\id REV - Sepik Iwam NT [iws] -Papua New Guinea 1989 (DBL 2014) \h Revelesen \toc1 REVELESEN \toc2 Revelesen \toc3 Re \mt1 REVELESEN \ip Ta yokwowa saiir wɨnkiyɨn inkamɨn Jonkɨn, Jisɨsni mɨi kɨgna mɨriiyɨn inkamɨn siya. Tɨ Jon nwɨruwan yɨpɨkɨn Jisɨsni yai wɨn kɨbikɨbiyɨm sɨm nikɨ wɨnkiyɨn mɨ yokwo kwoɨmɨm siir inɨgɨ nwoki ɨkɨm sasa kɨnaɨrgɨn tɨ Jonɨn. Mɨ ɨiya Jon siya waibiyɨe namwoɨuɨn siya inkamɨn maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨr hɨugrɨpkɨikikaiiyɨn siir hɨriinan nwokɨn ɨiya siya mhɨuisɨmɨn Patmos nɨkɨuwiyɨn whɨi komii saiir whɨi idopwoniya nɨdwomaiyɨn siir nwowa. Mɨ siirɨn kɨmɨdiniya Adi Komii siya tɨrki nhwonan whɨnkɨgmɨmɨkɨm mɨ siirɨn kɨmɨdiniyan Jisɨs siya yɨisiimauu dimɨntaemɨnɨm mhoɨiya nɨmbiniyanɨm sɨmiirɨn. Mɨ Jisɨs siya dimɨntaemɨnɨm siya kɨgɨm sɨmiir boɨnkikɨn siirɨn siya sɨmiirɨn yokwoni wɨnaowidɨm mɨ iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm pɨugan ɨriiyar kwɨso sowiirɨm sɨmiirɨm hauugiyɨm. Mɨ yokwo ɨriiyar kwɨso siya wɨnkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan, mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm mhoɨiya nɨmbiyamanɨm yɨm siir nhwokar kɨgmɨmɨkɨm. Mɨ ɨiya hɨk komii aeya nɨmbiyamana, Setan siirɨn wɨ Jisɨs siya nokwokopougigi. Mɨ om Jerusalem wɨnɨn yɨo wɨ panɨɨn panɨɨna namisi ɨmbiyami. Mɨ ta hɨriinan saiirsika tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ sɨmiir inɨgɨm ta yokwowa iikamɨm yɨpɨkɨ omwaiwaiyayokiyokɨiyanɨm sɨmiir inɨgɨ nwowa saiirɨn wɨ wara nwo rani. Nɨɨngaka. Ɨriig. \c 1 \p \v 1 Ta yokwowa kara dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ Jisɨs Krais siya nɨisiimauuɨm kariir sɨmiir wɨn boɨnkikɨn. Bɨigɨbɨiyɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya tɨ digworaekwo ɨmiirɨn Jisɨs Krais siir nɨisiimauugɨn. Mɨ sɨmiirɨn siya wɨ hɨriinan saiirsi nwokɨ ɨsiimauuɨm siir mɨiyan kamɨm krɨmiirɨn, tɨ dimɨn taemɨnɨm nɨmbinisasauuwanɨm. Mɨ Jisɨs Krais siya yɨkropki Adi Komii siir paekwosɨmɨn Jon kariiram siir mɨiyan inkamɨn mɨ tɨ dimɨn taemɨn ɨmiirɨn kariirɨn siya wɨ hɨriinan saiirsi boɨnmɨmauuwi. \v 2 Mɨ Jon Kara tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiirɨn ha kɨgɨn mɨ tɨ yaiyɨm yɨpɨkɨ kariir wɨɨngar wakaeyɨm, sɨmiirɨn yɨm yokwoni kara bɨdi wɨnkiyɨm. Mɨ tɨ yaiyɨm Kara wɨnkiyɨm yɨm Adi Komii siir yaigɨm mɨ sɨma ɨriipa hɨriinan Jisɨs Krais siir warargɨn. \v 3 Mɨ iikamɨm tɨ yai ɨmiir mwaɨni mɨ Adi Komii siir iikam nhɨrɨm sɨma sɨmiir wakaei mɨ sɨma whɨekakarɨn wɨ maɨrgɨmaɨrga nwowi. Mɨ iikamɨm tɨ yaiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siya tɨrkiyanɨm mhoɨiya nɨmbiyamanɨm sɨmiir wakaei mɨ sɨma sɨmiiram naɨngwo tɨbmii kɨɨni mɨ sɨmiirɨn wadɨe tɨri mɨ sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrgar nwowi. Dimusi rani, ɨiya tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma nɨmbiyamana ya ɨni kingiin nwowa. Ɨriig. \s1 Jon siya yokwoɨm Adi Komii siir iikamɨm om ɨriiyar whɨso sɨmiir hɨranɨm sɨmiiram wɨnkika \p \v 4 Kara Jonkɨn, ta yokwowa kara wɨnkiya saeya Juda iikam nhɨrɨm Adi Komii siirɨm tɨ om ɨriiyar whɨso sɨmiir hɨranɨm nu haɨmii Esia hɨranɨm wɨ kɨmiiram wɨn hauugi. Kara ha naɨngwowi tɨkɨ Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn bɨiyar nwowɨn mɨ tɨ tariinan mɨ owɨn mɨ mhoɨiya wɨ hɨriiyar swokɨ oyokiyokɨiyanɨn kɨmiirɨn wɨ wadɨe siya nwowaigɨnɨuwi mɨ kɨma wɨ ɨrɨpar nwokɨ ɨngwomamaɨr aekiyamɨm naeyɨu mɨiyɨkɨn yɨpɨkɨ ɨɨnsii ɨriiyar whɨsa nwowɨn siya siir whwonkam ɨda nokwowi ipiiya yɨpɨkɨ Adi Komii siya nɨdwokaiya iikam krɨmiir kɨgɨrkakam, kɨmiirɨn wɨ wadɨe siya nwowaigɨnɨuwi mɨ kɨma wɨ ɨrɨpar nongwomamaɨr aekiyami. \v 5 Kara ha naɨngwowi, sɨma mɨ Jisɨs Krais siya kɨmiirɨn wɨ sɨmar kɨnsiin haigɨnɨuwi mɨ kɨma wɨ ɨrɨpa nwokɨ ongwomamaɨr aeyɨm. Krais siya Adi Komii siir yai ɨmiirɨn bɨdiyar sɨbgu anaaknɨnkii haigɨnɨuwɨn. Siyaɨrgɨn inkamɨn yɨpɨkɨn bɨigɨ bɨi Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwowɨn siya naonama saiir mhoɨiya mɨ siya ɨni omwaiyar swokɨ waiyayokiyokɨii. Siyaɨrgɨn inkam komiigɨ komiiyɨn, yɨpɨkɨ wɨ ɨkɨ inkam komii komiiyɨm yɨpɨkɨ wɨ tɨ nuan iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkaki, sɨmiir kɨgɨrkakanɨn. Siya krɨmiiramar naɨngwokwonanaeikɨn mɨ dimɨn biyɨeyɨm krɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm siya bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm. Dimusi rani, siya bɨdi ikɨ aowɨn mɨ siir nhɨeya bɨdi mɨ aokiinaiinama. \v 6 Siya krɨmiirɨn hɨriinan mɨnam tɨrkɨn, krɨma siir pɨugana saiir inkam komii komii nwowɨm. Mɨ krɨma yapa yapa nwonɨra Adi Komii siiramɨn iikam nhɨrɨm sɨmiiram kwɨsboɨn pris inkamɨm sɨma tɨriya saiir hɨriinan. Mɨ krɨma wɨ siir Adɨn siir dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ Adi Komiiyɨn wɨ sɨmiir nwokɨ tɨrɨm. Kara ha naɨngwowi, Jisɨs Krais siya wɨ inɨg komiigɨ komii ɨiirar haii mɨ siya wɨ iikam ɨmiir kɨgɨrkaki mɨ siya wɨ kɨrɨe komiigak hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami. \p \v 7 Kɨma wakae, Krais siya wɨ waua saiir nɨdwokainaiini. Mɨ iikam whɨekakɨm mhoɨiya sɨma wɨ siirar kɨgwɨni. Ɨhɨ, tɨkɨ Juda iikamɨm yɨpɨkɨ yaii nɨnii kamɨm sɨmiir tɨrɨm siirɨn tɨdiyɨni sɨma nɨnkɨn ɨrɨnu aokiyam mɨ sauni sɨma mɨ ɨtam sɨma siirɨn wa mɨ kɨgwɨni. Mɨ ɨiya siya nɨti mɨ iikam whɨekakɨm tɨ nuɨn siir tɨranɨm yɨpɨkɨ siir karamae nwowɨm, sɨma siir kɨgwɨni mɨ sɨmiir kwoɨnɨm wa naɨngwo ɨdidwɨni mɨ sɨma wɨ nhaminhami nou rani. Ta yaiya yai kaimwoka. \p \v 8 Mɨ Adi Komiiyɨn inɨg komiigɨ komiigakɨn siya ha boɨnkɨn, dimɨn taemɨnɨm sɨmiir bɨigɨ bɨiyɨn ɨni karar ywowɨn mɨ ɨiya sɨma nɨmbiyama an kara tapaiirɨn hɨriiyar nwokɨn mɨ an kara tapaiirɨn wɨ hɨriiyar mɨ owi ɨiya sɨma dɨgii. Siya wɨ kɨrɨe hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn mɨ ta siya nwowa mhoɨiya siya wɨ hɨriinanar swokɨ owi. \s1 Nhwonan Krais siir whɨnkɨg ɨeya. \p \v 9 Kara Jonkɨn, kara Adi Komii siir pɨuganɨm kɨmiir inkam nwɨrkɨn. Dimusi rani, krɨma ɨni Jisɨs Krais saɨkar yamasukikɨnɨm mɨ iikamɨm krɨmiirɨn dimɨn biyɨe asi tɨri. Mɨ krɨmiirɨn Jisɨs siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn krɨma hɨk tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirsi haiya. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan, krɨma tariinanɨn ɨni ɨrɨpa siir pɨugana saiirarar nwowɨm. Mɨ an kara Adi Komii siir yaiya saiirɨn iikam ɨmiir bɨdiyar mɨ boɨnmɨmauuwɨn. Dimusi rani, kara sɨmiirɨn Jisɨs Krais siir boɨnmɨmauugɨn mɨ sɨma kariirɨn ha nonkwowɨm mɨ sɨma kariirɨn kɨmɨdiniya nu haɨmii whɨrɨn whɨi idopwoniya nɨdwomaiyɨn Patmos dapiyɨn siir hɨr yatkɨnɨugig. \v 10 Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkikɨn, Bɨiyan Inkam Komii siir ɨiya Adi Komii siir naeyɨuɨn ɨna yɨtɨn kariir kwoɨnau tɨriir mɨ kara nhwo ha whɨnɨn mɨ karar wakae inkam nwɨrɨn kariir digɨuwa boɨnkiyɨn, siya pranae pranae bɨ kauwok boɨnkikɨn mɨ siir yaiya kingiin kingiin bɨ nɨeyoknakika hapi kɨdgɨ maskika. \v 11 Mɨ kara siya boɨnkiya hɨnɨɨn saiir wakaekiyɨn, kɨra dimɨn taemɨnɨm kɨra kɨgɨm yokwoni wɨnprigɨnaowid. Mhoɨiya kɨra sɨmiir kɨgi mɨ kɨra sɨmiirɨn wɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir pɨugana saiirɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apiyɨm tɨ om ɨriiyar whɨso sɨmiir hɨranɨm, Efesas, Smena, Pegamam, Taiataira, Sadis, Filadelfia mɨ Leodisis, wɨ sɨmiiram hauugi. \p \v 12 Mɨ kara ɨna iyaeyɨmiyokaokiyɨn, yɨpɨkɨ tɨ kariir boɨnkiyɨn siir kɨgam. Mɨ ta kara niyaeyɨmiyok kaoa saiir mhoɨiya, karar kɨgi, yɨukɨd ɨriiyar ɨso golni nonkwokwowɨm hɨrar nwowi. \v 13 Mɨ tɨ gol yɨukɨdɨm sɨmiir bopwonau nokwokaiyɨn ɨrɨn, yɨo ɨni inkamnan ywowɨn. Mɨ yɨuɨs bribriya siya niiya ɨni siir ɨga hɨrar yauunɨ tɨoɨua. Mɨ pɨuopa siya mɨ kikoga ya golni mɨ onkwokwoka mɨ ya ɨni siir ɨi aiirar kwakikogrɨowa. \v 14 Mɨ siir mwoɨn mɨ kan aka yo ɨni wau whɨsinana ywowo mɨ siir nhwowo yo ɨni paenan yɨuyakiyo. Mɨ siya dimɨn taemɨnɨm iikam krɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm wɨ hɨriiyar prɨikɨg ɨmoki. \p \v 15 Mɨ siir ɨga kwɨso yo ɨni aeyɨnɨn yɨpɨkɨ inkamkɨ nanagiiyɨn paenau mɨ ha nɨuyakiiyɨm, hɨriinan nɨuyakiko. Mɨ kara siir yai aiir wakaekiyɨn mɨ siya pranae pranae bɨ boɨnkikɨn, ɨni opa mhɨuankɨ naokiinaiiniiya ɨni saiir hɨriinan ywowa. \v 16 Mɨ siir ɨɨna ɨɨniga nauun ɨriiyar ɨso sɨmiir yonkwo. Mɨ karar mɨ kɨgi nhɨrida yɨpɨkɨ mɨrmii mɨrmii ɨokakɨnar nwowa siir yai hɨrankar kiniwokɨtkɨnaninii. Mɨ siir whwonkamɨn bɨeyɨn nabɨe bopwo whwowiyɨn siir hɨriinan nɨuyakikɨn. \v 17 Mɨ ɨiya kara siir kɨgiyɨn mɨ kara ɨni siir ɨgmiiga kingiinar yakai ɨgrarkɨnam inkamɨn yɨpɨkɨ naonamiyɨn siir hɨriinan. Mɨ siir ɨɨna ɨniiga kariir nonkwokiya mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn kariirɨn, kɨpi nɨdid. Kara tɨ inkamɨn yɨpɨkɨ dimɨn taemɨn ɨma nɨmbiyam karamae nikɨ owa ha nwowɨn siya mɨ kara wɨ wadɨe hɨriiyar swokɨ oyokiyokiyami. \v 18 Karaɨrgɨn omwaiyar swokɨ waiyan. Bɨiya kariir kam ɨma nɨsomaokiyɨn mɨ kara ha naonamkɨn mɨ kɨra kariir kaoki, kara wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami. Kara kɨrɨe ɨna nonkwowɨn iikamɨm yɨpɨkɨ naokaowɨm sɨmiir tɨrkiyanɨn paeni omɨn siir namam mɨ Adi Komiini omɨn siir hɨriir mɨ ɨkropkiyam sɨmiirɨn, wadɨe sɨma sɨbgu okiyamam. \v 19 Mɨ kɨra tɨ dimɨn taemɨnɨm kɨra kɨgɨm sɨmiirɨn yokwoni wɨnaowid dimɨn taemɨnɨm tɨ tariinan tɨrɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm mhoɨiya nɨmbiniyan ɨkɨm. \v 20 Mɨ nauun ɨriiyar ɨso yɨpɨkɨ kɨra kɨgɨm kariir ɨɨna ɨnignau nɨdwokaiyɨm mɨ gol yɨukɨd ɨriiyar ɨs ɨko, yɨm hindara nɨkrigɨm. Nauunɨm yɨm tɨ om ɨriiyar whɨso sɨmiir hɨran inkam komii komii ɨma yɨpɨkɨ Adi Komii siir pɨuganɨm sɨmiir iikamɨm tɨ om ɨriiyar whɨs owiir nwowiyɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨm yɨm sɨma. Mɨ gol yɨukɨdɨm yɨm iikamɨm tɨ om ɨriiyar whɨso sɨmiirɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir kɨgna apiyɨm yɨm sɨma. Ɨriig. \c 2 \s1 Jisɨs siir yaiya Adi Komii siir iikamɨm om Efesas hɨranɨm sɨmiir boɨnkɨn \p \v 1 Mɨ siya kɨmɨdiniya kariir boɨn, kɨra tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiirɨn yokwoni wɨnki inkam komii komiiyɨn yɨpɨkɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir pɨugana saiir iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakiyɨm om Efesas hɨranɨm sɨmiiram. Kɨra tɨ yaiyɨm sɨmiir wɨnki, kara Bɨiyan Inkam Komiigɨn, inkamɨn yɨpɨkɨ nauun ɨriiyar ɨso sɨm nonkwowɨn kariir ɨɨna ɨnig aiir. Kara ɨni iikamɨm nu haɨmii Esia warauranɨm ɨni kɨmakar naprɨrɨrɨn mɨ wɨm kɨma ɨni tɨ yɨukɨd ɨriiyar ɨso sɨmiir hɨriinan ywowɨm. \v 2 Kara bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨn mɨiya bidɨu bidɨu aoanii kɨma nanaeya mɨ kɨmiir kwoɨn komiiyɨn saiiram mɨ aɨngwowɨn. Mɨ an kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn wɨm kɨma iikam bibiyɨeyɨm sɨmiiram naɨngwo rani mɨ wɨm kɨma tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ ɨinokɨinokɨn aposel inkamnan nɨksɨsaeyɨm sɨmiirɨn bɨdiyar mɨ kɨnankɨuɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma boɨnɨm mɨ sɨma tɨrɨm sɨmiirɨn bɨdiyar mɨ wakaeyɨm mɨ kɨma sɨmiirɨn bɨdiyar mɨ hɨdɨm mɨ kɨma bɨdiyar mɨ ɨnoknɨnkɨnɨm hɨnɨɨn, sɨma aposel inkam tani yɨm nɨksɨsae inkamkɨm. \v 3 Mɨ ɨriipɨ hɨriinan, kɨma kariiramɨn nhami nhami bɨ naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm mɨ kɨma kariir kɨnsiis haigɨnɨuwamɨn bɨdiyar mɨ mɨriiyɨm mɨ kɨma pɨugɨ bɨ piyaokɨm. \v 4 Mɨ kara kɨmaka maɨrgɨmaɨrga nwo rani. Dimusi rani, tɨ dimɨn taemɨn ɨmiirsika. Bɨiya ɨiya kɨma bɨigɨ bɨi kariir yai aiir wakaeyokna apa, kɨma kariiramɨn pranae pranae bɨ naɨngwokwonanaeikɨm mɨ tariinanɨn kɨma kariiramɨn kɨimii naɨngwokwo rani. \v 5 Mɨiya yɨpɨkɨ bɨiya kɨma mɨriiya kariiram mɨ ha naɨngwokwonanaeiya kariiram, saiiram tɨ swokɨ aɨngwoki. Mɨ kɨma nɨkiigiya saiiram tɨ swokɨ aɨngwoki, kɨma siyɨu biyɨe ɨiirɨn digɨumii haimriiyɨugig. Bɨiya kɨma kariiramɨn nhami nhami bɨ naɨngwokwokɨm mɨ tariinanɨn kɨma ɨni hindarar yɨkii ɨuguskiyɨm. Mɨ kɨma dimɨn taemɨnɨm bɨigɨ bɨi kɨmar nikɨ apɨm sɨmiirar tɨ swokɨ ap. Mɨ kɨma hɨriinan tɨr karamae nwowi mɨ ɨiya kara nɨti, kɨmiir nonkwobumbunɨnkɨnam, kɨmiirɨn wɨ kɨmiir yɨukɨdɨm sɨmiir hɨriinan kara kisɨsana haigɨni mɨ sɨma wɨ maeyaua sɨma nwowa wɨ saiir nwo rani mɨ kɨmiirɨn wɨ kara nonkwobumbunɨnkɨni. \v 6 Mɨ dimɨn whɨrɨn kara naɨngwokwowiyɨn kɨma napam yɨo tɨ si, kɨma dimɨn bibiyɨeyɨm yɨpɨkɨ iikamkɨm sɨm napɨm Nikolaskɨ si tɨrɨm sɨmiiram kɨpi naɨngwo. An kara ɨriipɨ hɨriinan tɨ digworaekwowɨm yɨpɨkɨ sɨma tɨrɨm sɨmiiram mɨ aɨngwo rani. \p \v 7 Kɨma wakae mɨ sɨbgu daɨngwo omok tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨuɨn siya boɨnmɨmauuwɨm kɨmiir, wigkam kɨma yɨpɨkɨ siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ hɨriiyar nikɨ hougwokrɨpkaiyɨm tɨ dimɨn biyɨeyɨm yɨpɨkɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyɨm sɨmiir mɨ mhoɨiya Adi Komii siya kɨmiirɨn wa kɨgnɨnkɨnkii siir numɨr aiir namamɨn mɨ kɨma wɨ paenidɨn yɨpɨkɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwanɨn wɨ siir naei ɨinokɨinok hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamam. Ɨriig. \s1 Jisɨs siir yaiya Adi Komii siir iikamɨm om Smena hɨranɨm sɨmiir boɨnkɨn \p \v 8 Kɨra tɨ yaiyɨm sɨmiir wɨnki inkam komii komiiyɨm Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨm om Smena hɨranɨm sɨmiiram. Kɨra tɨ yai ɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna wɨnboɨnki, tɨkɨ yaiyɨm yɨm kariirgɨm yɨpɨkɨ bɨiyar nwowɨn ɨiya digworaekwo ɨma nikɨ ɨmbiyam karamaeyar nikɨ owa mɨ kara wɨ hɨriiyar swokɨ oyokiyokɨiyami. Kariirɨn inkamkar bɨdi ikɨ ɨsomaokiyɨn mɨ kara ha naonamɨn mɨ kara ɨna swokɨ ɨnsiin ɨdwowɨn. Mɨ ɨni omwaiyar swokɨ waiyan. \v 9 Kara bɨiyar nɨnoknɨnkɨnkɨn, warɨ dimɨn biyɨeyɨm tɨ tariinan kɨmiiram nɨtɨm sɨmiirɨn mɨ kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn iikam kɨma paeprikabgɨm mɨ kɨma dimɨn taemɨn hɨrii hɨrii karamaeka. Dimusi rani, wɨm kɨma kariir wakaeyokna apkɨm. Mɨ wɨm kɨma Adi Komii siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir nonkwokɨm. Kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn, yai bibiyɨeyɨm iikamɨm kɨmaka nɨnkɨkɨnɨm sɨma boɨnɨm sɨmiirɨn. Sɨma tɨ hɨnɨɨna boɨnkɨm, sɨma Adi Komii siir pɨugana saiirgɨsaiir Juda iikamkɨm. Mɨ kara pɨ tɨ hɨnɨɨna boɨnkii, sɨma Juda iikam kɨɨngɨkɨɨn tani sɨma Adi Komii siir bɨ wakaeyokna apkɨm, yɨm Setani pɨugana saiir iikamkɨm. \v 10 Tɨ dimɨn taemɨn biyɨeyɨm tɨ iikam bibiyɨeyɨm sɨma tɨrɨm kɨmiir sɨmiirsi kɨpi nɨdid. Wakae! Tɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm wɨ Setan siya kiyaii mɨ kɨmiir nhɨrɨm wɨ sɨma haii mɨ kɨmiirɨn wɨ maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya wɨ saiir hɨugrɨpkɨikikaigii. Mɨ ta hɨriinan siya kɨnankɨuwi kɨmiirɨn, yɨo wɨ mɨnam kɨnankɨuwi, kɨma wɨ kariir namisi wakaeyokna api, iyɨe? Wɨ kariir wakaeyokna ap rani. Sɨma kɨmiirɨn ɨiyɨm wɨ ɨuura tɨrbumbunɨnkɨn haigɨnɨuwi. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan sɨma kɨmiirar mɨ ɨsomaowamar mɨnkɨ wɨndi, kariiramɨn wɨ hɨriiyar daɨngwo tɨbmii kɨɨn krɨpkai. Mɨ kɨma hɨriinan tɨri mɨ kɨmiirɨn wɨ kara tɨrkii, hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamam Adi Komii saɨka. \p \v 11 Mɨ kɨma tɨ Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm, kɨma wakae mɨ sɨbgu daɨngwo omok tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨuɨn siya boɨnmɨmauuwɨm kɨmiir sɨmiiramɨn. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ ɨinokɨinokɨn dimɨn taemɨnɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiiyɨm sɨmiir nikwowaisii mɨ mhoɨiya tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm paeniyɨm, yɨpɨkɨ wɨ iikam ɨmiir nɨuwi, sɨma wɨ tɨ hɨriinan iikam kɨbikɨbiyɨm wɨ kɨmiir wara nɨpɨmpar tani. Nɨɨngaka. Ɨriig. \s1 Jisɨs siir yaiya Adi Komii siir iikamɨm om Pegamam hɨranɨm sɨmiir boɨnkɨn \p \v 12 Kɨra tɨ yaiyɨm sɨmiirɨn yokwoni wɨnki, inkam komii komiiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm om Pegamam hɨranɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨm sɨmiiram. Kɨra tɨ yai ɨmiir wɨnkii mɨ wɨ hɨnɨɨna boɨnki, tɨkɨ yaiyɨm yɨm kariir yaigɨm, tɨ inkamɨn yɨpɨkɨ kamkɨuɨn si nonkwowɨn, yɨpɨkɨ mɨrmii mɨrmii ɨokakɨnar nwodɨgo. \v 13 Kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn omɨn kɨma nwowiyɨn tɨ om komiiyɨn Setankɨ si nɨtɨn, siya kɨgɨrkakiyɨn mɨ kɨma warɨ om ɨiirar mɨ okɨ wɨndi, wɨm kɨma kariir yai aiirɨn wa sɨbgu wakaeyokna aɨngwo tɨbmii kɨɨni. Mɨ taka ɨiya inkam biyɨeyɨn siya nɨpɨmpara kariir mɨiyan inkam kɨbi ɨiir Antipas yɨpɨkɨ kariir yai aiir boɨnmɨmauuwɨn iikamɨm sɨmiir mɨ sɨma siirɨn ɨni warɨ omɨn kɨma nwowɨn ɨni siir waraur yɨsomaowɨn, yɨpɨkɨ Setankɨ si nɨtɨn, iikamɨm sɨm kɨgɨrkakam. Mɨ kɨma kariirɨn digɨumii bɨ haimriiyɨugɨm kɨma kariiramɨn hɨriiyar wakaeyokna apkrɨpkaigɨm. \v 14 Kɨma wadɨeyaɨrgɨm mɨ an kara kɨmaka tɨ digworaekwo nhɨrɨm sɨmiirsiyɨn maɨrgɨmaɨrga nwo rani. Kɨmiir iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ kɨmaka waraur nwowɨm om Pegamam yɨm sɨma Belamni dimɨn teamɨnɨm sɨm napikɨm. Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn, siya inkam nwɨrɨn Belak nɨkɨuwiyɨn siir yɨisiimauu, siya Isrel sɨmiir iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm wɨ panɨɨn panɨɨna nɨkpɨtmaii mɨ sɨma wɨ dimɨn biyɨe tɨr karamae ha nikɨ owɨm. Sɨma naeyɨm yɨpɨkɨ inkamkɨ nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm uridyɨu bibiyɨeyɨm sɨm, sɨmiir bɨdi yaeyɨm. Mɨ sɨma ha namɨm mɨ sɨma kɨmɨdiniya hɨi wig ɨmakar prɨinanaeyam. \v 15 Mɨ kɨma tɨ hɨriinan iikam bibiyɨeyɨm kɨmaka waraurar mɨ owɨm, ɨni hɨriiyar mɨ kɨgnɨnkɨn owɨm. Yɨm sɨma yai bibiyɨeyɨm yɨpɨkɨ Nikolasni iikamɨm sɨm nowomwarkaiyɨuwɨm sɨmiir napikɨm. \v 16 Mɨ kɨma warɨ dimɨn biyɨeyɨm kɨmiir waraur nwowɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugig mɨ kɨmiir kwoɨnɨm tɨ kisɨna haigi mɨ sɨmiirɨn kɨmiir waraurankɨ tɨ nhɨɨnɨkrɨropkisasauugi. Mɨ hɨriinan tɨr karamae nwowi, kara nɨti, kara wɨ tɨ inkam hɨriinanɨm yɨpɨkɨ tɨ yai bibiyɨe ɨmiir napɨm wɨ yaii sɨmakar nɨnii. Mɨ kara yaiya wɨ kariir yaigɨyaigar kaokwo boɨnkii mɨ sɨma wa namkii. Mɨ sɨmiirɨn wɨ sɨma nonkwonɨɨnwomwɨɨrnɨnkɨn haigɨnɨugigi yɨ tɨ kamkɨu ɨiirsika, yɨpɨkɨn wɨ kariir yai tɨrankɨ nɨti. \p \v 17 Kɨma wakae mɨ sɨbgu sɨbgu daɨngwo omok tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauuwɨm Adi Komii siir pɨugana saiir iikam ɨmiir. Siya tɨ hɨnɨɨna boɨnkɨn, yɨpɨkɨ kɨma tɨ dimɨn biyɨeyɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiiyɨm sɨmiirsiyɨn hɨriiyar nokworɨnukrɨpkaii mɨ kɨmiirɨn kara wɨ yaeya dimɨn mɨiyɨk hauuwi, dimɨnɨn mananɨn yɨpɨkɨ tɨ kariir om tɨrar nikɨ haigiprakaiyɨn. Kara kɨmiirɨn tɨ dimɨn hɨnɨɨnɨm sɨm hauuwi mɨ tɨ siiya whɨsinanɨn yɨpɨkɨn yaeya inɨg sɨma wɨnkiyɨn yɨo wɨ warar nɨnkɨn hauugi mɨ tɨ inɨgɨn sɨma wɨnkiyɨn yɨo wadɨe ɨeyaɨrgɨn. Tɨkɨ siiyan yɨo mɨn nɨisiimauugɨn kara kɨmiiram naɨngwokwonanaei. Mɨ tɨ siir inɨgɨn wɨ inkam nwɨrkɨ swokɨ ɨnoknɨnkɨn tani. Nɨɨngaka. Inkamɨn tɨ siiya ɨiir haiyɨn wɨ sasar nɨnoknɨnkɨni siir inɨg ɨiirɨn. Ɨriig. \s1 Jisɨs siir yaiya Adi Komii siir iikamɨm om Taiataira hɨr nwowɨm sɨmiir boɨnkɨn. \p \v 18 Kɨra tɨ yaiyɨm inkam komii komiiyɨm om Taiataira hɨranɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir pɨugana saiir iikam ɨmiir kɨgɨrkakiyɨm sɨmiiram wɨnki. Kɨra yaiyɨm wɨ tɨ hɨnɨɨn yaiyɨm sɨm wɨnki, kariir nhwona nhɨso paenan nɨuyakiko mɨ kariir ɨga kwɨso kɨrɨeko mɨ wadɨeyaɨrgo yo ɨni aiyɨnɨn yɨpɨkɨ whɨsinan nwowiyɨn mɨ ha nɨuyakiiyɨn yɨo ɨni siir hɨriinan yɨuyakiyɨn. \v 19 Kara dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ kɨma tɨrɨm sɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn kɨma iikam nhɨramɨn ɨna naɨngwokwonanaeiyɨm. Kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn, kɨma kariir yai aiirar sɨbgu wakaeyokna apikɨm mɨ dimɨn mɨiyɨkar mɨ tɨrikɨm mɨ ha mɨ ɨtmaihougwokrɨpkaiigɨm dimɨn bibiyɨeyɨm kɨmiir tɨriyɨm yɨpɨkɨ tɨ iikam bibiyɨeyɨm sɨma nɨnkɨkɨn tɨriyɨm kɨmaka mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ tariinan kɨma tɨrɨm yɨm ɨni wadɨekɨ wadɨe ywowɨm. Yɨm ɨni dimɨn taemɨnɨm bɨigɨ bɨi kɨma wakaeyokna apɨm yɨm ɨni sɨmiir haiburɨm. \v 20 Mɨ dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm yɨm wadɨekɨm. Mɨ kara maɨrgɨmaɨrga nwo karamae kɨmaka dimusi now rani, tɨ dimɨn whɨruwan siirsika. Taka wig biyɨeya yɨpɨkɨ wig biyɨeya mɨn dapiya Jesebel saiir hɨriinan nwowa, yɨpɨkɨ ha nɨksɨsae boɨna saeya profet wiga mɨ kɨma saiirɨn kɨmɨdiniya hɨriiyar