\id JAS - Kaingang NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h TIAGO \toc1 Tiago mỹ carta \toc2 Tiago \toc3 Tg \mt1 TIAGO TỸ CARTA \c 1 \p \v 1 Tiago tỹ rá vẽ. Isỹ Israel ag mỹ rán hã vẽ. Ẽg povo tỹ 12 (ke) vỹ tỹ ãjag nỹtĩ. Povo kar mĩ ãjag tóg mũgtĩ, fóg ag kar mĩ, kanhgág ag mĩ ke gé. Sỹ ãjag mỹ vẽnh rá jẽnẽ vẽ. Tỹ sóg Topẽ mỹ rãnhrãj tĩ nĩ, ẽg Senhor tỹ Jesus Cristo mỹ. Hã kỹ sóg ãjag mỹ rán kỹ jẽnẽg mũ sir. Ãjag mĩ sóg ẽkrég tĩ. \s1 Ẽg tỹ Topẽ vĩ to: hỹ mỹ vỹ? henh ke tũ \p \v 2 Inh kanhkã', ãjag tỹ Jesus tugrĩn nén ũ jagy ve kỹ to vẽnhmỹ nỹtĩ tũg nĩ. Mỹ sér nỹtĩmnĩ hã ra. \v 3 Topẽ tỹ ãjag tỹ ti ki rã há han ja ve sór vẽ, hã kỹ ãjag tóg tag kar vég tĩ. Kỹ ti tovãnh sór tũg nĩ, kỹ ãjag tóg ti to tar nỹtĩnh mũ, ãjag tỹ nén ũ jagy vég mũ ra ti tovãnh tũ nĩn kỹ. Tag to jykrén. \v 4 Ãjag tỹ nén ũ jagy vég mũ ra to tar nỹtĩmnĩ, ãjag tỹ komẽr hã há nỹtĩ jé, Topẽ jykre ki króm há han kỹ. Komẽr hã ãjag tóg kygnẽnh ke tũ nĩ, nén ũ kar ki, ãjag tỹ ti to krónh ke tũ nĩn kỹ. \p \v 5 Ãjag tỹ nén ũ to jykrén tũ nĩn kỹ Topẽ mỹ to vĩmnĩ, ti tỹ ãjag kanhrãn jé. Ẽg kanhrãn jé tóg ke mũ, Topẽ ti. To tóg: “han ke tũ inh nĩ,” henh ke tũ nĩ, vĩ tar han ke tũ ti nĩ, ẽg tỹ ti mỹ nén ũ to vĩn kỹ. Ẽg to tóg fe há nĩ, hã kỹ tóg ẽg kanhrãn tag to há nĩ. \v 6 Ãjag tỹ ti mỹ nén ũ to vĩn kỹ: “ẽg mỹ tóg han tĩ, Topẽ ti,” hemnĩ. “Ti mỹ inh mỹ han mũ vỹ?” he tũg nĩ. Ãjag tỹ: “ti mỹ inh mỹ han mũ vỹ?” hen kỹ ãjag tóg venh ke tũ nĩ, ãjag tỹ ti mỹ nén to vĩ mũ ẽn ti. Kỹ ãjag tóg goj ri ke nỹtĩ. Goj tóg kejẽn fagrĩnh mỹ krém krém ke tĩ, kãka tỹ ti kã nĩ kỹ. Kỹ tóg ra tĩg, tá kãtĩg ke mũ. Ẽn ri ke tóg nĩ, ũ tỹ Topẽ vĩ kri fig tũ ẽn ti. \v 7-8 Fagrĩnh mỹ tóg Topẽ mỹ nén ũ to vĩ tĩ, ti tỹ: “ti mỹ inh mỹ han mũ vỹ?” hen kỹ. Venh ke tũ tóg nĩ sir. Krĩ régre ti nĩ. Nén ũ to jykrén kỹ tóg kãnhmar nén ũ hã to jykrén mãn mũ gé, vẽnh jykre pir han vãnh nĩn kỹ. Ki kagtĩg tóg nĩ, hã kỹ tóg venh ke tũ nĩ gé sir. \s1 Ũn jagtar ag mré ũn rico ag jykre \p \v 9 Ẽg Senhor tỹ Jesus mré ke ũ ag tóg jagãgtar nỹtĩ. Hã ra ag tóg ẽg Senhor ki ge kỹ nỹtĩn kỹ ũn rico ri ke nỹtĩ, ag tỹ tỹ Topẽ krẽ nỹtĩn kỹ. Kỹ tag to jykrén nĩ, ãjag mỹ sér tĩ jé, ãjag jagtar nỹtĩn kỹ. \v 10 Kỹ ẽg Senhor tỹ Jesus mré ke ũ ag tóg rico nỹtĩ hã ra. Ag tỹ ẽg Senhor ki ge kỹ nỹtĩn kỹ ag tóg ũn jagãgtar ri ke nỹtĩ, Topẽ mỹ. “Ter jé ẽg tóg ke mũ, kỹ tóg ẽg mỹ há tĩ, Topẽ tỹ ẽg jagãgtãn ken kỹ, ũn jagtar ag ri ke,” hemnĩ, ãjag rico nỹtĩn kỹ. Re fej ri ke ẽg tóg nỹtĩ, ẽg kar. \v 11 Rã tỹ jun ke kỹ tóg rỹ jagy tĩ. Kỹ tóg tugtóg tĩ, re ti, kỹ ti fej tóg kógungun tĩ gé. Kỹ ti sĩnvĩ ẽn tóg tũ' henh mũ sir. Ẽn kãgter ri ke ẽg tóg nỹtĩ gé. Kỹ ũn rico ag tóg ke tĩ gé, kãgter kỹ. Kỹ ag há ẽn tóg tũ' he mũ gé sir, ag rãnhrãj tỹ ag mỹ sér nĩ ra. \s1 Ẽg tỹ Topẽ vĩ mranh sór mũ \p \v 12 Kejẽn ũ tóg Jesus tugrĩn ẽg to jũ nĩ. Ẽg tỹ hã ra Topẽ tovãnh tũ nĩn kỹ tóg há tĩ. Kỹ ẽg Senhor tóg ẽg mỹ ẽg rĩr krỹg ja tũ ven ke mũ, ẽg tỹ ẽg jagãgtar mũ ra ti tovãnh tũ nĩn kỹ. Kỹ tóg ẽg tỹ carreira ki ka féj tỹ coroa ganhar he mũ ẽn ri ke nĩ sir. Ẽg Senhor vỹ ẽg mỹ: “rĩr krỹg ja tũ ve jé ãjag tóg ke mũ, ãjag tỹ iso há nỹtĩn kỹ,” he ja nĩgtĩ, hã kỹ tóg ẽg mỹ tỹ presente han ke mũ. \p \v 13 Ãjag tỹ Topẽ vĩ mranh sór mũn kỹ to: “Topẽ vỹ inh krĩn, sỹ ti vĩ mranh jé,” he tũg nĩ. Topẽ pi(jé) vẽnh jykre pãno han ja nĩgtĩ'. Kỹ ũ pi(jé) to Topẽ krĩn kónãn tĩ gé'. Kỹ tóg ẽg krĩn kónãn tũ nĩgtĩ gé (mỹr), Topẽ ti. \v 14 Ẽg tỹ Topẽ vĩ mranh sór kỹn ge nĩ, hã nỹ ve nĩ, kỹ ẽg tóg to én tĩ. \v 15 Ẽg tỹ to én kỹ ẽg tóg to jykrén mág nĩ. Kỹ ẽg tóg sir han sór mũ. Ẽg tỹ han sór kỹ ẽg tóg han mũ. Kỹ ẽg tỹ ti vĩ mranh vẽ sir. Kar kỹ ẽg tóg mranh mãn', mranh mãn', he mũ gé, vẽnh jykre pãno vẽ sir. Hã ra ẽg tóg to nũgme ki vár ke mũ, inferno ki. \p \v 16 Inh kanhkã', ãjag to sóg há tãvĩ nĩ. Hã kỹ sóg ãjag mỹ: “kygnẽ tũg nĩ, Topẽ to,” he mũ. \v 17 Topẽ hã ne ã pin kỹ ẽg mỹ nén ũ há kar han tĩ'. Nén ũ há tãvĩ han tóg tĩ, Topẽ ti, ẽprã ke ag mỹ, hã vỹ: ẽg, he mũ. Ti hã tóg jẽngrẽ hyn han'. Rã tỹ ẽg ki kupũn tũ nĩn kỹ tóg fẽnja tĩ. Hã ra Topẽ tóg tag han tũ nĩgtĩ (mỹr). Ti pi(jé) kejẽn ẽg ki rĩr tũ nĩgtĩ'. Ẽg ki rĩr tóg nĩ nĩ hã ra. \v 18 Ti hã tóg ẽg han mãn', ẽg tỹ ti ki ge kỹ. Ti tỹ ẽg han mãn sór kỹ tóg ẽg han mãn. Ẽg to tóg ã vĩ há jẽnẽ. Vẽnh vĩ há tag tỹ tóg ẽg han mãn mũ sir. Ti tỹ ẽg han mãn kỹ ẽg tóg ti tỹ nén han mũ kar kri ke nỹtĩ, ẽg tỹ tỹ ti krẽ nỹtĩn kỹ. \s1 Ẽg tỹ Topẽ vĩ ki króm ke \p \v 19 Inh kanhkã', tag to jykrén mág nĩ. Ũ tỹ nén ũ há kãmén kỹ jẽmẽ há han nĩ. Kãnhmar vĩ tũg nĩ. Kãnhmar jũ tũg nĩ gé. \v 20 Ẽg jũ nỹtĩn kỹ ẽg tóg Topẽ jykre han tũ nĩgtĩ (mỹr), ti jykre kuryj ti. Hã kỹ jũ tũg nĩ. \v 21 Hã kỹ nén tỹ ẽg kavénh tĩ ẽn tovãnh kãn nĩ, vẽnh jykre pãno mré hã. Ẽg kókég tóg tĩ, ẽg fãn tóg tĩ, vẽnh jykre pãno ti. Tovãnh ra. Jatun mỹ Topẽ vĩ mẽmnĩ. Topẽ hã ne ã vĩ tỹ ẽg kanhrãn'. Ẽg tỹ kri fi kỹ ẽg tóg krenkren ke mũ. \v 22 Kỹ Topẽ vĩ han kỹ nỹtĩmnĩ. Ãjag tỹ mẽg mũ (hã) ra ki króm tũ nĩn kỹ ãjag tóg krenkren ke tũ nĩ. Ón kỹ ãjag tóg: “kren jé sóg ke mũ,” henh ke mũ. \v 23 Ẽg tỹ jẽmẽg mũ (hã) ra ki króm tũ nĩn kỹ ẽg tóg tag ri ke nỹtĩ, ha mẽ. Kejẽn ũ tóg vẽnh vég mũ, ki vẽnh ve jafãn ki (mỹr, ha mẽ). Kỹ tóg ã kakã vég mũ sir. \v 24 Ã kakã ve kar kỹ tóg to jykrén mãn tũ nĩ. Kỹ tóg ki kagtĩg' he mũ. Tĩg tóg mũ, kỹ tóg ã kakã ki kagtĩg' he mũ. Kỹ tóg fagrĩnh mỹ vẽnh ven ja nĩ sir. Ge ẽg nỹtĩ, ẽg tỹ Topẽ vĩ jẽmẽg mũ (hã) ra ki króm tũ nĩn kỹ. Kỹ ẽg tóg fagrĩnh mỹ mẽ ja nĩ sir. \v 25 Ẽg tỹ ti vĩ to jykrén mág kỹ tóg hã ra ẽg mỹ sér tĩnh mũ. Topẽ vĩ vỹ há nĩ, ti jykre ti. Ẽg jykre pãno tỹ tũg' he tóg tĩ, ẽg tỹ han mãn tũ nĩn jé. Kỹ ẽg tóg ẽg tỹ ti vĩ jẽmẽ kỹ nỹtĩn kỹ to jykrén ke mũ. Kã jatun ke tũ ẽg tóg nỹtĩ sir. Kỹ ẽg tỹ ki króm kỹ Topẽ tóg ẽg mỹ vĩ há han ke mũ sir, ẽg tỹ nén han mũ kar to. \p \v 26 Ũ ag tóg Topẽ to: “ti to sóg há nĩ,” he tĩ. Hã ra ag tóg ũ to vĩ kónãn tĩ, ãjag vĩ to jykrén tũ nĩn kỹ. Kỹ ag tóg ón kỹ: “ti to sóg há nĩ,” he ja nĩgtĩ. Kygnẽg ẽg tóg tĩ, ẽg tỹ gen kỹ. Hã kỹ ẽg tóg ón kỹ: “ti to sóg há nĩ,” he tĩ, ẽg tỹ ũ to vĩ kónãn kỹ. \v 27 Ẽg tỹ ẽg jóg tỹ Topẽ to há nỹtĩn kỹ, kỹ ẽg tóg tag han mũ, ha mẽ: ũn panh ter mũ kar jagãgtãn kãn ẽg tóg tĩ, ũn mén ter ja fag ke gé, ũn jagãgtar fag. Fag ki rĩr jé ẽg tóg ke mũ, fag mỹ há tĩ jé. Kỹ ẽg tóg nén ũ vẽnhmỹ han ke tũ nĩ gé sir. Topẽ kato tẽ mũ ag jykre han ke tũ ẽg tóg nĩgtĩ gé. Hã kỹ ẽg tóg ti mỹ kavéj tũ nỹtĩ sir. Hã kỹ ẽg tóg ón