\id 1TI - West Kewa NT (Portions of Genesis, Ruth, Proverbs, Ecclesiastes) [kew] -Papua New Guinea 2004 (DBL 2014) \h 1 Timoti \toc1 Timoti Egataa \toc2 1 Timoti \toc3 1Tim \mt1 Timoti Egataa \imt1 Ripia Agaa \ip Timoti-ri nipu ogege aa meda pirua nipuna adaare Listra suri Galesia su robo-para pirisa. Nipuna agiri Juda ona pare nipuna aaraare Grik aa pirisa. Pol-me Timoti kogono pamu pinalo mea repaasa (Aposel 16.1-3). \ip Timoti-ri orope mo Epesas su-para i lotu adana aa mudu pirisa rabu Pol-me go pepa nipu piri tua rapaasa. \ip Riri-nane go pepamere gupa ta: Onaana kone rulae yae aa medalomame mabebolaalimi-ga Timoti ne waru adoba aape ta. Go aanuna kone rado piane gupa imi: Go su amaa yaenuri epe yaenu-daa dia sa. Aa medame ora epe pirape yae mulalore nipumi eta medaloma niti pua ona namealia. \ip Laapopa agaana adaa re agaa gupa ia: Epe lotu-para kogono surubape-na agaa sa. Goa pua lotu adana kogono aa-para surube aa ake piane aa piralia pae agaa sa. Agaa medare Timoti-ri Krais-na epe kogono aa pirape sa. Nipumi lotu adana ruru onaa padane padane laatapu-para pape aena page agaa sa. \iot Robonu gupa adamina: \io1 Epe-rupa piralepape agaa (1.1-2) \io1 Epe agaa ake piane su-para pula (1.3–3.13) \io1 Gote-na agaa-para nipuna piare ora adaape (3.14–4.5) \io1 Pol-me agaa mana Timoti lakesa (4.6–6.21) \c 1 \s1 Pol-me Timoti piri pepa egataa tua rapaasa \p \v 1 Ni Pol-re Yesu Krais nipuna madaa misa-daa nipuna kogono aa pi. Niaana raba mi aa Gote-me niaa Yesu Krais madaa wala mua niaa nipuna loa mapiraaya. \v 2 Timoti, neme lagisude epe agaa pagoa neme kone rulae. Goa pua nere ora nina si ya-pulu neme go pepare ne piri-para epenalo repaato. Gore Aapa Gote-para niaana Aa Mudu Yesu Krais lapome nipuna epe raba meape kone-para odo omape kone-para kuma pi lo robaa niaa guaaya. \s1 Niaame yaa agaa ora gimamina \p \v 3 Abade ni Masedonia su-para polalo pisu rabu nere Efesus su-para pirape lagisude pare pa pirape lo wala lagialo. Go su-parare aa medalomame yaa agaa gimoa redepo ne agaa mogeaatepape lo lakelape. \v 4 Gore Juda aanuri mina iti remaa page gimoa nimuna pa Aapa akuanuna binu page nadipialepape lo lakelape. Go piane konemere ape ero agaa marekaatalo teme. Go piane agaamere Gote-na agaa dia yalia kone sua go agaame kone rulaeme onaanu nimu naraba mealia kone imi. \v 5 Gore abia go agaa mana nimi-para lagialo-ga nimimi go agaa waru pagalimina. Pagalimi rabu nimina robaa-para epe kone padane sua robaa-para i redepo ne konena pamua Gote-na kone robaa-para mea salimina. Go konenumiri onaanu madaa pedo pu raana omape kone marekaalia. \v 6 Aa medalomame go redepo ne agaa gimisimi-pulu nimu pa agaa lama pua Gote-na pora narateme. \v 7 Nimu Gote-na rekena agaana tisaa piritalo pisimi pare nimuna agaa-para nimuna puri pane agaa rayo page nagimeme. \p \v 8 Gore Moses-na rekena agaa pagolapemare epe ta pea. Yapare go rekena agaa epe-rupa pagoa kuramina. \v 9 Pare rekena agaare epe onaanu madaa naia-daa niminaaeme. Dia, rekena agaa rasini onaanu maredepo yaanalo gisa. Goa pua Gote masaa rilaawa waea peme aanumi pagaliminalo