\id JER -JEREMAIA \ide UTF-8 \h Jeremaia \mt1 Jeremaia \mt2 Jeremaia Kre'nea Avontafere \c 1 \s Anumzamo Jeremaiama agi huteno eri'zama ami'nea naneke \p \v 1 Ama nanekea Benjamini nagamofo mopafi me'nea rankuma Anatoti kumate nemaniza pristi vahepinti, mago ne' Hilkia'e nehaza ne'mofo nemofo Jeremaia huama hu'nea naneke. \v 2 Ama ana nanekema Ra Anumzamo'ma agafama huno Jeremaiama asami'neana, Amoni nemofo Josia'ma Juda vahe kinima manino egeno 13nima hia kafufi asami'ne. \v 3 Hagi Josia nemofo Jehoiakimi'ma Juda vahe kinima manino'ma e'nea knafinena Ra Anumzamo'a ana zanke huno Jeremaiana nanekea asamigeno, huama huno ne-egeno, Josiana mago mofavre'a Zedeki'ama kinima efore huteno manino egeno 11nima hia kafure ehanati'ne. Anama 11nima hia kafumofona 5fu ikampi ha' vahe'mo'za e'za Jerusalemi kumapi vahera eme zamavare'za ru moparega ome kina huzmante'naze. \p \v 4 Anante Jeremaia'a huno, Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. \v 5 Antakamofo arimpafina kazeri forera osune'na ko kagrira kage'na antahi'na hu'noe. Hagi negarera'a kaseogante'nege'na ko kagrira kazerinte ruotage nehu'na, kokankoka vahete Nagri kasnampa vahe manigahane hu'na kagrira huhampri'noe. \v 6 Ana ke'ma hige'na nagra kenona hu'na, Ra Anumzana Anumzamoka nagra mensi kasefa mofavre mani'noanki'na, vahe avufima keagama hu'zana antahini osu'noe hu'na hu'noe. \v 7 Hianagi Ra Anumzamo'a amanage huno kenona hu'ne. Kagra mofavre mani'noe hunka osuo. Nagrama inantego vuoma hu'na hugantesua kumatega nevunka, maka nanekema kasamisuana ome huama hunka vahera zamasamigahane. \v 8 Hagi mago vahekura kagra korera osuo. Na'ankure Nagra kagrane manine'na kegava hugantegahue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 9 Anagema huteno'a Ra Anumzamo'a azana antegamateno nagite avako nehuno amanage hu'ne, antahio, menina Nagra nanekeni'a kagri kagipi ama nentoe. \v 10 Hagi menina Nagra kagrira huhampruankinka, kokankoka vahete'ene kinimo'ma kegavama hu'nea mopafinena vano nehunka, ko'ma me'nesiazana eri tasagi hune atrenka, ko'ma menesiazana eri taganavinetrenka, ko'ma me'nesiazana eri haviza hunetrenka, ko'ma me'nesiazana eri akaha hunetrenka, kasefaza eri otinka neginka, kasefaza hankregahane. \v 11 Anante Ra Anumzamo'a amanage huno nantahige'ne. Jeremaiaga na'a negane? Huno hige'na nagra hu'na, Almoni zafamofo azankuna'a negoe hu'na hu'noe. \v 12 Anagema hugeno'a Ra Anumzamo'a huno, Ha tamage hunka keama hane. Hagi Nagra keni'are navu ante'na ke'nesanugeno maka zama fore hugahie hu'nama hu'noa nanekemo'a nena raga'a regahie. \v 13 Hagi anante Ra Anumzano'a mago'ene ete nantahigeno, Menina na'a kane? Hige'na nagra kenona hu'na, kavofi me'neno krakra nehia timo noti kazigati ruvarehi ramino tagrama mani'nontega e'za nehige'na negoe. \v 14 Anagema hugeno'a Ra Anumzamo'a huno, E'i ana zama kanana noti kazigati ranknazamo'a ru herafiramino eno ama mopafima nemaniza vahera eme zamazeri haviza hugahie. \v 15 Hagi antahio, Nagra noti kazigama me'nea moparamima kegavama hu'naza kini vahetamina ke hanuge'za e'za, Jerusalemi rankumamofo kafaraminte kini trazamia eme ante'za nemani'za, Jerusalemi rankumamofo vihu kegina eme kegava nehu'za maka Juda mopafima me'nea kumataminena kegava hugahaze. \v 16 Hagi e'inahu zama hanua zamo'a, Nagri vahe'mo'zama havi zamavu zamava'ma hu'naza zante keaga huzmante'na anara hugahue. Na'ankure zamagra Nagrira zamefi hunenami'za vu'za, zamazanteti'ma tro'ma hunte'naza havi anumzante kresramna nevu'za monora hunte'naze. \v 17 Hagi kagra Jeremaiaga otinka retrotra hunka, Nagrama huoma hu'na hugantoa nanekea vahera maka ome zamasamio. Kagra zamagrikura korora osuo. Hagi kagrama koro'ma hananke'na zamagri zamavuga kazeri koro hugahue. \v 18 Hagi Jeremaiaga antahio, mago rankumamofoma hanave vihu keginama hu kagizankna hu'na kagrira menina kazeri hanavenetina, aenireti fumaza zafa retru rentazankna kagrira nehu'na, bronsireti kuma kegina hugagi zankna hugahue. Ana hanugenka kagra oti hankave ti'nesanke'za, maka ama ana mopafi vahemo'zane Juda kini vahemo'zane, kva vahemo'zane, pristi vahemo'zane, Juda vahe'mo'zanena kazeri fenkami otregahaze. \v 19 Hagi zamagra hara hugantegahazanagi, hara hugagate oregahaze. Na'ankure Nagra kagrane mani'nena kaguvazigahue huno Ra Anumzamo'a huama hu'ne. \c 2 \s Israeli vahe'mo'za Ra Anumzamofo zamefi humi'naza naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a mago'ane amanage huno nasami'ne, \v 2 Kagra Jerusalemi kumapima nemaniza vahetega vunka, Ra Anumzamo'a amanage hie hunka ome huama hunka zamasamio. Zahufa vere vu'nea a'mo nevema avesi avesi'ma hunteaza huta, maka tamagu'areti huta tamavesi nante'naza zankura nagesa antahi atrogeno nevie. Ana nehuta hozama onte hagage ka'ma kopima tamavrenama neogeta namagera navararita e'naze. \v 3 Hagi e'i ana knafina Israeli vahe'mota Nagri vahe fatgo mani'nazankita, hozafinti ne'zamo ese afu re'negeno hamreankna huta ruotge hu'nazane. Hagi ana ne'zama eri havizama haza vahera kumi hu'nazankino, knazamo zamazeri haviza hu'ne. Nagra Ra Anumzamo'na ama ana nanekea nehue. \p \v 4 Hagi tamagra Jekopumpinti fore'ma hu'naza nagamotane maka Israeli mopafima mani'naza naga nofimota Ra Anumzamo'ma nehia nanekea antahiho. \v 5 Ra Anumzamo'a amanage huno nehie, Tamagehemo'za Nagra nahaviza huzmantenoge'za nagrira natre'za afetera mani'naze? Zamagra kaza osu havi anumzana amanezante mono ome hunente'za, zamagra'a zamazeri amne'za se'naze. \v 6 Hagi Isipitima zamavare atiramina hagage ka'ma kopima mago'zama omanegeno vahe'ma vanoma nosazageno vahe'ma azeri haviza huzamo'ma avite'nea kokampima vugote'zamante'na vu'noa zankura zamagra Ra Anumzamo'na zamagekaninantaze. \v 7 Hagi Nagra tamagrira tamavre'na masaven tretre mopafina ogeta knare'nare ne'zana neneta zafa raganena ne'naze. Hianagi tamagra Nagri mopafima enemanita hinimnage avu'avaza huta mopa eri pehena hu'naze. Ana hazageno erisantima haregahazema hu'na tami'noa mopamo'a Nagri navurera hinimna vu'ne. \v 8 Hagi pristi vahe'mo'za Nagrikura, iga mani'ne? hu'za nohakaze. Ana nehazage'za kasegema kegavama hu'naza vahe'mo'za, Nagrira ke'za antahi'za nosaze. Hagi kva vahe'mo'zanena Nagrira keha renante'naze. Ana nehazage'za kasnampa vahe'mo'za Bali havi anumzamofo agifi kasnampa ke nehu'za, amunte omaneno kaza osu havi anumzante monora hunentaze. \p \v 9 E'ina hu'negu Nagra mago'ane keaga huramante'naku nehue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. Ana hu'neanki'na Nagrama keagama huramantesanuana, tamagrira keaga huramantene'na, tamagrama kase zamantesaza mofavre naga'enena keaga hunezmantena, tamagri mofavre nagamokizmi mofavreraminena keaga huzmantegahue hu'na Nagra Ra Anumzamo'na nehue. \v 10 Hagi tamagra zage fre kaziga hagerina takaheta vuta ogantu Saiprusi mopafima nemaniza vahera ome nezamageta, zage hanati kaziga vuta Kedari mopafima nemaniza vahera ome zamageho. Kora amanahu zana fore higeta ke'nazaza fore nehifi? \v 11 Hagi mago'a mopafi vahe'mo'za tamage anumzana omani'neanagi havi anumza zamia atre'za ru anumzana amagera nentazafi? i'o anara nosaze. Hianagi tamagra Nagri vahe'mota hihamu masa'ane Anumzamo'na nontera, amunte omaneno kaza osu havi anumza avrente'naze. \v 12 E'i ana'ma nehaza tamavu tamava zantera monamo'a antri huno koro nehuno, antahintahi hakare nehuno kea nosie huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 13 Na'ankure Nagri vahe'mo'za tare hazenkema hu'nazana, Nagra enevia tinkna hu'na mani'noanagi nenatre'za, zamagra'a tinkeria kafi'nazanagi ana kerifina mopamo'a kekokako higeno timo'a mare novazie. \p \v 14 Hagi Israeli vahera kazokazo eri'za vahe omanige, kinafina manine'za kase zamantegera osu'neanki nagafare ha' vahe zamimo'za e'za maka zana eme agu'zaneru'za zamavare'za nevaze? \v 15 Ha' vahe zamimo'za laionimo krafagema nehiaza hu'za ranke huza kezati nezamante'za, mopazamia eri haviza hazageno anampina mago'zana omnetfa hu'ne. Ana nehu'za ne'onse kuma zaminena tapage hutrazageno anampina mago vahera omanitfa hu'ne. \v 16 Hagi Isipi mopafina Memfisi kuma'ene Tapanesi kumapinti e'za Israeli vahera eme tamazeriza tamaseni zokara vazagate atre'naze. \v 17 Hagi tamagri hazenkemofo mizama'a ama ana kna zamo'a tamagritera e'ne. Ra Anumzana tamagri Anumzamo'ma tamavreno kante'ma neviana atreta tamefi'ma humiza zante anara hu'naze. \v 18 Hagi Isipi vahe mopafima vu'nazana na'a mago knare'za erinaku vu'naze. Tamagra Naeli timpinti ti nenaku vu'nazafi? Na'a mago knare'zana erinaku Asiria mopafinena vu'naze. Tamagra Yufretisi timpinti ti nenaku vu'nazafi? \v 19 Tamagrama hu'naza kefozamo kna zana tamino tamazeri fatgo hugahie. Ana nehina Nagri'ma natretama vu'naza zamo keaga huramanteno tamazeri fatgo hugahie. Ra Anumzana tagri Anumzama atreta tamefi'ma hunemita agri agoragama omani nonana, haviza huno osugaza hu'none huta antahigahaze. Nagra Anumzana Monafima sondia vahe'mokizmi Ra Anumzamo'na ama ana nanekea nehue. \p \v 20 Hagi korapara tamagrira karenamare zafareti tamanankempina rusi hute'za knama neramiza zafa ru tamana hunetre'na, seni nofiteti'ma kinama huramantenageta kazokazo eri'zama e'neriza nofira rukano hutre'noe. Hianagi tamagra huta Agri eri'zana e'origahune huta nehaze. Anage nehuta agonaramimpine anina kuronkuroma hu'nea zafa agafafina monko a'nemo'za nehazaza huta havi anumzantera monora hunentaze. \v 21 Hianagi knare zantfama hu'nea wainimofo nofiteti kitagi'za mopafi hankraza kna hu'na tamagrira hankre'noe. Hianagi menina na'a higeta hageteta havizama hu'nea afi wainia fore nehaze? \v 22 Hagi tamagra laema nehaza hankave marasini reti'ene rama'a soporeti tamavufga sese hugahazanagi, ana havi zama hu'naza zamofo avame'zana Nagri navurera amne me'nege'na negoe, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 23 Hagi ana kegura tamagra huta, tagra Bali havi anumzamofo amema'arera monora huonte'nonanki, inankna huta tagra'a tazeri pehena hu'none huta nehaze. Hianagi tamagrama kasrino havizama hu'nea avu'ava zama agupofima hu'naza zana keho. Hagi tamagra a' kemoli afu'mofo agifi he'negeno, krahakraha huno ve kemoligu hakeno vano hiankna huta havi anumzankura haketa vano nehaze. \v 24 Hagi tamagra, afi' a' donki afu'mo agafi ahe'negeno zahopi agona antesga huteno mana'mana huno vano hiankna nehaze. Ana knafina agriku'ma haza ve tonki afu'moza agrikura hakeza vano nosazanki agra'a hakeno ve tonkigura vano nehie. \v 25 Hagi tamagra Israeli vahe'mota, tamagareta havi anumzante'ma vano nehazageno tamanankemo'ma hagagema nehia zana nazupa atregahaze? Hianagi tamagra huta, havi anumzama avesima nenteta amage'ma nentona zana otregahunanki, kagra kea osunka manio huta Nagrikura nehaze. \p \v 26 Hagi tamagra Israeli vahe'motane, Israeli kini vahe'motane, kva vahe'motane, pristi vahe'motane, kasnampa vahe'motanena, tamagra kumzafa vahe'mo kumzafa nesageno keno eri fore higeno agazegu hiankna huta tamagazegu hugahaze. \v 27 Hagi tamagra zafareti antre'za tro'ma huntenaza havi anumzankura huta nerafa'e nehuta, havere'ma eri pehe hu'za tro'ma hunte'naza havi anumzankura agra kaserantene huta nehuta tamefi hunami'naze. Hianagi tamagra'ma hazenkefima unefreta Nagrikura eme tagu'vazio huta krafagea nehaze. \v 28 Hianagi tamagra'a tamazanteti'ma tro'ma hunte'naza havi anumzantamina iga mani'naze? Zamagrama muha'ma hu'nesanu'za eme tamaza hugahazanki, knazampima ufresuta ana havi anumzantami kehinke'za e'za eme tamagu vaziho. Na'ankure ana havi anumzantamima tro'ma huntenazana, Juda mopafima me'nea ranra kumatamimofo amente amente tro huntetere hu'naze. \v 29 Tamagra nahigeta Nagrama osu'noa zankura huta hazenke hurante'ne huta nehuta Nagrira kehara renenantaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 30 Tamagri mofavre nagara zamazeri fatgo hunaku knazana zamuanagi, zamagra ana zankura ontahi'naze. Ana nehazageta tamagra laionimo zagagafa aheno neankna huta kasnampa vahera zamahe fri'naze. \v 31 Hagi ama knafima fore huta mani'naza vahe'mota Ra Anumzamo'ma nehia nanekea antahiho. Nagra Israeli vahetera hagege kokankna nehu'na, hanizamo kintrako hu'nea kokankna zamagritera hu'nofi? Hagi nahigeta Nagri vahe'mota huta, hago menina Anumzamo'ma kegavama hurante'nea zana atreta fru huta manunankita Agri kvafina omanigahune huta nehaze. \v 32 Hagi tamagrama antahi'zana mago mofamo'a avasasema nehia zankura agera nekanigeno, zahufa a'mo'a ese'ma neve'enema aravema ha'a zupama antani'nea kukenagu'enena aganera nekanifi? I'o anara nosaze. Hianagi Nagrira za'za knafi zamagera kaninenamize. \v 33 Tamagra Israeli vahe'mota, karuna kereti'ma masave huno monko avu'ava zama hu' zantera antahini hu'naze. Ana hu'nage'za monko zante'ma vugotama hu'naza a'nemo'za tamagripinti rempi hu'za nentahize. \v 34 Hagi zamunte omaneno ke'zami omane vahe'mokizmi koramo'a tamagri kukenarega tusiza hu'ne. Tamagra tamavufintira negazage'za tamagri nona eme tapage hu'za musufa ose'nazanagi, tamagra zamahe fri'naze. \v 35 Hagi kagra amanage hunka nehane, nagra mago hazenkea osu'noankino Ra Anumzamo'a arimpa ahe onantegahie hunka nehane. Hianagi antahio, kumira osu'noe nehanankinka keagafi manigahane. \v 36 Nahigenka kama nevana kana atrenka kavua keganti kegama hunka kazama huzankura nehakane? Korapa'ma Asiria vahe'mo'zama kazama osazagenkama kagazegu'ma hu'nanaza hunka, Isipi vahe'mo'za kazama osanagenka kagazegu hugahane. \v 37 Hagi kagrama muha'ma nehana vahera Ra Anumzamo'a amefi huzamisigenka kagazegu nehunka kazana kasenire ante'nenka ana kumara atrenka egahane. Ana vahe'mo'za kagrira tamage hu'za kaza osanagenka knarera hunka omanigahane. \c 3 \s Israeli mopama eri havizama hu'naza zamofo naneke \p \v 1 Hagi mago ne'mo'ma nenaroma a'ma atrenigeno ana a'mo'ma vuno ru vema ome eritenigeno, neve'a ete vuno ana ara ome avregahifi? E'inama hanuno'a Israeli mopa eri himna vugahie. Hianagi tamagra monko a'mo ve erige atrege huno vano hiaza huteta, menina Nagrite neazo huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 2 Hagi tamavua kesga huta mago zama omane agonaramimpima kesazana, ana maka agonafina havi anumzante mono hunenteta monko avu'avaza hu'naze. Tamagra monko a'mo vene'nema esagu kante mani'neno avunteno keaza nehuta, nonkuma'a omne Arapu vahe'mo'zama ka'ma kokampi vano vano hiaza huta savri avu'avazane kefo avu'avazama huta vanoma nehaza zamo mopa eri haviza nehie. \v 3 E'i ana agafare Nagra ata kora atrogeno mopafina runontege'na, ko'enena atrogeno mopafina runonte. Ana nehuanagi tamagra monko avu'avaza hu'nea a'mo agaze eri amne hiaza huta tamagazegura nosaze. \v 4 Hianagi tamagra Nagrikura huta, osi'ma mani nontegati'ma eno amare'ma e'neana, kagra nerafaga mani'nenka, tagrira tavesirantenka e'nane huta nagrikura nehaze. \v 5 Anage nehuta tagrira za'zatera arimpa aherante vava huno nevuno tazeri haviza osugahie huta Nagrikura nehaze. Hianagi tamagra'a tamavesi avaririta kea ontahi havi avu'ava zana huvava huta nevaze. \s Israeli vahe'mo'za Anumzamofoma atre'naza naneke \p \v 6 Hagi Josaia'ma kinima manino Juda vahe'ma kegavama hu'nea knafina, Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. Nagri'ma natre'naza Israeli vahe'mo'zama hu'naza avu'ava zana kenampi? Nevente'ma mani fatgo osu a'mo'ma hiaza hu'za maka agonaramimpine, ranra zafaramimofo agafafinena vu'za monko a'nemo'za nehazaza hu'za havi anumzantera monora ome hunte'za vano hu'naze. \v 7 Hagi ana'ma hazage'na Nagrama nagesa antahuana, ana a'mo'a ana'ma huno vano hutesuno'a, nagrite ete egahie hu'na nagesa antahi'noe. Hianagi anara osigeno keontahi nenunkna 'a Juda'a anama hia avu'ava zana avufinti ke'ne. \v 8 Hagi nagri'ma natre'za vu'naza Israeli vahe'mo'za havi anumzante vu'za mono hunente'za monko avu'ava zama nehaza zama nege'na, a'ma netre'za krenezamiza avo krenezami'na huzmante'noe. Ana'ma hua zana keontahi nenunkna Juda'a ko ke'neanagi korora huno ana monko avu'ava'ma nehiazana otre'ne. \v 9 Na'ankure Israeli vahe'mo'za monko avu'ava zana amane zane hu'za zamagesa nentahi'za zafare'ene havereti'enema tro'ma hu'naza havi anumzante mono'ma hunente'za, monko zama haza zamo mopa eri haviza hu'ne. \v 10 Hagi Israeli nenunkna Juda'a Nagrira natreno vuno havi avu'ava zana ome hu'neanagi, nagritera rukrahera huno eno agu'areti huno asunkura osu'ne. Hianagi agra Nagrira eme renavataga huno, amega'ati agu'a rukrahe hu'ne. Nagra Ra Anumzamo'na amana nanekea nehue. \v 11 Hagi anante Ra Anumzamo'a mago'ane amanage huno nasami'ne, Israeli vahe'mo'za nagrira natre'za vazage'za, Juda vahe'mo'za keontahi avu'ava hu'naze. Hianagi Israeli vahe'mo'za Juda vahera zamagatere'za osi'a knare hu'naze. \v 12 E'ina hu'negu Jeremaiaga noti kazigama me'nea mopafima nemaniza vahetega vunka amanage ome huo, Israeliga nagrira natrenka vu'nana a' mani'nananki etenka nagrite eno. Anama hananke'na Nagra narimpa aheogantegahue. Na'ankure nagra nasunku Anumza mani'noankina narimpa ahegante vava osugahue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 13 Hagi tamagra hago hazenke hu'none huta kumitamia huama nehuta, Ra Anumzana tagri Anumzamoka keka'a runetrageta, ani'na kuronkuro zafaramimofo agafafina, havi anumzantera monora ome hunenteta, kagri nanekea rutagreta amagera onte'none huta tamasunkura hiho huno Ra Anumzamo'a nehie. \v 14 Hagi ke nontahita mani fatgo nosaza mofavre nagamota, Nagrite ete eho huno Ra Anumzamo'a hu'ne. Na'ankure nagra tamagri kva mani'noe. Mago kumapintira mago vahe nevre'na mago nagapintira tare vahe zamavaretere hu'na Saioni agonare vugahue. \v 15 Ana hute'na Nagri nagu'amo'ma hu'nenia zama hu'nesaza vahe kva huhampari zamantegahue. Ana hanuge'za manine'za Nagri antahi zanteti'ene ama' antahizanteti kegava huramante'za tamavre'za vugahaze. \v 16 Hagi ana knafima rama'a vahe'ma ome forehu hakarema huta ana mopafima mani avi'matesanuta, Nagri huhagerafi huvempage vogisima ko'ma knare knafima tamagranema me'nea zankura tamagesa antahi atresageno ovugahie. Ana vogisigura tamagesa ontahi tamagane kaninemita onkegahaze. Ana nehutma ru'enena huhagerafi huvempage vogisia kasefara trora osugahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 17 Hagi ana knazupa Jerusalemi kumakura Ra Anumzamofo kini tra me'ne hu'za nehanage'za, mika ama mopafi vahe'mo'za Jerusalemi kumate eme atru hu'za Ra Anumzamofo agi'a ahentesga hugahaze. Ana nehu'za keontahi havi zamagu zamagesamofona amagera ontegahaze. \v 18 Hagi ana knafina Juda naga'mo'zane Israeli vahemo'zanena noti kaziga moparegama umani naregatira eri mago hute'za erami'za, Nagrama zamafahe'ima zamuge'za erisantima hare'naza mopafina ete emanigahaze. \p \v 19 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Nagra amanage hu'na antahintahia hu'noe. Nagra ama vahera zamavare'na Nagra'a mofavregna hu'na kegava huzamantegahue hu'na nagesa antahite'na, erisantima haresaza zana ama mopafina magore huno omane'nea kna mopa hentofa mopa tami'noe. Ana nehu'na nagesama antahuana, Nagrikura nerafa'e nehuta natreta ovu namage antesazegu antahintahia hu'noe. \v 20 Hianagi tamagra Israeli vahe'mota mago a'mo'ma nevente mani fatgo osiankna huta, nagritera mani fatgo osu'naze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 21 Hagi agonaramimpintira rankrafage nehazage'za vahe'mo'za antahi'naze. E'i Israeli vahe'mo'za Ra Anumzamofontega zavi krafa nehu'za zamasunku hu'naze. Na'ankure Ra Anumzana zamagra'a Anumzana atre'za havi avu'avaza nevariri'za, antahi omi'naza zanku anara hu'naze. \v 22 Hagi ke ontahi mofavre nagamota ete nagrite enke'na ana ke ontahi tamavu tamava zampintira tamazeri kanamara'neno. Anagema hanuge'za veamo'za hu'za tagra ete kagrite'ma neonana, na'ankure kagra Ra Anumzana tagri Anumza mani'nanketa kagritera neone hu'za hugahaze. \v 23 Tagrama monko avu'avazama nehuta, ne'onse agonaramimpine ranra agonaramimpima havi anumzantaminte'ma mono'ma huzmanteta vanoma hu'nona zampintira mago tazahu'zana e'ori'none. Tamage Ra Anumzana tagri Anumzamo agrake Israeli vahe'mota tagura vazigahie. \v 24 Hianagi tagra mofavrema mani nontegati'ma eno meninte'ma egetama keta e'nonana, tafahe'za maraguzati'za eri fore'ma hu'naza sipisipima, bulimakaoma, ne' mofavrezamima, mofa'nezaminena agaze'a omne Bali havi anumzamofo ami vagare'naze. \v 25 Ana hu'negu tagra tagazegu huta kepri nehune. Na'ankure tagrane tagehe'zanena Ra Anumzana tagri Anumzamofo avufi kumira hu'none. Tagrama mofavrema mani'nonteti'ma eno amare'ma egeta, Anumzamofo nanekea antahita amagera onte'none. \c 4 \s Noti kazigati'ma Juda mopare'ma knazama e'nea zamofo naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Israeli vahe'mota enaku'ma hanuta nagrite ete rukrahe huta eho. Hagi haviza huno agoterfa anumzaramina Nagri navureti'ma eri atresuta kana atreta hazagreta havifina ovugahaze. \v 2 Hagi tamagrama fatgo huno refkohu avu'ava nehuta, fatgo avu'ava'ma nehuta kasefa hu'na mani'noa Anumzamo'na nagifima huvempama hanage'na, Nagra asomu huramantenuge'za ruga'a vahe'mo'zama nege'za, e'ima hanaza hunka asomu huranto hu'za eme nehu'za, Nagri nagi'a ahentesga hugahaze. \v 3 Hagi Ra Anumzamo'a amanage huno Juda vahe'ene Jerusalemi vaheku'enena hu'ne. Avimzana ave've trazampina ohankreta, hankave mopamo'ma nehiaza huno tamagu'amo'ma hankavema ti'neazana, rekorita rupopo huteta avimzana aseho. \v 4 Hagi Juda vahe'motane Jerusalemi vahe'motanena havi tamagutamagesa atreta tamagu'a rukrahe hiho. A'nama osnazana Nagri narimpa he'zamo'a tevemo hiaza huno rukru hina, mago vahe'mo'a rusura osugahie. Na'ankure tamagra kefo avu'ava'ma hu'naza zante anara hugahue. \p \v 5 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Juda vahe'ene Jerusalemi vaheku'enena amanage hunka zamasamio hu'ne. Amama mani'naza mopamofo agu'afina maka kaziga ufena nereta, ranke huta kezatita amanage hiho. Maka vahera eme eri tru hutenketa, koro freta hankave vihu keginama hu kagi'naza kumatamimpi ufresune huta hiho! \v 6 Hagi mago avame zana flekia tro huteta anamifi erintesga huta nevuta, Jerusalemi kumapima mani'naza vahera amanage huta korokea huzamiho. Ame huta koro freta vuta fra'ma kisaza kumaku hakeho. Na'ankure Nagra noti kazigati ranknaza atre'nugeno eno eme tamazeri haviza hugahie. \v 7 Hagi laionimo frakino mani'nefinti atiramiaza huno, ha' vahe'mo'za kumazamifintira e'za tamagri kumara eme eri haviza hugahaze. Ana vahera maka nonkumatami eri haviza nehaza vaheki'za maka zama mopatamifima me'neana eme eri haviza nehu'za, ranra kumatamina eme ahetapage hutresageno anampina magore huno vahera omanitfa hugahie. \v 8 E'ina hu'negu tamagra tamasunku kukena nentanita, tamasunku huta tusi zavi krafage hiho. Na'ankure Ra Anumzamo'a tusi arimpa aheneranteankino, ana rimpa ahezamo'a mevava huno nevie. \v 9 Hagi Ra Anumzamo'a huno, anazama fore'ma hania knafina kini vahe'ene kva vahe'mo'zanena, antri nehanageno muha zazamia omanegahie. Ana nehanage'za pristi vahe'mo'za tusi koro nehanage'za, kasnampa vahe'mo'za antahintahi hakare nehu'za mago nanekea osugahaze. \v 10 Hagi anante nagra amanage hu'na hu'noe. Ra Anumzamoka Jerusalemi kumapi vaheku'ma hunka, tamarimpa frune knare huta manigahaze hunka'ma hu'nana kegura, zamagra hu'za agra reravatga hu'neankino, ha' vahe'mo'za bainati kazinteti tananke eme rukafari'za nehaze hu'za nehaze. \p \v 11 Hagi mago kna ne-eankino Ra Anumzamo'a Jerusalemi vahekura huno, hagage kokampima me'nea agonaramimpinti amuhonentake zaho'mo zahora erino nagri vahetera egahie. E'ina zahora zamana zamana hu'neno witi honama eri neharea zahora omane'neanki, \v 12 e'i ana zahora Nagra hunta'nena egahiankino, hankavenentake zaho atufeno egahie. Ana nehu'na Nagra ana vahera keaga huzamantegahue. \v 13 Hagi anante nagra Jeremaia'na amanage hu'na vahera zamasami'noe. Keho, ha'ma hurantesia ne'mo'a ko'ma runaku'ma nehia hampomo rehanintiri hiankna huno tagrama mani'nontega ne-e. Ana ne'mofo karisiramimo'za kagigagi zahokna hu'za neazage'za, hosi afu'aramimo'za tumpamo'ma tusi avunema anteno hareno vanoma nehiama'a agatere'za zamagare'za neaze. Anazama nege'na hazenkefi manunankita haviza hu'none hu'na hu'noe. \v 14 Hagi tamagra Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mota, kefo avu'ava zama nehaza zana atreta tamagu'a eri agru hiho. E'ina'ma hanuta tamagu vazi'zana erigahaze. Nama'a zupa tamagra kefo antahi'zana atre'nageno tamagu'afina meno vugahie. \v 15 Hagi tamagrite'ma fore'ma hania knazamofo nanekema eri'za eme huama hunaku'ma neaza vahera, Dani kumateti'ene Efraemi agona kokampima me'nea kumatamimpi vahe'mo'za eri'za neaze. \v 16 Hagi ana vahera Anumzamo'a zamasamino, ana mopafima mani kagi'naza vahetamine, Jerusalemi kumapima nemaniza vahetaminena amanage huta zamasamiho, Afete moparegati ha' vahe'mo'za ibige nehu'za Juda mopafima me'nea ranra kumatamina hahu zamantenaku neaze huta hiho. \v 17 Ana ha' vahe'mo'za e'za Jerusalemi kumara, hozare kegava nehaza vahe kna hu'za kumatamia eme avazagi kagigahaze. Na'ankure Jerusalema nemaniza vahe'mo'zama Nagri nanekema ru hantagi'za ha'ma renante'naza zante anara huzmantegahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 18 Hagi tamagrama manita azafima hu'naza hazenkere ama ana knazamo'a tamagritera egahie. Ana hugahiankino ana knazamo'a tusi'a akama hiankna huno tamata neramino tumo'tamia retanegahie. \s Jeremaia'ma vahe'agu asunku huno zavi ate'nea naneke \p \v 19 Hige'na nagra Jeremaia'na anankema nentahugeno'a, nagu'amo'a razampi nata negrigeno, tumonimo'a vagri vagri nehige'na mani so'ea osu'noe. Na'ankure ha' vahe'mo'za ha' eri'za ne-eza, ibige nehu'za ufema neraza agasasagema nentahugeno anara hu'ne. \v 20 Hagi nagra negogeno knazamo'a kankamuna omino anamagenare anamagenarera huno ne-eno mika ama mopafi vahera zamazeri haviza nehige'na ke'noe. Ana nehuno nagri seli nontamina ame huno eri tapage hunetreno, asante'ma tafi tavaraveramina eri tagato higeno mopafi evurami'ne. \v 21 Hagi ha' vahe'mo'za nazupa krauefa (fleki) zamia erikasi atre'za nevanage'na negesugeno ibigema nehu'za ufema neraza agasasankea ome vagaregahie? \v 22 Hagi Ra Anumzamo'a huno, hago Nagri vahe'mo'za negi nene'za Nagrira ke'za antahi'za osaze. Ana nehu'za ne'onse mofavre naga'mo'zama nehazaza hu'za ama' antahi'zana e'orize. Hagi zamagra havi avu'ava zama hu'zantera knare hu'nazanagi, fatgo avu'ava zama hu'zana ontahi'naze. \s Jeremaia'ma ava'na gna zama kene'a zamofo naneke \p \v 23 Hagi nagra ama mopafima ke'noana mago zana omanetfa higeno, menima me'neankna huno omane'neanki mopamo'a avugosa osu'ne. Ana hige'na monare'ma koana remsama nehia tavitamina omane'ne. \v 24 Hagi ranra agonaramine ne'onse agonaramima zamagoana imi enerigeno, tore vare nehazage'na ke'noe. \v 25 Hagi anama nehige'nama keganti kegamama hu'na koana, magore hu'na vahera ozamage'noe. Ana higeno maka namamo'za hare'za fre vagare'naze. \v 26 Hagi nagrama koana ko'ma afovage nehuno masavenke huno tretre'ma hu'nea mopamo'a menina hagege huno ka'ma kokankna higeno, miko rankuma tamimo'a haviza huvagare'ne. E'ina zantamima fore'ma hu'neana Ra Anumzamo tusi rimpa ahezamantegeno anara hu'ne. \v 27 Hagi Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. Nagra amama mani'naza mopa maka eri haviza hugahuanagi, ana makara eri haviza huvaga oregahue. \v 28 E'ina agafare mopamo'a zavi krafa nehanigeno, monamo'a evuno hanintiri hugahie. Na'ankure nagra henkama fore'ma hania zana ko huama hu'noanki'na, antahizani'a ete eri rukrahera osugahue. \v 29 Hagi hahunaku hosi agumpi mani'za neaza sondia vahe'ene, atifi keve erinte'za nehaza sondia vahe'mokizmi zamagasasankema nentahi'za, maka rankumatamimpima nemaniza vahe'mo'za kumara atre'za avonompine, have agonafine frazageno magore huno ana kumatamimpina vahera omanitfa hu'ne. \v 30 Hagi maka zanka'ama aguzama eme neruza maka zanka'ama eri hana'ma hu'za nevaza vahe'moka kagra na'a hugahane? Nahigenka kagra korankre hentofa kukena hu'nenka, golireti'ma tro'ma hu'naza avasase zantamina eri nehankrenka kavurera penia fre'nane? E'ina avasase zantamima eri hankare'nana zantamimo'a kaza osugahie. Na'ankure kagrama kavesi nezmantana vahe'mo'za, kagrira kavesinogante'za kahe frisaza kanku nehakaze. \v 31 Hagi mago a'mo ese kna'a mofavrema anteku'ma nehigeno ata negrigeno krafama nehiankna krafage nentahue. Ana hu'neankino Saioni kumapi vahe'mo'za zamasimu ante'zanku nehu'za, kezati'za ha' vahe'mo'za nahe friku nehazanki eme naza huo, naza huo hu'za nehaze. \c 5 \s Maka Juda vahe'mo'za kumi hu'naza naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Jerusalemi kumapima ne'onse kantamima me'nefine, vahe'ma atruma nehaza kumapinena tamagareta ufre efre huta fatgo vahe'ma mani'nesagura hakevagareho. Hagi ana'ma nehuta fatgo avu'ava'za nehuno tamage avu'ava zanke'ma nehania vahe'ma mago'ma keta eri fore'ma hanage'na, Jerusalemi rankumara kumi'a atrentegahue. \v 2 Hagi kasefa huno mani'nea Ra Anumzamofo agifi huvempa nehune nehazanagi, zamagra havige nehaze. \v 3 Ra Anumzamoka tamage avu'ava zanke'ma nehaza vaheku kavua antenka nehakane. Kagra vaheka'a sefura zaminka zamazeri fatgo nehananagi ana zankura zamagesa ontahi'naze. Kagra knazanteti zamazeri haviza hu'nananagi, Kagrama zamazeri fatgoma hu'zankura zamavesra hu'ne. Zamavugosamo'a hankavetino havegna hu'nege'za, zamagu'ama rukrahe'ma hu'zankura zamavesra nehaze. \v 4 Ana hige'na nagra amanage hu'na hu'noe. E'ina vahera zamunte omaneno antahintahizamia omane vaheki'za, Ra Anumzamofo avu'ava zana ke'za antahi'za osu'naze. Ana nehu'za zamagri Anumzamo'ma amage anteho huno'ma hu'nea avu'ava zane tra kenena amagera nontaze. \v 5 E'ina hu'neanki'na nagra vu'na kva vahezamine ome keaga hu'na kegahue. Na'ankure Ra Anumzamofo avu'avaene Anumzazmimofo tra kenena keza antahiza hu'naze. Hianagi ana kva vahe'mo'za zamagranena Anumzamo'ma zami'nea eri'zana e'nori'za Agri nanekea rutagre'za agorga'a omani'naze. \v 6 E'ina'ma hu'nazagu huno zafa tanopafinti laonimo eno eme zamahe nefrisigeno, hagage kokampinti afi kramo eno eme zamazeri haviza hugahie. Ana nehanigeno afi pusimo'a eno ranra kumazamimofo tvaonte eme kafo anteno mani'neno, iza'o kumapinti'ma atiramisia vahe zamaheno nenaku emanigahie. Na'ankure keontahi kefo zamavu zamava hu'nazagu anara hugahie. \v 7 Ra Anumzamo'a huno, tamagrira kumira atre oramantegahue. Na'ankure tamagri mofavremo'za zamefi hunenami'za, anumzana omani'neanagi amne zante huvempa hu'naze. Nagra ne'zana zamuge'za nezamu hu'nazanagi, zamagra monko avu'avaza nehu'za monko avu'ava zama nehaza nontega erintagu hu'za vu'naze. \v 8 Zamagra ve hosi afu'mo'a a' hosi afu negegeno agafi neheanka hu'za, tava'ozamire'ma nemaniza vahe'mokizmi a'nea ke zamanunu nehaze. \v 9 Ra Anumzamo'a huno, E'inahu zamavu zamava zantera hazenke zamigahue. Nagra tamagerfa hu'na tamagrama hazankna avu'ava zama hanaza vahera knazana zami'na zamazeri havizana nosu'na, e'inahu avu'ava zama nehaza vahera nona huo zamantegahufi? \v 10 Tamagra ha' vahe'mota Juda vahe waini hozafi tinkante tinkante nevuta ragama rente'nesiana eri haviza nehuta, osi'a netreta waini azankuna tamimo'ma havizama hu'neniana akafrita eri atreho. Na'ankure zamagra ana vahera Ra Anumzamo'na vahera omani'naze. \v 11 Hagi Israeli vahe'ene Juda vahemo'zanena Nagrira zamefi hunami vagare'naze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \p \v 12 Israeli vahe'mo'za Ra Anumzamofonkura havige hu'za, Agra mago zana hunoranteno, hazenke zana atresigeno tagritera omegahie. Ana nehuno ha' zane agatonto zanena atre'nigeno omegahie hu'za nehaze. \v 13 Hagi kasnampa vahe'mo'za e'inahu naneke nehazanagi ana naneke zamimo'a zahokna huno nena'a omane naneke nehaze. E'ina hu'negu hazenke'za fore hugahie hu'zama nehaza kasnampa kemo'a zamagri zamavate efore hanige'za kegahaze. \v 14 Ana hu'negu huno Monafi sondia vahe'mokizmi Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne. Vahemo'zama e'inahu kema nehaza agafare Jeremaiaga kagipi Nagra nanekeni'a antesanugenka huama nehanankeno, kagipintira teve nefakna huno atiramino, tevema teaza huno ana vahera tesige'za akrukru hu'za teveregahaze. \v 15 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Nagra ru kazigati ha' vahe'ma zamavare'na esuana hankavenentake vaheki'za korapa knafi mani'za e'naza vahe zamavare'na a'nena maka Israeli vahe'mota hara eme huramantegahaze. Ana vahe'mokizmi zamagerura tamagra ontahi nazankita kema hanazana antahi amara osugahaze. \v 16 Ana ha' vahe'mokizmi sondia vahe'mo'za hankaveti'za hara nehaza vaheki'za, keveretira hantga osu'za rama'a vahe zamahe nefriza vahe mani'naze. \v 17 Hagi ana vahe'mo'za tamagri hozafima mene'a kave'ene, nontamifima me'nea kavera eme ne'za eri hana nehu'za, mofavre naga'mokizmi ne'zanena eme ne'za eri hana hugahaze. Ana nehu'za sipisipine bulimakao afutaminena zamahe'za nevaga nere'za, grepi ragane fiki raganena tagi'za nevaga nere'za, hankave vihu keginama hu kagi'naza kumapi frakita tagu vazigahunema nehaza kuma'enena bainati kazinteti ha' eme huramante'za eri haviza hugahaze. \v 18 Hianagi ana knafima huzamantenuge'za e'za eme tamazeri havizama hanaza ha' vahe'mo'za, ana makara tamahe fanane huvaga oregahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 19 Hagi Jeremaiaga vahe kamo'zama kantahige'za, nahigeno Ra Anumzana tagri Anumzamo'a amazana hunerante? hu'zama hanagenka amanage hunka zamasamio. Tamagrama mopatamifima mani'neta Anumzamofona tamefi hunemita, ru vahe'mokizmi havi anumzante monora hunte'naze. Ana hu'nazagu menina ru vahe mopafi umani'neta ana vahe'mokizmi eri'za eri zamantegahaze hunka zamasamio. \s Ra Anumzamo'a hankave koroke huzamante'nea naneke \p \v 20 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Israeli vahe'ene Juda vahe'enena amanage hunka zamasamio. \v 21 Kea ontahi neginagi vahe'mota kama antahiho. Tamagrira tamavua me'neanagi tamavua nonketa, tamagesa me'neanagi nanekea nontahize. \v 22 Tamagra nahigeta Nagrira nagesga nosuta, Nagri navurera antri nehuta korora huta tamarena noraze. Nagra Ra Anumzamo'na hagerina tro hute'na, hagerimo'a amare eme tregahie hu'na mevava avame zana kahepa ante'na, evu'noankino ana isagana timo'a agatereno ovugahie. Hagi hagerimo'a kranto kranto huno ne-eno rekazarino ra ageru runo egahianagi, anama ante'noa isagana agate oregahie. \v 23 Hianagi tamagra keontahita hankave tamagu tamagesane vahe mani'naze. Ana hu'nazankita rukrahe huta tamefi hunenamita natreta ufre efre nehaze. \v 24 Hagi zamagra hu'za, tagu'areti huta Ra Anumzana tagri Anumzamofona koro hunteta agri agorga manisune huza nosaze. Agra kora atregeno ne'zama hankre knare'ene, ne'zama hamre knarera kora runentegeno, Agrake'za higeno ne'zamo'a kna fatgore fore nehigeta, huhampari terema hu'nea kna fatgore ne'zana nehamarone huta tamagesa nontahize. \v 25 Tamagrama haza havi avu'ava zamo kana rehiza higeno, knare'nare zantamimo'a eforera higeta nonkaze. Tamagri kumi'mo kana rehiza higeta ana asomura e'norize. \v 26 Nagri vahe'mota amu'nompina mago'a havi avu'ava nehaza vahe mani nazanki'za ana, vahe'ma zamazeri havizama hunakura, namazama nehu'za krifu ante'neza zaga kfa ufrenogu kva hazankna hu'za kva hune'za vahera zamazenerize. \v 27 Ana vahe'mokizmi nompina ruzahu ruzahu namarami azerite'za ekaeka kupi erivita zankna hu'za, vahera karuna kereti rezamatga hu'za fenozana eri'za, nozamifina eri avinetaze. E'ina'ma haza zamo higeno zamagimo'a haruharu hige'za feno vahera nemanize. \v 28 E'ina'ma hazazamo hige'za zore'za afovage nehu'za, masavenke hu'naze. Ana nehuza havi avu'ava zana otre kazigazi hu'za nehaze. Ana nehu'za megusa mofavreramina fatgo avu'avara hunozamante'za, zamunte omane vahetega ante'za zamaza nosazage'za zamagrama eriga zana e'norize. \v 29 Nagra Ra Anumzamo'na anazantera tamage hu'na nona huzmante'na zamazeri haviza hugahue. Mago mopafi vahemo'ma amanahu avu'ava'ma hania vahe'enena, ana zanke hu'na nona huzmante'na zamazeri haviza hugahue. \v 30 Hagi vahe'mofona azeri antrima nehuno azeri koroma hu'zamo hago ama Juda mopafina efore hu'ne. \v 31 Kasnampa vahe'mo'za havi kasnampa naneke huama nehazage'za, pristi vahe'mo'za nazano hunaku'ma haza zana zamagra'a hankavere tro nehazage'za, Nagri vahe'mota ana avu'avaza zama negeta tavesinentaze. Hianagi ana knazamo'ma evu vagamaresigeta tamagra na'a hugahaze? \c 6 \s Jerusalemi kumate hazenke'za esania zamofo naneke \p \v 1 Tamagra Benzameni nagamota Jerusalemi kumapintira atiramita atreta freho. Hagi Tekoa kumatetira ufena nerenke'za, Bet-hakeremi kumatetira mago avame zana inuna kreta resu nehinke'za nege'za vahe'mo'za korora fre'za ome zamagura vaziho. Na'ankure noti kazigati hankave sondia vahe neazanki'za knazana eme tamiza tamazeri havizantfa hugahaze. \v 2 Jerusalemi kumamoka hentofaza hunka frufru kavufgane mofani'agna hu'nananagi Nagra kazeri haviza hugahue. \v 3 Kini vahe'mo'za ha' huramante'naku sondia vahezamia zamavaretere hu'za e'za Jerusalemi rankumamofo megi'a mopa eme refko huza eri zmante hute'za seli nozmia kiza manine'za avazigi kagigahaze. \v 4 Ana vahe'mo'za kezati'za, otita retrotra hinketa kinaga vuta hara ome huzmantamneno hu'za huga hazanagi, ete henka amanage hugahaze, ko zage ufre'za higeno zage tamema'amo'a ko ome zaza hie hu'za hugahaze. \v 5 E'ina hu'neanagi ame huta otinketa hanimpi hara ome huzmanteta, hankave vihu keginazamia vuta ome tapage hutresanune hugahaze. \v 6 Hu'neanagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a amanage hu'ne, Jerusalemi kumamofo megi'ama megagi'nea zafaramina antagitreta ana zafareti tukera aheta kuma keginamofo tavaonte ante hihi hinkeno marerina, anante manineta hara huzmantegahaze. Na'ankure Jerusalemi kumapina vahe'ma azeri haviza hu'zamo avite'ne. \v 7 Hagi Jerusalemi kumapintira, kefo avu'ava zamo'a tinkerifinti timo aviteteno herafiramino eviankna huno enevie. Ana kumapina vahe'ma hazenkema nezamiza zamo'ene, maka zama eri havizama nehaza zamofo agasasamo avite'ne. Ana hige'na Nagrama koana kri vahe'ene zamahe kuzafa'ma ante'naza vaheke'za zamage'noe. \v 8 Hagi Jerusalemi vahe'mota ama koro kema hanuana antahiho. Tamagra ama nanekema ontahisage'na, Nagra namefi hunerami'na mopatamia eri haviza hanugeno, ama ana mopafina vahera omanitfa hugahie. \p \v 9 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne. Mago vahe'mo waini hozafi vuno grepi ragama neragino atre'neama'a hakeno tagi vagareankna hu'za, Israeli vahe'ma osi'ama mani'naza vahera ha' vahe'mo'za eme zamahe vagaregahaze. \v 10 Hagi ana koro kea ina vahete vu'na ome huama hugahue. Iza nagri kea antahigahie? Zamagesamo'a ko ankani re'neanki'za kea ontahigahaze. Ra Anumzamofo nanekemo'a kiza zokago zankna hige'za zamavesra nehaze. \v 11 E'ina hu'negu Ra Anumzamofo rimpa ahezamo nagripina avitege'na azeri'nama vuazamo'a tusiza huno navesra hu'ne. Anagema hugeno'a Ra Anumzamo'a huno, ana narimpa ahe'zana eri kaha hutregeno kumamofo karampima zokago'ma neraza mofavre nagate'ene, atruma hu'za nemaniza nahezave nagate'ene, veneneraminte'ene a'ne zamire'ene, tavava ozafaraminte esanige'za narimpa ahe'zana erigahaze. \v 12 Hagi Nagra zamazeri haviza hanuge'za ru vahe'mo'za nozamine mopazamine a'nezaminena erigahaze. Na'ankure Nagra hankavenentake nazana erisga hu'na ama'na mopafima nemaniza vahera zamazeri haviza hugahue. Ra Anumzamo'na ama ana nanekea huama nehue. \v 13 Hagi maka zamagima omane vaheteti'ma vuno zamagima me'nea vahete'ma vigeno'a, antahintahi zamifina agraguke'ma nentahino havige'ma huno zagoma erino fenoma erivite zankuke zamave'nesie. Kasnampa vahe'mo'zane pristi vahe'mo'zanena anazanke hu'za vahera rezmataga hu'za zagoa e'nerize. \v 14 Hagi Nagri vahera zamavufagafina ra namu me'neanagi pristi vahe'ene kasnampa vahe'mo'za antahi amneza hu'za ana namuna anaki so'e hunozamante'za anage nehaze, hazenkezana omne'neanki fru huta manigahaze hu'za vahera nezamasamize. Hianagi fruma huno manizana nomane. \v 15 Hagi Israeli vahe'mo'za agoterfa avu'ava zama hu'naza zankura zamagazea nosifi? I'o ana zankura havi zamavugosa nehu'za magore hu'za zamagazegura nosaze. E'ina hu'neanki'na Nagrama zamazeri haviza hanua zupa mago'a vahe'ma zamahema frisufi zamagranena frigahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \p \v 16 Hagi Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne. Kama hatna'ma hu'nere oti'neta korapa'ma knare kama me'nege'za tagehe'zama vanoma hu'naza kana ina me'ne huta hiho. Hagi knare kama keta eri fore'ma hanuta ana kante nevuta tamarimpa frua erigahaze. Hianagi tamagra amanage huta nehaze, I'o e'i ana kantera ovugahune huta nehaze. \v 17 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Nagra hanine zagenena tamagrite'ma kvama hanaza vahera huhampari zamantoge'za mani'neza, ufe krafama antahisagu tamagesa anteta antahiho hu'za neramasami zanagi tamagra ontahigahune huta nehaze. \v 18 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a huno, kokankokama ama mopafima nemaniza vahe'mota antahiho. Vaheniare'ma eri fore'ma hanua zana akoheta mani'neta keho. \v 19 Hagi kokankokama ama mopafima nemaniza vahe'mota antahiho. Nagra Israeli vahete'ma hazenke zama atresanugeno esaniana, zamagrama havi antahintahima retro'ma hu'naza zante nona hu'na knazana zamigahue. Na'ankure Nagrama hua nanekea amagera nonte'za, kasegeni'a zamefi humi'naze. \v 20 Hagi Tamagra Seba kumateti'ma erita e'naza mananentake zama frenkinsensi reti'ma ofama nehaza ofagu'ene, Kalamusiema nehaza mananentake hake zotama, afete moparegati'ma eri'za e'naza zanteti'ma ofama hunantaza zankura Nagra musena nosue. Ana nehu'na tevefima kre fananehu ofama nehaza ofane ruga'a ofaramima nehaza ofama negogeno'a, Nagri navurera knarera nosie. \v 21 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. Nagri vahe'mo'zama kama vanoma nehazafina tanafa'ma hanazaza ante'nesanuge'za anampinti tanafa nehanage'za, venenemoza'ne ne' mofavrezamine, tvaonte'ma nemaniza vahe'ene rone zamimo'zanena maka tanafa hu'za mase'za frivaga regahaze. \p \v 22 Hagi Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne. Noti kazigama me'nea moparegati ha' vahera neazanki keho. Ana vahera mopa ome atretegati vaheki'za, zamagra hankavenentake hu'nazanki'za menina oti'za ha'zana retrotra nehaze. \v 23 Hagi ana sondia vahe'mo'za atine kevenena zamazampi eri'neza neaze. Hagi zamagra vahekura zamasunku osu'za vahe'ma hazenkezmi vahekiza zamagra hosi afu'mofo agumpi mani'neza hahunaku erimpi hu'za neazankino, zamagasasamo'a hagerimo rupokraneseno neriankna zamagasasane neaze. Anama neazana so'e zantfama hu'nea Jerusalemi kuma eri haviza hunaku retro hu'za neaze. \v 24 Hagi Jerusalemi kumapi vahe'mo'za hu'za, tagra ana ha' vahe'mokizmi zamagenkea ko antahi nonankita, menina tahirahiku nehunkeno zaferinati omne amne nehie. Ana nehigeta menina tasu zampi mani'neta antahintahi hakare nehuta, mofavre antenaku nehia a'mo ata hoza e'neriankna huta tusi tatazampi nemanune. \v 25 Hagi ha' vahetimo'za mika kaziga manivaga razanki kampina vano nosuta, hozareganena vuta eta osiho. Na'ankure ha' vahe'mo'za bainati kazi eri'neza mika