\id GAL NT0009 Tsikimba (kdl) (Auna Kambari) 2010 
\h Galatiya 
\toc1 Ukanikorongi Ubana a Asu u Aza a Galatiya 
\toc2 Galatiya 
\toc3 Gal. 
\mt2 Ukanikorongi Ubana a Asu u 
\mt1 Aza a Galatiya 
\is1 Ukukpa̱ u kadyanshi 
\ip Atoni a ɗa aꞌa̱ri a Galatiya a ɗa Bulus koronki ukanikorongi u na vi. Galatiya kaɓon ka evu n uyamba u Isaraꞌila, kpam ilyuci iꞌya pini ushani a kaɓon ki. Gba̱ aꞌuwa a Atoni a ɗa aꞌa̱ri a kaɓon ki a ɗa Bulus koronki. Bulus wa̱ri u wala ta̱ pini a kaɓon ki, adama a nala wa̱ ta̱ n aje a asuvu a Atoni a asu vi. Shegai aza roku pini a kaɓon ki a da Bulus kasuki ka mayun ka wa. 
\ip Bulus koronku le ta̱ tsa̱ra̱ u wenike le an wa̱ri kasuki ka mayun. An u kotsoi uyan kadyanshi ka nala ki, u wenishike le ta̱ an a wauwa le a ure u maci an aꞌa̱ri n upityanangu n Kawauwi. Ure u utono mele u ɗa wa tuko iwauwi i mayun wa. U wenike le ta̱ an aꞌa̱ri n ucira u ɗa a ka fuɗa a ka tono Kashila̱ bawu a damgbara̱sa le, kpam a cigamgbana. 
\ip Gba̱ ili iꞌya Bulus danai a kaci ka Atoni a Galatiya, nala dem wa̱ri a asu u Atoni gogo‑na. Tsa fuɗa ta̱ tsa tono Kashila̱ bawu a damgbara̱sa tsu tsa̱ baci n upityanangu. Mele ma zuwa tsu ta̱ tsu reve tyoku ɗa tsa rongo, shegai upityanangu u ɗa wa zuwa tsu tsu ɓolomgbono n Kawauwi kpam u tuko tsu iwauwi. 
\is1 Ili iꞌya iꞌa̱ri a tagara̱da u na vi 
\io1 Kasuki ka mayun n akani a mayun (1:1-10) 
\io1 Kashila̱ ka ɗanga̱sa ta̱ Bulus woko kasuki (1:11-24) 
\io1 Bulus shamkpai akani a ne (2:1-21) 
\io1 Upityanangu u ɗa koshi ure u utsa̱ra̱ iwauwi (3:1–4:31) 
\io1 Adooki a asu u kulu n uciga (5:1–6:10) 
\io1 Urono u atsuvu u makorishi (6:11-18) 
\c 1  
\s1 Idyani 
\p  
\v 1-2 Mpa Bulus uza ɗa u korongi ukanikorongi u na ubana a asu u aꞌuwa a Atoni a ɗa aꞌa̱ri a kaɓon ka Galatiya. Mpa kasuki ka. Ama ɗa a ɗanga̱sa mu wa, u wuta̱ tani a asu u vuma wa. Yesu Kirisiti Kawauwi ɗa u ɗanga̱sa mu n kaci ka ne. U yan ta̱ nala kaɓolo n Kashila̱ Tata uza ɗa u ꞌya̱nga̱sa̱ yi a ukpa̱. Gba̱ ama a tsunu pini na a ɓolomgbono ta̱ na̱ mpa a asu u usuku idyani i na yi. 
\p  
\v 3 A̱sa̱ka̱ Kashila̱ Tata u tsunu n Asheku Yesu Kawauwi a na̱ka̱ ɗa̱ ukuna u shinga na̱ ndishi n shinga.  
\v 4 Kawauwi ka kuwa̱ ta̱ adama a unyushi u cingi u tsunu, dere tyoku ɗa Kashila̱ Tata u tsunu u foɓusoi, tsa̱ra̱ u wutukpa̱ tsu a likimba u tsicingi u na a asu u ɗa tsa̱ri gogo‑na.  
\v 5 Ɗa i zuwai gba̱ tsupige tsu Kashila̱ tsa, gba̱ aꞌayin hal ubana bawu utyoku. Ami. 
\s1 Kadyanshi ka Shinga ka te ka 
\p  
\v 6 N yan ta̱ majiyan cika an i lazai i kpatala̱kai Kashila̱ kucina̱. U ɗanga̱sa ɗa̱ ta̱ adama a tsishinga tsu Kawauwi. Shegai gogo‑na ya tono ɗe akani a roku kau.  
\v 7 Mayun ɗa akani a roku aꞌa̱ la wa, she Kadyanshi ka Shinga, shegai ama roku a ɗa pini a ka damgbara̱sa ɗa̱. A ka ciga ta̱ a savaɗa Kadyanshi ka Shinga ka Kawauwi ka woko ili i roku ɗe kau.  
\v 8 A̱sa̱ka̱ Kashila̱ ka yanka uza ɗa baci dem wa yan kuɓari ku ili i roku kau n akani a tsunu utuwa̱ ara ɗe una̱ u cingi! A̱sa̱ka̱ Kashila̱ ka yain nala, ko a̱tsu n kaci ka tsunu ka baci tsa̱ri n akani a roku kau, ko katsumate ka zuba ka baci ka tuwa̱i n akani a roku kau.  
\v 9 N dana ta̱ u ɗa, kpam ma doku ta̱ ma dana: Uza roku u yan baci kuɓari ku kadyanshi ka Kashila̱ kau n ka i gita̱i i wushai, a̱sa̱ka̱ una̱ u cingi u Kashila̱ u rukpa̱ a kaci ka vuma u nala vi. 
\p  
\v 10 Ama ɗa ma ciga n zuwa a pana kayanyan wa. Kashila̱ ka ma ciga n zuwa u pana kayanyan. Ya wundya ama ɗa ma ciga n zuwa a cigi mu? Nala baci ma̱ri ma yansa, ma woko kagbashi ka Kawauwi wa. 
