\id ROM - Jacalteco (Eastern) -Guatemala 1997 (DBL -2013) \h ROMANOS \toc1 Iscarta Naj San Pablo Yato Tet Macta Ayxaco Yul Iskꞌab Comam Dios Bey Roma \toc2 Romanos \toc3 Ro \mt1 ISCARTA NAJ SAN PABLO YATO TET MACTA AYXACO YUL ISKꞌAB COMAM DIOS BEY ROMA \c 1 \s1 Yichebanil iscarta naj Pablo \p \v 1 Hanin Pablo intiꞌan ismunlawom Comam Jesucristo wehan, awtebilinan yu Comam Dios yu wocan ischejabo Comam Jesucristo, yeb xin saybilinan yu walnicꞌojan Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile. \p \v 2 Huneꞌ Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile tuꞌ, halbilcano yu Comam Dios yet payat, tzꞌibn̈ebilcano yul Yum Comam yu ebnaj ischejab. \v 3 Haꞌ huntekꞌan cuybanile tzꞌibn̈ebilcano tuꞌ, yin̈ Comam Jesucristo Jahawil chitzoteli, Comam Iscꞌahol Comam Dios. Comam Jesucristo tuꞌ yin̈ yuninal yuninal naj rey David titna Comam yet yulicꞌo yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ. \v 4 Yajaꞌ yu Yespíritu Comam Dios ayco yin̈, yeb yu itzitzbican̈ Comam xol camom, hac tuꞌ xin yu isyeni isba tato Iscꞌahol Comam Dios yehi yeb xin caw ay yip. \v 5 Yu Comam Jesucristo yuxin xainchahan iscꞌulal. Quinyanicojan Comam Dios ischejabo Comam Jesucristo yu walnicꞌojan Istzotiꞌ, haxinwal ay mac chichahnayto Comam yul yanma yul hunun con̈ob, cat isyijen yin̈ tzet chala. \v 6 Xol huntekꞌan mac tuꞌ ayexico hex tiꞌ, awtebilex yu heyoc yul iskꞌab Comam Jesucristo. \p \v 7 Chintzꞌibn̈etojan huneꞌ carta tiꞌ teyet hex ayex bey yul con̈ob Roma. Caw xahan ayex yu Comam Dios, awtebilexpaxo yu heyoc iscon̈obo Comam. Yakꞌab Comam Dios Mame yeb Comam Jesucristo iscꞌulchꞌanil iscꞌul yeb akꞌancꞌulal teyet. \s1 Yoche naj Pablo isto ilwal yin̈ yuninal Comam Dios ay bey Roma \p \v 8 Tinan̈ xin, yin̈ isbi Comam Jesucristo chiwakꞌan yuchꞌandiosal teyin̈ tet Comam Dios yuto sunil yulaj con̈ob chihallaxi tato caw ayco heyanma yin̈ Comam Dios. \v 9 Caw yohta Comam tato hunta el chintxahlihan chexinnatijan yin̈ intxahan. Yin̈ sunil wanmahan chinyijehan walnicꞌojan Istzotiꞌ Iscꞌahol Comam. \v 10 Chinkꞌannihan tet Comam Dios tato chiel yin̈ iscꞌul Comam chinapnihan quexwilaꞌan. \v 11 Yuto caw chiwochehan quexwilaꞌan yu incolwahan hanicꞌo teyin̈ yin̈ yet Comam, haxinwal chiyikꞌ yip heyanma yin̈ Comam. \v 12 Hac tuꞌ xin chu jiptzelen coba hununon̈, yuto hun lahanxa yeco janma yin̈ Comam. \p \v 13 Hex wuẍtaj hex wanab, chiwochehan cheyohtan̈eloj tato txꞌiꞌalxa el chiwochehan chintohan quexwilaꞌan, yajaꞌ maẍtoticꞌa chij isba intohan. Chiwochehan ta hayet chinapnihan texol, txꞌiꞌal mac chioc yul iskꞌab Comam wuhan, hacaꞌticꞌa chiwuhan yulaj hunun con̈ob bay chinecꞌan xol anma mach Israeloj. \v 14 Yuto incꞌasan ye walnilojan Istzotiꞌ Comam Dios tet macxan̈eticꞌa anmahil, tet anma ay iscuyu maca tet anma mach iscuyu, tet anma ay yitzꞌatil iswiꞌ maca tet anma machi yitzꞌatil iswiꞌ. \v 15 Yuxin ayco yin̈ incꞌulan intohan walnocꞌojan Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile texol bey Roma tuꞌ. \s1 Yip Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile \p \v 16 Wal hanintiꞌan, mach chintxꞌixwilojan yin̈ Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile, yuto yip Comam Dios yehi; haꞌ chꞌakꞌni colbanile tet sunil mac chianayto yul yanma. Yin̈ babelal hallax jet han̈on̈ Israel hon̈ tiꞌ, tzujan tuꞌ xin yallax tet anma mach Israeloj. \v 17 Huneꞌ Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile tiꞌ, haꞌ chiakꞌni johtan̈elo yin̈ tzet chu joc cꞌulal yul sat Comam Dios, cachann̈e yu cochahni Comam Jesucristo yul janma, hacaꞌ yalni yul Yum Comam Dios: “Haꞌ mac caw cꞌul yul sat Comam Dios yin̈xan̈e Comam ayco yanma, yuxin ay iskꞌinal mach istan̈bal,”\f + \fr 1:17 \ft Hab 2:4\f* ẍiayoj. \s1 Ismul anma yul sat Comam Dios \p \v 18 Wal xin chati Comam Dios isyaꞌtajil yul satcan̈ yiban̈ anma txꞌoj, anma maẍticꞌa chiwatxꞌen istoholal. Yu istxꞌojal anma tuꞌ yuxin mach chiohtan̈elaxilo isyelal. \v 19 Yin̈ tzet chu johtan̈enilo Comam Dios caw yohtaxa anma; mach ewano ye yul sat yuto haꞌticꞌa Comam yenilo tet. \v 20 Waxan̈ca mach chijilico yin̈ Comam Dios, yajaꞌ chu johtan̈enilo Comam yu tzet ye tuꞌ watxꞌebilxa yu. Yuto yettaxticꞌa iswatxꞌencano Comam huneꞌ yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ isyenilo isba yin̈ caw haban tato caw Dios Comam, yeb ta caw machi bakꞌin chitan̈ yip. Yuxin huntekꞌan anma tuꞌ matxa tzet tzꞌaj yalaꞌ yun̈e iscolni isba. \v 21 Waxan̈ca caw yohta anma tato ay Comam Dios, yajaꞌ maẍticꞌa yiyo isba anma tet Comam hacaꞌ caw yehi. Maẍticꞌa xin yakꞌpaxo anma yuchꞌandiosal tet Comam, wal xin han̈cꞌan̈eticꞌa issucal chiecꞌ yin̈ isnabal yu kꞌejholo ayco yin̈ isnabal. \v 22 Caw tzꞌajan iscꞌul anma tuꞌ yalni, yajaꞌ caw suc, \v 23 yuto xaisbejcano anma Comam Dios caw aycano ismay iskꞌakꞌal yip, Comam maẍticꞌa chicami. Haxa yechel anma cambehal yehi, yeb noꞌ chꞌic, yeb noꞌ laba yeb yechel no nokꞌ can̈eb yoj, haꞌ yaco anma isdiosaloj.\x * \xo 1:23 \xt Sal 106:20; Dt 4:16-18\x* \p \v 24 Yuxin alaxcanico huntekꞌan anma tuꞌ xol istxꞌojal yu Comam Dios, chiswatxꞌen anma tzet chal iscꞌul, caw xin txꞌixobal tzet chiswatxꞌe anma yin̈ hunun. \v 25 Maẍtaj isyelal Comam Dios yayto anma yul yanma, walxinto haꞌ lekꞌtiꞌal yayto anma yul yanma. Haꞌ xin tet huntekꞌan tzet watxꞌebil yu Comam Dios haꞌ bay chiyo isba anma yeb haꞌ chaco anma ismay; maẍtaj tet Comam watxꞌen̈e sunil tzet ye tuꞌ, Comam yet ay yanico anma ismay yin̈ sunilbal tiempo, ¡hacojab tuꞌ! \p \v 26 Yu huneꞌ tuꞌ yuxin bejbilcano anma yu Comam Dios, chiswatxꞌen tzet choche iscꞌul, huntekꞌan caw txꞌixobal. Ebix ix xaisbejcano ebix huntekꞌan ikꞌbilticꞌa yu yin̈ yochen isba yeb yichamil, chiswatxꞌen ebix huntekꞌan tzet ye tuꞌ yeb yet ixal mach yeto ay iswatxꞌeni. \v 27 Hacpax tuꞌ ebnaj winaj xaisbejcano ebnaj huntekꞌan tzet ikꞌbilticꞌa yu yin̈ yochen isba yeb yixal, caw chipalcꞌon ebnaj iswatxꞌen istxꞌojal yin̈ hunun hacaꞌ tzet chal yanma, caw xin txꞌixobal tzet chiswatxꞌe ebnaj yin̈ yet winajil. Haꞌticꞌa xin isnimanil ebnaj chichahni isyaꞌtajil ispajo istxꞌojal chiswatxꞌe tuꞌ. \p \v 28 Yajaꞌ yu machi yelapno Comam Dios yul sat anma, yuxin bejbilcano anma yu Comam yin̈ sunil istxꞌojal chiecꞌ yin̈ isnabal. Chiswatxꞌen anma tzet ye tuꞌ mach yeto ay iswatxꞌeni. \v 29 Caw nohnaco sunil tzet ye tuꞌ mach cꞌulo yin̈ huntekꞌan anma tuꞌ, han̈cꞌan̈eticꞌa istxꞌojal nabil yu iswatxꞌeni, han̈eticꞌa kꞌalomal ayco yin̈ iscꞌul issayni, caw chitzala iscꞌul iswatxꞌen istxꞌojal. Ton̈eticꞌa chichiwa iscꞌul yin̈ yet anmahil cat ispotxwahi, akꞌom howal, cat yakꞌni subchaho anma, txꞌojn̈eticꞌa nabil yu yin̈ yet anmahil, yeb halom kꞌumal. \v 30 Chishobcan̈ lekꞌtiꞌal yin̈ yet anmahil, ayco ishowal yin̈ Comam Dios, chisyah yet anmahil, caw chican̈ isba, caw loloꞌ, chisnacan̈ istxꞌojal, mach chisyije yin̈ tzet chal ismam ismiꞌ. \v 31 Caw lutꞌ chute isba, tzet haltebil yu mach chisyije, matxa iscꞌulchꞌanil iscꞌul yin̈ yet anmahil, mach chakꞌ nimancꞌulal, yeb mach chitzꞌay iscꞌul yin̈ yet anmahil. \v 32 Caw yohta huntekꞌan anma tuꞌ ta halbilcano yu Comam Dios tato haꞌ mac chiwatxꞌen huntekꞌan istxꞌojal tuꞌ chitocano yin̈ camical mach istan̈bal, yajaꞌ wal anma tuꞌ caw chislahico iswatxꞌen istxꞌojal, chitzalapaxoj tato ay mac chiwatxꞌen istxꞌojal. \c 2 \s1 Comam Dios chiilni yin̈ istoholal yin̈ tzet chielico anma \p \v 1 Yuxin matxa tzet tzꞌaj hawalaꞌ hach chachoc hawilaꞌ yin̈ tzet chiswatxꞌe hawet anmahil, mach chiyoc yin̈ mac anmahil hach, yet chachoc hawilno tzet chiswatxꞌe hawet anmahil tuꞌ, hach hunach chawitiꞌ isyaꞌtajil tawiban̈ yuto lahan tzet chawatxꞌepaxo yebi. \v 2 Yajaꞌ wal xin caw johtaj tato haꞌ Comam Dios chiilni yin̈ caw isyelal yin̈ tzet chielico mac chiwatxꞌen hacaꞌ tuꞌ, cat iscawxico ismul yiban̈ yu Comam. \v 3 Walex chexoc heyilaꞌ istxꞌojal chiswatxꞌe heyet anmahil, lahan xin chewatxꞌepaxo yebi. ¿Ham heyalni tato chexcolcha tet isyaꞌtajil chati Comam Dios? \v 4 ¿Mato cheyah iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam caw ay yelapnoj? Ta hac tuꞌ machi xin chenaloj tato haꞌ iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam yeb isnimancꞌulal Comam, haꞌ lan̈an quexyinito yin̈ heyanico heba yul iskꞌab Comam. \v 5 Yajaꞌ yu iscawil heyanma yeb yu mach cheje heyakꞌaco heba yul iskꞌab Comam Dios, cat hebejnicano istxꞌojal, yu huneꞌ tuꞌ xin lan̈an hecutxbanico ishowal Comam Dios teyiban̈ yin̈ huneꞌ istzꞌayical isyaꞌtajil, yet chilni Comam yin̈ caw isyelal yin̈ tzet chielico anma. \v 6 Yin̈ huneꞌ tzꞌayic tuꞌ chakꞌ Comam ispaj selel tet hunun anma hataticꞌa tzet iswatxꞌe. \v 7 Chakꞌnipaxo Comam kꞌinale mach istan̈bal tet mac maẍticꞌa isbej iswatxꞌen iscꞌulal yuto choche ta cꞌulchꞌann̈eticꞌa yul sat Comam Dios, yeb ta ay yelapno yul sat Comam yeb yu issayni tzet ye tuꞌ mach istan̈bal. \v 8 Yajaꞌ xin chitit ishowal Comam cat yanayo isyaꞌtajil yiban̈ mac han̈eticꞌa tzet choche iscꞌul chissayicꞌoj, mach choche isyije cuybanile caw yeli; han̈cꞌan̈eticꞌa yin̈ istxꞌojal ayco yanma. \v 9 Chitit isyaꞌtajil yiban̈, cat yecꞌyaꞌ yanma sunil anma chiwatxꞌen istxꞌojal; yin̈ babelal yiban̈ anma Israel, lahwi tuꞌ xin yiban̈ anma mach Israeloj. \v 10 Wal xin chakꞌ Comam issakꞌalil, yeb ismay yeb akꞌancꞌulal tet mac chiwatxꞌen iscꞌulal; yin̈ babelal tet anma Israel, tzujan tuꞌ xin tet anma mach Israeloj. \p \v 11 Yuto yul sat Comam Dios lahan anma sunil. \v 12 Sunil mac mach ayoco yalan̈ isley naj Moisés yet yanico ismul, maẍtaj yin̈ ley tuꞌ chiillaxi yin̈ tzet chielicoj. Wal mac ayco yalan̈ ley tuꞌ xin yanico ismul, haꞌticꞌa yin̈ ley tuꞌ chiillaxi yin̈ tzet chielicoj. \v 13 Haꞌ anma chiaben ley machi xin chisyijepaxo tzet chala, haꞌ anma tuꞌ mach cꞌulo yul sat Comam Dios, walxinto haꞌ anma chiyijen yin̈ tzet chala, haꞌ anma tuꞌ cꞌul yul sat Comam Dios. \v 14 Waxan̈ca mach ayocto anma mach Israelo yalan̈ isley naj Moisés, yajaꞌ ta chiswatxꞌe yul yet ischuquil hacaꞌ chal ley tuꞌ, chalilo chal tuꞌ tato ayticꞌaco huneꞌ ley tuꞌ yin̈ isnabal ebnaj. \v 15 Yu isbeybal xin chisyeloj tato ayxaco huneꞌ ley tuꞌ yin̈ yanma, chisyenipaxilo yin̈ tzet chu istxumni. Haꞌticꞌa isnabal ebnaj chalni tet tato cꞌul maca txꞌoj tzet chiswatxꞌe. \v 16 Hacaꞌ yalni huneꞌ Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile chiwalicꞌotiꞌan chihul istzꞌayical yet chilni Comam Dios yu Comam Jesucristo ismul anma ewan yehi. \s1 Ebnaj Israel yeb isley naj Moisés \p \v 17 Ayex cheyican̈ heba yuto Israel hex, yin̈ isley naj Moisés tzujanex, caw xin loloꞌ cheyute heba yuto iscon̈ob Comam Dios heyehi. \v 18 Heyohtaj baytet choche Comam Dios chewatxꞌe, haꞌ xin ley tuꞌ cheẍyeni hesayni iscꞌulal. \v 19 Caw chicawxi hecꞌul teyin̈ tato chu heyijbanicꞌo mac maẍto ohtan̈e Comam Dios hacaꞌ mac mach chu yilni, yeb hacaꞌ issajilkꞌinal heyehico yin̈ anma ayco xol kꞌejholo heyalni. \v 20 Caw xin chicawxipaxo hecꞌul teyin̈ ta chu hecuyni anma suc iscꞌul, yeb ta ijbalomex yin̈ anma matzet yohtaj, yuto yu isley