\id MAT - Kaingang NT -Brazil 2011 (DBL -2013) 
\h MATEUS 
\toc1 Mateus tỹ rá 
\toc2 Mateus 
\toc3 Mt 
\mt1 MATEUS TỸ RÁ 
\c 1  
\s1 Jesus jóg'jóg ve ag 
\r (Lc 3.23-28) 
\p  
\v 1 Jesus Cristo jóg'jóg ve ag rán ke vẽ. Jesus Cristo vỹ tỹ Davi krẽ'krẽ nĩ, kỹ Davi vỹ tỹ Abraão krẽ'krẽ nĩ.  
\v 2 Abraão vỹ Isaque han. Kỹ Isaque vỹ Jacó han. Kỹ Jacó vỹ Judá han, ti mré ke ag ke gé.  
\v 3 Kỹ Judá vỹ Peres han. Zera ti ke gé. Ã prũ tỹ Tamar fi ki tóg ag hyn han, Judá ti. Kỹ Peres vỹ Esrom han. Kỹ Esrom vỹ Arão han.  
\v 4 Kỹ Arão vỹ Aminadabe han. Kỹ Aminadabe vỹ Nasom han. Kỹ Nasom vỹ Salmom han.  
\v 5 Kỹ Salmom vỹ Boaz han, ã prũ tỹ Raabe fi ki. Kỹ Boaz vỹ Obede han, ã prũ tỹ Rute fi ki. Kỹ Obede vỹ Jessé han.  
\v 6 Kỹ Jessé vỹ pã'i mág tỹ Davi ẽn han. 
\p Kỹ pã'i mág tỹ Davi vỹ Salomão han, ã prũ ẽn fi ki, ũ tỹ Urias prũ ja nĩ ẽn fi ki.  
\v 7 Kỹ Salomão vỹ Roboão han. Kỹ Roboão vỹ Abias han. Kỹ Abias vỹ Asa han.  
\v 8 Kỹ Asa vỹ Josafá han. Kỹ Josafá vỹ Jorão han. Kỹ Jorão vỹ Uzias han.  
\v 9 Kỹ Uzias vỹ Jotão han. Kỹ Jotão vỹ Acaz han. Kỹ Acaz vỹ Ezequias han.  
\v 10 Kỹ Ezequias vỹ Manassés han. Kỹ Manassés vỹ Amom han. Kỹ Amom vỹ Josias han.  
\v 11 Kỹ Josias vỹ Jeconias han, ti jãvy ag ke gé. Israel ag tỹ cidade Babilônia ra mũ ẽn kã tóg ag hyn han, Israel ag tỹ sigse kỹ mũ ẽn kã. 
\p  
\v 12 Ag tỹ cidade ẽn tá vỹnvỹn ke kar kỹ Jeconias vỹ Salatiel han. Kỹ Salatiel vỹ Zorobabel han.  
\v 13 Kỹ Zorobabel vỹ Abiúde han. Kỹ Abiúde vỹ Eliaquim han. Kỹ Eliaquim vỹ Azor han.  
\v 14 Kỹ Azor vỹ Sadoque han. Kỹ Sadoque vỹ Aquim han. Kỹ Aquim vỹ Eliúde han.  
\v 15 Kỹ Eliúde vỹ Eleazar han. Kỹ Eleazar vỹ Matã han. Kỹ Matã vỹ Jacó han.  
\v 16 Kỹ Jacó vỹ José han, Maria fi mén ẽn ti. Maria ẽn fi ki Jesus tóg mur ja nĩ, hã vỹ: Cristo, he mũ. 
\p  
\v 17 Hã kỹ ag tóg 14 (ke) nỹtĩ, Abraão krẽ'krẽ ag, Davi mré nĩgkrén kỹ. Kỹ Davi krẽ'krẽ ag tóg 14 (ke) nỹtĩ gé, ag tỹ ag sigse kỹ nỹtĩ tá ag nĩgkrén kỹ, ag tỹ cidade tỹ Babilônia tá sigse kỹ nỹtĩ tá ag nĩgkrén kỹ. Tag pãte ag krẽ'krẽ vỹ 14 (ke) nỹtĩ gé, Cristo mré nĩgkrén kỹ. Cristo jóg'jóg ve ag hã vẽ. 
\s1 Jesus Cristo mur 
\r (Lc 2.1-7) 
\p  
\v 18 Jesus Cristo mur vỹ ge nĩ, ha mẽ. Ti mỹnh fi vỹ tỹ José prũnh ke fi nĩ, hã ra fag tóg ver jagnẽ mré nỹ ja tũ nĩ. Ẽn kã fi tóg kufy nĩ ha. Topẽ kuprĩg tỹ fi mỹ gĩr han jan hã vẽ.  
\v 19 Kỹ José tóg mẽg mũ sir, fi tỹ kufy nĩ ti, kỹ tóg ti mỹ e tĩ. Ũn jykré kuryj vẽ mỹr, José ti, hã kỹ tóg fi mỹ'ãg han sór tũ nĩ, kỹ tóg fi to vĩ tũ nĩ sir. Hã ra tóg fi pin kỹ fi mỹ: “kỹ inh hỹn ã tỹ prũ nĩnh ke tũ nĩ ha.” he sór mũ sir. 
\p  
\v 20 Ti tỹ ver fi tovãnh to jykrén kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tóg ti mỹ vẽnh ven mũ sir, ti vẽnh péti kỹ. Kỹ tóg ti mỹ: “José,” he mũ. “Tỹ ã Davi krẽ'krẽ ag kã ũ nĩ,” he tóg. “Maria fi to jykrén kónãn tũg nĩ. Jatun mỹ fi tỹ prũg nĩ, fi tovãnh tũg nĩ. Ũ tũ pijé', fi kósin ti. Topẽ kuprĩg tỹ fi mỹ han ja vẽ.  
\v 21 Ti mur kỹ tóg gré nỹnh mũ, ha vemnĩ. Kỹ ti mỹ: Jesus, hemnĩ. Ã povo krenkren han jé tóg ke mũ, ag tỹ Topẽ vĩ mranh mũ ra,” he tóg, José mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti. 
\p  
\v 22 Hã ra Topẽ vỹ vãsỹ ã vĩ tó tĩ ũ mỹ tag tó ja nĩ, ha mẽ.  
\v 23 “Ũn mén ja tũ fi vỹ kufy nĩnh mũ,” he ja tóg nĩ. “Fi kósin fi ki mur ken kỹ ag tóg ti to: Emanuel, henh ke mũ,” he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. Emanuel to ke vẽ, hã vỹ: “Topẽ vỹ ẽg ki rĩr há han mũ,” he mũ, ẽg vĩ ki, hã vỹ: Emanuel, he mũ. José vỹ Topẽ vĩ tag ve ja nĩ. 
\p  
\v 24 Kỹ José tóg rĩr mũ sir, ti vẽnh péti kar kỹ. Kỹ tóg Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ẽn vĩ ki króm mũ sir. Vẽnh prũg han tóg mũ, Maria fi mré.  
\v 25 Hã ra tóg ver fi mré nỹ tũ nĩgtĩ. Kejẽn fi tóg ã kósin vég mũ. Kỹ José tóg ti jijin kỹ ti mỹ: Jesus, he mũ. Fi tỹ ti ve kar kỹ tóg vãhã fi mré nỹ mũ sir. 
\c 2  
\s1 Pã'i ag tỹ Jesus venh kãmũ 
\p  
\v 1 Fi tỹ Jesus ve ẽn kã fag tóg cidade tỹ Belém tá nỹtĩ, ga tỹ Judéia tá. Herodes vỹ tỹ pã'i tỹ rei nĩ, fi tỹ ti ve ja ẽn kurã ki. Kỹ kejẽn ũ ag tóg Jerusalém tá junjun mũ. Kuvar há tá ag tóg kãmũ ja nĩ, rã jur ja tá, ãjag jamã tá. Ũn estudo mág han mũ ag vẽ, krĩg to ag tóg estudar he mág han tĩ.  
\v 2 Ag tỹ Jerusalém tá junjun kỹ ag tóg sir: “ũ tỹ ũri mur mũ vỹ tỹ Israel ag pã'i mág nĩnh mũ,” he mũ. “Ti kri ẽg krĩg vé, ẽg tỹ ẽg jamã tá nỹtĩn kỹ, rã jur ja tá nỹtĩn kỹ. Ẽg tỹ ti venh kãmũ vẽ, ẽg tỹ ti mỹ nén ũ há vin sór vẽ. Ẽg hỹn hẽ tá ti venh ke mũ?” he ag tóg, ũ tỹ kuvar há tá kãmũ mũ ẽn ag. 
\p  
\v 3 Ag vĩ tag vỹ pã'i tỹ Herodes mỹ e tĩ, kỹ tóg krĩ kufy nĩ sir. Jerusalém tá ke kar ag mỹ tóg e tĩ gé.  
\v 4 Kỹ Herodes tóg Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag jé prẽr mũ sir, Topẽ vĩ to professor ag ke gé. Kỹ tóg ag mỹ: “Cristo hỹn hẽ tá mur ke mũ nẽji?” he mũ.  
\v 5 Kỹ ag tóg ti mỹ: “Belém tá ke nẽji, ga tỹ Judéia tá,” he mũ. “Topẽ vĩ tó tĩ ũ vỹ vãsỹ ti to tag rán ja nĩ, ha mẽ,” he ag tóg.  
\v 6 “Sĩ ti nĩ, cidade tỹ Belém ti, ga tỹ Judéia tá, he ja tóg nĩ. Ti sĩ nĩ ra tóg cidade mág ag kar kãfór kar nĩ, pã'i mág ẽn tỹ tá mur kenh ke tugrĩn. Pã'i mág ẽn vỹ tỹ ẽg povo tỹ Israel kri pã'i mág jẽnh ke mũ, ũ tỹ Belém tá mur ke mũ ẽn ti, he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki,” he ag tóg, professor ag, Herodes mỹ. “Hã kỹ tóg Belém tá mur ke mũ, Cristo ti,” he ag tóg, professor ag. 
\p  
\v 7 Kỹ Herodes tóg vẽnh péju kỹ fóg ẽn ag mré vẽmén mũ sir, ũ tỹ krĩg to estudo mág han mũ ẽn ag mré. Kỹ tóg ag mỹ: “kurã tỹ hẽ ki ãjag krĩg ẽn ve vén?” he mũ.  
\v 8 Ag tỹ ti mỹ kurã tó kỹ tóg Belém ra ag jẽgnẽg mũ sir. “Ãjag tỹ tá junjun kỹ ti jãvãnh nĩ,” he tóg. “Vẽnh kar ki ti jẽmẽmnĩ. Ãjag tỹ ti ve kỹ inh mỹ tónh kãmũmnĩ. Kỹ sóg ti venh tĩg sór mũ gé, sỹ ti mỹ nén ũ há nĩm jé,” he tóg, Herodes ti. 
\p  
\v 9 Ag tỹ pã'i ẽn vĩ mẽ kar kỹ ag tóg mũ mũ sir, Belém ra. Ag mũ ẽn ki ag tóg krĩg ẽn ve mãn mũ gé sir, ag tỹ rã jur ja tá krĩg vég mũ ẽn. Krĩg ẽn vỹ ag jo tĩ mũ. Ag tỹ Belém tá junjun kỹ krĩg tóg ũn sĩ nĩgja kri hã sa nĩ sir.  
\v 10 Ag tỹ krĩg ẽn ve kỹ ag fe tóg mrin ke mũ sir.  
\v 11 Ĩn kãra ge kỹ ag tóg ũn sĩ ti vég mũ, ti mỹnh fi ke gé. Kỹ ag tóg ti krẽm grĩnhgrĩnh ke mũ, ti mỹ: “tỹ ã Topẽ kósin nĩ,” he jé. Kỹ ag tóg sir ti mỹ ãjag tũ ti vin mũ, ouro ti, ka jẽnjo tỹ incenso ti ke gé, ẽg tỹ ti pũn kỹ ger há han jafã ẽn, kar kỹ ka tỹ mirra jẽnjo ke gé, ẽg tỹ ti pũn kỹ ger há han jafã ũ vẽ gé. 
\p  
\v 12 Hã ra Topẽ tóg, ag vẽnh péti ki (tóg) ag mỹ: “Herodes mỹ tó tũg nĩ,” he mũ sir. Hã kỹ ag tóg ẽpry ũ jagma mũ mũ, ẽmĩn ũ jagma mũ kỹ ag tóg ãjag jamã ra vỹnvỹn ke mũ sir, rã jur ja ra. 
\s1 José fag tỹ vẽnh pigju 
\p  
\v 13 Ag mũ kar kỹ José tóg kejẽn Topẽ tỹ jẽnẽ jafã vég mũ, ti vẽnh péti kỹ. Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tóg ti mỹ: “nĩ ra,” he mũ. “Ũn sĩ va tĩg, ga tỹ Egito ra, ti mỹnh fi mré. Herodes vỹ ũn sĩ tag tén sór mũ. Hã kỹ vẽnh péju kỹ Egito ra tĩg. Kejẽn sóg ã mỹ: ha vỹn ké, henh ke mũ. Egito tá inh vĩ jãvãnh nĩ,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti, José mỹ. Ti vẽnh péti kỹ tóg ti mỹ ke mũ. 
\p  
\v 14 Kỹ José tóg kuty ẽn kã jẽgnẽ kỹ fag tatĩn tĩ mũ sir, ga tỹ Egito ra, vẽnh péju jé.  
\v 15 Tá tóg nĩ nĩ. Herodes tỹ kejẽn ter kỹ tóg tá vỹn ke mũ. Hã ra ti tĩg ja tag vỹ rán kỹ nĩ gé. Vãsỹ Topẽ tóg ã vĩ tó tĩ ũ mỹ: “tag rán ra,” he ja nĩ, hã vỹ: “ga tỹ Egito ra sóg vẽnh vĩ jẽnẽ, inh kósin tỹ tá vỹn ke jé,” he mũ. 
\s1 Herodes tỹ gĩr ag kygrẽn 
\p  
\v 16 Hã ra Herodes tóg fagrĩnh mỹ fóg ẽn ag jãvãnh ja nĩ, ũn estudo mág han mũ ẽn ag. Vãhã tóg: “ag tỹ inh mỹ tó tũg hỹn,” he mũ. Kỹ ti fe tóg gỹm ke mũ sir. Kỹ tóg ã pã'i ag mỹ: “ha mũ jẽg, Belém ra,” he mũ. “Tá gĩr ag kygrẽn kãn nĩ, ũn gré ag, ũn kri prỹg tỹ 2 anos tá krỹg tũ ẽn ag,” he tóg, ag mỹ. Ag mỹ tóg 2 anos tó, fóg ag tỹ ti mỹ: “1 ano kãfór ti nĩ ha, ẽg tỹ ti kri krĩg ve ja ti,” hen kỹ. Kỹ polícia ag tóg gĩr ag kãgtén mũ mũ sir. 
\p  
\v 17 Hã ra tag tóg rán kỹ nĩ gé. Vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ tóg tag rán ja nĩgtĩ, ti jiji hã vỹ: Jeremias, he mũ. Ẽn tóg tag rán ja nĩ, ha mẽ:  
\v 18 “cidade tỹ Ramá tá ẽg tóg vẽnh kygfỹ mẽg mũ, vẽsỹrénh mág ke gé. Raquel fi vỹ vẽsỹrénh mũ, fi krẽ ag jé. Ag tỹ fi mỹ: fỹ tũg nĩ, he mũ ra fi tóg vẽsỹrénh mũ. Fi kré ag vỹ tũ' he kãn, hã kỹ fi tóg fỹ mũ, vẽsỹrénh mũ,” he ja tóg nĩ, Jeremias ti. Hã ra tóg tag ri ke nĩ, polícia ag tỹ gĩr ag kygrẽn mũ ti. 
\s1 José fag tỹ Egito tá vỹn ke 
\p  
\v 19 Kejẽn Herodes ẽn vỹ ter mũ gé sir, pã'i ti. Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã vỹ José mỹ vẽnh ven mũ, ti vẽnh péti kỹ. Ga tỹ Egito tá tóg ti mỹ venh ven mũ. Tá fag tóg nỹtĩ nĩ, ga tỹ Egito tá. Tá tóg ti mỹ vẽnh ven mũ, José mỹ, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti.  
\v 20 Kỹ tóg ti mỹ: “nĩ ra,” he mũ. “Gĩr va tĩg, ti mỹnh fi pére tĩg gé, ga tỹ Israel ra. Ũ tỹ fi kósin tén sór mũ ẽn vỹ hur ter,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti, José mỹ. 
\p  
\v 21 Kỹ tóg jẽgnẽ kỹ tĩ mũ sir. Gĩr va tóg tĩ mũ, ti mỹnh fi pére tóg tĩ mũ gé. Kỹ fag tóg Israel ag ga ra mũ mũ sir.  
\v 22 Tá jun kỹ tóg pã'i mág tãg jyjy jẽmẽg mũ, José ti. Hã ra tóg tỹ Arquelau nĩ. Ti panh tỹ Herodes ri kén tóg tỹ pã'i tỹ rei nĩ, ga tỹ Judéia tá. Kỹ tóg ti kamẽg mũ. Kỹ Topẽ tóg ti vẽnh péti kỹ ti mỹ: “ga tỹ Judéia tá nĩ mãn sór tũg,” he mũ. Kỹ tóg tĩg mãn kỹ ga tỹ Galiléia ra tĩ mũ sir.  
\v 23 Kỹ tóg cidade tỹ Nazaré tá jamãn mũ sir. Hã ra tóg rán kỹ nĩ gé, Nazaré ti. Vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ ũ tóg tag rán ja nĩ gé, kỹ tóg: “ti to ag tóg: Nazaré tá ke vẽ, henh ke mũ,” he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki, Jesus to. Hã ra tóg ge nĩ. 
\c 3  
\s1 João Batista tỹ ag jyvẽn 
\r (Mc 1.1-8; Lc 3.1-18; Jo 1.19-28) 
\p  
\v 1 Kejẽn João tóg ẽmã tũg ja ra tĩ mũ, ga tỹ Judéia tá ga kórég ra. João Batista ẽn vẽ. Ga kórég tá jẽ kỹ tóg ag jyvẽn mũ sir.  
\v 2 “Ãjag jykre tovãnh nĩ, ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ãjag pã'i nĩ jé,” he tóg, João ti.  
\v 3 João ẽn to tóg tag rán ja nĩ, vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ ẽn ti, Isaías he mũ ẽn, ha mẽ. “Ẽmã tũg ja tá tóg jẽnh ke mũ, ga kórég tá,” he ja tóg nĩ. “Tá tóg ag mỹ jamã hár(a) ke mũ sir. “Ẽg Senhor kãtĩg ke jo vẽnh jãnhkrigkrig nĩ,” he jé tóg ke mũ. “Ẽpry kurég ãjag tóg tĩ, ẽmĩn kurynh ãjag tóg tĩ gé, ãjag pã'i mág jun ken kỹ. Kỹ tag ri ke han nĩ, ãjag jykre pãno togvãnh nĩ, ẽg Senhor kãtĩg ken jo,” he jé tóg ke mũ,” he ja tóg nĩ, Isaías ti, João to. 
\p  
\v 4 Jo João ẽn kur tóg tỹ cavalo pãnĩ sór kyki tỹ há nĩ. Nén ũ fár tỹ tóg vẽsógfĩn ja han tĩ gé. Ópã hã ko ti tĩ, mỹg mré hã, João ti. 
\p  
\v 5 Kỹ ag tóg ti tá junjun kãn mũ sir, cidade tỹ Jerusalém tá kãmũ kỹ, ga tỹ Judéia kar tá kãmũ kỹ, goj tỹ Jordão tá ke kar ag ke gé. João tá ag tóg junjun kãn mũ sir.  
\v 6 Kỹ tóg ag kygpég mũ sir, goj tỹ Jordão ki, ag tỹ: “Topẽ vĩ mranh ja sóg nĩgtĩ,” hen kỹ. 
\p  
\v 7 Kỹ ũ tỹ Fariseu he mũ ag vỹ ti tá junjun mũ gé sir, ũ tỹ Saduceu he mũ ag ke gé, pã'i ag. Ón kỹ ag tóg ti to kãmũ mũ, ti tỹ ag kygpe jé. Kỹ tóg ag jyvẽn tar han mũ sir, João ti. “Pỹn ri ke ãjag tóg nỹtĩ, ãjag jykre pãno tãvĩ nĩn kỹ,” he tóg ag mỹ. “Ũ nỹ ãjag mỹ: “Topẽ jũ venh ke tũ ãjag nĩ,” he tĩ'?  
\v 8 Ãjag jykre si tovãnh nĩ, ãjag tỹ ti jũ ve jãvãnh tĩn kỹ. Vẽnh jykre há han nĩ, ẽg tỹ ãjag jykre tãg hã ve jé.  
\v 9 Hã ra ãjag tóg jagnẽ mỹ: “Abraão vỹ tỹ ẽg jóg'jóg ve nĩ, kỹ Topẽ hỹn tóg ẽg to jũnh ke tũ nĩ, ẽg tỹ tỹ Abraão krẽ'krẽ nỹtĩn tugrĩn,” he tĩ. Ke tũ vẽ hã ra. Ãjag jykre kórég ẽn to ãjag tóg jagtar ke mũ, ha vemnĩ. Topẽ vỹ Abraão krẽ'krẽ hyn han ki kanhró nĩ, pó tag tỹ mỹr, ti tỹ Abraão krẽ'krẽ ve sór kỹ, Topẽ ti.  
\v 10 Hã ra tóg ãjag tỹ tũ' henh ke mũ, ãjag tỹ ãjag jykre kórég tovãnh tũ nĩn kỹ. Ẽg tỹ ka gỹn ri ke tóg nĩ. Ti kanẽn vãnh kỹ ẽg tóg ti gỹn tĩ, ti tỹ pĩ han jé. Ri ke han jé tóg ke mũ, Topẽ ti, ãjag tỹ vẽnh jykre há han sór tũ nĩn kỹ. Kỹ tóg pĩ ki ãjag vãm ke mũ, Topẽ ti,” he tóg ag mỹ, João ti, Fariseu ag mỹ, Saduceu ag mỹ ke gé. 
\p  
\v 11 Kỹ João tóg vẽnh kar mỹ: “goj hã tỹ sóg ãjag kygpég tĩ, ãjag tỹ ãjag jykre tovãnh kỹ,” he mũ. “Inh nón tóg kãtĩg mũ hã ra, Cristo ti. Inh kãfór ti nĩ. Tỹ sóg ti camarada nĩ jãvãnh nĩ, sỹ tỹ ti krẽm ke pẽ jẽn kỹ. Ẽg camarada ag vỹ ẽg pẽn né gé mũgtĩ, ẽg pẽn to ró ti. Sỹ ti mỹ gé tĩg ke vẽ vẽ, hã ra sóg tỹ ti krẽm ke pẽ nĩ, ti tỹ inh kãfór nĩn kỹ. Ẽn hã tóg Topẽ kuprĩg tỹ ãjag jagrẽ han ke mũ. Kỹ tóg tỹ pĩ nĩ ve nĩ. Ti tỹ ãjag kygpenh ken hã vẽ,” he tóg, João ti, Jesus to. 
\p  
\v 12 “Ti kãtĩg vỹ ẽg tỹ rãgró rẽn ri ke nĩ. Ti rẽn kar kỹ ẽg tóg ti fár pũn tĩ. Ti kanẽ hã vin han ẽg tóg tĩ. Cristo kãtĩg ken kỹ tóg ge nĩnh mũ. Ti to há nỹtĩ ag mỹ tóg: “ha kãmũ jẽg,” henh ke mũ. Ti to há nỹtĩ tũ ag vãm jé tóg ke mũ, pĩ ki, hã ra tóg nhyn kenh ke tũ pẽ nĩ,” he tóg, João ti. 
\s1 João tỹ Jesus kypé 
\r (Mc 1.9-11; Lc 3.21-22) 
\p  
\v 13 Ẽn kã kejẽn Jesus tóg João tá jun mũ gé sir, goj tỹ Jordão tá. Ga tỹ Galiléia tá tóg kãtĩ mũ. Kỹ tóg João mỹ: “ha inh kypé gé,” he mũ sir.  
\v 14 Hã ra tóg João mỹ e tĩ, kỹ tóg ti mỹ: “ã hã tỹ inh kypenh ke vẽ vẽ,” he mũ. “Inh mỹ tóg e tĩ, ã tỹ inh mỹ: ha inh kypé, hen kỹ,” he tóg mũ, João ti, Jesus mỹ.  
\v 15 Hã ra Jesus tóg ti mỹ: “hỹ,” he mũ. Hã ra tóg isỹ vẽnh jykre kuryj han kãn há tĩ,” he tóg, João mỹ. Kỹ tóg ti kypég mũ sir. 
\p  
\v 16 Ti tỹ Jesus kype kar kỹ ag tóg goj kãtá kãpa mũ sir. Kỹ Jesus tóg kanhkã nor nĩ ẽn vég mũ, ha mẽ, kỹ tóg Topẽ kuprĩg kãtére ẽn vég mũ. Sórãg ri ke tóg nĩ, ti kãtére ti. Jesus kri tóg kãtére mũ.  
\v 17 Kỹ vẽnh vĩ tóg mẽ há tĩ, kanhkã tá, kỹ tóg: “inh kósin pir vẽgtĩ,” he mũ. “Inh fe pẽ vẽgtĩ,” he tóg, ũ tỹ kanhkã tá vĩ mũ ti. 
\c 4  
\s1 Japo tỹ Jesus krĩn kónãn sór 
\r (Mc 1.12-13; Lc 4.1-13) 
\p  
\v 1 Kỹ Topẽ kuprĩg vỹ Jesus mỹ: “ẽmã tũgja ra tĩg,” he mũ. Kỹ tóg tĩ mũ. Ẽmã tũgja tá nĩn kỹ Japo vỹ ti tỹ ã jóg vĩ mranh han sór mũ, hã ra Jesus tóg ke jãvãnh nĩ.  
\v 2 Kurã tỹ 40 (ke) han tóg, ẽmã tũgja tá nĩn ki. Kỹ tóg jẽg tũ nĩ, kurã tỹ 40 (ke) ẽn ki, kuty mré ke gé. Kar kỹ tóg sir kókĩr mũ, vẽjẽn tũ nĩn kỹ.  
\v 3 Kỹ Japo tóg ti to kãtĩ mũ sir, ũ tỹ ẽg tỹ Topẽ vĩ mranh han sór mũ ẽn ti. Kỹ tóg Jesus mỹ: “Topẽ kósin vỹ tỹ ã nĩ,” he mũ. “Ã tỹ tỹ Topẽ kósin nĩn kỹ pó tag tỹ ẽmĩ han, ã tỹ kon jé,” he tóg ti mỹ, Nén-Kórég ti, Jesus mỹ.  
\v 4 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “hã ra tag tóg rán kỹ nĩ, ha mẽ,” he mũ. “Ẽg pi(jé) ẽmĩ tãvĩ jamẽn kỹ rĩnrĩr mũgtĩ', hã ra ẽg tóg Topẽ vĩ hã jamẽn kỹ rĩnrĩr mũgtĩ, he tóg, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. Kỹ tóg isỹ ti vĩ mranh jãvãnh tĩ, ẽmĩ to,” he tóg, Jesus ti, Nén-Kórég mỹ. 
\p  
\v 5 Kỹ Japo vỹ ti pére tĩ mũ, Jerusalém ra, cidade mág ẽn ra. Tá ag tóg Topẽ jo ĩn kri nỹtĩnh mũ mũ. Hã ra kãgnó tóg tá nĩ, Topẽ jo ĩn mã tá.  
\v 6 Kỹ Japo tóg Jesus mỹ: “ã hã ne tóg tỹ Topẽ kósin nĩ',” he mũ. “Ha kema ki hũm,” he tóg. “Topẽ vĩ ki tag tóg rán kỹ nĩ, hã vỹ: ã tỹ jẽgnẽ jafã ag mỹ tóg tónh mũ, Topẽ ti, kỹ ag tóg ã jy nĩgãn mũ, he mũ. Kỹ ã tóg rỹj ke tũ nĩ. Ã pẽn vỹ rỹj ke tũ nĩ, ag tỹ ã ki rĩr kỹ, he tóg, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. Kỹ ki kema hũm,” he tóg, Japo ti. “Rỹj ke tũ ã nĩ ã tỹ tỹ Topẽ kósin nĩn kỹ,” he tóg, Nén-Kórég ti, Jesus mỹ.  
\v 7 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “kỹ tag vỹ rán kỹ nĩ gé, ha mẽ,” he mũ. “Topẽ mỹ: ã mỹ ã tỹ tó ja ẽn han mũ vỹ? he tũg nĩ, he tóg mũ gé, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. Hã kỹ sóg ti tỹ inh mỹ nén to: “han ra,” he mũ ẽn hã han tĩ, kỹ sóg hũm ke tũ nĩ,” he tóg, Jesus ti, Nén-Kórég mỹ. 
\p  
\v 8 Kỹ Japo tóg ti mré tĩg mãn mũ. Pãnónh téj ra ag tóg mũ mũ sir. Kỹ Japo tóg ti mỹ ga kar ven kãn mũ, ga kri mũ kar ag ke gé. Ti sĩnvĩ kar ẽn ven tóg ti mỹ.  
\v 9 Kỹ tóg ti mỹ ke mũ. “Isũ vẽ, tag kar ti,” he tóg. “Hã ra sóg ã mỹ tovãnh kãn sór mũ, ã tỹ ã jakrĩ tỹ krỹ' hen kỹ, inh krẽm, inh mỹ: Topẽ vỹ tỹ ã nĩ, he jé,” he tóg, Nén-Kórég ti, Jesus mỹ.  
\v 10 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “ha tĩg, Satanás,” he mũ. “Ẽg pã'i tỹ Topẽ hã krẽm ẽg tóg ẽg jakrĩ tỹ krỹ' he tĩ, ti hã to ẽg tóg: Topẽ vẽ, he tĩ, hã kỹ tóg rán kỹ nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki,” he tóg, Jesus ti, Nén-Kórég mỹ. 
\p  
\v 11 Kỹ Japo vỹ tóg sir tĩ mũ, ti tovãnh kỹ. Kỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ag tóg sir ti tá junjun mũ, Jesus ki rĩr jé. Ã jóg vĩ mranh ja tũ tóg nĩ. 
\s1 Jesus tỹ Galiléia tá Topẽ vĩ tó 
\r (Mc 1.14-15; Lc 4.14-15) 
\p  
\v 12 Kejẽn ag tóg João ség mũ sir, kỹ Jesus tóg mẽg mũ, ag tỹ ti se ti. Kỹ tóg ga tỹ Galiléia ra tĩ mũ, vẽnh péju jé.  
\v 13 Cidade tỹ Nazaré tá kãkutẽ kỹ tóg cidade tỹ Cafarnaum ra tĩ mũ, tá nĩ jé, goj nig tá, Zebulom ag jamã tá, Naftali ag jamã tá.  
\v 14 Hã ra tag tóg rán kỹ nĩ gé. Vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ tóg tag rán ja nĩ, Isaías ti, kỹ tóg:  
\v 15 “Zebulom ag jamã tá ti nĩnh mũ, Naftali ag jamã tá, goj nig tá, goj tỹ Jordão mã tá. Fóg ag jamã tá ti nĩnh mũ, Israel tũ ag jamã tá, ũ tỹ Topẽ ki kagtĩg ag jamã tá, goj nig tỹ Galiléia fyr ki.  
\v 16 Tá ag tóg Topẽ ki kagtĩg nỹtĩ, hã kỹ tóg tá ag kri kuty ri ke nĩ. Ti tỹ tá jun kỹ tóg ag kri kurãg ẽn ri ke han mũ, ag kanhrãn kỹ. Ag kãgter ke vẽ vẽ, hã ra tóg ag kanhrãn mũ ag krenkren jé,” he tóg, Topẽ vĩ rán ki. Kỹ tóg ge nĩ, Jesus tỹ tá nĩn kỹ.  
\v 17 Ga ẽn tá nĩ kỹ tóg ag jyvẽn mũ, kỹ tóg ag mỹ: “ãjag jykre si tovãnh ra,” he mũ, “ãjag tỹ ũri ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ ve jé,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ũ tỹ ki kagtĩg ag mỹ Topẽ vĩ tón hã vẽ. 
\s1 Jesus tỹ ã mré mũ tĩ ag jé prẽr 
\r (Mc 1.16-20; Lc 5.1-11) 
\p  
\v 18 Kỹ tóg kejẽn goj nig tỹ Galiléia ẽn fyr jagma tĩ mũ. Kỹ tóg tá ũn régre ag vég mũ. Ũ vỹ tỹ Simão nĩ, ag tỹ ũ to: Pedro, he mũ tag ti. Kỹ ti jãvy vỹ tỹ André nĩ. Kur tỹ pirã kugmĩ jafã tỹ ag tóg goj kãki fón mũ, pirã kugmĩ jé. Ag rãnhrãj vẽ, pirã kugmĩg tĩ ag vẽ.  
\v 19 Kỹ Jesus tóg ag ve kỹ (tóg) ag to tĩ mũ sir. Kỹ tóg ag mré vĩ mũ. “Inh mré kãmũjẽg,” he tóg mũ ag mỹ. “Pirã kugmĩ há ãjag nỹtĩ. Ãjag kanhrãn jé sóg ke mũ, ãjag tỹ ẽprã ke ag tỹ inh ki ge han jé,” he tóg ag mỹ, Jesus ti.  
\v 20 Kỹ ag tóg vẽsỹmér ãjag tỹ nén tovãnh kỹ mũ mũ, ti mré, Pedro ti, André ti ke gé. 
\p  
\v 21 Kỹ ag tóg mũ mũ, goj fyr jagma. Ag mũ sĩ han mũ ra Jesus tóg ũn régre ũ ag ve mãn mũ gé. Tỹ ti Tiago nĩ, Zebedeu kósin, kỹ ti jãvy vỹ tỹ João nĩ gé. Canoa kãki ag nỹtĩ, kur tỹ pirã kugmĩ jafã ki ag tóg han nỹtĩ nĩ. Ag panh vỹ ag mré nĩ nĩ. Kỹ Jesus tóg ag jé prẽr mũ sir.  
\v 22 Kỹ ag tóg vẽsỹmér (ag tóg) ãjag tỹ nén tovãnh kỹ ti to kãmũ mũ, canoa tovãnh kỹ, ãjag panh ti tovãnh kỹ ke gé. Jesus mré ag tóg mũ mũ, Tiago ti, ti jãvy tỹ João ti ke gé. 
\s1 Jesus tỹ ag tỹ há' he 
\r (Lc 6.17-19) 
\p  
\v 23 Kỹ Jesus tóg ga tỹ Galiléia kar mĩ tĩ mũ sir, ag mré. Judeu ag vẽnh kanhrãn jafã krẽm tóg ag kanhrãn mũ. Ag mỹ tóg Topẽ vĩ sér tó mũ, ũ tỹ kanhkã tá nĩ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ tĩ. Ũn kagyga kar ag hyn han tóg, fag kar ke gé, gĩr kar ke gé.  
\v 24 Hã kỹ ti kãme tóg vẽnh kar kri rũm mũ sir, ga tỹ Síria tá ke kar kri. Kỹ ag tóg sir ũn kagyga ag tatĩn kãmũ mũ, ti to, vẽnh kaga vẽnhmỹ han mũ ag mré hã, kỹ tóg ag tỹ há' he kãn mũ sir. Vẽnh jagrẽ kórég ag pan kãn tóg mũ gé. Ũ tỹ ter tĩ han mũ ag tỹ hághá' he tóg mũ gé, ũn grĩngrĩn kỹ nỹtĩ ag tỹ ke gé, fag kar tỹ ke gé.  
\v 25 Hã kỹ ũn tỹ hẽn ri ke ag tóg ti mré mũ mũ sir. Ũ ag tóg ga tỹ Galiléia tá kãmũ mũ, kỹ ũ ag tóg cidade tỹ Decápolis tá kãmũ mũ gé, cidade tỹ Jerusalém tá ke gé, ga tỹ Judéia tá ke gé, goj tỹ Jordão mã tá ke gé. 
\c 5  
\s1 Jesus tỹ ag kanhrãn 
\r (Lc 6.20-23) 
\p  
\v 1 Ũn e ag tỹ Jesus venh kãmũ kỹ tóg ag mré pãnónh ra tãpry mũ. Tá tóg nĩ mũ, kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti mré nĩgnĩ mũ, ti rã hã.  
\v 2 Kỹ tóg sir ag kanhrãn mũ, ag mỹ kãmén kỹ. Kỹ tóg ag mỹ tag tó mũ, ha mẽ. 
\p  
\v 3 “Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ, ãjag tỹ: kórég inh nĩ, hen kỹ. Sỹ Topẽ kuprĩg tỹ jagrẽn kỹ nĩ tũ nĩ ra sóg tỹ ũn kórég nĩnh mũ vẽ, hemnĩ. Kỹ Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ. Kỹ ãjag tóg ti tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke mũ, kanhkã tá,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 4 “Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ, ãjag fỹn kỹ. Kỹ tóg ãjag fỹ ẽn tỹ tũ' henh ke mũ,” he tóg. 
\p  
\v 5 “Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ, ãjag tỹ vẽnh kar mỹ komẽr hã vĩn kỹ. Kỹ ãjag tóg ga kar kri tỹ pã'i nỹtĩnh ke mũ, ũn mág pẽ,” he tóg. 
\p  
\v 6 “Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ, ãjag tỹ vẽnh jykre kuryj ve sór nỹtĩn kỹ, ti tỹ ãjag mỹ ãjag kókĩr ri ke tĩn kỹ, ãjag tỹ vẽnh jykre kuryj ve sór nĩn kỹ. Kỹ ãjag tóg venh ke mũ,” he tóg. 
\p  
\v 7 “Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ, ãjag tỹ jagnẽ jagãgtãn kỹ. Kỹ Topẽ vỹ ãjag jagãgtãn ke mũ gé,” he tóg. 
\p  
\v 8 “Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ, ãjag jãnhkri nỹtĩn kỹ. Kỹ ãjag tóg Topẽ venh mũ, ãjag jãnhkri nỹtĩn kỹ,” he tóg. 
\p  
\v 9 “Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ, ãjag tỹ jagnẽ krĩ tỹ kãnhvy' hen kỹ. Kỹ Topẽ tóg ãjag to: “inh krẽ ag vẽ,” henh ke mũ, ãjag tỹ jagnẽ krĩ tỹ kãnhvy' hen kỹ,” he tóg. 
\p  
\v 10 “Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ, ag tỹ vẽnh jykre kuryj to ãjag vóg kónãn mũ ra. Topẽ vỹ tỹ kanhkã tá ãjag pã'i nĩnh mũ, ag tỹ ti tugrĩn ãjag vóg kónãn mũ ra,” he tóg. 
\p  
\v 11 “Topẽ vỹ ãjag ve há han mũ, ag tỹ isugrĩn ãjag mỹ vĩ kónãn mũ ra, ag tỹ ãjag vóg kónãn mũ ra. Ag tỹ ón kỹ ãjag to vĩ vĩ he kỹ tóg há tĩ, ag tỹ ón kỹ ãjag jykre pãno tó mũ ra, isugrĩn.  
\v 12 Mỹ sér nỹtĩmnĩ, ãjag fe tỹ há' hemnĩ, ag tỹ ón kỹ ãjag kato vĩn kỹ. Kanhkã tá ãjag tóg nén kar há venh ke mũ, vẽnh kato. Ge ja ag tóg nĩgtĩ vãsỹ, Topẽ vĩ tó tĩ ag mỹ, ãjag jo ke ag mỹ. Ag ri kén ãjag tóg tag venh ke mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Sa to comparação 
\r (Mc 9.50; Lc 14.34-35) 
\p  
\v 13 “Sa ri ke ãjag nỹtĩ, ãjag tỹ ga kri mũn kỹ. Sa kãhór nĩn kỹ ẽg tóg ti tỹ sa há han mãn ki kagtĩg nỹtĩ. Kórég ti nĩgtĩ, ti kãhór nĩn kỹ. Kỹ ẽg tóg ti vãm tĩ sir, kỹ tóg tũ' he tĩ sir,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ẽg tỹ ti jykre tovãnh ke tũ kãmén hã vẽ. 
\s1 Jẽngrẽ kãme 
\r (Mc 4.21-23; Lc 8.16-17) 
\p  
\v 14 “Ga kri mũn kỹ ãjag tóg jẽngrẽ ri ke nỹtĩ, ãjag tỹ vẽnh jykre há han kỹ, ag tỹ ãjag ki ve jé, Topẽ jykre há ti. Cidade mág vỹ ve há tĩgtĩ, kuvar há tá jẽ kỹ, ti tỹ pãnónh kri nỹn kỹ. Ti pi(jé) vẽnh péju kỹ nỹ'.  
\v 15 Ri ke ti nĩ, néj gru ti. Ẽg tỹ ti grug kỹ ẽg pi(jé) lata krẽm ti fẽg tĩ'. Ti fẽg jafã kri ẽg tóg ti fẽg tĩ. Kỹ vẽnh kar tóg ẽn vég tĩ sir, ĩn kãtá nỹtĩ kar ẽn ti.  
\v 16 Gemnĩ, néj gru ri ke nỹtĩmnĩ. Topẽ jykre han nĩ, vẽnh kar tỹ ãjag ki ve jé, ãjag jykre há ti. Hã kỹ ag tóg ẽg jóg tỹ Topẽ mỹ vĩ há han mũ, ẽg jóg tỹ kanhkã tá nĩ ẽn mỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Topẽ tỹ Moisés mỹ vẽnh jykre nĩv 
\p  
\v 17 “Ãjag hỹn iso: ti hã ne tóg Moisés tỹ ẽg mỹ nén tó ja tỹ tũ' he sór mũ', he mũ, ti hã ne tóg Topẽ jykre ẽn tỹ tũ' he sór mũ', he ãjag hỹn tĩ. Vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag vỹ ẽg mỹ tó ja nĩgtĩ, Topẽ jykre ẽn ti, hã ra tóg tỹ tũ' he sór mũ', he ãjag hỹn tĩ iso. Hã tũ vẽ. Sỹ ki króm kãn sór vẽ, Moisés tỹ nén tó ja ẽn ki, sỹ ki króm kỹ sóg tỹ ãjag kanhrãnrãn kãn ke mũ,” he tóg.  
\v 18 “Topẽ vỹ ã jykre ẽn tỹ tũ' henh ke tũ nĩ, ha mẽ. Ga tỹ ver kanhkã mré nỹn kỹ tóg ã jykre tỹ tũ' henh ke tũ nĩ, ga tỹ ver tũ' he tũ nĩn kỹ. Sỹ ki króm kãn ke vẽ, kỹ tóg ki krov kãn kỹ nỹnh mũ, Topẽ jykre kar ti mỹr, ha mẽ,” he tóg.  
\v 19 “Kỹ ãjag tỹ tỹ tũ' he sór kỹ tóg kórég nỹ, ãjag tỹ ti vĩ pir tỹ tũ' he sór kỹ. Ãjag tỹ ti vĩ pir to ũ mỹ: han tũg nĩ, hen kỹ ãjag tóg tỹ ũn kãsir nỹtĩnh mũ, vẽnh kar krẽm, kanhkã ki. Ãjag tỹ hã ra han kãn kỹ ãjag tóg tỹ ũn mág nỹtĩnh mũ, ãjag tỹ vẽnh kar mỹ: “ki króm kãn sórmnĩ,” hen kỹ. Kỹ ãjag tóg tỹ ũn mág nỹtĩnh mũ, kanhkã tá,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 20 “Fariseu ag ri ke nỹtĩ sór tũg nĩ. Topẽ vĩ to professor ag ri ke nỹtĩ sór tũg nĩ gé. Ón kỹ ag tóg Topẽ vĩ ki króm tĩ, hã ra ag tóg ki króm há han tũ nĩgtĩ. Ag jykre pi(jé) kuryj nỹ'. Ãjag tỹ kanhkã ve sór nỹtĩn kỹ vẽnh jykre kuryj han nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ jagnẽ to há nỹtĩnh ke to vẽnh jykre 
\p  
\v 21 “Topẽ tỹ vãsỹ ẽg si ag jyvẽn mẽ ãjag huri, hã vỹ: ũ tén tũg nĩ, he mũ. Ã tỹ ũ tén kỹ ag tóg ã senh ke mũ, ã tỹ ti mré ter jé, he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki.  
\v 22 Sỹ ũri ãjag jyvẽn hã vẽ, ha mẽ. Ã régre to ã fe tỹ gỹm ke tũg nĩ. Ã tỹ ã régre to ã fe tỹ gỹm ke kỹ tóg ã tỹ ti tén ri ke nĩ. Kỹ tóg inh mỹ há tĩnh mũ, ag tỹ tag to ã se kỹ. Kỹ ã régre mỹ vĩ kónãn tũg nĩ gé. Ã tỹ ã régre mỹ vĩ kónãn kỹ tóg inh mỹ há tĩnh mũ, ag tỹ tag to pã'i mág mỹ ã ven kỹ. Kỹ ã régre mỹ féfén tũg nĩ gé. Ã tỹ ã régre mỹ féfén kỹ ã tóg nũgme ki kutẽnh ke mũ, inferno ki, pĩ ẽn ki,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 23 “Tag to jykrén nĩ, ã tỹ Topẽ mỹ nén ũ pũn sór kỹ. Topẽ jo ĩn krẽm. Ã tỹ tá jẽn kỹ ã régre kar mĩ ẽkrén nĩ. “Ũ mỹ iso jykrén kónãn tũ nĩ vỹ?” he jé ã tóg ke mũ. “Inh mỹ ũ jũ han tũ nĩ vỹ?” he jé ã tóg ke mũ.  
\v 24 Ũ tỹ ã to jykrén kónãn kỹ ti venh tĩg nĩ ver, Topẽ mỹ nén ũ pũn tovãnh nĩ ver. Ã régre ẽn mỹ: “inh mỹ vẽnh pãte fón nĩ,” hemnĩ ver. Kar kỹ Topẽ mỹ nén ũ pũn sórmnĩ sir, ã tỹ ã régre mré vĩ kar kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 25 “Kejẽn ã tóg ã mré ke ũ mỹ név(e) jẽ, kỹ tóg pã'i ag mỹ ã kãmén tĩg ke mũ. Ti tỹ pã'i ag mỹ tónh tĩg ke mũ ẽn ti to hã ti mré vĩmnĩ, ti mỹ: “kajãm jé sóg ke mũ,” hemnĩ. Ke tũ nĩ (mũ) ra pã'i vỹ ã jykre pãno venh ke mũ, kỹ tóg polícia mỹ: “ti se ra,” henh ke mũ sir, kỹ tóg sir ã senh mũ.  
\v 26 Ha mẽ, ki hã sóg tó mũ. Tá ã kãnhmar kãkutẽ mãn ke tũ nĩ. Ã tỹ kajãm kãn kar ã tóg kãkutẽ mãn mũ, tá, hẽn ri ke mũn,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ã prũ tũ fi mré nỹ tũ to vẽnh jykre 
\p  
\v 27 “Topẽ tỹ ẽg si ag jyvẽn ũ tag mẽ ãjag huri, ke gé, hã vỹ: “ã prũ tũ fi mré nỹ tũg nĩ,” he mũ.  
\v 28 Sỹ ũri ãjag jyvẽn hã vẽ, ha mẽ: ã tỹ ũn tỹtá ũ fi ki vẽ'ĩ kỹ tóg ã tỹ fi mré nỹ sỹ han ẽn ri ke nĩ sir, ã tỹ fi ki vẽ' ĩ mũ ti. Ã tỹ ũn tỹtá ũ fi mrẽ nũr sór kỹ tóg ã tỹ fi mrẽ nũr ri ke nĩ sir, ã tỹ fi to én mũ ti. Ke tũg nĩ.  
\v 29 Ã tỹ nén ũ ki vẽ'ĩ tugrĩn Topẽ vĩ mranh kỹ ã kanẽ tỹ nám kemnĩ, ã tỹ ki vẽ'ĩ jagy han mãn tũ nĩ jé. Ã kyvó nĩn kỹ tóg jagy tĩ gé vẽ vẽ. Ã tỹ hã ra nũgme ki kutẽ kỹ tóg jagy kãfór nĩ. Jagy pẽ ti nĩ, ã tỹ inferno ki kutẽ ti. Kỹ tag hã ve sór tũg nĩ.  
\v 30 Ã tỹ ã nĩgé tỹ nén ũ kórég han kỹ ã nĩgnó kym nĩ, ã tỹ ke mãn tũ nĩ jé. Ã nĩgnó pir nĩn kỹ tóg jagy tĩ gé. Ã tỹ hã ra nũgme ki kutẽ kỹ tóg jagy kãfór nĩ sir, kỹ tag hã kamẽg nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ã prũ fón tũ to vẽnh jykre 
\r (Mt 19.9; Mc 10.11-12; Lc 16.18) 
\p  
\v 31 “Tope tỹ ẽg si ag jyvẽn ũ hã vỹ nỹ gé, hã vỹ: “ã tỹ ã prũ fi fón sór nĩn kỹ tóg há tũ nỹ,” he mũ. “Ã tỹ ge ra fi fón sór nĩn kỹ fi mỹ vẽnh rán kỹ nĩm nĩ, fi tỹ vẽnh rán ma tĩg jé,” he ja tóg nĩ.  
\v 32 Sỹ ũri ãjag jyvẽn hã vẽ, ha mẽ: ãjag prũ fón tũg nĩ. Ã tỹ fi fón kỹ fi tỹ ũ mré nỹ mãn kỹ fi tóg ã tugrĩn Topẽ vĩ mranh mũ sir, ã tỹ tỹ fi mén pẽ ra. Fi tỹ ã jãvo vẽsóg ki ũ mré nỹ ja nĩn kỹ tóg há sĩ nỹ, ã tỹ fi mỹ: ha tĩg, hen kỹ. Kỹ fi mén tỹ fi fón kỹ fi tỹ prũg sór tũg nĩ gé. Ã prũ tũ fi vẽ, fi mén tỹ fi fón ja nĩn kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jagnẽ to ón ke tũ to vẽnh jykre 
\p  
\v 33 “Vãsỹ Topẽ tỹ ẽg si ag jyvẽn ũ tag mẽ ãjag tóg huri ke gé, hã vỹ: “jagnẽ mỹ ón tũg nĩ,” he mũ. “Ã tỹ ũ mỹ: Topẽ vỹ ki kanhró nĩ, hen kỹ ti mỹ ón sór tũg nĩ. Kỹ hã han nĩ gé, ã tỹ Topẽ mỹ: tag hã han jé sóg ke mũ, hen kỹ. Ón kỹ vĩ tũg nĩ,” he ja tóg nĩ, ẽg si ag mỹ, Topẽ ti.  
\v 34 Sỹ ũri ãjag jyvẽn hã vẽ, ha mẽ: “Topẽ vỹ ki kanhró nĩ,” he sór tũg nĩ, ón kỹ. “Ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn vỹ ki kanhró nĩ,” he sór tũg nĩ gé, ón kỹ. Topẽ nĩgja vẽ, kanhkã tá, kỹ ón kỹ tag tó sór tũg nĩ.  
\v 35 Kỹ: “ũ tỹ ga kri ke ẽn vỹ ki kanhró nĩ,” he tũg nĩ gé. Topẽ tũ vẽ, ga ti, hã kỹ ón kỹ tag tó sór tũg nĩ. Kỹ: “ũ tỹ Jerusalém tá ke ag ki rĩr tĩ ẽn vỹ ki kanhró nĩ,” he tũg nĩ gé. Ẽg pã'i mág tũ vẽ mỹr, Jerusalém ti, hã kỹ ón kỹ tag tó sór tũg nĩ.  