kỹ: “Topẽ to sóg há nĩ,” he tũ nĩgtĩ gé. \c 2 \s1 Ẽg tỹ jagnẽ to vẽnh jykre pir han ke \p \v 1 Inh kanhkã', ẽg Senhor tỹ Jesus Cristo ki ãjag ge mũ mỹr. Pã'i kar kãfór vẽ (mỹr), ẽg Senhor tỹ Jesus Cristo ti. Ge ra ãjag ne tóg ũn rico ag to há nỹtĩ', kỹ ũn jagãgtar ag tóg ãjag mỹ tỹ nén ũ tũ nỹtĩ. Ke tũg nĩ. \v 2 Hẽn ri ke mũn ũn rico vỹ Topẽ vĩ jẽmẽnh kãtĩg mũ, ãjag vẽnhmãn kỹ. Ti kur vỹ há tãvĩ nĩ, kỹ ti nĩgé kãnĩm ja vỹ tỹ ouro nĩ. Kỹ ũn jagtar vỹ kãtĩg ke mũ gé, kur kórég tu kỹ. \v 3 Kỹ ãjag hỹn tóg ũn rico mỹ: “ha tag kã nĩ, vẽnh nĩg ja há kri,” he tĩ. Jó ũn jagtar mỹ ãjag hỹn tóg: “ha tã tá jẽ,” he tĩ, ke tũ nĩn kỹ: “ha inh mré nĩ, hã ra ẽprã nĩ, gan kri,” he ãjag hỹn tĩ. \v 4 Hã ki ãjag tóg ũn rico to há nĩ ve nĩ, ti tũ tugrĩn. Jãvo ãjag tóg ũn jagtar to é he mũ ve nĩ, ti jagtar nĩn kỹ. Ke tũg nĩ. Ãjag tỹ jagnẽ ri ke nỹtĩ to jykrén nĩ, ke tũ nĩ mũ ra ãjag tóg vẽnh jykre pãno han mũ. \p \v 5 Inh kanhkã', jẽmẽ há han ra. Ãjag to sóg há nĩ (mỹr), hã kỹ sóg ãjag jyvẽn mũ. Topẽ vỹ ũn jagãgtar ag kuprẽg, ag tỹ ti to ricon jé, ti ki ge kỹ. Ga mĩ mũn kỹ ag tóg jagãgtar nỹtĩ. Ẽg Senhor ki ge kỹ ag tóg há nỹtĩ jãvo. Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ ve jé ag tóg ke mũ, ag tỹ ti to há nỹtĩn kỹ. Topẽ hã ne tag tó ja nĩgtĩ', ẽg tỹ ti venh ke ti, kỹ tóg han ke mũ, ã tỹ tó ja ẽn ti. \v 6 Jãvo ãjag tóg ũn jagãgtar ag to é he tĩ. Ũn rico ag to ãjag tóg vĩ há han tĩ. Hã ra ũn rico ũ ag tóg ãjag to kórég nỹtĩ gé. Kỹ ag tóg ãjag fóg mỹ ãjag to vĩ kónãn tĩ, ãjag fóg tỹ ãjag jé prẽr jé. Kỹ ãjag tóg to jagtar nỹtĩ sir, ag tỹ ãjag to vĩ kónãn tĩ ẽn to. Hã kỹ tóg sir vẽnhmỹ nỹ, ãjag tỹ ũn jagãgtar to é he ti. \v 7 Kỹ ũn rico ũ ag tóg ẽg Senhor to é he tĩ gé. Ti to ag tóg vĩ kónãn tĩ gé, hã ra ẽg tóg tỹ ti mré ke nỹtĩ. Hã kỹ ag tóg ẽg to vĩ kónãn mũ gé, ti to vĩ kónãn kỹ. \p \v 8 Topẽ tỹ vãsỹ ẽg mỹ vẽnh jykre nĩm ja ẽn ki króm nĩ, hã vỹ: “ã régre to há nĩmnĩ, ã tỹ vẽso há nĩ ri ke nĩmnĩ, ã régre tỹ,” he ja tóg nĩgtĩ ẽg mỹ, Topẽ ti. Kỹ tóg rán kỹ nĩ. Ãjag tỹ tag han kỹ tóg há nĩ. \v 9 Ãjag tỹ hã ra ũn rico to há nỹtĩn kỹ, ũn jagtar to kórég nỹtĩn kỹ, kỹ ãjag tóg ti vĩ mranh mũ sir, ti tỹ ẽg jyvẽn ja ti. Kỹ Topẽ tóg ãjag to jykrén kónãn mũ, ãjag tỹ ti vĩ mranh kỹ. \p \v 10 Ha vé, hẽn ri ke mũn ẽg kãmĩ ũ tóg Topẽ tỹ ẽg mỹ vẽnh jykre nĩm ja kar ki króm tĩ. Hã ra tóg sir nén pir ki ti vĩ mranh mũ. Kỹ ti tỹ ti vĩ mranh kãn vẽ sir, ti vĩ pir mranh kỹ. \v 11 Topẽ tóg ẽg mỹ: “ã prũ tũ fi mré nỹ tũg nĩ, kỹ ã mén tũ mré nỹ tũg nĩ gé,” he ja nĩgtĩ. Kỹ tóg ẽg mỹ: “jagnẽ tén tũg nĩ,” he ja nĩgtĩ gé. Hẽn ri ke mũn ẽg tóg ẽg prũ tũ fag mré nỹ tũ nĩgtĩ. Ẽg tỹ hã ra jagnẽ tén kỹ ẽg tóg ti vĩ mranh kãn mũ, ti tỹ ẽg jyvẽn ja ti. \v 12 Kỹ tag to jykrén nĩ, ãjag tỹ nén ũ han ke to jykrén kỹ. Ẽg Senhor vỹ ẽg jykre kar vég tĩ, ti tỹ ẽg tỹ ti jykre ki króm mũ ve sór kỹ. Kỹ ãjag jykre to jykrén nĩ, ãjag vĩ to ke gé. \v 13 Ẽg tỹ jagnẽ jagãgtãn tũ nĩn kỹ tóg ẽg jagãgtãn ke tũ nĩ gé, ẽg Senhor ti, ti tỹ ẽg jykre tugnỹm ken kỹ, kurã ẽn kã. Ẽg tỹ hã ra jagnẽ jagãgtãn kỹ tóg ẽg jagãgtãn ke mũ gé, ti tỹ ẽg jykre tugnỹm ken kỹ. Kỹ ti pi(jé) ẽg vóg kónãn mũ sir'. \s1 Ti ki rã há \p \v 14 Inh kanhkã', ũ tóg kejẽn: “ti ki sóg rã kỹ nĩ,” he tĩ, Topẽ to. Hã ra tóg ti vĩ han tũ nĩgtĩ. Kỹ tóg ón kỹ ti ki rã kỹ nĩ ja nĩ. Kren ke tũ tóg nĩ sir. \v 15 Kejẽn Jesus mré ke ũ tóg kur vég tũ nĩgtĩ, vẽjẽn vég tũ tóg nĩgtĩ gé, Jesus mré ke ũ fi ke gé. \v 16 Kỹ ãjag kãmĩ ũ tóg hẽn ri ke mũn ti mỹ, fi mỹ tóg: “tág',” he mũ. “Ha tĩg, jatun mỹ. Ã jé kusa mẽg tũ nĩ, ã jé kókĩr tũ nĩ,” he tóg mũ. Hã ra tóg fag mỹ nén ũ nĩm tũ nĩ. Kỹ tóg fagrĩnh mỹ fag mỹ: “ã jé jagtar tũ nĩ,” he ja nĩ. \v 17 Ge ti nĩ, ẽg tỹ ón kỹ: “ti ki rã kỹ sóg jẽ,” hen kỹ. Ẽg tỹ ti vĩ han tũ nĩ kỹ ẽg tóg fagrĩnh mỹ: “ti ki sóg rã kỹ nĩ,” he mũ sir. Nén ũ tũ vẽ. \p \v 18 Ãjag kãmĩ ũ tóg hẽn ri ke mũn: “ũ tóg Jesus ki rã kỹ nĩ, jãvo ũ tóg ti jykre han tĩ,” he sór mũ, ãjag tỹ ti jykre han sór tũ nỹtĩn kỹ. Tag to sóg ãjag mỹ: “inh hỹn ne tugrĩn ki kanhrãn mũ, ã tỹ ti ki rã ja ti?” he mũ. “Ã tỹ ti jykre ki króm vãnh kỹ sóg ki kagtĩg nĩ. “Ti mỹ Jesus ki rã kỹ jẽ nĩ vỹ?” he jé sóg ke mũ ã to. Ã jãvo sóg ti jykre han tĩ inhhã. Hã to ã tóg ki kanhró nĩ, sỹ ti ki rã kỹ jẽ ti,” he jé sóg ke mũ, ãjag tỹ inh ki jẽmẽn kỹ. \p \v 19 “Topẽ vỹ tỹ ũn pir nĩ,” he ãjag tóg tĩ gé. Ãjag tỹ ki hã tó vẽ. Kỹ Japo ag vỹ tag tó tĩ gé. “Pir tóg nĩ, Topẽ tĩ,” he ag tóg tĩ gé, Nén-Kórég ag. Ag tỹ ti pir ki kanhró (hã) ra ag tóg krenkren ke tũ nĩ, ag tỹ ti jykre han tũ nĩn kỹ. Hã kỹ ag tóg kamẽgmẽg kỹ jũrũn ke tĩ sir, ag tỹ Topẽ to jykrén kỹ, Japo ag. Hã kỹ ẽg tóg ẽg tỹ Topẽ kãmén há (hã) ra krenkren ke tũ nĩ gé, ẽg tỹ ti jykre han tũ nĩn kỹ. \v 20 Ãjag tỹ tag to jykrén tũ nĩn kỹ ãjag tóg krĩ tũ (pẽ) nỹtĩ (mỹr). Ẽg tỹ ti vĩ ki króm tũ nĩn kỹ ẽg tóg ón kỹ ti ki ge kỹ nỹtĩ. Nén ũ tũ vẽ sir, ẽg tỹ ti ki ge kỹ nỹtĩ tag ti. Ẽg mỹ tóg nén ũ há han ke tũ nĩ. \p \v 21 Ẽg jóg'jóg ve tỹ Abraão to jykrén nĩ. Topẽ tóg ti mỹ: “ã kósin tỹ Isaque tãnh kỹ pũn, inh mỹ,” he ja nĩ. Kỹ tóg ti mỹ: “hej,” he ja nĩ sir, Abraão ti. Hã kỹ tóg Topẽ mỹ há nĩ sir, Abraão ti, ti tỹ ti vĩ ki króm to há ja nĩn kỹ. Kỹ tóg ti to: “inh ki rã há han ja ti nĩ,” he mũ, Topẽ ti, Abraão to. \v 22 Ve ra ha. Ti tỹ Topẽ ki rã kỹ jẽn kỹ, hã kỹ tóg ti mỹ: “hej,” he ja nĩ, Abraão ti. Kỹ tóg, ti tỹ ti mỹ: “hej,” hen kỹ (tóg) ti ki rã kỹ jẽ ẽn to tar nĩ sir, Topẽ vĩ ki króm ke to. Ge ti nĩ (mỹr). \v 23 Rán kỹ tóg nĩ gé, Abraão ti, kỹ tóg: “Topẽ vĩ kri tóg fi, Abraão ti,” he mũ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. “Hã kỹ ẽg jóg mág tóg ti to: “inh ki rã há han ja ti nĩ,” he ja nĩgtĩ. Kỹ Topẽ tóg ti to: “ũ tỹ iso há nĩ ẽn,” he tĩ,” he tóg, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki, Abraão to. \v 24 Hã ki ãjag tóg vég mũ. Ẽg tỹ ti vĩ han kỹ tóg ẽg to: “inh ki rã há han ja ti nĩ,” henh ke mũ gé. Ẽg tỹ ón kỹ ti ki rã kỹ nỹtĩn kỹ ẽg tóg hã ra ti mỹ há tũ nỹtĩ, Topẽ mỹ, ẽg tỹ ti vĩ ki króm tũ nĩn kỹ. \p \v 25 Raabe fi to jykrén nĩ gé, ũn mén jafã ẽn fi to. Ẽg povo vỹ ũ ag jẽgnẽ ja nĩ, ag tỹ fi jamã ve jé, cidade mág ẽn ti. Kỹ fi tóg ag mỹ: “kãge jẽg ra,” he ja nĩ. Kỹ fi tóg ag kanhrãn ja nĩ sir, fi jamãn ki, ag tỹ ẽpry ũ mĩ kãpa jé, ẽmĩn ũ mĩ, ag kato tẽ ag tỹ ag vég tũ nĩ jé. Tag to fi tóg kren mũ (mỹr), fi tỹ tag han to. Kỹ Topẽ tóg fi to: “inh ki rã há han fi,” he ja nĩ sir, fi tỹ ti vĩ kri fi to. \p \v 26 Ge ti nĩ gé, ẽg