\id 2CO Kharam: Bible Translation 1st Edition. \ide UTF-8 \ide Unicode (UTF8) \h 2 Corinthia \toc1 CORINTHIA Mi-ngaidiang Paul Inni Huuina Chemajia \toc2 2 Corinthia \toc3 2 Cor \mt1 CORINTHIA \mt2 Mi-ngaidiang Paul Inni Huuina Chemajia \imt1 Chonglamsaat \ip \bk 2 Corinthia hi\bk* Jisu Christa innei suonuk kum 55-56 pheiwei khan Tirton Paul in ileimajia eii (1:1). Hiwahi eini'n ninei khachu Paul in Corinthia koisuok diangnga imajia chemajia inni karra innihuuina kha eii. Kasing-kathei ngaikhan in-ngamna khachu matiang khan Paul in chikaom chemajia inkhat Corinthia ngaidiang aleimajia. Ama'n iril 2:3-4 hiwa chemajia imajia ngaikha inkhat-um neimakmijei. 2 Corinthia hi Paul in Mecedonia ah omlai imajia echa (2:13). \ip Hiwa 2 Corinthia hi minkhisik kaommak apumtakta ka-eii khat-um malung suungnga hongkasuok chemajia eii. Paul in Corinthia koisuok jarra Titus diangnga imu akatha chong jarra ama ratharokna kha amalar. Hiwa chemajia hin, Inzootna Kathar dungjuiya pesik jarra incheenna minchuna, halli Jerusalemma kaom kangamna ngai sannasik-ah sialrathai leisik hi Paul in akhoithenna iminchu kha eini'n nimu (8-9). Koisuok mi ka-emak akadikmak tirton lekkhat ngaikhan koisuok ah kaom mi lekkhat le Paul minhal nasik inthoa inmani minchuna kha minlok nasik inleitho kha ang. 2 Corinthia juohek siktiang khan inmani'n Paul thomatorna chungnga inngamsamna inleida, hiwa jarra lei-ete ama Jisu Christa tirton inkhat ena ama thomatorna kha ngartheiya kadik eii tia irilkha. \iot Asuungnga kaom Chong \io1 1. Paul in koisuok kha donna ama chemajia kha aleiphut \ior (1:1-7)\ior*. \io1 2. Khawasuo Paul in ama sinasik chuonminsuuk ithon halli ama'n inmani jarra imu chong khat-um matiangnga ama chemajia chungnga inmani heimasang jarra iril \ior (1:8–7:16)\ior*. \io1 3. Khawasuo, Jerusalemma kaom kangamna ngai sik-ah sialrathai jarra Paul in minchuna inei \ior (8:1–9:15)\ior*. \io1 4. Ajuohekna ah, Paul in ama tirton ena jarra inngaakna anei halli ama'n amasonna asinasik jarra chongpena aleinei \ior (10:1–13:13)\ior*. \c 1 \p \v 1 Pathian lungdou dungjuiya Christa Jisu tirton Paul khat-um ni-u ninai Timothy in \p Achaia rampumpuiya kaom Pathian miring rakip ngaile inruoiya Corinthia ah kaom Pathian koisuok ngaidiang: \rq Chuon 18:1\rq* \p \v 2 Nipa Pathian khat-um Pumi Jisu Christa riangwai li akadai kha ningchungnga kaom erase. \s1 Paul in Pathian Minpaakna \p \v 3 Nipumi Jisu Christa Pale Pathian um ka-eii, riangwai kajet Pa khat-um angrakip ah sanna kanei Pathian ama kha minpaakrui; \v 4 eini nipumtak in Pathian diangnga nimu sanna khan, eini innum tu ka-ang kapoong karaal ngai sanna ninei matornasik, ama'n nipoong niraalna rakip khan anasanjei. \v 5 Ajarchu Christa poongraalna khan keini'n tum katamma kinnei angnga, Christa jarra keini innum kalok-ah Pathian nasanna khan tum kinnei. \v 6 Keini'n kapoong karaal kindei inchu, khawa kha nangni sannasik khat-um sanminringnasik eii, halli keini anasan inchu, keini idei ka-ang poongna ngaikha kakhaangle inruoiya ningdei nasik le ranak ngarnasik nangni um anasansik eii. \v 7 Khawa jarra nangni chungnga kin-inngamna kha acheet; ajarchu kinpoongna khan tum ningnaneipui angnga, sanna kinmuna suungnga nangni um tum ningnei eii. \p \v 8 Ajarchu, ule-nai ngai, Asia ramma kinpoong kinraalna ngai jarra nangni'n ningjetsik hi kinmanuom, tichu, keini matorna chungtiang phurrik kaloktak khat-um karik innaminroonna keini ringkinte ti-um leingaidonmung. \rq 1 Cor 15:32 \rq* \p \v 9 Thina sik-ah chonghi kinchungnga omjei tia kinleijet; takkha kinpumtak khan inngai mungnga, akathi kaminring Pathian diangkhan inngaina sik-ah hiwa ngaihi akasuok ejei. \v 10 Ama'n keini kha hituk chikaom thina khanna inphut anakatanjei halli analakatan sik eii; ama'n eini woikhat-um analakatansik eii tia, keini'n amadiang kin-inngamna kha kinlada; \v 11 nangni innum keini ningnina khan ningnaheisan, halli miring katamtak ngai'n keini sik-ah innanipina kha masangna kaomsik eii, halli Pathian rawaan kha keinidiang anapesik eii, halli mi katamkhat in keini sik-ah ama minpaakna inrasa ngaikhan inhongkheeksik eii. \s1 Paul Khuolsi sik Imalet \p \v 12 Keini in-orna ajar hichu, hiwa eini nuoipilchung ringkhuo-ah incheenna nangnile niomna suungnga hin omchan katuun li malung inthiang tak-ah Pathian nape wairoonna nuoiya omchan hi kinjui, hiwahi miring ngai singna khan eleiya, Pathian riangwai ranak khanna kintho eii tihi akase akatha jetnakhan namincheen eii. \v 13 Ajarchu kinmajia hi nangni'n ningteel li ningjetnasik bit kha eii. Takkha nangni'n tuuntak lekteii ningnajet kha pui katungnga leijet matorjei ningte tia kei'n kangaidon. \v 14 Tichu, Nipumi Jisu Nikhuoni khan nangnihi keini in-orpuisik ning-eii, keini um nangni in-orpuisik kin eii. \p \v 15 Kei'n hiwa rakip hi inthiangnga kajet jarra nangni'n woini rawaan katha muthei nasik-ah, ma-insakhet ah nangnidiang hongnasik kaleingaidon. \p \v 16 Ajarchu Macedonia ramma kasitiang nangnidiang heiluutsik, halli kaheikir tiang um woikhat heiluut ah, Judea ram katung keihi inthaksik kaleingaidon. \rq Chuon 19:21\rq* \p \v 17 Hinthoa ka-insuukna hin kamalung inthiangmak kamalarrabe? kei'n kangaidon phakhan nangnidiang “Oh, Oh” emakli “Ngang, Ngang” tina sik-ah, kei'n taksa ngaidon dungjuiya kangaidon nabe? \v 18 Pathian hichu akatuun karil ejarra, ningchungnga kei chong inkhit hi “Oh” halli “Ngang” kiti emak. \p \v 19 Ajarchu Silas le Timothy khat-um kei'n nangni karra achong kinriljol Pathian Sapa Jisu Christa kha “Oh” emakli “Ngang” kinti emak; takkha ama chu “Oh” echei; \rq Chuon 18:5\rq* \p \v 20 ajarchu Pathian chong inkhitna rakip kha amasik achu “Oh” ejei. Khawa sikbit ah Pathian niminpaakna khan, Jisu Christa ama jarra “Amen” niti eii. \v 21 Pathian amatak in Christa ah nangnile inruoiya eini sariak nakanoot-ah ringkhuo nakaminchun khat-um eini nakathenkhoi Pathian amatak kha eii. \v 22 Ama'n eini chungnga amata ejei ti jetnasik adajei, halli ama'n eini sik-ah inei rakip