\id ROM Romans Shuar (Jivaro) [jiv] NT Ecuador (1994) (B.Dyck 2009) \h RÚMANAM \toc1 Papru Rúmanmaya̱ Shuaran papí akuptukma \toc2 Rúmanam \toc3 Rum \mt2 Papru \mt1 RÚMANMAYA̱ SHUARAN \mt2 papí akuptukma \c 1 \s1 Papru Rúmanmaya̱ Yus-shuaran áatramania nu \p \v 1 Wi Papru Jesukrístu takarniuitjai. Núnisaṉ Yus achirak ni Shiir Chichame̱n etserkat tusa akatar akuptukmiayi. \p \v 2 Nu Chichamun Yus yaunchu “akupkattajai” tímiayi. Núnaka Yúsnan etserin Yus-Papinium paant ujakarmiayi. \v 3 Nu Chichamnum Yus ni Uchiri̱n áujmatui. Aya̱shi̱ji̱a̱i̱ṉkia Tawit weeanum akiiniamiayi. \v 4 Tura ni tishiir wakaní̱ji̱a̱i̱ṉkia Yusa Uchirí̱nti. Tura ti kakarmaiti. Jakamunmaya̱ nantakmiaja̱i̱ nekas Yusa Uchirí̱a nu, paant nekanamiayi. Niisha ii Uuntri̱ Jesukrístuiti. \v 5 Ni túramuja̱i̱ Yus shiir enentáimturuk nu Shiir Chichaman etserkat tusa akuptukmiayi. Núnisaṉ ashí nuṉkanmaya̱ shuar nu chichaman umirkar Jesusa náari̱n shiir awajsarat tusa akuptukmiayi. \v 6 Atumsha nuyá shuaraitrume. Tura Jesukrístunu ajasarat tusa Yus achirmakuitrume. \p \v 7 Ashí Yus aneamutirmincha Rúmanam matsatrum nuna ju̱ papin áateajrume. Yus ti péṉker awajtamsatniun wakerutmarme. Ii Aparí̱ Yussha ii Uuntri̱ Jesukrístusha waitnentramainia ásar imiatkinchanum ti shiir pujustinian yainmakarti. \s1 Papru Ruma péprunam irautinian wakerimiania nu \p \v 8 Émkasha, átum Yus nekas enentáimtamun ashí nuṉkanam áujmatenan nekaan Jesukrístun pachisan Yúsan ti shiir yumiṉsajai. \v 9 Tuke enentáirja̱i̱ Yusa Uchirí̱n ashí shuarnum etsertajai. Túrakui wi atumin ti Yus aneamutirmincha Rúmanam matsatrum nuna ju̱ papin áateajuke áujtamun Yus nékarui. \v 10 Ashí tsawant ni wakerutakuiṉkia íitjarum tusan Yúsan seajai. \v 11 Nekas íitniun wakerajrume. Nui̱ jean wakanmin yaiṉkian Yusja̱i̱ kanakchamin ajasúk tusan wakerajrume. \v 12 Kame atumsha tura wisha Yus nekas enentáimtuinia asar mai ikiakánai ajatai tusan wakerajai. \p \v 13 Yatsurú, tuke íitjarum tusan wakerimjiarme. Túrasha iyatsjarme. Kame Yus-Chichaman ujaakun chíkich shuarnuma áintsaṉ atumí̱i̱ncha Yus kakaram takasman wáinkiatniun wakerajai. \v 14 Wikia Yus akuptuku asamtai ashí shuaran ujákártiniaitjai. Unuimiaruncha tura unuimiarchancha, ti nékainia nunasha tura nékachuncha, métekrak ujakartiniaitjai. \v 15 Tuma asan atumniasha Rúmanam pujarmena nunasha Uwempratin Chichaman ujaitjarum tusan pujajai. \s1 Uwempratin Chicham kakarmaiti \p \v 16 Nu Shiir Chicham Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ ti kakaram asa ashí shuaran uwemtikramniaiti. Tuma asamtai natsantatsjai. Nekas Israer-shuarnasha tura chíkich shuarnasha núnisaṉ uwemtikramniaiti. \v 17 Nu chichamnum Yus enentáimsamia nu páantaiti. Jú̱iti: Áyatik Yúsan nekas enentáimtuiniakui Yuska “péṉkeraitme” tíminiaiti. Yus-Papiniumsha núnisaṉ tawai: “Yúsan nekas enentáimta nuna Yus “péṉkeraitme” tutai tuke Yusja̱i̱ shiir wekasattawai.” Tu áarmaiti. \s1 Aentsu tunaari̱ \p \v 18 Shuar nekas chichaman nakitrar yajauchin túrataj tusar suriimiainiawai. Túrawar tuke tunaarintin áiniawai. Nu shuaran Yus ti kajerkar ti asutiátniun nayaimpinmaya̱ paant awajsaiti. \v 19 Tura nu shuarka ashí Yusna nekaamnia nuna Yus paant awajsa asamtai péṉker nékainiawai. \v 20 Kame yámankamtaikniumia̱ Yus wáinchataitiat ni najanamuri̱ji̱a̱i̱ ju̱ka paant nekaamniaiti: Nekas Yus asa tuke kakarmaiti. Nusha ti paant asamtai nu shuar tsaṉkurnarchartatui. \v 21 Yúsan nékainiayat shiir awajsacharmiayi tura yumiṉsacharmiayi. Tuma ásar aya ántra nunak enentáimtuiniak ni enentái̱ tunaaja̱i̱ piakai. \v 22 Tura ti nekajai tuíniayat enentáimcha núnin ajasarai. \v 23 Túmainiak jákachmin Yus imiá shiira nuna iniaisar shuar jakamnia nakumkamun shiir awajenawai. Tura nu arant nanamtinniasha napincha kuntinniasha yajasmancha nakumkar nuna shiir awajenawai. \p \v 24 Nu asamtai imiá yajauch enentáimiainiakui “áanik asati” tímiayi Yus. Túramtai ti natsanmainian túrunainiawai. \v 25 Yusna imiá nekasa nuna nakitrar antsu wait-chichaman anturkar nuna túrin áiniawai. Tuke Yúsak shiir awajsatniun iniaisar antsu ni najanamun tikishmatainiak shiir awajenawai. “Antsu tuke Yúsak shiir awajnastí” tajai. \p \v 26 Nuna túrin ásarmatai Yus natsanmainia nuna wakeruktinian tsaṉkatkarmiayi. Túramtai nuwa̱sha áishmaṉja̱i̱ tsaniṉtinian nakitrar nuamtak yajauch awajnainiawai. \v 27 Núnisaṉ áishmaṉsha nuwa̱ja̱i̱ tsaniṉtinian iniaisar nuamtak áishmaṉkak tsanirmanainiawai. Ti wakerunainiak ti natsanmainia nuna yajauch túrunainiawai. Tura yajauch túruiniak ni aya̱shi̱ wáitsatniunak sumamawarmiayi. \p \v 28 Tura tuke Yúsan nakitiainia asamtai ti yajauch enentáimiainiak peṉké túrachminia nuna túrawarti tusa Yus tsaṉkatkarmiayi. \v 29 Nu shuar ti tunaaja̱i̱ piaku áiniawai. Tsanirmausha aya kuítniak wakerincha tura yajauch awajin áiniawai. Nu arantcha awakmakun kajerniusha maṉkartincha tuke máanaincha anaṉkartincha péṉkercha awajkartincha, tsanumniusha áiniawai. \v 30 Nu arantcha chikichnasha yajauch áujmatin áiniawai. Yúsnasha nakitiainiawai. Áimniusha áiniawai. Tura “péṉkeraitjai” tiar naṉkaamantu enentáimtumainiawai. Tunáa túratniun e̱a̱iniawai. Aparí̱ncha nukurí̱ncha umirainiatsui. \v 31 Enentáincha áiniawai. Tana nuna umichu áiniawai. Aneṉkartichu ásar waitneṉkartichu áiniawai. Tsaṉkurcha áiniawai. \v 32 Yuska “Shuar nuna túrinkia jákatniuiti” taman nékainiayat tuke túrukin wénawai. Tura nu arantcha chíkich yajauch túramtai ti shiir wararenawai. \c 2 \s1 Shuar tunáa túramun Yus paant nékawai \p \v 1 Amesha enentáimtumastá. “Shuar nu yajauchin túrana nu imiá tunáa shuaraiti” tákumka amesha métek túrakum imiá nekas sumamame. \v 2 Yuska nu tunaan túrin ainia nuna súmamtikiashtinkiait. \v 3 Amesha nuna túrin “imiá yajauchiiti” táyatam amesha métek túrakminkia Yus sumamtikiattana nuyá ¿itiurak uwemprattam? \v 4 Yus ti waitnentrama asa nu tunáa ikiukim Nin enentáimtustinian katsuntramuk nákarmawai. Tura péṉker asa wárik asutiámchakui sumamashtiniaitjai ¿tu enentáimtumamek? Tu enentáimkium ni waitnentrammari̱ ántar awajsaitme. \v 5 Tura tunaarum enentáimtutsuk tuke túrakmeka súmamtikiatin tsawantai̱ ti tunáa irutmampramuja̱i̱ ti asutniáttame. \v 6 Nu tsawantai̱ ni túramuja̱i̱ métek Yus ashí shuaran akirartatui. \v 7 Shuar tuke péṉker túrak ashí shiira nunasha tura tuke amuukachmin ainia nunasha wakeruiniana nuna Yus tuke iwiaaku Niiji̱a̱i̱ shiir pujustinian súsartatui. \v 8 Antsu péṉkera nuna wakerutsuk antsu aya yajauchin wakeruiniak Yúsan nakitiainia nuna Yus ti kajerak asutiáwartatui. \v 9 Nekas Israer-shuarsha tura núnisaṉ Israer-shuarchasha tunaan túrin áiniakka ti wáitsartatui. \v 10 Antsu nekas Israer-shuarnasha tura núnisaṉ Israer-shuarchancha péṉker túrin áinia núnaka Yus ti shiir imiatkinchanum apujsartatui. \v 11 Yus ashí shuaran akantsuk mai metek iyawai. \v 12 Shuar Muisais akupkamun nékatsuk tunaan túraka aya jú̱nisaṉ sumamawartatui. Tura shuar Muisais akupkamun nékayat tunaan túraṉka nu akupkamuja̱i̱ sumamawartatui. \v 13 Akupkamun aya antukarua nuka Yusa̱i̱ péṉker áiniatsui antsu antukar umirainia nuna Yuska “péṉkeraiti” tawai. \v 14 Israer-shuarchaka Muisais akupkamun takakainiachkusha aya ni enentái̱ji̱a̱i̱ nu akupkamun umirainiak \v 15 nu umireamuja̱i̱ Yus nu akupkamun ni enentái̱n ikiursarua nuka paant nekaamniaiti. Nuja̱i̱ métek túruiniak shiir enentáimiainiawai. Tura métek túruiniachkuṉka péṉkercha enentáimiainiawai. \v 16 Wi Uwempratin Chichaman étsereaj nui̱ ashí shuar u̱u̱krisha túramun ashí paant awajsartatui. Tura nuna etserkatniun Jesukrístun anaitiukmiayi. Nu tsawantai̱ tunaan túrin sumamawartatui. \s1 Israer-shuarsha Muisais akupkamun umircha áiniawai \p \v 17 Ámeka “Tura Israer-shuaraitjai. Muisais akupkamun takakkui winia Yúsruka ti shiir enentáimturui, tátsumeash. \v 18 Yus wakeramuncha nékajai. Tura akupkamun nekaan péṉkera nuna wakerajai, tátsumeash. \v 19 Wakannium kusuraru áinia nunasha jintintiamniaitjai. Tura tsáapninian nekamtikiawarminiaitjai, tátsumeash. \v 20 Akupkamu ti peṉker neka asan nekasa nuna unuimiaruitjai. Tuma asan nékachuncha ántuiniachuncha jintintiamniaitjai” tátsumeash. \v 21 Pai, chíkichka unuiniaitiatmesha ¿urukamtai imia ámeka unuimiatsum? “Kasamkashtiniaiti” tu étsereatsmek. Táyatmesha ¿urukamtai ámeka kasamam? \v 22 “Tsanirmashtiniaiti” tátsumek. Enta, ¿urukamtai