naj Moisés ayco yul hekꞌab yuxin caw ay yitzꞌatil hewiꞌ yeb heyohta isyelal, heyalni. \p \v 21 Yuxin tato checuy hunuxa heyet anmahil, ¿tzet yin̈ xin maẍtajex checuy heba babel? Cheyala tato mach chu jelkꞌawi, yajaꞌ xin chexelkꞌawipaxoj. \v 22 Ayex cheyala ta mach chexixli, yajaꞌ xin chexixlipaxoj. Cheyah ej tioẍ, yajaꞌ xin cheyelkꞌapaxilti tzet ayicto yul yatut tioẍ tuꞌ. \v 23 Caw loloꞌ cheyute heba yin̈ isley naj Moisés akꞌbil teyet, yajaꞌ xin cheyilo ispixan Comam Dios yuto mach cheyije yin̈ tzet chala. \v 24 Hacaꞌ tzꞌibn̈ebilcano yul Yum Comam Dios bay chal hacaꞌ tiꞌ: “Anma mach Israeloj caw txꞌoj istzotel yin̈ Comam Dios, yajaꞌ heyu hex tiꞌ,”\x * \xo 2:24 \xt Is 52:5\x* ẍiayoj. \p \v 25 Caw yeli, huneꞌ circuncisión ayco yin̈ henimanil, haꞌ chaliloj ta cheyije isley naj Moisés, yajaꞌ ta mach cheyije xin, lahan chaliloj hacaꞌticꞌa mach huneꞌ circuncisión tuꞌ yin̈ henimanil. \v 26 Wal ebnaj machi circuncisión yin̈ xin yajaꞌ chiswatxꞌe ebnaj hacaꞌ chal ley tuꞌ, ebnaj tuꞌ hacaꞌticꞌa ayxaco circuncisión yin̈. \v 27 Ebnaj mach ayoco circuncisión yin̈ isnimanil, yaj chisyije tzet chal ley tuꞌ, haꞌ chihalnilo ismul ebnaj mach chiyijen ley tuꞌ waxan̈ca ayco circuncisión yin̈, yeb waxan̈ca yohta huneꞌ ley tzꞌibn̈ebil tuꞌ. \p \v 28 Maẍtaj haꞌ mac chihallax Israel yu anma, maca yu ayxaco circuncisión yin̈ isnimanil, haꞌ caw yeli israelita yul sat Comam Dios. \v 29 Wal xin haꞌ mac caw yeli Israel yul sat Comam Dios, haꞌ ton mac ayco yanma yin̈ Comam. Huneꞌ yechel circuncisión tuꞌ Yespíritu Comam chianico yin̈ janma, maẍtaj yu ley tzꞌibn̈ebilcanoj. Mac hacaꞌ tuꞌ, maẍtaj yul sat anma caw cꞌul, to haꞌ yul sat Comam Dios. \c 3 \p \v 1 Yuxin, ¿tzet cheyute heyalni yin̈ huneꞌ chiwaltiꞌan? ¿Tom mach yelapno anma Israel yeb huneꞌ circuncisión ayco yin̈ tuꞌ cheyute hetxumni? \v 2 Wal xin caw ay chaliloj yuto cawxi iscꞌul Comam Dios yakꞌni Istzotiꞌ tet anma Israel. \v 3 Yajaꞌ, ¿tzet xin chielicoj tato ay anma Israel mach chiswatxꞌe yin̈ tzet chal Comam Dios? ¿Tom yu huneꞌ tuꞌ yuxin mach chisyijepaxo Comam Istzotiꞌ halbilcano yu? \v 4 ¡Machoj! Walxinto haꞌn̈e isyelal chal Comam chij isba yin̈ tzet chala waxan̈ca sunil anma caw lekꞌtiꞌ, hacaꞌ yalni yul Yum Comam bay chala: \q1 Yuxin chaẍhallax cꞌulal yu anma yu tzet chawala, hayet chaẍyilwen anma machi nino istxꞌojal chiilchalo tawin̈,\x * \xo 3:4 \xt Sal 51:4\x* ẍiayoj. \p \v 5 Wal xin ay mac chihalni hacaꞌ tiꞌ: “Ta yu istxꞌojal chicowatxꞌe chiixtan̈wiloj tato han̈e istoholal chiswatxꞌe Comam,” ẍi anma. Yuxin ¿tzet cheyute heyalni hex tiꞌ? ¿Tom istxꞌojal chiswatxꞌe Comam yet chiyanayo isyaꞌtajil jiban̈ yu istxꞌojal chicowatxꞌe? ¡Machoj! \v 6 Caw istoholal chiswatxꞌe Comam. Kꞌinaloj, ta maẍtaj istoholal chiswatxꞌe Comam, machim chu yoc Comam yilni yin̈ tzet chielico anma yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ. \p \v 7 Ay mac chitxumni hacaꞌ tiꞌ: “Yet chiwanicojan lekꞌtiꞌal caw ecꞌbalto chisyelo isba isyelal yip Comam Dios, yajaꞌ ¿tzet yin̈ xin chiillaxi yin̈ tzet chinwatxꞌehan cat wallaxan mulumal?” ẍi anma tuꞌ. \v 8 Ay mac chalni tato hac tuꞌ walnihan. Tato hac tuꞌ, ¿tzet yin̈ xin maẍtaj istxꞌojal chicowatxꞌe yun̈e caw yixtan̈wilo iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios? Ay anma txꞌoj isnabal chalni ta hac tuꞌ incuynihan anma. Haꞌ mac chihalni hacaꞌ tuꞌ, haꞌ ay yet yay isyaꞌtajil yiban̈ yu Comam Dios. \s1 Machi hunu mac cꞌul \p \v 9 Wal xin, ¿tom ecꞌbal cꞌulon̈ han̈on̈ Israel hon̈ tiꞌ sata anma mach Israeloj? ¡Machoj! Wal xin lahanon̈ cosunil. Xawalan teyet tato sunil anma Israel yeb anma mach Israeloj ayicto yalan̈ yip mule. \v 10 Hacaꞌ yalni yul Yum Comam Dios, bay chala: \q1 Machi hunu mac cꞌul, nitam hunuj. \q1 \v 11 Machi hunu mac chitxumchalo yu, machi hunu mac chisaynilo Comam Dios. \q1 \v 12 Sunil mac chicꞌayicꞌoj, sunil mac xayetato isba. Machi hunu mac chiwatxꞌen iscꞌulal nitam hunuj.\x * \xo 3:12 \xt Sal 14:1-3; 53:1-3\x* \q1 \v 13 Caw han̈eticꞌa istxꞌojal chielti yul istiꞌ anma, lahan hacaꞌ hunu bay mujan camom elna ismajil. Caw xin chakꞌ subchaho yet anmahil yin̈ lekꞌtiꞌal chala. Hacaꞌ veneno ayicto yul istiꞌ noꞌ laba, hac tuꞌ ismachiswalilal tzet chielti yul istiꞌ anma.\x * \xo 3:13 \xt Sal 5:9; 140:3\x* \q1 \v 14 Han̈eticꞌa tzꞌactiꞌ chielti yul istiꞌ anma, yeb tzotiꞌ caw txꞌoj.\x * \xo 3:14 \xt Sal 10:7\x* \q1 \v 15 Caw xin yin̈ an̈e chito potxꞌwal yin̈ yet anmahil. \q1 \v 16 Bajxan̈etuꞌwal cheqꞌui chietaxto tzet ye tuꞌ yu, biscꞌulaln̈eticꞌa chiecꞌ yakꞌaꞌcanoj. \q1 \v 17 Mach yohtajo isbelal yet akꞌancꞌulal.\x * \xo 3:17 \xt Is 59:7-8\x* \q1 \v 18 Maẍticꞌa yelapno Comam Dios yul sat, ẍiayo yul Yum Comam.\x * \xo 3:18 \xt Sal 36:1\x* \p \v 19 Caw johtaj tato sunil tzet tzꞌibn̈ebilcano yin̈ ley yet payat tuꞌ, haꞌ tet mac ayicto yalan̈ ley tuꞌ haꞌ tet chitzoteli, yun̈e sunil mac chiscach istiꞌ, cat istakꞌwenico ismul yiban̈ tet Comam Dios. \v 20 Yuto machi huno mac chioc cꞌulal yul sat Comam Dios yu isyijen yin̈ tzet chal ley, wal xin cachann̈e ismunil huneꞌ ley tuꞌ haꞌ isyeniloj tato caw mulumon̈. \s1 Chon̈colchahi yu janico janma yin̈ Comam Jesucristo \p \v 21 Tinan̈ xin, xaisyelo Comam Dios yin̈ tzet chu joc cꞌulal yul sat Comam, maẍtaj yu coyijen ley. Wal xin halbilcano yu naj Moisés yeb yu ebnaj ischejab Comam yet payat yin̈ tzet chu joc cꞌulal yul sat Comam. \v 22 Yu janico janma yin̈ Comam Jesucristo yuxin chon̈oc cꞌulal yul sat Comam Dios, hacpax tuꞌ xin sunil mac chianayto yul yanma yin̈ Comam chioccano cꞌulal yuto lahan anma sunil. \v 23 Mulumon̈ cosunil yul sat Comam, yuxin maẍto hunu mac xatzujcha apno iscꞌulchꞌanil Comam yu. Sunil mac yacanico ismul, yuxin nahat yehilo yin̈ iscolbanil chakꞌ Comam Dios. \v 24 Yu iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam yuxin chon̈oc cꞌulal yul sat, yaj yu colbilon̈xa yu Comam Jesucristo, sunil tiꞌ akꞌbil matanil jet yu Comam Dios. \v 25 Comam Jesucristo oc xahanbalil yu Comam Dios. Ismalto ischiqꞌuil yu yakꞌni nimancꞌulal yin̈ ismul anma. Chischah anma huneꞌ nimancꞌulal yu yanico yanma yin̈ Comam. Hac tuꞌ chu isyeni Comam tato haꞌ istoholal chiswatxꞌe yet yakꞌni nimancꞌulal yin̈ ismul anma yet payat tiempo tuꞌ. \v 26 Hacpax tuꞌ tinan̈, chisyelo Comam Dios tato haꞌ istoholal chiswatxꞌe, yeb ta yexn̈eto iswatxꞌen istoholal yet chon̈yalni Comam cꞌulal yu chijayto yul janma yin̈ Comam Jesucristo. \p \v 27 Ta hac tuꞌ chal tuꞌ, ¿tzettaxca xin chielico huneꞌ heloloꞌal? Chitan̈canoj yuto maẍtaj yu coyijen isley naj Moisés yuxin chon̈colchahi, walxinto yu janico janma yin̈ Comam Jesucristo. \v 28 Hacpax tuꞌ xin chu johtan̈encaniloj ta yu janico janma yin̈ Comam Jesucristo yuxin chon̈oc cꞌulal yul sat Comam, maẍtaj yu coyijen ley. \p \v 29 ¿Tom han̈cꞌan̈e han̈on̈ Israel hon̈ tiꞌ coDiosal ye Comam Dios? ¿Tom mach isDiosalopaxo anma mach Israelo ye Comam? Wal xin caw yeli isDiosalpaxo anma mach Israelo ye Comam. \v 30 Yuto huneꞌn̈echꞌan Comam Dios, yuxin macta ayco circuncisión yin̈, yeb macta machi circuncisión yin̈, chioc cꞌulal yul sat Comam Dios, yaj yu yanico yanma yin̈ Comam Jesucristo. \v 31 Yet chijanico janma yin̈ Comam, ¿tom lan̈an jalni tato matxa tzet chal yelapno ley? ¡Machoj! Wal xin chicoyelo yin̈ tzet chal yelapno ley tuꞌ. \c 4 \s1 Cuybanile yin̈ icham Abraham yichmam ebnaj Israel \p \v 1 Hacaꞌ jichmam Abraham, ¿tzet yu yoc icham cꞌulal yul sat Comam Dios heyalni? \v 2 Tato yu tzet iswatxꞌe icham yuxin oc icham cꞌulal yul sat Comam Dios, yimican̈ isba icham, wal xin machoj. \v 3 Chal yul Yum Comam Dios: “Yayto icham Abraham yul yanma yin̈ Comam Dios, yu huneꞌ tuꞌ yuxin oc icham cꞌulal yul sat Comam,”\f + \fr 4:3 \ft Gn 15:6; Gal 3:6\f* ẍiayoj. \p \v 4 Kꞌinalo tato ay hunu naj chimunla yinta hunu naj yahaw munil, chakꞌlax istohol naj. Haꞌ istohol naj tuꞌ xin, mach matanilo yehi, to cꞌasxa ye tet naj. \v 5 Yajaꞌ mac mach yin̈o tzet chiswatxꞌe chicawxi iscꞌul, to chayto yul yanma yin̈ Comam, Comam chiakꞌni nimancꞌulal yin̈ ismul anma. Yu ayco yanma huneꞌ mac tuꞌ yin̈ Comam Dios, haꞌ chianico cꞌulal yul sat Comam. \p \v 6 Haꞌ caw naj rey David halni tato caw sakꞌal yet mac chal Comam Dios cꞌulal, maẍtaj yu tzet chiswatxꞌe, \v 7 yet yalni naj hacaꞌ tiꞌ: \q1 Sakꞌal yet mac chꞌakꞌlax nimancꞌulal yin̈ ismul yu Comam Dios, cat isnahuln̈encanto Comam ismul tuꞌ. \q1 \v 8 Sakꞌal yet mac matxa bakꞌinal chisnati Comam ismul,\x * \xo 4:8 \xt Sal 32:1-2\x* ẍi naj David tuꞌ. \p \v 9 ¿Mac xin caw sakꞌal yet? ¿Tom han̈e mac ayco circuncisión yin̈, mato hapaxo mac machi circuncisión yin̈? Wal xin xajalan̈ tato occano icham Abraham cꞌulal yul sat Comam Dios yu yaco yanma icham yin̈ Comam. \v 10 ¿Bakꞌin xin oc icham cꞌulal yul sat Comam Dios? ¿Tom yet ayxaco circuncisión yin̈ icham? ¡Machoj! To yet maẍto chioc circuncisión yin̈ icham. \v 11 Wal xin tzujanilxa yoc huneꞌ circuncisión tuꞌ yin̈ icham, haꞌ xin oc yecheloj tato oc icham cꞌulal yul sat Comam Dios yuto yayto icham yul yanma yin̈ Comam. Yuxin occano icham mamehal yin̈ huntekꞌan mac maẍto circuncisión yin̈, yaj chayto yul yanma yin̈ Comam; hac tuꞌ xin chu yoccano cꞌulal yul sat Comam, hacaꞌ icham Abraham tuꞌ. \v 12 Mamepaxo icham yin̈ sunil mac ayxaco circuncisión yin̈, yajaꞌ maẍtaj yin̈ huneꞌ yechel tuꞌ chicawxi iscꞌul, to chayto yul yanma yin̈ Comam, hacaꞌ yu yanayto icham Abraham yul yanma yin̈ Comam yet yalan̈to maẍto chioc huneꞌ yechel circuncisión yin̈ icham. \s1 Haꞌ tzet haltebilcanoj chij isba yu janico janma yin̈ Comam \p \v 13 Yaltecano Comam Dios tet icham Abraham yeb tetej yuninal icham, tato chischah icham ismajul yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ, yajaꞌ maẍtaj yu yijem icham yin̈ ley, walxinto yu yayto icham yul yanma yin̈ Comam. \v 14 Kꞌinalo tato han̈e tet mac chiyijen ley chakꞌ Comam Dios tzet haltebilcanoj, ta hac tuꞌ machim tzet chal yelapno janico janma yin̈ Comam Dios chal tuꞌ, machimpaxo tzet haltebilcano yu Comam. \v 15 Yuto haꞌ ismunil ley haꞌ yanico isyaꞌtajil yiban̈ anma. Kꞌinalo ta machi ley, machim mac chaco ismul yin̈ ley tuꞌ. \p \v 16 Yuxin yaltecano Comam Dios huneꞌ tuꞌ tet icham Abraham yu yaco yanma icham yin̈ Comam. Yuxin matanil chakꞌ Comam tzet haltebilcano yu, mach xin chishel isba to hacticꞌapax tuꞌ tet yuninal icham yin̈ tzujanilxa. Haꞌ chal yelapno tuꞌ to maẍn̈etaj tet mac chiyijen ley bay chakꞌ Comam tzet yalte tuꞌ, to jetpaxo han̈on̈ chijayto yul janma yin̈ Comam Dios hacaꞌ yu yanayto icham Abraham yul yanma yin̈ Comam; yuxin occano icham mamehal jin̈ han̈on̈ tiꞌ. \v 17 Hacaꞌ yalni yul Yum Comam Dios bay chala: “Caw tzetcꞌa anma chipohchacan̈ yin̈ej hawuninal,”\x * \xo 4:17 \xt Gn 17:5\x* ẍi Comam tet icham. Yajaꞌ icham Abraham tuꞌ yaco yanma icham yin̈ Comam, Comam chiakꞌni itzitzbocan̈ camom yeb chiwatxꞌen tzet ye tuꞌ maẍto watxꞌebiloj. \p \v 18 Icham Abraham caw yayto icham yul yanma yin̈ Comam Dios, yoc icham yechmano yin̈ tzet yalte Comam, waxan̈ca xin maẍto ixtan̈o yijni isba. Hac tuꞌ xin yu yoc icham mamehal yin̈ txꞌiꞌal ej con̈ob, hacaꞌticꞌa yu yalni Comam tet icham yet yalni hacaꞌ tiꞌ: “Hacaꞌ isbisil txꞌumel, hac tuꞌ isbisil anma chipohchacan̈ yin̈ ej hawuninal,”\x * \xo 4:18 \xt Gn 15:5\x* ẍi Comam. \v 19 Maẍticꞌa xin cabconcan̈ yanma icham Abraham yin̈ Comam, waxan̈ca caw ichamxa icham, caw etza cien habilxa icham, hacpax tuꞌ ix Sara, caw ixnamxa ix, matxa istiempohalo yuninwi ix. \p \v 20 Yajaꞌ xin maẍticꞌa cabconcan̈ iscꞌul icham yin̈ tzet yalcano Comam, caw machi yilo yanma icham yin̈ Comam. Walxinto ip yanayto icham yul yanma yin̈ tzet yal Comam, yakꞌni tzalaho iscꞌul icham yin̈ Comam. \v 21 Caw yohta icham tato ay yip Comam iswatxꞌen tzet yalte tet icham. \v 22 Yu huneꞌ tuꞌ yuxin oc icham cꞌulal yul sat Comam Dios, yuto yayto icham yul yanma yin̈ Comam. \p \v 23 Yaj maẍn̈etaj yin̈ icham Abraham tuꞌ tzꞌibn̈ebilcanoj ta oc icham cꞌulal yul sat Comam Dios yet yanico yanma icham yin̈ Comam, \v 24 walxinto tzꞌibn̈ebilpaxcano jin̈ han̈on̈ xacon̈oc cꞌulal yu xajaco janma yin̈ Comam, Comam akꞌni itzitzbocan̈ Comam Jesucristo Jahawil. \v 25 Comam alaxico yul iskꞌab camical yu comul, lahwi tuꞌ ispitzcꞌalaxcan̈ xol camom, yun̈e joccano cꞌulal yul sat Comam Dios.