kangaak sik-ah eini malung suungnga Ratha Inthiang kha anapejei. \p \v 23 Kei sakhi ka-eii Pathian kha kakoiya kiril eii. Ama'n kingaidon ajet! Nangni intookmak nasik ah Corinthia tiang simaknasik kangaidon jei. \v 24 Nangni ning-inngamna khan kacheet tak-ah ningngir ti keini'n kinjet; angme ning-inngamna chungnga chong rilkinte kinti emak. Khawa neek-ah nangni ningpumtak hoina sik-ah nangnile inruoiya chuon kintho kha eii. \c 2 \p \v 1 Khawajarra ningmalung kaminpoongsik ah kei'n nangnidiang woikhat hongmak nasik ka-inngaidonjei. \v 2 Ajarchu kei'n ningmalung kaminpoong inchu, kei'n kiminpoong ama kha eleiya tu-in keihi naminrok niyame? \v 3 Khawa jarra kei kanaminrok mi ngai malung minpoong nasik ah kei nangnidiang hong zootmong, khawa jarra khawa chemajia kha kiheimajia eii. Ajarchu kei karokpha, nangni rakip um ningrok eii tia ka-inngamna eii. \v 4 Ajarchu kheella kapoong karaal khat-um malungkana khan kei'n nangnidiang mitrathi sarra kamajiajei, hiwahi nangni malung minpoongnasik emak, takkha kei'n nangni rakip kha inthiangnga kanaminriang tikha ningjetnasik eii. \s1 Mikathamak ngai rangaidamna \p \v 5 Tuun miring inkhat in tu ka-ang malung iminpoong om inchu, ama'n keidiang khan naminpoong emak, takkha nangni rakip-um lekkhat anaminpoong jei. (Ajarchu hiwahi amadiang phurrik ka-esik manuom mongnga kiril eii.) \v 6 Nangni katam khat in hinthoa rachaaksik hi hiwa miring sik achu rahoi asuok. \v 7 Kha e-innum tuunchu, ama kha amalung masokpi inlang, rangaidamru: kha emak inchu, ama malung hoimakna khan amator thengsik eii. \v 8 Halli ama kha inthiangtak-ah ningminriangna kha ajetnasik mindikru tia kinaheini eii. \v 9 Kei'n kanaminchuna kha apha rakip-ah kajui sik-ah ning-insuuk chakbe, halli ensuina aheiwapha angtuk kacheet-ah ningngir matorme ti jetnasik hiwa chemajia hi kiheimajia eii. \v 10 Angme mi ngai'n intho kha nangni'n ning-ngaidam pha, kei-innum inmani kangaidamjei; ajarchu, kei'n kangaidam pha, nangni jarra Christa maikuungnga angrakip kha kangaidamsik ejei. \v 11 Hiwahi Seitan in anemna kha eini chungnga inphut aleimak nasik eii; ajarchu ama chuonminsuuk kha angme eini'n nijetmak emak. \s1 Paul Troas ah Malung poongna \p \v 12 Kei'n Christa jarra chongkahoi rilnasik bit-ah Troas katungpha, Pumi'n chuonthonasik lam anamalongpi kha kei'n kamujei. \rq Chuon 20:1\rq* \p \v 13 Takkha kei'n ni-u ninai Titus kha kamumak jarra, kamalung aleipoong; halli inmani ka-inthenpuiya, Macedonia tiang kei kasijei. \s1 Christa jarra Matorna \p \v 14 Takkha Pathian kha minpaak omchak rase! ajarchu Christa raalmatorna karok-ah sina khan raalring angnga Christa le inruoiya inchunna suungnga Pathian in apha rakip-ah anakeiruoi chak. Halli amun rakip-ah sariak rimkahoi angnga phuonnasik Christa jarra minjetnasik Pathian in naneiman eii. \v 15 Ajarchu ringna kamu ngaile inmang ngai karra einihi sariak rimkahoi Christa in Pathian diang ipeii dooiphur ka-ang ni-eii. \v 16 Ajarchu inmangnga kaom ngai sikchu, thinasik tur-rim kha eii, takkha ringna kamungai sikchu hongringna sik sariak rimkahoi kha ejei. Hanchu hiwa chuonsik tume rahoikasuok? \v 17 Mi katamtak in Pathian chong kha sial louna tiang insi angnga keini kasi emung, takkha Pathian in keini natir jarra, Christa suok angnga malung inthiangtak-ah ama maikuungnga keini kinril eii. \c 3 \s1 Inzootna Kathar Suok ngai \p \v 1 Keini'n kinpumtak jarra woikhat in-or kin angbe? nangnidiang um, emakli nangni diangnga inphut e-innum, kinzootjei tina chemajia mi ngai itho angnga, keini um kinlaheichoi sik abe? \v 2 Keini malung suungnga inmajiajei, miring rakip in injet halli inteel keini inei chemajia kha nangni ning eii. \v 3 Hiwahi Christa apumtak in imajia keini diangnga inphut ijuotir chemajia kha eii. Hiwahi muk ah khat-um lungpeek chungnga inmajia emak, takkha miring malung suungnga akaring Pathian Ratha khan asanna imajia kha eii. \p \v 4 Keini'n Christa jarra Pathian diang inngamna kinnei jarra hiwahi kinril eii. \v 5 Hiwa chuon rakip thomatorna keinidiang iteii tisik neimung; takkha keini thomatorna khachu Pathian diangnga inphut akajuo eii. \p \v 6 Ama'n keini hi inzootna thar suungnga chuonkathosik rahoi kasuok namin-ejei; hiwahi injia dan khan emak, takkha Ratha khan eii. Ajarchu injia dan khan thina amasuok, takkha Ratha khan ringna apejei. \rq Jer 31:31\rq* \p \v 7 Takkha lungpeek chungnga inmajia dan kha ajuopepha Pathian alur-alianna kha alei-inlarjei. Akawar Moses meelsuo kha akachuoisik e-innum awar heiya Israel mi ngai'n inmit ah lei-en matormu. Khawa thina heikachoi dan ranak khan hituktak lurra ajuo inchu, \rq Suok 34:29\rq* \p \v 8 Ratha ah chuon katho ngai lurna khale angtuk ah kalok sikme! \v 9 Ajarchu inmangna heikachoi omchan khan alurna anei inchu, sanminringna heikachoi chuon khan kheella lur makniya be! \v 10 Khawa jarra aleikawarthei lurna kha athengjei, tuunchu alurna kha kheella awarjei nitisik ejei. \v 11 Ajarchu pha bongkhat sik-bit khan lurna om inchu, apha kasoottak sik achu angtuk tak kheella lurna omsikme! \p \v 12 Hiwa inngamna hi kinnei jarra, keini iteii chileiya kinril eii. \v 13 Akachuoiya inmangthei Moses meelsuo kawar kha Israel mi ngai'n inmu maknasik Moses in ameel maiduongpuon inmakhu eii, khawa Moses kapuo kha keini chu emung. \v 14 Takkha inthiangnga inmani inmalung kha aleingar; halli awini katung inzootna maruo larik kha inmani'n inteel pha khawa maiduongpuon takkha inmalung inleimakhu, mi inkhat in Christa le inchun pha bitkhan maiduongpuon kha inkhaijei. \v 15 Awini katung Moses dan inteelpha, inmani malung kha maiduongpuon inlamakhu. \p \v 16 Takkha chong inthiang in Moses jarra iril, “Pumi diang ama'n ahei-inletpha ama maiduongpuon kha inleikhaipi angnga” \f + \fr 3:16. \fr*\ft alam 16 hinthoa malet acha: \ft*\fq Maiduongpuon kha inkhaipi\fq*\f* maiduongpuon kha inkhaipisik eii. \rq Suok 34:34\rq* \p \v 17 Tuunchu, hiwa chong suunghin “Pumi hi” Ratha ejei, halli Pumi Ratha omna munkhan ningle-nuomma omnakha ejei. \v 