\id HEB -Kamano-Kafe \ide UTF-8 \h Hibru \mt1 Hibru \mt2 Hibru Vahe Avontafere \c 1 \s Anumzamo huvagare ke Nemofonku hu'nea naneke \p \v 1 Hagi Anumzamo'a korapara tagehe'mokizmia, kasnampa vahepi huvazino hakare'a zupa ruzahu ruzahu kazigati kegaga huzami'ne. \v 2 Hianagi menima vagare knafina Nemofompi huvazino keaga huramine. Hagi e'i ana Mofavre'amofo azampinti ama mopa erifore huno maka'zana erisinti harente'ne. \v 3 Ne'mofavre'amofompi Anumzamofo msazama'amo'a remsa nehigeno, Agrikna huno mani'neno, Agri'a hanave ke'areti maka'zana eri kasefa huno nevuno, kumi'ma eri agruhu eri'zama eriteno, Marerisgahu Anumzamofo azantamaga kaziga monafinka mani'ne. \p \v 4 E'ina hu'negu ankerontamimofona zmagetereno ragi e'nerigeno, Anumzamo'ma Agima ami'nea agimo'a makamokizmia zamagaterene. \v 5 Na'ankure Anumzamo'a ina ankeronku huno, \bdit Kagra Ne' Mofavreni'a manisnankena, menina, Nagra negafana manigahue? \bdit* nehuno, ete mago'ane huno, \bdit Nagra nefana mani'nenugeno, Agra Mofavreni'a manigahane? \bdit* hu'ne. (Sam-Zga 2:7, 1 Kro-Zam 17:13) \v 6 Hagi zage mofavre'ama avreno ama mopafima ne-eno'a, atrenkeno ana miko Anumzamofo ankeromo'za mono hunteho hu'ne. \m \v 7 Anumzamo'a ankerozaga'agura huno, \bdit Zamazeri zaho kna hugahue nehuno, eri'za vahe'agura zamazeri teve anefakna hugahue \bdit* hu'ne. (Sam-Zga 104:4) \m \v 8 Hu'neanagi Ne' mofavre'agura huno, \bdit Anumzamoka, kinia mani'vava hugahane. Kagra fatgo kavukavateti kinia maninka kegava hugahane.\bdit* \v 9 \bdit Kagra fatgo zamofo avesinentenka kasegema rutagre avu'ava zana kavesra hunentane. E'ina hu'negu Anumzamo'a kagri Anumzankino, magokama maninaza nagapinti kavreno musezamofo masave frenegante. \bdit* (Sam-Zga 45:6,7) \m \v 10 \bdit Hagi Ramoka ese agafarera Kagra'a ama mopamofo trara tro nehunka, monafi me'nea zantamina Kagra'a kazampinti trohu'nane. \bdit* \v 11 \bdit Zamagra frigahazanangi, Kagra maninka nevananke'za, tavravemo atafareno havizahiankna mikamo'za hugahaze.\bdit* \v 12 \bdit Kagra zamagrira harontafe eri ragazariankna hunezmantenanke'za, kukena hutreankna hugahazanagi, Kagra saganera osunka manivava hugahane. \bdit*(Sam-Zga 102:25-27) \m \v 13 Hianagi ina ankeronku Anumzamo'a huno, \bdit Kagra nazantamaga kaziga mani'negena ha' vaheka'a zamazeri kaga tra antaneno hu'ne? \bdit* (Sam-Zga 110:1) \v 14 Hagi ankero vahera eri'za vahere, zamagra avamutaminkino Anumzamo'a zamahokeno zamavaresia vahete kegava huzamantenigu huzmantege'za e'naze. \c 2 \s Anumzamo'ma tavre'neana razane hu'nea naneke \p \v 1 Na'ankure e'ina agafare ko'ma antahi'nona kemofona antahini' nehuta atreta akoheta ogamu'a ovanune. \v 2 Na'ankure Anumzamo ankero vahepi huvazino nehia ke'mo'a, tamage huno efore nehie. Kasegema rutagrezane ke ontahizamofona, mizama'a me'ne hunesiana, \v 3 Anumzamo'ma tahoke'neazama tamagenama humisuta, tagra inankna huta rimpa hezana agateregahune? Ama ana tahoke'zana esetera Ramo hu'ama higeno, Agrite'ma zamentintima nehaza vahete amara higeta ke'none. \v 4 Anumzamo'a avamezampima, kaguvazampima, ruzahu ruzahu kaguvazampi huama nehuno, Avamumofo musezanena Agra'a avesite refko huno nezamie. \s Anumzamo'ma tavre'neaza razana hu'nea naneke \p \v 5 Henkama esia mopaguma nehuna mopa, ankero vahe'mo'za kva hiho huno huozamante'ne. \v 6 Hagi avontafepina anage hu'naze. \bdit Vahera na'a mani'negenka kagra antahintahia hunemine? Vahe'mofo mofavregura antahinemine?\bdit* \v 7 \bdit Kagra atupa knafi ankero vahe'mokizmi zamagorga Agrira avrenentenka, masazanka'areti kini fetori antenentenka, husga hunentenka, maka'zama tro'ma hunte'nana zantera huntankeno kegava nehigenka, Kagra makazana Agri kavafi ante'nane. \bdit* \v 8 \bdit Kagra maka'zana agri kavafi ante'nane. \bdit* Na'ankure mago'zamo'a agri kvafintira mani oganegahianki maka'zamo'a Agri kvafinke me'ne. Hianagi menima konana, maka'zamo'a Agri kvafina omanene. (Sam-Zga 8:4-6) \v 9 Hagi osia knafi ankero agorga azeri fenkate'nea nera tagra Jisasina kenone, menina azeri antesga huno msazama'areti kini fetori antente'ne. Hu'negu Anumzamo asuragirantenegu mikamotagu huno frizampina ufrene. \v 10 Ana miko'zana Anumzamofo zantami megeno, ana maka zantamina Agri'a hankavereti trohune. Hagi ana miko Anumzamofo mofavre nagara zamahokeno zamaza hanige'za masazama'afina manisazegu Anumzamo'a fatgo huno kumi'a omanenea Ne' Jisasina tamigeno atazana eri'ne. \p \v 11 Na'ankure vahe'ma zamazeri agru hu'nemo'ene, agruma hu'naza naga'mo'za, magoke ne'pinti fore hu'nazankino, nensaro nenafuo huno huzankura agazea nosie. \v 12 Agra anage hu'ne, \bdit Nagra nafuhemokizaminte kagia huama nehu'na, ana miko vahe'ma atru hu'nesafi, zagamera hu'na kagika'a ahesaga hugahue. \bdit* \v 13 Mago'ane anage hu'ne, \bdit Nagra antahimina agripi namenanentoe. Nagra Anumzamo'ma nami'nea mofavre zagane ama mani'noe \bdit* hu'ne. \s Jisasi'a tagri tazahuku fore hu'nea naneke \p \v 14 Hagi mofavre'mo'za zamavufagane korane mani'nagu, Agranena zamagrikna huno ama avufare eme frino, fri'zamofo hankavema Sata'ma kinama hurante'nea hanavea azeri amnezankna hu'ne. \v 15 Hagi fri'zamofo korozampima kazokzo eri'za vahekna hu'za kina hu'za mani'namokizmia kazufe zmantege'za fruhu'za mani'naze. \v 16 Na'ankure Agra ankero zamaza hu'nakura ome'neanki, Abrahamumpintima fore'ma hu'naza nagamokizmi zamaza hu'naku e'ne. \v 17 E'ina hu'negu Agri'a nefune nesaroma hunentea avu'ava huno mika'zampina nehuno, Agra Anumzamofo avurera asuragiranteno ke'are oti fatgohu pristi ne' nemanino, vahe'mokizmia kumizmi nona huno magoke zupa apasezmante ne' mani'ne. \v 18 Na'ankure Agra reheno kezampi ufreno ataza eri'nemo, tamarehe zampima unefrazamota tamaza hugahie. \c 3 \s Jisasi'a Mosesena agatere'ne hu'nea naneke \p \v 1 E'ina hu'negu ruotage hu'naza mono nerafugata, tagrama huama nehuna Jisasinkura Aposol ne' mareri agatere'nea pristi nere hutma antahi amiho. \v 2 Mosesena tamage huno Anumzamo huhampri antegeno mika vahe'afi mani fatgo huno mani'neankna huno, huhampri ante'nemofonte Jisasi'a mani fatgo huno mani'ne. \v 3 Hu'neanagi Jisasi'a Mosesena agatereno ra agi erigahie. Nomagi vahe'mo'zama noma ki'naza nomofoma agatere'za ra zamagi enerizankna hugahie. \v 4 Na'ankure ana miko nona vahe'mo'za negizanagi, Anumzamo mika'zana trohune. \v 5 Mosese'a mika vahe'afina eri'zana avariri fatgo huno eneria nekino, henkama fore'ma hania zamofo avame'za mani'ne. \v 6 Hianagi Ne' mofavre'amo Kraisi'a Anumzamofo vahetera kva mani'ne. Hagi tagra ana vahe mani'nonankita, koro osu hankavetita nemanita, fore'ma hanigeta kesuna zanku'ma musema nehunazana otresune. \s Zamentinti osu'zanku kva hanaza zamofo naneke \p \v 7 E'ina hu'negu Ruotge Avamumo huno, \bdit Menima Agri ageruma nentahisutma,\bdit* \v 8 \bdit korapa ka'ma kopi tamagehe'mo'za Anumzamofo rehe'za ke'nazankna huno, tamagu'amo'a hankave otino.