\id ACT NT0005 Tsikimba (kdl) (Auna Kambari) 2010 \h Asuki \toc1 Tagara̱da u Manyan ma Asuki \toc2 Asuki \toc3 Ask. \mt2 Tagara̱da u \mt1 Manyan ma Asuki \is1 Ukukpa̱ u kadyanshi \ip Luka uza ɗa korongi tagara̱da u Luka, aya dem u korongi tagara̱da u Manyan ma Asuki u na vi. Ciga ɗa wa ciga u dana ili iꞌya i gita̱i n ama a ɗa a ka tono Yesu. Tagara̱da u Manyan ma Asuki vi u gita̱ ta̱ alabari a ne a asu u ɗa tagara̱da u Luka u shamgbai. \ip Tagara̱da u Manyan ma Asuki u yan ta̱ kadyanshi ka ili iꞌya i gita̱i n ama a ɗa a ka tono Yesu cina u kuwa̱ ɗe. U yan ta̱ kadyanshi ka tyoku ɗa a kyawunsai n a yanki ama kadyanshi a kaci ka Yesu, u yain kpam kadyanshi ka tyoku ɗa ama yi a tsu yan a pana baci kadyanshi ki. Kulu Keri ku tsu ka̱ngu ta̱ kpam ku ɓa̱nga̱ ama a na yi. A kagita̱, ama a ɗa aꞌa̱ri kaletsu ka te alya a yankai kadyanshi ka na ki koshi; wata, aza a Yahuda. Ko a asuvu a aza a Yahuda yi, aza roku a wushuku n ili iꞌya a danai wa, kpam a wuna ta̱ aza roku a asuvu a Atoni yi adama a ili iꞌya a ka dansa a kaci ka Yesu. Ubana ɗe, pini a asuvu a tagara̱da vi, Kashila̱ ka yan ta̱ kadyanshi n Atoni yi a yanka aza ɗa bawu aꞌa̱ri a kaletsu ka aza a Yahuda kadyanshi a kaci ka Yesu. \ip Tagara̱da u Manyan ma Asuki u yan ta̱ alabari a tyoku ɗa akani a Atoni a tamburai hal a wurai uɓongu u Isaraꞌila. U yan ta̱ alabari a tyoku ɗa Bituru yain n Bulus, n ama ushani. U yan ta̱ kadyanshi ka tyoku ɗa aza ɗa a kpatalai usavu, n tyoku ɗa a ɓa̱nga̱mgba̱na̱i pini a kaɓon ka le n tyoku ɗa a sukusuki kune ubana a asu u Atoni a ɗa aꞌa̱ri a asu u roku. Nala aꞌuwa a Atoni a ɗa tsu revei gogo‑na vi a gita̱i. \is1 Ili iꞌya iꞌa̱ri a tagara̱da u na vi \io1 A yan ta̱ Kadyanshi ka Shinga a Urishelima (1:1–8:3) \io1 A yan ta̱ Kadyanshi ka Shinga a Yahuda n Samariya (8:4–12:25) \io1 Bulus yain nwalu tsa̱ra̱ u dansa Kadyanshi ka Shinga (13:1–14:28) \io1 Uyawunsa u shinga a Urishelima (15:1-35) \io1 Bulus doku u yain nwalu tsa̱ra̱ u dansa Kadyanshi ka Shinga (15:36–18:22) \io1 Bulus doku u yain nwalu n tatsu tsa̱ra̱ u dansa Kadyanshi ka Shinga (18:23–21:16) \io1 A ka̱na̱i Bulus a Urishelima (21:17–23:22) \io1 A bankai Bulus a Kasariya (23:23–26:32) \io1 A bankai Bulus a Roma (27:1–28:31) \c 1 \s1 Kazuwamgbani ka utuwa̱ u Kulu Keri \p \v 1 Uzapige Tiyofilu: \p An n koronku vu caupa vi, n korongu ta̱ gba̱ ili iꞌya Yesu yansai kpam u wenishikei, ili iꞌya i bidyai aꞌayin a ɗa u gita̱i manyan ma ne \v 2-3 hal ubana kain ka a canga yi ubana a zuba. \p An u ꞌya̱nga̱i a ukpa̱, u wenishike ta̱ kaci ka ne a asu u asuki a ne a ɗa u ɗanga̱sai hal aꞌayin amangare. U yansa ta̱ ili ushani iꞌya i wenikei an wa̱ri n uma mayun. An aꞌayin a ɗa a ka canga yi ubana a zuba a yain evu, u dansa ta̱ n ele ukuna u tsugono tsu Kashila̱ u tonusuko le kpam ili iꞌya a ka yan. Gba̱ ili i na yi u yansa ta̱ iꞌya a asuvu a ucira u Kulu Keri. \p \v 4 Kain ka te an wa̱ri kaɓolo n ele a asu u ulya ilikulya, u tonuko le, “Kotsu i laza pini a Urishelima wa hal she Tata u sukunku ɗa̱ kune ku u zuwamgbanai vi. Ma̱ri n tonuko ɗa̱ ɗe ukuna u na vi caupa. \v 5 Yahaya lyuɓugusu ta̱ ama n mini, shegai ubana a kapala kenu, a ka lyuɓugu ɗa̱ ta̱ n Kulu Keri.” \s1 A cangai Yesu ubana a zuba \p \v 6 Kain ka te, an asuki yi a ɓolomgbonoi a asu u te kaɓolo n Yesu, a wece yi, “Asheku, aꞌayin a ɗa va gonuko aza a Isaraꞌila tsugono tsu le a ɗa na vi?” \p \v 7 U tonuko le, “Tata ɗa koshi wa̱ri n ucira u ɗa wa reve aꞌayin a ɗa u foɓusoi vi, eɗa̱ ya reve wa. \v 8 Shegai ya wusha ta̱ ucira aꞌayin a ɗa Kulu Keri ku cipa̱i asuvu a ɗe. Ya woko ta̱ aza ɗa ya shamkpa mu a Urishelima, n gba̱ a asuvu a Yahuda. I tonuko kpam aza a Samariya hal ubana a asuvu a likimba gba̱.” \p \v 9 An u kotsoi kadyanshi ka na ki, ele n a wundi yi, aku a canga yi a mere ma le ubana a zuba. Pini nala, kalishi ka kimba̱ yi, a doku a wene yi kpam wa. \p \v 10 Aꞌayin a ɗa aꞌa̱ri pini a uwundya zuba vi, kute‑kute ama a re uꞌuki n aminya a eri a shamgbai evu n ele. \v 11 A tonuko le, “Aza a Galili, ndya i zuwai iꞌa̱ri kushani ya wundya zuba? Yesu ɗa i wenei a cangai ubana a zuba na vi, nala kpam wa gono.” \s1 A ɗanga̱sai kasuki ka savu \p \v 12 Aku asuki yi a lazai pini a Masasa ma Zayitum mi a gonoi a Urishelima, kpam nte masasa mi ma̱ri pini evu n Urishelima vi; wata, kagbidi ka mel u te.\f + \fr 1:12 \ft Kaletsu ka aza a Yahuda ka da, mɓa̱ri mi “Nwalu n kain ka Ashibi n ɗa koshi.” Mele ma aza a Yahuda ma wushuku uza u yain nwalu n ɗa n wurai kilomita u te, ko kpam kagbidi ka mel u te n kain ka Ashibi wa. N ɗa ma wura la vi nwalu n minti kupa ko kpam udeshe azu a tatsu wa.\f* \v 13 An a rawai a ilyuci yi, aku a yuwa̱i a kunukuzuba a asu u ɗa a tsu cipa̱. Ama ɗa aꞌa̱ri pini vi alya; Bituru, n Yahaya, n Yakubu. Andurawu, n Filibu, n Toma aꞌa̱ ta̱ dem pini. Aza ɗa aꞌa̱ri pini a ɓolomgbono ta̱ dem n Batalamawu, n Matiyu, n Yakubu maku ma Halfa, n Simo uza ɗa a ka isa̱ Ziloti, n Yahuza maku ma Yakubu.\fig Asuki a kunukuzuba|src="Acts_1_13.tif" size="span" loc="Acts 1:13" ref="Ask. 1:13" \fig* \v 14 A tsu ɓolomgbono ta̱ kpam a na̱ka̱i kaci ka le adama a kavasu n katakasuvu ka te. Aka roku a ɗa dem pini hal n Meri mma u Yesu n aꞌangu a Yesu yi. \p \v 15 Aꞌayin a nala yi, kakuma̱ ka ama ka ka rawai ama amangatawun n kamanga (120) aza ɗa a pityanangi ka ka ɓolomgbonoi. Pini nala, Bituru shamgbai a mere ma le u danai, \v 16 “Ama a va̱, u ka̱na̱ ta̱ a shaɗangu udani u Kashila̱ u ɗa Kulu Keri ku danai caupa a una̱ u Dawuda a kaci ka Yahuza, uza ɗa u tonoi n aza ɗa a ka̱na̱i Yesu. \v 17 Kpaci caupa uza u te u ɗa a asuvu a tsunu, kpam a na̱ka̱ yi ta̱ kapashi ka manyan ka ne a asuvu a manyan ma na mi.” \p \v 18 (U tsila ta̱ uyamba n ikebe iꞌya u tsa̱ra̱i a asu u manyan ma cingi mi. Pini nala, u rukpa̱i kaci uvari, aku katsuma̱ ka ne ka ta̱sa̱i, ucanga u katsuma̱ vi u tsa̱la̱i a iyamba. \v 19 Gba̱ aza ɗa aꞌa̱ri a Urishelima a pana ta̱ ukuna u na vi, aku a nekei asu vi kala, Akaladama n kaletsu ka le; wata, “Uyamba u Mpasa.”) \p \v 20 Bituru lyai kapala n kadyanshi, “Kpaci wa̱ ta̱ ukorongi a asuvu a Tagara̱da u Ishipa,† \q1 ‘A̱sa̱ka̱ kuwa ku ne ku woko uvarangi, \q1 kpam kotsu uza u dusuku pini wa.’ \p “Kpam a dana ta̱, \q1 ‘Kapashi ka manyan ka ne ki uza roku u bidya ka.’ \x ◊ \xo 1:20 \xt Ishp. 69:25; Ishp. 1:20b; Ishp. 109:8.\x* \p \v 21 “Adama a nala u ka̱na̱ ta̱ a ɗanga̱sa uza roku a asuvu a ama a na yi, uza ɗa wa̱ri kaɓolo n a̱tsu caupa aꞌayin a ɗa Yesu Asheku wa̱ri n a̱tsu. \v 22 U ka̱na̱ ta̱ vuma vi u woko uza ɗa u rongoi n a̱tsu tun aꞌayin a ɗa Yahaya lyuɓugi Yesu hal ubana aꞌayin a ɗa a canga yi ubana a zuba. U ka̱na̱ ta̱ vuma vi u ɓolomgbono kaci n a̱tsu, u woko uza ɗa wa tonuko ama ukuna u uꞌya̱nga̱ u ne a ukpa̱.” \p \v 23 Pini nala, a wutukpa̱i ama a re, Isuhu Bara̱saba uza ɗa a ka isa̱ Yusutu, n Mataya. \v 24 Asuki yi a yain kavasu a danai, “Asheku, ya dem vu reve ta̱ katakasuvu ka ne. Wenike tsu uza ɗa vu ɗanga̱sai a asuvu a ama a re a na yi, \v 25 u woko kasuki. U bidya manyan ma Yahuza kasuki u a̱sa̱ka̱i kpaci u bana ɗe asu u ɗa u yain dere n eyi.” \v 26 A varangi uruta, aku u rukpa̱i a kaci ka Mataya, pini nala, a zuwa yi u woko kasuki kaɓolo n kupa n u te vi. \c 2 \s1 Utuwa̱ u Kulu Keri \p \v 1 An kain ka Abiki a Kain ka Amangarenkupa†\f + \fr 2:1 \ft Abiki a Kain ka Amangarenkupa a ɗa a ka isa̱ “Pentekos,” kpam kala ka abiki a ukapa u ilya ka. A tsu yan ta̱ a ɗa a kotso baci Abiki a Upasamgbana n aꞌayin amangarenkupa. Kain ka amangare n kuci ka la vi an Yesu ꞌya̱nga̱i a ukpa̱.\f* ka yain, gba̱ Atoni yi a ɓolomgbonoi a asu u te. \v 2 Kute‑kute a panai mawura̱ ma uwule u pige u ɗa u wuta̱i a zuba u shaɗangi kuwa ka aꞌa̱ri pini ndishi vi. \v 3 Aku a wenei ili i roku yavu aletsu a akina a ka pecenishe n a cipusi a zuba u aꞌaci a le.\fig Utuwa̱ u Kulu Keri|src="Acts_2_2-4-ok.tif" size="span" loc="Acts 2:3" ref="Ask. 2:3" \fig* \v 4 A shaɗangu le n Kulu Keri, aku a gita̱i kadyanshi n aletsu a roku kau‑kau tyoku ɗa Kulu Keri ki ku tonoi n ele. \p \v 5 Aꞌayin a nala yi, aza a Yahuda a roku aza ɗa a ka tono Kashila̱ a wuta̱i a iyamba i likimba gba̱ ya dem n kaletsu ka ne a tuwa̱i pini a Urishelima vi na̱ ndishi. \v 6 An a panai mawura̱ ma uwule mi, aku kakuma̱ ka ama ka sumai ka banai tsa̱ra̱ a wene ili iꞌya ya gita̱. Aku a yain majiyan kpaci gba̱ le ya dem pana ta̱ kaletsu ka ne a asu u Atoni yi a ka dansa ka. \v 7 A yain majiyan cika, hal a ka wecishike, “Aza ɗa a ka dansa na vi tsa wundya gba̱ le aza a Galili a ɗa vi? \v 8 Niɗa kpam gba̱ tsunu tsu pana̱ka le a ka dansa aletsu a tsunu? \v 9 A̱tsa tani na tsu wuta̱ ta̱ iyamba kau‑kau, aza a roku aza a Paratiya a ɗa, n aza a Madaya, n aza a Elam. Tsa̱ ta̱ dem n aza a Masopotamiya, n aza a Yahuda, n aza a Kapadosiya, n aza a Pontu, n aza a Asiya asuvu a tsunu. \v 10 Aza a Firijiya, n aza a Bamafiliya n aza a Masar a ɗa dem pini. Hal n aza a kaɓon ka kapashi ka Libiya evu n Sirani, n amoci a uyamba u Roma aza ɗa aꞌa̱ri aza a Yahuda n aza ɗa a uwai utono u adini a aza a Yahuda. \v 11 A̱tsa tani na aza a Kiriti n aza a Arabi, gba̱ tsa pana̱ka le a ka dansa ukuna u manyan ma pige ma Kashila̱ ka yain n aletsu a tsunu.” \p \v 12 Gba̱ le a yain majiyan, hal a la̱pa̱na̱i a ka wecemgbene, a da, “Ndya kalen ka ukuna u naha vi?” \p \v 13 Shegai aza roku a ka yanka le majari, a danai, “Mini ma cinwi ma a soi hal a gutukpai.” \s1 Bituru yankai kakuma̱ ka ama kuɓari \p \v 14 Bituru ꞌya̱nga̱i kushani kaɓolo n asuki kupa n uza u te vi, u danai, “Aza a va̱, aza a Yahuda n aza ɗa aꞌa̱ri ndishi a Urishelima, panai na, kpam i kirana n ili iꞌya ma tonuko ɗa̱. \v 15 Ama a na yi, so ɗa a soi tyoku ɗa iꞌa̱ri uyawunsa wa. U yan ta̱ usana cika, ama a tsu so a gutukpa n ulapa u uwule u kuci n usana u de naha wa. \v 16 Ili i na yi, ili iꞌya Juwelu matsumate u danai iꞌya: \q1 \v 17 ‘Kashila̱ ka danai, \q1 Aꞌayin a makorishi a rawa baci, ma na̱ka̱ ta̱ ya dem Kulu Keri. \q1 Mmuku n ɗe aka n aꞌali a ka yan ta̱ kadyanshi ka ili iꞌya ya tuwa̱. \q1 Alobo a ka wene ta̱ kuwene. \q1 Nkoshi kpam ma lavutansa ta̱. \q1 \v 18 Aꞌayin a nala yi ma na̱ka̱ ta̱ agbashi a va̱ aka n aꞌali Kulu Keri, \q1 kpam a ka dansa ta̱ kadyanshi ka va̱. \q1 \v 19 Ma wenike ta̱ ikunesavu a zuba u alishi, \q1 n iryoci i savu a likimba; \q1 wata, mpasa n akina, \q1 n ka̱nga̱ ka alishi. \q1 \v 20 Kaara ka woko ta̱ karimbi, \q1 uwoto kpam u woko san yavu mpasa. \q1 Ili i na yi ya gita̱ ta̱ kahu kain ka tsupige n ka ucira ka Magono ma Zuba ka tuwa̱. \q1 \v 21 Aꞌayin a nala yi, uza ɗa baci dem u yain kavasu a asuvu a kala ka Magono ma Zuba wa tsa̱ra̱ ta̱ iwauwi.’ \x ◊ \xo 2:21 \xt Juw. 2:28-32.\x* \p \v 22 Eɗa̱ aza a Isaraꞌila panai na! An Yesu uza u Nazara u yansai gba̱ iryoci n ikunesavu yi, i wenike ta̱ an Kashila̱ ka ka suki yi mayun, kpam gba̱ ɗe i reve ta̱ nala iꞌa̱ri. \v 23 Caupa Kashila̱ ka reve ta̱ ili iꞌya ya gita̱, kpam iꞌya u foɓusoi vi i gita̱ ta̱ an a nekei Yesu ara ɗe. I wandamgbana yi ta̱ a mawandamgbani, i wuna yi a akere a aza a unyushi u cingi. \v 24 Shegai Kashila̱ ka wutukpa̱ yi ta̱ a asuvu a ucira u ukpa̱, kpaci ukpa̱ wa̱ n ucira u ɗa wa ka̱na̱ yi wa. \v 25 Dawuda Magono u yan ta̱ kadyanshi ka na a kaci ka Yesu, u danai, \q1 ‘Magono ma Zuba ma̱ ta̱ na̱ mpa kain dem, \q1 ili iꞌa̱ la ya ne mu uwonvo wa, \q1 kpaci wa̱ ta̱ a kukere ku ulyaki ku va̱. \q1 \v 26 Adama a nala katakasuvu ka va̱ ka shaɗangu ta̱ n maza̱nga̱, \q1 una̱ u va̱ wa sala ta̱ icikpali i ne, \q1 kpam ikyamba i va̱ ya rongo ta̱ n uzuwa u uma. \q1 \v 27 Kpaci va a̱sa̱ka̱ uma u va̱ a asuvu a kasaun wa, \q1 kpam va a̱sa̱ka̱ ikyamba i Uza u Uwulukpi u vunu i shama wa. \q1 \v 28 Vu wenike mu ta̱ tyoku ɗa ma tsa̱ra̱ uma, \q1 kpam vu shaɗangu mu ta̱ n maza̱nga̱ kpaci va rongo ta̱ kaɓolo na̱ mpa.’ \x ◊ \xo 2:28 \xt Ishp. 16:8-11.\x* \p \v 29 “Ama a va̱ aza a Isaraꞌila, ma fuɗa ta̱ ma dansa ukuna u akaya a tsunu Dawuda n a̱ɗa̱ bawu mala̱la̱. U kuwa̱ ɗe, a ciɗa̱ngu yi, kpam kasaun ka ne ka pini hal n ara. \v 30 Eyi matsumate ma, kpam Kashila̱ ka yanka yi ta̱ kazuwamgbani, u da wa zuwa ta̱ uza roku a asuvu a kagali ka ne u woko magono, tyoku ɗa u zuwa yi u wokoi magono. \v 31 An Dawuda wenei nala, aku u yain kadyanshi ka ukuna u uꞌya̱nga̱ u ukpa̱ u Kawauwi, u da, \q1 ‘A ka a̱sa̱nsa̱ n ikyamba i ne a kasaun wa, \q1 kpam iꞌya ya shama wa.’ \p \v 32 “Kashila̱ ka ꞌya̱nga̱sa̱ ta̱ Yesu u na vi a ukpa̱, kpam a̱tsu dem tsu wene ta̱ ukuna vi. \p \v 33 “Gogo‑na aya pini ndishi a ulyaki u Kashila̱ a asu u tsupige, kpam Kashila̱ Tata u ne u na̱ka̱ yi ta̱ Kulu Keri tyoku ɗa u zuwamgbanai. Gogo‑na Yesu vi u tsunku tsu ɗe ka a aꞌaci a tsunu, aya u tukoi ili iꞌya tsu wenei kpam tsa pana na vi. \v 34 Dawuda ɗa yuwa̱i a zuba wa, shegai eyi n kaci ka ne u dana ta̱, \q1 ‘Magono ma Zuba ma tonukoi Asheku a va̱, \q1 dusuku a ulyaki u va̱, \q1 \v 35 hal n zuwa vu taɗanku atokulalu a vunu aꞌene.’ \x ◊ \xo 2:35 \xt Ishp. 110:1; Luk. 20:42.\x* \p \v 36 “Adama a nala, eɗa̱ aza a Isaraꞌila she i reve an Yesu ɗa i wandamgbanai nala vi, Kashila̱ ka gonuko yi ɗe Asheku n Kawauwi.” \p \v 37 An a panai nala, aku kadyanshi ki ka sawa le atakasuvu cika, a wecei Bituru n asuki a ɗa aꞌa̱ri pini vi, “Atoku a tsunu, ndya tsa yan?” \p \v 38 Bituru wushunku le, “U ka̱na̱ ta̱ i a̱sa̱ka̱ tsicingi tsu ɗe i kpatala ubana a asu u Kashila̱. A lyuɓugu ɗa̱ a asuvu a kala ka Yesu Kirisiti, kotsu Kashila̱ ka cimbusuka̱ ɗa̱ unyushi u cingi u ɗe, tsa̱ra̱ i tsa̱ra̱ kune ku Kulu Keri. \v 39 Kazuwamgbani ka Kashila̱ ka na ki adama a ɗe a ɗa na̱ mmuku n ɗe hal gba̱m n aza ɗa aꞌa̱ri a mɓa̱ri: aza ɗa Magono ma Zuba Kashila̱ ka tsunu ka isa̱i ubana ara ne.” \p \v 40 Bituru lyai kapala n u yanki le kuɓari cika, n u dansi, “Wauwai kaci ka ɗe a upana u ikyamba u ɗa wa tuwa̱ a kaci ka ama a cingi a aꞌayin a na yi.” \v 41 Ama ushani a wushuku ta̱ n kadyanshi ka ne, aku a lyuɓugu le. Ama yi a raɓansa ta̱ ama azu a tatsu (3,000) aza ɗa a ɓolomgbonoi n atoni kain ki. \s1 Tyoku ɗa Atoni yi a rongoi \p \v 42 A gonukoi ugboji u le a asu u uwenishike u asuki vi, n a rongi kaɓolo, n a lyayi ilikulya, n a yanyi kavasu. \v 43 Aku ya dem panai uwonvo n majiyan, adama a iryoci n ikunesavu iꞌya Kashila̱ ka yansa a akere a asuki. \v 44 Gba̱ Atoni yi a ɓolomgbonoi a asu u te, n a yanyi manyan n ili iꞌya a tsa̱ra̱i kaɓolo. \v 45 A dengishei utsa̱ri u le aku a neshei ama ɗa bawu aꞌa̱ri n ili dere tyoku ɗa a ka ciga. \v 46 Kain dem a tsu gbashika ta̱ Kashila̱ a Kuwa ku Kashila̱, a gawunsusa a aꞌuwa a le a lyai ilikulya kaɓolo n katakasuvu ka te. \v 47 N a cikpali Kashila̱ kain dem, kpam gba̱ ama yi a ka na̱ka̱ le ta̱ tsupige. Kain dem Asheku a dokusu le ta̱ ama ushani aza ɗa a ka tsa̱ra̱sa̱ iwauwi. \c 3 \s1 A ta̱na̱sa̱i kawunu \p \v 1 Kain ka te, Bituru n Yahaya a ka bana a Kuwa ku Kashila̱ aꞌayin a uyan kavasu, n ulapa u uwule u tatsu u kuvuli. \v 2 A utsutsu u ɗa a ka isa̱ Utsutsu u Shinga, vuma roku ɗa pini uza ɗa a matsai kawunu. Kain dem a tsu canga yi ta̱ ubana a utsutsu u Kuwa ku Kashila̱ vi tsa̱ra̱ u foli kune a asu u aza ɗa a ka uwusa pini. \v 3 An u wenei Bituru n Yahaya a ka uwa a Kuwa ki, u folo le kune. \v 4 Bituru n Yahaya a weɓele yi, aku Bituru tonuko yi, “Kondono tsu.” \v 5 Kawunu ki ka zuwa ta̱ uma u ne a ara le n u wundi wa tsa̱ra̱ kune. \p \v 6 Bituru tonuko yi, “Ma̱ n ikebe wa, shegai ili iꞌya ma̱ri n iꞌya, iꞌya ma na̱ka̱ vu. A asuvu a kala ka Yesu Kawauwi, uza u Nazara, ꞌya̱nga̱ vu wala.” \v 7 Pini nala, u ka̱na̱ yi kukere ku ulyaki u ra̱ɗa̱gba̱ yi, aku aꞌene n aꞌeshaꞌene a ne a gbamai. \v 8 Kute‑kute, u zaɗa̱gbai u ꞌya̱nga̱i kushani u gita̱i nwalu, u uwai a Kuwa ku Kashila̱ ki kaɓolo n ele, wa wala hal n u imkpusi n u cikpali Kashila̱. \v 9 Gba̱ ama yi a wene yi n u wali n u cikpali Kashila̱. \v 10 A wene ta̱ ukuna u pige a yain kpam majiyan ma ili iꞌya i gita̱i n eyi, kpaci a reve ta̱ an aya wa̱ri u tsu dusukusu a Utsutsu u Shinga u Kuwa ku Kashila̱ n u foli vi. \s1 Kuɓari ku Bituru a Kuwa ku Kashila̱ \p \v 11 Cina vuma vi buwai kaɓolo n Bituru n Yahaya, ama a wurana̱sai n ilyaɗi a tuwa̱i pini a kafalaka ka Kuwa ku Kashila̱ ka a ka isa̱ Kafalaka ka Solomo n a yanyi majiyan a kaci ka vuma vi. \v 12 An Bituru wenei nala, u tonukoi ama yi, “Aza a Isaraꞌila, ndya i zuwai ya yan majiyan ma ili i na yi? Ndya i zuwai ya wundya tsu yavu n ucira u kaci u tsunu, ko kpam adama a utono u Kashila̱ u tsunu u ɗa i zuwai vuma na vi u walai? \v 13 Kashila̱ ka Ibirahi, n Kashila̱ ka Ishaku, n Kashila̱ ka Yakubu, Kashila̱ ka akaya a tsunu ka ka ra̱ɗa̱gba̱i kagbashi ka ne Yesu. Aya uza ɗa i nekei, kpam i ꞌyuwan yi a kapala ka Bilatu gomuna, gba̱ n uciga u ɗa Bilatu wa̱ri wa ciga u a̱sa̱ka̱ yi. \v 14 Shegai i ꞌyuwain Uza u Shinga vi, uza ɗa wa̱ri bawu unyushi, i foloi a a̱sa̱nka̱ ɗa̱ uza ɗa u wunai ama. \v 15 I wunai uza ɗa wa̱ri kami ka uma, shegai Kashila̱ ka ꞌya̱nga̱sa̱ yi a ukpa̱. A̱tsu tsu wene ta̱ ukuna u nala vi. \v 16 Kawunu ka na ki ka ta̱na̱ ta̱ adama a ɗa u pityanangi n Yesu. Vuma ɗa gai na vi kpam i reve yi ta̱! U ta̱na̱ ta̱ gba̱ gba̱ an u wushuki n Yesu, gba̱ ɗe i wene ta̱ tyoku ɗa ukuna u na vi u gita̱i. \p \v 17 “Ama a va̱, n reve ta̱ a asuvu a unamba u ureve u ɗa i yain ili i nala yi, tyoku ɗa aza ɗa a ka tono n a̱ɗa̱ dem a yain. \v 18 Kpam nala Kashila̱ ka shaɗangi ili iꞌya u danai a una̱ u ntsumate, ‘Kirisiti u ne wa pana ta̱ ikyamba.’ \v 19 Adama a nala kpatalai i a̱sa̱ka̱ unyushi u cingi u ɗe, i gono a asu u Kashila̱, tsa̱ra̱ a cimbusuka̱ ɗa̱ unyushi u cingi u ɗe gba̱, Magono ma Zuba kpam ma na̱ka̱ ta̱ atakasuvu a ɗe uwunvuga. \v 20 Wa sukunku ɗa̱ ta̱ Kirisiti Kawauwi ka u ɗanga̱sai caupa; wata, Yesu. \v 21 U ka̱na̱ ta̱ Yesu rongo a zuba, hal ubana aꞌayin a ɗa a ka gonuko ili dem i woko i savu, tyoku ɗa Kashila̱ ka danai caupa a una̱ u ntsumate n shinga. \v 22 Kpaci Musa dana ta̱, ‘Magono ma Zuba Kashila̱ ka ɗe, ma sukunku ɗa̱ ta̱ matsumate a asuvu a aza a ɗe tyoku u va̱. U ka̱na̱ ta̱ i pana ili iꞌya wa tonuko ɗa̱.’ \x ◊ \xo 3:22 \xt U.Ml. 18:15.\x* \v 23 Kpam, ‘Wa ka̱na̱ ta̱ gba̱ uza ɗa u kpa̱ɗa̱i upana̱ka matsumate ma nala mi, a ka pece yi ta̱ n ama a ne gba̱ a wacinsa yi.’ \x ◊ \xo 3:23 \xt U.Ml. 18:19.\x* \p \v 24 “Mayun, gba̱ ntsumate n ɗa n yain kadyanshi ki, ili iꞌya i ka̱na̱i tun Samaꞌila hal ubana, a yan ta̱ kadyanshi ka aꞌayin a na yi. \v 25 Eɗa mmuku ma ntsumate mi, eɗa kpam ya lya agadu a kazuwamgbani ka Kashila̱ ka yankai akaya a ɗe, an u tonukoi Ibirahi, ‘A asu u mmuku n vunu n ɗa a ka zuwuka gba̱ agali a likimba una̱ u shinga.’ \x ◊ \xo 3:25 \xt Kag. 22:18.\x* \v 26 An Kashila̱ ka ɗanga̱sai kagbashi ka ne, u gita̱ ta̱ u suku yi ara ɗe tsa̱ra̱ u zuwuka ɗa̱ una̱ u shinga, u zuwa ya dem a asuvu a ɗe u a̱sa̱ka̱ tsicingi tsu ne.” \c 4 \s1 A ka̱na̱i Bituru n Yahaya \p \v 1 Aꞌayin a ɗa Bituru n Yahaya aꞌa̱ri uyanka ama kadyanshi, aku aɗara̱kpi n azapige, n uzapige u ada̱ga̱ri a Kuwa ku Kashila̱, n aza a Sadusi\f + \fr 4:1 \ft Aza a Sadusi yi, azapige a aza a Yahuda a ɗa aza ɗa bawu a wushuki n uꞌya̱nga̱ u ukpa̱.\f* a tuwa̱i ara le. \v 2 A yain upan kpaci asuki yi a ka wenishike ta̱ ama, a danai akushe a ka ꞌya̱nga̱ ta̱ a ukpa̱ tyoku ɗa Yesu ꞌya̱nga̱i. \v 3 A ka̱na̱ le a gbagirya le hal kain ka wansai, kpaci n kuvuli ka. \v 4 Shegai ama ushani aza ɗa a panai kuɓari ki a pityanangu ta̱, pini nala, kakuma̱ aza ɗa a pityanangi vi ka doki ushani hal ka rawai ama azu a tawun (5,000) aꞌali.\f + \fr 4:4 \ft A kece aka na̱ mmuku aza ɗa aꞌa̱ri atoni wa.\f* \p \v 5 An kain ka wansai, aku azapige a aza a Yahuda yi, na̱ nkoshi n le, n awenishiki a Mele a ɓolomgbonoi a Urishelima. \v 6 Hanana Magono ma Aɗara̱kpi wa̱ ta̱ kaɓolo n Kayafa n Yahaya n Alizanda n gba̱ aza ɗa aꞌa̱ri kumaci ku te n Magono ma Aɗara̱kpi mi. \v 7 A zuwai Bituru n Yahaya a mere ma le, a wece le, “N ucira u eni u ɗa ko kpam n kala ka eni ka i yain ili i na yi?” \p \v 8 Shegai Bituru an wa̱ri ushaɗangi n Kulu Keri u tonuko le, “Eɗa̱ azapige na̱ nkoshi ma ama, \v 9 wece ɗa ya wece tsu ara a kaci ka ukuna u shinga u ɗa a yankai vuma na vi, kpam ya ciga i reve uza ɗa u ta̱na̱sa̱ yi vi? \v 10 Tsa ciga ta̱ gba̱ ɗe i reve hal n aza a Isaraꞌila dem, a asuvu a kala ka Yesu uza u Nazara uza ɗa i wandamgbanai kpam Kashila̱ ka ꞌya̱nga̱sa̱ yi a ukpa̱ vi, a asuvu a kala ka nala ka vuma na wa̱ri kushani n alafiya a kapala ka ɗe. \v 11 Tagara̱da u Kashila̱ u dana ta̱ aya \q1 “ ‘Katali ka aza a kuma a ꞌyuwain \q1 ka ka lakai kalen cika a asu u kuma.’ \x ◊ \xo 4:11 \xt Ishp. 118:22; Mak. 12:10; Luk. 20:17.