\id REV Revelation Shuar (Jivaro) [jiv] NT Ecuador (1994) (B.Dyck 2009) \h APUKARÍPSIS \toc1 Apukarípsis Jesukrístu Juáṉkan paant iniaktusma \toc2 Apukarípsis \toc3 Apu \mt1 APUKARÍPSIS \mt2 Jesukrístu Juáṉkan paant iniaktusma \c 1 \s1 Jesukristu paant awajsamu \p \v 1 Jú̱ áarman Jesukrístun Yus ujakmiayi. Wárik túrunatta nuna ni shuari̱n ujakarat tusa ujakmiayi. Tuma asamtai Jesukrístu ni suntari̱n akupak ashí winia paant awajtursamai. Wisha Juáṉkaitjai. \v 2 Yus timia nunasha tura Jesukrístu ujatkamia nunasha tura wi íismaj nunasha ti paant aya nekasa nuna tájai. Peṉké wáitratsjai. \p \v 3 Jú̱ papin áujea nu shuarsha tura núnisaṉ ju̱na ántana nusha nekas enentáimtuiniakka shiir ártatui. Ukunam átatna nuna ujaawai tura jeatemayi. \s1 Juaṉ siati péprunam Yus-shuar írunun ju̱na áateawai \p \v 4 Wi, Juaṉ, Asia nuṉkanam siati (7) péprunam Yus-shuar írunun ju̱ papin áateajai. Yus anenma asa imiatkinchanum shiir pujustinian yainmakarti. Nu Yus tuke yaunchu pujuyayi. Núnisaṉ yamaisha pujawai. Tura nuke winittiawai. Akupin pujutainium Yusa Wakani̱ siati naka pujurainia nusha shiir yainmakarti. \v 5 Núnisaṉ Jesukrístu shiir yainmakarti. Nii tana nu imiá nekasaiti. Niisha emka jakamunmaya̱ yamaram iwiaakmaja̱i̱ nantakniuiti. Tura ju̱ nuṉkanmaya̱ akupniu Uuntri̱nti. In anenma asa ni numpe̱ja̱i̱ ii tunaari̱n nijiatramkaitji. \v 6 Túrutma akupin awajtamsaitji. Tura ni Apari̱ Yúsnan pujursarat tusa anaitiamkaitji. Nii ti kakaram asa tuke shiir awajnasti. Núnisaṉ atí. \p \v 7 Wats, Krístuka yuraṉmiji̱a̱i̱ winittiawai. Tura íjiuarmia nusha tura ashí shuarsha nuna wáinkiartatui. Túrawar ashí sapijmiainiak úutiartatui. Maa, nekas nunis átatui. \p \v 8 Krístuka “yámankamtaiknumia̱ amúamunmasha ashí nérenniuitjai, tawai. Wisha A rétranmaya̱ Y rétranam ashí retra áintsaitjai” tawai ti kakaram Uunt Kristu. Tuke yaunchu pujuyayi. Núnisaṉ yamaisha pujawai. Tura nuke ataksha winittiawai. \s1 Kristu ti shiir wincha ajasun Juaṉ wainkiamiania nu \p \v 9 Wi Juaṉ atumja̱i̱ métek waitia asan atumí yachi̱ntjai. Núnisaṉ nayaimpiniam, Yus akupeana nui̱, métek jeattaji. Tura katsuntrar nákastinian Jesukrístu mái métek súramji. Yus-Chichamnasha tura Jesukrístu timiancha étsereakun naya̱antsa ajapén atentramunam Pátmus nuṉkanam sepunam apujsamua núnisaṉ pujumjai. \v 10 Tumai tumiṉ tsawantai̱ Yusa Wakani̱ pujurtakui winia úkuruiní̱ kakantar untsumman antukmajai. Kachu umpúamua núnis ti kakarmauyayi. \p \v 11 Tura turutmiai “Wiitjai. Yámankamtaiknumia̱ amúamunam ashí nérenniuitjai. Wisha A rétranmaya̱ Y rétranam ashí retra áintsaitjai, tímiai. Tuma asamtai wáinmena ju̱, papinium áaram Asia nuṉkanam siati péprunam Yus-shuar írunna nui̱ akuptukarta. Ju̱ peprunam akupkarta: Ipisiusha, Ismirnasha, Pírkamusha, Tiatirasha, Sártissha, Piratírpiasha, tura Rautiséasha.” Tu turutmiai. \p \v 12 Túrutkui yaki túruta tusan apaja̱san íikman siati shirikip ikiutain kuriji̱a̱i̱ najanamun wainkiamjai. \v 13 Tura nui̱ ajapén Aents Ajasua núninan wajan wáinkiamjai. Tura pushirí̱sha nawe̱a timiai nuntuaru entsaruyi. Emenmamke̱sha kúriniak netsepnum emenmamauyi. \v 14 Tura ni muuke̱ intiashí̱sha murikiu uré̱ nijiamua núnisaṉ tura micha núnisaṉ ti puju chí̱a̱rauyi. Tura ni ji̱i̱sha jiya núniskeyi. \v 15 Ni nawe̱sha ti wincha asa jiru yaṉkutaku jiamua áinis néwar ajarmiayi. Ni chichame̱sha ti kakaram asa uunt entsa téter ajá áintsauyi. \v 16 Ni untsuuri̱ni̱ siati yaan takakuyi. Tura ni wene̱nia̱sha puniá áinis tsakatskat mai ere awajsamu jíinmiai. Ni yapi̱sha etsa ti etsantuk íischamnia núnisauyi. \p \v 17 Nuna wáinkian jaka áintsanak nawe̱e̱n iniaarmajai. Túrasha ni untsuurí̱ uweje̱n awaa̱ntrus turutmiayi, “Ashamkaip. Wiitjai. Yámankamtaiknumia̱ amúamunmasha tuke pujuwitjai, timiai. \v 18 Wikia tuke iwiaakuitjai. Jakamiajai tura nantakin jákashtinian tuke iwiaaku pujajai. Jákatniuncha tura jaka pujuinia nuna yawiri̱n takakkun nérenniuitjai, timiai. \v 19 Tuma asamtai wáinkiamna ju̱sha, yamái wáinmena nusha, tura ukunam átatna nusha aartá, timiai. \v 20 Wáinmena nu jú̱nisaiti. Siati shirikip-ikiutai kúrik wainkiam nu, siati péprunam Yus-shuar írunun nakumeawai. Tura winia untsuurui̱ni̱ siati yaa wainkiam nu, siati péprunmaya̱ Yus-shuaran wáinniun nakumenawai, turutmiai. \c 2 \s1 Ipisiunam chícham áatramu \p \v 1 Nuyá turutmiai ‘Ipisiunmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Siati yaan untsuurnum takakna nu tura núnisaṉ siati shirikip-ikiutai kúrinman ajapén atenta wekáa nu, tawai: \v 2 “Ashí ame túram nuna nékajai. Ti kakaram takaakum katsunteamuncha nékajai. Yajauch shuar nawamtsuk awemaitrume. Shuar “Yus akatramuitjai” ántar tuinia nu nekaamarme. Wáitrinia nusha nékaitme. \v 3 Ti wáitiayatmek katsuntram yawe̱tsuk Winia ti takartusuitme. \v 4 Túrin áminiṉ ju̱na títiatjame. Yus aneakum yámankamtaik ti peṉker wekainiuyam núnisam túratsme. \v 5 Tuma asam ikiuknium nu enentáimpram yaunchu túriniuyam núnismek ataksha túrata. Túrachakminkia ame shiripkirmin wari jurustatjame. \v 6 Tura ju̱ péṉker túriniaitme. Nikiurás shuar nakitniuitrume. Nu shuar “aya̱sh wakeramu páchitsuk túramniaiti” tuiniakui Wisha núnisnak nakitiajai. \v 7 Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti: Nupetmakunka tuke iwiaaku pujutai numi nere̱n yúatniun tsaṉkatkattajai. Nu numi Yus pujana nui̱ wajaawai.” Tu áartá’ turutmiai. \s1 Ismirnanam chícham áatramu \p \v 8 Nuyá turutmiai ‘Ismirnanmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Yámankamtaiknumia̱ amúamunam tuke pujuwa nu tura núnisaṉ jaka nantakmia nu, tawai: \v 9 “Ashí ame túram nuna nékajai. Ti wáitiam nunasha tura kuítrinchaitmena nunasha nékajai. Antsu Yusai̱ṉkia ti kuítrinniuitme. Tura shuar uunt iwianch Satanása shuari̱ áiniayat “Israer-shuaraitjai” tuíniak yajauch áujmatramena nuna nékajai. \v 10 Ti wáitsattamna nu ashamkaip. Íwianch ashí nekapramsataj tusa atumii̱nia̱n sepunam eṉkeattawai. Nui̱ tias tsawant wáitsattarme. Jáakmesha tuke Yus shiir enentáimtusakminkia tawaspan nakurin susatniua nútiksanak nekas iwiaakman tuke shiir pujustinian amastatjai. \v 11 Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti: Nupetmakuka jimiará jákatniuka waitsashtatui.” Tu aartá’ turutmiai. \s1 Pírkamunam chícham áatramu \p \v 12 Nuyá turutmiai ‘Pírkamunmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Puniá áinis tsakatskat mai ere awajsamun takakna nu, tawai: \v 13 “Ashí ame túram nuna nékajai. Uunt iwianch Satanás akupea nui̱ pujayatmek tuke shiir enentáimturmena nuna nékajai. Winia shiir umirtínian Ántipasan máawarmataisha Winia enentáimtursatin ishichkisha iniaitiuschamame. Nusha íwianch pujutainium pujakrumin túrunamai. \v 14 Túrin áminiṉ ju̱na títiatjame. Atumi̱i̱nia̱ shuar yaunchu Yúsnan etserin Param yajauch jintíamun tuke emetainiawai. Niisha Israer-shuaran tunáa awajsat tusa kapitián Parakan unuiniarmiayi. Nuyá Parak Yus-sutai namaṉken maar yúatniun Israer-shuaran jintintiamiayi. Núnisaṉ ti tsanirmatniun jintintiamiayi. \v 15 Atumi̱i̱nia̱ shuarsha Nikiurás jintíamuncha, Wi nakitiaj nuna, iniaisatniun nakitiainiawai. \v 16 Wats, enentáimpram iniaisata. Túrachakminkia Wi wari winin winia wenurui̱ya̱ puniá jiinia nuja̱i̱ máaniaktajai. \v 17 Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti: Nupetmakunka maná yurumkan u̱u̱kma nuna ayurattajai. Nuyá kaya pújun susattajai. Nu kayanam yamaram naari̱ aarma átatui. Nunasha chíkich shuarka peṉké nékatsa̱i̱ṉ aya achía nuke nekaattawai.” Tu aartá’ turutmiai. \s1 Tiatiranam chícham áatramu \p \v 18 Nuyá turutmiai ‘Tiatiranmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Yusa Uchirí̱ ji̱i̱ jiji̱a̱i̱ métek keena nu tura núnisaṉ nawe̱ jiru yaṉkutaku jiamua núnis néwar ajawa nu, tawai: \v 19 “Ashí ame túram nuna nékajai. Yus shiir enentáimtakum aneam nuna nékajai. Tura katsuntram péṉker takaamna nuna nékajai. Yáunchuja̱i̱ naṉkaamas pénker túrame yamaikia. \v 20 Túrin áminiṉ ju̱na títiatjame. Nu nuwa̱ Jesapír awematsme. “Yúsnan unuiniajai” tinia Wíi shuaran ti anaṉkenawai. Tura ti tsanirmatniuncha tura ántar-yus-sutai namaṉken maar yúatniun jintintiainiawai. \v 21 Niisha ni tunaari̱n enentáimiar iniaisat tusan nákasuitjai. Tura nakitiawai. \v 22 Wátsek, suṉkurmatkiakan peaknum áepsattajai. Tura chíkichcha niiji̱a̱i̱ tsanirma ainia nunasha niiji̱a̱i̱ métek ti wáitkiastatjai. Ni tunaari̱n enentáimiar iniaisacharmataiṉkia túrattajai. \v 23 Ni uchiri̱ncha mantúattajai. Nuja̱i̱ ashí Yus-shuar Wi nekas shuara enentái̱n nékaitjia nuna nekaawartatui. Atumniasha chikichik chikichik takasmaja̱i̱ métek akiktatjarme. \v 24 Tura chíkich shuar Tiatiranmaya̱tiram, nú chicham enentáimtuscharmena nu, “nekas iwianchnia u̱u̱kma” tútai̱ya nu nékachu asakrumin atakka túratniun patatkashtatjarme. \v 25 Tura Wi jeatsa̱i̱ṉ takakrum nu emetatarum. \v 26 Nupetmakunka Wi wakeraj nunak tuke initsuk túrana nuna untsurí̱ nuṉkanam akupkatniun tsaṉkatkattajai. \v 27 Winia Apar tsaṉkatrukmia núnisnak akupkatniun tsaṉkatkattajai. Tura nuwe̱ najanamu jiruja̱i̱ awati ijiakratniua áinis ti kakarmaja̱i̱ akupkattawai. \v 28 Yáṉkuam káshik jiinia nuna susattajai. \v 29 Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti.” Tu aartá’ turutmiai. \c 3 \s1 Sártisnum chícham