mỹ. Ẽg tỹ ti ki ge kỹ nỹtĩn kỹ ẽg tóg ti vĩ kri fig mũ, Raabe fi ri ke. Ẽg tỹ ti vĩ han tũ nĩn kỹ tóg ẽg mỹ nén ũ há han ke tũ nĩ gé, ẽg tỹ ón kỹ ti ki ge mũ tugrĩn, ẽg fár tỹ kuprĩg tũ ra ter kỹ nỹ ẽn ri ke ti nĩ. \c 3 \s1 Ẽg tỹ ẽg nũnẽ tỹ Topẽ vĩ mranh ke tũ \p \v 1 Inh kanhkã', kãnhmar jagnẽ mỹ: “sỹ ã kanhrãn há tóg tĩ, ã tỹ kygnẽ to,” he tũg nĩ. Ẽg kar vỹ kygnẽg tĩ. Kỹ Topẽ vỹ ẽg tỹ kygnẽ to ẽg vóg kónãn mág mũ, ẽg tỹ kãnhmar ẽg mré Jesus ki ge kỹ nỹtĩ ag kanhrãn sór kỹ. \p \v 2 Ẽg kar vỹ kygnẽ (ka)mẽ nỹtĩ. Ũ tỹ ã vĩ ki kygnẽg tũ pẽ nĩn kỹ tóg kuryj kar nĩ sir. Ẽg pi(jé) ne ki kygnẽg tĩ', ẽg tỹ ẽg vĩ ki kygnẽg tũ nĩn kỹ. \v 3 Cavalo to jykrén nĩ. Freio tỹ ẽg tóg ti jẽn kãra fig tĩ. Kỹ ẽg tóg tỹ ti vóg tĩ sir, cavalo ti, kỹ tóg ã tĩg ke ẽn ra tĩ mũ sir, ũ tỹ cavalo kri nĩ ẽn ti. \v 4 Kỹ canoa mág to jykrén nĩ gé. Éhé tóg nỹ, hã ra kãka vỹ ti tĩn tĩ. Kỹ ag tóg ti vóg jafã tỹ ti vóg tĩ. Kỹ tóg ag mỹ ki ke tĩ. Ti vóg mũ ag mũnh ke ra tóg tĩ mũ sir. Ti vóg jafã sĩ ra tóg ki ke mũ, canoa mág ti. \v 5 Ge tóg nĩ, ẽg nũnẽ ti. Sĩ ti nĩ (mỹr), hã ra ẽg tóg tỹ vĩ mág han tĩ gé. \p Pĩ ri ke tóg nĩ. Ti sĩ ra tóg kejẽn vãnh pũn tĩ (mỹr), nẽn kar ti. \v 6 Ẽn ri ke tóg nĩ, ẽg nũnẽ ti. Tỹ ẽg tóg vẽnh jykre pãno tó tĩ. Kỹ ẽg tóg ẽg vĩ tag to kavéj kar nỹtĩ, ẽg tỹ ẽg vĩ tag to ti vĩ mranh kỹ. Ẽg kãsir nỹtĩ ra ẽg tóg vẽnh jykre pãno tó tĩ, ẽg sanh há nỹtĩ ra ke gé, ẽg kófa ra ke gé. Japo tỹ ẽg krĩn hã vẽ, ẽg tỹ ẽg vĩ ki Topẽ vĩ mranh jé. \p \v 7 Ha mẽ, bicho kar vỹ tỹ ẽg mẽg nỹtĩ. Ũ ag vỹ mĩg tỹ mẽg nỹtĩ, kỹ ũ ag vỹ sẽsĩ tỹ mẽg nỹtĩ, ũ ag vỹ pỹn tỹ mẽg nỹtĩ, ũ ag vỹ goj ki ke kar tỹ mẽg nỹtĩ gé. Ti kar kanhrãn ẽg tóg tĩ mỹr, ha mẽ. \v 8 Hã ra ẽg pi(jé) ẽg nũnẽ kanhrãn tĩ'. Ti kanhrãn ki kagtĩg ẽg nỹtĩ. Vẽnh jykre pãno tãvĩ tó sór ẽg tóg tĩ. Kỹ tóg veneno ri ke nĩ, ẽg vĩ ti. Tỹ ẽg tóg jagnẽ kãgtén ri ke han tĩ, ẽg nũnẽ tỹ, jagnẽ mỹ vĩ kónãn kỹ. \v 9 Tỹ ẽg tóg Topẽ mỹ vĩ há han tĩ, ẽg jóg mág mỹ, ẽg nũnẽ tỹ. Kỹ ẽg tóg tỹ ẽprã ke ag mỹ vĩ kónãn tĩ gé. Hã ra Topẽ tóg ẽg han, ẽg tỹ ti ri ke nỹtĩ jé. Kỹ ẽg tỹ jagnẽ mỹ vĩ kónãn kỹ ẽg tỹ Topẽ mỹ vĩ kónãn ri ke vẽ sir. \v 10 Ẽg jẽn kãtá tóg kãkutẽ tĩ, ẽg vĩ há ti, ẽg vĩ kónãn ti ke gé. Pir ti nĩ, ẽg jẽnky ti, hã ra ẽg tóg tỹ vĩ régre han tĩ. Tag vỹ kórég tãvĩ nĩ, inh kanhkã'. \v 11 Goj tỹ vẽnh kanẽ to jykrén nĩ, ẽganẽ to. Ti há nĩn kỹ tóg há nĩ, goj ti. Ti kajã nĩn kỹ tóg kajã nĩ. Ti pi(jé) tỹ goj régre nĩ', goj tỹ ẽg kanẽ ti. Pir tóg nĩ. \v 12 Kỹ ka kanẽ to jykrén nĩ gé. Ka tỹ pẽnva ki ẽg tóg jymi vég tũ nĩgtĩ (mỹr). Kỹ ẽg tóg vãnh tỹ jóhó ki pẽnva vég tũ nĩgtĩ gé. Pir ti nĩ, ka kanẽ ti. Ge ti nĩ gé, goj ti. Ti kajã nĩn kỹ tóg kajã nĩ gé. Kỹ gemnĩ gé, ãjag nũnẽ tỹ. Vĩ pir han nĩ. \s1 Topẽ tỹ ẽg mỹ krĩ há nĩm \p \v 13 Ãjag mỹ krĩ há nỹtĩ'? Ãjag mỹ Topẽ vĩ ki kanhró nỹtĩ'? Kỹ tóg há tĩ. Kỹ vẽnh jykre há kar han kỹ nỹtĩmnĩ. Hã ki vẽnh kar vỹ ãjag krĩ há venh ke mũ sir. Hã ra tỹ vĩ mág han tũg nĩ. Tỹ vẽnh kãfór han tũg nĩ gé. \p \v 14 Ãjag tỹ ũ to fe kórég nĩn kỹ tóg tỹ ũ nỹ jãvo, ãjag tỹ jagnẽ kãfór nỹtĩ sór kỹ, jagnẽ to jũ (ka)mẽ nỹtĩn kỹ, ãjag tỹ vẽsỹ ũn mág han sór kỹ. Ãjag tỹ tag han kỹ vẽso: “krĩ há inh nĩ, Topẽ vĩ ki kanhró inh nĩ,” he tũg nĩ. Vẽnh ó vẽ, tag ti. \v 15 