kaziga mani vagare'naze. \v 26 Anage higeno Anumzamo'a huno, Nagri vahemota tamasunku kukena erinentanita, ta'nefa erita nefreta magoke ne'mofavrema ante'nea vahemo'ma ana mofavrema frigeno asunku huno zavi'ma ateaza huta tusi zavi krafa hiho. Na'ankure maka zama eri havizama nehaza sondia vahe'mo'za ame hu'za e'za eme tamazeri haviza hugahaze. \p \v 27 Hagi Ra Anumzamo'a nagrikura huno, ainima tevefi kreteno e'i ainifi huno rezaganeno keso'ema nehia vahekna hu'na, Jeremaiaga huhampri kantoe. Ana huankinka Nagri vahe'mokizmi zamavu'zmava zana rezaganenka keso'e hugahane. \v 28 Hagi zamagra zamagu'amo'a hankavetige'za keontahi vahe mani'naze. Ana vahera ke huhaviza hu'za vahera ke nezamasaza vahe mani'naze. Ana hu'nazanki'za zamagra vahe'ma zamazeri haviza huke hu'za vano nehazanki'za bronsimo'ene ainimoke'ma hankavema tiankna huno antahintahizmimo'a hankaveti'nea vahe mani'naze. Ana hu'nazanki'za maka kefo avu'avazanke nehaza vahe mani'naze. \v 29 Tevema hugre akru'ma nehia tefereti tevea hugre anefa higeno silva te maramra huno aenia eri otege nehie. Hianagi ana silvafintira retiema nehia ainia kreno eri zo-onkigeno ana eri'zamo'a vuno amne zankna nehie. E'ina avamente vahe'mo'za havi avu'ava zana otre'za huvava hu'za nevaze. \v 30 Hagi zamagra haviza hu'nea silvama eri trazankna vahe mani'naze. Na'ankure Ra Anumzamo'a ko amefi huzami'ne. \c 7 \s Jeremaia'ma ra mono nompi ufre kafante oti'neno hu'nea naneke \p \v 1 Ra Anumzamo'a Jeremaiana mago'ene amanage huno nanekea asami'ne. \v 2 Ra Anumzamofo mono nompima unefraza kafante ome oti'nenka, amanage hunka vahera zamasamio. Juda vahe'ma ama kafanteti'ma ufreta Ra Anumzamofoma mono'ma hunentaza vahe'mota Ra Anumzamo'a amanage hianki antahiho! \v 3 Hagi Monafi sondia vahe'mokizmi Ra Anumzama, Israeli vahe'mokizmi Anumzamo'a amanage huno hu'ne. Tamagrama havi avu'ava zama nehaza zama netreta mani fatgoma hanage'na, Nagra tamatresanugeta mopatamifina manigahaze. \v 4 Vahemo'za rezamatga hu'za, Ra Anumzamofo mono nona ama me'ne. Ra Anumzamofo mono nona ama me'ne, Ra Anumzamofo mono nona ama me'neankita knare huta manigahune hu'za rezmatagama hanaza nanekea antahi ozamiho. \p \v 5 Hagi tamagra havi antahintahi zane havi avu'avazanena netreta, tamagra'a fatgo avu'ava'za ohunte ahunte nehuta, \v 6 ru vahe'ma tamagrane enemaniza vahe'ene, megusa mofavre naga'ene, kento a'neraminena zamazeri haviza osiho. Ana nehuta ke'zami omane vahera zamahe nofrita, havi anumzantera monora huonteho. Ana'ma hanazana tamagra'a tamazeri haviza hugahaze. \v 7 Hagi tamagrama Nagri kema antahita amage'ma antesage'na, Nagra tamatresanugeta tamagehe'ima eri santihareta manivava hugahazema hu'na zami'noa mopafina manigahaze. \p \v 8 Hianagi keho! Tamagra havige kere tamentintia nehazankino, ana nanekemo'a tamaza osugahie. \v 9 Hagi tamagra kumazafa neseta, vahera zamahe nefrita, monko'zana nehuta, havige nehuta, Bali havi anumzante mnanentake zana kre mna nevuta keta antahita osu'naza anumzantami amagera nenteta ete, \v 10 Nagri nagima erisga hugahazema hu'noa nompi eta, hago tagu vazigeta knare huta mani'none huta nehuta ete vuta agoterfa avu'ava zana ome nehaze. \v 11 Hagi tamagrama antahi'zana Nagri nagima eme erisgama nehaza mono nona, kumzafa vahe'mo'za eme frakisaza havega me'ne huta nehazafi? Tamage! Ama anampima nehaza avu'ava zana hago ke'noe huno Ra Anumzamo'a ama nanekea hu'ne. \v 12 Hagi Nagri nagima me'nesige'za mono hunantegahazema hu'na huhamparuge'za seli mono noma kinaza kumate Silo vuta, nagri naga'ma Israeli vahe'mo'zama kumi'ma hazage'na ana kuma'ma eri havizama hu'noa zana ome keho. \v 13 Hianagi tamagranena ana havi avu'ava zana huta nevazage'na, Nagra ana zankura kea huvava hu'na vuanagi keni'a ontahize. Nagra kezatuanagi nagri kerera izo osu'naze. \v 14 E'ina hu'negu Silo kuma'ma eri havizama hu'noaza hu'na, Nagri nagima me'nesige'za mono'ma hunanteho hugeno me'negeta, tazahu zana erigahunema huta muha'ma nehaza mono nona eri haviza nehu'na, tamagehe'ima zami'noa mopanena eri haviza hugahue. \v 15 Hagi Nagri navugama mani'naretira Nagra tamavre atresugeta tamafuhe'za Israeli naga'mo'zama hu'nazaza huta vugahaze. \p \v 16 Hagi Jeremaiaga, ama vahe'ma zamazama hanugura Nagritega zavi krafa nehunka nunamuna hunka zamaza huo hunka nantahi onko. Na'ankure kagri nunamunkea ontahigahue huno hu'ne. \v 17 Hagi kagra Juda mopafima me'nea kumatamimpine, Jerusalemi kumapima me'nea ne'onse kampima nehaza havi avu'ava zana nonkano? \v 18 Hagi mofavre naga'mo'za teve hare'za azage'za zamafahe'za teve erinte fatgo nehazage'za, a'ne naga'mo'za flauateti keki tro hazage'za, mago a' havi anumzanku'ma Monafi Kuiniema nehaza a'tega ofa hunte'za nehaze. Ana nehu'za mago'a havi anumzaramintega wainima tagitre ofanena nehu'za Nagrira nazeri narimpa nehaze. \v 19 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Ana avu'ava zama nehazana Nagrira nazeri havizana nosazanki, zamagra'a zamazeri haviza nehazanki'za zamagazegu hugahaze. \v 20 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. Nagri narimpa ahe'zamo'a tusiza huno teve rukru nehianki'na, ama kumapima mani'naza vahete'ene zagagafare'ene zafaraminte'ene hozafi ne'zaraminte'enena ana narimpa ahe'zana eri kaha hutresugeno, tevegna huno akrukru huno neresigeno mago vahe'mo'a rusura osugahie. \p \v 21 Hagi Monafi sondia vahe'mokizmi Ra Anumzama Israeli nagamokizmi Anumzamo'a amanage hu'ne. Tamagrama tevefima kre fananehu ofama hunantenaku'ma nehaza ame'a, erinteta ruga'a ofama hunanteku'ma haza zantamine tamagra'a neho. \v 22 Hagi Nagrama tamagehe'ima zamavare'na Isipitima atirami'na e'noana, tevefima kre fananehu ofane ruga'a ofanena ofa hunanteho hu'na Nagra huozamante'noe. \v 23 Hianagi Nagra amanage hu'na zamasami'noe. Nagri ke antahita amagenentenke'na, Nagra tamagri Anumza manisugeta, tamagra Nagri vahe manigahaze hu'na hu'noe. Maka zama hihoma hu'na hanua zama antahita amage'ma antesanuta, maka'zama hanaza zamo'a knare'zanke hugahie. \v 24 Nagra anage hu'na hu'noanagi, zamagra Nagri nanekea ontahi'naze. Ana nehu'za zamagu'amo'a hankavetigege hige'za kefo avu'avazamimofo amage ante'naze. Ana nehu'za zamavugama vugazana atre'za zamefi nevaze. \v 25 Hagi tamagehe'zama Isipima atre'za e'naza knareti'ma eno ama knarema ege'na, Nagra eri'za vaheni'a kasnampa vahera huzmantoge'za knane knanena nanterana evava hutere hu'za nanekea eme zamasami'naze. \v 26 Hianagi zamagra magore hu'za Nagri kea antahi'za amagera onte'naze. Ana nehu'za zamagu'a eri hankaveneti'za zamafahe'zama hu'naza havi avu'ava zana agatere'za havi avu'ava zana hu'naze. \v 27 Hagi Jeremaiaga amanage hunka zamasamio huno Ra Anumzamo'a nasami'ne. Ama ana zanku'ma huama'ma hunka zamasamisanke'za, kagri kea ontahigahaze. Kezatinka koro kea zamasamio. Hianagi kagri kea antahi'za nona huogantegahaze. \v 28 Ana'ma hanagenka amanage hunka zamasamio. Ama vahe'mo'za Ra Anumzana Anumzazmimofo nanekea amagera nonte'za, Anumzamo'a zamavumarora anteno zamazeri fatgoma hunaku'ma hiazana amagera onte'naze. Ana nehu'za tamage avu'avazamo'a zamagripintira fanane nehigeza ana zankura nanekea nosaze. \v 29 E'ina hu'negu Jerusalemi kumapima nemaniza vahera zamasamige'za, zamasunku hu'za zamaseni zamazokara hare netre'za, zavi krafa hu'za mago'zama omane agonaramimpina vano hiho. Na'ankure menima fore'ma haza vahe'mo'za Ra Anumzamofona tusiza hu'za azeri arimpa hazageno ana zanku huno Agra zamatreno amefi huzami'ne. \v 30 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Juda vahe'mo'za Nagri navurera rama'a havi avu'ava hu'nazanki'na Nagra namefi huzami'noe. Nagri nagima me'nesanige'za mono hunante'gahazema hu'na hu'noa mono nompina, agoterfa havi anumzaramimofo amema'ama tro'ma hu'za ante'naza zamo ana mono nona eri pehenage hu'ne. \v 31 Hagi havi anumzante'ma mono'ma huntesaza kumatamina, Hinomu agupofi Tofetiema nehaza kumate trohuntete'za anante ne'mofa'zmia zamahe'za tevefina kre tasage'za havi anumzantera ofa hu'naze. E'inahu avu'ava zama hu'nazana Nagri antahi'zampina omanegeno, Nagra ana hiho hu'na huozamante'noa avu'ava'za tro hu'naze. \v 32 Ana hu'negu Ra Anumzamo'a huno, kva hiho! Mago kna ne-eanki'za vahe'mo'za mago'enena Tofeti kumare nehu'za Hinomu agupoe hu'za osugahazanki, vahe'ma zamahe fri agupoe hu'za hugahaze. Na'ankure ana mopafina vahera asente'za nevanageno kankamuna omnetfa hugahie. \v 33 Ana hanigeno fri'nesaza vahe'mokizmi zamavufagamo'a amne zankna hina, namamo'zane afi zagagafamo'za e'za zamavufaga'a eme negahaze. Ana hina mago vahe'mo'a kasefa huno mani'neno ana zagagafaramina rehari otregahie. \v 34 Hagi Juda mopafima me'nea rankumatmimpine, Jerusalemi kumapima me'nea ne'onse kantamimpina vahe'mo'za vano nehu'za zagamera nehu'za musena hu'za vano osugahaze. Hagi anampina aravema nehu'za musema nehaza zamofo agasasankea mago'enena ontahigahaze. Hagi ana mopamo'a havizantfa hina mago vahe'mo'a anampina omanigahie. \c 8 \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Ana knafina ha' vahe'mo'za eza Juda kini vahe'ene kva vahe'enema asezamante'naza matipintira tapage huza eri hagaro hutre'za zaferina zamia e'neri'za, Jerusalemi kumapi vahe' mati'ene, pristi vahe' mati'ene, kasanampa vahe'mokizmi mati'enena tapage hu'za zaferinazamia erigahaze. \v 2 Hagi ana zaferinaramina eri'za zamagrama zamavesi nente'za eri'zama erinente'za mono'ma hunentaza havi anumzaramina, zagema, ikama, ofuramimofo zamavuga ana zaferinaramina rufanara huza evugahaze. Ana vahe'mokizmi zaferina ete eri tru hu'za aseozamante atresageno me'neno rifamo'ma mopama eri masavema hiaza hugahie. \v 3 Hagi kefo avu'ava'ma nehaza Juda vahe'ma fri vagaresageno osi'a naga'ma ru moparega umani emanima hanuza, nahigeta kora ofari kasefa huta mani'none, hu'za hugahaze huno Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a hu'ne. \s Havi kasnampa vahe'mo'za vahe'ma rezamatga hu'naza naneke \p \v 4 Hagi Jeremaiaga amanage hunka vahera zamasamio huno Ra Anumzamo'a nasami'ne. Hagi vahe'mo'ma tanafa'ma huno maseteno'a ete ora netigeno, vahe'mo'ma havi kante'ma vuteno'a ete rukrahe huno eza me'ne. \v 5 Hianagi na'a hige'za Jerusalemi kumapi vahe'mo'za Nagrira natre'za vuvava nehu'za, krunagema nehaza avu'ava zana azerintrako nehaze? Ana nehu'za Nagritera ete rukrahe hu'za nomaze. \v 6 Zamagrama haza nanekerera Nagra nagesa ante'na antahi so'e nehuanagi, tamage nanekea nosaze. Hagi mago vahe'mo'e huno hazenkema huteno'a, hago haviza tro hu'noe huno keno antahino nehuno asunkura nosie. Hosi afu'mo'ma mago zanku'ma ontahino agareno hapima ufreaza hu'za, maka vahe'mo'za hankaveti'za zamagra'a antahi'zanke amage ante'za nevaze. \v 7 Hagi ruzahu ruzahu namaramima, erintaguma hu'za magopima hare'za vanoma nehaza namaramimo'za, mago kuma'ma atre'za ru kumate'ma hare'zama vanaza kna fatgo'a zamagra ko ke'za antahi'za hu'naze. Hianagi Nagri vahe'mo'za Ra Anumzamo'na kasegea ontahi'naze. \v 8 Tamagra huta, ama' antahi'zane vahe mani'nonkeno, Ra Anumzamofo kasegemo'a tagrane me'ne nehaze. Hianagi antahiho, kasegema rempima huneramiza vahe'mo'za, kasegea eri rukrahe hu'za havige krente'naza naneke rempi huneramize. \v 9 Knare antahi'zane vahera zamazeri zamagaze hanage'za zamahirahiku nehu'za antahintahi hakare nehanage'za, zamazeri'za zamavare'za vugahaze. Zamagra Ra Anumzamofo nanekea antahi'za amagera onte'nazanki, nankna knare antahi'za zamagra eri'naze? \v 10 E'ina hu'negu a'nezamia ru vene'ne avrenezami'na, mopa zamia ru vahe eri zamisuge'za eri nafa'a hugahaze. Na'ankure zamagi omane vaheteti'ma vuno zamagine vahete'ma vige'za, maka vahe'mo'za zamagraguke nentahi'za kruna, kezmireti feno eri truhu vahe mani'naze. Hagi maka kasnampa vahe'ene pristi vahe'mo'zanena ana zanke hu'za vahera rezamatga nehaze. \v 11 Hagi Nagri vahe'ma ra namuma zamare'neana pristi vahe'ene kasnampa vahe'mo'za eri age'a hu'za havi tusa kinezmante'za osi zankita knare huta tamarimpa frune manigahaze hu'za nehazanagi, tamage hu'za zamarimpa frunena nomanize. \v 12 Hagi Israeli vahe'mo'zama agoterfa avu'ava zama hu'naza zankura zamagazea nosifi? I'o zamagazegu'ma nehu'za kepri'ma hu avu'avara ontahi'naze. E'ina hu'negu Nagra zamazeri havizantfama hanua knama esige'na, zamazeri haviza hanuge'za mago'a vahe'ma urami'nafi zamagra'enena urami'za haviza hugahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 13 Ra Anumzamo'a huno, Nagra atre'nugeno hoza zamifina ne'zana rentesige'za ne'zana ohamaregahaze. Grepi ragamo'a nofi'arera raga reontesigeno, fiki zafamo'a raga re'ontegahie. Ana nehanigeno ani'na ramimo'a harari hugahie. Nagrama zami'noa zantamimo'a zamagripintira fanane hugahaze. \v 14 Anante Juda vahe'mo'za amanage hu'za hugahaze. Tagra nahanigeta amarera maniteta hugahune? Erinketa vuta hankave vihuma me'nea kumatamimpi vuta umanineta anampi frisanune. Na'ankure Ra Anumzana tagri Anumzamofo avufima kumi'ma hu'nona agafare, frigahaze huno avuataga zana timpi anteno tamigeta neneta fri'za nehune hu'za hugahaze. \p \v 15 Tagra arimpa fruma huno manizanku amuhara hunanagi, arimpa fruma huno mani'zana omane'ne. Tagra krifintira kanamareta manigahumpi huta hunanagi, ana knamo'a omegeno koro zamo eno eme tazeri tagogofe'ne. \v 16 Hagi ha' vahetimo'za hago erava'o nehazageno, ve hosi afu zamimo'zama zamagonafinti'ma ne-ezama hankra kasa'ma hu'za aza agasasankea noti kazigama Dani nagamokizmi mopafima nemaniza vahe'mo'za antahi'naze. Ana agasasankemo'a amama mani'nona mopa maka eri momi hu'ne. Ana ha' vahe'ma e'nazana tagri mopafima me'nea zantamine ranra kumataminena maka eri haviza huvaga nere'za vahe'enena tazeri haviza hunaku neaze. \v 17 Hagi Ra Anumzamo'a huno, antahiho, Nagra ha' osifa'verami huzamanta'nena e'za eme tamamparisageta ana osifa'veramina mago zana huta rutafritre kankamuna omanegahie. \s Jeremaia'ma vahe'agu asunku huno zavi ate'nea naneke \p \v 18 Hagi nagra tusi nasunku nehugeno mago zamo'a nazeri knare hugara osu'ne. Ana nehigeno tumonimo'a netane. \v 19 Nagri vahe'mo'zama afete moparega mani'neza zavi'ma nete'za Ra Anumzamo'a Jerusalemi kumapina kinia manino kegava osu'nefi hu'zama haza agasasankea antahiho. Ana nanekerera Ra Anumzamo'a kenona huno, Nahigeta tamagra kaza osu havi anumzaramimofo amema'arera monora hunenteta, megi'a ru vahe'mokizmi havi anumzaramintera monora hunenteta nazeri narimpa ahe'naze? \v 20 Hagi Juda vahe'mo'za amanage hu'naze. Hozama vasage knamo'a hago evu tagateregeno, knare'ma huno kintuma nerea knamo'a sago evie. Hianagi tagu'ma vazi kankamuna omane. \v 21 Hagi nagra Jeremaia'na, koge'za vahe'nimozama havizama hazageno'a nagri'enena nagu'amo'a havizantfa hu'ne. Ana nehige'na nagra tusi zavi nete'na antahintahi hakare hu'noe. \v 22 Hagi Gileati mopafina marasinia omanegeno tota vahe'enena omani'nazafi? Nahige'za nagri vahe'mo'za karifintira kanamare'za knarera hu'za nomanize? \c 9 \s Jeremaia'ma vahe'agu zavi neteno hu'nea naneke \p \v 1 Hagi nasenifima mago tinkeri megeno navunumo'a navurga kampintima kampu'i tima hanatino eazama hiresina nagri naga'ma zamahe fri'naza nagakura kenage'ene feru'enena zavira tevava huresine. \v 2 Hagi nagra vaheni'a zamatre'na ka'ma kopima vu'na karankama nevaza vahe'mo'zama unemasaza nompinka umanuresina knare hisine hu'na nagesa nentahue. Na'ankure zamagra monko a' kna hu'za vano nehu'za mani fatgoa nosu'za, Anumzamofona ha' renentaza vahe mani'naze. \p \v 3 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Nagri vahe'mo'za atifi keve erinte'za ahenaku krinkekema hazaza hu'za zamagefu'na eri fagagite'za kevema ahe trazaza hu'za krunagea nehaze. Ana hazageno tamagema hu'zamo'a omanegeno krunagemo ana mopafina zamunekie. Ana nehu'za Nagrikura zamagenekaniza kefo avu'ava zana huvava hu'za nevaze huno Ra Anumzamo'a nehie. \v 4 Hagi mago mago vahe'moka tvaonka'are'ma nemanisia vahekura kva nehunka kafukaganana antahi omio. Na'ankure zamagra zamagra orevatga arevatga nehanageno, tava'o zamire'ma nemanisaza vahe'mo'za oti'za krunage ohunte ahunte huza zamagra'a zamazeri haviza hugahaze. \v 5 Mika vahe'mo'za tava'o zamire'ma nemaniza vahera orevatga arevatga nehu'za, magore hu'za tamagea nosaze. Zamagra karunagema hu' zantera ko rempi hu'za antahi'naze. Ana hu'nazanki'za kumi'ma hazazamo'a zamagrira zamazeri zamasafe nehie. \v 6 Hagi tamagra karunagema hu' avu'avazamofo amunompi mani'neta, Nagri'ma keta antahitama hu'zankura tamavresra nehaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 7 E'ina hu'negu Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, silvama tevefi krazageno silva'age eri zogiankna hu'na, knazanteti rezamahe'na kegahue. Hagi Nagri vahe'mota kumikura, mago zana naza osu'nesuaza hugahue? \v 8 Hagi tamagrama nanekema haza nanekemo'a havigege nehazageno ana nanekemo'a vahe ahefri kevegna hu'ne. Ana nehuta tava'ontmire'ma nemaniza vahera tamarimpa fru naneke nezmasamizanagi, tamagri antahizampina zamagri'ma zamahe frisaza antahi'za retro hu'naze. \v 9 Hagi Ra Anumzamo'a huno, E'inahu avu'ava zama nehaza zantera zamazeri haviza hugahue. Ana nehu'na ana avu'ava zantera ama ana vahera Nagrani'a nona huzmantegahue. \v 10 Hagi nagra Jeremaia'na agonaraminku'ene ka'ma kokampima sipisipima kegavama nehaza mopagura nasunkura nehu'na zavira ategahue. Na'ankure anampina mago zana omanegeno vahemo'enena vano osigeno bulimakao afu'mofo agerura omanegeno, namaramimo'zane afi zaga kafamo'zanena maka kore atre'za fre vagare'sagu anara hugahue. \v 11 Hagi Jerusalemi kumara eri haviza hanugeno haveramimo hihi huno megahie. Ana hu'nesanige'za afi kramo'za e'za anampina eme nogi'za manigahaze. Ana nehanage'na Juda mopafima me'nea kumatamina eri haviza hanugeno ana kumatamimpina vahera omanitfa hugahie. \v 12 Hagi iza knare antahi'zana eri'nesania vahe'mo amama fore'ma nehia zamofona antahi amara hugahie? Hagi Ra Anumzamo'a iza nanekea asmi'nesia vahe'mo, ana nanekea eri amara huno vahera zamasamigahie? Hagi nagafare mopamo'a havizana huno ka'ma kokanknara higeno, anampina vahe'mo'a kana anteno vanoa nosie? \v 13 Hagi anante Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. Amanahu zama fore'ma hu'neana, na'ankure Nagri vahe'mo'za amage'ma anteho hu'na zaminoa kasegeni'a zamefi hunemi'za, Nagrama hua nanekea amagera onte'nazagu anara hu'ne. \v 14 Hianagi zamagri zamagu'amo'a hankavetige'za, zamagra'a zamavesi'za amage nente'za zamafahe'zama huzamaveri hu'nazaza hu'za, Bali havi anumzamofo amema'are monora hunte'naze. \v 15 E'ina hu'nazagu Ra Anumzana Monafi sondia vahe'mofo Anumzama Israeli vahe'mokizmi Anumzamo'a huno, Nagra menina aka ne'za zamisanuge'za nenesage'na, timpina vahe'ma ahe nefriaza antete'na zamisuge'za negahaze. \v 16 Hagi Nagra zamazeri panani hanuge'za maka ama mopafina zamagehemo'za, ke'za antahi'za osu'nesaza moparega umani emani hugahaze. Ana hu'nesage'na ha' vahe huzmanta'nena anantega vu'za bainati kazinteti ome zamahehana hugahaze. \s Jerusalemi kumapi vahe'mo'za zavi krafa hu'naza naneke \p \v 17 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, Ana zantamima tamagrite'ma fore'ma hania zankura tamagesa antahi so'e nehuta, zavi'matesaza a'neramina zamagi hinke'za eho. \v 18 Hagi ana a'nemoza ame hu'za e'za zagamera eme nehu'za zavira netesageno tavunura nehuno, tavunumo'a tavufintira tinkna huno herafiramino. \v 19 Hagi Jerusalemi kumapi vahe'mo'za zamasu zampi manine'za zavira nete'za amanage nehazanki antahiho. Tagra havizantfa huta mani'neta tagazegu nehunankita mopatia atreta vugahune. Na'ankure ha' vahetimo'za nonkumatia ko tapage hutre'naze. \v 20 Hagi Jerusalemi kumapima nemaniza a'nanemota Ra Anumzamo'a amanage nehianki tamagesa ante so'e hu'neta antahiho. Asunku'ma huno zavi'ma ate'zana mago mago'mota mofa'ne nagatamia rempi huzamitere nehuta tavaontamire'ma nemaniza a'neneraminena rempi huzamitere hiho. \v 21 Na'ankure fri'zamo'a nontimofona zaho eri kampinti ko takaureno enefreno, marerisa nontifinena ko efre'ne. Ana nehuno ne'mofatimo'za ra osu'nageno fri'zamo'a zamazeri atrege'za, karampina vanoa nehu'za zokagora ore'naze. Ana nehige'za nahezave naga'mo'za kumamofo amunompima atruma hu'za nemaniza zana hu'za omani'naze. \v 22 Hagi Ra Anumzamo'a amanage hie hunka zamasamio. Frisaza vahe'mokizmi zamavufagamo'a, mopafina amne zankna hanigeno, afu'rifama hagi'za hozafima antazankna hugahie. Ana nehanigeno hozafinti'ma witima taga hute'za eri tru osu atrazageno, meankna huno fri zamavufagamo'a me'nesanige'za vahe'mo'za eri tru hu'za aseozamantegahaze. \v 23 Hagi Ra Anumzamo'a huno, knare antahi'zane vahe'mo'a knare antahi zama'agura avufga rana nosina, hankave vahe'mo'a hankave'agura nentahino avufga rana osino. Ana nehina feno vahe'mo'a fenoma ante'nea zankura nentahino avufga rana osino. \v 24 Hianagi avufga rama hunaku'ma hania vahe'mo'a Nagriku'ma Ra Anumzana agrake mani'neno, vaga ore mevava avesi zane fatgoma huno refko'ma hu avu'ava zane, fatgo avu'ava'zanena Agrake nehiema hu'zama ke'za antahi'zama nehaza vahe'mo'za zamavufaga rana hiho. Na'ankure Nagra e'inahu avu'ava zanku musena nehue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 25 Hagi Nagra Ra Anumzamo'na amanage hu'na nehue, mago kna ne-eankino ana knama esanige'na zamagoza anoma tagama osu'naza vahe'ene tagama hu'naza vahe'enena knaza zami'na zamazeri haviza hugahue. \v 26 E'i ana vahera Isipi vahe'ma, Juda vahe'ma, Idomu vahe'ma, Amoni vahe'ma, Moapu vahe'ene, ka'ma kopima nemani'za zamazoka'ma tagahu atupa'ma nehaza vahe'ene zamazeri haviza hugahue. Na'ankure zamagra zamagaze zamavufagamofo noma'a taga osazageno, maka Israeli vahe'mo'zanena zamagu'a rukrahera osu'naze. \c 10 \s Ra Anumzamo'ma havi anumzamofoma kiza zokago ke'ma hunte'nea zamofo naneke \p \v 1 Ra Anumzamo'ma Israeli vahe'motagu'ma nehia nanekea antahiho. \v 2 Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne. Monare'ma fore'ma nehia zana negeta korera osiho. Na'ankure kokankokama nemaniza vahe'mo'za ana zantaminkura tusi koro nehazanki, anama hanaza zana negeta zamagera onteho. \v 3 Ana vahe'mo'za amunte omanea avu'avaza nehaze. Zamagra zafa antagi atrazage'za, zafareti keonke zama tro'ma nehaza vahe'mo'za ana zafa antre'za kaza osu havi anumzana tro nehaze. \v 4 Ana amema'ama tro'ma nehaza zantera, silvareti'ene golireti'ene avasasea hunte'naze. Ana hute'za hama eriza nilia ahentrako hazageno evu noramie. \v 5 Hagi e'i ana kaza osu havi anumzantamina kono hozafi namamo'za e'zanku vahe amema'a tro hu'za antazankna anumzanki'za, zamagra keaga osugahaze. Ana hu'nazanki'za kana vano nosage'za vahe'mo'za erisga hu'za vano nehaze. E'inahu anumzantaminkura korora osiho. Na'ankure tamagrira tamazeri havizana nosu'za, mago knare'zana huoramantegahaze. \v 6 Ra Anumzamoka mago vahe'mo'a Kagri knara osu'ne. Kagra ran krerfa hu'nanankino kagri kagimo'a ra huno hankavenentake hu'ne. \v 7 Hagi Kagra maka ama mopafi vahe kinia mani'nananki'za, kagrikuke korora hugantegahaze. E'ina hu'neanki'za vahe'mo'za kagri agoragage manigahaze. Na'ankure ama mopafima maka ama' antahi'zane vahe'ma mani'naza vahepinti'ene maka kini vahe'pinti'enena mago'mo'e huno Kagri kna vahera omani'ne. \v 8 Hagi kaza osu havi anumzante'ma mono'ma hunentaza vahe'mo'za knare antahi'zana omanege'za zamagra neginagi vahe mani'naze. Zamagrama mono'ma hunentaza zantamina zafareti antre'za tro hunte'naza zantami me'ne. \v 9 Hagi zamagra Tasisiti eri'za e'naza silvane, Ufaziti eri'za e'naza golinena eri'za golireti'ma keonke zama tro'ma nehaza vahe zamizage'za, ana havi anumzantamina eri anovazi zamante'naze. Ana hute'za kunavenke tavaravene koranke tavaravenena eri'za ana eri'zama antahini'ma hu'naza vahe zamizage'za zaza kukena hatitage'za ana havi anumzantamina antani nezamantaze. \v 10 Hianagi tamage Anumzana, Ra Anumzamo agrake mani'ne. Agra kasefa huno nemania Anumzankino, manivava kini mani'ne. Agrama arimpa he'zama erinte ama'ma nehigeno'a, ama mopamo'a torevare nehige'za ama mopafi vahe'mo'za mani so'ea osugahaze. \v 11 Hagi ru anumzante'ma mono'ma hunentaza vahera amanage huta zamasamiho. Tamagri anumzamo'za monane mopanena trora osu'nazanki'za, ama mopafinti'ene monamofo fenka kazigatira fanane hu'za omanigahaze. \v 12 Hianagi Ra Anumzamo'a agra'a hankavereti ama mopa tro huteno agra'a knare antahizanteti mopamofo tra'a tro huno eri hankavenetino, Agra'a antahi'zanteti monaramimpima me'nea zantamina tro huteno rufanara huntegeno me'ne. \v 13 Hagi agrama keagama nehigeno'a monage nehigeno, monafintira ko'mofo agasasanke nehie. Ana nehigeno mopama ome atretegatira hampo'mofona huntegeno marerino mopa rufi'nete. Agra kopasi'na huntegeno magoka ko'ene ne-egeno, agra fenoma nentea nompinti eri anagino zahora huntegeno ne-e. \v 14 Hagi miko vahera neginagi hu'za antahintahi omane vahe mani'naze. Golireti'ma havi anumzantamima tro'ma hu'naza vahe'mo'za, anazama tro'ma hu'naza zankura tusi zamagazegu hugahaze. Na'ankure ana amema'ama tro'ma hu'naza zantamina havigeza tro hu'naze. Ana havi anumzantamimo'za zamasimura ante'za kasefara hu'za nomanize. \v 15 Hagi zamazanteti'ma antre'za tro'ma hu'naza havi anumzantamina amneza me'naze. Ana hu'neanki'za vahe'mo'za kiza zokago ke huzamantegahaze. Hagi zamagri'ma keaga huzmanteno zamazeri havizahu knama esanige'za, haviza hu'za fanane hugahaze. \v 16 Hianagi Israeli vahe Anumzamo'a zamazanteti'ma antre'za tro hu'nazankna anumzana omani'ne. Agra maka'zama tro hunte'nea Anumza mani'ne. Hagi Israeli vahekura Nagri vahe mani'naze huno Agra'a huhampari zamante'ne. Ana hu'neankino Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzane huno agi'a me'ne. \s Henkama esania knazamofo naneke \p \v 17 Hagi ha' vahe'mo'za e'za kuma'ma eme vazagi kagisageta Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mota ama mopa atreta vugahazanki, kutuntamia retrotra hiho. \v 18 Na'ankure Ra Anumzamo'a amanage huno nehie. Nagra Juda mopamofo agu'afima nemaniza vahera knaza zami'na zamazeri panini hanuge'za ufre efre hugahaze. Ana nehu'na rama'a hazenke'za atre'nugeno eno eme zamazeri haviza hanige'za, Nagri narimpa ahe'zana kegahaze. \v 19 Hagi tamagra Jerusalemi vahe'mota amanage hugahaze. Tagri namumo'a teonkanigeta tusi'a tasu'zampi manune. Ana hianagi ana knazana amne erita vugahune huta nehaze. \v 20 Hagi nemanuna seli nontimo'a haviza huno evuramigeno, noma avazuhumpima nehia nofimo'a akanokanu hu'ne. Ana higeno mago vahe'mo'a taza huno ete eri otigara osu'ne. Ne' mofavre nagatia hago zamavare'za vu'nazankita henka'a mago'enena ozamagegahune. \v 21 Hagi kva vahetimo'za hago neginagi hu'nazankiza Ra Anumzamofona antahige'za knare antahi'zana e'norize. E'ina hu'negu maka'zama nehaza zamo'a knarera nosigeno, sipisipi kevu naga'mo'za panani hu'za ufre efre nehaze. \v 22 Hagi tamagesa ante'neta antahiho. Noti kazigati rama'a sondia vahe'mo'za ha' eme huramante'naku tusi zamagasasa ru'za erava'o nehaze. Ana hu'neanki'za Juda mopafima me'nea kumatamina eme eri haviza hanageno mago'zana omnena afi kramo'zage anampina manigahaze. \s Jeremaia'ma nunamuma hu'nea naneke \p \v 23 Ra Anumzamoka nagrama kena antahinama huana, mago vahe'mo'a agra'a avesitera kana ontege, agra'a antahintahia retro huteno kana vano osugahie. \v 24 E'ina hu'negu Ra Anumzamoka nazeri fatgo huo. Hianagi karimpa ahenantenka anara osunka, fatgo kavukva hunantenka nazeri fatgo huo. Na'ankure kagrama karimpama ahenantesanke'na nagra fri'na amane zankna hugahue. \v 25 Hagi kagri'ma kage'za antahizama nosu'za, kagri kagire'ma zamentintima nosaza vahete karimpa ahe'zana eri rukaha hutro. Na'ankure ana vahe'mo'za tagri naga Israeli vahera zamahe'za eri hana hu'naze. Ana vahe'mo'za vahe'ma zamahe'za eri hana'ma hazageno'a mopatifina vahera omanigeno ka'ma koka efore hu'ne. \c 11 \s Juda vahe'mo'za kasege rutagre'naza naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a amanage huno Jeremaia'na nasami'ne. \v 2 Juda mopafi vahe'ene Jerusalemi kumapima nemaniza vahete'enema huhagerafi huvempa kema hanua kea antahi so'e hutenka vunka ome huzamagesa huo. \v 3 Ra Anumzana Israeli vahe'mokizmi Anumzamo'a amanage hie hunka ome zamasamio. Iza'o kasegemo'ma hu'nea nanekema amage'ma ontesania vahe'mo'a kazusifi manigahie. \v 4 Na'ankure Isipi mopafima tamagehe'za kazokazo eri'zama e'neri'zama mani'nazafinti'ma zamavare atirami'na e'noa kna zupama zamasami'noana, Nagri kema antahita amage'ma antesuta, tamagra Nagri vahe manisage'na, Nagra tamagri Anumza manigahue hu'noe. \v 5 Hagi Nagra tamagehe'ima huvempama huzamante'na, amirimo'ene tumerimo'ma avimate'nea mopa tamigahue hu'na hu'noa nanekema eri ragama re'noa mopafi menina tamagra mani'naze. Anagema hige'na nagra hu'na, Ra Anumzamoka tamage hane hu'noe. \p \v 6 Hagi anante Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. Kagra vunka Juda mopafima me'nea kumatamimpine Jerusalemi kumapima me'nea ne'onse kantamimpi vano nehunka amanage hunka zamasamio, huhagerafi huvempagea antahi so'e nehuta amage anteho hunka zamasamio. \v 7 Hagi Nagrama tamagehe'ima zamavare atirami'na Isipiti'ma ne-ena, kenia ruotagreho hu'na koro kea zamasamime neogeno eno ama knarera ehanati'ne. \v 8 Hianagi tamagehe'za ana nanekea antahi'za amagera onte'naze. Ana nehu'za zamagu'amo'a hankave netige'za, mago mago'mofoma agu'afinti otia havi avu'avaza tro hutere hu'naze. Ana hazagena Nagri ke'ma antahita amage'ma onte'nuta e'inahu knaza erigahaze hu'nama kasegefima huvame'ma hunte'noa knazana zami'noe. \v 9 Anante Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. Juda vahe'mo'zane Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mo'za Nagri nanekea ontahi sanune hu'za nanekea oku'a retro hu'naze. \v 10 Zamagra zamagehe'zama hu'nazaza hu'za rukrahe hu'za kumi ome hu'naze. Nagra kema hua nanekea nontahi'za, vu'za ru anumzantamina amagera ome ante'naze. Israeli vahe'ene Juda vahe'mo'zanena, zamagehe'zanema huhagerafi'noa huvempa nanekea ruhantagi'naze. \v 11 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. Nagra knaza atre'nugeno eme zamazeri haviza hanige'za ana knazampintira atre'za ofregahaze. Nagrikura kasunku huranto hu'za zavi krafagea hugahazanagi, ke'zamia antahi ozamigahue. \v 12 Ana'ma hanuge'za Judama me'nea kumatamimpima nemaniza vahemo'zane Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mo'za, mananentake zama ofama hunentaza havi anumzantamintega vu'za zavi krafagea ome hugahaze. Hianagi ana havi anumzantamimo'za knazampintira zamaza osugahaze. \v 13 Na'ankure Juda vahe'mota tamagri'ma rama'a kumatamima meaza huno, tamagrira rama'a havi anumzantami me'ne. Jerusalemi kumapima rama'a ne'onse kantamima meaza huta, havi anumzantaminte ofama huntesaza itaramina rama'a tro hunte'neta, agoterfa Bali havi anumzante mana nentake zana kresramna vunaku nehaze. \v 14 E'ina hu'negu Jeremaiaga ama ana vahekura nunamuna huozamanto. Zamagri'ma zamaza huogura zamagri zamagira erinka Nagritega zavi krafagea osuo. Na'ankure knazamo'ma eme zamazeri havizama hanige'za zavi krafama hanage'na antahi ozamigahue. \v 15 Hagi Nagrama navesi neramantoa vahe'nimota, hago rama'a havi avu'ava zana hu'nazanki, iza hu izo higeta nagri mono nompina neaze? Tamagrama afu ame'areti'ma ofama hanaza ofamo'a, anama esania knazamofo kana rehiza hanigeta, tamagra musena huta vugahazafi? \v 16 Hagi Ra Anumzamo'a Israeli vahe'motagura huno, olivi zafamo zagasefage anina renenteno, knare ragamarenteankna vahe mani'naze huno tamagia ante'ne. Hianagi tusi ununko'mo'ene monagemo'enema nehiaza huno Agra eno ana olivi zafaramina teve tagintesigeno nereno azanku'natamina tefutagi ramigahie. \v 17 Nagra Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'na ana olivi zafa krite'na, haviza huo hugenka haviza hu'nane. Na'ankure Israeli vahe'motane Juda vahe'motanema Bali havi anumzante'ma ofama kre manama nevaza zamo nazeri narimpa ahege'na anara hu'noe. \s Jeremaiama ahenaku ke retro hu'naza naneke \p \v 18 Hagi nagri'ma ha'ma renenantaza vahe'mo'zama nazeri haviza hunaku'ma kema retro haza nanekea Ra Anumzamo'a eri ama huno nasami'ne. \v 19 Nagrira mago sipisipi anenta'ma ahenaku'ma avre'za nevazageno agazonema huno neviaza hu'za navre'za vu'naze. Nagri'ma nahenakura amanage hu'za nanekea retro hu'nazana nagra kena antahi'na osu'noe. Ama zafa antagi atresunkeno raga'amo'a amne zankna nehina, ahe frisunkeno ama mopafina agia omanesie hu'za hu'naze. \v 20 Hianagi Ra Anumzamofona amanage hu'na asami'noe. Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamoka kagra fatgo hunka keaga refko nehunka, vahe'mofo agu'afine antahi'zampinema me'nea zana keama nehane. Zamagrama nehaza avu'ava zante'ma nonama hunka zamazeri havizama hanana zanku navua ante'na negoe. Na'ankure nagra maka zana ko kagri kazampi ante'noe. \v 21 Hagi Anatoti kumate vahe'mo'za hu'za, kagrama kasnampa kema Ra Anumzamofo agifima hunka vananketa kahe frigahune hu'za hu'naze. \v 22 E'ina hu'negu Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a ana vahekura amanage hu'ne. Nagra knaza zamisanugeno, nehazave zamia hapinti zamahe hana hugahaze. Ana nehanage'za ne'mofa zamimo'za ne'zama nesaza zanku hu'za frigahaze. \v 23 Ana hanigeno Anatoti kumate vahera magore huno kasefara huno omanitfa hugahie. Na'ankure zamazeri havizama hanua knama esanige'na Anatoti kumate vahera zamazeri haviza hanuge'za ana knazana erigahaze. \c 12 \s Jeremaia'ma nunamu huno Ra Anumzamofo antahige'nea naneke \p \v 1 Ra Anumzamoka kagra fatgo kavukva'ene ne' mani'nankena nagra keaga Kagrane hu'za nehue. E'ina hu'negu menina natrege'na fatgoma huno refkoma hu avu'ava zanku Kagranena keaga ha'neno. Hagi nahige'za havi avu'ava zama nehaza vahe'mo'za maka zampina knarera hu'za nemanizage'za, havigema hu'za vahe'ma rezmatagama nehaza vahe'mo'za musena hu'za fru hu'za nemanize? \v 2 Zafama hankrazankna hunka Kagra zamagrira hankranke'za rafu'na re'za nomani'zampina knare nehaze. Ana vahe'mo'za kagrikura tusiza hu'za zamagitetira kagi hanta nevazize. Hianagi zamagu'amo'a kagri tava'ontera omane'neanki afete me'ne. \v 3 Hianagi Ra Anumzamoka nagri nagu'amo'a inankna huno Kagritera me'nefi ko rezaganenka ke'nane. Havi avu'ava zama nehaza vahera, sipisipi afu'ma ahenaku'ma zamavazuma hu'zama vazaza hunka zamavarenka nevunka, zamazeri rure huge'za mani'neza zamahema frizasa knagura avega anteho. \v 4 Hagi ama mopamo'a nama'a knafi asunkura huno zavira netegeno, trazamo'a hagegea nehigeno, afi zagagafamo'zane namaramimo'zanena nomanize? Na'ankure ama mopafima nemaniza vahe'mo'zama nehaza havi avu'ava zamo higeno anara hu'ne. Ana'ma hige'za vahe'mo'za hu'za, tagrite'ma henkama fore'ma hania zana Anumzamo'a onkegahie hu'za nehaze. \s Ra Anumzamo Jeremaiama kenona hunte'nea naneke \p \v 5 Hagi Ra Anumzamo'a Jeremaia'na amanage huno kenona hunante'ne, Kagra menina vahe'ene traginka nevanke'za kagatenerazagenka kasefekura nehananki, inankna hunka hosi afu'enena kagia regahane? Hagi knare'ma huno pehe'ma hu'nea mopafima tanafa'ma hanunka, inankna hunka Jodani tinkenaregama tra'zanke hu'nea kokampina kagia regahane? \v 6 Hagi kagrira kafu kaganahe'zane nagakamo'zanena ko kagrira ha' regante'naze. Ana nehu'za kaheku kea retro nehaze. E'ina hu'negu zamagrama so'ema hugantesaza zankura antahi ozamio. \v 7 Hagi Nagri vahere hu'na huhamprima zamantoge'zama marerisa feno zani'agna'ma hu'za mani'naza vahera namefi huzamigahue. Ana nehu'na navesima nezamantoa vahera ha' vahezmimokizmi zamazampi zamavarentegahue. \v 8 Hagi Nagri vaherema hu'na huhamprima zamante'noa vahe'mo'za, zafa tanopafi laionigna hu'nazanki'za, ra zamageru ru'za krafage hunante'naze. E'ina hu'negu Nagra navesra huzamante'noe. \v 9 Hagi Nagri vaherema hu'na huhamprima zamante'noa vahe'mo'za mago namagna hu'nazankino, tumpamo'za eme zamazeri kagi'neza zamazeri haviza hunaku nehaze. Hagi mago'a afi zagagafaraminena kehinke'za e'za ana namamofo avufga eme neho. \v 10 Hagi rama'a sipisipi kva vahe'mo'za e'za Nagrama hankre'noa waini hozani'a eme eri haviza nehu'za hozani'a zamagareti rentrako hu'naze. Ana nehu'za knare zantfama hu'nea mopani'a eri haviza hazageno, vahe omani ka'ma koka fore hu'ne. \v 11 Hagi ana hu'za ana mopa eri haviza hazageno, mago zana omanetfa hu'ne. E'ina hazageno mopamo'a asunku huno Nagritega zavite'ne. Maka mopamo'a haviza hina vahera omanigahie. Ana hugahiankino ana mopagura mago vahe'mo'a antahi omigahie. \v 12 Rama'a ha' vahe'mo'za maka'za eri haviza hunaku hagage kokampima me'nea agonaramimpina hago e'naze. Na'ankure Ra Anumzamo ana vahera hanige'za e'za mopamofona mago atumpareti vuno mago atumparega vanige'za bainati kazinkanonteti vahera eme zamahe hana hugahaze. Ana hina mago vahe'mo'a atreno freno agura ovazigahie. \v 13 Hagi tamagra Israeli vahe'mota witi hoza antegahaze. Hianagi witima vasage knazupa ave've traza vasagegahaze. Tusi tamu'nasisi hu'za eri'zana enerisageno zamavesra hugahie. Hianagi anampintira mago ne'zana e'ori'za zamagazegu hugahaze. Na'ankure Nagra Ra Anumzamo'na tusi narimpa ahezamante'sanua zamo anara hugahie. \p \v 14 Hagi Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. Nagrama mevava fenozane hu'na Nagri vahe Israeli naga'ma zamuge'za nemaniza mopamofo tavaonte'ma nemani'za havi avu'ava'ma nehaza vahe'mo'zama, ana mopama eri havizama hu'naza vahera mopa zamifintira zamahenati atregahue. Ana nehu'na Juda vahe'enena ana vahe amu'nompintira zamahenati atregahue. \v 15 Hianagi ana'ma hutesu'na ana vahera nasunku huzamante'na ete zamavare'na vanuge'za, erisantima hare'za mani'naza mopazmire umanitere hugahaze. \v 16 Hagi vahe'mo'zama tamage zamagu zamagesareti'ma Nagri vahe'mokizmi avu'ava zama amage nente'za, korapa'ma Bali havi anumzamofo agifi huvempa hihoma hu'za Nagri vahe'ma rempima huzami'naza zana netre'za, Nagri nagifima huvempama hu'za, Ra Anumzamo'a kasefa huno mani'ne hu'zama hanu'za, Nagri vahe'ene magoka manigahaze. \v 17 Hianagi mago mopafi vahemo'ma Nagri kema antahino amage'ma ontesania vahera, Nagra zamazeri haviza nehu'na, zamahe kasope atregahue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \c 13 \s Jeremaiana afafafi efeke tavrave nofi'mofo naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. Kagra vunka efeke tavarave nofira ome mizasenka kafafafi anakinto. Hianagi ana tavravea atregeno timo'a avakora osino. \v 2 Hige'na Ra Anumzamo'ma hunantea kante ante'na, nafafafima anakisua efeke tavarave nofira ome mizasete'na nafafafi anakinte'noe. \v 3 Anante Ra Anumzamo'a ete mago'ene amanage huno nasami'ne. \v 4 Kagrama mizasenka'ma kafafafima anakintana efeke tavarave nofira erinka, Yufretisi tintega vunka havefima rutane'nesania kampi ome frakinka anto. \v 5 Anage hige'na Ra Anumzamo'ma nasamia kante ante'na, Yufretisi tintega vu'na, ana tavaravea ome fraki'noe. \v 6 Hagi za'za kna evutegeno, Ra Anumzamo'a nasamino, Yufretisi tintegama hugantogenka'ma vunka, kafafafi efeke tavarave nofi'ma ome fra'ma ki'nana nofira ome erio. \v 7 Hige'na Yufretisi tintega vu'na ana tavarave nofi'ma ome fra'ma ki'nore vu'na mopa ome kafi'na koana, hago frupareno atraga trago higeno ana tavaraveretira mago zana hugara osu'ne. \v 8 Anante Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. \v 9 Nagra Ra Anumzamo'na huanki'na, ana tavaravemo'ma havizama hiaza hu'na, Juda vahe'ene Jerusalemi vahe mo'zanema ra zamagima e'neriza zana eri haviza hugahue. \v 10 Hagi amama havi avu'ava zama nehaza vahe'mo'za Nagri kea antahi'za amagera nontazanki, zamagu'amo'a hankavetige'za zamagra'a zamavesi amage'nente'za, havi anumzantamimofo eri'za eneriza monora hunte'naze. E'ina hu'nazagu ana efeke tavaravemo'ma farupareno haviza higeno erino mago zama osiankna hugahaze. \v 11 Hagi kora Israeli vahe'ene Juda vahe'enena, afafafima zaza tavravema rugagino anaki antrako'ma nehiaza hu'na, zamazeri antrako hu'noane. Ana'ma hu'noana Nagri vahe fatgo manine'za nagia erisga nehu'za, ra nagia namisaze hu'na hu'noanagi zamagra Nagri kea antahi'za amagera onte'naze. \p \v 12 Ana hu'negu Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage hie hunka ome zamasamio. Maka mopa kavoma tro'ma hu'nazana, waini ti afiviteno ante'za tro hu'naze hunka huo. Anagema hananke'za amanage hu'za kasamigahaze. Izo mopa kavoa waini ti afinteno ante'za me'neanki, tagrikura ontahi'naze hunka nehampi? \v 13 Anagema hanagenka, Ra Anumzamo'a amanage hie hunka zamasamio. Ama mopafima nemaniza vahera waini tina rama'a eri hakare hanuge'za nene'za neginagi hugahaze. Deviti noma erino kinima manisania ne'teti vuno, pristi vahe'ene kasnampa vahe'ene maka Jerusalemi kumapima nemaniza vahete'enema vanige'za waini tina nene'za neginagi hugahaze. \v 14 Hagi mopa kavomo evuramino mopa kavore rurako hiankna hu'na zamazeri haviza hanuge'za, zamafahe'za oti'za mofavre naga zaminena ha' orente arente hugahaze. Nagra antahi fru huno zamante'na, nasunku'ene narimpa frunena huozamante zamazeri haviza hugahue. Nagra Ra Anumzamo'na amana nanekea nehue. \s Zamavufga rama nehaza vahe'ma zamazeri havizama hania naneke \p \v 15 Hige'na nagra anante amanage hu'na Juda vahera zamasami'noe. Tamagra tamufga rana osuta Ra Anumzamo'ma nehia nanekea tamagesa ante'neta antahi so'e hiho. \v 16 Ra Anumzana tamagri Anumzamofona ra agi amiho. Ru ana osu'nesageno kna hina haniza avreno tamagritera egahie. Ana hanigeta agonaramintegama vanoma hanazana hanimpina tanafa huta masegahaze. Tamagra tavi masama kesaza zankura tusiza huno tamavesigahie. Hianagi Anumzamo'a tavi masa eri amne hina tusi hanizampi manigahaze. \v 17 Hianagi Anumzamo'ma hia nanekema tamagra antahita amage'ma ontesage'na, nagra Jeremaia'na tamavufga rama nehaza zankura tusi zavi ateramantegahue. Ana nehanugeno navunumo'a tusiza huno herafiramigahie. Na'ankure Ra Anumzamofo vahera ru moparegati vahe'mo'za eme tamavre'za ome kina huramantegahaze. \v 18 Hagi Ra Anumzamo'a huno, kini ne'ene kuini a' nereranena amanage hunka ome zanasamio. Tanagrama nemani'a Kini trara atreta utiramita kugusopafi umani'o. Na'ankure kini fetorira tanaseniretira evurami'ne. \v 19 Hagi sauti kaziga Negevi mopafima me'nea kuma tamimo'za kuma kafana erigi vagare'nageno, mago vahe'mo'a kafantamina eri onagigahie. Juda vahera maka zamavare'za vu'za ru vahe moparega ome kina huzmantegahaze. \v 20 Hagi noti kazigati'ma ha' vahe'ma neazana tamavua kesga huta keho. Kegava hihoma huno tamigeta kegavama nehaza hentofa sipisipi nagara menina iga mani'naze? \v 21 Hagi kagra ha' vahekagu'ma roneni'e hunka zamazeri so'ema hu'nana vahe'ma, Ra Anumzamo'ma kvama zamazeri otisige'za kegavama hugantesagenka, kagra na'ane hugahane? Kagrira a'nemo'za mofavre antenaku nehazageno zamata negriankna kata krigahie. \v 22 Hagi kagraka'a kagenoka hunka, Na'a agafare ama zamo'a nagritera fore nehie? hunka hugahane. E'ina'ma hiana na'ankure kagra rama'a kumi'ma hu'nana zante, kenaka'a eri tagato hutresageno kagaze kavufgamo'a amate megahie. \v 23 Hagi haninke avufgane Itiopia vahe'mo'za ruzahera huno agrono avufga erigahifi? Hifi lepatimo'za zamazokate'ma tupritapri'ma hu'neana eritregahazo? I'o anara osugahaze. E'inama nehiaza