\id JAS Iyaa (YAK) NT en Kiyaka \ide UTF-8 \h Yaakobi \toc3 Yak \toc1 Mukaanda wa Yaakobi \toc2 Yaakobi \mt2 Mukaanda a \mt1 Yaakobi \imt Kotili \imi Mukaanda a Yaakobi, wu nde asonuu «kwaa bifuumbu kuumi na bioolo bia baata ba Iseraeli, biatsaamuu matsi moosi» (\xt 1.1\xt*). Wa sonuu mukaanda wuunawu, Yaakobi! Babamosi batsimi ti, wuli mwaana a nguu a Pfumu a bisi Yiisu Kristo (\xt Ngl 1.19\xt*). Nde aba mukuutu a libuundu la ku Yeruselemi ni nde ka asonii kwaa bangaa Kristo mu Bayuudayo. Nde abiti ka pfuundu yinene ya tsiomi ku Yeruselemi (\xt Biy 15.1-29\xt*). \imi Wasonuu mukaanda wuunawu atoono uhamisa bangaa Kristo babakoti mu kwaamisa na bamoni pasi dialaa, mu bakidiaala mu toto loosi. Nde akihamisa bo paa bamene miaanzi mu Pfumu, na baba na mutimi wa iholo mu kwaamisa, na mu mapasi ma bakimono. Nguu a ndaa mu mukaanda wuunawu pamisi a balibuundu mu uba na imiini ki imonuu mu biyiluu. \imi Mukaanda a Yaakobi wu, utu uba na ma nguu ma mandaa maa: — Ndoombili a mayele kwaa Nziaambi (\xt 1.2-8; 3.13-18\xt*) — Nziesini mu mapasi ma idiingi (\xt 1.2-4\xt*) — Nzala ya uba na busini (\xt 1.9-11; 5.1-6\xt*) —Nzala ya uyiluu ndaa yimbi (\xt 1.2-18; 4.1-9\xt*) — Liwaa (\xt 4.13-16\xt*) — Imiini na biyiluu (\xt 2.14-26\xt*) —Tsialili a lilimi (\xt 3.1-12\xt*) —Buwele na busini (\xt 2.1-13; 5.1-6\xt*). \c 1 \s1 Mabwee \p \v 1 Me ni Yaakobi, musiali a Nziaambi na wa Pfumu Yiisu Kristo. Me bii beni boosi bifuumbu kuumi na bioolo bia baata ba Iseraeli biatsiaamii mu matsi moosi. \s1 Muutu wu umene miaanzi mu Pfumu sa aba na buyeri \p \v 2 Baana ba nguu ba me, diba na kinyi yalaa, mu taanga di nziesini dia mupili na mupili dibwiilili beni, \v 3 diayaaba ti, so imiini kia beni ibiingi nha kulu a nziesini, kio sa ibutu mukonono. \v 4 Ka mukonono a beni afwaana umonuu natee ku mbiingili, paa beni diyiluu uba baata babakuu, ba bamaayele, na iloo so imosi a ihele na beni pe. \p \v 5 Mbiiti muutu mosi mu beni ahele na buyeri, nyaala aloombo bo kwaa Nziaambi, wu utuu uha nde bo, mundaa ti Nziaambi li mu uha kwaa baata boosi mu mutimi wa bwaasi wahele na bisieembi. \v 6 Ka muutu wuu, afwaana uloombo mu imiini, kwahele a usa paa. Mundaa ti muutu wuu wuli mu usa paa afwaanina na mapo ma mubu, ma mupepe ali mu unaangila na li mu utsindi peembi na peembi. \v 7 Muutu wa pili yii, a afwaana utsimi pe ti nde sa ayaka iloo kwaa Pfumu. \v 8 Ka muutu wuu li na matsimi moolo-moolo, mu mioosi mi nde ali mu uyiluu. \s1 Buwele na Busini \p \v 9 Nyaala mwaana a nguu wuli muwele ayaanga, bu Nziaambi akaanaangila nde; \v 10 nyaala mwaana a nguu wuli isini ayaanga, bu Nziaambi akaakululu nde. Muutu wa isini sa alabuu weti ifulu kia musiti. \v 11 