\id EXO - Kutu Bible Version \ide UTF-8 \h Kulawa \toc1 Kitabu cha Kulawa \toc2 Kulawa \toc3 Kul \mt2 Kitabu cha kabili cha Musa kikemigwa \mt1 Kulawa \imt Ulongozi \ip Kitabu cha Kulawa chogendeleza simulizi ya ulelo wa Abulahamu, isongile mkitabu cha Mwanduso. Iditwaga da Kulawa dofambula, “kusegela,” kinhu acho cholagusa iwanhu wa Izilaeli viwasegele mwiisi ya Misili na kubwela mwiisi ayo Imulungu iyalongile komgwaa Abulahamu. Iwanhu oifunza mbuli za Bibilia otogola kamba mbuli nyingi zili mkitabu cha Kulawa zandikigwa na mtula ndagu Musa, mbuli ayo yokoneka mkitabu chenyego. Kulawa 24:4 yolagusa Musa viyandike ikitabu kino. Ikifungu kili mna Yoshua 8:31 chotambula lagizo dili mna ikitabu cha Kulawa 20:25 na cholonga, “Kamba viyandikigwe mna ikitabu cha Malagizo ga Musa.” Mna idilagano da sambi dotambula miyanza mingi ivitabu vandikigwe na Musa, twahalola Maluko 12:26 yolonga kulawa “Ikitabu cha Musa” viilonga mbuli ya kija kilawilile mna ikisolo kikwaka. Ukusegela kwa iwanhu wa Izilaeli kulawa mwiisi ya Misili kulawila kamba miyaka 1300 hebu 1400 Kilisito yang'hali kuvumbuka. Mna ikitabu cha 1 Wandewa 6:1 yolonga kamba ukusegela kwa iwanhu wa Izilaeli kulawa mwiisi ya Misili kuvikiza miyaka 480 mna umwaka wa ikane wa kutawala Sulemani kamba mndewa wa iwanhu wa Izilaeli. \ip Kitabu cha Kulawa chogangamiza kwa kulagusa vija Imulungu viyagavikize gaja gayamulongele Abulahamu na Isaka na Yakobo. Kitabu kino cholonga mbuli ng'hulu za Imulungu viyawakombole iwanhu wa ulelo wa Abulahamu, awo iwanhu wa Izilaeli, kulawa mwiisi ya Misili mwiisula ya 1 mbaka 12. Kulawa aho Imulungu kawalongoza wanhu zake kuna ulugongo lwa Sinai na ako kamgwaa Musa malagizo mengi ili Waizilaeli wagakweleleze mwiisula ya 12 mbaka 19. Malagizo gago gowalagusila viwolondigwa kukala na viwolondigwa kulava nhosa na wagweleligwa malagizo ga ukuzenga dihema da mting'hano, aho ihanhu honda yakale Imulungu hagati yao, na wagweleligwa malagizo ga ukutenda disanduku da lagano na ivinhu viyagwe vili mdihema ajo da kutambikila na iviwalo va ulava nhosa mwiisula ya 20 mbaka 31. Abaho vikulawile ukumulema Imulungu aho Waizilaeli viwatendile ikinyago cha zahabu cha ng'ombe, Musa kaiting'hana kabili na Imulungu mwiisula ya 32 mbaka 33. Kuuhelelo wa ikitabu, tosoma ivinhu vitambuligwe ako kukisogo vivitendigwe mwiisula ya 33 mbaka 40. \iot Mbuli zili mkitabu \io Sula ya 1 yosimulila Waizilaeli viwakalile muutumwa ako mwiisi ya Misili. \io Sula ya 2-4 zomtambula Musa na kulonga mbuli za ugima wake mbaka viyakemigwe yawakombole iwanhu wa Imulungu. \io Abaho imwandikaji kolonga vija Imulungu viyatendile unzonza na mikubulo mwiisi ya Misili ili yawakombole wanhu zake kulawa mwiisi ayo na kulawa kwa iwakalizi wa Falao (Sula ya 5-15). \io Kulawa aho iwanhu wa Izilaeli wagendelela na umwanza na wavika kulugongo lwa Sinai (Sula ya 15-19). \io Sula ya 20-31 tosoma vija Imulungu viyamgwelele Musa gamalagizo gakalile gamemile ivinhu viyalondile Imulungu ili wanhu zake, awo iwanhu wa Izilaeli, viwalondigwe kukala na kutambika. \io Sula ya 32 yandika vija iwanhu wa Izilaeli viwamulemile Imulungu kwa kumsusumiza Haluni, ndugu yake Musa, yatende kinyago kiigalile na ng'ombe. \io Sula ya 33-40 zolonga vija Musa viyonile ukulu wa Imulungu, na abaho kawafunza iwanhu wa Izilaeli malagizo ga Imulungu na va ukutenda dihema da mting'hano na disanduku da lagano na ivinhu viyagwe va ukutambikila mumo mdihema da mting'hano na iviwalo va ulava nhosa. \c 1 \s Waizilaeli odununzigwa mwiisi ya Misili \p \v 1 Gano gago matwaga ga wana wa kimbigalo wa Yakobo vivija kokemigwa Izilaeli wacholile Misili hamoja na heyo, kila imoja na wanage, \v 2 Lubeni na Simeoni na Lawi na Yuda, \v 3 na Isakali na Zabuloni na Benjamini, \v 4 na Dani na Nafutali na Gadi na Asheli. \v 5 Ulelo wose wa Yakobo wakala wanhu malongo saba. Kipindi acho Yusufu kakala yalongole mwaka kuko Misili. \p \v 6 Kumwande Yusufu kafa na ndugu zake na wanhu wose wa ulelo uja wafa, \v 7 lakini Waizilaeli wengezeka ng'hani, wakala na nguvu na wenela kila hanhu mwiisi ya Misili. \p \v 8 Abaho mndewa iyagwe katawala ako Misili, mndewa ayo kakala hamjuwile bule Yusufu. \v 9 Kawalongela wanhu zake, “Loleni Waizilaeli viweli wengi ng'hani na wana nguvu ng'hani kubanza siye. \v 10 Avo kamba yahalawila ng'hondo, odaha kuilumba na wanhu otwihila na kututowa, na hewo olawanya mwiisi ino. Avo tuzahile nzila ya kuwahunguza sikuwengezeke.” \p \v 11 Avo Wamisili weka wemilizi wawemilile Waizilaeli na wawadununze kwa sang'hano ndala. Waizilaeli wamzengela Falao mabuga ga kwikila vinhu vake, mabuga gago gakala Pitomu na Lamesesi. \v 12 Lakini viwagendelele kuwadununza, vivo Waizilaeli viwagendelele kwengezeka na kwenela mwiisi yose. Avo Wamisili wawadumba ng'hani Waizilaeli. \v 13 Avo Wamisili wawatenda Waizilaeli kamba watumwa kwa kuwagwaa sang'hano ndala. \v 14 Wautenda ugima wao uwe mdala kwa kuwananahiza sang'hano ndala ya kuzenga ng'anda na sang'hano zose za migunda. Waizilaeli hawoneligwe bazi. \p \v 15 Avo mndewa wa Misili, kawalongela Shifila na Pua iwang'hunga, waja owataza watwanzi wa Kiebulania, \v 16 kawalongela, “Vonda muwataze watwanzi wa kiebulania kipindi cha kulela, yahaleleka mwana wa kitwanzi mulekeni lakini yahaleleka mwana wa kimbigalo mkomeni.” \v 17 Lakini kwavija wang'hunga wao wakala omdumba Imulungu hawategeleze ziwalongeligwe na mndewa wa Misili, wawaleka wana wa kimbigalo wawe wagima. \v 18 Avo mndewa wa Misili kawakema wang'hunga awo kawauza, “Habali hamuwakomile iwana wa kimbigalo?” \v 19 Hewo wamwidika, “Watwanzi wa Kiebulania hawaigalile na watwanzi wa Kimisili, watwanzi wa Kiebulania wana nguvu ng'hani, na olela yang'hali mng'hunga hanavika.” \p \v 20 Avo Imulungu kawatendela ganogile awo iwang'hunga, na Waizilaeli wengezeka na wakala na nguvu ng'hani. \v 21 Kwavija awo iwang'hunga wakala omdumba Imulungu, Imulungu kawatenda walele wana. \v 22 Abaho Falao kawalagiza wanhu zake wose, kawalongela, “Kila mwana wa kimbigalo yonda yavumbuke kwa Waebulania mwaseni muulwanda lwa Naili, lakini kamba mwana wa kitwanzi mulekeni mgima.” \c 2 \s Kuvumbuka kwa Musa \p \v 1 Kukala na munhu imoja wa kabila da Lawi, yamsolile mtwanzi imoja, mtwanzi ayo vivija kolawa mdikabila da Lawi. \v 2 Avo mtwanzi ayo kagoga inda, kalela mwana wa kimbigalo. Viyamone mwana ayo kanoga ng'hani, kamfisa kwa miyezi midatu. \v 3 Viyonile hadaha kumfisa kabili, kasola kisege kilukigwe na milanzi kakibaka tongo tongo, kamwika mwana ayo mkisege acho, abaho kakizudika ikisege mmidete mgamazi kumgwazo wa ulwanda lwa Naili. \v 4 Lumbu jake ija imwana, kaifisa behi ili yalole choni chonda kimulawilile. \p \v 5 Avo mndele wa Falao kahumuluka muulwanda yakoge, wasang'hanaji zake wa kitwanzi wakala otembela tembela kumgwazo wa ulwanda. Mndele wa Falao kachona kija ikisege mmisanze, kamtuma msang'hanaji wake yamgalile. \v 6 Mndele wa Falao viyakifungule ikisege acho kamona mwana, kakala kolila. Heyo kamonela bazi, kalonga, “Imwana ino vivija wa Waebulania.” \p \v 7 Bahaja lumbu jake mwana ija kalawilila kamuuza mndele wa Falao, “Kolonda nichole kumkema mtwanzi wa Kiebulania yakong'hezele mwana ino?” \p \v 8 Mndele wa Falao kamwidika, “Ona, genda kamkeme.” Avo mndele ayo kachola kumkema mamake imwana ayo. \v 9 Mndele wa Falao kamulongela mtwanzi ayo, “Msole imwana ino unyong'hezele, na niye nokuliha fungu jako.” Avo mtwanzi ayo kamsola imwana na kumong'heza. \v 10 Mwana viyakalile mbala goya, kamgala kwa mndele wa Falao, heyo kamsola na kamtenda mwanage. Kalonga, “Kwavija nimvabula mgamazi,” avo kamkema Musa, fambulo jake kuvabula. \s Musa kokimbilila mwiisi ya Midiani \p \v 11 Musa viyakulile, kachola kuwatembelela ndugu zake Waebulania, kawona viwananahizwe kusang'hana sang'hano ndala. Kamona Mmisili imoja komtowa Muebulania, imoja wa Waebulania wayage. \v 12 Musa kawegesela na viyone kuduhu munhu yomulola, kamkoma Immisili na kamfisa mmisanga. \v 13 Imitondo yake, Musa kachola kabili kawona Waebulania wabili oitowa. Avo kamuuza ija yomonela miyage, “Habali komtowa miyago?” \p \v 14 Munhu ayo kamwidika, “Nani yakwikile uwe kilongozi wetu na msemi wetu? Kolonda kunikoma kamba vuumkomile ija Immisili?” Avo Musa kadumba na kailongela mwenyego, “Kumbe wanhu oijuwa mbuli ino!” \p \v 15 Falao viyaihulike mbuli ayo ilawilile, kalonda kumkoma Musa, lakini Musa kakimbila kachola kukala mwiisi ya Midiani, kakala behi na sima. \v 16 Avo wandele saba wa mulava nhosa wa kuko Midiani weza kudeha mazi ili wazing'weze fugo za tatao. \v 17 Wasusilaji wayagwe weza wawawinga wandele awo. Lakini Musa keza kawataza wandele awo kwa kuzing'weza mazi fugo zao. \v 18 Viwabwelile kwa tatao Leueli, kawauza, “Habali lelo mulopola kubwela?” \p \v 19 Wao wamwidika, “Mmisili imoja katutaza mmakono ga wasusilaji waja, heyo mwenyego katudehela mazi na kuzing'weza fugo zetu.” \p \v 20 Tatao kawauza wandele zake, “Kakwahi? Habali mmuleka kuko? Mkemeni yeze yaje hamoja na siye.” \p \v 21 Avo Musa katogola kukala kwa munhu ayo, avo munhu ayo kamgwaa Musa mndele wake yakemigwe Sipola yawe mwehe wake. \v 22 Sipola kamulelela Musa mwana wa kimbigalo. Musa kailongela mwenyego, “Niye sili mwenekae mwiisi ino.” Avo kamgwaa twaga mwana ayo Gelishomu, fambulo jake munhu baki. \s Waizilaeli oiyalala muutumwa \p \v 23 Miyaka mingi viibitile mndewa wa Misili kafa, lakini Waizilaeli wagangamala na wamulilila Imulungu kwavija wakala watumwa. \v 24 Imulungu kahulika kuiyalala kwao, na heyo kakumbuka lagano jake diyatendile na Abulahamu na Isaka na Yakobo. \v 25 Imulungu kawalola Waizilaeli na kajuwa viwodununzwa. \c 3 \s Imulungu komkema Musa \p \v 1 Musa kakala kodisusila bumbila da ng'hondolo wa tata mkwe wake Yetulo, imulava nhosa wa ako Midiani. Musa kadigala bumbila dijo mwambu wa kuluwala na kavika Holebu, kulugongo lwa Imulungu. \v 2 Baho, msenga wa Mndewa Imulungu kamulawilila Musa mna dilambi da moto ulawile hagati ya ikisolo. Musa kachona ikisolo chokwaka moto lakini hakilukula. \v 3 Musa kagelegeza, “Beta ng'hwese behi ndole unzonza uno, habali kisolo chokwaka lakini hakilukula.” \p \v 4 Mndewa Imulungu viyamonile kakwesa behi, kamkema kulawa kuna ikisolo! “Musa! Musa!” \p Musa kedika, “Niye nabaha.” \p \v 5 Imulungu kamulongela Musa, “Sikuukwese behi! Vula vilatu vako kwavija aho hawimile hong'ala.” \v 6 Abaho Imulungu kamulongela, “Niye na Imulungu wa tatako, Imulungu wa Abulahamu na Imulungu wa Isaka na Imulungu wa Yakobo.” Avo Musa kagubika kihanga chake kwavija kadumba kumulola Imulungu. \p \v 7 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela, “Nigona madununzo gowopata wanhu zangu weli kuko Misili. Mhulika viwoiyalala kwa kudununzwa na waja owemilila. Kwavija nojuwa viwogaya, \v 8 avo nihumuluka ili niwakombole walawe mmakono gawa Misili na niwagale mwiisi ng'hulu na inogile, isi imemile uki na maziwa, isi ya Wakanaani na Wahiti na Waamoli na Wapelizi na Wahivi na Wayebusi. \v 9 Na sambi kililo cha Waizilaeli kinivikila na niwona Wamisili viwowadununza. \v 10 Sambi nokutuma kwa Falao, ili uwalave wanhu zangu wa Izilaeli mwiisi ya Misili.” \p \v 11 Lakini Musa kamulongela Imulungu, “Niye na nani mbaka nichole kwa Falao, nikawalave Waizilaeli mwiisi ya Misili?” \p \v 12 Imulungu kamulongela, “Niye nokuwa hamoja na gweye. Vonda uwalave wanhu wa Izilaeli mwiisi ya Misili, monitambikila niye kulugongo luno. Acho chokuwa kilagusa kamba niye nikutuma.” \p \v 13 Musa kamulongela Imulungu, “Nahachola kwa Waizilaeli kuwalongela, ‘Imulungu wa wahenga zenu kanhuma kumwenu,’ wao wahaniuza, ‘Twaga jake nani?’ Niwalongele choni?” \p \v 14 Imulungu kamulongela Musa, “Nene iyo Nene. Vino vivo viulondigwa kuwalongela Waizilaeli, ‘Ija yokemigwa Nene iyo Nene, kanhuma kumwenu.’ ” \v 15 Imulungu kamulongela Musa, “Walongele Waizilaeli kamba, ‘Niye Mndewa Imulungu, Imulungu wa wahenga zenu, Imulungu wa Abulahamu na Imulungu wa Isaka na Imulungu wa Yakobo nikutuma kumwao.’ Dino dijo twaga jangu milele, vino vivo ulelo wose vonda wanikumbuke. \v 16 Genda ukaiting'hane na wavele wa Izilaeli walongele kamba, ‘Niye Mndewa Imulungu, Imulungu wa wahenga zenu, Imulungu wa Abulahamu na Imulungu wa Isaka na Imulungu wa Yakobo, kandawila na kanilongela.’ Walongele, ‘Niwalola goya na nigona gaja gomutendeligwa mwiisi ya Misili. \v 17 Na niye nilonga kamba nowalava mwiisi ya Misili kuna gamagazo, nowagala mwiisi ya Wakanaani na Wahiti na Waamoli na Wapelizi na Wahivi na Wayebusi mwiisi imemile uki na maziwa.’ \p \v 18 “Wao okutegeleza, abaho gweye na wavele wa Izilaeli mochola kwa mndewa wa Misili na kumulongela, ‘Mndewa Imulungu, Imulungu wa Waebulania katulawila siye. Avo tutogolele tuchole kwa siku ndatu kuluwala tukamulavile nhosa Mndewa Imulungu wetu.’ \v 19 Nojuwa mndewa wa Misili honda yawatogolele muchole mbaka yananahizwe kwa nguvu. \v 20 Lakini nougolosa mkono wangu na kuwakoboza Wamisili kwa vilaguso vonda nitende kuko. Abaho Falao kowaleka musegele. \p \v 21 “Abaho nowatenda Wamisili wawatendele ganogile Waizilaeli ili vonda musegele mwiisi ya Misili, sikumusegele makono gaiyeka. \v 22 Kila mtwanzi wa Kiebulania yampule Mmisili yokala behi na heyo hebu mgeni yokala mng'anda yake viwalo na vinhu va kuihamba va zahabu na shaba. Avo mowavaza wanenu wa kitwanzi na wa kimbigalo vinhu avo vose. Vino vivo vonda musole vinhu va Wamisili.” \c 4 \s Imulungu komgwaa Musa udahi wa kutenda unzonza \p \v 1 Abaho Musa kamulongela Mndewa Imulungu, “Avo yokuwaze kamba Waizilaeli hawanhogola na hawanitegeleza vonda niwalongele. Onongela, ‘Mndewa hakulawile bule’?” \p \v 2 Avo Mndewa Imulungu kamuuza, “Kugoga choni mmakono?” \p Kamwidika “Fimbo.” \p \v 3 Mndewa kamulongela, “Ibwanhe hasi.” Musa viyaibwanhe hasi, igaluka mgendela hasi, Musa kakimbila. \v 4 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Golosa mkono wako mgoge umkila.” Avo Musa kagolosa mkono wake kamgoga umkila, na imgendela hasi kagaluka fimbo kabili. \v 5 Mndewa Imulungu kamulongela, “Utende vino ili Waizilaeli watogole kamba niye Mndewa, Imulungu wa wahenga zao, Imulungu wa Abulahamu na Imulungu wa Isaka na Imulungu wa Yakobo nikulawila.” \p \v 6 Mndewa Imulungu kamulongela kabili Musa, “Ingiza mkono wako mna ikiwalo chako.” Avo Musa kengiza mkono wake mna ikiwalo chake na viyaulavile kunze, ukala na utamu wa dikulu ukala mzelu kamba pamba. \v 7 Abaho Imulungu kamulongela, “Ingiza kabili mkono wako mna ikiwalo chako!” Musa kawingiza mkono wake mna ikiwalo chake, viyaulavile kunze mkono wake ubwela kamba viwili lukuli lwake. \v 8 Imulungu kamulongela Musa, “Kamba oleka kukutogola kwa unzonza wa ichanduso, odaha kutogola kwa unzonza wa kabili. \v 9 Lakini kamba hawakutogole kwa vinhu avo vibili, wahalema kukutegeleza kwa gaja gaulongile, deha mazi ga lwanda lwa Naili ugete mwiisi. Mazi gago gogaluka damu.” \p \v 10 Musa kamulongela Mndewa Imulungu, “Aka Mndewa sikuunhume niye. Niye sidahile bule kulonga goya toka mwaka, hata sambi viusongile kulonga na niye msang'hanaji wako. Niye sili mulongaji.” \p \v 11 Mndewa Imulungu kamuuza, “Nani yalumbile mulomo wa munhu? Nani yomtenda munhu sikuyalonge hebu mvugu? Yalole hebu msuwameso? Vino sili niye Mndewa Imulungu? \v 12 Avo, genda! Nokutaza kulonga, nokufunza cha kulonga.” \p \v 13 Lakini Musa kamwidika, “Mndewa wangu, chonde mtume munhu iyagwe.” \p \v 14 Mndewa Imulungu kamgevuzikila Musa, kamulongela, “Gweye sikunayo ndugu yako Haluni ija Imulawi? Nojuwa heyo kodaha kulonga vinogile. Sambi kamnzila kokwiza kuiting'hana na gweye na yahakona kodeng'helela. \v 15 Gweye longa nayo na mulongele gaja gonda yalonge. Niye nowataza, na kuwafunza ga ukusang'hana. \v 16 Haluni kolonga na Waizilaeli hanhu hako. Heyo kokuwa mulongaji wako na gweye kokuwa kamba Imulungu kumwake. \v 17 Sola ifimbo ino ili mmakono gako, avo koitumia kutenda unzonza.” \s Musa kobwela Misili \p \v 18 Abaho Musa kabwela kwa Yetulo, tata mkwe yake, kamulongela, “Chonde nokupula nhogolela nibwele Misili kwa ndugu zangu, nikawakagule kamba wang'hali wagima.” Yetulo kamulongela, “Genda moyo uholile.” \p \v 19 Musa viyakalile yang'hali mwiisi ya Midiani, Mndewa Imulungu kamulongela, “Bwela Misili kwavija waja wose walondile kukukoma wafa.” \v 20 Avo Musa kamsola mwehe wake na wanage, kawakweza mumgongo wa kihongwe, kasonga mwanza wa kubwela Misili, Musa kasola fimbo iyalongeligwe na Imulungu yaisole. \p \v 21 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Wahavika mwiisi ya Misili sang'hana mgameso ga Falao unzonza wose unikugwelele udahi wa kusang'hana. Lakini noutenda moyo wa Falao uwe mdala avo honda yawaleke Waizilaeli wasegele. \v 22 Abaho gweye komulongela Falao, Mndewa Imulungu kalonga vino, ‘Wanhu wa Izilaeli kamba mwanangu chaudele wa kimbigalo. \v 23 Na niye nokulongela muleke mwanangu yasegele, ili yakanitambikile, lakini humulekesa bule yasegele, avo nomkoma chaudele wako wa kimbigalo.’ ” \p \v 24 Viyakalile yang'hali mnzila kobwela Misili, Musa kakala mng'anda ya kuwasa wageni, Mndewa Imulungu kamcholela kalonda kumkoma. \v 25 Lakini Sipola mwehe wake Musa kasola dibwe dikutwa, kadikanha govi da mwanage, kamkwasa najo mmagulu gake, kalonga, “Gweye kwa mkasano wa damu kumwangu.” \v 26 Avo Mndewa Imulungu kamuleka Musa yawe mgima, kwavija Sipola viyamwingize kumbi kakala yalongile, “Mkasano wa damu.” \p \v 27 Mndewa Imulungu kamulongela Haluni, “Chola kuluwala ukaiting'hane na Musa.” Avo Haluni kachola kuiting'hana na Musa kulugongo lwa Imulungu, viyamone kamnonela. \v 28 Abaho Musa kamulongela Haluni gaja gose gayalongeligwe na Mndewa Imulungu viyamulongele yabwele Misili, vivija kamulongela unzonza wose uyalongeligwe yasang'hane. \v 29 Avo Musa na Haluni wachola Misili, wawakema wavele wose wa Izilaeli. \v 30 Haluni kawalongela gose Mndewa Imulungu gayamulagize Musa na vivija Musa katenda unzonza mgameso ga wanhu wose. \v 31 Wanhu watogola, na viwahulike kamba Mndewa kawezila na kagona madununzo gao na kolonda kuwataza, waidulika wamtambikila Mndewa Imulungu. \c 5 \s Musa na Haluni ochola kwa Falao \p \v 1 Abaho Musa na Haluni wachola kwa Falao wamulongela, “Mndewa Imulungu, Imulungu wa Izilaeli kolonga vino, ‘Waleke wanhu zangu wasegele, wakanitendele nyimwilinyimwili kuluwala.’ ” \p \v 2 Lakini Falao kawauza, “Mndewa Imulungu ayo nani mbaka nimtegeleze na niwaleke Waizilaeli wasegele? Niye simjuwile bule ayo Mndewa Imulungu, na siwaleka Waizilaeli wasegele.” \p \v 3 Musa na Haluni wamwidika, “Imulungu wa Waebulania katulawila siye. Tuleke tuchole kuluwala kwa mwanza wa siku ndatu tukamulavile nhosa Mndewa Imulungu wetu. Wahalema sikutusegele Mndewa Imulungu kotukoma kwa mitamu hebu kwa ng'hondo.” \p \v 4 Mndewa wa Misili kawedika, “Gweye Musa na miyago Haluni habali mowatenda wanhu waleke kusang'hana? Bweleni mzisang'hano zenu.” \v 5 Abaho Falao kalonga kabili, “Wanhu wenu wengi kubanza wanhu wa isi yangu, na sambi mweye molonda waleke kusang'hana!” \p \v 6 Siku didija Falao kawalagiza Wamisili iwakulu wa watumwa hamoja na iwemilizi owemililaga Waizilaeli wayao, kalonga, \v 7 “Sikumuwagwelele Waizilaeli minyomvi ya kutendela matofali, walekeni wenyego wachole kuizahila. \v 8 Lakini wingi wa matofali gondawatende uwe uuja kamba wa siku zose, na sikudiswele hata tofali dimoja, kwavija wanhu wano wanyeka, lekaavo onongela, ‘Tuleke tuchole tukamulavile nhosa Imulungu wetu.’ \v 9 Wengezeni wanhu wano sang'hano ndala zonda ziwatende sikuwategeleze mbuli za uvizi.” \p \v 10 Avo Wamisili iwakulu wa watumwa hamoja na iwemilizi owemililaga Waizilaeli wayao wachola kwa iwanhu kuwalongela, “Falao kalonga vino, ‘Siwagwelela kabili minyomvi. \v 11 Gendeni mweye wenyego kokose kumudaha kuipata, lakini wingi wa matofali uwe vivija kamba siku zose.’ ” \v 12 Avo wanhu wapwililika kila hanhu mwiisi ya Misili kuzahila minyomvi. \v 13 Nao Wamisili iwakulu wa watumwa, wawalagiza wanhu walonga, “Tendeni matofali kamba gaja gamukalile motenda siku zose vimukalile mogaliligwa minyomvi.” \v 14 Wamisili iwakulu wa watumwa wawatowa iwemilizi owemililaga Waizilaeli wayao, wasaguligwe kwimilila sang'hano kuno owalongela, “Habali hamuvikize wingi wa matofali gagaja kamba vimutendaga siku zose?” \p \v 15 Abaho iwemilizi owemililaga Waizilaeli wayao wachola kwa Falao, wamulongela, “Go, mkulu habali kotutendela vino siye wasang'hanaji zako? \v 16 Hatugweleligwa kabili minyomvi na kuno tolongeligwa tutende matofali. Abaho totoigwa lakini wabanange wanhu zako mwenyego.” \p \v 17 Falao kawedika, “Mweye mnyeka, na hamulonda kusang'hana, lekaavo monongela, ‘Tuleke tuchole tukamulavile nhosa Mndewa Imulungu.’ \v 18 Bweleni kusang'hana! Honda mugweleligwe minyomvi, lakini molondigwa mutende matofali kamba gaja gamutendaga siku zose.” \v 19 Avo iwemilizi owemililaga Waizilaeli wayao wayona wa mmagazo ng'hani kwavija walongeligwa, “Mutende matofali kamba gaja gamutendaga siku zose.” \p \v 20 Viwasegele kwa Falao, wamting'hana Musa na Haluni wakala owabeta. \v 21 Avo wawalongela, “Mndewa Imulungu yakilole kija kimutenda na yawataguse mweye kwavija mumtenda Falao na wasang'hanaji zake watwihile. Mweye muwagwelela mbuli ya kutukomela.” \s Musa komuyalalila Mndewa Imulungu \p \v 22 Abaho Musa kachola kwa Mndewa Imulungu kabili kamulongela, “Mndewa Imulungu habali kowatendela gehile wanhu wano? Avo kumbe kino acho kiunitumile? \v 23 Toka vinicholile na kulonga na Falao kwa twaga jako, mndewa ayo kowatendela gehile wanhu wano, na gweye hutendile kinhu chochose kuwakombola wanhu zako.” \c 6 \p \v 1 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Sambi kochona chonda nimtendele Falao. Kwa udahi wangu kowaleka wanhu zangu wasegele. Nayo kowawinga wasegele mwiisi yake kwa udahi wangu.” \s Imulungu kolonga kowakombola Waizilaeli \p \v 2 Imulungu kamulongela Musa, “Niye na Mndewa Imulungu. \v 3 Nimulawilila Abulahamu na Isaka na Yakobo, njuwika kamba Imulungu yeli na Udahi wose, lakini siwalongele bule kamba twaga jangu Mndewa Imulungu. \v 4 Vivija niilagana nao kuwagwaa isi ya Kanaani, kuko kuwakalile kamba wanhu baki. \v 5 Sambi nihulika kuiyalala kwa Waizilaeli viwodununzwa na Wamisili, avo nidikumbuka lagano jangu. \v 6 Walongele Waizilaeli vino, ‘Niye Mndewa Imulungu, nowalava mwiisi ya Misili. Nowatenda mulekeswe kulawa muutumwa. Nougolosa mkono wangu na nowakoboza Wamisili na kuwakombola mweye. \v 7 Nowatenda muwe wanhu zangu, na niye nokuwa Imulungu wenu. Mojuwa kamba niye na Mndewa Imulungu, Imulungu wenu, vonda niwalave muutumwa ako Misili. \v 8 Nowagala mwiisi ija inilongile kwa kuiduwila nowagwaa Abulahamu na Isaka na Yakobo. Nowagwaa mweye isi ayo iwe yenu. Niye na Mndewa Imulungu.’ ” \v 9 Musa kawalongela Waizilaeli mbuli azo, lakini hewo hawamtegeleze bule, kwavija wakala na lusikisiki mmizoyo yao mbuli ya magazo ga utumwa. \p \v 10 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 11 “Genda kamulongele Falao, mndewa wa Misili, yawaleke Waizilaeli wasegele mwiisi yake.” \p \v 12 Lakini Musa kamwidika Mndewa Imulungu, “Kamba Waizilaeli hawanitegeleze, avo Falao konitegeleza vilihi? Na niye munhu mwenyego sili mulongaji.” \p \v 13 Lakini Mndewa Imulungu kalonga na Musa na Haluni na kawalagiza wachole kwa Falao, mndewa wa Misili, wawalave Waizilaeli mwiisi ya Misili. \s Matwaga gayagwe ga iwahenga wakulu wa Waizilaeli \m \v 14 Gano gago matwaga ga iwahenga wakulu wa Waizilaeli. \b \pi Wanage Lubeni chaudele wa Izilaeli wakala, Hanoki na Palu na Hesiloni na Kalimi. Wano wakala wahenga wa kabila da Lubeni. \pi \v 15 Wanage Simeoni wakala, Yemueli na Yamini na Ohadi na Yakini na Sohali na Shauli yakalile mwana wa mtwanzi wa Kanaani. Wano wakala wahenga wa kabila da Simeoni. \pi \v 16 Gano gago matwaga ga wana wa kimbigalo wa Lawi, Gelishoni na Kohati na Melali. Lawi kawa mgima kwa miyaka gana na malongo madatu na saba. \pi \v 17 Wanage Gelishoni wakala, iwakulu wa lukolo lwa Libini na Shimei. \pi \v 18 Wanage Kohati wakala, Amulamu na Ishali na Hebuloni na Uzieli. Kohati kawa mgima kwa miyaka gana malongo madatu na ndatu. \pi \v 19 Wanage Melali wakala, Mahili na Mushi. \pi Wano awo iwahenga wa kabila da Lawi. \p \v 20 Amulamu kamsola Yokebedi lumbu wa tatake, nayo kamulela Musa na Haluni. Amulamu kawa mgima kwa miyaka gana dimoja na malongo madatu na saba. \pi \v 21 Wanage Ishali wakala, Kola na Nefegi na Zikili. \pi \v 22 Wanage Uzieli wakala, Mishaeli na Elisafani na Sitili. \pi \v 23 Haluni kamsola Elisheba, mndele wa Aminadabu na lumbu jake Nashoni, nayo kamulelela Nadabu na Abihu na Eleazali na Itamali. \pi \v 24 Wanage Kola wakala, Asili na Elikana na Abiasafu, wano wakala wahenga wa lukolo lwa Kola. \pi \v 25 Eleazali mwanage Haluni kamsola mndele wa Putieli, nayo kamulelela Finehasi. \b \pi Wano awo iwahenga wakulu wa kabila da Lawi. \p \v 26 Musa na Haluni awo walongeligwe na Mndewa Imulungu, “Muwalave Waizilaeli mwiisi ya Misili kwa ng'holo zao.” \v 27 Ona awo wamulongele Falao, mndewa wa Misili, yawaleke Waizilaeli wasegele. \s Mndewa Imulungu kowalagiza Musa na Haluni \p \v 28 Kipindi acho Mndewa Imulungu viyalongile na Musa mwiisi ya Misili, \v 29 kamulongela, “Niye na Mndewa Imulungu. Mulongele Falao, mndewa wa Misili, gaja gose gonikulongela.” \p \v 30 Lakini Musa kamwidika Mndewa Imulungu, “Niye sili mulongaji, avo Falao konitegeleza vilihi?” \c 7 \p \v 1 Avo Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Nokutenda gweye kamba Imulungu kwa Falao, na ndugu yako Haluni kokuwa kamba mtula ndagu wako. \v 2 Mulongele ndugu yako Haluni gaja gose gonda nikulagize, nayo Haluni komulongela Falao yawaleke Waizilaeli wasegele mwiisi yake. \v 3 Lakini noutenda moyo wa Falao uwe mdala. Hata nahakongeza unzonza na vilaguso mwiisi ya Misili, \v 4 Falao hakutegeleza bule. Abaho nougolosa mkono wangu uli na udahi na kuwakoboza Wamisili na nozilava ng'holo za Waizilaeli.” \v 5 Na Wamisili ojuwa kamba niye na Mndewa Imulungu vonda niugolose mkono wangu kumwao na kuwalava Waizilaeli mwiisi yao. \v 6 Musa na Haluni wasang'hana kamba viwalagizwe na Mndewa Imulungu. \v 7 Kipindi viwalongile na Falao, Musa kakala na miyaka malongo nane na Haluni kakala na miyaka malongo nane na ndatu. \s Fimbo ya Haluni \p \v 8 Mndewa Imulungu kamulongela Musa na Haluni, \v 9 “Mndewa wa Misili yahawalongela, ‘Tendeni unzonza,’ mulongele Haluni yasole fimbo yake yaibwanhe hasi mgameso ga Falao, nayo yogaluka mgendela hasi.” \v 10 Avo Musa na Haluni wachola kwa Falao na watenda kamba viwalagizwe na Mndewa Imulungu. Haluni kaibwanha hasi fimbo yake mgameso ga Falao na watawala wake, nayo igaluka mgendela hasi. \v 11 Abaho Falao kawakema wanhu wake weli na nzewele na wahawi wake, na kwa uhawi wao watenda vivija. \v 12 Kila imoja wao kaibwanha hasi fimbo yake, na fimbo zao zigaluka mgendela hasi. Lakini fimbo ya Haluni igaluke mgendela hasi izimeza fimbo zao zigaluke mgendela hasi. \v 13 Hata avo zoyo da Falao dikala dala na hawategeleze bule Musa na Haluni, kamba Mndewa Imulungu viyalongile. \s Mazi ga lwanda lwa Naili gogaluka damu \p \v 14 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Moyo wa Falao mdala na kolema kuwaleka Waizilaeli wasegele. \v 15 Avo uidamuke ulukwili ukaiting'hane na Falao viyochola kuulwanda lwa Naili. Isole fimbo ija igaluke mgendela hasi, umbete kumgwazo wa lwanda. \v 16 Abaho umulongele vino, ‘Mndewa Imulungu, Imulungu wa Waebulania, kanhuma kumwako nikulongele uwaleke wanhu zake wasegele, wachole wakamtambikile kuluwala, lakini mbaka sambi gweye hutegeleza. \v 17 Avo Mndewa Imulungu kolonga vino, sambi komjuwa heyo iyo nani. Nogatowa mazi ga lwanda lwa Naili kwa fimbo ino, na mazi gose gogaluka damu. \v 18 Somba weli muulwanda lwa Naili wofa, lwanda lonung'ha bundo, na Wamisili honda walonde kugang'wa mazi gake.’ ” \p \v 19 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Mulongele Haluni yasole fimbo yake na yaigolose uchanha ya mazi gose ga Misili, mvizanda vose mna imifuluta mna ivikolongo vose na mna gamalamba, vose avo vogaluka damu. Damu yokuwa kila hanhu mwiisi yose hata mna iviya va mibiki na mabwe.” \p \v 20 Musa na Haluni watenda kamba Mndewa Imulungu viyawalagize. Haluni kenula fimbo yake mgameso ga Falao na watawala zake kagatowa mazi ga lwanda lwa Naili, na mazi gose gagaluka damu. \v 21 Somba wakalile muulwanda lwa Naili wafa. Mazi gake ganung'ha bundo mbaka Wamisili hawadahile kugang'wa mazi gake. Damu ikala kila hanhu mwiisi ya Misili. \v 22 Lakini wahawi wa Misili kwa uhawi wao watenda kamba vivo. Avo zoyo da Falao digendelela kuwa dala, na heyo hawategeleze Musa na Haluni kamba viyalongile Mndewa Imulungu. \v 23 Avo, Falao kabwela ukae kumwake, na hagagelegeze gaja galawilile. \v 24 Wamisili wose wakala ohimba kumgwazo wa lwanda lwa Naili wapate mazi ga kung'wa, kwavija hawadahile kung'wa mazi ga lwanda lulo. \p \v 25 Zibita siku saba toka Mndewa Imulungu viyagagaluse mazi ga lwanda. \c 8 \s Mibula \p \v 1 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Chola kwa Falao mulongele Imulungu kolonga, ‘Waleke wanhu zangu wasegele, wakanitambikile. \v 2 Wahalema, noibananga isi yako kwa kugala mibula. \v 3 Lwanda lwa Naili lomema mibula na mibula ayo yokwingila mng'anda yako na mdigati jako na mulusazi lwako luuwasa, na mzing'anda za watawala zako na mzing'anda za wanhu zako hata mna iviya venu va kutelekela. \v 4 Mibula ayo yokwela mulukuli lwako, na mna izing'huli za wanhu zako na watawala zako.’ ” \p \v 5 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Mulongele Haluni yenule fimbo yake uchanha ya vizanda na imifuluta na vikolongo, na mibula yolawilila na kuigubika isi yose ya Misili.” \v 6 Avo Haluni kenula fimbo yake uchanha ya mazi gose ga Misili, na mibula ilawilila na kuigubika isi yose ya Misili. \v 7 Lakini wahawi wa Misili watenda kamba vivo kwa uhawi wao, na vivija watenda mibula ilawilile mwiisi ya Misili. \p \v 8 Abaho Falao kawakema Musa na Haluni kawalongela, “Mpuleni Mndewa Imulungu yaisegese mibula ino kumwangu na kwa wanhu zangu, na niye nowaleka wanhu zenu wachole kumulavila nhosa Mndewa Imulungu.” \p \v 9 Musa kamwidika Falao, “Sagula gweye lini kolonda nikupulile gweye hamoja na watawala zako na wanhu zako mibula isegele mzing'anda zenu na wasigale muulwanda wiiyeka.” \p \v 10 Falao kalonga, “Nipulile mayo.” \p Musa kamwidika, “Notenda kamba viulongile ili ujuwe kuduhu yoyose yaigalile na Mndewa Imulungu, Imulungu wetu. \v 11 Mibula ayo yosegela kumwako na mzing'anda zenu na watawala wako na kwa wanhu zako, mibula ayo yosigala muulwanda wiiyeka.” \v 12 Abaho Musa na Haluni wasegela kwa Falao, Musa kampula Mndewa Imulungu, yaisegese mibula ikalile kwa Falao. \v 13 Mndewa Imulungu katenda kamba Musa viyampulile. Mibula ikalile mzing'anda na mna gamabuga na mmigunda ifa. \v 14 Wanhu waika hamoja mibula yose ifile, na isi yose inung'ha bundo. \v 15 Lakini Falao viyonile mibula ifa, zoyo jake dikala dala kabili, hawategeleze Musa na Haluni kamba Mndewa Imulungu viyalongile. \s Mhani \p \v 16 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Mulongele Haluni, yenule fimbo yake yatoe timbwisi da isi, najo dogaluka mhani mwiisi yose ya Misili.” \v 17 Avo Haluni viyenule fimbo yake na kuitowa hasi, timbwisi digaluka mhani wawananahila wanhu na wanyama. Timbwisi jose da isi ya Misili digaluka mhani. \v 18 Wahawi wa Misili kwa uhawi wao wageza kugalusa timbwisi diwe mhani lakini hawadahile bule. Mhani wakala wenele kwa wanhu na wanyama. \v 19 Wahawi wamulongela Falao, “Uno mkono wa Imulungu!” Lakini zoyo da Falao digendelela kuwa dala na halondile kuwategeleza Musa na Haluni kamba Mndewa Imulungu viyalongile. \s Mikonzi \p \v 20 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Uidamuke ulukwili ukaiting'hane na Falao viyochola kuulwanda. Mulongele kamba Mndewa Imulungu kolonga, ‘Waleke wanhu zangu wasegele, wakanitambikile. \v 21 Wahalema kuwaleka wasegele, nogala mikonzi kumwako gweye na watawala zako na kwa wanhu zako wose. Ng'anda za Wamisili zomema mikonzi na vivija isi yose yomema mikonzi. \v 22 Lakini mdisiku dijo kuna umwambu wa Gosheni, kuko kowokala wanhu zangu kokuwa kuduhu mikonzi, ili ujuwe kamba niye Mndewa Imulungu nosang'hana mwiisi ino. \v 23 Nowabagula wanhu wako na wanhu wangu, unzonza uno noutenda mayo.’ ” \v 24 Avo Mndewa Imulungu katenda kamba viyalongile, kagala madali ga mikonzi ingile mng'anda ya Falao na mna zing'anda za watawala zake. Isi yose ya Misili inangigwa na mikonzi ayo. \p \v 25 Abaho Falao kamkema Musa na Haluni kawalongela, “Gendeni mkamulavile nhosa Imulungu wenu mmuno mwiisi ya Misili.” \p \v 26 Musa kamwidika, “Aka havinogile bule kutenda vivo, kwavija nhosa zonda tumulavile Mndewa Imulungu wetu zowagevuza Wamisili. Avo twahalava nhosa ziwagevuza okwiza kutukoma kwa mabwe. \v 27 Tolondigwa tugende mwanza wa siku ndatu kuluwala, tukamulavile nhosa Mndewa Imulungu wetu, kamba viyatulagize.” \p \v 28 Falao kalonga, “Nowaleka musegele muchole mkamulavile nhosa kuluwala Mndewa Imulungu, Imulungu wenu, lakini sikumuchole kutali ng'hani. Mhulileni na niye.” \p \v 29 Musa kamwidika Falao, “Nahasegela hano nompula Imulungu, mayo mikonzi ino yosegesigwa kumwako gweye, na kwa watawala wako na kwa wanhu zako. Lakini sikuutuvizile kabili na kuwagomesa wanhu sikuwachole kumulavila nhosa Mndewa Imulungu.” \p \v 30 Abaho Musa kasegela kwa Falao, na kampula Mndewa Imulungu. \v 31 Mndewa Imulungu katenda vivija kamba Musa viyapulile. Mikonzi isegela kwa Falao, na kwa watawala zake na kwa wanhu zake, kuduhu hata ng'honzi imoja yasigale. \v 32 Lakini hata mwanza uno zoyo da Falao dikala dala na hawalekile Waizilaeli wasegele. \c 9 \s Kufa kwa wanyama \p \v 1 Abaho Mndewa kamulongela Musa, “Genda kwa Falao mulongele, Mndewa Imulungu, Imulungu wa Waebulania, kolonga, ‘Waleke wanhu zangu wasegele, wakanitambikile. \v 2 Wahalema kuwaleka wasegele, \v 3 nougolosa mkono wangu na kugala mitamu mzifugo zako zose, ng'ombe na falasi na vihongwe na ngamiya na mbuzi na ng'hondolo. \v 4 Lakini Mndewa Imulungu kobagula fugo za Waizilaeli na fugo za Wamisili, avo mzifugo za Waizilaeli kokuwa kuduhu hata mnyama imoja yonda yafe.’ ” \v 5 Mndewa Imulungu keka siku kalonga, “Mayo Mndewa kotenda mbuli ino mwiisi ino.” \p \v 6 Imitondo yake Mndewa Imulungu katenda kamba viyalongile, na fugo zose za Misili zifa, kuduhu hata mnyama imoja wa Waizilaeli yafile. \v 7 Falao kawatuma wanhu wakauze mbuli ya fugo za Waizilaeli, wamulongela kuduhu hata mnyama imoja wa Waizilaeli yafile. Lakini zoyo da Falao digendelela kuwa dala na halondile kuwaleka wasegele. \s Mipute \p \v 8 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa na Haluni, “Kila imoja yadehe mitozi ya tanuli ganza dimoja, abaho Musa yaipwililise uchanha mgameso ga Falao \v 9 Mitozi ayo yokuwa timbwisi na dopwililika mwiisi yose ya Misili. Timbwisi dijo dogala mipute na yahatumbuka yokuwa milonda kwa wanhu na wanyama mwiisi yose ya Misili.” \v 10 Avo wadeha mitozi kulawa mditanuli wachola kwa Falao, na Musa kaipwililisa uchanha mgameso ga Falao. Wanhu na wanyama wapata mipute na viitumbuke iwa milonda. \v 11 Iwahawi hawadahile kwima kuulongozi wa Musa mbuli ya mipute ikalile kumwao na ikalile kwa Wamisili wose. \v 12 Lakini Mndewa Imulungu kamtenda Falao yawe na moyo mdala na hawategeleze, kamba Mndewa Imulungu viyamulongele Musa. \s Mvula ya mabwe \p \v 13 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Lamuka imitondo ng'hani uchole kwa Falao. Mulongele kamba Mndewa Imulungu, Imulungu wa Waebulania kolonga, ‘Waleke wanhu zangu wasegele, wakanitambikile. \v 14 Kwavija mwanza uno nokukoboza gweye na watawala zako na wanhu zako, baho kojuwa kamba kuduhu iyagwe mwiisi yose yaigalile na niye. \v 15 Kwavija mbaka sambi nahagolose mkono wangu na kukutowa gweye na wanhu zako na mwahafile mwaka. \v 16 Lakini niwaleka muwe wagima kulagusa udahi wangu avo wanhu wose wa mwiisi wadijuwe twaga jangu. \v 17 Lakini zoyo jako ding'hali dala na hulonda kuwaleka wanhu zangu wasegele. \v 18 Avo, mayo saa kamba ino nogala mvula ng'hulu ya mabwe nayo hainalawilila mwiisi ya Misili toka mwanduso wake mbaka lelo. \v 19 Avo lagiza fugo zako zose na kila kinhu kili mmigunda kikigwe goya kwavija mvula ya mabwe yomtowela kila munhu na kila mnyama yeli kumgunda hebu kunze ya ng'anda na wose wofa.’ ” \v 20 Lakini watawala wa Falao wadumbile gaja gayalongile Mndewa Imulungu walopola wawasegesa watumwa zao na wanyama zao mmigunda wawagala mzing'anda. \v 21 Lakini waja hawagagelegeze gaja gayalongile Mndewa Imulungu wazileka fugo zao na watumwa zao mmiguda. \p \v 22 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Golosa mkono wako uchanha kuulanga, ili mvula ya mabwe itowe kila hanhu mwiisi ya Misili, kwa kila munhu na kila mnyama na kila kinhu kili mmigunda.” \v 23 Musa viyaugolose mkono wake uchanha kuulanga, Mndewa Imulungu kagala mvula ya mabwe na ng'huwa na mimwesa mwiisi. Avo Mndewa Imulungu kagala mvula ya mabwe kila hanhu mwiisi ya Misili. \v 24 Mvula ng'hulu ya mabwe na mimwesa igendelela kutowa, kuduhu mwenekae yoyose wa Misili yawahile kuchona kinhu kamba acho. \v 25 Mvula ya mabwe itowa kila hanhu mwiisi ya Misili na ibananga migunda yose. Mvula ayo iwakoma wanyama wose na wanhu wose wakalile kunze, ibena vinhu vose vihandigwe mmigunda na mibiki. \v 26 Lakini mvula ya mabwe haitowile mwambu wa Gosheni, kuko kuwakalile okala Waizilaeli. \p \v 27 Falao kalagiza Musa na Haluni wakemigwe, kawalongela, “Mwanza uno nitenda nzambi, Mndewa Imulungu katenda goya, niye na wanhu zangu tubananga. \v 28 Mpuleni Mndewa Imulungu! Kwavija ng'huwa zino na mvula ino vibanza, niye nowaleka musegele na honda mukawe kusegela.” \p \v 29 Musa kamwidika Falao, “Sambi baha nahasegela kudibuga dino, noigolosa mikono yangu nompula Mndewa Imulungu, mvula na ng'huwa voleka, na kokuwa kuduhu mvula ya mabwe, baho gweye kojuwa isi yose ya Mndewa Imulungu. \v 30 Lakini nojuwa gweye na watawala zako hamumdumba bule Mndewa Imulungu.” \p \v 31 Minoga ya kutendela viwalo va kitani na shayili vose vikala vinangigwe, kwavija shayili ikala yosonga kunamiza na minoga ya kutendela viwalo va kitani ikala yokwalika. \v 32 Lakini ngano na minoga iyagwe iigalile na ngano havinangigwe kwavija vikawaga kukangala. \p \v 33 Avo Musa kasegela kwa Falao, kachola kunze kudibuga, kagolosa makono gake kampula Mndewa Imulungu. Ng'huwa na mvula ya mabwe vileka kutowa. \v 34 Falao viyonile mvula ya mabwe na ng'huwa vileka kutowa, katenda nzambi kabili, heyo na watawala zake watenda mizoyo yao iwe midala. \v 35 Avo, kalema kuwaleka Waizilaeli wasegele, kamba Mndewa Imulungu viyalongile kwa mulomo wa Musa. \c 10 \s Mbalangulu \p \v 1 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Genda kwa Falao, kwavija niye niwatenda heyo na watawala zake wawe na mizoyo midala ili nitende unzonza hagati yao. \v 2 Avo, mweye muwasimulile wanenu na wazukulu zenu, viniwagelile bumbuwazi Wamisili kwa kutenda vilaguso hagati yao, na baho mweye mojuwa kamba niye na Mndewa Imulungu.” \p \v 3 Avo Musa na Haluni wachola kwa Falao wamulongela, “Mndewa Imulungu wa Waebulania kolonga, ‘Mbaka lini kolema kugwa kingubanguba kuulongozi wangu? Waleke wanhu zangu wasegele, wakanitambikile. \v 4 Wahalema kuwaleka wanhu zangu wasegele, mayo nogala mbalangulu mwiisi yako. \v 5 Isi yose yogubikigwa na mbalangulu na kuduhu hanhu honda honeke. Na woja kila kinhu kidodo kisigasigwe na mvula ya mabwe, vivija woja hata mibiki isigale. \v 6 Mbalangulu wao omema mzing'anda zako na mzing'anda za watawala zako na ng'anda za Wamisili wose. Okuwa wengi hata wahenga zenu hawanachona kinhu kamba acho toka viwaleleke mbaka lelo.’ ” Abaho Musa kasegela kwa Falao. \p \v 7 Watawala wa Falao wamuuza, “Vino, munhu ino kotugaza mbaka lini? Waleke Waizilaeli wasegele, wakamtambikile Mndewa Imulungu wao. Vino hulola kamba isi ya Misili yobanangika?” \p \v 8 Abaho Musa na Haluni wakemigwa wabweleganye kwa Falao, nayo Falao kawalongela, “Gendeni mkamtambikile Mndewa Imulungu wenu. Lakini nouza, kina nani onda wachole hamoja na mweye?” \p \v 9 Musa kamwidika, “Tochola hamoja na wabwanga na wavele na wanetu wa kimbigalo na wa kitwanzi, ng'hondolo na ng'ombe na mbuzi, kwavija tolondigwa tukamtendele nyimwilinyimwili Mndewa Imulungu.” \p \v 10 Lakini Falao kawalongela, “Mawe! Mndewa Imulungu yawe hamoja na mweye, kamba nahawatogolela mweye mugende, hamoja na watwanzi na wanenu! Niye nokona mweye mogelegeza gehile mmizoyo yenu. \v 11 Bule! Wambigalo waiyeka wao onda wachole kumtambikila Mndewa Imulungu, kwavija mbuli ayo iyo imulonda.” Abaho Musa na Haluni wawingigwa kuulongozi wa Falao. \p \v 12 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Golosa fimbo yako uchanha mwiisi ya Misili, ili mbalangulu walawilile na wengile mmigunda na waje minoga yose ili mmigunda, na kila kinhu kilekigwe kunangigwa na mvula ya mabwe.” \v 13 Avo Musa kagolosa fimbo yake uchanha mwiisi ya Misili. Mndewa Imulungu kagala beho kulawa mwambu wa kudilawilila zuwa na beho dijo dibuma uchanha mwiisi, imisi mbaka kilo chose. Imitondo beho dijo digala mbalangulu. \v 14 Mbalangulu awo wenela kila hanhu mwiisi ya Misili, wahumulukila uchanha mwiisi yose. Mbalangulu awo wakala madali kwa madali. Hawanalawilila mbalangulu kamba wano na honda walawilile kabili. \v 15 Waigubika isi yose ya Misili mbaka ikala ziza. Wakija kila kinhu kisigasigwe na mvula ya mabwe na waija minoga na matunda gakalile mna imigunda. Kuduhu tepo jojose disigale mdibiki wala mna iminoga mwiisi ya Misili. \p \v 16 Abaho Falao kalopola kawakema Musa na Haluni, kawalongela, “Niye nibananga kwa Mndewa Imulungu wenu, na kumwenu mweye. \v 17 Avo nowapula mugele kumgongo nzambi zangu mwanza uno na Mndewa Imulungu wenu yanisegesele mbuli ino igala ifa.” \v 18 Musa kasegela kwa Falao na kachola kumpula Mndewa Imulungu. \v 19 Nayo Mndewa Imulungu kagala beho kulu kulawa mwambu wa kudihongela zuwa diwapwililisa mbalangulu wose na diwagala mbahali ya Shamu. Kuduhu hata mbalangulu yasigale mwiisi ya Misili. \v 20 Lakini Mndewa Imulungu kamtenda Falao yawe na moyo mdala, nayo hawalekile Waizilaeli wasegele. \s Ziza \p \v 21 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Golosa mkono wako uchanha kuulanga, isi ya Misili iwe na ziza, wanhu wababase babase mdiziza.” \v 22 Avo Musa kagolosa mkono wake uchanha kuulanga, kukala na ziza totolo mwiisi yose ya Misili kwa siku ndatu. \v 23 Kuduhu munhu yadahile kumona miyage hebu munhu kusegela hanhu hayakalile kwa siku ndatu. Lakini Waizilaeli wose hanhu hawakalile kukala na mulenge. \p \v 24 Abaho Falao kamkema Musa kamulongela, “Gendeni mkamtambikile Mndewa Imulungu. Watwanzi na wanenu vivija odaha kuchola hamoja na mweye. Lakini ng'hondolo zenu na ng'ombe na mbuzi osigala.” \p \v 25 Lakini Musa kamulongela, “Wahatenda vivo gweye utugwelele wanyama wa nhosa na nhosa ya kusoma moto ili tukamtambikile Mndewa Imulungu wetu. \v 26 Tolondigwa tuwasole wanyama wetu wala kuduhu hata imoja yonda yasigale. Kwavija kwa iwanyama awo tomulavila nhosa Mndewa Imulungu wetu, na mbaka sambi siye hatujuwa mbaka twahavika kuko, kinhu gani tolondigwa tukamulavile nhosa Mndewa.” \p \v 27 Lakini Mndewa Imulungu kamtenda Falao yawe na moyo mdala na kalema kuwaleka Waizilaeli wasegele. \v 28 Falao kamulongela Musa, “Segela, witeganye sikuuchone kihanga changu kabili, kwavija siku yonda uchone kihanga changu kofa!” \p \v 29 Musa kamwidika, “Kulonga goya, sichona kabili kihanga chako.” \c 11 \s Ifa ya wana wa chaudele wa Wamisili \p \v 1 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Ding'hali kubulo dimoja disigala nomtowa najo Falao na Wamisili, abaho kumwande kowalekeseni musegele hano, na heyo mwenyego kowawinga musegele mwiisi yake. \v 2 Walongele Waizilaeli kamba kila mbigalo na mtwanzi yampule munhu wa behi yake vinhu va shaba na zahabu.” \v 3 Mndewa Imulungu kawatenda Waizilaeli wanogeligwe na Wamisili, na Musa mwenyego kawa munhu mkulu ng'hani mwiisi ya Misili, mgameso ga watawala wa Falao hamoja na wanhu wose. \p \v 4 Musa kamulongela Falao, “Mndewa Imulungu kolonga vino, ‘Kilo kikulu, lelo nobita hagati ya isi ya Misili. \v 5 Nahabita kila chaudele wa kimbigalo mwiisi ya Misili kofa. Kusongela chaudele wako gweye Falao ija yeli muhazi wako mbaka chaudele wa msang'hanaji wako ija yoduga kwa dibwe. Hata chaudele wa fugo zako vivija wofa. \v 6 Hokuwa na kililo kikulu mwiisi yose ya Misili, kililo acho hakinalawilila, na honda kilawilile kabili. \v 7 Lakini mna iwanhu wa Izilaeli kokuwa kuduhu kililo na kokuwa na tindiwalo, baho kojuwa kamba Mndewa Imulungu ayo yowabagula Waizilaeli na Wamisili.’ ” \v 8 Abaho Musa kamulongela Falao, “Wasang'hanaji zako okwiza kumwangu na kunifugamila na onipula nisegele mwiisi ya Misili niye na wanhu wose onikweleleza. Gahamala gago nosegela.” Abaho Musa kasegela kwa Falao kuno kagevuzika. \p \v 9 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Falao honda yakutegeleze ili nhende ng'hani unzonza mwiisi ya Misili.” \v 10 Avo Musa na Haluni watenda unzonza wose mgameso ga Falao. Lakini Mndewa Imulungu kamtenda Falao yawe na moyo mdala, kalema kuwaleka Waizilaeli wasegele mwiisi yake. \c 12 \s Pasaka \p \v 1 Viwakalile wang'hali mwiisi ya Misili, Mndewa Imulungu kamulongela Musa na Haluni, \v 2 “Mwezi uno okuwa mwezi wa ichanduso wa mwaka kumwenu. \v 3 Walongele Waizilaeli kamba mdisiku da longo da mwezi uno, kila munhu mng'anda yake yasole mwana ng'hondolo, hebu mwana mbuzi. \v 4 Kamba ng'anda ina wanhu wadodo na haidaha kumuja mwana ng'hondolo wose, iilumbe na wayao weli behi nao wamuje kamba hewo viweli, na wasagule mnyama yodaha kugoligwa kwa kila munhu kamba viyodaha kuja. \v 5 Mnyama ayo yonda mumsagule yatelele, na yawe mbigalo na yawe wa mwaka umoja na modaha kumsola mwana ng'hondolo hebu mwana mbuzi. \v 6 Kila ng'anda imkalize mbaka siku da longo na nne ya mwezi uno, wanhu wa Izilaeli olondigwa wawachinje wanyama awo ichungulo. \v 7 Abaho wasole idamu ya wanyama awo na kuibaka mna iviwambaza va imilango na uchanha ya imilango, mumo monda wadile izinyama. \v 8 Kilo acho nyama ayo ibanikigwe na idigwe hamoja na kinhu kili usungu na gate hadigeligwe hamila. \v 9 Sikuidigwe ing'hali mbisi hebu sikuikimusigwe na mazi, ila ibanikigwe yose hamoja na pala na migulu na vinhu va mgati. \v 10 Sikumuleke nyama yoyose mbaka imitondo. Nyama yoyose yonda isigale mbaka imitondo muisome moto. \v 11 Nyama ayo, muije kuno muitanda kwa mwanza kwa kuifunga mikwiji mvigudi venu na kuvala vilatu na mugoge fimbo mmakono genu na muje himahima, na ino ayo Pasaka\f + \fr 12:11 \fr*\ft Sambi \ft*\fq Pasaka \fq*\ft yodeng'heleligwa kamba siku ya kuzilibuka kwa Yesu.\ft*\f* ya Mndewa Imulungu. \p \v 12 “Kilo acho nobita hagati ya isi ya Misili na nowakoma wana wa chaudele wa Wamisili, wose chaudele wa wanhu na chaudele wa wanyama. Noitagusa milungu yose ya Misili. Niye ayo Mndewa Imulungu. \v 13 Damu ili mna iviwambaza yokuwa kilaguso kulagusa ng'anda zimukala. Nahayona damu ayo, nowabita mweye, na siwalumiza bule kipindi viniwabananga Wamisili. \v 14 Siku ayo muikumbuke, na mweye mutende nyimwilinyimwili kwa Mndewa Imulungu, muitende iwe nyimwilinyimwili kwa ulelo wenu wose mbuli ya niye, dino dokuwa lagizo da milele kumwenu.” \p \v 15 Mndewa Imulungu kagendelela kulonga, “Kwa siku saba, muje magate hagageligwe hamila. Siku ya ichanduso ya siku azo saba musegese hamila mna izing'anda zenu, munhu yoyose yahaja gate digeligwe hamila mzisiku azo saba, kobaguligwa mna iwanhu wa Izilaeli. \v 16 Siku ya ichanduso na siku ya saba hokuwa na mting'hano ung'alile. Na munhu yoyose mna izisiku azo sikuyasang'hane sang'hano yoyose ila sang'hano ya kutanda indiya. \v 17 Mutende nyimwilinyimwili ino ya magate hagageligwe hamila kukumbuka viniwalavile mweye makabila ga Izilaeli kulawa Misili. Ulelo wenu wose uideng'helele siku ayo, kamba lagizo da milele. \v 18 Avo muje magate hagageligwe hamila kusongela ichungulo ya siku ya longo na nne ya mwezi wa ichanduso, mbaka ichungulo ya siku ya malongo mabili na imoja ya mwezi uwo. \v 19 Mna izisiku azo saba hamila sikuyoneke mzing'anda zenu. Na munhu yoyose, munhu baki hebu mwenekae yonda yaje kinhu chochose kili na hamila kobaguligwa mna iwanhu wa Izilaeli. \v 20 Hanhu hohose honda mukale sikumuje kinhu chochose kigeligwe hamila. Molondigwa muje magate hagageligwe hamila.” \s Pasaka ya ichanduso \p \v 21 Avo Musa kawakema wavele wose wa Izilaeli, kawalongela, “Saguleni wana ng'hondolo na muwachinje kamba kila munhu viweli mng'anda yake mbuli ya nyimwilinyimwili ya Pasaka. \v 22 Soleni bunho da hisopo na mdivabike mwiidamu ili mbakuli na imizeni idamu mviwambaza va milango na uchanha na munhu yoyose sikuyalawe mng'anda yake mbaka imitondo. \v 23 Mndewa Imulungu viyobita mwiisi ya Misili na kuwakoma Wamisili, koyona idamu ili mviwambaza va imilango na uchanha na komgomesa ija imsenga wa ifa sikuyengile mzing'anda zenu na kuwakoma. \v 24 Mweye na ulelo wenu mugagoge malagizo gano milele. \v 25 Mwahavika mwiisi yonda yawagwee Mndewa Imulungu kamba viyawalongele, molondigwa muigoge nyimwilinyimwili ino. \v 26 Na wanenu wahawauza, ‘Nyimwilinyimwili ino yofambula choni?’ \v 27 Walongeleni, ‘Ino nhosa ya Pasaka kwa Mndewa Imulungu, kwavija kazibita ng'anda za Waizilaeli mwiisi ya Misili. Kawakoma Wamisili lakini siye hatukomile.’ ” \p Abaho Waizilaeli waidulika wamtambikila Mndewa Imulungu. \v 28 Waizilaeli watenda kamba Mndewa Imulungu viyawalagize Musa na Haluni. \s Kufa kwa wana wa chaudele \p \v 29 Kilo kikulu Mndewa Imulungu kawakoma wana wa chaudele wose wa Wamisili. Wose wafa kusongela mwana chaudele wa Falao, imuhazi wa undewa mbaka mwana chaudele wa mfungwa yeli mkifungo, vivija wana chaudele wa wanyama wafa. \v 30 Avo Falao na watawala zake na Wamisili wose walamuka ikilo, kukala na kililo mwiisi yose ya Misili, kwavija kukala kuduhu ng'anda iswelile kufa munhu. \v 31 Kilo acho Falao kawakema Musa na Haluni, kawalongela, “Lamukeni! Segeleni mwiisi yangu mweye hamoja na Waizilaeli, gendeni mukamtambikile Mndewa Imulungu kamba vimulongile. \v 32 Soleni ng'hondolo zenu na ng'ombe na mbuzi musegele, kamba vimulongile. Vivija nipulileni kwa Mndewa yanitendele ganogile.” \p \v 33 Wamisili wawasusumiza Waizilaeli walopole kusegela mwiisi yao. Walonga, “Kamba hamusegela wose tofa.” \v 34 Avo Waizilaeli wasola usage wao ukandigwe ung'hali haunageligwa hamila, na mabakuli gao ga kukandila wavigela mzimbahasha na wapapa mna gamaega. \v 35 Waizilaeli watenda kamba Musa viyawalagize na wawapula Wamisili wawagwelele vinhu va shaba na zahabu na viwalo. \v 36 Mndewa Imulungu kawatenda Wamisili wawatendele ganogile Waizilaeli, na Wamisili wawagwelela kila kinhu kiwapulile, vivo Waizilaeli viwasolile vinhu va Wamisili. \s Waizilaeli osegela mwiisi ya Misili \p \v 37 Waizilaeli wasegela Lamesesi wachola Sukoti. Wakala wambigalo ovika kamba laki sita, watwanzi na wana hawapetigwe. \v 38 Vivija kukala na bumbila da wanhu wengi wayagwe wacholile hamoja nao. Vivija wakala na ng'hondolo wengi na mbuzi na ng'ombe. \v 39 Kwavija wakala walopole kusegela mwiisi ya Misili hawadahile kutanda ndiya ya kuja mnzila, ila uja uusage ukandigwe bila kugeligwa hamila wiiyeka, avo woka magate hagageligwe hamila. \p \v 40 Waizilaeli wakala mwiisi ya Misili kwa kipindi cha miyaka magana mane na malongo madatu. \v 41 Viishile miyaka ayo magana mane na malongo madatu, makabila gose ga Mndewa Imulungu gasegela mwiisi ya Misili. \v 42 Kilo acho Mndewa Imulungu kakala kowalolesa Waizilaeli ili yawalave mwiisi ya Misili, kilo acho cholondigwa kikumbukigwe na Waizilaeli na ulelo wao wose kamba kilo cha kumgwaa ukulu Imulungu. \s Mwiko wa Pasaka \p \v 43 Mndewa Imulungu kawalongela Musa na Haluni, “Uno awo mwiko wa Pasaka. \p “Munhu baki sikuyaje ndiya ya Pasaka. \v 44 Mtumwa yoyose yaguligwe, tanhu yengizigwe kumbi lekaavo yaje ndiya ino. \v 45 Munhu yoyose yokala kumwenu kamba munhu baki hebu kibaluwa yolihigwa sikuyaje ndiya ino. \p \v 46 “Nyama yose idiligwe mng'anda ayo itelekeligwe. Sikumutule zege jake jojose. \v 47 Waizilaeli wose olondigwa waideng'helele nyimwilinyimwili ino. \p \v 48 “Munhu baki yoyose yokala hamoja na mweye yahalonda kudeng'helela nyimwilinyimwili ya Pasaka, kolondigwa tanhu yawengize kumbi wambigalo wose weli mng'anda yake, baho kogesigwa kamba mwenekae miyenu na kodaha kuideng'helela. Mbigalo yoyose yalekile kwingila kumbi sikuyaje. \v 49 Mwiko uno okuwa kwa Mwiizilaeli na kwa munhu baki yokala na mweye.” \p \v 50 Waizilaeli wose watenda kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa na Haluni. \v 51 Mdisiku dijo Mndewa Imulungu kagalava makabila ga Izilaeli mwiisi ya Misili. \c 13 \s Wana wa chaudele wa kimbigalo olavigwa kwa Mndewa Imulungu \p \v 1 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 2 “Muwalave kumwangu wana wose chaudele wa kimbigalo, kwavija kila mwana chaudele wa Kiizilaeli na mwana chaudele wa mnyama wose wangu niye.” \s Nyimwilinyimwili ya magate hagageligwe hamila \p \v 3 Musa kawalongela wanhu, “Sikumuisemwe siku ino. Mweye vimulawile mwiisi ya Misili kuko kumukalile watumwa, kwavija Mndewa Imulungu kawalava kwa nguvu za makono gake. Sikumuje magate gageligwe hamila. \v 4 Lelo mosegela mwiisi ino ya Misili muumwezi uno wa ichanduso, mwezi wa Abibu. \v 5 Kipindi Mndewa Imulungu vonda yawagale mwiisi ya Wakanaani na Wahiti na Waamoli na Wahivi na Wayebusi, mwiisi ija iyaiduwile kowagwaa wahenga zenu isi imemile maziwa na uki, molondigwa mutende nyimwilinyimwili kila mwaka. \v 6 Diyeni magate hagageligwe hamila kwa siku saba na mna isiku ya saba tendeni nyimwilinyimwili kwa kumgwaa ukulu Mndewa Imulungu. \v 7 Kwa siku azo saba moja magate hagageligwe hamila. Gate digeligwe hamila hebu hamila sikuvoneke mzing'anda zenu hebu mgati ya izimbaka zenu. \v 8 Mdisiku dijo walongeleni wanenu vino, ‘Totenda vino kwavija Mndewa Imulungu katulava mwiisi ya Misili.’ \v 9 Nyimwilinyimwili ino iwe kamba kilaguso mna gamakono genu hebu mna ivihanga venu, ili siku zose mukumbuke malagizo ga Mndewa Imulungu. Kwavija Mndewa Imulungu kawalava mwiisi ya Misili kwa mkono wake uli na nguvu. \v 10 Avo deng'heleleni nyimwilinyimwili ino mna ikipindi kikigwe, kila mwaka.” \s Wana wa chaudele wa kimbigalo \p \v 11 Musa kagendelela kuwalongela, “Mndewa Imulungu kowagala mwiisi ya Wakanaani na kowagwelela isi ayo, kamba viyaiduwile kumwenu mweye na wahenga zenu. \v 12 Mwahavika kuko walaveni kwa Mndewa Imulungu wana chaudele wa kimbigalo. Kila mwana chaudele wa kimbigalo wa fugo zenu kokuwa wa Mndewa Imulungu. \v 13 Lakini mwana chaudele wa kimbigalo wa kihongwe molondigwa mumgombole kwa kuliha mwana ng'hondolo. Lakini kamba hulonda kumgombola, kolondigwa umkome kwa kumbota isingo. Kila mwana chaudele wa kimbigalo wa munhu kolondigwa umgombole. \v 14 Ako kumwande mwanago yahakuuza mbuli ino yofambula choni? Mulongele, ‘Kwa nguvu ya mkono wake Mndewa Imulungu katulava mwiisi ya Misili, kuko kutukalile watumwa. \v 15 Falao kwa udala wa zoyo jake katulemela sikutusegela mwiisi yake, avo Mndewa Imulungu kawakoma wana chaudele wa kimbigalo wa Wamisili, chaudele wa wanhu na wanyama. Lekaavo tomulavila Mndewa Imulungu kila mwana chaudele wa kimbigalo wa fugo zetu lakini kila mwana chaudele wa kimbigalo wa wanhu kogomboligwa.’ \v 16 Mbuli ino yokuwa kamba kilaguso mmakono genu na kilaguso mna ivihanga venu, kamba Mndewa Imulungu katulava Misili kwa mkono wake uli na nguvu.” \s Mhanda ya wingu na mhanda ya moto \p \v 17 Falao viyawalekile Waizilaeli wasegele, Imulungu hawalongoze wabitile mwiisi ya Wafilisiti, hamoja ikala nzila ya kukanhiza. Imulungu kalonga, “Wahaiting'hana na ng'hondo odaha kugimbula na kubwela Misili.” \v 18 Avo Imulungu kawabitiza mna inzila ya kuzunguluka kubitila kuluwala, mwambu wa bahali ya Shamu. Waizilaeli wasegela mwiisi ya Misili kuno waitanda kwa ng'hondo. \p \v 19 Musa kaisola mizege ya Yusufu, kamba Yusufu viyalagize yang'hali hanakufa. Yusufu kakala yawaduwilize Waizilaeli kwa kulonga, “Imulungu vonda yeze kuwataza, soleni mizege yangu musegele nayo.” \p \v 20 Waizilaeli wasegela Sukoti weka ng'hambi ako Etamu kumgwazo wa luwala. \v 21 Imisi Mndewa Imulungu kawalongoza kwa wingu joneke kamba mhanda kuwalagusila inzila, na ikilo kawalongoza kwa moto oneke kamba mhanda kuwamwemwesela, ili wadahe kugendelela na mwanza wao imisi na ikilo. \v 22 Imhanda ya wingu iwalongolela Waizilaeli imisi na imhanda ya moto iwalongolela ikilo, siku zose Waizilaeli walongozwa. \c 14 \s Kuloka bahali ya Shamu \p \v 1 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 2 “Walongele Waizilaeli wabweleganye kukisogo na weke ng'hambi haulongozi ha Pi Hahiloti, hagati ya buga da Migidoli na bahali ya Shamu na behi na Baali Sefoni. \v 3 Falao kogesa kamba Waizilaeli onyawanyawa mwiisi, na kiwala kiwatenda walemelwe kubita. \v 4 Noutenda moyo wa Falao uwe mdala na heyo kowakweleleza. Na niye nopata ukulu kwa kuwabananga heyo hamoja na iwakalizi zake. Abaho Wamisili ojuwa kamba niye ayo Mndewa Imulungu.” Avo Waizilaeli watenda vivo. \p \v 5 Mndewa wa Misili viyalongeligwe Waizilaeli wasegela, heyo na watawala zake wagalusa nzewele zao walonga, “Totenda choni? Tuwaleka Waizilaeli wasegela sikuwatusang'hanile!” \v 6 Avo Falao kautanda mtuka wake wa ng'hondo na wakalizi zake. \v 7 Kasola mituka yake magana sita inogile kwa ng'hondo, na mituka yose ya Misili ya ng'hondo ilongozigwe na watawala wa isi. \v 8 Mndewa Imulungu kautenda moyo wa Falao, mndewa wa Misili, uwe mdala, nayo kawakweleleza Waizilaeli wakalile wasegele mwiisi ya Misili kwa kuitapa. \v 9 Wakalizi wa Kimisili wawakweleleza Waizilaeli hamoja na falasi zao wose na mituka ya ng'hondo, na wanhu wawakwelile iwafalasi. Wawavika weka ng'hambi kumgwazo wa bahali ya Shamu behi na Pi Hahiloti, na Baali Sefoni. \p \v 10 Waizilaeli viwamone Falao kokwiza na wakalizi zake wadumba na wamulilila Mndewa Imulungu yawataze. \v 11 Waizilaeli wamuyalalila Musa walonga, “Vino kukala kuduhu hanhu ha kuzikila kuja Misili mbaka kutugala tufile kuluwala? Habali kututenda tusegele mwiisi ya Misili! \v 12 Vino hatukulongele vitukalile mwiisi ya Misili, ‘Tuleke, tuwasang'hanile Wamisili’? Vinoga ng'hani siye tuwasang'hanile Wamisili kubanza kufila kuno kuluwala.” \p \v 13 Musa kawedika, “Sikumudumbe, imeni mulole lelo Mndewa Imulungu vonda yawakombole, kwavija wano Wamisili omuwona lelo honda muwone kabili. \v 14 Mndewa Imulungu kowagombela, mweye nyamaleni.” \p \v 15 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Habali monililila? Walongele Waizilaeli wagendelele na mwanza wao. \v 16 Inula fimbo yako uigolose uchanha ya bahali, mazi goigola na Waizilaeli odaha kubita hagati ya bahali mna iisi inyalile. \v 17 Niye Mndewa noitenda mizoyo ya Wamisili iwe midala, na avo owakweleleza na niye nogweleligwa ukulu kwa kumbananga Falao na wakalizi zake okwela falasi na mituka yake. \v 18 Wamisili ojuwa kamba niye ayo Mndewa Imulungu, vonda nigweleligwe ukulu kubitila Falao na mituka yake ya ng'hondo na wakalizi zake okwela falasi.” \p \v 19 Avo msenga wa kuulanga, yakalile kuulongozi kwa Waizilaeli, kasegela kema kukisogo chao. Na ija imhanda ya wingu vivija isegela kuulongozi wao ima kukisogo chao, \v 20 hagati ya Waizilaeli na Wamisili. Wingu dijo ditenda ziza kwa Wamisili na diwamwemwesela Waizilaeli. Avo Wamisili hawadahile kuwakwesela behi Waizilaeli kilo kigima. \p \v 21 Musa kaugolosa mkono wake uchanha ya bahali, na Mndewa Imulungu kaibweza bahali kukisogo kwa beho kulu kulawa mwambu wa kudilawilila zuwa. Beho dijo dibuma kilo kigima na kuigola bahali banzi mbili na hagati yake kulawilila isi inyalile. \v 22 Waizilaeli wabita hagati ya bahali, mwiisi inyalile, na ng'huta za mazi zikala mwambu wao wa mkono wa ukudila na wa ukumoso. \v 23 Wamisili wawakweleleza kubitila isi inyalile ikalile hagati ya bahali hamoja na falasi zao na mituka yao ya ng'hondo na wakwela falasi zao. \v 24 Ulukwili Mndewa Imulungu kawasungulila Wamisili kubitila mhanda ya moto na mhanda ya wingu, kawagela bwembwe Wamisili. \v 25 Kagatenda malingi ga mituka yao galemelwe kutembela goya. Wamisili walonga, “Tusegele hano, Mndewa Imulungu kowagombela Waizilaeli.” \p \v 26 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Golosa mkono wako uchanha ya bahali ili mazi gawagubike Wamisili, hamoja na mituka yao na wakwela falasi wao.” \v 27 Musa kaugolosa mkono wake uchanha ya bahali, na imitondo mazi gabwela kamba vigakalile. Wamisili wageza kugakimbila gamazi lakini Mndewa Imulungu kawasung'hila mbahali. \v 28 Mazi gabwela na kuigubika mituka na wakwela falasi, na wakalizi wose wa Falao wawakweleleze Waizilaeli hagati ya bahali. Kuduhu hata munhu yahonyeke. \v 29 Lakini Waizilaeli wabita hagati ya bahali mna iisi inyalile, ng'huta za mazi ga bahali zikala zimile mwambu wao wa ukudila na mwambu wa ukumoso. \p \v 30 Mdisiku dijo Mndewa Imulungu kawakombola Waizilaeli kulawa mna gamakono gawa Misili, na Waizilaeli wawona Wamisili kumgwazo wa bahali wafa mwaka. \v 31 Waizilaeli viwonile unzonza uyatendile Mndewa Imulungu kwa Wamisili, wamdumba Imulungu na wamtamanila Mndewa Imulungu na msang'hanaji wake Musa. \c 15 \s Lwila lwa Musa \p \v 1 Abaho Musa na Waizilaeli wamwimbila Mndewa Imulungu lwila luno, \q “Nomwimbila Mndewa Imulungu kwavija kauchanha ng'hani, \q falasi na wanhu owakwela kawasung'hila mwiibahali. \q \v 2 Mndewa iyo nguvu zangu na lwila lwangu \q heyo iyo yanikombole. \q Heyo iyo Imulungu wangu, na niye nomtogola, \q na niye nomtogola Imulungu wa tatangu, na nomtambikila. \q \v 3 Mndewa Imulungu kamba munhu wa ng'hondo \q Mndewa Imulungu dijo twaga jake. \b \q \v 4 Mituka ya Falao na wakalizi zake kawasila mwiibahali. \q Watawala zake wadumbukila mwiibahali ya Shamu. \q \v 5 Mazi gawagubika, \q Wadumbukila mbaka hasi mwiibahali kamba dibwe. \b \q \v 6 Mndewa Imulungu mkono wako wa kudila, ogweleligwa ukulu. \q Mndewa Imulungu mkono wako wa kudila owahonda waja okwihila. \q \v 7 Kwa ukulu wako kuwabwanha hasi waja okwihila \q kowahuvila kwa ng'hasiliki yako nayo yowasakaza kamba usoti. \q \v 8 Kwa mhumuzi yako mazi gailundiza. \q Mawimbi gamazi gema wima kamba kisugulu, \q mazi ga bahali gaganda. \q \v 9 Ija yatwihile kalonga, ‘Nowakweleleza na nowagoga, \q Noigolela vinhu vao kamba vinonda, \q Nosomola sime jangu, na nowabananga kwa mkono wangu.’ \q \v 10 Lakini gweye kugala beho jako, nayo bahali iwagubika. \q Wadidimila mgamazi kamba dibwe. \b \q \v 11 Mndewa Imulungu, mna iwaja oikema mulungu nani kamba gweye? \q Nani yaigalile na gweye, gweye ung'alile ng'hani, \q Nani yodaha kutenda unzonza na vinhu vikulu kamba vako? \q \v 12 Kuugolosa mkono wako wa kudila, \q na isi iwameza waja watwihile. \q \v 13 Gweye kotamaniligwa mna igaja goulonga, kuwalongoza waja uwakombole, \q kwa nguvu zako kuwalongoza kuna iisi yako ing'alile. \q \v 14 Wanhu wa isi ziyagwe wazihulika mbuli azo, na wagwaya kwa bwembwe, \q Wanhu okala Filisitia onyawanyawa. \q \v 15 Watawala wa isi ya Edomu ogwaya, \q wakulu wa Moabu oinyuwata, \q wanhu wose okala Kanaani mizoyo yao yolumbuka. \q \v 16 Bwembwe na ifa viwagubika. \q Kwa ukulu wa nguvu zako \q wao wanyamala tuluu kamba dibwe, \q mbaka wanhu zako wabite, \q ona mbaka waja uwakombole wabite. \q \v 17 Gweye kuwagala wanhu zako na kowahanda kulugongo lwako, \q Hanhu hausagule hawe kae yako gweye Mndewa Imulungu, \q kae yuuzengile kwa makono gako. \q \v 18 Gweye Mndewa Imulungu, kotawala milele.” \s Lwila lwa Miliamu \p \v 19 Falasi wa Falao na mituka yake na wakwela falasi wake viwengile mwiibahali hanhu hanyalile, Mndewa Imulungu kagabweza mazi ga bahali gawagubika. Lakini Waizilaeli wagendelela kutembela hanhu hanyalile hagati ya ibahali. \p \v 20 Abaho Miliamu mtula ndagu wa kitwanzi, lumbu jake Haluni kasola ngoma ndodo, na watwanzi wayagwe wamkweleleza, kuno wagoga ngoma zao ndoondodo kuno ocheza. \v 21 Miliamu kawembila, \q “Mwimbileni Mndewa Imulungu, kwavija kabanza kwa ukulu, \q falasi na waja owakwela kawasung'hila mbahali.” \s Mazi gausungu \p \v 22 Abaho Musa kawalongoza Waizilaeli wagendelele na mwanza kulawa bahali ya Shamu, kuchola kuluwala lwa Shuli. Wagenda kuluwala kwa siku ndatu bila kugona mazi. \v 23 Viwavikile hanhu hokemigwa Mala, hawadahile kugang'wa mazi ga hanhu aho kwavija gakala gausungu. Lekaavo hanhu aho hakemigwa Mala. \v 24 Wanhu wamuyalalila Musa walonga, “Tung'we choni?” \v 25 Musa kamulilila Mndewa Imulungu, nayo Mndewa Imulungu kamulagusila kibiki. Abaho Musa kakigela mgamazi, mazi gakala gaumulile. \p Kuko Mndewa Imulungu kawagwaa Waizilaeli malagizo vivija kawageza. \v 26 Kawalongela, “Kamba monitegeleza goya niye Mndewa Imulungu wenu kwa kutenda ganogile mgameso gangu, na kugoga Malagizo gangu, na niye siwakoboza bule kwa mitamu iniwagalile Wamisili. Kwavija niye ayo Mndewa Imulungu niwahonyaga mweye.” \p \v 27 Abaho Waizilaeli wavika kuko Elimu, kuko kukalile na nzasa longo na mbili na mitende malongo saba, weka ng'hambi yao kuko behi na mazi. \c 16 \s Mana na Ng'hwale \p \v 1 Waizilaeli wose wasegela kulawa Elimu wavika kuluwala lwa Sini hagati ya Elimu na Sinai. Ino ikala siku ya longo na tano ya mwezi wa kabili toka viwasegele mwiisi ya Misili. \v 2 Ako kuluwala Waizilaeli wakala owayalalila Musa na Haluni. \v 3 Waizilaeli wawalongela, “Vinoga ng'hani kamba Mndewa Imulungu yahatukomile vitukalile mwiisi ya Misili, kuko tuja nyama na tuja ndiya itulondile, lakini mweye mutugala kuno kuluwala ili tufe kwa nzala.” \p \v 4 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Nowagalila magate kulawa kuulanga. Kila siku odondola chakuja cha kuwafaya siku dijo. Kwa nzila ino nowageza nilole kamba odaha kugagoga malagizo gangu. \v 5 Mna isiku ya sita, wadondole chakuja miyanza mibili ya vija viwadondolaga kila siku.” \p \v 6 Avo Musa na Haluni wawalongela Waizilaeli wose, “Ichungulo mojuwa kamba Mndewa Imulungu ayo yawalavile mwiisi ya Misili. \v 7 Imitondo mowona ukulu wa Mndewa Imulungu, kwavija kawahulika vimmuyalalile. Siye kina nani mbaka mutuyalalile?” \v 8 Vivija Musa kawalongela, “Ichungulo Mndewa Imulungu kowagwaa nyama muje na imitondo kowagwaa magate muje mushibe, kwavija heyo kahulika kuiyalala kwenu. Siye twa kina nani mbaka mutuyalalile? Sikumutuyalalile siye, lakini muyalalileni Mndewa Imulungu.” \p \v 9 Musa kamulongela Haluni, “Walongele Waizilaeli wose weme kuulongozi wa Mndewa Imulungu, kwavija kahulika kuiyalala kwao.” \v 10 Haluni viyakalile kolonga na Waizilaeli, wanhu wose walola kuluwala, bahaja ukulu wa Mndewa Imulungu oneka mmawingu. \v 11 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 12 “Niwahulika Waizilaeli viwoniyalalila. Avo walongele vino, ‘Ichungulo woja nyama na imitondo woja magate. Abaho mojuwa kamba niye ayo Mndewa Imulungu, Imulungu wenu.’ ” \p \v 13 Ichungulo ng'hwale weza waigubika ng'hambi yao, imitondo tungwe dikala jenele banzi zose za ng'hambi yao. \v 14 Tungwe vidinyalile, kukala na kinhu kidodo cha ubulunge kikala kibewe. \v 15 Waizilaeli viwachone kinhu acho, waiuza, “Akino choni?” Kwavija hawakijuwile kikala kinhu gani. \p Musa kawalongela, “Dino dijo gate diyowagwaa Mndewa Imulungu muje. \v 16 Mndewa Imulungu kalagiza mutende vino, ‘Kila munhu yadondole kamba viyodaha kuja. Yadondole mhishi imoja kamba wanhu wa mng'anda mmwake viweli.’ ” \p \v 17 Avo Waizilaeli watenda vivo, wanhu wayagwe wadondola vingi na wayagwe wadondola kidogo. \v 18 Lakini viwapimile vija viwadondole mna ikibaba, wajuwa kamba imunhu yadondole vingi hakalile na kinhu kisigale na ija yadondole kidogo hahungukilwe. Kila munhu kakala yadondole kamba vija viyodaha kuja. \v 19 Musa kawalongela, “Munhu yoyose sikuyasigase ndiya ino mbaka imitondo.” \v 20 Lakini wanhu hawamtegeleze Musa. Wayagwe wasigasa mbaka imitondo, lakini imitondo ndiya ayo ikala yolile na imema ming'onyo. Avo Musa kawagevuzikila ng'hani wanhu awo. \v 21 Kila imitondo, kila munhu kadondola kamba viyodaha kuja, na zuwa vijalike, kija kisigale mwiisi kilumbuka. \p \v 22 Mna isiku ya sita, Waizilaeli wadondola vingi kila munhu mhishi mbili, wavele wose wa Izilaeli wamcholela Musa wamulongela Musa mbuli ayo. \v 23 Musa kawalongela, “Dino dijo lagizo da Mndewa Imulungu, mayo yokuwa siku ya kubwihila ya Mndewa Imulungu. Avo gendeni mkateleke hebu kukimusa ndiya imulonda. Ndiya yonda isigale ilekeni mbaka mayo.” \v 24 Avo watenda vivo na wasigasa ndiya iyagwe mbaka mayo kamba vija Musa viyalongile, imitondo yake kikala hacholile hebu kuwa na ming'onyo. \v 25 Musa kawalongela, “Diyeni ndiya ino isigale, kwavija lelo siku ya kubwihila ya Mndewa Imulungu. Lelo honda muchone ako mwiisi. \v 26 Kwa siku sita modondola ndiya ino, lakini siku ya saba yokuwa siku ya kubwihila avo honda kiwe kuko bule.” \p \v 27 Mna isiku ya saba wanhu wayagwe wachola kudondola lakini hawachonile. \v 28 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Vino mbaka lini molema kugagoga malagizo gangu na mafundizo gangu? \v 29 Mukumbuke kamba, niye Mndewa Imulungu niwagwaa siku ya kubwihila, lekaavo niwagwaa ndiya ya siku mbili mna isiku ya sita. Ili kila munhu yabwihile ukae kumwake na sikuyachole kokose mna isiku ya saba.” \v 30 Avo wanhu wahumula mna isiku ya saba. \p \v 31 Waizilaeli waikema ndiya ayo, “Mana.”\f + \fr 16:31 \fr*\fq Mana \fq*\ft fambulo jake, akino choni? \ft*\f* Ikala kamba mbeyu ya uhemba mzelu na uhaulanza ukala kamba gate digeligwe uki. \v 32 Musa kawalongela, “Vino avo viyalagize Mndewa Imulungu, soleni mhishi imoja ya Mana ikigwe mbuli ya wazukulu zenu, ili na hewo wayone ndiya iniwagwelele muje ako kuluwala viniwalavile mwiisi ya Misili.” \v 33 Musa kamulongela Haluni, “Sola mhishi imoja ya Mana na uike kuulongozi wa Mndewa Imulungu, ikalizigwe mbuli ya wazukulu zenu.” \v 34 Kamba Mndewa viyamulagize Musa, Haluni keka Mana na ivibao va mabwe vandikigwe malagizo ili ikalizigwe na Mndewa Imulungu. \v 35 Waizilaeli waja Mana kwa miyaka malongo mane mbaka viwavikile mwiisi ifa ya kukala, isi ikalile mzimbaka za Kanaani. \v 36 Vibaba vibili va Mana, vikala hanhu ha longo ha kipimo kikemigwa Efa. \c 17 \s Mazi golawa mdibwe \r (Kupetigwa 20:1-13) \p \v 1 Waizilaeli wose wasegela kuluwala lwa Sini, watembela kulawa hanhu mbaka hanhu kamba Mndewa Imulungu viyawalagize. Weka ng'hambi ako Lefidimu, lakini hanhu aho kukala kuduhu mazi ga kung'wa. \v 2 Wasonga kumuyalalila Musa, “Tugwelele mazi ga kung'wa.” \p Musa kawedika, “Habali moniyalalila? Habali momgeza Mndewa Imulungu?” \p \v 3 Lakini kwavija wanhu wakala na ng'hilu, wagendelela kumuyalalila Musa wamulongela, “Habali kutulava Misili na kutugala hano tufe kwa ng'hilu, siye na wanetu na fugo zetu?” \p \v 4 Avo Musa kampula ng'hani Mndewa Imulungu kalonga, “Niwatendele choni wanhu wano? Olonda kunhowa mabwe.” \p \v 5 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Genda kuulongozi wa wanhu, wagale wavele wa Izilaeli hamoja na gweye, na sola fimbo ija yuutowile lwanda lwa Naili. \v 6 Niye nokwima kuulongozi wako uchanha ya dibwe dili kulugongo lwa Holebu. Gweye ditowe dibwe dijo na mazi golawa wanhu wang'we.” Avo Musa katenda vivo mgameso ga wavele wa Izilaeli. \p \v 7 Kahakema hanhu aho Masa\f + \fr 17:7 \fr*\fq Masa \fq*\ft fambulo jake kugeza.\ft*\f* na Meliba\f + \fr 17:7 \fr*\fq Meliba \fq*\ft fambulo jake kuiyalala.\ft*\f*, kwavija Waizilaeli waiyalala na wamgeza Mndewa Imulungu, viwalongile, “Vino kweli Mndewa Imulungu kahamoja na siye?” \s Waizilaeli owatowa Waamaleki \p \v 8 Waamaleki weza wawavamila Waizilaeli ako Lefidimu. \v 9 Musa kamulongela Yoshua, “Sagula wambigalo, uchole kuitowa na Waamaleki. Mayo nokwima kuinhembeti ya lugongo, kuno nigoga fimbo ya Imulungu.” \v 10 Avo Yoshua katenda kamba viyalagizwe na Musa, kachola kuitowa na Waamaleki, Musa na Haluni na Huli wakwela kuinhembeti ya lugongo. \v 11 Ikala, Musa viyenule makono gake Waizilaeli wahuma lakini viyagahumuluse hasi, Waamaleki wahuma. \v 12 Makono ga Musa vigadonhile Haluni na Huli wasola dibwe ili Musa yakale. Abaho wagagoga makono gake wagenula uchanha, imoja kenula mkono wa kudila na iyagwe kenula mkono wa kumoso. Avo makono ga Musa gakala na nguvu kuno genuligwa, mbaka zuwa vidihongile. \v 13 Avo Yoshua kawahuma Waamaleki mna ing'hondo. \p \v 14 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Uyandike mbuli ino mkitabu ili ikumbukigwe. Abaho mulongele Yoshua kwavija nowafagila Waamaleki mwiisi yose.” \v 15 Avo Musa kazenga upango wa kulavila nhosa kaukema, “Mndewa Imulungu ayo yanhendile nihume.” \v 16 Kalonga, “Kwavija makono gangu genuligwa kuna ikigoda cha Mndewa Imulungu. Mndewa Imulungu kogendelela kuwatowa Waamaleki ulelo mbaka ulelo!” \c 18 \s Yetulo komtembelela Musa \p \v 1 Yetulo tata mkwe yake Musa mulava nhosa wa Midiani, kagahulika gose Mndewa Imulungu gayamtendele Musa na viyawalavile Waizilaeli mwiisi ya Misili. \v 2 Avo Yetulo kamsola Sipola mwehe wa Musa yakalile yabwezigwe kwa tatake, kamcholela Musa, \v 3 hamoja na wanage wabili, mwana imkulu kakemigwa Gelishomu, Musa kamgwaa twaga dijo kwavija kalonga, “Nikimbilila mwiisi ya ugeni,” \v 4 na wa kabili Eliezeli, kwavija Musa kalonga, “Imulungu wa tata zangu ayo yanitazile, sikunikomigwe na Falao.” \p \v 5 Yetulo tata mkwe yake Musa, hamoja na wanage Musa na mwehe wake kamcholela Musa kuluwala kuko kuwakalile wekile ng'hambi, kulugongo lwa Imulungu. \v 6 Yetulo kamtumila usenga Musa kalonga, “Niye mkwe yako Yetulo nokwiza hamoja na mwehe wako na wanago wabili.” \v 7 Avo Musa kachola kuiting'hana na mkwe yake na viyamone kamfugamila na kamnonela, wailamusa abaho wengila mkibanda. \v 8 Musa kamsimulila tata mkwe yake gose Mndewa Imulungu gayamtendele Falao na Wamisili mbuli ya Waizilaeli na gehile gose gawalawile mnzila na vija Mndewa Imulungu viyawakombole. \v 9 Yetulo kadeng'helela ng'hani kwavija Mndewa Imulungu kawatendela ganogile Waizilaeli, kwa kuwalava Waizilaeli mmakono gawa Misili. \v 10 Yetulo kalonga, “Mndewa Imulungu yatogoligwe kwavija kawakombola mulawe mmakono gawa Misili na mmakono ga Falao. \v 11 Sambi nojuwa kamba Mndewa Imulungu iyo mkulu kubanza milungu yose, kwavija kawakombola Waizilaeli kulawa mmakono gawa Misili wakalile owabezeli.” \v 12 Abaho Yetulo, tata mkwe yake Musa, kamulavila Imulungu nhosa za kusoma moto na nhosa ziyagwe. Nayo Haluni keza hamoja na wavele wa Izilaeli waje ndiya hamoja na tata mkwe yake Musa kuulongozi wa Mndewa Imulungu. \s Wasemi osaguligwa \r (Kumbukumbu 1:9-18) \p \v 13 Imitondo yake Musa kakala mna ikigoda kulamula kamba msemi wa wanhu, na wanhu wakala wamzunguluke toka imitondo mbaka ichungulo. \v 14 Yetulo tata mkwe yake Musa, viyagonile gose Musa gayawatendele Waizilaeli, kamuuza, “Habali kowatendela iwanhu vinhu vino? Habali kokala gweye wiiyeka kamba msemi, na wanhu wose wano okuzunguluka toka imitondo mbaka ichungulo?” \p \v 15 Musa kamwidika, “Notenda vino kwavija wanhu onizila kuniuza viyolonda Imulungu. \v 16 Kamba wanhu wabili ogomba okwiza kumwangu, na niye nowalamula na kuwalongela vija vigalonda malagizo ga Imulungu.” \p \v 17 Abaho Yetulo tata mkwe yake Musa kamulongela, “Kiutenda hakinogile bule. \v 18 Gweye hamoja na wanhu wano modonha, kwavija sang'hano ino munhu imoja hadaha kuitenda. \v 19 Avo tegeleza nokugwaa magesa, na Imulungu yawe hamoja na gweye. Gweye kokwima kuulongozi wa Imulungu mbuli ya wanhu na komgalila Imulungu mbuli ya kugomba kwao. \v 20 Wafunze wanhu malagizo ga Imulungu, walongele vija viwolondigwa kukala na sang'hano ziwolondigwa kusang'hanwa. \v 21 Vivija usagule iwanhu odaha mna iwanhu, wanhu otamaniligwa na omdumba Imulungu na hawatogola kuhongigwa, ili wawe vilongozi wa wanhu mna ivibumbila va wanhu elufu na wanhu gana na wanhu malongo matano na wanhu longo. \v 22 Waleke wawe kamba wasemi wa wanhu siku zose. Gaja gamadala wakugalile gweye lakini gaja gamadodo wagalamule. Kamba wahatenda vivo kodaha kutenda sang'hano yako ibuhe kwavija kosang'hana na hewo wose. \v 23 Wahatenda vivo na kamba viyolonda Imulungu kodaha kufunga umoyo na wanhu wano odaha kubwela ukae kumwao kwa tindiwalo.” \p \v 24 Musa kakweleleza magesa ga tata mkwe yake Yetulo. \v 25 Avo kawasagula wanhu weli na udahi mna Waizilaeli, na kawatenda wawe vilongozi wa wanhu mna ivibumbila va wanhu elufu na wanhu gana na wanhu malongo matano na wanhu longo. \v 26 Nao wakala wasemi wa wanhu kila siku, gaja gamadala wamgalila Musa na gaja gamadodo wagalamula wenyego. \p \v 27 Abaho Musa na tata mkwe yake Yetulo wailaga, abaho Yetulo kabwela mwiisi yake. \c 19 \s Kigongo cha Sinai \p \v 1 Siku da ichanduso da mwezi wa kadatu toka Waizilaeli viwasegele mwiisi ya Misili, siku dijo wavika kuluwala lwa Sinai. \v 2 Viwasegele ako Lefidimu na kuvika kuluwala lwa Sinai, kuko weka ng'hambi kuulongozi lwa ulugongo lwa Sinai. \v 3 Musa kakwela uchanha kulugongo kuiting'hana na Imulungu. \p Mndewa Imulungu kamkema Musa uchanha kulugongo kamulongela, “Uwalongele vino ulelo wa Yakobo na Waizilaeli wose, \v 4 ‘Mweye wenyego mugoga gaja ganiwatendele Wamisili, na vija viniwasegese mweye kamba jola viyogasegesa makinda gake kwa mabawa gake, niwagala kumwangu. \v 5 Avo, kamba monitegeleza niye na kugoga lagano jangu, mokuwa wanhu zangu musaguligwe hagati ya isi zose hamoja vivija isi yose yangu. \v 6 Mweye mokuwa undewa wa walava nhosa na isi ing'alile.’ Uwalongele vivo Waizilaeli.” \v 7 Avo Musa kabwela kawakema wavele wa Izilaeli, kawalongela gaja gose Mndewa Imulungu gayamulagize. \v 8 Wanhu wose wedikila hamoja, “Totenda gaja gose gayalongile Mndewa Imulungu,” Nayo Musa kabwela kwa Mndewa kumulongela gaja gawalongile iwanhu awo. \p \v 9 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Lola niye nokwiza kumwako mdiwingu kulu, ili wanhu wahulike vonda nilonge na gweye, ili wakutogole milele.” \p Musa kamulongela Mndewa, gaja gawalongile wanhu. \v 10 Avo, Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Genda ukawahunge wanhu lelo na mayo. Walongele wanhu wafue viwalo vao, \v 11 na waisasale mbuli ya kisindo, kwavija niye Mndewa Imulungu nohumuluka kulugongo lwa Sinai kuulongozi wa wanhu wose. \v 12 Wekile wanhu imbaka kila mwambu na uwalongele sikuwakwele kulugongo hebu kulukwasa. Munhu yoyose yonda yakwase ulugongo kokomigwa. \v 13 Yakomigwe kwa kutoigwa kwa mabwe hebu kwa mgoha, na siyo kwa makono. Yawe munhu hebu mnyama sikummuleke yawe mgima. Lakini mhalati yahagendelela kutoigwa wanhu wakwese behi ya ulugongo.” \p \v 14 Abaho Musa kahumuluka kulugongo kachola kwa iwanhu na kawahunga, nao wavifuwa viwalo vao. \v 15 Kawalongela, “Muisasale kwa kisindo na mbigalo yoyose sikuyamuwase mwehe wake.” \p \v 16 Imitondo siku ya kadatu kukala na ng'huwa na mimwesa na wingu kulu dilawilila kulugongo, na sauti ng'hulu ya mhalati ihulikigwa. Wanhu wose mna ing'hambi wagwaya kwa bwembwe. \v 17 Musa kawalongoza wanhu wose mna ing'hambi kuchola kuiting'hana na Imulungu, na wanhu wose wema hasi ya ulugongo. \p \v 18 Lugongo lwa Sinai lugubikigwa na yosi, kwavija Mndewa Imulungu kahumuluka kwa moto. Na yosi da moto uja difililika uchanha kamba yosi da biwi kulu dikwaka, na ulugongo lutigisika kwa nguvu. \v 19 Sauti ya mhalati igendelela kuhulikigwa ng'hani. Abaho Musa kalonga na Imulungu, Imulungu nayo kamwidika kwa ng'huwa. \p \v 20 Mndewa Imulungu kahumuluka kulugongo lwa Sinai, kamkema Musa kuna inhembeti ya ulugongo. Nayo Musa kakwela uchanha. \v 21 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Humuluka hasi ukawazume wanhu sikuweze kundola, kwavija wahatenda vivo wengi mna iwanhu awo wofa. \v 22 Vivija walava nhosa, awo onikweselaga olondigwa waihunge, kamba hawaihunga nowakoboza.” \p \v 23 Musa kamulongela Mndewa Imulungu, “Wanhu hawadaha kukwela uchanha ya ulugongo lwa Sinai kwavija gweye mwenyego kutulagiza twike mbaka kuzunguluka ulugongo.” \p \v 24 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Humuluka hasi abaho wize na Haluni. Lakini sikuuwatogolele walava nhosa na wanhu wayagwe waloke mzimbaka weze kumwangu, buleavo nowakoboza.” \v 25 Avo Musa kahumuluka na kawalongela Waizilaeli gaja gose gayalagizwe. \c 20 \s Malagizo Longo \r (Kumbukumbu 5:1-21) \p \v 1 Imulungu kalonga mbuli zino zose, \v 2 “Niye ayo Mndewa Imulungu, Imulungu wako, nikulavile mwiisi ya Misili, kuko kuukalile mtumwa. \p \v 3 “Sikuumtambikile imulungu yoyose iyagwe ila niye. \p \v 4 “Sikuutende kinyago kiigalile na kinhu chochose kili kuulanga hebu mwiisi hebu mgamazi hasi ya isi ili ukitambikile. \v 5 Sikuuvifugamile hebu kuvitambikila, kwavija niye Mndewa Imulungu wako nina migongo. Nowakoboza wana mbuli ya nzambi za tata zao, hata ulelo wa kadatu na wa ikane wa waja onihila. \v 6 Lakini nowatendela ganogile maelufu ga ulelo ga wanhu waja oninogela na kugagoga malagizo gangu. \p \v 7 “Sikuuditambule bule twaga jangu, niye Mndewa Imulungu wako, kwavija niye Mndewa sileka kumkoboza munhu yoyose yoditambula bule twaga jangu. \p \v 8 “Ikumbuke siku ya kubwihila kwa kuitenda ing'ale. \v 9 Kwa siku sita usang'hane na utende mbuli zako zose, \v 10 lakini siku ya saba, siku ya kubwihila ya Mndewa Imulungu wako. Siku ayo sikuusang'hane sang'hano yoyose, gweye mwenyego hebu mwanago wa kimbigalo hebu wa kitwanzi hebu mtumwa wako wa kimbigalo hebu wa kitwanzi hebu mnyama wako wa kufugigwa, hebu munhu baki iyokala mwiisi yako. \v 11 Kwavija kwa siku sita niye Mndewa Imulungu, nilumba ulanga na isi na bahali na vinhu vose vili mgati yake, abaho nibwihila siku ya saba. Lekaavo niye Mndewa Imulungu, niitenda siku ya kubwihila inoga na ing'ala. \p \v 12 “Wategeleze tatako na mamako, ili ukale mgima siku nyingi mwiisi inikugwelela, niye Mndewa Imulungu wako. \p \v 13 “Sikuukome. \p \v 14 “Sikuutende ugoni. \p \v 15 “Sikuwibe. \p \v 16 “Sikuumulavile miyago usindila wa uvizi. \p \v 17 “Sikuuisulukile ng'anda ya miyago, sikuumsulukile mwehe wa miyago hebu mtumwa wake wa kimbigalo hebu wa kitwanzi hebu ng'ombe wake hebu kihongwe wake hebu kinhu chochose kiyelinacho.” \s Wanhu odumba \r (Kumbukumbu 5:22-33) \p \v 18 Wanhu wona mimwesa na kuhulika ng'huwa na mhalati, na lugongo vilulavile yosi, wanhu viwagone gago wagwaya na kwima kutali. \v 19 Wanhu wamulongela Musa, “Longa na siye tokutegeleza, lakini Imulungu sikuyalonge na siye, bule tofa.” \p \v 20 Musa kawalongela, “Sikumudumbe, kwavija Imulungu keza kuwageza ili mumdumbe siku zose na sikumutende nzambi.” \v 21 Lakini wanhu wema kutali, Musa viyadikwesele diwingu mumo muyakalile Imulungu. \s Malagizo ga upango wa nhosa \p \v 22 Mndewa Imulungu kamulagiza Musa kamba walongele Waizilaeli vino, “Mweye wenyego mona kamba nilonga na mweye kulawa kuulanga. \v 23 Munitambikile niye niiyeka na sikumutende milungu ya shaba hebu zahabu. \v 24 Unhendele upango wa ulongo wa kulavila nhosa, na ulave nhosa zako uchanha yake, nhosa za kusoma moto na nhosa za kugala kuilumba na ng'hondolo zako na mbuzi zako na ng'ombe zako, kila hanhu honda niweke munitambikile baho niye nokwiza na kuwatendeleni ganogile. \v 25 Mwahanizengela upango wa kulavila nhosa kwa mabwe, sikumuzenge kwa mabwe gasongoligwe kwavija mwahasongola gamabwe kwa viya va kusongolela mogafitiza. \v 26 Sikumutende upango wa kulavila nhosa na kwika vidando, ili munhu sikuyoneke ka mwazi yahakwela uchanha ya upango.” \c 21 \s Malagizo mbuli ya watumwa \r (Kumbukumbu 15:12-18) \p \v 1 “Wagwelele Waizilaeli malagizo gano, \v 2 wahamgula mtumwa Muebulania, yakusang'hanile kwa miyaka sita, mwaka wa saba mulekese bila heyo kukuliha. \v 3 Kamba viumgulile kakala hana sola kosegela yaiyeka. Lakini kamba keza na mwehe wake avo yasegele na mwehe wake. \v 4 Kamba mkulu wake kamsolela mwehe, nayo yahalela wana wa kitwanzi na wa kimbigalo wana awo okuwa wa mkulu wake, na mtumwa ayo kosegela yaiyeka. \v 5 Kamba mtumwa ayo yahalonga, ‘Nomnogela mkulu wangu na mwehe wangu, vivija nowanogela wanangu na silonda kusegela,’ \v 6 avo, mkulu wake mtumwa ayo komgala mtumwa ayo kuulongozi wa Imulungu kuikiwambaza, na ayo imkulu komtoga digwiti kwa sindano na kokuwa mtumwa wake siku zose. \p \v 7 “Munhu yahamuuza mndele wake yawe mtumwa, honda yasegele kamba watumwa wa kimbigalo. \v 8 Kamba mkulu ayo kawasa nayo na hanogeligwe nayo, aho yatogole mtumwa ayo yagomboligwe. Mkulu ayo halondigwa kumuuza mtumwa ayo kwa wanhu baki kwavija kamvizila. \v 9 Yahamgula mbuli ya mwanage wa kimbigalo kolondigwa yamtendele kamba mndele wake. \v 10 Kamba kosola mwehe wa kabili, kolondigwa yagendelele kumgwelela mwehe wake wa ichanduso ndiya na viwalo na vivija yawase nayo. \v 11 Kamba mbigalo ayo hamgwelela mtwanzi ayo vinhu avo vidatu, mtwanzi ayo kosegela bila kumuliha kinhu chochose. \s Malagizo mbuli ya kuwalumiza wanhu wayagwe \p \v 12 “Yomtowa miyage na kumkoma nayo kolondigwa yakomigwe. \v 13 Kamba munhu halondile munhu ayo yafe lakini Imulungu kaileka mbuli ayo ilawilile, munhu ayo yakimbilile hanhu hanogile honda niwasagulileni. \v 14 Lakini munhu yahatenda giladi kumtowa munhu na kumkoma, hata kamba yahakimbilila hana uupango wa nhosa, mumsegese munhu ayo na mumkome. \p \v 15 “Munhu yoyose yahamtowa tatake hebu mamake yakomigwe. \p \v 16 “Munhu yoyose yomwiba munhu, ili yakamuuze hebu kumtenda mtumwa wake munhu ayo yakomigwe. \p \v 17 “Munhu yoyose yomduwila tatake hebu mamake munhu ayo yakomigwe. \p \v 18 “Wanhu wabili wahagomba, abaho imoja yahamtowa miyage kwa dibwe hebu konde bila kumkoma lakini yahamulumiza na kumtenda yalumwe na kuwasa mulusazi, \v 19 yahalawilila munhu yatoigwe kahona na abaho kotembela kwa mkongoja, munhu ayo yamtowile miyage nzambi zake zogeligwa kumgongo, lakini kamba munhu ayo yatoigwe hadaha kwinuka mulusazi, ayo yamtowile miyage yamulihe fungu da kipindi chose kiyawasile mulusazi na kolondigwa yamulole goya munhu ayo mbaka yahone. \p \v 20 “Munhu yahamtowa kwa fimbo mtumwa wake wa kimbigalo hebu wa kitwanzi na kumkoma, na heyo kolondigwa yakobozigwe. \v 21 Lakini kamba mtumwa ayo hafile bule siku dijo hebu da kabili, mkulu ayo honda yakobozigwe kwavija mtumwa ayo kakala wake. \p \v 22 “Wambigalo wahaitowa na wahamulumiza mtwanzi yeli na inda, na kumtenda inda yake ilawe lakini heyo mwenyego halumile bule, munhu ija yamulumize kolondigwa yalave sente yonda yaitambule mkasano wa mtwanzi ayo kamba vija wasemi vonda walamule. \v 23 Lakini kamba mtwanzi ayo kalumizigwa ng'hani yalihigwe ugima kwa ugima, \v 24 siso kwa siso, zino kwa zino na mkono kwa mkono na mgulu kwa mgulu, \v 25 kusomigwa moto kwa kusomigwa moto na kilonda kwa kilonda na kulumizwa kwa kulumizwa. \p \v 26 “Munhu yahamtowa mdisiso mtumwa wake wa kitwanzi hebu wa kimbigalo na kudikoma disiso, yamuleke yasegele mtumwa ayo mbuli ya siso jake. \v 27 Vivija yahamtowa na kumng'ola zino, yamuleke yasegele mbuli ya zino jake. \s Malagizo mbuli ya kuwalola wanyama \p \v 28 “Ng'ombe yahamtowa munhu kwa mhembe zake na kumkoma, ng'ombe ayo yakomigwe kwa kutoigwa mabwe na nyama yake sikuidigwe na munhu. Lakini mwene ng'ombe ayo yalekigwe. \v 29 Lakini kamba ng'ombe ayo kazoela kuwatowa wanhu kwa mhembe zake, na mwene ng'ombe kazumigwa lakini hamfungile bule, avo yahamkoma munhu yakomigwe kwa mabwe na mwene ng'ombe ayo vivija yakomigwe. \v 30 Lakini kamba mwene ng'ombe ayo yahatogola kuliha sente ili kuukombola ugima wake, kolondigwa yalihe sente yose ilondigwa kulihigwa. \v 31 Ng'ombe yahamkoma kwa mhembe mwana wa kimbigalo hebu wa kitwanzi lagizo dino dolamuligwa vivino. \v 32 Kamba ng'ombe yahamkoma kwa mhembe mtumwa wa kimbigalo hebu mtumwa wa kitwanzi, mwene ng'ombe yamulihe mwene mtumwa gilamu magana madatu za