\x * \xo 4:25 \xt Is 53:4-5\x* \c 5 \s1 Xacon̈oc cꞌulal yul sat Comam Dios \p \v 1 Tinan̈ xin xacon̈oc cꞌulal yul sat Comam Dios yu jaco janma yin̈ Comam, yuxin ayon̈xaco yin̈ akꞌancꞌulal yeb Comam Dios yu Comam Jesucristo Jahawil. \v 2 Yu Comam Jesucristo yuxin xacochah iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios, yu jaco janma yin̈ Comam. Caw xin lin̈anon̈ yin̈ iscꞌulal Comam tuꞌ, yeb caw chon̈tzalahi yuto ayco yipo janma tato chakꞌ Comam Dios iscꞌulal jet, hacaꞌ iscꞌulchꞌanil Comam. \p \v 3 Maẍn̈etaj yin̈ tuꞌ chon̈tzalahi, to caw chon̈tzalapaxo yin̈ ej isyaꞌtajil chihul jiban̈, yuto caw johtaj tato hayet chul isyaꞌtajil tuꞌ caw ecꞌbalto chicolin̈ba coba yin̈ Comam. \v 4 Yet chicolin̈ban coba yin̈ Comam tuꞌ xin, caw ecꞌbalto chitzala Comam jin̈, haꞌ huneꞌ tuꞌ chioc yipo janma. \v 5 Huneꞌ ayco yipo janma tuꞌ mach chon̈yaco yin̈ txꞌixwilal, yuto xayakꞌ Comam iscꞌulchꞌanil iscꞌul jet yet yakꞌni Comam Comam Espíritu Santo yul janma. \p \v 6 Yet yalan̈to, machi hunujon̈ con̈kꞌoji cocolni coba, yajaꞌ apni istiempohal bay halbilcano yu Comam Dios, yul Comam Jesucristo, yakꞌni camo isba Comam yin̈ ismul anma. \v 7 Caw mach subuta yakꞌni camo isba hunu anma yin̈ hunuxa maca, waxan̈ca caw cꞌul huneꞌ mac tuꞌ, cachann̈e tato chipalcꞌon iscꞌulchꞌanil iscꞌul hunu maca, wal tuꞌ aymi hunu mac chishin isba iscam seleloj. \v 8 Yajaꞌ wal Comam Dios, caw isyelo Comam iscꞌulchꞌanil iscꞌul jet, waxan̈ca caw mulumon̈, yajaꞌ yakꞌ camo isba Comam Jesucristo jin̈. \v 9 Tinan̈ xin cꞌulon̈xa yul sat Comam Dios yu iscamical Comam Jesucristo, yuxin yin̈ sunil janma chijala tato haꞌ Comam chon̈colni yin̈ isyaꞌtajil chul yin̈ islahobal tzꞌayic. \v 10 Yet yalan̈to ayco cohowal yin̈ Comam Dios yu comul, yajaꞌ xin con̈alaxico cꞌulal yu iscamical Comam Jesucristo, Iscꞌahol Comam Dios. Tinan̈ xin caw johtaj tato tꞌin̈anxa cocolcha yu iskꞌinal Comam Jesucristo, yuto ayon̈xaco yin̈ akꞌancꞌulal yeb Comam Dios. \p \v 11 Maẍn̈etaj tuꞌ, walxinto caw chon̈tzala yin̈ Comam Dios yu Comam Jesucristo, yuto yu Comam Jesucristo yuxin ayon̈xaco yin̈ akꞌancꞌulal yeb Comam Dios. \s1 Naj Adán initi camical wal Comam Jesucristo haꞌ chiakꞌni kꞌinale \p \v 12 Wal xin yu huneꞌ naj winaj, haꞌ ton naj Adán, yuxin hul mule yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ; yu mule tuꞌ yuxin hul camical. Haꞌ camical tuꞌ xin, yiban̈ sunil anma titcanoj yuto sunil anma yaco ismul. \v 13 Yet yalan̈tocanoj yet maẍto chiakꞌlax isley naj Moisés ayxaticꞌa mule yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ, yajaꞌ bay machi ley mach ixtan̈o mule. \v 14 Anma yin̈ istiempohal naj Adán masanta yin̈ istiempohal yet yakꞌlax ley tet naj Moisés, hul camical yiban̈ anma yuto yaco ismul, waxan̈ca xin mach lahano ismul anma tuꞌ hacaꞌ ismul naj Adán, yuto isman̈cꞌo naj huneꞌ chejbanile yakꞌ Comam Dios. Naj Adán tuꞌ yechel huneꞌ mac hul yin̈ tzujanilxa ye naj, yajaꞌ xin mach lahano tzet yakꞌcano hunun ebnaj jet. \p \v 15 Ismul naj Adán mach lahano yeb iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam xayakꞌ jet, yuto yu ismul naj yuxin hul camical jiban̈ cosunil; yajaꞌ xin yu huneꞌxa mac, haꞌ ton Comam Jesucristo, yuxin xacochah iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios matanil. Huneꞌ iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam tuꞌ caw niman yelapnoj, yeb chakꞌ iscꞌulal tet txꞌiꞌal anma. \v 16 Yu ismul naj Adán tuꞌ yuxin titcano isyaꞌtajil yiban̈ anma sunil, yajaꞌ wal iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios mach haco tuꞌ, walxinto chakꞌ nimancꞌulal yin̈ ismul anma, waxan̈ca caw txꞌiꞌal. \v 17 Hac tuꞌ xin johtaj ta yu ismul huneꞌ naj winaj yuxin occano anma yul iskꞌab camical, yajaꞌ xin yu Comam Jesucristo yuxin chon̈oc cꞌulal yul sat Comam Dios, yu iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam chakꞌ comatanoj. Yu Comam Jesucristo yuxin chicochah huneꞌ acꞌ kꞌinale yin̈ sunilbal tiempo. \p \v 18 Yuto yu ismul naj Adán, yuxin cancano sunil anma yalan̈ isyaꞌtajil, yajaꞌ yu istoholal iswatxꞌe Comam Jesucristo, yuxin chon̈colcha yalan̈ isyaꞌtajil cat cochahni cokꞌinal. \v 19 Yu isman̈cꞌomal huneꞌ naj yuxin mulum jucanico yul sat Comam Dios cosunil, yajaꞌ xin yu isyijemal Comam Jesucristo yuxin con̈can cꞌulal yul sat Comam Dios. \p \v 20 Hayet yakꞌlax isley naj Moisés caw isyecanocan̈ isba ismul anma, hayet yahcan̈ mule tuꞌ caw ecꞌbalto isyecanilo Comam iscꞌulchꞌanil iscꞌul. \v 21 Hacaꞌticꞌa yu isyenilo isba yip mule yiniti camical jiban̈ cosunil, hacpax tuꞌ yu isyenilo isba iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios. Yu Comam Jesucristo yuxin con̈oc cꞌulal yul sat Comam Dios, yakꞌnicano Comam cokꞌinal mach istan̈bal. \c 6 \s1 Matxa jeto ay cowatxꞌen istxꞌojal \p \v 1 ¿Tzet con̈chi yin̈ huneꞌ tiꞌ? ¿Tom chicolahico janico comul yun̈e cam chisyelo Comam Dios iscꞌulchꞌanil iscꞌul? \v 2 Wal xin machoj, han̈on̈ tiꞌ camnajon̈xalo yin̈ mule, matxa jeto ay janico comul. \v 3 ¿Tom mach heyohtajo xin tato yet yah haꞌ cowiꞌ hununon̈, hunxan̈e jucano yeb Comam Jesucristo? Hac tuꞌ xin yu isyenilo isba tato hayet iscam Comam, cocampaxo yintaj. \v 4 Yet yah haꞌ cowiꞌ isyenilo isba tato con̈muji yinta Comam Jesucristo, hac tuꞌ yu cocamleloj. Yuxin hacaꞌticꞌa yu yitzitzbican̈ Comam Jesucristo xol camom yu iscꞌulchꞌanil yip Comam Dios, hacxa tuꞌ chu jecꞌ yin̈ huneꞌ acꞌ kꞌinale. \p \v 5 Yuto yet iscam Comam Jesucristo cocampaxo yintaj, yuxin hacaꞌticꞌa yu yitzitzbican̈ Comam tuꞌ, hac tuꞌ chu jitzitzbican̈. \v 6 Caw johtaj tato huneꞌ coicham beybal ahcano yin̈ culus yinta Comam yun̈e yelcano yip huneꞌ cobeybal caw mulum tuꞌ, hac tuꞌ xin yu jelcanti yalan̈ yip mule matxa chicowatxꞌe. \v 7 Yuto haꞌ mac xacami, matxa ayocto yalan̈ yip mule. \v 8 Han̈on̈ tiꞌ xacon̈cam yinta Comam Jesucristo, yuxin chicawxi cocꞌul tato chon̈eh iscꞌatan̈ Comam yin̈ huneln̈e. \v 9 Caw johtaj tato itzitzbican̈ Comam Jesucristo, matxa xin bakꞌinal chicami. Huneꞌ camical tuꞌ matxa yip yiban̈ Comam. \p \v 10 Yet iscam Comam Jesucristo, cam Comam huneln̈e yin̈ mule, matxa bakꞌinal chicami. Tinan̈ xin itzitz Comam yin̈ huneln̈e yu iswatxꞌen tzet chal iscꞌul Comam Dios. \v 11 Hacon̈ojab tuꞌ conabawetij tato camnajon̈xa yin̈ mule, yajaꞌ itzitzon̈xa yu coyijen tet Comam Dios, yuto hunxa je yeb Comam Jesucristo Jahawil. \p \v 12 Yuxin matxa chijakꞌ hamanil tet mule islahnico yikꞌni yip yin̈ conimanil yet camical ye tiꞌ, hac tuꞌ xin matxa chon̈oc cowatxꞌeꞌ tzettaj istxꞌojal choche cocꞌul cowatxꞌeꞌ. \v 13 Matxa chijakꞌ huneꞌ conimanil tiꞌ yin̈ mule, hacaꞌ hunu tzet ye tuꞌ chiocnico yin̈ istxꞌojal. Wal xin jakꞌaweco coba cowatxꞌen yin̈ tzet choche Comam Dios, yuto camnajon̈ yajaꞌ pitzcꞌabilon̈xacan̈. Yuxin tinan̈ jakꞌaweco sunil conimanil yul iskꞌab Comam Dios, hacaꞌ tzet ye tuꞌ chiocnico yin̈ iscꞌulal. \v 14 Yuxin matxa yoc mule jin̈ yuto matxa ayon̈ico yalan̈ isley naj Moisés, walxinto yalan̈xa iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios ayon̈icoj. \s1 Haxa iscꞌulal ayon̈ico coyijeni \p \v 15 ¿Tzet xin cheyute heyalni? ¿Tom chon̈oc jakꞌaꞌpaxico comul yu matxataj yalan̈ ley ayon̈icoj, to yalan̈xa iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios? ¡Wal xin machoj! \v 16 Caw heyohtaj tato hayet chijanico coba yalan̈ yip hunu maca, caw chon̈occano ischejabo huneꞌ mac tuꞌ, cat coyijen tzet chala. Hac ton tuꞌ xin tato haꞌ tet mule chijakꞌ chejaꞌ coba, chon̈occano ischejabo mule tuꞌ, huneꞌ chon̈inito yin̈ camical. Yajaꞌ ta haꞌ tet Comam Dios chicoyije chon̈occano ischejabo Comam, cat joccano cꞌulal yul sat. \v 17 Yet yalan̈tocanoj caw chejab heyehico yin̈ mule, yajaꞌ yuchꞌandios tet Comam Dios yuto tinan̈ yin̈ caw sunil heyanma cheyijen cuybanile akꞌbilcano teyet. \v 18 Yet heyelcanti yalan̈ yip mule tuꞌ heyoccano yijemal yin̈ istoholal. \p \v 19 Haꞌ huntekꞌan tzet chiwaltojan teyet tiꞌ caw comonn̈e chu walnitojan yun̈e mach yaꞌtajo istxumchalo heyu. Hacaꞌticꞌa yu janico conimanil yijemal yin̈ sunil istxꞌojal, cowatxꞌen isyahbetajil yeb ismachiswalilal yet yalan̈tocanoj, hacojab tuꞌ xin chu janico conimanil yijemal yin̈ iscꞌulal, hac tuꞌ xin han̈cꞌan̈e tet Comam Dios chicoyije. \p \v 20 Hayet ayon̈toco yalan̈ yip mule mach yijemojon̈ yin̈ istoholal. \v 21 Yajaꞌ, ¿tzet iscꞌulal jikꞌ yin̈ huntekꞌan istxꞌojal cowatxꞌe tuꞌ, huntekꞌan bay chon̈txꞌixwi tinan̈? Wal xin han̈cꞌan̈e yin̈ camical mach istan̈bal chon̈yitoj. \v 22 Yajaꞌ tinan̈ xin colbilon̈xa yalan̈ ischejbanil mule, ischejabxa Comam Dios jehi. Haꞌ huneꞌ iscꞌulal chakꞌ jet xin, haꞌ ton joc cowatxꞌen sunil tzet choche Comam Dios, cat yakꞌnipaxo Comam cokꞌinal mach istan̈bal. \v 23 Yuto haꞌ ispaj selel mule, haꞌ ton camical mach istan̈bal, wal issabehal Comam Dios xayakꞌ jet xin, haꞌ ton kꞌinale mach istan̈bal, yuto hunxan̈e je yeb Comam Jesucristo Jahawil. \c 7 \s1 Cuybanile elna yin̈ mac mohyinaxa \p \v 1 Hex wuẍtaj hex wanab, hex tiꞌ heyohtaxa ley. Huneꞌ ley tuꞌ ay yip yiban̈ anma, yajaꞌ han̈cꞌan̈e yet aycꞌo yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ. \p \v 2 Kꞌinalo hunu ix ix mohyinaxa tinan̈, hunbabilxa ix yeb yichamil yu ley, yajaꞌ han̈cꞌan̈e yet ayicꞌo naj yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ. Yajaꞌ ta chicam naj xin, chielcanti ix yalan̈ huneꞌ ley hunban̈ecano tuꞌ. \v 3 Yuxin tato itzitzto yichamil ix cat ishunban isba ix yeb hunuxa naj winaj, chaco ismul ix yin̈ hacaꞌ tuꞌ. Wal ta xacam naj xin waxan̈ca chikꞌ ix hunxa yichamil, matxa chaco ix ismul yuto xaelti ix yalan̈ huneꞌ ley mohban̈e ix yeb yichamil tuꞌ. \p \v 4 Hacon̈ tuꞌ hex wuẍtaj hex wanab, yet iscam Comam Jesucristo cocampaxo yebi, yuxin yul sat Comam Dios camomon̈xa