\id ROM -Kube NT with Psalms [kgf] -Papua New Guinea 2012 (web 2017) \ide UTF-8 \h Roma \toc1 Roma \toc2 Roma \toc3 Rom \mt1 Roma \c 1 \s1 Pauloac yaiʒézé ac. \p \v 1 Kristo Yesuac weleŋ qeqe icya,\f + \fr 1:1 \fr*\ft Girik aciguc; dulos, ic imi miŋinanéŋ boŋa meyu eŋeya kuc buŋa méŋ ménda késa kecma miŋinawac ara sac tohoma kecaŋec.\ft*\f* ni Paulo imi, Anutuac buŋa suruc hiabiawac méliméli ic wammaŋ niŋac nuruma gésinéŋec. \v 2 Buŋa suruc hiabia imi, Anutunéŋ kua meme ichéra kuagina mema eŋeya naŋa niŋac i ménda hicŋiyecnec kiwi téréyaiguc sisipac ac waŋ nénécmiyec imuac héla wanʒac. \v 3 Naŋa imi mia baec séwiiguc Dawidiac ɋeli wamma hicŋiyec. \v 4 Waŋu téré Uŋayaiguc\f + \fr 1:4 \fr*\ft Uŋa Téréya.\ft*\f* imi humuc ic sucgina igucnec muŋguc ɋelima yarec. Yaru imuac kuhanéŋ énézéyu hémma Anutuac naŋa wanʒac imi ninʒéŋgé migic. Imi mia Kristo Yesu. \v 5 Iwac murunec neŋaŋ goi héihéi ʒéma Yesuac Méliméli icac ai buŋa mema iwac qac buŋa niŋac ic enia ionac sucginaiguc ai meni ninʒéŋgéma niŋtoho waŋanʒu. \v 6 Ini acguc ionac sucgina igucnec Yesuac buŋawac unuru énécmimia. \p \v 7 Roma ama areŋa yandaiguc Anutuac niŋsoroc héra, héihéré énécmimia, ʒéma météré énécmimia, mocʒoŋ yanda onac muru; Anutu Maŋgocnina ʒéma Miŋ Kewunina Yesu Kristo iorac murunec ewa hia ʒéma luaenéŋ he énécmimac. \s1 Paulonéŋ Roma ama areŋa yandaiguc kemmaŋac ʒé niŋec. \p \v 8 Walac imi ninʒéŋ ninʒéŋ ginawac surucyanéŋ baec séc saima kenʒac imuac buŋa nimma Yesu Kristoac qaraiguc ni Anutuna ewa hia ac ézézua. \v 9 Naŋawac buŋa suruc hiabia imuac qeriaiguc qeri uŋananéŋ weleŋ qemianʒua Anutu inéŋ mia acna yomuac héipuc wanʒac. Ni ʒéwelec waŋanʒua séc ménda misimanec onac qacgina olomma ʒéanʒua. \v 10 Waŋu deguc tetecgiaiguc Anutuac ewa siŋ heyu onac muru hahayawac héna imi méŋac méŋ méwéréŋgé némmac niŋac nalé séc ʒéwelecanʒua. \v 11 Inicmaŋ niŋ waŋanʒua imuac hénia imi qeri uŋawac sese téréya méŋ ewa hiawac énécmima ewa qerigina meseli énécmimaŋ niŋac imuhuc waŋanʒua. \v 12 Imuhuc wamma sucginaiguc kecma neŋaŋ ninʒéŋ ninʒéŋ ninanéŋ meseli amuwiŋ niŋac. \v 13 Dacmuna hécna, ni hatac sasala onac muru hamaŋ ʒé waŋi imi ini ménda nimmanec kecmu niŋac ménda wanʒua. Imi mia ic enia ionac sucginaiguc hicŋianʒac ésécnec onac sucginaiguc imuhucyanec héla mihicŋimaŋ niŋac waŋanʒua hénia imuac mia. Waŋu suraiguc héna méŋ ménda béréŋgé néŋanʒac. \v 14 Ni imi Girik ac ʒézé ic ʒéma tosara, niniŋginaguc ʒéma niniŋgina qahac momac yanda, buŋa suruc hiabia énézémaŋac taséna henénʒac. \v 15 Hénia imuac niŋac ni Roma baeciguc kecʒu onac muru acguc buŋa suruc hiabia ʒéau énécmimaŋ niŋac siŋna kuneŋ yanda henénʒac. \s1 Buŋa suruc hiabia imi Miŋ // Kewuac kuha. \p \v 16 Buŋa suruc hiabia imi mia Anutuac kuha, ninʒéŋ ninʒéŋ ic aŋgéŋ tiénécmimiawac buŋa. Walac imi Yuda ic ionac, duŋa imuhucyanec Girik ic ionac, imuac niŋ ni imuac gamuna ménda niŋanʒua, \v 17 Ic solaŋa imi ninʒéŋ ninʒéŋanéŋ kekecyaguc kecanʒac kiwi imuhuc ooyawac hezac séc,\x + \xo 1:17 \xo*\xt Hab 2:4\xt*\x* buŋa suruc hiabiaiguc imi Anutuac haka solaŋanéŋ winiŋu hicŋima hezac. Héna méŋ igucnec qahac néŋ ninʒéŋ ninʒéŋ igucnec hénima kemma ninʒéŋ ninʒéŋiguc keŋkecni solaŋa ʒénénécmimac. \s1 Ic embac ieneŋ Anutugina andé qema siŋi yanda qeriaiguc kereŋgic. \p \v 18 Haka birianéŋ ackuaʒéc héla hédacgéanʒu ionac haka eeya qahac hénia hénia ʒéma haka biria hénia hénia niŋac Anutuac qeri gericnéŋ kurumeŋ igucnec wininianʒac. \v 19 Anutunéŋ eŋeya hénia mewinini énécmiyec imuac niŋac Anutuac héniaya hia nimmuac séc wanʒac imi winiŋu hezac. \v 20 Baec kurumeŋ hicŋiyecnec Anutuac kuha hémbénaŋa ʒéma iwac hénia saŋa iminéŋ iwawai ʒéyu hicŋiyec imuaru solaŋanec wininiyu hémma niŋasariwiŋac séc, imuac niŋac ic embac imi eneŋ héikeŋʒé héihaʒé wammuac séc qahac. \v 21 Anutuac hénia niŋtegicmaguc kileŋ eeya ménda héimima ewa hia ac ménda ʒémima néwécgeŋa niniŋginanéŋ nimma nimbipigic héla qahac waŋu, siŋi tunumaŋnéŋ ewa qerigina sécgé énécmiyec. \v 22 Waŋu eŋaocnec niŋtegic qiŋtegic ninaguc ʒégic, néŋ ewa soho ic waŋgic. \v 23 Imuhuc wamma Anutuac edamuya ménda houhouya imi melemma méraginanéŋ megic, ic me, yaŋ qesi me, nei me, mokoleŋ houhouya ionac irecgina tanec waŋec. \s1 Ic ieneŋ Anutu andé qema haka ménda wawaŋa imi waŋgic. \p \v 24 Imuac niŋac Anutunéŋ kaiseroac siŋ biria ʒéma kaiseroac siŋsiŋiguc wai énécmiyu eŋaocnec séwigina mebiri amudacgic. \v 25 Imi mia ieneŋ Anutuac ackuaʒéc héla imi meleŋgic ikora wandaru, kekec Miŋina imi andé qemima iwawai ʒéyu hicŋigic imuac mia sicgé énécmima mepési énécmigic. Néŋ kekec miŋina iwac muru mepé qepési hehe seli hema emma hemac, hélacnec! \v 26 Hénia imuac niŋac Anutunéŋ wai énécmiyu ewa siŋsiŋ gamuyaguc imuaru kecanʒu. Imi mia embac hécgina ieneŋ acguc eu iniŋac haka hezac imi sigima ménda wawaŋaiguc kereŋdacgic. \v 27 Ichécgina imuhucyanec ewa siŋsiŋ birianéŋ geric bélaŋa ésécnec onoyu embac hécginawac héna imi waima ic eŋaocnec haihaka gamuyaguc wamma tasia wawaŋ meme biria imuac sécya meleŋ énécmiyu séwiginaiguc medacgic. \v 28 Waŋu ieneŋ niniŋginaiguc Anutu aŋgéŋ tiwiŋ niŋac ménda waŋgic. Imuac niŋac Anutunéŋ ewa sohoginawac wai énécmiyu haka ménda wawaŋa imi waŋgic. \v 29 Imi mia képésic wawaŋ biriqiria yomuhucya; kaiʒiliweŋ, hémbaoc, ewa siŋ biria, nimbupuc, unuhumuc, ʒéeŋ ʒéma, ikoc, manam batuc, kuakisaŋ biria, \v 30 andélukuc ac, Anutuac niŋ méʒétiti, mema titi, tétéc qeqe, séwi eŋeŋ, haka biria niŋareŋ wawaŋa, neŋgoc maŋgocac ac qeqe, \v 31 niŋ sohosohoya, méŋʒé méŋʒéya, wésé niniŋ qahac, goi héihéigina qahac. \v 32 Anutunéŋ wawaŋ meme imuhucya wanʒu imi humucac buŋa qeénécmiyec imi niŋtegicmaguc kileŋ eŋacnec sac ménda wamma imuacnec toroqema alahécgina tosia areŋ imuhucya waŋgic inicma imi hia ʒéma héipuc waŋ énécmianʒu. \c 2 \s1 Anutuac gésigési ai imi solaŋ dindiŋa. \p \v 1 Gi acguc haka imuhucya waŋanʒaŋ imuac niŋac ic méŋac niŋgési mima ʒézaŋ gésigési acga iminéŋ mia geŋgac képésicga ʒétecgézac. Hénia imuac niŋac ʒégési niŋgési ic gi imi geŋga képésicga musaŋgémaŋ ʒé héikeŋʒé héihaʒé wambésémaŋac séc qahac. \v 2 Haka imuhucya waŋanʒu ionac muru Anutuac gésigési ai imi ackuaʒéc héla méndacma waŋ énécmianʒac imi neŋaŋ ninʒiŋ. \v 3 Ic embac tosara haka imuhucya waŋanʒu imi ʒégési énécmimaguc geŋga acguc haka imuhucya waŋanʒaŋ. O, baec ic gi, geŋ ninna Anutuac gésigési ai imuac hia qiʒiʒiŋgéma kembésémaŋac tanec wanʒac me? \v 4 Imi qahac wanʒaciguc, Miŋ Kewunéŋ gi ewa qeriga melembésémaŋ niŋac goi héihéi kuaya qeqeya waŋgémma qindiŋi géŋanʒac imi ménda niŋtegicma goi héihéiya ʒéma gum bénʒénʒéŋa ʒéma mambéc kekecya iminéŋ sécgégéŋu hémma ʒédesi wammizaŋ gezaŋ? \v 5 Ewa seliga ʒéma ewa qeriga ménda meleŋ meleŋa imi méndacma Anutuac gésigési ai solaŋa ʒéma qeri gericya wininimac nalé imuaru qeri gericya imi mihicŋimaŋ ʒé geŋgaocnec metocgona eŋanʒac me? \v 6 Anutunéŋ wawaŋ meme waŋanʒac imuac séciguc icya icya tasia meleŋ énécmimac. \v 7 Naŋselima haka hiabia wamma kekec edamuyaguc ʒéma kekec eebipiyaguc ʒéma iwawai ménda houhouyawac mihicŋiwiŋ ʒé wanʒu ionac imi kekec hehe selia énécmimac. \v 8 Néwécgeŋa eŋaŋ ewa siŋ niŋac wamma ackuaʒéc héla imi andé qema haka biria méndacma wammu ieneŋ imi qeri biric ʒéma niniŋ biric mihicŋimu. \v 9 Icya icya haka biria wammu séc qeri uŋagina imi ʒéra béra ʒéma yéwéri ginaguc wammu. Waŋu imi mia walac Yuda ic ionac muru, imuacnec baera baera ic embac ionac muru. \v 10 Waŋu néwécgeŋa icya icya haka hiabia wammu séc imi kekec edamuyaguc ʒéma kekec eebipiyaguc ʒéma luaenéŋ he énécmimac. Waŋu imi mia walac Yuda ic ionac muru, imuacnec baera baera ic embac ionac muru. \v 11 Anutuac gésigési imi solaŋa imuac séwiac wamma keŋkésa hakésaya qahac. \v 12 ic enia kecma képésic wanʒu ieneŋ héna ac qahac humucac buŋa wandacmu. Waŋu héna acginaguc képésic wanʒu ieneŋ héna ac imi méndacma ʒétecgé énécmimac. \v 13 Anutuac kiwaiguc imi héna ac gezacginanéŋ sac niŋanʒu imi onac qahac, néŋ héna ac tohoma waŋanʒu imi onac sac solaŋ dindiŋa ʒé énécmimia wammac. \v 14 Ic enia ieneŋ Anutuac héna ac ménda nimma eŋaŋ ewa qeriginanéŋ qindiŋi énécmiyu héna acac séc wanʒuiguc imi héna acgina qahac kileŋ eŋeyaocnec eŋaŋ héna ac ésécnec wamma kecʒu. \v 15 Ic imuhucya ieneŋ eŋaŋ ewa qeriginaiguc baecac héna ac ooyawac hezac imi tohoma waŋgic kekecginaiguc wininianʒac. Waŋu eŋaŋ ewa qeriginanéŋ aciguc opoc amugic imuhucyanec ac bakia melemma ʒésolaŋani amuanʒu. \v 16 Imi mia, buŋa suruc hiabia ʒéau énécmianʒua imuaru hezac séc, Anutunéŋ Yesu Kristo ézéyu ic embac ionac ewa qeriginaiguc niniŋ saŋa imi gési énécmimac nalé imuaru mia, imuhuc hicŋimac. \s1 Yuda ic ʒéma héna ac. \p \v 17 Gi qacga Yuda ic ʒéamuma héna ac imuaru héima namma Anutuac qeriaiguc séwi eŋeŋ wamma \v 18 héna acnéŋ pakeŋ ac ku énécmiyu Anutuac ewa siŋ niŋtegicma imuac niŋgic, séc méŋ eŋeŋa waŋanʒac. \v 19 Waŋu imuhuc wamma geŋga niŋac yomuhuc efima ʒéanʒaŋ; Ni kic hilic onac galeŋgina, siŋiiguc kecʒu ionac kifagina, \v 20 ewa soho ic ionac mindi qindiŋi ic, nambérac ionac kiwi ic wanʒua. Niniŋ ʒéma ackuaʒéc héla héna aciguc hezac imi tanecgira hénia hénia nuaru hedacʒac. \v 21 Imuhuc ʒéma tosara ku énécmima kileŋ geŋga imi ménda kuamuanʒaŋ me? Kowu nene ménda wammu ʒéma ʒéau énécmima geŋgaoc kowu neanʒaŋ me? \v 22 Kaisero ménda wammu ʒéma geŋga kaisero waŋanʒaŋ me? Nemu irecya surema imuac ocmuŋiguc iwawai haigic heyu kowu meanʒaŋ me? \v 23 Héna acac séwi eŋeŋ wamma geŋgaoc mia héna ac imi logima Anutu gamu qeqe wammianʒaŋ me? \v 24 Kiwi ooya hezac séc onac haka biria niŋac Anutuac qara imi ic enia ionac sucginaiguc ʒébiri qébiriyaguc waŋanʒac. \v 25 Gi héna ac tohoanʒaŋiguc séwiiguc séwi tasé hericheric hakaya imi méra gémmac, néŋ héna ac imi logianʒaŋiguc guac séwiiguc séwi tasé hericheric haka imi eŋomia wanʒac. \v 26 Hénia imuac niŋac imuhucyanec ic méŋ séwiiguc séwi tasé hericheric ménda waŋec inéŋ héna ac tohoanʒaciguc séwiiguc séwi tasé heric herira qahac néŋ iwac niŋgic séwi tasé heric heriraguc éséc ménda wammac me? \v 27 Séwiiguc séwi tasé heric herira qahac méŋnéŋ héna ac imi solaŋanec tohomaciguc inéŋ héna ac ooyaginaguc ʒéma séwiiguc séwi tasé heric hericginaguc wamma héna ac logianʒu ini ménda ʒégési énécmimac me? \v 28 Hénia imuac niŋac séwiiguc Yuda ic imi Yuda ic héla qahac, waŋu imuhucyanec séwiiguc séwi tasé hericheric imi séwi tasé hericheric héla qahac. \v 29 Imuac niŋac ewa qeriiguc Yuda ic kekera iminéŋ mia Yuda ic héla wanʒac. Waŋu séwi tasé hericheric imi qeri uŋaiguc heheya, néŋ kiwi kicninanéŋ hémbiŋac séc imuaru ménda heheya. Waŋu mepé qepési imi baec ic onarunec qahac, néŋ Anutu arunec. Imuac niŋac séwi tasé herichericgina imi ewa qeriginaiguc memu. \c 3 \s1 Anutuac haka imi méŋʒé // méŋʒéya qahac. \p \v 1 Hénia imi imuhuc waŋu, némac nanaŋiguc Yuda ic wamma kekera iminéŋ héla wanʒac? Waŋu némac nanaŋiguc séwiiguc asé kiwi mema kekera iminéŋ eeyaguc wanʒac? \v 2 Hénia hiabia sasala hezac. Walac imi Anutuac ackuaʒéc imi niŋkumu énécmima méraginaiguc hai énécmiyec imi mia. \p \v 3 Waŋu ic tosianéŋ ménda ninʒéŋ gémuiguc dimuhuc wammac? Ewa éréhécginanéŋ Anutuac haka méŋʒé méŋʒéya qahac imi mesohomac me? \v 4 Imuhuc wammacac séc qahac, icya icya ikocginaguc, néŋ Anutu momacguc sac hélaguc wanʒac. Imuac mia ac ʒézéya méŋ yomuhuc ooyawac hezac; Anutu acga ʒéna, hélacnec ʒégéŋgéŋa wammac. Aciguc gopocgic onogicbésémaŋac hezac. \v 5 Waŋu wawaŋ memenina birianéŋ Anutuac solaŋ dindiŋa mewininimaciguc dimuhuc ʒéwiŋ? Baec ic hakanina méndacma ʒéwa niŋgic; Anutunéŋ qeri biric waŋ nénécmiyu qacninaiguc mayu haka imuac niŋ Anutu imi solaŋ dindiŋa qahac imuhuc ʒéwiŋac séc wammac me? \v 6 Imuhuc qahac téŋgéŋ! Imuhuc wammaciguc Anutunéŋ baec ic embac dimuhuc gési nénécmimac? \v 7 Waŋu ic méŋnéŋ acna melemmaŋ ʒé qeriyanéŋ yomuhuc sumbuŋ yanda niŋkecʒac gezaŋ; Ac ikocna niŋac Anutuac solaŋ kekecyawac niŋgic ou emma edamu yandayaguc waŋu némac niŋac ni képésic ic ésécnec ʒégési némmac? \v 8 Imuhuc waŋu iwawai hiabia mihicŋiwiŋ ʒé haka biria wambiŋ imuhuc hia ménda ʒéwunec? Ic tosara ieneŋ ac ikoc wamma ʒégic neneŋ ac imuhucya ʒéyiŋ tanec wanʒac. Ac imuhuya ʒéanʒu imi eneŋ imuac kitiwa mihicŋimuac séc wanʒac. \s1 Ic solaŋa méŋ ménda kecʒac. \p \v 9 Imuhuc waŋu dimuhuc ʒéwiŋ? Yuda ic neŋaŋ imi tosia onogicma hiabianec kecanʒiŋ? Imi qahacgucnec! Bec yomuhuc ʒétecgéziŋ; Yuda ic me Yuda ic qahac\f + \fr 3:9 \fr*\ft Me Girik ic.\ft*\f* imi mocʒoŋ biriawac méra bawu képésic ic kecʒiŋ. \v 10 Ac kiwi méŋ yomuhuc ooyawac hezac; Ic solaŋ dindiŋa méŋ ménda kecʒac. \v 11 Ic niŋtegic qiŋtegicyaguc imi méŋ ménda kecʒac. Waŋu Anutuac hochoc ai wammimia méŋ ménda kecʒac. \v 12 Momac yanda sigima kemma imuhucyanec eŋomia wandacgic haka hiabia wawaŋa méŋ ménda kecʒac, méŋ méndagucnec kecʒac. \v 13 Déméŋgina imi kicsuaŋ suaŋa qahac ésécnec, waŋu ezelaŋ ginanéŋ ac ikoc mihicŋima kua taséginaiguc imi qatéac sacmasi biria kisamma kecanʒu. \v 14 Kuaginaiguc imi ac saec ʒéma ac howuc howucnéŋ sécgéma hezac. \v 15 Waŋu hénaginanéŋ sac naec énécmiwiŋ ʒé efefianec waŋanʒac. \v 16 Waŋu dimia me dimia keŋanʒu séc kisikiyoŋ qema saohanec waigic heanʒac. \v 17 Waŋu ieneŋ luaeac héna imi ménda niŋtegicʒu. \v 18 Kicginaiguc haka méŋ wambiŋ ʒé Anutuac niŋ bac yandi yandi ménda waŋanʒu. \v 19 Neŋaŋ yomuhuc niŋanʒiŋ; Héna acnéŋ ic embac imuac méra bawu kecʒu séc énézéanʒac. Imi mia baec ic eneŋ kuagina mocʒoŋ ʒikima acgina qaiyu Anutuac gésigési ai imuac bawaiguc nammu niŋac. \v 20 Imuac niŋac baec ic méŋac méŋ héna ac niŋtoho tohoiguc ic solaŋa ʒémimia méŋ ménda kecʒac. Héna aciguc imi képésicninawac niŋtegicanʒiŋ imuac mia. \s1 Yesu ninʒéŋgéni solaŋ dindiŋa ʒénénécmimac. \p \v 21 Waŋu deguc imi Anutuac solaŋ dindiŋa méŋ mihicŋi nénécmiyecac heyu ninʒiŋ. Waŋu imi mia héna ac igucnec qahac, néŋ héna ac ʒéma Anutuac tiliŋ tiliŋ ic eneŋ héipuc wammimia imuacnec hahaya. \v 22 Imi mia Anutuac solaŋ dindiŋa, ic embac Kristo Yesu ninʒéŋgégic séc ionac mia, ninʒéŋ ninʒéŋ imuacnec, séc momacnec ha énécmimia. \v 23 Ic embac mocʒoŋ yanda imi képésic wandacgic imuac Anutuac edamuyaiguc kereŋ kereŋawac séc qahac wanʒac. \v 24 Waŋu Kristo Yesunéŋ képésic igucnec hulac nénécmiyu Anutuac ewa hia niŋac boŋtegic mesolaŋi nénécmimia wanʒac. \v 25 Anutunéŋ eŋeya solaŋ dindiŋa imi mewininimaŋ ʒé nalé horua qeri bénʒéŋiguc kerec. Kecma becnec képésic wawaŋa imi mocʒoŋ hémma ogirec. Ogicma sacya ninʒéŋgé mimia ionac Yesu imi mulumanaŋ buŋawac kumuyec.\f + \fr 3:25 \fr*\ft Képésicnina bisima humuma Anutuac qeric gericya igucnec metecgé nénécmimac niŋ kumuyec.\ft*\f* \v 26 Imi mia gum bénʒénʒéŋiguc nalé yomuac eŋeya solaŋ dindiŋa mewininima eŋeyaoc solaŋ dindiŋa wamma, imuhucyanec Yesu ninʒéŋgé mimia méŋac méŋ solaŋa ʒémimaŋ ʒé imuhuc waŋec. \p \v 27 Imuac némac hianina niŋac séwi eŋeŋ wambiŋ? Imi osiosiya! Waŋu héna dimia, wawaŋ meme ninaiguc me? Imi qahac, ninʒéŋ ninʒéŋac hénaiguc sac tima kembiŋac hezac. \v 28 Imuac mia ic méŋnéŋ héna acac aiiguc qahac, néŋ ninʒéŋ ninʒéŋaiguc solaŋa ʒémimia wammacac hezac imi niŋtegicʒiŋ. \v 29 Anutu imi Yuda ic ionacnec kecʒac me? Baera baera ic embac ionac Anutu momacnec ménda wanʒac me? Owec, ic enia ionac Anutu momacnec wanʒac. \v 30 Séwi tasé heric heriraguc imi acguc ninʒéŋ ninʒéŋ igucnec, séwi tasé heric herira qahac imi imuhucyanec ninʒéŋ ninʒéŋ igucnec, solaŋa ʒénénécmimac imi méŋ qahac, néŋ Anutu momacguc. \v 31 Waŋu imuhuc ʒéma ninʒéŋ ninʒéŋiguc kecma héna ac imi hia auwiŋ me? Imi qahac téŋgéŋ, néŋ héna ac imi meseliwiŋac hezac. \c 4 \s1 Abaraham ʒéma Dawidi i Anutu ninʒéŋgé miyic képésicgira waiyec. \p \v 1 Waŋu duŋa séwiiguc ambéc sakoŋnina Abaraham imi némac iwawai mihicŋiyec ʒéwiŋ? \v 2 Abarahamnéŋ wawaŋ meme igucnec solaŋa ʒémimia waŋeciguc séwi eŋeŋ wammacac séc, néŋ Anutuac wésiaiguc imi imuhuc wammacac séc qahac. \v 3 Kiwinéŋ dimuhuc ʒézac? Abarahamnéŋ Anutu ninʒéŋgé miyu imuac niŋac wamma solaŋa ʒémiyec. \v 4 Ic méŋnéŋ ai mema ai boŋa késayu niŋni boŋa imi ewa hiawac buŋa éséc ménda wanʒac, néŋ tasé kuku éséc wanʒac. \v 5 Ic méŋ wawaŋ memeya qahac iminéŋ képésic ic solaŋa ʒémianʒac i ninʒéŋgémaciguc ninʒéŋ ninʒéŋ imuac niŋac mia solaŋa ʒémimac. \v 6 Dawidi imuhucyanec ic méŋ wawaŋ memeya séha ménda hemizac, néŋ Anutunéŋ nimmima solaŋa ʒémiyu ic imi ʒézé ségiségiyaguc wanʒac ʒéma yomuhuc ʒéyec; \v 7 Héna ac logigic képésicgina wai énécmima képésicgina hoturu énécmimac imi ségiségi ginaguc. \v 8 Miŋ Kewuninanéŋ ic méŋac képésicya ménda olommac imi ségiségiyaguc wammac. \v 9 Imuac ségiségi iminéŋ séwi heric heriraguc iwac muru sac hemac me séwi heric herira qahac iwac muru momacnec hemac? Neŋaŋ imi yomuhuc ʒéanʒiŋ; Abaraham imi ninʒéŋ ninʒéŋa niŋac wamma solaŋa ʒémiyec. \v 10 Némac nanaŋiguc naŋu solaŋa ʒémiyec? Séwi tasé heric heriraguc kerec nalé imuaru me séwi tasé heric herira qahac kerec imuaru? Ʒéwa niŋgic, séwi tasé heric heriraguc kerec nalé imuaru qahac, néŋ séwi tasé heric herira qahac kerec nalé imuaru mia solaŋa ʒémiyec. \v 11 Inéŋ séwi tasé heric herira qahac kerec nalé imuaru ninʒéŋgéyu solaŋa ʒémiyecac solaŋ dindiŋa imuac asé kiwiya imi meyec. Imi mia eŋeyaoc séwi tasé heric herira qahac kecma ninʒéŋ ninʒéŋ ic mocʒoŋ yanda ionac ambéc sakoŋgina waŋu ɋelihéra héna imuhucyanec solaŋa ʒéénécmimac niŋac imuhuc waŋec. \v 12 Waŋu inéŋ imuhuc wamma séwi tasé hericheric haka imuac ambéc sakoŋnina waŋec. Imi mia kecma séwi tasé hericheric memu ionac sac qahac, néŋ Abarahamnéŋ séwi tasé heric herira qahac kerec imuaru ninʒéŋ ninʒéŋ késa kerec imuac héna tima méndacmiziŋ neŋaŋ momacnec ambéc sakoŋnina wammac niŋac imuhuc waŋec. \p \v 13 Abaraham ʒéma ɋelihéra ieneŋ baec mocʒoŋ yanda mératéc memu niŋac sisipac ac megic. Waŋu sisipac ac imi mia héna ac igucnec qahac, néŋ ninʒéŋ ninʒéŋac solaŋ dindiŋa imuarunec. \v 14 Ic embac héna ac igucnecnéŋ mératéc meme ic wambunec ninʒéŋ ninʒéŋ imi héla qahac waŋu sisipac ac imi auyu qahac wambacnec. \v 15 Héna ac niŋac wamma qeri gericyanéŋ aiyaguc wanʒac. Waŋu héna ac ménda hezac imuaru héna ac logilogi imuhucyanec ménda hemac. \v 16 Imuac niŋac mératéc meme ic wawaŋa imi ewa hiawac buŋa wammac niŋac ninʒéŋ ninʒéŋ méndacma haanʒac. Imi mia ʒikiʒiki ac imi ɋelihéra ionac muru meseli énécmimaŋ niŋac imuhuc waŋanʒac. Waŋu imi mia ic embac héna ac igucnec sac qahac, néŋ Abarahamac ninʒéŋ ninʒéŋiguc toro qeqeya imi onac momacnec. Waŋu Abaraham imi Anutuac kiwaiguc baec ic momac yanda neŋaŋ ambéc sakoŋnina wanʒac. \v 17 Ac kiwi méŋ imi yomuhuc hezac; Neŋ gi ic embac hénia hénia ionac maŋgocgina wambésémaŋ niŋac kumugénʒua. Waŋu Anutu Abarahamnéŋ ninʒéŋgé miyec imi yomuhuc; Humuc ic meɋelima iwawai ménda kekera imi iwawai kekera igucnec unuruanʒac ésécnec unuruyu hicŋianʒac. \v 18 Abarahamnéŋ héŋu mambécma kecmacac séc qahac waŋec, néŋ kileŋ mambécma ninʒéŋgéyec. Imi mia ɋelihécga imi yomuhuc wammu ʒéma ézéyec séc ic embac hénia hénia ionac maŋgocgina wammac niŋac imuhuc hicŋiyec. \v 19 Yawuŋa 100 waŋu eŋeya séwiya imi humuc tanec waŋec. Waŋu Sarawac merac gésia imi acguc humuc tanec waŋec imi niŋtegirec. Waŋu ninʒéŋ ninʒéŋawac kuhanéŋ ménda mayec. \v 20 Waŋu ninʒéŋ ninʒéŋanéŋ ménda waimiyu Anutuac sisipac ac imuac niŋ éréhéc ménda waŋec, néŋ ninʒéŋ ninʒéŋiguc naŋselima Anutu eeya héiyec. \v 21 Imuhuc wamma ac ʒikima ézéyec imi wandacmac ac séc ʒéma hélacnec ninʒéŋgéyec. \v 22 Imuac niŋac ninʒéŋ ninʒéŋ imuac mia solaŋa ʒémiyec. \v 23 Solaŋa ʒéma nimmiyec ac ooya imi Abarahamac niŋacnec sac qahac, \v 24 Imi mia solaŋa ʒé énécmimacac buŋa neŋaŋ ʒéma Miŋ Kewunina Yesu humuc ic ionarunec meɋeliyec Anutu i ninʒéŋgé mimuac heyec neŋaŋ niŋac momacnec imuhuc ooyawac hezac. \v 25 Yesu imi képésicnina niŋac humuciguc opocopora waŋec. Waŋu imuhucyanec solaŋa ʒénénécmimac niŋac meɋeli miyu yarec. \c 5 \s1 Yesunéŋ luae mihicŋi nénécmiyec imuac ʒézé ségiségi wambiŋ. \p \v 1 Imuac bec, nini imi ninʒéŋ ninʒéŋ niŋac solaŋa ʒénénécmiyec, imuac niŋac Miŋ Kewunina Yesu Kristoac muru héima Anutuguc luae mihicŋiyiŋac kecʒiŋ. \v 2 Imuacnec iwacmuru héima ninʒéŋ ninʒéŋ ninanéŋ Anutuac ewa hiayaiguc keremma imuac qeriaiguc namma Anutuac edamuyawac mambéc kecma ʒézé ségiségi wamma kecanʒiŋ. \v 3 Imi sac qahac, neŋaŋ imi ʒéra béraiguc kecma imuhucyanec ʒézé ségiségi waŋanʒiŋ. Imuac hénia imi ʒérabéranéŋ bisiqatéŋ wamma kekec, \v 4 bisiqatéŋ wamma kekecnéŋ haka eeyaguc, waŋu haka eeyagucnéŋ niŋkumuma kekec imi mihicŋianʒac imi nini nindacʒiŋ imuac mia imuhuc waŋanʒiŋ. \v 5 Waŋu Uŋa Téréya neŋaŋ buŋawac nénécmiyec inéŋ Anutuac goi héihéi neŋaŋ ewa qerininaiguc qocgé nénécmiyecac nénécmianʒac. Imuac niŋac niŋkumu ninanéŋ gamu ménda mihicŋi nénécmimac. \v 6 Imi mia neŋaŋ kuc mama météqététaŋ keriŋ nalé imuaru Kristonéŋ naléya waŋu képésic ic neŋaŋ niŋac wamma humuyec. \v 7 Ic solaŋa méŋac niŋac wamma humu humumia imi osiosiya. Waŋu ic hiabia méŋac niŋac méŋnéŋ hia efima humumac me qahac niŋ éréhéc wanʒua. \v 8 Néŋ neŋaŋ képésic ic keriŋ imuaru Kristonéŋ neŋaŋ niŋac wamma humuyec. Waŋu haka iminéŋnec mia Anutunéŋ eŋeya goi héihéiya neŋaŋ muru mewinini nénécmiyec. \v 9 Waŋu neŋaŋ deguc iwac sacyanéŋ mesolaŋi nénécmimia wanʒac. Waŋu iminéŋnec sac qahac, inéŋ kecma Anutuac qeri geric igucnec nénépésidacmac. \v 10 Imi mia haʒéchéra wamma keriŋ nalé imuaru naŋawac humucyaiguc Anutuguc ewa momac mihicŋi nénécmiyec. Imuac niŋac iwac kekec hémbénaŋaiguc imi, séc méŋ ogicma mehiaru nénécmimac. \v 11 Iminéŋnec sac qahac, ala kekec deguc mihicŋi nénécmiyec neŋaŋ Miŋ Kewunina Kristo Yesu iwac niŋac wamma Anutuac qeriaiguc ʒézé ségiségi waŋanʒiŋ. \s1 Adam ʒéma Yesu. \p \v 12 Imuac bec ic momacgucac niŋac képésicnéŋ baeciguc haréyec. Haréyu képésic imuac niŋac mia humucnéŋ haréyec. Waŋu ic embac mocʒoŋ yandanéŋ imuhucyanec képésic wandacgic humucnéŋ ionac muru hadarec. \v 13 Képésic imi héna ac ménda heyec imuaru baeciguc bec heyec. Néŋ héna ac ménda hezac imuaru imi képésic imi ménda olombiŋac séc. \v 14 Waŋu Adam imi méŋ hamacac heyec iwac asé wanʒac. Imuac niŋac Adamwac nalé igucnec éréma Moseac nalé imuac suraiguc imi, Adamnéŋ képésic waŋec képésic imuhucya ménda waŋgic ionacmuru imuhucyanec humucnéŋ ic kewu waŋ énécmiyec. \p \v 15 Néŋ ic momacgucac képésic niŋac ic embac sasala humugic, waŋu imuhucyanec Anutuac ewa hia ʒéma ic momacguc Kristo Yesuac ewa hia niŋac sese énécmiyu ic embac sasala sécgé énécmiyec. Imuac niŋac sese imi képésic imuac sécya qahac. \v 16 Waŋu ic momacguc képésic waŋec idacminéŋ sese imuac séc qahac. Ic momacgucac képésic niŋac képésicac ʒégésigésinéŋ haréyec. Waŋu Anutunéŋ ewa hia niŋac képésic sasala imi ménda olomma solaŋ dindiŋa ʒénénécmiyec. \v 17 Ic momacgucac acqeqe niŋac humucnéŋ ic momacguc inéŋnec ic kewu waŋ énécmiyec. Waŋu ewa hia ʒéma solaŋ dindiŋawac buŋa kuaya qeqeya mezu ieneŋ imi momacguc Kristo Yesunéŋnec kekec hélawac qeriaiguc eŋaocnec ic kewu wamma kecmu. \v 18 Imuac ic momacgucac acqeqe niŋac ic embac mocʒoŋ képésic ginaguc ʒéénécmimia waŋec. Waŋu imuhucyanec haka solaŋa momacguc niŋac ic embac mocʒoŋ solaŋa ʒéénécmimia waŋu kekec hélaiguc kereŋdacgic. \v 19 Ic momacgucac acqeqe niŋac ic embac sasalanéŋ képésic ic waŋgic ésécnec ic momacgucac niŋtohotoho niŋac ic embac sasalanéŋ ic solaŋa wammuac hezac. \v 20 Képésic meyandimaŋ ʒé héna acnéŋ haréyec. Waŋu képésic toroqeqeya imuaru ewa hianéŋ muŋguc yanda sécgé énécmizac. \v 21 Imi mia képésicnéŋ humuc qeriaiguc ic kewu waŋec ésécnec ewa hia imi acguc solaŋ dindiŋa niŋac ic kewu wanʒac. Waŋu ewa hia iminéŋ Miŋ Kewunina Kristo Yesu inéŋnec kekec hémbénaŋa igucgeŋ nonagicma keremmacac hezac. \c 6 \s1 Képésicac muru humuma // Kristoac muru kecbiŋ. \p \v 1 Imuac némac ac dimuhuc ʒéwiŋ? Ewa hiaya toroqeqeya mihicŋiwiŋ ʒé biria wammanec kecbiŋ? \v 2 Imuhuc wambiŋac séc qahac! Neŋaŋ biriwac muru humudariŋ, imuac dimuhuciguc biria qeriaiguc muŋguc yanda nammanec kecbiŋ? \v 3 Yesu Kristoac muru toroqema doku naeriŋ imi iwac humuciguc momacnec toroqema naeriŋ wanʒac. Waŋu hénia imi ménda niŋasarizu? \v 4 Maŋgocnéŋ edamuya mewininima Kristo imi humuc ic ionac sucgina igucnec meɋelimiyec ésécnec neŋaŋ acguc kekec ɋeliawac qeriaiguc tima kembiŋ niŋac humucac qeriaiguc kereŋ kereŋawac doku naec haka wanni i guc momacnec téŋgé nénécmimia waŋec. \v 5 Neŋaŋ imi iwac humucya méndacma toroqeqeya wamma kecbiŋiguc, iwac yacyaciguc imuhucyanec toroqeqeya wambiŋac hezac. \v 6 Waŋu képésicac buŋa séwinina imi humuyec. Imuac niŋac muŋguc biriawac weleŋ qeqe ménda wammiwiŋ niŋac neŋaŋ hakanina wahala imi i guc momacnec ic héŋgeŋa wéndaraiguc qeni humuyec imuhuc ʒéma ninʒiŋ. \v 7 Imi mia méŋnéŋ méŋ humuyec imi képésic igucnec hulacmima solaŋa ʒémimia wanʒac hénia imuac mia. \v 8 Kristoguc humuyiŋiguc imi i guc momacnec kecbiŋac hezac imi ninʒéŋgéziŋ. \v 9 Imi mia Kristonéŋ humuc ic ionac sucgina igucnec yarec imuac niŋac muŋguc ménda humumac. Waŋu humucnéŋ galeŋ muŋguc ménda wammimac imi niŋasariziŋ imuac mia. \v 10 Humuyec imi biriawac muru hatac momacguc sac humuyu tecgéyec. Deguc kekec kecʒac imi Anutuac muru kecʒac. \v 11 Imuhuyanec, ini acguc eŋaŋ niŋac niŋgic biriawac muru humugic, néŋ Anutuac muru imi Kristo Yesuac qeriaiguc kecʒiŋ tanec wammac. \p \v 12 Imuac niŋac, képésicac qeqetali wammigic, képésic eŋeyaoc séwigina houmacac hezac imuac ic kewu ménda wammimac. Waŋu séwiac siŋ ménda niŋtohomu. \v 13 Waŋu onac séwi taségina méŋac méŋ tewi ʒakoŋ ac qeqe wawaŋa ésécnec biriawac buŋa ménda qemimu. Waŋu eŋaŋac niŋgic humuc igucnec ɋelima yacyawac buŋa waŋu Anutuac muru haiamuma séwi taségina imi mocʒoŋ solaŋ dindiŋawac tewi ʒakoŋ ésécnec haiamumu. \v 14 Ini imi héna acac méra bawaiguc ménda kecʒu, néŋ ewa hiawac méra bawu kecʒu imuac niŋac képésicnéŋ maŋgoc ménda waŋ énécmimacac hezac. \s1 Haka solaŋ dindiŋawac weleŋ // qeqe icya. \p \v 15 Imuac bec dimuhuc wambiŋ? Nini héna acac méra bawu ménda kecma ewa hiawac méra bawu kecʒiŋ ʒéma képésic wambiŋ? Imuhuc ménda hicŋimac! \v 16 Ini mérac méŋ weleŋ qemima niŋtohoanʒuiguc, niŋtoho wammianʒu iwac weleŋ qeqehéra wanʒu imi ini ménda ninʒu? Tosara imi képésicac weleŋ qeqehéra wamma humuciguc kereŋanʒu. Waŋu tosara imi niŋ tohotohowac weleŋ qeqehéra wamma solaŋ dindiŋaiguc kereŋanʒu. \v 17 Imuac Anutu ewa hia ac ézému. Imi mia ini héni hénia igucnec képésicac weleŋ qeqehéra kecgic, néŋ pakeŋ ac énézégic imuac nanaŋa imi ewa qeriginanéŋ niŋtohogic. \v 18 Képésic igucnec hulac énécmimia wamma solaŋ dindiŋawac weleŋ qeqehéra waŋgic hénia imuac mia. \v 19 Ini séwigina mété qététaŋiguc kecanʒu imuac niŋ ni ic neŋaŋ murugeŋ séc héima ʒéwa niŋgic; Becnec ini imi séwiginawac tasia imi haka biria ʒéma héna ac logilogi imuac haimima héna ac logilogi imuaru kereŋgic. Waŋu deguc imi imuhucyanec séwiginawac tasia imi solaŋ dindiŋawac weleŋ qeqe buŋa qema kekec téréyaiguc keremmu. \v 20 Ini képésicac weleŋ qeqehéra kecgic nalé imuaru solaŋ dindiŋa igucnec hulac amuma ewa éréhéc ménda wamma kecaŋgic. \v 21 Waŋu nalé imuaru ini imi kekecac héla gocmia dimuhucya mihicŋiaŋgic? Waŋu deguc imi, imuac tetecgia imi humuc ʒéma niŋasarima haka imuhucyawac gamugina ninʒu. \v 22 Waŋu deguc ini képésicgina igucnec hulac énécmimia wanʒu. Imuhuc wamma Anutuac weleŋ qeqehéra wamma kekec téréya imuaru kereŋ kereŋawac héla gocmia mihicŋianʒu. Waŋu imuac tetecgiaiguc imi kekec hémbénaŋanéŋ mambéc kecʒac. \v 23 Képésicac tasia imi humuc. Waŋu Anutuac ewa hiawac ai buŋa imi kekec hémbénaŋa. Kekec seli imi mia Miŋ Kewunina Yesu Kristoac qeriaiguc he nénécmizac. \c 7 \s1 Uŋa téréyawac héna ɋeliaiguc kekera. \p \v 1 Alahécna, héna ac ninʒu onac qesi énécmizua, ini imi héna acnéŋ kekecginaguc kecʒu ionac sac maŋgoc waŋ énécmianʒac imi ménda ninʒu? \v 2 Embac euyaguc imi euya kekecyaguc kecanʒac nalé imuac sura igucnec sac héna acnéŋ dérécgé mianʒac. Waŋu euya humuyu eu iniŋac héna ac igucnec hulacmimia waŋanʒac. \v 3 Imuac bec, euya kerunec ic méŋ memaciguc imi embac kaiseroya ʒémimia wammac. Néŋ euya humumaciguc imi imuac héna ac igucnec hulacmimia wammac. Waŋu ic méŋ memac imi embac kaiseroya ménda wammac. \v 4 Imuac, alahécna, ini acguc Kristoac séwiguc toroqema héna acac muru unuhumumia wanʒu. Imi mia méŋ humuc igucnec ɋelima yarec iwac muru kemma neŋaŋ Anutuac niŋac wamma héla gocmia mihicŋiwiŋ niŋac imuhuc waŋ nénécmiyec. \v 5 Neŋaŋ séwininaiguc keriŋ imuaru imi képésicac siŋ héna acnéŋ héiɋeli nénécmianʒac iminéŋ séwininawac tasiaiguc ai meyu neŋaŋ imi héla gocmia humucac buŋa mihicŋiaŋiŋ. \v 6 Deguc neŋaŋ imi ɋaténénécmiyec imuac humudariŋ imuac niŋac héna ac igucnec hulac nénécmimia wanʒac, imuac niŋac neŋaŋ héna ac ooyawac haka wahalanéŋnec qahac, néŋ uŋawac haka ɋelianéŋnec weleŋ qewiŋ. \s1 Képésicac kuhanéŋ méramma nénépésianʒac. \p \v 7 Imuac dimuhuc ʒéwiŋ? Héna ac iminéŋ képésic me? Qahac! Ic enia wambacnec imi képésic imi ménda niŋacgéwinec. Héna acnéŋ hémbaoc ménda wanna imuhuc ménda ʒéwacnec imi hémbaocac hénia ménda nimbinec. \v 8 Waŋu képésicnéŋ naléya mihicŋima héna acnéŋnec ewa qerinaiguc hémbaoc hénia hénia mihicŋi néŋec. Hénia imi yomuhuc; Ic enia waŋu képésic acguc humu humumia wanʒac. \v 9 Becnec héna ac ménda niŋtegiri nalé imuaru imi neŋ kekecnaguc keri. Waŋu héna acnéŋ haréyu képésicnanéŋ ɋelima yaru ni humuyi. \v 10-11 Képésicnéŋ naléya mihicŋima héna acnéŋnec ni manam batuc waŋ némma héna ac iminéŋ mia ni nuhumuyec imuac niŋac. Héna ac imi kekecac buŋa, néŋ neŋ hémba melemma humucac buŋa tanec waŋec. \v 12 Imuac héna ac imi hélacnec téréya wanʒac. Ʒézépaŋ ac imi acguc téréya, solaŋ dindiŋa, ʒéma hiabia. \p \v 13 Imuhuc waŋu iwawai hiabianéŋ melemma nuacmuru humucac buŋa waŋec me? Imuhuc wammacac séc qahac! Imi mia képésicna hémba képésic tanec wammac niŋac iwawai hiabia iminéŋ ni nuhumuyec. Imi mia képésicac nimba képésic réwéria tanec wammac niŋac héna acnéŋ ai meanʒac. \v 14 Héna ac imi téréya imi nini nindacʒiŋ. Waŋu ni imi séwiac siŋ niŋac wamma kecba képésicnéŋ boŋna meyu imuac weleŋ qemianʒua. \v 15 Hénia imi yomuhuc; Qeri uŋananéŋ waŋ nénʒac imi ménda wamma haka tosara sureanʒua imuac mia waŋanʒua imuac niŋac haka waŋanʒua imuac hénia imi nenaoc ménda niŋasarizua. \v 16 Ni ménda wammaŋ ʒé waŋ nénʒac imuac wammaŋiguc ewa siŋ iminéŋ héna ac imi hiabia wanʒac imuac héipuc wanʒac. \v 17 Waŋu deguc haka wawaŋa imi ni nenaoc qahac, néŋ képésic ewa qerinaiguc heanʒac iminéŋ mia waŋanʒac. \v 18 Nuac qerina me nuac séwinaiguc\f + \fr 7:18 \fr*\ft Séwinawac siŋiguc.\ft*\f* iwawai hiabia méŋ ménda henénʒac imi ni ninʒua. Haka hiabia wammaŋ ʒé siŋna henénʒac, néŋ wawaŋ memenaiguc imi ménda waŋanʒua. \v 19 Haka hiabia wammaŋac qerinanéŋ waŋ nénʒac imi mia ménda wamma haka biria ménda wammaŋac ninʒua imuac mia waŋanʒua. \v 20 Haka méŋac méŋ neŋ ménda wammaŋ ʒé niŋanʒua imi wammaŋiguc, imi mia nenaoc qahac, néŋ biria qerinaiguc nanʒac iminéŋ mia waŋanʒac. \v 21 Imuac ni kekecac hénia méŋ yomuhuc niŋtegicʒua; Haka hiabia wammaŋ ʒé siŋna henénʒac ni imuhucya qerinaiguc birianéŋ momacnec henénʒac. \v 22 Nuac qeri uŋananéŋ Anutuac héna ac imuac ségiségi wanʒua. \v 23 Nuac séwi taséna qeriaiguc siŋ méŋnéŋ henémma nuac ewa qerinawac héna ac imiguc euma ni nuagicma séwi tasénawac qeriaiguc siŋ hezac imuac hésa ic nopocanʒac. \v 24 Oo yéwérinaguc, séwina humucac buŋa imuacnec mérénéŋ metecgé némmac? \v 25 Ni Miŋ Kewunina Yesu Kristo iwac muru héhélima Anutu ewa hia ac wammimaŋ. \p Imuac mia ni ewa qerinanéŋ Anutuac héna ac weleŋ qema séwinanéŋ biriawac héna ac weleŋ qeanʒua. \c 8 \s1 Séwiac siŋnéŋ humuciguc, Uŋawac siŋnéŋ kekec hémbénaŋaiguc onagicma kenʒac. \p \v 1 Imuac bec ic embac Kristo Yesuac qeriaiguc kecanʒu ionac muru imi képésic ginaguc ʒéénécmimia imi ménda hezac. \v 2 Hénia imi yomuhuc; Yesu Kristoac qeriaiguc kekecac Uŋa imuac héna ac kecʒac iminéŋ mia humucac képésic imuac héna ac igucnec ni hulac néŋec,\f + \fr 8:2 \fr*\ft Girik ac ʒéma Kiwi tosaraiguc; Hulacgéŋec.\ft*\f* \v 3 imuacnec Kucnina mamaya waŋu iwawai héna acnéŋ séwininaguc wammacac séc qahac imi Anutunéŋ waŋec. Inéŋ mia képésicnina niŋac eŋeya Naŋa méliyu séwinina képésicyaguc imuhucyanec hicŋiyec. Hicŋiyu ʒétecgéyu képésicnina imi séwiyaiguc eŋec. \v 4 Imi mia séwiac siŋ qahac néŋ Uŋawac siŋ méndacma kecanʒiŋ neŋaŋ muru héna ac imi mesolaŋanimaŋ ʒé imuhuc waŋ nénécmiyec. \v 5 Séwiac siŋ méndacanʒu ieneŋ séwiac ai niŋac niŋkumanʒu, néŋ Uŋawac siŋ méndacanʒu imi eneŋ Uŋawac ai niŋac niŋkumuanʒu. \v 6 Waŋu séwiac niŋkumuma kekec imi humuc, waŋu uŋawac niŋ kumuma kekec imi kekec ʒéma luae. \v 7 Némac niŋ, séwiac niŋkumu imi Anutuac haʒéc waŋanʒac. Imi mia Anutuac héna ac imiguc ewa momac ménda waŋanʒaoc, waŋu imuhuc wammaocac séc qahac. \v 8 Séwiac siŋiguc kecanʒu imi eneŋ Anutu ségiségi mihicŋi mimuac séc qahac. \v 9 Néŋ ewa qeriginaiguc Anutuac Uŋanéŋ kecʒaciguc ieneŋ séwiac siŋiguc ménda kecma uŋawac siŋiguc kecanʒu. Méŋnéŋ méŋ Kristoac Uŋaguc ménda kecʒaciguc Kristoac ic qahac. \v 10 Waŋu Kristonéŋ ewa qeriginaiguc kecʒaciguc képésic niŋac séwiginanéŋ humumia wanʒac, néŋ uŋaginanéŋ solaŋ dindiŋa niŋac kekecyaguc wanʒac. \v 11 Yesu humuc ic ionac sucgina igucnec meɋeliyec iwac Uŋanéŋ ewa qeriginaiguc kecʒaciguc, Kristo Yesu humuc ic ionac sucgina igucnec meɋelimiyec inéŋ mia Uŋa Téréya ewa qeriginaiguc kecʒac iminéŋnec humucac buŋa séwigina imi acguc meɋeli énécmimac. \p \v 12 Imuac niŋac dacmuna hécna neŋaŋ imi taséninaguc, waŋu tasénina imi séwigucac ʒéma séwiac siŋ méndacma kecbiŋac ménda hezac. \v 13 Ini séwiac siŋ méndacma kecmuiguc, kileŋ humumu, néŋ Uŋaguc séwiac wawaŋ meme imi qehumumuiguc, kekecguc kecmuac hezac. \v 14 Anutuac Uŋanéŋ qindiŋi énécmiyu kecanʒu imi eneŋ Anutuac naŋhéra wanʒu. \v 15 Ini imi weleŋ qeqeac uŋa ʒénéŋ hirihiri wawaŋa imi ménda késa kecʒu, néŋ naŋa éséc kekerawac uŋa énécmiyu kecʒu. Imuac niŋac iwac mia Aba\f + \fr 8:15 \fr*\ft Aram aciguc Maŋgoc.\ft*\f* maŋgoc ʒéma qacanʒu. \v 16 Uŋa Téréya eŋeyaoc, qeri uŋaninaguc, nini Anutuac nambérac kecʒiŋ imuac héipuc waŋ nénécmianʒac. \v 17 Nambérac héra kecʒiŋiguc imi mératéc meme ic wanʒiŋ. Imi mia méŋac qahac, néŋ Anutuac mératéc ic, Kristoguc momacnec mératéc ic wambiŋac hezac. Imuac niŋac i guc momacnec edamuninaguc wambiŋ ʒé ʒérabéra imi acguc i guc momacnec mihicŋiwiŋac hezac. \s1 Kecma edamuninaguc // wambiŋac hezac. \p \v 18 Ʒérabéra deguc mihicŋianʒiŋ imuac nimba efefia wanʒac. Waŋu iminéŋ kecma edamu hicŋi nénécmimac imuac sécya ménda wanʒac. \v 19 Anutunéŋ ʒéyu hicŋidacgic mocʒoŋ yanda iminéŋ Anutuac nambérac héra hicŋimu niŋac ewa ewa wamma mambéc kecʒu. \v 20 Hénia imi yomuhuc; Ʒéyu hicŋidacgic momac yanda imi, iwawai héla qahac imuac weleŋ qema kecʒu. Waŋu imi mia eŋaŋ siŋgina qahac, néŋ Maŋgoc waŋénéc énécmia iwac ewa siŋ méndacma imuhuc hicŋi énécmizac; \v 21 Ʒéyu hicŋima kekec imi acguc iwawai houhouyawac weleŋ qema kekec imuacnec hulac énécmiyu Anutuac nambérac héra ionac kekec edamuyaguc imuac toroqema qutuma kecmu. \v 22 Iwawai ʒéyu hicŋima kecʒu imi mocʒoŋ yanda momacnec yaiwisisiŋ wamma merac memeiguc qenʒeŋ qeanʒu ésécnec wamma érékecma deguc, imi neŋaŋ nindacʒiŋ. \v 23 Imi sac qahac, Uŋa téréyawac héla gocmia walac walac hicŋihicŋiya\f + \fr 8:23 \fr*\ft Hénia imi Kristo Yesu.\ft*\f* aŋgéŋ tima kecʒiŋ neŋaŋ imuhucyanec ewa qerininanéŋ yaiwisisiŋ wamma naŋawac séc nénépésima séwinina boŋ héré menénécmimac niŋ mambéc kecʒiŋ. \v 24 Neŋaŋ imi qerininanéŋ mambéc wamma kecma aŋgéŋ titi mihicŋiyiŋ. Waŋu kicninanéŋ hémbiŋac séc imuac ménda mambéc kecanʒiŋ. Mérénéŋ kiwaiguc hemizac imuac mambéc wammac? \v 25 Waŋu neŋaŋ iwawai ménda hénʒiŋ imuac mambéc wanʒiŋiguc qeri bénʒéŋiguc mambéc wambiŋ. \p \v 26 Imuhuyanec Uŋa imi acguc kuc mama ninaiguc méra nénécmianʒac. Neŋaŋ némac acnéŋ dimuhuc ʒéwelec wanni sécgémac imi ménda ninʒiŋ, néŋ Uŋa eŋeyaoc neŋaŋ niŋac wamma acnéŋ ʒéwiŋ ʒé osiosiya imuac séciguc yaiwisisiŋ wamma ʒéwelecanʒac. \v 27 Waŋu Uŋanéŋ Anutuac ewa siŋ hezac séc méndacma ic embac téréya ionac ʒéwelecanʒac. Imuac niŋ qeri héhéŋ miŋina Anutunéŋ Uŋawac niniŋ imi bec nindacʒac. \v 28 Neŋaŋ ninʒiŋ ésécnec, Anutunéŋ ewa siŋ heyec séc unuruyec. Waŋu goi héihéi wammianʒu ionac muru imi iwawai mocʒoŋ yandanéŋ qenaŋgé amuma iwawai hiabia mihicŋi énécmianʒac. \v 29 Anutunéŋ eŋeya Naŋa imi dacmuna sasala sucginaiguc walacgina wammac niŋac, becarunec niŋénécmiyec imi eneŋ eŋeya Naŋa ésécnec kecmu niŋac walac gési énécmiyec. \v 30 Waŋu walac gési énécmiyec imi unuruyec. Waŋu unuruyec imi onac solaŋ dindiŋa ʒéénécmiyec. Waŋu solaŋ dindiŋa ʒéénécmiyec imi meyac énécmiyu edamuginaguc waŋgic. \s1 Anutuac goi héihéi Kristoguc hicŋitegirec. \p \v 31 Waŋu neŋaŋ haka imuac dimuhuc ʒéwiŋ? Anutunéŋ nonac wamma kecʒaciguc mérénéŋ hia haʒéc waŋ nénécmimac? \v 32 Eŋeya Naŋa imi ménda aŋgéŋ tima momac yanda neŋaŋ niŋac wamma wai nénécmiyec inéŋ dimuhuc iwawai tosara mocʒoŋ yanda imi i guc momacnec ewa hiawac ménda nénécmimac me? \v 33 Solaŋ dindiŋa ʒéyec imi Anutu mia, waŋu mérénéŋ Anutuac gési énécmimia imi aciguc hia onopocmuac séc? \v 34 Mérénéŋ képésicninaguc ʒéma hia ʒétecgé nénécmimacac séc? Yesu Kristo inéŋ mia nonac niŋ humuyec. Waŋu humuyec sac qahac néŋ muŋguc ɋelima yarec. Yacma ou emma Anutuac méra héiyaiguc kecma nonac niŋ héipuc wamma ʒéwelec waŋanʒac. \v 35 Mérénéŋ Kristoac goi héihéiya igucnec hia elicgé nénécmimacac séc? Manambatuc me, qenʒeŋ manʒeŋ me, nununesi me, béti me, séwi usu qahac kekec me, ʒérabéra me, sou? \v 36 Kiwi méŋ yomuhuc ooyawac hezac; Nini guac niŋ wamma kaiwe herec humumia nunuhéi wanʒu. Waŋu nonac niŋgic rama unuheric wawaŋawac buŋa tanec waŋec. \v 37 Waŋu neŋaŋ imi réwéri imuhuya me imuhucyaiguc kecma goi héihéi waŋ nénéc mianʒaciguc séc méŋ ogicqogic waŋanʒiŋ. \v 38 Imuac ni yomuhuc niŋseli nénéŋa wanʒac; Humucnéŋ me, kekecnéŋ me, kua meme uŋa eneŋ me, héŋgaleŋ miŋina eneŋ\f + \fr 8:38 \fr*\ft Kiwi tosaraiguc uŋa biria.\ft*\f* me, iwawai imuhucya deguc heheyanéŋ me, biaŋ hicŋi hicŋiyanéŋ me, kucginaguc méŋnéŋ méŋ me, \v 39 Iwawai ounec mamayanéŋ me emunec éré éréyanéŋ me, tosara méŋnéŋ méŋ mocʒoŋ Miŋ Kewunina Yesu Kristo iwac qeriaiguc Anutuac goi héihéi hezac goi héihéi imuacnec mia elicgé nénécmimacac séc qahac. \c 9 \s1 Anutuac ewa siŋ téréya. \p \v 1 Ni Kristoac qeriaiguc ac héla ʒézua, néŋ ac ikoc ménda ʒézua. Nuac ewa solaŋanéŋ Uŋa téréyawac qeriaiguc héipuc wannémma yomuhuc ʒéauzac; \v 2 Nuac muru ewa biric yanda henénʒac. Waŋu ewa qerinaiguc qenʒeŋ manʒeŋ ménda misi misiyanéŋ hezac. \v 3 Ni nena séwinawac dacmuna hécna, sac kitichécna ionac niŋac wamma saecgé nénéŋa wamma Kristoac murunec hia qetecgé nénéŋa wambacnec séc ʒéma ʒéweleri. \v 4 Ieneŋ mia Israel ic. Waŋu Anutuac naŋhérawac buŋa ʒéma eebipi ʒéma ʒikiʒiki ac ooya ʒéma héna ac énécmimia ʒéma mepé qepési ai buŋa ʒéma sisipac acginaguc. \v 5 Yanda hécnina imi acguc ionac buŋa, waŋu baecac séwiiguc imi Kristonéŋ ionac murunec hicŋiyec. Waŋu Kristo imi mia iwawai mocʒoŋ yanda imi onogicma ou kecʒac. Waŋu Kristo imi nalé tetecgia qahac mepé qepési wammiwiŋac hezac Anutu imi mia, hélacnec! \p \v 6 Waŋu Anutuac ackuaʒéc imi sigima mazac tanec ménda wanʒac. Israel ionac murunec hicŋihicŋiya imi Israel ic héla ménda wandacgic. \v 7 Waŋu Abarahamac ɋelihéra imi acguc ɋelihéra héla ménda wandacgic, néŋ Isakawac murunec hicŋihicŋiya sac ɋelihécga ʒé énécmimia wammac ʒéyec. \v 8 Imi mia séwiguc ɋelihéranéŋ Anutuac nambérac héra qahac, néŋ ʒikiʒiki acac nambérac héranéŋ héla gocmia ʒéma niŋénécmiyec. \v 9 Waŋu ʒikiʒiki ac imi mia yomuhuc; Yawuŋ oumuac nalé imuhucyanec muŋguc hamaŋ, waŋu Saranéŋ naŋaguc wammac. \v 10 Waŋu imi sac qahac, Rebeka imi yandanina Isaka momacguc iwac murunec hériyaguc waŋec. \v 11 (Waŋu Anutuac ewa siŋ iminéŋ wawaŋ meme igucnec qahac, néŋ ic méŋac méŋ niŋgésima ururumac ionac muru sac seligimac niŋac hezac. Waŋu hénia imi ʒéaumaŋ ʒé \v 12 naŋ héréra ménda mihicŋi érécmiyu haka hia me biria méŋ ménda waŋocnec) Rebeka yomuhuc ézéyec; Kuneŋ néŋ komora weleŋ qemimac. \v 13 Imi mia kiwi méŋ yomuhuc ooyawac hezac séc hicŋiyec; Yakop siŋ nimmima Esau héŋara mezua. \p \v 14 Imuac neŋaŋ dimuhuc ʒéwiŋ? Anutuaru képésic hezac me? Qahac téŋgéŋ! \v 15 Inéŋ Mose yomuhuc ézéyec; Méŋac méŋ ewa biric nimmaŋ iwac mia ewa biric wammimaŋ. Waŋu méŋac méŋ wéséna wanʒac iwac mia wéséna nimmimaŋ. \v 16 Imuac niŋac imi mia ic méŋac ewa siŋ igucnec qahac, waŋu ic méŋac seliseli igucnec qahac, ewa biric miŋina Anutuac murunec haanʒac. \v 17 Ac méŋ Faraoac ʒéyec imi kiwiiguc yomuhuc ooyawac hezac; Ni guac muru nuac kucna mewininima nuac qacna baera baera ʒéau énécmimaŋ niŋac gi meyacgénʒua. \v 18 Imuac Anutunéŋ ewa siŋa méndacma méŋac imi ewa biric wammima méŋac imi ewa seli mihicŋi mianʒac. \s1 Anutuac qeri biric ʒéma goi héihéi. \p \v 19 Waŋu ac bakia yomuhuc nézéwésémaŋ gezaŋ; Imuhuc waŋu Anutunéŋ némac niŋac képésicninawac hochoc ai mekecʒac me? Mérénéŋ iwac ewa siŋ qetalimacac séc? \v 20 O baec ic, gi mérénéŋ Anutuac ac bakia melenʒaŋ? Iwawai méŋnéŋ miŋina mihicŋi miyec iwac ʒéma Némac niŋac ni yomuhuc mihicŋi nénnec? imuhuc hia ʒémac me? \v 21 Miŋ Kewuc nomuŋ memenéŋ ɋakéŋ dac momacguc iminéŋnec kewuc éréhéc memaŋ ʒéma, méŋ ai eeyagucac buŋa waŋu méŋ ai biriawac buŋa wammac ʒéma eŋeya siŋa méndacma hia ménda memac me? \p \v 22 Anutunéŋ qeri biric waŋ énécmima eŋeya kuha mewinini énécmiyu héŋtegicmu niŋac kewuc qeri biricac buŋa, mebiri énécmimiawac ʒéréŋ qéréŋ wandac wandara imi nalé horua gum bénʒénʒéŋ waŋ énécmimac iguc dimuhuc ʒéwiŋ? \v 23 Waŋu kewuc méŋ walac memézézéŋ wandac wandara imi wagicma wéséniniŋ wammima ai eeyaguc méŋac buŋa qemima kekec edamuyaguc kuaya qeqeya imi énézéyu hémmu niŋac imuhuc waŋeciguc dimuhuc ʒéwiŋ? \v 24 Neŋaŋ imi Yuda ic me ic enia ionac sucgina igucnec héihéré nénécmimia kewuc nomuŋ imi mia. \v 25 Hoseawac kiwiiguc acguc yomuhuc ʒézac; Ni nuac ic embac qahac ionac mia nuac ic embachécna ʒéénécmimaŋ. Waŋu ic embac ménda siŋniŋ énécmiyi imi onac ic embac sorochécna ʒéénécmimaŋ. \v 26 Waŋu ic embac tosara nuac ic embac hécna qahac ʒéénécmimia ionac baec igucnecnéŋ, Anutu kekecyaguc iwac nambérac héra ʒé énécmimia wammu imuhuc ʒéyec séc hicŋi nénécmizac. \v 27 Waŋu Yesaianéŋ Israel ic onac niŋac yomuhuc qacma ʒéyec; Israelac ɋelihéra ieneŋ konduŋ giŋgiŋawac sakasac ésécnec sasala wammu, néŋ bakia wai énécmimia imi onac sac kekec hémbénaŋa mihicŋi énécmimac. \v 28 Hénia imi yomuhuc; Miŋ Kewunéŋ baeciguc ackuaʒéc imi focdac meselimaguc aiya metecgémac. \v 29 Yesaianéŋ walac yomuhuc ʒéyec éséc; Waŋu Miŋ Kewu pupunda ginanéŋ sucnina igucnec wariha méŋ ménda wai nénécmiwacnec nini imi Sodom ʒéma Gomora ésécnec birima qahac wambiŋnec. \s1 Israel ieneŋ ewa éréhéc wamma ménda ninʒéŋgégic. \p \v 30 Imuac bec néma ac ʒéwiŋ? Ic enia ieneŋ kekec solaŋawac ménda nesima keŋgic ieneŋ mia kekec solaŋa mihicŋigic. Imi mia solaŋ dindiŋa ninʒéŋ ninʒéŋ igucnec. \v 31 Waŋu keckec solaŋawac héna ac nesima keŋgic Israel ic ieneŋ imi héna ac imuaru keŋ bipigic. \v 32 Imi némac niŋ? Imi mia ieneŋ ninʒéŋ ninʒéŋiguc ménda héima namma wawaŋ memeiguc héima naŋgic. Waŋu imuac niŋac mia ieneŋ qonʒontoŋ gégéyawac hociguc qonʒon toŋgégic. \v 33 Kiwi méŋ yomuhuc ooyawac hezac; Héŋgic neŋ qonʒoŋ toŋgégéyawac hoc ʒéma maunu unuyawac baŋa méŋ Zion amaiguc haiwa hemac. Waŋu méŋnéŋ méŋ i ninʒéŋgé mimaciguc gamu mamasuŋ ménda wammac. \c 10 \p \v 1 Dacmuna hécna, ewa siŋna ʒéma ʒéwelec welecna imi Israel ic ionac niŋac wamma aŋgéŋ tiénécmimac niŋac Anutuac muru haianʒua. \v 2 \vp 2a\vp* Ni yomuhuc héipuc ac wanʒua; \v 3 Ieneŋ imi Anutuac solaŋ dindiŋa imi ménda niŋasarima eŋaŋ solaŋ dindiŋa imi meyacgéwiŋ ʒé ai yanda mema Anutuac solaŋ dindiŋa imuac méra bawu ménda kecgic. \vp 2b\vp* Imuac niŋac, ieneŋ imi Anutuac wamma seliseli waŋgic, néŋ niniŋ solaŋaiguc ménda héima naŋgic. \v 4 Kristo imi ninʒéŋ ninʒéŋ ic mocʒoŋ yanda solaŋ dindiŋa mihicŋi énécmimaŋ ʒé héna acwac tetecgia wanʒac. \p \v 5 Mosenéŋ yomuhuc oyecac hezac; Haka solaŋa héna ac igucnec hahaya waŋanʒu imi eneŋ solaŋ dindiŋa imuacnec héima kecmu. \v 6 Waŋu solaŋ dindiŋa ninʒéŋ ninʒéŋ igucnec hahayanéŋ yomuhuc ʒézac; Geŋga ewa qerigaiguc mérénéŋ kurumeŋiguc emmac imuhuc ménda ʒéwésémaŋ. Imuhuc ʒéna niŋni mérénéŋ kurumeŋ igucnec Kristo hia wagicma mamac ʒézaŋ tanec wammac. \v 7 Me mérénéŋ humumia ionac baec dumuŋaiguc hia hiŋgacmac ménda ʒéwésémaŋ. Imuhuc ʒéna niŋni mérénéŋ Kristo humuc ic sucgina igucnec hia wagicma érémac ʒézaŋ tanec wammac. \v 8 Imuhuc qahac, néŋ dimuhuc ʒézac? Ac kuaʒéc imi kuagaiguc ʒéma qerigaiguc hosucgu hezac ʒézac. Imi mia ninʒéŋ ninʒéŋac ackuaʒéc ʒéauanʒiŋ imuac mia imuhuc ʒézac. \v 9 Guac kuaganéŋ Yesu imi Miŋ Kewu kecʒac ʒéma ʒéauma Anutunéŋ i humuc ic ionac sucgina igucnec meɋelimiyec imi ewa qeriganéŋ ninʒéŋ géwésémaŋ iguc gi imi aŋgéŋ tigéŋgéŋa wammac. \v 10 Ic méŋ imi, ewa qerianéŋ ninʒéŋgéma solaŋ dindiŋaiguc kereŋanʒac. Waŋu kuayanéŋ ʒéauma aŋgéŋ titiiguc kereŋanʒac. \v 11 Kiwi téréyanéŋ yomuhuc ʒézac éséc; I ninʒéŋgé mimac ionarunec méŋac méŋ gamu qeqeiguc méndagucnec opocopora wammac. \v 12 Miŋ Kewu momacgucnéŋ ic embac momac yanda kewu waŋ énécmima i héihéré migic séc sécgé énécmianʒac, imuac niŋac Yuda ic ʒéma Girik ic sécnina imi ekac ekac qahac. \v 13 Imuac niŋac méŋnéŋ méŋ Miŋ Kewuac qara qacmac imi aŋgéŋa timimac. \p \v 14 Waŋu dimuhuc méŋac méŋ ménda ninʒéŋgé mianʒu iwac mia hia qac hérému? Dimuhuc méŋac méŋ surucya ménda nimma ninʒéŋgé mimu? Waŋu méŋnéŋ ménda ʒéauénécmiyu dimuhuc nimmu? \v 15 Ménda méli énécmimia waŋu dimuhuc kemma ackuaʒéc ʒéau énécmimu? Kiwi méŋ yomuhuc ooyawac hezac; Buŋa suruc hiabia kisamma hazu ionac héna tawégina imi hiabia soroc! \v 16 Waŋu Isirael ic imi buŋa suruc hiabia ménda niŋtohodacgic. Imuac mia Yesaianéŋ yomuhuc ʒéyec; Miŋ Kewuna mérénéŋ ackuaʒécnina imi ninʒéŋgégic? \v 17 Hénia imuac niŋac ninʒéŋ ninʒéŋ imi ackuaʒéc niŋanʒiŋ imuacnec haanʒac. Waŋu ackuaʒéc imi Yesuac buŋa suruc hiabia imuacnec haanʒac. \v 18 Waŋu ʒéwa niŋgic; Ieneŋ imi ackuaʒéc méŋ ménda niŋgic me? Imi qahacgucnec! Kiwi méŋ yomuhuc ooyawac hezac; Ewa hétéŋgina imi baec séc kereŋdarec. Waŋu ackuaʒécgina imi baec tetecgiaiguc kereŋdarec. \v 19 Waŋu neŋ yomuhuc qesi énécmizua; Israel ic ieneŋ ménda niŋasarizu me? Mosenéŋ yomuhuc ʒéyec; Ni hénaoriŋ hécna qahac imi énépésima Yuda ic ini nimbupuc mihicŋi énécmimaŋ. Waŋu ic embac tosara niŋtegic qiŋtegicgina qahac imi énépésima qeri biricgina mihicŋi énécmimaŋ. \v 20 Waŋu Yesaianéŋ poriŋa qahac Anutuac kuaya mema yomuhuc ʒéyec; Nuac niŋ hohoc ai ménda meaŋgic ieneŋ imi ni mihicŋi néŋgic. Waŋu ʒéqesi ménda waŋ néŋaŋgic ionac muru hicŋi énécmiyi. \v 21 Waŋu Israel ionac niŋac yomuhuc ʒéyec; acna ménda niŋtohoma acqeqe waŋanʒu ionac mia kaiwe herec mérana terere énécmianʒua. \c 11 \s1 Israel ic sasalanéŋ ewa seli waŋgic. \p \v 1 Imuac neŋ muŋguc yomuhuc qesi énécmizua; Imuhuc waŋu Anutunéŋ ic embachéra nesi nénécmiyu mocʒoŋ séŋgaŋgeŋ kendacʒiŋ me? Qahacgucnec! Ni acguc Israel ic, Abarahamac ɋeli, Benʒaminac hicŋisai igucnec. \v 2 Anutunéŋ ic embachéra walac niŋnénécmiyec imi héŋacnina ménda meyec. Kiwi téréyaiguc Eliawac niŋ yomuhuc ʒézac imi ini ménda ninʒu me? Elianéŋ Israel ic embac aciguc onopocma Anutu yomuhuc ʒéwelerec; \v 3 Miŋ Kewu, ieneŋ guac kua meme ichécga unuhumudacgic. Waŋu guac ʒaki téréyaga imi qetecgégic madarec. Waŋu ni sac wainéŋgic kecʒuawac deguc ni acguc nuhumuwiŋ ʒé hochoc ai mema kecʒu. \v 4 Imuhuc ʒéyu Anutunéŋ ara dimuhuc meleŋ miyec? Neŋ ic embac hécna tosara baniara Baalac muru simiŋ ménda héimianʒu 7,000 nena buŋa wai énécmiwa kecʒu. \v 5 Imuhucnec nalé yomuac acguc Anutunéŋ ewa hiawac tosara wai énécmiyu iwac buŋa kecʒunec. \v 6 Ewa hia niŋac imuhuc hicŋi nénécmizaciguc, wawaŋ memenina niŋac imuhuc hicŋi nénécmizac ʒéwiŋac séc qahac. Imuhuc ʒéwiŋac séc wambacnec ewa hia iminéŋ ewa hia héla ménda wambacnec. \v 7 Waŋu dimuhuc niŋac? Iwawai Israel ieneŋ hochoc ai megic imi ménda mihicŋigic, néŋ gési énécmimia ieneŋ sac imi mihicŋigic. Waŋu tosara wai énécmimia ieneŋ imi ewa seli wandacgic. \v 8 Imi mia Anutunéŋ ionac muru imi ewa soho ʒéma kic hilic ʒéma gezac héhéŋ mihicŋi énécmiyecac érékecma deguc wanʒac. Ac imuhuc ooyawac hezac séc imuhuc hicŋizac. \v 9 Waŋu Dawidinéŋ yomuhuc ʒéyec; Nene dokuginawac karocyanéŋ leletuc ʒéma simba ʒéma iwawai qonʒon toŋgé énécmianʒac ésécnec wamma kitiwa meleŋ énécmimac. \v 10 Waŋu kicgina siŋi déŋgéyu ménda hima hémmuac séc waŋu, gemacgina imi hémbénaŋa milicgédacmac. \s1 Oliwa ic hélaiguc haséŋ oliwawac hawa lagula mema toroqeqeya waŋec. \p \v 11 Ʒéwa niŋgic, ac imuhuc heyu bec, Ieneŋ mama unumac niŋac qonʒoŋ toŋgégic me? Imi qahac! Aŋgéŋ titiac buŋanéŋ ic enia ionac muru kereŋdaruguc Israel ic embac ieneŋ nimbupuc nimmu niŋac wai énécmiyu képésic waŋgic. \v 12 Képésic wawaŋ ginanéŋ melemma baera baera ic embac ionac mériaŋ waŋu, maqeqe ginanéŋ ic enia mériaŋ imuhuc mihicŋi énécmizaciguc, howiacnec kuaya qeqeya ginanéŋ mériaŋ dimuhucya mihicŋi énécmimac! \p \v 13 Ni ic enia onac niŋ ʒézua. Ni ic enia onac méliméli ic wamma kecma, ai imuac nimba eebipiyaguc waŋanʒac. \v 14 Imi mia ai imi mema sac taséhécna nimbupuc mihicŋi énécmima sucgina igucnec dahecac séc mehiaru énécmimaŋ ʒé wanʒua. \v 15 Nesi énécmiyu keŋkeŋa iminéŋ baec ic tosara Anutuguc ala kekec mihicŋi énécmizaciguc, muŋguc énéc énépésianéŋ iwawai tosara qahac, néŋ humuc igucnec kekec imi mihicŋi énécmimac? \v 16 Gocmia walac waʒiyu megic iminéŋ téréya waŋu saméŋ iminéŋnec ooya imi acguc téréya wanʒac. Waŋu ʒalia imi téréya wanʒaciguc, imuac hawaya hawaya imi imuhucyanec mocʒoŋ téréya wanʒu. \p \v 17 Waŋu imuac hawa tosara héʒéŋ héʒéŋgia waŋu gi haséŋac oliwa néŋ ionac sucginaiguc toroqe géŋgéŋa waŋecac oliwa héla imuac ʒalia igucnec doku halécya héréma kecanʒaŋ. \v 18 Imuac hawa walaha tosia imi onogicma séwi eŋeŋ ménda wambésémaŋ. Imuhuc wambésémaŋiguc, hénia yomuhuc niŋyacgéwésémaŋ; Geŋ oliwa ʒalia ménda méra mima nanʒaŋ, néŋ oliwa ʒalianéŋ gi méra gémma nanʒac. \v 19 Duŋa yomuhuc ʒéwaŋ niŋac; Imi mia ni imuaru toroqe némmac niŋac hawa tosia imi héʒéŋ héʒéŋgia waŋec. \v 20 Imi hélacnec. Ieneŋ imi ménda ninʒéŋgégic héʒéŋgé énécmiyec. Waŋu geŋ imi ninʒéŋgéma namma kecanʒaŋ. Imuac niŋac séwi eŋeŋ ménda wamma néwéciguc bac yandi yandi wamma kecbésémaŋ. \v 21 Anutunéŋ oliwa eŋeya hawahéra téŋgéŋ ménda wai énécmiyu kecgiciguc, gi acguc hia ménda waigéŋu kecbésémaŋac hezac. \v 22 Imuac bec Anutuac goi héihéiya ʒéma qeri gericya imi héŋ tegicbésémaŋ. Mama unuyec ionac imi gericya mihicŋi énécmiyec, néŋ guac muru imi goi héihéi waŋgéŋec. Imuac mia gi imi ménda misimanec goi héihéiya qeriaiguc kecbésémaŋ. Qahac waŋu, gi acguc qericgémmac. \v 23 Ieneŋ acguc ninʒéŋ ninʒéŋ qahac kekec imuaru kecgic ménda horugimaciguc, Anutuac muru toroqe énécmimacac kuha hemizac imuac niŋac muŋguc toroqe énécmimac. \v 24 Gi haséŋac oliwa ura igucnec qericgéŋgéŋa waŋec. Waŋu ama oliwa héwiŋa titiya imuac uraiguc toroqe géŋgéŋa waŋec. Waŋu oliwa hawa téŋgéŋ imi ieneŋ, eŋaŋ oliwa ic neŋgocginawac muru séc dimuhuc onogicma toroqe énécmimia wammac? \s1 Yuda ic imi kecma ackuaʒéc qeriaiguc kereŋdacmu. \p \v 25 Ala hécna, ini séwi eŋeŋ ménda wammu niŋac ac saŋa youmi ini ménda nimmu niŋac ménda wanʒua. Ac saŋa imi yomuhuc; Ic enia ionac qétégina niŋu heyec séc harédacmu nalé imuac séc Israel ic ionac sucgina igucnec tosara imi ewa seli wamma kecmu. \v 26 Waŋu imuhuc mia Israel ic embac mocʒoŋ aŋgéŋgina tiénécmimia wammac. Kiwi méŋ yomuhuc ooyawac hezac; Aŋgéŋ titi icnéŋ Zion igucnec hama Yakopac ɋelihéra ionac murunec Anutu eeya ménda héimianʒu imi metecgé énécmimac. \v 27 Neŋ ionac képésicgina auénécmimaŋ nalé imuaru ionac muru nuac sisipac ac yomuhuc hélaguc wammac. \v 28 Buŋa suruc hiabiaiguc imi ieneŋ onac niŋac wamma Anutuac haʒéchéra waŋgic, néŋ gési énécmimia imuac aiiguc imi ionac yanda hécgina niŋac wamma ionac goigina héiénécmiyec. \v 29 Anutuac ewa hiawac sese ʒéma héihéré énéc énécmiaiguc imi ewa éréhéc méŋ ménda hemizac. \v 30 Ini becnec imi Anutuac muru acqeqe wamma kecgic. Waŋu deguc imi Israel ionac acqeqe niŋac wamma goi héihéi waŋ énécmiyu kecʒu. \v 31 Imuac ieneŋ imuhucyanec deguc Anutuac goi héihéi onac muru hezac ésécnec goi héihéi waŋ énécmimac niŋac deguc ac qeqeiguc kecʒu. \v 32 Imi mia Anutunéŋ ic mocʒoŋ yanda wésé niniŋ waŋ énécmimaŋ ʒé ac qeqetaliiguc onopocma ɋaté énécmiyec. \s1 Anutuac goi héihéi. \p \v 33 Yei Anutuac niŋtegic qiŋtegic ʒéma niniŋa imi qeyu hiŋgac hiŋgara. Iwac niŋgésigési ai imi niŋtegicbiŋac séc qahac! Waŋu héna tianʒac imi méndacmiwiŋac séc qahac. \v 34 Mérénéŋ Miŋ Kewuac ewa qeria imi ninʒac? Mérénéŋ iwac ʒémindiŋi icya kecʒac? \v 35 Mérénéŋ walac Anutu iwawai méŋ miyecac kitiwa hia meleŋ mimiawac séc? Imi osiosiya. \v 36 Imi mia iwawai mocʒoŋ imi miŋ kewu iwac murunec ʒéma inéŋnec hicŋima iwac muru liliŋgéma keŋanʒac imuac mia. Qac buŋayanéŋ iwac muru hehe seli hema emma hemac! Hélacnec! \c 12 \s1 Séwininanéŋ Anutuac ocmuŋ // téréya wammac. \p \v 1 Imuac bec, dacmuna hécna, Anutuac wésé niniŋiguc ʒéseli énécmizua; Eŋaŋ séwigina imi mulumanaŋ téréya kekecyaguc waŋu Anutunéŋ hémma ségiségi wammacac séc héimimu. Iminéŋ mia qeri uŋaginawac mepé qepési héla wammac. \v 2 Ini imi baec yomuac nanaŋ imuhucya ménda méndacmu, néŋ waigic Anutunéŋ ewa qerigina héiɋelima meɋeli énécmiyu Anutuac ewa siŋ hiabia, eeyaguc, ʒéma solaŋa imi niŋtegicmu. \p \v 3 Anutunéŋ sese néŋec imuac séciguc sucginaiguc icya icya kecʒu onac mia yomuhuc énézézua; Ʒénimmuac séc hezac héna imi ogicma niniŋ tosara ménda doŋgéma ʒénimmu, néŋ Anutunéŋ icya icya ninʒéŋ ninʒéŋ méndéŋ énécmiyec imuac séciguc niŋtegic qiŋtegic wamma ʒénimmu. \v 4 Neŋaŋ imi séwi momacguc imuaru séwi taséhéra sasala késama kecʒiŋ. Waŋu séwi taséhéra imi mocʒoŋ ai buŋa séc momacgucnec ménda késakecʒu. \v 5 Imuhucyanec Kristoac qeriaiguc neŋaŋ sasala, néŋ séwi momacgucac taséhéranec wamma kecanʒiŋ. \v 6 Waŋu ewa hiaya méndacma ewa hiawac ai buŋa nénécmiyec imi eŋac eŋac. Imuac niŋac biaŋac ara ʒézé imuac ai késazaciguc imi ninʒéŋ ninʒéŋawac séhaiguc, \v 7 Waŋu weleŋ qeqe ai késazac imi weleŋ qeqe aiiguc, ackuaʒéc imuac kiwi ic ai késazaciguc imi kiwi ic aiiguc, \v 8 meme seli ai késazac imi meme seli aiiguc, haleŋ haihai ai késazaciguc imi haihulac yandayaguc, galeŋ ai késazaciguc méʒétiti qahaciguc, waŋu wésé niniŋ waŋ énécmianʒu imi eneŋ ségiségi wamma memu. \s1 Goi héihéiac haka. \p \v 9 Goi héihéigina imi ikocya qahac kecma haka biriawac surema haka hiabiaiguc qékétama kecmu. \v 10 Ala siŋiguc solaŋanec siŋgina niŋamuma walac eegina héiamumu. \v 11 Méʒétiti qahac seliseli wamma qeri uŋagina ewa siŋginaguc Miŋ Kewu weleŋ qemimu. \v 12 Mambéc keckeciguc ségiségi wammu. Waŋu ʒéra béraiguc imi naŋselima kecmu. Waŋu nalé séc seliseli wamma ʒéwelec ai memu. \v 13 Ic embac téréya ieneŋ iwawai méŋac méŋ hocgic amunec qamunec waŋamuma heheŋgaŋgina qegic yandima kemma ic enia ionac acguc keŋ sécgé énécmimac. \v 14 Unu nesi waŋ énécmigic mozocgé énécmima ménda saecgé énécmimu. \v 15 Ségiségi wanʒu iniguc ségiségi wammu. Ewa biric wanʒu iniguc ewa biric wammu. \v 16 Eŋawu ewa momac wamma nanaŋ eŋeŋaiguc ewa qerigina ménda niŋkumumu, néŋ nanaŋ mamayaiguc kecmu.