mɨ kɨgnɨnkɨn okrɨpkai kɨmaka waraurar saeya boɨn saeya profet wiga. Mɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm yaiyɨm saeya boɨnɨm sɨmar mɨ kiyai. Saeya mɨnam boɨnmɨmauuga iikamɨm yɨpɨkɨ saiir wakaeyɨm sɨmiir kiyɨpsɨbgiyɨm mɨ sɨma pɨ dimɨn biyɨe nwokɨ tɨrɨm mɨ pɨ hɨi mɨn nwokɨ prɨinɨnaeyɨm mɨ naeyɨm yɨpɨkɨ kamkɨm sɨm nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm uruwai siyaowaini sɨmiir bɨdi yeayɨm. \v 21 Kara ɨi nhɨrɨm saiiram bɨdiyar mɨ ɨmbinɨm saeya tɨ dimɨn biyɨeyɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugigɨm mɨ saeya hɨriinan tɨram bɨ naɨngwoka. \v 22 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, ta wig aiirɨn wɨ kara nɨpɨmpari mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ saiir wakaeyokna apɨm, yɨm wɨ kara tɨrkii kara nonkwobumbunɨnkɨnam mɨ ma mɨnkɨ niiyam mɨ sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrgakak nwo rani. \v 23 Mɨ saiir yɨnisɨsɨmɨm yɨm wɨ kara nɨsomsom aokao dɨgii. Mɨ wɨm kɨma iikamɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm yɨpɨkɨ kariir wakaeyokna apɨm, ɨkɨ hɨnda tɨndanɨm wa nɨnoknɨnkɨnkii ta saiirɨn, kara dimɨn taemɨnɨm iikam kɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm sɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Kara dimɨn taemɨnɨm kɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm sɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn mɨ kara wɨ dimɨn kɨbi ɨiirar namisi tɨri, iyɨe? Wɨ dimɨn biyɨe tɨri kɨmiirɨn. \p \v 24 Mɨ wɨm kɨma Taiataira warauran iikam nhɨrɨm, wɨm kɨma saiir yai bibiyɨe ɨmiir bɨ wakaeyokna apkɨm. Kɨma saiir bɨ wakaeyokna apkɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ iikamkɨm sɨm boɨniyɨm hɨnɨɨn Setani dimɨn komii komiigɨm. Mɨ kara kɨmiiramɨn, wɨ yaeya mɨi gwɨr boɨn tani, kɨma kariiram mɨriiyɨm. Tɨ mɨiyɨm kara kɨmiir boɨnɨm, sɨma sɨmaɨrgɨm yɨm sɨmiirɨn kɨma wɨ dɨgar nwowi kɨma tɨri. \v 25 Kɨma tɨ yai kɨbiyɨm tɨ tariinan kɨma napɨm sɨmiirɨn hɨriiyar sɨbgu aprɨpkaii mɨ ɨiya kara swokɨ ɨti, kara wɨ idowɨiyar nɨmbini. \v 26 Mɨ kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ wɨ hɨriiya nɨtmaihogwokrɨpkaii, tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiiyɨm sɨmiirsi mɨ tɨ hɨriinan iikamɨm kara kɨmiirɨn wɨ kɨrɨe hauu haigɨnɨuwi. Mɨ kɨma wɨ ta hɨriinan saiirsi kɨgɨrkaki, ɨkɨ iikamɨm ɨkɨ omom hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiirɨn. \v 27 Mɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ kara nɨmbinɨm kɨmiir, kɨma tɨram, yɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm kariir Adɨn siya nɨmbinɨm kariir yɨpɨkɨ kara tɨriyokiyokɨiyɨm, sɨmaɨrgɨm. Mɨ iikam kɨma wɨ iikam ɨmiir kɨgɨrkaki mɨ sɨma wɨ yaeya om swokɨ kisɨna o rani, kɨmiir kɨgɨrkakamɨn. Sɨmiirɨn wɨ kɨmar kɨgɨrkaki mɨ wɨ kɨmar nikwowaisii tɨ inkamɨn yɨpɨkɨn paekop nokwowɨn mɨ haua sae nɨkɨmkɨrkiyɨn mɨ mɨsɨmɨra ha nwokiyɨn saiir hɨriinan. \v 28 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kara wɨ kɨmiir hauugi mɨ tɨ nauunɨn nɨnomor kouwanɨn yɨpɨkɨn pɨunok whwoyayakwokiyɨn siirɨn wɨ warar nɨnkɨn hauugii \v 29 Kɨma wakae mɨ sɨbgu sɨbgu daɨngwo omok tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya boɨnɨm, Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm yɨpɨkɨ siir yai aiir wakaeyokna apɨm sɨmiir. Ɨriig. \c 3 \s1 Jisɨs siir yaiyo Adi Komii siir iikamɨm om Sadis hɨr nwowɨm sɨmiir boɨnkikɨn \p \v 1 Kɨra tɨ yaiyɨm inkam komii komiiyɨm om Sadis hɨranɨm yɨpɨkɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir pɨugana saiir iikam ɨmiir kɨgrɨraowiyɨm sɨmiiram wɨnki. Kɨra tɨ yai hɨnɨɨnɨm sɨm wɨnki. Tɨ yaiyɨm yɨm kariir yaigɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir naeyɨu kɨbi ɨriiyar nwɨso sɨmiir hɨriinan kara nonkwowɨm. Mɨ nauun ɨriiyar ɨso yɨm ɨni karar mɨ kɨgrɨraowɨm yɨpɨkɨ warɨ inkam komii komiiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir pɨugana saiir iikam ɨmiir kɨgrɨraowiyɨm kara kɨmiirɨn tɨ yaiyɨm sɨmiir boɨnmɨmauugɨn. Kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn iikam whɨekakɨm sɨma kɨriirɨn ɨni hɨriiyar naɨngwowɨm, kɨma mɨi wadɨe aiirar mɨrii mɨ kariiramɨn ɨna naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. Mɨ yɨ ɨni nɨɨnga ywowɨm wɨm kɨma inkamɨn naonamiyɨn si hɨnɨɨn nwonamkɨm kɨma kariir dimɨn whɨr bɨ swokɨ tɨrmɨntɨrmɨnkɨm. \v 2 Kɨma pɨu nhɨnmii kɨnki mɨ tɨ dimɨn taemɨn ɨmiiram tɨ sɨbgu aɨngwo omoki, tɨ Adi Komii siir dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ warɨ kɨmar nikɨ apkrɨpkaiyɨm, kɨma sɨmiirɨn kɨma kɨmar tɨ sɨbgu kiiriimdiyɨu haigɨna mɨ sɨmiir sɨbgu ap. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm warɨ kɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm yɨpɨkɨ kɨma napiyɨm yɨm ɨni inkamɨn yɨpɨkɨ naonamiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨm. Siya wɨ dɨg nwo rani. Kara tɨ dimɨn taemɨnɨm kɨmiirɨn dimusi boɨn tani, kara dimɨn whɨrmɨn whɨrmɨnsɨm bɨ swokɨ kɨgmɨnkɨgmɨnkɨn warɨ dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm sɨmiirɨn mɨ kariir Adi Komiiyɨn siya wɨ ha boɨn tani, sɨma wadɨekɨnaɨrgɨm. Nɨɨngaka. \v 3 Tɨ swokɨ aɨngwoyokiyokɨigi bɨiya ɨiya bɨigɨ bɨi kɨma wakaeya kariir yai kɨbiyɨm kɨma sɨmiir sɨbgu apamar mɨ aɨngwokɨm. Mɨ tariinanɨn kɨmiir digɨuɨm tɨ dimɨn taemɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriyɨugigɨm mɨ tariinanɨn kɨma ɨni yai kɨbikɨbiyɨm yɨpɨkɨ bɨiya kɨma nikɨ apɨm ɨni sɨmiir swokɨ wakaeyokna apɨm mɨ hɨriiran tɨr karamaekɨswo, kara wɨ hɨiyan inkamnan nɨti, kara wɨ kɨmiir boɨnmauu rani, ɨiya kara nɨtana. Mɨ kara nɨti, kɨmiirɨn wɨ kara nonkwobumbunɨnkɨni. \v 4 Mɨ kɨmiir iikam nhɨrɨm om Sadis hɨranɨm, wɨm kɨma dimɨn biyɨe warɨ bɨ tɨrkɨm wɨm kɨma iikam wadɨekɨm, wɨm kɨma ɨni yɨuɨsa haɨngitɨropkaiya yɨpɨkɨ iikamkɨm sɨm kaiiya ɨni saiir hɨriinan ywowa. Mhoɨiya kɨma kanaka nwowi, nɨm krɨma wɨ dimɨn taemɨnɨm whɨsinanɨm wɨ sɨmiir nii mɨ krɨma wɨ ɨrɨpar naprɨrɨri. Wɨm kɨma wɨ tɨ hɨriinan tɨri. Dimusi rani, wɨm kɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbuwi iikamkɨm mɨ kɨma Adi Komii siir yai ɨmiir sɨbgu wakaeyokna apikɨm. \v 5 Mɨ wɨm kɨma iikamɨm tɨ dimɨn taemɨn biyɨeyɨm kɨmiir kiyaiiyɨm sɨmiirsi hɨriiyar nokworɨnukrɨpkaii mɨ Adi Komii siya kɨmiiramɨn wa kiwakii, tɨ yɨuɨs whɨsinanɨm sɨmiir niiyamɨn mɨ kɨmiir inɨgɨm yokwowa Adi Komii siir om hɨr nwowa saiir nwowɨm yɨpɨkɨ ha boɨna inkamɨn naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨn saiir hɨrankɨ wɨ nɨinaki rani. Mhoɨiya kara wɨ tɨ inɨg ɨmiir haii mɨ sɨmiirɨn kara wɨ kariir Adi Komii siir boɨnmauuwi kariir Adɨn mɨ wɨ siir paekwosɨm ɨma boɨni, tɨkɨ iikamɨm kariir yai ɨmiir wakaeyokna apkɨm mɨ sɨma kariir iikamkɨm. \v 6 Kɨma tɨ iikamɨm kɨma wakae mɨ kɨma sɨbgu daɨngwo omok, yaiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siya boɨnɨm Adi Komii siir pɨugana saiir iikam ɨmiir. Ɨriig. \s1 Jisɨs siir yaiya Adi Komii siir iikamɨm om Filadelfia hɨr nwowɨm sɨmiir boɨnkika \p \v 7 Kɨra tɨ yaiyɨm inkam komii komiiyɨm om Filadelfia hɨranɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir pɨugana saiir iikam ɨmiir kɨgrɨraowiyɨm sɨmiiram wɨnki. Kɨra tɨ yaiyɨm sɨmiir wɨnki, tɨkɨ yaiyɨm yɨm kariir yaigɨm, inkamɨn yɨpɨkɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowɨn mɨ kaimwo kɨɨngɨkɨɨnɨn. Kara tɨ siya inkamɨn yɨpɨkɨ kɨrɨe komiigakɨn yɨpɨkɨ bɨdi bɨdiniya Devidgɨ si haiya. Kara om kɨbiyɨn Jerusalem nɨkɨuwiyɨn siir anowɨn bɨdi haiwaokiyɨn mɨ tɨ anowɨn kara haiwaokiyɨn siirɨn inkamkɨ haigɨnɨkouwɨm wɨ dɨgmɨndɨgmɨn swokɨ o rani. Mɨ kara siir haigɨnɨkounami, siirɨn wɨ inkamkɨ haiwao rani, tɨ yaiyɨm karakɨkarar boɨnkikɨm iikam kɨmiiramɨn. \v 8 Kara dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨriyɨm sɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Kariir wakaeki tɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm tɨ kara kiyaiyɨm yɨm ɨni anowɨn kara haiwaokiyɨn iikam kɨmiiram hɨnda tɨnda namam Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwamam ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm tɨ ano ɨiirɨn kɨmiirsi haigɨnɨkouwɨm wɨ dɨg nwo rani, kɨmiir nɨkɨduwam tɨ dimɨn taemɨn ɨmiir tɨrsi. Kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn kɨma kariir kɨrɨeya saiirɨn komii nonkwo rani mɨ kɨma kariir yaiyɨm sɨmiirɨn ha sɨbgu wakaeyokna apikɨm. Mɨ ta kɨma wakaeyokna apa kariir wɨm kɨma saiirɨn bɨ nɨmprɨowikɨm kɨma sɨmiirɨn bɨdiyar boɨnmɨmauu dɨgɨm. \v 9 Kɨma wakae, kɨma tɨ iikam hɨriinanɨm yɨpɨkɨ omaka yaimɨndimɨn nɨdwokaiwakaeiya saiir nɨdwodwokai mwaɨniyɨm sɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Yɨm sɨma ha boɨnkɨm, yɨm sɨma Isrelmi isidɨn siirgɨm mɨ Adi Komii siya sɨmiir nɨmbingɨn sɨma siirgɨsiir iikam nwowɨm. Mɨ ya tariigɨna ya kaimwo rani, tɨ iikamɨm sɨma nɨksɨsaeikɨm sɨmiir kwoɨnɨm Setan siya kiyaigɨm mɨ sɨma ɨni siir ywowɨm mɨ mhoɨiya tɨ iikamɨm yɨm wɨ kara tɨrki. Sɨma nɨtɨm mɨ sɨma ogmwo wɨ kɨmiir whwonkam ɨdar ninɨ waisii hɨunii mɨ sɨma wɨ haɨni nɨnoknɨnkɨni, kara kɨmiiramar naɨngwokwonanaei mɨ kɨma kariirgɨ kariigɨm. \v 10 Mhoɨiya ɨi biyɨeya saeya nɨti mɨ ta hɨriinan saiirsika Adi Komii siya wɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ nu ɨiir nwowɨm wɨ sɨmiir asi kɨnanankɨuwi mɨ ta hɨriinan saiirsika, sɨma wɨ ɨkɨ dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirɨn wɨ digɨumii asi haimriyɨugigi mɨ sɨma wɨ siir wakaeyokna api. Mɨ tɨkɨ ɨiyɨm kara wɨ kɨmiirar kɨgrɨraowi mɨ digworaekwo ɨkɨm. Mɨ kɨma wɨ wadɨeyar nwowi. Dimusi rani, wɨm kɨma yaiyɨm yɨpɨkɨ bɨiya kara boɨnkiyɨm sɨmiiram naɨngwo tɨbmiigɨm. \v 11 Kara wa swokɨ ɨtsauwi. Mɨ kɨma hɨriiyar sɨbgu apkrɨpkaii, tɨ digworaekwowɨm tɨ tariinan kɨma napɨm sɨmiiramɨn mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm yɨm wɨ kɨmiir tɨr tani mɨ kɨmiir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir om hɨr nwowɨm yɨm wɨ sɨma mɨ hai rani. \v 12 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyɨm sɨmiirsi hɨriiyar nokworɨnukrɨpkaiyɨm, mhoɨiya sɨmiirɨn wɨ kara tɨrkii, yɨnpaenan nwowam yɨpɨkɨ wɨ Adi Komii siir omaka aiir nokworɨnuwi. Mɨ tɨ iikamɨm yɨm wɨ omaka kɨbi aiirar nwowi, yɨpɨkɨ Adi Komii siya nwowa mɨ sɨma wɨ saiir haiburgig rani. Mɨ mhoɨiya kariir Adi Komii siir inɨgɨn mɨ Adi Komii siir om ɨkɨn sowiirɨn wɨ sɨmiir pɨu hɨr wɨni. Mɨ krɨmiir Adi Komii siir omɨn yɨo om Jerusalem whɨr ɨkɨn, yɨpɨkɨ mhoɨiya wɨ Adi Komii siir om hɨrankɨ nɨti nua tɨriir. Kariir inɨg kɨbiyɨn wɨ sɨmiir pɨu ɨmiir warar nɨnkɨn wɨni mɨ yɨo tɨriigɨnɨn yɨo wɨ hɨnɨɨna nɨisiimauuwi, sɨma Adi Komii siirgɨm. \p \v 13 Kɨma wakae mɨ sɨbgu sɨbgu daɨngwo omok tɨ yaiyɨm Adi Komii siir naeyɨuɨn siya boɨnɨm Adi Komii siir pɨugana saiir iikam ɨmiir. Ɨriig. \s1 Jisɨs siir yaiya Adi Komii siir iikamɨm om Leodisia hɨranɨm sɨmiiram boɨnkika. \p \v 14 Kɨra tɨ yaiyɨm inkam komii komiiyɨm om Leodisia hɨranɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨm sɨmiiram wɨnki. Kɨra tɨ yaiyɨm sɨmiir wɨnki, tɨkɨ yaiyɨm yɨm kariir yaigɨm, yɨpɨkɨ yaimwokɨyaimwo boɨni bwamkɨbwamɨn. Kara Adi Komii siir yaiyɨm sɨmiir sɨbgu nanaaknɨnkiihaigɨnɨugɨn. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm nuanɨm mɨ nɨnomor kouan ɨkɨm, yɨpɨkɨ Adi Komii siya naɨngwowɨm nɨmbimbɨiniyɨm mɨ ha nwowɨm yɨm karar nonkwokwokikɨm. Mɨ tɨ digworaekwo whɨekakɨm yɨm karar kɨgrɨraowikɨm mɨ tɨ yaiyɨm kɨmiiramɨn karar boɨnkikɨn. \v 15 Kara mɨiyɨm kɨma mɨriiyɨm sɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Wɨm kɨma kariiram bɨ naɨngwokwonanaeikɨm. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan wɨm kɨma kariir bɨ nikwowaisiigɨm kɨmiir kwoɨnɨm kariiramɨn haɨmii haɨmiiya naɨngwokɨn. Mɨ kɨma ɨinokɨinokɨn kariiramar tɨ aɨngwokwonanae, iyɨe? Mɨ kɨma ɨinokɨinokɨn kariirɨn hindarar tɨ ikwowaisii ɨuguski. \v 16 Mɨ dimusi rani, wɨm kɨma kariiram bɨ naɨngwokwonanaeikɨm. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan wɨm kɨma kariiramɨn hindara tantarao aɨngworaraowi ɨni tɨ inkamɨn yɨpɨkɨn nae whɨekɨnam tɨriyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn mɨ an kara ɨriipɨ hɨriinan, ɨni tɨ siir hɨriinan mɨ owɨn. Kara wɨ kɨmiiram mɨ aɨngwo rani mɨ kɨmiirɨn wɨ kara yaskiigii Kariir yai tɨrankɨn. \v 17 Kara kɨmiiram naɨngwo rani. Dimusi rani, tɨ siirsika. Kɨmiir kwoɨnɨm wɨm kɨma tɨ hɨnɨɨna naɨngwowi, wɨm kɨma ha boɨnikɨm, iikam krɨma umɨr hoɨmgakakaɨrgɨm. Dimusi rani, mɨiyɨm krɨmiir ɨɨngar nonkwo mɨrii nanaeiyɨm sɨmiirsika. Nɨm krɨma wadɨekɨwadɨeyaɨrgɨm. Mɨ kɨma ha bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm kɨmiir kwoɨnɨm biyɨekɨm. Mɨ kɨma wadɨe panɨɨnsi ywosi. Mɨ ta hɨriinan saiirsika iikamɨm yɨpɨkɨ sɨbgu aɨngwo omokiyɨm yɨm wɨ krɨmiirsi naɨngwoyɨmyoki. Kɨmiir kwoɨnɨm kariir dimɨn taemɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiirɨn hoɨmgakwao haigi okai rani. Wɨm kɨma ɨni iikamɨm nɨɨngar prɨiyokaeyamiyɨm dimɨn taemɨn karamaeyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ kɨmiir nhwonam yɨm nhwokwɨsaekɨm yɨm ɨni iikamɨm nhwokwɨsae nwowiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ wɨm kɨma ɨni iikamɨm yɨuɨs karamaeyɨm hinda nɨɨngar prɨiywokaeyamiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm kɨmiir kwoɨnɨm. Mɨ kɨma ta saiir bɨ kɨgnɨnoknɨnkɨnkɨm mɨ kɨma ha bɨ mɨ ɨnoknɨnkɨnkɨm wɨm ɨni tɨ hɨriinan mɨ owɨm paeprikab. \v 18 Kara kɨmiirɨn ɨgao yai boɨnkii, kɨma kɨmiir umɨr ɨmiiram kɨpi naɨngwo mɨ kɨma kariiram wɨt, kɨmiirɨn wɨ kara hauugi kariir dimɨn taemɨn kɨbikɨbiyɨm yɨpɨkɨ umɨr ɨmiir haiburɨm mɨ yɨpɨkɨ wɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi sɨmiirɨn. Mɨ kɨma tɨ dimɨn taemɨn ɨmiir haii kɨma wɨ wadɨe hɨriiyar nwowi. Mɨ kɨma kariir dimɨn taemɨn kɨbikɨbiyɨm sɨmiir haii yɨpɨkɨ yɨuɨs whɨsinanɨm wɨ sɨmiir haii. Mɨ sɨmiirɨn wɨ kɨmar nwokɨ iiyɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir higrɨnɨuam mɨ yɨm tɨriigɨnɨm wɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir nwokɨ ɨisiimauuwɨm hɨnɨɨn kɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. Mɨ kɨma kariir dimɨn taemɨn kɨbikɨbiyɨm sɨmiir haii, yɨpɨkɨ marasinanɨm mɨ sɨmiirɨn kɨmiir nhwona ɨmiir kiyɨprɨnɨuwi mɨ kɨma wɨ hanɨɨngɨ sɨbgu kɨgɨmoki tɨ kariir dimɨn taemɨn ɨmiirɨn. \v 19 Mɨ wɨm kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ kara naɨngwokwonanaeiyɨm, kɨmiirɨn kara wɨ whwokwoka boɨn tani mɨ kɨmiirɨn wɨ kara nonkwobumbunɨnkɨni. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi kɨma wɨ sɨbgu sɨbgu dwo. Mɨ dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriyɨugigi mɨ kariiram sɨbgu wakaeyokna api mɨ kara kɨmiirɨn wɨ nonkwobumbunɨnkɨn tani. \v 20 Kariir kaoki! Kara tɨsi kɨmiir kwoɨnɨm sɨmiir ano ɨmiirar nokwo dapɨkɨuwɨm kɨmiir inɨg ɨmiirar. Mɨ tɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ kariir yai ɨmiir wakaeyɨm mɨ sɨma ha nɨti mɨ anowɨn ha nama haiwaokii mɨ kara wɨ saɨkar nɨnkɨn apnɨnokainami mɨ krɨma wɨ kwoɨn whɨruwar nwowi, iikamɨm yɨpɨkɨ ɨrɨpa nongwomamaɨr aeiyɨm sɨmiir hɨriinan. \v 21 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ kariir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm sɨma hɨriiyar nokworɨnukrɨpkaii tɨ dimɨn taemɨn biyɨeyɨm sɨmiirsi, kariir hɨriinan bɨiya kara mɨ wakaeyokna apa kariir adɨn, Adi Komii siir yai aiir saiir hɨriinan mɨ mhoɨiya sɨmiiramɨn wɨ kara kiwaki, kanaka nɨdwowam ipii ɨmiir mɨ inɨg komiigak nwowɨm mɨ iikamɨm sɨmiir kɨgrɨraowam kariir adɨn Adi Komii siya mɨ kiwakiya kara tɨrɨm sɨmiir hɨriinan mɨ wɨ saɨkar mɨ ɨdwowi, siir ipii aiir. \p \v 22 Kɨma wakae mɨ sɨbgu sɨbgu daɨngwo omok dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨuɨn siya boɨnmɨmauuɨm Adi Komii siir pɨugana saiir iikam ɨmiir. Ɨriig. \c 4 \s1 Mɨ iikamɨm Adi Komii siir omɨn siir hɨranɨm sɨma siir inɨg ɨiir hainan prapraskikɨm \p \v 1 Tɨ dimɨn taemɨnɨm kara kɨgɨm sɨmiir mhoɨiyan kara kɨgiyɨn yaeya dimɨn whɨrɨn, yɨo omɨn kou hɨranɨn siir ano ɨeya kariir whwonkam ɨda haiwaokiyɨn. Mɨ mhoɨiya karar wakaeki yaiya kariiram kauwokii, saiir yainana kɨdgɨ maskinan nwokika. Saeya hɨnɨɨna boɨnkika, kɨra koua tɨriir wɨt mɨ kɨriirɨn dimɨn taemɨnɨm nɨmbimbɨiyamanɨm wɨ kara nɨisiisiimauuwi. \v 2 Mɨ dimɨn taemɨnɨm siya boɨnkiyɨm kariir sɨmiir mhoɨiyan mɨ tɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir naeyɨuɨn kariir kwoɨnbud ɨiirɨn siya kiswoki mɨ kara ɨna kɨgiyɨn ipii kɨbiya yɨpɨkɨ inkam komiiyɨn siya nɨdwokaiiya dimɨn taemɨnɨm sɨm kɨgrɨraowiyɨm. Mɨ kara ta ipii aiir kɨgiyɨn mɨ kara kɨgi inkamɨn hɨrar nɨdwokaii. \v 3 Mɨ kara siir whwonkam ɨiir kɨgiyɨn, siir whwonkamɨn ɨni siiya kɨbiyɨn jaspa nɨkɨuwiyɨn mɨ siiya pariidnanɨn konilian nɨkɨuwi ɨkɨn sowiir hɨriinan nɨuyakikɨn. Mɨ karar mɨ kɨgi dimɨnɨn namnamiinanɨn Bɨiyan Inkam Komii siir ipii aiirar yɨnyakiyɨn. Mɨ tɨ dimɨnɨn ɨni siiyan emeral nɨkɨuwiyɨn prainan siya nwokiiyɨm siir hɨriinan nwokikɨn. \v 4 Mɨ karar mɨ kɨgi, ipii kamnwɨr kwiiyɨm inkam komii komiiyɨm kɨgɨrkakiyɨm sɨm nɨdwodwokaiiyɨm ta Bɨiyan Inkam Komii siir ipii aiirar haigɨnyokaii mɨ kam kamnwɨr nwiiyɨm yɨm ɨni tɨ ipii ɨmiirar mɨ ɨdwodwokaiyɨm yɨuɨsɨm sɨma niiyɨm whɨsinankɨm. Mɨ pagram sɨmiir mwo mɨ haigɨnɨm yɨm gol pagrakɨm yɨpɨkɨ sɨmiir nɨisiimauuwɨm hɨnɨɨn, sɨma inkam komii komiigɨm. \v 5 Mɨ dimɨnɨn sinananɨn kɨmɨdiniya ta bɨigɨ bɨiyan ipiiya saiir hɨrankar yɨmbiyam mɨ ɨna yamkiya hɨnda tɨnda mɨ ta diya saeya tɨokiya saeya pranae pranae bɨ tɨokika. Mɨ karar kɨgi sikwopae ɨriiyar kwɨso siir ipii aiirar nwowi. Mɨ yɨm tɨ sikwopae ɨriiyar kwɨso, yɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨriiyar nwɨs ɨma. \v 6 Mɨ ta ipiiya saiir kingiin hɨrɨn dimɨnɨn hɨr nwowɨn yɨo ɨni whɨi komiiya solwara nɨkɨuwa yɨo ɨni saiir hɨriinan ywowɨn. Mɨ siya ɨni opnani hanɨɨn hindarar kɨgɨrkakiyɨn. Mɨ mhoɨiya karar mɨ kɨgi dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm ha niyae dirɨraerariyɨm Bɨiyan Inkam Komii siir ipii haɨmii haɨmii whiiyɨm sɨmiirar nɨnyokɨiyɨm. Mɨ tɨ dimɨn whiiyɨm sɨmiir whwonkamɨm mɨ sɨmiir digɨuwɨm mɨ sɨmiir mwoɨm nhwona nhwonakakɨnaɨrgɨm. \v 7 Mɨ tɨ dimɨnɨn kingiin nwowɨn siir whwonkamɨn yɨo ɨni pusi komiiyɨn niimauanɨn laion dapiyɨn siir hɨriinan ywowɨn mɨ dimɨn whɨsakan kwoɨn mɨnkakɨn ha niyae dirɨraerariyɨn yɨpɨkɨn siir prɨska mɨiya nwowɨn, siir whwonkamɨn yɨo bulmakau komiiyɨn bul nɨkɨuwiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ ɨrɨn prɨska mɨrmii kwɨra nwowɨn siir whwonkamɨn yɨo ɨni inkamni whwonkamnanar ywowɨn. Mɨ ɨrɨn yɨpɨkɨn mhoɨigɨ mhoɨi nwowɨn siir whwonkamɨn ɨni wabni whwonkamnan ywowɨn, ɨpiyɨnɨn yɨpɨkɨ siir pɨdga kwɨso hindara masnaniyo. \v 8 Mɨ tɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm ha niyae dirɨraeriyɨm sɨma ɨrɨra ɨrɨra pɨdgam ɨriiyar kwokwɨrakɨm mɨ sɨmiir pɨu kwɨrkaka nhwonakɨ bɨdi yɨnkɨnɨua. Mɨ sɨmiir pɨdga aowa ɨriipɨ hɨriinan. \q1 Nɨi nabɨe sɨma bɨ tanikɨm mɨ yai mɨkrɨm bɨ nwowikɨm. Sɨma hɨriiyar boɨnɨnaeikɨm, siya dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn mɨ siya kɨrɨe komiigakɨn. Siya bɨiyar whɨuwɨnɨunan mɨ tariinanɨn tɨsi hɨriiyar nwoyokiyokɨiyɨn mɨ mhoɨiya siya wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨiyami. \m \v 9 Mɨ tɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm ha niyae dirɨraeriyɨm mwaiya sɨma waowa, sɨma sɨma Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanprapras waokɨm yɨpɨkɨn Bɨiyan Inkam Komii siir ipii aiir nɨdwokaiyɨn siya wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami mɨ mwaiya sɨma waowa, sɨma tɨ hɨnɨɨna waokɨm, siya inɨg komiigakɨn mɨ sɨma siirɨn asi boɨn wadɨekɨm. \v 10 Mɨ tɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm ha niyae dirɨraerariyɨm sɨma ta mwai aiir waowɨm mɨ tɨ inkam komii komii kamnwɨr nwiiyɨm sɨma ogmwo kɨmɨdiniya Adi Komii siir whwonkam ɨdar waisii hɨu yɨpɨkɨ siir ipiiya inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn si nɨdwokaiya saiir nɨdwokaiyɨn siiram. Mɨ sɨma Adi Komii siir inɨg ɨiir mɨ hainan yɨpɨkɨn wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn mɨ sɨmiir gol pagram siir ipiiya saiir kingiin hɨrar inɨ bwaeyaigɨn, yɨ tɨriigɨnɨn yɨo mɨn nɨisiimauugɨn ta kɨrɨeya sɨma kɨgɨrkakiya ya siirga. Yɨm sɨma inkam paeprikab nɨɨngakɨm sɨma siiraramar naɨngwo tɨbmii ɨskiikɨm. Mɨ sɨma hɨrar nikɨ waisii hɨugrɨpkaiyɨm mɨ sɨma mwaiya hɨnɨɨna wao, \q1 \v 11 Kɨra krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiigɨn mɨ kɨra krɨmiir Adi Komiigɨn. Kɨra wadɨekɨwadɨekɨn mɨ krɨma whɨekakɨm kɨriir inɨg ɨiir asi hainanpraprasi mɨ krɨma mɨnam naɨngwowi, kɨra krɨmiir kɨgɨrkakɨm. Kɨra krɨmiirɨn wɨ dimusi kɨgɨrkak rani, dimɨn taemɨnɨm nuanɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm nɨnomor kouan ɨkɨm, yɨm kɨrar nonkwokwo swokɨm kɨnakɨnar naɨngwokɨn hɨriinan nwowamɨn mɨ ta hɨriinan saiirsika kɨra sɨmiir asi nonkwokwokikɨn. Ɨriig. \c 5 \s1 Jon siya yokwowa bɨiya Adi Komii siyar wɨnɨtɨnakɨugiya ambɨni saiir kɨgɨn \p \v 1 Mɨ tɨ inkamɨn kara kɨgiyɨn Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn Bɨiyan Inkam Komii siir ipii aiir nɨdwokaiyɨn, siir ɨɨna ɨniga yokwo bripriya hindara whrɨna kwɨra nonkwowi. Yaiyɨm saiir digɨuwa whwonkama nwowɨm inkam nhɨrkɨm sɨm wɨnkɨm. Mɨ saiirɨn inkam nhɨrkɨm sɨm bɨdi yɨtɨmamɨkɨugiyɨm ambɨn ɨriiyar nhɨso so. Mɨ saiirɨn wɨ inkam inɨg karamaekɨ swokɨ haiwao kɨg rani. \v 2 Mɨ kara kɨgiyɨm sɨmiir mhoɨiyan mɨ kara kɨmɨdiniya paekwosɨm komiigɨ komiiyɨn siir kɨgi. Siya kɨmɨdiniya komiiyar kauwok boɨnɨmnankii. Yɨpɨkɨn dɨg nwowanɨn ta yokwo bripriya hindara whrɨna saiir nɨtɨmamakɨuwɨm ambɨnɨm sɨmiir nɨinɨkibwaembwae haii? \v 3 Mɨ ta siya boɨnkiya saiir mhoɨiyan, sɨma ɨna yɨnoopkiyɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir omɨn hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiir, nu ɨdwo mɨ nu aowa mɨ sɨma inkam nwɨr bɨ swokɨ hansɨryɨskaigɨm tɨ ambɨnɨm sɨmiir nɨinɨkibwaembwae ɨtkiiyamɨn mɨ ta yokwo bripriya hindara whrɨna saiir haiwaowɨm. \v 4 Mɨ kara pranae pranae bɨ nougɨn. Dimusi rani, sɨma inkam kɨbi nwɨr bɨ hansranyɨskaigɨn tɨ ambɨn ɨmiir nɨinɨkibwaembwaeyɨm mɨ ta yokwo aiir mɨ haiwao kɨgɨm dimu dimɨnkɨm yɨpɨkɨ ta yokwo aiir nwokaiyɨm. \v 5 Mɨ kara ha nouɨn mɨ inkam komii nwɨrɨn tɨ kam nwɨr nwii sɨmiir nwɨrɨn ha nɨtɨn mɨ kariirɨn kɨmɨdiniya siya inɨ boɨni tanki, kɨpi nou tɨ siir kaoki. Tɨkɨ inkam kɨbiyɨn tɨ tɨr nwowɨn yɨpɨkɨn iikam ɨmiir kɨgɨrkakiyɨn siya inɨg komiigakɨn mɨ siya ɨriipɨ hɨriinan kɨrɨe komiigakɨn mɨ siya Devidni pɨugana Juda sɨmiir isidɨn siirɨn sɨmiir yɨɨnɨekɨm. Dimɨn biyɨeyɨm sɨmiirɨn siya bɨdi ikwowaisiigiyɨm mɨ siya wɨ dɨgar nwowi tɨ ambɨnɨm sɨmiir nɨinɨkibwaembwae haii mɨ ta yokwo bripriya hindara whrɨna saiir haiwao kɨgi. Ɨriig. \p \v 6 Mɨ tɨ siya boɨnkiyɨm kariir sɨmiir mhoɨiyan, kara kɨmɨdiniya sibsib ɨrɨn siir kɨgi, yɨpɨkɨn hankakɨn bɨiya sɨma nikɨ ɨsomaokiyɨn siya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir ipiiya saiir kingiin hɨrar nokwowi. Mɨ dimɨn whiiyɨm yɨpɨkɨ kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨm sɨma mɨ inkam komii komii kamnwɨr nwii ɨkɨm sɨma siirar kaeyokaii. Mɨ karar mɨ kɨgi hon ɨriiyar whɨso bulmakau komiiyɨm bul nɨkɨuwiyɨm sɨmiir honanɨm siir mwo hɨrar nwowi. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan kara nhwona ɨriiyar nhɨso siir nwowɨm sɨmiir warar mɨ kɨgi. Mɨ tɨ hon ɨriiyar whɨso mɨ nhwona ɨriiyar nhɨs ɨko, yɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨriiyar nwɨso siya nɨkropkiyɨm iikamɨm nuanɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiiram yɨm sɨmiir kɨrɨe ɨma. \v 7 Mɨ tɨ sibsibɨn tɨ inkamɨn siir nɨkriyɨn ha namɨn mɨ siya ta yokwo bripriya hindara whrɨna kɨmɨdiniya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn yɨpɨkɨn Bɨiyan Inkam Komii siir ipii aiir nɨdwokaiyɨn siir ɨɨna ɨniga saiir hɨrankar inɨ haiyɨu. \v 8 Mɨ siya ha namɨn yokwo aiir inɨ hainaki mɨ tɨ inkam komii komii kamnwɨr nwiiyɨm mɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm, ha niyae dirɨraerariyɨm sɨma whɨekakarɨm kɨmɨdiniya tɨ inkamɨn sibsibnanɨn siir kingiinar inɨ waisii hɨuɨu. Mɨ sɨma nwonɨra nwonɨra dimɨnɨn mwai tɨowaowiyɨn gitananɨn ha dapiyɨn hap ɨrɨra ɨrɨra bɨdi yonkwo dɨgɨm. Mɨ twowa golni nonkwokwowa dimɨnɨn whrɨnanɨn si nwokaiya yɨpɨkɨ pɨuii mɨiyɨk whakiyɨn saiirɨn ɨriipɨ hɨriinan ɨrɨra ɨrɨra mɨ onkwo dɨg. Mɨ tɨ dimɨnɨm ɨni mɨrkɨmɨrka yakɨ ɨnkɨniyɨm mɨ tɨ dimɨnɨm sɨmiir mɨiyɨm sɨmiir whɨekakarɨn yɨm mɨn boɨnkikɨm yaiyɨm iikam ɨma kwɨsboɨnkiiyɨm Adi Komii siiram sɨmiir nɨkrigɨm. \v 9 Mɨ mwai wɨna sɨma waowa ya bɨmbɨuwi rani bɨiya saiirɨn inkamkɨ bɨ waomɨmɨnka. Sɨma tɨ hɨnɨɨna waokɨm, \q1 kɨra ta yokwo aiir haii wɨ dɨgar nwowi mɨ tɨ dimɨnɨm ambɨnanɨm wa nɨnkɨnkibwaembwaeki kɨra tɨ siirɨn wɨ dɨgar nwowi. Dimusi rani, bɨiya kɨriirɨn inkam nɨsomaokiyɨn mɨ kɨra ha naenamɨn mɨ ta hɨriinan saiirsika kɨriir nhɨeya ha naokiinaiinama mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siirɨm sɨmiirɨn ɨni kɨrar swokɨ anmaiwarkainam. Kɨra iikamɨm pɨugan pɨuganiyɨm sɨmiirar nanmaiwarkaina dɨgɨn mɨ iikamɨm yaigɨnpai yaigɨnpaini ɨkɨm mɨ iikamɨm maeyau maeyauwan ɨkɨm mɨ tɨ iikam ɨkɨ nu nhɨrɨm sɨm nwo ɨkɨm. \v 10 Mɨ kɨra sɨmiir ha hai dɨgɨn mɨ sɨma ɨni pɨugan kwɨruwa ywowɨm. Mɨ sɨma ɨni pris inkamnan ywowɨm iikamɨm Adi Komii siirɨm. Mɨ sɨma ɨrɨra nwonɨra wɨ Adi Komii siir mɨi aiir mɨrii mɨ sɨma wɨ iikamɨm nu tɨr nwowɨm sɨmiir kɨgrɨraowi. \p \v 11 Mɨ mhoɨiya karar swokɨ kɨgi, Adi Komii siir paekwosɨm whɨekakɨm yɨm Adi Komii siir ipiiya mɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨm mɨ inkam komii komii kamnwɨr nwii ɨkɨm sɨmiir nokwoyokaii. Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm kasa rani kara mwaiya sɨma waowa saiirar wakaekikɨn. \v 12 sɨma pranae pranae bɨ waokɨm sɨma tɨ hɨnɨɨna waokɨm, \q1 tɨ sibsibɨn yɨpɨkɨn inkamɨn nɨsomaokiyɨn siir nɨkriyɨn siya wɨ dɨgar nwowi. Siya inɨgak nwowɨm wɨ dɨgar nwowi iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakɨm mɨ digworaekwo ɨkɨm. Siya wɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir haii mɨ siya dimɨn taemɨnɨm sɨmiirɨn wa nɨnomoknɨnkɨn dɨgi. Iikamɨm sɨma wɨ ha boɨni siya wɨ dɨgar nwowi mɨ sɨma wɨ siir inɨg ɨiir hainanpraprasi. Mɨ sɨma siirɨn wɨ ha boɨni, siya inɨg komiigakɨn mɨ siya Adi Komii siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiirɨn wa haii. \m \v 13 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kara wakaeyɨm tɨ ha boɨnɨm, kara dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir omanɨm kasaka bɨ wakaekɨm mɨ nuan ɨkɨm mɨ nu aowan ɨkɨm mɨ whɨi komii solwaran ɨkɨm mɨ kara tɨ hɨriinan sɨma boɨnɨm sɨmiirar wakae dɨg. \q1 Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn siir ipii komii aiir nɨdwokaiyɨn mɨ yɨpɨkɨn inkamɨn sibsibnan nwo ɨkɨn, sowa nwɨsaɨrarɨn kɨrɨe komiiya dimɨn taemɨnɨm sɨm kɨgɨrkakiya ɨni saiirar nonkwo dɨgo mɨ krɨma omkakɨn pɨ hɨnɨɨna boɨni, sowa wadɨekɨnaɨrgo mɨ krɨma pɨ sowiir inɨg owiir hainanprapraskii mɨ krɨma pɨ hɨnɨɨna boɨni, sowa nwɨsaɨrarɨn inɨg komiigakɨnaɨrgo. Mɨ dimɨn kɨrɨe kɨbikɨbiyɨm hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamiyɨm yɨm ɨni sowar mɨ onkwowɨm. \m \v 14 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir mhoɨiyan tɨ hɨnɨɨna boɨnki mɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨm yɨpɨkɨ hɨr nwowɨm sɨma boɨnki, tɨkɨ dimɨn taemɨnɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm. Mɨ tɨ sɨmiir mhoɨiya inkam komii komii kamnwɨr nwiiyɨm ogmwo ha waisii hɨuɨm mɨ sɨma kɨmɨdiniya sowiir inɨg owiir hainanprapraski. Ɨriig. \c 6 \s1 Sibsibɨn yɨo inkamɨn yɨpɨkɨ naonamɨn dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨm haiyoprimdiyɨumiigiyɨn mɨ ambɨnɨm sɨmiir mɨ nɨinɨkibwaembwae ɨtkiiyanɨm yɨo siir nɨkrigɨn \p \v 1 Mɨ mhoɨiya sɨma ha wao dɨgiyɨm mɨ ha mɨ hainan dɨgiyɨm sowiiram mɨ kara tɨ sibsibɨn inkamnanɨn siya tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyɨn mɨ yokwowa ambɨɨn ɨriiyar nhɨso sɨm nwowa saiir haiyɨn siir nɨkriga mɨ tɨ ambɨnɨm sɨmiir naɨr ɨiir yɨinɨkibwaeki. Mɨ ta siya nɨinɨkibwaekiya saiir mhoɨiyan mɨ tɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨm sɨmiir ɨr ɨeya boɨnkiyɨn yaiya siya komiiyar kauwok boɨnkikɨn hapi diyakɨ namisi tɨokika, siya tɨ hɨnɨɨna kauwok boɨnkikɨn, kɨra wɨt \v 2 Siya boɨnki, kɨra wɨt. Mɨ kara kɨgi hos whɨsinan ɨrɨn pɨ nɨti mɨ inkamɨn siir ɨdwo hɨr nɨdwowɨn siya ɨrɨm hɨpɨgɨm ɨni warar nɨnkɨn haigɨn ɨdwowɨn. Mɨ tɨ kamɨm hɨranɨm sɨma hauugiyɨm dimɨnɨn siir mwo ɨiir pɨuaiyam mɨ tɨ inkamɨn siya kɨrɨe komiigakɨn mɨ siya inkam nhɨrmisi bɨ nɨdidkɨn mɨ siya yaii nɨniiyakɨwaiwigɨn mɨ siya ha namɨn ɨkɨ nhɨr ɨmiirɨn yamdi kwɨruwa siya inɨ hanururgig. \p \v 3 Mɨ siya namkiya saiir mhoɨiyan mɨ karar swokɨ kɨgi sibsibɨn yɨpɨkɨ inkamɨn naonamɨn siir nɨkriyɨn tɨ ambɨn nhɨrɨn ta yokwo aiir nwowɨn siir nɨinakibwaekii mɨ karar wakaeki, tɨ dimɨn ɨdiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨm sɨmiir nwɨrɨn siya boɨnki, kɨra wɨt. \v 4 Siya boɨnki, kɨra wɨt Mɨ hos ɨrɨn yɨpɨkɨn paridnanɨn yɨo ɨna yɨtɨn mɨ siir digɨu ɨdwowɨn inkamɨn nwɨra nɨdwowi. Mɨ siirɨn kɨrɨe bɨdiyar mɨ hauugiyɨn mɨ siya wɨ iikamɨm nuanɨm wɨ sɨmiir nwokɨ tɨrɨm yaii sɨma nɨniiyam mɨ sɨma wɨ ɨrni nwɨrni nwokɨ inan ɨsomsom aokaowɨm. Mɨ sɨma siirɨn kamkɨu komiiyɨn whɨra mɨ hauugi mɨ siya ha namɨn kɨmɨdiniya siirar inɨ tɨrɨu. \p \v 5 Mɨ siya namkiya saiir mhoɨiya mɨ karar swokɨ kɨgi sibsibɨn yɨpɨkɨ inkamɨn nikɨ aonamɨn, tɨ ambɨn nhoumakan siir nɨinakibwae ɨtkiiyɨn siir nɨkrigɨn. Mɨ karar swokɨ wakaeki tɨ dimɨn whiiyɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨn sɨmiir ɨrɨn pɨ boɨnkii, kɨra wɨt. Mɨ siya boɨnkiya hɨriinan saiir mhoɨiyan karar kɨgi hos yhɨuwinanɨn. Mɨ inkamɨn siir digɨu ɨdwo hɨr nɨdwowɨn siya skera kwɨra haiyɨdwowi. \v 6 Mɨ karar wakaeki yai kwɨra tɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨn mɨ ha niyae dirɨraerariyɨn sɨmiir bopwo hɨrankar nɨmbiyamkii. Saeya tɨ hɨnɨɨna boɨnkika, iikamɨm sɨma ta wit twowa saiirɨn wɨ umɨr ɨi kwɨruwani mɨrii haiiyɨn wɨ siir saɨni. Mɨ bali two ouumɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan mɨi ɨi kwɨrua mɨrii haiiyɨn umɨrɨn wɨ siir saɨni. Mɨ welɨn mɨ wain op aka sowiir kɨpi tɨrbu. Mɨ siya boɨnkiyɨm kariir sɨmiir mhoɨiyan siya ɨna yamɨn. \p \v 7 Mɨ ta siya namkiya saiir mhoɨiyan mɨ karar swokɨ kɨgi sibsibɨn tɨ inkamɨn yɨpɨkɨ nikɨ aonamɨn siir nɨkriyɨn, siya ambɨn nhɨuii akan ta yokwo aiir nɨtɨnakɨuwɨn siir nɨinɨkibwaeki mɨ mhoɨiya karar wakaeki tɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨm sɨmiir nwɨrɨn siya ha boɨnkii, kɨra wɨt. \v 8 Mɨ ta siya boɨnkiya saiir mhoɨiyan hɨnɨɨn, kɨra wɨt. Mɨ karar mɨ kɨgi hos ɨrɨn wɨrnanɨn pɨ nɨti. Mɨ inkamɨn siir digɨu ɨdwo hɨr nɨdwowɨn siir inɨgɨn, naokɨn. Mɨ inkam nwɨrɨn siir inɨgɨn yɨpɨkɨn ha dapiyɨn, hel yɨo ɨni hos ɨrɨn siir mhoɨiya nwowɨn yɨo siir nɨdwonanikɨn. Mɨ sɨma sowiirɨn wadɨe bɨdi ywokiyɨm iikamɨm nuanɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiirɨn sowa hɨdi mɨ sowa pɨuganɨm wɨ kwiiya nwowaigɨnɨuwi hɨnda tɨndan tɨ nu whɨrkak ɨiirar. Mɨ mhoɨiya tɨ iikamɨm tɨ pɨugan kwiiyɨm sɨmiir pɨugan kwɨra yɨo wɨ sowa nɨsomsom aokao dɨgi. Sowa sɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna nɨsosom aokaowi nhɨrɨm yɨm wɨ sɨma sɨmar swokɨ ɨnii aokaonaei mɨ nhɨrɨm yɨm wɨ makɨ nii aokaowi mɨ nhɨrɨm yɨm wɨ mhɨigɨ naowaokaowi. Mɨ nhɨrɨm yɨm niimauan wraisu biyɨeyɨm wɨ sɨm pisomsom aokaowi. Mɨ tɨ sɨmiir mhoɨiyan sowa ɨna yamkiyo. \p \v 9 Mɨ tɨriigɨno ha namkiyo mɨ karar swokɨ kɨgi inkamɨn sibsibnanɨm tɨ ambɨn ɨriiyar akan siir nɨinɨkibwaekii. Mɨ karar mɨ kɨgi iikamɨm yɨpɨkɨ hɨiya Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir haigɨnɨnkɨnɨmiiyaeiya, saiir aowa nwowi sɨmiir kwoɨnbudɨm. Bɨiya tɨ iikamɨm sɨma Adi Komii siir yai aiir nikɨ boɨnmɨmauugɨm iikamɨm sɨmiir. Mɨ sɨmiirɨn iikam bibiyɨeyɨm sɨma nɨsomsom aokaokikɨm sibsibnan mɨ sɨma ha naokaonamkɨm. Mɨ sɨma hɨiya nae Adi Komii siir haigɨnɨnkɨn ɨmiiyaeya saiir aowa hɨr nikɨ okɨm. \v 10 Sɨma hɨnɨɨna kauwok boɨnkikɨm, bɨiyan Inkam komiiyɨn inɨg komiigakɨn, kɨra dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn mɨ yaimwokɨyaimwo boɨniyɨm sɨmiir bwamkɨbwamɨn siyaɨrgɨn. Mɨ kɨra iikamɨm nuanɨm sɨmiirɨn wɨ paka hɨnɨɨn ɨiya sae hɨdi mɨ wɨ pakɨ hɨnɨɨn ɨiya sae nɨpɨmpari? Dimusi rani, bɨiya krɨmiirɨn sɨma nɨsomsom aokikɨm mɨ krɨma ha naonamkɨm. \v 11 Mɨ ta sɨma boɨnkiya hɨriinan saiir mhoɨiyan mɨ siya sɨmiirɨn yɨuɨs whɨsinananɨm sɨmiirɨn yapa yapar hauu dɨg mɨ sɨma sɨmiir ha haiyɨm mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma ha tikɨ kwosɨsaeki ɨi nhɨrmi arar mɨ mhoɨiya tɨkɨ iikam bibiyɨeyɨm sɨma kɨmiir nomiiyau ɨmiir nɨsomsom aokao dɨgi mɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna api ɨkɨm kɨmiir hɨriinan kɨma mɨ wakaeyakna apa kariir mɨ sɨma ha mɨ ɨsomsom aokiya kɨmiir saiir hɨriinan. Mɨ mhoɨiya tɨ iikamɨm kara nɨmbinɨm sɨmiir nɨsomsom aokaowi mɨ sɨmiirɨn wɨ kara hɨdi mɨ wɨ kara nɨpɨmpari. \p \v 12 Mɨ siya tɨriigɨnɨm sɨmiir ha boɨnmɨmauu dɨgiyɨn mɨ tɨ sibsibɨn inkamnanɨn ɨna swokɨ kwɨinɨkibwaekiyɨn tɨ ambɨn ɨriiyar nhɨr akan ta yokwo aiir nwowɨn. Mɨ ta siya nɨinɨkibwaekiya saiir mhoɨiya, nɨɨn komiiyɨn ɨna yɨtkiyɨn. Mɨ kara mɨ kɨgi bɨeyɨn yhɨuwinan nɨmkpɨtkiyɨn yɨuɨs yhɨuwinanan mɨ bwana ya pariidnan mɨ oki nhɨenan. \v 13 Mɨ nɨnomor kouan nauun whɨekakɨm yɨm ɨna yɨkigɨigiyɨm nua tɨriir swapwonan, swapwoɨn swapwo pɨu hɨrankɨ nɨkiigɨigiyɨm ɨiya opud komiigɨ hugiya mɨ ha nɨkiigɨiiyɨm sɨmiir hɨriinan. \v 14 Mɨ tɨ nauunɨm nɨkiigɨinaiiniyɨm nua tɨriir sɨmiir mhoɨiyan karar kɨgi nɨnomora pɨ gropnanaiinami mɨ saeya ɨna whaowaekiya nɨbmɨr grophainamni hanɨɨn. Mɨ mhoɨiyan mhɨu mɨnɨm mɨ mhɨugrɨbsɨsɨmɨm whɨi idopwoniya nɨdwodwomwaiyɨm yɨm ɨna mɨ kisranamɨm maeyauwa sɨma nwowa saiir hɨrankar. \v 15 Mɨ tɨ digworaekwowɨm hɨriinan tɨrkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan karar kɨgi, iikamɨm yɨpɨkɨm nuan iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakiyɨm, yɨm sɨma gavmani inkam komii komiiyɨm inɨgakɨm sɨma mɨ kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨm kɨgrɨraowi ɨkɨm mɨ kamɨm digworaekwokɨ naokɨngugunakai ɨkɨm mɨ iikam whɨekakɨm whɨsarii mɨi prɨimɨrii ɨkɨm mɨ iikam whɨekakɨm rɨrmiiya nwowi ɨkɨm sɨma whɨekakarɨn ɨna iwɨt aogwopraprakaigiyɨm. Nhɨrɨm siyanoɨm sɨm mɨ nhɨrɨm mhɨuan siiya komii komiiyɨm sɨm bopwo yagwopraprakai. \v 16 Sɨma ha nagwopraprakaiyɨm mɨ sɨma hɨnɨɨna yaɨngwoki, sɨma wɨ mhɨuan siiyam sɨmiiram boɨnkii hɨnɨɨn, krɨmiir dɨkiirɨmdɨnugi mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ krɨma wɨ Adi Komii siir whwonkam ɨiir kɨg rani, yɨpɨkɨn inkam komiini ipiiya sae nɨdwokaiyɨn, siya mɨ inkamɨn yɨpɨkɨn sibsibnan ɨkɨn yɨpɨkɨn ɨo krɨmiir nwowɨn mɨ yɨpɨkɨn wɨ krɨmiir nɨsomsom aowi. \v 17 Mɨ ɨi komiiya ɨo sowa nwowana saeya nɨti mɨ Adi Komii siya wɨ iikam krɨmiir hɨdi dimɨn bibiyɨeyɨm krɨma tɨrɨm sɨmiirsi. Mɨ wɨ dɨg nhɨnga nwowi tɨkɨ inkam nwɨso ɨo nwowo sowiir ɨo aiir naomainoki, ha? Inkam nwɨr karamaeka. Ɨriig. \c 7 \s1 Mɨ Adi komii siir paekwosɨmɨm 144,000 iikamɨm yɨpɨkɨ Isrelmiyɨm sɨmiir mwo ɨmiir haɨnmamakɨu \p \v 1 Mhoɨiyan karar kɨgi Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir paekwosɨm nwiiyɨm tɨ nuɨn siir haɨmii haɨmii whiiyɨm sɨmiirar nokwo dɨgi. Mɨ sɨma hɨriiyar nokwowɨm mɨ opud aiirɨn nuankɨ hugnanisiyɨn mɨ whɨi komii solwarankɨ mɨ hugnanisiyɨn sɨma yɨkɨdu. Mɨ saeya bɨ huga mɨ paekwo mɨn bɨ mɨ hugswoka mɨ paeisɨm wɨr bɨ hugwankɨn \v 2 Mɨ tɨ kara kɨgiyɨm dimɨnɨm sɨmiir mhoɨiyan, karar swokɨ kɨgi Adi Komii siir paekwosɨm nwɨrɨn siya bɨekɨ nɨtiyɨn hɨndankɨ nɨti mɨ siya dimɨnɨn Adi Komii siirɨn hɨriiyar nwoyokiyokɨiiyɨn ɨinokɨnok siya haɨnmakɨuwiyɨn iikamɨm sɨmiir ɨni warar nonkwowɨn. Mɨ siya komiiyar kauwok boɨnɨmnanki mɨ siya tɨ paekwosɨm nwiiyɨm sɨmiir boɨnki, yɨpɨkɨ Adi Komii siya nɨmbinɨm nuɨn mɨ whɨi komii aka sɨma tɨrbugiyɨm. \v 3 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma nu ɨkɨn mɨ whɨi komiiya solwara nɨkɨuwi aka mɨ paeyɨm nu nwo ɨkɨm sɨmiirɨn aisiima kɨpi nikɨ tɨrbugi ha tikɨ o paekwosɨm krɨmiiram, paekwosɨm krɨma dimɨnɨn Adi Komii siirɨn iikamɨm sɨmiir mwo ɨmiir haɨmakɨuwiyɨn siir haɨnmakɨuwi yɨpɨkɨn Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apiyɨm sɨmiir mwo ɨmiir, sɨmiirɨn hɨnɨɨna nɨisiimauuwam sɨma Adi Komii siirgɨm. Mɨ mhoɨiya kɨma tɨ digworaekwo ɨmiirɨn wɨ hanɨɨngɨn tɨrbugi. \v 4 Mɨ ta siya boɨnkiya saiir mhoɨiyan, karar wakaeki sɨma dimɨnɨn Adi Komii siirɨn haɨnmakɨuwiyɨn bɨdi haɨnmakɨugiyɨn Isrel sɨmiir pɨugana saiir iikam 144,000 nɨm sɨmiir mwo ɨmiir. \p \v 5 Mɨ Judani pɨugana 12,000 iikamkɨm Adi Komii siir dimɨnɨn haɨnmɨmakɨuwiyɨn siir hɨriinankak nwowɨm. Mɨ Rubeni pɨugana yɨm ɨriipɨ hɨriinan 12,000. Mɨ Gatni pɨugana ya ɨriipɨ hɨriinan 12,000. \v 6 Mɨ Asani pɨugana ya ɨriipɨ hɨriinan 12,000. Mɨ Naptalaini pɨugana ya ɨriipɨ hɨriinan 12,000. \p \v 7 Mɨ Simioni pɨugana ya ɨriipɨ hɨriinan 12,000. Mɨ Livaini pɨugana ya ɨriipɨ hɨriinan 12,000. Mɨ Isakani pɨugana ya ɨriipɨ hɨriinan 12,000. \v 8 Mɨ Sebyulani pɨugana ya ɨriipɨ hɨriinan 12,000. Mɨ Josepni pɨugana ya ɨriipɨ hɨriinan 12,000. Mɨ Bensamini pɨugana ya ɨriipɨ hɨriinan 12,000. Yɨm tɨ iikamɨm Adi siya bɨdi haɨnmɨmakɨuɨm. Ɨriig. \s1 Iikam whɨekakɨm Adi Komii siir inɨg ɨiir hainan prapraskikɨm \p \v 9 Mɨ tɨ dimɨn hɨriiranɨm sɨma boɨnkiyɨm kariir sɨmiir mhoɨiyan mɨ karar kɨgi iikam whɨekakɨm sɨmiir mwaɨnɨm dɨg nwo rani. Yɨm tɨ iikamɨm yɨm pɨuganpai pɨuganpaini iikam ɨkɨm mɨ maeyau maeyauwan iikam ɨkɨm mɨ yaigɨnpai yaigɨnpaini iikam ɨkɨm mɨ nupai nupaiyan iikam, yɨm sɨmiir iikam ɨma. Yɨm sɨma inkamɨn sibsibnanɨn siir ipii aiir nɨdwokaiyɨn siir whwonkam ɨdar nokwokɨm. Mɨ yɨuɨsɨm sɨma niiyɨm whɨsinankɨm mɨ sɨmiir ɨɨnɨm sikwowɨm warar mɨ ɨnkɨn onkwokɨm tɨriigɨnɨm yɨ mɨn nɨisiimauugɨm sɨma dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiir bɨdi ikwowaisiigiyɨm. \v 10 Mɨ tɨ iikamɨm tɨ sikwo ɨmiir nonkwowɨm sɨma ɨni komiiyar kauwok boɨnkiyɨm, krɨmiir Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn siir ipii aiir nɨdwokaiyɨn siya mɨ inkamɨn sibsibnan nwo ɨkɨn krɨmiirɨn sowar whɨnkɨnsiis haigɨnɨugo mɨ krɨmiirɨn sowar mɨ anmaiwarkainakɨm. \v 11 Mɨ mhoɨiya paekwosɨm whɨekakɨm ɨni inkam komiiyɨm mɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨm mɨ inkam komii komii kamnwɨr nwii ɨkɨm ɨni sɨmiirar yokwoyokaiyɨm. Mɨ paekwosɨmɨm ogmwo ha waisii hɨunanaiinamɨm nua hɨriir ipiiya saiir kingiin mɨ sɨma kɨmɨdiniya Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanprapraski. \v 12 Sɨma tɨ hɨnɨɨna boɨnki, krɨma yaimwowar boɨnkii. Krɨma krɨmiir Adi Komiiyɨn siiramɨn pranae pranae naɨngwo rani. Krɨma siir dimɨn kɨbikɨbiyɨm paenan nɨuyaeiyɨm sɨmiir boɨnkii. Siya siyaɨrgɨn dimɨn taemɨnɨm sɨmiir sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨn. Mɨ krɨma siir asi boɨn wadɨekii. Siir inɨgɨn komiigɨ komiigɨn mɨ siyaɨrgɨn kɨrɨe komiigakɨn ɨkɨ digworaekwo nhɨrɨm sɨmiir haiburɨn mɨ krɨma hɨriiyar naɨngwowi, ɨkɨ dimɨn taemɨnɨm ɨkɨ hɨnda tɨnda nwowɨm wɨ siir inɨg ɨiirarar hainanprapraskaeyami ɨinokɨinokɨn. \p \v 13 Mɨ mhoɨiya tɨ inkam komii komii kamnwɨr nwiiyɨm sɨmiir nwɨrɨn siya srɨi kariirɨn, tɨkɨ iikamɨm tɨranɨm tɨ yɨuɨs whɨsinan niiyɨm, yɨpɨkɨ sɨma? Sɨma pɨndankɨ nɨtkɨm? \v 14 Mɨ kara siir yai akan hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, \q1 Kɨnakɨnar nɨnoknɨnkɨni sɨmiirɨn an kara nɨɨngaka. \m Mɨ siya kariirɨn ɨna swokɨ boɨnkiyɨn, tɨ iikam ɨmiirɨn Adi Komii siya nanmaiwarkainakɨm ɨkɨ hɨkpai hɨkpai komii komiiyɨm sɨmiir bopwo hɨrankɨn. Yɨuɨs wɨna sɨbgu hɨisokiiya mɨ whɨsinan ha nwokiiya saiir hɨriinan. Mɨ yɨm tɨ iikamɨm yɨm whauuriyɨnkɨwhauuriyɨnan nwo ɨma tɨ inkamɨn sibsibnan siir nhɨe aiirsi. \v 15 Sɨma Adi Komii siir siyɨu ɨiir napkɨm mɨ sɨmiirɨn kɨmɨdiniya kam ɨma yɨpɨmpar aoki mɨ tariinanɨn sɨma ɨni Adi Komiiyɨn siir ipii aiir nɨdwokaiyɨn ɨni siir whwonkam ɨda nokwowɨm mɨ nɨi nabɨeyɨn sɨma siir mɨi ɨmiir mɨriigɨm siir omaka kɨbiya saiir omaka yainau hɨr. Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn ipii aiir nɨdwokaiyɨn, siya ɨni sɨmakar nwowɨn mɨ sɨmiirɨn ɨni siyar kɨgrɨraowɨn. \v 16 Mɨ tariinanɨn sɨma wɨ mhɨigɨ swokɨ ao rani mɨ wɨ kwoɨnkɨ mɨ haei rani mɨ sɨma wɨ ta saiir hɨriinan biyɨe swokɨ o rani. Mɨ bɨeyɨn wɨ sɨmiir mɨ whwo rani mɨ sɨma wɨ bidɨugɨ swokɨ ɨt rani. \v 17 Sɨma wɨ wadɨeyar sɨbgu owi. Dimusi rani, inkamɨn sibsibnanɨn yɨpɨkɨ ipiiya saiir whwonkam ɨda nokwoɨn sɨmiirɨn wɨ siya kɨgrɨraowi mɨ sɨma ɨinokɨinokɨn wɨ maɨrgɨmaɨrga nwonɨnaei mɨ wɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirarar haii. Mɨ ouubɨm sɨmiir nhwo hɨr nwowɨm yɨm wɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya nɨinakii mɨ ta hɨriinan saiirsika sɨma wɨ swokɨ ou rani. Ɨriig. \c 8 \s1 Inkamɨn sibsibnanɨn ambɨn ɨriiyar nhɨs akan yokwo aiir nwowɨn siir nɨinɨkibwae ɨtkiigikɨn \p \v 1 Mɨ karar swokɨ kɨgi inkamɨn sibsibnanɨn dimɨnɨn ambɨnanɨn ɨriiyar nhɨs akan yokwo aiir nwowɨn pɨ nɨinɨkibwaekii. Mɨ ɨi prɨei bɨ kwokikɨn dimɨn taemɨnɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir om hɨranɨm ɨni hindarar yɨnkɨn tankiyɨm. \v 2 Mɨ karar mɨ kɨgi Adi Komii siir paekwosɨm ɨriiyar nwɨso Adi Komii siir whwonkam ɨdar nokwowi. Sɨma kɨd ɨriiyar ɨso sɨma masanɨm warar nɨnkɨn haiyɨkwowi. \p \v 3 Mɨ mhoɨiya Adi Komii siir paekwosɨm nwɨrɨn ha nɨtɨn yɨo ɨni hɨiya nae mɨn haigɨnɨnkɨn ɨmiiyaeiya, saiir kingiin hɨr haiyɨkwowi gol twowa. Mɨ twowa saiir yainau hɨr nwokaiyɨm dimɨn whrɨnanɨm, yɨpɨkɨ wɨ mhoɨiya nanagi mɨ sɨma wɨ wadɨeyar nɨusiin whakii. Mɨ sɨmiirɨn ha haiyɨm mɨ siya kɨmɨdiniya Adi Komii siir iikamɨm nhwo sɨma kwɨsboɨnɨm yaiyɨm sɨmakar yɨnkɨn haigɨnki mɨ tɨ sɨmiirɨn wɨ siya nanagii gol hɨiya Adi Komii siir ipiiya siya nɨdwokaiiya saiir whwonkam ɨda maɨrgɨmaɨrga Adi Komii siya nwowam. \v 4 Mɨ paowiiya pɨuii mɨiyɨk whakiya mɨ tɨ Adi Komiini iikamɨm nhwo sɨm kwɨsboɨnki ɨkɨm sɨmar yamswoki koua hɨriirɨn Adi Komii siir paekwosɨmɨm Adi Komii siir whwonkam ɨda nokwowɨm sɨmiir ɨɨn hɨrankɨn. \v 5 Mɨ mhoɨiya paekwosɨmɨn paeya ha haiya ta hɨiya saiir hɨrankɨn mɨ siya kɨmɨdiniya ta gol twowa saiir whaaigigi. Mɨ siya ɨna whaaigigiyɨn ta gol two aiir ya tariigɨna ya mɨn nɨisiimauuga Adi Komii siya siir iikamɨm nhwo sɨma kwɨsboɨnkiyɨm sɨmiir bɨdi wakaewɨnɨn. Mɨ siya nuan iikam ɨmiirɨn wɨ tɨ digworaekwo ɨmiir nɨpɨmpari mɨ sɨmiirɨn paekwosɨm siya yɨtkiigi nua tɨriir. Mɨ sinana ɨna sinankiya hɨnda tɨnda mɨ diya ɨni komiiya tɨokiya mɨ nuɨn ɨna kiisɨskiyɨn. Ɨriig. \s1 Mɨ paekwosɨm ɨriiyar nwɨso sɨmiir kɨdɨm ɨna maskiyɨm \p \v 6 Mɨ tɨ Adi Komii siir paekwosɨm ɨriiyar nwɨso yɨpɨkɨ kɨd ɨriiyar ɨso sɨm nokwowɨm, sɨma ɨni hindarar kwaeikwokwowɨm tɨ kɨd ɨmiir masamɨn. \v 7 Mɨ bɨigɨ bɨiyan paekwosɨmɨn siir kɨdɨn ha maskiyɨn mɨ ta hɨriinan saiirsika, naowɨn ɨna yɨtɨn aisnanɨn mɨ pae aka mɨ nhɨeya ɨna yaokiinaiiniya nua tɨriir. Mɨ sɨma ha nɨkiigɨinaiiniyɨm mɨ kɨmɨdiniya tɨ nu haɨmii haɨmii whoɨmɨm sɨmiir haɨmii whɨrɨn siir ɨdwo yaunɨ ɨkiigɨini mɨ hɨnda tɨndan ɨna yɨunɨnaknɨnkɨn swokiyɨm mɨ tɨ haɨmii whɨrɨn siir pae mɨnɨm mɨ kɨi mɨnɨm yɨm ɨni hɨriiyar yɨunɨnaknɨnkɨnswokiyɨm. \p \v 8 Mɨ mhoɨiya paekwosɨm nwɨsakan siir kɨdɨn ha maskiyɨn mɨ tɨ paekwosɨmɨn dimɨnɨn mhɨunanɨn ɨna yɨtkiigiyɨn mɨ siya paeni hanɨɨn ha nɨuyakiyɨn mɨ ɨni whɨi komiiya solwara nɨkɨuwiya ɨni saiirar yamɨmaiyɨuwɨn. Mɨ ta whɨi komiiya solwara nɨkɨuwiya saiir whɨi haɨmii haɨmii whoɨmɨm sɨmiir haɨmii whɨrɨn yɨo ɨni nhɨekɨ yɨkpɨtmaigiyɨn. \v 9 Mɨ ta whɨi komiiya solwara nɨkɨuwiya saiir haɨmii whɨrɨn siir dimɨn taemɨnɨm kwoɨn mɨnkakɨm ha niyae dirɨraerariyɨm yɨm opnau hɨr nwomaiyɨm ɨna yaokaokiyɨm mɨ haɨmii whɨso sowiir dimɨn taemɨnɨm kwoɨn mɨnkakɨm ha niyae dirɨraerariyɨm yɨm ɨni hɨriiyar ywokiyɨm yɨm bɨ naokaokikɨm. Mɨ siyaii isid whoɨmɨm sɨmiir isid whɨrɨn yɨo ɨna mɨ tɨrbu ɨuguskiyɨn. Mɨ isid whɨso sowiirɨm yɨm ɨni hɨriiyar ywokiyɨm yɨm wara bɨ tɨrbugikɨm. \p \v 10 Mɨ paekwosɨm nwoɨmakan siir kɨdɨn ha mɨ maskiyɨn mɨ nauun komiiyɨn nhɨridmɨr pariidnanɨn ɨna yɨkiinaiiniyɨn. Mɨ siya kɨmɨdiniya tɨ haɨmii haɨmii whoɨmɨm sɨmiir haɨmii whɨrɨn siir ɨe komii komiiyɨm mɨ siir ɨeno ɨenowɨm sɨmiir yaunɨ amaini. Mɨ siya haɨmii whɨso sowiirɨm sɨmiir ɨdwowɨn warɨ bɨ namaigɨn. \v 11 Mɨ tɨ nauunɨn siir inɨgɨn yɨo mɨnkɨn kausrɨr. Mɨ opɨm sɨmiir haɨmii whɨrɨn yɨm wɨ pɨ kausrɨri mɨ haɨmii whɨso yo wɨ hɨriiyar nwokii yo wɨ wara kausrɨr tani. Mɨ iikam whɨekakɨm ta op kausrɨr aiir kwiyaeyɨm sɨma ɨni hɨriiyar yaoswokiyɨm. \p \v 12 Mɨ paekwosɨm nwii akan siir kɨdɨn ha maskiyɨn mɨ bɨe, bwan, nauun, sɨmiir haɨmii whɨrɨn yɨo ɨni yhɨuwinan ywokiyɨn. Mɨ sɨma bɨ swokɨ whwoyamɨmɨnkikɨm. Mɨ haɨmii whɨso sowiiro yɨm ɨni hɨriiyar ywokiyɨm yɨm yhɨuwinan wara bɨ nwokikɨm. Mɨ ta hɨriinan saiirsika nɨi nabɨe sowiir haɨmii whɨrɨn yɨo bɨ whwoyakikɨn. Mɨ haɨmii whɨso sowa sowar whwoyaki. \p \v 13 Mɨ tɨ kara kɨgiyɨm sɨmiir mhoɨiyan mɨ karar kɨgi ɨpiyɨnɨn wab nɨkɨuwiyɨn hapi kougɨ kou hɨrar siini. Mɨ kara tɨ siir kɨgiyɨn mɨ kara hɨnɨɨna yaɨngwoki, wɨ dimɨn biyɨekɨ kɨpi nɨmbiyam. Mɨ siya hapi kougɨ kou hɨrar siinamɨn mɨ karar wakaeki, siya komiigɨ komiiyar kauwok boɨnkii, dimɨn biyɨe, dimɨn biyɨe, dimɨn biyɨeyɨm wɨ nuan iikam sɨmiiram nɨti. Sɨmiir tɨrbuwam ɨiya Adi Komii siir paekwosɨm nwoɨmɨm sɨma maski sɨmiir kɨd ɨmiir. Ɨriig. \c 9 \s1 Mɨ paekwosɨm ɨriiyar akan siir kɨdɨn ɨna maskiyɨn \p \v 1 Mɨ tɨ paekwo sɨm nwii akan siya siinamɨn siir mhoɨiyan, karar wakaeki, Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir paekwosɨm ɨriiyar akan siir kɨdɨn pɨ maskii mɨ karar mɨ kɨgi nauunɨn pɨ nɨkiinaiinii nɨnomor kou hɨrankɨn mɨ siya ɨni nua hɨriiyar yɨkii ɨgusnaiinamɨn. Mɨ hapaiirɨn ɨeyɨn ɨna ywokiyɨn mɨ tɨ ɨeyɨn kingiin kingiin bɨ nɨnɨrnankainaiinamkɨn mɨ siya ɨni mwɨs karamae ywowɨn mɨ Adi Komii siya tɨdiyɨnɨn siir bɨdi hauugiyɨn tɨ ɨeyɨn tɨ nauun ɨeya nwokaiyɨn siir anowɨn siirɨn. \v 2 Mɨ siya tɨ ɨeyɨn nɨnɨrnankainaiinamɨn siirɨn ha haiwaokiyɨn mɨ paowii komiiya ɨni warar yowiigiya inkamɨn numɨr haɨngomuwiiyɨn siir hɨriinan. Mɨ saeya ɨe hɨrankar yowiiopɨtnaniniya mɨ bɨe ɨkɨn mɨ nɨnomor aka yo ɨni warar yɨrɨnugiyo mɨ ɨni yhɨuwinanar ywokiyo. \v 3 Mɨ nɨnomora ɨni nɨibwomambwonanar ywokiya mɨ karar mɨ kɨgi kokmwo graeyas mɨnɨm ta paowiiya saiir hɨrankar nɨti nua tɨriir. Adi Komii siya kɨrɨe sɨmiir bɨdi hauugiyɨn mɨ sɨma wɨ dɨgar nwowi iikamɨm sɨmiir piyɨm ɨriini hanɨɨn. \v 4 Adi Komii siya sɨmiir bɨdi boɨnkiyɨn hɨnɨɨn, kɨma ko mɨnɨm mɨ paekwo mɨnɨm mɨ dimɨn taemɨn nhɨrɨm tɨ nu ɨiir whakɨm wɨ sɨmiir kɨpi tɨrbu. Kɨma wɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir dimɨnɨn sɨmiir mwo haɨnmakɨu karamae nwowɨm wɨ sɨmiirarar pikrɨmkrɨp. \v 5 Kɨma tɨ iikam ɨmiir pikrɨmkrɨpi mɨ sɨmiirɨn bwanɨm ɨriiyaruwar donkwonɨɨnwomwɨɨrnɨnkɨn haigɨnɨu mɨ kɨma sɨmiirɨn wɨ kɨpi pikrɨmkrɨp aoki. Nɨɨngaka. Mɨ tɨ kokmwo graeyasɨm tɨ iikam ɨmiir pikrɨmkrɨpi mɨ sɨmiir pɨuɨm wɨ hɨriiyar kɨmpɨpɨsunanaei owɨnyaigɨ si pikiiyɨm mɨ ha ururgiiyɨm saiir hɨriinan. \v 6 Mɨ tɨ ɨiyɨm tɨ kokmwo graeyasɨm ɨni nu hɨrar nwowɨm mɨ iikam whɨekakɨm sɨma naoni siyɨuam whaowaekɨm mɨ sɨmiirɨn Adi Komii siya tɨrki mɨ sɨma bɨ naokɨm. \p \v 7 Mɨ tɨ kokmwo graeyasɨm yɨm ɨni tɨ hosɨm yɨpɨkɨ yaiiyam tɨrɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm sɨmiir whwonkamɨm ɨni inkam kɨɨngɨkɨɨni whwonkamnan ywowɨm ɨni pɨuaiyɨm mwo pɨuaiiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm sɨmiirɨn sɨma golni nonkwokwokɨm. \v 8 Mɨ sɨmiir kanɨm ɨni wigni kani hanɨɨn ɨni digɨu hɨrar tɨoa mɨ sɨmiir bigmɨuwɨm, bigmɨu prasae prasae rani, ɨni huni nasnan ywowɨm. \v 9 Mɨ dimɨnɨm sɨmiir ɨirɨb ɨmiir nɨtɨmwramwrakɨuwɨm nhaonanɨm aiyɨni nonkwokwokɨm. Mɨ sɨmiir pɨdgam sɨma siinbɨbagɨm ɨni ɨpiyɨnɨn mou nɨkɨuwiyɨn ɨrɨpa sɨma siinamiya ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. \v 10 Mɨ sɨma ɨriipɨ hɨriinan kɨbgak mɨ sɨmiir kɨbɨm ɨni ɨrini kɨbnan ywowɨm amrɨdamrɨdnankɨm. Mɨ tɨ dimɨn hɨriinanɨm yɨm ɨni sɨmiir nwowɨm. Mɨ sɨma kɨrɨekakaɨrgɨm mɨ iikam ɨmiirɨn sɨma bwanɨm wɨ ɨriiyara nɨpɨmpari sɨmiir kɨb ɨma mɨ tɨ sɨmiir kɨbɨm urur prasae bɨ kɨnikɨm sɨma ururiyɨm. \v 11 Mɨ tɨ yɨumi bɨiyan inkam biyɨeyɨn yɨpɨkɨn tɨ kokmwo graeyɨs bibiyɨeyɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn, yɨo tɨ inkamɨn yɨpɨkɨn tɨ ɨeyɨn nɨnɨrnankainaiinamɨn mwɨs karamaeyɨn yɨo siir warar kɨgrɨraowikɨn mɨ tɨ inkamɨn siir inɨgɨn Hibru sɨmiir yaigɨna ha dapikɨm Abadon. Mɨ Grikmi yaigɨna ya mɨn dapika Apolion. \v 12 Mɨ dimɨn biyɨe kɨrɨe komiiyɨn iikam tɨrbuwɨn yɨo bɨdi dɨgiyɨn mɨ dimɨn biyɨekɨ biyɨe whɨso yo ɨna swokɨ ɨtwo. \p \v 13 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kara kɨgiyɨm sɨmiir mhoɨiyan karar wakaeki, paekwosɨm ɨriiyar nwɨs akan siir kɨdɨn pɨ maskii. Mɨ mhoɨiya karar wakaeki inkam nwɨrɨn siir yaiya pɨ kauwokii, hon whiiyɨm hɨiya golni nonkwokwowa saiir nwowɨm sɨmiir bopwo hɨrankɨn, ta hɨiya paekwosɨm ɨeya haigɨn ɨnkɨn ɨmiiyaeiya pɨuii mɨiyɨk Adi Komii siya whakwɨnam saiir hɨrankɨn. \v 14 Mɨ siya kɨmɨdiniya paekwosɨmɨn yɨpɨkɨn siir kɨd ɨiir maskiyɨn siir boɨnki, kɨra paekwosɨm biyɨe nwiiyɨm yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siya kikog okwowɨm yab komii Yufretis hɨr kɨra sɨmiirɨn tɨ onkwo ɨuguski yɨmbi nami. \v 15 Mɨ siya sɨmiirɨn ha nonkwo ɨuguskiyɨn mɨ sɨma ɨna yamɨm mɨ iikamɨm nuanɨm sɨmiirɨn sɨma haɨnmamakɨuwam mɨ sɨmiirɨn haɨmii haɨmiiyɨm whoɨma ywo. Mɨ mhoɨiya haɨmii whɨrɨn siir iikamɨm sɨmiirɨn ɨna yɨsomsom aokao dɨgiyɨm. Bɨiya, sɨmiirɨn Adi Komii siya nɨmbingɨm mɨ sɨma hɨr asi nɨdwokɨm bwanɨn sɨmiir nɨmbinɨn siiram, tɨ bɨewiyɨn siir ɨi aiiram tɨ dimɨnɨn siir tɨram. \v 16 Mɨ paekwosɨmɨm yɨm ɨni bɨiyar yamɨm mɨ kamɨm yaii nɨniiyɨm yɨm hosɨm sɨmiir ɨdwo nɨdwowɨm yɨm ɨni sɨmiir mhoɨiyar yamɨm. Mɨ karar wakaeki inkamɨn ha boɨnkii, sɨma ɨrɨparɨn pariigɨm 200,000,000 kɨm. Kasa kasa rani. \v 17 Kara tɨ hos ɨmiirɨn nhwonan whɨnkɨgɨm. Sɨma tɨ hɨnɨɨn hɨnɨɨna tɨrkɨm, kam nhɨrɨm yɨm hos ɨdwo nɨdwokɨm mɨ hosɨm sɨmiir ɨirɨb ɨmiir nɨtɨmwramwrakɨuɨm nhaoɨm aeyɨni nonkwokwowɨm yɨm paridnankɨm mɨ nhɨrɨm yɨm nhaowɨm aeyɨni nonkwokwowɨm prainanɨm yɨm sɨmiir niigɨm mɨ nhɨrɨm nhaowɨm aeyɨni nonkwokwowɨm wɨrnanɨm yɨm sɨmiir niigɨm. Mɨ tɨ hosɨm sɨmiir mwowɨm yɨm ɨni laioni mwonan ywowɨm. \v 18 Mɨ paeya mɨ paowii aka mɨ siiyam paekɨ paenan nwo ɨkɨm yɨm sɨmiir yai hɨrankar wokɨtkɨkɨnaninii. Mɨ tɨ hɨriinan saiirsika sɨma haɨmii whɨrɨn siir iikamɨm yɨpɨkɨ bɨiya sɨma nɨmbinɨm sɨmiirɨn asi nɨsomsom aodɨgikɨm. \v 19 Mɨ hosɨm sɨmiir yaiyɨm mɨ sɨmiir kɨb ɨkɨm yɨm kɨrɨe komiigakɨm mɨ sɨmiir kɨbɨm sɨmiir mwowɨm yɨm ɨni mɨpugni mwonan ywowɨm mɨ iikam ɨmiirɨn sɨma nɨsomsomi mɨ sɨma wa naonami. \p \v 20 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ hos ɨma nɨsomsom ao karam nwowɨm yɨm sɨma sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm bɨ kisɨna haigigɨm tɨ dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiirsi. Mɨ sɨma uruwai siyaowaini inɨg hainanɨm bɨ dɨgikɨm. Tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨrɨm gol, silva, bras mɨ tɨdiyɨu mɨni sɨma nɨkrɨmtɨo dirɨraerarɨm, yɨpɨkɨ naprɨrɨr wakae omok kɨgɨmok karamae nwowiyɨm tɨ iikamɨm sɨma siyɨuɨn dimɨn biyɨe tɨriyɨn siirɨn digɨumii bɨ haimriiyɨugɨm. \v 21 Iikam nɨsomsom aokao, nop mɨn iikam nhɨrmi nao mɨ hɨi mɨn nanae mɨ hɨi tauae mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm sɨmiirsiyɨn bɨ nikɨ kinɨsugɨm. Nɨɨngaka. Ɨriig. \c 10 \s1 Adi Komii siir paekwosɨmɨn yokwowa siya hauuwa Jon siir mɨ siya saiirɨn ɨna yaeyɨn \p \v 1 Mɨ tɨ digworaekwowɨm hɨriinan tɨrkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan, karar swokɨ kɨgi Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir paekwosɨm komii nwɨrɨn pɨ nɨti Adi Komii siir omɨn hɨrankɨn. Mɨ waua ɨni siirar yɨmwaɨngɨnaiiniya yɨuɨsni hanɨɨn. Mɨ namnamiinɨn siir mwo hɨrar yɨdwonaiini mɨ siir whwonkamɨn bɨeni hanɨɨn whwoyakikɨn mɨ siir ɨga paeni hanɨɨn nɨuyakika. \v 2 Mɨ siir ɨɨna, siya yokwosɨma kwɨra nonkwowi. Mɨ siir ɨga ɨɨniga whɨi komiiya solwara nɨkɨuwiya saiir yokwomaigi mɨ ɨga yaɨoyaeya ya nu ɨiir yokwoki. \v 3 Mɨ siya kɨmɨdiniya komiiyar kauwok boɨnamnanki laionkɨ kaunamnankiyɨm hɨnɨɨn. Mɨ ɨiya siya hɨriinan boɨnkiyɨn, mɨ diya ɨdɨp ɨdɨpɨn ɨriiyar kwɨsa tɨoki. \v 4 Mɨ ta sɨma tɨokiya saiir mhoɨiyan, kara tɨ yai ɨmiir wɨnamar kwatɨrkɨn mɨ karar wakaeki yai kwɨra Adi Komii siir omɨn siir hɨrankɨ kauwok boɨnki saeya kariirɨn tɨ hɨnɨɨna kauwok boɨnkika, tɨ yaiyɨm yɨpɨkɨ tɨ diya ɨriiyar kwɨs owa boɨnkiyɨm sɨmiirɨn kɨpi wɨnki kɨriir yokwoni. Nɨɨngaka. Yɨm kɨriir kwoɨn arar haigi okai. \p \v 5 Mɨ karar swokɨ kɨgi Adi Komii siir paekwosɨmɨn yɨpɨkɨ whɨi komii solwara mɨ nu ɨkɨn sowiir ɨdwo nokwowɨn, siya siir ɨɨna ɨɨniga ɨna kɨninansiinanaiinama kougɨkouwa hɨriir. \v 6 Mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, kara kaimwokɨkaimwowar boɨnkii Adi Komii siir inɨg ɨiirɨn yɨpɨkɨn nɨnomor nu mɨ whɨi komii solwara sɨmiir nonkwokwokiyɨn mɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir nwo ɨkɨm mɨ yɨo siya hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamikɨn ɨinokɨinokɨn. Mɨ kara ta saiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, krɨma wɨ yaeya ɨi kwɨram nwo rani, yaeya ɨi kwɨrkɨ nɨmbiniyɨm. \v 7 Mhoɨiya kara wakaekii Adi Komii siir paekwosɨm ɨriiyar nwɨsakan siir kɨdɨn maskiyɨn mɨ dimɨn taemɨnɨm aowa aowa nwowɨm Adi Komii siya tɨrɨm yɨm wɨ sɨmbi dɨgii. Bɨiya Adi Komii siya siir profet kam ɨmiir boɨnkikɨn tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma wɨnkiyɨm yokwoni. Mɨ sɨma wɨ profet kamɨm sɨma boɨnkiyɨm wɨ sɨmiir hɨriinanar swokɨ ɨmbiyami. \p \v 8 Mɨ karar wakaeki tɨ inkamɨn Adi Komii siir om hɨranɨn yɨpɨkɨn bɨiya kariir nikɨ boɨnkiyɨn, siya pɨ swokɨ boɨnkii kariiram, kɨra damki mɨ kɨra ta yokwowa haiwaonɨsuwa paekwosɨmɨn yɨpɨkɨn whɨi komii solwara mɨ nu ɨkɨn sowiir ɨdwo nokwowɨn siya nonkwowa saiir tinɨ hainaki. \v 9 Mɨ ta siya boɨnkiya saiir mhoɨiyan, kara ha namɨn kɨmɨdiniya Adi Komii siir paekwosɨm ɨiir ninɨ kɨgɨuwɨn mɨ siirɨn ɨna inɨ boɨnɨuwɨn, kɨra wara yokwo kopsɨma kariir whauugi. Mɨ siya kɨmɨdiniya kariir boɨnki, kɨra saiir haii mɨpa daeki. Kɨra saiir naei mɨ kɨriir kwoɨnɨn pɨ hiigakar nwokii haɨniinan mɨ mhoɨiya kɨriir mhɨiya wɨ saeya hɨugrɨmkrɨpi. \v 10 Mɨ kara ta yokwosɨma Adi Komii siir paekwosɨmɨn siir ɨɨn hɨrankɨ ha haiya mɨ ɨna yaekiya mɨ kariir kwoɨnɨn ɨni warar dɨewhrokwhroknaiinamɨn haɨniini hanɨɨn mɨ ta kara naekiya saiir mhoɨiyan kariir mhɨiya nhaminhami bɨ hɨugrɨmkrɨpkika. \p \v 11 Mɨ ta kara naekiya saiir mhoɨiyan mɨ inkamɨn kariirɨn siya boɨnki, tariinanɨn kɨra tɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yaiyɨm sɨmiir tɨ swokɨ boɨnmɨmauu tɨ dimɨn taemɨnɨm mhoɨiya nɨmbiniyanɨm ɨkɨ iikamɨm maeyau maeyauwanɨm mɨ iikamɨm nupai nupaiyanɨm mɨ iikamɨm yaigɨnpai yaigɨnpainiyɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ bɨi nwo ɨkɨm sɨmiir. Ɨriig. \c 11 \s1 Mɨ inkam nwɨso yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwo nu tɨr sowa \p \v 1 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm siya boɨnkiyɨm kariir sɨmiir mhoɨiyan mɨ sowa paekopɨn haigɨn kimaɨriyɨn kɨmɨdiniya kariir hauugi mɨ sowa ɨna boɨnkiyo, kɨra dam omaka Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir inɨg hainaniya saiir tinɨ kimaɨrɨu mɨ hɨiya iikamkɨm sɨm haigɨn ɨnkɨn ɨmiiyaeya Adi Komiini saiirɨn warar timɨ haigɨn kimaɨr. Mɨ ta saiir mhoɨiya iikamɨm Adi Komii siir inɨg hainaniyɨm sɨmiir warar timɨ mwaɨn. \v 2 Mɨ hiira omaka Adi Komii siir inɨg ɨiir hainaniya saiir nɨdiyokiyokaiya saiirɨn wɨ wara kɨpi haigɨn kimaɨr. Dimusi rani, Adi Komii siya wɨ iikamɨm Juda iikam tani wɨ sɨmiiram kiwakii om komii Jerusalema sɨma nɨtɨm, iikamɨm hapaiiranɨm sɨma ninɨ kɨgrɨraoniyɨm bwanɨm kamnwɨs whɨs mɨ dimɨn taemɨnɨm hɨranɨm wɨ sɨma tɨrbuwi. \v 3 Mɨ an kara, wɨ Adi Komii siya hauuwi kariir inkam nwɨso sowiirɨn kɨrɨe mɨ sowa wɨ kariir yai ɨmiir boɨnmɨmauuwami bɨewiyɨm whoɨm haɨmii. Mɨ sowa wɨ yɨuɨs biyɨe ɨmiirarar nii iikam ɨmiir nɨisiimauuwam hɨnɨɨn sowa siyɨu bibiyɨeyɨm sowa tɨrɨm sɨmiirsi nɨdidi. \p \v 4 Mɨ tɨ inkam nwɨso yo ɨni pae whɨso olip nɨkɨuwiyo mɨ yɨukɨd ɨs ɨko yɨpɨkɨ Bɨiyan Inkam Komii siir whwonkam ɨda nokwowo yɨpɨkɨn nu whɨekak ɨmiirar kɨgɨrkakiyɨn ɨni sɨmiir hɨriinan ywowo. \v 5 Mɨ iikam nhɨrɨm tɨ inkam nwɨso sowiir nɨsomaowam naɨngwowi mɨ paeya wɨ sowiir yai hɨrankar nɨmbiyami tɨ iikam biyɨe ɨmiir nɨuamɨn. Mɨ yɨpɨkɨ tɨ inkam nwɨso sowiir nɨsomaowi yɨm wɨ naowi ta pae biyɨeya saiirsi. \v 6 Mɨ sowa kɨrɨekakaɨrgo, nɨnomor aiirɨn wɨ sowar mɨ ɨrɨpɨkougii mɨ saeya wɨ naokɨ kɨn tani, tɨ ɨiyɨm sowa Adi Komii siir yai ɨmiir boɨnmɨmauuwi tɨ nu ɨiir. Mɨ sowa kɨrɨeya op nɨnkpɨtkiyana nhɨekɨ nɨmbiyamam ɨna mɨ ankwowo mɨ iikamɨm nuanɨm sɨmiir mɨ tɨrbuwana ma mɨnkɨ sɨma niiya mɨ dimɨn bibiyɨe ɨkɨm. Mɨ sowa tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨmiir tɨram naɨngwowi sowa wa tɨri. \p \v 7 Mhoɨiya tɨ inkam nwɨso sowa sowiir yai ɨmiir boɨni mɨ tɨ uridyɨu biyɨeyɨn yɨpɨkɨ wraisuni whwonkamnan nwowɨn, siya wɨ tɨ ɨeyɨn mwɨs karamaeyɨn wɨ siir hɨrankar nɨnsiin ɨdwonanii mɨ siya wokɨtkɨnaninii mɨ siya wɨ tɨ inkam nwɨso yaii sowakar nɨnii. Mɨ sowiirɨn wɨ siya niyopakaiyɨuwi mɨ wɨ siya nɨsomaokii. \v 8 Mɨ siya sowaka nɨnii mɨ sowa wa naonami mɨ sowiir pɨuɨsa wɨ om komiiyan siyɨu komiiyɨn wɨ siir hɨrar kiwomwokɨni. Mɨ krɨma sowiirɨn hindara haigipraprakai boɨni mɨ krɨma tɨ om komii ɨiirɨn wɨ mɨn namisi ɨkɨuwi Sodom, iyɨe? Wɨ Isip nɨkɨuwi. Dimusi rani, tɨ omɨn siir iikamɨm yɨm Adi Komii siirgɨsiir sau omomkɨn. Mɨ tɨ om komii tɨ inkam nwɨs owa nwowɨn sowiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn yɨo hɨr nikɨ ɨnkɨn ɨrɨonɨnkɨn inankɨigikɨn. \v 9 Mɨ ɨkɨ pɨuganpai pɨuganpaini iikamɨm mɨ iikamɨm maeyau maeyauwanɨm mɨ iikamɨm yaigɨnpai yaigɨnpainiyɨm mɨ iikamɨm nu pai nupaiyanɨm sɨma sowiir pɨuɨs biyɨe aiirɨn ɨiyɨm wɨ kwoɨm haɨmiiya kɨgi. Mɨ sɨma wɨ iikamiyam kiwaki rani, sowiir pɨuɨs biyɨe aiir haɨngikaigiyɨm ɨenau. Dimusi rani, sɨma tɨ inkam nwɨso ɨo sowakar nwoko mɨ sɨma dimɨn biyɨe sowiir tɨram tɨrkɨm. \v 10 Mɨ iikam whɨekakɨm nuanɨm sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrgar nwoki. Dimusi rani, tɨ inkam nwɨso bɨdi yaonamwo. Sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrgar nwokii mɨ dimɨn taemɨnɨm ɨrni nwɨrniyamɨn wɨ hindara whɨsariiyar ninan prɨihauu prɨihauuwi. Dimusi rani, profet inkam nwɨso yɨpɨkɨ nuan iikam ɨmiir nonkwonɨɨnwoɨmwɨɨrnɨnkɨnɨm yɨpɨkɨ dimɨn biyɨe sɨmiir tɨro bɨdi yaonamo. \v 11 Sowa hapaiirɨn ɨiyɨm kwoɨm haɨmiiya ywo mɨ mhoɨiya Adi Komii siya opuda ɨna yɨkropkiya sowa niyaeyam mɨ saeya ha nama sowiir mhɨi kwoɨnau hɨriir mɨ sowa ɨna yɨnsiin ɨdwokiyo mɨ sowa ɨni ɨrkakar swokɨ owo. Mɨ sowa ha nɨnsiin ɨdwokiyo mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ hɨriinan kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨna yɨdidgiyɨm mɨ sɨma pranae pranae bɨ nɨdidgikɨm. \v 12 Mɨ mhoɨiya tɨ Adi Komii siir profet inkam nwɨso sowar wakaeki inkam nwɨrɨn Adi Komii siir om hɨranɨn siir yaiya pɨ kauwokii siya sowiirɨn tɨ hɨnɨɨna boɨnki, kowa dɨnsiin ɨdwoki mɨ tɨriir wɨt. Mɨ tɨ inkam nwɨso sowiir sau omomɨm sɨma sowiir kɨgiyɨm sowa nɨnsiin ɨdwokiyo mɨ sowa waua saiir yɨdwokainaiinam mɨ sowa ɨni Adi Komii siir om ɨiirar yamo. \v 13 Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkikɨn, nɨɨn komiiyɨn ɨna yɨtɨn. Mɨ om komiiyɨn siir haɨmii haɨmii ɨuurɨm sɨmiir haɨmii whɨrɨn yɨo ɨna tɨrbugiyɨn. Mɨ haɨmii haɨmii ɨriiyar whiiyɨm yɨm ɨna ywokiyɨm. Mɨ iikamɨm 7,000 na mɨ aokaoki. Mɨ iikam nhɨrɨm omwai waiyakiyɨm om komii Jerusalem hɨranɨm sɨma nɨdid prasae bɨ kɨnkikɨm mɨ sɨma ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainankiyɨm yɨpɨkɨn om komiigɨ komii ɨiir nwowiyɨn. \p \v 14 Mɨ tariinanɨn dimɨn whɨsakan yɨo bɨdi dɨgiyɨn kɨra wakaeki. Mɨ ɨi prɨei bɨ kwokikɨn dimɨn biyɨe whoɨmakan yɨo ɨna swokɨ kwɨtɨn. Ɨriig. \s1 Adi Komii siir paekwosɨm ɨriiyar nwɨsakan siir kɨdɨn ɨna maskiyɨn \p \v 15 Mɨ tɨ dimɨnɨm hɨriinan tɨrkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan, karar wakaeki paekwosɨm ɨriiyar nwɨsakan siir kɨdɨn pɨ maskii. Mɨ siya ha maskiyɨn mɨ karar wakaeki, paekwosɨmɨn Adi Komii siir omɨn siir hɨranɨn siir yaiya pɨ kauwok boɨnkii, iikamɨm hɨnda tɨndanɨm warɨ nuɨn siir nwowɨm sɨmiir iikamɨm wɨ siya kɨgɨrkaki siya wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn mɨ sɨmiirɨn wɨ siyar kɨgrɨraowi. \v 16 Mɨ mhoɨiya tɨ inkam komii komiiyɨm sɨmiir ipii ɨmiir nɨdwodwokaiyɨm Adi Komii siir whwonkam ɨda sɨma ogmwo ha waisii hɨunanaiinamɨm nua hɨriir mɨ sɨma kɨmɨdiniya siir inɨg ɨiir hainan. \q1 \v 17 Mɨ sɨma kɨmɨdiniya Adi Komii siir boɨn, krɨma kɨriir boɨn wadɨekii. Kɨra krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiigɨn, Adi Komiiyɨn bɨiya kɨra hɨriiyar nwokɨn mɨ tariinanɨn kɨra ɨni hɨriiyar swokɨ oyokiyokɨiyamɨn. Krɨma ɨni maɨrgɨmaɨrgar nwowɨm mɨ krɨma kɨriir inɨg ɨiir hainanprapraskii. Dimusi rani, kɨra kɨrɨe komii bɨdi haiyɨn mɨ iikamɨm ɨni kɨrar kɨgrɨraowɨm. \v 18 Bɨiya iikamɨm sɨma ɨo kɨnakar nikɨ okɨm mɨ tariinanɨn kɨra ɨni ɨo sɨmakar mɨ owɨn. Mɨ ɨiya ta ɨi aeya nɨti, iikamɨm naokaowɨm yɨm wɨ kɨra hɨdi mɨ taka ɨiya saeya kɨra hauuwana iikamɨm yɨpɨkɨ kɨriir mɨi aiir mɨriiyɨm mɨ kɨriir profet iikam ɨma mɨ iikam whɨekakɨm kɨriir inɨg ɨiir hainani ɨkɨm mɨ kɨriir yai ɨmiiram naɨngwo tɨbmii ɨkɨm sɨmiirɨn wɨ kɨra hauuwi dimɨn taemɨnɨm. Mɨ ɨiya ɨni nɨta iikam ɨmiirɨn kɨra nonkwobumbunɨnkɨnana yɨpɨkɨ iikamɨm nu nwowɨm sɨmiir tɨrbumbunɨnkɨn