Topẽ tỹ ẽg kanhrãn ja pijé', ẽg tỹ ũ to fe kórég nĩ ti, jagnẽ kãfór han sór mũ ti, jagnẽ to jũ (ka)mẽ ti ke gé. Ẽprã vẽnh jykre vẽ (mỹr), Topẽ kato tẽ ti. Japo jykre vẽ (mỹr), ẽg fe jũ tag ti. \v 16 Ẽg tỹ jagnẽ kãfór han sór kỹ ẽg tóg jagnẽ kato tẽgtẽ mũ sir, ẽg tỹ vẽsỹ ũn mág han sór kỹ. Kỹ ẽg tóg vĩ mẽ han kỹ jagnẽ to vẽnh jykre pãno han kãn mũ sir. \p \v 17 Ẽg tỹ hã ra Topẽ tỹ ẽg kanhrãn mũ han kỹ ẽg tóg tag han tĩ, ha mẽ: jãnhkri ẽg nỹtĩ, kavéj tũ (mỹr). Jagnẽ to ẽg tóg krĩ kusa nỹtĩ. Jagnẽ mỹ ẽg tóg komẽr hã vĩ tĩ gé. Ũ tỹ ẽg mré vĩn kỹ ẽg tóg ti vĩ mẽnh mũ, ti vĩ há nĩn kỹ. Jagnẽ jagãgtãn ẽg tĩ sir. Nén kar há han ẽg tĩ. Topẽ vĩ to ẽg tar nỹtĩ. Jykre régre tũ ẽg nỹtĩ. \v 18 Ẽg tỹ ti jykre tag han kỹ ẽg tóg jagnẽ krĩ kuprãg mũ sir, ẽg tỹ jykre kuryj nỹtĩ jé sir, ha mẽ. \c 4 \s1 Ẽg pi(jé) tỹ Topẽ kato tẽgtẽ mũ ag mré ke nỹtĩ' \p \v 1 Ãjag hã ne tóg jagnẽ to jũgjũ nỹtĩ'. Hẽ ri ken kỹ hỹn'? Ãjag tỹ nén ũ vẽnhmỹ han sór nỹtĩn kỹ, hã kỹ ãjag tóg jagnẽ to krĩ rỹ nỹtĩ. Jykre pãno ãjag tóg nỹtĩ (mỹr), kỹ ãjag tóg vẽnh jykre há kato tẽ nỹtĩ sir. \v 2 Nén ũ to én mũ (hã) ra ãjag tóg mãn sór mũ, hã kỹ ãjag tóg vég tũ nĩ (mỹr). Hã kỹ ãjag tóg jagnẽ kãgtén sór mũ sir, jagnẽ tỹ nén ũ mãn jé. Jagnẽ tỹ nén ũ to én kỹ ãjag tóg jagnẽ kato tẽgtẽ ti. Ãjag tỹ Topẽ mỹ to vĩ tũ nĩn kỹ, hã kỹ ãjag tóg vég tũ nĩgtĩ. \v 3 Ãjag tỹ ti mỹ to vĩ mũ ra ãjag tóg venh ke mũ vẽ, hã ra ãjag tóg vĩ há han tũ nĩgtĩ gé, hã kỹ tóg ãjag mỹ han tũ nĩgtĩ sir, Topẽ ti. Ti mỹ ãjag tóg to vĩ mũ, ãjag tỹ nén to én mũ ẽn mãn jé. Hã ra tóg ti mỹ tỹ ũ nỹ, ãjag tỹ nén to én mũ ẽn ti. Hã kỹ tóg ãjag mỹ han tũ nĩ sir, Topẽ ti. \p \v 4 Ẽg tỹ Topẽ ki rã kar kỹ vẽnh jykre pãno to én kỹ ẽg tóg ti kato tẽ mũ sir. Ũn tỹtá kórég fi ri ke ẽg nỹtĩ, ẽg tỹ ge kỹ. Ã mén kavénh fi tóg tĩ, ũ to én kỹ. Ẽg tỹ ẽprã vẽnh jykre to én kỹ ẽg tóg Topẽ kato tẽ mũ sir. Tag ki kanhrãn nĩ, to jykrén mág han nĩ. \v 5 Topẽ vĩ tag to jykrén nĩ, ũ tỹ vãsỹ rán kỹ nĩ ẽn to, ha mẽ: “Topẽ kuprĩg vỹ tỹ ẽg jagrẽ nĩ, Topẽ tỹ tỹ ẽg jagrẽn kỹ. Kỹ tóg ẽg ki rĩr mũ sir. Kỹ ẽg tỹ nén ũ vẽnhmỹ to há nĩn kỹ tóg fe kaj nĩ, Topẽ kuprĩg ti,” he tóg, Topẽ vĩ rá ki. Ti pi(jé) véké tag tó ja nĩ'. Kỹ tag to jykrén nĩ. \v 6 Hã ra tóg ẽg tar han tĩ, Topẽ kuprĩg ti, ẽg tỹ nén ũ vẽnhmỹ han sór tag kato tẽ jé. Ẽg jagãgtãn kỹ tóg ẽg tar han tĩ. Kỹ tóg tag tó mũ sir, ha mẽ: “Topẽ vỹ ũ tỹ: “ũn mág vỹ tỹ inh nĩ,” he mũ ẽn ag to kórég nĩ, hã ra tóg ũ tỹ: “nén ũ tũ vỹ tỹ inh nĩ,” he mũ ẽn ag jagãgtãn tĩ,” he tóg, ti vĩ rá ki. \v 7 Hã kỹ Topẽ mỹ: “hej,” hemnĩ, ti tỹ ãjag krĩn kỹ. Japo mỹ: “nejé,” hemnĩ, ti tỹ ãjag krĩn sór kỹ. Kỹ tóg ãjag tovãnh ke mũ sir, Japo ti, ãjag tỹ ti mỹ: “nejé,” hen kỹ. \p \v 8 Topẽ mré vĩ kỹ nỹtĩmnĩ, kỹ tóg ãjag to há nĩ sir, ãjag mré ti nĩ nĩ gé, ẽg jóg mág ti. Ti vĩ mranh tĩ vỹ tỹ ẽg nỹtĩ. Kỹ ti vĩ mranh tovãnh nĩ. Jykre régre ẽg nỹtĩ gé. Kỹ vẽnh jykre pir han kỹ nỹtĩmnĩ, hã vỹ: Topẽ jykre, he mũ. \v 9 Ãjag tỹ Topẽ vĩ mranh kỹ mỹ jagy nỹtĩmnĩ. Vẽsỹrénh nĩ, fỹmnĩ, ny mãn tũg nĩ. Fe kaj nỹtĩmnĩ. To krĩ kufy nỹtĩmnĩ. Mỹ sér tũ nỹtĩmnĩ, ãjag tỹ Topẽ vĩ mranh kỹ. \v 10 Ẽg Senhor mỹ: “kórég inh nĩ, isỹ vẽnh jykré pãno han kỹ,” hemnĩ. Kỹ ti hã vỹ ãjag mỹ vĩ há han ke mũ sir, kỹ ãjag