanapo esa: matanakeye. \p \v 30 Aluse, sena kesale siti honosanewemi sita:newa sopoke tepa:na:pela: yekele tela sita:nenase iwa sopoke kipila inapola: Polewa saliyapola: Kote koane hema tapo mowa sukulu tiye hapakeye. Aluse, koane isuwa kipila etayakeye. \v 31 Apula: sena iyawa Polewa sana:sela: enekeye. Ikila emiwa, Lome ami ta:le ti komata sena sosoyewi ta:takamakewa Yelusaleme sena kesale sopoke konomonose yekele towalopela: sitalakeye e selapita: topukeye. \v 32 Ta:tapola:, eyawa kipila ta:le ti sena nokala apula: Lome ami ta:le ti sena sakopo semetei pota:tesene senala:wala siliyapola: iwa kekena honosane emi sinikeye. Aputa: sena kesale iyawa Polewa sana:newa Lome ami ta:le ti komata sosolo apula: ta:le ti sena noka inapita: potapola:, iyawa Pole sana:newa ke iya:peyakeye. \p \v 33 Aputa: Lome ami ta:le ti komata sosolo amowa ine tese Polewa saliya:la: ta:le ti sena nokama selese, “Ewa seini elipeiyewi tapa,” e seyakeye. Apula:, eyewi ima ta:potose, “Ewa ipa:” apula: “Eyawa nano ketea ena timiyana?” e seya. \v 34 Au selakamake, kekena honosane emiwa sena nokamokiwa kali ye sela:sela: apula: nokamokiwala kali ye sela: ela hapakeye. Iyawa sowa sosolo epapuluse sela hanakamake Lome ami ta:le ti komata sosolo amokiwa solo heneye mouwa eta: seli topumakeye. Aluse, eyawa ta:le ti sena ima selese Polewa siliye ta:le ti koane hamona, e seyakeye. \v 35 Ha:na: tese, koane wawemi onapela:lapita: ta:le ti sena iyewi potakamakewa sena kesale iyawa penanose Polewa sama:na:pela: elakeye. Aluse, ta:le ti sena iyawa Polewa talo tiyapola: hapakeye. \v 36 Hanapita:, sena kesale muta iyawa ewa kulu tiye unuwapo sela hanose, “Ewa kumita: sama,” e sela hapakeye. \p \v 37 Aputa: ta:le ti sena iyawa Polewa ili koane suwemi siliye musuluma:na:pela: epita: Poleyewi Lome ami ta:le ti komata sosoma Kiliki solopela:la: ta:potose, “Neyawa solo nowa kema semeinapa?” Aputa: eyewi mene selese, “Kewa Kiliki sowa matanana?” e seya. \v 38 “Neye matanawa kewa Isipi senanapo esa: matanakeye. Puwano fa:nemi Isipi sena amoke sena muta nokamo matanawa poluse kamani senawanapulu tepa:na:pela: hapakeye. Aluse, eyawa tetesene komono sena tausene pinipewa (4,000) watiyapola: tetesene keteawa tiyalapepela: senanama peleya:wemi siliye hapakeye. E seya amowa keya?” \p \v 39 Aputa: Poleyewi selese, “Newa Yu senakeye. Ne taunewa Tasese Silisia peleya:wemi newa emi kesilakeye. Taune amowa ununa elakeye. Alake, newa kema penanose ta:potakeye. Neyawa sena kesalemawa sowa selesaleke ililapa?” \p \v 40 Au selapita: Lome ami ta:le ti komata sosolo amokiwa “ilikeye” e selapita: Polewa wawemi tesi tiye ela: tiya:wa sena kesalela: kekena ama solama temita: wakelakamake iwa solama telakeye. Aputa:, eyawa Alameiki solopela:la: ima seyakeye. \c 22 \s1 Poleyewi Ene Tapota: Seyawa Wekeye \p \v 1 Aputa: Poleyewi selese, “Ne ma:ela: apula: ni atala:, neye tapota:se kima napu we selapose e sale amowa kiyawa ta:ta:pa:.” \p \v 2 Poleyawa Alameiki solopela:la: ima au selapita: ta:tapola:, iwa hele solama sita:nekeye. Apula: Poleyewi selese, \p \v 3 “Newa Yu senakeye. Taune niwa Tasese Silisia peleya:wemi newa emi kesilakeye. Alawamona, newa siti weyemi solo telakeye. Newa Kamaleo e sukulu salakeye. Eyawa nini kouwa fa:namo ele tuwapowa nema seli wayakeye. Apula:, neyawa mane Koteyewi matanawamunuse timinima:na:wa newa penanose tisekeye. Alusene amunusewa napu kiyawala aluse,” e selakeye. \v 4 “Aputa: neyawa sena kesaleyewi Yesu tapo kulu hanosene Isu amowa ikomo tiye iya:tesekeye. Amowa senawana apula: kesalewala sopoke neyewi yasokolotiye iya:pa:na: matanesekeye. Aluse, neyawa iwa sopoke seiniyewi tatalapepela: tipolo koane sukulu tiye hanosekeye. \v 5 Aputa:, pilisiti piseiki sena sosoyawala apula: Yu piseiki sena kekena iyawala mane neyewi timiya amowa matananase iyawala kimawa selaposakeye. Iyawa Tamasekase taunewemi Yu sena i sitala ima sawi momateyawa nema mikeye. Aputa:, newa Tamasekasewemi ma:ta: tiye ha:na:na:pela: hapakeye. Amowa neyawa sena ili amowa Yelusalemewemi mene siliye inapola: tipolo selala: apula: iyewi falasimita: sikilipese hapakeye.” \s1 Pole Ewa Matana Notoyawa Ima Wa Tiye Miwa Wekeye \p \v 6 Aputa: Poleyawa wa:ke weyamu seyakeye. “Newa hapawa ha:na: tese Tamasekase pawemi oko: kukulu tepita: komaiyama kemi hepene falemi tese ho:liyawa sosolo ilima newamo enewemi sine heke tiye tuwatese holiliwatapita: papokeye. \v 7 Akamake, newa peleya: kolemi sutesini tela: ta:takamake nowamoke sowa nema selese, ‘Sole, Sole, keyawa Newa ko:luma:na:pela: ikomonose ela:?’ e selapita: topukeye. \p \v 8 Aputa: neyewi Ema ta:potose, ‘Sosolo, Kewa ipa:?’ e seyakeye. Apula: Eyewi mene selese, ‘Newa Naselete sena Yesukeye. Keyawa Newamo ikomonosekeye,’ e seyakeye. \v 9 Aputa: sena newanapulu hapayawa ho:liyawa papowamona iyawa sena amoke e sowa nema selatapo e sekiwa eta: seli matanamakeye. \p \v 10 Aputa: neyewi Ema ta:potose, ‘Sosolo, neyawa ko:lumeinapa?’ e seyakeye. Apula: Sosoyewi nema mene selese, ‘Kewa tesile Tamasekase taunewemi ha:na:pa:. Emiwa sena nowamokiwa nano ketea sopoke keyewi timinima:na:wa eyawa kema selaposakeye,’ e selapita: topukeye. \v 11 Aputa: sena newanapulu ha:na: tiya amoke newa tiye kaopela: Tamasekase taunewemi siliye hapakeye. Ko:yawemiye, ho:liye sosolo ilima amoke ne siwa koyetinase elakeye. \p \v 12 Tamasekase taune emiwa sena Ananaiyase ewa emi enekeye. Ewa Kote hanetapowemi ela: eyawa Moseseyewi ele tuwapowa seli kulu hanosekeye. Eyawa alusenase, Yu sena kesale sopoke Tamasekase sita:ne iyewi selesekiwa ewa hekeya sena e selesekeye. \v 13 Aputa: sena amowa newamo enene pawemi ine makalu tese nema selese, ‘Ne ma:e Sole, wala popa.’ Au selapita:, komaiyama kemi ne siyawa me potose ewa wala papokeye. \p \v 14 Aputa: Ananaiyase selese, ‘Nini kouwa fa:namo Koteyewi kewa ta:pele tiye apolosekiwa Ene Eyewi matanawamunuse matane timita: tapeyakeye. Apula: Eyawa Hekeya Sena Yesuwa popita: ta:peyalakeye. Apula: E meatewi Ene solo seyawa ta:pita: ta:peyalakeye.’ \v 15 Alanase, keye e solo walosekiwa sena kesale sopomawa nano ketea keye ela: papowala apula: topuwala se tiye kinaposakeye. \v 16 Aluse, keyawa ena yesiwapola: ela:? Kewa tesi tiyapola: hano toliyetima. Keyawa E unuawemi ela: hopa:. Alusaleke, Eyawa kewa selakolose ke olokeyatelawa tiye iya:taposakeye,’ e seyakeye. \p \v 17 Aputa: newa Yelusalemewemi mene ine tesekiwa neyawa Kote koane suwemi kulukulula:sela: ela: potakamake uwa koane potosene epapuluse papokeye. \v 18 Potakamakiwa Sosoyewi nema selalapita: papokeye. Eye nema sela:selekiwa, ‘Yelusalemewa ela:pe kipila iya:pela: ha:na:pa:. Ko:yawemiye, keyawa Ne Sowa walosaleke, iyawa ma seli ta:taposakeye.’ \p \v 19 Aputa: neyewi selese, ‘Sosolo, iyawa matanakeye. Puwano fa:nemiwa Yu sena kulukulu koane sopowemiwa newa sila:sela: sena kesale Kewemi seli topuwa neyewi iwa tipolo selalese apula: iwa sanosekeye. \v 20 Aputa: Ke solo walosene sena Sitifene kumita: sanose e pepetawa peleya:wemi sula, ikila emiwa neyawana ela: ‘ilikeye’ e seyakeye. Aluse, neyawa Sitifene sana:ne sena ili sao koliyetiwa neyewi pota:nekeye.’ \p \v 21 Aputa: Sosoyewi nema selese, ‘Ha:na:pa:. Neyawa kewa Yu sena kesalema tela sitala pamawemi ilikepima:na:keye,’” e selapita: topukeye. \s1 Poleyewi Ta:le Ti Senama Selese Ewa Lome Senakeye \p \v 22 Iyawa amo ta:tapolekiwa, Pole solo seyawa eta: seli topumakeye. Aluse, iyawa unuwapo selese, “Sena epa kumita: sama. Sena epapu tela epamowa peleya: weyemi epesitekiwa eta: apololumakeye!” \p \v 23 Aluse, iyawa unuwapo howalose ili sao kalawa kesele kolu tiye iya:walopela: peleya: pupalulawa sotiyapola: falemi sotukaiyakeye. \v 24 Alalapita: potapola:, Lome ami ta:le ti komata sosoyewi selese Polewa ta:le ti sena koane siliye hamona e seya. Apula: eyawa Polewa ta:le ti senala:ma pananese ta:pota:pa:. Ko:yawemiye, sena kesaleyewi Polema konomonose unuwapo howaya:newa mouwa Lome ami ta:le ti yesila sena amoke seli ta:pa:na:pela: matanese elakeye. \v 25 Aluse, iyawa Polewa tapola:la: pananema:na:pela: epita: eyewi Lome ami ta:le ti sena sakopolo semetei yesila sena nowa ewamo pawemi elapita: ema selese, “Ke ele tuwatese selesekiwa Lome senananeke seta: kotoloma ela: ela:pe pananepe e sepapola?” \p \v 26 Aputa: Lome ami ta:le ti sena sakopolo semetei yesila sena amokiwa amo ta:tapola:, eyawa ha:na: tese Lome ami ta:le ti komata sosoma selese, “Sena epamowa Lome senanapa. Alake, keyawa ko:luma:na:na?” \p \v 27 Aputa: Lome ami ta:le ti komatawa inapola: Polema selese, “Kewa heneye Lome senananeke nema sema.” Apula: Poleyewi ema selese, “Henekeye,” e seya. \p \v 28 Aputa: Lome ami ta:le ti komatayewi mene selese, “Newa Lome sena tema:na:pelekiwa moweniwa ilima tiye mikeye.” Aputa: Poleyewi selese, “Newa ka eta: alamakeye. Ni amayewi newa ye kesilakeye. Alanase, newa Lome senakeye,” e seya. \p \v 29 Eyawa au selapita: ta:tapola:, ta:le ti sena iyewi ta:pa:na:pela: ela:ne amowa kipila ke iya:peyakeye. Apula: Lome ami ta:le ti komata sosolo eyawala ta:takamake Polewa Lome senanapita: potapola: ewala ipilakeye. Ko:yawemiye, eyawa Lome sena Polewa ela:pe seiniyewi tapowemi ela:. \s1 Poleyawa Yu Piseiki Sena Kekena Emi Seyawa Wekeye \p \v 30 Aputa: kiapowemi Lome ami ta:le ti komata sosolo amokiwa Polewa mene hamona e selapita: pilisiti piseiki senala:mawana apula: Yu piseiki sena kekenesene imawa ‘Kekenepese ina:pa:’ e seya. Ko:yawemiye, eyawa Yu senayewi Pole kotoma:na:pela: siliye mina amo mouwa seli ta:pa:na:pela: matanakeye. Aluse, eyawa Polewa siliye inapola: ili sikapowemi ine teisa:pekeye. \c 23 \p \v 1 Aputa: Poleyawa Yu piseiki sena kekenesene iwamo kulu pota:la: selese, “Ne ma:ela:, newa Kote sikapowemi sila:la:keye. Alusekiwa, ne himu matana fa:namoke hekeye napolo mane amo tiye minawa napu weyemi ine tekeye.” \v 2 Eyawa au selapita:, pilisiti piseiki sena sosolo Ananaiaseyewi sena noka Pole pawemi ine tesi tiye ene ima selese, “Kiyawa e meakemi sama,” e seyakeye. \v 3 Aputa: Poleyewi ema mene selese, “Koteyawa kine kewa sanaposakeye. Kewa i solawemi peni ipi koiya mupu epapula elakeye. Keyawa ele tuwapowa kulu hanose newa kotoma:na:pela: ine helakeye. Alawamona, kine ela: ele tuwapowa hotiyetise sena ima newa sama e seleselakeye.” \p \v 4 Aputa: sena noka Pole pawemi tesi tiye sita:ne iyewi ema selese, “Keyawa Kote pilisiti piseiki sena sosoma solo olokeyatela sema:na: ela?” \p \v 5 Aputa: Poleyewi selese, “Ne ma:ela:, neyawa ewa pilisiti piseiki sena sosolapo esekiwa eta: matanamakeye. Kote pukawemi momatelesekiwa, \p ‘Kili piseiki senamawa solo olokeyatela selapa’ e seya elakeye.” \p \v 6 Aputa: Poleyewi ela: potakamake Yu piseiki sena kekenesene emiwa sena noka Satusi sena sitalapita: papokeye. Apula: sena noka Felisi sena sitalapita: papokeye. Aluse, eyawa kekena honosane emi ho selese, “Ne ma:ela:, newa Felisi senakeye. Apula: newa Felisi sena e sa:keye. Sena kuluwa sopoke mene tesilaposa esa: neyawa sosolo matana elapita: potapola: mouwa emi ela: iyewi newa ke kotokeye,” e seyakeye. \v 7 Poleyawa au selakamake, Satusi senawanapulu apula: Felisi senawanapulu ilipe konomonose tepa:na:pela: esa: ili matana fa:na takalepekeye. \v 8 Aluse, Satusi senala:yewi selesekiwa sena kuluwa menewa matesilaposakeye. Apula: hepene senawana apula: howana maelakeye esa: matanakeye. Alawamona, Felisi senala: iyawa nano ketea sopoke epamowa heneye elakeye esa: matanakeye. \p \v 9 Aluse, iyawa unuwapo howaya:sela: sita:nekeye. Emiwa ele walosene sena noka Felisi sena iyawa tesi towalopela:la: soyewi tapota:se penanose selese, “Niye potakamake a sena weyamoke hele timiya nowa eta: papomakeye. Alawamona, nowa heneye sema:na:keye. Ho napoyawala apula: hepene sena nowamoke ema seya selese ema:na:keye,” e seya. \v 10 Aluse, sowa sosolo tapota:walopita: potapola:, Lome ami ta:le ti komata sosoye matanesekiwa sena ili amoke Polewa sutuse sanose ewa kiwaloma:pekise komata eyawa ipilise ta:le ti senama selesekiwa sinapola: kipila poluse ha:na: tese Polewa siliye ta:le ti koane hamona e seya. \p \v 11 Ikila nowa nukulapowemi Sosowa Pole enene pawemi ine ela: ema selese, “Kewa ipipa penaiya elatipa:. Keyawa solo Niwa Yelusalemewemi penanose waya:ne ka epapuluse Lomewemiwana walopese ha:na:pa:,” e seyakeye. \s1 Yu Senayewi Polewa Kumita: Sama:na:keye E Seyawa Wekeye \p \v 12 Amo kiapowemi, Yu sena iwa kekene tiyapola: sowa semetei sepatose Polewa kumita: sama:na:keye e seyakeye. Aluse, iyawa ikene sowa talapoiya sepatose selesekiwa iyawa Polewa seta: sanama elekiwa ma:na:wana hawana ala:pela: epesenekeye e seya. \v 13 Au sepata:ne sena amo akeyawa talo pinipe epapulawa helete tiye hapakeye. \v 14 Iwa pilisiti piseiki senala:mawana apula: Yu piseiki sena ima ha:na: selese, “Niye talapoiya sepatosekiwa Polewa niyawa seta: sanama elekiwa ma:na: ketea nowa eta: meni popa:na:makeye, esa: sepapokeye. \v 15 Alanase, kiyawala apula: Yu piseiki sena kekenesene iyawala Lome ami ta:le ti komata sosomawa sowa sekepila:pa:. Eyawa Polewa siliye ki salo simita:. Alusaleke, kiyawa mokopo selese kiyawa Polemawa solo eyewi seya amo mou noka seli ta:popa:na:keye e sela:pa:. Alanase, ewa ki salowemiwa seta: ine hetetima tepita: niyawa sama:na:wa emi seli tima:na:keye,” e seya. \p \v 16 Alawamona, Pole ololo e sa:yewi solo sepapo amo ta:tapola:, ewa ta:le ti koane hanapola: Polema seyakeye. \p \v 17 Aputa: Poleyewi Lome ami ta:le ti sakopolo semetei yesila sena nowa ho tiyapola: ema