gisa. Goa pua onaa medalomame Gote-na kone madaa ero loa abana kone imi pare Gote-me nimu rekena agaa pagaliminalo gisa. Onaa medalomame agi aaraa tu maomaawa pa onaa radonu page tu maomaeme-daa go rekena agaa adoa rataminalo gisa. \v 10 Goa pua aa paake yone aanumi pagaliminalo mea gisa. Aanu medaloma onanu-para waea pua onaanumi paake noa piru rabuame page rekena agaa pagaliminalo gisa. Gore onaanumiri yaa madaa makuaa agaa lo yaa agaa teme onaanu page ora maredepa yatalo agaa gimoa peme rabu rekena agaame go yaenu penaame mea wanalo tu isa. \v 11 Go maredepo yape agaare Gote-me Epe Agaa remaa madaa gisa. Goa pua onaanumi go agaana re adaliminalo moge riaayo. Go Epe Agaare neme Gote-na epe paana kuma pi puri mada mogeaayo. \s1 Gote-me Pol odome omesa rabu Pol nipumi Gote-para ora pi sa \p \v 12 Niaana Aa Mudu Yesu Krais-me ni kogono panolo puri gisa-pulu neme ora pi to. Gore nipumi ni nipuna kogono epe-rupa panolo ni madaa kone gua ni mapiraasa. Goa pisa-pulu neme nipu-para ora pi lalo. \v 13 Gore ora abade neme Krais wae agaa lo tua neme nipuna ruru piri onaanu-para yada kepea nimu-para ero agaa pamu sude. Goa pisu pare neme nipu madaa aba kone narulasu-pulu neme kone waru nasua go-rupa aba pu pirisu. Go kone naisu rabu nipumi ni odome omesa. \v 14 Goa pua Aa Mudumi ni waru odome omoa nipuna epe raba meape kone gisa. Goa pua nipumi robaa-para kone rulae-para pedo pu raaname omoa kone kuma pi gisa rabu Yesu Krais raapu epe-rupa piruaayo. \p \v 15 Yesu Krais su amaa ipisare gore niaa pupitagi ne onaanu oro yaalo epe-rupa mapiraatalo ipisa. Go agaare ora agaa teme-ga onaa rayome pagoa kone waru rulaatepape: Gore ora pupitagi napena aa mudu ni Pol pirisude. \v 16 Goa pea pare Yesu Krais-me nipu ora pawa pirua ratu nayawape kone penaame waasa. Go rabu Gote-me ni wae aa mudu pirisu pare odome omoa raba misa. Goa pisare nipumi wala orope kone rulaawa piralimide onaanu naa kone adenalo pisa. Go onaanumi ni adoa nipu madaa kone rulalimi-daare nimu oro yaalo kagaa piraama laama palimi. Goa pisa-pulu Gote-me ni odome omoa raba misa. \v 17 Gore nipuri oro yaalo piruaayaade Aa Mudu Gote yapare onaa nimimi page nipu na-ademe. Goa pea-ga nipuna epe paana puri-para nipuna adaa bi-parare oro yaalo minasaamina. Go ora. \s1 Timoti iaanu raapu yada pinalo puri pasa \p \v 18 Nina si Timoti-ri, abade Gote-na agaa lakene aanumi ne madaa agaa laasimide. Neme go agaa niminaawa agaa mana lagialo. Neme go agaa puri paloa pagoa neme yada waru pape. \v 19 Goa pua puri paloa kone rulaawa robaa-para i epe kone waru sape. Gore aa medalomame nimuna robaa-para i epe kone rubisimi rabu nimuna kone rulae maoyasimi. \v 20 Aa go-rupa pimiri Himeneus-para Aleksander-para nipu laapome goa pisipi. Goa pisipi-pulu neme nipu laapore Satan-na puri madaa mea kasu. Goa pua nipu laapome Gote-na bi madaa ero agaa wala meda nasipi. \c 2 \s1 Beten lape loa agaa meape \p \v 1 Gore nena aba ripia pape kogonore neme gupa lagialo: Onaa rayome Gote-para beten tapape. Goa pua lape agaa-para onaanu raba meape agaa-para oyae meape agaa page beten loa agaa mealepape. \v 