shaba, na ng'ombe ayo kolondigwa yakomigwe kwa mabwe. \p \v 33 “Munhu yahaleka kugubika simo hebu yahahimba simo abaho hadigubike, abaho ng'ombe hebu kihongwe yahadumbukila mdisimo dijo, \v 34 munhu mwene simo kolondigwa yamulihe ayo mwene ng'ombe hebu kihongwe yengile mdisimo, na mnyama ayo yafile mdisimo kokuwa wake. \p \v 35 “Kamba ng'ombe wa munhu kamkoma ng'ombe wa munhu iyagwe, wanhu awo wabili wamuuze ng'ombe yamtowile mhembe ng'ombe iyagwe na abaho waigolele zisente ziwamuuzile, na vivija waigolele nyama ya ng'ombe ayo yafile. \v 36 Lakini kamba ng'ombe ayo kazoela kuwatowa mhembe ng'ombe wayagwe, na mwene ng'ombe hamfungile ng'ombe wake, avo yalihe ng'ombe kwa ng'ombe na ija yafile kokuwa wake. \c 22 \s Malagizo mbuli ya kuliha \p \v 1 “Munhu yaheba ng'ombe hebu ng'hondolo na yahamchinja hebu kumuuza, kolondigwa yalihe ng'ombe watano hanhu ha ng'ombe imoja, na yalihe ng'hondolo wane hanhu ha ng'hondolo imoja. \v 2 Mbavi yahagogigwa ikilo kotula ng'anda ya munhu na yahakomigwa, munhu yamkomile hatendile nzambi kwa kumkoma mbavi ayo. \v 3 Lakini mbavi yahagogigwa na kukomigwa imisi, yamkomile katenda nzambi. Mbavi kolondigwa yalihe, kamba kabule kinhu cha kuliha, heyo mwenyego yauzigwe ili kuliha vija viyebile. \p \v 4 “Kamba mnyama kebigwa na yahakoneka yang'hali mgima kwa mbavi ayo, avo mbavi ayo yalihe miyanza mibili, iwe kwa ng'ombe hebu kihongwe na hata ng'hondolo. \p \v 5 “Kamba munhu yahawadima wanyama zake mumgunda wa munhu iyagwe, yalihe vinhu vinogile vili mumgunda wake hebu va mizabibu yake. \p \v 6 “Munhu yahabwinha moto na kulukuza mibiki ya miba na moto awo wahalokela mmigunda na kulukuza ndiya ya munhu ing'hali hainasengigwa, hebu mgunda wose wahalukula, munhu ayo yabwinhile umoto kolondigwa yalihe unanzi wose awo. \p \v 7 “Munhu yahamgwaa munhu sente hebu vinhu viyagwe yamwikile na vinhu avo vahebigwa mng'anda ya munhu ayo, mbavi yahagogigwa yalihe miyanza mibili ya vinhu avo viyebile. \v 8 Lakini kamba imbavi hagogigwe, mwene ng'anda kolondigwa yachole kuulongozi wa Imulungu na yalonge siyo heyo yebile vinhu va miyage. \p \v 9 “Wanhu wahamgombela ng'ombe yagile hebu kihongwe hebu ng'hondolo hebu viwalo hebu kinhu chochose chagile, na wanhu ogomba na kila munhu kolonga vinhu avo vake, wanhu awo wabili wachole kuulongozi wa Imulungu. Munhu ija yonda yoneke kaviza, komuliha miyage miyanza mibili. \p \v 10 “Kamba munhu yahamgwaa miyage kihongwe hebu ng'ombe hebu ng'hondolo hebu mnyama yoyose, yamulolele na kamba ija imnyama yahafa hebu kulumila hebu yahasoligwa na munhu kinyelegezi, \v 11 wanhu awo wabili wachole kuulongozi wa Mndewa Imulungu, na ayo yagweleligwe imnyama ili yamulole yaiduwile, kulagusa kamba hamwibile mnyama ayo wa miyage. Munhu mwene ayo imnyama yatogole mbuli ayo, na ayo iyagwe honda yalihe kinhu chochose. \v 12 Lakini kamba mnyama ayo kasoligwa kuno heyo kolola, kolondigwa yamulihe mwene ayo imnyama. \v 13 Kamba mnyama ayo kadigwa na mnyama wa kumuhulo na vihande viyagwe visigala, munhu yagweleligwe mnyama ayo yamulole kolondigwa yagale vihande avo kamba usindila na honda yalihe kinhu chochose. \p \v 14 “Kamba munhu yahampula mnyama wa miyage na yahalumila hebu yahafa kipindi mwenyego kahabule, kolondigwa yamulihe munhu ayo. \v 15 Lakini kamba mwenyego kabaho, munhu ayo yampulile honda yalihe chochose. Kamba mnyama ayo kasoligwa kwa kukodi, sente yonda ilihigwe ni ija ya kukodi. \s Malagizo ga wanhu viwolondigwa kukala \p \v 16 “Munhu yahamvizila mhambe yang'hali kusoligwa na abaho kowasa nayo, kolondigwa yamfungile zengele na yamsole mhambe ayo. \v 17 Kamba tata wa mhambe ayo kalema mwanage sikuyasoligwe, munhu ayo yalihe sente ilondigwa kulihigwa kwa mhambe ayo. \p \v 18 “Sikuumuleke mtwanzi muhawi yawe mgima. \p \v 19 “Munhu yoyose yotenda ugoni na mnyama kolondigwa yakomigwe. \p \v 20 “Munhu yomulavila nhosa imulungu iyagwe yoyose na siyo niye Mndewa Imulungu, yakomigwe. \p \v 21 “Sikuumdununze munhu baki yokala kumwenu kwavija na mweye vivija mukala wanhu baki mwiisi ya Misili. \v 22 Sikuumdununze mtwanzi mgane hebu mwana mkiwa. \v 23 Kamba wahatenda avo, niye Mndewa nohulika kulila kwao na nowataza, \v 24 kwa ng'hasiliki yangu, nowakoma mna ing'hondo, na wehe zenu okuwa wagane na wanenu okuwa wabule tata. \p \v 25 “Wahamkopesha sente munhu imoja mna iwanhu zangu weli wakiwa, sikuuwe kamba wanhu okwika sente na kulonda nyongeza. \v 26 Kamba wahasola mgolole wa miyago kamba poni, kolondigwa umbwezele zuwa ding'hali hadinahonga, \v 27 kwavija awo mgolole wake uyeli nao wa kuigubika. Vino gweye kogesa yahawasa koigubika choni? Yahanililila niye nomtegeleza, kwavija niye nimema bazi. \p \v 28 “Sikuumulige Imulungu na sikuumduwile kilongozi wa wanhu zako. \p \v 29 “Sikuukawe kundavila ndiya na zabibu ili mumgunda wako. \p “Ndavileni wanenu wa chaudele wa kimbigalo. \v 30 Vivija ndavileni wana wa chaudele wa ng'ombe na ng'hondolo zenu. Kila mwana wa chaudele wa fugo zenu yakale na mamake kwa siku saba, na siku da nane ndavileni. \p \v 31 “Mweye mokuwa wanhu zangu mung'alile. Avo sikumuje nyama ya mnyama yakomigwe na mnyama wa kumuhulo, nyama azo wapigisileni umbwa. \c 23 \s Malagizo mbuli ya gaja golondigwa na bazi \p \v 1 “Sikuulonge mbuli za uvizi, na sikuumtaze munhu yotenda gehile kwa kulava usindila wa uvizi. \v 2 Sikuukweleleze bumbila da wanhu otenda gehile, na sikuuilumbe na wanhu kulava usindila wa uvizi mkitala. \v 3 Sikuumulole mkiwa mkihanga wahalamula mbuli mkitala. \p \v 4 “Kamba wahamvika ng'ombe hebu kihongwe wa munhu yokwihila kaga, msole umbweze kwa mwenyego. \v 5 Kamba kihongwe wa munhu yokwihila kagwa na mzigo wake, sikuumuleke mtaze munhu ayo kumwinula kihongwe wake. \p \v 6 “Sikuumbunze mkiwa kwa kija kiyolondigwa kupata mkitala. \v 7 Witeganye na vitala va uvizi na sikuuwakome wanhu welibule ubananzi kwavija niye nomkoboza munhu yoyose yotenda gago. \v 8 Sikuubokele hongo kwavija hongo dowatenda wanhu sikuwalole gaja golondigwa kutendigwa na dobananga mbuli za kweli. \p \v 9 “Sikuumtendele vihile munhu baki, mweye mujuwa choni kuwa munhu baki kwavija na mweye mukala wanhu baki ako Misili. \s Malagizo ga kubwihila \p \v 10 “Kwa miyaka sita kohanda na kusenga vihandigwe. \v 11 Lakini muumwaka wa saba, koileka migunda yako bila kuhanda kinhu, ili wanhu wakiwa wadondole chochose kulawa mmigunda ayo, na wanyama wa kumuhulo waje vija visigale. Vivija kotenda vivo mmigunda ya mizabibu na mizeituni. \p \v 12 “Sang'hana kwa siku sita, lakini sikuusang'hane mdisiku da saba, ili ng'ombe wako hebu kihongwe wako vivija nao wahumule, na wana wa watumwa wako na wanhu baki wahumule. \p \v 13 “Uzigoge mbuli zose zinikulongele, sikumupule kwa milungu yoyose iyagwe, na hata sikumugatambule matwaga gao mmilomo yenu. \s Nyimwilinyimwili \r (Kulawa 34:18-26; Kumbukumbu 16:1-17) \p \v 14 “Miyanza midatu kila mwaka munhendele nyimwilinyimwili. \v 15 Tendeni nyimwilinyimwili ya magate hagageligwe hamila. Kamba viniwalagize, kwa siku saba diyeni magate hagageligwe hamila. Tendeni vino kwa kipindi kilondigwa muumwezi wa Abibu, kwavija muumwezi awo vivo vimulawile Misili. Munhu yoyose sikuyeze kuulongozi wangu makono gaiyeka. \p \v 16 “Tendeni nyimwilinyimwili ya vija vimusonga kusenga mmigunda yenu. \p “Tendeni nyimwilinyimwili ya kulundiza ndiya mna ikimambukizo cha mwaka mwahalundiza indiya ili mmigunda yenu. \v 17 Miyanza midatu mna umwaka wambigalo wose waiting'hane kuulongozi wangu niye Mkulu Mndewa Imulungu. \p \v 18 “Wahandavila nhosa sikuulave gate digeligwe hamila, na sikuugaleke mavuta ga nhosa ya nyimwilinyimwili yangu gasigale mbaka imitondo. \p \v 19 “Ndavileni matunda ganogile gaichanduso mgagale mng'anda ya Mndewa Imulungu wako. \p “Sikuuteleke nyama ya mwana mbuzi mna gamaziwa ga mamake. \s Imulungu kowazuma wanhu \p \v 20 “Nomtuma msenga wa kuulanga yawalongolele muumwanza wenu ili yawakalize muvike hanhu haniwatandileni. \v 21 Mumtegeleze na kugoga gaja gonda yawalongele. Sikummulemele, kwavija niye na hamoja nayo na honda yazigele kumgongo nzambi zenu. \v 22 Lakini mwahamtegeleza na kugoga gose goyolonga niye nowehila wose owehila mweye. \v 23 Msenga wa kuulanga kowalongolela na kowagala mziisi za Waamoli na Wahiti na Wapelizi na Wakanaani na Wahivi na Wayebusi, na niye nowabananga wanhu awo wose. \v 24 Sikumuifugamile milungu yao hebu kuitambikila hebu kukweleleza mila zao. Lakini muibanange milungu yao na mugakindule mabwe gao gong'ala. \v 25 Kamba mwahanitambikila niye, Mndewa Imulungu wenu, nowatendela ganogile kwa kuwagwaa ndiya na mazi na noisegesa mitamu hagati yenu. \v 26 Mwiisi yenu kokuwa kuduhu mtwanzi yoyose yonda yatengule inda hebu mtwanzi mgumba, na niye nowatenda muwe wagima kwa siku nyingi. \p \v 27 “Nowatenda wanhu owehila mweye wanidumbe, nowatibula wanhu onda wagombe na mweye na nowatenda wanhu owehila wahindule na kuwakimbila. \v 28 Nowaswaswanya Wahivi na Wakanaani na Wahiti kamba wanhu viwoswaswanyigwa na dondola. \v 29 Lakini siwaswaswanya bule muumwaka umoja, nahatenda vivo isi yokuwa vihame na ming'onyo ya kumuhulo yowagaza. \v 30 Avo nowaswaswanya kidogo kidogo mbaka vonda mongezeke ng'hani na kuitawala isi ayo. \v 31 Zimbaka za isi yenu zokuwa kulawa bahali ya Shamu mbaka bahali ya Meditelania na kulawa kuluwala mbaka muulwanda lwa Fulate, kwavija nowagela wanhu wa isi ayo mmakono genu, na mweye mowawinga. \v 32 Sikumuilagane nao, hebu kuilagana na milungu yao. \v 33 Sikumuwatogolele wakale mwiisi yenu, sikuwawahonze munhende nzambi. Kamba mwahaitambikila milungu yao, awo okuwa mtego wa kuwanamata.” \c 24 \s Wanhu otogola kumtegeleza Imulungu \p \v 1 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Izoni kumwangu gweye na Haluni na Nadabu na Abihu hamoja na wavele wa Izilaeli malongo saba, na mnitambikile kwa kutali. \v 2 Gweye Musa wiiyeka ayo yonda wize behi yangu, lakini wayagwe sikuweze behi yangu na wanhu sikuwakwele kulugongo hamoja na gweye.” \p \v 3 Musa kachola kuwalongela wanhu wose mbuli ziyalongeligwe na ziyalagizwe. Wanhu wose wedika, “Tosang'hana kila kinhu kiyatulongele Mndewa Imulungu.” \v 4 Musa kandika mbuli zose ziyalagizwe na Mndewa Imulungu. Imitondo yake kazenga upango wa kulavila nhosa hasi ya ulugongo na kasimika mabwe longo na mbili, kamba vigeli makabila longo na mabili ga Izilaeli. \v 5 Abaho kawatuma wabwanga longo wa Izilaeli wamulavile Mndewa Imulungu nhosa za kusoma moto na nhosa za ng'ombe wambigalo kamba nhosa za kugala kuilumba. \v 6 Musa kasola nusu ya damu ya awo iwanyama kaigida mdibakuli, na iyagwe kaimizila muupango wa kulavila nhosa. \v 7 Abaho kasola ikitabu cha lagano da Mndewa Imulungu, kawasomela wanhu kuulongozi wao, nao walonga, “Totenda kila kinhu kiyatulagize Mndewa.” \p \v 8 Musa kasola ija idamu ikalile mdibakuli kawamizila wanhu kuno kolonga, “Ino ayo damu ya lagano diyatendile Mndewa Imulungu na mweye viyawagwelele malagizo gano.” \p \v 9 Abaho Musa na Haluni na Nadabu na Abihu na wavele malongo saba wa Waizilaeli wakwela kulugongo, \v 10 na wamona Imulungu wa Izilaeli. Hasi ya magulu gake honeka kamba sakafu ya mabwe gokwaka, ikala buluu kamba ulanga. \v 11 Imulungu hawalumize bule vilongozi awo wa wanhu wa Izilaeli, wamona Imulungu na waja na kung'wa. \s Musa hana ulugongo lwa Sinai \p \v 12 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Izo kumwangu uchanha kulugongo, ukale hano, nokugwelela vibao vibili va mabwe mumo nyandika malagizo na gaja golondigwa ili gawafunze Waizilaeli.” \v 13 Musa kasegela na mtazaji wake Yoshua, Musa kakwela kulugongo lwa Imulungu. \v 14 Musa kawalongela waja iwavele, “Tubeteni hano mbaka vonda tubwele. Haluni na Huli wabaha hamoja na mweye, munhu yoyose yahawa na mbuli yomgaza yawacholele hewo.” \p \v 15 Avo, Musa kakwela kulugongo lwa Sinai, na wingu diugubika ulugongo, \v 16 na ukulu wa Mndewa Imulungu ukala uchanha ya ulugongo lwa Sinai. Wingu diugubika ulugongo kwa siku sita, na siku da saba Mndewa kamkema Musa kulawa kudiwingu dijo. \v 17 Ukulu wa Mndewa Imulungu oneka kwa wanhu wa Izilaeli kamba moto okwaka uchanha ya ulugongo. \v 18 Musa kengila mgati ya dija diwingu, viyakalile kokwela kulugongo. Kakala kuko siku malongo mane imisi na ikilo. \c 25 \s Sadaka za hema ding'alile \r (Kulawa 35:4-9) \p \v 1 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 2 “Walongele Waizilaeli wandavile sadaka. Na gweye ubokele kila kinhu chonda nilaviligwe na kila munhu yonilavila kwa moyo unogile. \v 3 Kolondigwa ubokele sadaka zino, zahabu na shaba na shaba ya kiguzi, \v 4 sufi ya buluu na sufi ya zambalau na sufi ndung'hu, viwalo vinogile va kitani na viwalo vitendigwe kwa mibahila ya mbuzi, \v 5 ng'hwembe za ng'hondolo mbigalo zigeligwe langi ndung'hu na ng'hwembe za mnyama wa mbahali na mibiki ya muhamvi na mkese, \v 6 mavuta ga taa na vinhu vilondigwa mbuli ya mavuta ga kubakala na mbuli ya ubani unung'hila goya. \v 7 Ubokele mabwe ga bei ng'hulu gokemigwa shohamu na mabwe gayagwe mbuli ya kukihamba kikoti cha mulava nhosa na kikoba cha mmhambaga. \v 8 Vivija wanhu olondigwa wanitendele hema ding'alile, ili ng'hale hamoja nao. \v 9 Utende hema dijo na vinhu vake kamba vonda nikulagusile. \s Sanduku da lagano \r (Kulawa 37:1-9) \p \v 10 “Nao wanhendele sanduku da lagano kwa mbao za mkese, utali wake uwe mkono umoja na nusu na ugazi wake uwe mkono umoja na utali wake kwa kuchola uchanha uwe mkono umoja. \v 11 Udibake sanduku dijo zahabu inogile kunze na mgati, na udizungulusile lugigo lwa zahabu. \v 12 Abaho koditendela sanduku dijo vipete vine va zahabu na uvigele mmagulu gake mane, kila mgulu kipete kimoja. \v 13 Usongole mango za muhamvi na uzibake zahabu. \v 14 Mango azo uzigele mna ivipete vili kila mwambu wa disanduku, ili mudipape. \v 15 Mango azo zisigale mumo mvipete va disanduku sikuzilavigwe. \v 16 Abaho mgati ya disanduku dijo wike vibao vibili va mabwe vandikigwe gamalagizo. \p \v 17 “Abaho usongole ngubiko\f + \fr 25:17 \fr*\ft Vivija \ft*\fq ngubiko\fq*\ft ayo yokemigwa kigoda cha bazi.\ft*\f* aho hozigeligwa kumgongo nzambi, ngubiko ayo iwe ya zahabu inogile, utali wake uwe mkono umoja na nusu na ugazi wake uwe mkono umoja. \v 18 Abaho usongole viumbe vibili kwa zahabu, abaho uvike mumgwazo wa ingubiko, \v 19 imoja umwike mwambu uno na iyagwe mwambu uyagwe kuno na kuno. Uvike viumbe avo mumgwazo wa ingubiko, lakini viilumbe na ingubiko. \v 20 Viumbe awo wailole na mabawa gao gayanzanze uchanha ya ingubiko. \v 21 Mdisanduku dijo wike vibao vibili va mabwe na uchanha yake wike ayo ingubiko. \v 22 Na niye noiting'hana na gweye, hagati ya viumbe awo wabili weli uchanha ya disanduku da lagano, nolonga na gweye na nokugwelela malagizo gose mbuli ya Waizilaeli. \s Meza ikiligwe magate galavigwe kwa Imulungu \r (Kulawa 37:10-16) \p \v 23 “Tenda meza ya mbao za mkese iwe na utali wa mkono umoja na ugazi wa nusu mkono na utali kwa kuchola uchanha uwe behi na kuvika mkono umoja. \v 24 Uibake zahabu inogile na uizungulusile lugigo lwa zahabu. \v 25 Abaho koizungulusila lubao luli na ugazi wa ganza na lubakigwe zahabu. \v 26 Utende vipete vine va zahabu na uvigele mna gamagulu gake mane. \v 27 Vipete avo vikale behi na luja ulubao luzunguluswe mwiimeza na vokuwa vakupapila imeza. \v 28 Usongole mango za muhamvi, na uzibake zahabu, mango azo zokuwa za kupapila ayo imeza. \v 29 Utende sahani na vikasi, vivija utende bilika na vibakuli va kugidila nhosa ya ung'waji. Uvitende viya vose avo kwa zahabu inogile. \v 30 Uchanha ya imeza mogeka gaja gamagate gamundavile. Magate gago gosigala baho siku zose mgameso gangu. \s Kingolobweda \r (Kulawa 37:17-24) \p \v 31 “Utende kingolobweda cha zahabu inogile, dako jake na mgimbo wake uwe umoja, vikasi vake na vifundo vake na maluwa gake vose vitendigwe kwa kihande kimoja cha zahabu. \v 32 Matambi sita galawilile mumgimbo wa ikingolobweda, matambi madatu mwambu uno na madatu mwambu uyagwe. \v 33 Kila tambi diwe na vifundo vidatu kamba vigali maluwa ga mulozi kila dimoja na vifundo vake na luwa jake. \v 34 Na umgimbo wa ikingolobweda uhambigwe na vifundo vine viigale kamba viwili mulozi uwe na vifundo na maluwa. \v 35 Kila hanhu hogozukila gamatambi mabili ili kuvikiza matambi sita ga ikingolobweda, hasi yake hawe na kifundo kimoja. \v 36 Vifundo vivo na matambi gake vokuwa kinhu kimoja na ikingolobweda na vose vitendigwe kwa zahabu inogile. \v 37 Utende taa saba mbuli ya ikingolobweda uzike uchanha yake ili zimwemwese kuulongozi. \p \v 38 “Vivija utende viya va kugogela makala ga moto na viya va kuhalila moto kwa zahabu inogile. \v 39 Sola kilo malongo madatu na tano za zahabu inogile utendele acho ikingolobweda na viya vake vose. \v 40 Witeganye utende kamba viulagusiligwe kuja kulugongo. \c 26 \s Hema da mting'hano \r (Kulawa 36:8-38) \p \v 1 “Tenda hema da mting'hano kwa mapanziya longo ga kitani inogile galukigwe na nzabi za buluu na zambalau na udung'hu na ugagele ulembo wa viumbe weli na mabawa watendigwe na mafundi wanogile. \v 2 Kila panziya diwe na utali wa makono longo na mabili na ugazi wa makono mabili. \v 3 Mapanziya matano ugasonele hamoja dilawile panziya dimoja na matano gayagwe ugasonele hamoja dilawile panziya dimoja. \v 4 Wike vitanzi va buluu mna imhindo ya panziya da ikimambukizo na utende vivo kwa mhindo ya panziya diyagwe. \v 5 Wike vitanzi malongo matano mna idipanziya dimoja na vitanzi malongo matano mdipanziya diyagwe, vitanzi vose viilole. \v 6 Abaho utende vifungilo va zahabu malongo matano, ili ulumbilize vihande avo vibili va panziya, avo dihema diwe dimoja. \p \v 7 “Vivija utende ngubiko ya dihema kwa mapanziya longo na dimoja ga mibahila ya mbuzi. \v 8 Kila panziya diwe na utali wa makono longo na ndatu na ugazi wa makono mabili. Mapanziya gose gaigale. \v 9 Mapanziya matano galumbilize hamoja na mapanziya sita galumbilize hamoja. Panziya dilumbilizigwe kwa mapanziya sita udibande kuulongozi wa dihema. \v 10 Abaho wike vitanzi malongo matano mna idipanziya dimoja na vitanzi malongo matano mdipanziya diyagwe. \v 11 Utende vifungilo va shaba ya kiguzi malongo matano na uvigele mvitanzi ili ugalumbilize gago gamapanziya na kutenda ngubiko imoja ya dihema. \v 12 Ija inusu isigale ya dipanziya uigubike mwambu wa kukisogo wa dihema. \v 13 Nusu mkono isigale ya idipanziya kila mwambu uigubike kila mwambu mzimbavu za dihema. \p \v 14 “Utende ngubiko iyagwe ya dihema kwa ng'hwembe za ng'hondolo mbigalo zigeligwe langi ndung'hu na ng'hwembe za mnyama wa mbahali. \p \v 15 “Utende mbao za mkese za kwimila dihema. \v 16 Kila lubao luwe na utali wa makono mane, na ugazi wa behi kuvikila mkono umoja, \v 17 kila lubao luwe na vilimi vibili va kulumbilizila. Mbao zose za dihema uzitende vivo. \v 18 Utende mbao malongo mabili za mwambu wa kusini wa dihema, \v 19 na vikalilo malongo mane va shaba, kila lubao vikalilo vibili ili kugogeleza vija ivilimi vibili. \v 20 Utende mbao malongo mabili za mwambu wa kasikazini wa dihema, \v 21 na vikalilo malongo mane va shaba, kila lubao vikalilo vibili. \v 22 Kwa mwambu kwa kukisogo wa dihema, mwambu wa kudihongela zuwa utende mbao sita, \v 23 na utende mbao mbili kuvingolobweda va mwambu wa kukisogo wa dihema. \v 24 Mbao azo mbili za kutenda avo ivingolobweda vibili zilumbilizigwe kulawa hasi mbaka uchanha kuna ipete ya ichanduso. Mbao azo mbili za ivingolobweda avo vibili uzitende kamba vivo. \v 25 Avo hokuwa na mbao nane na vikalilo longo na sita va shaba, kila lubao vikalilo vibili. \p \v 26 “Utende mango za muhamvi, mango tano mbuli ya mwambu umoja wa dihema, \v 27 na mango tano mbuli ya mwambu uyagwe na mango tano mbuli ya mwambu wa kudihongela zuwa, kukisogo mwa dihema. \v 28 Mango ili hagati ya mbao za dihema ibalazigwe kulawa mwambu uno mbaka uyagwe wa dihema. \v 29 Mbao zose uzibake zahabu, na utende vipete va zahabu kugogeleza zimango. Vivija mango zose uzibake zahabu. \v 30 Utende dihema kamba vinikulagusile kuja kulugongo. \p \v 31 “Tenda panziya da kitani inogile dilukigwe na sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na udigele ulembo wa viumbe weli na mabawa watendigwe na mafundi wanogile. \v 32 Udinanike mzimhanda nne za muhamvi zibakigwe zahabu, na zili na vifungilo va zahabu na zikale mvikalilo vine va shaba. \v 33 Dike dipanziya hasi ya vifungilo uchanha ya dihema, abaho udigale disanduku da lagano mumo mdihema kukisogo ya dipanziya. Panziya dijo digole hanhu hong'ala na hanhu hong'ala ng'hani. \v 34 Wike ingubiko uchanha ya disanduku da lagano mgati ya hanhu hong'ala ng'hani. \v 35 Ija imeza ikigwe gamagate uike mwambu wa kasikazini kunze ya dipanziya na kija ikingolobweda kike mwambu wa kusini wa dihema. \p \v 36 “Hana ulwingililo lwa dihema utende panziya da kitani inogile dizamile dilukigwe na sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na udihambe kwa ulembo. \v 37 Abaho utende mhanda tano za muhamvi za dipanziya na uzibake zahabu na wike vifungilo va zahabu na utende vikalilo vitano va shaba ya kiguzi mbuli ya mhanda zizo.” \c 27 \s Upango wa kulavila nhosa \r (Kulawa 38:1-7) \p \v 1 Imulungu kamulongela Musa, “Utende upango wa kulavila nhosa kwa mbao za mkese. Upango awo uigale kila mwambu, utali wake uwe makono mabili na nusu na ugazi wake uwe makono mabili na nusu na utali wake wa kuchola uchanha uwe mkono umoja na nusu. \v 2 Utende mhembe nne mna zikona nne, na mhembe azo zokuwa kinhu kimoja na upango awo na uubake shaba ya kiguzi. \v 3 Viya vose va kulavila nhosa uvitende kwa shaba ya kiguzi, zae da kwikila mitozi na lwiko lwa kuzolela mitozi na bakuli na lwiko lwa kuhindulila inhosa na viya va kuhalila moto. \v 4 Abaho utende lwavu lwa shaba ya kiguzi na wike vipete vine va shaba ya kiguzi mna zikona nne. \v 5 Ulwike lwavu awo mumgwazo hasi ya upango wa kulavila nhosa, ili uvike nusu ya upango wa kulavila nhosa. \v 6 Usongole mango za muhamvi za kupapila awo uupango wa kulavila nhosa