áatramu \p \v 1 Nuyá turutmiai ‘Sártisnumia̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Siati Yusa Wakani̱n takakna nu tura núnisaṉ siati yaan takakna nu, tawai: “Ashí ame túram nuna nékajai. Iwiaakua áintsaṉ wekayatmek Wíji̱a̱i̱ṉkia jákaitme. \v 2 Shintiarta. Kajinia nu umpuím ekeemakta. Kame Yusja̱i̱ íisam péṉker túrichuitme. \v 3 Yus-Chicham ti shiir enentáiji̱a̱i̱ emka antukmam nu ataksha enentáimpram emetata. Tura tunaarumsha enentáimpram iniaisata. Tura iniaiyachkumniṉkia kasa núnisnak nékatsmin jeartiatjame. \v 4 Tura Sártisnum shuar ishichik pushiri̱ wapik máacharu pujuiniawai. Nusha ti peṉker áiniak pushí pújun entsarar Wiji̱a̱i̱ wekasartatui. \v 5 Nupetmakuka pushí pújun entsartatui. Tura iwiaaku átinia nu papiniumia̱ ni naari̱ áarman japirashtatjai. Antsu winia Apar tura ashí nayaimpinmaya̱ suntar íimmianum shiir áujmattsattajai. \v 6 Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti.” Tu aartá,” turutmiai. \s1 Piratírpianam chícham áatramu \p \v 7 Nuyá turutmiai ‘Piratírpianmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Ti shiir túrin tuke nekasan tana nu, uunt akupin Tawitia yawiri̱ takaku asa uraimtai chíkich peṉké epenchamniaiti. Tura epenmiatai chíkich peṉké uraichminiaiti. Ju̱na tawai: \v 8 “Ashí ame túram nuna nékajai. Kakarmachuitiatmek winia chichamur shiir enentáimtakum Winia initiuschaitme. Tuma asakmin wáitin uratjiame. Nuna chíkich peṉké epenchamniaiti. \v 9 Wátsek. Shuar wáitruiniak “Israer-shuaraitjai” tuíniayat uunt iwianch Satanás-shuar áiniawai. Nu shuáran, nekas ámin aneajna nuna nekaawarat tusan ami̱i̱ni tikishmatkiarartatjai. \v 10 Katsuntrata tímiaj nu, shiir umirka asakmin Wisha ti wáitsatin ashí nuṉkanam átatna nuyá uwemtikrattajme. Nu wáitsatniuja̱i̱ ashí nuṉkanmaya̱ shuar nekapnasartatui. \v 11 Wárik winittiajai. Takakmena nu emetata. Akinkiatniuitmena nuna chíkich shuar atantramkiara̱i̱ṉ. \v 12 Nupetmakunka winia Yusru je̱e̱ taṉkiri̱n awajsattajai. Tura nuyá peṉké jí̱i̱nkichartatui. Tura ni̱i̱n winia Yusru náari̱n áatrattajai. Tura winia Yusru pépruri̱ náari̱ncha áatrattajai. Nu pépruka nayaimpinmaya̱ yamaram Jerusaréṉka Yúsnumia̱ tára núiti. Núnisaṉ winia yamaram náarun ni̱i̱n áatrattajai. \v 13 Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti.” Tu aartá,” turutmiai. \s1 Rautiséanam chícham áatramu \p \v 14 Nuyá turutmiai ‘Rautiséanmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Wáitrutsuk nekasa nunak tiniua nu tura núnisaṉ ashí Yus najanamun Úuntri̱ya nu, tawai: \v 15 “Ashí ame túram nuna nékajai. Tura michaash míchachuitme. Núnisaṉ tsue̱rsha tsué̱rchaitme. Míchaitkiumsha tura tsué̱raitkiumsha maak. \v 16 Kame míchachu tsue̱rcha antsu aya tsué̱tsue̱tak asakmin imiutkattajme. \v 17 Iis, “Kuítrinniuitjai, ti irumpraitjai, warinkisha atsumatsjai” tame. Túrasha ashí yajauch, wáitnenmai, kuítrincha, kusuru, tura misú iyajme. \v 18 Tuma asam Winí ti shiir kuri sumakam nekas kuítrintin ajasta. Turam puju pushí Winí sumakam misú ajasma shiir entsarta. Péṉker íimprataj tusam ji̱i̱nium eṉketai eṉkeeta. \v 19 Aneajna nuna chichareajai. Nu asamtai kakaram ajasam tunaarum enentáimpram iniaisata. \v 20 Enentáimprata. Shuar wáitiniam wajas untsumna áintsanak Wi ámin untsúajme. Winia anturtukam ame enentáimin awaintiakminkia Wi wáintiuattajme. Tura waya̱n ámiji̱a̱i̱ yurumáttajai. Tura amesha Wiji̱a̱i̱ yurumáttame. \v 21 Nupetmakuka akupin pujutainium Wiji̱a̱i̱ pujustatui. Wisha núnisnak nupetmaku asan winia Aparja̱i̱ akupin pujutainium pujusuitjai. \v 22 Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti.” Tu áartá,” turutmiai. \c 4 \s1 Nayaimpiniam Yúsan shiir awajenawai \p \v 1 Nu naṉkaamasmatai nayaimpiniam waiti uranniun wainkiamjai. Tura nuyá kakaram untsumman antukmajai. Nuik kachuja̱i̱ métek kakaram chichartukma nu turutmiai “Juí̱ yakí wakatá. Ukunam átatna nuna iniaktustatjame” turutmiai. \p \v 2 Nu chichamaik Yusa Wakani̱ akantukmiai. Túrutamtai nayaimpiniam akupin pujutainium pujan wainkiamja̱i̱. \v 3 Niisha jaspi kayasha tura kurnarínia kayasha nuja̱i̱ métek ti wínchauyi. Akupin pujutain tuntiak téntakuyi. Nusha ismirarta kayaja̱i̱ métekeyi. \v 4 Chíkich paintikuatru (24) akupin pujutain nu pujutain téntakarun wainkiamjai. Tura paintikuatru uunt púju entsarainian tura kurin etseṉkrakainian, nui̱ pujuinian wainkiamjai. \v 5 Akuptainiumia̱ peemsha ipiamtasha untsummasha jíiniarmai. Tura nu pujutainium naka siati shirikip kearmai. Nusha siati Yusa Wakani̱nti. \v 6 Núnisaṉ nu pujutainium naka nayaantsa áanin ti saar amai. \p Nu pujutainium wakenmaani̱sha niisháa taṉku kuatru téntakar ármiayi. Ukuri̱ni̱sha tura eemsha ji̱i̱ irunmiai. \v 7 Emka taṉku úunt yawa̱a áanniuyi. Chíkichka turu uchichia áanniuyi. Tura chikichcha shuara yapia áanniuyi. Tura chíkichka churuwia nanamua áanniuyi. \v 8 Nusha sais nanamtin ármai. Tura ji̱i̱sha ti irunainiak ashí wainmarmai. Káshisha tsawaisha tuke iniaitsuk ju̱na tiniu armai: \q1 “Ti nekas péṉkeraiti Uunt Yus. Ashí naṉkaamas kakarmaiti. Tuke yaunchu pujuyayi. Núnisaṉ yamaisha pujawai. Tura ataksha ju̱ke winittiawai” tiniu armai. \p \v 9 Tura uunt pujutainium pujana nu tuke iwiaaku pujú asamtai nu tanku ti shiir awajsar yúmiṉkiak pujuriarmai. \v 10 Túruiniakui paintikuatru uunt tuke iwiaaku pujun tikishmatainiak ni etseṉkrutairi̱n naka áepruiniak tuiniawai: \q1 \v 11 “Úuntá, ii Yúsri̱nme. Tuke shiir awajmainme. Ashí nankaamas kakarmaitme. Amek ashí írunna nu najanaitme. Tura aya wakerakum najanamame. Ame wakerakmin irunainiawai” tuiniawai. \c 5 \s1 Murikkia papin urakminiaiti \p \v 1 Nuyá akupin pujutainium pujuya nuna untsuurí̱n papí penuarma áanniun wainkiamjai. Nu papisha initiaaní̱sha tura pátatkesha áarmauyi. Tura urakchamnia atí tusa siati anujtukmaja̱i̱ kaki peekmauyi. \v 2 Tura nayaimpinmaya̱ suntar ti kakarma nu, ti kakantar inintran wainkiamjai. Niisha tímiai “¿Ya akupniuk ju̱ papin kaki anujkamun ja̱a̱k urakminiait?” \v 3 Tura nayaimpinmaya̱sha nuṉkanmaya̱sha tura jakamunmaya̱sha chikichkisha nu papin urakmin atsumiayi. Áujtsuk íistinniasha tujinkiarmai. Tímianu akupin atsumai. \v 4 Nu papin uraktincha tura áujsatniusha, kame íistincha atsakui ti úutmiajai. \v 5 Nuyá chikichik uunt turutmiai “Ti úutíp. Israer-shuarnumia̱ Úunt-yawa̱, Jutá weeá awai. Niisha uunt akupin Tawit weeaiti. Nupetmaku asa nu papí siati anujtukman ja̱a̱k urakminiaiti.” \p \v 6 Nuyá uunt pujutaiya nui̱ tura kuatru taṉkunam ajapén tura úuntnum ajapén Murik wajan wainkiamjai. Maamua áintsaṉketiat iwiaakuyi. Kachuri̱sha siátiyi. Ni ji̱i̱sha siátiyi. Nusha Yusa Wakani̱ siati ashí nuṉkanam akupramua nuuyi. \v 7 Nu Murik we nekas uunt Akupniun untsuurí̱nian nu papin achikmiayi. \v 8 Tura papin achikmatai kuatru taṉkusha tura paintikuatru uunt arma nusha Murikiun tikishmatrarmiayi. Ashí uunt arpa tuntuitiain takaku armai. Tura ashí kuṉkuin eṉketain kuri najanamun takaku armai. Nu kuṉkuin Yus-shuar áujsamuiti. \v 9 Ju̱ yamaram kantancha kantampriarmai: \q1 “Amek imiá naṉkaamas akupniuitme. Amek papí achikiam anujtukmari̱ jáa̱kminiaitme. Yus-sutai namaṉkea áinis mantamna asam túramniaitme. Ashí nuṉkanmaya̱ shuarnumia̱sha Yusna árat tusam ame numpe̱mja̱i̱ in sumakmiame. \q1 \v 10 Turam akupin awajkartusuitme tura núnisaṉ ii Yúsri̱niun pujurin awajkartusuitme. Tuma asakmin akupin ajasar ju̱ nuṉkanam akupkattaji.” Tu kantamainiawai. \p \v 11 Tura untsurí̱ nayaimpinmaya̱ suntar uunt pujutaincha taṉkuncha tura úuntnasha éṉkekawarun wainkiamjai. Nusha nekapmarchamnia ti untsurí̱ armia nu \v 12 kakantar tiarmai: \q1 “Murik mantamnamia nu akupin ajas ashí kakarmancha, kuítniasha, nekaatniuncha Niṉki achikminiaiti. Tura nupetmaku asamtai yumiṉsar Nin ti shiir awajsatin áiniawai.” Tu tiarmai. \p \v 13 Núnisaṉ ashí Yus najanamu, nayaimpiniam írunna nusha, nuṉkanam írunna nusha, nuṉká init írunna nusha, nayaantsanam írunna nusha, tuínian antukmajai: \q1 “Muriksha tura akuptainium pujana nusha ti shiir tura ti kakaram ásar tuke iniaitsuk shiir awajnasarti.” Tu tuiniawai. \p \v 14 Tura kuatru taṉkusha “Tuke núnisaṉ atí” tiarmai. Tura paintikuatru uuntka nekas tuke iwiaaku pujá nuna tikishmatar shiir awajsarmai. \c 6 \s1 Murikkia siati anujtukman ja̱a̱kmai \p \v 1 Wi iyakui Murikkia chikichík anujtukman ja̱a̱kmai. Túramtai chikichík taṉku ipiamtaja̱i̱ métek kakantar untsumun antukmajai. “Winim iitiá” turutmiai. \v 2 Túrutkui kaway pújun wainkiamjai. Nui̱ ekeemia nu tíshimkiun takakuyi. Akuptai tawaspasha susamuyi. Tura tuke nupetmaktinian jíinkimiai. \p \v 3 Nuyá Murik anujtukma jímiaran jáa̱kmatai taṉku jímiara nu “Winim i̱itiá” turutmiai. \v 4 Túrutkui chíkich kawai kapa̱a̱kun wainkiamjai. Nui̱ ekeemia nuna puniá úuntan susamuyi. Nusha shiir pujuscharat tusa ashí jú̱ nuṉkanmaya̱ shuaran máanaimtikiatniun akupkamuyi. \p \v 5 Nuyá Murik anujtukma menaintiun jáa̱kmatai taṉku menaintiua nu “Winim íitiá” turutmiai. Túrutkui kaway mukusan wainkiamjai. Nui̱ ekeemia nusha kijin nekapmatain takakuyi. \v 6 Tura kuatru taṉku ajapénia̱ chichaamun antukmajai. “Tsawant takamtsuk takaakmesha apatkuka peṉké ishichik sumakmin átatme. Tura núnisaṉ machasha nijiamchisha amuukacharat tusam péṉker wáinkiata.” Tu timiai. \p \v 7 Nuyá