18 Eini rakip chu maikhumleiya Pumi lurna kha niminwar kha eii; khawa lurna Pumi ah inphut akajuo Ratha takkhan ama kapuo-ah apha rakip sik-ah nimeel naminthuulpi ejei. \c 4 \s1 Neipil Beella Ratha Karei \p \v 1 Pathian ama minriangna suungnga hiwa chuon thosik hi keini diang anape jarra, keini'n kinmalung mindongmung. \v 2 Keini'n chuonruok le injakpui kaom chuon rakip kindasuojei; halli maleisei emakli insialla Pathian chongkha rilmung. Pathian mitmuwa katuun war kha kin eya, mi rakipdiang kase katha jetna malungkhan injet theinasik kintho kha eii. \v 3 Ajarchu keini'n chongkahoi kinril hi inthup inchu, inmangnga kaom ngaidiang bit inthup eii. \v 4 Khawa jarra inmani'n inngamnamu, Pathian ka-angjek Christa lurna Chong Kahoiya inphut ajuokawar war kha inmani'n inmumak nasik inmani karra kangamnamak ngai malungkha hiwa nuoipilchung pathian in inmit aminziingpi jei. \v 5 Ajarchu keini kinpumtak kha kin-inrilsuok emak, takkha Pumi Jisu Christa kha eii, halli kinpumtak hi Jisu jar sikbit ah nangnisuok kin-angnga kinril eii. \p \v 6 Ajarchu, “Aziingna khan war kaminwarsik eii!” leikati Pathian khan Christa meelsuo kawar chungnga khan Pathian lurna jetna warra anakaruoi sik kinmalung suungnga war kha anaminwarpi jei. \rq Inphut 1:3\rq* \p \v 7 Takkha hiwa thomatorna ranak hi malarnasik keini kinpum sik-bit emak ah, Pathian ta enasik ah, keini'n neipilla inbool beella hiwa karei hi kinda eii. \v 8 Keini hi apha rakip ah innaminpoong, takkha kinmalung hongmak; keini thodan jetmung, takkha kinngamna kha mathaanmung; \v 9 keini inhalpui katamma kinnei, takkha keini sap kaneimak chu emung; halli woikhat in kase ah innawuok, takkha inmangmung. \v 10 Ama ringkhuo kha kinpumma inmuna sik-ah, akathi Jisu kha inmangsik kinpum suungnga apha rakip ah keini'n kinchoi. \v 11 Hiwa inmangsik kinpum hin Jisu ringna kha kinmalar theinasik, Jisu jarra kinringkhuo thinasik chikaom ngaikhan kin-omchak kha eii. \v 12 Hiwa tinachu keini chungnga thina khan chuon atho, halli nangni chungnga chu ringna khan chuon atho tina eii. \p \v 13 “Kei'n kangamna, khawa jarra kei'n karil.” Chong inthiang in iti, khale in-angrip ngamna ratha khan keini innum kinril eii ajarchu keini'n kin-inngamna. \rq Minpkla 116:10\rq* \p \v 14 Ajarchu Pumi Jisu kaminring ama khan keini rakip um Jisu le inruoiya anaminringsik eii, halli nangnile inruoiya keini um amaikuungnga anaruoisik eii ti kha keini'n kinjet. \v 15 Hiwa rakip hi nangni sik-ah eii; halli Pathian riangwai hi mi katamtak chungnga atung jarra, Pathian lurna kha, inmani'n rokpuina nina kha kakheella inpenasik eii. \s1 Ngamna khan Karing \p \v 16 Hiwa jarsik bit-ah keini'n kinmalung minsiinmung; takkha keini kinpum kintaksa kha ajuo inwuoi innum, keini ratha mi khachu nisuo rakip ah hongthar dadet. \v 17 Ajarchu hiwa lekteii phabongkhat sikbit ah poongna nidei hin eini sik-ah, poongna neek-ah ngaksik kaom khat-um hektik kaboi lurna kha aheichoisik eii. \v 18 Ajarchu keini'n nimuthei phur kha emak ah, inmumak phurkhan kinmalung kinpe eii. Mit-ah muthei khachu pha bongkhat sik eii; takkha mit-ah nimutheimak khachu kumsoot sik-ah eii. \c 5 \p \v 1 Ajarchu hiwa neipilchungnga kin-omna riakbuk kintaksa hi achetjei inchu, apha rakip ah omnasik inn inkhat marwaan chungnga Pathian in keinisik naboolpiya om tikha keini'n kinjet. \v 2 Tuun marwaan chungnga inphut kajuo keini omnasik innkha puon angnga silnasik keini'n kinngaidonna kalok khan kin-enna kin-om. \v 3 Ajarchu, khawa kha keini'n puon angnga kinchoijei inchu keini taksa karuok-ah omnunung jei. \v 4 Ajarchu hiwa neipilchung riakbuk hin kin-omlai, keini'n malung kahoimak le inruoiya kin-inkoiya kin-om; halli hiwa nuoipilchung taksa hi pesik kinmanuom chu emak; takkha marwaan ta kha eini'n ni-inlukli inmangsik ka-ekha akaring khan inthuulnasik, keini'n puon angnga silsik kinmanuom eii. \v 5 Hiwa inthuulnasik bit-ah eini kha kanabool, khat-um eini sik-ah achong-inkhitna kangaak sik-ah ama Ratha eini diangnga kanape kha Pathian eii. \p \v 6 Khawa jarra keini'n apha rakip ah kinratha arok, halli taksa inna niom laiseng eini'n Pumi inna inphut kalaak ah nilaom ti kinjet. \v 7 Ajarchu eini ringkhuo chu ngamna jarra eii, mit-ah nimu jarra emak. \v 8 Keini'n hiwa taksa innhi mathaanna Pumi le omsuom nasik innkha keini'n kinmanuom khetkha eii; khawasik khan keini kinratha karok eii. \v 9 Eini innhin e-innum emakli soson e-innum hon e-innum, angrakip neek-ah keini'n ama malung mintaisik hi kinmanuom. \p \v 10 Ajarchu eini taksa ringkhuo suungnga eini rakip in nileitho rakip dungjuiya, akatha e-innum, kathamak e-innum, eini rakip in nimusik rahoikasuok kha nimunasik, eini niraja-ah ama'n chong tannasik Christa maikuungnga nila-inlar wiaksik eii. \rq Rom 14:10\rq* \s1 Christa jarra Pathian le Sap khat ena \p \v 11 Khawa jarra Pumi kha chiru tina kha kinjet ah, keini'n mileiilak ngaikha kinmatheem eii; Pathian in keini inthiangnga najet, khawa angnga ningmalung suungnga kei um najet ningte tia ka-inngaidon. \v 12 Keini'n kintheinuo ah nangnidiang kin-inriltha nook emak, khawa neek ah keini jarra ning in-or nasik tuka-ang mi ngai omchan jarra ka-emak meelsuo ah in-or ngaidiang ningmasang theinasik nangnidiang keini'n ajar katha kha napesik kintho eii. \v 13 Keini inthiangnga inweet kin-ebe? Inweet kin-e inchu hiwa hi Pathian sik eii; Emakli keini inweetmak kin-ebe? Inweetmak kin-e inchu hiwa hi nangni sik-ah eii. \v 14 Ajarchu Christa minriangna khan kinchungnga wairoon jarra mi rakip sik-ah mi inkhat in ithi kha keini'n kinjet, khawa tinachu ama thina khan inmani rakip in tum inchang hetjei. \v 15 Ama'n mi rakip sik-ah aleithi jarra karingnga kaom ngaikhan woikhat intheinuo sik-ah karing emujei, takkha inmanisik jarra thiya ahongkaring ama sik-bit khan akaringsik in-eii. \p \v 16 Khawa jarra tuunchu keini'n tuteii miring taksa tiang akaring kapuo ah ngaidonmung jei. Apha inkhat-ah Christa kha-um taksa miring angnga karing eii tia kinleingaidon, takkha tuunchu keini'n ngaidon khaimungjei. \v 17 Khawa jarra tu e-innum Christa le inchun mi khachu akathar miring inkhat ejei, akamaruo kha athengjei, enru, akathar kha aheitungjei. \v 18 Hiwa rakip hi Pathian itho eii, Ama'n keini hi Christa jarra ama inhalpui kinlei eya inphut ama sap namin-ejei halli keini diang-um mi leiilak ngaikha ama sap kamin esik ah chuon kha anapejei. \v 19 Keini chongroon khachu, Christa jarra Pathian in miring rakip asap min-enasik iboolhi eii.