\id 1TI - Kekchi Bible -Guatemala 2012 (DBL -2013) \h 1 TIMOTEO \toc1 Li Xbe̱n Hu li Quixtz'i̱ba li San Pablo re laj Timoteo \toc2 1 Timoteo \toc3 1 Ti \mt1 Li Xbe̱n Hu li Quixtz'i̱ba li San Pablo re laj Timoteo \c 1 \s1 Laj Pablo naxtakla xsahil xch'o̱l laj Timoteo \p \v 1 La̱in laj Pablo. Taklanbilin xban li Jesucristo chi c'anjelac chiru xban nak jo'can quiraj li Dios laj Colol ke. Ut jo'can ajcui' quiraj li Ka̱cua' Jesucristo li kayo'on. \v 2 At Timoteo, yo̱quin chi tz'i̱bac a̱cuiq'uin. Chanchanat li tz'akal cualal nak cuancat xban nak chicuu xapa̱b li Cristo. Chicua̱nk taxak a̱cuiq'uin li usilal, li uxta̱n ut li tuktu̱quilal li naxq'ue li Dios li kaYucua' ut li naxq'ue li Ka̱cua' Jesucristo. \s1 Laj Timoteo tixch'olob xya̱lal chiruheb laj pa̱banel re nak inc'a' te'xpa̱b laj balak' \p \v 3 Nacuaj nak tatcana̱k aran Efeso jo' quintz'a̱ma cha̱cuu nak co̱in Macedonia. Tatcana̱k aran re nak ta̱k'useb li yo̱queb chi balak'i̱nc sa' xya̱nkeb laj pa̱banel. Ta̱ye reheb nak te'xcanab xc'utbal li inc'a' ya̱l. \v 4 Ut ta̱ye ajcui' reheb nak che'xcanabak xcuech'inquil rix aniheb lix xe' xto̱naleb xban nak li na'leb a'an ma̱c'a' roso'jic ut ma̱c'a' na-oc cui'. Ta̱ye reheb nak inc'a' chic te'xpa̱b li xe'to̱nil na'leb. Li na'leb a'in junes yo'oban cuech'i̱nc ib naxba̱nu. Inc'a' nocoxtenk'a xba̱nunquil li c'anjel q'uebil ke xban li Dios. Ca'aj cui' li kapa̱ba̱l natenk'an ke. \v 5 At Timoteo, lix ya̱lal li c'a'ru yo̱quin chixyebal a̱cue, a'an a'in. Xcanabakeb li balak'i̱nc. Che'xq'ue ban xch'o̱l chixrabaleb li rech aj pa̱banelil. Ut te'xraheb cui te'cua̱nk sa' ti̱quilal chi ma̱c'a'ak li c'a'ak re ru nach'i'ch'i'in reheb sa' xc'a'uxeb ut cui te'pa̱ba̱nk chi anchaleb xch'o̱l. \v 6 Eb a'an inc'a' neque'xq'ue retal li xya̱lal a'in. A' chic li ma̱c'a' na-oc cui' neque'xq'ue xch'o̱l chixcuech'inquil rix. \v 7 Neque'raj raj xch'olobanquil xya̱lal li chak'rab. Aj c'utul chak'rab nak neque'xye rib. Abanan inc'a' ajcui' neque'xtau ru li c'a'ru neque'xc'ut usta chanchan neque'xtau ru chi tz'akal li c'a'ru yo̱queb chixyebal. \s1 Tento takanau c'a'ru aj e nak q'uebil li chak'rab \p \v 8 La̱o nakanau nak li chak'rab cha̱bil cui nakatau ru c'a'ru aj e nak q'uebil xban li Dios. \v 9 Jo'can nak nacuaj nak te̱q'ue retal nak li chak'rab moco q'uebil ta reheb li ti̱queb xch'o̱l. Reheb ban li inc'a' neque'abin ut li neque'k'etoc re li chak'rab. Reheb ajcui' li inc'a' useb xna'leb ut eb laj ma̱c. Reheb ajcui' li inc'a' neque'pa̱ban re li Dios chi moco cuanqueb junak xpa̱ba̱leb. Ut reheb ajcui' laj camsinel ut li neque'xcamsi xna' xyucua'eb. \v 10 Li chak'rab reheb laj co'be̱t laj yumbe̱t ut reheb li neque'ma̱cob riq'uin rech cui̱nkilal rech ixkilal. Reheb ajcui' li neque'elk'ac cristian. Reheb ajcui' li neque'tic'ti'ic ut li neque'xpatz' xc'aba' li Dios riq'uin yo'obanbil a̱tin. Li chak'rab reheb chixjunileb li neque'xba̱nu li c'a'ak chic re ru chi ma̱usilal li napo'oc ru li katijbal li tz'akal ya̱l. \v 11 Li katijbal a'an li quic'ute' chiku xban li lok'laj colba-ib li naxq'ue ke li nimajcual Dios, li tenebanbil sa' inbe̱n xyebal resilal yalak bar. \s1 Laj Pablo naxbantioxi chiru li Cristo li rusilal \p \v 12 Ninbantioxi chiru