ámeka tsanirmam? “Ántar-yusan nakitiajai” tátsumek. ¿Urukamtai ámeka nu yusa je̱e̱nia̱ kasamam? \v 23 Akupkamun takakjai tusam shiir enentáimtumayatam nu akupkamu umireachkum Yus yajauch awajeatsmek. \v 24 Yus-Papiniumsha núnis áarmaiti: “Átum péṉker umirchamuja̱i̱ Israer-shuarcha Yúsan yajauch chicharainiawai.” \p \v 25 Muisais akupkamia nu ashí umireakmeka nii timia núnismek tsupirnaktin péṉkeraiti. Tura takamtsuk umireachkumka tsupirnakcha núnisketme. \v 26 Chíkich shuarsha tsupirnakchaitiat Muisais akupkamun umireakka tsupirnatskesha tsupirnakua áintsaṉkete. \v 27 Nu shuar tsupirnakchaitiat akupkamun ashí umireak atumin tsupirnakutirmin akupkamu takakuitiatrum umircha asakrumin súmamtikramawartatui. \v 28-29 Kame nekas Israer-shuarka aya pátatkechu antsu tuke enentáiji̱a̱i̱ Yúsnan wakera núiti. Núnisaṉ nekas tsupirnaktinkia aya aya̱shí̱ji̱a̱i̱nchuiti antsu enentáiniam shiir átinia núiti. Nekas akupkamu aya áarchamuiti antsu nekas enentái̱ji̱a̱i̱ umirkamua núiti. Nekas tú tura núnaka aents shiir enentáimtuiniachkuisha Yus shiir enentáimtawai. \c 3 \p \v 1 Núnis ai̱sha Israer-shuar ainia nu ¿warí péṉkernak takakainia? Tura tsupirnaktincha ¿wariniak yayá? \v 2 Ti péṉkeraiti. Warí, émkaka, Yus ni chichame̱n Israer-shuaran súsacharmakia. \v 3 Kame chíkich chíkich umichu áiniakui Yus tsaṉkatkamia nuna nú shuaran súsachmataiṉkia nuikia “Yus umichuiti” ¿títinkiait? \v 4 Péṉkea. Antsu Yuska nekas túratniua nuja̱i̱ métek ashí túriniaiti. Shuar umichu áiniakuisha ni támari̱n mash umiktatui. Ni tamaja̱i̱ shuáran wáitrin awajeakka nusha péṉkeraiti. Núnisaṉ atí. Yus-Papisha métek tawai: \q1 “Támena nuna “imiá nekasaiti” tiartatui, tura súmamtikramataj tuíniakuisha nupetmaktatme” tawai. \p \v 5 Nu arantcha, “Wi tunaan túramuja̱i̱ Yus imiá péṉkera nuna paant awajeakka ¿urukamtai winia asutiua? ¿Nuka péṉkerkait?” tíchatapash. (Kame aents chichainia núnisnak tajai.) \v 6 Warí, Yus péṉkerchaitkiuṉka ¿itiurak ashí shuara tunaari̱n súmamtikiawarat? Kame imiá péṉkeraiti. \p \v 7 Núnisaṉ, “Wi umirkachmaja̱i̱ Yus tuke umiiniana nuna paant awajeaknaka nuikia nuja̱i̱ in shiir awajsamtai ¿urukamtai “tunaitme” túruta?” tíchatapash. \v 8 Warí, “tunáa túramuja̱i̱ Yúsan péṉker awajeajai,” tú nekas enentáimpramniaitkiuiṉkia shuar nui̱kia “Wats, ashí péṉker áti tusar tunáa túratai” tímin ainti. Kame chíkich shuar in kajertamainiak “nuna jintintiainiawai” túramji. Nu shuar sumamawartin áiniawai. \s1 Ashí shuar tunáa túraitji \p \v 9 Nuikia Israer-shuartikia chikichja̱i̱ naṉkaamas ¿péṉkerkaitiajⁱ? Peṉkesha. Warí, Israer-shuartisha Israer-shuarchaja̱i̱sha ashí métekrak tunaan túrin áiniawai. Núnaka jú̱ áarmaja̱i̱ paant awajsaitjai. \v 10 Yus-Papisha núnisaṉ tawai: \q1 “Péṉkeran túrin chikichkisha atsawai. \q1 \v 11 Yúsnan nekaatniun nakitiainiawai. Yusnasha e̱a̱iniatsui. \q1 \v 12 Yusnumia̱ kanakiar meṉkakatniunam wénawai. Chikichkisha péṉkeran túrin peṉké atsawai. \q1 \v 13 Ashí yajauch chichainiak iwiarsamu yama urainiua núnisaṉ áiniawai. Ni chichame̱ja̱i̱ tuke anaṉkartin áiniawai. Chichame̱ napía áintsaṉ najamin áiniawai. \q1 \v 14 Aya yajauchin kakaram áujmatin áiniawai. \q1 \v 15 Máataj tusa wárik yujarin áiniawai. \q1 \v 16 Aya ti itiurchat ti yajauch awajin áiniawai. \q1 \v 17 Shiir pujustinian nékainiatsui. \q1 \v 18 Ishichkisha Yúsan ashamenatsui.” \p \v 19 Yaunchu akupkamun umirkatin ainia nú shuar aya \m tákamtak umirkatin áiniawai. Tuma asamtai ashí shuar umirkachu ásarmatai Yus nuja̱i̱ súmamtikiawartatui. Túrakui niisha pachischamin áiniawai. \v 20 Akupkamuka aya ii tunaari̱n paant awajturmaji. Tuma asamtai akupkamu péṉker umirkatniuja̱i̱ Yus “péṉkeraitme” turamchamniaitji. \s1 Aya Yus shiir enentáimtusar uwempramniaitji \p \v 21 Yus-Chicham yaunchu áarmanum itiura Yus in “péṉkeraitme” túramminiaitiaj nuna paant tawai. Kame akupkamuja̱i̱nchuiti. \v 22 Antsu iisha ashí shuarsha núnisaṉ aya Jesukrístu shiir enentáimtakrin Yus “péṉkeraitme” túramminiaitji. \v 23 Kame ashí shuarti tunáa túraitji. Tuma asar Yusja̱i̱ métek péṉker ajastin peṉké jeatsji. \v 24 Tura Yus in waitnentrama asa kuítchaja̱i̱ “péṉkeraitme” túramji. Jesukrístuja̱i̱ uwemtikrampra asa túramji. \v 25 Tura Krístun akupkamiayi ni jakamuja̱i̱ ashí tunaan asakátratniun. Túramtai shuar Nin nekas enentáimtuiniakui Yus tsaṉkuramniaiti. Yaunchu tunáa túramun katsunteak enentáimtuschamiayi. Yamái tsaṉkuramnia nuna yaunchu nekáa, nuna túramniuyayi. \v 26 Tura yamaiya tunaancha tsaṉkureak ashí shuar Jesusan nekas enentáimtuinia nuna “péṉkeraitme” tuke tíminiaiti. Kristu jakamuja̱i̱ nuka paant ajasai. \p \v 27 Núja̱i̱ṉkia ii péṉker ajasjinia nu “winia kakarmarja̱i̱ túrunajai” tíchamnia asar ¿naṉkaamantu enentáimtumarminkaitiajⁱ? Peṉkesha. Warí, akupkamu umitsuk aya Kristu nekas enentáimtakrin Yus “péṉkeraitme” túramji. \v 28 Nuja̱i̱ páantaiti. Akupkamu umirtsuk aya Jesukrístu shiir enentáimtakrin Yus “péṉkeraitme” túramminiaitji. \p \v 29 Warí, Yuska Israer-shuarnasha tura núnisaṉ Israer-shuarchancha mai ni Yúsri̱nchukait. \v 30 Kame aya chikichik Yúschakait. Tura tsupirnakuncha tsupirnakchancha mai metek aya Jesukrístun nekas enentáimtuiniakui “péṉkeraitme” tíminiaiti. \v 31 Shuar Yúsan shiir enentáimtamuja̱i̱ péṉker ajastin áiniakui nuja̱i̱ ¿akupkamu ántar awajsamukait? Atsá. Antsu nuna naṉkaamas umirkatin awajsamuiti. \c 4 \s1 Apraámsha Yúsan shiir enentáimtamuja̱i̱ péṉker ajasmiania nu \p \v 1 Ashí Israer-shuara uuntri̱ Apraám enentáimtustai. Niisha ¿itiurak Yusja̱i̱ péṉker ajasma? \v 2-3 Ni péṉker takasmaja̱i̱ Yusja̱i̱ péṉker ajasuitkiuṉka naṉkaamantu enentáimtumarainti. Antsu Yus-Papí tawai: “Apraám Yúsan shiir enentáimtakui Yus “péṉkeraitme” tímiayi” tawai. Nu túramu asa Apraámsha Yus íimmianum naṉkaamantu enentáimprachminiaiti. \v 4 Shuar íniamna nu takasmatai ¿aya tsaṉka asam akiktatmek? Warí, ni takasmanum páchitsuk akikchatniukait. \v 5 Antsu shuar ni péṉker turamuri̱ enentaimtsuk áyatik “Yus tunáa shuaran péṉker awajniuiti” tu enentáimtakui Yuska tsaṉka asa “péṉkeraitme” tawai. \v 6 Tura péṉker túrachunak Yus “péṉkeraitme” takui nu shuar shiir warasminiaiti. Núnisaṉ tawai uunt akupin Tawit: \q1 \v 7 “Shuar ashí ni tunaari̱n Yus asakátar tsaṉkuramu ana nuka shiir enentáimpramniaiti. \q1 \v 8 Uunt Yus ni tunaari̱n enentáimtachma asa ti warasminiaiti.” Tu tímiayi Tawit. \p \v 9 ¿Aya tsupirnakukeash warasminiait? Tura tsupirnakchasha waraschamniakait. Warí, Apraám Yúsan shiir enentáimtakui Yus “péṉkeraitme” tímiayi. \v 10 Tura Apraám tuke tsupirnatsa̱i̱ṉ Yus nuna tímiayi. Emka Yus “péṉkeraitme” timia nú ukunam Apraám tsupirnakmiayi. \v 11 Apraám tsupirnatsuk Yúsan shiir enentáimtusmatai Yus “péṉkeraitme” tusa “tsupirnaktiniaitme” tímiayi. Núja̱i̱ṉkia ashí Yúsan shiir enentáimtuinia nú shuar tsupirnatskesha Apraám weeá áiniawai. Tura nu shuaran Yus “péṉkeraitme” tawai. \v 12 Tsupirnakusha aya tsupirnaku asa Apraám weeá áiniatsui antsu nu arant Apraámja̱i̱ métek Yúsan shiir enentáimtuinia nuka Apraám weeá áiniawai. Kame Apraám tuke tsupirnatsuk Yúsan shiir enentáimtusmiayi. \s1 Yus shiir enentáimtamuja̱i̱ Nii timia nu uminkiattawai \p \v 13 Yaunchu Apraáman Yus chicharuk “Amincha amée weeá shuarnasha jú̱ nuṉkan susattajai” tímiayi. Nunasha Apraám Yus akupkamun umireakui tíchamiayi. Antsu Apraám Yúsan nekas enentáimtakui Yus “péṉkeraitme” taku nuna tsaṉkatkamiayi. \v 14 Kame aya akupkamun umirniun súsatniuitkiuiṉkia nuikia Yus enentáimtustin ántraiti. Tura Yus Apraáman timia nusha ántraiti. \v 15 Akupkamu akui shuar umirkachka ti asutniáshtatuak. Tura atsakuiṉkia ¿asutniátniukait? ¿Itiurak umirtsuk ikiuktiṉ? \p \v 16 Tuma asamtai Yus ti aneṉkartin asa Nin nekas enentáimtuinian ashí tsaṉkatkaiti. Núja̱i̱ṉkia Apraám weeasha Yus Apraáman timia nuna páchitsuk wáinkiártatui. Iisha Apraámja̱i̱ métek Yus nekas enentáimtakur ní weeaitji. Tuma asamtai Muisais akupkamun umirniuncha tura umirniuchuncha mai metek ashí in Yus ashí Apraáman timia nuna tsaṉkatramkattaji. \v 17 Kame Yus-Papinium Apraám áatramuiti: “Untsurí shuarsha amée weeá ajasartatui.” Nu asamtai iisha Apraámja̱i̱ métek Yus shiir enentáimtakrinkia Yus incha Apraám weeá áintsaṉ íirmaji. Nú Yuska ti kakaram asa jakancha iwiaaku awajniuiti; tura atsana nunasha ana nútiksaṉ nájanui. \p \v 18 Yus “ti pampaṉtatme” takui Apraám ti uuntach áyat Yus timian enentáimtak yajutmartinian nákasmiayi. Nuja̱i̱ untsurí̱ shuar ní weeá ajasarmiayi, Yus timia áintsaṉ. \v 19-20 Apraámsha siaṉ (100) uwí takakuitiat tura ni nuwé̱ Sarasha júretsuk uunt ajasmataisha tuke iniaitsuk Yus tímia nuna nekas enentáimtusmiayi. “Yus nekasash ta” tútsuk shiir awajsamiayi. Nuja̱i̱sha nuna naṉkaamas kakaram ajasmiayi. \v 21 Tuma asa “nekas Yus tana nuna páchitsuk umiktatui” tu enentáimpramiayi. \v 22 Nu asamtai Yus “péṉkeraitme” tímiayi. \p \v 23 Tura Yus nekas enentáimtamunam Yus “péṉkeraitme” tana nu aya Apraámnak áatrachmaiti. \v 24-25 Antsu incha túramji. Iisha núnisrik ii Uuntri̱ Jesus nekas enentáimtakrinkia Yus incha “péṉkeraitme” turamtatji. Jesuska ii tunaari̱n jarutramkatniun surunkamiayi. Tura nuja̱i̱ Yus in “péṉkeraitrume” taku Jesusan ataksha iniantkimiayi. \c 5 \s1 Yus “péṉkeraitme” túramkurin shíiraiti \p \v 1 Tuma asamtai Yus nekas enentáimtakrin Yus “péṉkeraitme” túramji. Nuja̱i̱ iisha Yusja̱i̱ shiir nawamnaikiar pujaji. Núnaka ii Uuntri̱ Jesukrístu ni jakamuja̱i̱ sumartamkamiaji. \v 2 Tura Nii shiir enentáimtakur Yusai̱ weankaitji. Tura Kristu jarutramkakrin Yus ti anenmaji. Tura tuke anenma asakrin Niiji̱a̱i̱ métek shiir ajastin nákakur waraaji. \v 3 Nu arantcha yamái itiurchat pujayatrik nu itiurchatja̱i̱ unuimiartatji tusar waraaji. Katsuntratniuncha unuitiamji. \v 4 Tura nu unuimiarar ii katsuntramu paant átatui. Tura nuyá Yus ti shiir awajtamsattajnia nuka shiir enentáiji̱a̱i̱ nákastatji. \v 5 Nu ti shiir enentáimsar nákamuja̱i̱ anaṉmamtsuji. Yuska ni Shiir Wakani̱n ii enentái̱n pujurtamuk ni aneṉkartutairi̱n ti paant awajturmaji. Tuma asamtai Yus túratin nákajnia nu imiá nekas wainkiattaji. \p \v 6 Iikkia peṉké uwemprachmin asakrin tsawant jeamtai Kristu ashí shuara tunaari̱n jarukmiayi. \v 7 Shuar chíkich shuaran uwemtikratniun ¿jaruktatuak? Péṉker shuar aiṉ jarukchattawai. Kame ti peṉkeraitkiuiṉkia jarukchaintiash. \v 8 Antsu ii tuke tunáa áriniṉ Kristu jarutramkamiaji. Nuja̱i̱ in ti anenmajnia nuna ti paant iniakturmaji. \v 9 Tura ni numpe̱ja̱i̱ tunaarincha awajsamu asar imiá nekas Yus asutiámatniua nuyá uwempraitji. \v 10 Yusa nemasri̱ áyatar Yusa Uchirí̱ jakamuja̱i̱ yamaikia Yusja̱i̱ shiir nawamnaikiar pujaji. Nu arant nui̱kia Kristu tuke iwiaaku asa iiji̱a̱i̱ tsaniṉkiu asa ashí yajauchinmaya̱ uwemtikramar tuke shiir awajtamsattaji. \v 11 Ii Uuntri̱ Jesukrístu jakamuja̱i̱ Yusja̱i̱ shiir nawamnaikia asar ti waraaji. \s1 Ataṉsha tura Krístusha túrawarma \p \v 12 Ayu. Yámankamtaik emka áishmaṉ Ataṉ niṉki tunaan túramtai nú tunaaja̱i̱ ashí shuar tunaarintin ajasarmiayi. Tura ashí tunaarintin ajasar mash jákatin áiniawai. \v 13 Akupkamu atsakuiṉkia umirkachma nekaachminiaiti. Tuma aiṉ Muisais akupkamu atsai̱sha tuke tunaan túrin ármiayi. \v 14 Ataṉ pujumia nuyá Muisais tuke akupeatsai̱ṉ shuara tunaari̱ paantcha ai̱ṉ ashí shuar tunaan túrawar jákarmiayi. Kame ni tunaari̱ Ataṉna áintsachauyayi. Ataṉka Yus akupkamu paant ujakman umirkachmiayi. Antsu nu shuar Yus akupkamu paant nékainiachiataṉ tunaan túrin áiniak jákarmiayi. Tura Ataṉka Krístuja̱i̱ apatkar enentáimpratai. \p \v 15 Ataṉ tunáa túramia nuja̱i̱ apatka iisam, Yus in tsankatramaj nuka naṉkaamas péṉkeraiti. Kame Ataṉ niṉki tunaan túramuja̱i̱ ashí aents untsurí̱ armia nu, tunaarintin áiniak, jákarmiayi. Tura Yus in ti anenma asa chikichik áishmaṉja̱i̱ nuna naṉkaamas tí shiiran tsaṉkatramaji. Jesukrístuja̱i̱ṉkia untsurí̱ shuaran uwemtikrar ti shiiran tsaṉkateawai. \v 16 Ataṉka tunaari̱ imiá yajauch ai̱ṉ nuna naṉkaamas péṉkeran Yus tsaṉkatramkaitji. Iis, aya chikichik tunaan túramuja̱i̱ aents sumamawarmiayi. Antsu Yus uwempratniun tsaṉkatramaj núja̱i̱ṉkia ti untsurí̱ tunaan asakáruiti, tura “péṉkeraitme” túramji. \v 17 Chikichik áishmaṉ tunaan túramuja̱i̱ aents jákatin áiniawai. Tura nuna naṉkaamas chikichik áishmaṉ Jesukrístu túramuja̱i̱ ti shiir pujustatji. Kame Yus ti anenma asa ii péṉker túratsriniṉ “péṉkeraitrume” túramji. Nu asamtai yamaram iwiaakmanum kakaram ajaji. \p \v 18 Ataṉ tunaan túramuja̱i̱ ashí tunaarintin ajasar jákarmiayi. Núnisaṉ Jesukrístu péṉker túramuja̱i̱ ashí shuar Yus “péṉkeraitme” timia nuka yamaram iwiaakmaja̱i̱ tuke pujusartatui. \v 19 Núnisaṉ chikichik áishmaṉ umirkachmaja̱i̱ untsurí̱ tunaarintin ajasarmiayi. Tura chikichik áishmaṉ umirkamuja̱i̱ untsurí̱ shuar péṉker awajnasarmiayi. \p \v 20 Wats, tunáa ti paant atí tusa Yus ni akupkamuri̱n susamiayi. Túrasha ti tunáa pampaakui Yus nuna naṉkaamas waitnentramak nu tunaan asakátramji. \v 21 Shuar tunaan túrin ásar jákatin ármiayi. Tura núnisaṉ ii Uuntri̱ Jesukrístu túramuja̱i̱ Yus in “péṉkeraitrume” túramkurin iisha tuke iwiaaku pujustiniaitji. \c 6 \s1 Krístuja̱i̱ jaka asar tunáa túrachminiaitji tura Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar iwiaakuitji \p \v 1 Núnisaitkiuiṉkia Yus naṉkaamas waitnentrampratai tusar ¿tunáa túrattajik? \v 2 Péṉkea. Warí, iikia tunáa túrashtin jákaitji. Jákaka ¿itiurak tunaan túramniait? \v 3 Imianniutikia Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar imianir Niiji̱a̱i̱ métek jaka áintsar aji. \v 4 Tura imianir Krístuja̱i̱ jaka áintsar métek iwiarnasuitji. Tura Yus ti kakaram asa Krístun jakan iniantkimia núnisaṉ incha nu kakarmaja̱i̱ yamaram enentáiji̱a̱i̱ péṉker wekasatniun iniantamkimiaji. \p \v 5 Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar Niiji̱a̱i̱ métek jaka áintsaṉketji. Tura núnisaṉ Niiji̱a̱i̱ métek nantaktiniaitji. \v 6 Yaunchu enentáimtai̱ṉkia Krístuja̱i̱ métek jaka asamtai ii yajauch wakerutain emeṉkátrutmakuitji. Tuma asamtai yamaikia peṉké umirkashtiniaitji. \v 7 Kame ¿jákaka itiurak tunaan túrat? Yamaikia aṉkant ajasuitji. \v 8 Iisha nekas Krístuja̱i̱ jákaitkiurkia Niiji̱a̱i̱ métek tuke iwiaaku pujustin enentáimji. \v 9 Kame Krístuka chikichkí jaka nantakin asa atakka jákashtatui. Túmaitkiui atakka ajakrachminiaiti. \v 10 Kristu chikichkí jaka asa ashí tunaaja̱i̱ itit awajsachmin ajasuíti. Tura yamaikia iwiaaku pujá asa Yúsan shiir awajsatniun pujawai. \v 11 Atumsha núnisrumek jaka áintsarum tunáa túrachmin enentáimtumastarum. Antsu ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asarum iwiaaku pujakrum Yus shiir awajsatarum. \p \v 12 Nu asamtai tunaaka aya̱shmi̱i̱n akuptamkashtiniaitrume. Aya̱shí̱ wakeramuri̱ umirkashtiniaitrume. Aṉkantaitrume. \v 13 Atumi aya̱shí̱ tunaan túrat tusarum ikiasairap. Antsu jakamunmaya̱ nantakin asarum Yus wakeramu túratin surumaktarum. Tura aya̱shmisha aya péṉkernak túratí tusarum Yus íiktustarum. \v 14 Akupkamu umirkatniuja̱i̱ iwiaaku pujatsrume. Antsu atumin Yus ti anenma asa yamaram iwiaakman suramsaitrume. Tuma asamtai yamaikia tunaaka nupettamkachminiaiti. \s1 Tuke umireajnia nuna takarniuri̱ntji \p \v 15 Nuikia akupkamu umirtsuk antsu Yus ti anenma asakrin iwiaaku pujakur ¿“Páchitsuk tunaan túramniaitjai” títiatjik? Péṉkea. \v 16 Tuke umireajnia nuna takarniuri̱ntji. Nuka nékatsrumek. Tura ni takari̱n ajasam umirkatniuitme. Tuma asamtai tunáa umirkurkia ni takarniuri̱ntji tura umirkar jakattaji. Tura Yus umirkurkia péṉker wekasattaji. \v 17 Atumsha yáunchuka tunáa umirniuitiatrum ikiukrum yamaikia nekas chicham antukurmena nu nekas atumí enentái̱ji̱a̱i̱ umirkaitrume. Tuma asamtai Yus ti yumiṉsatniuiti. \v 18 Yamaikia tunaanumia̱ aṉkant ajasu asarum ti péṉker wekasatniunam pachiinkiaitrume. \v 19 Paant nekaak tusan takarniun pachisan tájarme. Wats, yaunchu atumí aya̱shi̱ muí̱jmiainian tura ashí yajauchin túrat tusarum tsaṉkamakmarme. Núnisrumek yamaikia atumí aya̱shi̱ péṉkeran túrat tusarum tura tuke Yusja̱i̱ shiir wekasat tusarum tsaṉkamaktarum. \v 20 Atumsha tunáa umirniuyarme nuikia péṉker wekaichauyarme. \v 21 Tura núja̱i̱sha ¿warí péṉkerna yáinmakmarum? Iista, yamái natsanmainchakait. Nusha jákatniunam júawai. \v 22 Antsu yamaikia, tunaanumia̱ uwempra asarum Yus umirniuitrume. Antsu ju̱ka Yusja̱i̱ shiir wekasatniunam júawai tura nuyá tuke iwiaaku pujustatrume. \v 23 Tunáa takarkumka tuke jákatniun akirmaktatui. Antsu Yuska iikia takaatsriniṉ peṉké ántar tuke iwiaaku pujustinian suramsattaji. Ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkia pujá asakrin nuna túrutmattaji. \c 7 \s1 Akupkamuja̱i̱ aṉkantaitji \p \v 1 Enentáimpratarum yatsuru. Jákaka akupkachminiaiti. Aya iwiaakna nu akupkamniaiti. Nu paant nékatsrumek. \v 2 Wats, nuwa̱ nuátkamu ni aishri̱ iwiaakkui niiji̱a̱i̱ tsaniṉ pujustiniaiti. Tura aishri̱ jakamtai aṉkant ajawai. \v 3 Tuma asamtai aishri̱ iwiaakai̱ṉ chíkich áishmaṉja̱i̱ tsaníakka tsanirmawai. Tura ni aishri̱ jakamtai chíkich áishmaṉja̱i̱ páchitsuk nuatnakminiaiti tura nuikia tsanirmatsui. \p \v 4 Núnisrumek atumsha, yatsuru, Kristu aya̱shí̱ muchitmari̱ ajasu asarum akupkamu emettachmin jaka áintsarum ajasuitrume. Túrakrum Krístuja̱i̱ nuatnaikiatin áintsarum aṉkantaitrume. Niisha jakamunmaya̱ nantakniuiti. Yamaikia Krístunu ajasu asar Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkiar Yus wakeramu péṉker túratniuitji. \v 5 Yaunchu wakerutai umirniuyaj nui̱ akupkamu enentáimtusar nuna naṉkaamas yajauchia nu wakerimji tura jákatniunam juramkimji. \v 6 Antsu yamaikia akupkamu emettachmin jaka asar aṉkant ajasuitji. Túrunar akupkamu yaunchu áarma nu iniaisar yamaikia Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ tsaníakur yamaram iwiaakmaja̱i̱ péṉker wekasamniaitji. \s1 Winia enentáirui̱ tunáa ana nu \p \v 7 Núnisaitkiuiṉkia “Akupkamu yajauchiiti” ¿titiajiash? Atsá. Warí, akupkamuka tunaan ti paant awajeawai. Akupkamu “Chikichna wakerukaip” táchakuiṉkia wakerukcha̱a̱jai. \v 8 Tura nu akupkamun enentáimtakui winia enentáirui̱ tunáa ana nu ashí yajauchin ti wakerumtikrimiayi. Kame akupkamu atsakui tunaan ti enentáimtichaintjai. \v 9 Yaunchu akupkamun nékachkun náṉkamsanak enentáimniuyajai. Tura akupkamun nekaan tunaan nekaamjai tura jaka áintsanak ajasjai. \v 10 Tuma asamtai akupkamuja̱i̱ péṉker wekasatniuitiatan umirkatniun tujintiakui aya jákatniunam jurukni. \v 11 Kame tunáa wakerutaiṉkia nu akupkamuja̱i̱ anaṉkrua péṉker iwiaaku pujustinian surutsuk nu akupkamuja̱i̱ jákatniunam jurukmiayi. \p \v 12 Tuma asamtai akupkamuka Yusna asa ti peṉkeraiti. Yajauchichuiti. \v 13 Nuikia ¿péṉkera nu jákatniunam júrawak? Atsá. Antsu tunáa wakeruktin jákatniunam jurukmiayi. Nuna tura asa tunáa imiá yajauchia nu nekaamniaiti. Tura tunáa wakerutai péṉker akupkamuja̱i̱ jákatniunam jurukmiatai, nuja̱i̱ Yus “tunáa wakerutai imiá yajauchiiti” tusa paant awajsamiayi. \v 14 Akupkamuka Yúsnaiti. Nu paant nékaji. Antsu wikia aya̱shna nuna wakerakun tunaan umireajai. \v 15 Kame túrajna nuna itiurchat enentáimtajai. Péṉker túratniun wakeraj nuna túratsjai. Antsu nakitiaj nuna nekaska túriniaitjai. \v 16 Akupkamu péṉkeran nekaan umirkatniun wakerajai. Túrayatnak umirchaitjai. \v 17 Tuma asamtai wíchaitjai tunaan wakerakun túrajna nuka. Antsu winia enentáirui̱ tunáa wakerutai pujá asa nu túrumtikriniaiti. \v 18 Yaunchu enentáimtai winia enentáirui̱ pujana nu peṉké yajauchiiti. Nuna ti paant nékajai. Tuma asamtai péṉker túratniun wakerayatnak peṉké tujintiajai. \v 19 Péṉker túratniun wakerayatnak túratsjai. Antsu tunaan nakitiaj nuna túrajai. \v 20 Nu asamtai nakitiaj nuna túrakun wíchaitjai antsu winia enentáirui̱ tunáa wakerutai pujana nu túriniaiti. \p \v 21 Jú̱nisaiti. Péṉker túratniun wakerakun aya tunaan íṉkiuajai. \v 22 Nekas enentáiji̱a̱i̱ Yusa akupkamuri̱n wakerajai. \v 23 Tumai̱ yaunchu enentáimtai winia enentáirui̱ pujurtak nupettawai tura nekas wakeraj nuna akirturui. \p \v 24 Maa, ti waitiajai. Jú̱ aya̱sh wakeramuja̱i̱ jákatniunmaya̱ ¿yaki uwemtikrurat? \v 25 Yuska ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ túrutmamniaitji. Tuma asamtai Yúsan ti yumiṉkiajai. Ayu. Winia enentáirja̱i̱ Yus akupkamun umirniuitjai. Antsu winia aya̱shruja̱i̱ tunaan umireajai. \c 8 \s1 Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ péṉker wekasatin \p \v 1 Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiarun Yuska “tunaan túrawar jákatniunam wémin áiniawai” tatsui. Nu shuar ni aya̱shi̱ wakerana nuna umirtsuk Yusa Wakaní̱ wakerana nuna umirainiawai. \v 2 Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asakrin Yusa Wakaní̱ nekas iwiaaku awajtamsaitji. Tuma asamtai tunáa túratniunmaya̱ tura jákatniunmaya̱sha aṉkant ajasuitji. \v 3 Aya̱sh wakerutaiṉkia, wi akupkamun enentáimtakui, nuna naṉkaamas tunaan wakerumtikrimiayi. Tuma asamtai akupkamuka yáinkiachminiuyi. Antsu akupkamu tujinkiamia nuna Yus túraiti. Ni Uchirí̱n aya̱shtin awajas tunaan jarukat tusa akupkamiayi. Tura nuja̱i̱ aya̱sh tunáa wakeramun nupetkamiayi. \v 4 Túramtai ii yamaikia aya̱sh wakerana nu umirtsuk tura Yusa Wakaní̱ wakeramu túrar akupkamu tana nu umirniuitji. \v 5 Aya̱sh wakeramun umirainia nu, aya̱shnia nunak enentáimtuiniawai. Antsu Yusa Wakaní̱ wakeramun páchinia nuka Yúsnan enentáimtuiniawai. \v 6 Aya̱shnia nuna enentáimtuinia nú shuar jákatniunam wénawai. Antsu Yúsnan enentáimtuinia nuka Yusja̱i̱ shiir nawamnaikiar tuke pujusartatui. \v 7 Aya aya̱sh wakeramun enentáimtuinia nú shuar Yusa nemasri̱ áiniawai. Yus akupeamun nakitiainia ásar ni taman umirkatniun peṉké jeainiatsui. \v 8 Tuma asamtai shuar ni aya̱shí̱ wakeramuri̱ warareakka Yúsan shiir awajsachminiaiti. \p \v 9 Tura átumka aya̱sh wakeramu umirtsuk tura Yusa Wakaní̱ pujurtamkurmin ni wakeramu enentáimtiniaitrume. Ashí shuar Krísturtin ainia nu ni Wakani̱n takaku áiniawai. Takakchaitkiuṉka nuikia Krístunuchuiti. \v 10 Tura Kristu atumin pujurtamkurminkia atumí aya̱shi̱ tunaaja̱i̱ jakamnia ai̱ṉ Yus “péṉkeraitme” túramu asamtai atumí wakaní̱ṉkia nekas tuke iwiaakuiti. \v 11 Yus Jesukrístun jakan iniantkimiayi. Tuma asamtai ni Wakaní̱ atumí enentái̱n pujurtamkurminkia Jesusan iniantkimia núnisaṉ nu Wakanja̱i̱ yamaram iwiaakmaja̱i̱ iniantamkittiarme. \p \v 12 Tuma asamtai, yatsuru, aya̱sh wakeramu peṉké umirkashtiniaitji. \v 13 Aya̱sh wakeramu umirniuitkiurmeka jakattarme. Antsu Yusa Wakaní̱ pujurtamkurmin aya̱sh wakeramu nupetkarmeka péṉker wekasarum nekas iwiaaku átatrume. \p \v 14 Ashí shuar Yusa Wakaní̱ timiaja̱i̱ métek wekainia nu, nu shuar nekas Yusa uchirí̱nti. \v 15 Yusa Wakaní̱ in pujurtamkurin Yusa uchirí̱ ajasar sapijmiatsuk Yusai̱ weamkar “Aparú” tímimniaitji. \v 16 Nu Wakan “nekas Yusa uchirí̱nme” ii enentái̱n túramji. \v 17 Tura ni uchirí̱ ajasu asakrin Yus tímia núnisaṉ ashí Níiniun suramsattaji. Krístun ashí susattana núnisaṉ incha suramsattaji. Yamái Krístunu takaakur wáitiakrikia ukunam Krístuja̱i̱ métek ti shiir awajnastatji. \p \v 18 Maa, yamái ti wáitiakrisha ukunmaṉka nayaimpiniam ti shiir pujakur nu wáitsamu kajinmatkittiaji. \v 19 Tsawant jeamtai Yus ashí ni shuari̱n Niiji̱a̱i̱ métek ti shiir awajsartatui. Nuiṉ nekas Yusa uchirí̱ ainia nu ti paant nekanattawai. Nu tsawantan wáinkiatniun ashí Yus najanamu írunna nu ti nákainiawai. \v 20 Ashí Yus najanamia nuna yámankamtaik ti péṉker najanamiayi. Túrasha yajauch ajasmiayi. Nusha ní neaskeka túrunachmiayi. Antsu Yus ukunam ataksha iwiarnartin atí tusa tunáa waya̱munam yajauch ajasat tusa tsaṉkatkamiayi. Tuma asamtai iwiarnartin tsawantan nákawai. \v 21 Nu tsawantai̱ ashí Yus najanamu emesnartinniumia̱ uwemprartatui. Tura ashí Yus najanamuka shuar Yusa uchirí̱ ajasarua nuja̱i̱ métek shiir awajnasar aṉkant ajasartatui. \v 22 Yamaisha ashí Yus najanamu ainia nu, nuwa̱ jatema wáitia nunis ti wáitiainiawai. \v 23 Yus najanamuka ashí wáitiainiawai. Iisha Yusa Wakaní̱ takakiatar ti wáitiaji. Tura Yusa Wakaní̱ takakkur ashí Yus suramsattajnia nu nékaji achiktin. Tuma asar nekas Yusa uchirí̱ paant awajnastin tsawant nákaji. Nui̱sha ii aya̱shí̱sha aṉkant awajnastatui. \v 24 Nu tuke enentáimtuki wéakur takamtsuk uwemprattaji. Yamái nu wáinchiatar tuke nákaji. Warí, ¿wáinjinia nu nákajik? \v 25 Tuma asar tuke waincha asar katsuntrar nákaji. \p \v 26 Nu arantcha ii kakarmachu nekapeakrin Yusa Wakaní̱ yáinmaji. Kame Yus áujsatniusha nékachkurin in yáinmaji. ¿Warí seattajⁱ tura itiur seatjik? Nu nékatsji. Tura itiurchat pujakur ti wáitiakrincha Yusa Wakaní̱ in áujturmaji. \v 27 Tura Yus ii enentái̱n enentáimtaj nuna nékaiti. Tuma asa ni shuari̱ asakrin ni Wakaní̱ ni wakeramuja̱i̱ métek seatramkurin ántawai. \s1 Ti nupetmakuitji \p \v 28 Yus anea asakrin ashí naṉkaatamjinia nuja̱i̱ Yus pujurtamji. Tura nuja̱i̱ péṉker awajtamji. Nu paant nékaji. Tura Ni wakerimia núnisaṉ Ní shuar awajtamsaitji. \v 29 Yámankamtaiknumia̱ in nekarmak ni Uchirí̱ Jesukrístuja̱i̱ métek ajasat tusa achirmakmiaji. Nuja̱i̱ Yusa uchirí̱ untsurí̱ ajasji. Tura Kristu ii iwiai̱rinti. \v 30 Tura Yus achikmia nuna Niiniu awajsamiayi. Tura nu shuaran “péṉkeraitrume” tímiayi. Tura ti shiir awajsamiayi. \p \v 31 Wats, nuikia Yus in yáinmakrin ¿yaki in nupettamkattajⁱ? \v 32 Ni Uchirí̱ncha suritramkachmiaji antsu in jarutramkat tusa akupturmakmiaji. Tura asa ni Uchirí̱ji̱a̱i̱ métek ti shiira nuna ashí suramsashtatjik. \v 33 Yus achikmia nú shuaran ¿yaki sumamtikiat? Yus Ápaka “péṉkeraitrume” tiniu asa peṉké túrashtatui. \v 34 Tura ¿yaki “jinium apenáti” titi? Warí, Kristu peṉké túrashtatui. Antsu nu shuaran jarukmiayi. Tura nantaki Yusa untsuurini̱ ekemas in áujturmaji. \v 35 Kristu ti anenma asakrin in akantamkitin atsawai. Wáitiakrisha, itiurchat íṉkiuakrisha, shuar áintramkurnisha, tsukamakrisha, entsatai atsakuisha, tsúumainja̱i̱sha, tura mantamnakrisha, nuja̱i̱ “Kristu anentsui” tíchamniaitji. Nuka Kristu aneṉkrattairi̱ya̱ akantamkitin jeatsui. \v 36 Yus-Papniumsha jú̱nis áarmaiti: \q1 “Amée-shuar asar tuke mantamnatin pujaji. Murik máatniua áintsaṉ enentáimturmaji.” \m Tu áarmaiti. \m \v 37 Tuma ai̱ṉ Kristu in anenma asakrin Niiji̱a̱i̱ ti nupetmakuitji. \v 38 Kristu aneṉkrattairi̱ya̱ akantamkitin peṉké atsawai. Nuna ti paant nékajai. Jákatniusha, iwiaakmasha, nayaimpinmaya̱ suntarsha, ashí nayaimpinmasha tura nuṉkanmasha akupin ainia nusha, yamái írunna nusha, ukunam átatna nusha, \v 39 yakí írunna nusha, nuṉká írunna nusha, kame ashí Yus najanmu írunna nusha Yusa aneṉkrattairi̱ya̱ peṉké akantamkichminiaitji. Yusa aneṉkrattai̱sha ii Uuntri̱ Jesukrístu túrunamuja̱i̱ paant wainji. \c 9 \s1 Yus Israer-shuaran ni shuari̱ arti tusa achikiarmiania nu \p \v 1 Yamái tájana nu Kristu shuari̱ asan imiá nekasan wáitrutsuk tájai. Winia enentáirsha tura Yusa Wakaní̱sha “nekas tawai” turutainiawai. \v 2 Israer-shuaran waitnentakun ti kuntuts enentáimjai. \v 3 Wíishuar áiniakui Krístunmaya̱ kanakin yumiṉnaraintjai nuja̱i̱ wíishuaran yáiṉminiaitkiunka. \v 4 Israer weeá shuar áiniawai. Tura ni uchirí̱a áinis Yus achikiaruiti. Yusa winchari̱sha niiji̱a̱i̱ pujumiayi. Yaunchu Chicham ni weatri̱ji̱a̱i̱ iwiaramuncha tura Muisais akupkamuncha susamiayi. Tura Yusa Je̱e̱n Nin shiir awajsatniun jintintiamiayi. Tura ukunam shiir tsaṉkatkattana nunasha ujakmiayi. \v 5 Ni wea̱trí̱in Yúsan ti péṉker enentáimtin irunmiayi. Krístusha aents ajas nú shuarnum akiiniamiayi. Krístuka Uunt Yus asa tura ashí akupin asa Niṉki tuke shiir awájnastí. Núnisaṉ atí. \p \v 6 Kame Yus ashí Nii timia nuna Israer-shuaran súsachmataisha nuja̱i̱ “Yus timia nu uminkiachuiti” tíchamniaiti. Antsu ju̱nis enentáimpratniuiti: ashí Israer weeá áiniayatan Yusja̱i̱ íismaka ashí nekas Israer-shuar áiniatsui. \v 7 Núnisaṉ Apraám weeá shuarsha ashí nekas ni shuar áiniatsui. Iis, Yus Apraáman tímiayi “Aya Isak pampaṉma amee shuarum ártatui.” \v 8 Nuja̱i̱ páantaiti. Shuar aya Apraam weeá akiinia asa Yus timian wáinkiashtiniaiti. Antsu Yus timiaja̱i̱ métek akiinia nu nekas Apraám weeá shuar áiniak Yus timian wainkiattawai. \v 9 Kame Yus Apraáman tímia nu jú̱iti: “Tsawant jeamtai jeartiatjame, tura ame nuwe̱m Sara uchin takustatui.” Tu tímiayi. \p \v 10 Nu arantcha, ii wea̱tri̱ Isaka nuwe̱ Ripikia jimiampramiayi. \v 11-13 Nu uchisha akiiniainiatsa̱i̱ṉ péṉkernasha tura yajauchincha túruiniatsa̱i̱ṉ Yus Ripikian tímiayi: “Iwiai̱ria nu ni patai̱n umirkattawai.” Ataksha núnisaṉ Yus ni Papiri̱i̱n chichak “Jakupan aneakun Esaun nakitramjai” tímiayi. Nuja̱i̱ṉkia páantaiti. Yus wakerak aya ni enentái̱ji̱a̱i̱ṉ shuaran achikminiaiti. Nu shuar túrunamu enentáimtutsuk túramniaiti. \p \v 14 Túriniaitkiui “Yus péṉkerchaiti” ¿titiajiash? Atsá. \v 15 Yus Muisaisan jú̱nis tímiayi: \q1 “Wi wakerajna nunak waitnentrattajai.” \m \v 16 Tuma asamtai shuar ti wakerakuisha tura kakaram takaakuisha aya nuja̱i̱ Yus waitnentatsui. Antsu aya ní enentái̱ji̱a̱i̱ṉ wakerak waitnentawai. \v 17 Ataksha Yus-Papininum tawai “Yus Ejiptu nuṉka akupniuri̱n tímiayi \q1 “Ámiji̱a̱i̱ ashí nuṉkanam winia kakarmarun nekaawarat tusan uunt akupniun awajsamjame” tímiayi” tawai. \m \v 18 Tuma asamtai Yus Nii wakera nuna waitnentawai. Túrasha Ejiptu akupniuri̱n túramia núnisaṉ Nii wakera nú shuaran enentái̱n kátsuram awajtawai. \p \v 19 Tura “Núnisaitkiuiṉkia ¿urukamtai shuaran Yus súmamtikia? turutchatapash. Nii wakerakuiṉkia ¿itiurkattajik?” turutchatapash. \v 20 Warí, aents asam Yusja̱i̱ ¿tunaiminkiaitiam? Nuwa̱ piniṉkian nájankui núweka “¿urukamtai jú̱nis najatam?” tíminkiait. \v 21 Nuwa̱ wakerakka nu nuweja̱i̱ amamkuncha tura yukunnasha nusháa takakmastinian mai najanachminkait. \p \v 22 Yajauch shuar ti asutiátin áiniak emesnartinnium wétin áiniawai. Yus nu shuaran asutiá ni kakarmari̱n iniaktustaj tayat ti katsuntramiayi. \v 23 Tura katsunteak ni aneṉkrattairi̱n iniakmasmiayi. Nú arant nuikia in waitnentramak shíir enentaiji̱a̱i̱ péṉker awajtamkur ni anenkrattairi̱ ti paantchakait. Nekas shíir enentaiji̱a̱i̱ péṉker ajasat tusa yaunchu iwiartampramiaji. \v 24 Tura incha, Israer-shuarnumia̱sha Israer-shuarchanumia̱sha, ni shuari̱ ajasat tusa achirmakmiaji. \v 25 Núnisaṉ yaunchu Yúsnan etserin Useas Yus-Papinium tawai: \q1 “Wíishuarchan Wíishuar awajsattajai. Aneachmancha aneamu awajsattajai. \q1 \v 26 Tura Yus “Wíishuarchaitrume” tímia nú shuaran “Nekas iwiaaku Yusa uchirí̱niuitrume” ukunam títiatui.” \m Tu áarmaiti. \v 27 Antsu Isayas Israer-shuaran páchis tímiayi: \q1 “Israer weeá ti naṉkaamas untsurí̱ áiniayat peṉké ishichik uwemprartatui. \v 28 Kame Yus yajauchin akupkataj timia nuna takamtsuk wárik umiktatui.” \m \v 29 Núnisaṉ Isayas ataksha tawai: \q1 “Ashí akupeana nú Yus in waitnentramachkurniṉkia Sutuma péprusha Kumura péprusha takamtsuk jákarmia núnisaṉ jáka̱a̱ji.” \s1 Israer-shuar uwempratin chichamja̱i̱ tujinkiarmiania nu \p \v 30 Wátsek, Israer-shuarcha, Yus iisam ni túramuri̱ji̱a̱i̱ “péṉkeraitji” tu enentáimtumainiachunak, Yuska, Nii enentáimtusam, “péṉkeraitrume” tímiayi. \v 31 Antsu Israer-shuarka péṉker akupkamun umiktinian wakeruiniayataṉ tujintiainiakui nuja̱i̱ péṉker ajastinian tujinkiarmiayi. \v 32 ¿Urukamtai tujinkiarma? Yúsan enentáimtutsuk aya ni péṉker túramuja̱i̱ péṉker ajastinian enentáimtuiniak tujinkiarmiayi. Krístun enentáimtustinian nakitiainiak shuar kaṉkapen awaṉkemtuktinia núnisaṉ iniararmai. \v 33 Tura kaya tukumkar iniarchamniakait. Nu asamtai Yus-Papinium Krístun pachis tímiayi: \q1 ““Seuṉ péprunam kayan ikiuajai, tawai Yus. Nu kayanam Israer-shuar tukumkar iniarartatui. Antsu Nin shiir enentáimtuinia nú shuar natsa̱a̱rchartatui” tawai.” Tu áarmaiti. \c 10 \p \v 1 Yatsuru, Israer-shuar uwemprarat tusan ti wakerakun Yúsan áujtajai. \v 2 Maa, uwempratniun nékachiataṉ Yúsan shiir awajsatniun ti wakeruiniawai. \v 3 Túmaitiat shuáran Yus péṉker awajsatniun nékachu ásar aya ni péṉker túramuja̱i̱ṉ péṉker ajastinian wakeruiniawai. Tuma ásar Yus péṉker enentáimtamuja̱i̱ péṉker ajastinian jeacharai. \v 4 Aya Kristu enentáimtamuja̱i̱ péṉker ajastin asamtai akupkamu umirkatniuja̱i̱ péṉker ajastin ántraiti. \p \v 5 Akupkamuja̱i̱ péṉker ajastinian pachis Muisais tímiayi: “Nuna takamtsuk umirniuka nuja̱i̱ péṉker pujustatui.” Tu áarmaiti. \v 6 Antsu Krístun enentáimtus péṉker pujustinian pachis shuar ju̱na tíminiaiti: “Ti itiurchata áinis “¿Yaki nayaimpiniam waka Krístun itiaratⁱ?” tiirap,” tawai. \v 7 Tura ¿Yaki jakamunam we Krístun iniantkit?” tiirap” tawai. \v 8 Tura ju̱nasha tawai: “Yus-Chicham yúpichuch umirkamniaiti. Aya enentáimja̱i̱ enentáimtakum wenumja̱i̱ ujaktiniaitme.” Nu Chicham “Yus enentáimtustiniaiti” tawai. Nu Chicham tuke étsereaj núiti. \v 9 Yus Jesusan jakan iniantkimia nu enentáimtakum tura wenumja̱i̱ “Jesus winia Úuntruiti” takum uwemprattame. \v 10 Kame Kristu enentáimtakmin Yus “péṉkeraitme” turamtatui nuyá wenumja̱i̱ “Jesukrístun enentáimtajai” tákum uwemprattame. \p \v 11 Ataksha Yus-Papinium tawai: “Nin shiir enentáimtuinia nú shuar natsa̱a̱rchartatui.” \v 12 Tuma asamtai ashí shuar, Israertisha Israerchasha, mai metek Yúsan shiir enentáimtuinia nuna Yus ti aneak ashí péṉkeran súawai. Tura ashí métek ni Úuntrinti. \v 13 Nu arantcha “Ashí shuar Uuntan áujea nu uwemprattawai” yáunchu Krístunun tu áatramuiti. \v 14 Tura Krístun enentáimtuiniachusha ¿itiurak Nin áujsarat? Tura Krístun