\id 1TI 551TIKENU.SFM Kenyang New Testament June 2009 \h 1 Timɔti \toc1 Ɛkáti Pɔ̌l ɛnɛ́ mbɨ ntá Timɔti \toc2 1 Timɔti \toc3 1 Tim \mt2 Ɛkáti Pɔ̌l ɛnɛ́ mbɨ ntá \mt1 Timɔti \c 1 \s1 Ɛkáti Pɔ̌l ɛnɛ́ mbɨ ntá Timɔti \p \v 1 Mɛ Pɔ̌l kɛ nchí sɨŋ ɛkáti ɛnɛ. Nchí nkʉbɛtɨk Mandɛm nɛ mǔnto Yesu Kristo. Mandɛm mmú ápɛmɛ bhɛsɛ nɛ Yesu Kristo mmu sɛ́bháká ntɨ nɛ yi ndu nɛpɛ́m ɛnɛn nɛ́twɔ̀ ambɨ kɛ bátó mɛ. \p \v 2 Tímɔti, nchí sɨ́ŋ ntá yɛ, wɔ mmu ɔ́chí mbɔ mɔ́wa tɛtɛp ndu ɔ́bhɔ́ŋɔ́ nɛka nɛ Yesu mbɔ mɛ. \p Mandɛm Ɛtayɛsɛ nɛ Yesu Kristo Acha ywɛsɛ mántɔŋ wɔ bɛrɨ̌ndu nɛ ntínso, mánchyɛ wɔ kpák. \s1 Sɔt ka mpok nɛ batɔŋ abhɛn bápú tɛtɛp \p \v 3 Tímɔti, dɔp Ɛ́fɛsɔs nkúbhɛ́ mbɔ ɛnyu ngati nyaka wɔ ɔ́nkʉ. Mɛ̌rɔ̀ŋ atú Masidónia. Dɔp arɛ́ ghati bo abhɛn bátɔ̀ŋ baraká nse bɛ mándɔ́ bɛ́tɔŋ mɛnyɨŋ ɛbhɔ. Mɛ̌rɔ̀ŋ atú Masidónia \v 4 Ghatí bhɔ́ bákɛ́pɛrɛ chɔŋti mpok yap ndǔ bɛrɔ́rí mbok ɛ̌ti bachǐmbɨ bhap. Bɛrɔ́rí mbok ɛbhɔ bɛ́pú kwak bo mánkʉ ɛnyɨŋ ɛnɛ Mandɛm áyaŋ bɔ́ mánkʉ. Mmu ǎkway bɛ́koŋo nkaysi Mandɛm chí mbák abhɔŋ nɛka nɛ yi. \v 5 Ntí anɛ ngátí wɔ ɔ́ndɛm bǒbhɔ mándɔ́ bɛ́tɔŋ baraká nsé chí bɛ bo Mandɛm mámbɔŋ ɛkɔŋ nɛ batɨ. Nɛ chi ɛnyǔ ɛkɔŋ ɛnɛ ɛ́fù ndǔ ntɨ ɛnɛ́n nɛchí amɛm pɛ́pɛ́p, ntɨ ɛnɛn nɛpú ka mmu ánkʉ ɛnyɨŋ ɛnɛ́ ɛ́twɔ̀ yi nɛ áyɔ́mɛ, ɛkɔŋ ɛnɛ́ ɛ́tɔ̀ŋ nɛtɔ́ŋ ɛnɛn tɛtɛp. \v 6 Mbɔk bho bárɔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bágúrɛ ɛbhɨ ndu kɛ́mbwɔ́bhɛ́ ntí ti. \v 7 Báyàŋ bɛ́bhak batɔŋ ɛbhé ɛnɛ Mandɛm áchyɛ́ nyaka Moses, kɛ bábhɨkɨ bhɔŋ nɛjwǐmɛm ndǔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛ́fù bɔ anyu, yɛ̌ndu bátɔ̀ŋ nɛ ntɨ nɛnkɛm mánkaysi nɔkɔ bɛ́ bárɨŋɨ. \p \v 8 Bɛsɛ́ mankɛm sɛ́rɨŋɨ bɛ bɛbhé Mandɛm áchyɛ́ nyaka ntá Moses bɛ́rɨ mbák bo bábhʉ̀rɛ bhɔ́ mbɔ ɛnyǔ ɛ́yàŋ. \v 9 Sɛ́rɨŋɨ nkwɔ bɛ bábhɨ́kɨ́ fyɛ́ bɛbhé ɛbhɛn ntá bo abhɛn báchi chak bɛsí Mandɛm, nɔ chi bo abhɛn bábhʉ̀ɛrɛ bɛbhé. Báfyɛ bɛbhé chi ntá bo abhɛn bápu bhʉɛrɛ bɛbhé, nɛ abhɛn bátáŋntí, nɛ ntá bo abhɛn bábhɨkɨ bhɔŋ mpok nɛ Mandɛm, nɛ bo abhɛn bákʉ̀ mɛnyɨŋ ɛbhɛn Mandɛm ápú yáŋ sɛ́nkʉ. Bɛbhé bɛ́chí ntá bo abhɛn bákáysi bɛ ntí apu anɛ mánɨkmʉɛt ntá Mandɛm nɛ abhɛn bábyàk Mandɛm. Bɛbhé ɛbhɛn bɛ́chi nkwɔ ntá bo abhɛn báway bachi nɛ manɔ bhap nɛ bo bachak. \v 10 Báchyɛ bɛbhé ɛ̌ti bo abhɛn bákòŋo baghɔrɛ́ nɛ babhakanɛm nɛfí. Bachyɛ bɛbhé ɛ̌ti babhakanɛm abhɛn bábhʉrɛ nɛ batɨ̌ babhakanɛm nɛ baghɔrɛ́ nkwɔ abhɛn bákʉ̀ nɔ. Bachyɛ bɛbhé ɛ̌ti bo abhɛn bághɛ̀p batɨ̌ bakwǎŋwaŋ ndu bɛti bhɔ mbɔ basɛm. Báfyɛ bɛbhé ɛ̌ti basěnse. Bachyɛ bɛbhé ɛ̌ti bo abhɛn bátè ntísiɛ ákwárɛ́, nɛ Mandɛm achyɛ bɛbhé ɛ̌ti yɛ̌ntɨkɨ mmu anɛ ákʉ̀ ɛnyɨŋ ɛnɛ́ ɛ́pú ndɔ́ŋ ámɔt nɛ nɛtɔ́ŋ ɛnɛ́n tɛtɛp. \v 11 Nɛtɔ́ŋ ɛnɛn tɛtɛp