\f + \fr 5:19. \fr*\fq Christa jarra Pathian in miring rakip asap min-enasik ibool \fq*\ft emakli Pathian in Christa diang omma miring rakip hi asap min-enasik ibool\ft*\f* Inmani manu kha Pathian in teelpi makjei, halli angtho thoa ama'n inmani kha sap ah iboolme ti chongkha ama'n keinidiang anapejei. \p \v 20 Khawa jarra, Pathian ama tak-in keini diangnga iril angnga, Keini Christa sik chongkaril ngaikha kin-eii, Khawa jarra Christa rathuulla nangnidiang kinnati eii, Pathian in nangni kha na-inhalpuiya inphut asap namin erase. \v 21 Christa kha manu neimak eii, takkha eini ama le ni-inchunna suungnga Pathian dikna kha nichang suomnasik, Pathian in eini manu kha ama tum namin epijei. \c 6 \p \v 1 Pathian le inruoiya keini chuonthona khan, tuunchu, nangni'n Pathian riangwai kha ningmujei, khawa kha anemna kaboi min-emaru tia keini'n kinnati eii. \v 2 Pathian iril kha angme rangairu: \q1 “Kei'n nangsik zootpinakha malarnasik pha aheitung pha, \q2 Kei'n nanina kha kanajetpi; \q1 Sanminringna sik nikhuo aheitung pha, \q2 kei'n nang kha kanasanjei.” \rq Isa 49:8\rq* \m Rangairu! Hiwa phadan hi Pathian nazootpina munasik pha kha eii; awini hi sanminringna nikhuo kha eii! \p \v 3 Keini chuonthona suungnga tu ka-ang inkhat in insial inmusik hi manuom mung, khawa jarra alam rakip ah tu ka-ang inkhat minsui maknasik kintho eii. \v 4 Angrakip rathuulla deiraatna, poongna khat-um intak rakip chungnga Pathian suok kinchangna kha kinmalarra eii. \p \v 5 Keini innaleiwuok, mikhumna ah inlet-inlet ah innada, chongsuok lasuokna khan baklei emakli zaalleiya chuon keini'n kintho. \rq Chuon 16:23\rq* \p \v 6 Pathian suok kin-ena hi, kin-inthiangna, kinjetna, kindeiraatna kha riangwai khan kinmalar. Ratha Inthiang khan, minriang katuun, \v 7 kinchong katuun, khat-um Pathian ranak khan kinmalar eii. Keini'n akatuun kha kinraalphur angnga raalthona le raaldeina kha kinmin eii. \v 8 Keini kayana innanei khat-um kaya makna innanei; keini innaminjak halli innaminpaak. Keini maleisei karil angnga innalei, kha-ennum keini akatuun kha kinril; \v 9 injetmak angnga innatho, kha-ennum mirakip in innajet; akathi kin-ang, takkha enru, keini kinlaring, innarachaak takkha keini nathatmu; \v 10 kinmalung apoong innum apha rakip ah kinrok; keini sara kin-eii takkha miring angjet kinminchong; keini iteii kaneimak kin eii, kha e-innum keini inthiangnga angrakip kha kinneiwiak. \p \v 11 E, Corinthia ah kaom kinsap ngai! Keini'n inthiangtak ah nangnidiang kinril eii; keini malung kalok ah kinnamalongpi. \v 12 Keini'n kinmalungkot nakharpimung; nangni inchu ningmalungkot keinisik ningnakharpi. \v 13 Kasa ngai angnga tuun nangnidiang kiril eii; keini'n nangnisik kinngaidonna kha nangni innum in-angrip ah keinidiang naminmuru! Ningmalungkot kalok ah malongru! \s1 Nangni Akaring Pathian Biak-inn ning eii \p \v 14 Akangamnamak ngai khale in-angrip ah chuon thosuom maru, ajarchu khawa kha etheinuni. Angtho thoa akatuun li akatuunmak khan ininchunthei sikme? Halli angtho-thoa akawar li akaziing khan in-omsuomthei sikme? \v 15 Angtho-thoa Christa le Seitan kha ininzootthei sikme? Halli akangamnapa khan angme akangamnamakpa le tum inneisuom theisik? \p \v 16 Halli Pathian biak-inn le zaatlop kutbool pathian ngaile ang inzootna ommame? Ajarchu einichu akaring Pathian biak-inn kha ni-eii! Pathian apumtak khan ileiti angnga, \q1 “Kei'n ka-inn kami ngaile kaboolsik eii \q2 halli inmani karra kaomsik eii; \q1 Kei'n inmani Pathian ka-esik eii, \q2 halli inmani'n kei kami in-esik eii.” \rq 1 Cor 3:16; 6:19; Levi 26:12; Suok 37:27 \rq* \m \v 17 Khawa sik-bit khan Pumi'n ati, \q1 “Nangni'n inmani ningmasuosik eii \q2 halli inmani diangnga inphut nangni inteiru \q1 khat-um inthiangmak katook maru, \q2 halli kei'n nangni kha kanakeiluut sik eii. \rq Isa 52:11\rq* \q1 \v 18 Kei'n ningpa ka-esik eii, \q2 halli nangni'n kasanu, kasapa ngai ning-esik eii, \q2 Kamator khet Pumi khan ati.” \rq 2 Sam 7:14; 1 Khang 17:13; Isa 43:6; Jer 31:9\rq* \c 7 \p \v 1 Minriang kaom kasap ngai, hiwa ngai senghi eini diangnga achong-inkhitna kha eii, khawa jarra Pathian kachi tak-ah karing, puikatung tak-ah inthiangnasik thorui; taksa le ratha inthiang makna-ah inphut nitheinuo ah inthiang rui. \s1 Paul Rokna \p \v 2 Keinisik bit-ah ningmalung suungkhan amun naperu. Keini'n miring tuteii diang akadikmak thomung, keini'n miring tuteii khat kha-um minmang mung, keini'n miring tuteii inkhat diang-um nemnasik ratokmung. \v 3 Kei'n nangni minsialnasik hi kinril emak; ajarchu thina-ah thisuomsik emakli ringna-ah ringsuomnasik apha rakip ah keini sik-ah khatuk minriang kaom ning-eii tia matiang khan kariljei. \v 4 Kei'n hituk nangni kha kana-inngamna; ningchungnga in-orna alok! Kinpoongna rakip-ah tuunkatung kana inngamna alasip jarra; Kei karok in anasipjei. \p \v 5 Keini'n Macedonia kinheitungsuo katung, keini soongmachumna leineimung, takkha aleiilak le insuolna, amun rakip-ah poongraalna kha aomma, kinmalung suungnga akachi kha aleiom. \rq 2 Cor 2:13\rq* \p \v 6 Takkha malung kapoong kamasok Pathian khan Titus heiwale inruoiya kinmalung anamasokpi. \v 7 Halli eini nakaminrok Titus iheiwa jar bitkhan emak, takkha achong heiroon jarra um eii, khachu nangni'n amalung ningheimasokpi, kei angtuktak ningnamuzoot, angtuk ningmalung kahoimak, kei sanringnasik ning-insuuk kha anarilpi jei, khawa jarra kei'n kheella tuun karokjei. \p \v 8 Ajarchu kachemajia khan ningmalung aleiminpoong jei innum, kei'n khawa kimajia khan insirmong. Ajarchu khawa chemajia khan phabong khat ningmalung aleiminpoong kha kamu phakhan kei ka-insirsik eii. \v 9 Takkha tuunhin ningmalung kaminpoong jarra kei kirok emak, takkha ningmalung poongna jarkhan ning-omchan aminthuul thei jarra kei karok. Khawa malung minpoongna kha keini naminmangna kha emak, Pathian in ineiman eii. \v 10 Ajarchu Pathian lungdou dungjuiya malung kapoong khan, sanminringna tiang lamkakei, malung thuulnasik akaheiruoi ejarra khawa khan malung insirnasik ommak, takkha nuoipilchung malungpoongna khanchu thina amasuok. \v 11 Ajarchu enru, hiwa ningmalung poongna hin, Pathian in angme itho: nangni iteii kajetmak ning enasik-ah, angtuk malung kaluut-ah inaboolme! khawatuk lunghongna, khawatuk china, khawa ngai jetna, khawatuk malungluutna, chuonkathamak katho ngai rachaakna sik-ah in-insuukna! Khawa rakip chungnga nangni ningtheinuo-ah iteii masialna kaneimak ah ning inlar. \p \v 12 Khawa jarra kei'n nangnidiang kamajia jei innum, chuon kathosial inkhat chungnga emakli kamasialpa jarra kiheimajia emak. Khawa rathuulla, angtuk keini chungnga ningmalung aluutme tihi Pathian mitmuwa inthiangnga nangnidiang inlarnasik kei'n kimajia eii. \v 13 Khawa jarra keini kinratha arok. \p Keinibit kinratha karok emak-ah; nangni'n Titus kha alam rakip-ah ningraya-ah ningheisanna amalung ningminhoipina ama rokna khan kinmalung aminrokdet. \v 14 Kei'n nangni jarra amadiang kalei in-or, nangni'n kei malung kahoimak naminthomak chu. Takkha keini'n nangnidiang apha rakip akatuun kha kinril, halli kha-angnga Titus diangnga keini in-orna kha akatuun eii tikha inthiangjei. \v 15 Halli nangni rakip in kachi khat-um intuulle inruoiya ama kha ningleidon halli achong juinasik ningtho kha angaidon pha, ama naminriangna kha ahongkheeljei. \v 16 Kei'n nangni chungnga pui katungnga ka-inngamna mator jarra, angtuktak kirokme! \c 8 \s1 Christian Phurpeii \p \v 1 Ulenai ngai, Macedonia koisuok ngaidiang Pathian riangwai'n ileitho chuonkha nangni'n ningjetsik kinmanuom. \rq Rom 15:26 \rq* \p \v 2 Inmani poongraalna khan kanatak-ah enminsuinna inlei-intongpui innum, karok khan aleisip jarra inmani kha sarathei inlei e-innum malung inthiangnga pena inleinei. \v 3 Ajarchu inmani'n inmatorseng inpekha kei'n kirilcheenpi eii, halli inpematorna chungtiang kheella inmani'n pezoottak ah inpejei. \v 4 Inmani'n Judea ramma kaom Pathian mi ngai sanna khan tum neikinte tia keinidiang innaheiniya eii. \v 5 Hiwa inthohi eini ngaidonna chungtiang khan ejei, inmani'n mansakhet-ah Pumi diang ininpesuok khawa suo-ah Pathian lungdou in-entok ah, keinidiang um inlei inpesuok. \v 6 Khawa jarra hiwa minriang chuon kapoi hi ama'n aleiphut suojei, hiwa chuonhin pui-katungnga nangni anasanna achuontho kha minjomnasik keini'n Titus kha kinmasok eii. \v 7 Angrakip ah nangni ning-inchong theijei: inngamna ah, chongrilla, jetna-ah, ningsanzootna-ah halli keini ningnaminriangna khan nangni ning-inchong jei.\f + \fr 8:7. \fr*\fq keini ningnaminriangna; \fq*\ft manuscripts lekkhat ah, nangni kinnaminriangna\ft*\f* Khawa jarra hiwa minriang chuon hinnum malungkalok ning esik kinmanuom. \p \v 8 Kei'n sinadan ngaikha kinape emak, takkha aleiilak ngai'n angtuk insanzootme ti naminmunasik, nangni minriangna kha angtuk inthiangme ti kajetzoot-ah eii. \v 9 Ajarchu eini Pumi Jisu Christa riangwaikha nangni'n ningjet, ama sara ejarra nangni inchong inkhat enasik, ama'n hituk inchong alei e-innum, nangnisik jarra sara ajuo ejei. \p \v 10 Hiwa jarra kei i-ngaidon khachu hi eii; akatheng kumma ningleiphutjei chuonkha tuunchu ningthosuo sik hi nangnisik akatha eii. Chuontho sikbit eleiya thozoottak-ah katho hi-um, nangni ma-insakhet ka-esik ning eii. \v 11 Thozoot tak-ah ningleiminsuuk kha angnga, thosik-ah ningnei sengkha tuun chuon kha minhektru. \v 12 Angjarrame nitinchu, Nangni'n pezoottak ah kape ning-e-inchu, Pathian in nangni kutchoi kha ningnei dungjuiya aralaangsik eii, ningneimak khan e-nuni. \p \v 13 Mileiilak ngai zaangnasik nangni phurrik naminroon sik katina emak, takkha tuun nangni'n katamma ningneilai hin, akaneimak ngaikha ningleisansik hi akatha eii. \v 14 Nangni'n ninghong neimakpha, inmani'n katamma inhong neiya e-inchu, inmani'n nangni innasannook sik eii, khan ningthoa inkhat li inkhat in-ang rip-ah ning insansik eii. \p \v 15 Chong inthiang khan ati, “Katamma kabuk ama kha-um katamma neidoommak, katoom kabuk ama kha-um iteii insam lei-ommak.” \rq Suok 16:18\rq* \s1 Titus le Ama Sappui ngai \p \v 16 Titus malung suungnga keinile in-angnga nangni sanzootna kanapeii Pathian kha angtuk kirokpui me. \v 17 Ajarchu ama'n keini chongril inazootpi khabit emak-ah, atheinuo ah anasanzoot heiya nangni diang iheiwa eii. \v 18 Halli amale inruoiya chongkahoi rilna chuon jarra koisuok rakip in inkayathei ulenai ngaikha keini'n kinheitir eii. \v 19 Halli khawa bit-um emak, takkha Pumi lurnasik khat-um keini mi sanzootna kinneihi malarna sik-ah ama hi koisuok ngai'n keinile inruoiya hiwa minriang chuonna kasisuom sik-ah inkadang eii. \p \v 20 Hiwa insanna malungkalok kutchoi pejar hin, tuteii inkhat in noonkuung iteii innapemak nasik keini kin-inchiksa theiya kinom. \p \v 21 Hiwahi Pumi mitmu sikbit emak-ah, miring mit-enna um akadik thosik hi kinmanuom eii. \rq Chongil 3:4\rq* \p \v 22 Khawasik bit-ah nisappui amahi, inmanile inruoiya kinheitir eii; keini'n ama hi apha kasoottak ensuina kinneiya, sannasik hin amalung aluut tikha kinmu, halli tuun nangnidiang ama inngamna hi kheella omjarra nakasan sik-ah kheella aratha aleirokjei. \v 23 Titus hichu nangni kanasansik keile chuon kathosuom kasap eii; hanna nisappui lekkhat amale kahong ngai khachu, Christa lurna karoon koisuok rakip ngai rathuulla akajuo in-eii. \v 24 Nangni jarra keini in-orna kha adik tia inthiangnga koisuok rakip ngai'n injetnasik, inmani diang ningminriangna kha leimalarru. \c 9 \s1 Akangamna Sara ngai Sanna sik \p \v 1 Judea ramma kaom Pathian mi ngai sansik jarra tirsik hin kei'n heimajiasik hi inthiangnga iteii