\id MRK - Sepik Iwam NT [iws] -Papua New Guinea 1989 (DBL 2014) 
\h Mak 
\toc1 MAK 
\toc2 Mak 
\toc3 Mk 
\mt1 MAK  
\ip Mak siya wɨnkika ta yokwowa. Mɨ Mak siir inɨg whɨrɨn Jon makɨn. Mɨ siya om Jerusalem hɨrankɨn mɨ siya Pol mɨ Pita sowiir whɨn mɨriigɨn. Mɨ siya ta yokwowa Rom hɨran iikamɨm sɨmiiram wɨnkika. Mak siya ta yokwowa dimɨn kɨrɨe kɨrɨeyɨm mɨ dimɨm taemɨnɨm Jisɨs siya tɨriyɨm mɨ siya Rom hɨran iikamɨm sɨmiir boɨmɨmauugɨn mɨ Rom hɨran iikamɨm ɨni ta kɨrɨeya saiirama yaɨngwo tɨbmiigiyɨm. Ɨriig.  
\c 1  
\s1 Jon siya iikamɨm sɨmiir baptais haigɨnɨuwigɨn mɨ Adi Komii siir yaiya saiir warar boɨnmɨmauu  
\r (Mt 3:1-12; Lk 3:1-18; Jo 1:19-28)  
\p
\v 1 Ta Yokwo Komiiya Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yɨnisɨmɨn Jisɨs Krais siirga, siir yaiga.  
\v 2 Mɨ ta yaiya bɨdi bɨdiniya profet inkamɨn Aisaia siya wɨnkiya mɨ ɨni saiir hɨriinana yɨmbiyama.  
\q1 Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn Adi Komii siya siir yɨnisɨmɨn siirɨn hɨnɨɨna boɨnkikɨn, wakae! Kara inkamɨn wɨ nwɨra nɨkropkii kariir yai aiir boɨnmɨmauuwamam. Mɨ siya ɨni kariir bɨiyar yamkwokɨnɨn mɨ siya wɨ kariir siyɨu ɨiir kisɨsop haigɨnkwokɨni.  
\v 3 [Inkam nwɨrɨn maeyau siiyɨn nu apa saiir hɨr kauwok boɨnamnankikɨn. Siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir siyɨuɨn sɨbgu kisɨsop dirɨraerarkwokɨn, siya napnaniyam.]   
\p
\v 4 Jon siya iikam ɨmiir baptaisam nɨtkɨn niimau siiyɨn nu apa siir. Mɨ tɨ niimau siiyɨn apaɨn siirɨn inkamkɨ bɨ whwonkaiigɨn. Nɨɨngaka. Mɨ siya iikamɨm haɨmii tamii hɨr napɨm sɨmiir boɨnmauugi ta yaiwɨn kɨbiya. Mɨ sɨmiir kwoɨnɨm wɨ nwokɨ aɨngwo tɨbmiiyɨm. Mɨ sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm wɨ Adi Komii siya haiyoprimdiyɨumiigi.  
\v 5 Mɨ iikamɨm tɨ nu komiiyɨn Judia hɨranɨm mɨ om komii Jerusalem siir hɨran iikam ɨkɨm sɨma Jon siir boɨnmauugi digworaekwo biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm. Mɨ Jon siya sɨmiirɨn ɨna baptais haigɨnɨuwɨn Jodan ɨe hɨr.   
\p
\v 6 Mɨ Jon siya niiya yɨuɨsa, kamelni pɨokɨm. Mɨ siya pɨuwop ha mɨ kikogikɨn mɨ naeyɨm siya naeiyɨm kokmwo graeyɨs mɨnɨm mɨ mhwɨɨna nae nwowiya saiir yɨn ɨkɨm, siya sɨmiir naekɨn.  
\v 7 Mɨ Jon siya ɨna boɨnmauugiyɨn sɨmiirɨn, inkam nwɨrɨn kariir mhoɨiya nɨtɨn siir kɨrɨeya ɨni kariir kɨrɨeya saiir haiburgika, kariir kɨrɨeya ɨni aowa saeya ywowa. Kara inkam mɨiyɨk rani, siir ɨga siya niiya saiir uridɨn wɨ kara waisi hak rani. Nɨɨngaka. Kara inkam biyɨeyɨn ɨni siir aowa ywokaiyɨn.  