\bdit* \v 9 \bdit 40'a kafu zagefima kaguvazama erifore huge'za ke'nazanagi, tamagehemo'za renahe'za ke'naze. \bdit* \v 10 \bdit E'ina hu'negu, e'i ananknafi vahekura narimpa henezamante'na, anage hu'noe, zamagu'amo'a savri huvava nehige'za, Nagri kana kenira nosaze. \bdit* \v 11 \bdit Hu'negu narimpa hezmantena huvempa hu'na, zamagra manifru kumanifina uofregosaze hu'noe.\bdit* (Sam-Zga 95:7-11, Eks-Ati17:1-7) \v 12 Nafuheta kva hu'neta kumi'mo'ene tamentinti osu'zamoma asimu anteno mani'nea Anumzamofonteti'ma, tamavretre zankura magoke magokemotma kva hiho. \p \v 13 Hianagi menima knama me'nenire, mago magomotma ozeri hanaveti, azeri hanaveti maka kna nehinkeno, kumi'mofo havigemo'a rehiza huoramanteno. \v 14 Na'ankure ese'ma Agritema ne-eta, tamentintima hu'nonazama azeri hankavetisuta, Kraisi'ene tragoteta vagaretera uhanatigahune. \v 15 Avontafemo'a anage hu'ne, \bdit Menina Agri ageruma nentahisuta, koma neramagehozama zamefima humi'nazaza huta, Agritera tamagu'a kafana eri'onkiho \bdit*hu'ne. \m \v 16 Zamagra iza'za Anumzamofo ke nentahiza hara rente'naze? Zamagrira Mosese'a Isipitira zamavareno omenemozafi? \v 17 Hagi Anumzamofona iza'za 40'a zage kafufina azeri rimpa he'naze? Zamagra ka'ma kokampima kumi'ma hu'za fri'nazamoze. \v 18 Hagi inamokizmigu Anumzamo'a hankave kea huno, mani fruhu kumani'afina tamagerafa hu'za uofregahaze hu'ne? Zamagra ke'ama amage'ma onte'namokizmigu hu'ne. \v 19 Tagra refkoma huta konana zamagra zamentintia osu'nazagu, ama ana vahe'mo'za manifruhu kumapima uofre'naze. \c 4 \s Anumzamofo vahe'mo'za manigsa hanaza zanku huvempa huzamante'nea naneke \p \v 1 E'ina hu'negu manifruhu kumapi ufregahaze huno huvempama hu'nea knama me'nesire, mago'tamimo'ma ana manifru hu kumapima uofre'zankura, kore nehutma kva hiho. \v 2 Na'ankure koma Israeli vahe'tema Knare Musenkema huama hige'za antahi'nazaza hu'za huama hazageta nentahune. Hianagi anankema antahi'naza kemo'a zamaza osu'ne, na'ankure zamagra ana Knare Musenkerera zamentintia osu'nazageno'e. \v 3 Na'ankure Anumzamo'ma hu'nea kante anteta tamentinti nehumotage manifruhu kumapina ufregahune. Esera ama mopama tro'ma hiregati mani fru hu kumara ko trohu vagareneankino, zmentitima nosaza nagakura Anumzamo huno, \bdit Nagra Narimpa henezmate'na huvempa kenia huama nehuanki'za, zamagra tamage hu'za manifru kuma niafina uofregosaze. \bdit* \v 4 Na'ankure avontafepina 7ni knazupa manifru huzankura anage hu'ne, \bdit Anumzamo'a 7ni knazupa eri'zana atreno manifru nehie hu'ne.\bdit* (Jen-Agf 2:2) \m \v 5 Hianagi mago'ane ama nanekefina huno, \bdit Zamagra manifruhu kumanifina uofregahaze\bdit* hu'ne. \v 6 E'ina hu'negu manifru kumapima ufre'zamo'a ko me'neanagi, ese'ma Knare Musenkema huama hige'za antahi'namo'za uofre'nazana, na'ankure zamagra ke'ama amagema onte'nazazamo hige'za uofre'naze. \v 7 Hu'negu Anumzamo'a manifruhu kumapima ufrezankura rugna huhamprintene, e'i ana kna meninku Deviti ko hu'nea ke huno avontafepina hu'ne. \bdit Hagi menina Anumzamona kema nehanigeta nentahisuta, tamagu'a kafana eri onkiho hu'ne.\bdit* \m \v 8 Hu'negu Josua'ma manifruhu kuma'ma zamineresina, Anumzamo'a ru manifruhu knagura mago'ane kea osiresine. \v 9 Hu'negu Anumzamo'ma eri'zama erivagareteno mani fru hu'neaza huno, mani fruhuzamo'a, Agri vahera zahufa zmavega ante'ne. \v 10 Hu'negu iza'o Anumzamofo manifru zampima ufre'nakuma hanimo'a, Aumzamoma ama mopama trohu vaga reteno manifru hu'neaza hu'za, erizazmi eri vagarete'za manifru hugahaze. \p \v 11 E'ina hu'negu manifruhu kumapima ufre'zankura hankavenetita, ke ontahi vahe'mo'za ke runetrage'za fanane hunazankna huzankura kva hanune. \v 12 Na'ankure Anumzamofo kemo'a kasefa huno me'neno, eri'za enerino, tarega kaziga asanenea kazimofo asenezama'a agatereno, kantu tagu tamemofone, avamutifine ufreno tagahu rurerure nehuno, kantu tagrunamo hagerafi'nefine, zaferinamofo asinu'afi ufreno taga nehuno, tavutavazane tagutagesamofo avesizana refko nehie. \p \v 13 Mago'zamo'e huno Anumzamofo avurera, Agrama tro'ma hunte'nea zantamimo'a fraokigosie. Hianagi refkoma hanimofo avurera, ana maka'zamo'a amateke'za nehanigeta, tagranena tamage kege asamigahune. \s Jisasi'a ugota pristi nere hu'nea naneke \p \v 14 E'ina hu'negu tagrira mareri ageteresa pristi nera monafinka ufrenemofonte, Anumzamofo Ne' Mofavre Jisasinte tamentintia azeri hankavetisune. \v 15 Hu'negu tagrima antahineramino, asunku'ma hurantega ugota pristi ne'tia mani'ne. Na'ankure miko tagrama unefrona rehe'zampina Agranena ufreneanagi, kumira osu'ne. \v 16 Hu'negu korera osu hanavetita asunku Anumzamofo tramofo avuga ne-eta, asunkuzane avesirantezanena, atupama hanuna knafina erinunkeno taza hugahie. \c 5 \p \v 1 Hagi miko pristi vahera vahepinti zamavare'za huzamantage'za Anumzamofo avurera vahe'mokizmi zamagi eri'za mani'ne'za Anumzamofontega museza kre sramana vunente'za, kumiku kresramana vunte eri'za vahere. \v 2 Hagi antahizazmi omne vahe'mo'zane kankuma hazagraza vahe'mokizimia agazone huzamanteno zamaza nehiane, na'ankure agra anahukna huno hanavea omnene. \v 3 E'i ana agafare agra'a kumikura kresramana nevuno, vahe'mokizmi kumikura kresramana vugahie. \v 4 Ama ana eri'zana mago vahe'mo'a agra'a e'norianki, Aronima huntegeno eri'neaza huno, Anumzamo huzamantege'za e'nerize. \p \v 5 Hu'negu Kraisi'a pristi vahe mani'noe huno agra'a azerintesga osu'neanki, azerintesgama hu'neana Anumzamo Agriku huno, \bdit Kagra menina, Nagri mofavre manisankena, Nagra Negafana manigahue \bdit* hu'ne. (Sam-Zga 2:7) \v 6 Hagi mago kaziga avontafepina Anumzamo'a huno, \bdit Kagra manivava pristi, Melkisedeki kna hunka manigahane \bdit* hu'ne. (Sam-Zga 110:4) \m \v 7 Jisasi'ma ama mopafima mani'neno'a, fripinti Agri'ma azama hanimonfonku, Anumzamofontega kezatino zavineteno, nunamu huno antahinegegeno, Anumzamo'a nunamuma'a antahi ami'ne, na'ankure Agra Anumzamofo antahimizana me'negeno'e. \v 8 Jisasi'a, Anumzamofo mofavre mani'neanagi, Agrama atazama eri'nea zampinti, kema antahino amage antezana rempi huno antahine. \v 9 E'i ana atazama eri'nea agofetu Anumzamo'a fatgo nere huntegeno, maka Agri'ma amage'ma antaza vahe'mokizmirera, manivava hanagu zmahokenea zamofo agafa'a mani'ne. \v 10 Hagi ko Anumzamo'a huno, Melkisedeki mani'neankna Ugota Pristi ne' efore hugahie huno hunte'nea nere. \s Avamupima hagezanku hu'nea naneke \p \v 11 Rama'a ama nazamofo nanakea me'negeta tamasmi'naku hunanagi, eriama'ma huno tamasmi'amo'a amuhohie, na'ankure kema ame hutma antahi ama hu'zamo'a amuho huneramante \v 12 Menina ko rempi hu'zami vahe manizaresinagi, tamagra zahufa aminte mofavregna nehutma hanave ne'zana negara osu'nazankita, avontafepintira Anumzamofo zankura mago'ane fruma hu'nesiaza rempi huramigahaze. \v 13 Ami rima nenaza vahe'mo'za