\id 1CO - Capanahua NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h 1 CORINTO \toc1 Corinto janinhahbo qui Pablonen raanni joi \toc2 1 Corinto \toc3 1 Co \mt1 1 CORINTO \mt2 Corinto janinhahbo qui Pablonen raanni joi \c 1 \s1 Corinto qui Pablonen joi raanai \p \v 1 ¿Papan shinanya man jascabi jayamahin, corinto jonibon? Hea tah hen Pablo qui. Jesucriston raanti joni mia jahue Papan hea janí. Noquen huetsa Sóstenes betan tah hen nea joi huishahi. \v 2 Papan ta mato quenanishqui Jesucristo betan ta Papan mato Heen baquebaan hahquiqui. Jatihibi janinxon noquen Hihbo Jesucristo yocacaibo ta jahuen baquebo qui, jaa rihbi jaton Hihbo, noquenah rihbi. \v 3 ¿Jahuen shinanya man jihueyamahin? Noquen Papa Dios betan noquen Hihbo Jesucristonen shinanmaha ¿man jointi siripax jihueyamahin? \s1 Criston noque hahxonai \p \v 4 Jesucristo qui man hinamehni copi ta Papan matohon shinanxon mato hihti hahxonihqui. Jaa copi tah non Hahxon tah min noque jai, Papan, hahcai. Noquen Papa yocaxon tihibi tah non jascajahi. \v 5 Mato ta hicha jahuen shinan hinanihqui, sirijaquin honanax man siripi yohuannon hihxon. Jaa copi tah hen Hahxon tah min jato jai, Papan, hahcai. \v 6 Cristo ta noquen Hihbo qui hih man janon hihxon ta jahuen shinan mato hinanihqui. \v 7 Dios Yoshiman ta mato jatihibijahti coshi hinanihqui, noquen Hihbo Jesucristo sanareneni jonon caman man mananon. \v 8 Jonoxon caman ta noquen Hihbo Jesucriston mato coshijatihiqui, nete queyotaiya mato qui jahua yohuan yamanon. \v 9 Noquen Papan ta mato jenetimahiqui. Mato ta caisnishqui, noquen Hihbo Jesucristoya man janon hihxon. Jaa jahuen baque ta noquen Hihbo qui. \s1 Mesco shinanyahpa \p \v 10 Jahuen janen tah hen mato hihti yohihi, hea huetsabaan; huesti joiya hihnahue jatihibi. Join bahchinnanyamanahue. Huesti shinanya rihbi janahue, jaa huesti yohuanyahpabo. \v 11 Man sinacanananai ta Cloen jonibaan hea yohihipishqui, hea huetsabaan. Jaa copi tah hen mato yohihi. \v 12 Hean tah hen Pablo chibanai hih huetsa janon ta Hean tah hen Apolo chibanai hihquiqui huetsa. Hean tah hen Cefas chibanai hihqui huetsa rihbi. Hean tah hen Cristo chibanai hihqui huetsa rihbi sca. Jascapahbo tah man qui. \v 13 ¿Cristo huestima hin? ¿Hea Pablo maton hohcha copi jihuin hueoncannishquin? ¿Hea sca man chibannon mato nashimacannishquin? \v 14 Jahuerohajaquin tah hen heanbi mato tsoabi nashimayamaniqui. Crispo huesti, Gayo rihbi, jaa res. \v 15 Jaabi hen chibannon ta Pablon hea nashimanishqui hih man jamis. \v 16 Estefana jaabo rihbi tah hen nashimaniqui. Tsoa rihbi hen nashimaniquin hen honanai ta yamahihqui. \v 17 Hen nashimanon hihxonma bi joi siri hen yohinon hihxon ta Criston hea raannishqui. Hihti yohuanti honannihcamahaxma hen yohiresi canon hihxon hea raanquin, rehtehahbo noquen hohcha copi Cristo mahuani hean yohihah nincacoinax jihuetahbo. \s1 Criston joi Papan coshi joi \p \v 18 Queyoyaxihquibaan jisi ta Cristo mahuani joi nincatima joi qui. Papan noque teehihmahibaan jisi ta jaa join jahuen shinan noque hinanihqui. \v 19 Papan ta huishamanishqui: \q1 Honanaibaan honan tah hen queyobahintihi. Jaton joi honan hihqui jaabaan shinanai bi tah hen jascapa joi tiromahi jismatihi. \m \v 20 ¿Honan jonibo cahran? ¿Moisesnin quirica honanbo cahran? ¿Mai meha joi bichinmisbo cahran, jahuerahnon hin? Jascapahbaan ta quesajaquin honanmahiqui. Papan noque jismahah tah non honanai. \v 21 Noquen Papa ta honan qui. Honan hihxon ta Maton shinaman res hea honannahue noque jayamanishqui. Jaa copi ta jaton shinaman res mai mehabaan noquen Papa honanyamahiqui. Jaton shinaman honanyamahibaan bi ta Criston joi nincacoinaibo Papan teehihmahiqui, Honanma joi tah qui honanquin hahcajahibo jai que bi. \p \v 22 Hahan honanti noque jismahue hah ta judiobaan jaiqui. Hashoan honan joi tah non queenai hah ta jaton nahuabaan jaiqui. \v 23 Jascahibaan bi tah non jihuin hueonahbo Cristo mahuani joi non yohihi. Judiobaan shinanah, rahninti joi. Jaton nahuabaan shinanah, nincatima joi. \v 24 Papan quenahibaan shinanah ta jaa joi noque nincamaxon jahuen coshiyaxon Papan noque hahxonihqui. Jan hihti honanai ta noque honanmahiqui. Judio hihxon, jaa hihyamahax jaton nahuabo hihxon tah non nincacoinxon non honanai. \v 25 Papan joi ta hihti honan joi qui, jahuama hih mai mehabaan shinanai bi. Mai mehabaan shinan shinanax yohuanah cahen tiroma, honanma. Papan ta coshinma pishca hahxon mai mehabo hihti mahuinihqui. \v 26 ¿Man jenquetsahpabo jaiya Papan mato jahuen joi nincamanishquin, hea huetsabaan? Honannahue. Mai mehabaan jisi tah man honan joni hichayamahi. Patorobo rihbi tah man hichayamahi. Patoro baquebo rihbi tah man nincacoinaibo hichayamahi. \v 27 Mai meha honanbo rabinmanoxon ta Papan noque caisnishqui, noquen non honanyamahi mai mehabaan shinanah bi. Mai meha coshibo rabinmanoxon ta coshijomabo rihbi noque caisnishqui, coshijomabohi mai mehabaan shinanah bi. \v 28 Mai meha hanibo jahuamaboscanon hihxon ta noque jahuamabo caisnishqui. Noque jistahihmahibaan bi ta Papan noque caisnishqui, non jahuamabo que bi noque caisquin. \v 29 Jaa copi ta Papa Dios bebonxon, non coshi hihxon hahpahonibo non tsoanbi yohiti hahtipahyamayaxihqui. \v 30 Papan yohihah ta Criston mato hihbojanishqui. Hihbojaxon ta noque jatihibi shinan hinannishqui. Noquen hohcha rihbi ta queyoxonnishqui, jahuen baquebo sca non janon. Non jihueyaxihnon ta jaa hinamehnishqui, Jascahue Papan jaah. \v 31 Jaa copi ta huishani joi jai quescari qui: Yohicatsihxon mianbi shinanxon min hahcaima bi Papan mia hahxonai yohihue hihqui jaa huishani joi. \c 2 \s1 Noquen hohcha copi mahuani yohiti jai \p \v 1 Mato janin nocoxon tah hen Papan joi mato yohicoinnihqui. \v 2 Criston joi res yohiti ta jaiqui hihxon tah hen noque copi jan jihuin hueonahbo mahuani mato yohinihqui. Huetsa yohuan tah hen jayamaniqui. \v 3 Yora yosmahax raquetax tastahihqui cah hen mato tocan nihpahoni. \v 4 Jonibaan shinanax yohuani jai quescapa joi tah hen mato yohiyamanihqui. Hahan paranti yohiquinma bi tah hen Papan coshi jismaxon mato yohinihqui. Dios Yoshiman hahcai man jisnon hihxon tah hen mato yohinihqui. \v 5 Honanax yohuanaibo nincaxon man nincacoinnonma bi Papan coshin hahcai man jisxon nincacoinnon hihxon mato yohiquin. \s1 Dios Yoshiman honanmaha non noquen Papa honanai \p \v 6 Yohixon tah non nincati hahtipahibo non honanmahi, hashoan honan sca jaábo. Non hinanai shinan ta mai mehabaanama qui. Jaton hapobaanamarihbihi. Jaabo ta queyoti cahiqui. \v 7 Tsoan honannihma joi tah non yohihi. Papan jone joi tah qui. Jahuabi jariyamanon jaan yohini joi. Jaa joiya cahen tsoabi yamani. Jahuen shinanya non jihuenon hihxon ta Papan noque yohinishqui. \v 8 Jaa joi ta rahma jihuetai hapobaan honanyamahiqui. Honanxon cahen noquen xaba hihbo rehteyamahan. \v 9 Huishani joi jai quesca tah qui. \q1 Beron tsoanbi jisyamanibo, pabinquinin nincayamanihbo, jointinin shinanyamanihbo, jascapahbo ta Papan noque hahxonnishqui. Noquen Papahon non queenaibo ta noque jascapahbo hinanyaxihquiqui \m hih ta jahuen huishani joi jaiqui. \v 10 Jascapa joibo non honannon hihxon ta Dios Yoshiman noque honanmahiqui, Jascajahue, Papan jaah. Dios Yoshiman ta jatihibi honanihqui. Noquen shinaman non honantimahi bi ta jaan honanihqui, noquen Papan shinanyaxon. \p \v 11 Noquen jointinin non shinanai ta huetsa jonin honantimahiqui. Noquen res tah non jaa honanai, noquen jointinin honanquin. Papan shinanai ta jascarihbihiqui, tsoanbi ta jaa honanyamahihqui, Dios Yoshiman res. \v 12 Papan ta jahuen Yoshin siri noque hinanihqui. Mai meha yoshinma bi jahuenahbi. Jan noque yohihi non honannon hihxon cahen noque jahuen yoshin hinanquin. \v 13 Jan noque hinanai joibo tah non yohihi. Jaanbi shinanax jonibo yohuanai quescajaquinma bi Papan yoshinyaxon yohiquin. Jahuen Yoshinyahpabaan honannon hihxon tah non honanmahi, Papan joi honanahbo. \p \v 14 Jonin shinanyahpaxon res tah non Dios Yoshiman hinanai joibo honantimahi. Dios Yoshinjomaxon shinanah ta jaa joi tiroma qui. Nincatima joi. Dios Yoshinyaxon honantihi bi jayajomaxon nincacah cahen nincatima. \v 15 Dios Yoshiman noque hinanah tah non jahuen shinanyaxon jatihibi honanai, jan noque yohihi jatihibi. Jahuen shinanyahpabo non hihqui copi ta mai mehabaan noquen shinan honanyamahihqui. \v 16 Tsoanbi ta noquen Hihbo honanmati hahtipahyamahiqui. Noquen Hihbaan shinanai ta tsoanbi honanyamanishqui. Tsoan honannih que ma bi tah non Criston shinanya non jihuescai, jaan hinanah. \c 3 \s1 Papa hahxonaibo rahsi \p \v 1 Papan shinanyahpabo haxemaquin quescajaquin hen mato yohipanan tah hen hahtipahyamaniqui, hea huetsabaan. Jonin shinanya quescapahbo tah man janiqui. Cristo qui hinamehtipi baquexo quescapahbo cah man jahuen shinan hichayamaparini. \v 2 Piti pimaquin hahcajaquinma bi tah hen chocho jene xehamaquin hahcajaquin mato honanmaniqui. Chahoma