\s1 Kashila̱ ka isa̱i Bulus 
\p  
\v 11 Ama a va̱, ma ciga ta̱ i reve an Kadyanshi ka Shinga ka n yanka ɗa̱ kuɓari ki ka ama a yain ka wa.  
\v 12 N tsa̱ ka a asu u uza wa. Uza wa̱ la u wenishike mu ka wa. Yesu Kawauwi ɗa u wenishike mu uwenishike u na vi. 
\p  
\v 13 I reve ta̱ tyoku ɗa ma̱ri n rongoi an ma tono ure u aza a Yahuda. N zuwa ta̱ Atoni a Kashila̱ a panai ikyamba, kpam ma ciga n wacinsa le.  
\v 14 Aza a Yahuda a ɗa pini aza ɗa tsa̱ri usaun u te, shegai n la ta̱ aza roku ushani a utono mele ma nkoshi n cau n tsunu. Ma̱ri n ma̱tsa̱ ta̱ uciga n yain nala. 
\p  
\v 15 Shegai tun kahu a matsa mu, Kashila̱ ka ɗanga̱sa mu ta̱. U yan ta̱ nala adama a tsishinga tsu ne.  
\v 16 Aku aꞌayin a tuwa̱i a ɗa u wenike mu Maku ma ne, tsa̱ra̱ n yain kadyanshi ka ne a asu u Awulawa. Aꞌayin a nala yi, n folo uza u na̱ka̱ mu adooki wa.  
\v 17 N bana a Urishelima n cina aza ɗa a gita̱i a wokoi asuki kahu mpa n woko kasuki wa. Ili iꞌya n yain iꞌya n banai a Arabi n dusuki ve ɗe. Aku n gonoi a Damasuka. 
\p  
\v 18 An ayen a tatsu a wurai, aku n banai a Urishelima tsa̱ra̱ n kondo Bituru, kpam n rongo ta̱ pini aꞌayin kupa n a tawun.  
\v 19 N wene ta̱ dem Yakubu, vangu u Asheku, shegai aꞌayin a nala yi n wene asuki a ɗa a buwai vi wa.  
\v 20 N tsina ta̱ a kapala ka Kashila̱, kaɓan ka mu wa. 
\p  
\v 21 An a yain aꞌayin kenu, aku n yain nwalu ubana a uɓongu u Suriya n uɓongu u Kilikiya dem.  
\v 22 Aꞌayin a nala yi, Atoni a kaɓon ka Yahuda kotsu a reve mu wa.  
\v 23 Kadyanshi ka a ka dansa a kaci ka va̱ ka a panai koshi ama a ka dansa, a da, “Vuma ɗa wa̱ri wa yansa tsu mavura ɗa gai na vi, kpam wa ciga u wacinsa Atoni. Shegai gogo‑na aya wa tonusuko ama a toni akani yi.”  
\v 24 Aku a cikpalai Kashila̱ adama a va̱. 
\c 2  
\s1 Asuki a wushai Bulus 
\p  
\v 1 An ayen kupa n a nishi a wurai, aku n doki n gonoi a Urishelima, Bara̱naba n Taitu a tono mu ta̱.  
\v 2 N yan ta̱ nala kpaci Kashila̱ ka wenike mu ta̱ kuwene, u tonuko mu n gono ɗe. Mpa ɗe, n dansa ta̱ n azapige a Atoni utyoku u le. Ma ciga ta̱ n zuwa le a reve akani a ɗa ma̱ri utonusuko Awulawa. Ma ciga ta̱ a kondo manyan ma va̱ ko ma̱ dere. Ma̱ baci dere wa, manyan ma va̱ ma woko ta̱ ma gbani.  
\v 3 Kpam an a panai ili iꞌya n tonuko le, a wushuku ta̱. A ma̱tsa̱ gba̱m Taitu uza ɗa soku mu vi u ba u kiɗa kacombi wa, ko an u wokoi Kawulawa ka.\f + \fr 2:3 \ft Taitu Kawulawa ka, kpam a tsu kiɗa uza kacombi wa. Shegai aza a Yahuda a tsu kiɗa ta̱ acombi. Adama a nala, ili i majiyan iꞌya an bawu asuki a danai u ka̱na̱ ta̱ a kiɗa Taitu kacombi.\f* 
\p  
\v 4 Atoni a kaɓan a roku a uwa ta̱ a asuvu a tsunu ukpawunsi. A tuwa̱ ta̱ tyoku u aza a kakyawunsa tsa̱ra̱ a reve utsa̱ra̱ u kaci u ɗa Yesu Kawauwi u na̱ka̱ tsu. A ka ciga a gonuko tsu agbashi. Ama a nala yi a zuwa ta̱ tsu dansa ukuna u ukiɗa u kacombi.  
\v 5 Shegai tsu ꞌyuwain, tsu pana̱ka le wa, ko kenu. Tsa ciga ta̱ ukuna u maci u Kadyanshi ka Shinga u rongo n a̱ɗa̱. 
\p  
\v 6 (Aza ɗa ama a bidyai ele ili i roku iꞌya, ko ndya baci aꞌa̱ri, ili i te iꞌya ara va̱, kpaci Kashila̱ ka̱ n kuɗyangi wa.) Adama a nala a fuɗa a savaɗa Kadyanshi ka Shinga ka n yain kuɓari wa.  
\v 7 A wene ta̱ Kashila̱ ka na̱ka̱ mu ta̱ manyan ma uyan kuɓari ku Kadyanshi ka Shinga a asu u Awulawa, dere tyoku ɗa u na̱ka̱i Bituru manyan a asu u aza a Yahuda.  
\v 8 Kashila̱ ka na̱ka̱ ta̱ Bituru ucira u uyan manyan ma kasuki a asu u aza a Yahuda. Nala dem u na̱ka̱ mu ucira u uyan manyan ma kasuki a asu u Awulawa. 