\v 8 Kara kɨmiirɨn opni baptais haigɨnɨuwi mɨ inkamɨn mhoɨiya nɨtɨn kɨmiirɨn wɨ siya nɨuae haigɨnɨuwi naeyɨuniyɨn. Ɨriig.   
\s1 Jon siya Jisɨs siir baptais haigɨnɨugɨn  
\r (Mt 3:13–4:11; Lk 3:21-22; 4:1-13)  
\p
\v 9 Mɨ ta ɨiya Jisɨs siya omisɨmɨn Nasaret nɨkɨuwiyɨn nu Galili hɨr nwowɨn siir haiburgigɨn mɨ siya ɨna yɨtɨn. Mɨ Jon siya siirɨn ɨe Jodan hɨr baptais haigɨnɨu.  
\v 10 Mɨ siya op hɨr haiburgigɨn mɨ ha nɨɨg apnaidamɨn nua hɨriir mɨ siya kɨgi, nɨnomora omaka anonan haiwaokiya. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn ɨpiyɨni hanɨɨna siinɨnaiiniyɨn siiram. Ta ɨpiyɨna krɨma dapiya ɨɨnmab mɨ saiir hɨriinanar siinanaiinika.  
\v 11 Mɨ sɨmar wakaeki yai kwɨra nɨnomor kou hɨr kauwok boɨnkiya, kɨra kariir yɨnisɨm yɨnkamiyɨnkɨn, kara kɨriiramɨn ɨni maɨrgɨmaɨrgar ywowɨnɨn. Kariir kwoɨnɨn kɨriiramɨn ɨni wadɨekɨ wadɨeyar ywokiyɨn. Ɨriig.   
\p
\v 12 Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkikɨn Adi Komii siir naeyɨuɨn siya yɨkropki Jisɨs siirɨn maeyau siiyɨn nu apa siir hɨriir.  
\v 13 Ɨiyɨm Jisɨs siya maeyau siiyɨn nu apa siir nwowɨm kamnwɨs. Mɨ Setanɨn, bɨikɨ bɨiyan yɨu biyɨeyɨn ɨna kɨnankɨuɨn siirɨmɨn. Mɨ siya ɨni mwanhunan ywowɨn. Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn ha nɨtɨn siirɨm, ɨni saɨkar yaunɨ oniyɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya nu Galili hɨr mɨrii bwakainakɨn  
\r (Mt 4:12-22; Lk 4:14-15; 5:1-11)  
\p
\v 14 Ɨiya Jon siya maeyauwa hɨuyokiyokaiya mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨrar nikɨ okaiyɨn mɨ ta ɨiya Jisɨs siya nu Galili hɨriirɨn saiir yɨmbinikɨn. Mɨ Adi Komii siir Yokwo Komiiya saiir yaiyɨm, siya sɨmiir inɨ boɨnmɨmauuni iikam ɨmiirɨn.  
\v 15 Siya boɨn, ta ɨiya bɨdi yɨmbiniya, ta ɨiya Adi Komii siya iikamɨm tɨ nu komiiyɨn siirɨm wɨ sɨmiir kɨgrɨraowi. Mɨ taka ɨiya ɨni kingiin nwowa krɨmiirɨn wɨ siyar kɨgrɨraowi. Krɨmiir kwoɨnɨm tɨ kisɨna haigi mɨ Yokwo Komii saiir yaiyɨm sɨmiiraramar daɨngwo tɨbmii ɨski. Ɨriig.   
\p
\v 16 Jisɨs siya nu Galili whɨigbida hɨriir napamɨn mɨ siya Saimon, Endru sowiiryao yapkɨgam, sowa haɨmna whɨi hɨr nɨtmaii. Ta mɨiya sowa mɨriiya anasu kikaiiya, sowa umɨr mɨi mɨrii.  
