\id REV - Kaingang NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h NÉN VENH KE \toc1 João tỹ ẽg tỹ nén venh ke mũ rá \toc2 Nén Venh Ke \toc3 NVK \mt1 JOÃO TỸ ẼG TỸ NÉN VENH KE MŨ RÁ \c 1 \p \v 1 Topẽ vỹ Jesus Cristo mỹ nén (ũ) tỹ hẽn ri ke ven, ẽg tỹ kãnhmar nén venh ke mũ ti, kỹ Jesus vỹ ẽg mỹ ven, ẽg tỹ tỹ ti camarada nỹtĩn kỹ. Kỹ tóg ã tỹ jẽnẽ jafã jẽnẽ, ti tỹ ti camarada tỹ João mỹ tó jé gé. \v 2 Ve kãn ja ti nĩ, João ti, Topẽ tỹ ti mỹ nén ven mũ ti, Jesus Cristo tỹ ti mỹ nén ven mũ ti ke gé. Ti tỹ ve kỹ tóg rán ja nĩ, João ti, hã vỹ nĩ. \v 3 Ũ tỹ vẽnh rá tag to ke mũ ag mỹ tóg vĩ há han ke mũ, Topẽ ti, ũ tỹ vẽnh vĩ tag mẽg mũ ag mỹ ke gé. Topẽ tỹ tó mũn hã vẽ, ẽg tỹ ti vĩ ki króm jé. Kãnhmar ẽg tóg tag ki rán kỹ nĩ tag ve kãn ke mũ, kakó tãvĩ tóg tĩ ha. \s1 João tỹ ẽmã tỹ 7 (ke) tá Jesus mré ke ag mỹ ti vĩ tó \p \v 4 João tỹ rá hã vẽ. Isỹ ga tỹ Ásia tá Jesus mré ke ag mỹ rán hã vẽ, cidade tỹ 7 (ke) ki ke ag mỹ. \p Topẽ jé ãjag tỹ tar' hé, kỹ ãjag jé krĩ kãnhvy nỹtĩ. Topẽ vỹ nĩgtĩ. Vãsỹ tóg nĩ ja nĩgtĩ, kỹ tóg ũri nĩ nĩ, hã ra tóg kãtĩg ke mũ gé. Ti kuprĩg vỹ ti mré nĩ gé, kỹ tóg tỹ ũ tỹ 7 (ke) ve nĩ, ti kuprĩg ti. Topẽ nĩgja tá tóg nỹtĩ, ti kuprĩg tỹ tỹ ũ tỹ 7 (ke) ve ẽn ti. Ti kuprĩg ẽn jé Topẽ mré ãjag krĩ tỹ kãnhvy' hé, \v 5 Jesus Cristo mré ke gé. Jesus vỹ Topẽ vĩ tó há han ja nĩgtĩ, to tóg krónh ke ja tũ nĩgtĩ. Kỹ tóg ã ter kar kỹ rĩr mãn vén ja nĩ. Kỹ ẽg rĩnrĩr mãn ke mũ gé, ti nón. Kỹ Jesus tóg ẽprã pã'i ag kri tỹ ũn mág jẽ gé. \p Ẽg to há tãvĩ ti nĩ, Cristo ti. Ti kyvénh tóg ẽg jagfy ti ki kãkutẽ, tỹ tóg ẽg krenkren han, ẽg tỹ Topẽ vĩ mranh ja to. \v 6 Kỹ tóg ẽg tỹ pã'i han ke mũ gé, ti krẽm. Topẽ tũ ki rĩr jé ẽg tóg ke mũ gé, ti jóg tũ ki. Ti hã ne ã pir mỹ tỹ ũn mág nĩ', Jesus ti. Ti hã ne ã pir mỹ tar nĩ', ũri, kỹ tóg tũ' henh ke tũ nĩ, ti tar nĩn kỹ. Hã vẽ. \p \v 7 Ha vé, kãtĩg mãn jé tóg ke mũ, kanhkã góg kãmĩ. Vẽnh kar vỹ ti venh ke mũ, ẽn kã, ũ tỹ ti kusón mũ ag mré hã. Kỹ povo kar vỹ ti tugrĩn jagtar kãn ke mũ. Jagtar jé ag tóg ke mũ, vẽsỹrénh jé ag tóg ke mũ, ha vemnĩ. Hã vẽ. \p \v 8 “Ũn ve vỹ tỹ inh nĩ, hã ra sóg tỹ ẽgno nĩnh ke mũ gé,” he tóg, ẽg pã'i mág ti. Vãsỹ tóg nĩgtĩ, kỹ tóg ver ũri nĩ gé, kỹ tóg kãtĩg ke mũ gé, ũ tỹ nén (ũ) kar han ki kanhrãn mũ ẽn ti. \s1 João tỹ Jesus ve \p \v 9 Ãjag mré ke vỹ tỹ inh nĩ, inh, hã vỹ: João, he mũ. Jesus mré ke vỹ tỹ inh nĩ, ãjag mré. Jagtar inh nĩ gé, ãjag jagãgtar ri ke inh nĩ gé, hã ra sóg ãjag kóm to krónh ke tũ nĩgtĩ gé, kỹ sóg ãjag mré Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke mũ gé. Goj vãso tá inh nĩ nĩ, ti jyjyn hã vỹ: Patmos, he mũ. Ki sóg se kỹ nĩ nĩ, isỹ Topẽ vĩ tó ja tugrĩn. Jesus vỹ ẽg mỹ ki hã tó ja nĩ. Ti vĩ ẽn tó ja inh nĩ, vẽnh kar mỹ, hã tugrĩn isóg se kỹ jẽ. \p \v 10 Domingo ũ kã Topẽ kuprĩg tóg inh mỹ nén nẽ ven. Inh pãnĩ tá sóg jamã hár(a) vẽnh vĩ mẽ, kỹ tóg trombeta kyr mẽ ja nĩ, vẽnh vĩ ẽn ti. \v 11 Kỹ tóg inh mỹ: “rán nĩ, ã tỹ nén vég mũ tag ti,” he ja nĩ. “Livro ki rán nĩ. Inh mré ke ag mỹ livro tag jẽnẽmnĩ, cidade tỹ Éfeso ra, cidade tỹ Esmirna ra, cidade tỹ Pérgamo ra, cidade tỹ Tiatira ra, cidade tỹ Sardes ra, cidade tỹ Filadélfia ra, cidade tỹ Laodicéia ra ke gé,” he ja tóg nĩ, inh pãnĩ tá inh mỹ vẽnh vĩ tó mũ ẽn ti. \p \v 12 Kỹ sóg vẽsỹjãm ẽvãnh, sỹ ũ tỹ inh mré vĩ mũ ẽn ve jé. Isỹ vẽsỹjãm ẽvãnh kỹ sóg néj tỹ kri vin jafã tỹ 7 (ke) vé, vela tỹ kri vin jafã ẽn, ouro tỹ tóg hyn han kỹ nỹtĩ. \v 13 Néj tỹ kri vin jafã ag kuju kã ũ tóg jẽ nĩ, hã ra tóg tỹ ẽprã ke nĩ ve nĩ. Kur téj tu kỹ tóg jẽ nĩ, ouro tỹ tóg vẽsóg fĩn kỹ jẽ nĩ gé, ti fe kri, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. \v 14 Gãnh kupri pẽ tóg jẽ, vẽnh mẽg tỹ carneiro kyki kupri ri ke tóg nĩ, ti gãnh ti, kukryr kó ri ke. Kanẽ gru tóg jẽ nĩ, pĩ gru ri ke. \v 15 Pẽn jẽngrẽ tóg jẽ nĩ, ouro jẽngrẽ ri ke. Ẽg tỹ pĩ ki ouro vãm kỹ ti tỹ jonh ke kỹ jẽngrẽ sĩnvĩ han ẽn ri ke ti nĩ, ti pẽn ti. Ti vĩ vỹ goj krog tỹ óóh he ẽn ri ke nĩ. \v 16 Krĩg tỹ 7 (ke) génh kỹ tóg jẽ nĩ. Ã pẽgja tỹ tóg krĩg tỹ 7 (ke) génh kỹ jẽ nĩ. Kỹ rógro jã vỹ ti jẽnkã tá kãkutẽ mũ. Jã régre ti nĩ, rógro ti, jã há. Ti kakã vỹ kókov nĩ, rã tỹ ẽg nĩno kã sa kỹ kókov ẽn ri ke ti nĩ, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn kakã ti. \p \v 17 Sỹ ti ve kỹ sóg ti pẽn krẽm kutẽ mũ, ga kri. Ter ve han inh. Hã ra tóg ã pẽgja tỹ inh mẽg mũ, kỹ tóg inh mỹ: “inh kamẽg tũg nĩ,” he mũ. “Ũn ve vỹ tỹ inh nĩ, ẽgno ke gé. \v 18 Rĩr inh jẽ nĩ. Ter ja inh nĩ, hã ra sóg rĩr jẽ nĩ, kỹ sóg ter mãn ke tũ pẽ nĩ. Isỹ ũ mỹ: “ter jé ã tóg ke mũ,” hen kỹ tóg ter ke mũ. Isỹ ũ mỹ: “ter ke tũ ã tóg nĩ,” hen kỹ tóg ter ke tũ nĩ gé, kỹ tóg vẽser jamã venh ke tũ nĩ gé,” he tóg. \v 19 “Rán nĩ, ã tỹ nén vég mũ tag ti, ẽprã ke ag tỹ ũri nén vég mũ ti, ag tỹ kar kỹ nén venh ke mũ ti ke gé,” he tóg. \v 20 “Krĩg ag vég ã tóg jẽ nĩ, inh nĩgé kãki. Kỹ ã tóg néj tỹ kri vin jafã ag vég mũ gé, ouro tỹ vela tỹ kri vin jafã tỹ 7 (ke) tag ag. Nhỹ ã mỹ kãmén, ã tỹ nén vég mũ tag ti. Krĩg tỹ 7 (ke) tag ri ke ag nỹtĩ, Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ag. Inh ki ge kỹ nỹtĩ ag ki ag tóg rĩr tĩ, Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tag ag. Sỹ ã mỹ cidade tỹ 7 (ke) tó mũ ẽn tá ag nỹtĩ, inh mré ke ag, ag tỹ ũn ki rĩr mũ ag. Kar kỹ néj tỹ kri vin jafã ri ke ti nỹtĩ, ũ tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ tag ag,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. \c 2 \s1 Jesus tỹ Éfeso tá igreja tá ke ag mỹ ã vĩ jẽnẽ \p \v 1 “Ũ tỹ cidade tỹ Éfeso tá inh mré ke ag ki rĩr mũ ẽn mỹ tag rán nĩ, ha mẽ,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. “Ũ tỹ ã mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ vỹ krĩg tỹ 7 (ke) génh kỹ jẽ nĩ, ti pẽgja tá ti nĩgé kãki, hemnĩ. Kỹ tóg néj tỹ kri vin jafã tỹ 7 (ke) kãmĩ tĩ mũ gé, hemnĩ. \v 2 Ãjag tỹ nén han mũ ki kanhró sóg nĩ, he ti, hemnĩ iso. Vãsãn ãjag tóg tĩ. Iso krónh ke tũ ãjag tóg nỹtĩ. Ũn jykre pãno ag tóg ãjag mỹ kórég nỹtĩ. Ãjag kãmĩ ũ tóg ón kỹ: apóstolo vỹ tỹ ẽg nỹtĩ, he ja nỹtĩ. Ag jykre tugnỹm kỹ ãjag tóg ag ón mũ tag to ag pan. \v 3 Iso tar ãjag tóg nỹtĩ. Isugrĩn ãjag tóg jagtar, ge ra ãjag tóg iso krónh ke ja tũ nĩ. \p \v 4 Hã ra sóg nén ũ sĩ tó sór mũ, ãjag mỹ. Ãjag tỹ nén han mũ ũ tóg inh mỹ há tũ nĩ. Ãjag tỹ inh ki ge vén kỹ ãjag tóg iso há tãvĩ nỹtĩ ja nĩgtĩ, kỹ tóg há tĩ ja nĩ, hã ra ãjag tóg ũri krónh ke mũ. \v 5 Ãjag tỹ vãsỹ iso tar ẽn mĩ ẽkrén nĩ. Ãjag jykre kórég tovãnh nĩ. Ãjag tỹ inh ki ge vén ẽn ri ke han mãn nĩ, iso há tãvĩ nỹtĩ mãn nĩ. Ãjag tỹ tag han sór tũ nỹtĩn kỹ sóg ãjag ki jun kỹ (sóg) ãjag tỹ néj tỹ kri vin jafã ẽn ma tĩg ke mũ, ha vemnĩ. \p \v 6 Nén ũ tóg hã ra há nĩ, ãjag tỹ nén han mũ ũ ti. Nicolaítas he mũ ẽn ag jykre to ãjag tóg kórég tãvĩ nỹtĩ, isỹ ag jykre to kórég kóm, he tóg, hemnĩ, Éfeso tá ke ag mỹ, vẽnh rán ki,” he tóg inh mỹ, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. \p \v 7 “Ũ nĩgrẽg nỹtĩ ag tỹ tỹ jẽmẽ jé, Topẽ kuprĩg vĩ ti. Ũ tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ ag hã mỹ tóg tó tĩ, Topẽ kuprĩg ti,” he tóg. “Ũ tỹ isovãnh tũ ẽn vỹ ka kanẽ há konh ke mũ, ka tỹ ẽg rĩnrĩr han mũ ẽn kanẽ, Topẽ jakré ẽn kanẽ,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. Ti tỹ Éfeso tá ke ag mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũn hã vẽ. \s1 Jesus tỹ Esmirna tá igreja tá ke ag mỹ ã vĩ jẽnẽ \p \v 8 Kỹ tóg: “ũ tỹ cidade tỹ Esmirna tá inh ki ge kỹ nỹtĩ ag ki rĩr mũ ẽn mỹ tag rán nĩ, ha mẽ,” he mũ gé, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. “Ũ tỹ ã mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ vỹ tỹ ũn ve nĩ, hã ra tóg tỹ ẽgno nĩ gé, hemnĩ. Ter ja ti nĩ, hã ra tóg rĩr mãn, hemnĩ iso. \v 9 Isugrĩn ag tóg ãjag to kórég nỹtĩ, kỹ ãjag tóg jagãgtar nỹtĩ. Ki kanhró sóg nĩ. Ge ra ãjag tóg inhhã rico ri ke nỹtĩ. Ãjag to ag tóg vĩ kónãn tĩ, ũ tỹ ón kỹ: “Judeu vỹ tỹ ẽg nỹtĩ, Topẽ tũ vỹ tỹ ẽg nỹtĩ,” he mũ ag. Ag pi(jé) tỹ Topẽ tũ nỹtĩ'. Satanás tũ vỹ tỹ ag nỹtĩ. \v 10 Ãjag jagtar han jé ag tóg ke mũ, isugrĩn. Mũmẽg tũg nĩ hã ra. Japo vỹ ãjag kato vãsãn ke mũ, kỹ ag tóg vẽseja kãtá ãjag vãm ke mũ. Japo tỹ ãjag jykre ve sór hã vẽ. Kurã tỹ 10 (ke) ki ke vẽ, ag tỹ ãjag vóg kónãn ke ti. Isovãnh tũg nĩ, ag tỹ ãjag tén sór mũ ra. Kỹ ãjag tóg rĩr krỹg (ja) tũ venh ke mũ, kỹ tóg ãjag mỹ sér tĩnh mũ, he tóg, hemnĩ, vẽnh rán ki,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti, inh mỹ. \p \v 11 “Ũ nĩgrẽg nỹtĩ ag tỹ tỹ jẽmẽ jé, Topẽ kuprĩg vĩ ti. Ũ tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ ag hã mỹ tóg tó tĩ, Topẽ kuprĩg ti,” he tóg. “Ũ tỹ isovãnh tũ ẽn vỹ nũgme ki vár ke tũ nĩ,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. Ti tỹ Esmirna tá ke ag mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũn hã vẽ. \s1 Jesus tỹ Pérgamo tá igreja tá ke ag mỹ ã vĩ jẽnẽ \p \v 12 Kỹ tóg: “ũ tỹ cidade tỹ Pérgamo tá inh ki ge kỹ nỹtĩ ag ki rĩr mũ ẽn mỹ tag rán nĩ, ha mẽ,” he mũ gé, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. “Ũ tỹ ã mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ vỹ rógro jã régre vyn kỹ jẽ nĩ, ũn jã há ẽn, hemnĩ iso. \v 13 Satanás nĩgja tá ãjag tóg ẽmã nỹtĩ, ki kanhró sóg nĩ. Iso tar ãjag tóg nỹtĩ. Ãjag régre tỹ Antipas tén ja ag tóg nĩ, ti tỹ inh jyjy tó tugrĩn. Ge ra ãjag tóg iso: “ti ki kagtĩg sóg nĩ,” he ja tũ nĩ, ãjag tỹ Satanás jamã tá nỹtĩ ra. \p \v 14 Hã ra sóg nén ũ tó sór mũ gé, ãjag mỹ, ti tỹ inh mỹ há tũ nĩn kỹ. Ãjag kãmĩ ũ ag tóg Balaão jykre han sór mũ. Balaão vỹ Balaque mỹ kãmén ja nĩ, ti tỹ Israel krẽ ag krĩn kónãn jé, Topẽ vĩ mranh ke to. Ti tỹ ag krĩn kónãn kỹ ag tóg vẽnh kãggrá to festa ko ja nĩgtĩ. Ag tỹ ón kỹ vẽnh kãggrá to: topẽ, he mũ ẽn mỹ festa ja vẽ. Ẽn ko kỹ ag tóg ãjag prũ tũ fag mré nỹgnỹ' he ja nĩgtĩ gé. Tag han sór ag tóg mũ gé, Balaão kóm, ãjag kãmĩ ũ ag, kỹ tóg inh mỹ kórég nỹ. \v 15 Kỹ ãjag kãmĩ ũ ag tóg Nicolaítas he mũ ẽn ag jykre han sór mũ gé. \v 16 Tovãnh nĩ, ãjag jykre tag. Ke tũ nĩ mũ ra sóg ãjag ki jun ke mũ, sỹ ũ tỹ vẽnh jykre tag han mũ ag kato vãsãn jé, rógro tỹ inh jẽnkã tá kãkutẽ mũ ẽn tỹ, hemnĩ, vẽnh rán ki,” he tóg, inh mỹ, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. \p \v 17 “Ũ nĩgrẽg nỹtĩ ag tỹ tỹ jẽmẽ jé, Topẽ kuprĩg vĩ ti. Ũ tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ ag hã mỹ tóg tó tĩ, Topẽ kuprĩg ti,” he tóg. \p “Ũ tỹ isovãnh tũ mỹ sóg kanhkã tá vẽjẽn ẽn nĩm ke mũ, vẽjẽn tỹ péju kỹ nĩ ẽn. Ag mỹ sóg pó kupri nĩm ke mũ gé. Kri vẽnh jyjy tãg tóg rán kỹ nĩ. Ũ pi(jé) vẽnh jiji tag ki kanhró nĩnh mũ'. Ũ tỹ pó kupri ẽn mãg mũ ẽn hã tóg ki kanhró nĩnh mũ, ã pir mỹ, ti jyjy tãg ki, he tóg, hemnĩ,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. Ti tỹ cidade tỹ Pérgamo tá ke ag mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũn hã vẽ. \s1 Jesus tỹ Tiatira tá igreja tá ke ag mỹ ã vĩ jẽnẽ \p \v 18 Kỹ tóg: “ũ tỹ cidade tỹ Tiatira tá inh ki ge kỹ nỹtĩ ag ki rĩr mũ ẽn mỹ tag rán nĩ, ha mẽ,” he mũ gé, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. “Ũ tỹ ã mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ vỹ tỹ Topẽ kósin nĩ, hemnĩ,” he tóg. “Ti kanẽ vỹ pĩ gru ri ke nĩ, ti pẽn vỹ ouro jẽngrẽ ri ke nĩ gé, hemnĩ iso. \v 19 Ãjag tỹ nén han mũ vég sóg tĩ. Iso há tãvĩ ãjag tóg nỹtĩ, inh ki rã pẽ han kỹ ãjag tóg nỹtĩ. Inh rãnhrãj han ãjag tóg mũgtĩ, to krónh ke tũ ãjag tóg nĩgtĩ. Vãsỹ ãjag tóg inh jykre to tar nỹtĩ ja nĩgtĩ, kỹ ãjag tóg ũri to tar kãfór nỹtĩ gé. \p \v 20 Hã ra sóg nén ũ sĩ tó sór mũ gé, ãjag mỹ, ti tỹ inh mỹ há tũ nĩn kỹ. Jezabel fi vĩ kamẽg ja tũ ãjag tóg nĩgtĩ, hã kỹ fi tóg ón kỹ vĩ tĩ nĩ. Inh camarada ag krĩn kónãn fi tóg tĩ, ag tỹ fi mré nỹ jé, ag tỹ vẽnh kãggrá mỹ nén (ũ) nĩ pũn mũ ẽn ko jé gé. \v 21 Fi tovãnh isóg mũ vẽ, fi tỹ ã jykre tugnỹm jé, hã ra fi tóg ã jykre kórég tovãnh sór tũ nĩ. \v 22 Fi kagãg jé sóg ke mũ. Ũ tỹ fi jykre han mũ ag vóg kónãn jé sóg ke mũ gé, ag tỹ fi jykre kórég tovãnh jãvãnh nỹtĩn kỹ. \v 23 Fi krẽ kãgtén kãn jé sóg ke mũ gé. Kỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ kar ag vỹ inh jykre ki kanhró nỹtĩnh mũ. Vẽnh kar tỹ nén to jykrén mũ ẽn ve kãn sóg tĩ, vẽnh kar tỹ nén han sór mũ ẽn ke gé. Ãjag tỹ nén han mũ ẽn ri ke han jé sóg ke mũ, ãjag mỹ, ha vemnĩ. \p \v 24 Ãjag kãmĩ ũ ag tóg hã ra fi jykre han ja tũ nĩgtĩ, ãjag tỹ Tiatira tá nỹtĩ ra. Ãjag pi(jé) fi tỹ vẽnh jykre han mũ han ja nĩ'. Ag tỹ nén to: “Satanás jykre jagy,” he mũ ẽn han sór ja tũ ãjag nĩgtĩ. Hã kỹ sóg ãjag mỹ nén ũ jagy tónh ke tũ nĩ gé. \v 25 Ãjag tỹ nén han mũ to tar nỹtĩmnĩ, gen kỹ inh kãtĩg mãn ke tag jãvãnh nỹtĩmnĩ. \p \v 26 Ũ tỹ isovãnh tũ ẽn ag tỹ sóg pã'i hyn han ke mũ, povo kar kri, ũ tỹ inh vĩ ki króm mũ ag tỹ, ũ tỹ iso krónh ke tũ ẽn ag tỹ ke gé. Inh panh vỹ isỹ pã'i han, hã kỹ sóg ãjag tỹ pã'i han ke mũ gé, inh kóm, \v 27 ãjag tỹ inh kóm tỹ povo kri pã'i nỹtĩ jé. Kỹ ãjag tóg ag to vãsãn ke mũ, ferro tỹ ag mrãnmrãn kỹ, ẽg tỹ go'or tỹ kukrũ gãm mũ ẽn ri ke. \v 28 Tar ãjag tóg nỹtĩnh mũ, kỹ sóg ãjag mỹ krĩg mág nĩm ke mũ gé, he tóg, hemnĩ, ag mỹ, vẽnh rán ki,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. \p \v 29 “Ũ nĩgrẽg nỹtĩ ag tỹ tỹ jẽmẽ jé, Topẽ kuprĩg vĩ ti. Ũ tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ ag hã mỹ tóg tó tĩ, Topẽ kuprĩg ti,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. Ti tỹ cidade tỹ Tiatira tá ke ag mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũn hã vẽ. \c 3 \s1 Jesus tỹ Sardes tá igreja tá ke ag mỹ ã vĩ jẽnẽ \p \v 1 Kỹ tóg: “ũ tỹ cidade tỹ Sardes tá inh ki ge kỹ nỹtĩ ag ki rĩr mũ ẽn mỹ tag rán nĩ, ha mẽ,” he mũ gé. “Ũ tỹ ã mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ vỹ Topẽ kuprĩg tỹ jagrẽ nĩ, ti kuprĩg tỹ 7 (ke) nĩ ve ẽn tỹ, kỹ tóg krĩg tỹ 7 (ke) mãn kỹ jẽ nĩ gé, hemnĩ iso,” he tóg. “Ãjag tỹ nén han mũ ki kanhró sóg nĩ. Vẽnh kar vỹ ãjag to: “há ag nỹtĩ, tar ag nỹtĩ,” he tĩ, hã ra ãjag tóg iso krónh ke ja nĩ, hã kỹ ãjag tóg ũn kãgter mũ ri ke nỹtĩ. \v 2 Nũr tovãnh nĩ, tar nỹtĩmnĩ, ke tũ nĩ mũ ra ãjag kãgter pẽ han kãn ke mũ. Ãjag jykre tugnỹm inh, hã ra tóg há tũ nĩ ver. Topẽ vỹ ãjag tỹ nén han mũ to há tũ nĩ ver. \v 3 Vẽnh vĩ sér mẽ ãjag mỹr, kỹ to jykrén há han nĩ. To tar nỹtĩmnĩ, to vãsãn nĩ. Ãjag nũgnũr kỹ sóg ãjag krĩg mỹ jun ke mũ, ũ tỹ ẽg tỹ nén péju(g) tĩ tỹ ẽg nũr krĩg mỹ jun mũ ri ke han jé sóg ke mũ. Inh jun ke kurã ki kagtĩg ãjag tóg nỹtĩ mỹr. \p \v 4 Ãjag kãmĩ ũ ag tóg hã ra vẽnh kavénh ja tũ nĩ, Sardes tá. Tag ag vỹ kur kupri ẽn rĩnh ke mũ, inh mré ag nỹtĩnh ke mũ. \v 5 Ũ tỹ isovãnh tũ ẽn ag vỹ kur kupri ẽn rĩnh kãn ke mũ. Ag jygjy kykũnh ke tũ inh nĩ, inh livro ki. Ũn rĩnrĩr ke mũ ag jygji vỹ ki ránrán kỹ nỹtĩ, inh livro ẽn ki. Ẽn ag jygjy tó jé sóg ke mũ, inh panh mỹ, ti tỹ jẽgnẽ jafã kar ag mỹ ke gé, he tóg, hemnĩ, vẽnh rán ki,” he tóg, inh mỹ, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. \p \v 6 “Ũ nĩgrẽg nỹtĩ ag tỹ tỹ jẽmẽ jé, Topẽ kuprĩg vĩ ti. Ũ tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ ag hã mỹ tóg tónh ke mũ, Topẽ kuprĩg ti,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. Ti tỹ cidade tỹ Sardes tá ke ag mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũn hã vẽ. \s1 Jesus tỹ Filadélfia tá igreja tá ke ag mỹ ã vĩ jẽnẽ \p \v 7 Kỹ tóg: “ũ tỹ cidade tỹ Filadélfia tá inh ki ge kỹ nỹtĩ ag ki rĩr mũ ẽn mỹ tag rán nĩ, ha mẽ,” he mũ gé. “Ũ tỹ ã mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ vỹ tỹ ũn há pẽ nĩ, ũn tar tãvĩ, kỹ tóg ki hã tó tĩ, hemnĩ. Davi ẽn tỹ jãnkã róm jafã vyn kỹ tóg jẽ nĩ, jãnkã nón jafã ẽn ti, chave ẽn ti, hemnĩ. Ti tỹ jãnkã ũ róm kỹ ũ tóg nĩfénh mãn ke tũ nĩ, kỹ ti tỹ jãnkã ũ nĩfénh kỹ ũ tóg nón mãn ke tũ nĩ gé, hemnĩ, iso,” he tóg. \v 8 “Ãjag tỹ nén han mũ ki kanhró sóg nĩ. Tỹ nén mág tũ ãjag nỹtĩ. Hã ra ãjag tóg isỹ ãjag mỹ nén tó mũ ẽn ki króm kỹ nỹtĩgtĩ, isovãnh ja tũ ãjag tóg nĩgtĩ. Ãjag mỹ sóg ẽg tỹ jãnkã róm tĩ ẽn ri ke han, kỹ ũ tỹ ãjag jo nĩfénh ke tóg tũ tĩ. \v 9 Ha mẽ, sỹ nén tónh ke ti. Ãjag mỹ sóg ũ ag jẽgnẽnh mũ, Satanás mré ke ũ ag. Ón kỹ ag tóg: “Judeu vỹ tỹ ẽg nỹtĩ, Topẽ mré ke vỹ tỹ ẽg nỹtĩ,” henh ke mũ. Ag ón hã vẽ. Ag tỹ ke sór tũ ra ag tóg ãjag krẽm mũg kenh ke mũ, ãjag mỹ: “ẽg kãfór ãjag tóg nỹtĩ,” hen kỹ, ha vemnĩ. Ãjag to há tãvĩ sóg nĩ. Hã kỹ ãjag kato vãsãnsãn mũ ag vỹ tag venh ke mũ, ha vemnĩ. \v 10 Inh vĩ ki króm ãjag tóg mũ mỹr, sỹ ãjag mỹ: “isovãnh tũg nĩ,” hen kỹ. Hã kỹ sóg ãjag jy nĩgãn ke mũ, ga kri ke kar ag tỹ nén ũ jagy venh ke kurã ẽn kã. Ti jagy tãvĩ ve jé ag tóg ke mũ, ẽprã ke kar ẽn ag, isỹ ag jykre tugnỹm ken kỹ. \v 11 Kãnhmar inh kãtĩg ke mũ. Ãjag tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ tag tovãnh tũg nĩ, ke tũ nĩ mũ ra ũ ag tóg ãjag jẽgja kã jẽ kỹ nén tỹ ãjag mỹ sér tĩnh ke mũ ẽn venh ke mũ inhhã. \v 12 Ũ tỹ isovãnh tũ ẽn ag tỹ sóg ĩn nũna ri ke han ke mũ, kanhkã tá, Topẽ jo ĩn ri ke ẽn tá. Tá ag pa mãn ke tũ nỹtĩ ha. Ag kri sóg Topẽ jiji rán ke mũ gé, Topẽ jamã jyjy ti ke gé. Cidade tỹ Jerusalém tãg to ken hã vẽ. Kanhkã tá tóg kãtérenh kenh ke mũ, Topẽ tá, Jerusalém tãg tag ti. Kar kỹ sóg ag kri inh jiji tãg rán ke mũ gé, he tóg, hemnĩ, vẽnh rán ki,” he tóg inh mỹ, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. \p \v 13 “Ũ nĩgrẽg nỹtĩ ag tỹ tỹ jẽmẽ jé, Topẽ kuprĩg vĩ ti, ũ tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ ag hã mỹ tóg tónh ke mũ, Topẽ kuprĩg ti,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. Ti tỹ cidade tỹ Filadélfia tá ke ag mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũn hã vẽ. \s1 Jesus tỹ Laodicéia tá igreja tá ke ag mỹ ã vĩ jẽnẽ \p \v 14 Kỹ tóg: “ũ tỹ cidade tỹ Laodicéia tá inh ki ge kỹ nỹtĩ ag ki rĩr mũ ẽn mỹ tag rán nĩ, ha mẽ,” he mũ gé. “Ũ tỹ ã mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ jyjyn hã vỹ: “ki hã tó mũn hã vẽ,” he mũ, hemnĩ,” he tóg. “Ki hã tóg tó tĩ, nén ũ kar ki. Ón vãnh ti nĩgtĩ, hemnĩ. Ti hã tugrĩn Topẽ tóg nén (ũ) kar han ja nĩgtĩ, hemnĩ iso,” he tóg. \v 15 “Ãjag tỹ nén han mũ ki kanhró sóg nĩ. Ãjag pi(jé) goj rỹ jagy ri ke nỹtĩ', kỹ ãjag pi(jé) goj kusa ri ke nỹtĩ gé'. Ãjag tỹ goj rỹ jagy ẽn ri ke nỹtĩ ran há tĩnh mũ vẽ, ãjag tỹ goj kusa ẽn ri ke nỹtĩ ran há tĩnh mũ gé vẽ vẽ. \v 16 Hã ra ãjag tóg goj rỹ mẽ ri ke nỹtĩ, ãjag tỹ iso krój nỹtĩn kỹ. Hã kỹ sóg ãjag vãm sór mũ, ẽg tỹ rẽrĩr tá goj rỹ mẽ ẽn pra kỹ kujẽn ẽn ri ke han jé sóg ke mũ, ãjag tỹ, ha vemnĩ. \v 17 Vẽso ãjag tóg: “rico ẽg nỹtĩ, há ẽg nỹtĩ, nén ũ tóg ẽg mỹ tũ' he tũ pẽ nĩ,” he tĩ. Hã tũ tó ãjag tóg tĩ. Jagãgtar ãjag tóg nỹtĩ, mỹr, ha mẽ. Tỹ nén tũ ãjag tóg nỹtĩ, jykre kórég ãjag tóg nỹtĩ, kur tũ ãjag tóg nỹtĩ, kyvó ãjag tóg nỹtĩ, ãjag tỹ há nỹtĩ ve ra. Hã ra ãjag tóg ki kagtĩg nỹtĩ, ãjag kórég nỹtĩ tag ki. \v 18 Hã kỹ sóg ãjag mỹ: “inh ki mãn kãmũ jẽg, ouro há ẽn ti,” he sór mũ, ãjag tỹ rico nỹtĩ jé. Kur kupri kajãm nĩ, ãjag tỹ kator nỹtĩ tũ nĩ jé, ãjag mỹ'ãg tũ nĩ jé. Vẽnh kagta kajãm nĩ, ãjag kanẽ mỹ, ãjag tỹ ve há han mãn jé. \v 19 Isỹ ũ to há nĩ ẽn mỹ sóg vĩ tar han tĩ, ti kanhrãn jé. Vẽso jykrén kỹ ãjag jykre kórég togvãnh nĩ. \v 20 Mẽ há han nĩ, sỹ ãjag mỹ nén tó mũ tag. Re tá inh jẽ nĩ, jãnkã tá, kỹ sóg tỹ tórón' tórón' ke mũ, tỹ tag' tag' ke sóg mũ. Ũ tỹ inh vĩ mẽg mũ mỹ tóg há tĩ, kỹ tóg inh mỹ nón ke mũ, jãnkã ti, kỹ sóg ti ĩn kãra rãnh ke mũ. Kỹ sóg ti mré jẽn ke mũ, kỹ tóg inh mré jẽn ke mũ gé, ha mẽ. \v 21 Ũ tỹ isovãnh tũ ẽn mỹ sóg: “inh mré nĩ,” he sór mũ, kỹ tóg inh ri ke tỹ ũn mág nĩnh ke mũ. Inh panh mré sóg tỹ ũn mág nĩ ha, isỹ ti tovãnh ja tũ nĩn kỹ, kỹ tóg tá inh mré nĩnh ke mũ gé, he tóg, hemnĩ, vẽnh rán ki,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. \p \v 22 “Ũ nĩgrẽg nỹtĩ ag tỹ tỹ jẽmẽ jé, Topẽ kuprĩg vĩ ti, ũ tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ ag hã mỹ tóg tónh ke mũ, Topẽ kuprĩg ti,” he tóg, ũ tỹ tỹ ẽprã ke nĩ ve ẽn ti. Ti tỹ cidade tỹ Laodicéia tá ke ag mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũn hã vẽ. \c 4 \s1 Ag tỹ kanhkã tá Topẽ mỹ vĩ há han \p \v 1 Kỹ sóg kynhmỹ ẽvãnh, kỹ sóg kanhkã jãnkã vé, hã ra tóg róm ke kỹ jẽ nĩ. Kỹ sóg vẽnh vĩ ẽn jẽmẽ mãn, vẽnh vĩ tỹ trombeta kyr ri ke ẽn, kỹ tóg inh mỹ: “ha kãtãpry,” he mũ. “Ã mỹ sóg ven sór mũ, ãjag tỹ kar kỹ nén venh ke mũ ti,” he tóg, vẽnh vĩ ti. \p \v 2 Kỹ vãhã Topẽ kuprĩg tóg inh krĩn mũ, kỹ sóg nén nẽn vég mũ. Kanhkã tá tóg nĩgja sĩnvĩ jẽ nĩ, kỹ ũ tóg kri nĩ nĩ. \v 3 Ti kakã tóg jẽngrẽ nĩ, pó sĩnvĩ jẽngrẽ ẽn ri ke, pó tỹ jaspe jẽngrẽ ẽn ri ke, pó tỹ sardônio jẽngrẽ ẽn ri ke. Nĩgja sĩnvĩ ẽn vỹ ta no ri ke nĩ, kỹ tóg jẽngrẽ jẽ gé, ta no ẽn ti, pó tỹ esmeralda jẽngrẽ ẽn ri ke. \v 4 Nĩgja sĩnvĩ ẽn pénĩn nĩgja sĩnvĩ ũ tóg nỹtĩ gé, ũ tỹ 24 (ke) ti nỹtĩ. Nĩgja ẽn kri kófa ag tóg nĩgnĩ kỹ nỹtĩ, kófa tỹ 24 (ke) ag. Kur kupri rĩnh kỹ ag tóg nỹtĩ, ouro tỹ krĩ tógfĩ rĩnh kỹ ag tóg nỹtĩ gé. \v 5 Nĩgja sĩnvĩ ẽn tá ta tỹ kómkóm ke ri ke ẽn tóg vẽnh ven mũ, kỹ ta tỹ tỹrỹr he ri ke ẽn tóg mẽ há tĩ gé, vẽnh vĩ ke gé. Ti jo pĩ jónhkó gru tỹ 7 (ke) tóg nỹtĩ gé. Topẽ kuprĩg to ken hã vẽ, ũ tỹ 7 (ke) nĩ ve ẽn, hã vỹ: pĩ jónhkó gru tỹ 7 (ke), he mũ. \v 6 Nĩgja sĩnvĩ kakãm nén ũ tóg nỹ nĩ, kỹ tóg vidro tỹ goj nĩ ve nĩ, goj jãpri, goj kókov (pẽ). \p Kỹ nĩgja sĩnvĩ ẽn pénĩn ũ ag tóg nỹtĩ, ũ tỹ 4 (ke) ag, ũn kanẽ e tãvĩ ag. Ag kakã ki ag tóg kanẽ e nỹtĩ, kar kỹ ag pãnĩ tá ke gé. \v 7 Ag kãmĩ ũ tóg mĩg ve ri ke nĩ, kỹ ũ tóg monh tãg ve ri ke nĩ gé, kỹ ũ tóg ẽg kakã ve ri ke nĩ, jãvo ũ tóg kónhkó mág tẽ tĩ ve ri ke nĩ. \v 8 Ag kar vỹ fẽr tỹ 6 (ke) nỹtĩ. Kỹ ag tóg ãjag fẽr ki kanẽ e nỹtĩ gé, fẽr ven ja tá, ti kãtá ke gé. Kurã kar ki ag tóg jãn tĩ, kuty kar ki ke gé, jãn to krónh ke jãvãnh ag tóg nỹtĩ. Ag jãn hã vẽ, ha mẽ: “ũn mág', mág', mág' vỹ tỹ ti nĩ, ẽg jóg tỹ Topẽ ti, ũ tỹ nén kar han ki kanhró nĩ ẽn ti. Vãsỹ tóg nĩ ja nĩgtĩ, kỹ tóg ũri nĩ gé, jãvo tóg kãtĩg ke mũ gé,” he ag tóg tĩ, jãn kỹ, nén nẽ tỹ 4 (ke) ẽn ag. \v 9 Gen kỹ ag tóg Topẽ mỹ jãn tĩ, ti tỹ tỹ ũn mág nĩ ẽn hã tỹ ag tóg jãn tĩ. Ti mỹ vĩ há han ag tóg tĩ. Ti mỹ ag tóg: “nén kar hyn han há ã tóg nĩ,” he tĩ. Ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ ẽn kri nĩ mũ mỹ ag tóg jãn tĩ, ũn rĩr nĩ ẽn mỹ. Ti rĩr nĩ vỹ tũg' henh ke tũ pẽ nĩ. \v 10 Ag tỹ ti mỹ jãn kỹ kófa tỹ 24 (ke) ẽn ag vỹ mũgmũg ke tĩ, ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ kri nĩ ẽn krẽm. Mũgmũg ken kỹ ag tog ti mỹ: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” he tĩ, ũn rĩr nĩ ẽn mỹ. Ti rĩr nĩ vỹ tũg' henh ke tũ pẽ nĩ. Kỹ ag tóg ãjag krĩ tógfĩ ẽn vin tĩ, nĩgja sĩnvĩ ẽn krẽm. \v 11 Ti mỹ ag tóg tag tó tĩ, ha mẽ: “ẽg Senhor vỹ tỹ ã nĩ, Topẽ vỹ tỹ ã nĩ. Nén ũ kar hyn han ja ã nĩgtĩ. To jykrén kỹ ã tóg nén ũ kar hyn han ja nĩgtĩ, hã kỹ tóg ki nỹtĩ, ã tỹ nén hyn han mũ kar ẽn ti. Ã hã ne ã pir mỹ tá krỹg he mũ', kỹ vẽnh kar vỹ ã mỹ vĩ há han ke mũ, ã to: “ũn mág vỹ tỹ ti nĩ,” hen kỹ, kỹ ag tóg ã vĩ ki króm tĩ gé,” he ag tóg tĩ, kófa ag, ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ kri nĩ ẽn mỹ. \c 5 \s1 Jesus tỹ livro mãn \p \v 1 Kỹ sóg livro vég mũ, livro ẽn vỹ grĩn kỹ nỹ. Ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ kri nĩ ẽn vỹ livro ẽn mãn kỹ nĩ nĩ, ti pẽgja tỹ. Kãtá tóg rán kỹ nĩ, ti ven ja tá ke gé. Tógfĩn kỹ tóg nĩ nĩ, livro ti. Tógfĩn ja tỹ 7 (ke) tóg nĩ. Ti tógfĩn kri tóg go'or nĩ gé, ũ tỹ kygvãg tũ nĩ jé. \v 2 Kỹ sóg Topẽ tỹ jẽnẽ jafã éhé tãvĩ vég mũ gé. Vĩ tóg mũ, jamã hár(a), kỹ tóg: “ũ nỹ hỹn tá krỹg mũ, ti tógfĩn kavãn ti jé?” he mũ. \p \v 3 Hã ra ag tóg ũ tỹ tá krỹg mũ vég tũ nĩ, kanhkã tá, ẽprã, vẽnh kuprĩg ag kãmĩ ke gé. Kỹ ũ tỹ livro kavãn ke tóg tũ tĩ, ti rá ve jé. \v 4 Kỹ sóg fỹ mũ. Inh mỹ tóg e tĩ, ũ tỹ livro kavãn ke tũ tĩn kỹ, ẽg tỹ ti rá ven jé. \v 5 Kỹ kófa ag kã ũ tóg inh mỹ: “fỹ tũg ra,” he mũ. “Povo tỹ Judeu kãmĩ ũn pir tóg mĩg tar ri ke nĩ, Davi krẽ'krẽ ag kã ũn pir ẽn vỹ tóg vẽnh kar tỹ hẽn ri ke ja nĩ. Ẽn vỹ ti tógfĩn tỹ 7 (ke) ẽn kygvãn ki kanhró nĩ, kỹ tóg livro ki rá ẽn venh ke mũ,” he tóg inh mỹ, kófa ti. \p \v 6 Kỹ sóg nĩgja sĩnvĩ ẽn jo cordeiro vég mũ, mé krẽ ẽn ti. Nén nẽ tỹ 4 (ke) ag vỹ ti pénĩn nỹtĩ, kófa ag ke gé, cordeiro ẽn pénĩn ag nỹtĩ. Kỹ tóg tỹ ag tỹ tãnh kỹ rĩr mãn ẽn ri ke jẽ. Nĩka tỹ 7 (ke) ti nĩ, kanẽ tỹ 7 (ke) ke gé, cordeiro ẽn ti. Topẽ kuprĩg to ken hã vẽ, ũ tỹ 7 (ke) nĩ ve ẽn ti, hã vỹ: nĩka tỹ 7 (ke) mré kanẽ tỹ 7 (ke), he mũ. Topẽ vỹ ti jẽnẽ ja nĩ, ti tỹ ga kar mĩ tĩg jé, Topẽ kuprĩg ti. \v 7 Kỹ cordeiro ẽn vỹ ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ kri nĩ ẽn tá jun mũ, kỹ tóg ti ki livro ẽn mãg mũ, ũ tỹ ã pẽgja tỹ livro mãn kỹ nĩ ẽn ti ki. \v 8 Kỹ nén nẽ tỹ 4 (ke) ẽn ag vỹ mũgmũg ke kãn mũ, kófa tỹ 24 (ke) ag ke gé, cordeiro ẽn krẽm ag tóg mũgmũg ke kãn mũ sir. Kófa ag vỹ vãkyn jafã tỹ harpa génh kỹ nỹtĩ. Pénky tỹ ouro génh kỹ ag nỹtĩ gé. Pénky ẽn kãki tóg fór nĩ, ti pũn kỹ ger há han jafã ẽn tỹ, hã vỹ: ẽg tỹ Topẽ mré vẽmén tĩ, he mũ. \v 9 Cordeiro ẽn mỹ ag tóg jãn mũ, Jesus jé tag tó ag tóg mũ, ha mẽ. “Ã hã ne tá krỹg mũ',” he ag tóg mũ. “Ã hã ne livro mãn kỹ ti tógfĩ kygvãg mũ ha'. Ã tén ja ag tóg, kỹ ã tóg ter kỹ ẽprã ke ag kygjãm, Topẽ mỹ, pã'i ag kar krẽm ke ag kãmĩ, vẽnh vĩ kar tó tĩ ag kãmĩ, nação kar ag kãmĩ, povo kar ag kãmĩ ã tóg ũ ag kygjãm ja nĩgtĩ. \v 10 Ã tỹ ũn kygjãm mũ ag mỹ ã tóg vẽnh rãnhrãj nĩm ja nĩ gé, ag tỹ ã mỹ ã tũ ki rĩr jé, ag tỹ tỹ Topẽ camarada nỹtĩ jé. Kỹ ag tóg ẽprã ke ag krĩg mỹ tỹ ũn mág nỹtĩnh mũ,” he ag tóg, kófa ag, jãnjãn kỹ. \p \v 11 Kỹ sóg Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ hẽn ri ke vég mũ gé, mil tỹ mil tỹ hẽn ri ke. Ag e tãvĩn ra ẽg tóg ag nĩgkrén ke tũ nĩ. Nĩgja sĩnvĩ ẽn jo ag tóg nỹtĩ, nén nẽ tỹ 4 (ke) ẽn mré, kófa ag mré ke gé. \v 12 Jãnjãn kãn ag tóg mũ gé, jamã hár(a), kỹ ag tóg: “cordeiro tag tén ja ag tóg nĩ, hã kỹ tóg ũri tỹ ũn mág jẽ,” he mũ. “Tỹ tóg vẽnh kar kri ke jẽ ha, rico tóg jẽ ha, ki kanhró tóg jẽ ha, tar tóg jẽ ha, tỹ tóg ũn mág jẽ ha, sĩnvĩ tóg jẽ ha, vẽnh kar vỹ ti mỹ vĩ há han mũ ha,” he ag tóg, Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ag. \p \v 13 