li Ka̱cua' Jesucristo xban nak a'an xc'ojob xch'o̱l sa' inbe̱n ut xinixxakab chi c'anjelac chiru. Ut a'an naq'uehoc incuanquil chixba̱nunquil. \v 13 Quixq'ue cue li c'anjel a'in usta ac xinmajecua li Jesucristo ut xinrahobtesi eb laj pa̱banel ut xinhobeb. Abanan li Jesucristo quiruxta̱na cuu xban nak toj ma̱ji' ninnau bar cuan li tz'akal ya̱l ut toj ma̱ji' ninpa̱ban. \v 14 Ut li Ka̱cua' Jesucristo numtajenak cui'chic li cuosobtesinquil quixq'ue. Quixq'ue inpa̱ba̱l ut quixq'ue cue li rahoc li nakatau nak junajo chic riq'uin li Cristo. \v 15 Nakanau nak tz'akal ya̱l ut xc'ulub nak takapa̱b chi anchal li kach'o̱l nak li Cristo Jesús quic'ulun sa' ruchich'och' chixcolbaleb laj ma̱c. Ut la̱in li k'axal numtajenak inma̱c sa' xya̱nkeb chixjunileb nak quincuan. \v 16 Usta la̱in k'axalin aj ma̱c nak quincuan, abanan li Jesucristo quiruxta̱na cuu re nak tixc'utbesi nak k'axal nim lix cuyum re xcuybal xsachbal li ma̱c. Quixc'ut chiruheb lix nimal lix cuyum nak quixcuy inma̱c la̱in. A'an quiraj nak la̱in tinc'amok be chiruheb li ani te'pa̱ba̱nk re li Jesucristo ut te'xc'ul li junelic yu'am. \v 17 Lok'oninbil taxak li tz'akal Rey li cuan chi junelic k'e cutan, li inc'a' nacam ut inc'a' na-ilman ru, li junaj chi Dios li numtajenak xna'leb. Chikalok'onihak taxak anakcuan ut chi junelic k'e cutan. Jo'can taxak. \s1 Laj Pablo quixye re laj Timoteo chanru ta̱c'anjelak chiru li Dios \p \v 18 At Timoteo, chanchanat li cualal chicuu nak nacatcuil. Tinq'ue a̱cue la̱ taklanquil jo' que'xye li profeta cha̱cuix junxil. Li a̱tin que'xye, a'an ta̱q'uehok xcacuil a̱ch'o̱l chixba̱nunquil li c'anjel q'uebil a̱cue. Jo'can ut nak yal a̱k'e chi c'anjelac chiru li Ka̱cua'. \v 19 Cauhak taxak a̱ch'o̱l sa' la̱ pa̱ba̱l ut ma̱c'a' taxak li c'a'ru ta̱ch'i'ch'i'i̱nk a̱cue sa' la̱ ch'o̱l nak yo̱cat chi c'anjelac chiru li Dios. Ninye a̱cue a'in xban nak cuanqueb li xe'xcanab xba̱nunquil li ti̱quil ch'o̱lej. Inc'a' que'xq'ue retal li c'a'ru yo̱ chi ch'i'ch'i'i̱nc reheb lix c'a'ux. Ut riq'uin a'an yo̱queb chixtz'ekta̱nanquil lix pa̱ba̱leb. \v 20 Sa' xya̱nkeb a'an cuan laj Himeneo ut laj Alejandro. Ac xink'axtesiheb sa' ruk' laj tza re xc'ajtesinquileb ru re nak inc'a' chic te'xmajecua li Dios. \c 2 \s1 Tento nak totijok chirixeb li kas ki̱tz'in jo' ajcui' chirixeb li cuanqueb sa' xcuanquil \p \v 1 Anakcuan a'an a'in li tinye e̱re: cheq'uehak e̱ch'o̱l chi tijoc chirixeb chixjunileb le̱ ras e̱ri̱tz'in. Chextz'a̱ma̱nk ut chexbantioxi̱nk chiru li Ka̱cua' nak textijok. \v 2 Chextijok chirixeb li rey ut chixjunileb li cuanqueb sa' xcuanquil re nak cua̱nko sa' xya̱lal ut tuktu̱k kach'o̱l. Ut ma̱c'a' taxak ta̱ch'i'ch'i'i̱nk ke sa' li kapa̱ba̱l ut ti̱cak taxak li kach'o̱l. \v 3 Chextijok chirixeb chixjunileb xban nak a'an li us xba̱nunquil ut a'an li nacuulac chiru li Dios laj Colol ke. \v 4 Li Dios naraj nak chixjunileb te'colek' ut te'xtau ru chi tz'akal c'a'ru li ya̱l. \v 5 Ut li ya̱l, a'an a'in: nak jun ajcui' li Dios cuan ut jun ajcui' li na-oquen ut naa̱tinac chikix chiru li Dios. A'an li Ka̱cua' Jesucristo li quitz'ejcualo' nak quic'ulun sa' ruchich'och'. \v 6 Ut a'an ajcui' li quixq'ue rib chi ca̱mc sa' kac'aba' la̱o re nak ta̱ru̱k tocolek' chikajunilo. Ut nak quicuulac xk'ehil, li Cristo quixc'utbesi chiku li xya̱lal a'in nak quicam chiru li cruz. \v 7 Ut la̱in li taklanbilin xban li Dios chixyebal resil li xya̱lal a'in chiruheb li ma̱cua'eb aj judío. Taklanbilin chixyebal resil re nak te'xnau c'a'ru li ya̱l ut te'pa̱ba̱nk. Moco tic'ti' ta li yo̱quin chixyebal. Tz'akal ya̱l nak xakabanbilin chixyebal li resilal reheb. \s1 Che'cua̱nk sa' xya̱lal eb laj pa̱banel nak ch'utch'u̱keb chixlok'oninquil li Dios \p \v 8 Yalak bar ch'utch'u̱quex chixlok'oninquil li Dios, nacuaj nak eb li cui̱nk te'c'amok be chi tijoc. Abanan, tento nak ti̱cak xch'o̱leb li cui̱nk a'in ut ma̱c'a'ak xjosk'il chi moco te'cuech'i̱nk. \v 9 Ut nacuaj ajcui' nak eb li ixk che'xtikibak rib chi cha̱bil jo' xc'ulub junak aj pa̱banel ut inc'a' te'xnimobresi rib riq'uin lix tikibanquil chi moco te'xtikib rib yal re nak te'rahek' ru. Jo' ajcui' riq'uin xyi̱banquil li rismal xjolom. Jo' li c'a' re ru te'xq'ue cui' xsahob ru jo' li oro ut li terto̱quil pec. Inc'a' te'xq'ue xcuanquil li neque'xq'ue chok' xsahob ruheb. \v 10 Li ixk li napa̱ban re li Dios, moco riq'uin ta xtikibanquil rib cuan xch'ina'usal. Riq'uin ban lix ti̱quilal xch'o̱l. \v 11 Nak te̱ch'utub e̱rib, eb li ixk inc'a' te'serak'ik. Te'xq'ue ban xch'o̱l chi tzoloc ut che'pa̱ba̱nk chiruheb li cuanqueb xcuanquil. \v 12 La̱in inc'a' ninq'ueheb li ixk chixch'olobanquil xya̱lal chiruheb li che̱quel cui̱nk, chi moco ninq'ueheb xcuanquil sa' xbe̱neb li cui̱nk. Eb li ixk inc'a' te'a̱tinak sa' li ch'utubaj ib. \v 13 Ninye a'in xban nak laj Adán quiyo'obtesi̱c xbe̱n cua xban li Dios ut chirix a'an quiyo'obtesi̱c lix Eva. \v 14 Ut ma̱cua' laj Adán li quibalak'i̱c. A' lix Eva, a'an li quibalak'i̱c toj retal nak quima̱cob nak quixk'et ra̱tin li Dios. \v 15 Li Dios quixye nak li ixk riq'uin raylal ta̱q'uiresi̱nk. Abanan, cua̱nkeb xyu'am chi junelic cui cauhakeb xch'o̱l sa' lix pa̱ba̱leb ut cui neque'rahoc ut cui cuanqueb sa' ti̱quilal ut sa' tuktu̱quilal. \c 3 \s1 Tento nak cha̱bilak lix na'leb li ta̱c'amok be sa' xya̱nkeb laj pa̱banel \p \v 1 Ya̱l li neque'xye nak cui cuan junak na-ala sa' xch'o̱l oc chok' aj c'amol be sa' xya̱nkeb laj pa̱banel, cha̱bil li naxc'oxla xba̱nunquil. \v 2 Abanan li ani naxc'oxla oc chok' aj c'amol be, tento nak cua̱nk sa' xya̱lal re nak ma̱ ani ta̱a̱tinak chirix. Junak ajcui' li rixakil. Ma̱cua'ak aj calajenak. Tento nak se̱bak xch'o̱l ut cha̱bilak xna'leb re nak q'uebilak xlok'al. A'anak aj q'uehol ochochna̱l ut chixq'uehak xch'o̱l chixc'utbal lix ya̱lal chi tz'akal re ru. \v 3 Laj c'amol be ma̱cua'ak aj calajenak ut ma̱cua'ak aj sic'ol ple̱t. Ma̱cua'ak aj rahol ru tumin. Tu̱lanak ban ut cua̱nk sa' xya̱lal. \v 4 Tento nak tixnau takla̱nc sa' li rochoch re nak li ralal xc'ajol te'x-oxlok'i ut te'abi̱nk chiru. \v 5 Cui junak li cui̱nk inc'a' naxnau takla̱nc sa' li rochoch, ¿chan ta ru nak ta̱ru̱k ta̱c'amok be sa' xya̱nkeb li rech aj pa̱banelil? \v 6 Tento nak laj c'amol be acak xq'ui sa' lix pa̱ba̱l. Ma̱re anchal tixnimobresi rib ut ta̱t'anek' sa' li tojbal ma̱c quit'ane' cui' laj tza. \v 7 Ut tento ajcui' nak cha̱bilak resil lix na'leb yalak bar xbaneb li toj ma̱ji' neque'pa̱ban. Ma̱c'a'ak