\v 17 Mɨ Jisɨs siya boɨnki, kowayao kariir mhoɨiya wɨt mɨ wɨ kara nɨisiimauuwi kariir mɨiya kowiiryao. Mɨ kowayao ta mɨiya kara mɨriiya saiir hɨriinan siyɨu ɨiirar sɨbgu ap. Mɨ iikam hoɨmgakɨm sɨmiir nwokɨ ɨkɨunam.  
\v 18 Mɨ sowiir haɨmna ɨni hɨrar kwaiburgigɨn. Mɨ sowa bɨri kɨmɨmɨnko ɨni Jisɨs siir mhoɨiyar yamo. Mɨ sowa ɨni siir mɨi aiirar inɨ mɨriiyɨuwo.   
\p
\v 19 Mɨ siya ha swokɨ apnamɨn prɨei bɨri napkikɨn mɨ siya youap kɨgam, Sebedini yɨnisɨm nwɨso Jems mɨ siir nomousɨm ɨeya Jon, sowa i hɨr hɨinomaii. Mɨ yo sowa, sowiir haɨmna ɨiir kisɨsok dirɨraerari.  
\v 20 Mɨ siya sowiirɨm yɨkɨuna. Mɨ sowiir adwai biyɨeyɨn mɨ sowiir adɨn siir mɨi mɨriiyɨm kamɨm sɨmiirɨn i hɨrar kwaiburgig. Mɨ yɨo sowa ɨni Jisɨs siir mhoɨiyar yapnamo mɨ siir mɨi aiir yamɨriiyɨu. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya haiswonɨskigɨn yɨu biyɨeyɨn inkam nwɨrɨn siir nwowɨn  
\r (Lk 4:31-37)  
\p
\v 21 Sɨma om Kapeneam hɨriir yam sɨmiir ɨi komii aiirɨm. Jisɨs siya ta sɨmiir ɨi komiiya sɨmiir omaka komiiya yai nɨdwokai wakaenakiiya saiir yapnɨnopkainam. Mɨ iikamɨm sɨmiirɨn Adi Komii siir yai aiir inɨ boɨnmɨmauu haigɨnɨuɨu.  
\v 22 Ɨiya sɨma siir yai aiir wakaeyɨm, ɨni hindara yanaakiyɨm. Siya sɨmiirɨn kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨmiir hɨriinan bɨri boɨnmɨmauugɨn. Nɨɨngaka. Siir yaiya ɨni inkamɨn inɨg komiigakɨn, siir hɨriinan ywowɨn.   
\p
\v 23 Mɨ ta ɨiya inkam nwɨrɨn sɨmiir omaka komiiya yai nɨdwokai wakaeiya saiir nwokɨn. Mɨ yɨu biyɨeyɨn siir pɨu hɨr nii okaiyɨn mɨ siya ɨna kauwok boɨnkiyɨn.  
\v 24 Jisɨs om Nasaretanɨn! Kɨra dimuam nɨtkɨn, dimu tɨrniyam? Mɨ kɨra tari krɨmiir tɨrbumbuam nɨtkɨn? Kara kɨriir bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn, ni kɨra Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir hɨrankɨ nɨt ɨeya inkam wadɨeyɨn.  
\v 25 Mɨ Jisɨs siya tɨ yɨu biyɨe siir nɨkiyɨn mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, yɨu biyɨe ɨiirɨn, kɨra yaiya tɨ tanki mɨpa dɨnkinɨmnɨsnaki.  
\v 26 Mɨ tɨ inkamɨn siya ha kaunanaekiyɨn mɨ siirɨn siya haɨniyop whaowagig. Mɨ yɨu biyɨe siya tɨ inkamɨn siir pɨu hɨrankɨ yɨuun iwɨskɨinam mɨ ɨna yamɨn.  
\v 27 Mɨ iikam hoɨmgakɨm hɨriinan dimɨnɨn siir kɨgɨm, sɨma ɨni kakakar ywokiyɨm. Mɨ sɨma ha nanaakiyɨm mɨ ɨni sɨma sɨmar yomboɨn amboɨnamɨm, tɨkɨ hɨnɨɨn dimɨnɨn tari dimu dimɨnkɨn, ha? Taka yaiya saeya yai wɨnka. Mɨ tari tɨ inkamɨn siya inɨg komiigakɨn. Ɨiya siya yɨu biyɨe ɨmiir boɨnkiyɨn mɨ sɨma ɨni siir yai aiirar mɨ wakaeyoknaɨm.  