\p  
\v 9 Yakubu, n Bituru,\f + \fr 2:9 \ft Pini a makpa̱nda̱ ma na mi, Bulus yanka ta̱ kala ka Bituru ka Tsiꞌarama manyan: “Wata, Kefa.”\f* n Yahaya† (aza ɗa ama a revei aꞌa̱ri n kalen cika) a wene ta̱ Kashila̱ ka na̱ka̱ mu ta̱ kune ku pige ku nala ki, kpam a wushai Bara̱naba na̱ mpa tyoku u ayain a manyan kaɓolo n ele. A gbamatangu tsu asuvu tsu lyai kapala n uyan kuɓari a asu u Awulawa, nala kpam ele dem a ka lya kapala n manyan ma le a asu u aza a Yahuda.  
\v 10 Ili iꞌya a tonuko tsu tsu yain iꞌya tsu ciɓa n aza a unambi, kpam ili iꞌya ma̱ri n ma̱tsa̱i uyansa iꞌya la vi! 
\s1 Bulus ɓongoi Bituru 
\p  
\v 11 Kain ka te, an Bituru tuwa̱i a Antakiya, n ɓongo yi ta̱ a kapala ka Atoni kpaci u yansa ta̱ ili iꞌya bawu i gain.  
\v 12 Ili iꞌya i gita̱i iꞌya na: An u gita̱i u rawai, u lyasa ta̱ kaɓolo n Awulawa a ɗa aꞌa̱ri Atoni. Aku Yakubu suki Atoni a ɗa aꞌa̱ri aza a Yahuda a roku a Antakiya. An a rawai, Bituru doku u lya kpam ilikulya kaɓolo n ele wa, kpaci wa pana ta̱ uwonvo u ili iꞌya ama a nala yi a ka dana a kaci ka ne.  
\v 13 Nala dem atoku a ne Atoni aza a Yahuda a tono yi n uyansa ili i maci i kaɓan, hal gba̱m n Bara̱naba tono le dem n uyansa ili iꞌya bawu i gain i na yi. 
\p  
\v 14 An n wenei a ka tono kpam ukuna u mayun u Kadyanshi ka Shinga wa, aku n dansai n Bituru a kapala ka le gba̱. N danai, “Bituru, avu uza u Yahuda u ɗa, shegai vu yain tyoku u Kawulawa, tyoku u uza u Yahuda wa. Nala baci, niɗa va ciga vu zuwa Awulawa a toni Mele ma aza a Yahuda? 
\p  
\v 15 “Mpa n avu aza a Yahuda a ɗa a ilimaci, shegai aza a unyushi u cingi tyoku u Awulawa wa.  
\v 16 Shegai gba̱ n nala, tsu reve ta̱ tsu woko ta̱ dere a kapala ka Kashila̱ a asu u upityanangu n Yesu Kawauwi, shegai a asu u uyansa ili iꞌya Mele ma danai wa, kpaci uza wa̱ la wa woko dere a kapala ka Kashila̱ a asu u utono Mele wa. Adama a nala tsu wushuku ta̱ n Yesu Kawauwi, tsa̱ra̱ Kashila̱ ka gonuko tsu tsu woko dere adama a upityanangu n Kawauwi. 
\p  
\v 17 “Aza roku a bidya baci a̱tsu aza a unyushi u cingi a ɗa adama a ɗa tsu pityanangi n Kawauwi tsa̱ra̱ u gonuko tsu tsu woko dere a kapala ka Kashila̱, nala u wenike an Kawauwi ka zuwa tsu tsu yain unyushi u cingi an bawu tsu tonoi mele ma roku ɗa? Aꞌa, nala wa̱ri wa!  
\v 18 Shegai n gono baci n tonoi Mele ma n ꞌyuwain vi, ma nusuka ta̱ Kashila̱ mayun.  
\v 19 N tono ta̱ Mele kpam a asu u utono Mele vi u ɗa n kuwa̱i, kpam nala zuwa mu ta̱ n rongo n Kashila̱.  
\v 20 A wandamgbana mu ta̱ kaɓolo n Kawauwi. Gogo‑na mpa kpam ma̱ri n uma wa, Kawauwi ka ka̱ri n uma a asuvu a va̱. Aꞌayin a ɗa ma̱ri a ikyamba pini na a likimba n wushuku ta̱ n Maku ma Kashila̱. U ciga mu ta̱ kpam u nekei kaci ka ne u kuwa̱i tsa̱ra̱ n yain uma.  
\v 21 Ma̱ a asuvu a ama ɗa a ꞌyuwain ukuna u shinga u Kashila̱ wa. Kashila̱ ka wusha tsu baci a asu u Mele, ukpa̱ u Kawauwi gbani ɗa la vi.” 
\c 3  
\s1 Zuwai atakasuvu a ɗe 
\p  
\v 1 Eɗa̱ atengeshi aza a Galatiya! Ya la̱pa̱na̱sa̱ ɗa̱ n ada̱bu a ne? N wenike ɗa̱ ta̱ karara ili iꞌya i zuwai Yesu Kawauwi kuwa̱i a mawandamgbani.  
\v 2 Ma yan ɗa̱ ta̱ keci ku te: I wusha Kulu Keri a asu u utono Mele ɗa? Aꞌa, nala wa! Kulu Keri ku cipa̱ ɗa̱ ta̱ adama a ɗa i wushuki n akani a ɗa i panai ukuna u Kawauwi.  
\v 3 Iꞌa̱ n ugboji wa ɗa? Iꞌa̱ri i gita̱ ta̱ urongo n Kawauwi a Kulu Keri, shegai gogo‑na ya ciga ta̱ i koruso n ucira u kaci u ɗe.  
\v 4 I pana ta̱ ikyamba cika adama a Kadyanshi ka Shinga. Ma ciga u ɗa u woko u gbani wa.  
\v 5 An Kashila̱ ka na̱ka̱ ɗa̱ Kulu ku ne kpam aꞌayin a ɗa u yansai ikunesavu i ne a asuvu a ɗe, u yan nala adama a ɗa ya tono Mele ma Musa ɗa? Nala wa! U yan ta̱ nala adama a ɗa i wushuki n akani a Kawauwi a ɗa i panai. 
\p  
\v 6 Ili iꞌya Tagara̱da u Kashila̱ u danai iꞌya na: “Ibirahi pityanangu ta̱ n Magono ma Zuba, adama a nala a ɗa Kashila̱ ka gonuko yi u woko vuma u maci a kukere ku ne.”  