nékainiachusha ¿itiurak Nin enentáimtusarat? Tura Yus-Chicham ujaachmasha ¿itiurak nekaawarat? Shuar Yus-Chichaman ujaktiniaiti. \v 15 Tura akupkachmasha ¿itiurak Yus-Chichaman ujakarat? Tura shuar Yus-Chichaman etserkataj tusa wéana nuna Yus-Papinium tawai: \q1 “Shuar Yusa Shiir Chichame̱n etserki weana nu ti shíirchakait.” \p \v 16 Tura ashí shuar uwempratin chichaman ántuiniayataṉ umirainiatsui. Isayassha yaunchu aak tímiayi: \q1 “Uuntá, ¿yaki ii étserman antukaruit?” \m \v 17 Paantchakáit. Kristu túramu ujakam antuktiniaiti. Tura antukar Krístun shiir enentáimtustiniaiti. \p \v 18 Tura ¿Israer-shuar Yus-Chichaman antukcharu ásaraṉ Yúsan enentáimtuscharma? Atsá. Warí, Yus-Papí tawai: \q1 “Ashí nuṉkanam ni chichame̱ antunkaiti.” \m \v 19 Tura “Israer-shuar nu chichama̱n antukariat ¿paant nekaawarmaashi?” inintrusminiaiti. Tura nekas nekaawarmai. Tuma asamtai Muisais tawai: \q1 “Israer-shuarchan nékachu ainiana nuna shiir awajeakun akajkattajrume.” \m \v 20 Nuyá Isayas ashamtsuk áarmiayi: \q1 “E̱a̱tkacharua nu wáitkiarmiayi. Inintruiniatsa̱i̱ṉ wantintiukmiajai.” \m \v 21 Tura Israer-shuaran áujmatuk tímiayi: \q1 “Tuke iniaitsuk Winin winiarti tusan nu shuaran untsúajai. Tura nakitrurar umirtuiniatsui.” \c 11 \s1 Chíkich Israer-shuarsha uwemprartatui \p \v 1 Tura Israer-shuar Yúsan umiiniachkui ¿Yus nin iniaisaashit? Péṉkea. Warí, wi Israer-shuarchakaitiaj. Wi Apraámsha tura Piṉjamiṉ weeá akiiniachukaitiaj. \v 2 Yámankamtaikniumia̱ Yus Israer-shuaran ni shuar arti tusa achikiu asa yamaikia iniaisashtatui. \p Ti yaunchu Yúsnan etserin Erías Israer-shuaran pachis Yúsan áujtak tímiayi: \v 3 “Uuntrú, namaṉ awa̱sar Yus sútaincha mash sa̱a̱kiarai. Áminiun etserniuncha mash máawarai. Tura wiki juakjai. Tura winiasha “mantuatai” turutainiawai.” Tu áujsamiayi. \p \v 4 Tura Yus aya̱k tímiayi “Siati mir (7000) áishmaṉkan Israer-shuarnumia̱ apujtumsaruitjai. Nu shuar ántar-yus Páaran tikishmatrachu áiniawai” tímiayi Yus. \p \v 5 Núnisaṉ yamaisha Yus ti waitnentainia asa ashí Israer-shuarnumia̱ ni shuari̱n achikiuiti. \v 6 Yus ni enentái̱ji̱a̱i̱ṉ waitnentak túraiti. Nú shuar péṉker tura asamtai waitnentatsui. Yus aya péṉkernak waitnentakka nuikia waitneṉkratchainti. \p \v 7 Ayu. Nuikia ashí Israer-shuar péṉkeran e̱a̱karu ai̱ṉ aya Yus achikmia nú shuar wainkiarmiayi. Antsu ni achikchamuka nuna naṉkaamas nekaachmin ajasar kusurua núnin awajnasarmiayi. \v 8 Yus-Chichamsha núnisaṉ tawai: “Yus enentáimchatai enentáin súsarmiayi. Wáinmashtai ji̱i̱ncha tura ántushtai kuíshniasha súsarmiayi. Yamaisha núniskete.” \v 9 Tawitcha yaunchu aak tímiayi: \q1 “Tuke tunáa túrin ásar namperan najanainiaksha achinkiar ti asutniáwarti. \q1 \v 10 Ni enentái̱n kusurarti tura wainmakcharti. Itiurchat ana nusha, káarak kijinia áintsaṉ, tuke áentskatá.” Tu áarmiayi. \s1 Israer-shuarcha uwempramin áiniawai \p \v 11 Watsek, Israer-shuar kayá tukumkar ¿tuke iniaararuk áinia? Atsá. Antsu Israer-shuar umirkachmaja̱i̱ Israer-shuarcha yamaikia uwempratin jeainiawai. Nuja̱i̱ Israer-shuarsha nuja̱i̱ métek uwempratniun enentáimsartatui. \v 12 Israer-shuar umirkachmaja̱i̱ ashí shuar, Israercha ainia nusha, uwempramnia ajasarmiayi. Nuna naṉkaamas Israer-shuar atak Yúsan enentáimtuiniak uwemprarmatai nuja̱i̱ ashí shuar ti peṉker ajasartatui. \p \v 13 Israer-shuarchatirmea, atumin uwempratin chichaman etserkatniun Yus akupkamu asan nu takatan ti takaajai. \v 14 Nuna túrakun átum uwemprarmena núnisaṉ niisha, wíishuar ainia nu, nuna íisar uwemprarat tusan wakerajai. \v 15 Kame Israer-shuaran iniaisamuja̱i̱ ashí shuar Yusja̱i̱ shiir nawamnaikiarmataiṉkia nuikia atak nin achikmaja̱i̱ jakamunmaya̱ nantaktinia áintsaṉ ti shiir átatui. \v 16 Emka apatuk ana nu Yus súakur yumiṉsamuitkiuṉka nuikia ashí apatkunam Yus yumiṉsamuiti. Núnisaṉ numí kaṉkapé̱ péṉkeraitkiuṉka numi takamtsuk péṉkeraiti. \p \v 17 Yuska chíkich chíkich Israer-shuaran, numí kanawe̱n tsupik ajapniua áinis, iniaisamiayi. Tura nuyá atumin niisháa numinmaya̱ árumniṉ nu numiniam anujtamkamarme. Nuja̱i̱ péṉker numiji̱a̱i̱ tsanínkrum nu kakarmaja̱i̱ iwiaakrume. \v 18 Tura kanawe̱ tsupikmaja̱i̱ naṉkaamantu enentáimtumasaip. Warí, ame kakarmarmi̱ji̱a̱i̱ numi wajatsui antsu ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwiaakme. \p \v 19 “Túrasha wi anujnaktinian kanawe̱n tsupikchamka” tíchainmeash. \v 20 Nekasaiti, túmaitiat niisha Yúsan enentáimtuiniachu ásar tsupinkiarmiayi. Atumsha aya Yus nekas enentáimta asam anujnakuitme. Tuma asamtai naṉkaamantu enentáimtumatsuk aya anearta. \v 21 Yus nekas kanawe̱ péṉkercha túrawarun tsupikkia páchitsuk amincha tsupirmakchamniakait. \v 22 Iista, Yus atumja̱i̱ ti tsáṉkaiti tura Israer-shuar umichua nuna ti wari asutiaiti. Tura péṉker wáinmamkata. Yus tuke nekas enentáimtachkurminkia atumniasha páchitsuk tsupirmaktatrume. \v 23 Núnisaṉ Israer-shuar ataksha Yúsan enentáimtuiniakui páchitsuk ataksha anujkachminkait. Nekas túrattawai. \v 24 Túram Israer-shuarcha asam niisháa numinmaya̱ tsupikiar peṉké numiniam anujnakuitrume. Nuna tura asa nekas ni kanawe̱ tsupikia ajapamun páchitsuk atak anujkamniaiti. \s1 Israer-shuarsha uwempratin áiniawai \p \v 25 Yatsurú, naṉkaamantu enentáimtumara̱i̱rum tusan yaunchu nekaachman ujaajrume. Jú̱iti: Israer-shuarnumia̱ṉka chíkich chíkich Yúsan nekas enentáimtustinian nakitiainiawai. Tura aya Israer-shuarchasha Yus-shuar ajasarat tusa túrunamiayi. \v 26 Tura Israer-shuarchasha ti untsurí̱ Yus-shuar ajasarmatai nuyá Israer-shuarsha ashí uwemprartatui. Tuma asamtai Yus-Papí tawai: \q1 “Seúṉnumia̱ Uwemtikkiartin tátatui. Israernumia̱ tunaan asakátrattawai. \q1 \v 27 Jú̱ Chichamnasha niiji̱a̱i̱ najanattajai: ni tunaari̱n asakturtatjai.” \p \v 28 Uwempratin chicham atumsha nekaatarum tusa Israer-shuaran Yus ni nemasri̱ awajsaruiti. Tura yaunchu ni wea̱tri̱n achikiu asa nincha tuke anenawai. \v 29 Kame Yus amáa nuna ataksha ata̱a̱tsui. Shuáran achiksha atak iniaiyatsui. \v 30 Átumka yaunchu Yus umirchauyarme. Tura yamaikia Israer-shuar umirainiachkui Yus atumin waitnentramarme. \v 31 Núnisaṉ nii yamaikia Yúsan umirainiatsui. Tura atumin waitnentrampramarum núnisaṉ nincha waitnentrattawai. \v 32 Nuja̱i̱ ashí métek sumamtikiak métek waitnentrar uwemtikrattawai. \p \v 33 Maa, Yus imiá shiirchakait. Tí nekachukait. Ni túramu peṉké nekaachminiaitji. \q1 \v 34 “Uunt Yus enentáimmian ¿yaki neka? Tura ¿ya Nin unuiniaruit. \v 35 Yaki Nin péṉkeran susa shiira nuja̱i̱ yapajniuit?” Tu áarmaiti. \m \v 36 Ashí najanamu ainia nu Yus najanamu áiniak Niiniu áiniawai. Tura Nin shiir awajsatniun najanawarma áiniawai. Yus tuke iniaitsuk shiir awájnástí. Núnisaṉ atí. \c 12 \s1 Yusai̱ surumaktarum \p \v 1 Atumsha Yus-shuar árumna nu, atumek Yusai̱ surumaktarum. Yus ti anenma asakrumin nuna seajrume. Yaunchu Israer-shuar ni waakari̱n maa Yúsan suu ármiayi. Atumsha núnisrumek iwiaaku árumna nui̱ṉ Nii túrutataj taku túrutati tusarum tuke enentáiji̱a̱i̱ Yusai̱ tsaṉkamaktarum. Yusai̱ íisam ti shiir atí tusarum túratarum. Nu túrakrumka pátatkechu antsu ti nekas enentáimja̱i̱ Yus shiir awajin átatrume. \p \v 2 Chíkich shuar aya jú̱ nuṉkanmaya̱ ana nuna enentáimtusar wekainiawai. Tura átumka nu túrawairap. Antsu Yus winia enentáimmiarun yapajtiurat tusarum tsaṉkatkatarum. Nu túrakrumka Yus wakera nu nekaattarme. Ni wakeramusha yajauchichuiti antsu imiá nekas péṉkeraiti. \p \v 3 Yus winia waitnentrak akatar akuptuku asamtai ju̱na tájarme. Atumek wíkitiajtai tu enentáimtumatsuk jeamna nuja̱i̱ métek enentáimtumasta. Yus enentáimta asakmin takastinian suramsana nuja̱i̱ apatkam nekaamata. \v 4 Ii aya̱shi̱ chikichkiitiat ii muchitmari̱ untsurí̱inti. Tura métekrak muchitiáiniatsui. \v 5 Núnisrik iisha, Yus-shuarti, aya̱shí̱ muchitmari̱ya̱ áintsarik untsurí̱itiatar chikichik aya̱shtinia áintsar takaaji. Nusha Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar áitkiamuitji. Túramu asar nuamtak atsumnaiyaji. \p \v 6 Ii túratniun Yus nusháa nusháa súramji Nii wakera nuja̱i̱ métek. Wats, Yus ámin suramsamna nu túratniuitme. Yus ni chichame̱n etserkatniun suramsaitkiuiṉkia Yus enentáimtakum unuimiarmam nuja̱i̱ métek etserkata. \v 7 Chíkich shuar yáiṉtinian Yus suramsaitkiuiṉkia nekas enentáimja̱i̱ yáiṉtá. Unuiniartiniaitkiumka yawe̱tsuk unuiniarta. \v 8 