\id GAL - Kaingang NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h GALÁCIA \toc1 Galácia tá ke ag mỹ carta \toc2 Galácia \toc3 Gl \mt1 PAULO TỸ CARTA HAN: GALÁCIA TÁ KE AG MỸ CARTA \c 1 \p \v 1 Paulo tỹ rá vẽ, inh. Isỹ ga tỹ Galácia tá ke ag mỹ rán hã vẽ. Jesus Cristo hã vỹ inh fẽg, sỹ tỹ ti apóstolo jẽ jé, ẽg jóg tỹ Topẽ ti ke gé. Ẽprã ke tỹ inh fẽg pijé'. Jesus Cristo hã ne inh fẽg', Topẽ tỹ ũn rĩn mãn mũ ti, ti ter kar kỹ. \v 2 Sỹ inh mré ke ag mré ga tỹ Galácia tá ke ag mỹ rán hã vẽ, ũ tỹ Galácia tá Jesus to vẽnhmãn tĩ ag mỹ. \p \v 3 Topẽ mỹ sóg to vĩ tĩ, ti tỹ ãjag tar han jé, ẽg jóg mág tỹ ãjag krĩ kuprãg jé, ẽg pã'i tỹ Jesus Cristo ti ke gé. \p \v 4 Ti hã ne ũ tỹ ã tén mũ ag mỹ vẽnh fẽg', ti tỹ ẽg tỹ Topẽ vĩ mranh tỹ tũ' he jé, kỹ tóg ẽg kren han, ẽprã ke jykre to. Ẽprã ke jykre tỹ pãno nĩ kỹ tóg vẽnh jykre tag ki ẽg kunũ. Ẽg jóg tỹ Topẽ tỹ nén ve sór mũn hã vẽ, ti hã ne Jesus mỹ tag tó ja nĩ'. \v 5 Kỹ ẽg tóg Topẽ to vĩ há han sór mũ, kỹ tóg tũg' he jãvãnh nĩ, ti to vĩ há tag ti. Hã vẽ. \s1 Jesus kãme pir nĩ \p \v 6 Ãjag ne tóg kãnhmar sỹ ãjag mỹ Cristo kãmén ja ẽn tovãnh sór mũ', ti tỹ ẽg jagfy ter ja kãme ti. Ti kãme ũ nón mũ sór ãjag tóg mũ, Cristo tỹ ẽg mỹ tó ja tũ nón. Inh mỹ tóg e tĩ mỹr, ãjag jykre tag ti. \v 7 Cristo kãme vỹ pir nĩ, kỹ ti kãme ũ tóg tũ tĩ. Hã ra ũ ag tóg ãjag krĩ kufy han sór mũ, hã kỹ ag tóg Cristo kãme ẽn ki króm há han tũ nĩgtĩ. Ũ tó sór ag tóg mũ mỹr, Cristo jykre to, hã vỹ: “ãjag krenkren jé ãjag tóg Cristo ki rã kar kỹ Judeu ag jykre han ke mũ gé, Topẽ tỹ Moisés mỹ nén tó ja ẽn ti,” he mũ. \v 8 Hã ra sóg ãjag mỹ tó há han ja nĩgtĩ, isỹ ãjag mỹ: “ti ki rã tãvĩ han jé ãjag tóg ke mũ,” hen kỹ. Ũ tỹ inh vĩ tag ri ke tó tũ ag jé mũ kónãn. Hẽn ri ke mũn isóg ãjag mỹ tag tó tũ nĩ, hẽn ri ke mũn sóg ti pãte nén ũ tónh ke mũ. Kỹ inh jé tĩg kónãn. Hẽn ri ke mũn kanhkã tá Topẽ tỹ jẽnẽ jafã tóg isỹ tó ja ẽn ri ke han ke tũ nĩ, pãte tóg hẽn ri ke mũn nén ũ tó sór mũ. Kỹ ti jé tĩg kónãn. \v 9 Tag tó ja inh nĩ, kỹ sóg tó mãn mũ sir. Ũ tỹ ãjag mỹ Cristo kãmén kỹ, hã ra tóg ãjag mỹ isỹ tó ri ke han tũ nĩ, isỹ tó pãte tóg ũ tó sór mũ, kỹ ti jé tĩg kónãn. \p \v 10 Vĩ tar han sóg tĩ, ẽprã ke kórég ag to. Inh pi(jé) ón kỹ ag mỹ vĩ há han sór mũ', ag tỹ iso há nỹtĩ jé'. Ẽprã ke ag tỹ iso há nĩ tag, ag tỹ iso kórég nĩ tag tóg inh mỹ tỹ nén ũ tũ nĩ. \p Isỹ ẽprã ke ag tỹ iso nén tó mũ to jykrén nĩ ra inh hỹn Cristo tũ ki rĩr tũ nĩnh mũ vẽ. Hã ra sóg ti hã to jykrén tĩ. “Isỹ nén tó mũ hỹn ti mỹ há nĩ, ti mỹ kórég nĩ vó?” he sóg tĩ, ti tỹ inh mỹ vĩ há han jé, Topẽ ti. \s1 Paulo tỹ Topẽ vĩ hã tó \p \v 11-12 Cristo kãmén ja inh nĩgtĩ, isỹ ãjag mỹ: “ti ki rã kỹ ẽg krenkren ke mũ, ẽg tỹ Moisés jykre han tũ ra,” hen kỹ. Ẽprã ke tỹ véké nén ũ to jykrén ja pijé', sỹ ãjag mỹ nén tó mũ ti. Ẽprã ke tỹ inh kanhrãn ja pijé'. Ũ pi(jé) inh mỹ: “tag tómnĩ,” he mũ'. Jesus Cristo hã ne inh kanhrãn', ti hã ne inh mỹ tag tó kãn'. Tag to jykrén nĩ, inh kanhkã'. \p \v 13-14 Isỹ vãsỹ nén han ja mẽ ãjag tóg huri. Tỹ sóg Judeu krẽ nĩ, hã kỹ sóg Judeu jykre han tĩ ja nĩgtĩ, Moisés tỹ ẽg jóg'jóg ve ag mỹ Topẽ jykre tó ja ẽn ti. Kỹ sóg inh povo jykre ki, Judeu jykre ki sóg vãsãn mág, hã kỹ sóg inh régre ag pãtén, sỹ ẽg jykre ki króm to tar tãvĩ nĩn kỹ. Ẽg jóg'jóg ve ag jykre tãvĩ han sóg nĩgtĩ mỹr, tag hã mĩ sóg ẽkrén ja nĩgtĩ. Kỹ sóg kygnẽ kỹ: “Jesus hỹn ón kỹ vẽsỹ Topẽ han,” he ja nĩ gé. Hã kỹ sóg ti ki ge kỹ nỹtĩ ag vóg kónãn tãvĩ han, isỹ ag tỹ tũ' he jé. Ag jagãgtãn vãnh ja inh nĩgtĩ. \p \v 15-16 Hã ra Topẽ tóg kejẽn inh mỹ Jesus to: “inh kósin vỹ tỹ ti nĩ,” hé, isỹ fóg ag mỹ, kanhgág ag mỹ ti kãmén jé, ũ tỹ mẽ ja tũ ag kar mỹ. Ti hã tóg inh mur to hã inh kuprẽg, inh jagãgtãn kỹ. Kỹ, Jesus tỹ inh mỹ vẽnh ven kar inh pi(jé) ẽprã ke ũ mré vẽmén', ti ki jẽmẽ jé'. \v 17 Kỹ sóg Jerusalém ra tĩg ja tũ nĩ gé, sỹ ijo apóstolo ag mré vẽmén jé. Ga tỹ Arábia ra sóg vyr, ẽn kã, kar kỹ sóg tá kãtĩg kỹ cidade tỹ Damasco tá jun mãn. \p \v 18 Kỹ, 3 anos tũg kỹ sóg kejẽn Jerusalém ra vyr, sỹ apóstolo Pedro mré vẽmén jé. Ti mré sóg kurã tỹ 15 (ke) han, tãvĩ. \v 19 Ẽn kã inh pi(jé) apóstolo ũ ag vé'. Tiago hã ve inh, ẽg Senhor jãvy ẽn, isỹ Pedro mré vĩn kỹ. \p \v 20 Ãjag mỹ sóg ki hã rán mũ. Inh pi(jé) ón mũ', Topẽ hã ne