\id MAT -Jabem partial Bible [jae] -Papua New Guinea 1980 (web 2015) \h MATAI \toc1 Ŋawae Ŋajam kêtôm MATAI KETO \toc2 Matai \toc3 Mat \mt2 Ŋawae Ŋajam kêtôm \mt1 MATAI KETO \ip Ŋawae ŋajam kêtôm Matai Keto nec gêjac jaeŋ ŋajam tonec ŋamiŋ gebe Kilisi (Mesia, Kêsiwaga), taŋ Anôtô gêjac mata eŋ naŋ, Jesu tau. Biŋ taŋ Anôtô gêjac mata gêdêŋ nê lau gêc Biŋlênsêm Laŋgwa naŋ, eŋ gêgôm ŋanô kêsa kêpi ŋac tau tonaŋ. Jesu têna kêkôc eŋ aŋga lau Juda nêŋ, taŋ eŋ ŋapalêgeŋ gêmoa êsêac ŋaluŋ e kêtu kapôêŋ naŋ, mago ŋajam gêlam gêdeŋ êsêac lau Juda tauŋgeŋ nê atom, kepeŋ ŋamalac pebeŋ kêtôm nom ŋagamêŋgeŋ gêwiŋ. \ip Matai kêdênaŋ nê Ŋawae Ŋajam ŋatitipgeŋ ŋapep. Eŋ gêjac m gêdêŋ Jesu têna kêkôc eŋ ŋamiŋ, go keto Jesu gêliŋ saŋgu ma Sadaŋ kêlêtom eŋ ŋabiŋ. Go gelom eŋ kêkôc nê sakiŋ Mesiaŋa sa ŋamiŋ gebe gêjam mêtê to kêdôŋ lau ma gêgôm gêmac ôliŋ ŋajam kêsa jagêmoa Galilaia ŋagameŋ naŋ. Su go keto Jesu aŋga Galilaia gêja Jerusalem ŋabiŋ, gocgo gêjac miŋ gêŋ samob, taŋ kêtap eŋ sa gêdêŋ nê woke ŋamuŋa naŋ, e jagêdêŋ sêjac eŋ kêpi ka ma Anôtô gêŋu eŋ mata jali gêdi sa aŋga ŋacmatênêŋ naŋ. \ip Biŋ tê Ŋajam tau gebe êwaka sa ênêc awêgeŋ nê, ŋateŋ tonec gebe Jesu eŋ kêdôŋsêga kapôêŋ tau eŋgoc, taŋ gêwa Anôtônê Biŋsu sa amboac ŋatau eŋ ma kêsôm Anôtônê Gamêŋ ŋawae lasêgeŋ. Biŋ taŋ eŋ kêdôŋ-kêdôŋ naŋ, sejoŋ ŋagêdô samob sa gêc ŋasêbu kapôêŋ 5 tonec gebe (1) Biŋ Lôcŋa, taŋ eŋ gêwa lau Gamêŋ Undambêŋa nêŋ ŋam sa gebe sêpô lêna tauŋ kêtu Mêtêŋa to ŋalêlôm ŋawapac ma têntac malô to sebe sêŋgôm Anôtônê biŋ êtu tôŋŋa ma taeŋ walô lau to geŋŋa to ŋalêlôm ŋawa ma sê wama tauŋŋa to sêjanda êsêac kêtu Anôtônê biŋŋa. Go gêwa êsêacnêŋ koleŋ to nêŋ lêŋ ŋam ma Anôtônê moasiŋ to nê ŋagêjô êjam ma sêŋgôŋ mateŋ jali ŋawasi ŋam sa amboac tonaŋ (môkêlatu 5-7); (2) Jesu kêkêŋ nê ŋacseŋomi 12 sêja ma gêwa nêŋ sakiŋ ŋam sa gêdên êsêac (môkêlatu 10); (3) biŋgôliŋ kêpi Gamêŋ Undambêŋa ŋamŋa (môkêlatu 13), (4) tanac dabiŋ tauŋŋa gêjac Jesunê lau samob ŋawae (môkêlatu 18); go (5) Jesu geoc biŋ nom tonec ŋatêm ênac pep to Anôtônê Gamêŋ mêŋêsaŋa ŋabiŋ lasê (môkêlatu 24-25). \iot Ŋadênaŋ \ili1 1. Jesunê mimi ŋam to têna kêkôc eŋ ma gêmoa ŋapalêgeŋŋa ŋamiŋ 1:1–2:23 \ili1 2. Ŋackêsagu Joaŋ nê sakiŋ 3:1-12 \ili1 3. Jesu gêliŋ saŋgu ma Sadaŋ kêlêtôm eŋ 3:13–4:11 \ili1 4. Jesu kêkôc nê sakiŋ sa gêmoa Galilaia 4:12–18:35 \ili1 5. Jesu gêwi Galilaia siŋ gêja Jerusalem 19:1–20:34 \ili1 6. Jesunê woke ŋamuŋa aŋga Jerusalem to malac, taŋ gêc malac tau ŋagala naŋ 21:1–27:66 \ili1 7. Apômtau gêdi sa ma geoc tau lasê ŋamiŋ 28:1-20 \c 1 \s1 Jesu Kilisi nê ŋam \r (Luk 3:23-38) \p \v 1 Abraham latu Dawid nê latu Jesu Kilisi nê ŋam ŋabuku tonec. \p \v 2 Abraham kêka Isak lasê, Isak kêka Jakob lasê, Jakob kêka Juda to lasitêwai lasê, \v 3 Juda kêka Peres agêc Sera lasê, Tamar kêkôc êsêagêc, Peres kêka Hesron lasê, Hesron kêka Aram lasê, \v 4 Aram kêka Aminadab lasê, Aminadab kêka Nason lasê, Nason kêka Salmon lasê, \v 5 Salmon kêka Boas lasê, Rahab kêkôc eŋ, Boas kêka Obed lasê, Rut kêkôc eŋ, Obed kêka Isai lasê, Isai kêka kiŋ David lasê. \p \v 6 Dawid kêka Salomo lasê, Urianê awê kêkôc eŋ, \v 7 Salomo kêka Rehoboam lasê, Rehoboam kêka Abia lasê, Abia kêka Asa lasê, \v 8 Asa kêka Josapat lasê, Josapat kêka Joram lasê, Joram kêka Usia lasê, \v 9 Usia kêka Jotam lasê, Jotam kêka Ahas lasê, Ahas kêka Hesekia lasê, \v 10 Hesekia kêka Manase lasê, Manase kêka Amos lasê, Amos kêka Josia lasê, \v 11 Josia kêka Jekonia to lasitêwai lasê gêdêŋ taŋ sêŋgôŋ gamêŋ jaba Babel naŋ. \p \v 12 Sêŋgôŋ gamêŋ jaba Babel su acgom, go Jekonia kêka Sealtiel lasê, Sealtiel kêka Serubabel lasê, \v 13 Serubabel kêka Abiud lasê, Abiud kêka Eliakim lasê, Eliakim kêka Asor lasê, \v 14 Asor kêka Sadok lasê, Sadok kêka Akim lasê, Akim kêka Eliud lasê, \v 15 Eliud kêka Eleasar lasê, Eleasar kêka Matan lasê, Matan kêka Jakob lasê, \v 16 Jakob kêka Josep, taŋ gêjam Maria naŋ lasê, ma awê tau tonaŋ kêkôc Jesu, taŋ, sêsam eŋ sebe Kilisi naŋ. \p \v 17 Gôlôac samob tonaŋ ŋai aŋga Abrahamnê e gêdêŋ Dawid naŋ nêŋ ŋadênaŋ 14, ma aŋga Dawid e gêdêŋ sêŋgôŋ gamêŋ jaba Babel naŋ nêŋ ŋadênaŋ 14, ma gêdêŋ sêŋgôŋ gamêŋ jaba Babel e gêdêŋ Kilisi tau naŋ nêŋ ŋadênaŋ 14. \s1 Jesu kêtu ŋamalac \r (Luk 2:1-7) \p \v 18 Jesu Kilisi kêtu ŋamalac ŋalên tau tonec. Êsêac sê ênê tana Maria gêdêŋ Josep. Agêc sêmoa sêwiŋ tauŋ atom e sêlic awê tau taê aŋga Ŋalau Dabuŋ nê. \v 19 Ma ênê akweŋ Josep eŋ ŋac gêdêŋ gebe êŋgôm awê tau maja êsa atom, tec gebe êwi eŋ siŋ kelecgeŋ. \v 20 Taê gêjam biŋ tonaŋ gêmoa e Apômtaunê aŋela geoc tau lasê to gêsuŋ mê gêdêŋ eŋ ma kêsôm gebe “Dawidnê latu Josep, taêm dani taôm atom, ôkôc nêm awê Maria sa wacêŋgôŋ êwiŋ aôm, gebe eŋ taê aŋga Ŋalau Dabuŋ nê. \v 21 Eŋ oc êkôc latu teŋ, naŋ ôê ênê ŋaê gebe Jesu, gebe eŋ êsi nê lau su aŋga nêŋ sec to ênam êsêac kêsi.” \p \v 22 Biŋ samob tonaŋ ŋai ŋanô kêsa gebe Apômtaunê biŋ, taŋ kêkêŋ propete awasuŋ kêsôm lasê naŋ, êtu anô gebe \q1 \v 23 “Alic acgom, awêtakiŋ teŋ taê e êkôc latu teŋ, \q1 ma sê ênê ŋaê gebe Imanuel!” (tanam ôkwi gebe \q1 “Anôtô mêŋgêwiŋ aêac.”) \p \v 24 Josep gêc mê e mata gêlac ma gêgôm kêtôm Apômtaunê aŋela kêsakiŋ eŋ, tec jakêkôc nê awê sa mêŋgeŋgôŋ gêwiŋ eŋ, \v 25 ma gêjac jaê eŋ ŋapep e kêkôc latu su, ma gê ênê ŋaê gebe Jesu. \c 2 \s1 Lau mêtê aŋga oc ŋam \p \v 1 Jesu têna kêkôc eŋ aŋga Betlehem Judaiaŋa gêdêŋ kiŋ Herodo nê têm su, ma lau samuc nêŋ lau mêtê aŋga oc ŋam jasêô lasê Jerusalem \v 2 ma têtu kênac gebe “Judanêŋ kiŋ, ŋapale wakuc naŋ, gêmoa ondoc. Aêac alic ênê utitalata aŋga oc ŋam su, tec abe mêŋapôŋ aeŋduc êndêŋ eŋ.” \v 3 Kiŋ Herodo gêŋô e kêtakê ŋanô, ma lau Jerusalemŋa samob amboac tonaŋ. \v 4 Tec kêkalem launêŋ dabuŋsêga to biŋsutau samob sa jakêtu lêsu êsêac ŋapep gebe “Kilisi oc têna êkôc eŋ aŋga ondoc.” \v 5 Ma êsêac sêjô eŋ awa gebe “Aŋga Betlehem Judaiaŋa gebe propete keto amboac tonec gebe \q1 \v 6 ‘Aôm Betlehem gamêŋ Judaŋa, \q1 taŋ kôtu kasêga Judaŋa ŋamôkê sauŋ-sauŋma atom, \q1 gebe kasêga teŋ mêŋêsa aŋga aômnêm, \q1 taŋ ejop ŋoc lau Israel.’” \p \v 7 Herodo gêŋô su, go kêkalem lau mêtê kelecgeŋ gebe sêndêŋ eŋ sêna ma kêtu Iêsu noc utitalata mêŋgêô lasêŋa gêdêŋ êsêac. \v 8 Go kêkêŋ êsêac sêja Betlehem ma kêsôm gebe “Naatu kênac ŋapalê tau ansiŋ sugeŋ e embe atap eŋ sa, naŋgo mêŋasôm ŋawae êndêŋ aê gebe tauc wacjapôŋ ocduc amboac tonaŋ.” \v 9 Sêŋô kiŋnê biŋ su, go dêdi sêja. Ma utitalata, taŋ sêlic aŋga oc ŋam naŋ, kêsêlêŋ gêmuŋ êsêac e jakêkô gamêŋ, taŋ ŋapalê gêc naŋ ŋaô. \v 10 Sêlic utitalata tau e têntac ŋajam ma têtu samuc ŋanô. \v 11 Sêsô andu ŋalêlôm sêja e sêlic ŋapalê agêc têna Maria, tec sêu tauŋ ma sêpôŋ aeŋduc gêdêŋ eŋ, go sêŋa nêŋ talu ma sê awa gold to katêkwi ma lakisia ŋajam-ŋajam sa jasêkêŋ gêdêŋ eŋ. \p \v 12 Ma Anôtô kêkêŋ puc êsêac ŋa mê gebe sêmu sêndêŋ Herodo sêna atom, tec sêc sêsa intêna teŋ sêmu sêja nêŋ gamêŋ. \s1 Josep kêkôc nê gôlôac sa sêja Aiguptu \p \v 13 Êsêac sêc sêja su, go Apômtaunê aŋela geoc tau lasê gêdêŋ Josep ŋa mê ma kêsôm gebe “Ôndi sa ma ôkôc ŋapalê agêc têna sa aêc asap Aiguptu ana, naôŋgôŋ ônê jakêŋ biŋ aôm acgom, gebe Herodo kêtu kêka-kêka gebe ênac ŋapalê êndu.” \v 14 Tec Josep gêdi sêc kêkôc ŋapalê agêc têna sa gêdêŋ gêbêc, ma sêc sêsêp Aiguptu sêja. \v 15 Jasêmoa tonaŋ e Herodo gêmac êndu acgom, gebe biŋ taŋ Apômtau kêkêŋ propete kêsôm lasê gebe \q1 “Aê gamôêc ŋoc Latuc aŋga Aiguptu gêmêŋ” naŋ êtu anô. \s1 Herodo gêjac ŋapalê dedec êndu \p \v 16 Gêdêŋ taŋ Herodo kêjala gebe lau mêtê sêsau eŋ naŋ, eŋ têtac ŋandaŋ kapôêŋ ma kêjatu lau gebe sênac ŋapalê ŋac aŋga Betlehem to gamêŋ ŋamadiŋ, taŋ nêŋ jala tageŋ to luagêc naŋ, samob êndu kêtom ŋasawa, taŋ eŋ kêtu lêsu biŋ gêdêŋ lau mêtê naŋ. \v 17 Gêdêŋ tonaŋ biŋ, taŋ propete Jeremia kêsôm lasê naŋ, kêtu anô gebe \q1 \v 18 “Sêŋô aweŋ ŋaonda aŋga Rama, \q1 sêwakic to têtaŋ taŋiboa ŋanô, \q1 gebe Rahel kêtaŋ nê gôlôac, \q1 ma sêjam malô-malô eŋ e kêtôm atom, \q1 gebe sêjaŋagac.” \s1 Sêkôc ŋapalê Jesu aŋga Aiguptu gêmu gêmêŋ \p \v 19 Herodo gêmac êndu su acgom, go Apômtaunê aŋela geoc tau lasê gêdêŋ Josep aŋga Aiguptu ŋa mê \v 20 ma kêsôm gebe “Ôndi s ma ôkôc ŋapalê agêc têna sa amu ana gamêŋ Israel, gebe êsêac, taŋ sêgôm gêŋlêlôm sebe senseŋ ŋapalê naŋ, sêmac êndugac.” \v 21 Tec Josep gêdi sa, kêkôc ŋapalê agêc têna sa ma sêc sêja gamêŋ Israel. \v 22 Gêŋô Arkelaus kêtu kiŋ Judaiaŋa gêjô tama Herodo su ŋawae e kêtêc tau gebe êna tônê atom, tec gêc mê kêkêŋ puc eŋ ma gêc kêtaiŋ taugeŋ gêja gamêŋ Galilaiaŋa. \v 23 Jagêô laeê malac teŋ ŋaê Nasaret ma gêŋgôŋ tonaŋ gebe propetenêŋ biŋ êtu tôŋ gebe “Êsêac sêsam eŋ gebe ŋac Nasareneŋa.” \c 3 \s1 Ŋackêsagu Joaŋ gêjam mêtê \r (Mar 1:2-8; Luk 3:1-18; Joaŋ 1:19-28) \p \v 1 Gêdêŋ têm tonaŋ ŋackêsagu Joaŋ kêpoa lasê ma gêjam mêtê gêmoa gamêŋ sawa Judaiaŋa \v 2 ma kêsôm gebe “Anam taôm ôkwi gebe gamêŋ undambêŋa kêdabiŋgac.” \v 3 Ŋac tau tonaŋ, tec propete Jesaia kêsôm biŋ kêpi eŋ gebe \q1 “Ŋac teŋ gêmôêc awa tonec gêmoa gamêŋ sawa gebe \q1 ‘Amansaŋ gamêŋ Apômtau êsêlêŋŋŋa \q1 to amêtoc ênê intêna solop.’” \p \v 4 Joaŋ tau tonaŋ kêsô ŋakwê bôc kamele ŋaôlilu to kêjandiŋ ômbiŋkap bôc ŋaôlic gêc dambêpalê, ma geŋ wagô to lêp kêtu nê mo. \v 5 Gêmoa tonaŋ, go lau Jerusalem to Judaia samob ma gamêŋ Jordanŋa samob sêwê sêsa dêdêŋ eŋ sêja. \v 6 Êsêac seoc nêŋ sec lasê, go kêsagu êsêac aŋga bu Jordan. \p \v 7 Joaŋ gêlic Parisai to Sadukai nêŋ taêsam sêmêŋ gebe ênsaŋgu êsêac, tec kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Moac ŋalatu amac, asa gêwa sa gêdêŋ amac gebe awê Anôtônê têtac ŋandaŋ, taŋ oc mêŋêsa naŋ sa. \v 8 Asa nêm lêŋ êwa amac sa gebe ajam taôm ôkwi. \v 9 Taêm êka to asôm êndêŋ taôm gebe Abraham kêtu aêac tameŋi, nec atom. Aê jasôm êndêŋ amac gebe Anôtô kêtôm gebe êŋu poc tonec ŋai sa têtu Abrahamnê latui. \v 10 Ki ŋamata gêdêŋ kawakac tec gêc. Amboac tonaŋ ka samob, taŋ sêjam ŋanô ŋajam atom naŋ, oc êsap su ma êmbaliŋ êpi ja êna. \v 11 Aê tec kasagu amac ŋa bu anam taôm ôkwiŋa, ma ŋac, taŋ êndaŋguc aê naŋ, nê ŋaclai kêlêlêc aê su, ma aê katôm atom gebe jaŋgeŋ ênê atapa. Ŋac tonaŋ oc ênsaŋgu amac ŋa Ŋalau Dabuŋ to ja. \v 12 Eŋ lêma kêkam lala sekoloŋ gêŋŋa gebe êtiŋ gêŋ ŋapaôma ma ênac ŋanô sa êpi nê andu-gêŋŋanôŋa êna, go ŋapaôma êkêŋ êpi ja, taŋ êsa ŋapaŋ naŋ.” \s1 Joaŋ kêsagu Jesu aŋga Jordan \r (Mar 1:9-11; Luk 3:21-22) \p \v 13 Gêdêŋ tonaŋ tec Jesu aŋga Galilaia jagêô lasê Jordan gêdêŋ Joaŋ gebe ênsaŋgu eŋ. \v 14 Mago Joaŋ gêjac jao tau gebe “Aôm ônsaŋgu aê acgom, go ŋajam. Amboac ondoc gôdêŋ aê gômôêŋ.” \v 15 Tec Jesu gêjô eŋ awa gebe “Galoc ondecgeŋ gebe gêjac aêgêc ŋawae gebe daŋgôm biŋ, taŋ Anôtô kêjatu naŋ, ŋanô êsa.” Go Joaŋ kêkêŋ gêwiŋ eŋ. \v 16 Jesu gêliŋ saŋgu su, go gacgeŋ kêpi aŋga bu gêmêŋ, ma undambê gêŋa e gêlic Anôtônê Ŋalau amboac balôsi kêsêp maŋgêsac eŋ ŋaô. \v 17 Ma awa teŋ kêsa aŋga undambê gebe “Aêŋoc Latuc tau tonec, tec têtac gêwiŋ eŋ to galic eŋ ŋajam.” \c 4 \s1 Sadaŋ kêlêtôm Jesu \r (Mar 1:12-13; Luk 4:1-13) \p \v 1 Gêdêŋ tonaŋ Ŋalau Dabuŋ gêwê Jesu kêsa gamêŋ sawa gêja gebe Sadaŋ êlêtôm eŋ. \v 2 Ma Jesu gêjam dabuŋ mo geleŋŋa 40 ma gêbêcauc 40 e mo gêjô eŋ. \v 3 Go Sadaŋ jakêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aôm embe Anôtônê latu, go ôsôm poc tonec ŋai êtu mo.” \v 4 Ma Jesu gêjô eŋ awa gebe “Teto gêc gebe \q1 ‘Mo tageŋ êôc ŋamalac tôŋ atom, biŋ samob, taŋ kêsa Anôtô awa naŋ, tec gêôc eŋ tôŋ.’” \p \v 5 Go Sadaŋ kêkôc eŋ agêc sêpi malac dabuŋ sêja jaketoc eŋ kêkô lôm dabuŋ ŋasalôm ŋalami, \v 6 ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aôm embe Anôtônê Latu, go u taôm ôna gebe teto gêc gebe \q1 ‘Eŋ oc êsakiŋ nê aŋela êtu aômŋa mêŋêsip aôm ŋa lemeŋ, \q1 gebe ôndiŋ amkaiŋ êpi poc atom.’” \v 7 Tec Jesu gêjô eŋ awa gebe “Teto teŋ kêtiam gêwiŋ gebe \q1 ‘Ônsaê Apômtau aômnêm Anôtô atom.’” \v 8 Go Sadaŋ kêkôc eŋ agêc sêpi lôc baliŋ teŋ sêja jakêtôc gamêŋ nomŋa samob toŋawasi gêdêŋ eŋ \v 9 ma Kêsôm gebe “Aôm embe ôpôŋ amduc to oteŋ mec êndêŋ aê, oc jaliŋ gêŋ tonec ŋai samob su êndêŋ aôm êwac.” \v 10 Go Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Sadaŋ, ôkôc taôm sa ôêc ôna gebe teto gêc gebe \q1 ‘Ôpôŋ amduc êndêŋ Apômtau, aômnêm Anôtô, \q1 to ônam sakiŋ eŋ taugeŋ.’” \v 11 Go Sadaŋ gêwi eŋ siŋ, ma aŋela mêŋsêjam sakiŋ gêdêŋ eŋ. \s1 Jesu gêja Galilaia ma gêjac m nê kôm mêtêŋa \r (Mar 1:14-15; Luk 4:14-15) \p \v 12 Jesu gêŋô sêkôc Joaŋ tôŋ ŋawae su ma kêtaiŋ tau su gêja Galilaia. \v 13 Go gêwi Nasaret siŋ jagêŋgôŋ Kapanaum, taŋ gêc gamêŋ Sebulon to Naptali jabaŋ bugêjactoŋŋa, \v 14 gebe biŋ, taŋ propete Jesaia kêsôm naŋ, êtu anô gebe \q1 \v 15 “Gamêŋ Sebulon to gamêŋ Naptali, \q1 taŋ gêc kêkanôŋ bugêjactoŋ aŋga Jordan ŋamakeŋ ônêŋa naŋ, \q1 lau samuc nêŋ Galilaia. \q1 \v 16 Lau taŋ sêŋgôŋ gêsuŋbôm naŋ, sêlic ja kapôêŋ teŋgoc, \q1 ma êsêac, taŋ sêŋgôŋ gêmac ŋagamêŋ ŋakesec naŋ, nêŋ ja mêŋkêpigac.” \p \v 17 Gêdêŋ tonaŋ Jesu gêjam mêtê gêjac m gebe “Anam taôm ôkwi gebe gamêŋ undambêŋa kêdabiŋgac.” \s1 Jesu kêkalem lau iŋa aclê \r (Mar 1:16-20; Luk 5:1-11) \p \v 18 Jesu kêsêlêŋ gêmoa bugêjactoŋ Galilaiaŋa e gêlic ŋaclagêc lasi, Simon, taŋ sêsam eŋ gebe Petere naŋ, agêc lasi Andrea sêkêŋ wasaŋ sêmoa, gebe êsêagêc ŋac ulu iŋa. \v 19 Tec kêsôm gêdêŋ êsêagêc gebe “Andaŋguc aê ma oc jakêŋ amagêc alô ŋamalac.” \v 20 Tec gacgeŋ dedec nêŋ wasaŋ gêc ma têdaguc eŋ. \p \v 21 Gêwi gamêŋ tau siŋ ma kêsêlêŋ gêja e gêlic ŋac teŋ agêc lasi kêtiam, Sebedai latuagêc Jakobo agêc lasi Joaŋ, sêŋgôŋ waŋ sêwiŋ tameŋi Sebedai tau sêbênôc nêŋ wasaŋ sêmoa, go gêmôêc êsêagêc. \v 22 Tec gacgeŋ dedec waŋ totameŋigeŋ kêpoac ma têdaguc eŋ sêja. \s1 Jesu gêjam sakiŋ lau \r (Luk 6:17-19) \p \v 23 Go Jesu kêsêlêŋ gêjac laoc Galilaia ŋagamêŋ samob ma kêdôŋ êsêac aŋga nêŋ lôm to gêjam mêtê kapi ŋawae ŋajam Anôtônê gamêaŋŋa ma gêgôm launêŋ gêmac to ôliŋ ŋasec tokaiŋtokaiŋ ŋajam kêsa. \v 24 Ma ênê wae kêsa gêjam gamêŋ Suriaŋa samob auc, tec sejoŋ lau ŋasec samob dêdêŋ eŋ sêja, lau togêmac tokaiŋ-tokaiŋ ma toŋandaŋ ŋagêdô ma lau, taŋ ŋalau sec gêgôm êsêac to meloc kêtê êsêac ma ŋatêkwa kêtu goloŋ naŋ, ma gêgôm êsêac ôliŋ ŋajam kêsa samob. \v 25 Ma lau taêsam aŋga Galilaia to Malaclemeŋlu ma aŋga Jerusalem to Judaia ma Jordan ŋamakeŋ ônêŋa têdaguc eŋ. \c 5 \s1 Biŋ lôcŋa \p \v 1 Jesu gêlic lau taêsam, tec kêpi lôc teŋ e jagêŋgôŋ sic, ma nê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ sêja. \v 2 Go gêôc awa sa ma kêdôŋ êsêac to kêsôm gebe \s1 Jesu awa gêôc lau \r (Luk 6:20-23) \q1 \v 3 “Aê aoc êôc êsêac, naŋ sêpô lêna tauŋ kêtu mêtêŋa, \q1 gebe gamêŋ undambêŋa kêtu êsêacnêŋ. \q1 \v 4 Aê aoc êôc êsêac, naŋ ŋalêlôm ŋawapac, \q1 gebe Anôtô oc ênac êsêac têntac tôŋ. \q1 \v 5 Aê aoc êôc êsêac, naŋ nêŋ ŋalêlôm malô, \q1 gebe êsêac têtap gêŋ, taŋ Anôtô gêjac mata naŋ sa. \q1 \v 6 Aê aoc êôc êsêac, naŋ nêŋ êka \q2 ŋanô gebe sêeŋgôm biŋ, taŋ Anôtô \q2 kêjatu naŋ ŋanô êsa, \q1 gebe Anôtô oc êmoasiŋ êsêac. \q1 \v 7 Aê aoc êôc êsêac, naŋ taêŋ walô lau, \q1 gebe Anôtô oc taê walô êsêac. \q1 \v 8 Aê aoc êôc êsêac, naŋ nêŋ ŋalêlôm ŋawa, \q1 gebe oc sêlic Anôtô. \q1 \v 9 Aê aoc êôc êsêac, naŋ sê wama lau, \q1 gebe Anôtô oc êsam êsêac gebe latui. \q1 \v 10 Aê aoc êôc êsêac, naŋ ŋamalac \q2 êjanda êsêac kêtu sêgôm biŋ, \q2 taŋ Anôtô kêjatu naŋ, ŋanô kêsa, \q1 gebe gamêŋ undambêŋa kêtu êsêacnêŋ. \p \v 11 “Aê aoc êôc amac tec ŋamalac sêmbu to sêjanda amac ma sêŋgôliŋ biŋ ŋakaiŋ gwalêkiŋ êpi amac êtu aêŋa. \v 12 Têmtac ŋajam ma atu samuc, gebe nêm ŋagêjô kapôêŋ gêc undambê, gebe amac masigeŋ ma sêgôm propete laŋgwa amboac tonaŋ. \s1 Biŋ nom ŋagwêc to ŋajaŋa \r (Mar 9:50; Luk 14:34-35) \p \v 13 “Nom ŋagwêc amac. Gwêc embe ŋamakic ênaŋa, oc daŋgôm ŋamakic êsa êtiam amboac ondoc, kêtu secgac. Tambaliŋ siŋ ma lau sêka tôŋ. \p \v 14 “Nom ŋaja amac. Malac teŋ embe ênêc lôc, oc êsiŋ tau ôkwi êtôm atom. \v 15 Embe têtuŋ ja sa, go sêŋgênduc ŋa suc auc atom, tetoc êkô jakaiŋ ŋaô, go êpô lau samob, taŋ sêmoa andu ŋalêlôm naŋ. \v 16 Amboac tonaŋ nêm ja ŋawê êsa êpô ŋamalac, gebe sêlic amacnêm koleŋ ŋajam ma sêlambiŋ Tamemi undambêŋa. \s1 Biŋ kêpi biŋsu \p \v 17 “Taêm anam gebe aê gameŋ kêtu janseŋ Mosenê biŋsu to propetenêŋ biŋ samob suŋa atom. Gamêŋ kêtu janseŋ suŋa atom, kêtu jaŋgôm êtu tôŋŋa. \v 18 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Undambê to nom oc ênaŋa ma ŋatalô sepeŋ to sêmôêŋa ŋasauŋ teŋ oc ênaŋa aŋga Mosenê biŋsuŋa atom e samob êtu tôŋ acgom. \v 19 Amboac tonaŋ, ŋac teŋ embe êwi biŋsu tonaŋ ŋasauŋanô teŋ siŋ ma êndôŋ lau êtôm tonaŋ, oc sêsam eŋ gebe ŋapalê sauŋ ec teŋ aŋga gamêŋ undambêŋa. Ma ŋac teŋ embe êmansaŋ to êndôŋ biŋ tau, oc sêsam eŋ gebe ŋac kapôêŋ aŋga gamêŋ undambêŋa. \v 20 Gebe aê jasôm êndêŋ amac gebe amacnêm biŋgêdêŋ embe êlêlêc biŋsutau to Parisai nêŋ ŋêŋgeŋ atom, oc asô gamêŋ undambêŋa ana atom. \s1 Biŋ kêpi têntac ŋandaŋ \r (Luk 12:57-59) \p \v 21 “Amac aŋôgac gebe sêsôm gêdêŋ lau ŋanô gebe ‘Ônac ŋamalac êndu atom. Teŋ embe ênac ŋac teŋ êndu, oc sêmêtôc eŋ.’ \v 22 Mago aê jasôm êndêŋ amac gebe Ŋac teŋ embe têtac ŋandaŋ êndêŋ nê lasitêwainêŋ teŋ, oc sêmêtôc eŋ. Ma teŋ embe êsôm lasitêwainêŋ teŋ gebe ‘Majam gêbac,’ oc gôlôacnêŋ laumata sêmêtôc eŋ. Ma teŋ embe êsôm gebe, ‘Melocma gôbacgac,’ oc êsêp lamboam ŋakêlêndiŋ ŋaja êna. \v 23 Embe ôkêŋ nêm da êndêŋ altar êna ma taêm ênam taôm gebe agêc lasim nêm biŋ teŋ gêc, \v 24 go ondec nêm da ênêc altar ŋagala ma ôna agêc lasim amansaŋ biŋ êndêŋ taôm acgom, go ômu ôna ôkêŋ nêm da. \p \v 25 “Nêm soŋo-soŋo embe êkêŋ aôm ôndêŋ ŋac-mêtôcwaga, go ôtu palê êndêŋ eŋ sebeŋ êndêŋ taŋ asêlêŋ amoa intêna naŋ, gebe soŋo-soŋo êkêŋ aôm ôndêŋ mêtôcwaga atom. Moae mêtôcwaga êmasuc aôm ôndêŋ gejobwaga kapoacwalôŋa, go eŋ êmbaliŋ aôm ôsêp kapoacwalô ôna. \v 26 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ aôm gebe Oc ôsa aŋga tônê ômôêŋ atom e ônac nêm tôp samob êmbacnê acgom. \s1 Biŋ mockalŋoŋa \p \v 27 “Amac aŋôgac sêsôm gebe ‘Ôŋgôm gêŋ mockaiŋo to mockaiŋŋa atom.’ \v 28 Mago aê jasôm êndêŋ amac gebe Ŋac teŋ embe mata ê awê teŋ e têtac êkac eŋ, naŋ êŋgôm gêŋ mockaiŋŋa êndêŋ eŋ aŋga nê ŋalêlôm. \v 29 Matamanô anôŋa embe êtim aôm, naŋ ôkip sa ma ômbaliŋ siŋ. Ôlim ŋagêŋ teŋ ênaŋa acgom, gebe sêmbaliŋ aôm toôlim samucgeŋ ôsêp lamboam ŋakêlêndiŋ ôna atom. \v 30 Ma lêmam anôŋa embe êtim aôm, naŋ ôndim su ma ômbaliŋ siŋ. Ôlim ŋagêŋ teŋ ênaŋa acgom, gebe sêmbaliŋ aôm toôlim samucgeŋ ôsêp lamboam ŋakêIêndiŋ ôna atom. \s1 Biŋ sêndim sêmôcwalo êŋgicna \r (Mat 19:9; Mar 10:11-12; Luk 16:18) \p \v 31 “Êsêac sêsôm teŋ gebe ‘Ŋac teŋ embe êndim sêmôcwalô êŋgic, naŋ êkêŋ papia sêwi tauŋ siŋŋa êndêŋ awê.’ \v 32 Mago aê jasôm êndêŋ amac gebe Ŋac teŋ embe êndim sêmôcwalô êŋgic, go êŋgôm eŋ êtu awê mockaiŋoŋa. Embe awê tobiŋ, go tasôm atom. Ma teŋ embe ênam awê, taŋ sêwi siŋ su naŋ, oc êŋgôm gêŋ mockaiŋŋa. \s1 Biŋ tatôc lemeŋŋa \p \v 33 “Ma amac aŋô teŋ, taŋ sêsôm gêdêŋ lau ŋanô gebe ‘Ôtôc lêmam ônsau atom, ma ôŋgôm biŋ, taŋ kôtôc lêmam naŋ, ŋanô êsa êndêŋ Apômtau.’ \v 34 Mago aê jasôm êndêŋ amac gebe Atôc lemem atomanô, atôc êndêŋ undambê atom gebe Anôtônê lêpôŋ tônê, \v 35 ma atôc êndêŋ nom atom gebe ênê akaiŋ ŋalêpôŋ, to atôc êndêŋ Jerusalem atom gebe Kiŋ kapôêŋ tau nê malac. \v 36 Ma ôtôc lêmam êpi môkêmapac atom gebe aôm tonaŋ ôŋgôm môkêmlauŋ tageŋ êpô tau ôkwi êtu kwalam me êtu jec nec kôtôm atom. \v 37 Amacnêm biŋ amboac tonec acgom gebe ‘Aec’ to ‘Masi’. Embe asôm ŋalô êIêlêc tonec su, oc aŋga ŋac sec tau nê. \s1 Biŋ ŋagêjôŋa \r (Luk 6:29-30) \p \v 38 “Amac aŋôgac sêsôm gebe ‘Mataanô êjô mataanô ma luluŋ êjô luluŋ.’ \v 39 Mago aê jasôm êndêŋ amac gebe Anac jao taôm êndêŋ ŋamalac sec atom. Teŋ embe êtap aôm êsêp alimanô anôŋa, naŋ ôtôc ŋamakeŋ êndêŋ eŋ êwiŋ. \v 40 Ma ŋac teŋ embe taê ênam gebe êwê aôm ôndêŋ mêtôcwaga ôna êtu êkôc nêm ŋakwê ôlimŋa, naŋ ôkêŋ ŋaobo baliŋ êwiŋ. \v 41 Ma teŋ embe êkac aôm gebe ojoŋ ênê waba intêna ŋasawa tageŋ, naŋ ôsêlêŋ ŋasawa luagêc ôwiŋ eŋ. \v 42 Teŋ embe eteŋ gêŋ êndêŋ aôm, naŋ ôkêŋ, ma teŋ embe êkôc tôp aŋga aômnêm, naŋ ôkêŋ dêmôêm eŋ atom. \s1 Biŋ têntac gewiŋ ŋacjoŋa \r (Luk 6:27-28, 32-36) \p \v 43 “Amac aŋôgac sêsôm gebe, ‘Têmtac êwiŋ nêm lau wacbaŋ aôm ma têmtac endec nêm soŋo-soŋo.’ \v 44 Mago aê jasôm êndêŋ amac gebe Têmtac êwiŋ nêm soŋo-soŋo to ateŋ mec êtu êsêac, taŋ sêjanda amac naŋŋa, \v 45 ec atu Tamemi, taŋ gêŋgôŋ undambê naŋ, nê latui, gebe eŋ kêkêŋ nê oc kêpi kêpô lau sec to lau ŋajam, ma kêkêŋ nê kom gêjac lau gêdêŋ to lau keso. \v 46 Embe têmtac êwiŋ lau, taŋ têntac gêwiŋ amac naŋ, oc ŋanô amboac ondoc. Teloŋ sêgôm gêŋ tonaŋ amboac tonaŋgeŋ. \v 47 Ma embe awem ênac nêm lasitêwaigeŋ, go aŋgôm gêŋ ŋanô amboac ondoc. Lau samuc sêgôm gêŋ tonaŋ amboac tonaŋgeŋ. \v 48 Amboac tonaŋ anac dabin taôm ŋapep amboac Tamemi undambêŋa gêjac dabiŋ tau ŋapep. \c 6 \s1 Biŋ tamoasiŋ lauŋa \p \v 1 “Alic taôm gebe anam sakiŋ Anôtô êtu ŋamalac sêlic amacŋa atom. Embe aŋgôm êtu lau sêlic amacŋa, go atap ŋagêjô aŋga Tamemi, taŋ gêmoa undambê naŋ, nê sa atom. \p \v 2 “Amboac tonaŋ embe ômoasiŋ lau, naŋ ôkêŋ lau sênac dauc êtaŋ aôm atom amboac lau tetoc tauŋ saŋa sêgôm sêmoa lôm to malacluŋ gebe ŋamalac sêlambiŋ êsêac. Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Êsêac seso nêŋ ŋaôligac. \v 3 Mago aôm embe ômoasiŋ lau, naŋ ôŋgôm kelecgeŋ, lau teŋ sêŋô ŋawae atom, \v 4 gebe nêm moasiŋ êsiŋ tau ênêc lêlômgeŋ, go Tamam, taŋ gêlic gêŋ kêsêp lêlômgeŋ naŋ, êkêŋ ŋagêjô êndêŋ aôm. \s1 Biŋ tateŋ mecŋa \r (Luk 11:2-4) \p \v 5 “Ma embe ateŋ mec, naŋ atôm lau tetoc tauŋ saŋa atom, gebe êsêac têntac gêwiŋ gebe teteŋ mec sêkô lôm to intêna gêga tau ŋamala êtu têtôc tauŋ êndêŋ lau sêlic êsêacŋa. Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Êsêac seso nêŋ ŋaôligac. \v 6 Mago aôm embe oteŋ mec, naŋ ôsô nêm balêm ôna e naôlai katam auc, go oteŋ mec êndêŋ Tamam, taŋ gêmoa lêlôm, ma Tamam, taŋ gêlic gêŋ kêsêp lêlômgeŋ naŋ, êkêŋ ŋagêjô êndêŋ aôm. \p \v 7 “Embe ateŋ mec, naŋ ateŋ êtu biŋ ole amboac lau samuc atom. Êsêac tonaŋ seboc sêkôc ŋanô êtu nêŋ ŋalô gwalêkiŋŋa. \v 8 Atôm êsêac atom, gebe Tamemi kêjala gêŋ, taŋ gêjô amac ma abe ateŋ naŋ kwanaŋgeŋ. \v 9 Amboac tonaŋ ateŋ nêm mec amboac tonec gebe \q1 ‘Tamemai, taŋ gômoa undambê. \q1 Aômnêm ŋaê lau sênam dabuŋmaŋ. \q1 \v 10 Ômôêŋ ôtu Apômtau ôtôm gamêŋgeŋ. \q1 Aômnêm biŋ êtu tôŋ aŋga nom amboac aŋga undambê. \q1 \v 11 Ôkêŋ aêacma mo êtôm bêcgeŋŋa êndêŋ aêac êndêŋ oc tonec. \q1 \v 12 Nêm tôp, taŋ gêc aêac naŋ, ôsuc ôkwi amboac aêac asuc ma tôp ôkwi gêdêŋ tauŋ. \q1 \v 13 Ôwê aêac asa lêtôm atom. \q1 Ôjaŋgo aêac su aŋga gêŋ sec. \q1 (Aôm Apômtau, aôm ŋaniniŋ to ŋajaŋa \q1 ma ŋawê ŋatau laŋgwa teŋgeŋ. Biŋŋanô.)’ \m \v 14 Gebe amac embe asuc ŋamalacnêŋ biŋ ôkwi, go Tamemi undambêŋa êsuc amacnêm biŋ ôkwi amboac tonaŋ. \v 15 Ma embe asuc ŋamalacnêŋ biŋ ôkwi atom, go Tamemi êsuc amacnêm biŋ ôkwi atom amboac tonaŋgeŋ. \s1 Biŋ tanam dabuŋ moŋa \p \v 16 “Embe anam dabuŋ mo, naŋ aŋgôm laŋômanô bêlê-bêlê amboac lau tetoc tauŋ saŋa atom. Lau tonaŋ sêgôm laŋôŋanô taujala gebe têtêc tauŋ êndêŋ lau sêlic êsêac sêjam dabuŋ mo. Tec biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Êsêac seso nêŋ ŋaôligac. \v 17 Amboac tonaŋ aôm embe ônam dabuŋ mo, naŋ ôniŋ oso môkêmapac to Okwasiŋ laŋômanô, \v 18 gebe ôtôc taôm ôndêŋ lau sêllc aôm gôjam dabuŋ mo nec atom, mago Tamam, taŋ gêmoa lêlôm naŋ, oc êjala ma gêlic gêŋ kêsêp lêlômgeŋ, tec êkêŋ ŋagêjô êndêŋ aôm. \s1 Biŋ awa undambêŋa \r (Luk 12:33-34) \p \v 19 “Anac nêm awa sa aŋga nom atom, gebe buleseŋ to da enseŋ gêŋ tau su ma geŋgeŋtêna oc sêkwê ma sênam geŋgeŋ sa. \v 20 Anac nêm awa sa aŋga undambê acgom, gebe buleseŋ to da enseŋ su ma geŋgeŋtêna sêkwê ma sênam geŋgeŋ sa atom. \v 21 Gebe gamêŋ, taŋ nêm awa gêc naŋ, nêm ŋalêlôm oc êsap tôŋ amboac tonaŋgeŋ. \s1 Biŋ kêpi ôliŋ ŋaja \r (Luk 11:34-36) \p \v 22 “Matamanô kêtu ôlim ŋaja. Matamanô embe ŋajam, oc ŋawê ênam ôlim samucgeŋ auc. \v 23 Ma matamanô embe sec, oc ôlim samuc ŋakesec. Embe ŋawê, taŋ gêc nêm ŋalêlôm naŋ, ŋakesec êsa, go ŋakesec tau ênam sêga. \s1 Biŋ tanam sakiŋ Anôtô to awaŋa \r (Luk 16:13) \p \v 24 “Ŋac teŋ ênam sakiŋ ŋatau luagêc êŋgôm êtôm atom, eŋ oc têtac endec teŋ ma têtac êwiŋ teŋ me oc êsap teŋ tôŋ ma têtac êmbu teŋ. Amac amboac tonaŋ. Atôm gebe anam sakiŋ Anôtô to awa êpi tageŋ atom. \s1 Biŋ tapô sim taauŋ atomŋa \r (Luk 12:22-31) \p \v 25 “Tec aê jasôm êndêŋ amac gebe Apô sim taôm êtu aniŋ to anôm geŋ êôc amac tôŋ amoa matem jaliŋa atom to êtu ŋakwê ênsaŋ ôlimŋa atom. Amoa matem jali kêlêlêc mo ma ôlim kêlêlêc ŋakwê su. \v 26 Asala moc, naŋ sêmoa umboŋ ŋalabu. Êsêac tauŋ sêsê gêŋ to sejoŋ ma sêjac ŋanô sa kêpi andu atom, mago Tamemi undambêŋa gêlôm êsêac. Ma amac abe oc alêlêc moc tau atom me. \v 27 Amacnêm asa oc êpô sim tau êtu nê têm êmoa nomŋaŋa ma ênac têku ŋasawa tageŋ êwiŋ. \p \v 28 “Amac apô sim taôm ŋakwêŋa kêtu asageŋŋa. Asala mênamiŋ, taŋ kêpuc kêkô saleŋ naŋ, gêjam kôm to kêsac obo atom. \v 29 Mago jasôm êndêŋ amac gebe Salomonê gêŋ ŋawasi samob, taŋ kêkwa eŋ auc naŋ, ŋateŋ kêtôm gêŋ tonaŋ ŋai atomanô. \v 30 Mago Anôtô embe êkêŋ gêgwaŋ, taŋ galoc kêkô kôm ma bêbêc sêkêŋ êsa ja naŋ, ŋagêlôm êkwa auc, naŋ oc êkêŋ gêŋ êkwa amac auc êlêlêc atom me. Amac lau akêŋ gêwiŋ kwalecŋa. \v 31 Amboac tonaŋ apô sim taôm to asôm gebe ‘Taniŋ asageŋ’’ me ‘Tanôm asageŋ’ me ‘Tasô asageŋ’ naŋ atom. \v 32 Gêŋ samob tonaŋ ŋai lau samuc oc taêŋ êka. Mago Tamemi undambêŋa tec kêjala gebe apô lêna gêŋ samob tonaŋ ŋai. \v 33 Amboac tonaŋ ansom ênê gamêŋ to aŋgôm biŋ, taŋ eŋ kêjatu naŋ, êtu ŋamata acgom, go gêŋ samob tonaŋ ŋai êtu amacnêm êwiŋ. \v 34 Apô sim taôm êtu gêŋ eleŋ bêbêcŋa atom, gebe apô sim taôm gêŋŋa oc masi êndêŋ eleŋ bêbêc atom. Gêŋwapac kêlêti bêc samob auc kêtômgeŋ. \c 7 \s1 Biŋ tamêtôc lauŋa \r (Luk 6:37-38, 41-42) \p \v 1 “Amêtôc lau atom, go Anôtô êmêtôc amac atom. \v 2 Gebe Anôtô êmêtôc amac êtôm amac amêtôc lauŋa naŋ, to ênam dôŋ amac êtôm dôŋ, taŋ anam dôŋ lauŋa naŋ. \v 3 Asageŋ gôlic ka ŋasili, naŋ gêguŋ lasim mataanô ma ka ŋadambê, taŋ kêkô taôm matamanô naŋ, gôlio, sapu. \v 4 Ma amboac ondoc gobe ôsôm êndêŋ lasim gebe ‘Ondecgeŋ ma jambuc ŋasili aŋga matamanô sa.’ Mago ka ŋadambê kêko aôm taôm matamanô. \v 5 Aôm dansaŋtêna, ômbuc ka ŋadambê aŋga matamanô sa êmuŋ acgom e ŋawa êsa, go ômbuc ŋasili aŋga lasim mataanô sa. \p \v 6 “Akêŋ gêŋ dabuŋ êndêŋ kêam atom, oc sêkac tauŋ ôkwi ma sêŋac amac, to ambaliŋ nêm kêkôm, taŋ kêtu nêm awamata naŋ, êndêŋ bôc atom, oc sêka popoc. \s1 Ateŋ, ansom, amandi katam \r (Luk 11:9-13) \p \v 7 “Ateŋ gêŋ, go akôc ŋanô, ansom, go atap sa, amandi katam, go êlêc su êndêŋ amac. \v 8 Gebe ŋac, taŋ keteŋ gêŋ naŋ, êkôc ŋanô sa to ŋac, taŋ gesom naŋ, êtap sa. Ma ŋac, taŋ kêmadi katam naŋ, êlêc su êndêŋ eŋ. \v 9 Amacnêm asa, naŋ latu eteŋ mo ma êkêŋ poc êndêŋ eŋ, \v 10 me eteŋ i ma êkêŋ moac êndêŋ eŋ. \v 11 Amac lau sec, mago ajala akêŋ gên ŋajam êndêŋ nêm gôlôac ŋasec-ŋasec. Ma abe Tamemi, taŋ gêmoa umdambê naŋ, êkêŋ gêŋ ŋajam êndêŋ êsêac, taŋ teteŋ eŋ naŋ, êlêlêc su atom me. \v 12 Gêŋ samob, taŋ amac abe ŋamalac sêŋgôm êndêŋ amac naŋ, taôm aŋgôm êndêŋ êsêac, gebe Mosenê biŋsu to propetenêŋ biŋ ŋam tau tonec. \s1 Biŋ sacgêdô gasuc-gasucŋa \r (Luk 13:24) \p \v 13 “Asô sacgêdô gasuc-gasuc ana, gebe sacgêdô kapôêŋ to intêna kêsô gedec, taŋ gêwê lau sepeŋ sênaŋa tau naŋ, ma lau taêsam sêsa tonaŋ. \v 14 Ma sacgêdô gasuc-gasuc to intêna sauŋ, taŋ gêwê gêdêŋ gamêŋ daŋgoŋ mateŋ jaliŋa naŋ, ma lau, taŋ têtap intêna tonaŋ sa naŋ luagêcgeŋ. \s1 Tajala ka êndêŋ ŋaŋanô \r (Luk 6:43-44) \p \v 15 “Ajop taôm êndêŋ propete dansaŋ, gebe lau tonaŋ toŋakwê domba ŋaôlic dêndêŋ amac sêwac, mago nêŋ ŋalêlôm amboac kêam ŋaclai sêŋac gêŋ ŋawaô. \v 16 Ajala êsêac êndêŋ nêŋ lê geŋ. Aiŋ oc tajoŋ aŋga okêm atom, ma jambô aŋga locgôm atom. \v 17 Amboac tonaŋ ka ŋajam samob gêjam ŋanô ŋajamgeŋ, ka sec tec gêjam ŋanô sec. \v 18 Ka ŋajam oc êtôm gebe ênam ŋanô sec atom, ma ka sec oc êtôm gebe ênam ŋanô ŋajam atom. \v 19 Ka samob, taŋ ênam ŋanô ŋajam atom naŋ, oc sêsap su ma sêmbaliŋ êpi ja êna. \v 20 Amboac tonaŋ ajala êsêac êndêŋ nêŋ lêŋ ŋanô. \p \v 21 “Lau samob, taŋ sêsam aê gebe ‘Apômtau, Apômtau’ naŋ, oc sêsô gamêŋ undambêŋa sêna tomalageŋ atom, lau tageŋ, naŋ sêŋgôm Tamoc, taŋ gêmoa undambê naŋ, nê biŋ êtu tôŋ. \v 22 Êndêŋ bêc ônê lau taêsam oc sêsôm endeŋ aê gebe ‘Apômtau, Apômtau, aêac aoc biŋ lasê ajam aôm laŋôm to atiŋ ŋalau sec ajam aôm laŋôm ma agôm gêŋsêga gwalêki ŋ ajam aôm laŋôm, agôm atom me.’ \v 23 Mago aê oc jasôm êpi êsêac gebe ‘Kajala amac atomanô, secwaga, aêc su aŋga aêŋoc.’ \s1 Ŋac luagêc sêkwê andu \r (Luk 6:47-49) \p \v 24 “Lau, taŋ sêŋô aêŋoc biŋ tonec ma sêŋgôm ŋanô êsa naŋ, têtôm ŋac tokauc, taŋ kêsuŋ nê andu kêsêp poc. \v 25 Ma kom gêjac to bu gêc ma mu gêbuc ŋatêna jakêpi andu tau, mago kêku atom, gebe poc kêkapiŋ tôŋ. \v 26 Ma lau samob, taŋ sêŋô aêŋoc biŋ tonec ma sêŋgôm ŋanô êsa atom naŋ, têtôm ŋac meloc, taŋ kêsuŋ nê andu kêsêp gaŋac. \v 27 Ma kom gêjac to bu gêc ma mu gêbuc ŋatêna jakêpi andu tau e kêku sa jaguluŋ tageŋ.” \p \v 28 Jesu gêjac mata nê biŋ tonec ma lau samob têtakê kêtu ênê mêtêŋa, \v 29 gebe eŋ kêdôŋ êsêac kêtôm êsêacnêŋ biŋsutau atom, kêdôŋ êsêac kêtôm ŋac toŋaclai teŋ. \c 8 \s1 Jesu gêgôm ŋac tokamocbôm ôli kêtu selec \r (Mar 1:40-44; Luk 5:12-14) \p \v 1 Gêdêŋ Jesu gêmu kêsêp aŋga lôc naŋ, lau taêsam têdaguc eŋ. \v 2 Ma sêlic ŋac tokamocbôm teŋ mêŋkêpôŋ aduc gêdêŋ eŋ ma kêsôm gebe “Apômtau, embe têmtac êwiŋ, go ôŋgôm aê jatu selec.” \v 3 Tec Jesu kêmêtôc lêma jakêmoasac eŋ ma kêsôm gebe “Aê gabe ôtu selec.” Ma gacgeŋ ênê kamocbôm kêsêlô. \v 4 Go Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ôlic acgom, ôtu awê êndêŋ lau teŋ atom, naôtôc taôm êndêŋ dabuŋwaga ma ôkêŋ da êtôm Mose kêjatu gebe êwaka nêm biŋ sa êndêŋ êsêac.” \s1 Jesu gêgoôm kapitai Kapanaumŋa nê ŋacseŋom ôli ŋajam kêsa \r (Luk 7:1-10) \p \v 5 Go jagêô lasê Kapanaum ma kapitai teŋ gêdêŋ eŋ gêja jaketeŋ eŋ \v 6 ma kêsôm gebe “Apômtau, aêŋoc ŋacseŋom, tê gêc ŋatêkwa kêtu goloŋ ma ŋandaŋ secanô.” ’ \v 7 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aê gabe jawac jaŋgôm eŋ ôli ŋajam êsa.” \v 8 Ma kapitai gêjô eŋ awa gebe “Apômtau, aê galic tauc katôm gebe ôsô ŋoc andu ŋasalôm ŋalabu ôna atom, ôsôm ŋa awamgeŋ ma ŋoc ŋacseŋom ôli ŋajam êsa. \v 9 Gebe aê ŋac teŋ, taŋ kasô gôliŋwaga ŋagêdô ŋalabu ma siŋwaga sêsô aê ŋalabu. Embe jasôm êndêŋ ŋac teŋ gebe ‘Ôna,’ oc êna, ma êndêŋ ŋac teŋ gebe ‘Ômôêŋ,’ oc êmêŋ, ma êndêŋ ŋoc sakiŋwaga gebe ‘Ôŋgôm gêŋ tonac,’ oc êŋgôm.” \v 10 Jesu gêŋô e gêŋac lêma ma kêsôm gêdêŋ lau, taŋ têdaguc eŋ naŋ, gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Aê katap Israelnêŋ ŋac teŋ nê kêkêŋ gêwiŋ amboac tonaŋ sa atom. \v 11 Amboac taŋ jasôm êndêŋ amac gebe Lau taêsam aŋga oc kêpi to oc kêsêpŋa nasêwiŋ Abraham agêc Isak ma Jakob sêniŋ gêŋ sêŋgôŋ gamêŋ undambêŋa. \v 12 Ma gamêŋ tau ŋaawêlatu naŋ têtiŋ êsêac su sêsêp gêsuŋbôm, taŋ gêc dêmôêŋa naŋ sêna. Aŋga tônê lau oc têtaŋ ma luŋluŋ êkôsiŋ tau ŋano.” \v 13 Go Jesu kêsôm gêdêŋ kapitai gebe “Ôna, aômnêm biŋ ŋanô êsa êtôm kôkêŋ gêwiŋ.” Ma gêdêŋ ŋasawa tecenaŋgeŋ ŋacseŋom ôli ŋajam kêsa. \s1 Jesu gêgôm lau taêsam ôliŋ ŋajam kêsa \r (Mar 1:29-34; Luk 4:38-41) \p \v 14 Ma Jesu gêja Peterenê andu ma gêlic ênê lawao gêmac ôli ŋawajaô kapôêŋ gêc. \v 15 Tec kêmoasac eŋ lêma ma ŋandaŋ gêôŋ su, go gêdi sa mêŋgêjam sakiŋ eŋ. \p \v 16 Go ŋakêtula sejoŋ lau toŋalau sec gwalêkiŋ dêdêŋ Jesu sêja, jakêtiŋ ŋalau sec tonaŋ ŋa awageŋ, ma gêgôm lau togêmac samob ôliŋ ŋajam kêsa. \v 17 Eŋ gêgôm amboac tonaŋ, tec biŋ, taŋ propete Jesaia kêsôm naŋ, kêtu anô gebe \q1 “Eŋ gêôc aêacnêŋ gêmac to kêsip aêacnêŋ ŋandaŋ sa.” \s1 Biŋ tandaŋguc Jesuŋa \r (Luk 9:57-62) \p \v 18 Jesu gêlic lau taêsam sêgi eŋ auc, tec kêjatu gebe semboŋ eŋ êna ŋamakeŋ ônêŋa. \v 19 Go biŋsutau teŋ gêdêŋ eŋ gêja jakêsôm gebe “Mêtêmôkê, gamêŋ, taŋ aôm gobe ôna naŋ, aê oc jandaŋguc aôm.” \v 20 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Mojaŋ sê ic ma moc, taŋ sêmoa umboŋ ŋalabu naŋ, sêjam sac, mago Ŋamalacnê Latunê gamêŋ teŋ gebe endeŋ kwalim ênêcŋa gêc atom.” \v 21 Go ŋacseŋominêŋ ŋac teŋ kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Apômtau, ôlôc gebe jana jansuŋ tamoc acgom.” \v 22 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ôndaŋguc aê ma ŋacmatê sênsuŋ tauŋ nêŋ ŋacmatê.” \s1 Jesu kêsôm mu to ŋadembom kêtu malô \r (Mar 4:35-41; Luk 8:22-25) \p \v 23 Jesu kêpi waŋ ma nê ŋacseŋomi sêwiŋ eŋ sêja, \v 24 go mu gêbuc ŋatêna gêli bu sa e ŋadembom kêsalê waŋ auc, ma eŋ tau gêc bêc gêc. \v 25 Tec êsêac têtu gasuc jasêŋu eŋ ma sêsôm gebe “Apômtau, ônam aêac sa, oc dambac tanaŋa.” \v 26 Go eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amac atênêp kêtu ageŋŋa, akêŋ gêwiŋ kwalecgoc.” Go gêdi sa gec biŋ mu to ŋadembom, ma bênôŋ kêsêp e kêŋôma. \v 27 Tec ŋamalac sêŋac lemeŋ ma sêsôm gebe “Eŋ ŋac amboac ondoc tec mu to ŋadembom taŋeŋ wamu gêdêŋ eŋ nec.” \s1 Ŋac luagêc toŋalau sec aŋga Gadarene ôliŋ ŋajam kêsa \r (Mar 5:1-20; Luk 8:26-39) \p \v 28 Ma Jesu jakêsô lau Gadarene nêŋ gamêŋ aŋga ŋagêjactoŋ ŋamakeŋ ônêŋa. Tec ŋac luagêc toŋalau sec sêsa aŋga sêô jadêdac eŋ. Ŋaclagêc tau ŋaclai sec, tec lau têtêc tauŋ ma sêsa intêna tonaŋ atom. \v 29 Tec agêc têtôc eŋ êndu ma sêmôêc gebe “Anôtônê Latu, aêacnêŋ asageŋ ŋagêdô gêdêŋ tauŋ. Amboac ondoc, ŋanoc kêdabiŋ atom ma gômôêŋ gobe ôIênsu aêac.” \v 30 Bôcanô matu kapôêŋ teŋ seŋ gêŋ sêmoa ŋasawa ec baliŋ, \v 31 tec ŋalau sec tau teteŋ eŋ gebe “Embe ôtiŋ aêac, naŋ ôkêŋ aêac asêp bôc tomatu tônê ŋai ŋalêlôm ana.” \v 32 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Ana.” Tec sêsa jasêsêp bôc tonaŋ ŋalêlôm sêja ma bôc tau samob tomatugeŋ sêsabi aŋga sêlic guluŋ tageŋ jasêsêp bu sêjaŋa. \p \v 33 Go lau bôcŋa sêc jasêô lasê malac ma sêjac miŋ biŋ samob, taŋ kêtap ŋaclagêc toŋalau sec sa naŋ. \v 34 Go lau malac tonaŋŋa samob sêpuc Jesu t ŋtôŋ sêsa sêja e dêdac eŋ ma teteŋ eŋ gebe êwi êsêacnêŋ gamêŋ siŋ ma êc êna. \c 9 \s1 Jesu gêgôm ŋac ŋatêkwa ketu goloŋ ôli ŋajam kêsa \r (Mar 2:1-12; Luk 5:17-26) \p \v 1 Jesu kêpi waŋ teŋ ma gelom jakêsô nê malac. \v 2 Ma lau aŋga tonaŋ sêbalaŋ ŋac teŋ ŋatêkwa kêtu goloŋ gêsac sac gêdêŋ eŋ sêja. Jesu gêlic êsêac sêkêŋ gêwiŋ, tec kêsôm gêdêŋ ŋac ŋatêkwa kêtu goloŋ gebe “Latucenec, têmtac êpa su, gebe aê kasuc aômnêm sec ôkwi su.” \v 3 Ma biŋsutaunêŋ ŋagêdô sêsôm gêdêŋ tauŋgeŋ gebe “Ŋac tonec kêsôm biŋ alôbalôbgoc.” \v 4 Mago Jesu kêjala biŋ, taŋ êsêac taêŋ gêjam sêmoa naŋ, ma kêsôm gebe “Amboac ondoc, amac taêm gêjam biŋ sec gêc nêm ŋalêlôm. \v 5 Biŋ ondoc tasôm ŋagaô. Tasôm tonec gebe ‘Aê kasuc aômnêm sec ôkwi’ nec, me tasôm gebe ‘‘Ôndi sa ma ôsêlêŋ.’ \v 6 Ma aê gabe amac ajala gebe Ŋamalacnê Latu kêtu ŋatau aŋga nom gebe êsuc sec ôkwi aŋga nomŋa.” Go awa gêjac ŋac ŋatêkwa kêtu goloŋ gebe “Ôndi sa, ôc nêm mê sa ma ôêc ôna nêm andu.” \v 7 Tec ŋac tau gêdi sa ma gêc gêja nê andu. \v 8 Lau taêsam sêlic e têtakê ma sêlambiŋ Anôtô, gebe kêpuc ŋamalac tôŋ ŋa ŋaclai amboac tonaŋ. \s1 Jesu kêkalem Matai \r (Mar 2:13-17; Luk 5:27-32) \p \v 9 Ma Jesu gêdi aŋga tonaŋ ma gêlic ŋac teŋ gêŋgôŋ teloŋ maleŋ, nê ŋaê Matai. Tec kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ôndaŋguc aê.” Ma eŋ gêdi kêdaguc eŋ gêja. \p \v 10 Jesu geŋ gêŋ gêŋgôŋ andu tau, ma teloŋ to lau sec taêsam sêmêŋ sêŋgôŋ sêwiŋ Jesu to nê ŋacseŋomi. \v 11 Parisai sêlic ma sêsôm gêdêŋ ênê ŋacseŋomi gebe “Amboac ondoc, ma amacnêm mêtêmôkê geŋ gêŋ gêŋgôŋ gêwiŋ teloŋ to lau sec.” \v 12 Jesu gêŋô ma kêsôm gebe “Lau ôliŋ ŋajam sêpô lêna tauŋ kêtu doktaŋa atom, mago lau togêmac tec sêpô lêna. \v 13 Ana ma taêm ênam biŋ tonec ŋam acgom gebe ‘Aê gabe akêŋ da atom, gabe taêm walô taômgeŋ.’ Gebe aê gamêŋ gabe jakalem lau gêdêŋ atom, jakalem lau secgeŋ.” \s1 Biŋ tanam dabuŋ moŋa \r (Mar 2:18-22; Luk 5:33-39) \p \v 14 Gêdêŋ tonaŋ Joaŋnê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ jatêtu kênac eŋ gebe “Amboac ondoc, tec aêac to Parisai ajam dabuŋ mo, ma aômnêm ŋacseŋomi sêjam dabuŋ atom nec.” \v 15 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Lau embe sêniŋ awê ŋamoasiŋ ma ŋac-gebe-ênam-awêwaga êmoa êwiŋ êsêac, oc nêŋ ŋalêlôm ŋawapac me. Mago ŋabêc oc mêŋêsa ma sêkôc ŋac-gebe-ênam-awêwaga su aŋga êsêacnêŋ, naŋgo êsêac sênam dabuŋ mo. \p \v 16 “Ŋamalac teŋ ambênôc ŋakwê laŋgwa ŋa obo ŋatali wakuc atom, gebe ŋatali wakuc oc êôc ŋakwê êŋgic ma êkac kalalac e êtu sec samucgeŋ. \v 17 Ma ŋac teŋ êkêŋ wain wakuc êsêp bôc ŋaôlic laŋgwa atom. Embe êŋgôm, oc wain êôc ŋaôlic êpoa e êtaiŋ ênaŋa, ma naôlic tau Êtu sec. Wain wakuc sêkêŋ êsêp ŋaôlic wakuc acgom, go êmoasiŋ gên tau lulugeŋ.” \s1 Jairi latuo to awê, taŋ kêmoasac Jesunê ŋakwê naŋ \r (Mar 5:21-43; Luk 8:40-56) \p \v 18 Gêdêŋ taŋ Jesu kêsôm biŋ tonaŋ gêdêŋ êsêac gêmoa naŋ, Iômmôkê teŋ mêŋkêpôŋ aduc gêdêŋ eŋ ma kêsôm gebe “Aêŋoc latuco galoc gêmac êndu su. Mago ômôêŋmaŋ gebe ôkêŋ lêmam ênsac eŋ ma mata jali êsa.” \v 19 Tec Jesu gêdi ma tonê ŋacseŋomi têdaguc eŋ sêja. \p \v 20 Ma awê teŋ gêjam dec kêtôm Jala 12, naŋ kêtu gasuc mêŋkêkô eŋ dêmôêmu ma kêmoasac ênê ŋakwê ŋalêsô. \v 21 Awê tau kêsôm gêc taugeŋ gebe “Aê embe jamoasac ênê ŋakwêgeŋ, oc êŋgôm aê ôlic ŋajam êsa.” \v 22 Tec Jesu kêsa tau ôkwi jamata gê eŋ ma kêsôm gebe “Latucoenec, têmtac êpa su, kôkêŋ gêwiŋ tec gêgôm aôm ôlim ŋajam kêsa.” Ma gêdêŋ ŋasawa tecenaŋ awê tau ôli ŋajam kêsa. \p \v 23 Go Jesu gêja e gêô lasê Iômmôkênê andu ma gêlic lau sêju gasuc to sêgôm ŋaonda kapôêŋ, \v 24 tec kêsôm gebe “Aêc su, gebe ŋapalêo gêmac êndu atom, gêc bêcgeŋ tec gêc.” Ma êsêac sêômac eŋ. \v 25 Ma gêdêŋ sesoc lau sêsa sêja naŋ, Jesu kêsô gêja kêkam ŋapalêo gêdêŋ lêma ma eŋ gêdi sa. \v 26 Ma biŋ tau ŋawae kêsa kêtôm gamêŋ tonaŋ ŋai samob. \s1 Jesu gêgôm mateŋpec luagêc ŋajam kêsa \p \v 27 Jesu gêdi aŋga tonaŋ, ma mateŋpec luagêc têdaguc eŋ, naŋ sêmôêc kapôêŋ gebe “Dawidinê Latu, taêm walô aêagêc.” \v 28 Kêsô andu gêja, ma mateŋpec luagêc tonaŋ dêdêŋ eŋ sêja, tec Jesu kêtu kênac êsêagêc gebe “Amagêc akêŋ gêwiŋ gebe aê katôm gebe jaŋgôm gêŋ tonec me masi.” Agêc sêsôm gedeŋ eŋ gebe “Aec, Apômtau.” \v 29 Go kêmoasac êsêagêc mateŋanô ma kêsôm gebe “Nêm biŋ, taŋ akêŋ gêwiŋ naŋ, ŋanô êsa.” \v 30 Ma agêc mateŋanô kêpoa lasê. Go Jesu kêbaob êsêagêc gebe “Alic taôm gebe asôm êndêŋ lau teŋ sêŋô atom.” \v 31 Mago agêc sêsa sêja e sêgôm ênê wae kêsa kêtu tapa kêtôm gamêŋ tonaŋ ŋai samob. \s1 Jesu gêgôm awamê kêsôm biŋ lasê \p \v 32 Êsêac sêsa sêja ma lau sêkôc ŋac toŋalau awamê teŋ sêmêŋ. \v 33 Jesu kêtiŋ ŋalau sec tonaŋ kêsa gêja su, go awamê tau kêsôm biŋ lasê ma lau taêsam tonaŋ sêŋac lemeŋ ma sêsôm gebe “Aêac taiic gêŋ teŋ amboac tonec aŋga Israel atomanô.” \v 34 Ma Parisai sêsôm gebe “Eŋ kêtiŋ ŋalau sec ŋa ŋalau sec nêŋ kasêga.” \s1 Jesu taê walô lau \p \v 35 Ma Jesu gêjac laoc malac kapôêŋ to sauŋ samob gêja ma kêdôŋ êsêac aŋga nêŋ lôm togêjam mêtê kêpi ŋawae ŋajam Anôtônê gamêŋŋa ma gêgôm launêŋ gêmac to ôliŋ ŋasec samob ŋajam kêsa. \v 36 Eŋ gêlic êsêac lau taêsam ma taê walô êsêac, gebe sêpô lêna tauŋ to sêmoa jageo ŋanô amboac domba, naŋ nêŋ ŋacgejob masi. \v 37 Go eŋ kêsôm gadêŋ nê ŋacseŋomi gebe “Mo tau tec ŋanô kêsa samob, mago koleŋwaga tec luagêcgeŋ. \v 38 Amboac tonaŋ ateŋ êndêŋ mo tau ŋatau, gebe êkêŋ koleŋwaga nasênac nê gêŋ ŋanô sa.” \c 10 \s1 Jesu kêjaliŋ aposolo 12 sa \r (Mar 3:13-19; Luk 6:12-16) \p \v 1 Jesu gêmôêc nê ŋacseŋomi 12 dêdêŋ eŋ sêja ma kêkêŋ ŋaclai gêdêŋ êsêac gebe têtiŋ ŋalau ŋatêmui to sêŋgôm gêmac to ôliŋ ŋasec samob ŋajam êsaŋa. \v 2 Êsêac aposolo 12 tau nêŋ ŋaê tonec Ŋac ŋamataŋa Simon, taŋ sêsam eŋ gebe Petere naŋ, agêc lasi Andrea ma Sebedai latuagêc Jakobo agêc lasi Joaŋ, \v 3 Pilip agêc Batolomai, Tom agêc teloŋ Matai, Alpai latu Jakobo agêc Tadai, \v 4 Simon Kanaanŋa agêc Juda Isariot, taŋ geoc eŋ lasê. \s1 Jesu kêkêŋ ŋacseŋomi 12 kêtu kôm misionŋa \r (Mar 6:7-13; Luk 9:1-6) \p \v 5 Lau 12 tonaŋ Jesu kêsakiŋ êsêac to gêjac biŋsu êsêac gebe “Asa lau samuc nêŋ intêna atom to asa lau Samaria nêŋ malac atom, \v 6 andêŋ lau Israel nêŋ domba gêbômgeŋ ana. \v 7 Asêlêŋ naanam mêtê to asôm gebe ‘Gamêŋ undambêŋa kêdabiŋgac.’ \v 8 Aŋgôm gêmac ôliŋ ŋajam êsa, aŋu ŋacmatê dêndi sa, aŋgôm kamocbôm têtu selec, atiŋ ŋalau sec su sêna. Amac akôc ŋaômageŋ, tec akêŋ ŋaômageŋ. \v 9 Gold to silber ma mone sauŋ ŋagêdô êsêp nêm ômbiŋkap ŋaatali atom. \v 10 Ambic atali amoa intêna atom, akôc ŋakwê luagêc atom, akôc atapa atom ma aôc tôc atom, gebe koleŋ tau ŋanô oc êlôm koleŋwaga. \p \v 11 “Embe asa malac kapôêŋ to sauŋ ana, go atu kênac ŋac, taŋ sêlic eŋ jagêdêŋ aŋga malac tau ma naaŋgôŋ awiŋ eŋ e andi êtiam. \v 12 Ma embe api andu tau ana, go awem ênac lau acgom. \v 13 Ma embe lau gêdêŋ, go amacnêm biŋmalô êpi êsêac. Mago embe lau gêdêŋ atom, go nêm biŋmalô êmu wacêpi amac taôm. \v 14 Ma embe sêkôc amac sa atom to sêkêŋ taŋeŋ nêm biŋ atom, naŋ awi andu to malac tau siŋ e andôŋ ŋakekop aŋga emkaiŋ su. \v 15 Biŋ ŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Êndêŋ bêc sêmêtôc biŋŋa Sodom to Gomora oc sêŋgôŋ naeo êtôm malac tonaŋ atom. \s1 Jesunê lau sêôc ŋandaŋ \r (Mar 13:9-13; Luk 21:12-27) \p \v 16 “Alic acgom, aê jasakiŋ amac amboac domba asêp kêam sec ŋalêlôm ana. Amboac tonaŋ aŋgôm nêm gêŋ tokauc atôm moac ma malô-malô amboac balôsi. \v 17 Ajop taôm êndêŋ ŋamalac, gebe oc sêkêŋ amac andêŋ mêtôcwaga ana ma si amac aŋga êsêacnêŋ lôm, \v 18 ma sêwê amac andêŋ gôliŋwaga to kiŋ ana êtu aêŋa gebe awa biŋ sa ŋaŋêŋgeŋ êndêŋ êsêac to lau samuc. \v 19 Êndêŋ taŋ sêkôc amac ana naŋ, apô sim taôm êtu leŋ to biŋ asômŋa atom, gebe êndêŋ noc tau biŋ asômŋa tau ênsuŋ tau êndêŋ amac êwac. \v 20 Gebe amac taôm asôm biŋ atom, Tameminê Ŋalau êôc amac awem sa. \p \v 21 “Têwa êkêŋ lasi êndêŋ siŋ ma tama êkêŋ latu ma ŋapalêo to ŋac sêli tauŋ sa êndêŋ teneŋi to tameŋi ma sênsuŋ êsêac e siŋ enseŋ êsêac su. \v 22 Ma lau samob têntac endec amac êtu ŋoc ŋaêŋa. Mago ŋac, taŋ êôc gêŋwapac totêtac êpa sugeŋ e ŋatêku êsu naŋ, Anôtô ênam eŋ kêsi. \v 23 Embe sêjanda amac aŋga malac teŋ, naŋ aêc ana teŋ. Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Amac oc anam kôm êpi Israelnêŋ malac samob tomalageŋ atom, ma Ŋamalacnê Latu êmêŋ. \p \v 24 “Kwapuc oc êlêlêc kwalam laŋgwa, ma sakiŋwaga oc êlêlêc nê ŋatau atom. \v 25 Kwapuc êtôm nê kwalam laŋgwa, ma sakiŋwaga êtôm nê ŋatau, go êtôm. Embe sêsam gôlôac teŋ nêŋ ŋatau gebe Belsebul, oc sêsam ŋaê sec êpi ênê lau amboac tonaŋgeŋ. \s1 Aêac tatêc asa \r (Luk 12:2-7) \p \v 26 “Amboac tonaŋ atêc ŋamalac atom. Gêŋ samob, taŋ sêsaŋ auc naŋ, oc êtu awê, ma biŋ samob, taŋ gêc lêlômgeŋ naŋ, oc êsa awê. \v 27 Biŋ taŋ jasôm êndêŋ amac kesecgeŋ naŋ, asôm êtu awê, ma biŋ taŋ aŋô êsêp taŋemsuŋ naŋ, anam mêtê êpi akô salôm ŋaô. \v 28 Ma atêc êsêac, taŋ sênac ôlimgeŋ êndu, mago sênac katôm êndu têtôm atom naŋ atom. Mago atêc Anôtô, taŋ kêtôm gebe enseŋ ôlim to katôm sêsêp lamboam ŋakêlêndiŋ sênaŋa naŋ. \v 29 Kêliŋkeieŋ luagêc, naŋ ŋaôli sauŋ ec teŋ. Mago ŋateŋ êu tau êsêp nom atom e Tamemi êlôc sa acgom. \v 30 Ŋac tau tonaŋ kêsa amac môkêmlauŋ sa tomalageŋ. \v 31 Tec atêc taôm atom gebe amac alêlêc kêliŋkeleŋ taêsam su. \s1 Tasom Killsi lase êndêŋ ŋamalac \r (Luk 12:8-9) \p \v 32 “Ŋac teŋ embe êsôm aê lasê êndêŋ ŋamalac, oc jasôm eŋ lasê êndêŋ Tamoc, taŋ gêŋgôŋ undambê naŋ, amboac tonaŋ. \v 33 Ma ŋac teŋ embe ênsê aê auc êndêŋ ŋamalac, oc jansa eŋ auc êndêŋ Tamoc, taŋ gêŋgôŋ undambê naŋ, amboac tonaŋ. \s1 Biŋmalô masi, siŋgeŋ \r (Luk 12:51-53; 14:26-27) \p \v 34 “Taêm ênam tonec gebe aê gamêŋ gabe jakêŋ biŋmalô ênêc nom nec atom. Aê gamêŋ gabe jakêŋ biŋmalô atom, gamêŋ gabe jakêŋ siŋ. \v 35 Aê gamêŋ gabe jawa ŋamalac êkôc, latu agêc tama, ma latuo agêc têna, ma lawao wakuc agêc lawao laŋgwa. \v 36 Ma lau gôlôac m teŋŋa têtu ŋacjo êndêŋ tauŋ andêŋ-êndêŋgeŋ. \p \v 37 “Ŋac teŋ embe têtac êwiŋ tama me têna êlêlêc aê su, oc êwê kaiŋ aê atom. Ma teŋ embe têtac êwiŋ latu me latuo êlêlêc aê su, oc êwê kaiŋ aê atom. \v 38 Ma ŋac teŋ embe êôc nê kakesotau êndaŋguc aê atom, oc êwê kaiŋ aê atom. \v 39 Ŋac teŋ embe taê ênam gebe êmoa mata jali, oc êmac êndu. Ma ŋac teŋ embe êmac êndu êtu aêŋa, oc êŋgôŋ mata jali. \s1 Biŋ tatap ŋagêjô saŋa \r (Mar 9:41) \p \v 40 “Ŋac teŋ embe êkôc amac sa, oc êkôc aê sa, ma teŋ embe êkôc aê sa, oc êkôc ŋac, taŋ kêsakiŋ aê gamêŋ naŋ sa. \v 41 Ŋac teŋ embe êkôc propete teŋ sa êtu eŋ propeteŋa, naŋ ocgo êkôc ŋagêjô êtôm propete êkôc, ma teŋ embe êkôc ŋac gêdêŋ teŋ sa êtu eŋ ŋac gêdêŋŋa, naŋ ocgo êkôc ŋagêjô êtôm ŋac gêdêŋ êkôc. \v 42 Ma teŋ embe êkêŋ bu ŋaluc laclu teŋ êndêŋ lau ŋaôma tonec ŋai nêŋ teŋ ênôm êtu eŋ aêŋoc ŋacseŋomŋa, naŋ jasôm biŋŋanôgeŋ êndêŋ amac gebe ŋagêjô ŋajam eso eŋ atomanô.” \f + \fr 10:42 \ft Sanda n ae teŋ, taŋ gêwa sa gebe eŋ kêtu ŋalau \f* sêc samob nê ŋatau. Sandaŋnê ŋaê teŋ, taŋ gêwa sa gebe eŋ kêtu ŋalau sec samob nêŋ ŋatau. \c 11 \p \v 1 Jesu kêdôŋ nê ŋacseŋomi 12 su, go gêdi aŋga tonaŋ gêja gebe naêndôŋ to ênam mêtê lau êtôm nêŋ malacgeŋ. \s1 Ŋackêsagu Joaŋ kêkêŋ lau dêdeŋ Jesu sêja \r (Luk 7:18-30) \p \v 2 Joaŋ gêŋgôŋ kapoacwalô e gêŋô Kilisinê koleŋ ŋawae, tec kêsakiŋ nê ŋacseŋ omi ŋagêdô \v 3 jatêtu kênac eŋ gebe “Aôm ŋac tau, taŋ sêsôm sebe êmêŋŋa naŋ, me aêac ansaê ŋac teŋ acgom.” \v 4 Tec Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Ana ma anac miŋ gêŋ, taŋ aŋô to alic naŋ, êndêŋ Joaŋ \v 5 gebe mateŋpec sêlic gamêŋ kêtiam to magiŋ kêsu sêsêIêŋ, kamocbôm têtu selec to taŋeŋsuŋbic sêŋô biŋ, ŋacmatê dêdi sa to lau sêsôm ŋawae ŋajam lasê gêdêŋ lau ŋalêlôm sawa. \v 6 Ma aê aoc êôc êsêac, naŋ têntac lulu kêtu aêŋa atom naŋ.” \p \v 7 Êsêac sêc sêja acgom, go Jesu gêôc awa sa ma kêsôm biŋ gêdêŋ lau totoŋ-totoŋ tau kêpi Joaŋ gebe “Amac asa gamêŋ sawa aja abe al ic asageŋ. Abe alic sôbolec teŋ mu gêôc jakêsêp mêŋkêsêp me. \v 8 Aja abe alic asageŋ. Abe alic ŋac teŋ kêsô ŋakwê palê-palê me. Alic acgom, lau, taŋ sêsô ŋakwê palê-palê naŋ, sêŋgôŋ kiŋgeŋ nêŋ andu. \v 9 Asa aja kêtu ageŋŋa. Abe alic propete teŋ me. Aec, aê jasôm êndêŋ amac gebe ŋac tau kêlêlêc propete su, \v 10 gebe ŋac tau tec teto biŋ kêpi eŋ gebe \q1 ‘Ôlic acgom, aê jasakiŋ ŋoc ŋacjaeŋ êmuŋ aôm naêmansaŋ nêm intêna, taŋ gêc aôm laŋômnêmŋa naŋ.’ \m Anôtônê biŋ tau tonaŋ. \v 11 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Lau samob, taŋ lauo sêkôc êsêac naŋ, nêŋ teŋ kêlêlêc ŋackêsagu Joaŋ atom. Mago ŋac sauŋ, taŋ sêsam eŋ kêtu ŋamu aŋga gamêŋ undambêŋa naŋ, kêlêlêc eŋ su. \v 12 Gêdêŋ taŋ ŋackêsagu Joaŋ kêpoa lasê e mêŋgêdêŋ galoc nec Anôtô gêu gamêŋ undambêŋa lasê, ma lau, taŋ sêjac tênêp naŋ, oc sêjaŋgo su. \v 13 Gebe propete samob to Mosenê biŋsu seoc biŋ lasê e gêdêŋ Joaŋ \v 14 ma amac embe taêm ênam gebe akôc sa, go akêŋ êwiŋ gebe Joaŋ eŋ Elia, taŋ sêsôm gebe êmêŋ naŋ. \v 15 Ŋac teŋ nê taŋasuŋ embe ênêc, naŋ êŋômaŋ. \p \v 16 “Aê janam dôŋ lau têm tonecŋa êpi asageŋ. Êsêac têtôm ŋapalê, taŋ sêmoa malacluŋ ma sêmôêc gêdêŋ tauŋ gebe \v 17 ‘Aêac ajac oŋ, mago amac atê wê atom. Aêac ataŋ taŋiboa, mago amac ataŋ awiŋ atom.’ \v 18 Joaŋ gêmêŋ e geŋ to gênôm gêŋ atom, ma lau sêsôm sebe ‘Ŋalau sec teŋ gêgôm eŋ.’ \v 19 Ŋamalacnê Latu mêŋgeŋ to gênôm gêŋ ma mêŋac sêsôm teŋ gebe ‘Alic eŋ lasamtêna to gênôm wain anaboa, teloŋ to lau sec nêŋ teŋ eŋgoc.’ Mago Anôtônê mêtê tokauc gêjam ŋanô kêwaka tau sa.” \s1 Jesu geŋ oliŋ malac, taŋ sêkêŋ gêwiŋ atom naŋ \r (Luk 10:13-15) \p \v 20 Go Jesu gêôc awa sa ma geŋ oliŋ malac, taŋ sêlic ênê gêŋtalô taêsam naŋ, gebe sêjam tauŋ ôkwi atom gebe \v 21 “Ojae Korasinma, ojae Betsaidama, gêŋtalô taŋ gagôm aŋga amacnêm naŋ, embe jaŋgôm aŋga Turu to Sidon nêŋ, oc sênam tauŋ ôkwi wanêcgeŋ su ma sêsô talu sa to sênac tauŋ auc. \v 22 Amboac tonaŋ jasôm êndêŋ amac gebe Êndêŋ bêc Anôtô êmêtôc ŋamalacnêŋ biŋŋa eŋ taê walô lau Turu to Sidon êlêlêc amac su. \v 23 Ma aôm Kapanaum gobe sêsuŋ aôm sa e ŋatêpôê nadiŋgeŋ undambê me. Aôm oc u taôm ôsêp lamboam ôna. Gêŋtalô taŋ kêsa aômnêm gamêŋ naŋ, embe êsa Sodom oc ênêc e mêŋêndêŋ tonec. \v 24 Amboac tonaŋ jasôm êndêŋ amac gebe êndêŋ bêc Anôtô êmêtôc ŋamalacnêŋ biŋŋa eŋ taê walô lau Sodom êlêlêc amac su.” \s1 Andêŋ aê amêŋ ma alêwaŋ taôm \r (Luk 10:21-22) \p \v 25 Gêdêŋ ŋasawa tonaŋ Jesu gêôc awa sa ma kêsôm gebe “Tamoc, undambê to nom Ŋatau, aê jalambiŋ aôm gebe gôsa biŋ tônê ŋai auc gêdêŋ lau mêtê to lau tokauc ma goc lasê gêdêŋ ŋapalê dedec. \v 26 Tamoc, biŋŋanô, aôm gôlic ŋajam amboac tonaŋ, tec gôgôm nêm gêŋ. \p \v 27 “Tamoc kêkêŋ gêŋ samob gêdêŋ aê, ma ŋac teŋ kêjala Latu atom, Tama taugeŋ. Ma Tama, naŋ ŋac teŋ kêjala eŋ atom, Latu taugeŋ to lau, taŋ Latu gebe eoc lasê êndêŋ êsêac. \p \v 28 “Amac samob, taŋ aŋgôŋ jageo to aôc wapac amoa naŋ, andêŋ aê amêŋ, go janam amac awem su. \v 29 Aôc ta ambalaŋ ŋoc wabaŋa e jatu nêm kêdôŋwaga gebe ŋoc ŋalêlôm malô to katoc tauc sa atom, ec atap malem alêwaŋ taômŋa sa. \v 30 Gebe ŋoc tê ŋagaô to ŋoc waba ŋawapac atom.” \c 12 \s1 Ŋacseŋomi sesolop polom ŋanô gêdêŋ sabat \r (Mar 2:23-28; Luk 6:1-5) \p \v 1 Gêdêŋ ŋasawa tonaŋ Jesu kêsêlêŋ gêmoa kôm polomŋa ŋalêlôm gêdêŋ sabat. Mo gêjô ênê ŋacseŋomi ma êsêac sesolop polom ŋanô mêŋseŋ. \v 2 Parisai sêlic e sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gôlicgac me, nêm ŋacseŋomi sêgôm gêŋ, taŋ sêjac jao gebe daŋgôm êndêŋ sabat atom.” \v 3 Tec eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Biŋ taŋ Dawid to nê lau sêgôm gêdêŋ mo gêjô êsêac naŋ, asam atom me. \v 4 Eŋ kêsô Anôtônê andu jageŋ polom, taŋ sêkêŋ gêdêŋ Anôtô kêtu da ma sêjac jao gebe êsêac sêniŋ atom, lau dabuŋwaga tauŋgeŋ. \v 5 Ma biŋ, taŋ gêc Mosenê biŋsu naŋ, gebe gêdêŋ sabat samob dabuŋwaga sêjac sabat popoc aŋga lôm dabuŋ, mago sêwê ŋakaiŋ atom naŋ asam atom me. \v 6 Aê jasôm êndêŋ amac gebe Gêŋ taŋ kêlêlêc lôm dabuŋ su naŋ, tau tonec. \v 7 Embe ajala biŋ tonec gebe ‘Aê gabe akêŋ da atom, gabe taêm walô laugeŋ,’ oc ambu lau, tec nêŋ biŋ masi nec atom, \v 8 gebe Ŋamalacnê Latu kêtu sabat ŋatau.” \s1 Jesu gêgôm lêma kêtu goloŋ ŋajam kêsa \r (Mar 3:1-6; Luk 6:6-11) \p \v 9 Go Jesu gêdi aŋga tonaŋ gêja e kêsô êsêacnêŋ lôm. \v 10 Ma ŋamalac teŋ lêma kêtu goloŋ gêmoa tonaŋ. Ma lau ŋagêdô sêmoa, taŋ sebe sêŋgôliŋ biŋ êpi eŋ, tec têtu kênac eŋ gebe “Embe daŋgôm lau ôliŋ ŋajam êsa êndêŋ sabat, oc êtôm me masi.” \v 11 Tec eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amacnêm asa embe nê domba teŋ êmoa ma êu tau êsêp sê êndêŋ sabat, oc naê sa atom me. \v 12 Op, ŋamalac kêlêlêc domba su ŋêŋgeŋ. Tec tatôm gebe tamoasiŋ lau êndêŋ sabat.” \v 13 Go kêsôm gêdêŋ ŋac tau gebe “Ômêtôc lêmam.” Tec kêmêtôc lêma e ŋajam kêsa kêtiam kêtôm ŋamakeŋ. \v 14 Ma Parisai sêsa sêkic ênê biŋ gebe senseŋ eŋ. \s1 Sakiŋwaga taŋ Anôtô kêjaliŋ sa naŋ \p \v 15 Jesu kêjala biŋ tonec, tec kêtaiŋ tau su aŋga gamêŋ tonaŋ, ma lau taêsam têdaguc eŋ, ma gêgôm êsêac samob ôliŋ ŋajam kêsa. \v 16 Go kêbaob êsêac ŋajaŋa gebe sêsôm eŋ lasê atom, \v 17 gebe biŋ, taŋ propete Jesaia kêsôm naŋ, êtu tôŋ gebe \q1 \v 18 “Alic acgom, aêŋoc sakiŋwaga, taŋ \q2 kajaliŋ sa \q1 to ŋoc ŋac têtac gêwiŋ eŋŋa, taŋ \q2 gallic eŋ ŋajam naŋ, \q1 oc jakêŋ ŋoc Ŋalau êpi eŋ \q1 ma êsôm bêc jamêtôc biŋŋa lasê \q2 êndêŋ lau samuc. \q1 \v 19 Eŋ oc ênam wambaŋ to êmôec \q2 atom, \q1 ma teŋ êŋô eŋ awa aŋga malacluŋ \q2 atom. \q1 \v 20 Siŋ taŋ gêjac bic naŋ, eŋ oc \q2 êmandôm su atom, \q1 ma daweŋ gasilana naŋ, eŋ oc êsi \q2 êmac atom, \q1 êŋgôm êmoa e êwê biŋgêdêŋ êku \q2 ŋaŋacjo tulu, \q1 \v 21 ma lau samuc sêkêŋ mateŋ ênê \q2 ŋaê.” \s1 Jesu ma Belsebul \r (Mar 3:20-30; Luk 11:14-23) \p \v 22 Gêdêŋ tonaŋ sêkôc ŋac teŋ toŋalau sec, naŋ matapec to awamê, dêdêŋ Jesu sêja. Ma Jesu gêgôm eŋ ôli ŋajam kêsa e awamê kêsôm biŋ lasê to gêlic gamêŋ. \v 23 Ma lau samob sê taêŋ ma sêsôm gebe “Ŋac tonec oc Dawidnê Latu me.” \v 24 Parisai sêŋô, tec sêsôm gebe “Ŋac tônê kêtiŋ ŋalau sec ŋa ŋalau sec nêŋ kasêga Belsebul.” \v 25 Jesu kêjala biŋ, taŋ êsêac taêŋ gêjam naŋ, ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Gamêŋ teŋ embe êwa tau êkôc, go êtu gasaŋ ma malac me gôlôac teŋ embe sêwa tauŋ êkôc, oc sêmoa atom. \v 26 Ma embe Sadaŋ êtiŋ Sadaŋ, go êwa tau êkôc. Ma ênê gamêŋ ênêc amboac ondoc. \v 27 Ma aê embe jatiŋ ŋalau sec ŋa Belsebul, go amac latômi têtiŋ ŋa asa. Kêtu tonaŋŋa êsêac tauŋ ocgo sêmêtôc amac. \v 28 Mago aê embe jatiŋ ŋalau sec ŋa Anôtônê Ŋalau, go êwa sa gebe Anôtnê gôliŋ wacêpi amac. \p \v 29 “Me ŋac teŋ êsô ŋac ŋajaŋa teŋ nê andu naêjaŋgo ênê waba su amboac ondoc. Eŋ ênsô ŋac ŋajaŋa tau tôŋ êmuŋ acgom, go êjaŋgo ênê waba. \p \v 30 “Ŋac teŋ embe êwiŋ aê atom, oc enseŋ aê, ma ŋac teŋ embe ejoŋ ŋanô êwiŋ aê atom, oc êtê saliŋ-saliŋ. \v 31 Kêtu tonaŋŋa aê jasôm êndêŋ amac gebe Ŋamalacnêŋ sec to biŋ alôb-alôb samob Anôtô oc êsuc ôkwi, tageŋ biŋ alôb-alôb êpi Ŋalau Dabuŋ, tec Anôtô êsuc ôkwi atom. \v 32 Ma teŋ embe ênam saic biŋ êndêŋ Ŋamalacnê Latu, tec Anôtô oc êsuc ôkwi, mago teŋ embe ênam saic biŋ êndêŋ Ŋalau Dabuŋ, naŋ Anôtô oc êsuc ôkwi êndêŋ têm tonec to ônêŋa atomanô. \s1 Biŋ kaŋanôŋa \r (Luk 6:43-45) \p \v 33 “Embe asê ka ŋajam, oc ênam ŋanô ŋajam, ma embe asê ka sec, oc ênam ŋanô sec. Gebe ka tajala gêdêŋ ŋanôgeŋ. \v 34 Moac ŋalatu amac. Amac secgoc, tec asôm biŋ ŋajam amboac ondoc. Gêŋ taŋ geIôc gêc nêm ŋalêlôm naŋ, mêŋkêsa awemsuŋ. \v 35 Ŋamalac ŋajam oc êtaiŋ gêŋ ŋajam sa aŋga nê awa ŋajam, taŋ gêc nê ŋalêlôm, ma ŋamalac sec oc êtaiŋ gêŋ sec sa aŋga nê awa sec. \p \v 36 “Aê jasôm êndêŋ amac gebe Êndêŋ bêc mêtôcŋa ŋamalac sêwa biŋ agwaagwa samob, taŋ sêsôm naŋ, ŋam sa. \v 37 Awamsuŋ ŋabiŋ oc ênam aôm kêsi, ma awamsuŋ ŋabiŋ oc êtiŋ aôm su.” \s1 Lau sec sêjatu geŋtalô \r (Mar 8:11-12; Luk 11:29-32) \p \v 38 Go biŋsutau to Parisai nêŋ ŋagêdô sêjô Jesu awa gebe “Mêtêmôkê, aêac abe alic aôm ôŋgôm gêŋtalô teŋ.” \v 39 Tec eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Lau sec to mockaiŋŋa sêjatu gêŋtalô, mago gêŋtalô teŋ oc êndêŋ êsêac atom, gêŋtalô propete Jonaŋa tageŋ. \v 40 Jona gêmoa gêŋsêga têtaclêlôm kêtôm geleŋŋa têlêac ma gêbêcauc têlêac, ma Ŋamalacnê Latu oc amboac tonaŋgeŋ. Eŋ ômoa nom ŋalêlôm êtôm eleŋŋa têlêac ma êmbêcauc têlêac. \v 41 Êndêŋ noc mêtôcŋa ŋacwaga Niniweŋa oc sêndi sa sêwiŋ lau tônê ma sêmêtôc êsêac, gebe Jona gêjam mêtê êsêac, tec sêjam tauŋ ôkwi. Ma alic acgom, teŋ kêlêlêc Jona su tec gêmoa. \v 42 Êndêŋ noc mêtôcŋa kwin aŋga mula-mŋa oc êndi sa êwiŋ lau tônê ma êmêtôc êsêac, gebe eŋ aŋga nom ŋamadiŋ, mago gêmêŋ gebe êŋô Salomonê mêtê. Ma alicgac, teŋ kêlêlêc Salomo su tec gêmoa. \s1 Ŋalau sec gêmu gêja nê gamêŋ laŋgwa kêtiam \r (Luk 11:24-26) \p \v 43 “Ŋalau ŋatêmui embe êsa aŋga ŋamalac teŋ nê, oc eo êmoa gamêŋ kwalam ma ensom gamêŋ êlêwaŋ tauŋa e êtap sa atom. \v 44 Go êsôm gebe ‘Aê jamu jana ŋoc andu, taŋ kasa gamêŋ naŋ êtiam.’ Ma embe naêô lasê, oc alic andu tau sawa ma sêkajo sa to sêgêlôŋ. \v 45 Go naêkôc ŋalau 7, taŋ nêŋ sec kêlêlêc ênê su naŋ, sêwiŋ eŋ sêsô naseŋgôŋ. Go ŋamalac tonaŋ êmoa naeo ŋanô êlêlêc gêmuŋŋa su. Ma lau sec tônê ŋai amboac tonaŋgeŋ.” \s1 Jesu têna ma lasiio to ŋac \r (Mar 3:31-35; Luk 8:19-21) \p \v 46 Eŋ kêsôm biŋ gêdêŋ lau gêmoa ma têna to lasii mêŋsêkô dêmôêŋa sebe sêsôm biŋ êndêŋ eŋ. \v 47 Tec ŋac teŋ kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gôlicgac me, tênam to lasimi tec mêŋsêkô dêmôêŋa sebe sêsôm biŋ êndêŋ aôm.” \v 48 Mago Jesu gêjô ŋac, taŋ kêsôm biŋ gêdêŋ eŋ naŋ, awa gebe “Tinoc asa ma lasici asa lau.” \v 49 Ma kêmêtôc lêma jakêtôc nê ŋacseŋomi ma kêsôm gebe “Alic acgom, aê tinoc to lasici tau tonec. \v 50 Lau taŋ sêmasaŋ Tamoc, taŋ gêŋgôŋ undambê naŋ nê biŋ naŋ, go têtu lasicio to ŋac ma tinoc.” \f + \fr 12:50 \ft Sadaŋnê ŋaê teŋ. Alic Mat 10:25\f* \c 13 \s1 Biŋgôliŋ ŋac kêpalip ŋ awêŋa \r (Mar 4:1-9; Luk 8:4-8) \p \v 1 Bêc tonaŋgeŋ ma Jesu aŋga andu kêsa jagêŋgôŋ ambêô. \v 2 Lau topom-topom sêkac sa sêgi eŋ auc, tec kêpi waŋ teŋ jagêŋgôŋ ma lau samob sêkô bau. \v 3 Ma gêjac miŋ biŋ taêsam gêdêŋ êsêac gêjam kêtu biŋgôliŋgeŋ ma kêsôm gebe \p “Alic acgom, ŋac kêpalip ŋawêŋa teŋ kêsa gêja gebe êpalip ŋawê. \v 4 Kêpalip gêmoa e ŋagêdô kêsêp intêna, tec moc mêŋseŋ su. \v 5 Ŋawê ŋagêdô kêsêp poclêlôm naŋ nom kapôêŋ gêc atom. Tec kêpoa sebeŋgeŋ gebe kêsêp nomlêIôm gêja atom, \v 6 e oc kêpi ma kêsêgô e kêtu masê gebe ŋawakac keseleŋ kêsêp gêja atom. \v 7 Ma ŋagêdô kêsêp êcmôkê ma êc kêpoa e gejoŋ êndu. \v 8 Ma ŋagêdô kêsêp nom ŋajam, tec gêjam ŋanô. Teŋ gêjam 100, ma teŋ 60, ma teŋ 30. \v 9 Ŋac teŋ nê taŋasuŋ embe ênêc, naŋ êŋô.” \s1 Biŋgôliŋ tau ŋam \r (Mar 4:10-12; Luk 8:9-10) \p \v 10 Ŋacseŋomi dêdêŋ Jesu jasêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Amboac ondoc tec gôjam kêtu biŋgôliŋgeŋ gêdêŋ êsêac nec.” \v 11 Ma eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Amac atap kauc sa, tec ajala gamêŋ undambêŋa ŋabiŋ ŋalêlômŋa, mago êsêac têtap sa atom. \v 12 Ŋac taŋ nê gêŋ gêc naŋ, êtap ŋagêdô sa naêwiŋ e êlêlêc su. Mago ŋac, taŋ nê gêŋ masi naŋ, sêkôc ŋakêsu, taŋ gêc eŋŋa naŋ, su amboac tonaŋgeŋ. \v 13 Êsêac sêlic gêŋ e amboac sêlic atom to seŋo biŋ e amboac sêŋô atom ma nêŋ kauc kêsa atom, tec gajam kêtu biŋgôliŋgeŋ gêdêŋ êsêac. \v 14 Ma Jesaianê biŋdêm, taŋ geoc lasê naŋ, kêtu tôŋ kêpi êsêac gebe \q1 ‘Taŋemsuŋ oc aŋô, mago oc nêm \q2 kauc êsa atom. \q1 Matemanô oc alic, mago oc ajala \q2 atom. \q1 \v 15 Lau tonaŋ nêŋ ŋalêlôm ŋadani to \q2 taŋeŋsuŋ gêôc auc ma mateŋ gêmôb. \q1 Mago embe amboac tonaŋ atom, \q1 go sêlic gêŋ to taŋeŋsuŋ sêŋô \q2 biŋ ma nêŋ ŋalêlôm sêjala mêtê \q1 to sênam tauŋ ôkwi ma aê janam \q1 êsêac sa.’ \m \v 16 Aê aoc aôc amac matamanô gebe alic gêŋ ma amac taŋemsuŋ gebe aŋô biŋ. \v 17 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Propete to lau gêdêŋ gwalêkiŋ sêkêŋ mateŋ gebe sêlic gêŋ, tec amac alic nec, mago sêlic atom to sêŋô biŋ, tec amac aŋô nec, mago sêŋô atom. \s1 Jesu gêwa biŋ gôliŋ ŋac kêpalip ŋawêŋa ŋam sa \r (Mar 4:13-20; Luk 8:11-15) \p \v 18 “Amboac tonaŋ aŋô biŋgôliŋ ŋac kêpalip ŋawêŋa tau ŋam acgom. \v 19 Lau embe sêŋô gamêŋ undambêŋa ŋabiŋ ma sêjala atom, naŋ têtôm ŋawê, taŋ kêpalip kêsêp intêna naŋ. Ŋac sec tau naêjaŋgo biŋ, taŋ kêpalip kêsêp nêŋ ŋalêlôm naŋ su. \v 20 Ma ônaŋ kêpalip kêsêp poc kêtôm lau, taŋ sêŋô biŋ ma gacgeŋ sêkôc sa totêntac ŋajamgeŋ. \v 21 Mago nêŋ ŋawakac jagêjam atom, êsêac lau daiŋdaiŋ. Embe gêŋ wapac êtap êsêac sa ma sêjanda êsêac êtu mêtêŋa, oc gacgeŋ sêwi siŋ. \v 22 Ma ônaŋ kêpalip kêsêp êcmôkê kêtôm lau, taŋ sêŋô biŋ ma gêŋlêlôm-lêlôm nomŋa to lêtôm awêŋa ejoŋ biŋ tau êndu ma sênam ŋanô atom. \v 23 Ma ônaŋ kêpalip kêsêp nom ŋajam kêtôm lau, taŋ sêŋô biŋ e sêjala ma sêjam ŋanô, teŋ gêjam 100, teŋ gêjam 60 ma teŋ 30.” \s1 Biŋgôliŋ waôŋŋa \p \v 24 Go Jesu kêkêŋ biŋgôliŋ tau ŋateŋ gêdêŋ êsêac ma kêsôm gebe “Tanam dôŋ gamêŋ undambêŋa êpi ŋac, taŋ kêpalip ŋawê ŋajam kêsêp nê kôm. \v 25 Ma gêdêŋ taŋ lau sêc bêc sêc naŋ, ênê soŋo-soŋo mêŋkêpalip waôŋ ŋawê gêsac padi ŋaô ma gêc gêja. \v 26 Ŋawê gêlêc e jagêuc acgom, go têtap waôŋ sa kêpi gêwiŋ. \v 27 Tec ŋataunê sakiŋwaga mêŋsêsôm gêdêŋ eŋ gebe ‘Apômtau, aôm oc kôpalip ŋawê ŋajamgeŋ kêsêp nêm kôm me. Ma waôŋ tec aŋga ondoc mêŋkêsa.’ \v 28 Eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe ‘Gêŋ tonaŋ ŋacjo teŋ gêgôm.’ Ma sakiŋwaga sêsôm gêdêŋ eŋ gebe ‘Aôm gobe aêac naajo sa me masi.’ \v 29 Ma eŋ kêsôm gebe ‘Masi, gebe amac embe ajo waôŋ, oc ambuc padi sa êwiŋ. \v 30 Andec, lulugeŋ têtu kapôêŋ sêsêlip tauŋgeŋ sêkô e êndêŋ têm sêsêpŋa acgom. Ma êndêŋ noc sêsêpŋa aê jasôm êndêŋ sêsapwaga gebe Ajoŋ waôŋ tau sa êmuŋ mêŋanac lagic sa naja êniŋ su. Mago gêŋ taniŋŋa tau anac sa êpi aêŋoc andu gêŋ ŋanôŋa êna.’” \s1 Biŋgôliŋ gêmêc ŋawêŋa \r (Mar 4:31-32; Luk 13:18-19) \p \v 31 Go kêkêŋ biŋgôliŋ tau ŋateŋ gêdêŋ êsêac ma kêsôm gebe “Gamêŋ undambêŋa kêtôm gêmêc ŋawê ŋamalac teŋ kêkôc jakêsê kêsêp nê kôm. \v 32 Gêŋ tau talic ŋasec-ŋasec kêtôm gêŋ ŋagêdô ŋamatu atom ma êpi acgom, go êIêlêc gêŋ tolauŋ ŋagêdô su e naêtu ka, ma moc umboŋ ŋalabuŋa mêŋsênam sac sêŋgôŋ ŋalaka.” \s1 Biŋgôliŋ jistŋa \r (Luk 13:20-21) \p \v 33 Ma kêsôm biŋgôliŋ tau ŋateŋ gêdêŋ êsêac gebe “Gamêŋ undambêŋa kêtôm jist, awê teŋ kêkôc mêŋkêgaluŋ gêwiŋ polom kêsêp suc têlêac e gêjam aucgeŋ.” \s1 Jesu kêsôm biŋ kêtu biŋôliŋ ŋamŋa \r (Mar 4:33-34) \p \v 34 Biŋ samob tonaŋ Jesu gêjam kêtu biŋgôliŋgeŋ gêdêŋ lau ma kêsôm biŋ teŋ gêc awê atom, kêsôm kêtu biŋgôliŋgeŋ, \v 35 gebe propetenê biŋdêm tonec êtu tôŋ gebe \q1 “Aê gabe jaŋa aoc êtu biŋgôliŋŋa, \q1 aê gabe jaôŋ biŋ sa, taŋ kêsiŋ tau \q2 gêc lêlôm gêdêŋ Anôtô kêkêŋ nom \q2 e mêŋgêdêŋ galoc.” \p Jesu gêwa biŋgôliŋ waôŋŋa sa \p \v 36 Go kêkêŋ lau tonaŋ sêja ma kêsô andu gêja. Ma nê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ jasêsôm gebe “Ôwa biŋ waôŋ kêsêp kômŋa naŋ ŋam sa êndêŋ aêac acgom.” \v 37 Tec eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Ŋac, taŋ kêpalip ŋawê ŋajam naŋ, Ŋamalacnê Latu. \v 38 Kôm kêtôm nom, ma ŋawê ŋajam kêtôm gamêŋ undambêŋa tau ŋaawêlatu, go waôŋ kêtôm ŋac sec nê latui. \v 39 Ma ŋacjo, taŋ kêpalip waôŋ naŋ Sadaŋ. Noc sêsêpŋa kêtôm nom ŋabêc ŋamuŋa. Ma sêsapwaga tau aŋela. \v 40 Kêtôm sejoŋ waôŋ nasêmboa êpi ja êna, ma êndêŋ bêc ŋamuŋa oc sêŋgôm amboac tonaŋ. \v 41 Ŋamalacnê Latu êkêŋ nê aŋela sêna sejoŋ lau kalomtêna to secwaga samob aŋga ênê gamêŋ sa, \v 42 ma sêmbaliŋ êsêac sêsêp gamêŋ, taŋ ja ŋawaô kêlakoc sêna, natêtaŋ ma luŋluŋ êkôsiŋ tau. \v 43 Ma lau gêdêŋ nêŋ ŋawê êpoa lasê amboac oc aŋga Tameŋinê gamêŋ. Ŋac teŋ nê taŋasuŋ embe ênêc, naŋ êŋômaŋ. \s1 Biŋgôliŋ awa gêc kômŋa \p \v 44 “Gamêŋ undambêŋa kêtôm awa, taŋ ŋac teŋ kêsiŋ ôkwi gêc kôm e ŋac teŋ kêtap sa ma kêsuŋ auc kêtiam ma totêtac ŋajamgeŋ gêja, jakêkêŋ nê gêŋ samob lau sêjam ôli, go jagêjam ôli kôm tau. \s1 Biŋgôliŋ kêkômŋa \p \v 45 “Ma teŋ gêwiŋ gebe Gamêŋ undambêŋa kêtôm ŋac-kêtulu-gêŋwaga teŋ gesom kêkôm ŋajam-ŋajam gêmoa \v 46 e kêtap kêkôm mata êjam teŋ sa, go gêja ma kêkêŋ nê gêŋ samob lau sêjam ôli, go jagêjam ôli gêŋ tau. \s1 Biŋgôliŋ wasaŋŋa \p \v 47 “Ma teŋ gêwiŋ gebe Gamêŋ undambêŋa kêtôm wasaŋ, taŋ sêkêŋ kêsêp gwêc ma gêŋ tokaiŋ-tokaiŋ sêwê \v 48 e toŋoma, go sê sa kêpi bau gêja jasêŋgôŋ sic ma sêjaliŋ i ŋajamgeŋ sa kêsêp laclu, ma sec naŋ sêbaliŋ siŋ. \v 49 Êndêŋ nom ŋabêc ŋamuŋa naŋ, oc amboac tonaŋgeŋ. Aŋela oc sêsa sêmêŋ ma sêjaliŋ lau sec aŋga lau gêdêŋ nêŋ sa \v 50 ma sêmbaliŋ êsêac sêsêp gamêŋ ja ŋawaô kêlakocŋa sêna. Aŋga tônê oc têtaŋ ma luŋluŋ êkôsiŋ tau. \s1 Awa wakuc to laŋgwa \p \v 51 “Amacnêm kauc kêsa kêpi biŋ samob tonaŋ ŋai me masi.” Ma êsêac sêlôc sebe “Aec.” \v 52 Tec eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Kêtu tonaŋŋa biŋsutau samob, taŋ sêŋô biŋ gamêŋ undambêŋa katu tôŋ naŋ, têtôm andu ŋatau teŋ, naŋ gê nê gêŋ wakuc to laŋgwa sa aŋga nê awa ŋalêlôm.” \s1 Jesunê lau têtiŋ eŋ aŋga Nasaret \r (Mar 6:1-6; Luk 4:16-30) \p \v 53 Jesu gêjac mata biŋgôliŋ tonaŋ ŋai su, go gêdi sa aŋga tonaŋ. \v 54 Jagêô lasê nê malacmôkê ma kêdôŋ êsêac gêmoa nêŋ lôm e têtakê ŋanô ma sêsôm gebe “Ŋac tonec kêkôc kauc to gêŋtalô nec aŋga ondoc. \v 55 Eŋ tonec kamunda latu me masi. Sêsam eŋ têna sebe Maria me. Ma lasii Jakobo agêc Josep ma Simon agêc Juda me. \v 56 Ma luio samob sêmoa sêwiŋ aêac atom me. Ma eŋ kêkôc gêŋ samob tônê ŋai aŋga ondoc.” \v 57 Ma têtu môsi eŋ. Tec Jesu kasôm gêdêŋ êsêac gebe “Lau gamêŋ teŋ tetoc propete teŋ sa kwalec atom, tau nê malacmôkê to nê laugeŋ tec sêmbu eŋ.” \v 58 Ma eŋ gêgom gêŋtalô taêsam aŋga tonaŋ atom gebe sêkêŋ gêwiŋ atom. \f + \fr 13:58 \ft Bômbôm embe sêpac naŋ polom, go sêkêŋ gên tau \f* êsêp ewin gebe polom esuŋ êtu kapôêŋ. Jist ŋaŋaclai ênam polom samucgeŋ auc. \c 14 \s1 Ŋackêsagu Joaŋ gêmac endu \r (Mar 6:14-29; Luk 9:7-9) \p \v 1 Gêdêŋ têm tonaŋ kiŋ Herodo gêŋô Jesu ŋawae \v 2 ma kêsôm gêdêŋ nê sakiŋwaga gebe “Eŋ tonec ŋackêsagu Joaŋ. Eŋ gêdi sa aŋga ŋacmatênêŋ, tec ŋaclai kêpoa kêpi eŋ.” \p \v 3 Gebe Herodo kêjatu gebe sêkôc Joaŋ tôŋ ma sênsô eŋ tôŋ nasêkêŋ eŋ êŋgôŋ kapoacwalô kêtu têwa Pilip nê awê Herodiaŋa, \v 4 gebe Joaŋ kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gôjam awê tonaŋ tec keso.” \v 5 Ma têtac kêkac Herodo gebe ênac eŋ êndu, mago kêtêc lau gebe sêlic Joaŋ kêtôm propete. \p \v 6 Gêdêŋ taŋ Herodo taê gêjam nê bêc têna kêkôc eŋŋa naŋ, Herodia latuo jakêtê wê gêmoa êsêac to nê ŋacleŋ ŋalêlôm. Herodo gêlic e têtac ŋajam kêsa, \v 7 tec kêtôc lêma ma kêsôm gebe “Gêŋ taŋ oteŋ naŋ, oc jakêŋ êndêŋ aôm.” \v 8 Ma têna kêsôm biŋ kêsêp latuo têtac, tec kêsôm gebe “Ôkêŋ ŋackêsagu Joaŋ môkêapac êsêp laclu teŋ êndêŋ aê aŋga tonec.” \v 9 Kiŋnê ŋalêlôm ŋawapac kêsa, tageŋ kêtu kêtôc lêma ŋacleŋ sêlic suŋa, tec kêjatu gebe sêkêŋ, \v 10 ma kêsakiŋ jadêdim Joaŋ gêsutêkwa gêŋgic aŋga kapoacwalô. \v 11 Ma sêkêŋ môkêapac kêsêp laclu teŋ mêŋsêkêŋ gêdêŋ ŋapalêo, ma kêkôc gêdêŋ têna gêja. \v 12 Ma Joaŋnê ŋacseŋomi mêŋsêkôc ênê ŋawêIêlaŋ su jasêsuŋ ma jasêsôm ŋawae gêdêŋ Jesu. \s1 Jesu gêlôm lau 5,000 \r (Mar 6:30-44; Luk 9:10-17; Joaŋ 6:1-14) \p \v 13 Jesu gêŋô Joaŋ gêmac êŋdu ŋawae e kêtaiŋ tau su aŋga gamêŋ tonaŋ jakêpi waŋ ma gêja gebe êmoa nê ŋasawa teŋ tauŋa. Ma lau sêŋô ŋawae tec sêlêlêŋ aŋga nêŋ malac têdaguc eŋ sêja. \v 14 Jesu jakêsô bau ma gêlic lau topom-topom tau, tec taê walô êsêac ma gêgôm êsêacnêŋ gêmac ŋajam kêsa. \p \v 15 Oc jagêjam kwalam, tec nê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ jasêsôm gebe “Gamêŋ tonec gamêŋ sawa ma oc gêja su. Amboac tonaŋ ôkêŋ lau sêc êliŋ-êliŋ têtôm malacgeŋ nasênam ôli nêŋ mo.” \v 16 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Oc sêc sêna atom, amac taôm akêŋ gêŋ êsêac sêniŋ.” \v 17 Go êsêac sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aêacma gêŋ gêc tonec atom polom lemeŋ teŋ to i luagêcgeŋ tec gêc.” \v 18 Ma eŋ kêsôm gebe “Akôc gêŋ tau andêŋ aê amêŋ.” \v 19 Tec kêjatu lau tau gebe sêŋgôŋ sic sêŋgôŋ gêgwaŋ, ma kêkôc polom lemeŋ teŋ to i luagêc tau sa mêŋmata gedec undambê ma gêjam daŋge, go kêpô kêkôc ma kêkêŋ polom gêdêŋ nê ŋacseŋomi jasêjac sam gêdêŋ lau. \v 20 Samob seŋ e gêôc êsêac tôŋ, go sejoŋ ŋapopoc sa kêsêp gadob 12 e mêŋgêc. \v 21 Ma êsêac, taŋ seŋ gêŋ tau naŋ, ŋacwaga amboac 5,000, ma sêsa lauo to ŋapalê sa sêwiŋ atom. \s1 Jesu kêsêlêŋ gêmoa ŋadembom ŋaô \r (Mar 6:45-52; Joaŋ 6:15-21) \p \v 22 Ma Jesu kêkac nê ŋacseŋomi gacgeŋ sêpi waŋ sêmuŋ eŋ sêna ŋamakeŋ ônêŋa ma eŋ tau êmoa e êkêŋ lau sêna acgom. \v 23 Eŋ kêkêŋ lau tau sêja ma taugeŋ kêpi lôc gêja gebe eteŋ mec. Oc jakêsêp su ma eŋ taugeŋ gêmoa nê tônê. \v 24 Waŋ kêsa e jakêkô ŋaluŋgeŋ ma dembom kêpôŋ êsêac secanô gebe mu kêpuc êsêac tôŋ. \v 25 Talec kêtaŋ, go Jesu kêsêlêŋ gêmoa dembom ŋaôgeŋ kêsa gêdêŋ êsêac gêja. \v 26 Ŋacseŋomi sêlic eŋ kêsêlêŋ gêmoa ŋadembom ŋaôgeŋ e têtakê ma sêsôm gebe “Joe, balôm teŋ.” Tec têtêc e sêwakic. \v 27 Go Jesu awa kêsa sebeŋ ma kêsôm gebe “Têmtac êpa su, aê tau tonec, atêc taôm atom.” \v 28 Tec Petere gêjô eŋ awa gebe “Apômtau, embe aôm tau tonaŋ, naŋ ôsôm ma jamoa bu ŋaô jandêŋ aôm jawac.” \v 29 Ma Jesu kêsôm gebe “Ômôêŋ.” Go Petere aŋga waŋ kêsêp kêsêlêŋ gêmoa bu ŋaô gêdêŋ Jesu gêja. \v 30 Mago eŋ gêlic mu ŋasênôm ma kêtakê e kêka tau su ma gêmôêc gebe “Apômtau, ôkam aê sa.” \v 31 Tec Jesu kêmêtôc lêma ôb tageŋ jakêkam eŋ ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “O aôm ŋac, kôkêŋ gêwiŋ kwalec, kêtu asageŋŋa nêm ŋalêlôm gêja lu.” \v 32 Agêc jasêpi waŋ ma mu kêtu malô. \v 33 Ma êsêac, taŋ sêŋgôŋ waŋ naŋ, sêpôŋ aeŋduc dêdêŋ eŋ ma sêsôm gebe “Anôtônê Latu aôm biŋŋanôgoc.” \s1 Jesu gêgôm gêmac ôliŋ ŋajam kêsa aŋga Genesaret \r (Mar 6:53-56) \p \v 34 Ma sêja e sêpi bau aŋga Genesaret. \v 35 Ma gêdêŋ taŋ lau gamêŋ tonaŋŋa sêjala eŋ naŋ, sêkêŋ biŋ kêtôm nêŋ malac ŋamagêŋa samob gêja, go sejoŋ lau samob, taŋ gêŋ gêgôm êsêac naŋ, dêdêŋ eŋ sêja \v 36 ma teteŋ eŋ gebe sêmoasac ênê ŋakwê ŋataligeŋ. Tec samob, taŋ sêmoasac naŋ, ôliŋ ŋajam kêsa. \c 15 \s1 Lau ŋanô nêŋ mêtê \r (Mar 7:1-13) \p \v 1 Gêdêŋ tonaŋ Parisai to biŋsutau aŋga Jerusalem dêdêŋ Jesu sêja ma têtu kênac eŋ gebe \v 2 “Amboac ondoc, nêm ŋacseŋomi sêgêli lau ŋanô nêŋ biŋ ma sebe sêniŋ gêŋ, naŋ sêkwasiŋ lemeŋ atom.” \v 3 Tec eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Ma amac taôm gêdêŋ taŋ amasaŋ nêm ŋagôliŋ laŋgwa naŋ, aseŋ Anôtônê biŋsu gêwiŋ. \v 4 Anôtô gêjac jatu gebe ‘Otoc tamam agêc tênam sa, ma teŋ embe êpuc boa tama me têna, naŋ senseŋ eŋ su ênaŋa.’ \v 5 Mago amac asôm gebe Ŋac taŋ êsôm êndêŋ tama me têna gebe ‘Aôm taêm kêka ŋoc gêŋ, mago gabe jakêŋ êtu da,’ \v 6 ŋac tonaŋ embe etoc tama agêc têna sa atom, oc naêndêŋ. Tec agôm nêm ŋagôliŋ laŋgwa ŋanô kêsa ma aseŋ Anôtônê biŋ su. \v 7 Dansaŋtêna, Jesaia geoc biŋ tonec lasê jagadêŋgeŋ kêpi amac gebe \v 8 Anôtô kêsôm gebe \q1 ‘Lau tonec tetoc aê sa ŋa gêdoŋôlicgêŋ, \q1 ma nêŋ ŋalêlôm gêmoa jaêc aê. \q1 \v 9 Êsêac sêjam sakiŋ aê kwalec, \q1 gebe biŋsu, taŋ têdôŋ naŋ, \q2 ŋamalacnêŋ biŋ ŋaômageŋ.’” \s1 Gêŋ taŋ gêgôm ŋamalac kêtu sêc \r (Mar 7:14-23) \p \v 10 Go Jesu gêmôêc lau dêdêŋ eŋ sêja ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Aŋô biŋ ma nêm kauc êsa. \v 11 Gêŋ taŋ kêsô awasuŋ naŋ, oc êŋgôm ŋamalac êtu sec atom, tageŋ gêŋ taŋ kêsa awasuŋ, tonaŋ tec êŋgôm ŋamalac êtu sec.” \p \v 12 Go nê ŋacseŋomi jasêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Parisai tau sêŋo biŋ tonaŋ e gêli nêŋ ŋalêlôm sa, nê kôjalagac me.” \v 13 Tec Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Gêŋ samob, taŋ Tamoc undambêŋa kêsê atom naŋ, oc êjô sa. \v 14 Andec êsêac, êsêac mateŋpec, taŋ sêwê mateŋpec. Matapec teŋ embe êwê matapec teŋ, naŋ oc agêc lulugeŋ sêu tauŋ sêsêp sê sêna.” \v 15 Ma Petere gêjô eŋ awa ma kêsôm gebe “Ôwa biŋgôliŋ tonec ŋam sa êndêŋ aêac acgom.” \v 16 Tec Jesu kêsôm gebe “Ma amac tonec amboac ondoc, nêm kauc kêsa atom tageŋ atom êsêac me. \v 17 Ajala atom me. Gêŋ samob, taŋ êsô awemsuŋ naŋ, oc êsêp ŋatêtac ma tau êtaiŋ su êna. \v 18 Ma gêŋ samob, taŋ kapi aŋga ŋalêlôm mêŋkêsa awemsuŋ, tonaŋ tec oc êŋgôm ŋamalac êtu sec. \v 19 Gebe gêŋ tonec aŋga ŋalêlôm kêpi gêmêŋ gebe Taêŋ gêjam sec, sêjac ŋamalac êndu, dêdim sêmôcwalô gêogic, sêgôm gêŋ mockaiŋo to mockaiŋŋa, geŋgeŋ, biŋ gêga ma biŋ alôb-alôb. \v 20 Gêŋ tonaŋ ŋai tec gêgôm ŋamalac kêtu sec. Mago embe sêkwasiŋ lemeŋ atom ma sêniŋ gêŋ, tonaŋ oc êŋgôm ŋamalac êtu sec atom.” \s1 Awê Kanaanŋa kêkêŋ gêwiŋ ŋajaŋa \r (Mar 7:24-30) \p \v 21 Jesu gêdi kêtaiŋ taugeŋ aŋga tonaŋ jagêô lasê gamêŋ Turu to Sidonŋa. \v 22 Ma gêdêŋ tonaŋ awê Kanaanŋa teŋ aŋga gamêŋ tonaŋ mêŋgêmôêc gebe “Apômtau, Dawidnê Latu, taêm walô aê. Aêŋoc latuco ŋalau sec teŋ kêlêsu eŋ.” \v 23 Mago Jesu gêjô ênê biŋ teŋ atom. Ma nê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ jateteŋ eŋ gebe “Ôkêŋ eŋ ênamaŋ, kêtaŋ-kêtaŋ kêdaguc aêac nec.” \v 24 Eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Anôtô kêsakiŋ aê gadêŋ gôlôac Israel tauŋgeŋ nêŋ domba gêbôm tec gamêŋ.” \v 25 Ma awê tau kêpôŋ aduc gêdêŋ eŋ ma kêsôm gebe “Apômtau, ônam aê sa.” \v 26 Tec Jesu gêjô eŋ awa gebe “Embe takôc ŋapalênêŋ mo su ma tambaliŋ êndêŋ kêamlatu, oc ŋajam atom.” \v 27 Ma awê tau gêjô eŋ awa gebe “Apômtau, kôsômgac. Mago mo ŋapopoc, taŋ kêsêlô kêsêp nêŋ ŋataunêŋ tebo ŋalabu naŋ, kêamlatu seŋgoc.” \v 28 Go Jesu gêjô eŋ awa gebe “O awê tau, aôm kôkêŋ gêwiŋ ŋajaŋa. Amboac tonaŋ biŋ, taŋ koteŋ naŋ, êtu tôŋ.” Ma gêdêŋ ŋasawa tonaŋgeŋ awê tau latuo ôli ŋajam kêsa. \s1 Jesu gêgôm lau taêsam ôliŋ ŋajam kêsa \p \v 29 Ma Jesu gêdi aŋga tonaŋ jagêô lasê bugêjactoŋ Galilaiaŋa, go kêpi lôc teŋ jakêpoŋ tau sic gêŋgôŋ. \v 30 Go lau topom-topom dêdêŋ eŋ sêja, naŋ sejoŋ nêŋ magiŋ kêsu, puliŋ, mateŋpec, aweŋmê ma gêmac tokaiŋ-tokaiŋ sêwiŋ dêdêŋ eŋ sêja jatetoc êsêac sêc eŋ a-mŋa, ma gêgôm êsêac ŋajam kêsa. \v 31 Lau sêlic aweŋmê sêsôm biŋ to puliŋ ôliŋ ŋajam kêsa, ma magiŋ kêsu sêsêlêŋ to mateŋpec sêlic gamêŋ, tec sê taêŋ ma sêlambiŋ Israelnêŋ Anôtô ŋanô. \s1 Jesu gêlôm lau 4,000 \r (Mar 8:1-10) \p \v 32 Go Jesu gêmôêc nê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ jakêsôm gebe “Aê taêc walô lau tonec gebe sêmoa sêwiŋ aê e bêc têlêac samuc ma nêŋ gêŋ sêniŋŋa masi, tec gabe jakêŋ êsêac têntac sawageŋ sêna atom gebe oc eŋkaiŋ to lemeŋ êmac aŋga intêna.” \v 33 Ma ŋacseŋomi sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aêac tamoa gamêŋ sawa nec, oc takôc polom taêsam aŋga ondoc gebe lau tonec sêniŋ êtôm êsêac.” \v 34 Tec Jesu kêtu kênac êsêac gebe “Amacnêm polom tendocgeŋ gêc.” Ma êsêac sêsôm gebe “7 to i palê ŋagêdô.” \v 35 Go kêsôm lau sêŋgôŋ sic sêŋgôŋ nom. \v 36 Ma kêkôc polom 7 to i tonaŋ sa ma gêjam daŋge, go kêpô kêkôc ma kêkêŋ gêdêŋ ŋacseŋomi, go ŋacseŋomi sêjac sam gêdêŋ lau. \v 37 Êsêac samob seŋ e gêôc êsêac tôŋ ma sejoŋ ŋapopoc sa kêsêp gadob 7 e mêŋgêc. \v 38 Ma êsêac, taŋ seŋ gêŋ tau naŋ, ŋacwaga 4,000, ma sêsa lauo to ŋapalê sa sêwiŋ atom. \p \v 39 Eŋ kêkêŋ lau tau sêja acgom, go kêpi waŋ jagêô lasê gamêŋ Magadanŋa. \f + \fr 15:39 \ft Lau tonaŋ sekwasiŋ lemeŋ gebe ŋatemui demôêŋa \f* enaŋa nec atom. Êsêac sêkêŋ gêwiŋ gebe êsêac embe sêmoasac lau samuc nêŋ gêŋ teŋ, go lau samuc nêŋ ŋatêmui ŋalêlômŋa elom êsêac, tec sêkwasiŋ lemeŋ gebe ŋatêmui tau tonaŋ ênaŋa. \c 16 \s1 Lau sêjatu gêŋtalô \r (Mar 8:11-13; Luk 12:54-56) \p \v 1 Ma Parisai to Sadukai dêdêŋ Jesu jasêlêtôm eŋ ma teteŋ eŋ gebe êtôc gêŋtalô umdambêŋa teŋ êndêŋ êsêac sêlic. \v 2 Tec eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Êndêŋ êtula amac asôm gebe ‘Gêjac wêcdêlaŋ, oc gamêŋ ŋajam.’ \v 3 Ma bêbêc asôm gebe ‘Gêjac wêcdêlaŋ ma gamêŋ kêtuŋ tau. Ocsalô gamêŋ oc êtu sec.’ Gamêŋ ŋapuc tec ajala, mago têm to noc ŋabelo tec ajam kauc. \v 4 GôIôac sec to mockaiŋŋa sêgôm mocsac gêŋtalô, mago gêŋtalô teŋ oc êndêŋ êsêac atom, gêŋtalô Jonaŋa tageŋ.” Go gêjam dêmôê êsêac gacgeŋ sêkô ma gêc gêja. \s1 Parisai to Sadukai nêŋ jist \r (Mar 8:14-21) \p \v 5 Ŋacseŋomi jasêsô ŋamakeŋ ônêŋa ma sêliŋ polom siŋ sêkôc gêwiŋ atom. \v 6 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Alic ma ajop taôm ŋapep êndêŋ Parisai to Sadukai nêŋ jist.” \v 7 Ma êsêac taêŋ gêjam gêc tauŋŋa ma sêsôm gebe “Kec, aêac takôc polom gêwiŋ atom, tec kêsôm biŋ tonec.” \v 8 Ma Jesu kêjala ma kêsôm gebe “O amac, akêŋ gêwiŋ kwalec, kêtu ageŋŋa amac taêm gêjam gêc taômŋageŋ gebe akôc polom gêwiŋ atom. \v 9 Nêm kauc kêsa atom tageŋ me. Taêm gêjam polom lemeŋ teŋgeŋ, naŋ gêdêŋ lau 5,000 me masi. Ma ajoŋ ŋagêdô-gêdô sa ŋagadob tendocgeŋ. \v 10 Ma polom 7, naŋ gêdêŋ lau 4,000 naŋ amboac ondoc. Ajoŋ ŋagêdô-gêdô sa ŋagadob tendocgeŋ. \v 11 Amboac ondoc nêm kauc kêsa atom gebe aê kasôm biŋ kêpi polom gêdêŋ amac nec atom. Ajop taôm êndêŋ Parisai to Sadukai nêŋ jist.” \v 12 Gêdêŋ tonaŋ nêŋ kauc kêsa gebe eŋ kêsôm biŋ sejop tauŋŋa kêpi jist polomŋa atom, kêsôm kêpi Parisai to Sadukai nêŋ mêtê. \s1 Petere kêsôm Jesu ŋam \r (Mar 8:27-30; Luk 9:18-21) \p \v 13 Jesu kêsa gamêŋ Kaisarea Pilipiŋa, go kêtu kênac gêdêŋ nê ŋacseŋomi gebe “Lau sêsam Ŋamalacnê Latu sebe asa.” \v 14 Ma êsêac sêjô eŋ awa gebe “Lau ŋagêdô sebe ŋackêsagu Joaŋ, ma ŋagêdô sebe Elia, ma ŋagêdô sebe Jeremia me propetenêŋ teŋ.” \v 15 Go gêjam kênac êsêac gebe “Ma amac nec asam aê abe asa.” \v 16 Go Simon Petere gêjô eŋ awa gebe “Aôm Kilisi tau, Anôtô mata jali nê Latu aôm.” \v 17 Ma Jesu gêjô eŋ awa gebe “Jona latu Simon, aê aoc êôc aôm gebe ŋamalac teŋ geoc biŋ tonaŋ lasê gêdêŋ aôm atom, Tamoc taugeŋ, taŋ gêŋgôŋ undambê naŋ. \v 18 Ma aêgeŋ mêŋjasôm êndêŋ aôm gebe Petere, aôm poc teŋ ma jansuŋ ŋoc gôlôac sa êsêp poc tonec naêkô, ma lamboam ŋaŋaclai êku tulu atom. \v 19 Aê jakêŋ gamêŋ undambêŋa ŋaki êndêŋ aôm gebe gêŋ, taŋ aôm ôi tôŋ aŋga nom naŋ, oc si tôŋ aŋga undambê ma gêŋ, taŋ aôm ônac pêla aŋga nom naŋ, oc sênac pêla aŋga undambê.” \v 20 Go gêjam ŋacseŋomi aweŋ auc gebe sêsôm eŋ wae Kilisiŋa lasê êndêŋ lau teŋ atom. \s1 Kilisi geoc êmac êndu to êndi saŋa lasê \r (Mar 8:31–9:1; Luk 8:22-27) \p \v 21 Gêdêŋ tonaŋ Jesu geoc lasê gêdêŋ nê ŋacseŋomi kêtu ŋamata gebe “Aê oc jana Jerusalem ma laumata to dabuŋsêga ma biŋsutau sêkêŋ ŋandaŋ taêsam êndêŋ aê ma sênac aê êndu e ŋabêc êtu têlêac, go jandi sa matoc jali êsa êtiam.” \v 22 Tec Petere gê eŋ jakêsôm eŋ gebe “Apômtau, Anôtô êkô biŋ tonaŋ auc. Biŋ amboac tonaŋ êtap aôm sa atommaŋ.” \v 23 Tec Jesu kêsa tau ôkwi jakêsôm gêdêŋ Petere gebe “Sadaŋ, ôkôc taôm sa naôkô jaêc, aôm gôwa lakô aê. Aôm taêm gêjam biŋ Anôtôŋa atom, taêm gêjam biŋ ŋamalacŋageŋ.” \p \v 24 Go Jesu kêsôm gêdêŋ nê ŋacseŋomi gebe “Ŋac teŋ embe taê ênam gebe êsap aê tôŋ, naŋ ênac kapoac tau ma êôc nê kakesotau êndaŋguc aê, \v 25 gebe ŋac teŋ embe êŋgôm mocsac gebe êmoa mata jali, naŋ oc êmac êndu. Ma teŋ embe êmac êndu êtu aêŋa, naŋ oc êŋgôŋ mata jali. \v 26 Ŋac teŋ embe ênsôb gêŋ nomŋa samob sa êtu ênê gêŋ, mago êjaiŋ katu, oc ênam eŋ sa me masi. Oc ênam eŋ sa atom. Ŋamalac oc ênac da katu ŋa asageŋ. \v 27 Gebe Ŋamalacnê Latu oc êmêŋ to Tamanê ŋasawi ma nê aŋela oc sêwiŋ, ma êkêŋ ŋagêjô êndêŋ ŋamalac samob êndêŋ-êndêŋgeŋ êtôm gêŋ, taŋ êsêac tau ŋ sêgôm. \v 28 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Êsêac tec sêkô nec nêŋ ŋagêdô oc sêmac êndu atomgeŋ, e sêlic Ŋamalacnê Latu tonê gôliŋ êmêŋ acgom.” \f + \fr 16:28 \ft Apômtau gêjam dôŋ Parisai to Sadukai nêŋ mêtê \f* kêpi jist. Jist êtôm gebe polom samucgrŋ auc (alic Mat 13:33) ma Parisai to Sadukai nêŋ mêtê êtôm gebe êenam launêŋ ŋalêlôm auc amboac tonaŋgeŋ. \f + \fr 16:28 \ft Ŋaê Petere ŋam be poc. (Alic Joaŋ 1 42)\f* \c 17 \s1 Jesu ôli kaiŋ têŋ kêsa \r (Mar 9:2-13; Luk 9:28-36) \p \v 1 Bêc 6 gêjaŋa acgom, go Jesu kêkôc Petere ma Jakobo agêc lasi Joaŋ sêwiŋ eŋ. Eŋ gêwê êsêac sêpi lôc ŋatêpôê baliŋ teŋ sêja gebe nasêmoa tauŋŋa. \v 2 Ma sêlic eŋ ôli kêpô tau ôkwi e laŋôanô kêpô gamêŋ amboac oc, ma nê ŋakwê ŋawasi ŋaeb ŋaôma. \v 3 Go sêlic Mose agêc Elia seoc tauŋ lasê dêdêŋ êsêac ma sêjam biŋgalôm sêwiŋ eŋ. \v 4 Tec Petere gêôc awa sa ma kêsôm gêdêŋ Jesu gebe “Apômtau, ŋajam gebe tamoa gamêŋ tonec. Embe ôsôm, go janam bec têlêac aŋga tonec, aômnêm teŋ ma Mosenê teŋ ma Elianê teŋ.” \v 5 Kêsôm biŋ tonaŋ gêmoa ma sêlic tao toŋawê teŋ gêjam ajuŋ êsêac, go awa teŋ kêsa aŋga tao kêsôm gebe “Aêŋoc Latuc, taŋ têtac gêwiŋ eŋ ma galic eŋ ŋajam naŋ tonec. Akêŋ taŋem eŋ.” \v 6 Ŋacseŋomi sêŋô e sêu tauŋ jasêc ma têtêc tauŋ ŋanô. \v 7 Go Jesu kêsa jakêmoasac êsêac ma kêsôm gebe “Andi sa ma atêc taôm atom.” \v 8 Ma gêdêŋ taŋ sêôc mateŋanô sa naŋ, sêlic teŋ atom, Jesu taugeŋ. \p \v 9 Êsêac sêsêp aŋga lôc sêmoa ma Jesu gêjac jao êsêac gebe “Asôm gêŋ kaiŋ teŋ, taŋ amac alic naŋ, êndêŋ ŋac teŋ atom e Ŋamalacnê Latu êndi sa aŋga ŋacmatênêŋ su acgom.” \v 10 Go ŋacseŋomi têtu kênac eŋ gebe “Amboac ondoc, biŋsutau sêsôm sebe Elia êmêŋ êmuŋ acgom.” \v 11 Tec eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Elia oc êmêŋ ma êsa gêŋ samob ŋalaŋô sa êtiam. \v 12 Mago aê jasôm êndêŋ amac gebe Elia tec gêmêŋ su, ma sêjala eŋ atom, ma têtu kasec eŋ kêtôm taêŋ gêjam. Ma Ŋamalacnê Latu oc êtap ŋandaŋ sa aŋga êsêacnêŋ amboac tonaŋgeŋ.” \v 13 Gêdêŋ tonaŋ ŋacseŋominêŋ kauc kêsa gebe biŋ, taŋ eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac naŋ, kêsôm kêpi ŋackêsagu Joaŋ. \s1 Jesu gêgôm ŋapalê toŋalau sec ôli ŋajam kêsa \r (Mar 9:14-29; Luk 9:37-43) \p \v 14 Ac sêmêŋ e sêô lasê dêdêŋ lau, ma ŋac teŋ kêsa gêdêŋ Jesu jakêpôŋ aduc gêdêŋ eŋ \v 15 ma kêsôm gebe “Apômtau, taêm walô ŋoc latuc, tê meloc kêtê eŋ ma gêmoa jageo ŋanô, tec gêu tau kêpi ja to kêsêp bu kêtu dim taêsam. \v 16 Aê kakôc eŋ gadêŋ nêm ŋacseŋomi gamêŋ, mago têtôm gebe sêŋgôm eŋ ôli ŋajam êsa atom.” \v 17 Tec Jesu gêjô eŋ awa gebe “O amac akêŋgêwiŋ-atom to laukesowaga, aê jamoa jawiŋ amac e êndêŋ ondoc, ma jaôc amacnêm biŋ e êndêŋ ondocgeŋ. Akôc ŋapalê andêŋ aê amêŋ.” \v 18 Jesu gec biŋ ŋalau sec e kêsa aŋga ênê gêja, ma gêdêŋ ŋasawa tonaŋgeŋ ŋapalê tau ôli ŋajam kêsa. \p \v 19 Go ŋacseŋomi dêdêŋ Jesu sêja sêkô tauŋŋa ma sêsôm gebe “Amboac ondoc tec aêac atôm gebe atiŋ ŋalau tonaŋ atom.” \v 20 Eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Kêtu amac akêŋ gêwiŋ kwalecŋa. Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Amac embe nêm akêŋ êwiŋ êtôm gêmêc ŋamatu tageŋ ênêc, ma asôm êndêŋ lôc tonec gebe ‘Ômbuc taôm sa aŋga tonec naôkô ônêŋa’ oc êmbuc tau sa êna, ma aŋgôm gêŋ teŋ eselop sa atom. \v 21 [Ŋalau amboac tonaŋ ŋai oc tauŋ sêsa ŋagaô sêna atom, tateŋ mec to tanam dabuŋ mogeŋ, go êtôm.]” \s1 Jesu geoc êmac êndu to êndi saŋa lasê kêtu luagêcŋa \r (Mar 9:30-32; Luk 9:43-45) \p \v 22 Ac sêsêlêŋ sêmoa Galilaia ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Kêdabiŋ gebe sêkêŋ Ŋamalacnê Latu êndêŋ ŋamalac lemeŋ êna \v 23 nasênac eŋ êndu e bêc êtu têlêac, go êndi sa êtiam.” Ma ŋacseŋominêŋ ŋalêlôm ŋawapac kêsa ŋanô. \s1 Biŋ takis lôm dabuŋŋa \p \v 24 Ac jasêô lasê Kapanaum ma lau, taŋ sêjac takis lôm dabuŋŋa sa naŋ, dêdêŋ Petere jasêsôm gebe “Amacnêm mêtêmôkê oc êkêŋ takis me masi.” \v 25 Tec eŋ gêlôc gebe “Aec.” Ma gêdêŋ taŋ Petere kêpi andu gêja naŋ, Jesu sep tageŋ kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Simon, aôm gobe amboac ondoc. Kiŋ nomŋa naŋ sêkôc awa to takis aŋga asa nê, aŋga tauŋ latuŋinêŋ me aŋga lau jaba nêŋ.” \v 26 Ma Petere kêsôm gebe “Aŋga lau jaba nêŋ.” Tec Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Amboac tonaŋ ma êsêac tauŋ latuŋi oc gacgeŋ sêmoa. \v 27 Mago aêac dabe daŋgôm êsêac sêli aweŋ sa atom. Amboac tonaŋ ôna bu tau naweŋ i ma ôkôc i ŋamataŋa, taŋ ôjac naŋ, ôŋa awasuŋ, go ôtap mone tau ŋateŋ sa, ma ôkôc naôkêŋ êndêŋ êsêac êtu aêagêc lemeŋ.” \c 18 \s1 Asa êtu ŋac kapôêŋ \r (Mar 9:33-37; Luk 9:46-48) \p \v 1 Gêdêŋ ŋasawa tonaŋ ŋacseŋomi dêdêŋ. Jesu sêja ma sêsôm gebe “Asa oc êtu ŋac towae êlêlêc aŋga gamêŋ undambêŋa.” \v 2 Tec eŋ gêmôêc ŋapalê sauŋ teŋ mêŋketoc eŋ kêkô êsêac ŋaluŋgeŋ \v 3 ma kêsôm gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Amac embe akac taôm ôkwi ma atôm ŋapalê atom, oc asô gamêŋ undambêŋa ana atomanô. \v 4 Ŋac taŋ kêkôniŋ tau kêtôm ŋapalê tonec naŋ, kêtu ŋac towae kêlêlêc aŋga gamêŋ undambêŋa. \v 5 Ma teŋ embe êkôc ŋapalê teŋ amboac tonec sa êtu ŋoc ŋaêŋa, oc êkôc aê sa. \s1 Tatim lau atom \r (Mar 9:42-48; Luk 17:1-2) \p \v 6 “Ŋac teŋ, embe êtim lau sauŋ, taŋ sêkêŋ gêwiŋ aêŋa naŋ nêŋ teŋ e êtu sec, naŋ lau oc sêwa poctêmui sa eŋ gêsutêkwa ma sêmbaliŋ eŋ êsêp gwêc gêdimbobsêga êna, go ŋajam. \v 7 Ojae êsêac kalomtênamêŋ. Biŋkalom oc êsa, mago ojae ŋackalomma. \p \v 8 “Lêmam me amkaiŋ embe êtim aôm gebe ôŋgôm sec, naŋ ôndim su ma ômbaliŋ siŋ. Ôŋgôŋ matam jali amboac puliŋ me magi kêsu naŋ, ŋajam êlêlêc sembaliŋ aôm lêmam to amkaiŋ samucgeŋ ôsêp ja, taŋ kêsa gedeŋ toŋgeŋŋa ôna naŋ su. \v 9 Ma matamanô embe êtim aôm gebe ôŋgôm sec, naŋ ôkip sa ma ômbaliŋ siŋ, ômoa matam jali tomatamanô makeŋgeŋ naŋ, ŋajam êlêlêc sêmbaliŋ aôm tomatamanô lulu ôsêp ja kêlakoc ŋalamboam ŋakêlêndiŋ ôna naŋ su. \s1 Biŋ gôliŋ domba gêlaŋa \r (Luk 15:3-7) \p \v 10 “Alic taôm gebe ambu êsêac lau sauŋ tonec nêŋ teŋ atom. Aê jasôm êndêŋ amac gebe Êsêacnêŋ aŋela, taŋ sêmoa undambê naŋ, sêlic Tamoc, taŋ gêmoa undambê naŋ, laŋôanô ŋapaŋ. \v 11 [Gebe Ŋamalacnê Latu gêmêŋ gebe ênam gêŋgebeŋ sa.] \p \v 12 “Amac abe amboac ondoc. Ŋac teŋ embe nê domba 100. sêmoa e ŋateŋ êmbôm, oc endec 99, naŋ sêmoa lôc ma naensom gêbôm tonaŋ atom me. \v 13 Aê jasôm biŋŋanôgeŋ endeŋ amac gebe Embe êtap sa, oc êtu samuc gêŋ tau ŋanô êlêlêc 99, taŋ sêbom atom naŋ su. \v 14 Amboac tonaŋ tec Tamoc, taŋ gêmoa undambê naŋ, gebe êsêac sauŋ tecenec nêŋ teŋ ênaŋa atom. \s1 Lasitêwai tobiŋ keso \r (Luk 17:3) \p \v 15 “Lasim embe êŋgôm sec, go ôna e agêc taômgeŋ laŋômanô êpi tageŋ ma ômêtôc eŋ. Embe êkêŋ taŋa aôm, go ambiŋ taôm tôŋ lasitêwaiŋa êtiam. \v 16 Ma embe êkêŋ taŋa aôm atom, naŋ ôkôc ŋac teŋ me luagêc sêwiŋ aôm acgom, gebe ‘ŋac luagêc me têlêac, taŋ sêŋô biŋ sêwiŋ naŋ, sêpuc biŋ tau tôŋ amboac tonaŋ.’ \v 17 Embe êkêŋ taŋa Êsêac tonaŋ atom, naŋ ôsôm êndêŋ gôlôac. Ma embe êkêŋ taŋa gôlôac atom, naŋ ôlic eŋ amboac ŋac samuc me teloŋ teŋ. \s1 Dai biŋ tôŋ to tanac pêla biŋ \p \v 18 “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Gêŋ, taŋ amac ai tôŋ aŋga nom naŋ, Anôtô i tôŋ aŋga undambê, ma gêŋ, taŋ amac anac pêla aŋga nom naŋ, Anôtô ênac pêla aŋga undambê. \v 19 “Ma jasôm teŋ êndêŋ amac êwiŋ gebe Amacnêm luagêc embe nêm ŋalêlôm tageŋ aŋga nom êtu gêŋ samob, taŋ abe ateŋ naŋŋa, Tamoc taŋ gêmoa undambê naŋ, êŋgôm ŋanô êsa êndêŋ amagêc. \v 20 Gebe gamêŋ-gamêŋ samob, taŋ luagêc me têlêac sêpi tageŋ kêtu ŋoc ŋaêŋa, tê gêŋgôŋ êsêac ŋaluŋ.” \s1 Biŋgôliŋ kêpi sakiŋwaga, taŋ kêsuc biŋ ôkwi atom \p \v 21 Go Petere kêsa jakêtu kênac Jesu gebe “Apômtau, lasic embe êŋgôm sec êndêŋ aê, oc jasuc ôkwi êtu dim tendocgeŋ. Êtu dim 7 oc êtôm me masi.” \v 22 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aê jasôm êndêŋ aôm gebe êtu dim 7 geŋ atom, 70 e êtu dim 7 acgom. \v 23 Kêtu tonaŋŋa gamêŋ undambêŋa kêtôm kiŋ teŋ, taŋ gebe nê sakiŋwaga sêwa ênê awa ŋabiŋ sa êndêŋ eŋ. \v 24 Gêgôm gêjac m gêmoa ma sêkôc ŋac teŋ, taŋ nê tôp kêtôm gold totalu milion samuc teŋ gêc naŋ, dêdêŋ eŋ sêja. \v 25 Ma ŋac tonaŋ nê gêŋ gebe êjô tôpŋa gêc atom, tec ŋatau kêjatu gebe sêkêŋ êsêagêc nê awê to nêŋ gôlôac ma nêŋ waba samob lau sênam ôli, ma ŋaôli tau êjô ênê tôp. \v 26 Tec sakiŋwaga kêpôŋ aduc ma keteŋ nê ŋatau gebe ‘Ôê aêŋoc biŋ tôŋ ma aê janac nêm tôp samob e êmbacnê.’ \v 27 Amboac tonaŋ apômtau taê walô ŋac tonaŋ, tec kêgaboac eŋ su ma kêsuc tôp tau ôkwi gêwiŋ. \p \v 28 “Sakiŋwaga tau kêsa gêja e gêdac nê ŋac teŋ, taŋ sêjam kôm sêwiŋ tauŋ naŋ. Ŋac tonaŋ nê tôp denari 100 gêc eŋŋa. Tec kêkam eŋ tôŋ gêgiŋ eŋ ma kêsôm gebe ‘Ônac ŋoc tôp.’ \v 29 Ma nê ŋac tonaŋ gêu tau ma keteŋ eŋ gebe ‘Oê ŋoc biŋ tôŋ, ma aê janac nêm tôp e êmbacnê.’ \v 30 Mago eŋ gedec jakêbaliŋ eŋ kêsêp kapoacwalô gebe ênac ênê tôp e êmbacnê. \v 31 Tec nê lau, taŋ sêjam kôm sêwiŋ tauŋ naŋ, sêlic gêŋ tonaŋ e têntac kêbôli auc, tec sêja sêsôm biŋ tonec lasê samob gêdêŋ nêŋ ŋatau. \v 32 Go nê ŋatau gêmôêc eŋ ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe ‘Aôm sakiŋwaga sec, aê kasuc aômnêm tôp samob ôkwi kêtu koteŋ aêŋa. \v 33 Aê tec taêc walô aôm, ma aôm gobe taêm walô nêm ŋac amboac tonaŋ atom me.’ \v 34 Ma nê ŋatau têtac ŋandaŋ sec ma kêkêŋ eŋ gêdêŋ gejobwaga kapoacwalôŋa gebe sêlênsu eŋ e ênac ênê tôp samob su. \v 35 Ma amac embe asuc lasiminêŋ biŋ ôkwi tonêm ŋalêlômgeŋ atom, go Tamoc undambêŋa êŋgôm amac amboac tonaŋgeŋ.” \f + \fr 18:35 \ft Denari tageŋ kêtu kômwaganên ŋaôli bêc tageŋŋa.\f* \c 19 \s1 Biŋ sêmôcwalôŋa \r (Mar 10:1-12; Luk 16:18) \p \v 1 Jesu gêjac mata biŋ tônê su acgom, go gêdi aŋga Galilaia ma kêsêlêŋ e gêô lasê Judaia ŋagamêŋ, taŋ gêc Jordan ŋamakeŋ ônêŋa. \v 2 Ma lau topom-topom têdaguc eŋ jagêgôm êsêac ŋajam kêsa aŋga tônê. \p \v 3 Ma Parisai ŋagêdô dêdêŋ eŋ sêja sebe sêlêtôm eŋ ma sêsôm gebe “Ŋac teŋ embe êwi nê awê siŋ êtu biŋ gêga teŋŋa paliŋ-paliŋgeŋ, oc êtôm me masi.” \v 4 Tec eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Gêdêŋ andaŋgeŋ ŋac-kêkêŋ-gêŋwaga kêkêŋ awêlu ŋac, naŋ asam atom me. \v 5 Anôtô kêsôm gebe ‘Amboac tonaŋ ŋac oc êwi tama agêc têna siŋ êsap nê awê tôŋ, ma agêc lulu têtu ŋanô tageŋ,’ \v 6 ma agêc têtôm gêŋ luagêc êtiam atom, têtôm ŋanô tageŋ. Gêŋ taŋ Anôtô kêkêŋ kêkwa tau naŋ, ŋamalac teŋ êkac su atom.” \v 7 Go Parisai sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ma kêtu asageŋŋa Mose kêjatu gebe sêkêŋ papia sêwi awê siŋŋa acgom, go sêwi eŋ siŋ.” \v 8 Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Mose gêlôc gêdêŋ amac gebe awi nêm lauo siŋ kêtu nêm kauc ŋadaniŋa. Mago gêdêŋ andaŋgeŋ naŋ amboac tonaŋ atom. \v 9 Tec aê jasôm êndêŋ amac gebe Ŋac teŋ embe nê awê êsêlêŋ mockaiŋŋa atom, mago êwi eŋ siŋ ma ênam awê teŋ, naŋ oc êŋgôm biŋ sêjam tauŋŋa popoc.” \p \v 10 Go nê ŋacseŋomi sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Embe lauo to ŋac sêjam tauŋ ŋabiŋ amboac tonaŋ, go sênam tauŋ ŋamoasiŋ masi.” \v 11 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Lau samob oc nêŋ kauc êsa êpi biŋ tonaŋ atom, lau taŋ Anôtô gêwa sa gêdêŋ êsêac naŋgeŋ. \v 12 Lau ŋagêdô sêmoa, taŋ teneŋi sêkôc êsêac têtôm gebe sênam awê atomŋa kwanaŋgeŋ, ma ŋagêdô ŋamalac sêjam êsêac ôkwi gebe sênam awê atom, ma ŋagêdô sêmoa, taŋ sêjam awê atom kêtu gamêŋ undambêŋa. Teŋ embe êjala ŋam, oc êjala.” \s1 Jesu gêjam mec ŋapalê ŋasec-ŋasec \r (Mar 10:13-16; Luk 18:15-17) \p \v 13 Ma sejoŋ ŋapalê dêdêŋ Jesu sêja gebe êkêŋ lêma ênsac êsêac to eteŋ mec. Ma ŋacseŋomi sec biŋ lau. \v 14 Mago Jesu kêsôm gebe “Andec, ma ŋapalê dêndêŋ aê sêmêŋ. Akô êsêac auc atom, gebe lau tecenaŋ ŋai têtu gamêŋ undambêŋa ŋatau.” \v 15 Go kêkêŋ lêma gêsac êsêac su ma gêdi aŋga tonaŋ gêja. \s1 Ŋacseŋom tolêlôm \r (Mar 10:17-31; Luk 18:18-30) \p \v 16 Ma ŋac teŋ gêdêŋ eŋ jakêtu kênac eŋ gebe “Mêtêmôkê, aê jaŋgôm gêŋ ŋajam ondoc gebe jaŋgôŋ matoc jali teŋgeŋ.” \v 17 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Amboac ondoc kôtu kênac aê kêtu gêŋ ŋajamŋa. Ŋac ŋajam tageŋanô tê gêmoa. Embe taêm ênam gebe ôŋgôŋ matam jali teŋgeŋ, naŋ ômansaŋ biŋsu.” \v 18 Eŋ kêtu kênac gebe “Biŋsu ondoc.” Tec Jesu gêjô eŋ awa gebe “Ônac ŋamalac êndu atom. Ôŋgôm gêŋ mockaiŋo to mockaiŋŋa atom. Ônam geŋgeŋ atom. Ôŋga biŋ atom. \v 19 Otoc tamam agêc tênam sa ma têmtac êwiŋ lau wacbaŋ aôm amboac têmtac gêwiŋ taôm.” \v 20 Ŋacseŋom tau kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gêŋ tonaŋ ŋai samob kamasaŋ su, ma jaŋgôm asageŋ teŋ êwiŋ.” \v 21 Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Embe taêm ênam gebe ômansaŋ taôm e ŋapep sawa, go ôna naôkêŋ nêm waba samob lau sênam ôli ma ôkêŋ ŋaawa êndêŋ lau ŋalêlôm sawa, go nêm awa oc ênêc undambê, ma ômôêŋ ôndaŋguc aê.” \v 22 Ŋacseŋom tau gêŋô biŋ tonaŋ e nê ŋalêlôm ŋawapac ŋanô ma kêsa gêja, gebe nê waba taêsam. \p \v 23 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ nê ŋacseŋomi gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Ŋac tolêlôm embe êsô gamêŋ undambêŋa êna, oc êŋgôm elêmê. \v 24 Ma jasôm êndêŋ amac êwiŋ gebe Bôc kamele teŋ oc êsêli êsô so ŋalasê êna ŋagaôgeŋ êlêlêc ŋac tolêlôm êsô Anôtônê gamêŋ ênaŋa su.” \v 25 Ŋacseŋomi sêŋô biŋ tonaŋ e têkakê ŋanô ma têtu kênac gebe “Ai, amboac tonan asa oc ênam samuc.” \v 26 Tec Jesu mata gê êsêac ma kêsôm gebe “Ŋamalac oc têtôm gêŋ amboac tonaŋ atom, mago Anôtô oc êŋgôm gêŋ samob naêtôm.” \p \v 27 Go Petere gêjô eŋ awa gebe “Ôlic acgom, aêacmêŋ tec awi ma gêŋ samob siŋ gêcŋa ma adaguc aôm nec. Oc akôc asageŋ êjô.” \v 28 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac, tec adaguc aê nec, gebe Êndêŋ taŋ gêŋ samob êtu wakuc naŋ, Ŋamalacnê Latu oc êŋgôŋ nê lêpôŋ ŋawasi, ma amac oc aŋgôŋ lêpôŋ 12 amboac tonaŋ ma amêtôc Israelnêŋ gôlôacmôkê 12. \v 29 Lau samob, taŋ sêwi andu me lasitêwai me luŋio me teneŋi me tameŋi me ŋapalê me kôm siŋ êtu aêŋa, oc sêkôc ŋagêjô êtu dim 100 ma sêwê kaiŋ sêŋgôŋ mateŋ jali teŋgeŋ. \v 30 Ma lau ŋamataŋa taêsam oc têtu ŋamu, ma ŋamu oc têtu ŋamata. \c 20 \s1 Biŋgôliŋ ŋapalê sêjam kôm wainŋa \p \v 1 “Gamêŋ undambêŋa kêtôm kôm wainŋa ŋatau teŋ, naŋ bêbêc kanucgeŋ gêja gebe eteŋ kômwaga sênam ênê kôm wainŋa. \v 2 Eŋ to kômwaga nêŋ biŋ kêpi tageŋ gebe têtap denari tageŋ-tageŋ sa êndêŋ oc teŋ. Su, go kêsakiŋ êsêac sêja ênê kôm wainŋa. \v 3 Oc mêngic lauŋ sa ma kêsa gêja e jagêlic lau ŋagêdô tau sêkô malacluŋ. \v 4 Tec kêsôm gêdêŋ êsêac gebe ‘Ana kôm wainŋa êwiŋmaŋ, oc janam ôli amac ŋajam.’ \v 5 Tec Êsêac sêja. Go ocsalô to ocmata ma kêsa gêja kêtiam naŋ gêgôm amboac tonaŋgeŋ \v 6 e oc kêpô sisi, gocgo kêsa gêja e gêdac ŋagêdô sêkô ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe ‘Asageŋ oc samuc tonec amac taôm akô tonec.’ \v 7 Êsêac sêsôm gêdêŋ eŋ gebe ‘Ŋac teŋ keteŋ aêac kêtu anam kômŋa atom.’ Tec kêsôm gêdêŋ êsêac gebe ‘Ana kôm wainŋa êwiŋmaŋ.’ \p \v 8 “Kêtula acgom, go kôm wainŋa ŋatau kêsôm gêdêŋ nê gejobwaga gebe ‘Ômôêc kômwaga ma ôkêŋ nêŋ ŋaôli êndêŋ êsêac, ônac m êndêŋ lau ŋamuŋa ma êsêlêŋ e êndêŋ lau ŋamata.’ \v 9 Tec lau, taŋ sêmêŋ gêdêŋ oc kêpô sisi naŋ, sêkôc denari tageŋ-tageŋ kêtôm êsêacgeŋ. \v 10 Ma lau ŋamataŋa sêmêŋ, tec seboc oc sêkôc êlêlêc, mago êsêac sêkôc denari tageŋ-tageŋ kêtôm êsêacgeŋ amboac tonaŋ. \v 11 Ac sêkôc su acgom, go sêli aweŋ sa gêdêŋ ŋatau \v 12 ma sêsôm gebe ‘Lau ŋamuŋa tonec sêjam kôm kêtôm ockatu ŋasawa tageŋ, mago gôjam ôli êsêac kêtôm aêac, tec aôc wapac to ŋandaŋ oc samucgeŋŋa nec.’ \v 13 Tec ŋatau gêjô acnêŋ ŋac teŋ awa gebe ‘Ŋacnec, aê gagôm aôm sec atom, taôm gôlôc kêtu denari tageŋŋa gêdêŋ aê. \v 14 Ôkôc nêm ŋaôli sa ma ôêc ôna. Aê gabe jakêŋ ŋac ŋamuŋa tonec êkôc êtôm aôm. \v 15 Gêŋ ŋatau aê katôm gebe jaŋgôm ŋoc gêŋ êtôm taêc gêjamŋa nec atom me. Ma aôm amboac ondoc. Gôlic aê sec kêtu aê ŋac wapômŋa me.’ \v 16 Amboac tonaŋ tec lau ŋamu têtu ŋamata, ma ŋamata têtu ŋamu.” \s1 Jesu geoc êmac êndu to êndi saŋa Iasê kêtu têlêacŋa \r (Mar 10:32-34; Luk 18:31-34) \p \v 17 Ma gêdêŋ taŋ Jesu gebe êpi Jerusalem êna naŋ, kêkôc êsêac ŋacseŋomi 12 sa jasêmoa nêŋ tauŋŋa ma kêsôm gêdêŋ êsêac aŋga intêna gebe \v 18 “Alic acgom, aêac tapi Jerusalem tana ma oc sêkêŋ Ŋamalacnê Latu êndêŋ lau dabuŋsêga to biŋsutau sêkic ênê biŋ, \v 19 go sêkêŋ eŋ êndêŋ lau samuc gebe sêsu eŋ susu ma si eŋ to sênac eŋ êpi kakesotau. Ma ŋabêc êtu têlêac, go êndi sa.” \s1 Jakobo agêc Joaŋ teneŋi keteŋ Jesu kêtu êsêagêcŋa \r (Mar 10:35-45) \p \v 20 Gêdêŋ tonaŋ Sebedai latuagêc to teneŋi dêdêŋ Jesu sêja ma teneŋi kêpôŋ aduc gebe eteŋ gêŋ aŋga Jesunê. \v 21 Tec Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aôm gobe amboac ondoc.” Awê tau kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ôsôm êtu tôŋ gebe latucagêc tonec nêŋ teŋ êŋgôŋ aôm anôŋa ma teŋ êŋgôŋ aôm gasêŋa aŋga nêm gamêŋ.” \v 22 Ma Jesu gêjô eŋ awa gebe “Amac ajam kauc gêŋ, taŋ ateŋ naŋ. Amac atôm gebe anôm êsêp laclu, taŋ aê oc janôm êsêpŋa naŋ me.” Ac sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aêac atôm.” \v 23 Eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amac oc anôm êsêp aêŋoc laclu, tageŋ aê katôm gebe jakêŋ lau sêŋgeŋ ŋoc anôŋa to gasêŋa atom, gêjac lau, naŋ Tamoc kêjal i ŋ êsêac sa naŋgeŋ ŋawae.” \p \v 24 Êsêac lau 10 sêŋô e têtu môsi ŋaclu lasi. \v 25 Tec Jesu gêmôêc êsêac dêdêŋ eŋ sêja ma kêsôm gebe “Amac ajalagac gebe lau samuc nêŋ gôliŋwaga sêkôniŋ êsêac ma nêŋ lau kapôêŋ sêjam gôliŋ êsêac ŋajaŋa. \v 26 Mago amac amboac tonaŋ atom. Ŋac teŋ embe taê ênam gebe êtu amacnêm ŋac kapôêŋ, naŋ êtu amacnêm sakiŋwaga. \v 27 Ma teŋ embe taê ênam gebe êtu amacnêm ŋamata, naŋ êtu amacnêm gêŋôma. \v 28 Ŋamalacnê Latu gêmêŋ gebe sênam sakiŋ eŋŋa atom, mago gebe ênam sakiŋ to êkêŋ tau ênac da lau taêsam.” \s1 Jesu gêgôm matapec luagêc sêlic gamêŋ kêtiam \r (Mar 10:46-52; Luk 18:35-43) \p \v 29 Ma gêdêŋ taŋ sêwi Jeriko siŋ naŋ, lau topom-topom sêwê têdaguc Jesu. \v 30 Ma matapec luagêc sêŋgôŋ intêna ŋatali, naŋ sêŋô gebe Jesu kêsêlêŋ gêmêŋ, tec sêmôêc gebe “Apômtau, Dawidnê Latu, taêm walô aêagêc.” \v 31 Tec lau tonaŋ ŋai sec biŋ êsêagêc gebe sênam tauŋ tôŋ. Mago êsêagêc sêmôêc sêpuc sageŋ gebe “Apômtau, Dawidnê Latu, taêm walô aêagêc.” \v 32 Tec Jesu kêkô ma gêmôêc êsêagêc ma kêsôm gebe “Agêc abe jaŋgôm asageŋ êndêŋ amagêc.” \v 33 Agêc sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Apômtau, ôŋgôm aêagêc mateŋanô êpoa lasê.” \v 34 Tec Jesu taê walô êsêagêc ma kêmoasac êsêagêc mateŋanô e sep tageŋ mateŋ gêlac ma têdaguc eŋ. \f + \fr 20:34 \ft Alic Mat 18:28\f* \c 21 \s1 Jesu jagêô lasê Jerusalem \r (Mar 11:1-11; Luk 19:28-38; Joaŋ 12:12-19) \p \v 1 Ma gêdêŋ taŋ êsêac têdabiŋ Jerusalem jasêsa Betpage, taŋ gêc Lôckatêkwi naŋ, Jesu kêsakiŋ ŋacseŋom luagêc \v 2 ma kêsôm gêdêŋ êsêagêc gebe “Agêc asêlêŋ apeŋ malac, taŋ gêc nêmŋa naŋ, ana ma gaôgeŋ andac doŋki têna teŋ sêkô tôŋ ma ŋalatu kêkô gêwiŋ, naŋ aŋgamboac su ma awê andêŋ aê amêŋ. \v 3 Ŋac teŋ embe êsôm biŋ êndêŋ amagêc, naŋ agêc asôm gebe ‘Apômtau kêpô lêna geŋ tau’ ma oc êkêŋ gaôgeŋ êndêŋ amagêc.” \p \v 4 Biŋ tonaŋ kêsa gebe biŋ, taŋ propete kêsôm naŋ, êtu anô gebe \q1 \v 5 “Asôm êndêŋ Sion latuo gebe \q1 Gôlicgac me, nêm kiŋ gêdêŋ aôm gêmêŋ, \q1 ŋac malô kêpi jagêŋgôŋ doŋki \q1 ma gêŋgôŋ bôc wabaŋa ŋalatu ŋaô.” \p \v 6 Ŋacseŋomagêc sêja jasêsôm kêtôm Jesu kêsakiŋ êsêagêc, \v 7 sêwê doŋki têna to ŋalatu sêja jasêu nêŋ ŋakwê gêsac ma Jesu gêŋgôŋ ŋaô. \v 8 Lau topom nêŋ taêsam sêja nêŋ ŋakwê gêc intêna, ma ŋagêdô, sêsapu kalauŋ mêŋsêja gêc intêna. \v 9 Ma lau, taŋ sêwê topom-topom sêmuŋ to têdaguc naŋ, sêmôêc gebe “Osana êndêŋ Dawidnê Latu, alanem eŋ, naŋ gêmêŋ gêjam Apômtau laŋô. Osana êsa aŋga lôlôc.” \p \v 10 Ma gêdêŋ taŋ Jesu jagêô lasê Jerusalem naŋ, lau malacŋa samucgeŋ sêjam sêjô ma sêsôm gebe “Tônê asa.” \v 11 Go lau topom tonaŋ sêsôm gebe “Propete Jesu, taŋ aŋga Nasaret Galilaiaŋa naŋ, ŋac tau tonsc.” \s1 Jesu kêjanda lau aŋga lôm dabuŋ \r (Mar 11:15-19; Luk 19:45-48; Joaŋ 2:13-22) \p \v 12 Ma Jesu kêsô lôm dabuŋ jakêjanda lau-samob, taŋ têtulu gêŋ sêmoa lôm dabuŋ ŋalêlôm naŋ, sêsa awê sêja ma kêtiŋ lau sêjam-mone-gêjô-tauwaga nêŋ tebo to lau-têtulu-balôsiwaga nêŋ lêpôŋ piŋpoŋ. \v 13 Go kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Teto gêc gebe ‘Aêŋoc andu sêsam gebe andu mecŋa,’ mago amac agôm kêtu kêjaŋgowaganêŋ gêsuŋ.” \p \v 14 Ma mateŋpec to magiŋ kêsu dêdêŋ eŋ sêja ma gêgôm êsêac ôliŋ ŋajam kêsa aŋga lôm dabuŋ. \v 15 Lau dabuŋsêga to biŋsutau sêlic gêŋ kaiŋ teŋ, taŋ eŋ gêgôm naŋ, to ŋapalê, taŋ sêmôêc sêmoa lôm dabuŋ gebe “Osana êndêŋ Dawidnê Latu,” tec têtu môsi, \v 16 ma sêsôm gêdêŋ Jesu gebe “Biŋ tec êsêac sêsôm nec aôm gôŋô me.” Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Aec, gaŋôgac. Ma bi ŋ tonec gebe ‘‘Aôm kômasaŋ lambiŋ kêsa ŋapalê sauŋ to gêŋ dedec aweŋsuŋ’ nec amac asam atom me.” \v 17 Ma gêwi êsêac siŋ kêsa aŋga malac gêja Betania ma gêc tônê. \s1 Jesu kêpuc boa jambô \r (Mar 11:12-14, 20-24) \p \v 18 Gêdêŋ bêbêcgeŋ Jesu gêmu gêja malac kêtiam e mo gêjô eŋ. \v 19 Ma gêlic jambô teŋ kêkô intêna, tec kêtu gasuc gêja e gêlic gêŋ teŋ atom, gêlic ŋalauŋ naômageŋ. Ma kêsôm gêdêŋ ka tau gebe “Aôm oc ônam ŋanô êtiam atom endeŋ tôŋgeŋ.” Ma jambô tau kêsêlic sep tageŋ. \v 20 Ma ŋacseŋomi sêlic e sêŋac lemeŋ ma sêsôm gebe “Amboac ondoc, tec jambô kêsêlic sep tageŋ nec.” \v 21 Tec Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Embe akêŋ ôwiŋ ma têmtac lulu atomanô, oc aŋgôm gêŋ amboac tonaŋ api jambôgeŋ atom. Embe asôm êndêŋ lôc tonec gebe ‘Ômbuc taôm sa nau taôm ôsêp gwêc ôna,’ ma oc alic ŋanô êsa. \v 22 Ma gêŋ samob, taŋ amac ateŋ êsêp nêm mec ŋalêlôm embe akêŋ êwiŋ, oc atap ŋanô sa.” \s1 Judawaga têtu kênac Jesunê ŋaclai ŋam \r (Mar 11:27-33; Luk 20:1-8) \p \v 23 Jesu kêsô lôm dabuŋ gêja kêtiam jakêdôŋ lau. Tec lau dabuŋsêga to launêŋ laumata dêdêŋ eŋ sêja ma têtu kênac eŋ gebe “Aôm gôgôm gêŋ tonaŋ gôjam ŋaclai ondoc laŋô. Ma asa kêkêŋ ŋaclai tau gêdêŋ aôm.” \v 24 Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Aê gabe jatu kênac biŋ teŋ êndêŋ amac amboac tonaŋ. Embe ajô ŋoc kênac, go aê Jasam ŋaclai, taŋ gêjam aê sa ma gagôm gêŋ tau naŋ, êndêŋ amac amboac tonaŋgeŋ. \v 25 Joaŋnê saŋgu aŋga ondoc, oc aŋga Anôtônê me aŋga ŋamalacnêŋ.” Ma Êsêac taêŋ gêjam gêc tauŋgeŋ gebe “Embe tasôm gebe aŋga Anôtônê, eŋ oc êsôm êndêŋ aêac gebe Ma amboac ondoc tec akêŋ gêwiŋ eŋ atom. \v 26 Ma embe tasôm gebe aŋga ŋamalacnêŋ, oc tatêc lau gebe samob sêlic Joaŋ kêtôm propete.” \v 27 Tec sêjô Jesu awa gebe “Aêac ajam kauc.” Ma eŋ kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amboac tonaŋ aê jasôm ŋaclai, taŋ gêjam aê sa ma gagôm gêŋ tau naŋ, lasê êndêŋ amac atom amboac tonaŋgeŋ. \s1 Biŋgôliŋ latuagêcnêŋ biŋ keso tauŋa \p \v 28 “Amac abe amboac ondoc. Ŋac teŋ latu luagêc sêŋgôŋ. Eŋ gêdêŋ ŋacsêga gêja ma kêsôm gebe ‘Latucenec, ocsalô ôna ônam kôm wainŋa.’ \v 29 Ŋac tau gêjô eŋ awa gebe ‘Apômtau, aêc.’ Mago gêja atom. \v 30 Go gêdêŋ ŋac sêu ŋ gêja ma kêsôm amboac tonaŋgeŋ gêdêŋ eŋ. Tec ŋac tau gêjô eŋ awa gebe ‘Aê gadec.’ E sauŋgeŋ, go taê gêjam tau tec gêja. \v 31 Ŋaclagêc tonaŋ nêŋ asa gêgôm tameŋinê biŋ kêtu tôŋ.” Ma êsêac sêsôm gebe “Ŋac sauŋ.” Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Teloŋ to mockaiŋo oc sêsô Anôtônê gamêŋ sêna sêmuŋ amac. \v 32 Joaŋ tec gêdêŋ amac gêmêŋ ma kêtôc biŋ, taŋ Anôtô kêjatu naŋ, gêdêŋ amac gebe andaŋguc, mago akêŋ gêwiŋ eŋ atom. Teloŋ to mockaiŋogeŋ tec sêkêŋ gêwiŋ eŋ. Amac tec alicgac, mago taêm gêjam taôm to akêŋ gêwiŋ eŋ atom. \s1 Biŋgôliŋ kêpi kôm wainŋa to ŋagejobwaga \r (Mar 12:1-12; Luk 20:9-19) \p \v 33 “Aŋô biŋgôliŋ teŋ. Andu ŋatau teŋ gêmoa, naŋ kêsê wain kôm teŋ, gêsô tuŋ e kêsô tau ma kêsap sêpip wain ŋamala to kêkwê andu ŋaatêkwa baliŋ kêtu sejop kôm tauŋa, go kêmasaŋ biŋ gêdêŋ lau sênam kôm êpiŋa ma eŋ tau gêja gamêŋbôm teŋ. \v 34 Noc wain ŋanô êsaŋa kêdabiŋ, go kêsakiŋ nê sakiŋwaga gêdêŋ kômwaga sêja gebe sêkôc ênê ŋanô. \v 35 Ma lau-sêjam-kômwaga sêkôc ênê sakiŋwaga tôŋ jasi teŋ ma sêjac teŋ êndu ma têtuc teŋ ŋa poc. \v 36 Ma kêsakiŋ ŋagêdô kêtiam sêlêlêc ŋamataŋa su sêja e sêgôm gêŋ tonaŋgeŋ gêdêŋ êsêac. \v 37 Kêtu ŋamu eŋ kêsakiŋ nê latu gêdêŋ êsêac gêja ma kêsôm gebe ‘Êsêac oc tetoc aêŋoc latuc sa.’ \v 38 Kômwaga sêlic latu tau gêmêŋ ma sêsôm gêdêŋ tauŋ gebe ‘Ŋac-gêwê-kaiŋ-gêŋlênsêmwaga tau tonec. Ajôc, tanac eŋ êndu ma ênê gêŋlênsêm êtu aêacnêŋ.’ \v 39 Go sêkôc eŋ tôŋ ma têtiŋ eŋ aŋga kôm wainŋa kêsa gêja e sêjac eŋ êndu. \v 40 Amboac tonaŋ kôm wainŋa ŋatau embe êô lasê, oc êŋgôm lau-sêjam-kômwaga tonaŋ amboac ondoc.” \v 41 Ma êsêac sêsôm gêdêŋ eŋ geb “Oc enseŋ lau sec tonaŋ popoc ma êwi kôm wainŋa siŋ êndêŋ lau teŋ sênam kôm êpi, taŋ sêkêŋ kôm ŋanô êndêŋ eŋ êtôm ŋanocgeŋ naŋ.” \v 42 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe \q1 “‘Poc taŋ sêkwêwaga sêbaliŋ siŋ naŋ, \q1 poc tonaŋgeŋ tec kêtu poc kêclêsuŋa. \q1 Gêŋ tonaŋ Apômtau gêgôm, \q1 tec mateŋanô talic amboac gêŋsêga teŋ.’ \m Biŋ tonaŋ teto gêc, oc asam atom me. \v 43 Amboac tonaŋ jasôm êndêŋ amac gebe sêkôc Anôtônê gamêŋ su aŋga amacnêm ma sêkêŋ êndêŋ lau teŋ gebe sênam ŋaŋanô. \v 44 Ŋac teŋ embe êtuc êpi poc tonec, oc ôli êŋgic, ma poc tau êmbe êtuc êpi teŋ, oc êsac eŋ popocgeŋ.” \p \v 45 Lau dabuŋsêga to Parisai sêŋô ênê biŋgôliŋ e sêjala gebe eŋ kêsôm biŋ kêpi êsêac. \v 46 Tec sebe sêkam eŋ tôŋ, mago têtêc lau gebe sêlic eŋ kêtôm propete teŋ. \f + \fr 21:46 \ft Osana ŋam gebe lambiŋ.\f* \c 22 \s1 Biŋgôliŋ kêpi moasiŋ awêŋa \r (Luk 14:15-24) \p \v 1 Go Jesu gêôc awa sa ma gêjam kêtu biŋgôliŋgeŋ gêdêŋ êsêac kêtiam ma kêsôm gebe \v 2 “Gamêŋ undambêŋa kêtôm kiŋ teŋ kêsi awê gebe latu ênam. \v 3 Ma kêsakiŋ nê sakiŋwaga gebe nasêkalem êsêac, taŋ jaeŋ moasiŋ awêŋa gêdêŋ êsêac kwanaŋgeŋ naŋ, e dedec ma sêmêŋ atom. \v 4 Go kêsakiŋ sakiŋwaga ŋagêdô ma kêsôm gebe Asôm êndêŋ êsêac, taŋ jaeŋ gêdêŋ êsêac naŋ, gebe ‘Alicgac, aê gagôm ŋoc moasiŋ su, gaguŋ ŋoc bulimakao to bôc ŋadambê kapôêŋ-kapôêŋ ma gajac dabiŋ gêŋ samob e gêbacnê. Amboac tonaŋ amêŋ ma aniŋ moasiŋ awêŋa tau.’ \v 5 Lau tau sêŋô e sêkôŋ auc ma sêc êliŋ-êliŋ. Teŋ gêja nê kôm, ma teŋ gêgôm nê kôm awaŋa. \v 6 Lau ŋagêdô sêkam ênê sakiŋwaga tau tôŋ ma sêlêsu êsêac e sêjac êsêac êndu. \v 7 Tec kiŋnê lai kêpoa ma kêkêŋ nê lausiŋ sêja e seseŋ lau, taŋ sêjac ênê sakiŋwaga êndu naŋ su ma sêkêc êsêacnêŋ malac ja geŋ. \v 8 Gocgo kêsôm gêdêŋ nê sakiŋwaga gebe ‘Moasiŋ tau tec gajac dabiŋ su, mago êsêac, taŋ jaeŋ gêdêŋ êsêac naŋ, têtôm atom. \v 9 Amboac tonaŋ naakô intêna gêga tau ma embe andac lau, go akalem êsêac sêmêŋ sêniŋ moasiŋ awêŋa.’ \v 10 Tec sakiŋwaga tonaŋ ŋai sêsa intênaŋa sêja ma sêjac lau samob, taŋ dêdac naŋ sa, sec to ŋajam gôliŋ-goliŋgeŋ e ŋacleŋ sêlôc andu moasiŋŋa. \p \v 11 “Ma kiŋ kêsô gêja gebe êlic ŋacleŋ. Ma gêlic ŋac teŋ gêmoa, taŋ kêsô ŋakwê moasiŋŋa atom. \v 12 Tec kêsôm gêdêŋ eŋ gebe ‘Ŋacnec, aôm kôsô ŋakwê moasiŋŋa atom, mago amboac ondoc tec kôsô gômôêŋ.’ Ma ŋac tau awamê kêsa. \v 13 Go kiŋ kêsôm gêdêŋ sakiŋwaga gebe ‘Ansô eŋ lêma to akaiŋ tôŋ ma ambaliŋ eŋ êsa naêsêp gêsuŋbôm ŋalêlôm êna, ec êtaŋ ma luluŋ êkôsiŋ êpi tau.’ \v 14 Ŋakalem gêdêŋ lau gwalêkiŋ, mago sêjaliŋ ulugeŋ sa.” \s1 Biŋ takisŋa \r (Mar 12:13-17; Luk 20:20-26) \p \v 15 Go Parisai sêja sêkic biŋ sebe sêwa lip Jesu ŋa tau nê biŋ. \v 16 Tec sêsakiŋ nêŋ ŋacseŋomi to Herodonê lau dêdêŋ Jesu jasêsôm gebe “Mêtêmôkê, aêac alic aôm ŋac biŋŋanôŋa ma kôdôŋ Anôtônê intêna ŋa biŋŋanôgeŋ ma goe go lau teŋ atom ma kôpuc opeŋ lau teŋ atom. \v 17 Amboac tonaŋ ôsôm biŋ, taŋ taêm gêjam naŋ êndêŋ aêac. Embe takêŋ takis êndêŋ kaisara oc eso biŋsu me masi.” \v 18 Mago Jesu kêjala êsêacnêŋ ŋalêlôm sec, tec kêsôm gebe “Amac dansaŋtêna, amboac ondoc tec abe alêtôm aê. \v 19 Akôc mone takisŋa mêŋjalic acgom.” Tec êsêac sêkôc denari teŋ dêdêŋ eŋ sêja. \v 20 Ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Asa nê ŋakatu to ŋatalô tonec.” Êsêac sêsôm gebe “Kaisaranê.” \v 21 Tec kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amboac tonaŋ akêŋ kaisaranê gêŋ êndêŋ kaisara ma Anôtônê gêŋ êndêŋ Anôtô.” \v 22 Êsêac sêŋô biŋ tonaŋ e sê taêŋ ma sêwi eŋ siŋ ma sêc sêja. \s1 Ŋacmatê sêndi sa ŋabiŋ \r (Mar 12:18-27; Luk 20:27-40) \p \v 23 Gêdêŋ bêc tonaŋgeŋ ma Sadukai, taŋ sêsôm sebe ŋacmatê oc sêndi sa atom naŋ, dêdêŋ Jesu sêja ma têtu kênac eŋ gebe \v 24 “Mêtêmôke, Mose kasôm gebe ‘Ŋac teŋ embe êmac êndu ma nê gôlôac masi, naŋ lasi ênam ênê awêtuc gebe êka gôlôac lasê êjô têwa su.’ \v 25 Lasitêwai 7 sêmoa sêwiŋ aêac. Ŋacsêga gêjam awê e gêmac êndu. Ênê wakuc masi, tec gêwi nê awê siŋ gêdêŋ lasi, taŋ kêsi eŋ naŋ. \v 26 Awê tageŋ tonaŋ ma lasitêwa m teŋ tonaŋ sêjam gelom-gelom jakêsu ŋac sauŋ. \v 27 Samob sêmac acgom, go awê tau gêmac êndu kêdaguc. \v 28 Êndêŋ noc ŋacmatê sêndi saŋa, eŋ oc êtu lau 7 nêŋ asa nê awê gebe êsêac samob sêjam eŋ su.” \p \v 29 Ma Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Amac ajala mêtê to Anôtônê ŋaclai atom, tec taêm gêjam biŋ keso. \v 30 Gebe êndêŋ noc ŋacmatê sêndi saŋa ŋacwaga oc sênam awê atom ma lauo sênam ŋac atom, samob têtôm aŋela, taŋ sêmoa undambê naŋ. \v 31 Biŋ ŋacmatê sêndi saŋa, taŋ Anôtô kêsôm gêdêŋ amac gêc mêtê naŋ, asam atom me. Eŋ kêsôm gebe \v 32 ‘Abrahamnê Anôtô agêc Isaknê Anôtô ma Jakobnê Anôtô aê.’ Eŋ ŋacmatênêŋ Anôtô atom, eŋ lau mateŋ jali nêŋ Anôtô.” \v 33 Lau topom-topom sêŋô biŋ, taŋ Jesu kêdôŋ naŋ, e têtakê. \s1 Biŋsu ŋalô, taŋ kêlêlêc ŋagêdô su naŋ \r (Mar 12:28-34; Luk 10:25-28) \p \v 34 Parisai sêŋô eŋ gêjam Sadukai aweŋ auc, tec sêkac tauŋ sa \v 35 ma acnêŋ biŋsutau teŋ gebe êlêtôm eŋ, tec kêtu kênac gebe \v 36 “Mêtêmôkê, biŋsu ŋajatu ondoc kapôêŋ kêlêlêc ŋagêdô su gêc biŋsu ŋabuku.” \v 37 Ma eŋ kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “‘Têmtac êwiŋ Apômtau, aômnêm Anôtô, tonêm ŋalêlôm samuc ma nêm katôm samuc ma nêm kauc samuc êwiŋ eŋgeŋ.’ \v 38 Biŋsu ŋajatu ŋamataŋa tonaŋ tec kapôêŋ kêlêlêc. \v 39 Kêtu luagêcŋa kêtôm tonaŋ gebe ‘Têmtac êwiŋ lau wacbaŋ aôm amboac têmtac gêwiŋ taôm.’ \v 40 Biŋsu ŋajam luagêc tonaŋ tec gedeŋ Mosenê biŋsu samob to propetenêŋ biŋ tôŋ.” \s1 Kilisi asa nê latu eŋ \r (Mar 12:35-37; Luk 20:41-44) \p \v 41 Parisai sêkac tauŋ sa sêmoa ma Jesu kêtu kênac êsêac gebe \v 42 “Amac taêm gêjam biŋ amboac ondoc kêpi Kilisi, asa nê latu eŋ.” Ma êsêac sêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Dawidnê latu.” \v 43 Eŋ kêtu kênac êsêac gebe “Amboac ondoc, Ŋalau gêôc Dawid awa sa ma kêsam eŋ gebe ‘Apômtau’ ma kêsôm gebe \q1 \v 44 ‘Apômtau kêsôm gêdêŋ aêŋoc Apômtau gebe \q1 mêŋôŋgôŋ aêŋoc anôŋa \q1 e jakêŋ nêm ŋacjo sênêc amkaiŋ ŋalabu acgom.’ \m \v 45 Embe Dawid êsam eŋ gebe ‘Apômtau’ mago amboac ondoc tec Kilisi kêtu ênê latu.” \v 46 Ma ŋac teŋ kêtôm gebe êjô eŋ awa ŋa biŋ teŋ atom ma gêdêŋ bêc tonaŋ têtêc tauŋ e têtu kênac biŋ teŋ gêdêŋ eŋ kêtiam atom. \c 23 \s1 Jesu geŋ oliŋ biŋsutau to Parisai \r (Mar 12:38-40; Luk 11:37-52; 20:45-47) \p \v 1 Gêdêŋ ŋasawa tonaŋ Jesu kêsôm biŋ gêdêŋ lau pom kapôêŋ teŋ to nê ŋacseŋomi gebe \v 2 “Biŋsutau to Parisai têdôŋ to sêwa Mosenê biŋsu sa. \v 3 Amboac tonaŋ biŋ samob, taŋ sêsôm gêdêŋ amac naŋ, ajop to amansaŋ. Tageŋ gêŋ, taŋ sêgôm naŋ, aŋgôm atom, gebe êsêac sêsôm gêc aweŋsuŋgeŋ, mago tauŋ sêgôm atom. \v 4 Êsêac sêkic gêŋ ŋawapac ma sêu gêsac lau magiŋm, ma êsêac tauŋ segeŋ tauŋgeŋ. \v 5 Êsêac sêgôm nêŋ gêŋ samob kêtu ŋamalac sêlicŋageŋ, sebec naŋeŋeŋ kapôêŋ mecŋa to sêsô ŋakwê ŋalêsô baliŋ. \v 6 Ma êsêac têntac gêwiŋ sebe sênac tauŋ mata-mata gebe sêŋgôŋ ŋamatageŋ aŋga gamêŋ sêniŋ gêŋŋa to aŋga lôm amboac tonaŋgeŋ, \v 7 ma sebe lau aweŋ ênac êsêac aŋga malacluŋ to sêsam êsêac gebe ‘Mêtêmôkê’. \v 8 Mago sêsam amac gebe ‘Mêtêmôkê’ atom, ŋac tageŋ kêtu nêm mêtêmôkê ma amac samob atu ŋalasitêwaigeŋ. \v 9 Ma asam ŋac teŋ aŋga nom gebe ‘Tamemi’ atom, amac Tamemi tageŋ tê gêmoa undambê. \v 10 Ma sêsam amac gebe “Laumata mêtêŋa’ atom, gebe amacnêm laumata mêtêŋa tageŋ tec Kilisi tau. \v 11 Amacnêm ŋac kapôêŋ atu amacnêm sakiŋwaga. \v 12 Teŋ embe etoc tau sa, go Anôtô êkôniŋ eŋ ma teŋ embe êkôniŋ tau, go Anôtô etoc eŋ sa. \p \v 13 “Ojaê amac dansaŋtêna, biŋsutau to Parisaimêŋ, tec êlai gamêŋ undambêŋa auc gêdêŋ ŋamalacgoc. Amac taôm oc asô ana atom, ma lau taŋ sebe sêsô sêna naŋ, tec amac akô êsêac auc sêwiŋ. \p \v 14 [“Ojae amac dansaŋtêna, biŋsutau to Parisaimêŋ, tec ajaŋgo awêtucnêŋ andu to ŋawaba ŋawaô, mago akwa taôm auc ŋa mec baliŋ. Ŋagêjô oc êtap amac sa êlêlêc.] \p \v 15 “Ojae amac dansaŋtêna, biŋsutau to Parisaimêŋ, tec ajac laoc gwêc to masaŋmgeŋ abe anam ŋac jaba tageŋ ôkwi êtu Juda. Ma embe anam eŋ ôkwi su, oc aŋgôm eŋ êtu lamboam ŋakêlêndiŋ ŋalatu êlêlêc amac taôm su. \p \v 16 “Ojae amacmêŋ tec matempec, mago abe awê lau. Amac asôm gebe ‘Ŋac teŋ embe êtôc lêma êpi lôm dabuŋ, oc êŋgôm nê biŋ ŋanô êsa atom. Ma tageŋ embe êtôc lêma êpi lôm dabuŋ ŋagold, tonaŋ tec oc êŋgôm ŋanô êsa.’ \v 17 Meloc to matempec ŋanô amac. Gêŋ ondoc ŋanô, gold me lôm dabuŋ, taŋ gêgôm gold kêtu gêŋ dabuŋ. \v 18 Ma teŋ gebe ‘Teŋ embe êtôc lêma êpi altar, oc êŋgôm nê biŋ ŋanô êsa atom. Ma tageŋ embe êtôc lêma êpi da, taŋ gêsac altar tau ŋaô, tonaŋ tec oc êŋgôm ŋanô êsa.’ \v 19 O matempecac, gêŋ ondoc ŋanô, da me altar, taŋ gêgôm da kêtu dabuŋ. \v 20 Ŋac embe êtôc lêma êpi altar, naŋ oc êtôc êpi altar tau to gêŋ samob, taŋ gêsac ŋaô naŋ êwiŋ. \v 21 Ma teŋ embe êtôc lêma êpi lôm dabuŋ, naŋ oc êtôc êpi lôm tau to ŋac, taŋ gêmoa lôm ŋalêlôm naŋ êwiŋ. \v 22 Ma ŋac teŋ embe êtôc lêma êpi undambê naŋ oc êtôc êpi Anôtônê lêpôŋ to ŋac, taŋ gêŋgôŋ ŋaô naŋ êwiŋ. \p \v 23 “Ojae amac dansaŋtêna, biŋsutau to Parisaimêŋ, amac embe atap laki to gwêc ma môsi 10-10 sa, go akêŋ ŋateŋ êtu da. Ma biŋsu ŋakoleŋ ŋanô tonec biŋgêdêŋ to taêm walô lauŋa ma akêŋ gêwiŋ, tec awi siŋ, Daŋgôm teŋ ma dawi teŋ siŋ atom. \v 24 Amac matempec, mago abe awê lau. Embe aniŋ gwada sauŋsauŋ, go ajaliŋ ŋatêkwa ŋapepgeŋ, ma bôc tec aeŋ totêkwageŋ. \p \v 25 “Ojae amac dansaŋtêna, biŋsutau to Parisaimêŋ, tec akwasiŋ laclu to suc ŋadêmôêŋa ŋapep ma ŋalêlôm geŋgeŋ to gêŋ wauc-wauc gêjam auc. \v 26 Aô, matapec Parisai, ôkwasiŋ laclu ŋalêlôm êmuŋ acgom, go ŋadêmôêŋa ŋawasi êsa êwiŋ. \p \v 27 “Ojae amac dansaŋtêna, biŋsutau to Parisaimêŋ, amac tec atôm sêô, taŋ sêsê ŋadêmôêŋa ŋa pocko gebe ŋakatu ŋajam, go ŋalêlôm naŋ ŋacmatê ŋatêkwa to gêŋ gêmôb gêjam auc. \v 28 Amac atôm tonaŋ. Ŋamalac sêlic amacnêm ŋadêmô ŋa amboac lau gadêŋ, mago nêm ŋalêlôm tec biŋdansaŋ to gêŋ sec gêjam auc. \p \v 29 “Ojae amac dansaŋtêna, biŋsutau to Parisaimêŋ, tec akwê andu kêkô propetenêŋ sêô ŋaô to ajam gêlôŋ lau gêdêŋ nêŋ sêô \v 30 ma asôm gebe ‘Aêac embe daŋgôŋ êndêŋ tameŋinêŋ têm, oc tawe propetenêŋ dec ŋakaiŋ atom.’ \v 31 Amacnêm biŋ tonaŋ gêwa amac sa gebe Lau taŋ sêjac propete êndu naŋ, nêŋ latuŋi amac. \v 32 Amboac tonaŋ anac dabiŋ tameminêŋ secmaŋ. \v 33 Moac to lêŋuckêm ŋalatu amac, abe aêc lamboam ŋakêlêndiŋ ŋamêtôc su amboac ondoc. \p \v 34 Amboac tonaŋ alic acgom, aê jasakiŋ propete to lau malô ma biŋsutau êndêŋ amac, ma amac oc anac êsêacnêŋ ŋagêdô êndu to anac ŋagêdô sêpi kakesotau ma ai ŋagêdô aŋga nêm lôm ma ajanda ŋagêdô selom-selom malacgeŋ sêna, \v 35 gebe dec ŋajam samob, taŋ sêkêc siŋ aŋga nom gêdêŋ ŋac gêdêŋ Abelnê dec e gêdêŋ Balakia latu Sakaria nê dec, taŋ ajac eŋ êndu aŋga lôm dabuŋ tau to altar dajaŋa ŋasawa naŋ, êpi amac samob. \v 36 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Gêŋ samob tonaŋ ŋai ŋagêjô oc êtap lau têm tonecŋa sa. \s1 Jesu kêtaŋ taŋiboa kêpi Jerusalem \r (Luk 13:34-35) \p \v 37 “Jerusalem, Jerusalem, aôm gôjac propete êndu to kôtuc êsêac, taŋ Anôtô kêsakiŋ dêdêŋ aôm sêwac naŋ, ŋa poc êndu. Aê gagôm gêŋlêlôm elêmê gabe janac aômnêm ŋapalê sa amboac talec têna gêjac ŋalatu sa sêsô magê ŋalabu, mago amac adec. \v 38 Alic acgom, amacnêm andu oc êtu tuc êkôŋa. \v 39 Aê jasôm êndêŋ amac gebe Galoc oc alic aê êtiam atom, e taôm asôm gebe ‘Lambiŋ êndêŋ eŋ, taŋ gêmêŋ gêjam Apômtau laŋô naŋ.’” \f + \fr 23:39 \ft Mosenê biŋsu kêjatu gebe lau Juda sêmansaŋ \f* naŋeŋeŋ toatali ŋasec-ŋasec. Êsêac teto biŋsu ŋagêdô kêsêp papia ma sêkêŋ kêsêp atali ma sebec gêdêŋ noc mecŋa. Ŋakwê ŋalêsô aclê ŋam gebe êkêŋ puc lau e sêliŋ Anôtônê biŋsu siŋ atom. \c 24 \s1 Jesu geoc senseŋ lôm dabuŋ su ŋabiŋ lasê \r (Mar 13:1-2; Luk 21:5-6) \p \v 1 Jesu kêsa aŋga lôm dabuŋ gêja ma nê ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ sêja sebe têtôc lôm dabuŋ ŋaandu êndêŋ eŋ. \v 2 Tec eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Amac alambiŋ gêŋ samob tônê me. Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Poc teŋ oc êŋgôŋ teŋ ŋaô aŋga tonec atom, têta samob saliŋ-saliŋgeŋ.” \s1 Gêŋwapac ênac m tau \r (Mar 13:3-13; Luk 21:7-19) \p \v 3 Jesu jagêŋgôŋ Lôckatêkwi acgom, go ŋacseŋomi dêdêŋ eŋ sêja jasêmoa nêŋ tauŋŋa, go sêsôm gebe “Ôsôm êndêŋ aêac acgom, êndêŋ ondoc biŋ tonaŋ ŋanô êsa ma asageŋ oc êtu aôm ômôêŋ to nom ŋatêku êsuŋa ŋabelo.” \p \v 4 Ma Jesu gêjô êsêac aweŋ gebe “Alic taôm gebe lau sênam amac ôkwi atom. \v 5 Lau gwalêkiŋ oc sênam aê laŋôc sêmêŋ ma sêsôm gebe ‘Aê Kilisi,’ ma sênam lau taêsam ôkwi. \v 6 Malôgeŋ oc aŋô siŋ ŋawae to siŋ ŋaboŋa. Alic taôm, atakê atom. Gêŋ samob tonaŋ mêŋêsa, mago noc ŋatêku êsuŋa atom tageŋ. \v 7 Laum teŋ sêndi sebe sênac siŋ êndêŋ laum teŋ ma gamêŋ teŋ êndêŋ gamêŋ teŋ to tôbôm êsa ma ôjô ênamênam êtôm gamêŋgeŋ. \v 8 Gêŋ samob tonaŋ ŋai gêjac m gêŋ ŋandaŋ ŋanô tau. \p \v 9 “Go sêkêŋ amac gebe sêlênsu amac e sênac amac êndu. Ma lau tomôkêtomokê têntac endec amac êtu aêŋoc ŋaêŋa. \v 10 Êndêŋ tonaŋ lau taêsam oc sêwi sêkêŋ gêwiŋ siŋ to seoc tauŋ lasê-lasê ma têntac endec tauŋ. \v 11 Ma propete dansaŋ gwalêkiŋ oc sêndi sa mêŋsênam lau taêsam ôkwi. \v 12 Êtu gêŋ alôb-alôb ênam sêgaŋa lau taêsam nêŋ têntac gêwiŋ oc ŋaluc êsa. \v 13 Ma ŋac, taŋ êpuc tau tôŋ e êndêŋ ŋamadiŋ naŋ, Anôtô ênam eŋ kêsi. \v 14 Ma sênam mêtê êpi ŋawae ŋajam Anôtônê gamêŋŋa tonec aŋga nom samucgeŋ e lau samuc samob sêŋô, go bêc ŋatêku êsuŋa tau mêŋêsa.” \s1 Gêŋwapac ŋanô tau \r (Mar 13:14-23; Luk 21:20-24) \p \v 15 “Embe alic gêŋ alôb-alôb, taŋ propete Daniel kêsôm ŋabiŋ naŋ, enseŋ gêŋ ŋawaô êkô gamêŋ dabuŋ—lau taŋ sêsam biŋ tonec naŋ, nêŋ kauc êsamaŋ — \v 16 go êsêac, taŋ sêŋgôŋ Judaia naŋ, sêc sêpi lôc sêna. \v 17 Teŋ embe êŋgôŋ salôm ŋaô, naŋ oc ê-sêp naêkôc nê gêŋ su aŋga nê andu atom. \v 18 Ma teŋ embe êmoa kôm, naŋ êmu naêkôc nê ŋakwê atom. \v 19 Ojae lauo, taŋ sêmoa teŋ to êsêac, taŋ sêkêŋ su ŋapalê sêmoa naŋmêŋ êndêŋ bêc ônê. \v 20 Amboac tonaŋ ateŋ mec êtu aêc êndêŋ komô to êndêŋ sabat atomŋa, \v 21 gebe êndêŋ bêc ônê gêŋwapac kapôêŋ êsa êtôm taŋ kêsa gêdêŋ nom ŋatêm andaŋgeŋŋa e mêŋgêdêŋ galoc atom, ma êtu ŋamu oc êsa amboac tonaŋ êtiam atomanô. \v 22 Ma embe Anôtô ênac bêc tonaŋ ŋagêdô êŋgic atom, oc lau teŋ sêŋgôŋ mateŋ jali atom. Mago êtu lau, taŋ eŋ kêjaliŋ êsêac sa naŋŋa, tec oc ênac bôc tonaŋ êŋgic. \p \v 23 “Êndêŋ tonaŋ teŋ embe êsôm êndêŋ amac gebe ‘Alic acgom, Kilisi tec gêmoa tonec’ me ‘Gêmoa ônê,’ naŋ akêŋ êwiŋ atom. \v 24 Kilisi dansaŋ to propete dansaŋ oc mêŋsêsa ma sêŋgôm gêŋtalô kapôêŋ to gêŋsêga. Embe têtôm, go sêwê lau Anôtô kêjaliŋ êsêac saŋa ôkwi amboac tonaŋ. \v 25 Alic acgom, aê kakêŋ puc amac kwanaŋgeŋgac. \p \v 26 “Amboac tonaŋ embe sêsôm êndêŋ amac gebe ‘Alic acgom, eŋ gêmoa gamêŋ sawa,’ naŋ asa ana atom. Embe sêsôm gebe ‘Alic acgom, eŋ gêmoa balêmlêlôm,’ naŋ akêŋ êwiŋ atom. \v 27 Kêtôm ôsic kêkac aŋga gamêŋ oc kêpiŋa gê tôŋgeŋ e gêdêŋ gamêŋ oc kêsêpŋa naŋ Ŋamalacnê Latu embe êmêŋ, oc êtôm tonaŋ. \v 28 Gêŋgêmôb teŋ embe ênêc, naŋ aoco sêkac tauŋ sa. \s1 Ŋamalacnê latu êmu êmêŋ \r (Mar 13:24-27; Luk 21:25-28) \p \v 29 “Gêŋwapac ŋabêc tonaŋ êmbacnê, go sep tageŋ oc ênam kanuc ma ajôŋ êŋgamiŋ ŋawê ma utitalata êpôp-êpôp aŋga undambê, ma gêŋ ŋaclai undambêŋa kôtêŋ-kôtêŋgeŋ. \v 30 Tonaŋ su acgom, go Ŋamalacnê Latunê gêbôm aŋga undambê mêŋêsa ma lau tomôkê-tomôkê samob aŋga nom oc têtaŋ taŋiboa ma sêlic Ŋamalacnê Latu êŋgôŋ tao undambêŋa ŋaô toŋaclai ma toŋawasi kapôêŋ êmêŋ. \v 31 Ma eŋ oc êsakiŋ nê aŋela todauc êtaŋ kapôêŋ ma êsêac sênac ênê lau, taŋ kêjaliŋ êsêac aŋga mu aclê ŋam to aŋga undambê ŋamadiŋ samobgeŋ naŋ sa. \s1 Kaleloŋ êkêŋ puc aêac \r (Mar 13:28-31; Luk 21:29-33) \p 0 \v 32 “Kaleloŋ êtu biŋgôliŋ êwa nêm kauc sa. Êndêŋ taŋ ŋalaka êliŋ têkwi to ŋamatadêbu êjac sa naŋ, ajala gebe ockêsa kêdabiŋ. \v 33 Amac amboac tonaŋ. Êndêŋ tê alic gêŋ samob tonaŋ ŋai mêŋêsa nê, ajala gebe Ŋac tau mêŋkêdabiŋ katam. \v 34 Biŋŋanô, aê jasôm Êndêŋ amac gebe Gôlôac tonec oc sênaŋa atom e gêŋ tonaŋ ŋai samob ŋanô êsa acgom. \v 35 Undambê to nom oc ênaŋa, mago aêŋoc biŋ oc ênaŋa atomanô. \s1 Ŋac teŋ kêjala bêc to ockatu atom \r (Mar 13:32-37; Luk 17:26-30, 34-36) \p \v 36 “Bêc tonaŋ to ockatu ŋac teŋ kêjala atom e aŋela undambêŋa sêjam kauc ma Latu gêjam kauc amboac tonaŋ, Tama taugeŋ tec gêlic. \v 37 Ŋamalacnê Latu êmu êmêŋ ŋabêc oc êtôm Noanê bêc. \v 38 Gêdêŋ taŋ bu kêsuŋ atomgeŋ naŋ, seŋ to sênôm gêŋ ma ŋac sêjam awê to awê sêjam ŋac, sêgôm sêmoa e gêdêŋ bêc, taŋ Noa kêsô waŋ ŋalêlôm gêja naŋ, \v 39 ma sêjam kauc tauŋ sêmoa e bu kêsuŋ mêŋgeseŋ êsêac samob su. Ŋamalacnê Latu êmu êmêŋ ŋabêc oc êtôm tonaŋ. \v 40 Êndêŋ tonaŋ ŋac luagêc oc sêmoa kôm, naŋ Anôtô oc êkôc teŋ sa ma êwi teŋ siŋ, \v 41 ma awê luagêc oc sêlai polom sêmoa, naŋ Anôtô oc êkôc teŋ sa ma êwi teŋ siŋ. \v 42 Amboac tonaŋ anam jali gebe ajam kauc bêc amacnêm Apômtau êmu êmêŋŋa. \v 43 Ajala tonec gebe Andu ŋatau embe êjala ockatu geŋgeŋtêna oc êmêŋ êndêŋ êmbêcŋa, naŋ oc ênam jali gebe êkô geŋgeŋtêna auc, ec êtuc ênê andu popoc atom. \v 44 Tec amansaŋ taôm amboac tonaŋgeŋ gebe Ŋamalacnê Latu êmêŋ êndêŋ ockatu, naŋ amac abe oc êmêŋ atom naŋ. \s1 Biŋgôliŋ sakiŋwaga gêdeŋ to kesoŋa \r (Luk 12:41-48) \p \v 45 “Sakiŋwaga ŋaŋêŋ ma tokauc ondoc, taŋ nê ŋatau kêkêŋ eŋ gebe ejop ênê komwaga gebe êkêŋ mo êndêŋ êsêac êtôm ŋanocgeŋ. \v 46 Aê aoc êôc sakiŋwaga tonaŋ, taŋ nê ŋatau êmu êmêŋ ma êtap eŋ sa gebe kêsap nê kôm tôŋ gêmoa. \v 47 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe ŋatau oc êkêŋ eŋ ejop ênê waba samob. \v 48 Ma sakiŋwaga sec tonaŋ embe taê ênam ênêc tau gebe ‘Ŋoc ŋatau gêjam gamêŋ tôŋ,’ \v 49 ma ênac m gebe i nê sakiŋwaga ŋagêdô ma êniŋ to ênôm gêŋ êwiŋ lau, taŋ sênôm gêŋ e kêjaŋiŋ êsêac naŋ, \v 50 go sakiŋwaga tonaŋ nê ŋatau êmêŋ êndêŋ bêc, naŋ eŋ gebe oc êmêŋ atom naŋ, to êndêŋ ockatu, naŋ eŋ kêjala atom naŋ, \v 51 oc ênac eŋ popoc to êkêŋ ŋagêjô êpi eŋ êwiŋ dansaŋtêna, go ac têtaŋ ŋanô ma luŋluŋ êkôsiŋ êpi tau aŋga ônê. \c 25 \s1 Biŋgôliŋ awêtakiŋ 10ŋa \p \v 1 “Êndêŋ tonaŋ gamêŋ undambêŋa oc êtôm awêtakiŋ 10 sêkôc nêŋ lamp sa ma sêpuc ŋac-gebe-ênam-awêwaga tôŋtôŋ sêja. \v 2 Êsêacnêŋ lemeŋ teŋ nêŋ kaucmê ma lemeŋ teŋ tokauc. \v 3 Kaucmêo sêkôc nêŋ lamp sa, mago sêkôc buja gêwiŋ atom. \v 4 Ma êsêac tokauc, naŋ tec sêkôc buja kêsêp kekec gêwiŋ nêŋ lamp. \v 5 Ŋac-gebe-ênamawêwaga gêjam gamêŋ tôŋ ma êsêac sêjac tuluc sêŋgôŋ e sêc bêc samob. \p \v 6 “Gêdêŋ gêbêc gêja lugeŋ môêc teŋ kêtaŋ gebe ‘Aô, ŋac-gebe-ênam-awêwaga gêmêŋ, apuc eŋ tôŋtôŋ ana.’ \v 7 Gêdêŋ tonaŋ awêtakiŋ samob dêdi sa ma sêmasaŋ nêŋ lamp. \v 8 Go kaucmêo sêsôm gêdêŋ tokauco gebe ‘Akêŋ buja ŋagêdô êndêŋ aêac gebe aêacma lamp oc êmac.’ \v 9 Tec tokauco sêjô êsêac aweŋ gebe ‘Masigoc, oc êtôm aêac sêlêŋ atom. Amboac tonaŋ naanam ôli nêm êndêŋ têtulu-gêŋwaga acgommaŋ.’ \v 10 Êsêac tonaŋ sebe sênam ôIi, tec têtu lêŋŋa sêmoa ma ŋac-gebe-enamawêwaga gêmêŋ e êsêac, taŋ sêmasaŋ tauŋ kwanaŋgeŋ naŋ, sêsô sêwiŋ eŋ gebe nasêniŋ ŋamoasiŋ ma katam ŋajaŋa kêsa. \p \v 11 “Sêmoa acgom, go awêtakiŋ ŋagêdô, naŋ sêmêŋ amboac tonaŋ ma sêsôm gebe ‘Apômtau, Apômtau, ôIêc katam su êndêŋ aêac.’ \v 12 Mago eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe ‘Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Gajam kauc amac.’ \v 13 Amboac tonaŋ anam jali, gebe ŋabêc to ŋaockatu amac ajam kauc. \s1 Biŋgôliŋ gold totaluŋa \r (Luk 19:12-27) \p \v 14 “Têm tau tonaŋ tanam dôŋ êpi ŋamalac, taŋ gebe êna gamêŋbôm teŋ naŋ. Eŋ kêkalem nê sakiŋwaga gebe ênac sam nê waba êndêŋ êsêac. \v 15 Eŋ kêkêŋ gold talu lemeŋ teŋ gêdêŋ ŋac teŋ, ma luagêc gêdêŋ ŋac teŋ, ma teŋ gêdêŋ ŋac teŋ, kêtôm êsêacnêŋ kauc, ma gêc gêja. \v 16 Ma ŋac, taŋ kêkôc talu lemeŋ teŋ naŋ, gêja sebeŋ jagêjam kôm kêpi awa tau ma kêtulu gêŋ e kêtap talu lemeŋ teŋ sa mêŋgêwiŋ. \v 17 Ma ŋac, taŋ kêkôc talu luagêc naŋ, kêtulu luagêc mêŋgêwiŋ. \v 18 Ma ŋac, taŋ kêkôc tageŋ naŋ, gêja jakêkwê nom ma kêsuŋ nê ŋataunê awa auc. \p \v 19 “Ŋasawa ŋêŋgeŋ gêjaŋa su, go sakiŋwaga tonaŋ nêŋ ŋatau gêmu gêmêŋ gebe sêwa awa ŋam sa êndêŋ eŋ. \v 20 Ma ŋac, taŋ kêkôc gold talu lemeŋ teŋ naŋ, kêsa gêja ma kêkôc gold talu lemeŋ teŋ mêŋgêwiŋ ma kêsôm gebe ‘Apômtau, aôm kôkêŋ gold talu lemeŋ teŋ gêdêŋ aê, mago aê katap lemeŋ teŋ sa mêŋgêwiŋ.’ \v 21 Tec nê ŋatau kêsôm gêdêŋ eŋ gebe ‘O ŋajam, aôm sakiŋwaga ŋajam ma ŋaŋêŋ, tec gojob geŋ luagêcgeŋ ŋapep. Aê jakêŋ aôm ojop gêŋ taêsam. Ôsô nêm ŋataunê gamêŋ têtac ŋajamŋa ôna.’ \v 22 Ma ŋac, taŋ kêkôc gold talu luagêc naŋ, kêsa gêja ma kêsôm gebe ‘Apômtau, aôm kôkêŋ gold talu luagêc gêdêŋ aê, mago aê katap gold talu luagêc sa mêŋgêwiŋ.’ \v 23 Ma nê ŋatau kêsôm gêdêŋ eŋ gebe ‘O ŋajam, aôm sakiŋwaga ŋajam ma ŋaŋêŋ, tec gojob gêŋ luagêgeŋ ŋapep. Aê jakêŋ aôm ojop gêŋ taêsam. Ôsô nêm ŋataunê gamêŋ têtac ŋajamŋa ôna.’ \v 24 Go ŋac, taŋ kêkôc gold talu tageŋ naŋ, kêsa gêja amboac tonaŋ ma kêsôm gebe ‘Apômtau, aê galic aôm ŋac laŋômsiboa. Gêŋ taŋ aôm kôsê atom, mago kôkôc ŋanô, ma gêŋ taŋ aôm kôpalip atom, mago gôjac sa elêmê. \v 25 Aê katêc tauc, tec gaja ma kasuŋ nêm gold totalu auc kêsêp nom. Ôlic acgom, nêm gêŋ tau tec gêwac.’ \v 26 Mago nê ŋatau gêjô eŋ awa gebe ‘Aôm sakiŋwaga sec to ojom, aôm gôlic aê kakoc gêŋ, taŋ kêsê atom naŋ, ŋanô sa to gajac gêŋ, taŋ kapalip atom naŋ, sa me. \v 27 Embe amboac tonaŋ, go ôkêŋ ŋoc awa êndêŋ lausêjam-mone-gêjô-tauwaga acgommaŋ, go embe jamu jamêŋ amboac tec ma jakôc ŋoc gêŋ toŋalakacgeŋ. \v 28 Amboac tonaŋ akôc ênê gold totalu tau su ma akêŋ êndêŋ ŋac, taŋ kêkôc gold talu 10 naŋ. \v 29 Gebe ŋac, taŋ kêtap gêŋ sa su naŋ, oc sêkêŋ ŋagêdô naêwiŋ e êlêlêc su. Ma ŋac, taŋ kêkôc gêŋ teŋ atom naŋ, oc sêkôc gêŋ ŋagec, taŋ gêc eŋŋa naŋ su êwiŋ. \v 30 Ma sakiŋwaga ŋanô masi naŋ, ambaliŋ eŋ siŋ êsêp gêsuŋbômsêga êna. Aŋga ônê êsêac oc têtaŋ ma luŋluŋ ekôsiŋ tau.’” \s1 Jesu êmêtôc laum nomŋa samob \p \v 31 “Êndêŋ taŋ Ŋamalacnê Latu êmu êmêŋ tonê ŋawasi ma aŋela samob sêwiŋ eŋ naŋ, êŋgôŋ ŋawasi ŋalêpôŋ ŋaô \v 32 ma êkac laum nomŋa samob sa sêkô eŋ laŋônêm ma êwa êsêac êkôc amboac ŋacgejob gêwa nê domba to noniŋ kêkôc \v 33 ma êkêŋ domba sêkô ênê anôŋa ma noniŋ sêkô gasêŋa. \v 34 Go kiŋ oc êsôm êndêŋ êsêac, taŋ sêkô ênê anôŋa naŋ gebe ‘Amac taŋ Tamoc gêjam mec amac naŋ amêŋ. Tamoc kêmasaŋ gamêŋ kwanaŋgeŋ kêtu amacŋa gêdêŋ taŋ kêkêŋ undambê to nom naŋ. Tec akôc gamêŋ tau sa êtu nêm gêŋlênsêm. \v 35 Mo gêjô aê, ma amac akêŋ gêŋ aê gaeŋ, bu gêjô aê, ma amac akêŋ bu aê ganôm, aê ŋac jaba, ma amac agôm ja aê. \v 36 Aê ôlic ŋaôma, ma amac akêŋ ŋakwê aê kasô, gêmac gêgôm aê, ma amac ajac aê kêsi, aê gaŋgôŋ kapoacwalô, ma amac adêŋ aê amêŋ.’ \v 37 Êndêŋ tonaŋ lau gêdêŋ oc sêjô eŋ awa gebe ‘Apômtau, gêdêŋ ondoc aêac alic mo gêjô aôm, ma akêŋ gêŋ aôm goeŋ, me bu gêjô aôm, ma akêŋ bu aôm gônôm. \v 38 Gêdêŋ ondoc aêac alic aôm ŋac jaba, ma agôm ja aôm, me ôlim ŋaôma, ma akêŋ ŋakwê aôm kôsô. \v 39 Ma gêdêŋ ondoc alic gêmac gêgôm aôm me gôŋgôŋ kapoacwalô, ma adêŋ aôm awac ajac aôm kêsi.’ \v 40 Ma kiŋ oc êjô êsêac aweŋ gebe ‘Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Gêŋ taŋ amac agôm gêdêŋ aêŋoc lasici ŋasec-sec tecenec ŋai nêŋ teŋ naŋ, agôm gêdêŋ aêgac.’ \p \v 41 “Go êsôm êndêŋ êsêac, taŋ sêkô gasêŋa naŋ, amboac tonec gebe ‘Sec ŋalatu amac, aêc su asêp ja kêlakoc teŋgeŋŋa, taŋ Tamoc kêmasaŋ kêtu Sadaŋ to nê aŋelaŋa naŋ ana. \v 42 Mo gêjô aê, ma amac akêŋ gêŋ aê gaeŋ atom, bu gêjô aê, ma amac akêŋ bu aê ganôm atom. \v 43 Aê ŋac jaba, ma agôm ja aê atom, aê ôlic ŋaôma, ma amac akêŋ ŋakwê aê kasô atom, gêmac gêgôm aê, ma gêŋgôŋ kapoacwalô, ma amac ajac aê kêsi atom.’ \v 44 Go êsêac oc sêjô eŋ awa gebe ‘Apômtau, gêdêŋ ondoc aêac alic mo gêjô aôm, me bu gêjô aôm, me alic aôm ŋac jaba, me ôlim ŋaôma, me gêmac gêgôm aôm, me gôŋgôŋ kapoacwalô, ma ajam sakiŋ aôm atom.’ \v 45 Go eŋ êjô êsêac aweŋ gebe ‘Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Gêŋ taŋ amac agôm gêdêŋ lau ŋasec-sec tecenec ŋai nêŋ teŋ atom naŋ, agôm gêdêŋ aê atom amboac tonaŋ.’ \v 46 Ma êsêac tonaŋ sêsêp ŋagêjô ŋaŋandaŋ ênêc teŋgeŋŋa, mago lau gêdêŋ oc sêŋgôŋ mateŋ jali teŋgeŋ.” \c 26 \s1 Sêkic Jesunê biŋ \r (Mar 14:1-2; Luk 22:1-2; Joaŋ 11:45-53) \p \v 1 Jesu gêjac mata biŋ tonaŋ ŋai samob su, go kêsôm gêdêŋ nê ŋacseŋomi gebe \v 2 “Amac alicgac, bêc luagêc ênaŋa acgom, ma Pasa, ma oc sêkêŋ Ŋamalacnê Latu êpi kakesotau êna.” \p \v 3 Gêdêŋ tonaŋ lau dabuŋsêga to launêŋ laumata sêkac tauŋ sa sêmoa dabuŋsêga, taŋ sêsam eŋ gebe Kaiapa naŋ, nê gamêŋ, \v 4 ma sêkic Jesunê biŋ gebe sêkôc eŋ tôŋ kelecgeŋ e sênac eŋ êndu. \v 5 Mago sêsôm gebe “Daŋgôm êndêŋ om atom, moae tali launêŋ ŋalêlôm sa.” \s1 Awê teŋ geŋ oso Jesu aŋga Betania \r (Mar 14:3-9; Joaŋ 12:1-8) \p \v 6 Jesu gêmoa Betania gêŋgôŋ ŋac tokamocbôm Simon nê andu, \v 7 naŋ awê teŋ kêkôc ŋop kwalam-kwalam togêŋmalu, taŋ ŋaôli kapôêŋ naŋ. Eŋ kêtu gasuc gêdêŋ Jesu, taŋ geŋ gêŋ naŋ, jakêkêc kêpi eŋ môkêapac. \v 8 Ŋacseŋomi sêlic e têtu môsi ma sêsôm gebe “Amboac ondoc sêjaiŋ gêŋ tonaŋ. \v 9 Sêkêŋ êndêŋ lau sênam ôlimaŋ ma sêkôc ŋaawa kapôêŋ ma sêkêŋ êndêŋ lau ŋalêlôm sawa acgom.” \v 10 Jesu gêŋô ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amboac ondoc tec agôm awê tonec nê ŋalêlôm ŋawapac kêsa nec. Eŋ gêjam kôm ŋajam kêpi aê. \v 11 Lau ŋalêlôm sawa oc sêŋgôŋ sêwiŋ amac ŋapaŋ, mago aê oc jaŋgôŋ jawiŋ amac ŋapaŋ atom. \v 12 Eŋ kêsêwa gêŋmalu tonec kêpi aê ôlic gêgôm kêtu sênsuŋ aêŋa. \v 13 Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Aŋga nom samucgeŋ ŋagamêŋ embe sênam mêtê êpi ŋawae ŋajam tonec, go sênac miŋ gêŋ, taŋ eŋ gêgôm naŋ, êwiŋ gebe taêŋ ênam eŋ.” \s1 Juda geoc nê ŋatau lasê \r (Mar 14:10-11; Luk 22:3-6) \p \v 14 Go êsêac lau 12 nêŋ teŋ, taŋ sêsam eŋ gebe Juda Isariot naŋ, gêdêŋ lau dabuŋsêga gêja \v 15 ma kêsôm gebe “Embe jaoc Jesu lasê êndêŋ amac, oc akêŋ asageŋ êndêŋ aê.” Ma êsêac sêjam ôli eŋ ŋa silber 30. \v 16 Gêdêŋ tonaŋgeŋ eŋ gêdib gebe êtap ŋasawa ŋajam teŋ sa gebe eoc eŋ lasêŋa. \s1 Jesu geŋ Pasa gêwiŋ nê ŋacseŋomi \r (Mar 14:12-21; Luk 22:7-14, 21-23; Joaŋ 13:21-30) \p \v 17 Gêdêŋ Om Polom Ŋalucŋa ŋabêc ŋamataŋa ŋacseŋomi dêdêŋ Jesu sêja ma têtu kênac gebe “Aôm gobe aêac amansaŋ ôniŋ Pasa ŋamala aŋga ondoc.” \v 18 Ma eŋ kêsôm gebe “Asa malac andêŋ ŋac teŋ ana ma asôm êndêŋ eŋ gebe ‘Mêtêmôkê awa tonec gebe Ŋoc noc kêdabiŋ ma aê to ŋoc ŋacseŋomi abe aniŋ Pasa aŋgôŋ awiŋ aôm.’” \v 19 Ma ŋacseŋomi sêgôm kêtôm Jesu kêsakiŋ êsêac ma sêmasaŋ Pasa. \p \v 20 Kêtula acgom ma eŋ to nê ŋacseŋomi 12 sêsa tauŋ sic. \v 21 Seŋ gêŋ sêmoa ma Jesu kêsôm gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ amac gebe Amacnêm ŋac teŋ oc eoc aê lasê.” \v 22 Êsêacnêŋ ŋalêlôm ŋawapac ŋanô ma sêkêŋ tauŋ tageŋ-tageŋ jatêtu kênac eŋ gebe “Apômtau, oc aê me.” \v 23 Ma eŋ gêjô êsêac aweŋ gebe “Ŋac tau, taŋ aêagêc asac polom tôŋ seleŋgeŋ kêsêp laclu su, ŋac tonaŋ tec oc eoc aê lasê. \p \v 24 Ŋamalacnê Latu tau oc êsa nê lêŋ êtôm teto gêc. Tageŋ ojae ŋac tauma, naŋ eoc Ŋamalacnê Latu lasê naŋ, têna êkôc eŋ atommaŋ.” \v 25 Ma Juda tau, taŋ gebe eoc eŋ lasê naŋ, kêsôm gebe “Mêtêmôkê, oc aê me.” Jesu kêsôm gadêŋ eŋ gebe “Taôm kôsômgac.” \s1 Biŋ moasiŋ dabuŋŋa \r (Mar 14:22-26; Luk 22:15-20; 1Kor 11:23-25) \p \v 26 Seŋ gêŋ sêmoa, go Jesu kêkôc polom mêŋgêjam daŋge ma kêpô kêkôc jakêkên gêdêŋ ŋacseŋomi ma kêsôm gebe “Akôc êwac aniŋ. Aêŋoc ôlic tonec.” \v 27 Go kêkôc laclu mêŋgêjam daŋge ma kêkêŋ gêdêŋ êsêac ma kêsôm gebe “Samob akôc êwac anôm. \v 28 Aêŋoc dec jamoatiŋ poacŋa tau tonec, taŋ kakêc siŋ kêtu taêsamŋa gebe êsuc sec ôkwi. \v 29 Aê jasôm êndêŋ amac gebe Aê janôm wain ŋanô tonec êtiam atom, e êndêŋ bêc ônê, go janôm wakuc jawiŋ amac aŋga Tamocnê gamêŋ.” \v 30 Sêsôm wê moasiŋŋa su acgom, go sêpi Lôckatêkwi sêja. \s1 Jesu kêkêŋ puc Petere \r (Mar 14:27-31; Luk 22:31-34; Joaŋ 13:36-38) \p \v 31 Sêsêlêŋ sêmoa, go Jesu kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Êmbêc tonec amac samob awi aê siŋ gebe teto gêc gebe ‘Aê janac ŋacgejob ma domba samob sêc êliŋ-êliŋ.’ \v 32 Mago embe jandi sa su, oc jamuŋ amac jana Galilaia.” \v 33 Ma Petere gêjô eŋ awa gebe “Samob embe sêwi aôm siŋ, mago aê taucgeŋ oc jawi aôm siŋ atomanô.” \v 34 Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Biŋŋanô, aê jasôm êndêŋ aôm gebe Êmbêc tonec talec oc êtaŋ atomgeŋ, ma aôm ônsa aê auc êtu dim têlêac.” \v 35 Ma Petere kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Sênac aê êndu jawiŋ aômmaŋ, aê gabe jansa aôm auc atomanô.” Ma ŋacseŋomi samob sêsôm amboac tonaŋgeŋ. \s1 Jesu keteŋ mec gêmoa kôm Getsemane \r (Mar 14:32-42; Luk 22:30-46) \p \v 36 Go Jesu kêkôc êsêac sa sêja gamêŋ teŋ, ŋaê Getsemane, ma kêsôm gêdêŋ ŋacseŋomi gebe “Aŋgôŋ tonec ma aê gabe jana ônê najateŋ mec.” \v 37 Ma kêkôc Petere to Sebedai latuagêc sêwiŋ eŋ. Nê ŋalêlôm ôluŋ-ôluŋgeŋ ma katu kêlênim tau. \v 38 Go kêsôm gêdêŋ êsêac lau têlêac gebe “Ŋoc katuc ôluŋôluŋgeŋ e gabe jamac. Amoa tonec ma anam jali awiŋ aê.” \v 39 Go kêsa ŋasawa gêŋgic sauŋgeŋ e gêu tau laŋôanô jagêdêŋ nom ma keteŋ mec gebe “Tamoc, embe êtôm, go ôkôc laclu tonec su aŋga aêŋoc. Mago aêŋoc biŋ êtu tôŋ atom, aôm taôm nêm biŋ.” \p \v 40 Go gêmu gêdêŋ ŋacseŋomi gêja e gêlic êsêac sêc bêc ma kêsôm gêdêŋ Petere gebe “Amboac ondoc, amac oc anam jali ockatu ŋasawa tageŋ awiŋ aê atôm atom me. \v 41 Anam jali to ateŋ mecmaŋ gebe lêtôm êtap amac sa atom. Ŋalau ôli palê, mago ôlim tekwem gêbac.” \p \v 42 Go gêja kêtiam kêtu dim luagêcŋa ma keteŋ gebe “Tamoc, embe êtôm gebe ôkôc laclu tonec su atom, naŋ janômmaŋ. Aôm taôm nêm biŋ êtu tôŋ.” \v 43 Ma gêmu gêja kêtiam e gêlic êsêac sêc bêc gebe mateŋanô ŋawapac kêsa su. \p \v 44 Tec gêwi êsêac siŋ kêtiam ma gêja jaketeŋ kêtu dim têlêac ma kêsôm biŋ tonaŋgeŋ kêtiam. \v 45 Go gêmu gêdêŋ ŋacseŋomi gêja ma kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Aêc bêc to alêwaŋ taôm amoa me. Alicgac, ŋanoc tau kêdabiŋgac, oc sêkêŋ Ŋamalacnê Latu êsêp lau sec lemeŋ. \v 46 Andi sa ma tawac. Alic acgom, ŋac-eoc-aê-lasêwaga mêŋkêdabiŋ.” \s1 Sêkôc Jesu toŋ \r (Mar 14:43-50; Luk 22:47-53; Joaŋ 18:3-12) \p \v 47 Kêsôm biŋ kêkô ma êsêac 12 nêŋ teŋ, Juda, kêkôc lau pom kapôêŋ teŋ sêôc siŋ to olopoac aŋga dabuŋsêga to launêŋ laumata nêŋ sêmêŋ. \v 48 Ŋac-eoc-eŋ-lasêwaga kêkêŋ ŋabelo teŋ gêdêŋ êsêac ma kêsôm gebe “Ŋac taŋ jalêsôp eŋ alianô naŋ, ŋac tau tonaŋ. Akôc eŋ tôŋ.” \v 49 Go gacgeŋ kêtu gasuc gêdêŋ Jesu gêja ma kêsôm gebe “O Metêmôkê” ma kêlêsôp eŋ alianô. \v 50 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ŋacnec, gômôêŋ kêtu ageŋŋa.” Go êsêac têtu gasuc sêja e sêjac lemeŋ kêsêp Jesu ma sêkôc eŋ tôŋ. \v 51 Ma êsêac taŋ sêwiŋ Jesu naŋ, nêŋ teŋ kêkêŋ lêma jagêbuc nê siŋ sa ma gêjac dabuŋsêganê sakiŋwaga e kêpa taŋalauŋ su. \v 52 Ma Jesu kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Ônsêmuŋ nêm siŋ êsêp ŋamala êtiam, gebe samob, taŋ lemeŋ gêdêŋ siŋ naŋ, siŋ oc enseŋ êsêac su. \v 53 Aôm gobe aê embe jateŋ Tamoc gebe êkêŋ aŋela êIêlêc toŋ kapôêŋ 12 su sep tageŋ mêŋsênam aê kêsi, oc jatôm atom me. \v 54 Aê embe jaŋgôm amboac tonaŋ. go biŋdêm, taŋ teto gêc gebe biŋ tonec mêŋêsaŋa naŋ, oc êtu anô amboac ondoc.” \p \v 55 Gêdêŋ ŋasawa tonaŋ Jesu kêsôm gêdêŋ lau tau gebe “Amac amêŋ abe akôc aê tôŋ, mago agôm amboac adêŋ kêjaŋgowaga teŋ, tec aôc siŋ to olopoac gêwiŋ. Kêtôm bêcgeŋ kadôŋ lau gêŋgôŋ lôm dabuŋ ma amac akôc aê tôŋ atom. \v 56 Biŋ tonaŋ samob mêŋkêsa gebe propetenêŋ biŋ, taŋ teto gêc naŋ, êtu tôŋ.” \p Ma ŋacseŋomi samob sêwi eŋ siŋ ma sêc su sêja. \s1 Dabuŋwaga to laumata sêgôm Jesunê biŋ \r (Mar 14:53-65; Luk 22:54-55, 63-71; Joaŋ 18:13-14, 19-24) \p \v 57 Lau taŋ sêkôc Jesu tôŋ naŋ, sêwê eŋ dêdêŋ dabuŋsêga Kaiapa sêja. Aŋga tônê biŋsutau to laumata sêkac tauŋ sa sêmoa. \v 58 Ma Petere gêjac tau susu kêdaguc e jakêsa dabuŋsêganê andu ŋamalacluŋ ma kêsô jagêŋgôŋ gêwiŋ sakiŋwaga gebe êlic biŋ tau ŋam. \v 59 Lau dabuŋsêga to laumata samob, taŋ sêkac sa sêmoa naŋ, sêsôm biŋ sebe sêŋgôliŋ êpi Jesu gebe sênac eŋ ênduŋa. \v 60 Lau taêsam sêgôliŋ biŋ kêpi eŋ, mago têtap ŋanô teŋ sa atom. Ŋac luagêc dêdi sa kêtu ŋamu \v 61 ma sêsôm gebe “Ŋac tonec kêsôm gebe ‘Aê katôm gebe janseŋ Anôtônê lôm dabuŋ su ma jakwê sa êtôm bêc têlêac.’” \p \v 62 Ma dabuŋsêga gêdi sa ma kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aôm gobe ôjô biŋ atom me. Biŋ amboac ondoc tec sêgôliŋ kêpi aôm.” \v 63 Mago Jesu gêjam tau tôŋgeŋ. Ma dabuŋsêga kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Aê jatôc lemoc êpi Anôtô mata jali gebe aôm ôwa taôm sa êndêŋ aêacmaŋ gebe Kilisi, Anôtônê Latu tau aôm me masi.” \v 64 Jesu gêjô eŋ awa gebe “Taôm kôsômgac. Mago jasôm êndêŋ amac gebe Oc alic Ŋamalacnê Latu êŋgôŋ ŋaniniŋ Ŋatau nê anôŋa ma êŋgôŋ tao undambêŋa ŋaô êmêŋ.” \v 65 Kêsôm e dabuŋsêga kêkac nê ŋakwê gêŋgic ma kêsôm gebe “Eŋ kêsôm biŋ alôbalôbgoc, tapô lêna lau sêsôm biŋ lasêŋa ŋagêdô êtu asageŋŋa. Biŋ alôb-alôb tau tec galoc aŋôgac. \v 66 Ma abe amboac ondoc.” Tec êsêac sêjô eŋ awa gebe “Eŋ êmac êndugeŋ.” \p \v 67 Sêsôm tonaŋ ma sêkasôp kêpi eŋ laŋôanô sêmêgôm lemeŋ ma têtuc eŋ, ma ŋagêdô têtap eŋ \v 68 ma sêsôm gebe “Kilisi, oc lasê êndêŋ aêac. Asa taŋ gêjac aôm.” \s1 Petere gêsa Jesu auc \r (Mar 14:66-72; Luk 22:56-62; Joaŋ 18:15-18, 25-27) \p \v 69 Petere gêŋgôŋ malacluŋ ma sakiŋwagao teŋ kêtu gasuc eŋ ma kêsôm gebe “Aôm tec gôwiŋ Jesu Galilaiaŋa amboac tonaŋ.” \v 70 Mago eŋ kêpa tau gêdêŋ êsêac samob gebe “Biŋ taŋ kôsôm naŋ, aê gajam kauc.” \v 71 Go Petere gebe êsa sacgêdôŋa êna e sakiŋwagao teŋ gêlic eŋ kêtiam ma kêsôm gêdêŋ lau, taŋ sêkô naŋ, gebe “Ŋac tonec gêwiŋ Jesu Nasaretŋa.” \v 72 Ma Petere kêpa tau kêtiam e kêtôc lêma gêwiŋ gebe “Aê kajala ŋamalac tônê atom.” \v 73 Sauŋgeŋ acgom, go lau, taŋ sêkô-sêkô naŋ, têtu gasuc sêja ma sêsôm gêdêŋ Petere gebe “Biŋŋanôgoc, êsêacnêŋ ŋac teŋ aôm, tec awam tau jala.” \v 74 Go eŋ gêôc awa sa, kêpuc boa tau ma kêtôc lêma gebe “Aê kajala ŋamalac tônê atom.” Kêsôm biŋ tonaŋ gêmoa e gacgeŋ talec kêtaŋ. \v 75 Tec taŋ gêjam biŋ, taŋ Jesu kêsôm naŋ, gebe “Talec oc êtaŋ atomgeŋ, ma aôm ônsa aê auc êtu dim têlêac.” Tec kêsa gêja kêtaŋ ŋanô. \c 27 \s1 Sêwê Jesu dêdêŋ gôliŋwaga Pilata \r (Mar 15:1; Luk 23:1-2; Joaŋ 18:28-32) \p \v 1 Oc mêŋkêtuŋ tau ma lau dabuŋsêga samob to launêŋ laumata sêkac tauŋ sa ma sêkic Jesunê biŋ gebe sênac eŋ êndu. \v 2 Tec sêsô eŋ tôŋ ma sêkôc eŋ dêdêŋ gôliŋwaga Pilata sêja. \s1 Juda gêjaŋa \r (Apos 1:18-19) \p \v 3 Gêdêŋ taŋ ŋac-geoc-eŋ-lasêwaga Juda gêlic gebe sêkic Jesunê biŋ e gêbacnê, tec taê gêjam tau ma kêkôc awa silber 30 naŋ gêdêŋ lau dabuŋsêga to laumata gêmu gêja, \v 4 ma kêsôm gebe “Aê gagôm secgoc, gebe gaoc ŋac gêdêŋ lasê.” Ma êsêac sêsôm gebe “Aêacma gêŋ atom, aôm taôm ôlic.” \v 5 Tec eŋ kêbaliŋ silber siŋ gêc lôm dabuŋ ma kêtaiŋ tau su jagêbic tau êndu. \p \v 6 Go dabuŋsêga sêkôc awa tau sa ma sêsôm gebe “Awa decŋa tonec embe takêŋ êsêp kanom lôm dabuŋŋa, oc eso biŋsu.” \v 7 Tec sêsôm biŋ kêpi tageŋ ma sêjam ôli ŋac-gêjac-kuwaga nê kôm gebe sênsuŋ lau jaba sênêc. \v 8 Kêtu tonaŋŋa sêsam kôm tau gebe “Kômdec” e mêŋgêdêŋ galoc. \p \v 9 Tec biŋ, taŋ propete Jeremia kêsôm naŋ, kêtu anô gebe “Êsêac sêkôc silber 30, taŋ kêtu ênê ŋaôli lau Israel sêlôc kêpi naŋ, \v 10 ma sêkêŋ gêdêŋ ŋac-gêjackuwaga nê kôm kêtôm Apômtau kêsakiŋ aê.” \s1 Pilata kêtu lêsu Jesu \r (Mar 15:2-5; Luk 23:3-5; Joaŋ 18:33-38) \p \v 11 Êsêac sêkôc Jesu kêkô gôliŋwaga laŋônêm, ma gôliŋwaga kêtu kênac eŋ gebe “Judanêŋ kiŋ aôm me masi.” Tec Jesu gêIôc gebe “Kôsômgac.” \v 12 Go lau dabuŋsêga to laumata sêgôliŋ biŋ kêpi eŋ, tec gêjô êsêac aweŋ atom. \v 13 Ma Pilata kêsôm gêdêŋ eŋ gebe “Gôŋô biŋ, tê sêgôliŋ kêpi aôm nê atom me.” \v 14 Ma Jesu gêjô ênê biŋ teŋ atomanô, tec gôliŋwaga tau gê taê ŋanô. \s1 Sêsôm kêtu tôŋ gebe Jesu êmac êndu \r (Mar 15:6-15; Luk 23:13-25; Joaŋ 18:39–19:16) \p \v 15 Kêtôm omsêgageŋ gôliŋwaga kêsa nê lêŋ teŋ amboac tonec. Eŋ kêgaboac ŋac kapoacwalôŋa teŋ su gêdêŋ lau kêtôm êsêac tauŋ sêsam. \v 16 Ma gêdêŋ tonaŋ êsêacnêŋ ŋac kapoacwalôŋa towae secŋa teŋ gêŋgôŋ, ŋaê Baraba. \v 17 Sêkac tauŋ sa su, go Pilata kêtu kênac êsêac gebe “Amac abe jaŋgamboac asa êndêŋ amac, Baraba me Jesu, taŋ sêsam eŋ gebe Kilisi naŋ.” \v 18 Pilata kêjalagac gebe sêkêŋ Jesu kêtu têntac secŋa gêdêŋ eŋ gêja. \p \v 19 Pilata jagêŋgôŋ lêpôŋ sêmêtoc biŋŋa, ma nê awê kêsakiŋ biŋ gêdêŋ eŋ gêja gebe “Ôlic gebe ôwê ŋac gêdêŋ tonaŋ nê biŋ ŋakaiŋ atom, gebe aê gaêc mê kêpi eŋ ma ênê biŋ kêkêŋ wapac aê ŋanô.” \p \v 20 Ma lau dabuŋsêga to laumata sêsôm biŋ kêsêp lau têntac gebe teteŋ êtu Barabaŋa ma senseŋ Jesu suŋa. \v 21 Ma gôliŋwaga kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Amac abe jaŋgamboac ŋac luagêc tonec nêŋ asa su êndêŋ amac.” Ma êsêac sêsam “Baraba”. \v 22 Pilata kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Ma Jesu, taŋ sêsam eŋ gebe Kilisi naŋ, oc jaŋgôm eŋ amboac ondoc.” Ma êsêac samob sêsôm gebe “Eŋ êpi kakesotau êna.” \v 23 Ma eŋ kêsôm gebe “Eŋ gêgôm sec amboac ondoc.” Mago êsêac sêmôêc sêôc aucgeŋ gebe “Eŋ êpi kakesotau êna.” \v 24 Pilata gêlic gebe oc êŋgôm êtôm atom ma lau sêli tauŋ sa ênam sêga, tec kêkôc bu jakêkwasiŋ lêma lau sêlic ma kêsôm gebe “Aê jawê ŋac tonec nê dec ŋakaiŋ atom, amac taôm alic.” \v 25 Ma lau samob sêjô ênê biŋ gebe “Ênê dec êpi aêac tauŋ to ma ŋapalê.” \v 26 Go Pilata kêgaboac Baraba su gêdêŋ êsêac, ma si Jesu ma kêkêŋ eŋ gêja gebe sênac eŋ êpi kakesotau. \s1 Lau siŋ sêsu Jesu susu \r (Mar 15:16-20; Joaŋ 19:2-3) \p \v 27 Ma gôliŋwaganê lau siŋ sêkôc Jesu sêja gôliŋwaganê andu ma sêkac siŋwaga samucgeŋ sa gebe sêlic eŋ. \v 28 Êsêac sêkwalec ênê ŋakwê su ma sêu siŋwaganêŋ ŋakwê asôsamuc baliŋ jagêsaŋ eŋ, \v 29 go sêmôê okêm kêtu sunsuŋ jasêkêŋ eŋ kêkuc to sêkêŋ ôpic eŋ kêkam gêc lêma anôŋa ma sêpôŋ aeŋduc gêdêŋ eŋ to sêsu eŋ susu gebe “Judanêŋ kiŋ, ômoa ŋajamôŋ.” \v 30 Sêkasôp kêpi eŋ to si eŋ ŋa ôpic tau kêsêp môkêapac. \v 31 Sêsu eŋ susu su acgom, go sêkwalec ŋakwê baliŋ naŋ su ma sêu eŋ tau nê ŋakwê gêsaŋ eŋ, go sêwê eŋ sêja sebe sênac eŋ êpi kakesotau. \s1 Sêjac Jesu kêpi ka \r (Mar 15:21-32; Luk 23:26-43; Joaŋ 19:17-27) \p \v 32 Sêsêlêŋ sêmoa e jadêdac ŋac teŋ, ŋaê Simon aŋga Kurene, ma sêkac eŋ gebe êôc Jesunê kakesotau su. \v 33 Jasêô lasê gamêŋ teŋ, ŋaê Golgata, ŋam gebe “Gamêŋ môkêlacŋa” \v 34 ma sêkêŋ wain to ŋaikisi gêdêŋ eŋ gebe ênôm. Eŋ kêsaê ma gebe ênôm atom. \v 35 Sêjac eŋ kêpi kakesotau su acgom, go sêpuc kapoac ênê ŋakwê ma sêjac sam \v 36 ma sejop eŋ Sêŋgôŋ tônê. \v 37 Ma teto ênê biŋ ma sêjac tamiŋ ka gêc eŋ môkêapac ŋaôŋa gebe “Judanêŋ kiŋ Jesu tau tonec.” \v 38 Gêdêŋ tonaŋ sêjac kêjaŋgowaga luagêc sêpi kakesotau sêwiŋ eŋ, teŋ geŋkaleŋ anôŋa ma teŋ geŋkaleŋ gasêŋa. \p \v 39 Ma lau, taŋ sêwê sêja sêmêŋ sêmoa naŋ, têdaiŋ gêsuŋ ma sêsôm biŋ alôb-alôb kêpi eŋ \v 40 gebe “Aôm tau, taŋ gobe onseŋ lôm dabuŋ su ma ôkwê sa êndêŋ bêc têlêac naŋ, embe Anôtônê Latu aôm, go ônam taôm sa ôsêp aŋga kakesotau ômôêŋmaŋ.” \v 41 Lau dabuŋsêga to biŋsutau ma laumata sêsu eŋ susu amboac tonaŋ gebe \v 42 “Lau ŋagêdô tec gêjam êsêac sa, mago gêjam tau sa jakêtôm atom. Israelnêŋ kiŋ eŋ, tec galoc êsêp aŋga kakesotau êmêŋmaŋ, go aêac takêŋ êwiŋ eŋ. \v 43 Eŋ taê kêka Anôtô ma kêsôm gebe Anôtônê Latu eŋ. Tec galoc embe Anôtô taê ênam eŋ, naŋ ênam eŋ kêsi.” \v 44 Ma kêjaŋgowaga, taŋ sêjac êsêagêc sêpi kakesotau sêwiŋ eŋ naŋ, sêbu eŋ amboac tonaŋ. \s1 Jesu gêmac endu \r (Mar 15:33-41; Luk 23:44-49; Joaŋ 19:28-30) \p \v 45 Gêdêŋ taŋ oc kêkô ŋaluŋ naŋ, gêsuŋbôm gêjam gamêŋ samob auc e gêdêŋ oc mata. \v 46 Ma gadêŋ oc mata tonaŋ Jesu gêmôêc awa kapôêŋ gebe “Êli, Êli, lêma sabatani,” ŋam gebe “Aêŋoc Anôtô, aêŋoc Anôtô, amboac ondoc gôwi aê siŋ.” \v 47 Ma lau ŋagêdô, taŋ sêkô ŋagala naŋ sêŋô, tec sêsôm gebe “Ŋac tau gêmôêc Elia.” \v 48 Ma êsêacnêŋ ŋac teŋ kêlêti sebeŋ jakêsac mêckelep tôŋ kêsêp bu ŋamakic ma gêjac kêsô ôpic jagêsuŋ gêdêŋ eŋ gênôm. \v 49 Ma ŋagêdô sêsôm sebe “Akôgeŋ ma talic acgom, Elia oc êmêŋ ênam eŋ kêsi me masi.” \v 50 Go Jesu gêmôêc awa kapôêŋ kêtiam ma gêwi katu siŋ. \p \v 51 Ma obo baliŋ, taŋ geŋkaleŋ lôm dabuŋ naŋ, kêkac tau gêŋgic gêja luagêc aŋga ŋaô e jakêsu ŋalabu, ma ôjô gêjam e poc gêôc kêkôc, \v 52 ma sêô gêŋa ma lau dabuŋ, taŋ sêc bêc sêc naŋ, nêŋ taêsam dêdi sa toôliŋgeŋ \v 53 sêsa aŋga sêô sêmêŋ. Ma gêdêŋ taŋ eŋ gêdi sa naŋ, sêsa malac dabuŋ sêja ma têtôc tauŋ dêdêŋ lau taêsam sêlic. \p \v 54 Ma kapitai to nê lau, taŋ sejop Jesu sêmoa naŋ, sêlic ôjô gêjam to gêŋ samob tonaŋ tec têtakê ŋanô ma sêsôm sebe “Ŋac tonec Anôtônê Latu eŋ biŋŋanôgoc.” \v 55 Ma lauo taêsam, taŋ têdaguc Jesu aŋga Galilaia sêmêŋ sêjam sakiŋ eŋ naŋ, sêkô ec jaêcgeŋ ma sêlic. \v 56 Ma lauo tau nêŋ ŋagêdô tonec Maria aŋga Magdala ma Jakobo agêc Josep teneŋi Maria ma Sebedai latuagêc teneŋi. \s1 Sêsuŋ Jesu \r (Mar 15:42-47; Luk 23:50-56; Joaŋ 19:38-42) \p \v 57 Ŋakêtula ma ŋac tolêlôm teŋ aŋga Arimatia, ŋaê Josep, gêmêŋ. Eŋ kêtu Jesunê ŋacseŋom amboac tonaŋ. \v 58 Eŋ gêdêŋ Pilata gêja ma keteŋ Jesunê ŋawêlêlaŋ, tec Pilata kêjatu gebe sêkêŋ êndêŋ eŋ. \v 59 Josep kêkôc ŋawêlêlaŋ jakêkwa auc ŋa obo kwalam-kwalam ŋajam teŋ \v 60 ma ketoc eŋ gêc nê sêô wakuc, taŋ kêsap kêsêp poc naŋ, ma kêsabi poc kapôêŋ jagêŋgôŋ sêawa auc, ma gêc gêja. \v 61 Ma Maria aŋga Magdala agêc Maria teŋ sêmoa tônê sêŋgôŋ sêkanôŋ sêô tau. \s1 Siŋwaga sejop sêô \p \v 62 Bêc sêmasaŋ tauŋŋa gêjaŋa su, ma ŋabêc teŋ, go lau dêbuŋsêga to Parisai sêwiŋ tauŋ dêdêŋ Pilata sêja \v 63 ma sêsôm gebe “Apômtau, aêac taêŋ gêjam biŋ, taŋ dansaŋtêna tônê kêsôm gêdêŋ taŋ gêmoa mata jaligeŋ naŋ, gebe ‘Bêc têlêac ênaŋa acgom, go jandi sa êtiam.’ \v 64 Tec abe akêŋ lau nasejop ênê sêô e bêc têlêac ênaŋa acgom gebe moae ênê ŋacsêŋomi nasênam geŋgeŋ eŋ ma sêsôm êndêŋ lau gebe ‘Eŋ gêdi sa aŋga ŋacmatênêŋ.’ Biŋdansaŋ ŋamuŋa tonaŋ oc êtu kapôêŋ êlêlêc gêmuŋŋa su.” \v 65 Tec Pilata kêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Akôc siŋwagamaŋ, ana ma amansaŋ sêô ŋajaŋa êsa e alic naêtôm.” \v 66 Êsêac sêja sêpac katêkwi gêwê kêsêp poc ŋasawa e sêmasaŋ sêô ŋajaŋa kêsa ma sêkêŋ siŋwaga sejop. \c 28 \s1 Jesu gêdi sa \r (Mar 16:1-10; Luk 24:1-12; Joaŋ 20:1-10) \p \v 1 Gêdêŋ woke ŋabêc ŋamata ŋabêbêc kanucgeŋ, go Maria aŋga Magdala agêc Maria teŋ sêja sebe sênac e sêô kêsi. \v 2 Ma Apômtaunê aŋela teŋ kêsêp aŋga undambê gêmêŋ, tec ôjô gêjam kapôêŋ ma aŋela tau kêsabi poc su ma gêŋgôŋ ŋaô. \v 3 Ŋac tau ôli amboac ôsic ma nê ŋakwê sêp samuc amboac oc ŋaboatilo. \v 4 Gejobwaganêŋ ŋalêlôm ŋatutuc e têtênêp ma mateŋ kêlô sêsêp jasêc. \p \v 5 Ma aŋela awa gêjac lauo gebe “Atêc taôm atom. Aê galic amac asôm Jesu, taŋ sêjac eŋ kêpi kakesotau naŋ. \v 6 Eŋ gêc tonec atom, eŋ gêdi sa su kêtôm taŋ eŋ kêsôm naŋ. Amêŋ, mêŋêlic mala, taŋ eŋ gêc naŋ. \v 7 Go sebeŋ naasôm ŋawae êndêŋ ênê ŋacseŋomi gebe ‘Eŋ gêdi sa aŋga ŋacmatênêŋ su ma alicgac, eŋ oc êmuŋ amac êna Galilaia, oc alic eŋ aŋga ônê.’ Biŋ tau taŋ kasôm gêdêŋ amac.” \v 8 Awêlagêc tonaŋ sêsa aŋga sêô sebeŋ sêja totetec tauŋ ma totêntac ŋajam samucgeŋ. Agêc sêlêti sebe nasêsôm ŋawae êndêŋ ênê ŋacseŋomi. \p \v 9 Tec Jesu gêdac êsêagêc ma kêsôm gebe “Têmtac ŋajam êsa.” Ma agêc têtu gasuc sêja e sêkam eŋ akaiŋ tôŋ ma sêpôŋ aeŋduc gêdêŋ eŋ. \v 10 Go Jesu kêsôm gêdêŋ êsêagêc gebe “Atêc taôm atom. Ana asôm ŋawae êndêŋ ŋoc lasici gebe sêna Galilaia acgom, go sêlic aê aŋga tônê.” \s1 Siŋwaga sêsôm Jesu gêdi sa ŋawae \p \v 11 Agêc sêsêlêŋ sêmoa ma siŋwaga, taŋ sejop sêô naŋ, nêŋ ŋagêdô sêja malac ma sêsôm biŋ samob, taŋ gêgôm êsêac naŋ, ŋawae gêdêŋ lau dabuŋsêga. \v 12 Ma êsêac sêkac sa sêwiŋ laumata ma sêmasaŋ e sêkêŋ awa taêsam gêdêŋ siŋwaga \v 13 ma sêsôm gebe “Asôm gebe Aêac aêc bêc, ma gêdêŋ gêbêc ênê ŋacseŋomi sêmêŋ sêjam geŋgeŋ ênê ŋawêlêlaŋ. \v 14 Ma biŋ tau embe ŋapuc êsa êndêŋ gôliŋwaga, aêac oc anac eŋ têtac tôŋ ma akac amac su aŋga gêŋwapac.” \v 15 Tec siŋwaga sêkôc nêŋ awa sa ma sêgôm kêtôm sêjac biŋsu êsêac. Ma biŋ tau kêtu tapa aŋga Judanêŋ ma gêc mêŋgêdêŋ galoc. \s1 Jesu geoc tau lasê gêdêŋ nê ŋacseŋomi \r (Mar 16:14-18; Luk 24:36-49; Joaŋ 20:19-23; Apos 1:6-8) \p \v 16 Êsêac ŋacseŋomi 11 sêja Galilaia jasêpi lôc, taŋ Jesu gêjac noc êsêac naŋ. \v 17 Ac sêlic eŋ e sêpôŋ aeŋduc ma êsêacnêŋ ŋagêdô têntac lulu. \v 18 Tec Jesu kêsa jakêsôm gêdêŋ êsêac gebe “Undambê to nom ŋatau aê. \v 19 Amboac tonaŋ ana e akalem lau samob sa têtu ŋoc ŋapalê, go ansaŋgu êsêac anam Tamoc agêc Latu ma Ŋalau Dabuŋ nê laŋô, \v 20 ma andôŋ êsêac gebe sêmansaŋ biŋ samob, taŋ kasakiŋ amac naŋ. Alicgac me, aê jawiŋ amac êtôm bêc samob e nom ŋatêm êmbacnê.”