\id MRK -Jabem partial Bible [jae] -Papua New Guinea 1980 (web 2015) \h MARKA \toc1 Ŋawae Ŋajam kêtôm MARKA KETO \toc2 Marka \toc3 Mar \mt2 Ŋawae Ŋajam kêtôm \mt1 MARKA KETO \ip Ŋawae Ŋajam kêtôm Marka Keto kêtu “Jesu Kilisi, Anôtônê Latu, nê Ŋawae Ŋajam,” tec eŋ gêwa Jesu sa gebe ŋac têkwa saki gêgôm kôm ŋadôbgeŋ ma amboac ŋatau eŋ. Gêgôm gêŋ amboac ŋatau eŋ nec, kêtu awê kêpi biŋ eŋ kêdôŋ-kêdôŋ naŋ, ma kêpi nê ŋaclai, taŋ kêtiŋ ŋalau sec ŋa awageŋ ma kêsuc launêŋ sec ôkwi naŋ. Jesu kêsam tau gebe Ŋamalacnê Latu eŋ gêwiŋ, taŋ gêmêŋ gebe êkêŋ tau gebe êŋgamboac lau su aŋga sec ŋaŋaclai. \ip Marka keto Jesunê miŋ gêc awê solop, keto kêtu wakac. Eŋ kêwaka kôm Jesu gêgôm naŋ sa kêlêlêc biŋ eŋ kêsôm to kêdôŋ lauŋa naŋ. Gêjac m Ŋawae Ŋajam tau keto biŋ dambêgeŋ kêpi ŋackêsagu Joaŋ ma kêpi Jesu gêliŋ saŋgu to Sadaŋ kêlêtôm eŋ naŋŋa ma gacgteŋ gelom Jesu gêgôm gêmac ŋajam kêsa ma gêjam mêtê lau ŋasakiŋ tau. Malôgeŋ acgom, go lau, tê têdaguc Jesu nê, nêŋ kauc kêsa-kêsa kêpi eŋ ma ênê soŋo-soŋo sêkêŋ kisa eŋ ŋandaŋ kêsa. Marka gêjac Jesunê woke ŋamuŋa, taŋ sêjac eŋ kêpi ka ma eŋ gêdi sa aŋga ŋacmatênêŋ ŋamiŋ gêc môkêlatu ŋamuŋa. \iot Ŋadênaŋ \ili1 1. Gêjac m Ŋawae Ŋajam tau 1:1-13 \ili1 2. Jesu gêjam mêtê gêmoa Galilaia 1:14–9:50 \ili1 3. Aŋga Galilaia gêja Jerusalem 10:1-52 \ili1 4. Jesunê woke ŋamuŋa aŋga Jerusalem to malac, taŋ gêc malac tau ŋagala naŋ 11:1–15:47 \ili1 5. Jesu gêdi sa aŋga ŋaematên ŋ 16:1-8 \ili1 6. Apômtau gêdi sa su jageoc tau lasê ma kêpi undambê gêja 16:9-20 \c 1 \s1 Ŋackêsagu Joaŋ gêjam mêtê \r (Mat 3:1-12; Luk 3:1-18; Joaŋ 1:19-30) \p \v 1 Jesu Kilisi, Anôtônê Latu, nê nawae najam tonec. \v 2 Ŋawae ŋajam tau gêjac m kêtôm propete Jesaia keto gebe \q1 “Ôlic acgom, Anôtônê biŋ tau tonec, aê jasakiŋ ŋoc ŋacjaeŋ êmuŋ aôm naêmansaŋ nêm intêna. \q1 \v 3 Ŋac teŋ gêmôêc awa tonec gêmoa gamêŋ sawa gebe \q1 ‘Amansaŋ gamêŋ Apômtau êsêlêŋŋa \q1 to amêtôc ênê intêna êtu solop.’” \p \v 4 Ŋackêsagu Joaŋ gêô lasê gamêŋ sawa ma kêsagu lau to gêjam mêtê êsêac gebe “Anam taôm ôkwi to aliŋ saŋgu ma Anôtô êsuc nêm sec ôkwi.” \v 5 Tec lau gamêŋ Judaiaŋa to lau Jerusalemŋa samob sêsa dêdêŋ eŋ sêja ma seoc nêŋ sec lasê, go kêsagu êsêac aŋga bu Jordan. \p \v 6 Ma Joaŋ kêsô bôc kamele ŋaôlilu, taŋ sêwa kêtu obo naŋ, to kêjandiŋ ômbiŋkap bôc ŋaôlic gêc dambêpalê ma geŋ wagô to lêp kêtu nê mo. \v 7 Ma gêjam mêtê gebe “Ŋac teŋ oc êndaŋguc aê, naŋ ŋaclai kêlêlêc aê su. Aê oc jatôm gebe jatu ênê ataliwaga atom. \v 8 Aê tec kasagu amac ŋa bu ma eŋ oc ênsaŋgu amac ŋa Ŋalau Dabuŋ.” \s1 Jesu gêliŋ saŋgu \r (Mat 3:13-17; Luk 3:21-22) \p \v 9 Gêdêŋ tonaŋ Jesu aŋga Nasaret Galilaiaŋa gêja ma Joaŋ kêsagu eŋ aŋga Jordan. \v 10 Jesu kêpi aŋga bu gêmêŋ e gêlic undambê gêŋa ma Ŋalau Dabuŋ amboac balôsi kêsêp mêŋgêsac eŋ ŋaô. \v 11 Ma awa teŋ kêsa aŋga undambê gebe “Aêŋoc Latuc aôm, tec têtac gêwiŋ aôm ma galic aôm ŋajam.” \s1 Sadaŋ kêlêtôm Jesu \r (Mat 4:1-11; Luk 4:1-13) \p \v 12 Ma Ŋalau Dabuŋ kêkac Jesu gacgeŋ kêsa gamêŋ sawa gêja. \v 13 Gêmoa gamêŋ sawa bêc 40 ma Sadaŋ kêlêtôm eŋ, ma gêmoa gêwiŋ bôc saleŋŋa, mago aŋela sêjam sakiŋ eŋ. \s1 Jesu gêjac m nê kôm mêtêŋa aŋga Galilaia \r (Mat 4:12-17; Luk 4:14-15) \p \v 14 Êsêac sêkôc Joaŋ tôŋ su acgom, go Jesu gêja Galilaia jagêjam mêtê kêpi Anôtônê ŋawae ŋajam \v 15 gebe “Noc tau mêŋkêsa ma Anôtônê gamêŋ kêdabiŋ. Amboac tonaŋ anam taôm ôkwi ma akêŋ êwiŋ ŋawae ŋajam tau.” \s1 Jesu kêkalem lau iŋa aclê \r (Mat 4:18-22; Luk 5:1-11) \p \v 16 Jesu kêsêlêŋ gêmoa bugêjactoŋ Galilaiaŋa e gêlic Simon agêc lasi Andrea sêkêŋ wasaŋ sêmoa gebe êsêagêc ŋac ulu iŋa. \v 17 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêagêc gebe “Andaŋguc aê ma oc jakêŋ amagêc alô ŋamalac.” \v 18 Tec gacgeŋ dedec nêŋ wasaŋ gêcŋa ma têdaguc eŋ. \p \v 19 Gêwi gamêŋ tau siŋ ma kêsêlêŋ gêja ec sauŋgeŋ ma gêlic Sebedai latui Jakobo agêc lasi Joaŋ sêbênôc wasaŋ sêŋgôŋ waŋ. \v 20 E gacgeŋ gêmôêc êsêagêc ma sêwi tameŋi Sebedai to nê kômwaga siŋ sêŋgôŋ waŋ ma têdaguc Jesu sêja. \s1 Ŋac toŋalau sec \r (Luk 4:31-37) \p \v 21 Aŋga tonaŋ jasêsa Kapanaum ma gêdêŋ sabat Jesu gacgeŋ kêsô lôm jakedôŋ lau \v 22 e êsêac têtakê kêtu ênê mêtêŋa, gebe eŋ kêdôŋ êsêac kêtôm biŋsutau atom, kêdôŋ êsêac kêtôm ŋac toŋaclai teŋ. \p \v 23 Gêdêŋ tonaŋ ŋac toŋalau ŋatêmui teŋ gêŋgôŋ nêŋ lôm, naŋ gêmôêc gebe \v 24 “Jesu Nasaretŋa, aêacnêŋ asageŋ ŋagêdo gêdêŋ tauŋ. Aôm gômôêŋ gebe onseŋ aêac su me. Aê kajala aômgac, Anôtônê ŋac dabuŋ aôm.” \v 25 Ma Jesu gec biŋ eŋ gebe “Awammê êsa ma ôsa aŋga ênê ôna.” \v 26 Ma ŋalau ŋatêmui kêmônaŋ eŋ e kêwakic kapôêŋ, go kêsa aŋga ênê gêja. \v 27 Ma lau samob selendec ŋanô e têtu kênac gêdêŋ tauŋ gebe “Gêŋ tonec amboac ondoc, mêtê wakucgoc. Eŋ kêjatu ŋalau ŋatêmui toŋaclaigeŋ ma taŋeŋ wamu eŋ.” \v 28 Ma gacgeŋ ênê wae kêsa kêtôm Galilaia ŋagamêŋ samob gêjam aucgeŋ gêja. \s1 Jesu gêgôm lau taêsam ôliŋ ŋajam kêsa \r (Mat 8:14-17; Luk 4:38-41) \p \v 29 Ma êsêac sêsa aŋga lôm mêŋsêpi Simon agêc Andrea nêŋ andu sêja, ma Jakobo agêc Joaŋ sêwiŋ. \v 30 Ma Simon lawao gêmac ôli ŋawajaô kapôêŋ gêc, tec gacgeŋ sêsôm eŋ ŋawae gêdêŋ Jesu. \v 31 Tec Jesu gêja e kêkôc eŋ sa e ŋawajaô gêwi eŋ siŋ ma gêjam sakiŋ êsêac. \p \v 32 Kêtula gêdêŋ oc jakêsêp êsêac sejoŋ lau gêmac samob ma lau toŋalau sec samob dêdêŋ Jesu sêja. \v 33 Lau malac tonaŋŋa samob sêkac sa jasêkô katamŋa. \v 34 Ma eŋ gêgôm lau gêmac tokaiŋ-tokaiŋ taêsam ôliŋ ŋajam kêsa ma kêtiŋ ŋalau sec taêsam su ma gêjac jao ŋalau sec gebe sêsôm biŋ atom, gebe êsêac sêjala eŋgac. \s1 Jesu gêjam mêtê gêmoa Galilaia \r (Luk 4:42-44) \p \v 35 Ma gêdêŋ bêbêc kanucgeŋ Jesu gêdi gêja gamêŋ sawa teŋ jaketeŋ mec gêmoa nê tauŋa. \v 36 Go Simon to êsêac, taŋ sêwiŋ eŋ naŋ, têdaguc eŋ \v 37 e têtap eŋ sa ma sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Lau samob sêsôm aôm.” \v 38 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Tana malac ŋagêdô aŋga ônêŋa êwiŋmaŋ najanam mêtê êsêac aŋga ônêŋa amboac tonaŋ, gebe aê gajac kôm tonecgeŋ ŋawae tec gamêŋ.” \v 39 Amboac tonaŋ eŋ gêjam mêtê kêtôm lôm Galilaiaŋa samob ma kêtiŋ ŋalau sec su. \s1 Jesu gêgôm ŋac tokamocbôm ôli kêtu selec \r (Mat 8:2-4; Luk 5:12-16) \p \v 40 Ŋac tokamocbôm gêdêŋ Jesu gêja kêpôŋ aduc ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Embe têmtac êwiŋ, naŋ ôŋgôm aê jatu selec.” \v 41 Jesu taê walô eŋ tec kêmêtôc lêma jakêmoasac eŋ ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe, “Aê gabe ôtu selec.” \v 42 Ma gacgeŋ kamocbôm gêwi eŋ siŋ ma ôli kêtu selec. \v 43 Go Jesu kêmasuc eŋ gacgeŋ kêsa gêja \v 44 ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ôlic acgom, ôtu awê êndêŋ lau teŋ atom, naôtôc taôm êndêŋ dêbuŋwaga ma ôkêŋ da êtu kôtu selecŋa êtôm Mose kêjatu, gebe êwaka nêm biŋ sa êndêŋ êsêac.” \v 45 Mago eŋ kêsa gêja e gêjac tau nê miŋ topalêgeŋ ma gêgôm biŋ tau kêtu tapa. Tec Jesu jakêsa malac samob gêmoa awêgeŋ kêtôm gêmuŋŋa kêtiam atom, go gêjam tau susu gêmoa ŋamagêgeŋ ma lau aŋga malac gêdô-gêdô dêdêŋ eŋ sêja-sêja. \c 2 \s1 Jesu gêgôm ŋac natêkwa kêtu goloŋ ôli ŋajam kêsa \r (Mat 9:1-8; Luk 5:17-26) \p \v 1 Bêc ŋagêdô gêjaŋa acgom, go Jesu gêja Kapanaum kêtiam ma êsêac sêŋô eŋ ŋawae gebe gêŋgôŋ nê andu. \v 2 Ma lau taêsam sêkac tauŋ sa jasêpô eŋ ŋêŋôma ma sêkô katam dêmôêŋa gêwiŋ, go eŋ gêjam mêtê êsêac. \v 3 Gêjam mêtê gêmoa ma sêkôc ŋac teŋ ŋatêkwa kêtu goloŋ dêdêŋ eŋ sêja. Lau aclê sêbalaŋ eŋ. \v 4 Lau taêsam sêkô êsêac auc ma sêgôm gêŋlêlôm sebe nasêsa Jesu ŋagala elêmê, tec sêkac andu ŋasalôm sa kêkanôŋ ônaŋ Jesu kêkô naŋ, go sêlêwaŋ ŋac ŋatêkwa kêtu goloŋ tonaŋ tomêgeŋ kêsêp gêja. \v 5 Jesu gêlic êsêac sêkêŋ gêwiŋ, tec kêsôm gêdêŋ ŋac ŋatêkwa kêtu goloŋ gebe “Latucenec, aê kasuc aômnêm sec ôkwi su.” \v 6 Ma biŋsutau ŋagêdô, taŋ sêŋgôŋ tonaŋ sêwiŋ naŋ, taêŋ gêjam gêc nêŋ ŋalêlôm gebe \v 7 “Ŋac tonec kêsôm biŋ amboac ondoc. Eŋ kêsôm biŋ alôb-alôb. Asa kêtôm gebe êsuc sec ôkwi. Anôtô taugeŋ.” \v 8 Tec Jesunê kauc kêtap bi ŋ, taŋ taêŋ gêjam gêc nêŋ ŋalêlôm naŋ sa, ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Asageŋ amac taêm gêjam biŋ amboac tonaŋ gêc nêm ŋalêlôm. \v 9 Biŋ ondoc tasôm ŋagaô êndêŋ ŋac ŋatêkwa kêtu goloŋ. Tasôm tonec gebe ‘Aê kasuc aômnêm sec ôkwi’ nec, me tasôm gebe ‘Ôndi sa, ôluŋ nêm mê sa ma ôsêlêŋ.’ \v 10 Ma aê gabe amac ajala gebe Ŋamalacnê Latu kêtu ŋatau aŋga nom gebe êsuc sec ôkwi.” Go kêsôm gêdêŋ ŋac ŋatêkwa kêtu goloŋ gebe \v 11 “Aê jasôm andêŋ aôm gebe Ôndi sa, ôluŋ nêm mê sa ma ôêc ôna nêm andu.” \v 12 Ŋac tau gêdi sa gacgeŋ e kêluŋ nê mê sa ma kêsa gêja, samob sêlic eŋ e têtakê ŋanô ma sêlambiŋ Anôtô gebe “Aêac alic gêŋ teŋ amboac tonec atomanô.” \s1 Jesu kêkalem Lewi \r (Mat 9:9-13; Luk 5:27-32) \p \v 13 Go Jesu kêsa bugêjactoŋ gêja kêtiam ma lau samob dêdêŋ eŋ sêja jakêdôŋ êsêac. \v 14 Go kêsêlêŋ ma gêlic Alpai latu Lewi gêŋgôŋ teloŋ maleŋ. Tec kêsôm gêdêŋ eŋ gebe, “Ôndaŋguc aê.” Lewi gêdi kêdaguc eŋ gêja. \p \v 15 Jesu geŋ gêŋ gêŋgôŋ ênê andu, ma teloŋ to lau sec taêsam, taŋ têdaguc eŋ naŋ, sêŋgôŋ sêwiŋ Jesu to nê ŋacseŋomi. \v 16 Parisainêŋ binsutau ŋagêdô sêlic eŋ geŋ gêŋ gêŋgôŋ gêwiŋ lau sec to teloŋ, tec têtu kênac ênê ŋacseŋomi gebe “Eŋ geŋ to gênôm gêŋ gêŋgôŋ gêwiŋ teloŋ to lau sec kêtu asageŋŋa.” \v 17 Jesu gêŋô tec gêjô êsêac aweŋ gebe “Lau ôliŋ ŋajam sêpô lêna tauŋ kêtu doktaŋa atom. Mago lau togêmac tec sêpô lêna. Aê gamêŋ gabe jakalem lau gêdêŋ atom, jakalem lau secgeŋ.” \s1 Biŋ tanam dabuŋ moŋa \r (Mat 9:14-17; Luk 5:33-39) \p \v 18 Joaŋnê ŋacseŋomi to Parisai sêjam dabuŋ mo. Tec lau ŋagêdô dêdêŋ Jesu sêja têtu kênac eŋ gebe, “Kêtu ageŋŋa Joaŋnê ŋacseŋomi to Parisainêŋ ŋacseŋomi sêjam dabuŋ mo, mago aômnêm ŋacseŋomi masi.” \v 19 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Lau embe sêniŋ awê ŋamoasiŋ ma ŋac-ênamawêwaga êmoa êwiŋ êsêac, oc sênam dabuŋ mo me. Ŋac-ênam-awêwaga embe emôa êwiŋ êsêac, oc sênam dabuŋ mo atom. \v 20 Mago ŋabêc oc mêŋêsa ma sêkôc ŋac-ênam-awêwaga su aŋga êsêacnêŋ, naŋgo êsêac sênam dabuŋ mo êndêŋ bêc tonaŋ. \p \v 21 “Ŋac teŋ oc êsi obo ŋatali wakuc êpi ŋakwê laŋgwa atom, gebe ŋatali wakuc oc êôc ŋakwê êŋgic, wakuc êkac su aŋga laŋgwa ma êkac kalalac e êtu sec samucgeŋ. \v 22 Ma teŋ oc êkêc wain wakuc êsêp bôc ŋaôlic laŋgwa atom. Embe sêŋgôm, oc wain êôc ŋaôlic êpoa e êtaiŋ ênaŋa ma ŋaôlic tau êtu sec amboac tonaŋ. Wain wakuc sêkêŋ êsêp ŋaôlic wakuc.” \s1 Ŋacseŋomi sesolop polom ŋanô gedeŋ sabat \r (Mat 12:1-8; Luk 6:1-5) \p \v 23 Gêdêŋ sabat teŋ Jesu kêsêlêŋ gêmoa kôm polom-ŋa ŋalêlôm ma nê ŋacseŋomi sêsêlêŋ sêwiŋ ma sesolop polom ŋanô. \v 24 Tec Parisai sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gôlicgac me, êsêac sêgôm gêŋ, taŋ tatôm gebe daŋgôm êndêŋ sabatŋa atom.” \v 25 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Biŋ taŋ Dawid gêgôm gêdêŋ gêmoa jageo ma mo gêjô eŋ to nê lau naŋ, asam atom me. \v 26 Eŋ kêsô Anôtônê andu gêdêŋ ŋac dabuŋsêga Abiatar nê têm jageŋ polom, taŋ sêkêŋ gêdêŋ Anôtô kêtu da ma sêjac jao gebe lau sêniŋ atom, dabuŋwaga tauŋgeŋ, ma kêkêŋ gêdêŋ lau, taŋ sêwiŋ eŋ naŋ, seŋ amboac tonaŋgeŋ.” \v 27 Ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Anôtô kêkêŋ sabat kêtu ŋamalacŋa, eŋ kêkêŋ ŋamalac kêtu sabatŋa atom. \v 28 Amboac tonaŋ Ŋamalacnê Latu kêtu sabat ŋatau gêwiŋ.” \c 3 \s1 Ŋac lêma kêtu goloŋ nê biŋ \r (Mat 12:9-14; Luk 6:6-11) \p \v 1 Jesu kêsô lôm kêtiam ma ŋac teŋ gêmoa tonaŋ, taŋ lêma kêtu goloŋ. \v 2 Tec êsêac dêdib Jesu gebe moae êŋgôm eŋ ôli ŋajam êsa êndêŋ sabat, gebe êsêac sebe sêŋgôliŋ biŋ êpi eŋ. \v 3 