Nyanga yili mu upala, mbabiri a yo ya mifuri yili mu ukanyisa bifulu na unyiengese bitiiti. Bifulu bili mu ubwa; bubwe ba bio bali mu uwa. Bumosi ka, wa isini sa akwa na sa asiisi bisala bia nde bioosi. \s1 Nziesini na mapuusu \p \v 12 Kinyi yili na muutu wu ubaaba na kamini a mutima mu taanga dia nziesini, mundaa ti nha mbisi a umweese kamini a mutimi a nde, sa abaa iburu kia moonyi ki Nziaambi alasini kwaa boosi babatoono nde. \v 13 So muutu koti mu mapuusu, anyaala uleele ti: «Nziaambi li mu uyeesene me», mundaa ti a uli na ndaa yimbi pe yi ituu ukotoso Nziaambi mu mapuusu. Bumosi ka Nziaambi utu pe ukotoso muutu mu mapuusu. \v 14 Ka pasi muutu li mu ukoto mu ma mapuusu, mutaanga di linyungu la nde lili mu ukoo nde mu uyiluu mandaa ma mabi. \v 15 Mu taanga di linyungu likulu na liyele, libuti lisumu; lisumu likulu na liyele, libuti likwa. \v 16 Baana ba nguu bame ba litoono, dikele a bayafutu beni pe. \v 17 Bungori boosi ba bubwe bali mu umata ku yula, bo bali mu usutuu kwaa Taayi a liyalila, mu nde ahuli na tsobili pe so posi yili mu usobo mambuu. \v 18 Mu litoono la nde makulu, nde wadihii moonyo mu mandaa ma nde ma mali ngwanya, paa bisi diba baba tsiomi mu biyiluu bia nde bioosi. \s1 Uyuu na usalila Mandaa ma Nziaambi \p \v 19 Baana ba nguu ba me ba litoono, dilibili moonyi mundaa yi: pasi muutu afwaana uba na malwangila mu uyuu, ka aba na maleme mu utsuu so mu ukolo kesi, \v 20 mundaa ti muutu uli kutso kesi, a ali mu uyiluu pe mandaa masuungunu nha misi mia Nziaambi. \v 21 Ni mu buu, dibumu mioosi mia mviindi, na biyiluu bioosi bia mutimi wu mubi. Kutso ukuluu diyaka, mandaa ma Nziaambi ali mu ukunu mutso mitimi mia beni, mundaa mo mali na litu la uvuusu beni. \p \v 22 Ndaa a Nziaambi a ndila mu uyuu pe, yavulu bubwe mu usalila yo. So a disalili yo pe, beni dili mu ubaafutu manyutu ma beni bame. \v 23 Ka muutu wu li mu uyuu Ndaa a Nziaambi kwahele a usalila yo, afwaanina na muutu wuli mu ukengese kiinzi kia nde mu limweenyi, na nde li mu uyaaba buni nde ali. \v 24 Nha mbisi bwa akengisi, ka takii na limweenyi, nde diimbili nhana a tsi buni ali. \v 25 Ka muutu wuli mu uyii bubwe-bubwe mukele wakuu, wuli mu uha bisi bunyanga, na wanambata mu mukele wuu, muutu wuu utu pe udiimbili nde. Ka nde sa ayiluu weti bu mukele ali mu uleele. Ee, muutu wuu sa aba na kinyi mu mioosi mi nde ali mu uyiluu. \p \v 26 So muutu tsimi mutso mutimi a nde ti nde mukuundi ali, na a salili lilimi la nde mu buyeri pe, nde li mu ufutu nyutu a nde makulu, likuundu la nde lili la ibuu. \v 27 Dimono, kuundili ya tsieeme na ya ngwanya, nha kiinzi kia Taata wu Nziaambi: mu ubaasila bitsaana na bakwiili kutso mapasi ma bo, na mu unyaala