selese, “Sala epamowa Lome ami komata sosolo salo siliye hamona. Eyawa solo nowa ema selaposakeye.” \v 18 Aluse, eyawa sala amowa ami komata sosolo salo siliye hanapola: ema selese, “Tipolo sena Poleyewi nema selese sala weyamowa ke salo siliye hamona. Eyawa solo nowa kema selaposakeye e selapita: siliye inakeye,” e seya. \p \v 19 Aputa: Lome ami komata sosolo amokiwa sala amowa tiya:wa kaopela: ha:na: hema tapo ela: a:petane ela: ta:potose, “Keyawa nemawa ena sema:na:pela: minana?” \p \v 20 Aputa: sala amoke selese, “Yu senala:yewi sepatosekiwa kema ta:taposakeye keyawa Polewa eliwemi Yu piseiki sena kekenesene sitala kemi siliye sina:pa: e selaposakeye. Aluse, iyawa kema mokopo selese Polemawa solo eyewi seya amo mou noka seli ta:popa:na:keye e selaposakeye. \v 21 Alanase, keyawa ili solo selaka ta:tapa. Ko:yawemiye, ili honosanewemi sena akeya talo pinipe me helete tiye hapa amokiwa o:sulu sita:la: Polewa yesipela: sitalakeye. Iyawa ikene talapoiya sepatosekiwa Polewa seta: sanama elekiwa ma:na:wana hawana eta: meni popa:na:makeye, e seyakeye. Alanase, napu yemiwa iyawa keyewi sepatakamo semetei yesipela: seli tiye sitalakeye,” e seya. \p \v 22 Aputa: ami komata sosolo amokiwa sala amowa mene ilikepilise talapoiya ema selese, “Keyewi nano ketea epemi timinima:na: e seya nema selakamowa sena nowamawa selapa,” e seya. \s1 Kamani Piseiki Sena Filikisi Enewemi Polewa Siliye Hapawa Wekeye \p \v 23 Aputa:, Lome ami komata sosoyewi ta:le ti sena sakopolo semetei yesila sena elipei nowa ho tiyapola: selese, “Ka:tawa ta:le ti senawa sakopolo elipeiwala apula: ta:le ti sena talo tomoipe kopolo hose wa:pa:kemi helepela: hanosene amowana apula: ta:le ti sena sakopolo elipei ta:le tiye hanosene amowana seli tiyapa:. Apula: kiwa Sisalia taunewemi nukulapo honosane oko: akota tiyapita: seli tiye ha:na:pa:. \v 24 Apula: kiyawa kopolo hose Pole helepela: ha:na:na:wana heka:pela: ha:na: kamani piseiki sena Filikisi ela kemi seli siliye ha:na: fiyata:pa:,” e seya. \p \v 25 Aputa: komata sosoyewi sawiwa momatetiye ilikepilise selese, \b \mi \v 26 “Newa Kolatiase Lasiasekeye. Neyewi ela: kamani piseiki sena sosolo Filikisi kema ilikepilakeye. Aluse, neyawa kema ‘ikilale napolo’ e selakeye. \pi1 \v 27 Yu senayewi sena weyamowa sukulu tiye sama:na: epita: newa ta:le ti senawanapulu ha:na: tese ewa niyewi mene silikeye. Ko:yawemiye, niye ta:takamakewa ewa Lome senakeye e selapita: ta:tapola:. \v 28 Aputa: neyawa sena ili amoke sena weyama mapoyala solo amo mouwa seli ta:pa:na:pela: matanakeye. Aluse, neyawa ewa siliye Yu piseiki sena kekenesene sitala emi siliye sinikeye. \v 29 Apula:, neyewi ima ta:potakamake iyewi nema selesekiwa eyewi ili ele tuwapo nowa hotolosaleke iyawa emawa mene tapopa:na:keye, e seyakeye. Alawamona, iyawa ewa kumita: sana: apula: tipolo selawata: ema:na:pela: kotolawamona neyawa eyewi hele timiya ketea sosolo epapulawa eta: papomakeye. \v 30 Alake, napu yemiwa sena ili amoke sena we sama:na:pela: sowa o:sulu se tilapita: ta:tapola:, neyewi kipila ke salo ilikepilakeye. Apula: sena ili amoke ema mokopo sela:ne iwa neyewi selese ke salo ha:na:pa:, e seyakeye. Apula: iyewi nano ketea ewamo kotoma:na: amowa kema semita: ha:na:pa:, e seyakeye.” \b \p \v 31 Aputa:, ta:le ti sena iyawa ami komata sosolo amo seyawa ta:tapola: kulu hanose iyawa Polewa nukulapo siliyapola: Atipatilisi taunewemi ha:na: hetetikeye. \v 32 Apula: kiapowemi ta:le ti sena kopolo hose wa:pa:kemi helepela: hanosene iyawa Polewa siliyapola: Sisalia taunewemi ha:na:na:pela: hapakeye. Alawamona, ta:le ti sena noka sopoke meneye tiye i koane Yelusalemewemi hapakeye. \v 33 Iwa Sisaliawemi ha:na: fiya tesekiwa, sawi momateyawa sili tiye kamani piseiki sena ema kinise Polewala ema ha:na: apoyakeye. \v 34 Aputa:, kamani piseiki sena amokiwa sawi momateya amo akeyalapepela: Polema ta:potose “Ke peleya: unuwa ipa:? e seya. Au selakamake eye ta:takamake Polewa Silisia peleya:wemi tese minakeye e selapita: topukeye. \v 35 Aputa: eyewi Polema selese, “Sena kema mokopo sela:ne iwa inapita: kewa kotola sowa emi ta:pa:na:keye. Aluse, eyewi sena nokama selese, “Polewa kamani koane Heloteyewi ti emi selawapola: yesi sitalatipa:,” e seya. \c 24 \s1 Yu Piseiki Senayewi Polewa Kotolawa Wekeye \p \v 1 Aputa: ikila pipe itapa tepela:, pilisiti piseiki sena sosolo Ananaiyasewa Sisaliawemi sinisekiwa Yu piseiki sena nokala apula: loya sena Tetulusi ewala ilipe minakeye. Ine tese, iyawa kamani piseiki sena amawa Pole kotoma:na:pela: solo seya amowa ema se tiye mikeye. \v 2 Aputa:, kamani piseiki sena amokiwa Polewa ho tiyapola: inapita:, loya sena Tetulusi eyawa sowa ma:ta: tiye kamani piseiki sena ama selesekiwa sowa Polema tiolo:lukepilise selese, “Keye potelekiwa niwa seli hopola eniye minakeye. Apula: matana napolo kiwamokewa nini peleya: honosane emi ketea eta: seli enemawa keyewi seli heka:pekeye. \v 3 Aluse, niyawa nano ketea napolo peleya: sopoke keyewi timiya epamo potose sena sosolo Filikisi semawa sa:le napolo e selakeye. \v 4 Alawamona, neyawa kewa eta: saliya:la: komanoma:na:makeye. Alanase, neyawa kema solo nowa penanose ta:potakeye. Keyawa niwa kokonose solo kasa niyewi we selapose e sale ta:ta:pa:. \p \v 5 Apula:, niyewi potakamakiwa sena epamowa olokeyatela timinisene mouwa ekeye. Eyawa peleya: we sopoke Yu sena kesale sitala honosane emiwa konomonose tepa:na: mouwa eyewi ma:ta: tisekeye. Ewa sena kesale i niwanapulu sita:ne iya:pela: hapa amo pota: tesewa ekeye. Ili amo unua Naselete sena kesale akeye. \v 6 Apula: eyawa Kote E koane papalola napolo amo niwa tiye iya:pa:na:pela: epita: niyewi ewa mene sukulu tikeye. [Aputa: niyawa ewa nini ele tuwapo amoke kotoma:na:pela: matanakeye. \v 7 Alawamona ami komata sosolo Laisiase ewa inapola: eyewi niwa poluse nini tiya:yewi saliya:newa eyewi Polewa siliye hapakeye. \v 8 Siliye hanose selese, sowa Pole semetei ema tiolo:lukepila:ne sena sopolo amowa ke salo ha:na:pa:, e seyakeye.] Alanase, keyawa sena ene ema ta:ta:pa:. Apula:, keyawa nano ketea sopoke niyewi ewa kotolawa kine emi matanepesakeye,” e seya. \p \v 9 Apula: Yu sena iyawala Tetulusi e solo kamo hepe selese sowa Pole semetei ema tiolo:lukepiyakeye. Aluse, iye selesekiwa “Nano ketea sopoke epe selese amowa henekeye,” e seya. \s1 Pole Matanawa Sopoke Filikisi Ema Se Tiye Miwa Wekeye \p \v 10 Aputa:, kamani piseiki sena amoke sowa Polema semita: tiya:yewi wakelesa: ta:pele walopita: Poleyewi selese, “Neyawa matanakeye. Yapene noka honosane emi elekiwa sena kesale peleya: weyemi sitala amo kotola ta:ta:sela: tesewa kekeye. Aluse, neyawa nano ketea sopoke timiya epamowa epelese kena:pano tese kema selapose ekeye. \v 11 Alanase, keyawa sena nokama