xk'usbal re nak inc'a' tixq'ue rib chi a̱le̱c xban laj tza. \s1 Tento nak cha̱bilak lix na'lebeb li neque'c'anjelac sa' xya̱nkeb laj pa̱banel \p \v 8 Ut jo'can ajcui' li neque'c'anjelac sa' xya̱nkeb laj pa̱banel. Tento nak ti̱cakeb xch'o̱l. Ut li c'a'ru te'xye te'xba̱nu, che'xba̱nuhak ajcui'. Ma̱cua'akeb aj calajenak. Ut inc'a' te'xsic' xtumineb riq'uin balak'i̱nc. \v 9 Ma̱c'a' ta̱ch'i'ch'i'i̱nk reheb sa' lix c'a'uxeb ut te'xq'ue xcuanquil li kalok'laj pa̱ba̱l li c'utbesinbil chiku xban li Dios. \v 10 Jo'can nak xbe̱n cua, ta̱tz'ilek' a̱tin chirixeb. Cui ma̱c'a' nanauman chirixeb, te'q'uehek' chi c'anjelac sa' xya̱nkeb laj pa̱banel. \v 11 Jo'can ajcui' li rixakileb li neque'c'anjelac sa' xya̱nkeb laj pa̱banel. Cha̱bilakeb lix na'leb. Ma̱cua'akeb aj molol a̱tin. Ma̱cua'akeb aj calajenak. Ti̱cakeb ban xch'o̱l ut ti̱cakeb lix c'a'ux riq'uin chixjunil. \v 12 Eb laj c'anjel sa' xya̱nkeb laj pa̱banel, junak ajcui' li rixakil ut te'xnau takla̱nc sa' xbe̱neb li ralal xc'ajol. Ut te'xnau ajcui' rilbal lix jun cablal. \v 13 Eb li te'c'anjelak chi cha̱bil, te'oxlok'i̱k ut te'cacuu̱k xch'o̱leb chixyebal resil li kapa̱ba̱l sa' xc'aba' li Jesucristo. \s1 Lix xe' xto̱nal li kapa̱ba̱l \p \v 14 Usta yo̱quin chi tz'i̱bac a̱cuiq'uin chirix la̱ taklanquil, at Timoteo, cuan sa' inch'o̱l nak chi se̱b tincuulak a̱cuiq'uin. \v 15 Abanan ma̱re tinba̱yk chi cuulac. Jo'can nak yo̱quin chi tz'i̱bac a̱cuiq'uin re nak ta̱nau chanru te'c'anjelak li te'xakaba̱k chi c'anjelac sa' xya̱nkeb li neque'pa̱ban re li yo'yo̱quil Dios. Ut la̱o aj pa̱banel, la̱o li nakaq'ue xcuanquil ut nakacol rix li katijbal li tz'akal ya̱l. \v 16 Relic chi ya̱l k'axal lok' li katijbal li quixc'ut chiku li Dios. Naxc'ut chiku li xya̱lal li kapa̱ba̱l sa' xc'aba' li Jesucristo. Li xya̱lal a'an a'in: \q1 Li Cristo quitz'ejcualo' nak quic'ulun sa' ruchich'och'. \q1 Xakabanbil xcuanquil xban li Santil Musik'ej. \q1 Qui-ile' ru xbaneb li ángel. \q1 Ut a'an li ch'olobanbil resil sa' chixjunil li ruchich'och'. \q1 Ut nabaleb li que'pa̱ban re sa' ruchich'och'. \q1 Ut quic'ame' sa' choxa riq'uin xnimal xlok'al. \c 4 \s1 Li ma̱us aj musik'ej naxc'ut li tijleb inc'a' ya̱l \p \v 1 Li Santil Musik'ej naxc'ut li xya̱lal chi tz'akal nak sa' eb li cutan cha̱lel cuan li te'xcanab xpa̱banquil li tijleb li tz'akal ya̱l. Ut te'balak'i̱k xban li tijleb li inc'a' ya̱l li neque'xq'ue li ma̱us aj musik'ej. \v 2 Tic'ti' li neque'xc'ut eb laj balak'. Inc'a' chic neque'rec'a nak inc'a' us yo̱queb. Chanchan nak c'atbil riq'uin ch'i̱ch' lix c'a'uxeb xban li tic'ti' li neque'xye. Jo'can nak inc'a' neque'xq'ue retal nak inc'a' us yo̱queb chixba̱nunquil. \v 3 Eb a'an neque'xye nak inc'a' us li sumla̱c ut neque'xye ajcui' nak cuan li tzacae̱mk inc'a' us xtzacanquil. Abanan moco ya̱l ta li neque'xye. Li Dios quiq'uehoc re li tzacae̱mk a'in re nak ta̱tzaca̱k. Ut la̱o aj pa̱banel li nakanau li xya̱lal, nakatzaca ut nakabantioxi chiru li Dios nak quixq'ue ke li katzacae̱mk. \v 4 Chixjunil li quixyo'obtesi li Dios, a'an cha̱bil. Ma̱c'a' xtz'ekta̱nanquil. Nakabantioxi chiru li Dios ut nakatzaca. \v 5 Ma̱c'a' xtz'ekta̱nanquil xban nak li Dios quixye nak us xtzacanquil ut xban nak nocotijoc