arei ommakjei. \v 2 Ajarchu ningsanzootna kha kei'n kajet, halli Macedonia mi ngaidiang nangni jarra in-orna kaleinei, “Achaia ramma akangamna ngaidiang,” kei'n kaleiril “Akatheng kum makheiya inphut nasannasik in-insuukjei.” Khawa nangni ratharokna khan inmani katamtak masokna aleinei. \v 3 Nangni jarra kinlei in-orna kha anemna kaboi chong enuni ti kangaidonna, tuun kei'n akangamna ngaikha kaheitir, khachu kileiril kha angnga ningsan nasik khale inruoiya lei-insuukna sik eii. \v 4 Kha emak inchu, Macedonia mi ngaikhan keile inruoiya kahong pha, ninglei-insuuk mak kha inmu inchu, nangni injak bit rilsik e-nuniya hituktak nangni jarra ngamna hin ni-injakthei sik ejei. \v 5 Khawa jarra kutchoi pena sik-ah chong ninglei inkhit kha kahongmakma ningleida nasik, nangni insok sik-ah hiwa akangamna ngaihi mansa-ah nangnidiang inhongsik hi arei omjei tia kangaidonjei. Halli kei kahongpha, nangni'n manarleiya pezoottak-ah ningpekha inmunasik lei-insuuk taru. \p \v 6 Muchi lekteii kaworpa khan lekteii aluok sik eii; muchi katamtak kaworpa khan katamma aluok sik eii, tihi ngaidonru. \v 7 Nangni rakip in pesik tia ningleingaidon kha angnga peru, kamanar emakli thomakchamak omchanna kape emaru; ajarchu karok karok ah kape mi kha Pathian in aminriang. \v 8 Halli athana lam rakip ah kakheella napemator nasik le apha rakip ah nangni sik-ah arei rakip chungtiang, insam kaboiya nangni sik-ah Pathian in nangnidiang anapemator. \p \v 9 Chong-inthiang khan hin ati, \q1 “Ama'n malung kalok ah sara ngaidiang apeii; \q2 Aminriangna hektik neileiya aomchak.” \rq Minpkla 112:9\rq* \m \v 10 Halli muchi kaworpa diangkhan muchi khat-um bak sik-ah bakphur kanape ama'n nangni sik-ah arei ka-e muchi rakip napete, halli naminmoongpita nangni malung kalok-ah ningpena kara kha anaminluok sik eii. \rq Isa 55:10\rq* \p \v 11 Ama'n nangni apha rakip ah malungkalok enasik anaminchongsik eii, halli mi rakip in ningkutchoipe kha keini diangnga inphut inmu khan Pathian inminpaak sik eii. \v 12 Hiwa insanna chuon ningthohi Pathian mi ngai insamna khanbit ningsan emak-ah, Pathian minpaak nale roknakha ajuoluongnasik um ejei. \v 13 Hanna hiwa chuon ningtho hin, ningamna inthiang kha ningmalar eii; ajarchu nangni'n Christa chongkahoihi kinngamna tia ningrilsuok khabit eleiya, chuon tak-ah malung kalok-ah ningnei rakip khan inmanile mirakip diang ning-insempui jarra inmani'n Pathian kha inminpaaksik eii. \v 14 Hanna nangni chungnga inteidoomma Pathian riangwai anape jarra inmani'n nangni riangwai inmunasik Pathian diang riangwai kaloktak nangnisik innanipisik eii. \v 15 Akutchoipe aman kaboi jarhin eini'n Pathian kha minpaakrui. \c 10 \s1 Paul Achuon Chungnga Inngaakna \p \v 1 Paul, kei tak-in nangnile niomsuom lai kamalung adai khat-um kanunchan inchuol, takkha niomsuom mak pha nangnidiang kachi omleiya karil. Khawa jarra kei'n Christa malung kadai khat-um nunchan inchuol khan nangnidiang chana kaheinei. \v 2 Kei'n kaheiwa phakhan kase-ah thomak chamak keidiang natimaru tia kei'n nangnidiang chana kanaheinei, ajarchu eini nuoipilchung taksa sik-ah chuon katho ning-eii kanati ngaidiang khan kei'n kase-ah katho matorsik eii. \v 3 Eini'n nuoipilchung taksa-ah nilaring tichu adik, takkha keini'n nuoipilchung taksa sik-ah raal kinthochu emak, \v 4 ajarchu keini raalthona raalphouchu nuoipilchung raalphou emak, takkha akangar raalmun kamakoi mator Pathian ranak ngarna raalphou kha kinneimanna raal kintho. Akadikmak murruolsiak kha kinmakoi; \v 5 Pathian jetna inhalpuiya lamkakharra in-or rakip ngaikha keini'n kinmakoijei, malungroon rakip kinsurra halli Christa chong kha kinminjui. \v 6 Nangni'n pui katungnga chong ningjui incheen suopha, chongkajuimak rakip ngaikha rachaaknasik keini'n kin-insuuk sik eii. \p \v 7 Nangni'n phur rakip hi atuoltiang bit ning-en. Mi lekkhat in, inmani Christa mi ka-eii kati in-ombe? inmani Christa mi in-e angnga keini um Christa mi kin-ejarra inmani'n inmani jarra ngaidonnook rasu. \v 8 Ajarchu Pathian in keinidiang inape thomatorna jarra kei'n katamma ka-in-or innum kei injakmong; hiwa thomatorna hichu nangni mangnasik emak-ah, nangni kanaboolna kha eii. \v 9 Kache heimajia hin kei'n nangni kanamathina ka-esik hi kei'n manuommong. \v 10 Ajarchu mi lekkhat in inti, “Paul chemajia ngaihi intak khat-um angar, takkha amitak nikoolla ompha amalung adai, halli achongril um iteii emak intisik eii!” \v 11 Khawa ka-ang mi inkhat khan, keini kinom makpha halli nangni le kin-ompha keini larik-ah kinmajia ngai khali kinthosik kha iteii inthenna ommak tihi jetrase. \p \v 12 Ajarchu inpumtak ka-inpaak tu ka-ang ngaikhale inruoiya keini'n kinpum tak hi inteel delsik, emakli inkhi puisik keini emung; inmani khat li khat inmani omchan khan chong-intan, halli inmani khat li khat inkhina innei, inmani kha angtuk-ah akamo in-eme! \v 13 Keinisik achu, Pathian in keini sik-ah nadapi chuon halli nangni karra chuon katha kintho hiwa katung bit-hi keini in-orna eii, hiwa eleiya kakheella keini in-ornasik ommak. \v 14 Nangni'n khawa suungnga ning-om jarra, keini'n nangnidiang Christa jarra chongkahoi kinheichoiya kiheiwapha hiwa ngaihi keini'n rakaanna simung. \v 15 Khawa jarra Pathian in keini sik-ah inadapi kha kakheella mileiilak ngai chuonleithona chungnga keini in-orpui mung. Khawa rathuulla Pathian napena suungnga apha rakip ah nangni karra chuon kalokdet thona sik-ah ning-inngamna kha insoonna sik hi kinngaidon eii. \v 16 Hiwasuo hinchu nangni kinnarakaan li ramleiilak ngai tiangson Pathian Chongkahoi kha kinjuoril thei, takkha mileiilak ngai chuonleithona chungnga keini in-orna sik iteii ommak. \p \v 17 Takkha Pathian chong inthiang iril angnga, “Tu e-innum in-orzoot mi inom inchu, Pumi chuonthonasa jarkhan in-orpui rase.” \rq Jer 9:24\rq* \p \v 18 Ajarchu atheinuo-ah inriltha mi kha emak Pathian in izoot, takkha Pumi'n iriltha mi kha eii Pathian in izoot. \c 11 \s1 Paul khat-um Akatuunmak Tirton ngai \p \v 1 Kei'n lekkhat kaleimona phakha