hunka havi kavukvazana huvava hunka nevunka, knare kavukava zana nosane. \v 24 Ra Anumzamo'a huno, e'ina agafare hagege kokampinti zaho'mo eno witi honama eme eri harafi huno viaza hu'na tamagrira tamazeri panani ha'nena ufre efre hugahaze. \v 25 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Ama ana zamo'a tamagrite fore hugahie hu'na Nagra ko huhampari'noa zamo tamagritera efore nehie. Na'ankure tamagra Nagrira tamagekani nenanteta havi anumzante tamentintia hu'naze. \v 26 E'ina hu'negu Nagra'a kenatamia erisga hu'na tamavugosa rufitesuge'za, vahe'mo'za tamagaze zamavufaga kegahaze. \v 27 Hagi tamagra monko a'nemo'za nehazaza huta krahakraha huta havi anumzantera monko avu'ava zana agonafine trampinema huta vano nehuta agoterfa avu'ava zama nehazana Nagra ko tamage'noe. Jerusalemi kumapima nemaniza vahera nasunku huramantoe, nama'a knafi agru osu avu'avazampina manita vugahaze? \c 14 \s Ko'ma origeno zagemo ne'za tefanane hu'nea zamofo naneke \p \v 1 Hagi Juda mopafima ko'ma origeno maka zamo'ma hagege hianknafina Ra Anumzamo'a amanage huno anazankura Jeremaia'na nasami'ne. \v 2 Juda vahe'mo'za tusi zavi krafa nehazage'za, ranra kumapima kuma kafama erigi'zama mani'naza vahera zaferina zamia omane amane nehie. Maka vahe'mo'za mopafi masene'za zavira nete'za zamasunkura nehaze. Ana nehazageno Jerusalemi kumapinti'ma tusi zavi krafama nehaza zamofo agasasamo'a amenagame mareri'ne. \v 3 Hagi ugota kva vahe'mo'za, ti ome afiho hu'za eri'za vahe zamia huzamantage'za vu'naze. Hianagi maka tinkerimo'a hagege hu'nege'za ana eri'za vahe'mo'za na'a hugahune hu'za antahintahi hakare nehu'za, tintaferamina amne eri'za e'naze. Ana hute'za zamagazegu nehu'za zamazana zamasenire ante'za rufite'naze. \v 4 Hagi mopamo'a hagege huno kekokako hu'ne. Na'ankure ana mopafina kora ruonte'ne. Ana hige'za hozama nentaza vahe'mo'za zamagranena zamazana zamasenire rufite'za zamasunku hu'naze. \v 5 Hagi afi a' dia afu'mo'za zamagranena anentazamia zamatre'za fre'naze. Na'ankure trazama nesaza zana omanege'za anara hu'naze. \v 6 Hagi afi donki afumo'za hagege agonaramimpi oti'za, afi kramo'ma hiaza hu'za zamasafeku nehu'za, zamaganefuna hagana hagana hu'naze. Trazama nesaza zanena omanegeno zamavumo'a kagikagi hu'ne. \v 7 Hagi zamagra hu'za, Ra Anumzamoka tagrama hu'nona havi avu'ava zamo ama hazenkea avreno eme neramie. Hianagi kagrika'a kagi'mofo knare zanku nentahinka tazahuo. Na'ankure tagra rama'a zupa tamefira hunegamita, Kagri kavufina kumira huvava huta e'none. \v 8 Hagi tagra Israeli vahe'mota Kagrite amuhara nehuta kavega ante'nonkenka, knazamo'ma tagrite'ma ne-egenka, kagra tagu'nevazine. Hanki kagra nahigenka, ru moparegati amane kanteno ea vahemo magoke kenage tagrane emaseteno viazana nehane? \v 9 Hagi nahigenka antahintahi hakarema nehia vaheknara nehunka, harafa ne' mani'noanagi vahe'ma azama osianknara nehane? Hianagi Ra Anumzamoka tagrane magoka mani'nane. Ana nehunka Nagri vahe mani'naze hunka tagrira huhampari rante'nananki, Kagra orataro. \v 10 Anante Ra Anumzamo'a ana vahekura amanage hu'ne. Tamagra Nagri'ma natreta afete'ma mani'zankuke tamavenesigeta, akoheta mani so'ea nosaze. E'ina hu'negu Nagri vahe mani'naze hu'na antahi noramue. Nagra menina havi avu'ava zama hu'naza zanku nagesa nentahi'na, knazana tami'na tamazeri havizana hugahue. \s Ra Anumzamo Jeremaiana asamino vahekura nunamuna osuo hu'nea naneke \p \v 11 Anante Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne, Jeremaiaga ama vahe'ma knare hu'za manisazegura Nagritega nunamuna osuo. \v 12 Hagi ne'zama atre'za nunamuma hana zana Nagra antahi nozami'na, tevefi kre fanane hu ofane, witi ofanema hanaza zankura Nagra musena osugahue. Hianagi Nagra ha' vahe huzmanta'nena eme zamahe nefrisage'na, zamagatonto zanteti'ene' ruzahu ruzahu krireti zamahe frigahue. \v 13 Hianagi nagra amanage hu'na hu'noe. Ra Anumzamoka ama ana vahe'mokizmi kasnampa vahe'mo'za ko zamasami'za, ha'ma hu'zane zamagatonto hu knamo'a omesanigeta knare huta manigahaze hu'za nezamasami'za, Ra Anumzamo tamarimpa frua tamisnigeta ama mopafina manigahaze hu'za nehaze. \v 14 Anante Ra Anumzamo'a huno, e'i ana kasnampa vahe'mo'za Nagri nagifi havi kasnampa naneke nehaze. Nagra mago vahera huntege, nanekea asamigera osu'noe. Zamagra havige hu'za ava'nagna zana ke'none nehu'za, fri vahe hankro'ene nanekea nehu'za, zamagra'a antahintahifinti agafa'a omne nanekea nehaze. \v 15 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. Nagra huozamante noanagi Nagri nagifima havi kasnampa kema hu'za, ha'ma hu' zane zamagatonto zanena ama mopafina omegahie hu'za hu'naze. Hianagi ana kasnampa kema hu'naza vahera hapinti'ene zamagatonto zamo'ene zamahe frigahie. \v 16 Hagi ana kasnampa kema nehazage'zama antahi'naza vahe'enena hapinti'ene zamagatonto zamo'ene zamahe frigahie. Ana hanage'za ha' vahe'mo'za veneneramine, a'ne zamine ne'mofavre naga'zmimokizmi fri'naza zamavufaga eri atresageno Jerusalemi kumamofo ne'onse kantamimpi megahie. Ana hu'za maka fri vagaresageno mago vahe'mo'a kasefara huno mani'neno aseozamantegahie. Na'ankure zamagrama hu'naza kumi'mofo nona'a knazana zamagri agofetura antegahue. \v 17 Hagi Jeremaiaga ama ana vahera menina amanage hunka zamasamio. Hanine zagenena zavira tevava nehugeno navunumo'a tinkna huno fragu vazineramie. Na'ankure mofa'nane gna'ma hu'nage'na, nagrama navesima nezamantoa vaheni'a ha' vahe'mo'za zamahe'za rehapatizage'za zamatagu hu'naze. \v 18 Hagi nagrama vu'na kuma'mofo fegi'ama ome kesuana, hapinti'ma zamahe fri'nesaza vahe zamavufaga ome kegahue. Hagi rankumamofo agu'afima ufresuana ne'zanku hu'za fri'nesaza vahe zamavufaga ome kegahue. Hagi pristi vahe'ene kasnampa vahe'mo'zanena ke'za antahiza osu'naza moparega vu'naze. \s Zamaza huzama erisagu nunamu hu'naza naneke \p \v 19 Ra Anumzamoka tamagerafa hunka Juda vahera hago kamagena huzami'nampi? Hagi Saioni kumara hago kavesra huntenka kagote'nentampi? Kagra nahigenka tazeri haviza hutenka zazatera tatranketa tatafina mani'nonkeno anazamo'a amera huno vagarenorante? Tagra tarimpa frune manisanumpi huta muhara hunanagi, mago knare'zana ome'ne. Tagrama kanamaresuna knagu muhara huta avega antonanagi, tusi koro zampinke mani'none. \v 20 Hagi Ra Anumzamoka tagehe'zama hu'naza kumiku'ene tagrama hu'nona kumikura hago kagri kavufi kumi hu'none huta huama hune. \v 21 Hagi Ra Anumzamoka Kagraka'a rankagimofo knare zanku kagesa nentahinka, kamefira huoramio. Ana nehunka masanentake kini traka'a eri ante fenkamia otro. Tagranema huhagerafi huvempa kema hu'nana kegura kagesa nentahinka ruha'ontagio. \v 22 Hagi ru vahe'mokizmia kaza osu havi anumzaramimo'za kokura hanageno kora rugahifi? Monafintira agra'a avesitera kora rugahifi? I'o, Ra Anumzana tagri Anumzamoka Kagrake'za nehankeno kora nerie. E'ina hu'negeta kagrama taza hananku muhara nehuta kavega nentone. Na'ankure ama ana maka zana kagrake hankeno fore nehie. \c 15 \s Juda vahe'ma keagafima refko huzmante'nia zamofo naneke \p \v 1 Anante Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne, Moseseke Samuelikea Nagri navuga otike ama ana vahekura kasunku huzamanto huke nunamuna huke nantahige'sa'anagi, Nagra nasunkura huo zamantegahue. Hinke'za ana vahera Nagri navugatira manigane'za viho. \v 2 Hagi zamagrama kantahige'za, tagra inantega vugahune? Hanagenka amanage huno Ra Anumzamo'a hie hunka zamasamio. Iza'zo krima eri'za frisaza vahera, ko huhampri'na, iza'zo hapinti'ma frisaza vahera ko huhampri'na, iza'zo ne'zanku'ma hu'za frisaza vahera ko huhampri'na, zamavare'za ru moparegama kinama ome huzmantesaza vahera, ko huhampri'noe. \v 3 Nagra 4'a kankamu retro hu'na ana vahera zamahe hana hugahue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. Nagra hanuge'za ha' vahe'mo'za bainati kazinteti zamahe nefrisage'za, kraramimo'za zamavufaga avazuvaze hu'za nefresage'za, namamo'za zamavufaga tagnataganu hu'za nenesage'za mesiama'a afi zaga kafamo'za ne'za eri hana hugahaze. \v 4 Ama anazama hanuana na'ankure, Juda kini ne' Hezekaia nemofo Manase'ma, kinima mani'nea knafima Jerusalemi kumapima havi avu'ava zama hu'nea zante anara hanuge'za, maka ama mopafima mani'naza vahe'mo'za nentahi'za zamagogogu hugahaze. \v 5 Ra Anumzamo'a huno, Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mota iza asunkura huneramante'sanigeno, Iza zavira ateramantesigeno, Iza knare huta mani'nazo huno tamantahigegahie? \v 6 Nagra Ra Anumzamo'nama nehuana, tamagra tamefi hunenamita natreta rukrahe huta vu'naze. E'ina hu'nazagu Nagra nazana erisga hu'na tamazeri haviza hugahue. Nagra nasunku'ma huramante'nama neozamo'a tusi navaresra hie. \v 7 Hagi maka Juda mopafima me'nea ranra kumatamimofo kafantera, witi honama azotareti'ma eriherahe'ma hazageno zaho'mo eri hareno viaza hu'na, vaheni'a zamazeri panini hugahue. Ana nehu'na mofavre naga zaminena zamahe hana hugahue. Na'ankure zamagra havi avu'ava zana atre'za zamagu'a rukrahera osu'naze. \v 8 Hagi hageri ankenaregama me'nea kaheparamina rugatere'za rama'a kento a'nerami manigahaze. Nagra zage ferupi ha' vahera zamavare'na esanuge'za, nahezave naga'mokizmi zamarerahe'ina eme zamahe frigahaze. Ame hu'na ana knazana zamisanuge'za antahintahi hakare nehu'za tusi koro hugahaze. \v 9 Hagi 7ni'a ne' mofavrema zamante'nesia a'mo'a ana maka mofavre naga'a frisageno, hankave'a omanesigeno, mani'neno asimu ante'zanku hugahie. Tusi zage ferupinagi, ana a'mofo zagemo'a ufregahie. Ana hanigeno agazegu nehuno, kepri huteno manigahie. Nagra Ra Anumzamo'na huankino mago'ama mani'naza vahera ha' vahe zamazampi zamavarente sanuge'za zamahe frigahaze. \s Jeremaia'ma Ra Anumzamofo antahige'nea naneke \p \v 10 Hagi anante nagra Jeremaia'na hu'na, nagra nasunku huanki nahigeno nenarera'a nagrira kasenante'ne? Amama mani'noa mopafi vahe'enena maka zupa kehakare nehu'na, kefra nevazue. Nagra mago vahe'mofo zana nofira osugeno, mago vahe'mo'a nagri'zana nofira osu'ne. Hianagi maka vahe'mo'za nagrikura hu'za sifnafi manigahie hu'za nehaze. \v 11 Hianagi Ra Anumzamo'a huno, Jeremaiaga Nagra kagu'vazisugenka mani'nenka knare eri'zana erigahane. Kagri ha' vahe'mo'za knafima mani'neza antahintahi hakarema nehu'za, kagrikura kasunku hurantenka taza huo hu'za eme meme hugahaze. \v 12 Anumzamo'a huno, noti kazigati'ma neaza ha' vahe'mo'za, ainimo'ene bronsi mokema huna'aza hu'za hankavenentake vaheki'za, mago vahe'mo'a zamazeri otregahie. \v 13 Miko tamagri feno zantamine zago'amo marerisa zantaminena, amne fru hu'na eri zamisanuge'za tamagri ha' vahe'mo'za arohu eme tamare'za erigahaze. Na'ankure amama mani'naza mopatamimofo agu'afina rama'a kumi hu'naze. \v 14 Nagra hanuge'za ha' vahetamimo'za eme kina huramante'za tamavre'za vanageta, keta antahita osu'nesaza moparega kina ome hugahaze. Na'ankure Nagrira narimpa he'zamo'a, teve rukru hiankna huno tamagritera egahie. \v 15 Hige'na nagra Jeremaia'na amanage hu'noe. Ra Anumzamoka nagrite'ma fore'ma nehia knazana, ko kenka antahinka hu'nane. Kasunku hunenantenka nazeri havizama nehaza vahera nona huzamanto. Na'ankure nagra Kagri eri'za vahe mani'noa zanku hu'za, nahe fri'za nehazanki antahi nenaminka kegava hunanto. \v 16 Kagri nanekemo'ma nagrite'ma ne-ege'na ne'zama hiaza hu'na nenoe. Ana nanekemo musezana nenamigeno, nagu'amo'a musenkasea nehie. Na'ankure Ra Anumzana Monafi sondia vahe'mofo Anumzamoka, kagri kagimo'ma nagripima me'neazanku anara nehue. \v 17 Nagra ne'zama kre'za nene'za musenkasema nehaza vahe'enena nomanuanki, nagraku nemanue. Na'ankure kagri hankavemo'a nagrane me'nege'na, ana vahe'mo'zama nehaza kumikura tusi narimpa ahenezmantoe. \v 18 Nahigeno nagri knazamo'a zazatera meno nevie? Nahigeno namumo'a tenonkanie? Kagra enevia timo vahe revatga huno hagege hunegeno, vahe'mo ome antegeno eankna nagritera hugahampi? \v 19 Hagi anagema hugeno'a Ra Anumzamo'a kenona amanage hu'ne. Kagrama kagu'a rukrahe'ma hunka nagrite'ma ete esananke'na, ete kasefa hankavea kamisanugenka, nagri eri'zana erinka vugahane. Kagra agafa'ama omne nanekema nehana zana netrenka, knare nanekege'ma hanunka, Nagri nagi'ma erinka keagama hu vahe manigahane. Ana hananke'za vahe'mo'za rukrahe huza kagritega egahazanki, kagra zamagri zamagera ontegahane. \v 20 Nagra kagrira kazeri hankaveti'sanugenka, bronsireti'ma eri hanaveti'za tro hu'naza vihu keginagna hunka ama vahe zamavurera manigahane. Ana hu'nesanke'za hara regantegahazanagi kazeri otregahaze. Na'ankure Nagra kagrane mani'ne'na kegava hunegante'na kagu'vazi'na ete kavregahue. Nagra Ra Anumzamo'na ama nanekea nehue. \v 21 Nagra havi avu'ava zama nehaza vahemokizmi zamazampintira kaza hu'na kavare atregahue. Ana nehu'na hazenke vahe'mokizmi zamazampintira ete kagu'vazina kavaregahue. \c 16 \s Henkama Juda vahete'ma esania hazenke zamofo naneke \p \v 1 Hagi mago'ene Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. \v 2 Hagi amama mani'nana kumapina ara erinka ne' mofavreramine mofa'nerami'nena ozamanto. \v 3 Na'ankure ama kumapima kasezamante'naza mofavreraminte'ma fore'ma hania zanku'ene zamarera zamafante'ma fore'ma hania zankura Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne. \v 4 Zamagrira ruzahu krimo zamahe frigahie. Ana hina mago vahe'mo'a zavira ateno ase ozamantesige'za fri'za mopafi umase emase hu'nesageno, zamavufagamo'a rifagna hugahie. Mago'a vahera ha' vahe'mo'za zamahe nefrisageno, mago'a vahera ne'zanku hu'za frigahaze. Ana hanage'za namamo'zane, afi zaga kfamo'zane zamavufaga traga hu'za negahaze. \p \v 5 Hagi Ra Anumzamo'a mago'ene huno, ama ana vahe'ma fri'nenage'za zavi'ma atesaza nompina vunka zavira netenka kasunkura huozamanto. Na'ankure narimpa fru zana zamagritetira ko eri netre'na, vagaore navesi'zane nasunku zanena eri atre'noe. \v 6 Hagi feno vahero zamunte omane vahero amama mani'naza mopamofo agu'afima nemaniza vahera maka frisage'za mago vahe'mo'a zavira ateno aseozamantegahie. Vahe'mo'za ana vahekura zamasunku hu'za zamavufaga taga huge, zamazokara taga hugera osugahaze. \v 7 Hagi mago vahemo'ma frisige'za zavi'ma nete'za mani'nesaza vahera mago vahe'mo'a ne'zane tinena erino eme ozamigahie. Zamarera zamafa'zanena frisage'za ana zanke hu'za vahe'mo'za eme zamasunkura hunezamante'za tina afiza eme ozamigahaze. \v 8 Ana hu'neanki vahe'mo'zama tusi ne'zama kre'za nene'za tinema nene'za musenkasema hanaza nompina kagra umani'nenka, ne'zane tinena onetfa huo. \v 9 Na'ankure Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage hu'ne, Kagrama ofri kasefa'ma hunka manisana kna'afina mani'nenka kavufinti negesanke'na, ama mopamofo agu'afima mani'neza muse zagame'ma nehu'za ki'za zokago'ma nehaza avu'ava zana Nagra eri fanane nehu'na, aravema nehazage'za musenkasema nehaza zamagasasanena eri atregahue. \v 10 Hagi ama anazamofo nanekema vahe'ma nezamasamisanke'za zamagra anage hugahaze. Nagafare Ra Anumzamo'a ama ana hazenke zantamina atre'nigeno tagritera egahie? huza hugahaze. Tagra na'a havizana hu'nona zante tazeri haviza hunakura nehie? Ra Anumzana tagri Anumzamofo avufina inan kumi tagra hu'none hu'za hugahaze? \v 11 Anagema hanagenka amanage hunka zamasamio. E'ina'ma hanuana na'ankure tamagehe'zama zamefi hunenami'za havi anumzaraminte'ma mono'ma hunezamante'za, eri'zama eri nezamante'za, zamefi hunenami'za, Nagri kasegema amagema onte'nazagu anara hugahue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 12 Ana nehuta tamagehe'zama hu'naza havi avu'ava zana zamagatereta tamagra hu'naze. Tamagri tamagu tamagesamo'a hankavetigeta tamagra'a tamavesite havi avu'ava zana nehuta, Nagri nanekea nontahize. \v 13 E'ina hu'negu amama mani'naza mopafintira tamazeri mate'vanugeta tamagehe'zane tamagranema keta antahita osu'naza moparega vugahaze. Anantega umani'neta hanine zagenena kaza osu havi anumzantamintera monora huzamantegahaze. Ana'ma nehanage'na Nagra nasunkura huramante'na tamazeri so'ea osugahue. \p \v 14 Hianagi Ra Anumzamo'a huno, Mago kna ne-eankino ana knama esanige'za, mago'a zante'ma huvempama hunakura, Israeli vahe'ma zamavareno Isipiti'ma atiramino e'nea Ra Anumzama kasefa huno mani'nea Anumzante huvempa nehune hu'za osugahaze. \v 15 Hianagi zamagra amanage hugahaze, tamagerafa huno ofri kasefa huno mani'nea Ra Anumzamofo agifi huvempa hunankino, Israeli vahe'ma tavaretregeta vuta noti kaziga moparegane ru moparamintegama ome kinama huta mani'nontegati tavreno ete mopatire e'ne. Anagema hanazana na'ankure Nagra zamagehe'ima zami'noa mopafi ete zamavare'na esua zanku anagea hugahaze. \v 16 Hianagi Ra Anumzamo'na menina rama'a ha' vahe huzamantesuge'za e'za, nozame zama nehaza vahe'mo'zama kuko atre'za nozamema aze'nerizaza hu'za, ama ana vahera ha' vahe'mo'za zamazerigahaze. Ana'ma hutesage'na ete henka mago'ene ha' vahera huzamantesuge'za e'za, zagagafa zama nehaza vahe'mo'zama zaga kfama zamarotago hu'za nehazaza hu'za, ranra agonaramimpine, ne'onse agonaramimpine, havegampinema fra'ma ki'za mani'nafintira zamavazu hugahaze. \v 17 Na'ankure Nagra maka zama nehazana navunte'na nezamagoanki'za, havi avu'ava zama nehaza zamo'a nagri navurera franokie. Ana hu'neanki'za nagri navurera kumi zamia eri frara okigahaze. \v 18 Hagi kotazana, zamagrama kumi'ma nehu'za hazenke'ma hu'naza zantera, knazana nagra mago'ene eri agofetu hu'na zamazeri haviza hugahue. Na'ankure zamagra kaza osuno agoterfa havi anumzaramimofo amema'ama tro'ma hu'za eri hakarema nehaza zamo Nagri mopa eri haviza hu'ne. \p \v 19 Hagi anante nagra hu'na, Ra Anumzamoka hazenke knafima mani'nogenka kagra nagri hankave mani'nenka, fra'ma kisanua hankave kumani'a mani'nane. Kokankonka maka ama mopafima mani'naza vahe'mo'za kagrite e'za amanage hugahaze. Tagehe'zama amage'ma ante'naza anumzaramina tamage anumzana omani'naze. Zamagra amne zanki'za mago'zana huozmante'naze. \v 20 Hagi vahe'mo'za zamazantetira amne anumzazamia tro hugahaze. Hianagi ana anumzantamima tro'ma hanazana e'i tamage anumza omani'naze. \v 21 Hagi Ra Anumzamo'a huno, menina Nagra'a hihamu hankaveni'a zamaveri hanuge'za kegahaze. Ana nehu'za Ra Anumzanema hu'za nehaza nagia ke'za antahiza hugahaze. \c 17 \s Juda vahe'mo'zama hu'naza kumite knaza zamisania zamofo naneke \p \v 1 Hagi Juda vahe'mokizmi kumira roro hu'nea aini zotareti havegna'ma huno hankaveti'nea zamagu'arera hanagati'za krenente'za, Kresramanama nevaza itaraminte'ma me'nea pazivetaminte'enena hanagati'za krente'naze. \v 2 Hagi ana vahe'mo'za havi anumzantaminte'ma Kresramanama nevaza itama tro nehu'za, Asera a' havi anumzamofo amema'ama zafare'ma antre'za tro'ma hute'za, ranra zafa agafaramimpine agonaramimpinema ante'naza zantaminkura mofavre naga'zmimo'za zamagera okani'za vu'za monora ome hunezmantaze. \v 3 E'ina hu'negu Nagra tamagri ha' vahera zamatresuge'za Nagri agonaramimpina ne-eza havi anumzante'ma mono'ma hunentaza kumatamina eme eri haviza nehu'za, zagone marerisa feno zantaminena rohu eme tamare'za eri'za vugahaze. Na'ankure tamagrama mopatamifima kumi'ma huta eri hakarema hu'naza zante anara hugahaze. \v 4 Erisanti haregahazema hu'nama tami'noa mopa azeri so'e osu atregahaze. Nagra tamatresugeta keta antahitama osu'naza moparega ha' vahetamimofo eri'za vahe umanigahaze. Na'ankure tamagrama hazazamo narimpa ahe'zana eri akru hazageno, tusi narimpa ahe vava nehiankino, mago vahe'mo'a ana tevea rusura osugahie. \s Ra Anumzamofo knare antahizamofo naneke \p \v 5 Hagi Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne, Vahete'ma amuha'ma nehuno vahe'mo naza hugahie nehuno, vahe'mofo hankavegu'ma nentahino, Nagri'ma amefi'ma hunenamia vahe'mo'a sifnafi manigahie. \v 6 E'inahu'ma hania vahe'mo'a hagege kokampi me'nea trazankna hu'neankino, henkama manino vanifina so'e nomani'zana omanigahie. Ana hu'neankino agra hagege kokampima hagemoke hu'negeno vahe'ma nomanifi manigahie. \v 7 Hianagi iza'o Ra Anumzamofonte amentinti nehuno, Agritema amuha'ma nehania vahe'mo'a asomu'ene manigahie. \v 8 Hagi e'inahuma nehia vahe'mo'a, tinke'nare hankre'naza zafamo'ma rafu'na atregeno fenkame timpi urami'negeno, zagegnama egeno'a korera nosiankna nehie. E'ina hu'neankino zage knafinena ani'na eri nemareno raga rente vava huno vugahie. \v 9 Hagi vahe'mofo agu'afina vahe'ma revatagama hu'zamoke aviteno mago krigna hu'neankino kanamaregara osu'ne. Ana hu'negu iza ana zana keno antahino hugahie? \v 10 Hianagi Nagra Ra Anumzamo'na vahe'mofo antahi'zana ke'na antahi'na nehu'na, vahe'mofo agu'anena rezagane'na negoe. Ana nehu'na zamagrama nehaza zamavu zamavate ante'na mizana zamitere nehue. \p \v 11 Hagi fatgo osu kanteti'ma zago fenoma eri atruma nehaza vahe'mo'za, namamo agra'a onte'nea amute anukino mase'negeno horaho hiankna nehaze. Ana hu'neanki'za kasefa vahe mani'neza ana feno zana atre vagarete'za, ozafama ome resazana zamunte omane negi nagi vahe manigahaze. \s Jeremaia'ma Ra Anumzamofonte amentinti hu'nea naneke \p \v 12 Hagi nagra amanage hu'noe, Ra Anumzamofo hihamu hankave'ane kini tra'mo'a ese agafareti mesga huno meno e'neno, mono noma'afi me'negeta monora hunentone. \v 13 Ra Anumzamoka Israeli vahe'mo'za Kagrite'ma amuha'ma nehaza Anumza mani'nane. Iza'o rukrahe'ma huno katreno vania vahe'mo'a agazegu nehuno kugusopafi avon krente'negeno fanene hiankna hugahie. Na'ankure Ra Anumzamoka kagra vahemo'ma neneno kasefa'ma huno manisia kampui tinkna hu'nananagi, kagri'ma katre'naza agafare anara hugahaze. \v 14 Ra Anumzamoka krifintira nazeri kanamarege'na kanamare'na nemani'na, nagu'vazinka navarege'na knare hu'na manisue. Na'ankure kagri kagige'za husga hunegantoe. \v 15 Hagi antahio, Israeli vahe'mo'za kiza zokago kea hunenante'za, Ra Anumzamofo naneke hunka huama'ma nehana nanekea, iga me'nefi atregeno ana nanekemo'a nena'a efore hinketa kamneno? hu'za nehaze. \v 16 Ra Anumzamoka nagri vahe'ma kegava huo hunka'ma nami'nana eri'zana atrena ofre'noe. Ana nehu'na mago zupa kagrikura hu'na, ama vahetera kari atregeno eme zamazeri haviza hino hu'na osu'noe. Maka nanekema hu'noana kagra ko kenka antahinka hu'nane. \v 17 Ra Anumzamoka kagra nazeri korora osuo. Na'ankure hazenke zama ne-esigenka kagrake'za fra'ma kisanua kumani'a manigahane. \v 18 Hagi knama nami'za nazeri havizama nehaza vahera zamazeri zamagaze huo. Hianagi nagrira natrege'na nagazegura nehu'na, antahintahi hakarea osa'neno. Hagi ana vahera kna nezaminka mago'ane ante agofetu hunka zamazeri haviza huo. \s Mani fruhu kna Sabatima kegava hu'zamofo naneke \p \v 19 Hagi Ra Anumzamo'a nagrira nasamino, Kagra vunka Jerusalemi kuma kafaraminte ome otio. Ese'ma uotisanana veamokizmi kafanema hu'nea kafanteti'ma, Juda kini vahe'mo'zama ufre'za atirami'zama nehaza kafante uotio. Ana'ma hutenka vunka maka kafaraminte'enena ome otitere nehunka, \v 20 amanage hunka maka vahera zamasamio. Ama kuma kafaramimpinti'ma ufreta atiramitama nehaza vahe'motane, Juda kini vahe'motane Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'motane, maka Juda vahe'motanena Ra Anumzamo'ma hania nanekea kama antahiho. \v 21 Ra Anumzamo'a huno, Nagrama hanua koro kea antahiho. Tamagrama knare huta mani'sanunema hanuta, mani fruhu kna Sabatirera Jerusalemi kumamofo kafaramimpintira feno zana erita marerita atiramita osiho. \v 22 Sabati knarera nontamifintira knama huga zana eri fegira nonteta, eri'zanena e'oriho. Hianagi Nagra tamagehe'ima zamasami'na Sabati kna ruotge hu'ne hu'nama zamasami'noa kante amage anteta kegava hiho. \v 23 Hianagi tamagri tamagehe'za ana nanekea antahi'za amagera nonte'za rukrahema hu'za ana nanekema antahi zankura zamavaresra hu'ne. Ana nehu'za zamavumro'ma ante kema huana zamagesa ante'za ontahi'naze. \v 24 Hianagi Nagri nanekema antahita, kuma kafaramimpinti'ma feno zama erita atiramita mareritama nosuta, zagore'ma notreta, Sabati kna zupa eri'zama e'norita, Sabatima kegavama hanage'za, \v 25 kini vahemo'zane eri'za vahe zamimo'zanena ama ana kuma kafaramimpinti mareri'za atirami'za huvava hugahaze. E'ina nehanigeno Deviti nagapinti kinia efore hunante anante hu'za Jerusalemi kumapina kini tratera manigahaze. Maka zupa kini vahemo'zane eri'za vahe'zamimo'zanena, karisizamifine hosi agumpine mani'neza, kuma kafaramimpintira mareri'za atirami'za nehu'za, Juda vahe amu'nompina vano hugahaze. Ana nehanage'za ama rankumapina vahera manivava hu'za vugahaze. \v 26 Hagi Jerusalemi kuma'mofoma megagi'nea kumatamimpinti'ene Juda mopafima me'nea kumatamimpinti'ene, Jerusalemi kuma tavaonte'ma megagi'nea ne'onse kumatamimpinti'ene, Benzameni naga'mokizmi mopafinti'ene, zage fre kazigama me'nea ne'onse agonaramimofo agafinti'ene, agonaramimpima me'nea mopafinti'ene, Negevi kazigatiki hu'za vahera ne-e'za, tevefima kre fananehu ofane, mago'a ofaramine, witi ofaramine, mana nentake'za insensine, muse ofanena eri'za Ra Anumzamofo mono nontega egahaze. \v 27 Hianagi tamagra Nagri kema ontahita Sabatima kegavama nosuta, mago'a knare'ma nehazaza huta, Jerusalemi kumamofo kafaramimpinti'ma fenozama erita marerita atiramita nehuta Sabati zupama ke'onke zama zagore'ma atresage'na, Nagra Jerusalemi kuma kafaramintera teve tagintesanugeno nereno, Jerusalemi kumapima me'nea ranra nontaminena teno vuno eno huno neresigeno, mago vahe'mo'a ana tevea rusura osugahie. \c 18 \s Jeremaia'ma mopa kavoma tro nehia ne'mofo nompi vu'nea naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a amanage huno Jeremaia'na nasami'ne. \v 2 Kagra mopa kavoma tro nehia ne'mofo nontega uramige'na, anante Nagra nanekeni'a kasami'neno. \v 3 Anage hige'na nagra mopa kavoma tro nehia nemofo nontega urami'na ome koana, kagikagi nehigeno mopa kavoma tro'ma nehia zante ana ne'mo'a mago kavo tro nehige'na ke'noe. \v 4 Hianagi mopa kavoma tro nehia ne'mo'ma keana ana kavomo'a agrama antahi'nea kantera forera osigeno, anama tro'ma nehia mopa kavoa ete eri regripeteno agrama antahi'nea kante ete ru kavo tro hu'ne. \v 5 Anante Ra Anumzamo'a amanage huno nanekea nasami'ne. \v 6 Tamagra Israeli vahe'motama Nagriku'ma antahi'zana, mopa kavoma tro'ma nehia nemo'ma mopa kavore'ma hiazana tagritera osugahie huta nehazafi? Tamagra Israeli vahe'mota mopa kavoma tro'ma nehia ne'mofo azampima, higo mopama meaza huta, Nagri nazampi mani'naze. \v 7 Hianagi Nagra mago'a zupa huama hu'na, mago mopafi vaheku'ene mago kinimo'ma kegavama hu'nesia mopafi vaheku'ma hu'na, zamazeri haviza nehu'na zamavare atregahuema hanuge'zama, \v 8 ana koro kema huzamisanua mopafi vahe'mo'zama kefo avu'ava zama tro'ma nehaza zama atresage'na, Nagrama zamazeri haviza hugahue hu'nama hu'noa zana osugahue. \v 9 Hagi Nagra mago'a zupa huama hu'na, mago mopafi vaheku'ene mago kinimo'ma kegavama hu'nesia mopafi vahekura hu'na, tamazeri so'e hanugeta hankavetita manigahaze hanuge'za, \v 10 ana nanekema antahi'za amage'ma nonte'za, Nagri navufima kefo avu'ava zama hanage'na, tamazeri knare hugahue hu'nama huvempama hu'noa zana osugahue. \v 11 E'ina hu'negu Jeremaiaga vunka Juda vahe'ene Jerusalemi vahera Ra Anumzamo'a amanage huno koro kea hie hunka ome zamasamio. Tamagri'ma tamazeri knare'ma huga zana atre'na tamazeri haviza hugahuanki, makamota kefo avu'ava zama nehaza zana atreta fatgo avu'ava'za hiho. \v 12 Hianagi ana vahe'mo'za anage hu'za kenona hugantegahaze. Kagrama nehana nanekea antahi nonkamune. Tagra nazano hunaku'ma hanuna zana, keka'a ontahi tagri tagu'amo'ma hihoma hania havi avu'ava zana huta vugahune. \v 13 E'ina hu'nagu Ra Anumzamo'a huno, amanahu kefo avu'ava'ma nehaza zamofo agenkea mago'a vahe'mo'za nehazageta antahi'nazo hunka ome zamantahigenka ko. Israeli vahe'mo'za Nagri navurera vene omase mofakna hu'nazanagi, menina haviza huno kefozantfa hu'nea avu'ava'za hu'naze. \v 14 Hagi mago'a knafina Lebanonima me'nea havege agonaramimpintira aisimo'a ze'zera huno hagegea hugafi? Hifi ana agonaramimpinti'ma zasi nentake tintamima hanati'zama eneramiza timo'za tane'za hagegea hugahazafi? I'o anara nosaze. \v 15 Hianagi Nagri vahe'mo'za nagrikura zamagenekani'za, vu'za kaza osu havi anumzaraminte mnanentake zantamina ome kremana vu'naze. E'inama haza zamo hige'za traka hu'za korapa'ma knare hu'negeza'ma neaza kana eme atre'naze. Ana hute'za menina haviza huno hapake hu'nea kante nevaze. \v 16 E'ina hu'nazagu huno mopa zamimo'a haviza hina ka'ma koka fore huteno mago avame'za megahie. Ana hu'nesanige'za maka zupa kante'ma vanoma hanaza vahe'mo'zama nege'za, antri huza zamagena rugahaze. \v 17 Hagi ha' vahe'zamimo'za negesage'na zage hanati kazigati zahomo'ma eno kugusopama eri harafi'ma huno viaza hu'na zamazeri panani hanuge'za ufre efre hugahaze. Ana nehu'na knazama erisazana Nagra namefi hunezami'na, knazamo'ma zamazeri havizama haniana, rukrahera hu'na ozamagegahue. \s Jeremaiama ahenaku ke retro hu'naza naneke \p \v 18 Hagi anante veamo'za amanage hu'naze. Enketa mago'a kanku haketa Jeremaiama azeri havizama hanuna nanekea oku retro hamneno. Tagranena rama'a pristi vahe manizageno, knare antahi'zane vahe'ene kasnampa vahe'enena rama'a mani nazankita agrira antahi omi'none. E'ina hu'negu agrama nanekema rempi huneramino antahintahi neramino, kasnampa nanekema tasami'zankura tavesra hunentone. Enketa nanekereti azeri haviza nehuta, agrama hania nanekea ontahisanune hu'naze. \v 19 Hagi anante nagra anage hu'noe. Ra Anumzamoka nagri nunamuna antahinamio. Ana nehunka nagri'ma ha'ma renenantaza vahe'mo'zama nehaza nanekea antahio! \v 20 Knare avu'ava zama hua zantera nona hu'za havi avu'ava zanteti mizana nami'za nehazafi? Na'ankure zamagra nagrira nahenaku keri kafinte'naze. Kagri kavuga nagra oti'nena karimpa ahenezamantenka zamazeri haviza osuogu'ma memema hu'na kantahige'noa zankura kagera okanio. \v 21 Ana hu'negu zamatrege'za ana vahe'mokizmi mofavre naga'mo'za zamagaku hu'za nefrisage'za, mago'a vahera ha' vahe'mo'za e'za bainati kazinteti eme zamahe friho. Vene'ne naga'ene mofavre naga'enena eme zamahe vagaresnage'za a'nezmimo'za mofavrea onte kento a'nene maniho. Zamatrege'za ranra vahera kri eri'za nefrisagenka, nehazaveramina zamatrege'za bainati kazinteti hapi zamahe friho. \v 22 Ha' vahe'mokizmi sondia vahe'mo'zama nozamifima ame hu'zama emarerisage'za, tusi koro nehu'za nozamifintira krafage hugahaze. Na'ankure nagrama uramisua kerima kafinente'za, kama vanufima krifuma anagi ante'nazagu anara hugahaze. \v 23 Hianagi Ra Anumzamoka nagri'ma nahe fri'naku'ma kema retro'ma hu'nazana kagra ko antahi'nane. E'ina hu'negu ana kefozazamine kumi'zaminena atre ozamantenka krimpa ahenezamantenka nezmagege'za ru vahe'mo'za e'za eme zamazeri haviza hiho. \c 19 \s Jeremaia'ma mopa kavoma rurako hutre'nea naneke \p \v 1 Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. Mopa kavoma tro nehia netega uraminka, mopa kavoa mago ome miza huo. Ana hutenka mago'a kva vahe'ene pristi vahe'enena kea hunka zamavare'nenka vuo. \v 2 Hagi Jerusalemi kuma'mofona, kavo rurakohu kafanema nehaza kafanteti atiramita vuta Ben-Hinomu agupofi viho. Anantegama vuteta amanage hunka ome zamasamio. \v 3 Tamagra Juda kini vahe'motane Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'motanena Ra Anumzamo'ma hiankea antahiho, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana, Israeli vahe'mokizmi Anumzamo'a amanage hie, antahiho Nagra rama'a knaza avre'na ama agupofina esuge'za ana zamofo agenkema vahe'mo'za nentahisu'za antri hugahaze. \v 4 Na'ankure Israeli vahe'mo'za zamefi hunenami'za ama agupofina ru anumzamofo mono hunte kuma eri fore hu'naze. Ana nehu'za Juda kini vahe'mo'zane, zamagehe'zane zamagranena ke'za antahi'za osu'naza havi anumzante mananentake'za insensia kre mana vu'naze. Ana nehu'za ke'zami omane mofavre nagara rama'a zamahe'za anampina korana eri tagi atre'naze. \v 5 Ana nehu'za zamagra Bali havi anumzante'ma mono'ma huntesaza kumatami tro huntesga hu'ne'za, ne' mofavre'zamia zamahe'za Bali havi anumzantega tevefi kre fanenehu ofa nehaze. Nagra kea huramante'na, e'ina hiho hu'na huozamante'noa avu'avaza nehu'za, Nagri antahi'zampinena e'inahu antahi'zana omane'neaza tro hu'naze. \v 6 E'ina hu'negu antahiho, Ra Anumzamo'a huno mago kna ne-eanki'za ama mopagura Tofeti agupoe nehu'za, Ben-Hinomu agupoe hu'za osugahazanki, vahe zamahe'za rukitagi netraza agupoe hu'za hugahaze. \v 7 Tamagra Jerusalemi vahe'motane Juda vahe'motanena rama'a antahintahi retro hugahaze. Hianagi nagra ama agupofi ana antahintahi zana eri haviza hugahue. Nagra ha' vahetamia zamatresanuge'za e'za bainati kazinteti eme tamahe frigahaze. Ana hutesage'na namaramine afi zagagafarami huzmante'sanuge'za e'za fri tamavufga eme traga hu'za negahaze. \v 8 Nagra ana hanugeno Jerusalemi kumamo'a haviza huno me'nesige'za, kantegama vanoma hanaza vahe'mo'za anazama nege'za antri nehu'za zamagogogu hugahaze. Na'ankure rama'a hazenke'zamo'ma enoma emeri havizama hu'nea zanku anara hugahaze. \v 9 Hagi ha' vahe'mo'zama eme ha'ma huramantenaku'ma esu'za Jerusalemi kumara eme avazagi kagigahaze. Ana hanageno ne'zana vagaresanigeta ne'zama nesaza zanku hugeta tamagri tava'onte'ma nemanisaza vahera zamaheta neneta, ne'mofavre nagataminena zamaheta negahaze. \v 10 Jeremaiaga nanekema huvagama nerenka, kagranema vu'naza vahe'mo'za negesagenka mopa kavoma erinka vu'nana kavoa rurako nehunka, \v 11 amanage hunka zamasamio, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, ama mopa kavoma ete eri so'e osu'are'ma rufuzafupeaza hu'na, Juda vahe'ene Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'enena zamazeri haviza hugahue. Ana hanugeno Tofeti mopa'afina frisaza vahe'ma asezamantesaza mati megahie. Hianagi rama'a vahe friga hazankino vahe'ma ase zamantesaza kankamuna omanegahie. \v 12 Nagra Ra Anumzamo'na huanki'na, ama ran kuma'ene anampima nemaniza vahe'enena e'inahu avu'ava huna zamazeri haviza hugahue. Ana nehu'na Nagra ama ran kumara eri haviza hutresanugeno Tofeti mopamo'ma hu'neaza huno agru osugahie. \v 13 Jerusalemi kumapima me'nea nontamine Juda kini vahe'mokizmi nontamimo'za, Tofeti mopamo'ma hiaza hu'za Nagri navurera agrua osugahaze. Na'ankure ana nontamimofo agofetura marerita monafima me'nea hanafitaminte, mananentake'za insensia kre mna nevuta, kaza osu havi anumzantamintera waini tina tagita ofa hu'naze. \v 14 Hagi Ra Anumzamo'a hunantege'na Tofetima mani'nena kasnampa nanekema nehuretira nagra atrena vu'na Ra Anumzamofo mono nomofo kumapi ome oti'nena amanage huna vahera zamasami'noe. \v 15 Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzama Israeli vahe Anumzamo'a huno, amama me'nea ran kumate'ene ne'onse kumatamima megagi'nea kumatamintera, huvempama hu'noa knazantamina kofa'a knafi atrenugeno egahie. Na'ankure tamagrira tamagu'amo'a hankavenetigeta Nagri nanekea ontahi'naze. \c 20 \s Jeremaiane Pesurikizni naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamofo mono nonte'ma ugota huno kegavama hu'nea pristi ne' Imeri nemofo Pasuri'a, mani'neno Jeremaiama kasnampa kema hiana antahi'ne. \v 2 Ana nanekema nentahino'a Pasuri'a hige'za kasnampa ne' Jeremaiana azeri'za sefu amite'za avre'za vu'za, Ra Anumzamofo mono nonkumamofo anaga kaziga Benzameni kafanema nehazare tare agiararena zafafi eri rusi hu'za kina hunte'naze. \v 3 Hagi anante knarera Jeremaiana kinafintira Pasuri'a katufente'ne. Ana'ma nehigeno'a amanage huno Jeremaia'a Pasurina asami'ne. Ra Anumzamo'ma kagri kagima aheana Pasuri'e huno nosianki, Magor-Misabibie \f + \fr 20:3 \fr*\ft Magor-Misabibi'ema hu'nea agimofo agu'agesa'a, Korozamo'a maka kaziga megagine huno hu'ne. \ft*\f* huno kagia nehe. \v 4 Na'ankure Ra Anumzamo'a kagrikura amanage huno nehie. Nagra hanugeno kagrite'ma fore'ma hania zamo'a kagri'ene roneka'araminena tamazeri koro hugahie. Kagra negesanke'za ha' vahe'mo'za e'za maka roneka'a bainati kazinteti eme zamahe frigahaze. Ana nehina maka Juda vahera Babiloni kini ne'mofo azampi zamavarentesugeno zamavareno Babiloni kumate ome kina huzamante'neno, bainati kazinteti zamahe frigahie. \v 5 Ana nehu'na ha' vaheka'a zamatre'nuge'za e'za ama ran kumapinti zago fenona eme ha' hu'za eri'za vugahaze. Ana nehu'za tamagrama eri'zama erita eri fore'ma hu'naza zantamine, zago'amo marerisa zantamine, tamagri kini vahe'mo'zama ante'naza zantamine, goline silvanena maka eri'za Babiloni kumatega vugahaze. \v 6 Hagi kagra Pasurigane maka nagakanena tamavre'za Babiloni vu'za kina ome huramantegahaze. Kagra havige kasnampa naneke hunka roneka'aramina zamasami'nanku, kagrane kasnampa nanekema zamasami'nana ronekanena Babiloni mopafi frisage'za anantega aseramantegahaze. \s Jeremaia'ma Ra Anumzamofontega arimpa knaza huama hu'nea naneke \p \v 7 Ra Anumzamoka Kagra renavatga hanke'na, anama renavatgama hana naneke antahi'na amage ante'noe. Kagra nagri hankavea agatere'nanku kagri nanekea eri otre'noe. E'ina hu'negu maka vahe'mo'za maka zupa kiza zokago zankna hu'na mani'noge'za maka vahe'mo'za kiza zokago kea hunenantaze. \v 8 Hagi nagrama kasnampa kema huterema hua zupa nagra kezati'na, ha' zana esanigeta haviza hugahaze hu'noe. E'inagema hu'na Ra Anumzamofo nanekema hua zanku vahe'mo'za huhaviza hunante'za kiza zokago ke hunante vava hu'naze. \v 9 Hianagi nagrama hu'na, Ra Anumzamofo agi'a huama nosu'na, agri nanekea mago'enena huama osugahue hu'na huanagi, ana nanekemo'a nagu'afina tevemo'ma hiaza huno nereno, zaferinanifina tevema reaza nehie. Nagra nanekeka'a huama osu nagu'afi azerisue hu'na huanagi, azeri'agura amuho nehue. \v 10 Hagi nagra rama'a vahe'mo'zama sumisumima nehaza nanekema antahuana, maka kaziga koro'zamo avite'ne nehia nere nehu'za, nagrira koroke hunante'za, kagrama mago'a nanekema hananketa, huama huta vahera zamasamigahune nehaze. Nagrite'ma havi zama fore'ma huno nazeri traka'ma hanige'za kenakura, rone'nimo'zanena zamavu ante'za nenagaze. Ana nehu'za amanage hu'za nehaze. Agra'a traka huno masesigeta, agrama hu'nea avu'ava zantera knazana amigahune hu'za nehaze. \v 11 Hianagi Ra Anumzamo'a harfa sondia kna huno nagrane mani'ne. E'ina hu'negu nagri'ma nazeri haviza hunaku'ma nehaza vahe'mo'za Agri avuga tanafa hu'za nemase'za nagrira nazeri nagate'oregahaze. E'ina'ma hania zamo hanige'za zamagazegu nehanageno, havi zamagima erisaza zamo'a vagaoreno mevava huno vugahie. \v 12 Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamoka fatgo zamavu'zmavama nehaza vahera kagra rezmahenka negenka, zamagu'ane antahintahi zazaminena negane. Kagra krimpa ahe'zana zamagritera erinte ama huo. Na'ankure maka knazani'a kagrite eri'na neoe. \v 13 Ra Anumzamofontega zagame nehuta, Ra Anumzamofona Agi'a husga huntesanune. Na'ankure havi avu'ava zama nehaza vahe'mo'zama, ke'onke zanku'ma atupa'ma nehaza vahe'ma zamazeri havizama nehazageno'a, ana vahe'mokizmi zamazampintira Agra zamagu'vazino nezamavare. \v 14 Hagi antanimo'ma kasenante'nea knagura huhaviza hu'na sifna huntoe. Ana huankino anama kasenante'nea knagura mago vahe'mo'a antahimino musenkasea osanie. \v 15 Hagi anama kasenantegeno'ma, ne' mofavre fore hia huno nanekema erino nenfama eme asamigeno musema hu'nea nera, sifna huntoe. \v 16 Ra Anumzamo'ma korapa'ma me'nea rankuma'ma asunku osuno eri haviza hiankna huno ana ne'mo'a haviza hanie. Atrenkeno ana nemo'a nanterama ha' vahe'mo'zama hanaza krafagea nentahino, feru'ma ha'ma eri'za ne-ezama hanaza ibigemofo agasasankea antahino. \v 17 Na'ankure Ra Anumzamo'a antanimofo arimpafima nahe friasina, antanimofo arimpamo'a nagri mati kna huteno kase onantesine. \v 18 Nahigeno antanimo'a kasenante'nege'na, maka zupa hazenke zampine asunku zampinena mani'na ne-e'na, maka zupa nagazegura hu'na neoe. \c 21 \s Jeremaia'ma Zedekaiantega keagama atrente'nea naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'ma Jeremaiama ama nanekema asami'neana, kini ne' Zedekaia'a, Markija nemofo Pasurine Ma'aseia nemofo pristi ne' Zefaniakiznima huznantegeke Jeremaia'ene keaga ome hunaku vuteke amanage ome hu'na'e. \v 2 Muse hugantonanki tagri tagi erinka Ra Anumzamofona antahigegeno taza hino. Na'ankure Babiloni Kini ne' Nebukatnesa'a ha' eme hurantenaku nehie. Ko'ma hu'nea zana huno Ra Anumzamo'a asunkura huranteno hankave kaguva zama eri fore'ma hanigeno'a, Nebukatnesa'a sondia vahe zaga'a zamavareno ete rukrahe huno vugahifi antahigenka ko. \v 3 Hianagi Jeremaia'a amanage huno ana netrena zanasami'ne. Zedekaiana amanage huta ome asami'o. \v 4 Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage huno hie, Babiloni kini ne'ene sondia vahe'amozanema kuma keginamofo fegi'ama eme kafoma ante'za mani kagi'nesaza vahe'enema ha'ma hunaku'ma tamazampima eritama vanaza ha' zantamina erineta ete rukrahe huta rankumapi efregahaze. Anama hanage'na Nagra ana ha' vahera zamatresanuge'za rankumapina efregahaze. \v 5 Nagra hankavenentake nazana rusute'na Nagrani'a hara huramantegahue. E'inama hanuana Nagra tusi narimpa aheramante noanki'na tamazeri havizantfa hugahue. \v 6 Ana nehu'na ama rankumapima nemaniza vahete'ene, zagagafa re'enena kefo kri atresugeno eno eme zamahe frigahie. \v 7 Hagi Ra Anumzamo'a huno, anazama fore'ma hutesige'na anantera, Juda kini ne' Zedekaiane, eri'za vahe'ane krimo'ma zamahe ofrisia vahe'ene, hapinti'ene zamagaku'enema hu'za ofrisaza vahe'enena, zamavare'na Babiloni kini ne' Nebukatnesa azampine sondia vahe'amo'zama tamahenaku'ma nehaza vahe zamazampi tamavre antesugeno, tamazoa onkiza zmasunkura huoramante'za bainati kazinteti tamahe frigahaze. \v 8 Hagi Ra Anumzamo'a mago'ene amanage hie hunka vahera zamasamio hu'ne. Keho! Tamasimu'ma erita manisaza zamofo kane, fri'zamofo kanena tamagri tamavuga antogeno me'ne. \v 9 Hagi rankumamofo agu'afima manisaza vahera mago'a bainati kazinteti zamahe nefrisage'za, mago'a ne'zanku hu'za nefrisage'za, mago'a kri eri'za frigahaze. Hianagi iza'o rankumapinti'ma atiramino fegi'ma vuno, Babiloni sondia vahe'ma kafoma eme avazagi kagi'za ha'ma huramantenaku'ma nehaza vahe zamazampima ufresania vahera ahe ofrisageno asimu erino manigahie. \v 10 Nagra ama rankumamofona mago knare zana huontegahuanki, hazenke'za eri'na agritera egahue hu'na nagesa antahi'noe. Ama rankumara Babiloni kini ne'mofo azampi erintesanugeno, teve taginteno eri haviza hugahie huno Ra Anumzamo'a huama hu'ne. \s Juda kini vahe'mofo naga'mozama knazama erisaza zamofo naneke \p \v 11 Hagi Juda kini ne'mofo nagara, Ra Anumzamo'a amanage hie hunka zamasamio hu'ne. \v 12 Deviti naga'mota Ra Anumzamo'a amanage hianki antahiho, maka nanterana vahe knazama keagafima refko'ma hanazana fatgo huta refko hiho. Hagi mago vahe'mo'ma mago vahe'ma kna nemino, ke'onke zama'ama musufama eri'nesanigeta, ana musufa vahe'mofo kaziga anteta agura ovaziho. Hagi ana'ma osanageno'a, narimpa ahe'zamo'a tevemo hiaza huno rukru hina mago vahe'mo'a rusura osugahie. Na'ankure tamagrama hu'naza kefo avu'ava zamo hanige'na anara hugahue. \v 13 Hagi amama havege'ma hu'nea agonafima nemanita, kefenkamuteta agupofima negeta, iza amuhara hu'nesia vahemo hara eme hurantegahiema huta nehaza vahe'mota antahiho. Nagra hara huramantegahue. \v 14 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Tamagrama hu'naza kefo tamavu tamava zantera, Nagra nona hu'na knazana