\v 36 Kỹ: “ũ tỹ inh krĩ han mũ ẽn vỹ ki kanhró nĩ,” he tũg nĩ gé. Ã tỹ ã gãnh kuprig sór mũ ra ã tóg ã tỹ nén tỹ ã gãnh kuprig ke mũ ẽn ki kagtĩg nĩ, ã tỹ ã gãnh sán sór mũ ra ã tóg ã tỹ nén tỹ sán ke mũ ẽn ki kagtĩg nĩ gé. Hã kỹ ón kỹ tag tó sór tũg nĩ gé.  
\v 37 Ki hã tómnĩ, jagnẽ mỹ, ón sór tũg nĩ. Ón kỹ Topẽ jiji tó sór tũg nĩ gé. Ũ tỹ ã mỹ ki hã tó kỹ: hỹ, hemnĩ. Ti tỹ ki hã ke tũ nĩn kỹ: vó, hemnĩ gé. Ã tỹ han ke nĩn kỹ: hej, hemnĩ. Ã tỹ han ke tũ nĩn kỹ: nejé, hemnĩ. Ki hã tómnĩ, jagnẽ mỹ. Ã tỹ ón sór kỹ ã tóg Nén-Kórég jykre hã han ke mũ. Ke tũg nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ vẽnh kajãm ke tũ to vẽnh jykre 
\r (Lc 6.29-30) 
\p  
\v 38 “Topẽ tỹ ẽg si ag jyvẽn ũ tag mẽ ãjag huri, hã vỹ: “ũ tỹ ã kanẽ pir ki tãnh kỹ vẽnh kato ti kanẽ pir ũ ki tãnh nĩ gé,” he ja tóg nĩ. “Ũ tỹ ã jã pir ki tãnh kỹ mranh kỹ vẽnh kato ti jã pir ki tãnh kỹ mranh nĩ gé. Pãtén tũg nĩ,” he ja tóg nĩ, Topẽ ti.  
\v 39 Sỹ ũri ãjag jyvẽn mũn hã vẽ, ha mẽ: ũ tỹ ã vóg mũ ra ti vóg tũg nĩ. Ti tỹ ã jamẽ ki tãnh kỹ ti mỹ ã jamẽ ũ ti ven nĩ, ti tỹ ã mỹ ki tãnh jé gé.  
\v 40 Ti tỹ ã palitó mãn sór kỹ ti mỹ ã camisa mré nĩm nĩ gé.  
\v 41 Ti tỹ ã mỹ: “mũ nỹ, tag tá, kakó ja tá inh fón nĩ,” hen kỹ ti mré tĩg nĩ, hã ra ti mỹ: “kór há tá inh ã fón tĩg mũ ha,” hemnĩ.  
\v 42 Ti tỹ ã mỹ nén ũ to: “inh mỹ nĩm,” hen kỹ ti mỹ nĩm nĩ. Ti tỹ ã mỹ: “inh mỹ prestar hemnĩ,” hen kỹ ti mỹ: vó, he tũg nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ ẽg kato vãsãn mũ ag tó há nỹtĩnh ke 
\r (Lc 6.27-28, 32-36) 
\p  
\v 43 “Topẽ tỹ ẽg si ag jyvẽn ũ mẽ ãjag huri, hã vỹ: “ã mré ke ag to há nĩmnĩ, kỹ ũ tỹ ã kato vãsãnsãn mũ ag to jũ nĩmnĩ gé,” he ja tóg nĩ, Topẽ ti.  
\v 44 Isỹ ũri ãjag jyvẽn hã vẽ, ha mẽ: ũ tỹ ãjag kato vãsãnsãn mũ ag to há nỹtĩmnĩ, ũ tỹ ãjag vóg kónãn mũ ag to Topẽ mré vĩmnĩ.  
\v 45 Hã ki ãjag tóg tỹ Topẽ krẽ nỹtĩ, ti ri ke han kỹ, ãjag jóg tỹ kanhkã tá nĩ ẽn ri ke han kỹ. Ti hã ne tóg rã han', ti tỹ vẽnh kar kri jẽngrẽg kỹ san jé, ũn jykre kuryj ag kri, ũn jykre pãno ag kri ke gé. Ta han ti ke gé, ti tỹ vẽnh kar há han jé, ũn jykre kuryj ag, ũn jykre pãno ag ke gé. Ver tóg vẽnh kar to há nĩ, Topẽ ti,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 46 “Ãjag mré ke ũ ag tóg ãjag to há nỹtĩ. Ãjag tỹ tag ag hã to há nỹtĩn kỹ tóg tỹ nén ũ tũ tĩ ver. Ũn jykre kórég ag vỹ ge nỹtĩgtĩ gé, governo mỹ jãnkamy mãg tĩ ag. Ũ tỹ ãjag to há nỹtĩ ag hã to ag tóg há nỹtĩ, vẽnh kato. Há ti nĩ, hã ra tóg tỹ nén ũ tũ nĩ ver.  
\v 47 Kỹ ãjag tỹ ãjag mré ke ag hã mỹ: ã mỹ há? hen kỹ tóg tỹ nén ũ tũ nĩ gé ver. Ũ tỹ Topẽ vĩ ki kagtĩg ag vỹ ge nỹtĩgtĩ gé. Ãjag mré ke ag hã mỹ ag tóg: ã mỹ há? he tĩ gé, hã ra tóg tỹ nén ũ tũ nĩ ver.  
\v 48 Hã kỹ vẽnh kar to vẽnh jykre kuryj han kỹ nỹtĩmnĩ, ũ tỹ ãjag kato vãsãnsãn mũ ag mré hã, ẽg jóg tỹ kanhkã tá nĩ ẽn ri ke han nĩ. Ti hã ne tóg vẽnh kar to vẽnh jykre kuryj han kỹ nĩ nĩ'. Ti ri ke han nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\c 6  
\s1 Ẽg tỹ ũ jagãgtãn ke to vẽnh jykre 
\p  
\v 1 “Kỹ ãjag tỹ Topẽ jykre han sór kỹ ũ tỹ vẽnh jykre pãno han mũ ag jykre ri ke han tũg nĩ. Ón kỹ ag tóg vẽnh kar rĩnve Topẽ jykre han sór tĩ, vẽnh kar tỹ ag ve jé, ag tỹ Topẽ jykre han mũ ẽn ti. Kar kỹ ag tóg hã ra hã tũ han tĩ sir. Kỹ ag ri ke han tũg nĩ, ke tũ nĩ (mũ) ra ẽg jóg tỹ kanhkã tá nĩ ẽn vỹ tóg ãjag mỹ ven ke tũ nĩ, ãjag tỹ ẽg jóg jykre han mũ ẽn kaja ti,” he tóg.  
\v 2 “Hã kỹ ãjag tỹ ũn jagãgtar ag jagãgtãn kỹ ũ mỹ: “ag jagãgtãn inh tĩ,” he tũg nĩ. Ũ tỹ vẽnh jykre régre han mũ ag jykre ri ke han tũg nĩ. Ag tỹ ón kỹ ũ jagãgtãn kỹ ag tóg ẽpry jagma mũ kỹ (ag tóg) vẽnh kar mỹ: “ag jagãgtãn inh tĩ,” he tĩ. Ẽg vẽnh kanhrãn jafã jo ĩn krẽm ag tóg tag tó tĩ gé. Ag tỹ ẽprã ke ag tỹ ag mỹ vĩ há han ve sór vẽ, hã jé ag tóg ón kỹ ũn jagtar ag jagãgtãn tĩ. Ag ganho hã vẽ, ẽprã ke ag tỹ ag mỹ vẽnh vĩ há tó mũ ẽn ti. Kanhkã tá ag ganho ũ ve mãn ke tũ nĩ ha. Ãjag mỹ sóg ki hã tó mũ, ha mẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 3 “Ag ri ke han tũg nĩ. Ũn jagtar ag jagãgtãn nĩ. Ũ mỹ tó tũg nĩ, ãjag tỹ ũn jagãgtãn mũ ẽn ti, ãjag mré ke fag mỹ tó tũg nĩ gé.  
\v 4 Kỹ ãjag tỹ ag jagãgtãn kỹ ẽg jóg tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tóg ãjag vég mũ sir, kỹ tóg ãjag mỹ nĩm ke mũ sir, ãjag ganho ti. Ẽg tỹ vẽnh vatánh tá nén han mũ ẽn ve kãn tóg tĩ (mỹr), Topẽ ti,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ Topẽ mré vẽmén to vẽnh jykre 
\r (Lc 11.2-4) 
\p  
\v 5 “Kỹ ãjag tỹ Topẽ mré vẽmén kỹ ũ tỹ vẽnh jykre régre han mũ ẽn ag jykre ri ke han tũg nĩ gé. Ag tỹ ón kỹ Topẽ mré vĩ kỹ ag tóg ẽg vẽnh kanhrãn jafã jo ĩn kãki jẽgjẽ kỹ nỹtĩ, ke tũ nĩ kỹ ẽmĩn kri, ĩn to hã. Kỹ vẽnh kar vỹ ag tỹ Topẽ mré vĩ mũ tag vég mũ sir. Kanhkã tá ag tóg ganho ũ ve mãn ke tũ nĩ ha. Ãjag mỹ sóg ki hã tó mũ, ha mẽ.  
\v 6 Ag jãvo ãjag tỹ Topẽ mré vẽmén kỹ ãjag ĩn kãra gemnĩ. Kỹ jãnkã nĩfénh nĩ. Kỹ tá Topẽ mré vĩmnĩ sir, ẽg jóg mré, ẽg tỹ ũn vég tũ ẽn mré. Kỹ tóg kanhkã tá ãjag mỹ nĩm ke mũ, ãjag ganho ti. Ẽg tỹ vẽnh vatánh tá nén han mũ ẽn vég tóg tĩ (mỹr), Topẽ ti,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 7 “Ãjag tỹ ti mré vẽmén kỹ fagrĩnh mỹ ti mré vẽmén mág han tũg nĩ. Ũ tỹ Topẽ vĩ ki kagtĩg ag ri ke han tũg nĩ. Ãjag jãnjãn kỹ ag tóg ón kỹ vĩ mág han tĩ. “Ẽg tỹ vĩ mág han kỹ ti hỹn ẽg vĩ mẽg mũ,” he ag tóg tĩ, ón kỹ.  
\v 8 Ag ri ke han tũg nĩ. Ẽg jóg vỹ nén kar ki kanhró nĩ, ãjag tỹ ti mỹ tó tũ ra tóg ki kanhró nĩ,” he tóg. 
\q1  
\v 9 “Ãjag tỹ Topẽ mré vĩ kỹ tag tómnĩ, ha mẽ: 
\q1 “Ẽg jóg mág, kanhkã tá ã tóg nĩ nĩ. 
\q1 Ã jiji tó ẽg tóg tĩ, kỹ vẽnh kar jé ã tỹ tỹ ũn mág nĩ vé. 
\q1  
\v 10 Ẽg jé kãnhmar ã tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ vé. 
\q1 Vẽnh kar jé ã tỹ nén to jykrén mũ ẽn han sór, ga tá ke kar, ag jé kanhkã tá ke kar ag ri ke han. 
\q1  
\v 11 Ẽg mỹ ũri ẽg jẽn ti nĩm, ẽg tỹ kurã kar ki ko tĩ ẽn. 
\q1  
\v 12 Kỹ ẽg mỹ vẽnh pãte fón nĩ, ẽg tỹ ã vĩ mranh ja ti. 
\q1 Hã jé ẽg tóg ẽg tỹ jagnẽ to jũ tỹ jagnẽ mỹ vẽnh pãte fón ke mũ gé. 
\q1  
\v 13 Kỹ ẽg tỹ ã vĩ mranh sór kỹ ẽg kren han nĩ, ẽg tỹn mranh tũ nĩ jé. 
\q1 Nén-Kórég jo ẽg vemnĩ. 
\q1 Ã hã ne tóg tar nĩ'. 
\q1 Ã hã ne tóg mág nĩ inhhã'. 
\q1 Ã jykre tóg tũ' henh ke tũ nĩ,” 
\m hemnĩ, Topẽ mỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 14 “Hỹ, ge ti nĩ,” he tóg. “Ũ tỹ ãjag to jũ kỹ ti mỹ vẽnh pãte fón nĩ. Ũ tỹ ãjag mỹ vĩ kónãn kỹ ti mỹ vẽnh pãte fón nĩ gé. Ãjag tỹ gen kỹ ẽg jóg vỹ ãjag mỹ vẽnh pãte fón ke mũ gé.  
\v 15 Ãjag tỹ tag han tũ nĩn kỹ, kỹ ẽg jóg tóg ãjag mỹ vẽnh pãte fón ke tũ nĩ gé, ãjag tỹ ti vĩ mranh ja ti,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg vãkre to vẽnh jykre 
\p  
\v 16 “Kỹ ãjag vãkre kỹ fe ũ nỹtĩ tũg nĩ, ãjag tỹ Topẽ mỹ há nỹtĩ jé jẽg tũ nỹtĩn kỹ. Vãkre ki ũ tỹ vẽnh jykre régre han mũ ag jykre ri ke han tũg nĩ. Ag tỹ ón kỹ vãkre kỹ ag tóg fe ũ nỹtĩnh mũ sir, vẽnh kar tỹ ag vãkre ve jé. Ag ganho hã vẽ. Kanhkã tá ag tóg ganho ũ vẽnh ke tũ nĩ ha. Ãjag mỹ sóg ki hã tó mũ, ha mẽ.  
\v 17 Ãjag vãkre kỹ ãjag gãnh tãg nĩ, ãjag jamẽ kupemnĩ, festa han nỹtĩ ve nĩmnĩ, ãjag vãkren kỹ.  
\v 18 Hã kỹ ag tóg vég tũ nĩ, ãjag vãkrég mũ ti. Ẽg jóg hã ne vég mũ inhhã', ẽg tỹ ũn vég tũ ẽn hã vỹ vég mũ. Kỹ tóg kanhkã tá ãjag mỹ nĩm ke mũ, ãjag ganho ti. Ẽg tỹ vẽnh vatánh tá nén han mũ vég tóg tĩ (mỹr), Topẽ tĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg rico to vẽnh jykre 
\r (Lc 12.33-34) 
\p  
\v 19 “Ga kri mũn kỹ ricon ke to vãsãn sór tũg nĩ. Ga vỹ ãjag tỹ nén kar ti konh ke mũ, ãjag tỹ rico hã to vãsãn mũ ra. Kỹ ãjag jãnkamy vỹ vẽso jãgfanh ke mũ gé sir, ti e nỹtĩn kỹ. Kỹ ag tóg pigju kỹ ma mũnh ke mũ gé sir, ãjag tỹ nén ti, ti e nỹtĩn kỹ.  
\v 20 Ãjag tỹ inhhã kanhkã tá tũ mág pẽ nỹtĩn kỹ tóg inhhã ãjag mỹ há tĩnh mũ. Tá ti pi(jé) tỹ ga nĩ', ãjag tũ ti, tá ti pi(jé) vẽso jãgfanh mũ'. Tá ag pi(jé) péju kỹ ma mũnh mũ'. Hã kỹ tá ãjag tũ vin han sórmnĩ.  
\v 21 Ãjag tỹ ga kri tỹ nén ũ mág nỹtĩn kỹ ãjag tóg ga kri mũ mág sór mũ. Ãjag tỹ hã ra kanhkã tá tỹ nén ũ mág nỹtĩn kỹ ãjag tóg kanhkã ra mũ sór mũ, kỹ tag hã ne há nĩ',” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg kanẽ tỹ ẽg mỹ kurã han 
\r (Lc 11.34-36) 
\p  
\v 22 “Ẽg kanẽ tỹ ẽg vég tĩ. Kỹ tóg tỹ ẽg mỹ kurã ri ke nĩ, ẽg kanẽ ti, ti há nĩn kỹ. Tỹ ẽg tóg kurã ve há han tĩ, ẽg kanẽ há nĩn kỹ.  
\v 23 Ẽg kanẽ kórég nỹtĩn kỹ tóg ẽg mỹ kuty tĩnh mũ. Kỹ tóg ẽg mỹ kurã vég tĩ ẽn mỹ (tóg) kuty nĩ sir, kỹ kuty tag vỹ kuty kar kãfór nĩ. Ge ti nĩ, ẽg jykre kórég nĩn kỹ. Ẽg kanẽ kórég ri ke vẽ sir, ẽg jykre kórég ti,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ ga kri rico to vãsãn sór ke tũ 
\r (Lc 16.13; 12.22-31) 
\p  
\v 24 “Ã jagrẽ régre nĩn kỹ tóg vẽnhmỹ tĩ. Ã tỹ Topẽ hã tỹ jagrẽ nĩn kỹ jãnkamy tãn ẽn tỹ jagrẽ nĩ sór tũg nĩ. Ã tỹ jãnkamy e ve sór kỹ ti hã mĩ ẽkrén kỹ ti hã vỹ tỹ ã jagrẽ nĩnh mũ. Kỹ ẽg tóg Topẽ tỹ ẽg mỹ nén tó mũ ẽn to jykrén há han tũ nĩgtĩ. Ã tỹ Topẽ to há nĩn kỹ ã tóg sir ga kri rico to vãsãn sór ke tũ nĩ. Ã tỹ ga kri rico nĩ sór kỹ ã tóg Topẽ mĩ ẽkrég tũ nĩ, hã vemnĩ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 25 “Hã kỹ sóg ãjag mỹ tó mũ. Ãjag tỹ nén ve sór mág mũ to krĩ kufy han tũg nĩ. “Inh hỹn ũri ne konh mũ', inh hỹn ne tunh mũ'?” he tũg nĩ. Topẽ tỹ ẽg han ja vẽ mỹr, ẽg tỹ ga kri mũ jé. Hã kỹ tóg ẽg mỹ ẽg jẽn ki rĩr mũ gé sir, ẽg kur ki ke gé, Topẽ ti.  
\v 26 Sẽsĩ to jykrén nĩ. Ag mỹ ẽkrãn tĩ? Vó. Ag mỹ pãjó krẽm vin tĩ? Vó, ke tũ ag tóg nĩgtĩ. Ge ra ẽg jóg tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tóg ag ki rĩr nĩ nĩ. Ãjag mỹ jẽsĩ kãfór tũ nỹtĩ', Topẽ mỹ'? Vó, sẽsĩ kãfór ãjag tóg nỹtĩ.  
\v 27 Topẽ tỹ ẽg kã ũ jé prẽr kỹ ẽg tóg ter ke mũ, ẽg ter sór tũ ra. Ter jé ẽg tóg ke mũ gé, ẽg tỹ to krĩ kufy han mũ ra. Ẽg krĩ kufy ẽn pi(jé) ẽg kren han mũ'. 
\p  
\v 28 Kỹ kur to krĩ kufy han tũg nĩ gé. Ka fej hã to jykrén nĩ. Jatun mỹ tóg mog tĩ. Rãnhrãj tũ tóg nĩgtĩ, kur han tũ tóg nĩgtĩ.  
\v 29 Hã ra tóg sĩnvĩ nỹtĩ, ka fej ti. Kỹ pã'i mág tỹ Salomão kur tóg ri ke tũ nĩgtĩ, ti sĩnvĩ ra, vẽnh kar kur sĩnvĩ kãfór ti nĩ, Salomão kur ti. Hã ra tóg ka fej sĩnvĩ ri ke tũ nĩ. Ki hã sóg tó mũ mỹr.  
\v 30 Topẽ hã ne ka fej sĩnvĩ han, tỹ tóg kur sĩnvĩ ri ke nĩ, ka fej ti. Hã ra tóg kãnhmar kãgter tĩ, ka fej ti, ti sĩnvĩ ra. Ũri tóg há nỹtĩ. Kỹ tóg vaj kỹ kógungun kỹ pũr mũ sir, re mré. Hã kỹ Topẽ tóg ãjag ki rĩr kãfór han mũ, ãjag kur mré hã. Hã kỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩmnĩ, ti vĩ kri fi kỹ.  
\v 31 Krĩ kufy han tũg nĩ. “Inh hỹn ne konh mũ'? Inh hỹn ne kron mũ'? Inh hỹn ne tunh mũ'?” he tũg nĩ.  
\v 32 Ũ tỹ Topẽ vĩ ki kagtĩg ag vỹ tag to jykrén mág tĩ, hã ra ẽg jóg tỹ Topẽ vỹ ẽg vég tĩ, ẽg tỹ nén ve sór mág mũ ti. Kỹ to krĩ kufy han tũg nĩ. Ti hã ne ẽg vég mũ, ẽg jóg tỹ Topẽ ti.  
\v 33 Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ ẽn hã ve sórmnĩ. Kỹ tag hã to vãsãn nĩ. Ti jykre kuryj tag hã to vãsãn nĩ. Kỹ tóg ãjag mỹ ãjag tỹ nén ve sór mág mũ ẽn tỹ ãjag mỹ vin ke mũ sir.  
\v 34 Hã kỹ ãjag tỹ vaj kỹ nén venh ke to krĩ kufy han tũg nĩ. Vaj kỹ ãjag tóg venh ke mũ, kỹ ãjag tóg to jykrén ke mũ sir. Ũri ãjag tỹ nén tỹ ũri vég mũ hã to jykrén há han nĩ. Ãjag tỹ ũri nén ũ jagy vég mũ vỹ há nĩ, kỹ ãjag tỹ vaj kỹ nén venh ke to jykrén tũg nĩ, ũri,” he tóg, Jesus ti. 
\c 7  
\s1 Ẽg tỹ ũ to jykrén kónãn ke tũ 
\r (Lc 6.37-38, 41-42) 
\p  
\v 1 “Ã régre to jykrén kónãn tũg nĩ, ti jykre kórég ra. Kỹ Topẽ vỹ ã to jykrén kónãn ke tũ nĩ gé.  
\v 2 Ã tỹ ũ to jykrén mũ ẽn ri ke han jé tóg ke mũ, Topẽ ti, ã mỹ. Ã tỹ ũ mỹ kãmun mũ ri ke han jé tóg ke mũ, ã mỹ, Topẽ ti.  
\v 3 Jykre kórég mág ã tóg nĩ gé, hã ra ã régre jykre pãno sĩ ẽn ne ã mỹ kórég nỹ'.  
\v 4 Kỹ ã hã ne tóg ã régre mỹ: ã jykre kórég kurynh jé sóg ke mũ, he mũ', ã tỹ ã jykre pãno tãvĩ ẽn kurynh jãvãnh (hã) ra'.  
\v 5 Ke tũg nĩ. Ke tũ nĩ (mũ) ra ã tóg jykre régre nỹtĩ. Ã jykre kurynh vén nĩ. Kar kỹ ã tóg sir ã régre jykre kurynh há han mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 6 “Hã ra cachorro jykre ri ke ag mỹ Topẽ jykre sĩnvĩ tó tũg nĩ. Porco jykre ri ke ag mỹ Topẽ jykre sĩnvĩ ẽn tó tũg nĩ gé. Jykre kavéj ag nỹtĩ, hã kỹ ag tóg Topẽ jykre to é henh ke mũ. Ti tỹ tũ' he sór ag tóg tĩ, ti sãn kỹ, Topẽ jykre sĩnvĩ ẽn ti. Kar kỹ ag tóg sir ã mré vẽnh génh sór mũ gé, ha vemnĩ, ã tỹ ag mỹ Topẽ jykre sĩnvĩ ẽn tó kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Topẽ tỹ tỹ ũn vĩ há nĩ 
\r (Lc 11.9-13) 
\p  
\v 7 “Topẽ mỹ nén kar to vĩmnĩ, kỹ tóg ãjag mỹ han mũ. Ãjag tỹ ti mỹ nén ũ to vĩ mũ ẽn jãvãnh nĩ, kỹ ãjag tóg venh ke mũ. Ti mré vĩ kỹ ẽg tỹ ti jãnkã tỹ tórón tórón ke ẽn ri ke han nĩ. Kỹ tóg ãjag mỹ nón ri ke han mũ sir, ti tỹ ãjag mỹ ãjag tỹ nén to vĩ mũ ẽn han kỹ.  
\v 8 Hỹ, hã vẽ. Ãjag tỹ ti mỹ nén (ũ) to vĩn kỹ tóg ãjag mỹ han mũ sir. Ãjag tỹ ti jãvãnh kỹ ãjag tóg ti venh mũ sir. Ãjag tỹ ẽg tỹ jãnkã tỹ tórón tórón ke ri ke han kỹ tóg ãjag mỹ nón ri ke han mũ sir,” he tóg. 
\p  
\v 9 “Kejẽn ãjag kósin tóg ãjag mỹ ẽmĩ to vĩ mũ. Kỹ ãjag pi(jé) ti mỹ pó nĩm ke mũ'. Ti mỹ ãjag tóg ẽmĩ hã nĩm ke mũ.  
\v 10 Ãjag kósin tỹ ãjag mỹ pirã to vĩn kỹ, kỹ ãjag pi(jé) ti mỹ pỹn nĩm ke mũ'. Pirã hã nĩm jé ãjag tóg ke mũ.  
\v 11 Jykre pãno ãjag nỹtĩ. Ge ra ãjag tóg ãjag krẽ mỹ nén ũ há vin tĩ. Ge ti nĩ gé, ãjag tỹ Topẽ mỹ nén ũ to vĩn kỹ. Nén ũ há hã nĩm jé tóg ke mũ. Hã ra tóg ãjag kãfór han tĩ, ẽg jóg tỹ kanhkã tá nĩ ti. Ãjag tỹ ti mỹ nén (ũ) to vĩn kỹ tóg ãjag mỹ nén ũ há tãvĩ han tĩ mỹr,” he tóg. 
\p  
\v 12 “Ãjag tỹ ãjag mré ke ũ to: “ti tỹ ẽg mỹ tag han há tóg tĩ vẽ,” he mũ ra ẽg hã tóg ti mỹ han ke mũ. Moisés tỹ ẽg jyvẽn hã vẽ, Topẽ vĩ tó tĩ ag tỹ ẽg jyvẽn hã vẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jãnkã régre 
\r (Lc 13.24) 
\p  
\v 13 “Ũ tỹ inh ki rã mũ vỹ tỹ jãnkã sĩ fĩn rãm ke ri ke nĩ. Jãnkã sĩ fĩn rãm jé ẽg tóg vãsãn tĩ. Ri ke ti nĩ, ũ tỹ inh ki rãnh ke mũ ti. Jãnkã mág vỹ nĩ gé. Hã ra ũ tỹ fĩn rãm ke mũ ag vỹ kãgter pẽ han ke mũ. Ãjag tỹ jãnkã mág ẽn fĩn rãm sór kỹ tóg ver jagy tũ nĩ, fĩn rãm há tóg tĩ. Kỹ nũgme to ẽpry jagma tĩg, pĩ to ẽmĩn jagma tĩg pi(jé) jagy tĩ', ti mág pẽ nĩn kỹ. Hã kỹ ũ tỹ hẽn ri ke ag vỹ jagma mũ mũ. Kar kỹ ag tóg kãgter pẽ han mũ sir, pĩ ki vár kỹ.  
\v 14 Ag jãvo jãnkã sĩ ẽn fĩn rãm nĩ, ãjag tỹ rĩr krỹg ja tũ ve jé. Sĩ ti nĩ, kanhkã to ẽpry ti, kanhkã to ẽmĩn ti. Ũn pipir ag vỹ jagma mũnh mũ. Ã sĩ san kỹ tóg vég tũ sag tĩ, hã kỹ ũ tỹ jagma mũnh ke mũ ag vỹ pipir nỹtĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ón kỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag 
\r (Lc 6.43-44) 
\p  
\v 15 “Ón kỹ Topẽ vĩ tó tĩ ẽn ag vĩ kri fig tũg nĩ. Há nỹtĩ ve ag tóg nỹtĩ, hã ra ag tóg ãjag kókén sór nỹtĩ. Ãjag kókén sór to ag tóg mĩg jũ ẽn ri ke nỹtĩ, mỹr, ha mẽ.  
\v 16 Ãjag tỹ ag jykre tugnỹm kỹ ãjag tóg ag tỹ Topẽ vĩ mranh mũ ẽn ki kanhró nỹtĩ. Ha vé, vãnh tỹ jóhó ki ẽg tóg uva vég tũ nĩgtĩ mỹr. Kỹ ẽg tóg sónh ki pẽnva vég tũ nĩgtĩ gé.  
\v 17 Ka vỹ ge nỹgtĩ. Ti há nĩn kỹ tóg kanẽ há han tĩ, kỹ ẽg tóg ko tĩ. Ti kórég nĩn kỹ tóg kanẽ kórég han tĩ, kỹ ẽg pi(jé) ko tĩ'.  
\v 18 Ka há vỹ kanẽn kónãn ki kagtĩg nĩ, kỹ ka kórég vỹ kanẽ há han ki kagtĩg nĩ gé.  
\v 19 Kỹ ẽg tóg ka kórég ẽn gỹn tĩ, tỹ ẽg pĩ han tĩ. Ka tỹ kanẽ há han vãnh ẽn tỹ ẽg pĩnh ti.  
\v 20 Ge ti nĩgtĩ, ón kỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag tỹ. Ag tỹ Topẽ vĩ mrynhmranh kỹ ag tóg ón kỹ Topẽ vĩ tó tĩ. Ag tỹ nén han mũ ki ẽg tóg ag jykre kórég vég mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ Topẽ vĩ ki króm ke 
\r (Lc 13.25-27) 
\p  
\v 21 “Vẽnh kar tóg iso: “pã'i vẽ, pã'i vẽ,” he tĩ. Hã ra ũ ag tóg Topẽ tỹ nén tó mũ ẽn han vãnh nỹtĩgtĩ. Hã kỹ ag tóg Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i mág nĩ venh ke tũ nĩ. Ũ tỹ inh jóg vĩ han mũ ẽn ag hã vỹ Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke mũ.  
\v 22 Kurã ẽn kã, isỹ vẽnh kar jykre tugnỹm ke kurã ẽn kã ag tóg inh mỹ tag tónh mũ, ha mẽ. “Senhor, Senhor, ã jykre tó ẽg mỹr,” he jé ag tóg ke mũ. “Ã jykre hã ki ẽkrén kỹ ẽg tóg ẽg tỹ nén han vãnh han ja nĩgtĩ mỹr. Ã jykre hã tỹ ẽg tóg vẽnh jagrẽ kórég pan mỹr,” he jé ag tóg ke mũ, inh mỹ.  
\v 23 Hã ra sóg ag mỹ: “ãjag pi(jé) tỹ inh mré ke nỹtĩ',” henh ke mũ. “Ãjag ki kagtĩg sóg nĩ mỹr. Ha mũ jẽg. Jykre kórég ãjag tóg nỹtĩ,” he jé sóg ke mũ, ũ tỹ inh panh vĩ han vãnh ag mỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ĩn nũna gunh gunh kãme 
\r (Lc 6.47-49) 
\p  
\v 24 “Ha mẽ, inh vĩ mẽg ãjag tóg nỹtĩ,” he tóg. “Ãjag tỹ inh vĩ ki króm kỹ ãjag tóg sir ũn há ri ke nỹtĩ. Ĩn han ken kỹ tóg to jykrén mũ. To jykrén há nĩn kỹ tóg ga kũm kỹ pãró kri ĩn nũna ka fẽg mũ sir.  
\v 25 Kỹ vãhã ta tóg kutẽ mũ, kỹ goj vỹ var mũ sir. Kóho jũ vỹ kãtĩ mũ, ĩn to, hã ra tóg kutẽ tũ nĩ sir, ĩn ti. Pãró kri tóg nỹtĩ, ti nũna ti, hã kỹ tóg kutẽ tũ nĩ. Ge ti nĩ, ãjag tỹ inh vĩ kri fi kỹ.  
\v 26 Ãjag tỹ inh vĩ mẽg mũ ra ki króm tũ nĩn kỹ ãjag tóg ũn jykre kórég ri ke nỹtĩ. Ĩn han ken kỹ tóg to jykrén kónãn mũ, kỹ tóg ga tỹ rỹnhrỹj hã ki ka fẽg mũ, krĩg mỹ, ĩn nũna ti.  
\v 27 Kỹ ta tóg kutẽ mũ, kỹ goj vỹ var mũ sir. Kóho jũ vỹ kãtĩ mũ gé, ĩn to, kỹ ĩn tóg vom ke tére kỹ kutẽ mũ sir. Mráj kãn tóg mũ sir, ĩn ti. Ge ti nĩ, ãjag tỹ inh vĩ kri fig tũ nĩn kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus vĩ tỹ vẽnh kar vĩ kãfór nĩ 
\p  
\v 28 Hã ki Jesus tóg krỹg he mũ sir, ag kanhrãn ki. Kỹ tóg vẽnh kar mỹ e tĩ sir, ti vĩ ti.  
\v 29 Ti vĩ tóg vẽnh kar vĩ kãfór nĩ, Topẽ vĩ to professor ag vĩ kãfór ti nĩ, kỹ tóg pã'i vĩ kãfór pẽ nĩ gé, ti vĩ ti. Hã kỹ tóg ki hã tó mũ. Kỹ tóg ag mỹ e tĩ sir. 
\c 8  
\s1 Jesus tỹ ũn kaga kren vãnh tỹ há' he 
\r (Mc 1.40-45; Lc 5.12-16) 
\p  
\v 1 Jesus tỹ ag mỹ tó kãn kỹ tóg pãnónh ẽn to tére mũ sir. Kỹ ũn e ẽn ag tóg ti nón mũ mũ sir.  
\v 2 Kỹ vãhã ũ tóg ti tá jun mũ. Vẽnh kaga kren vãnh han kỹ tóg nĩ, vẽnh kaga tỹ lepra he mũ ẽn, ũ tỹ tá jun mũ ti. Kỹ tóg ti krẽm grĩnh ke kỹ ã jakrĩ tỹ jẽ nĩ, kỹ tóg ti mỹ: “Senhor,” he mũ. “Ã mỹ isỹ há' he sór tũ nĩ'? Ã hã tóg isỹ há henh mũ, ã tỹ isỹ há' he sór kỹ,” he tóg ti mỹ. 
\p  
\v 3 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “hej,” he mũ. “To há sóg nĩ, há' he ja há ã tóg nĩ,” he tóg ti mỹ, Jesus ti. Kỹ tóg ti kaga kren vãnh ẽn tỹ kren han mũ vẽsỹmér. Jãnhkri tóg nĩ, ti fár ti.  
\v 4 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “ker ũ mỹ tó hẽ', ã han tag ti,” he mũ. “Ha tĩg, Topẽ tũ ki rĩr tĩ to. Ti hã mỹ tómnĩ. Kỹ ti mỹ nén ũ nĩm nĩ, ti tỹ Topẽ mỹ pũn jé, Moisés tỹ vãsỹ ẽg mỹ nén tó ja ẽn ti. Hã tugrĩn vẽnh kar vỹ ã tỹ há' he mũ tag ki kanhrãn mũ,” he tóg ti mỹ, Jesus ti. Kỹ tóg tĩ mũ, há' hen kỹ. 
\s1 Jesus tỹ pã'i mág camarada tỹ há' he 
\r (Lc 7.1-10) 
\p  
\v 5 Kỹ Jesus tóg kejẽn cidade tỹ Cafarnaum tá jun mũ. Kỹ fóg tỹ capitão tóg ti venh kãtĩ mũ, ti mỹ nén ũ to vĩ jé.  
\v 6 Kỹ tóg ti mỹ: “Senhor,” he mũ. “Inh camarada tóg nỹ nĩ, inh ĩn tá. Kãnhgrĩn kãn kỹ tóg nỹ nĩ, hã ra tóg kaga jagy nỹ,” he tóg ti mỹ, capitão ti, Jesus mỹ.  
\v 7 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “kỹ inh hỹn tóg ti venh tĩg ha, ã mré, sỹ ã mỹ ti han jé,” he mũ.  
\v 8 Hã ra capitão tóg Jesus mỹ ke mãn mũ. “Ã mỹn hỹn jagy nĩ, ã tỹ inh ĩn kãki sãn ke ti, isỹ tỹ fóg nĩn kỹ,” he tóg ti mỹ. “Ã vĩ pir ki inh camarada vỹ há' henh mũ. Ã vĩ hã tỹ ã tóg ti tỹ há' henh ke mũ,” he tóg, capitão ti.  
\v 9 “Ha vé, tỹ sóg pã'i krẽm ke nĩ gé, kỹ soldado ag tóg tỹ inh krẽm ke nỹtĩ gé. Hã kỹ sóg pã'i jykre ki kanhró nĩ. Isỹ soldado ũ mỹ: kutĩg, hen kỹ tóg tĩ mũ. Sỹ ti mỹ: kunĩg, hen kỹ tóg kãtĩ mũ gé. Isỹ inh camarada mỹ: tag han ra, hen kỹ tóg han mũ. Inh vĩ tỹ sóg ag jẽgnẽg tĩ. Hã kỹ sóg ki kanhró nĩ. Ã vĩ tỹ ã tóg inh camarada tỹ há' he há nĩ,” he tóg, capitão ti, Jesus mỹ.  
\v 10 Kỹ tóg Jesus mỹ e tĩ, ti vĩ tag ti. Kỹ tóg ã mré mũ ag mỹ: “ha mẽ, Israel ag vỹ ti ri ke tũ nỹtĩ,” he mũ. “Ki kanhró tóg nĩ (mỹr), kỹ tóg inh ki rã kỹ jẽ. Ge ve ja tũ sóg nĩ,” he tóg.  
\v 11 “Ha vé, ũ tỹ hẽn ri ke ag vỹ kãmũnh ke mũ, rã jur ja tá ag kãmũnh mũ, rã pur ja tá ke gé. Abraão mré ag tóg ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke mũ, Isaque mré, Jacó mré ke gé, Topẽ tóg ag ki rĩr ke mũ.  
\v 12 Ag jãvo Israel krẽ'krẽ ag tóg kuty ki vár ke mũ. Ag tỹ ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke vẽ vẽ, hã ra ag tóg venh ke tũ nĩ. Kỹ ag tóg vẽsỹrénh ke mũ, ãjag jã tỹ ag gángán ke mũ, tỹ gangan ke mũ, vẽso jũn kỹ,” he tóg, Jesus ti. Ã mré nỹtĩ ag mỹ tóg ke mũ. 
\p  
\v 13 Kỹ tóg capitão mỹ: “ha tĩg ge,” he mũ. “Inh ki rã kỹ ã tóg jẽ nĩ, hã kỹ ã tóg venh ke mũ sir, ã tỹ nén ve sór mũ ti. Ã camarada tỹ inh hur há' hẽ,” he tóg, Jesus ti, capitão mỹ. Kỹ tóg tĩ mũ sir. Hã ra ti camarada tóg há' he mũ. Hora ẽn ki tóg há' he mũ, Jesus tỹ hora ki tó mũ ẽn ki. 
\s1 Jesus tỹ ũn kagyga ag tỹ hághá' he 
\r (Mc 1.29-34; Lc 4.38-41) 
\p  
\v 14 Kỹ Jesus tóg sir Pedro ĩn kãra rã mũ. Kỹ tóg ti prũ fi mỹnh fi vég mũ. Kaga fi tóg nỹ nĩ, rỹg kỹ.  
\v 15 Kỹ tóg fi nĩgé mẽg mũ sir. Kỹ fi rỹg ẽn tóg tũ' he mũ sir. Kỹ fi tóg nĩ kỹ ag ki rĩr mũ sir.  
\v 16 Kuty ẽn kã ag tóg ũn jagrẽ kórég ag tatĩn kãmũ mũ ti to. Kỹ tóg ag mỹ vĩ mũ, kỹ ag tóg pa kãn mũ sir, vẽnh jagrẽ kórég ag. Ũn kagyga ag hyn han tóg mũ gé sir, Jesus ti.  
\v 17 Hã ra tag tóg rán kỹ nĩ gé. Vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ tỹ Isaías vỹ tag rán ja nĩ, ha mẽ: “ẽg kaga nỹtĩn kỹ tóg ẽg han, kỹ ẽg tóg há' he kãn mũ, ti tỹ ẽg jagfy jagtar tugrĩn,” he ja tóg nĩ, Isaías ti. Hã ra tóg ge nĩ. 
\s1 Ũ tỹ Jesus mré mũ sór mũ ag 
\r (Lc 9.57-62) 
\p  
\v 18 Kejẽn ag tóg Jesus pénĩn e nỹtĩ, kỹ Jesus tóg ag ve kỹ: “mũ jé ha,” he mũ, ã mré mũ tĩ ag mỹ. “Goj kafã ũ ra ẽg mũnh mũ,” he tóg. 
\p  
\v 19 Ag mũnh ke to hã Topẽ vĩ to professor ũ tóg ti mré vĩnh kãtĩ mũ. “Senhor,” he tóg. “Sỹ ã mré tĩg há tóg tĩ. Ã tỹ hẽ ra tĩg kỹ sóg ã mré tĩ mũ,” he tóg.  
\v 20 Hã ra Jesus tóg ti mỹ: “hã ra tóg jagy tĩ,” he mũ. “Ĩn tũ sóg nĩ,” he tóg. “Mĩg vỹ kré nỹtĩgtĩ. Sẽsĩ vỹ jagfe nỹtĩgtĩ gé. Ag jãvo isỹ hẽ tá nũr ke tóg tũ tĩ. Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 21 Kỹ Jesus mré tĩ ũ tóg Jesus mỹ vĩ mũ gé. “Ã mré sóg tĩ mũ, hã ra sóg ver inh panh tỹ ga ki ti fón sór mũ,” he tóg, Jesus mỹ.  
\v 22 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “vó,” he mũ. “Ti kénh tĩ tũg,” he tóg. “Inh mré kãtĩg,” he tóg. “Inh ki ge tũ ag vỹ ã panh ti kej han mũnh mũ. Ã tỹ inhhã inh mré kãtĩg há tóg tĩ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 23 Kỹ tóg sir canoa kãki rã mũ. Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti mré ki ge mũ gé sir, goj kafã ũ ra mũ jé. 
\s1 Jesus tỹ kóho jũ tỹ tũ' he 
\r (Mc 4.35-41; Lc 8.22-25) 
\p  
\v 24 Ag tỹ goj kãmĩ mũ (hã) ra kóho jũ tóg sir krog he mũ, ha mẽ. Kỹ goj tóg canoa kãki krém krém ke mũ, ti fãn sór tóg mũ. Hã ra Jesus tóg nũr kỹ nỹ nĩ.  
\v 25 Kỹ ag tóg ti rĩn kỹ ti mỹ: “Senhor,” he mũ. “Ẽg kren han nĩ,” he ag tóg. “Ẽg kãgter ha mẽ tóg tĩ,” he ag tóg. 
\p  
\v 26 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ãjag tỹ nejé mũmẽgmẽg nẽ?” he mũ. “Ãjag mỹ inh ki ge há han tũ'?” he tóg. Kỹ tóg nĩ kỹ jẽgnẽ mũ sir, kỹ tóg goj mỹ vĩ mũ sir, kóho mỹ. Kỹ tóg tũ' he mũ sir. Katy' he tóg mũ, katy tãvĩ tóg tĩ mỹr, ha mẽ.  
\v 27 Kỹ tóg vẽnh kar mỹ e tĩ. “Ti jykre tóg ẽg mỹ e tĩ,” he ag tóg mũ. “Kóho tóg ti vĩ han, goj ti ke gé,” he ag tóg. 
\s1 Jesus tỹ vẽnh jagrẽ kórég pan 
\r (Mc 5.1-20; Lc 8.26-39) 
\p  
\v 28 Kỹ tóg goj fĩn rãm kỹ nig kafã ũ tá jun mũ sir, Gadara tá, Jesus ti, ti mré mũ tĩ ag ke gé. Kỹ ũn régre ag tóg ti kato tẽgtẽ mũ, ũn jagrẽ kórég ag. Vẽnh kej tá ag tóg kãmũ mũ. Ag jamã vẽ, vẽnh kej ti. Jũ mẽ ag tóg nỹtĩ, kỹ ũ ag tóg hẽn ra mũ vãnh nỹtĩ, ag kamẽg kỹ.  
\v 29 Jesus kato ag tóg kãmũ mũ, ũn jagrẽ kórég ẽn ag. Ti ve kỹ ag tóg sir prẽr mũ, ha mẽ. “!..Ã hỹn ẽg tỹ hẽ ri kenh mũ ha, Topẽ kósin'..!” he ag tóg mũ. “!..Ã mỹ ẽg vóg kónãn sór mũ ha, ẽg kurã to hã..!” he ag tóg. Jesus mỹ. 
\p  
\v 30 Hã ra porco tóg ki e nỹtĩ. Kakó tá ag tóg jẽg nỹtĩ.  
\v 31 Kỹ Nén-Kórég ag tóg Jesus mỹ: “ã tỹ ẽg pan kỹ ã tỹ porco to ẽg jẽgnẽnh há tóg tĩ,” he mũ.  
\v 32 Kỹ tóg ag mỹ: “hej,” he mũ. “Ha mũ jẽg ge,” he tóg. Kỹ ag tóg ẽn ag togvãnh kỹ porco ki ge mũ sir, Nén-Kórég ag. Kỹ vãhã porco ag tóg rán ki re kãn mũ sir, goj nig ki ag tóg vár kãn mũ. Nãgnãr kãn ag tóg mũ sir, tũ' he ag tóg mũ sir, porco ẽn ag, mỹr, ha mẽ.  
\v 33 Kỹ porco ki rĩr tĩ ag tóg pétẽ kãn mũ sir, cidade ra, kamẽg kỹ. Tá ag tóg kãmén kãn mũ. Nén-Kórég tỹ jagrẽ ja ẽn ag tó ag tóg mũ sir, Jesus tỹ ag pan ẽn ti. 
\p  
\v 34 Kỹ vãhã cidade tá ke kar ag tóg sir Jesus venh kãmũ mũ. Kãmũ kãn ag tóg mũ. Kỹ ag tóg tá junjun kỹ (ag tóg) Jesus mỹ to vĩ mũ, ti tỹ tá kutẽ jé, ti tỹ ag rã hã nĩ tũ nĩ jé, hã kỹ tóg tĩ mũ. 
\c 9  
\s1 Jesus tỹ ũn kãnhgrĩn kỹ nỹ tỹ há' he 
\r (Mc 2.1-12; Lc 5.17-26) 
\p  
\v 1 Kỹ Jesus tóg canoa ki rã kỹ goj nig kafã ũ ra tĩg mãn mũ. Kỹ tóg ã jamã tá jun mũ.  
\v 2 Ti tỹ ã jamã tá jun kỹ vãhã ag tóg ti mỹ ũ vyn kỹ junjun mũ, ũn kónhgrĩn kỹ nỹ ẽn, ha mẽ. Ã cama kri tóg nỹ nĩ. Kỹ Jesus tóg ag tỹ ti ki ge mũ vég mũ sir. Hã kỹ tóg ũn kãnhgrĩ mỹ: “inh kósin',” he mũ. “Ã fe tỹ há' hé. Ã tỹ Topẽ vĩ mranh ja ẽn tỹ tũ' hen hã vẽ ha,” he tóg, ti mỹ, ũn kónhgrĩ mỹ. 
\p  
\v 3 Hã ra Topẽ vĩ to professor ag vỹ tá nỹtĩ gé. Ti vĩ mẽ kỹ ag tóg to jykrén mũ. “Topẽ to vĩ kónãn tóg mũ mỹr. Vẽsỹ tóg Topẽ han mũ mỹr,” he ag tóg mũ, Jesus to, ti tỹ ti mỹ: “ã tỹ Topẽ vĩ mranh ja ẽn tỹ tũ' hen hã vẽ,” hen kỹ. Kỹ tóg ag mỹ tỹ ũ nỹ, ti jykre ti. 
\p  
\v 4 Hã ra Jesus tóg ki kanhró nĩ, ag tỹ nén to jykrén mũn ki. Kỹ tóg ag mỹ: “ãjag ne tog nén ũ vẽnhmỹ to jykrén mũ',” he mũ.  
\v 5 “Ne nỹ ãjag mỹ vẽnhmỹ nỹ?” he tóg. “Ũn tĩg vãnh tag mỹ sóg: “ã tỹ Topẽ vĩ mranh ja ẽn tỹ tũ' hen hã vẽ ha,” he mũ mỹr. Kỹn mỹ ãjag mỹ vẽnhmỹ?” he tóg. “Sỹ ti mỹ: “nĩ ra, tĩg ra,” henh ke vẽ gé. Kỹn mỹ ãjag mỹ vẽnhmỹ ke gé'?” he tóg.  
\v 6 “Hã ra isỹ ãjag mỹ inh jykre ven sór vẽ. Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ. Tá sóg krỹg ke mũ, Topẽ vĩ mranh tỹ vẽnh pãte fón ke tá, ũn kãnhgrĩ tag mỹ. Sỹ tá krỹg mũ ven jé sóg ke mũ, ãjag mỹ,” he tóg. 
\p Hã kỹ tóg ũn kónhgrĩ mỹ: “nĩ ra, jẽg ra, ã kur gé (g) tĩg ra, ã ĩn ra,” he mũ.  
\v 7 Kỹ tóg vym ke nĩ mũ, kỹ tóg sir jẽgnẽ kỹ tĩ mũ. Ã ĩn ra tóg tĩ mũ (mỹr) sir, ha mẽ.  
\v 8 Kỹ vẽnh kar ag tóg vég mũ. Kỹ tóg ag mỹ e tãvĩ tĩ. Topẽ mỹ ag tóg vĩ há han mũ, ti tỹ Jesus mỹ vẽnh jykre há nĩm kỹ. Ẽg mré ke vẽ mỹr, Jesus ti, ẽprã ke, hã ra Topẽ tóg ti tar han, hã kỹ tóg ti tỹ há' he mũ. 
\s1 Jesus tỹ Mateus mré vĩ 
\r (Mc 2.13-17; Lc 5.27-32) 
\p  
\v 9 Kỹ Jesus tóg ã jamã tá kã kutẽ kỹ tĩ mũ sir. Kỹ tóg Mateus vég mũ sir. Governo mỹ tóg jãnkamy mãg tĩ, imposto kaja ti, kỹ tóg ã rãnhrãj han kỹ nĩ nĩ. Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “inh mré kãtĩg,” he mũ, Mateus mỹ. Kỹ tóg jẽgnẽ kỹ ti mré tĩ mũ sir. 
\p  
\v 10 Kỹ tóg kejẽn ti mré jẽg mũ, Jesus ti. Kỹ ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg tá vẽnh mãn mũ, ti ĩn krẽm, governo mỹ jãnkamy mãg tĩ ag, Topẽ vĩ mranh tĩ ag. Jesus mré ag tóg jẽgjẽg mũ, Jesus mré mũ tĩ ag mré ke gé.  
\v 11 Kỹ Fariseu ag tóg vég mũ. Kỹ ag tóg ti mré mũ tĩ ag mỹ vĩ mũ. “Ãjag pã'i ne tóg ag mré jẽg mũ', governo mỹ jãnkamy mãg tĩ ag mré. Topẽ vĩ mranh tĩ ag mré hã tóg jẽg mũ',” he ag tóg, Fariseu ag, Jesus mré mũ tĩ ag mỹ. 
\p  
\v 12 Hã ra Jesus tóg mẽg mũ, ag vĩ ti. Kỹ tóg ag mỹ kãmén mũ, ha mẽ. “Ũn kagyga tũ ag vỹ médico venh mũ tũ nĩgtĩ,” he tóg. “Hã ra ũn kagyga ag hã vỹ ti venh mũ tĩ,” he tóg.  