pitibo tah man piti hahtipahyamaniqui. Rahma caman rihbi tah man hahtipahyamahi. \v 3 Jonin shinanyahpabo tah man qui. Join bahchinnanaibo tah man qui, sinacananaibo. Jascapahbo man jonin shinanyahpahax res jihueyamahin? ¿Cristo qui hinamehyamahi jonibo jai quesca man jayamahin? \v 4 Hean tah hen Pablo chibanai hih huetsa janon, Hean tah hen Apolo chibanai hih man huetsa jai. ¿Jascahax jonibaan shinanai quesca man jayamahin? \p \v 5 ¿Apolo jahua quin? ¿Hea Pablo jahua quin? Papan joni tah non qui, rabebi. Jato yohitannahue Papan jaah tah non rabechin mato yohinihqui, man nincacoinnon. Papan noque yohini quescaja tah non jai. \v 6 Joi banaquin hahcajaquin tah hen mato yohinihqui. Joconscaibo jenen mehchajaquin hahcajaquin ta Apolonen sca mato yohinishqui. Banabo hanijaquin hahcajaquin ta Papan mato nincacoinmanishqui. \v 7 Jaa copi ta bananica jahuama qui. Mehchajanicah rihbi jahuama. Papa huestichin ta hahquiqui, hanijaquin. \v 8 Bananica betan mehchajanicah ta jascapah rabe qui, hahxonnica rabe. Noquen tee jisxon ta Papan noque copijayaxihquiqui. Sirijaquin hen hahxonaiya, sirijaquin hea hahxonquin, sirijaquin huetsan hahxonaiya, jaa rihbi sirijaquin hahxonquin. \v 9 Papan hahxonnica rabe tah non qui. Mato cah man jahuen huai quescapahbo, jan xobojahi quescapahbo. \p \v 10 Papan hea yohini quescabijaquin tah hen xobojati honanxon xobo jihui nichinquin hahcajaxon mato yohimenonihqui. Huetsan sca ta hahqui xobojaquin hahcajaquin haxemahiqui. Hahqui xobojaquin hahcajaquin jisnahue, sirijanoxon. \v 11 Jesucristo huesti ta hahqui xobojati quescapah qui. Xobojaquin hahcajaquin ta huetsa xobo jihui tsoanbi nichinti hahtipahyamahihqui. \v 12 Xobojaquin hahcajaquin sca Cristo hahxonquin, ¿jahuatohon man hahqui xobojahin, mapoyosma xobo hahcatsihxon jahuatohon man hahtihin, oron, yamin, copi macaman, jihuin, pehin, huasin? \v 13 Noquen Hihbo noque bichi jahuiya sca ta non hahxonnihbo jenquetsahpa hin honanahbo Papan mapojayaxihquiqui. Chihin ta non hahqui xobojahi jaan tanayaxihquiqui, jenquetsahpa hin hihxon. \v 14 Non hahqui xobojahi mapoyamahiya ta Papan noque copijayaxihquiqui. \v 15 Noquen tee mapohiya tah non mequen sca hihtihi, noquen tee yamacahini, Papa bebonbi mequen bi res noque nichi. \p \v 16 Mato tah man Papan xobo qui ¿man honanyamahin? Jahuen Yoshin ta maton jointi janin jihuetihqui ¿man honanyamahin? Papan xobo non tiromajahiya ta jaan rihbi noque tiromajatihiqui. \v 17 Mato tah man jaa xobo qui. Jahuen xobo janin ta tiroma jatimahiqui. \p \v 18 Paramehyamahue. ¿Mai meha shinan min hicha jai shinan min jain? Jayajoma hihresscahue, honancoinscanoxon. \v 19 Nea mai mehabaan shinan ta honanma qui, Papan jisi. Huishani joi jai quescari: Shinanihcamahibo ta jaton shinamanbi jaan masajahiqui. \v 20 Huetsa huishani ta jaribihiqui: Honan jonibaan shinan ta jahuama qui. Papan ta jaton jointi honanihqui. \v 21 Jaa copi mai mehabaan shinanai yohuan jayamanahue: jaa huesti tah hen chibanai hihyamanahue. Papan joi yohinica jatihibi tah man nincatihi. \v 22 Hea Pablo, Apolo, Cefas, mai naman jaibo, jihueti, mahuati, rahma jaibo, jayaxihquibo, jatihibi ta matonah qui. \v 23 Mato rihbi tah man Cristonah qui. Cristo rihbi cahan Papanah. \c 4 \s1 Criston raantibaan hahxonai \p \v 1 ¿Noque quescapahbo haxemanicahbo non jahua quin? Criston hahxontibo can. Tsoan nincanihma Papan joi yohixonnicahbo. Jascapahbo tah non qui, honannahue. \v 2 Yohixonnicah ta yohiresquinma bi jahuen hihbaan yohihi quescabijaquin pontejaquin shinanti jaiqui. \v 3 Jaa copi tah hen masa shinanyamahi. Siri hin, tiroma quin hihxon man hea jisí bi ta jahuama qui. Huetsa jonibaan hea jascajaquin jisí bi ta hea jahuama rihbi qui. \v 4 Hen honanai heen tiroma ta yama qui. Jaa yamahi bi tah hen jaa copi ta Papan hea siri jisiqui hen jatimahi. Jaanbi ta siri hin, tiroma quin hihxon hea jisiqui. \v 5 Jaa copi siri hin, tiroma quin hihxonma sca hea jisnahue, noquen Hihbo jonon caman. Joxon ta bahquish chian xabajaquin hahcajaxon rahma jonehibo jaan jismayaxihquiqui. Jaton jointinin jonibaan shinanai shinanbo rihbi ta yohipaqueyaxihquiqui. Jaatian pari ta jatihibi non siribojanihbo quen jaan yohiyaxihquiqui: Sirija tah min janiqui, hahquin. \p \v 6 Hehqui bi tah hen yohuanai, hea huetsabaan, Apolo qui rihbi, man haxenon. Papan huishani joi jai quescari man jihueti haxenon hihxon tah hen nea huishaxon mato yohihi. Huetsa haxemanicah nincacatsihyamaquin man tiromabojaquin shinanax Jaa caya ta quiquin haxemanicah qui hih man jamis. \v 7 Mato yohihi tah non tsoanbi non Mia caya tah min caibo mentan hashoan honan bi res qui non jayamahi. Papan mia hinanyamahah cah min jahuabi jayamahan. ¿Miabi coshixon shinan bichi quescaax sca min yohuanain, Papan mia hinanresai bi? \p \v 8 Rahma rah tah man jahuabi pishinyamascai. Rahma rah tah man jatihibi jaresscai. Quiquin hapobo sca rah tah man jai, noque non jano hihyamahiya. Quiquin hapobo mato jacoinpahinon, mato betan hihxon non noquen rihbi yononon. \v 9 Hean shinanah ta noque jan raanaibo Papan chini picohihqui, noque jisxon costanahbo. Quiquin hapobo rehtenani catanxon jaton rehtetibo picoquin hahcajaquin. Jascapahbo noque. Jonibo hahqui manahihtabo picohah quesca ta noque qui. Papan yonotibaan jisnon, jonibaan rihbi jisnon. \v 10 Noquen Cristo joi non yohihi copi tah non honanmabo qui, maton jisí. Mato cahen honanbo, Criston shinanyahpabo copi. Noque cahen yosmabo, mato cahen coshiyahpabo, maton jisi. Noque jahuamabo, maton shinanah. Mato siribo, maton shinanah. \v 11 Rahma caman tah non pihan hihqui. Xehan hihqui. Chopanma nichi. Rishqui rishquihahbaan bi tah non tenehi. Noque jahuerahnon hoxati yamahi. \v 12 Noquen mequeman noque tee teeti. Noque qui tiromahi rainyamahibo bi noquen tenexon jato yocaxonquin. Noque tiromajahibaan bi noquen tenequin. \v 13 Noque qui tiromahi yohuanaiboya noquen sirijaquin jato yohuanquihnquin. Rishtaya quescapahbo ta noque jiscanihqui. Jatihibi jonibo mentan hashoan tiromabo quescapahbo ta noque jiscanihqui. \p \v 14 Mato rabinmanoxonma bi tah hen matohon shinanxon mato pontenoxon mato jascajaquin yohihi, heen baquebaan. \v 15 Criston joi haxemanicahbo man hicha jai que bi tah man papa hicha yamahi. Criston jonibo sca man hihnon hihxon cahen hea huestichin mato joi siri yohinih. \v 16 Jaa copi tah hen mato hihti yohihi, hen hahcai quescajanahue. \p \v 17 Man jascajanon hihxon tah hen mato qui Timoteo raannihqui. Heen baque tah qui, hahan hen hihti queenai, noquen Hihbaan joi hean yohini copi cahen heen baque. Noquen Hihbaan yohihi quescajaquin ta jaan hahquiqui. Criston joi nincaxon hen hahcai joi mato yohinon hihxon tah hen raanihqui. Jatihibi janin noquen huetsabo hean yohihi quescajaribiquin jaan rihbi mato yohirihbinon hihxon tah hen raannihqui. \v 18 Hea jari catimascai shinanax tah man caibo coshi coshihax yohuan yohuanscai. \v 19 Noquen Hihbo queenaiya tah hen histon mato qui catihi. Nocoxon tah hen maton yohuan tanaxonma bi maton coshi hean honantihi. \v 20 Jahuen jihuetahbo non nincamanon ta Yohuanresnahue Papan noque jayamahiqui. Noque ta jahuen coshi rihbi hinanihqui. \v 21 Shinannahue. ¿Hean mato jahuejati man queenain? ¿Caxon mato rishquiti? ¿Caxon matohon shinanxon honaxonbi yohiti? ¿Jahua man queenain? \c 5 \s1 Tsinihiton casticanti \p \v 1 Caibo man joni huetsa betan tsinihi tah hen nincascai hea chanihahbo. Nincayosmabo jascaraima bi ta mato tocan jahuen mama betan huesti joni hihquiqui. \v 2 Jatihibi honanquin hahcajahax bi tah man honanmabo jihuetai. Benatihi bi tah man benayamahi. Mato tocan jascapa hohchamis hihyamascanon potanahue. \v 3 Mato janin hihyamaxon bi tah hen mato betan hihxon quescaxon mato yohiscai. \v 4 Hoa jascanica copi: Noquen Hihbo Jesucristohon shinanax tsinquixon, jahuen coshiyahpaxon, hea rihbi jano hihqui hahcajaquin shinanxon, hahnahue. \v 5 Satanas res sca jaa joni hinannahue, jahuen yora rehtenon hihxon. Noquen Hihbo Jesus jahuiya jaa jonin yoshin teehihyaxahnon hihxon Satanas hinanscanahue rehtenon. \p \v 6 Man shinanquin hahcajahax yohuanai ta tiroma qui. Hahan paan soohihmati pishca niahah ta tonco jatihobi sca soohihtihiqui. Hohcha ta jascarihbihiqui. ¿Man honanyamahin? \v 7 Hahan soohihmati tiroma potaquin hahcajaquin janahue, soohihmahahma tonco siri quescapa sca janoxon. Hohchati jihuetaibo mato tocan jayamanon jascajanahue. Noquen hohcha copi ta Cristo mahuanishqui, non hohchajomabo sca janon. \v 8 Hohchajomabo jihuenahue. Maton shinan tiromabo potanahue, behnabo sca bihnoxon. Hihcointi shinanbo bihnahue, parantima shinanbo. \p \v 9 Joni huetsa betan hohchataibo yohuanquihnyamanahue hah tah hen mato janiqui, quirica huishaxon. \v 10 Jascapahbo man yohuanquihnyamanon hen hihqui bi tah hen noquen Hihbo qui hinamehyamaparihibo yohiyamanihqui, joni huetsa betan jan hohchati hihresai