\id 2TI 562TIKENU.SFM Kenyang New Testament June 2009 \h 2 Timɔti \toc1 Ɛkáti Pɔ̌l ɛnɛ́ ɛjwi bɛpay ntá Tímɔti \toc2 2 Timɔti \toc3 2 Tim \mt2 Ɛkáti Pɔ̌l ɛnɛ́ ɛjwi bɛpay ntá \mt1 Tímɔti \c 1 \nb \v 1 Mɛ Pɔ̌l, kɛ nchi sɨŋ ɛkáti ɛnɛ. Nchí mǔnto Yesu Kristo, bɛkoŋo nkaysi Mandɛm. Yi ayap mɛ bɛ ngati bho Mbok Ndɨndɨ ɛ̌ti Yesu Kristo anɛ achi ɛ̌ti bariɛp amɛm yi afyɛ́ nyaka bɛchyɛ nɛpɛ́m ɛnɛn nɛbhɨkɨ bhɔŋ ngwɛnti nta bo abhɛn manoko Yesu Kristo. \v 2 Nchí sɨŋ ntá yɛ Tímɔti, wɔ mú ɔ́chí mbɔ mɔ̌wa anɛ nde kɔŋ. \p Mandɛm Ɛtayɛsɛ nɛ Yesu Kristo Acha ywɛsɛ mántɔ́ŋ wɔ bɛrɨ̌ndu, mángɔ wɔ ntínso nɛ mánchyɛ wɔ kpák. \s1 Pɔ̌l ǎchyɛ bakak ntá Mandɛm nɛ afyɛ́ Timɔti ntɨ \p \v 3 Tímɔti, nchí kaka Mandɛm ɛ̌ti yɛ. Nchí nɨkmʉɛt ntá yi nɛ ntɨ ɛnɛn nɛchí amɛm pɛ́pɛ́p mbɔ bachǐmbɨ bha bákʉ̀ nyaka. Nchí nɨkmʉɛt ndu bɛ́káka Mandɛm bɛti nɛ ngósí, yɛ̌ntɨkɨ mpok, anɛ ntɨ ɛna nɛ́kwɛ́n wɔ amʉɛt. \v 4 Mbɨ́kɨ́ ghɔkɔntɨk babhɛsɛ mɛ nɛ ɛyɔ ɛ́kʉ mbɔŋ ɛkwak bɛti nɛ ngósí bɛ́ghɔ wɔ bɛ́ maŋák ánjwí mɛ antɨ. \v 5 Nɛ mbɨ́kɨ́ ghɔkɔntɨk ɛnyu ɔ́bhɔ́ŋɔ́ nɛka nɛ Yesu tɛtɛp nkúbhɛ́ mbɔ ɛnyǔ nnɔ máyɛ Lóis nɛ máyɛ Yúnis bábhɔ́ŋɔ́ nyaka. Nnókó tɛtɛp bɛ ɛnyǔ nɛka ɛnɔ nɛbhʉɛt nɛ wɔ. \v 6 Ɛ̌ti yɔ kɛ̌ mɛ̌tɨk yɛ wɔ bɛ́ ɔ́nkʉ bɛ akap anɛ Mandɛm áchyɛ́ wɔ mpok nyáŋá wɔ amɔ anti ambak mbɔ ngó anɛ́ áyaŋ mɛnɛmɛ kɛ báfok wu ádù. \v 7 Ɛfóŋó Mandɛm áchyɛ̀ bhɛsɛ abhɨ́kɨ́ chyɛ bhɛsɛ ntɨ bɛcháy. Ǎchyɛ́ bhɛsɛ chi nɛtaŋántɨ, nɛ ɛkɔŋ, nɛ nɛkɛ́mɛ́mʉɛt. \p \v 8 Ɔ́kɛ́ bhɔŋ yɛ ntíánwɔ́p bɛghati bho ɛnyɨŋ ɛnɛ ɔ́rɨ́ŋɨ́ ɛ̌ti Acha ywɛsɛ Yesu. Ɔ́kɛ́ bhɔŋ ntíánwɔ́p ɛ̌ti ya, yɛ̌ndu nchí mǔkɛnɔŋ ɛ̌ti nsɨkɨ ntɨ nɛ yi. Kɛ dɔ̌ bɛtaŋ ɛbhɛn Mandɛm áchyɛ wɔ mɛ́nkwák wɔ ɔ́nka ɛsɔŋɔri mbɔ mɛ ɛ̌ti Mbok Ndɨ́ndɨ́ Yesu. \v 9 Mandɛm apɛ́mɛ́ bhɛsɛ ndu áfɛ́rɛ́ bhɛsɛ ndǔ bɛbʉ́. \q1 Ayap bhɛsɛ bɛ sɛ́mbák bǒbhi. \q1 Akʉ nɔ yɛ̌ndu sɛ́pú bɛrɨ́tí bho. \q1 Anáŋ abhɔ̌ŋ nyaka nkaysi bɛ́pɛ́mɛ bhɛsɛ, \q1 tɛ mpok mmɨk ábhɨ́kɨ́re bho. \q1 Mandɛm anáŋ abhɔ̌ŋ nyaka nkaysi bɛ́fʉɛ́t ntá Yesu Kristo, \q1 antɔŋ bhɛsɛ bɛrɨ̌ndu bhi. \q1 \v 10 Mandɛm anáŋ atɔ́ŋ bhɛsɛ bɛrɨ̌ndu ɛbhi ndu átó Yesu Kristo mmu átwɔ́. \q1 Yí achi Mpɛmɛ ywɛsɛ. Awǎy bɛtaŋá nɛwú nɛ achyɛ́ bhɛsɛ Mbok Ndɨ́ndɨ́. \q1 Yɔ́ achí mbɔ ɛrɔ́ŋɔ́ nɛ ǎtɔ̀ŋ bhɛsɛ mbi nɛpɛ́m ɛnɛn nɛbhɨkɨ bhɔŋ ngwɛnti. \m \v 11 Mandɛm ayap mɛ bɛ mbák mǔnto Yesu, ayap mɛ bɛ́ mbák mmú nchí ghati bho Mbok Ndɨ́ndɨ́, nɛ ayap mɛ mbák mmú anɛ nchí tɔ́ŋ bo Ɛyɔŋ ɛyi. \v 12 Ɛ̌ti yɔ kɛ nchí ghɔ ɛsɔŋɔri ɛnɛ ɛnkɛm. Kɛ mbɨ́kɨ́ bhɔŋ ntíánwɔ́p mbɔnyunɛ ndɨ́ŋɨ́ mmu anɛ nnókó. Ndɨ́ŋɨ́ bɛ́ yí abhɔŋ bɛtaŋ bɛkɛm bɛtɨk ɛbhɛn yi achyɛ mɛ sayri kpátɛ bɛghaka ɛwak ɛnɛ yi átwɔ̀. \v 13 Bʉrɛ́ bɛyɔŋ ɛbha sayri bɛ mɛ́nkwak wɔ ɔ́ntɨk ɛnyǔ nɛtɔŋ ɛnɛn tɛtɛp nɛchi. Kʉ nɔ dɔk nɔkɔ chi ambɨ ndu bɛ́bhɔŋ nɛka nɛ Yesu, nɛ ɔ́nkɔŋ bo báchák. Ɔ̌kway bɛ́kʉ nɔ mbɔnyunɛ ɔbhat mmʉɛt nɛ Yesu Kristo. \v 14 Ndǔ bɛtaŋá Ɛfóŋó Bɛdyɛrɛ mmú achí nɛ bhɛsɛ, kɛ́m Mbok Ndɨ́ndɨ́ anɛ báfyɛ wɔ amɔ sayri. \p \v 15 Ɔrɨ́ŋɨ́ bɛ́ bǒnkwɔ Yesu mankɛm abhɛn báfú atú Esia bátɨ̌knsɛm ntá ya. Fijɛ́lɔs nɛ Hɛmogɛ́nes nkwɔ́ bátɨknsɛm ntá ya. \v 16 Yesu Acha ángɔ́ nnɛrɛ́kɛt Ɔnɛsifórɔs ntínso. Akwɛ́nɛ́ mɛ ntɨ bɛyǎ mpok, kɛbhɔ́ŋ ntíánwɔ́p bɛ nchí mǔkɛnɔŋ nɛ ngɛm amɔ. \v 17 Nɛchwɔp yí áchwɔ́bhɛ́ fá Rom, ayáŋ mɛ mbǎnkɛm kpát aghɔ́ mɛ. \v 18 Nchí nɨkmʉɛt bɛ Acha ángɔ́ yi ntínso ndǔ nywɔbhɛ́ manyé. Ɔ̌rɨŋɨ sayri nɛkwak ɛnɛ́n yi áchyɛ́ mɛ amɛm ɛtɔk Ɛ́fɛsɔs. \c 2 \s1 Tímɔti, ɛrɨ́tí nkoŋo Yesu Kristo \p \v 1 Mɔ́wa Tímɔti, dɔ̌ yɛ Mandɛm anchyɛ wɔ bɛtaŋ. Ǎkwáy bɛ́kʉ nɔ ɛ̌ti bɛrɨ̌ndu ɛbhi nɛ wɔ ndu ɔ́bhárɛ́ mmʉɛt nɛ Yesu Kristo. \v 2 Sɔt mɛnyɨŋ ɛbhɛn ɔ́ghókó ndǔ mɛ̌tɔ̀ŋ kpoŋoroŋ bɛsí bɛyǎ batísiɛ tɔ́ŋ ntá bǒ tɛtɛp. Sɔt bɔ́ tɔ́ŋ ntá bo tɛtɛp abhɛn bákway bɛtɔ́ŋ bhɔ́ ntá bo báchák nkwɔ́. \v 3 Mbɔ ɛrɨ́tí ntɛmɛ́ nɛnu Yesu Kristo, ɔbhɔŋ bɛ́te kákáti ndu ɛnyǔ ɛsɔŋɔri ɛnɛ́ bakoŋo Yesu báchák bábhɔ̀ŋ. \v 4 Ntɛmɛ́ nɛnu anɛ áchí ndǔ bɛtɨk nɛ ǎnù bɛ mǔnti ywi ámbɔ́ŋ maŋák nɛ yi, apú fyɛ mmʉɛt ndǔ baraká ɛtɔk áchák. \v 5 Mmǔ anɛ ájɛ́t ntiɛt nɛ batɨ, apú kway bɛbhɔŋ nsáy mbák abhɨkɨ jɛt ankoŋo bɛbhé ntiɛt. \v 6 Nkwaŋa-nkɨ anɛ afyɛ́ bɛtaŋ ndǔ bɛtɨk kɛ áyámbɨ bɛbhɔŋ mbwɔ́t anɛ áfú ɛbhɨ. \v 7 Sɔt nɔ́kɔ́ nkaysi ndǔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn ngátí-nɛ́ wɔ, mbɔnyunɛ chɔŋ mbɔŋ Mandɛm Acha ankwak wɔ ɔ́mbɔ́ŋ nɛjwǐmɛm ndu bɔ́ mɛnkɛm. \p \v 8 Ɔ́kɛ́ ghɔkɔntɨk Yesu Kristo, ɛbhárɛ́mɔ Mfɔ Debhít mmu Mandɛm ákú nyaka yi apɛtnsɛm ndǔ nɛpɛ́m mbɔ ɛnyu ɛchi amɛm Mbok Ndɨ́ndɨ́ anɛ mɛ̌ghati bho. \v 9 Ndu mɛ̌ghati bho Mbok Ndɨ́ndɨ́ nɛ, kɛ nchí ghɔ́ ɛsɔŋɔri, nɛ ngɛm amɔ mbɔ nkʉ bɛbʉ́. Kɛ mmu ápú kwáy bɛ́fe Ɛyɔŋ Mandɛm amɛm ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ. \v 10 Nká yɛ̌ntɨkɨ ɛsɔŋɔri ɛ̌ti bǒ abhɛn Mandɛm ayabhɛ bɛ mámbak abhi. Nká ɛsɔŋɔri bɛ́ Yesu Kristo ámpɛ́mɛ́ bhɔ nkwɔ mámbák nɛ Mandɛm mmú áchyɛ bhɔ kɛnókó ngwɛnti ti. \q1 \v 11 Bɛyɔŋ ɛbhɛn bɛ́chi tɛtɛp. Bɛ́rɛ̀m bɛ, \q1 “Mbák sɛ́gu nɛ yi, \q1 chɔŋ sɛ́mbak nkwɔ nɛpɛ́m nɛ yi. \q1 \v 12 Mbák sɛ́nkɛ́pntɨ ndǔ bɛsɔŋɔri ɛbhɛsɛ, \q1 chɔŋ sɛ́mbak bafɔ nɛ yi nkwɔ. \q1 Mbák sɛ́ndɛm bɛ́ sɛ́bhɨkɨ rɨŋɨ yi, \q1 chɔŋ yí nkwɔ andɛm bɛ́ abhɨkɨ rɨŋɨ bhɛsɛ. \q1 \v 13 Mbák sɛ́pu bhʉrɛ bariɛp amɛsɛ, \q1 yí ǎbhʉrɛ bariɛp ami mpoknkɛm. \q1 Kristo apú kwáy bɛ́táŋa bɛ yí apú mmu anɛ yi achi.” \s1 Nkʉ bɛtɨk anɛ Mandɛm ábhɔŋ maŋák nɛ yi \p \v 14 Tɨk nɔkɔ bǒnkwɔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn ngáti-nɛ́ wɔ. Yɛp nɔkɔ bɔ́ batú ndǔ nnyɛ́n Mandɛm bɛ́ mándɔ́ bɛ́kɛm ɛpʉ́ítí ɛ̌ti bɛyɔŋ ɛbhɛn bɛ́twɔ chi nɛ bɛ́táká. Ɛyɔ̌ ɛnyǔ ɛpʉ́ítí ɛ́pú kwak yɛ̌ mmu, ɛ́twɔ̀ chí nɛ mɛnɛmɛ ntá bo abhɛn bághòk. \v 15 Nu bɛ́ Mandɛm