\v 13 “Ha vé, tag to jykrén, Topẽ vĩ tag to, ha mẽ. “Ãjag tỹ jagnẽ jagãgtãn kỹ tóg inh mỹ há tĩ inhhã,” he tóg, Topẽ ti. “Ãjag tỹ inh mỹ nén ũ pũn kãfór tóg nĩ, ãjag tỹ jagnẽ jagãgtãn mũ ti,” he tóg, Topẽ ti. Hã kỹ jagnẽ jagãgtãn nĩ, ag to vĩ tũg nĩ,” he tóg, Jesus ti. “Inh pi(jé) ũ tỹ vẽnh jykre kuryj han mũ ag mỹ: “ãjag jykre tovãnh nĩ,” he sór tĩ'. Ũ tỹ Topẽ vĩ mranh ja nĩ ẽn ag hã mỹ sóg: “ãjag jykre kórég tovãnh nĩ,” he sór tĩ. Hã jé sóg ãjag mỹ vẽnh ven,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus tỹ ẽg vãkre kãmén 
\r (Mc 2.18-22; Lc 5.33-39) 
\p  
\v 14 Kỹ João mré mũ tĩ ag tóg ti tá junjun mũ sir, Jesus tá. Kỹ ag tóg ti ki jẽmẽg mũ. “Ẽg hã ne tóg vãkrég tĩ', Fariseu mré ke ag ke gé. Ẽg jãvo ã mré mũ tĩ ag tóg vãkre vãnh nỹtĩgtĩ. Hẽ ri ke jé?” he ag tóg, Jesus mỹ, João mré mũ tĩ ag. 
\p  
\v 15 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “hỹ,” he mũ. “Vẽnh kyprũg to kãmũ ag pi(jé) vãkrég tĩ',” he tóg. “Festa vẽ mỹr, vẽnh prũgprũg ti, kỹ ti mré ke ag tóg ũn prũg mũ ẽn venh kãmũ tĩ. Hã ra sóg ũn prũg mũ ẽn ri ke nĩ, hã kỹ tóg inh mré mũ tĩ ag mỹ sér tĩ ver,” he tóg. “Vãhã tóg jun mũ, inh kurã ti. Kỹ hã ag tóg inh pére mũnh mũ. Ẽn kã hã ag tóg ãjag vãkrenh ke venh mũ, kurã ẽn kã, inh mré mũ tĩ ag,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 16 “Ti si fag pi(jé) vãfe kygnej tũ tỹ kur si jar ki hyn han tĩ ja nỹtĩgtĩ'. Ũn kygnej tũ tỹ ki hyn han mũ ra tóg jaran kenh mũ. Kỹ kur si jar ẽn tóg mág mũ. Ũn kygnej hã tỹ fag tóg ki han han tĩ, kỹ tóg jaran ke tũ nĩ,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ã jykre tãg tón hã vẽ, hã ra tóg kur kygnej ja tũ ri ke nĩ. 
\p  
\v 17 Kỹ tóg ag mỹ: “kỹ vinho vỹ ge nĩgtĩ gé,” he mũ gé. “Ẽg pi(jé) vinho kajãg mũ tỹ ti fár si tỹ saco ki kujẽg tĩ'. Ke tũ nĩ (mũ) ra tóg kunãnh kỹ jaran ke mũ, kógnãj kỹ. Kỹ vinho ẽn tóg tũ' he mũ, saco ke gé. Vinho kajã tỹ ti fár tãg tỹ ki kujẽn ke vẽ mỹr',” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ã jykre tãg tó vẽ, hã ra tóg vinho kajãg mũ ri ke nĩ gé. 
\s1 Jesus tỹ ũn kagyga fag tỹ há' he 
\r (Mc 5.21-43; Lc 8.40-56) 
\p  
\v 18 Ti tỹ ver ag mré vẽmén kỹ pã'i ũ tóg tá jun mũ, ha mẽ. Ti krẽm tóg grĩnh ke mũ. Kỹ tóg ti mỹ: “ha vé,” he mũ. “Inh kósin fi tóg ter ke mũ. Fi venh kãtĩg. Ã tỹ ã nĩgé tỹ fi mẽ kỹ fi fe tóg mrin kenh ke mũ, ha vemnĩ,” he tóg, pã'i ti, Jesus mỹ.  
\v 19 Kỹ Jesus tóg jẽgnẽ kỹ ti mré tĩ mũ sir. Jesus mré mũ tĩ ag vỹ ti mré mũ mũ gé sir.  
\v 20 Ti tỹ ti mré tĩg mũ ra ũ fi tóg ti tá jun mũ, ũn kaga ũ fi. Kyvénh krỹg ja tũ han kỹ fi tóg nĩ, prỹg tỹ 12 (ke) ki. Jesus vatánh tá fi tóg ti kur mẽg mũ sir, ti kur mráj ki.  
\v 21 “Sỹ hẽn ri ke mũn ti kur mẽ kỹ inh hỹn han mũ,” he fi tóg, to jykrén kỹ. Hã kỹ fi tóg ti kur mẽnh kãtĩ mũ.  
\v 22 Hã ra Jesus tóg vĩrĩn ke kỹ fi vég mũ. Kỹ tóg fi mỹ: “inh kósin',” he mũ. “Kamẽg tũg nĩ,” he tóg mũ. “Ã tỹ inh ki rã hã kỹ ã tóg há' he mũ,” he tóg. Kỹ fi tóg há' he mũ sir vẽsỹmér, ha mẽ. 
\p  
\v 23 Kỹ tóg tĩg mãn mũ, Jesus ti. Kỹ ag tóg pã'i ẽn ĩn tá junjun mũ sir. Kỹ tóg tá fór nĩ, ũn kygfỹ mũ fag tỹ, ag tỹ ẽg jẽnky tỹ vãkyr ẽn kynkyn tĩ ag tỹ ke gé, ti kósin fi ter kỹ. Kỹ Jesus tóg fag vég mũ.  
\v 24 Kỹ tóg: “ha mũ jẽg,” he mũ. “Gĩr sĩ fi vỹ ter tũ nĩ. Nũr fi nỹ nĩ,” he tóg. Hã ra fag tóg ti nyg mũ.  
\v 25 Hã ra tóg fag pan kãn mũ sir. Kỹ tóg gĩr fi nĩgé kãgmĩg mũ sir. Kỹ fi tóg nĩ mũ sir.  
\v 26 Kỹ tag kãme tóg vẽnh kar kri rũm ke mũ, ga ẽn kar mĩ hã, Jesus tỹ fi rĩn mãn mũ ti. 
\s1 Jesus tỹ ũn kyvó ag tỹ ẽvãnh há hyn han 
\p  
\v 27 Kỹ Jesus tóg tá kãkutẽ mũ sir. Kỹ ũn kyvó régre ag tóg ti nón mũ mũ. Ti nón mũ kỹ ag tóg ti jé prẽr mũ: “!..Davi kósin'..!” he ag tóg. “!..Ẽg jagãgtãn ra..!” he ag tóg, prẽnprẽr kỹ. 
\p  
\v 28 Kỹ Jesus tóg ĩn kãra rã mũ sir. Kỹ ũn kyvó ẽn ag tóg ti nón ge mũ gé sir, ĩn kãra. Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “inh mỹ ãjag mỹ ãjag hyn han há nĩ'?” he mũ. Kỹ ag tóg ti mỹ: “hỹ,” he mũ.  
\v 29 Kỹ Jesus tóg ag kanẽ mẽg mũ sir, ã nĩgé tỹ. Kỹ tóg ag mỹ: “ãjag tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩn kỹ ãjag tóg há' henh mũ,” he mũ.  
\v 30 Kỹ ag kanẽ tóg mrin ke mũ sir. Ẽvãnh há' he ag tóg mũ. Kỹ Jesus tóg ag mỹ vĩ tar han mũ. “Ker ũ mỹ tó hẽ',” he tóg ag mỹ.  
\v 31 Hã ra ag tóg mũ kỹ (ag tóg) vẽnh kar mỹ tugtó mũ. Kỹ ti kãme ẽn tóg vẽnh kar kri rũm ke mũ sir. 
\s1 Jesus tỹ ũn vĩ vãnh vĩn 
\p  
\v 32 Kỹ ag mũ kỹ ũ tóg ti tá jun mũ gé, ũn jagrẽ kórég. Ti jagrẽ tóg ti vĩ vãnh han.  
\v 33 Kỹ Jesus tóg ti jagrẽ kórég kutẽm mũ sir. Ti tỹ ti kutẽm kỹ tóg sir vĩ há han mũ sir, ũn vĩ vãnh ja ẽn ti. Kỹ tóg vẽnh kar mỹ e tĩ. “Ge ve ja tũ ẽg tóg nỹtĩ, ẽg povo tỹ Israel kãmĩ,” he ag tóg mũ. 
\p  
\v 34 Hã ra Fariseu ag tóg mẽg mũ. Kỹ ag tóg ón kỹ Jesus to vĩ kónãn mũ. “Vẽnh jagrẽ kórég pan há tóg nĩgtĩ. Hã ra tóg vẽnh jagrẽ kórég ag pã'i jykre tỹ ag pan tĩ nĩ, ti tỹ tỹ Japo mré ke nĩn kỹ,” he ag tóg, ón kỹ, Fariseu ag. Ag tỹ Jesus to ón hã vẽ. 
\s1 Jesus mỹ ũn jagtar ag 
\p  
\v 35 Kỹ Jesus tóg cidade kar mĩ tĩ mũ, ẽmã kar ẽn mĩ. Ẽg vẽnh kanhrãn jafã krẽm tóg ag kanhrãn tĩ. Ag mỹ tóg ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ ẽn tó tĩ sir. Kỹ tóg ũn kagyga ag hyn han tĩ gé sir.  
\v 36 Vẽnh e ẽn tóg ti mỹ jagãgtar nỹtĩ. Ũ tỹ ag ki rĩr há han ke tóg tũ tĩgtĩ, jo ag tóg vẽnh ki rĩr há han ki kagtĩg nỹtĩ gé. Ti tỹ ag ve kỹ tóg carneiro tỹ mẽg mĩ ẽkrég mũ sir. Ũ tỹ carneiro tỹ mẽg ki rĩr tũ nĩn kỹ ag tóg véké mũgtĩ. Tag ri ke ag tóg nỹtĩ, Jesus mỹ, ũn e ẽn ag.  
\v 37 Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ: “sỹ ag ve kỹ sóg ẽg jakré mĩ ẽkrég tĩ,” he mũ. “Ti e nĩn kỹ ẽg tóg kejẽn kre kãn tũ nĩgtĩ, ẽg pir nỹtĩn kỹ. Ge ti nĩgtĩ. Ũn e ag tóg inh ki ge to há nỹtĩ, hã ra tóg ver ũ tỹ ag mỹ tónh ke tóg tũ tĩ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 38 “Hã kỹ Topẽ mré vĩ, ti tỹ ũ jẽgnẽ jé, ag tỹ ag mỹ ti vĩ tó jé,” he tóg, Jesus ti, ã mré mũ tĩ ag mỹ. 
\c 10  
\s1 Jesus tỹ apóstolo ag kuprẽg mũ 
\r (Mc 3.13-16; Lc 6.12-16) 
\p  
\v 1 Kỹ Jesus tóg ũn tỹ 12 (ke) ag jé prẽr mũ sir, ti mré mũ tĩ ẽn ag jé. Kỹ tóg ag mỹ vẽnh jykre nĩm mũ, ag tỹ vẽnh jagrẽ kórég pan jé, ag tỹ ũn kagyga ag hyn han jé ke gé. Vẽnh kaga kar tỹ ag tóg hẽ ri ke mũ sir, ti tỹ ag mỹ tag to vẽnh jykre nĩm kỹ.  
\v 2 Ũ tỹ 12 (ke) ag jijin hã vẽ, ha mẽ, Jesus tỹ ũn vin mũ ag jygjyn hã vẽ, ha mẽ. Ũn ve vỹ tỹ Simão nĩ, kỹ ti jiji ũ hã vỹ: Pedro, he mũ. Kar kỹ ti jãvy vỹ nĩ gé, hã vỹ: André, he mũ, Tiago ke gé, Zebedeu kósin tag ti, ti jãvy tỹ João ke gé,  
\v 3 Filipe ke gé, Bartolomeu ke gé, Tomás ke gé, Mateus ke gé, governo mỹ jãnkamy mãg tĩ tag ti, Tiago ũ ke gé, Alfeu kósin tag ti, Tadeu ke gé,  
\v 4 Simão ke gé, ag tỹ ũ to: Zelote, he mũ tag ti, kar kỹ Judas Iscariotes ke gé, Jesus vatánh tá pã'i ag mỹ ti kãmén ke tag ti. 
\s1 Jesus tỹ apóstolo ag jẽgnẽ 
\r (Mc 6.7-13; Lc 9.1-6) 
\p  
\v 5 Ẽn ag jẽgnẽg tóg mũ sir, Jesus ti, ag tỹ vẽnh kar mỹ Topẽ kãmén jé. Ũ tỹ 12 (ke) ẽn ag jẽgnẽg tóg mũ, Jesus tỹ ũn kuprẽg ja ẽn ag. Kỹ tóg ag mỹ: “ver fóg ag mỹ inh kãmén mũ tũg nĩ, kanhgág ag mỹ kãmén tũg nĩ gé ver,” he mũ. “Kỹ Samaria tá ke ag jamã ki ge tũg nĩ gé,” he tóg.  
\v 6 “Israel ag tãvĩ mỹ tómnĩ inhhã. Topẽ mỹ ag tóg tỹ carneiro vãfor ri ke nỹtĩ, kỹ ag hã mỹ tómnĩ ver,” he tóg.  
\v 7 “Ãjag tỹ ag mỹ tó kỹ tag tómnĩ, ha mẽ. Ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ãjag pã'i nĩnh ke vẽ ũri, hemnĩ, ag mỹ.  
\v 8 Ũn kagyga ag hyn han nĩ gé. Ũn kãgter mũ ag rĩnrĩn mãn nĩ. Ũn kaga kren vãnh ẽn kren han nĩ. Vẽnh jagrẽ kórég ag pan nĩ. Ãjag mỹ sóg ge ra inh jykre nĩm mũ, kỹ ge ra ag mỹ han nĩ gé. Ag mỹ: inh mỹ kajãm, he tũg nĩ.  
\v 9 Kỹ jãnkamy ma mũ tũg nĩ, jãnkamy mág, jãnkamy sĩ ke gé.  
\v 10 Kỹ saco ma mũ tũg nĩ gé, bolso ẽn. Kur tỹ vẽnh kri rĩnh tũg nĩ, pẽn né ũ gé mũ tũg nĩ gé, pẽn to ró ẽn. Kỹ vãtó vyn tũg nĩ gé, kãtó ti. Inh rãnhrãj han ãjag tóg mũ. Kỹ ag tóg to ãjag jẽn ke mũ, vẽnh kato, ha vemnĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 11 “Kỹ ãjag tóg kejẽn ẽmã ũ tá junjun ke mũ. Tá ũn jykre há jãvãnh nĩ. Kỹ ẽn ĩn ra gemnĩ. Ẽn ĩn krẽm ãjag tỹ kurã ki kã panh ke ẽn tá krỹg nĩ.  
\v 12 Kỹ ĩn ẽn krẽm nỹtĩ fag mỹ: “Topẽ jé ãjag ki rĩr, kỹ ãjag jé jatun mỹ nỹtĩ nĩ,” hemnĩ.  
\v 13 Fag tỹ ãjag mỹ vĩ há han kỹ fag tóg jatun mỹ nỹtĩ. Fag tỹ ãjag mỹ vĩ há han tũ nĩn kỹ fag tóg jatun mỹ nỹtĩ tũ nĩ. Fag javo ãjag tóg jatun mỹ nỹtĩ.  
\v 14 Kejẽn ũ tóg ãjag mỹ: “kãge jẽg ra,” henh ke tũ nĩ, ẽmã ũ tá. Kỹ tá kãpamnĩ, ag tỹ ãjag vĩ mẽ jãvãnh nỹtĩn kỹ. Tá kãpa kỹ ãjag pẽn hã kykũnh nĩ. Kỹ ag tóg ki kanhró nỹtĩ, Topẽ tỹ ag to kórég nĩ ti.  
\v 15 Ha mẽ, ki hã sóg tó mũ. Kurã tỹ ẽgno ki, isỹ vẽnh kar jykre tugnỹm ke kurã ẽn ki ag tóg jagãgtar nỹtĩnh mũ sir, ag tỹ ãjag vĩ mẽ jãvãnh nỹtĩn kỹ. Cidade tỹ Sodoma tá ke ag tóg jykre pãno nỹtĩ ja nĩgtĩ, cidade tỹ Gomorra tá ke ag ke gé. Kỹ ag tóg jagãgtar nỹtĩnh mũ gé, kurã ẽn kã. Hã ra ũn tỹ ãjag vĩ mẽ jãvãnh ẽn ag tóg ag jagãgtar kãfór han ke mũ (mỹr), ha mẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ag tỹ Jesus tugrĩn ẽg to jũnh ke 
\r (Mc 13.9-13; Lc 21.12-17; 12.11-12) 
\p  
\v 16 “Carneiro vỹ vẽnh jy nĩgãn han ki kagtĩg nỹtĩ, mĩg tỹ ag mãn sór nĩn kỹ. Carneiro ri ke ãjag nỹtĩ, hã ra sóg ãjag jẽgnẽg mũ, ũ tỹ mĩg ri ke ag to, kỹ Topẽ hã tóg ãjag jy nĩgãn ke mũ sir. Hã kỹ vẽnh ki rĩr há han nĩ. Pỹn jykre han nĩ. Vãjig ti tĩ, pỹn ti, kỹ ẽg tóg kãnhmar ti tỹ hẽ ri ke tũ nĩgtĩ. Pỹn ri ke han nĩ. Kỹ sórãg jykre han nĩ gé. Jũ vãnh pẽ ti nĩ, nén ũ vẽnhmỹ han tũ ti nĩ. Kỹ sórãg ri ke han nĩ gé.  
\v 17 Ẽprã ke ag tóg ãjag vóg kónãn ke mũ, isugrĩn. Ãjag pã'i ag mỹ ag tóg ãjag kãmén ke mũ, ag tỹ ãjag vóg kónãn jé. Ãjag vẽnh kanhrãnrãn jafã krẽm ag tóg ãjag mrãnmrãn ke mũ. Hã kỹ vẽnh ki rĩr há han nĩ.  
\v 18 Fóg tỹ pã'i mág mỹ ag tóg ãjag ven ke mũ, pã'i mág ũ ag mỹ ke gé. Isugrĩn ãjag tóg vẽnh jagtar tag venh ke mũ, ãjag tỹ ag mỹ inh vĩ ti tó jé, fóg ag kar mỹ ke gé, kanhgág ag mỹ ke gé.  
\v 19 Pã'i ag tỹ ãjag jé ke kỹ to jykrén tũg nĩ, ãjag tỹ ag mỹ nén tónh ke mũ ẽn ti to. Topẽ kuprĩg hã ne ãjag krĩn ke mũ', kỹ ãjag tóg ti tỹ ãjag mỹ nén tó mũ ẽn hã tónh ke mũ, hora ẽn kã.  
\v 20 Hã kỹ ãjag tỹ tó tũ vẽ sir. Ẽg jóg kuprĩg tỹ ãjag tỹ vẽmén hã vẽ,” he tóg. 
\p  
\v 21 “Hã ra ũ ag tóg ãjag mré pafa mũ fag kãmén ke mũ, pã'i ag mỹ, ag tỹ fag kãgtén jé. Kỹ ũ ag tóg ãjag krẽ kãmén ke mũ gé. Kỹ ũ ag tóg ãjag han mũ fag kãmén ke mũ gé, pã'i ag mỹ, ag tỹ fag kãgtén jé, mỹr, ha mẽ.  
\v 22 Vẽnh kar vỹ ãjag to jũ kỹ ãjag vóg sór nỹtĩ, isugrĩn. Hã ra ũ tỹ isovãnh tũ ẽn hã krenkren ke mũ, kurã tỹ ẽgno ki,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 23 “Ag tỹ cidade ũ tá ãjag vóg kónãn kỹ, kỹ cidade ũ ra pétẽmnĩ. Ki hã sóg tó mũ, ha mẽ. Israel ag cidade fĩn rãm kãn ke tũ ãjag nĩ, kurã ẽn kã. Sĩ ti nĩ, ag tỹ ãjag vóg kónãn ke kurã ti. Kãtĩg jé sóg ke mũ, ag tỹ ge kỹ ãjag vóg kỹ, mỹr, ha mẽ. Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ, mỹr, ha mẽ.  
\v 24 Aluno pi(jé) ã professor kãfór nĩ'. Ũn camarada pi(jé) ã patrão kãfór nĩ'.  
\v 25 Aluno tỹ ã professor ri ke nĩn kỹ tóg há tĩ. Ũn camarada tỹ ã patrão ri ke nĩn kỹ tóg há tĩ gé. Iso ag tóg: Belzebu, he ja nĩgtĩ, inh kato vãsãnsãn mũ ag, hã vỹ: Japo, he mũ, hã vỹ: Belzebu, he mũ. Tỹ sóg ãjag professor ri ke nĩ, ãjag patrão ri ke. Ag tỹ iso: Japo, hen kỹ ag tóg ãjag to vĩ kónãn ke mũ gé, ha vemnĩ, ãjag tỹ inh jykre hã han ti kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ Topẽ hã kamẽg ke 
\r (Lc 12.2-7) 
\p  
\v 26 “Ge ra ag kamẽg tũg nĩ, pã'i ag. Ẽg tỹ péju kỹ nén han mũ tóg vẽnh ven kãn ke mũ, ẽg tỹ vẽnh kar vatánh tá nén to jykrén mũ tóg vẽnh ven kãn ke mũ.  
\v 27 Isỹ vẽnh kar vatánh tá ãjag mỹ nén tó mũ tag tỹ vẽnh kar mỹ tó kãn nĩ. Isỹ komẽr hã ãjag mỹ nén tó mũ tag tỹ vẽnh kar mỹ jamã há ra tómnĩ.  
\v 28 Mũmẽg tũg nĩ, ag kamẽg tũg nĩ, pã'i ag. Ẽg tén há ag nỹtĩ, hã ra ag tóg nũgme ki ẽg vãm ke kagtĩg nỹtĩ, pã'i ag. Ũn pir kamẽg nĩ, hã vỹ: Topẽ, he mũ. Ti hã ne ẽg tén kar kỹ nũgme ki ẽg vãm ki kanhró nĩ', inferno ki, kỹ ti hã kamẽg nĩ.  
\v 29 Ha vé. Sẽsĩ vender he ag tĩ, jãnkamy to, kỹ ag tóg ũn régre to jãnkamy pir mãg tĩ. Hã ra Topẽ tóg jẽsĩ ag ki rĩr tĩgtĩ. Ti tỹ: “hej,” hen kỹ ẽg tóg ag pin tĩ, ke tũ nĩn kỹ ẽg tóg ag krenkren tĩ.  
\v 30 Hã ki Topẽ tóg ag ki rĩr tĩgtĩ, sẽsĩ ag ki. Ẽg ki rĩr tóg tĩ gé, Topẽ ti. Ẽg tỹ nén vég mũ kar ki kanhró tóg nĩ. Hã kỹ tóg ẽg gãnh kar nĩgkrén ja nĩ gé, Topẽ ti.  
\v 31 Hã kỹ pã'i ag kamẽg tũg nĩ. Jẽsĩ kãfór ãjag tóg nỹtĩ, Topẽ mỹ. Ãjag kãmĩ ũn pir tóg sẽsĩ e kãfór nĩ, ti mỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ Jesus kãmén ke 
\r (Lc 12.8-9) 
\p  
\v 32 “Hã kỹ inh kãmén nĩ, ẽprã ke ag mỹ. Ãjag tỹ ag kamẽg tũ nĩn kỹ ag mỹ inh kãmén kỹ sóg inh jóg tỹ kanhkã tá nĩ ẽn mỹ ãjag kãmén ke mũ gé, kurã ẽn kã.  
\v 33 Ãjag tỹ hã ra inh kãmén tũ nĩn kỹ sóg inh jóg tỹ kanhkã tá nĩ ẽn mỹ ãjag kãmén ke tũ nĩ gé, kurã ẽn kã, ãjag tỹ iso: “ti ki kagtĩg sóg nĩ,” hen kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ ẽg jykre finh ke 
\r (Lc 12.51-53; 14.26-27) 
\p  
\v 34 “Ãjag hỹn iso: “vẽnh kar tỹ jagnẽ to há han jé tóg ke mũ,” he tĩ. Hã tũ vẽ, ũ tỹ hẽn ri ke tỹ jagnẽ to jũ han jé sóg ke mũ, ha vemnĩ.  
\v 35 Hã kỹ ũ tóg ã panh kato tẽnh mũ, kỹ ũ fi tóg ã mỹnh fi kato tẽnh mũ gé. Kỹ ũ fi tóg ã má fi kato tẽnh mũ gé, mỹr, ha mẽ.  
\v 36 Ti mré ke ag vỹ tỹ ti kato vãsãnsãn mũ ag nỹtĩnh mũ, kỹ fi mré ke fag tóg fi kato vãsãn ke mũ gé, ha mẽ.  
\v 37 Iso há kãfor nỹtĩmnĩ, ãjag han mũ fag kri, ke tũ nĩ (mũ) ra ãjag tóg inh mỹ há tũ nỹtĩ. Iso há kãfór nỹtĩmnĩ, ãjag krẽ kri, ke tũ nĩ (mũ) ra ãjag tóg inh mỹ há tũ nỹtĩ.  
\v 38 Isỹ inh cruz va tĩg ri ke han nĩ gé, isỹ tá ter ke ti, hã vỹ: iser ẽn ri ke han sór mũ, he mũ. Ke tũ nĩ (mũ) ra ãjag tóg inh mỹ há tũ nỹtĩ.  
\v 39 Ãjag tỹ iser ri ke han sór tũ nỹtĩn kỹ ãjag tóg nũgme ki kutẽnh mũ, ãjag tỹ ãjag jykre tovãnh sór tũ nỹtĩn kỹ. Ãjag tỹ isugrĩn kãgter sór kỹ ãjag tóg rĩr krỹg ja tũ ẽn venh ke mũ, ãjag tỹ ãjag jykre tovãnh kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Topẽ tỹ ẽg mỹ nén ũ há tónh ke 
\r (Mc 9.41) 
\p  
\v 40 “Ũ tỹ ãjag mỹ: hej, hen kỹ tóg inh mỹ: hej, he mũ gé sir, kỹ tóg inh ki rã mũ sir. Ti tỹ inh ki rã kỹ tóg ũ tỹ inh jẽnẽg mũ ẽn ki rã mũ gé sir, hã vỹ: Topẽ, he mũ.  
\v 41 Ũ tóg Topẽ vĩ tó tĩ ag mỹ: “ha kãrã,” he tĩ, ag tỹ Topẽ vĩ tó tĩ tugrĩn. Ti tỹ ag mỹ vĩ há han kỹ tóg Topẽ mỹ há nĩ sir. Kỹ tóg kejẽn ti mỹ nén ũ há tónh ke mũ, Topẽ ti, ũ tỹ ti vĩ tó tĩ ag mỹ: “ha kãrã,” he mũ ẽn mỹ. Ũ tóg ũn jykre kuryj ag mỹ: “ha kãrã,” he tĩ, ag jykre kuryj nỹtĩ tugrĩn. Ẽn mỹ tóg nén ũ há tónh ke mũ gé, Topẽ ti.  
\v 42 Ũ tóg kejẽn ũn sĩ mỹ nén ũ nĩm tĩ, goj hẽn ri ke mũn. Ũn sĩ tỹ inh ki rã nĩ tugrĩn tóg ti mỹ nén ũ nĩm tĩ. Ẽn mỹ tóg nén ũ há tónh ke mũ gé, Topẽ ti. Ti pi(jé) to nén ũ há venh ke tũ nĩ',” he tóg, Jesus ti. 
\c 11  
\s1 João Batista tỹ Jesus ki jẽmẽ 
\r (Lc 7.18-35) 
\p  
\v 1 Jesus tỹ ã mré mũ tĩ ag mỹ tó kãn kỹ tóg tá kãkutẽ mũ sir, ũ tỹ 12 (ke) ag mré. Kỹ tóg cidade kar mĩ tĩ mũ sir, vẽnh kar kanhrãn kỹ, ag mỹ Topẽ vĩ tón kỹ.  
\v 2 Kỹ kejẽn João tóg ti kãme mẽg mũ. Se kỹ tóg nĩ nĩ, João ti, hã ra tóg Jesus tỹ nén han mũ mẽg mũ sir. Kỹ tóg Jesus mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ, ã mré mũ tĩ ag tỹ, João ti.  
\v 3 Kỹ tóg Jesus mỹ: “ã hã mỹ'?” he mũ. “Ẽg tỹ ũn jãvãnh mũ mỹ tỹ ã nĩ'? Topẽ tỹ ũn jẽnẽg mũ hã mỹ tỹ ã nĩ'?” he tóg. “Ẽg mỹ ũ jãvãnh mãn ke tũ nĩ ha', ã pãte'?” he tóg, João Batista ti, Jesus mỹ. 
\p  
\v 4 Kỹ Jesus tóg ti mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ gé sir. “Ha João mỹ ãjag tỹ nén vég mũ tag ti tómnĩ, ãjag tỹ nén mẽg mũ tag ti, ha mẽ,” he tóg.  
\v 5 “Tag han inh tĩ, ha mẽ: ũn kyvó ag vỹ isugrĩn ẽvãnh há nỹtĩ. Ũn kãnhgrĩ ag vỹ mũ há han mũ, ũ tỹ vẽnh kaga kren vãnh han mũ ẽn ag krenkren han inh tĩ, lepra han mũ ag. Ũn kutu ag vỹ ẽmẽ há nỹtĩ ha, ũn kãgter mũ ag vỹ rĩnrĩr mãn nỹtĩ. Ũn jagãgtar ag vỹ Topẽ vĩ mẽg tĩ, ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩnh ke to.  
\v 6 Kỹ tóg ti tỹ iso jykrén kónãn tũ nĩn kỹ há' he mũ. Kỹ Topẽ tóg ti ve há han mũ. Tag tómnĩ, João mỹ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 7 Kỹ ag tóg sir mũ mũ, João mỹ tó jé, ti mré mũ tĩ ag. 
\p Ag mũn kỹ Jesus tóg vẽnh e ag mỹ João kãmén mũ. “Ãjag tỹ ẽmã tũg ja ra mũn kỹ, ti ve jé, kỹ ti jykre hỹn ne ri ke nĩ, ãjag mỹ?” he tóg. “Kejẽn kãka tóg goj jagma krã tỹ man man ke tĩ. João jykre mỹ ãjag mỹ tag ri ke tũ nĩ'? Hỹ, ri ke tũ ti nĩ.  
\v 8 Kỹ ti jykre hỹn ne ri ke nĩ, ãjag mỹ? Ti mỹ ãjag mỹ ũn kur sĩnvĩ ag jykre ri ke nĩ'? Vó, ũn kur sĩnvĩ ag vỹ cidade mág tá nỹtĩ, pã'i mág ĩn krẽm.  
\v 9 Kỹ ti jykre hỹn ne ri ke nĩ, ãjag mỹ? Ti jykre mỹ ãjag mỹ Topẽ vĩ tó tĩ jykre ri ke nĩ'? Hỹ, Topẽ vĩ tó tĩ vẽ mỹr. Hã ra tóg Topẽ vĩ tó tĩ ag kãfór kar nĩ, João ti.  
\v 10 Topẽ vỹ João jẽnẽ, ti tỹ ijo tĩg jé. Hã kỹ tag tóg ti to rán kỹ nĩ, Topẽ vĩ ki, ha mẽ. “Ha vé, ã jo sóg ũ jẽnẽnh mũ, ti tỹ vẽnh kar jykre tỹ há' hen jé, ã tĩg ken jo,” he ja tóg nĩ, Topẽ ti, João to, iso ke gé,” he tóg, Jesus ti. “Ag jyvẽn jé tóg ke mũ, kỹ tóg ẽpry kure ri ke nĩ, ẽmĩn kurynh ri ke,” he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki, João to.  
\v 11 Ki hã sóg tó mũ, hã kỹ sóg ke mũ, ha mẽ. Ẽprã ke ag kãfór kar ti nĩ, João ti, Topẽ vĩ tón ki. Ũ tỹ ga kri mũ ag kãfór kar ti nĩ. Hã ra ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩnh ke ẽn venh ke mũ. Ag tỹ venh ke mũ (hã) ra ag tóg kãsir nỹtĩnh mũ. Ũn kãsir ẽn ag tỹ ẽgno pẽ ẽn tóg João kãfór nĩnh mũ, hã ra,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 12 “João Batista kãtĩg kar kỹ ẽg tóg vãsãn kỹ (ẽg tóg) ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke mũ. Ẽg vãsãn kỹ ẽg tóg venh ke mũ.  
\v 13 Topẽ vĩ tó tĩ ag kar vỹ Topẽ vĩ tó ja nĩgtĩ. Kỹ tóg rán kỹ nĩ gé, Topẽ tỹ ẽg jyvẽn mũ ti. Kỹ João tóg tó ja nĩ, ag nón.  
\v 14 João vỹ Elias ri ke nĩ. Tag to jykrén. Rán kỹ tóg nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki, Elias kãtĩg mãn ke ti, Cristo kãtĩg ken jo. Ti hã vẽ, João hã vẽ, Elias kãtĩg mãn ẽn ti.  
\v 15 Ũ nĩgrẽg nỹtĩ tỹ tỹ jẽmẽ jé, to jykrén jé,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 16 “Ũri ke ag vỹ ge nỹtĩ gé, ha mẽ. Gĩr ag ri ke ag tóg nỹtĩ. Gĩr ag vỹ jagnẽ mré kanhinnhir mũgtĩ. Kỹ ag tóg ãjag mré ke ag jé prẽr tĩgtĩ, “mũ nỹ, kanhinnhir jé,” hen kỹ. Kỹ ag tóg kejẽn jũgjũ tĩ.  
\v 17 “Ãjag mỹ ẽg tóg vãkyn, kanhinnhir kỹ, hã ra ãjag ne vẽnh gringrén jãvãnh nỹtĩ',” he ag tóg tĩ, gĩr ag, jagnẽ mỹ. “Ãjag vẽnh gringrén jãvãnh nỹtĩn kỹ ẽg tóg vẽsỹrénh mũ sir, ẽg kanhinnhir kỹ, hã ra ãjag tóg ẽg mré fỹ jãvãnh nỹtĩ gé,” he ag tóg tĩ gé, ón kỹ jagnẽ to jũ kỹ, gĩr ag.  
\v 18 Gĩr tag ag ri ke ãjag nỹtĩ, João to, iso ke gé. João vỹ vãkre ja nĩgtĩ, jẽn mág tũ, kron tũ. Kỹ ãjag tóg ti to: “jagrẽ kórég ti nĩ,” he ja nĩgtĩ, ti vãkre to.  
\v 19 Ti jãvo sóg vãkrég tũ nĩgtĩ, jẽg sóg nĩgtĩ, kron sóg nĩgtĩ, kỹ ãjag tóg iso: “ti hã ne jẽn mág nĩgtĩ', ti hã ne kronkron nĩgtĩ', ti hã ne governo mỹ jãnkamy mãg tĩ ag to há nĩgtĩ', ti hã ne Topẽ vĩ mranh tĩ ag hã to há nĩgtĩ',” he ãjag tóg sir, iso, ẽprã ke fi kósin to. Kỹ João jykre tóg ãjag mỹ kórég nỹ, ti vãkre to. Jãvo inh jykre tóg ãjag mỹ kórég nỹ gé, inh vãkrég tũ to. Hã ra ẽg tỹ ũ jykre tugnỹm kỹ ẽg tóg ti jykre há ẽn ki kanhró nỹtĩ sir. Kỹ tóg tỹ Topẽ krẽ nĩ sir, ũn jykre há ti, kỹ ẽg tóg ti ki Topẽ jykre ki kanhró nỹtĩ sir,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ag mỹ João kãmén hã vẽ. 
\s1 Jesus tỹ cidade ũ tá ke ag mỹ vĩ kónãn 
\r (Lc 10.13-15) 
\p  
\v 20 Kỹ Jesus tóg cidade tá ke ag mỹ vĩ kónãn mũ sir. Cidade tỹ hẽn ri ke ki tóg ẽg tỹ nén han vãnh hyn han ja nĩgtĩ, milagre ti, hã ra ag tóg ãjag jykre tovãnh sór ja tũ nĩgtĩ, ti ki ag tóg ge sór ja tũ nĩgtĩ. Hã kỹ tóg sir ag to vĩ kónãn ja nĩ, ha mẽ.  
\v 21 “Sỹ cidade tỹ Corazim ki ke ag mỹ tag tó sór mũ, ha mẽ,” he tóg. “Kórég ve jé ãjag tóg ke mũ,” he tóg. “Sỹ cidade tỹ Betsaida ki ke ag mỹ tag tó sór mũ, ha mẽ,” he tóg. “Kórég ve jé ãjag tóg ke mũ gé,” he tóg. “Milagre tỹ hẽn ri ke hyn han isóg ãjag mỹ, hã ra ãjag tóg ãjag jykre tovãnh sór tũ nĩgtĩ,” he tóg. “Cidade tỹ Tiro tá, cidade tỹ Sidom tá sóg ẽg tỹ nén han vãnh ẽn hyn han ja tũ nĩ. Sỹ tá milagre ẽn hyn han mũ ra ag tóg ãjag jykre tovãnh mũ vẽ, vãsỹ,” he tóg. “Kygfỹ ag mũ vẽ, ãjag mỹ e tĩn kỹ, ag jykre pãno ẽn, sỹ ag mỹ tó (hã) ra. Ag jãvo ãjag tóg tovãnh sór tũ nĩ, to jykrén sór tũ nĩ,” he tóg.  
\v 22 “Tiro tá ke ag vỹ vẽsỹrénh ke mũ, kurã tỹ ẽgno ẽn ki, Sidom tá ke ag ke gé, ag jykre pãno to. Hã ra ãjag tóg ag vẽsỹrénh kãfór han ke mũ, ha vemnĩ, ãjag tỹ inh vég mũ ra inh ki ge sór ja tũ nĩn kỹ. Ki hã sóg tó mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 23 “Sỹ cidade tỹ Cafarnaum ki ke ag mỹ tag tó sór mũ, ha mẽ,” he tóg. “Ũri tóg ver ãjag mỹ sér tĩ,” he tóg. “Ãjag tỹ kanhkã jykre vég nỹtĩ ra ãjag tóg to jykrén tũ nĩ, hã kỹ ãjag tóg nũgme ki vár ke kãn mũ. Cidade tỹ Sodoma tá ke ag vỹ ãjag jykre pãno to kãgter. Ag tỹ sỹ ãjag mỹ nén han mũ vég mũ ra ag vãsỹ to jykrén mũ vẽ, kỹ ag kãgter ke tũ nĩ vẽ. Kỹ ẽg tỹ ũri ag jamã ve vẽ vẽ.  
\v 24 Kurã tỹ ẽgno ki ag tóg vẽsỹrénh ke mũ, Sodoma tá ke ag. Hã ra ãjag tóg ag vẽsỹrénh kãfór han ke mũ, sỹ vẽnh kar jykre tugnỹm ke kurã ẽn kã, ãjag tỹ inh vég mũ ra inh ki ge sór tũ nỹtĩn kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus tỹ ẽg krĩ tỹ kãnhvy' henh ke 
\r (Lc 10.21-22) 
\p  
\v 25 Kỹ Jesus tóg tag tó mũ gé, ha mẽ. “Jóg',” he tóg. “Tỹ ã tóg kanhkã tãn ag kãfór kar nĩ, kar ã tóg tỹ ẽprã ke ag kãfór kar nĩ gé,” he tóg. “Inh mỹ tóg há tĩ, ã tỹ nén han mũ ti. Ũ tỹ: “ki kanhró mág inh nĩ,” he mũ ag mỹ ã tóg ã jykre ven ja tũ nĩ. Ag mỹ ã tóg kãmén ja tũ nĩ. Ũ tỹ gĩr ri ke ki kagtĩg ag hã mỹ ã tóg ven ja nĩ, ã jykre ti,” he tóg. 
\p  
\v 26 “Hỹ, hã vẽ. Ã tỹ nén to jykrén mũn hã vẽ, hã kỹ ã tóg ag hã mỹ ã jykre ti nĩm. Hã ra tóg há tãvĩ nĩ, jóg',” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 27 Kỹ tóg ag mỹ: “inh jóg tóg inh mỹ tovãnh kãn, ã tỹ nén han ja kar ti,” he mũ. “Kỹ ũ pi(jé) ti kósin ki kanhró nĩ'. Inh jóg hã ne inh ki kanhró nĩ'. Kỹ ũ pi(jé) inh jóg ki kanhró nĩ gé'. Inh hã ne ti ki kanhró nĩ', isỹ tỹ ti kósin nĩn kỹ. Hã ra sóg ãjag mỹ ti kãmén jé kãtĩ mũ, inh jóg ti. Isỹ tag to ũn kuprẽg mũ ag hã mỹ sóg ti kãmén tĩ, inh jóg ti,” he tóg.  
\v 28 “Ãjag jagãgtar nỹtĩn kỹ, ãjag tỹ Topẽ vĩ ki króm ki kagtĩg nỹtĩ tugrĩn jagtar nỹtĩn kỹ iso kãmũ jẽg. Nén ũ tỹ ãjag mỹ jagy tĩn kỹ iso kãmũ jẽg. Ãjag krĩ tỹ sóg kãnhvy' henh mũ mỹr, ha mẽ,” he tóg.  
\v 29 “Inh mré kãmũ jẽg. Ãjag kanhrãn jé sóg ke mũ. Komẽr hã sóg vĩ tĩ. Inh pi(jé) vẽsỹ ũn mág han tĩ', vĩ tar han vãnh sóg nĩgtĩ. Ãjag tỹ iso kãmũ kỹ ãjag krĩ tóg há' henh mũ, ha vemnĩ. Kuprã' he jé tóg ke mũ, ãjag krĩ ti, ha vemnĩ,” he tóg.  
\v 30 “Inh jykre pi(jé) kufy nĩ', ãjag mỹ'. Isỹ ãjag mỹ nén tó mũ pi(jé) han kórég nĩ',” he tóg, Jesus ti. 
\c 12  
\s1 Jesus tỹ vẽnhkán ke kurã to pã'i 
\r (Mc 2.23-28; Lc 6.1-5) 
\p  
\v 1 Kejẽn Jesus tóg trigo jo ẽpỹ mĩ tĩ mũ, ti mré mũ tĩ ag tóg ti mré mũ mũ. Vẽnhkán ke kurã ki ke vẽ, hã ra ag tóg kókĩnkĩr mũ, vẽjẽn vég tũ nĩn kỹ. Hã kỹ ag tóg trigo mó ẽn tỹ kam ke kỹ ko mũ sir.  
\v 2 Kỹ Fariseu ag tóg ag vég mũ. Kỹ ag tóg Jesus mỹ vĩ mũ. “Ha vé,” he ag tóg mũ ti mỹ. “Ã mré mũ tĩ ag ne tóg ãjag tỹ nén han ke tũ han mũ ha', vẽnhkán ke kurã ki'. Vẽnh rãnhrãj vẽ mỹr, ag tỹ trigo tỹ kam ke ti,” he ag tóg, Jesus, mỹ. 
\p  
\v 3 Hã ra Jesus tóg ag mỹ: “vó,” he mũ. “Davi tỹ nén han mũ to jykrén nĩ,” he tóg. “Ti kókĩr nĩn kỹ tóg ã tỹ nén han ke tũ han gé, ti mré mũ tĩ ag mré, hã ra Topẽ pi(jé) ti to jũ mũ', ti tỹ ã tỹ nén han ke tũ han mũ ra.  
\v 4 Tag han ja ti nĩ, ha mẽ. Topẽ jo ĩn kãra rã kỹ tóg tá Topẽ jamĩ ẽn kó, tỹ ã tỹ konh ke tũ ra. Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ vin gé, Topẽ jamĩ ẽn. Topẽ tũ ki rĩr tĩ ag tỹ konh ke ja vẽ vẽ, Topẽ jamĩ ẽn, hã ra tóg ko ja nĩ, ti tỹ tỹ Topẽ tũ ki rĩr tĩ tũ ra, Davi ti. Hã kỹ tóg rán kỹ nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 5 “Kỹ Topẽ tũ ki rĩr tĩ ag jykre to jykrén nĩ gé. Tỹ vẽnhkán ke kurã ra ag tóg rãnhrãj mũgtĩ, Topẽ jo ĩn krẽm, hã ra ag tóg Topẽ tũ ki rĩr tĩ. Hã kỹ ag tóg tỹ vẽnhkán ke kurã ra ki vẽnhkán tũ nĩgtĩ gé, ge ra ag jykre tóg há nĩ, Topẽ mỹ. Hã kỹ tóg rán kỹ nĩ gé, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki.  
\v 6 Ha mẽ, Topẽ jo ĩn vỹ tỹ Topẽ tũ nĩ. Kỹ ag tóg ti tũ ki rĩr tĩ, tỹ vẽnhkán ke kurã ra. Hã ra sóg Topẽ jo ĩn kãfór nĩ, Topẽ mỹ. Hã kỹ inh mré mũ tĩ ag tóg Topẽ mỹ há nỹtĩ, ag tỹ vẽnhkán ke kurã ki vẽnhkán tũ ra,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 7 “Kỹ Topẽ vĩ tag to jykrén nĩ gé, ha mẽ. “Ãjag tỹ jagnẽ jagãgtãn kỹ tóg inh mỹ há tĩ,” he ja tóg nĩ. Topẽ ti. “Kỹ tag tóg inh mỹ ãjag tỹ inh mỹ nén ũ pũn kãfór nĩ, ãjag tỹ jagnẽ jagãgtãn tag ti,” he ja tóg nĩ. Topẽ ti. Ãjag tỹ tag to jykrén mũ ra ãjag tóg inh mré ke ag to jũnh ke tũ nĩ vẽ. Ag kókĩr vẽ mỹr. Nén ũ kórég han ja tũ ag tóg nĩ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 8 “Hã ra sóg tỹ vẽnhkán ke kurã to pã'i nĩ. Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ” he tóg, Jesus ti, Fariseu ag mỹ. 
\s1 Jesus tỹ ũn nĩgé tóg tỹ há' he 
\r (Mc 3.1-6; Lc 6.6-11) 
\p  
\v 9 Kỹ tóg ẽmã ẽn tá kutẽ kỹ ẽmã ũ ra tĩ mũ, kỹ tóg ẽg vẽnh kanhrãn jafã kãra rã mũ sir.  
\v 10 Tã ũ tóg nĩ nĩ, ti nĩgé tóg tóg ja nĩ. Kỹ ag tóg Jesus mỹ: “mỹ há nỹ vỹ, ẽg tỹ vẽnhkán ke kurã ki ũ kygtãg ke ti?” he mũ. Hã ra ag tóg pã'i ag mỹ: “vẽnhkán ke kurã ki tóg Topẽ vĩ mranh tĩ, ũ kygtãg kỹ,” he sór mũ. Hã kỹ ag tóg ti ki jẽmẽg mũ. Ag mỹ tóg tỹ vẽnh rãnhrãj nĩ, ũ kygtãg ti. Vẽnhkán ke kurã ki ẽg nẽji ũ kygtãg ke tũ nĩ. 
\p  
\v 11 Hã ra Jesus tóg ag mỹ: “ãjag mẽg tỹ vẽnhkán ke kurã ki kãgnó ki kutẽ kỹ, ãjag mỹ ti kunũnh ke tũ nĩ, tỹ vẽnhkán ke kurã nĩn kỹ?” he mũ. “Ti kunũnh jé ãjag tóg ke mũ. Kỹ to jykrén nĩ.  
\v 12 Ẽg mré ke vỹ ẽg mẽg kãfór nĩ,” he tóg. “Kỹ tóg há nĩ, ẽg tỹ ẽg mré ke kygtãg kỹ, tỹ vẽnhkán ke kurã ra,” he tóg. 
\p  
\v 13 Kỹ tóg ũn nĩgé tóg ẽn mỹ: “ã nĩgé tỹ krỹg' hé,” he mũ. Kỹ tóg tỹ krỹg' he mũ sir. Hã ra tóg há' he mũ. Ti nĩgé há ẽn hã ri ke tóg nĩ, ti nĩgé kórég ja ti. 
\p  
\v 14 Kỹ Fariseu ag tóg jũgjũ kỹ pa mũ sir, ĩn ẽn ki. “Ẽg hỹn hẽ ri kenh mũ, ti tén jé?” he ag tóg mũ, Jesus to.  
\v 15 Hã ra Jesus tóg ki kanhró nĩ, ag tỹ ti tén sór mũ ti. Kỹ tóg sir tá kãkutẽ mũ, ẽmã ũ ra tĩg jé. 
\s1 Isaías tỹ Jesus kãmén ja 
\p Ti tĩg kỹ ũn tỹ hẽn ri ke ag tóg ti nón mũ mũ sir, ũn kagyga ag ke gé, fag ke gé. Kỹ tóg ag tỹ há' he kãn mũ sir, fag tỹ ke gé, Jesus ti.  
\v 16 Kỹ tóg ag mỹ: “ker isỹ ãjag tỹ há' he kãmén hẽ',” he mũ.  
\v 17 Hã ra tóg rán kỹ nĩ gé, ti tỹ ag tỹ há' he mũ tag ti. Isaías ti, ũ tỹ vãsỹ Topẽ vĩ rán tĩ ẽn hã vỹ Jesus to tag rán ja nĩ, ti tỹ Topẽ vĩ tó kỹ.  
\v 18 Topẽ vĩ tag tó ja ti nĩ, ha mẽ: “ha vé, sỹ ũn kuprẽg mũ ẽn,” he tóg, Topẽ ti,” he ja tóg nĩ, Isaías ti. “Inh camarada ri ke ti nĩ, ti tỹ isỹ nén tó mũ ẽn ki króm há han kỹ. Inh fe pẽ vẽgtĩ, sỹ ti ve kỹ tóg inh mỹ sér tĩ. Ti hã mỹ sóg inh kuprĩg jẽnẽnh mũ, kỹ tóg inh vĩ tónh mũ sir. Fóg ag mỹ tóg tónh mũ, kanhgág ag mỹ ke gé, isỹ ag jykre tugnỹm ke ti,” he tóg, Topẽ ti,” he ja tóg nĩ, Isaías ti.  
\v 19 “Vĩ jũ han ke tũ ti nĩ, jũ kỹ vĩ tar han ke tũ ti nĩ gé. Re tá ag tóg ti vĩ mẽnh ke tũ nĩ gé. Komẽr hã tóg vĩnh mũ,” he tóg, Topẽ ti.  
\v 20 “Ẽprã ke ag tỹ inh vĩ mranh kỹ ag tóg vãn tỹ ã tỹ tóg' he kỹ kam ke ẽn ri ke nỹtĩ. Hã ra ti pi(jé) ag tỹ kam ke kãn ke mũ', isỹ ũ to: inh fe, he mũ ẽn ti. Néj gru tỹ nhyn ke sór ri ke ag nỹtĩ gé. Ti pi(jé) ag tỹ nhyn kenh ke mũ', hã ra'. Ag mỹ tóg vĩ há han ke mũ. Tag kar kỹ sóg kejẽn vẽnh kar jykre tugnỹm ke mũ.  
\v 21 Ẽn kã ũ tỹ ti ki ge kỹ nỹtĩ ag hã vỹ krenkren ke mũ, fóg ag mré hã, kanhgág ag mré hã,” he tóg, Topẽ ti,” he ja tóg nĩ, Isaías ti, Jesus to. Hã ra tóg ge nỹgtĩ. 
\s1 Jesus tỹ Japo jykre tó 
\r (Mc 3.20-30; Lc 11.14-23) 
\p  
\v 22 Kejẽn ag tóg Jesus to ũ pére kãmũ mũ, ũn kyvó. Vĩ vãnh tóg nĩ gé. Hã ra tóg jagrẽ kórég nĩ gé, hã kỹ tóg ge nĩgtĩ. Kỹ Jesus tóg ti tỹ há' he mũ sir. Kỹ tóg vĩ há' he mũ sir. Ve há' he tóg mũ gé sir.  