\f + \fr 12:16 \fr*\ft Weleŋ qeqeac ai hia memaŋ ʒé niŋkumuma.\ft*\f* Waŋu eŋaocnec niŋtegic qiŋtegic ic ésécnec ménda meeŋ amumu. \v 17 Méŋac méŋ haka biria waŋ énécmigic haka birianéŋ tasé kuku ménda wammu. Waŋu ic embac ionac kicginaiguc haka hiabia wamma kecmu. \v 18 Ini niŋgic eŋaoc wammuac séc waŋu, ic embac mocʒoŋ yanda iniguc luae qema kecmu. \v 19 Ala sorochécna ini eŋaoc haʒécgina tasé kuku ménda waŋ énécmimu, néŋ Miŋ Kewuac qeri biriawac buŋa ʒéma haigic hemac. Kiwi méŋ yomuhuc ooyawac heyu imuhuc ʒézua; Haʒéc ionac kitiwa meleŋ meleŋ ai imi nuaru hezac imuac nenaoc meleŋ énécmimaŋ, Miŋ Kewunéŋ ʒézac. \v 20 Waŋu néwécgeŋaiguc guac haʒécganéŋ yaka niŋ humuyu nene gumuwésémaŋ. Waŋu doku niŋ humuyu doku mina nemac. Imuhuc wamma gi imi iwac oruhaiguc lokoc bélaŋaguc tocgéna emmac. \v 21 Birianéŋ ménda gogicmac, néŋ haka hiabia wamma haka biria imi tidacgéna mamac. \c 13 \s1 Baec galeŋ ionac ac niŋtoho wammu. \p \v 1 Icya icya imi galeŋ hécgina ionac méra bacginu kecmu. Hénia imi yomuhuc, galeŋ ai buŋa méŋnéŋ méŋ Anutunéŋ ménda niŋunec méŋ ménda hicŋima hezac. Waŋu galeŋ mocʒoŋ yanda imi Anutunéŋ kumu énécmiyecac kecʒu. \v 2 Imuac niŋac galeŋ buŋa ionac acgina qeqe imi Anutuac ʒézé seliawac ac qeqe wanʒac. Waŋu imuhuc acgina logianʒu imi eŋaocnec képésic imuac tasia mihicŋimu. \v 3 Galeŋ ic imi haka hiabia wambiŋ ʒéni bac yandi yandi ménda waŋ nénécmianʒu, néŋ haka biria wambiŋ ʒéni imuhuc waŋ nénécmianʒu. Imuac gi imi ic méŋ kuhaguc iwac niŋ bac yandi yandi ménda wammaŋ ʒé ninʒaŋiguc haka hiabia wamma kecbésémaŋ. Imuhuc wanna mepési géŋgéŋa wammac. \v 4 Ic galeŋ méŋ imi Anutuac weleŋ qeqeya kecma guac muru kekec hiabia mihicŋi gémmaŋ ʒé kecʒac. Waŋu gi haka biria waŋanʒaŋiguc iwac mia bac yandi yandi wambésémaŋ. Inéŋ sou ɋaruc imi eŋdac ménda késa kecʒac. Imi mia Anutuac weleŋ qeqe icya kecma méŋnéŋ haka biria waŋu Anutuac qeri gericyawac weleŋ qema képésicyawac kitiwa meleŋ mianʒac. \v 5 Hénia imuac niŋac méra bacginu kecmuac hezac. Imi mia Anutuac qeri geric imuac niŋac sac qahac, néŋ ewa qerigina solaŋa imuac niŋac momacnec imuhuc wammuac hezac. \v 6 Ieneŋ imi Anutuac weleŋ qeqe ichéra kecma nalé séc ai mema weleŋ qeénécmianʒu. Hénia imuac niŋac ini takis acguc haimuac hezac. \v 7 Imuac takis hénia hénia énécmimuac hezac imi mocʒoŋ énécmimu. Takis niŋac ʒégic takis énécmimu. Bac yandiyandi waŋ énécmimuac hezac ionac imi bac yandi yandi waŋ énécmimu. Eegina héi énécmimuac hezac ionac imi eegina héiénécmimu. \s1 Ala waŋamuma qerinéŋ goihéihéi waŋamumu. \p \v 8 Ic méŋac méŋ taséginaguc ménda wammu, néŋ siŋ niŋamuma kekec imuac sac niŋgic taségina wammac. Méŋnéŋ ic tosara goigina héianʒaciguc ic imi mia héna ac mocʒoŋ méndacdacʒac. \v 9 Kaisero ménda wammu. Ic ménda unuhumumu. Kowu ménda nemu. Héipuc ac ʒéwiŋ ʒé ac ikoc ménda wammu. Hémbaoc ménda wammu. Waŋu héna ac tosara hezac, néŋ héna ac mocʒoŋ imi geŋga goiga héiamuanʒaŋ imuac séciguc alagawac goiya héimiwésémaŋ ac imuac qeriaiguc hedacʒac. \v 10 Goi héihéinéŋ alayawac haka biria ménda wammac. Hénia imuac niŋac goi héihéi momacgucnéŋ héna ac mocʒoŋ wandac wandara wanʒac. \s1 Haka dimuhuc waŋamuma kecbiŋ? \p \v 11 Waŋu nalé yomuac tanera bec niŋtegicma hakagina yomuhuc wamma kecmu. Kicga hima gau igucnec yacbésémaŋ imuac naléya imi bec hazac. Némac niŋ, walac ninʒéŋgéma mambéc waŋiŋ éséc qahac, néŋ imi ogicma deguc aŋgéŋ titinina imi hosucgé nénécmizac. \v 12 Siŋi imi keŋ keru bec ama giaŋimaŋ ʒé wanʒac. Imuac niŋac neŋaŋ siŋi tunumaŋac wawaŋ meme aténdacma edamuyawac bunda maleku héini hiŋgacmac. \v 13 Kaiweac séciguc wawaŋ meme ee héihéiyaguc qindiŋi amuma kecbiŋ. Kaiʒiliweŋ ʒéma doku seliguc ewa soho qahac, kaisero ʒéma séwiac siŋiguc qahac, waŋu euqeqe ʒéma nimbupuciguc qahac, \v 14 néŋ maleku éséc Miŋ Kewu Yesu Kristo héiamuma kecmu. Waŋu séwiginawac siŋ niŋac wamma séwiac ai\f + \fr 13:14 \fr*\ft Képésic ac siŋniŋ.\ft*\f* imi ménda niŋareŋgému. \c 14 \s1 Ninʒéŋ ninʒéŋ selia ʒéma ninʒéŋ ninʒéŋ bébélacgia. \p \v 1 Mérénéŋ méŋ ninʒéŋ ninʒéŋa kuha mamaya kecma niŋ éréhéc waŋu ʒésure ménda wammimu. \v 2 Méŋ imi iwaiwai mocʒoŋ efima nemacac séc ninʒéŋ ninʒéŋ selia késa kecʒac, néŋ méŋ imi ninʒéŋ ninʒéŋa bébélacgia imuac ʒuaʒua sac neanʒac. \v 3 Nene imuac me imuac efima neanʒac inéŋ nene tosara ménda neanʒac iwac niŋu mamaya ménda wammac. Waŋu nene tosara ménda neanʒac imi acguc nene imuac me imuac efima neanʒac i képésicyaguc ménda ʒémimac. \v 4 Gi mérénéŋ ic méŋac weleŋ qeqeya niŋgésima kecʒaŋ? Nanaŋ selia me maqeqeya imi mocʒoŋ eŋeya miŋinanéŋ niŋu hezac. Miŋ Kewuninanéŋ hia meselimiyu nammacac séc. Imuac i imi Anutunéŋ naŋgéyu hia naŋselimac. \v 5 Ic méŋnéŋ ai meme méŋac niŋu tosara onogicma téréya waŋanʒac. Waŋu ic méŋnéŋ niŋu ai meme mocʒoŋ sécgina momacguc waŋanʒac. Imuac waigic ic eŋac eŋac niniŋginaiguc niŋselima ʒému. \v 6 Ai meme méŋac niŋu téréya wanʒac imi mia Miŋ Kewuac niŋac wamma imuhuc eeya héimianʒac. Waŋu iwawai méŋac méŋ efima neanʒac imi acguc Miŋ Kewuac niŋac wamma imuhuc waŋanʒac. Waŋu iwawai méŋac méŋ niŋgésima ménda neanʒac imi acguc Miŋ Kewuac niŋac wamma imuhuc wamma Anutu ewa hia ac ézéanʒac. \v 7 Neŋaŋ murunec méŋnéŋ méŋ eŋeya niŋac ménda kecanʒac. Waŋu méŋnéŋ méŋ eŋeya niŋac ménda humuanʒac. \v 8 Kecbiŋiguc Miŋ Kewuninawac niŋac kecbiŋ. Waŋu humuwiŋiguc imuhucyanec Miŋ Kewuninawac niŋac humuwiŋ. Imuac Kecbiŋiguc me humuwiŋiguc séc nini Miŋ Kewuac buŋa wanʒiŋ. \v 9 Hénia imuac mia Kristonéŋ humumia ʒéma kekecginaguc momacnec Miŋ Kewu waŋ énécmimaŋ ʒéma humumaguc muŋguc ɋelima yarec. \v 10 Waŋu neŋaŋ mocʒoŋ Kristoac gésigési tatac imuac wésiaiguc nambiŋac hezac. Imuac gi némac niŋac dacga me munaga gésimianʒaŋ? Waŋu némac niŋac dacga me munaga mematiti wammianʒaŋ? \v 11 Imuac mia kiwi méŋ yomuhuc ooyawac hezac; Miŋ Kewu ʒézacnéŋ; Ni hélacnec kecʒua, imuac simiŋgina séc simiŋ héinéndacmu. Waŋu ezelaŋgina séc Anutuac muru ʒéhicŋima mepésimimu. \v 12 Imuac neŋaŋ murunec icya icya Anutuac muru eŋeya aiya meyec séc ʒéhicŋi mimacac hezac. \v 13 Imuac bec neŋaocnec ménda ʒégési waŋamuwiŋ. Néŋ dacga me munagawac muru qonʒontoŋ gégéyawac baŋa me manam batucac iwawai méŋ ménda haimiwésémaŋ. \v 14 Ni Miŋ Kewu Yesuac qeriaiguc niŋasarima ninʒéŋgéanʒua imi mia yomuhuc; Iwawai méŋnéŋ méŋ\f + \fr 14:14 \fr*\ft Nene hénia hénia.\ft*\f* ʒapi qeqeyaguc ménda wanʒac, néŋ iwawai méŋac niŋu ʒapi qeanʒac iwacnec sac iminéŋ ʒapi qeqeyaguc wanʒac. \v 15 Nene gi neanʒaŋ imuac niŋac dacga me munaganéŋ niŋ yéwérizaciguc gi imi goi héihéiiguc ménda wanʒaŋ wanʒac. Kristonéŋ alagawac niŋac wamma humuyec, imuac gi nene niŋac wamma ménda mebiri miwésémaŋ. \v 16 Imuac ini galeŋ megic haka hiabiagina imuac niŋac wamma qeqetali ac ʒéénécmiwu niŋac. \v 17 Anutuac héŋgaleŋ ama areŋa yanda imi nene doku neʒéléléŋiguc ménda hezac, néŋ Uŋa téréyawac qeriaiguc solaŋ dindiŋa ʒéma luae ʒéma ségiségi wamma kekec iminéŋ mia hezac. \v 18 Némac niŋ, haka imuhuc wamma Kristo weleŋ qemizac imi Anutunéŋ aŋgéŋ timimacac séc wanʒac. Waŋu baec ic ieneŋ acguc imuac niŋgic sécgémac. \v 19 Imuac bec neŋaŋ luaeac buŋa ʒéma meme seli ai imuac mia nesima kembiŋ. \v 20 Nene niŋac wamma Anutuac ai imi ménda héʒéŋ géwésémaŋ. Nene mocʒoŋ yanda imi hiabia. Waŋu ic méŋnéŋ nene méŋ alaya ménda neanʒac imi kiwaiguc nema meyéwéri mimac imi hiabia qahac. \v 21 Waŋu yaŋ beric, waiŋ selia, me iwawai tosara ménda nema alaga qonʒontoŋgé mimia méŋ ménda wambésémaŋ iminéŋ haka hiabia soroc wanʒac. \v 22 Imuac ninʒéŋ ninʒéŋga imi Anutuac kiwaiguc geŋga muru késa kecbésémaŋ. Ic méŋnéŋ haka méŋ wammaŋ ʒé hiabia ʒéma ninʒéŋgéma wammaguc eŋeya haka imuac ménda ʒégési amumaciguc ʒézé ségiségiyaguc wanʒac. \v 23 Ewa éréhéc wamma neanʒaciguc imi, ninʒéŋ ninʒéŋ igucnec qahac imuac niŋac képésicyaguc ʒémimia wanʒac. Wawaŋ meme ninʒéŋ ninʒéŋ igucnec ménda hahaya imi mocʒoŋ képésicyaguc wanʒac. \c 15 \s1 Yesuac séciguc wamma neŋaŋ ewanec ménda kecbiŋ. \p \v 1 Kucninaguc nini imi tosara kucgina mamaya ionac qeka meka hakagina imi bisiqatéŋ waŋ énécmima kecbiŋ, néŋ neŋacnec ségiségi ménda mihicŋi amuwiŋ. \v 2 Neŋac neŋac imi haka hiabiawac alahécnina meyac énécmiwiŋ ʒé ségiségi mihicŋi énécmiwiŋ. \v 3 Kristo acguc eŋeya ewa hia niŋac ménda waŋamuyec. Kiwi yomuhuc ooyawac hezac; Ʒébiri qébiri waŋgéŋgic ionac ʒébiri qébirinéŋ nuac qacnaiguc mazac. \v 4 Ac kuaʒéc becnec ogic imi neŋaŋ pakeŋ ac wammac niŋac ogic. Imi mia neŋaŋ gum bénʒénʒéŋiguc bisi qatéŋ wamma kecni kiwi téréya iminéŋ naŋgé nénécmiyu kic hihi wamma kecbiŋ niŋac imuhuc ogic. \v 5 Deguc gum bénʒénʒéŋ ʒéma qeri efiefi miŋina Anutunéŋ waŋ énécmiyu