usumuu mu mandaa ma tsi. \c 2 \s1 Unyaala usa lisobuso la baata \p \v 1 Baana ba nguu ba me, beni ba diasa imiini mu Pfumu a bisi Yiisu Kristo wa buzitu, a disa lisobuso nha kati a baata pe. \v 2 Dimono ifwaani ki: muutu mosi wa isini, walwaata muluungu a woolo mu muleembi na alwaata bikutu bia tala, koti mu nzo a likutunu la beni; mu taanga dinadii muutu ka wa muwele, walwaata bikutu biakakuu yikoto. \v 3 So beni disieetili miisi mia beni kwaa muutu walwaata bikutu bia tala, na dileeli kwaa nde: «Yiri yadiaala nha, nha mbuu ya likiinzi yi!» Na beni dileele kwaa muwele ti: «We ni wuli temene!» so a buu pe diaala nha: «Nha tsini a miili mia me!» \v 4 So dili mu uyiluu buu, beni dili mu usa lisobuso nha kati a beni. Pfuundisi a beni ya pili yii, a yafwaana pe! \p \v 5 Baana ba nguu ba me ba litoono, diyuu: Nha kati a baata ba nha tsi Nziaambi asiooli bawele, paa bo baba bisini mu imiini na babaa Ipfumu kia Nziaambi, ki nde alasini kwaa baa babatoono nde. \v 6 Ka beni dili mu baa meengele bawele! Mu ukiinzi bisini, bunu ni bio bili mu ukwaamisa na ubiti beni nha kulu a manzo ma pfuundisi. \v 7 Ni bisini ka bili mu utsoro kuumbu yimbwe ya Nziaambi a beni. \p \v 8 So beni dili mu utumumu mukele a ipfumu kia Nziaambi weti bu basonuu nde mu Mandaa ma Ngira: «Toono mbaayi a we weti bu we atoono nyutu a we makulu\x + \xo 2.8 \xo*\xt Mik 19.18\xt*\x*», mu ngwanya, beni dili mu uyiluu mamabwe. \v 9 Ka so beni dili mu usa lisobuso la baata, beni dili mu usa masumu. Mukele a Nziaambi li mu ufuundu beni, mundaa ti beni a diatumumu nde pe. \v 10 So muutu sumii mu mukele ndila mosi, ka nde tumimi mu mini mioosi, nde sumii mu mioosi. \v 11 Ni mu buu, Nziaambi waleele ti: «A soongo pe», nde aleeli ka ti: «A dusu pe\x + \xo 2.11 \xo*\xt Pal 20.14; Ndi 5.18; Pal 20.13; Ndi 5.17\xt*\x*». Ka mbii ti, we a soongi pe, ka we dusi, we a tumimi pe mikele mioosi. \v 12 Ni mu buu, mu moosi ma dili mu utsuu na mu moosi ma dili mu uyiluu, di yaba ti sa bafuundusu beni kwaa mikele mili mu uha bunyanga. \v 13 Mu taanga apfuundisi a baata, Nziaambi a ukwiilili pe ngebe, kwaa ba bu baahele ukwiilili bana ngebe. Ka ba bu bakwiilili bana ngebe, sa babiingi mu taanga apfuundisi. \s1 Imiini na biyiluu \p \v 14 Baana ba nguu ba me, mbiiti muutu leele ti: «Me ndi na imiini», so nde amweesi kio mu biyiluu bia nde pe, imiini kii utuu uvuusu nde? \v 15 Ka mbiiti mwaana a nguu wa baala so wa mukaasa, ali na ikutu kia ulwaata so biloo bia udia pe bia pasi iluumbu, \v 16 so beni a dihii bo pe, bi bo bali na bio nzala, beni diyilii bu bi so dileele kwaa bo ti: «Mabweele, nyaala Nziaambi asieme beni, dilwaata bikutu bia kioori, na didia diyutuu!» \v 17 Pili