\v 23 Kỹ tóg vẽnh kar mỹ e tãvĩ tĩ. Kỹ ag tóg jagnẽ mỹ: “Davi kósin ẽn tũ mỹ'?” he mũ sir, Jesus to. “Ũ tỹ vãsỹ rán kỹ nĩ ẽn tũ mỹ'?” he ag tóg mũ. Ag mỹ tóg ti hã nĩ ve nĩ. 
\p  
\v 24 Kỹ Fariseu ag tóg mẽg mũ sir, Jesus tỹ ti tỹ há' he mũ ti. Hã ra ag tóg Jesus to: “jagrẽ kórég ti nĩ,” he mũ. “Nén-Kórég ag pã'i tỹ ti jagrẽ nĩ, Belzebu ẽn tỹ,” he ag tóg mũ. “Hã kỹ tóg Nén-Kórég ag pan tĩ, hã kỹ tóg ag jagrẽ kórég ag pan tĩ. Nén-Kórég ag pã'i jykre tỹ tóg ag pan tĩ,” he ag tóg, Fariseu ag. 
\p  
\v 25 Hã ra Jesus tóg ki kanhró nĩ, ag tỹ nén to jykrén mũn ki. Kỹ tóg ag mỹ: “pã'i pir krẽm ke ag tỹ jagnẽ kato tẽgtẽn kỹ ag tóg jagnẽ kãgtén kãn ke mũ,” he mũ. “Ẽmã pir ki ke ag tỹ jagnẽ kato tẽgtẽ kỹ, ĩn pir krẽm ke fag tỹ jagnẽ kato tẽgtẽ kỹ fag tóg vẽnh kãpãm kỹ nỹtĩnh mũ, kỹ fag tóg jagnẽ kãgtén kãn ke mũ.  
\v 26 Ge ti nĩ gé, Nén-Kórég ag. Nén-Kórég tỹ Nén-Kórég ũ kutẽm kỹ tóg Nén-Kórég ag tỹ jagnẽ kato tẽgtẽ han mũ sir. Kỹ ag tóg jagnẽ tỹ tũ' henh ke mũ gé, Satanás ag.  
\v 27 “Belzebu tỹ tóg Nén-Kórég ag pan tĩ,” he ãjag tóg tĩ iso. Jãvo ãjag mré ke ag hỹn vẽnh jykre tỹ ne tỹ vẽnh jagrẽ kórég ag pan tĩ? Ag mỹ Nén-Kórég ag jykre ki ag pan mũ gé', Topẽ jykre ki mỹ vó? Topẽ jykre ki ag tóg ag pan tĩ. Ãjag tỹ tag to jykrén kỹ ãjag tóg inh jykre há ki kanhrãn ke mũ vẽ,” he tóg ag mỹ, Jesus ti.  
\v 28 “Topẽ kuprĩg jykre tỹ sóg Japo ag pan tĩ mỹr. Topẽ kuprĩg tỹ Japo ag pan kãn kỹ Topẽ tóg tỹ ẽg pã'i nĩ vẽ mỹr. Tag to jykrén nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 29 mãn sór kỹ, ti ĩn tá, kỹ ẽg tóg ti se vén tĩ, ke tũ nĩ (mũ) ra tóg ã tũ ki rĩr ke mũ, kỹ ẽg tóg ti tũ mãn tỹ hẽ ri kenh ke tũ nĩgtĩ, ti tar nĩn kỹ. Ẽg tỹ ti se kar kỹ ẽg tóg ti tũ mãg mũ sir,” he tóg. “Ge ti nĩgtĩ, sỹ nén han mũ ti. Tar ti nĩ, Japo ti. Hã ra sóg hur ti sé, hã kỹ sóg ti tũ ag kygvãn ke mũ sir. Ag jagrẽ kórég pan sóg mũ sir,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 30 “Ãjag tỹ tỹ inh mré ke tũ nỹtĩn kỹ ãjag tóg inh kato tẽgtẽ mũ. Ãjag tỹ inh mré ẽprã ke ag tỹ Topẽ to kãmũ han tũ nĩn kỹ ãjag tóg ag kãmũ kamẽg mũ,” he tóg. 
\p  
\v 31 “Hã kỹ sóg ãjag mỹ tó mũ. Ãjag tỹ Topẽ vĩ mranh mũ ra tóg ãjag mỹ vẽnh pãte fón sór mũ, Topẽ ti. Ãjag tỹ Topẽ to vĩ kónãn mũ ra tóg ãjag mỹ vẽnh pãte fón sór mũ gé. Ãjag tỹ hã ra Topẽ kuprĩg to: “Japo tỹ ẽg jagrẽ vẽ,” hen kỹ tóg ãjag mỹ vẽnh pãte fón mãn ke tũ nĩ ha sir, Topẽ ti,” he tóg, Jesus ti.  
\v 32 “Ãjag tỹ iso vĩ kónãn mũ. Ãjag tỹ hã ra Topẽ kuprĩg to vĩ kónãn kỹ tóg ãjag mỹ vẽnh pãte fón mãn ke tũ nĩ ha. Ãjag tỹ ga kri mũn kỹ tóg ãjag mỹ vẽnh pãte fón mãn ke tũ nĩ, Topẽ ti, ãjag ter kar kỹ tóg ãjag mỹ vẽnh pãte fón mãn ke tũ nĩ gé,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ka to comparação 
\r (Lc 6.43-45) 
\p  
\v 33 “Ẽg tỹ ka kanẽ ko há krãn kỹ ti kanẽ vỹ ko há nĩ, ẽg tỹ ka kanẽ ko vãnh krãn kỹ ti kanẽ vỹ ko kórég nĩ gé. Ẽg tỹ ti kanẽ ve kỹ ẽg tóg: “ũn kanẽ ko vãnh ja vẽ,” henh ke mũ. Ge ti nĩgtĩ, ẽg jykre ti. Ũn jykre há tóg há nĩ, ũn jykre kórég tóg kórég nĩ gé.  
\v 34 Pỹn ri ke ãjag nỹtĩ. Kórég tãvĩ ãjag nỹtĩ, hã ra ãjag tóg ón kỹ nén ũ há tó sór tĩ. Ẽg jẽnky ki tóg kutẽ tĩ, ẽg tỹ nén to jykrén mũ ti. Ẽg jykre kórég tãvĩ nĩn kỹ ẽg tóg nén ũ kórég tãvĩ tó tĩ. Hã kỹ ãjag pi(jé) tó há han tĩ'.  
\v 35 Ũn jykre há vỹ nén ũ há kar to jykrén tĩ, kỹ tóg ẽg mỹ tó há han tĩ gé sir, Ũn jykre kórég vỹ nén ũ kórég kar to jykrén tĩ, kỹ tóg ẽg mỹ tó kónãn tĩ gé sir,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 36 “Ki hã sóg tó mũ ãjag mỹ, hã kỹ sóg ke mũ kurã tỹ ẽgno ki, sỹ vẽnh kar jykre tugnỹm ke kurã ẽn ki sóg ãjag vĩ tugnỹm ke mũ. Kỹ ãjag tỹ ón kỹ vĩ ja nĩn kỹ sóg ẽn venh ke mũ gé. Ãjag tỹ nén tó ja kar tugnỹm jé sóg ke mũ, ha vemnĩ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 37 “Ãjag tỹ vĩ há han ja nĩn kỹ ãjag tóg inh mỹ há nỹtĩ gé. Ãjag tỹ vĩ kórég han ja nĩn kỹ ãjag tóg inh mỹ kórég nỹtĩ. Kỹ ã kato tẽ mũ ag mỹ Topẽ jykre tón hã vẽ. 
\s1 Ag tỹ milagre ve sór 
\r (Mc 8.11-12; Lc 11.29-32) 
\p  
\v 38 Kỹ Topẽ vĩ to professor ũ ag tóg Fariseu ũ ag mré Jesus mỹ: “Senhor,” he mũ. “Ẽg tỹ ã tỹ milagre han venh há tóg tĩ,” he ag tóg mũ, Jesus mỹ. 
\p  
\v 39 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “kórég ãjag nỹtĩ,” he mũ. “Topẽ ki ge sór vãnh ãjag tóg nỹtĩ,” he tóg. “Ãjag tỹ milagre ve sór mũ tag venh ke tũ ãjag tóg nĩ. Nén pir hã ve jé ãjag tóg ke mũ, hã vỹ: Jonas tỹ nén ve ja ẽn ri ke, he mũ, vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ ẽn tỹ nén ve ja ẽn ri ke.  
\v 40 Jonas ẽn vỹ goj tãn nug kãkã nĩ ja nĩ, kurã tãgtũ ki, kuty tãgtũ ki ke gé. Tag ri ke ve jé sóg ke mũ gé. Ga krẽm sóg nỹnh mũ, kurã tãgtũ ki, kuty tãgtũ ki ke gé. Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 41 “Kỹ Nínive tá ke ag vỹ ãjag kato vĩnh ke mũ sir, kurã tỹ ẽgno ki, ha vemnĩ. Ag tỹ Jonas vĩ mẽ kỹ ag tóg ãjag jykre kórég tovãnh, Nínive tá ke ag. Tỹ sóg Jonas kãfór nĩ, hã ra ãjag tóg ãjag jykre kórég tovãnh sór tũ nĩ, sỹ Nínive tá ke ag jãvo ãjag mỹ tó mũ ra. Hã kỹ ag tóg ãjag jykre kórég tónh ke mũ, kurã ẽn kã, ha vemnĩ.  
\v 42 Kỹ pã'i mág ẽn fi, pã'i tỹ rainha ẽn fi, ũ tỹ kanhkã fyn ja tá kãtĩg ja ẽn fi vỹ nĩnh ke mũ gé, kurã tỹ ẽgno kã. Ãjag mré fi tóg jẽnh ke mũ, kỹ fi tóg ãjag to vĩ kónãn ke mũ gé. Kanhkã fyn ja tá fi tóg kãtĩg ja nĩ, vãsỹ, fi tỹ Salomão vĩ mẽ jé. Salomão kãfór vỹ tỹ inh nĩ, hã ra ãjag tóg inh vĩ jẽmẽ jãvãnh nỹtĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Vẽnh jagrẽ kórég jykre 
\r (Mc 11.24-26) 
\p  
\v 43 “Kejẽn sóg vẽnh jagrẽ kórég ũ kutẽm mũ. Kỹ sóg ga kórég mĩ tĩ mũ, ti jagrẽ ẽn ti. Goj venh ke tũ tóg nĩ tá. Vẽnhkán ke tũ tóg nĩ gé, ti tỹ hẽ ri ken kỹ vẽnhkán ke tũ tĩn kỹ.  
\v 44 Kỹ tóg vãhã to jykrén mũ sir. “Inh hỹn ẽn ra tĩg mãn ha, sỹ ũ tá kãkutẽ ja ẽn ra. Inh mỹ tóg tỹ ĩn ri ke ja nĩ. Kỹ inh hỹn tóg ti kãra rã mãn ha,” he tóg mũ sir, ti jagrẽ ja ẽn ti. Kỹ tóg ti venh tĩ mũ sir. Hã ra tóg sir krĩ há nĩ, kỹ tóg ti mỹ ĩn há ri ke nĩ sir, in prur, ĩn kuprã, ĩn sĩnvĩ ri ke.  
\v 45 Kỹ tóg Nén-Kórég tỹ 7 (ke) ag mỹ tónh tĩ mũ sir. “Ha kãmũ jẽg he tóg mũ sir. Hã ra ag jykre pãno tóg ti jykre pãno kãfór nĩ. Kỹ ag kar tóg ũ ẽn kãge mũ, tỹ ag ti jagrẽ nỹtĩ, isỹ ũn mỹ ti jagrẽ pir kutẽm ja ẽn ti. Hã kỹ to, kórég tãvĩ nĩ sir. Ti jagrẽ pir kutẽm inh nĩ vẽ, hã ra tỹ 8 (ke) ag tóg sir tỹ ti jagrẽ nỹtĩ, ti tỹ inh ki rã tũ nĩn kỹ. Ãjag mỹ tóg ge nĩnh mũ, kurã tỹ ẽgno ki. Ũri ãjag jykre vỹ pãno nỹ. Hã ra kurã ẽn ki tóg sir pãno kãfór nỹnh mũ. Kỹ ãjag tóg sir to jagtar tãvĩ nỹtĩnh mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus mré ke pẽ fag 
\r (Mc 3.31-35; Lc 8.19-21) 
\p  
\v 46 Ti tỹ ver tỹ vẽmén kỹ ti mỹnh fi tóg tá jun mũ sir, ti jãvy ag mré. Ti mỹ fag tóg vẽnh vĩ jẽnẽg mũ, fag tỹ ti mré vẽmén jé.  
\v 47 Kỹ ũ tóg ti mỹ tónh kãtĩ mũ. “Ã mỹnh fi vỹ re tá jẽ, ã jãvy ag mré. Fag tỹ ã mré vẽmén ke nẽji,” he tóg, Jesus mỹ.  
\v 48 Kỹ tóg ũ tỹ ti mỹ tó mũ ẽn mỹ: “inh mỹnh fi mỹ inh ve sór mũ', inh jãvy ag mré?” he mũ. “Inh mỹnh pẽ fi pijé', inh jãvy pẽ ag pijé',” he tóg.  
\v 49 Kỹ tóg ti mỹ ã mré mũ tĩ ag ven mũ sir, ã nĩgé tỹ. Kỹ tóg ti mỹ: “inh mỹnh pẽ fi hã vẽ, inh jãvy pẽ ag hã vẽ,” he mũ, ã mré mũ tĩ ag to.  
\v 50 “Ũ tỹ inh panh tỹ kanhkã tá nĩ ẽn vĩ ki króm mũ vỹ tỹ inh jãvy pẽ ag nỹtĩnh mũ, inh ve pẽ fag ke ge, inh mỹnh pẽ fi ke gé,” he tóg, Jesus ti. 
\c 13  
\s1 Nén fy to comparação 
\r (Mc 4.1-9; Lc 8.4-8) 
\p  
\v 1 Kurã ẽn kã Jesus tóg ĩn tá kãkutẽ mũ, kỹ tóg goj nig ra tĩ mũ. Tá tóg nĩ nĩ sir.  
\v 2 Kỹ ũ tỹ hẽn ri ke ag vỹ tá vẽnh mãn mũ sir, ti rã hã, kỹ tóg canoa kãkã nĩ mũ sir, jo ũn e ẽn ag tóg nig fyr tá nỹtĩ.  
\v 3 Kỹ tóg ag kanhrãn mũ sir. Ag mỹ tóg comparação tỹ hẽn ri ke hyn han mũ. Kỹ tóg ag mỹ: “ũ tỹ Topẽ vĩ tó mũ vỹ ge nỹtĩnh mũ, ha mẽ,” he mũ. “Kejẽn ũ tóg nén ũ fy vãvãm tĩ mũ,” he tóg.  
\v 4 “Ti tỹ vãvãm kỹ ti fy ũ tóg ẽpry kri, ẽmĩn kri kutẽ mũ, kỹ sẽsĩ tóg ti ko mũ sir.  
\v 5 Ti fy ũ tóg pãró kri kutẽ mũ, ga e tũ ki. Kỹ tóg kãnhmar mur mũ vẽ, ga sĩ ẽn ki.  
\v 6 Hã ra rã tóg ã tỹ ẽg nĩno kã sa kỹ (tóg) ti pũn mũ. Ti jãre han tũ nĩn kỹ tóg tóg mũ.  
\v 7 Ti fy ũ tóg sónh kãki kutẽ mũ, kỹ sónh tóg ti mré mur mũ, kỹ tóg ti kri rũm mũ. Kỹ tóg tũ' he mũ sir.  
\v 8 Ti fy ũ tóg ga há kri kutẽ mũ, kỹ tóg mur há han mũ, mog há han tóg mũ, kanẽ há han tóg mũ gé. Ũ tóg kanẽ tỹ 100 (ke) han, jo ũ vỹ tóg kanẽ tỹ 60 (ke) han, jo ũ vỹ tóg kanẽ tỹ 30 (ke) han.  
\v 9 Ũn nĩgrẽg nỹtĩ tỹ tỹ jẽmẽ jé,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg tỹ comparação to vẽnh kanhrãn ke 
\r (Mc 4.10-12; Lc 8.9-10) 
\p  
\v 10 Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti to kãmũ mũ, kỹ ag tóg ti mỹ: “ã tỹ ne tó nẽ?” he mũ. 
\p  
\v 11 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ãjag hã ne ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ ẽn ki kanhró nỹtĩnh mũ',” he mũ, “ũ tỹ inh jo nén tó ja tũ ẽn ti,” he tóg mũ. “Hã ra ũn e ẽn ag vỹ ki kanhrãn kãn ke tũ nĩ,” he tóg.  
\v 12 “Hã kỹ tóg ge nĩ. Ũ tỹ nén to jykrén há han kỹ tóg ũ to jykrén mãn', ũ to jykrén mãn' he mũ. Komẽr hã tóg to jykrén kãn ke mũ. Ũ tỹ nén to jykrén tũ nĩn kỹ tóg ti mỹ tũ' he mũ, ti tỹ to jykrén sĩ han kỹ.  
\v 13 Hã kỹ sóg ũn e ẽn ag mỹ comparação han mũ, ag tỹ mẽ há han sór tũ nỹtĩn kỹ. Kỹ ag tóg ón kỹ mẽg mũ ra ki kagtĩg nỹtĩ, to jykrén tũ ag nỹtĩ sir.  
\v 14 Hã ra tóg rán kỹ nĩ gé. Isaías tỹ vãsỹ Topẽ vĩ tó kỹ tóg tag tó ja nĩ, ha mẽ. “Mẽ jé ãjag tóg ke mũ ón kỹ, hã ra ãjag tóg to jykrén tũ nĩnh mũ, kỹ ãjag tóg ki kagtĩg nỹtĩnh mũ.  
\v 15 Povo tag ag vỹ krĩ tũ nỹtĩ, nĩgrẽg kutu ag tóg nỹtĩ gé, kanẽ kyvó ag tóg nỹtĩ gé, ag tỹ nén ũ ve sór tũ nỹtĩn kỹ, ag tỹ jẽmẽ sór tũ nỹtĩn kỹ, ag tỹ to jykrén sór tũ nỹtĩn kỹ ke gé. Hã kỹ ag tóg inh ki ge sór tũ nỹtĩ gé, kỹ sóg ag tỹ há' henh ke tũ nĩ gé,” he ja tóg nĩ, Isaías ti, povo tag to,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 16 “Ag jãvo ãjag hã vỹ nĩgrẽg há nỹtĩ, hã kỹ ãjag tóg ag jãvo jẽmẽ há han mũ.  
\v 17 Ha mẽ, ũ tỹ hẽn ri ke ag vỹ inh ve sór e ja nĩgtĩ, vãsỹ, ãjag tỹ ũri vég mũ tag ti. Hã ra ag tóg inh kãtĩg ke jo kãgter. Topẽ vĩ tó tĩ ag vẽ. Jykre kuryj ag nỹtĩ ja nĩ, hã kỹ ag tóg ãjag tỹ nén vég mũ tag ve sór e ja nĩgtĩ. Hã ra ag tóg ve ja tũ nĩgtĩ, mẽ ja tũ ag nĩgtĩ, ãjag tỹ ũri nén mẽg mũ ti. Ag tỹ vég tũ ra ag tóg kãgter. Ãjag hã ne mẽg mũ', inhhã',” he tóg, Jesus ti. Ti mré mũ tĩ ag mỹ tóg ke mũ. 
\s1 Jesus tỹ nén fy to comparação kãmén 
\r (Mc 4.13-20; Lc 8.11-15) 
\p  
\v 18 “Kỹ sóg ãjag mỹ kãmén mũ, nén fy kanẽ tag ti, ha mẽ.  
\v 19 Ũ tóg kejẽn ón kỹ Topẽ vĩ mẽg mũ, ti tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ ti. Hã ra tóg to jykrén tũ nĩ, ã tỹ ón kỹ mẽn kỹ. Kỹ Nén-Kórég vỹ ti mỹ tỹ tũ' he mũ sir, ti tỹ mẽ ja ti tỹ. Kã jatu tóg nĩ sir. Ẽpry kri, ẽmĩn kri kutẽ mũ ẽn hã vẽ.  
\v 20 Kỹ ti fy ũ tóg pãró kri kutẽ mũ. Ũ vẽ gé. Topẽ vĩ mẽg tóg mũ gé. Kỹ tóg kãnhmar: “hej,” he mũ sir. Ti mỹ tóg sér tĩ.  
\v 21 Hã ra tóg tỹ nén kré jãre tũ ri ke nĩ mỹr. Kỹ tóg tĩg sĩ han mũ, Topẽ mré. Nén ũ jagy kutẽ kỹ tóg Topẽ tovãnh mũ sir, ũ tỹ Topẽ vĩ tugrĩn ti kato tẽ kỹ. Kãnhmar tóg tovãnh mũ.  
\v 22 Ti fy ũ tóg sónh kãki kutẽ mũ. Ũ vẽ gé. Topẽ vĩ mẽg tóg mũ gé. Hã ra tóg ã rãnhrãj hã mĩ ẽkrég mũ sir. Nén kar to én tóg mũ sir, ón kỹ rico nĩ sór jé. Hã kỹ Topẽ vĩ tóg ti mỹ katy tĩ sir. Kỹ tóg han tũ nĩ sir, kanẽ ti.  
\v 23 Ti fy ũ tóg ga há kri kutẽ mũ. Ũ vẽ gé. Topẽ vĩ mẽg tóg mũ gé. Mẽ kỹ tóg to jykrén mũ sir. Kỹ tóg kanẽ han mũ sir. Kỹ ũ vỹ tóg kanẽ tỹ 100 (ke) han, jo ũ vỹ tóg kanẽ tỹ 60 (ke) han, jo ũ vỹ tóg kanẽ tỹ 30 (ke) han,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Vãnh to comparação 
\p  
\v 24 Kỹ tóg comparação ũ han kỹ: “Nén-Kórég tỹ inh rãnhrãj kókén sór mũ vỹ ge nỹnh mũ, ha mẽ,” he mũ. Kỹ tóg: “ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ vỹ ge nĩ, ha mẽ,” he mũ. “Kejẽn ũ tóg nén fy vãvãm mũ, ti japỹ tá, tỹ ti jakré nỹ jé.  
\v 25 Kỹ tóg nũr tĩ mũ, ti camarada ag ke gé. Kỹ ti kato tẽ mũ ẽn tóg kutyg kỹ ra tĩ mũ, ti japỹ ẽn ra, kỹ tóg vãnh fy vãvãm mũ, trigo fy ẽn kãmĩ. Kỹ tóg tĩ mũ sir, vãnh fy ẽn vãvãm kar kỹ.  
\v 26 Kỹ trigo tóg mur mũ, mog tóg mũ, kanẽ han tóg mũ sir. Hã ra vãnh tóg ti mré mur mũ gé.  
\v 27 Kỹ ti camarada ag tóg ãjag patrão mỹ tónh mũ mũ. “Trigo fy vãvãm ẽg tóg mũ vẽ, hã ra vãnh tóg ti mré mur mũ. Ne nẽ hỹn?” he ag tóg ti mỹ. 
\p  
\v 28 Kỹ tóg ag mỹ: “ẽg kato tẽ mũ ẽn rãnhrãj hã vẽ,” he mũ. “Ẽn hã ne isũ kókég',” he tóg. Kỹ ag tóg ti mỹ: “kỹ ẽg mỹ vãnh ẽn kunũnh ke tũ nĩ'?” he mũ. 
\p  
\v 29 Kỹ tóg ag mỹ: “hỹ,” he mũ. “Ãjag tỹ vãnh ũ kunũnh kỹ tóg ãjag tỹ ti pẽn ũ kunũnh ha mẽ tĩ, vãnh mré. Kỹ kunũnh tũg nĩ.  
\v 30 Vãnh hỹn tóg trigo mré mog mũ gé. Kỹ ẽg tỹ kre kỹ sóg ũ tỹ krég mũ mỹ tónh ke mũ. “Vãnh kre vén nĩ,” he jé sóg ke mũ. “Ti kre kar kỹ ti tógfĩ, ẽg tỹ ti pũn jé. Kar kỹ ãjag tóg trigo krenh ke mũ, sỹ pãjó krẽm vin han jé,” he jé sóg ke mũ,” he tóg, ag patrão ti,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ũ tỹ ón kỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ ẽn ag tó jan hã vẽ. 
\s1 Mostarda fy to comparação 
\r (Mc 4.30-32; Lc 13.18-19) 
\p  
\v 31 Kỹ tóg ag mỹ nén ũ tó mũ gé sir. “Ũ tỹ kanhkã tá nĩ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ vỹ ge nĩnh mũ, ha mẽ,” he tóg. “Ka tỹ mostarda fy ri ke tóg nĩ. Ti krãn ẽg tóg tĩ, ẽg japỹ ki, ka tỹ mostarda fy ti.  
\v 32 Kãsir ti nỹtĩ, ti fy ti. Ũ fy vỹ ti sĩ ri ke tũ nĩ. Ti krãn kar kỹ tóg mog mũ. Kỹ tóg ẽgóho ag kãfór nĩ. Pẽ mág ti nỹtĩ, hã kỹ sẽsĩ ag vỹ kri krẽg tĩ, ti pẽ kri,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ẽg tỹ ti vĩ tó vén kar kỹ vẽnh kar kri rũm ke mũ kãmén hã vẽ. 
\s1 Fermento to comparação 
\r (Lc 13.20-21) 
\p  
\v 33 Kỹ tóg ag mỹ comparação ũ tó mũ gé sir, kỹ tóg: “Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ vỹ tag ri ke nĩnh mũ, ha mẽ,” he mũ. “Ũn tỹtá fag tóg pão han tĩ. Pão han jé fag tóg pão jẽgja jafã tỹ fermento ẽn tỹ farĩnh mré jẽgjãg tĩ. Fermento sĩ ẽn tỹ pão kar ẽn tóg són ke kãn tĩ,” he tóg, Jesus ti. Ti vĩ tỹ vẽnh kar kri rũm ke kãmén hã vẽ. 
\s1 Jesus tỹ comparação tỹ ẽg kanhrãn 
\r (Mc 4.33-34) 
\p  
\v 34 Comparação tỹ ge han tóg tĩ, Jesus ti, vẽnh kar mỹ. “Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩnh ke mũ vỹ ge nĩnh mũ,” he tãvĩ han tóg tĩ ag mỹ.  
\v 35 Hã ra tóg rán kỹ nĩ gé, Jesus tỹ comparação han ke mũ ti. Vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ ũ tóg Jesus kãmén kỹ tag tó ja nĩ ti to, ha mẽ. “Comparação han jé sóg ke mũ. Inh jo tó ja tũ ẽn tó jé sóg ke mũ. Ũ vỹ tag mẽ ja tũ nĩ ver, sỹ tónh ke mũ tag,” he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ tó tĩ ẽn, Jesus to. Hã ra tóg hã tó tĩ, Jesus ti. 
\s1 Jesus tỹ vãnh to comparação kãmén 
\p  
\v 36 Ag mỹ kãmén kãn kar Jesus tóg vẽnh e ẽn ré kỹ ĩn kãra rã mũ. Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti to kãmũ mũ, ti ki jẽmẽ jé. “Ẽg mỹ ã tỹ ag mỹ kãmén ja ẽn ti tó mãn nĩ, ã tỹ ag mỹ trigo mré vãnh tó ja ẽn ti. Ẽg tỹ ver to jykrén tũ tóg tĩ,” he ag tóg mũ, Jesus mỹ. 
\p  
\v 37 Kỹ tóg ag mỹ kãmén mũ. “Ẽprã ke fi kósin vỹ trigo fy vãvãm mũ. Inh hã vẽ,” he tóg mũ.  
\v 38 “Ga hã to sóg: ẽpỹ, he mũ. Kỹ trigo ẽn vỹ Topẽ krẽ ag ri ke nỹtĩ, kỹ vãnh vỹ Nén-Kórég krẽ ag ri ke nỹtĩ.  
\v 39 Ũ tỹ ag han mũ vỹ tỹ Japo ti nĩ, Nén-Kórég ẽn krẽ ag. Ti colher ke kurã hã vỹ: kurã tỹ ẽgno, he mũ. Ũ tỹ trigo colher ke mũ ag vỹ tỹ Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ag nỹtĩ.  
\v 40 Kurã tỹ ẽgno ki ag tóg ẽg tỹ vãnh pũn ẽn ri ke han ke mũ, Japo tũ ag tỹ.  
\v 41 Ẽprã ke fi kósin ẽn, inh hã vỹ isỹ jẽgnẽ jafã ẽn ag jẽgnẽnh ke mũ sir, kỹ ag tóg ũ tỹ vẽnh jykre pãno han mũ kar ag génh kãn ke mũ, ũ tỹ ũ ag mỹ: “ha jatun mỹ Topẽ vĩ mranh,” he mũ kar ag ke gé.  
\v 42 Ag génh kỹ ag tóg pĩ gru mág ẽn ki ag vãm ke mũ sir. Tá ag tóg vẽsỹrénh tãvĩ han tĩ. Ãjag jã tỹ ag tóg gyngyn henh ke mũ, gangan ke jé ag tóg ke mũ, jũ kỹ, vẽsỹrénh kỹ ke gé.  
\v 43 Kỹ ũn jykre kuryj ag vỹ há pẽ nỹtĩnh mũ, sĩnvĩ, kókov, rã gru ri ke, ag tỹ ãjag jóg tá nỹtĩnh ken kỹ sir, ag tỹ ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ ven kỹ. Ũn nĩgrẽg nỹtĩ tỹ tỹ jẽmẽ jé,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽpỹ ki jãnkamy to comparação 
\p  
\v 44 “Kỹ ẽg tỹ ũ tỹ kanhkã tá tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke vỹ tag ri ke nĩ gé, ha mẽ. Ũ tỹ ã patrão japỹ tá jãnkamy ne kunũnh kỹ péju mãn kỹ nĩm ri ke tóg nĩ. Ti péju mãn kỹ tóg ã tỹ nén kar fón kãn mũ sir, ti kaja to ẽpỹ ẽn vyn jé sir. Ẽpỹ ẽn vyn kar kỹ jãnkamy ẽn vỹ tỹ ti tũ nĩ sir,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ẽg mỹ ẽg tỹ ti ki rã sór kỹ ẽg tũ fón kãn tón hã vẽ. 
\s1 Pérola to comparação 
\p  
\v 45 “Ẽg tỹ ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke vỹ tag ri ke nĩ gé, ha mẽ,” he tóg mũ gé. “Negociante ũ tóg jãnka han jafã tỹ negociar he tĩ, pérola tỹ. Hã kỹ tóg ũn há kuprẽg tĩgtĩ.  
\v 46 Kejẽn tóg ũn há pẽ ũ vég mũ sir, ũn kaja e. Kỹ tóg ã tũ vãm kãn mũ sir, ã tỹ ũn sĩnvĩ pẽ ẽn kajãm jé, ti tỹ tỹ tũ nĩ jé,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ẽg mỹ ẽg tỹ ti ki rã sór kỹ ẽg tũ vãm kãn tó mãn hã vẽ gé. 
\s1 Rede to comparação 
\p  
\v 47 “Ẽg tỹ ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke to comparação vẽ gé, ha mẽ,” he tóg mũ gé. “Rede ri ke tóg nĩ, ẽg tỹ tỹ pirã kugmĩ jafã ẽn. Ti fig ẽg tóg tĩ, goj kãkã, ẽg tỹ pirã kugmĩ jé, kãkofár ke gé.  
\v 48 Ki ti fón kar kỹ ẽg tóg nỹgnỹn mũ sir, goj ki ẽg tóg pirã mré kãkofár gég tĩ. Génh kỹ ẽg tóg ũn mág ag hã kuprẽg tĩ, ma mũ jé. Ũn kãsir ẽn togvãnh ẽg tóg tĩ.  
\v 49 Ge ti nĩgtĩ, kurã tỹ ẽgno ki. Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ag tóg ũn jykre kuryj ag kuprẽg ke mũ, Topẽ mỹ.  
\v 50 Ũn jykre pãno ag vãvãm jé ag tóg ke mũ, pĩ gru mág ẽn ki. Tá ag vẽsỹrénh vẽ sir. Ãjag jã tỹ ag tóg gyngyn henh ke mũ, tỹ ag gangan kej ke mũ, jũ kỹ, vẽsỹrénh kỹ,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ag mỹ ẽg tỹ ti ki rã sór jé kãmén hã vẽ. 
\s1 Ẽg panh to comparação 
\p  
\v 51 Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ: “ãjag mỹ tag to jykrén kãn mũ, sỹ ãjag mỹ nén kãmén mũ tag ti?” he mũ. Kỹ ag tóg ti mỹ: “hỹ,” he mũ sir. 
\p  
\v 52 Kỹ tóg ag mỹ: “kỹ tóg há tĩ,” he mũ. “Ũ tỹ Topẽ vĩ to professor ẽn, ti tỹ kanhkã tá nĩ ẽn jykre ki rãn kỹ tóg ge nĩ, ha mẽ,” he tóg. “Ẽg panh ri ke tóg nĩ, ti tỹ tỹ nén ũ mág nĩn kỹ. Ẽg panh tóg kejẽn ẽg mỹ ã tỹ nén sĩnvĩ ven tĩ, ti tỹ ũri mãg mũ ti, ti tỹ vãsỹ mãn ja ẽn ke gé,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ẽg mỹ ẽg tỹ Topẽ vĩ ki kanhrãn ke tó vẽ. Ẽg tỹ to estudo han kỹ ẽg tóg vãsỹ rán kỹ nĩ ẽn tónh ke mũ, kỹ ẽg tóg ũ tỹ ũri tó mũ tag tónh ke mũ gé. Jesus tỹ tag to ẽg mỹ comparação han hã vẽ. 
\s1 Jesus tỹ Nazaré ra vỹn ke 
\r (Mc 6.1-6; Lc 4.16-30) 
\p  
\v 53 Ag mỹ kãmén kãn kar kỹ tóg tá kãkutẽ mũ sir.  
\v 54 Kỹ tóg ã jamã ra tĩ mũ sir. Tá jun kỹ tóg ẽg vẽnh kanhrãn jafã ki ag kanhrãn mũ. Kỹ tóg ag mỹ e tĩ, ti vĩ ti. Kỹ ag tóg ti to vĩ kónãn mũ. “Hẽn tán hỹn ki kanhrãn, vẽnh jykre tag ki? Ũ nỹ hỹn ti kanhrãn, ti tỹ nén han vãnh tag hyn han jé?” he ag tóg ti to.  
\v 55 “Ĩn han tĩ ẽn kósin vẽ mỹr,” he ag tóg. “Ti mỹnh fi vỹ tỹ Maria fi nĩ, kỹ ti jãvy ag vỹ ki nỹtĩ, Tiago, José, Simão, Judas.  
\v 56 Kỹ ti ve fag vỹ tag ki nỹtĩ gé, ẽg mré. Ti tỹ ne jé ẽg kãfór nĩ sór nẽ hỹn?” he ag tóg mũ sir, Jesus to. 
\p  
\v 57 Kỹ tóg ag mỹ tỹ ũ nỹ. Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ẽmã ũ tá ke ag tóg Topẽ vĩ tó tĩ to é he tũ nĩgtĩ mỹr,” he mũ. “Ti jamã tá ke ag tóg ti to é he tĩ jãvo, ti mré ke ag, ti kanhkã ag,” he tóg. 
\p  
\v 58 Kỹ tóg tá milagre e hyn han tũ nĩ. Ũn kaga nỹtĩ pir ag tỹ há' he tóg, ũn e tỹ há' he tũ ti nĩ, ag tỹ ti ki ge jãvãnh nỹtĩn kỹ. 
\c 14  
\s1 João Batista ter 
\r (Mc 6.14-29; Lc 9.7-9) 
\p  
\v 1 Kỹ kejẽn pã'i mág tỹ governador tỹ Herodes vỹ mẽg mũ, Jesus kãme ti.  
\v 2 Kỹ tóg ã camarada ag mỹ: “João Batista vẽ hỹn, ãjag tỹ inh mỹ ũ tó mũ ti,” he mũ. “Ti hỹn tóg rĩr mãn, sỹ ti tén kar kỹ, hã kỹ tóg milagre tỹ hẽn ri ke hyn han tĩgtĩ,” he tóg, Herodes ti, ã camarada ag mỹ, Jesus to. 
\p  
\v 3 Herodes vỹ João se ja nĩ, vẽse ja kãki tóg ti fón ja nĩ, Herodias fi tugnĩn. Ti jãvy tỹ Filipe prũ fi ja vẽ, hã ra tóg fi kunũnh kỹ fi tỹ prũg mũ, Herodes ti. Kỹ João tóg ti mỹ.  
\v 4 “ã hã ne tóg ã mrẽ ke prũ fi tỹ prũg mũ',” he ja nĩ. “Fi ki ã tóg Topẽ vĩ mranh mũ,” he tóg, João ti, Herodes mỹ. 
\p  
\v 5 Kỹ Herodes tóg ti tén sór mũ, hã ra tóg vẽnh kar kamẽg mũ. Vẽnh kar tóg João to: “Topẽ vĩ tó tĩ ũ vẽ,” he tĩ. Kỹ Herodes vỹ ag kamẽg mũ.  
\v 6 Hã ra tóg kejẽn Herodes mur ja kurã tá krỹg mũ. Kỹ festa ẽn kã Herodias fi kósin fi vỹ ag jo vẽnh grén mũ sir, ti mré jẽg mũ ag jo. Kỹ tóg Herodes mỹ sĩnvĩ tĩ.  
\v 7 Kỹ tóg fi mỹ: “ã tỹ nén to vĩ kar nĩm jé sóg ke mũ ã mỹ, sỹ ke há vẽ,” he mũ, Herodes ti. 
\p  
\v 8 Kỹ fi tóg ã mỹnh fi mỹ ke mũ. Kỹ fi mỹnh fi tóg fi krĩn mũ, fi tỹ João krĩ to vĩ jé. Kỹ fi tóg to vĩ mũ sir. “Inh mỹ ũri João Batista krĩ tỹ pénky kãkã nĩm,” he fi tóg mũ, Herodes mỹ. 
\p  
\v 9 Kỹ tóg ti mỹ e tĩ sir, ti tỹ ti tén jé. Hã ra tóg fi mỹ: “sỹ ke há vẽ,” he ja nĩ, kỹ ti mré jẽg mũ ag vỹ mẽ kãn ja nĩ. Kỹ tóg fi mỹ: “hej,” he mũ sir.  
\v 10 Kỹ tóg soldado jẽnẽg mũ sir, ti tỹ João krĩ kym jé. Hã ra João tóg vẽse ja kãkã nĩ nĩ.  
\v 11 Kỹ tóg ti krĩ kym mũ sir. Pénky kãkã nĩm kỹ tóg fi mỹ nĩm mũ, tátãg fi mỹ, ti krĩ ti. Kỹ fi tóg fi mỹnh fi mỹ ma tĩ mũ.  
\v 12 Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg mẽ kỹ ti vyn kãmũ mũ, vẽnh kej tá ti fón jé. Ti fón kar kỹ ag tóg Jesus mỹ tónh kãmũ mũ. 
\s1 Jesus tỹ ũn e jẽn 
\r (Mc 6.30-44; Lc 9.10-17; Jo 6.1-14) 
\p  
\v 13 Jesus tỹ João ter mẽ kỹ tóg tá kãkutẽ mũ, canoa kãmĩ. Kỹ tóg ẽmã tũg ja ra tĩ mũ sir, ã pir mỹ nĩ jé. Hã ra vẽnh e ẽn tóg ti tĩg mẽg mũ. Kỹ ag tóg ti nón mũ mũ, ãjag pẽn kã, ẽmã kar tá kãmũ kỹ.  
\v 14 Kỹ Jesus tóg kafã ũ tá vag ke mũ, kỹ tóg tá ũn e ẽn ag vég mũ sir, ti nón kãmũ mũ ag. Kỹ ag tóg ti mỹ jagãgtar nỹtĩ. Ag jagãgtãn kỹ tóg ũn kagyga ag tỹ há' he mũ sir. 
\p  
\v 15 Ti tỹ ũn e tỹ hághá' hen kỹ tóg rãké nỹ sir, ti tỹ ag kanhrãn ki. Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti mỹ tó jé kãmũ mũ. “Rãké ti nỹ ha,” he ag tóg mũ, ti mỹ. “Tag mĩ tóg ẽmã tũ tĩ. Kỹ tóg ã tỹ ag jẽgnẽnh há tĩ, ag tỹ ẽmã ũ ra mũ jé, vẽjẽn comprar he jé,” he ag tóg mũ, Jesus mỹ. 
\p  
\v 16 Hã ra Jesus tóg ag mỹ: “ha inhhã ag jẽn, kỹ ag tóg hẽ ra mũnh ke tũ nĩ.” he mũ. 
\p  
\v 17 Kỹ ag tóg ti mỹ: “hã ra tóg tũ tĩ, vẽjẽn tĩ,” he mũ. “Pão tỹ 5 (ke) vỹ ki nỹtĩ, pirã régre ke gé,” he ag tóg. 
\p  
\v 18 Kỹ tóg ag mỹ: “inh mỹ ma kãmũ jẽg ge,” he mũ.  
\v 19 Kỹ tóg ũn e ẽn ag mỹ tó mũ, ag tỹ re tá nĩgnĩ kỹ nỹtĩ jé. Kỹ tóg pão tỹ 5 (ke) ẽn mãg mũ, pirã régre ẽn ke gé. Kỹ tóg kanhkã ki ẽvãnh mũ sir, vẽjẽn ẽn to tóg Topẽ mré vĩ mũ sir. Kỹ tóg pão kénh kỹ ã mré mũ tĩ ag mỹ vin mũ sir, ag tỹ vẽnh ken jé sir, ũn e ẽn ag mỹ.  
\v 20 Kỹ vẽnh kar tóg ko kãn kỹ funfór mũ sir. Hã ra tóg kén mũ. Kẽj tỹ 12 (ke) fãn ag tóg mũ, ti ke tỹ.  
\v 21 Pão ko mũ ẽn ag tóg tỹ mil tỹ 5 (ke) nỹtĩ, ũn tỹtá mré tó tũ, fag krẽ mré tó tũ, hã ra fag tóg tá e nỹtĩ gé mỹr, ha mẽ. 
\s1 Jesus tỹ goj kri tĩg 
\r (Mc 6.45-52; Jo 6.15-21) 
\p  
\v 22 Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ tó mũ, ag tỹ canoa kãmĩ mũ jé, ag tỹ ti jo kafã ũ ra mũ jé. “Isỹ ver ũn e tag ag mỹ: ha mũjẽg, henh ke vẽ,” he tóg ag mỹ.  
\v 23 Kỹ tóg ũn e ag mỹ: “ha mũjẽg,” he mũ sir. Kỹ tóg pãnónh to tãpry mũ, Topẽ mré vĩ jé. Ã pir mỹ tóg tá nĩ nĩ. Kỹ tóg kutyg mũ sir. Hã ra Jesus tóg pãnónh tá nĩ nĩ.  
\v 24 Kỹ canoa tóg nig kãmĩ tĩ mũ sir, kafã ũ ra. Nig fyr tóg kór gy nĩ sir, kuvar gy ti nĩ ha. Kỹ goj tóg krém krém ke sa nĩ, kỹ tóg ag kutãn kỹ nĩ nĩ, goj ti. Kãka vỹ ag kato tẽ mũ, hã kỹ ag tóg mũ kónãn mũ.  
\v 25 Kỹ kurã ke ra Jesus tóg ag to kãtĩ mũ, goj kri tĩg kỹ, ã pẽn kã.  
\v 26 Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti vég mũ, ti tỹ goj kri tĩg kỹ, kỹ ag fe tóg jũrũn ke mũ. “Vẽnh kuprĩg vẽ,” he ag tóg mũ. Kamẽg kỹ ag tóg vẽkrẽnkrẽr mũ sir.  
\v 27 Hã ra Jesus tóg ag mré vẽmén mũ sir. “Kamẽg tũg nĩ, inh hã vẽ,” he tóg. “Jũrũn ke tũg nĩ,” he tóg. 
\p  
\v 28 Kỹ Pedro tóg ti mỹ: “ã hã mỹ'?” he mũ. “Kỹ inh mỹ tó, isỹ ã to tĩg jé, goj kri tĩg kỹ,” he tóg, Pedro ti, Jesus mỹ. 
\p  
\v 29 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “kunĩg ge,” he mũ. Kỹ Pedro tóg canoa ki kutẽ kỹ goj kri tĩ mũ sir, Jesus to.  
\v 30 Goj kri tĩg kỹ tóg vãhã kãka ki ẽvãnh mũ, kỹ tóg kamẽg mũ sir. Kamẽg kỹ tóg goj ki pun ke mũ. Kỹ tóg prẽr mũ. “Senhor, inh kren han nĩ,” he tóg mũ, prẽr kỹ. 
\p  
\v 31 Kỹ Jesus tóg vẽsỹmér ti kãgmĩg mũ. Kỹ tóg ti mỹ: “inh ki rã há han tũ ã tóg nĩ, vỹ,” he mũ. “Ã hã ne tóg: inh mỹ tá jun mũ vỹ? he mũ', hã kỹ ã tóg ki pun ke kren mũ,” he tóg, Jesus ti, Pedro mỹ. 
\p  
\v 32 Kỹ ag tóg canoa kãki ge mũ sir. Ag tỹ ki ge kỹ kãka tóg tũ' he mũ, kóho ẽn.  
\v 33 Kỹ tóg ag mỹ há tĩ, canoa kãki nỹtĩ ag mỹ. Kỹ ag tóg Jesus ki ge há han kỹ ti mỹ vĩ há han mũ sir. “Topẽ kósin vỹ tỹ ã nĩ, mỹr,” he ag tóg mũ sir ti mỹ. 
\s1 Jesus tỹ Genesaré tá jun 
\r (Mc 6.53-56) 
\p  
\v 34 Kỹ ag tóg kafã ũ tá junjun kỹ (ag tóg) vag ke mũ sir, ẽmã tỹ Genesaré tá.  
\v 35 Tá ke ag tóg ãjag tỹ Jesus ve kỹ ti ki kanhrãn mũ. Kỹ ag tóg ti to vẽnh vĩ jẽnẽg mũ sir, vẽnh kar mỹ, ga kar ẽn mĩ hã. Kỹ ag tóg ũn kagyga ag tatĩ kãmũ mũ, Jesus to.  
\v 36 Kỹ ag tóg Jesus mỹ to vĩ mũ, ag tỹ hẽn ri ke mũn ti kur mráj mẽ jé. Kỹ ag tóg há' há' he kãn mũ sir, ag tỹ ti kur mẽn kỹ. 
\c 15  
\s1 Judeu ag jykre si 
\r (Mc 7.1-13) 
\p  
\v 1 Kỹ kejẽn Fariseu ũ ag tóg Jerusalém tá junjun mũ, Jesus tá, Topẽ vĩ to professor ag mré hã. Jesus mỹ ag tóg vĩ mũ.  
\v 2 “Ã mré mũ tĩ ag ne tóg ẽg jykre si mranh tĩ',” he ag tóg. “Ẽg jykre si ki ẽg tóg nĩgpég tĩ, ẽg jẽn ke jo, hã ra ag tóg nĩgpég tũ ra jẽg tĩ,” he ag tóg. 
\p  
\v 3 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ãjag hã vỹ Topẽ vĩ mranh tĩ, ãjag tỹ ãjag jykre si han kỹ,” he mũ.  
\v 4 “Topẽ tỹ ẽg mỹ tón hã vẽ, ha mẽ: “ã mỹnh fi mré ã panh kamẽg nĩ, fag jagãgtãn nĩ,” he ja tóg nĩ. Kỹ tóg tag tó gé, ha mẽ: “ũ tỹ ã han mũ fag mỹ vĩ kónãn mũ ẽn tén jé ã tóg ke mũ,” he ja tóg nĩ gé, Topẽ ti.  
\v 5 Ti jãvo ãjag tóg tag tó tĩ, ha mẽ: “ã panh mỹ nén ũ nĩm tũg nĩ, ã mỹnh fi mỹ nén ũ nĩm tũg nĩ, ã tỹ fag mỹ: “sỹ ãjag mỹ nén ũ nĩm ke vẽ vẽ, hã ra sóg Topẽ mỹ nĩm sór mũ,” hen kỹ. Ũ tỹ tag han kỹ tóg há tĩ,” he ãjag tóg tĩ.  
\v 6 Hã kỹ ãjag tóg Topẽ vĩ tỹ tũ' he tĩ, ãjag tỹ ãjag jykre si hã han kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 7 “Krĩ régre ãjag nỹtĩ, ha mẽ. Hã kỹ Isaías vỹ ãjag to vĩ ja nĩgtĩ, ti tỹ tag tó kỹ, ha mẽ.  
\v 8 “Povo tag vỹ ãjag nũnẽ hã tỹ inh mỹ vĩ há han tĩ, hã ra ag jykre pi(jé) tỹ inh jykre nỹ',” he ja tóg nĩ.  
\v 9 “Fagrĩnh mỹ ag tóg iso grĩnh ke tĩ, hã ra ag tóg ẽprã ke ag jykre to: Topẽ tỹ tón hã vẽ, he tĩ,” he ja tóg nĩgtĩ, Isaías ti,” he tóg, Jesus ti. “Ki hã tó ja tóg nĩ, ãjag to, ãjag krĩ régre nỹtĩn kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ne tỹ ẽg kavénh 
\r (Mc 7.14-23) 
\p  
\v 10 Kỹ tóg vẽnh kar jé prẽr mũ sir, ag tỹ ti rã hã nỹtĩ jé, ti vĩ jẽmẽ há han jé. Kỹ tóg ag mỹ: “ha mẽ, sỹ nén tó mũ ti, kỹ to jykrén nĩ gé,” he mũ.  
\v 11 “Ẽg jẽn pi(jé) ẽg kavénh tĩ',” he tóg. “Ẽg jẽnky kã ra ẽg tóg rãg tĩ, vẽjẽn ti. Nén ũ tỹ ẽg ki kãpa hã vỹ ẽg kavénh tĩ, ha mẽ,” he tóg. 
\p  
\v 12 Kỹ ti mré mũ tĩ ag ti to kãmũ kỹ ti mỹ: “ha mẽ,” he mũ. “Fariseu ag vỹ ã to jũ nỹtĩ, ã tỹ ag mỹ: vẽjẽn pi(jé) ẽg kavénh tĩ', hen kỹ,” he ag tóg ti mỹ. 
\p  
\v 13 Kỹ tóg ag mỹ: “ẽg jóg mág tỹ nén krãn ja tũ vãm kỹ nĩ kãn ke vẽ, ẽg jóg tỹ kanhkã tá nĩ tỹ nén krãn ja tũ ẽn ti,” he mũ. “Ag pi(jé) tỹ Topẽ krẽ nỹtĩ', Fariseu ẽn ag, hã kỹ tóg ag vãm ke mũ,” he tóg.  
\v 14 “Hã kỹ ag to jykrén tũg nĩ. Ũn kyvó ag mỹ ag tóg: “sỹ ã jãmĩ tĩg ke vẽ,” he tĩ, hã ra ag tóg ti kóm kyvó nỹtĩ gé, kỹ ũn kyvó tỹ ũn kyvó jãmĩ tĩg kỹ ag tóg kãgnó ki vár ke mũ, ha vemnĩ,” he tóg, Jesus ti. Ag tỹ nũgme ki vár to ken hã vẽ, hã vỹ: kãgnó ki vár ke mũ, he mũ. 