Chíkich shuar ikiakártiniaitkiumka nekas péṉker ikiakárta. Súsatniuitkiumka shiir enentáiji̱a̱i̱ ementutsuk súsarta. Shuaran wáinin atí tusa Yus apujtamsaitkiuiṉkia ti enentáimsam túratá. Tura shuar itiurchat pujuinia nu yáiṉtinian Yus suramsaitkiuiṉkia shiir enentáimsam túratá. \s1 Yus-shuar túratniua nu \p \v 9 Nekas enentáiji̱a̱i̱ mai anenai ajatarum. Yajauch nakitrarum péṉkera nu túratarum. \v 10 Nuamtak yachi asarum núnisrum mai anenai ajatarum. Chíkich wiji̱a̱i̱ naṉkaamas úuntaiti tu enentáimtunaistarum. \p \v 11 Nakittsuk kakaram ajasrum ashí enentáimja̱i̱ ii Uuntri̱ wakera nu túratarum. \p \v 12 Ukunam Yus tsaṉkatramkattajnia nu enentáimtusrum warastarum. Wáitiakrumsha katsuntratarum. Tuke iniaitsuk ashí túrunamuja̱i̱ Yus áujsatarum. \p \v 13 Yus-shuar atsumainia nuja̱i̱ yáiṉtarum. Írarsha péṉker itiaatarum. \v 14 Yajauch awajtamainia nu shiir awajsatarum. Yus yajauch yumiṉtsuk nu shuaran péṉker túrawarat tusarum seattiarum. \p \v 15 Warainia nuja̱i̱ warastarum. Kúntuts pujuinia nuja̱i̱sha úuttiarum. \p \v 16 Chikichik enentáiji̱a̱i̱ métekrak shiir enentáimtunaitiarum. Naṉkaamantu enentáimtumasairap. Antsu péejchach ajastarum. “Ti nekajai” tu enentáimtumasairap. \p \v 17 Shuar ámin yajauch awajtamkuisha nincha yapajkiataj tu enentáimsáip. Aents íisam péṉker áminia nu amesha tuke túratá. \v 18 Ame jeamna nuja̱i̱ ashí shuarja̱i̱ nawamnaikiam wekasata. \v 19 Yuska ni Papiri̱in ju̱na áamtikramiayi: “Wíitjai tunaan asutiátniun. Wisha yapajkiattajai” tawai Uunt Yus. Tuma asamtai yatsuru, kajertamkuisha atumsha yapajkiairap. Antsu yajauch awajtamkana nuna Yus íistí. Yus asutiáti. \v 20 Tura nu arantcha tawai: “Ame nemasrum tsukamakuisha ayurata. Kitiamakuisha umartin susata. Nu túrakum péṉker ajachua nu iniatsa̱a̱rtatme.” \v 21 Yajauch nupettamka̱i̱ṉ. Antsu péṉker túrakum yajauchia nu nupetkata. \c 13 \p \v 1 Akupniunka ashí shuar umirkatniuiti. Akupniuka Yus apujsamuiti. Yus apujsachma akupin atsawai. \v 2 Tuma asamtai shuar akupniun umirtsuna nu, Yus apujsamun umireachu asa nekas asutniátniuiti. \v 3 Kame akupniuka péṉker shuar sapijmiakarat tusar apujsachma áiniawai. Antsu yajauch shuar ashamkarat tusar apujsamu áiniawai. Nii ashamtsuk pujustin wakerakmeka péṉker túratá. Túrakminkia akupin shiir enentáimturmartatui. \v 4 Yainmakat tusa Yus apujsamuiti. Antsu yajauch túrakmeka akupin nekas ashamkatniuitme. Warí, Yus ántar apujsachmaiti. Tunáa shuaran asutiátniun Yus apujsaiti. \v 5 Nu asamtai akupin tuke umirkatniuiti. Aya asutiuáwa̱i̱ṉ tusar umirkashtiniaitji. Antsu shiir enentáiji̱a̱i̱ wekasatin umirkatniuiti. \v 6 Tuma asamtai núnisaṉ akupniun kuit súsatniua nu páchitsuk susatarum. Nu takatan pujursarat tusa Yus apujsaruiti. \p \v 7 Ashí túratniua nu túratarum. Akiktiniaitkiumka páchitsuk akikta. Akupniusha uuntcha ashí núnisaṉ írunna nusha shiir enentáimtikratarum. \v 8 Kuitja̱i̱ tumashrintin airap. Antsu mai anenai tuke ajatarum. Chíkich shuar aneakum nin péṉker túrattame. Túram ashí akupkamu páchitsuk umirkattame. \v 9 Akupkamusha tawai: “Tsanirmawaip, maṉkartuawaip, kasamkaip, chíkich shuar tsanumpruraip, chikichna wakerutkaip” tawai. Tura nusha ashí chikichik chichamja̱i̱ṉ tíminiaiti: “Ame aya̱shim aneam núnismek ashí shuar aneata.” \v 10 Shuar chíkich shuaran aneakka yajauch awajsashtatui. Tuma asa akupkamun ti shiir umirkattawai. \p \v 11 Ii yámankamtaik Yus nekas enentáimtusmiaj nui̱ “Ii ti shiir ajasar tuke uwempratin ukunam átatui” tu enentáimprachmashiajⁱ. Antsu yamaikia nu tsawant yuntumsamtai ashí túrajnia nuja̱i̱ shintiarar enentáimpratniuitji. \v 12 Tuke káshiitiat tsawa̱a̱temprai. Ii Uuntri̱ Kristu jú̱ tunáa nuṉkanam tátin ishichik ajasai. Tuma asamtai ii túrutairi̱ kiritniua núnisaṉ yajauch túrutai ana nuka túrutsuk tsáapninium péṉker wekasatin kakaram ajastai. \v 13 Túratniua nuja̱i̱ métek wekasatai. Tsawai̱ wekaakur kiritniunam u̱u̱mkar tunáa túrutai túrashtai. Nampetsuk, yajauch warartsuk, tsanirmatsuk, jianaitsuk, tura kajernaitsuk aya péṉker túratai. \v 14 Ii Uuntri̱ Jesukrístu túramia núnisrik túratai. Tura ii aya̱shí̱ wakeramu umikiat tusar tsaṉkatkashtiniaitji. \c 14 \s1 Ame yatsum kakantraip \p \v 1 Shuar Yúsan ishichik enentáimtana nu itiaatarum tura kakantrairap. \v 2 Iis, chíkichka ashí yuamniaiti tuiniawai. Tura chikichcha, Yúsnan awajirar, namaṉ yúashtiniaiti tuiniawai. \v 3 Tura ashí yúa nuka namaṉken yúatsna nuna wishikrashtiniaiti. Núnisaṉ ashí yucha nu ashí yuun kakantrashtiniaiti. Warí, núnaka Yus ni shuari̱n awajsachukait. \v 4 ¿Ámeka timiataash péṉkeraitiam chíkich shuar kakantinia? Antsu ni úuntri̱ṉ ni péṉker túramuncha tura yajauch túramuncha íischatniukait. Enentáimpratá. Yus kakaram asa nin péṉker awajsamniaiti. \p \v 5 Chikichcha enentáimpratai. Chíkich shuar tsawantan achikiar “Jú̱ tsawantai̱ Yus naṉkaamas shiir awajsatniuiti” tuiniawai. Chikichcha ashí tsawantan métek enentáimtuiniawai. Ayu, tura ni enentáimtamun nekas paant nekaatniuiti. \v 6 Chikichik tsawantan enentáimtakka Yusan shiir awajsatniun túrawai. Tura ashí métekrak enentáimtakka Yúsan shiir awajsataj tusa túrawai. Yurumkaja̱i̱sha ashí yúana nu Yúsan yumiṉkias shiir awajsataj tusa túrawai. Núnisaṉ ashí yúatsna nusha Yúsan yumiṉkias shiir awajsataj tusa túrawai. \p \v 7 Iikkia ii enentái̱ji̱a̱i̱ṉ iwiaaktsuji. Tura jáakrisha ii enentái̱ji̱a̱i̱ṉ jaatsji. \v 8 Kame iwiaaku pujakrisha ii Uuntri̱ Kristu shiir awajsatai tusar pujurji. Tura jáakrisha tuke Níiniuitji. Nu asamtai iwiaaku pujakrisha tura jakarsha tuke Krístunuitji. \v 9 Kame jakancha iwiaakuncha ashí ni Uuntri̱ ajastaj tusa Kristu jaka nantakmiayi. \p \v 10 Tura ¿urukamtai ame yatsum “yajauchiiti” tame. Urukamtai nakitiam? Warí, ashí iikia ii túramu paant awajnasat tusar Kristui̱ naka wajastatji. \v 11 Nu asamtai Yus-Papinium tawai: \q1 “Wi nekas iwiaaku pujá asan ashí Winí tikishmatrurartatui. Tura ashí “Yus asa tuke péṉker túriniaiti” túrutiartatui” tawai.” Tu áarmaiti. \m \v 12 Tuma asamtai iisha chikichik chikichik ashí ii túramu Yus paant ujakartatji. \s1 Ame yatsum tunaanum aju̱araip \p \v 13 Nu asamtai “yajauch túriniaiti” tu áujmatnaisashtiniaitji. Antsu ii yachi̱ tunaanum aju̱archatin ti enentáimturtiniaitji. \v 14 Jesukrístu jintintiamu asan ju̱na nékajai: Yus najanamuka péṉkerchaka atsawai. Ashí túramniaitjai. Túrasha shuar chichaak “Nu túrushtainti” táyat nuna túrakka niiji̱a̱i̱ tunaiti. \v 15 Tuma asamtai shuar chichartamuk “Nu yúakminkia Yusja̱i̱ péṉkerchaiti” tai̱, ame yúakminkia nu shuar itiurchat enentáimsashtatuak. Tura niisha tunaanum iniaar meṉkakamniaiti. Nu shuar aneakum túratsme. Enentáimpratá. Aya ame yuamna nuja̱i̱ṉ ame yatsum Kristu jarukmia nu emeṉkákaip. \v 16 Tura “yuamniaitjai” táyatam wi yúakui yajauch áujmatrusara̱i̱ṉ tusam iniaisata. \v 17 Kame Yus umirkatin yurumátniuja̱i̱sha umartinja̱i̱sha enentáimtuschatniuiti. Antsu Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ shiir wekasar Yusja̱i̱ tura shuarja̱i̱ nawamnaikiar ti péṉker wekasatniuitji. \v 18 Ashí shuar Krístun nú̱nis umireakui Yussha tura chíkich shuarsha péṉker enentáimtuiniawai. \p \v 19 Nu asamtai tuke shiir pujusminia nu túrakur Yusja̱i̱ kakaram ajastin yáiniaiktai. \v 20 Yus iisam ashí yuamniaitji. Antsu ame yuamna nuja̱i̱ chíkich shuar tunaanum aju̱artin tunaiti. Tuma asamtai ame yuam nuja̱i̱ Yus nu shuara enentái̱n takarsamu emesraip. \v 21 Nu túrashtin nuikia namaṉ yúashtincha karía umarchatniusha péṉkeraiti. Warí, túrushtaiji̱a̱i̱ ame yátsum itiurchat enentáimtikram tunaanum aju̱archatapash. Tura nu shuar Yúsan nekas enentáimtuschamnia ajastatui. Nuka atsutí. \v 22 Ame Yus nekas enentáimtakum ashí túramniaitkiumka Yúsak wararsata. Shuar Yus íimmianum shiir enentáiji̱a̱i̱ mash túramnia nu nekas shíiraiti. \v 23 Tura araantushim yua nuka Yúsan shiir enentáimtutsuk yua asa sumamattawai. Kame ashí Yus shiir enentáimtutsuk túramu tunaiti. \c 15 \s1 Chíkich shuar wakeramuk enentáimtustiniaiti \p \v 1 Yusja̱i̱ katsua̱ru ájinia nu iik enentáimtumatsuk kakarmachu ainia nu yáiṉtiniaitji. \v 2 Chíkich shuar wakeramu enentáimtustiniaitji. Tura Yusja̱i̱ nu naṉkaamas shiir wekasatniun yáiṉminiaitkiui túratniuitji. \v 3 Krístusha ni wakeramun túrachmiayi. Antsu Yus-Chicham tana núnisaṉ chikichnan enentáimtusmiayi. Nu asamtai Yúsan