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ ŋac lêma kêtu goloŋ gebe “Ôsa ômôêŋ.” \v 4 Go kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Tatôm gebe tamoasiŋ lau me daŋgôm êsêac sec êndêŋ sabat. Tanam katuŋ sa me danseŋ su.” E êsêac sêjam tauŋ tôŋ. \v 5 Tec eŋ têtac ŋandaŋ ma mata gê êsêac gelom-gelom e nê ŋalêlôm ŋawapac kêtu êsêac têntac ŋadaniŋa, go kêsôm gêdêŋ ŋac tau gebe “Ômêtôc lêmam.” Tec eŋ kêmêtôc lêma e ŋajam kêsa kêtiam. \v 6 Parisai sêsa e jagacgeŋ sêwiŋ Herodonê lau ma sêkic Jesunê biŋ gebe senseŋ eŋ su. \s1 Lau taêsam sêkac sa semoa bugêjactoŋ \p \v 7 Go Jesu to nê ŋacseŋomi têtaiŋ tauŋ su sêsa bugêjactoŋ sêja, ma lau taêsam aŋga Galilaia to Judaia \v 8 ma aŋga Jerusalem to Idumaia ma aŋga Jordan ŋamakeŋ ônêŋa ma aŋga Turu to Sidon ŋagamêŋ ŋagêdô têdaguc eŋ sêja. Lau taêsam, taŋ sêŋô eŋ gêgôm gêŋ samob ŋawae, tec dêdêŋ eŋ sêja. \v 9 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ nê ŋacseŋomi gebe sêmansaŋ waŋ sauŋ teŋ êtu eŋŋa, gebe lau sêkapiŋ eŋ sa atom. \v 10 Eŋ gêgôm lau taêsam ôliŋ ŋajam kêsa, ma êsêac, taŋ ŋandaŋ totau-totau gêgôm êsêac naŋ, sêsêli-sêsêli lau dêdêŋ eŋ sêja sebe sêmoasac eŋ. \v 11 Ŋalau ŋatêmui sêlic eŋ e sêu tauŋ sêc eŋ laŋônêmŋa ma sêmôêc gebe “Anôtônê Latu aôm.” \v 12 Tec eŋ kêbaob êsêac ŋajaŋa, gebe sêsôm eŋ lasê atom. \s1 Jesu kêjaliŋ nê aposolo 12 sa \r (Mat 10:1-4; Luk 6:12-16) \p \v 13 Go kêpi gamêŋ ŋabau gêja ma gêmôêc êsêac, taŋ nê ŋalêlôm kepeŋ êsêac naŋ, dêdêŋ eŋ sêja. \v 14 Ma Jesu kêjaliŋ êsêac 12 sa ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amoa awiŋ aê e jasakiŋ amac anam mêtê lau \v 15 to jakêŋ ŋaclai êndêŋ amac gebe atiŋ ŋalau sec.” \v 16 Eŋ kêjaliŋ êsêac 12 tonaŋ sa ma gê Simonnê ŋaê gebe Petere \v 17 ma Sebedai latuagêc Jakobo agêc Joaŋ, taŋ gê êsêagêcnêŋ ŋaê gebe Boaneges, ŋam gebe Wapap latuagêc, \v 18 ma Andrea agêc Pilip, ma Batolomai agêc Matai, ma Tom agêc Alpai latu Jakobo, ma Tadai agêc Simon Kanaanŋa \v 19 ma Juda Isariot, taŋ geoc Jesu lasê. \s1 Jesu ma Belsebul \r (Mat 12:22-32; Luk 11:14-23; 12:10) \p \v 20 Ma Jesu gêmu gêja nê andu, ma lau sêkac sa sêpi tageŋ kêtiam, tec eŋ to nê ŋacseŋomi sebe sêniŋ gêŋ e sêgôm jageo. \v 21 Ênê lau sêŋô ma sêsa sebe sêkôc eŋ tôŋ sêsôm sebe “Gêŋ teŋ gêgôm eŋ”. \p \v 22 Ma biŋsutau, taŋ aŋga Jerusalem sêsêp sêmên naŋ, sêsôm gebe “Belsebul gêwiŋ eŋ, tec kêtiŋ ŋalau sec ŋa ŋalau sec nêŋ kasêga.” \v 23 Amboac tonaŋ eŋ kêkalem êsêac sa ma kêsôm kêtu biŋgôliŋ gêdêŋ êsêac gebe “Sadaŋ oc êtiŋ Sadaŋ amboac ondoc. \v 24 Gamêŋ teŋ embe êwa tau êkôc, oc gamêŋ tonaŋ ênêc êtôm atom. \v 25 Ma gôlôac teŋ embe sêwa tauŋ êkôc, oc gôlôac tonaŋ sêmoa êtôm atom. \v 26 Ma Sadaŋ embe êkêŋ kisa êndêŋ tau e êwa tau êkôc, oc êmoa êtôm atom, êtu ŋacgêbac. \p \v 27 “Mago ŋac teŋ êsô ŋac ŋajaŋa teŋ nê andu naêjaŋgo ênê waba su atom. Eŋ ênsô ŋac ŋajaŋa tau tôŋ êmuŋ acgom, go êjaŋgo ênê waba. \p \v 28 “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Ŋamalac latuŋi nêŋ sec samob to nêŋ biŋ alôb-alôb, taŋ sêsôm-sêsôm naŋ, Anôtô oc êsuc ôkwi. \v 29 Mago ŋac teŋ embe êsôm biŋ alôb-alôb êpi Ŋalau Dabuŋ, oc sêsuc sec tau ôkwi atomanô. Sec êsap eŋ tôŋ ênêc teŋgeŋ.” \v 30 Êsêac sêsôm gebe “Ŋalau ŋatêmui gêgôm eŋ,” tec Jesu kêsôm biŋ tonaŋ. \s1 Jesu têna to lasii ŋanô \r (Mat 12:46-50; Luk 8:19-21) \p \v 31 Ma Jesu têna to lasii mêŋsêkô dêmôêŋa ma sêkêŋ lau jasêmôêc eŋ. \v 32 Lau sêgi eŋ auc sêŋgôŋ ma êsêac sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gôlicgac me, tênam to lasimi tec sêsôm aôm sêmoa dêmôêŋa.” \v 33 Tec Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Tinoc to lasici asa lau.” \v 34 Go mata gaôc lau, taŋ sêgi eŋ auc saŋgôŋ naŋ, ma kêsôm gebe “Alic acgom, aê tinoc to lasici tau tonec. \v 35 Lau taŋ sêmasaŋ Anôtônê biŋ, lau tonaŋ têtu lasicio to ŋac ma tinoc.” \f + \fr 3:35 \ft Sadaŋnê ŋaê teŋ. (Alic Mat 10:25)\f* \c 4 \s1 Biŋgôliŋ ŋac kêpalip ŋawêŋa \r (Mat 13:1-9; Luk 8:4-8) \p \v 1 Go Jesu gêmu jagêjac m kêdôŋ êsêac gêŋgôŋ ambêô kêtiam. Lau taêsam sêkac sa dêdêŋ eŋ sêja, tec kêpi waŋ teŋ jagêŋgôŋ. Sêsu waŋ su jakêpoac ma lau samob sêmoa bau e gêdêŋ butali. \v 2 Ma kêsôm biŋ taêsam gêdêŋ êsêac gêjam kêtu biŋgôliŋgeŋ. Ma kêsôm kêsêp nê mêtê gêdêŋ êsêac gebe \v 3 “Akêŋ taŋem acgom. Alic acgom, ŋac-kêpalip-ŋawêwaga teŋ kêsa gêja gebe êpalip nê ŋawê. \v 4 Kêpalip gêmoa e ŋagêdô kêsêp intêna, tec moc mêŋseŋ su. \v 5 Ma ŋawê ŋagêdô kêsêp nompoc, naŋ nom ŋalêsi gêc atom. Tec gacgeŋ kêpoa gebe kêsêp nomlêlôm gêja atom. \v 6 E oc kêpi ma kêsêgô e kêtu masê gebe ŋawakac keseleŋ kêsêp gêja atom. \v 7 Ma ŋagêdô kêsêp êcmôkê, ma êc kêpoa e gejoŋ êndu ma gêjam ŋanô atom. \v 8 Ma ŋagêdô kêsêp nom ŋajam, tec kêpi to kesewec ma gêjam ŋanô ŋajam. Teŋ gêjam 30, teŋ 60, ma teŋ 100.” \v 9 Ma kêsôm gebe “Ŋac teŋ nê taŋasuŋ embe ênêc, naŋ êŋômaŋ.” \s1 Jesunê biŋgôliŋ ŋam \r (Mat 13:10-17; Luk 8:9-10) \p \v 10 Ma gêdêŋ taŋ eŋ gêmoa tauŋa naŋ, êsêac taŋ sêwiŋ eŋ to êsêac 12 têtu kênac eŋ kêtu biŋgôliŋ tauŋa. \v 11 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amac atap Anôtônê gamêŋ ŋabiŋ ŋalêlômŋa tônê sa, mago êsêac, taŋ sêmoa dêmôêŋa naŋ, sêŋô biŋ samob êtu biŋgôliŋgeŋ \v 12 gebe \q1 ‘Êsêac sêlic amboac sêlic ma sêjala atom \q1 to sêŋô amboac sêŋô ma nêŋ kauc êsa atom, \q1 gebe sênam tauŋ ôkwi atom ma nêŋ sec ênaŋa atom.’” \s1 Jesu gêwa biŋgôliŋ ŋac kêpalip ŋaweŋa ŋam sa \r (Mat 13:18-23; Luk 8:11-15) \p \v 13 Go kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amac ajala biŋgôliŋ tônê ŋam atom, ma oc ajala biŋgôliŋ ŋagêdô samob ŋam amboac ondoc. \v 14 Ŋac-kêpalip-ŋawêwaga naŋ kêpalip mêtê. \v 15 Lau taŋ sêsêp intêna naŋ amboac tonec gebe sêpalip mêtê kêsêp êsêacnêŋ ŋalêlôm ma êndêŋ taŋ sêŋô naŋ e gacgeŋ Sadaŋ mêŋêjaŋgo mêtê, taŋ sêpalip kêsêp êsêacnêŋ ŋalêlôm naŋ su. \v 16 Ma tonec têtôm êsêac, taŋ sêpalip kêsêp nompoc naŋ gebe Gêdêŋ taŋ sêŋô mêtê naŋ e gacgeŋ sêkôc sa totêntac ŋajamgeŋ. \v 17 Mago êsêacnêŋ ŋawakac jagêjam atom. Êsêac lau daiŋ-daiŋ. Embe gêŋ wapac êtap êsêac sa me sêjanda êsêac êtu mêtêŋa, oc gacgeŋ sêwi siŋ. \v 18 Ma ŋagêdô, taŋ sêpalip kêsêp êcmôkê naŋ, têtôm êsêac, taŋ sêŋô biŋ \v 19 ma gêŋlêlôm-lêlôm nomŋa to lêtôm awêŋa ma têntac kalac gêŋ ŋagêdôŋa ejoŋ biŋ tau êndu ma sênam ŋanô atom. \v 20 Ma ônaŋ sêpalip kêsêp nom ŋajam têtôm êsêac, taŋ sêŋô biŋ to sêkôc sa ma sêjam ŋanô, ŋagêdô 30, ŋagêdô 60, ŋagêdô 100.” \s1 Lamp kêkô suc ŋalêlôm \r (Luk 8:16-18) \p \v 21 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Sêkôc lamp sêmêŋ gebe sêŋgênduc ŋa suc auc me sêkêŋ êsô pôpô ŋalabu me masi. Me sêkôc lamp sêmêŋ gebe sêkêŋ êkô jakaiŋ ŋaô. \v 22 Gêŋ samob, taŋ kêsiŋ tau naŋ, oc sêkêŋ êsa awê samob. Ma gêŋ samob, taŋ gêc ŋalêlômgeŋ naŋ, oc êtu awê samob. \v 23 Ŋac teŋ nê taŋasuŋ êŋôŋa embe ênêc, naŋ êŋômaŋ.” \p \v 24 Go kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Gêŋ taŋ amac aŋô naŋ, taêm ênam. Dôŋ taŋ anam dôŋ lau naŋ, Anôtô oc ênam dôŋ amac, ma oc ênsalê ŋagêdô êlêlêc amacnêm êndêŋ amac êwiŋ. \v 25 Ŋac taŋ nê gêŋ gêc naŋ, êtap ŋagêdô sa naêwiŋ. Ma ŋac taŋ nê gêŋ masi naŋ, sêkôc ŋakêsu, taŋ gêc eŋŋa naŋ, su amboac tonaŋgeŋ.” \s1 Biŋgôliŋ kêpi ŋawê tau kêpoaŋa \p \v 26 Ma Jesu kêsôm gebe “Anôtônê gamêŋ amboac ŋamalac teŋ gêjac ŋawê kêsêp kôm, \v 27 go gêc nê bêc gêdêŋ gêbêc ma gêdi sa gêdêŋ geleŋŋa, ma ŋawê tau kêpoa e kêtu kapôêŋ naŋ ŋam eŋ gêjam kauc. \v 28 Nom tau gêjam ŋakôm, ŋakaiŋ kêtu ŋamata, go ŋaola, gocgo ŋanô gêjac têc auc. \v 29 Ma êndêŋ taŋ ŋanô êtu gagweŋ naŋ, ŋatau gacgeŋ êsakiŋ bôjaŋ jalô êna gebe noc sênac gêŋ ŋanô saŋa mêŋkêsa.” \s1 Biŋgôliŋ gêmêc ŋawêŋa \r (Mat 13:31-32; Luk 13:18-19) \p \v 30 Go kêsôm gebe “Aêac tanam dôŋ Anôtônê gamêŋ êpi asageŋ ma tanam biŋgôliŋ ondoc êpi. \v 31 Kêtôm gêmêc ŋawê. Embe tapalip êsêp kôm, oc talic ŋasec-ŋasec kêtôm gêŋ ŋagêdô ŋamatu atom. Gêŋ tau sauŋanô. \v 32 Mago tapalip êsêp nom acgom, go êpi e êlêlêc gêŋ tolauŋ samob su ma etoc laka kapôêŋ, go moc umboŋ ŋalabuŋa sênam sac sêŋgôŋ ŋaajuŋ.” \p \v 33 Eŋ kêsôm biŋ tau gêdêŋ êsêac gêjam kêtu biŋgôliŋ taêsam kêtôm sêjalaŋa. \v 34 Ma kêsôm biŋ teŋ kêsa awê gêdêŋ êsêac atom, kêsôm kêtu biŋgôliŋgeŋ e êsêac to nê ŋacseŋomi sêmoa tauŋŋa acgom, go gêwa biŋ samob sa gêdêŋ êsêac. \s1 Jesu kêsôm mutêna kêtu malô \r (Mat 8:23-27; Luk 8:22-25) \p \v 35 Gêdêŋ bêc tonaŋ ŋakêtulala Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Tanac êŋgic tana ŋamakeŋ ônêŋa.” \v 36 Sêwi lau siŋ ma sêkôc eŋ toôŋgeŋ sêja waŋ ma waŋ ŋagêdô sêwiŋ eŋ. \v 37 Gêdêŋ tonaŋ mu gêbuc kêtu têna e ŋadembom kêsalê waŋ auc ma landôm jagodoc-jagodoc. \v 38 Ma eŋ tau naŋ gedeŋ kwalim ma gêc bêc gêc waŋkuŋa, tec jasêŋu eŋ ma sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Mêtêmôkê, aôm gôlic oc tanaŋa necgac me.” \v 39 Tec eŋ mata gêlac ma gec biŋ mu ma kêsôm gêdêŋ ŋadembom gebe “Jamaŋgeŋ ma ônam taôm tôŋ.” Ma mu kêtu malô to bênôŋ kêsêp e kêŋôma. \v 40 Go Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amac matem golec asageŋŋa. Amac akêŋ gêwiŋ atom me.” \v 41 Êsêac têtêc tauŋ ŋanô ma sêsôm gêdêŋ tauŋ gebe “Ŋac tonec asa, tec mu to ŋadembom taŋeŋ wamu gêdêŋ eŋ nec.” \c 5 \s1 Jesu gêgôm ŋac toŋalau natêmui ôli ŋajam kêsa \r (Mat 8:28-34; Luk 8:26-39) \p \v 1 Êsêac jasêsô lau Gadarene nêŋ gamêŋ aŋga bugêjactoŋ ŋamakeŋ ônêŋa. \v 2 Ma gêdêŋ taŋ eŋ kêsêp aŋga waŋ naŋ, e gacgeŋ ŋac teŋ toŋalau ŋatêmui kêsa aŋga sêô jagêdac eŋ. \v 3 Ŋac tau gêmoa gamêŋ sêôŋa ma lau teŋ têtôm gebe sênsô eŋ tôŋ atom, sêsô eŋ ŋa kapoacwalô, mago kêtôm atom amboac tonaŋ. \v 4 Sêsô eŋ akaiŋ tôŋ to sêbôêŋ eŋ ŋa kapoacwalô kêtu dim taêsam, mago kêmônaŋ kapoacwalô tulu to kêlêsaŋ Iêpoa gêŋgic ma lau teŋ nêŋ ŋaclai kêtôm gebe sênam eŋ tôŋŋa atom. \v 5 Kêtôm bêc to geleŋgeŋ eŋ gêmoa sêô to lôc gedeŋ tôŋgeŋ ma kêwakic to kêtuc tau ŋa poc. \p \v 6 Ŋac tau gêlic Jesu kêsa jaêcgeŋ ma kêlêti jakêpôŋ aduc gêdêŋ eŋ \v 7 ma gêmôêc awa kapôêŋ gebe “Lôlôc Ŋatau Anôtô nê Latu Jesu, aêagêcnêŋ asageŋ ŋagêdô gêdêŋ tauŋ, aê aoc gêjac Anôtô naŋ kêtu ôIênsu aê atomŋa.” \v 8 Ŋac tau kêsôm biŋ tonaŋ gebe Jesu kasôm gêdêŋ eŋ gêmuŋ su gebe “Aôm ŋalau ŋatêmui, ondec ŋamalac tonec ma ôsa ôna.” \v 9 Go Jesu kêtu kênac eŋ gebe “Aômnêm ŋaê asa.” Ma eŋ gêjô eŋ awa gebe “Aêŋoc ŋaê ‘Legion’, gebe aêac lau taêsam.” \v 10 Go keteŋ Jesu kepeŋ ducgeŋ gebe êôc êsêac ôkwi sêsa gamêŋ tonaŋ sêna atom. \p \v 11 Bôcanô pom kapôêŋ teŋ seŋ gêŋ sêmoa gamêŋ tau ŋalôc. \v 12 Tec ŋalau tau teteŋ eŋ gebe “Ôkêŋ aêac naasêp bôc tônê ŋalêlôm ana.” \v 13 Ma Jesu gêlôc gebe sêna. Tec ŋalau ŋatêmui sêsa aŋga ŋamalacnê jasêsêp bôc tonaŋ ŋalêlôm sêja ma bôc tau topomgeŋ sêsabi aŋga salic guluŋ tageŋ jasêsêp bu. Bôc tau amboac 2,000 ma sênôm bu su sêjaŋa. \p \v 14 Go lau bôcŋa sêc jasêsôm ŋawae aŋga malac to gamêŋ ŋakêtu gêdô. Tec lau sêmêŋ sebe sêlic gêŋ tau ŋam. \v 15 Amboac tonaŋ dêdêŋ Jesu sêja e sêlic ŋac, taŋ ŋalau ŋatêmui taêsam sêpôŋ eŋ naŋ, nê kauc kêsa ma kêsô ŋakwê sa gêŋgôŋ, ŋac toLegion tau tônê, ma têtêc tauŋ ŋanô. \v 16 Ma êsêac, taŋ mateŋanô sêlic gêŋ, taŋ kêtap ŋac toŋalau ŋatêmui ma bôc sa naŋ, sêjac ŋamiŋ gêdêŋ êsêac gêwiŋ. \v 17 Ma êsêac jateteŋ Jesu gebe êwi êsêacnêŋ gamêŋ siŋ ma êc êna. \p \v 18 Gêdêŋ eŋ kêpi waŋ naŋ, ŋac tau gêmuŋgeŋ ŋalau ŋatêmui gêgôm eŋ naŋ, keteŋ Jesu gebe “Aê jawiŋ aômmaŋ.” \v 19 Mago Jesu gêlôc gêdêŋ eŋ atom ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ôpi nêm andu ôndêŋ nêm lau ôna ma ônac miŋ gêŋ kapôêŋ, taŋ Apômtau gêgôm gêdêŋ aôm to taê walô aôm naŋ, êndêŋ êsêac.” \v 20 Tec eŋ gêja ma gêjac miŋ gêŋ kapôêŋ, taŋ Jesu gêgôm gêdêŋ eŋ naŋ, aŋga gamêŋ Malaclemeŋluŋa. Ma lau samob sê taêŋ ŋanô. \s1 Jairi latuo to awê, taŋ kêmoasac Jesunê ŋakwê naŋ \r (Mat 9:18-26; Luk 8:40-56) \p \v 21 Jesu kêpi waŋ ma gêjac gêŋgic jakêsô ŋamakeŋ ônêŋa kêtiam. Ma lau taêsam sêkac sa dêdêŋ eŋ sêja. Ma eŋ gêmoa bugêjactoŋ ŋataligeŋ. \v 22 Ma lômmôkê teŋ, ênê ŋaê Jairi, gêmêŋ e gêlic eŋ ma gêu tau gêc eŋ akaiŋŋa, \v 23 ma keteŋ eŋ kepeŋ ducgeŋ ma kêsôm gebe “Latuco tecênê gêmac e awa kêtu dambê. Tec ômôêŋ ma ôkêŋ lêmam ênsac eŋ gebe ŋajam êsa ma êmoa mata jali.” \v 24 Tec Jesu gêwiŋ eŋ gêja ma lau taêsam têdaguc eŋ e sêkapiŋ eŋ sa. \p \v 25 Ma awê teŋ gêjam dec kêtôm jala 12, \v 26 ma kêtap ŋandaŋ kapôêŋ sa aŋga dokta taêsam nêŋ ma kêjaiŋ nê awa samob. Mago gêjam eŋ sa atom e gêmac gêjam sêga. \v 27 Awê tau gêŋô Jesu ŋawae ma gêmêŋ kêsêli lau gêc eŋ dêmôêmuŋa mêŋkêmoasac ênê ŋakwê, \v 28 gebe eŋ kêsôm gebe “Aê embe lamoasac ênê ŋakwêgeŋ, oc êŋgôm aê ôlic ŋajam êsa.” \v 29 Kêmoasac e gacgeŋ nê dec kêpa ma kêsaê ôli gebe gêmac gêwi eŋ siŋ. \v 30 Ma Jesu kêsaê sebeŋ gebe ŋaclai kêsa aŋga ênê gêja, tec kêkac tau ôkwi gêdêŋ lau ma kêtu kênac gebe “Asa kêmoasac ŋoc ŋakwê.” \v 31 Ma nê ŋacseŋomi sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aôm gôlic lau sêkapiŋ aôm sa sêmoa, mago kôtu kênac gebe ‘Asa kêmoasac aê.’” \v 32 Ma Jesu kêkac tau ôkwi gebe êlic asa gêgôm gêŋ tau. \v 33 Mago awê tau kêjala gêŋ, taŋ kêtap eŋ sa naŋ, kêtakê e kêtênêp tau ênduêndu, kêsa jagêu tau gêc Jesu laŋônêmŋa ma geoc biŋ samob lasê gêdêŋ eŋ. \v 34 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Latucoenec, nêm kôkêŋ gêwiŋ gêgôm aôm ŋajam kêsa, ôsa totêmtac malôgeŋ ôna ma nêm gêmac êwi aôm siŋ.” \p \v 35 Kêsôm biŋ gêmoa ma lau ŋagêdô sêmêŋ aŋga lômmôkênê andu ma sêsôm gebe “Latômo gêmac êndugac, aôm ôIênsôŋ mêtêmôkê êtu ageŋŋa.” \v 36 Êsêacnêŋ biŋ gêlêŋ Jesu tôŋ atom ma kêsôm gêdêŋ Iômmôkê gebe “Ôtêc taôm atom, ôkêŋ êwiŋgeŋ.” \v 37 Ma eŋ gêlôc gêdêŋ lau teŋ gebe sêndaŋguc eŋ atom, Petere ma Jakobo agêc lasi Joaŋ tauŋgeŋ sêwiŋ eŋ. \v 38 Ac jasêô lasê Iômmôkênê andu e gêŋô ŋaonda ma lau têtaŋ to sêjam taŋi sa. \v 39 Ma kêsô gêja e kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amac agôm ŋaonda to ataŋ kêtu asageŋŋa. Ŋapalêo gêmac êndu atom, gêc bêcgeŋ tec gêc.” \v 40 Ma êsêac sêômac eŋ. Tec kêjanda êsêac samob sêsa sêja ma kêkôc ŋapalê têna agêc tama to êsêac, taŋ sêwiŋ eŋ sêja naŋ, ma kêsô balêm, taŋ ŋapalêo gêc naŋ gêja. \v 41 Jakêkam ŋapalêo lêma ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Talita kumi,” tanam ôkwi gebe “Ŋapalêo, aê jasôm aôm ôndi sa.” \v 42 E gacgeŋ ŋapalêo gêdi sa ma kêsêlêŋ, gebe ênê jala kêtu 12. Ma êsêac selendec ŋanô. \v 43 Go eŋ gêjac jao ŋajaŋa gêdêŋ êsêac gebe lau teŋ sêŋô ŋawae atom, ma kêsôm gebe sêkêŋ gêŋ ŋapalêo tau êniŋ. \f + \fr 5:43 \ft Lau Rom sêsam siŋwaganêŋ toŋ kapôêŋ teŋ gebe \f* Legion. \c 6 \s1 Jesunê lau têtiŋ eŋ aŋga Nasaret \r (Mat 13:53-58; Luk 4:16-30) \p \v 1 Ma Jesu gêwi gamêŋ tonaŋ siŋ jagêô lasê tau nê malacmôkê ma nê ŋacseŋomi têdaguc eŋ sêja. \v 2 Gêdêŋ sabat eŋ kêdôŋ mêtê gêmoa lôm ma êsêac taêsam, taŋ sêŋô naŋ, têtakê ŋanô ma sêsôm gebe “Ŋac tonec kêkôc gêŋ tonec aŋga ondoc, ma kauc, taŋ eŋ kêtap sa naŋ, amboac ondoc, ma gêŋtalô, tec eŋ lêma gêgôm nec, ŋam amboac ondoc. \v 3 Ŋac tonec kamunda, Maria latu ma Jakobo agêc Joses ma Juda agêc Simon teweŋi nec. Ma ênê lasiio tec sêmoa sêwiŋ aêac nec atom me.” Ma têtu môsi eŋ. \v 4 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Lau gamêŋ teŋ tetoc propete teŋ sa kwalec atom, tau nê malacmôkê to tau nê lasitêwai ma nê gôlôac tec sêmbu eŋ.” \v 5 Ma eŋ kêtôm gebe êŋgôm gêŋtalô teŋ aŋga tonaŋ atom, tageŋ kêkêŋ lêma gêsac lau togêmac luagêcgeŋ ma gêgôm êsêac ôliŋ ŋajam kêsa. \v 6 Ma êsêacnêŋ sêkêŋ gêwiŋ masiŋa gêjac ênê Iênô auc. \s1 Jesu kêsakiŋ nê aposolo sêja \r (Mat 10:5-15; Luk 9:1-6) \p Jesu gêjac laoc gamêŋgeŋ jakêdôŋ lau. \v 7 Go gêmôêc êsêac 12 dêdêŋ eŋ jakêsakiŋ êsêac luagêc-luagêc ma kêkêŋ ŋaclai gêdêŋ êsêac gebe sêkôniŋ ŋalau ŋatêmui. \v 8 Go gêlêŋ biŋ êsêac gebe sêkôc gêŋ teŋ sêmoa intêna atom, tôc tageŋ. Mo masi, atali masi, awa êsêp ômbiŋkap atom. \v 9 Mago sêsô nêŋ atapa ma sêsô ŋakwê luagêc atom. \v 10 Go kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Embe api andu teŋ, naŋ aŋgôŋ tonaŋgeŋ e awi gamêŋ tau siŋ. \v 11 Malac teŋ embe sêkôc amac sa to sêkêŋ taŋeŋ amac atom, naŋ awi gamêŋ tonaŋ siŋ, ma andôŋ ŋakekop, taŋ gêc amac emkaiŋ naŋ, su êtu nêŋ geo ŋabelo teŋ êndêŋ êsêac.” \v 12 Go ŋacseŋomi sêsa sêja ma sêjam mêtê gebe lau sênam tauŋ ôkwi. \v 13 Ma têtiŋ ŋalau sec taêsam sêsa sêja to seŋ oso lau gêmac taêsam ŋa niptêkwi ma sêgôm êsêac ôliŋ ŋajam kêsa. \s1 Ŋackêsagu Joaŋ gêmac endu \r (Mat 14:1-12; Luk 9:7-9) \p \v 14 Jesunê ŋaê ŋawae kêsa e kiŋ Herodo gêŋô ma lau sêsôm sebe “Ŋackêsagu Joaŋ gêdi sa aŋga ŋacmatênêŋ, tec ŋaclai kêpoa kêpi eŋ.” \v 15 Lau ŋagêdô sêsôm sebe “Eŋ Elia,” ma ŋagêdô sêsôm sebe “Propete tê sêmoa-sêmoa nê nêŋ teŋ.” \p \v 16 Mago gêdêŋ taŋ Herodo gêŋô biŋ tonaŋ ŋawae naŋ, kêsôm gebe “Joaŋ taŋ kajatu dêdim eŋ gêsutêkwa gêŋgic naŋ, gêdi sa.” \v 17 Herodo tau tonaŋ kêsôm sêkôc Joaŋ tôŋ ma sêsô eŋ tôŋ gêŋgôŋ kapoacwalô. Herodo gêgôm gêŋ tonaŋ gebe tau gêjam têwa Pilip nê awê Herodia, \v 18 ma Joaŋ kêsôm gêdêŋ Herodo gebe “Gôjam têwamnê awê tec keso.” \v 19 Herodia geŋ anô-anô Joaŋ gebe ênac eŋ êndu, mago gêgôm elêmê, \v 20 gebe Herodo kêtêc Joaŋ. Eŋ kêjala eŋ gebe eŋ ŋac gêdêŋ to ŋac dabuŋ, tec gejob eŋ. Herodo gêŋô ênê biŋ e kêpô lêna tau ŋasec, mago kêkêŋ taŋa eŋ gêjac ŋawaegeŋ. \p \v 21 Ma gêdêŋ ŋasawa teŋ Herodo taê gêjam nê bêc têna kêkôc eŋŋa, tec gêgôm moasiŋ kapôêŋ gêdêŋ nê kiap to kapitai ma laumata Galilaiaŋa. \v 22 Ma Herodia latuo kêsô jakêtê wê e Herodo to nê ŋacleŋ sêlic ŋajam. Tec Herodo kêsôm gêdêŋ ŋapalêo gebe “Embe têmtac êwiŋ gêŋ teŋ aŋga aêŋoc ma oteŋ, oc jakêŋ êndêŋ aôm.” \v 23 Eŋ kêtôc lêma ma kêsôm gêdêŋ ŋapalêo gebe “Gêŋ samob, taŋ oteŋ naŋ, oc jakêŋ êndêŋ aôm. Embe oteŋ ŋoc gamêŋ ŋamakeŋ, oc jakeŋgeŋ.” \v 24 Tec ŋapaŋo kêsa jakêsôm gêdêŋ têna gebe “Aê jateŋ asageŋ.” Ma têna kêsôm gebe “Oteŋ ŋackêsagu Joaŋ môkêapac.” \v 25 E ŋapalêo kêlêti gacgeŋ kêsô gêdêŋ kiŋ gêja jaketeŋ gebe “Aê gabe galocgeŋ ôkêŋ ŋackêsagu Joaŋ môkêapac êsêp laclu teŋ êndêŋ aê.” \v 26 Kiŋnê ŋalêlôm ŋawapac ŋanô, tageŋ kêtu kêtôc lêmaŋa to kêtu ŋacleŋŋa tec eŋ gebe enseŋ biŋ su atom. \v 27 E gacgeŋ kiŋ kêsakiŋ siŋwaga teŋ ma kêjatu gebe êkôc Joaŋ môkêapac êmêŋ. Ŋac tau gêja e gêdim Joaŋ gêsutêkwa gêŋgic aŋga andu kapoacwalôŋa, \v 28 go kêkêŋ môkêapac kêsêp laclu teŋ mêŋkêkêŋ gêdêŋ ŋapaIêo, ma ŋapalêo kêkêŋ gêdêŋ têna. \v 29 Joaŋnê ŋacseŋomi sêŋô ŋawae mêŋsêkôc ênê ŋawêlêlaŋ su jasêkêŋ gêc sê teŋ. \s1 Jesu gêlôm lau 5,000 \r (Mat 14:13-21; Luk 9:10-17; Joaŋ 6:1-15) \p \v 30 Aposolo sêkac sa dêdêŋ Jesu sêja ma sêjac gêŋ samob, taŋ sêgôm to têdôŋ naŋ, ŋamiŋ gêdêŋ eŋ. \v 31 Lau taêsam sêja sêmêŋ-sêja sêmêŋ, ma nêŋ ŋasawa sêniŋ gêŋŋa gêc atom. Tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Ajôc, tana gamêŋ ŋasawa teŋ tamoa nêŋ tauŋŋa gebe aniŋ awem ŋagec.” \v 32 Tec êsêac sêpi waŋ sêsô gamêŋ ŋasawa teŋ sêmoa nêŋ tauŋŋa. \p \v 33 Lau sêlic êsêac sêja ma taêsam sêjala êsêac. Tec lau aŋga malac samob sêsêlêŋ sêwiŋ tauŋ e jasêô lasê gamêŋ tau, taŋ Jesu to nê ŋacseŋomi sebe sêmoa naŋ, sêmuŋ êsêac. \p \v 34 Gêdêŋ taŋ Jesu mêŋkêsô naŋ, gêlic lau toŋ kapôêŋ ma taê walô êsêac gebe êsêac amboac domba, naŋ ŋacgejobŋa masi. Tec gêôc awa sa ma kêdôŋ biŋ taêsam gêdêŋ êsêac. \v 35 Oc gêja, tec ênê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ sêja ma sêsôm gebe “Gamêŋ tonec gamêŋ sawa ma oc gêja su. \v 36 Amboac tonaŋ ôkêŋ lau sêc êliŋ-êliŋ gebe sêna malac to gamêŋ ŋakêtu gêdô nasênam ôli nêŋ gêŋ sêniŋŋa.” \v 37 Tec Jesu gêjô êsêac aweŋ ma kêsôm gebe “Amac taôm akêŋ gêŋ êsêac sêniŋ.” Ma êsêac têtu kênac eŋ gebe “Amboac ondoc, aêac ana anam ôli polom ŋa denari 200 mêŋakêŋ êsêac sêniŋ me.” \v 38 Ma eŋ gêjam kênac êsêac gebe “Amacnêm polom tendocgeŋ gêc, ana alic acgom.” Êsêac sêlic su ma mêŋsêsôm gebe “Polom lemeŋ teŋ ma i luagêc.” \p \v 39 Go eŋ kêjatu êsêac gebe samob sêŋgôŋ sic tomôkê-tomôkê sêŋgôŋ gêgwaŋ ŋamêdôb wakuc tonaŋ. \v 40 Ma lau sêŋgôŋ sic totoŋ-totoŋ, toŋ ŋagêdô 100, ŋagêdô 50. \v 41 Go Jesu kêkôc polom lemeŋ teŋ to i luagêc tonaŋ sa mêŋmata gedec undambê ma gêjam daŋge, go kêpô polom kêkôc ma kêkêŋ gêdêŋ ŋacseŋomi gebe sênac sam êndêŋ lau. Ma gêjac sam i luagêc tau gêdêŋ êsêac samob. \v 42 Samob seŋ e gêôc êsêac tôŋ. \v 43 Go ŋacseŋomi sejoŋ ŋapopoc sa kêsêp gadob 12 e mêŋgêc ma i ŋagêdôgêdô gêwiŋ. \v 44 Ma êsêac, taŋ seŋ polom tau naŋ, ŋacwaga 5,000. \s1 Jesu kêsêlêrl gêmoa ŋadembom ŋaô \r (Mat 14:22-33; Joaŋ 6:15-21) \p \v 45 Ma Jesu kêkac nê ŋacseŋomi gacgeŋ sêpi waŋ sêmuŋ eŋ sêna Betsaida, naŋ gêc ŋamakeŋ ônêŋa, ma eŋ tau êmoa e êkêŋ lau sêna acgom. \v 46 Eŋ kêkêŋ lau sêja su acgom, go kêpi lôc gêja gebe eteŋ mec. \v 47 Oc jakêsêp su ma waŋ kêsa e jakêkô ŋaluŋ ma eŋ taugeŋ gêmoa baugeŋ gêmoa. \v 48 Ma gêlic êsêac segolem elêmê gebe mu kêpuc êsêac tôŋ. Talec kêtaŋ, go kêsêlêŋ gêmoa ŋadembom ŋaôgeŋ kasa gêdêŋ êsêac gêja. Eŋ gebe êôc lêlêc êsêac êna. \v 49 Ac sêlic eŋ kêsêlêŋ gêmoa ŋadembom ŋaôgeŋ ma sêjam kauc sebe oc balôm teŋ, tec sêwakic. \v 50 Êsêac samob sêlic eŋ e têtakê. Go eŋ awa kêsa sebeŋ ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Têmtac êpa su, aê tau tonec, atêc taôm atom.” \v 51 Ma eŋ jakêpi waŋ gêwiŋ êsêac ma mu kêtu malô. Ma êsêac têtakê e sêŋac lemeŋ ŋanô, \v 52 gebe êsêacnêŋ kauc kêsa kêpi biŋ polomŋa atom, nêŋ ŋalêlôm ŋajaŋa tec gêc. \s1 Jesu gêgôm lau gêmac aŋga Genesaret ôliŋ ŋajam kêsa \r (Mat 14:34-36) \p \v 53 Ma sêja e sêpi bau aŋga Genesaret ma sêsô waŋ tôŋ. \v 54 Sêsêp aŋga waŋ sêja e gacgeŋ lau sêjala eŋ deŋ tageŋ. \v 55 Ma sêlêti sêjam gamêŋ aucgeŋ e lau sêbalaŋ lau, taŋ gêŋ gêgôm êsêac naŋ, tosac-tosac sêja gamêŋ, taŋ sêŋô gebe eŋ gêmoa naŋ. \v 56 Ma gêdêŋ taŋ gêô lasê malac sauŋ to kapôêŋ ma gamêŋ ŋakêtu gêdô-gêdô naŋ, êsêac sêkêŋ lau gêmac sec malacluŋ kêtômgeŋ ma teteŋ eŋ gebe sêmoasac ênê ŋakwê ŋataligeŋ, ma samob, taŋ sêmoasac eŋ naŋ, tec ôliŋ ŋajam kêsa. \f + \fr 6:56 \ft K mwaganêŋ a c tageŋa. Alic Mat 18:28\f* \c 7 \s1 Lau ŋanô nêŋ mêtê \r (Mat 15:1-9) \p \v 1 Ma Parisai to biŋsutau ŋagêdô, taŋ sêmêŋ aŋga Jerusalem naŋ, sêkac sa dêdêŋ Jesu sêja. \v 2 Ma sêlic ênê ŋacseŋomi ŋagêdô sêkwasiŋ lemeŋ atom, seŋ gêŋ paliŋ-paliŋgeŋ. \v 3 Parisai to Juda samob seŋ gêŋ atom e sêkwasiŋ lemeŋ su acgom, gebe têdaguc lau ŋanô nêŋ ŋagôliŋ. \v 4 Ma embe aŋga gamêŋ têtulu gêŋŋa sêmêŋ, naŋ sêniŋ gêŋ atom e sêliŋ bu su acgom. Ma ŋagôliŋ laŋgwa ŋagêdô taêsam gêc, taŋ têdaguc gêwiŋ amboac sêkwasiŋ suc to laclu ma ku. \p \v 5 Amboac tonaŋ tec Parisai to biŋsutau têtu kênac eŋ gebe “Amboac ondoc, aômnêm ŋacseŋomi têdaguc lau ŋanô nêŋ ŋagôliŋ atom, sêkwasiŋ lemeŋ atom ma seŋ gêŋ.” \v 6 Tec eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Jesaia geoc biŋ lasê jagêdêŋgoc kêpi amac dansaŋtêna amboac teto gêc gebe \q1 ‘Lau tonec tetoc aê sa ŋa gêdôŋôlicgeŋ, \q1 mago nêŋ ŋalêlôm gêmoa jaêc aê. \q1 \v 7 Êsêac sêjam sakiŋ aê kwalec \q1 gebe biŋsu, taŋ êsêac têdôŋ naŋ, ŋamalacnêŋ biŋ ŋaômageŋ.’ \m \v 8 Anôtônê biŋsu naŋ amac awi siŋ su, ma ŋamalacnêŋ ŋagôliŋ laŋgwa tec akôc tôŋ.” \p \v 9 Ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Anôtônê biŋsu tec abanac e ŋapep sawa gebe amansaŋ taôm nêm ŋagôliŋ laŋgwaŋa. \v 10 Mose kêsôm gebe ‘Otoc tamam agêc tênam sa. Ŋac teŋ embe êsôm biŋ sec êpi têna me tama, naŋ sênac eŋ êndu.’ \v 11 Mago amac tec asôm gebe ‘Ŋac teŋ embe êsôm êndêŋ têna me tama gebe Aêŋoc gêŋ, taŋ taêm kêka amoa naŋ, Korban,’ ŋam gebe jakêŋ êndêŋ Anôtô, \v 12 go anac jao eŋ gebe ênam têna me tama sa êtiam atom. \v 13 Amac ajam Anôtônê biŋ auc ŋa taôm nêm ŋagôliŋ laŋgwa, taŋ adôŋ gelom-gelom naŋ, ma ajam gêŋ ŋagêdô ôkwi gêwiŋ.” \s1 Geŋ taŋ gêgôm ŋamalac kêtu sec \r (Mat 15:10-11, 15-20) \p \v 14 Go Jesu gêmôêc lau dêdêŋ eŋ sêja kêtiam ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Samob aŋô aêŋoc biŋ ma nêm kauc êsa. \v 15 Gêŋ dêmôêŋa teŋ embe êsêp ŋamalacnê ŋalêlôm êna, oc êŋgôm eŋ êtu sec atom. Mago gêŋ, taŋ kêsa aŋga ŋamalac gêmêŋ naŋ, tec gêgôm eŋ kêtu sec.” [ \v 16 Ŋac teŋ nê taŋasuŋ êŋôŋa êmbe ênêc, naŋ êŋômaŋ.] \p \v 17 Ma gêdêŋ taŋ gêwi lau siŋ kêsô andu gêja naŋ, ênê ŋacseŋomi têtu kênac biŋgôliŋ tau ŋam gêdêŋ eŋ. \v 18 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Ma amac tonec nec, nêm kauc kêsa atom amboac tonaŋ me. Ajala atom me. Gebe gêŋ samob, taŋ aŋga dêmôêŋa êsêp ŋamalac êna naŋ, oc êŋgôm eŋ êtu sec atom, \v 19 gebe kêsêp ênê ŋalêlôm gêja atom, kêsêp ŋatêtacŋageŋ gêja e gê su kêtôm gêgôm-gêgôm.” Tec Jesu gêwa gêŋ taniŋŋa samob sa gebe ŋajam. \v 20 Ma kêsôm gebe “Tageŋ gêŋ, taŋ kêsa aŋga ŋamalacnê naŋ, tec gêgôm ŋamalac kêtu sec. \v 21 Gebe taêŋ gêjam biŋ sec kêsa aŋga ŋamalacnêŋ ŋalêlôm, biŋ mockaiŋŋa, geŋgeŋ, sêjac ŋamalac êndu, \v 22 dêdim sêmôcwalô gêŋgic, mateŋ katu, sêgôm sec ŋawaô, biŋdansaŋ, wauc-wauctêna, mateŋ daŋgucboa, sêsôm biŋ alôb-alôb, tetoc tauŋ sa ma biŋ meloc. \v 23 Gêŋ sec samob tonaŋ ŋai tec kêsa aŋga ŋalêlôm ma gêgôm ŋamalac kêtu sec.” \s1 Awê teŋ kêkêŋ gêwiŋ ŋajaŋa \r (Mat 15:21-28) \p \v 24 Go Jesu gêdi aŋga tonaŋ gêja gamêŋ Turuŋa. Ma kêpi andu teŋ gêja ma gebe ênam tau aucgeŋ e gêgôm jageo. \v 25 Ma awê teŋ, taŋ latuo sauŋ ŋalau ŋatêmui gêgôm eŋ naŋ, gêŋô eŋ ŋawae ma sebeŋ gêja gêu tau gêc eŋ akaiŋŋa. \v 26 Awê tau eŋ Heleno, têna kêkôc eŋ aŋga Suropoinikiaŋa. Eŋ keteŋ Jesu gebe êtiŋ ŋalau sec aŋga latuonê êsa êna. \v 27 Mago Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ondecgeŋ, ŋapalê sêniŋ nêŋ gêŋ e êôc êsêac tôŋ acgom. Embe takôc ŋapalênêŋ mo su ma tambaliŋ êndêŋ kêamlatu, oc ŋajam atom.” \v 28 Tec awê tau gêjô eŋ awa gebe “Apômtau, mago kêamlatu seŋ ŋapalênêŋ mo ŋapopoc sêmoa tebo ŋalabugoc.” \v 29 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Kêtu biŋ tonaŋŋa tec ôna. Ŋalau sec kêsa aŋga latômonê gêja su.” \v 30 Ma eŋ gêmu gêja nê andu e gêlic ŋapalêo gêc ma ŋalau sec kêsa gêja su. \s1 Taŋasuŋbic to awamê ŋajam kêsa \p \v 31 Ma Jesu gêwi gamêŋ Turuŋa siŋ kêtiam kêsa Sidonŋa e jagêô lasê Malaclemeŋlu ŋagamêŋ gêc bugêjactoŋ Galilaiaŋa. \v 32 Go sêkôc taŋasuŋbic to nê bi ŋ kwackwac dêdêŋ eŋ sêja ma teteŋ eŋ gebe êkêŋ lêma ênsac eŋ. \v 33 Tec Jesu kêkôc eŋ su aŋga launêŋ jasêkô tauŋŋa, go kêkêŋ lêmalatu kêsô eŋ taŋasuŋ ma kêkasôp to kêmoasac eŋ imbêla. \v 34 Go mata gedec undambê e kêsê awa su ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Epata,” gebe “Ôpoa lasê.” \v 35 Tec taŋasuŋ kêpoa lasê ma imbêla kêtu goloŋ e kêsôm biŋ ŋaŋêŋ kêsa, \v 36 ma Jesu gêjac jao gebe sêsôm ŋawae êndêŋ lau atom. Eŋ gêjac jao gêmoa, tageŋ êsêac sêjac miŋ biŋ tau kêtu tapa-tapa sêjac ŋawaegeŋ. \v 37 Lau sêŋac lemeŋ ŋanô ma sêsôm gebe “Eŋ gêgôm gêŋ samob ŋajam. Taŋeŋsuŋbic sêŋô biŋ ma aweŋmê sêsôm biŋ lasê.” \f + \fr 7:37 \ft Asam biŋ, taŋ gec Mat 15:2\f* \c 8 \s1 Jesu gêlôm lau 4,000 \r (Mat 15:32-39) \p \v 1 Gêdêŋ tonaŋgeŋ lau taêsam sêkac tauŋ sa kêtiam ma nêŋ gêŋ sêniŋŋa masi. Tec Jesu gêmôêc nê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ jakêsôm gêdêŋ êsêac gebe \v 2 “Aê taêc walô lau tonec gebe sêmoa sêwiŋ aê e bêc têlêac samuc ma nêŋ gêŋ sêniŋŋa masi. \v 3 Amboac tonaŋ embe jakêŋ êsêac têntac sawageŋ sêmu sêna nêŋ gamêŋ, oc eŋkaiŋ to lemeŋ êmac aŋga intêna, gebe lau gamêŋ baliŋŋa ŋagêdo tec sêwiŋ êsêac.” \v 4 Ma ênê ŋacseŋomi têtu kênac eŋ gebe “Aêac takôc mo aŋga ondoc ma takêŋ lau tonec sêniŋ êôc êsêac tôŋ, tamoa gamêŋ sawa nec.” \v 5 Tec eŋ kêtu kênac êsêac gebe “Amacnêm polom tendocgeŋ gêc.” Ma êsêac sêsôm gebe “Polom 7.” \p \v 6 Ma kêsôm gêdêŋ lau gebe sêŋgôŋ sic sêŋgôŋ nom. Ma kêkôc polom 7 tonaŋ mêŋgêjam daŋge su, go kêpô kêkôc ma kêkêŋ gêdêŋ nê ŋacseŋomi gebe sênac sam. Tec sêjac sam gêdêŋ lau. \v 7 Ma êsêacnêŋ i palê luagêcgeŋ gêc, naŋ gêjam daŋge ma kêsôm gebe sênac sam amboac tonaŋ. \v 8 Seŋ e gêôc êsêac tôŋ, go sejoŋ ŋapopoc sa kêsêp gadob 7. \v 9 Ma lau tau amboac 4,000. Ma kêkêŋ êsêac sêja. \v 10 Go êsêac to nê ŋacseŋomi gacgeŋ jasêpi waŋ teŋ ma jasêô lasê gamêŋ Dalmanutaŋa. \s1 Parisai teteŋ gêŋtalô \r (Mat 16:1-4) \p \v 11 Parisai sêsa sêja jaêc seseŋ tauŋ sêmoa e sebe sênsaê Jesu. Tec sêsôm gebe “Ôŋg m gêŋtalô undambêŋa teŋ.” \v 12 Jesu gêŋô biŋ tonaŋ e nê ŋalêlôm ŋawapacgosu ma kêsôm gebe “Lau têm tonecŋa sêsôm gêŋtalô teŋ kêtu asageŋŋa. Biŋŋaŋô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Lau têm tonecŋa oc sêlic gêŋtalô teŋ atomanô.” \v 13 Go gêwi êsêac siŋ ma kêpi waŋ kêtiam jakêsô ŋamakeŋ ônêŋa. \s1 Parisai to Herodo nêŋ jist \r (Mat 16:5-12) \p \v 14 Ŋacseŋomi sêliŋ polom siŋ sêkôc gêwiŋ atom, sêkôc ŋanô tageŋ gec waŋ. \v 15 Tec Jesu gêlêŋ biŋ êsêac gebe “Alic ma ajop taôm ŋapep êndêŋ Parisai to Herodo nêŋ jist.” \v 16 Ma êsêac taêŋ gêjam gêc tauŋŋa ma sêsôm gebe “Kec, eŋ kêsôm biŋ tonaŋ gebe aêac takôc polom gêwiŋ atom.” \v 17 Ma Jesu kêjala biŋ, taŋ sêsôm naŋ, tec kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Kêtu asageŋŋa amac taêm gêjam gêc taomŋageŋ gebe akôc polom gêwiŋ atom. Amacnêm kauc kêsa atom ma ajala biŋ tonec ŋam atom tageŋ me. Nêm ŋalêlôm ŋadani kêsa me. \v 18 Matemanô gêc, mago alic gêŋ atom to taŋemsuŋ gêc, mago aŋô biŋ atom me. Ma taêm gêjam biŋ atom me. \v 19 Gêdêŋ taŋ kêpô polom lemeŋ teŋ kêkôc gêdêŋ lau 5,000 naŋ, ajoŋ ŋapopoc sa kêsêp gadob tendocgeŋ.” Ma êsêac sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gadob 12.” \v 20 “Ma gêdêŋ taŋ kêpô polom 7 kêkôc gêdêŋ lau 4,000 naŋ, ajoŋ ŋapopoc sa kêsêp gadob tendocgeŋ.” Ma êsêac sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gadob 7.” \v 21 Go eŋ kêtu kênac êsêac gebe “Ajala biŋ tonec ŋam atom tageŋ me.” \s1 Ŋac matapec ŋajam kêsa aŋga Betsaida \p \v 22 Jasêô lasê Betsaida ma lau sêkôc matapec teŋ dêdêŋ Jesu sêja ma teteŋ eŋ gebe êmoasac eŋ. \v 23 Tec Jesu kêkam matapec gêdêŋ lêma ma gêwê eŋ agêc sêsa malac ŋamagê sêja, go kêkasôp kêsêp eŋ mataanô ma gêu lêma gêsac eŋ ma kêtu kênac eŋ gebe “Gôlic gêŋ teŋ me masi.” \v 24 Ma ŋac tau kêsa sa ma kêsôm gebe “Aê galic ŋamalac, galic êsêac sêsêŋŋ amboac ka.” \v 25 Go Jesu gêu lêma gêsac eŋ mataanô kêtiam ma kêpuc mata tôŋ e mataanô ŋawa kêsa ma gêlic gamêŋ ŋaŋêŋ kêsa. \v 26 Go kêsakiŋ eŋ gêja nê andu ma kêsôm gebe “Ôsa malac ôna atom.” \s1 Petere kêsôm Jesu ŋam \r (Mat 16:13-20; Luk 9:18-21) \p \v 27 Go Jesu to nê ŋacseŋomi dêdi sêsa malac Kaisarea Pilipi sêja. Sêsêlêŋ e jasêsa ŋadambê teŋ ma kêtu kênac nê ŋacseŋomi gebe “Lau sêsam aê sebe asa.” \v 28 Ma êsêac sêjô eŋ awa gebe “Ŋagêdô sêsôm gebe ŋackêsagu Joaŋ, ma ŋagêdô gebe Elia, ma ŋagêdô gebe propetenêŋ teri.” \v 29 Go kêtu kênac êsêac gebe “Ma amac taôm nec asam aê abe asa.” Tec Petere gêjô eŋ awa gebe “Aôm Kilisi tau.” \v 30 Ma Jesu gêjam êsêac aweŋ auc gebe sêsôm eŋ lasê êndêŋ lau teŋ atomanô. \s1 Jesu geoc êmac êndu to êndi saŋa lasê \r (Mat 16:21-28; Luk 9:22-27) \p \v 31 Go gêôc awa sa ma kêdôŋ êsêac gebe “Ŋamalacnê Latu oc êôc ŋandaŋ taêsam ma laumata to dabuŋsêga to biŋsutau oc têtiŋ eŋ to sênac eŋ êndu. Ma bêc têlêac ênaŋa, go êndi sa êtiam.” \v 32 Eŋ kasôm biŋ tonaŋ gêc awageŋ. Tec Petere gê eŋ jaagêc sêkô tauŋŋa ma kêsôm eŋ. \v 33 Ma Jesu kêkac tau ôkwi mata gê nê ŋacseŋomi ma kêsôm Petere gebe “Sadaŋ, ôkôc taôm sa naôkô jaêc. Aôm taêm gêjam biŋ Anôtôŋa atom, taêm gêjam biŋ ŋamalacŋageŋ.” \p \v 34 Go gêmôêc lau to nê ŋacseŋomi sêmêŋ ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Ŋac teŋ embe taê ênam gebe êsap aê tôŋ, naŋ ênac kapoac tau ma êôc nê kakesoIau êndaŋguc aê. \v 35 Ŋac teŋ embe êŋgôm mocsac gebe êmoa mata jali, naŋ oc êmac êndu. Ma teŋ embe êmac êndu êtu aê to ŋawae ŋajamŋa, naŋ oc êŋgôŋ mata jali. \v 36 Ŋac teŋ embe ênsôb gêŋ nomŋa samob sa êtu ênê gêŋ, mago êjaiŋ katu, oc ênam eŋ sa amboac ondoc. Oc ênam eŋ sa atom. \v 37 Ŋamalac oc ênac da katu ŋa asageŋ. \v 38 Lau mockaiŋo to lau sec tonec nêŋ teŋ embe maja aê to ŋoc biŋ, oc Ŋamalacnê Latu maja eŋ amboac tonaŋ êndêŋ têm, tê êmêŋ to Tamanê ŋawasi ma aŋela dabuŋ sêwiŋ eŋ.” \f + \fr 8:38 \ft Asam biŋ, taŋ gêc Mat 16:6\f* \c 9 \p \v 1 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Êsêac tec sêkô nec, nêŋ ŋagêdô oc sêmac êndu atomgeŋ e sêlic Anôtônê gôliŋ toŋaclai mêŋêsa acgom.” \s1 Jesu ôli kaiŋ teŋ kêsa \r (Mat 17:1-13; Luk 9:28-36) \p \v 2 Bêc 6 gêjaŋa acgom, go Jesu kêkôc Petere agêc Jakobo ma Joaŋ sêwiŋ eŋ. Ma gêwê êsêac sêpi lôc ŋatêpôê baliŋ teŋ sêja gebe sêmoa tauŋŋa. Ma sêlic eŋ ôl i kêpô tau ôkwi \v 3 e nê ŋakwê sêpôma kêlêlêc oc ŋaboatilo su. \v 4 Go Elia agêc Mose seoc tauŋ lasê dêdêŋ êsêac ma sêjam biŋgalôm sêwiŋ Jesu. \v 5 Ma Petere gêôc awa sa kêsôm gêdêŋ Jesu gebe “Mêtêmôkê, ŋajam gebe tamoa gamêŋ tonec. Aêac anam bec têlêac acgom, aômnêm teŋ ma Mosenê teŋ ma Elianê teŋ.” \v 6 Êsêac têtêc tauŋ ŋanô, tec eŋ gêjam kauc biŋ êsômŋa. \v 7 Go tao teŋ mêŋgêjam ajuŋ êsêac ma awa teŋ kêsa aŋga tao tau gêmêŋ gebe, “Aêŋoc Latuc taŋ têtac gêwiŋ eŋ naŋ, tau tonec. Akêŋ taŋem eŋ.” \v 8 Ma sep tageŋ ac mateŋ geso gamêŋ e sêlic lau teŋ sêkô sêwiŋ êsêac atom, Jesu taugeŋ. \p \v 9 Êsêac sêsêp aŋga lôc sêmoa ma eŋ gêjac jao êsê c gebe “Gêŋ taŋ alic naŋ, anac ŋamiŋ êndêŋ ŋac teŋ atom e Ŋamalacnê Latu êndi sa aŋga ŋacmatênêŋ su acgom.” \v 10 Êsêac taêŋ gêjam biŋ tonaŋ gêc tauŋgeŋ sêmoa ma têtu kênac gêdêŋ tauŋ gebe “Êndi sa aŋga ŋacmatênêŋ nec ŋam amboac ondoc.” \v 11 Go têtu kênac eŋ gebe “Amboac ondoc, biŋsutau sêsôm gebe Elia êmêŋ êmuŋ acgom” \v 12 Tec eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Elia naŋ êmuŋ ma êsa gêŋ samob ŋalaŋô sa êtiam. Ma teto kêpi Ŋamalacnê Latu amboac ondoc gebe eŋ oc êôc ŋandaŋ taêsam to têtu kasec eŋ. \v 13 Mago aê jasôm êndêŋ amac gebe Elia tec gêmêŋ su, ma sêgôm eŋ waucwaucgeŋ amboac teto kêpi eŋ.” \s1 Ŋapalê toŋalau sec ôli ŋajam kêsa \r (Mat 17:14-20; Luk 9:37-43) \p \v 14 Ac sêmêŋ ma sêô lasê gêdêŋ ŋacseŋomi ŋagêdô ma sêlic lau taêsam sêgi êsêac auc ma biŋsutau to êsêac aweŋsuŋ gêôc ka tauŋ. \v 15 Lau sêlic eŋ e gacgeŋ têtakê ma sêlêti dêdêŋ eŋ sêja to sê moalêc eŋ. \v 16 Ma eŋ kêtu kênac êsêac gebe “Amac awemsuŋ gêôc ka taôm kêtu ageŋŋa.” \v 17 Tec ŋac teŋ aŋga lau taêsam tonaŋ nêŋ gêjô eŋ awa gebe “Mêtêmôkê, aê kakôc latuc gadêŋ aôm gamêŋ gebe ŋalau awamê gêgôm eŋ. \v 18 Gêŋ tau embe êtap eŋ sa aŋga ŋasawa teŋ, oc êmônaŋ eŋ e awaôpic êsa ma luluŋ ŋakicsêa kikec-kikec e êtu toŋ laŋgwageŋ. Ma kateŋ nêm ŋacseŋomi gebe têtiŋ ŋalau tau e sêgôm kêtôm atom.” \v 19 Tec Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “O amac lau-akêŋ-gêwiŋatomwaga, aê jamoa jawiŋ amac e êndêŋ ondoc, ma jaôc amacnêm biŋ e êndêŋ ondocgeŋ. Akôc ŋapalê tau andêŋ aê amêŋ.” \v 20 Ma sêkôc ŋapalê tau dêdêŋ eŋ sêja. Ma gêdêŋ taŋ ŋalau gêlic Jesu naŋ, gacgeŋ kêgasuŋ ŋapalê tau e gêjac tau êndu jagêc nom ma kêsabi tau to awaôpic kêsa. \v 21 Go Jesu kêtu kênac tama gebe “Gêŋ tonec gêgôm eŋ kêtôm jala tendocgeŋ su.” Ma eŋ kêsôm gebe “Ŋapalêgeŋ ma gêgôm eŋ \v 22 ma kêtiŋ eŋ kêpi ja to kêsêp bu kêtu dim taêsam gebe