\x* \p \v 12 “Yesu nala vi ɗa koshi wa̱ri n ucira u wauwa uma. Gba̱ a asuvu a likimba, kala ka ne ka koshi ama a ka fuɗa a isa̱ aku a tsa̱ra̱ iwauwi.” \p \v 13 Azapige yi a yain majiyan cika an a wenei Bituru n Yahaya bawu a panai uwonvo u kadyanshi, kpaci a reve ta̱ ama a na yi aꞌa̱ n ureve u roku wa. Kpam a reve le ta̱ aꞌayin a ɗa aꞌa̱ri kaɓolo n Yesu. \v 14 An kpam azapige yi a wenei vuma ɗa a ta̱na̱sa̱i vi kaɓolo n asuki yi, aku a nambai ili iꞌya a ka dana. \v 15 A tonukoi asuki yi a wuta̱ pini a asu u Asheshi a Pige yi, ele kpam a sheshei. \p \v 16 A danai, “Ndya tsa yan n ama a na yi? Kpaci gba̱ aza ɗa a ka rongo a Urishelima a reve ta̱ an a yain iryoci i pige a akere a ama a na yi, tsa̱ tani n tyoku ɗa tsa dana nala wa̱ri wa. \v 17 Shegai tsa̱ra̱ kotsu ukuna vi u tambura a asuvu a ama wa, a̱sa̱ka̱ tsu ɓarana le a doku a tonuko uza ukuna a asuvu a kala ka nala ki wa.” \p \v 18 Pini nala, a isa̱i asuki yi, a ɓarana le kotsu a doku a tonuko uza ukuna ko a wenishike a asuvu a kala ka Yesu wa. \p \v 19 Shegai Bituru n Yahaya a wushunku le, “Mai ɗa wa̱ wa̱ri a asu u Kashila̱ tsu lai upana kadyanshi ka ɗe n ka ka Kashila̱? Kondoi ve i wene. \v 20 Kpaci a̱tsu gai tsa fuɗa tsa paɗa bini a kaci ka ili iꞌya tsu panai kpam tsu wenei wa.” \p \v 21 An a doki a ɓarana le, aku a a̱sa̱ka̱ le. A nambai tyoku ɗa a ka yan a yan le mavura, kpaci gba̱ ama a ka cikpala ta̱ Kashila̱ adama a ili iꞌya i gita̱i. \v 22 Vuma ɗa a matsai kawunu ki kpam a ta̱na̱sa̱ yi n ukunosavu vi, ayen a ne a la ta̱ amangare. \s1 Atoni yi a yain kavasu \p \v 23 An a a̱sa̱ka̱i Bituru n Yahaya, a banai a asu u aza a le, a yanka le alabari a ili iꞌya aɗara̱kpi a pige n azapige yi a tonuko le. \v 24 Ele kpam an a panai nala aku a ꞌya̱nga̱sa̱i ala̱ga̱tsu a le ubana a asu u Kashila̱ n katakasuvu ka te a danai, “Ashekapige, uza ɗa u yain zuba n likimba n kushiva̱ n gba̱ ili iꞌya iꞌa̱ri a asuvu a le. \v 25 A asu u Kulu Keri, vu yain kadyanshi n kagbashi ka vunu; wata, akaya a tsunu Dawuda, vu da, \q1 ‘Ndya i zuwai Awulawa a yain upan? \q1 Ndya i zuwai ama a ka yansa afoɓi a gbani? \q1 \v 26 Ngono n likimba kpam a foɓusoi kushulu, \q1 aza ɗa a ka tono n ama kpam dem a ɓolomgbonoi aꞌaci a le, \q1 a ka yan tsilala n Magono ma Zuba n Kawauwi ka u suki.’ \x ◊ \xo 4:26 \xt Ishp. 2:1-2.\x* \p \v 27 “Mayun ɗa ili i na yi i gita̱ ta̱ pini na a Urishelima. Hiridu† magono n Bontu Bilatu a ɓolomgbono ta̱ kaci n Awulawa n aza a Isaraꞌila n a yanyi tsilala n kagbashi ka vunu Yesu Uza u Uwulukpi, uza ɗa vu gonukoi Kawauwi. \v 28 A ɓolomgbonoi tsa̱ra̱ a yain ili iꞌya vu foɓusoi ya gita̱ a asuvu a ucira u vunu n tyoku ɗa va ciga. \v 29 Gogo‑na Magono ma Zuba, kondo ve tyoku ɗa a ka ciga a ɓishinka tsu manyan. A̱tsu agbashi a vunu a ɗa, ne tsu ucira u ɗa tsa yan kadyanshi ka vunu bawu uwonvo. \v 30 Rongo usukusu kukere ku uta̱na̱sa̱, vu yansa iryoci n ikunesavu a asuvu a kala ka kagbashi ka vunu Yesu Uza u Uwulukpi.” \p \v 31 An a kotsoi kavasu, aku asu u ɗa a ɓolomgbonoi vi u gba̱ɗa̱i. A shaɗangu le n Kulu Keri, a rongoi udansa kadyanshi ka Kashila̱ bawu uwonvo. \s1 Atoni a nemgbenei ucanga u le \p \v 32 Gba̱ kaɓolo ka atoni ki katakasuvu ka te ka le, uyawunsa u ɗa le dem u te, uza wa̱ la u danai ili iꞌya wa̱ri n iꞌya vi i ne iꞌya koshi wa, shegai i gba̱ le. \v 33 N ucira u pige u ɗa asuki yi a danai ukuna u uꞌya̱nga̱ u Yesu Asheku a ukpa̱. Ukuna u shinga u Kashila̱ ushani wa̱ ta̱ a kaci ka ya dem a asuvu a le. \v 34 Kpam uza wa̱ la u nambai ili a asuvu a le wa, kpaci gba̱ aza a uyamba ko aꞌuwa a rongo ta̱ udengishe n a tukusi ikebe yi, \v 35 a ka zuwusa a kapala ka asuki yi. Kpam a ka pecishike iꞌya ko ya wa tyoku ɗa mɓa̱la̱ n le ma̱ri. \p \v 36 Nala uza roku uza u kala Isuhu yain, eyi uza u Levi u ɗa, kumaci ku uyamba u Sayipuru, uza ɗa asuki yi a tsu isa̱ Bara̱naba; (wata, Uza ɗa wa Gbamatangu Asuvu.) \v 37 U denge ta̱ uyamba u ne u roku, u tukoi ikebe yi a kapala ka asuki yi. \c 5 \s1 Ananiya n Sahiratu \p \v 1 Vuma roku ɗa pini uza u kala Ananiya n uka u ne Sahiratu, u dengei uyamba u ne u roku. \v 2 Aku u sokongi ikebe i roku n ureve u uka u ne, u tukoi iꞌya i buwai vi u zuwai a kapala ka asuki u da iꞌya gai la vi gba̱. \p \v 3 Bituru wece yi, “Ananiya, niɗa vu a̱sa̱ka̱i Kanangasi\f + \fr 5:3 \ft Kanangasi; wata, “Shetan” kala ka dem ka Kala̱pa̱nsi.\f* ka uwai a katakasuvu ka vunu? Vu yankai Kulu Keri kaɓan, kpam vu sokongi ikebe i roku a asuvu a iꞌya vu dengei uyamba vi? \v 4 Uyamba vi u vunu u ɗa ko vu dengei ko bawu vu dengei. Vu denge baci, va fuɗa ta̱ va yanka ikebe yi tyoku ɗa va ciga. Niɗa vu yawunsai vu yain ucun u ukuna u naha? A̱tsa vu yankai kaɓan wa, Kashila̱ ka vu yankai.” \p \v 5 N u pani kadyanshi ki, aku u rukpa̱i u kuwa̱i. Ama ɗa kpam a panai ukuna vi uwonvo u ka̱na̱ le cika. \v 6 Alobo a roku a cacai yi ikyamba yi n aminya a eri a wutukpa̱ yi a kunu ki, a ba a ciɗa̱ngu yi. \p \v 7 An ulapa u uwule u tatsu u wurai, aku uka u ne uwai, shegai u reve ili iꞌya i gita̱i wa. \v 8 Aku Bituru wece yi, “Utyoku u ikebe iꞌya i dengei uyamba u ɗe iꞌya na vi?” \p U danai, “Utyoku u ɗa gai la vi.” \p \v 9 Bituru wece yi, “Niɗa i ɓolomgbonoi una̱ tsa̱ra̱ i kondo Kulu Keri ku Magono ma Zuba? Pana nwalu ma aza ɗa a ciɗa̱ngi vali u vunu a utsutsu, kpam a ka canga vu ta̱ dem a wutukpa̱ vu.” \p \v 10 Kute‑kute u rukpa̱i a kapala ka Bituru u kuwa̱i. An alobo yi a uwai, a cina yi cina u kuwa̱ dem ɗe. Aku a canga yi a ba a ciɗa̱ngi evu n vali u ne. \v 11 Atoni yi n ama ɗa a panai alabari a ukuna vi a panai uwonvo cika. \s1 Asuki a ta̱na̱sa̱i ama ushani \p \v 12 Asuki yi a yain iryoci n ikunesavu i roku ushani a asu u ama. Atoni yi a tsu ɓolomgbono ta̱ a Kafalaka ka Solomo a Kuwa ku Kashila̱. \v 13 Shegai a asuvu a ama ɗa a buwai, uza wa̱ la u fuɗai u gbamai asuvu u ɓolomgbonoi kaci n ele wa. Gba̱ n nala, ama a ka na̱ka̱sa̱ le ta̱ tsupige. \p \v 14 Gba̱ n nala aka n aꞌali ushani a ka wushukusu n Asheku. \v 15 Hal gba̱m ama aꞌa̱ri a uwutukpusa̱ aza a mɓa̱la̱ a ure n a zuwusi le a zuba u ivamkpatsu n ajiba tsa̱ra̱ Bituru wa wura baci kulu ku ne ku sawa le. \v 16 Ama ushani a ilyuci iꞌya iꞌa̱ri evu n Urishelima aꞌa̱ri utukuso aza a mɓa̱la̱ n aza ɗa ityoni i cingi ya yan le mavura, kpam gba̱ le a ta̱na̱ ta̱. \s1 A ukai asuki a kuwa ku aꞌali \p \v 17 Magono ma Aɗara̱kpi n aza ɗa aꞌa̱ri n eyi; wata, aza a Sadusi a yain malyon cika. \v 18 Pini nala, a ka̱na̱i asuki yi a ukai a kuwa ku aꞌali. \v 19 Shegai an kayin ka yain, aku katsumate ka Magono ma Zuba ka kukpusa̱i itsutsu yi u wutukpa̱ le, ka danai,\fig A ukai asuki a kuwa ku aꞌali|src="Acts_5_18-19.tif" size="span" loc="Acts 5:19" ref="Ask. 5:19" \fig* \v 20 “Banai i shamgba a ulanga u Kuwa ku Kashila̱ i tonuko ama gba̱ ukuna u uma u savu.” \p \v 21 N a pani nala, aku a uwai a Kuwa ku Kashila̱ ki n usana u de a gita̱i uwenishike. \p Aꞌayin a ɗa Magono ma Aɗara̱kpi n aza ɗa aꞌa̱ri kaɓolo n eyi a ɓolomgbonoi, a isa̱i Asheshi a Pige† na̱ nkoshi n pige m aza a Isaraꞌila gba̱, aku a sukunki aza a kuwa ku aꞌali ki a tuko asuki yi. \p \v 22 Shegai an ada̱ga̱ri a Kuwa ku Kashila̱ ki a banai pini a kuwa ku aꞌali ki a cina le pini wa, a gonoi a yain alabari a danai, \v 23 “Tsu cina ta̱ kuwa ku aꞌali ki ugbagiri, aza ɗa kpam a ka wundya kuwa ki alya pini a itsutsu, shegai an tsu giduwa̱i tsu cina pini uza wa.” \p \v 24 An uzapige u ada̱ga̱ri a Kuwa ku Kashila̱ ki n aɗara̱kpi a pige yi a panai nala, aku a dambulai cika n a yanyi kacoco ka ili iꞌya ukuna u na wa tuko. \p \v 25 Uza roku u tuwa̱i u tonuko le, “Wundyai, ama ɗa i ukai a kuwa ku aꞌali ki, alya pini kushani a Kuwa ku Kashila̱ a ka wenishike ama.” \v 26 Uzapige u ada̱ga̱ri vi n aza ɗa a ka tono yi vi a ba a tukoi asuki yi, shegai n ucira wa, kpaci a ka pana ta̱ uwonvo u ama kotsu a vara̱sa le n atali wa. \p \v 27 An a tuwa̱i n ele, aku a shamkpa le a kapala ka Asheshi a Pige, Magono ma Aɗara̱kpi ma tonuko le, \v 28 “Tsu tonuko ɗa̱ ta̱, kotsu i doku i wenishike a asuvu a kala ka nala ki wa, shegai i kyawan ɗe Urishelima n uwenishike u ɗe hal gba̱m ya ciga i takpa tsu ukpa̱ u ne.” \p \v 29 Bituru n asuki yi a wushunku le, “U gan ta̱ tsu gorimuko udani u Kashila̱ kapala n u vuma. \v 30 Kashila̱ ka akaya a tsunu u ꞌya̱nga̱sa̱ ta̱ Yesu uza ɗa i wandamgbanai a mawandamgbani. \v 31 Aya Kashila̱ ka zuwai a ulyaki u ne, u woko Uzapige n Kawauwi tsa̱ra̱ u kukpunka̱ aza a Isaraꞌila ure u uꞌa̱sa̱ka̱ tsicingi tsu le, kpam a tsa̱ra̱ ucimbusa̱ u unyushi u cingi u le. \v 32 A̱tsa tsu wenei ukuna vi, nala kpam dem Kulu Keri ku tonukoi ama ukuna u na vi mayun ɗa. Kashila̱ ka suku ta̱ Kulu Keri ku ne a asu u aza ɗa a gorimuko yi.” \p \v 33 An a panai nala, aku a panai upan cika hal a ka ciga a wuna le. \v 34 Shegai a asuvu a Asheshi a Pige yi, Kafarishi ka roku ka pini a ka isa̱ Gamaliya. Kawenishiki ka Mele ka uza ɗa ama a ka na̱ka̱ tsupige. U ꞌya̱nga̱i u danai a wutukpa̱ le ve a ulanga. \v 35 Pini nala, u tonukoi Asheshi a Pige yi, “Atoku a va̱ aza a Isaraꞌila, kiranai n ili iꞌya ya ciga i yanka ama a na yi. \v 36 Ayen a ɗa a wurai, a yan ta̱ vuma roku uza u kala Tuda uza ɗa u bidyai kaci ka ne n kalen cika. Ama amangatawanishi (400) a ɗa a ɓolomgbonoi kaci n eyi. Shegai a wuna yi. Aza ɗa kpam a ka tono yi vi a wacuwai, ko i te ukuna u nala u lekeɗe wa. \v 37 An u ne u kotsoi, vuma roku kpam uza u kala Yahuza uza u Galili u wuta̱i aꞌayin a ɗa a ka yan makeci. Eyi dem tsa̱ra̱i ama ɗa a tono yi ushani. Shegai eyi dem a wuna yi, atoni a ne a wacuwai. \v 38 Gogo‑na adooki a va̱ a ɗa na a kaci ka ama a na yi, tsu a̱sa̱ka̱ le shiriri. Manyan ma a ka yan na vi n ucira u kaci u le u ɗa baci a ka yan ma, a ka ɓa̱ra̱kpa̱ wa a ka kpa̱ɗa̱ ta̱ ma. \v 39 N ucira u Kashila̱ u ɗa baci kpam, ya fuɗa ya ɓishinka le wa, shegai i boluko kaci ka ɗe ukuna n Kashila̱ gbani.” \p \v 40 A wushuki n adooki a ne, a isa̱i asuki yi a bawan le. Aku a ɓara le kotsu a doku a yain kadyanshi n kala ka Yesu wa. Pini nala, a a̱sa̱ka̱ le a lazai. \p \v 41 An asuki yi a lazai pini a kapala ka Asheshi a Pige yi, aku a gita̱i maza̱nga̱, kpaci a wene ta̱ a rawai a yan le mavura adama a kala ka Yesu. \v 42 Kain dem a tsu bana ta̱ a Kuwa ku Kashila̱ n a wenishiki ama n a dansi Yesu aya Kawauwi, hal n a toni aꞌuwa aꞌuwa a ama. \c 6 \s1 Uɗanga̱sa u ama a shindere \p \v 1 A aꞌayin a nala yi an kakuma̱ ka Atoni ka̱ri a udoku, aku aza a kaletsu ka Tsiheline a ka yan tsali a kaci ka aza a kaletsu ka Tsiyahuda, an a kpa̱ɗa̱i ukirana na̱ nra̱na̱ n le a asu u una̱ka̱sa̱ le ilikulya ushani kain dem tyoku u aza ɗa a buwai. \v 2 Asuki kupa n ama a re yi a ɓolongi gba̱ Atoni yi asu u te a danai, “U gan tsu a̱sa̱ka̱ kuɓari ku kadyanshi ka Kashila̱ tsu uwa kapeci ka ilikulya wa. \v 3 Adama a nala atoku, ɗanga̱sai ama a shindere asuvu a ɗe aza ɗa aꞌa̱ri n ahali a shinga, ushaɗangi n Kulu Keri n ugboji, kotsu tsu na̱ka̱ le manyan mi. \v 4 A̱tsu tani tsu tsa̱ra̱ kabala ka kavasu n uwenishike u kadyanshi ka Kashila̱.” \p \v 5 Ama yi gba̱ a panai kayanyan ka ili iꞌya a danai. A ɗanga̱sai Isitifanu vuma ɗa u pityanangi cika kpam ushaɗangi n Kulu Keri, n Filibu, n Burukoro. A ɗanga̱sa ta̱ dem Nikana, n Timan, n Baramina, n Nikala vuma u Antakiya uza ɗa u uwai utono u adini a aza a Yahuda. \v 6 Ama a na a ɗa a bankai a asu u asuki yi, aku a yain kavasu a taɗanku le akere. \p \v 7 Kadyanshi ka Kashila̱ ka tamburai, kakuma̱ ka Atoni a uyamba u Urishelima ka doki cika, kpam aɗara̱kpi ushani a pityanangi. \s1 A ka̱na̱i Isitifanu \p \v 8 Isitifanu ushaɗangi n kune ku ukuna u shinga u Kashila̱ n ucira, u yain iryoci n ikunesav a mere ma ama. \v 9 Aku aza a kagata ka Kashila̱ ka a ka isa̱ Kagata ka Uꞌa̱sa̱ka̱ Agbashi, a gita̱i kananamgbani n Isitifanu. Ama a na yi aza a Yahuda a ɗa a wuta̱i a Sirani n Alizandariya nala dem n aza a kaɓon ka Kilikiya n Asiya. \v 10 Shegai adama a ureve u kadyanshi ka ne kaɓolo n Kulu Keri a fuɗa a nanamgbana n eyi wa. \p \v 11 A leshei ama roku usokongi tsa̱ra̱ a yain kaɓan, a dana, “Tsu pana̱ka yi ta̱ n u wishisi Musa n u yanki Kashila̱ kadyanshi ka cingi.” \p \v 12 Nala a ꞌya̱nga̱sa̱i atakasuvu a ama n azapige n awenishiki a Mele, aku ele tani a ka̱na̱i Isitifanu a banka yi a kapala ka Asheshi a Pige. \v 13 Aku aza a kaɓan yi a tonukoi Asheshi a Pige yi, a danai, “Vuma na kain dem ɗa wa yansa kadyanshi ka gbani a kaci ka asu u uwulukpi u na n Mele ma Musa. \v 14 Tsu pana̱ka yi ta̱ n u dansi, Yesu uza u Nazara nala vi wa wa̱sa̱ ta̱ asu vi aku u savaɗa gba̱ agadu a ɗa Musa a̱sa̱nka̱ tsu.” \p \v 15 Gba̱ ama ɗa aꞌa̱ri pini ndishi a asu u usheshe vi a zuwuka yi aꞌeshi, aku a wenei upetiwaꞌeshi u ne u wokoi tyoku u katsumate ka zuba. \c 7 \s1 Isitifanu dansai a kapala ka Asheshi a Pige \p \v 1 Magono ma Aɗara̱kpi ma wece yi, “Ikuna i na yi mayun ɗa iꞌa̱ri?” \p \v 2 Aku Isitifanu danai, “Eɗa̱ atoku a va̱ n azapige, pana̱ka numu, Kashila̱ uza u tsupige u wenike ta̱ kaci ka ne a asu u akaya a tsunu Ibirahi, aꞌayin a ɗa wa̱ri a uyamba u Masopotamiya kahu u ba u dusuku a Haran. \v 3 U tonuko yi, ‘ꞌYa̱nga̱ a uyamba u ɗe, vu a̱sa̱ka̱ atoku a vunu, vu bana a uyamba u ɗa ma wenike vu.’ \x ◊ \xo 7:3 \xt Kag. 12:1.\x* \v 4 Aku u ꞌya̱nga̱i a uyamba u aza a Kaldiya u ba u dusuki a uyamba u Haran. \p “An tata u ne u kuwa̱i ɗa Kashila̱ ka tuko yi a uyamba u ɗa iꞌa̱ri ndishi gogo‑na vi. \v 5 Shegai u na̱ka̱ yi agadu a uyamba vi ko udeshe u te wa. U yan ta̱ kazuwamgbani n eyi wa na̱ka̱ yi u ɗa, eyi na̱ mmuku n tsikaya n ɗa ma tuwa̱ a kucina̱ ku ne, ko an u wokoi bawu wa̱ri n maku aꞌayin yi. \v 6 Kashila̱ ka tonuko yi kpam, ‘Kagali ka vunu ka gbasha ta̱ a uyamba u tsumoci. Aza a uyamba vi kpam a ka foro le ta̱ cika hal ayen amangatawanishi (400). \v 7 Ma yanka ta̱ aza a uyamba u ɗa a gbashikai vi mavura. Nala u wura baci, aku a tuwa̱ a gbashika mu a asu u na vi.’ \x ◊ \xo 7:7 \xt Kag. 15:13-14.\x* \p \v 8 “Kashila̱ ka na̱ka̱ yi kazuwamgbani a ukuna u ukiɗa u kacombi. An Ibirahi matsai Ishaku, aku u kiɗa yi kacombi eyi n aꞌayin kulla̱. Ukuna vi u lya ta̱ kelime an Ishaku matsai Yakubu, kpam an Yakubu matsai isheku i tsunu aza ɗa a wokoi aletsu kupa n a re. \p \v 9 “Shegai an mmuku n Yakubu mi ma takuma vangu u le Isuhu upan, aku a denge yi ubana a uyamba u Masar. Shegai Kashila̱ ka̱ ta̱ n eyi, \v 10 kpam u wutukpa̱ yi a asuvu a upana u ikyamba. Kashila̱ ka na̱ka̱ yi ugboji, kpam u na̱ka̱ yi mapasa ma shinga ara Firiꞌauna† magono ma aza a Masar. U zuwa yi u lyai tsugono tsu Masar, u zuwa yi kpam u kirana n kuwa ku tsugono. \p \v 11 “Kambulu ka cipa̱i a uyamba u Masar n Kaꞌana kaɓolo n upana u ikyamba u pige, hal isheku i tsunu a nambai ilikulya. \v 12 An Yakubu panai a da ilya iꞌya pini a Masar, aku u suki isheku i tsunu ɗe, nwalu n kagita̱ n ɗa la vi. \v 13 Nwalu n le n ire n ɗa Isuhu toɗugboi kaci ka ne ara le, u wenike le kpam ara Firiꞌauna. \p \v 14 “Aku Isuhu sukunki tata u ne Yakubu u tuwa̱, n atoku a ne gba̱ ama amangatatsunkupa n ama a tawun. \v 15 Yakubu gonoi a Masar, nte u kuwa̱i ɗe n isheku i tsunu. \v 16 Aku a pura̱i ikyamba i le a gonuko le a Shekem, a zuwa le a kasaun ka Ibirahi tsilai n ikebe i azurufa\f + \fr 7:16 \ft Kondo “Ikebe i azurufa” a kaci ka idani ka “Ikebe” a Idani i Uɓa̱nga̱.\f* a asu u mmuku n Hamo pini a Shekem vi. \p \v 17 “An aꞌayin a yain evu a ɗa Kashila̱ ka shaɗangu kazuwamgbani ka ne ara Ibirahi, aku kakuma̱ ka ama a tsunu ka doki cika a uyamba u Masar, \v 18 hal a yain magono ma roku uza ɗa bawu u revei Isuhu. \v 19 Magono ma nala mi ma ryafa ta̱ isheku i tsunu aku u zuwa le a panai ikyamba, hal gba̱m u zuwai a varangusi mmuku n shili tsa̱ra̱ a yain uma wa. \p \v 20 “A aꞌayin a nala yi a ɗa a matsai Musa, aya la tsulobo tsu de, aku a wo yi a kuwa ku tata u ne uwoto u tatsu. \v 21 U ka̱na̱ ta̱ a wutukpa̱ yi pini a kuwa ki, pini nala, makere ma kuwa ku Firiꞌauna ma tsa̱ra̱ yi u wo yi yavu maku ma ne hal u gbonguroi. \v 22 A wenishike yi gba̱ ugboji u aza a Masar, eyi tani vuma ɗa uza u ucira a asu u kadyanshi n manyan ma ne. \p \v 23 “An Musa yain ayen amangare, aku u da a̱sa̱ka̱ ve u ba u kondo ama a ne aza a Isaraꞌila. \v 24 An u wenei vuma u Masar u roku wa lapa vuma u ne uza u Isaraꞌila, aku u ba u ɓa̱nga̱ yi u wunai vuma vi. \v 25 N u dani atoku a ne a ka reve an ara ne ɗa Kashila̱ ka wutukpa̱ le, shegai a reve wa. \p \v 26 “An kain ka wansai, u wenei ama a re aza a Isaraꞌila a ka shila̱ka̱na̱, aku u tuwa̱i tsa̱ra̱ u wansa le, u danai, ‘Eɗa̱ ama a na, uza n utoku u ɗa iꞌa̱ri, niɗa ya shila̱ka̱na̱?’ \p \v 27 “Uza ɗa u gita̱i n kushulu ki u gamai Musa, u danai, ‘Ya zuwa vu vu woko uzapige n uza u afada a tsunu? \v 28 Wata, wuna ɗa va ciga vu wuna mu tyoku ɗa vu wunai vuma u Masar nala nayain vi?’ \x ◊ \xo 7:28 \xt Kag. 2:11-14.\x* \v 29 An Musa panai nala, u sumai u gonoi a uyamba u tsumoci a Midiya, nte u matsai pini ɗe mmuku ma aꞌali n re. \p \v 30 “An ayen amangare a wurai, aku katsumate ka zuba ka wenikei kaci ka ne ara Musa a kakamba evu n Masasa ma Sinai. U wenei katsumate ki a asuvu a katyashi ka akina a asuvu a maɗanga ma kenu. \v 31 An u wenei ili i nala yi, uwonvo u ka̱na̱ yi cika, aku u raɓai evu tsa̱ra̱ u wene iꞌya mai. Aku u panai kala̱ga̱tsu ka Magono ma Zuba ka tonuko yi, \v 32 ‘Mpa Kashila̱ ka isheku i vunu, Kashila̱ ka Ibirahi, n Kashila̱ ka Ishaku, n Kashila̱ ka Yakubu.’ Aku ikyamba i Musa i gita̱i uje, u fuɗa gba̱m kpam u weɓele wa. \p \v 33 “Magono ma Zuba ma tonuko yi, ‘Foɗo akpata a vunu, kpaci asu u ɗa va̱ri na vi wa̱ ta̱ uwulukpi. \v 34 Mayun n wene ta̱ mavura ma a ka yanka ama a va̱ a ɗa aꞌa̱ri a Masar, n pana ta̱ maꞌika ma le, kpam n tuwa̱ ta̱ tsa̱ra̱ n wauwa le. Tuwa̱ gogo n suku vu a Masar.’ \x ◊ \xo 7:34 \xt Uwt. 3:5-10.\x* \p \v 35 “Musa ɗa a ꞌyuwain vi, hal a danai, ‘Ya zuwa vu vu woko uzapige n uza u afada a tsunu vi?’ Aya Kashila̱ ka suki u woko uzapige n kawauwi n uɓa̱nga̱ u katsumate ka zuba ka ka wenikei kaci ka ne ara ne a maɗanga mi. \v 36 U wutukpa̱ le a asuvu a Masar, u yain kpam iryoci n ikunesavu a uyamba u Masar a Mala ma Shili† hal ayen a amangare a kakamba. \p \v 37 “Musa na vi ɗa u tonukoi aza a Isaraꞌila, ‘Kashila̱ ka ɗanga̱sa̱ka ɗa̱ ta̱ matsumate a asuvu a ama a ɗe tyoku u va̱.’ \x ◊ \xo 7:37 \xt U.Ml. 18:15.\x* \v 38 U ɓolomgbonoi ama yi a kakamba. U rongoi ɗe kaɓolo n isheku i tsunu n katsumate ka zuba ka ka yanka yi kadyanshi a Masasa ma Sinai† mi. Aya kpam u na̱ka̱ yi kadyanshi ka una̱ka̱ uma a asu u Kashila̱, aku u tonuko tsu. \p \v 39 “Shegai isheku i tsunu a ꞌyuwan yi upana̱ka, a ꞌyuwan yi. Aꞌa̱ri uyan maluwa a gono a Masar. \v 40 A tonukoi Haruna, ‘Yanka tsu ameli a ɗa a ka tono n a̱tsu. Kpaci Musa ɗa wuta̱i n a̱tsu a Masar vi tsu reve ili iꞌya i gita̱i n eyi ɗe wa.’ \x ◊ \xo 7:40 \xt Uwt. 32:1.\x* \v 41 Aꞌayin a nala yi a ɗa a yain kameli ka ka rotsoi madyondyom. A yanka yi uɗara̱kpa, aꞌa̱ri uyan maza̱nga̱ a adama a ili iꞌya a yain n akere a le. \v 42 Adama a nala, Kashila̱ ka kpatala̱ka le kucina̱, u a̱sa̱ka̱ le a gbashika atala, tyoku ɗa wa̱ri ukorongi a asuvu a itagara̱da i Ntsumate, \q1 ‘Eɗa̱ aza a Isaraꞌila, i kiɗa̱ga mu nnama kpam i yanka mu uɗara̱kpa a aꞌayin a ɗa i rongoi a kakamba ayen amangare wa. \q1 \v 43 I na̱ka̱i asu u ɗa a ka gbashika Meleki kameli tsupige, hal n kameli ka katala ka ɗe Rafani. \q1 I yain ameli a nala yi i gbashika le. Adama a nala ma tutsuku ɗa̱ ta̱ ɗe a kucina̱ ka uyamba u Babila.’ \x ◊ \xo 7:43 \xt Emo. 5:25-27.\x* \p \v 44 “Caupa isheku i tsunu aꞌa̱ri ta̱ n Katani ka Kavasu ka iryoci a kakamba. A yan ta̱ ka tyoku ɗa Kashila̱ ka tonukoi Musa yain ka. \v 45 An ayen ushani a wurai, aku Joshuwa† tonoi n kuvon n iyamba i Awulawa, uyamba u ɗa Kashila̱ ka loko le. A cangai Katani ka Kavasu† ki ubana a uyamba u savu vi. Nte ka̱ri pini hal utuwa̱ aꞌayin a Dawuda magono. \v 46 Kashila̱ ka pana ta̱ kayanyan ka Dawuda. Aku Dawuda folo yi u maka Kashila̱ ka Yakubu Kuwa ku Kashila̱, \v 47 shegai Solomo ɗa mai ka. \p \v 48 “Gba̱ n nala, Kashila̱ Uza u Ucira Gba̱ u dusuku a kuwa ka ama a mai wa. Tyoku ɗa matsumate ma danai, an u yain kadyanshi ka Magono ma Zuba, \q1 \v 49 ‘Zuba ɗa karatsu ka tsugono tsu va̱, \q1 likimba kpam a asu u ɗa aꞌene a va̱ a ka wunvuga. \q1 Icun i kuma ku eni ka kpam ya maka mu? \q1 Ko kpam nte a asu u uwunvuga u va̱? \q1 \v 50 Mpa n yain ili i na yi gba̱ n akere a va̱ wa?’ \x ◊ \xo 7:50 \xt Isha. 53:7-8.\x* \p \v 51 “Eɗa̱ aryagbaji, aza ɗa bawu iꞌa̱ri n upana̱ka kpam i ꞌyuwain Kulu Keri. Eɗa̱ tyoku u isheku i ɗe u ɗa iꞌa̱ri aza ɗa a tsu rongo kushulu n Kulu Keri kain dem. \v 52 A asuvu a ntsumate, matsumate ma eni ma isheku i ɗe i kpa̱ɗa̱i uwisha? Hal gba̱m a wunusai aza ɗa a danai Uza u Uwulukpi wa̱ ta̱ utuwa̱. Kpam gogo‑na i neke ɗe Kawauwi i wuna yi kpam. \v 53 Eɗa i wushai Mele a akere a atsumate a zuba, shegai i kpa̱ɗa̱i ma utono.” \s1 A vara̱sai Isitifanu a wunai \p \v 54 An azapige a aza a Yahuda a panai ili iꞌya Isitifanu danai, aku a namgbai katsuma̱ cika hal a lumai ajubu a le. \v 55 Shegai Isitifanu wa̱ ta̱ ushaɗangi n Kulu Keri, u weɓelei zuba, aku u wenei tsupige tsu Kashila̱ n Yesu kushani a kukere ku ulyaki ku Kashila̱. \v 56 U danai, “Wundyai, n wene ta̱ zuba u kukpa̱i aku n wenei Maku ma Vuma kushani a kukere ku ulyaki ku Kashila̱!” \p \v 57 Aku a salai a palai atsuvu a le, kute‑kute a ka̱na̱ yi. \v 58 A wutukpa̱ yi a uroto u ilyuci a gita̱ yi uvara̱sa n atali tsa̱ra̱ a wuna yi. \p Aza ɗa a wenei ukuna vi a zuwusai aminya a le a kapala ka kalobo ka roku uza u kala Shawulu.