2 Beten temenare aa mudunu madaa page gavman-nu madaa nimimi Gote-para beten tapape. Gore nipumi niaa epe-rupa surubena niaa rayo ora pawa epe-rupa piramina beten go-rupa latepape. Goa puare niaa Gote-na ora epe kone mogea pora epe-rupa pamuamina. \v 3 Beten go-rupa teme rabu ora epe ta-ga niaana Raba Mi Aa Gote-me niaa raana waru omea. \v 4 Niaa beten tema rabu Gote-me nipuna konere onaanu rayo oro yaalo kagaa piraama laama pua nimumi ora agaana re waru adena kone suaaya. \v 5 Gore Gote padane-ma ora pia. Gore aa padane Yesu Krais-me Gote-para onaanu-para epe-rupa piraminalo makibumaaya. \v 6 Gore onaa rayo Yesu Krais nipu omoa wala kaba misa. Goa pua Gote-me ria omena kone isa-daa Yesu omesa. Go kone madaare Gote-me onaa rayo oro yaalo epe-rupa mapiraatalo wala misa-daa makuaaema. \v 7 Gore nina kogonore nipuna epe agaa onaa lakelanolo Gote-me ni aposel kogono aa mapiraasa. Goa pua nipumi niri onaa meda-para piru epe agaa mogeanolo madaa mua mapiraasa. Gore nimumi go agaare ora agaa loa go madaa kone rulaliminalo pe. Go madaare neme yaa agaa nalalo. \p \v 8 Gore nina konere lotu ada rayona kirita piri onaa rayomere beten lamina. Goa pua nimu ora epe-rupa pirua ratu yawape kone-para yada pape kone gimalepa. Go raburi nimuna robaa-para epe kone sua beten teme rabu ora epeaalia. \s1 Onaanuna agaa \p \v 9 Gore nina konere onanu nimina uranu epe kone sua pawa epe-rupa yama piralepape. Goa pua nimina aalu iri madaa pepena adaapu napu epe epe yaenumi pepena napu kubulu sekerenumi pepena adaapu napamina. Goa pua yoto adaapeme kabe mamina-nu page namaraalimina. \v 10 Dia, onaanu nimi Gote-na wanenu piritalo temere gore nimimi epe kogononu palimiri gore nimina robaa-para ora epe pepena-rupa pipape. \v 11 Onanumiri nipuna kone rabuaniaawa agaa loraawa agaa pago piralepape. \v 12 Nemere onanu-para Gote-na agaa aanumi gupa mogetepape lo nato. Dia-ga onanuri lotu ada-para agaa loraawa pawa pirua pagamina. \v 13 Gore Gote-me Adam riri-nane waria pirinaloa orope warisa-daa onanu madaa go agaa lagialo. \v 14 Go page Satan-me Adam-para yaa agaa aba nalakesa rabu ona-para aba yaa agaa lakenalo go oname Gote-na rekena agaa rasisa. \v 15 Gore onanumi kone rulaawa epe kone saa-mama pua piralimiri Gote-me nimu raba minalo epe-rupa piralimi. Goa puare onanumi nogo naaki madialimi rabu Gote-me nimu epe-rupa raba mina. \c 3 \s1 Pol-me Yesuna ruru onaanu surube aanu agaa mana lakesa \p \v 1 Go agaare waru pagalepa. Aa medame Yesuna ruru onaanu surubanoloa kone mealiare gore nipumi ora epe kogono pulalo pea. \v 2 Goa pua Yesuna ruru onaa surube aa nipu waru epe-rupa pirua onaa medalomame nipu madaa wae yae meda na-adalimi. Goa pua nipuri ore padane raapu epe-rupa piralia. Goa pua nipumi oyae nolalo palia rabu adaapu nanena. Goa pua nipumi epe kone sua epea pua pirina. Goa pua nipumi onaanu rayo ada mua page nipu onaa rayo-para page epe agaa mada mogeawa mea waatea. \v 3 Goa pua nipumi ipa bia naliare maeyae ne aa napiralia. Go page nipu aipapulu ratu yawe kone nasua piralia. Dia-ga nipumi onaanu-para pawa kuma pi kone ina. Goa pua nipumi