ki kanhró nĩ'. \p \v 21 Tag pãte sóg ga tỹ Síria ra vyr, ga tỹ Cilícia ra ke gé. \v 22 Isỹ ra tĩg jé sóg ga tỹ Judéia fĩn rãm. Kỹ Judéia tá Jesus to vẽnh mãn tĩ ag inh ki kagtĩg nỹtĩ ja nĩgtĩ. Inh ve ja tũ ag nỹtĩ ver, Judéia tá Cristo ki ge kỹ nỹtĩ ag. \v 23 Iso vĩ hã mẽ ja ag tóg nĩgtĩ, hã vỹ: “ũ tỹ ẽg vóg kónãn mũ ẽn nẽji Cristo tó mũ,” he mũ. “Vãsỹ tóg ũ tỹ ti ki ge kỹ nỹtĩ ag tũg sór ja nĩ, hã ra tóg ũri ti kãmén mũ ha, nẽji,” he ja ag tóg nĩgtĩ iso. \v 24 Kỹ ag tóg isugrĩn Topẽ to vĩ há han ja nĩgtĩ, ag tỹ tag mẽ kỹ. \c 2 \s1 Paulo jykre tỹ apóstolo ũ ag mỹ há nĩ. \p \v 1 Tag pãte 14 anos tũg kar sóg Jerusalém ra tĩg mãn gé, Barnabé mré, kỹ Tito tóg ẽg mré vyr gé. \v 2 Topẽ tỹ inh mỹ: “ha ra tĩg,” he ja vẽ. Tá jun kỹ sóg ag mỹ isỹ nén tó tĩ ẽn kãmén kãn ja nĩ sir, sỹ fóg ag mỹ nén kãmén tĩ ẽn ti. Vyr mỹ sóg tag to pã'i ag mré vẽmén. Fóg ag mỹ sóg: “Jesus ki rã kỹ ẽg krenkren ke mũ, ẽg tỹ Moisés jykre han tũ ra,” he tĩ. Kỹ sóg tag to pã'i ag ki jẽmẽ sór ja nĩ, sỹ ag mỹ: “mỹ há, fóg ag tỹ Moisés jykre han tũ ra, kanhgág ag ke gé?” he jé. Isỹ fagrĩnh mỹ rãnhrãj jãvãnh tóg tĩ, isỹ fagrĩnh mỹ carreira ri ke han jãvãnh tóg tĩ, hã kỹ sóg ag ki jẽmẽnh vyr. \v 3 Kỹ tóg ag mỹ há tĩ, sỹ fóg ag mỹ, kanhgág ag mỹ Jesus hã tó mũ ti, sỹ ag mỹ Moisés tó tũ ra, sỹ ag mỹ Judeu ag jykre tó tũ ra, sỹ ag mỹ: “ha ãjag gré fár junun kym,” he tũ ra. Hã kỹ ag tóg Tito mỹ: “ha kym,” he ja tũ nĩ gé. Fóg tỹ Grego vẽ, Tito ti, ũ tỹ Jerusalém ra inh mré tĩ mũ ẽn ti. Hã kỹ tóg ã gré fár kym ja tũ nĩ, ti tỹ tỹ Judeu tũ nĩn kỹ. \v 4 Hã ra ón kỹ Jesus ki ge kỹ nỹtĩ ag tóg ti kym sór ja nĩ. Ón kỹ ag tóg Jesus jykre ve sór ja nĩ. “Ti mỹ Moisés jykre tovãnh tũ'?” he ag tóg iso. Ag tỹ Moisés jykre krẽm ẽg vin mãn sór ja vẽ, kỹ tóg ẽg patrão ri ke nĩ, Moisés jykre ẽn ti. \v 5 Hã ra sóg ag kato tẽ. Inh pi(jé) ag mỹ: “hỹ,” he ja nĩgtĩ'. Ag kato tẽ tãvĩ han ja inh nĩgtĩ ãjag jagfy, ãjag tỹ vẽnh vĩ há hã kri fi jé, Jesus kãme tỹ ãjag mỹ sér tĩ jé, ãjag tỹ Moisés jykre kufy ẽn han tũ nĩn kỹ. \p \v 6 Kỹ pã'i ag tóg isỹ ag mỹ nén kãmén mũ ẽn to: “tó kãn ja tũ ã nĩ,” he ja tũ nĩ gé, ũn mág ag. Vãsỹ ag tóg tỹ pã'i tũ ja nỹtĩgtĩ, ũn mág tag ag, hã ra tóg inh mỹ tỹ nén ũ tũ nĩ, ha mẽ. Topẽ mỹ ti tỹ nén ũ tũ nĩ, ẽg tỹ ẽprã ke ag mỹ tỹ ũn mág nỹtĩ ti, ũn sĩ nỹtĩ ti ke gé. \v 7 Kỹ tóg pã'i tag ag mỹ há tĩ, sỹ fóg ag mỹ, sỹ kanhgág ag mỹ Topẽ vĩ tónh ke ti, ũn gré fár junun kym ja tũ ẽn ag mỹ, Topẽ tỹ inh mỹ: “povo ũ ag mỹ tónh tĩg,” hen kỹ. “Topẽ vỹ Pedro mỹ tó, ti tỹ Judeu ag mỹ tó jé, ũn gré fár junun kym kỹ nỹtĩ ẽn ag mỹ, hã ra ã tóg ũ ag mỹ tónh ke mũ,” he ja ag tóg nĩ inh mỹ, Jerusalém tá ũn mág ag. \v 8 Topẽ ne Pedro ti tar han, ti tỹ tỹ Judeu ag apóstolo jẽ jé. Kỹ tóg isar han, isỹ tỹ ũ ag apóstolo jẽ jé, ũn tỹ Judeu ag jykre han tũ kar ag. \v 9 Tag ve ag, Topẽ tỹ tag to isar han mũ ve ag, Tiago ti, Pedro ti, João ti ke gé. Igreja to pã'i vỹ tỹ ag nỹtĩ, kỹ ag tóg tỹ igreja nũna ri ke nỹtĩ. Ẽn ag ne inh nĩgé mẽ', Barnabé nĩgé ke gé. Hã kỹ ag tóg ẽg mỹ: “há ti nĩ, ãjag rãnhrãj ti, ãjag tỹ nén han sór mũ ti,” he mũ. “Ha fóg ag mỹ tónh mũjẽg, kanhgág ag mỹ, jãvo ẽg tóg ũ tỹ Judeu ag jykre han mũ ag hã mỹ tónh ke mũ,” he ag tóg mũ ẽg mỹ, pã'i ag. \v 10 Kỹ ag tóg ẽg mỹ to vĩ, ẽg tỹ ag kãmĩ ũn vẽsỹrénh mũ ag jagãgtãn jé, ẽg tỹ ag mỹ nén ũ jẽnẽ jé, fag mỹ ke gé. Tag han sóg tĩ mỹr. Inh pi(jé) kã jatun tĩ'. \s1 Fóg ag tỹ Judeu ag ri ke nỹtĩ \p \v 11 Kỹ kejẽn Pedro tóg cidade tỹ Antioquia tá jun ja nĩgtĩ. Hã ra tóg tá kygnẽ, kỹ sóg ti kato tẽ. Ti hã mỹ sóg ti kygnẽ ẽn tó. \v 12 Kỹ Tiago tóg kejẽn ti mré ke ũ ag jẽgnẽ ja nĩgtĩ. Ag tỹ junjun tũ ki Pedro tóg fóg ag mré jẽn ja nĩgtĩ, Judeu tũ ag mré. Hã ra Tiago tá ke ag tỹ junjun kỹ tóg sir Judeu tũ ag mré jẽn jãvãnh nĩ sir, ti tỹ Judeu ag kamẽg vẽ sir, ũn gré junun fár kym tĩ ag jagfy. Kỹ Pedro tóg ón kỹ vyrmỹ nĩ mũ sir, fóg ag vãm kỹ. \v 13 Kỹ ti mré Judeu ũ ag tóg fóg ag vãm mũ gé sir. Kỹ vãhã Barnabé tóg fóg ag vãm mũ gé sir. Ki kanhró ti nĩ vẽ, Barnabé ti, ẽg tỹ jatun mỹ fóg mré nĩnh ke ti, ẽg tỹ tỹ Judeu nỹtĩ ra. \v 14 Ag kar vỹ kygnẽ kãn, Pedro nón. Jesus jykre pijé', vẽnh vĩ sér pijé'. \p Sỹ ag tỹ kygnẽ tag ve kỹ sóg vẽnh kar rĩnve Pedro mỹ tag tó, ha mẽ. “Ha vé, Judeu vỹ tỹ ã nĩ,” he sóg ti