\f + \fr 7:58 \ft Shawulu: Kala ka vuma u na ka tuwa̱ ta̱ ka wokoi Bulus, kpam u woko ta̱ Katoni ka Yesu ka maci.\f* \p \v 59 An aꞌa̱ri yi uvara̱sa, aku u yain kavasu, u danai, “Asheku Yesu, wusha kulu ku va̱.” \v 60 Aku u kuɗa̱ngi u salai, “Asheku, kotsu vu ka̱na̱ unyushi u cingi u na a kaci ka le wa.” An u danai nala, aku uma u ne u wuta̱i. \c 8 \p \v 1-2 Shawulu ɗa pini kushani wa wundya kpam u wushuki n uwuna u Isitifanu. Aku ama roku aza ɗa a ka tono Kashila̱ a ciɗa̱ngu yi n a sa̱yi cika. \s1 Shawulu yankai Atoni mavura \p A aꞌayin a nala yi mavura ma pige ma rukpa̱i a mere ma Atoni a Yesu a Urishelima, aku gba̱ le a wacuwai a asuvu a uyamba u Yahuda n Samariya. Shegai asuki yi alya koshi a wokoi pini a Urishelima. \p \v 3 Shawulu tani u rongoi uyan Atoni yi mavura cika. U uwusai aꞌuwa aꞌuwa wa ronuso aka n aꞌali, wa ukusa le a kuwa ku aꞌali. \s1 Filibu yain kuɓari a Samariya \p \v 4 Ama ɗa a sumai a a̱sa̱ka̱i Urishelima vi, a rongoi ukyawunsa n a tonusuki ama ukuna u Yesu. \v 5 Filibu\f + \fr 8:5 \ft Filibu ɗa a ka dansa̱ka pini na vi, aya dem a ka dansa̱ka a 6:5.\f* dem banai a ilyuci i pige i roku a uyamba u Samariya, wa tonusuko le ukuna u Kawauwi. \v 6 Aku ama a kyawan yi tsa̱ra̱ a pana ili iꞌya wa dana, kpaci a wene ta̱ iryoci iꞌya u yain. \v 7 U wutukpa̱ ta̱ ityoni i cingi a asuvu a ama ushani. An ityoni i cingi yi i wuta̱i a asuvu a ama yi, aku i ka̱na̱i isali cika. U ta̱na̱sa̱i kpam aza ɗa ili i soi ikyamba n awunu ushani. \v 8 Adama a nala ilyuci yi i shaɗangi n ipeli. \s1 Simo kayain ka ada̱bu \p \v 9 Vuma roku u ɗa pini uza u kala Simo, uza ɗa wa̱ri wa yansa ada̱bu pini a ilyuci yi. Aza a Samariya† a yain majiyan ma ili iꞌya u tsu yansa, hal u lapai makamba u danai eyi vuma u pige u ɗa. \v 10 Ama a Samariya azapige na̱ mmuku a danai, “Vuma u na uza u ucira u ɗa, u ɗa a ka isa̱, Ucira u Kashila̱.” \p \v 11 Aꞌayin ushani Simo wa̱ri uyansa ada̱bu n u zuwusi le majiyan, adama a nala u wokoi uza u ucira a asuvu a ilyuci yi. \v 12 Shegai an a wushuki n Kadyanshi ka Shinga ka Filibu yain a kaci ka tsugono tsu Kashila̱ n kala ka Yesu Kawauwi, aku a lyuɓugu le gba̱ le aka n aꞌali. \v 13 Hal dem Simo vi n kaci ka ne u wushuki dem n kadyanshi ki. An a lyuɓugu yi, aku u ka̱na̱i utono Filibu. An u wenei tyoku ɗa Filibu wa yansa iryoci n ikunesavu, aku u yain majiyan cika. \p \v 14 An asuki a ɗa aꞌa̱ri a Urishelima a panai a da aza a Samariya a wushuku ɗe n kadyanshi ki, aku a sukunku le Bituru n Yahaya. \v 15 An a rawai, aku a yanka le kavasu tsa̱ra̱ a wushi Kulu Keri. \v 16 Aꞌayin a nala yi a lyuɓugu le ta̱ a asuvu a kala ka Yesu Asheku, shegai ko uza u te u le wa̱ri u wusha Kulu Keri wa. \v 17 Aku Bituru n Yahaya a taɗanku le akere, aku Kulu Keri ku cipa̱ le. \p \v 18 An Simo wenei tyoku ɗa a ka na̱ka̱sa̱ Kulu Keri a asu u utaɗangusu akere, aku wa ciga u na̱ka̱ le ikebe, \v 19 u danai, “Mpa dem na̱ka̱ numu ucun u ucira u nala vi tsa̱ra̱ uza ɗa baci dem n taɗanki kukere u tsa̱ra̱ Kulu Keri.” \p \v 20 Shegai Bituru wushunku yi, “Kashila̱ ka wuna vu ta̱ n ikebe i vunu dem! Va wundya n ikebe iꞌya va tsa̱ra̱ kune ku Kashila̱? \v 21 Ko ili i paɗa vu n manyan ma na wa, kpaci katakasuvu ka vunu ka̱ dere n Kashila̱ wa. \v 22 She vu kpatala vu a̱sa̱ka̱ tsicingi tsu vunu, vu foli Asheku a cimbusuka̱ vu unyushi u cingi u ili iꞌya vu foɓusoi a katakasuvu ka vunu. \v 23 Kpaci n wene ta̱ vu shaɗangi n malyon ma cingi, kpam usiri a asuvu a unyushi u cingi.” \p \v 24 Simo wushuki, “Yanka numu kavasu, tsa̱ra̱ ili iꞌya vu danai na vi i gita̱ na̱ mpa wa.” \p \v 25 Bituru n Yahaya a yain kuɓari ku kadyanshi ka Asheku a Samariya, an a kotsoi, aku a gonoi a Urishelima. A lyai kapala n kadyanshi ki ele n a goni a une iꞌya a cina̱sai a ure. \s1 Filibu n vuma u Habasha \p \v 26 Aꞌayin a nala yi, katsumate ka zuba ka yankai Filibu kadyanshi, “ꞌYa̱nga̱ vu toni ubana a ɗaka, vu toni ure u kakamba u ɗa u wuta̱i a Urishelima ubana a Gaza.” \v 27 U ka̱na̱i ure, eyi a nwalu, u cinai vuma roku kazuwi ka ikebe ka uyamba u Habasha,\f + \fr 8:27 \ft Kaletsu ka Tsiheline ka yanka ta̱ manyan n ili iꞌya iꞌa̱ri n kalen ka “kagbashi ka a wutukpa̱i asanda.” Caupa ama a tsu yawunsa ta̱ yavu a wutukpa̱ baci agbashi a le asanda a ka yan ta̱ manyan ma le mai.\f* kpam kagbashi ka shegai wa̱ ta̱ n tsupige a tsugono tsu Kandakatu Magono, kpam uka ɗa magono ma Habasha mi. A Urishelima ɗa u banai tsa̱ra̱ u lyai kayala. \v 28 An wa gono a kuwa, aku u dusuki a maringongo ma adoki ma ne, u kukpa̱i tagara̱da u Ishaya wa yan ka̱neshi. \p \v 29 Aku Kulu Keri ku tonukoi Filibu, “Raɓa evu n maringongo ma nala mi.”\fig Filibu n uza u Habasha|src="Acts_8_26-32.tif" size="span" loc="Acts 8:29" ref="Ask. 8:29" \fig* \p \v 30 U sumai u banai asu u ne, u pana̱ka yi wa̱ri a ka̱neshi u tagara̱da u Ishaya matsumate. U wecei vuma vi, “Vu reve ili iꞌya va̱ri a ka̱neshi?” \p \v 31 U wushunku yi, “Nte tani, she uza roku u ɓa̱nga̱ mu.” Aku u tonukoi Filibu u yuwa̱ maringongo mi u dusuku kaɓolo n eyi. \p \v 32 Kaɓon ka tagara̱da ka wa yan ka̱neshi vi ka na: \q1 “A rono yi yavu macon† ma a ka bana ukiɗa. \q1 Tyoku ɗa maku ma kondom ma tsu paɗa bini a ka kiɗa̱sa yi baci tsileme tsu ikyamba i ne, nala dem u paɗai.\f + \fr 8:32 \ft A asu u nala vi, ncon mi ma̱ ta̱ n tsileme ugaɗi ugaɗi. Uza wa fuɗa ta̱ gba̱m wa kiɗa̱sa tsa u yanka kunya bawu u kiɗai macon mi.\f* \q1 \v 33 A yanka yi uwono hal a kiɗa̱ga yi ugana n ukuna u ɗa bawu wa̱ri dere. \q1 Uza wa̱ la wa yan kpam kadyanshi ka mmuku, \q1 na̱ mmuku n tsikaya n ne wa. \q1 Nte tani, kpaci a wuna yi kahu u tsa̱ra̱ le.” \x ◊ \xo 8:33 \xt Isha. 53:7-8.\x* \p \v 34 Vuma vi u tonuko yi, “N folo vu, tonuko mu kalen ka asu ki. A kaci ka yai ka matsumate mi ma yain kadyanshi ki, n kaci ka ne ka wa yan ka, ko gai uza roku u ɗa kau?” \p \v 35 Aku Filibu gita̱i asu u tagara̱da u nala vi, u yanka yi alabari a Yesu. \v 36 Ele pini a nwalu a cinai asu u roku n mini. Pini nala, vuma vi u danai, “Mini ma na, ndya ya ɓishinka vu vu lyuɓugu mu?” \p [ \v 37 Filibu danai, “Vu wushuku baci n katakasuvu ka te, ma lyuɓugu vu ta̱.” \p Vuma vi u wushuki. “N wushuku ta̱ n Yesu Kawauwi, Maku ma Kashila̱.”]\f + \fr 8:37 \ft Akorongi a cau ushani aza ɗa a pura̱i a tagara̱da u Manyan ma Asuki aꞌa̱ri n makpa̱nda̱ ma 37 wa.\f* \p \v 38 U zuwai a shamkpai maringongo ma adoki mi. Ama a re a le gba̱ a cipa̱i a uwai a asuvu a mini mi, aku u lyuɓugi yi. \p \v 39 An a wuta̱i a asuvu a mini mi, Kulu Keri ku Magono ma Zuba ku cangai Filibu. Vuma vi u doku u wene yi wa. Aku u lyai kapala na̱ nwalu n ne ushaɗangi n ipeli. \v 40 Filibu wenei kaci ka ne a ilyuci i Azatu. U tambai ilyuci ilyuci n u yanyi kuɓari ku Kadyanshi ka Shinga ka Asheku hal u rawai a Kasariya. \c 9 \s1 Shawulu wokoi Katoni \p \v 1 Aꞌayin a ɗa Shawulu wa̱ri pini a uyanka Atoni a Asheku mavura cika, hal n u dani wa wuna le. Aku u banai a asu u Magono ma Aɗara̱kpi, \v 2 u folo yi u na̱ka̱ yi ukanikorongi u ubana a agata a Kashila̱ a Damasuka. Tsa̱ra̱ u cina baci Atoni a ɗa a wushuki n Ure u Asheku aka ko aꞌali, aku u tuwa̱ n ele usiri a Urishelima. \v 3 Eyi pini a nwalu, hal u yain evu n Damasuka, kute‑kute u wenei katyashi ka ucira ka wuta̱i a zuba ka wakana yi ukyawan. \v 4 Aku u rukpa̱i a iyamba u panai kala̱ga̱tsu ka danai, “Shawulu, Shawulu, ndya i zuwai va yan mu mavura?” \p \v 5 Shawulu wecikei, “Asheku, aɗa yai?” \p Aku kala̱ga̱tsu ki ka wushuki, “Mpa Yesu uza ɗa va̱ri a uyan mavura. \v 6 ꞌYa̱nga̱ vu uwa a ilyuci yi, a ka tonuko vu ta̱ iꞌya va yan.” \p \v 7 Aza ɗa a ka wala̱ka kaɓolo ki a fuɗa a dana ukuna wa, a pana ta̱ kala̱ga̱tsu ki, shegai a wene uza wa. \v 8 Aku Shawulu ꞌya̱nga̱i, shegai an u kukpa̱i aꞌeshi a ne u wene asu wa. Atoku a ne a ɗa a ka̱na̱ yi kukere a banka yi pini a ilyuci i Damasuka yi. \v 9 U yan ta̱ aꞌayin a tatsu pini a Damasuka vi bawu u wenei asu, kpam u lya ili wa, u so tani ili wa. \p \v 10 A Damasuka vi katoni ka pini uza u kala Ananiya. Asheku a isa̱ yi a asuvu a kuwene, u danai, “Ananiya!” \p Aku u wushuki, “Mpa na, Asheku.” \p \v 11 Asheku a tonuko yi, “ꞌYa̱nga̱ vu bana a ure u ɗa a ka isa̱ Ure u Karara vu wecike kuwa ku Yahuza. Uza roku ɗa pini uza u Tarsu, uza ɗa a ka isa̱ Shawulu. Aya pini wa yan kavasu. \v 12 N wenike yi ta̱ gba̱m kuwene. A asuvu a kuwene ki u wene ta̱ vuma ɗa a ka isa̱ Ananiya u taɗanku yi kukere a kaci tsa̱ra̱ u wene asu.” \p \v 13 Ananiya wushuki, “Asheku, n so ta̱ upana̱sa alabari a vuma u nala vi a ili i cingi iꞌya wa yansa̱ka aza a uwulukpi a vunu a Urishelima. \v 14 Kpam aɗara̱kpi a pige a wushunku yi ɗe u ka̱na̱ gba̱ uza ɗa baci dem wa isa̱ asuvu a kala ka vunu.” \p \v 15 Asheku a tonuko yi, “Avu gai wala, kpaci aya n ɗanga̱sai u dansa kala ka va̱ a asu u Awulawa, na̱ ngono n le, kpam n a asu u aza a Isaraꞌila. \v 16 Ma wenike yi ta̱ tyoku ɗa wa pana ikyamba adama a kala ka va̱.” \p \v 17 Ananiya ba u uwai a kuwa ki. U ꞌya̱nga̱sa̱i kukere u sawai Shawulu u danai, “Utoku u va̱, Asheku a ɗa a suku mu; wata, Yesu uza ɗa u wenikei kaci ka ne ara vunu a ure u ɗa vu walai vi. Wa ciga ta̱ vu doku vu wene asu, kpam u shaɗangu vu n Kulu Keri.” \v 18 Kute‑kute aku ili i roku i rukpa̱i a aꞌeshi a Shawulu yavu apici, aku u wenei asu. Pini nala, u ꞌya̱nga̱i a lyuɓugu yi. \v 19 An u lyai ilikulya, aku ucira u ne u gonoi. \s1 Shawulu yain kuɓari a Damasuka \p Shawulu yain aꞌayin pini a asuvu a Damasuka kaɓolo n Atoni a ɗa aꞌa̱ri pini vi. \v 20 A ɓa̱ra̱kpa̱ wa, aku u gita̱i kuɓari ku kadyanshi ka Kashila̱ a agata a Kashila̱ n u dansi Yesu ɗa Maku ma Kashila̱. \v 21 Gba̱ aza ɗa a pana̱ka yi a yain majiyan, a danai, “Vuma na vi aya u ꞌya̱nga̱sa̱ka̱i Atoni n u yansa̱ki le mavura a Urishelima vi wa? Tuwa̱ ɗa u tuwa̱i tsa̱ra̱ u ka̱na̱ le u sira̱sa u banka le a asu u aɗara̱kpi a pige wa ko?” \p \v 22 Shegai Shawulu doki ucira u kuɓari, wa̱ri a uvurusa̱ atakasuvu a aza a Yahuda aza ɗa aꞌa̱ri a Damasuka, n u dansi Yesu ɗa Kawauwi. \p \v 23 An a yain aꞌayin ushani, aza a Yahuda a sheshei a wuna yi. \v 24 Shegai u panai alabari a ili iꞌya a sheshei. Aꞌa̱ri uwundya itsutsu i ilyuci yi kaara n kayin tsa̱ra̱ a ka̱na̱ yi a wuna. \v 25 Pini nala, kayin ka pige aɓa̱ngi a ne a zurala̱kpa yi a ilinuku i kasaga ka ilyuci a asuvu a mabana ma pige.\fig A zurala̱kpai Bulus a mabana|src="Acts_9_23-25.tif" size="span" loc="Acts 9:25" ref="Ask. 9:25" \fig* \s1 Shawulu banai a Urishelima \p \v 26 An Shawulu rawai a Urishelima, u cigai u ɓolomgbono kaci n Atoni yi, shegai a panai uwonvo u ne kpaci a wushuku an eyi katoni ka wa. \v 27 Shegai Bara̱naba tuko yi a asu u asuki, u tonuko le tyoku ɗa Shawulu wenei Asheku a ure n tyoku ɗa Asheku a dansai n eyi. N tyoku ɗa kpam u yain kuɓari ku kadyanshi ka Kashila̱ n u dansi kala ka Asheku a Damasuka bawu uwonvo. \p \v 28 Asuki yi a wushuki n Shawulu. Pini nala, u dusuki n ele a Urishelima n u tambi asu asu, n u yanyi kuɓari n kala ka Asheku bawu uwonvo. \v 29 U dansa ta̱ n u yanyi kananamgbani n aza a Yahuda a ɗa a ka pana kaletsu ka Tsiheline, adama a nala, aꞌa̱ri uzama ure u ɗa a ka wuna yi. \v 30 An atoku a ne a panai nala, aku a banka yi a Kasariya a tutsuku yi a kpatsu ubana a Tarsu ilyuci i ne. \p \v 31 Gba̱ Atoni a ɗa aꞌa̱ri a uyamba u Yahuda, n u Galili, n u Samariya a tsa̱ra̱i ndishi n shinga. A panai uwonvo u Asheku, a yain ucira, Kulu Keri kpam ka̱ri a ugbamatangusu le hal aꞌa̱ri a udoku kakuma̱. \s1 Bituru ta̱na̱sa̱i Iniyasu \p \v 32 Aꞌayin a nala yi, Bituru kyawunsai uyamba vi gba̱, u ba u kondoi ama a Kashila̱ ɗa aꞌa̱ri a ilyuci i Lida. \v 33 Nte a gawunsai pini n vuma roku uza u kala Iniyasu, uza ɗa wa̱ri nvain na̱ mɓa̱la̱ n tsuwunu hal ayen kulla̱. \v 34 Aku Bituru tonuko yi, “Iniyasu, Yesu Kawauwi ta̱na̱sa̱ vu ɗe, ꞌya̱nga̱ vu ka̱ta̱la̱ kajiba ka vunu.” Kute‑kute u ꞌya̱nga̱i. \v 35 Gba̱ aza a Lida n aza a uyamba a Sarana a wenei vuma ɗa a ta̱na̱sa̱i vi, pini nala, a kpatalai a asu u Asheku. \s1 Bituru ꞌya̱nga̱sa̱i Dokas a ukpa̱ \p \v 36 Uka roku ɗa pini a Japa uza u kala Tabita; wata, Dokas\f + \fr 9:36 \ft Kala ka Tabita n Tsiꞌarama, n Dokas n Tsiheline gba̱ kalen ka le ka te, kpam ka “maren.”\f* n Tsiheline, uka vi katoni ka. U na̱ka̱ ta̱ kaci ka ne a asu u manyan ma maci n u ɓa̱ngi aza a unambi. \v 37 Aꞌayin a nala yi a ɗa u yain maɓa̱la̱ aku u kuwa̱i. Pini nala, a sumba̱ yi a vakunku yi a kunukuzuba. \v 38 An Atoni yi a panai alabari cina Bituru pini a Lida evu n Japa, aku a suki ama a re a ba a foli yi a danai, “Tuwa̱ gogo.” \p \v 39 Bituru lazai kaɓolo n ele. An a rawai, aku a banka yi a kunukuzuba ki. Nra̱na̱ n shamgbai evu n eyi a ka sa̱, kpam a ka wenishike yi ntogo n aminya a ɗa Dokas yanka le cina eyi n uma. \p \v 40 Bituru wutukpa̱ le a ulanga, aku u kuɗa̱ngi u yain kavasu. U kpatalai a asu u kakushe ki u danai, “Tabita, ꞌya̱nga̱.” Aku u kukpa̱i aꞌeshi, an u wenei Bituru, u ꞌya̱nga̱i u dusuki. \v 41 Bituru ka̱na̱ yi kukere u ɓa̱nga̱ yi tsa̱ra̱ u ꞌya̱nga̱. Aku u isa̱i Atoni yi na̱ nra̱na̱ mi gba̱, u na̱ka̱ le n eyi n uma. \p \v 42 Alabari yi a tamburai gba̱ a uyamba u Japa, kpam ama a wushuki n Asheku. \v 43 Bituru dusuki a Japa aꞌayin ushani, a kuwa ku uza u manyan ma ikpan uza u kala Simo. \c 10 \s1 Koniliyu isa̱i Bituru \p \v 1 A yan ta̱ vuma roku a ilyuci i Kasariya uza u kala Koniliyu, katigi ka a asuvu a kaɓolo ka asoje ka a ka isa̱ Kaɓolo ka Asoje a Italiya. \v 2 Vuma u maci u ɗa, u tsu rongo ta̱ ulyasa̱ka Kashila̱ kayala aꞌayin dem. Nala dem aza ɗa aꞌa̱ri a kuwa ku ne. U tsu na̱ka̱sa̱ ta̱ aza a unambi kune, n u yansi kavasu ubana a asu u Kashila̱. \p \v 3 Kain ka te, evu n ulapa u uwule u tatsu u kaara, aku u wenei katsumate ka zuba a asuvu a kuwene ka tuwa̱i ka tonuko yi, “Koniliyu.” \p \v 4 Koniliyu wa wundya yi tuntu n uwonvo. U wecei katsumate ki, “Ndya yi, Asheku?” \p Aku u wushuki, “Kashila̱ ka wushuku ta̱ kavasu ka va yansa ubana ara ne, kpam u reve ta̱ n kune ku va yansa̱ka aza a unambi.” \v 5 Suku ama roku ubana a ilyuci i Japa a ba a isa̱ vuma roku uza u kala Simo, uza ɗa dem a tsu isa̱ Bituru. \v 6 Aya pini wa rongo n vuma roku uza ɗa dem a tsu isa̱ Simo, vuma vi manyan ma ikpan ma wa yansa. Kuwa ku ne evu n kushiva̱ ɗa ka̱ri.” \p \v 7 An katsumate ki ka lazai, aku Koniliyu isa̱i agbashi a ne a re n kasoje ka roku, uza ɗa wa tono Kashila̱ a asuvu aza ɗa a ka yansa̱ka yi manyan kain dem. \v 8 Aku u tonuko le gba̱ ili iꞌya i gita̱i, pini nala, u suku le a Japa. \s1 Bituru wenei kuwene \p \v 9 An kain ka wansai, n kaara a kaci ele a asuvu a nwalu, cina a yain evu n ilyuci yi, aku Bituru yuwa̱i a zuba u kunu u yain kavasu. \v 10 Pini nala, kambulu ka ka̱na̱ yi, ele pini a ufoɓuso ilikulya yi, aku u wenei kuwene. \v 11 U wenei zuba u kukpa̱i aku ili i roku yavu kunya ku pige ku ngan n nishi uba̱ra̱kpi a ka cipuka̱ ka utuwa̱ a iyamba. \v 12 A kunya ki gba̱ icun i nnama n ɗa ma̱ri n aꞌene a nishi na̱ n ɗa ma ka̱bura̱ na̱ nnu n ɗa ma̱ri pini.\f + \fr 10:12 \ft A asuvu a kunya ki nnama n roku n ɗa pini n ɗa aza a Yahuda a tsu takuma kpam na̱ n ɗa bawu a tsu takuma adama a Mele.\f* \v 13 Aku u panai kala̱ga̱tsu ka danai, “Bituru, ꞌya̱nga̱ vu kiɗa vu takuma.” \p \v 14 Shegai Bituru wushuki, “Aꞌa, Magono ma Zuba, kotsu n takuma ili iꞌya bawu a wulukpei ko kpam iꞌya iꞌa̱ri n icaɗi iꞌya Mele ma tsunu ma ɓishinka tsu utakuma wa.” \p \v 15 Aku u doki u panai kala̱ga̱tsu ki upana u ire, “Kotsu vu isa̱ ili iꞌya Kashila̱ ka wulukpei, ili iꞌya bawu iꞌa̱ri uwulukpi wa.” \p \v 16 An ukuna u nala u gita̱i hal kutatsu, kute‑kute aku a bidyai kunya ki ugono a zuba. \p \v 17 Bituru pini a kadambula ka kalen ka kuwene ku nala ki, aku ama ɗa Koniliyu suki vi a rawai a utsutsu, cina a wecike ɗe kuwa ku Simo ki. \v 18 A danai, “Azakuwa,” aku a wecikei ko nte Simo uza ɗa a ka isa̱ Bituru vi wa̱ri pini. \p \v 19 Eyi pini a uyawunsa a kaci ka kuwene ka u wenei vi, aku Kulu Keri ku tonuko yi, “Ama a tatsu ɗa la a ka bolo vu. \v 20 Cipa̱ vu tono le. Kotsu vu yain mala̱la̱ wa, kpaci mpa n suku le.” \p \v 21 Bituru cipa̱i u cinai ama yi, u danai, “Mpa ya bolo. Ndya ya boluko mu n iꞌya?” \p \v 22 A danai, “Katigi ka aza a Roma, uza u kala Koniliyu aya u suku tsu. Vuma maci u ɗa, uza ɗa u tsu rongo a ulyaka Kashila̱ kayala, uza ɗa kpam gba̱ aza a Yahuda a ka na̱ka̱ karinga̱. Katsumate ka zuba ka ka̱ri uwulukpi ka ka tonuko yi u isa̱ vu vu bana ara ne tsa̱ra̱ u pana iꞌya va dana.” \v 23 Pini nala, Bituru uwai n ele a asuvu a kuwa, u na̱ka̱ le asu u ɗa a ka wansa. \s1 Bituru banai a kuwa ku Koniliyu \p An kain ka wansai, Bituru, kaɓolo n Atoni a roku aza a Japa, a wuta̱i a lazai kaɓolo n aza ɗa Koniliyu suki vi. \v 24 An kain ka doki ka wansai, aku a uwai a Kasariya. Alya Koniliyu wa̱ri a uvana hal gba̱m u libanai amaci a ne n aje a ne. \v 25 Bituru n u uwi a kuwa ki, aku Koniliyu ryabusa yi, u rukpa̱i a kapala ka ne u lyaka yi kayala. \v 26 Aku Bituru ꞌya̱nga̱sa̱ yi u tonuko yi, “ꞌYa̱nga̱, mpa dem vuma ɗa.” \v 27 An Bituru wa̱ri kadyanshi n eyi, aku u uwai u cinai kakuma̱ ka ama ushani. \p \v 28 U tonuko le, “Eɗa̱ n kaci ka ɗe i reve ta̱ u gan uza u Yahuda u gawan kaci ko kpam u ba u kondo Kawulawa wa. Shegai Kashila̱ ka wenike mu ta̱ u da, kotsu n isa̱ uza roku uza u ashinda̱ wa. \v 29 Adama a nala, an i isa̱ mu n ꞌyuwan utuwa̱ wa. Gogo‑na ma ciga n pana ili iꞌya ya isa̱ka̱ mu vi.” \p \v 30 Koniliyu wushuki, “Aꞌayin a nishi a ɗa a wurai dere n gogo‑na naha, a ulapa u uwule u tatsu u kaara an ma̱ri a uyan kavasu, aku vuma roku u tuwa̱ mu n aminya a eri a ulaɗa u shamgbai a kapala ka va̱. \v 31 U danai, ‘Koniliyu, a wushuku ɗe kavasu ka vunu, kpam kune ku va neshe aza a unambi yi ku woko ɗe ili i uciɓusa a asu u Kashila̱. \v 32 Adama a nala she vu suku a ubana a Japa a ba a isa̱ Simo uza ɗa a ka isa̱ Bituru. Aya pini u cipa̱i a kuwa ku Simo uza u manyan ma ikpan, uza ɗa wa rongo evu n kushiva̱.’ \v 33 Ɗa i zuwai n suki ama n maloko a isa̱ vu vi, kpam u gan ta̱ an vu tuwa̱i. Gogo‑na a̱tsa na gba̱ tsunu tsu ɓolomgbonoi a asu u te tsa̱ra̱ tsu pana ili iꞌya Asheku a tonuko vu vu tonuko tsu.” \s1 Bituru dansai a kuwa ku Koniliyu \p \v 34 Pini nala, Bituru gita̱i kadyanshi, “Mayun ɗa, n reve ta̱ Kashila̱ ka̱ri n kuɗyangi wa. \v 35 Shegai u wushi gba̱ ama ɗa a ka pana yi uwonvo, n a yanyi ili iꞌya wa ciga, a asuvu a kaletsu dem. \v 36 I reve ta̱ n akani a ɗa Kashila̱ ka sukunki aza a Isaraꞌila, n a tonusuki le alabari a kayanyan ka ndishi n shinga a asu u Yesu Kawauwi. Aya kpam Asheku a ama gba̱. \v 37 I reve ta̱ n ili iꞌya i gita̱i a uyamba u Yahuda, an Yahaya danai a lyuɓugu ko ya wa. Kpam a Galili ɗa ukuna u na vi u gita̱i. \v 38 I reve ta̱ Kashila̱ ka ka na̱ka̱i Yesu uza u Nazara tsupige, Kulu Keri ka̱ ta̱ n eyi, kpam wa̱ ta̱ n ucira cika. U tamba ta̱ n u yansi ukuna u shinga, n u ta̱na̱si aza ɗa Kala̱pa̱nsi ka ꞌyanki, kpaci Kashila̱ ka̱ ta̱ n eyi. \p \v 39 “A̱tsa tsu wenei ukuna u ɗa u gita̱i n eyi a uyamba u Yahuda, n Urishelima. Alya a wuna yi a mawandamgbani. \v 40 Shegai Kashila̱ ka ꞌya̱nga̱sa̱ yi a kain ka tatsu, kpam u zuwa yi u wenike kaci ka ne a asu u ama. \v 41 U wenike kaci ka ne a asu u ama gba̱ wa, shegai ara tsunu; wata, a̱tsu aza ɗa Kashila̱ ka ɗanga̱sai caupa, tsa̱ra̱ tsu woko aza ɗa a wenei ukuna vi. A̱tsa aza ɗa tsu lyai kpam tsu soi kaɓolo n eyi an u ꞌya̱nga̱i a ukpa̱. \v 42 Kpam u tonuko tsu tsu yanka ama kuɓari, tsu tonuko le Yesu ɗa Kashila̱ ka ɗanga̱sai u yanka aza uma n akushe afada. \v 43 Gba̱ ntsumate n yan ta̱ kadyanshi ka ne a danai, ‘Gba̱ uza ɗa baci u wushuki n kala ka ne, a ka cimbusuka̱ yi ta̱ unyushi u cingi u ne.’ ” \s1 Awulawa a tsa̱ra̱i Kulu Keri \p \v 44 Bituru pini a kadyanshi ki, aku Kulu Keri ku cipa̱i a kaci ka aza ɗa a ka pana̱ka yi vi. \v 45 Aku aza a Yahuda a ɗa aꞌa̱ri Atoni a asuvu a aza ɗa a tuwa̱i n Bituru vi, a yain majiyan an a wenei dem Awulawa a wushai kune ku Kulu Keri ki. \v 46 Kpaci a pana̱ka le ta̱ a ka dansa n aletsu a roku, n a cikpali Kashila̱. \p Pini nala, Bituru danai, \v 47 “Awulawa a na yi dem a wusha ta̱ Kulu Keri tyoku ɗa a̱tsu tsu wushai. Uza wa̱ la wa ɓishinka a lyuɓugu le wa.” \v 48 Aku u zuwai a lyuɓugu le a asuvu a kala ka Yesu Kawauwi. Pini nala, a folo yi u doku u yain aꞌayin n ele. \c 11 \s1 Bituru gonoi a Urishelima \p \v 1 Asuki yi n Atoni a ɗa aꞌa̱ri a Yahuda a panai alabari a ɗa Awulawa a wushai kadyanshi ka Kashila̱. \v 2 Shegai an Bituru gonoi a Urishelima, aku Atoni a roku aza ɗa aꞌa̱ri aza a Yahuda a yanka yi kushulu. \v 3 A danai, “Ndya i zuwai vu banai a asu u Awulawa, hal vu lyai kaɓolo n ele?” \p \v 4 Aku Bituru tonuko le ili iꞌya i gita̱i. \v 5 U danai, “Kain ka te a Japa, tyoku ɗa ma̱ri a kavasu aku n wenei kuwene. N wenei ili i roku yavu kunya ku pige ku ngan n nishi uba̱ra̱kpi a ka cipuka̱ ka utuwa̱ a iyamba, hal ku rawai evu na̱ mpa. \v 6 An n weɓelei kunya ki mai n wenei gba̱ icun i nnama n kenu, na̱ nnama n mete, n ili i nka̱buru, na̱ nnu. \v 7 Aku n panai kala̱ga̱tsu ka danai, ‘Bituru, ꞌya̱nga̱ vu kiɗa vu takuma.’ \p \v 8 “Pini nala, n wushuki, ‘Ko kenu, Magono ma Zuba, ili iꞌya bawu iꞌa̱ri uwulukpi, ko i icaɗi iꞌya Mele ma tsunu ma ɓishinka tsu utakuma kotsu i uwa a una̱ u va̱ wa.’ \p \v 9 “Shegai kala̱ga̱tsu ka ka wuta̱i a zuba vi ka doki ka danai ukuna u ire, ‘Kotsu vu isa̱ ili iꞌya Kashila̱ ka wulukpei, ili iꞌya bawu iꞌa̱ri uwulukpi wa.’ \v 10 Kutatsu ka a yain nala kahu a canga ili yi ubana a zuba. \p \v 11 “Derere u ukuna vi u ɗa ama a tatsu a ɗa a suki a Kasariya a rawai a kuwa ka ma̱ri vi. \v 12 Aku Kulu Keri ku tonuko mu n toni le kpam n dambula an a wokoi Awulawa wa. Atoku a va̱ ama a teli a na yi alya a soku mu, hal tsu uwai a kuwa ku uza ɗa u suku le vi. \v 13 U tonuko tsu kpam tyoku ɗa u wenei katsumate ka zuba ka shamgbai a kuwa ku ne ka tonuko yi, ‘Suku a ba a isa̱ Simo uza ɗa a ka isa̱ Bituru a Japa. \v 14 Aya wa tonuko vu tyoku ɗa avu n kuwa ku vunu gba̱ ya tsa̱ra̱ iwauwi.’ \p \v 15 “Kadyanshi ka n gita̱ le uyanka, aku Kulu Keri ku cipa̱i ara le dere tyoku ɗa ku cipa̱ tsu a kagita̱. \v 16 Pini nala, aku n ciɓai an kadyanshi ka Kashila̱ ka danai, ‘Yahaya gai n mini ma u lyuɓugusi, shegai eɗa̱ Kashila̱ ka lyuɓugu ɗa̱ ta̱ n Kulu Keri.’ \v 17 An u wokoi Kashila̱ ka yanka le kune derere tyoku ɗa u yanka tsu aꞌayin a ɗa tsu wushuki n Yesu Asheku Kawauwi, ya mpa n ɓishinka Kashila̱?” \p \v 18 An a panai nala aku a nambai ili iꞌya a ka dana, pini nala, a ka̱na̱i ucikpala Kashila̱ a danai, “Gogo‑na dem Kashila̱ ka wushuku ɗe Awulawa a kpatala utuwa̱ ara ne, kpam u ne le ɗe uma.” \s1 Atoni a Antakiya \p \v 19 An Isitifanu kuwa̱i, aku a gita̱i uyan Atoni yi mavura, hal a wacuwai ubana a mɓa̱ri. A rawa ta̱ a Finisiya n Sayipuru n Antakiya u Suriya. A yain kuɓari ku Kadyanshi ka Shinga ka Kashila̱, shegai aza a Yahuda a ɗa a yankai kuɓari ki koshi. \v 20 Asuvu a Atoni a ɗa a wacuwai vi aza roku a wuta̱i a Sayipuru n Sirani a banai a Antakiya, a ka̱na̱i uyanka Awulawa Kadyanshi ka Shinga ka Yesu Asheku. \v 21 Ucira u Asheku wa̱ ta̱ kaɓolo n ele, hal ama ushani a wushuki a kpatalai asu u Asheku. \p \v 22 An Atoni a ɗa aꞌa̱ri a Urishelima a panai ili iꞌya i gita̱i a Antakiya, a suki Bara̱naba ubana ɗe. \v 23-24 Vuma u maci ɗa uza ɗa wa̱ri ushaɗangi n Kulu Keri kpam u pityanangi. An u rawai u wenei ukuna u shinga u ɗa Kashila̱ ka yanka le, u yain ipeli cika. Aku u rono le atsuvu a pityanangu n Asheku n katakasuvu ka le ubana. Ama ushani a doku ta̱ a kpatalai ubana a asu u Asheku. \p \v 25 Pini nala, Bara̱naba banai a Tarsu uzama Shawulu. \v 26 An u wene yi, aku u tuko yi a Antakiya. Ama a re a le gba̱ a shamgbai pini n Atoni yi hal kayen ka te dere, n a wenishiki kakuma̱ ka ama. A Antakiya ɗa a gita̱i uꞌisa̱ atoni a Yesu n kala ka Aza a Kirisiti.† \p \v 27 Aꞌayin a na yi a ɗa ntsumate n roku n wuta̱i a Urishelima a banai a Antakiya. \v 28 Uza u te a asuvu a le uza u kala Agaba u ꞌya̱nga̱i u yain kadyanshi n ucira u Kulu Keri u danai, “A ka tuwa̱ ta̱ a yain kambulu ka pige a likimba gba̱.” (Aꞌayin a ɗa Kaladiyu wa lya tsugono tsu Roma ɗa udani u na vi u shaɗangi.) \v 29 Aꞌayin a nala yi, Atoni a sukunku ta̱ atoku a le a ɗa aꞌa̱ri a Yahuda kune. Ya dem suki utyoku u ucira u ne. \v 30 Nala a yain a sukunki nkoshi ma atoni a Yahuda kune a akere a Bara̱naba n Shawulu. \c 12 \s1 Bituru a kuwa ku aꞌali \p \v 1 Aꞌayin a nala yi a ɗa Hiridu Agaripa magono u gita̱i uforo ama a Kashila̱. \v 2 Hal gba̱m u zuwai a kapamgbanai kaci ka Yakubu utoku u Yahaya n burundu. \v 3 An u wenei aza a Yahuda a panai kayanyan ka ili iꞌya u yain, aku u ka̱na̱i dem Bituru. Aꞌayin a Ulya u Ilikulya iꞌya i Nambai Yisti† ɗa ukuna vi u gita̱i. \v 4 An u ka̱na̱ yi, aku u gida̱ku yi a kuwa ku aꞌali. U na̱ka̱ngu yi a akere a asoje a nishi a nishi hal asu kunishi a wundi yi, tsa̱ra̱ a kotso baci Abiki yi, u tuko yi a kapala ka ama u yanka yi afada. \v 5 Aꞌayin a ɗa Bituru wa̱ri pini a kuwa ku aꞌali ki, aku ama a Kashila̱ aꞌa̱ri uyan kavasu adama a ne. \s1 Katsumate ka zuba ka wauwai Bituru \p \v 6 N kayin ka Hiridu wa yawunsa kain ka wansa baci u wutukpa̱ yi tsa̱ra̱ u yanka yi afada yi, Bituru wa̱ri alavu a mere ma asoje a re usiri n ikani i re. Kpam asoje a re aza ɗa a ka wundya kuwa ki kushani a utsutsu. \v 7 Kute‑kute aku katsumate ka zuba ka Magono ma Zuba ka wenikei kaci ka ne ara ne, aku katyashi ka wakanai kunu ki. Aku katsumate ki ka sawai Bituru a ikengi u ꞌya̱nga̱sa̱ yi u danai, “ꞌYa̱nga̱ gogo!” Pini nala, ikani yi i sa̱ruwa̱i. \p \v 8 Katsumate ki ka tonuko yi, “Uka matogo n akpata a vunu.” Aku u yain nala. U tonuko yi kpam, “Wambana kunya ku vunu, vu tono mu.” \p \v 9 Aku u wuta̱i u tono yi, kpam u reve an ili iꞌya katsumate ki ka yan vi mayun ɗa wa, eyi n u dani kuwene ka a ka wenike yi. \v 10 An a wurai asoje a ɗa a ka wundya kuwa ki aza a kagita̱ n aza a ire, aku a rawai a utsutsu u urim, utsutsu u uwa a ilyuci yi. Aku utsutsu vi u giduwa̱i n kaci ka ne, aku a wuta̱i. An a rawai a nsandu ma ure, kute‑kute katsumate ki ka a̱sa̱ka̱ yi. \s1 Bituru gonoi asu u aza a ne \p \v 11 Pini nala, ugboji u Bituru u gono yi, u danai, “Gogo‑na n reve ta̱ Magono ma Zuba ma ma suki katsumate ka zuba ka ne tsa̱ra̱ u wauwa mu a kukere ku Hiridu, n ukuna u cingi u ɗa aza a Yahuda a foɓusoi a kaci ka va̱.” \p \v 12 An u revei nala, aku u banai a kuwa ku Meri mma u Yahaya uza ɗa kpam dem a ka isa̱ Marku, a asu u ɗa ama ushani a ɓolomgbonoi aꞌa̱ri uyan kavasu. \v 13 An u kuɗai utsutsu u danai aza a kuwa, aku kagbashi ka ka̱ri makere uza u kala Ruda tuwa̱i tsa̱ra̱ u wene ko yayi. \v 14 An u revei kala̱ga̱tsu ka Bituru ka, u giduwa̱ kpam utsutsu vi wa adama a maza̱nga̱, aku u gonoi a asuvu a kuwa n ilyaɗi, u danai, “Bituru ɗa pini kushani a utsutsu u kuwa.” \p \v 15 A danai, “Ijan iꞌya vu?” Eyi tani u ma̱tsa̱i n u dansi aya. Aku a danai, “Yan maken wa, katsumate ka ne ka!”\f + \fr 12:15 \ft A aꞌayin a nala yi, ama roku a bidya ta̱ Kashila̱ ka tsu suku ta̱ atsumate a ne a kirana n vuma dem, kpam katsumate ki ka tsu tuwa̱ ta̱ a asu u vuma vi yavu vuma ɗa.\f* \p \v 16 Bituru gai lyai kapala n ukuɗusa utsutsu vi, aku a giduwa̱i a wene yi, a yain majiyan cika. \v 17 U yanka le iryoci n kukere u da a paɗa bini. U tonuko le tyoku ɗa Magono ma Zuba ma wutukpa̱ yi a kuwa ku aꞌali. U doki u tonuko le, “Tonukoi Yakubu n Atoni a ɗa a buwai ukuna vi.” Aku u ꞌya̱nga̱i u banai a asu u roku. \p \v 18 An kain ka wansai, ugiruwa̱ u kenu u ɗa asoje yi a giruwa̱i wa, adama a ili iꞌya i gita̱i n Bituru. \v 19 An Hiridu zama yi bawu u wene yi. Aku u wecishei asoje a ɗa a ka wundya yi vi. Pini nala, u zuwai a wuna le. \s1 Ukpa̱ u Hiridu \p An nala u wurai, Hiridu ꞌya̱nga̱i a Yahuda ubana a Kasariya u yain aꞌayin ɗe. \v 20 Aꞌayin a nala yi, Hiridu wa̱ ta̱ n upan u ama a Taya n Sida. Shegai an a ka ciga ilikulya a asu u tsugono tsu Hiridu, aku a tuwa̱i ara ne n katakasuvu ka te. A boloi uɓolomgbono u kaci u Bilasutu kagbashi ka ka kirana n kunu ku magono, a zamai ndishi n shinga. \p \v 21 Kain ka te an a foɓusoi, aku Hiridu ukai aminya a tsugono u dusuki a karatsu ka tsugono, u yanka le kadyanshi. \v 22 An kakuma̱ ka ama ki ka panai, aku a ꞌya̱nga̱sa̱i ala̱ga̱tsu a le a danai, “Kala̱ga̱tsu ka kashila̱ ka roku ka na vi, ka vuma ka wa.” \v 23 Kute‑kute, aku katsumate ka zuba ka Magono ma Zuba ka gbasha yi, kpaci u bidiga ta̱ kaci ka ne tsupige aku u ꞌyuwain una̱ka̱ Kashila̱ tsupige. Pini nala, azun a katsuma̱ a gita̱ yi utakuma hal u kuwa̱i. \s1 Atoni a doki ushani \p \v 24 Kadyanshi ka Kashila̱ kpam ka̱ri a ulya kapala n ka tamburi. \p \v 25 An Bara̱naba n Shawulu a kotsoi manyan ma a na̱ka̱ le a Urishelima, aku a gonoi a Antakiya kaɓolo n Yahaya Marku. \c 13 \s1 A suki Bara̱naba n Shawulu \p \v 1 A asuvu a Atoni a ɗa aꞌa̱ri a Antakiya vi, ntsumate n ɗa pini hal n awenishiki; wata, Bara̱naba, n Saminu uza ɗa a ka isa̱ “Uza u Da̱n,” n Lusiya uza ɗa u wuta̱i a Sirani, n Manayan, uza ɗa u gbonguroi kaɓolo n Hiridu Antiba, n Shawulu. \v 2 Kain ka te, tyoku ɗa ama a na aꞌa̱ri ulyaka Magono ma Zuba kayala n a yanyi kakuli, Kulu Keri ku danai, “Takpa numu Bara̱naba n Shawulu adama a manyan ma n isa̱ le n ma.” \p \v 3 An a doki a yain kakuli n kavasu, aku a taɗanki Bara̱naba n Shawulu akere a tutsuku le a ka̱na̱ ure. \s1 Bara̱naba n Shawulu a banai a Sayipuru \p \v 4 An Kulu Keri ku suki Bara̱naba n Shawulu a banai a Salusiya, a uwai a kpatsu ubana a uyamba u mere ma mini u Sayipuru.\fig Shawulu n Bara̱naba a ka uwa kpatsu|src="Acts_13.tif" size="span" loc="Acts 13:4" ref="Ask. 13:4" \fig* \v 5 An a rawai a ilyuci i Salami, a yain kuɓari ku kadyanshi ka Kashila̱ a agata a Kashila̱ a aza a Yahuda. Yahaya Marku dem bana ta̱ kaɓolo n ele wa ɓa̱nga̱ le. \p \v 6 An a kyawunsai uyamba vi gba̱ hal ubana a ilyuci i Pafasu. Aku a gawunsai n uza u Yahuda u roku uza u ada̱bu uza u kala Bara-Yesu. Eyi matsumate ma kaɓan ma, \v 7 uza ɗa wa̱ri kaɓolo n gomuna Sarajiya Bulus. Gomuna vi vuma ɗa uza u ugboji. U libana le a bana ara ne, kpaci wa ciga ta̱ u pana kadyanshi ka Kashila̱. \p \v 8 Shegai Alimasu uza u ada̱bu vi u ɓolomgbono kaci n ele wa. (Alimasu ɗa a ka isa̱ Bara-Yesu vi n Tsiheline.) Wa ciga a kpatala ugboji u gomuna vi tsa̱ra̱ u pityanangu wa. \p \v 9 Shegai Shawulu, uza ɗa a ka isa̱ Bulus, ushaɗangi n Kulu Keri aku ku tonoi n eyi, u wundyanai Alimasu, u danai, \v 10 “Avu maku ma Kala̱pa̱nsi uza u tsilala n iꞌya iꞌa̱ri i maci! Vu shaɗangu ta̱ n tsukunu n ula̱pa̱na̱sa̱. Va a̱sa̱ka̱ unangasa ire i shinga i Magono ma Zuba wa? \v 11 Gogo‑na asuvu a upan u Kashila̱ a ka rukpa̱ ta̱ a kaci ka vunu, va rumba̱na̱ ta̱, ubana aꞌayin kenu va wene asu wa.” \p Kute‑kute karimbi ka kimba̱ yi aꞌeshi, aku u ka̱na̱i upapa wa bolo uza ɗa wa ka̱na̱ yi kukere. \v 12 An gomuna wenei ili iꞌya i gita̱i, aku u wushuki, u yain majiyan ma uwenishike u Asheku. \s1 Bulus n Bara̱naba a Antakiya u Bisidiya \p \v 13 Bulus n atoku a nwalu a ne a a̱sa̱ka̱i ilyuci i Pafasu a uwai a kpatsu ubana a uyamba u Bamafiliya. An a rawai a ilyuci i Paraga, a wuta̱i a kpatsu ki, aku Yahaya Marku a̱sa̱ka̱ le u gonoi a Urishelima. \v 14 Shegai Bulus n Bara̱naba a ꞌya̱nga̱i a Paraga a lyai kapala a banai a Antakiya\f + \fr 13:14 \ft Ilyuci i re iꞌya pini iꞌya a ka isa̱ Antakiya. I naha yi a kaɓon ka Bisidiya ka iꞌa̱ri, i ire yi kpam a kaɓon ka Suriya ka iꞌa̱ri a asu u ɗa Bara̱naba n Shawulu aꞌa̱ri a ka rongo. Asuki 11:19–13:1.\f* u uyamba u Bisidiya. \p Kain ka Ashibi a uwai a kagata ka Kashila̱ a dusuki. \v 15 An a yain ka̱neshi a itagara̱da i Mele ma Musa n i Ntsumate, aku azapige a kagata ka Kashila̱ a suki a tonuko le, “Atoku, iꞌa̱ baci n kadyanshi ka kuɓari ku ya doku ama, she i yain.” \p \v 16 Bulus ꞌya̱nga̱i u yanka le iryoci n kukere a paɗa bini, u danai, “Aza a Isaraꞌila n Awulawa a ɗa a ka lyaka Kashila̱ kayala, pana̱ka numu! \v 17 Kashila̱ ka aza a Isaraꞌila ka ɗanga̱sai isheku i tsunu, u zuwai a yain kakuma̱ aꞌayin a ɗa a rongoi a uyamba u Masar. N ucira u pige u ne u ɗa u wutukpa̱ le pini a uyamba vi. \v 18 U kawunki n ele hal ayen amangare a kakamba.\f + \fr 13:18 \ft Ure u roku u ɗa a ka fuɗa a ka reve udani u Tsiheline pini na u ɗa “Kashila̱ ka kirana ta̱ n ele hal ayen amangare a kakamba.”\f* \v 19 U wusai uyamba u aletsu a shindere a Kaꞌana, aku u na̱ka̱i u ɗa ama a ne u wokoi agadu a le. \v 20 Nala gita̱ ta̱ a asuvu a ayen amangatawanishi n amangarenkupa (450). \p “U na̱ka̱ le aza a afada, kpam a rongoi pini hal ubana aꞌayin a Samaꞌila† matsumate. \v 21 Shegai aza a Isaraꞌila a zamai a na̱ka̱ le magono, aku Kashila̱ ka na̱ka̱ le Shawulu maku ma Kishu uza u kagali ka Bayami† u lyai tsugono. \v 22 An Kashila̱ ka takpa yi tsugono, u zuwai Dawuda. Kashila̱ ka yain kadyanshi a kaci ka Dawuda, u danai, ‘N tsa̱ ɗe Dawuda maku ma Yese, vuma ɗa uza ɗa u tsu zuwa katakasuvu ka va̱ ka rongo n ipeli, kpaci wa yan ta̱ gba̱ ili iꞌya ma ciga yi u yain.’ \p \v 23 “Kashila̱ ka yain kazuwamgbani a asuvu a kagali ka vuma nala vi u zuwai Kawauwi ka aza a Isaraꞌila ka wuta̱ pini. Kpam Yesu ɗa. \v 24 Shegai kahu Yesu tuwa̱, Yahaya rongo ta̱ utonusuko ama a kpatala a lyuɓugu le. \x ◊ \xo 13:24 \xt Mak. 1:4; Luk. 3:3.\x* \v 25 An Yahaya yain evu n ukotso manyan ma ne, u wecikei, ‘Ya wundya mpa Kawauwi ki? Mpa Kawauwi ki wa. Kawauwi ki ka̱ ta̱ a utuwa̱, mpa n ra̱tsa gba̱m ma surukpa isirikatsu i akpata a ne wa.’ \x ◊ \xo 13:25 \xt Mak. 1:7; Luk. 3:16.\x* \p \v 26 Ama a va̱, eɗa̱ aza ɗa iꞌa̱ri a kagali ka Ibirahi, n a̱ɗa̱ Awulawa a ɗa a ka na̱ka̱ Kashila̱ karinga̱, panai na! A̱tsa Kashila̱ ka sukunki akani a iwauwi yi. \v 27 Azapige a aza a Urishelima n ama a le a reve an Yesu ɗa Kawauwi ka mayun ki wa. A reve dem an aya ntsumate n korongi a kaci ka ne kpam a tsu yansa ka̱neshi Ashibi dem vi wa. Shegai kadyanshi ka a yain a kaci ka ne ka shaɗangu ta̱ an a kiɗa̱ga yi ugana u ukpa̱. \v 28-29 A yan ta̱ dere ili iꞌya tagara̱da u Kashila̱ u danai. Ko an u wokoi a tsa̱ra̱ unyushi u ɗa a ka wuna yi wa, gba̱ n nala a tonukoi Bilatu Gomuna u wandamgbana yi. \p “An u kuwa̱i, aku a cipuka̱ yi a mawandamgbani mi a uka yi a kasaun. \v 30 Shegai Kashila̱ ka ꞌya̱nga̱sa̱ yi ta̱ a ukpa̱! \v 31 Aꞌayin a nala yi, u wenishike ta̱ kaci ka ne a asu u atoni a ne aza ɗa a yansai nwalu kaɓolo a Galili hal ubana a Urishelima. Gogo‑na alya a ka tonusuko ama a tsunu ukuna u ne. \p \v 32-33 “Kpam a̱tsa na tsu tuko ɗa̱ Kadyanshi ka Shinga: ili iꞌya Kashila̱ ka yain kazuwamgbani wa yanka akaya a tsunu iꞌya gai la vi. Gogo‑na u yanka tsu ta̱ iꞌya a̱tsu aza ɗa tsa̱ri mmuku n tsikaya n ne aꞌayin a ɗa u ꞌya̱nga̱sa̱i Yesu a ukpa̱. A korongu ta̱ ukuna u na vi a tagara̱da u Ishipa u ire: \q1 “ ‘Aɗa Maku ma va̱, \q1 ara n woko ta̱ Tata u vunu.’ \x ◊ \xo 13:32-33 \xt Ishp. 2:7.\x* \p \v 34 “Kashila̱ ka ꞌya̱nga̱sa̱ ta̱ Yesu a ukpa̱ kpam wa a̱sa̱ka̱ ikyamba i ne i shama wa, dere tyoku ɗa u danai: \q1 ‘Ma zuwuka vu ta̱ una̱ u shinga u uwulukpi u ɗa n da ma zuwuka Dawuda.’ \x ◊ \xo 13:34 \xt Isha. 55:3.\x* \p \v 35 “A korongu ta̱ a Ushipa u roku: \q1 ‘Va a̱sa̱ka̱ Uza u Uwulukpi u vunu u shama wa.’ \x ◊ \xo 13:35 \xt Ishp. 16:10.\x* \p \v 36 “Aꞌayin a ɗa Dawuda wa̱ri n uma, u pana̱ka ta̱ Kashila̱. An u tuwa̱ u kuwa̱i, aku a ciɗa̱ngu yi a asu u asaun a akaya a ne, ikyamba i ne kpam i shamai. \v 37 Shegai Kashila̱ ka ꞌya̱nga̱sa̱ ta̱ Yesu a ukpa̱ kpam ikyamba i ne i shama wa. \p \v 38-39 “Ama a va̱, zuwai atsuvu mai a ili iꞌya tsa tono: adama a ili iꞌya Yesu yain, iꞌya i zuwai tsu tsa̱ra̱i ucimbusa̱ u unyushi u cingi gogo‑na. Mele ma Musa ma fuɗa ma gonuko ɗa̱ i woko dere wa. Shegai adama a Yesu, uza ɗa baci dem u wushuki wa woko ta̱ dere. \v 40 Kiranai, kawa ili iꞌya ntsumate n korongi ya gita̱ ta̱ n a̱ɗa̱. A dana ta̱: \q1 \v 41 “ ‘Panai na, aza a majari, i shaɗangi n majiyan i kuwa̱! \q1 Kpaci ma yan ta̱ manyan ma roku a aꞌayin a ɗe, \q1 manyan ma ya kpa̱ɗa̱ uwushuku n ma, \q1 ko uza roku u tonuko ɗa̱ baci tani.’ ” \x ◊ \xo 13:41 \xt Hab. 1:5.\x* \p \v 42-43 Wuta̱ ɗa Bulus n Bara̱naba a ka wuta̱ a kagata ka Kashila̱ ki, aku aza a Yahuda n Awulawa ushani aza ɗa a ka lyaka Kashila̱ kayala a tono le. Pini nala, Bulus n Bara̱naba aꞌa̱ri le ugbamatangusu asuvu a lyai kelime n uwushukusu n ukuna u shinga u Kashila̱. Aku ama yi a folo le a doku a yain kadyanshi a kaci ka ili i na yi n Ashibi a ɗa a ka tuwa̱. \s1 Aza a Yahuda a ꞌyuwain Kadyanshi ka Shinga \p \v 44 An Ashibi a kyawain, ama a ilyuci yi ushani a tuwa̱ ta̱ a pana kadyanshi ka Kashila̱. \v 45 An aza a Yahuda a wenei kakuma̱ ka ama ki, a yan ta̱ malyon cika. A wishai Bulus kpam a ꞌyuwain ili iꞌya u danai. \p \v 46 Aku Bulus n Bara̱naba a dansai karara bawu uwonvo, a danai, “Eɗa u ka̱na̱i tsu gita̱ uyanka kuɓari ku kadyanshi ka Kashila̱, shegai i ꞌyuwain ka uwusha. Nala u wenike ta̱ an bawu i ra̱tsai i wushi uma u ɗa bawu wa̱ri n utyoku. Adama a nala, tsa a̱sa̱ka̱ ɗa̱ ta̱ aku tsu bana a asu u Awulawa. \v 47 Ili iꞌya Kashila̱ ka tonuko tsu tsu yain iꞌya na: \q1 ‘N zuwa ta̱ vu woko katyashi a asu u Awulawa, \q1 tsa̱ra̱ vu tuko iwauwi \q1 hal ubana likimba gba̱.’ ” \x ◊ \xo 13:47 \xt Isha. 42:6; Isha. 49:6.\x* \p \v 48 An Awulawa a panai nala, a pana ta̱ kayanyan aku a cikpalai kadyanshi ka Asheku. Aza ɗa a ɗanga̱sai adama a uma u ɗa bawu wa̱ri n utyoku a wushuku ta̱ n Asheku. \p \v 49 Pini nala, kadyanshi ka Asheku ka tamburai ko nte wa a uɓongu vi. \v 50 Aku aza a Yahuda a banai a asu u azapige a roku a ilyuci yi n aka a ɗa a ka na̱ka̱ tsupige. A zuwa le a ꞌyuwain Bulus n Bara̱naba, aku a gita̱ le mavura hal a loko le a kaɓon ka uyamba ki. \v 51 Aku Bulus n Bara̱naba a ka̱pa̱tsa̱i kabuta̱ ka aꞌene a le adama u woko iryoci a kaci ka aza a ilyuci yi, pini nala, a lazai ubana a ilyuci i Ikaniya. \v 52 Shegai atoni a Antakiya yi a woko ta̱ n maza̱nga̱ kpam ushaɗangi n Kulu Keri. \c 14 \s1 Bulus n Bara̱naba a Ikaniya \p \v 1 An Bulus n Bara̱naba a rawai a Ikaniya, a uwai a kagata ka Kashila̱ ka aza a Yahuda tyoku ɗa a yain kuɓari a Antakiya. Ama ushani aza a Yahuda n Awulawa a wushuku ta̱ n kadyanshi ka Kashila̱. \v 2 Shegai aza a Yahuda a ɗa a kpa̱ɗa̱i uwushuku n kadyanshi ki, a vurusa̱i aꞌene a Awulawa a ɗa bawu kotsu a wushuki, a nangasai ndishi n le n ama a Kashila̱ yi. \v 3 Gba̱ n nala, asuki yi a ɓa̱ra̱kpa̱i pini n ele cika, n a yanyi kuɓari ku kadyanshi ka ukuna u shinga u Asheku bawu uwonvo. Kpam u na̱ka̱ le ucira u uyan iryoci n ikunesavu. \v 4 Ama a ilyuci yi a pecei kure, aza roku a ka tono aza a Yahuda, aza roku kpam a ka tono asuki. \p \v 5 Aku Awulawa a roku n aza a Yahuda n azapige a le a ɓolomgbonoi kaci tsa̱ra̱ a yain asuki yi mavura, kpam a vara̱sa le n atali a wuna. \v 6 An asuki yi a revei ukuna u ɗa wa̱ri a nwalu, aku a sumai ubana a uyamba u Likiya; wata, ilyuci i Lisitira n Daraba n une iꞌya i kyawan le. \v 7 Nte a lyai pini kapala n uyan kuɓari ku Kadyanshi ka Shinga. \s1 Bulus n Bara̱naba a Lisitira n Daraba \p \v 8 A Lisitira vi, Bulus n Bara̱naba a cinai vuma roku uza ɗa a matsai kawunu, uza ɗa tun a matsa yi u wala wa. \v 9 Wa̱ri a upana kuɓari ku Bulus wa̱ri uyan, pini nala, Bulus wenei vuma vi wa̱ ta̱ n upityanangu u ɗa u rawai a ta̱na̱sa̱ yi. \v 10 Aku u danai, “ꞌYa̱nga̱ vu shamgba n aꞌene a vunu.” Kute‑kute vuma vi u ꞌya̱nga̱i u gita̱i nwalu. \p \v 11 An kakuma̱ ka wenei ili iꞌya Bulus yain, aku a ꞌya̱nga̱sa̱i ala̱ga̱tsu n kaletsu ka aza a Likiya, a danai, “Ama a na yi ashila̱ a roku a ɗa a cipa̱ tsu n iryoci i ama!” \v 12 Aku a na̱ka̱i Bara̱naba kala Zafosa,\f + \fr 14:12 \ft Zafosa kameli ka pige ka aza a Heline ka, Hamisa kameli aya matsumate ma ne.