mone madaa page kone adaapu naina. \v 4 Nipumi nipuna ona naakinu waru surubalia. Nipuna nogo naakinumi nipuna agaa epe-rupa pagalimi. \v 5 Gore aa medame nipuna ona naakinu waru nasurubalia-daare gore nipumi Gote-para Yesuna ruru onaanu mada nasurubalia. \v 6 Gore pena kagaa aalu ipa mi aame nipu surube aa madaa napiralia. Dia-ga nipumi Satan-na kone mogealia-pulu aakone sua Satan wae yoto misade-rupa nipu page mealia. \v 7 Go lotu onaanu surube aare Gote-na ruru napiri onaanumi nipu epe aa lamina. Gore nipu epea pi-daa nateme-daare onaanumi nipu madaa wae kone ina. Go rabu Satan-na makirae koneme nipu mealia rabu yala potea. \s1 Lotu ada-para kiritae onaa raba mi aanuna agaa mana \p \v 8 Goa puare mo Yesuna ruru onaa raba mi aanumiri kone padane waru sua epe-rupa pirua kogono pamina. Goa pua nimumi ipa bia waru nanoa maeyane aa-rupa napirina. Goa pua nimumi aa medalomana mone oyaeyae mada epaame ome kone nasalepape. \v 9 Niaana kone rulae agaana re-re Gote-me nimu mea waatea-daa nimumi suruboa robaa-para kone waru niminaawa samina. \v 10 Aba ripiare nimuna kogono ko tulalo pea-ga adalepape. Goa pua nimumi epe-rupa palimi-daare nimumi Yesuna ruru onaanuna kogono pa pina. \v 11 Goa pea pare nimuna onanu page kone waru su pirua pa po ripu agaa natapape. Gore nimumi nimuna kone suruboa oyae rayo madaa epe kone sua epe-rupa pipape. \v 12 Yesuna ruru kiritae onaa surube aanumiri gore ona padane raapu piralepape. Goa pua nimumi nimuna ona nogo naaki waru surubalepape. \v 13 Aa medalomame Yesuna ruru onaanu surubenalo kogono palimiri epe kogono pua nimu epe bi mealimi. Goa puare niaame Yesu Krais madaa kone rulaawa nipu raapu pima-ga go raba mi aanumi agaa puri paloa onaanu mada laketeme. \s1 Pol-me Gote-na piaanu madaa agaa lakesa \p \v 14 Gore abia go pepa talore ni nimi piri-para aipapulu adolalo epaluame pi. \v 15 Goa pea pare neme aipapulu naepaluare nimimi go agaa dipia mogealiminalo Gote-na ruru kiritae onaanumi epe-rupa pirape kone niminaalimina. Gote oro yaalo piruaaya-ga nipuna ruru pirua nipuna epe lotu ada-rupa pimi. Goa pua go onaanuri Gote nipuna ada pigi nona piane nimumi epe agaa raapu waru wamo pua surubeme. \v 16 Gore Gote-na agaa mea waasa-daa go agaana re ria ora adema. Goa pea-pulu aa medame go epe agaa madaa narabuaniaalia. Niaame Krais madaa gupa tema: \q1 Nipu ora aa nona piane aulua yogane mua su amaa ipisa. \q2 Nipumi Holi Spirit-na epe pora rayo penaame mea waasa. \q2 Go rabu ensel-numi page adesimi. Onaanumi nipuna ruru rayo piri-para mogeasimi. \q1 Su amaa onaanumi rayome nipu madaa kone rulasimi. \q2 Goa pua Gote-me nipuna epe paana puri katalore nipu so yaa madaa mea pisa. \c 4 \s1 Yaa agaa ne aanuna agaa \p \v 1 Holi Spirit-mi agaa waru gupa lapa lagea: Orope yapi di epalia rabu aa medalomame kone rulae agaa gimalimi. Goa pua nimumi aa makirae wae remona agaa pagoa Satan-na kogono aanuna makirae agaa page pagalimi ta. \v 2 Go agaa madaare yaa agaa ne aanumiri nimumi makirae agaa teme rabu nimuna robaa-para i kone palakua yoa garuta-daa Satan-na kone sua teme. \v 3 Goa piane aa rurumiri