bi, yohuashihtai bi, yometsohtai bi, santo qui betihihpaquetai bi. Jascapa nincayosmabo yohihi tah hen yohuanquihnyamanahue jayamanihqui. Jaabo yohuanquihnyamanoxon cah man nea mai potabahini cahan. \v 11 Tiromahibo noquen huetsabo yohuanquihntima tah hen mato yohinihqui. Joni huetsa betan hihqui noquen huetsabo yohuanquihnyamanahue. Yohuashihtaibo, santoyahpabo, rainyamahi jihuetaibo, pahen pahenaibo, yometsohtaibo, jascapa noquen huetsabo yohuanquihnyamanahue. Jascapahbo piquihnyamanahue. \v 12 Nincacoinyamahibo casticanti tah hen mato yohiyamahi. Noquen huetsabo caya, jato pontequin casticannahue. \v 13 Nincacoinyamahibo ta Papanbi casticanyaxihquiqui. Mato tocan hihquiton maton huetsa nincayosmabo camanahue hah ta Papan noque janishqui. \c 6 \s1 Noquen huetsabo non demandantimahi \p \v 1 Noquen huetsabo betan rainyamahi yohinanxon tah man nincayosmabo janin demandandi cahi. ¿Jenquetsahaquin shinanxon man jascajahin? Noquen huetsabaan noque yohinon jato tsinquinonhue hahtihi bi tah man tininti janin demandani cahi, nincacoinai tininti que ma bi. \v 2 ¿Papan jihuetahboxon man jatihibi janin jaibo pontequin jihuemayaxihqui man honanyamahin? ¿Jascapahbo man ponteyaxihqui bi man rahma nincacai teemabo man ponteti hahtipahyamahin? \v 3 ¿Papan yonotibo rihbi man pontejaquin yohiyaxihqui man honanyamahin? ¿Jascapahbo pontequin yohiyaxihquiboxon non rahma nete meha teemabo non pontequin yohiti hahtipahyamahin? \v 4 Noquen huetsabaan noque jistihi bi tah man jascapahbo joi romishin copi sinacananxon nincayosmabo janin demandani cahi. \v 5 Hen mato yohihah rabinnahue. ¿Noquen huetsabo maanhihquinannanaiya, jato yohiti shinanya joni mato tocan yamahihquin? \v 6 Jascatihi bi ta huetsan jahuen huetsabi demandaniqui, nincayosmabo janinxoncabi. \p \v 7 Demandahanannanax tah man tiromascai. ¿Huetsan bichinnon jenquetsahpahi man demandanxonma sca jascabi sca banenon jeneyamahin? ¿Jenquetsahpahi man teneyamahin? \v 8 Matobi tah man tiromahi. Man tah man yometsohtai, maton huetsanahbi. \p \v 9 Hohchayahpabo Papan jihuemayamayaxihqui ¿man honanyamahin? Paramehyamanahue. Joni huetsa betan hihquibo, santoyahpabo, queeyahpa betan hihquibo, benoyahpa haibo betan hihquibo, hahbe bebo hahmahibo, hahbe bebo hahcaibo, \v 10 yometsohbo, yohuashihtaibo, pahenmisbo, tiromahi yohuanaibo, raquejaxon bichinaibo. Jascapahbo ta Papan jihuemayamayaxihquiqui. \v 11 Jascapahbo tah man hihpahonihqui. Jascapahbo ta Papan mato sohuaxonnishqui. Mato ta yohinishqui, Mato tah man heen baquebo sca qui, hahquin. Noquen Hihbo Jesucristonen jahuen jimin maton hohcha copijani quen ta mato yohinishqui: Hohchajomabo sca tah man qui, hahquin. Dios Yoshiman rihbi jascajaquin. Jaa copi tah man huetsabo sca qui. \s1 Non coirameti jai \p \v 12 Hea queenai quescajati tah hen hahtipahi. Hahtipahxon bi tah hen texe hahyamahi, jaa texe hahan noquen shinan tiromati copi. Hen queenai quescajaquin hahtipahax bi tah hen jahuatohon bi hea hihbojati hea queenyamahi. \v 13 Piti ta piti qui. Noquen poco rihbi ta hahqui piti naneti qui. Rabebi ta Papan queyoyaxihquiqui. Noquen yora ta joni huetsa betan hahan tsinitima qui. Noquen Hihbaanah sca tah qui, jaan hihbojati. Noquen Hihbo cahen noquen yora hihbo. \v 14 Noquen Hihbo huenihihninixon ta noquen yora rihbi jahuen shinaman Papan hueniyaxihquiqui. \p \v 15 Maton yora ta Cristonah qui. ¿Man honanyamahin? ¿Criston yora bihxon hahresti haibo hen hinantihin? Jahuentianbi. \v 16 Hahresti haibo betan hihqui joni ta hahbetan huesti yora sca qui. ¿Man honanyamahin? Jaabo rabe ta huesti yora sca qui, hih ta huishani joi jaiqui. \v 17 Noquen Hihbo betan hihqui joni ta hahbetan huesti yoshin sca jaiqui. \p \v 18 Tsiniti qui raquenahue. Huetsa hohcha jatihibi ta noquen yora qui hahcama qui. Tsini joni ta jahuen yora qui bi hohchatihqui. \v 19 Mato ta jahuen yoshin Papan hinannishqui. Maton yora chicho ta jahuen yoshin mato manahihqui. Maton yora ta jahuen xobo qui ¿man honanyamahin? Matonahma sca ta maton yora qui. \v 20 Copijaxon ta mato bihnishqui. Jaa copi noquen Papa queenai quesca man jihuetai honanahbo hihquish jihuenahue, ponte res. \c 7 \s1 Noquen hihquihinti betan jihueti \p \v 1 Quirica huishaquin man hea yocaho joi sca tah hen mato yohihi. Bebaan haibo bihyamaha ta siri qui. \v 2 Jaabi queejomahax man hohchati queenmis copi queeyahpascanahue. Jatihibi haibo rihbi beneyahpascanahue. \v 3 Haiboyahpahax miin haibo qui hinamehhue, huetsan. Mia rihbi miin bene qui hinamehhue, chocan. \v 4 Beneyahpahax tah min mihri miin yora hihboyamahi. Miin benen ta miin yora hihbojahiqui. Mia rihbi tah min mihri miin yora hihboyamahi, huetsan. Miin haibo ta miin yora hihbohiqui. \v 5 Miin bene haibo queenaiya, Hen ta queenyamahi, hihyamahue, chocan. Miin haibo bebo queenaiya, Hen ta queenyamahi hihyamahue, huetsan. Papa hihti yocanoxon jatíhi nete hihyamaparinonhue hihqui rabexonbi shinanax pari jascanahue, basima. Jaa pecaho rabebi hihresscaribihi. Maton hihquihinti betan hihyamahiton Satanasnen mato hohchamamis hihquish, jascanahue. \p \v 6 Maton hihquihinti hoxaquihnyamanahue hah ta hen mato jayamahi. Hen mato yohihi quescajati queenaibo res jascanon. \v 7 Hea hihqui quesca man jatihibi japahinon. Jaabi ta Papan hinanihqui, hihquihintiyahpabo janon, jayajomabo jaribinon. Huetsan ta jahuena bichiqui. Huetsan rihbi jahuenah. \p \v 8 Queejomaboya yononmabo sca tah hen yohihi: hea hihqui quescari hihquish tah man siripi jihuetihi. \v 9 Jaabi, teneti hahtipahyamaxon maton haibo benanahue heen huetsabaan, maton bene rihbi heen chocabaan. Hisinaxcamahi haibo hihti queenah ta tiroma qui. Jaa tiromahi bi ta matonahbi maton haibo bichí siri qui. \p \v 10 Queeyahpaboya beneyahpabo sca tah hen yohihi, heen joima bi Papan joi yohiquin. Beneyahpaxon miin bene potayamahue, chocan. \v 11 Miin bene potahax huetsa bebo betan hihyamascahue. Bebo queenax miin bene xeni betan hihribihue. Mian rihbi miin haibo potayamahue, huetsan. \p \v 12 Texe tah hen yohihi. Noquen Hihbaanma bi hean. Nincacoinyamahax bi mihbetan jihuetaiton miin haibo potayamahue, noque huetsan. \v 13 Miin bene rihbi nincacoinyamahax bi mihbetan jihuetaiton potayamahue, chocan. \v 14 Min nincacoinai copi ta Papan miin bene shinan hinantihiqui. Min nincacoinai copi rihbi ta miin nincacoinyamahi haibo Papan shinan hinantihiqui, noque huetsan. Jasca copi ta maton baquebo rihbi shinan siri hinantihiqui. Jascayamahah cahen maton baquebaan Papan shinan siri bihyamahah. \v 15 ¿Nincayosma beban jahuen haibo potabahinaiya cahran? Cacatsihquish jan catannon. Jascapahton potahah ta jahuen haibaan chibantima sca jaiqui, queenyamaxon. Jasca rihbi nincayosma haibaan noquen huetsa potahax cacatsihquish, jan catannon, jahuen benen chibantimascai. Non maanhihquinanaxma jihuenon ta noque Papan yohinishqui. \v 16 Mia copi rah ta miin benen nincacointihiqui, chocan. Mia copi rihbi rah ta miin haibaan nincacointihiqui, huetsan. \p \v 17 Noquen Hihbaan mia hinanai betan jihuehue. Hahbetan jihuexon nincacoinscaax hahbetanbi jihuehue. Jascaja tah hen jai, jatihibi janin Papan baquebo jihueti yohiquin. \v 18 ¿Hahan judio honantiyahpa hihxon min nincacoin sca janiquin? Jaa hahan judio honanti potaquin tanayamahue. ¿Jaa honantiyahpajomaxon min nincacoin sca janiquin? Jaa honantiyahpati queenyamahue. \v 19 Jaya hihqui ta jahuama qui. Jayajoma hihqui jahuamaribihi. Papan joi res tah non nincati jai. \v 20 ¿Jahua jonixon min nincacoinnihquin? Jaa noquebo rihbi jascabi jahue. \v 21 ¿Patoronen joni hihxon min nincacoin sca janiquin? Jasca rihbi jahue. Jascapa jonihax bi miin cuenta copijati hahtipahax patorojoma sca jihuehue. \v 22 Hina hihxon bi noquen Hihbo nincacoinscaax tah min hina hihyama sca jai, noquen Hihbaan picohah. Jasca rihbi patorojomaxon bi nincacoinax tah min Criston joni sca qui. \v 23 Copijaxon ta mato bihnishqui. Jonibaan mato hihbojayamanon jato qui hinamehyamanahue. \v 24 Nincacoinax man jani quescari janahue, heen huetsabaan, Papan yanapanah. \p \v 25 Benejomabo sca tah hen yohihi. Noquen Hihbaan yohini joi mato yohiti yamahi bi tah hen noquen Hihbaan yanapana shinanquin sirijaxon hean mato yohihi. \v 26 Noque rahma tiromajacatsihquibo copi ta man rahma jai quescari jascabi jaah siri qui. \v 27 ¿Mia queeyahpa hin? Miin haibo jeneti shinanyamahue. ¿Mia queejoma hin? Haibo benayamahue. \v 28 Jaabi tah min haibo bichish hohchayamahi. Haibo rihbi jahuen bene betan hihquish hohchayamahi. Hohchataxma bi tah man hohmis hohmistihi. Jaa copi tah hen mato yohihi. \p \v 29 Basimahax res sca ta tiroma netebo nocotihiqui hih ta hen jai, hea huetsabaan. Jaa copi haiboyahpahax bi haibojoma quescapahax jihuenahue. \v 30 Benataibo benayamahax quescapi jihuenahue. Coin coinaibo coin coinyamahax quescapi jihuenahue. Marohibo maton jahuabora yamahihcamahi jihuenahue. \v 31 Teeyahpabo