haigɨnɨuwɨm. \p \v 19 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma boɨnkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan karar kɨgi omaka Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir inɨg ɨiir hainaniya siir om hɨr nwowa pɨ haiwaokii mɨ karar kɨgi mɨiya yaiyɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm sɨma nwokaiiya ya saiir omaka yainau hɨrar nwokaii. Mɨ karar kɨgi sinana pɨ sinankii mɨ karar wakaeki, diya pi tɨoki. \p Mɨ karar mɨ kɨgi nɨɨnɨn pɨ nɨtkii mɨ karar mɨ kɨgi naowɨn aiskakɨn pɨ nɨkiinaini nua tɨriir. Ɨriig. \c 12 \s1 Wig aeya mɨ mɨpug biyɨe ɨkɨn \p \v 1 Mɨ tɨ digworaekwowɨm hɨriinan tɨrkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan karar kɨgi dimɨn kɨbiyɨn nɨnomor kou hɨr nwowi mɨ kara ɨna yanaakiyɨn. Dimɨnɨn kara kɨgɨn wignankɨn. Mɨ yɨuɨsa saeya niiya ɨni hindɨrar kɨgnɨnya ɨni bɨekɨ saiir pɨu aiir whwonan ywokiyɨn. Mɨ bwana ɨni saiir ɨga aowa ywokaiya mɨ saeya nauun ɨuur ɨso sɨmiir warar mɨ haigɨn saiir mwo ɨiirɨn pagra inkamɨn inɨgakɨn si haigɨniya saiir hɨriinan. \v 2 Saeya yɨnpɨugaka mɨ saeya yɨnisɨm ɨiir naokainam tɨra siya dirisusua mɨ saeya asi kaugika. \p \v 3 Mɨ tɨ dimɨnɨn kara kɨgiyɨn siir mhoɨiyan karar swokɨ kɨgi dimɨn komiigɨ komiiyɨn nɨnomor kou hɨr nwowɨn ɨni dɨduka komiiyɨn kɨrɨe komiigakɨn dimɨn taemɨnsi nɨdid karamae nwowiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Siir pɨua paridnanka mɨ siir mwoɨm ɨriiyar whɨsko mɨ honɨm siir mwo ɨmiir nwowɨm ɨuurgɨm mɨ pagram siya haigɨnyokiigiyɨm siir mwo ɨmiir yapa yapa yɨm ɨni pagram inkamɨm inɨgakɨm sɨm haigɨniyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. \v 4 Mɨ siir kɨbɨn ha niyaɨryokiyɨn mɨ nɨnomor kou hɨran nauun haɨmii whɨrɨn kɨmɨdiniya siya yɨpamkɨigi mɨ siya sɨmiirɨn nua tɨriir yɨtkiigɨigi. Mɨ nɨnomor kou hɨrɨn nauun haɨmii whɨso sowa sowa ywoki. Mɨ siya ɨni wiga yɨnpɨugak nwowa ɨni saiir whwonkam ɨda kingiin hɨrar nokwokaowɨn siya mɨnam nokwokaowi saeya saiir yɨnisɨm ɨiir naokainam. Siya mɨnam naɨngwowi, saeya saiir yɨnisɨmɨn siir naokainaei mɨ siirɨn siya nɨsomaowi mɨ siirɨn wɨ siya naei. \v 5 Mɨ yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn saeya naokainan yɨpɨkɨ wɨ ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ hɨnda tɨnda nwowɨm wɨ sɨmiir kɨgɨrkaki wadɨe sɨma nwowam mɨ kɨrɨe sɨma nwowam. Mɨ tɨ yɨnisɨmɨn saeya naokainakiyɨn siir mhoɨiyan mɨ tɨ kaɨn siya siir bɨ nɨsomaokɨn mɨ siir bɨ mɨ aekɨn. Mɨ siirɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir paekwosɨmɨn siya hainam ipiiya Adi Komii siya nɨdwokaiya saiir hɨriir. \v 6 Mɨ ta wiga ɨna yɨdamkiya niimauu boskwokɨboskwonaua maeyauwa inkamkɨ nwo karamae nwowiya saiir hɨriir, maeyauwa Adi Komii siya dirɨraerarkwokɨna ya maeyau kɨbi aeyaɨrga mɨ saeya wɨ wadɨe nwokɨ sɨbgu owɨm hapairɨn. Mɨ siir paekwosɨmɨm saiirɨn sɨma kɨgrɨraowi ɨiyɨm parig 1,260. \p \v 7 Mɨ tɨ kara kɨgiyɨm sɨmiir mhoɨiyan mɨ paekwosɨmɨm Adi Komii siir om hɨranɨm yaii ɨna yɨniiyɨm. Maikel siya mɨ paekwosɨmɨm siir yai aiir wakaeyokna apiyɨm sɨma mɨ ka ɨeya mɨ siir paekwosɨm ɨkɨm yaii sɨmakar yɨnii. \v 8 Mɨ sɨma ha nɨniiyɨm mɨ ka siya mɨ siir paekwosɨm ɨma sɨma sɨmiirɨn dɨg bɨ nwokɨm. Maikel siya mɨ siir paekwosɨmɨm siir yai ɨmiir wakaeyokna apiyɨm sɨmiirɨn sɨma haɨnurur haigɨnɨu. Mɨ ta hɨriinan saiirsika sɨma sɨmiirɨn Adi Komii siir om hɨrɨn ɨiya wɨ kwɨra swokɨ kɨgnɨnkɨn o rani. Nɨɨngaka. \v 9 Sɨma ka siirɨn mɨ siir paekwosɨm ɨkɨm sɨmiirɨn ɨna nhɨnɨkrɨropkiyɨm Adi Komii siir om ɨiir haiburgigɨm. Mɨ tɨ kaɨn, yɨo tɨ mɨpugɨn bɨdi bɨdiniyar nwowɨn inkamɨn yɨpɨkɨn Setan nɨkɨuwiyɨn mɨ tɨ siyaɨrgɨn tɨ kaɨn nikɨ oyokiyokɨiyɨn bɨiya Adi Komii siir whwonkam ɨdan siya nikɨ boɨn hɨuriyɨugɨn hɨnɨɨn, iikam krɨma iikam paii rani. Siya inkam mɨiyɨk rani, siya mɨnam kiwokɨnkaowi iikamɨm nu hɨr nwowɨm sɨmiiram. Mɨ sɨma siirɨn ɨna kiyɨtkɨigiyɨn mɨ siir paekwosɨmɨm ɨriipɨ hɨriinan mɨ sɨma sɨmiirɨn nua hɨriir kiyɨtnoudnɨnkigi. \p \v 10 Mɨ karar wakaeki inkamɨn Adi Komii siir om hɨranɨn siir yaiyɨm pɨ boɨnki. Siya boɨn, tariinanɨn kariir Adi Komiiyɨn krɨmiirɨn siya bɨdi sɨbgu grabaigɨnɨuɨn. Mɨ dɨmɨn taemɨnɨm siir kɨrɨe aeya bɨdi ikworɨpukimaigikɨm. Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨn siya nɨmbinɨn nua tɨriir nɨtam iikam ɨmiir whɨnkɨnsiishaigɨnɨuwam siya kɨrɨeya Adi Komii siir hɨrankɨ bɨdi haiyɨn mɨ siya ɨni inkam komii ywowɨn. Siya inkam komiigɨn. Dimusi rani, yɨu biyɨeyɨn yɨo paekwosɨm ɨma bɨdi kiyɨtkɨigɨigiyɨn yɨpɨkɨn bɨiya nɨi nabɨe Adi Komii siir whwonkam ɨda nokwowɨn yai nɨnkɨnwaomwarkɨi boɨniyɨn mɨ ha mɨ boɨniyɨn krɨmiir nomiiyauɨm nuanɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apiyɨm yɨm biyɨekɨm. \v 11 Krɨmiir nomiiyauɨm siirɨn bɨdi ikworɨpukimaigikɨn Krais siir nhɨeya saiir kɨrɨeni inkamɨn yɨpɨkɨn sibsibnan nwowɨn mɨ siir nhɨeya ha naokiinaiinama bɨiya nua hɨriir. Mɨ Adi Komii siir yaiyɨm sɨma boɨnɨm mɨ sɨma boɨnmɨmauuɨm sɨmiirɨn sɨmar ikworɨpugii. Adi Komii siirar kwoɨnkɨn sɨma mɨ aowi sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrgar mɨ owi. \v 12 Mɨ ta hɨriinan saiirsika iikamɨm kɨma Adi Komii siir om hɨr nwowɨm mɨ digworaekwo whɨekak ɨkɨm kɨma maɨrgɨmaɨrgar dwo. Mɨ iikamɨm nuanɨm digworaekwo whɨekakak ɨkɨm kɨma mɨntarao! Setan siya nua waraur bɨdi yɨtɨn mɨ siya kɨmaka wɨ ɨo praesae prasae nwo rani mɨ kɨmiirɨn wɨ siya nonkwobumbunɨnkɨn haigɨnɨuwi. Dimusi rani, siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn ɨiya ɨni kingiin nɨta Adi Komii siya siir nonkwobumbunɨnkɨnana mɨ siir kabɨtkaigiyana paeya. \p \v 13 Mɨ ka siya ɨna kɨgnɨnoknɨnkɨnkiyɨn siirɨn bɨdi kabɨtkɨigiyɨn mɨ siya nua bɨdi yamɨn mɨ siya ha nɨnsiin ɨdwowɨn mɨ siya kɨmɨdiniya ta wiga yɨpɨka bɨiya yɨnisɨm yɨnkamiyɨn naokaina saiir yɨnkɨnaeyokiyok. \v 14 Mɨ siya ta wig aiirɨn ha nɨnkɨn aeyokiyokɨn mɨ siya saiir bɨ nɨsomaokɨn. Mɨ saiirɨn pɨdga kwɨso ɨpiyɨnɨn wab nɨkɨuwiyɨn siir owiir hauugi mɨ saeya sowiirɨn ha haiyo mɨ saeya kɨmɨdiniya niimau boskwokɨboskwonauwa hɨriir yama niimauɨn inkamkɨ nwo karamae nwowɨn siir mɨ saeya ka biyɨeyɨn siirɨn ha haburgiga mɨ saeya ɨni hapi arugɨ aru inɨ owouwa. Saeya hapairɨn bɨewiyɨn wɨ whɨs haɨmiiya nwowi mɨ saiirɨn wɨ sɨmar kɨgrɨraowi. \v 15 Saeya ha nɨdamama mɨ ɨna siinama mɨ op komiiya ɨekɨnakiibormainamiyɨm hɨnɨɨna ɨna saiir mhoɨiyar yama. Saeya saiir mhoɨiya mɨnam namka ta opa saiir hɨnɨna ta wig aiirɨn pɨ saeya nwokɨ kaiyoprɨmdɨpu aokiyɨm mɨ saiirɨn pɨ saeya nwokɨ hainamɨm mɨ saiirɨn pa nwokɨ ɨsomaowɨm. \v 16 Mɨ saiirɨn kɨmɨdiniya nu siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨu mɨ nuɨn ha pɨigigiyɨn mɨ ta opa ka ɨeya yaskiigiya siir yai hɨrankɨn saiir hopnan hainawidam ya ɨni nua hɨriir yaokiinaiinama. \v 17 Mɨ ka siya ta wig anakan ɨo prasae bɨ nwokɨn mɨ siya saiirɨn ha haiburgigɨn mɨ siya ɨna yamɨn yɨnisɨm nhɨrɨm bɨiya saeya nikɨ iyɨowɨm sɨmiir nɨsomsom aokaowam yɨm tɨ yɨnisɨsɨmɨm yɨm tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yai aiir wakaeyokna apiyɨm mɨ ha boinmɨmauuwiyɨm yɨm sɨma tɨ Jisɨs siir yai aiir boɨnmɨmauuwiyɨm. \v 18 Mɨ ka siya ha namɨn mɨ siya kɨmɨdiniya whɨi komii saiir siiyɨn ɨiir mɨ okwoɨu. Ɨriig. \c 13 \s1 Niimauan wraisu ɨso sowa sowar nɨmbiyam ɨko \p \v 1 Mɨ dɨduka whɨi komii solwara saiir siiyɨn ɨiirar nikɨ okwowɨn mɨ karar kɨgi wraisu komii ɨrɨn op hɨrankar nomboknaiini. Mɨ honɨm siir nwowɨm ɨuurgɨm mɨ siir mwoɨm siir nwowɨm ɨriiyar whɨsko mɨ pagra ɨuurɨm inkamɨm inɨgakɨm sɨma haigɨniyɨm hɨnɨɨnɨm ɨni tɨ hon ɨmiirar haigɨn dɨgɨm mɨ tɨ mwoɨm sɨma yapayapɨn inɨg bibiyɨekakɨnaɨrgɨm. Tɨkɨ inɨgɨm yɨm mɨn nokdap haigɨnɨugɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir nikwowaisiigɨm. \v 2 Mɨ tɨ wraisu komiiyɨn yɨpɨkɨn whɨi komii solwara hɨrankɨ nɨtɨn siir pɨua ɨni niimauan pusi biyɨeyɨn namaknamaknan kɨtiyɨn mɨn dapiyɨn lepat ɨni siir pɨunan ywowɨn mɨ siir ɨga ɨɨnɨm kɨrɨe komii komiigakɨn ɨni wraisu biyɨeyɨn mɨn dapiyɨn bea ɨni siir ɨga ɨɨnan ywowɨm mɨ siir yaiya ɨni niimauan pusiyɨn laion dapiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowa. Siirɨn kɨrɨe dɨduka siya hauugɨn mɨ siirɨn siya bɨdi yɨmbinɨn iikamɨm yɨpɨkɨ hɨnda tɨnda tɨ nu ɨiir nwowɨm sɨmiir kɨgrɨraowam. \v 3 Mɨ siir mwo whɨrɨn yɨo ɨni hankakar nwowɨn siirɨn sɨma nɨsomaonan bɨdi ywowɨn. Mɨ ta paowai hana ɨna swokɨ iyɨmwarkaigiya mɨ iikam whɨekakɨm ta hana siir mwo ɨiir nwowa saiir kɨgɨm mɨ sɨma ɨni kakakar ywokiyɨm mɨ ɨna boɨnkiyɨn, siyaɨrgɨn inɨg komiigakɨn. Mɨ sɨma ɨni siirar mɨ wakaeyokna apɨm mɨ ɨni siir yai ɨmiirar mɨ wakaeyoknam. \v 4 Mɨ iikamɨm ɨni ka siir inɨg ɨiirar hainan prapraskiyɨm. Dimusi rani, wraisu ɨiirɨn kɨrɨe siya hauugɨn mɨ ɨkɨ nuan dimɨn taemɨnɨm sɨmiir kouwɨn ɨni siyar ywowɨn. Sɨma kɨmɨdiniya ka siya mɨ wraisu ɨkɨn sowiir inɨg owiir hainanprapraski. Dimusi rani, sɨma sowiiramɨn mɨnam naɨngwo tɨbmiigo inɨg komiigakɨn ɨni sowar ywowo. Sɨma ha boɨnkɨm, pɨsirɨn dimɨn komii ɨrɨn inɨgakɨn tɨ wraisuɨn tɨ tɨr nwowɨn siir hɨriinan kɨrɨe komiigakɨn? Mɨ yaii nɨnii siirɨn wɨ nhɨnga nikwowaisii? Inkam nwɨr karamaeka! \p \v 5 Adi Komii siya wraisu ɨiirɨn mɨnam kiwakikɨn siya yai bibiyɨe boɨnɨm Adi Komii siir nikwowaisiiyam. Mɨ siya siirɨn mɨnam kiwakikɨn siya digworaekwowɨm nuanɨn sɨmiirɨn bɨewiyɨm whoɨm haɨmiiya kɨgrɨraowɨm \v 6 Adi Komii siya siirɨn mɨnam kiwakikɨn siya yai bibiyɨe boɨnɨm Adi Komii siir nikwowaisiiyam mɨ Adi Komii siir omɨn mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir om hɨr nwowɨm sɨmiir boɨnɨm. \v 7 Adi Komii siya siirɨn mɨnam kiwakikɨn siya iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apiyɨm yaii sɨmaka nɨniiyɨm. Mɨ sɨmiirɨn yamdikwɨruwa siya siyar haɨnurur haigɨnɨuwɨm. Siya kɨrɨe komiigakɨn mɨ siya wɨ ɨkɨ iikamɨm pɨugan pɨuganiyɨm mɨ iikamɨm maeyau maeyauwanɨm mɨ iikamɨm yaigɨnpai yaigɨnpainiyɨm mɨ iikamɨm nupai nupaiyanɨm tɨ nu ɨiirar nwoɨrkakɨm sɨmiirɨn ɨni siyar kɨgɨrkakɨm. \v 8 Mɨ iikam whɨekakɨm tɨ nu ɨiir nwowɨm yɨpɨkɨ sɨmiir inɨgɨm tɨ inkamɨn sibsibnanɨn siir yokwo aiir wɨn karam nwowɨm yɨm sɨma wɨ wraisu komiiyɨn siir inɨg ɨiir hainani. Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn ɨiya Adi Komii siya tɨ nu ɨiir nikɨ onkwokwo karamaeyar nikɨ owɨn, siya saiirar wɨnkɨn tɨ iikamɨm sɨmiir inɨgɨm yɨpɨkɨ saɨka nwoyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn ta yokwo aiirɨn. \p \v 9 Kɨra kariir yai ɨmiir wakaeki! Yɨpɨkɨ yai ɨmiir wakaei siya sɨmiirɨn sɨbgu daɨngwo omok. \v 10 Tɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ wɨ Adi Komii siya nɨmbini maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨr hɨugrɨpkɨikikaiyam yɨm wɨ hɨrar hɨugrɨpkɨikikaii. Mɨ tɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ wɨ Adi Komii siya nɨmbini sɨmiirɨn kamkɨuni hampɨmpɨt aowam, sɨmiirɨn wɨ kamkɨuniyar mɨ hampɨmpɨt aowi. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apɨm yɨm wɨ kɨrɨe hɨriiyar nwokrɨpkaii mɨ sɨma wɨ Adi Komii siirar sɨbgu wakaeyokna api. Dimusi rani. Tɨkɨ dimɨn bibiyɨeyɨm nɨtɨm sɨmiirsika. \p \v 11 Mɨ tɨ digworaekwowɨm hɨriinan tɨrkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan karar kɨgi nuɨn pɨ pɨigigi mɨ karar kɨgi wraisu ɨrɨn hɨrankɨ nɨmbinaiini. Mɨ tɨkɨ hon whɨso tɨkɨ wraisuɨn siir mwo ɨiir nwowo ɨni sibsibni honan ywowo. Mɨ siir yaiya siya boɨnkiya ka siir yainan boɨnkikɨn. \v 12 Mɨ tɨkɨ wraisu komiiyɨn yɨpɨkɨ bɨiyan wraisuɨn siir mhoɨiya nɨtɨn siya bɨiyan wraisuɨn siir kɨrɨe aiir haigɨn mɨ siir ɨgsopa ɨni siyar yokwokairina mɨ siirɨn siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨu iikamɨm hɨnda tɨndanɨm sɨma tɨrɨm sɨma tɨ wraisuɨn yɨpɨkɨ bɨiya paowaigɨ pɨsɨn mɨ naokingiin ha nwowɨn mɨ wadɨe ha swokɨ owɨn siir inɨg ɨiir hainanɨm. \v 13 Mɨ tɨ wraisuɨn nuankɨ nɨtɨn siya dimɨn kɨrɨe komii komii kasa bɨ tɨrkɨn. Tɨ sɨma siya tɨrɨm, siya paeya nɨnomor kou hɨrankɨ kiyai nua tɨriir mɨ iikam whɨekakɨm hapair nokwowɨm sɨma ɨni tɨ dimɨn ɨiirar kɨgiyɨm. \v 14 Mɨ iikam whɨekakɨm hɨnda tɨndanɨm sɨmiirɨn siya bɨdi kiyopsɨbgihaigɨnɨuɨm dimɨn kɨrɨe komii komiiyɨm yɨpɨkɨ siya mɨriiyɨm sɨmiir wraisu komiiyɨn siir whwonkam ɨda. Mɨ siya sɨmiirɨn ha mɨ kiyopsɨbgihaigɨnɨu mɨ sɨmiir kwoɨnɨm ha mɨ kiyai mɨ ta hɨriinan saiirsika sɨma pae asi nɨibirgɨm tɨ wraisuɨn siir pɨunan tɨ wraisuɨn yɨpɨkɨ siir mwoɨn kamkɨugɨ nikɨ haɨngɨrɨn mɨ siya pariiparii naoɨm. Mɨ siya ɨni wadɨeyar swokɨ owɨn siir hɨriinan. \v 15 Mɨ bɨiyan wraisu komiiyɨn siya ɨna kiwakiyɨn tɨ wraisuɨn mhoɨiya nɨtɨn siya tɨ paeyɨn sɨma nɨibirɨn tɨ bɨiyan wraisu ɨiiram hainam. Mɨ siya pɨ yai mɨnar nwokɨ iyae dirɨraerar boɨnɨm. Mɨ tɨ paeyɨn sɨma nɨibirɨn ɨni tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ siir inɨg ɨmiir hainan karamae nwowɨn sɨmiirɨn ɨni siya yɨsomsom aokaokiyɨm. \v 16 Siya tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm ɨkɨ dimɨn taemɨn nhɨrɨm sɨmakar mɨriigɨn. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ inɨg komii komiigakɨm sɨmiirɨn siya tɨrki mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ nɨɨnga prɨiyokaeyami ɨkɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ umɨrkɨ naokɨngugunankaiyɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ paeprikab nwowɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ umɨram mɨrii ɨkɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ whɨsarii mɨi prɨimɨrii ɨkɨm, siya sɨmiirar tɨrswo mɨ sɨmiir ɨɨna ɨɨnigɨm mɨ sɨmiir mwo ɨkɨm ɨna haɨnmamakɨuswowɨm. \v 17 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ wraisu biyɨeyɨn siya haɨnmamakɨu karamae nwowɨm mɨ siir inɨg karamae nwowɨm sɨmiir ɨɨna ɨɨnigɨm mɨ sɨmiir mwo ɨkɨm sɨmiirɨn wɨ kiwaki rani, digworaekwo haigɨnɨm mɨ umɨr sɨmiirsi haiyɨm mɨ digworaekwo wɨ mɨ saɨn tani. Nɨɨngaka. \p \v 18 Krɨma tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiirɨn sɨbgu daɨngwo omok. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ nɨnoknɨnkɨn mɨiyɨkakɨm yɨm wa sɨbgu ɨnoknɨnkɨni tɨ wraisu biyɨeyɨn siir dimɨna haɨnmakɨua. Ta dimɨna haɨnmakɨua ya inkamɨn siir inɨg ɨeyaɨrgɨn mɨ ta siir dimɨna haɨnmakɨuwa ya 666ka. Ɨriig. \c 14 \s1 Mɨ 144,0000 iikamɨm mwai waokɨm \p \v 1 Mɨ tɨ kara kɨgiyɨm sɨmiir mhoɨiyan karar kɨgi inkamɨn sibsibnanɨn om komii Jerusalem hɨr nokwowi omɨn yɨpɨkɨ ha dapiyɨn siir inɨg whɨrɨn Saion. Siya mɨ 144,000 iikam ɨkɨm yɨpɨkɨ siya mɨ siir Adi ɨkɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn sowiir inɨgak nwowɨm sɨmiir mwowɨm sɨma hɨrar nokwokɨm. \v 2 Mɨ tɨ kara kɨgiya sɨmiir saiir mhoɨiyan kara dimɨnɨn nɨnomor kouwanɨn siir wakaeki. Siya pranae pranae bɨ kauwok boɨnkikɨn, hapi owɨeyɨn kouankɨ niswɨtnaomaigiiyɨn whwoowa ha kɨniyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn hapi diyakɨ tɨokikɨn. Kara sɨmiir wakaekiyɨn mɨ hapi iikamɨm sɨmiir gita ɨmiir tɨowaowiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. \v 3 Mɨ 144,000 iikamɨm yɨm ipiiya Bɨiyan Inkam Komii siya nɨdwokaiiya saiir kingiin hɨr nokwokɨm. Sɨma hɨrar nokwowɨm mɨ sɨma mwai kɨbiya kwɨra yokwo wao tɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨm mɨ inkam komii komii kamnwɨr nwii ɨkɨm sɨmiir kingiin ta mwai aiirɨn iikam nhɨrkɨm wara nɨnoknɨnkɨn tani. Tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siya nikɨ anmaiwarkainam iikamɨm nuanɨm sɨmiir ɨɨnankɨn sɨma sɨmar nɨnoknɨnkɨni. \v 4 Tɨkɨ iikamɨm yɨm dimɨn biyɨekɨ bɨ kɨmbugɨm. Mɨ tɨriigɨnɨm sɨmiir kwoɨnɨm wigɨm bɨ kiyaigɨm mɨ ɨrɨpa pɨu sɨmaka bɨ mɨ okɨm. Sɨma ɨinokɨinokɨn tɨkɨ inkamɨn sibsibnanɨn siirarar wakaeyokna apikɨm pɨ siya hɨnda mɨ am yɨmbi hɨriiyar mɨ ami. Tɨ iikamɨm yɨm Adi Komi siirgɨm mɨ sɨma ɨriipɨ hɨriinan tɨ inkamɨn sibsibnanɨn siir waraɨrgɨm, sɨmaɨrgɨm dimɨn taemɨnɨm Adi siya hauuwɨm bɨi sɨmiir haii. Yɨm sɨma ɨkɨ uridyɨu bibiyɨeyɨm sɨm inɨg bɨ hainanikɨm mɨ ɨkɨ wraisu bibiyɨe ɨkɨm. Nɨɨngaka. Sɨma Adi Komii siirarar hainanikɨm. \v 5 Tɨkɨ iikamɨm dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. Mɨ ɨiya sɨma nu hɨrar nikɨ owa sɨma bɨ nɨksɨsaekɨm. Nɨɨngaka. Ɨriig. \s1 Paekwosɨm nwoɨmɨm sɨmiir yaiga \p \v 6 Mɨ tɨ kara kɨgiyɨm sɨmiir mhoɨiyan mɨ karar kɨgi paekwosɨm nwɨrɨn hapi nɨnomor kougɨ kou hɨrar siinii. Siirɨn Adi Komii siya nɨkropkikɨn nua tɨrii nɨtɨm siir yai kɨbikɨbiyɨm ɨinokɨinok hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamanɨm sɨmiir nanaaknɨnkiiyam. Siya tɨ yaiyɨm sɨmiir boɨnmɨmauuniyam tɨrkɨn, ɨkɨ iikamɨm nupai nupaiyanɨm mɨ iikamɨm pɨugan pɨuganiyɨm mɨ iikamɨm yaigɨnpai yaigɨnpainiyɨm mɨ iikamɨm maeyau maeyauwanɨm sɨmiir. \v 7 Siya komiiyar kauwok boɨnki, kɨra Adi Komii siirsi dɨdid mɨ siir yai ɨmiir wakae mɨ siir inɨg ɨiir hainan. Dimusi rani, ɨiya Adi Komii siya hɨdana ɨni nɨta iikamɨm tɨ nu ɨiir nwowɨm sɨmiir. Adi Komii siir inɨg ɨiir hainan yɨpɨkɨn nu nɨnomor sowiir nonkwowɨn mɨ whɨi komiiya solwara nɨkiuwi aka mɨ yab komii komii ɨkɨm mɨ ɨenosɨsɨm ɨkɨm mɨ whɨi ɨkɨm. Inkam nwɨrni inɨg kɨpi hainan. \p \v 8 Mɨ kara siir kɨgwɨnɨn siya nɨtɨn mɨ karar swokɨ kɨgi paekwosɨm nwɨrɨn siir mhoɨiya nɨtɨn siya komiiyar kauwok boɨnki, wakae tɨ om komiiyɨn yɨpɨkɨn Babilon nɨkɨuwiyɨn yɨo bɨdi tɨrbugiyɨn. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ ti om komii Babilon siir nwowɨm iikamɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiir kwoɨnɨm sɨma bɨdi kiyaiyɨm mɨ sɨma ɨni sɨmiirar mɨ wakaeyokna apɨm mɨ dimɨn biyɨe bɨdiyar mɨ tɨrɨm. Mɨ uridyɨu biyɨe siir inɨg ɨiir bɨdiyar mɨ hainanɨm. Mɨ Adi Komii siirɨn digɨumii bɨdi haimriyɨugigɨm. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ om komii Babilon hɨr nwowɨm yɨm ɨni wiga wain mobɨn si kwiyaeya ɨni saiir hɨriinan ywowa mɨ kamɨm sɨmiir kwoɨnɨm pɨ saeya kiyaii sɨma ninɨ kwiyaeniyam mɨ sɨma pɨ ɨrɨpa pɨu saɨka nwokɨ owɨm. \p \v 9 Mɨ karar swokɨ kɨgwɨn paekwosɨm nwɨrɨn tɨ paekwosɨm nwɨso sowiir mhoɨiyar nɨti mɨ siya ɨna kauwok boɨnkiyɨn, iikamɨm yɨpɨkɨ wraisu siir inɨg ɨiir hainanɨm mɨ dimɨnɨm wraisu komii siir hɨriinan nɨibir nonkwokwowɨn siir mɨ hainani mɨ sɨmiir ɨɨnam mɨ mwo ɨkɨm sɨmiirɨn siya haɨnmamakɨuwi, \v 10 mɨ Adi Komii siir kwoɨnɨn haugɨhauga ha whiyɨekii mɨ siya wɨ sɨmaka nɨnkɨkɨni. Mɨ siir kɨrɨeya wɨ komiigɨ komiiyar nwowi. Mɨ Adi Komii siya sɨmiirsiyɨn wɨ haɨmiisɨma swokɨ aɨngwobuna rani mɨ sɨmiirɨn siya wɨ nhami nhami nɨpɨmpar tani. Mɨ tɨ hɨriinan iikamɨm, Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ paeya nɨtnoudnankaigi maeyauwa siiyan nhɨridmɨr paridnanɨn si nɨuwa saiir hɨriir mɨ sɨmiir kɨmpɨpɨsuwa wɨ mɨiyɨknan nwo rani, wɨ kɨpiigɨ kɨpɨii nwowi mɨ paekwosɨmɨn dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamaeyɨm mɨ inkamɨn sibsibnan ɨkɨn yɨm sɨma wɨ pae anaka hɨrar nokwokaowi sɨmiirɨn. \v 11 Mɨ ta paeya sɨmiir pɨu aiirɨn saiir paowii aeya kɨmpɨpɨsu haigɨnɨuwi ɨinokɨinokɨn. Mɨ iikam yɨpɨkɨ wraisu biyɨeyɨm siir inɨg ɨiir hainanɨm mɨ dimɨnɨn sɨma nɨibirɨn siir whwonkamnan nwowam nwowɨn siir inɨg ɨiir mɨ hainanɨm mɨ sɨmiir ɨɨna mwo mɨnɨm siir dimɨn haɨnmakɨuwiyɨn siir hɨriinankak mɨ owɨm mɨ ta paeya sɨmiir pɨu ɨmiirɨn wɨ saeya kɨmpɨpɨsu haigɨnɨuwi mɨ saeya wɨ dɨg rani. Nɨi nabɨeyɨn wɨ sɨmiiram kiwaki rani, pɨu sɨma siisam. Nɨɨngaka. \p \v 12 Mɨ tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm tɨ wraisu biyɨeyɨn siirɨm sɨma nɨti mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna api mɨ Krais siir yai ɨmiir mɨ sɨbgu wakaeyokna api, yɨm sɨma wɨ hɨriiyar nokworɨnukrɨpkaii. \p \v 13 Mɨ tɨ siya boɨnkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan, karar wakaeki Adi Komii siir paekwosɨmɨn siir om hɨranɨn pɨ kauwok boɨnkii, tɨ dimɨn taemɨnɨm yokwoni haigɨnaowid. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm mɨ yɨpɨkɨ tɨ tariinan naowɨm. Mɨ mhoɨiya sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga nwowi. Tɨkɨ yaiyɨm Adi Komii siir paekwosɨm ɨeya boɨnɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm. Mɨ ɨkɨ omɨn nɨnomor kou hɨranɨn sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siyar Kɨgrɨraowi. Dimusi rani mɨi kɨbiya sɨma mɨriiya saiirsika mɨ sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrgar nwokiyami. Dimusi rani, dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨriiyɨm wɨ sɨmakar nɨti. Ɨriig. \s1 Paekwosɨm siya ha namɨn iikamɨm nuanɨm sɨmiir inɨ ɨkɨunaki mɨ sɨmiirɨn Adi Komii siiram yɨkɨunam. \p \v 14 Mɨ tɨ yaiyɨm siya boɨnkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan mɨ kara waua nɨnomorana saiir kɨgiyɨn mɨ karar kɨgi inkamɨn Kraisnanɨn, Yaowae Adɨn nɨnomor kouankɨ nɨtɨn, yɨo wau aiirar nɨdwowi. Mɨ pagra siya haigɨna inkamɨn inɨgakɨn si haigɨniya ya hɨnɨɨnaka. Mɨ kamkɨuɨn siya nonkwowɨn siir ɨowa hapi mhankɨ wɨti. \v 15 Mɨ mhoɨiya paekwosɨm nwɨrɨn ha swokɨ apninaniniyɨn Adi Komii siir inɨg hainaniya omaka hɨrankɨ mɨ siya kɨmɨdiniya inkamɨn wau aiir nɨdwowɨn siiram yani ɨkɨuni mɨ siya siiramɨn praenae pranae bɨ kauwok boɨnkikɨn, kɨra kɨriir kamkɨu ɨiir haigi mɨpi digworaekwowɨm sɨmiir dɨkrɨmkrɨpnam. Ɨiya bɨdi yɨmbiniya tɨ sasaeyɨm nuanɨm sasae wai nwowɨm sɨmiir nɨnguguhaiyana. \v 16 Mɨ tɨ inkamɨn wau aiir nɨdwowɨn siir kamkɨuɨn ha kɨnawanakiyɨn mɨ digworaekwowɨm nuanɨm ɨni siyar yɨkrɨmkrɨp swokiyɨm. \p \v 17 Mɨ tɨ digworaekwowɨm sɨmiirɨn ha nɨkrɨmkrɨp dɨgiyɨn mɨ paekwosɨm nwɨrɨn ɨna yapninaniniyɨn omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir hɨrankɨ yɨo tɨ inkamɨn waua sae nɨdwowɨn siir hɨriinankɨn siya kamkɨuɨn ɨo mhani hanɨɨn wɨtiyɨn whɨra nonkwowi. \p \v 18 Mɨ siya ha napninaniniyɨn mɨ tɨkɨ paekwosɨm nwɨrɨn yɨpɨkɨ paeya sae kɨgrɨraowiyɨn siya ɨna haiburgigɨn ta hɨiya nae Adi Komii siiram haigɨnɨnkɨn ɨmiiyaeiya saiirɨn mɨ siya ɨni komiiyar kauwok boɨnkiyɨn, tɨ paekwosɨmɨn yɨpɨkɨn tɨ kamkɨuɨn mhani hanɨɨn wɨtiyɨn siir nonkwowɨn siir ɨɨn siiram. Siya hɨnɨɨna kauwok boɨnkikɨn, kɨra kɨriir kamkɨuɨn yomki mɨ uridɨm wain ɨiirɨm sɨmiir dɨkrɨmkrɨpki yɨpɨkɨ nu hɨr whakɨm. Dimusi rani, sɨma bɨdi hɨgiyɨm. \v 19 Mɨ mhoɨiya paekwosɨmɨn kamkɨu ɨiir nonkwowɨn siya siir kamkɨuɨn ha yomɨwakiigiyɨn mɨ siya sasaeyɨm wai nwowɨm ɨna yɨkrɨmkrɨpkiyɨm. Mɨ siya sɨmiirɨn ha haiyɨn mɨ ɨna yɨtnoudnankaigiyɨm siiya iya saiir hɨriir pɨ nikwobrombropkiyɨm hii aiiram, hii aeya nɨtam. Mɨ taka siiya iya ya hindara boɨniiyɨoka ya ɨo Adi Komii siya nwo aeya iikamɨm nuanɨm sɨmiir nonkwobumbunɨnkɨnam. \v 20 Mɨ sɨma tɨ sasaeyɨm kɨmɨdiniya iya om komii siir yaba nwowa saiir hɨr ikwobrombrop mɨ sɨmiir hiiya ta iya saiir no hɨrankɨ nakiinaniniya ha niyopinaiiniya 320 kilomita hɨnɨɨna yɨunanaiinam ɨni inkam mwodɨgɨmwodɨgar yakɨ owouwɨn. Ɨriig \c 15 \s1 Paekwosɨm ɨriiyar nwɨso dimɨn biyɨe ɨriiyar whɨso ɨni sɨma nonkwowɨm \p \v 1 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm mɨ nhɨe aka kara kɨgɨm sɨmiir mhoɨiyan karar kɨgi dimɨnɨn nanaakak nwowiyɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir om hɨr nwowi. Mɨ karar mɨ kɨgi nɨnomor kouan paekwosɨm ɨriiyar nwɨso mapai mapai biyɨe ɨriiyar kwɨso yɨpɨkɨ iikam ɨmiir nonkwobumbunɨnkɨni sɨmiir nonkwowi. Mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨm nua hɨriir namkii mɨ iikam ɨmiir nɨpɨmpari mɨ mhoɨiya Adi Komii siir ɨoa wɨ hanɨɨngɨn dɨgii. Mɨ tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm yɨm wa dɨgɨguskii. \p \v 2 Mɨ mhoɨiya kara kɨgi dimɨnɨn whɨi komii solwarananɨn mɨ tɨ dimɨnɨn ɨni opnaɨnan ywowɨn paeya ɨni siir hɨrar nɨugaiya. Mɨ kara whɨi komii solwara saiir kɨgiyɨn mi kara iikamɨm wraisu biyɨe saɨka nwowɨm sɨmiir warar yɨnkɨn kɨgi mɨ dimɨnɨn siir hɨriinan sɨma nɨibir ɨkɨn mɨ siir dimɨnɨn haɨnmamakɨuwi ɨkɨn, sɨma yaii sɨmaka nɨniigɨm mɨ sɨmiirɨn iikam ɨma haɨnurur haɨgɨnɨu. Dimusi rani, sɨma sɨmiir inɨg ɨmiir bɨ hainankɨm. Sɨma ɨni whɨi komiiya solwara nɨkɨuwiya ɨni saiir nokwowɨm mɨ gitam sɨma haiyɨkwowɨm yɨm Adi Komi siya hauugikɨm. \v 3 Mɨ sɨma tɨ gitam Adi Komii siya hauugiyɨm sɨmiir nonkwowɨm mɨ sɨma kɨmɨdiniya mwaiya Adi Komii siir mɨiyan inkamɨn Moses nɨkɨuwiyɨn siya wɨnkiya bɨdi bɨdiniya saiir waokɨm mɨ sɨma inkamɨn sibsibnanɨn siir mwai aiir warar mɨ wao. Sɨma tɨ hɨnɨɨna waokɨm, \q1 Adi Komi krɨmiir inkam komiiyɨn kɨrɨe whɨekakɨm ɨni kɨnakɨnar nonkwo dɨgɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm kɨra tɨriyɨm yɨm wadɨekɨnaɨrgɨm. Iikam krɨmiirɨn ɨni kɨrar Kɨgɨrkakɨn. Mɨ digworaekwowɨm bɨdi bɨdinanɨm mɨ tariinan nwo ɨkɨm mɨ mhoɨiyan ɨkɨm yɨm ɨni ɨriipɨ hɨriinan kɨrar mɨ kɨgɨrkakɨm, dimɨn taemɨnɨm kɨra tɨrɨm yɨm wadɨe kɨnaɨrgɨm kɨrarɨn kaimwokɨkaimwowaɨrgɨn. \q1 \v 4 Kɨriir inɨgɨn wɨ nhɨnga hainani? Iikam whɨekakɨm wɨ kɨriir inɨg ɨiirarar hainani sɨma wɨ kɨriir inɨg ɨiir hainani krɨmiir Bɨiyan Inkam Komii nwɨruwan. Mɨ sɨma wɨ ha boɨni, kɨrɨe komiigakɨn ɨni kɨrar ywowɨskiyɨn. Dimusi rani, inkam nwɨruan wadɨekɨ wadɨe nwowɨn ɨni kɨnakɨnar ywowɨskiyɨn. Mɨ ta hɨriinan saiirsika sɨma wɨ dimɨn taemɨn kɨbi kɨbiyɨm wɨ sɨmiir asi kɨgi. \p \v 5 Mɨ sɨma waowa saiir mhoɨiyan mɨ karar kɨgi omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya Adi Komii siir om hɨrana hindara haiwaonɨsugii. Mɨ kara maeyauwa Adi Komii siya nɨdwokaiiya ɨni saiirar kɨgiya. \v 6 Mɨ tɨ paekwosɨm ɨriiyar nwɨso dimɨn biyɨe ɨriiyar whɨso sɨm nonkwowɨm yɨm ta omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir hɨrankar yapninanini. Mɨ yɨuɨsɨm sɨma niiyɨm whɨsinankɨnaɨrgɨm mɨ sɨma ɨni hindara kɨgnɨnyam. Mɨ pɨuwopɨm sɨma kikogɨm gol pɨuwopkɨnaɨrgɨm. \v 7 Mɨ sɨma ha napnaniniyɨm mɨ tɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerariyɨm sɨmiir nwɨr ɨeya hauugi twowɨm ɨrɨra tɨ paekwosɨm ɨriiyar nwɨso ɨmiir. Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamiyɨn siya ɨni ɨowar nikɨ okrɨpkaiyɨn. Mɨ ta siir ɨowa ha nɨnkpɨtkiya mɨ ɨni op yɨmbiyama tɨ two ɨriiyar ɨso sɨmiir yainau hɨr mɨ tɨ two ɨriiya ɨso ɨni mɨrkɨmɨrkar yɨnkɨnkiyɨm. \v 8 Mɨ Adi Komii siir kɨrɨeya saiir paowiiya mɨ siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm paenan nɨuyaeiyɨm ɨni ta omaka Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir inɨg hainaniya ɨni saiirar yɨniyokɨigiya. Mɨ inkam nwɨrkɨ ta omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya wɨ saiir nikɨ apnɨnopkainam tani mɨ wɨ tɨ dimɨn biyɨe ɨriiyar whɨso paekwosɨm ɨriiyar nwɨs ɨma nonkwowɨm wɨ sɨmar dɨgii. Ɨriig. \c 16 \s1 Mɨ paekwosɨmɨm tɨ dimɨn biyɨeyɨm ha haiyɨm two hɨrankɨn mɨ sɨmiirɨn ɨna yɨtkiigiyɨm nua tɨriir \p \v 1 Mɨ mhoɨiya karar wakaeki yai kwɨra omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir hɨrankɨ kauwok boɨnkii tɨ paekwosɨm ɨriiyar nwɨso sɨmiiram. Kɨma warɨ two ɨriiyar ɨso Adi Komii siir ɨo aeya nwokaiyɨm sɨmiir haigi mɨ sɨmiirɨn nua hɨriir dɨtkiigi. \p \v 2 Mɨ bɨigɨ bɨiyan paekwosɨmɨn siir twowa ha haiya mɨ siya saiirɨn ɨna yamɨ inɨnaokiigiya nua hɨriir mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ wraisu biyɨeyɨn siir inɨg ɨiir hainaniyɨm mɨ dimɨnɨn sɨma nɨibir ɨkɨn siir hɨriinan mɨ dimɨnɨn tɨ wraisu siirɨn haɨnmakɨuwiyɨn siir hɨriinankak nwowɨm sɨmiir pɨuɨm mɨ tɨ dimɨnɨn wɨ yhɨiyopnan sɨmiir pɨu ɨmiir naunɨ aogrirginii. Mɨ sɨma wɨ kɨmbɨpɨsu prasae kɨn tani mɨ wɨ paowaiyar nasae pɨsnami. \p \v 3 Mɨ karar swokɨ kɨgi paekwosɨm nwɨsakan tɨ dimɨn biyɨeyɨn siir twonau nwokaiyɨn pɨ naokiigii mɨ siirɨn whɨi komiiya solwara nɨkɨuwiya hɨriir yamɨ aomaigi. Mɨ opa ɨni nhɨeaɨrgar yɨkpɨtmaigiya mɨ dimɨn taemɨnɨm saiir nwomaiyɨm yɨm ɨna yaokaokiyɨm. \p \v 4 Mɨ karar swokɨ kɨgi paekwosɨm nwoɨmakaɨn tɨ dimɨn biyɨeyɨn siir twonau nwomaiyɨn pɨ haii mɨ siya ɨna yamɨ aomaigiyɨn yab komii komiiyɨm mɨ ɨeno ɨenowɨm sɨmiir mɨ sɨma ɨni nhɨekɨ yɨkpɨtmaigiyɨm. \v 5 Mɨ karar swokɨ wakaeki paekwosɨmɨn yɨpɨkɨn tɨ opɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn pɨ boɨnkii, Adi Komii, kɨnakɨnaɨrgɨn wadɨeyɨn. Mɨ tɨ dimɨnɨm kɨra tɨrkiyɨm op aiir tɨrbugiyɨn yɨo mɨn nɨisiimauugɨn kɨra wadɨekɨwadɨeyar sɨbgu hɨdikɨn mɨ ta hɨriinan nonkwobumbunɨnkɨna tɨ iikam hɨriinanɨm sɨmiir asi nonkwobumbunɨnkɨnkɨm. \v 6 Kɨra wadɨekɨn. Dimusi rani, bɨiya tɨkɨ iikamɨm sɨma Adi Komii siir iikamɨm mɨ kɨriir profet inkam ɨkɨm sɨmiir nɨsomsom aokaokɨm mɨ sɨmiir nhɨeya ɨna yaokiinaiinama. Mɨ ta hɨriinan saiirsika kɨra op aiirɨn nhɨekɨ nɨkpɨtmaigiyam asi tɨrkɨn sɨma kwiyaeyam. Mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir yamdi swokɨ ɨigonam. \v 7 Mɨ karar mɨ wakaeki inkamɨn hɨiya nae Adi Komii siiram haigɨn ɨnkɨn ɨmiiyaeiya saiir kingiin nokwowɨn pɨ kauwok boɨnkii, ɨhɨ, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Adi Komiiyɨn kɨrɨe komiigakɨn dimɨn taemɨnɨm kɨra tɨrkiiyɨm, sɨmiiram, sɨmiir nonkwobumbunɨnkɨnam mɨ sɨmiir yamdi swokɨ ɨigonam yɨm ɨni ywokiyɨm. \p \v 8 Mɨ karar mɨ kɨgi paekwosɨm nwiiyakaɨn dimɨn biyɨeyɨn siir twonau nwokaiyɨn pɨ naokiigi mɨ yɨo ɨni bɨe ɨiirar yaunɨ aokɨnɨuwɨn mɨ iikamɨm sɨmiir pɨuɨm ɨni tɨ bɨeyɨn siya whwokiya ɨni saeyar whwogrimgrirgiyɨm. \v 9 Mɨ ta yhɨiyopnana sɨmiir nɨugrirgigiya mɨ sɨma Adi Komii saɨkar yɨnougwo tɨ dimɨn hɨriinanɨn sɨmiir tɨrbugiyɨn siirsi. Dimusi rani, tɨ dimɨnɨn tɨ iikam ɨmiir tɨrɨn yɨo Adi Komii siyar kɨgɨrkakɨn. Mɨ sɨma tɨ dimɨn biyɨe hɨriinanɨm sɨmiirɨn digɨumii bɨ haimriyɨugigɨm mɨ Adi Komii siir yai aiir bɨ wakaeyokna apkɨm mɨ siir inɨg ɨiir bɨ mɨ hainankɨm. Nɨɨngaka. Sɨma ɨni sɨmiir kwoɨn biyɨe ɨiirar napkrɨpkaiyɨm. \p \v 10 Mɨ karar swokɨ kɨgi paekwosɨm ɨriiyarakaɨn tɨ dimɨn biyɨeyɨn siir twonau nwokaiyɨn pɨ naokiigii mɨ tɨ dimɨnɨn ɨni ta ipiiya tɨ wraisu biyɨe ɨeya nɨdwokaiiya ɨni saiirar yaunɨ akainiya mɨ ɨiya ha nɨta ɨni tɨ nuɨm tɨ iikamɨm sɨma nwowɨm siya kɨgɨrkakiyɨm ɨni sɨmiira yɨɨmuɨuguskiya. Mɨ iikamɨm ɨni sɨmiir kwiriyae ɨmiirar kaupikrɨmkrɨpnamɨm. Dimusi rani, sɨmiir pɨuɨm pɨ kɨmpɨpɨsugɨm. \v 11 Mɨ sɨma Adi Komiiyɨn nɨnomor kou nwowɨn siir asi nɨnouugwokɨn. Dimusi rani, tɨ sɨmiirsika. Mɨ sɨma dimɨn biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiirɨn digɨumii bɨ haimriiyɨugigɨm. Mɨ sɨma ɨni sɨmiir kwoɨn ɨmiirar napkrɨpkaiyɨm. \p \v 12 Mɨ karar mɨ kɨgi paekwosɨm ɨriiyar nwɨrakaɨn dimɨn biyɨeyɨn siir twonau nwokaiyɨn pɨ naokiigii. Mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨn ha naokiigiyɨn ɨni ɨe Yufretis siirar yaunɨ aomaiyɨuɨn mɨ tɨ ɨeyɨn ɨna sɨnkai ɨuguskiyɨn mɨ siya ha nɨnkpɨtkiyɨn mɨ ɨni inkam komii komiiyɨm nuanɨm sɨmiir siyɨuar yasae owɨuguskiyɨn inkam komiiyɨm maeyauwa bɨekɨ nɨtiya hɨranɨm sɨmiir siyɨu nwowam, sɨma nɨtam. \v 13 Mɨ karar kɨgi tɨ uridyɨu biyɨe nwoɨmɨm owak nɨmbiyamɨm. Mɨ tɨ owakɨm ka siir yai hɨrankɨ nɨtkɨm mɨ wraisu biyɨe ɨkɨn mɨ tɨ wraisu biyɨeyɨn ha dapiyɨn profet nɨksɨsae. \v 14 Yɨm tɨ urid yɨu biyɨeyɨm yɨm Setan siir isid ɨeya, yɨpɨkɨ tɨ dimɨn kɨrɨe komii komiiyɨm sɨmiir tɨriyɨm. Mɨ tɨ uridyɨu biyɨe nwoɨmɨm ha namɨm iikam ɨmiiram yɨpɨkɨ iikamɨm hɨnda tɨndanɨm tɨ nu ɨiirar nwoɨrkakɨm sɨmar kɨgɨrkakɨm sɨmiiram sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyam mɨ sɨma ɨrɨpa haɨngɨriyɨu onaniyam yaii Adi Komii saɨka nɨniiyam ɨiya yɨpɨkɨ Adi Komii siya nwowana kɨrɨe komiigak mɨ sɨmiirɨn siya nɨmbini yaii saɨka nɨnkɨkɨn ɨniiyam. \p \v 15 Kara Jisɨskɨn, karaɨgɨn tɨ kɨriir boɨnkiyɨn. Kara wa nɨtsauuwi, kɨra nɨnoknɨnkɨn tani ɨiya kara nɨtana kara wɨ hɨiyan inkamɨn si hɨnɨɨn nɨti. Mɨ yɨpɨkɨ sɨbgu nokworɨnukrɨpkaii mɨ dimɨn taemɨnɨm mhoɨiya nɨtanɨm sɨmiiram nwokwokɨni sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga nwowi. Mɨ sɨma wɨ tɨ dimɨnɨm nɨmbiyamɨm wɨ sɨmiirsi nɨdid rani, inkamɨn yɨuɨs karamae nwowiyɨn mɨ parura ha napnaniniiyɨn siir hɨriinan. \p \v 16 Mɨ tɨ uridyɨu biyɨe nwoɨmɨm tɨ inkam komii komiiyɨm sɨmiirɨn ha nɨkɨuuna dɨgɨm mɨ sɨma maeyau kwɨruwar ywomɨmɨr ta maeyauwa ha dapika Hibrumi yaigɨna Amagedon. \p \v 17 Mɨ ta maeyau kwɨruwa ɨrɨpa sɨma nangiriyɨu owouwa saiir mhoɨiyan karar kɨgi, paekwosɨm ɨriiyar nwɨsakaɨn dimɨn biyɨeyɨn siir twonau nwomaiyɨn pɨ naokiigii mɨ yɨm tɨ dimɨnɨm ha naokiigiyɨm yɨm ɨni opuda saiir yainau yamkiyɨm. Mɨ mhoɨiya inkamɨn, omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya ipiiya Bɨiyan Inkam Komii siya nɨdwokaiiya saiir kingiin nokwowɨn siya ɨni komiiyar kauwok boɨnkiyɨn, ɨni wakaeyɨm, ɨni dɨgɨ dɨg ywokiyɨn. \v 18 Mɨ karar kɨgi sinana sinankiya mɨ hɨnda tɨndan ɨni warar yɨuyayokiigiyɨn mɨ diya ha tɨokiya mɨ nuɨn pranae pranae bɨ kiisɨskikɨn. Bɨiya nɨɨnɨn hɨriinan bɨ nɨtkɨn. Nɨɨngaka. Tɨkɨ nɨɨnɨn yɨo ɨni ɨkɨ nɨɨnɨm bɨiya nɨtɨm ɨni sɨmiir haiburɨm. \v 19 Mɨ nuɨn komiigɨkomii ha kiisɨskiyɨn mɨ om komii Babilonɨn haɨmii haɨmiiyɨm whoɨma yɨinɨkibɨmbɨɨrgi mɨ om komii komiiyɨm ɨkɨ hɨnda tɨndanɨm yɨm ɨni biyɨeyar ywokiyɨm. Adi Komii siya tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm om komii Babilon hɨran iikamɨm sɨma tɨrɨm sɨmiirɨn bɨ naɨngwo owouugɨn mɨ ɨowa siya nwowa ɨni opa mobɨn op kwiyaeiyɨn hɨrankɨ naokiinaiiniiya ɨni saiir hɨriinan ywowa mɨ tɨ siir kwoɨnbudɨn siir ɨowa ha naokiinonkwokwoswokiya ɨni tɨ om komiiyɨn siirar yauunɨ aokɨniyɨn. \v 20 Mɨ nuɨn komiigɨ komii ha kiisɨskiyɨn mɨ mhɨu whɨekakɨm mɨ mhɨugrɨbsɨsɨmɨm whɨi komii solwara saiir nɨdwodwomaiyɨm yɨm ɨni whɨi komii solwara saiir hɨrankar kɨgugugiyɨm. \v 21 Mɨ mhoɨiya karar kɨgi ais komii komiiyɨm pɨ nɨkiigɨinaiinii siiyanan. Mɨ tɨ aisɨm nɨkiigɨinaiiniyɨm nɨnomor kouankɨn sɨmiir hɨkɨm 50 kilokɨm mɨ iikamɨm nuanɨm hɨnda tɨnda nwowɨm yɨm ɨna tɨoɨdwomaigiyɨm. Mɨ iikamɨm kɨmɨdiniya Adi Komii siir yɨgbumbu. Dimusi rani, tɨ aisɨm sɨmiir nauunɨ ɨtniyɨm yɨm mɨiyɨk rani. Ɨriig. \c 17 \s1 Hɨi nanaei wig komiiya saeya hɨk prasae prasae bɨ haiga \p \v 1 Mɨ mhoɨiyan tɨ paekwosɨm ɨriiyar nwɨso yɨpɨkɨ dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir twonau nwokaiyɨm sɨmiir naokiigiyɨm sɨmiir nwɨrɨn ha nɨtɨn kariiram mɨ siya inɨ boɨni, kɨra mɨ kara wɨ krɨrar nami mɨ kara kɨriirɨn wɨ dimɨn biyɨeyɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya tɨri wig biyɨeya hɨi nanaeiya saiir kara wɨ kɨriir nɨisiimauui saeya tɨ om komiiyɨn yab komii komiiyɨm sɨmiir kingiin mɨriiyɨn ya saiir nɨkrigɨn. \v 2 Mɨ inkam komii komii whɨekakɨm yɨpɨkɨ iikamɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiir kɨgɨrkakiyɨm yɨm sɨma saɨka ɨrɨpa pɨu bɨdi ywowɨm. Mɨ iikamɨm hɨnda tɨnda nwowɨm tɨ nu ɨiirar, sɨmiirɨn saeya tɨrkɨm tɨ hɨriinan siyɨuɨn saeya tɨrɨn siir tɨrɨm. Mɨ ɨinok ɨinokɨn sɨmiir kwoɨnɨm saeyar kiyaigɨm. \p \v 3 Mɨ siya kariir kwoɨnbudɨn siirɨn ha haiyɨn mɨ krɨra ɨna yamwo mɨ krɨra niimau boskwokɨboskwoɨn inkamkɨ nwo karamae nwowɨn siir hɨriir yɨmbiyam. Mɨ karar kɨgi wig ɨra wraisu komii ɨrɨn yɨpɨkɨn paridnan nwowɨn siir ɨdwo hɨr nɨdwowi. Inɨg kasa rani, siir pɨu aiir nwowɨm mɨ tɨ inɨgɨm yɨm Adi Komii siir nɨgbumbu dap ɨma. Mɨ mwoɨm siir nwowɨm yɨm ɨriiyar whɨsko. Mɨ honɨm siir mwo ɨmiir nwowɨm ɨuurgɨm. \v 4 Mɨ yɨuɨsa ta wig aeya niiya ya wɨrnan paridnan bɨdi wokiiwomwɨta. Mɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm saeya pɨuaiyɨm mɨkɨn mɨnɨm mɨ rin mɨnɨm yɨm golni arar nokwokwokɨm. Mɨ mobɨn saiir ɨɨna aeya nonkwowɨn yɨo golni nonkwokwokɨn yɨo kam ɨmiir kiyaiyankɨn dimɨn biyɨe sɨma tɨram. Mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨm ɨo Adi Komii siya nwowam tɨriyɨm mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨm saeya tɨrɨm kam aka hɨi saeya nanaeyɨm mɨ tɨ dimɨn hɨriinanɨm yɨm ɨni opni hanɨɨn saiir mob ɨiir nwomaiyɨm. \v 5 Mɨ kara kɨgiyɨn inɨgɨn saiir mwo hɨr nwowɨn yɨo hɨnɨɨna boɨnkɨn, taka wiga ya om komii Babilon siir nɨkriga. Saeya wigɨm hɨi nanaeiyɨm sɨmiir apuga. Mɨ saeya ɨkɨ iikamɨm hɨnda tɨndanɨm yɨpɨkɨ dimɨn bibiyɨe whɨekakɨm sɨmiir tɨriyɨm sɨmiir apuga. \v 6 Mɨ karar mɨ kɨgi saeya op biyɨe bɨdi mɨ kwiyaeya. Saeya dimusi bɨ whaowaeka, saeya wigkamɨm yɨpɨkɨm Adi Komii siir yai ɨmiiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm mɨ Jisɨs Krais siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna nanaaknɨnkiihaigɨnɨuɨm sɨma sɨmiir wakaeyokna apikɨm mɨ saeya sɨmiir nhɨe ɨmiir kwiyaekɨm. Mɨ sɨmiirɨn ɨni saeyar yɨsomsom aokaokiyɨm mɨ tɨ hɨriinan saiirsika saeya sɨmiir nhɨe ɨmiir asi kwiyaekɨm. Mɨ kara saiirɨn tɨ hɨriinan kɨgɨn saeya tɨ hɨriinan tɨra mɨ kara ɨni hindara yanaakiyɨn. \v 7 Mɨ tɨ paekwosɨmɨn ɨna swokɨ boɨnkiyɨn kariir, kɨra ta wiga saiir saiira dimusi naɨngwokwonanaei. Saiirɨn wɨ kara boɨnmauuwi kɨriirɨn mɨ wɨ kara nanaaknɨnkiihaigɨnɨuwi hɨnɨɨn saeya yɨpɨka mɨ tɨ wraisu biyɨeyɨn yɨpɨkɨn mwowɨm ɨriiyar whɨsa nwowɨn mɨ honɨm ɨuura mɨ owɨn ta wig aeya nɨdwowɨn siirɨn ɨriipɨ hɨriinan. \v 8 Mɨ tɨ wraisu biyɨeyɨn bɨiya kɨra kɨgɨn ɨrkak nikɨ owɨn nu tɨr mɨ tariinanɨn siya bɨdi yaonamɨn. Mɨ siya wɨ sɨpi nɨti tɨ ɨeyɨn mwɨs karamaeyɨn siir hɨrankɨn mɨ siya nami mɨ siirɨn wɨ Adi Komii siya nonkwobumbunɨnkɨnkii. Mɨ iikamɨm nuanɨm yɨpɨkɨ sɨmiir inɨgɨm siir yokwo aiir haigɨn karamae nwowɨm bɨiya siya nu nɨnomor sowiir nonkwokwowa, sɨma siir kɨgi sɨma wɨ hindara nanaaki. Sɨma siir kɨgi mɨ sɨma wɨ pɨ nanaaei. Dimusi rani, tɨkɨ wraisu biyɨeyɨn nu tɨrɨn kwɨruwar nwonamkɨn mɨ tariinanɨn siya nwo rani. Mhoɨiya siya swokɨ ɨnsiin ɨdwowi mɨ siya omwaiyar swokɨ waiyaei mɨ sɨma siirɨn wɨ haɨni kɨgi. \p \v 9 Mɨ iikamɨm sɨbgu nɨnomoknɨnkɨniyɨm kɨma tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨmiirɨn sɨbgu daɨngwo omok. Mɨ tɨ mwo ɨriiyar whɨso yɨm om komii komii ɨriiyar whɨso yɨpɨkɨ iikam ɨma mɨriiyɨm mhɨu ɨriiyar whɨso sɨm, yɨm sɨma. Mɨ ta wiga tɨ wraisuɨn siir ɨdwo nɨdwowa ya mɨn nɨkriga tɨ om komiiyɨn tɨ wraisu ɨeya nwowɨn siir. \v 10 Mɨ mwo ɨriiyar whɨso yɨm inkam komii komiiyɨm iikam ɨmiir kɨgɨrkakiyɨm yɨm sɨma. Mɨ tɨ inkam komii komiiyɨm sɨmiir kam ɨriiyarɨm bɨdi yaonamɨm. Nwɨrɨn tɨ siyaɨrgɨn tɨ tariinanar nwowɨn mɨ nwɨrɨn yɨo iikam ɨmiir nikɨ kɨgrɨrao rani, yɨo ɨna nikɨ owɨn. Mhoɨiya siya nwowi mɨ siya wi ɨi prɨei kɨgrɨrao rani. \v 11 Mɨ wraisu biyɨeyɨn yɨpɨkɨ bɨiya nu tɨr nikɨ owɨn mɨ siya ɨi prɨei bɨ nwokɨn, siya ɨriiyar nwoɨmakan ɨkɨ inkam komii ɨriiyar nwɨso sɨmiir nwɨrɨn. Sɨmaɨrgɨm iikamɨm nuanɨm sɨmiir kɨgɨrkakiyɨm. Mhoɨiya siya nami, wɨ siya tɨrbuwi. \p \v 12 Mɨ hon ɨuurɨm kɨra kɨgɨm yɨm tɨ inkam komii komii ɨuurɨm yɨ sɨmiir nɨkrigɨm. Sɨma inkam komii komii bɨ nikɨ okɨm mɨ mhoɨiya sɨma wɨ inɨgak sɨmbi nwowi tɨ wraisu biyɨeyɨn saɨkan mɨ sɨma iikamɨm nuanɨm sɨmiirɨn wɨ ɨi prɨe kɨgrɨrao rani. \v 13 Mɨ tɨ inkam komii komii ɨuurɨm sɨma wɨ kwoɨn whɨruwar nwokii mɨ sɨma sɨmiir kɨrɨeya wɨ wraisu biyɨeyɨn wɨ siir asi hauugii mɨ sɨmiir ɨgsopa wɨ siya nokwokairinanaowidi sɨmiir dimɨn taemɨn ɨmiir kɨgɨrkakɨm. \v 14 Mɨ tɨ inkam ɨuurɨm mɨ inkamɨn sibsibnan ɨkɨn sɨma wɨ sɨmbi nɨnii yaii mɨ siya mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ sɨmiir kwoɨnɨm siya kiyaiyɨm mɨ siya nɨkɨunam mɨ sɨma ha naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm, tɨ inkam biyɨe ɨiirɨm wɨ sɨma nonkwonɨɨnwomwɨɨrnɨnkɨni. Sɨmiirɨn sɨma wɨ dimuni nonkwonɨɨnwomwɨɨrnɨnkɨni tani, Adi Komii siir kɨrɨeya siyar hauugika mɨ sayaɨrga inkam komiiyɨn ɨkɨ iikamɨm hɨnda tɨndanɨm mɨ yɨpɨkɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨm kɨgrɨraowiya. \p \v 15 Mɨ tɨ paekwosɨmɨn kariirɨn hɨriiyar kɨntɨrɨnu boɨnkrɨpkai, ɨeyɨm kɨra kɨgɨm wiga hɨi nanaeiya saeya nɨdwowa maeyauwa saiir kingiin nwowɨm yɨm tɨriigɨnɨm yɨm mɨn nɨkrigɨm iikam whɨekakɨm maeyau maeyauwanɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ yaigɨnpai yaigɨnpai boɨniyɨm yɨ sɨmiir nɨkrigɨm. \v 16 Mɨ hon ɨuurɨm kɨra kɨgɨm mɨ wraisu biyɨe ɨkɨn, yɨm ɨoa ta wiga hɨi nanaeiya iikamɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiiya yɨm ɨo saiir nwokɨm. Mɨ sɨma nɨti, ɨkɨ saiir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm wɨ sɨma ninɨ ɨskɨn prɨigɨn ɨuwi mɨ saeya wɨ wiga pɨu parura nwokiiya wɨ saiir hɨriinan nwokii. Mɨ mhoɨiya sɨma saiirɨn wa nɨsomaowi mɨ saiir kɨpɨm wɨ sɨma naenami. Mɨ mhoɨiya ɨkɨ dimɨn taemɨnɨm nwokiyɨm sɨmiirɨn wɨ sɨma nikomnamgɨn swokii. \v 17 Sɨma wɨ tɨ hɨnɨɨna tɨri. Dimusi rani, sɨmiir kwoɨnɨm wɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya kiyaii mɨ sɨma wɨ dimɨnkɨdimɨnɨn Adi Komii siya boɨnɨn wɨ siirgɨsiir asi tɨri. Mɨ sɨma wɨ siir kwoɨn ɨiirarar napi mɨ sɨma wɨ kwoɨn whɨruwar nwokii mɨ wa kiwakii wraisu biyɨe ɨiiram siya kɨgɨrkakɨm sɨmiirɨn mɨ wɨ yaiyɨm bɨiya Adi Komii siya boɨnkiyɨm wɨ sɨmar nɨmbiyamkakii. \p \v 18 Mɨ ta wiga kɨra kɨga ya mɨn nɨkriga om komiiyɨn yɨpɨkɨ ɨkɨ inkam komii komiiyɨm nuanɨm sɨma kɨgrɨraowiyɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn ya siir nɨkriiga. Ɨriig. \c 18 \s1 Om komii Babilonɨn Adi Komii siya tɨrbugikɨn \p \v 1 Mhoɨiyan kara kɨgi paekwosɨm nwɨrɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir omanɨn pɨ nɨti. Adi Komii siya bɨdi hauugiyɨn siirɨn kɨrɨe komii mɨ siya hapi bɨekɨ namisi whwoyakikɨn mɨ nu whɨrkakɨn ɨni warar whwoyakiyɨn. \v 2 Mɨ siya ha nɨtɨn ɨni komiiyar kauwok boɨnkiyɨn, saeya tariinanɨn bɨdi yɨkiigiya om komii Babilonkɨ biyɨe si nwokiya siir hɨriinan. Saeya bɨdi yaonama mɨ tariinanɨn uridyɨu biyɨeyɨn mɨ uridyɨu bibiyɨe ɨkɨm, Setani isidɨn siirɨm mɨ ɨpiyɨn bibiyɨe ɨkɨm yɨm ɨni saiir hɨr nwokaiyɨm. \v 3 Tɨkɨ digworaekwowɨm ɨna yɨmbimbɨiyamɨm. Dimusi rani, iikamɨm omom omomanɨm uridyɨu biyɨe siir inɨg ɨiir hainanɨm mɨ yɨm tɨriigɨnɨm yɨm hɨi saɨka bɨdi yanaeyɨm mɨ saiir op