\v 28 Mɨ tɨ dimɨnɨn siya tɨrɨn bɨri kɨmɨmɨnkɨn, ɨna haigirɨrɨr boɨnamɨn nu Galili hɨran omɨm sɨmiir hɨriir. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya Pita siir nɨua saiir haiswonɨskigɨn  
\r (Mt 8:14-17; Lk 4:38-41)  
\p
\v 29 Sɨma omaka komiiya yai nɨdwokai wakaeiya saiir haiburgigɨm mɨ ha woknaniyamɨm, sɨma Saimon Endru sowiiryao omaka saiir woknɨnopkainam. Mɨ Jems Jon sowayao warar yɨnkɨn am.  
\v 30 Mɨ Saimon Pita siir nɨua hɨi hɨrar whwonkaiga, saeya pɨu huuwa kɨni ma saeya niiga. Mɨ sɨma bɨri kɨmɨmɨnkɨm ta wiga maka niiya saiirɨn, Jisɨs siir inɨ boɨnmauuɨu.  
\v 31 Mɨ Jisɨs siya saiiram ha namɨn mɨ saiir ɨɨn aiir inɨ onkwoɨu mɨ ɨna kinɨnsiin ɨdwokiya saiirɨn. Mɨ ta pɨu huuwa kɨni ma saiir niiya, ɨna dɨgiya. Mɨ saeya ɨni sɨmiir naeyɨm sɨmiir swokɨ dirɨraerarɨm. Ɨriig.   
\p
\v 32 Ɨiya bɨe nɨkiiyamtɨbɨn mɨ sɨmiir iikamɨm makakmakakɨm ɨni sɨmar swokɨ ɨkɨunaniyɨm Jisɨs siirɨm. Mɨ iikamɨm yɨugɨ nonkwowɨm yɨm ɨni warar mɨ ɨnkɨn ɨkɨunaniyɨm.  
\v 33 Mɨ tɨ om komiiyɨn siir hɨran iikam hoɨmgakɨm, sɨma ta omaka Saimon, Endru sowiira saiir anoka kingiin hɨrar inɨ okwoɨu.  
\v 34 Mɨ Jisɨs siya haiswonɨmnɨskɨiyɨm mapai mapaiyɨm sɨmiir niiyɨm mɨ yɨu biyɨeyɨm siya nɨnɨmnɨskɨiyɨm kasa rani, sɨmiir nwowɨm. Mɨ sɨma tɨ yɨu biyɨeyɨm Jisɨs siir bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm mɨ siya sɨmiir asi nɨkɨdugɨn kɨma kariir inɨgɨn siir kɨpi dap. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya nu Galili hɨr nap mɨriigɨn  
\r (Lk 4:42-44)  
\p
\v 35 Mɨ ɨigwɨra Jisɨs siya nugak ɨmumar yɨnsiin apnamyakwok, maeyau kwɨra inkam karamaeya saiirɨm. Mɨ siya Adi Komii siirɨmɨn nhwo hɨr inɨ kwɨsboɨnɨu.  
\v 36 Mɨ mhoɨiya Saimon siya mɨ siir nomiiyau ɨma, sɨma ɨni siir mhoɨiyar yapansrɨnamɨm siirɨmɨn.  
\v 37 Ɨiya sɨma siir ninɨ kɨgɨuɨn sɨma ɨna boɨnɨm, tɨ iikam isid komiiyɨn kɨriirɨm hansrananikɨm.  
\v 38 Mɨ siya sɨmiirɨn ɨna boɨnɨn, kiya! Nɨmbi tɨ omɨm kingiin nwowɨm pɨ sɨm nami. Kara Adi Komii siir yaiyɨm sɨmiir warar mɨ boɨnmɨmauuam mɨ aɨngwowi. Kara ta mɨi aiirɨmar nɨtkɨn, dimɨn mɨi mɨriiyam bɨ nɨtkɨn. Nɨɨngaka.  