mỹ. “Ã tỹ tỹ Judeu nĩ ra ã tóg fóg jykre han ja nĩgtĩ, fóg mré jẽn kỹ,” he sóg ti mỹ. “Kỹ ã tỹ ne jé ũri Judeu jykre han mãn sór nẽ? Ã tỹ ne jé fóg ag mỹ: Judeu ag jykre han nĩ, he sór nẽ?” he sóg ti mỹ. \s1 Jesus ki ge kỹ nỹtĩ kỹ ẽg povo pir ri ke nỹtĩ \p \v 15 Judeu krẽ vỹ tỹ ẽg nỹtĩ, kỹ ẽg tóg fóg ag tỹ Topẽ vĩ mranh tĩ ẽn ri ke tũ nỹtĩ. \v 16 Hã kỹ ẽg tóg Topẽ tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn tĩ ẽn ki kanhró nỹtĩ. Hã ra ẽg pi(jé) tag tugrĩn Topẽ mỹ há nỹtĩ'. Ẽg tỹ Jesus Cristo ki ge kỹ ẽg ti mỹ há nỹtĩ. Hã kỹ ẽg tóg Jesus Cristo ki ge kỹ nỹtĩ, ẽg tỹ ti mỹ tỹ ũn há nỹtĩ jé, ti tỹ ẽg tỹ ti ki ge kỹ nỹtĩ tag tugrĩn ẽg mỹ vẽnh pãte fón jé sir. Ẽg pi(jé) Topẽ tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn tĩ ẽn ki króm ja nĩgtĩ', hã kỹ ẽg tóg ti mỹ tỹ ũn há tũ nỹtĩ, ẽg tỹ ti tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn han sór mũ ra. Topẽ pi(jé) Moisés tỹ ẽg mỹ vẽnh jykre nĩm ja ẽn tugrĩn ẽg mỹ vẽnh pãte fón ke mũ'. Jesus Cristo tugrĩn ke vẽ. \p \v 17 Kỹ tóg ge nĩ. Ẽg tỹ Cristo ki ge tugrĩn ẽg tóg Topẽ mỹ tỹ ũn há nỹtĩ. Ẽg tỹ Topẽ vĩ mranh kỹ, hã kỹ tóg ẽg mỹ vẽnh pãte fón mũ, ẽg tỹ tỹ Judeu nỹtĩn kỹ, kỹ tóg fóg ag mỹ vẽnh pãte fón mũ gé, kanhgág ag mỹ ke gé. \p Kỹ ãjag hỹn iso: “ã tỹ tag tó kỹ ã tóg: Cristo vỹ Topẽ vĩ mranh tag to há nĩgtĩ, he tĩ,” he sór mũ. Vó, hã tũ vẽ. \v 18 Hã ra tag to jykrén, ha mẽ: ẽg tỹ Topẽ tỹ vãsỹ vẽnh jykre to: “vẽnh jykre tag han mãn ke tũ ẽg nĩ ha,” he kar kỹ: “vó, han mãn jé ẽg tóg ke mũ, ge ra,” hen kỹ tóg vẽnhmỹ tĩ sir. Vẽnh jykre régre vẽ sir. \v 19 Topẽ tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn ja ẽn ki kanhró ẽg tóg nỹtĩ. Kỹ ẽg tóg ti tỹ ẽg jyvẽn mũ ẽn mẽ kỹ: “vẽnh jykre kórég han kỹ sóg Topẽ vĩ mranh tĩ,” he mũ sir. Ti vĩ ki króm ki kagtĩg ẽg tóg nỹtĩ, ẽg tỹ ki króm sór mũ ra. Hã ra Cristo vỹ ẽg jykre si tỹ tũ' he ja nĩ. Ti mré tóg cruz to sa ja nĩ, ẽg jykre si ti. Kỹ tóg ẽg mỹ vẽnh jykre tãg nĩm mũ sir, ẽg tỹ tỹ Topẽ tũ nỹtĩ jé. \v 20 Ẽg jykre si vỹ tũ' hé. Hã kỹ ẽg tóg ti tũ hã han tĩ, ẽg tỹ ver ga kri mũn kỹ. Topẽ kósin ki rã tugrĩn ẽg tóg sir rĩnrĩr nỹtĩ. Ti fe vỹ tỹ ẽg nỹtĩ, ẽg kar vỹ tỹ ti fe nỹtĩ, kỹ tóg ẽg jagfy ũ tỹ ã tén tĩ ag mỹ vẽnh fẽg, kỹ tóg ẽg jagfy ter ja nĩ. \v 21 Ti ki ge kỹ nỹtĩ tugrĩn ẽg tóg Topẽ mỹ há nỹtĩ. Topẽ tỹ ẽg jagãgtãn hã vẽ. Ẽg tỹ: “Topẽ jykre si ki króm kỹ inh hỹn Topẽ mỹ tỹ ũn há nĩ,” hen kỹ Cristo vỹ fagrĩnh mỹ ter ja nĩ. Kỹ ẽg tóg Topẽ tỹ ẽg jagãtãn tag tỹ tũ' he mũ. Hã tũ vẽ mỹr. \c 3 \s1 Ẽg tỹ Jesus ki ge kỹ ẽg krenkren ke \p \v 1 Galácia tá ke', ãjag ne tóg krĩ tũ nỹtĩ ve nỹtĩ'. Ũ nỹ ãjag krĩn kónãn, ãjag tỹ Jesus Cristo tovãnh sór jé? Ti tỹ ka to sa ja ẽn tó kãn inh mỹr ãjag mỹ, kỹ ãjag tỹ ne jé vãsỹ vẽnh jykre ẽn han sór nẽ? \v 2 Kỹ sóg ãjag ki tag jẽmẽ sór mũ, ha mẽ: Topẽ ne ãjag mỹ ã kuprĩg jẽnẽ'. Ãjag tỹ vãsỹ vẽnh jykre si ẽn mĩ mũ tugrĩn ãjag mỹ jagrẽn kỹ nỹtĩ'? Vó, inh vĩ tugrĩn ãjag tóg Cristo ki ge kỹ nỹtĩ, kỹ ãjag tóg Cristo ki ge tugrĩn jagrẽn kỹ nỹtĩ. \v 3 Kỹ krĩ vẽnh mỹ han sór tũg nĩ. Topẽ kuprĩg tỹ ãjag krĩn kỹ ãjag Jesus ki ge ja nĩ. Kỹ: vẽsóg ki sóg ti jykre ki krov,” he tũg nĩ. \v 4 Ke tũ nĩ (mũ) ra ãjag tóg fagrĩnh mỹ Topẽ kuprĩg tỹ jagrẽ nĩ ẽn vé. Hã ra tóg inh mỹ fagrĩnh mỹ ke tũ nĩ. \v 5 Kỹ ũ tỹ ãjag mỹ ã kuprĩg jẽnẽg mũ ẽn vỹ ẽg tỹ nén han vãnh hyn han ja nĩgtĩ gé. Ti mỹ ãjag tỹ vãsỹ vẽnh jykre si mĩ mũ tugrĩn milagre ẽn hyn han'? Vó. Ãjag tỹ Cristo kãme sér mẽ kỹ ti ki ge tugrĩn tóg milagre ẽn hyn han. Tag to jykrén. \p \v 6 Kỹ Abraão to jykrén nĩ gé. Topẽ ki tóg rã kỹ nĩ ja nĩ, kỹ tóg Topẽ mỹ tỹ ũn há nĩ sir, Abraão ti. \v 7 Tag to jykrén há han nĩ. Ẽg tỹ Abraão nón Topẽ ki ge kỹ nỹtĩ kỹ ẽg tóg Abraão krẽ'krẽ ag ri ke nỹtĩ. \v 8 Topẽ vỹ fóg ag mré kanhgág ag krenkren han sór mũ, ag tỹ ti ki ge kỹ. Ũ tỹ Judeu jykre han tũ ag kar krenkren han sór tóg mũ. Hã tóg rán kỹ nĩ. Vãsỹ tóg rán kỹ nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. Vãsỹ tóg Abraão mỹ vẽnh vĩ sér tag tó ja nĩ, ha mẽ: “povo kar mỹ sóg vĩ há han ke mũ, ã tugrĩn,” he ja tóg nĩ, Topẽ ti, Abraão mỹ. \v 9 Ti mỹ tóg vĩ há han ja nĩ, Topẽ ti, Abraão mỹ, ti tỹ ti ki rã há han kỹ. Kỹ tóg ũ tỹ ti nón ti ki ge kỹ nỹtĩ ag mỹ vĩ há han ke mũ gé. \p \v 10 Ũ tỹ vãsỹ vẽnh jykre si ẽn ki króm