tamigahue. Ana nehu'na zafaraminte teve tagintesugeno teno nevuno, maka zantamima kuma tva'onte'ma megagi'nea zantaminena tevereno erihana hugahie. \c 22 \s Juda kini vahe'mo'zama hazenkema erisaza zamofo naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne. Kagra Jeremaiaga Juda kini ne'mofo nonte uraminka amanage hunka nanekea ome zamasamio. \v 2 Juda kini ne'ma Deviti kini trate'ma mani'nana ne'mokane, eri'za vahe kamo'zane, ama kuma'mofo kafaramimpinti'ma efresaza vahe'motanena tamagesa ante'neta Ra Anumzamofo nenekea antahiho. \v 3 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Fatgo avu'avaza huta refkoma hanazana, vahe'mo'zama zamazeri havizama nehu'za ke'onke'za zamima musufama erisageta, zamazeri havizama hanaza vahetega anteta zamaza hiho. Ana nehuta ru vahe'ma tamagranema enemaniza vahe'ene, megusa mofavre naga'ene, kento a'nane naga'enena zamazeri havizana huta hara reozmanteho. Ana nehuta ke'zami omane vahera zamaheta ama kumapina korana eri tagi otreho. \v 4 Hagi tamagrama ama nanekema antahita amage'ma antesageno'a, kini ne'ma nemania nomofo kafaramimpinti Deviti kini trate'ma kinima emanisaza vahe'mo'za karisine hosi afumofo agumpi mani'ne'za enefresage'za, kini ne'mofo eri'za vahemo'zane veamo'zanena ana kafaramimpinti efregahaze. \v 5 Hianagi tamagra Nagri kema antahita amage'ma ontesazana, Nagra'a nagifi huvempa huankino ama nomo'a havizantfa hanigeno anampina mago zana omanegahie huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \p \v 6 Hagi Juda kini ne'mo'ma nemania kumakura amanage huno Ra Anumzamo'a hu'ne. Kagra nagri navurera knare'zantfama hu'nea Gileati mopagna nehunka, Lebanoni mopafima me'nea za'za agonagna hu'nane. Hianagi menina kazeri haviza hanugenka, ka'ma kokamo'ma hiaza nehunka, havizama hu'nea kumapima vahe'ma omaniaza hugahane. \v 7 Nagra tamagri ha' vahera huzmantenuge'za ha'ma hu'zantamine erine'za e'za knare'nare sida zafaraminteti'ma noma ki'naza zafaramina eme tagana vazi'za teve hanavazi'za kregahaze. \v 8 Hagi ana'ma hutesage'za henka kokankoka moparegati vahe'mo'zama ama rankuma tavaonte'ma enevanu'za, amanage hu'za zamagra'a zamagenoka hugahaze. Nahigeno Ra Anumzamo'a agima vu'nea Jerusalemi rankumara amanahu avu'ava zana trohunte hu'za hugahaze. \v 9 Ana ke'zamirera zamagra'a kenona amanage hu'za hugahaze. E'ina'ma hu'neana, na'ankure Ra Anumzana zamagra'a Anumzanema huhagerafi huvempa kema hu'naza nanekema zamefi hunemi'za, havi anumzaraminte kepri hu'za mono'ma nehu'za eri'zama eri zamante'naza zanku anara hu'ne hu'za hugahaze. \p \v 10 Hagi kini ne' Josaia'ma fria zankura zavira neteta tamasunkura osuta, agri nemofo kini ne' Jehoahasinku tamasunkura nehuta zavirateho. Na'ankure ha' vahe'mo'za eme avre'za ru moparega ome kina huntesageno, anantega umani'neno mopa'a eme onketfa hugahie. \v 11 Hagi Josaia nemofo Jehoahasima nefa noma erino Juda kinima maninege'za avre'za kinama ome hunte'naza nekura Ra Anumzamo'a huno, ete ama kumatera omegahie hu'ne. \v 12 Anama avre'za vu'za ome kinama hunte'naza moparega umani'neno frigahiankino, ama mopa ete mago'enena eme onkegahie. \p \v 13 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Kini ne' Jehoiakimi'a ra knazampi ufregahianki kva hino. Na'ankure agra fatgo osu avu'ava huno tva'oma'are'ma nemaniza vahera hige'za noma'ane noma'amofo agofetu'ma me'nea nonema ki'naza vahera, mizana ozami'ne. \v 14 Hagi ana kini nemo'a huno, nagra noni'a ra nonkrefa kite'na nomofo agofetu'ma me'nea nompina ranra zante ome hunaraginte eme hunaraginte nehu'na, zaho'ma eri kana rama'a hagenente'na, sida zafareti nomofo agu'afina ahegagintegahue. Ana hute'na koranke pentireti eri masave hu'na frentesugeno hentofaza hugahie huno nehie. \v 15 Hagi kagrama antahinana mago'a vahe'ma zamagatere'na rama'a sida zafareti'ma noma ki'noa zamo hige'na kinia mani'noe hunka nehampi? Hagi negafa Josaia'ma ne'zane tinema neneno, fatgo avu'ava zama nehuno, fatgoma huno vahe'ma refkoma hiazamo higeno knare'ma huno nomani'zama mani'neana kagra antahi'nampi? \v 16 Hagi Josaia'a zamunte omane vahe'ene ke'onke zanku'ma atupa'ma hu'naza vahe'enena zamagri kaziga anteno zamaza hu'ne. Ana'ma hiazamo higeno maka'zama hiazamo'a knare zanke hu'ne. Ra Anumzamo'a huno, Nagri'ma nageno antahino'ma hu'nesania vahe'mo'a e'inahu avu'avaza hugahie huno hu'ne. \v 17 Hianagi kagra maka zana kavureti keganunu nehunka fatgo osu kanku hakenka fenozana eri avi'netane. Ke'zami omane vahera zamahe nefrinka, zamunte omane vahera zamazeri haviza nehunka, zago'zamia hanarenka e'nerine. \v 18 E'ina hu'negu Juda kini ne' Josaia nemofo Jehoiakiminkura Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne. Jehoiakimi'ma frisige'za vahe'mo'za agrikura zamasunku hu'za zavira nete'za, nerafunkura tasunku hune nosanageno, nerasaronkura tasunku hune hu'za osugahaze. Ana nehanage'za vahemo'zanena zavira atenente'za kvatimofonkura tasunku huntone nosanageno, hankave kini nekura tasunku huntone hu'za nosu'za, agrikura zavira otegahaze. \v 19 Hagi agri'ma asente'sazana tonki afu'ma frige'za asente'naku'ma avazu hu'za megia nevazankna huza Jerusalemi kumapintira avazuvaze hu'za kuma kafante vute'za megi'a ome matevu atregahaze. \p \v 20 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mota, ana maka vahe'ma zamagranema nanekema huhagerafi'naza vahera hago haviza huvagarazanki zamagrikura Lebanoni mopafi marerita zavira ome neteta, Abarimi mopafina ranke huta zavi krafa ome nehuta Basani mopafinena zavirateta vano hiho. \v 21 Hagi kagrama maka zampima knare'ma hunka mani'nana knafi ko nagra koro kea kasami'noane. Hianagi kagra hunka, ana nanekea ontahigahue hunka hu'nane. E'inahu kema hanana ko'ma osi'ma mani'nantegati'ma hunka'ma e'nana naneke ana nanekege menina nehane. Ana nehunka nagri kea antahinka amagera nontane. \v 22 Hagi kagri ha' vahe'mo'za zaho'mo hiaza hu'za e'za kva vaheka'a eme zamavaresga hu'za vugahaze. Kagrama eri hagerafinka'ma nemanina vahera zamavare'za maka kina ome huzamantegahaze. Ana hanigenka kagrama hu'nana havi kavukva zankura krimpamo'a kna nehina kagazegu hugahane. \v 23 Hagi Lebanonima nemaniza vahe'mota, namamo sida zafafi noma ki'no nemaniaza huta, sida zafareti nona kita mani'nazanagi, mofavre ante'naku nehia amo'ma atagu nehiaza huta kofta'a knafi tusi tamatagu nehuta kragira rugahaze. \v 24 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Nagra Ra Anumzama kasefa hu'na mani'noa Anumzamo'na huankinka, Juda kini ne' Jehoiakimi nemofo Jekoniaga tamaga kaziga nazampi nentanua rinigna kagra hu'nananagi, kagrira ana rinima eri zafitreankna hugahue. \v 25 Ana hute'na kahefrinaku'ma nehazagenka koro'ma hune zamantana vahera, Babiloni kini ne' Nebukatnesane Babiloni sondia vahe'mokizami zamazampi kavrentegahue. \v 26 Hagi kagri'ene negreranena tanazerite'na matevu atresugeta ru moparega vugaha'e. Ana mopa tanagri mopa omane'neanagi anantega umanineta frigaha'e. \v 27 Ama mopafima e'zankura tusiza huno tanavesigahie. Hianagi ometfa hugaha'e. \v 28 Hagi nahigeno Jehoiakimi'a tako'ma huno haviza hu'nea mopa kavogna nehuno, vahe'mo'za avesi nontaza mopa kavognara hu'ne? Nahanige'za agri'ene mofavre naga'anena zamavare'za vu'za ome zamasgafe tresage'za ke'za antahi'za osu'nesaza mopafina kina hugahaze? \v 29 Hagi mopamoka, ama mopamoka, ama Israeli mopamoka Ra Anumzamofo nanekea antahio. \v 30 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Jehoiakimi agigenkema krentesana avontafepima krentesanana, agrikura mofavre onte'nea nere hunka krento. Na'ankure ne' mofavre naga'afintira magomo'a agri kumara erino Deviti kini tratera kinia omanigahie. Ana nehina henka'anena kinia eforera hu'za Juda vahetera kegava osugahaze. \c 23 \s Ra Anumzamo'a agra'a fatgo eri'za vahe'a huhamprisia zamofo naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Nagri vahetema kegavama nehaza kva vahe'mota, Nagri vahera zamazeri haviza nehazankita, hago hazenkefi mani'naze. Sipisipima kegavama nehaza vahe'mo'za sipisipi naga'ma repanani hazage'za hazagre'za frazankna tamagra nehaze. \v 2 E'ina hu'negu Ra Anumzana Israeli vahemota Anumzamo'a ana sipisipi kva vahe'motagura amanage huno nehie. Tamagra Nagri sipisipi nagara repanani nehuta, kantera zamavare fatgo huta ovu'naze. Ana nehuta kegava hu so'e huozamante'naze. Tamagrama e'inahu havi avu'ava zama hu'naza agafare Nagra nona hu'na tamazeri haviza hugahue huno hu'ne. \v 3 Hagi ana'ma hute'na Nagra vaheni'ama zamazeri panani huge'zama ru moparegama umani emanima hu'nazaregatira, osi'a naga'ma ofri'ma mani'nazama'a ete zamavare tru hugahue. Ana hanuge'za ete mopa zamire e'za emanine'za mofavrea kasezmante'za hakare hu'za ome ra hugahaze. \v 4 Hagi Nagra kasefa kva vahe zamazeri otisuga'za kegava huzmantegahaze. Ana hanuge'za mago'enena korora huge zmagogogura osugahaze. Anampintira magomo'e huno fananea osugahie huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 5 Hagi Ra Anumzamo'a huno, magokna ne-eanki'na Nagra Deviti nagapintira mago fatgo avu'ava ene kini ne' azeri otigahue. Ana hanugeno agra kinia mani'neno, knare antahi zanteti'ene fatgo avu'ava zanteti'ene fatgoma huno refkoma hu avu'avazante'ene huno agrama kegavama hania mopafi vahera kegava huzmantegahie. \v 6 Hagi agrama kinima manino kegavama hania knafina, Juda vahe'ene Israeli vahe'mo'zanena mago zankura zamagesa ontahi knare hu'za zamagu'vazi'za manigahaze. Ana hanage'za vahe'mo'za ana ne'mofo agima ahesazana, Ra Anumzamo'a tagri fatgo avu'ava zamofo agafa'a mani'ne hu'za agia ahegahaze. \v 7 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a huno, mago kna ne-eankita tamagra amanage huta osugahaze. Tamagerfa huno Ra Anumzana ofri mani'nea Anumzankino, Israeli vahera tavre atiramigeta Isipi mopafintira e'none huta osugahaze. \v 8 Hianagi zamagra amanage hu'za hugahaze. Ofri kasefa huno mani'nea Ra Anumzamo'a noti kaziga mopafintira Israeli vahera zamavare atiramino ne-eno, ru moparegama zamavare trege'zama kinama ome huterema hu'naregatira ete zamavare atru hugahie. Ana hanige'za ete mopazamifi emanigahaze hu'za hugahaze. \s Havige kasnampa vaheku Jeremaia'ma huhaviza huzmante'nea naneke \p \v 9 Hagi Ra Anumzamo'ma ruotage'ma hu'nea naneke'ama kasnampa vahe'ma ome zamasamio huno'ma nenasamigeno'a, tumo'nimo'a nata negrigeno zaferinani'a omne amne hu'ne. Ana nehigeno aka ti ne'neno rama'a waini ti ne'nea vahe'mo, negi nagi nehuno traka huno umasete emasete hiaza hu'noe. \v 10 Hagi rumofo a'ene rumofo venema monko'zama hu avu'ava'zamo'a mopafina avitegeno, amama mani'naza mopamo'a sifnafi mani'neno kragi'nerie. Ana higeno mopamo'a hagege nehigeno, ka'ma kokampima me'nea trazamo'enena hagege hu'ne. Na'ankure kasnampa vahe'mo'za maka'zama nehaza zamo'a kumi zanke nehu'za, zamagrama eriga eri'zana hankaveti'za e'ori'naze. \v 11 Hagi mago'ene Ra Anumzamo'a huno, Kasnampa vahemo'zane pristi vahemo'zanena Nagri navu'nava zana amagera nontaze. Ana nehu'za Nagri mono nompinena havi avu'ava zana nehazage'na nezamagoe. \v 12 E'ina hu'negu kama vanaza kamo'a kriri hatu hu'nea kampi vazankna nehanage'na, zamaretufe atresuge'za ome traka hu'za masegahaze. Na'ankure zamagrama hu'naza avu'ava zante'ma nonama hu'na zamazeri haviza hanua kafumo'a ne-eanki'na, knaza zamigahue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 13 Hagi ana nehazage'za Samelia kumate'ma nemaniza kasnampa vahe'mo'zama mago kasrino havizama hu'nea avu'ava zama hu'naza zama ke'noana, zamagra Bali havi anumzamofo agifi kasnampa kea nehu'za, Israeli vaheni'a zamavare'za havi kante vu'naze. \v 14 Hianagi Jerusalemi kumapima nemaniza kasnampa vahe'mo'za zamagranena, havizama hu'nea zamavu'zmava zama nehazage'na Nagrama zamage'noana, ru vahe a'nene monko avu'avaza nehu'za, maka zupa havige kege hu'naze. Ana nehu'za havi avu'ava zama nehaza vahera hu izo huzmantage'za mago'ene havi avu'ava zana huvava nehu'za atre'za rukrahera hu'za ome'naze. Nagrama maka vahe'ma zamagoana Sodomu kumate vahe kna hu'za haviza nehazage'za, Jerusalemi kumapi vahe'mo'za Gomora kumate vahe kna hu'za haviza hu'naze. \v 15 E'ina hu'negu Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a kasnampa vahekura amanage hu'ne, Nagra aka traza nezamina avuataga zama me'nea tinena zamisuge'za negahaze. Na'ankure Jerusalemi kumapima nemaniza kasnampa vahepinti havi avu'ava zamo'a agafa huteno ama mopafina vuno eno hu'ne. \p \v 16 Hagi Monafi sondia vahe'mofo hankavenentake Ra Anumzamo'a huno, Kasnampa vahe'mo'zama kasnampa kema nehaza nanekea ontahiho. Na'ankure tamagrikura knare huta manigahaze hu'za havi kasnampa nanekea nehaze. Ana nanekema nehazana Ra Anumzamo'na Nagra osu'noa naneke nehazanki, zamagra'a antahintahifinti havige huza ava'nagna zana ke'none huza nehaze. \v 17 Hagi ama ana kasnampa vahe'mo'za Nagri nanekema amage'ma nontaza vahekura hu'za, Anumzamofo rimpa fru zamo'a tamagrane mesie nehu'za, kema nontahi'za zamagra'a zamavesite'ma vanoma nehaza vahekura hu'za, hazenke zamo'a tamagritera omegahie hu'za nehaze. \v 18 Hianagi nagra Jeremaia'na hu'na, ana kasnampa vahepintira iza Ra Anumzamofo atrufina Agri avuga mani'neno, agra avufintira Anumzamofona negeno nanekema hiana antahi'ne? Ana hu'neankino Agrama hia nenekea mago'mo'e huno agesafintira ontahi'ne. \v 19 Hagi keho! Ra Anumzamofo arimpahe zamo'a, ununkomo'ma nehiaza huno ne-e. Ana nehiankino Agri rimpa ahe'zamo'a kagikagi zahomo nehiaza huno ruherafi ramino eno, havi avu'ava zama nehaza vahe'mokizmi zamasenia eme rentrako hugahie. \v 20 Hagi Ra Anumzamofo arimpa ahe'zamo'a vagaore mevava huno nevanigeno, nazano hugahuema huno antahi'nesia zana ana maka huvagaregahie. Henka'a ana maka zama ome vagaresania zupa, tamagra ama ana zankura antahi ama' hugahaze. \v 21 Ra Anumzamo'a huno, Nagra ana kasnampa vahera huozamante'noe. Hianagi zamagra'a zamagesafinti kasnampa kea hu'za nevu'za, Nagra nanekea ozamasami noanagi, zamagra zamagesafinti havi kasnampa kea ome huama nehaze. \v 22 Hianagi Nagri atrufima zamagra mani'ne'za nagri nanekema antahi'naresina, Nagri nanekea huama hu'za vaheni'a zamasamizage'za nentahi'za, kefo avu'azama nehaza kante'ma nevaza zana atre'za rukrahe hu'za ne-eza, havi avu'ava zampintira atre'za azasine. \v 23 Ra Anumzamo'a huno, Tamagrama antahi'zana, amama mani'nona mopa'afinke Anumzana Agra mani'neno, afete ru moparega Anumzana omani'ne huta nehazafi? \v 24 Hagi Ra Anumzamo'a huno, tamagrama antahi'zana mago vahemo'ma fra'ma ki'nesaniana Nagrikura onkegahie huta nehazo? Ra Anumzamo'a huno, monafine mopafinema Nagrama mani avi'mate'noana tamagra ontahi'nazafi? \v 25 Hagi Ra Anumzamo'a huno, ama ana kasnampa vahe'mo'zama Nagri nagifima havige kasnampa nanekema hu'nazana, nagra ko antahi'noe. Ana kasnampa nanekea amanage hu'naze. Nagra mago ava'na ke'noe, nagra mago ava'na ke'noe hu'za hu'naze. \v 26 Hagi ama ana kasnampa vahe'mo'zama zamagra'a zamagu'afinti'ma eri fore hu'zama havi kasnampa nanekema huama'ma hu'za nevaza zana, nazupa ome atregahaze. Zamagrira zamagu'amo rezmavatga hige'za havi kasnampa naneke eri fore hu'za huama nehaze. \v 27 Hagi zamagra havige ava'nama ke'naza ava'na kea huge antahige nehu'za, zamagrama antahi'zana ana nehanunke'za Anumzamofona antahi omisaze hu'za hu'naze. Zamagehe'za e'inahu avu'avaza hu'za Nagrira antahi onami'za Bali havi anumzante monora hu'naze. \v 28 Hagi mago kasnampa ne'mo'ma ava'nama ke'nesaniana atrenkeno agra ana ava'na huama hino. Hagi mago vahe'mo'ma Nagritegati'ma nanekema eri'nesania vahe'mo'a Nagrama asami'nesanua nanekea hu fatgo huno vahera zamasamino. Nagri nanekemo'a witimofo raga'agna hu'ne. Hianagi ana kasnampa vahe'mokizimi nanekemo'a witimofo akrua gna hu'ne. \v 29 Ra Anumzamo'a huno, Nagri nanekemo'a tevegna hune'no, hamankna hu'neankino havea rufrageno rako huno rufuzafu petregahie. \v 30 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Antahiho! Nagrama mago vahe'ma asami'nenua nanekema musufama erino, Anumzamo nesami'nea naneke huno'ma huama'ma hania kasnampa vahera ha'rentegahue. \v 31 Ra Anumzamo'a huno, zamagra'a zamagiteti havi kasnampa nanekema nehu'za, Anumzamo tamia naneke nehunema hu'za nehaza kasnampa vahera tamagerfa hu'na ha' rezamantegahue. \v 32 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Ava'nama ke'naza zanku'ma havi kasnampa kema nehaza vahera ha' rezamantegahue. Zamagra havige hu'za vaheni'a rezamatga hu'za zamavare'za havi kante nevaze. Nagra ana vahera huhamparite'na huzamantoge'za ome'naze. Ana hu'neankino zamagrama haza zamo'a ama vahera zamaza osutfa nehie, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \p \v 33 Hagi Ra Anumzamo'a Jeremaianagura huno, Mago vahemo'o, mago kasnampa nemo'o, mago pristi vahemo'o kagrite'ma eno, henkama fore'ma hania zankura Ra Anumzamo'a mago'a kasnampa kea kasaminefi tasamioma hanagenka, mago kasnampa kea omneneanki, Ra Anumzamo'a tamatregahie hunka zamasamio. \v 34 Hagi mago vahe'mo'o, mago kasnampa vahe'mo'o mago pristi vahemo'ma havigema huno ama kasnampa kea Ra Anumzamo nasamige'na huama nehuema huno hania vahera, Nagra ana vahe'ene noma'afima nemaniza naga'enena ana maka ranknaza zamigahue. \v 35 Hagi nagra Jeremaia'nama tamasami'nuana, tamafuhe'zane tamagri tavaonte'ma nemaniza vahe'enena amanage huta ontahige antahige hiho. Na'ane huno Ra Anumzamo'a kenona nehie nehuta, na'ane huno nanekea nehie? huta hiho. \v 36 Hianagi Ra Anumzamofo kasnampa kemo'a amanahu hune huta mago'enena huamara osiho. Na'ankure tamagra'a naneke huama nehuta, tagri Anumzama Monafi sondia vahe'mofo Anumzama kasefa'ma huno mani'nea Ra Anumzamofo nanekea eri akrahe krahu nehaze. \v 37 Hagi mago vahemo'ma ana kema hania kasnampa vahe'ma antahigenakura amanage huno antahigeno. Na'ane huno Ra Anumzamo'a kenona huneganteno, na'ane huno nanekea kasami'ne? \v 38 Hianagi tamagra huta ama'i Ra Anumzamofo kasnampa naneke huta nehazanagi, Nagra e'inahu nanekea osiho hu'na i'o huramante'noe. Hianagi Nagri kea eri netreta, ete ama'i Ra Anumzamofo kasnampa naneke huta nehaze. \v 39 E'ina hu'negu Nagra naganekani nezami'na, Nagri tava'ontetira tamaretufe atresugeta, tamafahe'ine tamagri'enema tami'noa rankumara atreta vugahaze. \v 40 Hagi Nagra tamatrenugeta tamagaze zampi mani vava huta nevuta, havi tamagia erita vuvava nehuta anazankura tamagera okanigahaze. \c 24 \s Havi fiki ragane knare fiki rgamofo fronka naneke \p \v 1 Hagi Babiloni kini ne' Nebukatnesama, Juda kini ne' Jehoiakimi nemofo Jekonaia'ma eme nevreno, eri'za vahe'ane keonke zama zamazanteti'ma tro'ma nehaza vahe'ene ke'onke zamofo amema'ama negraza vahe'ene eme zamavareno kina ome huzmantetegeno, Ra Anumzamo'ma ava'nagna zampi naveri'ma hu'neana, fiki zafamofo raga tare ekaeka kupi erintete'za Ra Anumzamofo mono no kafante antageno me'nea naveri hu'ne. \v 2 Hagi mago ekaeka kupima ke'noana, knare huno afure'nea fiki rgarami megeno, mago ekaeka kupima koana, haviza huno kasri'nea fiki rgarami vahemo negara osu'negena ke'noe. \v 3 Anante Ra Anumzamo'a nantahigeno, Jeremaiaga na'a kane? huno hige'na nagra hu'na, knare fiki rgaramima koana, knare zantfa higeno, havizama hu'nea fiki rgaramima koana havizantfa higeno vahe'mo'a negara osu'nege'na ke'noe hugeno, \v 4 anante Ra Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. \v 5 Nagra Ra Anumzana Israeli vahe'mota Anumzamo'nama nehuana, Nagrama ama mopafinti'ma zamavare atroge'za vu'za Babiloni mopafima kinama ome hu'naza Juda vahe'mo'za, nagri navurera e'i knare'ma hu'nea fiki rgaraminkna hu'naze. \v 6 E'ina hu'neanki'na Nagra navu ante'na nezamage'na knare hu'na kegava huzmantegahue. Ana nehu'na ete zamavare'na mopazamifi e'na, eme zamazeri hankaveneti'na zamazeri fenkamia otegahue. Avimzama mopafi hankrazankna hu'na mopafi zamazeri nehankre'na mopafintira zamazeri vati otregahue. \v 7 Hagi Nagra zamagu'zamagesa zamazeri otisuge'za Nagrikura Ra Anumza mani'ne hu'za ke'za antahi'za hugahaze. Ana nehanage'na Nagra zamagri Anumza mani'nena, zamagra Nagri vahe manigahaze. Na'ankure zamagra maka zamagu'areti hu'za Nagrite ete rukrahe hu'za egahaze. \v 8 Hianagi Ra Anumzamo'a huno, Havizama huno vahe'mo'ma negama osu'nea fiki ragamo'ma hiaza hu'na, Juda kini ne' Zedekaiane eri'za vahe'ane, Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'ma ofri osi'a naga'ma ana mopafi mani'nesazo, vu'za Isipi mopafima umani'nesaza naga'enena namefi huzamigahue. \v 9 Hagi Nagrama zamazeri havizantfama hanua zana maka ama mopafi vahe'mo'zama negenu'za, tusi zamagogogu hugahaze. Hagi zamavare atre sanuge'zama umanisaza mopafi vahe'mo'za zamage fenkami netre'za, kiza zokago ke huzamantegahaze. Hagi ana vahe'mo'za vahe'ma huhavizama huzmante'nakura Juda vahe'mo'zama havizama hu'nazaza huta sifnafi maniho hu'za huzmantegahaze. \v 10 Hagi Juda vahetera ha' vahe'ene agatonto zane krine atrenugeno eme zamahe frigahie. Ana hanige'za zamagehe'ine zamagri'enema zami'noa mopafintira fanane hu'za omanigahaze. \c 25 \s Juda vahe'mo'za 70'a kafufima ru moparega kinama ome hanaza naneke \p \v 1 Hagi Josaia nemofo Jehoiakimi'ma Juda vahe kinima manino egeno nampa 4ma hia kafufina, Nebukatnesa'a Babiloni vahe kinia ese kafu kinia mani'ne. E'i ana knafi Ra Anumzamo'a maka Juda vahekura ama nanekea Jeremaia'na nasami'ne. \v 2 Ana hige'na kasnampa ne' Jeremaiana maka Juda vahe'ene maka Jerusalemi kumapima nemaniza vahera zamasami'na, \v 3 Amoni nemofo Josaia'ma Juda vahe kinima manino egeno 13nima hia kafureti'ma, eno meni amare ehanatigeno'a ana makara 23'a kafu hu'ne. E'i ana kna'afina Ra Anumzamo'a nanekea nasamige'na tamasami vava hu'na e'noanagi, tamagra ana nanekea ontahi'naze. \v 4 Ra Anumzamo'a eri'za vahe'a maka kasnampa vahe'aramina huzmantege'za knane knanena e'za nanekea eme tamasami'naze. Hianagi antahi amne nehuta, ana nanekerera tamagesa anteta ontahi'naze. \v 5 Hagi ana kasnampa vahe'mo'za hu'za, tamagra havi kante'ma nevaza zane, havi avu'ava zama nehaza zana atreho. Tamagra e'ina'ma hanuta, Ra Anumzamo'ma tamafahe'ine tamagri'enema tami'nea mopafina mani vava huta vugahaze hu'za tamasami'naze. \v 6 Hagi tamagra ru anumzaramintera eri'zama'a eri nenteta monora huonteho. Ana nehuta ana anumzantamimofo amema'a tamazantetira avako huta tro hunteta nazeri narimpa oheho. Hagi tamagra anama osnage'na tamazeri havizana osugahue. \v 7 Hianagi Nagri nanekea ontahi'naze. E'ina nehuta tamazanteti'ma havi anumza ramimofo amema'ama tro'ma haza zamo, Nagrira nazeri narimpa neheta, hazenke zana avreta tamagra'a tamavatera e'naze. \v 8 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, Tamagra Nagri nanekea antahita amagera onte'nazagu, \v 9 antahiho! Nagra noti kazigama me'nea mopafima nemaniza vahe'ene eri'za vaheni'a Babiloni kini ne' Nebukatnesanena huzmantenuge'za e'za maka amama mani'naza mopamofo agu'afima nemaniza vahera hara huneramante'za, tamagri tavaonte'ma nemaniza vahe'enena hara huzamantegahaze. Ana hanage'na ama mopa eri havizantfa hanuge'za vahe'mo'za nege'za antari nehu'za kiza zokago ke hugahaze. Ana hanigeno mopamo'a haviza huno mevava huno vugahie. \v 10 Ana nehu'na musenkasema nehaza agasasazane a'ma ovasimi avasimima nehutama nehaza krafagene witima refuzafupe havemofo ageru'ene lampe tavimofo masanena tamagripintira eri atrenugeno omanegahie. \v 11 Ana hina ama mopafina mago vahera omanitfa hanigeno kama koka megahie. Hagi Israeli vahe'ene zamagri tavaonte'ma nemaniza vahemo'zanena 70'a kafufi Babiloni kini nemofo eri'za vahera umanigahaze. \p \v 12 Hagi anante 70'a kafuma evutesige'na Babiloni kini ne'ene kegavama hu'nea mopafi vahe'enena kumi'ma hunaza zantera Nagra kna zami'na zamazeri haviza nehu'na mopazmia eri haviza hanugeno haviza huvava huno meno vugahie. \v 13 Hagi maka ama mopafima me'nea kumatamimpima fore huterema hania zanku'ma, Jeremaia'ma maka kasnampa kema asamugeno ama avontafepima krente'nea zantamimo'a maka fore hugahie. \v 14 Hagi Babiloni vahe'mo'zama hu'naza zamavu'zmava zantera Nagra nona huzamantegahue. Ana hanuge'za ru moparegati hankave kini vahe'mo'zane ru moparegati vahe'mo'zanena e'za Babiloni vahera eme zamavare'za kina ome huzamante nesage'za kazokazo eri'za erigahaze. \p \v 15 Hagi Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage huno nasami'ne. Narimpa ahe'zamofo waini timoma avite'nea kapua nazampintira erinka, hugante'nua mopafi vahete vuge'za maka ana mopafi vahe'mo'za neho. \v 16 Hagi ana waini tima ne'za neginagima nehu'za traka hu'za umasete emasete hugahaze. Na'ankure Nagra ha' vahe'zami huzmantenuge'za e'za eme hara huzmantesage'za anara hugahaze. \v 17 Hagi anagema hutege'na ana kapua Ra Anumzamofo azampintira erite'na, maka Ra Anumzamo'ma ome zamio huno'ma hunantea moparamimpi vahete vu'na ana waini tina ome zamuge'za ana maka vahe'mo'za ne'naze. \v 18 Hagi ese'ma agafa hu'noana Jerusalemi kuma'ene Juda mopafima me'nea kumatamimpi vu'na kini vahe'ene eri'za vahe'zamine ome zamuge'za ana kapufinti waini tina ne'naze. Ana'ma hazageno'a kumazmimo'a havizantfa huno me'nege'za, vahe'mo'za antri nehu'za kiza zokago ke hunezmante'za, vahe'ma sifnama huzmante'nakura e'ima hazaza huta sifnafi maniho hu'za nehaze. E'i ana zamo'a meninena meno eno ama knarera ehanati'ne. \v 19 Hagi anantetira Isipi vu'na, kini ne' Ferone mika eri'za vahe'ane, kamani eri'za vahe'ene mika vahe'enena ome zamuge'za ana waini tina ne'naze. \v 20 Ana nehu'na ru moparega vahe'ma Isipi mopafima enemaniza vahe'enena zamuge'za ne'naze. Anantetira maka Uzi mopafima nemaniza kini vahe ome zamuge'za ne'naze. Hagi Filistia vahe kinia 4'a kumate'ma mani'nazana, Askelonima, Gazama, Ekronine osi'a naga'ma ofri'ma mani'naza Asdoti naga'mokizimi kini vahe'ene ome zamuge'za ana waini tina ne'naze. \v 21 Hagi Idomu vahe'ene Moapu vahe'ene Amoni vahe'enena ana waini tina ome zamuge'za nenage'na, \v 22 maka Tairi kini vahe'ene maka Saidoni kini vahe'ene hagerimofo kantu kaziga ankenaregama nemaniza vahetaminena ome zamuge'za nenage'na, \v 23 anantetira vu'na Dedani kini vahe'ene Tema kini vahe'ene Buzi vahe'ene afete'ma umani emanima hu'neza zamagi zamazokama neharaza vahe'mokizmi ome zami'noe. \v 24 Hagi maka Arabia kini vahe'ene ru moparegati vahe'ma hagege kokampima enemaniza vahe'mokizmi kini vahe'enena ome zamuge'za nenazage'na, \v 25 anantetira maka Zimri kini vahe'ma Elamu kini vahe'ma, Midia kini vahe'ene ome nezami'na, \v 26 anantetira vu'na maka noti kaziga mopafima nemaniza kini vahera, afete mani'nazo tvaonte mani'nazo, maka zami vaganere'na, maka ama mopamofo agofetu'ma mani'naza kini vahera zami vagaregahue. Ana hutesanugeno ome vagaretega Babiloni kini ne'mo ana waini tina negahie. \v 27 Hagi Jeremaiaga amanage hunka ome zamasamio. Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, ama ana waini tina neta neginagi nehuta, amuranetita traka huta umase emase nehuta ete mago'enena oraotiho. Na'ankure Nagra ha' vahera huzmanta'nena e'za, hara eme huramante'za tamazeri haviza hugahaze. \v 28 Hianagi ana waini tima zamagra kazampinti'ma eri'za onesagenka, kagra amanage hunka zamasamio. Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, Otreta neho huno hu'ne hunka huo. \v 29 Hagi keho! Jerusalemi kumaku'ma hu'na Nagri nagima mesiema hu'na hu'noa kuma esera eri haviza hute'na, ana maka vahera zamazeri haviza hugahuanki tatresigeta amne manigahune huta tamagesa ontahiho. Nagra Ra Anumzana hankavenentake Anumzamo'na huanki'na, ha' vahe huzmantenuge'za ama mopafina vano nehu'za maka vahera hara huzamante'za vano hugahaze. \v 30 Hagi Jeremaiaga zamazeri havizama hanua kasnampa nanekea maka amanage hunka zamasamio. Ra Anumzamo'a ruotage'ma hu'nea kuma'afintira ranke huno mopa'amofona ke'za tinemisigeno ageru'amo'a ra agasasa rugahie. Grepi rgama zamagareti'ma regatati'ma nehu'za, kezama netizankna huno ranke huno ama mopafima nemaniza vahera zamazeri haviza hugahie. \v 31 Hagi ana kezankemo'a, mika mopa atuparega vuno eno hanige'za antahigahaze. Na'ankure Ra Anumzamo'a miko ama mopafi vahera keaga huzmanteno zamazeri haviza nehuno, kefo avu'ava'ma nehaza vahera tamatresige'za bainati kazinknonteti zamahe frigahaze. Ra Anumzamo ama ana nanekea hu'ne. \p \v 32 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, Antahiho, ama ana knazamo'a mago kaziga mopareti agafa huteno, miko kokantega vuno eno huvagaregahie. Hagi ana nehiankino ama mopamofo atumparegati mago ununko agafa huno eankna nehie. \v 33 Hagi ana knafina Ra Anumzamo'ma zamahe frisia vahe'mokizmi zamavufagamo'a ama mopamofo agofetura maka kaziga amne zankna hugahie. Ana hina mago vahemo'e huno ana vahekura zavira neteno erise ozamantegahie. Anama frisaza vahe zamavufagamo'a kasrino rifagna hugahie. \p \v 34 Hagi sipisipi afute kva vahe'mota tusi tamasunku nehuta zavira ateho. Sipisipi afu nagamokizmi rankva vahe'mota tamagri'ma tamahe nefrino tamare tufetresia knamo'a hago eanki, kugusopafi maseta rukrahe krahe hiho. Na'ankure knare mopa kavomo'ma evuramino rutako'ma nehiaza huta havizantfa hugahaze. \v 35 Hagi sipisipi afute kva vahe'motane, sipisipi afumokizmi rankva vahe'motanema tamagareta ome frakisaza kuma'ene, fre'naza kantaminena omanetfa hugahie. \v 36 Hagi sipisipi afute kva vahemo'zane, sipisipi afumokizmi rankva vahemo'zanena rankrafa hu'za zavira netazanki antahiho. Na'ankure sipisipi afu'mo'zama trazama nenaza mopa Ra Anumzamo'a eri haviza nehige'za anara nehaze. \v 37 Hagi Ra Anumzamofo arimpa ahe'zamo hanigeno, sipisipi afu'mo'zama trazama nene'za mani fruma nehaza mopamo'a haviza huno ka'ma koka megahie. \v 38 Hagi laionimo fraki kuma'a atreno eaza huno Ra Anumzamo'a ne-e. Na'ankure Agra tusi arimpa ahezmanteno ha' vahe huzmantesanige'za e'za Juda vahera ha' eme huzmantegahaze. Ana hanageno mopa zamimo'a haviza huno ka'ma koka megahie. \c 26 \s Jeremaiama ahe frinaku keha re'naza naneke \p \v 1 Hagi Josaia nemofo Jehoiakimi'ma agafa huno Juda vahe kinima nemanigeno'a, Ra Anumzamo'a amanage huno Jeremaia'na nanekea nasami'ne, \v 2 Ra Anumzamo'a huno, kagra vunka Nagri mono nomofo kuma amu'nompi ome oti'nenka, maka Juda mopafima me'nea kumapi vahe'mo'za ana mono nompima mono'ma hunaku'ma esaza vahera, Nagrama huo hu'nama kasamua nanekea magore hunka otrenka ana maka zamasami vagaro. \v 3 Hagi kagrama ome huama'ma hanana nanekema antahi so'ema nehu'za, kefo avu'ava zama nehaza zama atre'za rukrahe hu'za esage'na, zamagrama havi avu'ava zama nehaza zante'ma zamazeri haviza hugahuema hu'noa knazana eri tregahue. \v 4 Hagi Ra Anumzamo'a amanage hie hunka ome zamasamio. Nagri nanekema nontahita, Nagrama tami'noa kasegema amage'ma nonteta, \v 5 knane knanena eri'za vaheni'a kasnampa vahera huzmantoge'za e'za nanekea eme tamasami'naze. Hianagi tamagra ana nanekea antahita amagera onte'naze. \v 6 Ana hu'nazagu ko'ma Sailo ran kuma'ma eri havizama hu'noaza hu'na, ama mono nona eri haviza hanuge'za, maka ama mopafima me'nea kumapi vahe'mo'zama, ha' vahe'zamima kema zamasunakura Jerusalemi kumamo'ma havizama hiaza huta sifnafi maniho hu'za hugahaze. \p \v 7 Hagi Jeremaia'ma ama ana kasnampa kema vuno Ra Anumzamofo mono nompima ome huama'ma hige'za, pristi vahe'ene kasnampa vahe'ene miko vahemo'zanena antahi'naze. \v 8 Hagi Jeremaia'a Ra Anumzamo'ma asmi'nea nanekea ana maka huvagama retege'za, anante pristi vahe'ene kasnampa vahe'ene miko vahe'mo'zanena e'za Jeremaiana eme azeneri'za, kagra meni frigahane nehu'za, \v 9 kagra nahigenka Ra Anumzamofo agifi kasnampa kea hunka, ama mono nomo'ene rankuma mo'enena Sailo kumamo'ma havizama hu'neankna huke haviza hanakeno, anampina mago vahera omanitfa hugahie hunka nehane? Anagema hutage'za Ra Anumzamofo mono nompi Jeremaia'a mani'nege'za vahe'mo'za e'za eme regagi'naze. \v 10 Hagi Juda kva vahe'mo'za kini ne'mofo nompi mani'nazareti anankema nentahi'za Ra Anumzamofo mono nontega mareri'za, mono nompima ufre kafanku'ma Kasefa Kafanema nehaza kante umani'naze. \v 11 Anante pristi vahemo'zane kasnampa vahemo'zanena, amanage hu'za Juda kva vahe'ene mika vahe'enena zamasami'naze. Ama ne'mo'a frigahie. Na'ankure tamagra'a tamagesafinti nentahizageno agra kasnampa kea huno ama rankumamo'a haviza hugahie huno hu'ne. \v 12 Anante Jeremaia'a otino Juda kva vahe'ene mika vahe'enena amanage huno zamasami'ne. Ra Anumzamo'a hunanteno ama mono nomo'ene ama rankumamo'enena haviza hugaha'anki vunka kasnampa nanekea ome huama hunka zamasamio hige'nama e'noa nanekea ana maka hago hugeta antahi'naze. \v 13 Ana hu'negu kama nevaza kana atreta ne-eta, tamavutamava zanena erinte fatgo nehuta, Ra Anumzana tamagri Anumzamofo kea antahita amage anteho. E'ina'ma hanageno'a Ra Anumzamo'a antahintahi'a rukrahe hanigeno, tamazeri havizama hugahuema huno hu'nea knazana atresigeno tamagritera omegahie. \v 14 Hagi menina tamagri tamazampi nagra mani'noanki, nazano tamagrama kesageno fatgo huno knare hugahiankima huta hanaza zana amne hunanteho. \v 15 Hianagi nagri'ma nahe frisuta tamagrama keta antahitama hanazana, keni'a omane'nea ne' nahe frigahazankino nagri kora kumi'mofo knazamo'a tamagrite'ene ama rankumate'ene maka ama ana kumapima nemaniza vahete'ene megahie. Na'ankure maka amama huama'ma hu'na tamasamua nanekea tamage nanekegino, Ra Anumzamo hunantege'na eme huama hugeta tamagra'a tamagesafinti antahi'naze. \v 16 Anante Juda vahete kva vahe'mo'zane, maka vahe'mo'za amanage hu'za pristi vahe'ene kasnampa vahetaminena zamasami'naze. Ama ne'mo'a mago hazenkea osu'neankita ahe ofrigahaze. Na'ankure Ra Anumzana tagri Anumzamofo agifi, agra nanekea eme huama huno tasami'ne. \v 17 Hagi mago'a Juda mopafi ranra vahe'mo'za anampinti oti'za, anama atruma hu'naza vahera amanage hu'za zamasami'naze. \v 18 Hezekaia'ma Juda vahe kinima mani'nea knafina, Moreseti kumateti kasnampa ne' Maika'a maka Juda mopafima nemaniza vahera amanage huno kasnampa kea zamasami'ne, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, Saioni agonafima hozama antenaku mopama rekori atreaza hanugeno Jerusalemi kumamo'a haviza hanigeno anampina havemoke'za hihi huno megahie. Ana nehina menima Ra Anumzamofo mono noma me'nea agonafina, zafa tanopamo hagegahie huno hu'ne. \v 19 Hagi Maika'ma anagema hige'za, Hezekaia'ene maka Juda vahe'mo'za Maikana ahe fri'nazafi? I'o anara osu'naze. Hagi Hezekaia'a Anumzamofo koro huno agri agorga nemanino, kasunku hunanto huno Anumzamofontega nunamu higeno, Ra Anumzamo'a antahintahi'a rukrahe huno knazanteti tamazeri haviza hugahuema huno hu'nea zana atregeno ome'ne. E'ina hu'negu menima Jeremaiama hunte'naku'ma nehu'na avu'ava zamo'a, tagra'a tavate knazana avreta eri agofetu nehune. \v 20 Hagi henka mago nera Kiriat-jearimi kumateti ne' Semaia nemofo Uriakino, Jeremaia'ma hiankna naneke Ra Anumzamofo agifi kasnampa ke huno, Jerusalemi kuma'ene Juda mopamo'enena haviza hugahie huno hu'ne. \v 21 Hagi kini ne' Jehoiakimi'ene maka hankave sondia vahe'amo'zane maka eri'za vahe'amo'zanema ana nanekema nentahizageno'a, kini ne' Jehoiakimi'a Uriana ahe frinaku hu'ne. Hianagi Uria'a ana nanekema nentahino'a koro freno Isipi moparega vu'ne. \v 22 Hianagi kini ne' Jehoiakimi'a Akbori nemofo Elnatanine mago'a vahetamine huzamantege'za Isipi vu'za, \v 23 Uriana ome avre'za kini ne' Jehoiakiminte azageno, bainati kazinteti ahe friteno avufga'a erino zamagi omne vahe'ma asene zamantaza matipi ome atre'ne. \v 24 Hianagi Jeremaiama ahe frinaku'ma nehazageno'a, Safani nemofo Ahikami'a Jeremaiana aza hige'za ahe ofri'naze. \c 27 \s Juda vahe'mo'zama Nebukatnesa eri'za vahe'ma manisaza zamofo naneke \p \v 1 Hagi Josaia nemofo Zedekaia'ma agafa huno Juda vahe kinima nemanigeno'a, Ra Anumzamo Jeremaia'na nasami'nea naneke. \v 2 Ra Anumzamo'a nasamino, Bulimakao afumofo anankempima nentaza karenamare zafaka'a tro hutenka, ana zantera bulimakao akruteti'ma tro hu'naza nofi anakitenka ana zafa kagra knankempi eri rusi hunto hu'ne. \v 3 Hagi ana'ma hutenka Idomu kinine Moapu kinine Amoni kinine Tairi kinine Saidoni kini neteganena kea atrezmantege'za, kema eri'za vu'za e'zama nehaza vahe'ma, Juda kini ne' Zedekaia'ene keaga hunaku Jerusalemi kumapima emani'naza vahe'mo'za ana nanekea eri'za viho. \v 4 Hagi ana eri'za vahera zamasaminka, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage hie hunka nezmasminka, huzmantege'za kva vahezamia ome zamasamiho. \v 5 Nagra hankavenentake nazanteti ama mopane, vahe'ene maka zagagafanena tro hu'noankina, ana zantamina Nagra'a navesite izano aminaku'ma hua vahera refko hu'na nemue. \v 6 Hagi menina ana maka mopatamia eri'na Nagri eri'za ne' Babiloni kini ne' Nebukatnesa azampi antegahue. Ana nehu'na afi zagagafaraminena avre amisugeno agrake'za kegava huzamantegahie. \v 7 Hagi ana maka mopafi vahe'mo'za Babiloni kini ne' Nebukatnesa eri'za vahe manime nevanageno hanige'za, mofavre'amofo eri'za erime nevuza negeho eri'za vahe umanigahaze. Ana hume nevanageno vuno Babiloni kuma'ma haviza hugahiema hu'na huhampari'noa knare uhanatigahie. Ana hanige'za maka kokantegati hankave kini vahe'mo'za Babiloni vahera ha' eme huzamagatere'za kegava huzamante'nage'za kazokzo eri'za vahe manigahaze. \v 8 Hagi mago kumapi vahe'mo'o mago kinimo'ma kegavama hu'nesania mopafi vahe'mo'ma kini ne' Nebukatnesa'ma agarenamare zafama anankempima antenigeno agazonema huno agri agoragama omanisia vahera, Nagra Anumzamo'na azeri haviza hugahue. Hagi hapinti mago'a vahera zamahe nefrisageno, krimo mago'a zamahe nefrisigeno, ne'zanku hu'za mago'a frigahaze. Ana nehanage'na Nebukatnesa hunte'nugeno ana kumatamimpi vahera zamaheno erihana hugahie, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 9 E'ina hu'negu havige kasnampa vahe kene, avune vahe'ene, ava'na kema huama nehaza vahe'ene, hankro'ene keagama nehaza vahe'ene, afa zama nehaza vahemo'zanema hu'za, Babiloni kini ne'mofo eri'za vahera omaniho hu'za hanaza nanekea ontahiho. \v 10 Hianagi zamagra havige kasnampage nehazankita ana nanekegu'ma tamage nehaze hutama hanage'na, Nagra tamavre atresanugeta mopatamia atreta ru moparega umanineta anantega fri hana hugahaze. \v 11 Hagi karenamare zafama bulimakao afu'mofo anankempi ante'nageno kvama hunte'nea vahe'mofo amage anteno mopa rekoria kna hu'za, Babiloni kini ne'mofo agoragama mani'saza vahera zamatresanuge'za zamagra'a mopafi manine'za hoza ante'za nene'za manigahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 12 Hagi Juda kini ne' Zedekaina anahukna nanekea asami'na, tamagrama ofri knare'ma huta manisunema hanuta atrenkeno Babiloni kini ne'mo'a karenamare zafa tamanankempi rusi hanigeta, agri'ene agri vahe'mokizmi eri'za vahe maniho. \v 13 Hianagi Babiloni kini ne'mofo eri'za vahe'ma omani'naku'ma hania vahete'ma, Ra Anumzamo'ma huno mago'a vahera hapinti nefrisage'za, mago'a krimo zamahe nefrisigeno, mago'a ne'zanku hu'za frigahazema huno hu'nea knazamo'a kagri'ene vaheka'anena eme tamahe frigahie. \v 14 Ana hunegu havige kasnampa ke huza, Babiloni kini ne'mofo eri'za vahera omanigahazema hu'za hanaza nanekea ontahiho. Na'ankure zamagra havige kasnampa naneke neramasamize. \v 15 Hagi Ra Anumzamo'a huno, ana kasnampa vahera Nagra huozamante'noanki, Nagri nagifi e'za havige kasnampa naneke eme nehaze. Ana hu'neankita tamagra ana nanekema antahita amage'ma antesage'na, ana kasnampa vahe'ene tamagri'enena mopa tamifintira tamahe kasopetresanugeta ru moparega umanineta fri vagaregahaze. \p \v 16 Hagi anagema hu'na kini ne'ma asamite'na, anante Ra Anumzamo'a amanage hie hu'na pristi vahe'ene maka vaheku'enena zamasami'noe. Ra Anumzamofo mono nompinti feno zama eri'za Babilonima vu'naza zantamina kofa'a knafi ete eri'za egahaze hu'za havige kasnampa nanekema nehaza nanekea havige nehazanki ontahiho. \v 17 Tamagra ana vahe'mokizmi nanekea ontahiho. Hagi Babiloni kini ne'mofo eri'za vahe'ma manisuta, ofri knare huta manigahaze. Hianagi tamagra ana kasnampa vahe'mokizmi nanekema antahisazana, ama rankuma'mo'a havizantfa hugahie. \v 18 Hagi zamagra tamage kasnampa vahe'ma mani'nesageno Ra Anumzamo'ma keagama nezmasamisia vahe'ma mani'nesu'za, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamofona nunamu hu'za antahigesageno, Babiloni vahera zamatresige'za Ra Anumzamofo mono nompima mago'ama me'nea zantamine, Juda kini ne'mofo nompima me'nea zantamine, Jerusalemi kumapinema me'nea zantaminena eme eri'za Babiloni moparera ovugahaze. \v 19 Hagi mono nompima me'nea zantamina, bronsireti tro'ma hu'naza zafaramine, bronsireti'ma ra zuompama tro'ma hu'naza zuompagu'ma hagerinema hu'za nehaza zoumpane, agiama hunte tra'ma tro huntene'za keonke zama ante'neza eri kanti kamama nehaza zane, mago'a zantamima Jerusalemi kumapinti'ma e'ori'naza zantaminku, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. \v 20 E'i ana marerisa zantamina, Babiloni kini ne' Nebukatnesa'ma Juda kini ne' Jehoiakimi nemofo Jekoniane Juda kva vahe'ene Jerusalemi kva vahe'enema zamavareno Babilonima kina ome hunezmanteno atreno vu'nea zantamine. \v 21 Hagi Ra Anumzamofo mono nompima me'nea zantamine, Juda kini ne'mofo nompima me'nea zantamine, Jerusalemi kumapima me'nea zantaminku'enena, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, \v 22 Ana maka zantamina eme eri'za Babiloni kumatega umani'nesageno vuno Nagrama ete antahi zamisua knama huhampri'noa knare uhanatigahie huno Ra Anumzamo'a hu'ne. Anantetira ete zamavare'na ama kumate eme zamante'nena makaza zamia ete eri knare huzmantegahue. \c 28 \s Havige kasnampa ne' Hanania naneke \p \v 1 Hagi Zedekaia'ma Juda vahe kinima manino egeno namba 4ma hia kafumofona 5fu ikantera, Gibioni kumateti kasnampa ne' Azuri nemofo Hanania'a, ra mono nompi mani'nogeno eno, pristi vahe zamavufine maka vahe zamavufinena amanage eme hu'ne. \v 2 Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Babiloni kini nemo'ma knama neramia zamo'ma karenamare zafama bulimakao anankempima antenegeno mopama rekoma nerianknama huno knama nehia knazana emeri atregahue. \v 3 Babiloni kini ne' Nebukatnesa'ma Nagri mono nomofo agu'afinti'ma maka zama erino Babiloni kumate'ma vu'nea zantamina, tare kafumofo agu'afi ete maka eri'na ama kumatera egahue. \v 4 Ana nehu'na Jehoiakimi nemofo Juda kini ne' Jekonaiane, maka Juda mopafi vahe'ma vu'za Babiloni kumate'ma ome kinama hu'naza vahe'enena, zamavare'na ama ana kumate egahue. Na'ankure Babiloni kini nemo'ma karenamare zafama zamanankempima ante'neana rufutagi netre'na zamavare'na egahue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 5 Hagi anante pristi vahe'ene maka vahe'ma, Ra Anumzamofo mono nompima oti'naza vahe zamavufi, kasnampa ne' Jeremaia'a amanage huno havige kasnampa ne' Hananiana kenona hunte'ne. \v 6 Tamage naneke Hananiaga hanankino, Ra Anumzamo'a anama hana zantamina nehuno, maka kasnampa nanekema hana nanekea Ra Anumzamo'a erinena ragaresanie. Ana nehuno Ra Anumzamofo mono nompinti zantamima eri'za Babiloni kumate'ma vu'naza zantamine, kinama ome hu'naza vahe'enena kasnampa kema hana kante anteno, Ra Anumzamo'a maka zamavareno Jerusalemi kumate'ma esanigu kesanune. \v 7 Hianagi nagra menima hanua nanekea kagra nentahige'za, maka vahemo'zanena