tet isley naj Moisés. Wal tinan̈ yeton̈xa Comam Jesucristo, Comam pitzcꞌacan̈ xol camom. Hac tuꞌ xin haxa tzet choche Comam Dios haꞌ chicowatxꞌe. \v 5 Yet yalan̈tocanoj yet ayon̈toco cowatxꞌen tzet choche iscꞌul huneꞌ conimanil tiꞌ, haꞌ huneꞌ ley tuꞌ akꞌni yochecan̈ janma istxꞌojal choche conimanil tiꞌ, haꞌ xin con̈inito yin̈ camical. \v 6 Yajaꞌ wal tinan̈ xin camnajon̈xa yin̈ huneꞌ ley bay ayon̈icto yet yalan̈tocano tuꞌ, hac tuꞌ xin yu joccano yalan̈ yip huneꞌ acꞌ beybale yet Comam Espíritu Santo, matxataj yalan̈ ischejbanil ley tzꞌibn̈ebilcano yet payat ayon̈icoj. \s1 Istxꞌojal ayco jin̈ \p \v 7 ¿Tzet cheyute hetxumni? ¿Tom txꞌoj isley naj Moisés tuꞌ, chal tuꞌ? ¡Machoj! Wal xin ta machi ley machim wohtajojan tzet challax mulehal. Caw machim wohtajojan ta txꞌoj jochenico hunu tzet ye tuꞌ ta mach chal ley hacaꞌ tiꞌ: “Mach chu hawochenico hunu tzet ye tuꞌ mach hawetoj,”\x * \xo 7:7 \xt Ex 20:17\x* ẍi. \v 8 Yu huneꞌ chejbanile tiꞌ, yuxin pitzcꞌa sunil istxꞌojal win̈an, wilnilojan wochenicojan tzet ye tuꞌ mach cꞌuloj. Yuto ta machi ley, machim tzet chal yelapno mule. \v 9 Yet maẍto wohtajojan ley tuꞌ caw itzitzinan, yajaꞌ yet wohtan̈enilojan ley tuꞌ intxumnilojan ta camominan yul sat Comam Dios. \v 10 Huneꞌ ley tuꞌ akꞌlaxi yu yakꞌni kꞌinale, yajaꞌ xin haꞌ camical yiti wiban̈an. \v 11 Yu huneꞌ ley tuꞌ yuxin yikꞌ yip mule win̈an, quinyakꞌni subchahojan, haꞌ xin initi camical wiban̈an yu inmulan. \p \v 12 Wal xin yin̈ caw isyelal, huneꞌ ley tuꞌ yet Comam Dios yehi, hacpax tuꞌ xin chejbanile ayco yin̈ yet Comam, caw toholcanoj yeb caw cꞌul. \v 13 ¿Tzet xin chu hetxumni? ¿Tom haꞌ huneꞌ ley cꞌul tuꞌ initi camical wiban̈an? ¡Machoj! Walxinto yu isyenilo isba tato caw txꞌojcano mule, yuxin yiti camical wiban̈an yu huneꞌ mule. Haꞌ huneꞌ ley cꞌul tuꞌ, haꞌ yeniloj tato caw machiswalilcano mule. \p \v 14 Caw johtaj tato haꞌ Yespíritu Comam Dios an̈eti huneꞌ ley tuꞌ, yajaꞌ walinan ayinicojan yin̈ huneꞌ nimanile yet yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ, yuxin hacaꞌtan̈e txon̈bilinan ischejabo mule. \v 15 Haꞌ tzet chinwatxꞌehan mach cꞌulo chiwilan, yuto haꞌ iscꞌulal chiwochehan inwatxꞌehan mach chinwatxꞌepaxojan. Wal xin haꞌ huntekꞌan tzet yahbil wuhan haꞌ chinwatxꞌepaxojan. \v 16 Yuxin tato haꞌ istxꞌojal machi wochehan inwatxꞌehan haꞌ chinwatxꞌepaxojan, hac tuꞌ chu wohtan̈enilojan tato maẍtaj ley tuꞌ txꞌoj, to caw cꞌul. \v 17 Yuto maẍtaj-caw-inan chinwatxꞌehan huntekꞌan istxꞌojal tuꞌ, to haꞌ mule ikꞌbilticꞌa yu huneꞌ innimaniltiꞌan, haꞌ chiwatxꞌeni. \v 18 Caw wohtajan tato huneꞌ innimanilan caw mulum tiꞌ, machi nino iscꞌulal ayco yin̈, yuto hayet chiwochehan inwatxꞌenan iscꞌulal, mach chu inwatxꞌenan. \v 19 Haꞌ iscꞌulal chiwochehan inwatxꞌeꞌan, mach chinwatxꞌepaxojan. Wal xin haꞌ istxꞌojal mach chiwochehan inwatxꞌehan, haꞌ chinwatxꞌepaxojan. \v 20 Yuxin tato haꞌ tzet mach chiwochehan inwatxꞌehan, haꞌ chinwatxꞌepaxojan, maẍtajinan chinwatxꞌehan huntekꞌan tuꞌ, to haxa mule ayco win̈an haꞌ chiakꞌni wuban. \p \v 21 Caw chiwilan tato hayet chinwatxꞌenan iscꞌulal walnihan, to haꞌ istxꞌojal chati isba yin̈ insatan. \v 22 Wal wanmahan, caw chitzala yin̈ isley Comam Dios, \v 23 yajaꞌ xin ay huneꞌ tzet chicachni inyijenan, huneꞌ ley bay chintzalatuꞌan, haꞌ ton isley mule ayco win̈an, yuxin hacaꞌ preso wehan yu huneꞌ mule chichejni wuban istxꞌojal. \p \v 24 Caw cꞌanchꞌaninan, ¿mactaxca chu quiniscolnihan yul iskꞌab huneꞌ camical ayco win̈tiꞌan? \v 25 Wal xin han̈cꞌan̈e Comam Dios chu quiniscolnihan, yajaꞌ yu Comam Jesucristo Jahawil; yuxin caw chiwakꞌan yuchꞌandiosal tet Comam. Yuxin chiwohtan̈elojan tato wanmahan choche isyijeꞌ yin̈ tzet chal Comam Dios, yaj wal mule ayco win̈an xin haꞌ chinijbanan yin̈ istxꞌojal. \c 8 \s1 Cobeybal yet ayxaco Comam Espíritu Santo jin̈ \p \v 1 Wal tinan̈ xin hunxa je yeb Comam Jesucristo, yuxin matxa isyaꞌtajil chayo Comam Dios jiban̈ yin̈ islahobal tzꞌayic yuto matxa chicowatxꞌe tzet choche conimanil, to haꞌ tzet choche Comam Espíritu Santo. \v 2 Haꞌ Comam Espíritu Santo tuꞌ chiakꞌni cokꞌinal mach istan̈bal yuto hunxa je yeb Comam Jesucristo. Yu yip Comam Espíritu yuxin colbilon̈xa yul iskꞌab mule yeb tet camical. \v 3 Yu mule ayco yin̈ conimanil machi yu coyijen isley naj Moisés, yuxin mach kꞌoji ley tuꞌ con̈iscolni yalan̈ mule. Yajaꞌ wal Comam Dios yati Comam Iscꞌahol yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ, haꞌ xin isnimanil Comam Jesús lahan hacaꞌ huneꞌ conimanil yet yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ. Iscam Comam yin̈ comul, hac tuꞌ xin yu yakꞌnicano tan̈o Comam comul yin̈ isnimanil. \v 4 Iswatxꞌe Comam hacaꞌ tuꞌ yun̈e cowatxꞌen istoholal hacaꞌ yalni ley. Yuto matxataj tzet chal huneꞌ conimanil yet yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ chicowatxꞌe, to haxa tzet choche Comam Espíritu Santo, haꞌxa chicowatxꞌe. \p \v 5 Yuto haꞌ mac chibeybaln̈en yin̈ tzet choche isnimanil, han̈echꞌan yin̈ tuꞌ bay chiyaco isnabal. Wal mac chibeybaln̈en yin̈ tzet choche Comam Espíritu Santo, haꞌ yin̈ tzet choche Comam tuꞌ bay ayco isnabal. \v 6 Wal xin ta han̈e tzet choche conimanil ayco yin̈ conabal cowatxꞌeni, huneꞌ tuꞌ chon̈yito yin̈ camical mach istan̈bal, wal ta haꞌ tzet choche Comam Espíritu Santo ayco yin̈ conabal cowatxꞌeni, chicochah cokꞌinal mach istan̈bal, cat con̈yanico yin̈ akꞌancꞌulal yeb Comam Dios. \p \v 7 Mac han̈cꞌan̈e tzet choche isnimanil ayco yin̈ yanma iswatxꞌeni, caw ayco ishowal yin̈ Comam Dios, yuto mach chisje iscꞌul isyije ischejbanil Comam, yeb xin mach chikꞌoji isyijeni. \v 8 Yuxin haꞌ mac han̈e tzet choche isnimanil chisbeybaln̈e, mach chu iswatxꞌen tzet choche Comam Dios. \p \v 9 Yajaꞌ wal hex tiꞌ, matxa chebeybaln̈e hacaꞌ tzet choche henimanil, to haxa huneꞌ acꞌ nabale chakꞌ Comam Espíritu Santo teyet haꞌ chebeybaln̈e. Tato ay mac mach ayayto Comam Espíritu Santo yul yanma mach yeto Comam Jesucristo yehi. \v 10 Ta ayxayto Comam Cristo yul heyanma, waxan̈ca cambehal ye henimanil yu mule, wal heyanma xin ay iskꞌinal mach istan̈bal, yuto xaquexcan cꞌulal yul sat Comam. \v 11 Tato ayco Yespíritu Comam Dios teyin̈, Comam pitzcꞌancan̈ Comam Jesucristo xol camom, haꞌ Comam chiakꞌni huneꞌ acꞌ nimanile tet henimanil cambehal yehi yu Yespíritu ayco teyin̈. \p \v 12 Wal tinan̈ xin hex wuẍtaj hex wanab, yilal cobeybaln̈en tzet choche Comam Espíritu, machojabtaj istxꞌojal tzet chal conimanil. \v 13 Yuto ta haꞌ tzet choche henimanil haꞌ chewatxꞌe, chexcam yul sat Comam Dios, yajaꞌ tato yu yip Comam Espíritu Santo chebej hewatxꞌen tzettaj choche henimanil, ay hekꞌinal mach istan̈bal. \p \v 14 Sunil mac haꞌ Comam Espíritu Santo chiijbani, haꞌ huntekꞌan mac tuꞌ yuninal Comam Dios yehi. \v 15 Yuto Comam Espíritu Santo chabilxa ju mach chon̈yaco yalan̈ ischejbanil ley hunelxa cat coxiwpaxoj hacaꞌ yet yalan̈tocanoj. Wal xin haꞌ Comam Espíritu tuꞌ chon̈anico yuninalo Comam Dios, yuxin yin̈ sunil janma chijal tet Comam Dios hacaꞌ tiꞌ: “Hach Inmaman,” con̈chi. \v 16 Haꞌticꞌa Comam Espíritu Santo chalni tet janma tato yuninalxa Comam Dios jehi. \v 17 Yu yuninalon̈xa Comam Dios yuxin chicochah comajul tet Comam. Huneꞌ comajul tuꞌ hun chu cochahni yeb Comam Jesucristo tato haꞌ hunon̈ chijakꞌle isyaꞌtajil yinta Comam; ta hac tuꞌ hun chu cochahni iscꞌulal yeb Comam. \s1 Iscꞌulchꞌanil chicochah \p \v 18 Yin̈ caw yeli sunil isyaꞌtajil lan̈an jilni tinan̈ caw matzet chaliloj yuto mach chu colahban yeb iscꞌulchꞌanil chakꞌ Comam jet yin̈ huneꞌ tiempohal chul cosataj. \v 19 Sunil tzet watxꞌebil yu Comam Dios mach chitecha yu yilni bakꞌin chakꞌ Comam Dios ohtan̈elaxoj tato yuninalxa Comam Dios jehi. \v 20 Yuto sunil tzet watxꞌebil yu Comam Dios etaxcantoj, yajaꞌ maẍtaj yu hac tuꞌ yoche, wal xin haꞌ Comam Dios chahni etaxotoj. Yajaꞌ ayco yipo janma, \v 21 ta chicolcha tzet watxꞌebil yu Comam yalan̈ yip isyaꞌtajil bay aycoj, hacaꞌ chu cocolcha han̈on̈ yuninalon̈xa Comam Dios tiꞌ, cat cochahni iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam. \p \v 22 Johtaj tato sunil tzet watxꞌebil yu Comam Dios ayco yin̈ isyaꞌtajil. Caw xin chiel yaw hacaꞌ hunu ix ix chiaben isyaꞌil yet chiwatxꞌi iscꞌul, hac tuꞌ ye sunil tzet iswatxꞌe Comam tuꞌ tinan̈. \v 23 Maẍn̈etaj huntekꞌan tuꞌ lan̈an yaben isyaꞌtajil, walxinto haꞌ hunon̈ han̈on̈ chabilxa Comam Espíritu Santo ju lan̈an jabenpaxoj isyaꞌtajil. Akꞌbilxa Comam Espíritu Santo jet hacaꞌ babel sabehal xol sunil tzet chꞌakꞌlax jet, yaj waxan̈ca hac tuꞌ ayto isyaꞌtajil chijakꞌle masanto yet chiapni istiempohal bay chon̈ohtan̈elaxi tato con̈yuninalxa Comam Dios. Haꞌ to tuꞌ xin chicolcha huneꞌ conimanil tiꞌ tet mule. \v 24 Yettax cochahni cocolbanil yichico iscawxi cocꞌul ta chon̈collax yin̈ sunil. Kꞌinalo tato xacochah tzet ayco yipo janma tuꞌ, ¿tom chito jechma yuli? ¡Machoj! Yuto baytet chijilico yin̈ matxa chijechma. \v 25 Wal xin caw niman chijute cocꞌul jechman tzet ayco yipo janma tuꞌ, yuto maẍto chijilico yin̈. \p \v 26 Haꞌticꞌapaxo xin Comam Espíritu Santo chicolwa jin̈ yin̈ tzet mach chon̈kꞌoji cotxumni, yuto yet chon̈txahli mach johtajo yin̈ tzet chu cokꞌanni hacaꞌ chal iscꞌul Comam Dios, yajaꞌ xin Comam Espíritu chitzotel jin̈ tet Comam Dios. Haꞌ huntekꞌan tzotiꞌ chal Comam Espíritu tuꞌ, machi tzotiꞌ tiꞌ chihalni jet tzet yoqui. \v 27 Yaj wal Comam Dios yohtan̈e tzet chiecꞌ yin̈ conabal, chistxum Comam tzet chal Comam Espíritu tuꞌ, yuto haꞌ tzet choche iscꞌul Comam haꞌ chiskꞌan Comam Espíritu yin̈ istxah jin̈ han̈on̈ yeton̈xa Comam tiꞌ. \s1 Akꞌbilxa jip cokꞌoji yiban̈ tzettaj ye tuꞌ \p \v 28 Johtaj tato sunil tzet ye tuꞌ chihul jiban̈ han̈on̈ chijoche Comam Dios, to yu iscꞌulal jin̈ yuxin chul jiban̈ han̈on̈ awtebilon̈xa yu Comam yun̈e yijni isba tzet choche Comam jin̈. \v 29 Yuto yohtaxa Comam macta yet Comam yettaxticꞌa payat, hatax tuꞌ con̈issicꞌlencano Comam joc yuninaloj, yun̈e hacaꞌ Iscꞌahol Comam chon̈elcanicoj. Hac tuꞌ yute Comam yun̈e haꞌ Iscꞌahol Comam tuꞌ haꞌ chioc babel Cꞌahole xol txꞌiꞌal mac yuninal Comam Dios.