tugrĩn kren sór mũ ag mỹ tóg vĩ kónãn ke mũ, Topẽ ti, ag tỹ ki króm sór mũ ra mranh kỹ, mỹr, ha mẽ. Hã kỹ tag tóg rán kỹ nĩ, ha mẽ. “Topẽ tỹ ẽg jyvẽn mũ tóg e nỹtĩ, kỹ ti vĩ tóg rán kỹ nỹtĩ. Ẽg tỹ ki króm kãn ke vẽ. Ũ tỹ mranh pir han mũ mỹ tóg vĩ kónãn ke mũ, Topẽ ti,” he tóg, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. \v 11 Hã kỹ ẽg tỹ Topẽ tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn mũ ẽn ki króm sór mũ ra ẽg tóg ti mỹ tỹ ũn há tũ nỹtĩ, Topẽ ti mỹ, ẽg tỹ ki króm kãn tũ nĩn kỹ. Hã kỹ tag tóg rán kỹ nĩ gé: “ẽg tỹ Topẽ ki ge kỹ nỹtĩn hã kỹ ẽg tóg ti mỹ tỹ ũn há nỹtĩ, kỹ ẽg tóg krenkren ke mũ ha,” he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. \v 12 Kỹ Topẽ tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn tĩ ẽn vỹ ẽg tỹ ti ki rã ri ke tũ nĩ. Hã kỹ tóg tag tó ja nĩ, Topẽ ti, ha mẽ: “ãjag tỹ inh vĩ ki króm tugrĩn ãjag krenkren ke mũ,” he ja tóg nĩ. Hã ra ẽg tóg ki króm ki kagtĩg nỹtĩ, hã kỹ ẽg tóg ti jykre si ki króm sór mũ ra ki króm ja tũ nĩ, hã kỹ ẽg tóg krenkren ke tũ nĩ sir. \p \v 13 Jãvo ẽg tỹ Cristo ki ge kỹ ẽg krenkren ke mũ. Topẽ vỹ ẽg mỹ vĩ kónãn ke mũ vẽ, ẽg tỹ ti tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn mũ ẽn mranh ja to. Hã ra Cristo tóg ẽg kren han mũ, Topẽ tỹ ẽg mỹ vĩ kónãn tũ nĩ jé. Cristo hã ne Topẽ mỹ: “ha ag jagfy inh hã mỹ vĩ kónãn,” he ja nĩgtĩ'. Ti to tag tóg rán kỹ nĩ, ha mẽ: “ũ tỹ cruz to sa mũ ẽn mỹ tóg vĩ kónãn mũ, Topẽ ti,” he ja tóg nĩgtĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. \v 14 Ti tỹ Cristo hã mỹ vĩ kónãn kỹ tóg ẽg hã mỹ vĩ há han mũ sir, ti tỹ Abraão mỹ vĩ há han ja ẽn ri ke. Fóg ag mỹ tóg vĩ há han mũ, kanhgág ag mỹ ke gé, Jesus Cristo tugrĩn. Kỹ tóg ẽg mỹ ã kuprĩg jẽnẽg mũ sir, ẽg tỹ ti ki rã ja tugrĩn. Tó ja ti nĩ, ti tỹ ẽg jagrẽn ke ti, kỹ tóg ke mũ, ẽg tỹ ti ki rã ja tugrĩn. \s1 Abraão tỹ Topẽ vĩ kri nĩm kỹ tỹ ũn há nĩ \p \v 15 Inh kanhkã', ẽprã ke jykre to jykrén. Kejẽn ũn régre ag tóg jagnẽ mré nén ũ to jykrén tĩ. To jykrén kar kỹ ag tóg rán tĩ, kỹ ag tóg ãjag jygji ránrán tĩ gé sir. Ag jygji ránrán kar kỹ ũ tóg sir tỹ nén ũ han mãn ke tũ nĩ. Rán kỹ tóg nĩ nĩ, kỹ ag tóg tỹ ti rá ũ han tũ nĩgtĩ sir. Ẽprã ke jykre hã vẽ. \v 16 Kỹ Topẽ jykre vỹ ge nĩgtĩ gé. Topẽ vỹ Abraão mỹ tó ja nĩ, vãsỹ, ti tỹ ti mỹ nén ũ há han ke ti, ti krẽ'krẽ mỹ ke gé. Kỹ tóg, ti tỹ ti krẽ'krẽ tó kỹ (tóg) Abraão krẽ'krẽ ag kã ũn pir hã tó ja nĩ. Ti pi(jé) Abraão mỹ: “ã krẽ'krẽ ag,” he ja nĩ'. “Ã krẽ'krẽ,” he ja ti nĩ, hã vỹ: Cristo, he mũ, hã vỹ: Abraão krẽ'krẽ ag kã ũn pir, he mũ. \p \v 17 Kỹ Topẽ tóg Moisés mur ke to hã Abraão mỹ ti tỹ ti krẽ'krẽ ag kã ũ mỹ vĩ há han ke tag tó ja nĩ, ti tỹ Abraão mré jykrén kỹ. Kỹ, tag pãte, 430 (ke) anos tũg kỹ tóg Moisés mỹ ti tỹ ẽg jyvẽn ke ẽn nĩm. Hã ra tóg ã tỹ Moisés mỹ vẽnh jykre ẽn nĩm mũ ra tóg ã tỹ Abraão mỹ vẽnh jykre tó ja ẽn tỹ tũ' he ja tũ nĩ. \v 18 Kỹ Topẽ tỹ Abraão mỹ: “ve jé ã tóg ke mũ, ã krẽ'krẽ mrẽ,” he ja ẽn tugrĩn tóg ve ja nĩ, Topẽ vĩ hã tugrĩn tóg ve ja nĩ, Abraão ti. Ti tỹ ẽg jyvẽn ẽn to ke tũ vẽ, ti tỹ ẽg mỹ: “ẽn ve jé ãjag tóg ke mũ,” hen kỹ ẽg tóg venh ke mũ, ti vĩ tugnĩn. \p \v 19 Kỹ ãjag hỹn inh mỹ: “Topẽ tỹ ne jé Moisés mỹ ti tỹ ẽg jyvẽn ke ẽn tó ja nẽ?” he sór mũ. Ẽg tỹ: “venh jykre kórég han kỹ inh hỹn tóg Topẽ vĩ mranh,” he jé, hã jé Topẽ tóg Moisés mỹ ti tỹ ẽg jyvẽn ke ẽn nĩm ja nĩ, Jesus mur ke to hã. Abraão kósin tỹ Jesus mur ke tũg ki ke ja vẽ, Topẽ tỹ ẽg jyvẽn ja ẽn ti. Ti hã mỹ tóg vĩ há han sór ja nĩ, Topẽ ti, Jesus hã mỹ. \p Topẽ tỹ Israel ag jyvẽn kỹ tóg ã tỹ jẽnẽ jafã ag mỹ tó ja nĩ. Kỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã ag tóg Moisés mỹ tó ja nĩ, Moisés tỹ Israel ag mỹ kãmén jé. Topẽ tỹ ẽg jyvẽn jafã ti nĩ ja nĩ, Moisés ti. \v 20 Topẽ jẽgja kã jẽg kỹ tóg Israel ag mỹ vĩ ja nĩgtĩ, Moisés ti, Topẽ tỹ Israel ag mré jykrén kỹ. Kỹ Moisés tóg ag jyvẽn, ag tỹ Topẽ vĩ ki króm jé. Topẽ tỹ ẽg kren han kỹ tóg ge tũ nĩgtĩ. Ã pir mỹ tóg ẽg mỹ tó mũ, ti tỹ ẽg kren han sór mũ ti, Topẽ ti. Ũ tóg ti jagfy ẽg mré vĩ tũ nĩ sir. \s1 Topẽ vỹ ẽg jyvẽn, ẽg tỹ ti vĩ ki kanhrãn jé \p \v 21 Isỹ tag tó kỹ Topẽ hỹn ãjag mỹ tỹ ũn ón mé nĩ ve nĩ. “Topẽ tỹ ẽg jyvẽn mũ ra ẽg tóg ti vĩ mranh tĩ. Hã kỹ tóg ẽg vóg kónãn ke mũ. Kỹ tóg ẽg kren han ke tũ nĩ,” he