fe vỹ mrin ke mũ sir. \s1 Ẽg tỹ jagnẽ to vĩ kónãn ke tũ \p \v 11 Inh kanhkã', jagnẽ to vĩ kónãn tũg nĩ. Ãjag tỹ jagnẽ to vĩ kónãn kỹ ãjag tóg Topẽ jykre to vĩ kónãn mũ sir, kỹ ãjag tóg to: “nén ũ tũ vẽ,” he mũ sir, Topẽ tỹ ẽg mỹ vẽnh jykre nĩm ja ẽn to. Ãjag tỹ hã ra ti jykre to vĩ kónãn kỹ ãjag tóg ti ki króm ke tũ pẽ nĩ sir. \v 12 Ũ tỹ ẽg mỹ ã jykre nĩm ja ẽn vỹ pir nĩ, kỹ tóg ẽg jykre tugnỹm ke mũ gé sir. Ti hã tóg: “ẽn vỹ kren ke mũ, ẽn vỹ kren ke tũ nĩ,” henh ke mũ, ã pir mỹ, Topẽ ti. Hã kỹ tóg vẽnhmỹ nỹ, ãjag tỹ jagnẽ to vĩ kónãn kỹ. \s1 Ẽg tỹ vẽsỹ ũn mág han sór ke tũ \p \v 13 Ãjag kãmĩ ũ tóg vẽsóg ki ãjag tỹ nén han ke to jykrén sór tĩ, Topẽ ki jẽmẽ sór tũ nĩn kỹ. “Hẽn ri ke mũn sóg vaj kỹ ẽn ra tĩ mũ, ke tũ nĩn kỹ vaj ũn kỹ,” he ãjag tóg tĩ. “Cidade ẽn ra sóg tĩg mũ, tá sóg nĩnh mũ. Tá sóg prỹg pir tũg' he mũ. Kỹ sóg negociar henh ke mũ, sỹ rico nĩ jé,” he ãjag tóg tĩ (mỹr). \v 14 Hã ra ãjag pi(jé) ãjag tỹ nén venh ke ki kanhró nỹtĩ', ha mẽ. Ne ve jé ẽg ke mũ, vaj kỹ? Ha'. Ki kagtĩg ẽg nỹtĩ. Ẽg mỹ vaj kỹ ter ke tũ nĩ vỹ? Ha'. Krũj sĩ ri ke ẽg nỹtĩ. Ve sĩ han ẽg tĩ, krũj sĩ ti. Ẽg tỹ ki ẽvãnh mãn mũ ra tóg tũ' he mũ sir. Ge ẽg nỹtĩ. Kãnhmar ẽg tóg tũg' he tĩ, ẽg ter kỹ. \p \v 15 Ãjag tỹ ãjag tỹ nén han ke to jykrén kỹ Topẽ mĩ ẽkrén nĩ, ũ tỹ ẽg mỹ ẽg ter ke kurã tónh ke ẽn mĩ. “Ti mỹ sỹ nén han ke to há nĩ vỹ?” hemnĩ. \v 16 Hã ra ãjag tóg vẽsỹ ũn mág han sór mũ, ãjag tỹ: “tag han jé sóg ke mũ,” hen kỹ. Há tũ ti nĩ, ẽg tỹ vẽsỹ ũn mág han sór kỹ. \p \v 17 Kỹ tag tóg vẽnhmỹ nỹ gé, sỹ tónh ke tag, ha mẽ. Kejẽn ẽg tóg nén ũ há to jykrén tĩ, ẽg tỹ han jé. Hã ra ẽg tóg han tũ nĩgtĩ. Kỹ ẽg tỹ Topẽ vĩ mranh ũ vẽ gé sir, ẽg tỹ nén ũ há han sór mũ (hã) ra han tũ nĩn kỹ. \c 5 \s1 Ũn rico ag vẽsỹrénh ke \p \v 1 Vãhã sóg ũn há ag to tag tó mũ sir, ũn rico ag to, ũ tỹ Jesus ki ge jãvãnh ẽn ag to, ha mẽ. Ag mỹ sóg: “ha mẽ,” he mũ. “Kygfỹ ra. Vẽsỹrénh mág han ra. Vẽnh jagtar jagy ve jé ãjag tóg ke mũ. \v 2 Ãjag tỹ nén ũ vỹ vag kãn ke mũ. Ãjag kur sĩnvĩ ẽn vỹ tãryj kãn ke mũ gé, ti ga tỹ kon kỹ. \v 3 Kỹ ãjag jãnkamy vỹ vẽso jãgfanh ke mũ. Ãjag tỹ ũn jagãgtãn vãnh ja tugrĩn tóg vẽso jãgfanh ke mũ. Tag ve kỹ vẽnh kar vỹ ãjag jykre kórég venh ke mũ. Kỹ ãjag tóg to jagtar ke mũ, kỹ tóg pĩ tỹ ẽg pũn ri ke nĩ, ãjag jagtar ke ti, ãjag vẽsỹrénh ke ti. Ãjag hã ne tóg ãjag tỹ nén ũ génh mág', ẽg tỹ kãnhmar kurã tỹ ẽgno tá krỹg he mũ (hã) ra, Topẽ tỹ ẽg jykre tugnỹm ke kurã ẽn tá. \v 4 Ãjag camarada ag vỹ ãjag jakré tá rãnhãj mũ, hã ra ãjag tóg ag mỹ kajãm tũ nĩgtĩ. Hã ra ẽg Senhor vỹ vég tĩ. Ãjag camarada vẽsỹrénh mẽ ti (mỹr). Vẽnh kar pã'i vẽ (mỹr), ẽg Senhor ti, nén kar pã'i vẽ gé. \v 5 Ãjag tỹ nén ve sór mũ kar ve ãjag huri, vẽjẽn mág, kur sĩnvĩ, ãjag tỹ nén to én mũ kar ẽn ti. Tag tãvĩ to ãjag tóg jykrén tĩ, ãjag tỹ ga kri mũn kỹ. Tãg gy ãjag nỹtĩgtĩ, ẽg tỹ ẽg mẽg jẽn há han tĩ ri ke, ẽg tỹ ti tãnh jé. Kakó ti nĩ, Topẽ tỹ ãjag tãnh ke ti, mỹr, ha mẽ. \v 6 Kỹ ãjag tóg ũn jykre kuryj ag vóg kónãn tĩ gé. Ag kãgtén ãjag tóg tĩ, hã ra ag tóg ãjag kato tẽ tũ nĩgtĩ, ãjag kato vĩ tũ ag tóg nĩgtĩ gé. Jykre kórég ãjag nỹtĩ,” he sóg mũ, ũn rico ag mỹ. \s1 Ẽg tỹ ẽg Senhor kãtĩg mãn jãvãnh ke \p \v 7 Inh kanhkã', ẽg Senhor kãtĩg