enseŋ eŋ su. Mago aôm embe ôtôm, go taêm walô aêac ma ônam aêac sa.” \v 23 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aôm gônac aê ôkwi gebe Aôm embe ôtôm me. Ŋac taŋ kêkêŋ gêwiŋ naŋ, oc êŋgôm gêŋ samob naêtôm.” \v 24 E gacgeŋ ŋapalê tama gêmôêc ma kêsôm gebe “Aê kakêŋ gêwiŋ, tageŋ kakêŋ gêwiŋ kwalec, tec ônam sa.” \p \v 25 Jesu gêlic lau sêwêgeŋ sêmêŋ, tec gec biŋ ŋalau ŋatêmui ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aôm ŋalau awammê to taŋamsuŋbic, aê jasakiŋ aôm gebe Ondec eŋ ma ôsa ôna, ma ômu ôsô ŋac tau nê ŋalêlôm ôna êtiam atom.” \v 26 Ma ŋalau kêgasuŋ eŋ secanô e kêwakic lasê ma kêsa gêja. Ma ŋapalê tau gêc amboac ŋacmatê, tec lau taêsam sêsôm gebe “Gêmac êndu su.” \v 27 Go Jesu kêkam eŋ kêsêp lêma ma gegeŋ eŋ sa jakêkô. \p \v 28 Gêc gêmu gêja nê andu acgom, go nê ŋacseŋomi têtu kênac eŋ sêmoa tauŋŋa gebe “Amboac ondoc, tec aêac atiŋ ŋalau tonaŋ agôm kêtôm atom nec.” \v 29 Ma Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Gêŋ teŋ kêtôm gebe êtiŋ gêŋ amboac tonaŋ ŋai su sêsa ŋagaô sêna atom, mec tageŋ.” \s1 Jesu geoc êmac êndu to êndi saŋa lasê kêtu luagêcŋa \r (Mat 17:22-23; Luk 9:43-45) \p \v 30 Go ac dêdi aŋga tonaŋ sêsa Galilaiageŋ sêja ma eŋ gebe lau sêŋô êsêac ŋawae atom, \v 31 gebe eŋ kêdôŋ nê ŋacseŋomi ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Lau sêkêŋ Ŋamalacnê Latu êsêp ŋamalac lemeŋ êna nasênac eŋ êndu. Sênac eŋ êndu e ŋabêc têlêac ênaŋa su acgom, go êndi sa.” \v 32 Mago êsêacnêŋ kauc kêsa kêpi biŋ tonaŋ atom ma têtêc tauŋ tec têtu kênac eŋ atom. \s1 Asa êtu ŋac kapôêŋ \r (Mat 18:1-5; Luk 9:46-48) \p \v 33 Jasêô lasê Kapanaum sêŋgôŋ andu acgom, go kêtu kênac êsêac gebe “Amac asôm biŋ amboac ondoc gêdêŋ taôm amoa intêna.” \v 34 Ma êsêac sêjam tauŋ tôŋ, gebe aŋga intêna sêjam kênac tauŋ kêpi nêŋ asa kêtu ŋac towae kêlêlêc êsêac ŋagêdô su. \v 35 Go gêŋgôŋ sic ma gêm êc êsêac 12 mêŋkêsôm gêdêŋ êsêac gebe, “Ŋac teŋ embe taê ênam gebe êtu ŋamata, naŋ êtu samob nêŋ ŋamu to samob nêŋ sakiŋwaga acgom.” \v 36 Ma kêkôc ŋapalê sauŋ mêŋketoc eŋ kêkô êsêac ŋaluŋgeŋ, go kêmbôêŋ eŋ ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe \v 37 “Ŋac taŋ kêkôc ŋapalê sauŋ amboac tonec nêŋ teŋ sa kêtu ŋoc ŋaêŋa naŋ, kêkôc aê sa. Ma ŋac, taŋ kêkôc aê sa naŋ, kêkôc aê taucgeŋ atom, eŋ kêkôc ŋac, taŋ kêsakiŋ aê naŋ sa.” \s1 Lau taŋ seseŋ aêac atom naŋ, sêpuc aêac tôŋ \r (Luk 9:49-50) \p \v 38 Go Joaŋ kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Mêtêmôkê, aêac alic ŋac teŋ, naŋ kêdaguc aêac atom, kêtiŋ ŋalau sec su ŋa aômnêm ŋaê. Tec ajac jao eŋ, gebe eŋ kêdaguc aêac atom.” \v 39 Ma Jesu kêsôm gebe “Anac jao eŋ atom, gebe ŋac taŋ êŋgôm gêŋtalô êpi aêŋoc ŋaê, go gacgeŋ êkac awa ôkwi ma êsôm biŋ sec êpi aê naŋ, oc êŋgôm êtôm atom. \v 40 Gebe ŋac, taŋ kêkêŋ kisa geseŋ aêac atom naŋ, kêpuc aêac tôŋ. \v 41 Ŋac naŋ êkêŋ bu laclu teŋ amac anôm êtu Kilisinê lau amacŋa naŋ, jasôm biŋŋanô êndêŋ amac gebe ŋagêjô ŋajam oc eso eŋ atomanô. \s1 Tatim lau atom \r (Mat 18:6-9; Luk 17:1-2) \p \v 42 “Ma ŋac teŋ, naŋ êtim lau sauŋ, taŋ sêkêŋ gêwiŋ aêŋa naŋ, nêŋ teŋ e êtu sec naŋ, lau sêwa poctêmui sa eŋ gêsutêkwa ma sêmbaliŋ eŋ êsêp gwêc êna, go ŋajam. \p \v 43 “Lêmam embe êtim aôm, go ôndim êŋgic. Tolêmamkatucgeŋ ôŋgôŋ matam jali, oc ŋajam êlêlêc tolêmam lulugeŋ ôsêp lamboam ŋakêlêndiŋ ŋaja, taŋ kêsa ŋapaŋ naŋ ôna. [ \v 44 Gamêŋ naŋ ŋatêmoa to ŋaja êmac atom.] \v 45 Ma amkaiŋ embe êtim aôm, naŋ ôndim êŋgic. Toamkatucgeŋ ôŋgôŋ matam jali, oc ŋajam êlêlêc sêmbaliŋ aôm toamkaiŋ lulugeŋ ôsêp lamboam ŋakêlêndiŋ ôna. [ \v 46 Gamêŋ naŋ ŋatêmoa to ŋaja êmac atom.] \v 47 Ma matamanô teŋ embe êtim aôm, naŋ ôkip sa. Tomatamanô tageŋ ôsô Anôtônê gamêŋ ôna, oc ŋajam êlêlêc sêmbaliŋ aôm tomatamanô lulugeŋ ôsêp lamboam ŋakêlêndiŋ ôna. \v 48 Gamêŋ naŋ ŋatêmoa to ŋaja êmac atom. \p \v 49 “Sêpalip ja kêpi lau samob kêtôm sêpalip gwêc kêpi gwada. \v 50 Gwêc tau gêŋ ŋajam, mago gwêc tau ŋamakic embe ênaŋa, oc daŋgôm ŋamakic êsa êtiam amboac ondoc. Gwêc ênêc amacŋa ma amoa tobiŋmalôgeŋ awiŋ taôm.” \c 10 \s1 Biŋ sêmôcwalôŋa \r (Mat 19:1-12; Luk 16:18) \p \v 1 Jesu gêdi aŋga tonaŋ jagêô lasê Judaia to gamêŋ, taŋ gêc Jordan ŋamakeŋ ônêŋa naŋ, ma lau taêsam sêkac sa dêdêŋ eŋ sêja kêtiam, tec kêdôŋ êsêac clmboac gêgôm-gêgôm naŋ kêtiam. \p \v 2 Ma Parisai ŋagêdô dêdêŋ eŋ sêja sebe sêlêtôm eŋ ma têtu kênac eŋ gebe, “Ŋac teŋ embe êwi nê awê siŋ, oc êtôm me masi.” \v 3 Tec eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe, “Mose gêjac biŋsu amac amboac ondoc.” \v 4 Ma êsêac sêsôm gebe, “Mose gêlôc gebe teto papia sêwi awê siŋŋa ma sêwi eŋ siŋ.” \v 5 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Eŋ keto biŋsu tonaŋ kêtu nêm ŋalêlôm ŋadaniŋa. \v 6 Mago andaŋgeŋ gêdêŋ taŋ Anôtô kêkêŋ undambê to nom naŋ, kêkêŋ awêlu ŋac. \v 7 Amboac tonaŋ ‘ŋac oc êwi tama agêc têna siŋ ma êsap nê awê tôŋ \v 8 ma agêc lulu têtu ôli tageŋ.’ Ma agêc têtôm gêŋ luagêc êtiam atom, têtôm ŋanô tageŋ. \v 9 Gêŋ taŋ Anôtô kêkêŋ kêkwa tau naŋ, ŋamalac teŋ êkac su atom.” \p \v 10 Jasêŋgôŋ andu acgom, go ênê ŋacseŋomi têtu kênac eŋ kêtu biŋ tau tonecŋa kêtiam. \v 11 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Ŋac teŋ embe êwi nê awê siŋ ma ênam teŋ, oc êŋgôm gêŋ mockaiŋŋa, \v 12 ma awê teŋ embe êwi nê akweŋ siŋ ma ênam teŋ, oc êŋgôm gêŋ mockaiŋŋa amboac tonaŋ.” \s1 Jesu gêjam mec ŋapalê ŋasec-ŋasec \r (Mat 19:13-15; Luk 18:15-17) \p \v 13 Ma sejoŋ ŋapalê ŋasec-ŋasec dêdêŋ Jesu sêja gebe êmoasac êsêac. Ma ŋacseŋomi sec biŋ lau. \v 14 Jesu gêlic e kêtu môsi ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Andec ŋapalê dêndêŋ aê sêmêŋ, akô êsêac auc atom, gebe lau tecenaŋ ŋai têtu Anôtônê gamêŋ ŋatau. \v 15 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Ŋac taŋ êkôc Anôtônê gamêŋ sa êtôm ŋapalê atom naŋ, oc êsô êna atom.” \v 16 Go kêmbôêŋ to gêu lêma gêsac êsêac ma gêjam mec êsêac. \s1 Ŋacseŋom tolêlôm \r (Mat 19:16-30; Luk 18:18-30) \p \v 17 Jesu jakêsa intêna acgom, go ŋac teŋ kêlêti geseŋ eŋ auc jakêpôŋ aduc gêdêŋ eŋ ma kêtu kênac eŋ gebe “Mêtêmôkê ŋajam, aê jaŋgôm asageŋ gebe jawê kaiŋ jaŋgôŋ matoc jali teŋgeŋ.” \v 18 Tec Jesu kêtu kênac eŋ gebe “Amboac ondoc, kôsam aê gebe ŋajam. Ŋajam teŋ gêmoa atom, Anôtô taugeŋ. \v 19 Biŋsu tau tec gôŋô su gebe ‘Ônac ŋamalac êndu atom, ôŋgôm gêŋ mockaiŋo to mockaiŋŋa atom, ônam geŋgeŋ atom, ôŋga biŋ atom, ôŋgambec gêŋ atom ma otoc tamam agêc tênam sa.’” \v 20 Ma ŋac tau kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Mêtêmôkê, aê ŋapalêgeŋ ma kamasaŋ biŋ samob tonaŋ kêtu tôŋ aê.” \v 21 Ma Jesu mata gê eŋ e têtac gêwiŋ eŋ ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gêŋ tageŋ tec kôpô lêna. Ôna ma ôkêŋ nêm waba samob lau sênam ôli ma ôkêŋ ŋaawa êndêŋ lau ŋalêlôm sawa, go nêm awa oc ênêc undambê, ma ômôêŋ ôndaŋguc aê.” \v 22 Ŋac tau gêŋô biŋ tonaŋ e laŋôanô kêtu sêp ma kêsa tonê ŋalêlôm ŋawapacgeŋ gêja, gebe nê waba taêsam. \p \v 23 Go Jesu kêsala nê ŋacseŋomi ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Lau toawa embe sêsô Anôtônê gamêŋ sêna, oc sêŋgôm elêmê.” \v 24 Ŋacseŋomi têtakê kêtu ênê biŋ tonaŋŋa, tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac kêtiam gebe “Ŋapalêac, lau sêsô Anôtônê gamêŋ sênaŋa ŋawapac ŋanô. \v 25 Bôc kamele teŋ oc êsêli êsô so ŋalasê êna ŋagaôgeŋ êlêlêc ŋac tolêlôm teŋ êsô Anôtônê gamêŋ ênaŋa su.” \v 26 Êsêac têtakê ŋanô ma sêsôm gêdêŋ tauŋ gebe “Ai, amboac tonaŋ, asa oc ênam samuc.” \v 27 Tec Jesu mata gê êsêac ma kêsôm gebe “Ŋamalac oc têtôm gêŋ amboac tonaŋ atom. Mago Anôtô eŋ kêtôm, gebe Anôtô gêgôm gêŋ samob jakêtôm.” \p \v 28 Ma Petere gêôc awa sa ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ôlic acgom, aêacmêŋ tec awi ma gêŋ samob siŋ ma adaguc aôm.” \v 29 Ma Jesu kêsôm gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Ŋac teŋ naŋ êwi nê andu, me lasitêwai, me luio, me têna agêc tama, me ŋapalê, me kôm siŋ êtu aê to ŋawae ŋajamŋa, \v 30 oc êndêŋ têm tonec êkôc gêŋ tau ŋagêjô êtu dim 100 êjô andu ma lasitêwai to luio, ma tênai to ŋapalê ma kôm, ma oc sêjanda eŋ êwiŋ, ma êndêŋ têm ŋamuŋa oc êŋgôŋ mata jali teŋgeŋ. \v 31 Lau ŋamataŋa taêsam oc têtu ŋamu ma ŋamu oc têtu ŋamata.” \s1 Jesu geoc êmac êndu to êndi saŋa lasê kêtu têlêacŋa \r (Mat 20:17-19; Luk 18:31-34) \p \v 32 Êsêac sêsêlêŋ sêmoa intêna sebe sêpi Jerusalem sêna ma Jesu kêsêlêŋ gêmuŋ êsêac ma êsêac têtakê. Ma êsêac, taŋ têdaguc eŋ naŋ, têtêc tauŋ. Ma kêkôc êsêac 12 sêmoa nêŋ tauŋŋa kêtiam jagêwa gêŋ, taŋ oc êtap eŋ saŋa naŋ, ŋam sa gêdêŋ êsêac gebe \v 33 “Alicgac me, aêac tapi Jerusalem tana, ma oc sêkêŋ Ŋamalacnê Latu êndêŋ lau dabuŋsêga to biŋsutau sêkic ênê biŋ, go sêkêŋ eŋ êndêŋ lau samuc. \v 34 Ma êsêac sêsu eŋ susu to sêkasôp êpi eŋ ma si eŋ, go sênac eŋ êndu. Ma bêc têlêac ênaŋa, go êndi sa.” \s1 Jakobo agêc Joaŋ teteŋ gêŋ \r (Mat 20:20-28) \p \v 35 Ma Sebedai latuagêc, Jakobo agêc Joaŋ, dêdêŋ eŋ sêja ma sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Mêtêmôkê, aêagêc abe ôŋgôm gêŋ, taŋ aêagêc ateŋ êndêŋ aôm naŋ, ŋanô êsa êndêŋ aêagêc.” \v 36 Tec Jesu kêtu kênac êsêagêc gebe “Amagêc abe aê jaŋgôm asageŋ ŋanô êsa êndêŋ amagêc.” \v 37 Go êsêagêc sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ôkêŋ aêagêcma teŋ êŋgôŋ nêm anôŋa ma teŋ êŋgôŋ nêm gasêŋa aŋga nêm ŋawasi ŋalêlôm.” \v 38 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêagêc gebe “Amagêc ajam kauc gêŋ, taŋ ateŋ naŋ. Amagêc atôm gebe anôm êsêp laclu, taŋ aê janôm êsêpŋa naŋ, ma aliŋ saŋgu, taŋ aê jaliŋ naŋ me.” \v 39 Ma êsêagêc sêjô eŋ awa gebe “Aêagêc atôm.” Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêagêc gebe “Laclu taŋ aê janôm êsêp naŋ, amagêc oc anôm, ma saŋgu, taŋ aê oc jaliŋ naŋ, amagêc oc aliŋ. \v 40 Tageŋ aê katôm gebe jakêŋ lau sêŋgôŋ ŋoc anôŋa to ŋoc gasêŋa nec atom, gêjac lau, taŋ Tamoc kêmasaŋ kêtu êsêacŋa naŋgeŋ ŋawae.” \p \v 41 Êsêac lau 10 sêŋô e têtu môsi Jakobo agêc Joaŋ. \v 42 Ma Jesu gêmôêc êsêac dêdêŋ eŋ sêja ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amac ajalagac gebe lau, taŋ seboc têtu lau samuc nêŋ gôliŋwaga naŋ, sêkôniŋ êsêac ma nêŋ lau kapôêŋ sêjam gôliŋ êsêac ŋajaŋa. \v 43 Mago amac amboac tonaŋ atom. Ŋac teŋ embe taê ênam gebe êtu amacnêm ŋac kapôêŋ, naŋ êtu amacnêm sakiŋwaga. \v 44 Ma teŋ embe taê ênam gebe êtu amacnêm ŋamata, naŋ êtu amacnêm gêŋôma. \v 45 Ŋamalacnê Latu gêmêŋ gebe sênam sakiŋ eŋŋa atom, mago gebe ênam sakiŋ to êkêŋ tau ênac da lau taêsam.” \s1 Matapec teŋ ŋajam kêsa \r (Mat 20:29-34; Luk 18:35-43) \p \v 46 Êsêac sêsêlêŋ e sêô lasê malac Jeriko. Ma gêdêŋ taŋ êsêac to nê ŋacseŋomi ma lau taêsam sêwê sêsa aŋga Jeriko sêja naŋ, Timai latu matapec Batimai keteŋ-keteŋ gêŋ gêŋgôŋ intêna ŋatali. \v 47 Ŋac tonaŋ gêŋô ŋawae gebe Jesu Nasaretŋa tau eŋ, tec gêôc awa sa ma gêmôêc gebe “Dawidnê Latu Jesu, taêm walô aêma.” \v 48 Lau taêsam sec biŋ eŋ gebe “Ônam taôm tôŋ,” mago eŋ gêmôêc kêpuc sageŋ gebe “Dawidnê Latu, taêm walô aêma.” \v 49 Tec Jesu kêkô ma kêsôm gebe “Amôêc eŋ êmêŋ.” Ma êsêac sêmôêc matapec tau ma sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Têmtac êpa su ma ôndi sa, gebe eŋ gêmôêc aôm.” \v 50 Tec ŋac tau kêbaliŋ nê ŋakwê siŋ ma gêboaŋ sa gêdêŋ Jesu gêja. \v 51 Ma Jesu awa gêjac eŋ gebe “Aôm gobe jaŋgôm asageŋ êndêŋ aôm.” Go matapec kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Mêtêmôkê, aê gabe matoc êlac.” \v 52 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ôêc ôna, aôm kôkêŋ gêwiŋ gêjam aôm sa.” E gacgeŋ mata gêlac ma kêdaguc eŋ gêmoa intêna. \c 11 \s1 Jesu kêsô