ta:kelesaleke, puwano fa:nemiwa ikila kukuluipe tepela: newa Yelusalemewemi Kote wapilima:na:pela: fiyanekeye, e seyawa keyawa ta:taposakeye. \v 12 Emiwa, neyewi Kote koane suwemiwana apula: Yu kulukulu koawemiwana apula: siti honosane emiwana Yu sena iyawa neyewi sena nowanapulu soyewi tapota:sekiwalo apula: sena kesale noka neye siliye kekenepitekiwalo iyawa newa eta: papomakeye. \v 13 Alanase, iyewi newamo kotola solo henewa keyawa mapotaposakeye. \v 14 Alawamona, heneye solo we kema selakeye. Newa Sosolo Tapo kulu hanosene Isuwemi senakeye. Amowa iyewi selesekiwa niwa iwalapulu takaya sena e selesekeye. Newa aluse nini kouwa fa:namo Kote semetei amo wapilisekeye. Aluse, neyawa nano ketea sopoke ele tuwatese sepapowa hene esa: matanesekeye. Apula:, sepatosene senayewi nano ketea sopoke momateya amowana seli matanesekeye. \v 15 Apula:, sena ili weyamoke matanese Koteyewi hekeya sena kuluwala apula: olokeyatela sena kuluwala mene tesilaposa esa: sosolo matanepela: yesipela: ela. Neyawana ka epapuluse matanese yesipela: elakeye. \v 16 Aluse, ikila sopoke ne himu matana fa:namokiwa hekeya ela: Kote sikapowemiwana apula: sena sikapowemiwana neyawa hokola tima:na: tisekeye. \p \v 17 Apula:, newa yapene noka peleya: nowemi elapepela: Yelusalemewemi mene inisekiwa ne sena kesale nano ketea hepe towaya sitala amawa moweni keteawa miya:na:pela: minakeye. Apula:, neyawa a:pewala Kotema mokopo miya:na:pela: tiye minakeye. \v 18 Aluse, newa Kote koane ha:na:na:pelekiwa, Kote sikapo hili tesene mane amo kulu hapakeye. Hanapola:, newa emi ha:na: elapita: iyewi potakamakewa newa hili elapita: papokeye. Apula:, emiwa newa sena mutawalapulu elapitekiwa eta: papomakeye. Apula:, newanapulu sowa unuwapo tiya:sela: sitalapitewa eta: papomakeye. \v 19 Alawamona, Yu sena Esiawemi tese minayewi nema sowa sema:na: telalaleke, amowa ke sikapo weyemi inapola: newa kotosaleke amowa sa:le ilikeye. \v 20 Eta: alamananeke sena ili we sita:le amo Yu piseiki sena kekenesewemi newa emi tesi tiya:newemiwa iyawa neyewi hele timiya ena papola. \v 21 Neye matanawa aso neyewi solo unuwapo iwamo honosane ela: ho seya amowa iwa eta: epelema:na: telama seyake etakeye. Neyawa weyamu seyakeye, ‘Sena kuluwa sopoke mene tesilaposa mouwa emi ela: iyewi newa ke kotokeye,’ e seya. \p \v 22 Aputa: Filikisi eyawa sena kesale iyewi Yesu Tapo kulu hanosene Isuwemi ela: mane iliwala apula: seli topu iliwala eyawa seli matanakeye. Alanase, eyawa Yu sena kesale Pole kotoma:na: mina ima selese, “Kiwa ke pota:pesa. Lome ami komata sosolo Laisiase ewa inapita: emi seli heke sema:na:keye,” e seyakeye. \v 23 Aluse, eyawa ta:le ti sena sakopolo semetei yesila senama selesekiwa Polewa tipolo selawata:pa:. Selawatesekiwa ewa ene sila:tesalekewala ilikeye. Apula: e mana nokamoke ewa ine seselesaleke ala kapola:pa:. \s1 Filikisi Tulusila A:ma Poleyewi Solo Se Tiye Miwa Wekeye \p \v 24 Aputa: ikila mutama tepela:, Filikisi e kesale Tulusilayeliwala minakeye. Tulusilawa Yu kesalekeye. Apula:, Filikisiyewi Polewa ho tiyapola:, Pole e solo selaka topukeye. Poleyewi ema selesekiwa Yesu Kelesowemi seli topu mane amowa se tiye mikeye. \v 25 Aputa: Poleyewi mane hekeyawala apula: keyawa olokeyatela matanesewa iya:pela: kine kewamo teleke ha:na:na:wa seli pota: tesene amowana apula: Koteyawa sikape niwa kotopesakeye esa: ema selapita: ta:tapola:, Filikisi ewa ipilise selese, “Napu yemiwa, kewa hamona. Sikape fowa tesaleke, neyawa kewa me homa:na:keye.” \v 26 Aputa:, ikila semetei kemi, Filikisi eyewi matanesekiwa Poleyawa moweniwa emawa kinaposapele esa: matanese yesipela: enekeye. Aluse, Filikisi eyawa Polewa e salo ikila muta solo semita: holosekeye. \p \v 27 Apula:, yapene elipei itapa tepela:, Posiase Fesetase eyewi Filikisi e tima:na: tiya:ne amowa eye tikeye. Apula:, Yu sena iwa epelemita: Filikisi eyawa Polewa tipolo ke selawapola: enekeye. \c 25 \s1 Poleyewi Selese Ewamo Kotolawa Sisayewi Ta:ta:pa: E Seyawa Wekeye \p \v 1 Fesetase ewa Yutia peleya:wemi inapola:, ikila usulupe emi eniyapola: Sisalia taunewa iya:pela: Yelusaleme sitiwemi fiyanekeye. \v 2 Emiwa, Yu pilisiti piseiki senala:wala apula: Yu piseiki senala:wala iwa sopoke Fesetase salo inapola: sowa Polema tiolo:lukepiya solo selapita: topukeye. Iyawa ema sowa penaiya selesekiwa weyamu seyakeye. \v 3 “Keyawa niwa seselesekiwa Polewa ni salo Yelusalemewemi siliye ina:pa:,” e seya. Ko:yawemiye, iyawa sena noka isu honosane o:sulu kokuwaya ama Polewa sana:pa: e seyake ke seyakeye. \v 4 Aputa: Fesetaseyewi mene selese, “Polewa Sisalia taunewemi tipolo talakeye. Alake, komaiyama newa kemi ha:na:na:keye. \v 5 Alanase, piseiki sena kiwa noka ninipe ha:na:na:keye. Hanapola: sena amoke hele timiya nowa elaleke, iyawa ewa ke kotopa:,” e seya. \p \v 6 Aluse, Fesetase ewa ilipe ikila oloipe tesekiwalo taloipe tesekiwala epela: ewa Sisalia taunewemi sinikeye. Apula:, kiapowemi ewa kotosene koane ha:na: hela: Polewa siliye mina e seyakeye. \v 7 Ewa inapita:, Yu sena Yelusalemewemi tese sini ili amokiwa Polewa hekeye tiya:la: solo talapoiya ilima kalikalilawa ema ulukepiyakeye. Alawamona, Fesetasema solo iyewi seya amowa heneye selatapo esekiwa eta: seli waloseyamakeye. \p \v 8 Aputa:, Poleyewi ene kena:pano tese selese, “Neyawa hele nowa eta: timiyamakeye. Neyawa Yu sena ele tuwapowa eta: hotamakeye. Apula: Kote koawemiwana neyawa hele timiya nowa itapakeye. Apula: Sisamawana neyawa hele nowa eta: timiyamakeye,” e seyakeye. \p \v 9 Aputa:, Fesetaseyawa Yu sena iwa epelemita: Polema selese, “Kewa ne sikapo Yelusaleme falemi kotola ta:pa:na: fiyama:na:wa ililapa?” e seya. \p \v 10 Aputa: Poleyewi mene selese, “Koane napu newamo tesi tiyala weyamowa Sisayewi kotosene koakeye. Alake, koane semetei yemi kotola niwa ye ta:taposakeye. Kine keyawa seli matana kakeye. Neyawa Yu sena iwalapuluwa hele timiya nowa itapakeye. \v 11 Alanase, nine neyewi hele timiyawemi newa kula:pa: e seyawemi kulusaleke, ilikeye. Alawamona, solo iyewi newamo kotola epamowa mokopo seyalaleke, sena semetei nowamokiwa newa ili tiya:wemiwa makinaposakeye. Alanase, nine matanawa kotola solo niwa Sisayewi ta:pita: matanakeye,” e seya. \p \v 12 Aputa:, Fesetaseyewi e matana kinisene sena nokama selapola: eyawa Polema selese, “Keye selesekiwa kotola solo kiwa Sisayewi ta:taposakeye e seyanase kewa Sisa salo hanaposakeye!” e seya. \s1 Fesetase Eyawa Polewa Kini Akalipama Ta:papowa Wekeye \p \v 13 Ikila mutama tepela:, Kini Akalipa ololo Penisi a:ko: Sisaliawemi Fesetasema ikilale napolo e sema:na:pela: minakeye. \v 14 Aluse, a:ko: ikiwapo muta emi sita:nekeye. Sita:lekiwa, Fesetase eyawa Pole kotola solo amowa kini ema sela:selekiwa “Sena nowa puwano Filikisiyewi tipolo selawapo