na uzibake shaba ya kiguzi. \v 7 Mango azo uzigele mvipete kila mwambu wa upango wa kulavila nhosa ili upapigwe. \v 8 Utende upango awo kwa mbao na uwe na uvungu kamba vinikulagusile kuja kulugongo. \s Luwa lwa mting'hano \r (Kulawa 38:9-20) \p \v 9 “Utende luwa lwa mting'hano. Mwambu wa kusini kuwe na mapanziya gatendigwe kwa kitani inogile ilukigwe, mapanziya gago gawe na utali wa makono malongo mane na nne kwa mwambu umoja. \v 10 Mapanziya gago gagogelezwe kwa mhanda za shaba ya kiguzi malongo mabili zili na vikalilo va shaba ya kiguzi. Ivifungilo va zimhanda na nzabi zake viwe va shaba. \v 11 Vivija mwambu wa kasikazini, utali wa dipanziya uwe makono malongo mane na nne kwa mwambu umoja na mhanda malongo mabili za shaba ya kiguzi, lakini vifungilo va zimhanda na nzabi zake viwe va shaba. \v 12 Mwambu wa kudihongela zuwa dipanziya diwe na utali wa makono malongo mabili na mbili kwa mwambu umoja na mhanda longo na vikalilo longo. \v 13 Mwambu wa kudilawila zuwa, mwambu wa kwingilila, luwa luwe na ugazi wa malongo mabili na mbili. \v 14 Panziya da mwambu umoja wa umulango diwe na ugazi wa makono sita na nusu hamoja na mhanda ndatu na vikalilo vidatu. \v 15 Vivija mwambu uyagwe wa umulango dipanziya diwe na ugazi wa makono sita na nusu hamoja na mhanda ndatu na vikalilo vidatu. \v 16 Hana umulango wa uluwa wike panziya dizamile dili na ugazi wa makono tisa, ditendigwe kwa nzabi za buluu na zambalau na udung'hu na kitani inogile ilukigwe na dihambigwe vinogile. Panziya dijo digogigwe na mhanda nne zili na vikalilo vine. \v 17 Mhanda zose kuzunguluka uluwa zigogigwe na mango za shaba, vifungilo vake viwe va shaba na vikalilo vake viwe va shaba ya kiguzi. \v 18 Luwa luwe na utali wa makono malongo mane na nne na ugazi wa makono malongo mabili na mbili na utali wa kuchola uchanha wa makono mabili na nusu. Mapanziya gake gawe ga kitani inogile na vikalilo va shaba ya kiguzi. \v 19 Vinhu vose viyagwe vizengiligwe na va kutumia mdihema na uluwa, vose viwe va shaba ya kiguzi hata vifungilo va nzabi viwe va shaba ya kiguzi. \s Mavuta ga itaa \r (Walawi 24:1-4) \p \v 20 “Walagize wanhu wa Izilaeli wakugalile mavuta ganogile ga mizeituni mbuli ya taa, ili taa zikwake kila siku ichungulo. \v 21 Haluni na wanage weke taa mdihema da mting'hano, kunze ya panziya dili kuulongozi wa sanduku da lagano. Mgameso gangu taa azo zikwake toka ichungulo mbaka imitondo. Lagizo dino digogigwe milele na Waizilaeli na ulelo wao. \c 28 \s Viwalo va walava nhosa \r (Kulawa 39:1-7) \p \v 1 “Mgale ndugu yako Haluni na wanage wa kimbigalo, Nadabu na Abihu na Eleazali na Itamali. Uwasagule hagati ya wanhu wa Izilaeli ili wanisang'hanile kamba walava nhosa. \v 2 Umsonele ndugu yako Haluni viwalo va kulavila nhosa ili yoneke kanoga na yagweleligwe ukulu mgameso ga wanhu. \v 3 Walagize mafundi waniwagwelele nzewele wamtendele Haluni viwalo, ili yekigwe kwa sang'hano ya kunilavila nhosa. \v 4 Walongele wamtendele vinhu vino, kikoba cha mmhambaga na kikoti na kanzu igeligwe ulembo na kanzu na kilemba na mkwiji. Ndugu yako Haluni na wanage wavale viwalo vivo ili wanisang'hanile kamba walava nhosa. \v 5 Mafundi awo wasone viwalo vivo kwa sufi ya buluu na zambalau na udung'hu na nzabi za zahabu na kitani inogile ilukigwe. \s Kikoti cha mulava nhosa \p \v 6 “Wakitende kikoti cha mulava nhosa kwa sufi ya buluu na zambalau na udung'hu na nzabi za zahabu na kitani inogile ilukigwe na kuhambigwa goya. \v 7 Kiwe na nzabi mbili zisonigwe mzikona mbili ili zinzabi zifungigwe mmaega. \v 8 Mkwiji wa kufungila utendigwe kwa vinhu vivija va nzabi za zahabu na sufi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na kitani inogile ilukigwe na kutenda kiwe kinhu kimoja na ikikoti. \p \v 9 “Abaho usole mabwe mabili ga shohamu, ugandike matwaga ga wana longo na wabili wa Izilaeli, \v 10 kamba viwaleleke, matwaga sita mdibwe dimoja na matwaga sita mdibwe diyagwe. \v 11 Ugandike gamatwaga ga wana wa Izilaeli mgamabwe gago kamba munhu viyosongola muhuli abaho ugakande mna ivigigo va zahabu. \v 12 Mabwe gago mabili gekigwe mzinzabi za ikikoti kulagusa makabila longo na mabili ga wana wa Izilaeli. Avo Haluni yavale matwaga gago mmaega gake mgameso gangu niye Mndewa Imulungu, kamba kinhu cha kukumbuka. \v 13 Utende vigigo vibili va zahabu, \v 14 na mikufu mibili ya zahabu inogile ilukigwe kamba nzabi. Uifunge ayo imikufu mvigigo vivo. \s Kikoba cha mmhambaga \r (Kulawa 39:8-21) \p \v 15 “Utende kikoba cha mmhambaga, mbuli ya kujuwa viyolonda Imulungu. Kitendigwe kwa vinhu vivija kamba ikikoti. Ukitende kwa nzabi za zahabu na sufi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na kitani inogile ilukigwe goya. \v 16 Kikoba acho kibandigwe na kiigale kila mwambu, utali wake uwe lwayo lumoja na ugazi wake uwe lwayo lumoja. \v 17 Kihambigwe kwa misafa mine ya mabwe ga bei ng'hulu, msafa wa ichanduso uhambigwe kwa mabwe ga akiki na topazi na alimasi ndung'hu, \v 18 msafa wa kabili uhambigwe kwa mabwe ga zumalidi na johali ya langi ya samawati na alimasi, \v 19 msafa wa kadatu uhambigwe kwa mabwe ga yasinto na akiki ndung'hu na ametisito, \v 20 na msafa wa ikane uhambigwe kwa mabwe ga zabalajadi na shohamu na yasipi. Mabwe gago gose gakandigwe mvigigo va zahabu. \v 21 Avo hokuwa na mabwe longo na mabili, kila dibwe jandikigwe twaga da wana wa Izilaeli, kila dibwe dokuwa kamba muhuli, kulagusa makabila longo na mabili. \p \v 22 “Mbuli ya kikoba cha mmhambaga, utende mikufu ya zahabu inogile na ilukigwe kamba nzabi. \v 23 Abaho utende pete mbili za zahabu na uzifunge mzikona mbili za ikikoba, \v 24 na imikufu mibili ya zahabu uifunge mzipete zizo. \v 25 Mwambu umoja na mwambu uyagwe wa imikufu uzifunge mvigigo vibili va kija ikikoba ili vigogeleze ikikoti mmaega mwambu wa kuulongozi. \v 26 Abaho utende pete mbili za zahabu na uzifunge kwa hasi mna zikona mbili za hasi ya ikikoba behi na kikoti. \v 27 Abaho utende pete mbili ziyagwe za zahabu uzike mumgwazo wa ikikoti mwambu wa hasi, hanhu aho ikikoti hokiilumba na umkwiji ulukigwe goya. \v 28 Kikoba cha mmhambaga kifungigwe mkikoti kwa nzabi ya buluu, ili acho ikikoba cha mmhambaga kigoge goya na kikale mumkwiji ulukigwe goya. \p \v 29 “Haluni yahengila hanhu hong'ala yakivale mmhambaga kikoba acho cha kujuwa golondigwa acho chandikigwe matwaga gamakabila longo na mabili ga wana wa Izilaeli, ili niye Mndewa Imulungu sikuniwasemwe mweye. \v 30 Mkikoba acho ugele mabwe\f + \fr 28:30 \fr*\ft Kwa Kiebulania gago gamabwe gokemigwa \ft*\fqa Ulimu \fqa*\ft na \ft*\fqa Tumimu.\fqa*\f* ga kujuwa golondigwa na gawe mwiimhambaga ya Haluni kila viyokwingila kuulongozi wangu. Abaho Haluni kogajuwa gaja gonilonda kwa Waizilaeli. \s Viwalo viyagwe va mulava nhosa \r (Kulawa 39:22-31) \p \v 31 “Utende kanzu da kuvalila kikoti acho kwa sufi ya buluu. \v 32 Kanzu ajo diwe na zonzo da kwingila pala. Zonzo ajo dizunguluswe lugigo lulukigwe goya ili sikudidegeke. \v 33 Mwiimhindo ya hasi uluke kinhu kamba tonga kwa sufi ya buluu na zambalau na udung'hu. Hagati ya kila tonga wike nyangili ya zahabu. \v 34 Wike tonga abaho nyangili, tonga abaho nyangili kuzunguluka kanzu jose. \v 35 Haluni yavale kanzu dijo viyosang'hana sang'hano ya kulava nhosa na sauti ya nyangili yohulikigwa viyokwingila hanhu hong'ala mgameso gangu na viyolawa kunze, ili sikuyafe. \p \v 36 “Abaho utende lung'andi lwa zahabu inogile na wandike mbuli zino, ‘Kalavigwa kwa Mndewa Imulungu.’ \v 37 Abaho ulufunge lung'andi awo kuulongozi wa kilemba kwa luzabi lwa buluu. \v 38 Haluni yaluvale lung'andi awo mkihanga chake. Kwa kutenda vivo kopapa gehile ga wanhu wa Waizilaeli gawatendile viondavila nhosa zao, avo nozitogola nhosa zao. \p \v 39 “Umtendele Haluni kanzu digeligwe ulembo na dilukigwe kwa kitani inogile na umvaze kilemba cha kitani inogile na mkwiji uhambigwe goya. \p \v 40 “Uwatendele wanage Haluni makanzu na mikwiji na vilemba ili oneke wanoga na wagweleligwe ukulu. \v 41 Umvaze ndugu yako Haluni na wanage viwalo vivo, abaho uwagidile mavuta na uwekile makono na uwalave kumwangu niye ili wanisang'hanile kamba walava nhosa. \v 42 Vivija wasonele kaputula za kitani ziwagubike toka mvigudi mbaka mgamahaza ili sikuwakale mwazi. \v 43 Haluni na wanage wavale kaputula zizo wahengila mdihema da mting'hano, hebu waheza muupango wa kulavila nhosa, kusang'hana kamba walava nhosa hanhu hong'ala ili sikuwoneke wa mwazi na wakomigwe. Lagizo dino digogigwe milele na Haluni na ulelo wake. \c 29 \s Walava nhosa olavigwa kwa Mndewa \r (Walawi 8:1-36) \p \v 1 “Na gweye uwatendele vino Haluni na wanage ili kuwatenda wanisang'hanile kamba walava nhosa. Sola bofu da ng'ombe mbigalo na ng'hondolo wabili wa kimbigalo watelele, \v 2 magate hagageligwe hamila, na maandazi hagageligwe hamila na gakandigwe kwa mavuta na vigate visisili vigeligwe mavuta. Vose vino uvitende kwa usage unogile wa ngano. \v 3 Abaho uvike mkigelo undavile nhosa hamoja na dija dibofu da ng'ombe na iwang'hondolo wabili wa kimbigalo. \p \v 4 “Abaho uwagale Haluni na wanage hana ulwivi lwa dihema da mting'hano, abaho uwakoshe kwa mazi. \v 5 Abaho usole iviwalo va ulava nhosa na umvaze Haluni, kanzu na kanzu igeligwe ulembo na kikoti na kikoba cha mmhambaga na umfunge uja umkwiji ulukigwe goya. \v 6 Umvaze kilemba mdipala na wike uja ulung'andi lung'alile mumgwazo wa ikilemba. \v 7 Abaho usole gaja gamavuta ga kubaka, umgidile Haluni mdipala jake avo komulava kumwangu. \p \v 8 “Abaho uwagale wanage Haluni na uwavaze gamakanzu. \v 9 Uwafunge mikwiji mvigudi vao na uwavaze vilemba vao. Vino vivo vonda uwatende Haluni na wanage wang'ale. Hewo na ulelo wao okuwa walava nhosa milele. \p \v 10 “Abaho udigale dija dibofu da kimbigalo da ng'ombe haulongozi wa dihema da mting'hano. Haluni na wanage weke makono gao kudipala da idibofu. \v 11 Dichinje bofu dijo mgameso gangu aho hana ulwivi lwa dihema da mting'hano. \v 12 Sola damu kidogo na uibake kwa kidole chako mzimhembe za upango wa kulavila nhosa, na damu yonda isigale ite hasi ya uupango. \v 13 Abaho ulave mavuta gose geli mna ivinhu va mgati, maini na figo mbili uvisome moto uchanha ya upango. \v 14 Lakini nyama yake na ing'hwembe na mavi gake uvisole ukavisome moto kunze ya ng'hambi yenu. Ino ayo nhosa ya kusegesa nzambi. \p \v 15 “Abaho sola ng'hondolo imoja mna iwang'hondolo wabili wa kimbigalo na umulongele Haluni na wanage weke makono gao kudipala jake. \v 16 Umchinje na usole idamu uimizile banzi zose za uupango wa kulavila nhosa. \v 17 Abaho mkanhe vihande vihande ayo ing'hondolo. Sunha ivinhu va mgati na migulu yake, uvike vose hamoja na dipala na nyama ziyagwe. \v 18 Abaho umsome ng'hondolo wose uchanha ya uupango, ili undavile niye nhosa ya kusoma moto. Mnung'ho wa nhosa ayo oninogeza niye Mndewa Imulungu. \p \v 19 “Umsole ija ing'hondolo iyagwe, Haluni na wanage weke makono gao kudipala jake. \v 20 Umchinje ng'hondolo ayo na usole damu kidogo na umbake Haluni na wanage mumgwazo wa magwiti gao ga mkono wa kudila na mna imidole ng'hulu ya makono gao ga kudila na mna imidole ng'hulu ya magulu gao ga mkono wa kudila. Damu yonda isigale uimizile banzi zose za uupango wa kulavila nhosa. \v 21 Sola damu kidogo ili muupango wa kulavila nhosa hamoja na gaja gamavuta ga kubakala ummizile Haluni na viwalo vake, vivija uwamizile wanage na viwalo vao, avo Haluni na wanage okuwa wang'ala na viwalo vao kumwangu niye. \p \v 22 “Abaho usole mavuta ga ng'hondolo ayo wa ikimbigalo, mavuta ga mkila wake na mavuta gagubike ivinhu va mgati na maini na figo zose mbili na mavuta gake na kihili cha ukudila. \v 23 Kulawa mna ikigelo cha magate hagageligwe hamila, kili kuulongozi wa Mndewa Imulungu, sola gate dimoja na andazi dimoja digeligwe mavuta na kigate kisisili kimoja. \v 24 Vinhu vose avo wagwelele Haluni na wanage na wao ovinula uchanha kamba kilaguso cha kundavila niye Mndewa Imulungu. \v 25 Abaho uvisole mmakono gao uvisome moto muupango wa kulavila nhosa hamoja na ija inhosa ya kusoma moto, ili vinung'hile goya na kuninogeza niye Mndewa Imulungu. Ino ayo nhosa ilavagwa kwa moto. \p \v 26 “Abaho usole kidali cha ing'hondolo wakumtenda Haluni yalavigwe kumwangu na ukinule uchanha kamba kilaguso cha kundavila niye Mndewa Imulungu. Kidali acho chokuwa chako. \p \v 27 “Mulava nhosa yahalavigwa kumwangu, kidali na kihili cha ng'hondolo mbigalo vilavigwe kumwangu, vose avo vokuwa va Haluni na wanage. \v 28 Avo milele wanhu wa Izilaeli wajuwe kamba zinhosa za kugala kuilumba ziwonilavila niye Mndewa Imulungu kidali na kihili mwenyego Haluni na ulelo wake. Ayo yokuwa nhosa yao kwa Mndewa Imulungu. \p \v 29 “Haluni yahafa, viwalo vake ving'ala wagweleligwe wanage wavivale siku donda wabakigwe mavuta na kwikiligwa makono. \v 30 Mwanage Haluni yonda yasole hanhu ha ulava nhosa wa tatake yavivale viwalo avo kwa siku saba mna dihema da mting'hano ili yasang'hane mna ihanhu hong'ala. \p \v 31 “Sola nyama ya ayo ing'hondolo yalavigwe kumwangu, na uitelekele hanhu hong'ala. \v 32 Abaho uwagwelele Haluni na wanage, na wao waidile hana ulwivi lwa dihema da mting'hano hamoja na magate gasigale mkigelo. \v 33 Wavije vinhu avo visang'hanilwe kuwalava kumwangu na kuwatenda wailumbe na niye, lakini munhu yoyose iyagwe sikuyaje kwavija vinhu avo ving'ala. \v 34 Kamba nyama yoyose hebu magate vosigala mbaka imitondo, uvisome moto. Sikuvidigwe kwavija ving'ala. \p \v 35 “Vino vivo vonda uwatendele Haluni na wanage kamba vinikulagize. Uwatende wang'ale kwa siku saba, \v 36 na kila siku uchinje ng'ombe mbigalo yawe nhosa ya kusegesa nzambi kwa kutenda vivo koutenda upango wa kulavila nhosa ung'ale, abaho uugidile mavuta ili uulave kumwangu. \v 37 Kwa siku saba uutende upango wa kulavila nhosa ung'ale na uulave kumwangu. Wahamambukiza upango awo okuwa ung'ala na kinhu chochose chonda kiukwase chong'ala. \s Nhosa za kila siku \r (Kupetigwa 28:1-8) \p \v 38 “Kila siku, kipindi chose kumwande ulave nhosa uchanha ya upango, mabofu mabili ga ng'hondolo geli na mwaka umoja. \v 39 Bofu dimoja da ng'hondolo udilave imitondo na diyagwe ichungulo. \v 40 Hamoja na dija dibofu da ng'hondolo diulava imitondo ulave na vibaba vibili va usage ulibule midundulu uhanganyigwe na nyhupa imoja ya mavuta ganogile ga mzeituni, na nyhupa imoja ya divai kamba nhosa ya king'waji. \v 41 Vivija na dija dibofu da ng'hondolo dilavagwa ichungulo udilave hamoja na nhosa ya ndiya na nhosa ya king'waji kamba dija da imitondo. Mnung'ho wa nhosa azo zilavigwa kumwangu oninogeza niye Mndewa Imulungu. \v 42 Nhosa ino ya kusoma moto ilavigwe siku zose, ulelo mbaka ulelo mgameso gangu niye Mndewa Imulungu, kuulongozi wa ulwivi lwa dihema da mting'hano, aho honda niiting'hane na mweye na kulonga na mweye. \v 43 Vivija aho honda niiting'hane na Waizilaeli na mng'alo wangu ohatenda hanhu aho hang'ale. \v 44 Avo dihema da mting'hano na uupango wa kulavila nhosa, novitenda ving'ale. Vivija Haluni na wanage nowatenda wang'ale ili wanisang'hanile kamba walava nhosa. \v 45 Avo, niye nokala na Waizilaeli, na nokuwa Imulungu wao. \v 46 Na hewo ojuwa kamba niye Mndewa Imulungu wao, niwalava mwiisi ya Misili ili ng'hale nao. Niye ayo Mndewa Imulungu wao. \c 30 \s Upango wa kusomela ubani \r (Kulawa 37:25-28) \p \v 1 “Utende upango kwa mbao za mkese, mbuli ya kusomela ubani. \v 2 Upango awo uigale, utali wake na ugazi wake uwe nusu mkono, na utali wake wa kuchola uchanha uwe mkono umoja. Mhembe zake zilawilile na ziwe kinhu kimoja na awo uupango, \v 3 na uubake zahabu inogile. Mwambu wa uchanha, banzi zose za mulubavu na mzimhembe, vivija uzungulusile lugigo lwa zahabu. \v 4 Utende vipete vibili va zahabu na uvike hasi ya lugigo mna zibanzi zake mbili ziilola. Vipete avo vogogeleza zimango kipindi cha kuupapa uupango. \v 5 Usongole mango za muhamvi na uzibake zahabu. \v 6 Upango awo uwike kuulongozi wa panziya dili kuulongozi wa sanduku da lagano, aho hana ingubiko baho honda niiting'hane na gweye. \v 7 Kila imitondo Haluni yahengila kuzitanda zitaa, yasome ubani unung'hila goya uchanha ya upango. \v 8 Yatende vivo yahabwinha zitaa ichungulo. Nhosa ino ya ubani igendelele bila kulekigwa kipindi chose chonda kize cha ulelo wenu. \v 9 Muupango awo, sikumusome ubani hautelele, na sikumulave nhosa ya kusoma moto, hebu nhosa ya ndiya, hebu kugida nhosa ya king'waji. \v 10 Mwanza umoja kwa mwaka Haluni yautende upango ung'ale kwa kugida mzimhembe zake damu ya nhosa ya kusegesa nzambi. Mbuli ayo itendigwe kila mwaka kipindi chose chonda kize. Upango awo ung'ala kwa Mndewa Imulungu.” \s Kuliha sente mbuli ya hema da mting'hano \p \v 11 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 12 “Vonda uwapete wanhu wa Izilaeli, kila munhu kolondigwa kuliha sente mbuli ya ugima wake kipindi cha kupetigwa. Avo kuduhu utamu wihile mna iwanhu wapetigwe. \v 13 Kila munhu yapetigwe kolondigwa yalihe gilamu tano za shaba kwa kipimo kili mdihema da mting'hano. Sadaka ino kondavila niye. \v 14 Kila munhu yopetigwa, kulawa miyaka malongo mabili na kugendelela kondavila sadaka ayo. \v 15 Munhu mkiwa na munhu tajili wose olondigwa walihe sawa, kwa kipimo kili mdihema da mting'hano. \v 16 Ubokele shaba ayo kulawa kwa Waizilaeli, na gweye uzitumie kwa sang'hano ya dihema da mting'hano. Nayo yokuwa kinhu cha kukumbukigwa na Waizilaeli kuulongozi wangu, mbuli ya kuliha ugima wenu.” \s Bakuli da shaba \p \v 17 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 18 “Utende bakuli da shaba ya kiguzi na utende mgimbo wa shaba ya kiguzi wa kukalila dibakuli dijo, dike bakuli dijo hagati ya dihema da mting'hano na uupango wa kulavila nhosa, na ugele mazi mdibakuli dijo. \v 19 Haluni na wanage wasunhe makono gao na magulu gao kulawa mdibakuli dijo. \v 20 Wang'hali hawana kwingila mna dihema da mting'hano olondigwa waisunhe kwa mazi ili sikuwafe. Vivija waisunhe wahakwesa hana uupango ili wanisang'hanile kwa kunilavila nhosa ya kusoma moto. \v 21 Olondigwa wagasunhe makono gao na magulu gao ili sikuwafe. Mbuli ino yokuwa lagizo kwa Haluni na ulelo wake, milele.” \s Mavuta gang'alile \p \v 22 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 23 “Sola vinhu vinogile kamba vija manemane ya mazi nyhupa sita, mdalasini unung'hila goya kilo ndatu, mkegeni unung'hila goya kilo ndatu, \v 24 na mdalasini uyagwe kilo sita na vipimo avo vose viigale na kipimo kili mdihema ding'alile, vivija usole nyhupa nne za mavuta ga mzeituni. \v 25 Kwa vinhu vivo utende mavuta gang'alile na ugahanganye kamba viwatendaga awo wengaga mavuta gonung'hila goya, mavuta gago mogasang'hanila kwa kulava vinhu kumwangu. \v 26 Abaho udigidile mavuta gago dihema da mting'hano, na disanduku da lagano, \v 27 meza na viya vake vose, taa na ikingolobweda chake na viya vake na upango wa kusomela ubani, \v 28 na upango wa kulavila nhosa na viya vake vose na dibakuli da shaba na mgimbo wake na dako jake. \v 29 Uvilave kumwangu ili ving'ale ng'hani. Kinhu chochose chahakwasa vinhu avo chokuwa king'ala. \v 30 Abaho uwagidile gamavuta Haluni na wanage na kuwalava kumwangu ili wanisang'hanile kamba walava nhosa. \v 31 Walongele Waizilaeli, ‘Gano gokuwa mavuta gangu gang'alile ga kubaka mna uulelo wenu wose. \v 32 Mavuta gano sikuyagidiligwe munhu yoyose vivino vivino, na sikumutende mavuta gayagwe kamba gano, mavuta gano gang'ala na mugone kamba gang'ala siku zose. \v 33 Munhu yoyose yonda yatende mavuta kamba gano, hebu yahamgidila munhu hafaya kugidiligwa mavuta gano, munhu ayo kobaguligwa na wanhu zake.’ ” \s Ubani \p \v 34 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Sola vipimo va vinhu va umulile viigale na vinhu vino, ululu wa natafi na ululu wa shekeleti na ululu wa kelibena na ubani unogile. \v 35 Soleni vinhu avo mutendele ubani, kamba viyatendaga munhu yokwenga mavuta gonung'hila goya. Ubani awo ugeligwe mkele ili unoge na ung'ale. \v 36 Abaho udugigwe na kuwa usage msisili ili utumike mgati mdihema da mting'hano, kuulongozi wa sanduku da lagano, aho honda niiting'hane na gweye. Ubani awo ung'ala kumwenu. \v 37 Sikuutende ubani kamba awo kwa kutumia mwenyego, kwavija ubani awo okuwa ung'ala kumwangu niye Mndewa Imulungu. \v 38 Munhu yoyose yonda yatende ubani kamba awo ili kudeng'helela viunung'hila kobaguligwa na wanhu zake.” \c 31 \s Wasang'hanaji wa kutenda dihema da mting'hano \r (Kulawa 35:30-36:1) \p \v 1 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 2 “Nimsagula Bezaleli mwanage Uli mzukulu wa Huli kulawa kabila da Yuda, \v 3 na nimmemeza loho yangu. Nimgwaa nzewele na kujuwa vinhu na ufundi, \v 4 ili yatende sang'hano inogile, yawe mtenda vinhu va zahabu na shaba na shaba ya kiguzi. \v 5 Nimtenda yajuwe kukanha goya mabwe, kusongola vibao na kila udahi wa kutenda vinhu. \v 6 Vivija nimsagula Oholiabu mwanage Ahisamaki, kulawa kabila da Dani, yasang'hane hamoja na heyo. Vivija niwagwaa udahi mkulu wanhu wayagwe kwa sang'hano ziyagwe, ili watende vinhu vose vinilagize visang'hanigwe. \v 7 Watende, hema da mting'hano, sanduku da lagano, na ngubiko yake, na vinhu vake vose, \v 8 meza na viya vake, kingolobweda na vinhu vake, na upango wa kusomela ubani, \v 9 upango wa kulavila nhosa na viya vake vose, bakuli da shaba na mgimbo wake, \v 10 viwalo ving'ala va mulava nhosa Haluni hamoja na wanage onda wasang'hane kamba walava nhosa, \v 11 mavuta gang'alile na ubani unung'hila goya mbuli ya hanhu hong'ala. Vinhu avo vose vitendigwe kamba vinikulagize.” \s Siku ya kubwihila \p \v 12 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 13 “Walongele Waizilaeli olondigwa waikumbuke siku yangu ya kubwihila, kwavija siku ayo ni kilaguso cha niye na mweye na ulelo wenu wose kamba niye ayo Mndewa Imulungu niwatenda mung'ale. \v 14 Molondigwa muideng'helele siku ya kubwihila, kwavija siku ayo ing'ala kumwenu. Munhu yoyose yoleka kuigoga siku ayo yakomigwe. Na munhu yoyose yonda yasang'hane siku dijo kobaguligwa na wanhu zake. \v 15 Sang'haneni sang'hano zenu kwa siku sita, lakini siku ya saba ni siku ya kubwihila, na siku ayo ing'ala. Munhu yoyose yonda yasang'hane siku ayo yakomigwe. \v 16 Avo Waizilaeli waideng'helele siku ayo ya kubwihila muulelo wao wose kamba lagano dilibule uhelelo. \v 17 Mbuli ino yokuwa kilaguso cha niye Mndewa Imulungu na Waizilaeli milele, kwavija nilumba ulanga na isi kwa siku sita na siku ya saba ndeka kusang'hana nibwihila.” \p \v 18 Mndewa Imulungu viyeshilize kulonga na Musa kuna ulugongo lwa Sinai, kamgwelela Musa vija ivibao vibili va mabwe, Imulungu viyandike malagizo kwa kidole chake mwenyego. \c 32 \s Ng'ombe wa zahabu \r (Kumbukumbu 9:6-29) \p \v 1 Wanhu viwonile Musa kokawa kuhumuluka kulugongo, waiting'hana kuulongozi wa Haluni, wamulongela, “Tutendele imilungu yonda itulongoze kwavija hatujuwa choni kimulawile Musa ayo yatulavile mwiisi ya Misili.” \p \v 2 Haluni kawedika, “Laveni heleni za zahabu zili mmagwiti ga wehe zenu na wanenu munigalile.” \v 3 Avo wanhu wose walava iziheleni zao za zahabu na wamgalila Haluni. \v 4 Nayo kazisola kazilumbula na katenda kinyago cha ng'ombe wa kimbigalo. \p Wanhu wakemelela, “Ino ayo imulungu wetu Waizilaeli yatulavile mwiisi ya Misili.” \p \v 5 Abaho Haluni kazenga upango wa kulavila nhosa kuulongozi wa kinyago acho cha ng'ombe, abaho kawalongela wanhu, “Mayo hokuwa na nyimwilinyimwili ya kumgwaa ukulu Mndewa Imulungu.” \v 6 Imitondo yake wanhu walamuka ulukwili walava nhosa za kusoma moto na nhosa za kugala kuilumba. Wanhu wakala hasi waja na kung'wa ng'hani, abaho wasonga kucheza. \p \v 7 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Humuluka hasi kwavija wanhu zako uwalavile mwiisi ya Misili wainanga na watenda nzambi. \v 8 Wagaleka malagizo ganiwalagize na waitendela kinyago kiigalile na ng'ombe wa kimbigalo. Nao wakitambikila na okilavila nhosa kuno olonga, ‘Gweye Izilaeli ino ayo imulungu wetu yatulavile mwiisi ya Misili.’ ” \v 9 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Nojuwa kamba wanhu wano wana mizoyo midala. \v 10 Avo, sikuugeze kungomesa. Nileke niwakoboze abaho nokutenda gweye uwe na ulelo onda uwe kabila kulu.” \p \v 11 Lakini Musa kampula Mndewa Imulungu wake kalonga, “Go Mndewa Imulungu, habali kowagevuzikila ng'hani wanhu wako uwalavile mwiisi ya Misili kwa udahi na mkono wenye nguvu? \v 12 Wahatenda vivo Wamisili olonga, ‘Kawalava ili yawakome kulugongo na sikuwoneke kabili mwiisi.’ Go Mndewa Imulungu, leka kuwagevuzikila na sikuutende acho kiulonda kutenda kwa wanhu zako. \v 13 Wakumbuke wasang'hanaji zako Abulahamu na Isaka na Izilaeli, gweye mwenyego kuiduwila kwa kulonga, ‘Nowatenda muwe na ulelo kamba nhondo za kuulanga na nowagwelela isi yose inilongile nowagwaa iwe yao milele.’ ” \v 14 Avo, Mndewa Imulungu kaleka kuwatendela dija dihile diyalongile kotenda. \p \v 15 Abaho Musa kahumuluka hasi ya ulugongo, kuno kagoga vibao vibili va mabwe ga lagano vandikigwe malagizo ga Imulungu banzi zose. \v 16 Vibao avo vikala vitendigwe na Imulungu mwenyego, na Imulungu mwenyego heyo yandike. \p \v 17 Yoshua viyahulike wanhu okemelela, kamulongela Musa, “Wanhu otowa nyangi za ng'hondo kuna ing'hambi.” \p \v 18 Musa kamwidika, “Siyo nyangi za kuhuma, hebu kuhumwa, ila niye nohulika nyangi za wanhu okwimba.” \p \v 19 Viwavikile behi ya ng'hambi wachona acho ikinyago cha ng'ombe wa kimbigalo na wanhu ocheza, aho Musa kagevuzika, kavasa hasi avo ivibao kulawa mmakono gake na kavibena. \v 20 Avo, kakisola kinyago acho kakilukuza, kakihonda honda kiwa kamba usage, kaukologa usage awo mgamazi na kawananahiza Waizilaeli wang'we. \v 21 Musa kamuuza Haluni, “Wa kutenda choni wanhu wano mbaka kuwengiza mna inzambi kamba ino?” \p \v 22 Haluni kamwidika Musa, “Chonde go mkulu sikuunigevuzikile niye msang'hanaji wako. Gweye kuwajuwa goya wanhu wano viwaitandile kutenda gehile. \v 23 Wanilongela, Musa yatulavile mwiisi ya Misili hatujuwile choni kimpatile avo, ‘Tutendele imulungu wetu yonda yatulongoze.’ \v 24 Niye niwalongela, kila munhu yeli na zahabu yalave. Avo wangalila na niye nizilumbula muumoto na kilawa kinyago kino cha ng'ombe wa kimbigalo!” \p \v 25 Musa viyonile wanhu watenda ubozi, na Haluni kawalekela watende ubozi awo, na kuigalila kinyala kuulongozi wa wanhu owehila, \v 26 Musa kema hana ulwivi lwa kwingilila kuna ing'hambi kalonga, “Munhu yoyose yeli mwambu wa Mndewa Imulungu yeze kumwangu!” Walawi wose wamcholela Musa. \v 27 Abaho kawalongela, “Mndewa Imulungu wa Izilaeli kolonga vino, ‘Kila munhu yaifunge sime mkigudi chake na yazunguluke kila hanhu mna ing'hambi kulawa mulango uno mbaka uyagwe, na kila munhu yamkome ndugu yake, mbwigake na munhu yokala nayo behi.’ ” \v 28 Walawi watenda kamba viwalagizwe na Musa, siku dijo wakomigwa wanhu elufu ndatu. \v 29 Musa kawalongela, “Lelo mweye wenyego muilava kwa Mndewa Imulungu, kwavija hamulemile hata kuwakoma wanenu na ndugu zenu. Imulungu yawatende mumwede lelo.” \p \v 30 Imitondo yake Musa kawalongela wanhu, “Mtenda nzambi ng'hulu ng'hani. Lakini sambi nokwela kulugongo kwa Mndewa Imulungu, sengine nodaha kutenda Imulungu yazigele kumgongo nzambi zenu.” \v 31 Avo Musa kabweleganya kwa Mndewa Imulungu kamulongela, “Chonde Imulungu, wanhu watenda nzambi ng'hulu, waitendela imulungu wao wa zahabu. \v 32 Lakini sambi nokupula uzigele kumgongo nzambi zao, kamba huzigela kumgongo, dilave twaga jangu mna ikitabu chako kiwandike matwaga ga wanhu zako.” \p \v 33 Mndewa Imulungu kamwidika Musa, “Munhu yoyose yatendile nzambi nodilava twaga jake mna ikitabu changu. \v 34 Lakini sambi chola, ukawalongoze wanhu mbaka hanhu hanikulongele. Nomtuma msenga wangu wa kuulanga yakulongolele, lakini siku yovika vonda niwakoboze wanhu wano kwa nzambi zao.” \p \v 35 Mndewa Imulungu kawagalila wanhu mikubulo kwavija wampula Haluni yawatendele kinyago cha ng'ombe kimbigalo. \c 33 \s Waizilaeli olagizwa wasegele kulugongo lwa Holebu \p \v 1 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Usegele hanhu hano gweye hamoja na wanhu uwalavile mwiisi ya Misili, muchole mwiisi iniwalongele Abulahamu na Isaka na Yakobo kamba nowagwaa isi ayo ulelo wao. \v 2 Nomtuma msenga wa kuulanga yawalongoze mweye, na nowawinga Wakanaani na Waamoli na Wahiti na Wapelizi na Wahivi na Wayebusi. \v 3 Choleni mwiisi imemile maziwa na uki. Lakini niye sichola na mweye kwavija mweye mizoyo yenu midala nodaha kuwakoma mnzila.” \p \v 4 Wanhu viwahulike mbuli azo za kugela giogio, wasonga kulila na kuduhu munhu yavalile vinhu va kuihamba. \v 5 Watenda avo kwavija Mndewa Imulungu kamulongela Musa yawalongele Waizilaeli, “Mweye wanhu hamuhulikaga munhu, nahachola na mweye nodaha kuwakoma wose. Sambi vuleni vinhu venu va kuihamba na nojuwa kinhu cha kuwatenda.” \v 6 Avo Waizilaeli wavula vinhu vao va kuihamba viwasegele kulugongo lwa Holebu. \s Hema diyagwe \p \v 7 Musa kekaga hema diyagwe kunze ya ing'hambi, hema dijo vivija kadikema, “Hema da mting'hano.” Munhu yoyose yalondile mbuli yoyose kulawa kwa Mndewa Imulungu, kochola kuna dihema dijo da mting'hano kunze ya ing'hambi. \v 8 Kila mwanza Musa viyacholile kuna dihema dijo, kila munhu kema hana ulwivi lwa ikibanda chake na kumulola Musa viyokwingila mna dihema dijo. \v 9 Musa yahengila mdihema dijo mhanda ya wingu yokwima hana ulwivi lwa dihema, na Mndewa Imulungu kolonga na heyo. \v 10 Wanhu wose viwayone mhanda ayo ya wingu ima hana ulwivi lwa dihema, kila munhu kaidulika na kumtambikila Mndewa Imulungu hana ulwivi lwa kibanda chake. \v 11 Mndewa Imulungu kakala kolonga na Musa meso kwa meso, kamba vija munhu na mbwigake. Abaho Musa kabwela kabili kuna ing'hambi na mbwanga Yoshua mwanage Nuni hasegele kuna dihema. \s Mndewa Imulungu kolonga kokuwa na wanhu zake \p \v 12 Musa kamulongela Mndewa Imulungu, “Gweye kunilongela niwalongoze wanhu wano, lakini hunilongele nani yonda umtume yanitaze. Gweye kunongela, ‘Nokujuwa gweye kwa twaga jako na nokunogela.’ \v 13 Sambi nokupula kamba koninogela, ndagusile nzila zako ili nikujuwe na nigendelele kunogeligwa na gweye. Vivija uwakumbuke wanhu wa isi yako.” \p \v 14 Mndewa Imulungu kalonga, “Niye nochola hamoja na gweye na nokugwaa tindiwalo.” \p \v 15 Musa kedika, “Kamba gweye huchola na siye sikuutulave hanhu hano. \v 16 Vino niye nojuwaze kamba nonogeligwa na gweye, niye na wanhu zako kamba huchola hamoja na siye? Wahachola na siye mbuli ayo yotutenda niye na wanhu zako tuwe wanhu tulieka mna iwanhu wose mwiisi yose.” \p \v 17 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Notenda vivo kamba viulongile, kwavija nokunogela na nikujuwa kwa twaga jako.” \p \v 18 Abaho Musa kalonga, “Sambi chonde ndagusile viwili.” \p \v 19 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Nobita kuulongozi wako, kuno noditambula twaga jangu Mndewa Imulungu. Nomtendela ganogile munhu yoyose inimulonda na nomonela bazi munhu yoyose inimulonda. \v 20 Lakini honda uchone kihanga changu, kwavija kuduhu munhu yoyose yodaha kuchona kihanga changu abaho yawe mgima.” \v 21 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Kuna hanhu behi yangu baho kodaha kwima uchanha ya dibwe dijo. \v 22 Kipindi vinibita, nokwika gweye mna imhango mdibwe na nogubika kwa mkono wangu mbaka vonda nibite. \v 23 Abaho nousegesa mkono wangu kuchugu changu, na gweye konyona kumgongo, lakini honda uchone kihanga changu.” \c 34 \s Vibao viyagwe va mabwe \r (Kumbukumbu 10:1-5) \p \v 1 Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Usongole vibao vibili va mabwe kamba vija va ichanduso na niye nokwandika mbuli zija zikalile mvibao vija va ichanduso, vija uvibenile. \v 2 Uitande mayo imitondo, wize tuiting'hane uchanha kulugongo lwa Sinai. \v 3 Sikuwize na munhu yoyose na sikuyoneke munhu yoyose kulugongo, wala ng'ombe na ng'hondolo sikuwadimiligwe behi ya ulugongo.” \v 4 Avo Musa kasongola vibao vibili va mabwe kamba vija va ichanduso abaho imitondo ng'hani kakwela kulugongo lwa Sinai kamba viyalagizwe na Mndewa Imulungu, kuno mna gamakono gake kavikoga vibao avo vibili va mabwe. \p \v 5 Abaho Mndewa kahumuluka mdiwingu mbaka hasi na kema hamoja na Musa, kaditambula twaga jake, Mndewa Imulungu. \v 6 Abaho Mndewa Imulungu kabita kuulongozi wa Musa kuno kolonga, “Niye na Mndewa Imulungu, Imulungu nimemile unogelwa na bazi, sigevuzika himahima nina moyo unogile na notamaniligwa. \v 7 Notenda gaja ganongile kwa maelufu ga ulelo na nogela kumgongo gehile na nzambi, lakini sileka kuwakoboza wana na wazukulu mbaka ulelo wa kadatu na wa ikane kwa nzambi za iwahenga zao.” \p \v 8 Musa kaidulika himahima na kamtambikila. \v 9 Abaho kalonga, “Go Mndewa kamba koninogela, nokupula ugende na siye. Wanhu wano wana mizoyo midala, lakini nokupula ugele kumgongo gehile getu na nzambi zetu, tubokele kamba wanhu wako mwenyego.” \s Lagano dotendigwa kabili \r (Kulawa 23:14-19; Kumbukumbu 7:1-5; 16:1-17) \p \v 10 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Sambi notenda lagano na wanhu wa Izilaeli, notenda vilaguso havinalawilila mgameso ga wanhu wa mwiisi yose. Wanhu awo ozona sang'hano ng'hulu zonda nikutendele niye Mndewa Imulungu. \v 11 Gagogeni malagizo goniwalagiza lelo. Nowawinga Waamoli na Wakanaani na Wahiti na Wapelizi na Wahivi na Wayebusi. \v 12 Loleni, sikumutende lagano na wanhu wa isi imugenda, kwavija mbuli ayo yokuwa mtego wa kuwanamata. \v 13 Lakini molondigwa mubomole kila upango wao wa kulavila nhosa, na mugakindule mabwe gao gang'alile na muibene imhanda ya kumtambikila imulungu wao Ashela. \p \v 14 “Sikumumtambikile imulungu yoyose iyagwe kwavija niye Mndewa Imulungu twaga jangu diyagwe yeli na migongo, niye na Imulungu mwene migongo. \v 15 Sikumutende lagano na wenekae wa isi ayo kwavija vonda wavitambikile ivinyago va imilungu yao na kuilavila nhosa, owagonekeni, na mweye monogeligwa kuja ndiya yao ilavigwe nhosa, \v 16 na wabwanga zenu wahasola wandele zao, na wandele awo owalongoza wabwanga zenu kuitambikila imilungu yao. \p \v 17 “Sikumutende na kuvitambikila vinyago va imilungu ya zuma. \p \v 18 “Muideng'helele nyimwilinyimwili ino ya magate hagageligwe hamila. Kwa siku saba muje magate hagageligwe hamila kwa kipindi chose kikigwe, muumwezi wa Abibu kamba viniwalagize, kwavija mwezi awo niwalava mwiisi ya Misili. \p \v 19 “Wanenu wa chaudele okuwa wangu, hamoja na wana wa chaudele wa kimbigalo wa fugo zenu, ng'ombe na ng'hondolo. \v 20 Lakini mwana chaudele wa kihongwe komgombola kwa kungalila ng'hondolo. Kamba humgombola bule umbote isingo. Wanenu wose wa chaudele wa kimbigalo muwagombole. \p “Munhu yoyose sikuyeze kuulongozi wangu makono gaiyeka. \p \v 21 “Sang'haneni kwa siku sita lakini siku ya saba mubwihile hata kamba chahawa kipindi cha kulima hebu kusenga. \p \v 22 “Tendeni nyimwilinyimwili ya vija vimusonga kusenga mmigunda yenu\f + \fr 34:22 \fr*\ft Kwa Kiebulania yokemigwa \ft*\fqa nyimwilinyimwili ya mawiki.\fqa*\f*, na tendeni nyimwilinyimwili ya kulundiza indiya mna ikimambukizo cha mwaka. \p \v 23 “Miyanza midatu mna umwaka wambigalo wose waiting'hane kuulongozi wangu niye Mkulu Mndewa Imulungu, Imulungu wa Izilaeli. \v 24 Nowawinga wanhu wa isi ziyagwe mgameso genu, nozitenda zimbaka za isi yenu ziwe ng'hulu. Kuduhu munhu yoyose yonda yaisulukile isi yenu kipindi mwahaiting'hana kunitambikila niye Mndewa Imulungu wenu miyanza midatu kila mwaka. \p \v 25 “Sikumundavile nhosa hamoja na gate digeligwe hamila, sikumusigase kinhu chochose cha mnyama wa nyimwilinyimwili ya Pasaka mbaka imitondo. \p \v 26 “Nilavileni ndiya za ichanduso za imigunda yenu na muzigale mng'anda ya Mndewa Imulungu wenu. \p “Sikuuteleke nyama ya mwana mbuzi mna gamaziwa ga mamake.” \p \v 27 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, “Wandike mbuli zino, kwavija kubitila mbuli zino notenda lagano na gweye hamoja na Waizilaeli.” \v 28 Musa kakala kuko kulugongo hamoja na Mndewa Imulungu kwa siku malongo mane imisi na ikilo bila kuja kinhu chochose wala kung'wa mazi. Na kandika mvibao vivo mbuli zose za lagano na Malagizo Longo. \s Musa kohumuluka kulugongo lwa Sinai \p \v 29 Musa viyahumuluke hasi kulugongo lwa Sinai, kuno kapapa vija ivibao vibili va malagizo, kakala hajuwile kamba kihanga chake kikala chong'ala kwavija kakala kolonga na Mndewa Imulungu. \v 30 Haluni na Waizilaeli wose viwamonile Musa, wadumba kumkwesela behi kwavija kihanga chake kikala chong'ala. \v 31 Lakini Musa kamkema Haluni na vilongozi wose wamkwesele behi, abaho Musa kalonga na hewo. \v 32 Kipindi kidodo kumwande, Waizilaeli wose wamkwesela behi Musa, avo Musa kawagwaa malagizo gose gayagweleligwe na Mndewa Imulungu kulugongo lwa Sinai. \v 33 Musa viyamambukize kulonga na hewo, kagubika kihanga chake kwa kikumbi. \v 34 Lakini kila kipindi Musa viyacholile kulonga na Mndewa Imulungu kuna dihema da mting'hano, kakala kokivula kikumbi acho mbaka yahalawa kunze. Yahalawa kunze kowalongela Waizilaeli mbuli zose ziyalagizwe na Mndewa Imulungu, \v 35 na wao wachona kihanga chake chong'ala. Avo Musa kagubika kihanga chake kwa kikumbi mbaka yahachola kulonga na Mndewa Imulungu. \c 35 \s Malagizo mbuli ya siku ya kubwihila \p \v 1 Musa kaiting'hana hamoja na wanhu wose wa Izilaeli abaho kawalongela, “Mndewa Imulungu kawalagiza musang'hane mbuli zino, \v 2 kwa siku sita musang'hane, lakini siku ya saba ni siku ing'alile ya kubwihila kwa Mndewa Imulungu. Munhu yoyose yonda yasang'hane mwiisiku ayo yakomigwe. \v 3 Sikumubwinhe moto mzikae zenu mwiisiku ayo ya kubwihila.” \s Sadaka za hema ding'alile \r (Kulawa 25:1-9) \p \v 4 Musa kawalongela Waizilaeli, “Mbuli ino ayo iyailagize Mndewa Imulungu, \v 5 mna ivinhu venu, mulavileni sadaka Mndewa Imulungu. Munhu yoyose yolonda, yamulavile Mndewa Imulungu sadaka za zahabu na shaba na shaba ya kiguzi, \v 6 sufi ya buluu na sufi ya zambalau na sufi ndung'hu na viwalo vinogile va kitani na viwalo vitendigwe kwa mibahila ya mbuzi. \v 7 Mulavileni ng'hwembe za ng'hondolo mbigalo zigeligwe langi ndung'hu na ng'hwembe za mnyama wa mbahali na mibiki ya muhamvi na mkese, \v 8 mavuta ga taa na vinhu vilondigwa mbuli ya mavuta ga kubakala na mbuli ya ubani unung'hila goya, \v 9 mabwe ga bei ng'hulu gokemigwa shohamu na mabwe gayagwe mbuli ya kukihamba kikoti cha mulava nhosa na kikoba cha mmhambaga. \s Vinhu vilondigwa mna dihema ding'alile. \r (Kulawa 39:32-43) \p \v 10 “Kila munhu hagati yenu yeli na nzewele ya kutenda kinhu chochose yasang'hane ivinhu viyalagize Mndewa Imulungu. \v 11 Watende hema ding'alile na ngubiko yake, vifungilo vake na vibao vake na mango zake na mhanda zake na vikalilo vake, \v 12 sanduku da lagano na mango zake za kudipapila na ngubiko yake na panziya da hanhu hong'ala ng'hani, \v 13 meza na mango zake za kuipapila na viya vake na magate galavigwe kwa Mndewa Imulungu. \v 14 Watende kingolobweda cha taa na viya vake na taa zake na mavuta ga taa, \v 15 upango wa kusomela ubani na mango zake za kuupapila na mavuta gang'alile na ubani unung'hila goya na panziya da ulwivi lwa dihema. \v 16 Watende upango wa kulavila nhosa na lwavu lwake lwa shaba ya kiguzi na mango zake za kuupapila na viya vake vose na bakuli da shaba ya kiguzi na mgimbo wake. \v 17 Watende mapanziya ga uluwa na mhanda zake na vikalilo vake na panziya da ulwivi lwa uluwa \v 18 na vifungilo va nzabi va dihema na va uluwa na nzabi zake. \v 19 Watende viwalo vilukigwe vinogile mbuli ya kusang'hanila hanhu hong'ala na viwalo va Haluni na wanage ili wasang'hane kamba walava nhosa.” \s Wanhu ogala sadaka zao \p \v 20 Avo kibumbila chose cha Waizilaeli wasegela kuulongozi wa Musa, \v 21 kila munhu kasulukila mmoyo wake na kamulavila sadaka Mndewa Imulungu mbuli ya dihema da mting'hano na sang'hano zake zose, na viwalo vake ving'alile. \v 22 Avo wanhu weli na moyo unogile watwanzi na wambigalo wagala heleni na pete na ushanga na kila kinhu cha kuihamba cha zahabu na wavinula uchanha kamba kilaguso cha kumulavila Mndewa Imulungu. \v 23 Kila munhu kagala chochose kiyelinacho, mwene sufi ya buluu hebu sufi ya zambalau hebu sufi ndung'hu hebu viwalo vitendigwe kwa mibahila ya mbuzi hebu ng'hwembe za ng'hondolo mbigalo zigeligwe langi ndung'hu hebu ng'hwembe za mnyama wa mbahali. \v 24 Kila munhu yadahile kugala sadaka za shaba na shaba ya kiguzi kamgalila Mndewa Imulungu, na kila munhu yeli na mbao za mkese kazigala. \v 25 Watwanzi wose wadahile kusona wagala vinhu vao viwasonile kwa sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na ndung'hu na kitani kilukigwe goya. \v 26 Na watwanzi wose wadahile kusona viwalo waluka mibahila ya mbuzi. \v 27 Vilongozi wagala mabwe ga shohamu na mabwe gayagwe mbuli ya kikoti na kikoba cha mmhambaga. \v 28 Vivija wagala vinhu vinung'hila goya na mavuta ga taa na mavuta ga kubaka na ubani unung'hila goya. \v 29 Waizilaeli wose wambigalo na watwanzi weli na moyo unogile wamulavila Mndewa Imulungu sadaka azo mbuli ya sang'hano ya Mndewa Imulungu kamba Musa viyawalagize watende. \s Wasang'hanaji wa kutenda dihema da mting'hano \r (Kulawa 31:1-11) \p \v 30 Abaho Musa kawalongela Waizilaeli, “Mndewa Imulungu kamsagula Bezaleli mwanage Uli mzukulu wa Huli kulawa kabila da Yuda, \v 31 kammemeza loho wake na kamgwaa nzewele na kujuwa vinhu va ufundi kwa kila sang'hano, \v 32 ili yatende sang'hano inogile ya vinhu va zahabu na shaba na shaba ya kiguzi. \v 33 Yasongole mabwe ga kuhambila na mbao mbuli ya sang'hano zose za ufundi. \v 34 Vivija kamgwaa heyo na Oholiabu mwanage Ahisamaki kulawa kabila da Dani, udahi wa kuwafunza wayagwe ufundi awo. \v 35 Kawagwelela udahi wa kutenda kila sang'hano ya ufundi itendigwa na wanhu osongola mabwe na oluka viwalo va sufi ya langi ya buluu na zambalau na ndung'hu na oluka kitani inogile, kwa ufundi wao wose. \c 36 \p \v 1 “Avo Bezaleli na Oholiabu na kila mbigalo yagweleligwe udahi na Mndewa Imulungu wa kujuwa kusang'hana sang'hano ya kuzenga dihema, yatende sang'hano kamba Mndewa Imulungu viyalagize wasang'hane.” \s Wanhu ogala sadaka nyingi \p \v 2 Musa kamkema Bezaleli na Oholiabu na kila munhu yagweleligwe ufundi wowose na Mndewa Imulungu na yalondile kusang'hana sang'hano na kawalongela wasonge isang'hano. \v 3 Nao wabokela kulawa kwa Musa vinhu vose vilavigwe na Waizilaeli mbuli ya sang'hano ya dihema ding'alile. Wanhu wagendelela kulava sadaka zao kwa kulonda wenyego kila imitondo. \v 4 Abaho wanhu wose weli na ufundi wakalile ozenga dihema da mting'hano wamcholela Musa, \v 5 wamulongela, “Wanhu okugalila vinhu vingi ng'hani kubanza vinhu vilondigwa kwa sang'hano ilagizwe na Mndewa Imulungu tuisang'hane.” \p \v 6 Abaho Musa kawalagiza wanhu waleke kugendelela kusanga vinhu mbuli ya dihema da mting'hano, avo wanhu hawagalile vinhu kabili. \v 7 Kwavija vinhu vigaligwe vikala vingi ng'hani kubanza vilondeke kwa sang'hano. \s Kuzenga hema da mting'hano \r (Kulawa 26:1-37) \p \v 8 Wambigalo wose weli na ufundi wakuzenga dihema da mting'hano, wadizenga ajo dihema kwa mapanziya longo ga kitani ilukigwe vinogile na kwa sufi ya buluu na ya zambalau na ndung'hu na ulembo wa viumbe weli na mabawa. \v 9 Kila panziya dikala na utali wa makono longo na mabili na ugazi wa makono mabili. Mapanziya gose gaigala. \v 10 Mapanziya matano wagasonela hamoja dilawila panziya dimoja na vivija gaja ga matano gayagwe. \v 11 Abaho weka vitanzi va buluu mna imhindo ya panziya da ikimambukizo na watenda vivo kwa mhindo ya panziya diyagwe. \v 12 Vivija weka vitanzi malongo matano mna idipanziya dimoja na vitanzi malongo matano mdipanziya diyagwe, vitanzi vose viilola. \v 13 Abaho watenda vifungilo va zahabu malongo matano, na walumbiliza vihande avo vibili va panziya na dihema diwa dimoja. \p \v 14 Vivija watenda ngubiko ya dihema kwa mapanziya longo na dimoja ga mibahila ya mbuzi. \v 15 Kila panziya dikala na utali wa makono longo na ndatu na ugazi wa makono mabili. Mapanziya gose gaigala. \v 16 