tee yamahi quescapi jihuenahue. Noquen hihti quescayama sca tah non jatihi. \p \v 32 Man masa shinanyamanon hihxon tah hen mato yohihi. Queejoma jonin ta noquen Hihbaan joi shinanihqui. Noquen Hihbaan yohihi quescabijati shinanquin. \v 33 Queeyahpa jonin ta jahuen teebo rahma hahti shinanihqui, bihxona jahuen haibo jenimanon hihxon. \v 34 Noquen Hihbo huesti janin ta jahuen shinan camayamahihqui. Xontaconen ta noquen Hihbaan yohihi quescabijati shinanihqui. Benejoma haibaan jascajaribiquin. Jaton yora jaton shinan rihbi mequejaquehcatsihqui. Beneyahpa haibaan ta jahuen teebo hahti shinanihqui, jahuen bene jenimanon hihxon. \p \v 35 Maton hihquihintibo man jenenonma bi man honannon hihxon tah hen mato yohihi. Man sirijaquin shinannon hihxon tah hen yohihi, noquen Hihbo huesti man shinannon hihxon. \p \v 36 Min hinanah bi jahuen benejahtinin bihyamatatahbahi miin haibo baque yoxabocatsihscai jisxon hinancatsihquin hinanhue queenxon. Hinanah ta tiromama qui. \v 37 Jahua copi hinanti yamahiya, shinanquin sirijaxon hinanyamati queenxon rihbi haibo rihbi huanoti queenyamahiya miin baque xontaco hinanyamahue. Hinanyamahah ta hashoan siri qui. \v 38 Miin haibo baque hinanah siri. Hinanyamahah hashoan siri rihbi. \p \v 39 Jahuen bene mahuanon caman ta jahuen haibo hahbetan hihti jaiqui. Jahuen bene mahuataiya huetsa bebo bihtiscai. Nincacoinai bebo res ta bihtihiqui. \v 40 Jaabi ta yononma banetah hashoan siri qui, hen mato yohihah quesca. Dios Yoshiman hea shinanmaha tah hen yohihi, hih tah hen jai. \c 8 \s1 Santo rehtexona nami non pitihin \p \v 1 ¿Santo rehtexona hina nami cahran? ¿Non pitihin? Non tah non honanai, hih tah non jai jatihibi. Non tah non honanai hihxon tah non shinan hichajaquin bi quesajahi. Huetsa jonihon shinanxon hahxonquin tah non noquen shinan hichajacoinai. \v 2 Honan tah hen qui, hihxon tah min honanyamatahbahi, honantihi bi. \v 3 Papahon min shinanaiton ta jaan mia honanscaiqui. \p \v 4 Jaa copi tah hen mato yohihi: ¿Santo rehtexonai nami non pitihin? Santo ta jahuabima qui. Papa huesti ta Dios qui. Non tah non honanai. \v 5 Dios hahcaibo ta jaiqui, naihoh, main rihbi. Jascapa diosbo hichahi. Hihbo hahcaibo rihbi ta jascari qui, hichahi. \v 6 Noquenah ta huesti res qui, Dios, noquen Papa. Jaan shinanah cahen jatihibi jai. Jatihibi tah non jahuenahbo qui. Noquen Hihbo rihbi cahen huesti res, Jesucristo. Jaan yohihah cahen jatihibi janish. Jaan jihuemaha cahen noque jihueti. \p \v 7 Jaa hen mato yohihi ta caibaan honanyamahihqui. Jano santo jaiton haninihxon ta Santo rehtexonaibo nami tah qui, hihxon bi caibaan pihiqui. Pitimahi shinanax, Hohcha ta hen jai, hihresscai, pihax sca. \v 8 Pitimabo pihax tah man hohchayahpa qui hah ta Papan noque jayamahiqui. Pitimabo piyamahax tah man siribo qui hah ta Papan noque jayamaribihiqui. Jascapa nami piyamahax bi tah non jascabi jai. Pihax cahen jascarihbihi. \v 9 Queenxon piquin. Queenyamaxon piyamaquin. Pixon bi coirannahue, noquen huetsa man tiromamamis. Man pihi jisxon ta jaan rihbi sca pihax jaan shinana pitima que bi pihax hohcha tah hen jai hihquish noquen Hihbo betan siripi nihyamascatihiqui. Pixon cahen masa shinanscaquin. \v 10 Santobo ta jahuama qui hihxon mian santo xoboho pihi tsahotai bi mia jano meraxon ¿santo rehtexonaibo pitima hean rihbi pipan jan jatimahiquin? \v 11 Jascahax ta mian pihi jisxon jahuen pitima pihax noquen huetsa masatihiqui, jahuen hohcha copi Cristo mahuani que bi. \v 12 Jascajati que ma bi tah min jascajaquin miin huetsa jahuen pitima queenmatihi, rishquihah quescajaquin jan masa shinanscanon. Jaan pitima que bi piti shinan hinani tah min hahqui hohchatai. Cristo qui rihbi hohchatai. \v 13 Jaa copi tah hen Hea jisxon ta heen huetsan noquen Hihbo jenebahintihiqui hihxon hean jahuentianbi nami piyamahi. Jascapahbo piti hahtipahxon bi cahen hean piyamaquin, heen huetsa hean hohchamamis hihxon. \c 9 \s1 Papan raantibaan yocati hahtipahibo \p \v 1 Hahtipahxon bi tah hen piyamahi. Shinannahue: hea tah hen Criston raanti joni qui. Noquen Hihbo Jesus tah hen heanbi jisniqui. Hean yohihah tah man noquen Hihbo qui hinamehniqui, jahuen baquebo sca. \v 2 Hea jahuen raanti man honanai bi ta caibaan honanyamahiqui. Mato tah man hahan honanti qui, noquen Hihbaan raanti hea hihqui honanahbo. \p \v 3 Jaama tah min qui hihnicahbo tah hen yohihi, nescajaquin: \v 4 Nincacaibaan mato pimanon, mato xehamanon, ¿heen joi jato yohitannahue noquen Hihbaan hea jayamanishquin? \v 5 Huetsa jahuen raantibo hihqui quescari, noquen Hihbaan jochicabo hihqui quescarihbihi, Cefas rihbi hihqui quescarihbihi ¿non noquen haibo betan nihti hahtipahyamahin? \v 6 ¿Hea, Bernabe, noque rabe res non tee teexon pari piti noquen Hihbaan noque yohinishquin? ¿Man jascajaquin shinanain? \v 7 ¿Copijaha ma bi tsoa sontarohi catihiquin? ¿Jahuen bimi piyanoxonma bi tsoan huaijahiquin? ¿Jaton xoma jene pishca bihyamahue hahca tsoan sca ganado coirantihiquin? \v 8 Heanbi shinanax yohuanai shinan rah tah man jai. ¿Noquen Moisesnin joi janin jascapa yohuan yamahihquin? \v 9 Moisesnin ta huishanishqui: Xehmemanoxon bana bero jamamaquin miin toro cotaneyamahue, hahquin. ¿Torohon shinanxon Papan jascajanishquin? \v 10 ¿Noquen non honannon hihxon res yohiyamanishquin? Non honannon hihxon ta huishamanishqui. Huai bananica ta yohinishqui, bimi piyanoxon jan huaijanon. Bimi tsinquinica rihbi ta yohinishqui texe piyanoxon jan tsinquinon. \v 11 Banaquin hahcajaquin non mato Papan joi hinannihxon ¿bimi tsinquiquin hahcajaxon sca texe maton tee non bihtimahin? \v 12 Jascajati ta jaiqui. Texe maton tee bihti caibo jaiya ¿noquen sca non hashoan sca bihtimahin? \p Noquen bihti jai bi tah non maton tee bihyamahi. Bihti hahtipahxon bi tah non non bichiya caibaan nincacoinyamamis hihxon non jatihibi teneresai. \v 13 Papan xoboho teexonaibaan ta janoha piti pihiqui ¿man honanyamahin? Papa hinanquin hinabo rehtexonquin yanapanaibaan rihbi ta jaa hina nami pihiqui ¿man honanyamahin? \v 14 Jascajaribiquin ta jahuen joi siri non mato yohihah man jai romishin man noque hinanti noquen Hihbaan yohinishqui, non hahan jihuenon. \v 15 Papan joi mato yohinixon bi tah hen mato cobranyamahi. Jahuabi cobranyamanoxon rihbi tah hen rahma huishahi. Mahuanoxon caman tah hen jahuabi copi yocayamahi, Papan joi mato yohiquin tah hen mato cobranyamanihqui mato jayanoxon. \p \v 16 Papan joi siri yohinish bi tah hen Papa bebon sca jahua copi yohuan yohuanti yamatihi, hen hahnibo yohicatsihquin. Papan yonohah tah hen joi siri yohihi. Jaa copi tah hen Papan joi siri yohiyamahax Hahraai hih hen jatihihi. \v 17 Heabi yohiti queenxon joi siri hen yohihiya ta Papan hea copijatihiqui. Yohiti queenyamaxon bi cahen jaabi yohihan, yonohah copi. Papan yonohah can. \v 18 ¿Yohihax res sca hen jahua jain? Yohixon tah hen nea honan jai. Cobrantihi bi cobranxonma hean yohihi tah hen honanai. \p \v 19 Mato jatihibi cobranti hahtipahxon bi tah hen jatihibi joni hahxonresai. Hashoan hicha jonibo nincamanoxon hahxonresquin. \v 20 Judiobo nincamanoxon tah hen jato tocan judiobo quesca sca jai. Moisesnin huishani joiyahpabo nincamanoxon jato tocan jaa joi hahnica quesca sca jai, hean nincati joi que ma bi. \v 21 Moisesnin huishani joi honanyamahibo nincamanoxon cahen jato tocan jaa joijoma quesca sca jai, noquen nincati Papan joi hahnicah hihquish, Criston joi hahnicah rihbi hihquish. \v 22 Coshijomabo nincamanoxon tah hen jato tocan coshijoma quesca sca jai. Jatihibi jonibo nincamanon cahen jaabo hihqui quescarihbihi hea rihbi jai. Caibo teehihmanoxon tah hen jascajahi. \v 23 Criston joi siri nincamanoxon copi res tah hen caibo hihqui quesca hea jai, Cristo betan teenica sca janoxon. \p \v 24 Tsoa pari non nocotihin hihquish ta bishquihihnicahbo hishtohihqui. Jatihibi hishtocanahax bi huesti res nocomenohi, nocomenonicaton maiti bihnoxon. ¿Man honanyamahin? Nocomenonoxon hahcajaquin janahue. \v 25 Jaton coshi tananannicahbo ta yobacahinxon jatihibi teneti haxehihqui. Payonica jahuabora bihnoxon ta teneti haxecaniqui. Noquen cah non payoyosma jahuabora bihnoxon non tenetihi. \v 26 Ponte res hishtocanahihcama tah hen jai. Nihue res rishquiquin hahcajayama tah hen jai. \v 27 Teneti haxenoxon tah hen heabi rishquitai, hean shinanai quescajati hahtipahnoxon. Caibo hean Papan joi siri nincamanish bi potabohanah sca hen jamis hihquish tah hen jascaquin teneti haxehi. \c 10 \s1 Santo qui non coirameti jai \p \v 1 Honannahue, hea huetsabaan. Noquen xenibo ta jatihibi hoa nai cohin naman nihpahonishqui. Hian joshini rihbi ta jatihibi pohquejaquenishqui. \v 2 Moises chibanahbo hihxon ta Papan jato nashimaquin hahcajaquin nai cohin naman jascajaquin huinomanishqui. Jascajahabo jaa hiaman jato pohquenquin. \v 3 Papan hinana piti ta jatihixonbi picannishqui. \v 4 Jaan hinanah cahen jene nomicanquin. Papan