Murik anujtukma kuátrun jáa̱kmatai taṉku kuatrua nu “Winim iitiá” turutmiai. \v 8 Túrutkui kaway yaṉkun wainkiamjai. Nui̱ ekeemia nusha Jákatin náartiniuyi. Tura nuna úkuri̱n Jatai nemarak winimiai. Nusha ashí nuṉkanmaya̱ shuar kuatru akankamunmaya̱ chikichkin máatniun akupkarmauyi. Nusha mesetja̱i̱sha tsukaja̱i̱sha suṉkurja̱i̱sha tura yajasmaja̱i̱ máawarmai. \p \v 9 Nuyá Murik anujtukma séṉkun jáa̱kmatai Yus-sutai kuṉkuin ekemtai wakenmaani̱ íismajai. Túran Yus-Chichaman etserainiakui máawarma wakani̱n wainkiamjai. \p \v 10 Nusha kakantar untsumainiak tiarmai “Uuntá, ti peṉker asam támena nu umíatsmek. ¿Urutiak nuṉká pujuinia nú shuar ii mantamnamunam yapajmi̱átruktam?” tiarmai. \p \v 11 Tuíniakui pushí pújun susar tiarmai “Chikichcha Krístunun etserainiakui mantamnatin áiniawai. Nu nákakrum ishichik ayampratarum” tiarmai. \p \v 12 Nuyásha Murik anujtukma sáisan jáa̱kmatai ti ú̱u̱run wainkiamjai. Tsawai-nantusha itiurchat ajasua áintsaṉ mukusa ajasmai. Kashí-nantusha numpá áintsaṉ ajasmai. \v 13 Tura yaasha wampú nere̱ nase umpuim ti maju̱wa áintsaṉ kákekarmai. \v 14 Nayaimpisha papí penuara júamua áintsaṉ meṉkakamai. Tura naintcha yajá apujnasarmai. Tura nuṉkasha nayaantsanam ajapén atentrainia nusha yajá apujnasarmai. \v 15 Tura jú̱ nuṉkanam akupin ainia nusha náinnium wear kayá wáa̱nam uumkarmai. Niiji̱a̱i̱sha ashí shuar, uuntcha, kuítriniusha, suntara kapitiántri̱sha, ashí kakaram ainia nusha, tura takarniusha aṉkant ainia nuja̱i̱ náinnium wearmai. \v 16-17 Túrawar náinniasha kayancha tiarmai “Asutniátin tsawant jeayi. ¿Yaki aun katsuntrat? Nu asamtai saanakim in yutukratata. Túrarum Murik ti asutiámataj nuyásha tura akupin pujana nuyásha uukratkatá” tiarmai. \c 7 \s1 Israer-shuarnumia̱ anujturma armia nu \p \v 1 Nu naṉkaamasmatai kuatru nayaimpinmaya̱ suntar, nunkaa kuatru yantamé̱n wajan wainkiamjai. Nusha kuatru nase kukarsha, nayaantsanmasha tura kampunniunmasha nasenkacharat tusar wajatiarmai. \v 2 Kame kukarsha tura nayaantsanmasha yajauch awajsatniun akupkamu armai. Tura chíkich suntarnasha nantu tátainmaania̱ winian wainkiamjai. Tuke iwiaaku Yusa anujtutairin takakauyi. Nusha kuatru suntaran kakantar untsuak tímiai, \v 3 “Ii Yusri̱ takari̱n ainia nu nijiai̱nium áarar anujtatsriniṉ kukarsha, nayaantsasha, tura kampunniusha nase̱ja̱i̱ yajauch awajsairap” timiai. \p \v 4 Tura tímiajni untsurí̱ aara anujtukman antukmajai. Ashí Israer-shuar tuse (12) shuar weeá ainia nuyá chikichik siaṉtu kuarenta kuatru mir (144.000) armai. \v 5 Jutá weeanmaya̱ tuse mir (12.000) anujtukma armai. Rupiṉ weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Kat weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. \v 6 Aser weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Niptarí weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Manasés weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. \v 7 Semeuṉ weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Riwí weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Ísakar weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. \v 8 Sapurúṉ weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Jusé weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Piṉjamíṉ weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. \s1 Ti untsurí̱ shuar pújun entsararu \p \v 9 Nuyá ti untsurí̱ shuaran wainkiamjai. Ashí nuṉkanmaya̱ nusháa shuaraim iruntraru ásar nekapmarchamnia armai. Tura nusha uunt akupin pujutainium tura Muriknium naka wajaarmai. Tintiuki nuke̱a áaniun takaku armai. Tura ashí pújun entsaru armai. \v 10 Ashí kakantar untsumainiak tiarmai: \q1 “Ii Yusri̱ uunt akupin pujutainium eketna au tura Muriksha imia Niṉki Uwemtikin áiniawai” tiarmai. \m \v 11 Tura nayaimpinmaya̱ suntarsha uunt akupin pujutaincha, kuatru taṉkuncha, tura úuntnasha téntatkar armia nu piniakum nuṉká tepersar Yúsan shiir awajsar \v 12 tiarmai \q1 “Nekasaiti. Tuke iniaitsuk ii Yusri̱ ti shiir awajsatniuiti. Niṉki ti neka, ti kakaram, ti akupin, tura ti peṉker asamtai tuke yumiṉsatniuiti. Núnisaṉ atí.” \p \v 13 Nuyá chikichik uunt inintsamai “Pújun entsaru ainia ju̱sha ¿ya ainia tura tuyá ainia?” \q1 \v 14 Túrutkui “Uuntá, amek nékame” tímiajai. \p Tutai nii túrutmiai “Ju̱ shuar ti waitsaru áiniawai. Túrawar Murikiu numpé̱ja̱i̱ ni pushiri̱ nijiamawar puju awajsaru áiniawai. \v 15 Nuna túrawaru ásar yamaikia Yusai̱ naka pujusar tsawai̱sha káshisha Yúsnan ni Je̱e̱n takainiawai. Tura akupin pujutainium eketna au tuke wainkiartatui. \v 16 Yamaikia tsukaja̱i̱sha kitiakja̱i̱sha wáitsachartatui. Tura etsa̱sha sukuiniak yajauch awajsachartatui. \v 17 Murik, akupin pujutainium naka wajana au, ni murikri̱n wáiniuk áyureak ti peṉker púkuni entsa waana nuí̱ apujsartatui. Tura Yus ni nea̱jkincha ukui̱tiurartatui.” Tu túrutmiai. \c 8 \s1 Anujtukma siatia nu ja̱a̱kma tura kuṉkuin ekeemataiji̱a̱i̱ túrunamu \p \v 1 Nuyá Murik anujtukma siatin ja̱a̱kmatai nayaimpiniam chikichik ura jeastatuk ajapén mitia ajasmai. \v 2 Nuyá siati suntar Yusai̱ naka wajainia nuna wainkiamjai. Nusha siati kachun susamu armai. \v 3 Nuyá chíkich suntar kuṉkuin eṉketain kuriji̱a̱i̱ najanamun itiamai. Tura Yus-sútainium aya̱mas wajasmatai núkap kuṉkuin sunasmai. Nu kuṉkuin ashí Yus-shuar áujsamuja̱i̱ métek kuṉkuin ekeematainium ekeemaktiniuyi. Nu ekeematai kuriji̱a̱i̱ najanamuyi tura uunt akupin pujutainium naka pujumai. \v 4 Tura suntar ekeemakmatai kuṉkuinia mukuintiuri̱ Yus-shuar áujsamuja̱i̱ métek Yúsan amainkiamai. \v 5 Nuyá nu kuṉkuin eṉketain suntar achik ekeematainmaya̱ ji kapaan kái̱ri̱n áimiak ju̱ nuṉkanam ukaamai. Túramtai ipiamtasha untsummasha, peemsha, tura u̱u̱sha armai. \s1 Kachu umpuarma \p \v 6 Nuyá siati suntar kachun takakainia nu umpuartai tusar iwiarnararmai. \p \v 7 Emka suntar kachun umpuarmatai micha kákekamai. Nunasha ji numpaja̱i̱ pachimpramuncha nuṉkanam ajapawarmai. Túmakui menaintiu nakakma jeeán numincha tura ashí írunna nui̱ ekeemakmai. Tura ashí nuṉkanam chírichrin takamtsuk ekeemakmai. \p \v 8 Nuyá suntar jímiara nu kachun umpuarmatai uunt naintia áanin kean nayaantsanam aju̱ṉmai. Túramtai menaintiu nakakma jeeá nayaants numpa ajasmai. \v 9 Núnisaṉ menaint jeeá nayaantsanam matsatainia jákarmai. Tura menaint jeeá uunt kanua nu emesnararmai. \p \v 10 Nuyá suntar menaintiua nu kachun umpuarmatai ti uunt yaa nayaimpinmaya̱ kapa̱a̱ kákekamai. Tura entsasha tura púkuninmasha menaint nakakam jeeánum kákekamai. \v 11 Nu yaasha Yapá-numi náartiniuyi. Tura menaintiu nakakam jeeá entsa yapá ajasarmai. Túrunamtai ti untsurí̱ shuar nu entsa yapá ajasmája̱i̱ jákarmai. \p \v 12 Nuyá suntar kuatrua nu kachun umpuarmatai menaintiu nakakam jeeá tsawaí-nantusha kashí-nantusha tura yaasha emesnarar ajapén tee ajasarmai. Túrunawar tsawai̱sha káshisha menaintiu nakakam jeeánum tsáapnircharmai. \p \v 13 Nuyá chíkich suntar nayaimpiniam nanamun wainkiamjai. Nusha kakantar untsumuk timiai “Maa, chíkich menaintiu suntar umpuiniakui nuṉkanam pujuinia nu ti wáitsartatui.” Tu timiai. \c 9 \p \v 1 Nuyá suntar seṉkua nu, kachun umpuarmatai yaan nayaimpinmaya̱ nuṉká kákeran wainkiamjai. Tura nu yaan tunáa shuar jákaru matsamtai yawirí̱n susamuyi. \v 2 Tura uraimtai nu náṉkatkachu wáa̱nmaya̱ ti mukuint jiinmiai uunt jiniumia̱ áintsaṉ. Tura etsancha tee awajsamai, yuraṉmincha tee awajsamai. \v 3 Nuyá nu mukuintiunmaya̱ manchi jíintrar nuṉká ti yujaarmai. Tura ju̱ nuṉkanmaya̱ titiṉkia áinis najamin ajastinian susamu armai. \v 4 Chírichrincha ashí arakmancha ashí numincha yajauch awajsatin suritkiamuyi. Antsu áyatik shuar nijiai̱nium Yusa naari̱ áarar anujtukchamunak yajauch awajsatin armai. \v 5 Túrasha ajaktsuk seṉku (5) nántutin wáitkiastin susamu armai. Kame titiṉ, shuaran ijiú, najawe̱a núnis najawe̱atin susamu armai. \v 6 Nui̱ shuar wari jakataj tuíniayataṉ jákachartatui. Ti wakeruiniayataṉ jákatniun tujinkiartatui. \p \v 7 Manchisha íisam mesetnum weena nu kawaiya áinis armai. Kurí tawaspa áinis etseṉkraku armai. Yapi̱sha shuarna áinis armai. \v 8 Intiashí̱sha nuwa̱nua núnis armai. Nai̱sha úunt yawa̱ nai̱ya núnis armai. \v 9 Netsepé̱n namaka saepe̱a áinis jiru péeramu armai. Tura nanamenaksha kaway karu japiiniak mesetnum tsékeena núnisaṉ téter ajarmai. \v 10 Ujuké̱sha titiṉki ujuke̱a áinis asa jaṉki ajakin armai. Nuja̱i̱ tuke seṉku nantu yujarsar shuaran íjiuar wáitkiastin armai. \v 11 Ni uuntri̱sha náṉkatkachu wa̱a̱ uraimia nuya̱iti. Nusha Israer-chichamja̱i̱ Apatúṉ tutainti. Tura Kriaku-chichamja̱i̱ṉkia Apuriúṉ tutainti. Nuka Yajauch Awajkartin tawai. \p \v 12 Ju̱ja̱i̱ emka wáitsatin naṉkaamasai. Túrasha tuke jímiar taasai. \p \v 13 Nuyá suntar saisa nu kachun umpuarmatai chichaman antukmajai. Yusai̱ naka kuṉkuin ekeemaka Yus-sutai kurimpramu amai. Tura ni kuatru yantame̱ kachu jiinmiai. Tura nuyá chichaak \v 14 suntar kachu takakun saisa nuna timiai “Kuatru suntar Eupratis kanusá pujuinia nu atiram akupkarta.” \v 15 Túramtai nu kuatru suntar wear menaintiu nakakam untsurí̱ shuaran maatai tusar weriarmiayi. Kame nuna túrawarat tusar ikiusma armai. Tura nu uwitin, nu nantutin, nu tsawantin, tura nu úratin atíatin ikiusma armai. \v 16 Tura suntarnasha kawainium eketainian wainkiamjai. Tura timiá untsurí̱ nekapmarchamnia asamtai aya númiruri̱n antukmaja̱i̱. Nusha jimiará siaṉtu miyuṉ (200.000.000) armai. \p \v 17 Tura íimiamunam suntarnasha kawaincha jú̱nisan wainkiamjai: Eketainiaka netsepnum jirun entsaru armai. Nusha kapa̱a̱ku wiṉkia tura yaṉkú armai. Tura kawaisha úunt yawáa muuke̱ áinin armai. Tura ni wene̱ya̱sha jisha, mukuintiusha, asuprisha ti tsue̱r keá nu jíiniarmai. \v 18 Nu menaintiu ti yajauch wáitsamuja̱i̱ menaintiu nakakam shuar untsurí̱ jákarmai. Jiji̱a̱i̱sha, mukuintiuja̱i̱sha, asupriji̱a̱i̱sha jákarmai. \v 19 Nuja̱i̱ nu kaway ni wene̱ja̱i̱ shuáran wáitkiasarmai. Tura ni ujuké̱ napí múuke̱ya áinin ármai. Núja̱i̱sha shuaran wáitkiasarmai. \p \v 20 Tura nuja̱i̱sha jákacharmia nú shuar tuke tunáa túratniun iniaisacharmai. Tura yajauch wakanniasha tura ántar-yusnasha tikishmatratniun iniaisacharmai. Nu ántar-yus kuriji̱a̱i̱sha, kuítja̱i̱sha, jiru yaṉkutakuja̱i̱sha, kayaja̱i̱sha, numiji̱a̱i̱sha najanamu ásar wainmaktinniasha, antuktinniasha, tura wekasatniuncha tujintiainiawai. \v 21 Núnisaṉ maṉkartuatniuncha, wawekratatniuncha, tsanirmatniuncha, tura kasamkatniuncha iniaisacharmai. \c 10 \s1 Papichin suntar takusmia nu \p \v 1 Nuyá chíkich kakaram suntar nayaimpinmaya̱ táarun wainkiamjai. Nusha yuraṉkim amu̱ámu tura múuknum tuntíak téntakmauyi. Yapi̱sha etsaja̱i̱ métek wínchauyi. Tura kujapé̱sha ji keá áintsaṉkeyi. \v 2 Nusha papin urak takakauyi. Tura imiá uunt asamtai ni nawé̱ untsuurnumani̱ nayaantsanam tura menaari̱ni̱ kukar tarimias wajasmai. \v 3 Tura úunt yawa̱ kakar shiniak chicháa áinis ti kakaram untsumkamai. Nuja̱i̱ siati (7) ipiamtasha chichasarmai. \v 4 Nii chichasarmatai ni chichamen áartiniujai tura nayaimpinmaya̱ chichartak “Áaráip, túrutmiai. Ju̱ka nekanashti” túrutmiai. \p \v 5 Tura nuyá, suntar nayaantsanmasha tura kukarsha tarimias wajama nu ni uwejé̱ untsuurí̱n nayaimpinmaani̱ takuimiai. \v 6-7 Tura timiai “Peṉké ishichik ajasai. Suntar siatia nu umpúakuiṉkia Yus ashí yaunchu enentáimpramia nu uminkiattawai. Emka ujatsuk ukunam ni shuari̱n Yúsnan etserniua nuna ujakmiayi.” Tu timiai. Nuyá chichaak: \q1 “Yus tuke iwiaaku pujawai. Tura imiá kakaram asa nayaimpincha, nuṉkancha, nayaantsancha, tura ashí nui̱ írunna nunasha najanaiti” timiai. \p \v 8 Nayaimpinmaya̱ “áaráip” túrutmia nu ataksha chichartak turutmiai “Suntar nayaantsanam tura kukar tarimias wajana nu weritiá. Turam ni untsuuri̱ni̱ papin urak takakna nu achiktá” turutmiai. \v 9 Nuyá túrutkui werin papichin seamjai. \p Tura surak turutmiai “Papái. Yuátá. Tura yúamka ti yumin átatui. Tura antsu wakemi̱nkia yapamprattame” túrutmiai. \v 10 Nuyá papichin suntarnumia̱ jukin yuamjai. Tura nii turutmia núnisaṉ wenuruiṉkia ti yumin nekapramjai. Tura antsu yuan wakeruiṉkia yapampramjai. \p \v 11 Tura nuyá turutiarmai “Waketkim ataksha ashí nuṉkanmaya̱ shuaran tura ni kapitiántri̱ncha Yus tana nu ujakartiniaitme.” Tu túrutmiai. \c 11 \s1 Jimiará shuar Yusai̱ya̱ akupkamu \p \v 1 Nuyá karisun nekapmatia áaniun surus turutiarmai “Weme Yusa Uunt Je̱e̱ nekapmartá. Túram namaṉ-maa-Yus-sutaisha nekapmartá. Tura nui̱ Yúsan shiir awajeena nusha nekapmartá. \v 2 Antsu je̱a̱ áa̱ri̱ṉkia yajaya̱ shuar susamu asamtai nekapmatsuk ikiuktiá. Nu shuar ti shiir péprun Jerusaréṉkan kuarentitús (42) nantu nui̱ akupeenak mash yajauch awajsartatui. \v 3 Túruiniakui Wikia Wii-shuaran jímiaran akatran akupkattajai. Nusha chikichik mir jimiará siaṉtu sesenta (1.260) tsawant pujusar Winian etserkartatui. Nuka menaintiu uwí naṉkaamasaiti. Úutkur-entsatai pushin entsaru ártatui.” Tu turutiarmai. \p \v 4 Nu jímiar shuarsha nayaimpiniam nakumkamu áiniawai. Uriwiu numisha jímiar tura shirikip ekeemataisha jímiar nayaimpiniam awai. Nusha ju̱ nuṉká Uuntri̱ Yusai̱ wajainiak, jímiar akatramua nú shuaran nakumainiawai. \v 5 Shuar nin yajauch awajsataj tutai ni wene̱nia̱ jinia ji̱i̱ki nemasri̱ ashí áesatniuiti. Núnisaṉ nin yajauch awajsatniun wakera nuka jákartatui. \v 6 Nu aentska Yúsnan áujmatainiak yumi yutuka̱i̱p títinian kakarman takakainiawai. Núnisaṉ entsancha numpa awajsatniun kakarman takakainiawai. Tura ashí yajauchia nuja̱i̱ aentsun wáitkiastinian takakainiawai. Nuna ashí ni wakeruinia nui̱ páchitsuk túramin áiniawai. \v 7 Tura ni takatri̱n umikiarmatai Ti Kajen Yajasma náṉkatkachu wa̱a̱nmaya̱ ji̱i̱nia nu mesetan najata nupetak máawartatui. \v 8 Tura iwiarnatsuk ni aya̱shi̱ uunt pepru jinti̱i̱n ajapén tepeartatui. Nu péprunmasha ii Uuntri̱ Jesukrístuncha máawarmiayi. Nu péprunmaya̱ shuar tuke tunaan túrin ásarmatai Ejiptu tuíniak tura núnisaṉ Sutuma tuíniak nu péprun páchiiniawai. \v 9 Tura menaintiu tsawant nuyá naṉkaamas ashí nuṉkanmaya̱ shuar jaka tepan íisar iwiarnascharti tiártatui. \v 10 Nu jákarmatai ashí nuṉkanam pujuinia nú shuar ni jakamun ti wararainiak mai sunai ajartatui. Kame nu jimiará aents Yúsnan áujmatenak ashí shuaran wáitkiasaru ásarmatai ti warasarmai. \v 11 Nuyá menaintiú tsawant nuyá naṉkaamas jaka tepesarmatai Yus ataksha iwiaaku awajsarmai. Tura nantakiarmatai nuyá shuar nin wainkiar ti ashamkarmai. \p \v 12 Nuyá nu nantakiaru nayaimpinmaya̱ kakaram untsumman antukarmai: “Ju̱i̱ yakí wakatarum.” Tu untsummiai. Tutai ashí ni nemasri̱ íimiainiai̱ṉ yuraṉkim amu̱am nayaimpiniam wákarmai. \v 13 Túmainiai̱ ti ú̱u̱rkamtai tias nakakam jeeá pepru saanakmiai. Tura siati mir (7.000) shuar jákarmai nu u̱u̱ja̱i̱. Chíkichkia sapijmiainiak Yus nayaimpiniam pujana nuna shiir awajsarmai. \p \v 14 Jímiar wáitsatin naṉkaamasai. Chikichik ajasua nu túrunatin ishichik ajasai. \s1 Suntar siatia nu kachun umpuarmai \p \v 15 Nuyá suntar siatia nu, kachun umpuarmatai chícham kakaram chichainian nayaimpinmaya̱n antunkamai. Ju̱na tímiayi: \q1 “Yamaikia ii Uuntri̱ Yus tura ni Anaikiamu Kristu ashí shuaran akupin ajasarai. Niisha tuke amutsuk akupkartatui.” \m \v 16 Nuyá paintikuatru uuntka akupin pujutainium Yusai̱ naka pujuarmia nu piniakum tepersar Yúsan shiir awajenak tiarmai: \q1 \v 17 “Uunt Yusá, ti kakaram asam Ámiji̱a̱i̱ tujinkiatin atsawai. Yáunchusha, yamaisha, tura tuke amuutsuk iwiaaku pujuwitme. Ame ti kakarmarmiji̱a̱i̱ nekas akupkatin juarme yamaikia. Tuma asakmin yumiṉsajme, tiarmai. \v 18 Ashí shuar kajertamkaru ai̱ṉ yamaikia amesha kajerkatin tsawant jeayi. Jákarusha iniantkim ni túramuri̱ íisartatme. Turam amée shuarka shiir etserturmakua nusha, tura Aminiak enentáimturmasarua nusha, tura Ámin shiir awajtamsarua nusha ashí mash ti shiira nuna súakum akiktatme. Antsu ju̱ nuṉkan emesniuka ashí emesratniunam akupkattame.” Tu tiarmai. \m \v 19 Tuíniakui Yusa Uunt Je̱e̱ nayaimpiniam ana nu uranmiatai wakenmaani̱ Chícham Aarma Chumpitiai paant amai. Túrunamtai peemsha, ipiamtasha, cháarpisha, u̱u̱sha amai tura michasha ti kakekamai. \c 12 \s1 Nuwa̱sha tura Ti Kajen Yajasmasha \p \v 1 Nuyá nakumkamu ti enentáimpramnia nayaimpiniam wantinkiamai. Nuwa̱ etsaja̱i̱ penuarma wantinkiamai. Nawe̱sha nantunam ekeemai. Tura múuknum tuse yaan etseṉkrakuyi. \v 2 Nu nuwa̱ ajamtin asa jurertaj tusa wáitiak ti kakantar uutmiai. \p \v 3 Tumai̱ ataksha ti enentáimpramnia nayaimpiniam wantinkiamai. Ti Kajen Yajasma kapa̱a̱ku wantinkiamai. Muuke̱sha siati asa siati akuptai tawaspan etseṉkraku ármai. Tura kachuri̱sha tiásauyi. \v 4 Menaintiu nakakam jeeán yaan ni ujuké̱ja̱i̱ japiki akakermai. Tura nuṉká utsamai. Nu Ti Kajen Yajasma nu nuwa̱ jatema nui̱ wajasmai. Júrermataik yuruataj tusa wajattsamai. \v 5 Tura nuwa̱sha áishmaṉkan jurermai. Nu uchi uunt ajas ashí nuṉkanam ti kakaram akupkatin asa, nu uchi akupin pujutainium Yus pujana nui̱ junakmiai. \v 6 Tura núwa̱ka atsamunam pisarmai. Nui̱ pujustinian Yus iwiarturmai. Tura chikichik mir jimiará siaṉtu sesenta (1.260) tsawant ayurnat tusa akupkamai. Nuka menaintiu uwí naṉkaamasaiti. \p \v 7 Nuyá nayaimpiniam meset amai. Nayaimpinmaya̱ suntara kapitiántri̱ Mikiar ni suntari̱ji̱a̱i̱ Ti Kajen Yajasmaja̱i̱ máanaikiarmai. Ti Kajen Yajasmasha ni suntari̱ji̱a̱i̱ ti máanaikiarsha \v 8 nupetmakcharmai. Túramtai nayaimpinmaya̱ ji̱i̱ki akupkamuyi. \v 9 Núnisaṉ Ti Kajen Yajasma ashí ni suntari̱ji̱a̱i̱ nuṉká akupnakmai. Nu Yajasmasha iwianchi kapitiántri̱ Satanás tutainti. Yáunchuya̱-napiiti niisha. Ashí nuṉkanmaya̱ shuáran anaṉniuiti. \p \v 10 Nuyá nayaimpinmaya̱ kakaram untsumman antukmajai. Tura timiai: \q1 “Uunt iwianch ii yachi̱n yajauch áujmatin ji̱i̱ki akupkamu asamtai yamaikia ii Yusri̱ uwemtikratniusha tura ni kakarmari̱n iniakmastincha tura akupkatniusha jeayi. Anaikiamu Krístusha ashí akupin ajastincha jeayi. Tura uunt iwianch ii yachi̱n tsawai̱sha káshisha iniaitsuk Yusai̱ yajauch áujmatniua nuna \v 11 íiksaṉ ii yachi̱ nupetmakarai. Yus-susamu murikiu numpe̱a áinis Jesukrístu numpe̱ja̱i̱ nupetmakarai. Niisha jákatniuitkiusha surimiatsuk nekas-chichaman páchitsuk etserkarmai. Nuja̱i̱sha uunt iwianchin nupetkarmai. \v 12 Tuma asamtai nayaimpiniam pujarmena nusha warastarum. Antsu nuṉká tura entsá pujarmena nusha uunt iwianch atumin tarutmarmatai, maa, waitnentajrume. Ni tsawantri̱ ishichik ajatesman nekáa ti kajekuiti.” Tu timiai. \p \v 13 Nuyá Ti Kajen Yajasma nuṉká ajapna nuwa̱ áishmaṉkan jurerma nuna áintramai. \v 14 Turakui nuwa̱n uunt nanapen churuwia nanape̱a áinis sunasmai. Nuja̱i̱ nanamuk yáunchuya̱-napiya̱ pisar atsamunam wemai. Tura ni ayuratniunam menaintiu uwí nuyá sais nantu pujusmai. \v 15 Nuyá nu napi ni wene̱ya̱ entsá ji̱i̱ki nujaṉkrumamai nuwa̱n ajekrataj tusa. \v 16 Túrasha nuṉka nuwa̱n yaya̱k nakaak nu entsan mash uku̱yámai. \v 17-18 Túramtai nuwa̱n ti kajerak ni weeá chíkich írunna nuja̱i̱ máaniaktaj tusa wemai. Nu shuarsha Yus akupkamun umirainiak Jesusan ti shiir áujmaténakui, niiji̱a̱i̱ máaniaktaj tawai. \c 13 \s1 Nuyá Yajasma jímiara nu \p \v 1 Nuyá nayaantsa káanmatkari̱i̱n wajasan nayaantsanmaya̱ Yajasman jiiniun wainkiamjai. Muuke̱sha siátitiat kachuri̱ tias tura akuptai tawaspasha tias armai. Ashí muuke̱n Yúsan yajauch chicharin tu áarmauyi. \v 2 Nui̱ wáinkiamaj nu Yajasma nekas uunt yawáa áinniuitiat nawe̱nka chai̱ nawe̱a áinniuyi. Wene̱sha nekas kajen yawáa áinniuyi. Tura Ti Kajen Yajasma Entsaya̱ Yajasman ni kakarmari̱ncha tura ni akupkatniuri̱ncha susamai nuja̱i̱ ti kakaram akupkati tusa. \v 3 Entsaya̱ Yajasma muuké̱ chikichkin jakamnia awatmian wainkiamjai. Túrasha péṉker awajnasmai. Túramtai ashí nuṉkanmaya̱ shuar nuna íisar ti enentáimturar nemarsarmai. \v 4 Túrawar nin tikishmatrar shiir awajsar “¿Yaki ju̱ja̱i̱sha jeá. Imiá kakaram asamtai yaki niiji̱a̱i̱ máanaikminiait?” tiarmai. Tura Ti Kajen Yajasma ni kakarmari̱n Entsaya̱ Yajasman susa asamtai ashí shuar nincha tikishmatrarmai. \p \v 5 Núnisaṉ nu Entsaya̱ Yajasma waantu enentáimtumak Yúsan yajauch chicharkatniusha tsaṉkatnakmai. Tura kuarentitús (42) nantutin kakaram akupkatniun sunasmai. \v 6 Núnisaṉ túrak Yúsan yajauch áujmatuk ni náari̱ncha ni Je̱e̱ncha tura ashí ni shuari̱ nayaimpiniam pujuinia nunasha katsekkarmai. \v 7 Tura Yusna ainia nuja̱i̱ mesetan najana nupetkatniun tsaṉkatnakmai. Tura ashí nuṉkanmaya̱ shuaran akupkatniun tsaṉkatnakmai. \v 8 Túramtai ashí shuar tuke iwiaaku átinia nu papinium ni naari̱ yámankamtaiknumia̱ anujkamu atsúarma nuka nu Yajasman tikishmatrarmai. Nu papincha Murik jaka nantakmia nu takakui. \p \v 9 Shuar ju̱na ántakka enentáimpratí: \q1 \v 10 “Shuaran emetá juinia nusha emetnattawai. \q1 Núnisaṉ shuaran naṉkiji̱a̱i̱ mainia nusha naṉkiji̱a̱i̱ mantamnattawai.” \m Tuma asamtai Yajasma mesetan najanamtai Yus-shuar Yus iistí tusar tuke enentáimtusar katsuntsar pujustin áiniawai. \p \v 11 Nuyá chíkich Yajasman kukaria̱ wáakun wainkiamjai. Nusha murikiu áanin jimiará kachurtiniuyi. Tura Ti Kajen Yajasma áinis kakaram chichaakuyi. \v 12 Niisha Entsaya̱ Yajasma kakarmari̱n súam akupniuyi. Tura ashí nuṉkanmaya̱ shuaran “Entsaya̱ Yajasma peṉké jaa tsuarma nu, shiir awajnasti” tímiai. \v 13 Núnisaṉ shuarti túrachminian ti turin asa ashí shuar íimiainai̱ṉ nayaimpinmaya̱ jinia nuṉká aju̱armai. \v 14 Tura Entsaya̱ Yajasma súam aents túrachminian ti turak ashí nuṉkanmaya̱ shuaran anaṉkawarmai. Túrak Entsaya̱ Yajasma nakumkamuri̱n najanawarat tusa akupkamai. Túramtai puniaja̱i̱ peṉké jakamnia awatmia péṉker ajasma nuna nakumkamuri̱n najanawarmai. \v 15 Kukaria̱ Yajasma kakaram sunasmai. Nuja̱i̱ Entsaya̱ Yajasma najanamun iwiaaku awajsatniua áintsaṉ ichachkiamai. Túram ashí níniak shiir awajeacham máatniun susamai. \v 16 Nu arantcha ashí shuar anujmamprarat tusa akupkamai. Uuntcha uchisha kuítrinniusha kuítrinchasha aṉkantcha aṉkantchasha ashí ni nijia̱i̱ncha tura wakerakka untsuuri̱ncha anujtuktiniuyi. \v 17 Entsaya̱ Yajasma náari̱n tura wakerakka ni náari̱ númiruri̱n anujtuktiniuyi. Túrachuka sumatnasha sumakchamniuyi, surutnasha surukchamniuyi. \v 18 Wats, wi tájana ju̱ nekaatniuka ti nekas enentáimtustiniaiti: Entsaya̱ Yajasma númiruri̱ áishmaṉka númiruri̱ asa sais siaṉtu seséntisáisaiti (666). Ashí ti neka ainia nú shuar Entsaya̱ Yajasma númiruri̱n nekapmar nin nekaati. \c 14 \s1 144.000 shuar Yúsan kantampruawarma \p \v 1 Nuyá Murikiun Seuṉ náinnium wajan wainkiamjai. Níiji̱a̱i̱sha siaṉtu kuaréntikuátru mir (144.000) shuar wajaarmai. Nusha nijiái̱ Murikiu náari̱ncha tura ni Aparí̱ náari̱ncha anujtukma aarmai. \v 2 Ti untsurí̱ árpan nayaimpiniam túntuiniak te̱e̱r awajenak kanusa uuntri̱ nujaṉkrak téter ajá núnisaṉ antukmajai. Ti kakaram ipiamta núnis amai. \v 3 Nu tuntuiyamuja̱i̱ siaṉtu kuaréntikuátru mir shuar akupin pujutainium naka wajasar yamaram kántan kantamáwarmai. Niisha kuatru taṉkunmasha tura paintikuatru uuntnumsha naka wajasar kantamáwarmai. Nu kántanka chíkichka nekaachmin armai. Aya nu siaṉtu kuaréntikuátru mir shuarka jú̱ nuṉkanmaya̱ shuarnumia̱ uwempraru ásar nu kántan kantamiarmai. \v 4 Nu shuarsha nuwa̱ja̱i̱ yajauch ajascharu ásar ti shiir áiniawai. Túrawar Murik weana nui̱ nemarainiawai. Ju̱ nuṉkanmaya̱ shuarnumia̱ uwempraru ásarmatai Yussha tura Muriksha ti shiir enentáimtiarmai. Niisha emka juukma ti shiira núnisaṉ armai. \v 5 Nu shuar peṉké wáitruachu ásar Yúsai̱sha ti shiir tunáa máatrachu armai. \s1 Menaintiu suntar chichaman etserainiawai \p \v 6 Nuyá nayaimpiniam suntar nanamun wainkiamjai. Nusha uwempratin chicham tuke amuukashtinia nuna ashí nuṉkanam pujuinia nú shuaran ujakartiniuyi. \v 7 Nusha ti kakantar untsumuk timiai: “Yus ashamkatarum. Niṉki shiir awajsatarum. Yamaikia ashí shuaran súmamtikiawartin tsawant jeayi. Nayaimpincha nuṉkancha nayaantsancha ashí entsancha najana asamtai shiir awajsatarum.” \p \v 8 Nuyá chíkich suntar, jímiara nu, taa timiai: “Pai, Uunt Papirúnia pépruka peṉké meserai. Niisha tuke tsanirmaua núnisaṉ ashí shuaran anampratniua núnisaṉ utsuurmai. Tuma asa niisha nú shuarja̱i̱ nupetnak tuke emesnarai.” \p \v 9 Nuyá chíkich suntar, menaintiua nu, taa timiai: “Shuar Entsaya̱ Yajasmancha tura ni nakumkamuri̱ncha shiir awajeakuiṉkia tura nijiai̱niumsha uwejnumsha ni naari̱ anujtukmaitkuiṉkia \v 10 Yus nin kajerak ti asutiáttawai. Yapá pachimprachman áartinia áintsaṉ ti kajerkattawai. Túramtai asupri ti tsú̱er keá nuja̱i̱ jinium wáitsartatui. Yusa suntari̱ tura Murik íimmianum apenáwar jinium wáitsartatui. \v 11 Ni wáitsatniuri̱ ji esaak kajintsuk tuke mukuintia nuniskete. Entsaya̱ yajasman tura ni nakumkamurin shiir awajeenak ni naari̱ anujmamainia nuka tsawai̱sha káshisha ayamtsuk wáitsartatui. \v 12 Nu asamtai ni chichame̱n umirainiak Yusna ainia nuka Krístun ti shiir nemarainia ásar nu tsawantai̱ itiurchatnum pujuiniak katsuntratin áiniawai.” \p \v 13 Nuyá nayaimpinmaya̱ chichaman antukmajai. Nusha turutmiai “Ju̱ áatratá: “Uunt Jesusan umirainia nu yamái jakarusha tura ukunam jakarusha ti shiir pujusartatui.” Tu aartá” timiai. \p ‘Núnisaṉ Yusa Wakaní̱ tawai. “Eta, ti takasaru ásar jakar yawe̱rman ayamprartatui. Tura ti peṉker túrawar akinkiartatui” tawai” turutmiai. \s1 Jú̱ nuṉkanam arakma juukma \p \v 14 Nuyá yuraṉkim pújun wainkiamjai. Tura yuraṉminiam Aents Ajasua nuna eketun wainkiamjai. Akuptai tawaspan kuriji̱a̱i̱ najanamu etseṉkrakuyi. Tura machitian éren takakuyi. \p \v 15 Tura chíkich suntar Yusa Uunt Je̱e̱nia̱ jiinki yuraṉminiam eketun kakantar chicharuk tímiai “Árak júuktin tsawant jeayi. Machitrumja̱i̱ tsupiram juuktá.” \v 16 Tutai yuraṉminiam eketu ni machitri̱ji̱a̱i̱ nuṉká arakman tsupir juukmai. \p \v 17 Nuyá chíkich suntar Yusa Uunt Je̱e̱ nayaimpiniam ana nuyá jíinkimiai. Niisha ni machitri̱ éren takakuyi. \v 18 Tura chíkich suntar namaṉ maar Yus-sútainmaya̱ jíinkimiai. Niisha jinia wáinniuyi. Tura máchit ti éren takakun kakantar chicharuk timiai “Machitrum ti érea nuja̱i̱ uwa nuṉká arakma nu tsupiram juuktá. Mash tsamakarai.” \v 19 Tutai suntar ni machitri̱ji̱a̱i̱ ashí nuṉkanmaya̱ uwa nere̱n tsupir juukmai. Tura neketainiam chumpiamai. Nu neketai Yus ti kajerak shuáran ti asutiátta nuna nakumeawai. \v 20 Tura uunt péprunmaya̱ arantach ijiurarmai. Tura neketainmaya̱ numpa jíinkimiai. Nu numpa tres siaṉtu (300) kirumitrua nui̱ pajamar kawayu nuji̱ji̱a̱i̱ métek ajasmai. \c 15 \s1 Nayaimpinmaya̱ suntar amúamunam wáitkiastinia nuna piniṉnumia̱n ukainiawai \p \v 1 Nuyá ashammain ti enentáimpramnian nayaimpiniam wainkiamjai. Siati suntar amúamunam wáitkiastinia nuna takusarmai. Nuja̱i̱ ju̱ nuṉkanam yajauch shuáran ti wáitkiasar Yus kajeamun umirtatui. \p \v 2 Nuyá antumiaṉka áiv 20 Tura uunt péprunmaya̱ aranntsaṉ ti saar jiji̱a̱i̱ pachimpramun wainkiamjai. Ni káanmatkari̱ncha Entsaya̱ Yajasman tura ni nakumkamuri̱ncha nupetkarma nu nui̱ wajaarmai. Tura nin arpa tuntuitiain Yus súsarmai. \v 3 Túramtai kantamáwarmai. Yusa yaintri̱ Muisaisa kantari̱ncha tura Murikiu kantari̱ncha kantamainiak tiarmai: \q1 “Uuntá, ashí tujinchaitme. Ti peṉker tura ti enentáimturmin ashí najanaitme. Ashí Uunt Akupin asam ashí nekasa nu túrasha péṉkera nu túriniaitme. \v 4 Uuntá, ¿yaki ashampramkachatⁱ. Tura yaki ti shiir awajtamsachatⁱ? Aya Amek ti shiir tunaarinchaitme. Ashí nuṉkanmaya̱ shuar ame ti shiir túramun wáinkiár Aminiak jeartamar ti shiir awajtamsartatui.” \m Tu kantamáwarmai. \p \v 5 Nuyá atak Yusa Uunt Je̱e̱n íisan, Ti Shiir Tesaamun uranniun wainkiamjai. \v 6 Tura Ti Shiir Tesaamunmaya̱ siati suntar siati wáitkiastinja̱i̱ jíinkiarmai. Niisha ti shiir pújun entsaru armai. Netsepnumsha kurin emenmama armai. \v 7 Nuyá kuatru taṉkunmaya̱ chikichik kurí piniṉkian súsarmai. Nu piniṉ tuke iwiaaku Yusa kajetairi̱ji̱a̱i̱ piaku armai. \v 8 Tura Yusa kakarmari̱ ti ashammai Ti Shiir Tesaamunam mukuintiua