nimu ona narumaape loa eta medaloma nanape lo mogeteme. Go teme pare abade Gote-me go etanu warisa-pulu niaa onaanumi ora agaa niminaawa kone rulaema-pulu go etanu madaa Gote-para ora pi loa mada nalima. \v 4 Oyae rayore Gote-me warisanare ora epe ta. Goa pea-ga wala meda pa nagimalimina yapare niaame mua Gote-para beten ora pi lamina. \v 5 Gore Gote-na agaa-para beten lapomere niaa Gote nipuna ruru onaa ma-aulaaya. \s1 Timoti-ri Krais-na epe kogono aa pirina \p \v 6 Gore neme go agaa mana niaana amenu lakete-daare nere Yesu Krais-na kogono aa epe-rupa pirali. Goare nipuna agaa mada kone rulaawa go pageme agaa mogealiri ne puri pane kone mu pirali. \v 7 Goa pea pare onaa medalomame Gote-na agaa nalaawa pa remaa pamu teme-daare go makirae agaa nimimi masaa rilaatepape. Gote-na kone muare nimi puri mapalainalo pagalepape. \v 8 Gore niaana yogane puri mapalape kone gome niaa ogesi-daa raba mealia. Goa pea pare Gote-na kone gome niaa oro yaalo raba mealia. Goa pua abia niaa pa pima-rupa page orope epe-rupa piralimi rabu page go koneme niaa raba muali. \v 9 Go agaare ora agaa teme-ga onaa rayome pagoa kone rulalimina. \v 10 Go madaare Gote-me onaanu rayo ora yaalo makagaa piraama laama mapiraalia-pulu nipumi kone rulae onaanu-para goa palia. Goa pua niaame oro yaalo kagaa pirape Gote madaa kone rulaawa nipu ado pima. Goa pea-ga niaame Gote-na kone mulalo kalai pu kogono pamina. \p \v 11 Gore neme go agaare onaa rayo-para puri paloa agaa mana mogeape. \v 12 Gore ne pena ogege aa ae-ga nimumi nere pa aa meda kone nasalimi. Dia, pare neme agaa padane lo pora epe-rupa pamu pedo pu raaname omo kone rula epe-rupa piraina. Goa pali rabu onaanumi go epe kone rayo adoa ratulalo palimi. \v 13 Nina epalua-daare abi page gore Gote-na agaa mana ia-rupa onaanu pagena dipia lakelape. Goa pua neme nimu-para Gote-na pora waru kuraliminalo agaa lakelape. \v 14 Gore abade lotu-na aa mudunumi ne mada ki isimi rabu nimumi Holi Spirit-na puri meainalo Gote-na agaa lagisimi. Goa pisa-ga go agaana puri nagimape. \v 15 Gore onaa medalomame pora epe-rupa kura-mama palimi rabu adalimi. Goa pea-pulu oro yaalo go kogono pulalore nena kone rayome go kogono pua waru surubape. \v 16 Goa pua nena kone waru surubape. Go onaanu mogeali rabu waru piralimi. Oro yaalo neme go kogono puri paloa pape. Go kogono paama pali rabu nena agaa page ratalimide onaanu page ne page oro yaalo kagaa piraama laama palimi. \c 5 \s1 Onaa rayo nena agi baani Aapa ame pirina \p \v 1 Neme yomagaenu-para ratu nayawape. Dia-ga neme nena Aapa te-rupa nipu-para agaa pawa loa maredepo yape. Goa pua ogegea yagonu nena amenu-rupa nimu raapu pirape. \v 2 Goa pua onagaenuri ora nena agi-rupa kone sape. Go-rupa page ona inumakuanu page ora nena baaninu kone sape. Goa pua ona rayo madaa epe kone sua pora pamuatepape. \s1 Ona wasaanuna agaa mana \p \v 3 Gore ona meda nipuna aa abana ini adupialiare nipu agu raapo ona wasaa piruaalia-pulu nipu waru raba meape kone samina. \v 4 Pare ona wasaa medare nipuna si wanenu pirina nipuna akuanu page pirina-ga nimumi aba ripia kogonore gupa palia. Go