ãjag hỹn tĩ. Vó, Topẽ pi(jé) ón tĩ'. Hã ra Topẽ tỹ ẽg jyvẽn mũ ra ẽg tóg ki króm tũ nĩgtĩ, hã kỹ ti tỹ ẽg jyvẽn tag tóg ẽg kren han jãvãnh nĩ. Ti tỹ ẽg jyvẽn ẽn tỹ ẽg kren han mũ ra ẽg tóg ti tỹ ẽg jyvẽn tugrĩn jykre kuryj nỹtĩnh mũ vẽ. \v 22 Hã ra tag tóg rán kỹ nĩ, ha mẽ: “vẽnh kar vỹ Topẽ vĩ mranh kãn ja nĩgtĩ,” he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. Kỹ ẽg tỹ Jesus ki ge hã kỹ ẽg tóg krenkren ke mũ sir. Ũ tỹ ti ki ge kỹ nỹtĩ ag hã vỹ krenkren ke mũ. \p \v 23 Kỹ, ẽg tỹ Cristo ki rãnh ke to hã ẽg tóg Topẽ tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn mũ ẽn krẽm nỹtĩ ja nĩgtĩ, kỹ tóg ẽg kanhrãn tĩ ja nĩgtĩ. Ti tỹ ẽg mrãnmrãn ri ke ja ti nĩgtĩ, ti vĩ ti. Krẽm ẽg tóg sigse kỹ nỹtĩ ja nĩgtĩ. Ẽg tỹ Cristo ki ge kỹ ẽg tóg kygvar kỹ nỹtĩ sir. Cristo mur to hã ke ja vẽ, Topẽ tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn ja ti. \v 24 Kỹ tóg ẽg jyvẽn ja nĩgtĩ, ẽg tỹ Cristo ki rãnh ke to jykrén jé. Cristo ki ge tugrĩn ẽg tóg Topẽ mỹ tỹ ũn há nỹtĩ ha. \v 25 Kỹ, ẽg tỹ ti ki rã kar kỹ ẽg tóg Topẽ tỹ vãsỹ ũn mỹ: ag jyvẽn nĩ, he mũ ẽn krẽm ke tũ nỹtĩ ha. \p \v 26 Topẽ krẽ vỹ tỹ ẽg nỹtĩ ha, ẽg tỹ Jesus Cristo ki ge kỹ. \v 27 Ti jiji tó kỹ ẽg kygpe kỹ nỹtĩ, kỹ ẽg tóg ti ri ke nỹtĩ sir, tỹ ti hã ri ken hã vẽ. \v 28 Hã kỹ ẽg tóg tỹ jagnẽ hã nỹtĩ gé. Kỹ ẽg tỹ ti ki ge kỹ Judeu ag vỹ fóg ag ri ke nỹtĩ, kỹ fóg ag vỹ kanhgág ag ri ke nỹtĩ gé. Ũ camarada ag vỹ ãjag patrão ri ke nỹtĩ. Ag vỹ fag ri ke nỹtĩ gé. Nén ũ pir vỹ tỹ ẽg nỹtĩ, ẽg tỹ Jesus Cristo ki ge kỹ nỹtĩn kỹ. \v 29 Kỹ, ẽg tỹ tỹ Cristo mré ke nỹtĩn kỹ ẽg tóg tỹ Abraão krẽ'krẽ ag ri ke nỹtĩ gé sir, ẽg kar, kỹ ẽg venh ke mũ sir, Topẽ tỹ Abraão mỹ nén to mũ ẽn ti. \c 4 \p \v 1 Sỹ ãjag mỹ kãmén mãn ke vẽ, sỹ nén tó ja ẽn ti. Ũn rico kósin vỹ ti tũ mãn kãn ke mũ, ti mog kỹ. Ti tỹ ver sĩ nĩn kỹ tóg nén ũ venh ke tũ nĩ ver. Ti panh camarada ri ke tóg nĩ ver, ti sĩ nĩn kỹ. Hã ra ti panh tỹ nén kar vỹ tỹ ti tũ nỹtĩnh ke mũ. \v 2 Ge ra ag tóg ver ti kanhrãn tĩ, ti sĩ nĩn kỹ. Kỹ ti kri ke ag ne ti tũ to jykrén tĩ'. Gen kỹ tóg kejẽn ti panh tỹ ti mỹ kurã nĩm ja ẽn pétẽm ke mũ. Ẽn kã tóg ã tũ mãn kãn ke mũ sir. \v 3 Ge ti nĩgtĩ ẽg mré, ẽg tỹ tỹ Topẽ krẽ nỹtĩn kỹ. Jesus mur ke to hã ẽg tóg gĩr ri ke nỹtĩ ja nĩgtĩ. Nén kar tãn kamẽg ja ẽg tóg nĩgtĩ, krĩg tãn mré hã. Ẽg sigse ri ke han ja ag nĩgtĩ, nén tãn ag. \v 4 Kỹ, ti kurã tá krỹg kỹ Topẽ tóg ã kósin jẽnẽ. Ẽprã ke fi ki tóg mur. Moisés tỹ ẽg jyvẽn tĩ ẽn ki króm kãn ja tóg nĩgtĩ. \v 5 Ẽg kren han jé tóg mur, ti tỹ Moisés tỹ ẽg jyvẽn ja ẽn to ẽg kygvãn jé sir, ẽg tỹ vãhã tỹ Topẽ krẽ pẽ nỹtĩ jé sir. Tỹ ẽg ti krẽ tũ ja nỹtĩgtĩ vẽ, hã ra Topẽ tóg ẽg jẽ'ỹn sór mũ ha sir. \p \v 6 Kỹ ẽg tóg tỹ ti krẽ nỹtĩ sir. Ẽg tỹ tỹ ti krẽ nỹtĩn kỹ tóg ẽg mỹ ã kuprĩg jẽnẽg mũ sir, ti tỹ tỹ ẽg jagrẽ nĩ jé. Ti kósin kuprĩg ri ke ti nĩ, Topẽ kuprĩg ti. Ẽg jagrẽ tag tỹ ẽg tóg sir Topẽ to: “ẽg jóg mág,” he tĩ. \v 7 Hã kỹ ẽg tóg tỹ ũ camarada ri ke tũ nỹtĩ ha. Topẽ krẽ vỹ tỹ ẽg nỹtĩ ha. Kỹ, ẽg tỹ tỹ ti krẽ nỹtĩn kỹ ẽg tóg ti tỹ nén mãn ke mũ gé sir, ti tỹ ẽg mỹ nén nĩm ke ti. Topẽ tỹ ẽg mỹ nén han hã vẽ. \s1 Paulo tỹ krĩ kufy nĩ \p \v 8 Vãsỹ ãjag tóg Topẽ ki kagtĩg ja nỹtĩgtĩ. Kỹ ãjag tóg ón kỹ vẽnh kãgrá hã to: “ẽg Topẽ vẽ',” he ja nĩgtĩ. Vẽnh kãggrá pi(jé) tỹ Topẽ nĩ'. Vẽnh kãggrá hã nón mũn kỹ ãjag tóg sigse kỹ nỹtĩ ja nĩgtĩ. \v 9 Ũri ãjag tóg Topẽ ki kanhró nỹtĩ jãvo. Hã ra tóg vãsỹ ãjag ki kanhró nĩ ja nĩ vẽ, Topẽ ti, ha mẽ. Kỹ ãjag tỹ ne jé tỹ nén kar tãn ag mré ke nỹtĩ mãn sór nẽ? Krój ti nỹtĩ, nén kar tãn ti, to ẽg jagtar' he nỹtĩ ja nĩgtĩ, sigse kỹ ẽg nỹtĩ ja nĩgtĩ, ẽg tỹ tỹ ag mré ke ja nỹtĩn kỹ. Ãjag mỹ sigse kỹ nỹtĩ mãn sór mũ'? \v 10 Kurã to ãjag tóg jykrén sór mũ, kurã kórég to, kar kỹ kysã kórég to ke gé, prỹg kórég to ke gé. \v 11 Inh kanẽ jur tóg tĩ, sỹ tag mẽ kỹ. Inh hỹn fagrĩnh mỹ ag mỹ Jesus kãmén, he sóg tĩ, mỹr. \p \v 12 Inh kanhkã, inh ri ke nỹtĩ sórmnĩ. Ãjag mré ke vỹ tỹ inh nĩ, kỹ inh ri ke han sórmnĩ. Tag hã to sóg vĩ mũ, ãjag mỹ. Ãjag pi(jé) inh jũ han'. \v 13 Sỹ ãjag ki jun vén mũ ẽn mĩ ẽkré, sỹ ãjag mỹ Topẽ vĩ tó vén mũ ti. Ẽn kã sóg kaga nỹ ja nĩgtĩ. \v 14 Kỹ tóg ãjag mỹ e tĩ ja nĩgtĩ, ãjag tỹ inh kaga ven kỹ. Ge ra ãjag tóg iso é he ja tũ nĩgtĩ, ti pi(jé) ãjag mỹ jẽgry ja nĩgtĩ', inh kaga ti. Inh mỹ vĩ há han ja ãjag tóg nĩgtĩ, sỹ tỹ Topẽ tỹ jẽnẽ jafã nĩn kỹ, ãjag mỹ. Ãjag tỹ Jesus Cristo ki rĩr mũ ẽn ri ke han ja ãjag tóg nĩgtĩ isỹ. \v 15 Ẽn kã tóg ãjag mỹ sér pẽ tĩ ja nĩgtĩ. Hã kỹ ãjag tóg inh jagãgtãn ja nĩgtĩ. Isỹ ãjag mỹ ãjag kanẽ to vĩ ra ãjag hỹn inh mỹ vin ke mũ vẽ. Kỹ ti tỹ ne jé ãjag mỹ sér tũ tĩ nẽ, ũri? \v 16 Ãjag mỹ sóg ki hã tó mũ. Inh mỹ tag tugrĩn ãjag mỹ kórég nĩ ha'? Inh mỹ tóg e tĩ, tag ti. \p \v 17 Ũ ag tóg ãjag mỹ vĩ há han sór mũ. Ag ón vẽ hã ra. Ag tỹ ãjag tỹ inh kato tẽ han sór vẽ, hã kỹ ag tóg ón kỹ vĩ há han sór mũ, ãjag tỹ ag hã nón mũ jé sir, isovãnh kỹ. \v 18 Há ti nĩ vẽ, nén ũ há tỹ ãjag mỹ sér nĩn kỹ. Isỹ ãjag mré nĩn kỹ nén ũ há ẽn tóg ãjag mỹ sér nĩ ja nĩgtĩ. Kỹ ãjag tỹ tag tovãnh tũ nĩ kỹ tóg há tĩ, inh mỹ. Kỹ nén ũ há hã to tar nỹtĩmnĩ. \p \v 19 Inh krẽ', ãjag mỹnh ri ke vỹ tỹ inh nĩ. Ẽg mỹnh fi ne kaga tĩ', ẽg tỹ fi ki mur ken kỹ. Fi kaga tag ri ke han mãn inh, ãjag to. Ãjag tỹ Cristo hã ri ke nỹtĩn kỹ tóg há tĩ, sỹ tag hã ve sór vẽ, hã jé sóg ẽg mỹnh fi kaga ẽn ri ke han mãn mũ, ãjag tugrĩn. \v 20 Sỹ ãjag mré nĩnh há tóg tĩ, sỹ ãjag mré vẽmén jé, sỹ ãjag mỹ kãmén há han jé sir. Sỹ komẽr hã ãjag mỹ kãmén há tóg tĩ. Hã ra sóg kanẽ jur mũ, ãjag to, hã kỹ sóg vĩ mũ. \s1 Agar fi mré Sara fag to vẽnh jykre \p \v 21 Ãjag kãmĩ ũ tóg Moisés tỹ ẽg jyvẽn ja ẽn han sór mũ. Ãjag hỹn mẽ kãn ja tũ nĩ, vãsỹ vẽnh jykre ẽn ti, hã kỹ ãjag tóg han sór mũ. Ãjag tỹ mẽ há han kãn ja nĩ ra ãjag hỹn han sór ke tũ nĩ vẽ. Hã mẽ, vãsỹ vẽnh jykre ẽn ti, ãjag tỹ nén han sór mũ ẽn ti. \v 22 Tag vỹ rán kỹ nĩ, ha mẽ. Abraão vỹ kósin régre nĩ ja nĩgtĩ. Ũ mỹnh fi vỹ tỹ ti camarada fi nĩ, kỹ ũ mỹnh fi vỹ tỹ ti prũ pẽ fi nĩ. \v 23 Kỹ Abraão tóg ã camarada fi mré nỹ ja nĩ, ti tỹ ver kófa tũ ra, kỹ ti kósin tóg fi ki mur mũ sir. Hã ra tóg ã prũ pẽ fi ki (tóg) ã kófa ra kósin mũ gé sir. Topẽ tỹ ti mỹ: “ã kófa nĩ ra ã tóg kósin ke mũ,” he jan hã vẽ. \v 24 Topẽ tóg tag han, ẽg tỹ ti jykre ki kanhrãn jé. Ti tỹ ẽg mỹ comparação han hã vẽ, fag to, ha mẽ. Topẽ tỹ ẽg mré jykrén mũ ri ke fag nỹtĩ, Abraão prũ fag. Agar fi vỹ tỹ Abraão camarada ja nĩgtĩ. Ti mré ke pẽ tũ fi vẽ. Kỹ fi tóg ri ke nĩ, Topẽ tỹ krĩ tỹ Sinai tá Moisés mỹ ti tỹ ẽg jyvẽn ẽn tó ja ti. Tag vỹ Agar fi ri ke nĩ, ti camarada fi ri ke. Ũ tỹ vẽnh jykre ẽn han mũ vỹ tỹ ũ camarada ri ke nỹtĩ, fi kóm. Tỹ ag tóg sir Topẽ mré ke tũ nỹtĩ, ũ tỹ Judeu jykre han mũ ag. \v 25 Kỹ Agar fi vỹ krĩ tỹ Sinai ri ke nĩ, ga tỹ Arábia tá. Hã ra fi tóg cidade tỹ Jerusalém ri ke nĩ gé, hã vỹ: Judeu ag jykre han mũ ag kar, he mũ, hã vỹ: Jerusalém, he mũ. Tỹ ag Topẽ mré ke tũ nỹtĩ, ũ tỹ Judeu ag jykre han mũ ag. \v 26 Hã ra ẽg jamã vỹ kanhkã tá nĩ, Jerusalém tãg to ken hã vẽ, hã vỹ: kanhkã, he mũ. Ẽg mỹnh ri ke vẽ sir, Abraão prũ pẽ fi ri ke vẽ sir, Jerusalém tãg, he mũ tag ti. \v 27 Tag to tag tóg rán kỹ nĩ, ha mẽ: “kurĩ ã tóg nĩ, krẽg vãnh ã tóg nĩ. Ge ra mỹ sér tĩmnĩ, jamã há ra prẽrmnĩ, ã mỹ sér tĩn kỹ, gĩr ũ tỹ ã ki mur ja tũ ra. Ã krẽ vỹ e tãvĩ nỹtĩnh mũ, ũn krẽg mũ fi krẽ e kãfór ti nỹtĩnh mũ, ã krẽ ti, ã mén tỹ ã fón mũ ra. Ũ tỹ fi mén mré tĩ mũ fi krẽ kãfór ti nỹtĩnh mũ, ã krẽ ti,” he ja tóg nĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki. \p \v 28 Kỹ ẽg tóg Isaque ri ke nỹtĩ. Topẽ tóg Isaque to Abraão mỹ: “ã kófa nĩ ra ã tóg kósin ke mũ,” he ja nĩ. Kỹ ẽg tóg Cristo ki ge kỹ nỹtĩ kỹ tỹ Topẽ krẽ nỹtĩ, Topẽ tỹ: “inh krẽ vỹ tỹ ãjag nỹtĩnh mũ,” hen kỹ. Topẽ vĩ tag tugrĩn ẽg tóg Isaque ri ke nỹtĩ. \v 29 Kỹ Abraão kósin ve vỹ ti prũ pẽ fi kósin vóg kónãn ja nĩgtĩ. Abraão vỹ ã kófa tũ ra ã kósin ve ẽn han, hã ra tóg Topẽ kuprĩg tugrĩn ã prũ pẽ fi kósin han, ã kófa pẽ ra. Kỹ ti kósin ve vỹ ẽgno vóg kónãn mũ. Hã kỹ ẽg tóg tag vég tĩ gé, ũri. Judeu jykre han mũ ag vỹ ẽg vóg kónãn sór tĩ gé ver. \v 30 Kỹ Abraão krẽ ag to tag vỹ rán kỹ nĩ, ha mẽ: “ã camarada fi fón nĩ, fi kósin mré,” he ja tóg nĩ. “Ã camarada fi kósin pi(jé) ã prũ pẽ fi kósin mré ã tũ mãn ke mũ'. Ã pir mỹ ti mãn ke mũ, ã prũ pẽ fi kósin ti,” he ja tóg nĩgtĩ, Topẽ vĩ tỹ rán kỹ nĩ ki, Abraão krẽ to. \v 31 Kỹ ẽg tóg ti prũ pẽ fi kósin ri ke nỹtĩ. Ẽg pi(jé) tỹ ti camarada fi kósin ri ke nỹtĩ, ẽg tỹ Jesus ki ge kỹ nỹtĩn kỹ. \c 5 \s1 Jesus tỹ ẽg kygvãn ja \p \v 1 Kỹ Jesus tóg ẽg