\p  
\v 15 Kỹ Pedro tóg ti mỹ: “ẽg mỹ kãmén há han nĩ, ã vĩ tag,” he mũ.  
\v 16 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “kỹ ãjag mỹ ver ki kanhrãn tũ nỹtĩ'?” he mũ.  
\v 17 “Mỹ ãjag tỹ to jykrén tũ tĩ'?” he tóg. “Ha vé, ẽg tỹ ẽg jẽn tỹ ẽg jẽnky kãra rãg kỹ tóg ẽg nug kãra rã mũ, kar ẽg tóg gón mũ sir.  
\v 18 Nén ũ tỹ ẽg ki kãpa vỹ tỹ ẽg jykre nĩ, hã kỹ tóg ẽg kavénh tĩ.  
\v 19 Nén ũ tỹ ẽg ki kãpa hã vẽ, ha mẽ: jykrén kónãn, ũ tén, ã prũ tũ fi mré nỹ, ã mén tũ mré nỹ, ũn mén tũ fag to én, nén ũ péju, ũ to ón, ũ to vĩ kónãn.  
\v 20 Nén ũ tỹ ẽg ki kãpa hã vẽ, ẽg kavénh tĩn hã vẽ. Ẽg tỹ nĩgpég tũ ra jẽn kỹ ti pi(jé) ẽg kavénh tĩ',” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Canaã tá ke fi tỹ Jesus mré vẽmén 
\r (Mc 7.24-30) 
\p  
\v 21 Kỹ Jesus tóg tá kutẽ kỹ (tóg) ga ũ ra tĩ mũ, cidade tỹ Tiro ra, cidade tỹ Sidom ra.  
\v 22 Ti tỹ tá jun kỹ ũ fi tóg ti venh kãtĩ mũ. Ga tỹ Canaã tá ke fi vẽ. Kỹ fi tóg Jesus tá jun mũ, kỹ fi tóg prẽr mũ. “!..Senhor, Davi kósin..!” he fi tóg. “!..Inh jagãgtãn ra..!” he fi tóg. “!..Inh kósin fi vỹ jagrẽ kórég tãvĩ nĩ, ã tỹ inh mỹ ti kutẽm há tóg te..!” he fi tóg, prẽr kỹ. 
\p  
\v 23 Hã ra Jesus tóg fi mỹ vĩ tũ nĩ. Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti to kãmũ kỹ ti mỹ: “ã mỹ fi ve sór tũ nĩ, fi tỹ kar kỹ ã ĩn ra tĩg jé?” he mũ. “Ẽg nón fi tóg ẽg jé prẽr mũ, kỹ tóg ẽg mỹ e tĩ,” he ag tóg, Jesus mỹ. 
\p  
\v 24 Hã ra tóg ag mỹ: “vó,” he mũ. “Topẽ vỹ inh jẽnẽ, sỹ Israel ag tỹ há' he jé inhhã, ũ tỹ Israel kãmĩ Topẽ vĩ mranh mũ ag tỹ,” he tóg, Jesus ti. Hã ra fi tóg tỹ fóg nĩ, hã kỹ tóg fi ve sór tũ nĩ. 
\p  
\v 25 Kỹ fi tóg ti tá jun mũ sir. Ti krẽm fi tóg grĩnh ke mũ. Kỹ fi tóg ti mỹ: “Senhor,” he mũ. “Ã mỹ inh jagãgtãn ke tũ?” he fi tóg. 
\p  
\v 26 Hã ra Jesus tóg fi mỹ: “há tũ tóg nĩ, ã tỹ nén to vĩ mũ ti,” he mũ. “Ẽg krẽ jamĩ vỹ tỹ ẽg krẽ tũ nĩ, kỹ ẽg tóg cachorro mỹ fón vãnh nĩgtĩ, ẽg krẽ jamĩ ti,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 27 Kỹ fi tóg ti mỹ: “hỹ,” he mũ. “Hã ra cachorro sĩ ag tóg ẽmĩ mru ẽn ko tĩ, mesa krẽm,” he fi tóg, Jesus mỹ. “Hã kỹ inh kósin fi tỹ há' hemnĩ, ẽg tỹ tỹ cachorro ẽn ri ke nỹtĩ kỹ,” he fi tóg, Jesus mỹ. 
\p  
\v 28 Kỹ tóg ũn tỹtá ẽn fi mỹ: “inh ki rã tãvĩ han ja ã tóg nĩ,” he mũ. “Hã kỹ sóg ã mỹ han mũ, ã tỹ inh mỹ nén to vĩ mũ tag,” he tóg fi mỹ. Ti tỹ tag tó kỹ fi kósin fi tóg há' he mũ, hora ẽn kã. 
\s1 Jesus tỹ ũn e ag tỹ há' he 
\p  
\v 29 Kỹ Jesus tóg cidade tá kãkutẽ kỹ (tóg) goj nig fyr jagma tĩ mũ, nig tỹ Galiléia ẽn fyr jagma. Kỹ tóg pãnónh to tãpry mũ, kỹ tóg nĩ mũ.  
\v 30 Kỹ ũn tỹ hẽn ri ke ag vỹ junjun mũ, ũn kagyga ag ke gé, ũn kãnhgrĩ ag ke gé, ũn tĩg vãnh ag ke gé, ũn kaga ũ ag ke gé. Ti ki ag tóg junjun mũ, kỹ tóg ag tỹ hághá' he kãn mũ.  
\v 31 Kỹ tóg vẽnh kar ẽn mỹ e tĩ, ag tỹ tag ven kỹ. Ũn vĩ vãnh ag tóg vĩ há nỹtĩ, ũn kónhgrĩ ag tóg mũ há nỹtĩ, ũn kyvó ag tóg ẽvãnh há nỹtĩ. Kỹ ag tóg Topẽ mỹ vĩ há han mũ sir, Israel ag. 
\s1 Jesus tỹ ũn e ũ jẽn mãn 
\r (Mc 8.1-10) 
\p  
\v 32 Kỹ Jesus tóg ã mré mũ tĩ ag jé prẽr mũ. Kỹ tóg ag mỹ: “inh mỹ ag tóg jagãgtar nỹtĩ, ũn e tag ag,” he mũ. “Kurã tãgtũ han ag tóg mũ ẽg mré. Hã ra ag tóg vẽjẽn ve ja tũ nĩgtĩ. Kỹ tóg sỹ ag jẽg tũ ra ag jẽgnẽ jãvãnh tĩ, ag jamã ra. Ag mũn kỹ ũ ag hỹn kãgter ke mũ, kókĩnkĩr kỹ,” he tóg. 
\p  
\v 33 Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti mỹ: “ki ti ẽmã tũ nĩ, ki ti ga kórég nĩ,” he mũ. “Ẽg hỹn hẽ tá vẽjẽn venh mũ, ẽg tỹ ũn e tag ag jẽn jé?” he ag tóg ti mỹ. 
\p  
\v 34 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ẽmĩ tỹ hẽ ri ke nỹ ki nỹtĩ ge?” he mũ. Kỹ ag tóg: “ũ tỹ 7 (ke) vẽ, kãkufár pipir ke gé,” he mũ. 
\p  
\v 35 Kỹ tóg ũn e ag mỹ tó, ag tỹ nĩgnĩ kỹ nỹtĩ jé, ga kri.  
\v 36 Kỹ tóg ẽmĩ tỹ 7 (ke) mãg mũ, pirã mré, kỹ tóg to Topẽ mré vĩ mũ. Kỹ tóg vẽnh kãkénh mũ, ẽmĩ ti. Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ vin mũ, ag tỹ vẽnh kar mỹ kã vẽnh ken jé. Kỹ ag tóg kã vẽnh ken mũ mũ.  
\v 37 Kỹ ag tóg ko kãn mũ, funfór ag tóg mũ, hã ra tóg kén mũ. Kre tỹ 7 (ke) ẽn fãn tóg mũ sir, ẽmĩ kén ti, Jesus mré mũ tĩ ag tỹ génh kỹ.  
\v 38 Ũ tỹ ko mũ ag vỹ ũ tỹ 4 mil (ke) nỹtĩ, ag tãvĩ, ũn tỹtá mré tó tũ, ag krẽ mré tó tũ. Hã ra fag tóg tá e nỹtĩ gé. 
\p  
\v 39 Kỹ Jesus tóg ag jẽgnẽg mũ sir, ag jamã ra. Kỹ tóg canoa ki rã mũ sir, ẽmã tỹ Magadã tá ga ra tĩg jé, ã mré mũ tĩ ag mré. 
\c 16  
\s1 Ag tỹ Jesus mỹ milagre to vĩ 
\r (Mc 8.11-13; Lc 12.54-56) 
\p  
\v 1 Kỹ Fariseu ũ ag tóg Jesus tá junjun mũ, Saduceu ag mré hã. Ag tỹ ón kỹ ti ki jẽmẽ sór vẽ, ag tỹ kar ti kato vĩ jé. Kỹ ag tóg ti mỹ milagre to vĩ mũ. Ag tỹ ti jykre to: “Topẽ jykre mỹ vỹ?” he sór vẽ.  
\v 2 Hã ra Jesus tóg ag mỹ: “ta to jykrén há ãjag nỹtĩ, ẽmé to ke gé,” he mũ. “Rãkãnh kỹ ãjag tóg kanhkã ki ẽvãnh tĩ. Rãren kỹ ãjag tóg: “ẽmãn ke vẽ,” he tĩ.  
\v 3 Kỹ kusã ki ãjag tóg kanhkã ki ẽvãnh tĩ gé. Kanhkã pũr kỹ ãjag tóg sir: “ta vỹ kutẽnh mũ, kanhkã vỹ pũr mũ,” he tĩ. Tó há han ãjag tóg tĩ, rãre ve kỹ, kanhkã pũr ven kỹ ke gé. Hã ra ãjag tóg inh ki kagtĩg nỹtĩ, ãjag tỹ sỹ nén han mũ vég mũ ra. Hã kỹ ãjag tóg: “Topẽ jykre mỹ vỹ?” he tĩ.  
\v 4 Kórég ãjag nỹtĩ, ãjag tỹ Topẽ ki ge jãvãnh nỹtĩn kỹ. Ũri ke kar vỹ ãjag ri ke kórég nỹtĩ. Milagre venh ke tũ ãjag tóg nĩ. Vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ ũ tóg nĩgtĩ, hã vỹ: Jonas, he mũ. Jonas tỹ nén ve ja ri ke hã ve jé ãjag tóg ke mũ, ũri,” he tóg, Jesus ti. Kỹ tóg ag ré kỹ tĩ mũ sir. 
\s1 Fermento to comparação ũ 
\r (Mc 8.14-21) 
\p  
\v 5 Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mré tĩ mũ, goj nig kafã ũ ra. Ag tỹ kafã ũ tá junjun kỹ ag tóg ẽmĩ to jykrén mũ sir, Jesus mré mũ tĩ ag. Kã jatun kỹ ag tóg nỹtĩ ja nĩ, kỹ tóg tũ tĩ sir, ẽmĩ ti.  
\v 6 Kỹ Jesus tóg ag kanhrãn mũ. “Fariseu ag tỹ fermento há(r) kamẽg nĩ, Saduceu ag tỹ fermento há(r) ke gé,” he tóg mũ, Jesus ti. 
\p  
\v 7 Kỹ ag tóg jagnẽ mré vĩ mũ sir, Jesus vĩ tag to. “Ti tỹ ẽg tỹ pão mãg tũ ẽn tó hỹn,” he ag tóg mũ, jagnẽ mỹ. 
\p  
\v 8 Hã ra Jesus tóg ki kanhró nĩ, ag tỹ nén tó mũn ki. Kỹ tóg ag mỹ tó mãn mũ. “Inh ki ge há han tũ ãjag tóg nĩ ver,” he tóg. “Hã kỹ ãjag tóg jagnẽ mỹ: pão tũ, he mũ.  
\v 9 Ver tóg ãjag tỹ to jykrén tũ tĩ'. Pão tỹ 5 (ke) ẽn mĩ ẽkrén nĩ. Ũ tỹ mil tỹ 5 (ke) ag tóg ko kãn, hã ra tóg kén, ag kar tỹ ko mũ ra. Ti ke hỹn kẽj tỹ hẽ ri ke fãn?” he tóg. Kỹ ag tóg ti mỹ tó mũ sir.  
\v 10 Kỹ tóg ag mỹ: “jo pão tỹ 7 (ke) ẽn ti. Ũ tỹ mil tỹ 4 (ke) ag vỹ kó, hã ra tóg kén, ag kar tỹ ko mũ ra. Ti ke hỹn kẽj tỹ hẽ ri ke fãn?” he tóg. Kỹ ag tóg ti mỹ tó mũ gé sir.  
\v 11 Kỹ tóg ag mỹ: “kỹ inh vĩ to jykrén nĩ,” he mũ. “Pão tó tũ sóg nĩ. Fermento pẽ tó tũ sóg nĩ. To jykrén há han nĩ, ha mẽ. Fariseu ag tỹ fermento há(r) kamẽg nĩ, Saduceu ag tỹ fermento há(r) kamẽg nĩ gé, he sóg mũ ãjag mỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 12 Kỹ ag tóg to jykrén há han mũ sir vãhã. Ti tỹ fermento pẽ tó pijé'. Ti tỹ Fariseu ag jykre tó ja vẽ, Saduceu ag jykre ke gé. Ag jykre hã to tóg: “ẽn kamẽg nĩ,” he ja nĩ, Jesus ti. 
\s1 Pedro tỹ Jesus kãmén 
\r (Mc 8.27-30; Lc 9.18-21) 
\p  
\v 13 Kỹ Jesus tóg cidade tỹ Cesaréia Filipe tá ga ra tĩ mũ, ti mré mũ tĩ ag mré. Kỹ tóg ag mỹ: “tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ,” he mũ. “Kỹ ag iso hẽ ri ke tĩ?” he tóg mũ, ag mỹ. 
\p  
\v 14 Kỹ ag tóg ti mỹ. “ũ ag tóg ã to: João Batista vẽ, he tĩ,” he mũ. “Jãvo ũ ag tóg: Elias vẽ, he tĩ, ã to. Jãvo ũ ag tóg: Jeremias vẽ, he tĩ gé, jãvo ũ ag tóg: Topẽ vĩ tó tĩ ũ vẽ, he tĩ gé, ã to,” he ag tóg, Jesus mỹ. 
\p  
\v 15 Kỹ tóg ag mỹ: “ag jãvo ãjag hẽ ri ke tĩ, iso?” he mũ. 
\p  
\v 16 Kỹ Simão Pedro tóg ti mỹ: “tỹ ã Cristo nĩ,” he mũ. “Topẽ kósin vỹ tỹ ã nĩ. Topẽ vỹ rĩr nĩ, kỹ ã hã vỹ tỹ ti kósin nĩ,” he tóg, Pedro ti, Jesus mỹ. 
\p  
\v 17 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “Simão',” he mũ, “João kósin',” he tóg. “Ẽprã ke tỹ ã mỹ tó pijé',” he tóg. “Inh jóg tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ ã mỹ tó vẽ, isỹ tỹ ti kósin nĩ ti. Hã kỹ tóg ã ve há han mũ, Topẽ ti,” he tóg, Pedro mỹ.  
\v 18 “Ha mẽ, tỹ ã Pedro nĩ, hã vỹ: pó, he mũ. Pãró tag kri sóg isũ han mũ, tỹ ĩn ri ke ẽn, hã vỹ: ã tỹ ag mỹ inh vĩ tó tugrĩn ag tóg inh ki genh ke mũ, he mũ. Kỹ ũ tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ ag vỹ tỹ igreja ri ke nỹtĩ. Ag fár tỹ tũ' he mũ ra ag tóg rĩnrĩr mãn ke mũ. Tũ' henh ke tũ ag nĩ.  
\v 19 Ẽprã ke ag vỹ kanhkã ra mũnh mũ, ã vĩ ki. Jãnkã ri ke ti nĩ, kanhkã ra ge jafã ti, kỹ sóg ã hã mỹ ti nón jafã ti fig mũ sir, ti chave ti. Kỹ ã tỹ ũ mỹ: “kanhkã ra tĩg ke tũ ã tóg nĩ,” hen kỹ tóg ra tĩg ke tũ nĩ. Kỹ ã tỹ ũ mỹ: “kanhkã ra ã tóg tĩg ke mũ,” hen kỹ tóg ra tĩg ke mũ,” he tóg, Jesus ti, Pedro mỹ. 
\p  
\v 20 Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ tó mũ, ag tỹ ti kãmén tũ nĩ jé ver. “Ker ũ mỹ sỹ tỹ Cristo nĩ tó hẽ'” he tóg mũ ag mỹ. 
\s1 Jesus tỹ ã ter ke tó vén 
\r (Mc 8.31–9.1; Lc 9.22-27) 
\p  
\v 21 Kỹ tóg ag mỹ ã jagtar ke kãmén nĩ nĩ. Ã mré mũ tĩ ag mỹ tóg komẽr hã tó mũ. “Kãnhmar sóg Jerusalém ra tĩg mũ ha,” he tóg mũ. “Tá sóg hã ra jagtar ke mũ. Kófa ag vỹ iso kórég nỹtĩnh mũ, ha vemnĩ, Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag, Topẽ vĩ to professor ag ke gé. Ag tỹ isén ke vẽ, kỹ sỹ kurã tãgtũ ki rĩr mãn ke vẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 22 Kỹ Pedro tóg ti pin kỹ ti mré vĩ mũ, ti tỹ tag to jykrén tũ nĩ jé. “Senhor,” he tóg, “Topẽ jé ã jy nĩgãn, ã tỹ ã jagtar ke tag vég tũ nĩ jé,” he tóg, Pedro ti, Jesus mỹ. 
\p  
\v 23 Hã ra Jesus tóg vẽsỹjãm ẽvãnh kỹ ti mỹ vĩ tar han mũ sir, ti to jũ kỹ. “Kutĩg, Satanás,” he tóg, Pedro mỹ. “Isỹ Topẽ vĩ mranh han sór ã tóg mũ,” he tóg. “Ã pi(jé) Topẽ jykre tó mũ'. Ẽprã ke jykre vẽ, ã tỹ inh mỹ nén tó mũ tag ti,” he tóg, Jesus ti, Pedro mỹ. 
\p  
\v 24 Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ vĩ mãn mũ. “Ãjag tỹ inh mré kãmũ kỹ tóg há tĩnh mũ,” he tóg. “Kỹ ãjag jykre tovãnh nĩ, ãjag tỹ isũ tãvĩ hã han jé. Ha vé, ag tỹ inh cruz tỹ inh kri fi kỹ sóg tĩg ke mũ, ag tỹ to isa kỹ isén jé, ha vemnĩ. Vẽnh nenh ke tũ sóg nĩ. Isỹ tag han ri ke han nĩ, ãjag tỹ inh mré mũ sór nỹtĩn kỹ,” he tóg.  
\v 25 “Ãjag tỹ ãjag jykre hã han kỹ ãjag tỹ nũgme ki vár ke vẽ. Jãvo ãjag tỹ isugrĩn ãjag jykre tovãnh kỹ ãjag krenkren ke vẽ, ãjag kãgter ke mũ (hã) ra.  
\v 26 Hẽn ri ke mũn ãjag hỹn mundo ki nén ũ kar ganhar henh ke mũ, hã ra ãjag kuprĩg vỹ vãfor ke mũ. Kỹ tóg kórég nỹ. Ẽg tỹ ne tỹ ẽg kuprĩg kajãm ke tóg tũ tĩ, ẽg tỹ ti ve mãn jé,” he tóg.  
\v 27 “Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ. Kãtĩg mãn jé sóg ke mũ, kanhkã tá, isỹ jẽgnẽ jafã ag mré, inh jóg tỹ isỹ ũn mág han ti kỹ. Kỹ sóg vẽnh kar mỹ ãjag tỹ nén han ja kaja ẽn ven ke mũ.  
\v 28 Ha vé, ki hã sóg tó mũ. Ãjag kãmĩ ũ ag tóg Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke mũ, ãjag ter ke to hã, tag ki ẽg mré nỹtĩ ũ ag. Ẽprã ke fi kósin ẽn ve jé ag tóg ke mũ, ti tỹ tỹ pã'i nĩ ti. Inh hã vẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\c 17  
\s1 Jesus tỹ Moisés mré Elias mré vẽmén 
\r (Mc 9.2-13; Lc 9.28-36) 
\p  
\v 1 Kar kurã tỹ 6 (ke) tũg kỹ Jesus tóg ag mỹ: “mũ nỹ, vyr mỹ,” he mũ. Pedro mỹ tóg ke mũ. Tiago mỹ ke gé, ti jãvy tỹ João mỹ ke gé. Ag hã mré tóg tĩ mũ, pãnónh ra.  
\v 2 Kỹ tóg ag jo vẽnh ve ũ han mũ sir, kỹ ti kakã tóg kókov nĩ. Rã ri ke tóg nĩ, ti kakã ti. Ti kur vỹ kópréj nĩ gé, jẽngrẽ ri ke.  
\v 3 Kỹ vãhã Moisés tóg ag mỹ vẽnh ven mũ sir, Elias ti ke gé. Jesus mré ag tóg vẽmén mũ.  
\v 4 Kỹ Pedro tóg Jesus mỹ: “Senhor,” he mũ. “Tag ki tóg sér tĩ,” he tóg. “Ẽg mỹ pãjó tãgtũ han mũ', ã mỹ', Moisés mỹ', Elias mỹ ke gé'?” he tóg, Pedro ti, Jesus mỹ. 
\p  
\v 5 Pedro tỹ ver vẽmén mũ ra kanhkã góg kókov tóg ag kri rũm ke mũ. Kỹ vẽnh vĩ tóg mẽ há' he mũ, kanhkã góg kãtá, kỹ tóg: “inh kósin pir hã vẽ,” he mũ. “Ti vĩ jẽmẽ ra,” he tóg, Topẽ ti. 
\p  
\v 6 Kỹ Jesus mré mũ tĩ ag tóg mẽg mũ, kỹ tóg ag mỹ e tĩ. Ag mỹ e tĩn kỹ ag tóg mũg ke mũ sir.  
\v 7 Kỹ Jesus tóg ag to kãtĩg kỹ ag mẽg mũ sir, ã nĩgé tỹ, kỹ tóg ag mỹ: “nĩgnĩ ra,” he mũ. “Mũmẽg tũg nĩ,” he tóg mũ. 
\p  
\v 8 Kỹ ag tóg mĩ ẽvãnh mũ, hã ra ag tóg Jesus hã vég mũ. Ti mré vẽmén mũ ag ve mãn tũ ag tóg nĩ, kanhkã tá kãmũ ẽn ag. 
\p  
\v 9 Kỹ ag tóg pãnónh tá kãre mũ sir. Ag mũn kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ker ũ mỹ tó hẽ',” he mũ. “Ãjag tỹ ũri nén vég mũ tag tó tũg nĩ ver,” he tóg. “Sỹ iser ja tá vỹn ke kar hã kãmén nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 10 Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti mỹ: “hã ra Topẽ vĩ to professor ag tóg Elias tó tĩ,” he mũ. “Kãtĩg jé tóg ke mũ nẽji, Cristo kãtĩg ke to hã, Elias ti. Hã mỹ'?” he ag tóg mũ, Jesus mỹ. 
\p  
\v 11 Kỹ tóg ag mỹ: “hỹ,” he mũ. “Kãtĩg jé tóg ke mũ mỹr, nén kar han mãn jé, Elias ti.  
\v 12 Ha mẽ, kãtĩg ti huri. Hã ra ag tóg ti ki kagtĩg ja nỹtĩgtĩ. Hã kỹ ag tóg ti vóg kónãn ja nĩgtĩ, ag tỹ ti vóg kónãn sór kỹ. Hã kỹ ẽprã ke fi kósin ẽn tóg, inh hã tóg ag tugrĩn jagtar ke mũ gé, ag tỹ inh vóg kónãn ken kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 13 Kỹ ag tóg vãhã ti tỹ nén tó mũ to jykrén mũ, ti mré mũ tĩ ag. “João Batista to ke ja vẽ, ẽg kygpég tĩ ẽn to ke ja vẽ, hã vỹ: Elias, he mũ, ti tỹ Elias ẽn ri ke ja nĩn kỹ,” he ag tóg mũ sir, Jesus mré mũ tĩ ag. 
\s1 Jesus tỹ kyrũ tỹ há' he 
\r (Mc 9.14-29; Lc 9.37-43a) 
\p  
\v 14 Kỹ ag tóg vẽnh e ẽn tá junjun mũ sir. Kỹ ũ tóg Jesus to kãtĩ mũ, ag kãmĩ ũ. Ti krẽm tóg grĩnh ke mũ, ã jakrĩ tỹ, kỹ tóg ti mỹ:  
\v 15 “Senhor,” he mũ. “Inh kósin jagãgtãn nĩ,” he tóg. “Ter tĩ tóg nĩgtĩ, to tóg jagtar tãvĩn tĩ. Kejẽn tóg pĩ ki kutẽ tĩ, ter tĩ ẽn han kỹ, kejẽn tóg goj ki kutẽ tĩ,” he tóg.  
\v 16 “Kỹ sóg ã mré mũ tĩ ag mỹ ti ven ja nĩgtĩ, ag tỹ ti tỹ há' he jé, hã ra ag tóg ti tỹ hẽ ri ke tũ nĩ,” he tóg, Jesus mỹ. 
\p  
\v 17 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “ãjag ne tóg inh ki rã há han tũ nĩgtĩ,” he mũ. “Jykre pãno ãjag tóg nỹtĩ,” he tóg. “Kysã tỹ hẽn ri ke ki inh hỹn ãjag mré tĩnh ke mũ'? Kysã tỹ hẽn ri ke ki inh hỹn ãjag to fe tĩnh mũ'?” he tóg. “Inh mỹ ti pére kãtĩg,” he tóg, Jesus ti, ti panh mỹ. 
\p  
\v 18 Ag tỹ ti mré kãmũ kỹ Jesus tóg ti jagrẽ mỹ vĩ jũ han mũ sir, ti tỹ ti tovãnh jé. Kỹ tóg vẽsỹmér ti ki kãkutẽ mũ sir, kỹ tóg há' he mũ vãhã, kyrũ ti. 
\p  
\v 19 Kỹ Jesus mré mũ tĩ ag tóg ti ki jẽmẽ sór mũ. Vyr mỹ ag tóg Jesus mỹ: “ẽg ne tóg ti tỹ há' he ja tũ nĩ',” he mũ. “Hẽ ri ken kỹ hỹn?” he ag tóg mũ, Jesus mỹ. 
\p  
\v 20 Kỹ tóg ag mỹ: “ãjag tỹ inh ki ge tũ nỹtĩ tugnĩn ke vẽ, ãjag tỹ inh vĩ kri fig tũ tugrĩn ke vẽ,” he mũ. “Ha mẽ, ãjag tỹ inh ki ge sĩ han kỹ nỹtĩ ra ãjag tóg pãnónh tag mỹ: “ha tag ra tĩg,” he há nỹtĩnh mũ vẽ. Ãjag tỹ pãnónh mré vĩ kỹ tóg tĩg ke mũ vẽ, ha mẽ, ãjag tỹ inh ki ge sĩ nỹtĩ ra. Ka tỹ mostarda fy vỹ sĩ tãvĩ nĩ. Ãjag tỹ inh ki ge sĩ nỹtĩ ra, ka tỹ mostarda fy sĩ ẽn ri ke nỹtĩ ra tóg há tĩnh mũ vẽ. Kỹ ãjag tóg pãnónh tĩn há nỹtĩnh mũ vẽ. Nén kar han há ãjag nỹtĩnh mũ vẽ, ãjag tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ ra.  
\v 21 Hã ra vẽnh jagrẽ kórég tỹ ge kutẽm tóg jagy nĩ. Topẽ mré ẽg tóg vĩnh ke mũ, kỹ ẽg tóg ti mré vĩ kỹ vãkrenh ke mũ gé, nén ũ ko tũ jé ẽg tóg ke mũ, kỹ tóg vãhã kutẽnh mũ, vẽnh jagrẽ kórég tỹ ge ti,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus tỹ ã ter ke tó mãn 
\r (Mc 9.30-32; Lc 9.43b-45) 
\p  
\v 22 Tag kar kỹ ag tóg ga tỹ Galiléia tá nỹtĩ. Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ẽprã ke fi kósin vỹ jagtar nĩnh mũ. Inh hã vẽ,” he mãn mũ. “Ẽprã ke ag vỹ ãjag tỹ isỹ nén han sór mũ ẽn han ke mũ.  
\v 23 Ag tỹ isén ke vẽ. Ag tỹ isén kar kỹ sóg hã ra rĩr mãn mũ, kurã tãgtũ tũg kỹ,” he tóg, Jesus ti. Ag tỹ ti vĩ tag mẽ kỹ tóg ag mỹ e tãvĩ tĩ sir. Fe kaj ag tóg mũ sir, ti mré mũ tĩ ag. 
\s1 Jesus tỹ imposto kajãm 
\p  
\v 24 Kỹ ag tóg mũ mãn kỹ (ag tóg) cidade tỹ Cafarnaum tá junjun mũ sir. Kỹ imposto kaja mãg tĩ ag tóg Pedro mỹ vĩ mũ, Topẽ jo ĩn jé imposto mãg tĩ ag. Imposto ẽn kaja hã vỹ: jãnkamy régre, he mũ. Pedro mỹ ag tóg: “ãjag Senhor mỹ kajãm tũ nĩgtĩ'?” he mũ. 
\p  
\v 25 Kỹ tóg ag mỹ: “vó, kajãm ti tĩ,” he mũ. Kỹ tóg ã ĩn tá jun mũ sir, Pedro ti. Kỹ Jesus tóg ti mỹ vĩ mũ, imposto to, hã ra Pedro tóg ti mỹ nén ũ tó ja tũ nĩ ver. Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “Simão',” he mũ. “Pã'i ag mỹ ã mỹ: “ha imposto kajãm,” he ja tũ nĩ?” he tóg, Jesus ti. “Tag to jykrén, ha mẽ. Ag mỹ ãjag krẽ mỹ: “kajãm nĩ,” henh ke mũ', ãjag mré ke tũ ag mỹ, vó?” he tóg, Jesus ti, Pedro mỹ.  
\v 26 Kỹ Pedro tóg ti mỹ: “ãjag mré ke tũ ag mỹ ag tóg: “kajãm nĩ,” he tĩ,” he mũ. Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “hỹ, hã vẽ,” he mũ. “Kỹ ag krẽ hỹn kajãm ke tũ nĩ vẽ.  
\v 27 Hã ra ag tóg ẽg to jykrén kónãn sór mũ, ẽg tỹ kajãm tũ to, ẽg tỹ tỹ Topẽ mré ke nỹtĩ ra. Ag tỹ ẽg to jykrén kónãn sór kỹ ẽg hỹn tóg kajãm ke mũ, Topẽ jo ĩn jé imposto ẽn, ẽg tỹ tỹ Topẽ krẽ nỹtĩ ra, Israel krẽ ke gé. Hã kỹ pirã sygsam tĩg, nig ẽn tá. Sygsam kỹ jẽ kỹ ã tóg pirã kãgmĩnh mũ. Ã tỹ ũn kãgmĩ vén mũ ẽn jẽnky tugnỹm nĩ. Jãnkamy vỹ kãkã nĩ, ti jẽnky kãkã, ã tỹ ẽg jo kajãm jé, ã jo, ijo ke gé,” he tóg, Jesus ti. Kỹ Pedro tóg tĩ mũ sir. Jãnkamy vég tóg mũ sir. Kỹ tóg tỹ imposto kajãm tĩ mũ, Pedro ti. 
\c 18  
\s1 Ũ tỹ ẽg kãfór nĩ 
\r (Mc 9.33-37; Lc 9.46-48) 
\p  
\v 1 Kejẽn Jesus mré mũ tĩ ag tóg ti mỹ vĩ mũ, kỹ ag tóg: “kejẽn ẽg tóg Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke mũ,” he mũ. “Ẽg tỹ ti ve kỹ ũ tỹ hẽ nỹ hỹn ẽg kãfór kar nĩ?” he ag tóg, Jesus mỹ.  
\v 2 Kỹ Jesus tóg gĩr ũ jé prẽr mũ, kỹ tóg ag kuju kã ti fẽg mũ, gĩr ti.  
\v 3 Kỹ tóg ag mỹ tag tó mũ, ha mẽ. “Gĩr ri ke han nĩ, ãjag tỹ Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ ve sór kỹ, ke tũ nĩ (mũ) ra ãjag tóg venh ke tũ nĩ. Hã kỹ ãjag jykre tovãnh nĩ, gĩr jykre han jé,” he tóg.  
\v 4 “Gĩr pi(jé) ũn sanh kãfór sór nĩ'. Kỹ ti ri ke han nĩ. Jagnẽ kãfór nĩ sór tũg nĩ. “Ũn sĩ vỹ tỹ inh nĩ, gĩr ri ke vỹ tỹ inh nĩ,” hemnĩ, ãjag tỹ kar kỹ tỹ ũn mág kãfór kar nỹtĩ jé, Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩn kỹ,” he tóg.  
\v 5 “Ãjag hã vỹ tỹ inh mré ke nỹtĩ. Ãjag tỹ inh mré ke nỹtĩn tugnĩn gĩr tỹ ge jẽ'ỹn nĩ, to há nỹtĩmnĩ, isugrĩn. Ãjag tỹ isugrĩn ũ tỹ ge to há nỹtĩn kỹ ãjag tóg iso há nỹtĩ gé,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Inferno ki kutẽ mũ vỹ jagy pẽ nĩ 
\r (Mc 9.42-48; Lc 17.1-2) 
\p  
\v 6 “Ũn sĩ tag tóg inh ki rã kỹ jẽ. Kejẽn ũ tóg ũn sĩ tỹ inh vĩ mranh han sór mũ. Ẽn jykre vỹ kórég tãvĩ nĩ. Ẽn hã mỹ tóg há nỹnh mũ vẽ, ũ tỹ pó mág tỹ ti nunh to sa kỹ goj nig ki ti fón jé, ti tỹ goj ki ter jé. Jagy tãvĩ tóg tĩ, ũ tỹ gĩr tỹ isovãnh han kỹ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 7 “Topẽ vỹ ag ve kónãn pẽ han ke mũ, ag tỹ ũ tỹ iso há nỹtĩ ag krĩn kónãn kỹ. Ag tỹ ag krĩn kónãn kỹ tóg ag tỹ inh vĩ mranh ha mẽ tĩ. Ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg ag krĩn kónãn tĩ. Hã ra ag tóg to jagãgtar tãvĩ han ke mũ gé. Topẽ vỹ ag ve kónãn pẽ han ke mũ, ag tỹ ũ krĩn kónãn kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 8 “Ã tỹ nén ũ vóg kỹ Topẽ vĩ mranh kỹ ã nĩgnó kym nĩ, ã tỹ ke mãn tũg jé. Ã tỹ hẽ kã tá tĩg kỹ Topẽ vĩ mranh kỹ ã pẽn kym nĩ, ã tỹ ke mãn tũg jé. Jagy ti nỹ, ã nĩgnó pir ti, ã tĩg vãnh ti ke gé. Ã tỹ nĩgnó régre ra nũgme ki kutẽ kỹ tóg jagy kãfór nĩ, ã tỹ pẽn régre ra inferno ki kutẽn kỹ, pĩ nhyr vãnh ẽn ki kutẽn kỹ mỹr. Ã tỹ rĩr krỹg ja tũ venh ke tóg hã ra há tĩ,” he tóg.  
\v 9 “Ã tỹ nén ũ ki vẽ'ĩ kỹ Topẽ vĩ mranh kỹ ã kanẽ ũ nám nĩ, ã tỹ ke mãn tũg jé. Jagy ti nỹ, ã kyvó ti. Ã tỹ kanẽ régre ra nũgme ki kutẽ kỹ tóg jagy kãfór nĩ, ã tỹ inferno ki kutẽn kỹ, ã tỹ pĩ nhyr vãnh ẽn ki kutẽn kỹ. Ã tỹ rĩr krỹg ja tũ ẽn ve kỹ tóg hã ra há tĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Carneiro vãfor to comparação 
\r (Lc 15.3-7) 
\p  
\v 10 “Hã kỹ gĩr to é he tũg nĩ. Ũ tỹ ag ki rĩr mũ ag vỹ kanhkã tá nỹtĩ, mỹr, ha mẽ. Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ũ ag vẽ, ũ tỹ gĩr ag ki rĩr mũ ag. Inh jóg mré ag tóg nỹtĩ, ti vég ag tóg nỹtĩ, ũ tỹ gĩr ag ki rĩr mũ ag. Hã kỹ gĩr ag to é he tũg nĩ.  
\v 11 Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ. Ũn vãgfor mũ ẽn ag krenkren han hã jé sóg jun ja nĩ, mỹr, ha mẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 12 “Tag to jykrén nĩ. Ũ tóg carneiro tỹ 100 (ke) tỹ mẽg nĩ. Kejẽn ti mẽg pir tóg vãfor ja nĩ. Kỹ tóg ũn pir ẽn kanẽnh tĩ mũ sir, ti jãvãnh tĩ tóg mũ sir. Ti mẽg e ẽn tóg pãnónh tá nỹtĩ. Ag ré kỹ tóg tĩ mũ sir, ũn vãfor mũ ẽn jãvãnh jé, ũn pir ẽn ti.  
\v 13 Kỹ tóg ti vég mũ sir. Kỹ tóg ti mỹ sér pẽ tĩ sir, ha mẽ. Ti mẽg e ẽn tóg ti mỹ há nỹtĩ, ũ tỹ 99 (ke) ẽn. Hã ra ti tỹ ũn pir ẽn ve mãn kỹ tóg ti mỹ há tãvĩ nĩ sir, ũn e ẽn tỹ ti mỹ há nỹtĩ kãfór. Kỹ ti fe tóg mrin ke mũ.  
\v 14 Hã kỹ tóg Topẽ mỹ kórég nĩ, ũn sĩ pir vãfor kỹ, ti kren tũ nĩn kỹ, gĩr sĩ pir mỹr. Topẽ pi(jé) tag to há nĩ', inh jóg tỹ kanhkã tá nĩ ti,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg mré ke ũ tỹ Topẽ vĩ mranh 
\p  
\v 15 “Kejẽn ã régre vỹ Topẽ vĩ mranh mũ. Kỹ ti venh tĩg nĩ, ã tỹ ti mré vẽmén jé, to. Vyrmỹ ti mré vẽmén vén nĩ. Hẽn ri ke mũn tóg ã vĩ jẽmẽnh mũ, kỹ ã tóg ti kren han mũ sir, ã régre ti.  
\v 16 Ti tỹ ã vĩ jẽmẽ sór tũ nĩn kỹ ũ mỹ: inh mré ti jyvẽn tĩg, hemnĩ, ũn pir mỹ, ke tũ nĩ kỹ ũn régre ag mỹ. Kỹ ti mré vẽmén mãn nĩ, ag rĩnve, ag tỹ ã tỹ ti mré vĩ mẽ jé.  
\v 17 Ti tỹ ãjag vĩ mẽ sór tũ nĩn kỹ vẽnh kar mỹ tómnĩ sir, inh mré ke kar ag mỹ. Ti tỹ vẽnh kar vĩ mẽ sór tũ nĩn kỹ ti mré vĩ mãn tũg nĩ sir. “Topẽ vĩ ki kagtĩg ti nĩ, fóg kórég ag ri ke ti nĩ,” hemnĩ ti to. “Topẽ vĩ mranh sór ti mũ, governo mỹ jãnkamy mãg tĩ ag ri ke,” hemnĩ ti to.  
\v 18 Ki hã sóg tó mũ, hã kỹ sóg ãjag mỹ ke mũ, ha mẽ. Ãjag tỹ tag ki ũ mỹ: “kanhkã venh ke tũ ã tóg nĩ,” hen kỹ tóg venh ke tũ nĩ. Ãjag tỹ ũ mỹ: “kanhkã ve jé ã tóg ke mũ,” hen kỹ tóg venh ke mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 19 “Ha mẽ, sỹ ãjag mỹ nén tónh ke mũ ti. Kejẽn ãjag kãmĩ ũn régre ag tóg nén ũ to jykrén, ag tỹ Topẽ mỹ nén to vĩ jé. Kỹ ag tóg ti mỹ nén to vĩ mũ sir. Tỹ ag ẽprã ke nỹtĩ, hã ra ag tóg Topẽ mỹ nén ũ to vĩ mũ. Kỹ inh jóg tỹ kanhkã tá nĩ tóg ag mỹ han ke mũ, ag tỹ nén to vĩ mũ ẽn ti,” he tóg.  
\v 20 “Kejẽn ãjag kãmĩ ũn régre ag vỹ iso vẽmén tĩ, kejẽn ũn tãgtũ ag. Inh jiji tó jé ag tóg vẽnhmãn kỹ nỹtĩ. Kỹ sóg ag mré nĩ nĩ sir, ag tỹ inh vég tũ ra. Hã kỹ Topẽ tóg ag mỹ han ke mũ, ag tỹ ti mỹ nén to vĩ mũ ti,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ũ camarada kórég to comparação 
\p  
\v 21 Kỹ Pedro tóg ti to kãtĩg kỹ ti mỹ: “Senhor,” he mũ. “Kejẽn inh régre tóg vẽnh jykre pãno han ja nĩ. Kỹ inh mỹ ti mỹ vẽnh pãte fón e han mũ'? Vẽnh pãte fón tỹ hẽ ri ke nỹ hỹn há nĩnh mũ? Ke tỹ 7 (ke) mỹ há nĩ'?” he tóg, Pedro ti, Jesus mỹ. 
\p  
\v 22 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “vó,” he mũ. “Vẽnh pãte fón tỹ 7 (ke) vỹ pir nĩ,” he tóg. “Vẽnh pãte fón tỹ 70 tỹ 7 (ke) vỹ pãgsĩ nĩ,” he tóg.  
\v 23 “Ha vé, ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ to comparação ũ vẽ, sỹ tónh ke tag, ha mẽ. Pã'i mág ri ke ti nĩ. Camarada e ti nĩ, pã'i mág ẽn ti. Kỹ tóg kejẽn ag tũ ve sór mũ, ag tỹ ti mỹ név(e) ti.  
\v 24 Kỹ tóg vég mũ. Hã ra ti camarada ũ tóg ti mỹ név(e) mág jẽ, hã vỹ: 10 mil (ke), he mũ.  
\v 25 Hã ra ti tỹ ne tỹ kajãm ke tóg tũ tĩ, kỹ ti patrão vỹ ti fón sór mũ, jãnkamy to, ti prũ fi ke gé, ti krẽ ke gé, ti tũ kar mỹr, ti tỹ ã kaja to ã név(e) kajãm jé.  
\v 26 Hã ra tóg ti mỹ jagy tĩ, kỹ tóg ti krẽm grĩnh ke kỹ ã jakrĩ tỹ jẽ mũ. Ti krẽm grĩnh ke kỹ tóg ti mỹ: “Senhor,” he mũ. “Ver isovãnh sĩ han, kajãm jé sóg (ke) mũ vãhã,” he tóg. 
\p  
\v 27 Kỹ ti patrão tóg ti jagãgtãn mũ sir, ã camarada ti, kỹ tóg ti tovãnh mũ. Ti mỹ tóg ti név(e) tỹ tũ' he mũ. “Ha tĩg, jatun mỹ,” he tóg mũ sir.  
\v 28 Kỹ ti camarada ẽn tóg tĩ mũ sir. Kỹ tóg ã mré camarada ũ vég mũ sir. Ti ki tóg név(e) sĩ jẽ, cruzeiro pir mỹr. Kỹ tóg ti mãg mũ sir. Ti nunh kã tóg ti kãgũg mũ, kỹ tóg ti mỹ: “inh mỹ kajãm, ã név(e) ti,” he mũ, ũn név(e) mág ja ẽn ti, ũ tỹ ã mỹ név(e) sĩ ẽn mỹ. 
\p  
\v 29 Kỹ tóg ti krẽm grĩnh ke kỹ ã jakrĩ tỹ jẽ mũ. Kỹ tóg ti mỹ: “ver isovãnh, vãhã sóg kajãm kãn ke mũ ha,” he mũ. 
\p  
\v 30 Hã ra tóg mẽ jãvãnh nĩ. Kỹ tóg vẽse jafã kãtá ti fón mũ sir, ti tỹ ti mỹ kajãm jé, ti név(e) ti.  
\v 31 Hã ra ti mré camarada ũ ag vỹ vég mũ, kỹ tóg ag mỹ e tĩ. Kỹ ag tóg ãjag patrão mỹ tó kãn mũ sir, ti tỹ nén han mũ ti.  
\v 32 Kỹ ti patrão tóg ti jé prẽr mũ sir. Kỹ tóg ti to jũ mũ. “Jykre kórég pẽ han ã,” he tóg. “Ã név(e) mág tỹ sóg tũ' he vẽ, ã tỹ inh mỹ to vĩn kỹ.  
\v 33 Kỹ ã tỹ ã mré camarada ẽn jagãgtãn ke vẽ vẽ, isỹ ã jagãgtãn ri ke,” he tóg.  
\v 34 Kỹ tóg ti to jũ mág han mũ sir, ti patrão ti. Kỹ tóg ti ség mũ. Ag mỹ tóg: “ha ti vóg kónãn,” he mũ gé, ti tỹ ã patrão mỹ kajãm kãn jé, ti név(e) mág ẽn ti,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 35 “Hã han jé tóg ke mũ, inh jóg tỹ kanhkã tá nĩ ti, ãjag tỹ ãjag régre ag mỹ vẽnh pãte fón pẽ han sór tũ nĩn kỹ, ag tỹ kygnẽ ja ti,” he tóg, Jesus ti. 
\c 19  
\s1 Ẽg tỹ ẽg prũ fón ke tũ 
\r (Mc 10.1-12) 
\p  
\v 1 Kỹ Jesus tóg tó kãn ja nĩ, ti tỹ ag mỹ nén tó sór mũ ti. Kỹ tóg Galiléia tá kãkutẽ kỹ goj tỹ Jordão mãra tĩ mũ sir. Israel ag jamã ũ vẽ gé.  
\v 2 Kỹ ũn e ag tóg ti nón mũ mũ. Kỹ tóg tá ag kygtãg kãn mũ sir. 
\p  
\v 3 Kỹ Fariseu ag tóg ti tá junjun mũ gé sir. Ag tỹ ón kỹ ti vẽme mẽ sór vẽ, vẽnh prũ ke fón to. Kỹ ag tóg ti mỹ: “mỹ ẽg tỹ nén ũ ũ to ẽg prũ fag fón jé há nĩ'?” he mũ. 
\p  
\v 4-5 Kỹ tóg ag mỹ kãmén mũ. “Topẽ vĩ rá ki vemnĩ,” he tóg. “Tá tóg rán kỹ nĩ, Topẽ tỹ nén han mũ ti. Ti tỹ nén kar han ve ki tóg ti mré fi han. Hã kỹ tóg tag tó mũ, ha mẽ. “Hã kỹ ũn gré tóg ã prũ fi to ã panh ré kỹ tĩnh mũ, ã mỹnh fi ré kỹ ke gé. Ã prũ fi mré tóg tĩnh mũ. Fi mré tóg tỹ ũn pir nĩ sir, ã prũ fi mré,” he tóg, Topẽ ti.  
\v 6 Hã kỹ fag tóg tỹ ũn pir nỹtĩ. Fag pi(jé) tỹ ũn régre nỹtĩ'. Hã kỹ fag tỹ vẽnh kãpãm tũg nĩ. Topẽ tỹ fag tỹ ũn pir han vẽ mỹr,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 7 Kỹ ag tóg ti mỹ ke mãn mũ. “Hã ra Moisés tóg ẽg mỹ: “fi mỹ vẽnh rá nĩm kar kỹ fi fón nĩ,” he ja nĩ. Ti tỹ ne jé ẽg mỹ tag tó ja nẽ?” he ag tóg mũ, Jesus mỹ. 
\p  
\v 8 Kỹ tóg ag mỹ: “hỹ,” he mũ. “Tag tó ja ti nĩ, ãjag mỹ, ãjag tỹ vẽnh kanhrãn sór tũ nỹtĩn kỹ, hã kỹ tóg ãjag mỹ: ha fi fón ge, he ja nĩ. Hã ra Topẽ tóg tag han ja tũ nĩ, ti tỹ nén kar han ve ki.  
\v 9 Hã kỹ sóg ãjag mỹ ke mũ. Ãjag tỹ ãjag prũ fi fón kỹ ũ fi tỹ prũg mãn kỹ ãjag prũ tũ fi vẽ sir, ha mẽ. Ãjag tỹ fi tỹ ũ mré nỹ tugrĩn fi fón kỹ tag hã ne pãgsĩ nỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 10 Kỹ ti mré mũ tĩ ag mỹ tóg e tĩ, ti vĩ tag, hã kỹ ag tóg ti mỹ: “ge nĩn kỹ tóg tỹ ũ nỹ, ẽg prũg kỹ,” he mũ. “Ẽg tỹ ẽg prũ fi fón sór mũ ra fi fón tũ nĩn kỹ tóg vẽnhmỹ nỹ, kỹ ẽg hỹn prũg sór tũ nĩ,” he ag tóg. 
\p  
\v 11 Kỹ tóg ag mỹ: “ũn pipir ag tóg tag han ke mũ,” he mũ. “Topẽ tóg ũ ag mỹ: ha prũg tũg, henh ke mũ, ẽn ag hã vỹ prũg ke tũ nĩ,” he tóg.  
\v 12 “Ũ ag tóg kurĩ nỹtĩ, ag mur mũ kã. Kỹ ũ ag tóg kurĩ nỹtĩ gé, ag tỹ ag grãfy kym kỹ. Kỹ ũ ag tóg kurĩ ri ke nỹtĩ gé, ag tỹ Topẽ to jykrén kỹ, ag tỹ ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tugrĩn prũg sór tũ nỹtĩn kỹ. Ũ tỹ to jykrén mũ ẽn jé to jykrén,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus tỹ gĩr ag to há nĩ 
\r (Mc 10.13-16; Lc 18.15-17) 
\p  
\v 13 Kỹ fag tóg gĩr tatĩ kãmũ mũ, ti tỹ ã nĩgé tỹ ag mẽ jé, ti tỹ ag to Topẽ mré vĩ jé. Hã ra Jesus mré mũ tĩ ag tóg fag to jũ mũ, ũ tỹ ag tatĩ kãmũ mũ fag to.  
\v 14 Hã ra Jesus tóg ag mỹ: “vĩ tũg nĩ, gĩr ag mỹ,” he mũ, “gĩr ag tỹ iso kãmũ kamẽg tũg nĩ,” he tóg. “Ũ tỹ ge hã vỹ ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ pã'i nĩ ẽn krẽm nỹtĩ nĩ,” he tóg.  
\v 15 Kỹ tóg ag mẽgmẽ kãn mũ sir, ã nĩgé tỹ. Ag mẽgmẽ kãn kỹ tóg tá kãkutẽ mũ sir. 
\s1 Kyrũ rico kãme 
\r (Mc 10.17-31; Lc 18.18-30) 
\p  
\v 16 Kỹ vãhã ũ tóg ti tá jun mũ sir. Kỹ tóg ti mỹ: “Senhor,” he mũ. “Há ã tóg jẽ,” he tóg. “Sỹ inh rĩr krỹg ja tũ venh há tóg tĩ. Ti ve jé inh hỹn vẽnh jykre há tỹ hẽ ri ke han ke mũ?” he tóg. 
\p  
\v 17 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “ã tỹ ne jé inh ki vẽnh jykre há jẽmẽ sór nẽ?” he mũ. “Ũn pir tóg há nĩ, ha mẽ. Ti tỹ ẽg jyvẽn ẽn ki króm nĩ, ã tỹ rĩr krỹg ja tũ ve sór kỹ,” he tóg. 