antahiho. \v 8 Hagi tagrama fore osu'nonke'zama ko'ma mani'za e'naza kasnampa vahe'mo'za, rama'a kumapi vahete'ene, kini vahe'mo'zama kegavama hu'naza mopafima nemaniza vahete'ma ha'ma esania zanku'ene, zamagatonto zanku'ene krima esania zanku'enena kasnampa kea huama hu'naze. \v 9 Hianagi mago kasnampa vahemo'ma kasnampa kema huno, ha' zana omanena mani fru huta manigahaze huno hania kemo'ma nena rgaresanigeta, e'i tamage Ra Anumzamo keaga asamigeno eme huama hu'neane huta keta antahita hugahune. \v 10 Hagi anagema hutegeno'a anante Jeremaia'ma karenamare zafama anankempima ante'neana, Hanania'a erino rufutagi atre'ne. \v 11 Hagi ana'ma huteno'a Hanania'a mika vahe zamavuga otino amanage hu'ne, Ra Anumzamo'a huno, ama ana hukna hu'na Babiloni kini ne' Nebukatnesa'ma maka mopafi vahetamima, karenamare zafama zamanankempima ante'neana tare kafumofo agu'afi rufutagi atregahue hu'ne. Hianagi Jeremaia'ma ana nanekema nentahino'a atreno vu'ne. \p \v 12 Hagi Hanania'ma karenamare zafama Jeremaia anankempima me'nea zafama erino rufutagi atretegeno, mago'a knama evutegeno'a Ra Anumzamo'a amanage huno Jeremaiana asami'ne. \v 13 Ra Anumzamo'a amanage hie hunka Hananiana ome asamio. Kagra zafareti tro hu'naza karenamare zafa erinka rufutagi'nanku, anama rufutagi trana kare'namare zafamofo nontera aenire karenamare zafa tro huntegahue hu'ne. \v 14 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage huno nehie, Nebukatnesa eri'za vahe maniho hu'na Nagra maka mopafi vahera aenireti tro hu'naza karenamare zafa zamanankempina ante zamante'noe. Ana hu'noanki'za agri eri'zanke erigahaze. Na'ankure afizaga kafa'nena agra kegava hugahie hu'na ko hankavea ami'noe. \v 15 Hagi kasnampa ne' Jeremaia'a anagema huteno'a anante kasnampa ne' Hananiana amanage huno asami'ne. Hananiaga antahio, Ra Anumzamo'a kagrira huogante'neanagi, kagra havige eme hunka masavenke eme hanke'za vahe'mo'za ana keka'a antahigami'naze. \v 16 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a amanage nehie, Kagrira ama mopafintira kazeri atresugenka omanigahane. Kagra meni ama kafufi frigahane. Na'ankure kagra vahera rempi huzaminke'za Ra Anumzamofona ha' rente'naze. \v 17 Higeno ana kafumofo 7ni ikante kasnampa ne' Hanania'a fri'ne. \c 29 \s Kinafima mani'naza vahe'ma Jeremaia'ma avoma krezami'nea naneke \p \v 1 Hagi Nebukatnesa'ma Jerusalemi kumateti'ma kasnampa vahe'ene, ranra kva vahe'ene pristi vahe'ene mika vahe'enema zmavareno Babilonima ome kinama huzamante'nea vahetega kasnampa ne' Jeremaia'a Jerusalemi kumate mani'neno ama avona kre atre'ne. \v 2 Hagi kini ne' Jekoniane kuini a' nererane, eri'za vahe'ene, Juda kva vahetamine, maka'zama zamazanteti trohu antahi'zama eri'naza vahe'ene, maka zama golireti tro'ma nehaza vahe'ene, Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'enema Jerusalemi kumateti'ma zamavare'za Babilonima ome kina huzmantetageno henka ama ana avona kre'ne. \v 3 Hagi ana avoma Jeremaia'ma kretegeno'a, Juda kini ne' Zedekaia'a, Safani nemofo Elasa'ene Hilkaia nemofo Gemariakizni ana avona zanamigeke erike, Babiloni kini ne' Nebukatnesantega Babiloni kumatega vu'na'e. Ana avomo'a amanage hu'ne. \p \v 4 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a, Jerusalemi kumateti'ma tamavre atregetama vuta Babiloni kumate'ma kinama ome hu'naza vahe'motagura amanage huno nehie. \v 5 Tamagra nona kita nemanita, hozanena erita antenkeno ne'zamo'a nena hanigeta erita neneta maniho. \v 6 Tamagra ara enerina, vea enerina huta ne'mofara kasezmanteho. Ana nehuta ne' mofavretamirera a'nea avre nezamita, mofa'netamia verera nenteta nehinke'za zamagranena ne'mofara kase hakare hiho. Ana nehuta osi'a vahera omanisazanki rama'a vahe fore hiho. \v 7 Hagi Nagrama tamavre atrogeta kinama ome huta mani'naza kumamo'ma knare huno mesiema hanuta, tamagra mago'a kanku haketa ana kumara aza nehuta, Ra Anumzamo'narega nunamuna hiho. Na'ankure ana kumamo'ma knare'ma huno mesigeta, tamagranena knare huta fru huta manigahaze. \v 8 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Tamagranema mani'naza kasnampa vahe'ene zamavune vahe'enena zamatrenke'za tamagrira tamareramatga osiho. Ana nehuta ava'nama ke'nesaza zanku'ma nehanageta ontahiho. \v 9 Na'ankure Nagra ana vahera huozmante'noanki, Nagri nagifi havige kasnampa naneke zamagra neramasamize huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 10 Hagi Ra Anumzamo'a amanage nehie, Babilonima kinafima umani'nenageno 70'a kafuma evu vagama resige'na, Nagra antahinerami'na huvempama huramante'noa nanekea eri rgare'na, ete tamavre'na ama Jerusalemi kumatera egahue. \v 11 Na'ankure nazano Nagrama huramante'naku'ma hu'noa antahintahizana ko retro hunte'noe. E'ina antahi'zama retro'ma hu'noana, tamazeri haviza hu antahintahizana retro osu'noanki, henkama knare'ma huta nemanisageno muhama nehaza zamo'ma knare'ma hania antahintahi retro hu'noe, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 12 Ana'ma hanugeta tamagra Nagritega kezanetita, Nagrite'ma eta nunamuma hanage'na, Nagra ana nunamu ketmia antahiramigahue. \v 13 Hagi tamagrama miko tamagu'areti'ma huta Nagriku'ma hakenuta, Nagrira nageta erifore hugahaze. \v 14 Ana'ma hanage'na maka moparegati'ene maka kumatamimpima, kinama ome hutama mani'naregatira ete tamavre atru hanugeta, ko'ma mani'nage'nama tamazeri atrogetama vu'naza kumate ete egahaze. \v 15 Hagi Babilonima mani'nonkeno'a Ra Anumzamo'a kasnampa vahetia ko zamazeri oti'ne huta tamagra nehaze. \v 16 Hianagi Deviti'a kini trate'ma mani'nea kini ne'ene ama rankumapima mani'naza maka vahe'ene tamafu'tamagna zama kinafima ovu mani'naza vaheku'enena Ra Anumzamo'a amanage nehie. \v 17 Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a amanage hie, ha' vahe huzamantesuge'za bainati kazinteti eme hara huzmantegahaze. Ana nehanage'za mago'a vahera ne'zanku hu'za nefrisage'za, mago'a vahera krimo zamahe frigahie. Ana hanuge'za haviza huno kasri'nea fiki rgama vahemo'ma oneankna hugahaze. \v 18 Hagi Nagra ha' vahe huzmantesuge'za bainati kazinteti eme zamarotago nehanage'na, agatonto zanteti'ene krireti'ene hu'na zamarotago hugahue. Anama hanuge'za fre'za umani emanima hanaza kumatamimpi vahe'mo'za tusi koro nehu'za, huhaviza hune zamante'za, kiza zokago ke huzamantegahaze. Anage nehu'za ana vahe'mo'za ha' vahe'zamima huhavizama huzmante'nakura, Juda vahe'mo'zama havizama hu'nazaza huta sifnafi maniho hu'za hugahaze. \v 19 Ra Anumzamo'a huno, Na'ankure Nagra eri'za vaheni'a kasnampa vahera knane knanena, huzmantoge'za evava hu'za keni'a eme huama hu'nazanagi ana nanekea antahita amagera onte'naze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 20 E'ina hu'negu Jerusalemi kumateti'ma tamavre atrogetama vuta Babilonima umani'naza vahe'mota, Nagra Ra Anumzamo'nama nehua nanekea antahiho. \v 21 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage nehie, Kolaia nemofo Ahapuke Ma'aseia nemofo Zedekaiakea Nagri nagifi havige kasnampa ke hunaku, Nagra Babiloni kini ne' Nebukatnesa azampi zanavre anta'nena mikamota negesageno zanahe frigahie. \v 22 E'ina hu'negu Juda mopareti'ma vu'za Babilonima kina ome hu'naza vahe'mo'za, mago vahe'ma huhavizama hunte'nakura, Ra Anumzamo'a kazeri haviza hanigenka, Babiloni kini ne'mo'ma Zedekaiane Ahapunema tevefima kre rasage'nea kna hugahane hu'za sifna kea huzmantegahaze. \v 23 Na'ankure ana netremokea Israeli vahe agu'afina havizantfa hu'nea avu'ava'za hu'na'e. Zanagra tava'ozanire'ma nemaniza vahe'mokizmi a'nene monko'zana nehuke, Nagra huo zante'noanagi Nagri nagifi eke havige kasnampa nanekea hu'na'e. Nagra anazana ko ke'na antahi'na hu'nena nehue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \s Jeremaia'ma avoma Semaiantega kre atre'nea naneke \p \v 24 Hagi Nehelamu nagapinti ne' Semaiama ome asami'nogu'ma Ra Anumzamo'ma Jeremaiama asami'nea naneke. \v 25 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage nehie, Semaiaga kagraka'a kagesafinti amanage hunka avona kretenka atrankeno, maka Jerusalemima mani'naza vahete'ene, pristi ne' Ma'aseia nemofo Zefanaiantegane, maka pristi vaheteganena vu'ne, \v 26 Hagi Ra Anumzamo'a pristi ne' Jehoiada nontera kagri Zefanaiaga kavrenenteno, Nagri mono nontera kegava hu'nenka iza'o neginagi vahe'mo'ma kasnampa nanekema hania vahera azerinka agafina zafareti runtrako hunka kina hunentenka, anankempina ainireti'ma tro'ma hu'naza rini rusi huo huno kazeri oti'ne. \v 27 E'ina hu'negu nahigenka Anatoti kumateti kasnampa ne' Jeremaia'ma tamagri amu'nompima kasnampa nanekema nehigenka, agrira azeri konerinka azeri fatgoa osu'nane? \v 28 Na'ankure Jeremaia'a amanage huno avona kretregeno Babilonima mani'nona nagatega e'ne. Tamagra ana kumatera za'za kna manigahazanki nona kita nemanita, hozanena anteta neneta maniho hu'ne. \v 29 Hianagi Semaia'ma kre'nea avona pristi ne' Zefanaia'a erino vuno Jeremaia avure ome hampri'ne. \v 30 Ana'ma hutegeno'a anante Ra Anumzamo'a Jeremaiana amanage huno asami'ne. \v 31 Babilonima kinama ome hu'za mani'naza vahetegama kema atrezmante'sanana, Ra Anumzamo'a Nehelamu kumateti ne' Semaiankura amanage hie hunka zamasamio. Nagra asamua naneke eme huama osu'neanki, agra havige kasnampa naneke eme higeta ana naneke'a antahimi'naze. \v 32 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a huno, Nehelamu nagapinti ne' Semaiane agripinti'ma fore'ma hanaza vahe'enena zamazeri haviza hugahue. Ana hanugeno magore huno agri nagapintira ama vahe amu'nompina mani'neno, vaheni'ama Nagrama zamazeri knare'ma hanua zana onketfa hugahie. Na'ankure Nagrikura ha'renteho huno vahera rempi huzami'negu anara hugahie. Nagra Ra Anumzamo'na ama ana nanekea nehue. \c 30 \s Ra Anumzamo'ma Israeli vahe'ma kinafinti'ma zamavareno mopa zamire'ma ete e'nia naneke \p \v 1 Hagi ama nanekea Ra Anumzamo'ma Jeremaiama asami'nea naneke. \v 2 Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Nagrama kasamua nanekea mago avontafepi ana maka krento. \v 3 Hagi antahiho! Mago kna ne-eankino ana knama esige'na, Nagra vaheni'a Israeli vahe'ene Juda vahe'enena kinafintira ete zamavare'na esanuge'za zamagehe'ima zami'noa mopa ete eme eri nafa'a hu'za manigahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 4 Hagi Ra Anumzamo'a Israeli vahe'ene Juda vaheku'enena amanage hu'ne. \v 5 Ra Anumzamo'a huno, Vahe'mo'ma koro'ma nehuno krafagema nehia zana nentahue. Ana hu'neankino koro'zamo avitegeno, knare huno arimpa fru huno mani'zana omane'ne. \v 6 Hagi vene'nemo'za zamu'enea hu'za mofavrea kasenezamataza za me'nefi zmantahigenka ko? Hagi nahige'za a'nemo'za mofavre ante'naku nehazageno, zamata negrige'za zamarimpare zamazama refita zanknara hu'za venenemo'za zamarimparera zamazana refinetaze? Hagi nahigeno zamavugosamo'a, kore nehaza vahe'mofo zamavugosamo'ma nehiazana nehie? \v 7 Hagi antahiho, korapara egeta onke'naza kna hazenkeza egahiankino Jekopu nagara eme tamazeri haviza hugahie. Hianagi zamagrira zamagu vazigahue. \v 8 Hankavenentake Ra Anumzamo'a huno, ana knama e'nige'na Israeli vahe zamanankempima ante'naza karenamare zafa eri'na rufutagi netre'na kinafintira katufe zamantegahue. Ana hanuge'za ru vahe'mokizmi kazokazo eri'za vahera mago'enena omanigahaze. \v 9 Hianagi zamagra Ra Anumzamo'na Nagri eri'za vahe nemani'za, Deviti nagapinti'ma kinima azeri otisanua ne'mofo eri'za vahe manigahaze. \v 10 Hagi ana hu'negu Nagri eri'za vahe Jekopu naga'mota antahintahi hakarea nosuta, Israeli vahe'mota korora osiho. Na'ankure Nagra Ra Anumzamo'na ru moparegama mani'naregatira, ete tamavre'na ne-ena, ne'mofa'ma ru kuma tamimpima kinama ome hu'naregatira ete zamavare'na egahue. Ana hanugeta Jekopu nagamota mopatamia ete eme erita akoheta mani fruhuta manisageno, mago vahemo'e huno tamazeri korora osugahie, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 11 Na'ankure Ra Anumzamo'a huno, Nagra tamagrane manine'na tamagu vazigahue. Nagrama tamazeri panani'ma hugeta umani emanima hu'naza mopafi vahera zamahe hana hugahue. Hagi tamagrira tamatresugeta amnea omanigahazanki, knaza tami'na tamazeri haviza hugahue. Hianagi Nagra fatgo avu'avaza hu'na knazana tamina tamazeri fatgo hugahue. \p \v 12 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Tamagrira tamavufga rutraga hu'za tamahe nazankino namumo'a teganigara osu'ne. \v 13 Hagi tamagri'ma tamaza hanugu'ma Nagritegama keagama hania vahera omanigeno, tamagrira namunte'ma fre marasinia omane'neankino, tamagri namumo'a teoganigahie. \v 14 Hagi ko'ma tamagri'ma tamavesineramantaza vahe'mo'za menina zamagekani tamante'za, mago'a zana hunoramantaze. Hagi mago vahe'mo'ma asunku'ma osuno, ha' vahe'ama azeri havizama hiaza hu'na Nagra tamazeri haviza hu'noe. Na'ankure tamagra ra hazenke nehuta kumi'ma huta eri hakarema hu'nazagu anara hu'noe. \v 15 Hagi nahigeta hazenkema tamavufafima tami'naza namuma teogania zankura krafagea nehaze? Nagra ama ana knazama neramuana, na'ankure tamagra ra hazenke huta tusi kumi hu'nazagu anara huneramantoe. \v 16 Hianagi afi zagagafamo'za mago'zagama aheno'ma nehanama nehiankna hu'zama eme tamahe hana'ma nehaza vahera, anahukna hu'za eme zamahe hana hugahaze. Ana nehanage'za tamagri ha' vahera maka zamavare'za kina ome huzmantegahaze. Hagi rohu'ma eme tamare'za maka zantamima eri'zama vu'naza vahera, ana zanke hu'za zamagrira rohu ome zamare'za maka zazamia eri'za vugahaze. \v 17 Hianagi Nagra tamavufga tamazeri knare nehu'na, tamagri namuna eri hagege hugahue. Na'ankure zamagra hu'za tagri vahera omani'naze nehu'za, Saioni kumara amneza me'neankino mago vahe'mo'a antahi nomie hu'za nehaze. \v 18 Hagi Jekopu naga Israeli vahera Nagra nasunku hunezamante'na, kinafintira zamavare'na mopazamire vanuge'za, ko'ma mani'nazaza hu'za nonku'ma ome ante'za manigahaze. Ana nehu'za Jerusalemi kuma'ene kinimofo nonena, ko'ma me'nea marurera ete eriso'e hu'za kigahaze. \v 19 Hagi zamagrama muse zagame'ma nehu'za musenkasema hanaza agasasamo'a tusiza hugahie. Nagra zamazeri rama'a hanuge'za, osi'a nagara omani rama'a vahe manigahaze. Ana nehu'na ra zamagi zamisuge'za, vahe'mo'za zamage fenkamia otregahaze. \v 20 Hagi mofavre naga'zamimo'za ko knafima knare hu'za mani'nazankna hu'za manigahaze. Ana nehanageno mani'zazmimo'a knare nehina Nagri navurera mani so'e nehanage'na, knama zami'za zamazeri havizama hanaza vahera, nona hu'na zamazeri haviza hugahue. \v 21 Hagi zamagri amu'nompinti mago'zmimo kva nera fore huno kegava huzmantegahie. Nagra ana nera avre tava'o hanugeno Nagri navate manigahie. Na'ankure Nagri tava'ontera mago vahemo'e huno agra'a avesitera omegahie. \v 22 E'ina hu'negu tamagra Nagri vahe manisage'na, Nagra tamagri Anumza manigahue. \v 23 Hagi antahiho! Ununkomo'ma atufeno eankna huno Ra Anumzamofo arimpahe zamo'a ne-eankino, ana rimpa ahezamo'a kefo avu'ava'ma nehaza vahe'mofo zamasenire egahie. \v 24 Hagi Ra Anumzamofo arimpa ahe'zamo'a amera huno vagaoreno me'nesigeno, nazano hugahuema huno agu'afima antahi'nesia zana huvagaregahie. Henka ama ana zana tamagra keta antahita hugahaze. \c 31 \s Israeli vahe'mo'za ete mopa zamire'ma emanine'za musenkasema hanaza naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Mago kna huhampri ante'noankino ana knama esige'za mika Israeli vahepima mani'naza naga nofimo'za Nagri vahe mani'nage'na, Nagra zamagri Anumza manigahue. \v 2 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Israeli vahe'ma hapinti'ma zamahe ofrisaza vahe'mo'za hagege ka'ma kokampi manisazanagi knare hu'za manigahaze. Na'ankure Nagra Israeli vahera mani fru zamigahue. \p \v 3 Hagi ko'ma zamagrite'ma eamama hu'nea Ra Anumzamo'a amanage hu'ne, Nagra Israeli vahera vagaore mevava navesi zanteti, zamavare nagrarega ante'noe hu'ne. \v 4 Israeli vahera Nagra ete tamazeri hankavetisugeta tamagra hankave vahe manigahaze. Hagi Israeli vahe'mota vene omase'nea mofakna hu'nazankita, ko'ma nehazaza huta muse zagamera nehuta tambolinia neheta avoa hagegahaze. \v 5 Hagi tamagra ko'ma nehazaza huta Sameriama me'nea agonaramimpina waini hoza kasefa antegahaze. Hagi waini hozama antesaza vahe'mo'za, ana hozafintira raga'a tagiza nene'za musena hugahaze. \v 6 Hagi mago kna ne-eankino ana knama esanige'za, kuma kvama nehaza vahe'mo'za, Efraemi agona kokampi manine'za, amanage hu'za kezan kea hugahaze. Otinketa Saioni agonare vuta Ra Anumzana tagri Anumzamofona monora ome huntesanune hu'za hugahaze. \p \v 7 Hagi Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. Jekopu nagakura ranke huta muse zagamera huzmanteho. Ana vahe'mo'za maka vahera zamagatere'naza vahe mani'naze. Hagi ranke huta Nagri nagima musema huta husgama hanazana amanage hiho, Ra Anumzamoka, Israeli vaheka'a osi'ama ofri mani'naza vahera zamagu vazinka zamavro huta hiho. \v 8 Hagi antahiho! Nagra noti kaziga moparegatira zamavare'na ne-e'na, mopama ome atre eme atrema hutegatira maka zamavare tru hugahue. Hagi anampina zamavu suhu vahe'ene, zamaga haviza hu vahe'ene, zamu'ene a'nanene, mofavre antenaku'ma nehaza a'nenea egahaze. Ana hanuge'za Israeli vahera rama'a vahe ete mopa zamirera egahaze. \v 9 Hagi zamavare'nama ne-esuge'za zamagra zavi nete'za Nagritega nunamuna nehanage'na, zamavare'na ete egahue. Hagi Nagra tinkenarega zamavare'na ne-e'na, knare huno pehe hu'nesia kante zamavare'na ne-esuge'za tanafara osugahaze. Na'ankure Nagra Israeli vahe'mokizmi nezmafana manugeno, Efraemi'a zage mofavreni'a mani'ne. \v 10 Hagi kokankoka vahe'mota Ra Anumzamofo nanekea nentahinkeno, afete'ma hageri ankenaregama nemaniza vahe'mota amanage huta huama hiho, Israeli vahe'ma zamazeri panani'ma hu'nemo ete zamavareno eteno sipisipi afute kva vahemo'ma sipisipi afutamima kegavama nehiaza huno kegava huzmantegahie huta hiho. \v 11 Na'ankure Ra Anumzamo'a Jekopu nagara hankavenentake ha' vahe zamimofo zamazampintira ete zamagu vazino zamavaregahie. \v 12 Hagi zamagrama etesanu'za Saioni agonafi mareri'za manine'za ranke hu'za kezati'za zagamera nehu'za musenkasea hugahaze. E'ina'ma hanazana Ra Anumzamo'ma knare'nare zantamima witima, wainima, olivi masavema, sipisipine, bulimakao afu kevumo'zama anenta'ma ante hakarema hanaza zanku'ene hu'za musena hugahaze. Ana hanigeno nomaniza zamimo'a mago'ma masaventretre'ma hu'nea hozagna hanige'za, mago'enena zamasunku zampina omanigahaze. \v 13 Hagi ananknafina vene omase mofa'nemo'za musenkase hu'za avo nehagesage'za, nahezavemo'zane ranra vahe'mo'zanena ana zanke hu'za avo hagegahaze. Na'ankure zamasunku zampima mani'naza zana eri atresuge'za musenkase hugahaze. Nagra zamagu'a zamazeri hankaveneti'na zamasunku zana eri netre'na museza zamigahue. \v 14 Hagi Nagra pristi vahe'mofo zamagu'afina museza antevite nezmante'na, knare'nare zantami vaheni'a antevite zamantesuge'za musenkase hugahaze, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \p \v 15 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Rama kumatetira ra zavi krafage nehaze. E'i ana zavi krafagema nehiana Reselikino, agra mofavre'agu huno zavira netegeno mago vahe'mo'a azeri amne hugara nosie. Na'ankure miko mofavre naga'amo'za fri vagare'naze. \v 16 Hianagi Ra Anumzamo'a huno, Reseliga mofavre nagaka'agu'ma zavi krafama nehana zana atrenka kavunura eri amne huo. Na'ankure kagrama zavi'ma te'nana zamo'a amne zanknara osugahie. Mofavre nagakamo'za ha' vahe mopa atre'za ete kagritega egahaze. \v 17 E'ina hu'negu henka knare'za fore hugahianki amuhara nehunka manio. Ana hanage'za mofavre nagakamo'za ete mopa zamire egahaze. \v 18 Hagi Efraemi (Israeli) naga'mo'za zavira nete'za amanage nehazage'na antahi'noe. Agazone osu bulimakao afu' anenta azeri fatgoma hiaza hunka sefu taminka tazeri fatgo nehunka ete tavrenka enka eme tazeri knare huo. Na'ankure kagra Ra Anumzana tagri Anumza mani'nane. \v 19 Hagi Ra Anumzamoka kagrira katreta vu'nonanagi, menina Kagrite eta tasunku eme nehune. Hagi tazeri fatgoma hanketa tagra'a kefozama keta antahitama nehuta, tagazegu huta kepri nehune. Na'ankure nehazavema manitama e'nontegatima hu'nona kefo avu'ava zankura tagazegu nehune. \v 20 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Efraemina Nagra navesinentoa mofavre mani'ne. Nagra knazana amigahuanagi maka zupa nagesa antahinemua mofavreni'a mani'ne. Ana hu'neankino nagu'amo'a agrite me'negu Nagra tamagerfa hu'na nasunku huntegahue. \v 21 Hagi tamagra Israeli vahe'mota kuma'ma atreta vu'naza kana keso'e nehuta, negetama ete esaza avame zana, zafaramina asenteta viho. Hagi Israeli vahe'nimota vene omase mofa kna hu'nazanki ete eho. Ete eta ranra kumatamifi emaniho. \v 22 Hagi tamagra Nagri mofakna hu'nazanagi, tamagra natreta ufre efre huta zazate mani'naze. Nazupa tamagra atreta rukarahe huta Nagritega egahaze? Nagra Ra Anumzamo'na kasefa'za ama mopafina erifore nehue. E'i ana avu'ava zana a'mo'a vemofo azeri anukiankna hu'ne. \p \v 23 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Nagra Israeli vahera ete zamavare'na esuge'za mopa zamirera emanigahaze. Maka Juda mopafine ranra kuma tamimpima emanisaza vahe'mo'za amanage hu'za hugahaze. Ruotage'ma hunenka fatgo avu'ava zama nehana agonamoka Ra Anumzamo'a, asomu hugantesie. \v 24 Hagi Juda mopafima me'nea kuma tamimpima manisaza vahe'mo'zane, hozama ante vahe'mo'zane sipisipi afu'ma avre'za vanoma hanaza vahe'mo'zanena magopi knare huza manigahaze. \v 25 Hagi avesragu'ma hania vahera ete azeri kasefa nehu'na, hankave'ama omanesia vahera ete hankavea amigahue. \v 26 Hagi masenena ana zantmima ketena, oti'na keganti kegamama huana, haganentake navu mase'nofinti oti'noe. \p \v 27 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Hozafi avimza hankregeno hageno rama'a rgama ahenteaza hu'na, mago kna ne-eanki'na Israeli vahe'ene Juda vahe'enena zamazeri amporesanuge'za rama'a vahe fore nehanageno, zaga kafamo'enena rama'a forehu hakare hugahie. \v 28 Hagi korapara Nagra navu antete'na manine'na, zamagrira zanefi netrena, tapage hunetrena knazana zami'na zamazeri haviza hu'noane. Hianagi menina navunte'na kegava hunezamante'na, zamazeri trure'na noma hiaza hu'na negi'na, avimazama hiaza hu'na mopafi zamazeri hankaregahue, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 29 Hagi ana knafina amanahu fronka kea osugahaze. Zamafahe'za afu ore'nea waini raga nazageno, mofavre naga zamimofo zamagitera aka hu'ne hu'za osugahaze. \v 30 Hianagi anopa waini rgama negeno agite'ma akaheaza huno, mago'magomo'a agra'ama hu'nesia kumimofo kna'a erino fritere hugahie. \p \v 31 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Mago kna ne-eankino ana knama esanige'na, Israeli vahe'ene Juda vahe'enena kasefa huhagerafi huvempa kea zamagrane hu hagerafigahue. \v 32 Hagi ana huhagerafi huvempa kemo'a, ko'ma zamagehe'ima Isipi mopafinti'ma zamazante zamavazu hu'na oa zupama zami'noankna huvempa nanekea omane'ne. Nagra nezamave kna hu'noanagi huhagerafi huvempa kema zamagranema hu'noana runetrage'za amagera onte'naze, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 33 Hagi Ra Anumzamo'a huno, ana kasefa huhagerafi huvempa kema Israeli vahe'enema hanuana, Nagra kasegeni'a antahintahi zamifi nente'na, zamagu'afi krentegahue. Ana nehu'na Nagra zamagri Anumza manisanuge'za, zamagra Nagri vahe manigahaze. \v 34 Hagi ana knareti'ma agafama huno vaniana, magomo'a otino tvaoma'are'ma nemanisimofone afu'agananena rempi humino, Anumzamofona kenka antahinka huo hunora osugahie. Na'ankure agi omane vaheteti'ma vuno agima me'nea vahete'ma vaniana maka'mo'za Nagrira nage'za antahi'za hugahaze. Na'ankure kumizamia eri netre'na, ana kumi zamigu'ma nagesa anti ozamisua zanku anara hugahaze. \v 35 Hagi zagema huntegeno feru'ma remsa nehigeno, ikane hanafi taminema higeno nonkuma'are me fatgo hu'neno hanimpina remsa nehigeno, hagerima eri kranto kranto'ma higeno ra agasasama neria Ra Anumzamofo agi'a Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzankino, agra amanage hu'ne. \v 36 Nagra Ra Anumzamo'na huvempa huankino, zagene ikane hanafi tamima huge'za nonku'ma zamire'ma me fatgoma hazaza hu'za, Israeli vahe'mo'za manivava hu'za vugahaze. Hianagi zagene ikane hanafi tamimo'zama Nagrama zami'noa eri'zama e'oriza zupa fananema hazaza hu'za, Israeli vahe'mo'za mopazamia atre'za fanane hugahaze. \v 37 Hagi Ra Anumzamo'a huno, mago vahemo'ma monamofo agema'ama nofi avazu huno kevanereno, mopama azeri oti'na tro'ma hu'noa agafa'ama kevama retesige'na, ana zupa Israeli vahe'mo'zama hu'naza havi avu'ava zantera namefi huzamigahue huno, Ra Anumzamo'a hu'ne. \p \v 38 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Mago kna ne-eankino ana knama esanige'za, ama Jerusalemi ran kumara Ra Anumzamo'na nagire ete eriso'e hu'za kigahaze. Ana'ma hanazana Hananeli Zaza Nonema nehazareti eri agafa hute'za vu'za, Renagente'nere Kuma Kafanema nehazare vugahaze. \v 39 Hagi anantetira nofi'ma avazuma hu'za kesaza nofimo'a vufatgo huno Garepiema nehaza osi agonare vuteno, anantetira rukrahe huno Goa kumate evugahie. \v 40 Hagi fri vahe'ma ome asenezamante'za ta'nefa'ma ome netraza agupone, Kidroni tinkagomupima me'nea mopanena maka erigu'a netreno vuvava huno, zage hanati kaziga kuma keginamofoma, Hosi Kafanema nehazare uhanatigahie. E'ina hanigeno rankumamofo agu'afima mesania mopamo'a Ra Anumzamofo suza me ruotage huno megahie. Ana hanigeno mago vahe'mo'a eno hara eme hunteno ama ana rankumara erige, eri havizana hugera osugahie. Ana hanigeno ama ana kuma'mo'a knare huno mevava huno vugahie. \c 32 \s Jeremaia'ma mopa mizase'nea naneke \p \v 1 Hagi Zedekaia'ma Juda vahe kinima manino egeno 10nima hia kafufina, Ra Anumzamo'a Jeremaia'na ama nanekea asami'ne. Hagi ana'ma hu'neana Nebukatnesama Babiloni kinima manino egeno 18nima hia kafufi anara hu'ne. \v 2 Hagi ana knafina Babiloni kini ne'mofo sondia vahe'mo'za e'za Jerusalemi kumara eme vazagi kagi'naze. Ana nehazageno Juda kini ne'mofo kumapima sondia vahe'ma nemanizafi kasnampa ne' Jeremaia'a kina huno mani'ne. \v 3 Na'ankure Juda kini ne' Zedekaia'a, Jeremaiana kina hunenteno amanage huno hu'ne, kagra nahigenka kasnampa kea hunka, Ra Anumzamo'a huno, Nagra ama rankumara Babiloni kini ne'mofo azampi antesanugeno hara huramanteno ama anankumara erigahie. \v 4 Ana hanigeno Juda kini ne' Zedekaia'a Kaldia vahe zamazampintira zamatreno ofregahie. Hianagi Zedekaiana avre'za Babiloni kini nete vanageno, zanagra zanavufi oge age nehuke keaga hugantigma hugaha'e. \v 5 Hagi anantetira Babiloni kini nemo'a Zedekaiana avreno Babiloni vanigeno umani nesanige'na, Nagra anantega ome kegahue. Hagi kagra Babiloni vahera hara huzamante'gahananagi kasamarenka hara huzamagate oregahane huno, Ra Anumzamo'a hie hunka kasnampa kea hu'nane nehuno, Zedekaia'a Jeremaiana kina hunte'ne. \v 6 Hagi Jeremaia'a huno, Ra Anumzamo'a amanage huno nanekea nasami'ne. \v 7 Antahio! Negafana negna mofavre Salumu nemofo Hanameli'a kagrite eno amanage hugahie. Nagri mopama Anatoti kumate'ma me'nea mopa mizaso huno hugahie. Na'ankure kagra agrira avate nefuga ugota vahe mani'nanku amane ana mopa mizasegahane. \v 8 Hagi Ra Anumzamo'ma nasami'nea kante anteno, nenfa negna mofavre Hanameli'a eno, kini ne'mofo kumapima sondia vahe'ma nemanifima kinama hu'na mani'nofi eno amanage hu'ne. Benzameni nagamokizmi mopafima Anatoti kumate'ma Nagri mopama me'neana kagra mizaso. Na'ankure kagra nagrira navate nenafuga ugota vahe mani'nenka ana mopa ete mizasenka eriga vahe mani'nanankinka, kagra'a suza mizasegahane. Anagema hige'na nagrama antahuana, e'i Ra Anumzamo naneke nasamianki'na ana hugahue hu'na hu'noe. \v 9 Anage nehu'na anante 17ni'a silva zagoa sigerire erinte'na kna'a kete'na, nenfa negna mofavre Hanamelina mizana senente'na, Anatoti kumate'ma me'nea mopa eri'noe. \v 10 Hagi ana mopama mizamasoa mopamofo avona eri fatgo hu'na nagia krena eri vakaki nente'na, anantera vahera manine'za negage'na ana avontafera eri renamagi'na fukinteti rentrako nehu'na, mizama hua zagoa sigerire erinte'na nege'na Hanamelina erimi'noe. \v 11 Hagi ana mopama mizama hua mopamofo kasege'a tare avontafete anahukna hu'na krete'na mago avona repasi hu'na fukinu rentarako nehu'na, mago avontafera repasi osu atre'noe. \v 12 Hagi anantarega avona eri'na Maseia negeho Neri nemofo Baruku ami'noe. E'ina'ma hu'noana nenfa negna mofavre Hanameli avufine, anama mizamasoa avontafete'ma zamazanko avoma ante'naza vahe zamavufi anazana hu'noe. Ana nehu'na maka Juda vahe'ma, kini ne'mofo kumapima sondia vahe'ma nemaniza kumapima mani'naza vahe zamavufine ana zana hu'no'e. \v 13 Hagi maka vahe'mo'za negage'na amanage hu'na Barukuna asami'noe. \v 14 Monafi sondia Vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage huno nehie, mopama mizamasoa mopamofo kasege'ama krente avontafetrena fukima rekamare su'ane amnema me'nea avontafe'enena anantarega erinka mopa kavofi antegeno havizana osu zazate meno. \v 15 Na'ankure Monafi sondia Vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, vahe'mo'za henka'a nontamine mopane waini hozanena zagoreti mizasegahaze. \s Jeremaiama Anumzamofontega nunamu hu'nea naneke \p \v 16 Hagi mopama miza hu'noa mopamofo kasege'ama krente avontafe'ma Neria nemofo Barukuma amite'na, Ra Anumzamofontega amanage hu'na nunamuna hu'noe. \v 17 Ra Anumzamoka kagra tusi'a hihamu hankave ka'areti kazana rusutenka monane mopanena tro hu'nane. Ana hu'neankino kagritera mago zamo'a amuhoa osu'ne. \v 18 Hagi Kagra vagaore kavesizanteti, rama'a tauseni'a vahera kavesi nezamantane. Hianagi nefa'ma hu'nea kumitera nona hunka nemofona azeri haviza nehane. Anumzamoka kagra tusi hankavenentake ne' mani'nanankino, kagri kagi'a Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzane. \v 19 Kagra knare antahintahia vahera nezaminka, hankave eri'za erifore nehane. Ana nehunka vahe'mo'zama maka zamavu'zmavama nehazana kavua antenka negenka, zamagrama nehaza avu'avate antenka mizazmia refko hunka nezamina Anumza mani'nane. \v 20 Hagi kagra Isipi mopafina kaguvazane avame'zanena erifore hu'nanankinka, meninena Israeli vahepine maka kokankokama nemaniza vahete'enena kaguva zane avame zanena erifore nehanke'za maka vahe'mo'za nege'za meninena rankagia negamize. \v 21 Hagi Kagra hankavenentake kazana rusutenka, Isipi mopafina kaguva zane avame zanena eri fore hunka vahera zamazeri koro nehunka, vaheka'a Israeli vahera Isipitira zamavarenka atirami'nane. \v 22 Hagi ana hutenka kagra zamagehe'ima huvempa huzmantenka, tumerimo'ene amirimo'enema avite'nea mopama zamigahue hunka hu'nana kante antenka ama mopa zami'nane. \v 23 Ana hanke'za tagehe'za ama mopa eme eri'nafa'a hu'za mani'naze. Hianagi kagri nanekea nontahi'za kasegeka'a amagera onte'naze. Kagrama amage anteho hunkama huzamante'nana nanekea magore hu'za amagera ontagenka ama hazenke zantamina atrankeno zamagritera ne-e. \v 24 Hagi menina Babiloni vahe'mo'za e'za Jerusalemi rankumara eme vazagi kagine'za, kuma keginamofo asoparega mopa antehihi hu'za mareri'za hara hurante'za kumara erinaku nehaze. Hagi anama nehazana, na'ankure Kagrama hunana kante amage ante'za Babiloni vahe'mo'za kazintetira mago'a nerahesageno, mago'a ne'zanku huta nefrisunkeno, mago'a krimo tahe nefrisige'za kuma'ma erinaku'ma nehaza zana ko negane. \v 25 Hagi tamagerfa hu'za Babiloni vahe'mo'za ama rankumara erigahaze. Hianagi kagra Ra Anumzamoka hunka, vahera kehinke'za negesagenka zagoreti mopa mizana huo hanke'na anara hu'noe. \p \v 26 Anante Ra Anumzamo'a Jeremaiana amanage huno asami'ne. \v 27 Nagra Ra Anumzana miko vahe'mofo Anumza mani'noankino, mago zamo'a nagritera amuhoa osugahie. \v 28 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a huno, menina ama rankumara Babiloni vahe zamazampine, Babiloni kini ne' Nebukatnesa azampine anta'nena hara huzmagatereno erigahie. \v 29 Hagi Babiloni vahe'ma ama rankuma'ma ha'ma eme hunentaza vahe'mo'za, kumara teve tagintesageno tegahie. Nontamimofo agofetura Bali havi anumzante'ma ofa kresramna nevuta, ru anumzantaminte'ma waini tima tagitreta ofama nehuta, Nagri'ma nazeri narimpama nehaza nontaminena teve taginte'sageno te vagaregahie. \p \v 30 Hagi Israeli vahe'ene Juda vahemo'zanena, kasefa zamireti'ma eno amare'ma ege'na, Nagrama zamagoana mago knare zana osu'nazanki havi avu'ava zanke hu'za e'naze. Zamagra Israeli vahe'mo'za mago knare zana osu'nazanki, zamazanteti'ma avako'ma hu'za tro'ma hu'zama e'naza zamo nazeri narimpahe'ne huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 31 Hagi ama Jerusalemi rankuma'ma erigafama hu'za ki'naza knareti'ma eno meni ama knare'ma ege'za, vahe'mo'za nagrira nazeri narimpa ahe'nazankina, zamazeri atresuge'za Nagri navurera omanigahaze. \v 32 Na'ankure Israeli vahe'ene Juda vahemo'zanena maka kefo avu'ava zama nehaza zamo Nagrira nazeri narimpa ahe'ne. Ana nehazage'za kini vahe zamimo'zane, kva vahe zamimo'zane, pristi vahe zamimo'zane, kasnampa vahe zamimo'zane, maka Juda venenemo'zane, Jerusalemi rankumapima nemaniza vahe'mo'za zamagranena havi avu'ava zanke hu'za nazeri narimpa ahe'naze. \v 33 Hagi zamagra zamavugosa rukrahe nehu'za, zamefi hunami'naze. Nagra maka zupa rempi huzmi vava hu'noanagi, Nagrama zamasamua zamavumro nanekea antahi'za amagera onte'naze. \v 34 Hagi zamagra kasrino agoterfa havi anumzamofo amema'a eri'za vu'za, Nagri nagima me'nesige'za mono hunantegahaze hu'noa mono nompi omente'za, ana nona eri pehena hu'naze. \v 35 Hagi Ben-Hinomue nehaza agupofi Bali havi anumzante'ma mono'ma huntesaza kumatamina tro hunte'naze. Ana hute'za anante ne' mofavre naga'zamia zamahe'za Moreki havi anumzante Kresramana vu'naze. Nagri antahi'zampina e'inahu antahintahia omanegeno, e'ina huno kasri'nea havi avu'ava zana hiho hu'na Nagra huozamante'noa avu'avaza nehu'za, Juda vahera zamatu fazage'za kumira hu'naze. \v 36 Hagi e'ina hu'negu Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Tamagra huta ha'zamo'ene agatonto zamo'ene krimo'ene tazeri haviza nehiankino, Babiloni kini ne'mo hara huragatereno ama rankumara erigahie hutama nehaza kumakura Nagra amanage nehue. \v 37 Hagi antahiho! Nagri narimpahe zamo'ma teve rukaru'ma hige'na, zamazeri panini huge'za ru moparegama umani emanima hu'naregatira, ete zamavare'na ama kumate esuge'za, mago zankura ontahi knare hu'za emanigahaze. \v 38 Hagi zamagra Nagri vahe manisage'na, Nagra zamagri Anumza manigahue. \v 39 Hagi Nagra magoke antahizanke nezami'na, magoke ka zamaveri ha'nena nevu'za nagrira koro hunante'za namage antegahaze. Na'ankure e'i ana'ma hanazana zamagri knare zanku'ene henkama kase zamantesaza mofavre naga'zamimofo knare zanku'ene anara hugahaze. \v 40 Hagi Nagra knare avu'ava zama hunezmantoa zana atre'na rukrahera osugahue hu'na, zamagranena mevava huhagerafi huvempa kea hugahue. Ana nehu'na zamagu'afina Nagri'ma koro'ma hunante'za nagorgama manisaza avu'avaza ante zamante sanuge'za, ru'enena natre'za ovugahaze. \v 41 Hagi Nagra zamagrikura muse nehu'na knare avu'ava zana huzmantegahue. Ana nehu'na avimzama nehiaza hu'nama ama mopafi hankre sanuge'za mani'nenage'na, Nagra maka nagu'areti hu'na nazano huzmantegahue hu'na hu'noa zana huvagaregahue. \p \v 42 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Nagrama ranra knazanteti'ma ama vahe'ma zamazeri havizama hu'noaza hu'na, knare'nare zantamima huzmantegahue hu'na huvempama huzmante'noa zantamina ana maka zamazeri knare hugahue. \v 43 Hagi tamagra huta, Ra Anumzamo'a Babiloni vahe zamazampi ama mopa erintegeno, mopamo'a havizantfa higeno magore huno vahe'ene zagagafanena omanitfa hu'ne huta nehaze. \v 44 Hagi mopama mizasesazana, mago'a vahe'mo'za anante manine'za ke'nonkeno mopa mizase hu'za ana mopamofo kasege'ama krentesaza avontera zamagi'a eri vakakite'za ana avona eri rentarako huntegahaze. Hagi mopama mizama sesazana, Benzameni naga mopafine, Jerusalemi kuma tvaonte'ma me'nea mopafine, Juda kuma tamimpima me'nea mopafine, ne'onse agona kokampima me'nea kumatamine, Sefela agupo kokane, Negevi kaziganema me'nea kuma tamimpinti'enena, mopa zagoreti miza hu'za erigahaze. Na'ankure ana knafina Nagra ete kinafintira zamavarena mopa zamire esuge'za knare hu'za manigahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \c 33 \s Ra Anumzamo tamazeri knare hugahue huno huvempa hu'nea naneke \p \v 1 Hagi Jeremaia'ma kini ne'mofo kumapima sondia vahe'ma nemanifima, kinama huno mani'nefi mani'negeno, ete nampa 2 zupa Ra Anumzamo asami'nea naneke. \v 2 Ra Anumzama mopama tro huteno, antegeno noma'arema me fatgo hu'nea Anumzanku'ma agi'a Ra Anumzanema hu'za nehaza Ra Anumzamo'a amanage nehie, \v 3 Kagra nantahigege'na keka'arera Nagra ke nona hu'na ranra zantamima fra'ma ki'negenka kenka antahinka'ma osu'nana zantamina eri kaveri hanena ko. \v 4 Hagi rankumapima me'nea nonteti'ene, Juda kini vahe'mokizmi nonteti'ma, tapage'ma hu'za kuma keginare'ma omente hihi hu'za mareriza mani'neza ha'ma hu'naza nontaminkura, Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage huno hu'ne. \v 5 Zamagra Babiloni vahe'enema ha'ma nehu'za anara hugahaze. Ana nehanageno Nagri narimpa ahe'zamo'a teve rukru hiankna nehanige'na, Jerusalemi kumapi vahera narimpa ahezmante'na zamahe frisugeno rankumapina frisaza vahe zamavufagamo'a avitegahie. Na'ankure Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mo'zama nehaza havi avu'ava zamo hanige'na, navugosa rukrahe nehu'na namefi huzamigahue. \v 6 Hianagi henka'a ama rankumara Nagra ete eri knare nehu'na, vahe'enena zamazeri kanamaregahue. Ana hanuge'za knare nomani'zampi muse hu'za nemanisage'za mago'enena hara eme huozamantegahaze. \v 7 Hagi Israeli vahe'ene Juda vahe'enena kinafintira ete zamavare'na e'na, eme zamazeri so'e hanuge'za ko'ma mani'nazaza hu'za manigahaze. \v 8 Hagi zamagra kumi'ma hu'naza kumi'zamia maka sese hunezamante'na, Nagri'ma ha'ma renante'naza kumi'enena maka atre'zmantegahue. \v 9 Hagi ana'ma hutesuge'za maka kokankoka vahe'mo'za Jerusalemi kumate'ma maka knare'nare zama eri fore'ma hanua zamofo agenkea nentahi'za, Nagri nagine hihamuni'agura husga hugahaze. Hagi Jerusalemi kuma'mofoma maka zampima azeri knare'ma hanua zamo hanige'za, vahe'mo'za koro nehu'za zamahirahiku hugahaze. \v 10 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Tamagra huta ama kumamo'a havizantfa higeno, magore huno vahemo'ene zagagafamo'enena omani'ne huta nehuta, Judama me'nea kuma tamimpine Jerusalemi kumapima me'nea ne'onse kantamimpina, magore huno vahe'ene zagagafanena omanitfa hu'ne huta nehaze. Hianagi henka ana kuma tamimpina vahera ete esageta zamagerura antahigahaze. \v 11 Hagi musenkasema nehu'za kiza zokago'ma hanaza zamagerura nentahita, veamo'za eri hagerafinaku'ma nehu'zama hanaza zamageru'enena antahigahaze. Ana nehuta Ra Anumzamofo mono nompima muse ofama eri'za ne-e'zama zagame'ma hanazana amanage hu'za nehanageta antahigahaze. Hankavenentake Ra Anumzamofona humuse huntesanune, na'ankure Ra Anumzamo'a knare hu'neankino, avesiranteno knare avu'ava'ma hunerantea zamo'a mevava huno vugahie hu'za hugahaze. Na'ankure Nagra ete zamazeri so'ema hanuge'za ko'ma mani'naza avamente'ma manisaza zanku anara hugahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 12 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, Menina ama mopamo'ene maka ranra kuma tamimo'enena havizantfa higeno, magore huno vahemo'ene zagagafamo'enena omanitfa hu'ne. Hianagi henka vahera enemanisage'za, sipisipi kva vahe'mo'zanena sipisipi afu zagazmia zamavare'za knare trazama me'nesirega vanage'za ome mani fru hugahaze. \v 13 Hagi ne'onse agona kokampima me'nea kuma tamimpine, Sefela agupo mopafima me'nea kuma tamimpine, Negevi mopafima me'nea kuma tamimpine, Benzameni naga mopafima me'nea kuma tamimpine, Jerusalemi kuma tava'onte'ma me'nea mopafine, maka Juda mopafima me'nea kuma tamimpinema manisaza vahe'mo'za, ko'ma nehazaza hu'za ete sipisipi afu'zamia hampari'za erinte fatgo hugahaze. Nagra Ra Anumzamo'na ama ana nanekea nehue. \p \v 14 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Mago kna ne-eankino ana knama esanige'na, Israeli vahe'ene Juda vahe'enema knare'zanku'ma huvempama huzmante'noa nanekea eri knare hugahue. \v 15 Hagi ana knafina zafareti kasefa azankuna rehakarufeno mareriaza hu'na, Deviti nagapinti magora fatgo avu'ava'ene ne' azeri oti'nena maka ama mopafi vahera fatgo avu'avateti refko huzmantegahie. \v 16 Hagi ana knafina Juda vahe'mokizmi zamagu nevazisageno, Jerusalemi kumapi vahe'mo'za knazana omanesige'za knare hu'za manigahaze. Ana nehu'za Jerusalemi kumakura hu'za, Ra Anumzamo'a tagri fatgo avu'avazane hu'za agia antemigahaze. \v 17 Na'ankure Ra Anumzamo'a huno, Deviti nagapintike Israeli vahe kinia mani vava hu'za nevanageno, \v 18 Livae nagapintike pristi vahera fore hu'za nevu'za, Nagri navurera tevefi kre fanane hu ofane, witi ofane, mago'a ofanena huvava hu'za vugahaze. \v 19 Hagi Ra Anumzamo'a Jeremaiana amanage huno asami'ne, \v 20 Nagrama masane haninemoke'ma eforema huterema hana'a knama ante'noa kna mago vahe'mo'a eri atresigeno, ru knarera eforera osugaha'e. \v 21 E'i ana kanteke Nagrama huhagerafi huvempa kema hu'na, eri'za vaheni'a Deviti nagapintike kinia mani'za nevanageno, Livae nagapintike pristi vahera mani'za nevu'za Nagri eri'zana erigahazema hu'na huvempama hu'noa nanekea mago vahe'mo'a eri otregahie. \v 22 Hagi Nagri eri'za ne' Deviti naga'ene, eri'za vaheni'a Livae naga'enena rama'a vahe zamazeri fore ha'nena, monafi hanafi kna nehu'za hageri anke'nafi kahepankna nehanage'za vahe'mo'za ohamprigahaze. \v 23 Hagi Ra Anumzamo'a Jeremaiana asamino, \v 24 Vahe'mo'zama hu'za, tare naga nofi'ma Israeli vahe'ene Juda vahe'enena, Ra Anumzamo'ma Nagri vaherema huno nehia vahe'ma amefi hunezamie hu'za vahe'mo'zama nehazana kagra nontahimpi? Anage hu'za Nagri vahera kezamasu'za zamazeri fenkami netre'za, Israeli vahera zamage amneza nesaze. \v 25 Nagrama masane haninemoke'ma me'nekema efore'ma huterema hana'a kasegene monane mopa'nemokema kankamuznire'ma me fatgoma hana'a kasegema huhagerafi'noana mago vahe'mo'a eri otregahie. \v 26 E'i ana kante, Jekopu naga'ene Nagri eri'za ne' Deviti nagara namefira huozamigahue. Nagra Deviti nagapinti kinia zamazeri otitere hanuge'za, Abrahamune, Aisakine, Jekopumpinti'ma forehu anante nante'ma hu'za esaza vahera, kinia mani'za kegava huzmantegahaze. Ana nehanage'na Nagra nasunku hunezamante'na kinafintira ete zamavare'na mopazmire esuge'za emani'neza maka zampina knare hu'za manigahaze. \c 34 \s Ra Anumzamo'a Zedekaianku koro ke hunte'nea naneke \p \v 1 Hagi Babiloni kini ne' Nebukatnesa'ene sondia vahe'ane, maka agrama kegavama hu'nea mopafi vahe'mo'zane, maka vahe'mo'zanena e'za Jerusalemi kuma'ene, tva'onte'ma megagi'nea kumataminena hara eme huzamante'naze. Ana'ma nehaza knafi Ra Anumzamo'a ama nanekea Jeremaiana asami'ne. \v 2 Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage hie hunka Juda kini ne' Zedekaiana ome asamio. Kagra antahio! Ama rankumara Babiloni kini ne'mofo azampi erinta'nena teve taginte'nigeno tegahie. \v 3 Hagi kagra Zedekaiaga agri azampintira atrenka ofregahane. Na'ankure kagrira