sa' xbe̱n. Jo'can nak osobtesinbil chic xban. \s1 Quiq'uehe' xna'leb laj Timoteo re nak ta̱cua̱nk sa' ti̱quilal \p \v 6 At Timoteo, cui nacach'olob xya̱lal li tijleb a'in chiruheb laj pa̱banel, la̱akat jun cha̱bil aj c'anjel chiru li Jesucristo. Ut la̱at yo̱kat chi q'ui̱c sa' la̱ pa̱ba̱l riq'uin li xya̱lal ut riq'uin li cha̱bil tijleb li yo̱cat chixpa̱banquil. \v 7 Chatz'ekta̱na chi jun aj cua chixjunil li najter serak' li yal to̱ntil na'leb naxye, li ma̱c'a' na-oc cui'. Ut q'ue a̱ch'o̱l chixba̱nunquil li c'a'ru naraj li Dios. \v 8 Nayeman nak us nak takatzol kib chixch'olaninquil kib re nak cauhako. Abanan li k'axal cui'chic lok' a'an xtzolbal kib re nak cauhak kach'o̱l sa' li kapa̱ba̱l xban nak riq'uin li kapa̱ba̱l cuan li rusilal li Dios kiq'uin anakcuan arin sa' ruchich'och' ut cua̱nk ajcui' li kayu'am chi junelic. \v 9 Relic chi ya̱l nak a'an li tz'akal xya̱lal li yo̱quin chixyebal, ut chixjunileb taxak te'pa̱ba̱nk re. \v 10 Xban nak li yo'yo̱quil Dios, a'an li kayo'on, jo'can nak yo̱co xyalbal kak'e chi c'anjelac chiru. A'an naxyechi'i li colba-ib reheb chixjunileb. Abanan, ca'aj cui' li ani te'pa̱ba̱nk re, a'aneb li te'colek'. \v 11 A'an a'in li tijleb li ta̱c'ut chiruheb la̱ cuech aj pa̱banelil. Ta̱ch'olob lix ya̱lal chiruheb. \v 12 Ut la̱at, at Timoteo, chatcua̱nk sa' xya̱lal ut chat-a̱tinak sa' xya̱lal. Charaheb la̱ cuas a̱cui̱tz'in. Cauhak taxak a̱ch'o̱l sa' la̱ pa̱ba̱l ut ti̱cak taxak la̱ yu'am. Jo'can taxak ta̱ba̱nu re nak ma̱ ani chitz'ekta̱na̱nk a̱cue xban la̱ sa̱jilal. Che'xtzol ban ribeb a̱cuiq'uin xban nak yo̱kat chixc'ambaleb xbe sa' ti̱quilal. \v 13 Roybeninquil tincuulak e̱riq'uin, q'ue a̱ch'o̱l chi rilbal xsa' li Santil Hu chiruheb laj pa̱banel. Q'ueheb xna'leb ut ta̱ch'olob xya̱lal chiruheb. \v 14 Chaq'ue taxak a̱ch'o̱l chi c'anjelac jo' quiq'uehe' a̱cue xban li Dios. Li c'anjel a'in q'uebil a̱cue nak eb li profeta que'a̱tinac cha̱cuix ut nak eb laj c'amol be sa' xya̱nkeb laj pa̱banel que'xq'ue li ruk'eb sa' a̱be̱n. \v 15 Q'ue a̱ch'o̱l chixba̱nunquil chixjunil li xinye a̱cue re nak chixjunileb te'xq'ue retal nak ti̱c la̱ yu'am ut te'xq'ue ajcui' retal nak us yo̱ chi e̱lc li c'anjel yo̱cat chixba̱nunquil. \v 16 Q'ue retal chi us li c'a'ru ta̱ba̱nu jo' ajcui' li c'a'ru ta̱tzoleb cui'. Cui ta̱ba̱nu chi jo'can, tatcolek' la̱at ut te'colek' ajcui' li ani te'abi̱nk re li c'a'ru ta̱ye. \c 5 \s1 Laj Timoteo tixq'ue xna'lebeb laj pa̱banel sa' xya̱lal \p \v 1 Ma̱k'useb li che̱quel cui̱nk sa' josk'il. Q'ueheb ban xna'leb jo' la̱ yucua' cha̱cuu nak ta̱cuileb. Ut chaq'ueheb ajcui' xna'leb li sa̱j cui̱nk jo'queb a̱cui̱tz'in cha̱cuu nak ta̱cuileb. \v 2 Ut chaq'ueheb xna'leb li che̱quel ixk jo' la̱ na' cha̱cuu nak ta̱cuileb. Ut chaq'ueheb ajcui' xna'leb li sa̱j ixk jo'queb la̱ cuanab cha̱cuu nak ta̱cuileb. Chaq'ueheb xna'leb riq'uin xti̱quilal a̱ch'o̱l. \s1 Laj Pablo quixch'olob xya̱lal chanru nak te'tenk'a̱k li xma̱lca'an \p \v 3 Cha-oxlok'iheb li xma̱lca'an ut chatenk'aheb cui ya̱l nak ma̱ ani chic neque'tenk'an reheb. \v 4 Abanan cui cuan ralal xc'ajol, a'an eb chic te'tenk'a̱nk reheb. Tento nak te'xtzol rib chixba̱nunquil chi jo'ca'in re nak te'xnau rilbal lix jun cablaleb. Te'xnau