\p  
\v 18 Kỹ tóg ti mỹ: “ti tỹ ẽg jyvẽn tỹ hẽ ri ke nẽ?” he mũ. Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “ti tỹ ẽg jyvẽn tag hã vẽ, ha mẽ: ũ tén tũg nĩ, ã prũ tũ fi mré nỹ tũg nĩ, nén ũ péju(g) tũg nĩ, ũ to ón tũg nĩ,  
\v 19 ã nỹ mré ã jóg kamẽg nĩ, ã régre ki rĩr há han nĩ, ã tỹ vẽnh ki rĩr há ri ke han nĩ, ã régre ki,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 20 Kỹ kyrũ tóg ti mỹ: “tag kar ki sóg króm tĩ,” he mũ. “Kỹ ne nỹ hỹn ver inh mỹ tũ tĩ'?” he tóg.  
\v 21 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “ã tỹ vẽnh jykre há han sór kỹ tag han nĩ, ha mẽ,” he mũ. “Ã tũ kar vãm tĩg. Kỹ ũn jagãgtar ag mỹ vin, jãnkamy ti, kỹ ã tóg kanhkã tá tũ mág nĩ sir. Kar kãtĩg nĩ, ã tỹ inh mré tĩg jé,” he tóg, Jesus ti.  
\v 22 Kyrũ ẽn tỹ ti vĩ tag mẽ kỹ tóg fe kaj han kỹ tĩ mũ sir. Ti tũ vỹ e nỹtĩ, hã kỹ tóg ti mỹ vẽnhmỹ tĩ. 
\p  
\v 23 Kỹ Jesus tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ kãmén mũ sir. “Sỹ ke há vẽ, hã kỹ sóg ke mũ. Jagy ti nỹ, ũn rico tỹ ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke ti,” he tóg.  
\v 24 “Hã kỹ sóg ãjag mỹ ke mãn mũ. Cavalo pãnĩ sór vỹ préj nor fĩn kutẽ tũ nĩ mỹr,” he tóg. “Ti tỹ fĩn kutẽ há nĩ ra tóg ver jagy tĩ vẽ, ũn rico tỹ ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke ti,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 25 Kỹ tóg ti mré mũ tĩ ag mỹ e tĩ, ti vĩ tag. Kỹ ag kanẽ tóg jur mũ. “Kỹ ũ hỹn kren ke tũ nĩ,” he ag tóg.  
\v 26 Kỹ Jesus tóg ag ki ẽvãnh mũ, kỹ tóg ag mỹ: “ẽprã ke ag vỹ vẽsóg ki tá jun ke tũ nĩ,” he mũ. “Topẽ hã tóg ãjag tỹ tá jun han ki kanhró nĩ, ti tỹ nén ũ kar tỹ hẽ ri ken há nĩn kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 27 Kỹ Pedro tóg ti mỹ: “ha vé,” he mũ. “Nén kar ré kỹ ẽg mũ mũ, ã mré. Tag to ẽg hỹn ne venh ke mũ?” he tóg. 
\p  
\v 28 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “sỹ ke há vẽ, hã kỹ sóg tó mũ,” he mũ. “Inh mré ãjag tóg mũ mũ. Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ. Kejẽn sóg inh nĩgja kri nĩnh mũ, isỹ vẽnh kar jykre tugnỹm jé. Sĩnvĩ inh nĩnh mũ, kurã ẽn kã. Nén kar han mãn jé sóg ke mũ, kurã ẽn kã. Kỹ ãjag tóg ãjag nĩgja kri nĩgnĩg kỹ nỹtĩnh mũ gé, nĩgja tỹ 12 (ke) kri, ãjag tỹ povo tỹ Israel kar jykre tugnỹm jé, povo tỹ 12 (ke) tag ag jykre,” he tóg.  
\v 29 “Jó ũ tóg isugrĩn ã jamã ré kỹ tĩ mũ, ã kãke, ã jãvy, ã ve, ã panh, ã mỹnh, ã japỹ ré kỹ tóg tĩ mũ, inh jykre tugrĩn. Ẽn vỹ tóg vẽnh kato ã tỹ ẽprã ré kỹ tĩg ja ẽn e ri ke venh ke mũ, tag ki, ẽprã. Kỹ tóg rĩr krỹg ja tũ ẽn venh ke mũ gé,” he tóg.  
\v 30 “Jãvo tag ki ũn mág ũ ag kãsir nỹtĩnh ke vẽ, tá tére kỹ, kỹ tag ki ũn kãsir ũ ag tỹ tỹ ũn mág nỹtĩnh ke vẽ, tá tỹ pã'i nĩnh ke vẽ,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ag mỹ kanhkã jykre tó vẽ. 
\c 20  
\s1 Uva ki rãnhrãj tĩ ag to comparação 
\p  
\v 1 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ vỹ ge nĩ, ha mẽ,” he mũ, to comparação han kỹ. “Patrão ri ke tóg nĩ. Kusã ki tóg tĩ mũ, 6 horas ki, camarada ag jãvãnh jé, ag tỹ ti jakré ki rĩr jé.  
\v 2 Kỹ tóg ũ ag vég mũ sir. Ag mré tóg vẽnh rãnhrãj kaja to jykrén mũ, hã vỹ: jãnkamy pir, he mũ, por dia kaja ti. Kỹ tóg ag mỹ: “ha ki rĩr mũjẽg,” he mũ sir.  
\v 3 Kỹ ag tóg mũ mũ. Hora tãgtũ tũg kỹ, 9 horas ki tóg tĩg mãn mũ, ũ ag jãvãnh jé gé. Kỹ tóg ũ ag vég mũ gé sir. Véké ag tóg ẽmã kuju tá nỹtĩ, rãnhrãj tũ kỹ.  
\v 4 Kỹ tóg ag mỹ: “inh mỹ inh jakré ki rĩr mũjẽg,” he mũ gé. “Kajãm jé sóg ke mũ, ti kaja tỹ,” he tóg.  
\v 5 Kỹ ag tóg mũ mũ. 
\p Hora tãgtũ ũ tũg kỹ, meio dia ki tóg ũ ag jãvãnh tĩg mãn mũ, 3 horas ki tóg tĩg mãn mũ gé. Ag ve kỹ tóg ag mỹ ke mũ gé, kỹ ag tóg mũ mũ gé, ti jakré ki rĩr jé.  
\v 6 Vãhã tóg rãkãnh mũ sir. 5 horas ki tĩg mãn kỹ tóg ũ ag vég mũ gé, véké jẽgjẽ kỹ nỹtĩ ag. Kỹ tóg ag mỹ: “ãjag tỹ ne jé rãnhrãj tũ nĩ nẽ?” he mũ. “Kurã kar ki ãjag tóg ki nỹtĩ, rãnhrãj tũ nỹtĩ ra,” he tóg ag mỹ.  
\v 7 Kỹ ag tóg ti mỹ: “hã ra ũ tóg ẽg mỹ: ha inh rãnhrãj han, he ja tũ nĩ,” he mũ. Kỹ tóg ag mỹ: “ha inh jakré ki rĩr mũjẽg ge,” he mũ sir. Kỹ ag tóg mũ mũ gé. 
\p  
\v 8 Kuty kỹ ag patrão tóg ã tũ ki rĩr tĩ ẽn mỹ: “ha ag jé prẽr,” he mũ, 6 horas da tarde ki. “Ag mỹ ti kaja ti nĩm,” he tóg. “Ũn tỹ rãkãnh kỹ kãmũ mũ ag mỹ nĩm vén, kar kỹ ũ tỹ kusã ki kãmũ mũ ag mỹ nĩm rén,” he tóg ti mỹ. Kỹ tóg ke mũ, ti tũ ki rĩr tĩ ti. 
\p  
\v 9 Kỹ ũ tỹ rãkãnh kỹ junjun mũ ag vỹ ãjag kaja ti mãn mũ, hã vỹ: jãnkamy pir, he mũ. Ag rãnhrãj sĩ ra ag tóg por dia kaja vég mũ sir.  
\v 10 Kỹ ũ tỹ kusã ki rãnhrãj mũ ag tóg to jykrén mũ. “Ti hỹn ẽg mỹ ti kaja kãfór han ke mũ, ẽg tỹ kurã kar ki rãnhrãj kỹ,” he ag tóg mũ, to jykrén kỹ. Hã ra tóg ag mỹ jãnkamy pir ẽn nĩm mũ gé sir, por dia kaja ẽn.  
\v 11 Ag tỹ jãnkamy ẽn mãn kỹ ag tóg ti to jũ mũ, ãjag patrão to.  
\v 12 Kỹ ag tóg ti mỹ vĩ mũ. “Tag ag vỹ hora pir ki rãnhrãj, jãvo ã tóg ag mỹ ẽg kaja ri ke han. Kurã kar ki ẽg tóg rãnhrãj mỹr, to ẽg ron, ti rỹ jagy ra ẽg tóg to krónh ke ja tũ nĩ,” he ag tóg, ãjag patrão mỹ. 
\p  
\v 13 Kỹ tóg ag kãmĩ ũ mỹ ke mũ, ag patrão ti. “Sỹ ã ki kygnẽ pijé',” he tóg. “Inh mré ã tóg jãnkamy pir to jykrén ja nĩ, hã kỹ sóg ã mỹ nĩm mũ, jãnkamy pir ti.  
\v 14 Kỹ ã tũ mãn kỹ tĩg. Hã ra sóg ag mỹ nĩm sór mũ gé, sỹ ã mỹ nĩm ja ẽn ri ke.  
\v 15 Isũ vẽ mỹr, jãnkamy ti, kỹ sóg sỹ tỹ nén han sór mũ ẽn han mũ. Ã mỹ jũ', isỹ ag mỹ vĩ há han to?” he tóg ti mỹ, patrão ti. 
\p  
\v 16 Hã kỹ ẽgno tá kãmũ ag vỹ ũn kãmũ vén mũ ag ri ke nỹtĩnh mũ, tãpry kỹ, jãvo ũn kãmũ vén mũ ag vỹ ẽgno tá kãmũ mũ ag ri ke nỹtĩnh mũ gé,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus tỹ ã ter ke tó mãn 
\r (Mc 10.32-34; Lc 18.31-34) 
\p  
\v 17 Kỹ Jesus tóg Jerusalém ra tĩg sór mũ. Kỹ tóg vyrmỹ ũ tỹ 12 (ke) ẽn ag mré vẽmén mũ. Ag tỹ ã mré ẽpry jagma mũn kỹ tóg ag mré vẽmén mũ, ag tỹ ẽmĩn jagma mũn kỹ.  
\v 18 “Ha vé,” he tóg. “Jerusalém ra ẽg tóg mũ mũ,” he tóg. “Ẽprã ke fi kósin ẽn vỹ jagtar ke mũ. Inh hã vẽ. Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag tóg ãjag tỹ isỹ nén han sór mũ ẽn han ke mũ, Topẽ vĩ to professor ag ke gé. Ag tỹ iso: “ter jé tóg ke mũ,” henh ke vẽ.  
\v 19 Kỹ ag tóg fóg ag mỹ inh fẽg ke mũ sir, ẽn ag tỹ iso é he jé, ag tỹ inh mrãnmrãn jé, ag tỹ ka to isa jé. Kurã tãgtũ ki sóg hã ra rĩr mãn ke mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ũn régre ag tỹ tỹ ũn mág nỹtĩ sór 
\r (Mc 10.35-45) 
\p  
\v 20 Kỹ Zebedeu krẽ ag mỹnh fi tóg Jesus venh kãtĩ mũ, fi krẽ ag mré. Ti krẽm fi tóg mũg ke mũ, fi tỹ ti mỹ nén (ũ) to vĩ sór kỹ.  
\v 21 Kỹ tóg fi mỹ: “ã tỹ ne to vĩ sór nẽ?” he mũ. Kỹ fi tóg ti mỹ: “kejẽn ã tóg tỹ pã'i nĩnh mũ,” he mũ. “Kỹ inh krẽ tag ag tỹ ã rã hã nỹtĩnh há tóg tĩ, ũ tỹ ã pẽgja tá nĩ jé, kỹ ũ tỹ ã jakãnh tá nĩ jé,” he fi tóg, ti mỹ. 
\p  
\v 22 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ãjag tỹ nén to vĩ mũ ki kagtĩg ãjag tóg nỹtĩ,” he mũ. “Jagy ti nỹ. Ãjag mỹ inh ri kén jagtar sór mũ'? Ãjag mỹ tovãnh ke tũ nĩ'?” he tóg. Kỹ ag tóg ti mỹ: “hỹ,” he mũ. “Tovãnh ke tũ ẽg nĩ,” he ag tóg, ti mỹ.  
\v 23 Kỹ tóg ag mỹ: “hỹ, jagãgtar jé ãjag tóg ke mũ, inh ri kén,” he mũ. “Hã ra isũ tũ vẽ, sỹ ãjag mỹ: hej, he ti,” he tóg. “Ha inh pẽgja tá nĩ, henh ke tũ sóg nĩ. Ha inh jakãnh tá nĩ, henh ke tũ sóg nĩ gé, isũ tũ vẽ. Topẽ tỹ ũn mỹ: ha ti rã hã nỹtĩ, henh ke mũ ẽn ag hã tỹ inh rã hã nỹtĩnh ke vẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 24 Hã ra ũ tỹ 10 (ke) ag tóg mẽg mũ, ũn régre ag tỹ Jesus mỹ tag to vĩ ja ti. Kỹ ag tóg ag to jũ mũ.  
\v 25 Hã ra Jesus tóg ag jé prẽr kãn mũ, kỹ tóg ag mỹ: “fóg ag pã'i ag jykre ki kanhró ãjag tóg nỹtĩ,” he mũ. “Vẽnh kar jẽgnẽg ag tóg tĩ mỹr, kỹ ag mág ag tóg vẽnh kar mỹ: gemnĩ, ge tũg nĩ, he tĩ, vĩ tar han kỹ,” he tóg.  
\v 26 “Ag ri ke han tũg nĩ. Ãjag mỹ tỹ ũn mág nỹtĩ sór mũ'? Kỹ tỹ jagnẽ camarada ri ke nỹtĩmnĩ, jagnẽ tũ ki rĩr kỹ.  
\v 27 Ãjag mỹ tỹ pã'i nỹtĩ sór mũ'? Kỹ tỹ jagnẽ krẽm ke nỹtĩmnĩ, tỹ ũn kãsir nỹtĩmnĩ.  
\v 28 Hã kỹ sóg camarada tũ nĩ gé. Sỹ tỹ camarada nĩ jé sóg kãtĩg, sỹ ãjag ki rĩr jé. Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ. Hã kỹ sóg vẽnh kar jagfy ter ke mũ, sỹ ag krenkren han jé,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus tỹ ũn kyvó ag tỹ há' he 
\r (Mc 10.46-52; Lc 18.35-43) 
\p  
\v 29 Hã ki ag tóg Jerusalém ra mũ mũ. Kejẽn ag tóg cidade tỹ Jericó fĩn rãm kỹ ag tóg tá pa mũ, hã ra ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg Jesus nón mũ mũ.  
\v 30 Ẽpry ẽn tá, ẽmĩn ẽn tá ũn kyvó ag tóg nĩgnĩ kỹ nỹtĩ nĩ, ũn régre ag. Vãhã ag tóg Jesus tỹ jagma tĩg mẽg mũ. Kỹ ag tóg ti jé prẽr mũ. “!..Senhor..!” he ag tóg. “!..Davi kósin', ẽg jagãgtãn ra..!” he ag tóg.  
\v 31 Kỹ ag tóg ag to jũgjũ mũ, ti nón mũ ũ ag. “Mẽ kã nỹtĩ,” he ag tóg mũ. Hã ra ag tóg prẽr mãn', prẽr mãn' he mũ, jamã hár(a). “!..Senhor, Davi kósin', ẽg jagãgtãn ra..!” he ag tóg mũ. 
\p  
\v 32 Kỹ Jesus tóg krỹg he mũ, kỹ tóg ag jé prẽr mũ. Kỹ tóg ag mỹ: “ne to ãjag vĩ, sỹ ãjag mỹ han jé?” he mũ.  
\v 33 Kỹ ag tóg ti mỹ: “ẽg tỹ ẽvãnh há tóg tĩ,” he mũ.  
\v 34 Kỹ Jesus tóg ag jagãgtãn mũ sir. Ag kanẽ mẽgmẽg tóg mũ sir. Kỹ ag tóg ẽvãnh há han mũ sir. Ti nón ag tóg mũ mũ sir. 
\c 21  
\s1 Jesus tỹ Jerusalém tá jun 
\r (Mc 11.1-11; Lc 19.28-40; Jo 12.12-19) 
\p  
\v 1 Ag mũn kỹ ag tóg Jerusalém kakó tá junjun mũ, ẽmã tỹ Betfagé tá, krĩ tỹ Oliveiras tá. Kỹ Jesus tóg ã mré mũ tĩ régre ag jẽgnẽg mũ, ẽmã ẽn ra.  
\v 2 Kỹ tóg ag mỹ: “ẽmã ẽn ra mũjẽg, ẽg jo ẽmã nĩ ẽn ra,” he mũ. “Tá ãjag tóg burrica fi venh mũ. Se kỹ fi jẽ. Fi kósin vỹ fi mré jẽ nĩ. Ẽn fi kavãn kỹ fi pére kãmũmnĩ.  
\v 3 Hẽn ri ke mũn ag tóg ãjag mỹ vĩ sór mũ, fi to. Kỹ ag mỹ: “ẽg Senhor vỹ fi ve sĩ han sór mũ. Kãnhmar tóg fi jẽnẽ mãn mũ,” hemnĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 4 Hã ra tóg rán kỹ nĩ gé, tag. Topẽ vĩ tó tĩ tóg tag rán ja nĩ, ha mẽ.  
\v 5 “Sião tá ke fag mỹ tag tómnĩ, ha mẽ. Hã vé, ã pã'i tỹ rei tóg ã ki jun ke mũ, hemnĩ. Vẽnh kar to tóg fe há nĩ, jũ vãnh nĩn kỹ, ã Senhor ti. Burrica kri tóg nĩ nĩ, fi kósin kri, ẽg tu tĩ ẽn fi kósin kri mỹr,” he tóg, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. Hã ra tóg ge nĩ. 
\p  
\v 6 Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg mũ mũ, burrica fi mãn jé.  
\v 7 Fi pére ag tóg kãmũ mũ, fi kósin mré. Kỹ ag tóg ãjag kur tỹ kri vãm mũ, kỹ tóg kri nĩ mũ.  
\v 8 Kỹ vẽnh e ẽn ag tóg ãjag kur tỹ ẽpry kri kugjén mũ, ẽmĩn kri. Kỹ ũ ag tóg ka féj kre kỹ ẽpry kri vãvãm mũ sir. Ag tỹ ti jamĩn sĩnvĩ han sór vẽ.  
\v 9 Kỹ ũ ag tóg ti jãmĩ mũ mũ, jo ũ ag ti nón mũ mũ. Ẽn ag tóg prẽnprẽr mũ sir. “!..Viva, Davi kósin..!” he ag tóg mũ. “!..Sér tóg tĩ, pã'i vỹ ẽg tá jun, ẽg Senhor mág tỹ ti jẽnẽn kỹ..! !..Topẽ tá tóg kãtĩg, ũ tỹ kynhmỹ nĩ ẽn tá, viva..!” he ag tóg, prẽnprẽr kỹ. 
\p  
\v 10 Hã ki ag tóg Jerusalém tá junjun mũ. Kỹ tá ke kar ag vỹ ti venh kãmũ mũ. Ag mỹ tóg e tĩ, kỹ ag tóg ti to: “ũ nẽ?” he mũ.  
\v 11 Kỹ ti mré kãmũ mũ ag vỹ ag mỹ: “Topẽ vĩ tó tĩ ẽn vẽ,” he mũ. “Jesus vẽ, Nazaré tá ke ẽn vẽ, Galiléia tá ke ẽn,” he ag tóg mũ sir. 
\s1 Jesus tỹ Topẽ jo ĩn krẽm ag pan 
\r (Mc 11.15-19; Lc 19.45-48; Jo 2.13-22) 
\p  
\v 12 Kỹ Jesus tóg Topẽ jo ĩn kãra rã mũ. Kỹ tóg tá ke ag pan kãn mũ sir, nén vender he tĩ ag, nén comprar he tĩ ag ke gé. Topẽ jo ĩn krẽm ag tóg negociar he tĩ, jãnkamy trocar he ag tóg tĩ gé. Ag tỹ nén kri vin jafã tỹ tóg vyryn ke mũ sir. Sórãg vender he tĩ ag nĩgnĩ jafã tỹ tóg vyryn ke mũ gé sir.  
\v 13 Ag mỹ tóg: “Topẽ vĩ rá to jykrén nĩ,” he mũ. “Tag vỹ rán kỹ nĩ, ha mẽ. “Inh ĩn jiji vỹ tỹ Topẽ mré vĩ jafã nĩ,” he tóg, Topẽ vĩ rá ki. Hã ra ãjag tóg Topẽ mré vĩ jafã tag krẽm nén kar pigju(g) mũgtĩ, kỹ tóg bandido ag jamã ri ke nĩ sir,” he tóg, Jesus ti. Ag pan kỹ tóg ke mũ, Jesus ti. 
\p  
\v 14 Kỹ ũn kyvó ag tóg ti to junjun mũ sir, ũn kónhgrĩ ag ke gé, ti tỹ Topẽ jo ĩn krẽm jẽn kỹ. Kỹ tóg ag tỹ há' he kãn mũ sir.  
\v 15 Hã ra Topẽ tũ ki rĩr tĩ ag tóg tá nỹtĩ, Topẽ vĩ to professor ag ke gé. Ti tỹ ag tỹ há' he vég ag tóg mũ. Gĩr ag vĩ mẽg ag tóg mũ gé. Topẽ jo ĩn krẽm ag tóg nỹtĩ, gĩr ag, kỹ ag tóg Jesus mỹ prẽnprẽr mũ. “!..Viva, Davi kósin..!” he ag tóg mũ, prẽnprẽr kỹ. Kỹ pã'i ag tóg jũgjũ mũ, Jesus to.  
\v 16 Hã kỹ ag tóg ti mỹ vĩ mũ. “Ã mỹ ag prẽnprẽr mẽg tũ?” he ag tóg. Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “vó,” he mũ. “Hã ra Topẽ vĩ rá to jykrén nĩ,” he tóg. “Ũn kãsir ag vỹ iso vĩ há han tĩ,” he tóg, Topẽ vĩ ki. “Ũn pafa mũ ag vỹ inh mỹ vĩ há pẽ han tĩ. Ã hã ne tag han', ũn kãsir ag tỹ inh mỹ vĩ há han jé,” he tóg, Topẽ mỹ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 17 Tag tó kỹ tóg ag ré kỹ tĩ mũ sir. Cidade tá tóg kãkutẽ mũ, ẽmã tỹ Betfagé ra tĩg jé. Tá tóg sir nũr mũ. 
\s1 Ka tỹ figueira tóg 
\r (Mc 11.12-14, 20-24) 
\p  
\v 18 Tỹ vaj kỹ kusã ki tóg cidade ra tĩg mãn mũ. Ã tĩg kỹ tóg kókĩr mũ.  
\v 19 Kỹ tóg ka tỹ figueira vég mũ sir, kỹ tóg ra tĩ mũ, ti kanẽ ko jé. Hã ra tóg kanẽ tũ nĩ. Féj tãvĩ tóg jẽ, kỹ tóg ti mỹ vĩ mũ. “Kanẽ han mãn ke tũ ã nĩ ha,” he tóg mũ. Kỹ tóg tóg mũ sir vẽsỹmér, ka ti.  
\v 20 Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg vég mũ sir, ti tóg mũ ti. Kỹ tóg ag mỹ e tĩ. “Vẽsỹmér tóg tóg ja nĩ,” he ag tóg. “Ti hẽ ri ké?” he ag tóg. 
\p  
\v 21 Kỹ Jesus tóg ag mỹ kãmén mũ sir. “Ki hã sóg tó mũ, hã kỹ sóg ke mũ,” he tóg. “Inh ri ke han jé ãjag tóg ke mũ. Isỹ ka tỹ figueira mỹ: “tóg ra,” hen kỹ tóg tóg ja nĩ. Inh vĩ tag ri ke han jé ãjag tóg ke mũ, ãjag tỹ inh ki ge há han kỹ. Hã ra to: “Topẽ mỹ inh vĩ mẽg mũ vỹ?” he tũg nĩ. “Hỹ mỹ vỹ?” he tũg nĩ. Kỹ ãjag tỹ kejẽn pãnónh mỹ: ha kutẽ, goj nig ki, hen kỹ tóg kutẽ mũ, ãjag tỹ ti kutẽnh ke to: “hỹ mỹ vỹ?” he tũ nĩn kỹ.  
\v 22 Kỹ ãjag tỹ Topẽ mỹ nén ũ to vĩn kỹ to: “han jé tóg ke mũ,” hemnĩ. Kỹ tóg ãjag mỹ han mũ, ãjag tỹ ti mỹ nén to vĩ mũ ẽn ti,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus tỹ ũ tỹ ã jẽnẽg mũ tó tũg 
\r (Mc 11.27-33; Lc 20.1-8) 
\p  
\v 23 Kỹ tóg cidade tá jun kỹ (tóg) Topẽ jo ĩn kãra rã mãn mũ sir. Kỹ Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag vỹ ti to kãmũ mũ, kófa ag mré hã. Ag tỹ ti ki jẽmẽ sór vẽ, hã kỹ ag tóg ti mỹ: “ũ nỹ ã mỹ: tag han nĩ, hé?” he mũ. “Ũ nỹ ã jẽnẽ?” he ag tóg mũ, Jesus mỹ. 
\p  
\v 24 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ãjag ki sóg jẽmẽnh ke mũ gé, vẽnh kato,” he mũ. “Ãjag tỹ inh mỹ tó há han kỹ sóg ãjag mỹ ũ tỹ inh jẽnẽg mũ tónh ke mũ gé,” he tóg.  
\v 25 “João vỹ ag kygpég tĩ ja nĩgtĩ. Kỹ ti mỹ kanhkã tá vẽnh jykre han ja nĩgtĩ', ẽprã vẽnh jykre vó? Ũ nỹ ti jẽnẽ?” he tóg, Jesus ti. 
\p Kỹ ag tóg ti vĩ to jykrén mũ jagnẽ mré. “Ẽg tỹ ti mỹ: Topẽ tỹ ti jẽnẽ ja vẽ, hen kỹ tóg ẽg mỹ: kỹ ãjag tỹ ne jé ti vĩ kri fig tũ nĩ nẽ? henh ke mũ.  
\v 26 Ẽg tỹ hã ra ti mỹ: ẽprã ke jykre ja vẽ, hen kỹ ẽg tóg vẽnh kar kato tẽ mũ sir. Ag kar vỹ João to: Topẽ vĩ tó tĩ pẽ ja vẽ, he tĩ. Kỹ ẽg tóg ag kamẽg mũ, vẽnh e ẽn,” he ag tóg mũ, jagnẽ mỹ, pã'i ag.  
\v 27 To jykrén kỹ ag tóg Jesus mỹ: “ẽg pi(jé) João jykre ki kanhró nỹtĩ',” he mũ. Ón kỹ ag tóg ke mũ. Kỹ tóg ag mỹ: “kỹ sóg ãjag mỹ tónh ke tũ nĩ gé, ũ tỹ inh jẽnẽg mũ ti,” he mũ. Ã kato tẽ mũ ag mỹ tóg ke mũ, Jesus ti. 
\s1 Ũn krẽ régre to comparação 
\p  
\v 28 Kỹ tóg ag kanhrãn kỹ ag mỹ: “tag to jykrén nĩ, ha mẽ,” he mũ sir. “Ũ tóg kósin régre nĩ. Kejẽn tóg ũn sanh to tĩg kỹ ti mỹ: “inh kósin,” he mũ. “Ũri inh jakré tugnỹgnỹm tĩg,” he tóg.  
\v 29 Kỹ tóg ã panh ti mỹ: “vó,” he mũ. Kar kỹ tóg to jykrén mãn kỹ (tóg) tĩ mũ sir, ẽpỹ ra.  
\v 30 Kỹ ti panh tóg ti jãvy mỹ ke mũ gé sir. “Ũri inh jakré tugnỹgnỹm tĩg,” he tóg mũ gé. Kỹ ti jãvy tóg: “hej,” he mũ, ã panh ti mỹ. Hã ra tóg tĩ tũ nĩ.  
\v 31 Kỹ ũ tỹ hẽ nỹ ti panh vĩ ki króm hỹn?” he tóg, Jesus ti. Kỹ ag tóg ti mỹ: “ũn sanh ti,” he mũ. Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “hỹ, hã vẽ,” he mũ. “Hã kỹ sóg ãjag mỹ ke mũ. Ũ tỹ governo mỹ jãnkamy mãg tĩ ũ ag vỹ Topẽ vĩ mranh, hã ra ag tóg to jykrén mãn kỹ (ag tóg) ãjag jykre tovãnh. Kỹ ũn mén e ũ fag vỹ ãjag jykre kórég tovãnh gé. Hã kỹ ag tóg Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke mũ, fag ke gé. Ti kósin sanh ri ke ag hã vẽ. Ag jãvo ãjag tóg kanhkã venh ke tũ nĩ, ãjag tỹ ón kỹ Topẽ mỹ: “hej,” he mũ ra.  
\v 32 João vỹ ãjag mỹ Topẽ vĩ tó ja nĩgtĩ, ãjag tỹ ti jykre kuryj jagma mũ jé. Hã ra ãjag tóg ti vĩ kri nĩm ja tũ nĩ. Ãjag jãvo ũ tỹ governo mỹ jãnkamy mãg tĩ ag vỹ ti vĩ kri fi ja nĩ, ũn mén e fag ke gé. Tag ve ãjag mỹr. Ge ra ãjag tóg ãjag jykre tovãnh tũ nĩ, João vĩ kri nĩm tũ ãjag nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ũn camarada kórég ag to comparação 
\r (Mc 12.1-12; Lc 20.9-19) 
\p  
\v 33 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “sỹ ãjag mỹ ãjag tỹ Topẽ tovãnh to comparação han mãn ke vẽ, ha mẽ,” he mũ. “Kejẽn ũ tóg nĩgtĩ. Uva krãn tóg nĩgtĩ, nén kanẽ tỹ vinho han jafã ẽn. Ã jakré tag to tóg rón mũ. Kỹ tóg kũm kỹ uva jẽgmĩ jafã han mũ. Kỹ tóg ki pãjó han mũ gé. Kỹ tóg ũ tỹ ki rĩr tĩ ag mỹ tovãnh mũ, ag tỹ ti mré ti kanẽ vẽnh kãpãm jé. Kỹ tóg tĩ mũ, ga ũ ra.  
\v 34 Ti kanẽn kỹ tóg ã camarada ag jẽgnẽg mũ, ag tỹ ag mỹ ti tũ vin jé, uva kanẽ ti.  
\v 35 Hã ra ag tóg ag vóg kónãn mũ sir, ti camarada ag. Ũ mrãnmrãn ag tóg mũ, ũ tén ag tóg mũ, ũ pin ag tóg mũ, pó tỹ.  
\v 36 Kỹ tóg ag mỹ ã camarada ũ ag jẽgnẽ mãn mũ gé sir, ũn e ag sir, hã ra ag tóg ag vóg kónãn kãn mũ.  
\v 37 Vãhã tóg ag mỹ ã kósin jẽnẽg mũ. “Ag hỹn ti kamẽg mũ, inh kósin ti,” he tóg, hã kỹ tóg ti jẽnẽg mũ.  
\v 38 Kỹ ag tóg ti vég mũ, ti kósin ti. Kỹ ag tóg jagnẽ mỹ: “kejẽn ẽkré tag vỹ tỹ ti tũ nĩnh ke mũ,” he mũ. “Mũ nỹ, ti tén jé, ti tũ tag tỹ tỹ ẽg tũ nỹnh jé,” he ag tóg mũ, patrão kósin to.  
\v 39 Kỹ ag tóg ti kãgmĩg mũ sir. Ró pãte ag tóg ti kutẽm kỹ (ag tóg) ti tén mũ sir. 
\p  
\v 40 Kejẽn ag patrão vỹ kãtĩg ke mũ, ũ tỹ nén krãn ja ẽn. Kỹn hỹn hẽ ri kenh mũ, ã camarada ag tỹ?” he tóg, Jesus ti.  
\v 41 Kỹ ũ tỹ ti vĩ mẽg mũ ag tóg ti mỹ: “vẽnh jykre pãno han ag tóg mũ mỹr, uva ki rĩr tĩ ag,” he mũ. “Ag kãgtén jé tóg ke mũ, jũ kỹ, ag patrão ti, kỹ tóg uva kré ẽn tỹ ũ mỹ tovãnh ke mũ, ag tỹ ti mré vẽnh kãpãm jé, ti kanẽ ti,” he ag tóg ti mỹ. Ũ tỹ ti vĩ mẽg mũ ag tóg ke mũ, Jesus mỹ. 
\p  
\v 42 Kỹ tóg ag mỹ: “hỹ,” he mũ. “Kỹ Topẽ vĩ rá tag to jykrén nĩ gé, ha mẽ: pó tỹ ĩn han jafã fón ag tóg, pó tỹ ĩn han tĩ ag. Ag mỹ tóg kórég ja nĩ, pó ẽn ti. Hã ra Topẽ tóg pó ẽn hã tỹ ĩn nũna han mũ. Ẽg Senhor mág tỹ há vẽ mỹr, hã kỹ tóg ẽg mỹ e tĩ, ẽg tỹ ve kỹ,” he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ rá ki,” he tóg, Jesus ti, vẽso pó tỹ comparação ũ han kỹ. 
\p  
\v 43 “Hã kỹ sóg ãjag mỹ ke mũ. Ãjag tỹ Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke vẽ vẽ, hã ra ãjag tóg venh ke tũ nĩ. Ũ ag vỹ venh ke mũ, povo ũ ag, ag tỹ inh vĩ kri fi kỹ,” he tóg.  
\v 44 “Ũ tỹ hẽn ri ke ag vỹ pó tag kri vár ke mũ, kỹ ag tóg kri vár kỹ tũ' henh ke mũ. Kỹ pó tag vỹ ũ tỹ hẽn ri ke ag kri kutẽnh ke mũ gé, kỹ tóg ag tỹ námnám ke kãn mũ, ag kri kutẽ kỹ,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ag tỹ ti ki rã tũ tugrĩn nũgme ki vár ke tón hã vẽ. 
\p  
\v 45 Kỹ ag tóg mẽg mũ sir, Jesus vĩ ti. Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag vỹ mẽg mũ, Fariseu ag ke gé. Mẽ kỹ ag tóg vãhã to jykrén mũ sir. “Ẽg hã to tóg uva ki rĩr tĩ kórég ag to comparação tag han ja nĩ,” he ag tóg mũ sir, ki kanhrãn kỹ.  
\v 46 Hã kỹ ag tóg ti se sór mũ. Hã ra ag tóg vẽnh e ẽn kamẽg mũ. “Topẽ vĩ tó tĩ pẽ vẽ,” he ag tóg, Jesus to, vẽnh e ẽn, hã kỹ pã'i ag tóg povo ẽn ag kamẽg kỹ ti ség tũ nĩ ver. 
\c 22  
\s1 Vẽnh prũg to comparação 
\r (Lc 14.15-24) 
\p  
\v 1 Kỹ Jesus tóg ag mỹ comparação ũ han mãn mũ sir.  
\v 2 “Ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ vỹ ge nĩ, ha mẽ,” he tóg. “Tỹ tóg pã'i mág ri ke nĩ. Ti kósin prũg ken kỹ tóg to festa mág han sór mũ, pã'i mág ti.  
\v 3 Hã kỹ tóg ã camarada ag jẽgnẽg mũ, ag tỹ ti tỹ ũn mỹ tó ja ag mỹ: “ha kãmũ jẽg, festa kon jé,” he jé. Hã ra ag tóg kãmũ jãvãnh nỹtĩ.  
\v 4 Kỹ tóg ag mỹ ã camarada ũ ag jẽgnẽ mãn mũ. “Ag mỹ: “kãn inh huri, vẽjẽn ti, he ti, ẽg patrão ti,” hemnĩ,” he tóg. “Boi kãgtén inh huri, boi tãgy ẽn mré hã. Nén kar vỹ kynkar kỹ nỹtĩ. Kãmũ jẽg ra, inh festa to, he ti, ẽg patrão ti,” hemnĩ ag mỹ,” he tóg, pã'i mág ti, ã camarada ag mỹ. Kỹ ag tóg mũ mũ. 
\p  
\v 5 Hã ra ag tóg kãmũ sór tũ nĩ, kỹ ag tóg ti camarada ag to é he mũ. Ũ tóg ã japỹ ra tĩ mũ, ũ tóg ã negócio nón tĩ mũ.  
\v 6 Ũ ag tóg hã ra ti camarada ag kugmĩ kỹ (ag tóg) ag vóg kónãn mũ gé sir, ag kãtén ag tóg mũ sir.  
\v 7 Kỹ pã'i mág tóg ag to jũ mũ. Kỹ tóg ã krẽm pã'i ag jẽgnẽ kỹ ag kãgtén mũ gé sir, ũ tỹ ti camarada kãgtén ja ẽn ag. Ag ĩn kugprũg ag tóg mũ sir.  
\v 8 Kỹ tóg ã camrada ag mỹ: “inh festa vỹ kar kỹ nĩ ha,” he mũ. “Hã ra ag tóg kãmũ jãvãnh nỹtĩ, isỹ ũn mỹ vẽnh vĩ jẽnẽ ja ag, ag kórég nỹtĩn kỹ.  
\v 9 Ha mũjẽg, ẽpry ra, ẽmĩn vẽnh kãpóv (ja) ra ke gé. Ãjag tỹ ũ ve kỹ ti mỹ: “ha festa venh kãtĩg,” hemnĩ,” he tóg, pã'i mág ti, ã camarada ag mỹ.  
\v 10 Kỹ ag tóg mũ mũ. Ãjag tỹ ẽpry tá ũ ve kỹ ag tóg ag mỹ ke mũ. Vẽnh kar mỹ ag tóg tó mũ sir, ũn jykre há ag mỹ, ũn jykre kórég ag mỹ ke gé. Hã kỹ tóg fór mũ sir, clube ti. 
\p  
\v 11 Kỹ pã'i mág tóg kãrã mũ sir, ag vigve jé, ũ tỹ festa to kãmũ ag. Kỹ ũ tóg tá jẽ nĩ, hã ra tóg festa to kur tu tũ nĩ.  
\v 12 Kỹ tóg ti mỹ: “festa to kur tu tũ ã tóg nĩ, vỹ,” he mũ. “Ã hã ne tóg kur kórég tu sór mũ', inh festa ki',” he tóg, ti mỹ. Hã ra tóg vĩ tũ nĩ sir.  
\v 13 Kỹ pã'i mág tóg ã camarada ag mỹ: “ha ti mrĩnh, ti pẽn, ti nĩgé, ha ti fón, re tá,” he mũ. Re tán kuty nĩ. Tá ag tóg jagtar tĩ. Ãjag jã tỹ ag tóg gyngyn ke tĩ sir, gangan ke ag tóg tĩ sir, vẽso jũgjũ kỹ.  
\v 14 Ge ti nĩ. Ũ tỹ hẽn ri ke jé sóg prẽr tĩ, hã ra ti pipir nỹtĩ, ũn kuprẽg kỹ nỹtĩ ag,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ẽg tỹ kanhkã tá festa venh ke tón hã vẽ. 
\s1 Ag tỹ imposto to ti ki jẽmẽ 
\r (Mc 12.13-17; Lc 20.20-26) 
\p  
\v 15 Kỹ Fariseu ag tóg jagnẽ mré Jesus to jykrén mũ sir. Ag tỹ ti vĩ to ti se sór vẽ. Hã kỹ ag tóg: “ti vĩ tỹ hẽ to ẽg hỹn ti senh mũ?” he mũ.  
\v 16 Tag to jykrén kỹ ag tóg sir Jesus mỹ ãjag mré ke ũ ag jẽgnẽg mũ, Herodes mré ke ũ ag mré hã, ag tỹ ón kỹ ti ki jẽmẽ jé, ag tỹ ti vĩ to ti se jé. Ẽn ag tỹ Jesus tá junjun kỹ ag tóg ti mỹ: “Senhor,” he mũ. “Ã jykre kuryj nĩn ki kanhró ẽg tóg nỹtĩ,” he ag tóg. “Hã kỹ ã tóg Topẽ to ẽmĩn ki ẽg kanhrãn há han tĩ. Vẽnh jykre pir hã han ã tóg tĩ. Ũ tỹ vẽnh jykre há hã han ve nĩ mũ ra ã tóg ti jykre ki kanhró kar nĩ,” he ag tóg mũ, ón kỹ, Jesus mỹ.  
\v 17 “Hã kỹ, ẽg mỹ ã tỹ nén to jykrén mũ tómnĩ. Mỹ ha nỹ', ẽg tỹ pã'i mág tỹ imperador mỹ jãnkamy ẽn nĩm ti', imposto kajãm jé'? Ẽg mỹ hỹn nĩm mũ', vó mỹ vó?” he ag tóg mũ, ón kỹ ti ki jẽmẽn kỹ. 
\p  
\v 18 Hã ra Jesus tóg ag jykre pãno ki kanhró nĩ. Hã kỹ tóg ag mỹ: “ãjag ne tóg ón kỹ inh ki jẽmẽ sór mũ'.” he mũ. “Jykre régre ãjag nỹtĩ mỹr,” he tóg.  
\v 19 “Inh mỹ jãnkamy jun, imposto kajãm jafã ẽn ti,” he tóg. Kỹ ag tóg ti mỹ ũ jun mũ sir, jãnkamy ti.  
\v 20 Kỹ tóg ag mỹ: “ũ jiji nỹ kã nĩ, ũ kãggrá nỹ kã nĩ?” he mũ.  
\v 21 Kỹ ag tóg ti mỹ: “pã'i mág tỹ imperador kãggrá vẽ,” he mũ. Kỹ tóg ag mỹ: “kỹ pã'i mág mỹ ti tũ nĩm nĩ, hã ra Topẽ mỹ ti tũ nĩm nĩ gé,” he mũ sir. 
\p  
\v 22 Ag tỹ ti vĩ mẽ kỹ ti jykre tóg ag mỹ e tĩ sir. Kỹ ag tóg ti tovãnh kỹ mũ mũ sir. 
\s1 Ẽg tỹ ẽg ter ja tá vỹn kenh ke 
\r (Mc 12.28-34; Lc 10.25-28) 
\p  
\v 23 Kỹ kejẽn Saduceu ag tóg Jesus tá junjun mũ gé, kurã ẽn kã. Ag tỹ ón kỹ ti ki jẽmẽ sór vẽ gé. Hã ra Saduceu ag tóg: “ẽg ter ja tá ẽg vỹnvỹn kenh ke tũ nĩ,” he tĩ. “Rĩr mãn ke tũ ẽg tóg nĩ,” he ag tóg tĩ. Ẽn ag vỹ ón kỹ Jesus ki jẽmẽ sór mũ gé.  
\v 24 “Senhor,” he ag tóg mũ gé. “Moisés tỹ ẽg mỹ vẽnh jykre nĩm kỹ tóg ẽg mỹ: “ã régre tỹ ã krẽ tũ ra ter kỹ ã tỹ ti prũ fi tỹ prũg ke vẽ,” he mũ. “Ã tỹ ã régre mỹ ã krẽ han ke vẽ, fi ki,” he ja tóg nĩgtĩ, Moisés ti,” he ag tóg mũ, Saduceu ag, Jesus mỹ.  
\v 25 “Kỹ ũ tỹ jagnẽ mré pafa ja tỹ 7 (ke) vỹ nỹtĩgtĩ. Ag kãke tóg prũg mũ, hã ra tóg ã kósin tũ ra ter mũ. Kỹ ti jãvy tóg fi tỹ prũg mũ sir. Hã ra tóg ã kósin tũ ra ter mũ gé. Kỹ ti jãvy ũ tóg fi tỹ prũg mũ gé sir.  
\v 26 Hã ra tóg ã kósin tũ ra ter mũ gé, ti jãvy ũ ke gé, hã ki ag kar vỹ kósin tũ ra kãgter kãn mũ sir.  
\v 27 Kỹ vãhã ag kar prũ fi tóg ter mũ gé sir.  
\v 28 Kỹ fag kãgter ja tá rĩnrĩr mãn kỹ fi hỹn mén tỹ 7 (ke) nĩnh mũ vẽ. Ag kar vỹ fi tỹ prũg ja nĩ mỹr. Hã kỹ tóg vẽnhmỹ nỹ, ag tỹ: rĩr mãn jé ẽg tóg ke mũ, hen kỹ,” he ag tóg, Saduceu ag, Jesus mỹ. 
\p  
\v 29 Hã ra Jesus tóg ag mỹ: “kygnẽ ãjag huri,” he mũ. “Ãjag pi(jé) Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki kanhró nỹtĩ', ãjag pi(jé) Topẽ jykre ki kanhró nỹtĩ',” he tóg.  
\v 30 “Ẽg rĩnrĩr mãn kỹ ẽg tóg prũg mãn ke tũ nĩ sir, kỹ ẽg mén mãn ke tũ nĩ gé. Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ri ke ẽg nỹtĩ, kanhkã tá,” he tóg. 
\p  
\v 31 “Kỹ Topẽ vĩ rá ũ to jykrén nĩ, ti tỹ ẽg ter ja tá vỹn ke tó ti. Topẽ hã ne tỹ vẽmén ja nĩ mỹr, hã kỹ tóg tag tó ja nĩ, ha mẽ.  
\v 32 “Abraão vỹ iso: Topẽ, he tĩ, Isaque ke gé, Jacó ke gé,” he ja tóg nĩ, Topẽ ti. Kãgter ag huri, Abraão, Isaque, Jacó. Hã ra Topẽ tóg: “tỹ inh ag Topẽ nĩ,” he ja nĩgtĩ, ag ter kar kỹ. Hã kỹ ag tóg rĩnrĩr nỹtĩ, Topẽ tỹ ũn rĩnrĩr nỹtĩ ag hã kri ke nĩn kỹ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 33 Kỹ ag tóg ti vĩ mẽg mũ sir, kỹ ti jykre tóg ag mỹ e pẽ tĩ, ti vĩ ti. 
\s1 Topẽ tỹ ẽg jyvẽn kãfór 
\r (Mc 12.28-34; Lc 10.25-28) 
\p  
\v 34 Kỹ Fariseu ag tóg mẽg mũ, Jesus tỹ Saduceu ag mỹ vĩ há han ja ti. Ti tỹ ag mỹ vĩ há han kỹ ag tỹ ti mỹ hẽ ri ken kỹ kafãn ke tóg tũ tĩ sir. Hã mẽg ag tóg mũ, Fariseu ag. Kỹ ag tóg Jesus to vẽnhmãn mũ sir.  
\v 35 Kỹ ag kã ũ tóg ti mré vĩ mũ. Topẽ vĩ to professor vẽ, ũ tỹ Jesus mré vĩ mũ ti. Kỹ tóg Jesus mỹ:  
\v 36 “Senhor,” he mũ. “Topẽ tỹ ẽg jyvẽn tỹ hẽ nỹ hỹn ti tỹ ẽg jyvẽn kar kãfór nỹnh mũ?” he tóg mũ sir.  
\v 37 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “Topẽ to, ẽg jóg mág to há tãvĩ nỹtĩmnĩ, ti ki ge há han nĩ, ti to jykre pir nỹtĩmnĩ,” he mũ.  
\v 38 “Topẽ tỹ ẽg jyvẽn kãfór kar hã vẽ.  
\v 39 Kỹ ti tỹ ẽg jyvẽn ũ tóg hã ri ke nĩ gé, hã vỹ: ãjag régre ki rĩr nỹtĩmnĩ, ãjag tỹ vẽnh ki rĩr há han ri ke, he mũ,” he tóg.  
\v 40 “Vẽnh jyvẽn tag vỹ vẽnh jyvẽn kar kãfór nỹtĩ. Régre ti nỹtĩ, Topẽ tỹ ẽg jyvẽn kãfór nỹtĩ ti. Ẽg tỹ tag ki króm kỹ ẽg tóg Topẽ jykre ki króm kãn mũ. Ti tỹ ẽg jyvẽn mũ han kãn ẽg tóg mũ, Topẽ vĩ tó tĩ tỹ ẽg jyvẽn mũ mré hã, ẽg tỹ tag ki króm kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Cristo tỹ tỹ Davi kósin nĩ 
\r (Mc 12.35-37; Lc 20.41-44) 
\p  
\v 41 Hã ra Fariseu ag vỹ vẽnh mãn kỹ nỹtĩ, kỹ Jesus tóg ag ki jẽmẽ sór mũ gé sir.  
\v 42 Kỹ tóg ag mỹ: “Cristo to ãjag hẽ ri ke tĩ?” he mũ. “Ũ kósin nẽ hỹn, Cristo ti?” he tóg, Jesus ti. Kỹ ag tóg ti mỹ: “Davi kósin vẽ,” he mũ.  
\v 43 Kỹ tóg ag mỹ: “hã ra Davi tóg ti to: inh Senhor, he ja nĩ,” he mũ. “Topẽ kuprĩg tỹ ti krĩn kỹ tóg tag tó ja nĩ, ha mẽ:  
\v 44 “ẽg jóg tỹ Topẽ vỹ inh Senhor mỹ: “nĩ ra ver, inh pẽgja tá,” he mũ, “sỹ ã kato vãsãnsãn mũ ag tỹ ã krẽm vin ke vẽ, kỹ ag sigse vẽ sir. Tag jãvãnh nĩ ver,” he tóg mũ, Topẽ ti, inh Senhor mỹ,” he ja tóg nĩgtĩ, Davi ti,” he tóg mũ, Jesus ti.  
\v 45 “Hã kỹ Davi tóg Cristo to: “inh Senhor,” he ja nĩ. Ti tỹ tỹ ti kósin nĩ ra ti kósin mỹ tỹ ti kri ke nĩnh mũ vẽ?” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ Fariseu ag ki jẽmẽg mũn hã vẽ.  
\v 46 Hã ra ag tỹ ti mỹ ne tónh ke tóg tũ tĩ, ag tỹ ti vĩ kafãn sór mũ ra. Vãhã ag tóg ti ki jẽmẽ sór mãn tũ nĩ. Ti kamẽg ag tóg mũ, hã kỹ ag tóg ti ki jẽmẽ sór mãn tũ nĩ. 
\c 23  
\s1 Ón kỹ Topẽ vĩ to professor ag jykre 
\r (Mc 12.38-39; Lc 11.43-46; 20.45-46) 
\p  
\v 1 Kỹ Jesus tóg vẽnh kar kanhrãn mũ sir, ti mré mũ tĩ ag mré hã. Kỹ tóg ag mỹ:  
\v 2 “Moisés vỹ ẽg jóg ag kanhrãn ja nĩgtĩ,” he mũ. “Ti nón Topẽ vĩ to professor ag tóg ẽg kanhrãn sór mũ, Fariseu ag ke gé,” he tóg.  
\v 3 “Ag tỹ ãjag mỹ nén tó mũ ẽn ki króm nĩ. Ag vĩ kri fimnĩ. Ag tỹ nén han mũ ri ke han tũg nĩ jãvo, ag jykre kórég ẽn han tũg nĩ. Ãjag kanhrãn há han ag tóg tĩ, hã ra ag tóg ki króm sór tũ nĩgtĩ, ãjag vĩ há ẽn ki.  
\v 4 Ãjag mỹ ag tóg vẽnh jykre kufy vin tĩ, hã ra ag hã tóg han sór tũ nĩgtĩ, vẽnh jykre kufy ẽn ti.  