biyɨe aiir kwiyaekɨm. Yɨm tɨ inkam komiiyɨm komii ɨkɨ omom omomɨm sɨm kɨgɨrkakiyɨm tɨ nu ɨiirar nwowɨrkakiyɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan sɨma saɨka ɨrɨpa pɨu bɨdi ywowɨm. Mɨ iikamɨm omom omomanɨm yɨpɨkɨ digworaekwowɨm sɨm haigɨnɨm umɨr sɨmiir haiyɨm mɨ sɨma ɨni umɨr sɨmiirsiyar mɨ haiyɨm. Dimusi rani, saeya mɨnam naɨngwoka tɨ digworaekwo whɨekakɨm umɨr sɨmiirsi haiyɨm. Dimusi rani, saeya mɨnam naɨngwoka saeya digworaekwo whɨekakak nwowi mɨ saeya wɨ wadɨe nwokɨ sɨbgu owɨm mɨ wɨ saiir kwoɨn ɨiirarar nwokɨ apɨm. \p \v 4 Mɨ karar mɨ wakaeki inkam nwɨrɨn Adi Komii siir om hɨranɨn siir yaiya pɨ boɨnki, siya tɨ hɨnɨɨna boɨnkikɨm, \q1 iikamɨm yɨpɨkɨ kariirɨm kɨma ta wiga yɨpɨka biyɨe nwowa saiir haiburgig mɨ siyɨu biyɨe saɨka kɨpi tɨr. Mɨ kara pɨ boriisopi kɨma saɨka nɨnkɨn onkwobumbunɨnkɨnɨm mɨ mapai mapai saɨka haiyɨm. \v 5 Saiirɨn wɨ kara nonkwobumbunɨnkɨni. Dimusi rani, tɨ dimɨn biyɨeyɨm saeya tɨrɨm sɨmiirsika \q1 mɨ dimɨn biyɨeyɨm saeya tɨrɨm yɨm ɨni mhɨu komiinan hɨuungiyɨm. \q1 Mɨ Adi Komii siya saiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiirɨn wɨ naɨngwo owouu rani. \v 6 Kɨma tɨ dimɨn biyɨeyɨm saiirɨn wɨ yamdiyar swokɨ tɨr tɨ saeya nikɨ tɨrɨm iikam nhɨrɨm sɨmiir, sɨmiir hɨriinan. \q1 Mɨ dimɨn biyɨe whɨrɨn saeya tɨrɨn kɨma wɨ saiirar tɨ swokɨ tɨr. Mɨ bɨiya saeya hauu kwiyaeyɨm kɨmiirɨn op biyɨeyɨm kwiyae whaowhaeiyɨm ɨrɨra ɨrɨra \q1 mɨ tariinanɨn kɨma saiirɨn op biyɨeyɨm kwiyae whaowaeiyɨm ɨsɨsa hauu kwiyae haigɨnɨu. \v 7 Bɨiya saiir inɨgɨn komiiyar nwokɨn mɨ saeya saiir kwoɨn ɨiirar napkɨn mɨ saeya wadɨeyar sɨbgu oka. \q1 Mɨ tariinanɨn kɨma saiirɨn dimɨn biyɨe tɨr mɨ wɨ saiir pɨu aeyar nwokɨ kɨmpɨpɨsugiyɨm \q1 siyɨuɨn saeya tɨrɨn saiir kwoɨn ɨiirar saeyar napɨn mɨ bɨiya saeya sɨbgu owɨn siir hɨriinan. \q1 Dimusi rani, bɨiya saeya hɨnɨɨna boɨnka, kara tɨ tɨr nɨdwowa ɨni wiga inɨg komiigaka iikam ɨmiir kɨgɨrkakiya ɨni saiir hɨriinan ywowa. Kara ɨkɨ wigɨm sɨmiir kamɨm naonamɨm sɨmiir hɨriinan tani mɨ kara wɨ maɨrgɨmaɨrga nwo karam nwo rani, dimɨn taemɨnamɨn. Nɨɨngaka! \q1 \v 8 Mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨm saiirɨn wɨ ɨi kwɨra nɨpɨmpari saeya wɨ makɨ nii mɨ saeya wɨ pɨ naowi mɨ saeya wɨ mhɨigɨ naowi mɨ kamɨm saiir pɨuɨs biyɨeya wɨ paenau kabɨtkaigii. \q1 Mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨm om komii Babilon siirɨn wɨ sɨma nonkwonɨɨnwoɨmwɨɨrnɨnkɨni. Dimusi rani, Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn yɨpɨkɨ wɨ iikamɨm hapaiiranɨm sɨmiir hɨdi siya kɨrɨe komiigakɨn. \p \v 9 Mhoɨiyan tɨ inkam komii komiiyɨm iikamɨm hɨnda tɨndanɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨm, sɨma hɨi saɨka bɨdiya yanaeyɨm mɨ digworaekwo mɨiyɨk mɨiyɨkɨm saɨka bɨdiya yɨnɨɨdnokwokwo haiyɨm. Sɨma wɨ paowiiya saiir pɨu aiir nowiiya wɨ saiir kɨgi. Bɨiya sɨma mɨ saeya sɨma saiir kwoɨn ɨmiirar napkɨm mɨ sɨma wadɨeyar mɨ sɨbgu okɨm mɨ tariinanɨn sɨma saiir kɨgi mɨ sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga nwo rani mɨ sɨma wɨ saiirsi noui. \v 10 Sɨma wɨ aru hɨrar nokwokaowi. Dimusi rani, sɨma ta pae biyɨeya saiir nɨua wɨ saiirsi nɨdidi. Mɨ sɨma wɨ tɨ hɨnɨɨna nouuboboɨni, aiyo! aiyo! Tɨkɨ dimɨn biyɨe hɨnɨɨnɨm om komii Babilon siir tɨrkiyɨn yɨm mɨiyɨknan tani. Bɨiya kɨra inɨg komiigakar nikɨ okɨn mɨ bɨri kɨmɨmɨnkikɨn kɨriir iikam ɨmiirɨn Adi Komii siya bɨdi bugiyɨm dimɨn biyɨeyɨm kɨra tɨrbuwɨm sɨmiirsi. \p \v 11 Mɨ iikamɨm omom omomanɨm yɨpɨkɨm sɨmiir digworaekwowɨm umɨr haiyam mɨnɨm om komii Babilon hɨr, sɨma sɨmiirɨn ha kɨgi bɨdi tɨrbugiyɨm. Mɨ sɨma wɨ sɨmiirsi noui. Dimusi rani, sɨmiir iikamɨm wɨ tɨ sɨmiir digworaekwo ɨmiir saɨn tani. Yɨm bɨdi bugiyɨm. \v 12 Mɨ tɨ ɨiyɨm saeya wɨ gol silva mɨ siiya kɨbi kɨbiyɨm yɨpɨkɨ iikamkɨm sɨm saɨniyɨm umɨr komii komii mɨ mɨkɨnɨm siyawɨs mɨiyɨk mɨiyɨkni nonkwokwowɨm mɨ yɨuɨs whɨsinan kɨbi aka mɨ yɨuɨs pariidnan paipai ɨkɨm mɨ yɨuɨsɨm hindara kɨgnɨnyaei ɨkɨm mɨ paridnan prainan wokiirɨmtɨo ɨkɨm, wɨ sɨmiir saɨni. Mɨ paeyɨm pɨuii mɨiyɨk whakiyɨm dimɨn taemɨnɨm wraisuɨn elepen dapiyɨn siir nasɨm sɨmiir nonkwokwo ɨkɨm mɨ paeyɨn umɨr komii mɨ saɨniyɨn si mɨ onkwokwo ɨkɨm mɨ aiyɨni mɨ onkwokwo ɨkɨm mɨ brasni mɨ onkwokwo ɨkɨm. Mɨ siiyam wadɨe sɨbgu kɨgiyɨm hindara haɨngitɨropkai ɨkɨm. \v 13 Mɨ sɨma paeyɨn sinamon dapiyɨn siir ɨs aiir bɨdi mɨ haiyɨm mɨ mairakwo namsuopaiyɨm pɨuii mɨiyɨk whaki ɨkɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm nae ɨdwo sɨma haigɨnkiiyɨm ha dapiyɨn spais mɨ wain op aka mɨ praua mɨ wit mɨ bulmakau, sibsib, hos mɨ dimɨna kanana trela nɨkɨuwiyɨm mɨ inkam kɨɨngɨkɨɨn ɨkɨm mɨ wigɨm whɨsarii mɨi mɨrii ɨkɨm. Mɨ tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiirɨn bɨ swokɨ saɨngikɨm. \v 14 Mɨ kamɨm hɨran digworaekwowɨm umɨr haiiyɨm sɨm mɨriiyɨm sɨma saiir boɨnki, bɨiya kɨra kopaksɨmar nwowa, kɨra wig ɨrpakiyɨn bɨmbɨuwi bɨ nwoka mɨ kɨra dimɨn taemɨn kasakasam bɨ naɨngwoka mɨ tariinanɨn kɨra ɨni waibiyɨe yamwo ɨua. Mɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm iikamkɨm sɨma saɨniyɨm umɨrni mɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm kɨra pɨuaimwamwanɨm yɨm bɨdi dɨgiyɨm. Yɨm wɨ kɨriiram swokɨ hainani rani, kɨra swokɨ haiyam nɨɨngaka. \v 15 Mɨ tɨ kamɨm sɨmiir digworaekwowɨm umɨr haiiyɨm yɨm wɨ aru hɨrar nɨdid okwokaowi tɨriigɨnɨm tɨ saiir nɨpɨmparɨm wɨ sɨmiir pɨ nɨpɨmparisi mɨ sɨma wɨ saiirsi noui. \v 16 Sɨma wɨ tɨ hɨnɨɨna nouuboboɨni, aiyo! aiyo! Tɨ omɨn Babilon nɨkɨuwiyɨn bɨiya siya bɨmbɨuwi bɨ nwokɨn siya ta wiga yɨpɨkɨ yɨuɨs whɨsinan niiya mɨ yɨuɨsa pariidnanɨm hindara wokiiwomwɨtɨm sɨm niiya saiir hɨriinan nwokɨn. Pɨuai mɨiyɨk mɨiyɨkɨm golni nonkwokwowɨm mɨ siiya kɨbi kɨbi ɨkɨm mɨ mɨkɨnɨm umɨr komii saɨni ɨkɨm yɨm kɨnakɨnar pɨuainakɨm. \v 17 Mɨ tariinanɨn tɨkɨ digworaekwo kɨbi kɨbiyɨm bɨri konkwokikɨm, yɨm ɨna tɨrbu ɨuguskiyɨm. Mɨ kamɨm yɨpɨkɨm siyaii kɨgrɨraowiyɨm mɨ kamɨm sɨmiir mɨrii ɨkɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ siyaii ɨmiir nɨnɨdwodwowiyɨm, yɨpɨkɨ digworaekwowɨm sɨm haiiyɨm whɨi komii solwara hɨr umɨr haiyam mɨ iikamkɨm sɨm saɨnam, sɨma ɨni hapi aru hɨrar yokwokaokiyɨm om Babilon siirɨn. \v 18 Mɨ sɨma hapi aru hɨrar nokwo kaokiyɨm om Babilon siir nɨunamɨn mɨ sɨma ɨni komiiyar kauwokiyɨm, om whɨrkɨn tɨ siir hɨriinan wadɨe bɨ nwokɨn bɨiyan mɨ ha nɨtiyokiyokɨiyɨn mɨ tariinanar yadɨgniyɨn. Nɨɨngaka. \v 19 Mɨ sɨma sɨn ha masɨm mɨ ɨna youuboboɨnɨm, krɨma tɨ om komiiyɨn siirsi nouumwamwani. Dimusi rani, kamɨm hɨnda tɨndanɨm yɨpɨkɨ siyaii tɨriir nɨkropkiyɨm mɨ sɨma umɨr prasae bɨ haigɨm digworaekwowɨm sɨma haiginaniyɨm tɨriir sɨmiirsiyɨn. Mɨ tariinanɨn bɨri kɨmɨmɨnkikɨn tɨ om kɨbiyɨn bɨdi tɨoɨdwomaigiyɨn. \p \v 20 Mɨ wɨm kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir om hɨr nwowɨm wɨm kɨma ɨni maɨrgɨmaɨrgar nwowɨm. Mɨ wɨm kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siya nɨmbinɨm siir mɨi aiir mɨriiyam mɨ wɨm kɨma tɨ profet kamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir boɨnmɨmauuɨm mɨ wɨm kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir sɨbgu wakaeyokna apɨm, wɨm kɨma maɨrgɨmaɨrgar dwoki. Adi Komii siya om Babilon siirɨn dimɨn biyɨe bɨdi tɨrɨn, siya saiir yamdi tɨrkɨn, dimɨn biyɨeyɨm bɨiya saeya tɨrɨm sɨmiir yamdi. \p \v 21 Mɨ mhoɨiyan karar kɨgi paekwosɨm komiigɨ komiiyɨn siya siiya komiiyɨn nhɨrkaknanɨn siir haii mɨ tɨ siiyan ɨni aeyowɨenan ywowɨn mɨ siirɨn kɨmɨdiniya whɨi komii solwara saiir whɨi idopwoniyakɨ idopwoniya hɨriir ha namɨ kabɨtmaigiyɨn mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, tɨ siiyan kara kabɨtmaigiyɨn whɨi komii solwara whɨi idopwoniyakɨ idopwoniya mɨ Adi Komii siya om komii Babilon siirɨn wɨ hɨriinanar mɨ tɨoɨdwomaii mhoɨiya siya wɨ swokɨ o rani. Nɨɨngaka. \v 22 Iikamɨm yɨpɨkɨ gita tɨowiyɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ mwai waowiyɨm mɨ kɨd masiyɨm mɨ tɨdiyɨu huni ɨkɨm, sɨma wɨ swokɨ ɨt rani, tɨ sɨmiir swokɨ tɨram. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨm mɨi pai mɨi pai mɨriiyɨm yɨm om Babilon hɨr swokɨ o rani. Mɨ iikamɨm wɨ siiya komiiyɨn twonid warbrombropiyɨn om komii Babilon hɨr nwowɨn wɨ siir yai aiir swokɨ wakae rani. \v 23 Mɨ iikamɨm om komii Babilon hɨranɨm wɨ paeya nɨuyaeiya wɨ hɨriinankak nwo rani. Mɨ iikamɨm wɨ wigkamɨm nonkwonaeiyɨm mɨ yaiya anaupaeni hanɨɨn ha naenamiya wɨ saiir swokɨ wakae rani. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ sɨmiir digworaekwowɨm sɨmiir haigɨnɨm umɨr haiyam, sɨmaɨrgɨm inkam komii komiiyɨm tɨ nu whɨrkak ɨiiranɨm. Mɨ wɨm kɨma iikamɨm om komii Babilonanɨm ɨkɨ iikamɨm hɨnda tɨndanɨm sɨmiir kwoɨnɨm kɨma kiyaigɨm dimɨn bibiyɨeyɨm nɨksɨsaeiyɨm kɨma tɨrɨm sɨmiir. \p \v 24 Om komii Babilonɨn yɨpɨkɨn ɨkɨ om komii komiiyɨm sɨmiir nɨkriyɨn yɨo Adi Komii siya bɨdi tɨoɨdwomaigiyɨn. Dimusi rani, Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir profet inkamɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm yɨm saeya nɨsomsom aokaokikɨm mɨ sɨmiir nhɨeya ɨni nu ɨiirar prɨnoknamɨm. Mɨ sɨmiir nhɨeyɨm mɨ iikam whɨekakɨm yɨpɨkɨ hɨnda tɨnda nwowɨm tɨ nu ɨiirar sɨmiir nhɨe ɨkɨm. Sɨmiirɨn kam ɨma nɨsomsom aokikɨm. Ɨriig. \c 19 \p \v 1 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir om hɨr tɨrkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan karar wakaeki, yaiya hapi iikam ombudgɨ whwonanaokiiyɨm hɨnɨɨna whwonanaokii Adi Komii siir om hɨrɨn, saeya pranae bɨ kauwokboɨnkika, krɨma Adi Komii siir inɨg ɨiirarar hainanki. Krɨmiirɨn siya grabaigɨnɨugɨn. Siir inɨgɨn komiigɨ komiigɨn mɨ siya kɨrɨe komiigakɨn. \v 2 Adi Komii siya iikam ɨmiirɨn wɨ siyɨu mɨiyɨkɨ mɨiyɨk ɨiirar hɨdi. Mɨ siya wiga hɨi nanaeiya yɨpɨka kami kwoɨn kiyaiiya saiirɨn bɨdi hɨdɨn. Iikam whɨekakɨm nuanɨm tɨ dimɨn biyɨeyɨm saeya tɨrɨm sɨma bɨdi tɨoɨdwomaigiyɨm. Adi Komii siya saiirɨn mɨnsi tɨrkɨn, tɨ dimɨn biyɨeyɨm saeya tɨrɨm iikamɨm siir yai aiiram naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiir, sɨmiir yamdi swokɨ tɨrɨm. Sɨmiirɨn saeya bɨdi yɨsomsom aokiyɨm. \v 3 Mɨ mhoɨiya sɨma ɨna swokɨ boɨnkiyɨm, krɨma Adi Komii siir inɨg ɨiirarar hainanki. Mɨ om komii Babilon siir paowiiya saeya koua hɨriirɨn wɨ hɨriiyar nowiiyokiyokɨinaiinamkrɨpkaii. \v 4 Mɨ mhoɨiya tɨ inkam komii komii kamnwɨs nwiiyɨm yɨpɨkɨ inkam komiimi ipiiyɨm sɨm nɨdwodwokaiyɨm mɨ dimɨn whiiyɨm kwoɨn mɨnkakɨm mɨ ha niyae dirɨraerari ɨkɨm, sɨma ogmwo Adi Komii siir whwonkam ɨda kingiinar inɨ waisii hɨuɨu yɨpɨkɨn siir ipii aiir nɨdwokaiyɨn. Mɨ sɨma ɨna boɨnkiyɨm, tɨkɨ yaiyɨm yɨm yaimwokɨyaimwo ɨmaɨrgɨm krɨma siir inɨgɨ inɨg ɨiirarar hainanki. \s1 Inkamɨn sibsibnanɨn nokwonan, siir wigwɨs nae komii aeya \p \v 5 Mɨ mhoɨiya karar swokɨ wakaeki inkam nwɨrɨn Adi Komii siir ipiiya saiir kingiin nokwowɨn pɨ kauwok boɨnkii, iikamɨm inɨg komii komiigakɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ inɨg karamaeyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apiyɨm mɨ siiram naɨngwokwonanaeiyɨm, kɨma siir inɨg ɨiir hainanki. Ɨriig. \v 6 Mɨ karar mɨ wakaeki iikam whɨekakɨm ɨrɨpa maeyau kwɨruwa haɨngiriyɨu owɨm pɨ kauwok boɨnkii. Sɨma pranae pranae bɨ kauwok boɨnkikɨm, hapi owɨekɨ niswɨtnaomaiiyɨm mɨ dudua aeiya ha kɨniyɨm mɨ diyakɨ mɨ tɨokii aka ɨni hɨnɨɨn ywowɨn. Mɨ sɨma hɨnɨɨna kauwok boɨnki, bɨdi wakaekiyɨm, krɨma Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanki. Siya siyaɨrgɨn kɨrɨe komiikakɨn mɨ dimɨn taemɨnɨm ɨni siyar kɨgɨrkakɨm. \v 7 Krɨma maɨrgɨmaɨrgar dwo mɨ siir inɨg ɨiir hainanki. Dimusi rani, inkamɨn sibsibnanɨn siir wig aiirɨn wɨ sɨpi nonkwonaei mɨ saeya saiir pɨuaiyɨm bɨdi dirɨraerarɨm. \v 8 Mɨ saiirɨn yɨuɨs whɨsinan kɨbiya ɨo karamaeya paekwosɨm siya bɨdi hauu iiya. Mɨ ta yɨuɨs whɨsinana ya mɨn nɨkriga dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm iikamɨm Adi Komii siir siyɨu ɨiir sɨbgu apɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir nɨkriga. \p \v 9 Mɨ mhoɨiya tɨ paekwosɨmɨn yɨpɨkɨn nokwowɨn siya boɨnki kariirɨn, kɨra tɨ digworaekwowɨm wɨnaowid. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siya nɨkɨunam tɨ inkamɨn sibsibnanɨn wig nonkwonan siir nae aiiramɨn sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga nwowi. Mɨ siya kariirɨn ɨna swokɨ boɨnkiyɨn, tɨkɨ yaiyɨm Adi Komii siirgɨsiir yai ɨma. \v 10 Mɨ kara tɨ yaiyɨm siya boɨnkiyɨm kariir sɨmiir wakaekiyɨn mɨ kara ogmwo ha waisii hɨunanaiinamɨn mɨ kɨmɨdiniya siir inɨg ɨiir hainan. Mɨ siya kariirɨn tɨ hɨnɨɨna boɨnki, kɨra kariir inɨg ɨiir kɨpi hainan! Adi Komii siir inɨg ɨiirarar hainan. Kara Adi Komii siir mɨriigɨn kɨriir hɨriinan mɨ kɨriir nomiiyau ɨkɨm yɨpɨkɨ Jisɨs siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨn mɨ siir yai ɨmiir boɨnmɨmauuɨm ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨm. Mɨ tɨ yaiyɨm Jisɨs siya nanaaknɨnkiihaigɨnɨuɨm yɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ wɨ profet kamɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi sɨma boɨnmɨmauuwam mɨ Jisɨs Krais siir yai ɨmiir nanaaknɨnkiihaigɨnɨuanɨm yɨm sɨma. Ɨriig. \s1 Inkamɨn hos whɨsinanɨn si ɨdwo nɨdwowɨn siya \p \v 11 Mɨ mhoɨiya karar kɨgi Adi Komii siir omɨn siir anowɨn pɨ haiwaokii mɨ hos whɨsinan ɨrɨn yɨo hɨrar nokwowi. Mɨ inkamɨn siir ɨdwo nɨdwowɨn siirɨn hɨnɨɨna dapkɨm inkamɨn yɨpɨkɨn siir digworaekwo ɨmiir sɨbgu kɨgrɨraowiyɨn siya. Siya wɨ tɨkɨnɨm siyɨu mɨiyɨk sɨbgu apiyɨm wɨ sɨmiirarar tɨri tɨ hɨriinanɨn. \v 12 Siir nhwonan hapi paekɨ namisi ɨuyakikɨn. Mɨ pagram siya haigɨnɨm yɨm ɨni inkam komii komiiyɨm nu kɨgrɨraowiyɨm sɨm haigɨnɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ siir inɨgɨn ɨni siir mwo ɨiirar wɨnɨn. Mɨ tɨ inɨgɨn siir inɨg mwokɨ mwowɨn yɨo sasar nɨnoknɨnkɨn ɨski. Inkam nwɨrkɨ siir wara swokɨ ɨnoknɨnkɨn tani. \v 13 Mɨ yɨuɨs bripriya siya niiya ya bɨiya nhɨe opa saiir tɨbgimaiga. Sɨma siirɨn ha dapikɨm, Adi Komii siir yai. \v 14 Mɨ iikam whɨekakɨm Adi Komii siir kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨmiirɨm sɨma ɨna siir mhoɨiyar sɨdkaekiyɨm mɨ hosɨm sɨma nɨdwodwowɨm sɨma niiyɨm yɨuɨsɨm whɨsiwhɨsinankɨnaɨrgɨm mɨ yɨuɨsɨm bɨmbɨuwi rani mɨ sɨmiirɨn ɨo mɨnsɨm whɨrkɨ bɨ swokɨ kiyɨprɨnɨusrankɨm. \v 15 Mɨ karar kɨgi kamkɨu bripriyɨn ɨo mhanan wɨtɨn siir yai hɨrankar nɨmbinaninii. Mɨ siya iikamɨm hɨnda tɨndanɨm sɨmiirɨn wɨ siir hampɨmpɨt aokaowi. Mɨ ta saiir mhoɨiyan iikam ɨmiirɨn wɨ siyar kɨgɨrkaki mɨ siya sɨmiirɨn wɨ swokɨ onkwo whɨigi rani mɨ siir ɨgsop aiirɨn wɨ inkam nwɨrkɨ mɨ okwokairiinanaowid rani. Siya sɨmiir kɨgɨrkaki, wɨ inkamɨn bulmakau kɨgrɨraowiyɨn mɨ paekopɨn siya nonkwowiyɨn wɨ siir hɨriinan kɨgrɨraowi. Mɨ iikam ɨmiirɨn siya kɨgrɨraowi mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨm Adi Komii siiram wakaeyokna ap karamae nwowɨm yɨm wɨ siya tɨoɨdwomaii inkamɨn yɨpɨkɨn iya wain kimaiiya saiir nokwokai okwobrombropiyɨn wain hi aiiram siir hɨriinan. Mɨ ya tariigɨna ya Adi Komi siir ɨoa siya nwowi siir sau omom ɨmiir sɨmiirɨn wɨ hɨriinan nokwobrombropi. \v 16 Mɨ inɨgɨm siir yɨuɨs aiir wɨnɨm mɨ siir paimwo mɨ wɨn ɨkɨm yɨo tɨ hɨnɨɨna boɨnkɨn, iikam kɨgɨrkakan inkam. Bɨiyan inkam komii komii kɨgɨrkakan inkam. \p \v 17 Mɨ mhoɨiya karar kɨgi paekwosɨm nwɨrɨn bɨeyɨn siir bopwonau hɨrar nokwokaii mɨ siya ɨpiyɨnɨm kougɨkou siiniyɨm sɨmiiram yɨkɨugi mɨ siya sɨmiiramɨn pranae pranae bɨ kauwok boɨnkikɨn, kɨma tɨ ɨpiyɨnɨm kɨma wɨt mɨ tɨ naeyɨm Adi Komii siya dirɨraerarɨm sɨmiirɨn ɨrɨpar winɨ haɨngiriyɨu ɨdwo aeni. \v 18 Kɨma wɨ iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨp ɨmiir naei, kɨma iikam whɨekakɨm nu kɨgrɨraowiyɨm mɨ kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨmiir bɨi nwo ɨkɨm mɨ kamɨm yaii nɨniiyɨm kɨrɨe komii komiikakɨm mɨ hos ɨkɨm mɨ kamɨm sɨmiir ɨdwo nɨdwo ɨkɨm. Mɨ iikam whɨekakɨm yɨpɨkɨ mɨi umɨram mɨrii ɨkɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ hinda whɨsarii mɨi prɨimɨriiyɨm mɨ iikamɨm inɨgak ɨkɨm mɨ iikamɨm inɨg karamae ɨkɨm, sɨmiir kɨpɨm wɨ kɨma naei. \p \v 19 Mɨ mhoɨiya karar swokɨ kɨgi wraisu biyɨeyɨn mɨ inkam komii komiiyɨm tɨ nu ɨiirar nwowɨrkakiyɨm mɨ kamɨm sɨmiir kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨmiir kɨgrɨraowi ɨkɨm sɨma ɨrɨpa maeyau kwɨruwar haɨngiriyɨu ɨdwowi. Sɨma inkamɨn hos whɨsinanɨn si ɨdwo nɨdwowɨn mɨ kamɨm yaii nɨnii ɨkɨm yaii sɨmaka nɨnii. \v 20 Mɨ ta sɨma nɨniiya saiir mhoɨiyan tɨkɨ inkamɨn yɨpɨkɨn hos whɨsinanɨn si ɨdwo nɨdwowɨn mɨ siir kamɨm yaii nɨnii ɨkɨm tɨ wraisu biyɨeyɨn mɨ profet nɨksɨsae ɨkɨn yɨpɨkɨ bɨiya dimɨnɨn kɨrɨe komii komii tɨrɨm wraisu biyɨe siir whwonkam ɨda iikamɨm sɨmiir nɨksɨsaeyam hɨriinan saiirsi haiyɨm mɨ sɨma wɨ tɨ dimɨnɨn haɨnmakɨuɨn, sɨmiirɨn sɨma bɨdi yonkwowɨm. Wɨ siir inɨg ɨiir nwokɨ hainanɨm sɨma sowiirɨn ha haiyo mɨ ɨna yamɨ ɨtmaigiyo whɨiya paekaka siiya paekakɨn si nwowa saiir. \v 21 Mɨ mhoɨiya tɨ inkamɨn hos whɨsinanɨn si ɨdwo nɨdwowɨn. Mɨ kamkɨuwɨn siir yai hɨrankɨ nɨmbinaniniyɨn tɨ iikamɨm dimɨn biyɨe biyɨekakɨm yɨpɨkɨ tɨ wraisu biyɨeyɨn siirɨm, ɨni siya hampɨmpɨt aokao dɨgiyɨm. Mɨ siya sɨmiirɨn ha hampɨmpɨt aokao dɨgiyɨm mɨ tɨ ɨpiyɨnɨm ha nɨtɨm mɨ sɨmiir kɨpɨm sɨma ini aeni mɨ sɨmiir mhɨiyɨm ɨni hindara yɨtɨpiyɨmpiyɨkiyɨm. Ɨriig. \c 20 \s1 Setan siya ɨenau hɨrɨn bɨewiiyɨm 1,000na nwokaii \p \v 1 Mɨ mhoɨiya karar kɨgi paekwosɨm nwɨrɨn Adi Komi krɨmiir Wanɨn siir om hɨrankɨ nɨti siya tɨdiyɨnɨn whɨra nonkwowi mɨ senɨn whɨra mɨ onkwowi. Tɨkɨ tɨdiyɨnɨn yɨo tɨ ɨeyɨn mwɨs karamaeyɨn yɨo siirgɨn. \v 2 Mɨ siya ha nɨtɨn kɨmɨdiniya tɨ kaɨn yɨpɨkɨ bɨdi bɨdiniya mɨpug nikɨ owɨn siir ɨgsop aiir inɨ okwokairinaki. Mɨ siirɨn Adi Komii siir paekwosɨm ɨeya yonkwo mɨ tɨ uridyɨu biyɨeyɨn bɨi nwowiyɨn Setan nɨkɨuwiyɨn, tɨ inkam biyɨeyɨn yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siir whwonkam ɨda nokwowɨn mɨ yai yakakɨigi saɨka nɨnkiyɨn. Mɨ paekwosɨm siya siirɨn ha haiyɨn mɨ ɨna ikwowaisiigiyɨn mɨ siirɨn kɨmɨdiniya senɨn aini nonkwokwowɨn saɨka yɨnkɨn kogrɨnugi hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamɨm bɨewiiyɨm pariig 1,000. \v 3 Mɨ siirɨn paekwosɨm siya kabɨtkaigi tɨkɨ ɨeyɨn mwɨs karamaeyɨn siir mɨ siya tɨ ɨeyɨn siir anowɨn ɨna haignɨkougiyɨn. Mhoɨiya siya ɨe ɨiir haiburgigi mɨ siya ha nami hɨnda tɨnda mɨ siya wɨ ɨi prɨei nwo rani. \p \v 4 Mɨ mhoɨiya karar mɨ kɨgi ipiiyɨm inkam komii komiiniyɨm. Mɨ karar kɨgi iikamɨm sɨmiirar nɨnɨdwodwokaii. Mɨ kara sɨmiir kɨgiyɨn mɨ kara kamɨm mwo ɨmiirara kaigrɨmkrɨp aokaowɨm sɨmiir kwoɨnbud ɨmiirɨn warar mɨ kɨgi. Dimusi rani, sɨma wraisu biyɨeyɨn siir inɨg ɨiir bɨ hainankɨm. Mɨ dimɨnɨn sɨma nɨibirɨn tɨ wraisu biyɨeyɨn siir whwonkamnan sɨma siir inɨg ɨiir bɨ mɨ hainankɨm mɨ yɨpɨkɨ siir tɨ dimɨnɨn siir haɨnmakɨu karamae nwowɨm sɨmiir ɨɨna mwo ɨmiir. Mɨ sɨmiirɨn Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwokɨm. Mɨ sɨma mɨ Krais siya sɨma iikam ɨmiirɨn bɨewiiyɨm wɨ 1,000na kɨgrɨraowi. \v 5 Mɨ iikamɨm Adi Komii siir wakaeyokna ap karamae nwowiyɨm sɨma naowi, sɨma wɨ swokɨ ɨnsiin ɨdwo rani, omwai swokɨ waiyamɨn taka ɨi aiirɨn. Mɨ tɨ 1,000 bɨewiiyɨm dɨgiyanɨm sɨmiir mhoɨiyan sɨma wɨ omwai hanɨɨngɨn swokɨ waiyaei. Tariigɨna ya Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwowana iikamɨm yɨpɨkɨ bɨiya naokaowɨm sɨmiir hɨdnɨnsiin ɨdwowana bɨigɨbɨi ya saeya. \v 6 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ bɨigɨbɨi Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwowi omwaiwaiyam yɨm tɨ iikamɨm dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowɨm yɨm sɨma mɨ sɨmiir kwoɨnɨm dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. Sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga nwowi. Dimusi rani, sɨma wɨ swokɨ ao rani mɨ wɨ omɨn paeniyɨn siir nam tani. Sɨma ɨni pris inkamɨm sɨmiir hɨriinan ywowɨm yɨpɨkɨ dimɨn taemɨn Adi Komii siya mɨ Krais siya sowiir nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨm sɨmiir hɨriinan mɨ sɨma mɨ Krais siya sɨma iikam ɨmiirɨn bɨewiiyɨm wɨ 1,000na kɨgrɨraowi. Ɨriig. \s1 Setan siirɨn Adi Komii siya nonkwobumbunɨnkɨni mɨ siya siirɨn wɨ paeya kabɨtkaigi \p \v 7 Mɨ tɨ 1,000 bɨewiiyɨm sɨma dɨgii mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn tɨ ɨeyɨn mwɨs karamaaeyɨn siir anowɨn wɨ hanɨɨngɨn haiwaokii mɨ Setan siirɨn tɨ ɨeyɨn senɨn siir hɨranka nonkwo ɨuguskii mɨ siirɨn wa kɨgnɨnkɨn amki. \v 8 Siya nami mɨ siya wɨ ɨkɨ iikam whɨekakɨm hɨnda tɨndanɨm tɨ nu ɨiirar nwowɨrkakɨm wɨ sɨmiir kisɨsana ami, iikamɨm tɨ om whɨso sowiirɨm Gok mɨ Megok. Mɨ sɨmiirɨn wɨ siya nɨksɨsaei mɨ sɨma ha nɨti mɨ wɨ ɨrɨpar haɨngiriyɨu o nami ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmaka nɨntɨowam. Mɨ tɨ iikamɨm sɨmiir kamɨm yaii nɨniiyɨm wɨ kasa kasa nwo rani, wɨ whɨi komii solwaran siiyɨnkrɨnɨm wɨ sɨmiir hɨriinan nwowi inkamkɨ sɨmiir mwaɨnɨm wɨ dɨg nwo rani. \v 9 Mɨ sɨma aru hɨranka napnanii mɨ wɨ om komii Jerusalem siir ninɨ kaeyokainii, tɨ omɨn Adi Komii siir iikam ɨma nwowiyɨn omɨn Adi Komii siya naɨngwokwonanaeiyɨn. Mɨ sɨma sɨmiir nɨsomsom aokaowam kaeyokaii mɨ paeya Adi Komii siir om hɨrana saeya nɨti mɨ tɨ iikamɨm sɨmiir kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨmiirɨn wɨ saeya nɨugrɨmkrɨp aokii. \v 10 Mɨ Adi Komii siya Setan siir haii mɨ siya siirɨn wɨ whɨiya yhɨiyopkaka siiyan paekakɨn siya nwomaiiya saiir hɨriir kabɨtmaigii. Mɨ siya hapairɨn wɨ wraisu biyɨeyɨn mɨ profet nɨksɨsae ɨkɨn, wɨ sɨma ɨrɨpar namwomaiyɨuwi ta whɨi aiirarar. Mɨ sɨma hapair nwomaii mɨ sɨmiir pɨuɨm wɨ kɨmpɨpɨsu prasae kɨn tani, sɨma wɨ hɨriiyar kɨmpɨpɨsuyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn. Ɨriig. \s1 Iikamɨm wɨ Adi Komii siya hɨdi \p \v 11 Mɨ mhoɨiyan karar kɨgi inkam komiiyɨm sɨm nɨdwokaiiya ipii whɨsinana Bɨiyan Inkam Komiiyɨn saiir hɨrar nɨdwokaii. Mɨ nu nɨnomoro siir whwonkam ɨda nwowo yo ɨna kɨgugugiyo. Mɨ sɨma maeyau kwɨrmɨnkwɨrmɨn bɨ swokɨ hansrɨnyɨskaigɨm sɨma naogwoprakaiyamɨn. Nɨɨngaka. \v 12 Mɨ kara iikamɨm inɨg inɨgakɨm mɨ iikamɨm inɨg karam karamɨm kara sɨmiirar mɨ kɨgi. Mɨ sɨma ha nɨtɨm, kɨmɨdiniya inkam komiiyɨn siir ipii aiir nɨdwokaiyɨn siir whwonkam ɨdar inɨ okwoni mɨ paekwosɨmɨn ha nɨtɨn kɨmɨdiniya yokwowa hɨr nwowa saiir inɨ haiwaoni. Mɨ sɨma yokwo kwɨra saiir warar yɨnkɨn haiwaoki, yɨpɨkɨ iikamɨm Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmiiyɨm yɨpɨkɨn wɨ hɨriiya waiyayokiyokɨikaeyami saɨka sɨmiir inɨg ɨma nwowa. Adi Komii siya tɨ iikam ɨmiir hɨdi, yɨpɨkɨ bɨiya naokaowɨm siya wɨ dimusi hɨd rani wɨ tɨ dimɨnɨm bɨiya sɨma tɨrɨm tɨ nu ɨiir ta yokwo aiir wɨnɨm wɨ sɨmiirsi hɨdi. \v 13 Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ bɨiya naokaowɨm whɨi komii solwara saiir hɨr mɨ maeyauwa paekɨ nɨuwiya sae mɨ aokao ɨkɨm mɨ tɨ iikam bibiyɨeyɨm naokaowɨm sɨma wɨ Adi Komii siir whwonkam ɨda nokwowi. Mɨ sɨmiirɨn wɨ siya hɨdi. Tɨ digworaekwowɨm sɨma tɨrɨm tɨ nu ɨiir sɨmiirsi. \v 14 Mɨ tɨ sɨmiir mhoɨiyan wɨ Adi Komii siya tɨoɨdwomaii tɨ digworaekwowɨm iikam ɨmiir tɨraokaowiyɨm mɨ maeyauwa iikamɨm sɨmiir kwoɨnbud ɨma nwo aka. Mɨ siya sɨmiirɨn wɨ ta whɨiya paekaka wɨ saiir hɨriir kabɨtnoudnamaigi mɨ sɨmiirɨn wɨ hɨr tɨoɨdwomaii. Mɨ whɨiya paekaka ya kwɨsaka sɨma naowan aeya. \v 15 Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ sɨmiir inɨgɨm ta yokwowa tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn saɨka nwoyokiyokɨikaemanɨm sɨmiir inɨg ɨmiir wɨna, saiir nwo karam nwowɨm, sɨmiirɨn wɨ siya kabɨtnoudnamaigi ta whɨi paekaka saiir hɨriir. Ɨriig. \c 21 \s1 Nɨnomor nu wɨn ɨko \p \v 1 Mɨ mhoɨiyan kara kɨgi nɨnomor nu wɨno. Tɨ bɨiyan nɨnomor nu biyɨeyo sowiir kisɨna owo, sowa mɨ whɨi komii solwara saeya yɨm bɨdi kɨgugugiyɨm. \v 2 Mɨ mhoɨiyan kara kɨgi Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir om wɨnɨn, om wɨn Jerusalen dapiyɨn. Mɨ sɨma Adi Komii siir om ɨiir haiburgigɨm mɨ ɨna yɨtɨm nua tɨriir. Siya wiga kamkɨ nonkwonam tɨriya saeya pɨuai mwamwaniya ɨni hɨriinan ywowɨn. \v 3 Mɨ karar mɨ wakaeki inkamɨn Bɨiyan Inkam Komii siir ipii aiir nɨdwokaiyɨn pɨ kauwok boɨnki, wakaeki! Adi Komii siir omaka ɨni iikamɨm sɨmiir bopwo nwowa. Mɨ siya wɨ sɨmiir bopwo nwowi. Mɨ sɨma saɨka nwowi mɨ sɨma wɨ siir iikam nwowi mɨ siya wɨ sɨmiir Adi Komi nwowi. \v 4 Mɨ iikam ɨmiirɨn Adi Komii siya tɨrkii maɨrgɨmaɨrga sɨma nwowam. Mɨ sɨma wɨ swokɨ ao rani mɨ wɨ maɨrgɨmaɨrga mɨ okaramae mɨ o rani mɨ wɨ mɨ ɨnounɨnki rani mɨ wɨ kɨmpɨpɨsu rani. Dimɨn taemɨnɨm bɨiyanɨm yɨm bɨdi dɨgiyɨm. \p \v 5 Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨn Inkam Komiini ipiiya sae nɨdwokaiyɨn siya kariir boɨnki, kɨra wakaeki. Kara wɨ yaeya digworaekwo wɨn nonkwokwokii, tɨkɨ digworaekwowɨm bɨiyanɨm sɨmiir kisɨna okiyanɨm. Mɨ siya ɨna swokɨ boɨnkiyɨm, kɨra tɨ digworaekwowɨm wɨnaowid. Dimusi rani, tɨ digworaekwowɨm kara boɨnkiyɨm kɨriir, yɨm kaimwowaɨrgɨm. \v 6 Mɨ siya kariirɨn ɨna swokɨ boɨnkiyɨn, tɨkɨ digworaekwowɨm yɨm bɨdi dɨgiyɨm. Kanakanaɨrgɨn bɨiyar nwowɨn ɨiya digworaekwo whɨekak ɨma nikɨ ɨmbiyam karamae nikɨ owa mɨ mhoɨiya kara wɨ hɨriiyar swokɨ oyokiyokɨiyami. Mɨ dimɨn taemɨnɨm kara tɨri mɨ sɨma wɨ kariir inɨg ɨiir swokɨ hainani. Mɨ iikamɨm ta opa kara hauuwana mhɨuno nwomaiya saiir kwiyaeyam naɨngwowi, kara sɨmiirɨn wɨ hinda nɨɨngar prɨihauugii mɨ sɨmiirɨn wɨ saeya tɨrkii, sɨma nwoyokiyokɨikaeyamamɨn ɨinokɨinok. \v 7 Mɨ iikamɨm kariir yai ɨmiir sɨbgu wakaeyokna apiyɨm mɨ kɨmar naobudgii mɨ kɨma kariir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiirar tɨrkrɨpkaii mɨ dimɨn biyɨeyɨm kɨmiir tɨrbuwɨm sɨmiirɨn ha nikworɨpukimaigigi mɨ iikamɨm kɨmiirɨn tɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm kara nɨmbinɨm kɨmiir hauuwam kara wɨ sɨmiir hauuwi kɨmiirɨn. Kara kɨmiir Adi Komiigɨn mɨ wɨm kɨma kariir yɨnisɨsɨmkɨm. \v 8 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii kariiram naɨngwo tɨbmiiyɨm mɨ tariinanɨn sɨma wɨ dimɨn biyɨe tɨram kɨpi swokɨ aɨngwo. Dimusi rani, sɨmiirɨn wɨpi tɨrbuwi, sɨma mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir nikwowaisiiyɨm. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn biyɨekɨ biyɨe tɨrɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ iikam nhɨrmi nɨsomsom aokaowɨm mɨ kamɨm yɨpɨkɨ hɨi wigmaka nanaeiyɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ nop mɨn nanaowiyɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ ɨkɨ uridyɨu bibiyɨeyɨm sɨm nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ nɨksɨsaeiyɨm, sɨma whɨekakarɨn wɨ ɨeyɨn paekakɨn siiya paekakɨn si nwowiyɨn wɨ siirarar namswokii. Mɨ tɨ dimɨn bibiyɨe hɨriinanɨm yɨm nao kwɨsaka aeya. Ɨriig. \s1 Om Jerusalem wɨn ɨeya \p \v 9 Mɨ tɨ Adi Komii siir paekwosɨm ɨriiyar nwɨso yɨpɨkɨ tɨ twowɨm dimɨn biyɨekɨ biyɨeyɨm mhoɨigɨ mhoɨiya nɨmbiyamanɨm sɨma nwomaiyɨm sɨmiir nonkwowɨm sɨmiir nwɨrɨn siya boɨnki kariirɨn, wɨt! Kara kɨriirɨn wiga yɨpɨkɨ wɨ inkamɨn sibsibnanɨn siir nonkwonaei pɨ saiir nɨisiimauuwi. \v 10 Mɨ siya kariir kwoɨnbudɨn siir ha haiiyɨn mɨ krɨra ɨna yamwo mɨ krɨra kɨmɨdiniya mhɨu komiiyɨn siir mhɨu kɨugɨkɨu hɨr yamɨ okwoki mɨ siya kariirɨn ɨna yɨsiimauugiyɨn om komii Jerusalem siirɨn. Tɨ om komiiyɨn Adi Komii siya nɨmbinɨn siirgɨsiirarɨn, siya ɨna yɨkiinaiiniyɨn Adi Komii siir om hɨrankar. \v 11 Mɨ Adi Komii siir dimɨn kɨbiyɨn paenan nɨuyaeiyɨn ɨni siirar yɨuyakiyɨn mɨ siya bɨmbɨuwi rani, ɨni siiyan jaspa dapiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn yɨpɨkɨ iikamkɨn sɨm saɨniyɨn umɨr komii. Mɨ tɨ om komiiyɨn ɨni opnaɨna ɨo karamaeya siiyanan nwowa ɨni saiir hɨriinan sinɨmnankiyɨn. \v 12 Mɨ hiira tɨ om komii ɨiir nɨdiyokiyokaiya ya harua harua rani mɨ anoɨm saiir nwowɨm ɨuur whɨskwo. Mɨ Adi Komii siir paekwosɨm ɨuur nwɨso ɨni tɨ ano ɨuur whɨs owiir waikaowɨm. Mɨ Isrel sɨmiir pɨugan ɨuur kwɨso sɨmiir inɨgɨm ɨni tɨ ano ɨmiirar wɨnɨtɨmamakɨuwɨm. \v 13 Mɨ ta hiira saiir mɨrmii mɨrmiiyɨm kwiigɨm mɨ tɨ mɨrmii mɨrmii kwiiyɨm sɨmiirɨn anowɨm whoɨm whoɨma bɨdi ywonamɨm. \v 14 Sɨma ta hira saiirɨn siiya komii komii ɨuur nhɨso sɨmiir ɨdwo haigɨn mɨriinamka. Mɨ aposel kam ɨuur nwɨso sɨmiir inɨgɨm kamɨm tɨ inkamɨn sibsibnanɨn siirɨm, sɨmiir inɨgɨm ɨni tɨ siiyam sɨmiir ɨdwo hɨr nwowɨm. \p \v 15 Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn yɨpɨkɨ tɨ digworaekwowɨm sɨmiir boɨnmauuɨn kariir siya paekopɨn golni nonkwokwowɨn whɨra nonkwowi. Mɨ tɨ paekopɨn yɨo tɨ om komiiyɨn siir haigɨn kimaɨrikɨn mɨ siir ano ɨkɨm mɨ hir aeyar. \v 16 Mɨ tɨ om komii siir prɨeiya mɨ siir bwaeya aka yo ɨni hɨrii hɨriinankɨnar ywowo. Mɨ tɨ om komiiyɨn siir haigɨn kimaɨrgiyɨn pariga yɨmbiyam 2,400 kilomita siir prɨeiya mɨ siir bwaeya mɨ siir prɨeiya koua siya mɨ am aeya yɨm ɨni hɨrii hɨriinankɨnar ywowɨm. \v 17 Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn siya ta hir aiirɨn ɨna haigɨn kimaɨrɨn. Mɨ siya ta hira saiir prɨeiya koua saeya namkiya siya haigɨn kimaɨra siir paekop ɨiir inkamɨn dimɨn haigɨn kimaɨriyɨn siir hɨriinan mɨ siya ɨna yɨisiimauugiyɨn mɨ pariga yɨmbiyam siir prɨeiya koua hɨriir namkiya 55 mita. \v 18 Mɨ ta hira Adi Komii siya tɨrkiya yɨpɨkɨ tɨ om komii ɨiir nɨdiyokiyokaiya siya saiirɨn siiyan jaspa dapiyɨn siir nonkwokwoka. Mɨ tɨ omɨn siirɨn Adi Komii siyar mɨriigɨn golni mɨ siya ɨni opnaɨnan sinɨmnankiyɨn. \v 19 Mɨ ta hira Adi Komii siya haigɨn mɨriiya tɨ siiyam sɨmiir ɨdwo mɨ tɨ siiyam yɨm hɨnɨɨn hɨnɨɨngɨm bɨigɨ bɨiyan siiyan yɨo jaspakɨn. Mɨ siiya nhɨs akan yɨo mɨnkɨn sapaia mɨ yɨo tɨ siiyan yɨo yhɨuwinankɨn mɨ yhɨuwinanwao rani. Mɨ siiya nhoumakan yɨo agetkɨn. Mɨ siya whɨsinankɨn mɨ siiya nhɨuii akan yɨo mɨnkɨn emeralkɨn mɨ yɨo prainankɨn. \v 20 Mɨ siiya ɨriiyar akan yɨo whɨsinan paridnan wokiirɨmtɨowɨn yɨo mɨn dapikɨn sadonikis mɨ siiya ɨriiyar nhɨrakan yɨo paridnankɨn mɨ yɨo mɨn dapikɨn konilian mɨ siiya ɨriiyar nhɨsakan yɨo wɨrnankɨn mɨ yɨo mɨn dapikɨn krisolait mɨ siiya ɨriiyar nhoumakan yɨo mɨn dapikɨn beril mɨ yɨo ɨriipɨ hɨriinan prainankɨn. Mɨ siiya ɨriiyar nhɨuiiakan yɨo mɨn dapikɨn topas mɨ siya prainankɨn mɨ siya ɨni sa ywowɨn mɨ siiya ɨuurakan yɨo mɨn dapikɨn Krisopres mɨ siya prainan whɨsinan bɨdi wokiirɨmtɨoɨn. Mɨ siiya ɨuur nhɨrakan yɨo mɨn dapikɨn haiasin mɨ siya prainankɨn mɨ prainan wao bɨ nwokɨn yɨo ɨni sa ywowɨn. Mɨ siiya ɨuur nhɨsakan yɨo mɨn dapikɨn, ametis mɨ siya paridnankɨn mɨ siya paridnan wao rani, ɨni sa ywowɨn. \v 21 Mɨ Adi Komii siya ta hira saiir anowɨm mɨkɨnɨm umɨr komii saɨniyɨm mɨn dapiyɨm pian siirarar nonkwokwokɨm. Mɨ ano whɨekakɨm sɨmiir yapayapan tɨ pian siirarar nonkwokwokɨm. Mɨ siyɨuɨn om komiiya hɨriir namiyɨn yɨo golɨm yɨpɨkɨ opnaɨnan sinɨmnaniyɨm sɨmiirarar haigɨnkɨn. \p \v 22 Mɨ kara tɨ om komii ɨiirɨn omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiirɨn wara bɨ kɨgɨn. Dimusi rani, Bɨiyan Inkam Komii siirsika. Adi Komiiyɨn kɨrɨe komiigakɨn mɨ tɨ inkamɨn sibsibnanɨn hɨnda tɨndan ɨni sowar kɨgɨrkakɨn mɨ iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨdan ɨni sowar mɨ owo mɨ ta hɨriinan saiirsika tɨkɨ omɨn omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya hɨriinankak panɨɨnsi ywosi, iikamɨm sɨma hainanam Adi Komii siir inɨg ɨiir. \v 23 Adi Komii siir dimɨn kɨbiyɨn paenan nɨuyaeiyɨn tɨ om komii ɨiirɨn siyar nɨuyaei. Mɨ tɨ inkamɨn sibsibnanɨn siir dimɨn kɨbiyɨn paenan nɨuyaeiyɨn yɨo ɨni yɨukɨdnan ywowɨn mɨ tɨ om komii ɨiirɨn siyar nɨuya haigɨnɨuwi mɨ ta hɨriinan saiirsika, bɨe bwano hapairɨn panɨɨnsi whwoyasi. \v 24 Mɨ iikamɨm omom omomiyɨm sɨma nɨti mɨ sɨma tɨ sowiir dimɨn kɨbi komii komiiyɨm paenan nɨuyaeiyɨm tɨ om komii ɨiir nwowɨm sɨmiir kɨgi mɨ sɨma wa nɨti mɨ wa mɨ ami hɨnda tɨnda. Mɨ inkam komii komiiyɨm yɨpɨkɨ dimɨn taemɨn whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakiyɨm sɨma wɨ umɨr kasakasa hainani rani, tɨ om komii ɨiirɨn. \v 25 Mɨ sɨma ta hira saiir anowɨm tɨ tɨr nwowɨm sɨmiirɨn wɨ haigɨnɨkou rani. Dimusi rani, wɨ nɨigak wara nwo rani. Wɨ nabɨe arar nwowɨskii. \v 26 Mɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ iikam ɨma pɨuaii mɨ sɨmiir umɨr ɨkɨm, yɨm wɨ ɨkɨ iikamɨm omom omomanɨm tɨ nu ɨiirar nwowɨrkakɨm wɨ sɨma hainanii mɨ tɨ digworaekwowɨm sɨma hainanii, wɨ tɨ om komiiyɨn siir yainau hɨr inɨ haigigigi. \v 27 Mɨ iikamɨm tɨ om ɨiirɨn wɨ dimɨn biyɨeyɨm nhwo nɨigɨnɨiga Adi Komii siya nwowiyɨm wɨ tɨ om ɨiir hainɨnopkainam tani. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ ɨinokɨinokɨn dimɨn biyɨe tɨriyɨm mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ nɨksɨsaeiga nɨnɨuwiyɨm mɨ tɨ hɨriinan iikamɨm wɨ tɨ om ɨiir wara napnɨnopkainam tani. Mɨ wɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ sɨmiir inɨgɨm ta yokwowa tɨ inkamɨn sibsibnanɨn siir aiir nwowɨm wɨ sɨma sɨmar napnɨnopkainami tɨ om ɨiirɨn. Yɨm tɨ iikamɨm yɨm Adi Komii siya nɨmbin ɨma saɨka hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamanɨm ɨinokɨinok. Ɨriig. \c 22 \p \v 1 Mɨ mhoɨiya tɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir paekwosɨmɨn kariirɨn siya yɨisiimauu opa iikam whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiya wadɨe sɨma sɨbgu owam. Mɨ taka opa Bɨiyan Inkam Komii siir ipiiya hɨrankɨ nɨtka maeyauwa Adi Komii siya nɨdwokaiiya mɨ ipiiya inkamɨn sibsibnanɨn siya mɨ ɨdwokaiiya aka. \v 2 Mɨ ta opa ɨni hindara kɨgɨguskiya mɨ saeya ɨni siyɨuɨm sɨmiir yapa yapar nakiinaniyam dɨgɨm, siyɨuɨn siir bopwonau. Mɨ ɨeyɨn siir ɨegbid kwɨso paekɨ bɨdi yɨnkɨn okwokwonamwo. Mɨ sɨmiir paenidɨm iikam ɨmiirɨn sɨma tɨri wadɨe sɨbgu oyokiyokiikaeyamɨm. Mɨ bɨewi bɨewiyɨm tɨ paeyɨm ɨdɨp ɨdɨpɨn ɨuur kwɨsa budigɨm. Bwan bwanɨm sɨma paenidkɨnar budikɨm mɨ tɨ paeyɨm sɨmiir kwowɨm iikamɨm makak makakɨm nupai nupaiyɨm tɨ nu ɨiirar nwowɨrkakɨm sɨmiirɨn wɨ sɨma nɨnɨmnɨski haigɨnɨuwi wadɨe sɨma sɨbgu owam ɨinokɨinokɨn. \v 3 Mɨ dimɨn taemɨnɨm bɨiyanɨm tɨ nuɨn siirɨm nikɨ tɨoɨdwomaigiyɨm, yɨm wɨ Adi Komii siya dɨgɨguskii siya mɨ inkamɨn sibsibnan ɨkɨn sowa wɨ tɨ om komii ɨiir nwowi iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakam. Mɨ sɨma sowiir inɨgɨn wɨ hɨriinan saiirsi hainani. \v 4 Mɨ tɨ iikamɨm wɨ siir whwonkam ɨiir kɨgi mɨ siya siir inɨgɨn wɨ sɨmiir mwo ɨmiir haɨnmɨmakɨuwi. \v 5 Mɨ tapaiirɨn wɨ nɨiisɨmkɨ wara swokɨ omɨmɨn tani. Mɨ iikamɨm wɨ sikwo pae mɨnam naɨngwo rani, sikwo pae mɨnaka nɨrɨriya apam siyɨu ɨiirɨn mɨ wɨ bɨeyam mɨ aɨngwo rani, nɨnomor kou hɨrɨn. Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Adi Komiii siya wɨ hɨr nwowi mɨ bɨe siir maeyauwa wɨ siya kisɨna owi mɨ wɨ siyar nɨuya ɨskii mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ siir yai aiir wakaeyokna apiyɨm sɨma wɨ iikamɨm iikam kɨgɨrkakiyɨm wɨ sɨmiir hɨriinan nwoyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn. Ɨriig. \s1 Jisɨs siya wɨ sɨpi swokɨ ɨtsauswi \p \v 6 Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn siya boɨnki kariirɨn, tɨkɨ yaiyɨm warɨ kɨra wɨnaowidɨn yɨm kaimwokɨkaimwowaɨrgɨm wɨ hɨriinanar nɨmbiyami. Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Adi Komii siyan yɨpɨkɨ wɨ profet kamɨm sɨmiir kwoɨnɨm sɨmiir hɨurworwokaii mɨ sɨma wɨ siir yai aiir nwokɨ anaaknɨnkiihaigɨnɨuɨm. Siya siir paekwosɨm ɨmiir bɨdi yɨkrokiyɨm mɨ sɨma ha nɨtɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ siir yai ɨmiir wakaeyokna apiyɨm siya yauunɨ anaaknɨnkiihaigɨnɨuni dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ wɨ nɨmbiyami. \p \v 7 Jisɨs siya tɨ hɨnɨɨna boɨnkikɨn kɨma hoɨmgakar wakaeki. Kara nɨtam tɨri. Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ kariir yaiyɨm ta yokwo aiir nwowɨm sɨmiir wakaeyoknam mɨ ha naɨngwo tɨbmiiyɨm, sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrgar nwowi. \v 8 Kara Jonkɨn mɨ tɨ digworaekwowɨm kara kɨgɨm mɨ tɨ yaiyɨm kara mɨ wakaekɨm. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kara kɨgɨm mɨ kara wakaeyɨm sɨmiir mhoɨiyan kara ogmwo kɨmɨdiniya tɨ paekwosɨmɨn yɨpɨkɨn kariir nɨisiisimauuɨn tɨ dimɨn taemɨn ɨmiir siir ɨgmiiga kingiinar inɨ waisi hɨuɨu. \v 9 Mɨ siya kɨmɨdiniya kariir boɨnki, tɨkɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir kɨpi tɨr. Kara Adi Komii siir mɨi aiir mɨriigɨn iikam kɨmiir hɨriinan ɨrɨpa kɨma haɨngiriyɨu owiya kɨmiir Adi Komiiyɨn saɨka, kɨmiir pɨugana saiir iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwiyɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ ɨinokɨinokɨn ta yai aiir sɨbgu waekaeyoknaeiyɨm siir yokwo aiir wɨna, krɨma whɨekakarɨn Adi Komii siir mɨiyan iikamkɨm. Kariir kɨpi hainan! Adi Komii siirarar hainan ɨski. \v 10 Mɨ siya ɨna yɨmpiwɨrwɨr boɨnkrɨpkaiyɨn kariirɨn, Adi Komii siir yaiyɨm ta yokwo aiir nwowɨm sɨmiirɨn kɨpi haigiprakai. Dimusi rani, tɨkɨ ɨiyɨm ɨni kingiin nɨtɨm tɨ dimɨn taemɨn ɨma nɨmbiyamanɨm. \v 11 Tɨ digworaekwowɨm wɨ kɨmɨmɨn tani wa kwɨmbiyamsasauwi. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn bibiyɨe tɨrɨm yɨm wɨ sɨmiirar kɨntɨrɨnu tɨrkrɨpkaii. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn biyɨeyɨm sɨmiiram naɨngwowɨm yɨm wɨ sɨmiiramar kɨntɨrɨnu aɨngwokwo krɨpkaii. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn mɨiyɨk tɨrɨm, yɨm wɨ sɨmiirar kɨntɨrɨnu tɨrkrɨpkaii. Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ wadɨe nwowɨm, yɨm wɨ wadɨe hɨriiyar kɨntɨrɨnu okrɨpkaii. \p \v 12 Jisɨs siya boɨn, kɨra wakae. Kara nɨtam swokɨ tɨri. Kara nɨti, kara wɨ iikamɨm sɨmiir digworaekwowɨm sɨmiir naunɨ onkwoni. Mɨ kara sɨmiirɨn wɨ nwokɨ hauuwɨm dimɨn taemɨnɨm bɨiya sɨma tɨrɨm mɨ tɨ tariinan sɨma tɨr ɨkɨm. \v 13 Karaɨrgɨn bɨi nwowɨn mɨ mhoɨiya wɨ karar swokɨ okii mhoɨigɨ mhoɨiyɨn. Bɨiya kara bɨiyar nwowɨn kara dimɨn taemɨnar mɨ tɨrkɨn mɨ mhoɨiya sɨmiirɨn wɨ kara sɨbgu tɨri. \p \v 14 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ. Adi Komii siir yai aiirar naɨngwo tɨbmiiyɨm yɨm ɨni iikamɨm yɨpɨkɨ sɨmiir yɨuɨs ɨmiir hɨisokiyɨm mɨ wadɨe ha nwokiiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ iikamɨm tɨ hɨriinan nwowi sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga nwowi dimusi rani, Adi Komii siya sɨmiirɨn wa kɨgnɨnkɨn apnɨnopkaigi tɨ omɨn siir ano ɨmiir napnɨnopkainamɨn tɨ paeyɨm sɨmiir paenidɨm yɨpɨkɨ iikam ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨm sɨma nokwoyokiyokɨiyɨm wɨ sɨmiir whɨnaei. \v 15 Mɨ iikam bibiyɨeyɨm yɨpɨkɨ sɨmiir kwoɨn ɨmiirar napiyɨm sɨma mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ nop nanaowiyɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ hɨi prɨinanae prɨinanaeiyɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ iikam nhɨrmi nɨsomsom aokaowiyɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ uridyɨu bibiyɨeyɨm sɨm nɨnkɨnɨmiiyaeiyɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ yai prɨiyɨksasaeiyɨm mɨ tɨ hɨriinan iikamɨm yɨm wɨ tɨ om komiiyɨn siir ano ɨmiir napnɨnopkainam tani. Yɨm wɨ idowɨiya hɨrar nwowi. \p \v 16 Jisɨs kara wɨ kariir paekwosɨm ɨiir nɨkropki mɨ siya nɨti siya wɨ yaiyɨm iikamɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm ɨkɨ omom omomɨm sɨmiir nwowɨm wɨ sɨmiir nanaaknɨnkiihaigɨnɨuwi. An Kara Devidni pɨugana saiirgɨn mɨ an kara siir pɨugana saiir yɨɨnɨekɨn. An Kara ɨni nauunɨn nɨnomor kou whwoyawɨiiyɨn mɨ nugak aiirar nadɨgɨuyakwokiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. \p \v 17 Adi Komii siir naeyɨuɨn mɨ inkamɨn sibsibnan nwo ɨkɨn, siir pɨugana saiir iikamɨm mɨ wiga yɨpɨkɨ siir wignan nwowa, sɨma iikam ɨmiirɨn tɨ hɨnɨɨna boɨnkikɨm, kɨma wɨt. Tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ yai ɨmiir wakaeyɨm sɨma ha boɨnki, kɨma wɨt. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ kwoɨnkɨ haeiyɨm yɨm ha wɨt ta opa yɨpɨkɨ iikam ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwana sɨma sɨbgu oyokiyokɨikaeyamam saiir kwiyaeyam. Mɨ sɨma wɨ hinda nɨɨnga nɨɨnga prɨikwiyaei wɨ umɨr aka nwo rani. Ɨriig. \s1 Nɨkopkaigiyan yai aeya \p \v 18 Kara Jonkɨn. Kara iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyɨm kɨmiir boɨnkii mɨ tɨ digworaekwowɨm yɨpɨkɨ wɨ mhoɨiya nɨmbimbiyami ta yokwo aiir nwokaiyɨm, kara kɨmiirɨn pɨ ɨgao yai hɨnɨɨna boɨnkii, iikamɨm yɨpɨkɨ yaeya yai nhɨrɨm tɨ yaiyɨm ta yokwo aiir nwokaiyɨm sɨmaka nɨnkɨn wɨnkii mɨ sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya nonkwobumbunɨnkɨni ya yokwo aeya boɨna saiir hɨriinan. \v 19 Mɨ tɨ yaiyɨm yɨpɨkɨ kara wɨnkiyɨm ta yokwo aiir nwowɨm sɨmiirɨn iikam nhɨrkɨm nɨinaki mɨ mhoɨiya sɨmiir digworaekwowɨm yɨpɨkɨ tɨ pae ɨiir nwokaiyɨm yɨpɨkɨ iikam ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨn wadɨe sɨma nokwoyokiyokɨikaeyamam ɨinokɨinokɨn yɨm wɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya swokɨ haii. Mɨ siya sɨmiirɨn wɨ tɨ siir om komiiyɨn wɨ siir hɨr kɨgnɨnkɨn o rani. Nɨɨngaka. \p \v 20 Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ yai ɨmiir nanaaknɨnkiiyɨn siya boɨn, ɨhɨ, kara wɨ kapi nɨtsauuwi. Bɨiyan Inkam Komii Jisɨs, krɨma whɨekakarɨn kwoɨn whɨrua nwokikɨm mɨ ha boɨnkikɨm, kɨra ha wɨtsau. \p \v 21 Kara ha naɨngwowi krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siya dimɨn taemɨn mɨiyɨkɨ mɨiyɨk ɨmiirar tɨrkɨn iikam kɨmiirɨn siir yai ɨmiir napam. Ɨriig.