kygvã, vẽnh jykre si to, ẽg kygvar kỹ nỹtĩ jé sir. Hã kỹ Judeu ag jykre ẽn han sór tũg nĩ. Ũ tỹ tag to ãjag krĩn sór mũ ẽn ag kato tẽmnĩ, ag nón mũ sór tũg nĩ, ãjag tỹ vẽnh jykre ẽn krẽm sigse kỹ nỹtĩ mãn tũ nĩn jé sir. \p \v 2 Hã kỹ sóg ãjag mỹ kãmén mũ, inh, hã vỹ: Paulo, he mũ. Sỹ ãjag mỹ nén tónh ken hã vẽ, ha mẽ: ãjag tỹ ãjag gré junun fár kym kỹ, ãjag tỹ Judeu ag jykre han jé, kỹ Cristo vỹ ãjag mỹ nén ũ há han ke tũ nĩ. \v 3 Ha vé, sỹ tag tó mãn ke vẽ gé, ha mẽ. Ãjag tỹ ãjag fár kym kỹ ãjag han kãn ke mũ sir, Moisés tỹ ẽg mỹ vẽnh jykre nĩm ja ẽn ti. \v 4 Hã ra ãjag tóg Cristo tovãnh ke mũ, ãjag tỹ Moisés tỹ ẽg jyvẽn tĩ ẽn han sór kỹ, ãjag tỹ Moisés jykre tugrĩn Topẽ mỹ tỹ ũn há nỹtĩ sór kỹ. Topẽ vỹ ẽg jagãgtãn sór mũ. Ãjag tỹ Moisés jykre han sór kỹ ãjag tóg ti tỹ ẽg jagãgtãn tag to é he mũ sir. \v 5 Ãjag jãvo ẽg tóg ẽg tỹ Jesus ki gen kỹ Topẽ mỹ tỹ ũn há nỹtĩnh mũ. Ẽg tỹ ti ki ge kỹ nỹtĩn kỹ ẽg tóg Topẽ kuprĩg tỹ jagrẽ nỹtĩ. Ẽg jagrẽ tag tugnĩn ẽg tóg Topẽ mỹ tỹ ũn há nỹtĩ. \v 6 Ha vé, ẽg tỹ Jesus Cristo ki ge kỹ nỹtĩn kỹ tóg tỹ nén ũ tũ tĩ sir, ũn gré junun fár kym ja ti, ũn tỹ kym ja tũ ti ke gé. Ti ki ge kỹ ẽg tóg nỹtĩ, kỹ ẽg tóg tỹ nén ũ pir nỹtĩ ha, jagnẽ to há ẽg nỹtĩ ha. \p \v 7 Ha vé, mũ há han ja ãjag nĩgtĩ. Ãjag tỹ ne jé tovãnh sór nẽ? Ãjag tỹ ne jé vẽnh vĩ há kri nĩm sór tũ nĩ nẽ? \v 8 Topẽ tỹ ãjag krĩn pijé'. Ti hã ne ãjag jé prẽr ja nĩgtĩ'. \v 9 Tag to jykrén: fermento sĩ vỹ ẽg tỹ pão kujãgja kỹ kri rũm ke tĩ, kỹ tóg tỹ sónsón ke kãn tĩ, tỹ nĩ kãn tóg tĩ, pão ti. Topẽ vĩ kujãgja vỹ ge nĩ, ha mẽ. Ke tũg nĩ. \v 10 Ẽg Senhor tũ vỹ tỹ ãjag nỹtĩ. Hã kỹ sóg ãjag to: “ag hỹn ti tovãnh ke tũ nĩ,” he tĩ, “ag hỹn ti japry, ti jamĩn jagma mũ mãn ke mũ,” he sóg tĩ. Ũ tỹ ãjag krĩn mũ ẽn ne vẽsỹrénh ke mũ', ãjag krĩn kónãn ja tag to, ti tỹ tỹ pã'i nĩ ra. \p \v 11 Inh pi(jé) ẽg gré junun fár kym to: “ke ra,” he tĩ'. Isỹ ag mré tag tó ra ag hỹn inh vóg kónãn ke tũ nĩ vẽ. Isỹ ag mré tag tó ra ag hỹn iso jũnh ke tũ nĩ vẽ. Ẽg tỹ ẽg fár kym tugrĩn krenkren tĩ ra ẽg tóg Jesus tỹ ka to sa ja ẽn to krenkren ke tũ nĩ vẽ, kỹ tóg ag mỹ sér tĩ vẽ, isỹ vẽnh jykre si tó tĩ ra. Hã ra sóg tó tũ nĩgtĩ. \v 12 Ũ tỹ tag tó mũ ag jé ãjag grãfy kym kãn, ũ tỹ ãjag krĩn kónãn mũ tag ag. \p \v 13 Hã ra Topẽ tóg ẽg jé prẽr, ti tỹ ẽg kygvãn jé. Ti tỹ ẽg kygvãn kỹ ẽg kygvar kỹ nỹtĩ ha. Ge ra ẽg tóg ẽg tỹ vẽsóg ki nén to jykrén mũ ẽn han sór ke tũ nĩ, ti kórég nĩn kỹ. Ẽg tũ hã han ke tũ ẽg nĩ. Ẽg tỹ jagnẽ to há nỹtĩ tag hã ne há nĩ'. Jagnẽ ki rĩr to ken hã vẽ. \v 14 Ha vé, Topẽ tỹ ẽg jyvẽn e ẽn ki króm kãn jé ẽg tóg ke mũ, ẽg tỹ nén ũ pir han kỹ, hã vỹ: “ã régre ki rĩr há han nĩ, ã tỹ vẽnh ki rĩr há ri ke han nĩ, ã régre ki,” he mũ. \v 15 Jãvo ãjag tóg mĩg ri ke jagnẽ mãn sór mũ, jagnẽ to jũn kỹ. Jagnẽ tỹ tũ' he jé ãjag tóg ke mũ, ge kỹ, ha vemnĩ. \s1 Ẽg tỹ ẽg tỹ nén to én mũ ẽn han ke tũ \p \v 16 Hã kỹ sóg ãjag mỹ: “Topẽ kuprĩg tỹ ãjag mỹ nén tó mũ ẽn hã han nĩ,” he sór mũ. Kỹ ãjag tóg ãjag tỹ nén to én mũ ẽn han ke tũ nĩ. \v 17 Ẽg tỹ nén to én mũ vỹ Topẽ kuprĩg tỹ ẽg mỹ nén tó mũ ẽn kato tẽ nĩ, kỹ Topẽ kuprĩg vỹ ẽg tỹ nén to én mũ ẽn kato tẽ nĩ gé. Jagnẽ to rárá ag tóg tĩ, hã kỹ ẽg tóg ẽg tỹ nén han sór mũ ẽn han ke tũ nĩ. \v 18 Ẽg tỹ hã ra Topẽ kuprĩg tỹ ẽg mỹ nén tó mũ ẽn han kãn kỹ tóg ẽg se mãn ke tũ nĩ sir, Topẽ tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn ja ẽn ti. \p \v 19 Ẽg tỹ vẽsóg ki nén to jykrén mũ ẽn vỹ kórég nĩ, kỹ vẽnh kar vỹ ki kanhró nỹtĩ. Ẽg tỹ vẽsóg ki nén to jykrén to ken hã vẽ, hã vỹ: mén tũ mré nỹ, he mũ, prũ tũ mré nỹ, he mũ, nén ũ kavéj han tĩ, he mũ, ẽg tỹ nén to én mũ kar han tĩ, he mũ, \v 20 ẽg tỹ vẽnh kãgrá to: Topẽ vẽ, he tĩ, he mũ, kujá jykre han tĩ, he mũ, curandeiro jykre han tĩ, he mũ, jagnẽ kato vãsãn tĩ, he mũ, jagnẽ to ãjag fe tỹ gỹm ke (ka)mẽ, he mũ, jagnẽ tũ to jykrén kónãn tĩ, he mũ, vẽsỹ ũn mág han sór mũ, he mũ, vẽnh kãpãm kỹ nỹtĩ sór mũ, he mũ, jagnẽ vĩ kato tẽ mũ, he mũ, \v 21 jagnẽ tũ to én tĩ, he mũ, kronkron tĩ, he mũ, krĩn tũ, he mũ, vẽnh jykre pãno han tĩ tỹ hẽn ri ke ke gé. Tag to sóg ãjag jyvẽn huri, hã ra sóg tó mãn sór mũ. Ũ tỹ tag han mũ ag pi(jé) Topẽ tỹ tỹ ẽg pã'i nĩ venh ke mũ'. \p \v 22 Topẽ kuprĩg tỹ ẽg kanhrãn mũ vỹ tag ri ke tũ nĩ. Há kar ti nĩ. Ti tỹ ẽg