\v 7 Nala u wenike ta̱ mmuku ma Ibirahi n maci alya aza ɗa a pityanangi n Kashila̱.  
\v 8 Caupa, Tagara̱da u Kashila̱ u dana ta̱, Kashila̱ ka gonuko ta̱ Awulawa a woko dere adama a upityanangu u le. Kashila̱ ka zuwamgbana̱ka ta̱ Ibirahi caupa, an u danai, “Gba̱ ama a likimba, Kashila̱ ka yanka le ta̱ una̱ u shinga adama a vunu.” \x ◊ \xo 3:8 \xt Kag. 12:3; Kag. 22:18.\x* 
\v 9 Nala u wenike ta̱ la vi uza ɗa baci dem wa̱ri n upityanangu, wa tsa̱ra̱ ta̱ kapashi ka ne a una̱ u shinga u ɗa a zuwukai Ibirahi adama a upityanangu u ne. 
\p  
\v 10 Uza ɗa baci dem wa yawunsa yavu utono u Mele wa zuwa yi u woko mai n Kashila̱, wa wusha ta̱ una̱ u cingi u Kashila̱. Kpaci Tagara̱da u Kashila̱ u dana ta̱, “Uza ɗa baci dem bawu wa tono gba̱ ili iꞌya iꞌa̱ri a asuvu a Tagara̱da u Mele, wa wusha ta̱ una̱ u cingi u Kashila̱.” \x ◊ \xo 3:10 \xt U.Ml. 27:26.\x* 
\v 11 Wa wuyana uwene an uza wa̱ la wa woko dere a kapala ka Kashila̱ a asu u utono Mele wa, kpaci Tagara̱da u Kashila̱ u dana ta̱, “Kashila̱ ka na̱ka̱ ta̱ uma a asu u uza ɗa wa̱ri n upityanangu.”  
\v 12 Ili iꞌa̱ la i gawain utono u Mele n upityanangu wa, kpaci Tagara̱da u Kashila̱ u dana ta̱, “Uza ɗa baci u wushuki n Mele, u ka̱na̱ ta̱ u yansa tyoku ɗa ma danai.” \x ◊ \xo 3:12 \xt Aɗkp. 18:5.\x* 
\p  
\v 13 Shegai Kawauwi ka wutukpa̱ tsu ta̱ a asuvu a una̱ u cingi u ɗa Mele mi ma yain. An a wandamgbana yi, u wusha ta̱ una̱ u cingi u ɗa wa̱ri u gain u tuwa̱ ara tsunu. Kpaci Tagara̱da u Kashila̱ u dana ta̱, “Kashila̱ ka yanka ta̱ uza ɗa baci dem a wandamgbanai a maɗanga una̱ u cingi.” \x ◊ \xo 3:13 \xt U.Ml. 21:23.\x* 
\v 14 Adama a ɗa Yesu Kawauwi yain nala, Kashila̱ ka zuwuka ta̱ Awulawa una̱ u shinga tyoku ɗa u yankai Ibirahi kazuwamgbani, nala kpam dem a̱tsu Atoni tsu wushai Kulu Keri ka Kashila̱ ka yain kazuwamgbani adama a upityanangu. 
\s1 Ukuna u Mele 
\p  
\v 15 Ama a va̱, a̱sa̱ka̱ n wenike ɗa̱ tyoku ɗa tsa rongo: Ama a yan baci kazuwamgbani tyoku ɗa u gain, uza wa̱ la wa cimbusa̱ ko u savaɗa ka wa. Ili i te iꞌya n kazuwamgbani ka Kashila̱ ka na.  
\v 16 Kashila̱ ka yan ta̱ kazuwamgbani ka na ki ara Ibirahi n a asu u kumaci ku ne. \x ◊ \xo 3:16 \xt Kag. 12:7; Kag. 13:15; Kag. 24:7.\x* U yan ka a asu u amaci ushani wa, shegai a asu u ku te, kpam ka Kawauwi.  
\v 17 Ili iꞌya ma dansa̱ka iꞌya na: Kashila̱ ka yan ta̱ kazuwamgbani n Ibirahi kpam u zuwamgbanai wa shamkpa ka. An ayen amangatawanishi n kamankupa (430) a wurai, aku u na̱ka̱i Mele. Mele ma nala mi ma savaɗa kazuwamgbani ki wa. U yan baci nala, ma wacinsa ta̱ kazuwamgbani ka u yain n Ibirahi.  
\v 18 Mele mi ma na̱ka̱ tsu baci una̱ u shinga u ɗa Kashila̱ ka zuwamgbana̱kai Ibirahi, ma wura ta̱ la vi kazuwamgbani ki. Shegai ma yan nala wa, kpaci Kashila̱ ka zuwuka ta̱ Ibirahi una̱ u shinga gbani a asu u kazuwamgbani ka u yain. 
\p  
\v 19 Ndya i zuwai Kashila̱ ka yain Mele? U yan ta̱ ma kpaci ama a ka yansa ta̱ unyushi u cingi. U yan ta̱ Mele hal uza ɗa u danai wa tuwa̱ vi u tuwa̱. U zuwa ta̱ atsumate a zuba a na̱ka̱ Musa Mele ma ne, aku Musa na̱ka̱i aza a Isaraꞌila. Nala Musa wokoi kaꞌuwi ka mere.  
\v 20 Kaꞌuwi ka mere ki u tsu dansa ta̱ n aɓon a re gba̱, shegai Kashila̱ aya u yain kazuwamgbani ka nala ki utyoku u ne. 
\p  
\v 21 Kashila̱ ka kpa̱ɗa̱ la vi ushamkpa kazuwamgbani ka ne an u na̱ka̱i Mele mi? Nala wa, ko kenu! A ka tsa̱ra̱ baci uma u ɗa bawu wa̱ri n utyoku a asu u Mele, aꞌa̱ri a ka woko ta̱ mai n Kashila̱ a asu u utono Mele mi.  