bahimahah macaman mehax jabatai jene xehacanquin. Cristo ta jaa macan hihnishqui. \v 5 Jato xehamaxon bi ta Papan jato tiromabohi jisnishqui. Jaa copi ta jato mahuamabahinnishqui nihi naman. \p \v 6 Noquen non honannon hihxon ta jascajaxon Papan huishamascanishqui, jaabo tiromajati jenipahihni quescayamahi non tiromajati jenipahihyamanon hihxon. \v 7 Jato yohihi ta nescajaquin huishanishqui: Pihi ta jonibo tsahopaquetihqui, xehahi tsahocani. Pihax ta shirohi sca huenicahuancaniqui hahquin. Jaabo jascari santoyahpa japahoni quescayamanahue. \v 8 Joni huetsa betan tsinihi hihnibo quescayamanahue. Joni huetsa betan hihquish ta huesti neten res veintitres mil mahuanishqui. \v 9 Hihcoin cahra jaiquin hihxon noquen Hihbo tanahax ta mahuarihbicanishqui, ronon pihah. Noquen Hihbo tananihbo quescayamanahue hih ca hen jai sen. \v 10 Reren rerenaiton ta queyonicaton jato queyonishqui. Reren rerennihbo quescayamanahue. \p \v 11 Non jascari hohchayamanon hihxon ta Papan jato jascajaquin casticannishqui. Nete queyoti hochoma noque chini jihuetaibaan honannon hihxon ta jaa joi huishamanishqui. \v 12 Jaa copi coiramehue: ponte min nichi shinanax bi min hohcha qui paquemis. \v 13 Jatihibi jonibo jan tanahi quescajaribiquin ta tiroma yoshiman mato hohchamaquin tanahihqui. Jan mato jascajahi bi ta tsoan tenenihma Papan mato huinomatimahiqui. Jaan yohini quescabijaquin ta mato hahxonihqui, mato paxajaquin. Man tenecasquimati ta mato huinomayamahiqui. Tanahah bi man tantiribiti ta mato hinantihiqui, man teneti hahtipahnon hihxon. \p \v 14 Jaa honanax sca santo yocati ni shinanti bocabi queenyama sca janahue, hea huetsabaan. Hihti queenyamanahue. Matohon shinanxon tah hen yohihi. \v 15 Mato tah man shinancoinaibo qui. Hen yohihi ¿jenquetsahpa quin? shinannahue. \v 16 Criston noque haxemani quescajaquin tah non Mia copi tah non xehahi, Hihbon hahxon non xehahi. ¿Noque copi Cristo mahuanih shinanaibo rahsixon non jascajaquin xehayamahin? Non tehcaxon hinanpaquehi paan ta jascapah rihbi qui. Noque copi jan yorayahpahax mahuati joní honancoinaibo rahsixon tah non jascapa pihi. \v 17 Huesti tonco tehcapaquexon tah non jatihixonbi pihi. Jascarihbihi ta noque hichahax bi huesti yora qui, huesti piti tonco jai quescarihbihi. \p \v 18 Moisesnin yohihah israelibaan hahcai sca shinannahue: Papa Dios hinanquin ta jaton hina pishca rehtexon picanihqui. Jaton hohcha copi jaton hina mahuatai hihxon cahen picanquin, jaton hina betan huesti yora hihnoxon. \v 19 Hen yohihi jahua hihcatsihquiquin honannahue. Santobo ta jahuama qui. Santo rehtexonaibo ta jahuama rihbi qui, nami res. \v 20 Jascapahbo jahuamabo que bi ta tiroma yoshinbo rehtexonquin hihxon Cristo qui hinamehyamahibaan jaa nami pihiqui. Jascapa piti ta noquen Papanahma qui. Tiroma yoshinbaan jonibo quescapahbo man hihyamanon hihxon tah hen mato yohihi. \v 21 Papan xehati xehaxon tah man tiroma yoshinbaana rihbi xehatimascai. Papan piti pixon tah man tiroma yoshinbaana rihbi pitima sca jai. \v 22 ¿Noquen Hihbo non sinamacatsihquin? ¿Noque non jaa mentan hashoan coshi quin? Shinannahue. \s1 Joni huetsahon shinanax coirameti \p \v 23 Queenxon piti hahtipahxon bi tah non caibo piti non piyamahi, jaa pihá siriyamahi quen. Non queenaijati hahtipahxon bi cah non joni huetsa tiromajati queentimahi. \v 24 Mia res siripi jihuenoxonma bi caibo sirinon hihxon jise. \p \v 25 Nami maroxon yocacahxonma pireshue, santo rehtexonaibo hin hihxonma. \v 26 Noquen nete jatihibi ta noquen Hihbaanah qui. Jatihibi main jaibo rihbi jahuenah. \p \v 27 Nincacoinyamahibaan mato Pihi benahue hahca picatsihquish botannahue, mato hinanai piti jatihibi yocacahxonma piresquin. Santo rehtexonaiboma hin hihxonma. \v 28 Nea ta santo rehtexona nami qui, noque huetsan, jaiboya piyamascaquin. Jaa noquen huetsa copi piyamaquin, jan masa shinanmis hihxon. \v 29 Mianbi min jaa nami pixon masa shinanyamahi bi mian piquihina noquen huetsan masa shinanmis hihxon piyamaquin. \p Jascapa nami jaan pitimahi copi tah non piquin jeneyamahi. Non piquihina jascapa pihax jaa hohchatai copi tah non jenetihi, piyamascaquin. \v 30 Mia copi tah hen pihi Papan hihxon hean res pihiya ta jahua copibi huetsa hehqui yohuantimascatihiqui, Papan hea hinanai piti quen. \v 31 Jaa copi piquin, xehaquin, man hahcai jatihibi jaquin, noquen Papa hihti shinanyahpa hi honanahbo janahue, jatihibi. \v 32 Jahua copi bi mato caheti yamanon janahue, judiobaan jisí hahqui yohuantimabo. Jaton nahuabaan jisí jasca rihbi. Papan caisai noquen huetsabaan jisí jasca rihbi. \v 33 Jatihibijaquin tah hen jatihibi jonibaan sirijaquin shinanahbo hihxon hen hahcai. Hea res siripi jihuenoxonma bi caibo siripi jihuenon hihxon tah hen hahcai, hicha jonibo Papan teehihmanon hihxon. \c 11 \p \v 1 Criston hahcai quescajaquin tah hen jascajahi. Jascajaribiquin hean hahcai quescajanahue. \s1 Tsinquitaibo tocan jenquetsi haibobo jai \p \v 2 Hen mato yohini joi tah man shinanbehnoyamahi. Jaa copi tah hen jenimahi. Hean mato honanmapahoni quescaja tah man jai rahma caman. \v 3 Man jascajahi bi tah hen nea yohiscai, man honannon hihxon: jatihibi bebo yononica ta Cristo qui. Haibaan yononica ta jahuen bene qui. Criston yononica ta noquen Papa qui. \v 4 Rabinnoxon pari ta bebaan maiti maihahnan Papa yocatihiqui, jahuen mapo qui hihtimahscai, haibocatsihqui quescari. \v 5 Haibaan cahen jahuen mapo mahpoxonma bi Papa yocacax jahuen mapo qui rabiniti jai, bebaan hahcajaquin yocacax. Mahpoxonma Papan joi yohihax cahen haibo hahqui rabinti jaresscai, mamapoxonma yohihax. Maxcorohaquin mancojabahina quescaha tah qui. \v 6 Mahpocatsihyamaxon min boo maxcorohabahinmahue, haibon. ¿Haibo mancoyati hihtimahtimahiquin? ¿Haibo maxcoroyati hihtimatimahiquin? Mancoya quescayamanoxon mahpóhue, haibon. \v 7 Bebo ta mahpotimahiqui. Bebo ta jaa jisxon Papa Dios jahuen hihbo jai shinanti qui. Jaa jisxon tah non Papan shinan noquen honanai. Haibo ta jaa jisxon jahuen benen jaa hihbojahi non honanti qui. \v 8 Haibaan pishi xao ta Papan bebojayamanishqui. Bebaan pishi xao cahen haibojanish. \v 9 Haibaan bihnon cahen bebojayamanish. Bebaan bihnon caya haibojaquin. \v 10 Jaa copi ta haibo mahpoti jaiqui, hihboyahpahi honanahbo. Papan yonotibaan rihbi siri jisnon. \v 11 Haibo mahpónica hihquish bi ta bebo hihqui quescari qui, hahbe shinanyahpa. Bebo jascarihbihi, haibo hihqui quescari, hahbe shinanyahpa. \v 12 Bebaan pishi xao ta haibojanishqui. Jascarihbihi cahen haibo quehax sca bebo cainscai. Jatihibi caini, Papan shinanaiya. \p \v 13 Yocacahananscanahue joni huetsa shinanmanoxon hihxon ¿Mahpoxonma haibaan noquen Papa yocacah siri quin? \v 14-15 Boo chaiya bebo rabintihi bi haibo boo chaiya siri, ¿maton shinamanbi man honanyamahin? Jahuen boo ta jahuen mahpoti qui, Papan hinanah. \v 16 Huetsa shinanyaxon honanhue: huetsa noquen hihti joi tah non yamahi. Huetsa jaton hihti ta noquen huetsabo rihbi yamahihqui. \s1 Piquin bi tiromajahibo \p \v 17 Huetsa joi sca hen mato yohinon. Sirija tah man jai hah ta hen mato jayamahi. Shinan bihnoxonma tah man tsinquitai. Tiromacananoxon can. \v 18 Noquen Hihbohon shinanax man tsinquitax caibo huetsa shinanya hihnon caibo rihbi huetsa shinanya man jai tah hen nincacai. Jasca coin rah tah man jai. \v 19 Jahuemehabaan sirijaquin shinanihquin honanahbo rah tah man jascari joi bichinnanai. \v 20 Jaa copi tah man piquin bi noquen Hihbaan noque yohini quescajaquinma man pihi, tsinquixon. \v 21 Picatsihxon tah man joni huetsa manaxonma matonahbi man piresai. Huetsa pihan hihnon ta huetsa pahenihqui. \v 22 ¿Jiricatsihxon picatsihxon hahoxon piti xobo man yamahin? ¿Papan caisaibo jistahihmaxon man pitijomabo rabinmahin? ¿Jahua hen mato yohitihin: Sirija tah man jai hah hen jatihin? Hahyamabiresquin. \s1 Noquen Hihbaan noque yohini piti \r (Mt 26.26-29; Mr 14.22-25; Lc 22.14-20) \p \v 23 Noquen Hihbaan yohihah ta hean sca mato yohinihqui, jaabi rihbi. Judasen jaa paranxon porisia bihmanoxihqui yame ta noquen Hihbo Jesusen jahuen haxenicabo yohinishqui. \v 24 Posen pari bihxon Papa yohixon tehcaxon, Nea ta heen yora qui. Man jihuenon hihxon tah hen hehri jato rehtemahi. Hea shinanxon pinahue, hah cahen jato janish. \v 25 Jaabijahiboya sca tason bihxon jascajarihbiquin. Behna sca tah hen mato hahxontijaquin yohihi. Jahuentianbi hen huetsajatimahi honanahbo tah hen heen jimi potahi. Heen jimi shinanti ta nea xehati qui, xehanahue. Man xehahi tian tihibi jascajanahue, hea shinanxon, jato jaquin. \v 26 Jahuen piti pixon jahuen xehati rihbi xehaxon tihibi tah man jismahi, mato copi maton Hihbo mahuani jisíbo. Jan jonon caman jascajaquin jismanahue. \s1 Jenquetsahaquin non pitihin \p \v 27 Jaa copi ta shinanyamaxon man noquen Hihbaan piti piresxon jahuen xehati rihbi man xeharesah tiroma qui, noque huetsan. Noquen Hihbaan yora jahuen jimi rihbi cah man jahuama