Kỹ vãhã kanhkã tãn kar ag vỹ jãnjãn mũ, ẽprã ke kar ag ke gé, vẽnh kuprĩg kar ag ke gé, goj ki ke kar ag ke gé. Ag kar vỹ jãnjãn mũ ha, jamã hár(a), kỹ ag tóg: “ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ kri nĩ mũ ẽn mỹ ẽg tóg vĩ há han ke mũ ha, cordeiro ẽn mỹ ke gé,” he mũ. “Ãjag pir mỹ ag tóg tỹ ũn mág nỹtĩ, ãjag pir mỹ ag tóg sĩnvĩ nỹtĩ, vẽnh kar kri ke vỹ tỹ ag nỹtĩ, kỹ ag tóg tũg' henh ke tũ pẽ nĩ,” he ag tóg mũ sir, vẽnh kar pẽ ti. \p \v 14 Kỹ nén nẽ tỹ 4 (ke) ẽn ag vỹ tóg vĩ mũ gé sir. “Hã vẽ,” he ag tóg mũ. Kỹ kófa ag tóg mũgmũg ke kãn mũ sir, “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” hen kỹ. \c 6 \s1 Jesus tỹ livro tógfĩ kygvãn \p \v 1 Kỹ sóg cordeiro tỹ ti tógfĩ ve kavãn vég mũ sir, ti tógfĩ tỹ 7 (ke) ẽn ag kã ũn ve ẽn ti. Kỹ sóg nén nẽ tỹ 4 (ke) ag kã ũ vĩ mẽg mũ gé sir. Ti vĩ vỹ ta tỹ tỹrỹr he ri ke nĩ. “Tág',” he tóg. \v 2 Kỹ sóg vẽsỹjãm ẽvãnh kỹ cavalo kupri vég mũ. Ũ tỹ kri nĩ vỹ vyj tỹ no rẽr tỹ pẽg jafã vyn kỹ nĩ nĩ. Ti mỹ ag tóg krĩ tógfĩ jun mũ, ti tỹ tỹ ẽprã ke kri ke jẽn kỹ. Kỹ tóg vẽnh kar ag tỹ ã krẽm ke han tĩ mũ. \p \v 3 Kỹ cordeiro vỹ ti tógfĩ ũ kavãg mũ gé. Ti tógfĩ régre tá krỹg vẽ sir. Kỹ nén nẽ ag kãmĩ ũ tóg: “tág',” he mũ gé. \v 4 Kỹ cavalo kusũg vỹ jun mũ. Ũ tỹ kri nĩ mũ ẽn mỹ ag tóg rógro téj jun mũ, ti tỹ ẽprã ke ag tỹ jagnẽ kato vãsãnsãn han jé, ẽprã ke ag tỹ jagnẽ kãgtén jé sir. \p \v 5 Kỹ cordeiro ẽn tóg ti tógfĩ ũ kavãg mũ gé. Ti tógfĩ tãgtũ tá krỹg vẽ sir. Kỹ nén nẽ ag kãmĩ ũ tóg: “tág',” he mũ gé. Kỹ sóg vẽsỹjãm ẽvãnh kỹ cavalo sá vég mũ sir. Ũ tỹ kri nĩ ẽn vỹ ẽg tỹ nén ũ kar kufyg jafã mãn kỹ nĩ nĩ, ẽg tỹ nén ũ kar kãmun jafã ti. \v 6 Kỹ sóg nén nẽ tỹ 4 (ke) ẽn kã vẽnh vĩ ũ jẽmẽg mũ gé, kỹ tóg: “trigo tỹ quilo pir mãn jé ag tóg ke mũ, por dia kaja to,” he mũ, “ke tũ nĩn kỹ ag tóg cevada tỹ quilo tãgtũ mãn ke mũ, por dia kaja ẽn to. Azeite vóg tũg nĩ hã ra, vinho vóg tũg nĩ gé, ẽn vỹ kaja pir nĩnh mũ,” he tóg mũ, vẽnh vĩ ti. \p \v 7 Kỹ cordeiro ẽn tóg ti tógfĩ ũ kavãg mũ gé. Ti tógfĩ tỹ 4 (ke) tá krỹg vẽ sir. Kỹ nén nẽ ag kãmĩ ũ tóg: “tág',” he mũ gé. \v 8 Kỹ sóg cavalo ũ vég mũ, hã ra tóg vẽser jógtánh ri ke nĩ. Ũ tỹ kri nĩ ẽn tóg ẽg tén tĩ, kỹ vẽnh kuprĩg ag vỹ ti nón kãmũ mũ gé, ti kãtĩg ẽn kã. Ag tỹ ẽprã ke ag tỹ vẽnh kãpóv tỹ 4 (ke) ag kã ti vẽnh kãpóv pir ag kãgtén ke vẽ, rógro tỹ, ag kókĩr tỹ ke gé, vẽnh kaga tỹ ke gé, mĩg tỹ ke gé. \p \v 9 Kỹ cordeiro vỹ ti tógfĩ ũ kavãg mũ gé. Ti tógfĩ tỹ 5 (ke) tá krỹg vẽ sir. Kỹ sóg nĩgja sĩnvĩ ẽn krẽm ẽvãnh kỹ ẽprã ke ag kuprĩg vigvég mũ, ag tỹ Topẽ vĩ tugrĩn ũn kãgtén mũ ag kar kuprĩg ti. Topẽ vĩ tó to krónh ke ja tũ ag tóg nỹtĩ, hã kỹ ag tóg ag kãgtén ja nĩgtĩ, ũ tỹ ag vĩ jẽmẽ sór tũ ẽn ag. \v 10 Ẽn ag vỹ jamã hár(a) tag tó mũ, ha mẽ: “kake',” he ag tóg mũ. “Ũn mág vỹ tỹ ã nĩ. Ã tỹ nén tó mũ ẽn han ã tóg tĩ. Hã ra ẽg tóg hur ã tỹ nén han ke mũ jãvãnh mág. Ã mỹ kãnhmar ẽprã ke ag jykre tugnỹm sór tũ, ã tỹ ag vóg kónãn jé, ag tỹ ẽg kãgtén ja tag tugrĩn?” he ag tóg mũ, ag tỹ Jesus tugrĩn ũn kãgtén mũ ẽn ag. \v 11 Kỹ ag tóg ag mỹ kur kupri junjun mũ sir, kỹ ag tóg ag mỹ: “toreg ver',” he mũ. “Ũ ag tóg nỹtĩ gé, ag tỹ ũn kãgtén mũ ũ ag. Ag tỹ ãjag kãgtén ja ri ke han ke vẽ, ãjag mré ke ũ ẽn ag tỹ. Topẽ vỹ ag nĩgkré, kỹ tóg ki kanhró nĩ, ag tỹ ũ tỹ hẽn ri ke kãgtén ke mũn ki. Ag tỹ ãjag mré ke ẽn ag kãgtén kãn kar kỹ tóg ag jykre tugnỹm kãn ke mũ, ha vemnĩ,” he tóg, ag tỹ ũn kãgtén mũ ẽn ag mỹ. \p \v 12 Kỹ sóg cordeiro ve mãn mũ, kỹ tóg livro tógfĩ ũ kavãg mũ gé. Ti tógfĩ tỹ 6 (ke) tá krỹg vẽ sir. Kỹ ga tóg jũrũn ke mũ ha. Rã vỹ kuty' he mũ, ẽg tỹ ũ ter kỹ kur sá tu tĩ kuty ẽn ri ke. Kysã vỹ kusũg' he mũ gé. \v 13 Kỹ krĩg vỹ vár kãn ke mũ gé. Kejẽn kãka tóg ka tỹ vyryn vyryn ke tĩ, kỹ ti kanẽ tóg vár kãn tĩ, ti tánh ra. Ge ti nĩgtĩ, krĩg vár kãn ke mũ tag ti. \v 14 Kỹ kanhkã vỹ tũg' he mũ gé, ẽg tỹ livro grĩn ẽn ri ke ti nĩ, kanhkã tũg ti. Pãnónh vỹ tũg kãn mũ gé, goj vãso kar ke gé. \v 15 Ẽprã ke ag vỹ pãnónh nor krẽm vẽnh pigjunh mũ, pãró vãso krẽm, pãnónh vãso krẽm ke gé, pã'i ag, vẽnh kar kri ke ag, soldado ag pã'i ag mré hã, ũn rico ag mré hã, ũn tar ag mré hã, ũn camarada ag mré hã, ag patrão ag mré hã, ẽprã ke kar ag mỹr, ha mẽ. \v 16 Kỹ ag tóg pãnónh mỹ vĩ mũ, pãró mỹ ke gé. “Ha ẽg kri vár, ha ẽg kri tỹ tam ké,” he ag tóg mũ, ón kỹ, pãró mỹ. “Ha ẽg pigju. Cordeiro ẽn vỹ ẽg to jũ mũ, kỹ ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ kri nĩ ẽn vỹ ẽg ki ẽvãnh mũ. Ag jo ẽg pigju,” he ag tóg mũ ón kỹ, ẽprã ke kar ag, pãnónh kar mỹ. \v 17 “Ag tỹ ẽg to jũnh ke vẽ. Pétẽm ti huri, kurã kórég tag ti. Krenkren ke tũ ẽg tóg nĩ,” he ag tóg mũ, ẽprã ke kar ag, cordeiro ẽn jũ kamẽg kỹ. \c 7 \s1 Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tỹ ũn e ag ránrán \p \v 1 Kỹ sóg ga fyr mĩ ẽvãnh kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 4 (ke) ag vigvég mũ. Ga péno tỹ 4 (ke) ki ag jẽgjẽg kỹ nỹtĩ. Kãka tỹ 4 (ke) vỹ tá nỹtĩ gé. Kỹ ag tóg kãka tỹ 4 (ke) ẽn ag ki rĩr nỹtĩ, kãka tỹ hẽ kãtá mũ tũ nĩ jé. Kỹ kãka tóg tũ tĩ, ga kri, goj kri ke gé, ka kãmĩ ke gé. \v 2 Rã jur ja tá sóg Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ kãtĩg vég mũ gé. Topẽ tỹ ẽg ránrán jafã ma tóg kãtĩ mũ. Kỹ tóg kanhkã ra tãpry mũ. Kỹ tóg Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 4 (ke) ẽn ag mỹ vĩ mũ. Topẽ vỹ ag mỹ: “ga mré goj kókén nĩ,” he ja nĩ, ũ tỹ 4 (ke) ẽn ag mỹ. \v 3 Kỹ ũ tỹ vẽnh rán jafã ma kãtĩ mũ ẽn tóg ag mỹ: “toreg ver',” he mũ. “Ga vóg tũg nĩ ver, goj ke gé, ka ke gé,” he tóg. “Ẽg tỹ ver Topẽ camarada ag ránrán sór vẽ, vẽnh rán jafã tag ti tỹ, ag kakã ki,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti, ũ tỹ 4 (ke) ẽn ag mỹ. \v 4 Kỹ tóg ag rán tĩ mũ. Ũ tỹ 140 mil (ke) ag hã vẽ, fag mré hã, ti tỹ Israel krẽ'krẽ ag kar kãmĩ ũn ránrán mũ ag. Ti número mẽ inh. \v 5 Judá krẽ tỹ 12 mil (ke) tóg rán kỹ nỹtĩ, Rubem krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, Gade krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, \v 6 Aser krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, Naftali krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, Manassés krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, \v 7 Simeão krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, Levi krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, Issacar krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, \v 8 Zebulom krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, José krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé, Benjamim krẽ tỹ 12 mil (ke) ke gé. Ẽn ag ránrán kãn tóg mũ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \s1 Ũn e tỹ Topẽ mỹ vĩ há han \p \v 9 Tag pãte sóg ũn tỹ hẽn ri ke ag vigvég mũ. E tãvĩn ag nỹtĩ, e tãvĩn, kỹ ũ tỹ ag nĩgkrén ke tóg tũ tĩ. Tỹ ag ẽprã ke ja nỹtĩ. Nação kar kãmĩ ke ũ ag vỹ tá nỹtĩ, pã'i kar krẽm ke ũ ag ke gé, povo kar kãmĩ ũ ag ke gé, vẽnh vĩ kar tó tĩ ag kãmĩ ũ ag ke gé. Kur kupri rĩnh kỹ ag tóg nỹtĩ, ũn e ẽn ag. Nĩgja sĩnvĩ ẽn pénĩn ag tóg jẽgjẽg kỹ nỹtĩ, cordeiro rĩnve tá, tãnh féj génh kỹ ag tóg nỹtĩ. \v 10 Ẽn ag vỹ jamã hár(a): “Topẽ hã vỹ ẽg krenkren han mũ,” he mũ. “Ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ kri nĩ ẽn vỹ ẽg krenkren han mũ, cordeiro ti ke gé,” he ag tóg mũ, jamã hár(a), ũn e ẽn ag. \p \v 11 Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã kar ag vỹ nĩgja sĩnvĩ ẽn pénĩn nỹtĩ gé, ũn e ẽn ag mré. Kófa ẽn ag pénĩn ag nỹtĩ, nén nẽ tỹ 4 (ke) ẽn ag pénĩn ke gé. Nĩgja sĩnvĩ ẽn krẽm ag tóg mũgmũg ke mũ, kỹ ag tóg ũ tỹ kri nĩ ẽn mỹ: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” he mũ. \v 12 Kỹ ag tóg: “ha vé, vẽnh kar jé Topẽ hã mỹ vẽnh vĩ há tó,” he mũ. “Topẽ hã vỹ sĩnvĩ jẽ, Topẽ hã vỹ ki kanhró nĩ, Topẽ hã mỹ ẽg tóg vẽnh vĩ há tó tĩ. Tỹ tóg ũn mág jẽ, vẽnh kar kri tóg jẽ, tar tóg jẽ, Topẽ ti, ũri, kỹ tóg tũ' henh ke tũ nĩ gé. Hã vẽ,” he ag tóg mũ, Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ag. \p \v 13 Kỹ kófa ẽn ag kã ũ tóg inh mỹ: “ag tỹ hẽ ri ke nẽ hỹn, hã kỹ ag tóg kur kupri rĩnh kỹ nỹtĩ?” he mũ. \v 14 Kỹ sóg ti mỹ: “inh pi(jé) ki kanhró nĩ',” he mũ. “Ã hỹn tóg ki kanhró nĩ,” he sóg ti mỹ. Kỹ tóg inh mỹ: “nén ũ jagy mág pẽ ve ja ag tóg nỹtĩ, cordeiro tugrĩn,” he mũ. “Ag vóg kónãn jagy han ja ag tóg. Ag kur kygfa ag, cordeiro kyvénh tỹ, kỹ tóg kupri nỹtĩ, ag kur ti. \v 15 Kỹ ag tóg Topẽ nĩgja sĩnvĩ pénĩn nỹtĩ. Ti rãnhrãj han ag tóg tĩ, kurã kar ki, kuty ki ke gé, ti ĩn krẽm. Ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ kri nĩ ẽn vỹ ag jy nĩgãn mũ. \v 16 Ag pi(jé) kókir mãn ke mũ', ag pi(jé) og'og sór mãn mũ'. Rã vỹ ag ki hupũn mãn ke tũ nĩ ha, nén ũ gru ke gé, \v 17 cordeiro tỹ ag ki rĩr kỹ, ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ tá jẽ ẽn ti. Ag tatĩ tĩg jé tóg ke mũ, goj nĩhỹg ja ra, goj tỹ ag rĩnrĩr han mũ ẽn ra tóg ag tatĩ tĩg ke mũ. Topẽ vỹ ag kygfỹ tỹ tũg' henh ke mũ,” he tóg inh mỹ, kófa ti, ũn e ẽn ag to. \c 8 \s1 Jesus tỹ livro tógfĩ tỹ ẽgno kavãn \p \v 1 Kỹ cordeiro vỹ livro tógfĩ tỹ ẽgno kavãg mũ. Ti tógfĩ tỹ 7 (ke) tá krỹg hã vẽ. Kỹ tóg katy' he mũ, kanhkã tá, meia hora ki. \v 2 Kỹ sóg Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ag vég mũ. Ag mỹ ag tóg trombeta tỹ 7 (ke) junjun mũ. Topẽ nĩgja sĩnvĩ jo ag tóg nỹtĩ. \p \v 3 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg tá jun mũ gé, kỹ tóg ouro tỹ pénky ma kãtĩ mũ, ẽg tỹ pénky ki Topẽ mỹ ti ger há pũn jafã ẽn ti. Nĩgja sĩnvĩ ẽn to tóg jẽ mũ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. Kỹ ag tóg ti mỹ ka jẽnjo ger há tỹ hẽn ri ke jun mũ, ti tỹ Topẽ mỹ pũn jé, Topẽ nĩgja to jẽn kỹ. Ẽprã ke tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ kar ag tóg Topẽ mré vẽmén tĩ. Ag vĩ ja ẽn mré tóg ti ger há ẽn pũn sór mũ, Topẽ mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \v 4 Kỹ tóg sir pũn mũ, Topẽ kato jẽn kỹ. Kỹ ti ger há ẽn tóg kynhmỹ tãpry mũ sir, Topẽ tũ ag tỹ ti mré vẽmén ja ẽn mré hã. \v 5 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn tóg pénky ẽn fãn mũ, pránh gru tỹ. Topẽ mỹ nén ũ kar pũn jafã tá tóg pránh gru ẽn mãg mũ, kỹ tóg pénky kãkã nĩm mũ. Kỹ tóg ga kri ti fón mũ sir, pénky ti, pránh gru tỹ kãkã nĩn kỹ. Kỹ ta tóg kómkóm ke kỹ tỹrỹr he mũ, jũ kỹ tóg mrãrãn ke mũ gé, ga kri. Kỹ ga tóg jũrũn ke mũ gé sir. \s1 Ag tỹ trombeta kynkyn \p \v 6 Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag tóg vẽnh kãn mũ sir, ag tỹ trombeta kynkyn jé. \v 7 Kỹ ũn tóg ã tũ kyn vén mũ. Kỹ nãfy tóg ẽprã ke ag kri vár mũ, pĩ mré hã, vẽnh kyvénh mré hã ke gé. Kỹ ka vẽnh kãpóv tãgtũ ag kã ti vẽnh kãpóv pir tóg kugpũr kãn mũ, ga vẽnh kãpóv pir ke gé. Re vỹ pũr kãn pẽ han mũ sir. \p \v 8 Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag kã ũ tóg trombeta kyn mũ gé. Trombeta régre tá krỹg vẽ sir. Kỹ nén ũ tóg goj kafã tũ ki kutẽ mũ, hã ra tóg tỹ pãnónh gru nĩ ve nĩ, pãnónh mág tãvĩ. Kỹ goj vẽnh kãpóv tãgtũ ag kã ti vẽnh kãpóv pir tóg vẽnh kyvénh ri ke nĩ ha. \v 9 Goj ga vẽnh kãpóv tãgtũ ag kã ti vẽnh kãpóv pir tóg kãgter kãn mũ gé. Goj kri mũ mũ ẽn, barco ẽn vẽnh kãpóv tãgtũ ag kã ti vẽnh kãpóv pir tóg tũ' he kãn mũ gé, pãnónh ẽn tugrĩn. \p \v 10 Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag kã ũ tóg trombeta kyn mũ gé. Trombeta tãgtũ tá krỹg vẽ sir. Kỹ krĩg mág pẽ tóg kanhkã tá kãtére mũ, hã ra tóg gru nĩ, pĩ gru ẽn ri ke. Kỹ tóg ẽganẽ vẽnh kãpóv tãgtũ ag kã ti vẽnh kãpóv pir kri kutẽ mũ, goj nĩhỹg vẽnh kãpóv tãgtũ ag kã ti vẽnh kãpóv pir kri ke gé. \v 11 Krĩg ẽn jyjyn hã vỹ: “Fa,” he mũ. Kỹ goj ẽn tóg fa nĩ sir. Kỹ ẽprã ke tỹ hẽn ri ke ag kãgter mũ, goj kórég ẽn kron kỹ. \p \v 12 Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag kã ũ tóg trombeta kyn mũ gé. Trombeta tỹ 4 (ke) tá krỹg vẽ sir. Kỹ nén ũ tóg rã kókég mũ, kỹ jẽngrẽ tóg sĩ' he mũ ha, kysã jẽngrẽ ti ke gé, krĩg kar jẽngrẽ ti ke gé. Jẽngrẽ vẽnh kãpóv tãgtũ ag kã ũn pir tóg tũg' he mũ ha. Kỹ kurã tóg sĩ nỹ ha, jãvo kuty tóg kuty tãvĩ nỹ ha. \p \v 13 Kỹ sóg kónhkó mág vég mũ, ti tẽ tĩn kỹ, kynhmỹ. Ẽn vỹ jamã hár(a) prẽr mũ. “!..Jagy ti tĩnh mũ, jagy ti tĩnh mũ, jagy ti tĩnh mũ, ẽprã ke ag mỹ..! !..Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tãgtũ ũ ag vỹ ãjag tũ ti kynkyn ke mũ ha, kỹ tóg kórég tãvĩ nỹnh mũ ha, ẽprã ke ag mỹ..!” he tóg mũ, kónhkó mág ti. \c 9 \p \v 1 Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag kã ũ tóg trombeta kyn mũ gé. Trombeta tỹ 5 (ke) tá krỹg vẽ sir. Kỹ sóg krĩg vég mũ. Kanhkã tá tóg kãtére ja nĩ, ẽprã, krĩg ẽn ti. Kỹ ag tóg ti mỹ nũgme nón jafã fig mũ, chave ti, krĩg ẽn mỹ. \v 2 Kỹ tóg róm mũ sir, nũgme ti, hã ra nĩja tóg tá tũmtũm ke mũ, nĩja tar pẽ. Kỹ rã tóg kuty' he mũ, nĩja ẽn to. Ga kri tóg kuty' he kãn mũ. \v 3 Nĩja ẽn kãtá tóg vãhã kãpa mũ, tỹ ópã tỹ hẽn ri ke nỹtĩ ve ti, hã ra tóg pỹn kakrã tar ri ke nỹtĩ, tỹ ópã nỹtĩ ve ẽn ti. \v 4 Ti pi(jé) re ko tĩ', ti pi(jé) ka féj ko tĩ', ti pi(jé) ẽkré ko tĩ gé'. Ti tỹ ẽprã ke ag mỹ vẽnh kaga han kãtĩg vẽ. Ẽprã ke ũ ag tóg tỹ Topẽ tỹ rágrá tũ nỹtĩ, ag kakã ki. Ẽn ag mỹ vẽnh kaga han jé ag junjun mũ, tỹ ópã nỹtĩ ve ẽn ag. \v 5 Ag pi(jé) ẽprã ke ag kãgtén mũ hã ra'. Kysã tỹ 5 (ke) ki ag tóg ẽprã ke ag mỹ vẽnh kaga nĩm mũ. Ag tỹ ag vóg kỹ tóg pỹn kakrã tỹ ẽg tugtãn ri ke nĩ, ti kaga ti. \v 6 Kỹ ẽprã ke ag tóg ter sór mũ ha, ti kaga jagy to, hã ra ag tóg ter ke tũ nĩ, kysã tỹ 5 (ke) ẽn ki. Ag tỹ ter sór mũ ra ag tóg ter ke tũ pẽ nĩ. \p \v 7 Ópã ẽn tóg tỹ cavalo nỹtĩ ve nĩ, cavalo tỹ vẽnh génh mũnh ke ri ke tóg nỹtĩ. Ouro tỹ krĩ tógfĩ ag tóg nỹtĩ. Ag kakã vỹ ẽg kakã ri ke nĩ. \v 8 Ag gãnh vỹ fag gãnh téj ri ke nĩ gé. Ag jã vỹ mĩg jã ri ke nĩ. \v 9 Ag fe fár tóg ferro tỹ camisa ri ke nĩ. Ag fẽr tỹ rãnhrãnh he tóg mẽ há tĩ, kỹ tóg cavalo tỹ hẽn ri ke tỹ carroça tỹ hẽn ri ke nỹgnỹn ri ke nĩ, ag tỹ vẽnh génh mũnh ken kỹ. \v 10 Ag my kã tóg nĩ, ag préj ti, pỹn kakrã préj ri ke ti. Ag my tỹ ag tóg ẽprã ke ag vóg kónãn tĩ, kysã tỹ 5 (ke) ki. \v 11 Ũ tỹ nũgme ki rĩr tĩ ẽn, ũ tỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ri ke nĩ ẽn vỹ tỹ ag pã'i mág nĩ, ópã ẽn ag pã'i mág. Hebreu ag vĩ ki ti jiji vỹ: Abadom, he mũ, kỹ tóg Grego ag vĩ ki: Apolião, he mũ, hã vỹ: nén ũ kar kókég tĩ, he mũ, ẽg vĩ ki, hã vỹ: Apolião, he mũ. \p \v 12 Nén jagy ve ve inh huri, sỹ nén jagy régre venh ke nẽ ha. \p \v 13 Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag kã ũ tóg trombeta kyn mũ gé. Trombeta tỹ 6 (ke) tá krỹg vẽ sir. Kỹ sóg vẽnh vĩ mẽg mũ. Topẽ mỹ nén ũ pũn jafã tỹ ouro tá tóg mẽ há tĩ, vẽnh vĩ ti. Mesa ẽn péno tỹ 4 (ke) ki, mesa tỹ Topẽ jo jẽ ẽn ki tóg mẽ há tĩ, vẽnh vĩ ti. \v 14 Vẽnh vĩ ẽn tóg ũ tỹ ũri kyn mũ ẽn mỹ: “Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 4 (ke) ẽn kygvãn tĩg,” he mũ. “Ũ tỹ goj mág tỹ Eufrates tá sigse kỹ nỹtĩ ẽn ag kygvãn tĩg,” he tóg. \v 15 Kỹ tóg ag kygvãn tĩ mũ, ũ tỹ 4 (ke) ẽn ag. Tá ag tóg jãvãnh nỹtĩ ja nĩgtĩ, ag tỹ ẽprã ke tỹ hẽn ri ke ag kãgtén jé. Topẽ vỹ ag mỹ ag tỹ prỹg ki ag kãgtén ke, kysã ki ag kãgtén ke, kurã ki ag kãgtén ke, hora ki ag kãgtén ke mũ ẽn nĩm ja nĩ. Ẽprã ke vẽnh kãpóv tãgtũ ag kã ũn pir ag kãgtén kãn jé ag tóg ke mũ, Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 4 (ke) ẽn ag. \v 16 Ag krẽm soldado ag número mẽ inh, ũ tỹ cavalo kri mũgtĩ ag. 200 mil (ke) ag nỹtĩ, ag krẽm soldado ag. \v 17 Kỹ sóg ag vég mũ, soldado tỹ cavalo kri mũ mũ ag. Ferro tỹ camisa ag nỹtĩ, kỹ ũ ag tóg kusũg nỹtĩ, pĩ kusũg ri ke, ũ ag tóg tánh nỹtĩ, pó tỹ safir tánh ri ke, ũ ag tóg mãréro nỹtĩ, pó tỹ enxofre mãréro ri ke. Cavalo krĩ vỹ mĩg krĩ ri ke nỹtĩ. Ag jẽnkã tá pĩ gru tóg kãkutẽ mũ, nĩja ke gé, pó tỹ enxofre nĩja ke gé, vãn pũr nĩja ri ke ẽn ti. \v 18 Tag tỹ ag tóg ẽprã ke ag kãgtén ke mũ, pĩ tỹ, nĩja tỹ, pó tỹ enxofre nĩja tỹ ke gé, cavalo ag. \v 19 Nén tỹ cavalo jẽnkã tá kãkutẽ mũ ẽn vỹ ẽprã ke ag kãgtén ke mũ, kỹ ag my vỹ ag kãgtén ke mũ gé. Ag my vỹ tỹ pỹn hã ve nĩ, pỹn krĩ. Ẽn tỹ ag tóg ẽprã ke ag kókén ke mũ gé, ag my tỹ. \p \v 20 Ẽprã ke ũ ag tóg hã ra krenkren ke mũ ver. Ag kãgtén kãn ke tũ ag tóg nĩ ver. Kỹ ũn krenkren mũ ag pi(jé) Nén-Kórég ag tovãnh mũ', vẽnh kãggrá tovãnh tũ ag nỹtĩ, ouro tỹ vẽnh kãggrá ẽn, prata tỹ vẽnh kãggrá ẽn, ferro kusũg tỹ vẽnh kãggrá ẽn, pó tỹ vẽnh kãggrá ẽn, ka tỹ vẽnh kãggrá ẽn ke gé. Ver ag tóg tag kar to: “Topẽ vỹ tỹ ti nĩ,” he tĩ gé. Ag tỹ vẽsóg ki vẽnh kãggrá hyn han mũ ra tóg ag mỹ tỹ Topẽ nĩ ve nĩ, ti kanẽ tũ ra, ti nĩgrẽg nor tũ ra, ti tỹ ã pẽn tỹ tĩg vãnh (hã) ra. \v 21 Ag pi(jé) ag jykre tovãnh sór mũ', ẽprã ke krenkren mũ ẽn ag. Jagnẽ kãgtén ag tóg mũgtĩ, kujá jykre han ag tóg mũgtĩ, curandeiro jykre ẽn ti. Ãjag prũ tũ fag mré ag tóg nỹgnỹ mũgtĩ, ãjag mén tũ ag mré fag tóg nỹgnỹ mũgtĩ gé, jagnẽ tỹ nén ũ pigju(g) ag tóg mũgtĩ gé, ẽprã ke ag. \c 10 \s1 Livro sĩ \p \v 1 Kỹ sóg Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tar ũ vég mũ. Kanhkã tá tóg kãtére mũ, ẽprã. Kanhkã góg vỹ ti kri rũm kỹ nỹ nĩ. Ti krĩ kri ta no tóg vẽnh ven mũ. Ti kakã vỹ rã ri ke nĩ, ti fa vỹ pĩ gru ri ke nỹtĩ, ti fa jẽngrẽ ti. \v 2 Livro sĩ mãn kỹ tóg jẽ nĩ, livro tỹ jén ke kỹ tóg ma jẽ nĩ. Ã pẽgja tỹ tóg goj kafã tũ sãn mũ, kỹ tóg ã jakãnh tỹ ga sãn mũ. \v 3 Prẽr tóg mũ sir, jamã hár(a), kỹ tóg tỹ mĩg kyr mẽ tĩ, ti prẽr ti. Kỹ ta tỹ tỹrỹr he tỹ 7 (ke) vỹ ti vĩ kafãn mũ, jamã hár(a). \v 4 Kỹ sóg ta tỹ tỹrỹr he mũ vĩ ẽn rán sór mũ. Hã ra ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ tó inh mỹ: “rán tũg nĩ,” he mũ. “Ta tỹ tỹrỹr he mũ ẽn vĩ tó sór tũg nĩ, ũ mỹ,” he tóg. \p \v 5 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn, ũ tỹ goj mré ga kri jẽ mũ ẽn tóg ã nĩgé tỹ kanhkã ki ven mũ, ã pẽgja tỹ. \v 6 Kỹ tóg: “sỹ ki hã tónh ke vẽ,” he mũ. “Topẽ vỹ ki kanhró nĩ, sỹ ki hã tó mũn ki,” he tóg. “Ũn rĩr nĩ ẽn vỹ ki kanhró nĩ, ũn ter vãnh ẽn vỹ ki kanhró nĩ, ũ tỹ kanhkã han mũ ẽn vỹ ki kanhró nĩ, ũ tỹ ga han mũ ẽn ti, ũ tỹ goj han mũ ẽn ti, ũ tỹ ũn rĩnrĩr nỹtĩ kar ag hyn han mũ ẽn ti. Ẽn hã vỹ isỹ ki hã tó mũ ki kanhró nĩ,” he tóg. “Ha vé, ã tỹ nén han ke mũ ẽn tovãnh mãn ke tũ ti nĩ ha, Topẽ ti. \v 7 Ti tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag kã ũ vỹ trombeta kyn ke mũ, kỹ tóg ũ tỹ 7 (ke) tá krỹg ke mũ. Ti tỹ kyn kỹ Topẽ vỹ ã tỹ nén han sór mũ ẽn han ke mũ ha, ã tỹ vãsỹ to jykrén mũ ẽn ti. Hã tó ja ti nĩ, ti rãnhrãj han tĩ ag mỹ, ti vĩ tó tĩ ag mỹ ke gé, Topẽ ti,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \p \v 8 Kỹ kanhkã tá ke ũ tóg inh mré vẽmén mãn mũ. Inh mỹ tóg: “ha tĩg,” he mũ. “Livro sĩ tỹ jén ke kỹ nĩ ẽn mãn tĩg,” he tóg. “Ũ tỹ goj mré ga sãn kỹ jẽ ẽn ki livro mãn tĩg,” he tóg, kanhkã tá ke ẽn ti. \v 9 Kỹ sóg ti ra tĩ mũ, kỹ sóg ti mỹ livro to vĩ mũ. Kỹ tóg inh mỹ: “té, ko ra,” he mũ. “Mỹg ri ke ti nĩ, ã tỹn kon kỹ. Ko kar kỹ tóg hã ra fa nĩnh mũ, ha vemnĩ,” he tóg. \v 10 Kỹ sóg livro sĩ ẽn mãn kỹ ko mũ. Kỹ tóg mỹg ri ke nĩ. Isỹn ko kar kỹ tóg fa nĩ sir. \p \v 11 Kỹ ũ tóg inh mỹ: “Topẽ tỹ nén hyn han ke mũ tó mãn jé ã tóg ke mũ,” he mũ. “Ti tỹ povo kar ag tỹ nén hyn han ke mũ tó jé ã tóg ke mũ, ti tỹ nação kar ag tỹ nén hyn han ke mũ ẽn ti, ti tỹ pã'i krẽm ke kar ag tỹ nén hyn han ke mũ ẽn ti, ti tỹ pã'i kar ag tỹ nén hyn han ke mũ ẽn ti ke gé,” he tóg, vẽnh vĩ ti. \c 11 \s1 Ũ tỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag \p \v 1 Kỹ ag tóg inh mỹ vãn jun mũ, vãn tỹ nén ũ kãmun jafã ti. Kỹ ũ tóg inh mỹ: “tág',” he mũ. “Topẽ jo ĩn kãmun nĩ, Topẽ mỹ nén ũ pũn jafã mré hã. Ũ tỹ krẽm Topẽ mré vẽmén kỹ nỹtĩ ẽn ag nĩgkrén nĩ gé. \v 2 Topẽ jo ĩn vãso ẽn kãmun tũg nĩ hã ra. Fóg ag tũ vẽ, kỹ kãmun tũg nĩ. Kysã tỹ 42 (ke) ki fóg ag tóg cidade ẽn kókén ke mũ, Topẽ tỹ cidade ũ to: isũ vẽ, he mũ ẽn ti. \v 3 Ũ tỹ inh vĩ tó tĩ régre ag jẽgnẽ jé sóg ke mũ. Ẽg tỹ nén ũ tỹ ẽg mỹ e nĩn kỹ kur kórég rĩg tĩ ẽn rĩnh jé ag tóg ke mũ, saco ẽn, ũn régre ẽn ag. Isỹ ag mỹ nén tónh ke mũ ẽn tó jé ag tóg ke mũ, kurã tỹ 1260 (ke) ẽn ki,” he tóg inh mỹ, ag kãmĩ ũ ti. \p \v 4 Topẽ vĩ tó tĩ régre ẽn ag vỹ Topẽ vĩ to tar nỹtĩ, ka tỹ oliveira tar nĩ ẽn ri ke ag nỹtĩ. Topẽ vĩ tó ag tóg tĩ, kỹ ag tóg néj gru ri ke nỹtĩ, néj tỹ kri fẽg jafã ẽn kri nỹtĩn kỹ. Ũ tỹ ẽprã ke ag kri ke ẽn rã hã ti nỹtĩ, vela tỹ kri fẽg jafã régre ẽn ag. Tag ri ke ag nỹtĩ, Topẽ vĩ tó tĩ régre ẽn ag. \v 5 Ũ tỹ ag kato vãsãn kỹ ag tóg pĩ tỹ ag jẽnkã tá kãkutẽ mũ ẽn tỹ ag tỹ tũ' he tĩ, ũ tỹ ag kato vãsãnsãn mũ ag tỹ. Hã kỹ ag kãgter kãn' he tĩ, ũ tỹ ag vóg kónãn sór mũ ag. \v 6 Ag tỹ Topẽ vĩ tón kỹ ag tóg ag tỹ ta kutẽ kamẽg sór kỹ ti kutẽ kamẽg tĩ, kỹ tóg kutẽ tũ nĩgtĩ. Kỹ, ag tỹ goj tỹ vẽnh kyvénh ri ke han sór kỹ ag tóg tỹ vẽnh kyvénh ri ke han tĩ gé. Ag tỹ ga kri ke ag vóg kónãn sór kỹ ag tóg ag vóg kónãn tĩ gé. Nén ũ jagy tỹ hẽn ri ke han ag tóg tĩ, Topẽ vĩ tó tĩ régre ẽn ag. \p \v 7 Kejẽn ag tóg kãmén kãn mũ sir, Topẽ tỹ ag mỹ nén tó mũ ẽn ti. Kỹ nũgme tá mĩg tóg kãkutẽ mũ, kỹ tóg ag to rá ke mũ. Ag tỹ hẽ nỹ ri ken kỹ tóg ag kãgtén mũ, mĩg ẽn ti. \v 8 Ãjag kãgter kỹ ag tóg cidade kuju tá vár kỹ nỹtĩ nĩ, ẽg Senhor tỹ cidade tá ka to sa ja ẽn tá. Cidade ẽn tá ke ag jykre tóg cidade tỹ Sodoma tá ke ag jykre ri ke nĩ, ga tỹ Egito tá ke ag jykre ri ke ti nĩ gé. \v 9 Kurã tãgtũ mré kurã kuju ki ag tóg vẽser ẽn vigvég mũ. Vẽnh kar ag vỹ ag vigvég mũ, povo kar ag, pã'i krẽm ke kar ag, vẽnh vĩ kar tó tĩ ag kar ke gé. Ag pi(jé) ga krẽm ag pigjunh ke mũ', vẽser ẽn ag. \v 10 Ẽprã ke kar ag mỹ tóg sér tĩ, ag kãgter ti. Festa mág han ag tóg mũ. Jagnẽ mỹ ag tóg presente jẽgnẽg mũ. Topẽ vĩ tó tĩ tag ag vỹ ẽprã ke ag vóg kónãn jagy han ja nĩgtĩ, hã kỹ ag kãgter tóg vẽnh kar mỹ sér gy tĩ sir. \p \v 11 Kurã tãgtũ kri kurã kuju tũg kỹ Topẽ tóg hã ra ag rĩn mãn mũ sir, ti kuprĩg tỹ. Kỹ vẽnh kar ag tóg jũrũn ke pẽ han mũ sir. \v 12 Kỹ kanhkã tá vẽnh vĩ tóg ag mỹ mẽ há tĩ, Topẽ vĩ tó tĩ régre tag ag mỹ. Kỹ tóg ag mỹ: “kunĩg,” he mũ. Kỹ ag kato vãsãnsãn mũ ag vỹ ag tỹ kanhkã ra jãpry vég mũ sir, kanhkã góg kãmĩ. \v 13 Kỹ ga tóg jũrũn ke mũ sir. Cidade tá ĩn kókég tóg mũ, ga tỹ jũrũn ke ti. Ĩn vẽnh kãpóv tỹ 10 (ke) ag kã ũn pir kókén kãn tóg mũ. Ẽprã ke tỹ mil tỹ 7 (ke) vỹ kãgter mũ, ẽn kã. Ũn kãgter tũ ag kanẽ tóg jur mũ. Ag mũmẽg vỹ ag kãgtén kren mũ. Kỹ ag tóg Topẽ to: “ũn mág vỹ tỹ ti nĩ,” he mũ vãhã. “Tar ti nĩ, ũ tỹ kanhkã tãn ag kri nĩ ẽn ti,” he ag tóg mũ vãhã. \p \v 14 Nén jagy ũ vỹ hur tũ' hé. Nén jagy ũ tóg ver kã nĩ nĩ. \s1 Trombeta tỹ ẽgno kyr \p \v 15 Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag kã ũ tóg trombeta kyn mũ gé sir. Trombeta tỹ 7 (ke) tá krỹg vẽ. Kỹ kanhkã tá vẽnh vĩ tỹ hẽn ri ke tóg mẽ há nỹtĩ. “Vãhã tóg ẽprã ke kar ag kri tỹ ũn mág jẽ, Topẽ ti, ẽg Senhor ti ke gé,” he ag tóg, ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ ag. “Vãhã ag tóg nén ũ kar ki rĩr nỹtĩ ha, Topẽ ti, ã kósin mré, kỹ tóg tũ' henh ke tũ nĩ, ag rãnhrãj ti,” he ag tóg, ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ ag. \p \v 16 Kỹ kófa tỹ 24 (ke) ẽn ag, ũ tỹ Topẽ mré ãjag nĩgja kri nĩgnĩ kỹ nỹtĩ ẽn ag vỹ ti krẽm mũgmũg ke kãn mũ. Kỹ ag tóg Topẽ mỹ: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” he mũ sir. \v 17 Jãn ag tóg mũ gé sir, ha mẽ. “Topẽ, pã'i mág, nén ũ kar han há ã tóg nĩ,” he ag tóg mũ, jãn kỹ. “Vãsỹ ã tóg nĩ nĩ, kỹ ã tóg ũri nĩ nĩ gé. Ẽg mỹ tóg sér tĩ, ã tỹ tỹ pã'i mág nĩn kỹ, ã tỹ vẽnh kar ki rĩr kỹ tóg sér pẽ tĩ. Ã tar nĩ kỹ ã tóg pã'i ũ ag pan kãn. \v 18 Ag to jũ jé ã tóg ke mũ ha. Ũn kãgter ja ag jykre tugnỹm kãn jé ã tóg ke mũ ha. Povo kar vỹ ã kato vãsãnsãn ja nĩgtĩ, kỹ ã tóg ag kato vãsãn mũ ha. Ã kurã vỹ hur jun, kỹ ã tóg ã rãnhrãj han tĩ ag mỹ ag rãnhrãj kaja ti ven ke mũ, ã vĩ tó tĩ ag mỹ ke gé, ã tũ kar ag mỹ, ũn mág ag mỹ, ũn kãsir ag mỹ, ũ tỹ ã kamẽg nỹtĩ kar ag mỹ ã tóg ag rãnhrãj kaja ven ke mũ ha. Ã kurã vỹ hur jun, kỹ ã tóg ũ tỹ ẽprã ke ag kókén ja ẽn ag kókén kãn ke mũ ha,” he ag tóg mũ, kófa tỹ 24 (ke) ẽn ag. \p \v 19 Kỹ ũ tóg Topẽ jo ĩn nón mũ, ĩn tỹ kanhkã tá jẽ ẽn. Kỹ Topẽ jo ĩn jãnkã róm kỹ jẽ kỹ Topẽ caixa ẽn tóg ve há' he kỹ nỹ nĩ, Topẽ tỹ ã tũ ag mré jykrén kỹ ag mỹ caixa fig mũ ẽn ri ke ti. Kỹ ta tóg kómkóm ke mũ, tỹrỹr he ke gé. Ga vỹ ragra ke jagy han mũ sir, kỹ nãfy vỹ vár mũ gé sir, nãfy mág. \c 12 \s1 Mĩg fẽr kãme \p \v 1 Kỹ kanhkã tá nén ũ vẽnh mỹ tóg vẽnh ven mũ. Ũn tỹtá fi vỹ tóg vẽnh ven mũ. Kỹ rã tóg fi mỹ tỹ fi kur nĩ. Kysã sãn kỹ fi tóg jẽ nĩ. Fi krĩ tógfĩ vỹ krĩg tỹ há nĩ, krĩg tỹ 12 (ke) tỹ. \v 2 Kufy fi tóg jẽ nĩ, hã ra fi tóg kaga mũ, kỹ fi tóg jagtar nĩ sir. \p \v 3 Kỹ kanhkã tá nén ũ ũ tóg vẽnh ven mũ gé. Mĩg fẽr kusũg tóg vẽnh ven mũ. Ã pir ra tóg krĩ tỹ 7 (ke) nĩ, nĩka tỹ 10 (ke) ti nĩ gé. Ti krĩ tógfĩ tóg nỹtĩ, ti krĩ tỹ 7 (ke) to. \v 4 Ã my tỹ tóg krĩg tỹ hẽn ri ke kókég mũ, kỹ tóg ẽprã vár mũ, krĩg tỹ hẽn ri ke ti. Krĩg vẽnh kãpóv tãgtũ ag kã ũn pir kókén kãn tóg mũ. Kỹ tóg ũn tỹtá ẽn fi jo tá jẽ nĩ, fi kósin tỹ mur ken kỹ, mĩg fẽr kusũg ẽn ti. Ti tỹ fi kósin mãn sór vẽ, ti mur kỹ. \v 5 Kỹ tóg mur mũ sir, fi kósin ti, hã ra tóg gré nỹ. Tỹ tóg pã'i mág pẽ jẽnh ke mũ, ẽprã ke kar kri. Ag kri jẽn kỹ tóg ag mỹ vĩ tar gy han ke mũ. Ti mur kỹ ag tóg kanhkã ra ti va mũ mũ, Topẽ nĩgja sĩnvĩ ẽn ra, mĩg fẽr jo. \v 6 Kỹ ũn tỹtá ẽn fi tóg ga kórég ra vẽnhvãg tĩ mũ, mĩg fẽr jo vẽnh péju kỹ. Tá Topẽ tóg fi mỹ fi tỹ ki vẽnh péjunh ke han ja nĩ. Tá ũ tóg fi mỹ vẽjẽn vin tĩ, kurã tỹ 1260 (ke) ki. \p \v 7 Kỹ kanhkã tá vẽnh génh tóg kutẽ mũ. Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ag to pã'i mág tỹ Miguel vỹ mĩg fẽr ẽn kato vãsãn mũ, ã krẽm ke ag mré. Kỹ mĩg fẽr ẽn tóg ã krẽm ke ag mré Miguel to rárá mũ gé sir. \v 8 Hã ra ag tóg ti tỹ hẽn ri ke mũ sir, kanhkã tá ke ag, mĩg fẽr ẽn ti tỹ. Kỹ ag tóg kanhkã tá ti kutẽm mũ, ti mré ke kar ag mré hã. \v 9 Mĩg fẽr ẽn kutẽm ag tóg mũ sir. Pỹn ve tỹ ũn ve fag krĩn kónãn ẽn hã vẽ, Japon hã vẽ, Satanás hã vẽ, ẽprã ke ag tỹ Topẽ kato vãsãnsãn han mũ ẽn hã vẽ, hã vỹ: mĩg fẽr, he mũ. Ag tỹ kanhkã tá ti kutẽm kỹ ag tóg ga kri ti fón mũ sir, ti krẽm ke kar ag mré hã. Kỹ ag tóg ga kri mũgtĩ ha, Japo ag. \p \v 10 Kỹ sóg kanhkã tá vẽnh vĩ ũ mẽg mũ gé. Jamã hár(a) tóg vĩ mũ, kỹ tóg: “tág',” he mũ. “Ẽg krenkren han tóg huri, Topẽ ti. Vãhã vẽnh kar tóg vé, Topẽ tỹ tỹ ũn mág pẽ nĩ ti. Vãhã Cristo tóg vẽnh kar mỹ ã tỹ tỹ ũn tar nĩ ẽn ven huri. Ag tỹ ũn kutẽm mũ ẽn tóg ẽg mré ke ag kato vĩ kónãn ja nĩgtĩ, Topẽ mỹ, kurã ki, kuty tá ke gé. Hã ra tóg kutẽm kỹ jẽ ha. \v 11 Ẽg mré ke ag vỹ ti tỹ hẽn ri ke ja nĩgtĩ, cordeiro kyvénh ẽn tugrĩn, vẽnh vĩ há ẽn tugrĩn, ag tỹ vẽnh kar mỹ Topẽ vĩ tó tĩ ẽn tugrĩn. Ag kã ũ kãgtén ja ag tóg nĩgtĩ, hã ra tóg ag mỹ tỹ nén ũ tũ nĩ ja nĩgtĩ, ag tỹ Jesus tugrĩn ag kãgtén mũ ra. Hã kỹ ag tóg Japo tỹ hẽn ri ke ja nĩ. \v 12 Ti kutẽm kỹ jẽn kỹ tóg kanhkã tãn kar mỹ sér tĩ ha. Hã ra tóg ga kri mũ ag mỹ jagy tĩnh mũ, goj kri mũ ag mỹ ke gé. Japo vỹ ag mré jẽ ha, ga kri, ag tỹ kanhkã tá ti kutẽm kỹ. Kỹ tóg jũ jagy han kỹ kánẽ tĩ. Ti kurã vỹ kakó nĩ ha. Tag tugrĩn tóg jũ jagy han kỹ kánẽ tĩ nĩ, Japo ti,” he tóg, ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ ti. \p \v 13 Kỹ mĩg fẽr ẽn tóg ẽprã jẽ mũ. Kỹ tóg ũn tỹtá ẽn fi vóg kónãn sór mũ, ũ tỹ gĩr vég mũ ẽn fi. \v 14 Kỹ ag tóg fi mỹ fẽr mág junjun mũ, kónhkó mág fẽr ẽn ri ke. Kỹ fi tóg tỹ ga kórég ẽn ra tẽ tĩ mũ. Tá fi tóg vẽnh péju kỹ nĩ nĩ, prỹg tãgtũ kri prỹg kuju ki. Kỹ pỹn kórég ẽn tóg tá fi vóg tũ nĩ ha, fi vẽnh péju ja tá. \v 15 Kỹ tóg goj var ri ke han mũ, pỹn ti. Ti jẽnkã tá tóg kãkutẽ mũ, goj var ti. Ti tỹ ũn tỹtá ẽn fi nãr han sór vẽ. \v 16 Hã ra ga tóg fi mỹ goj ẽn tỹ gym ke mũ, goj tỹ mĩg fẽr jẽnkã tá kãkutẽ mũ ẽn tỹ, kỹ fi tóg ga tugrĩn kren mũ sir. \v 17 Kỹ mĩg fẽr tóg jũ kỹ tĩ mũ, ũn tỹtá ẽn fi tovãnh kỹ. Kỹ tóg fi krẽ kato vãsãn jé tĩ mũ gé, hã vỹ: ũ tỹ Topẽ vĩ ki króm mũ ag, he mũ, fi krẽ ag, hã vỹ: ũ tỹ Jesus to krónh ke tũ ag, he mũ, ũn tỹtá ẽn fi krẽ ag. \p \v 18 Kỹ mĩg fẽr ẽn tóg goj fyr ra tĩ mũ. \c 13 \s1 Mĩg régre ag kãme \p \v 1 Kỹ mĩg ũ tóg goj mág kãtá kãkutẽ mũ. Ã pir ra tóg krĩ tỹ 7 (ke) nĩ, nĩka tỹ 10 (ke) ti nĩ gé. Ti krĩ tógfĩ tóg ti nĩka kri nỹtĩ, kỹ ti jygji tóg ti krĩ kri ránrán kỹ nỹtĩ, ti tỹ tỹ pã'i mág nĩn kỹ, goj kãtá mĩg ẽn ti. Hã ra Topẽ to vĩ kónãn vẽ sir, ti krĩ to ránrán kỹ nỹtĩ ẽn ti. \v 2 Goj kãtá mĩg ẽn tóg mĩg rá ri ke nĩ. Ti pẽn tóg urso pẽn ri ke nỹtĩ. Ti jẽnky tóg mĩg kusũg jẽnky ri ke nĩ. Kỹ mĩg fẽr ẽn tóg goj kãtá mĩg tỹ pã'i mág pẽ han mũ, ti tỹ ag nĩgja kri nĩ jé, ti tỹ ã jykre tar ẽn han jé ke gé, mĩg fẽr jykre ẽn ti. \v 3 Ti krĩ ũ fynh ja ag tóg nĩ, kỹ tóg ter kren, hã ra tóg há' he mãn, goj kãtá mĩg ẽn ti. Ẽprã ke kar ag vỹ ti vég mũ, kỹ tóg ag mỹ e kar tĩ. Ti vĩ kri fig ag tóg mũ. \v 4 Mĩg fẽr ẽn to ag tóg: “Topẽ vẽ,” he tĩ, ẽprã ke kar ag, ti jykre tar tugrĩn, ti tỹ goj kãtá mĩg ẽn tar han ja tugrĩn. Goj kãtá mĩg ẽn to ag tóg: “Topẽ vẽ,” he tĩ gé. “Ũ tóg ti ri ke tũ pẽ nĩgtĩ,” he ag tóg tĩ. “Ũ tóg ti tar kãfór tũ nĩ,” he ag tóg tĩ gé, ẽprã ke ag, mĩg ẽn to. \p \v 5 Goj kãtá mĩg ẽn vỹ vĩ vẽnhmỹ han jẽ nĩ. Ã vĩ tỹ tóg Topẽ kato vãsãn mũ. Kysã tỹ 42 (ke) ki tóg tar jẽ nĩ, vẽnh kar kri. \v 6 Kỹ tóg Topẽ to vĩ kónãn mũ, Topẽ jyjy to ke gé, ti jo ĩn to ke gé, kanhkã tãn kar ag to tóg vĩ kónãn mũ gé. \v 7 Kỹ tóg Topẽ tỹ ũn kuprẽg mũ ag kãgtén to vãsãn mũ gé, kỹ tóg ag tỹ hẽn ri ke mũ gé sir, goj tãn tỹ mĩg ẽn ti. Hã ra Topẽ tóg ver ti to fen nĩ. Kỹ povo kar ag, nação kar ag, pã'i krẽm ke kar ag, ũ tỹ vyr mỹ vĩ nỹtĩ ẽn ag kar vỹ mĩg ẽn vĩ hã jẽmẽg mũ. \v 8 Ẽprã ke kar ag vỹ ti to: “Topẽ vẽ,” he' he tĩ. Ag jãvo ũ ag jygji tóg ránrán kỹ nỹtĩ, Topẽ livron ki. Ũ tỹ rĩr krỹg ja tũ venh ke mũ ẽn ag vỹ ki ránrán kỹ nỹtĩ. Topẽ tỹ nén ũ kar han ke to hã tóg ag jygji ránrán ja nĩgtĩ, livro ẽn ki. Cordeiro tỹ ag jagfy ter ja ẽn tũ vẽ, livro ẽn ti. Ũ tỹ ki ránrán kỹ nỹtĩ ag vỹ mĩg ẽn jykre han tũ nĩgtĩ. \p \v 9 Ũn nĩgrẽg nỹtĩ ag tỹ tỹ jẽmẽ jé. \v 10 Topẽ tỹ ã ki ge kỹ nỹtĩ ũ ag to: “nĩgfénh kỹ ag nỹtĩnh mũ, isugrĩn,” hen kỹ ag tóg nĩgfénh kỹ nỹtĩnh mũ, cadeia ki. Ti tỹ ag to: “rógro tỹ ag tóg ag kãgtén ke mũ,” hen kỹ ag tóg rógro tỹ ag kagtén ke mũ sir. Ũ tỹ Topẽ mỹ vẽnh vin mũ ẽn ag jé to krónh ke tũg, ag jé Topẽ tovãnh tũg. \p \v 11 Kỹ sóg mĩg ũ vég mũ gé. Ga kãtá tóg kãkutẽ mũ. Nĩka régre ti nĩ, cordeiro nĩka ri ke. Ti vĩ tóg hã ra mĩg fẽr ẽn vĩ ri ke nĩ. \v 12 Goj kãtá mĩg ẽn rĩnve tóg ã tỹ han mũ kar hyn han tĩ, ã jykre tar ẽn ti, ga kãtá mĩg ti. Kỹ tóg ẽprã ke kar ag to vãsãn mũ, ag tỹ goj kãtá mĩg ẽn to: “Topẽ vẽ,” he jé, ũn ter kren mũ ẽn to. \v 13 Ga kãtá mĩg tag vỹ nén ve vãnh tỹ hẽn ri ke hyn han mũ. Pĩ tỹ kanhkã tá kãtére han tóg tĩ, ẽprã ke kar ag rĩnve. \v 14 Ti tỹ ẽg tỹ nén han vãnh tỹ hẽn ri ke hyn han kỹ tóg ẽprã ke kar mỹ ón mũ, ag tỹ ti kamẽg jé. Goj kãtá mĩg ẽn rĩnve tóg milagre tỹ hẽn ri ke hyn han mũ. Kỹ tóg ẽprã ke ag mỹ ke mũ, ag tỹ goj kãtá mĩg kãggrá han jé. Ag tỹ mĩg ẽn fynh mũ ra tóg ter ja tũ nĩ, hã kỹ tóg vẽnh kar mỹ: “ha ti kãggran,” he mũ, ga kãtá mĩg ẽn ti. \v 15 Kỹ tóg goj kãtá mĩg kãggrá ki hu he mũ, kỹ tóg rĩr mũ, ti kãggrá ti, kỹ tóg vĩ mũ gé. Kỹ tóg ũ tỹ ti to: “Topẽ vẽ,” he jãvãnh ẽn ag kãgtén kãn mũ sir, ti kãggrá rĩr jẽ ẽn ti. \v 16 Ga kãtá mĩg ẽn tóg tỹ ẽprã ke kar ag kri ke nĩ, ũn mág ag kri, ũn kãsir ag kri ke gé, ũn rico ag kri ke gé, ũn jagãgtar ag kri ke gé, ũ tỹ tỹ camarada nỹtĩ ag kri ke gé, ag patrão ag kri ke gé. Kỹ tóg ag kar to vãsãn mũ, ag tỹ ãjag pẽgja tá ãjag nĩgé pãnĩ ki ti jiji ránrán jé, ke tũ nĩ kỹ ti número ti. Ãjag kakã ki ag tóg ti jyjy ránrán mũ gé. \v 17 Ũ tỹ gen kỹ ránrán kỹ nỹtĩ ag hã tóg nén ũ comprar he tĩ, nén ũ vender he tĩ gé inhhã. Ũn rá tũ ag vỹ nén ũ comprar he mãn ke tũ nỹtĩ ha. Vẽnh rá tag vỹ tỹ ga kãtá mĩg ẽn jyjy nĩ, ke tũ nĩn kỹ ti número ti. Ti número vỹ ti jiji tó tĩ gé. \p \v 18 Ũn krĩ há ag hã tóg ti número to jykrén há han ke mũ. Ũn krĩ tũ ẽn ag pi(jé) to jykrén ke mũ', ti número to. Ẽprã ke jyjy vẽ, ti número ti, hã vỹ: 666, he mũ. \c 14 \s1 Ũn krenkren kỹ nỹtĩ ag jãn \p \v 1 Kỹ sóg ki ẽvãnh kỹ cordeiro ẽn ve mãn mũ. Pãnónh kri tóg jẽ nĩ, pãnónh tỹ Sião he mũ ẽn kri, cordeiro ẽn ti. Ũn e ag tóg ti mré tá nỹtĩ, ũ tỹ 144 mil (ke) ag. Cordeiro ẽn jyjy tóg ag kakã ki rán kỹ nĩ, ũ tỹ ti mré tá nỹtĩ ag kakã ki. Cordeiro ẽn jóg jiji vỹ ag ki rán kỹ nĩ gé. \v 2 Kỹ sóg kanhkã tá nén ũ mẽg mũ. Tỹ tóg sa krog mẽ tĩ, tỹ tóg ta tỹ tỹrỹr he ri ke tĩ gé. Kỹ tóg tỹ ag tỹ vãkyn jafã tỹ harpa kyn ẽn ri ke tĩ gé, ti kyr ti. \v 3 Vẽjãn tãg tó ag tóg mũ gé, nén nẽ tỹ 4 (ke) ẽn ag rĩnve, kófa ag rĩnve ke gé, nĩgja sĩnvĩ ẽn tá. Ũ tỹ 144 mil (ke) ag vỹ Topẽ jé tãg tag tó há nỹtĩ, ẽn ag tãvĩ. Ẽprã ke ja ag vẽ, hã ra ag tóg krenkren kỹ nỹtĩ, ũ tỹ ti jãn tãg tó mũ ẽn ag. \v 4 Jãnhkri ag nỹtĩ. Ag pi(jé) fag vóg ja nĩgtĩ', cordeiro mré mũ ja ag tóg nĩgtĩ, ag tỹ tỹ ẽprã ke ra. Ẽprã ke ag kãmĩ tóg ag kygjãm ja nĩ, cordeiro ti. Kỹ ag tóg tỹ Topẽ tũ nỹtĩ, cordeiro tũ ke gé. Ag mỹ ag tóg há pẽ nỹtĩ. \v 5 Ag pi(jé) ũ mỹ ón ja nĩgtĩ'. Kygnẽ ja tũ pẽ ag tóg nĩgtĩ. \s1 Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tãgtũ ag \p \v 6 Kỹ sóg Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ vég mũ gé. Kanhkã krẽm tóg tẽ tĩ mũ. Kỹ tóg Topẽ vĩ ma kãtĩ mũ, Topẽ vĩ ẽn vỹ tũg' henh ke tũ nĩ. Ti tỹ ẽprã ke kar ag mỹ Topẽ vĩ tónh ke vẽ, nação kar ag mỹ, povo kar mỹ ke gé, pã'i krẽm ke kar ag mỹ, vyr mỹ vĩ nỹtĩ kar ag mỹ ke gé. \v 7 Kỹ tóg prẽr mũ sir. “Topẽ hã kamẽg nĩ, ti hã to: ũn mág vỹ tỹ ti nĩ, hemnĩ,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn ti. “Ti kurã vỹ hur jun. Ẽprã ke ag jykre tugnỹm jé tóg ke mũ ha. Ũ tỹ kanhkã han mũ mỹ: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” hemnĩ, ũ tỹ ga han mũ ẽn mỹ, ũ tỹ goj han mũ ẽn mỹ, goj nĩhỹg mré hã. Ẽn hã mỹ: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” hemnĩ,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn ti. \p \v 8 Ti nón Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg jun mũ gé, kỹ tóg: “kókén kỹ tóg nỹ nĩ,” he mũ. “Cidade tỹ Babilônia vỹ kókén kỹ nỹ ha,” he tóg. “Ẽprã ke kar to tóg vãsãn ja nĩ, Babilônia to pã'i ti, ag tỹ ti mré ãjag prũ tũ fag mré nỹgnỹ jé, fag tỹ ti ri ke ãjag mén tũ ag mré nỹgnỹ jé, kỹ tóg vẽnh kar tỹ ti mré vinho fa pẽ kron ri ke nĩ,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ ẽn ti. \p \v 9 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg ag nón kãtĩ mũ gé. Ẽn vỹ prẽr kỹ: “!..ẽprã ke ũ ag tóg mĩg to: topẽ vẽ, he ja nĩgte..!” he mũ, prẽr kỹ. “!..Ti kãggrá to ag tóg: topẽ vẽ, he ja nĩgte..! Ãjag kakã ki ag tóg ti rá han ja nĩgte..! Ag nĩgé pãnĩ ki ag tóg ránrán kỹ nỹtĩ gé..! \v 10 Ẽn ag vỹ Topẽ tỹ ag to jũ jagy han venh ke mũ ha..! Kỹ tóg ag tỹ vinho kron ri ke nỹ nĩ ha..! Topẽ vỹ jũ jagy han kỹ jẽ ha..! Kỹ ti tỹ ag to jũnh ke tóg kar kỹ nỹ ha..! Kỹ tóg ẽg tỹ vinho tỹ copo fãn kỹ fẽg ẽn ri ke nĩ ha..! ti tỹ ag to jũnh ke ti..! Topẽ tỹ vẽnh kãn kỹ jẽ to ken hã vẽ..! Ũ tỹ mĩg to: topẽ vẽ, he ja ẽn ag vỹ jagãgtar mág venh ke mũ ha..! cordeiro rĩnve..! Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ag kar rĩnve ag jagtar kãn kỹ nỹtĩ ha..! Pĩ ki ag tóg jagãgtar ke mũ ha..! pó tỹ enxofre pũr nĩja ki ke gé, vãn pũr nĩja ri ke ẽn ki..! \v 11 Ag tỹ pĩ ki jagãgtar mũ ẽn nĩja tóg kanhkã to tãpry mũ ha..! Tũg' henh ke tũ ti nĩ, pĩ ẽn ti..! Ũ tỹ mĩg to: topẽ vẽ, he mũ ẽn ag vỹ vẽnhkánkán ke tũ pẽ nĩ..! ũ tỹ ti kãggrá to: topẽ vẽ, he mũ ẽn ag kar ti..! ũ tỹ ti jyjy tỹ ránrán kỹ nỹtĩ ẽn ag kar ti..! Vẽnhkán ke tũ ag nỹtĩ ha..! kurã ki, kuty mré hã..!” he tóg, prẽr kỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ ẽn ti. \p \v 12 Ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ag jé ti to krónh ke tũg, ag jé Topẽ tovãnh tũg, ũ tỹ Topẽ vĩ kri fig mũ ag, ũ tỹ Jesus to tar nỹtĩ ag. \p \v 13 Kỹ sóg kanhkã tá vẽnh vĩ ũ mẽg mũ gé. Kỹ tóg: “tag rán nĩ, ha mẽ,” he mũ, ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ ti. “Ũ tóg ẽg Senhor ki ge kỹ nỹtĩ, gen kỹ ag tóg kãgter ja nĩ. Ẽn ag mỹ tóg sér tãvĩ tĩ ha,” he tóg, ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ ti. Kỹ Topẽ kuprĩg tóg: “hỹ,” he mũ gé. “Ag rãnhrãj kaja vég ag tóg mũgtĩ, kỹ ag tóg ag rãnhrãj to vẽnhkán kỹ nỹtĩ ha,” he tóg, Topẽ kuprĩg ti, ũn kãgter mũ ag to, ũ tỹ ẽg Senhor ki ge kỹ nỹtĩ ag to. \s1 Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ag tỹ ẽprã ke ag vóg kónãn \p \v 14 Kỹ sóg kanhkã góg kupri vég mũ gé sir. Ũ tóg kanhkã góg ẽn kri nĩ nĩ, tỹ tóg ẽprã ke nĩ ve nĩ. Hã ra tóg krĩ tógfĩ tỹ ouro nĩ nĩ, kỹ tóg ẽg tỹ tỹ trigo kre jafã vyn kỹ nĩ nĩ gé. Jukén kỹ tóg nỹ, trigo kre jafã ẽn ti. \v 15 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg kãtĩ mũ gé, Topẽ jo ĩn kãtá. Kỹ tóg ũ tỹ kanhkã góg kri nĩ ẽn mỹ: “trigo kre jafã tỹ krenh tĩg nĩ,” he mũ. “Tỹ ti krenh ke kurã vẽ. Vẽnh kãn kỹ ag nỹtĩ nĩ, ẽprã ke ag,” he tóg. \v 16 Kỹ ũ tỹ kanhkã góg kri nĩ ẽn tóg trigo kre jafã ẽn tỹ krenh tĩ mũ. \p \v 17 Kỹ sóg Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ vég mũ gé. Topẽ jo ĩn kãtá tóg kãkutẽ mũ. Uva kre jafã vyn kỹ tóg tá kãkutẽ mũ. \v 18 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg jun mãn mũ gé. Topẽ jo ĩn kãtá tóg kãkutẽ mũ gé, Topẽ mỹ nén ũ pũn jafã ẽn tá. Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tag vỹ pĩ ki rĩr tĩgtĩ. Kỹ tóg ũ tỹ uva kre jafã vãg mũ ẽn mỹ: “uva kre jafã tỹ krenh tĩg,” he mũ. “Ga kri ti nỹtĩ, uva kanẽ ti. Ẽn krenh tĩg. Rã há ti nỹtĩ ha,” he tóg. \v 19 Kỹ tóg tĩ mũ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn ti. Uva kanẽ krég tóg mũ sir. Kỹ tóg uva jẽgmĩ jafã ki ag vãm mũ, hã vỹ: Topẽ tỹ vẽnh kar to jũ, he mũ, hã vỹ: uva jẽgmĩ jafã, he mũ. \v 20 Cidade fyr tá tóg jẽ nĩ, uva jẽgmĩ jafã ẽn ti, kỹ ag tóg uva jẽgmĩg mũ sir, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn ag. Kỹ ag tóg tá ag kyvénh kujẽg mũ, ẽprã ke ag kyvénh ti, kỹ tóg tãra tĩ mũ, 300 (ke) quilômetros ra, ag kyvénh ti. Tỹ tóg goj mág nỹ ve nĩ, ag kyvénh ti. Cavalo tỹ kã jẽ ra tóg pun kenh ke mũ vẽ. \c 15 \s1 Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ag tỹ ẽprã ke ag vóg kónãn mãn \p \v 1 Kỹ sóg kanhkã tá nén ũ vég mũ gé. Inh mỹ tóg e tĩ, isỹ nén nẽ ẽn ve kỹ, kỹ tóg inh kanẽ jun mũ. Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tỹ 7 (ke) ag vigve inh. Ga kri ke ag vóg kónãn jé ag tóg ke mũ, vógvóg tỹ 7 (ke) ki. Ag tỹ ga kri ke ag vóg kónãn kar kỹ Topẽ tóg jũ mãn ke tũ nĩ ha. \v 2 Kỹ sóg goj tỹ vidro kãki pĩ gru vég mũ. Kỹ sóg ũ ag vigvég mũ gé, ũ tỹ mĩg ẽn kato vãsãnsãn mũ ẽn ag. Ag pi(jé) ãjag tỹ tỹ ẽprã ke nỹtĩ ra mĩg kãggrá ẽn to há nỹtĩ ja nĩgtĩ', ag pi(jé) vẽnh ki ti número rán ja nĩgtĩ', ti jyjy ti'. Ag pi(jé) mĩg vĩ kri nĩm ja nĩgtĩ'. Hã kỹ ag vỹ goj tỹ vidro jo nỹtĩ, kỹ ag tóg vãkyn jafã tỹ harpa vyn kỹ nỹtĩ nĩ, Topẽ tỹ ag mỹ harpa vin mũ ẽn. \v 3 Kỹ ag tóg Topẽ mỹ rãnhrãj tĩ tỹ Moisés tỹ jé ẽn tó mũ, ti tỹ jãn ti. Cordeiro ẽn mỹ ag tóg jãn mũ, ha mẽ: “Topẽ kósin vỹ tỹ ã nĩ, pã'i mág vỹ tỹ ã nĩ, vẽnh kar kri ke vỹ tỹ ã nĩ,” he ag tóg mũ, cordeiro mỹ, jãn kỹ. “Nén ũ há tãvĩ han ja ã tóg nĩ, ge ve ja tũ ẽg tóg nỹtĩ. Ã jykre vỹ kuryj tãvĩ nỹ, ki hã tó ã tóg tĩgtĩ. Povo kar kri ã tóg jẽ nĩ. \v 4 Vẽnh kar ag vỹ ã kamẽg tĩ, pã'i mág kar ag. Vẽnh kar ag vỹ ã jiji to: “ũn mág vỹ tỹ ti nĩ,” he tĩ. Ã hã ne ã pir mỹ há nĩ'. Povo kar tóg ã tá junjun ke mũ, kỹ ag tóg ã mỹ: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” henh ke mũ. Ã jykre kuryj ẽn ve kãn jé ag tóg ke mũ, povo kar ag,” he ag tóg mũ, jãnjãn kỹ, ũ tỹ mĩg kato vãsãnsãn mũ ẽn ag. \p \v 5 Kar kỹ sóg kanhkã tá Topẽ jo ĩn vég mũ. Ti jãnkã nón ag tóg mũ, kur tỹ ĩn ẽn róm kỹ, Topẽ nĩg jafã ẽn. \v 6 Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag tóg tá kãpa mũ, ũ tỹ ga vóg kónãn ke mũ ẽn ag. Kur kupri jãnhkri rĩnh kỹ ag tóg kãmũ mũ, pyrfé tỹ kur rĩnh kỹ, kỹ ag tóg ouro tỹ vẽsógfĩn kỹ nỹtĩ gé, ãjag fe kri. \v 7 Kỹ nén nẽ tỹ 4 (ke) ẽn ag kãmĩ ũ tóg ag mỹ ouro tỹ pénky junjun mũ, Topẽ tỹ jẽgnẽ tỹ 7 (ke) ẽn ag mỹ. Pénky tỹ 7 (ke) junjun ag tóg mũ, ag mỹ. Fór ti nỹtĩ, pénky ti, Topẽ jũ tỹ. Topẽ vỹ tũ' henh ke tũ pẽ nĩ. Ti jũ tỹ tóg fór nỹtĩ, pénky ti. \v 8 Kỹ Topẽ jo ĩn ẽn krẽm tóg nĩja nĩ. Topẽ tá tóg tũmtũm ke kãtĩ mũ, nĩja ẽn ti, Topẽ tỹ tỹ ũn mág nĩn kỹ, ti tar nĩn kỹ. Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn ag tỹ ga vóg kónãn ke to hã ũ tóg Topẽ jo ĩn ẽn kãra rãnh ke tũ nĩ. \c 16 \s1 Topẽ jũ \p \v 1 Kỹ sóg vẽnh vĩ ũ jẽmẽg mũ, Topẽ jo ĩn ẽn kãtá. Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 7 (ke) ẽn mỹ tóg vĩ mũ, ũn vĩ mũ ẽn ti, kỹ tóg: “pénky tỹ funfór ẽn tỹ ga kri kugjẽn mũjẽg,” he mũ. \p \v 2 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg tĩ mũ, ti pénky ki nĩ ẽn tỹ ga kri kujẽn jé. Kỹ ũ tỹ mĩg ẽn jiji tỹ ránrán kỹ nỹtĩ ẽn ag kar vỹ fugfóm jagy han mũ, kaga jagy. Ũ tỹ mĩg kãggrá to: “Topẽ vỹ tỹ ti nĩ,” he mũ ag kar vỹ fugfóm kãn mũ. \p \v 3 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg goj kafã tũ ki ã pénky ki nĩ ẽn kujẽg mũ gé. Kỹ goj tóg vẽnh kyvénh ri ke nĩ ha, ag tỹ ũ tãnh mũ kyvénh ẽn ri ke. Kỹ goj kãmĩ mũ kar ag vỹ kãgter mũ ha. \p \v 4 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg ã pénky ki nĩ ẽn kujẽg mũ gé, pénky tãgtũ vẽ sir. Goj mág mré goj kãsir kar ki tóg kujẽg mũ, ti tũ ti, goj nĩhỹg kar ki ke gé. Kỹ tóg vẽnh kyvénh kar nỹtĩ ha, goj kar ti. \v 5 Kỹ ũ tỹ goj ki rĩr tĩ ẽn tóg: “ũn há vỹ tỹ ã nĩ,” he mũ, Topẽ mỹ. “Vãsỹ ã tóg nĩ ja nĩgtĩ, kỹ ã tóg ũri nĩ nĩ gé,” he tóg mũ, Topẽ mỹ. “Vẽnh jykre há han kỹ ã tóg nĩ nĩ. \v 6 Ũ tỹ ã ki ge kỹ nỹtĩ ag kãgtén ag tóg, ũ tỹ ã vĩ tó tĩ ag mré hã. Kỹ ã tóg ag mỹ vẽnh kato vẽnh kyvénh nĩm mũ sir, ag tỹ kron jé. Ag tỹ ag tỹ ag kãgtén kajãm hã vẽ,” he tóg, Topẽ mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \p \v 7 Kỹ sóg vẽnh vĩ ũ jẽmẽg mũ gé. Topẽ mỹ nén ũ pũn jafã tá tóg vĩ mũ, ũn vĩ mũ ti, kỹ tóg: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ, pã'i vỹ tỹ ã nĩ, vẽnh kar kri ke vỹ tỹ ã nĩ,” he mũ. “Kuryj ti nĩ, ã jykre ti, kỹ ã tóg ki hã tó tĩ, kỹ ã tóg ki hã ag vóg kónãn tĩ gé,” he tóg mũ, ũn vĩ mũ ẽn ti. \p \v 8 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg ã pénky ki nĩ ẽn kujẽg mũ gé. Pénky tỹ 4 (ke) vẽ sir. Rã ki tóg ã tũ kujẽg mũ. Kỹ rã tóg vẽnh kar kri hupũn jagy han mũ, kỹ ag jagtar mũ. \v 9 Kỹ ag tóg kugpũr mũ sir, vẽnh kar, rỹ jagy tỹ. Kỹ ag tóg Topẽ to vĩ kónãn mũ sir, ti tỹ ag vóg kónãn tugrĩn. Ge ra ag tóg ãjag jykre tovãnh sór tũ nỹtĩ, Topẽ mỹ ag tóg vẽnh vin sór tũ nỹtĩ. \p \v 10 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg ã tũ kujẽg mũ gé. Pénky tỹ 5 (ke) vẽ sir. Mĩg ẽn nĩgja kri tóg ã tũ kujẽg mũ. Kỹ tóg kuty nỹ, mĩg ẽn krẽm ke kar ag mỹ. Kỹ tóg vẽnh kar mỹ e tãvĩ tĩ. Kaga jagy han ag tóg mũ, ag fugfóm to. Ãjag kaga jagy tugrĩn ag tóg ãjag nũnẽ kyprãg mũ. \v 11 Kỹ ag tóg Topẽ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn mỹ vĩ kónãn mũ, ag kaga to, ag tỹ ti jagy vég mũ kar to. Ge ra ag tóg ãjag jykre kórég tovãnh sór tũ nỹtĩ. \p \v 12 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg ã tũ kujẽg mũ gé. Pénky tỹ 6 (ke) vẽ sir. Goj tỹ Eufrates ki tóg ã tũ kujẽg mũ. Kỹ tóg tóg kãn mũ, goj tỹ Eufrates ti. Hã kỹ pã'i tỹ rã jur ja tá kãmũ ẽn ag tóg kãmũ mũ ha, kỹ goj tóg ja ẽn vỹ tỹ ag japry nỹ ha, ag jamĩn. \v 13 Kỹ sóg vẽnh kuprĩg tãgtũ vég mũ, hã ra tóg tỹ pépo ve nỹtĩ, vẽnh kuprĩg ag. Ũ tóg mĩg fẽr ẽn jẽnkã tá kãkutẽ mũ, ũ tóg goj kãtá mĩg ẽn jẽnkã tá kãkutẽ mũ, ũ tóg ón kỹ Topẽ vĩ tó tĩ ẽn jẽnkã tá kãkutẽ mũ gé. \v 14 Japo ag vẽ, vẽnh kuprĩg tỹ tỹ pépo nỹtĩ ve ẽn ag, hã ra ag tóg ẽg tỹ nén han vãnh hyn han mũ. Kỹ ag tóg ẽprã ke to pã'i kar ag mré vẽmén mũ gé, ag tỹ vẽnh génh ke to vẽnh mãn jé, Topẽ tỹ ag mỹ kurã nĩv ẽn ki. Topẽ hã ne tỹ ũn mág nĩ'. \p \v 15 “Ha vé, ãjag tỹ nén ũ péju(g) tĩ ẽn kãtĩg ri ke ti nĩnh mũ, inh kãtĩg mãn ke ti. Ãjag nũgnũr tũ nỹtĩn kỹ tóg há tĩ, ãjag kur kynkar kỹ nỹtĩn kỹ tóg há tĩ. Kỹ mỹ sér nỹtĩmnĩ. Kỹ ãjag tóg kator nỹtĩnh ke tũ nĩ. Mỹ'ãg'ãg ke tũ ãjag nỹtĩ, ũ ag tỹ ãjag vég mũ ra,” he tóg, ẽg Senhor ti, ẽg mỹ. \p \v 16 Japo tag ag vỹ pã'i kar tỹ vẽnh mãn han mũ, ẽmã tỹ Armagedom tá, Hebreu vĩ ki ẽmã ẽn jyjy vẽ. \p \v 17 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg ã tũ kujẽg mũ gé. Pénky tỹ 7 (ke) hã vẽ. Kanhkã krẽm tóg ã tũ kujẽg mũ. Kỹ nĩgja sĩnvĩ ẽn tá, Topẽ jo ĩn kãkã nĩgja ẽn tá vẽnh vĩ tóg mẽ há ti, kỹ tóg: “nén kar tóg kar kãn kỹ nỹ ha,” he mũ, vẽnh vĩ ti. \v 18 Kỹ ta tóg kómkóm ke mũ, tỹrỹr he tóg mũ gé, kỹ ga vỹ ragra ke jagy han mũ gé. Ga tỹ ragra ke tỹ ge ve ja tũ ẽg tóg nỹtĩ. Ẽg tỹ ga mĩ mũn kã tóg ragra ke tỹ ge han ja tũ nĩ. \v 19 Cidade mág ẽn tóg vẽnh kãpóv kỹ nỹ ha, vẽnh kãpóv tãgtũ tỹ. Kỹ ga kar mĩ cidade tóg kókén kỹ nỹtĩ nĩ. Topẽ pi(jé) cidade tỹ Babilônia kã jatu ja nĩgtĩ'. Cidade ẽn ki ke ag to tóg jũ tãvĩ han mũ, Topẽ ti, ag to tóg fe gỹv han mũ. Hã kỹ tóg ag vóg kónãn jagy han mũ, kỹ tóg ẽg tỹ vinho kron ri ke nĩ. \v 20 Kỹ goj vãso kar tóg tũ nỹtĩ ha ke gé, pãnónh kar tóg tũ nỹtĩ gé. \v 21 Kỹ nãfy tóg vár mũ gé. Éhé tãvĩ ti nĩ, nãfy ẽn ti, ũn pir tóg quilo tỹ hẽn ri ke nĩ, kukryr tỹ nãfy ẽn. Ẽprã tóg vár mũ. Kỹ ẽprã ke ag tóg Topẽ mỹ vĩ kónãn mũ gé sir, nãfy tag to, ti jagy tãvĩ nĩn kỹ. \c 17 \s1 Ũn tỹtá kórég fi \p \v 1 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg inh ki jun mũ, ũ tỹ pénky mãn mũ ja ẽn ag kã ũ. Kỹ tóg inh mỹ: “kunĩg,” he mũ. “Nhỹ ã mỹ cidade mág ti ven, cidade tỹ goj tỹ hẽn ri ke tá nỹ ẽn ti. Cidade ẽn ki ke ag vỹ ũn mén (ka)mẽ fi ri ke nỹtĩ, kỹ Topẽ vỹ ag vóg kónãn ke mũ, ũn mén (ka)mẽ fi ri ke ẽn ag. \v 2 Pã'i kar vỹ fi mré nỹ ja nĩgtĩ, ũn mén (ka)mẽ ẽn fi mré. Ẽprã ke kar mỹ tóg sér tĩ, fi jykre ti, kỹ tóg ag tỹ kronkron kỹ kãgter ri ke nĩ, ag tỹ ũn mén (ka)mẽ ẽn fi mré nỹ ti,” he tóg inh mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \p \v 3 Kỹ Topẽ kuprĩg tóg inh krĩn mũ, kỹ sóg nén nẽ ve kỹ ga kórég ra tĩ mũ. Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn vỹ inh pére tĩ mũ. Tá ũn tỹtá fi tóg nĩ nĩ. Fi mẽg tỹ mĩg kri fi tóg nĩ nĩ, hã ra tóg kusũg jẽ, fi mẽg ti. Vẽnh jygji tóg fi mẽg kri ránrán kỹ nỹtĩ, kỹ tóg vẽnh kri tỹ rũm ke kỹ jẽ, vẽnh jygjy rágrá tỹ. Vẽnh jygjy ẽn tóg Topẽ to vĩ kónãn kỹ nỹtĩ. Fi mẽg vỹ ã pir ra krĩ tỹ 7 (ke) nĩ, nĩka tỹ 10 (ke) ti nĩ gé. \v 4 Ũn tỹtá ẽn fi vỹ kur kusũg tu kỹ nĩ nĩ, kur kósóg pẽ. Ouro tu fi tóg nĩ gé, pó sĩnvĩ, pérola. Ouro tỹ copo mãn kỹ fi tóg nĩ nĩ. Hã ra tóg nén ũ kórég kar tỹ fór jẽ, nén ũ kavéj kar tỹ, copo ti. Fi tỹ vẽnh jykre pãno han mũ to ken hã vẽ. \v 5 Fi jiji vỹ fi kakã ki rán kỹ nĩ, ũ tóg ã vĩ ki fi jyjy tag mẽ ja tũ nĩ ver. Hã ra tóg: “Babilônia hã vẽ,” he mũ, fi jiji ti. “Ũn mág vỹ tỹ inh nĩ,” he tóg. “Ũn mén (ka)mẽ kar fag mỹnh vỹ tỹ inh nĩ, ũ tỹ nén ũ kavéj kar han tĩ ag mỹnh vỹ tỹ inh nĩ, ẽprã, ag tỹ inh jykre han kỹ,” he tóg mũ, fi jyjy ti. \v 6 Hã ra fi tóg kron kỹ ter nĩ, fi tỹ ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ag kyvénh kron kỹ. Ũ tỹ hẽn ri ke ag kãgtén ja ag tóg nĩgtĩ, Jesus tugrĩn, ag tỹ Jesus tovãnh sór tũ tugrĩn, hã ra fi tóg ag kyvénh kron kãn ja nĩ. \p Inh mỹ tóg e tĩ, sỹ fi ve kỹ. \v 7 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tóg inh mỹ: “mỹ ã mỹ e?” he mũ. “Nhỹ ã mỹ fi kãmén, fi mẽg tỹ mĩg ti ke gé, fi mẽg krĩ tỹ 7 (ke) ẽn, fi mẽg nĩka tỹ 10 (ke) ẽn, fi tỹ kri nĩ jafã ẽn ti,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \v 8 “Fi mẽg tag vỹ vãsỹ jẽ ja nĩgtĩ. Ũri tóg ki tũ nĩ, hã ra tóg kãnhmar nũgme tá kãkutẽnh ke mũ, Topẽ tỹ ti kókén pẽ han jé. Kỹ tóg ẽprã ke ag mỹ e tĩnh mũ, ag tỹ fi mẽg tag venh ken kỹ, ũn jygjy tỹ Topẽ livro ki rán kỹ nỹtĩ tũ ag mỹ. Topẽ tỹ nén (ũ) kar han to hã tóg ag rán ja tũ nĩ, kỹ ag tóg rĩnrĩr ke tũ nỹtĩ. Ẽn ag mỹ tóg e tĩnh mũ, ag tỹ fi mẽg tỹ mĩg ven kỹ. Vãsỹ tóg nĩ ja nĩgtĩ, kỹ tóg ver ki tũ nĩ, hã ra tóg kejẽn kãtĩg mãn ke mũ ha. \p \v 9 Topẽ tỹ ũn kanhrãn mũ ẽn ag hã vỹ fi mẽg to jykrén ke mũ. Ti krĩ tỹ 7 (ke) vỹ tỹ pãnónh tỹ 7 (ke) nỹtĩ. Pãnónh ẽn kri fi tóg nĩ nĩ, ũn tỹtá kórég ẽn fi. Pã'i tỹ 7 (ke) to ke vẽ gé, hã ra, ti krĩ tỹ 7 (ke) ẽn ti. \v 10 Pã'i tỹ 5 (ke) vỹ hur tũg, ũn pir vỹ ũri nĩ nĩ, ũn pir ũ vỹ kar kỹ kãtĩg ke mũ gé. Ti kãtĩg ken kỹ tóg nĩg sĩ pẽ han ke mũ, ũ tỹ ẽgno ẽn ti. \v 11 Fi mẽg tag, ũ tỹ vãsỹ nĩ ja kar kỹ ũri kã nĩ tũ ẽn vỹ tỹ pã'i ũ nĩ gé. Pã'i tỹ 8 he mũ vỹ tỹ ti nĩ. Pã'i tỹ 7 (ke) ẽn mré ke vỹ tỹ ti nĩ gé. Topẽ vỹ ti tỹ tũ' henh ke mũ gé. \p \v 12 Ti nĩka tỹ 10 (ke) vỹ tỹ pã'i tỹ 10 (ke) nỹtĩ gé. Ẽn ag vỹ ver kãmũ tũ nỹtĩ. Fi mẽg mré ag tóg tỹ pã'i nỹtĩnh ke mũ, hã ra ag tóg nĩg sĩ pẽ han ke mũ gé. \v 13 Jagnẽ mré ag tóg vẽnh jykre pir han ke mũ, pã'i tag ag, fi mẽg ẽn mré. Fi mẽg mỹ ag tóg vẽnh vin ke mũ. \v 14 Cordeiro ẽn kato ag tóg vãsãnsãn ke mũ. Hã ra cordeiro tóg ag tỹ hẽn ri kenh ke mũ, ti mré ke ag mré, ũ tỹ ti tovãnh ja tũ ag mré, ũn kuprẽg kỹ nỹtĩ ag mré. Kỹ cordeiro ẽn vỹ tỹ pã'i kar kri ke jẽ. Pã'i mág ag kar kri tỹ pã'i ti jẽ mỹr,” he tóg inh mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \p \v 15 Kỹ tóg inh mỹ: “goj ve ja ã nĩ gé,” he mũ. “Goj ẽn tá fi tóg nĩ, ũn tỹtá kórég ẽn fi. Povo kar to ken hã vẽ, hã vỹ: goj, he mũ, ẽprã ke kar to ken hã vẽ, nação kar to ken hã vẽ, vyrmỹ vĩ nỹtĩ ag kar to ken hã vẽ gé, hã vỹ: goj, he mũ,” he tóg. \v 16 “Kỹ fi mẽg vỹ ti nĩka tỹ 10 (ke) ẽn mré (tóg) fi to kórég tãvĩ nỹtĩnh ke mũ. Fi tũ kunũnh kãn jé ag tóg ke mũ, fi kur mré hã, kỹ fi tóg kator nĩnh ke mũ, ũn kórég ẽn fi. Fi nĩ ko jé ag tóg ke mũ gé, kỹ ag tóg fi pũn ke mũ gé. \v 17 Ag tỹ ki kagtĩg ra Topẽ tóg ag krĩn tĩ, ag vatánh tá, kỹ ag tóg Topẽ tỹ ag mỹ fi to vẽnh jykre nĩv ẽn hã han tĩ. Topẽ tỹ ag krĩn kỹ ag tóg jagnẽ mré vẽnh jykre pir hã han tĩ, kỹ ag tóg fi mẽg mỹ vẽnh vin tĩ gé, pã'i tỹ 10 (ke) ẽn ag. Gen kỹ ag tóg nén kar kãnkãn ke mũ ẽn pétẽm ke mũ, Topẽ tỹ vãsỹ tó ja ẽn kar ti,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \p \v 18 “Kỹ ũn tỹtá kórég ẽn fi, ã tỹ ũn vég mũ ẽn fi vỹ tỹ cidade mág ẽn nĩ. Ẽprã pã'i kri ke kar fi nĩ,” he tóg inh mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn ti. \c 18 \s1 Babilônia tỹ tũ' he \p \v 1 Kar kỹ sóg Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ vég mũ gé. Kanhkã tá tóg kãtére mũ. Tar pẽ tóg jẽ, jẽngrẽ tóg jẽ gé, kỹ ti jẽngrẽ tóg kurã han mũ, ẽprã, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn ti. \v 2 Ẽn vỹ prẽr mũ. “!..Kókén kỹ ti nỹ ha..!” he tóg mũ, prẽr kỹ. “!..Babilônia vỹ kókén kỹ nỹ, cidade mág ẽn ti..!” he tóg. “!..Japo ag, vẽnh jagrẽ kórég ag vỹ tá ẽmã nỹtĩ ha..! Jẽsĩ kavéj kar, sẽsĩ kórég kar vỹ tá nỹtĩ ha, cidade jy ró ẽn kãmĩ..! \v 3 Ẽprã ke kar vỹ cidade ẽn jykre han ja nĩgte..! Kỹ tóg ag tỹ ũ mré nỹ kónãn ẽn ri ke ne..! Vinho kron mág ri ke ti ne..! cidade ẽn jykre ti..! Ẽprã pã'i ag vỹ tá vẽnh jykre han ja nĩgte..! Kỹ tóg ũn tỹtá kórég fi mré nỹ ri ke nĩ, ag jykre kórég ti..! Nén ũ vender he tĩ ag vỹ cidade ẽn tugrĩn rico nỹtĩ ja nĩgte..! tá ke ag tỹ rico tãvĩ ja nỹtĩn ká..! Hã ra tóg kókén kỹ nỹ ha..!” he tóg, prẽr kỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \p \v 4 Kỹ sóg kanhkã tá vẽnh vĩ ũ mẽg mũ gé, ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ag mỹ tóg: “mũ jé ha,” he mũ, ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ ẽn ti. “Cidade tá kãpamnĩ, ke tũ nĩ mũ ra ãjag tóg ag mré Topẽ vĩ mranh ke mũ, kỹ Topẽ tóg ag mré ãjag vóg kónãn ke mũ gé, ti tỹ cidade kókén ken kỹ,” he tóg, ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ ti, ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ag mỹ. Cidade ẽn kókén ke to hã tóg ag mỹ tó mũ. \v 5 “Topẽ vỹ ag jykre pãno ve kãn, kỹ tóg kã jatu tũ nĩ. Ag tỹ Topẽ vĩ mranh vỹ e tãvĩ nỹtĩ, kỹ ti pãnfĩ tóg kanhkã pétẽm mũ, ag tỹ Topẽ vĩ mranh pãnfĩ ti. \v 6 Ag tỹ ãjag mỹ nén han ja ẽn ri ke han nĩ, ag mỹ,” he tóg, ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ag mỹ. “Ag tỹ ãjag mỹ ti kórég pir han kỹ ag mỹ ti kórég régre han nĩ, vẽnh kato. Ãjag mỹ ag tóg ti kron jafã kórég ven ja nĩ. Ag mỹ ti kron jafã kórég ven régrég nĩ. \v 7 Sĩnvĩ ja ag nỹtĩ, tỹ nén ũ mág ja ag