mosi ka, imiini kia heele a biyiluu, kio ili imiini kia kwa. \p \v 18 Ka so muutu leeli: «We li na imiini, ka me ndi na biyiluu». Me sa vutulu kwaa nde: «Mweese me, buni imiini kia we ituu uyabina kwahele a biyiluu? Na me sa mweese kwaa we imiini kia me mu biyiluu bia me.» \v 19 We li mu usa imiini ti Nziaambi ndila mosi ali? We li mu uyiluu bubwe. Miheebili mimibi ka miayaaba buu na mili mu uteete mu boomo. \v 20 We ngaa bubolo! We na nzala me mweese we ti imiini kiahele na biyiluu ili kia ibuu? \v 21 Buni Abraami, kaa a bisi a beni, amonii wa libweeye kwaa Nziaambi? — Mundaa biyiluu bia nde, mu taanga di nde a hi mwaana nde Isaki weti bungori nha yulu a diki. \v 22 We li mu umono ti, imiini kia nde na biyiluu biali itwaari, na imiini kia nde kia kuuyi, mundaa biyiluu bia nde biakiyene tsitsi na kio. \v 23 Ni mu buu, ma basonuu mu kaanda wa Ngira, mayeni tsitsi: «Abraami asiiri imiini mu Nziaambi, na Nziaambi amoni ti nde li wa libweeye, mundaa imiini kia nde», na Nziaambi ati nde nduu a nde\x + \xo 2.23 \xo*\xt Mba 15.6; Yes 41.8; 2Mb 20.7 \xt*\x*. \v 24 Beni dili mu umono ti, muutu ali mu umonuu wa libweeye kwaa Nziaambi mu ndila imiini kia nde pe, mu biyiluu bia nde ka. \p \v 25 Bumosi ka kwaa Rahabi, mukaasa wa puupu. Nde amonii wa libweeye kwaa Nziaambi mu ndaa biyiluu bia nde, bu nde ayaki batumu bamati ku Iseraeli, nde avutili bo mu kuulu kimi. \v 26 Ni buu, weti bu wuli nyutu yahele na muwuumu yili yakwa, imiini ka kiahele a biyiluu ili kiakwa. \c 3 \s1 Tsialili a lilimi \p \v 1 Baana ba nguu ba me, a diba ba babalayi pe mu nziisili a mandaa ma Nziaambi, ka diyaaba ti bisi ba dibaayiisi mo, sa basieembe bisi kwalaa kwalutu baata boosi. \v 2 Bisi boosi dili mu uyiluu mandaa ma mabi, ma mupili na mupili. So muutu ali mu usa ma mabi pe, mu ma nde ali mu utsuu, nde li muutu wa kuu, wayaaba usalila nyutu a nde mu buyeri. \v 3 Mu taanga di bisi dili mu ulooso itali kia ikee mu munywa a basevaale, paa bo batumumu bisi, bisi na tsimi mu utumu nyutu a bo yoosi. \v 4 Dimono ka mabootu: so bu mali mamanene, biteembi bia mifuri, bili mu utsindi mo. Mabootu maa mali mu uyene mu litumu la isuungisi ki ikee\f + \fr 3.4 \fr*\fq isuungisi ki ikee\fq*\ft itali kili mu laa kuulu kwaa mubiti a bootu.\ft*\f*, na mu litumu la mubiti a mo. \v 5 Bumosi ka, lilimi lili inama ki ikee mu nyutu, ka lo lili na lituu la uyiluu mandaa ma manene. Diyaaba ka ti manhengele ma mbaa, utuu nyeengese musiti wu munene. \v 6 Ee, lilimi ka lili weti mbaa. Tsi a mamabi; lo lili nha kati a binama bia bisi. Lo lili mu usumunu nyutu a bisi yoosi na unyeengese idiingi kia bisi kioosi mu mbaa yili mata ku mbuungulu. \v 7 Muutu li na litu la uboolo: ba banyama ba musiti, banyunyi, banyama ba makala bali mu ukoo moonyo na batswi. Muutu li mu utumanga bio. \v 8 Ka, a uli na muutu pe wuli mu utumu lilimi: Lo lili iloo ki ibi, na a lili mu udiaala na pii pe, lo laluulu mu misa mili mu ubiti ku likwa. \v 9 Bisi dili mu usalila lo mu ukiinzi Pfumu, Taayi a bisi. Mu lo ka dili mu usibi baata, ba Nziaambi ayiluu mu ifwaani kia nde makulu. \v 10 Mandaa ma likiinzi na ma tsibili mali mu upala mu munywa mosi. Baana ba nguu ba me, a bwafwaana pe ti buba mbii buu. \v 11 A uli na mutswe a nziali so mosi pe, uli mu upalisa maamba ma mabwe na ma mabi. \v 12 Baana ba nguu ba me, a uli na muti wa mufiike pe, utuu ubutu mbutu dia olive; a uli na muti wa viinyi pe utu ubutu mbutu dia mufiike; mutswe a nziali wa maamba ma mungwa, utu pe upalisa maamba ma mabwe. \s1 Buyeri bali mu umata kwaa Nziaambi \p \v 13 So nha kati a beni wuli na muutu, wuli mutsimi ti nde ngaa buyeri na mayele? Nyaala amweese buu mu ndiaatili a nde yimbwe, na mu biyiluu biakuu, mutso ukuluu na mu buyeri. \v 14 Ka so beni dili na mutimi waluulu mu musoyi, na muheebili wa bukwa, dinyaala uhama mu liwaa mu ulaa ti beni ba ngaa buyeri, mu uhele utsuu ngwanya. \v 15 Buyeri ba pili yii, a bali mu umata pe ku yula kwaa Nziaambi, bo bali ba tsi, baluulu mu imuutu, kwaa ngaa miheebili mimibi bali mu umata. \v 16 Kuu, kuli na musoyi na muheebili wa bukwa, kuu kuli ka butsa-butsa na mandaa ma mabi moosi. \v 17 Ka buyeri ba bumata ku yulu, bo bali tsiomi mutimi watsieeme, tumake bo bali ba iyeenge, na duuyili na, bo bali mu ukwiilili bambayi ngebe, bo baluulu mu butu dia libweeye, bo a bali mu usa lisobuso nha kati a baata pe, na a bali na misi kutso likaya pe. \v 18 Baa bali mu usalila iyeenge nha kati a bo, bali mu ukunu mutso kio, na bali mu ukukuu mbutu dia libweeye. \c 4 \s1 Utoono mandaa ma tsi \p \v 1 Midiingi na makaama nha kati a beni, kuni bili mu umata? Bio bili mu uyiiri mu manzala ma beni ma mabi, mamali mu usaa utumu binama bia manyutu ma beni. \v 2 Beni dili mu uba na nzala a iloo, ka beni utuu pe ubaa kio, ni mu buu, beni dili mu uyilimi mu udusu baata. Beni dili na nzala a iloo, ka beni kio utuu pe ubaa, ni mu buu beni dili mu ukoto mu makaama na mu midiingi. Beni a dili mu ubaa pe ki beni dili na nzala a kio, mundaa ti beni a diatoono pe uloombo kio kwaa Nziaambi. \v 3 Na so beni dili mu uloombo, na a dili mu ubaa pe, mundaa ti ndoombili a beni yili yimbi. Ndoombili yii yili mu usaa uyutusu manzala ma beni mahele a ndutu. \v 4 Beni diafwaanina na basoongi! Beni diafwaana uyaaba ti wu usa induu mu mandaa ma tsi, sa aba mutaata mu mandaa ma Nziaambi. Pasi nde watoono uba nduu a tsi, sa akituu mutaata