mofavregna hu'nazankita, fatgo avu'avazane havi avu'avazane hu'za antahi amara nosaze. \v 14 Hu'neanagi hanave ne'zana, nenama hu'ne'za, fatgozanki havizanki hu'za kenima nehu'za, fatgozama nehaza vahe'mokizmi nezane. \c 6 \s Kazigazi huta Anumzamofo avaririta vanuna naneke \p \v 1 E'ina hu'negu Kraisinku'ma onensi mofavremofo hiaza huta rempima huneramuna zana netretma, nena vahe avamente mani'nenketa, ko'ma fri avu'avazampintima tamagu'a rukrehe hutma Anumzamofonte tamentinti hiho huta tamasami'nona kea, tamasami vava huta ovugahune. \v 2 Mono tima frezamofo nanekegi, azama anteno nunamuma hu'zamofo nanekegi, fripinti'ma oti zamofo nanekegi, eteno henkama refko hanigeta manivava hanaza'zamofo naneke mago'ane huama huta tamasami vava osugahune. \v 3 Anumzamo'ma hu izoma hurantenesigeta, amane anazana hugahune. \v 4 Hianagi iza'zo koma huzamige'za nentahiza, monafi musezama ke'za antahiza nehu'za, Avamura e'neriza, \v 5 Anumzamofo knare naneke ko eneriza, henkama esianknamofo hankave ke'za antahiza hu'nesamozama, \v 6 atre'za megi'a zante vute'za, etema e'za zamagu'ama eme rukrahema hu'zamo'a, tusi'a amuho huzamantegahie. Na'ankure kefozama hazazamo'a, Anumzamofo Mofavrea mago'ane aheza keka zafare nehantiza, vahe avufina agazea eri nemize. \v 7 Ko'mo'ma mopafi runtegeno, avimzamo koti anivazu huno hageno nena raga'a retegeno Anumzamo ana mopa asomura hunenteno, hozama hankorino avimazama hankrenemofo aza nehie. \v 8 Hu'neanagi ave'ave trazamo'ene havi trazama nehagea mopa, magoa eri'za eriga osu'neankino, ana mopa Anumzamo hanigeno haviza hinkeno, tevemo tevagaregahie. \p \v 9 Nafuheta tagra ama anahukna ke nehunanagi, tagra antahinone ama anazamo'a tamagritera fore osugahianki, tagra antahima tamunana knare tamavutmavama nehanageno, tamagu vazigahie huta nehune. \v 10 Anumzamo'a mago'mofonkuke osu'ne'kino, amuho huta eri'zama'ama erinenteta Agri'ma avesinenteta ruga'a mono vahe'ma kegava huzmanteta nevaza zankura agera okanigahie. \v 11 Hianagi tagri'ma tavenesiana, kasefa'ma huta ama mopare'ma mani'nenare vahe'ma avesinte'zana azeri hanavetineta vagare knarera unehanatita, amuhama hu'nemiza zana omerigahaze. \v 12 E'ina hu'negu feru vahera omaniho. Hianagi amentintifine akohe'za avegante avu'avazampi mani'ne'za huvempa huzmante'nea zantamima erisintihare'naza vahekna hiho. \s Anumzamofo huvempa kegu amentinti huzamofo naneke \p \v 13 Hagi Anumzamo'ma huvempa kema Abrahama hunte'neana, magora Agri agetere anumzana omani'neankino Agra'a Agifi huvempa kea Abrahana hunte'ne. \v 14 \bdit Nagra tamage kagrira asomu hunegantena, kagripinti fore'ma hanaza vahera zamazeri hakare hanenkeza rama'a vahe efore hugahaze \bdit* hu'ne. (Jen-Agf 22:16, 17.) \p \v 15 Hu'negu akoheno avega anteno mani'neno Abrahamu'a, Anumzamo huvempama hunte'neazana erine. \v 16 Hagi vahe'mo'zama huvempa kema hunakura, zamagrima zamagaterenea vahe'mofo zmagire hunte'za huvempa kezamia nehazageno, knazama amu'nozmifima me'neazana eriama higeno vaga nere. \v 17 Anahukna huno Anumzamo'a huvempa hu'neakino, anama huvempa hu'nea kemofona azeri hanavetino, erisanti haregahaze hu'nea vahetera huvempa huzmantene. \v 18 Anumzamo'a huvempa hu'nea ke'ane, hugahuema hu'nea kemoke eri'ante amama hiana, Anumzamo'a havigea osugahie hu'ne. Ana hu'negu tagra maka havizama ne-enketa, Agritega freta vuta kasefa hanavea ome enerita, fore'ma hanigu tamentintima nehu'naza azeri hanavetigahune. \v 19 Fore hanigu'ma tamentintima nehunazamo'a, ventemofo azerintegeno nemania nofikna nehuno, tagutamemofona azerino ra mono nomofona agu'afinka hantinaza tavaravemofona' agatereno ruotge hu'nefinka tamentintima nehuna zamo'a ome rusi nehie. \v 20 Jisasi'ma tagri tagi erino vugoteno ufrenemo, Melkisedeki nona erino mani'vava Ugota Pristi nera mani'ne. \c 7 \s Melkisedeki'ma pristima mani'nea zamofo naneke \r (Jen-Agf 14:17-20) \p \v 1 Hagi ama ana Melkisedeki'a Salemi vahe'mokizmi kini ne' mani'neno, marerisa Anumzamofo pristi ne' manine. Hagi Abrahamuma kini vahe'ma ha'ma huno zamagatereteno, nevigeno'a karanka Melkisedeki'a tutagiha hunteno asomura huntene \v 2 Higeno Abrahamu'a maka'zama erino e'nefintira, nazantrema'a kevu erinteno, refako huno mago kevua Melkisedekina ami'ne. Hagi Melkisedeki'e agimofo agu'agesamo'a, fatgo avu'avazamofo kini nere hu'ne. Nehuno Salemi kini nerema hu'nea agu'agesamo'a, rimpa fruzamofo kini nere hu'ne. \v 3 Nerera'ene nefakea omanina'e, agigo azankomo'a omanigeno, kasente kna'a omanegeno, fri'nea agenke'a omanegeno, Anumzamofo mofavregna huno pristi ne' mani vava hu'ne. \p \v 4 Melkisedeki'a ra ne' mani'neanki antahiho. Abrahamu'a tagigomo agranena ra ne' mani'neanagi, hapintima eri'noma e'nea zantamipintira nazantrema'a kevu refko huteno, anampintira knare'zantfama hu'nea kevua magora Melkisedekina ami'ne. \v 5 Mosese kasegemo'a maka'zama antenesafintira 10ni'a nazantrema'a kevu refko hu'nesageno, mago kevua pristi vahe'mo'za erigahaze huno krente'ne. E'i anazana zamagra'a nagapinti'ene erigahaze hu'ne. Na'ankure zamagranena Abrahamu naga mani'naze. \v 6 Hianagi Melkisedeki'a Livae nagapintira omani'neanagi Abrahamu'ma nazantrema'a kevu refko hutenefintira, anampintira mago knare'zantfama hu'nea kevua eri'ne. Hagi Melkisedekia Abrahamuna asomura hunte'ne, ko'ma rama'azankuma huvempama hunte'nea nere. \v 7 Hianagi mago kea huontegosune, asomuma nemia ne'mo'a asomu eneria nera agaterene. \v 8 Pristi vahe'ma nazantrema'a kevu refko hunteneta mago kevuma refakoma huta nezamuna vahe'mo'za fri vagare'naze. Melkisedekia zamagatereno ra vahe mani'ne, na'ankure agrikura huama hu'za manino vugahie huno hu'ne. \v 9 Livae naga'mo'za nazantrema'a kevu refko hunte'nafinti mago kevua eneriza vahe'mo'za ko Abrahamupi Melkisedekina zamagra nazantrema'a kevu refko huntenafintira mago kevua ami'naze. \v 10 Na'ankure Melkisedekima Abrahamuma tutagihama hunteno, nazantrema'a kevu refko huno mago kevuma ami'neana, agripintira Livae vahe'mo'za zahufa forera osu'nazegeno'e. \s Melkisedeki'a Jisasi avamezankna huno mani'neazamofo naneke \p \v 11 Hagi Mosese kasegemo'a huno, Livae nagapintike pristi vahera manigahie huno hige'za mani'nazanagi, ana pristi vahe'mo'za mago vahera zamazeri knarera osu'nazagu mago Melkisedekikna pristi ne'ma fore'ma haniana, Aron nagapinti rompage, ru nagapinti fore'ma hanigeno knarera hugahie hu'ne. \v 12 Ana hu'negu pristi eri'zamoma zahema nehanageno'a, tra ke mo'enena anahukna huno zahe hugahie. \v 13 Na'ankure menima keagama nehuna pristi nera, kre sramanavu itare, Kresramana nevaza pristi vahepinti rompage ru nagapinti fore hugahie. \v 14 Hagi nagrama nehuana Rantimo'a Jiu nagapinti e'ne. Hagi Mosese'a ana nagapinti pristi vahera fore hugahie huno osu'nea nagapinti fore hu'ne. \p \v 15 Ama ana miko zantamimo'a eriama huno, magora