\f* Bulus kpam Hamisa kpaci aya kayain ka kadyanshi. \v 13 Pini nala, kaɗara̱kpi ka katani ka Zafosa kameli ka ka̱ri a uroto u ilyuci vi u kalai anaka n apa̱lu u tukoi a ɗa a utsutsu u ilyuci vi, tsa̱ra̱ eyi n ama a ne a yanka asuki yi uɗara̱kpa. \p \v 14 Shegai an asuki yi a panai nala, aku a kara̱sai aminya a le adama a unamgbukatsuma̱, a uwai a asuvu a kakuma̱ ka ama ki n ilyaɗi n a dansi, \v 15 “Atoku a tsunu, ndya i zuwai ya yan naha? A̱tsu dem ama ɗa tyoku u ɗe. Kadyanshi ka Shinga ka tsu tuko ɗa̱ tsa̱ra̱ i kpatala i a̱sa̱ka̱ ili i gbani i nala yi i gono a asu u Kashila̱ Uza u Uma, uza ɗa u yain zuba n likimba n kushiva̱ n gba̱ ili iꞌya iꞌa̱ri pini a asuvu a le. \v 16 Caupa u a̱sa̱ka̱ ta̱ gba̱ ama a likimba a yain ili iꞌya i luwa le. \v 17 Shegai u tsu wenike ta̱ kaci ka ne a asu u ili i shinga iꞌya u tsu yansa. Kashila̱ ka tsu suku ta̱ mini ma zuba, tsa̱ra̱ iceshi i ɗe i yain. U na̱ka̱ ɗa̱ kpam ilikulya kpam u zuwa ɗa̱ ipeli.” \v 18 Gba̱ n kadyanshi ka a yanka le vi, she na a ma̱tsa̱i aku a fuɗai a ɓishinka le uɗara̱kpa vi adama a le. \p \v 19 Shegai aza a Yahuda a roku a wuta̱i a uyamba u Antakiya n Ikaniya a leshei ama yi a vara̱sai Bulus a rono yi ubana a uroto u ilyuci, n a dani u kuwa̱ ɗe. \v 20 An Atoni a tuwa̱i a kyawan yi, aku u ꞌya̱nga̱i u gonoi pini a ilyuci yi. An kain ka wansai aku a lazai ubana a Daraba kaɓolo n Bara̱naba. \s1 Bulus n Bara̱naba a gonoi a Antakiya \p \v 21 An Bulus n Bara̱naba a yain kuɓari ku Kadyanshi ka Shinga a Daraba, a tsa̱ra̱ ta̱ Atoni ushani. Pini nala, a gonoi a Lisitira n Ikaniya n Antakiya u Bisidiya. \v 22 A gbamatangusu ta̱ atakasuvu a ama a Kashila̱ n a ɓara le a shamkpa upityanangu u le mai, n a dansi, “She tsu pana ikyamba aku tsu tsa̱ra̱ uꞌuwa a tsugono tsu Kashila̱.” \p \v 23 Bulus n Bara̱naba a yain kavasu n kakuli, aku a ɗanga̱sa̱kai kuwa ku Atoni dem nkoshi. A na̱ka̱ le a asu u Asheku uza ɗa nkoshi mi n wushuki n eyi. \v 24 An a tonoi a Bisidiya aku a rawai a Bamafiliya. \v 25 An a yain kuɓari a Paraga, aku a lazai ubana a Ataliya. \v 26 Pini nala, a uwai a kpatsu a banai a Antakiya, a asu u ɗa caupa a yanka le kavasu tsa̱ra̱ Kashila̱ ka kirana n ele a asuvu a manyan ma a kotsoi vi. \p \v 27 N urawa u le, aku a ɓolomgbonoi ama a Kashila̱ a asu u te a tonuko le ili iꞌya Kashila̱ ka yain adama a le, n tyoku ɗa kpam u kukpunka̱i Awulawa ure u upityanangu. \v 28 Aku a ɓa̱ra̱kpa̱i pini n ama a Kashila̱. \c 15 \s1 Asheshi a Atoni a Urishelima \p \v 1 An Bulus n Bara̱naba aꞌa̱ri a Antakiya u Suriya, aku ama roku a wuta̱i a Yahuda a tuwa̱i a Antakiya a ka wenishike Atoni. Aku a ka dansa, “A kiɗa ɗa̱ baci acombi tyoku ɗa Mele ma Musa ma danai wa, ya tsa̱ra̱ iwauwi wa.” \v 2 Pini nala, Bulus n Bara̱naba a yain kananamgbani n ele cika, adama a kadyanshi ka nala ki. Aku Atoni† a zuwai Bulus n Bara̱naba n Atoni a roku a bana a Urishelima a asu u asuki na̱ nkoshi n kuwa ku Atoni, tsa̱ra̱ a dansa kadyanshi ki. \v 3 Aku a soku le a lazai, a tonoi a uyamba u Finisiya n Samariya, n a na̱ki alabari tyoku ɗa Awulawa a wushuki. Nala zuwa ta̱ Atoni a panai kayanyan cika. \v 4 An a rawai a Urishelima, Atoni, n asuki, na̱ nkoshi a ryabusa le. Aku Bulus n Atoni a ɗa a banai kaɓolo n eyi, a tonuko le gba̱ ili iꞌya Kashila̱ ka yankai ama ushani a akere a le. \p \v 5 Shegai Atoni a roku, aza a kaɓon ka Afarishi, a ꞌya̱nga̱i a danai, “U ka̱na̱ ta̱ Awulawa a kiɗa acombi, a toni kpam ili iꞌya Mele ma Musa ma danai.” \p \v 6 Aku asuki yi na̱ nkoshi mi a ɓolomgbonoi, tsa̱ra̱ a weɓele kadyanshi ki. \v 7 An a ɓa̱ra̱kpa̱i a kananamgbani ki, aku Bituru ꞌya̱nga̱i kushani u tonuko le, “Aza a va̱, i reve ta̱ Kashila̱ ka ɗanga̱sa mu ta̱ caupa a asuvu a ɗe, u da ara va̱ ɗa Awulawa a ka pana kuɓari ku Kadyanshi ka Shinga, kpam a wushuku. \v 8 Kashila̱ uza ɗa u revei atakasuvu a ama gba̱, u wenike tsu ta̱ an u wushai Awulawa a asu u ɗa u na̱ka̱ le Kulu Keri tyoku ɗa u na̱ka̱ tsu. \v 9 U bidya tsu kau‑kau n ele wa, kpaci adama a upityanangu u le u ɗa u wulukpe le. \v 10 Adama a nala, niɗa ya ciga i kondo Kashila̱ a asu u utaɗanku Awulawa a na ucanga u ɗa bawu a̱tsu n isheku i tsunu tsa fuɗa tsa canga? \v 11 Wa yan nala wa! Tsu wushuku ta̱ an adama a ukuna u shinga u Yesu Asheku u ɗa tsu tsa̱ra̱i iwauwi, kpam tyoku ɗa ele dem a tsa̱ra̱i iwauwi.” \p \v 12 Pini nala, ama yi a paɗai bini, a ka pana̱ka Bara̱naba n Bulus tyoku ɗa a ka dansa iryoci n ikunesavu iꞌya Kashila̱ ka yain a asu u Awulawa a akere a le. \v 13 An a kotsoi kadyanshi, aku Yakubu\f + \fr 15:13 \ft Yakubu na vi, vangu u Yesu ɗa.\f* danai, “Atoku a va̱, pana̱ka numu. \v 14 Simo Bituru tonuko tsu ta̱ tyoku ɗa Kashila̱ ka gita̱i utuwa̱ a asu u Awulawa a roku u gonuko le ama a ne. \v 15 Nala wa̱ ta̱ dere n kadyanshi ka ntsumate n korongi ili iꞌya Magono ma Zuba ma danai, \q1 \v 16 “ ‘Ma gono ta̱ n lapula n mai kuwa ku Dawuda ka ku wa̱sa̱i. \q1 Ko an u wokoi ku wa̱sa̱i, ma lapula ta̱ n mai ka kpam n shamkpa ka. \q1 \v 17 Nala ma yan, tsa̱ra̱ aza ɗa a buwai vi a kpatala a asu u va̱, \q1 gba̱ n Awulawa dem, n aza ɗa n ɗanga̱sai a woko ama a va̱. Mpa, Magono ma Zuba, mpa n danai nala. \q1 \v 18 N yan ta̱ kazuwamgbani nala tun caupa.’ ” \x ◊ \xo 15:18 \xt Emo. 5:25-27; Isha. 45:21.\x* \p \v 19 Yakubu lyai kapala n kadyanshi, “Adama a nala, u gan tsu ma̱tsa̱ Awulawa, aza ɗa a ka kpatala̱sa ubana a asu u Kashila̱ wa. \v 20 Shegai tsu koronku le ukanikorongi tsu tonuko le kotsu a lyai ilikulya iꞌya a ɗara̱mkpai kameli wa, kotsu a yain tsishankala wa, n utakuma u inyama i manama ma a piyanlai udyoku wa, ko kpam inyama iꞌya i buwai na̱ mpasa wa. \v 21 Kpaci Mele ma Musa ma na mi aꞌa̱ ta̱ ma a uwenishike a agata a Kashila̱ a aza a Yahuda a ilyuci dem n kain ka Ashibi tun a aꞌayin a cau.” \s1 Asheshi a korongi ukanikorongi \p \v 22 Aku asuki na̱ nkoshi n kuwa ku Atoni, kaɓolo n aza a kuwa yi gba̱, a wenei u lobono ta̱ a ɗanga̱sa aza roku a asuvu a le a suku le a Antakiya kaɓolo n Bulus n Bara̱naba. Aku a ɗanga̱sai Yahuza, uza ɗa a ka isa̱ Bara̱saba, n Sila, azapige ɗa a asuvu a Atoni. \p \v 23 A na̱ka̱ le ukanikorongi u ɗa u danai, \p “Idyani a asu u atoku a ɗe asuki na̱ nkoshi n kuwa ku Atoni, ubana a asu u Awulawa aza ɗa aꞌa̱ri Atoni, aza ɗa aꞌa̱ri a ilyuci i Antakiya n iyamba i Suriya n Kilikiya. \p \v 24 “Tsu pana ta̱ alabari a da aza roku a asuvu a tsunu a tuwa̱ ta̱ ara ɗe. Tsu pana ta̱ a ꞌya̱nga̱sa̱ka̱ ɗa̱ atakasuvu n kadyanshi ka le, a damgbara̱sa ɗa̱, ko an u wokoi a̱tsa tsu suku le a yain nala wa. \v 25 An tsu dansai kadyanshi ki, tsu wenei u lobono ta̱ tsu ɗanga̱sa aza roku a asuvu a tsunu tsu suku le ara ɗe kaɓolo n atoku a tsunu Bara̱naba n Bulus. \v 26 Ama ɗa a na̱ka̱i uma u le ko a ka kuwa̱ baci adama a kala ka Yesu Kawauwi. \v 27 Adama a nala a ɗa dem tsu sukunku ɗa̱ Yahuza n Sila, ara le ɗa ya pana ukuna u ili iꞌya tsa koronku ɗa̱ na vi. \v 28 Kulu Keri ku wenike tsu ta̱ ku da kotsu a zuwuka ɗa̱ ara̱ji wa. \v 29 Shegai kotsu i lyai ili iꞌya a ɗara̱mkpai kameli wa. Kotsu i takuma unyama u ɗa wa̱ri na̱ mpasa wa, ko kpam unyama u manama ma a piyanlai udyoku. Kpam kotsu i yain tsishankala wa. I kirana baci n ili i na yi, ya rongo ta̱ mai. \p “U yan tsu ben.” \p \v 30 Aku a lazai ubana a Antakiya. An a rawai a ɓolomgbonoi Atoni yi a asu u te, a na̱ka̱ le ukanikorongi vi. \v 31 An ama yi a yain u ɗa ka̱neshi, aku a yain maza̱nga̱ cika a adama a ugbami u atakasuvu u ɗa a doku le. \p \v 32 Yahuza n Sila tani an u wokoi ele ntsumate n ɗa, aku a dansai cika n a gbamatangu le atakasuvu a shamgba n ucira. \v 33 An a yain aꞌayin pini kenu, aku Atoni a Antakiya a soku le n katsuma̱ ka eri tsa̱ra̱ a gono a asu u aza ɗa a suku le. [ \v 34 Shegai Sila wenei ulobono ta̱ u shamgba pini n ele.]\f + \fr 15:34 \ft Akorongi a cau ushani aza ɗa a pura̱i a tagara̱da u Manyan ma Asuki a kalatsa ta̱ makpa̱nda̱ ma 34.\f* \p \v 35 Bulus n Bara̱naba a wokoi a Antakiya, ele n ama roku ushani a ka wenishike n a dansi kadyanshi ka Asheku. \s1 Upecene u Bulus n Bara̱naba \p \v 36 An a yain aꞌayin, aku Bulus tonukoi Bara̱naba, “Tuwa̱ tsu bana a ilyuci iꞌya tsu yain kuɓari ku kadyanshi ka Asheku, tsu kondo atoku yi tsa̱ra̱ tsu wene tyoku ɗa aꞌa̱ri.” \v 37 Bara̱naba ciga ta̱ a bidya Yahaya Marku u bana dem n ele. \v 38 Shegai Bulus wenei ulobono a bana n eyi wa, kpaci u a̱sa̱ka̱ le ta̱ caupa a ilyuci i Bamafiliya, kpam u ꞌyuwain u lyai kapala n manyan mi kaɓolo n ele. \p \v 39 Aku kananamgbani ka uwai a mere ma le, hal ka zuwai a pecenei. Bara̱naba bidyai Yahaya Marku a uwai a kpatsu ubana a ilyuci i Sayipuru. \v 40 Shegai Bulus ɗanga̱sai Sila. Aku atoku yi a yanka le kavasu ka ndishi n shinga, Asheku a kirana n ele, pini nala, a lazai. \v 41 Bulus kyawunsai uyamba u Suriya n Kilikiya n u gbamatangusi atakasuvu a aza ɗa aꞌa̱ri a aꞌuwa a Atoni yi. \c 16 \s1 Timoti yain nwalu n Bulus n Sila \p \v 1 Bulus banai a Daraba n Lisitira, a asu u ɗa Katoni uza u kala Timoti wa rongo. Mma u ne dem Katoni ka, uza u Yahuda, tata u ne tani uza u Heline† u ɗa. \v 2 Atoni a ɗa aꞌa̱ri a Lisitira n Ikaniya a ka cikpala ta̱ Timoti cika. \v 3 Bulus wa ciga ta̱ Timoti toni le. Adama a nala u zuwai a kiɗa yi kacombi kahu a laza. U yan ta̱ nala adama a aza a Yahuda, kpaci ya dem reve ta̱ tata u ne uza u Heline u ɗa. \v 4 Tyoku ɗa aꞌa̱ri ukyawunsa a ilyuci ilyuci, a rongoi utonusuko ama ukuna u ɗa asuki na̱ nkoshi a shamkpai a Urishelima, aku a folo le a toni ukuna u nala vi. \v 5 Nala aza a aꞌuwa a Atoni yi a rongoi udoku upityanangu n ucira n kakuma̱ kain dem. \s1 Bulus wenei kuwene a Taruwasa \p \v 6 Bulus n atoku a ne a lazai a tonoi a asuvu a uyamba u Firijiya n Galatiya, kpaci Kulu Keri ku ɓishinka le ta̱ uyan kadyanshi ka Asheku a uyamba u Asiya a aꞌayin a nala yi. \v 7 An a rawai utyoku u uyamba u Misiya, a cigai a bana a Bitiniya, shegai Kulu ku Yesu ku wushunku le wa. \v 8 Aku a walai a uyamba u Misiya ubana a ilyuci i Taruwasa a ikengi i kushiva̱. \p \v 9 N kayin, Bulus wenei kuwene. A kuwene ki, u wenei uza u Masidaniya kushani wa folo yi, u danai, “Tuwa̱ a Masidaniya vu ɓa̱nga̱ tsu.” \v 10 An u kotsoi uwene kuwene ki, kute‑kute tsu\f + \fr 16:10 \ft Kazoli ka kala ka “a̱tsu” pini na vi, yanka ɗa a yankai ka manyan kpaci Luka uza ɗa u korongi tagara̱da vi u tono ta̱ asuki yi a aꞌayin a nala yi.\f* ka̱na̱i ure ubana a Masidaniya, kpaci tsu reve ta̱ Kashila̱ ka ka isa̱ tsu tsu yanka le kuɓari ku Kadyanshi ka Shinga. \s1 Lidiya wokoi Katoni \p \v 11 Aku tsu uwai kpatsu a Taruwasa, tsu karai ubana a uyamba u mere u mini u Samutarasu. An kain ka wansai, tsu rawai a ilyuci i Niyapali. \v 12 Pini nala, tsu wurai ubana a Filibi, ilyuci iꞌya aza a Roma aꞌa̱ri ushani a uyamba u Masidaniya, u ɗa u wa̱ri a kere ka tsugono tsu Roma. Tsu rongoi pini aꞌayin ushani. \p \v 13 Kain ka Ashibi tsu wuta̱i a utsutsu u ilyuci vi ubana a una̱ u aga̱ta̱, asu u ɗa tsu wenei yavu a asu u kavasu u aza a Yahuda wa̱ ta̱ pini. Aku tsu dusuki tsu dansai n aka a ɗa a ɓolomgbonoi ukuna u Asheku. \v 14 Uka roku ɗa pini uza u kala Lidiya, kapani ka uwonvo u Kashila̱ wa pana̱ka tsu. Eyi uza u ilyuci i Tayatira u ɗa, kadengi ka aminya a ikebe a mini ma galura a ɗa. Kashila̱ ka kukpa̱i katakasuvu ka ne, hal u wushuki n ili iꞌya Bulus wa tono. \v 15 An a lyuɓugu yi kaɓolo n aza a kuwa a ne, aku u folo tsu, u danai, “An u wokoi i wushuki mpa katoni ka Asheku ka, tuwa̱i i cipa̱ a kuwa ku va̱.” U rongo tsu a ufolo hal u fuɗa tsu aku tsu wushuki. \s1 A ukai Bulus n Sila a kuwa ku aꞌali \p \v 16 Kain ka te, an tsa bana a asu u kavasu, tsu gawunsai n kagbashi ka ka̱ri makere, uza u ityoni i cingi i udana ili iꞌya ya gita̱. Azakuwa a ne a ka tsa̱ra̱sa̱ ta̱ ikebe cika n manyan ma udana ili iꞌya ya gita̱ iꞌya makere mi ma yansa. \v 17 Aku u rongo tsu utono n u sala̱si, “Ama a na yi agbashi a Kashila̱ a ɗa, Uza u Ucira Gba̱. Tuwa̱ ɗa a tuwa̱i a tonuko ɗa̱ tyoku ɗa ya tsa̱ra̱ iwauwi.” \v 18 Nala u rongoi uyan hal aꞌayin ushani, hal asuvu a namgbai Bulus, aku u kpatalai u ɓaranai ityoni i cingi yi, “A asuvu a kala ka Yesu Kawauwi, pecemgbene n eyi.” Kute‑kute i pecemgbenei n eyi. \p \v 19 An azakuwa a makere yi a wenei ure u utsa̱ra̱sa̱ u ikebe i le u kimba̱ ɗe, aku a ka̱na̱i Bulus n Sila, a rono le ubana a kuden a kapala ka aza a afada. \v 20 An a rawai aku a danai, “Aza a Yahuda a na a ka damgbara̱sa ta̱ ilyuci i tsunu. \v 21 Ili iꞌya bawu i gain a̱tsu aza a Roma tsu wushi, iꞌya a ka wenishike.” \p \v 22 Aku ama a lazai a kyawan le a ka dansa, “Mayun ɗa, nala wa̱ri.” Aza a afada yi a zuwai a monduso le aminya n ucira, a bawan le. \v 23 An a bawan le, aku a uka le a kuwa ku aꞌali, a zuwai uza ɗa wa kirana n kuwa ki u wundi le mai. \v 24 An u panai nala, u uka le a kunu ku asuvu ku kuwa ki, aku u gbagbalai aꞌene a le a kagbukulu. \p \v 25 Ubana kayin a mere, Bulus n Sila a ka yan kavasu n ishipa i ucikpala Kashila̱, aza ɗa aꞌa̱ri dem pini a kuwa ku aꞌali ki a ka pana̱ka le. \v 26 Kute‑kute iyamba i gba̱ɗa̱i cika, hal kami ka kuwa ku aꞌali ki ka gba̱ɗa̱i. Pini nala, itsutsu yi i giduwa̱i gba̱. Ikani iꞌya a sira̱sai aza ɗa aꞌa̱ri pini a kuwa ku aꞌali ki i sa̱ruwa̱i. \p \v 27 An uza ɗa wa kirana n kuwa ki u rikpa̱na̱ka̱i alavu, u wenei itsutsu i kuwa yi gba̱ ugiduwi. Wa wundya aza a kuwa ku aꞌali ki a suma ɗe, aku u talai burundu u ne wa ciga u wuna kaci ka ne. \v 28 Shegai Bulus ɓarana yi, u danai, “Kotsu vu nei kaci ka vunu usa̱n wa, gba̱ tsunu tsa̱ ta̱ pini.” \p \v 29 Aku uza ɗa wa wundya kuwa ki u danai a tuko ncikalu. U wuranai u uwai a asuvu u rukpa̱i a kapala ka Bulus n Sila, n u jeki ikyamba adama a uwonvo. \v 30 Aku u wutukpa̱ le a kateshe, u danai, “Ndya ma yan tsa̱ra̱ n tsa̱ra̱ iwauwi?” \p \v 31 Ele tani a danai, “Pityanangu n Yesu Asheku, avu na aza a kuwa a vunu ya tsa̱ra̱ ta̱ iwauwi.” \v 32 Aku a yanka yi kadyanshi ka Asheku n aza a kuwa a ne gba̱. \v 33 N kayin ka nala ki, u za̱sa̱ le usa̱n u le, aku kute a lyuɓugu yi n aza a kuwa a ne dem. \v 34 Aku u uka le a asuvu a kuwa ku ne u tuko le ilikulya. Eyi n aza a kuwa a ne gba̱ a shaɗangi n ipeli adama a ɗa a pityanangi n Kashila̱. \p \v 35 An kain ka wansai, aku aza a afada yi a suki ada̱ga̱ri a ba a dana a a̱sa̱ka̱ ama a nala yi. \p \v 36 Aku uza ɗa wa kirana n kuwa ku aꞌali ki u bankai Bulus akani, u danai, “Aza a afada a suku ɗe a a̱sa̱ka̱ ɗa̱, adama a nala, she i wuta̱ i wala alafiya.” \p \v 37 Shegai Bulus danai, “A̱tsu aza a Roma a ɗa, kpam a bawan tsu a kapala ka ama bawu afada, a uka tsu a kuwa ku aꞌali. Niɗa a ka yansa a wutukpa̱ tsu usokongi? Wa yan wa! Shegai a tuwa̱ n kaci ka le a wutukpa̱ tsu.” \p \v 38 Ada̱ga̱ri yi a ba a tonukoi aza a afada kadyanshi ki. Aku uwonvo u ka̱na̱i aza a afada yi, an a panai a da ele aza a Roma a ɗa. \v 39 A tuwa̱i a kuwa ku aꞌali ki, a foloi Bulus n Sila a yanka le ahankuri. Aꞌayin a ɗa a wutukpa̱ le, aku a folo le a a̱sa̱ka̱ ilyuci yi. \v 40 An Bulus n Sila a wuta̱i a kuwa ku aꞌali ki, aku a lazai karara she a kuwa ku Lidiya. An a wenei Atoni, aku a gbamatangusu le atakasuvu cika kahu a a̱sa̱ka̱ a ilyuci yi. \c 17 \s1 Bulus ba u kondoi Tasaloniya \p \v 1 An Bulus n Sila a wurai a Amihipali n Apoloni, aku a tuwa̱i a Tasaloniya a asu u ɗa wa̱ri n kagata ka Kashila̱ ka aza a Yahuda. \v 2 Bulus uwai pini tyoku ɗa u cuwana̱kai, hal Ashibi a tatsu aꞌa̱ri a uyan kadyanshi ka ukuna u Kashila̱ a itagara̱da i Kashila̱, \v 3 wa̱ri le ukasana̱sa̱ka n u tonusuko le mayun ɗa Kawauwi ka pana ikyamba kpam u ꞌya̱nga̱ a ukpa̱. U tonuko le, “Yesu ɗa ma̱ri ɗa̱ utonusuko na vi, aya gai Kawauwi ki.” \v 4 Aku ama roku aza a Yahuda, n aza a Heline aza ɗa a ka gbashika Kashila̱, n aka roku ushani, a wushuki n kadyanshi ka Bulus n Sila, kpam a ɓolomgbonoi n ele. \p \v 5 Shegai aza a Yahuda a ka yan malyon cika, aku a banai a kuden a ɓolomgbonoi ama aza a ahali a cingi, a ꞌya̱nga̱sa̱i atakasuvu a ama a ilyuci yi gba̱ le. A sumai ubana a kuwa ku Yason, tsa̱ra̱ a tuko Bulus n Sila a kapala ka kakuma̱ ka ama ki. \v 6 Shegai an bawu a cina le, aku a ronoi Yason n Atoni a roku ubana a asu u azapige a afada. A ka sala̱sa, “Bulus n Sila alya a ka ꞌya̱nga̱sa̱sa̱ atakasuvu a ama a likimba, alya na dem a rawai ara tsunu. \v 7 Kpam Yason ɗa cipuka̱ le a kuwa ku ne. Kpam gba̱ le a ka tono mele ma Kaisa wa, n a dansi magono ma roku ma pini a ka isa̱ Yesu.” \p \v 8 An a panai nala, aku aza a ilyuci yi n azapige a afada yi atakasuvu a le a ꞌya̱nga̱i. \v 9 A a̱sa̱ka̱ le wa, she na a zuwai Yason n ama yi a tsupai ikebe i uꞌa̱sa̱ka̱, aku a a̱sa̱ka̱ le a lazai. \s1 Bulus n Sila a ba a kondoi Biriya \p \v 10 An kayin ka yain, aku Atoni yi a soku le, a lazai ubana a Biriya. An a rawai ɗe, a uwai a kagata ka Kashila̱ ka aza a Yahuda. \v 11 Shegai aza a naha a la ta̱ aza a Tasaloniya ahali a shinga, kpaci a wusha ta̱ kadyanshi ki n akere a re. Aꞌa̱ri ukonduso Itagara̱da i Ntsumate kain dem, tsa̱ra̱ a wene ko ili iꞌya Bulus wa tonusuko le vi mayun ɗa. \v 12 Ama ushani a pityanangu ta̱ n Asheku. A asuvu a aza ɗa a wushuki vi, alya aza a Yahuda, kaɓolo n aka a roku ushani aza a Heline aza ɗa aꞌa̱ri n tsupige a ilyuci yi, hal n aꞌali aza a Heline dem. \p \v 13 An aza a Yahuda aza ɗa aꞌa̱ri a Tasaloniya, a panai a da Bulus ɗa pini wa yan kuɓari ku kadyanshi ka Kashila̱ a Biriya, a banai ɗe n a la̱pa̱na̱si kakuma̱ ka ama ki n a ꞌya̱nga̱sa̱si le atakasuvu. \v 14 Kute‑kute Atoni yi a soki Bulus ubana a kushiva̱, shegai Sila n Timoti a shamgbai ve pini. \v 15 Aza ɗa a soki Bulus vi, a soku yi ta̱ hal ubana a Atina. An a ka gono, aku Bulus na̱ka̱ le akani a tuwa̱ a tonuko Sila n Timoti a tuwa̱ a cina yi pini gogo. \s1 A banai a ilyuci i Atina \p \v 16 Aꞌayin a ɗa Bulus wa̱ri a uvana Sila n Timoti a Atina, u namgba ta̱ katsuma̱ an u wenei ilyuci yi i shaɗangi n ameli. \v 17 U tsu yan ta̱ kadyanshi a kagata ka Kashila̱ n aza a Yahuda n Awulawa aza ɗa a ka tono Kashila̱. Kpam kain dem u tsu yan ta̱ kadyanshi n aza ɗa u tsu cina a kuden. \v 18 An Bulus wa̱ri a uyan kuɓari ku Yesu n uꞌya̱nga̱ u ukpa̱ vi, aku ayawunshi a Epikuriya\f + \fr 17:18 \ft Aza ɗa a tsu kondonuso ili iꞌya ya gita̱sa̱ a likimba alya a tsu isa̱ “Ayawunshi.” Kpam a tsu sheshishe ta̱ aꞌayin dem tyoku ɗa likimba wa̱ri. Ayawunshi a Epikuriya a tsu rongo ta̱ a usheshe a kaci ka ili iꞌya a ka ciga adama a upana kayanyan ka kaci ka le. Ayawunshi a aza a Sitokiya a tsu rongo ta̱ a usheshe adama a kaci ka le. Ele a tsu ciga ili iꞌya ya tuko upana kayanyan wa.\f* n ayawunshi a Sitokiya a yain kananamgbani n eyi. Aza roku a le a wecikei, “Ndya uza u kacan naha wa tono?” \p Aza roku a danai, “Yavu uza u uyan kuɓari ku ameli a roku a ɗa, bamu n a tsunu.” \p \v 19 Adama a nala, aku a bidya yi a banka yi a asu u Asheshi a ɗa a ka isa̱ Arasa, a danai, “Ko va tonuko tsu ucun u uwenishike u savu u ɗa va yan na vi? \v 20 Kpaci kotsu tsu pana ukuna u na vi wa, kpam tsa ciga ta̱ tsu reve kalen ka ne.” \v 21 Gba̱ aza a Atina n amoci a ɗa aꞌa̱ri pini na̱ ndishi a la ta̱ uciga a ɓa̱ra̱kpa̱ a upana kadyanshi ka savu kpam a dansa ka kapala n ili gba̱. \p \v 22 Bulus shamgbai a kapala ka asheshi yi, u danai, “Eɗa̱, aza a Atina, n reve ta̱ eɗa̱ aza a uciga utono adini a ɗa cika. \v 23 Kpaci an ma kyawunsa a ilyuci yi, ma konduso ili iꞌya ya gbashika. N wene ta̱ asuɗara̱kpa u roku n ikorongi a zuba u ne, i danai, ‘Adama a Kashila̱ ka Bawu a Revei.’ Uza ɗa ya gbashika bawu i reve yi vi, aya Kashila̱ kpam aya ma tonuko ɗa̱ ukuna u ne. \p \v 24 “Kashila̱ ka ka yain likimba n ili iꞌya iꞌa̱ri a asuvu a ne. Aya Magono ma Zuba ma zuba n iyamba, u tsu dusuku a Kuwa ku Kashila̱ ka vuma mai wa. \v 25 Nala dem u tsu ciga vuma u ɓa̱nga̱ yi n ili i kukere i ne wa. U namba ili wa, kpaci aya u na̱ka̱i gba̱ ama uma, n kuvi, n ili iꞌya a ka ciga. \v 26 Aya kpam u yain gba̱ ama a asu u vuma u te. U ɗanga̱sa̱ka le asu u ɗa a ka dusuku gba̱ a kubain ku likimba. Kpam u foɓusuko le aꞌayin a ɗa gba̱ ama yi a ka rongo. \p \v 27 “Kashila̱ ka yan ta̱ nala tsa̱ra̱ a zami yi, kpaci a papura baci a ka tsa̱ra̱ yi ta̱, ko an u wokoi u yan mɓa̱ri n ele wa. \v 28 Adama a ne a ɗa tsa̱ri n uma, tsa za̱mgba̱na̱sa̱ kpam, adama a ne a ɗa tsu wokoi ili iꞌya tsa̱ri, tyoku ɗa ashipi a ɗe a roku a danai, ‘A̱tsu aza a kagali ka ne a ɗa.’ \p \v 29 “An u wokoi a̱tsu aza a kagali ka Kashila̱ a ɗa, u gan tsu ra̱tsana̱ka Kashila̱ n ili iꞌya a yain n zinariya ko azurufa ko katali, iꞌya vuma u yain n ugboji u ne wa. \v 30 Caupa Kashila̱ ka̱ri ka foro ama a unyushi u le wa, adama a ukpa̱ɗa̱ u ureve u le. Shegai gogo‑na u tonuko ta̱ ama ko nte wa a kpatala a a̱sa̱ka̱ tsicingi tsu le tsu ugbashika ameli. \p \v 31 “Kpaci u ɗanga̱sa ɗe kain ka wa tuwa̱ u yanka likimba afada a ɗa aꞌa̱ri dere a kukere ku uza ɗa u ɗanga̱sai. Kashila̱ ka a̱sa̱ka̱ tsu ta̱ tsu reve vuma u nala vi a asu u ɗa u ꞌya̱nga̱sa̱ yi a ukpa̱.” \p \v 32 An a panai adama a uꞌya̱nga̱ u ukpa̱, aku aza roku a yanka yi majari, shegai aza roku a danai, “Tsa ciga ta̱ tsu doku tsu pana ukuna u ɗa vu danai nala vi.” \v 33 Pini nala, Bulus a̱sa̱ka̱i asheshi yi. \v 34 Shegai ama roku a asuvu a le a wushuki n kadyanshi ka Bulus a wokoi Atoni. A asuvu a Atoni a savu yi alya Diyonisiyu uza ɗa wa̱ri asuvu a asheshi, n uka u roku uza ɗa a ka isa̱ Damari, kaɓolo n aza roku kpam. \c 18 \s1 Bulus ba u kondoi Korintiya \p \v 1 Aku Bulus a̱sa̱ka̱i Atina u banai a Korintiya, \v 2 nte u cinai uza u Yahuda u roku ɗe uza ɗa a ka isa̱ Akila, uza ɗa a matsai a ilyuci i Pontu. Akila n uka u ne Bilikisu a ɓa̱ra̱kpa̱ n urawa an a wuta̱i a uyamba u Italiya\f + \fr 18:2 \ft Aꞌayin a Yesu, ilyuci i Roma iꞌya ilyuci i pige a uyamba u Italiya a asu u ɗa Kaisa Magono wa̱ri, kpam a asu u ɗa azapige azapige ama aꞌa̱ri. Tsugono tsu Roma tsa̱ ta̱ tsu pige, nte dem uyamba u Masar n u Isaraꞌila n u Anasara wa̱ri pini.\f* wa. Kpaci an u wokoi Kaladiyu magono u zuwa ta̱ mele u da gba̱ aza a Yahuda a a̱sa̱ka̱ ilyuci i Roma. \v 3 Bulus rongo ta̱ n ele n u yanyi manyan n ele, kpaci ele aza a tsilaga tsa uyan atani a ɗa tyoku u ne.\fig Manyan ma uyan atani|src="Acts_18_18.tif" size="span" loc="Acts 18: 3" ref="Ask. 18:3" \fig* \p \v 4 Ashibi dem Bulus wa̱ ta̱ a kagata ka Kashila̱ uyan kadyanshi n aza a Yahuda n aza a Heline. Wa ciga u zuwa le a wushuku n eyi. \v 5 An Sila n Timoti a wuta̱i a Masidaniya a tuwa̱i a Korintiya, aku Bulus na̱ka̱i kaci ka ne gba̱ a asu u uyan kuɓari n u tonusuki aza a Yahuda, “Kawauwi ka ya bolo vi, Yesu ɗa.” \v 6 Shegai an aza a Yahuda a ꞌyuwan yi a taka yi n inyashi, Bulus ka̱pa̱tsa̱i kabuta̱ ka aminya a ne,\f + \fr 18:6 \ft Aꞌayin a nala yi, uza u ka̱pa̱tsa̱ baci kabuta̱ ka aꞌene ko ka aminya, wa wenike ta̱ an u ꞌyuwain ama.