a Nziaambi. \v 5 A ditsimi pe ti mu ibuu Mabasonuu mangira mali mu uleele ti: «Nziaambi li na bukwa balaa mundaa Muheebili wu nde asuusu mu bisi.» \v 6 Ka bweese ba Nziaambi ali mu uha kwaa bisi bavulu bioosi. Mundaa ti basonuu ka: «Nziaambi li mu udwaanisa bangaa a liwaa, ka nde li mu uyiluu mamabwe kwaa baata babakuluu\x + \xo 4.6 \xo*\xt Mts 3.34\xt*\x*.» \v 7 Ni mu buu, ditumumu kwaa Nziaambi; didwaanisa Saatina, na nde sa abata la na beni. \v 8 Diswese kwaa Nziaambi, na nde ka sa asweese kwaa beni. Diswaa mioo mia beni, beni bangaa masumu; beni bangaa kengi-kengi mu utumumu kwaa Nziaambi, ditsieemese mitimi mia beni! \v 9 Diba na ngebe mu mapasi ma beni, dilili na dikoto mu minyoongo. Nyaala bisiebi bia beni bikituu bilili, na kinyi a beni yikituu ngebe. \v 10 Dikuluu nha kulu a Pfumu, na nde sa anaangila beni. \s1 Ufuundusu pe mwaana a nguu \p \v 11 Baana ba nguu, dinyaala utsuu ma mabi mu bambaayi. Wu utsuu ma mabi mu mwaana a nguu a nde. So a buu pe pasi wu ufuundusu mwaana a nguu a nde, tsuyi ka ma mabi mu Mikele mia Nziaambi, na nde fuundisi mio. Ka so we fuundisi Mikele, we a ubwatumumu mio pe, we ka mufuundisi a mio. \v 12 Ka ndila Nziaambi li mu uha Mikele, na ndila nde ka utuu ufuundusu baata. Ndili a nde wakuu mu uvuusu baata na mu ufuusu ka bo. We nina wa we, we wuli mu ufuundusu mbaayi a we wa bebele? \s1 A ba na liwaa pe \p \v 13 Ka, diyuu me mu taanga di, mbiiti muutu mosi mu beni leeli: «Lolo li so a bu pe nha ngwaali, bisi sa diyene ku ngaanda yi, na sa didiaala kuu ilimi imosi, sa ditakaari na sa dibaa mboongo.» \v 14 Ee-e, beni bu diahele uyaaba bukaaba idiingi kia beni nha ngwaali! Ka beni dili weti muufu wuli mu upala mu mwaana taanga hoolo, na nha mbisi, maadiimbili. \v 15 Dimono bu beni diafwaana uleele: «So Pfumu tooni, bisi sa diba moonyi, na bisi sa diyiluu ndaa yiinayi so a buu pe yinaanga.» \v 16 Ka mu ngwanya beni dili baata bangaa liwaa, na bangaa nzala ya umonuu. Liwaa la pili yii lili bubi. \v 17 Ka so muutu ayaaba buni nde utuu uyiluu mamabwe, na asiiri buu pe, nde yilii masumu. \c 5 \s1 Bisini bisa mayele \p \v 1 Mu taanga di, beni bisini diyuu me! Dilili na diba na minyoongo mundaa mapasi makaabwiilili beni! \v 2 Busini ba beni bamaakwafuu, na bikutu bia beni bamaakwadia bio kwaa batsierere. \v 3 Woolo na mboongo bia beni bika na malali, na malali maa sa mata imbaangi ki ibi mu beni. Na mo sa manyeengese nyutu a beni ya musunyi, weti bu mbaa yibaa nyeengese. Beni diakukii busini mu taanga dia tsieelele. \v 4 Beni diabisi ufutu mufutu a basiali ba bali mu utolo biloo mu matsiee ma beni. Dimono, miyaya na miloo mia bo miamaato na mia maayuhunu mu matswe ma Pfumu ngaa