núnis piakmai. Túramtai nu siati suntar wáitkiastinian ukarar amuiniatsa̱i̱ṉ Yusa Je̱e̱n waya̱chminiuyi. \c 16 \s1 Wáitkiastin piniṉ ukararma \p \v 1 Nuyá Imiá Shiir Tesaamunmaya̱ ti kakaram chichaamun antukmajai. Nusha siati suntaran tiarmai “Nuṉká werum Yusa kajetairi̱ siati piniṉnum ana nu ashí ukartarum.” \p \v 2 Tutai emka suntar we, piniṉnumia̱ kukar ukarmai. Túramtai ashí shuar Entsaya̱ Yajasma náari̱n anujmamprar ni nakumkamuri̱n shiir awajiarma nuna ti najamin kuchap jiintiurarmai. \p \v 3 Nuyá chíkich suntar jímiara nu, we Yusa kajetairi̱n nayaantsanam ukarmai. Túramtai nayaants jakáa numpé̱a áinis ajasmai. Tura ashí nui̱ pujuinia nu kajiṉkiarmai. \p \v 4 Nuyá suntar menaintiua nu, entsanam tura púkuninmasha ukarmai. Túramtai ashí numpa ajasarmai. \v 5 Nuyá suntar entsá wáinniua nuna chichame̱n antukmajai. “Uuntá, amek ti peṉker Yus asam jú̱tikiame. Yáunchusha tuke pujú asam ti shíiraitme. \v 6 Iis, nu shuar amée shuárumincha tura ame chichammin etserniuncha máawar ni numpe̱n ukatraru ásarmatai Amesha núnismek numpa áarume. Maa, páchitsuk áitkianatin áiniawai.” \p \v 7 Tutai namaṉ-maa-Yus-sútainmaya̱ chichaman antukmajai. “Eta, Uuntá. Nekas kakaram asam ashí ti tujinchaitme, Nekas túratniua nu ti peṉker túrin asam nu shuar túramuja̱i̱ métek akiruitme, timiai.” \p \v 8 Nuyá suntar kuatrua nu, tsawai̱ nantunam ukarmai. Túramtai jiji̱a̱i̱ shuáran esaamuja̱i̱ wáitkiastin kakaram sunasmai. \v 9 Tura shuar ti sukuám wáitiarmia nu, nu wáitkiastinian nérenniun Yusan yajauch chicharkarmai. Tura ni tunaari̱n enentáimtsuk Nin shiir awajsatniuncha peṉké nakitrarmai. \p \v 10 Nuyá suntar seṉkua nu, Entsaya̱ Yajasma akupin pujutairi̱n ukarmai. Túramtai ni nuṉke̱e̱n ashí kashi ajasmai. Tura shuar ti najaimiainiak iniai̱ncha esamiarmai. \v 11 Tura núja̱i̱sha yajauch túratniuncha iniaisacharmai. Antsu kuchaprí̱ji̱a̱i̱sha tura ti najaimiainiak wáitiainiak nayaimpinmaya̱ Yúsan ti yajauch chicharkarmai. \p \v 12 Nuyá suntar saisa nu, Eupratis entsanam ukarmai. Túramtai kuyuámai. Nuja̱i̱ nantu tátainmaania̱ akupin taarti tusa jintiamnamai. \p \v 13 Tura nuyá ju̱na wainkiamjai. Ti Kajen Yajasma wene̱ya̱sha, Entsaya̱ Yajasma wene̱ya̱sha tura núnisaṉ peṉké Kukaria̱ Yajasma ántar yúsnan etserniua nuna wene̱ya̱sha puachia núnin yajauch wakan menaint jíiniarmai. \v 14 Íwianch áiniak aents tujintiamun túruiniak ashí nuṉkanmaya̱ akupniun irurarmai. Ti Tujincha-Yusa̱i̱ ni uunt tsawantri̱ jeamtai mesetan najanatai tusar weriarmai. \v 15 (Yamái Kristu “Aneara pujustarum, tawai. Nékachmanum kasa núnisnak jeattajai. Kánutsuk tuke iwiarnar pujak ni entsatairi̱n péṉker wáinia nú shuar ti shiir átatui. Misuchu asa natsa̱a̱rchattawai.” Tu tawai.) \v 16 Tura yajauch wakan uunt akupin áinian Armajetúṉ nuṉkanam irurarmai. Israer-chichamnum nu nuṉka tu anaikiamuiti. \p \v 17 Nuyá suntar siatia nu, nasenam ukarmai. Túramtai nayaimpinmaya̱ Yusa Uunt Je̱e̱nia̱ ti kakaram chicham Yus akupin pujutainmaya̱ chichaak “Mash uminkiai” timiai. \p \v 18 Tura nuya̱ṉka peemsha, chárpisha, ipiamtasha ajamai. Tura nuṉkasha ti kakaram ú̱u̱rkamai. Maa, aents jú̱ nuṉkanam yámankamtaik pujuarmia nuyá jú̱nis ú̱u̱rkamuka atsuwiti. \v 19 Ti Uunt Péprusha menaint nakantramai. Ashí nuṉkanmaya̱ péprusha saanakiarmai. Nui̱sha Yus ti kajerak Papirúnia pépruncha kajinmattsuk ni kajetairi̱n yapá umutaia áintsaṉ aarmai. \v 20 Entsá ajapén atentrasha tura murasha meṉkaramai. \v 21 Núnisaṉ nayaimpinmaya̱ uunt kaya núnisaṉ micha kákeramai. Ti uunt áiniak kintiarja̱i̱ métek kijin armai. Shuarsha nuja̱i̱ ti wáitiainiayataṉ áyatik Yúsan yajauch chicharkarmai. \c 17 \s1 Tsanirmatai nuwa̱ asutiámu \p \v 1 Nuyá siati suntarnumia̱ chikichik taruti turutmiai “Winitiá. Tsanirmatai nuwa̱ ti asutiátniun iniaktustatjame. Nu nuwa̱ nayaantsanam uku eketui. \v 2 Ashí ju̱ nuṉkanmaya̱ akupin niiji̱a̱i̱ tsanirmawaru áiniawai. Núnisaṉ ashí ju̱ nuṉkanmaya̱ shuar, nu nuwa̱ tsanirmatniun tsaṉkateam, nijiamanch umartinia áintsar niiji̱a̱i̱ ti yajauch túrawar nampekarmai.” Nuna taku Yusnumia̱ kanaktinian nakumkamai. \v 3 Nuya̱ mesekranam kampuntin atsamunam jurukmiai. Tura nui̱ Yajasma kapa̱a̱kunam nuwa̱ eketun wainkiamjai. Nu Yajasmanmasha ashí Yúsan yajauch chichareamu áatramuyi. Muuke̱ siátitiat kachuri̱ tiásauyi. \v 4 Nu nuwa̱sha tarachin yamakai kapa̱a̱kuja̱i̱sha ti shiir iwiarmamar entsaruyi. Kuriji̱a̱i̱sha, shíirmach kayaja̱i̱sha, ti shiir sháukja̱i̱sha iwiarmamprauyi. Kurí piniṉkian muí̱jmiainniasha tura ashí ni tsanirmatairi̱ imiá yajauch armia nunasha piakun ajaamak takakauyi. \v 5 Nijia̱i̱niumsha ni naari̱a áintsaṉ yúpichuch nekaachminia nu jú̱nis áarmauyi: UUNT PAPIRÚNIA, Ashí Tsanirmauncha tura Ashí Ju̱ Nuṉkanam Muí̱jmiainian Túrinia Nunasha Nukuri̱nti. \v 6 Nu nuwa̱sha Yus-shuar Krístunun etserkar máawarma ainia nuna numpe̱n nampekuyi. \p Nuna wáinkian ti enentáimturmajai. \v 7 Túrunamtai nayaimpinmaya̱ suntar túrutmiai “¿Urukamtai imiá enentáimtam? Wats, ashí nuwa̱nun paant ujaktatjame. Núnisan yajasma ekenak júana nunasha paant ujaktatjame. Muuke̱sha siátichukait tura kachuri̱sha tiáschak áinia. \v 8 Nu yajasma wáinkiam nuka yaunchu pujuwiti tura yamaikia jui̱ pujachiat amúamunam tuke játsuk náṉkatkachu wáa̱nmaya̱ jíinkíttiawai. Shuar nuna wáinkiar ni naari̱ tuke iwiaaku pujutai papinium yámankamtaiknumia̱ anujtukchamua nuka nu yajasman ashamkartatui. Nu yajasma yaunchu pujú yamaikia atsayat atak wantinkiattawai’ turutmiai. \p \v 9 ‘Nekas neka ainia nu ju̱na enentáimturarti: Siati muuke̱ṉka siati náintian nakumui. Nu nuwa̱ nui̱ eketui. \v 10 Núnisaṉ ni siati muuke̱ siati akupniun nakumui. Kame seṉku akupniuka naṉkaamasaru ainiawai. Chikichik tuke akupniuiti tura chíkichka tuke taatsui. Nii taasha núkap tsawant akupkashtatui. \v 11 Nuyá ashí ukunmaṉka yaunchu amia nú yajasma wantiniak nuja̱i̱ uchu akupin ajastatui. Túmaitiat chíkich siati akupniuja̱i̱ iruram métek enentáimpramniaiti. Tura nu yajasma yamaikia atsayat wantiniak akupak umik tuke emesnartinnium wétatui’ turutmiai. \p \v 12 ‘Tias kachuri̱ wáinkiám nuka tias akupin tuke akupeenatsna núiti. Niisha nu yajasmaja̱i̱ métek peṉké ishichik tsawant akupin ajasartatui. \v 13 Ju̱ tias akupniusha métekrak enentáimiainiak ni kakarmari̱n yajasman súsartatui núja̱i̱sha akupkat tusar. \v 14 Murikja̱i̱sha mesetan najanawartatui. Túrasha Murik nupetkartatui. Niisha uuntja̱i̱ naṉkaamas Uunt asa tura núnisaṉ akupniuja̱i̱ naṉkaamas Akupin asa nupetmaktatui. Tura Niiji̱a̱i̱ írutraa nu, Yus Winia atí tusa achikma ásar tura Nin tuke umirin ásar Niiji̱a̱i̱ nupetmakartatui.’ \p \v 15 Suntar tuke chichartak turutmiai ‘Tsanirmatai nuwa̱ nayaantsanam uku eketu wáinkiachumek. Nu nayaantsaka ashí nuṉkanmaya̱ shuáran nakumeawai. \v 16 Tura tias káchuka yajasmanum wáinkiam nu, tsanirmatai nuwa̱n nakitrar ajapawar misú ikiukiartatui. Ni aya̱shí̱ncha yuawartatui tura áesawartatui. \v 17 Nu akupniu enentáin Yuska ni wakeramuri̱n apujsaiti. Nii timia nu umintsa̱i̱ṉ akupniusha métekrak enentáimprar ni kakarmari̱n takamtsuk yajasman súsatniun enentáimtikramai. \v 18 Nuwa̱ wáinkiam nuka ashí nuṉkanmaya̱ akupniun akupeana nu pépruiti.” \c 18 \s1 Papirúnia emesramuiti \p \v 1 Nuyá nayaimpinmaya̱ suntar táarun wainkiamjai. Ti kakaram akupin asa nuṉkancha tsáapin awajsamai. \v 2 Tura ti kakantar chichaak timiai “Pai, Uunt Papirúnia peṉké meserai. Tura yamaikia íwianch matsamtaisha ashí yajauch wakaní̱ pujutairi̱sha ajasai. Mui̱jmiai nanamtincha tura ashí yajauch nanamtin ainia nusha nui̱ pasuṉmainiawai. \v 3 Nu péprunmaya̱ shuar tuke tsanirmaua núnisaṉ ashí nuṉkanmaya̱ shuaran anampratniua núnisaṉ ni ti yajauch turamuja̱i utsuurmai. Núnisaṉ ashí jú̱ nuṉkanmaya̱ akupin Yúsan iniaisar niiji̱a̱i̱ tsanirmawarua áinis áiniawai. Tura shuarsha ni yajauch wararmaja̱i̱ ti kuítrintin ajasaruiti.” Tu timiai. \p \v 4 Nuyá nayaimpinmaya̱ ti kakantar chichaman antukmajai. “Wíi shuaraitrumna nuka nú peprunmaya̱ jíinkitiarum. Túrachkurmeka ni tunaari̱ jumamkirum ni wáitsatniuri̱ncha pachiinkiattarme. \v 5 Ni tunaari̱sha ti piak nayaimpiniam jeastatuk ajasai. Tuma asamtai Yus ni tunaari̱n kajinmatkichuiti. \v 6 Ni tunáa túramuja̱i̱ métek akikiam ataksha nuna naṉkaamas métek patattsata. Ni yajauch túramu nijiamchin ashí áararma núnisaṉ nuna naṉkaamas ti wáitsatin nijiamanch pachimpruram susata. \v 7 Waantu enentáimtumak yajauchin wararsama nuja̱i̱ métek ti wáitkiastá yamaikia. Tunáan ti túriniaitiat ni enentái̱nkia enentáimias “Uunt Akupniuitjai. Waje̱chu asan peṉké wáitsashtiniaitjai” tu enentáimtumawai. \v 8 Tuma asamtai ti wárik chikichik tsawantai̱ ni wáitsatniuri̱ tarittiawai. Jákatniusha ti wáitsatniusha tura tsukasha tarí ashí jiji̱a̱i̱ ekeemankattawai. Uunt Yus ashí Tujincha nu kajerkamu asa nuja̱i̱ asutniáttawai.” Tu timiai. \p \v 9 Ashí nuṉkanmaya̱ akupin niiji̱a̱i̱ tsanirmawaru ainia nu ashí yajauchin niiji̱a̱i̱ wararsaru ásar nu pepru esaak múkuint ajakui ea̱rarmai. \v 10 Ti esaak wáitiakui nui̱ pachiinkiar wáitsatniun ashamainiak arant wajasar tiartatui “Maa, Papirúnia ti uunt pépruitiat nekas wáitnenmai ajawai. Imiá wárik ni wáitsatniuri̱ tarini.” \p \v 11 Núnisaṉ ashí nuṉkanam súrin ainia nusha nu péprun ti kuntuts enentáimturar ea̱rartatui. Ni