madu i si wanenumi Gote madaa kone su aba ripia nimuna agi aaraanu-para aaya akuanu page raba mealimina. Gote-me go kone madaa raaname ora waru omea. \p \v 5 Gore ona wasaare medare nipuna aani aba omesa-pulu nipu ora agu raapo pirina nipuna surubape onaanu napimi. Goa pea-ga nipumi Gote madaa kone waru rulaawa oro yaalo naare paalu page ribaa page nipumi Gote-para beten loa oyae mulalo agaa muaaya. \v 6 Goa pea pare ona wasaa medare nipuna abana kone wae pa saaba pia-pulu nipu pa piruaaya rabu nipu omape kone muaaya. \v 7 Gore pa onaanumi mo ona wasaanu-para wae agaa nateme-daare Gote-na agaa mana pagoa ratina laketapape. \v 8 Goa pea pare aa rayome nimuna rurunu waru nasurubalimi page aa rayome nimuna onanu naraba mealimi page aanumi nimuna kone rulae yae gimeme. Goa pea-daa su ribaane-para piri onaanu wae-rupa pimi pare nimi page ora wae-rupa piralimi. \v 9 Gore ona wasaa lotu kogono pepa madaare pa ona wasaa rado radona binu madaa natape. Dia, pare ona wasaa medare nipu maali 60 pa pirua aa padaneme rumaasade bi pepa madaa mada tu ina. \v 10 Goa pua nipu epe kogono rado rado pi ona temenare abade nipumi nipuna si wanenu waru surubalia. Go page pora kimisu-para piri onaanu page eta katea. Go page nipumi Gote-na ruru onaanuna aa radepeaasa.\f + \fr 5.10 \ft Abade go yapi di raburi onaa meda nena adaa-para epealia rabu aa madaa-ae kegere kogonome adini onaame radepeata pisimi. Go piane kogonore nipuna kogono aanu-para pipape lo lakesa.\f* Go page nipumi abade naraa piri onaanu raba misa. Goa pua nipumi epe kogono rado rado page pea-pulu go ona wasaanu go-rupa lotu kogono pinalo nimuna bi pepa madaa tu sape. \p \v 11 Goa pea pare ona wasaa medalomare nimu ogege aa wala polalo peme-ga nimuna biri pepa madaa natape. Dia-ga nimuna robaa-para aa polalo kone rekea rabu nimumi Krais masaa rilaeme. \v 12 Goa puare abade nimumi kone rulaawa Krais-na lotu kogono wala gimalimi-daare nimumi Krais-para simide agaa rasalimi. \v 13 Gore nimumi Krais gimoa kone rado page gupa imi: Nimumi kogono gimi omoa adaare rayo-para pa pamuaeme. Goa pua nimumi onaanu medalomana agaa paake mua pamu laketeme. Goa pua nimumi pa kudiri agaa madaa loaeme. \v 14-15 Goa pea pare ona wasaa medaloma kia abia pa pora pamulalo Satan-na pora kuritimi. Goa pea-pulu nina konere aani ogege aa ome ona wasaanuri nimu wala rumaawa nogo naaki madua ada surubalimina. Nimumi goa palimiri niaana iaa medalomame niaa-para wae agaa mada nateme. \v 16 Goa pea pare kone rulae onaa medalomare nipuna ruru-para ona wasaanu pitimi-daare nimuna kone wasupa waru surubalepape. Yesuna ruru onaa nimumi oyae kalape kedaa naomalimi. Dia, pare agu raapo piri ona wasaanu waru surubalepape. \s1 Aa mudununa agaa kogono waru pinalo \p \v 17 Gore lotu adaa surube kogono ora epe-rupa peme-daare nimimi pa aa medana meape yotore ora laapo mealimina. Gore mo surube aanu nimumi onaanu Gote-na agaa waru lakeloa mogealimi-daare yoto ora waru mealimina. \v 18 Gote-na agaa i buk-mi ta-rupara pagema: Mena gawame konape wit rabuaniaalia aburi nipuna yoto-ga nipuna agaa namea rogaape ta. Go