\f* u danai, “Mpasa n ɗe ma̱ ta̱ a kaci ka ɗe, mpa kabirya mu wa.\f + \fr 18:6 \ft Ili iꞌya baci dem i tsa̱ra̱ ɗa̱ unyushi u ɗe u ɗa, mpa kabirya mu wa.\f* Ili iꞌya i bidyai n gogo‑na ubana a kapala a asu u Awulawa ɗa ma bana.” \p \v 7 Pini nala, u ba u dusuki n Titiyu Yusutu Kawulawa uza u ulyaka Kashila̱ kayala, kpam kuwa ku ne ka̱ ta̱ evu n kagata ka Kashila̱. \v 8 Kirisibu uzapige u kagata ka Kashila̱ n aza a kuwa a ne gba̱ a pityanangu ta̱ n Asheku. Ama ushani a Korintiya dem a pityanangi, aku a lyuɓugu le. \p \v 9 Kain ka te n kayin, Asheku a ka yanka Bulus kadyanshi a kuwene u tonuko yi, “Pana uwonvo wa, yan kuɓari! Kotsu vu paɗa bini wa! \v 10 Kpaci ma̱ ta̱ n avu, kpam ko uza wa ne vu usa̱n wa. Ma̱ ta̱ n ama ushani pini a ilyuci i na yi.” \v 11 Bulus dusuki pini a ilyuci yi hal kayen ka te n uwoto u teli, u rongo le uwenishike kadyanshi ka Kashila̱. \p \v 12 Shegai a aꞌayin a ɗa Galiya wa̱ri gomuna u uyamba u Akataya, aza a Yahuda a ɓolomgbonoi kaci a ꞌya̱nga̱sa̱ka̱i Bulus, a banka yi a kapala ka aza a afada. \v 13 A danai, “Vuma na ama ɗa wa ciga a lyaka Kashila̱ kayala a ure u ɗa mele ma ɓishinkai.” \p \v 14 Shegai an Bulus wa ciga u gita̱ kadyanshi, aku Galiya kpatalai a asu u aza ɗa a ꞌya̱nga̱sa̱ka̱i Bulus, u danai, “Panai eɗa̱ aza a Yahuda, a da baci nusa ɗa u nusai, ko kpam u yain unyushi u pige u roku, an ma̱ri ma pana̱ka ɗa̱ ta̱. \v 15 Shegai an u wokoi kananamgbani ki a kaci ka idani, n aꞌala a ɗa n mele ma ɗe koshi, she i yain afada yi n kaci ka ɗe. Mpa ma yan icun i afada a nala yi wa.” \v 16 Aku u loko le a kunu ku afada ki. \v 17 Aku kakuma̱ ki ka ka̱na̱i Sasatsani uzapige u kagata ka Kashila̱, a lapa yi a kapala ka kunu ku afada ki. Shegai Galiya kirana n ele wa. \s1 Bulus gonoi a Antakiya n Suriya \p \v 18 An ukuna u nala u wurai, Bulus doku rongoi a Korintiya aꞌayin kenu. Aku u tonukoi Atoni yi u da eyi wa laza. U uwai a kpatsu kaɓolo n Bilikisu n Akila a ka̱na̱i ure ubana a Suriya. Shegai kahu a ꞌya̱nga̱, Bulus kuruwa ta̱ kaci ka ne a Kankiriya, tyoku u agadu a aza a Yahuda, an u wokoi u yain kazuwamgbani n Kashila̱. \p \v 19 An a rawai a Afisu, (pini a ilyuci yi Bulus a̱sa̱ka̱i Bilikisu n Akila,) aku Bulus uwai a kagata ka Kashila̱ tsa̱ra̱ u dansa n aza a Yahuda. \v 20 Aku a folo yi u doku u rongo n ele, eyi tani u wushuku wa. \v 21 Shegai an wa a̱sa̱ka̱ le, u danai, “Kashila̱ ka wushuku baci, ma gono ta̱ a asu u ɗe.” \p \v 22 An Bulus a̱sa̱ka̱i Afisu u uwai kpatsu ubana a Kasariya, aku u wurai ubana a Urishelima. U ba u dana̱sai Atoni, pini nala, u lazai ubana a Antakiya. \v 23 An u ɓa̱ra̱kpa̱i pini kenu, aku u ꞌya̱nga̱i u kyawunsai uyamba u Galatiya n uyamba u Firijiya. U tonoi a ilyuci ilyuci n u gbamatangusi Atoni atakasuvu, tsa̱ra̱ a gbonguro a ure u Asheku. \s1 Apolo yain kuɓari a Afisu \p \v 24 Aꞌa̱ri pini, aku uza u Yahuda u roku uza u kala Apolo tuwa̱i a Afisu. Kpam uza u ilyuci i Alizandariya u ɗa, karevi ka kadyanshi. U reve ta̱ tagara̱da u Kashila̱ cika. \v 25 A wenishike yi ta̱ a asuvu a Ure u Asheku. U bidya ta̱ kadyanshi ka Kashila̱ ki mayun mayun n ucira, kpam wa wenishike ukuna u Yesu u maci vi. Shegai ukuna u ulyuɓugu u Yahaya u ɗa u revei koshi. \v 26 Aku u ka̱na̱i kuɓari a kagata ka Kashila̱ n ucira u ne gba̱. An Bilikisu n Akila a panai kadyanshi ka ne, a rono yi a banka yi a kuwa, a doku a tonusuko yi ukuna u Kashila̱ cika. \p \v 27 An Apolo wa ciga u pasamgbana ubana a uyamba u Akataya, Atoni a ɓa̱nga̱ yi a koronki Atoni a ɗa aꞌa̱ri a Akataya vi ukanikorongi tsa̱ra̱ a wushi yi n akere a re. An u rawai tani ɗe, u woko ta̱ kaɓa̱ngi ka aza ɗa a pityanangi a asu u ukuna u shinga u Kashila̱, \v 28 kpaci u varangu ta̱ aza a Yahuda cika a kapala ka ama, u kasana̱sa̱ka le tagara̱da u Kashila̱ an Yesu Kawauwi ka. \c 19 \s1 Bulus a ilyuci i Afisu \p \v 1 Aꞌayin a ɗa Apolo wa̱ri a Korintiya, Bulus walai pini a uyamba vi hal ubana a Afisu, a asu u ɗa u cinai Atoni a roku. \v 2 U wece le, “I wusha Kulu Keri aꞌayin a ɗa i wushuki vi?” \p A danai, “Tsu reve gba̱m ili i roku Kulu Keri wa.” \p \v 3 U wece le, “Ucun u ulyuɓugu u eni u ɗa a luɓugu ɗa̱?” \p A wushunku yi, “Ucun u ulyuɓugu u Yahaya u ɗa.” \p \v 4 Bulus danai, “Ulyuɓugu u Yahaya u ukpatala u ɗa. Yahaya tonusuko ta̱ dem ama a pityanangu n uza ɗa wa tuwa̱ a kucina̱ ku ne; wata, Yesu.” \p \v 5 An a panai nala, aku a lyuɓugu le a asuvu a kala ka Yesu Asheku. \v 6 An Bulus taɗanku le akere, aku Kulu Keri ku cipa̱ le. Pini nala, a gita̱i kadyanshi n aletsu a roku n a yanyi kadyanshi ka ukuna u Kashila̱. \v 7 Gba̱ gba̱ evu n ama kupa n ama a re a ɗa. \p \v 8 Bulus uwai a kagata ka Kashila̱ n u yanyi kuɓari bawu uwonvo hal uwoto u tatsu, n u yanyi kadyanshi n ele n u tonusuko le ukuna u tsugono tsu Kashila̱. \v 9 Shegai aza roku a asuvu a le a gbamai atakasuvu a le. A ꞌyuwain uwushuku, hal a yankai aza ɗa a wushuki vi kadyanshi ka gbani adama a Ure u Asheku vi a kapala ka ama. Aku Bulus a̱sa̱ka̱i kagata ka Kashila̱ ki, u bidyai Atoni yi, n u wenishiki le kain dem a asu u uwenishike u Tiraniyu. \v 10 Nala a rongoi uyansa hal ayen a re, hal gba̱ aza a Yahuda n aza a Heline a ɗa aꞌa̱ri na̱ ndishi a Asiya a panai kadyanshi ka Asheku. \s1 Mmuku n Siva \p \v 11 Kashila̱ ka na̱ka̱ ta̱ Bulus ucira u ɗa wa yansa ikunesavu iꞌya bawu kotsu ama a taɓai uwene. \v 12 Hal gba̱m a bidya baci mayani ma ne ko aminya a manyan a ne a ɗa wa ukusa a bankai aza a mɓa̱la̱, a tsu ta̱na̱ ta̱. Nala dem ityoni i cingi i tsu pecemgbene ta̱ n ama. \p \v 13 Aza a Yahuda a roku aza ɗa aꞌa̱ri ukyawunsa ilyuci ilyuci n a wutukpusi ityoni i cingi. A ma̱tsa̱i tsa̱ra̱ a yain manyan nala n kala ka Yesu Asheku. N a dansi, “N ɓarana ɗa̱ ta̱ n kala ka Yesu ka Bulus wa yansa̱ka kuɓari ku ne ki, i wuta̱.” \v 14 Mmuku n Siva kaɗara̱kpi ka pige† ka aza a Yahuda, n ɗa dem pini n shindere aꞌali a asuvu a aza ɗa a ka yansa nala vi. \p \v 15 Kain ka te, an a kondoi a yain nala a asu u uza u ityoni i cingi u roku, aku ityoni i cingi i wushunku le, “Mpa gai n reve ta̱ Yesu! N reve ta̱ kpam Bulus. Shegai eɗa̱ tani an yayi?” \p \v 16 Aku uza u ityoni i cingi vi u imkpai u gita̱ le malapa hal u lyai ucira u le gba̱. Aku a wuta̱i a kuwa ki n ilyaɗi ya dem kataɓa ikyamba i le kpam n aꞌutsu. \p \v 17 An aza ɗa aꞌa̱ri ndishi a Afisu, aza a Yahuda n aza a Heline a panai ili iꞌya i gita̱i, aku a panai uwonvo cika, a na̱ka̱i kpam kala ka Asheku tsupige. \v 18 Ama ɗa kpam a wushuki vi a wuta̱i a kapala ka ama a ka dansa tsicingi tsu le. \v 19 Ama ushani aza a uyan ada̱bu a ɓolomgbonusoi itagara̱da i le a asu u te a runukpai iꞌya a kapala ka ama. An a kecei ikebe i itagara̱da yi, i rawa ta̱ ikebe iꞌya vuma wa liva̱ manyan ma aꞌayin azu amangarenkupa (50,000.)\f + \fr 19:19 \ft Akorongi a cau a cau a kagita̱ a korongu ta̱ “ikebe i azurufa 50,000.” Kondo “Ikebe i azurufa” a kaci ka idani ka “Ikebe” a Idani i Uɓa̱nga̱.\f* \v 20 Nala kadyanshi ka Asheku ka rongoi utambura kpam ka yain ucira cika. \p \v 21 An ukuna u nala u gita̱i, Bulus bidigai kaci ka ne u da u kyawunsa baci uyamba u Masidaniya n u Akataya, aku u bana a Urishelima. U danai kpam, “N bana baci ɗe, u ka̱na̱ mu ta̱ n bana a ilyuci i Roma. \v 22 Aku u suki aɓa̱ngi a ne a re, Timoti n Erasutu ubana a Masidaniya, eyi kpam u shamgbai ve pini a uyamba u Asiya vi kenu. \s1 A ꞌya̱nga̱sa̱i atakasuvu a ama a Afisu \p \v 23 Aꞌayin a nala yi a ɗa a ꞌya̱nga̱sa̱i atakasuvu a ama cika a adama a Ure u Asheku. \v 24 Uꞌya̱nga̱sa̱ u atakasuvu a nala vi u gita̱ ta̱ n karumi ka roku uza u kala Dimitiriyu, uza ɗa wa yansa manyan n azurufa n u rumi agata a Aritima†\f + \fr 19:24 \ft Aritima kala ka kameli ka, kpam urotsoni u uka u ɗa ka̱ri. Ama ushani a kaɓon ka Asiya a tsu gbashika ta̱ ka.\f* kameli ka ka̱ri uka. Eyi n atoku a manyan a ne a tsu tsa̱ra̱ ta̱ ikebe cika adama a manyan ma nala mi. \v 25 Aku u ɓolomgbonoi gba̱ atoku a manyan a ne n aza ɗa a ka yan manyan ma ma rotsoi icun i manyan ma nala mi, u danai, “Eɗa̱ ama a va̱, i reve ta̱ n manyan ma na ma tsa tsa̱ra̱sa̱ ikebe. \v 26 I wene ta̱ kpam i pana ta̱ tyoku ɗa Bulus nala vi wa la̱pa̱na̱sa̱ ama. Nala wa̱ri a uyan pini na a Afisu n a asu u aza a Asiya ushani. U danai ameli a ɗa ama a yain n akere, ashila̱ a ɗa wa. \v 27 Ukuna u cingi wa gita̱ ta̱, a ka nangasa ta̱ manyan ma tsunu. Bamu gba̱m n nala, hal gba̱m a ka gonuko ta̱ Aritima kameli ili i gbani, kpam a pece yi n tsupige tsu ne. Eyi uza ɗa gba̱ uyamba u Asiya hal gba̱m n likimba gba̱ a ka gbashika.” \p \v 28 An a panai nala, aku a yain upan cika, a ꞌya̱nga̱sa̱i ala̱ga̱tsu a le, a danai, “Tsupige she Aritima u aza a Afisu.” \v 29 Aku ama yi a dambulai, a sumai ubana a kakura̱ a asu u ɗa ama yi a ɓolomgbonoi, aꞌa̱ri urono Gayu n Aristaraku. Ama a na yi atoku a nwalu a Bulus a ɗa aza a Masidaniya. \p \v 30 Bulus ciga ta̱ u uwa pini a asuvu a ama yi, shegai Atoni a ɓishinka yi. \v 31 Azapige a roku aza a uyamba u Asiya aje a ne a sukunku yi akani a folo yi kotsu u kawan u bana a asu u ama a nala yi wa. \p \v 32 Ama ɗa aꞌa̱ri pini vi atakasuvu a le gba̱ a shaɗangu ɗe n kadambula, kpaci a reve gba̱m ili iꞌya a ɓolomgbonoi uyan wa. Aza roku a ꞌya̱nga̱sa̱i ala̱ga̱tsu a ka dansa ili i roku, aza roku kpam a ka dansa ili i roku kau. \v 33 Aza a Yahuda a tutsuki vuma roku uza u kala Alizanda a kapala, a ka ciga yi u kasana̱sa ukuna vi. Pini nala, u ꞌya̱nga̱sa̱i akere a zuba u danai a paɗa, tsa̱ra̱ u sira̱ka ama a ne kaɓetsu. \v 34 Shegai an a revei eyi uza u Yahuda u ɗa, aku a ꞌya̱nga̱sa̱i ala̱ga̱tsu a danai, “Tsupige she Aritima kameli.” Aꞌa̱ri uyansa nala hal ulapa u uwule u re. \p \v 35 An nala u wurai, aku kakorongi ka ilyuci ka zuwai ama yi a paɗai, u danai, “Eɗa̱ ama a Afisu, ama a likimba gba̱ a reve ta̱ an ilyuci i Afisu iꞌya ya kirana n Aritima kameli. Kpam ya dem reve ta̱ an kameli ka pige ka nala ki, ka rukpa̱i a zuba derere a ilyuci i tsunu. \v 36 An u wokoi ili i na yi a ka nana iꞌya wa, u gan ta̱ i paɗa bini, kotsu i bidya ukuna vi n udagu wa. \v 37 I tukoi ama a na pini na, a yan uboki a kagata ka kameli ki wa, a wisha tani kameli ki wa. \v 38 Shegai Dimitiriyu n atoku a manyan a ne aꞌa̱ baci n ukuna u roku a kaci ka uza roku, kunu ku afada ka̱ ta̱ ukukpi. Aza a afada a ɗa kpam pini, she i banka le ɗe. \v 39 Shegai iꞌa̱ baci n ukuna u roku kau u ɗa ya ciga i reve, she a dansa u ɗa na a asu u asheshi. \v 40 Mayun tani wa suɗugba tsu ta̱ a kukere ku azapige a Roma, an tsu wushuki n ukuna u uꞌya̱nga̱sa̱ u atakasuvu u ara u na vi, an u wokoi tsa fuɗa tsa na̱ka̱ kalen ka ili iꞌya i gita̱i na vi wa.” \v 41 An u danai nala, aku u wacinsai ama yi. \c 20 \s1 Bulus gonoi a Masidaniya n Heline \p \v 1 An uꞌya̱nga̱sa̱ u atakasuvu vi u kotsoi, aku Bulus isa̱i Atoni u gbamatangu le atakasuvu. Pini nala, u tonuko le, “U yan tsu ben.” Aku u lazai ubana a uyamba Masidaniya. \v 2 An u kyawunsai aɓon a nala yi gba̱, n u gbamatangusu le atakasuvu cika, aku u lazai she a Heline. \v 3 U dusuki pini hal uwoto u tatsu. \p Afoɓi a ɗa wa̱ri a uwa a kpatsu ubana a uyamba u Suriya, aku u revei aza a Yahuda a yanka yi ta̱ afoɓi a cingi. Adama a nala a ɗa u bidigai kaci ka ne wa gono a ure u Masidaniya. \v 4 Ama a na ɗa a soku yi: Supata maku ma Puruhu uza u Biriya, kaɓolo n Aristaraku n Sakunda aza a Tasaloniya, kaɓolo n Gayu uza u Daraba, n Timoti, hal dem n Tikiku n Tarafima aza a Asiya. \p \v 5 Ama a na yi a lyai kapala na̱ nwalu a ba a vana tsu a Taruwasa. \v 6 A̱tsu tani an Abiki a Ilikulya iꞌya i Nambai Yisti a wurai, tsu uwai a kpatsu a Filibi. Tsu yan ta̱ nwalu ma aꞌayin a tawun, aku tsu rawai a Taruwasa tsu cina le pini ɗe. Nte tsu rongoi pini hal aꞌayin a shindere. \s1 A ꞌya̱nga̱sa̱i Yutiku a ukpa̱ \p \v 7 Kain ka Aladi, tsu ɓolomgbonoi tsa̱ra̱ tsu lyai ilikulya. Bulus dansai kadyanshi n ama yi hal kayin ka pige, kpaci wa laza ta̱ kain ka wansa baci. \v 8 A kunukuzuba ka tsa̱ri vi a sapusa ta̱ pini ncikalu ushani. \v 9 Kalobo ka roku uza u kala Yutiku u dusuki a zuba u ilinuku i kunukuzuba ku ukumba u tatsu. Aku wa gbaɗiga aꞌayin a ɗa Bulus wa̱ri uyan kuɓari ku ugaɗi, hal alavu a bidya yi gbende-gbende. Aku u fa̱ta̱na̱i u rukpa̱i a kunukuzuba utuwa̱ a iyamba. An a canga yi, a cinai u kuwa̱ ɗe.\fig Kalobo ka fa̱ta̱na̱i a kunukuzuba|src="Acts_20_7.tif" size="span" loc="Acts 20:9" ref="Ask. 20:9" \fig* \v 10 Pini nala, Bulus cipa̱i a iyamba u woɓo yi, u danai, “Kotsu i dambula wa, wa̱ ta̱ n uma.” \v 11 An Bulus gonoi a kunukuzuba, aku tsu lyai ilikulya kaɓolo. U lyai kapala n kadyanshi ki hal usana, aku u lazai. \v 12 Pini nala, a lazai n kalobo ki a kuwa n uma, aku a yain maza̱nga̱ cika. \s1 Bulus banai a Milita \p \v 13 Bulus bidiga ta̱ kaci ka ne u wala a aꞌene ubana a Asusu. A̱tsu kpam tsu uwai a kpatsu, tsa̱ra̱ tsu ba tsu gawunsa ɗe. \p \v 14 An tsu gawunsai a Asusu, aku u uwai a kpatsu ki tsu lazai ubana a Mitilini. \v 15 An kain ka wansai, aku tsu lyai kapala na̱ nwalu tsu rawai evu n a asu u ɗa a ka isa̱ Kiyo. An kain ka wansai kpam tsu rawai a uyamba u mere ma mini u ɗa a ka isa̱ Samasu. An kain ka doku ka wansai, aku tsu rawai a Milita. \v 16 Kpaci Bulus bidiga ta̱ kaci ka ne u da wa shamgba a Afisu wa, adama a ɗa wa ɓa̱ra̱kpa̱ a Asiya. Kpaci wa yan ta̱ maloko u rawa a Urishelima kahu kain ka Abiki a Kain ka Amangarenkupa.† \s1 Bulus dansai n azapige aza a Afisu \p \v 17 Shegai an tsu rawai a uyamba u Milita, ɗa Bulus sukunki nkoshi n kuwa ku Atoni a ɗa aꞌa̱ri a Afisu a tuwa̱ a cina yi. \v 18 An a rawai, aku u danai, “Eɗa̱ i reve ta̱ gba̱ ili iꞌya n yain aꞌayin a ɗa n gita̱i utuwa̱ a Asiya. \v 19 N yan ta̱ manyan ma Asheku bawu ara̱ɗi, kpam n meshi. N kawunki kpam n ukonduso u cingi u ɗa aza a Yahuda a tukuso mu. \v 20 N kpa̱ɗa̱ ɗa̱ utonuko ukuna u mayun wa, na̱ n yansa̱ka ɗa̱ kuɓari a asu u ama n aꞌuwa a ɗe. \v 21 Kuɓari ku va̱ ku te ka ubana a asu u aza a Yahuda n Awulawa. N tonuko le a reve kalen ka ukpatala a gono a asu u Kashila̱ a a̱sa̱ka̱ tsicingi tsu le kpam a pityanangu n Yesu Asheku. \p \v 22 “Gogo‑na Kulu Keri ka na ka zuwa mu ubana a Urishelima, kpam n reve ili iꞌya ya gita̱ na̱ mpa ɗe wa. \v 23 Ko an u wokoi Kulu Keri ka tonusuko mu ta̱ a ilyuci iꞌya dem n banai, ka danai a ka gida̱ku mu ta̱ a kuwa ku aꞌali kpam n pana ikyamba. \v 24 Shegai mpa n gonuko uma u va̱ ili i roku wa, ma fuɗa baci ma kotso manyan ma Yesu Asheku u na̱ka̱ mu; wata, n dansa Kadyanshi ka Shinga ka ukuna u shinga u Kashila̱. \p \v 25 “Gogo‑na n reve ta̱ aza ɗa n kyawunsai na̱ yansa̱ka le kuɓari ku tsugono tsu Kashila̱ a ka doku a ka wene mu wa. \v 26 Adama a nala a ɗa ma tonuko ɗa̱ ara, uza ɗa baci dem u tuwa̱ u puwa̱in a asuvu a ɗe a ka wece mu mpasa n ne wa. \v 27 N tonuko ɗa̱ ta̱ mai ili iꞌya Kashila̱ ka ciga ɗa̱ i reve. \v 28 I kirana n uma u ɗe n ushiga u ɗa Kulu Keri ku zuwa ɗa̱ i guɓi. Kpam i lyai kapala n ulina̱ka Atoni a ɗa Kashila̱ ka tsila̱kai kaci ka ne na̱ mpasa n Maku ma ne. \v 29 N reve ta̱ n laza baci, awenishiki a ka tuwa̱ ta̱, aza ɗa bawu a ka wenishike ukuna u mayun. A ka yan ta̱ yavu nleweni, tsa̱ra̱ a wacinsa ncon n Kashila̱. \v 30 Hal gba̱m aza roku a asuvu a ɗe a ka yan ta̱ kadyanshi ka kaɓan tsa̱ra̱ a roni Atoni ubana ara le. \v 31 Adama a nala, she i rongo ufoɓusi, i ciɓa ayen a tatsu a ɗa pa vi kaara n kayin ma̱ri n a̱ɗa̱, n a̱sa̱ka̱ ɗa̱ uɓara wa. Hal gba̱m n sa̱i n meshi adama a ɗe. \p \v 32 “Gogo‑na n na̱ka̱ngu ɗa̱ ta̱ a kukere ku Kashila̱. A̱sa̱ka̱ kadyanshi ka ukuna u shinga ka ne ka kirana n a̱ɗa̱. Ciɓai n kadyanshi ka pige ka shinga ka nala ki. Kadyanshi ka nala ki ka ka ɓa̱nga̱ ɗa̱ ka na̱ka̱ ɗa̱ ili iꞌya Kashila̱ ka ciga ka na̱ka̱ ama a ne agadu. \p \v 33 “N yan malyon ma ikebe ko aminya a uza roku wa. \v 34 I reve ta̱ n yan ta̱ manyan n akere a va̱, tsa̱ra̱ n tsupuka kaci ka va̱ ili iꞌya ma ciga, n aza ɗa aꞌa̱ri kaɓolo na̱ mpa. \v 35 Kain dem n woko ta̱ iryoci ara ɗe tyoku ɗa ya yan manyan cika, tsa̱ra̱ i ɓa̱nga̱ aza a unambi. Ciɓai n kadyanshi ka Yesu Asheku ka u danai, ‘U la ta̱ una̱ u shinga vu na̱ka̱ n u ɗa va wusha.’ ” \p \v 36 An Bulus kotsoi kadyanshi, aku u kuɗa̱ngi kaɓolo n ele a yain kavasu. \v 37-38 Aku a woɓo yi gba̱ le n unamgbukatsuma̱ a ka̱na̱i kushen cika, kpaci u dana ta̱ a ka doku a ka wene yi wa. Pini nala, a soku yi gba̱ le hal u uwai a kpatsu. \c 21 \s1 Nwalu n Bulus ubana a Urishelima \p \v 1 An tsu pecemgbenei n ele, aku tsu uwai a kpatsu ubana a uyamba u mere ma mini u Kosso. An kain ka wansai, aku tsu banai a Rodusu, pini nala, she a Patara. \v 2 An tsu cinai kpatsu ku ka bana a Finisiya, aku tsu uwai tsu lazai. \v 3 An tsu gita̱i uwene uyamba u mere ma mini u Sayipuru, aku tsu a̱sa̱ka̱i iꞌya a ugula̱ u tsunu, tsu lyai kapala na̱ nwalu ubana a Suriya. Tsu cipa̱i a Taya kpaci nte kpatsu ki ka cipuka̱ pini ucanga. \v 4 Tsu cina ta̱ pini Atoni, aku tsu dusuki pini n ele hal aꞌayin a shindere. Kulu Keri ku tonuko le a tonuko Bulus kotsu u bana a Urishelima wa. \v 5 Shegai an aꞌayin a uꞌya̱nga̱ a tsunu a yain, aku tsu lyai kapala na̱ nwalu n tsunu. Atoni yi a soku tsu ta̱ hal gba̱m n aka a le na̱ mmuku n le gba̱ ubana a uroto u ilyuci vi. An tsu rawai a ikengi i aga̱ta̱, aku tsu kuɗa̱ngi tsu yain kavasu. Tsu ꞌya̱nga̱i tsu lyai kapala na̱ nwalu n tsunu. \v 6 An tsu pecenei, aku tsu uwai a kpatsu, ele kpam a lazai ugono a kuwa. \p \v 7 An tsu a̱sa̱ka̱i Taya, tsu lyai kapala na̱ nwalu she a Talamaya. Nte tsu damamgbana̱sai pini n atoku kpam tsu shamgbai pini n ele kain ka te. \v 8 An kain ka wansai, aku tsu banai a Kasariya, tsu cipa̱i a kuwa ku Filibu uza u uyan kuɓari ku kadyanshi ka Kashila̱, uza u te a asuvu a ama a shindere \x ◊ \xo 21:8 \xt Ask. 6:1-7.\x* a ɗa a ɗanga̱sai a pecike ama ilikulya. \v 9 Wa̱ ta̱ na̱ mmuku nkere n nishi n ɗa bawu kotsu n yain iyolo, alya aza a udansa kadyanshi ka Kashila̱. \p \v 10 An tsu yain aꞌayin pini a asu vi, aku uza u udansa akani a Kashila̱ u roku uza u kala Agaba, \x ◊ \xo 21:10 \xt Ask. 11:28.\x* u wuta̱i a Yahuda u tuwa̱i. \v 11 U bidyai kagbawatsu ka cuku ka Bulus, u sirai akere a ne n aꞌene a ne n ka, u danai, “Ili iꞌya Kulu Keri ku danai iꞌya na, ‘Naha ɗa aza a Yahuda a Urishelima a ka sira uza u kagbawatsu ka na vi, kpam a neke yi a akere a Awulawa.’ ” \p \v 12 An tsu panai nala, a̱tsu n aza ɗa aꞌa̱ri pini tsu foloi Bulus kotsu u bana a Urishelima wa. \v 13 Aku u wushuki, “Ndya i zuwai iꞌa̱ri a kushen ya zuwa mu unamgbukatsuma̱? Ufoɓusi u ɗa ma̱ri a sira mu hal gba̱m a wuna mu a Urishelima adama a kala ka Yesu Asheku.” \p \v 14 An tsu dansai n eyi bawu tsu fuɗa yi, aku tsu paɗai bini, tsu danai, “A̱sa̱ka̱ Magono ma Zuba ma yain iꞌya i gan yi.” \p \v 15 An nala u wurai, aku tsu foɓusoi tsu banai a Urishelima. \v 16 Atoni a roku aza ɗa a wuta̱i a Kasariya dem a soku tsu, a banka tsu a kuwa ku Nnasan uza ɗa tsa cipa̱ ara ne. Eyi vuma u Sayipuru u ɗa, uza u te a asuvu a Atoni a kagita̱. \s1 Bulus rawai a Urishelima \p \v 17 An tsu rawai a Urishelima, atoku a ryabusa tsu n ipeli cika. \v 18 An kain ka wansai, aku Bulus n a̱tsu dem tsu banai ara Yakubu, kpam gba̱ nkoshi n kuwa ku Atoni n ɗa pini. \v 19 An Bulus damamgbanai n ele, aku u tonusuko le ili iꞌya Kashila̱ ka yankai Awulawa a akere a ne. \v 20 An a panai nala, aku a cikpalai Kashila̱, a tonukoi Bulus, “Utoku u tsunu, wene na tyoku ɗa ama azu ushani a aza a Yahuda a pityanangi. Gba̱ le gogo‑na aꞌa̱ ta̱ n maluwa ma a ka tono Mele ma Musa. \v 21 Shegai a tonuko ta̱ Atoni a savu yi alabari a vunu a da va wenishike ta̱ aza a Yahuda a ɗa aꞌa̱ri a asuvu a Awulawa vu da a varangu Mele ma Musa. Wata, kotsu a kiɗa mmuku n le acombi wa, ko kpam a toni agadu a tsunu wa. \p \v 22 “Gogo‑na niɗa tsa yan? Kpaci u ka̱na̱ ta̱ a reve n utuwa̱ u vunu. \v 23 Adama a nala, she vu yain ili iꞌya tsa tonuko vu. Tsa̱ ta̱ n ama a nishi pini na aza ɗa a yain kazuwamgbani. \v 24 Bidya ama a nala yi i ba i wulukpe kaci ka ɗe kaɓolo, kpam vu tsupa ikebe i uwulukpe yi tsa̱ra̱ a kuruwa le. Nala wa zuwa ta̱ a reve an gba̱ ili iꞌya a tonuko le a kaci ka vunu ki kaɓan ka, kpam avu n kaci ka vunu va kirana ta̱ n Mele mi. \v 25 Shegai ukuna u Awulawa a ɗa a wushuki, tsu koronku le ta̱ ukanikorongi tsu da: kotsu a takuma ili iꞌya a ɗara̱mkpai kameli wa, kotsu a takuma unyama u ɗa wa̱ri na̱ mpasa wa, a takuma unyama u manama ma a piyanlai udyoku wa, kpam kotsu a yain tsishankala wa.” \s1 A ka̱na̱i Bulus a Kuwa ku Kashila̱ \p \v 26 An kain ka wansai, Bulus bidyai ama yi a banai a wulukpei kaci ka le, aku a uwai a Kuwa ku Kashila̱. Pini nala, u tonukoi ama aꞌayin a ɗa uwulukpe vi wa shaɗangu, n kain ka a ka yanka ya dem uɗara̱kpa. \p \v 27 An aꞌayin a shindere yi a yain evu n ushaɗangu, aku aza a Yahuda a roku aza a uyamba u Asiya a wenei Bulus a asuvu a Kuwa ku Kashila̱. Aku a ꞌya̱nga̱sa̱i atakasuvu a ama a ka̱na̱ yi, \v 28 n a sala̱si n a dansi, “Atoku a tsunu aza a Isaraꞌila, ɓa̱nga̱ tsu! Vuma ɗa wa kyawunsa ko nte wa n u wishisi ama a tsunu, n Mele ma tsunu, kpam n Kuwa ku Kashila̱ ku tsunu ki aya gai na vi. Hal gba̱m u tukoi aza a Heline† a roku a asuvu a Kuwa ku Kashila̱ ki a nangasai Asu u Uwulukpi u na vi.” \v 29 Ele n a dani ko u uwa pini n Tarafima Kawulawa ka Afisu asuvu a Kuwa ku Kashila̱ ki. Ili iꞌya i zuwai a danai nala, kpaci aꞌa̱ri a wene le ta̱ kaɓolo a asuvu a ilyuci. \p \v 30 Aku gba̱ ilyuci yi a dambulai cika, a wuranai n ilyaɗi a ka̱na̱i Bulus. A rono yi ubana a ulanga u Kuwa ku Kashila̱ ki. Kute‑kute a gida̱kusi itsutsu yi. \v 31 Pini nala, a ka̱na̱ yi malapa a ka ciga a wuna, aku alabari a rawai ara uzapige u kuvon u aza a Roma, a da gba̱ ilyuci i Urishelima iꞌya pini a ka ꞌya̱nga̱sa̱sa̱ atakasuvu a ama. \v 32 Kute‑kute u bidyai atigi a roku kaɓolo n asoje a banai ɗe a asu u le. An ama yi a wenei uzapige vi utuwa̱ n asoje, aku a a̱sa̱ka̱ yi malapa. \p \v 33 Uzapige vi u zuwai a ka̱na̱i Bulus, kpam u zuwai a sira yi n ikani i re. Aku u wecei ama yi ko ya Bulus vi n ili iꞌya kpam u yain. \v 34 Aku aza roku pini a asuvu a kakuma̱ ki a salai a danai ili i roku, aza roku kpam a danai ili i roku kau. Adama a kacan ka ama ki, hal gba̱m uzapige vi u fuɗa u reve ili iꞌya i gita̱i wa. U zuwai a lazai n Bulus ubana a kuwa ku asoje. \v 35 An a rawai a asu u adeshikpetsu a uꞌuwa a kuwa ki, she na asoje yi a ra̱ɗa̱gba̱ yi a zuba adama a uꞌya̱nga̱sa̱ u atakasuvu u ama yi. \v 36 Kakuma̱ ka ama ka ka tono le vi aꞌa̱ri isali n a dansi, “Wuna ni.” \s1 Bulus dansai n kakuma̱ ka ama ki \p \v 37 An a yain evu n uꞌuwa a kuwa ku asoje ki, aku Bulus wecei uzapige vi, “Ko va wushuku n yain kadyanshi n avu?” \p Aku uzapige vi u wece yi, “Dana vu reve ta̱ Tsiheline? \v 38 Ma wundya aɗa vuma u Masar u ɗa ayen a ɗa a wurai u ꞌya̱nga̱sa̱i atakasuvu a ama, hal gba̱m u tonoi n ama azu a nishi (4,000) a aza a maga̱la̱ka̱ a mete mi?” \p \v 39 Bulus wushunku yi, “Mpa uza u Yahuda u ɗa, u ilyuci i Tarsu a uyamba u Kilikiya. Mpa uza u ilyuci iꞌya iꞌa̱ri n tsupige tsu nala tsi ɗa. Ma folo vu vu a̱sa̱ka̱ mu n yain kadyanshi n ama a na yi.” \v 40 Aku u a̱sa̱ka̱ yi u yain kadyanshi, u shamgbai a zuba u adeshikpetsu a uꞌuwa a kuwa ki, u ꞌya̱nga̱sa̱ka̱i ama yi kukere a paɗa. An a paɗai bini, aku u yanka le kadyanshi n Tsiꞌarama. \c 22 \p \v 1 Bulus yain kadyanshi, u danai, “Atoku a va̱ n isheku i va̱, panai mai n tonuko ɗa̱ ili iꞌya i gita̱i, tsa̱ra̱ n wenike an bawu ma̱ri n unyushi.” \v 2 An wa dansa n ele n kaletsu ka le, aku kakuma̱ ka ama ka lapulai ka paɗai bini.