nỹtĩ. Ag jagtar han nĩ, ag sĩnvĩ tag to. Ag jagtar han nĩ, ag tỹ nén ũ mág tag to, ũ tỹ nén ũ mág tũ ag jagtar han nĩ gé, ag mré. “Ũn mág vỹ tỹ ẽg nỹtĩ,” he ag tóg mũ. “Ũ pi(jé) ẽg jagtar han ke mũ',” he ag tóg mũ. \v 8 Hã ra ag tóg vãhã venh ke mũ, ag jagãgtar ke ti, ag vẽsỹrénh ke ti, ag vãnhprãg ti, kỹ tóg ag tỹ vẽnh kaga jagy han ri ke nĩ sir. Kurã pir ki ag tóg tag ve kãn ke mũ, kỹ ag tóg pĩ ki kãgter ke mũ. Topẽ hã vỹ ag vóg kónãn ke mũ, pã'i mág ti. Tar pẽ ti jẽ nĩ mỹr, Topẽ ti,” he tóg, ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ ti, ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ag mỹ. \p \v 9 Kỹ ẽprã pã'i ag vỹ venh ke mũ, cidade nĩja ti. Cidade ki ke ag mré tóg ag mỹ sér nĩ ja nĩgtĩ. Ag mré ag tóg nén (ũ) kar vigve ja nĩgtĩ, kỹ tóg ag tỹ fag mré nỹ ri ke nĩ ja nĩ, ag tũ mág ẽn ti. Cidade pũr nĩja ve jé ag tóg ke mũ ha, kỹ ag tóg fỹnh mũ, jagtar ke mũ. \v 10 Kuvar há tá ag tóg nỹtĩnh ke mũ, ag kanẽ jur kỹ, ag tỹ cidade ki ke ag vãnhprãg jagy mẽ kỹ. Kỹ ag tóg jagtar kỹ: “jagy tãvĩ tóg tĩ,” henh ke mũ sir, pã'i ag. “Éhé tãvĩn ja ti nĩ, cidade tỹ Babilônia tag ti, tar pẽ ja ti nĩ. Hã ra ag tóg hora pir ki ti kókén kãn,” he jé ag tóg ke mũ, pã'i ag. \p \v 11 Kỹ nén (ũ) vender he nỹtĩgtĩ ag vỹ jagtar kỹ fỹnh ke mũ gé, cidade tũ to. Tá ag tóg nén (ũ) tỹ hẽn ri ke ve ja nĩgtĩ, \v 12 ouro ti, prata ti, pó sĩnvĩ ti, pérola ti, pyrfé tỹ kur ti, kur tỹ seda ti, kur kusũg ti, kur kusũg sá ti, ka kaja e ti, elefante jã tỹ nén han mũ ti, ka sĩnvĩ tỹ nén han mũ ti, ferro tỹ nén han mũ ti, ferro kusũg tỹ nén han mũ ti, pó tỹ mármore tỹ nén han mũ ti, \v 13 canela ti, vẽjẽn ger há ti, ka jẽnjo pũn kỹ ger há tỹ incenso ti, ka jẽnjo pũn kỹ ger há tỹ mirra ti, vẽnh mĩ tĩn jafã ti, vinho ti, azeite ti, farinha ti, trigo ti, monh ti, carneiro ti, cavalo ti, carroça ti, ũn gré ag, ũn tỹtá fag mré hã. Tag kar tỹ ag tóg negocio hyn han tĩ ja nĩgtĩ, vender he nỹtĩgtĩ ag, hã ra tóg tũ tĩ ha. \v 14 Kỹ nén ũ vender he nỹtĩgtĩ ag tóg jagtar kỹ tag tónh ke mũ, ha mẽ. “Nén kar ve ja ẽg tóg nĩgtĩ, cidade tá, kỹ tóg ẽg mỹ sér nĩ ja nĩgtĩ. Riqueza ẽn tóg tũ' he kãn. Ũ tóg nén kar ẽn to én mãn ke tũ nĩ ha. Ve mãn ke tũ ẽg tóg nĩ ha, nén (ũ) kar ẽn ti,” he jé ag tóg ke mũ, nén (ũ) vender he nỹtĩgtĩ ag. \v 15 Kỹ ag tóg kuvar há tá nỹtĩnh mũ. Cidade ẽn tá negocio han to ag tóg vẽnh han ja nĩgtĩ, hã kỹ tóg ag mỹ e tĩ. Tãtá nỹtĩn kỹ ag tóg jũrũn ke mũ, ag tỹ cidade tá ke ag jagãgtar ve kỹ. Fỹ jé ag tóg ke mũ, vẽsỹrénh jé ag tóg ke mũ. \v 16 Kỹ ag tóg: “jagy tãvĩ tóg nĩ,” henh ke mũ. “Há tãvĩ ja ag nỹtĩ, cidade tag ki ke ja ag. Kur sĩnvĩ rĩnh ja ag tóg nỹtĩ, pyrfé tỹ kur, kur kusũg, kur kusũg sá. Ouro rĩnh ja ag tóg nỹtĩ, pó sĩnvĩ, pérola. \v 17 Hora pir ki ag tóg tũ' he kãn ja nĩ, ag tỹ nén (ũ) kar mré hã,” he jé ag tóg ke mũ gé, nén ũ vender he nỹtĩgtĩ ag. \p \v 18 Kỹ barco to pã'i ag vỹ nỹtĩnh ke mũ gé, goj kri mũ mũ kar ag, barco ki rĩr tĩ kar ag, ũ tỹ goj kri rãnhrãj mũ kar ag ke gé. Tãtá nỹtĩ kỹ ag tóg cidade nĩja ẽn ve kỹ (ag tóg) prẽnprẽr mũ sir. “Cidade ẽn ri ke ve mãn ke tũ ẽg tóg nĩ ha,” he jé ag tóg ke mũ. \v 19 Kỹ ag tóg ga funfur tỹ vẽnh kri vãm ke mũ sir, ag mỹ e tĩn kỹ. Fỹ jé ag tóg ke mũ, vẽsỹrénh jé ag tóg ke mũ. “Jagy tãvĩ tóg tĩ,” he jé ag tóg ke mũ. “Há tãvĩ ja ag nỹtĩ, cidade tag ki ke ja ag. Vẽnh kar vỹ ag tũ mãn kỹ vẽnh hyn han ja nĩgtĩ, ũ tỹ barco kãmĩ goj kri mũgtĩ ag. Kỹ tóg jagy tãvĩ tĩ. Hora pir ki tóg tũ' he kãn ja nĩ,” he jé ag tóg ke mũ gé, goj kri mũgtĩ ag. \p \v 20 “Kanhkã tá nỹtĩ kar'. Mỹ sér nỹtĩmnĩ. Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ kar', mỹ sér nỹtĩmnĩ. Apóstolo kar', Topẽ vĩ tó tĩ kar', mỹ sér nỹtĩmnĩ. Tũ' he kãn ag huri, cidade ẽn tá ke kar ag. Topẽ vỹ hur ag vóg kónãn, ag tỹ ãjag vóg kónãn ja tugrĩn.” \p \v 21 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tar ũ tóg pó mág vãg mũ. Kra tỹ pó ri ke ti nĩ, pó mág ẽn ti. Kỹ tóg goj nig ki ti fón mũ, jũ kỹ, kỹ tóg: “isỹ pó fón mũ tag ri ke ti nĩnh mũ, cidade tỹ Babilônia kókén ti,” he mũ. “Kókén kãn kỹ tóg nĩ. Ũ tóg ti ve mãn ke tũ nĩ ha, cidade ti. \v 22 Kãki ag tóg harpa kyn mãn ke tũ nỹtĩ ha, tỹnh mãn ke tũ ag nĩ ha, vãn tỹ vãkyr ẽn kyn mãn ke tũ ag nĩ ha, trombeta ti ke gé. Vãkyr mẽ mãn ke tũ ẽg nĩ ha, cidade tỹ Babilônia tá. Ũ tóg ki rãnhrãj mãn ke tũ nĩ ha, ũ tóg ki nĩ mãn ke tũ nĩ ha. Ũ tóg ki tynyn mãn ke tũ nĩ gé. \v 23 Ũ tóg ki lampião grug mãn ke tũ nĩ ha. Ũ tóg ki vẽnh prũg to festa han mãn ke tũ nĩ gé. Há tãvĩ ja ag nỹtĩ, tá nén (ũ) kar vender he nỹtĩgtĩ ẽn ag, kỹ vẽnh kar vỹ ag vĩ jẽmẽ ja nĩgtĩ. Povo kar krĩn kónãn ja ag tóg nĩgtĩ, kujá tỹ ẽg mỹ ón tĩ ẽn ri ke han ja ag tóg nĩgtĩ. \v 24 Topẽ vĩ tó tĩ ag kãgtén ja ag tóg nĩgtĩ, cidade ẽn tá ke ag, Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ag kãgtén ja ag tóg nĩgtĩ. Ẽn hã tá tóg vẽnh ven ja nĩ, ag tỹ ũn kãgtén mũ kyvénh kar ti. Hã kỹ ag tóg ag kar kyvénh kajãm kãn ke mũ,” he tóg mũ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tar ẽn ti. \c 19 \p \v 1 Kỹ sóg kanhkã tá nén ũ mẽg mũ gé sir, hã ra tóg ũ tỹ hẽn ri ke ag jãn mẽg nĩ. Jãn kỹ ag tóg cidade ẽn to tag tó mũ, ha mẽ. “Topẽ mỹ vĩ há han nĩ. Topẽ ne ẽg krenkren han ki kanhró nĩ'. Ti hã ne tỹ ũn mág nĩ'. Ti hã ne tar jẽ'. \v 2 Ti tỹ nén han mũ vỹ kuryj kar nỹ. Ũn tỹtá kórég ẽn fi vóg kónãn tóg huri. Ẽprã ke kar kókén ja fi tóg nĩ, fi jykre pãno tỹ. Topẽ vỹ fi vóg kónãn, fi tỹ ti rãnhrãj han tĩ ag kãgtén ja nĩn kỹ,” he ag tóg, kanhkã tãn ag, cidade tỹ Babilônia to. \p \v 3 Kỹ ag tóg jãn mãn kỹ tag tó mũ gé, ha mẽ. “Topẽ mỹ vĩ há han nĩ. Cidade ẽn pũr nĩja vỹ kanhkã ra tãpry mũ. Tũ' henh ke tũ ti nĩ, nĩja ẽn,” he ag tóg mũ gé, jãn kỹ, kanhkã tãn ẽn ag. \v 4 Kỹ kófa tỹ 24 (ke) ẽn ag tóg mũg ke kãn mũ, nén nẽ tỹ 4 (ke) ẽn ag mré hã. Topẽ mỹ ag tóg: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” he mũ, ũ tỹ nĩgja sĩnvĩ kri nĩ ẽn mỹ. Kỹ ag tóg: “hã vẽ,” he mũ gé. “Topẽ mỹ vĩ há han nĩ,” he ag tóg mũ, jamã hár(a). \s1 Cordeiro vẽnh prũg \p \v 5 Kỹ nĩgja sĩnvĩ ẽn tá vẽnh vĩ tóg mẽ há tĩ gé. “Ũ tỹ Topẽ mỹ rãnhrãj tĩ',” he tóg. “Ũ tỹ Topẽ kamẽg tĩ',” he tóg. “Ũn mág',” he tóg. “Ũn kãsir',” he tóg. “Topẽ mỹ vĩ há han, ãjag kar,” he tóg, vẽnh vĩ ẽn ti. \p \v 6 Kỹ sóg ũ tỹ hẽn ri ke ag jãn mẽg mũ gé. Tỹ tóg sa krog vĩ mẽ tĩ, tỹ tóg ta tỹ tỹrỹr he mẽ tĩ gé, ag jãn ti. Jãn kỹ ag tóg tag tó mũ, ha mẽ. “Topẽ mỹ vĩ há han nĩ,” he ag tóg. “Ũ tỹ nén ũ kar han ki kanhró nĩ ẽn tóg tỹ pã'i mág pẽ jẽ, ẽg pã'i mág ti, Topẽ ti. \v 7 Kỹ tóg ẽg mỹ sér tãvĩ tĩ. Vĩ sér han jé ẽg tóg ke mũ ha. “Tỹ ti ũn mág pẽ jẽ,” he jé ẽg tóg ke mũ gé. “Cordeiro tỹ vãhã prũg ke nẽ ha. Ti prũnh ke fi vỹ vẽnh kãn huri. \v 8 Ã kur kupri ẽn tu kỹ fi tóg jẽ nĩ, fi kur jẽngrẽ ẽn,” he ag tóg, ũn e ag, jãnjãn kỹ. Fi jykre tãg to ken hã vẽ, hã vỹ: fi kur kupri jẽngrẽ, he mũ, fi tỹ Topẽ jykre há ẽn han kỹ nĩ hã vẽ. Ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ kar ag to ken hã vẽ, hã vỹ: cordeiro prũnh ke, he mũ. \p \v 9 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tóg inh mỹ: “inh vĩ tag rán nĩ,” he mũ. “Ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg cordeiro prũg tỹ festa konh ke mũ. Topẽ vỹ ũ tỹ ti festa ko mũ ag kar ve há han mũ,” he tóg. Kỹ tóg: “Topẽ tỹ tón hã vẽ,” he mũ gé. “Hã ra Topẽ tóg ón vãnh nĩgtĩ,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \p \v 10 Kỹ sóg ti krẽm mũg ke mũ, sỹ ti mỹ: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” he jé. Hã ra tóg inh mỹ: “ke tũg ra,” he mũ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn ti. “Topẽ mỹ rãnhrãj han jafã vỹ tỹ inh nĩ, ã ri ke, ã kanhkã ag ri ke, ũ tỹ Jesus tỹ ki hã tó mũ ki króm mũ ẽn ag kar ri ke sóg nĩ, Topẽ rãnhrãj han kỹ,” he tóg. “Topẽ hã mỹ: Topẽ vỹ tỹ ã nĩ, hemnĩ,” he tóg inh mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn ti. \p Topẽ vĩ tó tĩ ag vỹ Jesus tỹ ki hã tó mũ ẽn hã kãmén tĩ. \s1 Ũ tỹ cavalo kupri kri nĩ \p \v 11 Kỹ sóg kanhkã róm kỹ nỹ vég mũ. Cavalo kupri vỹ tá jẽ nĩ. Ũ tỹ ti kri nĩ jyjyn hã vỹ: “ũn ón vãnh,” he mũ. “Ũ tỹ nén (ũ) há to krónh ke vãnh,” he tóg mũ gé, ti jiji ti. Ti hã vỹ jykre kuryj nĩ, ũ tỹ cavalo kupri kri nĩ ẽn ti, kỹ tóg ki hã tó tĩ gé. Nén ũ há hã to tóg vãsãn ti gé. \v 12 Ti kanẽ vỹ tỹ pĩ gru ve nĩ. Ti krĩ tógfĩ vỹ e nỹtĩ. Ti kri ti jyjy tóg rán kỹ nĩ, hã ra ũ pi(jé) ti jiji ki kanhró nỹtĩ'. Ti hã vỹ ã pir mỹ ã jyjy ki kanhró nĩ'. \v 13 Ti kur vỹ kyvénh nĩ. Ti to ag tóg: “Topẽ vĩ,” he tĩ. \v 14 Kanhkã tá soldado ag tóg ti nón kãmũ mũ. Cavalo kupri kri ag tóg kãmũ mũ, kanhkã tãn ag, ti soldado ag. Kur kupri rĩnh kỹ ag tóg kãmũ mũ. \v 15 Ũ tỹ ag jo tĩ mũ ẽn jẽnkã tá rógro jã régre tóg kãkutẽ mũ. Rógro tag tỹ tóg povo kar ag tỹ hẽn ri kenh ke mũ. Tỹ ag kri jẽ kỹ tóg vẽnh jykre tar han ke mũ, ag to. Uva jẽgmĩ jafã tá tóg jẽgmĩnh ke mũ, uva ti, hã vỹ: Topẽ tỹ vẽnh kar to jũ jagy han mũ, he mũ, hã vỹ: uva jẽgmĩ, he mũ. \v 16 Ti kur ki tag tóg rán kỹ nĩ, ha mẽ. “Pã'i kar ag kri pã'i,” he tóg, vẽnh rán ki. “Ũn mág kar ag kri ke,” he tóg mũ gé, vẽnh rán ki. Ti kre ki tóg rán kỹ nĩ gé. \p \v 17 Kỹ sóg Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ vég mũ gé. Rã kri tóg jẽ nĩ. Kỹ tóg sẽsĩ kar jé prẽr mũ, jẽsĩ tỹ kanhkã krẽm tẽgtẽ tĩ ag kar. Jamã hár(a) tóg ag mỹ: “!..kuneg..!” he mũ. “!..Vẽnh mãn kãmũ jeg..!” he tóg. “!..Topẽ tỹ festa konh kãmũ jeg..! \v 18 Pã'i kãgter konh kãmũ jeg..! Soldado to pã'i ag, soldado ag, cavalo ag, ũ tỹ cavalo kri mũgtĩ ag, ũ tỹ tỹ camarada nỹtĩ ag, ag patrão ag, ũn mág ag, ũn kãsir ag, ẽprã ke kar ag kãgter mũ nĩ konh kãmũ jeg..!” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti, sẽsĩ ag kar jé prẽr kỹ. \p \v 19 Kỹ sóg goj kãtá mĩg ẽn ve mãn mũ gé, ẽprã pã'i kar ag ke gé, ag soldado ag mré hã. Vẽnh mãn kỹ ag tóg nỹtĩ, ag tỹ ũ tỹ cavalo kupri kri nĩ ẽn kato vãsãnsãn jé, ag tỹ ti krẽm ke ag kato vãsãnsãn mág han jé. \v 20 Kỹ ag tóg mĩg ẽn ség mũ, ũ tỹ ón kỹ Topẽ vĩ tó tĩ ẽn ag mré hã, ũ tỹ mĩg rĩnve nén ve vãnh tỹ hẽn ri ke hyn han ja ẽn ti. Ti tỹ milagre hyn han tugrĩn ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg ti vĩ kri nĩm ja nĩgtĩ. Ti tỹ ag krĩn kónãn hã vẽ, ũ tỹ ti rá tỹ ránrán kỹ nỹtĩ kar ag, ũ tỹ ti kãggrá to: “Topẽ vẽ,” he mũ kar ag. Kỹ ũ tỹ mĩg ẽn ség mũ ag tóg pĩ gru fir ki ti fón mũ, pĩ mág pẽ ki, ũ tỹ ón kỹ Topẽ vĩ tó tĩ ẽn mré hã. Ag rĩnrĩr hã ra ag tóg pĩ grug fir ẽn ki ag vãm mũ, ag sigse kỹ. Pó tỹ enxofre pũr nĩja ẽn ki ag tóg vãm mũ, vãn pũr nĩja ri ke ẽn ki. \v 21 Ag soldado ag kãgtén ag tóg mũ gé sir, rógro tỹ, rógro tỹ ũ tỹ cavalo kupri kri nĩ ẽn jẽnkã tá kãkutẽ mũ ẽn ti. Kỹ jẽsĩ kar ag tóg vẽnh fãn mũ sir, ũn kãgter mũ ag nĩ kon kỹ. \c 20 \s1 Satanás tỹ prỹg tỹ mil (ke) ki se kỹ jẽ \p \v 1 Kỹ sóg Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ vég mũ gé sir. Kanhkã tá tóg kãtére mũ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. Nũgme jãnkã nĩfénh jafã vyn kỹ tóg kãtére mũ, ti chave ti. Ferro tỹ corrente vãg tóg mũ gé. \v 2 Ẽn vỹ mĩg fẽr ẽn ség mũ, hã vỹ: pỹn ve tỹ ũn ve fag krĩn kónãn mũ, he mũ, hã vỹ: Japo, he mũ, hã vỹ: Satanás, he mũ, mĩg fẽr ẽn ti. Ẽn se kỹ tóg ferro tỹ ti mrĩnh mũ sir. Kỹ tóg se kỹ jẽ nĩ, prỹg tỹ mil (ke) ki. \v 3 Nũgme ki tóg ti fón mũ sir, mĩg fẽr ti tỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn ti, kỹ tóg nũgme jãnkã nĩfénh há han mũ sir, chave tỹ. Kỹ mĩg fẽr ẽn tóg povo ag krĩn kónãn mãn ke tũ nĩ ha ver, prỹg tỹ mil (ke) ki. Prỹg tỹ mil (ke) tag tỹ tũ' hen kỹ ag tóg ver ti kavãn sĩ han mãn ke mũ, mĩg fẽr ti. \p \v 4 Kỹ sóg nĩgja sĩnvĩ tỹ hẽn ri ke vigvég mũ. Ũ tỹ kri nĩgnĩg kỹ nỹtĩ ag vỹ tỹ pã'i nỹtĩ, ag tỹ vẽnh kar jykre tugnỹm ke to pã'i. Kỹ sóg ẽprã ke kuprĩg tỹ hẽn ri ke ag vigvég mũ gé, ag tỹ ũn kãgtén ja ẽn ag kuprĩg. Ag tỹ vẽnh kar mỹ Jesus kãmén ja tugrĩn ag tóg ag kãgtén ja nĩ, ag tỹ Topẽ vĩ tó tugrĩn. Mĩg ẽn to ag tóg: “Topẽ vẽ,” he ja tũ nĩgtĩ, ti kãggrá to ke gé. Mĩg rá ẽn tỹ ag tóg vẽnh rán ja tũ nĩ gé, ag kakã ki, ag nĩgé pãnĩ ki ke gé. Ẽn ag vỹ tỹ Cristo mré pã'i nỹtĩnh ha, prỹg tỹ mil (ke) ẽn ki. \v 5 Vẽser ũ ag vỹ ver rĩnrĩr mãn ke tũ nĩ. Prỹg tỹ mil (ke) ẽn tỹ tũ' hen kỹ ag tóg kejẽn rĩnrĩr mãn kãn ke mũ. Ũ tỹ Cristo mré tỹ pã'i nỹtĩ tag ag vỹ rĩnrĩr vén ke mũ. \v 6 Ũ tỹ rĩnrĩr vén mũ mỹ tóg vĩ há han ke mũ, Topẽ ti. Topẽ tũ vỹ tỹ ag nỹtĩ. Kãgter mãn ke tũ ag tóg nỹtĩ ha. Topẽ tũ ki rĩr jé ag tóg ke mũ, Cristo tũ ki ke gé. Prỹg tỹ mil (ke) ki ag tóg tỹ pã'i nỹtĩnh mũ, Cristo mré hã. \s1 Satanás kutẽ \p \v 7 Kejẽn prỹg tỹ mil (ke) ẽn tóg tũ' he mũ. Kỹ ag tóg Satanás ẽn kavãn sĩ han mãn ke mũ. \v 8 Kỹ tóg tĩ mũ, povo tỹ Gogue ag mré Magogue ag krĩn kónãn jé, tãtá, ga fyr tá, Satanás ti. E tãvĩ ag nỹtĩ, goj fyr tá rỹnhrỹj ri ke ẽn ag, goj kafã tũ fyr tá rĩnhrĩj ri ke ẽn ag. Ag vẽnh mãn kãn han jé tóg ke mũ, Satanás ti. \v 9 Kỹ ag tóg tá kãmũ mũ, ũn e tãvĩ ẽn ag. Ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ag kato ag tóg kãmũ mũ, cidade ẽn kato, Topẽ tỹ cidade to há nĩ ẽn kato. Ag tỹ ag tỹ tũ' he kãn sór vẽ. Hã ra pĩ tóg kanhkã tá kãtére mũ, kỹ tóg ag kãgtén mũ. Ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ag tỹ tũ' he sór mũ ẽn ag kãgtén tóg mũ, pĩ ti. \v 10 Japo ẽn, ũ tỹ ag mỹ ón mũ ẽn fón pẽ han ag tóg mũ, pĩ grug fir ẽn ki, pĩ mág pẽ ẽn ki, pó tỹ enxofre pũr nĩja ẽn kãki, vãn pũr nĩja ri ke ẽn kãki. Goj kãtá mĩg ẽn vỹ tá nĩ ha, pĩ grug fir ẽn kãkã, kar kỹ ón kỹ Topẽ vĩ tó tĩ ẽn ti ke gé. Pĩ grug fir ẽn kãki ag tóg nỹtĩ, tá kãpa mãn ke tũ pẽ ag tóg nỹtĩ ha. Tá ag jagtar tãvĩ nỹtĩ ha. \s1 Vẽnh kar jykre tugnỹm ke kurã \p \v 11 Kỹ sóg nĩgja mág pẽ vég mũ gé, nĩgja kupri. Ũ tóg kri nĩ nĩ. Ti rĩnve ga tóg tũ' he mũ vãhã, kanhkã ti ke gé. Vẽnh ven mãn tũ tóg nỹtĩ ha, kanhkã mré ga ti. \v 12 Kỹ sóg vẽser kar vigvég mũ, ũn mág ag, ũn kãsir ag ke gé. Nĩgja kupri ẽn jo ag tóg nỹtĩ. Kỹ livro vỹ tá nỹtĩ gé. Livro ẽn kygvãg ag tóg mũ. Vẽnh kar jykre vỹ livro ẽn ki ránrán kỹ nỹtĩ. Kỹ livro ũ vỹ tá nĩ gé, ẽn kavãg ag tóg mũ gé. Ũ tỹ rĩr krỹg ja tũ venh ke mũ ag jygjy vỹ livro ẽn ki ránrán kỹ nỹtĩ. Kỹ Topẽ tóg vẽser kar jykre tugnỹm ke mũ, kỹ tóg ag mỹ ag tỹ nén venh ke mũ ti tónh ke mũ. Ag tỹ ãjag tỹ nén han ja kajãm ke vẽ, ag tỹ ãjag jykre tỹ livro ki ránrán kỹ nỹtĩ ẽn kajãm kãn ke vẽ. \v 13 Ũ tỹ goj ki kãgter mũ ag vỹ tá nỹtĩ gé, ũ tỹ vẽser jamã tá nỹtĩ ag kar ti. Vẽnh kar vỹ tá nỹtĩ. Ag tỹ nén han mũ kar kajãm kãn jé ag tóg ke mũ ha. \v 14 Kỹ ũ vỹ ter mãn ke tũ nĩ ha. Ẽg ter ke tag vỹ hur tũg. Ũ tỹ pĩ grug fir ẽn kãki vár ke tag ag vỹ kãgter ri ke han ke mũ, kỹ tóg ag kãgter pẽ han ri ke nĩ sir, ag tũg pẽ han tũ ra. \v 15 Kỹ ũn jygji rán kỹ nỹtĩ tũ ẽn ag vỹ pĩ grug fir ẽn kãki vár kãn ke mũ, ũn jygji tỹ Topẽ livro ki ránrán kỹ nỹtĩ tũ ẽn ag. \c 21 \s1 Kanhkã tãg mré ga tãg \p \v 1 Kỹ sóg kanhkã tãg vég mũ gé, ga tãg ke gé. Kanhkã ve ẽn tóg hur tũg, ga ve ẽn ke gé, goj ti ke gé. \v 2 Kỹ sóg Topẽ tỹ cidade tag, Jerusalém tãg tag vég mũ gé. Kanhkã tá tóg kãtére mũ, Topẽ tá, cidade tãg tag ti. Cidade sĩnvĩ han ja ag tóg nĩgtĩ, kỹ tóg ag tỹ tá vẽnh prũg to festa han ke nĩ ve nĩ. Cidade sĩnvĩ tóg ũn prũnh ke fi sĩnvĩ ri ke nĩ, fi tỹ ã mén ke ti jãvãnh kỹ. \v 3 Nĩgja kupri ẽn tá vẽnh vĩ tóg mẽ há tĩ, kỹ tóg: “Topẽ jamãn hã vẽ,” he mũ. “Topẽ tỹ ẽprã ke ag mré ẽmãn hã vẽ,” he tóg. “Ag mré tóg nĩ nĩ ha, ti tũ vỹ tỹ ag nỹtĩnh ke mũ ha. Topẽ vỹ ag mré nĩnh mũ ha, kỹ tóg tỹ ag Topẽ nĩ sir. \v 4 Ag kanẽ var tỹ tũ' he kãn jé tóg ke mũ ha. Ũ tóg ter mãn ke tũ pẽ nĩ ha, hã kỹ ũ tóg fe kaj nĩ mãn ke tũ nĩ gé, jagtar ke tũm, kaganh ke tũm. Tũg ti nĩ ha, vẽnh jykre si kar ti. Vẽnh ven mãn ke tũ ti nĩ ha, vẽnh jykre si ti,” he tóg, vẽnh vĩ ẽn ti. \p \v 5 Kỹ ũ tỹ nĩgja kupri kri nĩ ẽn tóg: “nén (ũ) kar han mãn jé sóg ke mũ ha,” he mũ. Kỹ tóg inh mỹ: “inh vĩ tag rán nĩ,” he mũ gé. “Sỹ ki hã tó vẽ. Vẽnh ven kãn jé tóg ke mũ, sỹ ã mỹ nén tó mũ tag ti,” he tóg. \v 6 Kỹ tóg: “hỹ, vẽnh ven kãn ti huri,” he mũ gé. “Ũn ve vỹ tỹ inh nĩ, kỹ sóg tỹ ẽgno nĩ gé. Isỹ nén (ũ) kar han to hã sóg nĩ nĩ, kỹ sóg nén (ũ) kar tũg mũ ra nĩnh mũ gé. Ũ tóg goj kron sór mũ. Ẽn mỹ sóg goj ven tĩ, kaja tũ ra. Isỹ ti mỹ goj ven mũ ẽn vỹ ti ter tũ han ke mũ. \v 7 Ũ tỹ isovãnh tũ ẽn mỹ sóg nĩm ke mũ, presente tag ti, ha mẽ: ti Topẽ vỹ tỹ inh nĩnh mũ, kỹ tóg tỹ inh kósin nĩnh mũ gé,” he tóg inh mỹ, ũ tỹ nĩgja kupri kri nĩ ẽn ti. \p \v 8 Hã ra ũ ag tóg pĩ grug fir kãki, pĩ mág pẽ ẽn kãki vár ke mũ, hã vỹ: ũn mũmẽg (ka)mẽ ag, he mũ, ũ tỹ isovãnh mũ ag, he mũ, ũ tỹ vẽnh jykre pãno tỹ vẽnh kavénh tĩ ag, he mũ, ũ tỹ ũ tén tĩ ag, he mũ, ũ tỹ ã prũ tũ fag mré nỹgnỹ mũ ag, he mũ, ũ tỹ ã mén tũ mré nỹgnỹ mũ fag, he mũ, kujá ag, he mũ, curandeiro ag, he mũ, ũ tỹ vẽnh kãggrá jykre mĩ mũ mũ ag, he mũ, ũn ón mũ ag, he mũ gé. Pĩ grug fir ẽn kãki tóg ag vãm kãn ke mũ, pó tỹ enxofre pũr nĩja ẽn kãki, vãn pũr nĩja ri ke ẽn kãki. Kỹ tóg ag kãgtén pẽ han ri ke nĩ sir,” he tóg, ũ tỹ nĩgja kupri kri nĩ ẽn ti. \s1 Jerusalém tãg \p \v 9 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ tóg inh ki jun mũ, ũ tỹ pénky kãkã nĩ ẽn tỹ ga kri ke ag vóg kónãn mũ ẽn ag kã ũ. Inh mỹ tóg: “kunĩg,” he mũ. “Cordeiro prũnh ke fi venh kãtĩg,” he tóg inh mỹ. \p \v 10 Kỹ Topẽ kuprĩg tóg inh krĩn mũ sir, kỹ sóg nén nẽ vég mũ. Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn tóg inh pére tĩ mũ, pãnónh téj (gy) kri. Pãnónh kri jẽ kỹ tóg inh mỹ Topẽ tỹ cidade tãg ven mũ sir, cidade tỹ Jerusalém, he mũ tag ti, ũ tỹ kanhkã tá kãtére mũ tag ti, Topẽ tá. \v 11 Sĩnvĩ pẽ tóg nĩ, Topẽ sĩnvĩ ẽn ri ke ti nĩ, kókov tóg nĩ gé, pó tỹ jaspe kókov ri ke. Pó tỹ tonh vỹ tỹ ti nĩ, jaspe ti, kỹ tóg pó kókov fĩn ẽváj ẽn ri ke nĩ. \v 12 Cidade jy ró tóg téj gy nỹ, vẽnh ra hã tóg téj gy jẽ gé. Ró ki jãnkã tỹ 12 (ke) vỹ nỹtĩ. Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã tỹ 12 (ke) ag vỹ ki rĩr nỹtĩ, jãnkã ki. Ki vẽnh jygjy tóg ránrán kỹ nỹtĩ, jãnkã ki, Israel jóg'jóg ve tỹ 12 (ke) ẽn ag jygji ti. \v 13 Rã jur ja kãtá tóg jãnkã tãgtũ nĩ. Rã pur ja kãtá tóg jãnkã tãgtũ ũ nĩ gé, kanhkã tãpér kãtá tóg jãnkã tãgtũ ũ nĩ gé, kanhkã tãpér ũ kãtá tóg jãnkã tãgtũ ũ nĩ gé. \v 14 Pó tỹ 12 (ke) kri tóg hyn han kỹ nĩ nĩ, cidade ti. Pó ẽn ki vẽnh jygjy tóg ránrán kỹ nỹtĩ gé, apóstolo tỹ 12 (ke) ẽn ag jygji ti, cordeiro tũ ẽn ag jygjy ti. \p \v 15 Kỹ ũ tỹ inh mré vĩ mũ ẽn, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn tóg ti kãmun jafã vyn kỹ jẽ nĩ, ti kãmun jafã tỹ ouro ti. Kỹ tóg cidade kãmun sór mũ, cidade jy ró ti, ti jãnkã ti ke gé. \v 16 Péno tỹ 4 (ke) ti nĩ, cidade ti, kỹ ti tãpér vỹ ti téj ri ke nĩ. Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn vỹ kãmun mũ sir, cidade ti, ti kãmun jafã tỹ. Quilômetro tỹ 2 mil kri 200 (ke) ti nĩ, ti tỹ téj e kỹ nỹ ki, ti tãpér ki ke gé, ti tỹ vẽnh ra jẽn ke gé. Vẽnh ri ke kar ti nĩ, ti kãmur ti. \v 17 Kỹ tóg cidade jy ró ẽn kãmun mũ gé. Ti tãpér vỹ metro tỹ 64 (ke) nĩ. Metro tag vỹ tỹ ẽprã ke ag kãmun jafã nĩ, hã ra Topẽ tỹ jẽnẽ jafã vỹ kãmun mũ, ẽprã ke ag kãmun jafã tỹ. \v 18 Ró vỹ pó tỹ tonh tỹ jaspe tỹ han kỹ nỹ. Kỹ cidade vỹ ouro tỹ han kỹ nĩ, hã ra tóg fĩn ẽváj nĩ, vidro fĩn ẽváj ri ke. \v 19 Cidade jy ró tóg pó tỹ tonh mág kri han kỹ nĩ. Pó ẽn to pó tỹ tonh ũ tóg nỹtĩ gé, ũn e ag. Pó tỹ tonh mág ũ tóg tỹ jaspe nĩ, kỹ ũ tóg tỹ safira nĩ, kỹ ũ tóg tỹ ágata nĩ, jo ũ tóg tỹ esmeralda nĩ, \v 20 jo ũ tóg tỹ sardônio nĩ, jo ũ tóg tỹ sárdio nĩ, ũ tóg tỹ crisólito nĩ, ũ tóg tỹ berilo nĩ, ũ tóg tỹ topázio nĩ, ũ tóg tỹ crisópraso nĩ, ũ tóg tỹ jacinto nĩ, ũ tóg tỹ ametista nĩ gé. 12 (ke) ti nỹtĩ, pó mág ti. \v 21 Kỹ ti jãnkã tỹ 12 (ke) vỹ pérola tỹ hyn han kỹ nỹtĩ. Jãnkã pir vỹ pérola pir nĩ mỹr, ha mẽ. Kỹ ẽpry mág ẽn, ẽmĩn mág ẽn vỹ ouro tỹ han kỹ sa, hã ra tóg fĩn ẽváj nĩ, vidro fĩn ẽváj ri ke. \p \v 22 Hã ra sóg Topẽ jo ĩn vég tũ nĩ, cidade ẽn tá. Topẽ vỹ vẽnh kar kri nĩ, kỹ tóg nén (ũ) kar han ki kanhró nĩ gé. Topẽ hã vỹ cidade ẽn tá ẽmã nĩ, cordeiro ti ke gé, hã kỹ tóg tá ag jo ĩn tũ nĩ. \v 23 Kỹ rã tóg tá tũ nĩ gé, kysã ke gé. Topẽ tỹ jẽngrẽ vỹ ki kurã han tĩ, kỹ tóg tá kutyg vãnh nĩ sir. Cordeiro ẽn vỹ cidade ẽn tá rã ri ke nĩ. \v 24 Kỹ vẽnh kar tóg Topẽ tỹ cidade ki jẽngrẽg ẽn tugrĩn ẽvãnh há han tĩ, povo kar ag. Ẽprã pã'i kar ag vỹ ãjag tỹ nén (ũ) kar gé kãmũnh mũ, ag tỹ tá vin han jé. \v 25 Jãnkã vỹ nugnón kỹ nỹtĩ, kurã kar ki. Kutyg tũ nĩn kỹ ag tóg jãnkã nĩgfénh tũ nĩgtĩ. \v 26 Povo kar ag vỹ ãjag tỹ nén (ũ) gé kãmũnh ke mũ, cidade ẽn mĩ. \v 27 Hã ra nén ũ kórég vỹ kãrãnh ke tũ pẽ nĩ. Ũ tỹ vẽnh jykre pãno han mũ ag vỹ rã genh ke tũ nĩ, ũn ón mũ ag ke gé. Ũn jygji tỹ livro ki ránrán kỹ nỹtĩ ẽn ag hã vỹ ra genh ke mũ. Ũ tỹ rĩr krỹg ja tũ vég mũ ẽn ag jygjy vỹ ránrán kỹ nỹtĩ, cordeiro tỹ livro ẽn ki. \c 22 \p \v 1 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tóg inh mỹ goj mág ven mũ. Goj ẽn vỹ ẽg rĩnrĩr han tĩ. Kómkóm ke ti tĩ, goj ẽn ti, pó kupri fĩn ẽváj tỹ kómkóm ke ẽn ri ke, goj ti. Goj ẽn nĩhỹg vỹ Topẽ nĩgja tá nĩ, cordeiro nĩgja ẽn tá. \v 2 Kỹ tóg cidade kuju mĩ tĩ mũ, ẽpry mág jagma, ẽmĩn mág ẽn jagma, goj ti. Ti fyr tá ka tóg nỹtĩ, ti fyr ũ tá ke gé. Ka kanẽ ẽn vỹ ẽg rĩnrĩr han tĩ gé. Ẽn vỹ prỹg pir ki kanẽ tỹ 12 (ke) han tĩ. Kysã kar ki tóg ã kanẽ hyn han tĩ. Ti féj vỹ tỹ vẽnh kagta kar nĩ, vẽnh kaga kar tỹ tóg hághá' he kãn tĩ. \v 3 Topẽ tỹ nén ũ to jũ vỹ tá nĩnh ke tũ pẽ nĩ, cidade ẽn tá. \p Topẽ nĩgja vỹ cidade ẽn tá nĩ nĩ, cordeiro nĩgja ẽn ti, kỹ vẽnh kar vỹ ti to: “Topẽ vẽ,” henh ke mũ, Topẽ rãnhrãj han tĩ ag kar. \v 4 Topẽ ve jé ag tóg ke mũ, kỹ ti jiji vỹ ag kakã ki rán kỹ nĩnh mũ. \v 5 Tá tóg kutyg vãnh nỹgtĩ, hã kỹ ag tóg tá lampião grug ke tũ nĩ. Rã vỹ tá tũ nĩ gé. Topẽ vỹ ag mỹ tỹ jẽngrẽ han tĩgtĩ, ẽg pã'i ti. Kỹ tá nỹtĩ ag tóg tỹ pã'i nỹtĩnh ke mũ gé. Ag tỹ tỹ pã'i nỹtĩnh ke tag vỹ tũ' henh ke tũ nĩ. \s1 Jesus kãtĩg mãn \p \v 6 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn tóg inh mỹ: “inh vĩ vỹ tỹ ki hã ke nĩ,” he mũ. “Vẽnh ó pijé',” he tóg. “Ẽg jóg tỹ Topẽ vỹ ũ tỹ ã vĩ tó tĩ ag mỹ ã kuprĩg jẽnẽ, ti tỹ ag kanhrãn jé. Hã kỹ tóg ã tỹ jẽgnẽ jafã ag kã ũ jẽnẽ, ti tỹ ti mỹ rãnhrãj tĩ ag mỹ tó jé, nén tỹ kãnhmar kutẽnh ke mũ ti,” he tóg, inh mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \p \v 7 Jesus vỹ tag tó mũ, ha mẽ. “Ha vé, inh kãtĩg mãn ke nẽ ha. Nén tỹ livro tag ki rán kỹ nĩ tag to jykrén há han nĩ, kỹ Topẽ tóg ãjag mỹ vĩ há han ke mũ,” he tóg, Jesus ti. \p \v 8 Tag kar ve inh, mẽ inh ke gé, inh, hã vỹ: João, he mũ. Isỹ ve kãn kar kỹ sóg ũ tỹ inh mỹ tag ven mũ ẽn krẽm mũg ke mũ, sỹ ti mỹ: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” he jé. \v 9 Hã ra tóg inh mỹ: “ke tũg nĩ,” he mũ. “Ã ri ke sóg nĩ, isỹ Topẽ rãnhrãj han kỹ. Ã régre ag ri ke sóg nĩ, ũ tỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag ri ke sóg nĩ, ũ tỹ livro tag ki nén rán kỹ nĩ mẽg mũ ag ri ke sóg nĩ gé. Topẽ hã mỹ: “Topẽ vỹ tỹ ã nĩ,” hemnĩ,” he tóg, inh mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. \p \v 10 Kỹ Jesus vỹ tag tó mũ gé, ha mẽ. “Livro tag ki nén rán kỹ nĩ tag péju sór tũg nĩ,” he tóg, inh mỹ. “Kakó ti nĩ ha, ãjag tỹ nén tỹ ki rán kỹ nĩ tag venh ke mũ ti. \v 11 Ũ tỹ vẽnh jykre pãno han mũ ẽn jé han kỹ nĩ nĩ. Ũ mỹn hỹn há tĩgtĩ, ti jykre kavéj ti. Ti jé ã jykre kórég hã mĩ tĩg. Ũ tóg vẽnh jykre kuryj han tĩ. Ti jé to tar nĩ. Ũ ag tóg tỹ Topẽ tũ nỹtĩ. Ag jé ti to krónh ke tũg,” he tóg, Jesus ti. \p \v 12 “Ha vé, inh kãtĩg mãn ke nẽ ha. Ãjag kaja ma sóg kãtĩg ke mũ, ha vemnĩ. Vẽnh kar vỹ ve kãn ke mũ, ag tỹ nén han mũ kaja ti. \v 13 Topẽ vĩ kar han sóg tĩ. Ũn ve vỹ tỹ inh nĩ, ũn tỹ ẽgno vỹ tỹ inh nĩ gé. Isỹ nén kar han vén to hã sóg nĩ, kỹ sóg nén kar tỹ tũ' he mũ ra ẽgno kã nĩnh ke mũ gé,” he tóg, Jesus ti. \p \v 14 “Ũ ag tóg ãjag jykre kugrynh sór tĩ, hã kỹ ag tóg ẽg tỹ ẽg kur kygfa ri ke han tĩ. Ẽn ag mỹ tóg vĩ há han ke mũ, Topẽ ti. Ka kanẽ tỹ ẽg rĩnrĩr han tĩ ẽn ko jé ag tóg ke mũ, kỹ ag tóg cidade ẽn jãnkã ra genh ke mũ gé. \v 15 Hã ra ũ ag tóg ẽn ra genh ke tũ nĩ, hã vỹ: ũ tỹ vẽnh jykre pãno tỹ vẽnh kavénh tĩ ag, he mũ, kujá ag, he mũ, curandeiro ag, he mũ, ũ tỹ ã prũ tũ fag mré nỹgnỹ mũ ag, he mũ, ũ fag tỹ ãjag mén tũ ag mré nỹgnỹ mũ fag, he mũ, ũ tỹ ũ tén mũ ag, he mũ, ũ tỹ vẽnh kãggrá jykre mĩ mũ mũ ag, he mũ, ũn ón mũ ag, he mũ, ũ tỹ ũ ag lograr he mũ ag, he mũ gé. Ẽn ag vỹ cidade ra genh ke tũ pẽ nĩ,” he tóg, Jesus ti. \p \v 16 “Isỹ jẽnẽ jafã jẽnẽ inh, inh, hã vỹ: Jesus, he mũ. Ti jẽnẽ inh, ti tỹ ãjag mỹ ãjag tỹ nén venh ke mũ kar tó jé, ũ tỹ inh vĩ jẽmẽ jé vẽnh mãn tĩ ag kar mỹ. Davi krẽ'krẽ ag kã ũ ẽn vỹ tỹ inh nĩ. Krĩg mág hã sóg nĩ,” he tóg, Jesus ti. \p \v 17 Kỹ Topẽ kuprĩg vỹ Jesus mỹ: “kur kãtĩg,” he mũ. Ũ tỹ ti ki ge kỹ nỹtĩ kar ag vỹ ti mỹ tag tó tĩ gé, ag tỹ tỹ ti prũnh ke fi ri ke nỹtĩn kỹ. Ũ tỹ ag tỹ ti jé prẽr mẽg mũ ag jé ti mỹ: “kur kãtĩg,” he kãn. \p Kỹ Jesus tóg: “ũ tỹ goj kron sór mũ ẽn jé iso kãtĩ,” he mũ, “sỹ ti mỹ goj jun jé, fagrĩnh mỹ. Goj ẽn vỹ ti rĩr han ke mũ, ha vemnĩ,” he tóg, Jesus ti. \s1 João tỹ ve ja \p \v 18 Vãhã sóg tag tó sór mũ, inh, hã vỹ: João, he mũ, ha mẽ. Ũ tóg kejẽn isỹ nén rán mũ tag ve kỹ pãte ũ rán mãn sór ke mũ gé hẽn ri ke mũn. Ẽn vóg kónãn tãvĩ han jé tóg ke mũ, Topẽ ti, kỹ tóg sỹ nén ũ jagy tó mũ ẽn ve kãn ke mũ, ha mẽ. \v 19 Kejẽn ũ tóg hẽn ri ke mũn isỹ nén rán mũ ũ tỹ nén ũ tũ han sór mũ. Ẽn tũ mág tỹ tóg tũ' henh ke mũ gé, Topẽ ti, kỹ tóg ka kanẽ tỹ ẽg rĩnrĩr han mũ ẽn konh ke tũ nĩ. Topẽ tỹ cidade nĩv ẽn ra rãnh ke tũ tóg nĩ gé, sỹ cidade kãmén mũ ẽn ra. \p \v 20 Ũ tỹ inh mỹ tag kar ven mũ ẽn vỹ: “inh kãtĩg mãn ke nẽ ha, sỹ ki hã tó vẽ,” he mũ. \p Hỹ, kur kãtĩg, ẽg Senhor tỹ Jesus'. \p \v 21 Ẽg Senhor tỹ Jesus jé ãjag kar tar han. Hã vẽ. \s1 Ẽg tỹ Topẽ vĩ rá venh ke \p Ẽg tỹ Topẽ vĩ rá ve kỹ ki kanhrãn kỹ ki krov kỹ ẽg hã han ke mũ. Kurã kar ki ẽg tóg to sĩ han ke mũ, kỹ ẽg tóg kãnhmar fĩn rãm ke mũ. Kỹ tóg há tĩ gé, ẽg tỹ prỹg kar ki Novo Testamento tag fĩn rãm kỹ, ẽg tỹ tỹ vẽnh kanhrãn há han jé. Ẽg tỹ fĩn rãm jé ẽg tóg gen kỹ to kenh mũ, ha vé: