\id ACT -Kube NT with Psalms [kgf] -Papua New Guinea 2012 (web 2017) \ide UTF-8 \h Méliméli icac ai \toc1 Méliméli icac ai \toc2 Méliméli icac ai \toc3 Mél \mt1 Méliméli icac ai \c 1 \s1 Anutunéŋ Yesu wagicma eŋec. \p \v 1 Tiofilus, nuac kiwina walac ogéŋi imuaru, Yesunéŋ aiya hénima haka wamma ackuaʒéc ku énécmima keŋkecma naléya hayu \v 2 Méliméli ic énépésiyec ionac niŋ wamma Uŋa Téréya méliyu hama énézéma meseli énécmiyu Anutunéŋ i wagicma eŋec, imuac suraiguc haka hicŋiyec imuac suruc imi mocʒoŋ odari. \v 3 Qenʒeŋ manʒeŋ qema humuyec imuac andiaiguc inéŋ ai meme 40 imuac suraiguc winini énécmiyec. Waŋu ɋelima kerec imuac héipuc wamma ninʒéŋ ninʒéŋ mihicŋi énécmimacac séc sasala hicŋi énécmima Anutuac héŋgaleŋ ama areŋa yandawac énézéyec. \v 4 Waŋu ic iniguc momacnec kerec nalé imuaru yomuhuc ʒéseli énécmiyec; Yerusalem ménda waima kemmu. Waŋu Anutuac sisipac ac énézéwa niŋgic imuac héla niŋac mambéc kecmu. \v 5 Yohanenéŋ dokunéŋ naec énécmiyec, néŋ ini imi ai meme sasala ménda keŋunec Anutuac Uŋa Téréyanéŋ ewa qeriginaiguc naec énécmimac. \p \v 6 Imuhuc ʒéyu ieneŋ tocgéma Yesu qesimigic; Miŋ Kewu, gi némac naléiguc héŋgaleŋ ama areŋa yanda imi Israel ic embac neŋaŋ muru meɋeli nénécmiwésémaŋ? \v 7 Ʒégic inéŋ melemma énézéyec; Ai meme ʒéma naléya imi, eneŋ nimmuac séc qahac. Nalé imi Maŋgoc eŋeya kucyaiguc meyu hezac. \v 8 Waŋu Uŋa Téréya onac muru mamac nalé imuaru ini kuc mema Yerusalem ʒéma Yuda ʒéma Samaria ʒéma baec tetecgia séciguc kemma nuac héipuc ic hécna wammu. \v 9 Ac imi ʒéyu tecgéyu hémmanec naŋgic Anutunéŋ wagiru ou eŋec. Eŋu hosusunéŋ i osoma musaŋgéyu kicginanéŋ hémmuac séc qahac waŋec. \v 10 Imuhuc eŋu ieneŋ kurumeŋiguc kicgina hima héŋ sosolimanec naŋgic ic éréhéc malekugira lalacnec iereŋ hosucginu wininima naŋoc. \v 11 Namma yomuhuc ʒéyoc; Galilaia ic! Ini némac niŋ kurumeŋiguc kicgina himanec nanʒu? Yesu onac murunec wagiru kurumeŋiguc enʒac. I kurumeŋiguc eŋu hénʒu imuhucyanec liliŋgéma mamac. \s1 Matia kumugic Yudawac tatac késayec. \p \v 12 Imuhuc ʒéyu ieneŋ baec boŋa méŋ Oliwa ʒéaŋgic imuarunec liliŋgéma Yerusalem hagic. Baec boŋa imi mia Sabata naléiguc keŋkeŋawac séc Yerusalem hosuraiguc tarec.\f + \fr 1:12 \fr*\ft Yuda ic ieneŋ Sabataiguc héna horua niŋgic ai tanec wawaŋa imuhucya ménda keŋha waŋaŋgic.\ft*\f* \v 13 Taru hama ama qeria méŋ qacyaiguc heyu tacyac waŋaŋgic imuhucgeŋ eŋgic. Waŋu imuaru tocgégic ionac qacgina imi yomuhuc; Petero, Yohane, Yakobo ʒéma Anderea, Filipo ʒéma Toma, Batolomaio ʒéma Mataio, Alfaioac naŋa Yakobo ʒéma Simon Ʒelote,\f + \fr 1:13 \fr*\ft Girik ac yomuac hénia imi seliseli wawaŋa, imi mia Yuda ic ionac tuŋ méŋac qara, ieneŋ Roma gawamaŋ imuac méʒétiti wamma seliseli wamma euqac waŋaŋgic.\ft*\f* waŋu Yakoboac naŋa Yuda, imuhuc. \v 14 Ic imi eneŋ ewa momacguc wamma ʒéwelec ai imi ai meme sasala toroqema memanec kecgic. Waŋu embac tosara ʒéma Yesuac neŋgocya Maria ʒéma Yesuac munahéra ieneŋ acguc momacnec toroqema kecgic. \p \v 15 (Ic embac tocgégic ionac ʒaŋgégina imi 120 imuac séc waŋec.) Nalé imuhucgeŋ Peteronéŋ sucginaiguc yacma yomuhuc ʒéyec; \v 16 Dac munahécna, becnec Uŋa Téréyanéŋ Dawidiac kuaya mema Yudawac niŋ ʒéyec ac iminéŋ héla wammacac niŋ heyec. Yuda imi ic tosara Yesu késagic ionac héna meyec ic imi mia. \v 17 Waŋu ic imi 12 sucninaiguc kecma Miŋ Kewuac ai yomuac bakia meaŋec. \v 18 (Waŋu ic iminéŋ hakaya biriawac boŋanéŋ baec méŋ boŋ meyec, imuac andiaiguc orucyanéŋ melemma hiŋgacma qeyu tomeŋa qéséŋu kera tomeŋa madaru humuyec. \v 19 Waŋu haka imi ʒésaigic keŋu ic embac Yerusalem kecgic ieneŋ mocʒoŋ nindacma baec imuac Akeldama ʒéangic. Waŋu ac imuac hénia imi Sac baera.) \v 20 Imuac mia kiwi Legiciguc yomuhuc oyec hezac; Iwac baec imi kisi waŋu méŋnéŋ méŋ imuhucgeŋ ménda kecmac. Waŋu ic méŋnéŋ iwac ai buŋa imi késamac. \v 21 Imuac niŋ Yohanenéŋ Yesu doku naecmiyec imuhuc geŋnec érékecma Anutunéŋ Yesu sucninaiguc wagicma eŋec nalé imuac suraiguc ic tosara Yesunéŋ sucninaiguc tacyac waŋaŋec imuac séc \v 22 niniguc kecgic ionarunec méŋ kumuni niniguc Yesuac yacyarawac héipuc ic wambiŋ. \v 23 Imuhuc ʒéyu ic éréhéc mihicŋi érécmigic. Qacgira imi Yosefe ʒéma Matia. Waŋu Yosefe iwac Basaba me Yusito ʒémiaŋgic. \v 24 \vp 24a\vp* Waŋu ieneŋ yomuhuc ʒéma ʒéwelecgic; Miŋ Kewunina, gi ic embac neŋaŋ qeri héhéŋnina kecʒaŋ. \v 25 \vp 25a\vp* Yudanéŋ ai buŋaya imi waima eŋeya hénayaiguc keŋec. \vp 24b\vp* Imuac ic éréhéc youmi iorac muru mérac késana \vp 25b\vp* tatacyac mema weleŋ qeqe ai ʒéma Méliméli icac ai memac imi nénézéna hénni. \v 26 Imuhuc ʒéma sumbic néma héŋgic Matia iwac muru héiyu inéŋ Méliméli ic 11 ionac muru toroqeyec. \c 2 \s1 Ai meme 50 imuac kendoŋaiguc Uŋa Téréya mayec. \p \v 1 Ai meme 50 imuac kendoŋa\f + \fr 2:1 \fr*\ft Pentikost imi Yuda ic ionac kendoŋ méŋ; Nagu sacyaguc ogicma kekeŋa imuac kendoŋa tecgéyuguc éréma ai meme 50 waŋu Yuda ic ieneŋ kendoŋ tacaŋgic, waŋu nalé imuaru mia Uŋa téréya mayec.\ft*\f* ducŋiyu ieneŋ mocʒoŋ ama méŋu momacnec tocgégic. \v 2 Waŋu kurumeŋ igucnec hétéŋ yanda méŋ élanzaŋnec luhuc selia qeanʒac ésécnec mama ama tacgic imuac qeria séc sécgédarec. \v 3 Waŋu iwawai méŋ tanera geric bélaŋa ésécnec imuhucyanéŋ tuima ic embac tacgic orucgina séc mama héiyec. \v 4 Waŋu ic embac ieneŋ mocʒoŋ Uŋa Téréyanéŋ qeriginaiguc sécgéma ac méréra hénia hénia énécmiyec séc hénima ʒégic. \p \v 5 Nalé imuaru kurumeŋ bawaiguc baera baera heyec imuhucgeŋ Yuda ic Anutu méndacma kecaŋgic ieneŋ Yerusalem hama tacyac waŋgic. \v 6 Hétéŋ imi hicŋiyu tuŋ yanda imuaru tocgéma niŋgic acgina séc ʒégic imuac niŋac niniŋgina sicsaoc waŋu témpiŋ waŋgic. \v 7 Waŋu ieneŋ kileŋ yanda welicgéma ʒégic; Ic embac ac ʒézu yomi Galilaia baec miŋina ʒéma ninʒiŋ. \v 8 Waŋu dimuhuciguc ieneŋ ʒégic neŋaŋ acninaiguc séc ninʒiŋ? \v 9 Neŋaŋ youmi Pada ic, Mede ic, Elam ic, Mesopotamia miŋina, Yuda ic ʒéma Kapadokia ic, Ponto ic ʒéma Asia ic,\f + \fr 2:9 \fr*\ft Asia komora ʒéanʒiŋ imi deguc Téki tacʒac baec imuac qara.\ft*\f* \v 10 Firigia ic, Pamfilia ic, Iʒipte ic, ic tosara Kirene hosura Libia baec yandaiguc baec bakia bakia hezac imuacnec, ic kiaŋ tosara Romanec, (Imi mia Yuda ic ʒéma ic tosara Yuda ic ionac ninʒéŋ ninʒéŋ ginaiguc toroqegic imi mia.) \v 11 Krete ic ʒéma Arabia ic, neŋaŋ imuhucyanéŋ kiwi hénia hénia Anutunéŋ meyec imi ʒéaugic acninaiguc séc ninʒiŋ. \v 12 Ieneŋ mocʒoŋ welicgégic ewagina sicsaoc waŋec. Waŋu eŋaocnec qesiamuma ʒégic; Imuac hénia imi dimuhuc? \v 13 Waŋu ic tosara eneŋ ʒéʒerec waŋ énécmima ʒégic; Ic youmi doku seli siŋaguc imuac kuhanéŋ qerigina sécgézac. \s1 Peteronéŋ kiwi baec icnéŋ ménda memeya imuac hénia énézéyec. \p \v 14 Imuhuc ʒégic Peteronéŋ Yesuac Méliméli ic 11 iniguc namma ewaya mema yacma yomuhuc énézéyec; Yuda ic alahécna ʒéma ic embac Yerusalem kecanʒu ini mocʒoŋ, neŋ hénia ʒéasari énécmima ac ʒémaŋ imuac gezacgina haima niŋgic. \v 15 Ini ninʒu ésécnec qahac. Ic youmi doku selinéŋ ménda mesoho énécmizac. Kaiwe kiwa imi siŋunec 9 kilok sac wanʒac. \v 16 Qahac, iwawai imi Anutuac tiliŋ tiliŋ ic Yoelnéŋ ʒéyec ésécnec hicŋizac. \v 17 Miŋ Kewunéŋ yomuhuc ʒézac; Kecma nalé tetecgiaiguc ni Uŋana ic embac momac yanda séc pocgé énécmiwa nambérac hécgina ieneŋ iwawai kecma hicŋimac imuac ara ʒéaumu. Waŋu sac ɋeli eneŋ Anutuac tiliŋ tiliŋiguc séséc hicŋi énécmiyu hémmu. Waŋu ic embac yanda ieneŋ gau hémmu. \v 18 Waŋu nalé imuaru ni Uŋana imi weleŋ qeqe ic me embachécna pocgé énécmiwa ieneŋ iwawai kecma andiaiguc hicŋimac imuac ara ʒému. \v 19 Waŋu énézéwa ou kurumeŋiguc kiwi welic welicgia, emu baeciguc asé kiwiac haka héniya héniya hémmu. Imi mia sac ʒéma geric bélaŋ ʒéma hofac konduŋ wéséséya. \v 20 Kaiwe kiwanéŋ melemma siŋi waŋu maso kiwa imi sac sac waŋuguc Miŋ Kewuac nalé yanda asahaguc imi hamac. \v 21 Waŋu méŋnéŋ méŋ Miŋ Kewuac qara qacanʒuiguc képésic igucnec aŋgéŋgina tiénécmimaŋ. \p \v 22 Israel ic embac, ac youmi niŋgic; Ini ninʒu ésécnec, Anutunéŋ sucginaiguc haka kuc yandayaguc ʒéma kiwi méréra héniya héniya ʒéma asé kiwiac haka héniya héniya imi Yesuac muru mema Yesu Naʒaretenec i héipucya wammiyec. \v 23 Ic imi mia, Anutunéŋ haka imi ménda hicŋiyecnec nimma ewaya dérécgéyu heyec séc onac muru oporu eneŋ ic Moseac héna ac ménda niŋgic ionac méraginaiguc haigic biriŋnéŋ qegic humuyec. \v 24 Waŋu humucnéŋ i késamacac séc qahac waŋu Anutunéŋ humucac ʒéra igucnec hulacmima meɋeli miyec. \v 25 Dawidinéŋ iwac niŋac yomuhuc ʒéyec; Ni hémba Miŋ Kewunéŋ nalé séc wésénaiguc kecanʒac. Waŋu inéŋ nuac héinaiguc naŋu ni qeka meka ménda wammaŋ. \v 26 Imuac niŋ ewana ségiségi waŋu ezelaŋnanéŋ mepési miyu séwina imuhucyanec yacyarawac mambéc kecmac. \v 27 Hénia imi yomuhuc; Gi ni humumia ionac baec dumuŋaiguc ménda waina hemaŋ. Waŋu guac Icga Téréya ménda waimina houmac. \v 28 Geŋ nézéna, keckecac hénaya héŋi. Geŋ wéségaiguc ségiségi imi nuac qerinaiguc haina sécgémac. \p \v 29 Dac munahécna ni ac yomi efima hia énézémaŋac séc; Yandanina Dawidinéŋ humuyu téŋgégic iwac kic suaŋa imi sucninaiguc heyecac érékecma deguc hezacnec. \v 30 Waŋu i imi Anutuac tiliŋ tiliŋ ic kerec imuac niŋ Anutunéŋ iwac ɋelihéra sucnina igucnec méŋ kumuyu iwac ic kewu tataciguc tacmac niŋac ac selianec ʒikima ézéyu niŋec. \v 31 Iwawai hicŋimac imi héŋtegicma Kristoac yacyacwac niŋac yomuhuc ʒéyec; I humumia ionac baec dumuŋaiguc ménda waimiyu heyec. Iwac séwiyanéŋ ménda houyec. \v 32 Anutunéŋ Yesu imi meɋeliyu yarec. Waŋu neŋaŋ mocʒoŋ haka imuac héipuc ichéra wamma kecʒiŋ. \v 33 Anutunéŋ meyacmiyu inéŋ iwac héiyaiguc emma ac ʒiki nénécmiyec séc Maŋgocac murunec Uŋa Téréya mema pocgé nénécmiyu iwawai imi mia hémma ninʒu. \v 34 Dawidi inéŋ kurumeŋiguc ménda eŋec. Waŋu inéŋ yomuhuc ʒéyec; Miŋ Kewunanéŋ\f + \fr 2:34 \fr*\ft Hebiraio aciguc; Yawe.\ft*\f* nuac Miŋ Kewuna\f + \fr 2:34 \fr*\ft Hebiraio aciguc; Adonai.\ft*\f* yomuhuc ézéyec; Nuac héinaiguc tacna. \v 35 Tacnanec neŋ guac haʒéchécga onopocba guac hénagawac héna titiga wammu. \v 36 Imuac niŋ Israel ama séc ic embac mocʒoŋ yomuhuc niŋ yacgému; Ini Yesu ic héŋgeŋa wéndaraiguc qegic Anutunéŋ i Miŋ Kewu ʒéma Kristo kumuyec. \p \v 37 Imuhuc ʒéyu ic embac ieneŋ ac imi niŋgic qerigina néyu Petero ʒéma Yesuac Méliméli ic tosara ionac énézéma ʒégic; Dac munahécnina, nini dimuhuc wambiŋ? \v 38 Imuhuc ʒégic Peteronéŋ melemma ʒéyec; Ini mocʒoŋ yanda, ewa qerigina meleŋgic képésicgina wai énécmimacac niŋ Yesu Kristoac qaraiguc doku naec énécmini ewa hiawac Uŋa Téréya énécmiyu memu. \v 39 Sésépac ac imi, ini ʒéma ɋelihécgina ʒéma ic embac lakec kecʒu séc Miŋ Kewu Anutuninanéŋ héihéré énécmimac ionac buŋa wammac. \v 40 Imuhuc ʒéma inéŋ ac sasala méŋ toroqema héipuc wamma meseli énécmima ʒéyec; Eneŋ hicŋisai biria yomi onarunec aŋgéŋgina tiénécmiyu érému! \v 41 Imuhuc ʒéyu ic embac tosara iwac ara késagic séc doku naec énécmigic nalé imuhucgeŋ ʒaŋgégina 3,000 imuhuc ésécnec tuŋginaiguc toroqe énécmigic. \v 42 Waŋu Yesuac Méliméli ic ieneŋ ku énécmigic imuac séciguc selianec nammanec ala waŋamuma saméŋ kuma nema ʒéwelec ai imuac opocamuma kecgic. \p \v 43 Waŋu ic embac mocʒoŋ ʒénéŋgina hiriyec. Waŋu Yesuac Méliméli ic ieneŋ kiwi méréra héniya héniya ʒéma asé kiwiac haka méréra sasala megic hicŋiyec. \v 44 Waŋu ninʒéŋ ninʒéŋ ic ieneŋ momacnec tacyac wamma iwawaigina imi nuaru qahac guaru qahac momacnec mema kecaŋgic. \v 45 Kecma méŋnéŋ méŋ iwawai méŋ niŋac osigiciguc aigina me iwawaigina haima soukiwaya mema sécgina énécmiaŋgic. \v 46 Waŋu nalé séc ewa momacguc wamma ocmuŋ téréyaiguc tocgéaŋgic. Waŋu amagina séc ewa hia ʒéma ewa héla nimma saméŋ kuma amunec qamunec wamma neaŋgic. \v 47 Haka imuhuc wamma Anutu mepésigic ic embac ieneŋ eegina héiénécmigic kecaŋgic aŋgéŋ tiénécmimia ionac ʒaŋgégina imi Miŋ Kewunéŋ toroqe énécmiyu eŋec. \c 3 \s1 Peteronéŋ ic puriŋ méŋ mehiaruyec. \p \v 1 Ʒéwelecac kaiwe kiwa maria 3 kilok imuhucgeŋ Petero ʒéma Yohane iereŋ ocmuŋ téréyaiguc eŋoc. \v 2 Waŋu ic méŋ neŋgocyawac qeria igucnec puriŋ hicŋima kekera imi ic tosaranéŋ duŋaguc huama hagic. Ic imi mia ic tosara ocmuŋ téréyaiguc eŋeŋ mama waŋgic iwawai méŋ niŋac qesiénécmimac niŋ kaiweya kaiweya nagu méŋ Naguc soroc ʒéaŋgic imuaru haigic tacaŋec. \v 3 Ic iminéŋ Petero ʒéma Yohane iereŋ ocmuŋ téréyaiguc embiŋ ʒé waŋic iricma iwawai niŋac welec érécmiyec. \v 4 Weleru Peteronéŋ Yohaneguc héŋsosolima yomuhuc ézéyec; Niri niricna. \v 5 Ʒéyu inéŋ iorarunec iwawai méŋ memaŋ ʒé mambécma iricsosoliyec. \v 6 Iriru Peteronéŋ yomuhuc ʒéyec; Siliwa ʒéma goli imi ni ménda késa kecʒua, waŋu iwawai késakecʒua imi gémmaŋ. Naʒarete ic Yesu Kristoac qaraiguc yacma kenna. \v 7 Imuhuc ʒéma méra héiyaiguc késama méra miyu imuhuc geŋnec héna tawéya ʒéma hénayawac giniŋa imi kuhaguc waŋec. \v 8 Imuhuc wamma seligiyu técgéma yacma hénima kemma iriguc ocmuŋ téréyaiguc emma tima kemma técgéma kemma Anutu mepésiyec. \v 9 Waŋu inéŋ tima kemma Anutu mepésiyu ic embac mocʒoŋ yanda ieneŋ i héŋgic. \v 10 Hémma ic iminéŋ Nagu sorociguc tacma iwawai niŋac welec énécmiaŋec ic imi mia ʒéma héŋtegicma haka hicŋimiyec imuac muŋguc yanda welicgéma aurigic. \s1 Peteronéŋ welicgéma tocgégic // imi onac ac énézéyec. \p \v 11 Ic iminéŋ Petero ʒéma Yohane érépésima keŋu ic embac ieneŋ aurima Solomonac luhuc ama yanda imuaru usuŋnec hama ionac muru tocgégic. \v 12 Waŋu Peteronéŋ inicma énézéyec; Israel ic embac, némac niŋac haka imuac aurizu? Ini niŋgic nereŋ norac kucnira ʒéma hakanira hia bianéŋ ic yomi mehiaruzic esécnec waŋu niric sosolima nanʒu? \v 13 Imi nereŋ qahac, néŋ Yesu eneŋ Pilatoac mériaiguc opocgic Pilatonéŋ hulacmimaŋ ʒéma ewaya ʒikiyec. Waŋu ini iwac kic ségériaiguc Yesu qaecgémigic. Waŋu yanda hécnina Abaraham ʒéma Isaka ʒéma Yakop ionac Anutunéŋ eŋeya weleŋ qeqe ic Yesuac qac buŋa meyarec; \v 14 Eneŋ ic solaŋa ʒéma téréya ménda nimmima sac naec ic méŋ hulacmimac niŋac ʒéwelec migic. \v 15 Eneŋ kekec miŋina qehumugic. Waŋu Anutunéŋ ic humumia sucgina igucnec i meɋeli miyec. Waŋu neŋaŋ imuac héipuc ic wanʒiŋ. \v 16 Ic youmi hémma nimmizu, iminéŋ Yesuac qara ninʒéŋgéyu ninʒéŋ ninʒéŋa iminéŋ séwiya meselimizac. Yesuac qara ʒéma ninʒéŋ ninʒéŋ iwac murunec hicŋimizac iminéŋ ic youmi ini mocʒoŋ yanda kicginaiguc séwiya solaŋa mihicŋi mizac. \v 17 Waŋu deguc ni yomuhuc ninʒua; Ini ménda niŋasarima imuhuc waŋgic. Waŋu galeŋhécgina ieneŋ imuhucyanec. \v 18 Waŋu Anutunéŋ eŋeya kua meme ic ionac kuagina mema eŋeya Kristonéŋ qenʒeŋ manʒeŋ nimmac imi ménda hicŋiyunec ʒédarec ac imi imuhuc meseliyec. \v 19 Imuac ewa qerigina melemma Anutuac muru hagic onac képésicgina ʒuac énécmiyu. \v 20 Imuhuc waŋgic Miŋ Kewuac murunec tac hiahiaruac naléya hamac. Hayu inéŋ Yesu Kristo becnec kumuyec i acguc onac méli énécmimac. \v 21 Anutunéŋ baec yomuac naléya hama keŋec imuac suraiguc eŋeya kua meme ic téréya ionac kuagina mema ʒéyec séc kurumeŋnéŋ Yesu tétécgéma heyunec iwawai mocʒoŋ meɋelimac. \v 22 Mosenéŋ yomuhuc ʒéyec; Miŋ Kewu Anutuginanéŋ onac niŋac dac munahécgina ionac sucgina igucnec kua meme ic méŋ ni ésécnec kumuyu nammac. Waŋu inéŋ ac imuhucya me imuhucya énézéyu imi mocʒoŋ niŋtohodacmu. \v 23 Méŋnéŋ méŋ Anutuac kuaya meme ic iwac ara ménda niŋtohomac imi ic embac sucgina igucnec elicgéyu qahac wandacmac. \v 24 Anutuac tiliŋ tiliŋ ic Samuel igucnec namma éréma kua meme ic tosara ai imuac areŋiguc namma ʒégic imi eneŋ mocʒoŋ nalé sura yomuac niŋac walacnec ʒégic. \v 25 Eneŋ imi Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ionac ɋelihécgina ʒéma Anutunéŋ yanda hécginaguc ac ʒikiyec ʒikiʒki ac imuac ɋelihéra. Anutunéŋ Abaraham yomuhuc ézéyec; Baec séc ic embac tuŋa tuŋa mocʒoŋ guac ɋeliga iwac murunec mériaŋ memu. \v 26 Eŋac eŋac képésicgina igucnec meleŋ énécmima mériaŋ qeénécmimaŋ ʒéma Anutu eŋeya weleŋ qeqe icya kumuma walac onac muru méliyec. \c 4 \s1 Petero ʒéma Yohane hésa amaiguc oropocgic. \p \v 1 Petero ʒéma Yohane iereŋ ic embac ac énézéma naŋic hofac oo ic ʒéma ocmuŋ téréyawac demiŋ galeŋ kuneŋgina ʒéma Sadukaio ic ieneŋ iorac muru hagic. \v 2 Iereŋ ic embac ku énécmima Yesuac muru humuc igucnec yacyac hezac ʒéma ʒéauyic qerigina biriyec. \v 3 Biriyu érépésigic ama bec siŋiyec imuac niŋ hésa amaiguc oropocgic heyicnec ama giaŋiyec. \v 4 Waŋu acgira niŋgic ionac sucgina igucnec sasalanéŋ ninʒéŋgégic ic embac ʒaŋgégina 5,000 éséc waŋec. \p \v 5 Ai meme imuhucgeŋ séwiac galeŋ ʒéma qeriac galeŋ ʒéma héna acac kiwi ic tosara Yerusalem amaiguc tocgégic. \v 6 Héfac oo ic kuneŋgina Hanasi, ʒéma Kayafa, Yohane, Aleksande ʒéma hofac oo ic kuneŋgina iwac sac kitichéra ieneŋ momacnec kecgic. \v 7 Ieneŋ Petero ʒéma Yohane sucginaiguc oropocgic naŋyic yomuhuc qesiérécmigic; Némac kuc ʒéma mérac qaciguc ai imi mezaoc? \v 8 Qesigic Petero imi Uŋa Téréyanéŋ qeriaiguc kuaya qeyu yomuhuc énézéyec; Hénaoriŋ neŋaŋ séwiac galeŋ ʒéma Israel neŋaŋ qeriac galeŋ hécnina, \v 9 Ic puriŋa imi haka hiabia wammiyic imuac némaciguc mehiaruyoc ʒéma niri deguc aciguc gési nérécmizuiguc, \v 10 Ini ʒéma Israel ic embac mocʒoŋ yomuhuc niŋasarimu; Ini Yesu Kristo Naʒaretenec i ic héŋgeŋa wéndaraiguc qehumugic Anutunéŋ humuc igucnec meɋelimiyec. Waŋu iwac qaraiguc mia ic youmi hiabia soroc wamma kicginaiguc nanʒac. \v 11 Yesu imi meriqe ic eŋaoc hoc méŋ héŋara mema giligic keŋkeŋa iminéŋ mia ama waŋgoŋaiguc ama imuac hoc oruha waŋec. \v 12 Képésic igucnec aŋgéŋ titi imi méŋaru méŋ ménda hezac. Kurumeŋ bawaiguc ic neŋaŋ muru aŋgéŋ tinénécmimacac qac méŋ ménda nénécmiyu hezac. \v 13 Petero ʒéma Yohane iereŋ imi ic omaya, kiwi amaiguc ménda eŋoc imuhuc ʒéma niŋgic. Waŋu efima kucnec ʒéyic nimma aurigic. Waŋu becnec Yesuguc keroc imi irictegicgic. \v 14 Waŋu ic hiaruyec iminéŋ iriguc momacnec naŋu hémma ʒéqetali waŋ érécmiwiŋ ʒéma osigic. \v 15 Waŋu érézégic gésigési ic ionac murunec waima hiŋgaric eŋacnec yomuhuc eminimma ʒégic; \v 16 Neŋaŋ ic éréhéc imi dimuhuc waŋ érécmiwiŋ? Kiwi méréra eŋeŋa waŋic ic embac Yerusalem kecʒu ieneŋ mocʒoŋ buŋa imi nindacgic. Waŋu neŋaŋ imuac qaecgéwiŋac séc qahac wanʒac. \v 17 Ic embac ionac sucginaiguc iwawai imi ménda saima kemmac niŋac Yesuac qaraiguc ic méŋac méŋ, ac méŋ muŋguc ménda ʒémaoc niŋac ʒétericgé érécmima ʒéseli érécmiwiŋ. \v 18 Imuhuc ʒémaguc muŋguc héihéré érécmima Yesuac qaraiguc méndagucnec ʒéma ku énécmimaoc niŋac ʒéseli érécmigic. \v 19 Ʒégic Petero ʒéma Yohane iereŋ yomuhuc melemma ʒéyoc; Anutuac kic ségériaiguc Anutuac ara waima onac acgina méndacbic iminéŋ hia me qahac imi eŋaoc niŋgésigic. \v 20 Niri imi iwawai hémma niŋic imi ménda ʒéauwicac séc qahac. \v 21-22 Mehiahiaruac asé kiwiya hicŋimiyec ic iwac yawuŋa imi 40 ogirec imuac niŋac ic embac mocʒoŋ haka hicŋiyec imuac Anutu mepésigic. Imuac dimuhuc yéwéri érécmiwiŋ ʒé osima muŋguc ʒétericgé erécmima wai érécmigic keŋoc. \s1 Ninʒéŋ ninʒéŋ ic ieneŋ ʒéwelec waŋgic. \p \v 23 Kemma Petero ʒéma Yohane iereŋ ekaŋ ic embac ionac muru liliŋgéma kemma hofac oo ic kiwa ʒéma qeriawac galeŋ ieneŋ ac érézégic imi mocʒoŋ énézédaroc. \v 24 Ʒéyic ieneŋ nimma momac yanda ewa maracgina meyacma Anutu welecmima ʒégic; Miŋ Kewu yanda, Anutu! Geŋ baec kurumeŋ ʒéma konduŋ ʒéma iwawai mocʒoŋ yanda imuac qeriaiguc hezac imi ʒéna hicŋiyec. \v 25 Geŋ Uŋaga Téréya mélimima weleŋ qeqega Dawidi, neŋaŋ yandanina iwac kuaya mema yomuhuc ʒénec; Némac niŋac baera baera i haʒéc wammizu? Waŋu imuac ic embac ieneŋ aigina héla qahac imuhucya mewiŋ ʒé sasaŋgiaiguc ac ʒézu? \v 26 Anutu ʒéma iwac halécnéŋ météré mimia iorac haʒéc waŋ érécmiwiŋ ʒéma baecac ic kewuhéra ieneŋ yacma nanʒu, waŋu séwiac galeŋ eneŋ momacnec tocgézu. \v 27 Hélacnec, imuac séciguc ama areŋa yanda yomuhucgeŋ Herode ʒéma Pilato iereŋ baec méŋunec méŋunec ic embac ʒéma Israel ic embac iniguc guac weleŋ qeqe icga téréya Yesu halécnéŋ météréminec i haʒéc wammima tocgégic. \v 28 Imi eneŋ geŋgaoc iwawai méŋ hicŋimacac ʒéma guac ewa siŋga ʒéma méraga kuhanéŋ becnec niŋareŋgénec imuac mia wambiŋ ʒéma tocgégic. \v 29 Miŋ Kewu deguc ʒéteric tericgina imi hémma guac weleŋ qeqehécga naŋgé nénécmina ʒénéŋnina ménda hiriyu ackuaʒécga imi ʒéauwiŋ. \v 30 Waŋu méraga suluma hafi mehiaruma waina kiwi méréra ʒéma asé kiwiac haka hénia hénia guac weleŋ qeqe icga téréya Yesuac qaraiguc hicŋimac. \v 31 Imuhuc ʒéma welecgic tecgéyu ama tocgéma tacgic iminéŋ hiriyu ieneŋ mocʒoŋ Uŋa Téréyanéŋ qerigina kuaya qeyu ʒénéŋgina ménda hiriyu Anutuac ackuaʒéc ʒéaugic. \s1 Ninʒéŋ ninʒéŋ ic ieneŋ ewa momac wamma kecgic. \p \v 32 Ic tuŋ ninʒéŋgégic ieneŋ ewa qeri momacguc wamma méŋnéŋ méŋ iwawaigina méŋ niŋac guaru qahac nuaru qahac ménda ʒéma momacnec mema kecaŋgic. \v 33 Waŋu Méliméli ic ieneŋ kucgina seliaguc Miŋ Kewu Yesuac yacyarawac héipucya wamma toroqema ʒéaugic Anutuac ewa hianéŋ qacginu heyec. \v 34 \vp 34a\vp* Heyu naléya naléya ic embac baec me ama gericginaguc ieneŋ iwawai imi haigic megic soukiwaya mema haaŋgic. \v 35 Hama Yesuac Méliméli ic ionac hénaginu haigic méndémma ic tosara iwawai méŋ niŋac osigic séc énécmigic, \vp 34b\vp* sucginaiguc méŋnéŋ méŋ iwawai méŋ niŋac ménda osigic. \v 36 Waŋu Rewi ic méŋ qara Yosefe, Kipuro baec ʒékéŋa igucnec keru Méliméli ic ieneŋ iwac Banaba ʒémiaŋgic. (Imuac hénia imi ewa qeri meme seli waŋ énécmimiawac naŋa.) \v 37 Inéŋ ai méŋ késa kerec imi haiyu megic soukiwaya mema hama Méliméli ic ionac hénaginaiguc haiyec. \c 5 \s1 Anania ʒéma iniŋa Safira. \p \v 1 Waŋu ic méŋ qara Anania inéŋ iniŋa Safira i guc iwawaigira haima sokiwa meyoc. \v 2 Waŋu inéŋ boŋa bakia musaŋgéyu heyu, iniŋanéŋ momacnec niŋec. Waŋu bakianec mema hama Méliméli ic ionac hénaginaiguc haiyec. \v 3 Haiyu Peteronéŋ ʒéyec; Anania, némac niŋac Biria miŋinanéŋ qeriga sécgéyu Uŋa Téréya ikoc wammima baecgawac boŋa bakia musaŋgézaŋ? \v 4 Iwawai hegéŋec imi geŋga buŋa ménda heyec me? Waŋu haima soukiwa menec imi geŋga buŋa ménda heyec me? Imi mocʒoŋ geŋga, néŋ némac niŋac haka imuhucya guac qerigaiguc niŋareŋgéma kecnec? Ic ionac qahac, néŋ gi Anutu ikoc wammizaŋ. \v 5 Imuhuc ʒéyu Ananianéŋ nimma humuma mama qeyec. Waŋu haka hicŋiyec imi niŋgic séc ʒénéŋgina kuneŋ yanda hiriyec. \v 6 Humuyu sac ɋeli merac eneŋ hama qamocya osoma huama kemma téŋgégic. \p \v 7 Kaiwe kiwa 3 kilok keŋu iwac iniŋanéŋ haka hicŋiyec imi ménda niŋtegicma hama éréyec. \v 8 Éréyu Peteronéŋ qesimiyec; Nézéna youmi gi ʒéma Anania baec imi wai énécmima boŋa meyoc imuac sécya wanʒac me? Ʒéyu inéŋ ʒéyec; Oo imi sécya wanʒac. \v 9 Ʒéyu Peteronéŋ ézéyec; Dimuhuc Miŋ Kewuac Uŋa Téréya batucgéwic ʒéma ewa momac waŋoc? Inicna, ic tosara euga téŋgéma liliŋgéma hama naguiguc nanʒu. Waŋu ieneŋ gi momacnec huagémma kemmu. \v 10 Ʒéyu imuhuc geŋnec i acguc humuma iwac hénayaiguc mama qeyec. Waŋu sac ɋeli merac ieneŋ éréma héŋgic qamoc méŋ hicŋima heyu hémma huama mama kemma iwac euyawac qéhéréŋaiguc téŋgégic. \v 11 Hénaoriŋ ʒéma ic embac haka imuac surucya niŋgic séc ʒénéŋgina kuneŋ yanda hiriyec. \s1 Méliméli ic eneŋ ic embac hafiginaguc sasala mehiaru énécmigic. \p \v 12 Méliméli ic ieneŋ méragina suluma ic embac sucginaiguc asé kiwiac haka ʒéma kiwi méréra héniya héniya megic hicŋiyu ic embac sasala ewa momac wamma Solomonac luhuc ama yandaiguc tocgéaŋgic. \v 13 Waŋu tosaranéŋ ionac muru ménda efima toroqegic. Waŋu ic embac ieneŋ Méliméli ic ionac niŋgic eŋeŋa waŋec. \v 14 Waŋu ic ʒéma embac momacnec tuŋa tuŋa muŋguc yanda ninʒéŋgéma Miŋ Kewuac muru toroqegic. \v 15 Imuac niŋ Peteronéŋ hama keŋu irecyanéŋ osiénécmimacac niŋ ic embac hafiginaguc onagicma hama héna yandaiguc hehe duŋgina me aturu heheginaiguc onopocgic hegic. \v 16 Waŋu ic embac sasala ama areŋa kuneŋ kuneŋ séc Yerusalem lelec lelec tacma keŋec imuacnec ieneŋ imuhucyanec ic embac hafiginaguc ʒéma tosara uŋa birianéŋ waŋu qenʒeŋ manʒeŋ qeaŋgic imi onagicma hagic. Waŋu hagic séc mocʒoŋ hiarudacgic. \s1 Kua meme uŋanéŋ Yesuac Méliméli ic hésa ama igucnec hulac énécmiyu magic. \p \v 17 Waŋu hofac oo ic eŋeŋa ʒéma tosachéra Sadukaio tuŋaguc kecgic imi eneŋ qeri biric nimma yacgic. \v 18 Yacma Yesuac Méliméli ic énépésima ic embac kicginaiguc hésa amaiguc onopocgic. \v 19 Waŋu siŋiyaiguc Miŋ Kewuac kua meme uŋanéŋ hésa amawac naguya naguya auma onagicma mama yomuhuc énézéyec; \v 20 Kemma ocmuŋ téréyaiguc namma kekecac ackuaʒéc imi mocʒoŋ ic embac énézédacmu. \v 21 Imuhuc ʒéyu ama giaŋ giaŋaiguc ocmuŋ téréyaiguc emma ackuaʒéc ku énécmigic. Waŋu hofac oo ic eŋeŋa ʒéma tosachéra hama Sanhederin kaunsol ʒéma Israel qeriawac galeŋ mocʒoŋ énézégic tocgégic. Waŋu Yesuac Méliméli ic onagicma hamu niŋac ic tosara hésa amaiguc méli énécmigic. \v 22 Waŋu ocmuŋ téréyawac galeŋ meme ic ieneŋ kemma hésa amaiguc ménda mihicŋi énécmima liliŋgéma hama énézégic. \v 23 Énézéma yomuhuc ʒégic; Kemma hénni hésa ama imi naguya ʒikigic tacʒacnec. Waŋu awiawi ic ieneŋ nagu séc naŋgic. Waŋu qeri séwélawac naguya naguya auma qeriaiguc ic méŋ ménda mihicŋiziŋ. \v 24 Ama ocmuŋ téréyawac demiŋ galeŋ kuneŋgina ʒéma hofac oo ic kiwa hécgina ieneŋ acgina nimma haka imi yandima némac tanec wammac ʒéma niŋgic sicsaoc waŋec. \v 25 Waŋu ic méŋnéŋ hama énézéma ʒéyec; Ninʒu, ic tosara hésa amaiguc onopocgic imi eneŋ ama téréyaiguc namma ic embac ackuaʒéc ku énécmizu. \v 26 Ʒéyu galeŋ iminéŋ ai ichéra iniguc kemma onagicma hagic. Waŋu ic embac ieneŋ hocnéŋ nunuwu niŋac ʒéma bacgina yandiyu bénʒéŋnec onagicma hagic. \p \v 27 Hama onopocgic kaunsol kicginaiguc naŋgic hofac oo ic eŋeŋaginanéŋ qesiénécmima ʒéyec; \v 28 Ic iwac qaraiguc ic embac ackuaʒéc ménda ku énécmimu niŋac selianec ʒéseli énécmiyiŋ. Waŋu ini héna acgina imi ku énécmigic Yerusalem ama séc sécgédacʒac. Waŋu ic iwac sacya niŋac Anutunéŋ imuac bakia meleŋ nénécmiyu neŋaoc bisiwiŋ niŋ wanʒu? \v 29 Ʒégic Petero ʒéma Yesuac Méliméli ic tosara ieneŋ yomuhuc melemma ʒégic; Ic onac ackuaʒéc tohowiŋ ʒé Anutuac ackuaʒéc waiwiŋac séc qahac. \v 30 Eneŋ Yesu ic héŋgeŋa wéndaraiguc qehumugic. Waŋu imi mia yanda hécnina ionac Anutunéŋ meɋeliyu yarec. \v 31 Israel ic embac ewa qerigina meleŋgic képésicgina wai énécmimacac niŋ Anutunéŋ méra héiyanéŋ i wagicma emma ic kewu ʒéma aŋgéŋ titi icninawac kumuyec. \v 32 Nini haka imuac héipuc ic wanʒiŋ. Waŋu Anutunéŋ méŋnéŋ méŋ ara tohogic ionac Uŋa téréya énécmiyu Uŋa Téréya iminéŋ imuhucyanec héipuc wanʒac. \p \v 33 Imuhuc ʒégic niŋgic qerigina kileŋ yanda biriyu unuhumuwiŋ ʒé waŋgic. \v 34 Imuhuc waŋgic méŋnéŋ sucgina igucnec yarec. Ic imi Farisaio ic, qara Gamaliel, Héna acac kiwi ic, waŋu ic embac mocʒoŋ yanda eeya héiaŋgic. Inéŋ Yesuac Méliméli ic onagicma komora méŋ séŋgaŋgeŋ kemma nammu niŋac énézéyec. \v 35 Imuhuc wammaguc yomuhuc énézéyec; Israel ic, ic imi onac iwawai méŋac méŋ waŋ énécmiwiŋ ʒé haka imuac hiabianec niŋgésimu. \v 36 Hénia ʒéwa niŋgic, becnec Teuda hicŋima eŋeya niŋ méŋac séciguc séwiya meemma ʒéyu iwac muru ic ʒaŋgégina 400 imuac séc toroqegic. Waŋu qegic humuyu ic méndacmigic séc héndéŋ amuma kendacgic, héla qahac waŋec. \v 37 Imuac andiaiguc qac meme naléyaiguc Galilaia ic Yudanéŋ hicŋima ic tuŋ yanda héihéré énécmiyu méndacmigic. Waŋu i imuhucyanec humuyu méndacmigic ieneŋ héndéŋ amuma kendacgic. \v 38 Imuac ni degucguc énézézua, ic ionac murunec lakec namma wai énécmigic kecgic. Niniŋ areŋgia ʒéma aigina iminéŋ ic ionac murunec hicŋizaciguc birima maqemac. \v 39 Waŋu Anutuac murunec hazaciguc eneŋ mebirimuac séc qahac wammac, néŋ Anutuguc eumu tanec wambac niŋac. \v 40 Imuhuc énézéyu ara tohoma Yesuac Méliméli ic unurugic érégic kémbiŋnéŋ unuma Yesuac qaraiguc ac méŋ ménda ʒému niŋac ʒéselima wai énécmigic keŋgic. \v 41 Waŋu Yesuac Méliméli ic eneŋ Sanhederin kaunsol wai énécmima kemma Anutunéŋ niŋu nini Yesuac qara niŋac mema titi waŋ nénécmiwu éséc wanʒac ʒéma nimma ségiségi waŋgic. \v 42 Waŋu ieneŋ méndagucnec waigic, néŋ kaiweya kaiweya ocmuŋ téréya me amagina séciguc Yesu imi Kristo ʒéma ʒéauma buŋa suruc hiabia ku énécmiaŋgic. \c 6 \s1 Yesuac Méliméli ic ieneŋ ai ic 7 kumu énécmigic. \p \v 1 Waŋu nalé imuhucgeŋ Yesuac tohotoho ichéra ʒaŋgégina toroqema eŋec. Eŋu Yuda ic tosara Hebiraio ac ʒéaŋgic ieneŋ naléya naléya maqeqeya galeŋgé énécmima Yuda ic tosara Girik ac ʒéaŋgic ionac maléhécgina méragina ménda énécmigic. Waŋu Yuda ic Girik ac ʒéaŋgic ieneŋ eŋacnec ewa hétéŋgina memama haka imuac Hebiraio ic ʒébiri énécmigic. \v 2 Imuhuc waŋgic Méliméli ic ieneŋ tohotoho ichéra tocgé énécmima ʒégic; Nini Anutuac ackuaʒéc ménda ʒéauma nene yaka méndéŋ énécmimanec kecbiŋ imi haka hiabia qahac. \v 3 Dac munahécnina sucginaiguc ic 7 Uŋa Téréya ʒéma niŋtegic qiŋtegic sécgé énécmiyu eegina héiénécmianʒu imi mihicŋi énécmigic neneŋ ai imuac kumu énécmiwiŋ. \v 4 Waŋu neneŋ imi ʒéwelec ai ʒéma ac téréyawac ai sac toroqema mema kecbiŋ. \v 5 Ʒégic ac iminéŋ hénaoriŋ mocʒoŋ yanda ionac ewagina mehiaru énécmiyu ieneŋ ic youmi mihicŋi énécmigic; Ninʒéŋ ninʒéŋ ʒéma Uŋa téréya sécgémimia Stefano imi ʒéma Filipo, Porokoro, Nikano, Timon, Pamena, ʒéma Antiokia ic Nikolao, waŋu Nikolao inéŋ becaru melemma Yuda hénaiguc toroqema kekera. \v 6 Waŋu ic imi Yesuac Méliméli ic ionac kic ségéra ginaiguc hai énécmigic naŋgic walac ʒéwelecmaguc méragina orucginaiguc hai énécmima mozocgé énécmigic. \p \v 7 Waŋu Anutuac ackuaʒécnéŋ saima keŋu Yesuac tohotoho ichéra ionac ʒaŋgéginanéŋ Yerusalemiguc kuneŋ yanda toroqema eŋec. Waŋu hofac oo ic sasalanéŋ ninʒéŋ ninʒéŋ imi tohogic. \s1 Stefano késama aciguc haigic. \p \v 8 Ewa hia ʒéma kuc sécgémimia Stefano inéŋ ic embac sucginaiguc kiwi welicwelicgia ʒéma asé kiwiac haka icnéŋ ménda memeya imi sasala meyec. \v 9 Waŋu tocgotocgo ama méŋac hénaoriŋ qacgina Ic hulac énécmimia\f + \fr 6:9 \fr*\ft Yuda ic tuŋ méŋ Roma baec yandaiguc ʒiki sipacgina qahac kekera.\ft*\f* ionac murunec tosara Kirene, Aleksandria, Kilikia, ʒéma Asia baec igucnec hagic ieneŋ momacnec yacma Stefanoguc ʒéeŋ ʒéma wamma ac ʒégic. \v 10 Waŋu Stefanonéŋ Uŋa Téréyaguc ac hiabianec niŋareŋ wamma ʒéyu ieneŋ ara melemmuac séc qahac waŋec. \v 11 Waŋu ieneŋ ic tosara ʒénaŋgé énécmigic yomuhuc ʒégic; Nini hénni Stefanonéŋ Mose ʒéma Anutu ʒébiri érécmizac. \v 12 Imuhuc ʒéma ic embac ʒéma qeriawac galeŋ ʒéma héna acac kiwi ic ionac qerigina éségic iwac muru hama késama kaunsol onac muru wagicma keŋgic. \v 13 Kemma héipuc ic ikora onopocgic namma yomuhuc ʒégic; Ic youmi imi ocmuŋ téréya ʒéma héna ac imuac nalé séc ʒébirianʒac. \v 14 Nini imi inéŋ Yesu Naʒaretenec iminéŋ ama youmi héʒéŋgéma haka silic Mosenéŋ mema mama nénécmiyec imi meleŋu ɋelia wammac imuhuc ʒéyu niŋanʒiŋ. \v 15 Ʒégic kaunsol mocʒoŋ yanda imuaru tacgic imi eneŋ Stefanoac hémma héŋ waŋgic iwac kic tanera imi kua meme uŋa ionac kic tanec ésécnec waŋec. \c 7 \s1 Stefanonéŋ Yesuac hénia ʒéasariyec. \p \v 1 Waŋu mulu memeac icya ionac eŋeŋaginanéŋ qesimima ʒéyec; Ac imi hélacnec me? \v 2 Ʒéyu Stefanonéŋ yomuhuc ʒéyec; Dac munahécna ʒéma maŋgoc hécna acna ʒéwa niŋgic; Yandanina Abaraham Haran baeciguc ménda kemma kecma Mesopotamia baeciguc kerunec Anutu odamuyagucnéŋ hicŋimiyec. \v 3 Hicŋimima yomuhuc ézéyec; Gi ama baecga ʒéma areŋhécga wai énécmina neŋ baec méŋ gézéwa hémbésémaŋ imuaru kembésémaŋ. \v 4 Imuhuc ézéyu inéŋ Kaldia ic ionac baec imi waima Haran baeciguc kemma kerec. Keru maŋgocya humuyuguc Anutunéŋ eneŋ deguc kecʒu baec yomuaru wagicma hayec. \v 5 Hama inéŋ baec yomuaru iwawai méŋ ménda waimima baec titiŋa méŋ ménda miyec. Waŋu Anutunéŋ Abaraham meracya méŋ qahac kerunec eŋeya ʒéma andiaiguc ɋelihéra ieneŋ baec yomi késamu niŋac ac ʒikimiyec. \v 6 Waŋu ac Anutunéŋ ézéyec imi yomuhuc; Iwac ɋelihéra ieneŋ ic méréra ionac baeciguc ic kiaŋ kemma kecmu. Kecgic baec miŋina ieneŋ weleŋ qeénécmimuac niŋ énépésima yawuŋ 400 séc ʒiki sipacgé énécmimu. \v 7 Waŋu weleŋ qemuac niŋ énépésimu ionac baec yanda imuac ic embac imi niŋgési énécmima bakia meleŋ énécmimaŋ. Waŋu imuac andiaiguc ɋelihéra ieneŋ baec imi waima hama baec yomuaru ni weleŋ qenémmu. \v 8 Waŋu Inéŋ Abaraham séwi tasé hericheric imuac sisipac ac imi ʒémiyec. Waŋu naŋa Isaka héri haima mema keru kaiweya 8 waŋu séwi taséya hericheric imuac haka waŋec. Waŋu Isakanéŋ Yakop mihicŋiyec. Waŋu Yakobonéŋ yanda hécnina 12 mihicŋi énécmiyec. \p \v 9 Waŋu yanda hécnina ieneŋ Yosefeac nimbupuc wammima soukiwa niŋac waimigic késama Iʒipte baeciguc keŋgic Anutunéŋ i guc kerec. \v 10 Kecma ʒéra béra mocʒoŋ imuac qaha igucnec metecgéma ewa hia nimmima niŋtegic qiŋtegicac kuha miyu Iʒipte ic kewu Faraonéŋ héŋu hiaruyu Iʒipte héŋgaleŋ ama areŋa yanda ʒéma eŋeya ama séc héŋgaleŋ wammac niŋac kumuyec. \v 11 Nalé imuaru Iʒipte ʒéma Kanaan baec séc béti hicŋiyu qenʒeŋ manʒeŋ he énécmiyu yanda hécnina imi nenegina qahac kecgic. \v 12 Waŋu Yakopnéŋ Iʒipte baeciguc nene hezac imuhuc ʒégic nimma yanda hécnina méli énécmiyu keŋgic. \v 13 Waŋu muŋguc keŋgic Yosefenéŋ eŋeya héniaya ʒéasari énécmiyu dac munahéra ieneŋ héniaya niŋgic. Waŋu Farao ézéyu inéŋ Yosefeac areŋhéra héniagina wininiyu inicma niŋec. \v 14 Waŋu Yosefenéŋ dac munahéra tosara méli énécmiyu maŋgocya Yakop ʒéma sac kitichéra mocʒoŋ ic embac 75 onagicgic. \v 15 Waŋu Yakopnéŋ Iʒipte baeciguc mekemma kecma humuyu yanda hécnina imuhucnec humudacgic. \v 16 Kecma qamoc hécgina Sekemiguc mema hama baec méŋ Abarahamnéŋ becnec Sekem baeciguc Hamoroac ɋelihéra ionarunec kicsuaŋac buŋa soukiwa énécmima meyec imuaru téŋgé énécmigic. \p \v 17 Waŋu Anutunéŋ Abaraham ac ʒikimiyec imi seligimac imuac naléya ducŋiyu Iʒipte baeciguc areŋhécnina ionac ʒaŋgégina imi muŋguc yanda saima eŋec. \v 18 Waŋu kecma ic kewu méréra méŋ Yosefeac hénia ménda niniŋanéŋ Iʒipte baecac galeŋ waŋec. \v 19 Waŋu ic kewu inéŋ mia areŋ hécnina tiwiqiwiliŋ waŋ énécmima ʒéra béraiguc onoporec. Waŋu yanda hécnina ʒéseli énécmiyu ɋelihécgina kokoc humumu niŋac demiŋ séŋgaŋgeŋiguc wai énécmiaŋgic. \v 20 Nalé imuaru mia Mose hicŋiyec. Waŋu Anutunéŋ héŋu sécgéyec. Sécgéyu maŋgocyawac amaiguc namu gumuyu maso haréwéc waŋec. \v 21 Waŋu kecma winiŋu waigic Farao béracyanéŋ wagicma galeŋgéyu iwac naŋa waŋec. \v 22 Waŋu Mose imi Iʒipte ic ionac niniŋgina imi mocʒoŋ kumigic ara ʒéma wawaŋ memeya imi kucyaguc waŋec. \p \v 23 Kecma yawuŋa 40 imuac séc waŋu kemma Israelac ɋeli, dac munahécna inicmaŋ ʒéma qerianéŋ niŋec. \v 24 Kemma Iʒipte ic méŋnéŋ Israel ic méŋ eŋ qeyu iricma ic méŋ yéwériyaguc iwac saiwa wammima Iʒipte ic imi bakia meleŋmima qehumuyec. \v 25 Waŋu inéŋ dac munahécna ieneŋ Anutunéŋ mérananéŋ yéwérigina igucnec metecgé énécmimac imi niŋasarimu imuhuc ʒéma niŋec, néŋ ieneŋ imi ménda niŋtegicgic. \v 26 Waŋu ama siŋima giaŋiyu Israel ic éréhéc euyic muŋguc winini érécmima iereŋ ewa momacguc wammaoc niŋac yomuhuc érézéyec; Ic éréhéc iri dara munia, waŋu némac niŋac mebiri amuzaoc? \v 27 Ʒéyu ic alaya eŋ qeyec iminéŋ Mose qéfacgé mima yomuhuc ʒéyec; Mérénéŋ gi nonac galeŋ ʒéma gésigési ic kumugéŋec? \v 28 Oraŋ Iʒipte ic qehumunec imuhucyanec ni numaŋ ʒéma wanʒaŋ? \v 29 Ʒéyu ac imuac niŋac Mosenéŋ néŋgacma Midian baeciguc ic kiaŋ wamma kecma baec imuhucgeŋ naŋhéréraguc waŋec. \p \v 30 Waŋu yawuŋ 40 imuac tetecgia waŋu, Sinai baec boŋa imuac hosuraiguc baec kéra kérasiaiguc Miŋ Kewuac kua meme uŋa méŋnéŋ ic hésa waiyaguc imuac geric bélaŋa qeriaiguc iwac muru wininiyec. \v 31 Wininiyu Mosenéŋ hémma kiwi imuac welicgéyec. Nimma héŋ sosolimaŋ ʒéma hosuraiguc keŋu Miŋ Kewuac ac ewaya yomuhuc mayec; \v 32 Ni yanda hécga ionac Anutu; Abarahamac Anutu, Isakawac Anutu, Yakopac Anutu. Imuhuc ʒéyu Mosenéŋ bac yandi yandi wamma ʒénéŋa hiriyu efima hémmacac séc qahac waŋec. \v 33 Waŋu Miŋ Kewunéŋ yomuhuc ézéyec; Baec tima nanʒaŋ imi baec téréya imuac héna usuga imi hénaga igucnec hetecgéna. \v 34 Ic embachécna Iʒipte baeciguc kecgic mematiti waŋ énécmigic hémma héŋanʒua. Waŋu ionac ʒésiacginanéŋ nuruyu nimma hulac énécmimaŋ ʒéma mazua. Deguc hana neŋ gi Iʒipte baeciguc méligémba. \v 35 Imi mia ieneŋ Moseac mérénéŋ gi galeŋ ʒéma gésigési ic kumugéŋec imuhuc ʒéma waimigic. Néŋ Anutunéŋ ic imi mia ionac galeŋ ʒéma aŋgéŋ titi icgina wammac niŋac kua meme uŋa méliyu ic hésa waiyaguc imuac qeriaiguc hicŋimima Mose méliyec. \v 36 Méliyu ic iminéŋ kemma Iʒipte baeciguc ʒéma Konduŋ pésiaiguc ʒéma baec kéra kérasiaiguc haka welic welicgia ʒéma asé kiwi haka hénia hénia imi yawuŋ 40 imuac séc meyu héŋgic onagicma hayec. \v 37 Waŋu Mosenéŋ mia Israelac ɋelihéra yomuhuc énézéyec; Anutugina Miŋ Kewu iminéŋ dac munahécgina ionac suc igucnec kua meme ic méŋ ni éséc imuhucya meyacmimac. \v 38 Mose inéŋ baec kéra kérasiaiguc aʒorogic sucginaiguc yanda hécnina ʒéma kua meme uŋa méŋ Sinai baec boŋaiguc ac ézéyec imi iniguc momacnec kerec. Waŋu inéŋ mia ac kekecyaguc imi nénécmimaŋ ʒé meyec. \v 39 Yandahécnina ieneŋ acya ménda tohoma qéfacgéma sucgina igucnec elicgégic ewa qeriginanéŋ Iʒipte baeciguc liliŋgéyec. \v 40 Waŋu Aron yomuhuc ézégic; Gi anutuac irecya méŋ mena iminéŋ walac walac keŋu méndacbiŋ. Mose Iʒipte baec igucnec nonagicma hayec imi youmi iwac muru némac iwawai hicŋiyec imi nini ménda ninʒiŋ. \v 41 Imuhuc ʒéma sura imuhucgeŋ burumakao merawa imuac baniaraya mema iwac muru yaŋ qema héfac héimigic. Waŋu méraginanéŋ megic iwawai imuac ségiségi waŋgic. \v 42 Imuhuc waŋgic Anutunéŋ andé unuma wai énécmiyu ieneŋ kurumeŋac iwawai\f + \fr 7:42 \fr*\ft Kembaŋa 43 iguc hénia imi ooyawac hezac.\ft*\f* mepési énécmigic. Imuac mia kua meme ic ionac kiwiiguc ac yomuhuc hezac; Israel ama miŋina eneŋ yawuŋ 40 imuac séc baec kéra kérasiaiguc kecma yaŋ méŋ qema lémbaŋ méŋ onéŋgic me qahac? \v 43 Ini Molok imuac\x + \xo 7:43 \xo*\xt 2Ki 23:10\xt*\x* ocmuŋ ʒéma baniara Refan imuac ménni sikilu ʒéma irec tosara mepési énécmimu niŋac mesorocgéma megic imi mepési énécmiaŋgic, imuac ni Babilon baec emaŋgeŋ ini nesi énécmimaŋ. \p \v 44 Yandahécnina ieneŋ baec kéra kérasiaiguc héipuc ac haliginaguc kecaŋgic. Hali imi Anutunéŋ imuac tanera Mose ézéyec séc megic. \v 45 Waŋu hali imi mia yanda hécninanéŋ bisima keŋkecma kecgic. Waŋu Anutunéŋ kicginaiguc ic enia nesi énécmiyu ionac baec késagic nalé imuhucgeŋ yanda hécnina Yesua méra bawaiguc kecgic imi eneŋ iwawai imi bisima hagic tac énécmiyunec Dawidi galeŋgé énécmiyec imuac naléya hayec. \v 46 Waŋu Dawidi inéŋ Anutuac ewa hia iwac muru hemiyu Yakopac ɋelihéra onac niŋ wamma Anutuac amaya memac niŋ welerec. \v 47 Waŋu i qahac, néŋ Solomonnéŋ iwac ocmuŋ téréya meyec. \v 48 Waŋu Eŋeŋa yanda iminéŋ amaya amaya ic méranéŋ megic imuaru ménda kecanʒac. Imuac mia kua meme icnéŋ yomuhuc ʒéyec; \v 49 Kurumeŋ imi nuac ic kewu tatacna, waŋu baec imi nuac héna titina. Imuac niŋac ini ama dimuhucya hia menémmu? Waŋu baec dimuhucyanéŋ nuac tac niniŋac sécya hia wammac me? \v 50 Waŋu iwawai momac yanda imi mérananéŋ ménda mihicŋiyi me? \p \v 51 Ini imi ewagina selia, qeri gezacgina ménda hericgic béréŋgéyec. Eneŋ yanda hécgina waŋaŋgic ésécnec nalé séc Uŋa Téréya andé qeqe wammianʒu. \v 52 Némac kua meme ic méŋac onac yanda eneŋ ménda qehéi waŋgic kerec? Ic solaŋa méŋ hamac ʒégic séc unudacgic. Deguc ini imi ic solaŋa imi mia andé qema qehumugic. \v 53 Waŋu kua meme uŋa eŋeyaoc hama héna ac imi énécmiyec, néŋ kileŋdac ménda tohoanʒu. \s1 Stefano qegic humuyec. \p \v 54 Ac imuhucya ʒéyu niŋgic qerigina yaru iwac niŋ ʒécgina kiʒéŋgégic. \v 55 Stefano imi Uŋa téréyanéŋ qeriaiguc kuaya qeyu kurumeŋiguc hiyu Anutuac kiwi asaha ʒéma Yesu Anutu méra héiyaiguc naŋu hémma \v 56 yomuhuc ʒéyec; Ninʒu, ni kurumeŋ aŋgéyu Icac Naŋa Anutu méra héiyaiguc naŋu hénʒua. \v 57 Imuhuc ʒéyu ac qeweloŋ yanda qema gezacgina héʒicgéma momac yanda yacma iwac muru usuŋnec kemma qéfacgéma \v 58 ama areŋ yanda demiŋ seliaguc imuac séŋgaŋgeŋiguc wagicma kemma hocnéŋ héigic héipuc ic tosaranéŋ malekugina hetecgéma sac ɋeli méŋ qara Saulo iwac héniaiguc haigic. \v 59 Waŋu hocnéŋ héima kecgic Stefanonéŋ welecma ac yomuhuc ʒéyec; O! Miŋ Kewu Yesu, gi qeri uŋana késana. \v 60 Imuhuc ʒémaguc simiŋ héima kucnec yanda qacma ʒéyec; Miŋ Kewu gi képésicgina ionac qacginu ménda haina eŋu, imuhuc ʒémaguc gau seli heyec. \c 8 \s1 Yesuac hénaoriŋ haʒéc mihicŋima néŋgacma keŋha waŋgic. \p \v 1 Stefano humuyu Saulonéŋ qehumugic imuac ewa momac waŋec. Waŋu nalé imuaru Yesuac hénaoriŋ Yerusalem kecgic ieneŋ haʒéc yanda mihicŋima Yuda ʒéma Samaria baec séc néŋgacma kendacgic. Keŋgic Yesuac Méliméli ic eŋacnec ménda néŋgacma Yerusalemiguc kecgic. \v 2 Waŋu Anutu ee héihéi wammianʒu ieneŋ Stefano héisiac yanda wammima téŋgégic. \v 3 Saulo inéŋ amaya amaya emma ic ʒéma embac momacnec énépésima ɋatéhéré waŋ énécmima hénaoriŋ mebiri énécmima hésa amaiguc onoporec. \s1 Filiponéŋ Samaria ama areŋa areŋa séc ackuaʒéc énézéyec. \p \v 4 Héndéŋ énécmimia imi eneŋ baera baera kemma ackuaʒéc imi ʒéau énécmigic. \v 5 Imuhuc waŋgic Filiponéŋ Samaria ama areŋa yandaiguc hiŋgacma Kristoac héniaya ʒéau énécmiyec. \v 6 Waŋu Filiponéŋ kiwi hénia hénia mema ackuaʒéc énézéyu tuŋ yanda ieneŋ ewa momac wamma hémma nimma acyawac wamma gezacgina haigic. \v 7 Hénia imi yomuhuc; Inéŋ ʒéyu kuwic biria sasalanéŋ ic tosara