xk'ajca̱munquil lix na' xyucua' jo' nacuulac chiru li Dios. \v 5 Li xma̱lca'an li jun a̱tal, ca'aj chic riq'uin li Dios nayo'onin. Naxnumsi li cutan ut li k'ojyi̱n chi tijoc ut naxtz'a̱ma chiru li Dios nak ta̱tenk'a̱k. \v 6 Abanan li xma̱lca'an li naxsic' xsahil xch'o̱l junes riq'uin li naxrahi ru, li jun a'an chanchan ac camenak xban lix ma̱c usta toj yo'yo. \v 7 Ta̱ch'olob li xya̱lal a'in chiruheb chixjunileb laj pa̱banel re nak ma̱c'a'ak xk'usbaleb. \v 8 Tento nak junak laj pa̱banel tixtenk'aheb li rech'alal. Ut k'axal cui'chic tento nak tixch'olaniheb li cuanqueb sa' li rochoch. Cui inc'a' naxba̱nu a'an, li jun a'an inc'a' naxq'ue xcuanquil lix pa̱ba̱l ut k'axal cui'chic nim lix ma̱c chiruheb li toj ma̱ji' neque'xpa̱b li Dios. \v 9 Ma̱ ani junak xma̱lca'an ta̱tz'i̱ba̱k xc'aba' sa' xya̱nkeb li neque'tenk'a̱c xbaneb laj pa̱banel cui toj ma̱ji' naxba̱nu oxc'a̱l chihab. Ut ma̱cua'ak aj muxul ru xsumlajic nak quicuan. \v 10 Tento ajcui' nak li xma̱lca'an na'no̱k ru riq'uin li cha̱bilal ac xba̱nu. Ac xq'uiresiheb lix coc'al sa' xya̱lal. Quixc'ul li rula' sa' xya̱lal nak que'cuulac sa' rochoch. Quixch'aj li rokeb li rech aj pa̱banelil. Quixtenk'aheb li yo̱queb chixc'ulbal li raylal. Cui cha̱bil li c'anjel quixba̱nu, naru tixc'ul lix tenk'anquil. \v 11 Abanan, li xma̱lca'an li toj sa̱jeb inc'a' ta̱tz'i̱ba̱k xc'aba'eb sa' xya̱nkeb li neque'xc'ul xtenk'anquil xban nak ma̱re te'xra cui'chic ru li sumla̱c ut ma̱re anchal inc'a' chic te'xq'ue xch'o̱l chi c'anjelac chiru li Cristo. \fig Yo̱ chixyekinquil ru li trigo re risinquil sa rix.|src="co01463b.TIF" size="span" copy="©1978 David C. Cook Publishing Co." ref="1 Timoteo 5.11" \fig* \v 12 Ut ma̱re anchal che'cuech'i̱k rix xban nak inc'a' chic te'c'anjelak chiru li Cristo jo' que'xyechi'i xba̱nunquil. \v 13 Ut jo' cui' anchal neque'xtzol ribeb chi subuc cutan nak neque'xic sa' li junju̱nk chi cab. Ut ma̱cua' ca'aj cui' subuc cutan neque'xba̱nu. Neque'xtzol aj ban cui' li moloc a̱tin ut li q'uehoc etal ut neque'xye li moco yehec' ta naraj. \v 14 Jo'can nak nacuaj nak li xma̱lca'an li toj sa̱jeb te'sumla̱k cui'chic. Che'cua̱nk ralal xc'ajol ut che'xjolomi lix jun cablal re nak inc'a' tohobek' la̱o aj pa̱banel xbaneb li xic' neque'iloc ke. \v 15 Ninye a'in xban nak cuanqueb li xma̱lca'an li ac que'risi ribeb sa' kaya̱nk ut yo̱queb chixba̱nunquil li c'a'ru naraj laj tza. \v 16 Cui junak aj pa̱banel usta ixk usta cui̱nk, cuan junak rech'alal xma̱lca'an, tento nak tixtenk'a. Inc'a' tixq'ue nabal li i̱k sa' xbe̱neb li rech aj pa̱banelil li neque'tenk'an reheb li xma̱lca'an li ma̱c'a'eb ralal xc'ajol. \s1 Laj Pablo quixye chanru te'xba̱nu laj pa̱banel li te'c'amok be sa' xya̱nkeb \p \v 17 Oxlok'inbilakeb li neque'c'amoc be chi cha̱bil sa' xya̱nkeb laj pa̱banel. Ut xc'ulub ajcui' nak te'xc'ul xk'ajca̱munquil xban nak neque'xq'ue xch'o̱l chixch'olobanquil xya̱lal li ra̱tin li Dios ut chixtzolbaleb laj pa̱banel. \v 18 Jo'ca'in tz'i̱banbil sa' li Santil Hu: Ma̱bac' xtz'u̱mal re li bo̱yx nak yo̱ chixyek'inquil ru li trigo re risinquil sa' rix. Canab ban chixcua'bal ca'ch'inak re, nak yo̱ chi c'anjelac. (Dt. 25:4) Jo'can ajcui' laj c'anjel. Tz'i̱banbil ajcui' retalil