anjɨŋɨ wɔ ambɔ́ŋ maŋák nɛ wɔ bɛ́ ɔchí nkʉbɛtɨk anɛ apú kway bɛbhɔŋ ntíánwɔ́p, nɛ bɛ́ ɔ̌tɔŋ Mbok Ndɨ́ndɨ́ sayri. \v 16 Kɛ́ chwe ndǔ kɛ́mbwɔ́bhɛ́ ɛkɛ́n kɛ́pú chyɛ Mandɛm kɛnókó. Ɛ́nyu kɛ́mbwɔ́bhɛ́ ɛkɔ kɛ́kʉ̀ bo mánsap nɛkɔ nɛ Mandɛm. \v 17 Mɛnyɨŋ ɛbhɛn bo abhɛn básábhɛ́ nɛkɔ nɛ Mandɛm bátɔ̀ŋ bɛ́chí mbɔ nsak ntá bo abhɛn bɔ́ bátɔ̀ŋ, nɔ chí, mbɔ nsak anɛ ányiɛ mmʉɛt andɔk nɔkɔ chi ambɨ. Himɛ́neɔs nɛ Filɛ́tɔs báchi mɛnyǔ bo bhɔ. \v 18 Batí yap ápay bárɔ nɛtɔ́ŋ ɛnɛ́n tɛtɛp bágurɛ ɛbhɨ ndǔ bátɔ̀ŋ bɛ́ Mandɛm anáŋ akʉ bo bápɛtnsɛm ndǔ nɛpɛ́m. Bákʉ kpát mbɔk bho abhɛn mánókó Yesu bápú pɛrɛ noko yi. \v 19 Kɛ Ɛyɔŋ Mandɛm ɛchí mbɔ nɛbhʉ́ɛ́rɛ́mɨk ɛnɛn baghoko sayri ɛnyu ɛnɛ́ yɛ̌nyɨŋ ɛ́pú kway mɛnyɨkɨsi nɔ́ kɛ báte ɛkɛt arɛ́. Básɨŋ ndǔ ntay ɛnɛn bápɨ́ arɛ bɛ, “Ɛta Mandɛm arɨ́ŋɨ́ bo abhɛn bachi abhi.” Básɨŋ nkwɔ bɛ, “Yɛ̌ agha anɛ árɛ̀m bɛ achi mmu Acha ándɔ́ bɛbʉ́.” \p \v 20 Amɛm ɛkɛt ɛgho puyɛ̌ ndiɛrɛ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bághókó nɛ pú nɛ ɛbhɛn bághókó nɛ *ɛ́gírí kɛ bɛ́bhak arɛ. Mɛnyɨŋ ɛbhɛn baghoko nɛ mɛnɔk nɛ ɛbhɛn bághoko nɛ ntɔp bɛ́bhak arɛ́ nkwɔ. Mbɔk mɛnyɨŋ chí ɛbhɛn básɔt mánkʉ ɛnyɨŋ arɛ nɛ kɛnókó. Bɛ́chák chi ɛbhɛn bápu sɔt mankʉ ɛnyɨŋ arɛ nɛ kɛnókó. \v 21 Ɛnyu yɔ kɛ ɛ́chí nɛ Bǒ nkwɔ́ Yesu. Yɛ̌ agha anɛ árɔ́ bɛbʉ́ akʉ ntɨ ɛni nɛ́mbak amɛm pɛ́pɛ́p, Mandɛm ǎchyɛ yí kɛnókó. Mandɛm ǎkʉ nɔ nɛ yi, mbɔnyunɛ achyɛ́ nɛpɛ́m ɛni nɛnkɛm ntá Mandɛm mmu áchí mbɔŋɔ́kɛt. Ɛnyǔ mmu wu abhɔŋ ntɨ bɛ́kʉ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyǔ bɛrɨ. \v 22 Ghɔ́ yɛ bɛ́ ɔfɛ́rɛ́ ntí ndǔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛsak báfyɛ̀ ngoŋo arɛ́. Kʉ ntɨ bɛ́bhak chak bɛsí Mandɛm, nɛ ndu bɛbhɔŋ nɛka nɛ Yesu, nɛ bɛkɔŋ bo báchák. Kʉ mɛnyɨŋ ɛbhɛn, ɔ́mbak sayri nɛ bo abhɛn bábhɨ̀ŋɨ nnyɛ́n Ɛta nɛ batɨ pɛ́pɛ́p bɛ́ ánkwak bhɔ. \v 23 Ɔ́kɛ́ chwe ndǔ bɛpʉítí