pe-ga kogono aanumi nimu yoto mada mealimi. \v 19 Gore aa medame lotu surube aa madaa waea tea-daare nimimi nipuna agaa napagalepape. Goa pea pare aa repo lapome adalepa temere nimuna agaa mada pagape. \v 20 Gore lotu surube aa medalomame wae pu piralimi-daare gore neme Yesuna ruru onaa rayona ini agaa madaa go aa-para agaa mana waru lape. Goa puare mo onaa medaloma page nimu paalame omalimi-ga lakelape. \p \v 21 Gote-na ini agaa-para Yesu Krais-na ini agaa-para Gote nipuna mapiraasade ensel-nuna ini agaa madaa page ne ora agaa lagialimi. Nemere apo agaa mana waru pagape. Goa pua agaa rayona re ora waru naniminaawa pa agaa aipapulu gupa nalape. Goa pua neme agaa mana lakete rabu aa yago madaa paala naomape. \v 22 Neme aa medalomame nimuna aalu madaa ki aipapulu nasape. Dia, nimumi waea pulalo palimiri nimu raapu napirape. Dia, pare oro yaalo ora epe-rupa pirape. \p \v 23 Neme pa ipa wain nolalo paliri ipa wain ogesi-daa sua nape. Goa paliri nena robaa-para ogesi-daa raba mealia. \p \v 24 Aa medalomame waea peme pare waru adema. Goa pea-ga go wae yaenu madaa wae yoto minalo aba mea palia. Yapare aa medalomana wae yaere kaledoa peme pare oropere onaa rayo nimuna kone penaa mea adalimi. \v 25 Go-rupa epe kogono page penaame epe-rupa adalima. Go-rupare epe yae medalomare abia penaame na-adema. Goa pea-ga epe yaenu oro yaalo kudiri pu mada nasaama lama polalo pia. \c 6 \s1 Kogono naakinuna agaa \p \v 1 Kogono madaa adini onaa rayomere go kone niminaatepape: Nimina aa adaapumiri ora epe aa mudu kone sua nimuna bi minasaatepape teme. Goa pua pa onaanumi Gote-na bi madaa ero agaa naloa niaana aposel-me page ero agaa nateme. \p \v 2 Pa kogono pape naakinuri nimuna aa mudunumi kone rulaawa ame baani agu pimi-ga nipuna agaa narasalepape. Dia, pare go aa mudunuri nimu Krais-na ruru page pimi-pulu nimuna kogono ora waru epe-rupa pipape. Goa pua nimi kogono naakinuri kogono madaa epe yoto mealimi rabu pedo pu raaname omoa kogono pamina. \s1 Oyae adaapu saayo konere wae kone yaade \p \v 3 Oro yaalo neme onaanu kone pa epe go-rupa menalo agaa loa mogeape. Pa aa medamere niaana Aa Mudu Yesu Krais-na ora agaa-para niaana mogeaema kone gimoa pa agaa rado meda mogealia-daare gore nipumi Yesuna agaa-rupadaa natea. \v 4 Go-rupare nimu pa rope pi kone sua kone waru naimi. Nimuna konere nimumi ape loa agaa madaa yada pulalo peme. Onaanumi go kone salimi rabu nimumi udipa kone sua arere pua ero agaa loa wae yala po tare maraakepea kone page salimi. \v 5 Goa pua mo onaanumi oro yaalo ratu yawoa wae agaa abuteme. Go piane onaanu nimuna konere pa maeyae kone sua ora agaa nateme. Nimuna konere Gote mada oyae mulalo teme. \p \v 6 Gore aa medame Gote-na raana kurua pa oyaenu madaa kone narulalia-daare gore nipu raaname waru omalia. Go rabu nipumi pa oyaeyae epaame ome kone nasalia. \v 7 Gore niaana amame niaa su amaa pena maditimi raburi niaa oyae raapu namadu imi. Go-rupare niaame go su amaa gimalimade raburi niaame oyaenu page mada naria palima. \v 8 Goa niaame eta mamina oyae suaemare niaame gore ora epe ta lamina. \v 9 Goa pea pare aa