quescajahi. \v 28 Shinanquin sirijaxon jaa piti pihue, jaa xehati rihbi xehaquin. \v 29 Pixon xehaxon bi Criston yora copi man pihi shinanyamaxon tah man Papan mato tiromajanon man jai. \v 30 Jaa copi tah man hicha yora yosmahi, caibo rihbi hisini. Caibo rihbi cahen mahuascaibo. \v 31 Noquebi non pontejananaiya cahen noquen Hihbaan noque casticanyamahan. \v 32 Noque pontequin ta noquen Hihbaan noque casticaniqui, mai mehaboyabi noque casticanyamayaxahnnoxon. \p \v 33 Jaa copi pihi tsinquitax manahahnannahue, heen huetsabaan. \v 34 Pihan hihxon maton xobohoxon pari pihi yaninahue. Tsinquixon sca piquin sirijaquin. Tiromahiton noquen Hihbaan mato casticanmis hihxon tah hen mato yohihi, hea huetsabaan. Texe man hea yocahoh tah hen mato qui nocoxon sca yohitihi. \c 12 \s1 Dios Yoshiman noque hinanai shinan \p \v 1 Dios Yoshiman noque hinanresai sca tah hen mato yohicatsihqui, heen huetsabaan, man honannon hihxon. \p \v 2 Maton tah man noquen Papa honanyamapahonihqui. Jenquetsaha ra jaquin mato paranquin ta maton caibaan mato haxemacanishqui, yohuanyosma santobo man yocanon. \v 3 Jaa copi tah hen mato yohihi: Jesus Diosen queyopahinon hih ta tsoabi jatimahiqui, Dios Yoshiman shinanmahah. Man honannon hihxon tah hen mato yohihi. Dios Yoshiman shinanmayamahah ta Jesus ta noquen Hihbo qui hih tsoabi rihbi jatimahiqui. \p \v 4 Jaa huesti Dios Yoshin hihxon ta mesco shinan siribo noque hinanpaquehihqui. \v 5 Mesco tee rihbi non jai bi tah non jatihibi jaa Hihbo huestiya qui. \v 6 Mesco teebo non hahnon ta jaa huestichin noquen Papan noque mesco coshi hinanpaquehihqui, non jatihibijanon. \v 7 Non joni huetsa coshijanon ta jahuen shinan Dios Yoshiman noque hinanpaquehihqui. \v 8 Shinanyahpahax yohuannon ta caibo rihbi jaa shinan hinanihqui. Honan joi yohinon ta caibo rihbi jaa honan hinanihqui, jaanbi. \v 9 Shinancoinxon Papa Dios yocanon cahen caibo sca shinancoinxon yocati shinanbo rihbi hinanquin. Caibo rihbi sca joni huetsa rohajati hinanquin. \v 10 Caibo rihbi sca hinanquin, tsoan jascajani que ma bi Papan coshiyaxon hahti. Caibo rihbi sca hinanquin, Papan yohihi joi chaniti. Caibo rihbi sca honan hinanquin, jan merahi jenquetsahpa yoshin hin honanti. Caibo rihbi sca hinanquin, huetsa join yohuanti. Caibo rihbi sca hinanquin, nincacahbo yohuanxon mahnexonti honanti. \v 11 Jascapahbo mesco hahxontibo ta jaanbi noque shinanmahiqui, Dios Yoshin huestichin. Jaanbi shinanxon ta noque hinanpaquehihqui. \s1 Jahuenahbo rahsi non hihqui \p \v 12 Noquen yora huestihax bi ta noquen mequenbo, noquen tahebo huestima qui. Jascarihbihi cahen noquen tahebo noquen mequenbo hichahax bi noquenah rahsi hihqui quescarihbihi noque jai, Cristonahbo rahsi. Noque cahen jahuen tahebo, jahuen mequenbo quesca, jahuenahbo. \v 13 Noque jatihibi hichahax bi huesti yora janon ta Dios Yoshin huestichin noque nashimahiqui, Noquen caibo, noquen nahuabo, patoroyahpabo, patorojomabo, noque nomimapaquequin hahcajaquin ta noque coshi hinanihqui, Dios Yoshiman. \p \v 14 Noquen yoran mehabo mesco hihqui bi cahen jascapahbo rahsima. \v 15 Hea ta mequenma qui. Jaa copi tah hen yoran mehama qui hih noquen tahe jai que bi cahen jascabi noquen yoran meha jaquehahna. \v 16 Hea ta beroma qui. Jaa copi tah hen yoran mehama qui hih noquen pabinqui jai que bi cahen jascabi noquen yoran meha jaquehahna. \v 17 ¿Bero rahsi noquen yora hihxon cahran jahuatohon nincatihquin? ¿Pabinqui rahsi noquen yora hihxon cahran jahuatohon xehatihquin? \v 18 Shinanquin sirijaxon ta noquen yora Papan niahihninishqui, noquen berobo noquen pabinquibo noque hinanquin. \v 19 ¿Poyan rahsihax cahran jahuen noquen yora jatihiquin? \v 20 Jaa copi ta noquen tahebo, noquen mequenbo hichahax bi jatihibi jaa yora huesti qui. \p \v 21 Hea tah hen miama qui. Jaa copi tah hen jahuama qui hah cahen noquen beron noquen mequen jatimahi. Hea ta matoma qui. Jaa copi tah hen hea jahua hihtimahi hah cahen noquen mapon noquen tahe jatimaribihi. \v 22 Jascayamabiresi. Noquen coshimabo cah non hashoan pishinai. \v 23 Non siriyamahi shinanai noquen yora mehabo tah non siri hihnon chopa sahuehi. Noquen jistimabo rihbi cah non chopan mahpohi. \v 24 Noquen jistibo ta mahpoti pishinyamahihqui. Papan ta noque niahihninishqui, noquen yoran meha coshiyamahibo siribo jaquin. \v 25 Jaa copi ta huesti yoran mehabo jaabo rahsibi rehtenantimahiqui. Jatihixonbi jaton hahbe yoran mehabaan shinanquin. \v 26 Jaa yoran meha huesti yomanahtaiya ta jatihibi hahbetan yomanahtiqui. Jaa yoran meha huetsa qui siripi yohuanaiya cahen jatihibi hahbetan jenimaribihi. \p \v 27 Criston yora sca tah man qui, mescohax bi jaa yoran meha rahsi. \v 28 Mesco tee ta Papan yohihihqui, caibo cahen jahuen raantibo janon. Jaatian sca cahen jahuen joi yohixonnicahbo janon. Caibo cahen honanmanicahbo janon. Caibo cahen tsoan jascajanima hahnicahbo. Caibo cahen rohajanicahbo. Caibo cahen yanapannicahbo. Caibo cahen teemanicahbo. Caibo cahen huetsa join yohuannicabo. \v 29 ¿Jahuen raantibo rahsi non quin? ¿Jahuen joibo yohinica rahsi non quin? ¿Honanmanicahbo rahsi non quin? ¿Tsoan jascajanihma hahnicahbo rahsibo non quin? \v 30 ¿Rohajanicahbo rahsi hihnon Papan noque hinanihquin? ¿Huetsa join yohuannicabo rahsi noque quin? ¿Joi mahnexonnicahbo rahsi noque quin? \v 31 Hihyamahi. Jascayamahi bi Hihbo hahxonnoxon jahuen hashoan siri hinantibo queennahue. Hashoan sirijahti rihbi tah hen mato rahma yohiscanoxihqui. \c 13 \s1 Joni huetsahon shinanti \p \v 1 Joni huetsahon shinanaxma bi jonibo jai quescarax yohuanax cah hen cororesan. Joni huetsahon shinanyamahax bi Papan yonotibo jai quescari yohuanah cah hen corotihcamahan. Jihui behman rishquihah peenhahcacamahi. \v 2 Jayaxihquibo yohiti honan jaxon, jatihibi jone joi rihbi honanxon, jatihibi honan rihbi jaxon, mahchibo potahahtanti hahtipahnoxon caman shinanxon bi joni huetsahon shinanyamahax cah hen jahuamascan. \v 3 Hena jatihibi hinanresax, heen yora rihbi mapojahabo hen hinamehxon bi joni huetsahon shinanyamaxon cah hen jahuabi bihyamahan. \p \v 4 Joni huetsahon shinanxon tah non jatsanti tenetihi. Joni huetsahon shinanxon cah non jato hahxonan. Notsi notsiyamarihbitihi. Caibo mahuinax jaya joihi nihyamahi. Joni huetsahon shinanxon cah non yohiresyamahan; nincarihbihan. \v 5 Joni huetsahon shinanxon cah non jato sirijaquin yohuanquihntihi. Noquenahbi res benayamarihbiquin. Histon rainyamayamahi. Copiti shinanyamarihbiquin. \v 6 Tiromahiboya jenimayamahi. Sirijahiboya jenimahi. \v 7 Joni huetsahon shinanax cah non hahqui jatsanyamahi. Jaan ta jahuentianbi shinanquin sirijatimahiqui hihyamahi. Sirija ta jatihiqui hihqui. Jascaxon teneresquin, jatihibi noquen huetsabo tenequin. \p \v 8 Joni huetsahon shinanxon hahxonti shinanbo ta queyoyosmabo shinanbo qui. Caibo shinanbo cahen jascayamahi. Jayaxihquibo yohiti ta yamascayaxihquiqui. Huetsa join yohuanti yamascai. Haxeti honan yamascatihi. \v 9 Rahma tah non honanquin bi pishinmahi. Yohiquin bi tah non pishinmaribihi. \v 10 Noquen Hihbo janin tah non pishinyamascatihi. Honancoinax jahuabi haxeti pishinyamascai. Jaa copi ta non rahma hahquin bi pishinmahi shinanbo yamacahinscayaxihquiqui. \p \v 11 Baquehax tah hen baque quescari yohuannihqui. Baquen hahcai quescarihbijaquin tah hen shinanpahonihqui. Baquen hahcai quescajaquin rihbi yohiquin. Beboscaxon cahen baquebaan hahcai quescapahbo jenebahinscai. \v 12 Rahma tah non bahquishjaquin jisquin hahcajaquin honanai. Noquen Hihbo janin sca tah non bejisquin honanquin sirijayaxihqui. Rahma texe res honanxon bi tah hen jaatian sirijaquin honanyaxihqui, jaan hea honanquin hahcai quescajaribiquin. \v 13 Jaa copi ta quimisha res banetihqui: Noquen Papa non nincacointi, Papan noque hahxonyaxihquibo honanti, joni huetsahon shinanti. Jaabo quimisha jai bi ta joni huetsahon shinanti hashoan siri qui. \c 14 \s1 Honantima join yohuanaibo \p \v 1 Joni huetsahon shinanxon hahxonti hihti queennahue. Papan joi jato nincamanoxon Dios Yoshiman hinanai shinanbo queenrihbinahue. \v 2 Honantima join non noquen yoshiman yohuanaiya ta tsoanbi noque nincatimahiqui, Papa Dios huestichin. \v 3 Papan joi yohiquin tah non jascajayamahi. Jaa joi yohiquin tah non joni huetsa shinan hinanai, jan coshi bihnon, jan teeti rihbi shinannon, jan masa shinanyamarihbinon. \v 4 Huetsapahi yohuanax tah non noque res coshihi. Papan joi yohixon tah non jascajayamahi. Jahuen joi yohixon tah non Papan caisaibo coshijahi. Jascajaha ta siri qui. \p \v 5 Honantima join yohuanti man jatihixonbi hahtipahti queenxon bi tah hen mato yohihi, noquen huetsabo coshijanoxon Papan joi jato nincamanahue. Papan joi nincamaha ta hihti siri qui. Honantima join yohuanah cahen jahuama tahni. Yohuanxon mahnexonyamahiya cahen noquen huetsabaan jahuabi nincayamahan. Jahuabi shinan bihyamahan. \v 6 Man honannon hihxon tah hen mato