Melkisedeki kna pristi ne' menina efore nehie hu'ne. \v 16 Jisasi'ma pristi ne'ma mani'nena tagehe'mo'zama nehazaza huno Livae nagapinti pristi nera omani'neanki, manivava asimumofo hankave pristi ne' mani'ne. \v 17 Avontafemo'a agrikura huno, \bdit Melkisedeki kna hunka manivava pristi nere hu'ne,\bdit* (Sam-Zga 110:4) \m \v 18 Ama ana kanteti eri'zama'ama omane hankave'a omane korapa kasegea retufeganti atrene. \v 19 Na'ankure kasegemo'a ana mikozana eriknarera nosie. Hianagi knare'zama fore hugahiema huta amuhama hunemunazamo noma'a e'nerino Anumzamofonte tavreno urava'o nehie. \p \v 20 Hagi Anumzamo'a Agra'a huvempa huno, Kraisi Agrake pristi nera mika zupa manigahie hu'ne. Hianagi mago'a pristi vahe'ma fore'ma hazageno'a, e'inahukna huvempa kea Anumzamo'a huozmante'ne. \v 21 Huvempa kema hu'neana, \bdit Nagra Ramo'na, huvempa ke hugantoankina antahintahini'a zahera osugahue. Kagra manivava pristi ne' manigahane \bdit* hu'ne. \m \v 22 Na'ankure Anumzamo huvempama hunte'negu, Jisasi'a knare hagerafi huvempa kema tamigahue hu'nea Ne' mani'ne. \p \v 23 Rama'a vahe'mo'za pristi eri'zana eri'naze, na'ankure zamagra nefrizageno, rumo'za eri'zazmia eritere hu'naze. \v 24 Hianagi Jisasi'a manivava pristi ne' mani'nigeno, Agri pristi eri'zamo'a mevava hugahie. \v 25 E'ina hu'negu Agrite'ma etenoma, Anumzamofontema esimofona magoke zupa agu'vazinkeno mani vava hugahie. Na'ankure Agra manivava hu'neno, Anumzamofontega nunamu huno zamaza nehie. \p \v 26 E'inahukna ugagota pristi ne'mo tazeri knarera hugahie. Na'ankure Agra ruotge huno kumi'a omanegeno kumi'mo magore huno azeri haviza osu'ne. Menina kumi vahepinti azeri ruotge higeno, monafinka ragi erino mani'ne. \v 27 Agra ruga'a pristi vahe'mo'zama nehazaza huno mika kna kresrama vuvava nosie. Zamagra kumikura kresramana vute'za, vahe'mokizmi kumikura kresramana nevazanagi, Jisasi'a magoke zupa Agra avufga eme aguza runo, maka vahe kumikura keka zafarera fri'ne. \v 28 Na'ankure kasegemo'a hanavezami omane ugagota pristi vahe huhamprizmante. Hianagi Anumzamo'a huvempa hunte'nea kemo'a kasegemofo amefi'a e'neana, Agri'a Ne'mofavremo mikazana emeri knare'zantfa nehuno manivava hugahie. \c 8 \s Kraisi'a ugota pristi ne' mani'ne hu'nea naneke \p \v 1 Hagi tagrama nehunazamofo agafa'a ama'ne, tagrira Ugagota Pristi ne'tia monafinka mareri agaterenea kini trate Anumzamofo azantamaga kaziga mani'ne. \v 2 Agra monafinka seli mono nomofo agu'afi Pristi eri'za eri ne' manino, eri'zana e'nerie. Ana seli mono nona vahe'mo'za zamazantetira onki'nazanki, Ramo ki'ne. \v 3 Miko ugota pristi vahe'mo'za musezane, kresramana vu'za eri'za ome kre sramana nevazankino, tagri Ugagota Pristi Ne'mo kresramana vugahie. \v 4 Ama mopafima mani'neresina pristi nera omanisine, na'ankure kasegemoma hu'neaza hu'za ko rama'a ugagota pristi vahe mani'ne'za musezana eri'za Anumzamofontega kresramana vunentaze. \v 5 E'i ama mopafi mono nompi kresramana vu eri'zama enerizana, monafinkama tamazama me'nea zamofo avame'za me'ne. Na'ankure Mosese'ma seli mono noma kinakuma retro nehigeno'a, Anumzamo'a Mosesena hanave ke asamino, \bdit E'sema ama agonare mikozama kaveri hu'noa kante antenka, seli nona kio huno huntene.\bdit* (Eks-Ati 25:40) \p \v 6 Hianagi Jisasima eri'nea pristi eri'zamo'a mago'a pristi vahe'mo'zama e'neriza eri'zana agaterenegeno, Agra amuno ne' tagri'ene Anumzamofontera manino, koma huvempama hu'nea hagerafi, kea agatereno mani'ne. \v 7 Na'ankure kote hagerafi huvempa ke'mo'ma knare'zantfa huneresina, menina mago'ane henka hagerafi huvempa kea osiresine. \p \v 8 Hianagi vahepima Anumzamo hazenkema keno erifore nehuno'a, anage hu'ne, \bdit Ramo'a huno Antahiho, mago kna ne'eankina, ana knarera kasefa huvempa keni'a Israeli vahete'ene Jiu vahe'motarera hugahue.\bdit* \v 9 \bdit Ama ana hagerafi huvempa kenimo'a korapama nezamagehoma zamazante zamavazuhuna Isipi mopafinti zamavrena atineramina hunte'noa hagerafi huvempa kegnara osugahie. Zamagra ana hagerafi huvempa kerera mani fatgo osu'nazagu, Nagra namage'na huzami'noe huno Ramo'a hu'ne.\bdit* \v 10 \bdit Hianagi Israeli vahetera ama kasefa hagerafi huvempa ke Ramo'a huno, henka'a Nagra kasegea antahintahi zamifine zamagu'afine krenente'na, Nagra zamagri Anumza mani'nenke'za zamagra nagri vahe manigahaze hu'ne.\bdit* \v 11 \bdit Ana knazupa zamagra ko Ramofona ke'za antahiza hu'nazankiza, tava'o zamire'ma mani'nesaza vahe'ma rempi huzami zankura osugahaze. Osi vahetetima vuno ra vahetema vaniana, magore hu'za rempi huzamiza tamagra Ramofona antahinazo hu'za osugahaze.\bdit* \v 12 \bdit Na'ankure nasunku hunezmante'na, Nagra kumizamia atrenezamante'na henka'a ana kumizamigura nagesa ontahigosue \bdit*hu'ne. (Jere 31:31-34) \m \v 13 Anumzamo'ma ama kasefa hagerafi huvempa kema nehuno'a kote hagerafi huvempa kegura huno, kna'amo'a vagarenkeno, ko'zama me'nesia zamofona eri'zama'a omanenkeno fanane hugahie hu'ne. \c 9 \s Jiu vahe'mokizmi ra mono nomofo naneke \r (Lev-Pri 25:10-40) \p \v 1 Hagi korapa hagerafi huvempa kemofona mono hu trake'a megeno mono hunte seli mono nona ama mopafina me'ne. \v 2 Seli mono nompina tarefi hunaragintene. Ese'ma hunaragintepinka tavima rekru hunte azota megeno, nezante sipa megeno ana agofetura breti me'ne. E'i anama hunaragi ante'neama'agura ruotge hu'ne hu'za nehaze. \v 3 Hagi anantera tavrave tafizageno amefiga'agura ruotage huno ruotge hu'ne hu'za hu'naze. \v 4 Anampinka mananentake'za kre manavu ita korire tro huntenaza megeno, erihagerefi huvempe ke hu'za nehazaza vogisi zafareti trohu'naza me'ne. Ana vogisimofona agu'afina korire trohunaza kavofi mana neza megeno, Aroni azompare agatama hagenea megeno, hagerafi huvempama hu'nea kasegea haverera me'ne. \v 5 Ana vogisimofo agofetura kumimofo nona huno apasezane, korireti tare masanentake ankero tro huntegeno, zanagekonanu rutareke ana vogisia refitakeno me'ne. Hianagi menina ana miko'zamofo agafa'a eri ama osugahue. \p \v 6 E'i ana zantamima ese hunaragintepima noma'arema eriante fatgoma hutegeno, pristi vahe'mo'za mareriza atiramiza hu'za mono eri'zana e'nerize. \v 7 Hianagi ugagota pristi ne'moke mago kafumofona, magoke kna zupa seli mono nomofo agu'afinka hunaragi antegeno ruotge huno, ruotge hu'nefinka, agra kumite'ene vahe'mo'za kefoza nehu'ne hu'za ontahine'za nehaza kumi apase kora erino unefre. (Lev-Pri 16:) \v 8 E'i ana avu'avazampinti Ruotge Avamumo'a eriama huno seli nomofo kafanteti ufreta Anumzamofonte vu'zama me'nesigeno'a Anumzamofoma keno antahinoma hu'zamo'a amuho hugahie hu'ne. \v 9 E'i ana seli mono nomo'a menima fore'ma haniaza taveri hu'ne. Na'ankure pristi vahe'mo'zama kre sramanama vazazamo'a zamagu zmagesafima me'nea antahintahizazmia zamazeri amara osugahie. \v 10 Na'ankure ama ana avu'avazamo'a ne'za nezane ti nezane, tagiama tazama sesema