medalomame oyae adaapu sulalo kone salimi-daare gore wae koneme nimu ko tulalo pea. Goa pua nimuna konemere oyae adaapu epame omeme-pulu nimumi oyae adaapu saayo kone imi-pulu bebolalimi. \v 10 Gore mo mone oyae meape konere ora wae yaena re ya-pulu go oyae kone madaa opea. Aa medalomame mone madaa epame waru omeme-pulu nimuna kone rulae gimoa nimuna ropaa-para kedaa adaape rua wae-rupa piruasimi. \s1 Aloma pua kagaa pirape kone wasupa meamina \p \v 11 Goa pea pare nere Gote raapu pi-ga neme mo wae kone gimape. Goa puare neme epe redepo ne kone-para epe-rupa pirape kone-para kone rulae-para pedo pu raana omape kone-para waru epe-rupa rekape kone-para pawa epe kuma pi kone apo rayore ora mealepape. \v 12 Goa pua Krais madaa kone rulaawa kogono kalai puaa-mama puare oro yaalo kagaa pirape kone meamina. Go epe-rupa pirape kone pirinalo Gote ne yaaloa gisade. Goa pua neme onaa adaapuna ini agaa madaa nina epe kone rulae aba lapedepesu. \p \v 13 Gote nipumi oyae rayo wariaawa kone kasa. Go page Yesu Krais-me abade Pontius Pailat-na ini agaa madaa ni Gote-na si aayo lo lapedepesa. Go Naakina Aaraana ini agaa madaare neme agaa puri paloa go-rupa lagialo: \v 14 Gote-me epe kone mua niaa mea waasa-ga neme epe-rupa surubape. Neme go-rupa surubaa-mama puare orope niaana Aa Mudu Yesu Krais wala epaliade yapi di rabu penaame epalia-daa adalimi. \v 15 Nipuna epaliade yapi di madaare Gote-me nipuna raana ratua mea waatea. Gote-me nipu padane-ma puri paloa onaanu suruboa aa mudu rayona Aa Mudu pia. Goa page nipu ora aa adaana Aa Mudu pia. \v 16 Nipu padane-ma nipuna puri ora nadia yalia. Gote-na purina paa ora adaape ya-pulu niaa nipu piri re-para mada napalima. Aa medame abade nipu na-adesa pare onaa rayome abi page nipu madaa na-adalimi. Nipu ora adaa bi page oro yaalo kagaa pirape puri page ora saaba piruaaya. Go ora. \s1 Oyaeyae adaapu i aanuna agaa mana \p \v 17 Gore go su amaa pirua oyae adaapu saayo kone suaeme aanu gupa laketapape: Nimi pa aakone gimoa oyae madaa kone ogepu rulaatepape. Oyae rayo dia yalia yaenu madaare nimimi raaname waru naomalepape. Dia, pare Gote-me niaa oyae rayo epe-rupa meaminalo go-rupa waru guaaya. Goa pea-ga nipu madaa raaname omoa kone mapiraawa ado piramina. \v 18 Go oyaenu adaapu suaemede aanu agaa mana gupa lakelape: Nimimi epe kogono rayo waru pamina. Goa pua nimimi epe kogono rayo mada kone marekaeme-pulu nimumi go madaa raana waru omalimi. Goa pua nimumi oro yaalo nimuna oyae onaanu kaloa rumaatepape. \v 19 Gore nimumi go agaa pagalimi-daare orope nimu epe meape yoto mulalore epe kogono pamina. Goa pua nimu puri mua oro yaalo epe-rupa piraama laama palimi. \s1 Timoti nena kogono waru surubape \p \v 20 Timoti, abade Gote-me ne epe moge riape kogono gisade-ga waru surubape. Goa pua pa su amaa i agaa-para pa maeyae ape lape agaa-para gimape. Goa agaare pa onaa medalomana kone waru nasua makuaape agaa teme pare go piane agaa ora o ta. \v 21 Gore aa medalomame go makuaape agaa epa ia tema pare nimumi epe redepo ne agaa gimeme. Gote-na epe raba meape konere nimi raapu ina. \p Go mada. Ni Pol yaade.