yohihi, hea huetsabaan. Mato qui nocoxon huetsapahi yohuanxon ¿jahua shinan hen mato hinantihin? Dios Yoshiman hea yohihi mato yohixon pari tah hen shinan hinantihi. Jaan hea honanmaha mato yohixon Papan joi mato yohixon, Papa queenaijati mato haxemaxon, jascajaxon pari tah hen mato shinan hinantihi. \p \v 7 Jahuaborabo ta jasca rihbi qui, rehue, tampora, jaabo. Sirijaquin rehue hahyamahiboya ¿jenquetsahaxon non jaton jee honantihin? \v 8 Sontarobo quenaquin non haco jaamajaquin chinchinaiya ta jaton tahuaya jaton jashiya tsoabi becantimahiqui. \v 9 Mato jascarihbihi. Nincacahbo honantima join man yohuanaiya ¿man yohuanai joi tsoan nincatihiquin? Jascajaquin tah man nihue res yohitihi. Honantima join yohiquin cah man tsoan nincanonma man yohitihi. \v 10 Nai naman ta hicha joi jaiqui. Jatihibi jonibo jaton joiyahpa. \v 11 ¿Jaabo yohuanai jahua hihcatsihquiquin? Honanyamahax tah hen jahuen nahuascai. Jaa rihbi heen nahua. \v 12 Jasca copi nincati joibo yohinahue, hea huetsabaan. Dios Yoshiman hinanai shinanbo tah man hihti queenai. Jascahax noquen huetsabo shinan hinanti queenbiresnahue. \p \v 13 Jaa copi huetsapahi yohuanyahpaxon Papa yocahue, mahnexon sca yohinoxon. \v 14 Honantima yohuanyahpaxon tah hen yohuanxon noquen Papa heen yoshiman yohihi, jahua hihcatsihquiquin hen honanyamaxon bi. \v 15 Jascahiya, ¿hen jahuejatihin? Heen yoshiman Papa yohixon tah hen heen shinaman rihbi Papa yohitihi. Heen yoshiman behuahax tah heen shinaman rihbi behuatihi. \v 16 Miin yoshiman yohuanai Hahxon tah min hea jai Papan hih min jaiya ¿jenquetsahax jano rihbi tsahotaibo Jascajaquin rahan hihtihiquin, min yohuanai honanyamahax? \v 17 Hahxon tah min hea jai hah min sirijaquin jaiya bi ta jano tsahoxon nincacaibaan jahuabi shinan bihtimahiqui. \v 18 Mato tah hen jatihibi mahuinai, huetsapahi yohuanquin. Jaa copi tah hen Hahxon tah min hea jai, Papan, hahcai. \v 19 Hicha nincatima joibo yohiti hahtipahxon bi tah hen noquen huetsabo betan tsinquixon nincati joibo rahsi nincamahi. Huestibo res nincati joibo rahsi jato nincamaha ta siri qui. Nincatima joibo tsamanah bi cahen tiroma, jahuabi shinan hinanyamaquin. \p \v 20 Baquen shinanya jayamanahue, hea huetsabaan. Baquexo tiromayamahi quescanahue, hani jonin shinanyaribinahue. \v 21 Isaíasnen huishani joi jai quesca tah qui: Nahuan join tah hen nea jonibo yohiyaxihqui, nahuan janan jato yohiquin. Jascahah bi ta hea nincacatsihyamayaxihcanihqui hih ta noquen Hihbo janishqui hihqui Isaías. \v 22 Nincayosmabaan nincacahbo hihxon ta rahtequin sca honantima joi Papan jato nincamahiqui. Jaa copi ta Isaías jascari yohuannishqui. Nincacoinscaibo ta rahteti pishinyamahiqui. Nincacoinscaibo quen. Papan joi ta hahan rahtetima qui, hahan shinan bihti. Jascapa ta nincacatsihquibo nincamati qui. \v 23 Jaa copi honannahue. Papan caisaibo rahsi tsinquitax jatihibi huetsapahi yohuanaiboya bi haxerihyamahi jonibo sca jano mapexon ¿jahua shinantihiquin? Nincacoinyamahi jonibo jano rihbi mapexon ¿jahua yohitihiquin? ¿Man tah man tehquehihqui mato jatimahiquin? \v 24 Papan haxemati yohuan man jatihibi jaiya ta jascayamatihiqui. Haxerihyamahi joni jano rihbi mapetaiton, jaa hihyamahax nincacoinyamahi joni jano rihbi mapetaiton tah man jatihixonbi jaa joni jointinin shinanmatihi, jahuen hohcha copi. Jatihixonbi tah man jaa honantihi. \v 25 Jahuen jointinin jan shinanaibo man yohihah ta Mato tocan ta Papa Dios jaiqui hihxon betihihpaquexon Papa yocascatihiqui. \s1 Huesti yohuannon caibaan nincaquin \p \v 26 Jaa copi hen mato yohinon nincanahue, heen huetsabaan. Tsinquitax cah man huetsa jahuen behua jai. Huetsa joni rihbi cahen jahuen honanmati joi jai. Huetsa joni rihbi cahen Papan joi yohiti jai. Huetsa joni rihbi cahen huetsapa yohuan jai. Huetsa rihbi cahen jahuen mahnexon yohiti joi jai. Jaa copi tah hen mato yohihi: Joni huetsa coshi hinannoxon res janahue. \v 27 Huetsapa join yohuancatsihquiboya rabe res yohuanmanahue. Yohuanmaquin quimisha huinomayamaquin. Huesti rahsi yohuannon texe netemanahue. Huetsa rihbi mahnexonmanahue, nincacahbo. \v 28 Mahnexonnica yamahiya tsinquitaibo tocan huetsapa joibo yohuanyamahahbo jascapa netemanahue, jatihibi. Jaton jointinin res yohuannon Papa huesti res yohihahbo. \v 29 Dios Yoshiman ta hea shinanmahiqui, hen mato yohipan hihnicahbo yohuancatsihquiboya rabe res yohuanmanahue. Quimisha huinomayamaquin. Jan yohuanai nincaxon, Dios Yoshiman shinanmaha yohuanihquin hihxon jaa honannahue. \v 30-31 Dios Yoshiman shinanmaha tah man huesti huestibo jatihibi yohuantihi. Huesti yohuanmenohi bi huetsa rihbi jano tsahoxon Dios Yoshiman shinanmaha joi merahax yohuancatsihquiya jaa yohuanmenoha netescanon, hoa huetsa sca yohuannon. \v 32 Dios Yoshiman shinanmaha yohuancatsihqui jonin ta yohuanti teneti hahtipahiqui, jahuen yoshiman yohuancatsihxon bi. \v 33 Noquen Papa ta nincatimahi yohuani coro corotaibo queenyamahiqui. Jointi siripax hihquibo ta queenihqui. \p Jatihibi janinbo noquen huetsabo tsinquitax jai quescanahue. \v 34 Tsinquitaibo tocan yohuanaiton haibobo netemanahue. Jato yohuanmayamanahue. Jaabaan ta nincati jaiqui, Papan huishamani joi jai quescajarihbiquin. \v 35 Honancatsihxon xobohoxon sca jaton bene yocanon. Papan caisaibo tocan haibo yohuanah ta tiroma qui. \p \v 36 ¿Mato janinhax bi Papan joi pehocohnishqui shinan man jain? ¿Mato qui res Papan joi noconishquin? \v 37 Nea hen mato huishaquin yohihi joi ta Papan mato yonohi joi qui. Dios Yoshiman shinanmaha yohinicabo man hihqui shinanxon honannahue. Dios Yoshiman shinanyahpa jonibo man hihqui shinanxon hen huishaxon yohihi joi noquen Hihbaan mato yohihi honannahue. \v 38 Jascama ta qui hihnicah ta honanma qui. Jascapa nincayamanahue. \p \v 39 Jaa copi Papan joi yohiti queencoinnahue. Huetsapahi yohuanya jayamabiresnahue hahquin yohiyamarihbinahue. \v 40 Corotaxma yohuannahue, huetsa yohuannon caibaan nincaquin. \c 15 \s1 Cristo teehihribini \p \v 1 Hen mato yohini joi siri sca tah hen shinanmaquin mato yohirihbihi, heen huetsabaan. Man bihnixon rahma caman jeneyamahi joi siri. \v 2 Noquen Hihbaan hea yohini joibi tah hen mato nincamaniqui. Jaa copi ta jaa joi man jeneyamahiya Papan hahan mato teehihmahihqui. \p \v 3 Jaan hea yohini joi tah hen mato qui nocoxon mato yohinihqui. Nescajaquin tah hen mato yohinihqui: Huishani joi jai quescari ta noquen hohcha copi Cristo mahuanishqui. \v 4 Tsahonipibaan bi ta jahuen quimisha neten Papan jaa huenirihbinishqui, huishani joi jai quescajaquin. \v 5 Hahquirihbi teehihquish ta Cefas janin sanareneni cainnishqui. Jaa pecaho ta jahuen doce jonibo janin cainnishqui. \v 6 Jaa pecaho sca quinientos noquen huetsabo, hashoan rihbi, jano huesti tsinquitaibo janin caini. Jaabo ta rahma caman hicha jihuetihiqui. Jihuetai bi ta caibo hihnicahchihiqui. \v 7 Jaa pecaho sca ta Santiago janin cainnishqui. Hahqui cainipish, jatihibi jahuen raantibo qui sca cainrihbihi. \p \v 8 Chini sca ta hehqui cainrihbinishqui. Baquexo jahuen hoxne huinomahax cainai quescajaquin tah hen hean chini jisniqui. \v 9 Papan nincacoinaibo queyocatsihquin tah hen jato tiromajapahonihqui. Jaa copi tah hen Papan raantihax bi hen rabinti jai, hen japahoni shinanax. Jascapa hen japahoni copi tah hen texe Papan raantibo mentan hea hashoan naman qui, hean shinanah. \v 10 Papan hehon shinanai copi res tah hen hea jahuen raanti qui. Jahuen raanti jan hea janehah ta yancama qui. Texe mahuinbahini tah hen hea hashoan coshin teetai. Hihcax bi heabi teeyamahi. Jahuen shinaman ta Papa teetihqui, heyabi. \v 11 Jaa copi ta hea teetah, jaabo teetah, jasca rabe qui. Jaa joi huesti tah non jatihixonbi yohihi. Jaa joibi rihbi tah man nincacoinnihqui. \s1 Mahuanihbo teehihribiyaxihquibo \p \v 12 Cristo hihquipi bi ta Papan jaa huenirihbinishqui. Jasca tah non jai, joi siri yohiquin. ¿Jenquetsahax sca man Mahuanihbo ta tsoabi huenitimascaiqui hih man caibo jain? \v 13 Hueniyosmabo rahsi mahuanihbo jaiya cahen Cristo rihbi hahquirihbi hueniyamahan. \v 14 Cristo hahquirihbi hueniyamaniya cah non joi siri yanca res yohihan. Yanca res cah man nincacoinan. \v 15 Hahquirihbi teehihcoinyamahiya cah non quesascan, noquen Papa qui quesahi. Cristo ta Papan hueninishqui hihqui quesahan, huenicoinni que ma bi. Tsoabi Papan huenicointimahiya cahen Cristo rihbi hueniyamahan. \v 16 Mahuanihbo Papan hueniyamahiya cahen Cristo rihbi huenirihbiyamahan hih cah hen jai sen. \v 17 Cristo huenirihbiyamahiya cah man yanca res nincacoinan. Maton hohchaya rihbi cah man jascabihi banetan. \v 18 Cristo nincacoinax bi hoxanihbo rihbi cahen queyonihboscan. \v 19 Rahma res main jihuenoxon res Cristo non nincacoinax cah non jatihibi jonibo mentan hashoan homisbatibo non jaquehahnai. \p \v 20 Papan ta Cristo huenicoinnishqui. Hashoan hicha sca biminon jihui bimimenohi quescapi ta hoxanihbo janinhax jaa