\f + \fr 22:2 \ft Tsiꞌarama tsa aza a Urishelima a tsu dansa, kpam a yan ta̱ majiyan an a wenei Bulus wa dansa n kaletsu ka le.\f* \p \v 3 Aku u danai, “Mpa uza u Yahuda u ɗa, a matsa mu ta̱ a Tarsu, a uyamba u Kilikiya, shegai nte n gbonguroi pini na. N yan ta̱ ka̱neshi a kukere ku Gamaliya uza ɗa u wenishike mu gba̱ mele ma isheku i tsunu. Ma̱ ta̱ n uciga u ugbashika Kashila̱, tyoku ɗa gba̱ ɗe iꞌa̱ri uyan ara. \v 4 N foro ta̱ ama ɗa a ka tono Ure u Asheku, hal gba̱m n wunai aza roku. N sira̱sai aka n aꞌali n gbagirya le a asuvu a kuwa ku aꞌali. \v 5 Magono ma Aɗara̱kpi n azapige a Asheshi a Pige a ka dana ta̱ mayun ɗa. A na̱ka̱ mu ta̱ ukanikorongi ubana a asu u atoku a tsunu aza a Yahuda a ɗa aꞌa̱ri a Damasuka. Ukanikorongi vi u wushunku mu ta̱ n tuko Atoni a ɗa aꞌa̱ri ɗe utuwa̱ a Urishelima usiri n ikani tsa̱ra̱ a yan le mavura. \s1 Bulus danai tyoku ɗa u kpatalai \p \v 6 “Kain ka te, evu n ubana kaara a kaci, cina n yan ɗe evu n urawa a Damasuka, aku katyashi ka wuta̱i a zuba ka wakana mu ukyawan. \v 7 Aku n rukpa̱i a iyamba, n panai kala̱ga̱tsu ka wece mu, ‘Shawulu, Shawulu, ndya i zuwai va yan mu mavura?’ \p \v 8 “Aku n wushuki, ‘Asheku, aɗa yai?’ \p “U wushuki, ‘Mpa Yesu uza u Nazara uza ɗa va yan mavura.’ \v 9 Aza ɗa tsa̱ri kaɓolo a wene ta̱ katyashi ki, shegai a reve ili iꞌya kala̱ga̱tsu ki ka tono wa. \p \v 10 “Aku n wece yi, ‘Asheku, ndya va ciga n yain?’ \p “U wushunku mu, ‘ꞌYa̱nga̱ vu uwa a Damasuka. Vu rawa baci ɗe a ka tonuko vu ta̱ ili iꞌya va yan.’ \v 11 Katyashi ki ka zuwa mu ta̱ n rumba̱na̱i, aza ɗa tsa̱ri kaɓolo ki alya a rono mu ubana a Damasuka. \p \v 12 “Aku vuma roku uza u kala Ananiya tuwa̱i ara va̱. Eyi uza ɗa wa gbashika Kashila̱ tyoku ɗa Mele ma tsunu ma danai ɗa, uza ɗa gba̱ aza a Yahuda a ɗa aꞌa̱ri a Damasuka a ka cikpala̱sa. \v 13 U tuwa̱i ara va̱, u shamgbai evu na̱ mpa, u danai, ‘Utoku u va̱ Shawulu, wene asu.’ Pini a asu u nala vi ɗa n wene yi! \p \v 14 “U tonuko mu, ‘Kashila̱ ka isheku i tsunu ka ɗanga̱sa vu ta̱ vu reve ili iꞌya wa ciga. Kpam vu wene Uza u Uwulukpi u nala vi, vu pana kpam kadyanshi ka ne. \v 15 Aɗa va bidya kadyanshi ka ne ubana ko nte wa, n vu tonusuko le iꞌya vu wenei n iꞌya kpam vu panai. \v 16 Kotsu vu nangasa aꞌayin wa. ꞌYa̱nga̱ a lyuɓugu vu tsa̱ra̱ a za̱i unyushi u cingi u vunu. Yan nala n vu isa̱si kala ka Asheku.’ \s1 Bulus yain kuɓari a asu u Awulawa \p \v 17 “Kain ka te, an n gonoi a Urishelima, mpa a uyan kavasu a Kuwa ku Kashila̱, aku n wenei kuwene, \v 18 kpam n wenei Asheku a ka dansa, u danai, ‘A̱sa̱ka̱ Urishelima gogo, kpaci a ka wushuku n ili iꞌya va tonuko le a kaci ka va̱ wa.’ \p \v 19 “Aku n wushuki, ‘Asheku, ele n kaci ka le dem a reve ta̱ an n ka̱na̱sa̱i aza ɗa a wushuki n avu a agata a Kashila̱ n sira̱sa le kpam n lapa le. \v 20 Aꞌayin a ɗa a wunai Isitifanu, \x ◊ \xo 22:20 \xt Ask. 7:58.\x* uza u uyan kadyanshi ka Kashila̱, mpa pini kushani kpam n wushuku ta̱ n ili iꞌya a yain. Hal gba̱m mpa n ɓa̱na̱i aminya a ama ɗa a wuna yi vi. \p \v 21 “Aku Asheku a tonuko mu, ‘ꞌYa̱nga̱ vu wala, ma suku vu ta̱ a mɓa̱ri a asu u Awulawa.’ ” \p \v 22 Kakuma̱ ka ama ki ka rongo yi upana̱ka hal a asu u ɗa u danai udani u ‘Awulawa,’ aku a salai una̱ u te, ‘Rawukai vuma u na vi! Wuna ni! U gan a a̱sa̱ka̱ yi n uma wa!’ \v 23 Aku a rongoi iyoroli n a mondusi aminya a le n maloko, a shaɗangusi akere a le n kayala a polusoi ka a uwule. \p \v 24 Aku uzapige u kuvon u aza a Roma u zuwai a bidya yi ubana a kuwa ku asoje, tsa̱ra̱ a bawan yi adama a ɗa wa tonuko le ukuna u maci. \v 25 Tyoku ɗa a sira yi tsa̱ra̱ a bawin yi, aku u tonukoi katigi ka ka̱ri pini vi, “U gan a bawin uza u Roma u ɗa wa̱ri n ucira u uyan ili bawu a yanka yi afada?” \p \v 26 An katigi ki ka panai nala, aku u banai a asu u uzapige vi, u danai, “Ndya ya ciga n yain? Vuma u na vi uza u aza uyamba u Roma ɗa.” \p \v 27 Aku uzapige vi u banai ara Bulus, u wece yi, “Tonuko mu, avu uza u aza uyamba u Roma ɗa?” \p Aku u wushunku yi, “Nala wa̱ri.” \p \v 28 Aku uzapige vi u danai, “She na n tsupai ikebe ushani kahu n tsa̱ra̱ ucira u nala vi.” \p Bulus danai, “Mpa kpam n u ɗa a matsa mu.” \p \v 29 An asoje a ɗa a ka ciga a bawin yi vi kpam a yan yi keci ki a panai nala, aku a wozoi akere a le gogo. Uzapige u kuvon vi u pana ta̱ uwonvo, kpaci u zuwa ta̱ a sira yi. \s1 Bulus dansai n Asheshi a Pige \p \v 30 An kain ka wansai, aku uzapige u kuvon vi wa ciga u reve ili iꞌya i zuwai aza a Yahuda a tukoi ukuna u na a kaci ka Bulus. U zuwai a surukpa yi ikani yi, aku u zuwai aɗara̱kpi a pige n Asheshi a Pige yi gba̱ a ɓolomgbonoi. U zuwai a ukai Bulus a asuvu, u zuwa yi u shamgbai a kapala ka le. \c 23 \p \v 1 Bulus wundyai azapige a Asheshi a Pige yi mai, aku u danai, “Aza a va̱, n rongo ta̱ mai a kapala ka Kashila̱ a aꞌayin a va̱!” \v 2 Aku Ananiya\f + \fr 23:2 \ft Tagara̱da u Asuki u yan ta̱ kadyanshi ka ama a tatsu aza ɗa aꞌa̱ri n kala “Ananiya.” 5:1 Ananiya uza ɗa yankai asuki kaɓan, aku u kuwa̱i. 9:10, 22:12 Ananiya uza ɗa kukpa̱i aꞌeshi a Bulus a Damasuka. 23:2 Ananiya uza ɗa wa̱ri Magono ma Aɗara̱kpi.\f* Magono ma Aɗara̱kpi u zuwai aza ɗa aꞌa̱ri evu n Bulus vi a lapa yi a una̱. \v 3 Aku Bulus danai, “Kashila̱ ka lapa vu ta̱ avu uza u maci u kaɓan u gbani, dusuku ɗa vu dusuki tsa̱ra̱ vu yanka mu afada tyoku ɗa Mele ma danai, shegai avu gonoi vu koɗoi Mele mi, kpaci vu zuwai a lapa mu.” \p \v 4 Aza ɗa aꞌa̱ri evu n Bulus vi a danai, “Magono ma Aɗara̱kpi ma Kashila̱ ma va wishisa!” \p \v 5 Bulus wushunku le, “Yanka numu ahankuri atoku a va̱, n reve an Magono ma Aɗara̱kpi ma wa. Kpaci a korongu ta̱ a da ‘Kotsu uza u wisha uzapige uza ɗa wa tono n ama wa.’ ” \x ◊ \xo 23:5 \xt Uwt. 22:28.\x* \p \v 6 An Bulus wenei Asheshi a Pige yi aza roku aza a Sadusi a ɗa aza roku kpam Afarishi, aku u ꞌya̱nga̱sa̱i kala̱ga̱tsu u danai, “Aje a va̱, mpa Kafarishi ka ilimaci i Kafarishi. An u wokoi n zuwai katakasuvu ka va̱ a asu u uꞌya̱nga̱ u ukpa̱, ɗa i zuwai a ka yanka mu afada.” \p \v 7 An u danai nala, aku kananamgbani ka uwai a mere ma aza a Sadusi n Afarishi hal kaɓolo ki ka pecei kure. \v 8 Aza a Sadusi a wushuku n uꞌya̱nga̱ u ukpa̱, n atsumate a eri, n aꞌulu wa, shegai Afarishi a wushuku ta̱ n ili i nala yi gba̱. \v 9 Aku kacan ka ꞌya̱nga̱i cika, awenishiki a Mele aza ɗa aꞌa̱ri Afarishi a ꞌya̱nga̱i a ka ɓa̱nga̱ Bulus a danai, “Tsu wene unyushi u vuma u na vi wa, ko kenu. Gaawan kulu ko kpam katsumate ka zuba ka roku ka ka yanka yi kadyanshi.” \p \v 10 An kacan ki ka̱ri uyan ushani, aku ama yi aꞌa̱ri uvinga̱sa̱ Bulus apashi a re gba̱. Pini nala, uzapige u kuvon u aza a Roma u zuwai asoje a wushi Bulus a akere a le, kotsu a banka yi a kuwa ku asoje. \p \v 11 N kayin ka nala ki, Yesu Asheku u wenikei kaci ka ne ara Bulus, u danai, “Lya kapala n ugbami u asuvu. Tyoku ɗa vu yain kadyanshi ka va̱ pini naha a Urishelima, u ka̱na̱ ta̱ kpam vu yain ka a Roma.” \s1 A sheshei a wuna Bulus \p \v 12 An kain ka wansai, aku aza a Yahuda a roku a foɓusoi tsa̱ra̱ a wuna yi. A tsinai a da a ka lya ko a soi wa, she a wuna Bulus. \v 13 Aza ɗa a yain afoɓi a cingi a nala yi a la ta̱ ama amangare. \v 14 Aku a banai a asu u aɗara̱kpi a pige n azapige a tonuko le, “Tsu tsina ta̱, tsu da tsa lya ili ko tsu soi wa, she tsu wuna vuma u nala vi. \v 15 Eɗa̱ n Asheshi a Pige, she i tonuko uzapige u kuvon u aza a Roma u tuko yi pini na a asu u Asheshi, aku i yain yavu ciga ɗa ya ciga i doku i veci ukuna vi sawu. A̱tsu kpam ufoɓusi u ɗa tsa̱ri tsu pite yi a ure tsa̱ra̱ tsu wuna yi.” \p \v 16 Kalobo ka utaku u Bulus ka pana ta̱ ukuna u ɗa a sheshei vi, aku u banai a kuwa ku asoje ki u tonuko yi ukuna vi. \v 17 Pini nala, Bulus isa̱i katigi ka te u tonuko yi, “Banka kalobo ka na a asu u uzapige u kuvon, Wa̱ ta̱ n ukuna u ɗa wa tonuko yi.” \v 18 Aku vuma vi u wushuki u bankai kalobo ki ara uzapige u kuvon vi. Pini nala, katigi ki ka tonukoi uzapige u kuvon vi u danai, “Vuma ɗa wa̱ri a kuwa ku aꞌali ku nala ki uza u kala Bulus vi, aya u zuwa mu n tuko kalobo ka na ara vunu, u da wa̱ ta̱ n ili iꞌya wa ciga u tonuko vu.” \p \v 19 Aku uzapige u kuvon vi u ka̱na̱i kukere ku kalobo ki u banka yi paki, u wece yi, ‘Ndya va ciga vu tonuko mu vi?” \p \v 20 Kalobo ki ka danai, “Ama roku a ɗa pini a sheshei a ka ciga a banka le Bulus a asu u Asheshi a Pige a aza a Yahuda nakpan. A ka yan ta̱ yavu a ka ciga a doku a veci ukuna vi mai. \v 21 Shegai kotsu vu yain nala wa! Kpaci ama ɗa pini a la ta̱ ama amangare a ka pite yi tsa̱ra̱ a wuna yi. A tsina ta̱ a da a ka lya ko a soi wa, she a wuna yi. Gogo‑na alya pini ufoɓusi, a ɗa a ka vana vu wushunku le.” \p \v 22 Aku uzapige vi u tonuko yi, “Kotsu vu a̱sa̱ka̱ uza u reve an vu tonuko mu ukuna u na vi wa.” Pini nala, u tonuko yi u wala. \s1 A bankai Bulus a Kasariya \p \v 23 Uzapige u kuvon vi u isa̱i atigi a re a tuwa̱, aku u tonuko le, “Tonukoi asoje amangatawanre (200) a foɓuso a bana a Kasariya n ulapa u uwule u kuci u kayin ka ara, n asoje a adoki amangatatsunkupa n asoje a amangatawanre (200) a kuvon na̱ nsari n le. \v 24 Eɗa̱ kpam i zami kadoki ka Bulus wa yuwa̱. Kotsu i banka yi ara Feli gomuna, bawu ko i te iꞌya ya gita̱ n eyi.”\fig A bankai Bulus ara Feli Gomuna|src="Acts_23_12.tif" size="span" loc="Acts 23:24" ref="Ask. 23:24" \fig* \v 25 Aku uzapige vi u korongi ukanikorongi u na ubana ara gomuna vi. U danai, \p \v 26 “Mpa Kaladiyu Lisiya, ma sukunku uzapige Feli gomuna idyani. \v 27 Aza a Yahuda a roku a ɗa a ka̱na̱i vuma u na, hal a ka ciga a wuna yi. Shegai an n vecei ukuna vi, n revei an vuma vi uza u uyamba u Roma u ɗa, aku mpa n asoje a va̱ tsu wusa yi. \v 28 Aku n banka yi a asu u Asheshi a Pige, tsa̱ra̱ a veci unyushi u ɗa u yain vi. \v 29 Pini nala, n cinai unyushi u ɗa a ka̱na̱ yi n u ɗa vi u Mele ma le u ɗa, u rawa gba̱m a ka sira ko a wuna yi wa. \v 30 Shegai an vuma roku u tonuko mu ukuna u cingi u ɗa a foɓusoi a kaci ka ne, ɗa i zuwai n sukunku yi ara vunu kute‑kute. Aku n tonukoi aza a kadyanshi yi a tuwa̱ a dana unyushi u ɗa a wenei u yain vi ara vunu.” \p \v 31 Asoje yi a yain ili iꞌya a danai a yain. N kayin ka nala ka a bidyai Bulus ubana a ilyuci i Antipatari. \v 32 An kain ka wansai, aku asoje a ɗa a ka wala a aꞌene yi a gonoi a kuwa ku asoje ku le, a a̱sa̱ka̱i asoje a ɗa a ka wala̱ka adoki yi a lazai n eyi ubana a Kasariya. \v 33 An a rawai a Kasariya, aku a na̱ka̱i gomuna vi Bulus n ukanikorongi vi. \v 34 Pini nala, Feli gomuna u yain ka̱neshi u ukanikorongi vi, u wecei Bulus eyi uza u uyamba u eni u ɗa. Aku u wushunku yi, “Kilikiya.” \p \v 35 Pini nala, gomuna wushunku yi, “Ma pana̱ka vu ta̱ aꞌayin a ɗa baci dem aza ɗa a sapula vu vi a rawai. An u danai nala, aku u zuwai a kpada yi a asuvu a kuwa ku tsugono ka Hiridu magono u mai. \c 24 \s1 Feli yankai Bulus afada \p \v 1 An aꞌayin a tawun a wurai, aku ama roku a rawai a Kasariya, tsa̱ra̱ a dana ili iꞌya Bulus yain. Alya Ananiya Magono ma Aɗara̱kpi kaɓolo n azapige a aza a Yahuda a roku n karevi ka mele ka roku uza u kala Taratulu. \v 2 An a isa̱i Bulus u uwa a asuvu, aku Taratulu gita̱i utonusuko gomuna vi ili iꞌya Bulus yain, u danai, “Uzapige Feli, adama a ugboji u vunu, ɗa i zuwai ama a tsunu aꞌa̱ri na̱ ndishi n shinga tun ara wa. Adama a ɗa kpam va̱ri n uwene u mɓa̱ri, ɗa i zuwai ama a tsunu a ka pana kayanyan ka ndishi n ulya u kapala. \v 3 Ama ko nte wa a ka cikpa vu ta̱ bawu utyoku. \v 4 Shegai adama a ɗa bawu ma ciga n wowotongusu vu, ma folo vu adama a ugboji u ɗa va̱ri n u ɗa, vu pana̱ka tsu a asuvu a aꞌayin a kenu a na yi tsu dana ili iꞌya vuma u naha vi u yain. \p \v 5 “Vuma u na vi kashila̱ka̱ni ka, tsu cina yi ta̱ wa ꞌya̱nga̱sa̱ atakasuvu a aza a Yahuda a likimba gba̱, kpam aya wa tono n kaɓolo ka aza ɗa a ka isa̱ Aza a Nazara. \v 6 Hal gba̱m wa ciga u nangasa Kuwa ku Kashila̱, aku tsu ka̱na̱ yi. [ \v 7 Tsa ciga tsu yanka yi afada n Mele ma tsunu, shegai Lisiya uzapige u kuvon u aza a Roma u wusa yi ara tsunu. Aku u zuwai tsu tuko kadyanshi ki a kunu ku afada ku vunu.]\f + \fr 24:7 \ft Akorongi a cau ushani aza ɗa a pura̱i a tagara̱da u Manyan ma Asuki a kalatsa ta̱ makpa̱nda̱ ma 7.\f* \p \v 8 “Vu vece yi baci n kaci ka vunu ben, va fuɗa ta̱ va reve an ukuna u ɗa tsu tukoi a kaci ka ne ki mayun ɗa.” \v 9 Aku aza a Yahuda a ɗa a buwai a wushuki n ili iꞌya Taratulu danai. \s1 Bulus wushunki Feli \p \v 10 Aku gomuna vi u yankai Bulus kukere u yain kadyanshi. Pini nala, u gita̱i u danai, “Uzapige, n reve ta̱ vu yanka ta̱ ama ushani aza a uyamba u na afada a ayen ushani, kpam n yan ta̱ maza̱nga̱ an ma wutukpa̱ kaci ka va̱ a kunu ku afada ku vunu. \v 11 Vu vece baci, va laza ta̱ va reve an kotsu u lai aꞌayin kupa n a re, an n banai a Urishelima ulya u kayala a Kuwa ku Kashila̱ wa. \v 12 N yan kananamgbani n uza roku a Kuwa ku Kashila̱ wa, ko kpam n ꞌya̱nga̱sa̱ atakasuvu a ama a agata a Kashila̱ ko kpam a asu u roku wa. \v 13 Ama a naha a ka fuɗa a ka dana ili iꞌya a ka dansa na vi mayun ɗa wa. \v 14 Ili i te iꞌya n revei iꞌya, an ma tono Kashila̱ ka isheku i tsunu a ure u ɗa a danai kaɓan ka vi, kpam n wushuki an gba̱ ili iꞌya iꞌa̱ri ukorongi a asuvu a tagara̱da u Mele ma Musa na̱ i Ntsumate. \v 15 N zuwa ta̱ katakasuvu ka va̱ a asu u Kashila̱, tyoku ɗa aza ɗa a sapula mu na vi a zuwai, a da a ka ꞌya̱nga̱sa̱ ta̱ akushe aza a shinga n aza a cingi a ukpa̱. \v 16 Adama a nala a ɗa ma̱ri a ukirana kain dem tsa̱ra̱ n yain ili iꞌya iꞌa̱ri i maci, kpam katakasuvu ka va̱ ka rongo na̱ ndishi n shinga a asu u Kashila̱ n ama. \p \v 17 “N ɓa̱ra̱kpa̱ n ugono a Urishelima wa, ma̱ri ta̱ a kateshe ayen ushani. N gonoi n ikebe tsa̱ra̱ n na̱ka̱ ama a tsunu aza a unambi, kpam n na̱ka̱ kune a asu u Kashila̱. \v 18 Mpa pini a uyan nala a Kuwa ku Kashila̱ ki, cina n kotso ɗe uwulukpe kaci ka va̱, aku a cina mu pini, kpam kakuma̱ ka ama ka̱ pini wa. \v 19 Shegai aza a Yahuda a roku a ɗa pini aza a uyamba u Asiya, alya wa̱ri u gain a tuko kadyanshi ka va̱ ara vunu aꞌa̱ baci n ili iꞌya a ka dana a kaci ka va̱. \v 20 Ko kpam a̱sa̱ka̱ aza ɗa a sapula na vi, a dana unyushi u ɗa Asheshi a Pige a tsa̱ra̱ mu n u ɗa aꞌayin a ɗa a yanka mu afada a Urishelima. \v 21 Kadyanshi ka a ka fuɗa a dana a kaci ka va̱ ka na koshi, an n salai n danai ukuna u na a kunu ku afada ku le; ‘Adama a kadyanshi ka uꞌya̱nga̱ u ukpa̱ u ɗa a ka yanka mu afada a kapala ka ɗe ara.’ ” \p \v 22 Feli gomuna tani u reve ta̱ ili ushani a Ure u Asheku, aku u shamkpa le u danai, “Shamgbai she aꞌayin a ɗa Lisiya Uzapige u Kuvon† u tuwa̱i, aku n kiɗa̱ga ɗa̱ ugana.” \v 23 Aku u zuwai katigi ka roku ka wundi yi, u tonuko yi kotsu u gida̱ku yi wa, kpam u ɓishinka aje a ne utuwa̱ a ɓa̱nga̱ yi wa. \s1 Bulus dansai n Feli gomuna \p \v 24 An a yain aꞌayin, aku Feli tuwa̱i n uka u ne uza u kala Durusila, kpam uza u Yahuda u ɗa. A suki vuma roku u tuko Bulus, pini nala, a zuwuka yi atsuvu a ka pana kadyanshi ka upityanangu n Yesu Kawauwi. \v 25 Aku Bulus tonuko le ukuna u uyan ili i shinga, n u ka̱na̱ kaci, kpam n kain ka afada ka ka tuwa̱. An u panai nala, aku uwonvo u ka̱na̱ yi cika, u tonukoi Bulus, “Gogo‑na u rawa ta̱ ve. Wala. Shegai n tsa̱ra̱ baci kabala, ma isa̱ vu ta̱ vu tuwa̱.” \v 26 Feli tsu sukunku ta̱ Bulus tuwa̱ u dansa n eyi, kpaci u zuwa ta̱ uma wa tsa̱ra̱ ta̱ ikebe ara ne. \p \v 27 An ayen a re a wurai, aku a takpai Feli gomuna, a na̱ka̱i Posiya Fesutu u wokoi gomuna. Shegai an Feli wa ciga kala ka shinga a asu u aza a Yahuda, aku u a̱sa̱ka̱i Bulus pini a kuwa ku aꞌali. \c 25 \s1 Bulus yain kadyanshi ki ara Fesutu \p \v 1 An Fesutu ka̱na̱i manyan ma gomuna ma ne n aꞌayin a tatsu, aku u ꞌya̱nga̱i a Kasariya ubana a Urishelima. \v 2 Aku aɗara̱kpi a pige n azapige a aza a Yahuda a tuwa̱i n kadyanshi ka Bulus ara ne. A folo yi \v 3 u zuwa a gono n Bulus a Urishelima, kpaci a foɓuso ta̱ ama a pite yi a ure a wuna yi. \v 4 Shegai Fesutu wushunku le, “A Kasariya ɗa a ka wundya Bulus, kpam nte ma gono ɗe gogo. \v 5 U yan baci ukuna u cingi, a̱sa̱ka̱ azapige a ɗe a tono mu a ba a tuko kadyanshi ki ɗe.” \p \v 6 Fesutu shamgba ta̱ n ele aꞌayin kulla̱ ubana aꞌayin kupa, aku u lazai ugono a Kasariya. An kain ka wansai, u isa̱i aza a kunu ku afada ki, u tonuko le a tuko Bulus vi. \v 7 An Bulus tuwa̱i, aza a Yahuda a ɗa a wuta̱i a Urishelima vi a ꞌya̱nga̱i aꞌa̱ri utukuso kadyanshi a kaci ka ne, ka gba̱m bawu a ka fuɗa a shamkpa. \p \v 8 Shegai Bulus ꞌyuwain kadyanshi ki, u danai, “Mpa n nusuka Mele ma aza a Yahuda wa, ko Kuwa ku Kashila̱, ko kpam aza a tsugono tsu Roma wa.” \p \v 9 Shegai an Fesutu wa ciga atakasuvu a aza a Yahuda a pana kayanyan, aku u wecei Bulus, “Ko va wushuku vu bana a Urishelima n ba n yanka vu afada a ukuna u na vi ɗe?” \p \v 10 Bulus wushunku yi, “Wa yan wa, a asuvu a kunu ku afada ku Kaisa ka ma̱ri, kpam nte u gain a yanka mu pini afada. Avu n kaci ka vunu dem vu reve ta̱ mai, n nusuka aza a Yahuda wa. \v 11 N yan baci ili i roku iꞌya i rawai ukpa̱, ma ꞌyuwan a wuna mu wa. Shegai ukuna u mayun wa̱ baci pini a asuvu a kadyanshi ka na ki wa, uza u ra̱tsa u neke mu a akere a ama a na yi a wuna mu wa. Ma folo ɗa̱ a ꞌya̱nga̱sa̱ kadyanshi ki ubana ara Kaisa magono ma pige.” \p \v 12 Fesutu dansai kadyanshi ki n asheshi a ne, aku u danai, “Nala wa̱ri, vu folo ta̱ ubana ara Kaisa, kpam nte va bana ɗe.” \s1 Fesutu n Agaripa magono \p \v 13 An a yain aꞌayin kenu, aku Agaripa\f + \fr 25:13 \ft Vuma na maku ma Hiridu Agaripa ma, uza ɗa a yain kadyanshi ka ne a 12:1-22. Kala ka te ka yi n tata u ne.\f* magono n uka u ne Baranisi\f + \fr 25:13 \ft Baranisi maku ma Hiridu Agaripa ma uza ɗa a yain kadyanshi ka ne a 12:1-22. U bansa ta̱ azapige a ama iyolo ushani, gogo‑na kpam utaku u ne ɗa wa wolo.