nɛ́kɔ̀ ndɔ́ŋ amɔt nɛ Mbok Ndɨ́ndɨ́ anɛ Mandɛm afyɛ́ mɛ amɔ́ bɛ ngati bho. Yí kɛ̌ bo báchyɛ̀ bakak nɛ áfɔ́k ankɛm áfù chi ntá yi. \s1 Pɔ̌l ǎchyɛ̀ Yesu Kristo bakak \p \v 12 Nchí kaka Yesu Kristo Acha ywɛsɛ tontó. Yi kɛ áchyɛ́ mɛ bɛtaŋ bɛkʉ bɛtɨk ɛbhɛn. Nchí chyɛ yí bakak mbɔnyunɛ aghɔ bɛ́ nkway bɛ́bhak mǔbɛtok yi, ayap yɛ mɛ bɛ́ nkʉ bɛtɨk ɛbhi. \v 13 Akʉ nɔ nɛ mɛ yɛ̌ndu nchí rɛm nyaka ɛbʉ́bʉ ɛ̌ti yi nchyɛ́ nɔkɔ yi ɛsɔŋɔri, nsɔkɔti nɔkɔ yi. Kɛ mbɨ́kɨ́ rɨŋɨ nyaka ɛnyɨŋ ɛnɛ́ mɛ̌kʉ̀ nɛ mbɨ́kɨ́ re noko nyaka yi. Ɛ́kʉ́ aghɔ mɛ ntínso. \v 14 Mandɛm Acha akʉ bɛrɨ̌ndu ɛbhi bɛ́jwi nɛ mɛ tontó mbɔ nnyɛ́n ɛnɛ́n nɛ́jwí, nɛ́gbóko, nɛtaka ɛbhɨ. Akʉ mɛ mbɔ́ŋ nɛka nɛ Yesu, achyɛ́ mɛ ɛkɔŋ nkwɔ́. Ɛnyu ɛyɔ kɛ ɛ́chí nɛ bo abhɛn bábhárɛ́ mmʉɛt nɛ Yesu Kristo. \v 15 Ɛnyɨŋ ɛnɛ́ ɛ́chi tɛtɛp nɛ chí ɛnyɨŋ ɛnɛ yɛ̌ntɨkɨ mmu ákwày mɛ́noko nɛ ntɨ ɛni nɛnkɛm. Ɛnyɨŋ ɛ́rɛ chi bɛ Mandɛm ákʉ bo mándɨŋɨ bɛ Yesu Kristo atwɔ nyaka fá amɨk ndu bɛ́pɛ́mɛ bǒ bɛbʉ́. Nɛ mɛ nchí mmu anɛ ɛbhá bɛbʉ́ bɛ́yá bɛ́chá ɛbhɛn yɛ̌ntɨkɨ mmu achak. \f + \fr 1:15 \ft Mbɔnyunɛ ǎbyàk nyaka Yesu Kristo kpát are chyɛ nɛnyok ntá bakoŋo bhi. Pɔ̌l ǎrɛm yɛ bɛ Yesu atɔ̌ŋ yi chi bɛyǎ bɛrɨ̌ndu, aghɔ́ yi ntínso, ndu abhɨkɨ tɛmsi yi. Achyɛ yi chi nɛpɛ́m nɛkɔ.\f* \v 16 Nchí mmǔ bɛbʉ́, yɛ̌ nɔ, Mandɛm aghɔ mɛ ntínso ndu áyaŋ bɛtɔŋ ɛnyǔ Yesu Kristo ábhɔ́ŋɔ́ bɛyǎ ɛkɛ́bhɛ́ntɨ nɛ mɛ, mɛ mmu nkʉ́ nyaka bɛbʉ́ ncha yɛ̌ntɨkɨ mmu achak. Yesu akʉ nɔ́, bɛ ɛyɔ ɛ́mbák ɛrɨŋ ntá bho ndu bɛ́kwák bɔ mánkway mɛnoko yi, mámbɔŋ nɛpɛ́m ɛnɛn nɛbhɨkɨ bhɔŋ ngwɛnti. \v 17 Bakak nɛ kɛnókó ámbák nɛ Mandɛm anɛ bɛtaŋ ɛbhi bɛ́bhɨ́kɨ́ bhɔ́ŋ ngwɛ́nti. Achi Mfɔ anɛ ápú gú nɛ bápú ghɔ́ yi nɛ amɨ́k nɛ ndiɛrɛ yí kɛ achí Mandɛm. *Amen. \p \v 18 Mɔ́wa Tímɔti, mɛ̌ghati wɔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn ɔ́bhɔ́ŋɔ́ bɛkʉ. Bɛ́kɔ̀ ndɔ́ŋ ámɔt nɛ mɛnyɨŋ ɛbhɛn Mandɛm afyɛ́ nyaka bo antɨ nɛ bárɛm ɛ̌ti yɛ. Mɛnyɨŋ ɛbhɛn-nɛ mɛ̌ghàti wɔ bɛ́bhɔŋ bɛ́bhák ntá yɛ mbɔ mɛnyɨŋɨ́ nɛnu ndu bɛkʉ ɔ́nu sayri nɛ bo abhɛn bátɔ̀ŋ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛ́pú tɛtɛp. \v 19 Ndu ɔ́nù, kɛ́m nɛka ɛnɛn ɔ́bhɔ́ŋɔ́ nɛ Yesu sayri. Mbɔk bho bábyàk ɛnyǔ ntɨ ɛnɛn nɛpu twɔ mmu nɛ áyɔ́mɛ, nɛ ɛyɔ ɛ́kʉ nɛka ɛnɛn bábhɔŋɔ nɛ Yesu nɛ́rɔp mbɔ áchwi anɛ́ árákátí anyɛ́n ndǔ batay. Kɛ́m yɛ̌ ntɨ ɛnɛ bɛ ɔ́kɛ́ kʉ ɛnyɨŋ ɛnɛ ɛ́twɔ̀ nɛ áyɔ́mɛ. \v 20 Himɛ́neɔs nɛ Aleksánda báchí nkwɔ́ mbɔ bo abhɛn bábyàk ɛnyǔ ntɨ ɛnɛn nɛpu twɔ nɛ áyɔ́mɛ. Ndɔ́ bhɔ́ bati apay amɔ Satan bɛ mándɔ́ bɛrɛm ɛbʉ́bʉ ɛ̌ti Mandɛm. \c 2 \s1 Ɛnyǔ bo bábhɔ́ŋɔ́ bɛ́kʉ amɛm ɛkɛt Mandɛm \p \v 1 Ɛnyɨŋɨ́ mbɨ ɛnɛ́ nchí ghati yɛ wɔ chí bɛ bǎkɛ́ rɔ mɛnɨkmʉɛt ɛ̌ti bo mankɛm. Ɛ́rɨ mǎnɨkmʉɛt ɛ̌ti bo abhɛn mɛnyɨŋ bɛ́chɛ́bhɛ́ bhɔ nɛ ɛ̌ti bo báchák. Ɛ́rɨ mɛnɨkmʉɛt bɛ́chyɛ bakak ntá Mandɛm ɛ̌ti mɛnyɨŋ ɛbhɛn yi ákʉ́ ntá bho mankɛm. \v 2 Nɨk nɔ́kɔ́ ká mmʉɛt ɛ̌ti bafɔ nɛ bǒ mankɛm abhɛn bábhɔ́ŋɔ́ bɛtaŋ amfay bo bachak. Kʉ ka nɔ́, bɛ sɛ́mbák sayri nɛ batɨ, kɛbhɔ́ŋ ɛsɔŋɔri. Sɛ́nkoŋo nɛpɛ́m bo abhɛn bághòk Mandɛm nɛ nɛpɛ́m bo abhɛn mánòko mmʉɛt. \v 3 Ɛrɨ mɛ́nɨkmʉɛt ɛnyu ɛyɔ mbɔnyunɛ ɛ́chyɛ̀ Mandɛm mmú ápɛ́mɛ́ bhɛsɛ maŋák. \v 4 Yi ǎyaŋ bɛpɛmɛ bo mankɛm nɛ ǎyaŋ yɛ̌ntɨkɨ mmu ándɨ́ŋɨ́ nɛtɔ́ŋ ɛnɛn tɛtɛp ɛ̌ti Yesu Kristo. \v 5 Yí aywǐnti kɛ áchí Mandɛm ntá bo mankɛm nɛ mmǔ amɔt kɛ ásɔ̀t bo ntá yi. Mmu wu chí Yesu Kristo mmu ákʉ́ mmʉɛt bɛ ambak nkwǎŋwaŋ. \v 6 Achyɛ nyaka mmʉɛt bɛ́ anku bo mankɛm ámfɛ́rɛ́ ndǔ kɛsɛmɛ́ bɛbʉ́. Akʉ nɔ ndǔ mpok Mandɛm áyábhɛ́ bɛ́tɔŋ kpoŋoroŋ bɛ́ ǎyaŋ bɛ́pɛ́mɛ yɛ̌ntɨkɨ mmu. \v 7 Ɛ̌ti ɛnyɨŋ ɛnɛ Yesu ákʉ́ kɛ Mandɛm áyábhɛ́ mɛ bɛ mbak mǔnto, bɛ́ ngátí nɔ́kɔ́ bho Mbok Ndɨ́ndɨ́ ɛ̌ti Yesu Kristo nɛ bɛ ntɔŋ nɔkɔ bǒ bɛtɔk mɛnkɛm bɛ́ mánókó mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛchi tɛtɛp. Nchí rɛm chi tɛtɛp, mpú sénse. \p \v 8 Nchi yaŋ yɛ̌ bɛ yɛ̌ntɨkɨ nɛbhʉɛt anɛ bǒnkwɔ báchɛ́mɛ́, babhakanɛm abhɛn báchyɛ́ nɛpɛ́m ɛnap ntá Mandɛm mánsá amɔ anɛ achi pɛ́pɛ́p amfay mánɨk nɔkɔ mmʉɛt kɛbhɔŋ bɛběntɨ nɛ bɛ́táŋá nɛ batɨ. \v 9 Nchi yaŋ nkwɔ́ bɛ baghɔrɛ́ mánsɔ́bhɛ́rí nɔ́kɔ́ mmʉɛt nɛ kɛnókó, mándɨŋɨ ndu báyàp ndɛn nɛ mámfyɛ yɔ sayri ɛnyu ɛnɛ ɛ́kwáy. Bákɛ́ ghoko batí ámbák yɛ̌ntɨkɨ ɛnyu nɛ mɛnyɨŋ ŋwaŋwaŋ arɛ́ kpaŋtí kpáŋtí nɛ bákɛ́ fyɛ ndɛn bɛyǎ nkáp. \v 10 Bɛrɨ̌ ngɔrɛ́ anɛ áchyɛ Mandɛm kɛnókó tɛtɛp bɛ́fú chí ndǔ bɛrɨ́tí mɛnyɨŋ abhɛn yi ákʉ̀. \v 11 Ngɔrɛ́ abhɔŋ bɛ́chɔ́kɔ kpák ámbɔ́ŋ nɛsɛptǐmʉɛt, antá batu ndu bɛghok mɛnyɨŋ ɛbhɛn bátɔ̀ŋ amɛm ɛkɛt Mandɛm. \v 12 Mbɨ́kɨ́ ka bɛ ngɔrɛ́ ántɔ́ŋ Ɛyɔŋ Mandɛm, nɛ mbɨ́kɨ́ ka bɛ́ ngɔrɛ́ ámbɔŋ bɛtaŋ amfay babhakanɛm. Abhɔŋ bɛ́chɔ́kɔ chí kpák. \v 13 Sɛ́rɨŋɨ bɛ́ Mandɛm ayámbɨ aghókó Adam kɛ ǎghoko Ifa, \v 14 nɛ Satan abhɨ́kɨ́ rwɔ nyaka Adam. Ifa kɛ ákóŋó nsé Satan akwɛ́n ndǔ bɛbʉ́. \v 15 Yɛ̌ nɔ, chɔŋ Mandɛm ampɛmɛ baghɔrɛ́ bɛfʉɛt ndǔ nɛbhé anɛ bɔ́ bábhè bɔ, nɛ mbák bapu tɔŋ mmʉɛt, nɛ mbák bábhɨ́kɨ́ rɔ bɛsɨkɨ ntɨ nɛ Kristo, nɛ mbák bárɔ̀ŋ ambɨ bɛkɔŋ bɛtɨ̌ bakwaŋwaŋ, nɛ mbák báchi nyáŋá ndǔ nɛpɛ́m ɛnap, kɛbhɔŋ bɛkwɛnɛ. \c 3 \s1 Ɛnyɨŋ ɛnɛ Pɔ̌l asɨŋɨ ɛ̌ti bǒ batí Nkwɔ Kristo \p \v 1 Ɛnyɨŋ ɛnɛ́ mɛ̌rɛ̀m nɛ́, ɛ́chi tɛtɛp: Mbák mmu ámfyɛ̌ ntí bɛ́bhak mǔnti Nkwɔ Kristo, nɔ ǎyaŋ bɛkʉ ɛrítí bɛtɨk. \v 2 Mmǔ ntí bǒnkwɔ abhɨ́kɨ́ bhɔ́ŋ bɛ́bhɔŋ bɛkwɛ́nɛ́ nɛ abhɔŋ bɛ́bhɔŋ chí ngɔrɛ́ amɔt. Abhɨ́kɨ́ bhɔŋ mɛ́ŋwaka ndu yɛ̌nyɨŋ. Abhɔŋ bɛbhak mmu anɛ ákɛ̀m mmʉɛt, nɛ abhɔŋ bɛ́bhʉɛrɛ nɛpɛ́m ɛni ɛnyu ɛnɛ́ bo báchyɛ̀ yi kɛnókó, nɛ abhɔŋ bɛbhak mmu anɛ ásɔ̀t mankɔ sayri, nɛ abhɔŋ bɛbhak ɛrɨ́tí ntɔŋ Ɛyɔŋ Mandɛm. \v 3 Mmǔ ntí bǒnkwɔ abhɨ́kɨ́ bhɔŋ bɛbhak nkwɛnɛ́-mɛ́m. Abhɔŋ bɛ́bhak mmu anɛ ápú tɔ́ŋ bɛtaŋ. Abhɔŋ bɛ́bhak sayri nɛ bho. Abhɨ́kɨ́ bhɔŋ bɛbhak ntaŋ-bɛ́táŋá nɛ mmǔ anɛ ábhɔ́ŋɔ́ ngoŋó nkáp. \v 4 Mmǔ ntí bo Mandɛm abhɔŋ bɛbhak mmu anɛ ákɛ̀m ɛfo yi sayri, ankʉ bɔ̌bhi mámbak bo abhɛn bághòk yí mánchyɛ nɔkɔ bo kɛnókó ndu yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ. \v 5 Mbák mmu abhɨ́kɨ́ rɨŋɨ bɛ́kɛm ɛkɛt ɛyi sayri, ná yí ákway bɛbhak ɛrɨ́tí mǔnti ntá bǒnkwɔ abhɛn bachi antɛnɛ́ yi? \v 6 Mǔnti abhɨ́kɨ́ bhɔŋ bɛbhak mɔ̌nkɔ ndǔ Nkwɔ Yesu mbɔnyunɛ ǎkway bɛyoŋ mmʉɛt nɛ ɛyɔ ɛ́nkʉ Mandɛm antɛmsi yi mbɔ ɛnyu átɛ́msí nyaka Satan. \v 7 Abhɔŋ bɛbhak mmǔ anɛ bǒ nɛfí nkwɔ báchyɛ̀ kɛnókó. Mbák ɛ́pú nɔ, bákwày bɛ́chyɛ yi ntíánwɔ́p ankwɛ́n ndǔ ntá Satan. \s1 Bǒnkwɔ abhɛn bákwak bɛkʉ bɛtɨk Mandɛm \p \v 8 Bo abhɛn bákwak bɛkʉ bɛtɨk Mandɛm, bábhɔŋ bɛbhak bo abhɛn bápú kʉ ntok nɛ bɛtɨk ɛbhap nkwɔ́. Bábhíkɨ́ bhɔŋ bɛbhak bǒ bɛyɔŋ bɛyɔŋ, bábhɨkɨ bhɔ́ŋ bɛbhak manyǔ mmɛ́m, nɛ bákɛ́ bhák bǒ ngoŋó nkáp. \v 9 Bábhɔŋ bɛ́kɛm nɛ bɛtaŋ mɛnyɨŋ bhɛ́sɛ bhɛ́sɛ ɛbhɛn Mandɛm ákʉ bo mándɨŋɨ nɛ mánóko. Babhɔŋ bɛkɛm bɔ nɛ ntɨ ɛnɛn nɛchi chak. \v 10 Bo bábhɔŋ bɛ́fyɛ kpɨk amɨ́k bɔ amʉɛt. Mbák mángɔ́ yɛ bɛ́ bɛkwɛ́nɛ́ bɛ́pú nɛ bhɔ́, mánsɔt bhɔ́ mbɔ bo abhɛn bákwàk bɛ́kʉ bɛtɨk Mandɛm. \v 11 Baghɔrɛ́ abhɛn bákwàk bɛ́kʉ bɛtɨk Mandɛm, bábhɔŋ nkwɔ́ bɛ́bhɔŋ ɛrɨtí ɛpɨŋ. Bákɛ́ bhák bo abhɛn bárɛ̀m ɛbʉ́bʉ ɛ̌ti bo báchak, bábhɨkɨ bhɔŋ mɛ́ŋwaka ndǔ yɛ̌ ɛnyɨŋ nɛ bábhɔŋ bɛ́bhak bǒ tɛtɛp ndǔ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ. \v 12 Yɛ̌ntɨkɨ mmú anɛ ákwàk bɛkʉ bɛtɨk Mandɛm, abhɔŋ bɛbhay chi ngɔrɛ́ amɔt. Yí nɛ ngɔrɛ́ ywi bábhɔŋ bɛ́kɛm bɔ̌bhap nɛ ɛfo yap ɛnkɛm sayri. \v 13 Mbák bǒ abhɛn bákwàk bɛkʉ bɛtɨk Mandɛm bákʉ̀ bhɔ sayri, bo báchyɛ bhɔ kɛnókó nɛ bákway bɛ́rɛm mɛnyɨŋ ɛ̌ti Yesu Kristo kɛbhɔŋ bɛcháy. \s1 Mɛnyɨŋɨ́ maknkay ɛbhɛn Mandɛm ákʉ́ \p \v 14 Mbɔ̌ŋ ntɨ bɛ́twɔ awu ntá yɛ mandú mpok. Yɛ̌ nɔ, nchí sɨŋ bɛ́gháti wɔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn ɔ́bhɔ́ŋɔ́ bɛkʉ mbɔnyunɛ ɛnyɨŋ ɛ́kway bɛ́fákári nkɛ wakari bɛ́twɔ awu. \v 15 Mbák mbɨ́kɨ́ wakari bɛ́twɔ, ɔ̌kwáy bɛ́rɨŋɨ ɛnyǔ bǒ bábhɔ́ŋɔ́ bɛbhak ndu nnɛrɛ́kɛt Mandɛm, nɔ chí Nkwɔ Yesu. Mandɛm ywɛsɛ́ achí nɛpɛ́m, nɛ Nkwɔ Yesu bachi mbɔ bɛkwap ɛbhɛn bɛ́kɛ̀m nɛtɔŋ ɛnɛn tɛtɛp. \v 16 Ɛnyɨŋ bhɛ́sɛ́ bhɛ́sɛ́ ɛnɛ Mandɛm ákʉ́ sɛ́rɨ́ŋɨ́ nɛ sɛ́nóko ɛ́chí ɛnyɨŋɨ́ maknkay. Agha ákway mɛ́mákáti yɔ? Ɛnyɨŋ ɛyɔ ɛ́chí bɛ yi? Ɛ́chí bɛ: \q1 Yí, Yesu Kristo akʉ mmʉɛt bɛ ámbák nkwǎ, \q1 Atwɔ́ fá amɨk, \q1 Ɛfóŋó Mandɛm átɔ́ŋ bo bɛ yí achi chak bɛsí Mandɛm. \q1 Bɔangɛl