\x * \xo 8:29 \xt 2Co 3:18; Ga 4:19; Fil 3:10\x* \v 30 Han̈on̈ con̈issayilo Comam yet payat tuꞌ, han̈on̈ con̈yawtepaxo Comam. Han̈on̈ awtebilon̈ yu Comam tuꞌ con̈cancano cꞌulal sata Comam Dios, yakꞌnipaxo Comam iscꞌulchꞌanil jet. \p \v 31 ¿Tzet xin chijute jalni yin̈ huntekꞌan tiꞌ? Tato ayco Comam Dios jetbihoj, ¿mactaxca chu iskꞌoji jin̈? \v 32 Mach isman̈cꞌo Comam yakꞌni Iscꞌahol yul iskꞌab camical jin̈ cosunil, ¿hatocꞌanab xin iscꞌulal mach chakꞌ Comam jet yinta Iscꞌahol tuꞌ? Wal xin chakꞌ Comam. \v 33 Han̈on̈ saybilon̈xa yu Comam tiꞌ. ¿Tom ayto hunu mac chu yoc akꞌocꞌule jin̈ tet Comam Dios xin? Machi hunu maca yuto xacon̈can cꞌulal yul sat Comam Dios. \v 34 ¿Mactaxca chu iscawxenico hunu comul jiban̈? Machi maca, yuto cam Comam Jesús yu comul, yitzitzbipaxocan̈ Comam. Tinan̈ xin ayco Comam yin̈ iswatxꞌkꞌab Comam Dios, lan̈an istzotel jin̈ tet Comam. \v 35 Caw xahan ayon̈ yu Comam Cristo, ¿mac xin chu con̈ispohnilo yin̈ iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam tuꞌ? ¿Chimyu con̈ispohnilo isyaꞌtajil, maca biscꞌulal, maca yu chon̈cajlax yu Istzotiꞌ Comam, maca yu wahil, maca yu man̈xilkꞌapehal, maca hunu il, maca yu camical? \v 36 Hacaꞌ yalni Istzotiꞌ Comam Dios bay tzꞌibn̈ebilcanoj: \q1 Hawu yuxin ayon̈n̈eticꞌacojan̈ yul iskꞌab camical hunun tzꞌayic. Hacaꞌ chiutelax noꞌ meꞌ chiilaxto camoj, hac tuꞌ chon̈utelaxan̈,\x * \xo 8:36 \xt Sal 44:22\x* ẍiayoj. \p \v 37 Yajaꞌ waxan̈ca chihul huntekꞌan isyaꞌtajil tuꞌ jiban̈, chon̈kꞌoji yin̈ yu iscolwal Comam xahan chon̈ilni. \v 38 Yuxin caw wohtajan tato machi hunu tiꞌ chu con̈ispohnilo yin̈ iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios; mach yuho camical, mach yuho kꞌinale, mach yuho ebnaj ángel, mach yuho huntekꞌan espíritu matzwalil ay yip chieqꞌui, mach yuho tzet chijilico yin̈, mach yuho tzet maẍto chihuli. \v 39 Mach yuho tzet ay yul satcan̈, mach yuho tzet ay sat yiban̈kꞌinal tiꞌ. Machi hunu tzet watxꞌebil yu Comam Dios chu con̈ispohnilo yin̈ iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam, yuto ayon̈xaco yul iskꞌab Comam Jesucristo Jahawil. \c 9 \s1 Comam Dios sayn̈elo ebnaj Israel \p \v 1 Wal hanintiꞌan, chabilxa Comam Jesucristo wuhan yul wanmahan, yuxin haꞌ huntekꞌan chiwalan teyet tiꞌ caw yeli, mach lekꞌtiꞌaloj, yebpaxo xin haꞌ Comam Espíritu Santo chiakꞌni intxumuꞌan tato caw yel tzet chiwaltiꞌan. \v 2 Ay huneꞌ inbiscꞌulalan yin̈ wet con̈ob Israelan, huneꞌ biscꞌulal tiꞌ caw yaꞌn̈eticꞌa yeco yin̈ wanmahan hunun tzꞌayic. \v 3 Kꞌinalo ta chicolcha ebnaj wet con̈obtuꞌan yu chinkꞌantijan isyaꞌtajil wiban̈an tet Comam Dios cat winilo inbahan yin̈ Comam Jesucristo, ta huneꞌ tuꞌ chicolwa yin̈ wet con̈obtuꞌan, sunil incꞌulan chinkꞌannihan. \v 4 Yuto wet con̈ob Israeltuꞌan yaco Comam Dios ebnaj yuninaloj, caw ecꞌ Comam xol ebnaj yeb iskꞌakꞌal yip, iswatxꞌen Comam istrato yeb ebnaj, yakꞌnipaxo ischejbanil tet ebnaj, haꞌ ton isley naj Moisés. Isyeni Comam tet ebnaj yin̈ tzet chu yinayo isba ebnaj tet Comam, txꞌiꞌal xin tzet yaltecano Comam tet ebnaj. \v 5 Titna anma wet con̈obtuꞌan yin̈ ebnaj jichmam sicꞌbililo yu Comam Dios, istitpaxo Comam Cristo yin̈ ebnaj jichmam tuꞌ yet yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ. Haꞌ Comam tuꞌ Yahaw yeco yiban̈ sunil tzettaj ye tuꞌ, yuxin jakꞌaweco ismay Comam Dios yin̈ sunilbal tiempo. Hacojab tuꞌ. \p \v 6 Mach sunil ebnaj tit yin̈ yuninal ebnaj Israel iscon̈ob Comam Dios yehi, yuto mach sunil ebnaj yijem yute isba yin̈ tzet yal Comam Dios. \v 7 Mach sunilo ebnaj titna yin̈ icham Abraham, yuninal icham Abraham tuꞌ yul sat Comam Dios, yuto yal Comam tet icham Abraham hacaꞌ tiꞌ: “Yin̈n̈e naj Isaac chipohcha hawuninal,” ẍi Comam. \v 8 Haꞌ chal yelapno tuꞌ maẍtaj yu yin̈ icham Abraham titna hunu maca yuxin yuninal Comam Dios yehi, walxinto han̈cꞌan̈e mac pitzcꞌana yalan̈ tzet haltebilcano yu Comam Dios, han̈cꞌan̈e huntekꞌan mac tuꞌ chal Comam Dios yuninalo icham Abraham. \v 9 Yuto yalte Comam tet icham Abraham hacaꞌ tiꞌ: “Yet chinhulan yet hunab hacaꞌ huneꞌ tiempohal tiꞌ ayxa nichꞌan iswinaj unin hawixal Sara tiꞌ,” ẍi Comam. \p \v 10 Yajaꞌ xin maẍn̈etaj huneꞌ tuꞌ, haꞌ ebnaj cawan̈ yunin ix Rebeca huneꞌn̈e ismam ebnaj, haꞌ ton jichmam Isaac. \v 11-13 Yajaꞌ yet maẍto chipitzcꞌa niẍte istioẍ unin ix Rebeca tuꞌ, maẍto iscꞌulal maca istxꞌojal xaiswatxꞌe, yalni Comam Dios tet ix Rebeca: “Naj babel, choc naj ischejabo naj iscab,” ẍi Comam. Huneꞌ tiꞌ chielico hacaꞌ yalni yul Yum Comam Dios bay chal hacaꞌ tiꞌ: “Naj Jacob sicꞌbilxa wuhan, wal naj Esaú man̈cꞌobil naj wuhan,” ẍiayoj. Hac tuꞌ chu isyenilo isba tato haꞌ Comam Dios chisicꞌlen mac chioc yuninaloj. Maẍtaj yu tzet chiswatxꞌe hunu maca yuxin chaco Comam Dios yuninaloj. \p \v 14 ¿Tzet chu cotxumni huneꞌ tiꞌ? ¿Tom maẍtaj istoholal chiswatxꞌe Comam chal tuꞌ? machoj. Wal xin haꞌ istoholal chiswatxꞌe Comam. \v 15 Yuto yal Comam Dios tet naj Moisés: “Chitzꞌay incꞌulan yin̈ mac bay chal incꞌulan, cat wakꞌnipaxojan nimancꞌulal yin̈ mac bay chal incꞌulan,” ẍi Comam. \v 16 Yuxin waxan̈ca caw chijoche maca chicowatxꞌe hunu tzet ye tuꞌ yu joc yuninalo Comam Dios, mach chuhi. Walxinto haꞌ Comam chitzꞌay iscꞌul jin̈ yuxin chon̈yaco yuninaloj. \v 17 Chalpaxo Istzotiꞌ Comam Dios tato yal Comam tet naj isreyal Egipto hacaꞌ tiꞌ: “Cachwacojan reyal yun̈e isyenilo isba wipan tawin̈ yin̈ sunil tzet chawatxꞌe. Hac tuꞌ chu yohtan̈enilo sunil anma yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ tato caw ay wipan,” ẍi Comam tet naj. \v 18 Yuxin chitzꞌay iscꞌul Comam yin̈ mac bay choche chitzꞌay iscꞌul, cat yakꞌnipaxo cawbo Comam yanma mac chal iscꞌul. \v 19 Yajaꞌ ayexmi cheyal wetan; “Tato hac tuꞌ yehi, ¿tzet yin̈ xin chon̈yal Comam txꞌojal? ¿Mac hunu chipalcꞌon yiban̈ tzet choche iscꞌul Comam iswatxꞌe?” quexchimi. \v 20 Yajaꞌ hach wet anmahil, ¿tzet hawehi yuxin chachoc hakꞌambeꞌ tet Comam Dios yin̈ tzet chiswatxꞌe? ¿Tom chal txꞌotxꞌ xi tet mac watxꞌen̈e hacaꞌ tiꞌ?: “¿Tzet yuxin hac tiꞌ maquinhawutehan?” ¿Tom ẍi txꞌotxꞌ? \v 21 Walxinto haꞌ naj tzꞌajom xi tuꞌ chiswatxꞌe naj txꞌotxꞌ hacaꞌ chal iscꞌul, ta choche naj chiswatxꞌe naj txꞌotxꞌ aycan̈ istohol, maca txꞌotxꞌ comon, yajaꞌ huneꞌn̈eticꞌa txꞌotxꞌal bay chiswatxꞌe naj txꞌotxꞌ iscab majanil. \p \v 22 Hacpax tuꞌ Comam Dios yeb anma, waxan̈ca yoche Comam isyebalo yip yeb ishowal iswiꞌ yin̈ mac chaco ismul, yajaꞌ xin yakꞌ techaho Comam yakꞌni nimancꞌulal yin̈ macta yetxaticꞌa isto yin̈ isyaꞌtajil yeb yin̈ camical. \v 23 Hac tuꞌ xin chu isyenipaxilo Comam iscꞌulchꞌanil iscꞌul jin̈, han̈on̈ con̈issiqꞌuilo Comam yet yalan̈tocanoj, yu joccano yin̈ iscꞌulal. \v 24 Wal xin haꞌ Comam Dios con̈awteni, ay mac xol ebnaj Israel, aypaxo mac xol anma mach Israelo yawte Comam yuninaloj. \v 25 Hacaꞌ yu istzꞌibn̈encano ischejab Comam Dios yet payat chiyij Oseas hacaꞌ tiꞌ: \q1 “Haꞌ mac mach incon̈obojan, chiwacojan incon̈obojan. Mac maẍticꞌa xahano wilan, xahanxa chiwilan tinan̈,” ẍi Comam. \q1 \v 26 Haꞌticꞌa bay yal Comam huneꞌ tuꞌ, haꞌticꞌa tuꞌ bay yalpaxo Comam huneꞌ tiꞌ: “Hex tiꞌ mach quexincon̈obojan,” ẍi Comam. Haꞌticꞌa bey tuꞌ chihallaxpaxo anma \it yuninalo Comam\it*, Comam Dios itzitz,\x * \xo 9:26 \xt Os 1:10\x* ẍiayoj. \m \v 27 Hacpax tuꞌ naj Isaías ischejab Comam Dios yet payat, yalpaxo naj yin̈ ebnaj israelita: “Waxan̈ca caw tzetcꞌacano isbisil anma chitit yin̈ naj Israel, hacaꞌ isbisil arena ayayo istiꞌla haꞌ mar, yajaꞌ caw haywan̈n̈e ebnaj chicolchahi, \v 28 yuto toxa chiyil Comam Dios yin̈ tzet chielico anma ay yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ yin̈ ismul,” ẍiayoj. \v 29 Yalpaxo naj Isaías: \q1 Haꞌ Comam Dios caw aycano yip, ta mach issicꞌlecano Comam haywan̈o jicꞌal, caw lahanmi con̈elico hacaꞌ con̈ob Sodoma yeb con̈ob Gomorra,\x * \xo 9:29 \xt Is 1:9\x* ẍiayoj. \s1 Mach yayto ebnaj Israel yul yanma yin̈ Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile \p \v 30 ¿Tzet xin chu cotxumni huneꞌ tiꞌ? Walxinto haꞌ anma mach Israeloj, huntekꞌan mach ayoco yin̈ iscꞌul, iscan cꞌulal yul sat Comam Dios, haꞌ tzujcha apno yu yoc cꞌulal sata Comam Dios yuto yayto yul yanma yin̈ Comam. \v 31 Wal anma Israel ayco isyijeno isley naj Moisés yun̈e iscan cꞌulal sata Comam Dios yalni, yaj xin mach tzujcha apno yu anma tuꞌ. \v 32 Yajaꞌ, ¿tzet yin̈ yuxin hac tuꞌ elico ebnaj? Wal xin yuto haꞌ yalni ta yu tzet chiswatxꞌe chican ebnaj cꞌulal sata Comam Dios, maẍtaj yu yanico yanma yin̈ Comam Jesucristo. Yuxin hacaꞌ hunu chꞌen chꞌen bay chon̈txakꞌmohi, hac tuꞌ ye Comam Jesucristo yul sat ebnaj. \v 33 Hacaꞌ yalni yul Yum Comam bay chala: \q1 Yul con̈ob Sión chiwacojan huneꞌ mac\f + \fr 9:33 \ft Huneꞌ mac tuꞌ haꞌ ton Comam Jesucristo.\f* hacaꞌ chꞌen chꞌen bay chitxakꞌmo anma Israel. haꞌ xin chꞌen chiakꞌni aycꞌayoj. Wal anma chayto yul yanma yin̈ huneꞌ mac tuꞌ, mach chican yin̈ txꞌixwilal,\x * \xo 9:33 \xt Is 28:16\x* ẍiayoj. \c 10 \p \v 1 Hex wuẍtaj hex wanab, haꞌ huneꞌ chiwochehan yeb caw ayinicojan inkꞌannihan tet Comam Dios ta chischah wet con̈ob Israelan iscolbanil. \v 2 Hanintiꞌan chiwaco inbahan yin̈ walnihan tato caw yijem ebnaj tet Comam, cachann̈e xin mach hacaꞌo yalni isyelal cuybanile. \v 3 Wal xin mach yohtajo ebnaj yin̈ tzet chu iscan cꞌulal sata Comam Dios, yuto ischuquil ebnaj chisayni yoc cꞌulal yul sat Comam, mach chisje ebnaj yabeto yin̈ tzet halbilcano yu Comam yin̈ tzet chu iscan cꞌulal. \v 4 Yuto isley naj Moisés cachnacano ismunil yin̈ Comam Cristo, yuxin macxan̈eticꞌa chianayto Comam yul yanma chicancano cꞌulal yul sat Comam Dios. \p \v 5 Tzꞌibn̈ebilcano yu naj Moisés yul Yum Comam yin̈ tzet chu cocan cꞌulal yu ley, chalni: “Macn̈eticꞌa tzꞌajan isyijen ley, chischah iskꞌinal yu ley tuꞌ,”\x * \xo 10:5 \xt Lv 18:5\x* ẍiayoj. \v 6 Yajaꞌ wal yin̈ cocan cꞌulal yul sat Comam Dios yu janico janma yin̈ Comam Jesucristo, tzꞌibn̈ebilcanayoj: “Machojab chꞌecꞌ yin̈ heyanma hacaꞌ tiꞌ: ‘¿Mactaxca chito yul satcan̈?’ tajca quexchi. (Haꞌ chal yelapno tuꞌ yun̈e yoc yinayti Comam Cristo.) \v 7 Machojab chiecꞌpaxo yul heyanma hacaꞌ tiꞌ: ‘¿Mactaxca chito yul cambal?’ tajca quexchi,” ẍihayoj. (Haꞌ chal yelapno tuꞌ, chioc yikꞌaꞌti Comam Cristo xol camom yalni.) \v 8 ¿Tzet chute yalni chal tuꞌ? Wal xin chal Yum Comam Dios: “Hecawilal ayco Istzotiꞌ Comam Dios, chu heyalni yu hetiꞌ, yul heyanma aycoj,” ẍi. Huntekꞌan tzotiꞌ tuꞌ xin haꞌ ton cuybanile yin̈ janico janma yin̈ Comam Dios, huneꞌ chijalicꞌojan̈. \v 9 Ta chijal yu cotiꞌ tato haꞌ Comam Jesús haꞌ Jahawil, cat xin janayto yul janma tato yakꞌ itzitzbocan̈ Comam Dios Comam xol camom, ay cocolbanil chal tuꞌ. \v 10 Wal xin chon̈can cꞌulal yul sat Comam Dios yu chijayto yul janma yin̈ Comam Jesús, yeb yet chijalni yu cotiꞌ ta haꞌ Comam Jesús Jahawil, cat cocolchacanoj. \p \v 11 Yuto chal yul Yum Comam Dios: “Sunil mac chianayto yul yanma yin̈ Comam Dios mach chican yin̈ txꞌixwilal,”\x * \xo 10:11 \xt Is 28:16; Mt 9:33\x* ẍiayoj. \v 12 Yuto chal yul Yum Comam Dios tato mach nano ye ebnaj Israel, mach nano yepaxo ebnaj mach Israeloj, wal xin lahann̈e anma sunil sata Comam Dios. Han̈e xin Comam Yahawil yin̈ sunil anma. Macxan̈eticꞌa chiawten Comam yin̈ chakꞌ Comam iscꞌulal tet yin̈ caw txꞌiꞌal. \v 13 Yuto chal yul Yum Comam Dios: “Sunil mac chiawten Comam Dios yin̈, chicolchahi,”\x * \xo 10:13 \xt Jl 2:32\x* ẍiayoj. \v 14 ¿Tzettaxca chu yawten anma Comam yin̈ tato maẍto chayto yul yanma yin̈ Comam? Yeb xin, ¿tzettaxca chu yanayto yul yanma tato maẍto bay chabe anma yin̈ Comam? ¿Tzettaxca xin chu yaben anma tato machi mac chihalni Istzotiꞌ Comam tuꞌ tet? \v 15 ¿Tzettaxca xin chu yallaxicꞌo Istzotiꞌ Comam ta machi mac chichejni hallaxoj? Hacaꞌ yalni yul Yum Comam Dios bay chala: “Hanta sakꞌalil yet mac chiecꞌ halnocꞌo tzotiꞌ yet akꞌancꞌulal yeb Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile,”\x * \xo 10:15 \xt Is 52:7\x* ẍi. \p \v 16 Yajaꞌ mach sunilo mac choche yabe huneꞌ Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile, hacaꞌ yalni naj Isaías: “Mamin, mach chayto anma yul yanma yin̈ Hatzotiꞌ chijalicꞌojan̈,”\x * \xo 10:16 \xt Is 53:1\x* ẍi naj. \v 17 Wal xin hayet chijabeni chipitzcꞌati janico janma yin̈ Comam Dios, haꞌ xin tzet chijabe tuꞌ haꞌ ton Istzotiꞌ Comam Cristo. \p \v 18 Yajaꞌ, ¿tzet cheyute heyalni? ¿Tom mach yabe anma Israel huneꞌ Tzotiꞌ yet colbanile tiꞌ? ¡Wal xin caw yabe! Hacaꞌ yalni yul Yum Comam Dios bay chala: \q1 Sunil yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ bay chꞌabelaxi masanta bay chicachnacan apno yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ,\x * \xo 10:18 \xt Sal 19:14\x* ẍiayoj. \m \v 19 Chinkꞌambepaxojan: ¿Tom xin mach yohtan̈elo anma Israel huneꞌ tuꞌ? Wal xin haꞌ naj Moisés halni yin̈ babelal yin̈ tzet chute yalni Comam Dios: \q1 Chiwakꞌ chiwahojan hecꞌul yin̈ huntekꞌan con̈ob matzet chal yelapnoj cat wakꞌnitijan hehowal yu tzet chiwakꞌan tet huneꞌ con̈ob ayco yin̈ sucal,\x * \xo 10:19 \xt Dt 32:21\x* ẍiayoj. \m \v 20 Yalnipaxo naj Isaías yin̈ caw haban, yin̈ Tzotiꞌ yakꞌ Comam Dios: \q1 Haꞌ mac mach quinsaynihan, quinilchalojan yu. Inyenipaxo inbahan tet mac mach quinkꞌambenan, ẍi Comam,\x * \xo 10:20 \xt Is 65:1\x* ẍi naj Isaías. \m \v 21 Yajaꞌ wal yin̈ anma Israel yal naj Isaías yin̈ tzet yal Comam Dios: “Caw sunilbal tzꞌayic quinawihan tet anma Israel, yajaꞌ maẍticꞌa isyije tzet walan, yuto caw man̈cꞌomn̈eticꞌa,” ẍi Comam,\x * \xo 10:21 \xt Is 62:2\x* ẍi naj Isaías. \c 11 \s1 Ay haywan̈ ebnaj Israel sicꞌbililoj \p \v 1 Tinan̈ xin chinkꞌambehan: ¿Tom xayintan̈ecanilto Comam Dios iscon̈ob chal tuꞌ? ¡Machoj! Chisje hetxumni win̈an, hanintiꞌan Israel inpaxojan, icham Abraham wichmaman, yin̈ naj Benjamín titnajinan. \v 2 Hataxticꞌa yet yalan̈tocanoj, yanicanico Comam Dios ebnaj Israel tuꞌ iscon̈oboj, tinan̈ xin mach yahbilo anma Israel tuꞌ yu Comam. Chisje henaniti yin̈ tzet tzꞌibn̈ebilcano yul Yum Comam yin̈ naj Elías yet yalni naj tet Comam Dios yin̈ ej ismul yet con̈ob Israel: \v 3 “Mamin, ebnaj wet con̈obtiꞌan yakꞌ camo ebnaj ebnaj hachejab, yuchcꞌanpaxto ebnaj bay chiakꞌlax xahanbal tawet. Haninxan̈ehan ayinicꞌojan, yajaꞌ chinispotxꞌpaxojan ebnaj yalni,”\x * \xo 11:3 \xt 1Re 19:10, 14\x* ẍi naj. \p \v 4 Istakꞌwi Comam Dios tet naj Elías tuꞌ: “Xainsiqꞌuilojan hujeb mil ebnaj winaj mach ay jahno sata tioẍ Baal,” ẍi Comam. \p \v 5 Hacpax tuꞌ tinan̈, ay haywan̈ ebnaj sicꞌbililo yu iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios. \v 6 Yuto yu iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam yuxin issiqꞌuilo Comam ebnaj, maẍtaj yu tzet iswatxꞌe ebnaj. Yajaꞌ ta yu iscꞌulal iswatxꞌe ebnaj yuxin issiqꞌuilo Comam ebnaj, matxam tzet chal yelapno iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam chal tuꞌ. \p \v 7 ¿Tzet xin elico anma Israel? Wal xin issay ebnaj yin̈ tzet yu iscan cꞌulal yul sat Comam Dios, yajaꞌ mach tzujcha apno yu ebnaj. Han̈cꞌan̈e ebnaj issiqꞌuilo Comam can cꞌulal sata Comam, wal huntekꞌanxa ebnaj Israel tuꞌ yakꞌ cawbolo Comam yanma ebnaj. \v 8 Hacaꞌ yalni yul Yum Comam Dios bay chala: “Yakꞌ cawbo Comam Dios yanma ebnaj. Waxan̈ca chil ebnaj yip Comam, yajaꞌ mach chitxumcha yu ebnaj. Waxan̈ca chabe ebnaj Istzotiꞌ Comam, yajaꞌ mach chitxumchapaxo yu ebnaj yin̈ tzet chaliloj. Hac tuꞌ ye huntekꞌan ebnaj tuꞌ tinan̈,”\x * \xo 11:8 \xt Dt 29:4; Is 29:10\x* ẍiayo. \v 9 Yalpaxo naj David: \q1 Haꞌticꞌa iskꞌin̈ ebnaj chiyecꞌtze tet Comam Dios, haꞌ chioc latzꞌabo yin̈, yun̈e yaycꞌayi cat yalaxayo isyaꞌtajil yiban̈. \q1 \v 10 Hacaꞌtan̈e chitan̈ilo ismujlubal yuxin mach chu yilni. Hacaꞌ hunu mac cꞌon̈anxa ye yalan̈ ijatz, hac tuꞌ chucano ebnaj yin̈ sunilbal tiempo,\x * \xo 11:10 \xt Sal 69:22-23\x* ẍi naj rey David. \s1 Iscolbanil anma mach Israeloj \p \v 11 Tinan̈ xin chinkꞌambepaxojan: ¿Tom xin hayet yaycꞌay ebnaj Israel tuꞌ yaycꞌaycano ebnaj yin̈ huneln̈e? ¡Machoj! Yuto hayet isman̈cꞌon ebnaj yin̈ tzet yal Comam Dios, istzujcha apno iscꞌulchꞌanil yu anma mach Israeloj yun̈e hayet chilni ebnaj Israel tuꞌ cat yochenico ebnaj iscꞌulal Comam. \v 12 Yuxin tato hayet yanico ismul ebnaj Israel ischahnicano tzetcꞌa anma ay yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ iscꞌulal Comam Dios, yeb tato yet yaycꞌay ebnaj Israel tuꞌ ischahnicano anma mach Israelo iscꞌulal Comam, hajxam yet chimeltzoco sunil anma Israel yul iskꞌab Comam Dios, hantan̈em iscꞌulal chischah sunil anma yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ. \p \v 13 Tinan̈ xin, ay huneꞌ tzet chiwalan teyet hex mach Israeloj. Haꞌ Comam an̈einicojan ischejabo xol anma mach Israeloj, caw xin niman yelapno ye huneꞌ munil tiꞌ yul insatan. \v 14 Chiwochehan tato chil ebnaj wet con̈obtiꞌan hecolchahi, cꞌuxantaxca ay ebnaj chochecan̈ cat iscolchapaxoj. \v 15 Tato hayet yintan̈encanilo Comam Dios anma Israel, yoc anma mach Israelo yin̈ akꞌancꞌulal yeb Comam; nanxam yoc iscꞌulal yet chichahlax ebnaj Israel tuꞌ yu Comam hunelxa, lahanmi hacaꞌ yet chiitzitzbican̈ anma yin̈ camical. \v 16 Kꞌinalo hacaꞌ ixim babel pan chiwatxꞌi yin̈ ixim harina, ta yet Comam ye ixim babel, yetpaxo Comam ye sunil ixim harina tuꞌ, chal tuꞌ. Yebpaxo xin hunu te teꞌ, tato yet Comam ye isxeꞌ teꞌ yetticꞌapaxo Comam ye iskꞌab teꞌ, chal tuꞌ. \p \v 17 Ay ebnaj Israel tiꞌ hacaꞌ iskꞌab teꞌ olivo tzocꞌbililoj, hac tuꞌ yehi, haxa hex tiꞌ xin lahanex hacaꞌ iskꞌab teꞌ xol telajil olivo tzacꞌbilico yin̈ yoj teꞌ caw olivo isselelo ebnaj. Hac tuꞌ yu heyetbin̈encano heba yeb teꞌ isxeꞌ olivo tuꞌ, heyikꞌnicano hekꞌinal yin̈ teꞌ. \v 18 Mach cheyala ta ecꞌbal cꞌulex sata teꞌ caw iskꞌab olivo tuꞌ, ta cheyala ta ecꞌbal cꞌulex xin, nawetij tato maẍtajex ikꞌn̈e teꞌ isxeꞌ olivo tuꞌ, to haꞌ teꞌ xeꞌ tuꞌ ikꞌn̈ehex. \p \v 19 Yajaꞌ chimheyal hacaꞌ tiꞌ: “Tzocꞌlaxilto teꞌ iskꞌab tuꞌ yun̈e cotzacꞌbalaxico yin̈ teꞌ yoj olivo tuꞌ,” quexchimi. \v 20 Yeli hac tuꞌ yehi, anma Israel tuꞌ ilaxiloj yuto mach yayto yul yanma yin̈ Comam, wal hexpaxo xin yu heyayto yul heyanma yin̈ Comam, yuxin quexalaxico isselelo ebnaj; yuxin machojab cheyican̈ heba, xiwan̈wej. \p \v 21 Yuto ta mach yakꞌ nimancꞌulal Comam Dios yin̈ ebnaj Israel hacaꞌ iskꞌab teꞌ caw olivo yehi, hajxamexpaxo chal tuꞌ, mach chakꞌ nimancꞌulal Comam teyin̈ ta chebej heyanayto yul heyanma yin̈ Comam. \v 22 Txumweloj tato caw cꞌulchꞌan iscꞌul Comam, yajaꞌ xin caw howpaxoj. Caw yiti Comam ishowal yin̈ ebnaj yetato isba, wal teyin̈ xin caw cꞌulchꞌan yute iscꞌul Comam, yajaꞌ tan̈e yin̈n̈e iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam chelahico iscawxi hecꞌul, ta mach xin haꞌ hunex chextzocꞌlaxiltoj. \v 23 Yajaꞌ xin ta chimeltzo ebnaj Israel cat yanayto ebnaj yul yanma yin̈ Comam chialaxpaxico ebnaj yin̈ yoj teꞌ olivo hunelxa, yuto ay yip Comam yanico ebnaj iskꞌabo teꞌ hunelxa. \v 24 Hex mach Israelo hex tiꞌ, lahanex hacaꞌ iskꞌab teꞌ xol telajil olivo quextzocꞌlaxiloj heyalaxico yin̈ teꞌ caw olivo, hajxam ebnaj Israel tiꞌ, to hacaꞌ caw iskꞌab teꞌ olivo ye ebnaj, yuxin chisje yalaxpaxico ebnaj yin̈ teꞌ hunelxa. \s1 Chiapni istiempohal bay chicolcha ebnaj Israel \p \v 25 Hex wuẍtaj hex wanab, chiwochehan cheyohtan̈elo tzet ewan ye yu Comam Dios, yun̈e machijex cheyala tato caw ay hehelanil. Ebnaj wet Israelan etza sunil ebnaj cawbilo yanma, hac tuꞌ xin chucano ebnaj masanta chioccano sunil anma mach Israelo yul iskꞌab Comam. \v 26 Hayet chijni isba huneꞌ tuꞌ cat iscolcha ebnaj wet con̈oban, hacaꞌ yalni yul Yum Comam Dios bay chala: \q1 Bey Sión chitit naj chiakꞌni colbanile cat yinilo naj istxꞌojal yin̈ ej yuninal naj Jacob.\x * \xo 11:26 \xt Is 59:20\x* \q1 \v 27 Haꞌ huneꞌ tiꞌ xin intratohan yeb ebnaj yet chintan̈tzencanilojan ismul ebnaj yiban̈,\x * \xo 11:27 \xt Jer 31:33-34\x* ẍi Comam. \p \v 28 Huneꞌ cuybanile yet colbanile tiꞌ caw ayco ishowal ebnaj wet Israelan yin̈, yun̈e yakꞌlax hamanil teyet, yajaꞌ mach chisbej Comam yochen ebnaj, yuto haꞌ Comam sicꞌlencano yichmam ebnaj. \v 29 Yuto haꞌ tzet chakꞌ Comam jet mach chilo Comam hunelxa, yeb xin haꞌ mac awtebil yu Comam mach chisman̈cꞌoto Comam. \v 30 Yet yalan̈tocanoj caw man̈cꞌomex hex tiꞌ, yajaꞌ wal tinan̈ xatzꞌay iscꞌul Comam teyin̈ yu isman̈cꞌomal ebnaj Israel tuꞌ. \v 31 Yexn̈etoticꞌa xin isman̈cꞌomal ebnaj wet con̈ob Israelan tuꞌ tinan̈, yajaꞌ yun̈e yilni ebnaj iscꞌulchꞌanil Comam chakꞌ teyet, hac tuꞌ xin chitzujchapax apno iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam yu ebnaj. \v 32 Yuto yal Comam Dios tato lahan coman̈cꞌomal cosunil, hac tuꞌ xin lahann̈e istzꞌaypaxo iscꞌul Comam jin̈ cosunil. \p \v 33 ¡Caw mach isbi hanta iscꞌulal Comam Dios, yeb xin ishelanil, yebpaxo isnabal! Caw machi hunu mac chikꞌoji istxumni yin̈ tzet chiecꞌ yin̈ isnabal Comam yeb xin yin̈ tzet chiswatxꞌe Comam.\x * \xo 11:33 \xt Is 40:13\x* \p \v 34 Hacaꞌ yalni yul Yum Comam Dios: \q1 ¿Mactaxca hunu mac chiohtan̈enilo tzet chiecꞌ yin̈ isnabal Comam? ¿Mactaxca chu istzꞌajban iscꞌul Comam? \q1 \v 35 ¿Mac hunu tiꞌ akꞌn̈e hunu tzet ye tuꞌ tet Comam babel yun̈e ischahni ispaj selel tet Comam?\x * \xo 11:35 \xt Job 41:11\x* ẍiayoj. \p \v 36 Wal xin sunil tzettaj ye tuꞌ, tet Comam chitita; yu Comam yuxin aya, ismaypaxo Comam ye sunil. ¡Yuxin alaxojabico ismay Comam yin̈ sunilbal tiempo! ¡Hacojab tuꞌ!