ini Kristo Yesuac séc méndacma eŋawu ewa momac wammu niŋac imuhuc waŋ énécmiyec. \v 6 Imuac mia ewa qeri momacguc ʒéma kuagina momacnec Anutu Miŋ Kewunina, Miŋ Kewu Yesuac Maŋgocya mepé qepési wammimu niŋac imuhuc waŋ énécmiyec. \s1 Buŋa suruc hiabia imi Yuda ic ʒéma ic enia momac yanda neŋaŋ buŋa. \p \v 7 Imuac niŋac Kristonéŋ neŋaŋ nénépésima Anutu mepésimiyec ésécnec ini acguc épésiamumu. \v 8 Énézéwa niŋgic; Kristonéŋ Anutuac ac héla niŋac wamma séwi tasé hericheric haka imuac weleŋ qeqe ic waŋec. Imi mia sisipac ac yandagina ionac waŋ énécmiyec imi meselimaŋ ʒé imuhuc waŋec. \v 9 Imi mia ic enia ieneŋ wésé niniŋa niŋac wamma Anutu mepésimimu niŋac imuhuc waŋec. Imuac mia kiwi ooya méŋ yomuhuc hezac; Imuac bec ni baera baera ic embac ionac sucginaiguc Miŋ Kewu gi ewa hia ac gézéma qacga mepésima legic héigémmaŋ. \v 10 Waŋu muŋguc yomuhuc ooyawac hezac; Baera baera ic embac hénia hénia ini imi, Miŋ Kewuac ic embachéra iniguc ségiségi wammu. \v 11 Waŋu muŋguc yomuhuc ʒézac; Baera baera mocʒoŋ Miŋ Kewu mepési mimu, baera baera ic embachéra ini legic héimimu. \v 12 Waŋu Yesaianéŋ yomuhuc ʒézac; Yesiac ʒali méŋnéŋ baera baera ic embac galeŋgé énécmimaŋ ʒé qérawia qema yacmac. Yaru baera baera ic embac ieneŋ iwac muru kic hihi wammu. \v 13 Niŋkumunina Anutunéŋ ségiségi hénia hénia ʒéma luae imi ninʒéŋ ninʒéŋginaiguc kuaya qeqeya tiénécmiyu Uŋa téréyawac kuhanéŋ niŋkumugina mesécgé énécmiyu qesalecgémac niŋ wanʒua. \s1 Pauloac ai buŋa. \p \v 14 Ala hécna, ini haka hiabia ʒéma niniŋginanéŋ sécgé énécmiyu meseli amuma kecanʒu imi ni ninʒéŋgé énécmizua. \v 15 Waŋu ini imuac muŋguc niŋɋelimu niŋac Anutunéŋ sese néŋec imuaru héhélima poriŋ qahac ac yomi oénécmizua. \v 16 Waŋu neŋ baera baera ic embac ionac niŋac wamma Kristo Yesuac ai ic wamma Anutuac buŋa suruc hiabia imuac hofac oo ai ic wamma baera baera ic embac imi iwawai Anutuac haimimia ésécnec onopocba Uŋa Téréya qeriaiguc météré énécmimia waŋu Anutunéŋ énépésimac niŋac ewa hiawac ai buŋa imi qenéŋec. \v 17 Imuac ni Kristo Yesuac qeriaiguc Anutuac ai imuac nimba ni imi eebipinaguc wanʒua. \v 18 Ni iwawai tosara niŋac ménda ʒémaŋ, néŋ ac yomuac sac poriŋna qahac ʒéwa niŋgic; Yesu Kristonéŋ baera baera ic embac weleŋ qeénécmiwa niŋtoho wammu niŋac ni népésiyu acna ʒéma wawaŋ memena ʒéma \v 19 asé kiwi kuhaguc ʒéma haka welicwelicgia ʒéma Anutuac Uŋa téréyawac kuhaiguc ai meyi. Imuhuc wamma Yerusalemnec Ilurikon ama areŋa yanda séc buŋa suruc hiabia imi ʒéau énécmiyi. \v 20 Waŋu ai ic méŋac ai qambaŋaiguc ai mema nambiac ʒéma osima bec Kristoac qara qacma kecʒu baec imuaru imi buŋa suruc ménda ʒéau énécmimaŋ ʒéma niŋseliyi. \v 21 Kiwi méŋ yomuhuc ooyawac hezac; Ic embac tosara Miŋ Kewuninawac buŋa suruc ménda énézégic niŋgic imi eneŋ hémmu. Waŋu ménda niŋgic imi eneŋ niŋasarimu. \p \v 22 Hénia imuac niŋac mia onac muru hamaŋ ʒé waŋanʒua. Waŋu hatac sasala héʒicgé nénéŋa waŋec. \s1 Paulonéŋ Roma ama areŋa yanda ogicma Spein ama yandaiguc kemmaŋ ʒé keŋec. \p \v 23 Waŋu deguc imi yomuaru ai memeyawac ama baec méŋ ménda hezac. Waŋu yawuŋ sasala érékecma deguc ini inicmaŋ ʒé siŋna henéŋecac henénʒac. \v 24 Spein baeciguc kemmaŋ ʒé kemma onac baec ogicma kemmaŋ nalé imuaru inicba niguc tacgic sécgénéŋu duŋa eneŋ mia méra némma baec imuaru méli némmu niŋac waŋanʒua. \v 25 Waŋu deguc imi Anutuac ic embac téréya weleŋ qeénécmimaŋ ʒé Yerusalem kenʒua. \v 26 Imi mia Makedonia ʒéma Akaia ic embac ieneŋ ic embac téréya Yerusalem kecʒu ionac sucgina igucnec ic maqeqeya ionac niŋac wamma ewa hiawac iwawai haigic imi mema keŋ énécmimaŋ niŋac kenʒua. \v 27 Ieneŋ imi ségiségi wamma imuhuc waŋgic néŋ taségina imuhuc meleŋ énécmimuac hezac. Baera baera ic embac imi iwawai téréya méndéŋ énécmiyu késa kecʒuiguc baecac iwawai mema Yuda ic weleŋ qeénécmimu iminéŋ haka dindiŋa wanʒac. \v 28 Imuac mia neŋ ai imi metecgéma héla yomi nenaoc héipuc wamma méraginaiguc haimaguc onac muru hama inicmaguc duŋa imuacnec Spein baec yandaiguc kemmaŋ. \v 29 Neŋ onac muru hamaŋ imuaru Kristoac mozoc kuaya qeqeya mema hamaŋ imi ni ninʒua. \s1 Eŋeya méra mima Anutu ʒéwelec wammimu niŋ énézéyec. \p \v 30 Ala hécna, ni Miŋ Kewunina Yesu Kristoac niŋac ʒéma Uŋa téréyawac ewa siŋ niŋac wamma ʒénaŋgé énécmizua; Niguc momacnec seliseli wamma ʒéwelecginaiguc nuac niŋ Anutu yomuhuc ʒéwelecmimu; \v 31 Yuda baeciguc ic tosara niŋtoho ménda wamma kecʒu ionac méragina igucnec metecgé némmac. Waŋu Yerusalemiguc weleŋ qeénécmiwa ic embac téréya eneŋ niŋgic hia wammac. \v 32 Waŋu Anutuac ewa siŋ heyu ségiségi wamma onac muru hama iniguc momacnec tachiarumaŋ niŋac ʒéwelecmu. \v 33 Luae miŋina Anutunéŋ momac yanda iniguc kecmac. Hélacnec! \c 16 \s1 Pauloac yaiʒézé ac. \p \v 1 Ni Keŋkerea hénaoriŋ ionac ai embac kecanʒac embac nauŋnina Foibe iwac mia héipuc wammima énézézua. \v 2 Embac yomi mia ic embac sasala ʒéma ni momacnec méra nénécmianʒac. Imuac mia ini imi Miŋninawac qeriaiguc haka soroc ic embac téréya ionac waŋ énécmimia séciguc i héihéré mimu. Waŋu iwawai méŋ niŋac horu méra mimu. \p \v 3 Waŋu yaiʒézé acna Kristo Yesuac qeriaiguc nuac ai momac éréhécna Priska\f + \fr 16:3 \fr*\ft Me Priskila.\ft*\f* ʒéma Akila iorac érézému. \v 4 Iereŋ imi nuac niŋac wamma kekecgira momacnec ʒéraiguc haiyoc. Neŋnec qahac, néŋ hénaoriŋ baera baera kecʒu imi eneŋ imuhucyanec iorac niŋac ewa hia ac érézézu. \v 5 Waŋu yaiʒézé acna imi hénaoriŋ iorac amaiguc tocgéanʒu i momacnec énézému. Ala sorocna Epaineto yaiʒézé acna ézému. Ic imi mia Asia baeciguc Yesuac muru héla gocmia mérérawac hicŋiyecac kecʒac. \v 6 Onac niŋac wamma ai kuneŋ yanda meyec Maria iwac acguc yaiʒézé acna ézému. \v 7 Nuac sac tasé éréhécna, hésa ic momac éréhécna, Androniko ʒéma Yunia iorac mia yaiʒézé acna érézému. Yesuac Méliméli ic ieneŋ acguc qac buŋagira ninʒu. Waŋu iereŋ imi ni Yesu ménda nimmiwanec walac ninʒéŋgéma Kristoac qeriaiguc kecanʒaoc. \v 8 Waŋu Yesuac qeriaiguc ala sorocna kecʒac Ampiliato iwac imuhucyanec yaiʒézé acna ézému. \v 9 Waŋu Kristoac qeriaiguc ai momacna Urbano ʒéma ala sorocna Sitaki iorac acguc yaiʒézé acna érézému. \v 10 Waŋu Kristoac qeriaiguc manam batuciguc naŋseliyu ninʒéŋgé mini kecʒac Apele i ʒéma Aristobulo iwac ama qeriawac areŋhéra ionac mia yai ʒézéna énézému. \v 11 Waŋu sac kiticna Herodion yaiʒézé acna ézému. Waŋu Narikiso ama qeriawac areŋhéra ionac imuhucnec yaiʒézé acna énézému. \v 12 Miŋ Kewuninawac qeriaiguc ai kuneŋ meyoc Tirifaina ʒéma Tirifosa iorac acguc yaiʒézé acna érézému. Waŋu Miŋ Kewuninawac qeriaiguc ai kuneŋ yanda meyec Peasi iwac mia yaiʒézé acna ézému. \v 13 Miŋ Kewuninawac qeriaiguc gésimimia waŋec Rufu ʒéma iwac neŋgocyaguc yaiʒézé acna érézému. Iwac neŋgocyanéŋ ni momacnec neŋgoc waŋ néŋec. \v 14 Asiŋkrito ʒéma Filegon ʒéma Hereme ʒéma Patoroba ʒéma Herema ʒéma dacmuna eŋawu momacnec kecʒu ionac yaiʒézé acna énézému. \v 15 Filologo ʒéma Yulia ʒéma Nirea ʒéma iwac nauŋa ʒéma Olimpa ʒéma ic embac téréya iniguc kecʒu ionac mia yaiʒézé acna énézému. \v 16 Ini imi haka téréyaiguc kiricne amuma yaiʒézé ac waŋamumu. Kristoac hénaoriŋ mocʒoŋ yandanéŋ yaiʒézé ac énézézu. \s1 Tiliŋtiliŋ ic ikora ionac biaŋac // ara ʒéyec. \p \v 17 Dacmuna hécna ni selianec ʒénaŋgé énécmizua. Pakeŋ ac niŋareŋgégic imi héŋara mema héndéŋ héndéŋac yaré mihicŋianʒu imi onac galeŋ mema héŋacgina memu. \v 18 Ic embac imuhuya imi Miŋnina Kristo ménda weleŋ qemianʒu, néŋ eŋaŋ kerac tomeŋgina weleŋ qeamuma ac haléc ʒéma ac ikoranéŋ ic embac ewa éréhéc ménda wamma kecanʒu imi ikoc waŋ énécmianʒu. \v 19 Onac niŋtohotoho hakaginawac suruc buŋa imi ʒégic niŋanʒiŋ. Imuac ni onac niŋ wamma ségiségi waŋanʒua. Waŋu eneŋ haka hia biaiguc imi niŋtegic qiŋtegic ginaguc wammu, néŋ haka biriaiguc imi képésic qahac kecmu niŋac wanʒua. \v 20 Luae miŋina Anutunéŋ Biria miŋina imi hénagina duandiaiguc oporu tiʒiʒamu. Miŋ Kewunina Kristo Yesuac ewa hianéŋ iniguc hemac. \s1 Pakeŋ ac tectecgia. \p \v 21 Ai momacna Timoteo ʒéma nuac taséhécna Lukio ʒéma Yason ʒéma Sosipata ieneŋ imi onac yaiʒézé ac énézézu. \v 22 Pauloac méra mima kiwi yomi ozua ni Tetio acguc Miŋ Kewuninawac qeriaiguc onac yaiʒézé ac énézézua. \v 23 Waŋu ni ʒéma hénaoriŋ mocʒoŋ ninicgaleŋ wamma kecʒac ama miŋina Gaio i acguc onac yaiʒézé ac énézézac. Waŋu ama areŋa yanda yomuac soukiwa galeŋ Erasito ʒéma ic muna Kuato iereŋ acguc yaiʒézé ac énézézaoc. \v 24 (Miŋnina Yesu Kristoac ewa hianéŋ onac muru hemac. Hélacnec!)\f + \fr 16:24 \fr*\ft Kiwi tosaraiguc; Kembaŋa yomi ménda hezac.\ft*\f* \p \v 25 \vp 25a\vp* Buŋa suruc ʒéma Yesu Kristo ʒéauau imuac ai buŋana imi nalé hénihénia igucnec saŋgima heyec. \v 26 Heyu deguc imi usuya aunénécmiyec. Waŋu Anutu heheseli miŋina iwac ʒézé selia imi niŋtohoma kua meme ic ieneŋ kiwi onénécmiyec. Waŋu kiwi iminéŋnec baera baera ic embac ieneŋ ninʒéŋgéma niŋtohomu niŋac ac saŋa mewinini nénécmiyec. Waŋu ac saŋa imuac séciguc hicŋiyec buŋa suruc hiabia iminéŋ \vp 25b\vp* ini efefianec meseli énécmimacac séc wanʒac. \v 27 Nindac qindac Anutu iwac muru mia Yesu Kristoac murunec qac buŋanéŋ heheseli hema emma hemac. Hélacnec!