alei-om innum nangni'n ningna rangaitheipisik hi kei'n kamanuom. Nazootpi inlang nathopiru! \v 2 Pathian in nangni nara-ot angnga kei'n nangni kha kanara-ot; ajarchu inthiang nungaak angnga nangnihi inkhatbit ka-eii miring Christa diang moiruoinasik ah chong inkhitna kanei jei. \p \v 3 Eve kha malung kathamak amaleikasei maruul khan maleisei itho angnga, nangni'n Christa diangnga malungningpe inthiang li kasip kha ningda-ah malung kathamaktiang situn tia kanachipui. \rq Inphut 3:1-5,13\rq* \p \v 4 Ajarchu nangni'n keini diangnga inphut ningleikeiluut jei Ratha khat-um Chongkahoi khanna inphut inteidomma keini'n kinleirilmak inkhat, intei Jisu chong karil mi ngaikha inhong pha karok ah nangni'n inmani kha ningleidon! \p \v 5 Kei chu nangni “Tirton” kapoi khet eii tia ningkoingai neek-ah kei kasiinkhet inkhat ka-eii tia inngaidon mong. \v 6 Kei'n chongrilna tiang akajetmak ka-eii innum, kajet makchu emong; takkha apha rakip-ah omchan rakip kha keini'n nangnidiang kinleirilsuo ejei. \p \v 7 Kei'n nangni hi akalur namin enasik kei katheinuo-ah kanunchan ka-inchuolla; nangnidiang Pathian Chongkahoi karillai khan aman naleinimong. Khawa khan kei kithosial ombe? \v 8 Kei'n nangni karra chuon katholai khan koisuok lekkhat in kachuon thoman kha innape eii. Nangni sanna sik-ah inmani ngai sial-sum kha kei'n kakasutjei tithei eii. \p \v 9 Kei'n nangnile niomsuom phakhan sial-sum ka-insampha, kei'n nangni nasanru tia nangni ninglu naleiminsapi mong; ajarchu Macedonia ah inphut akaheiwa akangamna ulenai ngaikhan ka-insamna rakip khan kei sik-ah innaheichoipi. Apha akathengsa angnga, nuktiang um nangnidiang kei phurrik inchangnuning. \rq Phil 4:15-18\rq* \p \v 10 Christa dikna kha keidiang omjarra Achaia rampumpuiya ka-in-orna hi naminda matornunu tia kei'n chong-inkhitna kanei. \v 11 Kei'n nangni kanaminriangmak jarra hi kirilbe? Kinaminriang kha Pathian in ajet. \p \v 12 “Tirton” leiilak ngai'n, keini itho le in-ang rip-ah kintho eii tia in-orpuiya chong inril hi kaminthomak nasik bit-ah, tuunna kitho hi khan kalathosik eii. \v 13 Khawa mi ngaikha tirton katuun ngaikha emu. Inmani ngaikha Christa tirton inthiang ngai angnga ininleemma inchuon jarra maleisei katho tirton katuunmak ngaikha in-eii. \v 14 Athajei, hiwahi ngaksik ommak! ajarchu Seitan innum apumtak kha marwaan tirton kawar kapuo-ah munasik inleem theiya eii! \v 15 Khawa jarra seitan suok ngaikhan suok katuuntak angnga munasik ininleem sikkha chuon kaloktak emak; ajuohekna nikhuo khan inmani'n intho dungjuiya inmusik rahoi kasuok kha inmusik eii. \s Paul Tirton inkhat eya Apoongna \p \v 16 Kei'n woikhat inlet ah karil, tu-inkhat innum kei hi kamo eii ti-inlang nangaidon marasu; nangni'n kei kamo ningnamin e-innum, lekkhat ka-in-or theinasik kamo angnga nangaidon taru. \v 17 Tuunna kei'n kiril hi Pumi naminril emak, takkha hiwa ngamna in-orna jarra inthiangnga chong kirilhi, kamo inkhat ki-e angnga kiril eii. \v 18 Ajarchu katamtak in nuoipilchung taksa dungjuiya inin-or jarra, kei um inmanile in-angnga ka-in-or sik eii. \v 19 Nangni ningtheinuo-ah khatuk ningsing, halli khawa jarra kamo ngaikha karok ah ningleidonthei. \v 20 Tu e-innum ningchungnga wai aroonna, anabak minram innum, kase-ah innatho innum, innasur innum, namai akabeen innum karoktak ah ningleidon theisik ejei. \v 21 Khawa ngai kathosik keinichu kinchiraat tisik hi keichu ka-injak! \p Takkha mi inkhat ngai'n angkeme khat jarra in-or ngam inchu, kamo ka-angnga kachongril dungjuiya hin kei-um kha angnga ka-in-or ngam. \v 22 Inmani Hebrew ngai in-ebe? kei-um ka-eii. Inmani Israel ngai in-ebe? kei um ka-eii. Inmani Abraham sangai in-ebe? kei um ka-eii. \p \v 23 Inmani Christa suok ngaikha in-ebe? kei inweet mi inkhat angnga rilkate, inmani neek-ah akatha suok inkhat ka-eii. Chuon kakheella katho, mikhumna khan kakheella kaom, innawuok um teelmaneii sik ommak, thisik kathona um atam. \rq Chuon 16:23 \rq* \p \v 24 Jihudi ngai'n ramolla woisoomthum leikuo hi woira-nga chak innaleiwuok. \rq Innidan 25:3\rq* \p \v 25 Woithum Roman ngai'n innawuok jei, lungnga woikhat innadeeng jei, woithumchak rakuong koina khan kalei-inchel, phadan soomnileimili tuiya woikhat kalei-omjei. \rq Chuon 16:22; Chuon 14:19\rq* \p \v 26 Kei'n khuol-injil kasina rakip ah tuikalian in, inruup ngai'n, kami ngaidiang halli zaatlop ngaidiang, khuopuiya, ramruok ah, tuipuiya, akatuunmak ulenai ngai diangnga inphut poongna katamtak kalei intongpui. \rq Chuon 9:23; 14:5\rq* \p \v 27 Kachuon thona khan; zaalleiya; wonchaam tuiraal kaleidei, bak khopleiya, omna omleiya, puondiar hunleiya kaleiom. \v 28 Aleiilak rilleiya, nisuo-ah koisuok ngaisik bit kamalung kadong khan kachungnga anadel. \v 29 Tu ka-ang inkhat suol pha kei-um kasuol; tu ka-ang khat manuwa atapha, kamalungnga poongna khan asip. \p \v 30 Kei ka-in-or inchu, kachuon thona jarra hin angtukme kisuol ti malarna ah ka-in-or sik eii. \v 31 Pumi Jisu Pa khat-um Pathian raming kha hektik omleiya rokpuichak kha erase! kei maleisei rilmong tihi ama'n ajet. \p \v 32 Kei Damascus ah kaomlai, Arestas Reng nuoiya waikaroonpa in kei nakasur sik khuopui kotkhan raalpa aleimintho. \rq Chuon 9:23-25\rq* \p \v 33 Takkha keichu rapal inweng khan kok inkhat-ah innamachumma, ama diangnga inphut kaleisuokjei. \c 12 \s1 Chongmalar khat-um Paul Mangtalar \p \v 1 Anemna ommak innum, kei ka-in-or sik eii. Tichu Pumi'n keidiang mangtalar le chongmalar ngai inape jarkha tuun ril kate. \v 2 Kum soomleimili matiang Christian mi inkhat insaangkhet marwaan khan iruoi kha kei'n kajet (Khawakha inthiangnga kasuoktakbe, emakli ama'n mangtalar imube kei'n jetmong; Pathian in bitchu ajet). \v 3 Kei'n kirilnook eii, hiwa mi hi Paradise ah iruoi kei'n kajet (woikhat um khawakha inthiangtakbe emakli, hiwahi mangtalar be kei jetmong. Pathian in bitchu ajet.) \v 4 Halli khawa paradise khan ama'n miring murra inriltheimakle chongnga um riltheilei chong katamtak aleijet. \v 5 Hiwa mipa jarra kei in-or kate; takkha