\x * \xo 11:36 \xt 1Co 8:6; Ef 4:6; Col 1:16\x* \c 12 \s1 Yijemojab chijute coba tet Comam Dios \p \v 1 Hex wuẍtaj hex wanab, caw chinkꞌanan teyet yu iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Dios xayakꞌ jet, tato cheyaco heba yul iskꞌab Comam hacaꞌ hunu xahanbal itzitz chiꞌakꞌlax tet Comam. Ta chijaco coba yul iskꞌab Comam hacaꞌ tuꞌ, yetxan̈e Comam chiju, caw chitzalapaxo Comam jin̈. Hac tuꞌ chu jinayo coba tet Comam. \v 2 Machojab chebeybaln̈e hacaꞌ isnabal anma yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ, wal xin helwe henabal haxinwal chiacꞌbilo sunil hebeybal. Hac tuꞌ xin chu heyohtan̈enilo tzet choche Comam; huntekꞌan iscꞌulal yeb huntekꞌan chitzala Comam yin̈, yeb huntekꞌan tzꞌajan lahan yehi. \p \v 3 Haꞌ Comam an̈eco huneꞌ munil tiꞌ yul inkꞌaban yuxin chiwalan teyet tato machojab hunujex chexecꞌbanli hetxumnico teyin̈ yiban̈ tzet chakꞌ Comam hetxumuꞌ. Walxinto haꞌ heyet, txumwej tzet munilal xayakꞌ Comam teyet hataticꞌa yip heyanma chakꞌ Comam. \v 4 Hacaꞌticꞌa ye conimanil tinan̈, caw txꞌiꞌal yikꞌni isba, yajaꞌ nananta ismunil hunun. \v 5 Hac tuꞌ xin je han̈on̈ tiꞌ yin̈ Comam, waxan̈ca caw txꞌiꞌalon̈, yajaꞌ huneꞌn̈e nimanile je yin̈ Comam Jesucristo, yuxin jetbixa coba yuto hunxan̈e nimanile jehi. \p \v 6 Nanantan̈e comunil yakꞌ Comam Dios jet hununon̈, hataticꞌa munil el yin̈ iscꞌul Comam haꞌ yakꞌ jet. Yuxin haꞌ mac bay yakꞌ Comam ismunil yalnicꞌo Istzotiꞌ, yalaꞌbicꞌoj hataticꞌa yip yanma chakꞌ Comam. \v 7 Yeb haꞌ mac bay yakꞌ Comam ismunil yin̈ iscolwahi, colwahojab yin̈ caw cꞌul. Haxa mac akꞌlax ismunil iscuywahi, yakꞌabico yin̈ iscꞌul iscuywahi. \v 8 Haxa mac akꞌlax ismunil yin̈ yiptzeli, isyijeꞌab ismunil tuꞌ yin̈ yiptzeli. Haꞌ mac chiakꞌni hunu tzet ye tuꞌ tet yet anmahil, yakꞌab yin̈ sunil yanma. Haxa mac akꞌlax ismunil yijbali, yin̈ojab sunil iscꞌul chiijbali. Haxa mac chicolwa yin̈ mac matzet aya, yin̈ojab tzalahilal chicolwahi. \s1 Huntekꞌan yilal isbeybaln̈en yuninal Comam Dios \p \v 9 Xahanojab cheyil heba hununex, yajaꞌ yin̈ sunil heyanma. Yahwecano sunilal istxꞌojal cat helahnico hewatxꞌen sunil iscꞌulal. \v 10 Xahanojab cheyil heba hununex, yuto yuninalxa Comam Dios heyehi, ecꞌbalojab yelapno ye ebnaj juẍtaj yeb ebix janab yul hesat. \p \v 11 Aweco yip heyanma, machojab isa cheyute heba, wal xin yijemojab cheyute heba tet Comam yin̈ sunil heyanma. \p \v 12 Tzalahan̈we sunilbal tiempo yuto ay tzet ayco yipo heyanma. Akꞌwe techaho sunil isyaꞌtajil chul teyiban̈ yeb xin mach chebej hetxahli tet Comam Dios. \p \v 13 Colwahan̈we yin̈ macta yetxa Comam matzet aya. Ta ay mac chiecꞌ tecꞌatan̈, cꞌulojab chu hechahni. \p \v 14 Kꞌanwe iscꞌulal Comam Dios yiban̈ mac chiakꞌni ecꞌoyaꞌ heyanma, mach chetzꞌactiꞌn̈e, to haꞌ iscꞌulal chekꞌan yiban̈. \p \v 15 Akꞌwe tzalaho hecꞌul yinta mac tzalahilal yehi, yeb xin ocan̈we yin̈ biscꞌulal yinta mac biscꞌulal yehi. \p \v 16 Ayojab tzalahilal texol hununex. Mach cheyute heba loloꞌal, wal xin utewe heba hacaꞌ anma machi yelapnoj, mach cheyute heba hacaꞌ mac chalni ta caw ay ishelanil. \p \v 17 Mach cheyakꞌ istxꞌojal ispajo istxꞌojal chiswatxꞌe anma teyin̈. Aweco yin̈ hecꞌul hewatxꞌen iscꞌulal sata sunil anma. \v 18 Akꞌwe heyanma heyehicꞌo yin̈ akꞌancꞌulal yeb sunil anma. \v 19 Hex wuẍtaj hex wanab, hex xahan ay wuhan, machojab cheyakꞌ istxꞌojal ispaj selel tet mac chiwatxꞌen istxꞌojal teyin̈, wal xin awecano yul iskꞌab Comam Dios, haꞌ Comam chiakꞌni ispaj selel tet mac chiwatxꞌen istxꞌojal tuꞌ. Yuto chal yul Yum Comam Dios: “Haninn̈ehan chu wanayojan isyaꞌtajil yiban̈ mac chiwatxꞌen istxꞌojal, haninn̈ehan chu inpajtzenan,” ẍi Comam Dios Jahawil, ẍiayoj. \v 20 Chalnipaxo yul Yum Comam: “Tato chin̈ohcha hunu mac ayco ishowal tawin̈, akꞌ tzet chislo. Taca chitaj istiꞌ xin, akꞌpaxo haꞌ yucꞌuꞌ, haxinwal chitac iscꞌul cat istxꞌixwican̈,” ẍiayoj. \v 21 Machojab chikꞌoji istxꞌojal teyin̈, wal xin haꞌojab iscꞌulal chewatxꞌe, haxinwal chexkꞌoji yin̈ istxꞌojal. \c 13 \p \v 1 Yijemojab cheyute heba yin̈ tzet chal ebnaj alcal, yuto machmi ebnaj alcal tato maẍtaj Comam Dios an̈eco ebnaj yin̈ huneꞌ munil tuꞌ, wal xin haꞌ Comam an̈eco ebnaj yin̈ ismunil. \v 2 Yuxin haꞌ mac chiman̈cꞌon yin̈ tzet chal ebnaj, chisman̈cꞌo yin̈ tzet akꞌbilcano yu Comam Dios. Haꞌ mac man̈cꞌom tuꞌ xin chialaxayo isyaꞌtajil yiban̈. \v 3 Ebnaj alcal tuꞌ, mach ayoco ebnaj yin̈ ismunil yu yakꞌni xiwo ebnaj anma chiwatxꞌen iscꞌulal, walxinto yu yanayo ebnaj isyaꞌtajil yiban̈ mac txꞌoj chiswatxꞌe. Yuxin ta mach cheyoche chexakꞌlax xiwoj, watxꞌewe istoholal, hac tuꞌ xin chitzala ebnaj teyin̈. \v 4 Yuto ebnaj alcal ayco ebnaj isyijen huneꞌ munil akꞌbil yu Comam tuꞌ yu iscꞌulalo teyin̈, yajaꞌ ta istxꞌojal chewatxꞌe xin yilalticꞌa hexiwi, yuto akꞌbil ismunil ebnaj yanayo isyaꞌtajil yiban̈ anma txꞌoj chiswatxꞌe. Yu yanayo ebnaj isyaꞌtajil yiban̈ anma man̈cꞌom, yuxin ayco ebnaj yin̈ ismunil yu Comam. \v 5 Yuxin yilal heyijen yin̈ tzet chal ebnaj, maẍn̈etaj yu chexxiw yay isyaꞌtajil teyiban̈, walxinto yu hac tuꞌ choche Comam tato chicoyije. \v 6 Yuxin yilal heyakꞌni hetohlabal yuto haꞌ Comam Dios akꞌn̈e huneꞌ munil tuꞌ tet ebnaj, haꞌ xin lan̈an isyijen ebnaj. \p \v 7 Hayet chikꞌanlax chꞌen tohlabal, yilal heyakꞌni chꞌen, yeb xin chetohlawe heyornato maca hunu licencia hacaꞌ yalni ley. Haꞌ mac ay yet isyijelax tzet chala, yilal heyijen tet; haxa mac ay yelapnoj, ayojab yelapno yul hesat. Haꞌ mac yilal yalaxico ismay, yilal heyanico ismay. \p \v 8 Machojab hecꞌas tet hunu maca, wal xin haꞌojab hexahann̈en heba han̈eꞌojab chioc hecꞌasoj, yuto haꞌ mac chixahann̈e yet anmahil lan̈an isyijen ischejbanil Comam.\x * \xo 13:8 \xt 1Co 12:4-11\x* \v 9 Yuto chal ischejbanil Comam Dios: “Mach chaẍixli mach chaẍwinajli, mach chaẍpotxꞌwahi, mach chaẍelkꞌawi, mach chahobcan̈ lekꞌtiꞌal yin̈ hawet anmahil,”\x * \xo 13:9 \xt Ex 20:15\x* ẍi. Huntekꞌan chejbanil tiꞌ yeb huntekꞌanxa, huneꞌxan̈e chielicoj chalni hacaꞌ tiꞌ: “Xahan chawil hawet anmahil hacaꞌ hayaꞌiln̈en haba,” ẍi. \v 10 Haꞌ mac xahan ay yet anmahil yu, mach istxꞌojal chiswatxꞌe yin̈ yet anmahil tuꞌ, yuto hayet chisxahann̈e yet anmahil, tzꞌajan lahan chisyije ischejbanil Comam. \p \v 11 Yuxin caw txumwe yin̈ huneꞌ tiempo bay ayon̈ tiꞌ, istiempohalxa jinilo cowayan̈, yuto tinan̈ cawilxa yeti cocolbanil sata yet janayto yul janma yin̈ Comam. \v 12 Tinan̈ xin cawilxa yeti tiempo, lahan hacaꞌ yet xaecꞌto akꞌbal, lan̈anxa issajbiloj. Yuxin cobejaꞌwecano sunil istxꞌojal yet kꞌejholo, cat cowatxꞌen coba jecꞌ yin̈ issajilkꞌinal yet Comam, hacaꞌ chu iswatxꞌen isba naj soldado, yet chanicꞌo naj huntekꞌan xilkꞌape yet howal. \v 13 Cowatxꞌewe istoholal hacaꞌ tzet chiwatxꞌelax yet tzꞌayical. Machojab chon̈ecꞌ yin̈ ucꞌu teꞌ, machojab chon̈ecꞌpaxo yin̈ pekꞌal maca yin̈ ixloj. Machojab chicokꞌaytzeco istxꞌojal jin̈, machojab chijakꞌle howal coxol maca ischiwa cocꞌul jin̈ hununon̈. \v 14 Hacaꞌojab hunu naj soldado chiswatxꞌe isba chanicꞌo huntekꞌan xilkꞌape yet howal yin̈, hacojab tuꞌ cowatxꞌen coba yin̈ yet Comam Jesucristo, machojab chijakꞌ yub istxꞌojal tzet choche conimanil. \c 14 \s1 Machojab chijal iskꞌumal macta maẍto yip yanma yin̈ Comam Dios \p \v 1 Chahwe mac maẍto yip yanma yin̈ Comam texol. Mach chebuch heba yebi. \v 2 Yuto ay mac yohtaj tato chu coloni sunil tzettaj ye tuꞌ, aypaxo xin ebnaj juẍta chito cabcon yanma isloni sunil tzettaj ye tuꞌ, yuxin itahn̈e chislo. \v 3 Wal xin haꞌ mac chiloni sunil tzettaj ye tuꞌ machojab chisyah mac mach chiloni sunil tzettaj ye tuꞌ. Haxa mac mach chiloni sunil tzettaj ye tuꞌ, machojab chal iskꞌumal mac chiloni sunil tzettaj ye tuꞌ, yuto haꞌ huneꞌ mac tuꞌ chabilxa Comam yu. \v 4 Kꞌinalo tinan̈ ta ay hunu naj chimunla yinta ispatrón, ¿tom ay joc jalni iskꞌumal naj munlawom tuꞌ? ¡Machoj! Wal xin han̈cꞌan̈e naj ispatrón naj tuꞌ chalni ta cꞌul naj maca machoj. Hac tuꞌ je yul sat Comam Dios, cꞌul chon̈elicoj yuto ay yip Comam con̈iswatxꞌenico yin̈ iscꞌulal. \p \v 5 Aypaxo xin mac tiꞌ chalni tato ay tzꞌayic ecꞌbal yelapno yiban̈ hunuxa tzꞌayic, aypaxo mac chalni tato lahann̈e yelapno sunil tzꞌayic; wal xin tꞌin̈anojab jecoj yin̈ tzet chicowatxꞌe. \v 6 Yuxin haꞌ mac chiyijen hunu tzꞌayic haꞌ tet Comam chisyije, hacpax tuꞌ mac mach chiyijen hunu tzꞌayic, yu Comam yuxin mach chisyije. Hacpax tuꞌ xin mac chiloni sunil tzet ye tuꞌ, yu yanico ismay Comam yuxin chislo, chakꞌni yuchꞌandiosal tet Comam Dios yin̈ tzet chislo. Hacpax tuꞌ mac mach chiloni sunil tzet ye tuꞌ, yu yanico ismay Comam yuxin mach chislo, chakꞌnipaxo yuchꞌandiosal tet Comam. \p \v 7 Yulbal yet itzitzon̈, mach jeto coba cochuquil, hacpax tuꞌ yet chon̈cami mach jeto coba. \v 8 Ta itzitzon̈ yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ to yu coyijen tzet chal Comam; taca chon̈cam xin yetticꞌapaxo Comam jehi. Yuxin waxan̈ca itzitzon̈ maca chon̈cami, yet Comam jehi. \v 9 Yuxin cam Comam Jesucristo, yitzitzibican̈ hunelxa yu yoc Comam Yahawil yin̈ anma camom yeb anma itzitz. \p \v 10 Yuxin mach chu jalni iskꞌumal maca coyahni hunu juẍtaj maca hunu janab, yuto cosunil chon̈oc sata Comam cat yilni Comam yin̈ tzet chon̈elicoj. \v 11 Chal yul Yum Comam Dios: \q1 Hanin yahaw intiꞌan, chiwakꞌ binaho inbihan yin̈ tzet chiwaltiꞌan tato sunil anma chihul insatajan, yeb sunil mac yilal yalni yu istiꞌ ta haninn̈echꞌanan Dios hinan,\x * \xo 14:11 \xt Is 45:23\x* ẍiayoj. \m \v 12 Yuxin sunilon̈ chon̈oc sata Comam Dios cat jalni yin̈ tzet chicowatxꞌe hununon̈. \s1 Machojab chijakꞌ somchaho isnabal macta ayxaco yul iskꞌab Comam \p \v 13 Yuxin mach chu heyalni hekꞌumal hununex, wal xin aweco yin̈ hecꞌul hewatxꞌen iscꞌulal, haxinwal machi hunu mac cheyakꞌ aycꞌayoj, cat issomchacanto isnabal heyu. \v 14 Hanintiꞌan caw wohtajan tato machi hunu tzet chilolax tiꞌ ayco istxꞌojal yin̈, caw tꞌin̈an wehan yin̈ huneꞌ tiꞌ yuto yuninalxa Comam Jesucristo wehan. Yajaꞌ tato ay hunu mac chitxumni tato ayco istxꞌojal yin̈ hunu tzet ye tuꞌ, txꞌoj isloni chal tuꞌ. \v 15 Yuxin ta yu tzet chelo cheyakꞌ taco iscꞌul hunu ebnaj juẍtaj, haꞌ chal yelapno tuꞌ mach xahano cheyil heba. ¡Machojab taj yu tzet chelo cheyakꞌ aycꞌayo hunu maca, yuto haꞌ huneꞌ mac tuꞌ bay yakꞌ camo isba Comam Jesús! \v 16 Machojab cheyakꞌ yub anma istzotel teyin̈ yu tzet chewatxꞌe. \v 17 Han̈on̈ ayon̈xaco yul iskꞌab Comam Dios mach chiyoc yin̈ tzet chicolo maca tzet chijucꞌu, wal xin haꞌ jecꞌ yin̈ istoholal, yeb jecꞌ yin̈ akꞌancꞌulal, yeb yin̈ tzalahilal yu Comam Espíritu Santo. \v 18 Haꞌ mac chiyijen tet Comam Cristo hacaꞌ tuꞌ, chitzala Comam Dios yin̈, caw cꞌulpaxo huneꞌ mac tuꞌ yul sat anma. \p \v 19 Yuxin colahaweco cowatxꞌen tzet chon̈anico yin̈ akꞌancꞌulal, hac tuꞌ chu cocolwa jin̈ hununon̈ yin̈ cochꞌib yin̈ yet Comam. \v 20 Machojab cheyakꞌ etaxoto ismunil Comam Dios yu tzet chelo. Yin̈ caw isyelal sunil tzet chilolaxi mach istxꞌojal ayco yin̈. Haꞌ istxꞌojal, haꞌ coloni hunu tzet ye tuꞌ chiakꞌni cabconocan̈ yanma hunu mac yin̈ Comam. \v 21 Ecꞌbalto cꞌul ta mach chicocꞌux noꞌ chibe maca jucꞌni vino maca hunuxa tzet ye tuꞌ sata jakꞌni aycꞌayo hunuxa juẍtaj. \v 22 Haꞌ tzet cheyayto yul heyanma, tꞌin̈anojab heye yin̈ yul sat Comam Dios. ¡Sakꞌal yet mac mach chicabcon iscꞌul yin̈ tzet chiswatxeꞌ! \v 23 Yajaꞌ wal mac chicabcon yanma isloni hunu tzet ye tuꞌ, hayet chisloni chaco ismul, yuto mach yin̈ sunilo yanma chisloni. Yuxin ta mach tꞌin̈ano jeco yin̈ tzet chicowatxꞌe, chijaco comul. \c 15 \s1 Haꞌojab iscꞌulal chicowatxꞌe xol macta ayxaco yul iskꞌab Comam \p \v 1 Han̈on̈ ayxa yip janma yin̈ Comam machojabn̈etaj han̈on̈ chijaco coba yin̈ cocꞌul, wal xin yilal cocolwa yin̈ mac maẍto caw tꞌin̈ano yecoj. \v 2 Hununon̈ tiꞌ haꞌojab iscꞌulal chicowatxꞌe yin̈ macta ayxaco yul iskꞌab Comam Dios, hac tuꞌ xin chitzala iscꞌul yin̈ Comam yeb yun̈e yikꞌni yip yanma yin̈ yet Comam. \v 3 Hacaꞌ Comam Jesucristo, maẍtaj tzet yoche Comam iswatxꞌe, walxinto yij isba yin̈ Comam tzet tzꞌibn̈ebilcanoj bay chala: “Hayet habuchlaxi, haninan wabenan isyaꞌil,”\x * \xo 15:3 \xt Sal 69:9\x* ẍiayoj. \v 4 Sunil tzet tzꞌibn̈ebilcano yul Yum Comam Dios yet payat, cocuybanil yu istzꞌibn̈elaxcanoj, chakꞌni isnimanil cocꞌul yeb yakꞌlobal janma, yun̈e janico Comam yipo janma. \v 5 Haꞌojab Comam Dios, Comam chiakꞌni isnimanil cocꞌul yeb yakꞌlobal janma chicolwa teyin̈, haxinwal hunxan̈e tzet chiecꞌ yin̈ henabal hacaꞌ Comam Jesucristo. \v 6 Hac tuꞌ xin hunxan̈e cheyute heba cat hebitn̈en isbi Comam Dios, Ismam Comam Jesucristo Jahawil. \s1 Hallax Tzotiꞌ yet colbanile tet anma mach Israeloj \p \v 7 Yuxin macta ayxaco yul iskꞌab Comam Dios chahwe texol, hacaꞌ yu quexischahni Comam Cristo yu heyanico ismay Comam Dios. \v 8 Chiwalan huneꞌ tiꞌ teyet tato hul Comam Jesucristo yakꞌaco isba ischejabo anma Israel, yun̈e yijni isba tzet haltebilcano yu Comam Dios tet jichmaman̈. Hac tuꞌ yu isyenipaxilo Comam Cristo tato caw chij isba tzet chalte Comam Dios. \v 9 Yeb xin hulpaxo Comam Cristo, yun̈e yanipaxico anma mach Israelo ismay Comam Dios yu iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam, hacaꞌ yalni yul Yum Comam bay chala: \q1 Yuxin chiwalan cꞌulla tzotiꞌ tawin̈ yu yoc hamay yulaj con̈ob yu anma mach Israeloj, cat inbitn̈enan habi,\x * \xo 15:9 \xt 2Sa 22:50; Sal 18:49\x* ẍiayoj. \m \v 10 Ay huneꞌ bay chalpaxo yul Yum Comam Dios: \q1 Tzalahan̈we hex mach Israelo hex tiꞌ yinta iscon̈ob Comam Dios,\x * \xo 15:10 \xt Dt 32:43\x* ẍiayoj. \m \v 11 Ay huneꞌxa bay chalpaxoj: \q1 Sunil nimeta con̈ob yeb niẍte con̈ob bay ay anma mach Israeloj, bitn̈elaxojab Comam Dios yu,\x * \xo 15:11 \xt Sal 117:1\x* ẍi. \m \v 12 Tzꞌibn̈ebilpaxcanayo yu naj Isaías: \q1 Chipitzcꞌa huneꞌ naj chitit yin̈ yuninal naj Isaí, cat yoc yahawo yin̈ anma mach Israeloj. Yin̈ naj xin chicawxi iscꞌul anma tuꞌ,\x * \xo 15:12 \xt Is 11:10\x* ẍi. \p \v 13 Haꞌojab Comam Dios, Comam chꞌakꞌni iscawxobal janma, haꞌ chꞌakꞌni tzalahilal yeb akꞌancꞌulal teyet, hex cheyayto yul heyanma yin̈ Comam; cat cam yakꞌnipaxo Comam Espíritu Santo iscawxobal hecꞌul. \p \v 14 Hex wuẍtaj hex wanab caw wohtajan sicꞌlebil ta caw cꞌulchꞌan hecꞌul teyin̈ hununex, yeb xin caw aypaxo hehelanil, caw xin heyohtapaxo hecuyni heba hununex. \v 15 Yajaꞌ yin̈ huneꞌ carta tiꞌ ay huntekꞌan tzet ye tuꞌ ayayo wuhan chiwaltojan teyet yin̈ sunil wanmahan yun̈e mach chenahuln̈etoj. Chiwaltojan huntekꞌan tiꞌ teyet yuto haꞌ Comam Dios akꞌn̈e huneꞌ inmuniltiꞌan yu iscꞌulchꞌanil iscꞌul. \v 16 Ischejab Comam Jesucristo wecojan xol anma mach Israeloj, haꞌ inmunilan xin haꞌ ton walnicꞌojan Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile chalte Comam Dios, yun̈e yaltelax anma mach Israelo tet Comam hacaꞌ hunu xahanbal caw chitzala Comam yin̈, sajn̈ebilxa yu Comam Espíritu Santo. \p \v 17 Wal xin yu caw ayinxacojan yul iskꞌab Comam Jesucristo yuxin caw chintzalahan yin̈ inmunilan akꞌbil yu Comam Dios. \v 18 Mach chu walnihan yin̈ tzet chu ismunla hunuxa mac yin̈ ismunil Comam, to han̈cꞌan̈e yin̈ tzet chu quiniskꞌannihan Comam Cristo yin̈ inmunilan chiiniti anma mach Israelo yin̈ isyijen tzet chal Comam Dios, han̈e chiwalan. Huneꞌ tiꞌ yij isba yin̈ tzet walan yeb yin̈ tzet inwatxꞌehan, \v 19 yeb yu yip tzettaj inyehan, yeb yu yip cꞌaybalcꞌule, yeb yu yip Comam Espíritu Santo; hac tuꞌ yu inyijenan yin̈ caw cꞌul walnicꞌojan Tzotiꞌ yet colbanile yin̈ Comam Cristo. Hata bey yul con̈ob Jerusalén quinichicojan walnicꞌojan; caw sunil bay quinecꞌan walaꞌcꞌojan masanta quinapnihan yul ismajul txꞌotxꞌ Iliria. \v 20 Hac tuꞌ yu wanico yin̈ incꞌulan winitojan Tzotiꞌ yet colbanile bay maẍtoticꞌa chiabelax isbina isbi Comam Jesucristo, yun̈e machi hunu mac chihalni ta toxan̈e quinecꞌan inlahaꞌan munil tzabilxacoj. \v 21 Yul Yum Comam Dios tzꞌibn̈ebilcanoj: \q1 Chiyilaꞌ anma huneꞌ mac maẍtoticꞌa bay chiabelax iskꞌumal. Mac maẍtoticꞌa bay chabe istzotiꞌal chitxumchalo yu,\x * \xo 15:21 \xt Is 52:15\x* ẍiayoj. \s1 Yet yalnito naj Pablo ta chito naj ilwal yin̈ macta ayxaco yul iskꞌab Comam bey Roma \p \v 22 Yuxin maẍtoticꞌa chu intohan quexwilaꞌan, waxan̈ca xin txꞌiꞌalxa el chiwochehan intohan. \v 23 Yajaꞌ wal tinan̈ xin xalahwi inmunilan yul huntekꞌan con̈ob tiꞌ. Caw txꞌiꞌalxa habil yichi wochenan intohan quexwilnojan. \v 24 Yuxin hayet chintohan yin̈ inbelan bey España cat wecꞌan quexwilnojan, lahwi istzala wanmahan quexwilnihan yin̈ hayebo tzꞌayic xin, chiwochehan tato chexcolwa win̈an inlahnihan inbeltuꞌan. \p \v 25 Yajaꞌ wal tinan̈ xin chintohan bey Jerusalén wakꞌaꞌcanojan hanicꞌ chꞌen melyu chicolwa yin̈ ebnaj juẍta ay bey Jerusalén tuꞌ. \v 26 Yuto ebnaj juẍta yeb ebix janab ay bey Macedonia yeb ay bey Acaya tiꞌ, el yin̈ iscꞌul iscutxbanayo hanicꞌ chꞌen melyu, cat yilaxto chꞌen tet anma mebaꞌ ayxaco yul iskꞌab Comam bey Jerusalén. \v 27 Caw el yin̈ yanma ebnaj iscutxbanayo chꞌen; huneꞌ tiꞌ caw cꞌul yuto hacaꞌticꞌa yu yakꞌni ebnaj juẍta Israel iscꞌulal Comam tet ebnaj mach Israeloj, hac tuꞌ xin chu ispajtzen ebnaj yin̈ tzet ay tet ebnaj juẍta Israel tuꞌ. \v 28 Yuxin chito yijcano isba huneꞌ inchejbaniltiꞌan intohan wakꞌnocanojan chꞌen melyu chicolwa yin̈ ebnaj juẍta tuꞌ, lahwi tuꞌ cat wecꞌan quexwilnojan yet chintohan bey España. \v 29 Ayco yin̈ wanmahan ta hayet chinecꞌan texol, txꞌiꞌal iscꞌulal Comam Cristo chiyakꞌcano jet. \p \v 30 Hex wuẍtaj hex wanab, caw chinkꞌanan teyet yin̈ isbi Comam Jesucristo yeb yu iscꞌulchꞌanil iscꞌul Comam Espíritu Santo tato cheyaco yin̈ hecꞌul hecolwa hetxahli win̈an tet Comam Dios. \v 31 Kꞌanwe tet Comam Dios, haxinwal chiniscolan Comam tet ebnaj ah Judea mach chayto yul yanma yin̈ Comam, yebpaxo xin yun̈e cꞌul chu ischahni ebnaj juẍta ay bey Jerusalén huneꞌ colwal chiwitotiꞌan. \v 32 Kꞌanwepaxo tet Comam haxinwal ta hac tuꞌ chiel yin̈ iscꞌul Comam chinapnihan quexwilaꞌan cat inxewninojan texol yin̈ tzalahilal. \v 33 Haꞌojab Comam yahaw akꞌancꞌulal chioc heyetbihoj. ¡Hacojab tuꞌ! \c 16 \s1 Yalto naj Pablo ta chil isba macta ayxaco yul iskꞌab Comam ay bey Roma \p \v 1 Caw chintakꞌetojan janab Febe teyet. Ix janab tiꞌ diaconisa ix, caw munla ix xol anma ayxaco yul iskꞌab Comam bey con̈ob Cencrea. \v 2 Caw cꞌulojab chu hechahni ix yuto janab ix yin̈ Comam, chahwe ix hacaꞌ chu cochahni hunu mac ayxaco yul iskꞌab Comam. Colwahan̈we yin̈ tzet chiocnico yu ix yuto caw txꞌiꞌal mac bay colwa ix, colwapaxo ix win̈an. \p \v 3 Halwe tet janab Priscila yeb tet juẍta Aquila ta chil isba yin̈ iscawil, caw wet munlawomal inbahan yeb ix yebpaxo xin naj juẍta tuꞌ yin̈ ismunil Comam Jesucristo. \v 4 Ix janab Priscila yeb juẍta Aquila tuꞌ, caw ishin isba iscam yu quiniscolnihan, maẍn̈etajinan xin chiwakꞌan yuchꞌandiosal tet naj yeb tet ix, to haꞌ hunpaxo sunil mac ayxaco yul iskꞌab Dios mach Israeloj ay yul hunun con̈ob chiakꞌnipaxo yuchꞌandiosal. \v 5 Halwepaxo tet sunil mac ayxaco yul iskꞌab Comam chiscutxba isba yul yatut janab yeb juẍta tuꞌ ta chil isba. \p Halwepaxo tet juẍta Epeneto tato chil isba, naj juẍta tuꞌ caw xahan ay naj wuhan. Haꞌ naj babel yaco isba yul iskꞌab Comam Dios yul ismajul Asia. \v 6 Halwepaxo tet ix janab María ta chil isba ix, ix janab tuꞌ caw xamunla ix texol. \v 7 Halwepaxo tet ebnaj wet con̈oban, naj juẍta Andrónico yeb juẍta Junias ta chil isba ebnaj. Ebnaj cawan̈ tuꞌ hun yu wocan preso yeb ebnaj, caw xin ay yelapno ebnaj yul sat ebnaj ischejab Comam, babel xin yaco isba ebnaj yul iskꞌab Comam Dios insatajan. \p \v 8 Halwe tet juẍta Amplias tato chil isba naj, caw xahan ay naj wuhan yin̈ isbi Comam, \v 9 Halwe tet juẍta Urbano ta chil isba, naj juẍta tuꞌ caw munla naj jintajan̈ yin̈ ismunil Comam, cat heyalnipaxo tet juẍta Estaquis ta chilpaxo isba, caw xahan ay naj wuhan. \v 10 Halwe tet naj juẍta Apeles ta chil isba, naj juẍta tuꞌ caw xaecꞌ ilwebal yiban̈ naj yu ayco yanma naj yin̈ Comam. Halwepaxo tet naj juẍta Aristóbulo yebpaxo tet sunil mac ay bey yatut naj ta chil isba. \v 11 Halwepaxo tet naj wet con̈oban, naj juẍta Herodión ta chil isba. Halwepaxo tet juẍta Narciso yebpaxo tet sunil mac ay bey yatut naj ta chil isba yin̈ iscawil, yuto xayayto ebnaj yul yanma yin̈ Comam. \p \v 12 Halwepaxo tet janab Trifena yeb janab Trifosa ta chil isba. Ebix janab tuꞌ caw chimunla ebix yin̈ ismunil Comam Dios, cat heyalnipaxo tet ix janab Pérsida, ix caw xahan ay wuhan, ta chil isba ix. Ix janab tuꞌ caw munlapaxo ix yin̈ ismunil Comam. \v 13 Halwepaxo tet juẍta Rufo ta chil isba, naj juẍta tuꞌ caw sicꞌbililo naj yu Comam. Halwepaxo tet ismiꞌ juẍta tuꞌ ta chil isba, janab tuꞌ hacaꞌ inmiꞌan yepaxo ix. \v 14 Halwe tet juẍta Asíncrito yeb juẍta Flegonte yeb juẍta Hermes yeb juẍta Patrobas yeb juẍta Hermas ta chil isba ebnaj yin̈ iscawil; yebpaxo ebnaj juẍta ay iscꞌatan̈ ebnaj. \v 15 Halwe tet juẍta Filólogo yeb janab Julia yeb tet juẍta Nereo, yeb tet yanab naj, yeb tet janab Olimpas, ta chil isba yebpaxo tet sunil ebnaj juẍtaj yeb ebix janab ay iscꞌatan̈ ebnaj.\x * \xo 16:15 \xt 1Pe 5:14; 1Co 16:20; 2Co 13:14; 1Ts 5:26\x* \p \v 16 Kꞌambele hanicꞌ heye hununex yin̈ sunil heyanma yin̈ caw tzalahilal. Chalnipaxto sunil yuninal Comam Dios ay yul hunun con̈ob ay bey tiꞌ ta cheyil heba yin̈ hecawil. \p \v 17 Hex wuẍtaj hex wanab, caw cheyil heba tet ebnaj choche yakꞌaco pohlebahil texol, yeb choche quexyakꞌa aycꞌayoj. Haꞌ huntekꞌan chu ebnaj tuꞌ mach chischah isba yeb cuybanile chabilxa heyu. Huntekꞌan ebnaj tuꞌ mach chechah ebnaj texol. \v 18 Yuto maẍtaj tet Comam Jesucristo chisyije ebnaj, walxinto haꞌ tzet choche iscꞌul ebnaj haꞌ chissayicꞌoj. Caw cꞌulchꞌan chute istzotel ebnaj yun̈e yakꞌni subchaho ebnaj anma mach caw yitzꞌatil iswiꞌ. \v 19 Caw sunil mac ohtan̈e tato caw yijemex, yuxin caw chintzalahan teyin̈. Chiwochehan ta helan cheyute heba yin̈ iscꞌulal, maẍtaj yin̈ istxꞌojal. \v 20 Haꞌ Comam Dios yahaw akꞌancꞌulal, chicolwa teyin̈ hekꞌoji yin̈ naj matzwalil yin̈ an̈e, cat iscan naj yalan̈ heyoj. Haꞌojab Comam Jesucristo chianayo iscꞌulal teyiban̈. \p \v 21 Chalto naj juẍta Timoteo ta cheyil heba, naj juẍta tiꞌ caw wet munlawomalan naj yin̈ ismunil Comam Dios. Chalnipaxto juẍta Lucio yeb juẍta Jasón yeb juẍta Sosípater ta cheyil heba; ebnaj juẍta tiꞌ wet con̈ob inbahan ye ebnaj. \p \v 22 Haquinpaxtuꞌan hanin Tercio intiꞌan, chinkꞌambepaxtojan hanicꞌ heye yin̈ hecawil, yin̈ yet Comam. Haninan lan̈an intzꞌibn̈entojan huneꞌ carta tiꞌ yu naj Pablo. \p \v 23 Chalnipaxto juẍta Gayo ta cheyil heba, yul yatut juẍta tiꞌ ayon̈an̈. Haꞌ bey tiꞌ xin chicocutxbapaxo cobahan̈ yin̈ culto yeb sunil macta ayxaco yul iskꞌab Comam Jesucristo. Chalnipaxto naj juẍta Erasto ta cheyil heba, naj juẍta tiꞌ tesorero naj yul con̈ob tiꞌ. Chalnipaxto juẍta Cuarto ta cheyil heba. \v 24 Yakꞌabayo Comam Jesucristo iscꞌulchꞌanil iscꞌul teyiban̈. ¡Hacojab tuꞌ! \s1 Tzotiꞌ cꞌul yal naj Pablo yin̈ Comam Dios \p \v 25 Kꞌanweco ismay Comam Dios, Comam chu quexislin̈ban hacaꞌ yalni Tzotiꞌ cꞌul yet colbanile walicꞌojan yin̈ Comam Jesucristo. Huneꞌ cuybanile tiꞌ ewanticꞌa yehi yettaxticꞌa maẍto chiwatxꞌi yul sat yiban̈kꞌinal tiꞌ yu Comam Dios. \v 26 Yajaꞌ wal tinan̈ xin xayakꞌ Comam ohtan̈elaxoj yu tzet tzꞌibn̈ebilcano yu ebnaj ischejab Comam yet payat, hacaꞌticꞌa yu yalni Comam, Comam ayn̈eticꞌa yin̈ sunilbal tiempo. Huneꞌ Tzotiꞌ yet colbanile ewanticꞌa ye tiꞌ, xaakꞌlax yohtan̈elo sunil anma yun̈e yanayto yul yanma cat isyijeni. \p \v 27 Yu tzet iswatxꞌe Comam Jesucristo yuxin alaxojabico ismay Comam Dios yin̈ sunilbal tiempo, Comam huneꞌn̈echꞌan yeb caw ay ishelanil. ¡Hacojab tuꞌ!