surutain itiamun ¿yaki sumarkat? \v 12 Kame ju̱na itiaru áiniawai: kurincha, kuítniasha, kaya shíirmachincha, ti shiir sháuknasha, ti péṉker tarachniasha, akupin entsatai shiirmachin yamakaincha kapa̱a̱niuncha, sétancha, itiaru áiniawai. Núnisaṉ ashí kuṉkuin numincha, ti shiir awara najanamuncha, ti shíiram numincha, yaṉkú jiruncha, peṉké jiruncha, mármur kayancha itiaru áiniawai. \v 13 Núnisaṉ ishpiṉnasha, nusháa kuṉkuinniasha, mira kuṉkuinniasha, umutaincha, asuitincha, trikiu nere̱ncha, tura trikiu ti péṉker nekeṉmancha itiaru áiniawai. Núnisaṉ áintstai taṉkuncha, murikniasha, kawaincha ni káruri̱ji̱a̱i̱, tura nú arantka shuárnasha suruktinian itiaru áiniawai. \p \v 14 Tura nu péprun tiarmai “Numí nere̱n ti wakeruk súmauya nu yamaikia nui̱ atsawai. Ashí ni kuítri̱sha tura ashí ni péṉkeri̱sha tuke peṉké amuukayi.” Tu tiarmai. \p \v 15 Ashí nuna súrin armia nu, nuna surukar kuítrintin ajasaru ásar, ti wáitsamun ashamkar arant wajasar ea̱rartatui. \v 16 Túrawar tiartatui “Maa, uunt pépruitiat ti wáitnenmai ajakai. Nuwa̱ ti peṉker iwiarmampra áinis nuyá shuar akuptai tarachin yamakaiji̱a̱i̱ kapa̱a̱ku entsarmai. Kuriji̱a̱i̱sha kaya ti shíirmachiji̱a̱i̱sha tura ti peṉker sháukja̱i̱sha ti shiir iwiarmampraruyi. \v 17 Ti wárik ashí ju̱ kuit amukaiti.” Tu tiarmai. \p Ashí uunt kanú kapitiántri̱sha, ashí nayaantsanam katiinia nusha, ashí kanú wiánniusha, tura ashí kanú nérennuri̱sha árantak wajasarmai. \v 18 Tura pepru esaak múkuint ajan wáinkiar ti kakantar úutainiak tiarmai “Timiá shiir pepru atsuwiti.” \v 19 Tiar ti kuntuts pujuiniak awatmamar kakantar úutainiak tiarmai “Maa, ti uunt pépruitiat ti wáitnenmai ajakai. Ashí uunt kanu nérentin nayaantsanam niiji̱a̱i̱ takasar kuítrintin ajasarmai. Tura ti wárik mash emesnarai.” Tu tiarmai. \p \v 20 Antsu nayaimpiniam pujarumna nu, ashí Yus akatramutirmesha, ashí Yusna etserniutirmesha, tura ashí Yus-shuar árumna nu ni wáitsamuja̱i̱ warastarum. Nu wáitsamuja̱i̱ atumin yajauch awajtamsamarmena nuna yapajtiurmakurme. \p \v 21 Nuyá ti kakaram nayaimpinmaya̱ suntar ti uunt neketai kayan jukí nayaantsanam ajuṉ timiai “Jú̱nisaṉ uunt pepru Papirúnia emesnar atakka wainniakchatin tuke meṉkakattawai. \v 22 Tura atakka jantsemma piṉkiuisha tampursha shakapsha antunkashtatui. Nu arantcha nui̱ṉkia shuar peṉké takakmaschartatui. Túramtai nekeamusha antunkashtatui. Ashí mitia átatui. \v 23 Shiripkincha ekeemakchartatui. Nuatma nampersha antunkashtatui. Nuikkia ni shuari̱ súrin arma nu ashí nuṉkanam naṉkaamantu armai. Tura ashí nuṉkanmaya̱ shuaran waweatniua áintsaṉ níiya núnis ajasarat tusa anaṉkawarmai. Túrasha núnisaṉ ti kakarmaitiat ju̱ mash túrunayi.” Tu timiai. \p \v 24 Kame ni akupkamuja̱i̱ péṉker shuar ti mantamnawaru asamtai nu péprunam ashí yaunchu Yusna etserniu numpe̱sha, ashí Yus-shuara numpe̱sha tura péṉker shuar ashí nuṉkanam maamu ainia nuna numpe̱sha nui̱ paant wáinkiamniaiti. \c 19 \p \v 1 Nuyá nayaimpinmaya̱ ti untsurí̱ aents kakantar untsumainian antukmajai. \q1 “Ju̱ ti shiir enentáimtumainti. Yuska uwempratniuncha, nekas shiir átinniasha, naṉkaamaku átinniasha, tura ashí kakarmancha nekas nérenniuiti. \v 2 Niisha aya nekas péṉker túratniua nuna túrin asa ti nukap tsanirmaun ashí shuaran tsaniri̱ji̱a̱i̱ utsuun ti asutiáyi. Nin ti wáitkias ashí ni shuari̱ máawarman yapájmiátkaiti” tiarmai. \m \v 3 Ataksha kakantar untsumainiak tiarmai: \q1 “Ti shiiraiti. Nii wáitsatin ji esaak tuke kajintsuk múkuint ajawai.” Tu tiarmai. \p \v 4 Tuíniakui paintikuatru uunta nu tura kuatru taṉkusha nuṉká piniakumawar akupin pujutainium Yus pujana nuna shiir awajsarmai. Túrawar “Imiá nekasaiti. Ti shiir túriniaitme” tiarmai. \v 5 Akupin pujutainmaya̱ chícham jíinkimiai. \q1 “Yusna takarniutirmesha tura ni umirniutirmesha, úuntaitkiurmesha úchitkiurmesha kapitiánitkiurmesha péejchachitkiurmesha, ii Yusri̱ tuke shiir awajsatarum.” Tu timiai. \s1 Murik nuatnaikiatin namperi̱ \p \v 6 Nuyá ti untsurí aents chichainiak kanusa uuntri̱ nujaṉkrak téter ajá núnisaṉ antukmajai. Ti kakaram ipiamta núnis amai. \q1 “Tí shíiraiti, tiarmai. Ii Uuntri̱ Yus ashí tujincha asa ashí akupkatniun naṉkaamayi. \v 7 Tuma asamtai shiir enentáimsartai. Murikiu anajmarmari̱ shiir iwiarnarmatai ni nuatnaikiatin tsawantri̱ jeayi. Tuma asamtai ti shiir warasar nincha shiir awajsatai. \v 8 Murikiu anajmarmari̱ṉkia iwiarnarti tusa ti shiir pushí sunasmai. Nusha yamaram máatrachu asa ti pújuiti.” Tu tiarmai. \m Nu pushí Yus-shuar péṉker túramun nakumeawai. \p \v 9 Nuyá nayaimpinmaya̱ suntar turutmiai “Ju̱ áatrarta: “Murik nuatma námpernam ipiaamu ainia nuka ti shiir warasarti.” Tu aartá, turutmiai. Ju̱ka Yus timia asa imiá nekasaiti.” \p \v 10 Takui nu suntaran shiir awajsataj tusan tikishmatramjai. Túramtai turutmiai “Peṉke áinkiaip. Wisha Yusa yáintri̱ntjai ámiji̱a̱i̱ métek tura yatsumja̱i̱ métek Kristu nekas chichame̱n tuke umirin ainia nu. Yúsak shiir awajsatniuiti.” Tu turutmiai. \p Kame Kristu imiá nekas timia nuna ashí Yúsnan etserainia nú shuar paant awajkartin áiniawai. \s1 Kaway pújunam eketna nu \p \v 11 Nuyá nayaimp uranniun wainkiamjai. Nui̱ kaway puju wantinkiamai. Nu kawaynium ekeema nuna naari̱ Ti Peṉker Umin tutai̱yi. Núnisaṉ Ti Nekas Turin tutai̱yi. Ti peṉker Akupin asa aya nekas péṉker túrak mesetan najanaiti. \v 12-13 Ni ji̱i̱sha jiji̱a̱i̱ métek keeármai. Múuknumsha akuptai tawaspan untsurí̱ etseṉkrakuyi. Nui̱ ni naari̱ Yus Chicham áarmauyi. Túrasha tana nuna Niṉki takamtsuk nekaamai. Numpaja̱i̱ eṉkerman entsaruyi. \v 14 Ti untsurí̱ nayaimpinmaya̱ suntar mesetnum weena áintsar kawainium ekemkar ti shiir pújun entsaru Nin nemariarmai. \v 15 Nu suntara Uuntri̱ wene̱e̱ya̱, ashí nuṉkanmaya̱ yajauch shuaran máatin, puniá mai ere tsakatskatin jíinmiai. Tura jiruja̱i̱ asutiátniua áintsaṉ ti kakaram akupkattawai. Túrak Ashí Tujincha Yusa kajetairi̱ ti kakarma nuja̱i̱ shuáran asutiáttawai. Uwa nekeṉkar ijiuratniua áitkiasaṉ wáitkiasartatui. \v 16 Ni pushiri̱ncha makui̱ncha ni naari̱ áarmauyi: Ashí Akupniun Akupin tura Ashí Uunta Uuntri̱. \p \v 17 Nuyá tsawái-nantunam suntaran eketun wainkiamjai. Nusha nayaimpiniam nanamtin nanamainian kakantar untsuak timiai “Yusa uunt namperi̱n yurumáitiarum. \v 18 Akupniu namaṉké̱sha yuítiarum. Suntara kapitántri̱ namaṉké̱sha, kakaram suntara namaṉké̱sha, kaway namaṉké̱sha tura eketainia nuna namaṉké̱sha, kame ashí shuara namaṉké̱sha naṉkaamantu ainia núnasha tura peṉké shuar ainia núnasha yuítiarum.” Tu untsukmai. \p \v 19 Tura nuyá Entsaya̱ Yajasmancha tura jú̱ nuṉkanam akupin ainia nunasha ashí ni suntari̱ji̱a̱i̱ wainkiamjai. Niisha kawainium eketka nuja̱i̱ tura nuna suntari̱ji̱a̱i̱ mesetan najanatai tusar iruntrarmai. \v 20 Tura nu mesetnum Yajasmasha tura Kukaria̱ Yajasmasha, peṉké ántar yúsnan etserniua nu, mai achinkiarmai. Nuikkia Entsaya̱ Yajasma ni kakarmari̱n súam nu Kukaria̱ Yajasmaka aents tujintiamun ti turak shuáran anaṉkawarmai. Túramtai nu shuar Entsaya̱ Yajasma náari̱n apujmamsar ni nakumkamuri̱n shiir awajsarmai. Tuma asamtai Entsaya̱ Yajasmancha tura Kukaria̱ Yajasmancha íwiakuk asupriji̱a̱i̱ ti kea nu ji-antumiaṉnum apeáwarmai. \v 21 Chíkichka kawainium eketkanumia̱ puniá tsakatskatin wene̱ya̱ jiinmia nuja̱i̱ mantamnawarmai. Túramtai nanamtin ni aya̱shi̱n yuawar ejemakarmai. \c 20 \s1 Kristu mir uwí jú̱ nuṉkanam akupkattawai \p \v 1 Nuyá nayaimpinmaya̱ suntar táarun wainkiamjai. Nusha náṉkatkachu wa̱a̱ yawiri̱n tura jiṉkiatai jirun kampurman takakuyi. \v 2 Nu suntarsha Ti Kajen Yajasman jiru kampurmaja̱i̱ jiṉkiamai. Nu Yajasma iwianchi kapitiántri̱ Satanas tutainti. Yáunchuya̱-napiti niisha. Tura nu iwianchin jiṉkiá mir uwí pujusat tusa \v 3 náṉkatkachu wa̱a̱nam epeṉmiai. Tura waiti uraichminian anujtukmai. Mir uwí naṉkaamatsa̱i̱ṉ ashí nuṉkanmaya̱ shuaran anaṉkawara̱i̱ṉ tusa túramai. Antsu mir uwí naṉkaamasmatai ishichik tsawant aṉkant akupnaktiniaiti. \p \v 4-5 Nuyá akupin pujutainium pujuinian wainkiamjai. Tura shuara túramuri̱n íirsarat tusa kakaram sunasarmai. Tura núnisaṉ muuke̱ tsupirka maamu wakani̱ncha wainkiamjai. Nusha Yusa chichame̱n etserainiak tura Kristu chichame̱ncha etserin ásar maamu armai. Niisha Entsaya̱ Yajasmancha ni nakumkamuri̱ncha tikishmatracharu armai. Núnisaṉ náari̱ncha nijiai̱niumsha tura uwejnumsha anujmampracharu armai. Nu shuar ataksha nantakiar emka nantaktin tsawantnum pachiinkiarmai. Túmainiak Krístuja̱i̱ métek mir uwí akupeamun wainkiamjai. Antsu chíkich jákaruka mir uwí naṉkaamatsa̱i̱ṉ nantakcharmai. \v 6 Antsu emka nantaktin tsawantnum pachiinkiarua nú shuar, ti peṉker áimak, ti shiir warasmin áiniawai. Nu shuarka jimiará jákatniunam pachiintsuk Yusna tuke takarin tura núnisaṉ Krístunu tuke takarin ártatui. Tura Krístuja̱i̱ métek mir uwí akupkartatui. \p \v 7 Tura mir uwí naṉkaamasmatai uunt iwianch urani akupnaktatui. \v 8 Túram ashí nuṉkanmaya̱ shuáran anaṉkawartaj tusa jíinkittiawai. Kuk nuṉkanmasha tura Makuk nuṉkanmasha ashí pujuinia nuna anaṉkawartatui. Tura mesetan najanataj tusa ni suntari̱n nekapmarchamnia ti untsurí̱ irurtatui. \v 9 Tura ashí nuṉkan enetak Yus-shuar matsamtaincha tura Yus ti aneamu pépruncha mash éṉkekarmai. Túramtai Yus nayaimpinmaya̱ jinia akuptuk mash