Mandɛm bághɔ́ yi. \q1 Bo bágháti bachak ɛ̌ti yi amɛm bɛtɔkɔ́ mmɨk, \q1 bǒ mmɨk mánoko yi, \q1 Mandɛm asɔt yɛ yi amfay ndǔ ɛnɔkɔ́ kɛfɔ ɛyi. \c 4 \s1 Sɔt ka mpok nɛ batɔŋ abhɛn bápú tɛtɛp \p \v 1 Ɛfóŋó Mandɛm ǎghàti bhɛsɛ sayri bɛ mpok ǎtwɔ̀ anɛ mbɔk bho bárɔ bɛ́koŋo nɛtɔ́ŋ ɛnɛn tɛtɛp, mándɔbhɛ koŋo chí bɛfóŋó ɛbhɛ́n bɛ́rwɔ bho nɛ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛfóŋó bɛbʉ́bɛbʉ bɛ́tɔ̀ŋ. \v 2 Batɨ bǒ-nsé nɛ bǒ bapu bhɔ ájwi nɛ ɛjuri nɛ básɔ̀t mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛ́fú ntá bɛfóŋó bɛbʉ́bɛbʉ bɛtɔŋ bo. \v 3 Mpok yɔ, bǒ-nsé bhɔ bárɛ̀m chɔŋ bɛ nɛbhay nɛbhɨkɨ rɨ, nɛ bɛ́ bo bákɛ́ nyiɛ́ mbɔk mɛnyǔ mɛnyɨŋɨ́nyiɛ, nɛnyíɛ́ ɛnɛ́n Mandɛm ághókó bɛ́ bo abhɛn mánókó Yesu nɛ bárɨŋɨ nɛtɔ́ŋ ɛ́nɛ́n tɛtɛp mányíɛ́, mánchyɛ nɔkɔ Mandɛm bakak. \v 4 Tɛ̌ndu yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ ɛnɛ Mandɛm ághókó ɛ́rɨ, bo bábhɨ́kɨ́ bhɔ́ŋ bɛbyak yɛ̌nyɨŋ. Sɛ́kway mɛ́nyiɛ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ sɛ́nchyɛ nɔkɔ bakak ntá Mandɛm, \v 5 mbɔnyunɛ Ɛyɔŋ Mandɛm nɛ nɛnɨkɨ́mʉɛt bɛ́kʉ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ ɛmbak nyáŋá bɛsí Mandɛm. \s1 Bák ɛrɨ́tí nkʉbɛtɨk Yesu \p \v 6 Mbák ɔ́ntɔ́ŋ bǒnkwɔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn, chɔŋ ɔ́mbak ɛrɨ́tí nkʉbɛtɨk Yesu Kristo anɛ máné nɛ bɛyɔŋ ɛbhɛn bɛ́chyɛ nɛka nɛ nɛtɔ́ŋ ɛnɛ́n tɛtɛp ɛnɛn ɔ́kóŋó. \v 7 Ɔ́kɛ́ bhɔŋ yɛ̌nyɨŋ bɛ́kʉ nɛ bɛchákárí mbok ɛ̌ti bachǐmbɨ ɛnɛ́ ɛ́pú ka mmu ánchyɛ́ Mandɛm kɛnókó. Fíɛ́ bɛtaŋ ndu bɛkʉ nɛpɛ́m ɛnɛ nɛmbak mbɔ ɛnyu Mandɛm áyaŋ. \v 8 Kʉ nɔ, mbɔnyunɛ nɛghɔkɔsǐ mmʉɛt ɛnɛ́n nkwɔmʉɛt nɛ́chyɛ̀ mmu mandu nsáy, kɛ bɛghɔkɔsǐ mmʉɛt ndu bɛ́kʉ̀ mmu ámbák anɛ ákʉ̀ mɛnyɨŋ ɛbhɛn Mandɛm áyàŋ, ǎchyɛ̀ mmu nsáy ndǔ yɛ̌ntɨkɨ mbi. Ɛchí ɛnyu yɔ mbɔnyunɛ nɛpɛ́m ɛnɔ nɛ́bhɔŋ bariɛp amɛm nsáy ndǔ nɛpɛ́m ɛnɛn fá amɨk nɛ ɛnɛ́n nɛ́twɔ̀ ambɨ. \v 9 Bɛyɔŋ ɛbhɛn bɛchi tɛtɛp nɛ ɛrɨ yɛ̌ntɨkɨ mmu anoko bhɔ́ sayri. \v 10 Ɛ̌ti yɔ kɛ sɛ́fyɛ̀ bɛtaŋ bɛ́kʉ bɛtɨk nɛ sɛ́nù bɛ bo mándɨŋɨ nɛtɔ́ŋ ɛnɛ́n tɛtɛp mbɔnyunɛ sɛ́bhaka ntɨ nɛ Mandɛm anɛ ápɛ̀mɛ bǒ mankɛm, sayri sayri, abhɛn mánókó. \p \v 11 Tɔ́ŋ mɛnyɨŋ ɛbhɛn nɛ fyɛ́ bɛtaŋ bɛ bo mángɔ́k bhɔ. \v 12 Ɔ́kɛ́ rɔ mmu ámbyak wɔ bɛ́ ɔchí mɔ́nkwɛn. Bák ɛrɨŋ ntá abhɛn mánoko Yesu, ndǔ ɛyɔŋɔ́nyu yɛ, nɛ ndǔ nɛkʉ ywɛ, nɛ ndǔ ɛkɔŋ ɛyɛ, nɛ ndǔ nɛka ɛnɛ nɛ Yesu, nɛ ndǔ nɛpɛ́m ɛnɛ ɛnɛn nɛbhɨkɨ bhɔŋ bakwap. \v 13 Ghɔ́ bɛ bápày Ɛyɔŋ Mandɛm ntá bho, nɛ ghɔ́ bɛ́ báfyɛ̀ bho ntɨ nɛ bɛ bátɔ̀ŋ Ɛyɔŋ Mandɛm. Kʉ nɔ, kpátɛ mpok anɛ mɛ̌twɔ̀ awu. \v 14 Kɛ́ rɔ akap anɛ́ ɔ́bhɔ́ŋɔ́ myákámyáká, nɔ chí akap anɛ́ nyaka barɛmɛ́ kɛpɨ̌ntɨ bágháti ɛ̌ti yɛ nɛ ɛ́kʉ bǒ batí mányáŋa wɔ amɔ́ antí bɛ́ ántwɔ́ ntá yɛ. \v 15 