ɛbhɛn bɛbhɨkɨ bhɔŋ ntí nɛ nnɛt. Mɛnyǔ bɛpʉítí bhɔ bɛ́twɔ̀ chi nɛ bɛ́táŋá. \v 24 Nɛ mǔbɛtok Acha abhɨkɨ bhɔŋ bɛbhak ntaŋ-bɛ́táŋá. Abhɔŋ bɛbhak chi mmǔ anɛ átɔ̀ŋ yɛ̌ntɨkɨ mmu bɛrɨ̌ntɨ nɛ, abhɔŋ bɛbhak ɛrɨ́tí ntɔ̌ŋ Ɛyɔŋ Mandɛm, nɛ ambak mmǔ anɛ ábhɔ́ŋɔ́ ɛkɛ́bhɛ́ntɨ nɛ bǒ abhɛn báchyɛ̀ yi ɛsɔŋɔri. \v 25 Puyɛ̌ nɛ ɛyɔŋ ɛtaŋataŋ kɛ̌ mǔbɛtok Yesu ábhɔ́ŋɔ́ bɛ́tɔŋ bo abhɛn bápú ka nɛ yi. Mandɛm ǎkwáy bɛ́kʉ bɔ́ mántɨknsɛm ndǔ bɛbʉ́ bhap nɛ mánoko nɛtɔŋ ɛnɛn tɛtɛp. \v 26 Nɛ mbák mánókó nɛtɔ́ŋ ɛnɛn tɛtɛp, kɛboŋ ɛkap kɛ́kway bɛ́pɛ́tnsɛm nɛ mámfú ndǔ ntá anɛ Satan. Bákwɛn nyaka ndǔ ntá yi mankʉ nɔkɔ chi ɛnyɨŋ ɛnɛ yi áyaŋ bɔ́ mánkʉ. \c 3 \s1 Ɛnyǔ bɛpɨŋɨ́ bho bɛbhak ndǔ manywɔp anɛ ngwɛnti \p \v 1 Dɨŋɨ́ bɛ́ ndǔ manywɔp anɛ ngwɛnti, bɛyǎ bɛsɔŋɔri bɛ́bhak fá amɨk. \v 2 Ntí achi bɛ mpok ɛyɔ, bo bákɔŋ mmʉɛt ɛyap máncha, mánkɔŋ nkáp máncha, mámpányu, mámbɔŋ nɛyoŋómʉɛt, mámbak basɔkɔtɨ̌ bho, bɔ́ kɛka bɛghok bachi nɛ manɔ bhap. Nɛ yɛ̌ mmú ankʉ bhɔ́ bɛrɨ ná bákɛ sɔt mbɔ ɛnyɨŋ. Mpok ɛyɔ, bo bákaysi bɛ́ ntí apú anɛ bɔ́ mánɨkmʉɛt ntá Mandɛm ndu bɛ́chyɛ yi kɛnókó. \v 3 Ndu bɛ́rɔŋ ambɨ, mpok ɛyɔ bo bápu bhɔŋ ɛkɔŋ nɛ batɨ nɛ yɛ̌ chí amɛm manɛrɛ́kɛt, bápu foŋori batɨ. Bárɛm ɛbʉ́bʉ ɛ̌ti batɨ ndu bɛchɔŋti manyɛ́n ɛyap. Ndǔ mpok ɛyɔ, bo bápú kway bɛkɛm mmʉɛt, kɛ bádù mbɔ nkwɔ kɛbhɔ́ŋ ntínso nɛ batɨ, nɛ bápú kɔŋ ɛrɨ́tɨ́ ɛnyɨŋ. \v 4 Mpok ɛyɔ, chɔŋ bo mánti batɨ ntá bǒmpap abhap, nɛ mámbak bo tákátáká, nɛ chɔŋ mánkʉ nɔkɔ mɛnyɨŋ kɛ yambɨ mánsɔt nkaysi arɛ́. Chɔŋ bo mánde yoŋ mmʉɛt nɛ mánkɔŋ mɛ́nyiɛ chi nɛpɛ́m, kɛkɔŋ Mandɛm. \v 5 Mpok ɛyɔ chɔŋ bo mánde kɔt ngɛpti bɛ báchi bo Mandɛm yɛ̌ndu bábhɨkɨ noko bɛ́ Mandɛm abhɔŋ bɛtaŋ bɛ́kʉ bɔ́ mámbak bǒbhi. Kɛ́chɛm ɛkak nɛ mɛnyǔ bo bhɔ. \v 6 Yɛ̌ nɛ́nɛ, mbɔk yap báchwè ndǔ manɛrɛ́kɛt mándwɔ nɔ́kɔ́ baghɔrɛ́ abhɛn bápu ka bɛkɛm mmʉɛt bɛ mángwákárí bɛkwɛn ndǔ ntǎ bɛbʉ́. \v 