\v 22 Shegai Tagara̱da u Kashila̱ u tonuko tsu ta̱ unyushi u cingi u sira ta̱ ya dem, kpaci u kpa̱ɗa̱ ta̱ utono u Mele. Adama a nala, ure u ɗa Kashila̱ ka na̱ka̱ uza ili iꞌya u zuwamgbanai u ɗa uza u pityanangu baci n Yesu Kawauwi. 
\p  
\v 23 Mele mi ma ma gbagirya tsu yavu aza a kuwa ku aꞌali, hal ubana aꞌayin a ɗa tsa tsa̱ra̱ upityanangu.  
\v 24 Mele mi ma ma̱ri uzapige u tsunu, hal utuwa̱ u Kawauwi. Kpam an Kawauwi ki ka tuwa̱i u gonuko tsu ta̱ tsu wokoi dere a kapala ka Kashila̱ an tsu wushuki n eyi.  
\v 25 Gogo‑na an tsu pityanangi n eyi, Mele ma lya kpam tsugono tsu tsunu wa. 
\s1 Eɗa mmuku n Kashila̱ 
\p  
\v 26 Eɗa̱ mmuku n Kashila̱ n ɗa gba̱ ɗe adama a ɗa i pityanangi n Yesu Kawauwi.  
\v 27 Kpam an a lyuɓugu ɗa̱, dere ɗa wa̱ri yavu Kawauwi ka i ukai tyoku ɗa i tsu uka aminya.  
\v 28 Upityanangu n Yesu Kawauwi u ɗa u gonukoi ya dem una̱ u te n utoku u ne: ko avu uza u Yahuda ɗa baci ko Kawulawa,† kagbashi ko uza ɗa bawu wa̱ri kagbashi, vali ko uka, ya dem una̱ u te ɗa n utoku u ne.  
\v 29 Adama a nala, avu uza Kawauwi ɗa baci, gogo‑na a kaɓon ka kumaci ka Ibirahi ka va̱ri, kpam a ka na̱ka̱ vu ta̱ agadu a ɗa Kashila̱ ka zuwamgbanai. 
\c 4  
\p  
\v 1 Ma wenike ɗa̱ ta̱ iryoci: maku ma kenu ma baci tata u ne u kuwa̱i wa tono n utsa̱ri u ɗa tata u ne u da wa woko u ne vi wa. Wa̱ ta̱ tyoku u kagbashi ko an u wokoi aya n utsa̱ri vi gba̱.  
\v 2 Ama ɗa a ka kirana n eyi n utsa̱ri vi alya a ka tono n ili gba̱, hal she maku mi ma gbonguro u rawa tyoku ɗa tata vi danai.  
\v 3 Nala dem wa̱ri n a̱tsu. Tyoku u mmuku u ɗa tsa̱ri, kpam ucira kau‑kau u likimba u na wa lya ta̱ tsugono a kaci ka tsunu. 
\p  
\v 4 Shegai an aꞌayin a yain derere, aku Kashila̱ ka suki Maku ma ne, kpam uka u ɗa u matsa yi. U tono ta̱ Mele mi,  
\v 5 tsa̱ra̱ u wutukpa̱ tsu a asuvu a Mele mi, kpam tsa̱ra̱ tsu woko mmuku n Kashila̱.  
\v 6 An u wokoi eɗa̱ mmuku n Kashila̱ n ɗa, u suku ta̱ Kulu ku Maku ma ne a atakasuvu a ɗe, kpam Kulu ki ku isa̱i, “Tata, Tata u va̱.”  
\v 7 Adama a nala gogo‑na avu kagbashi ka kpam wa; maku ma Kashila̱ ma va̱ri, kpam gba̱ ili iꞌya wa̱ri n iꞌya adama a mmuku n ne, i vunu iꞌya dem.\fig Tsugbashi|src="Galatians_4_7.tif" size="span" loc="Galatians 4:7" ref="Gal. 4:7" \fig* 
\s1 Bulus ciga ta̱ aza a Galatiya 
\p  
\v 8 Aꞌayin a ɗa bawu i revei Kashila̱, iꞌa̱ri i woko ta̱ agbashi a ili i ameli, kpam ili i nala yi Kashila̱ ka wa, ko kenu.  
\v 9 Shegai gogo‑na an i revei Kashila̱, ko kpam u gan ta̱ n dana an Kashila̱ ka reve ɗa̱. Niɗa ya doku i gono i woko agbashi a ucira kau‑kau u likimba u na iꞌya bawu iꞌa̱ri n ucira, kpam bawu kalen?  
\v 10 Hal gba̱m i tsu ciɓusa ta̱ aꞌayin a abiki a ameli, n iwoto i roku, n abiki a aꞌayin a manyan kau‑kau, n ayen a roku.  
\v 11 N pana ta̱ uwonvo, an aꞌayin a ɗa n yain manyan ara ɗe a woko ɗe a gbani.  
\v 12 Ama a va̱, n folo ɗa̱ ta̱ i rongo n utsa̱ra̱ u kaci, tyoku ɗa ma rongo. Kpaci n woko ta̱ tyoku ɗa eɗa̱ Awulawa iꞌa̱ri; wata, ma̱ ta̱ n utsa̱ra̱ u kaci a Mele. 
\p An n gita̱i n yanka ɗa̱ kuɓari, i nusuka mu wa.  
\v 13 I ciɓa ta̱ an bawu ma̱ri n alafiya aꞌayin a ɗa n gita̱i n tuko ɗa̱ Kadyanshi ka Shinga ka Kawauwi.  
\v 14 Ko an u wokoi maɓa̱la̱ ma va̱ ma zuwa ɗa̱ ta̱ kadambula, gba̱ n nala i wenike mu magori wa kpam i ꞌyuwan mu wa. A una̱ u nala, i ryabusa mu yavu katsumate ka zuba ka Kashila̱ ka. I ryabusa mu yavu Yesu Kawauwi ɗa n kaci ka ne.  
\v 15 Mayun ma fuɗa ta̱ ma dana, a da baci ya fuɗa ya foɗo aꞌeshi a ɗe i na̱ka̱ mu iꞌa̱ri ya foɗo ta̱. Shegai gogo‑na nte kpam kayanyan ka i panai adama a va̱ yi?  