Mikaanga. \v 5 Nha tsini a toto, beni diaba na idiingi kia bisini, na kia makinyi. Manyutu ma beni maluulu mu maari, weti nyama wuli mu ukebe iluumbu ki budusu nde ku idusili kia banyama. \v 6 Beni diasieembi na diadusi baata babahele na matoono. Bo a bakali ma nyutu ma bo nha kulu a beni pe. \s1 Uba na kamini a mutimi na mukonono \p \v 7 Baana ba nguu, dikama mitimi, natee bu Pfumu akaayiri avutuu. Dimono buni musiali a matsiee ali mu ukama mutimi mu ukebe natee bu toto diha mbutu dimbwe: nde ayaaba ti bamvulu batoombo na bandoolo bafwaana ukwanoo. \v 8 Beni ka dikama mitimi, diluulu mu ibaala, mundaa ti nzirili a Pfumu yika bebele. \p \v 9 Baana ba nguu, dinyaala uba na miyaya nha kati a beni, mundaa ti Nziaambi a ayafuundusu beni. Dimono mufuundisi aka bebele, nde amaayilimi mu ukoto mu nzo! \v 10 Baana ba nguu, dilibili moonyi mu mibili miatsuyi mu kuumbu a Pfumu. Diholo bo weti ifwaani kia kamini a mutimi, babameni miaanzi mu Pfumu kutso mapasi. \v 11 Bisi dibaaleele ti baata bangaa mukonono bali bangaa kinyi, mundaa ti bo bahami natee manini. Beni diayuyi bu batsuu mu kamini a mutimi a muutu wa kuumbu Yobi mu taanga dialaa, na beni diayaaba mima Pfumu ahi nde nha tsieelele. Ee-e, Pfumu li aluulu mu ngebe na mu libweeye. \v 12 Baana ba nguu ba me, nha kulu a mandaa moosi, a dilaba mukisi pe: so mu yula, so mu toto, a so mu iloo ikimi pe. Nyaala, «ee-e» a beni yiba «ee-e», «ngori» a beni yiba «ngori», paa dihele ubwa mu pfuundisi a Nziaambi. \s1 Likuundu la imiini mu Nziaambi \p \v 13 So muutu nha kati a beni li kutso mapasi, nyaala akuundu. So muutu nha kati a beni li na kinyi, nyaala ayimbi mikuungu mia nziaangili. \v 14 So mosi mu beni li mu ubeele, nyaala atumusu bakuutu ba libuundu. Bo sa bakuundu mu nde, na sa bamuyitili maari ku yulu a mutswe mu kuumbu a Pfumu. \v 15 Likuundu la pili yii, la mu imiini sa livuusu mubeeri wuu: Pfumu sa abeelese nde, na masumu ma nde ma ayiluu sa basa mo kolokolo. \v 16 Diloombusono makolokolo mu masumu beni na beni, na dikuundusunu, paa dibeeluu. Likuundu la muutu walibweeye, lili na litu lalaa. \v 17 Eliya ali ka muutu weti bisi a beni: nde akuundi mu mukonono, paa mvulu anyaala unoo. Tumake, mvulu a anoyi pe nha tsini a toto, mu tsitsi a bilimi bitata na batsuungi basamina. \v 18 Nha mbisi a nhaa, nde abwikuundu Nziaambi, tumake, yula lanoyisi mvulu, na toto lamenisi mbutu dia nde. \p \v 19 Baana ba nguu ba me, so mosi mu beni maatakuu na kuulu ya ngwanya, na muutu wunu vutili nde mu kuulu yii, \v 20 beni diafwaana uyaaba ti: wuu wu uvutulu ngaa masumu mu kuulu yii, yi nde aba atakuu, vuusi nde mu likwa, na mundaa yii Nziaambi sa asa akuungulu masumu ma malayi ma muutu wuu.