\v 5 Ag tỹ nén ũ há han kỹ ag tóg tỹ ũn mág nỹtĩ sór mũ sir, vẽnh kar tỹ ag vigve jé. Ag tỹ Topẽ mré vĩ jé ag tóg ti vĩ rá tỹ ãjag nĩgé tógfĩg tĩ, ãjag kakã ke gé. Vẽsógfĩn ja tãpér tỹ ag tóg vẽsógfĩg tĩ. Topẽ jykre han jé ag tóg kur tóv mág tu tĩ gé.  
\v 6 Festa ki ag tóg jẽn vén sór tĩ. Vẽnh kanhrãn jafã krẽm ag tóg vẽnh kãpov kỹ nỹtĩ.  
\v 7 Cidade kuju ki vẽnh kar tóg ag mỹ: “ã mỹ há?” he tĩ, kỹ tóg ag mỹ sér tĩ. Kỹ ag tóg ag to: “Senhor,” he tĩ gé, kỹ tóg ag mỹ sér tĩ.  
\v 8 Ag jãvo jagnẽ mỹ: “Senhor,” he sór tũg nĩ, kỹ ag tỹ ãjag mỹ: “Senhor,” he mũ ra ag mỹ: “inh pi(jé) tỹ ũn mág nĩ',” hemnĩ. Ũn pir vỹ tỹ ãjag kri ke nĩ, hã vỹ: Topẽ, he mũ, jó ãjag tóg tỹ jagnẽ mré ke nỹtĩ.  
\v 9 Kỹ ũ mỹ: “ẽg jóg,” he tũg nĩ gé, ẽprã. Ũn pir vỹ tỹ ãjag jóg nĩ, hã vỹ: Topẽ, he mũ, kanhkã tá nĩ ẽn ti.  
\v 10 Kỹ ũ tỹ ãjag mỹ: “ẽg kri tỹ ũn mág nĩmnĩ,” he kỹ ag mỹ: “vó, kenh ke tũ inh nĩ,” hemnĩ gé. Ũn pir vỹ ãjag kri tỹ ũn mág nĩ, hã vỹ: Cristo, he mũ.  
\v 11 Ãjag kãmĩ ũn mág ag jé ãjag ki rĩr há han, ãjag camarada tỹ ãjag ki rĩr há han tĩ ẽn ri ke.  
\v 12 Ãjag tỹ tag ki vẽsỹ tỹ ũn mág han sór nỹtĩn kỹ ãjag tóg tá térenh ke mũ, ha vemnĩ. Ãjag tỹ hã ra: “tỹ inh ũn sĩ nĩ,” hen kỹ ãjag tóg tá jãprynh ke mũ, tỹ ũn mág ãjag nỹtĩnh mũ, ha vemnĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Topẽ vĩ to professor ag jagtar ke 
\r (Mc 12.40; Lc 11.39-42, 52; 20.47) 
\p  
\v 13 “Ón kỹ Topẽ vĩ to professor',” he tóg. “Fariseu',” he tóg. “Jykre régre ãjag nỹtĩ,” he tóg. “Topẽ vỹ ãjag ve kónãn,” he tóg. “Ũ ag tóg ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ ve sór nỹtĩ, hã ra ãjag tóg ag mỹ kanhkã ti nenh tĩ. Ag jãvo ãjag tóg ve sór tũ nĩgtĩ. Ãjag tỹ kanhkã ve sór tũ nĩn kỹ ãjag tóg ũ ag mỹ nenh tĩ gé, ag tỹ vég tũ nĩ jé, ãjag ri ke,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 14 “Ón kỹ Topẽ vĩ to professor',” he tóg. “Fariseu',” he tóg. “Jykre régre ãjag nỹtĩ,” he tóg. “Topẽ vỹ ãjag ve kónãn,” he tóg. “Ãjag ne tóg ũn mén ter ja fag tũ mãn kãn tĩ'. Kar kỹ ãjag tóg ón kỹ Topẽ mré vĩ téj han mũgtĩ, ẽg tỹ ãjag to: “há ag nỹtĩ,” he jé. Hã kỹ Topẽ vỹ ãjag vóg kónãn kãfór han ke mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 15 “Ón kỹ Topẽ vĩ to professor',” he tóg. “Fariseu',” he tóg. “Jykre régre ãjag nỹtĩ,” he tóg. “Topẽ vỹ ãjag ve kónãn,” he tóg. “Ãjag ne tóg kuvar há ra mũ tĩ', ga mĩ, goj mĩ ke gé, ãjag tỹ ũ tỹ Israel ag jykre han sór mũ ũ jãvãnh jé. Hã jé ãjag tóg mũ mág han tĩ. Kỹ ãjag tỹ ũ ven kỹ ãjag tóg ti tỹ Japo krẽ han mũ sir, ti tỹ ón kỹ Topẽ vĩ mẽ jé, ãjag ri kén, ti tỹ nũgme ki kutẽ jé, inferno ẽn ki. Kỹ ti jykre pãno vỹ ãjag jykre pãno kãfór nỹ sir,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 16 “Topẽ vỹ ãjag ve kónãn mỹr,” he tóg. “Kyvó ãjag nỹtĩ, hã ra ãjag tóg ũ tỹ ki kagtĩg ag tatĩn mũ sór mũ. Hã kỹ ãjag tóg kygnẽg tĩ. Kỹ ãjag tóg ag kanhrãn kónãn tĩ. “Ẽg tỹ ón kỹ: tag han jé sóg ke mũ, he sór kỹ ẽg tóg: “Topẽ jo ĩn krẽm nĩ ẽn vỹ ki kanhró nĩ,” henh ke mũ,” he ãjag tóg tĩ. “Ẽg tỹ hã ra: Topẽ jo ĩn krẽm ouro tãn ẽn vỹ ki kanhró nĩ, hen kỹ ẽg tóg ón ke tũ nĩ,” he ãjag tóg tĩ gé.  
\v 17 Vẽnhmỹ ti nĩ, ãjag vĩ tag. Krĩ tũ ãjag tóg nỹtĩ, kyvó ãjag tóg nỹtĩ. Ouro mỹ Topẽ jo ĩn kãfór nĩ'? Vó'. Ouro vỹ tỹ Topẽ tũ nĩ, ti tỹ Topẽ jo ĩn krẽm nĩn kỹ. Hã kỹ tóg tỹ Topẽ tũ kar nĩ sir, ouro ti, ti jo ĩn ti ke gé. Ón kỹ: “Topẽ hã vỹ ki kanhró nĩ,” he tũg nĩ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 18 “Ãjag vĩ vẽnhmỹ ũ vỹ nĩ gé. “Ón kỹ ẽg tóg: ẽg tỹ mesa kri ũn mỹ nén ũ pũn mũ ẽn vỹ ki kanhró nĩ, henh ke mũ,” he ãjag tóg tĩ gé. “Ẽg tỹ hã ra: ẽg tỹ ũn mỹ ẽg mẽg pũn tĩ ẽn vỹ ki kanhró nĩ, hen kỹ ẽg ón ke tũ nĩ,” he ãjag tóg tĩ gé.  
\v 19 Vẽnhmỹ ti nĩ gé, ãjag vĩ tag ti. Kyvó ãjag nỹtĩ mỹr. Ẽg tỹ Topẽ mỹ ẽg mẽg pũn mũ mỹ mesa kãfór nĩ'? Vó'. Topẽ jo ĩn krẽm mesa kri ẽg tóg ẽg mẽg ti pũn tĩ, hã kỹ tóg Topẽ mỹ há tĩ, ẽg mẽg ti, ẽg tỹ ti jo ĩn tá ti mỹ mesa kri ti pũn tugrĩn.  
\v 20 Ãjag tỹ Topẽ jo ĩn krẽm mesa tón kỹ, kỹ ãjag tóg ẽg tỹ ẽg mẽg tỹ mesa ẽn kri pũn mũ ẽn tó tĩ gé.  
\v 21 Ãjag tỹ Topẽ jo ĩn tón kỹ, kỹ ãjag tóg Topẽ ti tó tĩ gé.  
\v 22 Ãjag tỹ kanhkã tón kỹ, kỹ ãjag tóg Topẽ nĩgja tó tĩ gé, kỹ ãjag tóg Topẽ ti tó tĩ gé sir. Nén ũ pir vẽ, ti kar ti. Hã kỹ ón kỹ: Topẽ hã vỹ ki kanhró nĩ,” he tũg nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 23 “Ón kỹ Topẽ vĩ to professor',” he tóg. “Fariseu',” he tóg. “Krĩ régre ãjag nỹtĩ, kỹ Topẽ vỹ ãjag ve kónãn,” he tóg. “Ón kỹ ãjag tóg Topẽ mỹ ãjag jakré ki dízimo vin tĩ. Ãjag jakré tỹ hortelã tỹ 10 (ke) nỹtĩn kỹ ãjag tóg Topẽ mỹ ũn pir nĩm tĩ, ãjag jakré tỹ erva doce tỹ ke gé, ãjag jakré tỹ cominho tỹ ke gé. Há ti nĩnh mũ vẽ. Hã ra ãjag tóg ti tỹ ẽg jyvẽn mũ ẽn han tũ nĩgtĩ. Vẽnh jykre kuryj han tũ ãjag tóg nĩgtĩ. Ũn jagãgtar ag jagãgtãn tũ ãjag tóg nĩgtĩ. Topẽ vĩ kri fig tũ ãjag tóg nĩgtĩ. Ãjag tỹ ti vĩ ki króm tag tóg inh mỹ há nĩnh mũ vẽ, ha mẽ. Ãjag tỹ ti tỹ ẽg jyvẽn ki króm mré hã ãjag jakré ki dízimo vin (hã) ra tóg inh mỹ há nĩnh mũ vẽ, ha mẽ. Hã ra ãjag tóg ki króm sór tũ nĩgtĩ.  
\v 24 Kyvó ãjag nỹtĩ, hã ra ãjag tóg ag tatĩn mũ sór nỹtĩ. Topẽ vĩ ũ ki króm sór ãjag tóg tĩ, ti tỹ Topẽ mỹ tỹ nén ũ sĩ (hã) ra, kỹ ãjag tóg ti vĩ ũ mrynhmranh tĩ, ti tỹ Topẽ mỹ kórég pẽ (hã) ra. Kỹ tóg goj ki ka ri ke nĩ. Ãjag tỹ ka gón tũ nĩ jé ãjag tóg kur ki kujẽg tĩ, kỹ tóg pan tĩ, goj ti. Hã ra ãjag tóg cavalo tỹ goj ki ter mũ ra (ãjag tóg) goj kórég ẽn kron tĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 25 “Ón kỹ Topẽ vĩ to professor',” he tóg. “Fariseu',” he tóg. “Krĩ régre ãjag nỹtĩ, kỹ Topẽ vỹ ãjag ve kónãn,” he tóg. “Copo venja kupég ãjag tóg tĩ, pénky venja, hã ra ti kãtá tóg kavéj nĩ. Kỹ ãjag vỹ ge nỹgtĩ gé. Jykre há nĩ ve ãjag tóg nỹgtĩ gé, hã ra ãjag tóg vẽnh jykre pãno han tĩ, hã vỹ: jãnkamy to ag lograr he tĩ, he mũ, ãjag prũ tũ fag mré nỹ tĩ, he mũ gé.  
\v 26 Kyvó ãjag nỹtĩ, ãjag tỹ tỹ Fariseu nỹtĩ ra. Ãjag jykre pãno tovãnh nĩ, ãjag jãnhkri nỹtĩ jé. Kỹ vãhã vẽnh kar vỹ ãjag jykre há vég mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 27 “Ón kỹ Topẽ vĩ to professor',” he tóg. “Fariseu',” he tóg. “Krĩ régre ãjag nỹtĩ, kỹ Topẽ vỹ ãjag ve kónãn,” he tóg. “Vẽnh kej sĩnvĩ ri ke ãjag nỹtĩ. Sĩnvĩ nĩ ve ti nĩ, vẽnh kej ti, ẽg tỹ pó tỹ kri tam kỹ, kar tinta tỹ pó to tĩn kỹ. Ti sĩnvĩ nĩ ve nĩ ra ti kãtá tóg kórég nĩ. Vẽser vỹ krẽm nỹ nĩ, vẽser vag mũ ti, ti kuka.  
\v 28 Tag ri ke ãjag nỹtĩ. Há nĩ ve ãjag nỹtĩ. Jykre kuryj nĩ ve ãjag nỹtĩ, hã ra ãjag kãtá tóg kórég nĩ, ãjag jykre régre nỹtĩn kỹ, ãjag tỹ Topẽ vĩ ki króm sór tũ nỹtĩn kỹ mỹr, ha mẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ũn jykre régre ag jagãgtar ke 
\r (Lc 11.47-51) 
\p  
\v 29 “Ón kỹ Topẽ vĩ to professor',” he tóg. “Fariseu',” he tóg. “Krĩ régre ãjag nỹtĩ, kỹ Topẽ vỹ ãjag ve kónãn,” he tóg. “Ãjag jóg'jóg ag vỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag kãgtén ja nĩgtĩ. Jãvo ãjag tóg ag kej sĩnvĩ han tĩ, ũn jykre kuryj han ja ag kej ti.  
\v 30 Kỹ ãjag tóg ag to: “ẽg tỹ ẽg jóg'jóg ag mré ga kri mũ hã ra ẽg tóg ag kãgtén ke tũ nĩ vẽ,” he ti. “Ag mré ẽg ag vóg ke tũ nĩ vẽ,” he ãjag tóg tĩ, ón kỹ.  
\v 31 Hã ki ãjag tóg ãjag jóg'jóg ag tó tĩ. “Ẽg jóg'jóg ag vỹ ag kãgtén, Topẽ vĩ tó tĩ ag,” he ãjag tóg tĩ. “Ũ tỹ ag kãgtén mũ ag krẽ'krẽ vỹ tỹ ẽg nỹtĩ,” he ãjag tóg tĩ.  
\v 32 Kuri ãjag jóg'jóg ag ri ke han nĩ, kuri ãjag jóg'jóg ag tỹ ũn kãgtén ja tũ ẽn ag kãgtén nĩ, ãjag tỹ tỹ ãjag jóg'jóg ag krẽ'krẽ nỹtĩn kỹ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 33 “Pỹn ri ke ãjag nỹtĩ, mĩg ri ke ãjag nỹtĩ. Ãjag pi(jé) nũgme ki vár ke tũ nĩnh ke mũ', inferno ki',” he tóg.  
\v 34 “Hã kỹ sóg ãjag mỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag jẽgnẽnh ke mũ, vẽnh vĩ há tó mũ ag, Topẽ vĩ rán tĩ ag. Ag jẽgnẽ jé sóg ke mũ, ag tỹ ãjag jyvẽn jé. Kỹ ãjag tóg ag kãgtén ke mũ gé, ha vemnĩ. Ka to ãjag tóg ag sanh ke mũ. Ag mrãnmrãn jé ãjag tóg ke mũ, ãjag tỹ vẽnh kanhrãn jafã krẽm. Cidade kar ki ãjag tóg ag nón mũnh mũ, ãjag tỹ ag vóg kónãn jé.  
\v 35 Hã kỹ tóg ãjag tỹ ũn jykre kuryj kar kãgtén mũ ri ke nĩ. Ũn tỹ hẽn ri ke ag kãgtén ag tóg huri, ẽprã ke ag, hã ra tóg ãjag tỹ ag kãgtén kãn ri ke nĩ sir, Abel, Abel nón ke ag mré hã, Zacarias ẽn mré hã, Baraquias kósin ẽn. Ẽn tỹ ãjag tóg Topẽ jo ĩn jo ti tén ja nĩ, Topẽ mỹ nén ũ pũn jafã ẽn tá ãjag tóg ti tén ja nĩ, Zacarias ẽn.  
\v 36 Ãjag mỹ sóg tó mũ, ha mẽ. Ãjag hã to ti jũnh ke mũ, Topẽ ti, ãjag jóg'jóg ag tỹ ag kãgtén tugrĩn, ãjag tỹ ag kãgtén tugrĩn ke gé,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus tỹ Jerusalém tá ke ag to há nĩ 
\r (Lc 13.34-35) 
\p  
\v 37 Kỹ tóg Jerusalém ki ke ag to vẽmén mũ. Fe kaj han tóg, ag to, kỹ tóg: “Jerusalém tá ke ag mỹ sóg tag tó sór mũ, ha mẽ,” he mũ. “Topẽ vĩ tó tĩ ag kãgtén ag tóg tĩ. Topẽ tỹ ag mỹ ũn jẽgnẽg tĩ ag pin ag tóg tĩ, pó tỹ, ag tỹ ag kãgtén jé. Isỹ ag vẽnh mãn há tóg tĩ vẽ, isỹ ag ki rĩr jé, Jerusalém tá ke ag, hã kỹ sóg ag jé prẽr tỹ hẽn ri ke han mũ. Garĩnh fi jykre ri ke han sór isóg mũ vẽ, ag mỹ. Garĩnh fi vỹ ã krẽ kri jẽ nĩ, fi tỹ ag vẽsỹrénh tũ nĩ jé ke vẽ. Ẽn ri ke han sór sóg mũ vẽ, hã ra ag tóg ke jãvãnh nỹtĩ.  
\v 38 Hã kỹ ag tóg ag jamã pũn kãn ke mũ, kỹ vãpũr vẽ sir. Ũ vỹ kãnhmar tá nĩg mãn ke tũ nĩ ha, ag tỹ cidade kókén ja tá.  
\v 39 Hã kỹ sóg ag mỹ ke mũ. Inh ve mãn ke tũ ag nĩ ha (mỹr). Kejẽn ag tóg iso: “Topẽ tỹ ti jẽnẽ ja vẽ,” henh ke mũ. “Topẽ vỹ ti ve há han, ti tỹ ti jiji tó kãtĩg kỹ,” he jé ag tóg ke mũ iso, kejẽn. Ẽn kã ag tóg inh ve mãn ke mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\c 24  
\s1 Topẽ jo ĩn kókén kỹ nĩnh ke 
\r (Mc 13.1-2; Lc 21.5-6) 
\p  
\v 1 Kỹ Jesus tóg Topẽ jo ĩn tá kãkutẽ kỹ tĩ mũ sir. Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti tá junjun mũ, kỹ ag tóg ti mỹ Topẽ jo ĩn ẽn ag venven mũ sir.  
\v 2 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ãjag mỹ pó tỹ ĩn mág tag ag vigvég mũ'?” he mũ. “Kejẽn pó tóg jagnẽ kri nỹtĩ mãn ke tũ nĩ ha. Ag tỹ gũm ke kãn ke vẽ. Ki hã sóg tó mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg jagtar ke 
\r (Mc 13.3-13; Lc 21.7-19) 
\p  
\v 3 Kar kỹ tóg krĩ tỹ Oliveiras ra tĩ mũ sir. Ti tỹ tá nĩ kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg vyr mỹ ti ki jẽmẽnh kãmũ mũ. Kỹ ag tóg ti mỹ: “ẽg mỹ ti kurã ti tó,” he mũ. “Ẽg tỹ ne ve kỹ ẽg ti kurã ki kanhró nỹtĩnh mũ, ã kãtĩg mãn ke kurã ẽn ti, nén kar tũg ke kurã ẽn ti?” he ag tóg ti mỹ.  
\v 4 Kỹ tóg ag mỹ: “ker ũ ãjag lograr hé hẽ',” he mũ.  
\v 5 “Cristo vỹ tỹ inh nĩ,” he jé ag tóg ke mũ, inh jyjy tó kỹ. Ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg tag tónh ke mũ, kỹ ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg ag vĩ kri nĩm ke mũ.  
\v 6 Vẽnh génh to vẽme mẽ jé ãjag tóg ke mũ, tag ki vẽnh génh to, kuvar há tá vẽnh génh to ke gé. To jũrũn ke tũg nĩ, hã ra. Vẽnh génh enh ke vẽ. Hã ra kurã tỹ ẽgno to hã ke vẽ ver.  
\v 7 Nação ag tỹ jagnẽ kato tẽgtẽnh ke vẽ, pã'i krẽm ke ag tỹ pã'i ũ krẽm ke ag to jũnh ke vẽ. Kỹ ga tỹ ragra ke tỹ hẽn ri ke han ke vẽ, ẽmã tỹ hẽn ri ke ki. Vẽjẽn tỹ tũ' henh ke vẽ gé.  
\v 8 Hã ra ãjag jagãgtar ke vẽnh ven vén vẽ ver,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 9 “Kar kỹ ãjag jagtar ke mũ, ãjag tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩ tugrĩn. Ãjag vóg kónãn jé ag tóg ke mũ, ãjag kãgtén jé ag tóg ke mũ gé. Nação kar vỹ ãjag to vĩ kónãn ke mũ gé, ãjag tỹ inh jiji tó tugrĩn.  
\v 10 Kỹ ũ tỹ hẽn ri ke ag vỹ isogvãnh ke mũ sir, ẽn kã. Ãjag mré ke fag tó jé ag tóg ke mũ, inh kato vãsãnsãn mũ ag mỹ, kỹ ag tóg jagnẽ to vĩ kónãn tãvĩ han ke mũ gé.  
\v 11 Ón kỹ inh vĩ tó tĩ ag vỹ junjun ke mũ gé, kỹ ag tóg ũn e krĩnkrĩn ke mũ sir, ag tỹ isogvãnh jé.  
\v 12 Kỹ vẽnh kar vỹ vẽnh jykre pãno to há nỹtĩnh mũ, hã kỹ ũ tỹ ón kỹ iso há sĩ nỹtĩ ẽn ag tóg isogvãnh ke mũ gé, ũn e ag.  
\v 13 Hã ra ũ tỹ isovãnh tũ pẽ ẽn ag tóg krenkren ke mũ.  
\v 14 Kỹ nação kar vỹ vẽnh vĩ sér mẽnh mũ, ga kar mĩ hã, kỹ ag tóg Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩnh ke ẽn mẽnh mũ ha. Ag tỹ mẽ kãn kỹ kurã tỹ ẽgno vẽ sir,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ẽg jagãgtar mág pẽ ti 
\r (Mc 13.14-23; Lc 21.20-24) 
\p  
\v 15 “Kejẽn ãjag tóg vãhã sir ãjag tỹ nén (ũ) kamẽg tĩ ẽn venh ke mũ, ẽg kavénh mũ ẽn ti,” he tóg. “Topẽ vĩ tó tĩ tỹ Daniel vỹ ti tó ja nĩgtĩ. Topẽ jo ĩn tá tóg jẽnh mũ, ẽg kavénh mũ ẽn ti,” he tóg, Jesus ti. (Ũ tỹ vẽnh rá tag to ke mũ ẽn jé ki kanhró nĩ.)  
\v 16 Ãjag tỹ ti ve kỹ ga tỹ Judéia ki ke kar ag jé vẽnh pigjunh mũjẽg, pãnónh ra, fag mré hã.  
\v 17 Ũ tỹ re tá nĩ ẽn jé kãra rã tũg nĩ, ti ĩn ki, ti tũ mãn jé.  
\v 18 Kỹ ũ tỹ ã japỹ tá jẽ ẽn jé vỹn ke tũg nĩ gé, ti kur mãn jé.  
\v 19 Ũn kufy fag jagtar mág ke vẽ, kurã ẽn kã, ũ tỹ gĩr pygfãm mũ fag ke gé.  
\v 20 Topẽ mré vĩmnĩ, ti tỹ kusa kã vẽnh ven tũ nĩ jé, ti tỹ vẽnhkán ke kurã kã vẽnh ven tũ nĩ jé.  
\v 21 Jagtar mág tỹ ge han ja tũ ẽg tóg nỹtĩ, Topẽ tỹ mundo han jãn ki. Kỹ ẽg ge han mãn ke tũ nĩ gé, kar kỹ.  
\v 22 Ẽg tỹ kurã ki jagtar ke mũ ẽn vỹ e nỹtĩnh mũ vẽ, hã ra tóg térem kỹ nỹtĩ nĩ, Topẽ tỹ ũn kuprẽg ja ẽn ag tugrĩn. Ti tỹ térem tũ nĩ (mũ) ra ũ vỹ kren ke tũ nĩ vẽ, ag jagtar mág ẽn to,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 23 “Ẽn kã ũ tỹ ãjag mỹ: Cristo vỹ tag kã jẽ nĩ, he mũ ra kri nĩm tũg nĩ, ag tỹ: tãtá ti jẽ nĩ, he mũ ra.  
\v 24 Ón kỹ Cristo ag vỹ vẽnh venven ke mũ, ón kỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag ke gé. Ẽg tỹ nén han vãnh hyn han jé ag tóg ke mũ, milagre tỹ hẽn ri ke ti, ón kỹ Cristo ẽn ag. Ag tỹ vẽnh kar krĩn kónãn sór vẽ, ag tỹ kygnẽ jé, Topẽ tỹ ũn kuprẽg ja ẽn ag mré hã, hẽn ri ke mũn.  
\v 25 Ãjag mỹ sóg tó kãn mũ, ti kutẽnh ke to hã,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 26 “Kejẽn ag tóg ãjag mỹ: ẽmã kórég tá tóg jẽ, Cristo ti, henh ke mũ. Ra ti venh mũ tũg. Ag tỹ ãjag mỹ: ĩn kãtá tóg nĩ nĩ, he mũ ra kri fi tũg nĩ.  
\v 27 Inh kãtĩg mãn ke vỹ ta tỹ kóm kóm ke ri ke nĩ. Ti tỹ kóm kóm ke kỹ ẽg tóg nén kar vég tĩ, rã jur ja tá, rã pur ja tá ke gé. Inh kãtĩg mãn ke vỹ ri ke nĩnh mũ. Tỹ sóg ẽprã ke fi kósin nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 28 “Nén ũ ter nỹgja ri ke ti nĩ gé. Hã tá tóg vẽnh mãn tĩ, jãtã ti. Tag ri ke ti nĩnh mũ, inh kãtĩg mãn ke ti,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Topẽ kósin kãtĩg mãn ke 
\r (Mc 13.24-27; Lc 21.25-28) 
\p  
\v 29 “Jagtar ẽn kar kỹ rã vỹ nhyr ke mũ, kỹ kysã vỹ jẽngrẽ he mãn ke tũ nĩ gé. Krĩg vỹ vár ke mũ gé, kanhkã krẽm. Ẽg tỹ kanhkã tá nén vég tũ kar ẽn vỹ ragra ke kãn mũ gé.  
\v 30 Kỹ vãhã ẽprã ke fi kósin vỹ vẽnh ven ke mũ, kanhkã tá. Kỹ ga kri mũ kar ag vỹ kygfỹ kãn ke mũ sir, povo kar ti, ag tỹ inh kãtĩg ven kỹ. Kanhkã góg kãmĩ sóg térenh ke mũ. Kỹ sóg tar pẽ nĩnh mũ, ha vemnĩ, kỹ inh ve vỹ kókov pẽ nĩnh mũ gé.  
\v 31 Kỹ sóg isỹ jẽgnẽ jafã ag jẽgnẽnh mũ, ag tỹ ténténtén kynkyn jé, kỹ ag tóg isỹ ũn kuprẽg mũ ag jé prẽnprẽr kãn ke mũ sir, ga kar mĩ hã, kanhkã fyr mĩ hã,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ka tỹ figueira to comparação 
\r (Mc 13.28-31; Lc 21.29-33) 
\p  
\v 32 “Ka tỹ figueira to ki kanhrãn nĩ, to comparação han kỹ. Ka tỹ figueira pẽ tánh kỹ, ti féj tãg han kỹ tóg kakó tĩ sir, ẽkré tygtánh kurã ti.  
\v 33 Ri ke ti nĩ, ãjag tỹ inh kãtĩg mãn ke kurã ki kanhró nỹtĩnh ke mũ ti. Ãjag tỹ isỹ ãjag mỹ nén tó mũ tag ve kỹ tóg sir kakó tĩnh ha, kakó tãvĩ tóg tĩnh ha, inh kãtĩg mãn ke ti, ẽn kã.  
\v 34 Sỹ ke há vẽ, hã kỹ sóg tag tó mũ, ha mẽ: ũri ũn rĩnrĩr mũ ag tỹ nén kar ẽn venh ke vẽ, ag kãgter ke to hã.  
\v 35 Kanhkã vỹ tũ' henh ke mũ, ga ti ke gé. Jãvo inh vĩ vỹ tũ' henh ke tũ nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Jesus kãtĩg mãn ke kurã 
\r (Mc 13.32-37; Lc 17.26-30, 34-36) 
\p  
\v 36 “Hã ra ũ pi(jé) isỹ kurã ki kãtĩg mãn ke mũ ki kanhró nĩ', hora ki ke gé. Topẽ tỹ jẽgnẽ jafã ag pi(jé) ki kanhró nỹtĩ'. Inh pi(jé) ki kanhró nĩ gé. Ẽg jóg mág hã vỹ ã pin kỹ ki kanhró nĩ, kurã kã nén kutẽnh ke mũ ẽn ki.  
\v 37 Inh kãtĩg mãn ke kurã vỹ Noé tỹ ga mĩ tĩg ja ẽn ri ke nĩnh mũ.  
\v 38 Ta kutẽ to hã ag tóg jẽn ja nĩgtĩ, kron ja nĩgtĩ, jagnẽ tỹ prũg ja nĩgtĩ, jagnẽ tỹ mén ja nĩgtĩ, Noé mré ke ag. Ẽn kã kejẽn Noé tóg barco tỹ ĩn kãra rã mũ.  
\v 39 Hã ra tóg ag mỹ tỹ nén ũ tũ tĩ, ti tỹ barco kãra rã mũ ti. Kejẽn ta tóg kutẽ mũ, kỹ goj tóg var mũ sir. Kỹ ag tóg kãgter kãn mũ sir vãhã. Ge ti nĩnh mũ, ẽprã ke fi kósin kãtĩg mãn kỹ, inh kãtĩg mãn kỹ mỹr.  
\v 40 Ẽn kã ũn régre ag vỹ ãjag japy ki rãnhrãj ke mũ. Inh kãtĩg mãn kỹ sóg ũn pir jé prẽr ke mũ, jãvo ti régre vỹ tá jẽnh mũ sir.  
\v 41 Ũn régre fag vỹ ẽgtynyn nỹtĩnh mũ, jagnẽ mré, kurã ẽn kã. Kỹ sóg ũn pir fi jé prẽr ke mũ, jãvo fi régre fi vỹ tá jẽnh mũ gé sir.  
\v 42 Vẽnh ki ẽmẽmnĩ, nũr tũ ri ke han nĩ. Inh kãtĩg ke hora ki kagtĩg ãjag tóg nỹtĩ. Ãjag Senhor vỹ tỹ inh nĩ,” he tóg. 
\p  
\v 43 “Kỹ tag to jykrén nĩ, ha mẽ. Ẽg pi(jé) ũ tỹ ẽg tỹ nén péju sór mũ kãtĩg ke ki kanhró nỹtĩ'. Ẽg tỹ ti kãtĩg ke tỹ hora ki kanhró nỹtĩ ra ẽg tóg to ẽg tỹ nén ki rĩr mũ vẽ, kỹ ũ pi(jé) ẽg ĩn kãra rãnh ke mũ vẽ'. Hã ra ẽg tóg ki kagtĩg nỹtĩ.  
\v 44 Ge ti nĩ, inh kãtĩg mãn ke ti. Ha vẽnh kãn, ha vẽnh ki ẽmẽ. Ẽprã ke fi kósin vỹ kãtĩg ke mũ, ãjag tỹ inh kãtĩg ke to jykrén tũ ra,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ũn camarada ag to comparação 
\r (Lc 12.41-48) 
\p  
\v 45 Kỹ tóg ag mỹ ã kãtĩg mãn ke tó mãn mũ. “Kejẽn patrão ũ tóg hẽ ra tĩg sór mũ,” he tóg. “Kỹ tóg ã camarada ag kã ũ tỹ pã'i han mũ, ti tỹ ti jo ã mré camarada ag ki rĩr jé. Ũ tỹ ã rãnhrãj ki rĩr há han tĩ ẽn kuprẽg tóg mũ, ti tỹ ag mỹ vẽjẽn ven jé, vẽjẽn ke horan ki.  
\v 46 Ti tỹ ag ki rĩr há han kỹ ti patrão vỹ ti mỹ vĩ há han ke mũ, ti kãtĩg mãn ken kã.  
\v 47 Ti tỹ pã'i han jé tóg ke mũ, ti tỹ ti tũ ki rĩr kãn jé sir. Ki hã sóg tó mũ, ha mẽ.  
\v 48 Kejẽn ti camarada ũ tóg hã ra jykre pãno nĩ. Kỹ tóg tag to jykrén mũ. “Ẽg patrão vỹ kãtĩg vãnh han mũ,” he tóg mũ sir, ũn jykre pãno ẽn.  
\v 49 Kỹ tóg ã mré camarada ag vóg kónãn mũ sir, ag mrãnmrãn kỹ. Kỹ tóg ũn kronkron tĩ ag mré kron mũ gé sir, jẽn mág han tóg mũ gé sir.  
\v 50 Kỹ ti patrão vỹ ti kãnhmỹ kãtĩg ke mũ sir, ti tỹ ti kãtĩg ke kurã ki kagtĩg nĩn kỹ, ti horan ke gé, ũn jykre kórég ẽn ti.  
\v 51 Ã kãtĩg kỹ tóg ti kapãn ri ke han ke mũ sir, kỹ tóg ti fón ke mũ gé sir, ũn jykre régre ag mré. Tá ag tóg jagtar ke mũ, ãjag jã tỹ ag tóg gyngyn ke mũ, tỹ ag tóg gangan ke mũ, jũ kỹ, ũn jykre kórég ẽn ag,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ũ tỹ ti rãnhrãj han kónãn mũ kãmén hã vẽ. 
\c 25  
\s1 Tátãg tỹ 10 (ke) fag to comparação 
\p  
\v 1 Kỹ Jesus tóg ag mỹ ã kãtĩg mãn ke ẽn kãmén mãn mũ, kỹ tóg ag mỹ: “ẽn kã ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn tỹ tỹ ẽg pã'i nĩnh ke vỹ ge nĩnh mũ, ha mẽ,” he mũ. “Tátãg fag ri ke ti nĩnh mũ. Ũ tỹ 10 (ke) fag vỹ nỹtĩ, tátãg fag. Vẽnh kyprũg ve jé fag tóg lampião vyn kỹ mũ mũ, ũn prũg mũ ẽn kato.  
\v 2 Fag tỹ 5 (ke) fag vỹ jykre kórég nỹtĩ, jãvo ũ fag vỹ jykre há nỹtĩ, ũ tỹ 5 (ke) ũ fag.  
\v 3 Kỹ ũn jykre kórég fag vỹ vyrmỹ azeite ma mũ ja tũ nĩ, hã ra tóg sĩn kỹ lampião kãkã nĩ nĩ.  
\v 4 Fag jãvo ũn jykre há fag vỹ azeite ma mũ mũ, vyrmỹ.  
\v 5 Hã ra tóg kãtĩg vãnh han mũ, ũn prũg mũ ti. Kỹ tóg kejẽn fag nũgnũr há tĩ sir, ti jun tũg ki, kỹ fag tóg nũgnũr kãn mũ sir.  
\v 6 Meia noite ki vẽnh vĩ tóg mẽ há tĩ, kỹ tóg: “!..nĩgnĩ ra..!” he mũ. “!..Ũn prũg mũ vỹ kãteg..!” he tóg. “!..Ha ti venh kãmũ jeg..!” he tóg.  
\v 7 Kỹ tátãg ẽn fag vỹ nĩgnĩg kỹ fag lampião gruggrug mũ sir.  
\v 8 Kỹ ũn jykre kórég fag vỹ ũn jykre há fag mỹ azeite to vĩ mũ. “Ẽg mỹ ãjag azeite vẽnh kãpãm. Nhyn ke ti nỹtĩ ha, ẽg lampião ti,” he fag tóg mũ.  
\v 9 Hã ra ũn jykre há fag tóg fag mỹ: “vó',” he mũ. “Ẽg tỹ ãjag mỹ vẽnh kãpãm kỹ tóg ẽg mỹ kã kyn ke mũ gé, ãjag ri kén. Negócio ra mũjẽg, ãjag tỹ azeite ven jé,” he fag tóg mũ.  
\v 10 Kỹ fag tóg mũ mũ. Fag gunja tá tóg jun mũ sir, ũn prũg mũ ti. Kỹ fag tóg ti mré mũ mũ sir, ũn lampião gru nỹtĩ fag. Vẽnh kyprũg ve jé fag tóg mũ mũ, kỹ ag tóg jãnkã ti nĩfénh mũ sir, ũn jykre kórég fag jy.  
\v 11 Kỹ vãhã tátãg ũ fag vỹ tá junjun mũ gé sir, kỹ fag tóg ti mỹ: “Senhor', Senhor',” he mũ sir. “Ẽg mỹ nón,” he fag tóg.  
\v 12 Hã ra tóg fag mỹ: “ãjag ki kagtĩg sóg nĩ, mỹr, ha mẽ,” he mũ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 13 “Hã kỹ sóg ãjag mỹ: vẽnh ki rĩr, nũr tũ ri ke han kỹ, he mũ. Kãtĩg jé sóg ke mũ. Hã ra ãjag tóg inh kãtĩg ke kurã ki kagtĩg nỹtĩ, inh hora ki ke gé. Hã kỹ inh jãvãnh to krónh ke tũg nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ũ camarada ag to comparação 
\r (Lc 19.11-27) 
\p  
\v 14 Kỹ Jesus tóg: “inh kãtĩg mãn ke vỹ tag ri ke nĩnh mũ gé, ha mẽ,” he mũ. “Kejẽn ũ tóg ga ũ venh tĩg sór mũ, kỹ tóg ã camarada ag jé prẽr mũ, ti tỹ ag mỹ ã tỹ nén kar vẽnh kãpãm jé, ã jãnkamy kar.  
\v 15 Ũ mỹ tóg jãnkamy kãmur tỹ 5 (ke) vin mũ, ũ mỹ tóg ti kãmur régre vin mũ, ũ mỹ tóg ti kãmur pir nĩm mũ. Ũn krĩ há ẽn mỹ tóg ti kãmur e vin mũ, ũn krĩ pãgsĩ ẽn mỹ tóg ti kãmur pir nĩm mũ.  
\v 16 Kỹ ũ tỹ ti kãmur tỹ 5 (ke) mãg mũ ẽn vỹ tĩ mũ. Jãnkamy ẽn tỹ rãnhrãj mág han kỹ tóg kejẽn ũ tỹ 5 (ke) ũ mãg mũ, kỹ ti tũ vỹ tỹ ti kãmur tỹ 10 (ke) nỹtĩ sir.  
\v 17 Kỹ ũ tỹ ti kãmur régre mãg mũ ẽn vỹ tỹ rãnhrãj mũ gé. Ti kãmur régre ũ mãg tóg mũ sir, ã rãnhrãj to, kỹ tóg tỹ 4 (ke) nỹtĩ.  
\v 18 Ag jãvo ũ tỹ ti kãmur pir mãg mũ ẽn vỹ ã tũ nég tĩ mũ sir. Ã patrão tỹ ti mỹ jãnkamy nĩm ẽn nég tóg mũ, mỹr, ha mẽ. 
\p  
\v 19 Kejẽn ag patrão vỹ vỹn ke mũ sir, si há tĩ kỹ.  
\v 20 Kỹ ti camarada tóg ti venh kãtĩ mũ, ũ tỹ ti kãmur tỹ 5 (ke) mãn ja ẽn ti. Kỹ tóg ti mỹ ũ tỹ 5 (ke) ũ ẽn ven mũ sir, ti ganho ti, kỹ tóg ã patrão mỹ: “ũ tỹ 5 (ke) vin ã tóg inh mỹ,” he mũ, “hã ra sóg tỹ rãnhrãj kỹ ũ tỹ 5 (ke) ũ mãn ja nĩ,” he tóg.  
\v 21 Kỹ ti patrão tóg ti mỹ: “jykre há ã tóg nĩ,” he mũ. “Ã tũ ki rĩr há han ã tóg nĩ mỹr. Nén sĩ ki rĩr há han ja ã tóg nĩgtĩ, kỹ sóg ã mỹ nén ũ e vin sór mũ, ã tỹ ki rĩr jé. Ã patrão fe tỹ mrin ke ã mỹr. Hã inh mré kãtĩg,” he tóg, ti patrão ti.  
\v 22 Kỹ ti camarada ũ tóg jun mũ gé, ũ tỹ ti kãmur régre mãn ja ẽn ti. Kỹ tóg ti mỹ: “inh mỹ ã tóg ti kãmur régre vin ja nĩ,” he mũ. “Tỹ rãnhrãj kỹ sóg ũn régre ũ mã. Hã vẽ ha,” he tóg.  
\v 23 Kỹ ti patrão tóg ti mỹ: “jykre há ã tóg nĩ,” he mũ gé. “Ã tũ ki rĩr há han ã tóg nĩ mỹr. Nén sĩ ki rĩr há han ja ã tóg nĩgtĩ, kỹ sóg ã mỹ nén ũ e vin sór mũ, ã tỹ ki rĩr jé. Ã patrão fe tỹ mrin ke ã mỹr. Ha inh mré kãtĩg,” he tóg, ti patrão ti. 
\p  
\v 24 Kỹ ti camarada ũ tóg jun mũ gé sir, ũ tỹ ti kãmur pir mãn ja ẽn ti. Kỹ tóg ti mỹ: “Senhor',” he mũ. “Vĩ tar han ã tóg tĩgtĩ, ki kanhró sóg nĩ. Ã tỹ nén krãn ja tũ ẽn mãg ã tóg tĩgtĩ, ã tỹ ti fy vãm tũ ra ã tóg ti kanẽ ve sór tĩgtĩ.  
\v 25 Hã kỹ sóg mũmẽg kỹ ti kãmur né. Ã tũ ti hã vẽ ha,” he tóg, ti patrão mỹ.  
\v 26 Kỹ ti patrão tóg ti mỹ: “jykre kórég ã tóg nĩ,” he mũ. “Ã tũ ki rĩr kónãn ã tóg nĩ mỹr. Inh mỹ isỹ nén krãn ja tũ mãg tĩgtĩ'? Inh mỹ isỹ nén ũ fy vãm tũ ra ti kanẽ ve sór tĩgtĩ'? Hã ki kanhró ã mỹ nĩ'?  
\v 27 Ã tỹ ne jé inh jãnkamy tỹ banco ki rãnhrãj tĩ ag mỹ vin ja tũ nĩ nẽ? Kỹ sỹ ti juro ven kỹ sóg isũ kãfór mãn ke vẽ vẽ.  
\v 28 Ti tũ ma ra,” he tóg mũ sir, polícia ag mỹ. “Inh camarada ũ mỹ nĩm, sỹ ti mỹ nĩm ja ẽn ti. Ũ tỹ ti kãmur tỹ 10 (ke) mãg mũ ẽn mỹ nĩm, ti kãmur pir tỹ, sỹ ũn jykre kórég tag mỹ nén nĩm ja ẽn ti,” he tóg, ag patrão ti, polícia ag mỹ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 29 “Ge ti nĩ. Ũn tũ mág vỹ mãn mãn mũ, kỹ tóg ti mỹ tũ' henh ke tũ pẽ nĩ. Ũn tũ tũ ẽn tũ sĩ mãn jé ag tóg ke mũ, kỹ tóg tỹ tũ tũ nĩ sir,” he tóg, patrão ti.  
\v 30 “Kỹ inh camarada kórég tag fón, kutyg ja ẽn kãkã. Tá ag tóg jagtar tĩ, ãjag jã tỹ ag gyngyn ke tĩ, vẽso jũ kỹ,” he tóg, patrão ti,” he tóg, Jesus ti, ã tỹ ã kãtĩg mãn ke kãmén kỹ. 
\s1 Jesus tỹ vẽnh kar jykre tugnỹm ke 
\p  
\v 31 Kỹ Jesus tóg ag mỹ: “ẽprã ke fi kósin ẽn kãtĩg mãn kỹn ge nĩnh mũ, ha mẽ,” he mũ. “Inh kãtĩg mãn kỹ sóg tar pẽ kãtĩ mũ, sĩnvĩ. Isỹ jẽgnẽ jafã ag vỹ inh mré kãmũnh ke mũ. Kỹ sóg inh nĩgja kri nĩnh ke mũ sir, kỹ inh jykre tar vỹ vẽnh ven ke mũ.  
\v 32 Kỹ ẽprã ke kar vỹ inh jo vẽnh mãn kãn ke mũ sir. Kỹ sóg vẽnh kar vẽnh kãpãm ke mũ sir, ha mẽ. Carneiro mré cabrito ki rĩr tĩ ẽn vỹ kejẽn ã mẽg vẽnh kãpãm tĩ. Carneiro ag tỹ tóg vyrmỹ vin tĩ, cabrito ag tỹ ke gé.  
\v 33 Kỹ tóg carneiro ag tỹ ã pẽgja tá vin tĩ, jó tóg cabrito ag tỹ ã jakãnh tá vin tĩ. Tag ri ke han jé sóg ke mũ.  
\v 34 Tỹ sóg vẽnh kar kri pã'i mág nĩnh mũ, kurã ẽn kã. Kỹ sóg inh pẽgja tá nỹtĩnh ke mũ ag mỹ: “ha inh mré kãmũ jẽg,” henh ke mũ. “Inh panh vỹ ãjag to vĩ há han mũ mỹr. Topẽ tỹ ga tãg mré kanhkã tãg venh kãmũ jẽg. Topẽ tỹ ga han kurã ẽn kã tóg ãjag hã kuprẽg ja nĩ, ãjag tỹ ti tỹ ga tãg mré kanhkã tãg tag ve jé.  
\v 35 Kejẽn sóg kókĩr nĩ ja nĩgtĩ, kỹ ãjag tóg inh jẽn. Isỹ kron há nĩn kỹ ãjag tóg inh mỹ goj jun. Isỹ ãjag ĩn tá jun kỹ ãjag tóg inh mỹ: “ha kãrã, ẽg mré nĩ,” he ja nĩgtĩ gé.  
\v 36 Inh kur tũ nĩn kỹ ãjag tóg inh mỹ kur vin. Inh kaga nĩn kỹ ãjag tóg inh venh kãmũ ja nĩgtĩ. Ise kỹ jẽ kỹ ãjag tóg inh venh kãmũ ja nĩgtĩ gé,” he jé sóg ke mũ ag mỹ,” he tóg. 
\p  
\v 37 “Kỹ ũn jykre kuryj tag ag vỹ inh mỹ: “Senhor',” henh ke mũ. “Ẽg hẽ kã ã kókĩr vé, ẽg tỹ ã mỹ vẽjẽn ven jé? Ẽg hẽ kã ã kron há tĩ vé, ẽg tỹ ã mỹ goj ven jé?  
\v 38 Ã hẽ kã ẽg ĩn tá jun, ẽg tỹ ã mỹ: “ha kãrã,” he jé? Ẽg hẽ kã ã kur tũ vé, ẽg tỹ ã mỹ kur vin jé?  
\v 39 Ẽg hẽ kã ã kaga vé, ẽg hẽ kã ã se vé, ẽg tỹ ã venh kãmũ jé? Ki kagtĩg ẽg nỹtĩ,” he jé ag tóg ke mũ, inh mỹ. 
\p  
\v 40 Kỹ sóg ag mỹ: “ũn jagãgtar ag jagãgtãn ja ãjag tóg nĩgtĩ, inh mré ke ag, hã ra tóg ãjag tỹ inh jagãgtãn ri ke nĩ, ãjag tỹ ag jagãgtãn ja ti, ki hã sóg tó mũ,” he jé sóg ke mũ, isỹ tỹ pã'i mág nĩn kỹ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 41 “Kỹ sóg inh jakãnh tá nỹtĩ ag mỹ: “ha mũjẽg, tãra,” henh ke mũ gé. “Inh panh vỹ ãjag mỹ vĩ kónãn. Pĩ nhyr vãnh ra mũjẽg. Nén-Kórég mỹ tóg kar kỹ nĩ, pĩ nhyr vãnh ẽn ti, Nén-Kórég tỹ jẽgnẽ jafã ag mỹ tóg kar kỹ nĩ gé. Ẽn ra mũjẽg.  
\v 42 Inh kókĩr ra ãjag pi(jé) inh mỹ vẽjẽn ven'. Isỹ kron há ra ãjag pi(jé) inh mỹ goj jun'.  
\v 43 Isỹ ãjag ĩn tá jun mũ ra ãjag pi(jé) inh mỹ: “ha kãrã,” he ja nĩgtĩ'. Isỹ kur tũ ra ãjag pi(jé) inh mỹ ũ vin'. Inh kaga nỹ ra, ise kỹ jẽ ra ãjag pi(jé) inh venh kãmũ ja nĩgtĩ',” he jé sóg ke mũ,” he tóg. 
\p  
\v 44 “Kỹ ag tóg inh mỹ kenh ke mũ gé. “Senhor',” he jé ag tóg ke mũ gé. “Ẽg hẽ kã ã kókĩr vé, ã kron ha ti? Ã hẽ kã ẽg ĩn tá jun'? Ẽg hẽ kã ã kur tũ vé', ã kaga ti', ã se ti', ẽg tỹ ã ki rĩr jé? Ki kagtĩg ẽg nỹtĩ,” he jé ag tóg ke mũ gé. 
\p  
\v 45 Kỹ sóg ag mỹ: “ũn jagãgtar ag jagãgtãn ja tũ ãjag tóg nĩgtĩ,” henh ke mũ, “hã kỹ tóg ãjag tỹ inh jagãgtãn tũ ri ke nĩ, ki hã sóg tó mũ, mỹr, ha mẽ,” he jé sóg ke mũ.  
\v 46 Kỹ ag tóg jagãgtar kenh ke mũ, hã ra tóg tũ' henh ke tũ nĩ, ag jagtar ke ti. Ag jãvo ũn jykre há ag vỹ rĩr krỹg ja tũ venh ke mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\c 26  
\s1 Ag tỹ Jesus tén sór 
\r (Mc 14.1-2; Lc 22.1-2; Jo 11.45-53) 
\p  
\v 1 Vãhã tóg tó kãn ja nĩgtĩ, ti tỹ nén tónh ke ja ti, Jesus ti. Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ:  
\v 2 “kurã régre tũg kỹ tóg ẽg festa mág tỹ Páscoa nĩ,” he mũ. “Ẽn kã ag tóg ẽprã ke fi kósin ti senh ke mũ, kỹ ag tóg ti fẽg ke mũ, ka to ti sa jé. Inh hã vẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 3 Hã ra Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i mág ag vỹ vẽnh mãn mũ sir, Topẽ vĩ to professor ag mré hã, kófa ag mré ke gé. Pã'i mág ĩn tá ag tóg vẽnh mãn mũ sir, pã'i ẽn jijin hã vỹ: Caifás, he mũ.  
\v 4 Kỹ ag tóg Jesus se to jykrén mũ sir. Ag tỹ ti vatánh tá ti kãgmĩ sór vẽ, ti se jé, ti tén jé.  
\v 5 Kỹ ag tóg to jykrén kỹ: “festa tag to mẽ jé ẽg tóg ke mũ ver,” he mũ. “Ẽg tỹ festa kã ti se kỹ vẽnh génh mág hỹn tóg kutẽnh mũ, ha vemnĩ,” he ag tóg mũ sir jagnẽ mỹ. 
\s1 Jesus tỹ Betânia tá nĩ 
\r (Mc 14.3-9; Jo 12.1-8) 
\p  
\v 6 Ẽn kã Jesus tóg kejẽn ẽmã tỹ Betânia tá nĩ nĩ, Simão ĩn krẽm, vẽnh kaga kren vãnh han ja ẽn ĩn krẽm.  