huzamofonkuke nehuno, amegazama atupa'a knafima vagaresigeno'a, knarezama esiazanku hu'ne. \s Kraisi'a tama kresramane hu'nea naneke \p \v 11 Ana hu'negu Kraisi'a ana miko knare zantamima esiazamofo Ugagota Pristi Ne' mani'ne. Agra monafinka mago vahe'mofo azamo tro osigeno, knarezantfa hu'nea seli nompi ufrene. \v 12 Hagi magoke zupa miko knama kresramnama vuzankura Kraisi'a korana erino ruotge huno ruotge hu'nefinka ufrene. Hianagi e'i ana korana memene anenta kaomofo koranompage, Agra'a koranuti tagu'vazino mani vavama hanunkura mizasene. \p \v 13 Ko avu'avapina meme koranki, bulimakaomofo koranki a' kasefa kaomofo tevefi krenaza osa'areti, pehenama hu'nesafintira zamazeri agru hugahie hu'za hu'naze. \v 14 Hagi tamagesa antahiho, Kraisi koramo'a razankrefa me'neankino, fri avu'avazama nehunkeno tagutagesa azeri agru higeta, kasefa huno mani'nea Anumzamofona monora hunentone. Na'ankure manivava Avamumofo hankavere, Kraisi'a kefozama'a omne ne'mo, Anumzamofontera Agra'a avufga tagri kumikura aguza rune. \p \v 15 E'i ana agafare Kraisi'a vahe'mokizmine Anumzamofo amu'no nera kasefa hagerafi huvempa kea mani'ne. Ana hu'negu huhamprima zmantene'mo'za vahe'mo'za Anumzamo manivava maniza erisinti haregahaze hu'neazana erigahaze. Na'ankure Kraisi'a frino, kotema hagerafi kefi manine'za kumima hu'nazana kumizmia mizasezmanteno katufe zmante'ne. \v 16 Mago vahe'mo'ma frisigeno fenozama'ama henkama erisinti haregahie huntenenimo'a, avegante'nenigeno ana nemo'a fritenkeno, ana zama'a erisinti haregahie. \v 17 Na'ankure frisugenka erisantima haregahane hu'ne'mo'ma frisigeno, erisantima haresimo'a amne erigahie. Hagi amigahuema hunesimoma kasefa huno maninesigeno'a, magore huno anazama erisanti haregahane huno hunesizana e'origahie. \v 18 E'i ana agafare zagagafamofo korantetira kote hagerafi huvempa kemofo eri hanaveti'naze. \p \v 19 Na'ankure Mosesema Anumzamofo kasegema hamprinoma vahe'ma nezamasino'a, anenta bulimakaomofo korane mememofo korana tine eri hava huteno, erino hisopue nehia trazamofo aninareti'ene koranke hu'nea sipisipi azokateti Anumzamofo kasege me'nea avontafete'ene vahetera, ana korana rutari hu'ne. \v 20 Huteno anage huno zamasmine, \bdit Ama koramo'a Anumzamo'ma hagerafi huvempa kema hiho huno tagrima hurante'nea eri hanavenetie. \bdit* (Diu-Kas 24:8) \v 21 Ana kanteke, anahukna huno korana seli mono nonte'ene kresramnama nevaza eriza zantamintera rutri huntene. \v 22 Mosese kasegemo'ma hu'nea kanteke, tamage huno ana mikozamo'a korantetike sesehu agru hugahie. Na'ankure mago zaga aheno korana erifegu otreresina kumima atrentezana omaneresine. (Diu-Kas 24:6-8.) \p \v 23 E'ina hu'negu ama mopafi seli mono none agu'afima me'nea zantaminena, monafinkama me'neazamofo avamezane, zaga kfamofo koranteti azeri agru hugahie. Hianagi tamage zama monafinkama me'nea zantamina azeri agruma husaniana, zaga kfamofo korama ageterenea koranteti azeri agru hugahie. \v 24 Na'ankure Kraisi'a vahe'mo azanu ki'nea mono nompina uofrene. Hagi mona kumapi tagriku huno Anumzamofontera amuno nera mani'ne. Mono hunte'naku kintenaza mono nompi Agra uofre'ne. Na'ankure monafinka me'nea mono nomofo avame'zane. \v 25 Hagi e'ima ufreneana, Agra'a avufgama aguzama ru'neana, ama mopafi pristi vahe'mo'zama kafugu kafugu magoke knage'za ruotge hune hu'za nehazafi, zaga kfamofo kora eri'za ufre'za kresramana vuvava hazanknara osu'ne. \v 26 Hanki anara hugara hu'nesiana, ama mopama tro'ma huneregatira fri vava huno visine. Hianagi anara osu'ne. Kumimofo hanavema eri atrenaku, Agra'a avufga tagrikure huno vagare knafi avufga agu'za runo magoke zupa, ana maka knamofonkura fri'ne. \v 27 Hu'negu vahe'mofonku'ma hunteneana, magoke zupa fritesuno'a kegagarera otigahie huno huntene. \v 28 Hu'negu Kraisi'a magoke zupa frino rama'a vahe kumira eritrezamtene. Agrama henkama esu'no'a kumiti eritrerante'nakura omegahianki, Agriku'ma tusiza hu'za avegama ante'namokizmi zmahokeno zmavrenaku egahie. \c 10 \s Kraisi'a magoke zupa miko vahekura fri'nea zamofo naneke \p \v 1 Hagi ko avu'avazama Mosese kasegefima me'neana henka knare'zama esiazamofo avame'za me'ne. Hu'negu ko avu'avazampima mago'anena anahukna zana huvava hu'za kafugu kafugura vugahazanagi, mono'ma huntenaku'ma haza vahe'mokizmi, ana zamo'a zamazeri agru osutfa hu'ne. \v 2 Hagi koma kresramna nevaza'zamo'ma mono'ma nehaza vahe'mokizmi kumi'ma sese hu'neresina, kresramna vuvava nosu'za, zamagu zamagesafina kumi me'ne hu'za ontahizasine. \v 3 Hu'neanagi e'i ana kresramnamo'a kafugu kafuguma hu'naza kumimofo huzmagesa hutere nehie. \v 4 Na'ankure bulimakaomofo koramo ene mememofo koramo'a kumira sese hugara osu'ne. \v 5 E'i ana agafare Kraisima ama mopafima ne-eno'a Anumzamofona anage huno asami'ne, \bdit Vahe'mofo kumitema zagagafa korama Kresramanama vuzankura kavenosie. Hianagi Kagri kemofo amage antesuegu ama navufga nami'nane. \bdit* \v 6 \bdit Kumitema zaga kfama mika Kresramana vuzankura, Kagra musena nosane. \bdit* \v 7 \bdit Nagra anage nehue, koma Anumzamoka avontafemo Nagriku hu'nea kante, Kagri kavesi avaririnaku ama e'noe \bdit* hu'ne. (Sam-Zga 40:6-8) \v 8 Kasegemo'a rempi huramino, kresramna vu'zane musezane erinka enka kumika'agura kresramnavuo hu'ne. Hianagi nahigeno Kraisi'a ama ana zankura huama huno Anumzamofona avenosie hu'ne? \v 9 Anantera Agra anage hu'ne, \bdit Kagri kavesiza avaririnaku Nagra e'noe \bdit* hu'ne. Agra ese hagerafi huvempa kea eri netreno, henka huvempa ke eri agafa hu'ne. (Sam-Zga 40:7-8) \v 10 Jisas Kraisi'a Anumzamofo avesite Agra'a avufga magoke zupa tamigeno mika kna, mika vahera tazeri ruotge hu'ne. \p \v 11 Hagi knane knanena pristi vahe'mo'za otine'za mono eri'za zamige'za ana hukna hu'za kre sramana vuvava nehazazamo'a kumiti eritregara osu'ne. \v 12 Hianagi tagri Ugagota Pristi nemo'a magoke zupa tagri knare zanku, Agra'a avufga Anumzamofo amigeno, kumitigura avufa agu'zarutegeno, \bdit Agra Anumzamofo azantamaga kaziga mani'ne.\bdit* (Sam-Zga 110:1) \m \v 13 Agra anante avega anteno mani'negeno, \bdit Ha'marenentaza vahera zamavre agafi antegeno, zamagra agama ante tra trohu'za mani'naze.