ke jãvãnh nĩ, jatun mỹ, ag jãvo. Ẽg tỹ ẽkrãn kar kỹ ẽg tóg ti mog jãvãnh tĩgtĩ, jatun mỹ. Kỹ ta tóg kri kutẽ mũ, kỹ tóg kri kutẽ mãn mũ gé sir. Kỹ vãhã ẽg tóg ti kanẽ vég mũ. \v 8 Tag ri ke han nĩ, jatun mỹ ti kãtĩg jãvãnh nĩ, ẽg Senhor ti. Ti jãvãnh to tar nỹtĩmnĩ. Kãnhmar ti kãtĩ mũ, ẽg Senhor ti, ha vemnĩ. \p \v 9 Inh kanhkã', jagnẽ vĩ to vĩ vĩ he tũg nĩ. Ke tũ nĩ mũ ra ẽg Senhor tóg ãjag jykre ve kỹ ãjag vóg kónãn ke mũ. Ha vé, vãhã ti vẽnh ven ke kãtĩg mũ kãnhmar, ũ tỹ ẽg jykre tugnỹm ke mũ ẽn ti. \p \v 10 Vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag to jykrén. Topẽ vĩ tó ag tóg tĩ, kỹ ũ tỹ mẽ jãvãnh ja ẽn ag tóg ag vóg kónãn. Ge ra ag tóg jatun mỹ Topẽ vĩ tó ja nĩgtĩ, ag tỹ ag vóg kónãn mũ ra. Ag ri ke han nĩ, vãsỹ Topẽ vĩ tó tĩ ag ri ke. \v 11 Ag jykre to jykrén nĩ. Ãjag jagtar nỹtĩ ra ag tóg to krónh ke ja tũ nĩgtĩ gé. Hã kỹ Topẽ tóg ag mỹ vĩ há han mũ sir, ti vĩ tó tĩ ag mỹ. \p Topẽ mré ke tỹ Jó kãme mẽ ãjag huri. Ã jagtar ra tóg to krónh ke ja tũ nĩ gé. Kỹ vãhã Topẽ tóg ti ki rĩr há han mũ, ti jagtar kỹ. Hã ki ãjag tóg ẽg Senhor jykre vég mũ sir. Ẽg jagãgtãn tóg mũ, ti tỹ ẽg jagtar nỹtĩ ven kỹ. Kỹ tóg sir ẽg jagãgtãn tovãnh tũ nĩgtĩ. \p \v 12 Inh kanhkã', ón kỹ vĩ tũg nĩ. Ón kỹ: “hej,” he tũg nĩ. Ki hã tómnĩ, ãjag tỹ: “hej,” hen kỹ, Topẽ tỹ ãjag vóg kónãn tũ nĩ jé. Kỹ ón kỹ: “Topẽ vỹ ki kanhró nĩ,” he tũg nĩ gé. Ón kỹ: “ũ tỹ kanhkã tá nĩ ẽn vỹ ki kanhró nĩ,” he tũg nĩ gé. Ón kỹ: “ũ tỹ ga kri nĩ ẽn vỹ ki kanhró nĩ,” he tũg nĩ gé. Ki hã tómnĩ. Ón tũg nĩ, jagnẽ mỹ. \s1 Ẽg tỹ ũn kaga ag to Topẽ mré vĩnh ke \p \v 13 Ãjag tỹ nén ũ jagy ven kỹ Topẽ mré vĩmnĩ. Ãjag mỹ sér tĩn kỹ Topẽ mỹ jãn nĩ, kỹ ti jé tómnĩ. \v 14 Ãjag kaga nỹtĩn kỹ igreja to pã'i ag jé prẽrmnĩ, Jesus tũ ki rĩr tĩ ag. Ẽn ag vỹ ũn kaga to Topẽ mré vĩnh ke mũ, kỹ ag tóg azeite tỹ ũn kaga to tĩn ke mũ, ẽg Senhor jiji tó kỹ. \v 15 Ag tỹ ẽg Senhor mré vĩn kỹ tóg ũn kaga ẽn tỹ há' henh ke mũ sir, ẽg Senhor ti, ag tỹ ti tỹ há' henh ke to: “hỹ mỹ vỹ?” he tũ nĩn kỹ. Ẽg Senhor vỹ ti tỹ há' henh ke mũ sir. Ũn kaga tỹ ti vĩ mranh kỹ Topẽ vỹ ti mỹ vẽnh pãte fón ke mũ gé sir. \v 16 Hã jé jagnẽ mỹ tó, ãjag tỹ Topẽ vĩ mranh ja ti. “Ti vĩ mranh inh, tag han kỹ,” hemnĩ jagnẽ mỹ. Kỹ jagnẽ to Topẽ mré vĩmnĩ gé, ti tỹ ãjag tỹ há' he jé, ti tỹ ãjag kaga tỹ tũg' he jé. Ẽg tỹ vẽnh jykre kuryj han kỹ tóg ẽg vĩ mẽ kỹ han mũ sir, Topẽ ti, ẽg tỹ ti mỹ nén to vĩ', to vĩ' hen kỹ. Nén há kar ve jé ẽg tóg ke mũ sir, ẽg tỹ ti mỹ to vĩn kỹ, ẽg Senhor mỹ. \p \v 17 Topẽ mré ke tỹ Elias mĩ ẽkrén nĩ. Ẽg mré tóg ẽprã ke ja nĩgtĩ, Elias ti. Hã ra tóg Topẽ mré vĩ', vĩ' he ja nĩgtĩ, ta kutẽ tũ nĩ jé. Kỹ tóg kutẽ tũ ja nĩgtĩ, ta ti, prỹg tãgtũ kri kysã tỹ 6 ki. \v 18 Kỹ tóg Topẽ mré vĩ mãn ja nĩgtĩ, Elias ti, kỹ tóg kutẽ ja nĩ sir, ta ti. Kỹ nén kar tóg gan kri mur mãn ja nĩ, kỹ tóg kanẽn mãn ja nĩgtĩ gé sir. Topẽ tỹ ti vĩ han hã vẽ. Tag mĩ ẽkrén nĩ. \p \v 19 Inh kanhkã', kejẽn ẽg mré ke ũ tóg prãnh ke tĩ, vẽnh vĩ há tovãnh kỹ. Kỹ ti jyvẽn nĩ, ti tỹ kygnẽ mãn tũ nĩ jé. \v 20 Kỹ ũ tỹ ti mré vĩ mũ ẽn tóg ti kren han mũ sir, nũgme to, ti tỹ ã jykre kygnẽ ja ẽn tovãnh kỹ. Kỹ Topẽ vỹ ti tỹ ã vĩ mranh ja ẽn tỹ vẽnh pãte fón mũ sir. Tag to jykrén nĩ. \p Hã vẽ.