Jerusalem gêja \r (Mat 21:1-11; Luk 19:28-40; Joaŋ 12:12-19) \p \v 1 Ma gêdêŋ taŋ êsêac têdabiŋ Jerusalem jasêsa malac Betpage to Betania, taŋ gêc Lôckatêkwi naŋ, Jesu kêsakiŋ nê ŋacseŋomi luagêc \v 2 ma kêsôm gêdêŋ êsêagêc gebe “Agêc asêlêŋ apeŋ malac, taŋ gêc nêmŋa naŋ, ana ma êndêŋ taŋ aô lasê naŋ, gacgeŋ andac doŋki ŋalatu teŋ sêkô tôŋ kêkô, ŋamalac teŋ gêŋgôŋ ŋaô kwanaŋgeŋ atomanô, naŋ aŋgamboac su ma awê amêŋ. \v 3 Ŋac teŋ embe êtu kênac amagêc gebe ‘Agôm tonaŋ kêtu ageŋŋa,’ naŋ asôm gebe ‘Apômtau kêpô lêna gêŋ tau ma oc êsakiŋ gaôgeŋ êmu êmêŋ tonec êtiam.’” \v 4 Tec agêc sêja e dêdac doŋki ŋalatu tau sêkô tôŋ kêkô andu teŋ ŋasacgêdô kêsi malacluŋŋa ma sêgaboac su. \v 5 Ma êsêac, taŋ sêkô tônê naŋ, nêŋ ŋagêdô têtu kênac êsêagêc gebe “Amagêc abe aŋgô-m asageŋ, tec agaboac doŋki ŋalatu tonaŋ su.” \v 6 Ma êsêagêc sêsôm biŋ, taŋ Jesu kêsôm naŋ, gêdêŋ êsêac e sêwi siŋ. \v 7 Ma sêwê doŋki ŋalatu tau gêdêŋ Jesu sêja e sêu nêŋ ŋakwê gêsac ma Jesu gêŋgôŋ ŋaô. \v 8 Ma lau taêsam sêja nêŋ ŋakwê gêc intêna ma ŋagêdô sêja ka ŋalauŋ, taŋ sêsapu aŋga kôm \v 9 ma êsêac, taŋ sêmuŋ to têdaguc naŋ, sêmôêc gebe “Osana, alanem eŋ naŋ gêmêŋ gêjam Apômtau laŋô. \v 10 Alanem tameŋi Dawid nê gamêŋ kiŋŋa, taŋ mêŋkêsa naŋ. Osana êsa aŋga lôlôc.” \p \v 11 Ma eŋ gêô lasê Jerusalem jakêsô lôm dabuŋ gêja ma kêsala gêŋ samob gêmoa. Tageŋ oc gêja su, tec eŋ to êsêac 12 sêsa Betania sêja. \s1 Jesu kêpuc boa jambô \r (Mat 21:18-19) \p \v 12 Ŋabêbêc sêwi Betania siŋ ma mo gêjô eŋ. \v 13 Kêkô jaêcgeŋ ma gêlic jambô tolauŋ teŋ kêkô, tec kêtu gasuc gêja gebe moae oc êtap jambô ŋanô teŋ sa. Gêja e gêlic ŋanô teŋ atom, ŋalauŋ ŋaômageŋ, gebe jambô ŋanoc atom. \v 14 Tec kêsôm gêdêŋ jambô tau gebe “Êtôm têmgeŋ lau teŋ oc sêniŋ ŋanô aŋga aômnêm teŋ êtiam atomanô.” Ma ênê ŋacseŋomi sêŋô. \s1 Jesu kêjanda lau aŋga lôm dabuŋ \r (Mat 21:12-17; Luk 19:45-48; Joaŋ 2:13-22) \p \v 15 Êsêac jasêô lasê Jerusalem ma Jesu kêsô lôm dabuŋ gêja e kêjanda lau, taŋ têtulu gêŋ sêmoa lôm dabuŋ ŋalêlôm naŋ, sêsa awê sêja ma kêtiŋ sêjam-mone-gêjô-tauwaga nêŋ tebo to lau-têtulu-balôsiwaga nêŋ lêpôŋ piŋpoŋ \v 16 ma gêjac jao gebe ŋac teŋ êôc gêŋ teŋ êsêlêŋ êmoa lôm dabuŋ ŋalêlôm atom. \v 17 Go kêdôŋ êsêac ma kêsôm gebe “Teto gêc gebe Anôtô kêsôm gebe ‘Aêŋoc andu sêsam gebe tenteŋlatu samob nêŋ andu mecŋa.’ Mago amac agôm kêtu kêjaŋgowaganêŋ gêsuŋ.” \p \v 18 Lau dabuŋsêga to biŋsutau sêŋô ma dêdib sebe senseŋ eŋ su, gebe têtêc eŋ gebe lau samob têtakê kêtu ênê mêtêŋa. \p \v 19 Oc gêja su, tec Jesu to nê ŋacseŋomi sêc sêsa aŋga malac tonaŋ sêja. \s1 Jesu gêwa jambô, taŋ kêtu masê naŋ, ŋabiŋ sa \r (Mat 21:20-22) \p \v 20 Ŋageleŋ ac sêsêlêŋ e sêsa gamêŋ, taŋ jambô kêkô naŋ, ma sêlic jambô tau kêtu masê e jakêsêp ŋawakac tau gêja. \v 21 Ma Petere taê gêjam biŋ tau, tec kêsôm gêdêŋ Jesu gebe “Mêtêmôkê, ôlic jambô, taŋ kôpuc boa naŋ, tec kêtu masê su.” \v 22 Ma Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe \v 23 Amac embe akêŋ êwiŋ Anôtô ma asôm êndêŋ lôc tônê gebe Ômbuc taôm sa nau taôm ôsêp gwêc ôna, ma embe asôm totêmtac lulu atom, akêŋ êwiŋ gebe biŋ oc ŋanô êsa, naŋ oc êtu tôŋ. \v 24 Amboac tonaŋ aê jasôm êndêŋ amac gebe Gêŋ samob, taŋ ateŋ kêsêp mec ŋalêlôm naŋ, embe akêŋ êwiŋ gebe akôc ŋanô, oc akôc. \v 25 Embe naateŋ nêm mec akô ma nêm biŋ teŋ êndêŋ ŋac teŋ ênêc, naŋ asuc ôkwi acgom, gebe Tamemi, taŋ gêmoa undambê naŋ, êsuc amacnêm keso ôkwi amboac tonaŋgeŋ. [ \v 26 Mago amac embe asuc biŋ ôkwi atom, go Tamemi, taŋ gêmoa undambê naŋ, oc êsuc amacnêm keso ôkwi atom amboac tonaŋgeŋ.]” \s1 Judawaga têtu kênac Jesunê ŋaclai ŋam \r (Mat 21:23-27; Luk 20:1-8) \p \v 27 Ac sêmu sêsa Jerusalem kêtiam ma Jesu jakêsêlêŋ gêmoa lôm dabuŋ ŋalêlôm, go lau dabuŋsêga to biŋsutau ma laumata dêdêŋ eŋ sêja \v 28 ma têtu kênac eŋ gebe “Aôm gôgôm gêŋ tonaŋ gôjam ŋaclai ondoc laŋô. Ma asa kêkêŋ ŋaclai tonec gêdêŋ aôm, tec gôgôm gêŋ amboac tonaŋ.” \v 29 Go Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Aê gabe jatu kênac biŋ teŋ êndêŋ amac. Ajô aêŋoc kênac acgom, go jasam ŋatau, taŋ gêjam aê sa ma gagôm gêŋ tau naŋ, êndêŋ amac. \v 30 Joaŋnê saŋgu nec aŋga Anôtônê me aŋga ŋamalacnêŋ. Ajô ŋoc kênac tonaŋmaŋ.” \v 31 Ma êsêac taêŋ gêjam gêc tauŋgeŋ gebe “Embe tasôm gebe aŋga Anôtônê, eŋ oc êsôm gebe Ma amboac ondoc tec akêŋ gêwiŋ eŋ atom. \v 32 Ma embe tasôm gebe Aŋga ŋamalacnêŋ, tec tatêc lau gebe samob sêlic Joaŋ gebe eŋ propete teŋ.” \v 33 Tec sêjô Jesu awa gebe “Aêac ajam kauc.” Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amboac tonaŋ aê jasôm ŋaclai, taŋ gêjam aê sa ma gagôm gêŋ tau naŋ, êndêŋ amac atom amboac tonaŋ.” \f + \fr 11:33 \ft Lambiŋ\f* \c 12 \s1 Biŋgôliŋ kêpi kôm wainŋa to ŋagejobwaga \r (Mat 21:33-46; Luk 20:9-19) \p \v 1 Jesu gêôc awa sa ma gêjam kêtu biŋgôliŋ gêdêŋ êsêac gebe “Ŋac teŋ kêsê wain kôm teŋ ma gêsô tuŋ e kêsô tau, go kêsap sêpip wain ŋamala ma kêkwê andu ŋaatêkwa baliŋ teŋ kêtu sejop kôm tauŋa, go kêmasaŋ biŋ gêdêŋ lau sênam kôm êpiŋa ma eŋ tau gêja gamêŋbôm teŋ. \v 2 Gêdêŋ ŋanoc eŋ kêsakiŋ sakiŋwaga teŋ gêdêŋ kômwaga gêja gebe êkôc kôm wainŋa ŋanô aŋga kômwaganêŋ. \v 3 Êsêac sêkôc ŋac tau tôŋ ma si eŋ e sêsakiŋ eŋ lêma sawageŋ gêmu gêja. \v 4 Go ŋatau kêsakiŋ sakiŋwaga teŋ gêdêŋ êsêac gêmu gêja kêtiam, naŋ têtuc eŋ kêsêp môkêapac to sêpêlê eŋ. \v 5 Ma kêsakiŋ teŋ gêja kêtiam, naŋ sêjac eŋ êndu. Ma lau ŋagêdô taêsam sêwiŋ, naŋ si êsêacnêŋ ŋagêdô ma sêjac ŋagêdô êndu. \v 6 Ŋac tageŋ gêmoa, ênê latu, taŋ têtac gêwiŋ eŋ ŋanô. Kêtu ŋamu kêsakiŋ eŋ gêdêŋ êsêac gêja ma kêsôm gebe ‘Êsêac oc tetoc aêŋoc latuc sa.’ \v 7 Gêja e kômwaga tonaŋ ŋai sêsôm gêdêŋ tauŋ gebe ‘Ŋacgêwê-kaiŋ-gêŋlênsêmwaga tau tonec. Ajôc, tanac eŋ êndu, gebe gêŋlênsêm êtu aêacnêŋ.’ \v 8 Go sêkôc eŋ tôŋ e sêjac eŋ êndu ma sêbaliŋ ênê ŋawêlêlaŋ aŋga kôm wainŋa kêsa gêja. \p \v 9 “Kôm wainŋa ŋatau oc êŋgôm amboac ondoc. Eŋ oc êmêŋ ma enseŋ kômwaga su ma êkêŋ kôm wainŋa êndêŋ lau teŋ. \v 10 Biŋ tonec amac asam me masi gebe \q1 ‘Poc taŋ sêkwêwaga sêbaliŋ siŋ naŋ, \q1 tec kêtu poc ŋakêclêsuŋa. \q1 \v 11 Gêŋ tonaŋ Apômtau gêgôm, tec mateŋanô talic amboac gêŋsêga teŋ.’” \p \v 12 Êsêac seŋ anô-anô sebe sêkôc Jesu tôŋ, mago têtêc lau gebe sêjala biŋgôliŋ tau ŋam jakêsêp êsêac tauŋ, tec sêwi eŋ siŋ ma sêc sêja. \s1 Biŋ takisŋa \r (Mat 22:15-22; Luk 20:20-26) \p \v 13 Ma êsêac sêskiŋ Parisai to Herodonê lau ŋagêdô dêdêŋ Jesu sêja sebe sêwa lip eŋ ŋa tau nê biŋ. \v 14 Tec sêmêŋ ma sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Mêtêmôkê, aêac alic aôm ŋac biŋŋanôŋa, ma gôê go lau teŋ atom gebe aôm kôpuc opeŋ lau teŋ atom, mago kôdôŋ Anôtônê intêna ŋa biŋŋanôgeŋ. Embe takêŋ takis êndêŋ kaisara, oc eso aêacnêŋ biŋsu me masi. Takêŋ me takêŋ atom.” \v 15 Mago Jesu kêjala êsêacnêŋ dansaŋ, tec kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amboac ondoc tec abe atim aê. Akêŋ denari teŋ êndêŋ aê jalic acgom.” \v 16 Tec sêkôc teŋ sêja. Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Asa nê ŋakatu to ŋatalô tonec.” Ma êsêac sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Kaisaranê.” \v 17 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Akêŋ kaisaranê gêŋ êndêŋ kaisara ma Anôtônê gêŋ êndêŋ Anôtô.” Tec êsêac sê taêŋ eŋ. \s1 Ŋacmêtê sêndi sa ŋabin \r (Mat 22:23-33; Luk 20:27-40) \p \v 18 Go Sadukai, taŋ sêsôm sebe ŋacmatê oc sêndi sa atom naŋ, dêdêŋ Jesu sêja ma têtu kênac eŋ gebe \v 19 “Mêtêmôkê, Mose keto ŋagôliŋ tonec gêdêŋ aêac gebe ‘Ŋac teŋ têwa embe nê ŋapalê masi ma êmac êndu ma nê awêtuc êŋgôŋ, naŋ lasi ênam ênê awêtuc ma êka gôlôac lasê êjô têwa su.’ \v 20 Amboac tonaŋ lasitêwai 7 sêmoa, ŋacsêga gêjam awê teŋ. Eŋ kêka ŋapalê lasê atom ma gêmac êndu. \v 21 Go lasi, taŋ kêsi eŋ naŋ, gêjam awêtuc tau. Eŋ kêka ŋapalê lasê atom ma gêmac êndu. Ma ŋac ŋawaluŋ teŋ amboac tonaŋgeŋ. \v 22 Êsêac 7 nêŋ gôlôac masi. Samob sêmac êndu, go awêtuc gêmac êndu kêdaguc. \v 23 Êndêŋ noc ŋacmatê sêndi saŋa eŋ oc êtu êsêacnêŋ asa nê awê, gebe êsêac 7 sêjam eŋ kêtu nêŋ awê sugac.” \v 24 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amboac ondoc ajala biŋ, taŋ teto gêc naŋ, to Anôtônê ŋaclai atom, tec taêm gêjam biŋ keso nec. \v 25 Êndêŋ taŋ sêndi sa aŋga ŋacmatênêŋ naŋ, ŋacwaga oc sênam awê atom ma lauo sênam ŋac atom, samob têtôm aŋela, taŋ sêmoa undambê naŋ. \v 26 Biŋ kêpi ŋacmatê sêndi saŋa gêc Mosenê buku gêwiŋ. Amac asam miŋ kêpi ja kêsa gamêŋdani naŋ me masi. Gêdêŋ tonaŋ Anôtô kêsôm gêdêŋ Mose gebe ‘Abrahamnê Anôtô agêc Isaknê Anôtô ma Jakobnê Anôtô aê.’ \v 27 Biŋ tonec ŋam gebe Anôtô kêtu lau mateŋ jali nêŋ Anôtô, kêtu ŋacmatênêŋ Anôtô atom. Amac taêm gêjam biŋ keso samucgeŋ.” \s1 Biŋsu ŋalô, taŋ kêlêlêc ŋagêdô su naŋ \r (Mat 22:34-40; Luk 10:25-28) \p \v 28 Ma biŋsutaunêŋ teŋ mêŋgêô lasê e gêŋô êsêac sêpa tauŋ ma gêlic gebe Jesu gêjô Sadukai aweŋ jagêdêŋgeŋ, tec kêtu kênac eŋ gebe “Biŋsu ŋajatu ondoc ŋanô kêlêlêc ŋagêdô samob su.” \v 29 Jesu gêjô eŋ awa gebe “Biŋsu ŋamataŋa tonec gebe ‘O lsrael, ôkêŋ taŋam gebe Apômtau, aêacnêŋ Anôtô, eŋ Apômtau tageŋ. \v 30 Têmtac êwiŋ Apômtau, aômnêm Anôtô, tonêm ŋalêlôm samuc ma nêm katôm samuc ma nêm kauc samuc to nêm ŋaclai samuc êwiŋ eŋgeŋ.’ \v 31 Ma kêtu luagêcŋa gebe ‘Têmtac êwiŋ lau wacbaŋ aôm amboac têmtac gêwiŋ taôm.’ Biŋsu ŋajatu kêlêlêc tonaŋ su teŋ gêc atom.” \v 32 Go biŋsutau kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Mêtêmôkê, biŋŋanô, aôm kôsôm jagêdêŋ gebe Anôtô eŋ tageŋ, teŋ gêmoa atom, eŋ taugeŋ. \v 33 Ma biŋ têntac êwiŋ eŋ tonêŋ ŋalêlôm samuc ma nêŋ kauc samuc to nêŋ ŋaclai samuc êwiŋ eŋgeŋ, to biŋ têntac êwiŋ lau mêŋbaŋ aêac amboac têntac gêwiŋ tauŋŋa, naŋ kêlêlêc daja to da ŋagêdô samob su.” \v 34 Jesu gêlic eŋ kêsôm biŋ tokauc amboac tonaŋ ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aôm gômoa jaêc Anôtônê gamêŋŋa atom.” Ma lau samob têtêc tauŋ e têtu kênac biŋ teŋ gêdêŋ eŋ kêtiam atom. \s1 Kilisi asa nê latu eŋ \r (Mat 22:41-46; Luk 20:41-44) \p \v 35 Go Jesu kêdôŋ mêtê gêmoa lôm dabuŋ ma kêsôm gebe “Amboac ondoc tec biŋsutau sêsôm sebe Kilisi eŋ Dawidnê latu. \v 36 Dawid tau Ŋalau Dabuŋ gêôc eŋ awa sa ma kêsôm gebe \q1 ‘Apômtau kêsôm gêdêŋ aêŋoc Apômtau gebe \q1 Ôŋgôŋ aêŋoc anôŋa \q1 e jakêŋ aômnêm ŋacjo sênêc amkaiŋ ŋalabu acgom.’ \m \v 37 Dawid tau kêsam eŋ gebe ‘Apômtau,’ mapo amboac ondoc tec Kilisi kêtu ênê latu.” \p Ma lau toŋ kapôêŋ sêkêŋ taŋeŋ eŋ sêjac ŋawaegeŋ. \s1 Lau sejop tauŋ êndêŋ biŋsutauneŋ mêtê geo \r (Mat 23:1-36; Luk 11:37-54; 20:45-47) \p \v 38 Ma Jesu kêdôŋ mêtê gêdêŋ êsêac ma kêsôm gebe “Ajop taôm êndêŋ biŋsutau, naŋ sebe sêsêlêŋ toŋakwê baliŋgeŋ ma sebe lau aweŋ ênac êsêac aŋga malacluŋ \v 39 to sebe sênac tauŋ mata-mata gebe sêŋgôŋ ŋamatageŋ aŋga lôm to gamêŋ sêniŋ gêŋŋa. \v 40 Êsêac tonaŋ sêjaŋgo awêtucnêŋ andu su ma sêsabaŋ ŋa mec baliŋ auc. Ŋagêjô oc êtap êsêac sa êlêlêc.” \s1 Awêtucnê da \r (Luk 21:1-4) \p \v 41 Jesu gêŋgôŋ kêkanôŋ kanom ma mata gê lau, taŋ sêkêŋ awa kêsêp kanom naŋ. Ma gêlic lau tolêlôm sêkêŋ awa taêsam \v 42 e gêlic awêtuc ŋalêlôm sawa teŋ gêmêŋ kêkêŋ mone sauŋ luagêc kêsêp kêtôm toea tageŋ. \v 43 Go Jesu gêmôêc nê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ mêŋkêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Awêtuc ŋalêlôm sawa tônê kêkêŋ gêŋ kêsêp kanom kêlêlêc êsêac samob su, \v 44 gebe lau tau samob sêkôc aŋga nêŋ gêŋ kêlêsuc êsêacŋa mêŋsêkêŋ kêsêp gêja, mago eŋ kêpô lêna ŋanô, mago kêkêŋ nê gêŋ tonê mo samobgeŋ kêsêp gêja.” \c 13 \s1 Jesu geoc senseŋ lôm dabuŋ su ŋabiŋ lasê \r (Mat 24:1-2; Luk 21:5-6) \p \v 1 Ma eŋ kêsa aŋga lôm dabuŋ gêmêŋ ma nê ŋacseŋominêŋ teŋ jakêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Mêtêmômkê, ôlic poc to andu nê acgom, têtac kêsa laŋgwageŋ.” \v 2 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aôm gôlic andu kapôêŋ tônê me. Poc teŋ oc êŋgôŋ poc teŋ ŋaô aŋga tonec atom, têta samob saliŋ-saliŋgeŋ.” \s1 Gêŋwapac ênac m tau \r (Mat 24:3-14; Luk 21:7-19) \p \v 3 Jesu jagêŋgôŋ Lôckatêkwi kêkanôŋ lôm dabuŋ acgom, go Petere agêc Jakobo ma Joaŋ agêc Andrea têtu kênac eŋ sêmoa tauŋŋa gebe \v 4 “Ôsôm êndêŋ aêac acgom, êndêŋ ondoc biŋ tonaŋ mêŋêsa ma asageŋ oc êtu gêŋ tonaŋ ŋai ŋanô êsaŋa ŋabelo.” \p \v 5 Tec Jesu gêôc awa sa ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Alic taôm gebe lau sênam amac ôkwi atom. \v 6 Lau gwalêkiŋ oc sênam aê laŋôc sêmêŋ ma sêsam tauŋ gebe ‘Aê Kilisi,’ ma sênam lau taêsam ôkwi. \v 7 Ma êndêŋ aŋô siŋ ŋawae to siŋ ŋaboŋa, naŋ atakê atom. Gêŋ samob tonaŋ mêŋêsa, mago noc ŋatêku êsuŋa atom tageŋ. \v 8 Laum teŋ sêndi sebe sênac siŋ êndêŋ laum teŋ ma gamêŋ teŋ êndêŋ gamêŋ teŋ. Ôjô ênam-ênam êtôm gamêŋgeŋ ma tôbôm oc êsa. Gêŋ samob tonaŋ ŋai gêjac m gêŋ ŋandaŋ ŋanô tau. \p \v 9 “Amboac tonaŋ amac ajop taôm ŋapep gebe êsêac oc sêkêŋ amac andêŋ lau-sêmêtôc-biŋwaga ana to si amac aŋga lôm ma akô gôliŋwaga to kiŋ laŋôŋnêmŋa êtu aêŋa, gebe awa biŋ sa ŋaŋêŋgeŋ êndêŋ êsêac. \v 10 Ma sênam mêtê êpi ŋawae ŋajam êndêŋ lau samuc samob sêŋô êmuŋ acgom. \v 11 Êndêŋ taŋ sêwê to sêkôc amac ana naŋ, apô sim taôm êtu biŋ asômŋa êmuŋ atom. Asôm biŋ tê Anôtô oc êkêŋ êndêŋ amac êndêŋ noc tônê nêgeŋ, gebe amac taôm asôm biŋ atom, Ŋalau Dabuŋ tau. \v 12 Têwa êkêŋ lasi êndêŋ siŋ ma tama êkêŋ latu, ma ŋapalêo to ŋac sêli tauŋ sa êndêŋ teneŋi to tameŋi ma sênsuŋ êsêac e siŋ enseŋ êsêac su. \v 13 Ma lau samob têntac endec amac êtu ŋoc ŋaêŋa. Mago ŋac, taŋ êôc gêŋwapac totêtac êpa sugeŋ e ŋatêku êsu naŋ, Anôtô ênam eŋ kêsi. \s1 Gêŋwapac ŋanô tau \r (Mat 24:15-28; Luk 21:20-24) \p \v 14 “Êndêŋ taŋ alic gêŋ alô-alôb êkô gamêŋ, taŋ gêjac eŋ ŋawae atom naŋ, (lau taŋ sêsam biŋ tonec naŋ, nêŋ kauc êsamaŋ) êsêae taŋ sêŋgôŋ Judaia naŋ, sêc sêpi lôc sêna. \v 15 Teŋ embe êŋgôŋ salôm ŋaô, naŋ êsêp naêsô gebe êkôc gêŋ su aŋga nê andu atom. \v 16 Ma teŋ embe êmoa kôm, naŋ êmu naêkôc nê ŋakwê atom. \v 17 Ojae lauo, taŋ sêmoa teŋ to êsêac, taŋ sêkêŋ su ŋapalê sêmoa naŋmêŋ, êndêŋ bêc ônê. \v 18 Amboac tonaŋ ateŋ mec gebe êtap amac sa êndêŋ komô atom, \v 19 gebe êndêŋ bêc ônê gêŋwapac êsa êtôm kêsa gêdêŋ taŋ Anôtô kêkêŋ undambê to nom e mêŋgêdêŋ galoc atom, ma êtu ŋamu oc êsa amboac tonaŋ êtiam atomanô. \v 20 Ma Apômtau embe ênac bêc tonaŋ êŋgic atom, oc lau teŋ sêŋgôŋ mateŋ jali atom. Mago kêtu lau gêdêŋ, taŋ kêjaliŋ êsêac sa naŋŋa, tec gêjac bêc tonaŋ gêŋgic. \p \v 21 “Ma êndêŋ tônê ŋac teŋ embe êsôm êndêŋ amac gebe ‘Alic acgom, Kilisi gêmoa tonec,’ me ‘Alic acgom, gêmoa ônê,’ naŋ akêŋ êwiŋ atom. \v 22 Kilisi dansaŋ to propete dansaŋ oc mêŋsêsa ma sêŋgôm gêŋtalô kapôêŋ to gêŋsêga. Embe sê gôm êtôm, oc sêwê lau Anôtô kêjaliŋ êsêac saŋa ôkwi amboac tonaŋ. \v 23 Amboac tonaŋ ajop taôm, gebe biŋ samob tec kakêŋ puc amac kwanaŋgeŋ. \s1 Ŋamalacnê Latu êmu êmêŋ \r (Mat 24:29-31; Luk 21:25-28) \p \v 24 “Gêŋwapac ŋabêc tonaŋ êmbacnê, go oc ênam kanuc ma ajôŋ êŋgamiŋ ŋawê \v 25 ma utitalata êpôp-êpôp aŋga undambê ma gêŋ ŋaclai undambêŋa kôtêŋ-kôtêŋgeŋ. \v 26 Ma êndêŋ tonaŋ oc sêlic Ŋamalacnê Latu toŋaclai kapôêŋ ma toŋawasi êŋgôŋ tao ŋalêlôm êmêŋ. \v 27 Go eŋ êsakiŋ aŋela ma sênac lau, naŋ kêjaliŋ êsêac saŋa naŋ, sa aŋga mu aclê ŋam, aŋga nom ŋamadiŋ e êndêŋ undambê ŋamadiŋ. \s1 Kaleloŋ êkêŋ puc aêac \r (Mat 24:32-35; Luk 21:29-33) \p \v 28 “Kaleloŋ êtu biŋgôliŋ êwa nêm kauc sa. Êndêŋ taŋ ŋalaka êliŋ têkwi to ŋamatadêbu êjac sa naŋ, ajala gebe ockêsa kêdabiŋ. \v 29 Ma amac amboac tonaŋgeŋ. Êndêŋ tê alic gêŋ samob tonaŋ ŋai mêŋêsa nê, ajala gebe ŋac tau mêŋkêdabiŋ katam. \v 30 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Gôlôac tonec oc sênaŋa atom e gêŋ tonaŋ ŋai samob ŋanô êsa acgom. \v 31 Undambê to nom oc ênaŋa, mago aêŋoc biŋ oc ênaŋa atomanô. \s1 Ŋac teŋ kêjala bêc to ockatu atom \r (Mat 24:36-44) \p \v 32 “Bêc tonaŋ to ŋaockatu ŋac teŋ kêjala atom. Aŋela undambêŋa sêjam kauc ma Latu gêjam kauc amboac tonaŋ, Tama taugeŋ. \v 33 Alic taôm ma anam jaligeŋ gebe amac ajam kauc ŋanoc. \v 34 Tanam dôŋ êpi ŋamalac, taŋ gebe êna gamêŋ teŋ naŋ, ma gêwi nê andu siŋ. Eŋ kêkêŋ nê sakiŋwaga gebe sênam eŋ laŋô ma sênam nêŋ kôm êndêŋ-êndêŋgeŋ. Ma gêjac biŋsu ŋac gejob sacgêdôŋa gebe ênam jaligeŋ. \v 35 Amboac tonaŋ anam jali, gebe ŋanoc, taŋ andu ŋatau êmu êmêŋŋa naŋ, amac ajam kauc, oc êndêŋ êtula, me êmbêcauc êna lu, me êndêŋ talec êtaŋ, me bêbêcgeŋ. \v 36 Embe êmêŋ sep tageŋ, naŋ êtap amac sa amboac aêc bêc atom. \v 37 Biŋ taŋ kasôm gêdêŋ amac naŋ, kasôm gêdêŋ samob gebe Anam jali.” \c 14 \s1 Sêkic Jesunê biŋ \r (Mat 26:1-5; Luk 22:1-2; Joaŋ 11:45-53) \p \v 1 Om Pasa to Polom Ŋalucŋa ŋabêc luagêcgeŋ gêc ma lau dabuŋsêga to biŋsutau sêsôm intêna sebe sêkôc Jesu tôŋ kelecgeŋ ma sênac eŋ ênduŋa. \v 2 Ma sêsôm gebe “Daŋgôm êndêŋ om atom, moae tali launêŋ ŋalêlôm sa.” \s1 Awê teŋ geŋ oso Jesu aŋga Betania \r (Mat 26:6-13; Joaŋ 12:1-8) \p \v 3 Jesu geŋ gêŋ gêŋgôŋ ŋac tokamocbôm Simon nê andu aŋga Betania tec awê teŋ gêmêŋ kêkôc ŋop kwalam-kwalam togêŋmalu ŋajamanô, taŋ ŋaôli kapôêŋ kêlêlêc naŋ, mêŋkêtuc ŋop tau popoc ma kêkêc kêpi Jesu môkêapac. \v 4 Lau ŋagêdô sêmoa, taŋ têtu môsi ma sêsôm gêdêŋ tauŋ gebe “Amboac ondoc sêjaiŋ gêŋmalu tonaŋ. \v 5 Sêkêŋ gêŋmalu tau êndêŋ lau sênam ôlimaŋ ma sêkôc êlêlêc denari 300 su ma sêkêŋ êndêŋ lau ŋalêlôm sawa acgom.” Ma êsêac sêsac awê tau. \v 6 Tec Jesu kêsôm gebe “Andec eŋmaŋ, amboac ondoc agôm ênê ŋalêlôm ŋawapac kêsa. Eŋ kêmoasiŋ aê ŋanôgoc. \v 7 Lau ŋalêlôm sawa oc sêŋgôŋ sêwiŋ amac ŋapaŋ. Embe têmtac êwiŋ, oc atôm gebe amoasiŋ êsêac. Mago aê oc jaŋgôŋ jawiŋ amac ŋapaŋ atom. \v 8 Gêŋ taŋ eŋ kêtôm gebe êŋgômŋa naŋ, tec gêgômgac. Eŋ geŋ oso aê ôlic kwanaŋgeŋ kêtu sênsuŋ aêŋa. \v 9 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Aŋga nom samucgeŋ ŋagamêŋ embe sênam mêtê êpi ŋawae ŋajam, oc sênac miŋ gêŋ, taŋ eŋ gêgôm naŋ êwiŋ, gebe taêŋ ênam eŋ.” \s1 Juda Isariot gêlôc gebe eoc Jesu lasê \r (Mat 26:14-16; Luk 22:3-6) \p \v 10 Go êsêac lau 12 nêŋ teŋ, Juda lsariot, gêdêŋ lau dabuŋsêga gêja gebe eoc Jesu lasê. \v 11 Êsêac sêŋô e têntac ŋajam kêsa ma sêjac mata gebe sêkêŋ mone êndêŋ eŋ. Tec eŋ gêdib gebe êtap ŋasawa ŋajam teŋ sa gebe eoc eŋ lasêŋa. \s1 Jesu geŋ Pasa gêwiŋ nê ŋacseŋomi \r (Mat 26:17-25; Luk 22:7-14, 21-23; Joaŋ 13:21-30) \p \v 12 Gêdêŋ Om Polom Ŋalucŋa ŋabêc ŋamataŋa, taŋ sêbuc-sêbuc domba Pasaŋa naŋ, ênê ŋacseŋomi sêsôm gêdêŋ Jesu gebe “Aôm gobe aêac naamansaŋ gamêŋ ôniŋ Pasa ômoaŋa ênêc ondoc.” \v 13 Tec Jesu kêkêŋ nê ŋacseŋomi luagêc ma kêsôm gêdêŋ êsêagêc gebe “Agêc ana malac, oc andac ŋac teŋ gegeŋ ku buŋa, naŋ andaŋguc eŋ \v 14 e naaô lasê andu, taŋ eŋ oc êsô êna naŋ, ma asôm êndêŋ andu ŋatau gebe ‘Mêtêmôkê kêtu kênac aôm gebe Ŋoc balêm, taŋ janiŋ Pasa jawiŋ ŋoc ŋacseŋomi naŋ, gêc ondoc.’ \v 15 Ma eŋ oc êtôc balêm ŋalêlôm kapôêŋ teŋ êndêŋ amagêc, taŋ gêc ŋadeŋ ŋaôŋa ma sêpô adêŋ kwanaŋgeŋ naŋ. Tec amansaŋ aêacnêŋ gêŋ amoa balêm tonaŋ.” \v 16 Ŋacseŋomagêc sêsa jasêô lasê malac ma têtap sa kêtôm eŋ kêsôm gêdêŋ êsêagêc, go sêmasaŋ Pasa. \p \v 17 Kêtula acgom, go Jesu tonê lau 12 sêwiŋ tauŋ sêja. \v 18 Seŋ gêŋ sêŋgôŋ ma Jesu kêsôm gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Amacnêm ŋac teŋ, tec geŋ gê gêwiŋ aê gêmoa nec, oc eoc aê lasê.” \v 19 Êsêac sêŋô e nêŋ ŋalêlôm ŋawapac kêsa ma sêkêŋ tauŋ tageŋ-tageŋ jatêtu kênac eŋ gebe “Oc aê me.” \v 20 Ma Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Amac 12 nêm teŋ, taŋ kêsac gêŋ tôŋ kêsêp laclu gêwiŋ aê. \v 21 Ŋamalacnê Latu tau oc êsa nê lêŋ êtôm teto gêc. Tageŋ ojae ŋac tauma, naŋ eoc Ŋamalacnê Latu lasê naŋ, têna êkôc eŋ atommaŋ.” \s1 Apômtaunê moasiŋ dabuŋ \r (Mat 26:26-30; Luk 22:15-20; 1Kor 11:23-25) \p \v 22 Seŋ sêmoa, go Jesu kêkôc polom mêŋgêjam daŋge su ma kêpô kêkôc jakêkêŋ gêdêŋ êsêac ma kêsôm gebe “Akôc êwac, aêŋoc ôlic tonec.” \v 23 Go kêkôc laclu mêŋgêjam daŋge su ma kêkêŋ gêdêŋ êsêac ma ac samob sênôm kêsêp tonaŋ. \v 24 Go Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Aêŋoc dec jamoatiŋ poacŋa tau tonec, taŋ kêkêc siŋ kêtu taêsamŋa. \v 25 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe oc janôm waiŋ ŋanô êtiam atom, e êndêŋ bêc ônê, go janôm wakuc aŋga Anôtônê gamêŋ.” \v 26 Sêsôm wê moasiŋŋa su acgom, go sêpi Lôckatêkwi sêja. \s1 Jesu kêkêŋ puc Petere \r (Mat 26:31-35; Luk 22:31-34; Joaŋ 13:36-38) \p \v 27 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amac samob oc awi aê siŋ gebe teto gêc gebe ‘Aê janac ŋacgejob ma domba sêc êliŋ-êliŋ.’ \v 28 Mago embe jandi sa su, oc jamuŋ amac jana Galilaia.” \v 29 Ma Petere kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Samob embe sêwi aôm siŋ, mago aê taucgeŋ oc masi.” \v 30 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ aôm gebe Êmbêc tonec talec oc êtaŋ êtu dim luagêc atomgeŋ, ma aôm oc ônsa aê auc êtu dim têlêac.” \v 31 Ma Petere gêôc lêŋ tau gêc-gêcgeŋ gebe “Sênac aê êndu jawiŋ aômmaŋ, aê gabe jansa aôm auc atomanô.” Ma êsêac samob sêsôm amboac tonaŋgeŋ. \s1 Jesu keteŋ mec gêmoa kôm Getsemane \r (Mat 26:36-46; Luk 22:39-46) \p \v 32 Go ac sêô lasê gamêŋ teŋ, ŋaê Getsemane, ma eŋ kêsôm gêdêŋ nê ŋacseŋomi gebe “Aŋgôŋ tonec, aê gabe jateŋ mec acgom.” \v 33 Ma kêkôc Petere agêc Jakobo ma Joaŋ sêwiŋ eŋ. Eŋ kelendec ma katu kêlênim tau gêmoa, \v 34 ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Ŋoc katuc ôluŋ-ôluŋgeŋ e gabe jamac. Amoa tonec ma anam jali.” \v 35 Go kêsa ŋasawa gêŋgic sauŋgeŋ gêja e gêu tau gêc nom ma keteŋ gebe embe êtôm, go têm wapacŋa êôc lêlêc eŋ. \v 36 Ma kêsôm gebe “O Tamoc, aôm kôtôm gêŋ samob, ôkôc laclu tonec su aŋga aêmaŋ. Mago aêŋoc biŋ êtu tôŋ atom, aômgeŋnêm biŋ êtu tôŋ.” \p \v 37 Go gêmu gêja e gêlic êsêac sêc bêc. Ma kêsôm gêdêŋ Petere gebe “Simon, aôm gôêc bêc me. Aôm oc ônam jali ockatu ŋasawa tageŋ ôtôm atom me. \v 38 Aŋam jali to ateŋ mecmaŋ gebe lêtôm êtap amac sa atom. Ŋalau ôli palê, mago ôlim tekwem gêbac.” \p \v 39 Go gêja kêtiam ma keteŋ mec kêsôm biŋ tonaŋgeŋ. \v 40 Ma gêmu gêja kêtiam e gêlic êsêac sêc bêc gebe mateŋanô ŋawapac kêsa su ma sêjam kauc biŋ sêjô eŋ awêŋa. \p \v 41 Go gêmu gêja kêtu dim têlêacŋa ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Aêc bêc to alêwaŋ taôm amoa me. Kêtômgac, ŋanoc tau kêdabiŋgac. Alicgac me, sêkêŋ Ŋamalacnê Latu êsêp lau sec lemeŋ. \v 42 Andi sa ma tawac. Alic acgom, ŋac-eoc-aê-lasêwaga mêŋkêdabiŋgac.” \s1 Sêkôc Jesu tôŋ \r (Mat 26:47-56; Luk 22:47-53; Joaŋ 18:2-12) \p \v 43 Kêsôm biŋ gêmoa ma gacgeŋ êsêac 12 nêŋ teŋ, Juda, kêkôc lau pom teŋ sêôc siŋ to olopoac aŋga lau dabuŋsêga to biŋsutau ma laumata nêŋ sêmêŋ. \v 44 Ŋac-eoc-eŋ-lasêwaga kêkêŋ ŋabelo teŋ gêdêŋ êsêac gebe “Ŋac taŋ jalêsôp eŋ alianô naŋ, ŋac tau tonaŋ. Akôc eŋ tôŋ ma ajop eŋ ŋapep ana.” \p \v 45 Jagêô lasê e gacgeŋ gêdêŋ Jesu gêja ma kêsôm gebe “Mêtêmôkê,” ma kêlêsôp eŋ alianô. \v 46 Ma êsêac sêjac lemeŋ kêsêp eŋ ma sêkôc eŋ tôŋ. \v 47 Go êsêac, taŋ sêkô sêwiŋ Jesu naŋ, nêŋ ŋac teŋ gêbuc nê siŋ sa ma gêjac dabuŋsêganê sakiŋwaga e kêpa taŋalauŋ su. \v 48 Ma Jesu awa gêjac êsêac ma kêsôm gebe “Amac amêŋ abe akôc aê tôŋ, mago agôm amboac adêŋ kêjaŋgowaga teŋ, tec aôc siŋ to olopoac gêwiŋ. \v 49 Kêtôm bêcgeŋ gajam mêtê gamoa lôm dabuŋ gawiŋ amac ma akôc aê tôŋ atom, mago galoc agôm gebe biŋ, taŋ teto gêc naŋ, êtu tôŋ.” \v 50 Ma ŋacseŋomi s, êwi eŋ siŋ ma sêc sêja. \p \v 51 Ma ŋapalê teŋ kêdaguc eŋ gêja. Eŋ gi tau auc ŋa obogeŋ. Ma êsêac sebe sêkôc eŋ tôŋ. \v 52 Tec kêpô obo siŋ gêcŋa ma gêc ôli ŋaômageŋ gêja. \s1 Dabuŋwaga to laumata sêgôm Jesunê biŋ \r (Mat 26:57-68; Luk 22:54-55, 63-71; Joaŋ 18:13-14, 19-24) \p \v 53 Êsêac sêkôc Jesu dêdêŋ ŋac dabuŋsêga sêja, ma lau dabuŋsêga to laumata ma biŋsutau samob sêkac tauŋ sa. \v 54 Ma Petere gêjac tau susu kêdaguc êŋ e jakêsô dabuŋsêganê andu ŋamalac-luŋ gêja jagêŋgôŋ gêwiŋ sakiŋwaga ma kêsêlu ja. \v 55 Lau dabuŋsêga to laumata samob, taŋ sêkac sa sêmoa naŋ, sêsôm biŋ sebe sêŋgôliŋ êpi Jesu gebe senac eŋ ênduŋa. Mago têtap teŋ sa atom. \v 56 Lau taêsam sêgôliŋ biŋ kêpi eŋ, mago nêŋ biŋ keso tau samob. \v 57 Go lau ŋagêdô dêdi sa ma sêgôliŋ biŋ kêpi eŋ gebe \v 58 “Aêac aŋô gebe eŋ kêsôm gebe Lôm dabuŋ, taŋ sêkwê ŋa lemeŋ naŋ, aê oc janseŋ su ma jakwê teŋ êtiam atôm bêc têlêac, jaŋgôm ŋa lemoc atom.” \v 59 Sêsôm sêjac ŋawaegeŋ, mago nêŋ biŋ keso tau ŋapaŋ. \p \v 60 Ma dabuŋsêga gêdi jakêkô êsêac ŋaluŋ ma kêtu kênac Jesu gebe “Aôm gobe ôjô biŋ atom me. Biŋ amboac ondoc sêgôliŋ kêpi aôm.” \v 61 Mago Jesu gêjam tau tôŋgeŋ, gêjô êsêacnêŋ biŋ teŋ atom. Ma dabuŋsêga kêtu kênac eŋ kêtiam gebe “Aôm Kilisi, ŋac taŋ alanem eŋ naŋ, Latu aôm me.” \v 62 Ma Jesu gêjô eŋ awa gebe “Aec, aê tau tonec. Ma amac oc alic Ŋamalacnê Latu êŋgôŋ ŋaniniŋ Ŋatau nê anôŋa ma êwiŋ tao undambêŋa êmêŋ.” \v 63 Ma dabuŋsêga kêkac nê ŋakwê gêŋgic ma kêsôm gebe “Tapô lêna lau sêsôm biŋ lasêŋa ŋagêdô êtu asageŋŋa. \v 64 Biŋ alôb-alôb tau tec aŋôgac. Ma abe amboac ondoc.” Tec êsêac samob sêsôm kêtu toŋ gebe “Eŋ ŋac tobiŋ tec êmac êndugeŋ.” \p \v 65 Lau ŋagêdô sêkasôp kêpi eŋ ma sêkwa eŋ laŋôanô auc, go sêmêgôm lemeŋ ma têtuc eŋ ma sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Oc lasêmaŋ, asa kêtuc aôm.” Ma sakiŋwaga sêkôc eŋ su to têtap eŋgeŋ. \s1 Petere gêsa Jesu auc \r (Mat 26:69-75; Luk 22:56-62; Joaŋ 18:17, 25-27) \p \v 66 Ma Petere gêmoa bêbê gêmoa malacluŋ ma dabuŋsêganê sakiŋwagao teŋ gêmêŋ. \v 67 Eŋ gêlic Petere kêsêlu ja, ma mata gê eŋ e kêsôm gebe “Aôm tec gôwiŋ Jesu Nasaretŋa amboac tonaŋ.” \v 68 Mago eŋ kêpa tau gebe “Aê kajala ma ŋoc kauc kêsa kêpi biŋ, taŋ aôm kôsôm naŋ atom.” Go eŋ kêsa sacgêdô gêja ma talec kêtaŋ. \v 69 Sakiŋwagao tau gêlic eŋ ma kêsôm kêtiam gêdêŋ lau, taŋ sêkô-sêkô naŋ, gebe “Êsêacnêŋ ŋac teŋ tônê.” \v 70 Ma eŋ kêpa tau kêtiam. Sauŋgeŋ acgom, go lau, taŋ sêkô-sêkô naŋ, sêsôm gêdêŋ Petere kêtiam gebe “Biŋŋanôgoc, êsêacnêŋ ŋac teŋ aôm gebe aôm ŋac Galilaiaŋa teŋ.” \v 71 Mago eŋ gêôc awa sa kêpuc boa tau ma kêtôc lêma gebe “Aê kajala ŋac, taŋ amac asôm ênê biŋ naŋ atom.” \v 72 Kêsôm biŋ tonaŋ gêmoa e gacgeŋ talec kêtaŋ kêtu dim luagêcŋa. Tec Petere taê gêjam biŋ, taŋ Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ naŋ, gebe “Talec oc êtaŋ êtu dim luagêc atomgeŋ ma aôm ônsa aê auc êtu dim têlêac.” Taê gêjam birl tonaŋ ma kêtaŋ ŋanô. \c 15 \s1 Jesu kêkô Pilata laŋônêm \r (Mat 27:1-2, 11-14; Luk 23:1-5; Joaŋ 18:28-38) \p \v 1 Bêbêc kanucgeŋ lau dabuŋsêga to laumata ma biŋsutau to lau ŋanô samob sêkac sa jasêsôm biŋ kêtu tôŋ, go sêsô Jesu tôŋ ma sêkêŋ eŋ gêdêŋ Pilata gêja. \v 2 Ma Pilata kêtu kênac eŋ gebe “Judanêŋ kiŋ aôm me masi.” Tec Jesu gêjô eŋ awa gebe “Kôsômgac.” \v 3 Ma lau dabuŋsêga sêgôliŋ biŋ taêsam kêpi eŋ. \v 4 Tec Pilata kêtu kênac eŋ kêtiam gebe “Aômnêm biŋ ôjô êsêac aweŋŋa gêc atom me. Ôlic acgom, êsêac sêgôliŋ biŋ gwalêkiŋ kêpi aômgoc.” \v 5 Mago Jesu gêjô biŋ teŋ kêtiam atom, tec Pilata gê taê eŋ. \s1 Sêsôm kêtu tôŋ gebe Jesu êmac endu \r (Mat 27:15-26; Luk 23:13-25; Joaŋ 18:39–19:16) \p \v 6 Kêtôm omsêgageŋ Pilata kêgaboac ŋac kapoacwalôŋa teŋ su gêdêŋ êsêac kêtôm teteŋ. \v 7 Ma ŋac teŋ, ŋaê Baraba, gêŋgôŋ kapoacwalô gêwiŋ sêli-lausawaga, taŋ sêjac ŋac teŋ êndu gêdêŋ taŋ sêli tauŋ sa naŋ. \v 8 Tec lau sêpi sêja ma teteŋ Pilata gebe êŋgôm êndêŋ êsêac amboac gêgôm-gêgôm gêmoa. \v 9 Ma Pilata gêjô êsêac aweŋ gebe “Amac abe aê jaŋgamboac Judanêŋ kiŋ su êndêŋ amac me masi.” \v 10 Gebe eŋ kêjalagac gebe lau dabuŋsêga sêkêŋ Jesu gêdêŋ eŋ kêtu têntac secŋa. \v 11 Ma lau dabuŋsêga sêli lau sa gebe teteŋ Pilata êŋgamboac Baraba su êndêŋ êsêac. \v 12 Tec Pilata kêtu kênac êsêac kêtiam gebe “Ma eŋ, taŋ asam eŋ gebe Judanêŋ kiŋ naŋ, jaŋgôm eŋ amboac ondoc.” \v 13 Ma êsêac sêmôêc kêtiam gebe “Ônac eŋ êpi kakesotau.” \v 14 Ma Pilata kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Eŋ gêgôm sec ondoc.” Mago êsêac sêmôêc sêôc aucgeŋ gebe “Ônac eŋ êpi kakesotau.” \v 15 Pilata gebe ênac malô lau têntac, tec kêgaboac Baraba su gêdêŋ êsêac ma kêsôm si Jesu ma kêkêŋ eŋ gêja gebe sênac eŋ êpi kakesotau. \s1 Siŋwaga sêsu Jesu susu \r (Mat 27:27-31; Joaŋ 19:2-3) \p \v 16 Siŋwaga sêwê Jesu sêja gôliŋ-waganê andu ma sêkalem siŋwaga samucgeŋ sa. \v 17 Go sêkêŋ eŋ kêsô ŋakwê asôsamuc teŋ ma sêmoê okêm kêtu sunsuŋ jasêkêŋ eŋ kêkuc. \v 18 Ma aweŋ gêjac eŋ to sê moalêc eŋ gebe “Judanêŋ kiŋ, ômoa ŋajamôŋ.” \v 19 Ma si eŋ ŋa ôpic kêsêp môkêapac to sêkasôp kêpi eŋ, ma sêpôŋ aeŋduc to aweŋ gêôc eŋ. \v 20 Sêsu eŋ susu su acgom, go sêkwalec ŋakwê asôsamuc naŋ su ma sêu tau nê ŋakwê gêsaŋ eŋ kêtiam. Ma sêwê eŋ sêsa sêja sebe sênac eŋ êpi kakesotau. \s1 Sêjac Jesu kêpi kakesotau \r (Mat 27:32-44; Luk 23:26-43; Joaŋ 19:17-27) \p \v 21 Sêsa sêja e dêdac ŋac teŋ kêsa aŋga kôm gêmêŋ, Alesandere agêc Rupu tameŋi Simon aŋga Kurene. Tec sêkac eŋ g ebe êôc Jesunê kakesotau. \v 22 Ma sêkôc Jesu sêpi gamêŋ Golgata sêja, tanam ôkwi gebe “Gamêŋ mokê-lacŋa.” \v 23 Ma sêsuŋ wain togêŋ ŋamakic gêdêŋ eŋ gebe ênôm e gedec. \v 24 Sêjac eŋ kêpi kakesotau su, go sebe sênac sam ênê ŋakwê, tec sêpuc kapoac gebe sêlic asa oc êkôc asageŋ. \v 25 Oc mêŋgic lauŋ sa ma sêjac eŋ kêpi kakesotau gêja. \v 26 Ma teto ŋabiŋ gêwiŋ gebe “Judanêŋ kin tonec.” \v 27 Ma sêjac kêjaŋgowaga luagêc sêpi kakesotau sêwiŋ eŋ, teŋ geŋkaleŋ ênê anôŋa ma teŋ geŋkaleŋ ênê gasêŋa. [ \v 28 Tec biŋ, taŋ teto gêc naŋ, gebe “Sêsam eŋ gêwiŋ lau sec” naŋ, kêtu tôŋ.] \p \v 29 Ma lau, taŋ sêwê sêja sêmêŋ semoa naŋ, têdaiŋ gêsuŋ ma sêsôm biŋ alôb-alôb kêpi eŋ gebe “Op, aôm tau, taŋ gobe onseŋ lôm dabuŋ su ma ôkwê sa êndêŋ bêc têlêac naŋ, \v 30 ônam taôm sa ma ôsêp aŋga kakesotau ômôêŋmaŋ.” \v 31 Lau dabuŋsêga to biŋsutau sêsu eŋ susu amboac tonaŋ to sêsôm gêdêŋ tauŋ gebe “Lau ŋagêdô tec gêjam êsêac sa, mago gêjam tau sa jakêtôm atom. \v 32 Kilisi, Israelnêŋ kiŋ, êsêp aŋga kakesotau êmêŋmaŋ, go talic ec takêŋ êwiŋ eŋ.” Ma êsêagêc, taŋ sêjac agêc sêwiŋ eŋ naŋ, têtaŋ pêlê eŋ amboac tonaŋgeŋ. \s1 Jesu gêmac êndu \r (Mat 27:45-56; Luk 23:44-49; Joaŋ 19:28-30) \p \v 33 Gêdêŋ taŋ oc kêkô ŋaluŋ naŋ, gêsuŋbôm gêjam gamêŋ samucgeŋ auc e gêdêŋ ocmata. \v 34 Ma gêdêŋ ocmata tonaŋ Jesu gêmôêc awa kapôêŋ gebe “Êli, Êli lama sabatani,” tanam ôkwi gebe “Aêŋoc Anôtô, aêŋoc Anôtô, amboac ondoc gôwi aê siŋ.” \v 35 Ma lau ŋagêdô, taŋ sêkô ŋagala naŋ, sêŋô tec sêsôm gebe “Kec, eŋ gêmôêc Elia.” \v 36 Ma ŋac teŋ kêlêti gêja kêsac mêckelep tôŋ kêsêp bu ŋamakic ma jagêsuŋ gêdêŋ eŋ gênôm ma kêsôm gebe “Akôgeŋ ma talic acgom, Elia oc mêŋêkôc eŋ su me masi.” \v 37 Go Jesu gêmôêc awa kapôêŋ ma gêmac êndu. \p \v 38 Ma obo baliŋ, taŋ geŋkaleŋ lôm dabuŋ naŋ, kêkac tau gêŋgic gêja luagêc aŋga ŋaô e jakêsu ŋalabu. \v 39 Ma kapitai, taŋ kêkô kêkanôŋ Jesunê kakesotau naŋ, kêkô e gêlic Jesu gêmac êndu amboac tonaŋ ma kêsôm gebe “Ŋac tonec Anôtônê Latu eŋ biŋŋanôgoc.” \v 40 Lauo ŋagêdô sêkô ec jaêcgeŋ ma sêlic sêwiŋ. Êsêacnêŋ ŋagêdô tonec Maria Magdalaŋa ma Jakobo sauŋ agêc Joses teneŋi Maria ma Salome. \v 41 Gêdêŋ taŋ Jesu gêmoa Galilaia naŋ, lauo tonaŋ têdaguc eŋ ma sêjam sakiŋ eŋ. Ma ŋagêdô taêsam, taŋ sêpi Jerusalem sêwiŋ eŋ sêja naŋ, sêkô sêwiŋ amboac tonaŋ. \s1 Sêsuŋ Jesu \r (Mat 27:57-61; Luk 23:50-56; Joaŋ 19:38-42) \p \v 42 Ŋakêtula ma sêmasaŋ tauŋ gebe ŋaeleŋ oc sêlic sabat. \v 43 Tec kasêga towae teŋ, ŋaê Josep aŋga Arimatia, gêmêŋ, taŋ gêôŋ Anôtônê gamêŋ amboac tonaŋ naŋ. Eŋ taê kêpa sugeŋ kêsô gêdêŋ Pilata gêja ma keteŋ Jesunê ŋawêlêlaŋ. \v 44 Pilata gêŋô gebe Jesu gêmac êndu su, tec gê go ma gêmôêc kapitai tau mêŋkêtu kênac eŋ gebe “Ŋac tau gêmac êndu su me.” \v 45 Eŋ gêŋô kêtu katô aŋga kapitainê, tec gêwi ŋawêlêlaŋ siŋ gêdêŋ Josep. \v 46 Ma Josep gêjam ôli obo kwalam-kwalam teŋ ma jakêkôc eŋ su aŋga kakesotau mêŋkêsabaŋ eŋ kêsêp obo tonaŋ ma ketoc eŋ gêc sêô teŋ, taŋ sêsap kêsêp poc naŋ, ma kêsabi poc jagêsaŋ sêawa auc. \v 47 Ma Maria aŋga Magdala agêc Joses têna Maria sêlic gamêŋ, taŋ tetoc eŋ gêc naŋ. \c 16 \s1 Jesu gêdi sa \r (Mat 28:1-8; Luk 24:1-12; Joaŋ 20:1-10) \p \v 1 Sabat gêbacnê acgom, go Maria aŋga Magdala agêc Jakobo têna Maria ma Salome sêjam ôli gêŋmalu sebe nasêniŋ oso eŋ. \v 2 Tec woke ŋabêc ŋamataŋa gêdêŋ bêbêc kanucgeŋ jasêô lasê sêô, go oc kêpi. \v 3 Ma sêsôm gêdêŋ tauŋ gebe “Asa ênsambi poc aŋga seawa su êndêŋ aêac.” \v 4 (Gebe poc tau kapôêŋ.) Sêôc mateŋanô sa e sêlic poc tau sêsabi su. \v 5 Tec sêsô sêlêlôm sêja e sêl ic ŋac matac teŋ to ŋakwê sêpsêp baliŋ gêŋgôŋ kêsi anôŋa ma selendec. \v 6 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Alendec atom. Amac asôm Jesu Nasaretŋa, taŋ sêjac eŋ kêpi kakesotau naŋ. Eŋ gêdi sa su, gêmoa tonec atom. Alic, mala taŋ tetoc eŋ gêc naŋ tonec. \v 7 Ana ma asôm ŋawae êndêŋ ênê ŋacseŋomi to Petere geŋe Eŋ oc êmuŋ amac êna Galilaia, oc alic eŋ aŋga ônê êtôm biŋ, taŋ kêsôm gêdêŋ amac naŋ.” \v 8 Tec lauo tau sêsa aŋga sêô sêc sêja gebe têtênêp e katuŋ gêjaŋa. Ma sêsôm biŋ teŋ gêdêŋ lasi teŋ atom gebe têtêc tauŋ. \s1 Jesu yeoc tau lasê gêdêŋ Maria Magdalaŋa \r (Mat 28:9-10; Joaŋ 20:11-18) \p \v 9 Jesu gêdi sa gêdêŋ woke ŋabêc ŋamataŋa gêdêŋ bêbêc kanucgeŋ su acgom, go geoc tau lasê gêdêŋ Maria aŋga Magdala, taŋ kêtiŋ ŋalau sec 7 aŋga ênê sêsa sêja naŋ, kêtu ŋamata. \v 10 Awê tau gêja ma kêsôm ŋawae gêdêŋ nê lau, taŋ sêmoa sêwiŋ eŋ naŋ. Êsêac sêmoa tonêŋ ŋalêlôm ŋawapacgeŋ ma têtaŋ. \v 11 Êsêac sêŋô gebe Jesu gêmoa mata jali ma awê tau gêlic eŋ, mago sêkêŋ gêwiŋ atom. \s1 Jesu geoc tau lasê gêdêŋ ŋacseŋomi luagêc \r (Luk 24:13-35) \p \v 12 Tonaŋ su acgom, go Jesu geoc tau lasê gêjam ŋac teŋ laŋô gêdêŋ êsêagêc ŋac luagêc, taŋ sêsêlêŋ sêmoa gamêŋ ŋasawa teŋ. \v 13 Ŋaclagêc tonaŋ sêja sêsôm ŋawae gêdêŋ lau ŋagêdô, mago sêkêŋ gêwin êsêagêc atom amboac tonaŋgeŋ. \s1 Jesu geoc tau lasê gêdêŋ nê aposolo \r (Mat 28:16-20; Luk 24:36-49; Joaŋ 20:19-23) \p \v 14 Kêtu ŋamu eŋ geoc tau lasê gêdêŋ lau 11 gêdêŋ taŋ seŋ gêŋ sêŋgôŋ tebo, ma kêsôm êsêac kêtu sêkêŋ gêwiŋ atom to kêtu nêŋ ŋalêlôm ŋadaniŋa, gebe êsêac sêkêŋ gêwiŋ lau, taŋ sêlic eŋ gêdi sa ŋanô naŋ, nêŋ biŋ atom. \p \v 15 Ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Atôm nom ŋagamêŋ samob ana ma anam mêtê ŋawae ŋajam êndêŋ ŋamalac pebeŋ. \v 16 Lau taŋ sêkêŋ gêwiŋ ma sêliŋ saŋgu naŋ, Anôtô oc ênam êsêac kêsi. Ma êsêac, taŋ sêkêŋ gêwiŋ atom naŋ, oc sênaŋa. \v 17 Gêŋtalô tonec oc êwiŋ lau-sêkêŋ-gêwiŋwaga gebe têtiŋ ŋalau sec su sênam aê laŋôc to sêsôm biŋ ŋa aweŋ wakuc, \v 18 lemeŋ sêkôc moac sa ma embe sênôm gêŋ ŋamalic teŋ, oc êmalic êsêac atom, sêu lemeŋ ênsac lau gêmac ma oc ŋajam êsa.” \s1 Jesu kêpi undambê gêja \r (Luk 24:50-53; Apos 1:4-11) \p \v 19 Apômtau Jesu kêsôm biŋ gêdêŋ êsêac su acgom, go Anôtô kêsuŋ eŋ sa kêpi undambê jagêŋgôŋ ênê anôŋa. \v 20 Ma ŋacseŋomi tauŋ têtôm gamê samob sêja ma sêjam mêtê kêtôm gamêŋgeŋ ma Apômtau gêjam kôm gêwiŋ êsêac to kêpuc nê biŋ tôŋ ŋa gêŋtalô, taŋ gêgôm naŋ.