\v 7 Ti jẽg nĩ ra ũ fi tóg tá jun mũ, garrafa mãn kỹ. Pó kupri tãnãj tỹ tóg há nĩ, garrafa ti. Ti ki nĩ vỹ tỹ nén kar tãg nĩ, ger há ẽn, ũn kaja e ẽn. Ti gãnh tãg fi tóg mũ, ger há ẽn tỹ.  
\v 8 Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg fi vég mũ, hã ra tóg ag mỹ kórég nĩ. Fi to jũ kỹ ag tóg: “fi tỹ ne jé nén kaja e kókén nẽ?” he mũ.  
\v 9 “Ẽg tỹ ger há tag fón ke vẽ vẽ, kaja há to, ẽg tỹ ũn jagãgtar ag mỹ vin jé,” he ag tóg mũ. 
\p  
\v 10 Kỹ Jesus tóg mẽg mũ, ag vĩ ti, kỹ tóg ag mỹ: “ãjag tỹ ne jé fi mỹ kaga han nẽ?” he mũ. “Inh jykre ki króm fi tóg.  
\v 11 Inh hã tóg ver nĩ sĩ han mũ, ãjag mré, jãvo ũn jagãgtar ag vỹ kurã kar ki ãjag mré nỹtĩ nĩ.  
\v 12 Fi tỹ inh kãn vẽ, ag tỹ vẽnh kej tá inh fón jé hã jé fi tóg ger há tag tỹ inh kri kujẽg.  
\v 13 Ag tỹ vẽnh vĩ sér tugtón kỹ ag tóg fi tỹ nén han mũ tag tónh ke mũ gé, ga kar mĩ hã, kỹ vẽnh kar vỹ fi tỹ nén han mũ mẽnh ke mũ, ha vemnĩ. Ki hã sóg tó mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Judas tỹ pã'i ag mỹ Jesus ven ke 
\r (Mc 14.10-11; Lc 22.3-6) 
\p  
\v 14 Kar kỹ ũ tỹ 12 (ke) ag kã ũ tóg Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag venh tĩ mũ. Ũn tĩg mũ jyjyn hã vỹ: Judas Iscariotes, he mũ.  
\v 15 Tá jun kỹ tóg ag mỹ: “sỹ ãjag mỹ Jesus ven ke vẽ, ãjag tỹ ti se jé,” he mũ. “Ãjag mỹ inh mỹ kajãm ke tũ, sỹ ãjag mỹ ti ven ke ti?” he tóg. Kỹ ag tóg ti mỹ: “vó,” he kỹ jãnkamy tỹ 30 (ke) tỹ kajãm mũ sir.  
\v 16 Ti tỹ jãnkamy ẽn mãn kar kỹ tóg to jykrén mũ. “Inh hỹn hẽ ri kenh mũ, isỹ vẽnh kar vatánh tá ag mỹ Jesus ven jé?” he tóg mũ sir, Judas ti, ón kỹ Jesus mré tĩ mũ ẽn ti. 
\s1 Jesus tỹ Páscoa ko 
\r (Mc 14.12-21; Lc 22.7-14, 21-23; Jo 13.21-30) 
\p  
\v 17 Kejẽn tóg pão jẽgja tũ konh ke kurã tá krỹg mũ, kỹ Jesus mré mũ tĩ ag tóg ti mỹ: “ẽg hỹn hẽ tá ã mỹ carneiro sĩ tãnh mũ, ẽg tỹ kon jé?” he mũ.  
\v 18 Kỹ tóg ag mỹ: “ẽmã mág tag ra mũjẽg,” he mũ. “Tá ũ tóg nĩ nĩ. Ti mỹ: “ẽg Senhor vỹ ã mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ,” hemnĩ. “Inh kurã vỹ kakó tĩ ha, kỹ sỹ ã ĩn krẽm Páscoa konh há tóg tĩ, inh mré mũ tĩ ag mré,” he tóg mũ,” hemnĩ ti mỹ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 19 Kỹ ag tóg mũ mũ sir, ti mré mũ tĩ ag. Ti tỹ ag mỹ tó mũ han ag tóg mũ sir. Cordeiro tãnh ag tóg mũ sir, ag tỹ Páscoa kã ko tĩ ẽn. 
\p  
\v 20 Rã pur kar kỹ tóg tá jun kỹ ũ tỹ 12 (ke) ag mré nĩ mũ sir, jẽn jé.  
\v 21 Ag jẽn kã tóg ag mỹ: “ãjag kãmĩ ũ tóg pã'i ag mỹ inh ven ke mũ, ag tỹ ise jé, ki hã sóg tó mũ,” he mũ.  
\v 22 Kỹ tóg ag fe kaj tĩ sir, kỹ ag tóg ti mỹ: “inh mỹ vó'? Inh mỹ vó'?” he kãn mũ sir. 
\p  
\v 23 Kỹ tóg ag mỹ: “ũ tỹ inh mré pão tỹ kã punpun mũ ẽn hã vẽ,” he mũ. “Ũ tỹ ã nĩgé tỹ pénky kãki pão tỹ kã punpun mũ ẽn hã vẽ. Ẽn hã vỹ ag mỹ inh ven ke mũ,” he tóg.  
\v 24 “Tĩg jé sóg ke mũ, isỹ tỹ ẽprã ke fi kósin nĩn kỹ. Hã kỹ tóg rán kỹ nĩ, isĩg ke ti. Hã ra ũ tỹ ag mỹ inh ven ke mũ ẽn mỹ tóg vĩ kónãn tãvĩ han ke mũ, Topẽ ti. Ti tỹ mur ja tũ nĩ ra tóg ti mỹ há tĩ vẽ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 25 Kỹ Judas tóg ti mỹ ke mũ gé sir, ũ tỹ pã'i ag mỹ ti ven ke mũ ẽn ti. Ẽn tóg ti mỹ: “Senhor', inh hã mỹ'?” he mũ gé. Kỹ tóg ti mỹ: “ki hã ã tóg tó mũ,” he mũ, Jesus ti. 
\s1 Santa Ceia 
\r (Mc 14.22-26; Lc 22.15-20; 1Co 11.23-25) 
\p  
\v 26 Kỹ ag tóg jẽg mũ. Ag jẽn nỹtĩ ra Jesus tóg ẽmĩ mãg mũ sir. Topẽ mré tóg vĩ mũ sir, ẽmĩ to, kỹ tóg vẽnh kã kugpãn kỹ ag mỹ vẽnh kãpãm mũ sir, ti mré mũ tĩ ag mỹ. Kỹ tóg: “té, ha kó,” he mũ. “Inh hã vẽ,” he tóg, ẽmĩ to. 
\p  
\v 27 Kar kỹ tóg copo vãg mũ gé sir, vinho tỹ ki jẽn kỹ. To tóg Topẽ mré vĩ mũ gé. Ag mỹ copo jun kỹ tóg: “ha kronkron,” he mũ.  
\v 28 “Inh kyvénh hã vẽ,” he tóg, vinho to. “Inh kyvénh tỹ vẽnh kar jagfy kutẽn hã vẽ. Sỹ vẽnh e mré vẽnh jykre tãg han to ke hã vẽ, hã vỹ tỹ inh kyvénh ti nĩ. Inh kyvénh tag to Topẽ vỹ ãjag mỹ vẽnh pãte fón ke mũ, ãjag tỹ ti vĩ mranh ja ti,” he tóg.  
\v 29 “Ha mẽ, uva me kron mãn ke tũ inh nĩ ha. Kejẽn sóg kron mãn ke mũ, inh panh tỹ tỹ ẽg pã'i nĩnh ke kurã ẽn kã. Kỹ sóg ãjag mré kron mãn ke mũ, ha vemnĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 30 Kỹ ag tóg jãn mũ gé sir, ag jẽn kar kỹ. Ag tỹ Topẽ jé tó kar kỹ ag tóg krĩ tỹ Oliveiras ra mũ mũ sir. 
\s1 Jesus tỹ Pedro mỹ tó 
\r (Mc 14.27-31; Lc 22.31-34; Jo 13.36-38) 
\p  
\v 31 Ag tỹ ra mũn kỹ Jesus tóg ag mỹ kãmén mũ. “Kuty tag kã ãjag tóg inh fón kỹ mũ kãn ke mũ,” he tóg mũ, ã mré mũ tĩ ag mỹ. “Hã kỹ tóg rán kỹ nĩ. “Ũ tỹ carneiro ki rĩr tĩ ẽn tãnh jé sóg ke mũ, kỹ ti mẽg ag vỹ krig ke kãn ke mũ,” he tóg, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki,” he tóg, Jesus ti. “Hã ve jé ãjag tóg ke mũ.  
\v 32 Hã ra sóg iser kar kỹ rĩr mãn ke mũ. Ẽn kã sóg ãjag jo tĩg ke mũ, ga tỹ Galiléia ra,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 33 Kỹ Pedro tóg ti mỹ: “inh pi(jé) ã fón kỹ tĩg ke mũ', ag kar tỹ ã ré kỹ mũ mũ ra,” he mũ.  
\v 34 Hã ra Jesus tóg ti mỹ: “ha vé,” he mũ. “Ũri, kuty tag kã ã tóg iso: ti ki kagtĩg sóg nĩ, he tãgtũ han ke mũ, galo kyr to hã. Ki hã sóg tó mũ,” he tóg, Jesus ti.  
\v 35 Hã ra Pedro tóg ti mỹ: “sỹ ã mré ter ke mũ ra sóg ã to: ti ki kagtĩg sóg nĩ, henh ke tũ pẽ nĩ,” he mũ. Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg hã tó kãn mũ gé sir. 
\s1 Getsêmani tá 
\r (Mc 14.32-42; Lc 22.39-46) 
\p  
\v 36 Kỹ Jesus tóg ka krãn ja tá jun mũ sir, ag mré, ka krãn ja ẽn jijin hã vỹ: Getsêmani, he mũ. Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag mỹ: “ha ver nĩgnĩ, tag ki,” he mũ. “Sỹ ver Topẽ mré vĩnh ke vẽ, tãtá,” he tóg.  
\v 37 Kỹ tóg Pedro mré Zebedeu krẽ ag mỹ: “inh mré kãmũ jẽg,” he mũ. Kỹ tóg fe kaj nĩ sir. Mũmẽg tóg mũ sir.  
\v 38 Kỹ tóg ag mỹ: “inh fe kaj mág tóg tĩ,” he mũ, “kỹ inh fe kaj tóg inh mỹ iser ri ke nĩ,” he tóg. “Tag ki nỹtĩmnĩ, nũgnũr tũg nĩ, inh ri kén,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 39 Kỹ tóg tĩg sĩ han mãn kỹ mũg ke mũ sir, Jesus ti, kỹ tóg ga kri nỹ mũ. Topẽ mré tóg vĩ mũ. “Panh',” he tóg mũ. “Mỹ ã tỹ inh jagtar ke tag tỹ tũ' he jãvãnh?” he tóg. “Hã ra isỹ ã mỹ nén to vĩ mũ tag han tũg nĩ. Ã tỹ nén han ke mũ ẽn hã han nĩ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 40 Kar kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag venh tĩ mũ sir, hã ra ag kar tóg nũgnũr ja nĩ. Kỹ tóg Pedro mỹ: “mỹ ãjag mỹ hora pir ki nũr tũ kórég?” he mũ.  
\v 41 “Nũr tũg nĩ, Topẽ mré vĩmnĩ, ãjag tỹ ti vĩ mranh tũ nĩ jé, ũ tỹ ãjag kutãn mũ ra. Ãjag tỹ mranh sór tũ vẽ vẽ, hã ra ãjag tóg to krój nỹtĩ, hã kỹ ãjag tóg mranh ke mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 42 Kỹ tóg tĩg mãn mũ sir, kỹ tóg Topẽ mré vĩ mãn mũ. Kỹ tóg: “panh',” he mãn mũ. “Ã tỹ inh jagtar ke tag tỹ tũ' henh jãvãnh nĩn kỹ sóg jagtar ke mũ. Ã tỹ isỹ nén han ke mũ ẽn han nĩ,” he tóg.  
\v 43 Kỹ tóg ag venh tĩg mãn mũ gé sir, hã ra ag tóg nũgnũr mãn nỹtĩ, ag nũr há pẽ tĩn kỹ.  
\v 44 Kỹ tóg ag mỹ vĩ tũ ra tĩ mũ sir, Topẽ mré vĩ mãn jé. Ti mỹ tóg ã tỹ tó ja ẽn tó mãn mũ.  
\v 45 Kỹ tóg ã mré mũ tĩ ag venh tĩg mãn mũ gé sir, kỹ tóg ag mỹ: “ãjag ne tóg nũgnũr ja nĩ'” he mũ, “vẽnhkán ja ãjag tóg nĩ',” he tóg mũ. “Pétẽm ti huri, hora ti. Ti tỹ ag mỹ inh fẽg ke nẽ ha, Topẽ vĩ mranh tĩ ag mỹ, isỹ tỹ ẽprã ke fi kósin nĩn kỹ,” he tóg.  
\v 46 “Nĩgnĩ ra, mũ jé ha. Ũ tỹ ag mỹ inh ven mũ vỹ jun ke mũ ha,” he tóg, Jesus ti. 
\s1 Ag tỹ Jesus se 
\r (Mc 14.43-50; Lc 22.47-53; Jo 18.3-12) 
\p  
\v 47 Ti tỹ ver tỹ vẽmén jẽ ra Judas tóg jun mũ sir. Ũ tỹ 12 (ke) ag kã ũ ẽn vẽ, Judas ti. Ti mré polícia ag tóg kãmũ mũ. Rógro génh kỹ ag tóg kãmũ mũ, ka kykyv génh kỹ ke gé. Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag tỹ ag jẽgnẽ vẽ, kófa ag tỹ ke gé.  
\v 48 Hã ra ũ tỹ ag mỹ Jesus ven ke mũ ẽn tóg ag mỹ: “ti ki sóg nhun kenh mũ,” he ja nĩ. “Sỹ ũn ki nhun ke mũ ẽn hã semnĩ,” he ja tóg nĩ ag mỹ.  
\v 49 Hã kỹ tóg vẽsỹmér Jesus to grẽn ke kỹ ti mỹ: “ã mỹ há, Senhor'?” he mũ. Kỹ tóg ti ki nhun ke mũ, Judas ti.  
\v 50 Hã ra Jesus tóg ti mỹ: “régre',” he mũ. “Ã tỹ nén han ke mũ ẽn han nĩ,” he tóg. 
\p Kỹ polícia ag tóg vẽsỹmér ti to ge kỹ ti ség mũ sir, Jesus ti.  
\v 51 Kỹ Jesus mré tĩ tĩ ũ tóg rógro kunũnh kỹ polícia ũ nĩgrẽg kym mũ sir. Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i mág camarada vẽ, ti tỹ ũn nĩgrẽg kym mũ ẽn ti.  
\v 52 Hã ra Jesus tóg ti mỹ: “ã rógro fẽg han ra,” he mũ. “Ẽg tỹ rógro tỹ ke kỹ ag tóg rógro tỹ ẽg tén ke mũ gé, ha vemnĩ,” he tóg.  
\v 53 “Isỹ inh panh mỹ to vĩ mũ ra tóg inh mỹ ã tỹ jẽgnẽ jafã ag jẽgnẽnh ke mũ vẽ, ũn e ẽn, 12 mil (ke) kãfór, ag tỹ ijy nĩgãn jé.  
\v 54 Hã ra sóg ve sór mũ, nén tỹ iso rán kỹ nĩ ẽn ti, hã kỹ sóg ti mỹ tag to vĩ tũ nĩ. Ve jé sóg ke mũ ha, inh jagtar ke ti,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 55 Ẽn kã tóg polícia ag mỹ: “ãjag ne tóg rógro génh kỹ kãmũ mũ', ka kykyv mré', ãjag tỹ ise jé',” he mũ. “Inh pi(jé) tỹ bandido nĩ'. Kurã kar ki sóg ãjag mré jẽ ja nĩgtĩ, Topẽ jo ĩn krẽm. Vẽnh kar kanhrãn kỹ sóg tá nĩ ja nĩgtĩ, hã ra ãjag tóg tá iség tũ nĩ vẽ mỹr,” he tóg.  
\v 56 “Hã ra sóg nén tỹ iso rán kỹ nĩ ẽn vég mũ, Topẽ vĩ tó tĩ ag tỹ iso nén rán ja ẽn ti, hã kỹ ãjag tóg ke mũ,” he tóg, Jesus ti. 
\p Kỹ ti mré mũ tĩ ag tóg ti ré kỹ pétẽ kãn mũ sir, vẽnh pigju jé, mỹr, ha mẽ. 
\s1 Pã'i ag tỹ Jesus ki jẽmẽ 
\r (Mc 14.53-65; Lc 22.54-55, 63-71; Jo 18.12-14, 19-24) 
\p  
\v 57 Kỹ ũ tỹ ti ség mũ ag tóg ti pére mũ mũ, Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i mág ra, hã vỹ: Caifás, he mũ. Tá ag tóg vẽnh mãn kỹ nỹtĩ, Topẽ vĩ to professor ag, kófa ag ke gé. 
\p  
\v 58 Hã ra Pedro tóg Jesus nón kãtĩ mũ, kuvar há tá, kỹ tóg Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i mág ĩn kãra rã mũ sir. Polícia ag mré tóg tá nĩ nĩ. Ti tỹ ag tỹ Jesus tỹ hẽn ri kenh ke mũ ẽn ve sór vẽ. 
\p  
\v 59 Kỹ Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag tóg ũ ag jãvãnhvãnh mũ, ag tỹ Jesus jykre kórég tó jé. Ti vĩ to ag tóg ti tén sór mũ, kófa ag, vẽnh jyvẽn tĩ kar ag.  
\v 60 Hã ra ag tóg ũ tỹ ki hã tó mũ vég tũ nĩ. Ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg ón kỹ ti jykre kórég tó mũ, hã ra tóg ag mỹ ki krov tũ nĩ. Kỹ vãhã ũn régre ag tóg tá junjun kỹ ón kỹ ti to vĩ mũ.  
\v 61 Ẽn ag vỹ tóg sir: “ti vĩ vẽnhmỹ mẽ ẽg,” he mũ. “Topẽ jo ĩn kókén há inh nĩgtĩ, he ja tóg nĩ. Kókén kar sóg ũ han mãn ke mũ. Kurã tãgtũ ki tóg kar kỹ nĩ, ĩn ti, ha vemnĩ, he ja tóg nĩ, Jesus ti,” he ag tóg mũ, ón kỹ ti to vĩ kỹ. 
\p  
\v 62 Kỹ Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i mág vỹ jẽgnẽ mũ sir, kỹ tóg ti mỹ: “ã tỹ nén tónh ke mỹ tũ'?” he mũ. “Ag hã ne ã vĩ kónãn tag tó ja nĩ gé'” he tóg.  
\v 63 Hã ra Jesus tóg hun ke mũ, nén ũ tó mẽ kã. Kỹ pã'i mág tóg ti mỹ: “Topẽ vỹ rĩr nĩ,” he mũ. “Ũn rĩr nĩ vỹ ẽg vég mũ. Ti rĩnve sóg ã ki jẽmẽg mũ. Ã mỹ tỹ Cristo nĩ', ã mỹ tỹ Topẽ kósin nĩ'? Ha ẽg mỹ tó,” he tóg, pã'i mág ti.  
\v 64 Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “ki hã ã tóg tó mũ,” he mũ. “Kỹ sóg ãjag mỹ tag tó mũ gé, ha mẽ. Ẽprã ke fi kósin ẽn vỹ tỹ inh nĩ,” he tóg. “Kỹ ãjag tóg ũ tỹ nén (ũ) kar han mũ ẽn pẽgja tá inh venh ke mũ. Kỹ sóg kanhkã góg kãmĩ kãtérenh ke mũ gé,” he tóg, Jesus ti. 
\p  
\v 65 Kỹ pã'i mág ẽn tóg ã kur tỹ jaran' ke mũ sir, jũ kỹ. Kỹ tóg: “Topẽ kato vĩ kónãn ti huri,” he mũ. “Mẽ kãn ẽg mỹr, kỹ ẽg tóg ũ tỹ ti jykre kórég tónh ke ũ jãvãnh mãn ke tũ nĩ ha,” he tóg.  
\v 66 “Ẽg hỹn ti tỹ hẽ ri kenh mũ ha?” he tóg. Kỹ ag tóg ti mỹ: “ter jé tóg ke mũ, ti vĩ tag to,” he kãn mũ sir.  
\v 67 Kỹ ag tóg ti kakã to sugsug mũ sir, ti kakã ki tãnh ag tóg mũ gé sir. Ag kã ũ tóg ti vatánh tá ti tãnh kỹ ti mỹ:  
\v 68 “Cristo nẽji tỹ ã jẽ, kỹ ã nẽji nén kar ki kanhró nĩ,” he mũ. “Ũ nỹ ã tãnh?” he tóg mũ gé. Ti tãnh kỹ tóg ke mũ. Gen kỹ ag tóg ti to é he mũ. 
\s1 Pedro tỹ Jesus to ón 
\r (Mc 14.66-72; Lc 22.56-62; Jo 18.15-18, 25-27) 
\p  
\v 69 Hã ra Pedro vỹ re tá nĩ nĩ, ĩn vãso kã. Kỹ pã'i camarada ũ fi tóg ti ve jé kãkutẽ mũ, kỹ fi tóg ti mỹ: “Jesus mré ã tóg tĩg mũ gé, Galiléia tá ke ẽn mré,” he mũ.  
\v 70 Hã ra tóg: “vó,” he mũ. “Ã tỹ ne tó nẽ hỹn'?” he tóg mũ, Pedro ti. Kỹ ag kar vỹ ti vĩ mẽg mũ.  
\v 71 Kỹ tóg jãnkã fĩn rãm sór mũ. Hã ra ũ fi tóg ti vég mũ gé, kỹ fi tóg tá ke ag mỹ: “Jesus mré ke ũ vẽ, Nazaré tá ke ẽn mré ke ũ vẽ,” he mũ gé.  
\v 72 Hã ra tóg: “vó,” he mãn mũ. “Ti ki kagtĩg sóg nĩ, Topẽ vỹ ki kanhró nĩ,” he tóg, Pedro ti.  
\v 73 Si há ke tũ ra ũ tỹ tá nỹtĩ ag kã ũ ag tóg ti venh kãmũ kỹ ti mỹ hã tó mãn mũ gé. Kỹ ag tóg Pedro mỹ: “ha mẽ, ag kã ũ vỹ tỹ ã nĩ,” he mũ. “Ã vĩ ki ẽg tóg ã ki kanhrãn mũ,” he ag tóg mũ.  
\v 74 Hã ra tóg: “vó',” he mãn mũ. “Inh pi(jé) ti ki kanhró nĩ'. Inh ón mũ ra Topẽ vỹ inh vóg kónãn mũ vẽ,” he tóg, Pedro ti. Hã ra vẽsỹmér galo tóg kyr mũ.  
\v 75 Kỹ Pedro tóg Jesus vĩ to jykrén mũ, ti tỹ ti mỹ: “iso ã tóg: ti ki kagtĩg sóg nĩ, he tãgtũ han ke mũ, galo kyr ke to hã,” he ja ẽn mĩ. Tag mĩ ẽkrén kỹ tóg tá kãkutẽ mũ sir, hã ra tóg fỹ jagy han mũ sir, Pedro ti. 
\c 27  
\s1 Ag tỹ Pilatos mỹ Jesus ven 
\r (Mc 15.1; Lc 23.1-2; Jo 18.28-32) 
\p  
\v 1 Tỹ vaj kỹ kusã ki ag tóg Jesus to jykrén mũ sir, Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag, kófa ag mré hã. Ag tỹ ti tén sór vẽ.  
\v 2 Kỹ ag tóg ti mrĩnh mũ sir. Ti pére mũn kỹ ag tóg pã'i mág tỹ governador mỹ ti fẽg mũ sir, Pilatos ẽn mỹ. 
\s1 Judas ter 
\r (Hk 1.16-19) 
\p  
\v 3 Hã ra Judas tóg vég mũ. Pã'i ag mỹ tóg Jesus ti ven ja nĩ, ag tỹ ti se jé. Kỹ tóg ag tỹ ti tén sór mũ tag vég mũ, Judas ti. Kỹ tóg to jykrén mãn mũ sir. Vãhã tóg ti mỹ e tĩ. Kỹ tóg jãnkamy tỹ prata ẽn ma kãtĩ mũ sir, ũ tỹ 30 (ke) ẽn. Ma kãtĩg kỹ tóg Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag mỹ ven mũ, kófa ag mỹ.  
\v 4 Kỹ tóg ag mỹ: “ti kórég han inh,” he mũ. “Ti pi(jé) nén ũ kórég han ja nĩgtĩ', hã kỹ tóg vẽnhmỹ nĩ, ti tỹ inh vĩ to ter kỹ,” he tóg. 
\p  
\v 5 Hã ra ag tóg ti mỹ: “ẽg tũ pijé',” he mũ. “Ã tũ hã nẽ',” he ag tóg mũ. Kỹ tóg jãnkamy ẽn vãm mũ sir, Topẽ jo ĩn krẽm, kỹ tóg hẽn ra tĩ mũ sir. Tá tóg ã nunh kã vẽnh jãján mũ sir, kỹ tóg ter mũ sir. 
\p  
\v 6 Kỹ Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag vỹ jãnkamy ẽn mãn kỹ to jykrén mũ. “Ẽg tỹ Topẽ mỹ jãnkamy tag vin kỹ tóg vẽnhmỹ tĩ. Vẽnh kyvénh kajãm ja ti nĩ, hã kỹ ẽg tóg Topẽ mỹ vin sór tũ nĩ,” he ag tóg mũ sir, jãnkamy ẽn to.  
\v 7 Kỹ ag tóg to vẽnh mãn kỹ to jykrén mũ. To jykrén kỹ ag tóg tỹ ẽpỹ kajãm mũ, ag tỹ tá go'or vég tĩ ẽn. Tá ag tóg fóg ag kej han sór mũ, fóg tỹ Jerusalém ra pasa tĩ ag mỹ.  
\v 8 Hã kỹ ẽg tóg ẽpỹ ẽn to: “ẽpỹ kyvénh,” he tĩ. 
\p  
\v 9 Hã ra Topẽ vĩ tó tĩ tỹ Jeremias vỹ Judas to tag rán ja nĩ, ha mẽ: “jãnkamy tỹ 30 (ke) tỹ ag tóg ẽpỹ kajãm ke mũ. Jãnkamy ẽn tỹ ag tóg ẽprã ke ũ kajãm vén ke mũ, Israel ag, ti kaja tag tỹ ag mỹ há nỹn kỹ.  
\v 10 Ẽprã ke ẽn tỹ kajãm kar kỹ ag tóg tỹ ẽpỹ kajãm mũ sir, ag tỹ tá go'or vég tĩ ẽn. Hã tó ja tóg nĩ, inh mỹ, ẽg jóg tỹ Topẽ ti,” he ja tóg nĩgtĩ, Jeremias ti. Hã ra tóg ge nĩ. 
\s1 Pilatos tỹ Jesus ve 
\r (Mc 15.2-5; Lc 23.3-5; Jo 18.33-38) 
\p  
\v 11 Hã ra Jesus tóg fóg tỹ pã'i mág rã jẽ nĩ. Kỹ pã'i mág tóg ti ki jẽmẽ sór mũ, kỹ tóg: “ã mỹ tỹ Judeu ag pã'i nĩ'?” he mũ. Kỹ Jesus tóg ti mỹ: “ki hã ã tóg tó mũ,” he mũ.  
\v 12 Kỹ Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag tóg ti kato vĩ mág han mũ, kófa ag ke gé, hã ra tóg hun ke kỹ jẽ nĩ.  
\v 13 Kỹ Pilatos tóg ti mỹ: “mỹ ã mỹ tỹ nén ũ tũ nĩ, ag tỹ ã kato vĩ mág han mũ tag ti?” he mũ.  
\v 14 Hã ra Jesus tóg vĩ mãn tũ nĩ, kỹ tóg Pilatos mỹ e tĩ sir. 
\s1 Ag tỹ Jesus to: ter jé tóg ke mũ, he 
\r (Mc 15.6-15; Lc 23.13-25; Jo 18.39–19.16) 
\p  
\v 15 Hã ra Pilatos tóg ag mỹ vése ag kar kã ũn pir kavãg tĩ, festar tỹ Páscoa kar ki. Ti jykre vẽ. Ag tỹ ũn to vĩ mũ ẽn kyvãg tóg tĩ.  
\v 16 Kỹ ũ tóg se kỹ jẽ nĩ, ẽn kã. Ũn vẽnhmỹ vẽ, ũ tỹ ag ri ke tũ, ti jijin hã vỹ: Barrabás, he mũ. 
\p  
\v 17 Jãvo ag tóg tá vẽnhmãn kỹ nỹtĩ, Judeu kar ag. Kỹ Pilatos tóg ag mỹ: “inh hỹn ũ kavãn ha?” he mũ. “Ũ nỹ ãjag mỹ há nĩ? Barrabás mỹ, Jesus mỹ vó, ag tỹ ũ to: “Cristo vỹ tỹ ti nĩ,” he tĩ ẽn?” he tóg, Pilatos ti.  
\v 18 Pã'i ag tỹ véké Jesus to jũ nỹtĩn ki kanhró tóg nĩ, Pilatos ti. Ti há nĩn hã kỹ ag tóg ti to jũ mũ, hã kỹ tóg ti kavãn sór mũ, Pilatos ti. 
\p  
\v 19 Fóg tỹ pã'i ẽn tỹ vẽnh jyvẽn jafã tá nĩn kỹ ti prũ fi tóg ti mỹ vẽnh vĩ jẽnẽg mũ, kỹ fi tóg ti mỹ: “vẽnh jykre kuryj han ti tĩ,” he mũ, Jesus to. “Hã kỹ ti vóg sór tũg nĩ. Kuty tag kã sóg ti to vẽnh péti kónãn, ẽg jagtar ke ti ve inh, inh vẽnh péti ki,” he fi tóg, Pilatos mỹ vẽnh vĩ jẽnẽn kỹ, hã kỹ tóg ti kavãn sór tãvĩ han mũ, Pilatos ti.  
\v 20 Hã ra Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag tóg vẽnh kar krĩn mũ sir, kófa ag mré, vẽnh kar ag tỹ Barrabás kavar kỹ jẽ ve sór jé, ag tỹ Jesus ter ve sór jé. 
\p  
\v 21 Kỹ fóg tỹ pã'i tóg ag ki jẽmẽ mãn mũ. “Inh hỹn ũn régre tag ag kã ũ tỹ hẽ kavãn mũ ha?” he tóg. Kỹ ag tóg ti mỹ: “Barrabás ti,” he mũ.  
\v 22 Kỹ Pilatos tóg ag mỹ: “kỹ inh Jesus tỹ hẽ ri kenh mũ?” he mũ. “Ag tỹ ũ to: “Cristo vỹ tỹ ti nĩ,” he tĩ ẽn tỹ inh hẽ ri kenh mũ?” he tóg. Kỹ ag tóg ti mỹ: “cruz to ti sã,” he kãn mũ sir.  
\v 23 Kỹ fóg tỹ pã'i tóg ag mỹ: “ti kórég tỹ ne han ti?” he mũ. Hã ra ag tóg prẽnprẽr mũ sir. “!..Cruz to ti sã..!” he ag tóg mũ sir, prẽnprẽr kỹ. 
\p  
\v 24 Ag tỹ hẽ ri ke tũ tóg nĩ, Pilatos ti, hã kỹ tóg ag mỹ hã han sór mũ. Vẽnh génh kutẽ nĩ ve tóg nĩ, hã kỹ tóg goj jé prẽr mũ. Kỹ tóg kã nĩgpég mũ sir, vẽnh kar rĩnve, Pilatos ti, kỹ tóg ag mỹ: “inh jykre pijé',” he mũ. “Inh nĩgé kavénh ke tũ ti nĩ, ti kyvénh ti. Ũn jykre kuryj vẽ, kỹ sóg ti tén jãvãnh nĩ. Ãjag jykre vẽ,” he tóg, Pilatos ti.  
\v 25 Kỹ vẽnh kar ag tóg ti mỹ: “ẽg jykre vẽ,” he kãn mũ. “Ẽg hã ne ti tén sór mũ'. Kỹ Topẽ ẽg hã vóg kónãn ke mũ, ẽg krẽ ag ke gé, ti tỹ ti ter to ũ vóg kónãn ken kỹ,” he ag tóg, vẽnh kar ẽn ag. 
\p  
\v 26 Kỹ Pilatos tóg Barrabás kavãn mũ sir. Jesus to tóg soldado ag mỹ: “ha ti mrãnmrãn,” he mũ sir. Ag tỹ ti mrãnmrãn kar kỹ Pilatos tóg ag mỹ ti fẽg, soldado ag tỹ ka to ti sa jé. 
\s1 Soldado ag tỹ Jesus vóg kónãn 
\r (Mc 15.16-20; Jo 19.2-3) 
\p  
\v 27 Kỹ fóg tỹ pã'i krẽm soldado ag tóg Jesus pére mũ mũ, pã'i ĩn ra, ĩn tỹ Palácio do Governador ẽn ra. Kỹ ag tóg soldado ũ ag jé prẽr kãn mũ.  
\v 28 Ti kur kunũg ag tóg mũ, kỹ ag tóg kur kusũg tỹ ti kri fón mũ.  
\v 29 Sónh pirĩn kỹ ag tóg tỹ ti krĩ tógfĩg mũ sir, krĩ tógfĩn ja rẽr tỹ. Vãn tỹ ag tóg ti nĩgé kã fẽg mũ, ti pẽgja tá. Kỹ ag tóg ti krẽm grĩnhgrĩnh ke mũ sir, ón kỹ. Ti to é he ag tóg mũ, hã kỹ ag tóg: “viva, Judeu ag pã'i',” he mũ.  
\v 30 Kỹ ag tóg ti to sugsug mũ gé. Vãn ẽn tỹ ag tóg ti krĩ mĩ mrãnmrãn mũ sir. 
\p  
\v 31 Ag tỹ ti nyg kar kỹ ag tóg ti ki kunũg mũ, kur ẽn ti. Kỹ ag tóg ti tũ pẽ tỹ ti kãra rãg mãn mũ sir. Kỹ ag tóg ti pére mũ mũ, ag tỹ cruz to ti san jé sir. 
\s1 Jesus tỹ cruz to sa 
\r (Mc 15.21-32; Lc 23.26-43; Jo 19.17-27) 
\p  
\v 32 Ag mũn kã ag tóg ũ kato tẽ mũ, Cirene tá ke ũ, ti jijin hã vỹ: Simão, he mũ. Ẽn mỹ ag tóg vĩ tar han mũ, ti tỹ Jesus cruz vyn jé ti jo, hã kỹ tóg vyn kỹ tĩ mũ. 
\p  
\v 33 Gen kỹ ag tóg Gólgota tá junjun mũ sir. Gólgota to ẽg tóg: vẽnh krĩ kuka, he tĩ, ẽg vĩ ki.  
\v 34 Tá junjun kỹ ag tóg ti mỹ vinagre ven mũ, nén ũ tỹmẽ jynh mré ha. Kỹ tóg kron sĩ han mũ, hã ra tóg kron sór tũ nĩ, vẽnhkagta tag.  
\v 35 Kỹ ag tóg cruz to ti sãg mũ sir. Ti kur tỹ ag tóg jagnẽ mỹ vẽnh kãpãm mũ sir, to ag tóg jogar he mũ gé, ti kur to, soldado ag.  
\v 36 Kỹ ag tóg nĩgnĩg kỹ nỹtĩ, ti ki rĩr jé, soldado ag.  
\v 37 Ag tỹ nén tỹ ti kato vĩ mũ vỹ rán kỹ nĩ, hã vỹ: “Jesus, Judeu ag pã'i tỹ rei vẽ,” he mũ. Ti kri tóg sa, vẽnh rán ti. Ti tỹ nẽji vẽsỹ pã'i tỹ rei han mũ to ag tóg ti tén mũ.  
\v 38 Ti kóm ag tóg ũn régre ag tỹ cruz to sãg mũ gé, bandido ag. Kỹ ũ tóg ti pẽgja tá sa, jó ũ tóg ti jakãnh tá sa. 
\p  
\v 39 Kỹ ũ tỹ mĩ mũ mũ ag tóg ti nyg' he mũ gé, vỹn vỹn hen kỹ.  
\v 40 “Ã mỹ Topẽ jo ĩn kókén sór mũ'?” he ag tóg mũ. “Ã mỹ kurã tãgtũ ki ũ han mãn sór mũ'? Vẽnh kren han ra kema', cruz to kãtére kema', ã tỹ tỹ Topẽ kósin nĩn kỹ,” he ag tóg ti mỹ.  
\v 41 Ge ag tóg mũ gé. Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag, Topẽ vĩ to professor ag mré hã, kófa ag mré hã. Ti nyg ag tóg mũ gé, kỹ ag tóg jagnẽ mỹ:  
\v 42 “ũ ag krenkren han tóg, hã ra tóg vẽnh hã kren han ki kagtĩg nĩ,” he mũ. “Israel pã'i tỹ rei jé cruz to kãtére kema', ẽg tỹ ve jé, ẽg tỹ ti ki ge jé,” he ag tóg.  
\v 43 “Topẽ ki ti nẽji rã kỹ jẽ, kỹ Topẽ jé ti kren han, ti tỹ ti to há nĩn kỹ. “Topẽ kósin vỹ tỹ inh nĩ,” he ti mỹr,” he ag tóg ti to, ti nyg kỹ, Judeu pã'i ag.  
\v 44 Kỹ bandido ag, ũ tỹ ti kóm cruz to nỹtĩ ẽn ag tóg ti nyg mũ gé. 
\s1 Jesus ter 
\r (Mc 15.33-41; Lc 23.44-49; Jo 19.28-30) 
\p  
\v 45 Rã tỹ ẽg nĩno kã sa ra tóg kuty' he mũ sir, ga kar mĩ hã. Kuty ẽn tóg hora tãgtũ tũg mũ.  
\v 46 3 hora ki Jesus tóg prẽr mũ sir, kỹ tóg: “Eli, Eli, lemá sabactani?” he mũ. Ẽg vĩ ki ẽg tóg tag to: “Topẽ, Topẽ, ã tỹ ne jé isovãnh nẽ?” he mũ.  
\v 47 Kỹ ũ tỹ tá nỹtĩ ag tóg mẽg kỹ (ag tóg) jagnẽ mỹ: “Elias jé tóg prẽr mũ,” he mũ.  
\v 48 Kỹ ũ tóg vẽnhvãg mũ sir, kỹ tóg esponja tỹ vinho prãg mũ, vinho kaja pir tỹ. Ka jurỹn kỹ tóg tỹ kusón kỹ vinho kãra rãg kỹ ti mỹ ven mũ sir, ti tỹ ki ũnh' ũnh' ke jé.  
\v 49 Hã ra ũ ag tóg: “toreg',” he mũ. “Hẽn ri ke mũn Elias kãtĩg mũ, ti kren han jé,” he ag tóg.  
\v 50 Hã ra Jesus tóg prẽr mág han mãn kỹ hun ke mũ sir. 
\p  
\v 51 Hã ra Topẽ jo ĩn krẽm kur tỹ jãnkã nĩfe tóg jaran ke mũ, ha mẽ, ti jar tóg vẽnh kãkym ke kãn mũ sir, ha mẽ.  
\v 52 Kỹ ga tóg ragra ke mũ gé sir, pãró vỹ gỹm ke mũ, vẽnh kej tỹ hẽn ri ke vỹ nugnor mũ, kỹ ũ tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ tỹ hẽn ri ke ag tóg rĩnrĩr mãn mũ gé, ũn kãgter ja ag. Ãjag kej tá ag kãpa mũ.  
\v 53 Ẽn ag vỹ Jesus rĩr mãn kar kỹ tá kãpa kỹ cidade tỹ Jerusalém kãra ge mũ, kỹ ag tóg ũn mỹ vẽnh venven mũ sir, kỹ ũ tỹ hẽn ri ke ag tóg ag vigvég mũ, Jerusalém tá ke ag. 
\p  
\v 54 Hã ra capitão tóg soldado ag mré Jesus ki rĩr jẽ nĩ. Ga tỹ ragra ke ẽn vég ag tóg mũ, nén kar ti, Jesus ter ẽn kã. Kỹ tóg ag mỹ e tĩ. Kỹ ag tóg: “hã ja vẽ,” he mũ. “Topẽ kósin ja vẽ mỹr,” he ag tóg mũ, capitão ag. 
\p  
\v 55 Kỹ ũn tỹtá fag vỹ tá nỹtĩ gé, ũ tỹ hẽn ri ke fag. Kuvar há tá nỹtĩ kỹ fag tóg ti vég nỹtĩ nĩ. Ti mré fag tóg kãmũ ja nĩ, ga tỹ Galiléia tá. Ti ki fag rĩr ja nĩgtĩ.  
\v 56 Fag kã ũ fi vỹ tóg tỹ Maria Madalena fi nĩ, kỹ ũ fi tóg tỹ Maria fi nĩ gé, José mré Tiago mỹnh tag fi. Kỹ ũ fi vỹ tỹ Zebedeu krẽ ag mỹnh fi nĩ gé. Fag mré ke ũ fag vỹ tá nỹtĩ gé. 
\s1 Ag tỹ vẽnh kej kãkã Jesus fi 
\r (Mc 15.42-47; Lc 23.50-56; Jo 19.38-42) 
\p  
\v 57 Rãké tóg nỹ ha, kỹ ũn há tóg tá jun mũ. Arimatéia tá tóg kãtĩg ja nĩ. Ti jijin hã vỹ: José, he mũ. Jesus mré ke ũ vẽ gé.  
\v 58 Ẽn vỹ tóg Pilatos venh tĩ mũ, kỹ tóg ti mỹ Jesus to vĩ mũ, ti ter kar kỹ. Kỹ Pilatos tóg soldado ag mỹ: “ha ti mỹ ti fi,” he mũ.  
\v 59 Kỹ José tóg Jesus va tĩg kỹ ti pãg mũ sir, kur jãnhkri tỹ.  
\v 60 Kỹ tóg ã kej kãkã ti fig mũ sir. Pó kãkã tóg han ja nĩgtĩ, vẽnh kej ti, hã ra tóg tãg nĩ. José tũ vẽ, vẽnh kej ẽn ti. Ẽn kãkã tóg ti fig mũ sir, kỹ tóg pó tãpér tĩn mũ, vẽnh kej jãnkã to, pó ẽn tỹ tóg ti kej nĩfénh mũ sir, José ti. Kỹ tóg tĩ mũ.  
\v 61 Hã ra Maria Madalena fi vỹ tá nĩ nĩ, Maria ũ ẽn fi ke gé. Ti kej rã fag tóg nĩgnĩ kỹ nỹtĩ nĩ. 
\s1 Ag tỹ ti kej ki rĩr 
\p  
\v 62 Tỹ vaj kỹ, festa kurã kã Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag tóg vẽnh mãn mãn mũ sir, Fariseu ag mré hã. Kỹ ag tóg Pilatos venh mũjẽg.  
\v 63 Ti mỹ ag tóg: “governador',” he mũ. “Vẽnh kar krĩn kónãn tĩ ẽn tóg tag tó ja nĩ, ha mẽ: “kurã tãgtũ ki sóg rĩr mãn ke mũ,” he ja ti nĩ. Ẽg tỹ tag to jykrén kỹ ẽg tóg ã mỹ nén ũ to vĩ sór mũ gé ver.  
\v 64 Soldado ag tỹ ti kej ki rĩr há tóg tĩ, kurã tãgtũ ki. Ẽg mỹ tóg ti mré mũ tĩ ag tỹ ti to nón kỹ ti péjunh ha mẽ tĩ. Ẽg mỹ tóg ag tỹ ti péju kar vẽnh kar mỹ: “rĩr mãn ti, ã ter kar kỹ,” henh ha mẽ tĩ gé. Kỹ vẽnh ó tãg tag vỹ ti ón ja ẽn kãfór pẽ nỹnh ke mũ. Hã kỹ soldado ag jẽgnẽ, ag tỹ ti kej ki rĩr jé,” he ag tóg, Pilatos mỹ.  
\v 65 Kỹ Pilatos tóg ag mỹ: “hej,” he mũ. “Vỹ nỹtĩ, ti kej ki rĩr ke mũ ag,” he tóg, soldado ũ ag to. “Ti kej ki rĩr há han nĩ, ge kỹ,” he tóg.  
\v 66 Kỹ ag tóg mũ kỹ ti kej to ag vin mũ, ti kej ki rĩr ti ẽn ag. Ti kej nĩfénh mũ ẽn ség ag tóg mũ gé, vãfe tỹ, pãró to. Kỹ ag tóg go'or tỹ vãfe ẽn kri tỹ tam ke mũ, ũ tỹ ti kej nĩfe kunũg tũ nĩ jé. 
\c 28  
\s1 Jesus rĩr mãn 
\r (Mc 16.1-10; Lc 24.1-12; Jo 20.1-10) 
\p  
\v 1 Vẽnhkán ke kurã tỹ vaj kỹ, semana tỹ kurã ve tag ki Maria Madalena fi tóg ti kej venh tĩ mũ, kusã ki, Maria ũ ẽn fi mré hã.  
\v 2 Hã ra ga tóg ragra ke tar han mũ sir. Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tóg kanhkã tá kãtére mũ. Ti kej tá jun kỹ tóg pó tỹ jãnkã nĩfe ẽn tĩn mũ, kỹ tóg kri nĩ mũ sir, pó ẽn kri.  
\v 3 Hã ra tóg tỹ ta tỹ kóm kóm ke ve nĩ, anjo ẽn ti. Ti kur vỹ kópréj nĩ, kukryr kó kupri ri ke.  
\v 4 Kỹ soldado ag tóg jũrũn ke mũ, kamẽg kỹ ag tóg kãgter nỹtĩ ve nĩ.  
\v 5 Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tóg ũn tỹtá fag mỹ vĩ mũ, kỹ tóg: “kamẽg tũg nĩ,” he mũ. “Jesus jãvãnh ãjag nỹtĩ, ag tỹ cruz to ũn sãg mũ ẽn ti.  
\v 6 Ki ti tũ nĩ, rĩr ti huri, hã kỹ tóg ãjag mỹ tó ja nĩgtĩ. Ki ti nỹ ja nĩgtĩ, ha kãge jẽg, ãjag tỹ ti nỹgja ve jé,” he tóg mũ, fag mỹ, anjo ti.  
\v 7 “Kuri, ti mré mũ tĩ ag mỹ tónh mũjẽg, ti rĩr mãn ti, ti ter kar kỹ. Ha vé, ãjag jo tóg tĩg mũ, Galiléia ra. Tá ãjag tóg ti venh mũ, ha vemnĩ. Inh vĩ kã jatu' he tũg nĩ,” he tóg, Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ti.  
\v 8 Kỹ fag tóg ti kej tá kãpa mũ sir, to fũrũrũn kỹ. Fag mỹ tóg e tĩ. Fag mỹ tóg sér pẽ tĩ, hã kỹ fag tóg pétẽ mũ sir, fag tỹ Jesus mré mũ tĩ ag mỹ tó jé. 
\p  
\v 9 Fag mũ ra Jesus hã ne fag kato jun ke mũ', kỹ tóg fag mỹ: “mỹ sér nỹtĩmnĩ,” he mũ. Kỹ fag tóg ti to grẽn ke mũ, ti pẽn kãgmĩg fag tóg mũ sir. Ti krẽm fag tóg mũg ke mũ gé.  
\v 10 Kỹ Jesus tóg fag mỹ: “kamẽg tũg nĩ,” he mũ. “Ha mũjẽg, inh régre ag mỹ tónh mũjẽg, ag tỹ ga tỹ Galiléia ra mũ jé. Tá ag tóg inh venh ke mũ,” he tóg, Jesus ti. Kỹ fag tóg mũ mũ. 
\s1 Soldado ag ón 
\p  
\v 11 Fag mũn kỹ soldado ẽn ag tóg cidade ra mũ mũ, soldado tỹ Jesus kej ki rĩr mũ ẽn ag. Tá junjun kỹ ag tóg Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag mỹ tó kãn mũ, ag tỹ nén vég mũ ẽn ti. Kỹ tóg ag mỹ e tĩ.  
\v 12 Kỹ ag tóg kófa ag mré vẽnh mãn mũ sir, ag tỹ to jykrén jé. “Ẽg hỹn hẽ ri kenh mũ, vẽnh kar tỹ ti rĩr mãn tag to: ag ón vẽ, he jé?” he ag tóg mũ jagnẽ mỹ. Ag tỹ to jykrén kar kỹ ag tóg soldado ag mỹ jãnkamy e ven mũ sir.  
\v 13 “Jãnkamy tag to vẽnh kar mỹ un'ón,” he ag tóg mũ, pã'i ag, soldado ag mỹ. “Un'ón kỹ vẽnh kar mỹ: ẽg nũgnũr mũ jãvo Jesus mré mũ tĩ ag tóg ti péju ja nĩ, kuty si há tá, hã kỹ tóg ki tũ nĩ ha, hemnĩ,” he ag tóg, pã'i ag, soldado ag mỹ.  
\v 14 “Hẽn ri ke mũn ãjag pã'i tỹ governador tóg mẽnh mũ, ãjag nũgnũr ja ti. Kỹ ẽg tóg ti mré vẽmén ke mũ, ti tỹ ãjag vóg kónãn tũ nĩ jé,” he ag tóg, Topẽ tũ ki rĩr tĩ to pã'i ag, soldado ag mỹ.  
\v 15 Kỹ soldado ag tóg jãnkamy ẽn mãn kỹ mũ mũ sir. Vẽnh kar mỹ ag tóg un'ón mũ mũ sir, Jesus mré mũ tĩ ag to. Hã kỹ Judeu ag tóg ver tag tó tĩ, ũnri. 
\s1 Jesus tỹ ã mré mũ tĩ ag mỹ vẽnh ven 
\r (Mc 16.14-18; Lc 24.36-49; Jo 20.19-23; Hk 1.6-8) 
\p  
\v 16 Hã ra ti mré mũ tĩ ag tóg ga tỹ Galiléia ra mũ mũ, pãnónh ũ ra, Jesus tỹ ag mỹ: “ẽn ra mũjẽg,” he ja ẽn ra.  
\v 17 Kỹ ag tóg tá ti vég mũ sir, kỹ ag tóg ti krẽm mũgmũg ke mũ sir. Hã ra ag kãmĩ ũ ag mỹ tóg vẽnhmỹ tĩ, ag tỹ ti vég mũ ra, kỹ tóg ag mỹ ki hã ke tũ nĩ.  
\v 18 Kỹ Jesus tóg ag rã hã jun mũ, kỹ tóg ag mré vẽmén mũ sir. “Nén kar vỹ tỹ inh krẽm ke nĩ ha, kanhkã tá ke kar, ga tá ke kar ke gé,” he tóg, Jesus ti.  
\v 19 “Hã kỹ mũjẽg, povo kar kanhrãn jé, ag tỹ inh ki ge jé. Ag tỹ inh ki ge kỹ nỹtĩn kỹ ag kygpemnĩ gé. Inh panh jiji tómnĩ, ag kygpe kỹ, kỹ ti kósin jyjy tómnĩ gé, kỹ Topẽ kuprĩg jiji tómnĩ gé, ãjag tỹ ag kygpe kỹ.  
\v 20 Kỹ isỹ ãjag mỹ nén tó mũ kãmén kãn nĩ gé, ag tỹ ki króm jé. Ha mẽ, ãjag mré sóg jẽ nĩ, kurã kar ki, ga tũg ke kurã ki ke gé. Ãjag tovãnh ke tũ sóg nĩ ha,” he tóg, Jesus ti. Ti tỹ ã mré mũ tĩ ag jẽgnẽg mũn hã vẽ.