nak tento ajcui' nak tixc'ul lix tojbal. \v 19 Ma̱pa̱b li ani ta̱jitok re junak aj c'amol be sa' xya̱nkeb laj pa̱banel cui yal jun ajcui' li najitoc re. Cua̱nk ban cuib oxibak li te'jitok re, re nak ta̱pa̱ba̱k nak ya̱l lix ma̱c. \v 20 Ut li ani cuan xma̱c, us xk'usbal chiru chixjunileb laj pa̱banel re nak li jun ch'ol chic aj c'amol be te'xucuak ut te'xc'oxla chi us li c'a'ru te'xba̱nu. \v 21 Jo' chiru li Dios, jo' chiru li Ka̱cua' Jesucristo, jo' ajcui' chiruheb li santil ángel, la̱in nintz'a̱ma cha̱cuu nak ta̱ba̱nu la̱ taklanquil yo̱quin chixyebal a̱cue. Ut inc'a' ta̱sic' ru junak. Juntak'e̱takeb ban chixjunileb nak ta̱cuileb. Jun xxiquic nak ta̱k'useb li ani cuanqueb xma̱c. \v 22 Ma̱q'ue junak chi c'amoc be sa' junpa̱t sa' xya̱nkeb laj pa̱banel. Xbe̱n cua ta̱cuil chanru lix yu'am xban nak cui la̱at ta̱xakab chi c'anjelac chi junpa̱t ut na-oc chi ma̱cobc, cuan ajcui' ma̱c sa' a̱be̱n la̱at. Chatcua̱nk ban chi ti̱c la̱ ch'o̱l. \v 23 Xban nak cuan xyajel la̱ sa', ma̱cuuc' junes ha'. Naru ta̱cuuc' ca'ch'inak li vino re xbanbal. \v 24 Ma̱xakab junak aj c'amol be chi junpa̱t chi c'anjelac xban nak cuanqueb li cui̱nk nac'utun c'a'ru lix ma̱queb ut cuan li rakba a̱tin sa' xbe̱neb. Ut cuanqueb cui'chic toj mokon nac'utun c'a'ru lix ma̱queb. \v 25 Ut cuan ajcui' li neque'ba̱nun re li cha̱bilal. Cuan nak nac'utun li cha̱bilal neque'xba̱nu ut cuan nak inc'a' nac'utun. Abanan, toj mokon chic ta̱c'utu̱nk li us neque'xba̱nu. \c 6 \s1 Laj Pablo quixye chanru te'xba̱nu li mo̱s riq'uineb lix patrón \p \v 1 Eb li mo̱s aj pa̱baneleb te'x-oxlok'i lix patroneb re nak ma̱ ani ta̱majecua̱nk re lix c'aba' li Dios chi moco te'xtz'ekta̱na li katijbal. \v 2 Moco xban ta nak rech aj pa̱baneleb lix patrón nak inc'a' te'xq'ue sa' xnak'eb ru. Tento aj ban cui' nak te'xq'ue xch'o̱l chi trabajic xban nak rech aj pa̱banelil li neque'c'uluc re li cha̱bil c'anjel neque'xba̱nu ut xban nak raro̱queb ajcui' xban li Dios. At Timoteo, a'an a'in li ta̱ch'olob xya̱lal chiruheb laj pa̱banel. \s1 Eb laj balak' inc'a' us xna'lebeb \p \v 3 Cuan li neque'c'utuc re jalan tijleb li moco ya̱l ta. Moco neque'xpa̱b ta li ya̱l li quixc'ut chiku li Ka̱cua' Jesucristo. Jalan cui' lix pa̱ba̱leb. \v 4 Eb li cui̱nk a'an ma̱c'a' neque'xnau. Junes xnimobresinquil rib neque'xba̱nu. Ca'aj cui' xcuech'inquil ribeb chirix a̱tin nacuulac chiruheb. Ut riq'uin a'an nachal li cakali̱nc, li hoboc, li k'aba̱nc ut li cuiba̱nc ch'o̱lej. \v 5 Eb li cui̱nk a'in, junes cuech'i̱nc neque'xba̱nu. Moco tuktu ta xc'a'uxeb ut moco ya̱l ta li neque'xye. Neque'xc'oxla nak riq'uin lix pa̱ba̱leb te'xtau xtumineb. Ma̱junaji a̱cuib riq'uineb a'an. \v 6 Ya̱l nak k'axal lok' li pa̱ba̱l chok' reheb li neque'xc'ojob xch'o̱l riq'uin li jo' nimal jo' ch'inal cuan reheb. \v 7 Ma̱c'a' cuan ke nak coyo'la sa' ruchich'och' ut ma̱c'a' ajcui' takac'am nak toca̱mk. \v 8 Jo'can nak cui cuan katzacae̱mk ut cui cuan kat'icr re xtz'apbal kib, c'ojc'o̱k kach'o̱l riq'uin a'an. \v 9 Abanan eb li neque'rahoc ru li biomal, neque'xq'ue rib chi a̱le̱c ut neque'xba̱nu li yibru aj na'leb. A'an napo'oc ru lix c'a'uxeb ut riq'uin chixjunil li inc'a' us neque'xba̱nu, neque'xsach lix pa̱ba̱leb. \v 10 Li