kanhrãn to ken hã vẽ, hã vỹ: jagnẽ to há, he mũ, mỹ sér tĩ, he mũ, krĩ kuprã, he mũ, jagnẽ to fe há nỹtĩ, he mũ, komẽr hã vĩ, he mũ, jagnẽ jagãgtãn tĩ, he mũ, jagnẽ mỹ ón vãnh, he mũ, \v 23 vẽsỹ ũn mág han sór tũ, he mũ, vẽso jykrén tĩ, he mũ. Topẽ pi(jé) tag kato tẽ tĩ', ti tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn ti vỹ tag ri ke ja nĩgtĩ gé. \v 24 Ẽg tỹ tỹ Jesus Cristo tũ nỹtĩn kỹ, kỹ ẽg tóg tỹ ti tỹ ka to sa ja ẽn ri ke nỹtĩ. Hã kỹ ẽg tóg ẽg tỹ nén to én mũ ẽn han mãn sór ke tũ nĩ ha sir, ẽg tỹ nén ki vẽ'ĩ mũ ẽn han mãn sór ke tũ ẽg nĩ ha. \p \v 25 Ẽg tỹ Topẽ kuprĩg tỹ jagrẽ nỹtĩn kỹ, kỹ ẽg tóg ti tỹ ẽg mỹ nén tó mũ ẽn han kãn ke mũ sir, ti kuprĩg tỹ ẽg mỹ nén tó mũ ẽn ti. \v 26 Kỹ ẽg tóg sir tỹ ũn mág nỹtĩ sór ke tũ nĩ, jagnẽ jũ han mãn sór ke tũ ẽg nĩ, jagnẽ tũ mãn sór ke tũ ẽg nĩ gé. Vẽnh jykre há hã han jé ẽg tóg ke mũ. \c 6 \s1 Ẽg tỹ jagnẽ jagãgtãn ke \p \v 1 Inh kanhkã', kejẽn ãjag kãmĩ ũ tóg kygnẽg tĩ, vẽnh vatánh tá. Kỹ ũ tỹ kygnẽg mũ ẽn mỹ: “kygnẽ ã mỹr,” hemnĩ, ãjag tỹ Topẽ kuprĩg tỹ jagrẽ nỹtĩn kỹ. Komẽr hã ti mỹ tómnĩ, ti tỹ kygnẽg mũ ẽn ti. Kỹ vẽso jykrén há han nĩ gé, ãjag tỹ ti tỹ kygnẽ ẽn ri ke han tũ nĩ jé, ti kóm. \v 2 Jagnẽ ajudar hemnĩ, ãjag mré ke ũ tỹ jagtar nĩn kỹ. Cristo tỹ ẽg jyvẽn mũn hã vẽ. \v 3 Kejẽn ũ tóg vẽsóg ki vẽsỹ ũn mág han sór tĩ. Hã ra tóg tỹ nén ũ tũ nĩ. Kygnẽg ti tĩ, ũ tỹ tag to jykrén mũ ti. Vẽnh hã mỹ tóg ón mũ sir. \v 4 Ãjag jykre tugnỹm nĩ. Ti há nĩn kỹ tóg há tĩ, kỹ tóg tỹ ũn há nĩ, ũ tỹ vẽnh jykre há han mũ ẽn ti. Jagnẽ mỹ: inh jykre há vỹ ã jykre há kãfór nĩ, he tũg nĩ. \v 5 Topẽ hã ne ẽg ki ẽg jykre há ẽn vég tĩ', kar kỹ tóg ẽg mré ke ag jykre ki kanhró nĩ gé, Topẽ ti. \p \v 6 Kejẽn ũ tóg ãjag mỹ Topẽ vĩ kãmén mũ. Ti mỹ ãjag tỹ nén ũ nĩmnĩ, ti tỹ ãjag mỹ kãmén mũ kaja ti. \p \v 7 Kygnẽ tũg nĩ, ẽg tỹ Topẽ to é he kỹn pi(jé) há nĩ'. Ẽg tỹ ón kỹ: vẽnh jykre há kãgmĩ kỹ inh nĩ ha, hen kỹ tóg ẽg kren han ke tũ nĩ. Topẽ vỹ ẽg jykre ki kanhró nĩ. \v 8 Ge ti nĩgtĩ, ẽg tỹ nén han mũn ti. Ẽg tỹ ẽg tỹ nén to én mũ ẽn han kỹ ẽg tóg ter ke mũ sir. Kỹ tog ẽg tỹ mandioca ko vãnh krãn kỹ ti nin ko kỹ ti tỹ ẽg tén ẽn ri ke nĩ sir. Ẽg tỹ Topẽ kuprĩg tỹ ẽg mỹ nén tó mũ ẽn han kỹ ẽg tóg rĩr krỹg ja tũ ẽn venh ke mũ, kỹ tóg ẽg jakré tỹ kanẽn há han kỹ ẽg tỹ ko ẽn ri ke nĩ sir. \v 9 Hã kỹ nén ũ há han to krónh ke tũg nĩ. Ve jé ẽg tóg ke mũ, ti kanẽ há ẽn ti, Topẽ tỹ ẽg mỹ nén ũ há han ke ti, ẽg tỹ Topẽ jykre há tovãnh tũ nĩn kỹ. \v 10 Hã kỹ ẽg tóg vẽnh kar jagãgtãn ke mũ. Kỹ tóg há tãvĩ nĩ, ẽg tỹ ẽg mré Jesus ki ge kỹ nỹtĩ ag jagãgtãn ti. \s1 Paulo tỹ ag jyvẽn mãn \p \v 11 Ha vé, rá mág han sóg tĩ, sỹ vẽsóg ki ãjag mỹ rán kỹ. \p \v 12 Ũ ag tóg ãjag kutãn tĩ, ãjag tỹ ãjag gré junun fár kym jé. Ag tỹ vẽnh mỹ nén ũ há han sór vẽ, ha mẽ. Judeu ag tóg ẽg vóg kónãn tĩ, ẽg tỹ fóg ag mỹ: “ãjag gré junun fár kym nĩ,” he tũ to. Ũ tỹ ãjag kutãn mũ ag vỹ Judeu tỹ ag vóg kónãn ẽn ve sór tũ nĩ. Cristo tỹ cruz to sa ja ra ag vẽsỹrénh sór tũ nĩ, hã kỹ ag tóg ãjag mỹ: “ha ãjag fár kym nĩ,” he mũ. Ag vĩ jẽmẽ tũg nĩ. \v 13 Ha vé, ag tỹ ãjag gré junun fár kym ja ra ag tóg Topẽ tỹ vãsỹ ẽg jyvẽn tĩ ẽn han kãn ja tũ nĩgtĩ. Hã ra ag tóg ãjag mỹ ãjag tỹ vẽnh kym ke ti tó mũ, ag tỹ vẽnh kar mỹ ãjag tỹ nén han mũ tó jé sir. Tag ki ag tóg tỹ ũn mág nỹtĩ sór mũ, vẽsóg ki. \v 14 Ag jãvo sóg tỹ ũn mág nĩ sór tũ nĩ. Nén pir tóg inh mỹ sér tĩ, hã vỹ: ẽg pã'i tỹ Jesus Cristo tỹ cruz to sa ja ẽn, he mũ. Kỹ ẽprã ke jykre inh mỹ tũ tĩ ha. Jesus tỹ cruz to sa kỹ tóg inh mỹ tỹ tũ' he ja nĩ, ẽprã ke jykre tỹ, Jesus ti. Kỹ sóg han sór tũ nĩ ha. Jãvo sóg cruz to sa ri ke han kỹ nĩ gé, ẽprã ke jykre mỹ sóg hur tũg. Sỹ han tũ to ken hã vẽ. \v 15 Ũ ag tóg ãjag fár kym tĩ, jãvo ũ ag tóg kym tũ nĩ gé. Hã ra tóg tỹ nén ũ tũ nĩ gé. Topẽ mỹ ẽg há nỹtĩ, ẽg tỹ ti ki ge kỹ nỹtĩn kỹ. Topẽ vỹ ẽg han mãn, kỹ ẽg tóg tỹ ũn tãg nỹtĩ ha. Tag hã ne há nĩ'. \v 16 Ũ tỹ vẽnh jykre tãg tag han mũ ag krĩ kuprãg ti tĩ, Topẽ ti, ũ tỹ ge jagãgtãn ti tĩ. Topẽ tũ ag hã vẽ ha. Israel pẽ ag hã vẽ sir. \p \v 17 Kỹ inh kutãn mãn tũg nĩ, inh vẽsỹrénh han mãn tũg nĩ. Jesus vẽsỹrénh ja ẽn ri ke han inh mỹr, hã kỹ sóg ti ri kén kygven kỹ nĩ ha. \p \v 18 Inh kanhkã', ẽg pã'i tỹ Jesus Cristo jé ãjag tar han, ti jé ãjag krĩ kuprãg. Hã vẽ.