\v 16 N gono n woko utokulalu u ɗe ɗa, an n tonuko ɗa̱ ukuna u mayun vi? 
\p  
\v 17 Awenishiki a kaɓan a nala yi a ka yansa ili i na adama a ukuna u shinga u ɗa ya tsa̱ra̱ wa. Ciga ɗa a ka ciga tsa̱ra̱ a lyai kaci ka ɗe i toni le. Ciga ɗa a ka ciga a peci ɗa̱ na̱ mpa tsa̱ra̱ i gonuko ugboji u ɗe ara le.  
\v 18 Gogo‑na u lobono ta̱ an ya ciga i yain ili i shinga, kpam u la ta̱ tsulobo an ya yansa nala aꞌayin a ɗa bawu ma̱ri n a̱ɗa̱.  
\v 19 Shegai gba̱ n nala, mmuku n va̱ aza ɗa ma ciga, wa̱ ta̱ yavu mɓa̱la̱ ma ilimaci n ɗa ma pana adama a ɗe tyoku u caupa, mɓa̱la̱ mi kpam ma lya ta̱ kapala hal she ama a wene Kawauwi a asuvu a ɗe.  
\v 20 Aꞌa̱ri a dana gba̱m ma̱ pini la n a̱ɗa̱ gogo‑na, tsa̱ra̱ ma̱ri n dansa n a̱ɗa̱ ben. Shegai gogo‑na n dambula ta̱ adama a ukuna u na vi. 
\s1 Mmuku n re ma Ibirahi 
\p  
\v 21 Aza roku a ɗe hal n ara a ka ciga ta̱ a woko a kere ka Mele. Tonuko numu, i reve ili iꞌya Mele mi ma danai ɗa?  
\v 22 Tagara̱da u Kashila̱† u dana ta̱, Ibirahi wa̱ ta̱ na̱ mmuku ma aꞌali n re. Mma u uza u te kagbashi ka, mma u uza u ire kpam kagbashi ka wa.  
\v 23 Maku ma kagbashi mi, a matsa yi ta̱ tyoku ɗa a cuwana̱kai a tsu matsa. Shegai uza ɗa bawu wa̱ri kagbashi ki u matsa ta̱ adama a kazuwamgbani ka Kashila̱ ka yain n Ibirahi. 
\p  
\v 24 Gba̱ ili i na yi ya wenishike ta̱ ili i roku: Aka a re yi aꞌa̱ ta̱ tyoku u kazuwamgbani ka re a mere ma Kashila̱ n ama a ne. Kazuwamgbani ka te ka Mele ma Kashila̱ ka na̱ka̱i Musa a Masasa ma Sinai, kpam ama ɗa a tonoi kazuwamgbani ki aꞌa̱ ta̱ tyoku u agbashi. Mma ɗa a tsu isa̱ Hajara† kagbashi ki wa̱ ta̱ tyoku u kazuwamgbani ka nala ki.  
\v 25 Aya iryoci i Masasa ma Sinai a Arabi. Kpam gogo‑na ilyuci i Urishelima iꞌa̱ ta̱ tyoku u Masasa ma Sinai, kpaci ilyuci yi n ama a ne ndishi n tsugbashi n ɗa a ka yan a asuvu a Mele.  
\v 26 Shegai Saratu, uza ɗa bawu wa̱ri kagbashi, aya iryoci i Urishelima u zuba. Kpam aya mma u tsunu.  
\v 27 Tagara̱da u Kashila̱ u yan ta̱ kadyanshi a kaci ka ne, 
\q1 “Za̱nga̱na̱, avu madari ma uka! 
\q1 Avu uza ɗa bawu kotsu vu panai mɓa̱la̱ ma ilimaci, 
\q1 gita̱ ishipa vu yain ikeni adama a ipeli. 
\q1 Kpaci mmuku n madari n la ɗe 
\q1 mmuku ma uka u ɗa wa̱ri n vali kakuma̱.” \x ◊ \xo 4:27 \xt Isha. 54:1.\x* 
\p  
\v 28 Ama a va̱, eɗa̱ mmuku n Kashila̱ n ɗa adama a kazuwamgbani ka ne, tyoku ɗa Ishaku wa̱ri.  
\v 29 Aꞌayin a nala yi, Ismaꞌilu,† uza ɗa a matsai tyoku ɗa a cuwana̱kai, u foroi Ishaku, uza ɗa a matsai adama a Kulu ku Kashila̱. Nala dem wa̱ri gogo‑na.  
\v 30 Shegai ndya Tagara̱da u Kashila̱ u danai a ukuna u nala? U dana ta̱, “Lokoi kagbashi ka ka̱ri uka vi n maku ma ne dem. Maku ma kagbashi ka ka̱ri uka vi kotsu u wushi kaɓon ka agadu a tata u ne wa. Maku ma uka u ɗa bawu wa̱ri kagbashi aya wa wusha a ɗa gba̱.” \x ◊ \xo 4:30 \xt Kag. 21:10.\x* 
\v 31 Ama a va̱, a̱tsa mmuku ma uka ɗa bawu wa̱ri kagbashi ki, shegai ma kagbashi ka ka̱ri uka wa. 
\c 5  
\s1 Kawauwi ka na̱ka̱ ta̱ utsa̱ra̱ u kaci 
\p  
\v 1 Tsa̱ ta̱ n utsa̱ra̱ u kaci gogo‑na, kpaci Kawauwi ka gonuko tsu ta̱ tsu wokoi yaa. Adama a nala, shamgbai n ucira. Kotsu i savaɗa i woko agbashi a Mele kpam wa. 
\p  
\v 2 Panai! Mpa Bulus, mpa ma tonuko ɗa̱ ukuna u na vi: I a̱sa̱ka̱ le baci a kiɗa ɗa̱ acombi, u woko ta̱ la vi Kawauwi ka̱ kpam n kalen ara ɗe wa, ko kenu.  
\v 3 N tonuko ɗa̱ ta̱ n ucira, uza ɗa baci dem a kiɗai kacombi, u ka̱na̱ ta̱ u toni Mele mi gba̱.  