sipacgé énécmima kecgic ionac murunec qeweloŋ yanda qema érégic. Waŋu puriŋ ʒéma héna méragina biria sasala mehiaru énécmiyec. \v 8 Waŋu ama areŋa yanda imuaru ségiségi kuneŋ yanda hicŋiyec. \s1 Séwi galeŋ ic Simonnéŋ Uŋa Téréya boŋ memaŋ ʒé waŋec. \p \v 9 Waŋu ama areŋa yanda imuaru séwi galeŋ méŋ kerec. Iwac qara imi Simon. Inéŋ kuwi kuhanéŋ ai ikora meyu Samaria ic embac ieneŋ hémma welicgégic eŋeya niŋac ic kuneŋ ʒéamuma kecaŋec. \v 10 Waŋu eŋeŋa mamaya momacnec iwac gezacgina haima, Ic youmi Anutuac kuc kuneŋ yanda késakecʒac ʒéaŋgic. \v 11 Waŋu nalé horua yanda gété manira ai iminéŋ ewagina mesoho énécmiyu méndac miaŋgic. \v 12 Waŋu Filiponéŋ Anutuac héŋgaleŋ ama areŋa yanda ʒéma Yesu Kristoac qac buŋa ʒéau énécmiyu ninʒéŋgégic ic embac momacnec doku naec énécmiyec. \v 13 Imuhuc waŋu Simon imuhucnec ackuaʒéc ninʒéŋgéyu doku naecmiyu Filipo méndacmiyu Filiponéŋ séséc hénia hénia ʒéma kuc yanda mewininiyu hémma welicgéyec. \p \v 14 Yesuac Méliméli ic Yerusalem kecgic ieneŋ imi Samaria ic tuŋ ieneŋ Anutuac ackuaʒéc késaniŋ waŋgic ʒégic nimma Petero ʒéma Yohane ionac muru méli énécmigic keŋoc. \v 15-16 (Waŋu imuaru hénaoriŋ imi hakecma méŋac méŋ Uŋa téréyanéŋ ménda mayecnec, ieneŋ Yesuac qaraiguc dokunec sac naecgic,) imuac niŋ iereŋ mekemma Uŋa téréyaguc wammu niŋac ʒéweleroc. \v 17 Waŋu Yesuac méliméli ic éréhéc iereŋ méragira orucginaiguc haiyic Uŋa Téréya megic. \v 18 Simon imi Yesuac méliméli ic iereŋ méragira orucginaiguc haiyic Uŋa Téréya énécmiyu hémma soukiwa érécmiyec. \v 19 Érécmima yomuhuc érézéyec; Kuc buŋa imuhucya ni momacnec néŋic ic embac méŋac méŋ orucginaiguc mérana haiwa Uŋa téréyaguc wammac. \v 20 Imuhuc ʒéyu Peteronéŋ yomuhuc ézéyec; Gi Anutuac sese imi soukiwanéŋ boŋa hia memaŋac ʒéma ninʒaŋ, imuac soukiwaga imi giguc momacnec biridacmaoc. \v 21 Guac ewa qeriga imi Anutuac kiwaiguc dindiŋa qahac. Imuac héna ac yominéŋ guac iwawai me ai buŋaga ménda wammac. \v 22 Qeri biricga imi melemma Miŋ Kewu welec mina qerigaiguc niniŋ imuhucya késakecʒaŋ imuac képésicga waigémmac gezaŋ. \v 23 Gémba biriawac houhouyanéŋ qeriga sécgéyu képésicganéŋ pipigémma hezac. \v 24 Ʒéyu Simonnéŋ melemma ʒéyec; Iri ekaoc nuac niŋ wamma Miŋ Kewu welecmiyic iwawai ʒézaoc imi nuaru méŋ ménda hicŋi némmac. \p \v 25 Waŋu Yesuac Méliméli ic iereŋ Miŋ Kewuac ackuaʒéc imi héipuc wamma selima ʒéau énécmimaguc Samaria baec komoc komoc sasalaiguc buŋa suruc hiabia imi ʒéau énécmima ʒéau énécmima hama Yerusalem liliŋgéma keŋoc. \s1 Filiponéŋ Ediopia ic méŋ Yesuac héna ac ézéyec. \p \v 26 Miŋ Kewuac kua meme uŋanéŋ Filipo yomuhuc ézéyec; Gi yacma emaŋgeŋgeŋ baec waŋgoŋa Saut iguc hiŋgacma héna méŋ Yerusalemnec hénima Gaʒa amaiguc hiŋgacʒac imuaru kembésémaŋ. Waŋu héna imi baec kéra kérasiaiguc heyec. \v 27 Imuhuc ʒéyu Filiponéŋ yacma keŋu Etiopia héŋgaleŋ ama areŋa yandawac Embac garata Kandake iwac weleŋ qeqe icnéŋ Yerusalemiguc Anutu mepésimaŋ ʒé eŋec igucnec mayec. Waŋu ic imi héŋgaleŋ ama areŋa yanda imuac sou kiwa mocʒoŋ galeŋgémac niŋac kuc yanda hemiyec. \v 28 Waŋu inéŋ liliŋgéma eŋeya karisi yanda imuac qacyaiguc tacma Anutuac tiliŋ tiliŋ ic Yesaiawac kiwi imi olomma kerec. \v 29 Waŋu Uŋa téréyanéŋ Filipo yomuhuc ézéyec; Karisi imuac hosuraiguc kemma kenna. \v 30 Ʒéyu Filiponéŋ usuŋnec kemma kua meme ic Yesaia iwac kiwi imi oloŋu nimma qesimiyec; Ac olonʒaŋ imuac hénia ninʒaŋ? \v 31 Waŋu inéŋ ʒéyec; Méŋnéŋ hénia ménda meyu nimma dimuhuc niŋasarimaŋ? Imuhuc ʒémaguc éréma tacmacac niŋ Filipo héihéré miyec. \v 32 Embac kewuac weleŋ qeqe iminéŋ ac kiwi oloŋec imi yomuhuc; Rama merawa méŋ qehéric wammu niŋ héréma keŋanʒu ésécnec hérémigic keŋec. Waŋu rama méŋ ʒucya héric héric ic méŋac wésiaiguc hétéŋ qahac wamma tacʒac imi ésécnec kuaya méŋ ménda aŋgéyec. \v 33 Waŋu mamaya waŋu didiŋanec ménda ʒétecgé migic. Waŋu baec igucnec kekecya wagicgic qahac waŋec imuac mérénéŋ iwac ɋelihéraguc wammac hia ʒéwacnec? \p \v 34 Waŋu garatawac weleŋ qeqe icnéŋ melemma Filipo ézéyec; Qesigémba nézéna. Anutuac tiliŋ tiliŋ icnéŋ mérac niŋ imuhuc ʒézac, eŋeya niŋac me ic méŋ niŋac? \v 35 Qesiyu Filiponéŋ kuaya aŋgéma ac imuaru toroqema Yesuac hénia ézéyec. \v 36 Waŋu héna keŋkecma doku méŋiguc kereŋic garatawac weleŋ qeqe icnéŋ ʒéyec; Doku you hezac imuac némacnéŋ ʒiki néŋu doku ménda naec némbésémaŋ? \v 37 (Ménda hezac.) \v 38 Imuhuc ʒéma nesinesi ic énézéyu karisi yanda imi ʒikigic naŋu Filipo ʒéma garatawac weleŋ qeqe ic iereŋ ekawu dokuiguc mekeŋic Filiponéŋ doku naecmiyec. \v 39 Waŋu doku igucnec éréyic Miŋ Kewuac Uŋanéŋ Filipo wagicma keŋu weleŋ qeqe ic iminéŋ i muŋguc ménda hémma ségiségi wamma hénaya méndacma keŋec. \v 40 Waŋu Filipo inéŋ Aʒoto\f + \fr 8:40 \fr*\ft Qara méŋ; Asidot.\ft*\f* tauŋiguc wininima lelecgéma ama areŋa kuneŋ kuneŋ séc séc buŋa suruc hiabia énézéma hama Kaisarea\f + \fr 8:40 \fr*\ft Ama areŋa yanda méŋ ʒéic alayaguc.\ft*\f* hadarec. \c 9 \s1 Miŋ Kewunéŋ Sauloac hicŋimiyec. \p \v 1 Saulo imi Miŋ Kewuac ai ichéra tericgé énécmima unuhéi waŋ énécmimacac niŋ qeria geriwaguc waŋu wéséséya héiyu érémanec naŋu hofac oo ic eŋeŋa iwac muru keŋec. \v 2 Kemma méŋnéŋ méŋ héna ɋelia imi méndacma kecʒuiguc mihicŋi énécmima ic me embac mocʒoŋ méragina dérécgéma Yerusalem érémaŋ ʒé Damasiko ama areŋa yanda imuac tocgotocgo ama séc keŋkeŋawac oaec kiwi niŋac welecmiyec. \v 3 Welecmiyu omiyu mema keŋkecma Damasiko ama areŋa yanda hosuraiguc keŋec. Nalé imuhucgeŋ kurumeŋ igucnec asac mararaŋ méŋnéŋ élanzaŋnec mama qetagalima lelecgémiyec. \v 4 Lelecgémiyu baeciguc tendiŋgéma maqeyu hema ac ewa méŋ yomuhuc ʒéyu niŋec; Saulo, Saulo, gi némac niŋac nunesi wannémma kecanʒaŋ? \v 5 Ʒéyu Saulonéŋ qesimima ʒéyec; Miŋ Kewu, gi méré? Ʒéyu ʒéyec; Ni Yesu geŋ qenesi wammima kecanʒaŋ imi mia. \v 6 Gi yacma ama areŋa yandaiguc kerenna, imuaru némac ai kileŋ mewésémaŋ imuac ara gézéyu nimbésémaŋ. \v 7 Ʒéyu ic i guc keŋgic ieneŋ hétéŋ imi niŋgic, néŋ ic méŋ ménda héŋgic imuac niŋ acgina qahac naŋgic. \v 8 Waŋu Saulonéŋ baec igucnec yacma kiwa himanec naŋec, néŋ iwawai méŋ hémmacac séc qahac waŋu ichéra ieneŋ mériaiguc késama wagicgic Damasiko ama areŋa yandaiguc kereŋgic. \v 9 Waŋu ai meme haréwéc kiwa hilicgémanec taru nene me doku méŋ ménda neyec. \s1 Ananianéŋ Saulo doku naecmiyec. \p \v 10 Damasiko ama areŋa yandaiguc Yesuac ai ic méŋ kerec. Qara imi Anania. Waŋu Miŋ Kewunéŋ tiliŋ tiliŋiguc hicŋimima ézéyec; Anania! Ʒéyu melemma ʒéyec; Oo, Miŋ Kewu. \v 11 Ʒéyu Miŋ Kewunéŋ ézéyec; Ninʒaŋ, ic méŋnéŋ welecma tacʒac, imuac niŋ gi yacma héna qara Héna Dindiŋa imuaru kemma Yudawac amaiguc emma ic méŋ qara Saulo, Taso ama areŋa yanda igucnec iwac hocma mihicŋiwésémaŋ. \v 12 Inéŋ irec méŋ tiliŋ tiliŋiguc hicŋimiyu ic méŋ qara Ananianéŋ eŋeya muru hama méria qacyaiguc haiyu muŋguc kic hihiyaguc waŋec imi hénʒac. \v 13 Ʒéyu Ananianéŋ melemma ʒéyec; Miŋ Kewu, ic embac sasalanéŋ iwac niŋ ʒéma Yerusalemiguc guac hénaoriŋ hécga haka biria hatac dahec waŋ énécmiyec imuac suruc ʒégic niŋanʒua. \v 14 Waŋu yomuaru imuhucnec guac qacga guruanʒiŋ nini mocʒoŋ méranina dérécgé nénécmimac niŋac hofac oo eŋeŋagina iwac murunec kuc buŋa imi mema hayec. \v 15 Imuhuc ʒéyec, néŋ Miŋ Kewunéŋ yomuhuc ézéyec; Gi tinduc kenna, baera baera ic embac ʒéma ic kewu ʒéma Israelac nambérac héra ionac muru nuac qac buŋana wagicma kemmacac niŋ késawa ic imi nuac ai ic wanʒac. \v 16 Qac buŋanawac wamma ʒéra béra yéwéria dimuhucya mihicŋimac imi ézéwa hémmac. \v 17 Waŋu Ananianéŋ kemma ama imuaru emma Sauloac oruhaiguc méria haima ʒéyec; Saulo, munana, gi muŋguc kic hihi wamma Uŋa Téréya sécgégéŋu kecbésémaŋ niŋac Miŋ Kewu Yesu hénaiguc hicŋigéŋec inéŋ mia méli néŋu hazua. \v 18 Ʒéyu nalé sosola qahac kiwa igucnec iwawai sekec sekec ésécnecnéŋ taima mayu kicya muŋguc hima hémma yacma naŋu doku naecmiyec. \v 19 Waŋu nene nema kuhaguc waŋec. Inéŋ Yesuac ai ichéra Damasiko ama areŋa yandaiguc kecgic iniguc ai meme tosara kecgic. \s1 Saulonéŋ hénima buŋa suruc hiabia ʒéauyu ʒéra béra qahaiguc opocgic. \p \v 20 Kecma nalé sosola qahac Yuda ic ionac tocgotocgo amaiguc emma Yesu imi Anutuac Naŋa kecʒac ʒéma ʒéau énécmiyec. \v 21 Énézéyu niŋgic imi eneŋ mocʒoŋ welicgéma yomuhuc ʒégic; Ic yomi Yerusalem imuaru qac imi qacaŋgic ini mebiri énécmiaŋec imi qahac me? Waŋu ic embac imuhucya ɋaté énécmima hofac oo ic ionac muru énépésima kemmaŋ ʒé hayec. \v 22 Waŋu Saulo inéŋ muŋguc yanda kuhaguc wamma Yesu imi Kristo téŋgéŋ wanʒac imi héipuc wamma Damasiko ama areŋa yandaiguc Yuda ic kecgic énézéyu niŋgic sicsaoc waŋec. \p \v 23 Imuhuc wamma keru ai meme sasala keŋu Yuda ic eneŋ Saulo qewiŋ ʒéma ʒéeminiŋ waŋgic. \v 24 Waŋu ac saŋa haʒéra imi Saulo gezawanéŋ niŋec. Waŋu ieneŋ Saulo qehumuwiŋ ʒé siŋi kaiwe séc nagu yanda séc awima naŋgic. \v 25 Imuhuc waŋgic iwac tohotoho ichéra ieneŋ siŋiyaiguc neŋgeŋiguc Saulo tima hésanéŋ neŋgeŋ ɋatéma demiŋ yanda andia luhuc memeac kifaŋaiguc naŋgégic hiŋgacma néŋgarec. \p \v 26 Kemma Yerusalem keremma Yesuac ai ichéra ionaru toroqemac niŋ batucgé énécmiyec, néŋ ieneŋ mocʒoŋ Yesuac ai ic wanʒac imi ménda ninʒéŋgégic imuac iwac ʒénéŋgina hiriyec. \v 27 Waŋu Banabanéŋ Yesuac Méliméli ic ionaru wagicma kemma Saulonéŋ hénaiguc Miŋ Kewu dimuhuc héŋu Miŋ Kewunéŋ dimuhuc ac ézéyu Damasiko ama areŋa yandaiguc inéŋ Yesuac qaraiguc kucnec ʒéma dimuhuc ʒéauyec imuac ac suruc waŋ énécmiyec. \v 28 Waŋu inéŋ iniguc momacnec kecma Yerusalem eŋeŋ mama wamma Miŋ Kewu Yesuac qaraiguc ackuaʒéc selianec ʒéauyec. \v 29 Waŋu Yuda ic tosara Girik ac ʒéaŋgic iniguc ac waŋgic acginanéŋ eŋeŋ mama waŋec. Waŋu ic ieneŋ Paulo qewiŋ ʒé waŋgic. \v 30 Waŋu ai momachéra ieneŋ nimma Kaisarea ama areŋa yanda ʒéic alayaguc imuaru wagicma hiŋgacma kemma méligic Taso ama areŋa yandaiguc keŋec. \p \v 31 Imuac niŋ Yesuac hénaoriŋ Yuda, Galilaia ʒéma Samaria baeciguc kecgic ionaru luae he énécmiyu nanaŋ seli mihicŋi énécmimia waŋu Miŋ Kewuac ehéihéi wammima Uŋa Téréyanéŋ ewa qeriginaguc doŋgé énécmiyu ʒaŋgégina saima keŋec. \s1 Peteronéŋ ic méŋ mehiaruyec. \p \v 32 Peteronéŋ baec séc lelecgéma kecma Yesuac hénaoriŋ Lida ama areŋa yandaiguc kecgic ionac muru keŋec. \v 33 Waŋu imuaru ic méŋ mihicŋiyec, qara imi Ainea, inéŋ puriŋ wamma hehe tataciguc hema keru yawuŋ 8 waŋec. \v 34 Waŋu Peteronéŋ yomuhuc ézéyec; Ainea Yesu Kristonéŋ mehiaru génʒac imuac niŋ yacma hehe tatacga imi geŋgaoc mindiŋina ʒéyu nalé imuarunec yarec. \v 35 Yaru Lida ʒéma Saron ama areŋa yanda igucnecnéŋ i hémma ewagina melemma Miŋ Kewuac hagic. \s1 Peteronéŋ Tabita humuc igucnec meɋeliyec. \p \v 36 Yope ama areŋa yandaiguc Yesuac tohotoho embac méŋ kerec, qara imi Tabita, neŋaŋ aciguc Noniŋ, waŋu inéŋ ai hiabia sasala mema ic embac maqeqeya méra énécmiaŋec. \v 37 Waŋu nalé imuhucgeŋ Tabita i hafi hicŋimiyu humuyu qamocya naecmima ama qeria méŋ qacyaiguc heyec imuaru haigic heyec. \v 38 Lida ama areŋa yanda imi Yope ama areŋa yanda hosuru tarec. Waŋu Yesuac ai ic embac ieneŋ Peteronéŋ imuaru tacʒac ʒégic nimma ic éréhéc iwaru méli érécmigic iereŋ kemma nalé sosola qahacnec foc hamacac niŋ qesimiyoc. \v 39 Ʒéyic Peteronéŋ yacma iriguc momacnec keŋgic. Kemma kendacgic iereŋ ama qeria méŋ qacyaiguc heyec imuaru i wagiric eŋgic. Eŋgic embac malé sasala ieneŋ ic iwac maréŋaiguc namma siacma ʒari maleku Tabitanéŋ iniguc kecma meyacgéyec imi éʒégic héŋec. \v 40 Waŋu Peteronéŋ énézéyu hiŋgacdacgic simiŋ héima ʒéwelerec. Ʒéweleru tecgéyu qamocac muru melemma namma yomuhuc ézéyec; Tabita gi yacna ʒéyu kiwa héitegicma Petero hémma yacma tarec. \v 41 Taru Peteronéŋ mériaiguc késama héréyu yacma naŋec. Naŋu Yesuac hénaoriŋ ʒéma embac malé unuruyu eŋgic Tabita ɋelizac imi énézéyu héŋgic. \v 42 Waŋu Yope ama areŋa yanda imuac miŋina ieneŋ haka imi ʒésaigic nimma sasala ieneŋ Miŋ Kewu ninʒéŋgégic. \v 43 Waŋu Peteronéŋ Yopeiguc ic méŋ qara Simon yaŋ séwéla meme iwac amaiguc ai meme sasala kerec. \c 10 \s1 Kua meme uŋa méŋnéŋ Konelio hicŋimiyec. \p \v 1 Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc ic méŋ kerec, qara Konelio. Inéŋ yaré ic 100 ionac galeŋ kerec. Waŋu inéŋ tuŋ méŋ Italia yaré ic tuŋa ʒéaŋgic imuacnec. \v 2 Waŋu inéŋ eŋeya ama taséhéra iniguc Anutuac wamma nalégina ʒéma usuŋgina qemima ee héihéi wammima kecma ic embac maqeqeya ionac ewa biric waŋ énécmima haleŋ sasala hai énécmima Anutu ʒéwelec wammima kecaŋgic. \v 3 Kaiwe méŋ maria 3 kilok imuaru inéŋ héŋu Anutuac kua meme uŋa méŋnéŋ tiliŋ tiliŋiguc hicŋimima Konelio, ʒéma qarec. \v 4 Waŋu inéŋ héŋsosolima ʒénéŋa hiriyu ʒéyec; Miŋ Kewu, hénia némac niŋ? Ʒéyu ʒéyec; Haleŋga ic embac maqeqeya ionac haianʒaŋ imi ʒéma ʒéwelecga iminéŋ Anutuac muru haréyu haihakaga imi niŋɋelima niŋgénʒac. \v 5 Imuac deguc gi Yope ama areŋa yandaiguc ic tosara méli énécmina kemma ic méŋ qara Simon Petero ʒémimia i héihéré mimu. \v 6 Ic imi yaŋ séwéla meme ic, Simonac amaiguc tacyac waŋanʒac. Waŋu ama imi konduŋ giŋgiŋaiguc tacʒac. \v 7 Kua meme uŋanéŋ ac imuhuc ézéma keŋu weleŋ qeqe ic éréhéc ʒéma yaré ic sucgina igucnec méŋ Konelio eŋeya méndacmima Anutu ee héihéi wammianʒac i momacnec unuruyec. \v 8 Unuruma ac suruc imi waŋ énécmidacma Yope amaiguc méli énécmiyu keŋgic. \s1 Miŋ Kewunéŋ Petero tiliŋ tiliŋiguc ézéyu héŋec. \p \v 9 Ama siŋima giaŋiyu kaiweya méŋ keŋkecma gau komoc waŋu ieneŋ keŋkecma ama imuac hosuraiguc kereŋgic. Waŋu nalé imuaru Peteronéŋ ʒéwelec wammaŋ ʒé ama qacyaiguc eŋec. \v 10 Waŋu inéŋ yaka niŋ humuma nene nemaŋ ʒé wamma énézéyu otocgo wammanec kecgic Uŋanéŋ qéléléŋgé miyec. \v 11 Miyu héŋu kurumeŋ aŋgéyu gésé méŋ maleku ésécnec waŋgoŋa kemboŋ qahac imi ʒikima naŋgégic baec qahaiguc mayu héŋec. \v 12 Héŋu qeriaiguc yaŋ hénagina kemboŋ qahac hénia hénia ʒéma gisic ʒinaŋgoc, ʒini mokoleŋ, ʒéma nei hénia hénia heyec. \v 13 Waŋu ac méŋ yomuhuc mayec; Petero, yacma unuma nena. \v 14 Waŋu Peteronéŋ ʒéyec; Miŋ Kewu, qahac téŋgéŋ! Ni ménda neneya sic saocya ʒéma iwawai biria méndagucnec neanʒua. \v 15 Ʒéyu ac méŋ yomuhuc hicŋiyu hatac éréhéc waŋec; Iwawai Anutunéŋ ʒéʒuacʒac imuac geŋ ɋakolayaguc ménda ʒéna. \v 16 Haka imi muŋguc hicŋiyu hatac haréwéc waŋu imuacnec gésé imi hérégic kurumeŋiguc eŋec. \p \v 17 Waŋu Petero iwawai héŋec imuac hénia imi dimuhuc ʒéma eŋeya ewayanéŋ nimma niŋ éréhéc waŋec. Waŋu ic tosara Konelionéŋ méli énécmiyec ieneŋ naguyaiguc namma Simonac ama niŋac qesigic. \v 18 Qesima qacma yomuhuc ʒégic; Simon Petero ʒémimia imi yomuaru tacʒac me? \v 19 Waŋu Petero i iwawai héŋec imuac hénia niŋ areŋgémanec keru Uŋa téréyanéŋ yomuhuc ézéyec; Ninʒaŋ, ic haréwéc haréma gi hocgénʒu. \v 20 I ini neŋ méli énécmiwa hazu. Imuac gi yacma hiŋgacma ewa éréhéc ménda wamma iniguc kembésémaŋ. \v 21 Ʒéyu Peteronéŋ ionac muru hiŋgacma ʒéyec; Ic hocma hazu imi ni yomi mia. Hénia némac niŋ you hazu? \v 22 Ʒéyu ʒégic, Yaré ic 100 ionac galeŋgina Konelionéŋ ic solaŋa kecma Anutu ee héihéi wammiaŋu Yuda ic ieneŋ ee héihéi wammianʒu. Kua meme uŋa téréya méŋnéŋ gi iwac amaiguc héihéré gémma guac murunec ac nimmac niŋ ézéyec. \v 23 Imuhuc ʒéyu Peteronéŋ onagiru ama tacyac waŋaŋec imuaru emma hegic ama giaŋiyu yacma iniguc keŋgic. Waŋu Yope amaiguc ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna tosara ieneŋ acguc i guc momacnec keŋgic. \s1 Peteronéŋ ic enia Konelioac // amaiguc keŋec. \p \v 24 Ieneŋ hénaiguc siŋi méŋ hema keŋkecma Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc kereŋgic. Waŋu Konelionéŋ sac kitichéra ʒéma ala hiabia kecgic tosara unuruyu tocgéma mambéc kecgic. \v 25 Peteronéŋ amaiguc eŋu Konelionéŋ iwac muru hama iwac hénayaiguc mama sicgéma mepésimiyec. \v 26 Mepésimiyu Peteronéŋ mema yacma yomuhuc ézéyec; Yacna, ni acguc ic kecʒua. \v 27 Yaru i guc ac wamma ama qeriaiguc emma iniru ic embac sasala tocgéma tacgic. \v 28 Waŋu inéŋ ac yomuhuc hénima énézéyec; Ini nindacʒu ésécnec Yuda ic méŋnéŋ ic enia méŋ ala wammima momacnec aʒorogic ʒézé seli ac logizac wammac. Waŋu Anutunéŋ ic méŋac méŋ ɋakola me ʒapi qeqeya ménda ʒémaŋac ʒé nézéyec. \v 29 Imuac niŋ héihéré néŋgic acna waima hazua. Waŋu qesiénécmiwa, ini hénia némac niŋ héihéré nénʒu? \v 30 Ʒéyu Konelionéŋ yomuhuc ézéyec; Haka yomi hicŋiyuguc bec ai meme kemboŋ qahac tecgézac. Maria yomuhucgeŋ, maria 3 kilok imuaru amanaiguc tacma ʒéwelecba ic méŋ malekuya lalacnéŋ kic ségéranaiguc wininima naŋec. \v 31 Namma yomuhuc ʒéyec; Konelio, welecwelecga ʒéma haleŋga ic embac maqeqeya ionac haianʒaŋ iminéŋ Anutuaru haréyu haihakaga imi niŋɋelima niŋgénʒac. \v 32 Waŋu gi Yope amaiguc ic tosara méli énécmina kemma ic méŋ qara Simon Petero ʒéanʒu i héihéré mimu. Ic imi yaŋ séwéla meme ic Simonac amaiguc tacyac waŋanʒac. Waŋu ama imi konduŋ giŋgiŋaiguc tacʒac. \v 33 Imuhuc ʒéyu nalé sosola qahac ic tosara méli énécmiyi. Hazaŋ imi hiabia! Nini mocʒoŋ youmi Miŋ Kewunéŋ ac gézéyec imi mocʒoŋ nimbiŋ niŋac Anutuac kiwaiguc tocgéma tacʒiŋ. \s1 Peteronéŋ Konelioac héna géséhéra ackuaʒéc énézéyec. \p \v 34 Ʒéyu Peteronéŋ kuaya auma énézéyec; Deguc ni héla méŋ niŋasarizua. Anutunéŋ ic neŋaŋ séwinina igucgeŋ ménda ninicma nénépésianʒac. \v 35 Ic embac baera baera kecʒu sucgina igucnec méŋnéŋ méŋ Anutu ee héihéi wammima haihaka solaŋa waŋanʒu imi hia énépésimacac séha wanʒu. \v 36 Anutunéŋ luaeac ackuaʒéc imi Yesuac murunec Israelac ɋelihéra onac énécmiyec. Waŋu Yesu iminéŋ iwawai momac yandawac Miŋ Kewu wanʒac. \v 37 Yohanenéŋ doku naec hakawac ʒéauyuguc imuac andiaiguc Galilaia baec igucnec hénima Yuda baec séc néma iwawai hicŋiyec imi ini ninʒu. \v 38 Anutunéŋ Yesu Naʒarete ama areŋa igucnec i Uŋa Téréya ʒéma kuc buŋa imi haléc ésécnec pocgémima i guc momacnec kerec, Imuac niŋ inéŋ lelecgéma haka hiabia wamma ic embac tosara uŋa birianéŋ helanʒi énécmima yéwéri énécmimia imi mehiaru énécmiyec. \v 39 Nini imi inéŋ Yuda ic nonac baec yanda ʒéma Yerusalemiguc haka waŋec imi mocʒoŋ kicninanéŋ hémma héipuc wanʒiŋ. I imi ic héŋgeŋa wéndaraiguc qegic humuyec. \v 40 Waŋu ai meme haréwéc waŋu Anutunéŋ meɋeliyu wininiyu héŋiŋ. \v 41 Waŋu ic embac mocʒoŋ yanda ionaru qahac, néŋ humuc igucnec yaruguc héipuc ic wambiŋ ʒé Anutunéŋ becnec gési nénécmiyu i guc nene doku neyiŋ nonac muru sac wininiyec. \v 42 Anutunéŋ ic embac kic ɋeli ʒéma ic embac humumia ʒétecgé nénécmimacac niŋ ic méŋ kumuyec imi Yesu imi mia ʒéma imuac héipuc wamma ic embac ackuaʒéc ʒéau énécmiwiŋ niŋac Yesunéŋ nénézéyec. \v 43 Waŋu Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ieneŋ acguc iwac héipuc wamma yomuhuc ʒégic; Ic embac i ninʒéŋgému mocʒoŋ iwac qara niŋac képésicgina ʒuac énécmimac. \s1 Uŋa Téréyanéŋ ic enia ionac muru mayec. \p \v 44 Peteronéŋ ac imuhuc ʒémanec naŋu Uŋa Téréyanéŋ ic embac mocʒoŋ ara nimma tacgic séc qacginaiguc mayec. \v 45 \vp 45a\vp* Mayu ninʒéŋ ninʒéŋ ic tosara séwi tasé hericheric ginaguc Peteroguc keŋgic ieneŋ Anutunéŋ ic enia ionac Uŋa Téréya qocgé énécmiyu \v 46 eŋaŋ ac waima ac méréraiguc ʒéma Anutu mepésigic nimma \vp 45b\vp* kileŋ yanda aurigic. \v 47 Waŋu Peteronéŋ ʒéyec; Neŋaŋ meyiŋ ésécnec ic youmi ieneŋ Uŋa Téréya mezu imuac mérénéŋ doku ménda naec énécmiwiŋ niŋac neuŋ héinénéc mimacac séc wammac? \v 48 Imuhuc ʒéma Peteronéŋ Yesu Kristoac qaraiguc doku naec énécmimu niŋac énézéyec. Waŋu ic embac ieneŋ ai meme tosara méŋ iniguc tacyac wammu niŋac Petero welecmigic. \c 11 \s1 Peteronéŋ ai meyec imuac surucya ʒéasari énécmima Yuda ic énézéyec. \p \v 1 Yesuac Méliméli ic tosara ʒéma ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna Yuda baec séc kecgic ieneŋ ic enia ieneŋ Anutuac ackuaʒéc aŋgéŋ tigic imuac suruc niŋgic. \v 2 Imuac Peteronéŋ Yerusalem liliŋgéma eŋu séwi tasé hericheric ginaguc ieneŋ Petero mematiti wammigic. \v 3 Wammima yomuhuc ézégic; Gi némac niŋac ic enia ionac amaiguc emma iniguc momacnec nene nenec? \v 4 Ʒégic Peteronéŋ areŋgéma yomuhuc ʒéasari énécmiyec; \v 5 Ni Yope ama yandaiguc ʒéwelecma kecba Anutunéŋ tiliŋtiliŋiguc nézéyu yomuhuc héŋi; Gésé méŋ maleku yanda ésécnec kitiwa kemboŋ qahac imuaru ʒikima kurumeŋ igucnec naŋgégic ségéranaiguc mayec. \v 6 Mayu qeriaiguc héŋ sosoliwa baec yaŋ hénagina kemboŋ qahacginaguc hénia hénia ʒéma haséŋ yaŋ ʒéma gisic ʒinaŋgoc, ʒini mokoleŋ ʒéma sawawac nei hegic iniri. \v 7 Inicma ewa méŋ nimba yomuhuc nézéyec, Petero, yacma unuma nena. \v 8 Ʒéyu neŋ ʒéyi, Miŋ Kewu, qahac téŋgéŋ! Ni iwawai ɋakolayaguc ʒéma iwawai ʒapi qeqeya imuhucya méŋ kuanaiguc méndagucnec haiwa hiŋgarec. \v 9 Imuhuc ʒéwa kurumeŋ igucnec ewa méŋ yomuhuc meleŋu hatac éréhécnec mayec; Iwawai Anutunéŋ ʒéʒuacʒac imuac geŋ iwawai ʒapi qeqeya ménda ʒéna. \v 10 Iwawai imi hicŋiyu hatac haréwéc waŋuguc imuacnec iwawai imi mocʒoŋ hérégic kurumeŋiguc eŋec. \v 11 Waŋu nalé sosola qahac ic haréwécnéŋ ama hema kecaŋi imuaru hama naguyaiguc naŋgic. Imi mia Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yanda imuarunec nuac muru méli énécmiyu hagic. \v 12 Hagic Uŋa Téréyanéŋ yomuhuc nézéyec; Gi ewa éréhéc ménda wamma iniguc kembésémaŋ. Imuhuc ʒéyu ni ʒéma ic 6 yomi neŋawu kemma méli énécmiyec iwac amaiguc eŋiŋ. \v 13 Enni inéŋ haka dimuhuc hicŋimiyec imuac surucya ʒéma yomuhuc nénézéyec; Kua meme uŋa méŋnéŋ nuac amaiguc wininima namma yomuhuc nézéyu niŋi; Gi Yope amaiguc ic tosara méli énécmina kemma ic méŋ qara Simon, Petero ʒémimia i héihéré mimu. \v 14 Inéŋ hama ackuaʒéc énézéyu ackuaʒéc iminéŋ gi ʒéma héna géséhécga mocʒoŋ képésicgina igucnec aŋgéŋgina timac. \v 15 Imuhuc ʒéyu ni ackuaʒéc imi hénima énézéwa Uŋa Téréya neŋaŋ muru mayec imuhucyanéŋ ionac muru mayec. \v 16 Mayu hémma Miŋ Kewunéŋ ac yomuhuc ʒéyec imi niŋ ɋeliyi; Yohanenéŋ dokunéŋ naec énécmiyec, néŋ ini mia Uŋa Téréyanéŋ naec énécmimac. \v 17 Anutunéŋ neŋaŋ Miŋ Kewu Yesu Kristo ninʒéŋgéyiŋ nalé imuaru sese nénécmiyec. Waŋu inéŋ sese imuhucyanec ionac énécmiyec. Imuac ni dac imuhucyanéŋ némaciguc Anutu neuŋ héimiwinec. \v 18 Imuhuc ʒéyu ieneŋ ac imi nimma ac hétéŋgina waima Anutu mepésima yomuhuc ʒégic; Ic enia ionac muru kekec memuac ewa qeri meleŋ meleŋac buŋa énécmiyec. \s1 Antiokia ama areŋa yandaiguc Yesuac hénaoriŋ hicŋiyec. \p \v 19 Stefano niŋac ununesi hicŋiyu ic embac tosara ieneŋ héndéŋ héndéŋ amuma Foinike ʒéma Kipuro ʒéma Antiokia ama séc kemma ic tosara qahac, néŋ Yuda ic embac ionac sac ackuaʒéc énézégic. \v 20 Waŋu sucginaiguc tosara Kipuro baec ʒéma Kirene baec igucnecnéŋ Antiokia ama areŋa yandaiguc keremma Girik ic ionac muru acguc Miŋ Kewu Yesuac buŋa suruc hiabia énézégic. \v 21 Waŋu Miŋ Kewuac mérayanéŋ iniguc heyu ic embac sasalanéŋ ninʒéŋgéma Miŋ Kewuac muru liliŋgéma hagic. \v 22 Waŋu Yerusalemiguc hénaoriŋ kecgic ieneŋ imuac suruc nimma Banaba méligic Antiokia ama areŋa yanda imuaru keŋec. \v 23 Kemma Anutuac ewa hia he énécmiyu hémma ségiségi waŋec. Waŋu ewa siŋgina yandaguc Anutuaru qékétama kecmu niŋac ic embac mocʒoŋ acnéŋ meseli énécmiyec. \v 24 Banaba imi ic hiabia, waŋu Uŋa Téréya ʒéma ninʒéŋ ninʒéŋ yanda sécgémima heyec. Imuac niŋac ic embac tuŋ yandanéŋ Miŋ Kewuac muru toroqegic. \v 25 Waŋu Banabanéŋ Saulo mihicŋimaŋ ʒé Taso ama areŋa yandaiguc keŋec. \v 26 Kemma mihicŋima wagiru Antiokia ama areŋa yandaiguc hayoc. Hama yawuŋ momacguc ekawu kecma Yesuac hénaoriŋ mihicŋi énécmima ic embac sasala ackuaʒéc ku énécmiyic Antiokia ama areŋa yanda imuaru mia walac walac Yesuac hénaoriŋ ionac qacma Kristoac ic ʒéénécmigic. \s1 Yesuac hénaoriŋ Yuda baeciguc ionaru soukiwa haigic keŋec. \p \v 27 Nalé imuaru Anutuac tiliŋ tiliŋ ic tosara Yerusalemnec Antiokia ama areŋa yandaiguc hagic. \v 28 Waŋu ionarunec méŋ qara Agabonéŋ Uŋa Téréyanéŋ tiliŋgémiyu baec séc béti yanda hicŋimac niŋ andiawac ara énézéyec. Waŋu béti yanda imi ic kewu yanda Klaudio kerec nalé imuaru hicŋiyec. \v 29 Hicŋiyu Yesuac hénaoriŋ ieneŋ kucgina he énécmiyec séc iwawai qutulaŋgéma Yuda baeciguc ninʒéŋ ninʒéŋac dacmuna hécgina kecgic ionaru haleŋgina haigic kemmac niŋ ʒétecgégic. \v 30 Ʒétecgégic imuhucyanec haleŋ imi Banaba ʒéma Saulo iorac méragiraiguc haima, ninʒéŋ ninʒéŋac dacmuna hécgina ionac muru haigic keŋec. \c 12 \s1 Herodenéŋ Yakobo qehumuma Petero hésa amaiguc oporec. \p \v 1 Nalé imuaru ic kewu Herodenéŋ hénaoriŋ tosara ununesi énécmimaŋ ʒé méra meyacma énézéyec. \v 2 Inéŋ Yohaneac dara Yakobo késama sounéŋ héiyu humuyec. \v 3 Imuhuc waŋu Yuda ic ieneŋ haka imuac ségiségi waŋgic inictegicma Petero acguc késamaŋ ʒé waŋec. (Waŋu haka imi saméŋ yisya qahac imuac kendoŋiguc hicŋiyec.) \v 4 Waŋu nagu sacyaguc ogicma keŋgic imuac kendoŋ tecgéyu hérémima ic embac kicginaiguc haiyu naŋu ara ʒétecgémacac niŋ hésa amaiguc oporu tarec. Taru yaré ic 16 imi tuŋhéra 4 méndéŋ amuma galeŋgému niŋac ionac méraginaiguc oporec. \v 5 Petero hésa amaiguc galeŋgégic heyu hénaoriŋ ieneŋ iwac niŋ wamma ewa qerigina hélacnéŋ Anutu welecmigic. \s1 Kua meme uŋa méŋnéŋ Petero hulacmiyec. \p \v 6 Herodenéŋ i wagicma hamuac niŋec imuac naléya imi ama giaŋiyu ducŋimac. Waŋu ménda giaŋiyunec siŋi imuaru Petero seŋ hésa éréhécnéŋ ɋatégic téŋgiŋ ic éréhéc iorac sucgiraiguc gauya hekerec. Keru galeŋ meme ic tosara nagu séŋgaŋgeŋiguc galeŋ mema naŋgic. \v 7 Waŋu héŋgic Miŋ Kewuac kua meme uŋa méŋnéŋ wininiyu hésa ama imuac qeriaiguc asac mararaŋ méŋnéŋ asariyec. Waŋu kua meme uŋanéŋ Petero maréŋaiguc qema mindima ʒéyec; Fodac yacna. Ʒéyu nalé imuarunec Petero méria igucnec seŋ hésanéŋ loloma madarec. \v 8 Waŋu kua meme uŋanéŋ ézéyec; Rikuŋga ʒikima héna usuga héina hiŋgaru. Imuhuc ʒéyu inéŋ imuhuc waŋec. Waŋu kua meme uŋanéŋ muŋguc ézéyec; Séwi usuga horua imi héina hiŋgaruguc méndac némma hana. \v 9 Ʒéyu Peteronéŋ méndacmima keŋec. Waŋu kua meme uŋanéŋ iwawai hélacnec wammiyec, néŋ ménda niŋasarima gau hénʒua imuhuc ʒéma niŋec. \v 10 Waŋu iereŋ galeŋ meme ic nagu séŋgaŋgeŋiguc naŋoc imi walac nanaŋa ʒéma andu nanaŋa orogicma keremma demiŋ yandawac aiŋ naguya ama areŋa yanda wésiaiguc nanaŋa imuaru hayoc. Hayic nagu imi eŋeyaocnec aŋgé érécmiyu mama héna yandaiguc keŋoc. Keŋic kua meme uŋa iminéŋ élanzaŋnec waimima eŋec. \v 11 Eŋu Peteronéŋ niniŋa béréŋgéyu yomuhuc ʒéyec; Deguc ni ninʒua. Haka yomi hélacnec téŋgéŋ. Miŋ Kewunéŋ kua meme uŋaya mélima Herodeac méria ʒéma ai areŋ Yuda ic ionac ewa qeriginaiguc hezac imuarunec nuagicma hazac. \v 12 Imuhuc niŋtegicma Yohane, Mareko ʒémimia iwac neŋgocya Mariawac amaiguc keŋec. Waŋu imuaru ic embac sasalanéŋ tocgéma ʒéwelec wamma tacgic. \v 13 Kemma Peteronéŋ naguguc qeyu weleŋ qeqe embac méŋ qara Rodenéŋ ewaya nimmaŋ ʒé hosuru hayec. \v 14 Hama Peteroac ewaya niŋasariyec. Waŋu ségiségi yandanéŋ ewa soho wammiyu nagu ménda auma eŋ usuŋnec ama qeriaiguc emma Petero naguiguc hama nanʒac imuhuc qacma énézéyec. \v 15 Énézéyu ieneŋ nimma ʒégic; Gi ewaga sohozac. Waŋu inéŋ imuhuc seli qema ʒémanec naŋu ieneŋ ʒégic; Imi iwac kua meme uŋaya gezaŋ. \v 16 Waŋu Peteronéŋ nagu imi qemanec naŋu ieneŋ nagu auma i hémma aurigic. \v 17 Waŋu acgina qaimac niŋ méranéŋ séséc waŋ énécmima Miŋ Kewunéŋ hésa ama igucnec wagiru mama éréyec imuac ac suruc waŋ énécmidacma ac suruc imi Yakobo ʒéma ninʒéŋ ninʒéŋac dac munahéra énézémuac niŋ énézéma ama imi waima baec méŋiguc keŋec. \s1 Miŋ Kewunéŋ Herode bakia meleŋ miyu humuyec. \p \v 18 Ama giaŋiyu yaré ic ieneŋ Petero hocma iwawai dimuhuc hicŋimizac imi ménda niŋasarima qeweloŋ yanda waŋgic. \v 19 Waŋu Herodenéŋ hocma ménda mihicŋima awiawi ichéra ʒéqesi waŋ énécmimaguc humuciguc onopocmu niŋac énézéyec. Waŋu Herodenéŋ Yuda baec waima Kaisarea baeciguc hiŋgacma imuaru kerec. \p \v 20 Herodenéŋ Tiro ʒéma Sidon ama miŋina haʒéc yanda waŋ énécmiyec. Waŋu ama imuac miŋina ieneŋ nene yaka ic kewu iwac murunec hicŋianʒac imi mema kecaŋgic imuac niŋ ewa momac wamma ic kewu iwac muru haréma Bilasito ic kewu imuac hehe tatacya mindiŋima weleŋ qemiaŋec i mebélacgé mima luae niŋac welec migic. \v 21 Waŋu Herodenéŋ nalé meyec imi ducŋiyu ic kewuac maleku héima tatac edamuyaguc imuaru mama tacma ic embac ac énézéyec. \v 22 Ic momac yanda ieneŋ hériaŋ haima yomuhuc ʒégic; Ewa imi icac ewa qahac, néŋ Anutuac ewaya. \v 23 Waŋu Herodenéŋ mepé qepési ac imi Anutuac muru ménda meleŋu eŋec, imuac niŋ Miŋ Kewuac kua meme uŋanéŋ qeyu nanecnéŋ kigic nalé sosola qahac humuma qahac waŋec. \p \v 24 Waŋu Anutuac ackuaʒécnéŋ muŋguc yanda yandi saima keŋec. \v 25 Waŋu Banaba ʒéma Saulo iereŋ Yerusalemiguc haleŋ énécmimiawac ai imi metecgéma Yohane, Mareko ʒémimia i wagiric Yerusalem waima liliŋgéma keŋgic. \c 13 \s1 Buŋa ʒéauau ai niŋac Banaba ʒéma Saulo méli érécmigic. \p \v 1 Antiokia hénaoriŋ sucginaiguc Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ʒéma qeriawac kiwi ic yomuhuc kecgic; Banaba, Simeon qara méŋ Nigere, Lukio Kirene ama igucnec, Manaen (Ic kewu Herode i guc namu momacnec nema yandiyoc), ʒéma Saulo. \v 2 Waŋu kaiwe méŋiguc nene ʒikima ʒéwelec wamma Miŋ Kewu mepésima kecgic Uŋa Téréyanéŋ ac yomuhuc ʒéyec; Banaba ʒéma Saulo iri ai tosara memaoc niŋ ururuyi imuac niŋ iri ai imuac gésiérécmigic. \v 3 Ʒéyu imuac nene ʒikima ʒéwelecmaguc méragina qacgiraiguc hai érécmima méli érécmigic. \p \v 4 Ic éréhéc imi Uŋa Téréyanéŋ méli érécmiyu Silukia amaiguc mekemma imuarunec ʒéiciguc Kipuro amaiguc keŋoc. \v 5 Kemma Salami ama areŋa yandaiguc haréma Yuda ic ionac tocgotocgo amaiguc Anutuac ackuaʒéc énézéyoc. Waŋu Yohanenéŋ iriguc kecma méra érécmiyec. \v 6 Konduŋ baec komoc komoc sucginaiguc qericma kemma Pafo amaiguc keremma imuaru Yuda ic séwi galeŋ Bayesu mihicŋigic. Waŋu ic imi Anutuac kua meme ic ikora. \v 7 Waŋu inéŋ Baec galeŋ méŋ Serigio Paulo i guc keroc. Serigio Paulo inéŋ niniŋaguc. Waŋu inéŋ Banaba ʒéma Saulo ururuma Anutuac ackuaʒéc nimmaŋ ʒé waŋec. \v 8 Waŋu Elima ʒé mimia (Imuac hénia imi séwi galeŋ.) inéŋ haʒéc waŋ énécmima baec galeŋ imi ninʒéŋ ninʒéŋ andé qema kemmac niŋ seliseli wamma ézéyec. \v 9 Waŋu Saulo qara méŋ Paulo inéŋ Uŋa Téréyanéŋ qeria sécgémiyu Elima imi héŋ sosolima yomuhuc ʒéyec; \v 10 Gi imi uŋa biriawac merac, iwawai dindiŋa mocʒoŋ yanda imuac haʒécya. Ikoc ʒéma manam batuc hénia hénia imi qerigaiguc kuaya qema hezac. Miŋ Kewuac héna dindiŋa imi meɋariŋ géanʒaŋ. Haka biria imi ménda waiwésémaŋ me? \v 11 Imuac degucguc Miŋ Kewuac mérianéŋ guyu gi kic hilic wamma nalé sura imuhucgeŋ gi kaiwe ménda hémbésémaŋ. Imuhuc ʒéyu nalé imuarunec doku wéséséya ʒéma siŋi yandanéŋ hoturumiyu mérayanéŋ meʒaŋ qezaŋ wamma keŋha wamma méraya mema méra mimuac niŋ waŋec. \v 12 Waŋu baec galeŋ néŋ iwawai hicŋiyec imi hémma ninʒéŋgéyec. Waŋu Miŋ Kewunéŋ imuhuc hénia kumiyu auriyec. \s1 Paulonéŋ Pisidia Antiokia ama // areŋa yandaiguc Yuda ic buŋa // suruc hiabia énézéyec. \p \v 13 Paulo ʒéma ichéra i guc momacnec keŋha waŋgic ieneŋ Pafo ama areŋa waima ʒéiciguc emma Pamfilia baec Perege amaiguc kereŋgic. Waŋu baec imuaru Yohanenéŋ wai énécmima Yerusalem amaiguc liliŋgéma keŋec. \v 14 Keŋu ieneŋ Perege ama igucnec keŋkecma Pisidia baec Antiokia ama areŋa yandaiguc kemma kecgic Sabata ducŋiyu tocgotocgo amaiguc emma tacgic. \v 15 Waŋu ieneŋ Moseac héna ac ʒéma Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ionac kiwi téréya imi oloŋgic ama imuac galeŋhéra ieneŋ ic tosara méli énécmima yomuhuc qesi énécmigic; Dacmuna hécnina, meseli nénécmimu ʒé ackuaʒéc méŋ nimma kecʒuiguc ʒégic niŋni. \v 16 Waŋu Paulonéŋ yacma méranéŋ séséc wamma yomuhuc énézéyec; \p Israel ic ʒéma ic embac Anutu ee héihéi wammianʒu ini ackuaʒéc ʒéwa niŋgic. \v 17 Israel ic neŋaŋ Anutunéŋ esaŋambéc hécnina gési énécmiyec. Ieneŋ Iʒipte baeciguc ic kiaŋ kecgic, néŋ Anutunéŋ eegina héima kuha yandanéŋ onagicma hayec. \v 18 Ʒéléŋ baeciguc yawuŋ 40 imuac séc hakagina biria hémma bisiqatéŋ waŋ énécmima kecaŋec. \v 19 Waŋu Kanaan baeciguc kisic areŋ yanda 7 unuhumuma ionac baec imi onac buŋa ʒéma wai énécmiyec. \v 20 (Mocʒoŋ toroqema ʒéwa yawuŋ 450 séc ic kiaŋ kecgic.) Imi tecgéyu ʒémindiŋ mindiŋi ic énécmiyu keŋ kecma Anutuac tiliŋ tiliŋ ic Samuelac naléya hayec. \v 21 Waŋu ic kewu niŋac welecgic Anutunéŋ Benʒaminac ɋelihéra ionarunec Kisiac naŋa Saulo énécmiyu inéŋ yawuŋ 40 imuac séc galeŋgé énécmiyec. \v 22 Waŋu i auma Dawidi ic kewugina kumu énécmima iwac ac yomuhuc ʒéyec; Ni Yesi naŋa Dawidi mihicŋiwa ewana kuneŋ yanda hemizac. Inéŋ mia ewa siŋna tohoma iwawai mocʒoŋ meselimac. \v 23 Waŋu Anutunéŋ ac ʒikiyec séc Dawidi iwac ɋelihéra ionarunec Israel ic neŋaŋaru aŋgéŋ titi ic Yesu méliyu hayec. \v 24 Waŋu Yesunéŋ sucninaiguc hicŋi asarimacac niŋ walac Yohanenéŋ ewa meleŋac doku naec haka imi Israel ic embac momac yanda ʒéau nénécmiyec. \v 25 Yohane i héna ʒémiyec séc titecgéma ic embac yomuhuc énézéyec; Ini nuac méré ʒéma ninʒu? Ni Kristo qahac, néŋ andénaiguc hama kecʒac iminéŋ imi mia wanʒac. Nidac imuhucyanéŋ héna usuyawac hésaya hulacmaŋac séc qahac. \p \v 26 Dac munahécna, Abarahamac ɋelihéra ʒéma ic embac Anutu ee héihéi wammianʒu ini ac yomuac niŋgic; Aŋgéŋ titiac gezac qéʒéŋ ac yomi nonac muru haiyu hayec. \v 27 Yerusalem imuac ic embachéra ʒéma ionac galeŋ hécgina eneŋ Yesu ʒéma Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ionac ackuaʒéc Sabata nalé séc oloŋ niŋanʒu imuac hénia imi ménda niŋasarigic. Hénia imuac niŋac Yesuac ʒéma képésiraguc ʒétecgégic Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ionac ackuaʒéc imi hélaguc waŋec. \v 28 Ieneŋ képésira humucac sécya ménda mihicŋigic, néŋ tinduc qehumumac niŋac Pilato welecmigic. \v 29 Imuhuc wamma kiwi téréyaiguc iwac niŋ ogic hezac imi mocʒoŋ wammidacgic. Imuac andéyaiguc ic igucnec metecgéma hoc kifaŋaiguc haigic. \v 30 Waŋu Anutunéŋ humumia sucgina igucnec i meɋeliyec. \v 31 Meɋeliyu inéŋ ic embac sasala Galilaia baec igucnec Yerusalem keŋgic ionac muru ai meme sasala hicŋi énécmiyec. Hicŋi énécmiyu ieneŋ ic embac ionac muru iwac héipuc ic wamma kecʒu. \v 32 Nini acguc ʒikiʒiki ac esaŋambéc hécnina énécmiyec imuac ʒéau énécmiziŋ. \v 33 Imi mia Anutunéŋ Yesu meyaru sisipac ac iminéŋ ɋelihécgina neŋaŋaru hélaguc wanʒac. Imuac mia kiwi téréya Legic lépaya éréhéc imuaru ac yomuhuc ogic hezac; Gi imi nuac Naŋna. Neŋ degucmi mihicŋigéŋi. \v 34 Waŋu Anutunéŋ Yesu meɋeliyu yaru andiaiguc muŋguc ménda houmacac niŋ imuac ara yomuhuc ʒéyec; Ni sisipac ac téréya Dawidiac muru meyi imi meseli énécmimaŋ. \v 35 Imuac Legic lépaya méŋiguc ac yomuhuc hezac; Gi icga téréya ménda waina houmac. \v 36 Waŋu Dawidinéŋ naléyaiguc Anutuac ewa siŋ tohoma ai metecgéma gau seli heyu esaŋambéc héra ionac muru toroqema haigic houyec. \v 37 Waŋu méŋ Anutunéŋ meɋeliyec iminéŋ ménda houyec. \v 38 Imuac niŋac iwac murunec képésic waiwaiac buŋ suruc hiabia imi ʒéauénécmiyu ninʒu imi niŋasarimu. \v 39 Moseac héna acnéŋ képésic momac yanda imuarunec ménda mesolaŋi énécmiyec. Waŋu Yesuac niŋ wamma ninʒéŋgégic séc yéwéria mocʒoŋ yanda igucnec metecgé énécmima képésicgina qahac ʒéénécmimac. \v 40 Imuac niŋ Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ionac ackuaʒéc ʒéraguc yomuhucyanéŋ onaru hélaguc ménda wammacac niŋ galeŋ memu. \v 41 Ni onac naléginaiguc iwawai méŋ memaŋ. Waŋu iwawai imi hémma énézégic ninʒéŋgémuac séc qahac imuhucya. O! ʒédesi ic ini héŋqacgéma humuqai wammu. \p \v 42 Ʒéyu tecgéyu Paulo ʒéma Banaba tocgotocgo ama igucnec mamanec naŋu ic eneŋ Sabata oumuac acguc ackuaʒéc imi nénézému ʒéma ʒégic. \v 43 Waŋu hénaoriŋ imi héndéŋ amuma madacgic kecma Yuda ic sasala ʒéma ic embac tosara Anutu ee héihéi wammima Yuda ic ionac hénaiguc toroqegic ieneŋ sasala Paulo ʒéma Banaba méndac érécmigic iniguc ac ʒéma Anutuac ewa hiaiguc kecmu niŋ meseli énécmiyoc. \p \v 44 Waŋu Sabata muŋguc ducŋiyu ama imuac miŋina mocʒoŋ yanda Anutuac ackuaʒéc imi nimbiŋ ʒéma hadacgic. \v 45 Hagic Yuda ic ieneŋ inicgic nimbupuc kuaya qeénécmiyu Paulo ac mematiti wammima ʒébiri migic. \v 46 Imuhuc waŋgic Paulo ʒéma Banaba iereŋ kicginaiguc ʒénéŋgira ménda hiriyu yomuhuc énézéyoc; Anutuac ackuaʒéc imi walac Yuda ic onac muru énéc énézéyawac hezac, néŋ eŋaoc niŋgic ini kekec hémbénaŋa imuac buŋa wammuac séc qahac waŋu waizu. Imuac niŋ wai énécmima baera baera ic embac ionaru kembic. \v 47 Imuac mia Miŋ Kewunéŋ yomuhuc ʒénérécmiyec; Neŋ baec tetecgia séc ic embac ionac aŋgéŋ titi niŋac iri ic enia ionac asacmararaŋ kumu érécmizua. \v 48 Imuhuc ʒéyic ic enia ieneŋ mocʒoŋ ac imi nimma ségiségi wamma Miŋ Kewuac ackuaʒéc ee héihéi wammigic. Waŋu kekec tetecgia qahac imuac buŋa wammu niŋ gési énécmiyec séc ninʒégégic. \v 49 Waŋu Miŋ Kewuac ackuaʒécnéŋ baec imuhucgeŋ saima keŋec. \v 50 Waŋu Yuda ic ieneŋ Paulo ʒéma Banaba urunesi waŋ érécmimu niŋac embac eŋeŋagina tosara Anutu ee héihéi wammiaŋgic ini ʒéma ama imuac ic kuneŋ ini hinocgé énécmigic baec imuacnec nesi érécmigic keŋoc. \v 51 Kemma ic iereŋ hémma hénia niŋ asarimu niŋ sésécya wamma héna titigiraiguc seitotoŋa qeyic mayuguc Ikonion ama areŋa yandaiguc keŋoc. \v 52 Keŋic Yesuac ai ic embac baec imuaru hicŋigic ieneŋ ewa hia ʒéma Uŋa Téréyanéŋ sécgé énécmiyec. \c 14 \s1 Ikonion ama areŋa yandaiguc ackuaʒéc ʒéyoc. \p \v 1 Waŋu Ikonion ama areŋa yandaiguc Yuda ic onac tocgotocgo amaiguc emma ackuaʒéc imuhucyanec ʒéyic Yuda ic ʒéma Girik ic sasalanéŋ Yesu ninʒéŋgégic. \v 2 Waŋu Yuda ic tosara ackuaʒéc ménda tohogic ieneŋ ic enia tosara néndéŋ énécmigic ninʒéŋ ninʒéŋac dacmuna nimbiri énécmigic. \v 3 Imuac niŋ nalé horua tocgotocgo ama imuaru kecma Miŋ Kewuaru héima ackuaʒéc ʒénéŋgira ménda hiriyu ʒéauyoc. Ʒéauic Miŋ Kewunéŋ séséc baec icnéŋ ménda memeya ʒéma kiwi welic welicgia hénia héniya méragiranéŋ memaoc niŋ naŋgé érécmima ackuaʒéc eŋeya ewa hiawac nénécmimia imi measariyec. \v 4 Waŋu ama yanda imuac ic embac ieneŋ méndéŋ amuma tosara Yuda ic iniguc, tosara Yesuac Méliméli ic iniguc kecgic. \v 5 Waŋu ic enia ʒéma Yuda ic ieneŋ galeŋ hécginaguc ʒébiri érécmima hocnéŋ uruwiŋ ʒé usuŋnec harégic. \v 6 Harégic niŋtecgicma néŋgacma Likaonia baec Listera ama areŋa yanda yanda ʒéma Debe ama areŋa yanda ʒéma ama areŋa tosara lelecgéma heyec imuaru keŋoc. \v 7 Kemma imuaru buŋa suruc hiabia énézéyoc. \s1 Lisitera ama areŋa yandaiguc // Paulo ʒéma Banaba iorac niŋ // Anutu ʒéérécmigic. \p \v 8 Waŋu Listera ama areŋa yandaiguc ic méŋ neŋgocac héri qeria igucnec héna éréhécya séléc sélécgiya hicŋima héna keŋhaya qahac tacaŋec. \v 9 Waŋu Paulonéŋ ackuaʒéc ʒéyu nimma taru héŋsosolima iwaru ninʒéŋ ninʒéŋa hafiya mehiaru mimacac séc hemizac imi niŋtegirec. \v 10 Niŋtegicma ac kucnec ʒéma yomuhuc ézéyec; Gi hénaganéŋ tima héŋgeŋnec yacma nanna. Imuhuc ʒéyu inéŋ técgéma yacma keŋha waŋec. \v 11 Waŋu ic tuŋ yanda ieneŋ Paulonéŋ ai meyec imi hémma kuagina séc Likonia acginaiguc yomuhuc ʒégic; Anutu iereŋ ic séwiguc wamma sucninaiguc mama hazaoc. \v 12 Waŋu ieneŋ Banaba i Ʒeusi ʒémima Paulo i ac galeŋ kerec imuac niŋ Hereme ʒémigic. \v 13 Waŋu ama yanda imuac séŋgaŋgeŋiguc anutu Ʒeusiac ocmuŋ tarec. Taru imuac hofac oo icnéŋ burumakao ʒéma iwawai ʒuria mema ama areŋ yandawac nagu yandaiguc hama ic embac iniguc lémbaŋ owiŋ ʒé waŋgic. \v 14 Waŋu Yesuac Méliméli ic éréhéc Banaba ʒéma Paulo iereŋ nimma malekugira muʒurac gémaguc tuŋ yanda sucginaiguc usuŋnec kemma qacma yomuhuc énézéyoc; \v 15 Ic mandac, ini némac niŋ haka imuhucya wanʒu? Niri imi ini éséc icnec. Nereŋ imi ini iwawai héla qahac imuhucya waima Anutu baec kurumeŋ ʒéma iwawai mocʒoŋ imuac qerigiraiguc hezac imi ʒéyu hicŋiyec i imi hénihéniaya ʒéma tetecgiaya qahac kecanʒac iwac muru liliŋgéma hamuac niŋ ackuaʒéc imi énézézic. \v 16 Anutunéŋ becnec baec séc ic embac wai énécmiyu eŋaŋ hénagina méndacma keŋha waŋaŋgic. \v 17 Waŋu eŋeya hénia imi ménda ʒéauyu asariyec me? Qahacgucnec. Hélacnec ʒéasari énécmiyec. Inéŋ kia kaiwe énécmima héla memeyawac naléya meénécmima, goi héihéi énécʒéyu héŋaŋgic. Waŋu nene yaka sasala mihicŋi énécmima ségiségi yanda ewa qeriginaiguc tiénécmiyec. \v 18 Iereŋ ac imuhuc ʒéma ai yanda mema qetali énécmiyic lémbaŋ oérécmimiawac ai imi waigic. \s1 Paulo hocnéŋ héigic. \p \v 19 Imuhuc wamma keric Antiokia ama areŋa yanda ʒéma Ikonion ama areŋa yanda imuacnec Yuda ic ieneŋ haréma ic embac énépésima Paulo hocnéŋ héigic. Héima niŋgic humuyec ésécnec waŋu ama yanda séŋgaŋgeŋiguc héréma kemma giligic. \v 20 Waŋu Yesuac ai ic ieneŋ keremma lelecgéma naŋgic imuarunec inéŋ yacma muŋguc ama yandaiguc keremma heyec. Heyu ama giaŋiyu Banaba i guc Debe ama yandaiguc keŋoc. \p \v 21 Ama yanda imuaru buŋa suruc hiabia imi ʒéyic ic sasalanéŋ Yesuac tohotoho ic waŋgic. Waŋu imuarunec muŋguc liliŋgéma Lisitera ʒéma Ikonion ʒéma Antiokia ama areŋa yandaiguc keŋoc. \v 22 Yesuac hénaoriŋ ninʒéŋ ninʒéŋ niŋselima kecmu ʒéma meseli énécmima yomuhuc ʒéyoc; Anutuac héŋgaleŋ ama areŋa yandaiguc kerembiŋ ʒé neŋaŋ ʒéra béra kileŋ yanda mihicŋiwiŋ. \v 23 Ʒéyu tecgéyu hénaoriŋ tuŋa tuŋa séc galeŋhécgina mihicŋi énécmima nene ʒikima ʒéwelecma ninʒéŋ ninʒéŋ miŋina Miŋ Kewuac muru onoporoc. \v 24 Waŋu Pisidia baec qericma keŋkecma Pamfilia baeciguc kereŋoc. \v 25 Keremma Perege amaiguc buŋa suruc énézéma Atalia amaiguc hiŋgaroc. \v 26 Imuarunec ʒéiciguc emma keŋkecma Antiokia ama areŋa yandaiguc kereŋoc. Ama imuaru mia becnec doku naec ieneŋ Anutuac ewa hiaiguc ai ic éréhéc imi oropocgic. \v 27 Keremma hénaoriŋ tocgo énécmima Anutunéŋ naŋgé érécmiyu ai meyic ic enia ionac nagu auénécmiyec imuac ac surucya mocʒoŋ waŋ énécmiyoc. \v 28 Waŋu imuaru Yesuac hénaoriŋ iniguc nalé horua keroc. \c 15 \s1 Paulo ʒéma Banaba iereŋ ac eminimbiŋ ʒé Yerusalem eŋoc. \p \v 1 Yuda baec igucnec ic tosara Antiokia ama areŋa yandaiguc mama hama ackuaʒéc ku énécmima yomuhuc ʒégic; Ini Moseac haka tohoma séwi taségina ménda hericmuiguc aŋgéŋgina ménda timac. \v 2 Imuhuc ʒégic Paulo ʒéma Banaba iereŋ iniguc ʒéeŋ ʒéma wamma qeqetali yanda waŋgic. Waŋkecma yomuhuc acgina ʒikima ʒégic; Paulo ʒéma Banaba iereŋ ic tosara ionarunec iniguc eŋawu Yesuac Méliméli ic ʒéma galeŋ tosara Yerusalem kecʒu ionac muru ʒézé qesiqesi ac imi mema kemmu. \v 3 Imuhuc ʒéma hénaoriŋ ieneŋ méli énécmigic keŋgic. Kemma Foinike ʒéma Samaria baec qericma kemma ic enia sasalanéŋ ewa qerigina meleŋgic imuac suruc ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna énézégic. Ʒégic niŋgic ionaru ewa hia kuneŋ yanda hicŋiyec. \v 4 Waŋu keŋkecma Yerusalem kereŋgic hénaoriŋ héra ʒéma Yesuac Méliméli ic ʒéma galeŋhéra ieneŋ ʒézé ségiségi waŋ énécmigic. Waŋu Anutunéŋ iniguc ai meyec imuac ac suruc mocʒoŋ waŋ énécmigic. \v 5 Waŋu ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna tosara Farisaio tuŋ ionarunecnéŋ yomuhuc ninʒéŋgéma ʒégic; Ic enia ionac séwi taségina hericma Moseac héna ac tohomuac niŋ ku énécmiwiŋac hezac. \s1 Peteronéŋ ac énézéyec. \p \v 6 Ʒégic Yesuac Méliméli ic ʒéma galeŋ ieneŋ imuac ara ʒéwiŋ ʒéma eŋacnec tocgégic. \v 7 Tocgéma ac sasala ʒézé qesiqesi waŋkecgicguc Peteronéŋ yacma yomuhuc énézéyec; Dac munahécna ini ninʒu ésécnec Anutunéŋ ic enia ieneŋ nuac kuana igucnec ackuaʒéc imi nimma ninʒéŋgému niŋac becarunec sucnina igucnec ni gésinéŋec. \v 8 Waŋu qeri héhéŋ Anutunéŋ Yuda neŋaŋ niŋ waŋ nénécmiyec ésécnec ic enia ionac acguc Uŋa Téréya énécmima énépésiyec imi measari nénécmiyec. \v 9 Inéŋ ninʒéŋ ninʒéŋginanéŋ qerigina ʒuacénécmiyu ini ʒéma nini neŋac neŋac qahac wanʒac. \v 10 Imuac ini némac niŋac iwawai réwéria esaŋambéc hécnina ʒéma neŋaoc huabipianʒiŋ imi Yesuac hénaoriŋ ionac qacginaiguc haima Anutu batocgéwiŋ ʒé wanʒu? \v 11 Nini ʒéma ic enia ini momacnec Miŋ Kewu Yesuac ewa hiawac aŋgéŋnina tiyu kecʒiŋ imi ni ninʒéŋgézua. \p \v 12 Waŋu tocgégic ieneŋ acgina qaima eŋ tacma Banaba ʒéma Paulo iereŋ Anutunéŋ naŋgé érécmima ic enia ionac sucginaiguc séséc ai ʒéma iwawai welic welicgia meyec imuac suruc waŋ énécmiyic nindacgic. \v 13 Énézéyic tecgéyu Yakobonéŋ ac yomuhuc énézéyec; Dac munahécna acna ʒéwa niŋgic, \v 14 Walac Anutunéŋ ic enia eŋeya buŋahéra wammu niŋac dimuhuc winini énécmiyec imi Simeonnéŋ nénézéyec. \v 15 Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ionac ackuaʒécnéŋ ai imi yomuhuc ʒéma naŋgézac; \v 16-17 Ic munduŋa tosara, ic enia nuac qac buŋanaguc ʒéénécmimia imi mocʒoŋ Miŋ Kewu qac hoc wammimuac niŋ neŋ biaŋguc liliŋgéma hama Dawidiac ama ʒénʒéŋgia, ama sauha muŋguc meyacgéma héi ɋelimaŋ. \v 18 Miŋ Kewu iwawai imuhucya mocʒoŋ nénézéyu baec yomuac naléya hama keŋec imuac suraiguc baec ic neŋaŋ héŋgicac héŋanʒiŋ inéŋ mia ac imuhuc ʒézac; \v 19 Imuac niŋ ni yomuhuc niŋgésima ʒézua; Ic enia Anutuac muru liliŋgéma hahaya ionac iwawai réwéria ménda énécmiwiŋ. \v 20-21 Moseac héna ac imi becarunec ama yanda séc ʒéaugic niŋanʒu. Waŋu Sabata séc tocgotocgo amaya amayaiguc oloŋgic niŋanʒu imuac niŋ ieneŋ nemu me imuac irehawac buŋa haihaiya imi ʒéma kaisero ai ʒéma yaŋ déméŋa miʒicgéma qehumugic imi ʒéma sac imi waima lakec kecmu imuac sac kiwi oma énécmiwiŋ iminéŋ hia wammac. \s1 Yerusalemnec kiwi haigic // baec séc keŋec. \p \v 22 Waŋu Yesuac Méliméli ic ʒéma galeŋ ʒéma hénaoriŋ momac yanda ieneŋ sucgina igucnec ic éréhéc Paulo ʒéma Banaba iriguc Antiokia ama areŋa yandaiguc méli énécmigic kemmu niŋ acgina ʒikima ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna ionac galeŋ Yuda Basaba ʒémimia imi ʒéma Sila gésiérécmigic. \v 23 Waŋu kiwi imi yomuhuc oma méraginaiguc haigic; Dac muna hécgina kecʒiŋ Yesuac Méliméli ic ʒéma galeŋ tosara nini ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna hécnina baec méŋ Antiokia ama areŋa yanda ʒéma Siria ama yanda ʒéma Kilikia baeciguc kecʒu baec méŋunec dacmuna ini ʒézé ségiségi waŋ énécmima kiwi yomi hai énécmiziŋ. \v 24 Sucnina igucnec ic tosaranéŋ acnina ménda mema eŋ onaru hama ac énézéma qeri yéwéri meénécmigic imuhuc ʒégic niŋiŋ. \v 25 \vp 25a\vp* Waŋu nini ic éréhéc imi gési érécmima ala téŋgéŋ éréhécnina Banaba ʒéma Paulo, \v 26 Miŋ Kewunina Yesu Kristo iwac niŋ wamma kekecgira waiyoc \vp 25b\vp* iriguc momacnec méli énécmiwiŋ ʒé ewa momac wanʒiŋ. \v 27 Hénia imuac niŋ nini Yuda ʒéma Sila méli érécmini hama kuagiranéŋ kiwi yomuac héipuc wamma énézémaoc. \v 28 Uŋa Téréya ʒéma nini iwawai tosara qahac, néŋ iwawai kileŋdac memeyawac séc yomi sac hai énécmiwiŋ niŋac ewa momac wanʒiŋ. \v 29 Nemu me imuac irehawac buŋa haihaiya imi ʒéma sac ʒéma kaisero ʒéma yaŋ déméŋa miʒicgéma qehumugic imi waima imuacnec lakec kecmu. Ini iwawai imuacnec hia lakec kecmuac séc ʒéma ninʒéŋgéziŋ. Yaiʒézé waŋ énécmima imdacmi sac oénécmiziŋ. \p \v 30 Haigic ieneŋ kiwi imi mema wai énécmima mekemma Antiokia ama areŋa yandaiguc keremma hénaoriŋ tocgo énécmima kiwi imi énécmigic. \v 31 Énécmigic meme seli ac oma énécmigic imuac oloŋ niŋ wamma ségiségi waŋgic. \v 32 Waŋu Yuda ʒéma Sila iereŋ acguc Anutuac tiliŋ tiliŋ ic keroc imuac niŋ ac sasala ʒéma meseli énécmiyoc. \v 33 Waŋu iereŋ nalé tosara iniguc kericguc ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna ieneŋ luae ac érézéma oropocgic keŋoc. Kemma méli érécmigic ionaru liliŋgéma keŋoc. \v 34 (Ménda hezac.) \s1 Paulo ʒéma Banaba iereŋ // méndéŋ amuyoc. \p \v 35 Paulo ʒéma Banaba iereŋ Antiokia ama areŋa yandaiguc toroqema kecma ic tosara iniguc momacnec Miŋ Kewuac ackuaʒéc ku énécmima ʒéaugic. \v 36 Ai meme tosara hama keŋu Paulonéŋ Banaba yomuhuc ézéyec; Nekaoc ama yanda tosara becnec Miŋ Kewuac ackuaʒéc ʒéauyic imuaru muŋguc liliŋgéma kemma ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna hécnina inicma dimuhuc kecʒu imi hémbiŋ. \v 37 Ʒéyu Banabanéŋ Yohane Mareko ʒémimia i wagiric eŋawu momacnec kemmu niŋ waŋec. \v 38 Waŋu Marekonéŋ becnec Pamfilia baeciguc wai érécmima ménda toroqema ai meyec. Imuac niŋ Paulonéŋ wagicma kemmac niŋ niŋu ménda sécgéyec. \v 39 Waŋu Banabaguc ʒéqeqetali yanda waŋkecma méndéŋ amuyoc. Méndémma Banabanéŋ Mareko wagicma ʒéic késama Kipuro amaiguc keŋoc. \v 40 Waŋu Paulonéŋ Sila megésiyu ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna ieneŋ mériaŋ ac ézéma Miŋ Kewuac ewa hiaiguc oropocgic keŋoc. \v 41 Kemma Siria ʒéma Kilikia baec qericma kemma Yesuac hénaoriŋ meseli énécmiyec. \c 16 \s1 Timoteonéŋ Paulo ʒéma Sila // ioraru toroqeyec. \p \v 1 Paulonéŋ keŋkecma Debe ʒéma Lisitera ama areŋa yandaiguc kereŋec. Waŋu Lisitera ama areŋa yanda imuaru Yesuac tohotoho ic méŋ kerec qara imi Timoteo. I neŋgocya imi Yuda embac, néŋ ninʒéŋ ninʒéŋ embac waŋec. Waŋu maŋgocya imi Girik ic. \v 2 Lisitera ʒéma Ikonion ama areŋa yanda igucnec ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna ieneŋ Timoteoac eeya héigic. \v 3 Waŋu imuaru Yuda ic kemma kecgic ieneŋ iwac maŋgocya imi Girik ic imi nindacgic. Imuac niŋ Paulonéŋ i wagicma kemmaŋ ʒé wamma iwac séwélaiguc séwi tasé hericheric haka wammiyec. \v 4 Waŋu ama areŋa kuneŋ kuneŋ séc lelecgéma Yesuac Méliméli ic ʒéma galeŋ eneŋ Yerusalemiguc ac ʒikima héna ac mema ogic imi tohomu niŋac énécmiyoc. \v 5 Imuhuc wamma ai meyic hénaoriŋ ieneŋ ninʒéŋ ninʒéŋgina seligiyu kucgina mema kaiweya kaiweya ʒaŋgégina toroqema keŋec. \s1 Paulonéŋ Makedonia ic méŋnéŋ // tiliŋ tiliŋiguc wininiyu héŋec. \p \v 6 Waŋu Uŋa Téréyanéŋ Asia baeciguc ackuaʒéc ménda ʒéaumuac niŋ énézéyu Firigia ʒéma Galatia baec orogicma keŋgic. \v 7 Keŋkecma Misia baec giŋgiŋaiguc keremma Bitinia baeciguc kerembiŋ ʒégic Yesuac Uŋanéŋ imuhucyanec oaec ménda ʒéénécmiyec. \v 8 Imuac ieneŋ Misia baec giŋgiŋanec keŋkecma Troa amaiguc mekeŋgic. \v 9 Siŋiyaiguc Paulonéŋ tiliŋ tiliŋiguc héŋu Makedonia ic méŋnéŋ iwaru wininima namma welecma yomuhuc ʒéyec; Gi doku qericma konduŋ néwécgeŋ Makedonia baeciguc hama méra nénécmiwésémaŋ. \v 10 Paulonéŋ tiliŋtiliŋiguc séséc hémma ʒéyu, Anutunéŋ ionac buŋa suruc hiabia énézéwiŋ niŋ nénézézac ʒéma ninʒéŋgéma nalé sosola qahac konduŋ qericma Makedonia kembiŋ niŋac ʒéréŋ qéréŋ waŋiŋ. \s1 Maleku meme embac Lidia. \p \v 11 Ʒéiciguc emma Troa ama areŋa yanda imi waima qericma didiŋanec kemma Samotera konduŋ baec komociguc kereŋiŋ. Ama giaŋiyu imuacnec keŋkecma Neapoli ama areŋa yandaiguc kereŋiŋ. \v 12 Imuaru ʒéic igucnec mama keŋkecma Filipai ama areŋa yandaiguc kereŋiŋ. Filipai imi Makedonia imuac ama areŋa yanda tosara onogicma kuneŋgina wawaŋa. Roma ic eneŋ ama areŋa yanda imi aŋgéŋ tima galeŋgéma kecgic. Waŋu ama areŋa yanda imuaru ai meme tosara keriŋ. \v 13 Sabata ducŋiyu ama areŋ imuac nagu yanda séŋgaŋgeŋiguc doku méŋ heyec imuaru ʒéwelec welecac tatarawac séc méŋ hezac me qahac imi hémbiŋ ʒéma keŋiŋ. Kemma imuaru tacma embac tocgoma tacgic ionac ackuaʒéc énézéiŋ. \v 14 Waŋu niŋgic ionac sucgina igucnec embac méŋ qara Lidia kerec. I imi maleku ɋouc ɋoucgia meme embac. Waŋu Tiatira ama yanda igucnec. Inéŋ Anutu ehéihéi wammiaŋec. Waŋu Miŋ Kewunéŋ qeria mebéréŋgéyu ackuaʒéc Paulonéŋ ʒéyec imuac wamma niŋec. \v 15 Waŋu eŋeya ʒéma héna géséhéra mocʒoŋ doku naec énécmini nalé imuaru inéŋ amayaiguc héihéré nénécmima yomuhuc ʒéyec; Eneŋ mia nuac niŋgic ninʒéŋ ninʒéŋ embac wamma Miŋ Kewuac qeriaiguc kecʒuaiguc hama nuac amaiguc tacyac wammu. \s1 Paulo ʒéma Sila hésa amaiguc oropocgic. \p \v 16 Nalé méŋu ʒéwelec welecac kawéiguc kembiŋ ʒé keŋkecni weleŋ qeqe embac méŋ kuwicyagucnéŋ mihicŋi nénécmiyec. Embac imi biaŋac ac ʒéénécmima miŋhéra ionac soukiwa sasala mihicŋi énécmiaŋec. \v 17 Waŋu inéŋ mia Paulo ʒéma nini méndac nénécmima ac qacma yomuhuc ʒéyec; Ic yominéŋ Anutu eŋeŋa yanda iwac weleŋ qeqehéra kecma aŋgéŋ titiac héna ʒéau énécmianʒu. \v 18 Kaiweya kaiweya imuhuc waŋ nénécmima keru ai meme sasala tecgéyec. Paulonéŋ niŋu aiya kileŋ yanda héricmiyu liliŋgéma kuwic yomuhuc ézéyec; Ni Yesu Kristoac qaraiguc gézézua, embac iwac qeria igucnec éréma kenna. Imuhuc ʒéyu imuarunec éréma keŋec. \v 19 Waŋu weleŋ qeqe embac iwac miŋhéra ieneŋ soukiwa hia mihicŋimuac séc qahac waŋec imi héŋtegicma Paulo ʒéma Sila érépésima galeŋ mihicŋi énécmiwiŋ ʒé nénnagémba sombeŋiguc héré érécmima keŋgic. \v 20 Galeŋ ionacmuru héré érécmima yomuhuc ʒégic; Iereŋ Yuda icnéŋ amaninaiguc hama mebiri nénécmiyic qeweloŋ yanda mihicŋiziŋ. \v 21 Waŋu haka méréra Roma ic neŋaŋ ménda wamma mema kekera imuac mia nénézézaoc. \v 22 Waŋu ic tuŋ yanda naŋgic ieneŋ naŋgé amuma momacnec haʒéc ac waŋ érécmigic galeŋ ieneŋ séwi usugira hetec qetecgéma hihilocnéŋ urumu niŋac énézégic. \v 23 Ʒégic ieneŋ hihilocnéŋ kileŋ yanda urumaguc hésa amaiguc oropocma nagu meselima hiabianec awima nammac niŋ galeŋ meme ic ézégic. \v 24 Ézégic nimma hésa ama qeria méŋ suraiguc tacʒac imuaru oropocma hénagira ic kembaŋa dépaŋ yanda éréhéc imuac namuŋaiguc ɋatéyu kilanʒiyu heyoc. \s1 Hésa ama galeŋ meme ic doku // naec miyec. \p \v 25 Siŋiya namuŋaiguc Paulo ʒéma Sila iereŋ Anutu legic héima ʒéwelec welec wammiyic hésa ic tosaranéŋ imi niŋgic. \v 26 Waŋu élanzaŋnec naŋ yanda geriwagucnéŋ mema hésa amawac hénia mehiriyu hésa amawac naguya mocʒoŋ aŋgédarec. Waŋu ic momac yanda seŋ hésagina loloma madarec. \v 27 Waŋu galeŋ meme icnéŋ gau igucnec niŋɋelima héŋu nagu aŋgéma nandaru hésa ic néŋgacdacʒu imuhuc ʒéma nimma souya héréma eumaŋ ʒé waŋec. \v 28 Imuhuc wammaŋ ʒéyu Paulonéŋ qacma ʒéyec; Séwiga ménda mebirina nini mocʒoŋ you tacʒiŋ. \v 29 Waŋu galeŋ meme icnéŋ kifa niŋac qacma emma ʒénéŋa hiriyu Paulo ʒéma Sila iorac wéségiraiguc sicgé érécmiyec. \v 30 Waŋu oragicma éréma qesiérécmima ʒéyec; Ic kewu éréhécna ni dimuhuc wamba Anutunéŋ aŋgéŋna timac? \v 31 Ʒéyu iereŋ yomuhuc ézéyoc; Miŋ Kewu Yesu ninʒéŋgéna gi ʒéma héna géséhécga aŋgéŋgina timac. \v 32 Waŋu iereŋ i ʒéma héna géséhéra Miŋ Kewuac ackuaʒéc énézéyoc. \v 33 Éénézéyic galeŋ meme icnéŋ siŋi imuaru nalé sosola qahac oragicma wizigira hicŋiyec imi ʒuac érécmiyec. Waŋu nalé sosola qahac eŋeya ʒéma héna géséhéra doku naec énécmiyoc. \v 34 Waŋu i eŋeyaoc ama qeriaiguc oropocma nene hai érécmiyec. Waŋu i ʒéma hénagéséhéra mocʒoŋ hama Anutu ninʒéŋgégic imuac niŋ ségiségi yanda waŋec. \p \v 35 Ama giaŋiyu galeŋ ieneŋ ai ic tosara méli énécmigic hama yomuhuc ézégic; Ic éréhéc imi hulac érécmina. \v 36 Ʒégic galeŋ meme icnéŋ nimma Paulo yomuhuc ézéyec; Galeŋ éréhécna ieneŋ ai ic tosara méli énécmigic hama hulac érécmina ʒézu imuac iri ewa bénʒéŋ nimma kemmaoc. \v 37 Ʒéyu Paulonéŋ yomuhuc ézéyec; Niri Roma ic kecʒic waŋu képésicnina ménda ʒétecgéma ic tuŋ yanda kicginaiguc eŋ nuruma hésa amaiguc noropocgic. Waŋu deguc éléŋ méli nérécmiwiŋ ʒé wanʒu? Imuhuc qahac, eŋaoc hama noragicgic kembiŋ. \v 38 Waŋu ai ic ieneŋ liliŋgéma kemma galeŋ énézégic. Énézégic ieneŋ ic éréhéc imi Roma ic wanʒaoc imi niŋasarima aurigic. \v 39 Aurima ic éréhéc mebélacgé érécmiwiŋ ʒé iorac muru hama hésa ama igucnec oragicma éréma ama areŋa yanda imi waima kemmaoc niŋ érézégic. \v 40 Waŋu iereŋ hésa ama igucnec éréma duŋa Lidia iwac amaiguc kemma imuaru Yesuac ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna inicma meseli énécmimaguc ama yanda imi waima keŋoc. \c 17 \s1 Paulo ʒéma Sila iereŋ Tesalonika ama areŋa yandaiguc keŋoc. \p \v 1 Waŋu Paulo ʒéma Sila iereŋ Amfipoli ʒéma Apolonia ama areŋa yanda orogicma Tesalonika ama areŋa yandaiguc kereŋoc. Waŋu imuaru Yuda ic onac tocgotocgo ama méŋ tarec. \v 2 Waŋu Paulonéŋ hakaya méndacma tocgotocgo amaiguc emma Sabata haréwéc séc iniguc kiwi téréya olomma eminiŋgic. \v 3 Imuhuc wamma hénia ʒéasarima héipuc wamma yomuhuc ʒéyec; Kristo i qenʒeŋ manʒeŋ qema humuma humuc igucnec yacmac niŋac kiwi téréyaiguc ogic hezac. Waŋu ni énézéanʒua Yesu iminéŋ Kristo wanʒac. \v 4 Ʒéyu sucginaiguc tosara ʒéma Girik ic tuŋ yanda Anutu ehéihéi wammiaŋgic imi eneŋ ʒéma embac eŋeŋa éréhécdac qahac, néŋ sasala momacnec ninʒéŋgéma Paulo ʒéma Sila iorac muru toroqegic. \v 5 Waŋu Yuda ic eneŋ nimbupuc niŋ érécmima nénnagémba sombeŋiguc kemma kaiʒiliweŋ ic tosara onagicma tuŋginaguc wamma hénima ama areŋa yanda qeriaiguc qeweloŋ yanda waŋgic. Waŋu Paulo ʒéma Sila mihicŋi érécmima ic embac sucginaiguc héréma kemma oropocbiŋ ʒé Yasonac amaiguc usuŋnec keŋgic. \v 6 Waŋu ménda mihicŋi érécmigic. Imuac niŋ Yason ʒéma ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna tosara énépésima unuruma ama galeŋ ionac wéséginaiguc kemma qacma ʒégic; Baera baera ic embac ionac qerigina mesoho énécmianʒaoc imi ereŋ mia nonac muru hayoc. \v 7 Hayic Yasonnéŋ héihéré érécmiyecac érécmima kecʒac. Ieneŋ Roma ic kewuac ac logima Ic kewu méŋ kecʒac, imi mia Yesu ʒéanʒaoc. \v 8 Ʒéyic ama areŋa yanda ichéra ʒéma galeŋ ieneŋ ac imi nimma qeweloŋ yanda waŋgic. \v 9 Waŋu galeŋ eneŋ Yason ʒéma alahéra ionac murunec soukiwa mema oropocgic keŋoc. \s1 Paulo i Berea ama areŋa yandaiguc ackuaʒéc énézéyec. \p \v 10 Waŋu siŋiyaiguc ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna ieneŋ Paulo ʒéma Sila méli érécmigic Berea tauŋiguc kemma Yuda ic ionac tocgotocgo amaiguc eŋoc. \v 11 Waŋu Berea ama areŋa yanda miŋina ionac hakagina imi Tesalonika ama areŋa yanda miŋina ionac hakagina ogicma bénʒéŋa waŋec. Imuac ackuaʒéc imi siŋa nimma késama aŋgéŋ tigic. Aŋgéŋ tima acgira imi hélacnec me deic ʒéma kaiweya kaiweya kiwi téréya imi olomma niŋgésigic. \v 12 Imuhuc wamma ionarunec sasalanéŋ ninʒégégic. Waŋu Girik embac eŋeŋa ʒéma Girik ic embac efefia qahac, néŋ sasala ninʒéŋgégic. \v 13 Yuda ic Tesalonika ama areŋa yanda igucnec ieneŋ Paulonéŋ Berea ama areŋa yandaiguc acguc Anutuac ackuaʒéc ʒéauyec imi nimma Berea ama areŋ yandaiguc hama imuac miŋina qeriginaiguc netu énécmima aigira qeri ɋaoŋ qeénécmima yéwéri mihicŋi énécmigic. \v 14 Imuhuc waŋgic ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna ieneŋ Paulo konduŋ heyec imuhucgeŋ lakec kemma kecmac niŋac mélimigic. Waŋu Sila ʒéma Timoteo iereŋ imuaru\f + \fr 17:14 \fr*\ft Berea ama areŋa yandaiguc.\ft*\f* waima keroc. \v 15 Waŋu ic tosara ieneŋ Paulo wagicma Aten ama areŋa yanda tarec imuhucgeŋ lakec keŋgic. Waŋu Paulonéŋ Sila ʒéma Timoteo eŋeya muru foc méli érécmigic hamaoc niŋ énézéyu gezac qéʒéŋ ac imi mema liliŋgéma keŋgic. \s1 Paulonéŋ Aten ama areŋa yanda yandaiguc buŋa suruc hiabia énézéyec. \p \v 16 Waŋu Paulo i Aten ama areŋa yandaiguc iorac mambéc tac kecma ama areŋa yanda imuac qeriaiguc baniara sasala naŋgic hémma qeri geric waŋec. \v 17 Waŋu Yuda ic onac tocgotocgo amaiguc Yuda ic ʒéma Girik ic tosara Anutu ehéihéi wammianʒu ionac ackuaʒéc énézéyec. Waŋu nénnagémba sombeŋiguc kaiweya kaiweya ic mihicŋi énécmiyec séc imuhuc waŋ énécmiyec. \v 18 Waŋu Epikue niniŋ ic ʒéma Stoike niniŋ ic ieneŋ acguc i guc ac eminiŋgic. Waŋu Paulonéŋ Yesu ʒéma humuc igucnec yacyac imuac ac ʒéyec. Imuac niŋ tosaranéŋ Pauloac niŋ kua doku ic yominéŋ néma ac ʒémaŋ ʒé wanʒac me imuhuc ʒégic. Waŋu tosaranéŋ ic yomi mia baec méŋac nemu mérérawac suruc ʒézac gezaŋ imuhuc ʒégic. \v 19 Imuhuc ʒéma Areopago kaunsol sombeŋiguc wagicma kemma ʒégic; Iwawai ɋelia ʒézaŋ imi nini hia niŋareŋ géwiŋac séc wanʒac me? \v 20 Geŋ ackuaʒéc méréra ʒéna ninʒiŋ imuac héniaya nimbiŋ ʒé wanʒiŋ. \v 21 Imi mia Aten ic ʒéma ic kiaŋ imuaru kecgic ieneŋ ac méréra nimma ac imuacnec ʒéma ʒé wamma nalégina auaŋgic imuac niŋ imuhuc qesimigic. \s1 Miŋ Kewu mérérawac hénia énézéyec. \p \v 22 Waŋu Paulo imi Areopago kaunsol sombeŋ yanda namuŋaiguc namma ic yomuhuc énézéyec; Aten ic mandac, ni yomuhuc hémma ninʒua, Ini mepé qepési ic kecʒu. Iwawai mocʒoŋ yanda mepési énécmianʒu. \v 23 Ni ama areŋa yandagina imi lelecgéma kicna hima onac mepé qepésiac iwawai inicba ʒaki téréya méŋiguc kiwi yomuhuc heyu olonʒua; Nemu méréra ménda ninʒiŋ iwac ʒaki téréya. Deguc ni nemu méréra ménda nimma mepésimianʒu, i énézéwa niŋtecgicmu. \v 24 Anutu baec kurumeŋ ʒéma imuac qeriaiguc iwawai momac yanda hezac imi ʒéyu hicŋidarec inéŋ mia baec kurumeŋ imuac miŋina kecʒac imuac niŋ inéŋ ocmuŋ téréya méraninanéŋ memeya imuac qeriaiguc ménda kecanʒac. \v 25 Waŋu I eŋeyaoc ic embac mocʒoŋ yanda kekec ʒéma wésésé ʒéma iwawai mocʒoŋ yanda nénécmianʒac imuac niŋ iwawai méŋ niŋac waŋu méraninanéŋ haimiwiŋac séc qahac. \v 26 Inéŋ ic momacguc mihicŋima iwarunec ic tuŋa tuŋa hicŋima kemma baec séc kecmuac niŋ ézéyec. Waŋu nalénina ʒéma kekecac qaŋaŋ sililicnina ʒénénécmiyec. \v 27 Imi mia ic neŋaŋ iwac niŋ wamma qerininanéŋ mété qététaŋ wamma kemma Anutu eŋeya mihicŋiwiŋ niŋac nimma imuhuc waŋec. Waŋu inéŋ ic momac momac neŋaŋ murunec lakec ménda kecanʒac. \p \v 28 Neŋaoc iwac kuhaiguc kekec wamma keŋha waŋanʒiŋ. Onac legic ʒéra meme ic tosaranéŋ yomuhuc ʒégic; Neŋaŋ Anutuac ɋelihéra. \v 29 Imuhucyanec Anutuac ɋelihéra kecʒiŋ imuac niŋ Anutuac ninni goli me siliwa me hocnéŋ niniŋnina tohoma irec ooya méndacma meyacgéanʒiŋ séc ménda wammac. \v 30 Anutunéŋ ménda nimma kekecac naléyaiguc ménda ninicma tuambuam waŋec. Waŋu deguc mia baec séc ic momac yanda qerinina melembiŋ niŋac nénézézac. \v 31 Anutunéŋ baec ic embac solaŋanec gési nénécmimaŋ ʒé naléya meyecac heyu ic méŋ ai imi mia memac niŋac kumuyec. Waŋu ic imi mia humuc igucnec meɋelima héipuc yanda baec ic mocʒoŋ ninʒéŋgémuac sécya nénécmiyec. \p \v 32 Paulonéŋ imuhuc ʒéyu ic tosaranéŋ humuc igucnec yacyac imuac ʒédesi waŋgic. Waŋu tosaranéŋ nalé méŋac ac suruc imuac muŋguc ʒéna nimbiŋ imuhuc ʒégic. \v 33 Imuhuc waŋgic Paulonéŋ wai énécmima keŋec. \v 34 Ic sasala qahac, néŋ tosara Paulo ala wammima ninʒéŋgégic. Ionarunec éréhéc imi Areopagoac gésigési ic Dionisio ʒéma embac Damari, waŋu tosara méŋ kecgic. \c 18 \s1 Paulo inéŋ Korinti ama areŋa yandaiguc ackuaʒéc ai meyec. \p \v 1 Imuac andiaiguc Paulonéŋ Aten ama areŋa yanda waima Korinti ama areŋa yandaiguc keŋec. \v 2 Imuaru Yuda ic méŋ mihicŋiyec, qara imi Akila. I Ponto baeciguc hicŋiyec. Ic kewu Klaudionéŋ Yuda ic imi Roma ama areŋa yanda waima kemmu niŋac énézéyec. Imuac niŋ inéŋ iniŋa Priskilaguc\f + \fr 18:2 \fr*\ft Me Priska.\ft*\f* Italia baec igucnec Korinti ama areŋa yandaiguc ɋelia hayoc. Waŋu Paulonéŋ iricmaŋ ʒé keŋec. \v 3 Iereŋ imi aigira momacguc imuac niŋ momacnec kecma ai meyoc. Waŋu iereŋ yaŋ séwélanéŋ sel meyacgéyu boŋ meaŋoc. \v 4 Waŋu Paulo i Sabata nalé séc Yuda ic ionac tocgotocgo amaiguc emma Yuda ic ʒéma Girik ic iniguc ac eminimma meme seli ac waŋ énécmiaŋec. \p \v 5 Waŋu Sila ʒéma Timoteo iereŋ Makedonia waima hayoc. Nalé imuaru ackuaʒécnéŋ Paulo késayu ewa mocʒoŋnec Yesu imi Kristo téŋgéŋ ʒéma imuac héipuc wamma Yuda ic ʒéasari énécmiyec. \v 6 Waŋu Yuda ic ieneŋ haʒéc wammima ʒébiri migic séséc wamma séwi usuya mimiŋʒaliyu seitotoŋa mayu yomuhuc énézéyec; Onac sacnéŋ onac orucginaiguc liliŋgéma hamac, néŋ ni aina mema solaŋaniwa képésicna qahac wanʒac.\x + \xo 18:6 \xo*\xt Eʒk 3:18\xt*\x* Degucmuacnec ni ic enia ionac muru kemmaŋ. \v 7 Waŋu tocgotocgo ama imi waima ic méŋ Anutu mepésianʒac qara Titio Yusito iwac amaiguc emma tacyac waŋec. Amaya imi tocgotocgo ama imuac maréŋaiguc tarec. \v 8 Waŋu tocgotocgo amawac galeŋ qara Krispo ʒéma héna géséhéra ieneŋ ackuaʒéc nimma Miŋ Kewu ninʒégégic. Waŋu Korinti ic ionarunec sasalanéŋ acguc Pauloac ara nimma ninʒéŋgéma doku naecgic. \v 9 Waŋu siŋi méŋiguc Miŋ Kewunéŋ Paulo tiliŋ tiliŋiguc hicŋimima yomuhuc ézéyec; Gi ʒénéŋga ménda hiriyu ac imi ménda waima ʒéwésémaŋ. \v 10 Ni giguc kecanʒua imuac niŋ ic méŋnéŋ méŋ gumebiri ménda waŋgémmac. Ama areŋa kuneŋ yanda yomuaru nuac ic embac sasala kecʒu. \v 11 Imuhuc ézéyu Paulonéŋ ama imuaru toroqema kecma Anutuac ackuaʒéc ku énécmima keru yawuŋ momacguc ʒéma emma maso 6 mahayec. \p \v 12 Waŋu Galionéŋ Akaia baeciguc baec galeŋ yanda waŋec. Nalé imuaru Yuda ic ieneŋ ʒikiamuma Paulo haʒéc wammima baec galeŋac muru wagicma keŋgic. \v 13 Kemma yomuhuc ʒégic; Ic yomi héna acnina logima héna méréraiguc tima ic embac Anutu mepésimimu niŋac ʒéhinocgé énécmianʒac. \v 14 Waŋu Paulonéŋ ac ʒémaŋ ʒé waŋu Galionéŋ Yuda ic yomuhuc énézéyec; Ini Yuda ic, kaiʒiliweŋ me haka biria niŋac ʒézuiguc neŋ acgina niŋénécmimaŋac hezac. \v 15 Néŋ eŋaŋ ackuaʒéc me qac méŋ me héna ac imuhucyawac ara wanʒuiguc eŋaoc ʒémindiŋimu. Ni iwawai imuhucyawac niŋgésimaŋ ʒé wammaŋac ménda ninʒua. \v 16 Imuhuc ʒéma nesi énécmiyu magic. \v 17 Waŋu ieneŋ momac yanda tocgotocgo amawac galeŋ Sositene wagicma baec galeŋac kiwaiguc qehéi wammigic. Waŋu baec galeŋ Galionéŋ inicma ewa éréhéc ménda waŋec. \s1 Paulonéŋ Antiokia ama areŋa yandaiguc liliŋgéma hayec. \p \v 18 Paulonéŋ Korinti ama areŋa yandaiguc ai meme sasala méŋ kecmaguc ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna wai énécmima ʒéiciguc Siria baeciguc keŋec. Waŋu Priskila ʒéma Akila iereŋ i guc momacnec keŋgic. Waŋu ʒézé selia niŋac ʒéiciguc embiŋ ʒéma Korinti ama areŋa yanda Keŋkereaiguc oruc ʒucya merirec. \v 19 Waŋu Efeso ama areŋa yandaiguc keremma Paulo ic tosara momacnec keŋgic ini imuaru wai énécmimaŋ ʒé eŋeyaoc Yuda ic ionac tocgotocgo amaiguc emma iniguc ackuaʒéc eminiŋ waŋgic. \v 20 Waŋu ic sasalanéŋ eŋaŋguc nalé horua méŋ kecmac niŋac welecgic, néŋ ménda niŋénécmiyec. \v 21 Waŋu Anutuac ewa siŋ imuac heyu onaru muŋguc liliŋgémaŋ imuhuc ʒéma ʒéiciguc emma Efeso ama areŋa yanda imi waima keŋec. \v 22 Keŋkecma Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc kereŋec. Imuaru élélahaiguc ekemma Yesuac hénaoriŋ héra yaiʒézé ac waŋ énécmima Antiokia ama areŋa yandaiguc keŋec. \p \v 23 Imuaru komora kecmaguc muŋguc waima Galatia ʒéma Firigia baec orocgicma Yesuac héihéré énécmimia momac yanda meseli énécmima keŋec. \s1 Apolonéŋ Efeso ama areŋa yandaiguc ackuaʒéc énézéyec. \p \v 24 Waŋu Efeso ama areŋa yandaiguc Yuda ic méŋ hayec, qara imi Apolo. Imi Aleksandria ama areŋa yandaiguc hicŋiyec. Ic imi niniŋ yandayaguc, kiwi téréya hia niŋareŋ gédarec. \v 25 Inéŋ Miŋ Kewuac héna ac ʒégic niŋareŋgéma ewa mocʒoŋnec Yesuac ac suruc dindiŋanec ku énécmiaŋec. Néŋ ic imi Yohaneac doku naec haka sac niŋec. \v 26 Inéŋ Yuda ic ionac tocgotocgo amaiguc ackuaʒéc ʒénéŋa ménda hiriyu hénima ʒéyec. Ʒéyu Priskila ʒéma Akila iereŋ ʒézéya nimmaguc i amagiraiguc héihéré mima Anutuac héna muŋguc yanda ʒéasarimiyoc. \v 27 \vp 27a\vp* Waŋu Apolonéŋ Akaia baeciguc kemmaŋ ʒé waŋu ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna ieneŋ meme seli ac wammima ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna imuaru kecʒu ieneŋ Apolo hérémimuac niŋac énézéwiŋ ʒé ionac muru kiwi oma migic késama keŋec. \v 28 Kemma Korinti ama areŋa yandaiguc keremma kiwi téréya héiɋelima Yesu imi Kristo wanʒac imuac héipuc wamma ic embac ionac kicginaiguc kuhaguc ʒéauma Yuda ic ionac ac memamiyec. \vp 27b\vp* Imuac niŋ ic embac Anutuac ewa hia niŋac ninʒéŋgégic ionac méŋguc yanda méra énécmiyec. \c 19 \s1 Paulonéŋ Efeso ama areŋa yandaiguc Yohane mihicŋiyec. \p \v 1 Apolonéŋ i Korinti ama areŋa yandaiguc kerunec Paulonéŋ huaŋgeŋ baec waŋgoŋa Saut iguc keŋkecma Efeso ama areŋa yandaiguc keremma Yesuac tohotoho ic tosara mihicŋi énécmiyec. \v 2 Waŋu inéŋ yomuhuc qesiénécmiyec, Ini ninʒéŋgégic nalé imuaru Uŋa Téréyaguc waŋgic me qahac? Ʒéyu ʒégic, Qahac, Uŋa Téréya kecʒac imuac buŋa méŋ méndagucnec niŋiŋ. \v 3 Imuhuc ʒégic muŋguc qesiénécmiyec; Ini némac doku naecgic? Ʒéyu ʒégic; Yohaneac doku. \v 4 Ʒégic Paulonéŋ yomuhuc énézéyec; Yohanenéŋ ewa meleŋ meleŋac doku naec énécmima ic embac yomuhuc énézéyec; Andénaiguc hama kecʒac i ninʒéŋgému. Waŋu ac imi Yesuac niŋ mia imuhuc ʒéyec. \v 5 Ic eneŋ ac imi nimma Miŋ Kewu Yesuac qaraiguc doku naecgic. \v 6 Waŋu Paulonéŋ orucginaiguc méria haiyec nalé imuaru Uŋa Téréyanéŋ ionaru mayu ac méréra ʒéma andiawac ac momacnec ʒégic. \v 7 Waŋu ic ʒaŋgégina imi 12 ésécnec waŋec. \p \v 8 Waŋu Paulonéŋ Yuda ic ionac tocgotocgo amaiguc nalé séc emma, ackuaʒéc ʒénéŋa ménda hiriyu énézéma, maso haréwéc séc Anutuac héŋgaleŋ ama areŋa yandayawac énézéma, meseli énécmima kerec. \v 9 Waŋu ic tosara eneŋ ewa seli wamma ménda tohoma ic embac kicginaiguc héna imi ʒébirigic. Waŋu Paulonéŋ wai énécmima tohotoho ic tosara onagicma kemma Tirano kiwi téréyawac amaiguc kaiweya kaiweya ackuaʒéc ku énécmiyec. \v 10 Ai yawuŋ éréhéc imuhuc wamma keru Yuda ic ʒéma Girik ic Asia baeciguc kecʒu ieneŋ mocʒoŋ Miŋ Kewuac ackuaʒéc nindacgic. \p \v 11 Waŋu Anutunéŋ Paulo naŋgémima iwarunec kiwi baec icnéŋ ménda memeya ogicqogicma sasala meyec. \v 12 Waŋu ic eneŋ séwi kereŋ tosara ʒéma ai memeyawac séwi usu tosara mema hama Pauloac séwiyaiguc osima mema kemma hafi ic ionac qacginu haigic hiarugic. Waŋu kuwic acguc wai énécmima néŋgacgic. \v 13 Waŋu Yuda ic tosara baec séc lelecgéma méra kiwi meaŋgic ieneŋ batucgéma Yesuac qaraiguc kuwicginaguc yomuhuc énézégic; Paulo ʒéanʒac Yesu iwac qaraiguc énézézua, éréma keŋgic. \v 14 Yuda ic hofac oo ic kiwa méŋ qara Sikewa iwac naŋhéra 7 ieneŋ imuhuc mia waŋgic. \v 15 Waŋu kuwicnéŋ ac yomuhuc meleŋ énécmiyec; Yesu ninʒua, waŋu Paulo i ninʒua, waŋu ini méré ic? \v 16 Imuhuc ʒéma kuwicyagucnéŋ merac éréhéc momacnec qacgiraiguc técgéma emma uruqéfac qéfac waŋ érécmiyu wiziginaguc wamma katanec ama qeria igucnec mama néŋgacgic. \v 17 Waŋu haka imuac buŋa Efeso ama areŋa yandaiguc Yuda ic ʒéma Girik ic ieneŋ nindacma ʒénéŋgina hiriyu Miŋ Kewu Yesuac qara ehéihéi wammigic. \v 18 Waŋu ninʒéŋgégic ieneŋ sasala haréma wawaŋ memegina biria ʒéaudacgic. \v 19 Waŋu ic tosara méra kiwi meaŋgic ieneŋ imuac kiwi papia mutulaŋgéma mema hama ic embac kicginaiguc gericiguc haigic ʒedarec. Waŋu kiwi imuac boŋa toroqegic siliwa gocmia\f + \fr 19:19 \fr*\ft Siliwa gocmia momacguc imi ai ic méŋac ai meme momacgucac ai boŋa wanʒac.\ft*\f* 50,000 ogirec. \v 20 Imuhuc waŋgic Miŋ Kewuac ackuaʒécnéŋ kuhaguc yacma saiyec. \s1 Paulonéŋ Yerusalem kemmac // niŋac ʒéréŋqéréŋ waŋec. \p \v 21 Héla imuhuc hicŋidaruguc Paulonéŋ Makedonia ʒéma Akaia baec orogicma Yerusalem kemmaŋ ʒé ewayanéŋ niŋselima yomuhuc ʒéyec; Ni Yerusalem keremmaguc biaŋguc Roma ama areŋa yanda acguc hémmaŋ ʒé wanʒua. \v 22 Waŋu ic méra migic ionarunec éréhéc Timoteo ʒéma Erasito iereŋ Makedonia baeciguc kemmaoc niŋac méli érécmiyec. Waŋu i eŋeya Asia baeciguc nalé komodia méŋ toroqema kerec. \s1 Efeso ama areŋa yandaiguc // qeweloŋ yanda hicŋiyec. \p \v 23 Waŋu nalé imuaru Efeso ama areŋa yandaiguc héna ac imuac niŋ hétéŋ efefia qahac, néŋ hétéŋ yanda hicŋiyec. \v 24 Surucya imi yomuhuc; Ic méŋ siliwanéŋ iwawai meyacgéma kerec, qara imi Demetirio. Ic inéŋ nemu Atemiac\f + \fr 19:24 \fr*\ft Anutu embara Daianawac qara.\ft*\f* ocmuŋ imi siliwanéŋ meyacgéma soukiwa efefia qahac, néŋ kuneŋ yanda ai momachéra mihicŋi énécmiaŋec. \v 25 Waŋu inéŋ ai ichéra ʒéma ai momachéra tocgo énécmima yomuhuc énézéyec; Ic mandac, ini ainina iminéŋ mia soukiwa yanda mihicŋi nénécmianʒac imi ninʒu. \v 26 Waŋu Paulonéŋ Efeso ama areŋa yanda ʒéma Asia baec tosara igucnec ic embac ʒénaŋgé énécmima yomuhuc ʒéanʒac; Iwawai ic méranéŋ memeya imi Anutu héla qahac. \v 27 Imuhuc waŋkeru nénnagémba aininawac qara imi qahac wambac niŋac. Imi sac qahac, embac nemu yandanina Atemi iwac ocmuŋ imi mamaya waŋu, Asia baec igucnec ʒéma baec tosia igucnec ic momac yanda ehéihéi wammianʒu imi imuhucyanec qahac wambac niŋac. \p \v 28 Demetirionéŋ ac imuhuc énézéyu nimma qeriginaiguc héribiric kuaya qeyu kucnec qacma yomuhuc ʒégic; Efeso ic neŋaŋ Atemi i eŋeŋa yanda! \v 29 Imuhuc ʒégic nalé sosola qahac waŋu ama areŋa yanda séc hétéŋ yanda imi sécgéma kendarec. Waŋu Makedonia ic éréhéc Gaio ʒéma Aristako Pauloguc momacnec keŋha waŋaŋgic i iri imi érépésima héré érécmima mocʒoŋ yanda séséc memeac aʒoaʒoro ama kuneŋ yandaiguc usuŋnec keŋgic. \v 30 Waŋu Paulonéŋ nimma sucginaiguc kemmaŋ ʒéyu tohotoho ic ieneŋ neuŋ héimigic. \v 31 Imi sac qahac Asia baec yanda imuac ai ic eŋeŋa tosara Pauloac alahéra kecgic ieneŋ aʒoaʒoroiguc ménda kemmac niŋac kiwi oma haigic iwaru keŋec. \v 32 Waŋu aʒoaʒoroiguc ic eneŋ ewagina meemma ac imuhucya imuhucya ʒéma qeweloŋ yanda waŋgic acgina sohodaru ic sasala yanda imi némac niŋ tocgégic hénia imi ménda niŋasarigic. \v 33 Waŋu Yuda ic ieneŋ alagina méŋ qara Aleksande naŋgémigic ou wéséginaiguc emma namma Paulo imi Yuda ic, néŋ haʒécnina wanʒac ʒéma yéwéri imi ʒémindiŋimaŋ ʒé acgina qaimac niŋac méranéŋ séséc waŋ énécmiyec.\f + \fr 19:33 \fr*\ft Yuda ic eneŋ Paulo ʒéma Kristoac hénaoriŋ niŋac haʒéc mihicŋiwiŋ niŋac ʒénéŋgina hiriyu Pauloguc ewa momac ménda wanʒu hénia imi ʒéasari énécmiwiŋ ʒé imuhuc batucgégic.\ft*\f* \v 34 Waŋu ic ieneŋ ic imi Yuda ic wanʒac imi héŋtegicma kuagina séc qacma kaiwe kiwa 2 aua séc yomuhuc ʒéma naŋgic; Efeso ic neŋaŋ Atemi i eŋeŋa yanda! \v 35 Imuhuc waŋkecgic tauŋ imuac kiwi oo ic inéŋ ic melanʒi énécmima yomuhuc énézéyec; Efeso ic mandac, Efeso ama areŋa yanda miŋinanéŋ Atemi yanda ninawac ocmuŋ ʒéma baniara kurumeŋ igucnec mamaya imuac awiawi ic kecanʒiŋ imi baec séc ic embac mocʒoŋ nindacʒu. \v 36 Iwawai imi qaecgé mimiawac séc qahac. Imuac niŋ ini qerigina kugic mayu haka sicsaocya méŋ ménda wammu. \v 37 Ic énépésima hazu yomi eneŋ embac nemuninawac ocmuŋ igucnec iwawai méŋ kowu ménda megic. Waŋu nonac embac nemu ménda ʒébirimigic. \v 38 Waŋu Demetirio ʒéma ai ichéra ieneŋ ic méŋac ara késa kecʒuiguc képésic ʒézé naléya ʒéma baec galeŋgina he énécmizaoc imuac niŋ imuac gésigési amaiguc aciguc opocamumu. \v 39 Waŋu ac tosara méŋ hezaciguc kua meme ic aʒoaʒoroiguc mema kemma ʒétecgému. \v 40 Nini aʒoaʒoro yanda héniya qahac yomuac niŋac yéwéri mihicŋiziŋ. Ic kewu yandanéŋ nimma hétéŋ yanda niŋac ac ʒé nénécmiwac niŋac. Qesi nénécmimaciguc nini aʒoaʒoro héna ac logilogiya yomuac ac bakia méŋ owiŋac séc qahac wammac. \v 41 Imuhuc ʒéyu tecgéyu méli énécmiyu kendacgic. \c 20 \s1 Paulo i Makedonia ʒéma Akaia baeciguc keŋec. \p \v 1 Ac hétéŋ yanda imi qahac waŋu Paulonéŋ tohotoho ic unuruma meme seli ac énézéma wai énécmima Makedonia baeciguc keŋec. \v 2 Baec imi ogicma tohotoho ic ac sasala énézéma meseli énécmima keŋkecma Girik baeciguc kereŋec. \v 3 Imuaru maso haréwéc kecma ʒéic késama Siria amaiguc kemmaŋ ʒé waŋu Yuda ic ieneŋ Paulo qewiŋ ʒéma ac saŋec ʒégic niŋtegicma Makedonia baeciguc muŋguc liliŋgéma kemmaŋ ʒé niŋseliyec. \v 4 Waŋu ic tosara i guc momacnec Asia baeciguc keŋgic imi yomuhuc; Berea ic Piroac naŋa Sopatero, Desalonika ic Aristako ʒéma Sekundo, Debe ic Gaio, waŋu Timoteo, waŋu Asia ic Tikiko ʒéma Tirofimo. \v 5 Ic imi ieneŋ walac kemma Troa ama areŋa yandaiguc keremma mambéc nénécmima tacgic. \v 6 Nini saméŋ yisya qahac imuac kendoŋ tecgéyu Filipi ama areŋa yanda waima ʒéiciguc kaiwe méra méŋ keŋkecma Troa ama areŋa yanda miŋina ionac muru keremma imuaru ai meme 7 keriŋ. \s1 Paulo i Troa ama areŋa yandaiguc merac méŋ mehiaruyec. \p \v 7 Sabata tecgéyu Sondaiguc saméŋ newiŋ ʒéma tocgéiŋ. Waŋu Paulonéŋ ama giaŋiyu kemmaŋ ʒéma ackuaʒéc ʒémanec naŋu siŋi namuŋa waŋec. \v 8 Ama qeria qacyaiguc tariŋ imuaru kifa sasala ʒema naŋec. \v 9 Waŋu merac méŋ qara Yutiko inéŋ luhuc memeac kifaŋa igucnec tackecma gau niŋac qeka meka qema tarec. Waŋu Paulonéŋ ackuaʒéc ʒéyu horugiyu gauac kuhanéŋ qéléléŋgéyu tendiŋgéma hiŋgacma baeciguc qeyu heyu mema yachéŋgic humuyec. \v 10 Waŋu Paulonéŋ hiŋgacma eŋeyaoc merac qacyaiguc héima tétécgéma yomuhuc énézéyec; Ʒénéŋgina ménda hirimac, kekecya hemizac. \v 11 Imuhuc ʒéma ama qeria qacyaiguc heyec imuaru emma saméŋ nema ic iniguc ac eminiŋ wamma nalé horua tacgic ama giaŋiyec. Ama giaŋiyu wai énécmima keŋec. \v 12 Ic ieneŋ merac ɋeliyu amayaiguc wagicma keŋgic ewagina hiaruyu ségiségi yanda waŋgic. \s1 Paulonéŋ Milete ama areŋa yandaiguc keŋec. \p \v 13 Paulonéŋ eŋeyanec baec héna kemmaŋ ʒé ai areŋa ʒénénécmiyec imuac niŋ nini walac ʒéiciguc emma Paulo wagicbiŋ ʒéma Aso amaiguc keŋiŋ. \v 14 Waŋu Paulonéŋ Aso amaiguc mihicŋi nénécmiyu ʒéiciguc wagicma Mitilene ama areŋa yandaiguc kereŋiŋ. \v 15 Imuacnec keŋkecma Ʒintaiguc Kio konduŋ baec komociguc kereŋiŋ. Imuacnec keŋkecma Mitiwoiguc Samo konduŋ baec komociguc kereŋiŋ. Waŋu imuacnec keŋkecma Seiyaiguc Milete ama areŋa yandaiguc kereŋiŋ. \v 16 Paulonéŋ ai meme 50 imuac kendoŋiguc Yerusalem kemmaŋ ʒé waŋec. Imuac Asia baeciguc keru nalé ogicbac niŋac Efeso ménda kemma qericma mocʒoŋ Milete ama areŋa yandaiguc keŋec. \s1 Efeso ama areŋa yandaiguc // kua meme ic ac énézéyec. \p \v 17 Kemma Milete imuarunec inéŋ Yesuac hénaoriŋ héra ionac galeŋ hécgina onagicma hamu niŋac ic tosara méli énécmiyu Efeso ama areŋa yandaiguc keŋgic. \v 18 Onagicma hagic Paulonéŋ ac yomuhuc énézéyec; Ni Asia baeciguc hama iniguc kecma ai memena hénia igucnec hénima kaiweya kaiweya wawaŋ memena dimuhuc wamma kecaŋi imi hémma nindacgic. \v 19 Séwi memama hakanaguc ʒéma kic masinaguc wamma manam batuc sasala Yuda ic eneŋ menéŋgic ʒéra béra hénia héniya imuac qahaiguc kecma Miŋ Kewu mepésiyi. \v 20 Waŋu iwawai méra énécmimia méŋnéŋ méŋ henéŋu hénaoriŋ kicginaiguc me amaya amayaiguc ménda niŋyéwérima mocʒoŋ énézéma ku énécmiyi. \v 21 Imuhuc wamma Yuda ic ʒéma Girik ic momacnec ewagina melemma Anutuac muru képésicgina ʒéauma Miŋ Kewunina Yesu Kristo ninʒéŋgému niŋac énézéyi. \v 22 Waŋu ninʒu? Uŋanéŋ qerina ɋatéma héréyu Yerusalem kenʒua. Waŋu ou kemma haka dimuhucya méŋ mihicŋimaŋ imi ni ménda ninʒua. \v 23 Momacgucdac ninʒua imi yomuhuc; Ama séc keremma kecba imuaru Uŋa Téréyanéŋ hésa ama ʒéma ʒérabéranéŋ mambéc nénʒac imi nézézac. \v 24 Héna menéŋec imi usuŋnec kemma Anutunéŋ ewa hiawac ackuaʒéc imi héipuc wamma énézémaŋ niŋac ai buŋa qenéŋec imi metecgémaŋ ʒéma neŋ nena kekecnawac nimba eeyaguc ménda wanʒac. \p \v 25 Ninʒu, ni sucginaiguc keŋha wamma héŋgaleŋ ama areŋa yandawac buŋa énézédacʒua. Waŋu ini mocʒoŋ kic ségérana muŋguc ménda hémmu imi ni ninʒua. \v 26-27 Ni ménda osima Anutuac ewa siŋ mocʒoŋ énézédari. Imuac niŋ, ʒésolaŋiwa niŋgic, sucginaiguc méŋnéŋ méŋ birigic ionac sac kitiwa imi nuac muru ménda hemac. \v 28 Eŋaoc galeŋgé amuma rama tuŋhécgina imuhucyanec galeŋgé énécmimu. Uŋa Téréyanéŋ ini ionac galeŋ gési énécmiyec imuac niŋ Miŋ Kewuac hénaoriŋ héra, eŋeya sawanéŋ boŋhéré énécmiyec ionac inicgaleŋ wamma kecmu. \v 29 Ni wai énécmima kemba haséŋ kazu ʒéragucnéŋ onaru haréma rama goigina ménda héimu. \v 30 Waŋu eŋaŋ sucginaiguc ic tosara hicŋima tohotoho ic hérégic méndac énécmimu niŋac ac ɋariŋ ɋariŋgia ʒému. \v 31 Imuac galeŋgina mema kecmu! Waŋu yawuŋ haréwéc séc siŋi kaiwe ménda waima kic masinaguc eŋac eŋac énézéaŋi imi niŋɋelima kecmu. \v 32 Deguc ni Anutu ʒéma iwac ewa hiawac ackuaʒéciguc ini onopocʒua. Ac kuaʒéc iminéŋ mia hia meseli énécmiyu yacma météré ichéra sucginaiguc ai buŋa mihicŋimu. \v 33 Ni ic méŋac goli me siliwa me séwi usuya niŋac hémbaoc ménda waŋi. \v 34 Ini ninʒu ésécnec, ni méra éréhécnanéŋ ai mema ni ʒéma ichécna nonac iwawainina mihicŋianʒua. \v 35 Imuhuc wamma haka séséc héiénécmiwa héndacgic. Ini imuhucyanec ai kuneŋ mema ic kucgina qahac méra énécmimu. Waŋu Miŋ Kewu Yesunéŋ ac yomuhuc ʒéyec imi niŋɋelima kecmu; Haleŋ énécmimia ionac ségiségigina imi haleŋ késakésa ic ionac ségiségigina imi ogicanʒac. \p \v 36 Paulo i ac imuhuc ʒétecgéma mocʒoŋ yanda iniguc simiŋ héima ʒéwelerec. \v 37 Ʒéweleru ieneŋ mocʒoŋ ʒésiac yanda wamma Pauloac ewayaiguc giligic hiŋgaru kiricne qiricne wammigic. \v 38 Ini kic ségérana muŋguc ménda némmu ʒéyec; Ac imi nimma ewa biric kuneŋ yanda wamma wagicma ʒéiciguc kemma opocgic. \c 21 \s1 Paulonéŋ Yerusalem kemmaŋ // ʒé ʒéiciguc eŋec. \p \v 1 Waŋu nini wai énécmima keŋkecma konduŋ baec komoc Ko baec komociguc kereŋiŋ. Ama giaŋiyu keŋkecma Rodo konduŋ baec komociguc keremma keŋkecma Patara ama areŋa yandaiguc kereŋiŋ. \v 2 Imuaru ʒéic méŋ Foinike konduŋ baec komoraiguc kemmaŋ ʒé waŋu mihicŋima imuaru emma keŋiŋ. \v 3 Keŋkecma Kipuro konduŋ baec komoc kanaigucgeŋ taru hémma ogicma Siria baecigucgeŋ keŋkecma Tiroiguc kerenni imuaru ʒéicnéŋ hinaya haihulac wammaŋ ʒé waŋu élélahaiguc eŋiŋ. \v 4 Emma tohotoho ic tosara mihicŋi énécmima imuaru iniguc kaiwe 7 keriŋ. Waŋu Uŋanéŋ hinocgé énécmiyu nimma Paulo Yerusalem ménda kemmac niŋac welec migic. \v 5 Nalé imi tecgéyu ic embac waima kenni ieneŋ iniŋ merachécgina mocʒoŋ yanda iniguc nonagicgic ama areŋa yanda imuac élélahaiguc hiŋgacma sakasaciguc simiŋ héima Miŋ Kewunina ʒéwelec miyiŋ. \v 6 Ʒéwelecni tecgéyu waiamuma ʒéiciguc enni ieneŋ amaiguc liliŋgégic. \s1 Anutuac tiliŋ tiliŋ ic Agabonéŋ Pauloac andiawac ara ʒéyec. \p \v 7 Waŋu Tiro ama areŋa yanda igucnec keŋkecma doku héna méndacma Tolemai ʒéic ala ama areŋa yandaiguc keremma imuaru ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna yaiʒézé ac waŋ énécmima ai meme momacguc iniguc keriŋ. \v 8 Ama giaŋiyu waima keŋkecma Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc keremma Filipo mihicŋiyiŋ. Filipo imi ai ic 7 gési énécmigic ionac sucgina igucnec. Iwac amaiguc mia emma keriŋ. \v 9 Iwaru bérachéra imi kemboŋ qahac kecgic. Waŋu ieneŋ mocʒoŋ embac seraŋa. Waŋu andiawac ara ʒéaŋgic. \v 10 Waŋu imuaru ai meme sasala kecni Yuda baec igucnec Anutuac tiliŋ tiliŋ ic méŋ qara Agabo i nonaru mama hayec. \v 11 Haréma Pauloac rikuŋa mema iminéŋ eŋeya héna méria ʒikima yomuhuc ʒéyec; Uŋa Téréyanéŋ yomuhuc ʒézac; Yerusalemiguc Yuda ic ieneŋ rikuŋ yomuac miŋina yomuhuc mia ʒikimima ic enia ionac méraginaiguc haimu. \v 12 Ac imuhuc ʒéyu nini ama imuac miŋina iniguc Paulo Yerusalem ménda emmac niŋ Anutu ʒéwelec miyiŋ. \v 13 Waŋu Paulonéŋ yomuhuc ʒéyec; Némac niŋ siacma ewa howuc nénʒu? Ʒikinémmu sac qahac, Miŋ Kewu Yesuac qara niŋac Yerusalemiguc humumaŋ niŋac efidacʒua. \v 14 Waŋu ac ézéni ménda niŋu waima yomuhuc ʒéyiŋ; Miŋ Kewuac ewa siŋnéŋ selimac. \s1 Paulo Yerusalem keŋec. \p \v 15 Ai meme tosara imi tecgéyu ʒéréŋ qéréŋ wandacma Yerusalem eŋiŋ. \v 16 Waŋu Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yanda igucnec tohotoho ic tosara ieneŋ niniguc momacnec kemma Kipuru ic méŋ qara Nason tohotoho ic kerecac kerec iwac amaiguc kecbiŋ ʒé ic imi wagicma keŋiŋ. \p \v 17 Waŋu keŋkecma Yerusalem kerenni imuaru ninʒéŋ ninʒéŋ dacmuna ieneŋ goihéihéi waŋ nénécmima nénépésigic. \v 18 Waŋu ama giaŋiyu Paulonéŋ Yakoboac amaiguc nonagicma eŋu inicni galeŋ mocʒoŋ imuaru hama kecgic. \v 19 Waŋu Paulonéŋ yaiʒézé ac waŋénéc midacmaguc inéŋ weleŋ qemiyu Anutunéŋ ic enia ionaru ai meyec imi momacguc momacguc bénʒéŋ bénʒéŋ énézédarec. \v 20 Énézéyu ieneŋ nindacma Anutu mepési migic. Mepési migic tecgéyu Paulo yomuhuc ézégic; Ninʒaŋ, Yuda ic sucninaiguc ninʒéŋ ninʒéŋ ic tauseŋa tauseŋa hicŋigic. Waŋu ieneŋ mocʒoŋ Moseac héna ac seliseli wamma naŋgéanʒu. \v 21 Waŋu ieneŋ imi geŋ Yuda ic tosara ic enia ionac sucginaiguc kecʒu ieneŋ Mose andé qema merachécgina ionac séwiginaiguc séwi hericheric ménda wamma yanda ionac haka waimu niŋ énézéanʒaŋ imi nindacgic. \v 22 Gi Yerusalem hazaŋ imuac suruc tinduc nindacmu. Imuac niŋ dimuhuc wambiŋ? \v 23 Imuac nini ac méŋ gézéni imuac séc wambésémaŋ. Nonaruiguc ic kemboŋ qahac Anutuguc ac ʒikima nalé hotoŋadac oruc ʒucgina ménda mericma kecanʒu. \v 24 Waŋu geŋ ic imi onagicma kemma météré meme haka wamma olémbaŋ boŋa meénécmina oma orucgina mericmu. Gi imuhuc wanna gémma guac ac hayu niŋgic imi héla qahac ʒéma gi héna ac tohoma kecanʒaŋ imi héŋtegicmu. \v 25 Waŋu ic enia Yesu ninʒéŋgéma kecanʒu ionac imi haka imuhucya ménda niŋtohomu, néŋ baniarawac ireha ʒéma imuac olémbaŋa ʒéma sac ʒéma yaŋ hésaiguc korogic humugic imi ʒéma kaiseroac haka imuacnec sac eliŋgé amuma lakec kecmu niŋac ʒétecgéma oma hai énécmiyiŋ. \v 26 Waŋu ama siŋima giaŋiyu Paulonéŋ ic kemboŋ qahac imi onagicma iniguc météré meme haka wamma eŋaŋ météré meme naléya tecgéyu eŋac eŋac lémbaŋ oo naléya waŋec imi énézéwiŋ niŋac ama téréyaiguc eŋec. \s1 Paulo ocmuŋiguc keru késagic. \p \v 27 Ai meme 7 séc lémbaŋ oo ai mema kecgic imuac naléya tecgémaŋ ʒé waŋu Paulonéŋ ocmuŋ téréyaiguc naŋkeru Yuda ic tosara Asia baec igucnec ieneŋ i hémma ic momac yanda qerigina acginanéŋ netu énécmima Paulo késagic. \v 28 Késama qacma ʒégic; Ohec Israel ic mandac, hama méra nénécmigic! Ic yomi baec séc kemma Yuda ic neŋaŋ haʒéc waŋ nénécmima héna acnina ʒéma ocmuŋ téréyanina yomi ʒébirima ic embac momac yanda ku énécmianʒac imi mia. Imi sac qahac ocmuŋ téréyaiguc Girik ic onagicma éréma ama téréya yomi meʒapi qezac. \v 29 (Imi mia ic méŋ Efeso ama areŋa yanda igucnec qara Tirofimo inéŋ Pauloguc ama areŋa yanda imuaru keŋkeŋ haha waŋu hémma inéŋ ic imi wagicma ama téréyaiguc éréyec gezaŋ imuhuc ʒéma niŋgic.) \v 30 Imuhuc wammigic ama ic momac yanda qerigina yaru usuŋnec hadacma Paulo késama ama téréya igucnec héréma magic nalé imuarunec naguya héidacgic. \s1 Yaré ic galeŋginanéŋ Paulo méragina igucnec metecgéyec. \p \v 31 Ic eneŋ Paulo qehumuwiŋ ʒé waŋgic Yerusalem imi hétéŋ yandayaguc waŋec imuac surucya yaré ic 1,000 galeŋgina iwaru hayu niŋec. \v 32 Ac imuhuc nimma imuarunec yaré ic tuŋhéra ʒéma yaré ic 100 imuac galeŋhéra énépésima usuŋnec mekeŋgic. Waŋu hétéŋ meme ieneŋ yaré ic 1,000 imuac galeŋ ʒéma yaré ichéra inicma Paulo qema naŋgic imi waima eŋ naŋgic. \v 33 Waŋu yaré ic 1,000 ionac galeŋgina iminéŋ kemma Paulo wagicma seŋ hésanéŋ ʒikigic ʒéma énézéma Paulo qara ʒéma iwawai waŋec imuac qesiénécmiyec. \v 34 Qesiénécmiyu ic tuŋ sucgina igucnec méŋnéŋ méŋac, méŋnéŋ méŋac qacma ʒégic qeweloŋ niŋac hénia niŋtegicmacac séc qahac waŋu ai ama qeriaiguc wagicma kemmu niŋac énézéyec. \v 35 Waŋu Paulonéŋ déc hénaiguc emmaŋ ʒé waŋu ic eneŋ kaiʒiliweŋ yanda wammigic yaré ic ieneŋ Paulo eliŋgémima hua naŋgémima eŋgic. \v 36 Imi mia ic tuŋ yanda ieneŋ nesi énécmima, Ic imi qegic qahac wammac! Imuhuc qacma ʒégic imuac niŋ imuhuc waŋgic. \s1 Paulonéŋ saiwa ac waŋamuyec. \p \v 37 Waŋu Paulo ai ama qeriaiguc mema embiŋ ʒé waŋgic Paulonéŋ yaré ic 1,000 imuac galeŋ ézéyec; Ninna ni ac méŋ hia gézémaŋac séc? Ʒéyu ʒéyec; Girik ac ninʒaŋ? \v 38 Imuhuc waŋu gi becnec yaré qema yaré ic 4,000 énépésima baec kéra kérasiaiguc keŋec Iʒipte ic imi mia me? \v 39 Qesimiyu Paulonéŋ yomuhuc ézéyec; Ni Yuda ic, Taso baec Kilikia ama areŋa yanda imuacnec. Kilikia imi ama areŋa yanda eŋomia qahac. Gi niŋnénna ac komora énézéwa. \v 40 Waŋu inéŋ nimmiyu Paulo i déc héna imuac boŋaiguc namma ic méranéŋ séséc waŋ énécmiyu acgina qaiyu nandacgic Hebiraio aciguc yomuhuc énézéyec; \c 22 \s1 Paulonéŋ Yerusalemiguc Yuda // ic ac énézéyec. \p \v 1 Maŋgoc dacmuna hécna hénia imi ʒéasariwa niŋgic. \v 2 Paulonéŋ Hebiraio aciguc ac ʒéyec. Hénia imuac niŋac némbéŋ yanda qema naŋgic. \v 3 Waŋu toroqema énézéyec; Ni Yuda ic, Kilikia baec Taso ama areŋa yandaiguc hicŋiyi. Waŋu ama yanda Yerusalem yomuaru kecma yandima ic Gamaliel iwac méra bawaiguc kecba yanda hécninawac héna ac selianec ku néŋu niŋareŋ gédari. Waŋu ini mocʒoŋ yanda deguc waŋanʒu ésécnec Anutuac niŋ wamma geriwaguc ai meaŋi. \v 4 Waŋu héna ɋelia yomi mebirima tohotoho ic humuac séc unuma haʒéc waŋ énécmima ic embac momacnec ɋaté énécmima hésa amaiguc onopocaŋi. \v 5 Héfac oo ic eŋeŋa ʒéma galeŋ ieneŋ imi haka imuac héipuc ic wanʒu. Waŋu ionarunec dacmuna hécna Damasiko ama areŋa yandaiguc kecaŋgic ionac kiwi mema ama imuac ninʒéŋ ninʒéŋ ic imuhucyanec ɋaté énécmima Yerusalemiguc énépésima hawa kitiwa memuac niŋ keŋi. \p \v 6 Keŋkecma Damasiko ama areŋa yandaiguc hosuru kemba gau komoc ésécnec waŋec. Waŋu imuaru kurumeŋ igucnec asac mararaŋ yandanéŋ élanzaŋnec mama hoturunéŋec. \v 7 Hoturunéŋu ni baeciguc mama nuyu hema nimba ewa méŋ yomuhuc mayec; Saulo, Saulo, gi némac niŋ nunesi waŋ némma kecʒaŋ? \v 8 Ʒéyu ʒéyi; Miŋ Kewu gi méré? Ʒéwa yomuhuc nézéyec; Nunesi waŋ néŋanʒaŋ Yesu Naʒarete ama areŋa igucnec ni imi mia. \v 9 Ic niguc kecgic ieneŋ asac mararaŋ sac héŋgic, néŋ i nézéyec iwac ewaya imi ménda niŋgic. \v 10 Ni qesima ʒéyi; Miŋ Kewu ni némac wammaŋ niŋac wanʒaŋ? Ʒéwa Miŋ Kewunéŋ yomuhuc nézéyec; Gi yacma Damasiko ama areŋa yandaiguc kenna ic méŋnéŋ guac ai buŋa qegénʒua imi mocʒoŋ gézémac. \v 11 Waŋu ni imi asac mararaŋa niŋac kicnanéŋ hémmaŋac séc qahac waŋec imuac niŋ ic tosara niguc kecgic ieneŋ méranaiguc népésima hérénéŋgic Damasiko ama areŋa yandaiguc keŋi. \p \v 12 Ama areŋa kuneŋ yanda imuac ic méŋ qara Anania inéŋ héna ac séciguc keru Yuda ic ama areŋa yanda imuaru kecgic imi eneŋ momac yanda iwac ehéihéi wammiaŋgic. \v 13 Ic iminéŋ mia hama nuac wésénaiguc namma ʒéma; Ninʒéŋ ninʒéŋ ic munana Saulo, kicga muŋguc hima hémbésémaŋ. Imuhuc ʒéyu imuarunec ni kicna hima ic imi héŋi. \v 14 Waŋu ac yomuhuc nézéyec; Yandahécnina ionac Anutunéŋ eŋeya ewa siŋ imuac gézéyu niŋasarima Solaŋa miŋina imi hémma ewaya kuaya igucnec nimbésémaŋ niŋac gésigéŋec. \v 15 Imuac gi iwac niŋ wamma ic embac momac yanda ionac kicginaiguc iwawai hémma niŋnec imuac héipuc wamma énézéwésémaŋ. \v 16 Waŋu némac niŋ mambéc kecna horumac? Gi yacna doku naecgémba Yesuac qara qacna képésicga ʒuacgémmac. \s1 Paulo ic enia ionac mélimigic. \p \v 17 Waŋu Yerusalem liliŋgéma hama ocmuŋ téréyaiguc emma ʒéwelecma tiliŋ tiliŋiguc Yesu héŋi. \v 18 Hémba Miŋ Kewunéŋ yomuhuc nézéyec; Gi nuac héipuc ac ʒéna Yerusalem yomuac ic embac ieneŋ ac imi ménda niŋ tohomu, imuac gi focdac ama areŋa yanda yomi waima kembésémaŋ. \v 19 Ʒéyu ni ac yomuhuc melemma ʒéyi; Miŋ Kewu, ni ic embac gi ninʒéŋgé géŋgic ini énépésima hésa amaiguc onopocmaŋ ʒéma tocgotocgo amaya amaya keŋi imi ic youmi eneŋ nindacʒu. \v 20 Waŋu buŋa ʒézé icga Stefano qegic sacya mayec nalé imuaru ni imuaru namma héipuc waŋ énécmima i qegic ionac malekugina galeŋgéyi. \v 21 Imuhuc ʒéwa Miŋ Kewunéŋ yomuhuc nézéyec; Keŋna, neŋ ic enia baera baera kecʒu ionac muru méligénʒua. \p \v 22 Bénʒéŋ nimmanec kecgic, néŋ ac yomi ʒéyu nimmaguc ewagina meyacma qacma ʒégic; Ic imuhucyanéŋ baec igucnec qahac wammac. Kekerawac séc qahac. \v 23 Imuhuc qacma séwi usugina hetecgéma seitotoŋ héigic eŋec. \v 24 Waŋu yaré ic 1,000 ionac galeŋginanéŋ Paulo ai ama qeriaiguc wagicma emma ic eneŋ némac niŋac qacmizu imuac hénia ʒéyu nimmu niŋac qesimima hihilocnéŋ qemu ʒéma yaré ic énézéyec. \v 25 Waŋu hésa yaŋ séwélanéŋnec meyacgégic iminéŋ ɋatégic Paulonéŋ yaré ic 100 ionac galeŋ méŋ hosuraiguc naŋu ézéyec; Ini Roma ic ara ménda ʒétecgéma hihilocnéŋ hia qemuac séc? \v 26 Imuhuc ʒéyu yaré ic 100 ionac galeŋginanéŋ nimma 1,000 ionac galeŋ iwaru kemma ézéma ʒéyec; Dimuac wammaŋ ʒé wanʒaŋ? Ic imi Roma ic. \v 27 Ʒéyu yaré ic 1,000 ionac galeŋginanéŋ Pauloac muru kemma yomuhuc ézéyec; Nézéna, gi Roma ic me? Waŋu Paulonéŋ ʒéyec; Oo, ni Roma ic. \v 28 Ʒéyu yaré ic 1,000 ionac galeŋginanéŋ ʒéyec; Ni imi soukiwa yanda haima Roma ic qac buŋa meyi. Waŋu Paulonéŋ ʒéyec; Ni imi hicŋi hicŋihicŋina igucnec éréma deguc Roma ic kecanʒua. \v 29 Waŋu imuarunec Paulo iwawai qesimiwiŋ ʒégic imi eneŋ waima kendacgic. Yaré ic 1,000 galeŋginanéŋ acguc Paulo i Roma ic imi niŋ asarima hésanéŋ ɋatémiyec képésic imuac niŋac auriyec. \p \v 30 Ama giaŋiyu yaré ic 1,000 ionac galeŋginanéŋ Yuda ic eneŋ Paulo némac niŋac haʒéc wammigic imuac hénia nimmac niŋac hésaya hulacmima hofac oo ic tosara ʒéma gésigési ic tuŋ eŋeŋa Sanhederin tocgé énécmima Paulo wagicma hiŋgacma wéséginaiguc oporu naŋec. \c 23 \s1 Paulo i ic kiwa ionac aʒoaʒoroiguc namma ac énézéyec. \p \v 1 Paulonéŋ gésigési ic inicsosolima ac yomuhuc énézéyec; Dacmuna hécna ni becarunec érékecma deguc ewa qerina solaŋanec Anutuac kiwaiguc kecanʒua. \v 2 Imuhuc ʒéyu hofac oo ic eŋeŋa Ananianéŋ Pauloac hosuraiguc naŋgic ionac yomuhuc énézéyec; Ini kuayaiguc qegic. \v 3 Ʒéyu Paulonéŋ yomuhuc ézéyec; Gi biriawac demiŋ lalac Anutunéŋ gumac. Gi héna aciguc niŋgési némmaŋ ʒé tacma héna ac imi logima ni numu niŋac énézézaŋ? \v 4 Imuhuc ʒéyu ic hosuraiguc naŋgic ieneŋ yomuhuc ézégic; Gi Anutuac hofac oo ic eŋeŋa efima ʒébirimizaŋ? \v 5 Ʒégic Paulonéŋ yomuhuc ʒéyec; Dacmuna hécna, inéŋ hofac oo ic eŋeŋagina kecʒac imi ménda nimma ac ʒézua. Kiwi téréyaiguc ac yomuhuc ogic hezac; Gi guac hénaoriŋ hécga ionac galeŋgina ménda ʒébiri miwésémaŋ. \p \v 6 Waŋu gésigési ic tosara imi Sadukaio ic, waŋu tosara imi Farisaio ic kecgic imi Paulonéŋ niŋasarima gésigési ic inicma qacma énézéyec; Dacmuna hécna ni imi Farisaio ic, esaŋ ambéchécna ieneŋ Farisaio ic kecgic. Imuac ni niŋkumuma humuc igucnec yacyac imuac naŋgéma ʒéwa aciguc nopocʒu. \v 7-8 Sadukaio ic eneŋ humuc igucnec yacyac ʒéma kua meme uŋa ʒéma qeri uŋa iwawai imuhucya imi ménda kecʒu ʒéma ménda ninʒéŋgégic, néŋ Farisaio ic eneŋ iwawai imuhucya imuhucya imi mocʒoŋ kecʒu ʒéma ninʒéŋgégic. Imuac niŋ ac imuhuc ʒéyu Farisaio ic ʒéma Sadukaio ic sucginaiguc haʒéc ac hicŋiyu méndéŋ amugic. \v 9 Waŋu imuaru tohalic yanda hicŋiyec. Waŋu Farisaio ic ionarunec héna acac kiwi ic tosara yacma ac geriwaguc eminimma yomuhuc ʒégic; Nini ic yomuac niŋni képésira qahac wanʒac. Uŋa méŋ me Kua meme uŋa méŋnéŋ ézéyeciguc dimuhuc ʒéwiŋ? \v 10 Waŋu haʒéc ac imi kuneŋ yanda waŋu yaré ic 1,000 ionac galeŋginanéŋ Paulo késahérégic séwéla tegicbac niŋ ʒénéŋa hiriyu, yaré ic ieneŋ haréma ic sucgina igucnec Paulo onagicma ai amagina qeriaiguc wagicma kemmuac niŋ énézéyec. \p \v 11 Waŋu Miŋ Kewunéŋ siŋi imuaru Paulo hosuraiguc namma yomuhuc ézéyec; Gi meseli amuna you Yerusalemiguc nuac héipuc wamma énézézaŋ imuhucyanec Roma ama areŋa yandaiguc acguc héipuc ac waŋ némbésémaŋ. \s1 Yuda ic tosia eneŋ Paulo qewiŋac ʒéma ara ʒégic. \p \v 12 Ama giaŋiyu Yuda ic ieneŋ tuŋginaguc wamma nene ʒiki kecma Paulo ménda qehumuwiŋiguc yakanina ménda newiŋ ʒéma ʒéseligic. \v 13 Ic eneŋ qeriginanéŋ ʒikiamuma sisipac ac wamma imuhuc ʒégic imi ʒaŋgégina 40 ogirec. \v 14 Ic eneŋ mia hofa oo eŋeŋa ʒéma galeŋ ionaru kemma yomuhuc ʒégic; Nini Paulo ménda qewiŋiguc yaka ménda newiŋ. \v 15 Imuac eneŋ kaunsol ic iniguc yaré ic 1,000 ionac galeŋgina iwaru ac yomuhuc haigic kemmac; Gi Paulo nonac kaunsol iguc mélina hayu iwac ara muŋguc nimma didiŋanec ʒétecgéwiŋ. Mélimiyu hosucginu ménda hayunec hénaiguc qehumuwiŋ ʒé ninʒiŋ. \s1 Paulo ac saŋec imi niŋec. \p \v 16 Waŋu Paulo deuyanéŋ ac saŋec imi nimma yaré ic ionac amaiguc keremma oŋa Paulo ézéyec. \v 17 Ézéyu Paulonéŋ yaré ic 100 ionac galeŋgina méŋ uruma yomuhuc ézéyec; Gi merac yomi wagicma yaré ic 1,000 ionac galeŋgina iwaru wagicma kenna ac méŋ késakecʒac imi ézémac. \v 18 Ʒéyu merac wagicma yaré ic 1,000 ionac galeŋgina iwaru kemma yomuhuc ézéyec; Merac yominéŋ ac méŋ késakecʒac imuac niŋ hésa ic Paulonéŋ nuruma merac yomi wagicma guaru hamaŋ niŋac qesinénʒac. \v 19 Imuhuc ézéyu yaré ic 1,000 ionac galeŋginanéŋ merac mériaiguc késama sasaŋgiaiguc wagicma kemma éléŋ qesimiyec; Némac ac nézémaŋ ʒé wanʒaŋ? \v 20 Ʒéyu ʒéyec; Yuda ic ieneŋ Pauloac ara muŋguc didiŋanec nimbiŋ ʒéma hénaoriŋ hécgina ionaru Paulo wagicma hamu niŋac qesigémbiŋ ʒé ewa momac wamma ac saŋec ʒézu. \v 21 Waŋu gi acgina ménda niŋ énécmiwésémaŋ. Ic ʒaŋgégina 40 ogicogiranéŋ Paulo qehumuwiŋ ʒéma saŋgima mambéc tacʒu. Ieneŋ imi i ménda qewiŋiguc nene ménda newiŋ ʒéma acgina ʒikigic. Waŋu ieneŋ ʒéréŋ qéréŋ wandacma ʒéwelec welecgina imuac ac bakia niŋac mambéc kecʒu. \v 22 Yaré ic 1,000 ionac galeŋgina inéŋ merac mélimima ʒézé seli ac yomuhuc ézéyec; Gi ac nézézaŋ imi ic méŋ ménda ézéwésémaŋ. \s1 Kawali ieneŋ Paulo Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc késama keŋgic. \p \v 23 Waŋu yaré ic 100 galeŋgina éréhéc ururuma ac yomuhuc érézéyec; Baec héna keŋkeŋ yaré ic 200 ʒéma becosic yaré ic 70 ʒéma luac késa késa yaré ic 200 énézéyic ʒéréŋ qéréŋ wamma kecgic siŋiya 9 kilok waŋu Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc keremmu. \v 24 Waŋu Paulo bénʒéŋ baec galeŋ Feliki iwaru wagicma kemmuac niŋ becosic méŋ héitatac héimima mambéc nammu. \v 25 Waŋu inéŋ kiwi méŋ yomuhuc oyec; \v 26 Klaudio Lisia, neŋ kewuna baec galeŋ Feliki guac yaiʒézé ac waŋgénʒua. \v 27 Yuda ic ieneŋ ic imi qehumuwiŋ ʒé waŋgic. Waŋu ic imi Roma ic imi nimma yaré ichécna iniguc kemma méragina igucnec metecgéyi. \v 28 Waŋu aciguc opocgic imuac hénia nimmaŋ ʒéma Yuda ic ionac gésigési ic ionac muru wagicma keŋi. \v 29 Ara ʒégic imi mocʒoŋ héna acgina imuac ara waŋec, néŋ iwawai waŋec méŋnéŋ méŋ qehumumu me hésanéŋ ʒiki mimiawac séc ménda waŋec imi mihicŋiyi. \v 30 Waŋu ic tosaranéŋ ic yomi qewiŋ ʒéma ac saŋec ʒégic ic méŋnéŋ nimma nézéyu duŋa guac muru méliwa hazac. Waŋu ara ʒézu ic imi eneŋ imuhucnec guaru kemma ara gézému niŋac énézézua. \p \v 31 Waŋu baec héna yaré ic ieneŋ énézéyec séc Paulo siŋiyaiguc wagicma keŋkecma Antipatri ama areŋa yandaiguc kereŋgic. \v 32 Imuaru ama giaŋiyu becosic yaré ic ieneŋ Paulo wagicma keŋkecma Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc kemmuac niŋ ionac muru opocma baec héna keŋkeŋ yaré ic ieneŋ yaré ic ionac amaiguc liliŋgéma hagic. \v 33 Becosic yaré ic ieneŋ Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc keremma baec galeŋ yanda kiwi mima Paulo imuhucnec mériaiguc opocgic. \v 34 Baec galeŋnéŋ kiwi olomma Paulo qesimima Kilikia baec igucnec imi niŋasariyec. \v 35 Waŋu inéŋ Aciguc gopocʒu ic imi eneŋ hama harégic guac ac nimmaŋ imuhuc ʒéma yaré ic eneŋ Herodeac ama kewuya imuac qeriaiguc galeŋgégic tacmac niŋ énézéyec. \c 24 \s1 Paulonéŋ Kaisareaiguc Felikiac wésiaiguc naŋec. \p \v 1 Kaiwe ai meme méra méŋ tecgéyu hofac oo ic eŋeŋa Ananianéŋ qeriawac galeŋ tosara ʒéma héna acac ʒézé ic méŋ qara Teatulo iniguc Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc hiŋgacma Paulo aciguc opocbiŋ ʒé baec galeŋac kiwaiguc naŋgic. \v 2 Waŋu Paulo ézéma wagicgic hayuguc Teatulonéŋ baec galeŋ ac yomuhuc hénima ézéyec; Ic kewunina Feliki, geŋ hia galeŋgé nénécmina luaeiguc kecanʒiŋ. Waŋu biaŋ héhéŋawac niniŋ yandaga niŋac baec yomuaru hai netec ai sasala hicŋianʒac. \v 3 Ic kewuna Feliki, iwawai imuhuc hicŋiyu imuac me imuac amanina séc ewa hia yanda niŋgéŋanʒiŋ. \v 4 Waŋu yéwéri ménda gémbiŋ ʒé ac hotoŋadac gézéni gi ewa bénʒéŋgaiguc niŋnénécmina. \v 5 Nini ic yomuac ninni hafi warihaguc ésécnec waŋanʒac. Yuda ic baec séc kemma kecʒu ionac sucginaiguc qeweloŋ yanda mihicŋi énécmianʒac. Inéŋ mia héna ikorawac miŋina Naʒaretenec iwac tohotoho ichéra ionac galeŋgina. \v 6 Waŋu inéŋ ocmuŋ téréyanina meʒapi qemaŋ ʒéyu késayiŋ. \v 7 (Ménda hezac.) \v 8 Imuac gi geŋgaoc ʒéqesi wammima acnéŋ ɋatémiziŋ imuac hénia imi mocʒoŋ niŋ asariwésémaŋ. \v 9 Ac imuhuc ʒéyu Yuda ic ieneŋ, Ac imi héla, ʒéma méra migic. \s1 Paulonéŋ baec galeŋac kiwaiguc // ac bakia meleŋec. \p \v 10 Waŋu baec galeŋ yandanéŋ Paulo orucnéŋ séséc wammiyu ac yomuhuc ʒéyec; Gi baec yomuaru yawuŋ sasala gésigési ic eŋeŋa kecanʒaŋ imi nimma saiwa acna efima gézémaŋ. \v 11 Niŋtegicʒaŋ ésécnec, ni Yerusalemiguc Anutu mepésimaŋ ʒé emma kecba ai meme 12 ménda ogirec. \v 12 Waŋu ieneŋ ni ocmuŋ téréya qeriaiguc ic méŋguc ac méŋ ménda ʒéwa néŋgic. Waŋu tocgotocgo amaiguc me ama areŋa yanda imuac hénaiguc ic embac qeriiguc ésé ésé méŋ ménda waŋ énécmiwa néŋgic. \v 13 Ic yomi eneŋ aciguc nopocma gézézu imuac héipuc ac méŋ gézémuac séc qahac. \v 14 Waŋu ac yomi mia héla wanʒac, Ni héna ɋelia méŋ ieneŋ héna ikora ʒébirianʒu imi méndacma yanda hécninawac Anutu mepésianʒua. Waŋu ni Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ieneŋ ogic hezac imi mocʒoŋ ʒéma iwawai héna ac séciguc hezac imi mocʒoŋ ninʒéŋgéanʒua. \v 15 Waŋu ic yomi eneŋ iwawai méŋac Anutu ninʒéŋgéma mambéc kecʒu imi ni momacnec késakecma mambécanʒua, waŋu imi mia yomuhuc; Ic solaŋa ʒéma ic biria momacnec humuc igucnec ɋelima yacmu. \v 16 Imuac niŋac Anutuac kiwaiguc ʒéma ic kicginaiguc ewa solaŋa kecmaŋ ʒéma nalé séc seliseli wamma kecanʒua. \v 17 Waŋu yawuŋ sasala baec lakeciguc kecaŋi, waŋu degucdacmi ic embac yéwérigina mihicŋizu ionac énécmiwiŋ ʒéma haleŋ ʒéma Anutuac buŋa haihaiya mema hayi. \v 18 Waŋu Anutuac buŋa imi haimaŋ ʒé météré amuma ocmuŋ téréyaiguc eŋi. Waŋu tocgotocgo me hétéŋ méŋ ménda wamma eŋdac kecba mihicŋi néŋgic. \v 19 Waŋu Yuda ic tosara Asia baeciguc kecgic ieneŋ mia nuac képésic méŋ héŋgiciguc guaru tinduc haréma ʒéasarimuac hezac. \v 20 Imi qahac waŋu ic yomi eneŋ ni Sanhederin kaunsol ionac kicginaiguc naŋi imuaru nuac képésic méŋ mihicŋigiciguc gézému. \v 21 Ionac sucginaiguc namma acna momacguc sac kucnec qacma ʒéyi imi yomuhuc; Humuc igucnec yayac imuac naŋgéma ʒéwa deguc aciguc nopocgic kicginaiguc nanʒua. Ac imi qahaciguc ac méŋ ʒémuac séc qahac. \p \v 22 Felikinéŋ héna imuac buŋa niŋhumuyec imuac niŋ Pauloac ac imi ménda ʒétecgéma yomuhuc énézéyec; Yaré ic 1,000 ionac galeŋ Lisia mayuguc acgina ʒétecgémaŋ. \v 23 Waŋu yaré ic 100 ionac galeŋgina méŋac yomuhuc ézéyec; Ini Paulo ménda ʒikimigic eŋ keru galeŋgému. Alahéra méŋnéŋ méŋ haréma goi héihéi wammiwiŋ ʒégic ménda qetalimu. \s1 Paulo yawuŋ éréhéc hésa amaiguc taru baec galeŋnéŋ waima keŋec. \p \v 24 Ai meme tosara kecma Felikinéŋ iniŋa Yuda embac Durusila i guc momacnec hama Paulo qaru emma Kristo Yesuac ninʒéŋ ninʒéŋ imuac hénia imi érézéyu niŋoc. \v 25 Waŋu haka dindiŋa ʒéma séwi siŋac sigi kekec ʒéma gésigési yanda imuac ara érézéyu Felikinéŋ aurima Paulo yomuhuc ézéyec; Degucac imi sécgézac, yacma kenna kecma andiaiguc sura méŋu titiŋa hicŋiyu muŋguc héihéré gémmaŋ. \v 26 Waŋu inéŋ ara sac nimmac niŋac ménda waŋec, Paulonéŋ soukiwa mimac niŋac mambéc wamma hatac sasala héihéré mima ac waŋoc. \p \v 27 Waŋu yawuŋ éréhéc tecgéyu baec galeŋ qara Porikio Fesito inéŋ Felikiac tatac késayec. Waŋu Felikinéŋ Yuda ic ewa hia waŋ énécmimaŋ ʒé Paulo hésa amaiguc waiyu tacmanec kerec. \c 25 \s1 Yuda ic ieneŋ Fesito iwaru keremma Pauloac ikoc ac ʒégic. \p \v 1 Fesitonéŋ baec galeŋ wamma ai meme haréwéc kecma Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yanda igucnec Yerusalem eŋec. \v 2 Eŋu hofac oo ic kiwahécgina ʒéma Yuda ic galeŋhécgina ieneŋ iwaru keremma Paulo acnéŋ ɋatéma ézégic. \v 3 Waŋu ieneŋ hénaiguc saŋgima Paulo qehumuwiŋ ʒéma acgina nimma Fesitonéŋ niŋénécmima Paulo méliyu Yerusalem hamac niŋac welecmigic. \v 4 Ʒégic Fesitonéŋ yomuhuc énézéyec; Paulo i Kaisarea hésa amaiguc tacʒac. Waŋu ni imuaru muŋguc liliŋgéma hiŋgacmaŋ. \v 5 Pauloac képésic méŋ hemizaciguc onarunec kiwahécgina tosara niguc momacnec hiŋgacma ʒému. \p \v 6 Imuhuc ʒéma ai meme 8 me 10 Yerusalem kecma Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc mekeŋec. Ama siŋima giaŋiyu gésigési tataciguc tacma Paulo késama érému niŋac énézéyec. \v 7 Inéŋ haréyu Yuda ic Yerusalemnec magic ieneŋ lelecgé mima haʒéc ac réwéria sasala ʒégic. Waŋu acgina héipuc wammuac séc qahac waŋec. \v 8 Ʒégic Paulonéŋ kawalia mema yomuhuc ʒéyec; Ni Yuda ic neŋaŋ héna ac me ocmuŋ téréya me Roma ic kewu Kaisawac képésic méŋ ménda waŋi. \v 9 Waŋu Fesitonéŋ Yuda ic eneŋ niŋgic hiarumac niŋac Paulo yomuhuc qesimima ʒéyec; Gi guagicma Yerusalem kemma imuaru acga ʒétecgémaŋac wanʒaŋ? \v 10 Qesimiyu Paulonéŋ yomuhuc ézéyec; Ni Roma ic kewu Kaisawac gésigési amaiguc naŋkecʒua, imuac nuac ac yomuaru ʒétecgémuac hezac. Geŋgaoc ninʒaŋ ésécnec ni Yuda ic. Waŋu iwawai biria méŋ ménda waŋ énécmiyi. \v 11 Ni héna ac logima képésic méŋ mewa nuwiŋ ʒézuiguc humumaŋ ʒé ewa éréhéc ménda wambinec. Ac ʒénénʒu imi mocʒoŋ héla qahac wanʒaciguc méŋnéŋ méŋ ni méraginaiguc nopocmacac séc qahac. Imuac Roma ic kewu Kaisanéŋ acna ʒétecgémac niŋac wanʒua. \v 12 Imuhuc ʒéyu Fesito ichéra iniguc eminiŋ wamma Paulo yomuhuc ézéyec; Gi Kaisa\f + \fr 25:12 \fr*\ft Romawac ic kewu yanda niŋac Kaisa ʒéaŋgic.\ft*\f* iwaru acga haizaŋ imuac Kaisawac muru kembésémaŋ. \s1 Ic kewu Agripanéŋ Fesito // hicŋimima Pauloac niŋac ézéyec. \p \v 13 Ai meme tosara tecgéyu ic kewu Agripa ʒéma nauŋa Beanike iereŋ Kaisarea ʒéic alawac ama areŋa yandaiguc hiŋgacma Fesito ʒézé ségiségi ac wammiwi ʒéma hayoc. \v 14 Waŋu iereŋ ai meme sasala imuaru tacyac waŋic Fesitonéŋ Pauloac ac suruc wammima ic kewu yomuhuc ézéyec; Felikinéŋ hésa ama ic méŋ waima keŋu tacma kecʒac. \v 15 Waŋu ni Yerusalem eŋi nalé imuaru hofac oo ic kiwahécgina ʒéma Yuda ic ionac galeŋ ieneŋ iwac haʒéc ac ʒéma képésiraguc ʒéma ʒétecgémaŋ niŋac welecnéŋgic. \v 16 Waŋu ni ac bakia yomuhuc énézéyi; Ic méŋ aciguc enʒac imi ac ʒézé ic iniguc ménda aŋamma tacma arawac kawalia ménda mema ʒéyu niŋgicnec waimiwiŋ imi Roma ic nonac haka silicnina qahac. \v 17 Imuhuc énézéwa Yuda ic ieneŋ niguc yomuaru hagic nalé sosola qahac ama giaŋiyu gésigési tataciguc tacma énézéwa ic imi wagicma érégic. \v 18 Waŋu ac wammigic ieneŋ ac ʒégic, néŋ képésira méŋ nimmaŋ ʒé mambéc keri imi ménda mihicŋiyi. \v 19 Waŋu eŋaŋ hénagina ʒéma ic méŋ qara Yesu iwac niŋ Paulonéŋ humuc igucnec ɋelima yarec ʒéyec ac imuac niŋ ʒéeŋ ʒéma waŋgic. \v 20 Waŋu ni ac imuhucya dimuhuc ʒémindiŋimaŋ ʒéma hocma Paulonéŋ Yerusalem kemma ac gésigési amaiguc ac imuac nambésémaŋac wanʒaŋ? ʒéma imuhuc qesimiyi. \v 21 Waŋu Paulonéŋ Roma ic kewunéŋ acya ʒétecgémac niŋ galeŋgé mimaŋac welecnéŋec. Waŋu keŋkeŋ naléya ducŋiyu méliwa Kaisa\f + \fr 25:21 \fr*\ft Qac imuac hénia imi; Romawac ic kewu.\ft*\f* iwacmuru kemmac niŋ ézéwa hésa amaiguc tacʒac. \v 22 Imuhuc ézéyu Agripanéŋ Fesito ézéyec; Ni acguc nenaoc iwac ara nimmaŋ ʒé wanʒua. Ʒéyu Fesitonéŋ ʒéyec; Hia oraŋguc nimbésémaŋ. \s1 Paulo i ic kewu Agripa iwac kiwaiguc naŋec. \p \v 23 Ama giaŋiyu Agripa ʒéma Beanike iereŋ ehéihéi waŋ érécmima hénagira megic haréma yaré ic 1,000 ionac galeŋ tosara ʒéma ama yanda imuac ic kuneŋ iniguc gésigési amaiguc emma tacgic Fesitonéŋ énézéyu Paulo késama eŋgic. \v 24 Eŋgic Fesitonéŋ ac yomuhuc ʒéyec; Ic kewu Agripa ʒéma ichécna tosara ac énézéwa niŋgic. Ic nanʒac yomi iwac niŋ Yuda ic ieneŋ kucnec qacma, Ic yomi Kekecac séc qahac! ʒéma Yerusalem ʒéma ama yomuaru welecnéŋgic. \v 25 Waŋu ni niŋgésiwa haka humucac séc méŋ ménda waŋec. Waŋu i eŋeyaoc Roma ic kewuac wamma ʒéyec imuac niŋ iwaru mélimimaŋ ʒé wanʒua. \v 26 Waŋu ic kewu eŋeŋawac ac héla méŋ omaŋac séc qahac wanʒac. Imuac mia ʒéqesi mima ac héla méŋ mihicŋiwiŋ ʒé ic yomi onaru ʒéma sucninaiguc ic kewu Agripa guac muru opocba nanʒac. \v 27 Ni hésa ic méŋ képésicyawac ara méŋ ménda oma Roma ama areŋa yandaiguc eŋ méliwa kemmacac séc qahac. \c 26 \s1 Paulonéŋ Agripa ʒéma Fesito // iorac kicgiraiguc ac ʒéyec. \p \v 1 Waŋu Agripanéŋ Paulo yomuhuc ézéyec; Geŋgaoc ac ʒéna guac niŋgénni. Ʒéyu Paulonéŋ méranéŋ séséc wamma yomuhuc ʒéyec; \v 2 Ic kewu Agripa, Yuda ic eneŋ ac waŋ nénʒu imuac bakia degucmi guac kicgaiguc ʒémaŋ ʒéwa ewana hiaruzac. \v 3 Imi mia gi Yuda ic nonac haka silic hénia hénia ʒéma ʒéqesinina imi nindacʒaŋ imuac niŋ imuhuc wanʒua. Imuac ewa bénʒéŋgaiguc acna ʒéwa niŋnémbésémaŋ. \v 4 Ni komocna igucnec hénima Yerusalem ʒéma nena baec yanda qeriaiguc dimuhuc kecma yandiyi imi Yuda ic ieneŋ mocʒoŋ nindacʒu. \v 5 Ieneŋ becarunec nalé horua néŋgicac néŋanʒu imuac niŋ héipuc waŋ némmuac siŋgina hewacnec ni Farisaio ic Yuda ic ionac tuŋ méŋ héna ac dindiŋanec méndacanʒu ionarunec ʒéma héniana momacnec hia ʒédacbunec. \v 6 Waŋu ni Anutunéŋ yanda hécnina ac ʒiki énécmiyec imuac mambéc kecanʒua. Waŋu hénia imuac niŋ ni deguc ac gésigési amaiguc nanʒua. \v 7 Waŋu ʒikiʒiki ac imuac héla imi késawiŋ ʒéma Israelac ɋelihéra kisic areŋhéra 12 neŋaŋ siŋi kaiwe séc Anutu mepési mianʒiŋ. Ic kewuna, buŋa imuac mia mambéc wamma ai mewa Yuda ic ieneŋ aciguc nopocʒu. \v 8 Anutunéŋ humumia meɋeli énécmianʒac, héla imi ini némac niŋ niŋgic ménda wawaŋac ésécnec waŋanʒac? \v 9 Waŋu ni acguc Yesu Naʒarete ama areŋa igucnec iwac qac buŋa mesoho wammimaŋ ʒé iwawai mocʒoŋ tinduc wammaŋ imuhuc ʒéma niŋi. \v 10 Yerusalem imuaru ai imuhucya mia meyi. Waŋu hofac oo ic kuaya ionaru kuc buŋa mema météré ic sasala hésa amaiguc onopocma keri. Waŋu unuhumuwiŋ ʒé ʒétecgégic ewa momac wamma oaec ʒéénécmiyi. \v 11 Bakia énécmimaŋ ʒé Yuda ic ionac tocgotocgo amaya amaya kemma Yesuac qac ʒébirimu niŋac tericgé énécmiyi. Waŋu qerina geriwaguc waŋu mebiri énécmimaŋ ʒé ama areŋa yanda yanda Yuda baec séŋgaŋgeŋ hezac imuarugeŋ acguc keŋi. \p \v 12 Ai imuhucya memaŋ ʒé hofac oo ic kuaya ionac oaec kiwi qacginaguc imi mema Damasiko ama areŋa yandaiguc kemmaŋ ʒéma keŋi. \v 13 O, ic kewuna, keŋkecba gau komoc waŋu, kurumeŋunec asac mararaŋ kaiwe kiwa asac mararaŋa ogicogira imuhucyanéŋ mama ni ʒéma ichécna hoturu nénécmima qetagali nénécmiyec. \v 14 Waŋu nini mocʒoŋ baeciguc tendiŋgé nunuyu hema ewa méŋ Hebiraio aciguc yomuhuc niŋi; Saulo, Saulo, gi némac niŋ nunesi waŋ néŋanʒaŋ? Gi ʒéraiguc hénaganéŋ qena guyu siŋga hia nimbésémaŋ? \v 15 Imuhuc ʒéyu ni yomuhuc ʒéyi; Miŋ Kewu, gi méré? Ʒéwa Miŋ Kewunéŋ yomuhuc nézéyec; Nunesi waŋ néŋanʒaŋ Yesu ni mia. \v 16 Gi yacma hénaganéŋ tima nanna, ni imi gi iwawai hénʒaŋ imi ʒéma kecma gézéwa hémbésémaŋ imuac buŋa ʒézé ic wamma nuac weleŋ qeqe icna wambésémaŋac gésigémmaŋ ʒé hicŋigénʒua. \v 17-18 Geŋ kicgina méwéréŋgé énécmina siŋi igucnec asac mararaŋ igucgeŋ, Biria miŋinawac kuc igucnec Anutuac murugeŋ liliŋgéma hagic biriagina ʒuac énécmiwa ni ninʒéŋgé némma météré ic sucginaiguc ai buŋa késamu niŋac neŋ geŋga ic embac Yuda ic ʒéma ic enia ionac sucgina igucnec gésigémma muŋguc ionac muru méligémmaŋ. \s1 Buŋa suruc énézéyec imi muŋguc ʒéma Agripa ézéyec. \p \v 19 Ic kewuna Agripa, hénia imuac niŋ ni iwawai kurumeŋunec nézéyu héŋi imi ménda qetalima \v 20 walac imi Damasiko ama areŋa yanda miŋina, waŋu keŋkecma Yerusalem miŋina ʒéma Yuda baec séc ic embac ʒéma ic enia momac yanda ewagina melemma Anutuaru liliŋgéma hama haka hiabia, qeri meleŋ meleŋac séha wammu niŋ ackuaʒéc énézéma keri. \v 21 Waŋu imuac niŋ Yuda ic eneŋ ocmuŋ téréyaiguc népésima nuwiŋ ʒé waŋgic. \v 22 Waŋu Anutunéŋ naŋgénéŋu érékecma deguc ic eŋeŋa mamaya momac yanda ionac kicginaiguc namma ackuaʒéc énézéaŋiac énézéanʒua. Waŋu ʒéanʒua imi ac méréra qahac. Anutuac tiliŋ tiliŋ ic ʒéma Mosenéŋ iwawai kileŋ hicŋimac ʒégic imi sac énézéanʒua. \v 23 Kristonéŋ qenʒeŋ manʒeŋ qema humuma humumia ionarunec walac yacma Yuda ic ʒéma ic enia asac mararaŋac ʒéau énécmimac imuhuc zégic ac imi mia neŋ ʒénaŋgéanʒua. \p \v 24 Paulonéŋ ʒédiŋima ac imuhuc énézéyu Fesitonéŋ ac kucnec ʒéma éʒéyec; Paulo, gi ewaga sohozac. Niniŋ yandaganéŋ qeriga mesoho génʒac. \v 25 Ʒéyu Paulonéŋ ac yomuhuc meleŋ miyec; Ic kewuna Fesito, ni ewana ménda sohozac, néŋ ac héla niŋareŋgéma ʒézua. \v 26 Ic kewu, geŋgaoc iwawai hicŋiyec imi mocʒoŋ nindacʒaŋ imuac niŋ ni efima gézézua. Iwawai imi baec waŋgoŋaiguc ménda hicŋiyec. Imuac haka méŋac méŋ guac kicga igucnec musaŋ gégéyawac méŋ ménda hezac imi ni ninʒéŋgézua. \v 27 Ic kewu, Agripa gi Anutuac kua meme ic ionac acgina imi ninʒéŋgéanʒaŋ? Gi ninʒéŋgéanʒaŋ imi ni ninʒua. \v 28 Imuhuc ʒéyu Agripanéŋ Paulo yomuhuc ézéyec; Ac hotoŋadac ʒéma Kristoac ic wammaŋ niŋ meseli nénʒaŋ me? \v 29 Waŋu Paulonéŋ ʒéyec; Ac hotoŋa me ménda horua, gi momacguc sac qahac, néŋ tosara deguc acna ninʒu ini mocʒoŋ seŋ hésana yomuac sac ménda mihicŋima nena ésécnec téŋgéŋ wammu niŋac wanʒua. \p \v 30 Imuhuc ʒéyu ic kewu ʒéma baec galeŋ ʒéma Beanike ʒéma ic tosara iniguc tacgic ieneŋ mocʒoŋ yacma keŋgic. \v 31 Kemma eminiŋ wamma eŋawu yomuhuc ʒégic; Ic yomi haka méŋ humumia me hésa amawac buŋa wawaŋa séc méŋ ménda waŋec. \v 32 Waŋu Agripanéŋ Fesito yomuhuc ézéyec; Ic imi Kaisanéŋ\f + \fr 26:32 \fr*\ft Qac yomuac hénia imi; Romawac ic kewunéŋ\ft*\f* acya ʒétecgémac niŋ ménda welec miwacnec geŋ hia hulac miwaŋnec. \c 27 \s1 Paulo Romaiguc wagicma kemmu niŋac ʒéiciguc opocgic. \p \v 1 Italia baeciguc ʒéiciguc kembiŋac niŋ baec galeŋnéŋ ʒétecgéma Romawac ic kewu Kaisawac yaré ic 100 ionac galeŋgina méŋ qara Yulio iwac mériaiguc Paulo ʒéma hésa ic tosara onoporec. \v 2 Ʒéic méŋ Adramiten ama areŋa yanda igucnecnéŋ Asia baeciguc ama areŋa yanda tosara konduŋ giŋgiŋaiguc tacma keŋec imuaru kemmaŋ ʒé taru eŋiŋ. Waŋu Makedonia ic méŋ qara Aristako, Tesalonika ama areŋa yanda igucnec imi momacnec keŋiŋ. \v 3 Ama giaŋiyu ʒéicnéŋ Sidon ama areŋa yandaiguc kereŋ héiyu Yulionéŋ Paulo goi héihéi wammima alahéra iniru méra mimuac niŋ ézéyec. \v 4 Ama imuarunec muŋguc hénima kenni Luhuc kembiŋ ʒé waŋiŋ imuhuc geŋnec hayec imuac niŋ Kipuro baec komoc imuac héiya igucnec luhuc qiʒiʒiŋgéma keŋiŋ. \v 5 Waŋu Kilikia konduŋ ʒéma Pamfilia konduŋ qericma keŋkecma Likia baec Mira ama areŋa yandaiguc kereŋiŋ. \v 6 Imuaru ʒéic Aleksandria ama areŋa yanda igucnec méŋnéŋ Italia baeciguc kemmaŋ ʒéyu yaré ic 100 galeŋginanéŋ nonagiru imuaru eŋiŋ. \v 7 Waŋu ʒéic iminéŋ bénʒéŋ bénʒéŋ keŋkeru ai meme sasala tecgéyu Kinido konduŋ baec komoc wésiaiguc kereŋiŋ. Waŋu luhucnéŋ ménda wai nénécmiyu Salmone sia yanda andé qema Krete konduŋ baec komoc kanaya igucnec keŋiŋ. \v 8 Baec komora imuac giŋgiŋaiguc méndacma qenʒeŋ manʒeŋ qema kemma Lasea ama areŋa yanda hosuraiguc ʒéic ala méŋ qara Ʒéic Asia Soroc imuaru kereŋiŋ. \s1 Pauloac ac ménda nimma héna méŋu kemma yéwéri mihicŋigic. \p \v 9 Konduŋiguc nalé horua kemma kecni nene ʒikima ʒéwelec wawaŋa imuac kendoŋ tecgéyu luhuc naléya hayec. Hayu bec konduŋnéŋ biriyu keŋkeŋawac séc ménda waŋec. Imuac Paulonéŋ gorogina ʒéma yomuhuc énézéyec; \v 10 Ic mandac, ni hémba héna yominéŋ hina ʒéma ʒéic sacnec qahac, néŋ ic neŋaŋ kekecnina acguc nonagicmacac séc wanʒac. \v 11 Imuhuc ʒéyu yaré ic 100 ionac galeŋginanéŋ Pauloac ac niŋbipima ʒéic galeŋ ʒéma ʒéic miŋina iorac ac nimma tohoyec. \v 12 Waŋu konduŋ imi ʒéicnéŋ saŋgeŋa naléyaiguc hia tatarawac séc ménda waŋec. Imuac sasalanéŋ konduŋ imi kileŋ waima Krete baec komoc imuac ama méŋ Foiniksi imuaru keremma tacni saŋgeŋa naléya tecgémac niŋ ʒégic. Ama baec imuac suŋguruŋa bakianéŋ Is ʒéma imuac héiya sucgira hémma heyec. waŋu baec bakia méŋnéŋ Is ʒéma imuac kanaya sucgiraiguc hémma heyec. \s1 Konduŋiguc hiŋgacbiŋ ʒé waŋiŋ. \p \v 13 Waŋu luhucnéŋ Is imuac héiya igucnec bénʒéŋ éréyu naŋgé nénécmizac imuhuc ʒéma nimma aŋga hérégic éréyu Krete konduŋ baec komoc giŋgiŋa méndacma keŋgic. \v 14 Keŋgic nalé ménda horugiyu konduŋ baec komoc imuac qaha igucnec qeuqewaŋ luhuc méŋ qara Is igucnec iminéŋ mama qeyec. \v 15 Qema ʒéic qéfagéyu luhuc hayecgeŋ kemmacac séc qahac waŋu mebipima waigic luhucnéŋ ʒéic wagicma héna méŋu keŋec. \v 16 Keŋkecma baec komoc méŋ qara Kauda imuac giŋgiŋa igucnec kenni ʒéic gomba ɋatéma héréma keŋiŋ imi galeŋgéwiŋac séc qahac waŋec. \v 17 Waŋu ai yanda mekecma héréni ʒéic qahaiguc éréyec. Waŋu ʒéic téwac niŋac rewakaŋnéŋ bawa igucnec wagic emma ʒikiyiŋ. Waŋu sakasac éré éréya méŋ qara Siriti imuaru emmac niŋac hésaya hérégic maleku mayu luhucnéŋ naŋgé nénécmiyu keŋiŋ. \v 18 Waŋu luhuc niŋac qenʒeŋ manʒeŋ nimma keriŋ. Imuac niŋ ama giaŋiyu hina tosara konduŋiguc giligic hiŋgarec. \v 19 Waŋu ama muŋguc siŋima giaŋiyu ʒéicac iwawai tosara imuhucyanec giligic hiŋgarec. \v 20 Waŋu ai meme sasala kaiwe me ménisikilu méŋ ménda hicŋiyu héŋiŋ. Waŋu luhuc yanda qemanec naŋu ewa qerininaiguc kekecac niŋkumu méŋ ménda he nénécmiyec. \p \v 21 Waŋu ic sasalanéŋ nalé horua nene newiŋac séc qahac waŋu eŋ kecgicguc Paulonéŋ kemma sucginaiguc namma yomuhuc énézéyec; Ic mandac, ini acna tohoma Krete konduŋ baec komoc ménda waiwunec réwéri imuhucya ménda mihicŋima hinagina imi ménda giliwunec. \v 22 Deguc meme seli ac waŋ énécmiwa niŋgic. Ʒéic imi qahac wammac, néŋ ic méŋnéŋ méŋ ménda humumac, imuac ewagina déŋ waŋu. \v 23 Deguc siŋiyaiguc miŋna Anutunéŋ eŋeya buŋa kecanʒua nuac muru kua meme uŋaya méŋ méliyu mama hama maréŋnaiguc nanʒac. \v 24 Namma yomuhuc nézézac; Paulo gi bacga ménda yandimac. Gi Kaisawac wésiaiguc tinduc nambésémaŋ. Waŋu Anutunéŋ ic giguc ʒéiciguc kecʒu imi mocʒoŋ ewa hiawac géŋu guac buŋa wandacmu. \v 25 Imuac alahécna ini ewagina déŋ waŋu, ni Anutu ninʒéŋgézua. Ac nézézac imi hélaguc wammac. \v 26 Ʒéicnéŋ konduŋ baec komora méŋiguc eŋu nini imuaru osiwiŋ. \p \v 27 Héna sicsaoc kecgic ai meme 14 waŋec. Waŋu Adria konduŋiguc lelecgémanec keriŋ. Siŋi namuŋa igucgeŋ ʒéicac ai ic ieneŋ niŋgic baec hosuru haziŋ éséc waŋec. \v 28 Imuhuc nimma hésa qétéyaguc waigic hiŋgaru 37 mita waŋec. Komora méŋ kemma hésa qétéyaguc muŋguc haigic hiŋgaru 28 mita waŋec. \v 29 Waŋu haroŋaŋiguc emma qewiŋ niŋac bacgina yandiyu ʒéic andiaiguc aŋga 4 haigic hiŋgaru ama giaŋimac niŋ welecma tacgic. \v 30 Waŋu ʒéic ai ic eneŋ ʒéic waima néŋgacbiŋ ʒé nimma gomba haigic hiŋgaru ikoc wamma yomuhuc ʒégic; Nini ʒéic suŋguruŋaiguc aŋga méŋ haini hiŋgacmac. \v 31 Imuhuc waŋgic Paulonéŋ yaré ic 100 ionac galeŋ ʒéma ichéra yomuhuc énézéyec; Ʒéic ic ieneŋ ʒéiciguc ménda kecmuiguc ini kekecginaguc kecmuac séc qahac wammac. \v 32 Ʒéyu yaré ic ieneŋ gombawac hésaya hericgic konduŋiguc hiŋgarec. \p \v 33 Waŋu ama giaŋimaŋ ʒé waŋu Paulonéŋ ic momac yanda nene nemu niŋ yomuhuc énézéyec; Ini qeri séwigina héŋgeŋ héŋgeŋ wammanec kecma nene ménda nema eŋ mambéc kecgic kaiwe ai meme 14 wanʒac. \v 34 Imuac nene nemu niŋac welec énécmizua. Ménda humuwiŋ ʒé wanʒuiguc nene nema selimu. Oruc ʒucgina méŋ ménda mama saŋgimac. \v 35 Imuhuc ʒéma saméŋ mema hama Anutu ewa hia ac ézéma kuma neyec. \v 36 Neyu hémma qerigina efiyu imuhucnec nedacgic. \v 37 Ic ʒéiciguc keriŋ ʒaŋgénina imi 276. \v 38 Nene negic tomeŋgina qeyu ʒéic qeria igucnec wit gocmia gésé imi konduŋiguc giligic hiŋgacdaru ʒéic imi efima éréyec. \s1 Ʒéicnéŋ konduŋ baec komora suŋguruŋaiguc emma ʒéŋgéyec. \p \v 39 Ama giaŋidaru baec imi héŋtegicbiŋ ʒé hibipigic. Waŋu konduŋ bakiaiguc sakasac séŋgaŋgeŋ heyu ʒéicnéŋ imuaru keremma emmac niŋac ʒéma niŋgic. \v 40 Ic tosara eneŋ aŋga hésaya qericma konduŋiguc giligic keŋu tosaranéŋ maleku hésaya ʒikigic heyec imi hulacma hérégic malekunéŋ eŋu ʒéic imi luhuc mema sakasac igucgeŋ keŋec. \v 41 Keŋu doku néwéc néwécnec hahayanéŋ euanʒaoc imuaru sakasac heyu ʒéic imuaru eŋec. Waŋu ʒéic suŋguruŋa kiselima tacma seli qeyu temboŋ yandanéŋ ʒéic andia kuyu ʒéic andia imi ʒéŋgéyec. \v 42 Waŋu hésa ama ic eneŋ fifia mema kemma néŋgacbu niŋac yaré ic eneŋ unuhumuwiŋ ʒé ac ʒégic. \v 43 Waŋu yaré ic 100 ionac galeŋginanéŋ Pauloac kekecya aŋgéŋa timaŋ ʒé wamma qetali énécmima fifia meme ic énézéyu walac konduŋiguc luma hiŋgacma fifia mema baeciguc eŋgic. \v 44 Waŋu tosara eneŋ palaŋ me ʒéic bakia qahaiguc emma keŋgic. Imuhucnéŋ imuhuc wamma mocʒoŋ élélahaiguc endacma méŋ ménda humugic. \c 28 \s1 Ic ieneŋ susunec Melite konduŋ // baec komociguc endacgic. \p \v 1 Élélahaiguc bénʒéŋnec emmaguc baec komoc qara Melite imi ʒégic niŋiŋ. \v 2 Waŋu baec komoc imuac miŋina ieneŋ ala goi héihéi sasala waŋ nénécmigic. Waŋu kia hayu ama saŋgeŋ qeyu geric yanda haigic ʒeyu héihéré nénécmigic. \v 3 Waŋu Paulonéŋ geric tosara mutulaŋgéma haiyu hiŋgarec waŋu imuac qeria igucnec mokoleŋ méŋnéŋ séwéla geric waŋu éréma iwac mériaiguc pipima naŋec. \v 4 Waŋu baec miŋina ieneŋ mériaiguc mokoleŋ naŋu hémma eminiŋ wamma ʒégic; Ic yomi ic tosara unuyec gezaŋ. Konduŋiguc ménda humuyec, néŋ solaŋa miŋinanéŋ ménda waimiyu kecmac. \v 5 Waŋu Paulonéŋ mokoleŋ qetecgéyu gericiguc hiŋgaru yéwéri ménda mihicŋiyec. \v 6 Imuhuc wamma naŋu ieneŋ sisiwiŋ hicŋimimac me élanzaŋnec tendiŋgéma humumac ʒéma mambéc naŋgic. Waŋu nalé horua haka méréra méŋ ménda hicŋimiyu hémma ʒégic; Ic yomi anutu. \s1 Paulonéŋ hafi ic tosara mehiaru énécmiyec. \p \v 7 Nini keriŋ imuac hosuraiguc ic kewugina qara Popilio iwac ama baec heyec. Waŋu ic inéŋ mia héihéré nénécmima ai meme haréwéc séc goi héihéi waŋ nénécmiyec. \v 8 Waŋu Popilio maŋgocya hafi hicŋimima séwi geric ʒéma kera huruc wamma heyu Paulonéŋ nimma amayaiguc emma ʒéwelecmaguc méria oruhaiguc haima mehiaruyec. \v 9 Imuhuc waŋu ama areŋ komoc imuaru ic tosara hafi ʒepaginaguc ieneŋ harégic imuhucnec mehiaru énécmiyec. \v 10 Waŋu ic ieneŋ eenina kuneŋ yanda héigic. Waŋu kembiŋ ʒé enni hénaiguc hocbiŋac hezac héna mauŋ iwawai tosara ʒéiciguc hai nénécmigic. \s1 Paulonéŋ ʒéic méŋiguc keŋkecma Roma ama areŋa yandaiguc kereŋec. \p \v 11 Baec komoc imuaru mia kecni maso haréwéc tecgéyu ʒéic méŋ Aleksandria imuaru saŋgeŋa naléya ogiru kemmac niŋ mambéc tarec, qara imi Diosguro.\f + \fr 28:11 \fr*\ft Neŋaŋ aciguc qara imuac hénia imi; Nemu héi séwi séwi - Kasito ʒéma Palukis.\ft*\f* Waŋu imuaru emma waima keŋiŋ. \v 12 Waŋu Surakusai ama areŋa yandaiguc haréma imuaru ai meme haréwéc keriŋ. \v 13 Imuacnec lelecgéma Legium ama areŋa yandaiguc keremma imuaru ai meme momacguc kecni luhucnéŋ baec waŋgoŋa Saut igucnec hayu kenni ama muŋguc siŋima giaŋiyu Puteoli ama areŋa yandaiguc kereŋiŋ. \v 14 Kenni ama areŋa yanda imuac ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna ieneŋ héihéré nénécmigic kaiwe 7 iniguc tacyac wammaguc Roma ama areŋa yandaiguc kereŋiŋ. \v 15 Waŋu ama areŋa yanda imuac ninʒéŋ ninʒéŋ dac muna hécnina ieneŋ nonac buŋa nimma hakecma Roma ic Apioac ama sombeŋaiguc mihicŋi nénécmigic. Tosianéŋ ama baec qara méŋ Qisicnec Ama Haréwéc imuaru hama mihicŋi nénécmigic. Waŋu Paulonéŋ inicma Anutu ewa hia ac ézéma kuha meyec. \s1 Paulo i Yuda ic héihéré énécmima // ac énézéyec. \p \v 16 Roma ama areŋa yandaiguc kerenni baec galeŋnéŋ ʒéyu Paulonéŋ yaré ic méŋnéŋ galeŋgé miyu ama saméŋa méŋiguc tacyac waŋec. \v 17 Kecma keru ai meme haréwéc waŋu Yuda ic ionac sucgina igucnec ic kuneŋ tosara héihéré énécmiyu harégic ac yomuhuc énézéyec; Dac munahécna ni Yuda ic embac me yanda hécnina ionac haka silic imuac haʒéc ac méŋ ménda ʒéyi, néŋ Yerusalemiguc népésima Roma ic ionac méraginaiguc nopocgic. \v 18 Waŋu Roma ic ieneŋ qesinémma képésicna méŋ humucac sécya ménda mihicŋima hulac némmu niŋac ʒégic. \v 19 Waŋu Yuda ic ieneŋ selianec qetaligic, héna méŋ qahac waŋu, Kaisanéŋ acna ʒétecgémac niŋ waŋi. Imuac mia nuac dac munahécna Yuda ic ʒébiri énécmimaŋ ʒéma you ménda hayi. \v 20 Waŋu ni hénia imuac niŋ mia inicma iniguc ʒéeminiŋ wambiŋ ʒé héihéré énécmiyi. Ni imi Israel ic neŋaŋ ninʒéŋgéma mambécanʒiŋ imuac wamma hésa ic wamma kecanʒua. \v 21 Imuhuc ʒéma énézéyu ʒégic; Nini ou Yuda baeciguc kecanʒu ionarunec guac niŋ kiwi méŋ ménda haigic hayu héŋiŋ. Waŋu dac munahécnina ionaru méŋnéŋ hama guac képésicga me haʒéc ac méŋ ménda ʒéyu niŋiŋ. \v 22 Baec séc ic embac ieneŋ héna ɋelia imuac haʒéc ac wamma ʒéanʒu imi nini ninʒiŋ. Imuac gi dimuhuc ninʒéŋgézaŋ imi geŋgaoc ʒéna nimbiŋac wanʒiŋ. \p \v 23 Ieneŋ imuhuc ʒéma nalé megic. Waŋu nalé imi ducŋiyu Yuda ic sasalanéŋ Paulo tackerec ama imuaru tocgégic. Waŋu Paulonéŋ Anutuac héŋgaleŋ ama areŋa yandawac ac suruc imi suŋgeŋnec hénima énézéma keru ama siŋiyec. Waŋu Moseac héna ac ʒéma kua meme ic ieneŋ kiwi ogic hezac iminéŋ meselima Yesuac suruc ʒéma meseli énécmimaŋ ʒé waŋec. \v 24 Waŋu ic tosaranéŋ ac ʒéyec imi ninʒéŋgégic. Waŋu ic tosaranéŋ ménda ninʒéŋgégic. \v 25 Waŋu acgina ʒéma ʒéqeqetali waŋamugic. Imuhuc wamma waima kembiŋ ʒé waŋgic. Waŋu Paulonéŋ ac momacguc yomuhuc énézéyec; Uŋa Téréyanéŋ Anutuac tiliŋ tiliŋ ic Yesaiawac kuaya mema yanda hécnina ac yomuhuc énézéyec; Ac iminéŋ héla wanʒac; \v 26 Gi kemma ic tuŋ yomuhuc énézéna; Ninʒu waŋu ménda niŋasarizu hénʒu waŋu ménda héŋtegicʒu. \v 27 Ic tuŋ yomi ieneŋ qerigina seli qeyu ieneŋ gezacginanéŋ nimma niŋyéwérigic. Niŋyéwérima kicgina héméŋʒaligic. Imuhuc qahac waŋu kicginanéŋ héŋtegicma gezacginanéŋ nimma qeriginanéŋ niŋtecgicma liliŋgéma hagic neŋ mehiaru énécmiwinec. \v 28 Imuac ni énézéwa yomuhuc niŋ asarimu; Anutunéŋ aŋgéŋ titi buŋa imi ic enia ionac muru méliyu hazac. Ieneŋ imi kileŋ niŋtohomu. \v 29 (Ménda hezac.) \p \v 30 Waŋu Paulonéŋ yawuŋ éréhéc téŋgéŋ ama geric méŋ lagulawac boŋ mema imuaru kecma ic embac iwaru hagic séc héihéré énécmiyec. \v 31 Héihéré énécmima Anutuac héŋgaleŋ ama areŋa yandawac surucya ʒésai énécmima Miŋ Kewu Yesu Kristoac héna ac imi bac yandi yandi qahac efima ku énécmima kerec. Keru méŋnéŋ ménda qetali miyec.