\bdit* \v 14 Na'ankure magoke zupa avufga agu'za ru'nea zamo, zamazeri ruotge hu'naza nagamokizmia, miko zupa zamazeri knare'zantfa nehie. \p \v 15 Ruotge Avamumo'a ama ana zankura tagritera huama huno esera anage hu'ne, \v 16 \bdit Vahe'niarera kasefa hagerafi huvempa kea ana knarera hugahue huno Ramo'a hu'ne. Nagra kasegea zamagu'afi nentena antahintahizamifi krentegahue \bdit* hu'ne. (Jer 31:33-34) \v 17 Anantera anage hu'ne, \bdit Kumi nehu'za kasegema rutagre zamavuzmava nehaza zankura, Nagra mago'ene nagesa ontahigosue \bdit* hu'ne. \v 18 Hagi ko'ma kumi'ma atrentenesigeno'a, mago'ane kumikura kresramna ovugosie. \s Hanavetino kazigazi huno vuzamofo naneke \p \v 19 E'ina hu'negu nafuheta hanavetita Jisasi koranteti azeri Ruotge hu'nefinka ufrenune. \v 20 Jisasima tagriku'ma fri'neazamo, kasefa huno asimu eri kama tavravemo runkaniregeno, Ruotgema hu'nefinka kana anagirante'ne. \v 21 Hagi tagri'ma Mareri Agatere Pristi Ne'mo, Anumzamofo vahetera kegava hu'negu, \v 22 erinketa tamage tagu'areti Anumzamofontera antahinemita urava'o hamneno. Na'ankure havi tagutagesamofona, Kraisi koranu tagino sesehu agru higeno tavufgamofona sese hurantene. \v 23 Fore hugahie huta tamentinti nehuta huama nehuna zana azeri hanavetisune. Na'ankure huvempama hurantenemo'a hugahuema hu'neazana amanehu nere. \v 24 Hagi mago magomotma hanavetita ovesinte avesinte huzanku'ene, knare eri'zama erizankura nentahisunkeno, vahepina eama hanie. \v 25 Jisasi'ma esia knamo'a kofta nehigu, mago'amo'zama magopima atruma hu'zama netrazaza huta, magopima atruma hu'zana otresune. Tamagra antahinaze, Kraisi'ma esiakna hago kofta nehigu, ozeri hanaveti azeri hanaveti hanune. \s Kraisima tamagena huomisnuna naneke \p \v 26 Hagi nafuheta ko'ma tamage kema antahinetama, kumi'ma huvava hanunana, mago'anena ana kumi'ma eriatre kre sramana vu'zana omnegosie. \v 27 Hianagi Anumzamo'ma refkoma hurante zankura tusi kore nehuta, Anumzamofo ha'renentesia vahe'ma amuhonentake tevefima tasegesagu avega antegahaze. \v 28 Hagi iza'o Mosese kasegemofo agorga'a omanigeno, taremo'o 3'amo'o kete'za ana zanku'ma huama huntege'za, asunkura hunontazanki ahenefrize. (Diu-Kas 17:2-6) \v 29 Hagi, Anumzamofo Mofavrema amagena hunemino, hagerafi huvempa kema kumitima sese hu'nea korama ke'amne zankna nehuno, Anumzamofo asunku'zama vahetegama avreno ne-ea Ruotage Avamumofo arimpa knaza erimisia vahe'mofona, tusi'a kefo'za huntegahianki antahiho. \v 30 Na'ankure tagra antahi'none, Anumzamo'a amanage hu'ne, \bdit Nagra nona hu'na hara hugahue. Nagra nona huna mizana zamigahue. \bdit* Agra mago'ane hune, \bdit Nagra nona hu'na mizana zamigahue. \bdit* Agra ete mago'ane hune, \bdit Ramo Agra'a vahera refko huzmantegahie \bdit* hu'ne. \m Antahi'none, \v 31 kasefa huno mani'nea Anumzamo magomofo azeri haviza hu'naku haniana, ana ne'mo'a koro hugahie. \s Hankavetita fatgo huta manisuna naneke \p \v 32 Ese'ma Kraisima antahinka kenka hunana knare ete antahigeno vino. Kagesa antahio, tusi'a hazenke zana fore higeno, tusi katazana fore hu'neanagi kamentintia otre'nane. \v 33 Mago'a zupa vahe avufi kazeri ama hu'za kaheza katazana kami'naze. Anahukna hu'za mago'a zupa zamahe'za zamatama zamiza vahera zamaza hu'nane. \v 34 Kagra kina nompima zamavarentaza vahe'enena magoka zamagranena katazana enerinka, miko zanka'ama erizagenka muse nehunka, zamatranke'za e'nerize. Na'ankure mevava knare fenozanka'a monafi me'negenka kagra antahi'nane. \v 35 Hu'negu e'i ana hanave kamentintima Ramofontema hunte'nana zana otro. Na'ankure ana hanave kamentintiretira tusi'a miza erigahane. \v 36 Akohenka mani'nenka knazana erinka vanunka, Anumzamofo avesi nevaririnka, Anumzamo'ma huhampri kante'nea zana erigahane. \v 37 Na'ankure kofta knafi \bdit Egahiema hu'nemo'a avegaonte, ko egahie. \bdit* \v 38 \bdit Hu'negu fatgo vahe'mo'za zamentintifi manigahaze. Hianagi iza'o amagenama hunamino natre'noma vanimofona musena huontegosue \bdit* hu'ne. \m \v 39 Hianagi Anumzamofonteti atre'zama nevu'za fanane hanaza vaheknara tagra osanunanki, tagra hugahunema hu'naza nehuna nagakita, taguvaziza erisuna vahe mani'none. \c 11 \s Korapama zamentinti hu'naza vahe'mokizmi naneke \p \v 1 Hagi amentintima hu'zana, onke'nona zamofo tamage huno fore hugahie huta amuhama nehuna zane. \v 2 Korapa vahe'mo'za zamentinti hu'nazagu, Anumzamo'a fatgo vahere huno huzmantene. \v 3 Tamentinti nehunku, Anumzamo'a ke'areti ama mopane, monanena trohune huta antahi amara nehune. Ana hu'negu menima tavuma negona zana, Anumzamo'a nonkona zanteti tro hu'ne. (Jen-Agf 4:3-10.) \p \v 4 Ebeli'a amentinti Anumzamofonte nehuno kre sramana vunte'neazamo, Keni'ma kre sramana vunte'neazana agaterene. Ebeli'a amentinti higeno Anumzamo'a fatgo nere huno huso'e huntene. Ebeli'a ko fri'neanagi amentinti hu'neazamo tagrira meninena hunerasamie. (Jen-Agf 5:21-24.) \p \v 5 Enoku'a amentinti higu Anumzamo'a avregeno ofrineno, monafinka marerige'za onke'naze. Na'ankure ofrino mani'nerera Anumzamofo avurera fatgo huno mani'negeno, Anumzamo muse hunteno avare'ne. \v 6 Amentintima omane'nesigeno'a, Anumzamofo avesizama avaririzamo'a amuho huntegahie. Na'ankure iza'o Anumzamofontema esimo'a, agra amentintima haniana, Anumzana mani'neankino, Agriku'ma hakaza vahera mizana nezamie huno antahino. (Jen-Agf 6:13-22.) \p \v 7 Anumzamo'a Noana asamigeno amentinti ana kegura nehuno, amageanteno tima hagesifima naga'a zamagu vazisigura ventea tro hu'ne. Fore'ma osu'nea knaza fore hugahie huno Anumzamo'a asamine. Noama amentinti hu'neazamo, ama mopafi vahe'mofo kefo avu'avazazmia eriama nehigeno, Anumzamo'a fatgo nere huno huntene. (Jen-Agf 12:1-8.) \p \v 8 Abrahamu'ma henkama erisinti haresia kumate vinogu Anumzamo'ma huntegeno'a, inankna kumate vinogu huntene ontahi'neanagi, amentinti nehuno ke amageanteno vu'ne. \v 9 Hagi Abrahamu'a Anumzamo'ma hunte'nea moparera amentinti nehuno zoka vahekna huno, seli no ome kino umanine. Ana higeno Asaki'ene Jekopukea anahukna huke Anumzamo'a huvempama hunte'nea zana erisintiharegaha'e hunte'nea netrene magoka ana seli nompina umani'naze. \v 10 Hakare zupa Abrahamu'a amentinti nehuno, henkama hanave ranku'ma Anumzamo retro hunteteno, Agra'a ki'nea ranku'ma erisigu aveganteno manine. \v 11 Sera'enena tavavategeno avufgamo'a haviza hu'neanagi, amentinti nehuno Anumzamo'ma huvempa hu'nea kemo'a nena'a fore hugahie higu, mofavre kasentene. (Jen-Agf 17:19, 18:11-14, 21:2) \v 12 Hagi magoke ne' Abrahamu'a ozafarenea nepinti, maka fore hu'naza vahe'mo'za, monafi hanafi kna nehu'za, hagerinkenafi kahepankna hu'za ohampriga'a vahe mani'naze. \p \v 13 Ama ana miko vahe'ma fri'nazana, huvempama huzmante'neazana e'orine'za fri'nazanagi, zamagra zmentinti nehu'za, afete'ma ne-eazama kenaza zankura muse nehu'za, ruregati zoka vahekna hu'za emani'naze. \v 14 E'ina hukna kema nehaza vahe'mo'za, zamagrama umani so'ema hanaza kumaku nehakaze. \v 15 Zamagrama e'naza kumategama vunakuma antahintahima hazasina, ete e'naza kumatega vazasine. \v 16 Hianagi knarema hu'nea kumaku nehakazana mona kumare. E'ina hu'negu Anumzamo'a tamagri Anumza mani'noe huzankura, Agra agazea osugahie. Na'ankure Agra mago ranku'ma retro huzmantene. \p \v 17 Anumzamo'a Abrahamuna amentinti reheno kenaku, Aisakina ahenka kre sramana vunanto hu'ne. Huvempa kema huntenemo Abrahamu'a amentinti nehuno, magoke mofavrea Aisakina ahe fri'za hu'ne. \v 18 Anumzamo'a Abrahamunku hu'neana, \bdit Aisakipinti fore hanaza vaheku, Abrahamu ageheze huno hugahaze huntene.\bdit* (Jen-Agf 1:12) \v 19 Abrahamuma agesama antahi'neana, Aisakima ahe frisugeno'a Anumzamo asimura ete amigahie huno agesa antahine. Hagi ana hu'negu nemofoma avreneazamo frizampinti avrenea avame'za huraveri hu'ne. (Jen-Agf 22:1-18.) \p \v 20 Aisaki'a amentinti hu'negu, Jekopu'ene Isokea henka'a erisa'a asomu kea huvempa huznantene. (Jen-Agf 27:27-29, 39-40) \v 21 Jekopu'a amentinti hu'negu, fri'zama nehuno'a Josefena tare mofavreararena asomura hu'nezanenteno kepri huno azompare otineno, monora Anumzamofona huntene. (Jen-Agf 48) \v 22 Josefe'a amentinti hu'negu, frinaku'ma nehuno'a, hanavetino Israeli vahekura, Isipima atreta vanutma zaferinani'a ramina erineta viho huno huzmantene. (Jen-Agf 50:24-25.) \p \v 23 Hagi Mosese nererake nefakea zanamentinti hu'naku, Mosesema kasentegeno'a 3'a ikamofo agu'afina azeri frakintakeno znagranena mani'ne. Na'ankure zanagra ka'ana ana mofavremo'a hentofa mofavre maninegeke, kini nemofo kasegema rutagre zankura korera osu'na'e. (Eks-Ati 1:22, 2:1-15) \v 24 Mosese'a amentinti hu'negu, zomareno rama nehuno'a Fero mofamofo mofavre hu'za agrikuma huzankura avesra hu'ne. \v 25 Anumzamofo vahe'ma zamazeri havizama hazaza hu'za azeri haviza huzanku agesa nentahino, atupa knafi kumimofo kefo avu'avazampi muse huzankura avesra hu'ne. \v 26 Agra Isipi kumamofo feno erizankura nontahino, Kraisintekuma natama erisuana knare hugahie huno agesa antahine. Na'ankure Anumzamo'ma henkama ra mizama amizanku anara hu'ne. \v 27 Mosese'a amentinti hu'negu kini ne'mo'ma arimpa ahentezankura koro osu Isipi mopa atreno vu'ne. Na'ankure agra onkenemofonte avuraga kenteno kazigazi huno vu'ne. \v 28 Mosese'a amentinti hu'negu, Israeli vahera zamasimge'za sipisipi ahe'za korana nonkafa zamirera frenazageno, Anumzamofo ankeromo'a ozamahe zmagaterene. (Eks-Ati 12:21-30.) \p \v 29 Hagi Israeli vahe'mo'za Anumzamofonte zmentinti hu'nazagu, hagege moparema hiaza hu'za hagerina takahe'naze. Hianagi Isipi vahe'mo'za anama hazaza hu'za takahenaku hu'nazanagi, ti nakri'naze. (Eks-Ati 14:21-31.) \p \v 30 Israeli vahe'mo'za Anumzamofonte zametinti hu'nazagu, 7ni'a knafina Jeriko kumara kagizageno, vihu keginamo'a fragu vaziramine. (Jos 6:12-21.) \v 31 Rehapu monko a'mo'agi Anumzamofonte amentinti nehuno, tare afure vahetrena znaza huno zanazeri frakinegu, kuma ane vahe'amo'za keontahiza vahe'ma zamahe frifina agrira ahe ofri'ne. (Jos 2:1-21, 6:22-25.) \p \v 32 Hagi na'ane hu'na mago'anena hugahue? Gidionima, Barakima, Samsonima, Jeptama, Devitima, Samueliki, kasanampa vahe'mokizmi zamagenkema tamasamisua knani'a nagrira omne'nene. \v 33 E'i ana zamentintima haza vahe'mo'za ru kumate vahe'ma ha'ma huzmantazana zmagatenere'za, fatgo zamavuzmava hazagu huvempama hu'nea zana enerizageno, laionimofo zmagira ruhamunki'naze. \v 34 Zamagra tusi'a tevema nereantevea resu nehazageno, kazintetira zamahe friga osu'naze. Zamagrira hanavezmi omaneneanagi hanave vahe nese'za, hapina hanavetiza ha' vahe zamia zamarotago hu'naze. \v 35 A'nemo'za zamavesi nentaza vahe'ma fri'nea vahera azeri otige'za nezmavrazageno, mago'amokizmia kanona zamizanagi, Anumzamofona otre kazigazi hu'za amage'anteza nevu'za, zamagra fripinti oti'za knare zmasimuma erisaza zanku antahintahi hu'naze. \v 36 Mago'amokizmia kiza zokago ke hu'nezamante'za sefu kanonkeve zamiza zamavufaga zamahe tragatrogo nehu'za, mago'amokizmi'a seni nofiteti kina rezmante'za zamavare'za kina hu'nezmantaze. \v 37 Mago'amokizmia have knonu zamahe nefrizageno, mago'a mokizmia sonteti refragi tare nehazageno, mago'amokizmi kaziknonu zamahe fri'naze. Hanki mago'amo'za sipisipine meme akrute kukena nehu'za, zamagara netegeno, zamazeri haviza hu'naze. \v 38 Ama mopafi vahe'mo'za knarera huozamantege'za, ka'ma kokampine, agonafine, havegampima, kerigampina masetere hu'za vano hu'naze. \p \v 39 E'i ana maka vahe'mo'za zmentinti hazagu, Anumzamo'a hugnare huzmantene. Hu'neanagi Anumzamo'ma huvempa huzamante'nea zana e'orine'za fri'naze. \v 40 Ama anazantamina Anumzamo'a knarezantami retro hurantegeno me'neankino, zamagrama koma erizankura Anumzamo'a avenosianki, tagranema magoka omerisunegu retro hurantene. \c 12 \s Jisasinte negeta tamentinti hanuna naneke \p \v 1 Hagi e'i ana hu'negu korapama Anumzamofontema zamentintima hu'naza vahe'mo'za, hamponkna hu'za regagirantenazagu, tazeri knama nehia zane, kumimo'enema rugagino tazeneria zana netreta, Anumzamo'ma tagima hu'nea agamareno tragi zokagopina tagareta kazigazi huta vanune. \v 2 Tagra tavuraga Jisasinte kentesune, tamentintima azeri knarema huzamofo agafa'a mani'ne. Na'ankure Agranena musezamo avega'antenegeno, agazegura osuno kazigazi huno knazana erino keka zafarera vuteno, menina Anumzamofo azantamaga kaziga mareri agaterenea tratera mani'ne. \p \v 3 Hagi kumi vahe'mo'zama e'inahukna knazama Jisasima amizageno kazigazi huno erino vu'neazanku, nentahita tamagu'a kragogo onkita tamentintia otreho. \v 4 Kumi'ma agaterenaku'ma hama hutama e'nafina, korana oraginaze. \v 5 Hagi tamagra tamagekaninazo, Anumzamo'ma tamazeri hanaveti nanekema mofavre naga'agna huno tavumaroma anteneana anage hu'ne, \bdit Mofavrenimoka Anumzamo'ma tamavumaroma antesia zankura amnezane huta antahi oza osiho, tamazeri fatgoma hunaku'ma hanave kema nehanigeno'a tamagu'amo'a kragogo onkino.\bdit* \v 6 \bdit Na'ankure Anumzamo'a avesinte'nemofona, azeri fatgo nehie. Na'ankure Nagri mofavre huno himofona, kano amino azeri fatgo nehie \bdit* hu'ne. (Prov-Knr 3:11, 12) \v 7 Anumzamo'a Agri mofavregna hu'nageno knazana neramie hutma nentahita kazigazi huta knazana erita viho. Na'ankure ina mofavremofo nefa'a avumrora nonte huta hugahune. \v 8 Anumzamo'a ana miko mofavre zaga'a zamazeri fatgo nehie. Hagi kagrima kazeri fatgoma osanigenka, kagra nerera'ene nefa omani mofavregna hugahane. \v 9 Hagi ama mopafi nerafaza tazeri fatgoma hazageta antahinezamune. Hagi tagrama avamupi, Nerafa agorga anteramita manisunana manivava osugahuno? \v 10 Na'ankure ama mopafi nerafaza antahi'naza avamente onasia kafufima manisunku tazeri fatgo nehaze. Hianagi Anumzamoma tazeri fatgoma nehia zamo'a knare'zantfa hu'negu, Agri ruotage zampina manigahune. \v 11 Avumroma antezana musezana omane'neanki atafi ufregahie. Hianagi e'inahukna kantema maninesuno'a, henka mizana arimpa fru erino manigahie. \p \v 12 E'ina hu'negu hanave'a omanea kazane kahirahima nerea krena erinte fatgo huo. \v 13 Hagi kagamoma vania kana erintefatgo nehugeno, hanavezmi nomanegeno zamagamo haviza hu'nesia vahe'mo'za, oti hanavenetiza trakara osu'za kavaririza viho. \p \v 14 Miko vahe'enena hanavetinka karimpa fru hunka nemaninka, mani ruotage nehunka, agru hunka manio. Na'ankure mani ruotage osunesimo'a Ramofona onkegahie. \v 15 Anumzamofo asunkuzampintima evuramizankura ogava agava hiho. Atrenkeno tamarimpa