kazeriza Babiloni kini nete vanagenka kavufinti ana kini nera ome negenka, agrane keaga hugantugama hugaha'e. Anantetira kavre'za Babiloni kumate vugahaze. \v 4 Hianagi kagra Juda kini ne' Zedekaiaga antahio! Nagra Ra Anumzamo'na huvempa huanki'za, hapintira kagrira kahe ofrigahaze. \v 5 Hianagi kagra knare hunka mani'nenka krimpa frune frigahane. Ana hananke'za kagehe'zama ko'ma kinima mani'neza frizage'za, mananentake zantamima kre manama nevu'za ra zamagima zami'nazaza hu'za, kagrama frisanke'za vahe'mo'za ana nehu'za, zavira nete'za amanage hugahaze. Kva ne'timofonkura tasunku hune hu'za hugahaze. Na'ankure Nagra Ra Anumzamo'na ama ana nanekea huvempa nehue huno hu'ne. \v 6 Anagema hutegeno'a kasnampa ne' Jeremaia'a vuno, Juda kini ne' Zedekaia'a Jerusalemi mani'negeno ana miko nanekea ome asami'ne. \v 7 Hagi e'i ana knafina Babiloni kini ne'mofo sondia vahe'mo'za e'za, Jerusalemi kuma'ene Lakisi kuma'enena Azeka kuma'ene hara eme huzamante'naze. Hagi kora e'i ana 3'a kumara Juda mopafina hankavenentake vihu kegina me'nege'za hara hu'za e'ori'naza kumatami hara eme huzmante'naze. \s Kazokazo eri'za vahe'ma zamatresage'za fruma hu'za manisaza zamofo nanake \p \v 8 Hagi Kini ne' Zedekaia'a kazokazo eri'za vahe'ma zamatresage'za fruma hu'za manisaza zamofo nanekema maka Jerusalemi vahe'enema huvempama hutegeno, henka Ra Anumzamo'a Jeremaiana ama nanekea asami'ne. \v 9 Hagi Zedekaia'a huno, mika Hibru vene a'enema kazokazo eri'zama e'neriza vahera, zamatrenke'za fru hu'za maniho. E'ina hina magore huno Hibru vahe'mo'a, otino Hibru vahera kazokazo eri'za vahera zamavare ontegahaze. \v 10 Hagi ana nanekema huhagerafino huvempama hia kerera maka eri'za vahe'mo'zane, maka vahe'mo'zanena mago zamarimpa nehu'za, mago'anena kazokazo eri'za vahera ozamavaregahune nehu'za kazokazo eri'za vene'nene a'nenena zamatrage'za fru hu'za vu'naze. \v 11 Hianagi henka mago'a knama evutege'za, antahintahi zamia rukrahe hige'za zamatrage'za fruma hu'za vu'naza kazokazo eri'za a'ene venenea ete zamavare'za, kazokazo eri'zana zami'naze. \v 12 Ana hazageno Ra Anumzamo'a Jeremaiana asamino, \v 13 Nagra Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'na, tamagehe'za Isipi mopafima kazokazo eri'zama e'neri'za mani'nage'na zamavare atirami'nama ne-e'na amanage hu'na huhagerafi huvempa kea huzmante'na amanage hu'noe, \v 14 nehamprinkeno 7nima hutere hania kafurera tamagra Hibru vahe'mota, Hibru vahe'ma zagoreti'ma mizama sesage'za, kazokazo eri'zama erisaza vahera 6si'a kafuma eri'zama eritesageta 7nima hania kafufina zamatrenke'za fru hu'za maniho hu'na hu'noanagi, ana nanekea tamagehe'za zamagesa ante'za nentahiza amagera onte'naze. \v 15 Hagi osi'a knama evia knafina tamagra, Nagri nagima me'nesige'za mono'ma hunantegahaze hu'noa mono nompi vuta, tamagu'a rukrahe nehuta, Nagri navurera knare avu'ava'za huta huvempa huta tamagra'a vahepinti'ma kazokazo eri'za vahe'ma zamavare'nazana zamatrage'za fru hu'za vu'naze. \v 16 Hianagi tamagra rukrahe huta menina Nagri nagia eri haviza huta, kazokazo eri'za vene a'enena zamatrage'za fruma hu'za zamagra zamavesite'ma vu'naza eri'za vahera ete zamavareta kazokazo eri'zana zamige'za erinezamantaze. \v 17 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a huno, tamagra Nagri nanekea amagera anteta tamagra'a vahepinti'ma zamavrage'za kazokazo eri'zama e'neriza vahera zamatrage'za fru hu'za ovu'naze. E'ina hu'negu antahiho! Nagra hanuge'za ha' vahe'mo'za bainati kazinteti mago'a tamahe nefrisageta, mago'a krimo tamahe nefrina, mago'a ne'zanku huta frigahaze. Ana hu'na tamagri'ma tamazeri havizama hanua zamofo agenkema ama mopafi vahe'mo'zama nentahi'suza, tusi zamagogogu hugahaze. \v 18 Hagi tamagra ana huvempa nanekema Nagri navure'ma huhagerafi'nazana, e'i ana'ma huvempama haza nanekema eri hankavetinaku'ma, agaho bulimakaoma ahete'za amu'nompinti rutane kanti kamama huntene'za, amunompi vazankna hu'naze. Hianagi maka'mota ana'ma huvempama hu'naza nanekea amagera onte'naze. Ana hu'nazagu tamagrira bulimakao afu'ma aheteta amu'nompinti'ma rutane atrazankna hugahue. \v 19 Hagi Juda kva vahe'ene, Jerusalemi kva vahe'ene, kini ne'mofo nompi eri'za vahe'ene, pristi vahe'ene, ana mopafi mika vahemo'zanena huvempama hu'naza ke'zamia amagera onte'nazanki'za, anazanke hu'za bulimakao afu'ma rutane kantigama hunte'naza amu'nompi vugahaze. \v 20 Nagra ha' vahe'zamimofo zamazampi zamavare anta'nena zamahe frigahaze. Ana hanage'za fri zamavufaga anamifima hare'za vanoma nehaza namamo'za nenesage'za, afi zagagafamo'zanena negahaze. \v 21 Hagi Nagra Juda kini ne' Zedekaiane eri'za vahe'anena, zamahe frinaku'ma nehaza ha' vahe zamazampi zamavare antegahue. E'i ana ha' vahera Babiloni kini ne'mofo sondia vaheki'za menina ko tamagrira tamatre'za vu'naze. \v 22 Hagi antahiho! Nagra ha'nena ete Jerusalemi kumate e'za ha' eme huramante'za ama ana kumara eri'za teve tagintegahaze. Hagi Juda mopafima me'nea kumatamina ana maka eri haviza ha'nena anampina magore hu'za vahera omanitfa hugahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \c 35 \s Rekapu naga nofi'mofo naneke \p \v 1 Hagi Josaia nemofo Jehoiakimi'ma Juda vahe kinima mani'nea knafina Ra Anumzamo'a Jeremaiana amanage huno asami'ne, \v 2 Kagra Rekapu naga'ene vunka ome keaga hutenka, zamavarenka ege'za Ra Anumzamofo nonte etesagenka, zamavarenka mago hunaragintepinka umareriteta, anampinka waini tina ome zamige'za neho. \v 3 Hagi anagema huno Ra Anumzamo'a nasamitege'na, nagra vu'na Habazinia negeho ne' Jeremaia nemofo Jazaniane, ana maka ne' mofavre naga'ane afu'aganahe'inema nezamavare'na, maka Rekapu naga'enena, \v 4 zamavarena Ra Anumzamofo mono nonte'ma ete'na, Anumzamofo eri'za ne' Igdalia negeho ne' Hanani ne' mofavre naga'ma nemanizafinka zamavare'na ufre'noe. Hagi ana'ma hunaraginte naza nomo'a, hunaraginte'nage'za mago'a eri'za vahe'ma nemaniza nomofo tavaonte me'nea nompi zamavare'na ufre'noe. Hagi ana'ma hunaraginte naza nomo'a, mono no kafante kva nehia ne' Salumu nemofo Maseia'ma nemania nomofo anaga kazigama me'nea nompinka zamavare'na vu'noe. \v 5 Hagi anante waini timo'ma avi'mate'nea tintafentamine kapuraminena eri'na e'na, Rekapu naga'mokizmi zamavuga eme nente'na, waini tina erita neho hu'na hu'noe. \v 6 Hianagi zamagra amanage hu'za kenona hunante'naze. Tagra waini tina onegahune, na'ankure tagri nerafa Rekapu nemofo Jonadabu'a tasamino, tamagra waini tina nonenke'za tamagripinti'ma forehu anante nante'ma hu'za vanaza mofavre naga'mo'zanena onetfa hiho huno tasami'ne. \v 7 Anage nehuno tamagra nona nonkita, hoza erita nonteta, waini hozanena erita ontetfa hiho. Hianagi tamagra kraga vahe'ma manitama vanoma hanaza mopafina, maka kna tamagra seli nompima manita vanoma hanuta za'zate manigahaze huno tasami'ne. \v 8 E'ina hu'negu nerafa ne' Rekapu nemofo Jonadabu'a huranteno, tamagrane a'nane nagatamine, ne'mofavretamine mofa'ne naga tamimo'zanena waini tina onetfa hiho huno higeta, ana naneke amage anteta neonkeno eno ama knarera ehanati'ne. \v 9 Ana nehuta nona kita nomanita, waini hoza nonteta hozanena erita avimzana nohankrone. \v 10 Hianagi tagra seli nompi nemanita, nerageho ne' Jonadabu'ma amage antehoma huno hu'nea nanekea maka amage ante'none. \v 11 Hianagi Babiloni kini ne' Nebukatnesama eno ha'ma eme hunerantegeta, tagra Kaldia sondia vaheku'ene Siria sondia vaheku koro nehuta amanage hu'none. Enketa Jerusalemi kumate vanune nehuta, e'nonku menina Jerusalemi kumate mani'none. \v 12 Hagi anagema hutazageno anante Ra Anumzamo'a amanage huno Jeremaiana asami'ne, \v 13 Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, kagra vunka Juda vahe'ene Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'enena ome zamasamio. Tamavumro'ma antenaku'ma nehua kene, Nagri nanekenena antahita amagera ontegahazafi? \v 14 Hagi Rekapu nemofo Jonadabu'a mofavre naga'a zamasamino, waini tina oneho huno huzamantege'za one'za neageno eno ama knarera ehanati'ne. Na'ankure nezamafa'ma hia naneke amage ante'naze. Hianagi Nagra rama'a zupa tamagrira tamasami vava hu'na e'noanagi, tamagra Nagri nanekea antahita amagera onte'naze. \v 15 Hagi Nagra Ra Anumzamo'na eri'za vaheni'a kasnampa vahera rama'a zupa huzmantoge'za evava nehu'za, amanage hu'za eme tamasami'naze. Maka'mota havi avu'ava zama nehaza zana atreta tamagu'a rukrahe huta fatgo avu'avaza hiho. Ana nehuta havi anumzantaminte'ma mono'ma hunezamanteta, zamage'ma nentaza zana atreho. E'ina'ma hanuta tamagehe'ine tamagri'enema tami'noa mopafina knare huta manigahaze hu'za eme tamasami'naze. Hianagi ana nanekea tamagesa anteta nentahita amagera onte'naze. \v 16 Hagi Rekapu nemofo Jonadabu mofavre naga'mo'za nezmageho'ma hu'nea nanekea antahi'za amage ante'naze. Hianagi tamagra Nagri nanekea antahita amagera onte'naze. \v 17 E'ina hu'negu Hankavenentake Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage nehie. Nagra Juda vahe'ene Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'enena, knaza zami'na zamazeri haviza hugahuema hu'na hu'noa knazanteti zamazeri haviza hugahue. Na'ankure Nagra keaga zamasmuanagi Nagri nanekea antahi'za amagera nontazage'na, zamagrikura kezati'noanagi ana kerera kenona osu'nazagu anara hugahue. \v 18 Hagi anante Jeremaia'a Rekapu nagara zamasamino, hankavenentake Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Na'ankure tamagra neramafa Jonadabu'ma huramante'nea nanekene tra ke'anena maka amage nenteta, nazano hihoma huno huramante'nea zanena maka amage ante vagare'naze. \v 19 E'ina hu'nagu Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Rekapu nemofo Jonadabu nagapintira mago'mo otino Nagri eri'zana erino nevanige'za, zamagripinti'ma henkama forehu anante nante'ma hanaza vahepintira otitere hu'za ana eri'zana erivava hu'za vugahaze. \c 36 \s Jeremaia'ma kre'nea avontafe'ma ra mono nompi hampri'naza naneke \p \v 1 Hagi Josaia nemofo Jehoiakimi'ma Juda vahe kinima manino egeno nampa 4ma hia kafufina, Ra Anumzamo'a amanage huno Jeremaiana asami'ne. \v 2 Kagra mago avontafe eritenka, Israeli vahete'ene Juda vahete'enena maka kumatamimpima fore'ma hania knazanku'ma kasami'noa nanekea ana maka avontafepi krento. Hagi ana nanekema krentesanana, Josaia'ma kinima mani'nea knafima agafama hu'na nanekema kasami'noregati krenteme enka ama knare ehanatio. \v 3 Hagi maka Juda vahe'mo'za zamazeri haviza hunaku'ma antahintahima nehua zamofo nanekema antahizaresina, kefo avu'ava zazmia atre'za zamagu'a rukrahe hazage'na, kumi zamia atre zmantoresine. \v 4 Hagi anante Jeremaia'a Neria nemofo Barukuna ke higeno egeno, mika nanekema Ra Anumzamo'ma asami'nea nanekea nesamigeno, Baruku'a mago avontafepi miko krente'ne. \v 5 Hagi ana hutegeno anante Jeremaia'a Barukuna amanage huno asami'ne, Nagra amafi kina hu'na mani'noanki'na Ra Anumzamofo mono nontega ovugahue. \v 6 E'ina hu'negu Ra Anumzamofo nanekema kasamugenka avontafepima krentana nanekea, ne'zama a'o hu'za nemaniza kna zupa Ra Anumzamofo mono nompi erinka vunka, ome hamprige'za maka mono nompima mani'nesaza Juda vahe'mo'za antahi vagareho. Ana nehuge'za Juda mopafima me'nea ranra kumatamimpinti'ma esaza vahe'mo'zanena antahigahaze. \v 7 Hagi zamagra kefo avu'ava'ma nehaza zama atre'za makamo'za zamagu'a rukrahe nehu'za, nunamuma hanageno'a Ra Anumzamo'ma asunku'ma huzmantesiana knare hugahie. Na'ankure Ra Anumzamo'a vahe'agura huno, tusi narimpa ahenezamante'na zamazeri haviza hugahue huno huama hu'ne. \v 8 Hagi anante Neria nemofo Baruku'a, kasnampa ne' Jeremaia'ma asami'nea nanekea, Ra Anumzamofo mono nompi ana maka nanekea ome hampri'ne. \v 9 Hagi Juda kini ne' Josaia nemofo Jehoakimi'ma kinima mani'negeno vuno 5fuma hia kafumofona 9ni ikantera, Jerusalemi kumapi vahe'mo'zane maka Juda mopafima me'nea kuma tamimpima nemaniza vahemo'zanena Jerusalemi kumate e'za, ne'zana a'o hu'za manine'za Anumzamofo mono huntenaku hu'naze. \v 10 Hagi avontafepima maka'zama krenentea ne' Safani nemofo Gemaria'ma Ra Anumzamofo mono nompima nemanifi, maka vahe'mo'za nentahizageno Baruku'a Jeremaia'ma hu'nea nanekea avontafepinti hampri'ne. Hagi hunaraginte'nageno Gemaria'ma nemania nomo'a Ra Anumzamofo mono nomofo anaga kazigama me'nea kumapima, Ra mono nompima ufre kafanku'ma, Kasefa Kafanema nehaza kafama me'nea tva'onte me'ne. \p \v 11 Hagi Ra Anumzamofo nanekema Baruku'ma avontafepinti'ma hampriana Safani negeho Gemaria ne'mofo Mikaia'a ana maka nanekea antahi vagare'ne. \v 12 Ana'ma huteno'a agra kini ne'mofo nonte uramino, avoma kreno erinte fatgoma nehia ne'mofo nonte'ma viana, ana maka kini ne'mofo eri'za vahetami mani'nazageno vu'ne. Ana vahetamina avonkreno erinte fatgo nehia ne' Elisamaki, Semaia nemofo Delaiaki, Akbori nemofo Elnataniki, Safani nemofo Gemariaki, Hanania nemofo Zedekaia e'ne maka eri'za vahe'amo'za mani'nageno ome zamage'ne. \v 13 Anante Baruku'ma avontafepinti'ma hamprige'za maka vahe'mo'zama antahi'naza nanekea, Mikaia'a ana nanekea ome zamasami vagare'ne. \v 14 Ana'ma hutege'za maka kini ne'mofo eri'za vahe'mo'za oti'za, Kusi nagapinti ne' Selemaia negeho Netania nemofo Jehudi hunte'za, Barukuna amanage hunka ome asamio, e'ima hamprige'zama veamo'zama antahiza avontafera erino eno hu'za huntazageno vuno ome asamigeno, Neria nemofo Baruku'a ana avontafera erino zamagritega e'ne. \v 15 Hagi ana vahe'mo'za Barukuna asami'za, muse hugantonanki amare mani'nenka ana avona hamprio, hu'za hazageno Baruku'a ana avona hamprige'za antahi'naze. \v 16 Hagi Baruku'ma ana maka nanekema hamprige'za antahi vagama rete'za, zamanogu hu'za ovufi avufi nehu'za, Barukuna amanage hu'za asami'naze. Tamagerfa huta maka ama nanekea vuta kini ne' ome asamigahune. \v 17 Hagi anante Barukuna antahige'za, muse hugantonanki inankna hunka ama avona kre'nampi tasamio? Jeremaia'a agra'a agipinti nehigenka maka ama avona kre'nampi? \v 18 Anage hazageno Baruku'a kenona huno, Izo agra agipinti nehige'na avo zota eri'na ana maka nanekea ama avontafepina krente'noe. \v 19 Anante maka kini ne'mofo eri'za vahe'mo'za Barukuna asamiza, vahe'mo'za onkesarega kagrane Jeremaia'enena vuta ome fraki'o. \s Jeremaia avontafe'ma kini ne'mo tevefi kre'nea naneke \p \v 20 Hagi anagema hute'za ana avontafera eri'za kini ne'mo'ma nemania kumapi vu'za, avoma kreno eri fatgoma nehia ne' Elisama nompi ome antete'za, vu'za ana maka nanekea kini ne' ome asamizageno antahi'ne. \v 21 Hagi ana avontafe ome erinka eno huno kini ne'mo'a Jehudina huntegeno vuno, avoma kreno erinte fatgoma nehia ne' Elisama nompinti ome erino eno, kini ne'ma mani'nere agri eri'za vahe'amozanena oti'nazageno ana avona eme hamprige'za antahi'naze. \v 22 Hagi ama ana zama fore hu'neana, 9ni ikana zasi nehia knagino kini ne'mo'a zasi'ma nehigeno nemania nompi, teve hugre'za nemaniza zama kapareti'ma tro'ma hunte'nafi tevea hugreno tonehino mani'ne. \v 23 Hagi Jehudi'a ana avoma osi'a hamprino 3'o 4'a isama nevigeno'a, kini ne'mo'a osi kazinteti anama'a ahesagane huno teve hugre'zama nemaniza zama tro'ma huntenafi kretere hu'ne. Ana huno nevigeno ana avontafera tevemo teno eri fanane hu'ne. \v 24 Hagi kini ne'mo'ene maka eri'za vahe'amo'za magore hu'za ana nanekema nentahi'za korora nehu'za, kukenazamia tagatora osu'naze. \v 25 Hagi Elnatani'ma Delaia'ma Gemariaki hu'za kini nekura ana avontafera tevefina onkro hu'za asami'nazanagi, zamagri nanekea ontahi'ne. \v 26 Ana'ma huteno kini ne'mo'a nemofo Jeramilinki, Azrieli nemofo Seraianki, Abdili nemofo Selemianki huno hunezmanteno, avoma kreno erinte fatgoma nehia ne' Barukune, kasnampa ne' Jeremaia kiznia vuta ome zanazerita eho huno huzamantege'za vu'naze. Hianagi Ra Anumzamo'a ana netrena zanazeri fraki'ne. \s Jeremaia'ma ete ru'ene anahu kna avontafe'ma kre'nea naneke \p \v 27 Hagi Jeremaia'ma nehigeno Baruku'ma kre'nea avontafe'ma kini ne'mo'ma tevefima kretegeno'a, anante Ra Anumzamo'a Jeremaiana amanage huno asami'ne, \v 28 kagra mago avontafe erinka, ko'ma krente'nankeno kini ne' Johoiakimima tevefima kre'nea nanekea ana avontafepi ana maka nanekea ete krento. \v 29 Ana nehunka kini ne' Jehoiakiminkura amanage hugahane. Ra Anumzamo'a huno, kagra avontafera tevefi negrenka amanage hu'nane. Nahigeno Jeremaia'a avontafepina kreno, Babiloni kini nemo'a eno ama kumara eri haviza nehuno vahe'ene, zagagafanena zamaheno erihana hugahie huno hu'ne? \v 30 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a Juda kini ne' Jehoiakiminkura amanage hu'ne. Agri nagapintira magore huno henka'a agri nona erino Deviti kini tratera kinia omanitfa hugahie. Hagi fri'nige'za avufga'a fegi eritre'nesageno, masarera zagemo renentesigeno, kenagera aisi komo runtegahie. \v 31 Hagi zamagrama hu'naza kumitera, Nagra nona huzamante'na agri'ene mofavre naga'ane eri'za vahe'anena zamazeri haviza hugahue. Ana nehu'na zamagrite'ene Jerusalemi kumapi vahete'ene, Juda vahete'enena hazenke'za atresugeno egahie hu'na hu'noanagi ana nanekea ontahi'naze huno Anumzamo'a hu'ne. \v 32 Hagi anante Jeremaia'a ru'ene mago avontafe erino avoma kreno erinte fatgoma nehia ne' Neria nemofo Barukuna nemino higeno, koma kre'nea avoma Juda kini ne' Jehoiakimi'ma tevefima kre'nea nanekeramina, ete Jeremaia'a nehigeno avontafepi krente'ne. Ana nehuno mago'ene ana agofetura rama'a anahukna nanekenena nehigeno krente'ne. \c 37 \s Feronkura amuhara osiho huno Jeremaia'ma hu'nea naneke \p \v 1 Hagi Babiloni kini ne' Nebukatnesa'a, Jehoiakimi nemofo Jehoiakinina mago agi'a Koniakino agri no erino Juda vahe kini manisiegu huno, Josaia nemofo Zedekaiana kinia azeri oti'ne. \v 2 Hagi Zedekaia'ene eri'za vahe'amo'zane ana maka vahemo'zanena Ra Anumzamo'ma asamigeno kasnampa ne' Jeremaia'ma hia nanekea ontahitfa hu'naze. \v 3 Hagi kini ne' Zedekaia'a mago zupa Selemia nemofo Jehukaline Ma'aseia nemofo pristi ne' Zefanianena huznanteno, kasnampa ne' Jeremaiana amanage huta ome asami'o. Muse hugantoanki Ra Anumzana tagri Anumzamofontega nunamu hugeno taza hino huta ome asami'o. \v 4 Hagi Jeremaia'a fru huno mani'neno agra avesite vahepina vuno eno nehuno mani'ne. Na'ankure agrira ana knafina kina huonte'nageno anara hu'ne. \v 5 Hagi ana knafinena Fero sondia vahe'mo'zama Isipima atre'za karankama neazema nehaza nanekema, Jerusalemi kuma'ma eme avazagi kagi'zama mani'naza Kaldia vahe'mo'zama nentahiza, Jerusalemi kumara atre'za vu'naze. \v 6 Anante Ra Anumzamo'a kasnampa ne' Jeremaiana asamino, \v 7 Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage hie hunka, Juda kini ne'mo'ma Nagri navesi'zama keno eri fore hunaku'ma huzmante'sanige'zama esaza vahera amanage hunka zamasamio. Antahiho! Fero sondia vahe'mo'zama tamaza hunaku'ma aza vahe'mo'za ete rukrahe hu'za mopa zamirega Isipi vunaku nehaze. \v 8 Ana'ma hanage'za Babiloni sondia vahe'mo'za ete rukrahe hu'za e'za ama Jerusalemi rankumara hara eme hugatenere'za teve tagintesageno tegahie. \v 9 Hagi Ra Anumzamo'a mago'ene huno, Tamagra'a amanage huta tamare ramataga osiho. Tamagerfa hu'za Babiloni vahe'mo'za hago tatre'za vaze huta tamagesa ontahio. Na'ankura zamagra ovu'za ete rukrahe hu'za egahaze. \v 10 Hagi Babiloni sondia vahera tamagra maka zamahe vaganereta, mago'a zamahe kuzafa'ma hanaza sondia vahe'mo'zage seli nozamifina manigahaze. Hianagi anama zamahe kuzafa'ma hanaza sondia naga'mo'za otivare'za e'za ama rankumara teve eme tagintesageno tegahie. \s Jeremaiama azeri'za kinama hunte'naza naneke \p \v 11 Hagi Fero sondia vahe'mo'zama neazema haza nanekema Babiloni sondia vahe'mo'za nentahi'za, Jerusalemi kumama eme avazagi kagi'za mani'naretira atre'za vu'naze. \v 12 Ana knafina Jeremaia'a Jerusalemi rankumara atreno, Benzameni nagamofo mopafi vuno, naga'afinti mopa'a ome erinaku vu'ne. \v 13 Hagi rankumamofona Benzameni kafanema nehaza kafante'ma egeno'a, sondia vahete kva ne' Hanania negeho, Selemia nemofokino agi'a Irija'e. Ana hu'neankino ana ne'mo'a eno kasnampa ne' Jeremaiana eme azenerino amanage hu'ne. Kagra koro frenka vunka Babiloni vahe'ene umaninaku vu'za nehane. \v 14 Hagi anagema higeno'a Jeremaia'a huno, i'o kagra havige nehane. Nagra korora fre'na Babiloni vahe'ma mani'nazarega novue. Hianagi Irija'a anankea nontahino Jeremaiana avreno kini nemofo eri'za vahete vu'ne. \v 15 Hagi ana'ma hutege'za kva vahe'mo'za Jeremaiana tusi zamarimpa ahenente'za sefura amite'za avre'za vu'za, avoma kreno erinte fatgoma nehia ne' Jonatani nompi ome kina hunte'naze. Na'ankure Jonatani nona kina no erise'naze. \v 16 Hagi ana kina nona mopafi kafi'za urami'naza kina nonkino, Jeremaia'a anampina za'za kna umani'ne. \v 17 Hagi henka kini ne' Jedekaia'a vahe huzmantege'za Jeremaiana ome avre'za azageno, noma'afi oku'a amanage huno antahige'ne. Ra Anumzamo'a mago'a nanekea kasami'nefi? higeno Jeremaia'a huno, i'zo me'ne nehuno amanage hu'ne. Kagrira Babiloni kini ne'mofo azampi kavrentegahaze. \v 18 Hagi anage nehuno Jeremaia'a kini ne' Jedekaiana asamino, nagra na'a mago hazenkea kagrite'ene, kagri eri'za vahete'ene, ama vahete'enena hu'nogenka, kinafina navrente'nane? \v 19 Hagi Babiloni vahe'mo'za e'za kagri'ene amama mani'nana mopafi vahe'enena hara eme huoramantegahaze hu'zama, kasnampa kema nehaza kema antahi'nana kasnampa vaheka'a iga mani'naze? \v 20 Hagi menina muse hugantoanki, naza huogu kini nera ranimoka kantahi negoanki antahi nenaminka, natrege'na avoma kreno erinte fatgoma nehia ne' Jonatani nompina ova'neno. Ana'ma hananke'na anampima umanine'na fri'zankura navesra nehie. \v 21 Anagema hutegeno'a kini ne' Jedekaia'a hige'za Jeremaiana avre'za vu'za, kini ne'mofo kumapima sondia vahe'ma nemanifi ome kina huntageno mani'nege'za, bretima negraza vaheteti mago mago knarera bretia eri'za ome amitere hazageno neneno mani'ne. Ana nehazageno vuno rankumapima me'nea bretimo'a maka vagare'ne. Hianagi Jeremaia'a sondia vahe'ma nemanizafi kina huno mani'ne. \c 38 \s Jeremaiama tinkerifi avre vazi'naza naneke \p \v 1 Hagi Matani nemofo Sifatiaki, Pasuri nemofo Gadaliaki, Selemaia nemofo Jukaliki, Malkia nemofo Pasuriki hu'za mani'ne'za nentahizageno Jeremaia'a maka vahera amanage huno zamasami'ne, \v 2 Ra Anumzamo'a huno, iza'o ama rankuma'mofo agu'afima manisia vahera hapinti ahe frige, ne'zanku huno frige, krimo ahe frige hugahie. Hianagi iza'o Kaldia vahe zamazampima freno vania vahe'mo'a ofri manigahie. Anama ofri manisaza vahera hapinti fenozama rohure'za erizankna hu'za, ozamahe zamatresage'za manigahaze. \v 3 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Ama Jerusalemi rankumara Babiloni kini ne'mofo sondia vahe zamazampi erintesuge'za hahugatere'za erigahaze hu'ne. \v 4 Hagi Jeremaia'a anagema hige'za anante kini ne'mofo eri'za vahe'mo'za kini nera asami'za, ama nera ahe frigahune. Na'ankure amanahu nanekema nehia zamo'a, ama rankumapima nemaniza sondia vahe'ene maka vahemo'zanema koro'ma hanaza naneke nehie. Na'ankure agra ama vahe'mokizmi knare zankura keaga nosianki, hazenkema erisaza nanekege nehie. \v 5 Hagi anante kini ne' Zedekaia'a huno, antahiho! Agra menina tamagri tamazampi mani'neanki'na, nagra kini ne'mo'na mago zana osugahue. \v 6 Hagi anagema hige'za Jeremaiana avre'za kini ne'mofo nemofo Malkiza tinkerifi ome atrageno urami'ne. Anama ome atre'naza tinkerimo'a sondia vahe'ma nemaniza kumapi me'ne. Ana hu'negeno ana kerifina tina omanegeno hapamoke me'nefi Jeremaiana nofi rentene'za atrazageno anampi uramino hampakane'ne. \v 7 Hagi mago nera Ebet-Melekikino kini ne'mofo nompi eri'za e'neria nere. Agra Itiopia mopafinti nekino, kini ne'mofo nompi mani'neno, Jeremaiama avre'za tinkerifima ome atre'naza nanekea antahi'ne. Hagi ana zupa kini ne'mo'a rankumamofona Benzameni kafanema nehaza rankafante mani'ne. \v 8 Hagi Ebet-Meleki'a kini ne'mofo nompima mani'neretira atreno vuno, kini nera amanage huno ome asami'ne. \v 9 Kini nera ranimoka, ama vahe'mo'za havi avu'avaza hu'za, kasnampa ne' Jeremaiana avre'za vu'za tinkerifina ome atre'nazankino, anampi manineno agazanku huno frigahie. Na'ankure magore huno rankumapina ne'zana omanetfa hu'ne. \v 10 Anagema higeno'a kini ne'mo'a Ebet-Melekina amanage huno huntene, Ru frisnigi vunka 30'a vahe ome zamavarenka ana kerifintira kasnampa ne' Jeremaiana ome avre atreho. \v 11 Anage higeno'a Ebet-Meleki'a ana vahera ome zamavarege'za kini ne'mofo nompi vu'za, feno zama nentaza nomofo fenka kazigama me'nea nompima, tagato tagatu'ma hu'nea kukenane atafa kukenama nentazafinti ana kukena ome eriteno vuno nofi ome anakiteno atregeno Jeremaia'ma kerifima mani'nere urami'ne. \v 12 Hagi ana Itiopia ne' Ebet-Meleki''a Jeremaiana amanage huno asami'ne, Ana tavarave nofi erinka tarega kazo'namofo fenka kaziga atregeno rugagino, ana hutenka nofimo'ma katama kami'zankura nofira erinka kavuga ana tavravemofo amu'nompi anakio. Higeno anama asamia zana amage anteno Jeremaia'a hu'ne. \v 13 Ana hute'za ana nofite Jeremaiana ana kerifintira avazuhu anagate'naze. Ana hutazageno kini ne'mofo kumapima sondia vahe'ma nemanizafi mani'ne. \s Zedekaia'ma Jeremaiama agenoka hu'nea naneke \p \v 14 Hagi mago zupa kini ne' Zedekaia'a vahe huzmantege'za vu'za Jeremaiana ome asamizageno Ra Anumzamofo mono nomofona nampa 3 kafama unefrazare mani'negeno eme ke'ne. Higeno kini nemo'a amanage huno Jeremaiana asami'ne. Nagra mago zanku kantahige'za nehuanki magore hunka nagritera eri frara okio. \v 15 Anage higeno Jeremaia'a amanage huno Zedekaiana asami'ne. Nagrama kekare'ma nonama hu'na kasami'nuana nagrira tamagerfa hunka nahe frigahane. Hagi nagrama knare antahintahima kamisuana, ana nanekeni'a ontahigahane. \v 16 Hianagi kini ne' Zedekaia'a oku'a zanagrake mani'neke Jeremaiana amanage huno huvempa hunte'ne. Ra Anumzana kasefa huno mani'nea Anumzama, tasimu'ma tamigeta mani'nona Anumzamofo avufi huvempa huanki'na kagrira kahe ofrigahue. Ana nehu'na kahe frinaku'ma nehaza vahe zamazampina kavre ontegahue. \v 17 Anante Jeremaia'a amanage huno Zedekaiana asami'ne. Ra Anumzana Monafi sondia vahe'mofo Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, ha'ma osu kagrama atrenka Babiloni kini ne'mofo eri'za vahe zamazampima ufresunka, kagra knare hunka manigahane. Ana'ma hananke'za ama Jerusalemi rankumara tevea tagi ontegahaze. Ana hanagenka kagrane nagaka'anena knare huta manigahaze. \v 18 Hianagi kagrama atrenka Babiloni kini ne'mofo eri'za vahe zamazampima uofresanke'na, Nagra Kaldia vahe zamazampi ama Jerusalemi rankumara erintesuge'za teve tagintesageno tegahie. Ana hanigenka kagra ana vahe zamazampintira zamatrenka ofregahane. \v 19 Hagi kini ne' Zedekaia'a amanage huno Jeremaiana asami'ne. Koma Juda vahe'mo'zama atre'za Babiloni vahe'enema umani'naza vaheku koro nehue. Nagri'ma navre'za Babilonima vu'za Juda vahe zamazampi ome antesage'za, nazeri havizama huzanku korora nehue. \v 20 Higeno Jeremaia'a ana kenona huno, Kagrira kavre'za Juda vahe zamazampina ome ontegahaze. Hagi Ra Anumzamo'ma hige'nama kasamua nanekea antahinka amage'anto. Ana'ma hananke'za kagrira kahe ofrisagenka knare hunka manigahane. \v 21 Hianagi kagrama kema ontahinka, kagraka'ama atrenka Babiloni vahe zamazampima uofresanana, Ra Anumzamo'a amanahu huno ava'nagna zana naveri hige'na ke'noe. \v 22 Juda kini ne'mofo nompima mani'naza maka a'nane nagara, ana maka zamavare'za vu'za Babiloni kini ne'mofo eri'za vahe ome zami'naze. Ana hazage'za ana a'nemo'za hu'za, kagrama antahima nezamina ronekamo'za kagrira hara hugagatenere'za regavatga hazagenka zamagri nanekea antahi'nane. Ana hankeno kagiamo'ma hapapima hampakanege'za, kagrira rukrahera hu'za onkage'naze. \v 23 Ana maka a'ne naga'kane mofavre nagakanena ana maka zamavare'za vu'za Kaldia vahe ome zamigahaze. Ana hanagenka kagra zamagri zamazampintira zamatrenka ofregahane. Hianagi kagrira Babiloni kini ne'mo'a kaze'nerinige'za ama rankumara teve tagintesageno tegahie. \v 24 Hagi anante Zedekaia'a amanage huno Jeremaiana asami'ne. Amama hana nanekea atregeno mago vahe'mo'a ontahino. Vahe'ma zamasamisanana kagra frigahane. \v 25 Hagi kagranema keagama hu'a nanekema nagri eri'za vahe'mo'zama antahisu'za, e'za kagri'ma eme kantahige'za, kagra na'ane hunka hankeno kini ne'mo'a na'ane hifi magore hunka ana nanekea eri frara okinka tasamio. Anama hananketa kagrira kahe ofrigahune hu'za hugahaze. \v 26 E'inahu nanekema hanagenka kagra amanage hunka zamasamio. Nagrama kini ne'ene keagama huana, nagra Jonatani nompima umanine'na fri'zanku ete natrege'na ana nompina ova'neno hu'na antahige'noe hunka zamasamio. \v 27 Hagi anante maka kini ne'mofo eri'za vahe'mo'za Jeremaiante e'za eme antahigageno, kini nemo'ma asami'nea kante anteno agra kenona huzmante'ne. Hige'za Jeremaia'enena mago'ene keaga osu'naze. Na'ankure kini nemo'enema keagama hu'na'a nanekea mago vahe'mo'a ontahitfa hu'negu anara hu'naze. \v 28 Hagi Jeremaia'a sondia vahe'ma nemaniza kumapima kinama huno nemanifi anampinka mani'nege'za, ha' vahe'mo'za e'za Jerusalemi kumara hara eme hugatere'za eri'naze. \c 39 \s Jerusalemi kumamo'ma havizama hu'nea zamofo naneke \p \v 1 Hagi Juda kini ne' Zedekaia'ma kinima mani'negeno 9nima hia kafumofona 10ni ikante, Babiloni kini ne' Nebukatnesa'ene maka sondia vahe'amo'zane e'za, Jerusalemi kumara eme avazagi kagine'za Jerusalemi vahera hara huzmante'naku hu'naze. \v 2 Hagi Zedekaia'ma kinima mani'negeno 11nima hia kafufina 4 ikamofona 9ni zupa kuma keginafinti anafe hu'za Jerusalemi kumapina ufre'naze. \v 3 Hagi anante maka Babiloni kini ne'mofo eri'za vahe'mo'za rankumapi ufre'za, kuma keginamofona Amu'no Kafanema nehaza kafante emani'naze. Ana vahe zamagi'a, Negal-Sareseliki Samgal-Neboki Sarsekimiki Rabsarisiki kini ne'ma antahintahima nemia ne' Negal-Sareseli'ene ruga'a Babiloni kini ne'mofo eri'za vahemo'zanena ananteke emani'naze. \v 4 Hagi Juda kini ne' Zedekaia'ene maka sondia vahe'mo'za ana vahe'ma nezamage'za, zamagra kenage atre'za koro fre'za, kini ne'mofo hozama me'nea kantegama nevaza kantega vu'za, tare keginamofo amu'nompima me'nea kafanteti atirami'za fegi vu'naze. Ana'ma hute'za fre'za Araba kaziga Jodani agupoma me'nerega vu'naze. \v 5 Hianagi Babiloni sondia vahe'mo'za zamarotago hu'za vu'za, Zedekaiana Jeriko agupofi ome azeri'naze. Ana hute'za Zedekaiana avre'za Hamati mopafina Ribla kumate Babiloni kini ne' Nebukatnesa'ma mani'nere mareri'naze. Ana hazageno e'inahu knaza erigahie huno anante huama hu'ne. \v 6 Hagi ana Ribla kumate, Babiloni kini ne'mo'a Zedekaia ne' mofavre nagara, Zedekaia'a negegeno zamahe fri'ne. Ana nehuno Juda mopafi kva vahe'enena maka zamahe fri'ne. \v 7 Hagi ana'ma huteno'a Zedekaiana tarega avua reragati netreno Babiloni avreno vunaku bronsire seni nofiteti kina hunte'ne. \v 8 Hagi Babiloni vahe'mo'za kini ne'mofo none, vahe'mokizmi nonena teve tagintageno nerege'za, Jerusalemi kuma'mofo keginaramina rutapage tapagu hutre'naze. \v 9 Hagi Babiloni sondia vahete'ma ugotama hu'nea ne' Nebusaradani'a Jerusalemi rankumapima mago'ama mani'naza vahera kina ome huzmante'naku Babiloni zamavareno vu'ne. Ana nehuno ruga'a vahe'ene, ko'ma koro'ma fre'za agranema emani'naza vahe'enena zamavareno magoka vu'ne. \v 10 Hianagi ana sondia vahete kva ne' Nebusaradani'a zamunte omane vahe'ma mago'a zazimima omane'nea vahera Juda mopafi zamatreno nevuno, waini hozane hozama ante mopanena nezamino vu'ne. \s Nebukatnesama hige'za kinafinti'ma Jeremaiama avre atre'naza naneke \p \v 11 Hagi Babiloni kini ne' Nebukatnesa'a, Jeremaia kazigagura amanage huno sondia vahete kva ne' Nebusaradanina hunte'ne. \v 12 Kagra vunka Jeremaiana ome avrenka kegavahu so'e nehunka mago hazenkea omio. Ana nehunka nazano huoma huno kasaminia zana amage antenka anazana huo. \v 13 Hagi anage nehuno sondia vahete ugota kva ne' Nebusaradaninki, kini ne'mofo eri'za vahete kva ne' Nabusasbaninki kini ne'ma antahintahima nemia ne' Negal-Sareseline mago'a kva vahe'enena huzmantege'za vu'za, \v 14 mago'a vahe ome huzmantage'za Jeremaia'ma sondia vahe kumapima kinama huno mani'nefinti ome avre'za e'naze. Ana hazage'za Jeremaiana avre'za Safani negeho ne' Ahikamu nemofo Gedalia azampi antazageno avreno noma'arega vu'ne. Ana higeno Jeremaia'a agra'a vahe'ene magoka mani'ne. \p \v 15 Hagi sondia vahe'ma nemaniza kumapima ko'ma Jeremaia'ma kinama huno mani'negeno'a Ra Anumzamo'a amanage huno asami'ne. \v 16 Itiopia kumate ne' Ebetmelekina amanage hunka ome asamio. Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe'mofo Anumzamo'a huno, Ama kuma'ma eri haviza hugahuema hu'na hu'noa kante amage ante'na ame hu'na eri haviza hugahue. Ana nehu'na azeri knarera osugahue. Ana hanigenka ana zupa kagra kavufinti kegahane. \v 17 Hianagi Nagra Ra Anumzamo'na huanki'na, ana zupa kagu'vazi'na kavretregahue. Ana hanuge'za kagrama zamagoro'ma nehana vahe zamazampina kavreontegahaze. \v 18 Na'ankure kagra Nagrite'ma kamentintima nehana mizama'a kva hugantesuge'za hapintira kahe ofrigahaze, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \c 40 \s Jeremaiama kinafinti katufentageno Juda mopafima mani'nea naneke \p \v 1 Hagi Jeremaiane, maka Jerusalemi kumapi vahe'ene Juda mopafi vahe'enena Babiloni vahe'mo'za zamazeri'za seni nofiteti kina rezmantete'za zamavare'za Babiloni kina ome huzmante'naku vu'za, Rama kumate'ma uhanatizageno'a Babiloni sondia vahete ugota kva ne' Nebusaradani'a Jeremaiama kinama rente'naza seni nofira katufente'ne. Ana hutegeno henka Ra Anumzamo'a Jeremaiana nanekea asami'ne. \v 2 Hagi Babiloni sondia vahete ugota kva ne'mo'a Jeremaiana ke higeno egeno amanage huno asami'ne. Ra Anumzana kagri Anumzamo'a huama huno, ama kumatera ama hazenke zana fore hugahie huno hu'ne. \v 3 Ana hu'neankino Ra Anumzamo'a kema hu'nea kante amage anteno ana maka zana huvagare'ne. Na'ankure Ra Anumzamofo avurera tamagra kumi nehutma Agri nanekea antahita amagera onte'naze. Ana hu'nazagu huno ama ana knazantamimo'a tamagritera fore nehie. \v 4 Hu'negu menina ko! Kazante'ma kinama regante'naza seni nofira ama katufe atroe. Hagi kagrama antahisankeno knare'ma haniana, amne nagranena Babiloni vananke'na knare hu'ne ome kegava hugantegahue. Hagi nagrane vu'zamo'ma antahisankeno knare'ma osaniana, nagranena omo. Hianagi inantego kagrama antahisankeno knare'ma haniregama vunaku'ma hanunka, maka mopamo'a kagri kavuga me'neankinka amne vugahane. \v 5 Hagi kagra maninaku'ma hanunka ete vunka, Babiloni kini ne'mo'ma huhampari antegeno'ma Juda mopafima me'nea kumatamima kegavama hu'nea ne', Safani negeho ne' Ahikamu nemofo Gedalia'ma mani'nere vunka, vahe amunompi agrane umanio. Ana'ma osunaku'ma hanunka inantego vunaku'ma hanantega amne vugahane. Anage nehuno sondia vahete kva ne' Nebusaradani'a Jeremaiana ne'zane musezanena nemino atregeno vu'ne. \v 6 Hagi ana'ma hutegeno'a Jeremaia'a ete Mizpa kumate vuno Ahikamu nemofo Gedali'ene mago'a vahe'ma Juda mopafima zamatrage'zama mani'naza vahe'ene umani'ne. \p \v 7 Hagi mago'a Juda sondia vahete kva vahe'ene mago'a sondia vahe'ma ka'ma kokampima umani'naza vahe'mo'zama antahizama, Babiloni kini ne'mo'ma Ahikamu nemofo Gedaliama huhampri antegeno ana maka mopane, zamunte omane vene a'ene mofavre naga'ma zamavare'za Babilonima ovu'za zamatrage'zama mani'naza vahete'ma kegava hia nanekea antahi'naze. \v 8 Ana hute'za zamagra Gedalia kenaku Mizpa kumate vu'naze. Hagi anampima vu'nazana Natania nemofo Ismaeliki, Karea nemofo Johananiki, Tanhumeti nemofo Seraiaki, Netofa nagapinti ne' Efai ne' mofavre nagaki, Ma'aka nagapinti ne' Jezani'ene agri nagapinti vene'nemozane maka vu'naze. \v 9 Hagi anante Safani negeho ne' Ahikamu nemofo Gedalia'a ana kva vahe'ene, zamagranema vu'naza vahera amanage huno huvempa huno zamasami'ne. Tamagra ama mopafi manineta, Babiloni kini ne' Nebukatnesa eri'za vahe'ma mani'neta agri agoraga mani zankura korora osiho. Na'ankure e'i ana'ma hanazana knare huta manigahaze. \v 10 Hagi menina antahiho, tamagri tamagi eri'na nagra Mizpa kumate manine'na, Babiloni vahe'ma tagri'ma eme tagenaku'ma eterema hanaza zupa, nagra zamagrane keaga hugahue. Hianagi tamagra waini ragane, zafa rgaramine, olivi masavenena kavoramimpi eri atru nehuta, tamagrama erita mani'naza kuma tamimpina maniho. \v 11 Hagi Juda vahe'mo'zama vu'za e'zama hu'za Moapu mopafine, Amoni vahepine, Idomu mopafine, mago'a mopareganema umani emanima hu'naza vahe'mo'za zamagranema antahizama, Babiloni kini ne'mo'a osi'a vahe'ma zamatrege'za Juda mopafina mani'nageno, Safani negeho Ahikamu nemofo Gedaliama kva azeri otigeno kvama huzmantea nanekema nentahi'za, \v 12 Juda vahe'ma zamahe panani'ma hazage'za fre'za maka kazigama umani emanima hu'naregatira Juda mopafi ete e'za, Mizpa kumate'ma Gedalia'ma mani'nere e'naze. Ana hute'za wainine mago'a zafa rgaramina tagiza eri atru hu'naze. \p \v 13 Hagi Karea nemofo Johanani'ene ana maka sondia vahete kva vahe'ma, vahe omani kokampima umani naregatira, Gedalia'ma Mizpa kumate'ma mani'nere e'naze. \v 14 Hagi zamagra anante Gedaliana amanage hu'za asami'naze, kagrira eme kahe frisie huno Amoni kini ne' Balisi'a huntegeno Natania nemofo Ismaeli'ma ne-e hu'za nehaza nanekea antahi'nampi ontahinano? Hianagi Ahikamu nemofo Gedalia'a ana kezamirera antahi amuhara osu'ne. \v 15 Hagi anante Karea nemofo Johanani'a Mizpa kumate Gedaliana oku'a amanage huno ome asami'ne, kagra hu izo huge'na vu'na vahe'mo'za ontahi'sazama'a, Netania nemofo Ismaelina ome ahe fri'neno. Na'a agafare kagrira kahe frisige'za, amama eme atruma hu'za kagri kagiafima mani'naza Juda vahe'mo'za panani hu'za fresageno, osi'ama mani'naza Juda vahera frigahaze? \v 16 Hianagi Ahikamu nemofo Gedalia'a Karea nemofo Johananina amanage huno kenona hunte'ne. Kagra e'inahu avu'ava zana osuo, na'ankure kagrama Ismaelinku'ma nehana nanekea havige nehane. \c 41 \s Gedaliama ahe fri'naza naneke \p \v 1 Hagi ana kafumofo 7ni ikantera, Elisama negeho ne' Netania nemofo Ismaeli'a, kinima nemaniza nagapinti nekino, kini ne'mofo eri'zama e'neriza vahepinti mago zamimo'e. Ana hu'neankino 10ni'a vahe zamavarege'za Ahikamu nemofo Gedalia kenaku Mizpa kumate e'naze. Hagi zamagra Gedalia'ene manine'za magoka ne'za nenazafinti, \v 2 Netania nemofo Ismaeli'ene agranema vu'naza 10ni'a vahe'mo'za oti'za, Babiloni kini ne'mo'ma kva azeri otigeno Juda mopama kegavama hu'nea ne' Safani nemofo Gedaliana bainati kazinteti ahe fri'naze. \v 3 Hagi Ismaeli'a Juda vahe'ma Gedalia'enema Mizpa kumate'ma mani'naza vahera anazanke huno zamahe nefrino, Babiloni sondia vahe'ma anante'ma mani'naza vahe'enena zamahe fri'ne. \v 4 Hagi Gedaliama ahe fri'nea nanekea vahe'mo'za ontahi'nageno, anante kna zupa, \v 5 Sekemine Silone Sameria kumatetiki hu'za, 80'a vahe'ma e'nazana, zamagi zamazokara nehare'za, kukena zamia tagato nehu'za, zamavufaga taga nehu'za, witi ofama hu'zane, mananentake zantamima kre manama vu'zanena eri'neza Ra Anumzamofo mono nompi ofa hunaku e'naze. \v 6 Hagi ana'ma nehazageno'a Netania nemofo Ismaeli'a ana vahe zamagenaku Mizpa kumapintira zavira neteno atiramino e'ne. Hagi eme nezamageno'a amanage huno hu'ne, tamagra evuta Ahikamu nemofo Gedaliana keho. \v 7 Hagi anagema hige'za zamagra rankumapima ufrage'za, Netania nemofo Ismaeli'ene agranema mani'naza vahe'mo'za ana vahera zamahe frite'za zamavufaga'a eri'za mago tinkerifi ome matevu atre'naze. \v 8 Hianagi ana vahepintira 10ni'a vahe'mo'za Ismaelina asami'za, tagrira tahe ofrio, na'ankure witine bali ragane olivi masavene tume rima'agi huta frakunkeno me'ne. E'i anage hazageno Ismaeli'a antahintahi'a rukrahe huno zamagri'ene mago'a vahe'ma zamagranema mani'naza vahera zamahe ofri'ne. \v 9 Hagi Ismaeli'a Gedali'ene mago'a vahe'ma agrama zamahe fri'nea vahe zamavufagama eri vazi'nea tinkeria rankrerfa hu'neankino ana kerima kafinte'nea nera, Israeli kini ne' Ba'asa'ma ha' eme huntenaku nehigeno, kini ne' Asa'ma kafinte'nea tinkerie. Ana hu'nefi Netania nemofo Ismaeli'a anama zamahe fria vahe zamavufaga erinte avite'ne. \v 10 Hagi Netania nemofo Ismaeli'a ana'ma huteno'a ana maka Mizpama mani'naza vahera kina huzmanteteno zamavarege'za, Mizpa kumara atre'za Amoni vahe mopama me'nea kantega vu'naze. E'i ana vahera kini ne'mofo mofa'ne zagane, Mizpa kumate'ma zamatrage'za mani'naza vahe'ma, Babiloni Sondia vahete kva ne' Nebusaradani'ma Ahikamu nemofo Gedalia azampima antegeno, kegavama hu'nea vahe zamavareno vu'ne. \v 11 Hagi Karea nemofo Johanani'ene mago'a sondia vahete kva vahe'mo'za, Netania nemofo Ismaeli'ma hu'nea kefo avu'ava zamofo nanekea ana maka antahi vagare'naze. \v 12 Ana'ma hute'za zamagranema mani'naza vene'ne nagara ana maka zamavare'za Netania nemofo Ismaelina ha' ome huntenaku vu'za, Gibeoni kumate'ma rantiru'ma me'nere nevige'za ome ke'naze. \v 13 Hagi ana maka vahe'ma Ismaeli'enema nevaza vahe'mo'za, Karea nemofo Johananine sondia vahete kva vahetaminema nezamage'za tusi musenkase hu'naze. \v 14 Hagi Ismaeli'ma ana maka vahe'ma Mizpa kumateti'ma kinama huzamanteno zamavareno vu'nea vahe'mo'za, ete rukrahe hu'za Karea nemofo Johananinte e'naze. \v 15 Hianagi Netania nemofo Ismaeli'a 8'a vahe zamavarege'za Johananinku koro fre'za Amoni vahe moparega vu'naze. \v 16 Hagi anante Karea nemofo Johanani'ene maka sondia vahete kva vahe'ma agranema mani'naza vahe'mo'za, Netania nemofo Ismaeli'ma, Ahikamu nemofo Gedaliama ahenefrino kinama huzamanteno zamavareno nevige'za Gibeoniti'ma ome zamavare'naza vahera ana maka Mizpa kumatetira zamavare'za vu'naze. Anampima vu'nazana, sondia vahe'ene, a'nane naga'ene, mofavre naga'ene, kini nemofo eri'za vahe'enena zamavare'za vu'naze. \v 17 Hagi zamagra Isipi vunaku karanka nevu'za, Betlehemu kuma tvaonte Gerut Kimham umani'naze. \v 18 Na'ankure Babiloni kini ne'mo'ma Ahikamu nemofo Gedaliama kva azeri otigeno Juda mopare'ma kegavama hu'nea ne'ma, Netania nemofo Ismaeli'ma ahe fri'nea zanku Babiloni vahe koro hu'za umani'naze. \c 42 \s Isipi mopafina oviho huno Anumzamo koroke huzamante'nea naneke \p \v 1 Hagi maka sondia vahete kva vahe'ene Karea nemofo Johanani'ene Hosaia nemofo Jezania'ene zamagi omane vaheteti vuno zamagima me'nea vahete'ma vige'za, ana maka vahe'mo'za erava'o hute'za, \v 2 kasnampa ne' Jeremaiana amanage hu'za asami'naze. Muse hugantonanki Ra Anumzana kagri Anumzantega nunamuna hugeno, ama osi'a vahe'ma mani'nona vahera asunku huranteno taza hino. Na'ankure kora rama'a vahe mani'nonanagi menina osi'a vahe mani'nonkenka neragane. \v 3 Hagi Ra Anumzana kagri Anumzantega nunamuna hunka antahigegeno, nazanoma hanuna zane, inantego vanuna kanena taveri hino. \v 4 Hagi anante kasnampa ne' Jeremaia'a amanage huno zamasami'ne. Tamagrama nehaza nanekea hago antahuanki'na, nazankuro tamagrama haza zana Ra Anumzana tamagri Anumzamofona nunamu hu'na antahigesugeno, na'ane nanekema nasaminia zana magore hu'na erifra okigahuanki ana maka tamasami vagaregahue. \v 5 Hagi anante zamagra amanage hu'za Jeremaiana kenona hunte'naze. Ra Anumzana kagri Anumzamo'ma kasamisia nanekema tagrama antahita amage'ma ontesunkeno'a, tamage huno magozana eri frara okino keagafina huama hurantegahie. \v 6 Hagi Ra Anumzana tagri Anumzamofoma omego huta hugantonkenkama nevana Anumzamo'ma musema hanuna nanekeo musema osanuna nanekema hanigeta, tagra amne antahita amage antegahune. Ra Anumzana tagri Anumzamofo kema antahita amage'ma antesunana maka zamo'a knare hurantegahie. \s Jeremaia'ma hia nunamunte Ra Anumzamo kenona hu'nea naneke \p \v 7 Hagi 10ni'a zage knama evutegeno'a, Ra Anumzamo'a Jeremaiana nanekea asami'ne. \v 8 Ana'ma hutegeno'a Karea nemofo Johananine maka sondia vahete kva vahe'ma agranema mani'naza vahe'ene, zamagi omane vaheteti vuno zamagima me'nea vahete vigeno, ana maka Jeremaia'a kehige'za eme tru hu'naze. \v 9 Ana hutageno Jeremaia'a ana vahera amanage huno zamasamine, Ra Anumzana Israeli vahe Anumzantega ome nunamuna hugeno, asunku hurante'noma huta hunantage'nama nunamuma ome hugeno'a amanage huno hu'ne. \v 10 Tamagra ama Juda mopafima manisage'na, Nagra tamazeri hankavenetina tamazeri havizana osugahue. Ana nehu'na ama mopafina tamagrira avimzama hankreankna nehu'na, ete tamazeri vati otregahue. Na'ankure knazama tami'noa zankura tusiza hu'na nasunkura nehue. \v 11 Hagi tamagra Babiloni kini ne'mofonku'ma koro'ma nehaza zana mago'anena korora osiho. Na'ankure Nagra tamagrane manine'na agri azampintira tamagu'vazi'na tamavregahue huno, Ra Anumzamo'a huama hu'ne. \v 12 Hagi Nagra tamagrikura nasunku huneramante'sugeno, agranena asunku huneramanteno tamatrenigeta ama mopatamifina manigahaze. Na'ankure Nagra tamagrane manine'na agri azampintira tamagu vazina tamavregahue huno, Ra Anumzamo'a huama hu'ne. \v 13 Hianagi tamagrama huta ama mopafina omanigahunema huta Ra Anumzana tamagri Anumzamofo ke runetagreta, \v 14 tagra Isipi mopare vuta umanineta ha'ma hu'zana nonketa, ufema resaza agerura nontahita, ne'zanku'enena atupara osugahune huta hugahaze. \v 15 Hagi e'inahu nanekema hanuta Juda vahe'ma osi'ama mani'naza nagamota Ra Anumzamofo nanekea antahiho, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe'mota Anumzamo'a huno, Isipi mopare'ma vu'zanku'ma hankave antahintahima hanazana, \v 16 tamagra Isipi mopafi umani'nesage'za, tamagrama koro'ma hune zamantaza ha' vahe'mo'za bainati kazinteti tamahe frigahaze. Ana nehanigeno agatonto zanku'ma koro'ma huta nevaza zamo tamavaririno Isipi moparera vanigeta anantega ufrigahaze. \v 17 Hagi Isipi mopare'ma umani zanku'ma hankave antahintahima hu'naza vene'ne nagara, anantega umani'nesage'za bainati kazinteti tamahe nefrisageno, ne'zanku huta nefrisageno, krimo'ene tamahe frigahie. Ana hina knazama atre'nugeno eme zamazeri haviza hania knazamo maka tamahe fanane hina, mago'mo'e huno kasefara huno omanigahie. \v 18 E'ina hu'negu Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Nagri'ma narimpa ahege'na knazama atrogeno Jerusalemi kumapima nemaniza vahete'ma e'neaza hu'na, Isipi mopare'ma vanage'na narimpa ahe'zana atre'nugeno tamagritera egahie. Ana hanuge'za vahe'mo'za neramage'za, tusi koro nehu'za vahe'ma kazusima huzamante'nakura ama vahe'mo'zama havizama hazaza huta haviza hiho hu'za hugahaze. Ana hanigeta mago'ene eta ama kumara eme onkegahaze. \v 19 Hagi Juda vahe'ma ofri osi'ama mani'naza vahe'motagu'ma Ra Anumzamo'ma huno Isipi mopare'ma oviho huno'ma koro kema huramante'nea nanekegura menina tamagra antahi ankereho. \v 20 Ra Anumzana tamagri Anumzamofontega hunanteta, tagri Anumzantega vunka tazama hanigura nunamuna hugeno, nazano tagri Ra Anumzamo'ma hihoma huno hurantesania nanekea eme huama hugeta nentahita, nazano hihoma huno hania zana amage anteta hugahune huta hu'naza zana, havige nehuta amagera onte'naze. \v 21 Hagi ana nanekea huama hu'na tamasami'noe. Hianagi Ra Anumzamo'ma tamagri Anumzamo'ma hia nanekea antahita amagera nonteta, maka zanku'ma hige'nama eme tamasamua zanena amagera onte'naze. \v 22 E'ina hu'negu menima antahi ankereho, inantego vunakure hutama nehaza moparega umani'nesageno anantega, ha' vahe'mo'za bainati kazinteti mago'a vahera tamahe nefrisageno, mago'a vahera ne'zanku huta nefrisageno, mago'a vahera krimo tamahe frigahie. \c 43 \s Jeremaia'ene vea kevumo'za atre'za Isipima vu'naza naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzana zamagri Anumzamo'ma vea kevuma zamasamio huno Jeremaiama asamia nanekema, ana maka nanekema zamasami vagama neregeno'a, \v 2 anante Hosaia nemofo Azaria'ene, Karea nemofo Johanani'ene maka veganokno vahemo'zanena Jeremaiana asami'za, Ra Anumzana tagri Anumzamo'a huno Isipi moparega vuta uomaniho huno hu'ne hunka'ma nehanana kagra havige nehane. \v 3 Hianagi Neria nemofo Baruku'a antahintahi kami'negenka tagri tazeri haviza hunaku nehane. Ana nehunka Babiloni vahe zamazampi tavrentesanke'za tahe frige, tavre'za Babiloni kina ome hurantege hugahaze. \v 4 Hagi anage nehu'za Karea nemofo Johanani'ene, maka sondia vahete kva vahemo'zane, maka vahemo'zanena Ra Anumzamofo kea rutagre'za Juda mopafina omani'naze. \v 5 Hagi Karea nemofo Johanani'ene maka sondia vahete kva vahe'enene, Juda vahe'ma zamahe pananima hazage'za, ru moparegama umani emanima hu'naza vahe'ma osi'a naga'ma ete Juda mopare'ma maniku'ma aza vahera mika zamavare'za vu'naze. \v 6 Hagi ana nehu'za zamagra mika vene'ne zagane a'naneramine, mofavre zagane, kini ne'mofo mofane zagane, maka vahe'ma, Babiloni sondia vahete kva ne' Nebusaradani'ma, Safani negeho Ahikamu nemofo Gedalia azampima zmantegeno kvama huzmante'nea vahe'enena nezamavare'za, kasnampa ne' Jeremaiane Neria namofo Barukunena zanavre'za vu'naze. \v 7 Hagi ana nehu'za Ra Anumzamofo kea rutagre'za Isipi mopafi ufrete'za, vuvava hu'za Tapanesi kumate uhanati'naze. \p \v 8 Hagi Tapanesi kumate'ma umani'nageno'a, Ra Anumzamo'a Jeremaiana amanage huno asami'ne, \v 9 Juda vahe'mo'za negesagenka kazampina ranra have eritenka vunka, Tapanesi kumapima kini ne' Fero'ma nemania nontegama vu'nea kampima brikima ante pehe'ma hu'za vu'naza brikia akerinenka anampi ana haveramina kafinka asento. \v 10 Ana hutenka amanage hunka zamasamio. Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Antahiho! Nagra eri'za vaheni'a Babiloni kini ne' Nebukatnesana huntesugeno ne-esige'na Nagra avre'na esugeno amama fra'makua haveraminte kini tra'a eme anteno mani'neno, ana haveramimofo agofetu mani'neno kini eri'zama erisania seli noma'a eritareno kintegahie. \v 11 Hagi agrama esuno'a Isipi mopa eme eri haviza hugahie. Ana nehina krimo zamahe frigahiema hu'na huhampri'noa vahera krimo zamahe nefrina, kinafima vugahazema hu'na huhampri'noa vahera kinafi nevanage'za, bainati kazinteti zamahe frigahazema hu'na huhampri'noa vahera bainati kazinteti zamahe frigahaze. \v 12 Hagi Nagra agri azante hanugeno, Isipi vahe havi anumzantamimofo mono nontamina teve taginenteno, ana mono nompinti havi anumzantamimofo amema'a erino mopa'arega vugahie. Ana nehuno sipisipi kva vahe'mo'zama kukena zamireti'ma zmavufgama azeri anoma vazi'zankna huno Isipi mopa mika azeri kagintegahie. Ana huteno mago vahe'mo aze'orisageno ete mopa'arega vugahie. \v 13 Hagi Isipi vahe'mo'za zagere'ma mono'ma hunentaza havi anumzamofo amema'ama tro huntene'za mono'ma hunentaza zafaramina eri haviza hunetreno, Isipi vahe havi anumzantamimofo mono nontamina teve tagintesanigeno tegahie. \c 44 \s Isipi mopafima mani'naza Juda vahe'mo'zama knazama erisaza zamofo naneke \p \v 1 Hagi Isipi mopafima me'nea kumatamina, Migdolima, Tapanesima, Memfisine, Patrosi kazigama hu'za nemani'naza Juda vahe'ma zamasamisia nanekea Ra Anumzamo'a amanage huno Jeremaiana asami'ne. \v 2 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Jerusalemi kumate'ene, Juda mopafima me'nea kuma taminte'ma knazama atrogeno'ma eme zamazeri havizama hu'neana, ko keta antahita hu'naze. Hagi antahiho, menima kesazana ana kuma tamimo'a havizantfa hazageno, anampina magore hu'za vahera omani'naze. \v 3 Na'ankure zamagra kefo avu'ava'ma hazazamo Nagrira nazeri narimpa nehe'za, zamagrane, tamagrane, tamafahe'zanena keta antahita osu'naza anumzaraminte mnanentake zana ofa kremna vunte vavama huta vu'nazagu anara hu'noe. \v 4 Hagi Nagra knane knane eri'za vaheni'a kasampa vahera huzmantoge'za tamagritega e'za, amanage hu'naze. Nagri'ma nave'nosia hi'mnage avu'ava zana osiho hu'za eme tamasami'naze. \v 5 Hianagi zamagra ana nanekerera zamagesa ante'za nontahi'za, kefo avu'ava zama nehu'za havi anumzantaminte'ma ofama nehaza zanena atre'za zamefira huomi'naze. \v 6 E'ina'ma hazageno'a Nagrira tusi narimpa ahege'na Juda mopafima me'nea ranra kumataminte'ene Jerusalemi kumapima me'nea ne'onse kantamimpinena narimpa ahe'zana eri kaha hutre'na ana kumatamina eri haviza hutrogeno ka'ma koka meno eno ama knarera menina ehanati'ne. \v 7 Hagi menina Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Nahigeta tamagra'a tamavatera hazenkea huta knazana avreta ne-eta venene naga'ene a'nanene naga'ene mofavre naga'ene, ne'onse mofavre naga'enena fanane hanageno Juda vahera omani'sazegura anara nehaze? \v 8 Hagi nahigeta tamagra Isipi mopafima emanineta tamazanteti'ma avako'ma huta tro'ma haza zamo'ene, ru anumzantaminte'ma ofama hazazamo'a Nagrira nazeri narimpa ahe'naze? Ana hu'nagu tamagra'a tamazeri havizantfa hanage'za, ru moparega vahe'mo'za neramage'za kizazokago ke huneramante'za, ha' vahezamima sifnagema huzmante'nakura, Juda vahe'mo'zama havizama hu'nazaza huta haviza hiho hu'za huzamantegahaze. \v 9 Hagi tamagehe'zane, Juda kini vahe'ene a'ne zamimo'zane, tamagrane a'ne tamimo'zanema, Juda mopafine Jerusalemi kumapima me'nea ne'onse kantamimpima hu'naza havi avu'ava zankura ko tamage kani'nefi? \v 10 Hagi meninena tamagra tamavufga anteramita Nagri agorga nomanita, tamagri'ene tamafahe'inema zami'noa kasegene tra keni'anena amagera onte'naze. \p \v 11 E'ina hu'negu Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Nagra navugosa rukrahe hu'na hara huneramantena knazana tami'na Juda vahera maka tamazeri haviza huvagaregahue. \v 12 Hagi Juda vahe'ma osi'ama mani'naza naga'ma, Isipi mopafi vanunema hu'za hanavemati'za e'naza vahera zamazeri tregahue. Ana hanuge'za mago'a bainati kazinteti zamahe nefrisage'za, mago'a ne'zanku hu'za frigahaze. Hagi zamagine vaheteti vuno zamagima omane vahete'ma vanige'za ana maka vahera bainati kazinteti zamahe nefrisage'za mago'a ne'zanku hu'za frigahaze. Ana hu'za ana maka Isipi mopafi fri hana hanage'za, vahe'mo'zama nezamage'za zamanogu nehu'za, kiza zokago ke hunezamante'za, vahe'ma sifnama huzmante'nakura Juda vahe'mo'zama hu'nazaza huta haviza hiho hu'za hugahaze. \v 13 Hagi Isipi mopafima umani'naza vahera, Jerusalemi kumapima mani'naza vahe'ma hu'noaza hu'na bainati kazinteti'ene, zamagatonto zanteti'ene, krireti'ene hu'na zamazeri haviza hugahue. \v 14 Ana hanuge'za osi'a Juda vahe'ma Isipi mopafima emani'naza vahepintira magomo'e huno ana knazana agatereno vuno, ete umanisunema hu'zama zamavesi zamavesi'ma nehaza Juda moparera uomanigahaze. Hianagi anampintira osi'a naga'mozage ete vugahaze. \v 15 Hagi anante maka vene'nemo'zane, a'nezmimo'zama ru anumzante'ma mananentake zama kre mnama vu ofama nehage'zama antahi'naza vene'neramine, Isipi mopafima Patrosi kumate'ma nemaniza Juda vahe'mo'zanena eme atru hute'za Jeremaiana amanage hu'za kenona hunte'naze. \v 16 Kagra Ra Anumzamofo agifi eme neramasamuema hunka nehana nanekea tagra ontahigahune. \v 17 Hianagi tagra tamagerfa huta mikazama hugahunema huta huvempama hu'nona nanekere otineta, monafi kuini a'mofonte mananentake zantamima kre mnavu ofa nehuta, waini tinema tagitreta ofa hugahune. Tagehe'za e'inahu avu'ava hu'nazankita tagrane, kini vahetimo'zane, kva vahetimo'zanena Judama me'nea kumatamimpine, Jerusalemi kumapima me'nea ne'onse kantamimpinena ofa hu'none. Ana hu'nonanagi ana knafina ne'zankura atupara osuta knare huta nemanita, hazenkea e'ori'none. \v 18 Hianagi tagrama monafi kuini ate'ma mananentake zama kre manama ovuta, waini tima tagi tre ofama osu'nana, tagra maka zankura atupa nehunkeno, mago'a bainati kazinteti tahe nefrizageta, mago'a ne'zanku huta fri'none. \v 19 Hagi anankema haza agofetura a'nemo'za hu'za, tagrama monafi kuini a'te'ma mananentake zantamima kre manavu ofama nehuta, waini tima tagi tre ofama nehuta, agri avugosama me'nea kekiramima tro huta waini tinema tagita ofama hu'nonana, tagra'a antahi zantetira osu'nonanki nerave'za hu izo hazageta anara hu'none. \v 20 Hagi anante Jeremaia'a ana maka veamokizmi nanekerera amanage huno ke nona huzmante'ne. \v 21 Tamagrama antahi'zana tamagrane tamagehe'zane, kini vahetamimo'zane, kva vahe'tamimo'zane, maka vahe'motanema Juda mopafima me'nea kumatamimpine Jerusalemi kumapima me'nea ne'onse kantamimpinema, mana nentake zantamima kre mnavu ofama hu'naza avu'ava zankura, tamagrama antahi'zana Ra Anumzamofo antahi'zampina omanegeno hago agekanine huta nehazafi? \v 22 Hagi tamagrama hu'naza havi avu'ava zane, kasrino hi'mnage'ma hu'nea avu'ava zanema hu'naza zankura Ra Anumzamo'a avua anteno kegara osuno tusi avesra huramante'ne. E'ina hu'negu mopatamimo'a sifnafi megeno, mago zana omaneno ka'ma koka fore higeno, anampina magore huno vahera omanitfa higeno, meno eno ama knarera ehanati'ne. \v 23 Na'ankure tamagra mananentake zantamima kre mnavu ofaramima nehuta, Ra Anumzamofo avufi kumi nehuta, Ra Anumzamofo nanekea amagera nonteta, agri kasegene tra kenena rutagre'naze. Ana nehuta Agri eri'zama keama'ma osaza zanku huno knazana atregeno eme tamazeri haviza higeno, eno ama knarera ehanati'ne. \v 24 Hagi anante Jeremaia'a maka vahe'ene a'nene naga'enena amanage huno zamasami'ne. Maka Isipi mopafima mani'naza Juda vahe'mota Ra Anumzamo'ma hia nanenkea antahiho. \v 25 Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Tamagrane a'nene naga'tamimo'zanena huta, tagra'a tagipinti'ma huvempama hu'nona nanekere amage antegahune nehuta amanage hu'naze. Tagra monafi kuini a'tega mananentake zama kre mnavu ofaramina hunenteta, waini tima tagitre ofanena huntegahune hu'naze. E'ina hu'nazagu tamagra menina vuta nazano huvempama hu'naza zana amage anteta anazana hiho. \v 26 Hianagi Juda vahe'ma Isipi mopafima nemaniza vahe'mota Ra Anumzamo'a amanage hianki antahiho, Nagra Ra Anumzamo'na hankavenentake nagifi huvempa huankino, Juda vahe'ma Isipi mopafima nemaniza vahe'mota Nagri nagifina magore huta huvempa huta, Ra Anumzana kasefa huno mani'nea Anumzamofo agifi huvempa nehune huta osutfa hugahaze. \v 27 Hagi antahiho! Nagra navua ante'na zamagegahuanagi, knare zama esanigu anara osugahuanki, knazama esanigu navua ante'na kegahue. Hagi Juda vahe'ma Isipi mopafima nemaniza vahera, bainati kazinteti zamahe nefrisage'za, mago'a ne'zanku hu'za frigahaze. Ana hume nevu'za ana maka ome fri vagare'za omanitfa hugahaze. \v 28 Hagi ana hina osi'a naga'ma bainati kazinteti'ma zamahe ofrisaza vahe'mo'za Isipi mopa atre'za ete vu'za, Juda mopafi umanigahaze. Hagi osi'a vahe'ma Juda mopama atre'za Isipi mopafima umani'naza vahe'mo'za zamagri nanekemo tamagea me'nefi, Nagri nanekemo tamagea me'nefi zamagra'a ke'za antahi'za hugahaze. \v 29 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Tamagrama ama ana mopafima mani'nesage'nama tamazeri havizama hanua zamofo avame'zana meni tamaveri hugahue. E'ina'ma hanugeta tamagrama keta antahitama hanazana, Nagrama tamazeri haviza hugahuema hu'na hu'noa nanekemo'a, tamagerfa huno efore hugahie. \v 30 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Antahiho! Juda kini ne' Zedekaiama avre'na, Babiloni kini ne' Nebukatnesama ha'ma hunenteno ahe frinaku'ma nehia ne'mofo azampima avrente'noaza hu'na, Isipi kini ne' Hofrana avre'na, agri ha' vahe'mo'zama ahenaku'ma nehaza vahe zamazampi avrentegahue. \c 45 \s Jeremaia'ma Ra Anumzamofo kema Baruku'ma asami'nea naneke \p \v 1 Hagi Josaia nemofo Jehoiakimi'ma Juda vahe kinima mani'no egeno nampa 4ma hia kafufina, kasnampa ne' Jeremaia'a nanekea nehigeno Neria nemofo Baruku'a avontafepi krente'ne. Jeremaia'a amanage huno Barukuna asami'ne, \v 2 Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a Barukugagura amanage huno hie, \v 3 kagra hunka, nagra ko hazenke zampi manue hunka hu'nane. Na'ankure natazampima mani'nofina Ra Anumzamo'a mago'ene knazana eri agofetu huno nenamige'na, nasuzampina nemani'na mani frua osu tusiza hu'na karagira nerue. \v 4 Kagra amanage hunka Barukuna asamio, Ra Anumzamo'a huno, antahio! Nagrama eri oti'nama ki'noa zana, eri tagna vazinetre'na, Nagrama hankre'noa zana eri vati atregahue. E'ina'ma hanuana maka mopafi anara hugahue. \v 5 E'ina hu'negu kagra nahigenka knare zamoke nagritera fore hanie hunka kagesa nentahine? Hagi antahio! Nagra ranknaza avre'na maka vahetera egahue, Ra Anumzamo'na ama nanekea hue. Hianagi inantego vananana kagrira kegava hugante'nuge'za kahe ofrigahaze. \c 46 \s Isipi mopamo'ma havizama hania zamofo kasnampa naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a ru kumataminte'ma fore'ma hania zankura amanage huno Jeremaiana asami'ne. \v 2 Hagi ama nanekea Isipi vahe nanekegino, Isipi kini ne' Niko sondia vahe'mo'za, Yufretisi timofo tavaonte Kakemisi kumate mani'nazageno Babiloni kini ne' Nebukatnesa'a sondia vahe'ane eno hara eme huzmagatere'ne. Hagi ama ana zama fore'ma hu'neana, Juda kini ne' Josaia nemofo Jehoiakimi'ma kinima manino egeno nampa 4ma hia kafufi fore hu'ne. \v 3 Hagi tamagra Isipi vahe'mota ranra hankotamine tamazante'ma azeri hankotamia eri retro nehuta, hapima ufre'are retro huta maniho. \v 4 Hagi tamagra hosi afutamia retrotra nehuta, hosi agumpima manita ha'ma hu sondia vahe'mota hosi agumpi ko marerita maniho. Ana nehuta aini kankrira nentanita, karugaru kevetamia kane fatgo nehuta, tamimizama refite ha' kukenatamia tamavate eri hankare'neta tro huta maniho. \v 5 Hagi menina naza fore hie? Isipi sondia vahe'ma zamagoana tusi koro nehu'za, ete rukrahe hu'za koro fre'za e'naze. Ana nehazage'za Isipi harfa sondia vahetamina ha' vahe'mo'za hara huzmagaterage'za koro fre'naze. Maka kaziga koro'zamo zamazeri kagige'za rukrahe hu'za onke nefrage'na zamage'noe, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 6 Hagi tusizama huno agamaneresia vahe'mo'a agareno atreno nofresigeno, harfa sondia vahemo'enena korora ofregahie. Ana nehu'za noti kaziga Yufretisi tinkenarega tanafa hu'za mase'naze. \v 7 Hagi ina vahe'mo'za Naeli timo'ma tima hageteno antepapa huno'ma eaza huza neaze? \v 8 E'i ana vahera zamagra Isipi vahekiza Naeli timo'ma hageno repapa huno neaza hu'za ne-eza amanage hu'naze, tagra ome ra huta ama mopafina mani avineteta, ranra kumatamina eri haviza huvaga nereta, ana kuma tamimpima nemaniza vahe'enena zamazeri haviza hugahune huza nehaze. \v 9 Hagi hosi afumota ame huta tamagareho, karisimota ame huta taragita viho, harfa sondia vahemota avazuhumpi huta hate nevinke'za, Sudani sondia vahe'ene, Libia sondia vahe'ma hankore'ma e'neriza vahe'motane, Lidia kumate sondia vahe'ma atireti'ma ha'ma nehaza vahe'motanena vuta ha' ome hiho. \v 10 Hianagi e'i anankna Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamofo knagino, Agra ha' vahe'a nona huno zamazeri haviza hugahie. Hagi aga'ma ate'nea kazimo'ma vahe zamavufagane koranema negeno amu'ma hiaza hu'za, bainati kazinteti zamahe hana hugahaze. Na'ankure Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a Agra'a zamahe frigahiankino, mago ofama hiaza huno noti kaziga Yufretisi timofo tvaonte ana vahera zamahe hana hugahie. \v 11 Hagi vene omase Isipi mofa'moka krika'ama kanamaresiema hanunka, Giliati moparega marerinka tusa trazankura ome hako. Hagi rama'a marasini erinka negahananagi, ana zamo'a amne zankna hanigeno krika'amo'a vagaoregahie. \v 12 Hagi rama'a kuma tamimpima nemaniza vahe'mo'za kagrama kagazegu'ma hana nanekema nentahi'za, kagri zavi krafamo'ma maka mopafima avi'matea zanena antahi'naze. Na'ankure harfa sondia vahetamimo'za zamagra zamagra ozeri tanafa azeri tanafa hu'za umase emase hu'naze. \p \v 13 Hagi Babiloni kini ne' Nebukatnesa'ma eno Isipi mopafi vahe'ma ha'ma eme huzmantesia zankura, Ra Anumzamo'a kasnampa ne' Jeremaiana amanage huno asami'ne. \v 14 Ama nanekea huama huta maka Isipi mopafi vahe'ene, Migdoli kumapi vahe'ene, Memfisi kumapi vahe'ene, Tapanesi kumapima nemaniza vahe'enena zamasamita, tamagra otita ha'ma hu'are trotra huta maniho. Na'ankure ha' vahe'mo'za e'za maka Isipi vahera bainati kazinteti eme tamahe hana hugahaze. \v 15 Hagi nagafare harfa sondia vahetamimo'za mopafina zamavugosa regatira masene'za, ora otigahaze? Na'ankure Ra Anumzamo'a mopafi zamazeri atresige'za masene'za anara hugahaze. \v 16 Hagi Agra zamazeri taraka hanige'za tanafa hu'za agofetu agofetu hu'za nemase'za, amanage hugahaze. Otinketa kaserantageno korama tami'nea mopatiregane, vahetima mani'narega vamneno. Na'ankure ha' vahetimo'za bainati kazinteti ha' eme hurante'za tazeri haviza nehaze. \v 17 Hagi Isipi kini ne' Ferona kasefa agi ante'miza, Rankege nehuno mago'za osu nere hu'za hugahaze. \v 18 Hagi Kini ne'ma Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzanema huzama agima nehaza Ra Anumzamo'a huno, Nagrama kasefa hu'na mani'nomo'na huankino, mago vahe'mo'a Isipi vahe ha' huzmante'naku ne-eankino, agra Tabori agonamo'ma zaza huno'ma agatereankna nehuno, Hageri ankenare'ma me'nea Kameli agonamo'ma mareri agatereanknara hu'ne. \v 19 Hagi Isipi mopafima mani'naza vahemota ru moparegama kinama ome huta manisagu kutuntamia eri retrotra hiho. Na'ankure Memfisi kumamo'a evuramino haviza hina anampina mago vahera omanitfa hugahie. \v 20 Hagi Isipi mopamo'a mago knare zantfa hu'nea a' agaho bulimakao afukna hu'ne. Hianagi noti kazigati mago urunkosimo eno eme amprigahie. \v 21 Hagi Isipi vahe'mo'za zagoreti'ma mizasage'za zamagranema emani'naza sondia vahe'mo'za afovage hu'za anenta bulimakao afukna hu'nazanki'za oti hankavetine'za hara osu, Isipi vahe'mo'zama hazaza hu'za zamagranena atre'za fregahaze. Na'ankure zamagrama hu'naza avu'ava zante nona huno ra hazenke zamo eme zamazeri haviza hanige'za atre'za fresaza knamo'a hago kofta hie. \v 22 Hagi Isipi vahe'mo'za osifavemo sisi nehuno regararo heno freaza hu'za akohe'za regararohe'za fregahaze. Na'ankure ha' vahe zamimo'za zafama antagi tre'naku'ma hiaza hu'za, sasume erine'za hahu zamante'naku egahaze. \v 23 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Isipi mopafima me'nea zafa tanopamo'a tusi titipa huno vahera uofrega hu'neanagi, ufre'za zafa ome antagitre eme antagitre hugahaze. Na'ankure zamagra rama'a kenukna hu'za, ohampriga'a vahe egahazanki'za anara hugahaze. \v 24 Hagi Isipi vahera tusi zamagazegu nehanage'na, noti kaziga vahe'mokizmi zamazampi zamavare antegahue. \v 25 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Tebesi vahe'mokizmi havi anumza Amonine, Isipi kini ne' Ferone, Isipi vahe'ene kini vahe'zamine, havi anumzazamine Fero'ma taza hugahiema hu'za muha'ma nehaza vahe'enena Nagra knazana zami'na zamazeri haviza hugahue. \v 26 Hagi Isipi vahera zamahe frinaku'ma nehaza vahe Babiloni kini ne' Nebukatnesane, eri'za vahe'amokizmi zamazampi zamavarentegahue. Ana hanuge'za Isipi mopafima manisaza vahe'mo'za korapa knafima mani'naza avamente ete vugahaze huno Ra Anumzamo'a huama hu'ne. \p \v 27 Hianagi Nagri eri'za vahe Jekopuga korora osuo. Ana nehugeno Israeli vahe'mota antahintahi hakarea osiho. Na'ankure afete moparegama mani'nazaregatira ete tamagu'vazi'na tamavre'na ne-ena, mofavre naga'tamima kinama ome hu'za mani'naza moparegatira ete zamavare'na egahue. Ana hanugeta Jekopu nagamota ete mopatamire ha' zana omanesigeta fru huta emanigahaze. Ana nehanageno mago vahe'mo'a tamazeri korora osugahie. \v 28 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Eri'za vaheni'a Jekopuga korora osuo. Na'ankure Nagra kagrane manigahue. Hagi tamavre atrogetama umani'naza kuma tamimpi vahetamina ana maka zamazeri havizahu vagaregahue. Hianagi tamagrira anara osugahue. Hagi Nagra knaza tami'na tamazeri fatgo hugahuanagi avamente knazana tamigahue. Ana nehu'na tamatrenugeta amnea omanigahaze. \c 47 \s Filistia vahete'ma hazenke zama esania zamofo kasnampa naneke \p \v 1 Hagi Fero'a Gaza kumara hara eme huonte'negeno, Filistia vahete'ma fore hania zankura Ra Anumzamo'a kasnampa ne' Jeremaiana amanage huno asami'ne. \v 2 Ra Anumzamo'a huno, antahiho, noti kazigatira mago ranti hageno ne-eankino mopa eme refi'neteno, maka'zanena refitegahie. Ana nehuno rankuma'ene ana kumapima nemaniza vahe'enena zamahe refi'netesige'za, vahe'mo'za tusiza hu'za kezatigahaze. Ana nehanage'za ana mopafima nemaniza vahe'mo'za tusi zavi krafa hugahaze. \v 3 Hagi hosi afutamimo'za zamagare'za ne-esageno, zamagiafintira vagri vagri nehina, karisiramima ne-esigeno agafinti'ma agasasama rania zama vene'nemo'zama antahisu'za, mofavre naga'zamia rukrahera hu'za ozamage fregahaze. Na'ankure zamazamo'a stino zuzufrinige'za anara hugahaze. \v 4 Hagi Filistia vahe'ma knazamo'ma eme zamazeri havizama hania knamo'a hago meni efore hu'ne. Ana hu'neanki'za Tairi vahe'ene Saidoni vahera zamaza osugahaze. Na'ankure hageri amu'nompima Kriti kumateti'ma Filistia vahe'ma osi'ama emani'naza vahera, Ra Anumzamo'a knaza zamino zamazeri haviza nehie. \v 5 Gaza kumapi vahe'mo'za zamasunku nehu'za zamaseni zamazoka nehare'nageno, Askeloni kumapintira mago zamofo agasasa omanetfa hugahie. Hagi agupo kokampima osi'ama maniza vahe'mota, tamavufgama taga nehazageno korama nehia zana ina zupa atregahaze? \v 6 Hagi Ra Anumzamofo bainati kazimoka vahe'ma zamazeri havizama nehana zana nazupa atrenka amnea manigahane huta tamagra kezatiho. Kagra bainati kazimoka kuka'afi ufrenka, akohenka umanio. \v 7 Hianagi Ra Anumzamo'ma bainati kazimofoma hunteno, Askeloni rankuma'ene hagerimofo ankenaregama nemaniza vahe'enema ha' ome huzamanto huno huntesigeno eno, eri'zama eme e'nerisuno'a, inankna huno mani frua hugahie? \c 48 \s Moapu vahete'ma esia hazenke zamofo kasnampa naneke \p \v 1 Hagi Moapu vahete'ma fore'ma hania zankura, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage hu'ne. Nebo kumakura tamasunku hunteho, na'ankure ha' vahe'mo'za eme eri haviza hanageno, haviza huno megahie. Hagi Kiriataimi kuma'ma hankave vihu keginama me'nea kumara, ha' vahe'mo'za eme eri haviza nehu'za, kuma keginanena tapage hutresage'za, ana kumapima nemaniza vahe'mo'za tusi zamagazegu hugahaze. \v 2 Hagi Moapu vaheku'ma husgama hunezmantaza zana mago'ene anara osugahaze. Ha' vahe'mo'za Hesboni kumapi emanine'za, Moapu vahe'ma zamazeri havizama hanaza zamofo nanekea amanage hu'za retro hugahaze. Enketa vuta Moapu vahera ome zamahe hana hanunkeno zamagia omanesie huza hugahaze. Hagi Matmeni kumapima nemaniza vahera bainati kazinteti zamahe hana hanageno zamagasasa omanegahie. \v 3 Hagi Horonaimi kumapinti'ma ranke hu'za tusi zavi krafagema nehazana antahiho. Ana zavi krafagema hunazana maka'zamo'a haviza hie, maka'zamo'a haviza hie hu'za krafagea hu'naze. \v 4 Moapu vahe'mo'za havizantfa nehanage'za, mofavre naga zamimo'za tusi zavi krafa hugahaze. \v 5 Hagi Moapu vahe'mo'zama koro'ma fre'za Luhiti agonamofo asoparega mareneri'za zavira nete'za, kuma zamimo'ma havizama hania zamofo agasasankema antahisu'za, Horonaimi kumatega zavira nete'za uramigahaze. \v 6 Hagi tamagra tamavufagura freta vuta, hagage kama kokampi me'nea junipe nehaza trazankna huta ome frakiho. \v 7 Hagi Moapu vahe'mota antahitama tagri hankavemo'ene, fenozamo'ene taza hugahiema huta nehaza vahera, tamagri'enena eme tamavre'za kinafi nevu'za, Kemosi havi anumzanka'ane, pristi vahe'ane, eri'za vahe'anena zamavare'za ru moparega kinafi vugahaze. \v 8 Hagi ha' vahe'mo'za e'za maka kumara eri haviza hanageno, mago kumamo'e huno amnea omanigahie. Agona kokampima me'nea agupo mopama eri haviza nehu'za, fenkamu agupo mopanena eri haviza hugahaze. Ra Anumzamo'ma hu'nea kante anteno ama ana zamo'a fore hugahie. \v 9 Hagi Moapu mopafina hage eme ruherafi atregahazankino, vahera zamageko'nama hunte'nige'za hare'za vazaresina knare hisine. Na'ankure ranra kumazmimo'a havizantfa huno megahie. Ana hina anampina vahera omanitfa hugahie. \v 10 Hagi Ra Anumzamo'ma zami'nea eri'zama zamavesra kosrama hu'za eriso'ema nosaza vahera kazusifi manigahaze. Hagi bainati kazima erino vahe'ma ahe ofrisia vahe'mo'a kazusifi manigahie. \p \v 11 Hagi Moapu vahera ese'ma agafa hu'za mani'za e'nazaregatira, waini tro huteno tagiganti kama osu mopa kavofi antegeno me'negeno, ana waini timofo haga'amo'ene mna'amo'ma vagaore knare huno meankna hu'za mago vahe'mo'a hara eme huzmanteno eme zamavreno vige'za kina osu knare hu'za mani'naze. \v 12 Hianagi Ra Anumzamo'a huno, mago kna ne-eanki'na ana knama esige'na mago'a vahe huzmantesuge'za e'za Moapu vahera eme zamazeri haviza hugahaze. Ana hanuge'za Moapu vahera waini tina mopa kavofinti eri tagi trazankna nehu'za, mopa kavoma ru takotaku hutrazankna hugahaze. \v 13 Hagi ana'ma hutesige'za, Israeli vahe'mo'za havi anumzamo taza hugahie hute'za Beteli kumate zamagazegu hu'nazaza hu'za, Moapu vahe'mo'za Kemosi havi anumzazmigura tusi zamagazegu hugahaze. \v 14 Hagi tamagra Moapu vahe'mota huta, tagra harfa vahe manineta hankave sondia vahe mani'nonankita, hankavetita hara hugahune huta nehaze. \v 15 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzanema hu'za agima nehaza Kini ne'mo'a huno, ha' vahe'mo'za e'za Moapu vahera eme zamazeri haviza nehu'za, ranra kuma'zaminena eri haviza hugahaze. Ana nehu'za knare'nare nehazave nagara bainati kazinteti zamahe hana hugahaze. \v 16 Hagi Moapu vahe'mo'zama knazama eri'za havizama hanaza knamo'a hago erava'o hie. Ana hugahiankino ana hazenke zamo'a ame huno egahie. \v 17 Hagi Moapu vahe tvaonte'ma nemaniza vahe'motane, agri'ma keta antahitama hu'naza vahe'motanena, agrikura tamasunku hunteta zavira neteta amanage hiho. Kinima mani'neno ragima e'neria hankavemo'a nankna higenopi, hago evuramie huta hiho. \v 18 Hagi Diboni kumapima nemaniza vahe'mota rantamagima e'neriza zana atreta amne vahekna huta kugusopafi uramita maniho. Na'ankure Moapu vahe'motama eme tamazeri havizama hanaza vahe'mo'za e'za kumamofo vihu keginaramima hu'nazana eme tapage tapagu hutregahaze. \v 19 Hagi Aroeri kumapima nemaniza vahe'mota kantega ome oti'neta tamavua anteta negenke'zama koro'ma fre'za esaza vahera na'a fore hie? huta zamantahigeho. \v 20 Hagi tamagra anagema hanage'za zamagra kenona hu'za, Moapu kumamo'a haviza hige'za, mika vahe'mo'za tusi zamagaze zanku nehaze. E'ina hu'negu tamagra tamasunku nehuta tusi zavi neteta, Arnoni ti tva'onte'ma nemaniza vahera ome zamasamita, Moapu kumamo'a haviza hie huta hiho. \v 21 Hagi agona kokampima me'nea agupo mopafima me'nea kumatamina, Holoni kumaki, Jasa kumaki, Mafati kumaki, \v 22 Diboni kuma'ene Nebo kuma'ene Bet-diblataimi kuma'ene, \v 23 Kiriataimi kuma'ene Bet-gamuli kuma'ene Bet-meoni kuma'ene, \v 24 Kerioti kuma'ene Bozra kuma'ene, ana maka Moapu mopafima me'nea kumatamine, afetero tva'ontero ana maka'ma me'nea kumatamimo'za zamagrama hu'naza zamavu'zmavate ranknaza erigahaze. \v 25 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Moapu vahera zamazamo'a stinigeno hankave zamia omanegahie. \p \v 26 Hagi Moapu vahe'mo'za Ra Anumzamofona veganokano hunente'za, zamavufaga erisga hu'naze. Ana hu'negu ha' vahe'mo'za eme zamazeri haviza hanage'za, aka ti ne'naza vahe'mo'za neginagi nehu'za, zamagra'a amuti trazampi mase'za rukrahekrehe nehazaza hugahaze. Ana nehanage'za vahe'mo'za nezamage'za tusi zamagizaregahaze. \v 27 Hagi kora Moapu vahe'mota Israeli vahekura musufa vahe mani'naze huta nehuta, kiza zokagoke hune zamanteta, zamagriku'ma keagama nehuta tamagena ru'naze. \v 28 Hagi tamagra Moapu vahe'mota ranra kumatamina atreta koro freta vuta havegampi umaniho. Ana nehuta maho namamo havegampima ufre kante'ma noma kino maniaza huta umaniho. \v 29 Hagi Moapu vahe'mo'za zamagra'agu'ma antahi'zana knare hu'none nehu'za, zamagra razampi zamavufaga erisga nehu'za, zamagra'a antahisga nehu'za, keontahi avu'ava zama nehaza zamofo nanekea ko antahi'none. \v 30 Ra Anumzamo'a huno, Moapu vahe'mo'zama keontahi avu'ava zama hu'za vanoma nehaza zana Nagra ko ke'na antahi'na hu'noe. Hianagi zamagra zamavufa erisgama hu kema nehaza zamo'a magore huno ne'zama'a forera osugahie. \v 31 E'ina hu'negu menina ana maka Moapu vahekura nasunku hunezamante'na tusi zavi ate'zmantegahue. Ana nehu'na Kir-hareseti kumate'ma nemaniza vene'negura tusiza hu'na zavira ate'zmantegahue. \v 32 Hagi Jazeri vahe'ma zavi'ma atezamante noama'a agatere'na Sibma vahe'motagura zavira ateramantegahue. Na'ankure tamagri waini hozamo'a vuvava huno Fri Hagerintega nevuno, Jazeri hagerintegane vu'ne. Hianagi ha' vahekamo'za e'za mago'a zafa ragaramine grepi raganena emeri haviza hugahaze. \v 33 Hagi kora Moapu mopamo'a knare zantfa hu'nege'za hoza antete'za musenkase nehu'za nenaza zamo'a hago vagare'ne. Hagi wainima rentra ahe'za tro'ma nehaza kumapina mago'ene wainia rentra ohegahaze. Hagi kezati'za musenkasema nehu'za wainima rentra'ma nehaza zana osugahaze. Zamagra kezankea hugazanagi, e'i musenkasema nehaza kezankea omane'ne. \v 34 Hagi Moapu vahe'mo'zama zavi krafama hanazana, Hesboni kumateti agafa huteno vuno, Eleale kumate vuteno, vuvava huno Jahasi kumate nevanigeno, Zoari kumatetira agafa huteno vuno, Haronaimi kumate vuteno, vuvava huno Eglat-Selisia kumate vanige'za zavi krafa hugahaze. Anama nehanigeno'a Nimrimi tintamimo'a hagege hanigeno tina e'ovugahie. \v 35 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Moapu vahe'mo'zama agonaregama mareri'za havi anumzante'ma mananentake zama kremana vu'za ofama nehaza vahera maka zamazeri atregahue. \v 36 Hagi konkema nere'za zavi nehazaza hu'na nagu'areti Moapu vaheku'ene Kir-hareseti kumate vaheku'enena tusi nasunku nehu'na zavira ategahue. Na'ankure zamagrama eri truma hu'naza feno zamo'a maka fanane hugahie. \v 37 Hagi ana'ma hanige'za maka Moapu vahe'mo'za zamasunku nehu'za zamaseni zamazokara vazagate netresage'za vene'nemo'za zamagi zmazoka'enena hare tregahaze. Ana nehu'za zamazana taga hanageno korana nehanige'za, zamasunku kukena erintanigahaze. \v 38 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Mago vahe'mo avesra higeno mopa kavo rurako hutreaza hu'na, Moapu vahera maka zamazeri haviza hugahue. Ana hanuge'za nozamimofo agofetu'ene kuma amu'nompima atruma nehaza kumapinena manine'za zavi krafa hugahaze. \v 39 Na'ankure Moapu mopamo'a havizantfa hanige'za Moapu vahe'mo'za zavira ategahaze. Ana hanige'za Moapu vahe'mo'za zamagazegu nehu'za zamavugosa rukrahe hugahaze. Hagi Moapu vahe tva'onte'ma nemaniza vahe'mo'za zamagrite'ma fore'ma hania zama nege'za tusi zamagogogu nehu'za, kiza zokago ke huzmantegahaze. \p \v 40 Hagi Ra Anumzamo'a amanage nehie, Keho! Tumpamo mago'a zaga azerinaku ageko'na eri fafukiteno ame huno hareno eramino ageko'nareti eme rufiteaza hu'za, ha' vahe'mo'za e'za Moapu vahera eme zamazeri haviza hugahaze. \v 41 Hagi ha' vahe'mo'za Kerioti rankumara ha' eme hugatere'za eneri'za, hankave vihu kegina zaminena eri nafa'a hugahaze. Ana nehanage'za ana zupa Moapu harafa sondia vahe'mokizmi zamagu'amo'a a'nemo'za mofavre antenaku nehazageno zamata negriankna zamata krigahie. \v 42 Hagi Moapu vahera zamazeri havizantfa hanigeno zamagia omanegahie. Na'ankure Ra Anumzamofo avurera veganokano nehu'za zamavufaga eri'za mareri'naze. \v 43 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Koro zamo'ene kafinte kerimo'ene krifumo'enena Moapu vahe'mota tamazeri haviza hugahie. \v 44 Hagi hapinti'ma koro huno fre'nia vahe'mo'a kerifi unefresigeno, kerifinti'ma atiramino fre'nia vahera krifumo azerigahie. Na'ankure nonama hu'na zamazeri havizama hanua kafu egahianki'na, Nagra ama ana knazantamina atre'nugeno Moapu vahetera egahie huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 45 Hagi Moapu vahe'mo'za koro fre'za Hesboni kumate vu'gahazanagi, ome kesazana Hesboni kumara teve neresige'za kesazanagi, mago zana osu hankave'zami omanesiaza otigahaze. Hagi Hesboni kuma'ma tesania tevemo'a ko'ma Sihoni noma tevema re'nea avamente tegahie. Ana tevemo'a Moapu vahe zamasenia tehana nehuno, rankege'ma nehaza vahe zamaseni zaferina tehana hugahie. \v 46 Moapu vahe'mota hago hazenkefi mani'naze. Havi anumza Kemosinte'ma mono'ma hunentaza vahera haviza hugahaze. Na'ankure ne'mofatamia zamavare'za ru moparega kina ome huzmantegahaze. \v 47 Hianagi henkama esia knafina Moapu vahera ete zamazeri knare hugahue huno Ra Anumzamo'a hu'ne. Ra Anumzamo'ma Moapu vahe'ma keagama huzmantesia zamofo nanekea amare eme vagare'ne. \c 49 \s Amoni vahete'ma esia hazenke zamofo kasnampa naneke \p \v 1 Hagi Amoni vahekura Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne, Israeli vahe'mo'za ne' mofavrea kase ozmante'nafi? Zamafahe'mokizmi mopama erisantima haresaza mofavre nagara omani'nazafi? Hagi nahige'za Moleki havi anumzante'ma mono'ma hunentaza vahe'mo'za, Gati naga'mofo mopa eme eri nafa'a hu'za ranra kuma zamifina mani'naze? \v 2 Hagi e'ina'ma hu'nazagu Ra Anumzamo'a huno, Mago kna ne-eanki'na Nagra ha' vahe huzmante'sanuge'za e'za Amoni vahe mopafima me'nea Raba kumara ha' eme hunte'za eri haviza hanageno moriri huno marerigahie. Ana nehina ana kuma tva'onte'ma me'nea ne'onse kumatamina teve tagintesageno tefanane hugahie. Ana hanige'za Israeli vahe mopama eri'naza vahera Israeli vahe'mo'za zamavare netre'za mopa'zamia ete erigahaze, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 3 Hagi Hesboni kumate'ma nemaniza vahe'mota tamasunku huta zavi ateho, na'ankure Ai rankumara eme eri haviza hanageno moriri huno marerigahie. Hagi Raba kumate vahe'mota tamasunku kukena huta zavira neteta freta vuta kuma keginamofo agu'afi ome frakiho. Na'ankure Moleki havi anumzane, pristi vahe'ane eri'za vahe'anena zamavare'za ru moparega kina ome huzamantegahaze. \v 4 Hagi tamagra nahigeta Amoni vahe'mota masavenke huno tretre'ma hu'nea agupo mopafima ne'zama hankregeno knare'ma huno ne'zama ahentea zankura rantamagia enerita tamavufga erisga nehaze. Tamagra ke ontahi mofakna hu'nazankita, tamagra'a feno zanku muhara nehuta, iza eno hara eme hurantegahie? huta nehaze. \v 5 Hianagi antahiho, tamagri tvaonte'ma mani kagi'naza vahera zamazeri otisuge'za e'za eme tamazeri koro hugahaze. Ana nehu'za Amoni vahera eme tamahe kasopetresageta mago'mofonkura antahi omi maka kaziga ufre efre hugahaze. Ana hanage'za koro'ma freta vanaza vahera mago vahe'mo'e huno tamazeri atrua osugahie huno Anumzana Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 6 Hianagi henka Amoni vahera zamavare'na esuge'za ete knare hu'za mopazmire manigahaze huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \s Ra Anumzamo Idomu vahe zamazeri haviza hania naneke \p \v 7 Hagi Idomu vahekura Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a amanage huno hu'ne, Knare antahi'zane vahera Temani kumatera omani'nazafi? Hifi knare antahi'zama nezamiza vahera omanitfa hu'nazafi? Ana hazageno knare antahizamo'a zamagripintira hago vagare'nefi? \v 8 Hagi tamagra Dedani kumapima nemaniza vahe'mota rukrahe huta koro freta vuta ofenkame urami'nesia kerifi ome frakiho. Na'ankure Idomu vahe'ma zamazeri havizama hanua zupa Iso naga'ma zamazeri havizama hu'noaza hu'na Idomu vahera kumi zamimofo nona hu'na zamazeri haviza hugahue. \v 9 Hagi grepi rgama neragiza vahe'mo'za maka tagi vaga norazanki mago'a netraze. Hagi kenage'ma musufama nesaza vahe'mo'za maka zana eri vaganorazanki, zamavesiama'a e'neriza mago'a netraze. \v 10 Hianagi Iso naga'mofo mopafintira Nagra maka zana eri hana hanugeno mago zana omanetfa hugahie. Ana nehu'na zamagrama fra'manekiza kumara eri ama hanuge'za zamagra frara okigahaze. Zamagri mofavre naga'ene naga'zamimozane zamagri tvaonte'ma nemaniza vahemo'zanena haviza hu'za fanane hugahaze. \v 11 Hagi Idomu vahe'mota megusa mofavre naga'tamina atrenke'na Nagra kegava huzmante'nuge'za ofri manigahaze. Ana nehanuge'za kento ane'tamimo'za Nagriku taza hugahie nehu'za muhara hugahaze. \v 12 Hagi Ra Anumzamo'a amanage hu'ne, Hazenkea osu'nesaza vaheragi Nagri narimpa he'zamofo kapufinti tina negahaze. Hagi nahanige'na Nagra tamatresugeta amnea manigahaze? Tamagrira knazanteti tamazeri haviza hugahue. \v 13 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Nagra'a nagifi huvempa huankino Bozra kumamo'a haviza huno evuramino hihi huno me'nesige'za vahe'mo'za nege'za tusi koro nehu'za, kiza zokagoke huzamantegahaze. Ana nehu'za vahe'ma sifna kema huzamantenakura zamagrama hazaza huta haviza hiho hu'za hugahaze. Ana hanigeno Idomu vahe ranra kuma zamimo'a haviza huno meno vugahie. \v 14 Hagi Ra Anumzamo'ma nagri'ma nasami'neana amanage hu'ne. Nagra amanage hu'na kema erino vu vahera mago huntogeno maka kazigama mani'naza vahetega kea erino vu'ne. Hinke'za maka vahe'mo'za magopi eme eritru hu'za retrotra hute'za oti'za e'za Idomu vahera ha' eme huzamanteho. \v 15 Hagi Ra Anumzamo'a Idomu vahekura amanage hu'ne, Antahiho, Nagra tamazeri amane hanugeta ruga'a kumapima nemaniza vahe amu'nompina osi'a naga manigahaze. Ana hu'nesage'za vahe'mo'za huhaviza huramantegahaze. \v 16 Hagi tamagra vahe'ma zamazeri koro'ma haza zamo higeta tamavufga ra nehuta tamagra'a reramatga nehaze. Hagi tumpamo have agonafi nomagino amu anteaza huta, have agonafina onagamu ranra kuma tamina kita nemanize. Hianagi anamu anantetira tamazeri mopafi atregahue, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 17 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Idomu vahe'mo'za havizantfa hanage'za, karankama vu'za e'zama nehu'za kesaza vahe'mo'za tusi koro hu'za antri nehu'za, zamagena rugahaze. \v 18 Hagi korapara Sodomu kuma'ene Gomora kuma'ene tvaozanire'ma megagi'nea kumataminema eri havizama hu'noaza hu'na, Idomu mopa eri haviza hanuge'za ana mopafina magore hu'za vahera omanisage'za, anampina magomo'a nona kinora omanigahie huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 19 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Jodani tintega me'nea zafa tanopafinti laionimo'a ame huno takaureno eno, knare traza me'nefi sipisipi afu'moza traza nenageno eme zamarotago hiaza hu'na, Idomu vahera mopa zamifintira ame hu'na Nagra zamahe kasopetregahue. Ana nehu'na Nagra mago ne' huhamprisugeno ana ne'mo kegava huzamantegahie. Na'ankure iza Nagri kna nera mani'nesia ne'mo hara renenantesigeno, ina kva ne'mo Nagri navurera otigahie? \v 20 Hagi e'ina hu'negu Ra Anumzamo'ma Idomu mopafi vahe'ma zamazeri haviza nehuno, Temani kumapi vahe'enema zamazeri havizama hania zamofo antahintahia amanahu huno retro hu'neanki antahiho. Ne'onse sipisipi anentatamima hazaza hu'za, ne'onse mofavre nagatamina zamavazu hu'za vugahaze. Ana nehu'za zamagrama hu'naza avu'ava zamofo nona'a, masavenke huno tretre'ma hu'nea Idomu mopa eri havizantfa hugahaze. \v 21 Hagi Idomu vahe'mo'zama mopafima trakama hu'za masesaza zamofo agasasamo'a maka ama mopa eri tore hugahie. Ana nehina Idomu vahe'mo'zama zavi krafama hanaza zamofo agasasankea Koranke Hagerintegama nemaniza vahe'mo'za antahigahaze. \v 22 Hagi antahiho, tumpamo mago'a zaga azerinaku ageko'na eri fafukiteno ame huno hareno eramino ageko'nareti eme