xrahinquil ru li tumin, a'an xxe' xto̱nal chixjunil li ma̱usilal. Cuanqueb li que'xtz'ekta̱na lix pa̱ba̱l xban xrahinquil ru li tumin. Ut q'uila raylal que'xbok sa' xbe̱neb. Ut neque'yot'ot'nac sa' xch'o̱leb riq'uin li inc'a' us neque'xba̱nu. \s1 Laj Pablo quixye re laj Timoteo chanru nak ta̱c'anjelak chiru li Dios \p \v 11 Ut la̱at, at Timoteo, la̱at aj c'anjel chiru li Dios. Ma̱ba̱nu li ma̱usilal li neque'xba̱nu eb a'an. Q'ue ban a̱ch'o̱l chi cua̱nc sa' ti̱quilal. Chara li Dios ut chatpa̱ba̱nk chiru. Charaheb la̱ cuas a̱cui̱tz'in. Chacuy li raylal ut chatcua̱nk sa' tu̱lanil. \v 12 Yal a̱k'e chi q'ui̱c sa' la̱ pa̱ba̱l ut q'ue a̱ch'o̱l chire̱chaninquil li junelic yu'am, li bokbilat cui' xban li Dios. La̱at xaye ut xac'utbesi chi tz'akal la̱ pa̱ba̱l chiruheb nabal. \v 13 Sa' xc'aba' li Dios li naq'uehoc yu'am, la̱in nintz'a̱ma cha̱cuu nak ta̱ba̱nu la̱ taklanquil. Ut nintz'a̱ma ajcui' cha̱cuu sa' xc'aba' li Jesucristo li quich'oloban xya̱lal chi ma̱c'a' xxiu chiru laj Poncio Pilato. \v 14 Ut la̱ taklanquil, a'an a'in: chaba̱nu chixjunil li taklanbilat cui' xban li Ka̱cua'. Ti̱cak la̱ ch'o̱l ut ma̱c'a'ak a̱k'usbal toj retal ta̱c'ulu̱nk cui'chic li Ka̱cua' Jesucristo. \s1 Lok'oninbilak taxak li Dios anakcuan ut chi junelic \p \v 15 Nak tixtau xk'ehil li Dios tixc'utbesi cui'chic chiku li Jesucristo. Li Dios, a'an k'axal lok' ut junaj ajcui'. A'an li Rey li k'axal nim xcuanquil sa' xbe̱neb chixjunileb li rey li cuanqueb sa' ruchich'och'. Ut a'an ajcui' li Ka̱cua' li k'axal nim xcuanquil sa' xbe̱neb chixjunileb li cuanqueb xcuanquil. \v 16 Li Dios yo'yo chi junelic. Ma̱c'a' xticlajic ut ma̱c'a' roso'jic. A'an cutan saken chi junelic ut ma̱ ani naru na-oc riq'uin xban nak k'axal lok'. Inc'a' ilbil ru chi moco na-ile' ru sa' ruchich'och'. Chikaq'uehak taxak xlok'al ut chikalok'onihak taxak xban nak k'axal nim lix cuanquilal anakcuan ut chi junelic. Jo'can taxak. \s1 Laj Timoteo tixq'ue xna'lebeb li biom \p \v 17 Ta̱ch'olob xya̱lal chiruheb li biom nak inc'a' te'xk'etk'eti ribeb chi moco te'xc'ojob xch'o̱l sa' xbe̱n li biomal li na-oso'. Che'xq'ue ban xch'o̱l chixyo'oninquil li yo'yo̱quil Dios. A'an naq'uehoc ke chi nabal chixjunil li c'a'ak re ru. \v 18 Chaye reheb nak che'xba̱nu li us. Chinumta̱k lix cha̱bilaleb. Che'xnauhak sihi̱nc chi nabal ut chi anchaleb xch'o̱l. \v 19 Cui neque'xba̱nu chi jo'can yo̱queb chixc'u̱lanquil lix ra̱baleb sa' choxa ut riq'uin a'an c'ojc'o̱k xch'o̱leb. Che'xba̱nuhak chi jo'can re nak ta̱cua̱nk lix yu'ameb chi tz'akal re ru ut chi numtajenak xsahil xch'o̱leb. \s1 Laj Pablo quixrak lix hu riq'uin xq'uebal xna'leb laj Timoteo \p \v 20 At Timoteo, cua̱nk sa' a̱ch'o̱l li tijleb q'uebil a̱cue xban li Dios. Ma̱q'ue xcuanquil li jo' ma̱jo'il serak' ut li cuech'ij ib xban nak ma̱c'a' na-oc cui'. Cuan li neque'yehoc re nak cha̱bil na'leb, abanan moco ya̱l ta. \v 21 Ninye a'in xban nak cuan li que'pa̱ban re li na'leb a'in ut xban a'an, que'xcanab xpa̱banquil li tz'akal ya̱l. A' taxak li rusilal li Dios chicua̱nk e̱riq'uin. \fig Laj Pablo yo̱ chixcholobanquil xya̱lal chiru laj Timoteo.|src="cn01979B.tif" size="span" copy="©1978 David C. Cook Publishing Co." ref="1 Timoteo 6.21" \fig*