Kʉ mɛnyɨŋ ɛ́bhɛn. Fíɛ́ ntí arɛ́ bɛ́ bo mángɔ́ ndu ɔ́kʉ̀ sayri. \v 16 Sɔt mpok nɛ mmʉɛt ɛyɛ nɛ mɛnyɨŋ ɛbhɛn ɔ́tɔ̀ŋ. Kɛ́m bɔ́ nɛ bɛtaŋ mbɔnyunɛ mbák ɔ́nkʉ ɛnyu yɔ, chɔŋ ɔ́mpɛmɛ mmʉɛt ɛyɛ nɛ bo abhɛn ɔ́tɔ̀ŋ. \c 5 \s1 Sɔt bǒ nkwɔ́ Yesu mankɛm mbɔ bǒ nnɛrɛ́kɛt \p \v 1 Ɔ́kɛ́ ji nsénsí nɛ ɛyɔŋ ɛtaŋataŋ. Chiɛ̌ yi chi maniɛ́ mbɔ bɛ achi chi ɛtayɛ. Sɔt babhakanɛm abhɛn bábhíkí ghaka ɛkaká nɛbhe ɛyɛ mbɔ bɔ̌máyɛ. \v 2 Sɔt basénsí baghɔrɛ́ mbɔ bɔmáyɛ, ɔ́nsɔt baghɔrɛ́ abhɛn bábhɨ́kɨ́ ghaka ɛkaká nɛbhe ɛyɛ mbɔ bɔ̌máyɛ. Nɛpɛ́m ɛnɛ nɛ́kɛ́ bhɔŋ bakwap. \p \v 3 Tɔ́ŋ mánkwɛ́sɛ́ abhɛn bábhɨkɨ bhɔŋ nɛkwak bɛrɨ̌ntɨ bɛ bɔ́ mámbɔ́ŋ mɛnwɔp. \v 4 Mbák kɛ́nkwɛ́sɛ́ abhɔ̌ŋ bɔ nɛ yɛ̌chi bɛbhárɛ́bhɔ, bɔ́ bábhɔŋ bɛ́kwak nnɛrɛ́kɛt wap mbɔ ɛnyu Mandɛm áyàŋ. Bábhɔŋ bɛ́kap bachi nɛ manɔ bhap ndǔ bɛtɨk ɛbhɛn bɔ́ bákʉ́ mbɔnyunɛ́ ɛyɔ ɛ́chyɛ̀ Mandɛm maŋák. \v 5 Kɛ́nkwɛ́sɛ́ anɛ ábhɨ́kɨ́ bhɔ́ŋ mmu anɛ ákwàk yi ǎrɔ nɛpɛ́m ɛni nɛnkɛm ntá Mandɛm nɛ ǎnɨ̀kmʉɛt bɛti nɛ ngósí bɛ́ Mandɛm ánkwak yi. \v 6 Kɛ kɛ́nkwɛ́sɛ́ anɛ árɔ́ mmʉ́ɛt myáká myáká ndu ɛpɔ̌ nɛpɛ́m, achí ngú ndǔ ɛfóŋó, yɛ̌ndu abhʉɛ́t nɛpɛ́m ndǔ nkwɔmʉɛt. \v 7 Ghatí bhɔ́ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛ́ bɛkwɛ́nɛ́ bɛ́kɛ́ bhak nɛ bhɔ́. \v 8 Mbák mmu apú yɨŋɨ bǒbhi, sayri sayri bǒ nnɛrɛ́kɛt ywi, nɔ apú pɛrɛ koŋo nɛtɔ́ŋ ɛnɛn tɛtɛp. Ɛnyǔ mmu wu abɛp achá mmu anɛ ábhɨ́kɨ́ noko Yesu wáwák. \p \v 9 Bǎkway bɛ́fyɛ́ nnyɛ́n kɛ́nkwɛ́sɛ́ ndu nkwɔ́ mánkwɛ́sɛ́ abhɛn báyàŋ nɛkwak mbák arɛm agháká mamiɛ́ bɛsa bɛ́rát. Ɛnyu kɛ́nkwɛ́sɛ́ wu abhɔŋ bɛbhak chí ngɔrɛ́ anɛ ábhɔ́ŋɔ́ nyaka ndiɛrɛ nnɛ́m amɔt. \v 10 Abhɔŋ bɛbhak chí ngɔrɛ́ anɛ bo bárɛ̀m bɛ ǎkʉ nyaka ɛrɨ́rɨ́ mbɔ mɛ́ne bɔ̌bhi sayri, nɛ bɛtok bo Mandɛm, nɛ bɛ́kwak bo abhɛn báchí ndǔ ɛsɔŋɔri. Ɛnyǔ kɛ́nkwɛ́sɛ́ wu abhɔŋ bɛbhak ngɔrɛ́ anɛ áchyɛ́ nyaka nɛpɛ́m ɛni nɛnkɛm ndu bɛ́kʉ yɛ̌ntɨkɨ bɛrɨ. \v 11 Kɛ ɔ́kɛ́ fyɛ manyɛ́n mánkwɛ́sɛ́ abhɛn bábhʉɛ́t nɛ manoŋ amʉɛt ndǔ nkwɔ mánkwɛ́sɛ́ abhɛn báyàŋ nɛkwak mbɔnyunɛ mbák ɛkwak bɛbhɔŋ nnɛ́m ɛ́nkó bɔ́ antí, bághɔkɔntɨk Kristo, \v 12 nɛ ɛyɔ ɛ́nkʉ mánchɔŋti bɛsí bhap nɛ Yesu ndu bábhíkí bhʉɛrɛ nku mbɨ anɛ mányú nɛ yi. \v 13 Bákway bɛbhak babhɔ́t, mánkɔ nɔkɔ bɛkɛt nɛ bɛkɛt. Bakway bɛbhak bo kɛ́mbwɔ́bhɛ́ nɛ bǒ ɛnáŋtí, nɛ bo abhɛn báchwè ndǔ baraká bo báchák, mándɛmɛ nɔkɔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bábhɨ́kɨ́ bhɔŋ bɛrɛm. \v 14 Nkɔŋ yɛ bɛ́ mánkwɛ́sɛ́ abhɛn bábhʉɛ́t nɛ manoŋ amʉɛt mámbáy manɛ́m, mámbe bɔ, mánkɛm bɛkɛt ɛbhap sayri, bɛ bákɛ́ chyɛ mǔmpap ywɛsɛ mbi bɛrɛm ɛbʉ́bʉ ɛ̌ti yɛsɛ. \v 15 Ndɛm nɔ nɛ ntí bɛ mbɔk yap bágúrɛ́ ɛbhɨ nɛ bárɔbhɛ koŋo chí Satan. \v 16 Mbák ngɔrɛ́ anɛ ánókó abhɔŋ mánkwɛ́sɛ́ ndǔ nnɛrɛ́kɛt ywi, ánkwak