rufiteaza hu'za, ha' vahe'mo'za e'za Bozra kumate vahera eme zamazeri haviza hugahaze. Ana'ma hanage'za Idomu vahe'mokizmi harafa sondia vahe'mo'za a'nemo'za mofavre antenaku nehazageno zamata negrige'za koro nehazankna hu'za koro hugahaze. \s Damaskasi vahete knazama esania zamofo kasnampa naneke \p \v 23 Hagi Ra Anumzamo'a Damaskasi kumate vahekura amanage hu'ne, Hamati kumate vahe'ene Arpati kumate vahetera, zamagrite'ma esania knamofo nanekema nentahi'za zamagu'amo'a hapanetisige'za tusi koro nehu'za, hagerimo fruhuno omani tusiza huno kranto kranto hiaza hugahaze. \v 24 Hagi Damaskasi kumate vahe'mo'za hankavezamia omanesige'za ete rukrahe hu'za atre'za koro fregahaze. Ana nehanageno koro zamo zamazeri ananekisige'za, mofavre anteku nehia a'mo ata negrigeno hiaza hu'za tusi koro nehu'za, antri huza nava'nava hugahaze. \v 25 Hagi Damaskasi kumara agi me'nea kuma me'nege'na muse hunentoa kumaki, nahige'za ana kumara atre'za vahe'mo'za korora fre'naze? \v 26 Hagi e'ina nehazage'za zamagri nehazaveramina ha' vahe'mo'za kuma amu'nompima me'nea neonse kantamimpi zamahe nefri'za, ana zupa Damaskasi kumapi sondia vahera maka zamahe hana hugahaze, huno Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 27 Hagi ana nehu'na Nagra Damaskasi rankumamofo kuma keginafina teve tagintenugeno nereno Ben-hadati'ma ki'nea zaza nontaminena tevemo teno eri hana hugahie. \s Kedari kuma'ene Hazori kumate'ma esania knazamofo kasnampa nanake \p \v 28 Hagi Kedari kumaku'ene Hazori mopafima me'nea kumatamima, Babiloni kini ne' Nebukatnesama ha'ma huzmagatere'nea kumataminkura Ra Anumzamo'a amanage hu'ne. Ha' vahe'mota otita Kedari kumate vahera hara hunezamanteta, zage hanati kazigama nemaniza vahera zamazeri haviza hiho. \v 29 Hagi ana nehu'za ha' vahe'mo'za seli nozamine, sipisipi afu'zamine, seli noma negiza tavarave zamine maka fenoza zaminena e'neriza, kemori afu'zminena zamavare'za vugahaze. Ana nehanage'za vahe'mo'za kezatizami'za, tamagri'ma tamazeri koro'ma hania zamo'a maka kaziga tamazeri kagie hu'za hugahaze. \v 30 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Hazori kumate vahe'mota koro freta vuta afete me'nesia muri kampi ome frakiho. Na'ankure Babiloni kini ne' Nebukatnesama ha'ma eme huramanteno tamazeri havizama hania zamofo nanekea ko retro hunte'ne. \v 31 Hagi Ra Anumzamo'a Babiloni vahera zamasamino, Tamagra otita vuta mago zanku'ma ontahi akohe'zama nemaniza vahera ha' ome huzamanteho. Ana vahe tva'ontera mago'a vahera omani'naze, ana nehazage'za, kuma kafane kafama erigi'za rentrako'ma nehaza zanena omane'nea kumapi nemanize. \v 32 Hagi kemoli afu'zamine bulimakaone sipisipi afu'zamia rohure'za eri'za vugahaze. Hagi zamaseni zamazoka'ma tagahu atupa'ma nehaza vahera, ha' vahe hanuge'za maka kazigati e'za knazana eme nezami'za, zaho'mo hiaza hu'za eme zamazeri harafi hanage'za maka kaziga vu'za e'za hugahaze, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 33 Hagi Hasori kumamo'a haviza huno za'zate nemanenigeno, anampina afi kraramimo'za emanigahaze. Ana nehanigeno anampina magore huno vahera omanitfa nehanigeno, ana kumapina vahe'mo'a kana eme anteno vano osugahie. \s Elamu kumate'ma fore hania zamofo naneke \p \v 34 Hagi Juda kini ne' Zedekaia'ma agafa huno kinima nemanigeno'a, Ra Anumzamo'a kasnampa ne' Jeremaiana Elamu vahete'ma fore'ma hania zankura amanage huno asami'ne. \v 35 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, Elamu vahe'mo'za atireti hankavea e'nerizanki'na ana ati zamia eri'na rehantagi atregahue. \v 36 Hagi Nagra maka kazigati ha' vahera zamavare'na esanuge'za, ra zaho'mo eaza hu'za Elamu vahera ha' eme huzmantegahaze. Ana hanage'na Elamu vahera Nagra zamazeri panani hanuge'za ama mopafina maka kaziga fre'za vu'za e'za hu'za kumate kumatera manitere hugahaze. \v 37 Hagi Elamu vahe'ma zamahe frinaku'ma hanaza ha' vahe'mo'za negesage'na, Elamu vahera zamazeri koro hugahue. Nagra Ra Anumzamo'na huanki'na tusi narimpa ahenezmante'na knazana zami'na zamazeri haviza hugahue. Ana nehu'na ha' vahe huzamante'nuge'za bainati kazinteti eme zamaheme vu'za ome zamahe hana hugahaze. \v 38 Hagi ana hute'na Nagra Elamu kumate kini trani'a ante'na manine'na, kini vahe'zamine eri'za vahe'zaminena zamazeri haviza hugahue, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 39 Hianagi henka Elamu vahe'ma kinama ome hu'za mani'nesaregatira, ete zamavare'na mopazamire egahue, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \c 50 \s Babiloni mopafi nemaniza vahete fore hania zamofo kasnampa naneke \p \v 1 Hagi Babiloni vaheku'ene Babiloni mopafima nemaniza Kaldia vahekura Ra Anumzamo'a amanage huno kasnampa ne' Jeremaiana asami'ne. \v 2 Kagra mago avame'za erisga hu'nenka mika kumatamimpima nemani'naza vahetega vunka, mago nanekea eri frara okinka kezatinka amanage huo. Ha' vahe'mo Babiloni kumara eme e'nerigeno, Babiloni vahe havi anumza Belinku'ma Maduku'ema nehaza havi anumzamofo amema'a rurakoraku hunetre'za Babiloni vahe'mo'zama havi anumzantamimofo amema'ama tro'ma hu'naza zantami'na rurakoraku hunetre'nageno kaza osu havi anumzamo'a agazegu hugahie. \v 3 Na'ankure noti kazigati vahe'mo'za e'za Babiloni vahera ha' eme huzmante'za zamazeri haviza hanage'za, maka vahe'ene bulimakaone sipisipine mago'a afu'zmimo'zanena Babiloni kumara atre'za koro fre vagaresageno mago vahera omanitfa hugahie. \p \v 4 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Anazama fore'ma hania knafina Israeli vahe'ene Juda vahe'mo'zanena magopi eme atru hute'za zaviteme ne-e'za Ra Anumzana Anumzazmimofonkura hake'za egahaze. \v 5 Hagi ana nehu'za Saioni kumategama nevaza kanku vahera zamantahige'za nege'za, ana kuma'ma me'nea kaziga zamavugosa hunte'za vugahaze. E'ina'ma zamagrama hu'nazana Ra Anumzamo'ene mevava huhagerafi huvempa ke ome huhagerafi'neza zamage'ma okaninagu anara hugahaze. \v 6 Hagi Nagri vahe'mo'za sipisipi afu'tamimo'zama nehazaza hu'za hazagre'za ufre efre hu'naze. Hagi sipisipi afute kva vahe'mo'za, sipisipi afu'tamima zamavare'za ranra agonaramimpine ne'onse agonaramimpine vazage'za kanku ome hazagre'za vano nehu'za, nemaniza noma zamage akani'zankna nehaze. \v 7 Hagi tutagi ha'ma huzmantaza vahe'mo'za zamahe frizage'za, ha' vahe zamimo'za amanage hu'naze. Anama zamahe frisaza zamofo kna'a tagra e'origahune. Na'ankure Agripima mani'nesageno fatgo avu'ava zama huno kegavama huzmantesia Ra Anumzamofo avufi kumira nehu'za, zamafahe'mo'za Agrite'ma muha'ma hu'naza Ra Anumzamofo avufi kumira hu'naze. \v 8 Hagi Juda vahe'mota Babiloni vahe mopafintira ame huta atreta nevuta, ve meme afumo'ma sipisipi afu'tami zamagatere'za vugota hazaza huta viho. \v 9 Na'ankure noti kaziga mopafima nemaniza hankavenentake vahetamina Nagra zamazeri otisuge'za, magopi eme eri tru hute'za avazuhumpi hu'za Babiloni vahera ha' eme huzmante'za, hara huzamagateregahaze. Hagi ana ha' vahe'mo'za atima ahe'arera knare hu'naza vaheki'za mago'zama ahazana hantga nosaza vahe mani'nazankiza, Babiloni vahera ha' eme huzmagatere'za zamavare'za kina ome huzmantegahaze. \v 10 Hagi Babiloni vahera hara eme huzmante'za maka zana rohure'za eri'za vugahaze. Ana hugahazankino mago mago ha' vahe'mo'a avemasinia feno zana erimente huno eri avitetere huno vugahie, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \p \v 11 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Babiloni vahe'mota Nagri vahera ha' huzmanteta kumazmia eri haviza nehuta, mika zazamia rohu zamareta erita ne-eta, ve bulimakao afu'mo witi hona refuzafu'nepeno takaure takaure hiaza nehuta, ve hosi afu'mo nehiankna krafa huta e'naze. \v 12 Hagi e'inama hanageno'a kaseramanteno amima tami'nea neramarera'a tusi agazegu hugahie. Ana hanigeno ama mopafima me'nea kumatamimofo amu'nompina agia omanena haviza huno vahe omani hagage ka'ma koka fore hugahie. \v 13 Na'ankure Ra Anumzamofo arimpa ahe'zamo hanigeno Babiloni kumamo'a haviza hina, anampina mago vahemo'e huno omanitfa hugahie. Hagi ru kumapi vahe'mo'zama ana kuma tva'onte'ma vu'za ezama nehu'za ana zama kesu'za tusi antri hu'za nava'nava hugahaze. \v 14 Hagi Babiloni vahe'mokizmi ha' vahe'mota avazuhumpi huta maka kazigati eta Babiloni kumara eme azeri kaneginke'za atifima kevema erintetama nehaza vahe'mota kevea magore huta otreta ahetrenkeno Babiloni kumapina ufreno. Na'ankure zamagra Ra Anumzamo'na navufi kumi hu'naze. \v 15 Hagi tamagra Babiloni kumamofona maka vahe'mota kezatita rankege nehinke'za, zamazama erisga hu'za hara osanunema hu'za tamagritegama esageta, Babiloni kuma kegina ahenafage hunetreta, manine'za kuma kvama nehaza zaza nontamina tapage hutreho. Na'ankure e'i Ra Anumzamofo arimpa ahe'za me'neanki, vahe'ma zamazeri havizama hu'nazaza huta zamagri'enena zamazeri haviza hiho. \v 16 Hagi Babiloni mopafima hozama eri'za avimzama nehankraza vahe'ene, ne'zama hamare zupama kazinteti'ma ne'zama nehamaraza vahe'enena zamahe hana hugahaze. Hagi Babiloni vahe'ma ha' vahe'zamimo'zama bainati kazinteti'ma ha'ma eme huzmantesage'za, ru vahe'ma zamagranema emani'naza vahe'mo'za koro atre'za mopa zamirega uvuevu hugahaze. \p \v 17 Hagi Israeli vahe'mo'za sipisipi afu kevugna hu'nage'za, ha' vahe'mo'za laionigna hu'za eme zamarotago hazage'za panani hu'za fre'naze. Hagi esera Aselia kini ne'mo eme zamaheno netegeno, anantera Babiloni kini ne' Nebukatnesa eno zaferina eme hakaneno ne'ne. \v 18 E'ina hu'negu Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Antahiho, Asaria kini ne'ma knama ami'na azeri havizama hu'noaza hu'na, Babiloni kini nera azeri haviza nehu'na, Babiloni mopanena eri haviza hugahue. \v 19 Hagi sipisipi nagara, Israeli vahera ete zamavare'na mopa zamire esuge'za, Kameli agonafinti'ene Basani mopafinti'ene Efraemi agona kokampinti'ene Gileati mopafinti'enena trazana nezamu hu'za negahaze. \v 20 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Anazama fore'ma hania knafina Israeli vahepine Juda vahepinena mago kumira omanegahie. Na'ankure Nagrama zamatresuge'za osi'a naga'ma ofri manisaza nagara kumi'zamia eritresuge'za vahe'mo'za kumi'zamia onkegahaze. \p \v 21 Hagi Babiloni vahe'mokizmi ha' vahera Ra Anumzamo'a huzmanteno, Marerita Merataimi kumate vahe'ene Pekodi kumate vahe'enena hara ome hunezmanteta maka zazmi'nena eri haviza hiho. Ana nehuta hihoma hu'na huramante'noa zana ana maka huvagareho, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 22 Hagi Babiloni mopafina ha' zamofo agasasamo'a tusiza nehanigeno, ana mopafina maka zamo'a ome haviza hugahie. \v 23 Hagi Babiloni vahe'mo'za ama mopafi vahetera mago hanavenentake hamankna hune'za vahera zamazeri haviza hu'nazanagi, menina ha' vahe'amo'za Babiloni kumara eme eri anafe hunetre'za eri haviza hugahaze. Ana hanage'za vahe'mo'zama ana zama nege'za tusi antri nehu'za zmagogogu hugahaze. \v 24 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Nagra Babiloni vahemota tamazerinaku kuko ante'nogeno tamazeri'ne. Hianagi anazana keta antahita osu'naze. Na'ankure Ra Anumzamofo ha' rente'nagu ana kukomo'a tamazeri'ne. \v 25 Hagi Ra Anumzamo'a ha' zama nentea noma'a anagi hagro huno arimpa ahe'zana eri fegi atre'ne. Na'ankure Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a Babiloni vahe mopafi eri'za erinaku anara hu'ne. \v 26 Hagi afete moparegati ha' vahe'mota eta Babiloni mopafi vahera hara eme huzmanteta, ne'zama nentaza nontamina tapage hutreho. Ana nehuta witima hiaza huta maka zantamina magopi eri hihi nehuta, mago zana otreta maka eri haviza hutrenkeno anampina mago'zana omanetfa hino. \v 27 Hagi Babiloni vahe'mokizimi ve agaho bulimakao afu'tamina maka zamahe hana huta traga hiho. Na'ankure Babiloni vahe'ma Ra Anumzamo'ma nona huzmanteno zamazeri havizama hania knamo'a hago e'neanki kva hiho. \v 28 Hagi mago'a Juda vahe'ene Israeli vahe'mo'zanema Babiloniti'ma koro fre'za Saioni kumate'ma esaza vahe'mo'za huama hu'za, Ra Anumzana tagri Anumzamo agri mono noma eri havizama hu'naza vahera arimpa ahene'zamanteno ana zante zamazeri haviza nehie hu'za hugahaze. \v 29 Hagi atireti'ma ha'ma nehaza vahera maka ke hinke'za e'za Babiloni kumara eme avazagi kagine'za, zamagrama hu'naza avu'ava zantera anazanke hu'za nona huzmante'za zamazeri haviza nehinke'za, magore hu'za zamatre'za ofreho. Na'ankure zamagra zamavufaga ra nehu'za, Ra Anumzana Israeli vahete'ma ruotage'ma hu'nea Anumzamofona ha' rente'naze. \v 30 E'ina hu'negu agri nehazaveramina kumamofo neonse kantamimpi zamahe tresage'za frigahaze. Ana nehu'za ana zupa sondia vahe'zaminena maka zamahe hana hugahaze, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 31 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, Antahiho! Tamavufga rama nehaza Babiloni vahera nagra hara huzamantegahue. Na'ankure tamagri'ma knazama tami'na tamazeri havizama hanua knamo'a hago menina efore hu'ne. \v 32 Hagi kema ontahi veganokano'ma nehana kuma'moka, traka hunka mase sankeno mago vahe'mo'a kazeri oraotigahie. Ana nehanige'na Nagra ranra kumatamimpina teve tagintesugeno nereno ana kumatamimofo tva'onte'ma me'nesia zanena teno erihana hugahie. \v 33 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a huno, Israeli vahe'ene Juda vahe'enena ha' vahe'mo'za eme zamazeri haviza hute'za zamavare'za kina ome huzmantete'za ozamatre'za zamazeri antrako hu'naze. \v 34 Hianagi zamagri'ma zamagu'vazino zamavaresia ne'mo'a hankavenentake hu'neankino, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzane huno agia me'ne. Ana hu'neankino tamagerfa huno Agra zamaza huno hara huno nezamanteno, maka ama mopafi vahera mani frua zamigahie. Hianagi Babiloni vahera zamatresigeno nomaniza zamimo'a haviza hanige'za mani so'ea osugahaze. \v 35 Hagi Ra Anumzamo'a huno Babiloni mopafima nemaniza Kaldia vahera bainati kazinteti eme nezmahe'za, Babiloni kumapima nemaniza vahe'ene eri'za vahe'ene knare antahi'zane vahetaminena bainati kazinteti ha' eme huzmante'za zamazeri haviza hugahaze. \v 36 Hagi henkama fore'ma hania zanku'ma havi kasnampa kema nehaza vahe'zamia bainati kazinteti ha' eme huzmantesage'za, neginagi vahekna nehanage'za, harafa sondia vahe'zamia ha' eme huzmantesage'za tusi koro hugahaze. \v 37 Hagi Babiloni vahe hosi afutamina ha' vahe'mo'za bainati kazinteti eme zamahe nefri'za karisi zamia eri haviza hugahaze. Ana nehu'za ruregati sondia vahe'ma zamagranema emanine'za zamaza hu'za ha'ma nehaza sondia vahera zamazeri haviza hanageno hankavezmi omanena a'negna hugahaze. Hagi ha' vahe zamimo'za maka feno zazimia rohure'za eri'za vugahaze. \v 38 Hagi Nagra hanugeno mopazamifina kora ruontesigeno maka ranra timo'enena taneno hagage kokankna hugahie. Na'ankure Babiloni mopafina havi anumzaramimofo amema'amo'a avite'nege'za, Babiloni vahe'mo'za ana zante amagera nente'za neginagi vahekna hu'nazagu anara hugahie. \v 39 E'ina hu'negu Babiloni kumapina magore huno vahera omanitfa hanigeno anampina afi zagagafamo'ene afi kraramimo eno enemanisigeno, mananinkna huno zaza anankene nama ostretie nehaza namamo'ene anampina emanigahie. Ana hina Babiloni kumapina mago vahera omanitfa hanigeno, henkama mani'za vanaza knafinena anampina vahera omanigahaze. \v 40 Hagi korapara Nagra Sodomu kuma'ene Gomora kuma'enena eri haviza nehu'na, zanagri tvaonte'ma megagi'nea kuma taminena eri haviza hu'noe, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. E'ina'ma hu'neankna za Babiloni kumatera fore hanigeno, mago vahe'mo'a anampina nomanisigeno, mago vahe'mo'a eno anampina kana anteno vano osugahie. \v 41 Hagi noti kazigati'ma sondia vahe'ma neazana keho. Ana vahera tusi'a vahe mani'za hankavenentake vaheki'za, rama'a kini vahe'ene mopama ome atretegati eme eri tru hu'za ha' eme huramante'naku trotra nehaze. \v 42 Hagi zamagra ana vahe'mo'za vahekura zamasunku huozamante vaheki'za, zamazampina atine karugru kevenena eri'naze. Ana hune'za zamagra hosi afu agumpi manine'za ne-esageno zamagasasamo'a hagerimo rupokra neseno hiankna agasasa rugahie. Hagi Babiloni vahemota tamagri hara eme huramante'naku avazuhumpi hu'za egahaze. \v 43 Hagi ana ha' vahe'ma aze nanekema Babiloni kini nemo'ma nentahino'a, koro nehanigeno azamo'a hankave'a omanena zuzu frino evuramigahie. Ana nehanigeno antahintahi hakare nehina, a'nemo mofavre anteku nehigeno hiankna ata krigahie. \v 44 Hagi Jodani tintegama me'nea zafa tanopafinti laionimo ame huno atiramino eno, sipisipi afumo'za afovage hu'nea traza nene'za mani'nageno eme zamarotago hige'za frazankna hu'na, Nagra ame hu'na Babiloni vahera mopazmifintira zamahegasopetregahue. Ana nehu'na mago ne' huhampari antesugeno ana mopa kegava hugahie. Hagi ana'ma hanua zankura ina vahe'mo Nagri'enena kehara neresigeno, ina kva ne'mo nagrikura huno e'i haviza nehane huno hugahie? \v 45 E'ina hu'negu Babiloni kumate'ma fore'ma hania zanku'ene, Babiloni mopafima nemaniza Kaldia vahete'ma fore'ma hania zanku'ma Ra Anumzamo'ma retro'ma hunte'nea antahintahi zana tamagesa ante'neta antahiho. Hagi maka vahe'ene mofavre naga'enena sipisipi afu anentama avazu hu'za nevazankna hu'za zamavazu hu'za vanageno nonku'ma zamifina vahera omanigahie. \v 46 Hagi ha' vahe'mo'zama Babiloni kuma'ma ha' eme hu'za erisaza zamofo agasasamo'a mopa eri tore nehina, Babiloni vahe'mo'zama zavi'ma atesaza zamofo agasasankea mago'a mopafi vahe'mo'za antahigahaze. \c 51 \s Babiloni vahe'mo'za hu'naza kumite Ra Anumzamo kenona huzmante'nia kasnampa naneke \p \v 1 Hagi Ra Anumzamo'a amanage huno hie, Nagra maka zama eri havizama nehaza vahe zamarimpa eri otisuge'za, ra zaho'mo hiaza hu'za e'za Babiloni mopafi vahera eme zamazeri haviza nehu'za, Leb-kamai kumapi vahe'enena zamazeri haviza hugahaze. \v 2 Hagi Nagra ru moparegati ha' vahe huzamantesuge'za e'za witi hona zahopi vazi herahe hutrageno zaho'mo onoma'a eri hareno viaza hu'za Babiloni vahe'ma ha'ma eme huzmantesaza zupa, maka zazamia eri vagare'za vanageno mago zana omanetfa hugahie. \v 3 Hagi ha' vahe'mota Babiloni vahera zamatrenke'za ha' kukena zamia eri nehu'za, kevea atifina erinte'za eri onkariho. Maka Babiloni sondia vahera zamahe vaganereta, nahezave raminena ozamatreta maka zamahe hana hiho. \v 4 Hagi kevereti vahera zamahe atresage'za Babiloni mopafina traka huza nemasesage'za, zamahe kuzafa'ma hanaza vahe'mo'za kumamofo ne'onse kantamimpina traka hu'za umase emase hugahaze. \v 5 Na'ankure Israeli vahete'ma ruotage'ma hu'nea Anumzamofo avure'ma hu'naza kumimo'a mopazmifina avite'neanagi, Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana zamagri Anumzamo'a Israeli vahe'ene Juda vahe'enena amefira huozami'ne. \v 6 Hagi Babiloni mopafintira tamagareta freho. Babiloni vahe'mo'zama nona hu'za erisaza knazampintira maka vahe'mota atreta freta tamagu'vaziho. Na'ankure Babiloni vahe'mo'zama hu'naza havi avu'ava zante Ra Anumzamo'ma arimpa ahezmanteno nona huzmanteno zamazeri haviza hania kna menia me'ne. \v 7 Hagi kora Babiloni kumamo'a, golireti tro hu'naza kapumo Ra Anumzamofo azampi me'neankna hu'negeno, mika kotegati vahe'mo'za ana kapufinti Babiloni vahe waini tina eme ne'naze. Ana hu'nazagu maka kokantega vahe'mo'za neginagi hu'naze. \v 8 Hianagi Babiloni kumamo'a ame huno evuramino haviza hugahie. Ana hu'negu tamagra zavira atenenteta atama negrire'ma fresania masavena keta erinteho. Ana'ma hanageno'a ete kanamarege nazana hugahie. \v 9 Hagi ruregati'ma e'za Babiloni mopafima emani'naza vahe'mo'za hu'za, tagra Babiloni vahera knamaresazegu zamaza hu'none. Hianagi mago vahemo'e huno onkanamare'ne. Ana hu'negu mago mago vahe'mota atreta mopatirega vuta eta hanune. Na'ankure Babiloni vahe'mo'zama hu'naza kumi'mofo knazamo'a hihi huno monafi mareri'negeno Anumzamo'a zamazeri haviza nehie. \v 10 Hagi Ra Anumzamo'ma Babiloni vahe'ma zamazeri havizama hia zamo'a, tagrikura fatgo hunaze huno tazerinte ama nehie. Ana hu'negu enketa Saioni vuta Ra Anumzana tagri Anumzamo'ma eri'nea eri'zankura ome huama hamneno. \v 11 Hagi Babiloni vahe ha' vahe'mota kevetamia ahegona nehuta hankotamia erisga hiho. Babiloni vahe'mo'zama Ra Anumzamofo mono noma eri havizama hu'naza zanku huno, Ra Anumzamo'a arimpa ahenezmanteno zamazeri haviza hunaku, Midia kini vahera zamazeri otisige'za e'za Babiloni vahera hara eme huzmantegahaze. \v 12 Hagi mago avame zana krauvefa (flek) erisga hu'neta Babiloni kuma keginamofo tva'ontera hara huta eho. Ana nehuta sondia vahera rama'a huzmantenke'za Babiloni kumatera kafona ante'za mani kagine'za zamavua ante'za keho. Na'ankura Ra Anumzamo'ma Babiloni vahe'ma zamazeri haviza hugahuema huno retro'ma hunte'nea zana meni erifore hunaku nehie. \v 13 Hagi tamagra Babiloni vahe'mota ranra tintamimofo ankenarega nemanita, rama'a feno zantami nentaza vahe mani'naze. Hianagi tamagri'ma tamahe fananema hania knamo'a kofta hiankino tamazeri fanene hugahie. \v 14 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a agra'a agifi huvempa huno, Nagra tamagerfa huanki'na tusi kenutami eaza hu'na rama'a ha' vahe zamavare'na esuge'za, tamagrira hara eme huramagetenere'za kezati'za tusi musenkase nehu'za kanikahara regahaze. \v 15 Hagi Ra Anumzamo'a hankave'areti mopa tro hunenteno, knare antahizama'areti mopamofona azerinte fatgo higeno noma'arera me'ne. Ana nehuno ama' antahi'zama'areti monaramina tro huno eri rufanara hunte'ne. \v 16 Hagi Agrama agi'ma reaka'ma huno keagama nehigeno'a, agerumo'a timo hiaza huno monaramimpintira agasasa nerie. Ana nehigeno mopama ome tre eme atrema hutegatira amu'mo'a eri tru huteno hampona kino marenerie. Hagi Agra higeno kopasi'namo'a rumarave nehigeno, kora nerigeno, fenoma nentea nompintira higeno zahomo'a atiramino zahora erino ne-e. \v 17 Hagi mika vahera neginagi hu'za knare antahi'za omane'nea vahe mani'naze. Hagi golireti'ma havi anumzantamima tro'ma nehaza vahe'mo'za tusi zamagazegu hugahaze. Na'ankure anama tro'ma nehaza amema'aramina tamage zana omane'neankino ana zantamimo'za zamasimura ante'za kasefara hu'za nomanize. \v 18 Hagi ana havi anumzantamina amneza me'neanki'za, vahe'mo'za ana zantaminkura kiza zokago ke huzamantegahaze. Hagi keagama refko huzamante knama esania zupa, haviza hu'za fanane hugahaze. \v 19 Hianagi Jekopu nagamofo Anumzamo'a Agra kaza osu havi anumzanknara osu'neanki, Agra ruzahukna hu'ne. Na'ankure Agrake'za maka zana tro hu'ne. Ana hu'neanki'za Israeli vahera Agrama erisantima hare'nea naga nofi vahe mani'naze. Hagi Agri agi'a Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzane huno me'ne. \p \v 20 Hagi Ra Anumzamo'a Babiloni vahekura huno, Ha' nehaza konte kano nazampi eruankna huta tamagra mani'nazage'na tamagripi huvazi'na kokankokama nemaniza vahera zamahe pasaru nehu'na, tamagripi huvazina kinimo'zama kegavama hu'naza mopanena eri haviza hu'noe. \v 21 Hagi tamagripi huvazi'na hosi agumpima manine'za ha'ma nehaza sondia vahe'ene hosi afutaminena mopa kavoma rurako'ma nehiaza hu'na zamazeri haviza nehu'na, karisifima manine'za ha'ma nehaza vahe'ene karisi raminena zamahe'na rufuzafupe atre'noe. \v 22 Hagi tamagripi huvazi'na veatamina zamazeri haviza nehu'na, kasefa vahe'ene ranafa vahe'enena zamazeri haviza nehu'na, ne' mofavre naga'ene mofa'ne naga'enena zamazeri haviza hu'noe. \v 23 Hagi tamagripi huvazi'na sipisipi afutamine kva vahe'zminena zamazeri haviza nehu'na, hoza afu'ma nehaza vahe'ene mopama rekoneriza bulimakao afuzminena zamazeri haviza nehu'na, gavana vahetamine kamani eri'za vahe'enena zamazeri haviza hu'noe. \v 24 Hianagi menina tamagra tamavufinti negesage'na Babiloni kumapima nemaniza vahemo'zane Babiloni mopafima nemaniza Kaldia vahe'mo'zama Saioni kumapima hu'naza havi zamavu'zamava zantera nona huzmantegahue, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 25 Hagi Ra Anumzamo'a huno, Babiloni vahe'mota mago agonagna huta hankavenentake hu'neta maka mopafi vahera zamazeri haviza hu'naze. Hagi menina Nagra nazana rusute'na hara hunegante'na, kazerite'na katrenugenka zavenitegati tamisankeno tevemo'a kagrira tehana hanigenka, mago agonama afe tevemo'ma teosa hiankna hugahane. \v 26 Hagi tamagri kumamo'a haviza hanigeno ana kumapintira havea eri'za noma retrure trara tro huge, noma azeri sgama hania havea, noma renagentetera aseontegahaze. Na'ankure kagrama haviza hanankeno'a, ka'ma koka fore huteno meno vugahie, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \p \v 27 Hagi ha'ma hu avame'zana krauvefa erisaga nehuta ufena nerenke'za kokankoka vahe'mo'za eme eri atru hu'za Babiloni kuma'ma ha'ma hunte'nakura eme trotra hiho. Hagi zurunama hanage'za ha'ma eme huntesaza vahera, Ararati mopafi vaheki, Mini mopafi vaheki, Askenazi mopafi vaheki huta kehinke'za etesageta, sondia vahete kva vahera huhamprinke'za, kenu tamimo ruherafiramino viaza hu'za, sondia vahera zamavare'za hosi afutamimofo agumpi mani'za hatera vugahaze. \v 28 Hagi Midia mopafima nemaniza kini vahe'ene gavana vahe zamine, maka eri'za vahe zaminena kehu tru nehuta, maka zamagrama kegavama hu'naza mopafi vahe'enena kehu atru huteta Babiloni vahera hara ome huzmanteho. \v 29 Hagi mopamo'a antri nehuno ata negrisigeno ahirahiku hugahie. Na'ankure Ra Anumzamo'ma Babiloni mopama eri haviza hanugeno kama koka fore hina anampina mago vahera omanitfa hugahiema huno hu'ne nanekemo'a nena raga fore hanigeno anara hugahie. \v 30 Hagi Babiloni vahe'mokizmi harfa sondia vahera a'nenegna huno hankavezmia omanesige'za hara osu atre'za, kuma keginamofo hankave vihu zamifi manigahaze. Hagi rankuma zamifima me'nea nozamia tevemo te hana nehanigeno, kuma keginamofo kafantamina tapage hutregahaze. \v 31 Hagi ha' vahe'mo'zama ran kumamofona maka asoparegama eme eri vagare'zama maniza zamofo nanekea, kema eri'za vu vahe'mo'za zamagia re'za Babiloni kini nera ome asamitere hu'naze. \v 32 Hagi tima takama nehazare sondia vahe'mo'za eme kva hu'ne'za, timpima me'nea ketatamina teve tagintesageno tegahie. Ana hazage'za Babiloni sondia vahe'mo'za tusi koro nehu'za neginagi negahaze. \v 33 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a huno, Ha' vahe'mo'za e'za Babiloni mopamo'a witima refuzafuma nepaza kumakna hu'neankino witima refuzafuma nepazankna hu'za zamazeri haviza hugahaze. Ana hu'neankino witima hamareankna huno ana vahe'ma zamazeri havizama hania knamo'a hago egofta hu'ne. \v 34 Hagi Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mo'za hu'za, Babiloni kini ne' Nebukatnesa'a tagrira eme taheno nehana nehuno, agareti trehapa tinetreno, tima omane tintafema mopafima rerarakama hutreankna nehuno, hagerimpima nemania tusi zagamo'ma mago zagama asgahu nakriaza huno tasga hu'nenakrino, Jerusalemi kumapinti feno zantaminena negeno amura nehigeno, ete agipintira tagrira amuti tre'ne. \v 35 Hagi Saionima nemaniza vahe'mota huta, Babiloni vahe'mo'zama tagri'ma eme hazenkema nerami'za Jerusalemi kuma'ma eri havizama hu'nazankna hu'za ha' vahe'mo'za Babiloni mopafima nemaniza vahera zamagri'enena hazenke eme zamigahaze nehinke'za, Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mo'za hu'za, tagri'ma tahe'za korama eri tagi'naza zantera nona hu'za, Babiloni vahera korana zamahe'za eri tagigahaze hu'za hugahaze. \p \v 36 Hagi e'ina hu'negu Ra Anumzamo'a amanage huno Jerusalemi vahekura hu'ne. Keho, Nagra tamagri kaziga ante'na tamaza hu'na Babiloni vahe'mo'zama eme huramante'naza avu'ava zantera nona hu'na Babiloni vahe'mokizmi hagerina eri hagage nehu'na, ne'onse tintaminena eri ranegahue. \v 37 Ana hanugeno Babiloni kumamo'a fragu vaziramiteno hihi huno megahie. Ana huno me'nesige'za anampina afi kramo'za enemanisage'za vahera omanitfa hugahaze. Hagi vahe'mo'za anazama nege'za koro hu'za zamagena neru'za, kiza zokago ke huzmantegahaze. \v 38 Hagi Babiloni vahe'mo'za kasefa laionimo krafage hiaza hu'za krafa nehu'za, anenta laionimo karagugaragu hiaza hugahaze. \v 39 Hagi zamagrima havi avu'ava zama hu' zamofo zamavesi zamo'ma teve rukaru'ma hanige'na, ne'zama nesaza zana trate retro hunte zamantesanuge'za nene'za waini tinena nene'za neginagi hugahaze. Ana hute'za oraoti'are mase vava hu'za vugahaze, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 40 Hagi sipisipi anenta afu'tamine, ve sipisipi afutamine ve meme afu'tamima zamahenaku'ma zamazeri fenkami atrazaza hu'na, zamagrira zamazeri fenkami atregahue. \v 41 Hagi Babiloni vahera ha' vahe'mo'za hara huzmagateresage'za ama mopafi vahe'mo'zama ra zamagima nezamiza zamo'a vagaregahie. Ana'ma hanige'za vahe'mo'za nezamage'za tusi antri nehu'za zamagogogu hugahaze. \v 42 Hagi hagerimo'ma eme runagrama seteno hageri ankenama rufite vagareaza hu'za, ha' vahe'mo'za e'za Babiloni vahera eme zamarefite vagaregahaze. \v 43 Hagi Babiloni mopafima me'nea kumatamimo'za haviza huza ka'ma koka fore hanageno, anampina vahera omanitfa hanigeno, mago vahemo'e huno anampina ufreno ovugahie. \v 44 Hagi Babiloni vahe havi anumzanku'ma Beliema nehaza anumzana, Nagra knaza ami'na azeri haviza hanugeno, maka zama asgahu nakri'nea zantamimo'a agipinti rukha huramigahie. Ana hanige'za ru moparegati'ma Babiloni vahe'ma eme nezamagaza zana eme ozmagegahaze. Ana nehina Babiloni kumamofo have keginamo'a mopafi faragu vaziramigahie. \v 45 Hagi mika Nagri vahe'mota Babiloni mopafintira atreta atiramita freta vuta ome tamagu vaziho. Na'ankure ana'ma hanazana Ra Anumzamofo arimpahe zamo'ma Babiloni vahete'ma ne-ea zana agateregahaze. \v 46 Hagi ama mopafima nazano fore'ma hania zanku'ma vahe'mo'zama eme tamasamisaza nanekema nentahisnageno'a, tamagu'amo'a antria nehina korora osiho. Hagi ama kafufina mago naneke nentahita, anaga'a kafufina ru naneke antahigahaze. Ana nehuta ha'ma hanaza zamofo agenkea nentahita, mago kini nemo'ma otino mago kini ne'ma ha'ma huntesia zamofo agenkenena antahigahaze. \v 47 E'ina hu'negu antahiho! Babiloni vahe'mokizmi kaza osu havi anumzantamina, mago kna ne-eanki'na ana knama efore'ma hanige'na, zamazeri haviza hugahue. Ana hanuge'za maka ana mopafima nemaniza vahe'mo'za tusi zamagazegu hugahaze. Ana nehanageno ha' vahe'mo'za Babiloni vahe'ma zamahe frisaza vahe'mo'za traka hu'za mopafi umase emase hugahaze. \v 48 Ana hanige'za monaramimo'zane, mopamo'ene anampima me'nea zantami'mo'zanena, Babiloni kumamo'ma havizama hania zankura musenkase nehu'za zagame hugahaze. Na'ankure Babiloni vahe'ma e'za eme ha'ma huzamante'za zamazeri havizama hanaza vahera noti kazigati egahaze, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 49 Hagi Babiloni vahe'mo'za Israeli vahe'ene kokankoka vahe'enena zamahe fri'nazankino, Babiloni kumamo'a agranena haviza hugahie. \v 50 Hagi bainati kazinteti'ma tamahe ofrisageta fraza vahe'mota otiteta omanita ame huta freho. Hagi tamagra afete kotega umanigahazanki, Ra Anumzamofonkura tamagera okanita, Jerusalemi kumakura tamagesa are'are hiho. \v 51 Hagi vahe'mo'za tagrira tazeri haviza hu naneke hazageno, tusi tagaze zamo tavugosa refite'ne. Na'ankure ru mopafi vahe'mo'za e'za Ra Anumzamofo mono nompima, ruotage'ma hu'nefinkama umareriza eri pehanama hu'naza zanku anara hu'none. \v 52 E'ina hu'negu Ra Anumzamo'a huno, henka mago kna ne-eankino ana knama esige'na, Babiloni vahe'mokizmi havi anumzamofo amema'a eri haviza hugahue. Ana nehanuge'za ha' vahe'mo'za maka Babiloni mopafi vahera hara eme hunezamante'za, rama'a vahe zamahe kuzafa hanage'za masene'za karagi rugahaze. \v 53 Hagi Babiloni vahe'mo'za manine'za ha'ma hanaza vihua kegina eri hankaveti'za hampompi kiza marerigahazanagi, Babiloni kuma'ma eme eri havizama hanaza vahera, Nagra huzmante sanuge'za e'za emeri haviza hugahaze, huno Ra Anumzamo'a hu'ne. \v 54 Hagi Babiloni vahe'mo'za ra zavi krafa nehanageno, Babiloni mopafima maka zama eri haviza hanaza zamofo agasasamo'a tusiza hugahie. \v 55 Na'ankure Ra Anumzamo'a Babiloni vahera zamazeri haviza nehuno, rankege'ma nehaza zamagerura ruraganeku nehie. Hagi Babiloni vahe'ma ha'ma eme huzmantesaza vahe'mokizmi zamagerumo'a, rama'a tintamimo'ma hiankna hu'za zamagasasa ante'za ne-esageno, zamagerumo'a ome rahuno egahie. \v 56 Hagi maka zama eri havizama nehaza vahe'mo'za e'za Babiloni vahera hara eme huzmante'za zamazeri haviza hugahaze. Ana nehu'za harafa sondia vahe'zamia zamavare'za kina hunezamante'za, ati zamia eri'za refutagi atregahaze. Na'ankure Ra Anumzana nonahu Anumzankino, Babiloni vahe'mo'zama hu'naza avu'ava zantera tamagerfa huno nona huzmanteno zamazeri haviza hugahie. \v 57 Hagi Babiloni vahe'mokizmi kva vahetamine, antahi'zane vahetaminena, Nagra hanuge'za waini tina nete'za neginagi hugahaze. Ana nehu'na gavana vahe'ene, sondia vahete kva vahe'ene, harafa sondia vahetaminena hanuge'za masehimare'za ora otigahaze, huno Kini ne'ma Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzanema huno Agima me'nea Anumzamo'a ama ana naneke huama nehie. \v 58 Hagi Monafi sondia vahe'mofo Ra Anumzamo'a amanage nehie, ha' vahe'mo'za e'za Babiloni ran kumamofo vihu kegina eme tapage hutresageno tamino mopafi megahie. Ana nehu'za zaza kuma kafantamina teve tagintesageno tegahie. Hagi vahe'mo'zama zamu'na sisima hu'naza zamo'a amne zankna nehina, Babiloni mopafi vahe'mo'zama maka zantamima, hankavema atre'za eri fore'ma hu'naza zantamimo'a tevemofo ne'zanke asegahie. \p \v 59 Hagi Zedekaia'ma Juda vahe kinima 4'a kafuma nemanigeno'a, kasnampa ne' Jeremaia'a mago naneke atregeno Maseia negeho Neria nemofo Seraia'a erigeke Juda kini ne' Zedekaia'ene Babiloni vu'na'e. Hagi Seraia'a kini ne'mo'ma kama anteno vanoma haniazamofo kankamuma erinte fatgoma nehia nere. \v 60 Hagi ana avompima\f + \fr 51:60\fr*\ft Avontaferema hu'neana, zafa akrutema krente'neza renegazriza avontafeku hu'ne. \ft*\f* Jeremaia'ma krente'neana Babiloni vahete'ma mika hazenke zama fore'ma hania zanku'ma, Anumzamo'ma asami'nea kasnampa nanekea mika krente'ne. \v 61 Hagi Jeremaia'a amanage huno Seraiana asami'ne, Babilonima uhanati'sunka, kagra ama avona otrenka ranke hunka ana maka nanekea hampri vagaro. \v 62 Ana'ma hutenka kagra amanage hunka huo, Ra Anumzamoka Kagra hunka, Babiloni mopa eri haviza hanugeno, ana mopafina vahe'ene zagagafanena omanitfa hanigeno mago zana omanesigeno ka'ma koka mevava hugahie hunka hu'nane. \v 63 Hagi ama avontafepima me'nea nanekema hampri vagamaretesunka, nofi erinka ana avontafetera have rentetenka, Yufretisi rantimofo amu'nompi ome matevu atregeno vino. \v 64 Hagi ana'ma hutenka amanage hunka huo. Ama avontafe'ma atrogeno timpima uramiaza huno, Babiloni kumamo'a uramino ome fanane huteno, ete ora otigahie. Na'ankure Nagra ra hazenke atresugeno eno eme zamazeri haviza hanige'za zamasafeku hugahaze. Jeremaia'ma hu'nea kasnampa nanekemo'a amare eme vagare'ne. \c 52 \s Jerusalemi kuma'ma haviza hu'nea zamofo naneke \p \v 1 Hagi Zedekaia'a 21ni'a kafu nehuno kinia fore huno Jerusalemi kumate mani'neno, 11ni'a kafufi Juda mopa kegava hu'ne. Hagi nerera'a Libna kumateti ne' ru Jeremaia mofakino, agi'a Hamutali'e. \m (2 King 24:18-25:7 Jeremaia 39:1-10) \v 2 Hagi Jehoiakimi'ma hu'neaza huno Ra Anumzamofo avurera Zedekaia'a kefo avu'avaza hu'ne. \v 3 Hagi Jerusalemi kumapima nemaniza vahe'mo'zane, Juda vahe'mo'zanema haza havi zamavu'zmava zamo higeno, Ra Anumzamofona arimpa ahegeno Agri avure'ma mani'naretira zamahe kasopetrege'za ru moparega umani'naze. Hagi Zedekaia'a Babiloni kini ne'mofo kea antahino amagera onte'neanki ha' arente'ne. \v 4 Hagi Zedekaia'ma kinima mani'no egeno 9nima hia kafufina, 10ni ikamofona 10ni zupa, Babiloni kini ne' Nebukatnesa'a sondia vahe'aramine eno Jerusalemi kumara ha'hunte'naku eme avazagi kagine'za, manine'zama ha'ma hanaza zana, kuma keginamofo tva'ontera megi'a mopa kate'za ante hihi hu'za mareri'naze. \v 5 Hagi Babiloni vahe'mo'za atre'za ovu'za Jerusalemi kumara vazagi kagiza mani'nageno vuno, Zedekaia'ma kinima manino vigeno, 11nima hia kafure uhanati'ne. \v 6 Hagi ana kafufina 4 ikamofona 9ni zupa, Jerusalemi rankumapina tusi agatontoza fore higeno, vahe'mo'zama ne'zama ne'saza zana omanetfa hu'ne. \v 7 Hagi e'i ana knazupa Babiloni sondia vahe'mo'za Jerusalemi rankumapina ufrenaku kuma kegina tapage hu'naze. Hianagi ana'ma nehu'za avazagi kagi'nazama'agu Zedekaia'ene sondia vahe'amo'zanena kenage kumara atre'za, kini ne'mofo hozama me'neregama tare kazigati'ma kuma keginamoke'ma eme renagema ante'nateti atirami'za fre'za, Araba kaziga vu'naze. \v 8 Hianagi Babiloni sondia vahe'mo'za kini ne' Zedekaiana rotago hu'za vu'za Jeriko agupofi ome azeri'naze. Ana hazage'za maka Zedekaia sondia vahe'mo'za agrira atre'za panani hu'za ufre efre hu'naze. \v 9 Hagi Zedekaina azerite'za, Babiloni kini ne'ma mani'nerega Hamati mopafi Ribla kumate avre'za vazageno, keagafi azeri otiteno agrama hu'nea avu'ava zantera, e'inahu knaza erigahane huno hunte'ne. \v 10 Hagi Ribla kumate Zedekaia mani'neno negegeno agri avufi, Babiloni kini ne'mo'a ne' mofavre naga'a zamahe nefrino, Juda kva vahetaminena ana maka zamahe fri vagare'ne. \v 11 Hagi ana'ma huteno'a anante Zedekaiana tare avuraga reragati atreteno, bronsireti tro hu'naza seninofiteti kina renteteno avreno Babiloni vuno ome kina huntegeno mani'neno anampi fri'ne. \s Ra Anumzamofo mono noma teve tagintageno te'nea naneke \m (2 Kin 25:8-17) \v 12 Hagi Babiloni kini ne' Nebukatnesama kinima manino egeno 19nima hia kafufina 5fu ikamofo 10ni zupa, Nebukatnesa avate'ma kvama nehaza sondia vahete'ma ugotama hu'nea kva ne' Nebusaradani'a Jerusalemi kumatera e'ne. \v 13 Ana'ma huteno'a agra Ra Anumzamofo mono nona teve taginenteno, kini ne'mofo nonena teve taginenteno, Jerusalemi kumapima me'nea nontamina maka teve taginte'ne. Ana nehuno zamagima me'nea vahe'mokizmi nontaminena teve tagintegeno te'ne. \v 14 Hagi kini ne'mofo avate'ma kvama nehaza sondia vahete'ma ugotama hu'nea ne'enema e'naza sondia vahe'mo'za, Jerusalemi kumamofo keginarera mani kagine'za ana kegina maka tapage hutrazageno kegina omane'ne. \v 15 Hagi kini ne'mofo avate'ma kvama nehaza sondia vahete'ma ugotama hu'nea ne' Nebusaradani'a, zamunte omane vahe'ma mani'nazana nezamavareno, rankumapima mago'ama zamatre'naza vahe'enena nezamavareno, koro'ma hu'za Babiloni vahe zamazampima atre'za umani'naza vahe'enena nezamavareno, ruzahu ruzahu zantamima troma nehaza vahe'ma mago'ama mani'naza vahe'enena zamavareno Babiloni vuno ome kina huzmante'ne. \v 16 Hianagi Nebusaradani'a, Juda mopafi mani'neta waini hozane, mago'aza hozanena erita nenteta maniho huno zamunte omane vahera mago'a zamatrege'za mani'naze. \v 17 Hagi Babiloni vahe'mo'za Ra Anumzamofo mono nompi vu'za, bronsireti'ma tro'ma hu'naza fumaza zafaramina runafe'nafu hu'za e'neri'za, Ra Anumzamofo mono nompima bronsireti'ma tro'ma hu'naza zuompama tima afintageno'ma nemanea zuompane, agia'a raminena ru tamana tamanu hute'za ana maka bronsiramina eri'za Babiloni vu'naze. \v 18 Hagi ana nehu'za kavoramine, sipetiramine tavi'ma erisu'ma nehaza zotaramine, ranra zuomparamine ne'onse zuompa raminena eri'naze. Ana nehu'za bronsireti'ma tro'ma hu'naza zantamima mono nompima me'nege'za eri'zama e'neriza zantamina ana maka eri'za vu'naze. \v 19 Hagi Babiloni kini ne'mofo avate'ma kvama nehaza sondia vahete'ma ugotama hu'nea ne' Nebusaradani'a, ana zanke huno ne'onse zuomparamine, tevema taginentaza kavoramine, ranra zuomparamine, waini ti ofama nehaza amu mani tin taferaminema golireti'ene silvareti'enema tro'ma hu'naza zantaminena, ana maka erino Babiloni vu'ne. \v 20 Hagi ko'ma kini ne' Solomoni'ma Ra Anumzamofo mono nompi mesie huno bronsireti'ma tro'ma hu'nea zantamina, tare fumaza zafa rarenki, tima afinentaza zuompane, bulimakaomofo amema'a ramima fenka kazigama tro'ma hunte'nea zantamine, anazama azerisgama hu'nea agia raminena eri'za vu'naze. Hagi ana maka bronsireti'ma tro'ma hu'naza zantamimofo kna'amo'a agateregeno sigerirera erinteno kegara osu'ne. \v 21 Hagi ana tare zafararema bronsireti'ma tro'ma hu'nazana, za'za amo'a 8mita higeno, kagi'amo'a 5mitagi 30'a sentimita higeno, agu'afina hagro hu'ne. Hagi anazama tro'ma hu'naza bronsimofo tapa'amo'a 75 milimita hu'ne. \v 22 Hagi ana fumaza zafararemofo zanesenirera bronsiretike kankrira tro hu'nazankino ana zamofo mareri'amo'a 2mitagi 20ti sentimita hu'ne. Ana hu'nege'za bronsiretike pomigreneti zafa rgamofo amema'a, anazantera krente'za avasase'a hugagi'naze. Hagi mago fumaza zafamofona anazanke hu'za pomigreneti zafa rgamofo amema'a krente'za avasase'a hunte'naze. \v 23 Hagi ana fumaza zafa raremofo zanasenire'ma tro'ma hunte'naza zamofo asoparegama pomigreneti zafa rgamofo amema'ama krente'nazana, 96si'a krentetere hu'naze. Ana nehu'za ana fumaza zafararemofo zanesenire'ma tro'ma hunte'naza zantera, pomigrenetimofo raga 100'a tro huntetere hu'naze. \m (2 Kin 25:18-21) \v 24 Hagi Babiloni sondia vahete kva ne' Nebusaradani'a vugota pristi ne' Seraiane agri amagenare'ma hu'nea pristi ne' Zefanaiane 3'a vahe'ma mono no kafante'ma kvama nehaza vahe'enena kina huzmanteno zamavareno vu'ne. \v 25 Hagi ana nehuno Nebusaradani'a Jerusalemi rankumapintira sondia vahete'ma kvama hu'nea nera nevreno, kini ne'ma antahintahima nemiza vahera 7ni'a vahe zamageno nezamavareno, sondia vahete'ma kvama hu'nea ne'mofo avonkre eri'zama e'rinenteno, sondia vahe'ma kasefa zamavareno zamazerinte fatgoma nehia ne'enena avre'ne. Ana nehuno Jerusalemi rankumapintira, 60'a vahe mani'nageno zamageno zamavare'ne. \v 26 Hagi Babiloni sondia vahete kva ne' Nebusaradani'a anama zamavarea vahera ana maka zamavareno Babiloni kini ne'ma Ribla kumate'ma mani'nere vu'ne. \v 27 Hagi ana hutegeno Babiloni kini ne'mo'a Hamati kaziga Ribla kumate ana maka vahera zamahe fri'ne. Ana hute'za Juda vahera mopazamifintira zamavare'za kina ome huzmanteku Babiloni moparega vu'naze. \v 28 Hagi Nebukatnesama kinima manino egeno 7nima hia kafufina, 3 tausen 23'a Jiu vahera zamavareno kina ome huzmante'ne. \v 29 Hagi Nebukatnesama kinima mani'negeno 18nima hia kafufina, Jerusalemi kumapintira 832'a vahe zamavareno kina ome huzmante'ne. \v 30 Hagi Nebukatnesama kinima manino egeno 23ma hia kafufina, Babiloni sondia vahete kva ne' Nebusaradani'a 745fu'a Jiu vahe zamavareno kina ome huzmante'ne. Ana higeno ana makara 4 tausen 600'a Jiu vahe zamavare'za kina ome huzmante'naze. \s Juda kini ne' Jehoiakinima kinafinti katufente'naza nanenke \m (2 Kini 25:27-30) \v 31 Hagi Juda kini ne' Jehoiakini'ma kinafima manino egeno 37nima hia kafumofona 12fu ikamofo 25 zupa, Babiloni kini ne' Evil-Merodaki'a Jehoiakinina asunku hunteno kinafintira katufente'ne. Na'ankure agra ana kafufi Babiloni kinia efore huteno anara hu'ne. \v 32 Hagi Evil-Merodaki'a Jehoaikinina so'e avu'ava hunenteno, mago'a kini vahe'ma agranema Babiloni kumapima umani'naza kini vahe'mo'zama nemaniza tra'ma agatere'nea trate higeno mani'ne. \v 33 Hagi ana hutegeno Jehoaikini'a antanineno kinafima mani'nea kukena'a hatenetreno, kasefa kukena eri hankreteno, ananteti'ma agafama huno viana maka zupa Babiloni kini ne'mo'ma nezama nenea tratetira ne'zana netere hu'ne. \v 34 Hagi mago mago zupama ne'zama mizaseno'ma nesia zago'a, Babiloni kini ne'mo'a Jehoiakinina amitere huno nevigeno vuno agrama fri'nea knare ome vagare'ne.