7 Ɛnyǔ baghɔrɛ́ bhɔ bábhɔŋ ɛkwak ndu bɛ́ghɔk mɛnyɨŋ bɛkɔ mpoknkɛm kɛ bápú kwáy bɛbhɔŋ nɛ́jwǐmɛm ndǔ nɛtɔ́ŋ ɛnɛ́n tɛtɛp. \v 8 Batɔŋɔ́ nse bhɔ bágʉɛti mmʉɛt mǎnchwe ndǔ manɛrɛ́kɛt mánu nɔkɔ bɛ́ bo bákɛ́ noko tɛtɛp Mandɛm. Báchi mbɔ Jánɛs nɛ Jambrɛs bo mánú nyaka bɛ bo bákɛ́ noko mɛnyɨŋ ɛbhɛn Mandɛm átó Moses ángati Mfɔ Íjip. Báchí bǒ bɛbɛ́ptí nkaysi nɛ bábhɨ́kɨ́ bhɔŋ nɛka nɛ Yesu tɛtɛp. \v 9 Kɛ yɛ̌ntɨkɨ nkaysi yap abhɔŋ bɛ́kwɛnɛ́kwɛn mbɔnyunɛ yɛ̌ntɨkɨ mmu ǎghɔ chɔŋ ɛchɨŋti yap. Ɛnyu yɔ kɛ ɛ́fákárí nyaka nɛ Jánɛs nɛ mmʉɛrɛ yi Jámbrɛs. \s1 Mɛnyɨŋɨ́ ngwɛnti ɛbhɛn Pɔ̌l aghati Tímɔti \p \v 10 Kɛ wɔ Tímɔti, ɔrɨ́ŋɨ́ mɛnyɨŋ ɛbhɛn mɛ̌tɔ̀ŋ wɔ, ɔrɨ́ŋɨ́ nɛpɛ́m ɛna, ɔrɨ́ŋɨ́ ɛnyɨŋ ɛnɛ mɛ̌kay ndǔ nɛpɛ́m ɛna, ɔrɨ́ŋɨ́ ndu mbɔ́ŋɔ́ nɛka nɛ Yesu, ɔrɨ́ŋɨ́ ndǔ mɛ̌kɛ̀pntɨ, ɔrɨ́ŋɨ́ ndu mbɔ́ŋɔ́ ɛkɔŋ nɛ bho, nɛ ɔrɨ́ŋɨ́ ndǔ mɛ̌tè kákáti mpok ɛsɔŋɔri. \v 11 Ɔrɨ́ŋɨ́ nkwɔ́ ndǔ bo báre nyok mɛ. Ɔrɨ́ŋɨ́ bɛsɔŋɔri ɛbhɛn nde bhɔ́ŋ. Ɔrɨ́ŋɨ́ ndu báre nyok mɛ amɛm bɛtɔk Antiɔk, nɛ Ikɔ́niɔm nɛ Lístra. Ɔrɨ́ŋɨ́ ɛsɔŋɔri ɛnɛ ndé bhɔ́ŋ kɛ Acha Yesu ǎfɛrɛ mɛ ndu bɔ́ mɛnkɛm. \v 12 Tɛtɛp, yɛ̌ntɨkɨ mmu anɛ ábhɔ́ŋɔ́ ntɨ bɛbhʉɛ́rɛ nɛpɛ́m ɛni mbɔ ɛnyu Mandɛm áyàŋ ɛ̌ti yi ábhárɛ́ mmʉɛt nɛ Yesu Kristo, bo báchyɛ́ yi nɛnyok. \v 13 Kɛ mbák chí bǒ bɛbʉ́ nɛ bǒ bapu bábɛ̀p mándɔk nɔkɔ chi ambɨ, bárwɔ̀ bho, bo mándwɔ nɔkɔ bhɔ́. \v 14 Kɛ mbák wɔ Tímɔti, ɔ́kɛ́ rɔ bɛ́kóŋo mɛnyɨŋ ɛbhɛn bátɔ́ŋɔ́ wɔ nɛ ɔnoko bhɔ́ sayri. Ɔrɨ́ŋɨ́ bo abhɛn bátɔ̀ŋ wɔ bhɔ. \v 15 Ɔ́kɛ́ ghɔkɔntɨk bɛ́ ɔrɨ́ŋɨ́ basɨ́ŋ amɛn áchí amɛm Ɛkáti Mandɛm tɛ kɛ̌mbɔ́ ɛkɛ. Basɨŋ amɛn achi Nyáŋá ǎkwáy bɛ́kwak wɔ ɔ́mbɔŋ kɛboŋ bɛbhɔŋ nɛka nɛ Yesu Kristo nɛ ɔ́mbɔŋ nɛpɛ́m. \v 16 Mandɛm kɛ áchyɛ́ nkaysi basɨŋ mankɛm amɛn áchí amɛm Ɛkáti yi. Basɨ̌ŋ ǎkwak ndu bɛtɔŋ bhɛsɛ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛchi tɛtɛp nɛ ǎji bhɛsɛ ndu mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛpu sayri ndǔ bapɛm ayɛsɛ. Basɨ̌ŋ ǎkwak mɛnyurɛ bhɛse ndǔ bɛkwɛ́nɛ́ ɛbhɛsɛ nɛ ndu bɛtɔŋ bhɛsɛ ɛnyu bɛbhak chak ndǔ bapɛm yɛsɛ. \v 17 Ɛyɔ ɛ́kwak bɛ mǔbɛtok Mandɛm ánkwáy ndǔ yɛntɨkɨ mbi nɛ bɛ ámbɔ́ŋ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ ɛnɛ ɛ́yàŋ ndu bɛkʉ yɛ̌ntɨkɨ ɛrɨ́tɨ́ bɛtɨk. \c 4 \p \v 1 Tímɔti, nchí sɛmti yɛ wɔ bɛsí Mandɛm nɛ bɛsí Yesu Kristo mmú átaŋ mburɛ bo abhɛn báchi pě nɛ abhɛn bágu ɛwak ɛ́mɔt mpok yi ábhèsi bɛkʉ bo mángɔ bɛ yi achi Mfɔ. \v 2 Nchí sɛmti wɔ bɛ́ ɔ́ngátí nɔ́kɔ́ bho Ɛyɔŋ Mandɛm. Kɛ́rɔ bɛ́ghati bhɔ́. Mpok yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ ɛ́kɔ̀ sayri, ghati bho. Yɛ̌ chí mpok anɛ mɛnyɨŋ bɛ́pu kɔ sayri, ghatí bhɔ́. Kʉ bo mándɔ bɛbʉ́ bhap. Ji bhɔ́ mandɔ́ bɛbʉ́ bhap. Kɛ fyɛ́ nɔ́kɔ́ bɔ́ ntɨ nkwɔ́. Kʉ mɛnyɨŋ ɛbhɛn nɛ ɛkɛ́bhɛ́ntɨ nɛ ntɨ bɛtɔŋ Ɛyɔŋ Mandɛm. \v 3 Nchí sɛmti wɔ, tɔ́ŋ bo Ɛyɔŋ Mandɛm mbɔnyunɛ mpok ǎtwɔ anɛ bo bápú pɛrɛ kɔŋ bɛghok nɛtɔ́ŋ ɛnɛn tɛtɛp. Mpok yɔ, chɔŋ bo mándɔbhɛ koŋo chí mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɔ́ babhɔŋ bákɔ́ŋɔ́, mánjaŋ batɔŋ abhɛn bátɔ̀ŋ bɔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn mɛ́nyɨ̀ŋɨ bhɔ batú. \v 4 Mpok ɛyɔ, chɔŋ bo mándɔ bɛghok tɛtɛp anɛ Mandɛm áyaŋ bo mándɨŋɨ, mándɔbhɛ fyɛ́ ntí bɛ́ghok chí mɛnyɨŋ ɛbhɛn batɔŋɔ́ nse bátɔŋ. \v 5 Kɛ wɔ Tímɔti, yɛ̌ ɛ́mbak ná, kɛ́rɔ bɛbhak nɛ ntɨ amɛm kpák. Yɛ̌ ɔ̌ghɔ ɛsɔŋɔri ná, kɛ́p ntɨ. Kʉ bɛtɨk ɛbhɛn ngati Mbok Ndɨ́ndɨ́, nɛ ɔbhɔŋ bɛkʉ bɛtɨk mɛnkɛm ɛbhɛn Mandɛm achyɛ wɔ ɔ́nkʉ. \p \v 6 Mbák chí mɛ, nɛpɛ́m ɛna nɛ́naŋ nɛ́rɔ̀ŋ mbɔ nnya anɛ bárɔ̀ŋ bɛchyɛ akap ntá Mandɛm nɛ yɔ. Mandú mpok mɛ̌rɔ mmɨk. \v 7 Mɛ, nnu sayri. Njɛt, nkóŋó barak Mandɛm tɛ ndǔ ngwɛntí nkɛ kɛmɛ mmʉɛt ansɛm. \v 8 Nɛ́nɛ, nsáy ǎnoŋ mɛ. Nsáy yɔ, Yesu Acha mmu achí ntaŋá manyé kɛ áchyɛ̀ mburɛ mɛ yɔ́ ndǔ ɛwak ɛnɛ yi ápɛtnsɛm. Yi