bhɔ́. Ákɛ́ rɔ ntǔ wap ntá bakoŋo Yesu báchák. Mbák mánkʉ nɔ, nkwɔ́ Yesu bábhɔŋ mbi bɛ́kwak mánkwɛ́sɛ́ abhɛn kɛbhɔ́ŋ nɛkwak. \p \v 17 Bǒ nkwɔ́ bábhɔŋ bɛ́chyɛ bǒ batí abhɛn bákʉ̀ bɛtɨk ɛbhap ɛrɨrɨ kɛnókó nɛ ɛrɨ́tɨ́ akap. Ɛ́mbák ɛnyu yɔ, sayri sayri nɛ abhɛn báfyɛ̀ bɛtaŋ bɛ́gháti nɛ bɛ́tɔŋ Ɛyɔŋ Mandɛm. \v 18 Ɛkáti Mandɛm ɛ́ghàti bhɛsɛ́ bɛ, “Ɔ́kɛ́ gwɔt nnyǔ mpɔŋ bɛ́ ákɛ́ nyiɛ́ nchwi mpok yɔ ákʉ̀ bɛtɨk amɛm nkɨ̌ nchwi.” Ɛ́pɛt ɛ́rɛ̀m bɛ, “Nkʉ bɛtɨk abhɔ̌ŋ ngǎngaŋ bɛ mánchyɛ yi akap.” \v 19 Mbák bǒ nkwɔ́ mándɛ́m bɛ́ mǔnti akʉ ndak, kɛ́tɨŋɨ ka, kpatɛ batísiɛ mámfú mbɔ batí ápay nɛ arat. \v 20 Ji bo abhɛn bápú rɔ bɛbʉ́ bɛsí bǒ mankɛm bɛ bakoŋo Yesu bachak mámbɔ́ŋ bɛcháy. \v 21 Bɛsí Mandɛm nɛ Yesu Kristo nɛ bɔángɛl Mandɛm, nchí ghati wɔ bɛ ɔ́mbʉ́rɛ́ bɛbhé ɛbhɛn sayri, ɔkɛ́ tɔ́ŋ kɛnkábhɛ́ nɛ kɛ́rɨ́ŋámík. \v 22 Kɛ́ wakari mɛ́nyáŋa mmu amɔ antí ndu bɛ́kʉ yi mǔnti bǒ nkwɔ́ kɛ́ka ɔ́mbɔŋ mbát ndǔ bɛbʉ́ bo bachak. Kɛ́m mmʉɛt ɛyɛ bɛ ɔ́kɛ́ kwɛn ndǔ bɛbʉ́. \p \v 23 Ɔrɨ́ŋɨ́ bɛ́ ɔrɔp chi mame mame, kɛ́pɛrɛ nyú yɛ̌ chí ndiɛrɛ manyiɛp. Sɔt nɔ́kɔ́ nkwɔ mandú mmɛ́m bɛ ánkwák bɛkʉ mɛniɛ ɛbhɛ mɛ́mpɔp. \p \v 24 Bɛbʉ́ mbɔk bho bɛchi kpóŋóróŋ nɛ bɛ́tɔ̀ŋ bɛ chɔŋ mántáŋ bɔ́, kɛ bɛbʉ́ bo bachak bɛchi bhɛ́sɛ́ bhɛ́sɛ́ ɛnyu ɛnɛ ɛ́tat kɛ bo mándɨŋɨ bhɔ. \v 25 Nɔ́ kɛ ɛ́chí nɛ bɛrɨ ɛbhɛn mmu ákʉ̀. Bɛ́ghɔ̀ kpoŋoroŋ. Kɛ yɛ̌ chí ɛbhɛ́n bɛ́chí bhɛ́sɛ́ bhɛ́sɛ́, bɛ́pú rɔp bhɛ́sɛ́ bhɛ́sɛ́ mpoknkɛm. \c 6 \p \v 1 Bǒ mankɛm abhɛn bachi basɛm bábhɔŋ bɛchyɛ kɛnókó ntá bachi bhap bɛ bo bákɛ́ rɛm ɛbʉ́bʉ ɛ̌ti nnyɛ́n Mandɛm nɛ ɛ̌ti mɛnyɨŋ ɛbhɛn sɛ́tɔ̀ŋ. \v 2 Abhɛ́n bachi bhap mánókó Yesu bákɛ́ rɔ bɛ́chyɛ bhɔ kɛnókó ɛkɛ́n kɛ́kwáy nɛ bhɔ nɛ bákɛ rɔ bɛghok bhɔ yɛ̌ndu bárɔ́bhɛ́ chí bǒ mmu amɔt. Ɛrɨ́ bɛ́ mántók bachi bhap sayri ɛ́ncha mbɔ̌ŋ ɛnyu ɛsɨ, mbɔnyunɛ bachi abhɛ́n bɔ́ bákwàk mánoko Yesu Kristo nɛ Mandɛm akɔŋ bhɔ́. \s1 Ɛkɔŋɔ́ nkáp \p Tɔ́ŋ bo mɛnyɨŋ ɛbhɛn, ɔ́ngati bɔ́ mánkʉ bhɔ́. \v 3 Mbák mmu ǎtɔ̀ŋ ɛnyɨŋ ɛ́chák ɛnɛ́ ɛ́pu ndɔ́ŋ ámɔ́t nɛ mɛnyɨŋ ɛbhɛn ngáti wɔ, ansɔt bɛyɔŋ Yesu Kristo Acha mbɔ ndaká-nsé nɛ yí kɛka mɛnyɨŋ ɛbhɛn sɛ́tɔ̀ŋ ɛ̌ti nɛpɛ́m bǒ nkwɔ́ Yesu, \v 4 nɔ achí paka nɛ abhɨ́kɨ́ rɨŋɨ yɛ̌nyɨŋ. Ɛnyǔ mmu wu abhɔŋ chí ɛpɔ̌ ɛpɨŋ bɛ́kɛm ɛpʉ́ítí, nɛ bɛtaŋ bɛ́táŋá ɛ̌ti bɛyɔŋ, ɛnɛ́ ɛyɔ ɛ́twɔ̀ chí nɛ mpabhamɨ́k nɛ ɛ́kʉ̀ bo mántáŋ nɛ batɨ, mándɛm nɔkɔ ɛbʉ́bʉ ɛ̌ti batɨ, nɛ mánkaysi nɔkɔ bɛ mmu ákú ɛnyɨŋ ɛnɛ ngufú abhɨ́kɨ́ kʉ. \v 5 Ɛnyǔ mmu wu chí mmu ɛpʉ́ítí mpoknkɛm nɛ bho báchák. Batɨ̌ mɛnyǔ bo bhɔ ábɛp amɛm nɛ bábhɨ́kɨ́ pɛrɛ rɨŋɨ mbɔ̌ŋ ndaká Mandɛm. Bákaysi bɛ bɛ́kʉ mbɔ ɛnyu Mandɛm áyàŋ chí mbi bɛyaŋ nkáp. \v 6 Ɛrɛmɛ́ nsáy achí nɛ mmu anɛ ábhʉ̀ɛrɛ nɛpɛ́m ɛni mbɔ ɛnyu Mandɛm áyàŋ nɛ ambɔ́ŋ maŋák nɛ mɛnyɨŋ ɛbhɛn yi ábhɔ́ŋɔ́. \v 7 Yɛ̌nyɨŋ sɛ́bhɨ́kɨ́ twɔ fá ammɨk nɛ yɔ́, nɛ yɛ̌nyɨŋ mmu apú rɔŋ nɛ yɔ. \v 8 Mbák sɛ́bhɔŋ yɛ nɛnyíɛ́ nɛ ndɛn sɛ́ndɔ́ ɛbhɔ mɛ́nkwáy nɛ bhɛsɛ. \v 9 Bo abhɛn báyàŋ bɛbhɔŋ bɛyǎ nkáp báwakari bɛkwɛn ndǔ nɛmɔ, mánkwɛn ndu ntá nɛ nkaysi anɛ átwɔ̀ bhɔ́ nɛ mɛ́nɛ́mɛ́ nɛ nɛwú. \v 10 Ɛ́chí ɛnyu yɔ mbɔnyunɛ ɛkɔŋɔ́ nkáp ɛ́twɔ̀ nɛ bɛbɛ́ptí mɛnyɨŋ mɛnkɛm. Chí ɛ̌ti ngoŋó nkáp kɛ̌ mbɔk bho bárɔ́ mbi Mandɛm bárɔp ndǔ nɛměntɨ ɛ̌ti nɛdǐ kɛbhɔ ɛnɛn nɛchi nɛ bhɔ. \s1 Ngwɛnti maniɛ Pɔ̌l ntá Tímɔti \p \v 11 Kɛ wɔ Tímɔti, mmǔ Mandɛm, kɛ́fyɛ́ amɔ ndǔ mɛnyɨŋ ɛbhɔ. Kʉ ntɨ ɛnɛ bɛ́ ɔ́mbák chak bɛsí Mandɛm, nɛ búrɛ́ nɛpɛ́m ɛnɛ mbɔnyu Mandɛm áyàŋ. Bɔ́ŋ nɛka nɛ Yesu, kɔŋ bo, bɔ́ŋ ɛkɛ́bhɛ́ntɨ, nɛ bák ndu kpák nɛ bo báchák. \v 12 Nu ɛrɨ́tí nɛnu ɛ̌ti Yesu nɛ́ bɔ́ŋ nɛka nɛ yi, ɔ́ngɔ́ bɛ́ ɔbhɔŋ nɛpɛ́m ɛnɛn nɛbhɨkɨ bhɔŋ ngwɛnti. Mandɛm abhɨ́ŋɨ́ wɔ chí ɛ̌ti nɛpɛ́m ɛnɔ mpok ɔ́rɛ́mɛ́ kpoŋoroŋ bɛsí bɛyǎ batísiɛ bɛ́ ɔnókó Yesu. \v 13 Mɛ̌ghati wɔ bɛsí Mandɛm mú áchyɛ̀ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ nɛpɛ́m, nɛ bɛsí Yesu Kristo mu áté ntísiɛ ndǔ tɛtɛp Mandɛm bɛsí Pɔ́ntiɔs Páílet, \v 14 bɛ́ ɔ́nkʉ mɛnyɨŋ ɛbhɛn ngátí wɔ mɛnkɛm. Kɛ́ kwɛn ndu yɛ̌ ɛ́mɔt ɛnyu ɛnɛ́ yɛ̌ mmu apu kway bɛ́ji wɔ. Ɛ́mbák nɔ́ kpát bɛ́gháka ɛwak ɛnɛ Acha ywɛsɛ Yesu Kristo ábhèsi. \v 15 Mandɛm anɛ bo bábɨ̀ti, yi mmu áchi Mfɔ anɛ ábhɔ́ŋɔ́ bɛtaŋ amfay yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ, Acha nɛ Mfɔ bafɔ, chɔŋ yí ankʉ Yesu ambesi ndǔ mpok anɛ yi áyábhɛ́. \v 16 Mandɛm apú gú. Bɛchɔ́kɔ́ bhi bɛ́bhɔŋ bɛdiɛ́rɛ́ ɛbhɛn mmu ápú kwáy bɛyɨŋɨ. Yɛ̌ mmu abhɨ́kɨ́ re ghɔ yi nɛ mmu apú kwáy bɛ́ghɔ yi. Kɛnókó kɛnkɛm kɛchi ɛki nɛ bɛtaŋá kɛfɔ bɛchi ɛbhi mpoknkɛm. *Amen. \p \v 17 Ghatí bǒ bakáp fá ammɨk bɛ bákɛ́ yoŋ mmʉɛt, nɛ bɛ bákɛ́ bhakantɨ ndǔ kɛfɔ̌ mmɨk, mbɔnyunɛ kɛ́fʉ̀ɛrɛ fʉɛt. Ghatí bhɔ́ mánsɨ́kɨ́ntɨ nɛ Mandɛm mmu áchyɛ́ bhɛsɛ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ bɛ sɛ́mbɔŋ ɛrɨ́tɨ́ nɛpɛ́m. \v 18 Ghatí bɔ́ mánkʉ nɔ́kɔ́ bɛrɨ. Mánkʉ́ nɔkɔ bɛrɨ ndǔ bɛyǎ babhi. Bákɛ́ taŋ awɔ́. Mánkɔrɛ nɔkɔ nɛ batɨ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bábhɔ́ŋɔ́ nɛ maŋák. \v 19 Mbák mánkʉ ɛnyʉ yɔ, nɔ bábhʉ̀ɛrɛ ɛrɛmɛ́ kɛfɔ ɛkɛ́n kɛ́chí ntá yap, kɛfɔ ɛkɛ́n bábhɔ̀ŋ amfay ndǔ mpok anɛ átwɔ̀ ambɨ. Mbák mánkʉ nɔ, chɔŋ mámbɔŋ nɛpɛ́m ɛnɛn tɛtɛp. \p \v 20 Tímɔti, kɛ́m bɛtɨk ɛbhɛn báchyɛ́ wɔ sayri. Ɔ́kɛ́ chwe ndǔ kɛpɨ ɛkɛn kɛpu chyɛ Mandɛm kɛnókó nɛ ɛpʉ́ítí nti ti ɛnɛ ɛpu kɔ ndɔ́ŋ ámɔt nɛ Ɛyɔŋ Mandɛm. Bo bákaysi bɛ mɛnyɨŋ ɛbhɔ chi nɛrɨŋɨ́, ɛnɛ́ ɛ́pú nɔ. \v 21 Nɛrɛm anɛ mbɔk bho bárɛ̀m bɛ bárɨŋɨ ǎkʉ́ bábhɨ́kɨ́ pɛrɛ noko nɛtɔ́ŋ ɛnɛn tɛtɛp. Bɛrɨ̌ndu Mandɛm mɛ́mbák nɛ bhe mankɛm.