umirin asa wáitiak timia nu áarmaiti: “Ámin katsekramainiak Winiaja katsekrukarmiayi.” \v 4 Núnisaṉ ashí yaunchu Yus-Papinium aarma in jintintramatniun áararmiayi. Nuja̱i̱ atsaṉtamkurin shiir wáiṉkiattajnia nuka katsuntrar nákastatji. \v 5 Yus atsaṉtamar katsuntratniun jintintramji. Tuma asa Jesukrístu túramia áintsaṉ atumniasha chikichik enentáiji̱a̱i̱ enentáimtunaisar pujustinian yáinmakartí. \v 6 Nuja̱i̱ ashí métekrak Yus shiir awajsattarme. Niisha ii Uuntri̱ Jesukrístuncha Aparí̱nti. \s1 Israer-shuarchanmasha Uwempratin Chicham etserkamu \p \v 7 Tuma asamtai chíkich shuarja̱i̱sha shiir awajnaisatarum. Kristu núnisaṉ Yúsan shiir awajsat tusa incha shiir awajtamsamiaji. \v 8 Ju̱na tajai. Kristu Israer-shuaran yáiṉtaj tusa támiayi. Tura Yus ti yaunchu nuna wea̱tri̱n “túrataj” timia nu uminkiat tusa támiayi. Nuja̱i̱ Yus timia nuna umikmia nu nekaamniaiti. \v 9 Tura nu arantcha Israer-shuarchasha Yus waitnentrartin ásarmatai nin shiir awajsarat tusa támiayi. Tura Yus-Papisha tawai: \q1 “Ámin kantamprakun ashí shuarnum shiir awajsattajme.” \q1 \v 10 Tura nu arantcha tawai: “Ashí nuṉkanmaya̱ shuartiram ashí Israer-shuar Yúsna ainia nuja̱i̱ warastarum.” \q1 \v 11 Tura ataksha tawai: “Ashí aents ii Úuntri̱n shiir awajsarti. Tura ashí shuarsha Nin “Ti úuntaiti” tiartí” tawai. \q1 \v 12 Isayassha áarmiayi: “Tawitia aparí̱ Isai wea̱tri̱ya̱ akupin akiinkiattawai. Niisha ashí nuṉkan akupeakui ashí shuar niiniak shiir enentáimtusartatui.” Tu áarmaiti. \p \v 13 Yus ashí shíiran suramsattakrin nu shiir nákaji. Tuma asamtai Nii nekas enentáimtakrumin warasa shiir pujustinian yamái suramsati. Nuyá Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ ti shiir enentáiji̱a̱i̱ katsuntrarum, nu nákastarum. \p \v 14 Yatsurú, atumsha anenainiaitrume. Tura ashí Yusna nekaarum nuamtak chicharnaikiatin nékarme. \v 15 Tuma ai̱ṉ kajinmatki̱i̱rum tusan ataksha ti paant áakun jú̱ enentáimtikeajrume. Yus winia waitnentrak ni Chichame̱n etserkat tusa akuptakui nuna áatjarme. \v 16 Kame Jesukrístu Israer-shuarchanum Yusa shiir chichame̱n etserkat tusa akuptukuiti. Nuna túrakun Israer-shuarchan Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ shiir awajsamu ásarmatai Yusai̱ juiniajai. Tura Yussha shiir enentáiji̱a̱i̱ itiainiawai. \p \v 17 Jesukrístu yaintiu asamtai Yusna takarsamaj nuna wararsamniaitjai. \v 18 Tura chíkich shuarja̱i̱ Kristu túramun pachischattajai. Aya wi chichasmaja̱i̱sha tura wi túramuja̱i̱sha Israer-shuarchan Kristu umimtikiamia nunak áujmatsattajai. \v 19 Yusa Shiir Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ aents tujintiamun túran ashí shuaran Jerusaréṉ péprunam naṉkaman etserkin Iririkiu nuṉkanam ejekamjai. Kristu-chichaman ashí nu nuṉkanam etserkaitjai. \v 20 Nuna túrakun chíkich shuar etserkachmanum Krístunun ántichu áiniamunam Uwempratin Chichaman etserkaitjai. Nuja̱i̱ chíkich takasmanum takarsachuitjai. \v 21 Yus-Papisha núnisaṉ tawai: \q1 “Chichaman peṉké antukcharuka nekaawartatui. Nin áujmatman anturkacharusha unuimiarartatui.” \s1 Papru Rúmanam wétaj tawai \p \v 22 Nuna pujuru asan íitjarum táyatan íichmajrume. \v 23 Tura yamaikia ju̱yá takatrun umikian tura yáunchusha tuke íitjarum tiniu asan \v 24 Ispania nukanam wéakun íistatjarme. Tura atumí̱i̱n shiir irasan Ispanianam wéakui atumsha yaiṉtkiarum shiir akuptukchattarpash. \v 25 Tura yamaikia kuitja̱i̱ Jerusaréṉnumia̱ Yus-shuaran yáiṉtaj tusan wéajai. \v 26 Masetúnianmaya̱ shuarsha tura Akayanmaya̱ shuarsha kuítian irurar Jerusaréṉnumia̱ Yus-shuaran atsumainia nuna akuptuktai tuiniawai. \v 27 Ti wakeruiniak túrawarmiayi. Nu nekas túrashtinkiait. Israer-shuarnumia̱ Yus-Chichaman antukaru ásar yamaikia ni kuítriji̱a̱i̱ páchitsuk yáiṉchatniukait. \v 28 Tuma asamtai jú̱ kuitian súsaran umiran nuikia Ispanianam wéakun íiktiatjarme. \v 29 Tura nui̱ winiakun Kristu Shiir Chichame̱n nuja̱i̱ shiir yáiṉtajrum tusan ejeetittiajrume. \p \v 30 Yatsurú, ii Uuntri̱ Jesukrístunu asarum tura ni Wakaní̱ pujurtamkurmin anenia asarum Yus áujtursatarum. Núnisrum wiji̱a̱i̱ métek Yusna takastin yaintkiattarme. \v 31 Jutia nuṉkanmaya̱ Israer-shuarnumia̱ uwemtikrat tusarum Yus áujtursatarum. Tura jú̱ kuitian júajna nunasha Jerusaréṉnumia̱ Yus-shuar shiir achikiartí tusarum Yus áujtursatarum. \v 32 Nuja̱i̱, Yus wakerakuiṉkia, péṉker wampú enentáimsan warasan íittiajrume. \v 33 Yus ti shiir pujustinian súana nu atumja̱i̱ tsaniṉ pujurtamsati. Núnisaṉ atí. \c 16 \s1 Amikmaamun akupramiania nu \p \v 1 Ii umai Jépeka Seṉkrea péprunmaya̱ Yus-shuaran yáiniaiti. Ti peṉker Yus-shuaraiti. \v 2 Kristu náari̱i̱n shiir wáinkiatarum. Nuamtak yachí wáinkiatniua núnisrum wáinkiatarum. Niisha chikichnasha tura winiasha ti péṉker wáitin asamtai atumsha ni atsumamusha yaiṉtarum. \p \v 3 Pirisirasha Akirasha wiji̱a̱i̱ métek Jesukrístunun takasaru ásar amikmaatainiajai. \v 4 Niisha winia uwemtikrurtai tusar jániṉkiarmiayi. Tuma asamtai yumiṉkiniajai. Tura aya wíkichu antsu ashí Israer-shuarchanumia̱ Yus-shuar áinia nusha yumiṉkiniawai. \v 5 Núnisaṉ ashí Yus-shuar Pirisiran tura Akira je̱e̱n irunainia nusha amikmaatarum. Tura winia aneamu amikiur Epenetu amikmaatruatarum. Niisha Akaya nuṉkanam emka Krístun nekas enentáimtusmiayi. \v 6 Marisha, atumja̱i̱ ti takasua nu amikmaatruatarum. \v 7 Tura wíi shuarsha Antrunikiusha Júniassha amikmaatruatarum. Niisha wiji̱a̱i̱ sepunam pujusarmai. Wiji̱a̱i̱ emka Krístun shiir enentáimtusar chíkich akatramuja̱i̱ naṉkaamas takasaru áiniawai. \p \v 8 Ámpriassha Krístunam winia aneamu amikiur asamtai amikmaatruatarum. \v 9 Urpanuja̱i̱sha Jesukrístu takatrí̱ tsaniṉniuitji. Niisha tura aneamu Estakissha amikmaatruatarum. \v 10 Apirissha amikmaatruatarum. Niisha Krístun ti shiir enentáimtamu ti páantaiti. Núnisaṉ Aristúpuru shuarsha amikmaatruatarum. \v 11 Wíishuar Erutiúṉsha tura Narsisu shuarsha Kristu shuari̱ ásarmatai amikmaatruawarta. \v 12 Tripiniasha tura Tripiusasha Yúsnan takainia ásarmatai amikmaatruatarum. Núnisaṉ ii umai Pírsitia Yúsnan ti takasu asamtai amikmaatruatarum. \v 13 Rúpusha, nusha ti peṉker Yus-shuar, tura nukurí̱sha amikmaatruatarum. Niisha wiji̱a̱i̱ nekas winia nukurua núnisaiti. \v 14 Asiṉkritiusha, Pirikiuntisha, Érmassha, Patrupassha, Érmessha, tura ashí niiji̱a̱i̱ Yús-shuar ainia nu amikmaatruatarum. \v 15 Núnisaṉ Jirurukusha, Júriasha, Néreusha, ni umai̱ji̱a̱i̱sha, Urimpiassha, tura ashí Yus-shuar niiji̱a̱i̱ pujuinia nu amikmaatruatarum. \p \v 16 Nuámtaksha shiir aujnaisatarum. Ashí juyá Kristu shuari̱ amikmaatmainiawai. \v 17 Yatsurú, shuar nusháa enentáimtuiniak Yus-shuaran akanainiak itiurchat awajenawai. Nu shuar wáinkiarum kanaktiarum. Ni yajauch túramu átum péṉker takastin unuimiarmena núnischaiti. \fig Wi, Tersiu asan, Papru chichame̱n ju̱ papinium áateajai.|src="ABS 33 A scribe" size="span" ref="16.17" \fig* \v 18 Nu shuar ii Uuntri̱ Jesukrístunun takainiatsui. Antsu ni wakeramun uminiawai. Tura ti shiir chichasar nékachun anaṉkenawai. \v 19 Átum umirma ashí shuar nékainiakur ti waraaji. Yajauch túrutsuk aya péṉker túratin enentáimsarum pujustarum. \v 20 Yus tuke shiir pujustinian amawa nu ti wárik uunt iwianchin nupetturmaktatui. Tura ii Uuntri̱ Jesukrístu shiir yainmakarti. \p \v 21 Timiutéusha, wiji̱a̱i̱ takau, amikmaatmarme. Núnisaṉ Rúsiusha, Jasuṉsha, Susipatresha, mash wíishuar ainia nu amikmaatmarme. \v 22 Wi, Tersiu asan, Papru chichame̱n ju̱ papinium áateakun Kristu náari̱i̱n amikmaajrume. \b \p \v 23 Káyusha amikmaatmarme. Ni je̱e̱n pujaji tura ju̱i̱sha ashí Yus-shuar irunainiawai. Erastusha ju̱ pepru kuítri̱n wáinniuiti. Niisha ii yachi̱ Kuártuja̱i̱ amikmaatmarme. \p \v 24 Ii Uuntri̱ Jesukrístu ti shiir yainmakarti. Núnisaṉ atí. \s1 Yus shiir awajsatai \p \v 25 Watsek, Yus shiir awajsatai. Niṉki nekas kakaram awajtamsamniaiti. Wi Uwempratin Chichamnum Jesukrístunun étsereaj nuja̱i̱ ikiantamprattawai. Nu chicham yámankamtaiknumia̱ nekaachmanak Yus yamaikia paant awajsaiti. \v 26 Yaunchu Yúsnan etserin ni áarmanum nu chichaman etserkarmiayi. Tura yamaikia Yus wakerak ashí nuṉkanmaya̱ shuar Nii enentáimtusar umirkarat tusa nu Chichaman yamaikia paant awajsaiti. Yus amuutsuk tuke pujuwiti. \p \v 27 Yúsak Niṉki ti neka asa tura Jesukrístu ti peṉker tura asamtai Niṉki tuke shiir awájnástí. Nuke atí.