kei angtukme kisuol ti kamalar ngaikha eleiya kei jarra katheinuo-ah in-or nuning. \v 6 Kei in-or zoot ka-e inchu, kamo inkhat ka-emak nasik, akatuuntak kha kei rilkate, takkha anakamu li anakajet mi inkhat in kakheeldoomma kei jarra innangaidonmak nasik, kei in-or nuning. \p \v 7 Takkha kei'n inlak-inlak katamtak kamu jarra kheella ka-in-or maknasik-ah, khawakhan Seitan chuonkatho tirton inkhat angnga kei kanawuok sik halli ka-in-or mak nasik ah, taksa ah raling isun kana inkhat keidiang anapejei. \v 8 Khawakha kei diangnga inphut nakeisuopi nasik woithum kei'n Pumi diang hiwa jarra kaleinijei. \v 9 Takkha ama'n anamasang, “Kei kariangwai hi nang sik-ah ahunjei, ajarchu nang nasuolpha, kei karanak hi angar.” Khawa phakhan Christa nasanna ranak kha kachungnga omnasik, kakheella kei'n kasuolna ngaikhan karok ah ka-in-or pui. \v 10 Christa sik jarra kasuolna rakip, injakna rakip, poongna rakip, kase-ah innathona rakip halli intakna rakip kadeiya kamalung kamintai. Ajarchu kei kasuol phakhan karanak angar. \s1 Paul in Corinthia ngaisik Ingaidon \p \v 11 Kei kamo inkhat angnga chuon kathojei. Takkha hiwahi nangni'n kei ningnamintho eii; nangni'n kei ningnajet cheenna kha ningmalarsik kasuok eii. Ajarchu kei iteii ka-emak innum, keichu nangni “Tirton” kapoi ngai karra akasiinkhet khachu emong. \v 12 Kei tirton inkhat kachangna jetcheenna khachu, nangni karra poongna rakiple inruoiya ngak kaom chuon inlak angjet kileitho ngaihi eii. \v 13 Sialsum ningnasanna sik kinani eleiya kei'n nangni naminpoong mong, koisuok leiilak ngai neek-ah angtuk kasedet ah kanathona om mabe? Hiwa kamasialna ngaihi narangaidamru. \p \v 14 Tuun nangnidiang hongnasik ah ki-insuuk hi woithum huuina ejei, hanna kei'n nangnidiang iteii nani nuning; kei imanuom khachu nangnisial emak; nangni kinamanuom keeng. Ajarchu insangai khan innu inpa sik iteii buk ngaimu, takkha innu inpa ngai'n insangai sik kha inbuksik eii. \v 15 Kei'n nangni nasan nasik kapumtak le kinei rakip kaneiman wiaksik hi kei roknasik kha eii. Kei'n hituk hin kanaminriang jarra, nangni'n kei lekteii bit ningnaminriang sikbe? \p \v 16 Tuunhin kei nangni sik-ah phurrik inkhat ki-emak hi ningzootjei. Takkha mi inkhat in kei'n malung kathamak le maleisei thoa nangni nasurnasik itho eii tithei eii. \v 17 Angtho thoa? Kei'n nangnidiang kiheitir chongkaroon ngai jarra nangni diangnga kei'n anemna kaleiyabe? \v 18 Kei'n Titus nangnidiang ahong nasik kaleiti, halli amale inruoiya akangamna leiilak um kaheitir. Titus in nangni diangnga inphut anemna aleitheisik eii ningtibe? Ama le kei in-angrip malung kinroonna, omchan in-ang chuon kinthosuom emak abe? \p \v 19 Apha rakip ah nangni maikuungnga inngaak nasik kinratok ah chong kinrilchak eii tia nangni'n nangaidonthei eii. Khawakha emak! Pathian maikuungnga Christa naminrilzoot kha keini'n kinrilla, kintho rakip hi riangwai kaom kasap ngai, nangni sannasik-ah kintho eii. \v 20 Ajarchu kei'n khawa mun kahongtung phakhan kei'n nangni angme kinamin ezoot, halli nangni'n kei angme ningnamin ezoot kha eleiya, inteiya inleiminrilla kichi eii. Khawa khachu, insuol, kara-ot, araang kase, esik karatok, injakna khat-um mi chongkaril, in-or halli chongsuok raalsuok kei'n mucha tia kamalung adong. \v 21 Kei kahongpha, mi katam khat in matiangnga inleitho inthiangmak, zool-inthai khat-um inmani taksa manuomna inmanu ah inphut inmalung lakathuulmak ngai chungnga ka Pathian in nangni maikuungnga keihi innaminjaksik eii halli kamitrathi kahuuisik eii tia kei kachi. \c 13 \s1 Ahekna Chongpe khat-um Chubei thona \p \v 1 Tuun kei'n nangni koolla kahongsik hi woithum huuina kha ejei, “Chongkasuok rakip sakhi inni emakli inthum murra chong rakip niminngirsik eii” tia chong inthiang khan aril. \rq Innidan 17:6; 19:15\rq* \p \v 2 Mansakhet-ah manu katho ngai khat-um aleiilak rakip diang kei'n matiang kariljei, halli woini huuina kei'n kahonglai angnga, kei kalaak-ah kaom innum, kei tuun rilnook kate, tichu, kei'n woikhat inlet-ah kaheiwa inchu, tu-inkhat um rachaakleiya danuningjei. \v 3 Christa in kei diangnga iril rakip kha nangni'n incheenna musik ningmanuom kha ningmusik eii. Nangni le inruoiya chuon athopha, ama suolmak, khawa rathuulla, nangni karra ama ranak kha ama'n amalar. \v 4 Ajarchu ama'n Cross chungnga thinasik katungnga akasuol ang innum, Pathian ranak khan aringjei, keini amale kin-inchun jarra keini um kinsuol; takkha nangnile ni-inchunna suungnga Pathian ama ringkhuo ranak khan amale inruoiya tum nichang suomsik ejei. \p \v 5 Nangni'n ngamna khan ningring jeibo ti ratokna sik-ah ningtheinuo ah in ensui inlang ningtheinuo ah chong intanru. Christa Jisu'n nangni suungnga i-om inthiangtak ah ningjetbe? Kha emak inchu nangni ningmasial theijei. \v 6 Eini akamasial emakmi ti nangni'n ningjet tihi kei'n kangamna. \v 7 Keini maika-ar kin eii ti malarna eleiya, nangni'n akatuun ningthothei nasik, keini akamasial kinpuo innum, nangni katuunmak minthomak nasik, Pathian diang kinnanipi eii. \v 8 Ajarchu keini'n akatuun chungnga iteii thomatormung, takkha akatuun sikbit achu kinthothei. \v 9 Ajarchu keini'n kinsuol phakhan keini kinrok takkha nangni chu ningraat. Halli nangni pui tungnasik keini innum kinnanipi eii. \v 10 Pumi'n kei diangnga inape thomatorna hi nangni koinasik emak ah, nangni inbooltharna sik kha eii. Khawa jarra ningkoolla kahong tungpha hiwa thomatorna hi kaneimanna nangni kase-ah kanathomak nasik, hiwahi nangni diangnga inphut kalaak-ah kaomlai kiheimajia eii. \p \v 11 Tuunchu, kasap ngai, chubei kanaheitho! puikatung ning enasik chuontak thoru; kachongril hi rangairu; inkhat li inkhat inruolru, halli malung kahoiya omru. Halli Pathian minriangna le malung kadai khan naompui rase. \p \v 12 Inthiangtak ah inzoop le inruoiya inkhat in inkhat kha chubei inthoru. \p Pathian mi rakip in nangnidiang chubei innaheitho. \p \v 13 Pumi Jisu Christa riangwai, Pathian minriangna, halli Ratha Inthiang naompuina khan ningraja-ah naompuichak rase.