hezamo'a, tamagu'afina akara heno hazenkezana avreno omena, anazantetira miko vahe'mo'za havizana osiho. \v 16 Atrenkeno kefo avu'avazamo'a tamazeri traka nosina, koma Isoma Anumzamofo amagena hunenteno, ese mofavremo eri asomuma atreneakna osiho. \v 17 Henkama ana asomuma erinakura agu'areti zavineteno, agu'a rukrahe huno asunkura hu'neanagi agra e'orine. (Jen-Agf 27:30-40.) \p \v 18 Tamagra ama mopafi Sainai agonare teve anefa nehigeno, haninenkigeno, hanave zahoko netigeno, Israeli vahe'mo'za hu'nazankna agonare ome'naze. \v 19 Ufeneregeno, mago vahe'mo kezatino nehige'za, Israeli vahe'mo'za zamagogogu nehu'za, Mosesena asamiza hugeno taganeno hu'naze. \v 20 Na'ankure Anumzamo'ma zamasimia nanekegura koro hu'naze. \bdit Zagakafamo'enema ana agonarema erava'o hanigenka havenu ahefriho \bdit* hune. (Eks-Ati 19:13) \v 21 Ana zama fore'ma hige'za ke'naza zankura tusi koro nehazageno, Mosese enena tusiza huno koro nehuno, \bdit Nagranena nahirahi neregena koro nehue\bdit* huno hu'ne. (Eks-Ati 19:12-22, 20:18-21.) \v 22 Hu'neanagi kagra ko Saioni agonare, kasefa huno mani'nea Anumzamofo kumapi monafinka Jerusalemi kumate, hampriga osu'nea ankero kevumo'za muse hu'za mani'nafi ehanatinane. \v 23 Hagi kagra Anumzamofo zage mofavremokizmi zamagi'a monafinka krentenege'za atru hu'nafi e'nane. Kagra Anumzamofonte mika vahe refko nehia Nete e'nane. Miza sezamantege'za fatgo huza agru huza mani'naza vahe'mofo avamuzmimo mani'nea kumate kagra e'nane. \v 24 Jisasi'ma amuno ne'mo'ma kasefa hagerafi huvempa kema huno kora tagitre'nea koramo'a, Ebeli korana agaterenea Nete e'enane. \s Kva hanuna naneke \p \v 25 Hagi kema neramasamia Anumzamofo kema rutregezankura kava hiho. Na'ankure Israeli vahe'mo'za Sainai agonareti kema zamasamige'za rutagre'nazana Agrira agate'orenazanki, tagra ina'kna huta monafinti kema rutragesunana Agrira agateregahune? \v 26 Agrama Sainai agonare'ma kema nehigeno'a, agerumo'a ama mopa azeri tore hu'ne. Hianagi Agra huvempa huno, \bdit Nagra mago'anena mopagera eritore osugahuanki, monane eritore hugahue \bdit* hu'ne. (Hag 2:6) \v 27 E'inahu kema hu'neana, Anumzamo'ma ana miko tro'ma hunte'nea zantamimo'a tagosi hanigeno, tagosi'ma osania zantamimo'a mevava hugahie. \p \v 28 E'ina hu'negu tagrama e'neruna kumara eri tagosi osu hanavenentake kuma e'nerune. Hu'negu Anumzamofona muse hunenteta, tagu'a anteramita Agri'ma avesinigeno muse hania mono huntesune. \v 29 Na'ankure tagri Anumzamo'a srasra huno teno erivagare tevegna hu'ne. \c 13 \s Mono naga'mo'za ovesinte avesinte hanaza zamofo naneke \p \v 1 Hagi mono nagamota ovesinte avesitema hu avu'ava'zantamimo'a meno vino. \v 2 Ketma antahitama osu'nesaza vahe'ma ne-esagetama nontamifi zamavarente zankura tamagera okanino. Na'ankure mago'amo'za korapara ontahine'za nozamifina zmavrente'nazana, ankero vahe anara huzamante'naze. (Jen-Agf 18:1-19:1) \v 3 Hagi kina nompima mani'nesamokizmia kagerakani ozmantenka, kagranema kina nompima mani'nenoma hiaza hunka, kagesa antahizamio. Vahe'mo'za zamazeri haviza hanage'za zamatazampima mani'nesaza vahe'mokizmia, tamagera akani ozmanteta, tagranema tata zampima mani'nenoma hiaza huta knazmia eriho. \v 4 Aravema huno a'ane ve'anema manifatgoma huno mani'zana, raza amunontamifina meno. Hagi aravema osu' vahe'mo'ma monkozama hanimofone, koma aravema hu'nesimoma atreno, ru vene a'ene monko avu'ava'zama hanimofona, Anumzamo keaga huzmantegahie. \v 5 Hagi zagogu'ma avesi avesi huntezankura kava huo, anama erinesanama'agura museho. Na'ankure Anumzamo'a anage hu'ne, \bdit Nagra kagrira onkatre'na, Nagra namagena huogamigahue \bdit* hu'ne. (Diu-Kas 31:6-8, Jos 1:5) \v 6 Hu'negu tagra antahinemita, hanavetita anage hugahune, \bdit Ramo'a nazahige'na mani'nogu nagra korera osugahue. Na'a vahetfamo'a hunantegahie?\bdit* hugahune. (Sam-Zga 118:6) \p \v 7 Hagi vugotama huramante'naza vahe'mo'zama Anumzamofo nanekema tamasmi'naza kegu tamagesa antahiho. Nomani zazmia refako huta negeta tamentintifina, zamagrikna huta maniho. \v 8 Jisas Kraisi'a okima mani'neakna huno menina mani'neno, anahukna huno hakare'a knafina manivava hugahie. \v 9 Hu'negu atrenkeno ruzahu ruzahu kasefa antahintahizamo'a tamavazu huno afetera ovino. Tamaguamofona atrenkeno Anumzamofo asunkuzamo tamazeri hakavetino, mago'amo'za zamavu'zmava'zama avaririza ne'zama retro'ma hu'za nezamo'a, tamazeri hanavea notie. \v 10 Kresramanavu itatia, tagrira me'neankino, seli mono nompima eri'zama eneri'za pristi vahe'mo'za onetfa hugahaze. \v 11 Jiu vahe'mokizmi zamavu'zmavapina vugota pristi vahe'mo'za kumimofo nona hu'za zagagafamokizmi korana eri'za ruotage'ma hu'nefinka unefraze. Hianagi zagagafamofo zamavufaga eri'za kuma'mofona fegi'a negraze. (Lev-Pri 16:27) \v 12 Ana hu'negu Jisasi'a vahe'amokizmi kumizmi zamazeri agruma huno zamazeri ruotge hanigura, rankumamofo kasampinti atiramino fegia avufga aguzaruno korana tagine. \v 13 Hu'negu kuma'mofo fegu'a Agrite nevuta, Agrama hu'neaza huta tagazezana erigahune. \v 14 Na'ankure ama mani'nonana rankumatia zoka kumate mani'none, hu'negu tagra henkama ne-ea rankumaku avega anteta mani'none. \v 15 Ana hu'negu Jisasi Agifi, tagrati tavufga Anumzamofona ami vaganereta, ra agia ami vava nehuta, Agri Agima tagipinti huama hunazamo raga'a fore nehie. \v 16 Hagi knare tamavu'tamavama nehuta, atupama hanaza vahe'ma zamaza huzankura tamagera okaniho. Na'ankure e'inahukna avu'avapima tagra'ama amivagareta amizankura, Anumzamo'a muse nehie. \p \v 17 Hagi vugotama hurmantenesimofona agorga nemanita, ke'zamia amage anteho. Na'ankure zamagra tamagri tamagu'are kegava nehu'za, henkama Anumzamofo refako huzampina tamagri tamagenkema hu'ama hanaza vahe mani'naze. Hagi ana eri'zama erisazana zamatrenke'za musezampinti e'neri'za zamata e'oriho, na'ankure ana zamo'a tamaza osugahie. \p \v 18 Nunamuna huranteho, tagra antahunana antahintahitimo'a ama' hu'negeta mikazama hanumpina fatgoza hanunegu tavenesie. \v 19 Nagra hanavetina tamantahigoanki, nunamu nehinkena tamagritega koftahu'na aneno. \s Hu vagare naneke \p \v 20 Hagi arimpa fru Anumzamo, ugagota sipisipi afu kva ne' Ranti Jisasina fri'nefinti azeri oti'nemofo korama'areti, mevava hagerafi huvempa ke hu'ne. \v 21 Agri avesizama'a avaririzantema upama hanarera, maka knare zama'areti tamazeri knare hugahie. Hakare'zana Jisas Kraisimpi nehanunkeno Anumzamo'a muse hanie. Hakarea ra agia Agrake erivava hanie. Tamage. \p \v 22 Hagi nafuheta hanavetina ama atupa avoma kreramuana tamagesa antahi'so'e hiho. \v 23 Nagra tamasamuana, ko nerafu Timotina kinafinitira kazufetre'naze. Agrama esige'na, avare'na tamagritega vugahu'e. \v 24 Kava vahetamine, maka mono naga'motarega musenke atreramantoe. Italima mani'naza mono naga'mo'zanena musenkea hurmantaze. \v 25 Anumzamofo asunku zamo'a maka nagamotare mesie.