\v 4 Kpam vu ma̱tsa̱ baci vu zuwa Kashila̱ ka gonuko vu vu woko dere a asu u utono u Mele mi, vu kasa ɗe la vi kaci ka vunu asu u Kawauwi kpam vu ꞌyuwan ɗe la vi uwusha tsishinga tsu Kashila̱.  
\v 5 Kulu ku zuwa tsu ta̱ tsu reve an mayun ɗa Kashila̱ ka wusha tsu tyoku u aza a maci adama a ɗa tsu wushuki n Kawauwi.  
\v 6 Avu Katoni ka Yesu Kawauwi ka baci, ko a kiɗa vu kacombi ko bawu a kiɗai u lamgbana wa. Shegai ili iꞌya i lai kalen iꞌya, upityanangu u ɗe u zuwa ɗa̱ ta̱ ya ciga ama. 
\p  
\v 7 Tyoku ɗa iꞌa̱ri ya tono Kawauwi wa̱ri ta̱ dere, hal ubana aꞌayin a ɗa uza roku u zuwa ɗa̱ i kpatala̱kai ukuna u mayun.  
\v 8 Kpam mayun ɗa, vuma nala vi uza u Kashila̱ u ɗa wa, uza ɗa ɗanga̱sa ɗa̱ vi.  
\v 9 Maku ma yisti† ma zuwa ta̱ iburodi ushani i shita. Wata, maku ma uwenishike u kaɓan ma ra̱tsa ta̱ ma yinsa̱ ama ushani.  
\v 10 Shegai n pityanangu ta̱ n Asheku, ya wushuku n awenishiki a kaɓan a nala yi wa, shegai ya tono ta̱ ili iꞌya n danai. Kashila̱ ka yan ta̱ uza ɗa vurusa̱ ɗa̱ aꞌene mavura, ko ya tani baci wa̱ri. 
\p  
\v 11 Ama a va̱, n lya baci kapala n kuɓari u ka̱na̱ ta̱ ama a kiɗa acombi, ndya i zuwai aza a Isaraꞌila a ka zuwusa mu upana u ikyamba maco? A da baci kuɓari ki ka ma yansa, a una̱ u ɗa ma yan kuɓari ku ukpa̱ u Kawauwi, ma̱ri ma nususuka le wa.  
\v 12 Aꞌa̱ri a dana gba̱m aza ɗa a ka ꞌya̱nga̱sa̱sa̱ ɗa̱ atakasuvu a ukuna u ukiɗa u acombi vi, acombi a de a ɗa a kiɗai wa, aꞌa̱ri a wutukpusa̱ dem asanda a le. 
\p  
\v 13 Ama a va̱, Kashila̱ ka isa̱ ɗa̱ ta̱ tsa̱ra̱ i woko yaa! Shegai kotsu i a̱sa̱ka̱ utsa̱ra̱ u kaci u nala u woko ɗa̱ kabala ka utono uciga u unyushi u cingi u ɗe wa. A una̱ u nala, cigamgbanai kpam i gbashika atoku.  
\v 14 Mele mi gba̱ una̱ u te u ɗa n udani u na vi: “Ciga uza u karen u vunu tyoku ɗa va ciga kaci ka vunu.” \x ◊ \xo 5:14 \xt Aɗkp. 19:18.\x* 
\v 15 Kotsu i kirana, kawa i lya baci kapala n usukuta̱ atoku, ya wacinsa ta̱ kaci ka ɗe gba̱. 
\s1 Kulu ku Kashila̱ n uciga u ili i tsunu 
\p  
\v 16 Adama a nala n tonuko ɗa̱: a̱sa̱ka̱i Kulu ku toni n a̱ɗa̱, kotsu i toni maluwa ma ukuna u cingi u ɗe wa.  
\v 17 Kulu ki n uciga u ili i kaci i ɗe atokulalu a ɗa. A tsu rongo ta̱ kushulu maco, adama a nala ya yan ili iꞌya ya ciga i yain wa.  
\v 18 Shegai Kulu ka tono baci n a̱ɗa̱, Mele ma lya tsugono a kaci ka ɗe wa. 
\p  
\v 19 Ya dem reve ta̱ ili iꞌya uciga u unyushi u cingi wa̱ri: U tsu zuwa ta̱ tsishankala, u tsu zuwa ta̱ uyansa ili i uwono, u tsu zuwa ta̱ kpam uyawunsa a kaci ka tsishankala.  
\v 20 Uciga u uyan unyushi u cingi u tsu zuwa ta̱ dem ugbashika ameli. U tsu zuwa ta̱ tsukunu. Uciga u uyan unyushi u cingi u tsu zuwa ta̱ dem makovugo. U tsu zuwa ta̱ ama a shila̱ka̱na̱sa̱. U tsu zuwa ta̱ a yamgbana malyon. U tsu zuwa ta̱ uyansa u upan. U tsu zuwa ta̱ uciga u kaci. Uciga u uyan unyushi u cingi u tsu zuwa ta̱ kpam upece a asu u ama. U tsu zuwa ta̱ ama a pecene aɓolo aɓolo.  
\v 21 Uciga u uyan unyushi u cingi u tsu zuwa ta̱ uciga u ili i ama. U tsu zuwa ta̱ ama kuso hal she ma maka le. U tsu zuwa ta̱ ama a bansa a asu u abiki a ɗa bawu ama a tsu ka̱na̱ kaci ka le. Kpam u tsu zuwa ta̱ uyansa ili i cingi i roku icun kau‑kau. Ma̱ri n rono ɗa̱ ta̱ atsuvu caupa, kpam ma doku ta̱ ma rono ɗa̱ atsuvu: aza ɗa a ka yansa ili i na yi a ka wusha una̱ u shinga u tsugono tsu Kashila̱ wa. 
\p  
\v 22 Shegai Kulu ku Kashila̱ ka tono baci n a̱tsu, ku tsu na̱ka̱ ta̱ ilimaci i na: Ku tsu tuko ta̱ macigamgbani. Ku tsu tuko ta̱ ipeli. Ku tsu tuko ta̱ ndishi n shinga. Ku tsu tuko ta̱ kpam ahankuri. Kulu ku Kashila̱ ku tsu tuko ta̱ maɓa̱nga̱mgba̱ni. Ku tsu tuko ta̱ uyansa ukuna u shinga. Ku tsu zuwa ta̱ ama a woko aza ɗa a ka wushuku n ele.  