elakeye. \v 15 Newa Yelusalemewemi enene ikila emiwa, Yu pilisiti piseiki sena iyawala apula: Yu sena piseiki sena iyawa sowa semetei ema tiolo:lukepilise selesekiwa neyewi ewa falasimita: sepata:pa: e seyakeye. \p \v 16 Alawamona, neye mene selese, Lome sena mane niniwamokiwa sena nowa niyawa mokopo eta: falasisemakeye. Sena nowa kotoma:na:pela: esekiwa puwano ewamo kotoma:na: sena sikapowemi tesi tiyapola: ela kemi niyawa fowa ema kinapola: eyawa kena:pano tese solo iyewi ema selaka ke mene selesekeye. \v 17 Alanase, iwa weyemi kekena emiwa neyawa iwa a yesima elawa eta: seyamakeye. Alawamona, ikila nowemi newa kotosene koane hela: neyewi sena nokama Polewa siliye ina:pa: e seyakeye. \v 18 Aputa:, sena ewamo kotoma:na:pela: ine tiya iwa tesi towayakeye. Aputa: neye matanesekiwa eyawa hele timiya nowa selaposapele esa: matanawamona iyawa solo pa:ta selesapekeye. \v 19 Alawamona, iyewi kulukulusene mane amowana apula: sena semetei kulu amowa Yesu e seya amowana iyewi konomonose ema tapota:se seyakeye. Poleyawa sena kulu epamowa mene tesikeye, e seyakeye. \v 20 Neyawa solo seya epamo mouwa seli matanema:na:pela: elawamona neyawa eta: seli matanema:na:ma tepita: neyewi Polema selese, “Kewa Yelusaleme falemi kotola ta:pa:na: fiyama:na:wa ililapa?” e seyakeye. \v 21 Alawamona, Poleyewi selesekiwa ewa tipolo ke tapeseta: matanakeye, e seya. Apula: sikapewemi Sisa ene ela: kotola salo eyewi ta:taposakeye. Alanase, neyawa ewa tipolo ke tapesa e seyakeye. Sikape, neyewi Sisa salo ilikepima:na: e seyakeye.” \p \v 22 Aputa: Akalipayewi Fesetasema selese, “Neyawana sena epamo solo selaka nine ta:pa:na: matanekeye, e seya. Aputa: Fesetaseyewi ema mene selese, “Keyawa eliwemi ta:taposakeye,” e seya. \p \v 23 Aluse, kiapowemi Akalipa Penisi a:ko: sao hili napolo ka tiye sena kesale iwamo sita:newemi inapita: potapola: iyawa a:ma epelese seli silikeye. Apula:, a:ko:lapulu inisekiwa ami komata sosolo muta nokala apula: taunewemi sena ununa towaya nokala inapita: ilipe solo selesene koane suwemi musuluyetiye tuwatenekeye. Aputa: Fesetaseyewi selakamake Polewa siliye minakeye. \v 24 Aputa: Fesetaseyewi selese, “Kini Akalipa keyawala apula: sena kiwa sopoke ninipe sitala, kiyawala, sena we pota:pa:. Yu sena kesale Yelusalemewemi sitalakamokiwala apula: weyemi sitalakamokiwala unuwapo nema ho selese, ‘Keyawa sena epa sana:pa:. Ewa apota:pesa:pekitise,’ e seyapekeye. \v 25 Alawamona, neye papowa eyewi hele timiyawemi kuma:na: telawa itapalapita: papokeye. Aluse, ene eyewi selese kotola solo ewa Sisama ta:pema:na: e selapita: neyawa ewa Sisa salo ilikepima:na: esa: sepapokeye. \v 26 Alawamona, neyawa sena nini sosoma momate tiye ilikepima:na:wa sowa newa tikili tekeye. Alanase, neyawa sena we Kini Akalipa kemawana apula: sena kili nokama siliye minakeye. Alanase, niyawa ema sowa ta:keyalapepela: solo e selaka seli ta:tapola: solo neyewi sawiwemi momatema:na:wa seli matane tiyapola: emi momate tiye ilikepima:na:keye. \v 27 Ko:yawemiye, neyewi tipolo sena nowa tipolo koane pa:ta nowemi ilikepilisekiwa ewamo kotola sowa eta: momateyamake ilikepilisaleke, amowa eta: ilimakeye, esa: matanakeye.” \c 26 \s1 Poleyewi Kini Akalipama Solo Seyawa Wekeye \p \v 1 Aputa: Akalipayewi Polema selese, “Keyawa kine sowa sema:na:wa ilikeye.” Aluse, Poleyawa tiya:wa wakelese kena:pano tese weyamu seyakeye. \v 2 “Kini Akalipa, Yu senayewi nema tiolo:lukepiya solo amowa neyewi matana enewa nine kena:pano tese kema sema:na:keye. Amowa napu weyemi kema sema:na:wa epeyawa ilimakeye. \v 3 Ko:yawemiye, keyawa Yu sena mane niniwana apula: konomona solo niyewi sela:newana keyawa sopoke seli matananase neyawa kema penaiya ta:potose kewa halute ne sowa ta:ta:sela: helatipa:. \p \v 4 Alanase, Yu sena iyawa newamo kesila peleya:wemi tese teleke mina mane amowana apula: Yelusalemewemi ine enene mane amowana iyawa matane tikeye. \v 5 Aputa: iyawa newa napute pota:tesema kakeye. Alanase, iyawa auma:na: matanananeke, iyawa mane niwa kema sema:na:wa ilikeye. Apula: iyawa newa Felisi sena elapitekiwa potosekeye. Aluse, neyawa mane iliwamo kulu hanosekeye. Felisi sena ili ele kulu ha:na:na:wa talapoiyakeye. Yu sena nini nokamo ele tuwapowa Felisi sena iyewi ele talapoiya epapulamakeye. \v 6 Aluse, newa napuwa weyemi tesi tiya:la: iyewi kotokeye. Kotoma:na: mouwa wekeye. Koteyewi puwano nini kouwa fa:nama sepapo amowa neyawa seli matanepela: yesipela: enekeye. \v 7 Aluse, sena i kukuluipe niniwamokiwa Kote unuwa wapiyeselekiwa nukulapo honosanewemiwana ikilalewemiwana iyawa sepapo epamowa hetetiyaposakeye esa: seli matane tiye yesi sita:nekeye. Alanase, kini, neyawana ka epapuluse matane tiye yesipela: elapita: Yu sena iyawa sowa nema tiolo:lukepiyakeye. \v 8 Alanase, sena kili nokamokiwa Koteyewi sena kuluwa mene teisa:tapitekiwa amowa nano sosolapo esekiwa ko:lu matanema:na:na? \p \v 9 Puwano fa:nemiwa, nine neye matanesekiwa Na:selete sena Yesu unuwa neyewi kolotea me apoma:na: matanakeye. \v 10 Neyawa Yelusalemewemiwa alakeye. Yu pilisiti piseiki senala:yewi nema aupa: e selapita:, neyawa Keleso sena kesale mutawa tipolo selakeye. Aputa:, piseiki senayewi iwa sanose kula:pa: esa: sepatapita: neyawana ilikeye e seyakeye. \v 11 Apula:, neyawa iwa Yu kulukulu koane suwemiwa kelepopita: ikiwapo muta falasisekeye. Iyawa Yesuwa fa:se tapo apolose E unuwa solo olokeyale semita: neyewi iwa tineyakeye. Aluse, neyawa imawa konomonawa ilima tese neyawa iwa kelese taune pama nokemi sitalakala oiya timita: waya hanosekeye.” \s1 Pole Ewa Matana Notoya Wa Tiye Miwa Wekeye \p \v 12 Poleyewi wa:ke selese, “Neyawa alusekiwa, newa Tamasakasewemi ha:na:pa: e sekiwa Yu pilisiti piseiki senayewi ilikeye esa: sawi momateya amowa tiyapola: hapakeye. \v 13 Kini, neyawa kema selakeye. Oko: kukulu tiyapita:, newa ha:na:newanapulu neyewi potakamake hepene falemi tese ho:liyawa ilima otewi ho:liya epapulamakeye. Ho:liya amowa newemiwana apula: sena ninipe hapawala heke tiye tuwapokeye. \v 14 Aukamake, niwa sopoke peleya: kolemi sutesine tela: neye ta:takamake nowamoke sowa nema Alameiki solopela:la: sela:sela:, ‘Sole, Sole, keyawa Newa ko:luma:na:pela: ikomonose ela:? Kopolo kao onatuwa i minawemi kapita: ene mene oiya tisene epapuluse keyewi tima:na:wa talapoiyakeye,’ e selapita: topukeye. \p \v 15 E selapita: ta:tapola: neyewi ema ta:potose, ‘Sosolo, kewa ipa:?’ e seyakeye. Aputa: Sosoyewi mene selese, ‘Newa Yesukeye. Keyawa Newamo ikomonosekeye. \v 16 Alawamona, kewa tesima. Tesi tiye kine onatuyewi onapela: epesa. Newa ke salo ina weyamowa kewa Ne tima:na: tisene sena ta:pelema:na:pela: minakeye. Alanase, nano ketea sopoke napu keyewi pota weyamowa se tiye kinaposakeye. Apula: nano ketea sikape Neyewi waloma:na: amowana se tiye kinaposakeye. \v 17 Apula: Neyawa Yu sena i kiwamokiwala apula: Yu senama tela i nowamokiwala kewa ikomomita:kiwa eta: apoma:na:makeye. Alanase, Neyawa kewa ili epamo salo ilikepilise ekeye. \v 18 Aluse, ilikepilisekiwa si iliwa fakewalopela: yopolotela tapowa fa:se tapo apola: matana notoloyetiyapola: ho:liya tapo minite apolaposakeye. Apula: iwa Setene penaiyawa iya:pela: Kote salo minite apolaposakeye. Alusaleke, Neyawa ili mane olokeyatela timiyawa iya:pela: kepoliyetima:na:keye. Apula:, Newemi seli topu sena kesale Nine ta:peye sitala alapulu iwala amo honosane kemi ilipe sita:laposakeye.’” \p \v 19 Aputa: Poleyewi wa:ke selese, “Kini Akalipa, neyewi uwa koane potosene epapuluse hepene falemi tese seya amowa neyawa eta: ta:ta: iya:peyamakeye. \v 20 Neyawa puwano ma:ta: tiye walosekiwa Tamasekase sena kesalema wayakeye. Apula: sena kesale Yelusalemewemi sitalakama waye. Apula: Yutia peleya:wemi sitala sena kesalema waye. Apula: Yu senama tela sitala imawana wayakeye. Neye se tiye kinisekiwa weyamu seyakeye. ‘Kiwa matana notolopela: Kotewemi seli topu elatipa:. Apula: mane kiliwa walosekiwa kiwa heneye matana notoloyetikeye esa: walopa:’, e seyakeye. \v 21 Aputa: mou epemi ela:, Yu senala: iyawa Kote koane suwemi newa sukulu tiyapola: kumita: sama:na:pela: elakeye. \v 22 Alawamona, Koteyewi newa sesele ine tese napu weyemiwa newa napolo elakeye. Alanase, napu weyemiwa newa tesi tiya:la: mokopo sena ununawa sitalakamawana apula: sena ununa sitalakamawana neyawa sowa kima we selalekeye. Neyawa solo pa:ta: nowa eta: se tiye mimakeye. Neyawa sepatosene senayewi apula: Moseseyewi puwano fa:nemi hetetiyaposakeye esa: sepapo solo semetei kamo selakeye. \v 23 Iyawa weyamu seyakeye. ‘Yesu Kelesowa kapo oiya tiyaposakeye. Apula: amo fo:suwemiwa Ewa sena kulu puwano tesima:na:wa Ewamo tesilaposakeye. Apula:, Eyawa Yu sena kesalemawana apula: Yu sena kesale matela imawana waloselesekiwa mene silima:na: isu amowa ima se tiye kinaposakeye. Se tiye miya:na:. Amowa, ho:liyawamunakeye.” \p \v 24 Poleyawa kena:pano tese selalapita:, Fesetaseyewi unuwapo selese, “Pole, kewa nanano telalakeye. Kewa sosolo sukulula hapanase matana kiwamoke ela: kewa nanano teselakeye.” \p \v 25 Alawamona, Poleyewi selese, “Sena sosolo Fesetase, newa nanano telamakeye. Neyawa heneye matana napolo sowa selakeye. \v 26 Kini Akalipayawa ne solo seyawa sopoke matane tikeye. Alanase, neyawa ema solo hekeya selesekiwa newa eta: ipilamakeye. Apula: neyawa matanakeye. Ne solo seyawa sopoke e siyawala apula: e kena:yawana semetei nowa eta: helepa:pemakeye. Nano ketea epamowa koane kukunanewemi o:sulu eta: ela: timiyamakeye. \v 27 Kini Akalipa, keyawa sepatosene sena solo seyawa seli topula? Neye matanawa keyawa seli topu esa: matanekeye.” \p \v 28 Apula: Akalipayewi Polema mene selese, “Keye matanawa ikiwapo mutama yemi newa Kelesomita: seleselakeye.” \p \v 29 Aputa: Poleyewi mene selese, “Ikiwapo mutamawemiwana apula: ikiwapo mutawemiwana neyewi Kotema kulukulusekiwa weyamu seyakeye. Kewala apula: sena sopoke ne seya ta:ta:sela: napu we sita:yamowana newamo tela weyamunuse tepesakeye. Alawamona, neye matanawa kiwa seiniyewi tipolo koane tawaya epapumitekiwa eta: matanamakeye.” \p \v 30 Au selapita:, kiniwana apula: kamani piseiki senawana apula: kesale Penisiwala apula: iwalapulu ka:la:lopela:ne sena kesale iwa sopoke tesikeye. \v 31 Tesi tiye ha:na: tese iwamo sita:ne koane numu amowa iya:pela: ha:na: sita:la: ipitane kekelese selese, “Sena epamokiwa hele timiya nowa itapa kemi ewa kulusekiwalo o tipolo selawapa:na:wa eta: ilimanakeye.” \v 32 Aputa: Akalipayewi Fesetasema selese, “Keyawa sena weyamowa mene silikepima:na: telalakeye. Alawamona, ene ela: selese kotola solo ewa Sisayewi ta:pema:na:keye e seyakeye. \c 27 \s1 Polewa Lome Sitiwemi Hapawa Wekeye \p \v 1 Alanase, iye selese niwa poti tiyapola: Itali peleya:wemi ha:na:na: e seyakeye. Aluse, iyawa Polewa tiyapola: tipolo sena nokalapulu ami ta:le ti sena sakopolo semetei yesila sena nowama tiye mikeye. Yesila sena amo unua Yuliasekeye. Ewa Sisa ami ta:le ti senakeye. \v 2 Alanase, niwa fala: telesene poti semetei nowa Atalamitiame taune tese inapita: potapola: niwa emi talakeye. Poti amowa Esia peleya: hematapo poti palesene emi ela hanose ha:na:na:pela: elakeye. Aluse, niyawa poti mei komeniwa fakekepela: hapakeye. Hanosekiwa, Tesalonaika sena Alisitakase, Masetonia peleya:wemi tesene ewala ninipe hapakeye. \p \v 3 Hanapola:, ikiwapo nowemi niwa Saitone taunewemi ha:na: palakeye. Emiwa, Yuliase eyawa Polema mane napolo timinise Polewa e mana salo hanapola: nano ketea hepe tela nowa tiyapamonote apoyakeye. \v 4 Emi tese, niwa hano olosa tapo mene hapakeye. Aukamake, alopo fowa niwemi ine tise niwa Saipulusi o:lo:lu fo:su nono hapakeye. \v 5 Apula: niwa hano tawala ka:nawa Silisia peleya: apula: Pamafilia peleya: elipei amo pawemi sa tepela: Maila taune Laisia peleya:wemi ha:na: palakeye. \v 6 Emiwa, ami ta:le ti sena sakopolo semetei yesila sena amoke potakamakewa Alekesatia taune amo poti nowa Itali peleya:wemi ha:na:na:pela: elalapita: papokeye. Alanase, eyawa niwa siliye ha:na: emi talakeye. \p \v 7 Niwa emi tapela: hanosekiwa, aloka ilima tese niwa eta: kipila ha:na:na:ma tepita: ikila mutawemiwa niwa hokola hanose halute hapakeye. Ha:na: tese Nituse taune pawemi fiya telakeye. Alawamona, alotewi niwa mene polutiye ilikepililapita: niwa Kiliti o:lo:lu nono komemi Salomone taune pawemi hapakeye. \v 8 Apula: niwa Kiliti hema tapo hokola hanose hapawa ha:na: tese poti Palesene Napolo e selesene peleya: emi ine hetetikeye. Peleya: amowa Lasea taune pawemi elakeye. \v 9 Emiwa, ikila muta itapa tepela:, Ikila Sosolo Yu Sena Ma:ne Hekila eta: nasema amowa kotetipela:, ikila emiwa, hano tawala ka:nawa mete olokeyatela hetetikeye. Alalapita:, Poleyewi ima penaiya selese, \p \v 10 “Senala:, neye matanawa, niwamo ha:na:na:wa napu hanosaleke, niwa olokeyale tise nini ketea muta weyamowa ikomoma:na:nakeye. Amowa potiwalapulupela: ketea semetei kamo olokeyale tima:na: telamanakeye. Sena nini hepa:la weyala itapa tepesakeye.” \v 11 Alawamona, ami ta:le ti sena sakopolo semetei yesila sena amokiwa Pole seyawa ta:tapola: eta: kulu hapomakeye. Eyawa poti tiye hanosene senayeniye poti amo ina elipei amo matana kemi kulu hapakeye. \v 12 Poti palesene peleya: amowa alopo kiwemiwa napolo eta: tesemakeye. Aluse, sena mutayewi peleya: amowa iya:pela: hano tawala honosane kemi ke ha:na:na: matanakeye. Aluse, iye matanesekiwa iwa poti palesene peleya: Finikisiwemi ha:na: fiya tesaleke, alopo kiwemiwa iwa ili sita:laposa esa: matanakeye. Finikisi amowa Kiliti o:lo:lu nono komamo tapo elakeye. Peleya: amowa opo sinisene tapowa pota: elakeye. \s1 Alopo Sosolo Minawa Wekeye \p \v 13 Aputa: alopo nono komamo tapo inisekiwa ma seli penanopita: iyawa ili ka hanaposa esa: matanakeye. Aluse, iyawa potiwemi ki hilila sepeya hano kolemi toliyetiwa mene sukulu tiye iwa Kiliti o:lo:lu hema tapo hapakeye. \v 14 Alawamona, komaiyama kemi, alopo penaiya ilima peleya: nono fa:tamo tapo tepela: kipila minakeye. Alopo mina amo unua ‘fa:tamo tapo tepela: inisene alopo’ e selesekeye. \v 15 Alopo amokiwa potiwa polu tiye iya:tese alopo inana hekeya emiwa poti miwa eta: apola: hapamakeye. Aluse, niyawa alotewi potiwa poye hamonote ka apoyakeye. \p \v 16 Aluse, niwa ka hapawa ha:na: tese Kolota o:lo:lu kolotea nono komamo tapo emi hapakeye. Emiwa niyawa tinikiwa poti pawemi tiye mina:na:wa hokola ilima tese elakeye. \v 17 Apula: sena iyawa tiniki amowa sukulu tiye ine poti suwemi tuwapola: meiyewi poti ipi hasu tapowemi kokolopela: fiyane tese ta:pe polo tiye apoyakeye. Apula:, iwa Afilika peleya: Silitise pawemi semetouwemi meni tema:pekise ipilise fala: teyawa mene kopotikeye. Apula:, potiwa alotewi poya hamonote ka apoyakeye. \p \v 18 Aukamake, aloka ilima tese hano ko:luwewala ilima niwemi ine popita: kiapo nowemi sena iyawa nano keteawa hano sotukaiyakeye. \v 19 Apula:, ikila elipei itapa tepela:, amo kiapowemi fala:wala apula: fala: telesene isuwamuna kela ala sopoke ili tiya:yewi tiye hano sotukaiyakeye. \v 20 Emiwa, ikila muta niyawa opo ho:liyawala meiyetoluwala eta: papomakeye. Alopo sosolo amowa kokolo kao ina:sela: enekeye. Puwano niyewi matanesekiwa niwa seli epesenenapo esa: matanawamona, ikila emiwa, niwa seli sitalaposa esa: matana amowa kepoliyetikeye. \p \v 21 Aputa:, senala: iwa ma:na:wa eta: menama ela: ikila muta hanapita:, Polewa ili honosane tesi tese ima selese, “Senala:, niye selese Kilitiwemi tese hanapa e selaka kiyawa ta:toluwamo e selapokeye. Kiyawa topukiwa, ikomoma:na: ikila we kiyawa mapota: apula: keteawala ma sotukalemapekeye. \v 22 Alake, neyawa kima penanose selakeye. Kiwa ipilamake penaiya sitalatipa:. Ko:yawemiye, sena semetei nowa makulaposakeye. Poti semetei olokeyaleye tiyaposakeye. \v 23 Newa Kote E senakeye. Aluse, newa E tima:na: tisekeye. Eli yopolotela honosanewemi Kote E hepene sena nowa ne pawemi ine tesi tiye elapita: papokeye. \v 24 Emiwa hepene senayewi nema selesekiwa ‘Pole, kewa ipipa. Kewa Sisa minitapo tesi tepesakeye. Alake, ta:ta:pa:. Koteyawa keyewi kulukululawa topukeye. Alanase sena kilipe potiwemi tala epa sopoke makulaposakeye, e selapita: topukeye.’ \v 25 Alanase, senala: kiwa ipilamake penanose sitalatipa:. Ko:yawemiye, neyewi matanawa Koteyewi nano ketea epamowa sopoke timinima:na:keye esa: nema seya amowa heneye aupesa esa: seli matanekeye. \v 26 Alawamona, potiwa ene matana ke ha:na: o:lo:lu nowemi ha:na: papelaposakeye,” Poleyawa au seyakeye. \p \v 27 Aputa: sokatiye elipei itapa tepela: amo nukulapo honosanewemiwa alopo sosoyewi niwa poluse menitiye hano tawala ka:na sosolo Etiliatiki emi hapakeye. Ikila emiwa, poti tiye hanosene sena iyewi matanasekiwa hematapo papolo peleya:wa mapatopela: esa: matanese. \v 28 Aluse, iyawa meiyewi hilila ketea nowa sepela: hano ki kolamo ta:pelema:na:pela: toliyetikeye. Apula:, potakamakiwa mitawa talo pinipe (40) hetetikeye. Apula:, komaiyama wa:ke me ta:pelekamakewa mitawa talo usulupe hetetikeye. \v 29 Aluse, niwa menitiye ha:na: etewawemi ha:na: poma:pekise ipilakeye. Alanase, iyawa poti kenatapo komemiwa ki hilila sewaya pinipewa hano kolemi tolusulakeye. Apula: ela:, ela:pe ikiwapita: Kotema kulukulula:nekeye. \v 30 Aputa:, poti tiye hanosene sena nokamokiwa potiwa iya:pela: ha:na:pela: matanese tiniki sepeyawa fake tiye hano kolemi sine tuwapokeye. Amowa iyawa ta:ma: ki hilila sepeya noka poti mitapo toliyetiyalatapo emita: elakeye. \v 31 Aputa: Poleyewi Lome ami ta:le ti sena sakopolo semetei yesila senamawana apula: ta:le ti senala:ma selese, “Sena ili epamowa poti suwemiwa masitalaleke, kiwa kulaposakeye.” \v 32 Au selapita:, ta:le ti senayewi tiniki mei senawa nasolo tiye tolusulakeye. \p \v 33 Aputa: ikiwapa:na: mapatopita:, Poleyewi iwa ma:na:wa maita: penana: tese selese, “Kiwa ma:na:wa eta: menama ikila sopoke ke yesipela: pota: sita: towaye ina:nekeye. Ale minawa napuwa sokatiye elipei tetakeye. Ale mina emiwa, kiwa ma:na: nowa eta: menamakeye. \v 34 Alanase, neyawa kima penanose selakeye. Kiwa ma:na:wa maiya. Ma:na:yawa kewa talepa:taposakeye. Aluse, kewa ili tepesakeye. Kiwa semetei nowa ma olokeyaleye tiyaposakeye. \v 35 Poleyawa au selapola:, eyawa falawa towapowa tiyapola: ili sikapowemi Kotema napolo e sepela: falawa amowa pasoloyetiyapola: ma:ta: tiye menakeye. \v 36 Aputa:, iyawala sopoke kena:pano tese ma:na:wa menakeye. \v 37 Nini poti sulu emi tala sena akeyawa sakopolo elipei epela: talo tomoipe epela: tekapeipekeye (276). \v 38 Iwa ma:na:wa ili napela: iyawa potiwa hilima:pekise witi fo selawa hano sotukaiyakeye. \s1 Poti Amo Palayawa Wekeye \p \v 39 Aputa: ikiwatapita:, iyewi potakamakiwa peleya: nowa papokeye. Alawamona, peleya: amowa iwala tikili telakeye. Emiwa iyewi potakamakewa hano ka:tiye fiyanese semetou sa:le napolo elapita: iyawa potiwa emi ha:na: pama:na:keye e seya. \v 40 Aluse, iyawa potiwemi ki hilila sewaya mei amowa sopoke nasolo tiye hano ke tolusulakeye. Aputa: ikila semetei kemi nokamokiwa poti hekelesene fita amuna mei sakowaya amowana fakewaya:nekeye. Apula: nokamokiwa fala: poti miwemi telesene amowa alokemi teyakeye. Aukamake, iwa semetou hekeya emi hapakeye. \v 41 Alawamona, poti miwa etewawemi ha:na: soluse menitese potiwa eta: popa:seyamakeye. Aukamake, poti kenawa ko:luwe sosoyewi ine pola:tekamake pasolotiye iya:peyakeye. \p \v 42 Aputa:, ta:le ti senayawa tipolo senawa sopoke yasokolutiye iya:pa:na: esa: matanakeye. Ko:yawemiye, iwa hawa powapola: netalewata: ha:na:pekitise. \v 43 Alawamona, Lome ami ta:le ti sena sakopolo semetei yesila sena amoke Polewa kumita:wa mamatanese ili solo sepapowa ‘aupa’ e seyakeye. Aluse, eyawa sena hawa polosene sopowa ela:pe puwano hematapowemi pola: ha:na:pa:, e seya. \v 44 Aputa:, sikape sena kili nokamowa poti pasoya i hekemiwana apula: nano ketea potiwemi alupu towalosene amo wapa:kemi tiye tasela: ha:na:pa:, e seya. Iwa sopoke epapuluse hematapo ha:na: seli napolo sipawayakeye. \c 28 \s1 Polewa Mauta O:lo:luwemi Enewa Wekeye \p \v 1 Aputa:, niwa hemawemi seli ha:na: sipawalopela: sita:la: potakamake Mauta o:lo:lu e selesene emi sitalapita: papokeye. \v 2 Aputa:, Mauta sena kesale iyawa nimawa mane sa:le napolo tesapekeye. Emiwa hawa ilima sinise peleya: emiwa potiawa ilima telanase iyawa teiwa kiyalapepela: niwa sopoke silikeye. \p \v 3 Aputa:, Poleyewi tei kale tiye ti amowa tiyapola: teiwemi kilipeyakeye. Tei amo suwemiwa heseke nowa emi ka:nekeye. Ewa teiyewi opopita: hematapo nesile ine Pole tiya:wemi menikeye. Apula: ma:pela: ke telepela: enekeye. \v 4 Aputa:, Mauta sena kesale iye potakamake heseke amokiwa Pole tiya:wemi ma:pela: ke telepela: elapita: potapola: ikene selese, “Pota! Sena epamokiwa senawa sanosene mitekeye. Ewa hano tawala ke kuma:na: telawamona, napu weyemiwa mane olokeyatela timinikamo wa:la:ya hepe kinisene Kote amokiwa sena weyamowa apota: epesetekiwa eta: apoyamanakeye. \v 5 Alawamona, Pole tiya:wa fukakamake heseke amowa teiwemi sutesinikeye. Ala emiwa, kalila nowa Pole tomawemiwa eta: olokeyale timiyamakeye. \v 6 Alawamona, sena kesale iyawa Pole tomawa pipilisekiwalo o kipila sutesine kulaposa esa: ewa yesipela: pota: sita:nekeye. Aluse, iyawa yesipela: sita:la: ilima komano tikeye. Alawamona, kalila nowa ewemiwa eta: hetetimakeye. Aluse, iyawa matana nowamokiwa kote nowa ewalapo e seyakeye. \p \v 7 Aputa:, peleya: amo pawemi peleya: nokala o:lo:lu amo piseiki sena Pupiliase nekeye. Sena amoke niwa siliye e koane ha:na: sita:la: eyawa niwa ikiwapo usulupewemiwa seli pota:nekeye. \v 8 Sena amo inawa nakolose wa:tawemi ka:pela: enekeye. Ewa toma ofolawalapulu kupu hano ha:na: elakeye. Alanase, Polewa ewamo popa:na: tuwatenekeye. Tuwatenapola: eyawa ewa Kotema hopela: Poleyawa tiya:yewi kesakamake sena nakola amowa faliyetikeye. \v 9 Aukamake, o:lo:lu amo sena kesale nakowaya sita:newana Pole e salo inapita: eyawa iwala falewayakeye. \v 10 Iyawa nimawa mane napolo kalikalise timiyakeye. Apula:, niwa iwa iya:pela: potiwemi tapela: ha:na:na: ekamake nano ketea niyewi hepe towayawa nima tiye mikeye. \s1 Polewa Lomewemi Ha:na: Fiya Telawa Wekeye \p \v 11 Aputa:, kunei usulupewa Mauta o:lo:lu emi sitalapepela: amo fo:suwemi Alekesatia poti nowemi tapela: hapakeye. Poti amowa alopo kiwemi Mauta o:lo:lu emi enekeye. Poti amo mi fa:temiwa kote Sala Elipei mitiwamuna amo timini tiye apoyalapokeye. \v 12 Aputa:, niwa ha:na: Silakuse taunewemi fiya telakeye. Emiwa ikiwapo usulupe enekeye. \v 13 Apula:, emi tese hapawa Lekiume taunewemi ha:na: fiya telakeye. Apula:, ikiwapo nowemi alopo nono komemi tese minakeye. Apula:, ikiwapo nowemi niwa Puteoli taunewemi ha:na: fiya telakeye. \v 14 Emiwa, niyewi potakamake Keleso senala: iyawa niwa ho tiyapola: ta:potose selesekiwa ninipe sokatiye semetiwa iwalapulu epesena:pela: matana napokeye. Epapula: ha:na: tese niwa Lomewemi ha:na: fiya telakeye. \p \v 15 Ikila emiwa Lome Keleso sena kesale iyawa niwa inanakeye e selapita: ta:tapola: iyawa niwa isu honosane koluma:na:pela: minakeye. Niyawa iwa Apiuse makete tuwatesene peleya: makene mina enisene koane usulupe tisa teya peleya: emi koliyetikeye. Emiwa, Poleyawa iwamo potapola: Kotema napolo e sepela: matana ewa penaiyawa tikeye. \p \v 16 Apula:, niwa Lome siti honosane inakamake kamani senayawa Polewa enapotane koane nowemi apoyakeye. Apula: ta:le ti nowamoke yesipela: enekeye. \s1 Poleyewi Lome Sitiwemi Kote Solo Napolo Wayawa Wekeye \p \v 17 Ikila usulupe Polewa Lomewemi ela:, Yu piseiki senala:wa ina:pa: e seyakeye. Alanase, iwa ine kekene tiyapita: Poleyewi ima selese, “Ne ma:ela:, sena i niniwa me simita:kiwa hele timiya nowa neyawa eta: timiyamakeye. Apula: neyawa nini kouwa fa:namo mawana me simita:kiwala eta: hele timiyamakeye. Alawamona, iyawa newa Yelusalemewemi tipolo selawa tesapekeye. Apula:, newa iyewi Lome tiya:wemi tuwapokeye. \v 18 Aputa:, Lome sena iyawa kotola solo niwa ta:tapola: iyewi potakamakewa hele timiya nowa itapa kemi newa kumita: sama:na:wa eta: ilimanakeye esa: matanese iyawa newa ke iya:pa:na: matanakeye. \v 19 Alawamona, Yu sena iyawa Lome senayewi solo seyawemiwa eta: kulu hapamakeye. Aluse, newa isu nowa itapalapita: potapola: Sisayewi ta:pema:na: e seyakeye. Alawamona, ne sena i imawa mokopo kotoma:na:wa eta: matanamakeye. \v 20 Mou epemi ela: kiwa neyewi potapola: sowa kiwalapulu sema:na:pela: holakeye. Isolaiya sena kiyewi seli topu ela: nano ketea kiyewi yesiwapola: sitala ka epapuluse seli topu niwana ko:luse elakeye. Mou epemi ela: seini weyamoke newa ke tapoyakeye.” \p \v 21 Aputa: iyewi mene selese, “Niyawa Yutiawemi tesekiwa sawi momateya nowa kewamopelekiwa eta: timakeye. Apula:, Yu sena nowamokiwa kewamo olokeyale selesekiwa nimawa eta: wa tiye kine minamakeye. \v 22 Alanase, niyawa kine matana selakamo ta:pa:na: matanakeye. Ko:yawemiye, niyawa matanakeye. Peleya: kalikalila sopowemi sena kesale sopoyawa solo olokeyatelawa nini Yu sena i hili pa:ta heteti ama selesekeye,” e seya. \p \v 23 Aputa:, iyawa ikila nowemi sema:na: sepaponase, sena ilima Pole koane minakeye. Aputa:. kiapowemi ma:ta: tiye tese Kote piseiki epela: ela peleya: amowa ima penaiya waye hapawa ka:lewemi ha:na: telakeye. Eyawa solo noka Moseseyewi ele tuwapowala apula: sepatosene sena pukawemi telakala ima se tiye mikeye. Solo amokiwa eyawa ili matanawa Yesuwemi notolomita: penanose wayakeye. \v 24 Aputa:, sena nokamokiwa Pole sowa hekeya sela tapo esa: matanakeye. Alawamona, nokamokiwa eta: seli topumakeye. \v 25 Aluse, iyawa ikene tapota:se mene ha:na:na: epita: Poleyewi solo semetei nowa ima selese, “Ho Napoyewi sepatosene sena Aisaia e meatewi nini kouwama heneye weyamu seyakeye. \b \q1 \v 26 ‘Kewa sena kesale ili weyamo sitala kemi ha:na: weyamu sela:pa:, \q1 “Kiyawa solo weyamowa ikila sopoke ta:talaposakeye. \q2 Alawamona, solo heneye mou fa:na ma seli matanepesakeye. \q1 Kiyawa ikila sopoke pota:sela: elaposakeye. \q2 Alawamona, kiyawa nano nowa misiwa mapotaposakeye. \q1 \v 27 Sena kesale ili matana fa:nana etawaya elakeye. \q2 Apula: kena: iliwamokiwa solo selaka ma seli ta:taposakeye. \q2 Apula: ili siwala sitiyapela: elakeye. \q1 Ko:yawemiye, ili siyewi nano nowa pota: \q2 apula: ili kena:yewi nano nowa ta:tapola: \q2 ili himuyewi matane tiyapola: iwa matana notolopela: \q1 Ne salo inapita:, \q2 Neyewi iwa fala:waloma:pekise epesakeye.” ’ \f + \fr 28:27 \ft Aisaia 6:9-10\f* \b \m Aisaia eyawa au seyakeye. \v 28 Alanase, kiyawa matanepa:. Kote solo napolo niwamo mene silima:na: tima:na: ti weyamowa tiye Yu senama tela ili salo ilikepiyakeye e seyawa iyewi ta:taposakeye.” \v 29 [Poleyewi au seya ta:tapola:, Yu sena iwa ikene sowa ilima tapota:se meneye tiye hapakeye.] \p \v 30 Aputa:, yapene sopolo elipeiwa Pole koane ene wa:la:lo ti emi enekeye. Apula:, sena noka e salo inapitekiwa, eyawa seli silisekeye. \v 31 Eyawa sena kesalemawa Kote piseiki epela: ela peleya: amowa waya:sela:selekiwa Yesu Keleso Sosolo sowala waya:nekeye. Eyawa waya:selekiwa kena:pano tese waya:sela: sena nowamokiwala eta: ine kaseyamakeye.