huenimenonishqui. \v 21 Huesti joni hohchani copi jatihibi jonibo mahuanicabo sca jai quescarihbihi ta huetsa huesti copi noque hueninicabo jaribihi. \v 22 Adaman baquebohax non mahuanicabo rahsi jai quesca rihbi tah non Criston baquebohax huenirihbinicabo rahsi qui. \v 23 Jatihibi tah non noquen cati tian huenihihnayaxihqui. Jaa pari hihquipish bi teehihribinixon ta Criston noque beboxonnishqui. Jaa joribiscaiya ta jahuenahbo sca huenihihnayaxihquiqui. \v 24 Jaatian pari ta jatihibi hapobo, jatihibi yono yonohibo, jatihibi hihbohibo, jascapahbo jatihibi queyobahinxon Papa Dios sca jahuen jihuetahbo Criston hinanyaxihquiqui, nete queyoscanon. \v 25 Jatihibi miin rahuibo namanjaxon queyohue Papan jaah ta Criston jato queyobahinyaxihquiqui, jato namanjaquin. \v 26 Jan chini queyoyaxihqui jahuen rahui ta hahan jonibo mahuati qui. \v 27 Jatihibi namanjaxon jato queyohue hah ta Papan janishqui, jaa yohiquin. Jatihibi hihbojahue jan hihqui bi ta jaa yohihi jahuen Papa jan hihbojati yohiyamahiqui. Jaa ta honantihbiresiqui. \v 28 Jatihibi hihboja sca jan jaiya ta jaa jatihibi hihbomahi jahuen Papan sca jayabi jatihibi rihbi hihbojayaxihquiqui, jaa sca jatihibichina hihti bi res hihbo hihnon, jatihibi jahuenahbo rahsi. \p \v 29 Noquen yamanica ta noquen Hihbo qui hinamehtax bi nashimahama mahuatipishqui, nincacoinnica hih honanahbo hihxon jaa xahbanen hea sca nashimahue hih ta jacaniqui. ¿Mahuanihbo tsoabi Papan hueniyamabiresaiya jahua copi sca jascacaniquin? \p \v 30 ¿Jahua copi rihbi jatihibi neten noque rehteti jaibo non tenetihin? \v 31 Noquen Hihbo Jesucriston noque hahxonah copi tah hen matohon hihti jenimaxon mato yohihi, heen huetsabaan: nete tihibi ta hea rehtequin bi cahnecaniqui. \v 32 Jonibaan hahcai quescayanoxon res hen Efeso janin sina yohinahbo tenenixon ¿jahua hen bihtihin? Mahuataibo Papan huenicoinyamahiya tah non Pinonhue, xehanonhue, bahquish tah non mahuayaxihqui hih sca non jatihi. \p \v 33 Mato paranmayamanahue. Tiromabo manahax tah man tiromaborihbiscatihi hih ta huishani joi jaiqui. \v 34 Maton shinan pontehax hohchayamascanahue. Caibaan tah man noquen Papa honanyamabiresai. Hen mato yohihah rabinnahue. \s1 Jenquetsahpa yorayah hueniyaxihcani \p \v 35 ¿Jenquetsahaxon mahuanihbo hueniyaxihquiquin? ¿Jenquetsahpa yorayabo hueniyaxihcanihquin? hah ra tah man caibaan jai yocaquin. \v 36 Honanman. Mian banaha bero ta queyonox joconihqui. \v 37 Xequi hihyamahax huetsa bero rah. Jayaxihqui yora rihbi tah min banayamahi, jahuen bero res. \v 38 Jaanbi caisai yora ta Papan jaa bero hinanihqui, jatihibi bero jahuen yora hinanquin. \v 39 Jatihibi nami ta jascapa rahsima qui. Jonibaana cahen huetsapah, yohinahbaana cahen huetsapah, hihsapana cahen huetsapah, tsatsanah cahen huetsapah. \v 40 Naihoh queha yorabo ta jaiqui. Mai meha yorabo jaribihi. Naihoh queha yorabaan coshi ta huetsapah qui. Mai mehabaana huetsapah rihbi. \v 41 Bari huetsapa xaba janon, hoxne huetsapa xabaya, huishibo rihbi huetsa xabayahpa. Huetsa huishi jahuena janon, huetsa rihbi jahuena jai. \v 42 Mahuanihbo huenihah ta jascarihbi qui. Queyonica yora banaquin hahcajaquin tah non tsahonai, queyoyosma yora sca Papan hueniyaxahnon. \v 43 Yora tiroma non banahi bi ta xabayahpa Papan huenirihbiyaxihquiqui. Coshijoma non banahi bi ta coshiyahpa Papan huenirihbiyaxihquiqui. \v 44 Mai meha yora non banahi bi ta naihoh queha yora Papan huenirihbiyaxihquiqui. Nea nete meha yora jaiya cahen naihoh queha yora jaribihi. \p \v 45 Jascapa yohihi ta huishani joi jaiqui: Jan jonijamenoni Adan ta mohitahpa joni Papan janishqui, hihqui. Chini Adan ta jascapahma qui, teehihmanica can. \v 46 Non yoramenohi ta naihoh quehama qui, mai meha can. Mai meha yorayahpa jamenohax cah non naihoh queha yorayahpa sca jatihi. \v 47 Papan jonijamenoni joni ta mai meha hihpahonishqui, mai jan jonijani. Noque jihuemanicah ta naihoh queha qui. \v 48 Mai mehabo ta jan mai jonijani quescapahbo qui. Jascarihbihi ta naihoh quehabo yorabo naihoh queha jai quescapahbo qui. \v 49 Mai meha joni quescapahbohax tah non naihoh queha jai joni quescapahbo rihbi jatihi. \p \v 50 Nea tah hen mato yohihi, hea huetsabaan: namiya jimiyahpabo ta janoxon Papan jihuemahi janin nocotimabiresihqui. Queyonica yorayahpaxon tah non queyoyosmabo bihtimahi. \v 51 Jisnahue. Tsoan honannihma joi tah hen mato yohihi. Non tah non jatihibi hoxayamayaxihqui, caibo res. Jaabi tah non jatihibi yora huetsacahinyaxihqui. \v 52 Histon res, naihoh queha rehue hahan queyoti sca hahcaiya ta non bextihihtanai quesca histon res Papan noque yora huetsajarenenyaxihquiqui. Jahuen rehue corotaiya bi ta mahuayosmaboscanon mahuanihbo Papan hueniyaxihquiqui. Jaabo huenixon noque rihbi sca huetsajarenenquin. \v 53 Nea payonica yora ta payoyosma yorayacahinti jaiqui. Nea mahuanica yora mahuayosmacahinti jai. \v 54 Noquen payonica yora payoyosma sca jaiya, mahuayosma rihbi sca jaa noquen mahuanica yora jaiya ta huishani joi jai quescabi jatihiqui. Noquen Hihbaan ta noquen mahua queyoxonihqui, noquen rahui queyoquin, non mahuayamascanon. \v 55 Hea tah min jahuejatimascai, Mahuanican. ¿Jahuen hin, miin pahe? hihqui jaa huishani joi. \v 56 Jahuen pahe ta hohcha qui. Non nincayosmabo copi ta hohchapan noque rehtehihqui. \v 57 Hohchapan noque rehtepanan ta noquen Hihbo Jesucristo raanxon Papan noque mahuayosmabomajahiqui, jahuen jihuetahbo sca. Jaa copi Hahxon tah min noque jai, Papan hahnahue. \p \v 58 Jaa honanxon shinancoinquin jeneyamaxahnnahue, hea huetsabaan. Jahuabi mato shinanbehnomayamanahue. Man noquen Hihbo teexonai ta yancama qui. Jaa honanxon jascabi jaa hahxonnahue hicha. \c 16 \s1 Coriquinin noquen huetsabo yanapanti \p \v 1 Noquen huetsabo yanapanti coriqui sca tah hen mato yohihi, hea huetsabaan. Galacia mai janin noquen huetsabo hen yohini quescajaribiquin tah hen mato rihbi yohihi, man coriqui tsinquinon. \v 2 Hahan semana pehocohtai neten man cananipi coriqui texe mequexon bexojanahue. Hicha tahma cananipixon texe bexojaquin, hashoan hicha tahni cananipixon hashoan hicha tahni rihbi bexojaquin. Jascajanahue jatihixonbi, hea jano nocotaiya moa bexojarasihixon hinanti hahtipahscanoxon. \v 3 Jano nocoxon tah hen man caisaibo raantihi, quiricaya jaa coriqui Jerusalen janin bohabo. \v 4 Hea rihbi cati siripaiya ta hea manahi boyaxihcanihqui. \s1 Pablonen cati shinanai \p \v 5 Jari caquin tah hen Macedonia nabebacahinyaxihqui. Jaa nabebacahinax tah hen mato sca jisi catihi. \v 6 Jaatian rah tah hen mato betan basi tahni hihtihi, jene tian huinonon caman rah, janohax hen caribicatsihquiton man hea cati yanapanyaxahnon, hea jano cacatsihquiton hen noconon. \v 7 Huinoquin res mato yohuanquihnbahinti tah hen queenyamahi, hea huetsabaan. Noquen Hihbo queenaiya tah hen mato betan basitihi. \v 8 Efeso jema janin pari tah hen banetihi, pentecostes fiesta caman. \v 9 Jano ta hicha jonibo nincamati siriscaiqui, heen rahuibo rihbi hicha jai bi hean yohihah nincayaxihquibo rihbi hichahi. \p \v 10 Timoteo mato qui nocotaiton sirijaquin bihnahue, jahua qui raquetaxma jan mato janin hihnon. Jaan rihbi ta Papa teexonihqui, hen hahcai quescajaquin. \v 11 Jaa ta beronan res qui hihyamanahue, tsoabi. Jan siripi hehqui joribinon yanapanyaxahnnahue. Noquen huetsabo betan jaa joti tah hen manatai. \p \v 12 Noquen huetsa Apolo tah hen hihti yohihipiqui, texe noquen huetsabo betan mato pasijahi cati. Yohihah bi ta rahma cati queenyamabiresipishqui. Hahtipahax tian ta catihiqui. \s1 Huishaquin queyohi joibo \p \v 13 Coiramenahue. Papan joi jeneyamanahue. Yobacahinax coshin teenahue. Maton jointi rihbi coshijanahue. \v 14 Joni huetsahon shinanxon man hahcai jatihibi hahnahue. \p \v 15 Estéfanas, jaabo tah man honanscai, hea huetsabaan. Jaabo ta Acaya mai janin nincacoinmenonihbo qui. Noquen huetsabo yanapanti tee sca ta bihcannishqui. Jaa copi tah hen mato hihti yocacai. \v 16 Jato nincanahue. Hahbe teenicabo, hahbe yanapannicahbo jatihibi rihbi nincanahue. \v 17 Estéfanas betan Fortunato, Acaico rihbi nocotipi quen tah hen jenimahi, mato xahbanjaxon bi jato nincacax jenimahi. \v 18 Mato shinan hinanxon ta hea rihbi hinancaniqui. Jascapahbo honannahue. \p \v 19 Asia janinha noquen huetsabaan ta mato Man jascabi jayamahin hahquiqui. Aquila betan Priscilanen rihbi ta mato qui hicha joi siri raanihqui, Man jascabi jayamahin noquen huetsabaan hahquin. Jaton xoboho tsinquitaibaan jascajaribiquin. \v 20 Jatihixonbi ta noquen huetsabaan jascajaquin joi raanihqui. Noquen huetsabo hicocanannahue, noquen huetsa copi. \p \v 21 Heen mequemanbi tah hen nea huishahi, hea Pablon. \p \v 22 Noquen Hihbohon queenyamahibo jaiya Papan jato queyobahinnon. Johue, Hihbon hih tah hen jai. \p \v 23 Noquen Hihbo Jesusen mato shinan hinannon tah hen mato yocaxonai. \v 24 Noquen Hihbo Jesucristonen noque hahxonah tah hen matohon shinanai.