Mapanziya matano wagalumbiliza hamoja na mapanziya sita wagalumbiliza hamoja. \v 17 Abaho weka vitanzi malongo matano mna idipanziya dimoja na vitanzi malongo matano mdipanziya diyagwe. \v 18 Vivija watenda vifungilo va shaba ya kiguzi malongo matano na wavigela mvitanzi na wagalumbiliza gago gamapanziya na kutenda ngubiko imoja ya dihema. \v 19 Watenda ngubiko iyagwe ya dihema kwa ng'hwembe za ng'hondolo mbigalo zigeligwe langi ndung'hu na ng'hwembe za mnyama wa mbahali. \p \v 20 Abaho watenda mbao za mkese za kwimila dihema. \v 21 Kila lubao lukala na utali wa makono mane, na ugazi wa behi kuvikila mkono umoja, \v 22 kila lubao lukala na vilimi vibili va kulumbilizila. Mbao zose za dihema wazitenda vivo. \v 23 Vivija watenda mbao malongo mabili za mwambu wa kusini wa dihema, \v 24 na vikalilo malongo mane va shaba, kila lubao vikalilo vibili ili kugogeleza vija ivilimi vibili. \v 25 Abaho watenda mbao malongo mabili za mwambu wa kasikazini wa dihema, \v 26 na vikalilo malongo mane va shaba, kila lubao vikalilo vibili. \v 27 Kwa mwambu kwa kukisogo wa dihema, mwambu wa kudihongela zuwa watenda mbao sita, \v 28 na watenda mbao mbili kuvingolobweda va mwambu wa kukisogo wa dihema. \v 29 Mbao azo mbili za kutenda avo ivingolobweda vibili wazilumbiliza kulawa hasi mbaka uchanha kuna ipete ya ichanduso. Mbao azo mbili za ivingolobweda avo vibili vivo wazitendile. \v 30 Avo kukala na mbao nane na vikalilo longo na sita va shaba, kila lubao vikalilo vibili. \p \v 31 Abaho watenda mango za muhamvi, mango tano mbuli ya mwambu umoja wa dihema, \v 32 na mango tano mbuli ya mwambu uyagwe na mango tano mbuli ya mwambu wa kudihongela zuwa, kukisogo mwa dihema. \v 33 Abaho mango ili hagati ya mbao za dihema waibalaza kulawa mwambu uno mbaka uyagwe wa dihema. \v 34 Mbao zose wazibaka zahabu, na watenda vipete va zahabu va kugogeleza zimango. Vivija mango zose wazibaka zahabu. \p \v 35 Abaho watenda panziya da kitani inogile dilukigwe na sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na wadigela ulembo wa viumbe weli na mabawa watendigwe na mafundi wanogile. \v 36 Vivija watenda mhanda nne za muhamvi wazibaka zahabu na weka vifungilo va zahabu ili wadinanike dipanziya. Vivija watenda vikalilo vine va shaba va kukalila zimhanda. \v 37 Hana ulwingililo lwa dihema watenda panziya da kitani inogile dizamile dilukigwe na sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na wadihamba kwa ulembo. \v 38 Abaho watenda mhanda tano za muhamvi za dipanziya na wazibaka zahabu na weka vifungilo va zahabu na watenda vikalilo vitano va shaba ya kiguzi mbuli ya azo zimhanda. \c 37 \s Sanduku da lagano \r (Kulawa 25:10-22) \p \v 1 Bezaleli katenda sanduku da lagano kwa mbao za mkese, utali wake ukala mkono umoja na nusu na ugazi wake ukala mkono umoja na utali wake kwa kuchola uchanha ukala mkono umoja. \v 2 Kadibaka sanduku dijo zahabu inogile kunze na mgati, na kadizungulusila lugigo lwa zahabu. \v 3 Abaho kaditendela sanduku dijo vipete vine va zahabu na kavigela mmagulu gake mane, kila mgulu kipete kimoja. \v 4 Vivija kasongola mango za muhamvi na kazibaka zahabu, \v 5 mango azo kazigela mna ivipete vili kila mwambu wa disanduku, ili dipapigwe. \v 6 Abaho kasongola ngubiko aho hozigeligwa kumgongo nzambi, ngubiko ayo kaitenda kwa zahabu inogile, utali wake ukala mkono umoja na nusu na ugazi wake ukala mkono umoja. \v 7 Vivija kasongola viumbe vibili kwa zahabu, abaho kavika mumgwazo wa ingubiko, \v 8 imoja kamwika mwambu uno na iyagwe mwambu uyagwe kuno na kuno. Kavika viumbe avo mumgwazo wa ingubiko, lakini viilumba na ingubiko. \v 9 Viumbe awo wailola na mabawa gao gayanzanza uchanha ya ingubiko. \s Meza ikiligwe magate galavigwe kwa Imulungu \r (Kulawa 25:23-30) \p \v 10 Vivija Bezaleli katenda meza ya mbao za mkese ikala na utali wa mkono umoja na ugazi wa nusu mkono na utali wa kuchola uchanha ukala behi na kuvika mkono umoja. \v 11 Kaibaka meza ayo zahabu inogile na kaizungulusila lugigo lwa zahabu, \v 12 abaho kaizungulusila lubao luli na ugazi wa ganza na kalubaka zahabu, \v 13 na kaitendela vipete vine va zahabu na kavigela mna gamagulu gake mane. \v 14 Abaho vipete avo kagela behi na luja ulubao luyazunguluse mwiimeza ili kuipapila imeza. \v 15 Vivija kasongola mango za muhamvi, na kazibaka zahabu, mango azo zikala za kupapila ayo imeza. \v 16 Abaho katenda sahani na vikasi, vivija katenda bilika na vibakuli va kugidila nhosa ya ung'waji. Viya vose avo kavitenda kwa zahabu inogile. \s Kingolobweda \r (Kulawa 25:31-40) \p \v 17 Abaho katenda kingolobweda cha zahabu inogile, dako jake na mgimbo wake ukala umoja, vikasi vake na vifundo vake na maluwa gake vose kavitenda kwa kihande kimoja cha zahabu. \p \v 18 Matambi sita galawilila mumgimbo wa ikingolobweda, matambi madatu mwambu uno na madatu mwambu uyagwe. \v 19 Kila tambi dikala na vifundo vidatu kamba vigali maluwa ga mulozi kila dimoja na vifundo vake na luwa jake. \v 20 Na umgimbo wa ikingolobweda kauhamba na vifundo vine viigalile kamba viwili mulozi una vifundo na maluwa. \v 21 Kila hanhu hogotela matambi mabili ili kuvikiza matambi sita ga ikingolobweda, hasi yake keka kifundo kimoja. \v 22 Vifundo vivo na matambi gake vikala kinhu kimoja na ikingolobweda na vose kavitenda kwa zahabu inogile. \v 23 Katenda taa saba za ikingolobweda, vivija katenda viya va kugogela makala ga moto na viya va kuhalila moto kwa zahabu inogile. \v 24 Kasola kilo malongo madatu na tano za zahabu inogile katendela acho ikingolobweda na viya vake vose. \s Upango wa kusomela ubani \r (Kulawa 30:1-5) \p \v 25 Abaho Bezaleli katenda upango kwa mbao za mkese, mbuli ya kusomela ubani. Upango awo uigala, utali wake na ugazi wake ukala nusu mkono, na utali wake kuchola uchanha ukala mkono umoja. Mhembe zake zilawilila na zikala kinhu kimoja na awo uupango. \v 26 Kaubaka upango awo zahabu inogile. Mwambu wa uchanha, banzi zose za mulubavu na mzimhembe, vivija kauzungulusila lugigo lwa zahabu. \v 27 Abaho katenda vipete vibili va zahabu na kavigela hasi ya ulugigo mna zibanzi zake mbili ziilola. Vipete avo vigogeleza zimango kipindi cha kuupapa uupango. \v 28 Vivija katenda mango za muhamvi na kazibaka zahabu. \p \v 29 Abaho katenda mavuta gang'alile ga kubaka na ubani unung'hila goya uhanganyigwe vinogile kamba munhu yotenda mavuta gonung'hila goya. \c 38 \s Upango wa kulavila nhosa \r (Kulawa 27:1-8) \p \v 1 Abaho katenda upango wa kulavila nhosa kwa mbao za mkese. Upango awo uigala kila mwambu, utali wake makono mabili na nusu na ugazi wake makono mabili na nusu na utali wake kuchola uchanha ukala mkono umoja na nusu. \v 2 Vivija katenda mhembe nne mna zikona nne, na mhembe azo zikala kinhu kimoja na upango awo na kaubaka shaba ya kiguzi. \v 3 Viya vose va kulavila nhosa kavitenda kwa shaba ya kiguzi, zae da kwikila mitozi na lwiko lwa kuzolela mitozi na bakuli na lwiko lwa kuhindulila nhosa na viya va kuhalila moto. \v 4 Abaho katenda lwavu lwa shaba ya kiguzi. Kalwika lwavu awo mumgwazo hasi ya upango wa kulavila nhosa, na uvikila nusu ya upango wa kulavila nhosa. \v 5 Vivija kalwikila vipete vine va shaba ya kiguzi mna zikona nne za ulwavu. \v 6 Abaho katenda mango za muhamvi za kupapila awo uupango wa kulavila nhosa na kazibaka shaba ya kiguzi, \v 7 na kazigela azo zimango mvipete kila mwambu wa upango wa kulavila nhosa ili upapigwe na katenda upango awo kwa mbao na kawikila na uvungu. \s Bakuli da shaba \r (Kulawa 30:18) \p \v 8 Abaho katenda bakuli da shaba ya kiguzi, na mgimbo wake ukala wa shaba ya kiguzi, bakuli dijo na mgimbo wake kavitenda kwa shaba ya vioo va watwanzi osang'hana hana ulwivi lwa dihema da mting'hano. \s Luwa lwa mting'hano \r (Kulawa 27:9-19) \p \v 9 Abaho katenda luwa lwa mting'hano. Mwambu wa kusini keka mapanziya gatendigwe kwa kitani inogile ilukigwe, mapanziya gago gakala na utali wa makono malongo mane na nne kwa mwambu umoja. \v 10 Mapanziya gago gagogelezwa kwa mhanda za shaba ya kiguzi malongo mabili zili na vikalilo va shaba ya kiguzi. Ivifungilo va zimhanda na nzabi zake vikala va shaba. \v 11 Vivija mwambu wa kasikazini, utali wa dipanziya ukala makono malongo mane na nne kwa mwambu umoja na mhanda malongo mabili na vikalilo va shaba ya kiguzi, lakini vifungilo va zimhanda na nzabi zake vikala va shaba. \v 12 Mwambu wa kudihongela zuwa dipanziya dikala na utali wa makono malongo mabili na mbili kwa mwambu umoja na mhanda longo zili na vifungilo na nzabi za shaba na vikalilo longo. \v 13 Vivija mwambu wa kudilawila zuwa, mwambu wa kwingilila, katenda luwa luli na ugazi wa makono malongo mabili na mbili. \v 14 Panziya da mwambu umoja wa umulango dikala na ugazi wa makono sita na nusu hamoja na mhanda ndatu na vikalilo vidatu. \v 15 Vivija mwambu uyagwe wa umulango dipanziya dikala na ugazi wa makono sita na nusu hamoja na mhanda ndatu na vikalilo vidatu. \v 16 Mapanziya gose kuzunguluka uluwa gatendigwa kwa kitani inogile ilukigwe. \v 17 Vikalilo vose va zimhanda vikala va shaba ya kiguzi na vifungilo vake na nzabi zake na uchanha ya zimhanda vose vitendigwa kwa shaba. Mhanda zose zigogelezwa kwa mango za shaba. \v 18 Hana umulango wa uluwa keka panziya ditendigwe kwa sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na kitani inogile ilukigwe na dihambigwe vinogile. Panziya dijo dikala na utali wa makono tisa na ugazi wa makono mabili kamba vigakalile gamapanziya gayagwe ga uluwa. \v 19 Panziya dijo digogigwa na mhanda nne zili na vikalilo vine va shaba ya kiguzi. Uchanha ya zimhanda na vifungilo vake na nzabi zake vose kavitenda kwa shaba. \v 20 Vifungilo va nzabi za uluwa na dihema vose kavitenda kwa shaba ya kiguzi. \s Vinhu vizengiligwe dihema \p \v 21 Vino avo vinhu vitumike kuzengela dihema da mting'hano, mumo mudikalile disanduku da lagano. Vinhu avo vose vandikigwa na Walawi kwa kulagizwa na Musa na vikala mna uwimilizi wa Itamali mwanage imulava nhosa Haluni. \p \v 22 Bezaleli mwanage Uli na mzukulu wa Huli kulawa kabila da Yuda, katenda kila kinhu Mndewa Imulungu kiyamulagize Musa. \v 23 Mtazaji wake Oholiabu mwanage Ahisamaki kulawa kabila da Dani, ayo yakalile yosongola gamabwe na kagela ulembo ivinhu, na katenda sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na ndung'hu na kitani inogile ilukigwe goya. \p \v 24 Zahabu yose ilavigwe kwa kwinuligwa uchanha kwa Mndewa mbuli ya kuzengela dihema da mting'hano ikala na uzito wa kilo kamba elufu imoja kwa kipimo cha mdihema. \v 25 Shaba iwasangile wanhu awo viwapetigwe ikala na uzito wa kilo kamba elufu ndatu na nusu kwa kipimo cha mdihema. \v 26 Kila munhu yapetigwe yakalile na miyaka malongo mabili na kugendelela kasanga gilamu tano za shaba kamba viyalondigwe, na wambigalo wose wapetigwe wakala laki sita na elufu ndatu na magana tano na hamsini. \v 27 Kilo azo kamba elufu ndatu na nusu zitumika kutenda vikalilo gana va dihema na uluwa, kila kikalilo kitendigwa kwa kilo kamba malongo madatu na tano. \v 28 Kilo kamba malongo madatu za shaba zisigale, wazitumia kilo azo kutenda vifungilo na zinzabi na wabaka uchanha ya zimhanda. \v 29 Shaba ya kiguzi ilavigwe kwa kwinuligwa uchanha kwa Mndewa Imulungu ikala na uzito wa kilo kamba elufu mbili magana nne. \v 30 Bezaleli katumia shaba ayo ya kiguzi kutendela vikalilo va ulwivi lwa dihema da mting'hano na uupango wa kulavila nhosa na lwavu lwake na viya vose va upango awo, \v 31 kwa shaba ayo ya kiguzi katenda vikalilo va uluwa na va ulwivi lwa uluwa na vifungilo va nzabi va dihema na uluwa. \c 39 \s Viwalo va walava nhosa \r (Kulawa 28:1-14) \p \v 1 Kwa kutumia sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na ndung'hu watenda viwalo va kusang'hanila hanhu hong'ala. Vivija wamsonela Haluni viwalo ving'alile kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa. \p \v 2 Watenda kikoti cha zahabu na kwa sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na ndung'hu, na kitani inogile ilukigwe goya. \v 3 Nao waisoma izahabu na waikanha iwa kamba vizabi visisili ili wavigele hamoja na sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na ndung'hu, na kitani inogile ilukigwe goya. \v 4 Kikoti acho kivaligwa kwa nzabi mmaega zisonigwe mna mzikona mbili za ikikoti. \v 5 Mkwiji wa kufungila wautenda kwa vinhu vivija va nzabi za zahabu na sufi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na kitani inogile ilukigwe na watenda kiwe kinhu kimoja na ikikoti, kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa. \v 6 Abaho wasola mabwe ga shohamu, wagakanda mna ivigigo va zahabu wagandika matwaga ga wana longo na wabili wa Izilaeli. \v 7 Abaho wageka mabwe gago mna zinzabi za kikoti zili mmaega kamba kinhu cha kukumbuka makabila longo na mbili ga Izilaeli, kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa. \s Kikoba cha mmhambaga \r (Kulawa 28:15-30) \p \v 8 Abaho watenda kikoba cha mmhambaga kwa vinhu vivija kamba ikikoti. Wakitenda kwa nzabi za zahabu na sufi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na kitani inogile ilukigwe goya. \v 9 Kikoba acho kibandigwa na kiigala kila mwambu, utali wake ukala lwayo lumoja na ugazi wake ukala lwayo lumoja. \v 10 Wakihamba kwa misafa mine ya mabwe ga bei ng'hulu, msafa wa ichanduso wauhamba kwa mabwe ga akiki na topazi na alimasi ndung'hu, \v 11 msafa wa kabili wauhamba kwa mabwe ga zumalidi na johali ya langi ya samawati na alimasi, \v 12 msafa wa kadatu wauhamba kwa mabwe ga yasinto na akiki ndung'hu na ametisito, \v 13 na msafa wa ikane wauhamba kwa mabwe ga zabalajadi na shohamu na yasipi. Mabwe gago gose wagakanda mvigigo va zahabu. \v 14 Avo kukala na mabwe longo na mabili, kila dibwe jandikigwa twaga da wana wa Izilaeli, kila dibwe dikala kamba muhuli, kulagusa makabila longo na mabili. \v 15 Mbuli ya kikoba cha mmhambaga, watenda mikufu ya zahabu inogile na ilukigwe kamba nzabi. \v 16 Abaho watenda vigigo vibili na pete mbili za zahabu na wazifunga mzikona mbili za ikikoba. \v 17 Mikufu ayo mibili ya zahabu waifunga mzipete zizo. \v 18 Mwambu umoja na mwambu uyagwe wa imikufu wazifunga mvigigo vibili va kija ikikoba ili vigogeleze ikikoti mmaega mwambu wa kuulongozi. \v 19 Abaho watenda pete mbili za zahabu na wazifunga kwa hasi mna zikona mbili za hasi ya ikikoba behi na kikoti. \v 20 Abaho watenda pete mbili ziyagwe za zahabu wazika mumgwazo wa ikikoti mwambu wa hasi, hanhu aho ikikoti hokiilumba na umkwiji ulukigwe goya. \v 21 Kikoba cha mmhambaga wakifunga mkikoti kwa nzabi ya buluu, ili acho ikikoba cha mmhambaga kigoge goya na kikale mumkwiji ulukigwe goya, kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa. \s Viwalo viyagwe va mulava nhosa \r (Kulawa 28:31-43) \p \v 22 Abaho watenda kanzu ya kuvalila kikoti acho kwa sufi ya buluu. \v 23 Kanzu ajo dikala na zonzo da kwingila pala. Zonzo ajo dizunguluswa lugigo lulukigwe goya ili sikudidegeke. \v 24 Mwiimhindo ya hasi waluka kinhu kamba tonga kwa sufi ya buluu na ya zambalau na udung'hu na kitani inogile ilukigwe. \v 25 Abaho watenda nyangili za zahabu inogile na wazika mna imhindo ya dikanzu hagati ya tonga kuzunguluka kanzu jose. \v 26 Weka tonga abaho nyangili, tonga abaho nyangili kuzunguluka kanzu jose mbuli ya kulavila nhosa, kamba Mndewa Imulungu viyalagize. \p \v 27 Abaho wawatendela Haluni na wanage makanzu ga kitani inogile ilukigwe goya, \v 28 na watenda kilemba na kofia na kaputula kwa kitani inogile ilukigwe goya, \v 29 na mikwiji ya kitani inogile ilukigwe na sufi ya langi ya buluu na ya zambalau na ndung'hu na ihambigwa goya kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa. \v 30 Abaho watenda lung'andi lwa zahabu inogile na wandika mbuli zino kamba munhu yotenda muhuli, “Kilavigwa kwa Mndewa Imulungu.” \v 31 Abaho walufunga lung'andi awo mkilemba kwa luzabi lwa buluu, kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa. \s Sang'hano yomambukizwa \r (Kulawa 35:10-19) \p \v 32 Avo sang'hano yose ya dihema da mting'hano imambukizwa. Waizilaeli wasang'hana gose kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa. \v 33 Wamgalila Musa dihema da mting'hano hamoja na viya vake vose na vifungilo vake na mbao zake na mango zake na mhanda zake na vikalilo vake, \v 34 ngubiko ya ng'hwembe za ng'hondolo mbigalo igeligwe langi ndung'hu na ng'hwembe za mnyama wa mbahali na panziya da hanhu hong'ala, \v 35 sanduku da lagano na mango zake za kudipapila na ngubiko yake. \v 36 Wamgalila imeza na mango zake za kuipapila na viya vake na magate galavigwe kwa Mndewa Imulungu, \v 37 ikingolobweda cha zahabu inogile na taa zake na viya vake vose hamoja na mavuta ga taa, \v 38 upango wa kusomela ubani na mavuta ga kubaka na ubani unung'hila goya na panziya da ulwivi lwa dihema. \v 39 Wamgalila upango wa kulavila nhosa na lwavu lwake lwa shaba ya kiguzi na mango zake za kuupapila na viya vake vose na bakuli da shaba ya kiguzi na mgimbo wake, \v 40 mapanziya ga uluwa na mhanda zake na vikalilo vake na panziya da ulwivi lwa uluwa na nzabi zake na vifungilo va dihema na viya vose va kutumia mdihema. \v 41 Wamgalila viwalo vilukigwe vinogile mbuli ya kusang'hanila hanhu hong'ala na viwalo va Haluni na wanage ili wasang'hane kamba walava nhosa. \v 42 Waizilaeli watenda kila kinhu kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa. \v 43 Musa kakagula kila kinhu, kavona vinoga kamba watenda kila kinhu kamba Mndewa Imulungu viyamulagize. Avo Musa kawatambikila. \c 40 \s Hema dokwinuligwa \p \v 1 Abaho Mndewa Imulungu kamulongela Musa, \v 2 “Mna isiku ya ichanduso ya mwezi wa ichanduso udinule dihema da mting'hano. \v 3 Mgati mdihema ajo wike dija disanduku da lagano dili na malagizo longo, abaho wike panziya kuulongozi wake. \v 4 Abaho wingize imeza na wike viya vake uchanha yake. Vivija wingize kija ikingolobweda na uzike zitaa uchanha yake. \v 5 Wike uupango wa zahabu wa kusomela ubani kuulongozi wa disanduku da lagano, abaho unanike dipanziya hana ulwivi lwa dihema da mting'hano. \v 6 Wike uupango wa kulavila nhosa kuulongozi wa ulwivi lwa dihema da mting'hano. \v 7 Wike dibakuli da shaba ya kiguzi hagati ya dihema da mting'hano na uupango wa kulavila nhosa na udimemeze mazi. \v 8 Abaho uzungulusile luwa na wike panziya hana ulwivi lwake. \p \v 9 “Abaho udilave kumwangu dihema hamoja na viya vake vose kwa kuvigidila gamavuta gang'alile, na hema na viya vake vong'ala. \v 10 Abaho uulave kumwangu uupango wa kulavila nhosa hamoja na viya vake vose kwa kuvigidila gamavuta gang'alile na vose vong'ala. \v 11 Vivija dibakuli da shaba ya kiguzi na mgimbo wake navo uvitendele kamba vivo. \p \v 12 “Abaho umgale Haluni na wanage hana ulwivi lwa idihema da mting'hano, na uwakoshe kwa mazi \v 13 Abaho umvaze Haluni iviwalo ving'alile, umgidile mavuta gang'alile na umulave kumwangu, ili yanisang'hanile kamba mulava nhosa. \v 14 Wagale wanage na uwavaze gaja gamakanzu. \v 15 Abaho uwagidile mavuta kamba viumgidile tatao, ili na hewo vivija wanisang'hanile kamba walava nhosa. Wahawagidila mavuta hewo na ulelo wao okuwa walava nhosa siku zose.” \p \v 16 Musa katenda kila kinhu kamba Mndewa Imulungu viyamulagize. \v 17 Avo mna isiku ya ichanduso ya mwezi wa ichanduso mna umwaka wa kabili toka walawe Misili, dihema da mting'hano dinuligwa. \v 18 Musa viyadinule dihema keka vikalilo vake, kazinula zimbao, na keka zimango na kazisimika mhanda zake. \v 19 Abaho katandika ingubiko ya dihema na keka ingubiko iyagwe uchanha yake, kamba Mndewa Imulungu viyamulagize. \v 20 Abaho kasola vija ivibao vibili va mabwe kavigela mdisanduku da lagano. Kazigela zimango za kudipapila mvipete vake na keka ingubiko uchanha yake. \v 21 Abaho kadika disanduku mgati ya dihema na kananika dipanziya. Kwa kutenda vivo kadigubika disanduku da lagano sikujoneke, kamba Mndewa Imulungu viyamulagize. \p \v 22 Abaho Musa keka imeza mgati ya dihema da mting'hano, mwambu wa kasikazini kuulongozi wa dipanziya, \v 23 uchanha ya imeza keka gamagate galavigwe kwa Mndewa, kamba Mndewa Imulungu viyamulagize. \v 24 Keka ikingolobweda mgati ya dihema da mting'hano mwambu wa kusini mwambu kwa mwambu na imeza. \v 25 Mumo mgati kuulongozi wa Mndewa Imulungu kazibwinha zitaa kamba Mndewa Imulungu viyamulagize. \v 26 Abaho Musa keka uja uupango wa zahabu wa kusomela ubani mgati ya dihema da mting'hano, kuulongozi wa dipanziya, \v 27 na kausoma ubani unung'hila goya uchanha yake kamba Mndewa Imulungu viyamulagize. \v 28 Kananika panziya hana ulwivi lwa dihema da mting'hano, \v 29 keka aho behi ya ulwivi lwa dihema da mting'hano upango wa kulavila nhosa, uchanha yake keka nhosa ya kusoma moto na nhosa ya ndiya kamba Mndewa Imulungu viyamulagize. \v 30 Abaho keka dibakuli da shaba ya kiguzi hagati ya dihema da mting'hano na uupango wa kulavila nhosa, na kadimemeza mazi. \v 31 Musa na Haluni na wanage wose wasunha makono gao na magulu gao kulawa mdibakuli dijo, \v 32 kila viwengile mgati ya dihema da mting'hano hebu viwaukwesele uja uupango wa kulavila nhosa, watenda vivo kamba Mndewa Imulungu viyamulagize Musa. \v 33 Kukimambukizo Musa keka uluwa kuzunguluka dihema da mting'hano na uupango wa kulavila nhosa, na kananika panziya hana ulwivi lwa uluwa. Avo Musa kaimambukiza sang'hano yose. \s Wingu uchanha ya dihema da mting'hano \r (Kupetigwa 9:15-23) \p \v 34 Abaho wingu digubika dihema da mting'hano na ukulu wa Mndewa Imulungu umema mdihema jose. \v 35 Musa hadahile kwingila mna dihema da mting'hano kwavija wingu dijo dikala dimile uchanha yake, na ukulu wa Mndewa Imulungu ukala umemile mdihema ajo. \v 36 Waizilaeli hawacholile mwanza wowose mbaka tanhu wingu dijo vidisegesigwe uchanha ya dihema. \v 37 Kamba wingu hadisegesigwe hawacholile kokose, wabeta mbaka wingu dijo vidisegesigwe. \v 38 Mna imiyanza yao yose Waizilaeli wajona diwingu da Mndewa Imulungu dikala uchanha ya dihema da mting'hano imisi, na ikilo wona moto okwaka mdiwingu uchanha ya dihema.