áesawarmai. \v 10 Tura iwianchi kapitiántri̱, nin anaṉkawarmia nu, asupriji̱a̱i̱ keá ji-antumiaṉnum apenámai. Nu yaunchusha Entsaya̱ Yajasmasha tura Kukaria̱ Yajasmasha, peṉké ántar yusnan etserniua nu, nui̱ apenáwarmai. Nui̱sha tsawai̱sha káshisha iniaṉnatsuk ti wáitsartatui. \s1 Ashí amúamunam súmamtikiatin tsawant \p \v 11 Nuyá akupin pujutain úuntan tura ti pújun wainkiamjai. Tura nui̱ pujancha wainkiamjai. Niisha ti kakaram asamtai nuṉkasha nayaimpisha aya meṉkarar tuke atsúarmai. \v 12-13 Tura túrunatsa̱i̱ṉ nayaantsanam jákarua nusha jíinkiarmai. Núnisaṉ iwiarsamunam jaka pujuinia nusha jíinkiarmai. Tura jákaruncha, naṉkaamantu arma nunasha tura peṉké shuar arma nunasha, ashí wainkiamjai. Tura Yusai̱ naka wajaarmai. Nuyá ashí shuar túramu aakma papí urantrarmai. Tura nu papinium aarma nuja̱i̱ métek ashí ni turamuri̱ paant nékaneakui súmamtiknawarmai. Tura chíkich papisha tuke iwiaaku pujustin papí urankamai. \v 14 Nuyá jákatin amuukati tusa ji-antumiaṉnum apenámai. Nu ji-antumiaṉnum wétin jimiará jákatin tútainti. \v 15 Tura ashí shuar ni naari̱ tuke iwiaaku pujustin papinium atsúarma nusha nui̱ apenáwarmai. \c 21 \s1 Nayaim yamaram tura yamá nuṉka \p \v 1 Nuyá nayaimpisha tura nuṉkasha meṉkaramtai nayaim yamarman tura yamá nuṉkancha wainkiamjai. Tura nayaantsasha atsumai. \v 2 Wi, Juaṉ, ti shiir péprun, Yusnumia̱ yamaram Jerusaréṉkan nayaimpinmaya̱ táarun, wainkiamjai. Anajmarma ni áishri̱n iṉkiuṉtaj tusa ti shiir iwiarmampra áintsaṉ ti peṉker iwiaramuyi. \v 3 Nayaimpinmaya̱ ti kakantar chichaamun antukmajai. “Iisiá, Yus yamaikia aentsja̱i̱ pujawai. Tuke niiji̱a̱i̱ pujakui ashí ni shuari̱ ártatui. Tura niiji̱a̱i̱ tuke pujak nekas tuke ni Yusri̱ átatui. \v 4 Yus ni ne̱ajkin u̱ju̱jturartatui. Tura nuik amia nuka ashí amuukarmatai jákatniusha, úuttincha, wáitsatniusha, tura najaimiatniusha atsuttawai.” \p \v 5 Tura akupin pujutainium ekema nu “Iistá, Wi ashí peṉké yamarman nájanjai” timiai. Nuyá nu arantcha turutmiai “Ju̱ka imiá nekas asamtai aartá. Nekas enentáimtustiniaiti.” \v 6 Ataksha turutmiai “Yamaikia mash uminkiayi. Wiitjai. Yámankamtaiknumia̱ amúanmasha tuke pujuwitjai. Wisha A rétranmaya̱ Y rétranam ashí retra áintsaitjai. Ashí kitiama núnaka tuke iwiaaku pujutai entsan peṉké kuítchaja̱i̱ áartatjai. \v 7 Nupetmakunka ashí yamarma ju̱na mash susattajai. Wisha ni Yusri̱ átatjai. Núnisaṉ niisha winia uchir átatui. \v 8 Antsu sápijkia, Yúsan enentáimtichusha, yajauchin máatrasha, maṉkartincha, tsanirmatan pujurniusha, wawekratniusha, ántar-yusan tikishmatniusha, tura ashí wáitrincha asupriji̱a̱i̱ keá ji-antumiaṉnum apenáwartatui. Nuka jimiará jákatin tútainti.” \s1 Yamaram Jerusaréṉ \p \v 9 Nuyá siati suntar piniṉ amúamunam wáitkiastinja̱i̱ piakun takakua nuyá chikichik taruti túrutmiai “Winitiá. Murikiu anajmarmari̱n iniaktustatjame.” \v 10 Taku mesekranam naint yakí juruki Yusnumia̱ ti shiir Jerusaréṉ pepru nayaimpinmaya̱ táarun iniaktursamai. \v 11 Nu péprusha Yusa winchari̱ji̱a̱i̱ tsáapniniuyi. Nu tsáapnincha kaya ti shíirmachia núnis jaspi kaya nuní saar asa ti tsáapniniuyi. \v 12 Pepru yantame̱sha ti yakí péṉkramuyi tura wáitiri̱ tuse amai. Tura nu wáitinium suntar wajatiarmai. Nu wáitinmasha Israer-shuara uuntri̱ tuse armia nuna naari̱ áarmauyi. \v 13 Nantu tátainmaani̱ menaintiu waiti amai. Nantu akatainmaani̱sha menaintiu waiti amai. Nuṉkaani̱sha menaintiu waiti amai. Arakaani̱sha menaintiu waiti amai. \v 14 Ti uunt kaya tuse apujsamu armai. Tura nui̱ ekenir péṉkramuyi. Nu tuse kayanam Murikiu akatramuri̱ tuse armia nuna naari̱ áarmauyi. \p \v 15 Suntar wiji̱a̱i̱ chichaua nu, nekapmatain kurin takakuyi. Nuja̱i̱ pépruncha, wáitiri̱ncha, tura péṉkramuri̱ncha nekapmartiniuyi. \v 16 Pepru esanti̱sha waṉkanti̱sha yakiri̱sha mash métekrak armai. Suntarsha péprun nekapmataiji̱a̱i̱ nekapmaram esanti̱sha waṉkanti̱sha tura núnisaṉ jeamkamu yakiri̱sha jimiará mir jimiará siaṉtu (2.200) kirúmitru amai. \v 17 Nuyá péṉkri̱ncha nekapmarmai. Suntar aents nekapmataiji̱a̱i̱ nekapmaram sesentikuatru (64) mitru amai. \v 18 Nu péṉkramusha jaspi kayaja̱i̱ najanamuyi. Péprusha aya kúrikiyi. Nu kuri ti peṉker sáarauyi. \v 19 Peṉ apujtukma kayasha ti shiir kaya ainia nuja̱i̱ najanamu asa ti shiir iwiaramuyi. Emka nu jaspi káyauyi. Jímiara nusha sapiru káyauyi. Menaintiua nusha ákata káyauyi. Kuatrua nusha ismirártauyi. \v 20 Seṉkua nusha únise káyauyi. Saisa nusha kurnarinia káyauyi. Siatia nusha krisuritiu káyauyi. Uchua nusha periru káyauyi. Nuiwia nusha tupasiu káyauyi. Tiasa nusha krisuprasa káyauyi. Áuntsea nusha jasentu káyauyi. Tusea nusha amatísta káyauyi. Ti kayaim apujsamu asamtai ti shíirmachiiyi. \v 21 Pepru wáitiri̱ tuse ainia nu, ti shiir nayaantsanmaya̱ shaukja̱i̱ chikichik najanamu armai. Pepru jinti̱sha aya kúrikiiyi. Nu kuri ti peṉker sáarauyi. \p \v 22 Yusa Uunt Je̱e̱ncha wainkiachmajai. Antsu nu peprunam Uunt Yus ashí tujincha nu tura núnisaṉ Muriksha nu péprun pímiutkui takamtsuk Níiniuyi. \v 23 Nu péprunmasha tsawaí-nantusha kashí-nantusha atsumchamai. Antsu Yusa winchari̱ tsáapin awajmiai. Núnisaṉ Muriksha tsáapin awajmiai. \v 24 Nu tsáapniji̱a̱i̱sha ashí nuṉkanmaya̱ shuar wekasartatui. Tura ashí nuṉkanam akupin ainia nusha nui̱ yujainiak ni péṉkeri̱ji̱a̱i̱ nuna shiir awajtuiniawai. \v 25 Tura kashi atsá asamtai tuke tsawaiti. Tuma asamtai wáitiri̱ tuke epenchamu ártatui. \v 26 Tura ashí nuṉkanam péṉker ana nuna nui̱ itiaartatui. \v 27 Tura yajauchikia peṉké waya̱shatatui. Muí̱jmiainian túrincha tura anaṉkartincha peṉké waya̱chartatui. Antsu áyatik shuar tuke iwiaaku pujutai papinium naari̱ aarma ainia nuke waya̱wartatui. Nu papincha Murik takakui. \c 22 \p \v 1 Nuyá suntar tuke iwiaaku pujutai entsan ti sáaran iniaktursamai. Nusha uunt akupin pujutainmaya̱ ti saawi jiinmiai. Nu pujutaisha Yusna tura Muriknauyi. \v 2 Pepru jintincha tura entsá mai paen tuke iwiaaku pujutai numi wajamai. Nusha ashí tuse nantutin neremai. Ni nuke̱sha ashí nuṉkanmaya̱ shuar tsuámatainti. \v 3-4 Ashí yajauchia nuka atsuttawai. Uunt akupin pujutai, Yúsnasha Murikniasha, nui̱ṉ aa asamtai ni shuari̱ ti paant wainiainiak tikishmatrartatui. Tura nijiai̱ncha ni naari̱ anujmamkartatui. \v 5 Tura káshisha atsuttawai. Nui̱ pujuinia nuka shiripkincha etsancha atsumchartatui. Uunt Yúsak tuke tsáapin awajtiatui. Tura ni shuari̱ tuke iniaṉnatsuk akupkartatui. \s1 Jesukrístu tátintri̱ peṉké nuntumsai \p \v 6 Nuyá suntar turutmiai “Ju̱ chicham ti nekas asa nekas enentáimtusminiaiti. Uunt Yus yaunchu níiniun etserniun ni chichame̱n enentáimtikramia núnisaṉ yamaikia ni suntari̱n akuptuk wárik túrunatta nuna ashí ni shuari̱n ujakuiti.” \p \v 7 “Ti wárik winittiajai” tawai Murikkia. \p Shuar ju̱ papinium Yusa Chichame̱ áarman umirna nuka shiir warasminiaiti. \p \v 8 Wi, Juaṉ, ju̱na mash íisan mash antukmajai. Tura mash íisan antukan nayaimpinmaya̱ suntar iniaktursama nuna shiir awajsataj tusan tikishmatramjai. \v 9 Túram turutmiai “Peṉke áinkiaip. Wisha Yusa yáintri̱ntjai ámiji̱a̱i̱ métek tura yatsumi̱ji̱a̱i̱ métek. Yúsnan etserin ásar tura ju̱ papinium áarma nuna umirainiak Yusa yáintri̱ áiniawai niisha. Yúsak shiir awajsatniuiti.” \p \v 10 Nuyá ataksha turutmiai “Ju̱ papínium aarma Yusna asamtai ú̱u̱kam ikiusaip. Ashí túrunatin tsawant ishichik ajatesai. \v 11 Nu jeatsa̱i̱ṉkia yajauch shuarka tuke yajauch túruki wetí. Núnisaṉ muí̱jmiainian túraka tuke túruki wetí. Antsu péṉkeran túraka péṉkeran túruki wetí. Núnisaṉ esetar enentáimniusha tuke esetar Yusja̱i̱ wekasati.” \p \v 12 Muriksha tawai “Eta, ti wárik winittiajai. Túran ti shíirmachin ashí péṉker túramuja̱i̱ métek súsatniua nuna takukin winittiajai. \v 13 Wiitjai. Yámankamtaiknumia̱ amúanmasha tuke pujuwitjai. Wisha A rétranmaya̱ Y rétranam ashí retra áintsaitjai.” Tu tawai. \p \v 14 Ni pushiri̱ péṉker nijiamatniua núnisaṉ péṉker túrinia nú shuar shiir warasminiaiti. Nu shuar nu pepru wáitiri̱ncha waya̱mniaiti. Túrar tuke iwiaaku pujutai numinmaya̱ yuamniaiti. \v 15 Tura antsu Yúsan enentáimtachuka, wawekratniuka, tsanirmatan pujurainia nuka, maṉkartinkia, ántar-yus tikishmatniuka, tura ashí shuar wáitian wararainiak tuke túrin ainia nuka a̱a̱ matsatainiak peṉké waya̱chmin áiniawai. \p \v 16 “Wi, Jesus, ashí Yus-shuaran ujakarat tusan winia suntarun akupkajai. Wikia Tawit Weeaitjai. Túrasha Tawitia Úuntri̱ntjai. Wikia ti tsáapin yaa, yáṉkuamia áintsaṉketjai.” Tu tawai. \p \v 17 Yusa Shiir Wakani̱sha tura Murik anajmarmasha “Winitiarum” tuiniawai. \p Tura ju̱na ántana nusha “Winitiarum” tití. Tura ashí kitiama nuka winití. Wakerakka tuke iwiaaku pujutai entsan peṉké kuítchaja̱i̱ umartí. \p \v 18 Ashí shuar ju̱ papinium Yus-Chicham aarma nuna antukarun ju̱na ujaajai: Shuar ju̱i̱ áarman chikichan pataakka Yus nin ti wáitsatin ju̱i̱ aarma nuna patattsattawai. \v 19 Núnisaṉ shuar ju̱i̱ aarman emeneakuiṉkia Yus ni naari̱n iwiaaku pujutai papiniumia̱ japirattawai. Tura ti shiir péprunam waya̱tniun suritkiattawai. Nu péprusha tura nu papisha ju̱i̱ paant ujakma áiniawai. \p \v 20 Jú papí áantratniun ujakua nu tawai “Eta, ti wari winittiajai.” \q1 Pai, núnisaṉ atí. Wari winitiá, Uunt Jesusá. \p \v 21 Ii Uuntri̱ Jesukrístu atumniasha shiir yainmakarti. \p Nuke atí.