\f* a tuwa̱i a Kasariya tsa̱ra̱ a ryabusa Fesutu. \v 14 An u wokoi a ka yan aꞌayin ɗe, aku Fesutu tonukoi Agaripa ukuna u kadyanshi ka Bulus. U danai, “Vuma roku u ɗa pini a asuvu a kuwa ku aꞌali uza ɗa Feli a̱sa̱nka̱ mu n yanka yi afada. \v 15 An ma̱ri a Urishelima, aɗara̱kpi a pige n azapige a aza a Yahuda a tuko mu kadyanshi ka vuma u nala vi, a folo mu n kiɗa̱ga yi ugana. \p \v 16 “Shegai n tonuko le, a mele ma tsunu a̱tsu aza a Roma tsu tsu kiɗa̱ga uza u ugana wa, she a tuwa̱ n eyi a kapala ka aza ɗa a tukoi kadyanshi ki, kpam a tsu a̱sa̱ka̱ yi ta̱ u dansa tsa̱ra̱ u wutukpa̱ kaci ka ne. \v 17 An a tuwa̱i adama a kadyanshi ki, an kain ka wansai, n zuwai a tukoi Bulus, aku n gita̱i afada. \v 18 Shegai an ama yi a ꞌya̱nga̱i a dansa kadyanshi ki, a tuko unyushi u ɗa a da u yain u ɗa n zuwai katakasuvu n pana vi wa. \v 19 Shegai ukuna u adini a le u ɗa, kpam n ukuna u vuma roku uza ɗa a ka isa̱ Yesu uza ɗa u kuwa̱i, shegai Bulus ma̱tsa̱i u da wa̱ ta̱ n uma. \v 20 Mpa tani ma̱ri n namba ta̱ tyoku ɗa ma vece ukuna u na vi, aku n wecei Bulus ko wa wushuku u bana a Urishelima tsa̱ra̱ n ba n yanka yi afada yi ɗe. \v 21 Shegai u foloi a a̱sa̱ka̱ Kaisa magono ma pige ma pana ukuna vi, aku n zuwai a zuwa yi ve pini a kuwa ku aꞌali ki, hal ubana aꞌayin a ɗa ma tutsuku yi ubana ara Kaisa vi.” \p \v 22 Aku Agaripa tonukoi Fesutu, “Ma ciga ta̱ n pana ili iꞌya vuma na wa dana.” \p Aku u wushunku yi, “Va pana̱ka yi ta̱ nakpan.” \p \v 23 An kain ka wansai, Agaripa n uka u ne Baranisi a ukai aminya a tsugono, a tuwa̱i kaɓolo n azapige a asoje n azapige a aza a ilyuci yi. Fesutu zuwai a tuko Bulus pini a asuvu a kunu ki. \v 24 Aku Fesutu danai, “Agaripa magono, n gba̱ azapige aza ɗa aꞌa̱ri pini na kaɓolo n a̱tsu, wundyai vuma u na vi, aza a Yahuda a ɗa aꞌa̱ri a Urishelima n Kasariya a tuwa̱ ta̱ ara va̱ a ka ciga n wuna vuma u na vi. \v 25 Shegai mpa n wene u yan unyushi u ɗa u rawai a ka wuna yi wa. Kpam an u wokoi u foloi a banka kadyanshi ki a asu u magono ma pige, ɗa i zuwai n yawunsai n banka yi ara ne. \v 26 U ka̱na̱ ta̱ n korongu ukuna u maci a kaci ka vuma u na ubana a asu u magono. Ɗa i zuwai n tuko yi a kapala ka ɗe gba̱, hal gai avu Agaripa magono, tsa̱ra̱ tsu kotso baci uvece ukuna vi, n tsa̱ra̱ ili iꞌya ma korongu.\fig Bulus a kapala ka Agaripa|src="Acts_25_13.tif" size="span" loc="Acts 25:26" ref="Ask. 25:26" \fig* \v 27 Kpaci a uwene u va̱, utengeshi u ɗa a tutsuku vuma ɗa wa̱ri a kuwa ku aꞌali ubana a asu u magono bawu a danai ili iꞌya u yain.” \c 26 \s1 Agaripa dansai n Bulus \p \v 1 Agaripa tonukoi Bulus, “Gogo‑na dansa n kaci ka vunu.” Aku Bulus ꞌya̱nga̱sa̱i kukere, u gita̱i kadyanshi: \p \v 2 “Agaripa magono, n pana ta̱ kayanyan an u wokoi a kapala ka vunu ka ma yan kadyanshi n wutukpa̱ kaci ka va̱ a kadyanshi ka ama a va̱ a tukoi adama a va̱. \v 3 N revei avu vu reve ta̱ Mele ma aza a Yahuda n gba̱ ili iꞌya a ka nanamgbana̱ka. Adama a nala, ma folo vu vu yain ahankuri vu pana̱ka mu. \p \v 4 “A wenishike mu ta̱ uwenishike u aza a Yahuda tun mpa kenu. N rotsongusu ta̱ a asu u ama a va̱ n a asu u aza a Urishelima. Azapige a aza a Yahuda a reve ta̱ n u ɗa. \v 5 A reve ta̱ na̱ mpa caupa, kpam a ka fuɗa ta̱ a ka dana mpa Kafarishi ka mayun, a kaɓon ka ka̱ri n mele ma awuya a asuvu a adini a tsunu. A ka dana ta̱ mayun ɗa a ka ciga baci a dana. \p \v 6 “Gogo‑na ma̱ ta̱ a asu u afada an n wushuki n kazuwamgbani ka Kashila̱ ka yankai ama a tsunu caupa. \v 7 Kazuwamgbani ka nala ki ka agali kupa n a re a zuwai uma a wene ushaɗangu u ne, ɗa i zuwai a ma̱tsa̱i ugbashika Kashila̱ kaara n kayin. Magono, an u wokoi n zuwai uma u va̱ a kazuwamgbani ka nala, ɗa i zuwai aza a Yahuda a wenei unyushi u va̱. \v 8 Ndya i zuwai i kpa̱ɗa̱i uwushuku an Kashila̱ ka ꞌya̱nga̱sa̱ akushe? \p \v 9 “Mpa n kaci ka va̱ caupa ma̱ri n wenei yavu mai ɗa n yain ili iꞌya ya ɓishinka ulya u kapala u kadyanshi ka Yesu uza u Nazara. \v 10 Aɗara̱kpi a pige† a wushunku mu ta̱ n yain ili i na yi, kpam n canga ta̱ Atoni ushani aza a Urishelima n uka le a kuwa ku aꞌali. Hal gba̱m n uɓolomgbono u kaci u va̱ u ɗa a wunusai aza roku. \v 11 N tonoi gba̱ agata a Kashila̱ na̱ bawin le, kotsu gai n zuwa a yanka kala ka Kawauwi una̱ u cingi. Adama a ɗa ma pana upan u le cika, aku ma tonuso le a ilyuci i mɓa̱ri i tsumoci na̱ n foruso le ɗe. \s1 Ugawunsa u Bulus n Kawauwi \p \v 12 “Magono ma va̱, kain ka te, ma̱ri a asuvu a nwalu ubana a Damasuka uyan manyan mi, n ucira u ɗa aɗara̱kpi a pige a na̱ka̱ mu. \v 13 N kaara a kaci, katyashi ka wuta̱i a zuba ka wakana mu n ama ɗa a soku mu. Katyashi ki ka la ta̱ ka kaara. \v 14 An tsu rukpa̱i a iyamba gba̱ tsunu, aku n panai kala̱ga̱tsu ka dansa n Tsiꞌarama, ka tonuko mu, ‘Shawulu, Shawulu, ndya i zuwai va yan mu mavura? Utengeshi u ɗa kanaka ka shila̱ka̱na̱ n magutsu ma kalina.’ \p \v 15 “Aku n wece yi, ‘Asheku, aɗa yai?’ \p “Asheku a wushunku mu, ‘Mpa Yesu, uza ɗa va yan mavura. \v 16 Gogo‑na ꞌya̱nga̱, ili iꞌya i zuwai n tuwa̱i iꞌya n zuwa vu vu woko kagbashi ka va̱ kpam vu dana ili iꞌya vu wenei a kaci ka va̱. Va tonuko ta̱ ama ukuna u ili iꞌya i gita̱i, n ili iꞌya kpam ya tuwa̱ aꞌayin a ɗa ma wenike kaci ka va̱ ara vunu. \v 17 Ma suku vu ta̱ a asu u aza a Yahuda, n Awulawa. Ma kirana ta̱ n avu aꞌayin a ɗa va bana a asu u ɗa n suku vu. \v 18 Ma ciga ta̱ vu kukpa̱ aꞌeshi a le, a kpatala a a̱sa̱ka̱ karimbi ubana a katyashi. Kpam a kpatala a a̱sa̱ka̱ ucira u Kanangasi\f + \fr 26:18 \ft Kanangasi; wata, “Shetan” kala ka dem ka Kala̱pa̱nsi.\f* ubana ucira u Kashila̱. Aku Kashila̱ ka cimbusuka̱ le unyushi u cingi u le. Pini nala, a ka tsa̱ra̱ ta̱ asu a asuvu a ama ɗa Kashila̱ ka wulukpei an a zuwai upityanangu u le ara va̱.’ \s1 Bulus dansai ukuna u manyan ma ne \p \v 19 “Adama a nala, Agaripa magono, ma ꞌyuwan utono kuwene ka ku tuwa̱i a zuba vi wa. \v 20 N gita̱ ta̱ n yankai aza a Damasuka kuɓari, aku n banai a Urishelima a uyamba u aza a Yahuda gba̱. Pini nala, n yankai Awulawa n tonuko le a kpatala a a̱sa̱ka̱ tsicingi tsu le a gono a asu u Kashila̱, kpam a yain ili iꞌya ya wenike an a kpatalai. \p \v 21 “Ili iꞌya i zuwai aza a Yahuda a ka̱na̱ mu a Kuwa ku Kashila̱ a ka ciga a wuna mu iꞌya gai la vi. \v 22 Shegai Kashila̱ ka ɓa̱nga̱ mu ta̱, ɗa i zuwai ma̱ri udansa kadyanshi ka na ki a asu u aza a pige na̱ mmuku. Ili i roku iꞌya Musa na̱ ntsumate n ɗa n buwai a danai ya gita̱ vi iꞌya, \v 23 Kawauwi ka pana ta̱ ikyamba, kpam aya wa woko vuma u kagita̱ u ɗa wa ꞌya̱nga̱ a ukpa̱. Kpam wa woko ta̱ katyashi a asu u aza a Yahuda n Awulawa.” \p \v 24 Kute‑kute Fesutu salai, u danai, “Bulus, ijan iꞌya va suma? Uyan ka̱neshi ushani vi u zuwa vu vu woko kashimza ɗa?” \p \v 25 Shegai Bulus wushunku yi, “Uzapige Fesutu, ijan iꞌya mu wa. Ili iꞌya ma tono vi mai ɗa iꞌa̱ri, kpam n ugboji. \v 26 Agaripa magono u reve ta̱ n ili i na yi, kpam n eyi ɗa ma dansa bawu uwonvo. Kpaci ukuna u na u gita̱ ukpawunsi wa. \v 27 Agaripa magono, vu wushuku na̱ ntsumate? N revei vu wushuku ta̱.” \p \v 28 Agaripa wushunku yi, “Va ciga vu gonuko mu Katoni a asuvu a aꞌayin a kenu a na a ɗa?” \p \v 29 Bulus wushunku yi, “Ko a asuvu a aꞌayin a kenu ko a ushani, ma yan ta̱ kavasu tsa̱ra̱ Kashila̱ ka zuwa avu n aza ɗa aꞌa̱ri pini na a ka pana̱ka mu gogo‑na a woko tyoku u va̱. Shegai ma ciga i uka ikani i nala yi wa.” \p \v 30 Aku Agaripa magono, n Fesutu gomuna, n Baranisi, n aza ɗa aꞌa̱ri kaɓolo n ele a ꞌya̱nga̱i a a̱sa̱ka̱i a asu vi. \v 31 An a wuta̱i, aku a dansai n atoku a le, “Vuma nala u yan ili iꞌya i rawai a ka wuna yi, ko a uka yi a kuwa ku aꞌali wa.” \v 32 Agaripa tonukoi Fesutu, “U woko baci vuma u na danai a banka kadyanshi ka ne ara Kaisa wa, she tsa̱ra̱ tsu a̱sa̱ka̱ yi.” \c 27 \s1 A bidyai Bulus ubana a Roma \p \v 1 An tsu foɓusoi tsa̱ra̱ tsu uwa a kpatsu ubana a uyamba u Italiya, aku a na̱ka̱i Bulus n aza a kuwa ku aꞌali a kukere ku katigi ka pige ka roku uza u kala Juliyo, uza u te a asuvu a asoje a Kaisa magono. \v 2 Aristaraku wa̱ ta̱ dem kaɓolo n a̱tsu. Eyi uza u ilyuci i Tasaloniya u ɗa, a uɓongu u Masidaniya. Tsu uwai a kpatsu ku ka tsu rongo uyan manyan a ilyuci i Adaramitiya. Aza a kpatsu yi a foɓuso ta̱ a ka shamgbusa a ilyuci ilyuci iꞌya iꞌa̱ri a ikengi i kushiva̱ i uyamba u Asiya. \p \v 3 An kain ka wansai, aku tsu rawai a Sida. Juliyo katigi u yankai Bulus ukuna u shinga, u a̱sa̱ka̱ yi u ba kondoi aje a ne tsa̱ra̱ a na̱ka̱ yi gba̱ ili iꞌya wa ciga. \v 4 An tsu a̱sa̱ka̱i Sida, aku uwule wa lapana tsu cika, aku tsu tonoi evu n uyamba u mere ma mini u Sayipuru tsa̱ra̱ tsu pana shana n uwule vi. \v 5 Tsu lyai kapala na̱ nwalu ubana a ɗaka a uɓongu u Kilikiya n Bamafiliya, aku tsu rawai a ilyuci i Mira a uyamba u Likiya. \v 6 Pini nala, Juliyo katigi u tsa̱ra̱i kpatsu ku roku ka aza a uyamba u Alizandariya kpam ka bana a Italiya, aku u zuwai tsu uwai pini. \p \v 7 An tsu yain aꞌayin ushani n tsu wali sawu, she na tsu ma̱tsa̱i cika, aku tsu fuɗai tsu rawai evu n Kinidu. An uwule u ɓishinka tsu ulya kapala, aku tsu kyawain a kapashi ka bawu uwule wa̱ri pini, evu n asu u ɗa a ka isa̱ Sala̱mani a uyamba u mere ma mini u Kiriti. \v 8 Tsu moɗonoi tsu wurai asu vi n upana u ikyamba, aku tsu rawai a asu u roku u ɗa a ka isa̱ Asu u Uwunvuga u Shinga evu n ilyuci i Lasiya. \p \v 9 An u wokoi tsu ɓa̱ra̱kpa̱i cika, nwalu mi n ɗa n buwa kpam mai wa, kpaci aꞌayin a aɓali a ɗa. Kpam aꞌayin a Abiki a Cimbusuka̱ Ama Unyushi u Le† a wura ɗe. \v 10 Bulus tonukoi atigi a asoje yi, “Azapige, n wenei tsu lya baci kapala na̱ nwalu n na mi, n ɗa ma tuko ta̱ ukuna u cingi u unangasa u kpatsu, n unamba u ucanga cika. Ama kpam a ka pana ta̱ usa̱n, hal gba̱m uma u tsunu wa̱ ta̱ a una̱ u ukpa̱.” \p \v 11 Shegai katigi ka ka ɓa̱na̱ ama yi u wushuki n kadyanshi ka uza u kpatsu ki n uza ɗa wa wala̱ka kpatsu ki, u ꞌyuwain uwushuku n kadyanshi ka Bulus. \v 12 Asu u Uwunvuga u Shinga vi ukukpi u ɗa wa̱ri, kpam asu vi u lobono a lyai pini ilyushi wa, kpaci aɓali a tsu rongo ta̱ ulapusa asu vi. Adama a nala, aku aza a kpatsu yi a ka ciga a bana a ilyuci i Finikiya, tsa̱ra̱ a lyai ilyushi i le ɗe. Finikiya tani asu u ɗa aꞌatsu a tsu shamgbusa pini a uyamba u mere ma mini u Kiriti u ɗa, asu u shinga u ɗa u tsu ka̱ngu ta̱ aɓali, kpaci u ɗa wa wundya ta̱ ɗaka u kalivi n gaɗi u kalivi. \s1 A cinai uwule u pige u ulima̱ \p \v 13 An uwule vi u gita̱i uꞌya̱nga̱sa̱ kenu‑kenu a ɗaka, aku aza a kpatsu yi a ka yawunsa yavu aꞌayin a ɗa a yain a ɗa a ka yan ili iꞌya a foɓusoi. Aku a takpai kashamkpatsu ka kpatsu ki, tsu tonoi a ikengi i uyamba u Kiriti. \v 14 A ɓa̱ra̱kpa̱ wa, aku uwule u pige u ɗa a ka isa̱, “Uwule u Gaɗi u Kasana,” u wuta̱i a kagiɗa u lapana tsu. \v 15 Uwule vi u lapai kpatsu ki, hal gba̱m tsu fuɗa tsu wala pini a asuvu wa. Aku tsu a̱sa̱ka̱i uwule vi u pura̱i kpatsu ki. \p \v 16 Tsu tonoi asu u roku u uyamba u mere ma mini u ɗa a ka isa̱ Kawuda, a asu u ɗa uwule u jebei. She na tsu moɗonoi cika, aku tsu fuɗai tsu ronoi kpatsu ku kenu ki utuwa̱ a asu u ku pige ki. \v 17 An tsu ronoi kpatsu ku kenu ki, aku aza a kpatsu yi a zamai aban a sira̱sai kpatsu ku pige ki, adama a ɗa ka ta̱sa̱. Kpaci a ka pana ta̱ uwonvo u ɗa a ka vuta̱la̱ le a kayala ka ka soɗugusu ili dem u ɗa a ka isa̱ Siriti, aku a cipuka̱i kunya ka ka wala̱ka kpatsu ki tsa̱ra̱ ku jebe nwalu n kpatsu mi. Pini nala, a a̱sa̱ka̱i ka wala ili i ne eyi u de, kpaci a fuɗa a wala̱ka ka kpam wa. \p \v 18 An kain ka wansai, aku a gita̱i upurusa̱ ucanga u ɗa wa̱ri pini a kpatsu ki n a vuta̱la̱si a mini, kpaci mini mi ma shila̱ka̱na̱ ta̱ cika ma gba̱ɗa̱ tsu. \v 19 Kain ka tatsu, ama yi n akere a le a ɗa a vuta̱la̱sa̱i ucanga u manyan ma kpatsu mi pini a mini mi. \v 20 An tsu yain aꞌayin ushani bawu tsu wenei kaara ko atala, kpam uwule u pige u ulima̱ vi u a̱sa̱ka̱ wa, aku tsu takpai uma u ɗa tsa la. \p \v 21 Uza wa̱ la u lyai wa, gba̱ a aꞌayin a nala yi. Aku Bulus isa̱i aza a kpatsu yi, u danai, “Ama a va̱, a da baci iꞌa̱ri i pana̱ka mu tun a kagita̱, tsa̱ra̱ tsa a̱sa̱ka̱ Asu u Uwunvuga u Shinga u Kiriti u nala vi wa, tsa̱ri tsa tsa̱ra̱ usa̱n u na n unamba u ucanga u na vi wa. \v 22 Gbamai asuvu, uza wa̱ la wa namba uma u ne wa, shegai kpatsu ki ka shumbugu ta̱. \v 23 I revei gai mpa vuma u Kashila̱ ɗa kpam aya ma gbashika. N kayin ka nayain, u suku ta̱ katsumate ka zuba ka ne. \v 24 Katsumate ki ka shamgbai evu na̱ mpa, ka danai, ‘Bulus, kotsu vu pana uwonvo wa! Va shamgba ta̱ a asu u afada a kapala ka Kaisa magono ma pige. Kpam adama a tsishinga tsu Kashila̱, wa wauwa ta̱ aza ɗa ya wala̱ka kaɓolo adama a vunu.’ \v 25 Adama a nala, gbamai asuvu a ɗe. N wushuku ta̱ n Kashila̱. Wa woko ta̱ dere tyoku ɗa u tonuko mu. \v 26 Shegai u ka̱na̱ ta̱ uwule u vuta̱la̱ tsu a kayala ka uyamba u mere ma mini, kpam kpatsu ku tsunu ku namgba gba̱.” \p \v 27 Aꞌayin kupa n a nishi uwule vi wa̱ri ugama kpatsu ki a upashi u na ubana a upashi u niɗe a kushiva̱ a ɗaka u uyamba u Italiya. Shegai a kain ka kupa n ka nishi ki, aza a kpatsu yi a wenei tsa rawa evu n iyamba. \v 28 A kondoi akumgbi a kaɗa̱ka̱ ka mini ki, a cinai ka rawa ta̱ udeshe amangatawun n kamanga (120). An a tsa̱ra̱i a ɓa̱ra̱kpa̱i kenu, aku a doku a kondoi mini mi, a cinai ma gono ɗe udeshe amanganishinkupa koshi. \v 29 Aku a gita̱i upana uwonvo kotsu kpatsu ki ku gama atali wa. Aku a vuta̱la̱i ashamkpatsu a kpatsu a nishi a ɗa aꞌa̱ri n ara̱ji a kucina̱ ku kpatsu ki, tsa̱ra̱ a ɓishinka kpatsu ki nwalu. A yain kavasu tsa̱ra̱ kayin ka wansa gogo. \p \v 30 Aku aza a manyan ma kpatsu yi a ka ciga a a̱sa̱ka̱ kpatsu ki. A cipuka̱i kpatsu ku kenu ki. A yain yavu a ka cipuka̱ kashamkpatsu ka ara̱ji ka ka̱ri a kapala ka kpatsu ki. \v 31 Shegai Bulus tonukoi katigi ki n asoje yi, “Ama a na a shamgba baci a kpatsu ku pige ki wa, ya kuwa̱ ta̱ gba̱ ɗe.” \v 32 Aku asoje yi a kiɗa̱sai aban a kpatsu ku kenu ki a a̱sa̱ka̱i ka ku tonoi mini. \p \v 33 N kpasani, aku Bulus foloi ama yi a lyai ilikulya kenu. U tonuko le, “Aꞌayin kupa n a nishi a ɗa pa vi iꞌa̱ri a kadambula bawu i lyai ilikulya. \v 34 Ma folo ɗa̱ i lyai ili i roku adama a alafiya a ɗe. I yan baci nala, ko kenji ka kaci ka ɗe ka te ka puwa̱n wa.” \v 35 U shamgbai a kapala ka le, u bidyai burodi u cikpai Kashila̱, aku u jiba̱i u ɗa u gita̱i utakuma. \v 36 A tsa̱ra̱i ugbami u asuvu, ele dem a lyai ilikulya. \v 37 A̱tsu ama amangatawanre n amangatatsunkupa n a teli (276) a ɗa tsa̱ri pini a kpatsu ki. \v 38 An a lyai a cuwa̱i, aku a jebigei kpatsu ki ara̱ji a varangusi icanga i ilya a mini mi. \s1 Kpatsu ki ku ta̱sa̱sa̱i \p \v 39 An kain ka wansai, aza a manyan a kpatsu yi a wene ta̱ uyamba, shegai a fuɗa kpam a reve asu u ɗa aꞌa̱ri wa. A wene ta̱ kpam asu u shinga u ɗa wa̱ri n kayala, aku a ka ciga a banka kpatsu ki ɗe. \v 40 Aku a kiɗa̱sai aban a ɗa a ka ɓa̱na̱ ashamkpatsu yi, a a̱sa̱ka̱i a ɗa a asuvu a mini. A tatsukpai ili iꞌya ya yira̱la̱kpusa̱ kpatsu ki. Pini nala, a ꞌya̱nga̱sa̱i kunya ku uwala̱ka kpatsu ki ka ka̱ri a kapala ka kpatsu ki dere tyoku ɗa uwule wa pura̱ ka ubana a asu u kayala vi. \v 41 Kpatsu ki ku tsa̱ra̱ urawa a asu u ɗa wa̱ri n kayala ki wa, aku a gbashai kayala ka roku ka ka̱ri a kere ka mini. Kaci ka kpatsu ki ka uwai a asuvu a kayala ka kpa̱ɗa̱i nwalu. Kucina̱ ku kpatsu ki ku gita̱i uta̱sa̱sa̱ adama a aɓali.\fig Kpatsu ku ta̱sa̱i|src="Acts_27_39.tif" size="span" loc="Acts 27:41" ref="Ask. 27:41" \fig* \p \v 42 Aku asoje yi a ka ciga a wunusa aza a kuwa ku aꞌali yi, tsa̱ra̱ a yain tsuwoki a suma wa. \v 43 Shegai an katigi ki ka ciga ka wauwa Bulus, u ɓishinka le. Aku u zuwai aza ɗa a revei tsuwoki a raɗugusu pini a mini mi a yain tsuwoki ubana a kagiɗa. \v 44 Aza ɗa a buwai kpam a yuwusa̱i agbagala a upeti, aza roku kpam a yuwusa̱i aɓaci a kpatsu yi. Nala a yain a rawai a kagiɗa gba̱ le. \c 28 \s1 Bulus a uyamba u Malita \p \v 1 An tsu lai, aku tsu revei an a uyamba u ɗa wa̱ri a mere ma mini u ɗa tsa̱ri, kpam kala ka asu ki ka Malita. \v 2 Aza a uyamba vi a ryabusa tsu ta̱ mai, hal a zuwuka tsu akina tsa̱ra̱ tsu lyashuku, kpaci a ka ro ta̱ kpam kuta̱nu ka pini. \v 3 Bulus cira̱ngi ncaka, aꞌayin a ɗa wa zuwa n ɗa a akina, aku kasuɗugbate ka akina ki ka wutukpa̱i kali ka roku ka tsukonu, cina eyi pini uka̱ni na̱ ncaka mi. Pini nala, kali ki ka kapa yi a kukere bawu ka takpai. \v 4 An ama a ilyuci yi a wenei nala, aku a dansai utyoku u le, “Gaawan vuma u na kawuni ka ama ka. Ko an u lai a asuvu a aɓali yi, hal n gogo‑na kameli ka ka̱ri uka ka afada a ɗa aꞌa̱ri dere ka buwa yi ta̱ utono ka ciga ka wuna yi.” \v 5 Bulus vishanai kukere ku ne, aku kali ki ka rukpa̱i pini a akina yi, kpam ko i te ka yanka yi wa. \v 6 Ama yi n a wundi kukere ki ka shita ko kpam wa rukpa̱ kute‑kute u kuwa̱. Shegai an a ɓa̱ra̱kpa̱i a wenei ili i yan yi wa, aku a savaɗai kadyanshi a da, “Vuma u na, kashila̱ ka roku ka.” \p \v 7 Evu n asu vi, uyamba u ɗa pini u ɗa wa̱ri u uzapige u uyamba u mere ma mini mi, uza ɗa a ka isa̱ Pubilu. Aya u wusha tsu u zuwa tsu a kuwa ku ne hal aꞌayin a tatsu. \v 8 Dana tata u ne ɗa pini nvain n usuɗugbi u ikyamba n kucaru. Pini nala, Bulus ba u dana̱sa yi, u taɗanku yi akere u yanka yi kavasu u ta̱na̱sa̱ yi. \v 9 An vuma u ta̱na̱i, aku gba̱ aza ɗa aꞌa̱ri a uyamba vi a tukusoi aza a mɓa̱la̱ ara Bulus, kpam u ta̱na̱sa̱ le. \p \v 10 Ama yi a na̱ka̱ tsu ta̱ karinga̱, kpam an tsa laza a kpatsu, a na̱ka̱sa̱ tsu ta̱ ili iꞌya tsa ciga. \s1 A rawai a Roma \p \v 11 Tsu rongo ta̱ a Malita hal uwoto u tatsu, pini nala, tsu lyai kapala na̱ nwalu mi. Tsu uwai a kpatsu ka ku wuta̱i a ilyuci i Alizandariya ka ka̱ri n iryoci i aꞌulu a mpeshe ma amelia a ɗa a ka isa̱ Kasata n Pololu\f + \fr 28:11 \ft Nheline n bidya ta̱ an Kasata n utoku u mapeshe u ne Pololu ashila̱ a ɗa a ka kirana n aza a nwalu a kpatsu ku mini.\f* a ɗa a shei na̱ nɗanga. Nte dem ku lyai pini ilyushi a ilyuci yi. \v 12 An tsu rawai a ilyuci i Sirakusa, tsu rongo ta̱ pini aꞌayin a tatsu. \v 13 Pini nala, tsu uwai kpatsu she a Rigiyun. An kain ka wansai, uwule u ꞌya̱nga̱i a ɗaka, aku tsu lazai she a Putiyoli. \v 14 Tsu cina ta̱ pini Atoni, aku a folo tsu tsu shamgba n ele. An aꞌayin a shindere a wurai, aku tsu lazai she a Roma. \v 15 Aza a tsunu aza ɗa aꞌa̱ri a Roma a reve ta̱ an tsa tuwa̱, aku a tuwa̱i a ka̱ngu tsu a Kuden ku Apiyu n asu u ɗa a ka isa̱ Aꞌuwa a Amoci a Tatsu.\f + \fr 28:15 \ft Asu u re u na vi, mɓa̱ri n le n Roma n rawa ta̱ mel kamankupa.\f* An Bulus gawunsai n ele, u cikpai Kashila̱ kpam ikyamba i ne i doki ucira. \s1 Bulus yain kuɓari a Roma \p \v 16 An tsu rawai a Roma, aku a zuwai Bulus rongo utyoku u ne, kpam kasoje n ka wundi yi. \p \v 17 An tsu yain aꞌayin a tatsu, Bulus isa̱i azapige aza a Yahuda, u tonuko le, “Aza a va̱, n nusuka ama a va̱ wa, ko kpam ukuna u isheku i tsunu wa. Shegai gba̱ n nala a neke mu a akere a aza a Roma a Urishelima a ka̱na̱ mu. \v 18 Alya n kunu ku afada ki, an a vecei ukuna u va̱ vi, aku a ka ciga a a̱sa̱ka̱ mu, kpaci a ka̱na̱ mu n unyushi u ɗa u rawai a wuna mu wa. \v 19 Shegai an aza a Yahuda a ꞌyuwain uwushuku, aku u ka̱na̱i n foli a gonuko kadyanshi ki ara Kaisa. Shegai ciga ɗa ma ciga n banka ama a tsunu a asu u afada wa. \v 20 Isa̱ ɗa n isa̱ ɗa̱ tsa̱ra̱ tsu dansa. A sira mu ta̱ n ikani, kpaci n wushuku ta̱ n uzuwa u uma u aza a Isaraꞌila; wata, Kawauwi uza ɗa tuwa̱i.” \p \v 21 Aku a danai, “Tsu pana ili i roku a kaci ka vunu wa. Tsu wene ukanikorongi u ɗa u wuta̱i asu u aza a Yahuda wa, ko uza u tuwa̱ u tonuko tsu ukuna vi wa. \v 22 Shegai tsa ciga ta̱ tsu pana ili iꞌya iꞌa̱ri a katakasuvu ka vunu, kpaci ili iꞌya tsu revei a kaci ka kaɓolo ka savu ka na ki iꞌya ko nte wa a ka dana ta̱ ukuna u cingi a kaci ka ne.” \p \v 23 A zuwai kain ka a ka tuwa̱ a gawunsa n eyi a asu u ɗa u cipa̱i vi. Kain ki a tuwa̱ ta̱ ushani. Ili iꞌya i bidyai usana hal ubana kuvuli, Bulus wa̱ri udansa n ele ukuna u tsugono tsu Kashila̱. U yan ta̱ manyan n Mele ma Musa n Itagara̱da i Ntsumate. Wa moɗono tsa̱ra̱ u rono le utuwa̱ a asu u Yesu. \v 24 Aza roku a wushuku ta̱ n ili iꞌya u danai, aza roku tani wa. \v 25 Aku aꞌa̱ri kananamgbani ubana n ugono utyoku u le, aku a gita̱i ulaza̱sa. A makorishi, Bulus danai, “Kulu Keri ku dana ta̱ mai an ku yain kadyanshi a una̱ u Ishaya matsumate, an u tonukoi isheku i tsunu, \q1 \v 26 “ ‘Ba vu tonuko ama a va̱, \q1 Ya pana ta̱ kadyanshi ka va̱, \q1 shegai ya reve wa. \q1 Ya wene ta̱, \q1 shegai ya reve kalen ka ne wa. \q1 \v 27 Kpaci atakasuvu a ɗe a gbama ɗe, \q1 a votsuku ɗe atsuvu a ɗe, \q1 a kimba̱ ɗe aꞌeshi a ɗe. \q1 Tsa̱ra̱ i wene n aꞌeshi a ɗe wa, \q1 i pana n atsuvu a ɗe wa, \q1 kpam i reve n atakasuvu a ɗe wa. \q1 A da baci nala wa, iꞌa̱ri ya kpatala ta̱ utuwa̱ ara va̱ aku n ta̱na̱sa̱ ɗa̱.’ \x ◊ \xo 28:27 \xt Isha. 6:9-10.\x* \p \v 28 “Adama a nala, ma ciga i reve, alabari a iwauwi a nala yi a asu u Kashila̱ u ɗa a wuta̱i hal utuwa̱ a asu u Awulawa, kpam alya a ka wusha a ɗa.” [ \v 29 An u danai nala, aku aza a Yahuda a ꞌya̱nga̱i aꞌa̱ri uyan kananamgbani utyoku u le.]\f + \fr 28:29 \ft Akorongi a cau ushani aza ɗa a pura̱i a tagara̱da u Manyan ma Asuki a kalatsa ta̱ makpa̱nda̱ ma 29.\f* \p \v 30 Bulus dusuku ta̱ a kuwa ka wa tsupusa ikebe hal ayen a re n u wushi gba̱ uza ɗa baci dem u tuwa̱ yi uwene. \v 31 U yain kuɓari ku tsugono tsu Kashila̱ bawu uwonvo, n u wenishiki ama ukuna u Yesu Kawauwi Asheku, kpam uza u ɓishinka yi wa.