achi chak bɛsí Mandɛm. Nɛ nsáy yɔ apu chí ntá ya mɛ awánti. Achí ntá yɛ̌ntɨkɨ mmǔ anɛ ánòŋ nɛpɛrɛ́nsɛm Yesu nɛ maŋák. \s1 Mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛ́yɨ́ŋɨ́ mbɔ̌ŋ Pɔ̌l \p \v 9 Nu bɛ́twɔ, kɛ́chɔŋti mpok. \v 10 Démas achɛn mɛ arɔ́, arɔŋ ɛtɔk Tɛsalónika mbɔnyunɛ akɔŋ mɛnyɨŋɨ́ mmɨk. Krésens arɔŋ Galéshia, arɔŋ Táytɔs, nɛ Damátia. \v 11 Ndiɛrɛ Lukas kɛ áchi nɛ mɛ. Mpok ɔ́yaŋ bɛ́twɔ, sɔt Mák twɔ́ nɛ yi mbɔnyunɛ ǎkwak chɔŋ mɛ fá. \v 12 Ntó Tíkíkɔs andɔk Ɛ́fɛsɔs. \v 13 Fʉɛ́t Troas sɔt nkú mbʉ̌ɛ́p ya anɛ ndɔ́ ntá Kápɔs. Sɔt bɛkáti ɛbha nkwɔ́, sayri sayri nkúbhɛ́ nnya nɛ́nɛ́p ɛnɛ́ básɨ́ŋɨ́ Ɛyɔŋ Mandɛm arɛ́. \v 14 Bɛbʉ́ ɛbhɛn Aleksánda ntɛnátɛn ákʉ́ mɛ bɛ́yǎ bɛcha. Kɛ chɔŋ Acha Yesu anchyɛ yi nsáy ndu bɛbʉ́ ɛbhi. \v 15 Yi abhɨkɨ yaŋ nyaka bɛghok Ɛyɔŋ Mandɛm ɛnɛ sɛ̌ghàti bho wáwák. Wɔ mbɔŋ ɔbhɔŋ bɛ́kɛm mmʉɛt nɛ yi. \v 16 Ndǔ nywɔbhɛ́ mbɨ ɛnɛ́n nchwé amɛm áchá manyé bɛ ntáŋá mmʉɛt, yɛ̌ mmu apú nyaka nɛ mɛ. Yɛ̌ntɨkɨ mmu abʉɛ́ mɛ. Mandɛm ámfóŋóri bhɔ́. \v 17 Bǒ mankɛm bábʉɛ mɛ, kɛ Yesu Acha abhɨkɨ rɔ mɛ. Achi nɛ mɛ mpoknkɛm ankwaka nɔkɔ mɛ ndu áchyɛ mɛ bɛtaŋ bɛ́gháti bho Mbok Ndɨ́ndɨ́ yi. Ngátí bho Mbok Ndɨ́ndɨ́ nkɛm bɛ́ bo abhɛn bápú bo Israɛl mángók. Yesu afɛ́rɛ́ mɛ ndu nɛwú nkwɔ, afɛrɛ mɛ anyǔ nkʉ. \v 18 Chɔŋ Yesu Acha amfɛrɛ mɛ ndu yɛ̌ntɨkɨ ɛbɛ́pti ɛnyɨŋ, ampɛmɛ mɛ bɛ́ mbák amfay nɛ yí mmu achí Mfɔ bo Mandɛm. Kɛnókó kɛ́mbák nɛ yi mpoknkɛm, Amen. \s1 Bakak amɛn ngwɛnti \p \v 19 Kaká mɛ Príska nɛ Akwíla. Kaká ɛfo ɛnɛ́ Ɔnɛsifórɔs nkwɔ́. \v 20 Ɛrástɔs arɔp ɛtɔk Kɔ́rint. Ndɔ́ Trofímɔs ɛtɔk Milɛ́tɔs mbɔnyunɛ ǎme. \v 21 Nu bɛ́twɔ ndǔ mpok anɛ mbaŋ ábhɨ́kɨ́ re bho bɛ́kwɛn tontó. Nɔ́ chí ndǔ mpok nnɛ́m nɛbháŋ. Ɛbúlɔs nɛ Púdɛns nɛ Láinɔs nɛ Kláúdia nɛ bo nkwɔ́ Yesu báchak fá Rom báto wɔ bakak. \p \v 22 Yesu Acha ámbák nɛ wɔ. Bɛrɨ̌ndu Mandɛm mɛ́mbák nɛ be mankɛm.