\v 23 Ku tsu zuwa ta̱ ama a woko n uvakunku u kaci, n uka̱na̱ u kaci. Mele ma̱ la ma ma danai ili i na yi i kpa̱ɗa̱ ulobono wa.  
\v 24 Aza ɗa aꞌa̱ri aza a Yesu Kawauwi, a a̱sa̱ka̱ ɗe ure u unyushi u cingi u le n u uyawunsa n uciga u ukuna u cingi.  
\v 25 Adama a ɗa Kulu ku na̱ka̱ tsu uma u savu, a̱sa̱ka̱ tsu yain ili iꞌya ku danai tsu yain.  
\v 26 Kotsu tsu yain ara̱ɗi, ko tsu ragi atoku, ko kpam tsu yamgbana malyon wa. 
\c 6  
\s1 Ɓa̱nga̱mgba̱na̱i 
\p  
\v 1 Ama a va̱, uza roku a asuvu a ɗe wa yansa baci unyushi u cingi, eɗa̱ aza ɗa iꞌa̱ri n ucira a asuvu a Kulu i gonuko vuma nala vi a ure u shinga. Shegai i yain u ɗa ben. Kotsu i kirana, tsa̱ra̱ eɗa̱ dem i cigi i yain icun i ili i cingi i nala yi wa.  
\v 2 Ɓa̱nga̱i atoku aꞌayin a ɗa baci aꞌa̱ri n ucanga u ara̱ji. I yan baci nala, ya yan ɗe la vi ili iꞌya Kawauwi ka ciga ɗa̱ i yain.\fig Uɓa̱nga̱ atoku|src="Galatians_6_2.tif" size="span" loc="Galatians 6:2" ref="Gal. 6:2" \fig* 
\v 3 Uza roku wa wundya baci eyi wa̱ri n kalen kpam nala tani wa̱ri wa, kaci ka ne ka koshi wa yinsa̱.  
\v 4 A̱sa̱ka̱ ya dem weɓele nwalu n ne. Dere ɗa baci ma̱ri yi, u lapa makamba n manyan ma ne. Shegai kotsu u ra̱tsana̱ka manyan ma ne n ma ama wa.  
\v 5 U ka̱na̱ ta̱ ya dem u canga ucanga u ne. 
\p  
\v 6 Uza ɗa baci dem wa rotsongusu uwenishike u Kashila̱, u peci gba̱ ili i shinga iꞌya wa̱ri n iꞌya n kawenishiki ka ne. 
\p  
\v 7 Kotsu i yinsa̱ kaci ka ɗe wa: kotsu i wene yavu ya fuɗa ya yanka Kashila̱ majari wa. Ama a tsu kapa ta̱ ili iꞌya a cei.  
\v 8 Uza ɗa baci u cei a asu u uyawunsa u cingi u uciga u kaci u ne, uyawunsa u cingi u ne wa zuwa yi ta̱ u kuwa̱. Shegai uza u ce baci tsa̱ra̱ u zuwa Kulu ku pana kayanyan, ka na̱ka̱ yi ta̱ uma u ɗa bawu wa̱ri n utyoku.  
\v 9 Kotsu tsu wowo n uyan ili iꞌya iꞌa̱ri i shinga wa, tsa ca ta̱ uma u ɗa bawu wa̱ri n utyoku aꞌayin a ɗa a gain, tsu a̱sa̱ka̱ baci wa.  
\v 10 Adama a nala, a̱sa̱ka̱ tsu yanka ya dem ili i shinga aꞌayin a ɗa baci tsa̱ri n kabala, hal gai aza ɗa aꞌa̱ri atoku a tsunu Atoni. 
\s1 Adooki a Bulus a makorishi 
\p  
\v 11 I wene ta̱ iɗyani i pige iꞌya n yain an n koronku ɗa̱ n kukere ku va̱. 
\p  
\v 12 Aza ɗa a tsu ciga a zuwa aza a Yahuda a pana kayanyan, alya a ka ma̱tsa̱ ɗa̱ i kiɗa acombi. A ka pana ta̱ uwonvo u ɗa aza a Yahuda a ka zuwa le upana u ikyamba, mawandamgbani ma Kawauwi ma baci koshi a ka tono.  
\v 13 Aza ɗa a kiɗai acombi yi, ele kaci ka le a tono Mele mi wa, shegai a ciga ta̱ a kiɗa ɗa̱ acombi tsa̱ra̱ a yain ara̱ɗi adama a ili iꞌya a ma̱tsa̱ ɗa̱ i yain.  
\v 14 Mpa gai, ma ciga n yain ara̱ɗi a ili i roku wa, she ukpa̱ u Asheku a tsunu Yesu Kawauwi a mawandamgbani. Adama a mawandamgbani ma nala mi, n tsu yansa kpam ili tyoku ɗa aza a likimba u na a tsu yansa wa. Kpam a reve ko ndya i zuwai n tsu yansa nala wa.  
\v 15 Wa̱ri n kalen wa ko a kiɗa vu kacombi, ko bawu a kiɗa vu. Ili i kalen iꞌya vuma wushi uma u savu a asu u Kashila̱.  
\v 16 Kashila̱ ka na̱ka̱ ta̱ ndishi n shinga a asu u aza ɗa a tonoi akani a na, kpam wa zuwuka le ta̱ una̱ u shinga. Wata, ama a nala yi alya ama a maci a Kashila̱. 
\p  
\v 17 Ili iꞌya i bidyai n gogo‑na, kotsu i a̱sa̱ka̱ ko uza u damgbara̱sa mu n ukuna u nala wa. Alani a ɗa ma̱ri n a ɗa a ikyamba i va̱ a rawa ta̱ a wenike an uza u Yesu u ɗa ma̱ri. 
\p  
\v 18 Ama a va̱, a̱sa̱ka̱ ukuna u shinga u Asheku Yesu Kawauwi ka tsunu u rongo n a̱ɗa̱ gba̱. Ami.