\v 39 Mɨ siya nu Galili hɨran omɨm sɨmiir asi namkɨn. Mɨ siya omakam yai nɨdwokai wakaeiyɨm sɨmiirar yapnɨnopkai boɨnmɨmauuam, Adi Komii siir yai aiirɨn. Mɨ siya yɨu biyɨeyɨm sɨmiir nwowɨm ɨni sɨmiir warar yɨnɨmnɨskiiyamɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya inkamɨn paowaigɨ pɨskɨmkopouɨn wadɨe siir nwo haigɨnɨugɨn  
\r (Mt 8:1-4; Lk 5:12-16)  
\p
\v 40 Mɨ inkam nwɨrɨn paowaigɨ pɨskɨmkopouɨn, siya ha nɨtɨn, ɨni Jisɨs siir ɨgmiiga kingiina inɨ akai hɨu ouniyɨn. Mɨ siya siir boɨnki mɨ kɨra ha naɨngwowi, kara kɨriirɨn wɨ dɨgar nwo haigɨnɨugii.  
\v 41 Mɨ Jisɨs siya siirsi yaɨngwobumbu mɨ siir ɨɨna ɨna yonkwokiyɨn siir. Mɨ Jisɨs siya ɨna boɨnkiyɨn, kara ha naɨngwowi kɨra wadɨe dwoki.  
\v 42 Mɨ tɨ paowaiyɨm siir pɨskɨmkopouɨm bɨri kɨmɨmɨnkikɨm ɨna wɨskiyɨm mɨ siya ɨni wadɨeyar ywokiyɨn.  
\v 43 Mɨ Jisɨs siya yai kɨrɨe aiirar boɨnki siirɨn. Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkɨn siirɨn ɨna yɨkropki sasaugiyɨn.  
\v 44 Jisɨs siya siir boɨnki, kɨra sɨbgu mɨntarao! Kɨra wɨ inkam nwɨrni kɨpi boɨnmauu tɨ dimɨnɨn. Nɨɨngaka. Mɨ kɨra pa dam mɨ kɨriir pɨua pɨ inkamɨn naemɨn krɨmiirsi nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨn Adi Komii siirɨm pris, pɨ siir tinɨ ɨisiimauuɨu. Mɨ kɨra Adi Komii siirɨn nae pa dɨnkɨn ɨmiiyaeki. Mɨnsi dɨnkɨn ɨmiiyaeki! Kɨriir pɨua wadɨe nwowa saiirsi, yaiya krɨmiir brougaeyɨn Moses siya boɨna saiir hɨriinan. Mɨ sɨma tɨ kamɨm wɨ nwokɨ nɨnoknɨnkɨnwɨni kɨriir paowaiyɨm bɨdi wɨskiyɨm.  
\v 45 Mɨ inkamɨn ha namɨn mɨ bɨri ninɨ haigiprakai boɨnɨugɨn tɨ yaiyɨm. Nɨɨngaka. Ɨni hɨriiyar boɨnɨskiyɨn tɨ dimɨnɨn. Mɨ siya tɨ dimɨnɨn ɨni niiwiinan siir boɨnyokiyokɨiyamɨn omom omomɨm sɨmiirɨn. Mɨ Jisɨs siya om komiiya hɨriir panɨɨnsi yamsi iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨdan. Iikamɨm ɨni homgak ywoɨm, siya sɨmiir ma ɨmiir nɨnɨskɨiyɨm wɨ dɨg nwo rani. Mɨ siya om komiiyɨm sɨmiir yaba nwowɨm omɨm iikam homgak karamaeyɨm, ɨni sɨmiir hɨrɨrar ywowɨn. Mɨ maeyau maeyauan iikamɨm ɨni Jisɨs siiraramar yɨtswoɨm. Ɨriig.   
\c 2  
\s1 Jisɨs siya inkamɨn ɨga ɨɨn nɨnsɨmsɨruɨn siir haiswonɨskiigikɨn  
\r (Mt 9:1-8; Lk 5:17-26)  
\p
\v 1 Ɨi nhɨrɨm bɨdi yamkiyɨm mɨ Jisɨs siya ɨni om Kapaneam hɨriiyar swokɨ amɨn. Mɨ iikamɨm sɨma hɨnɨɨna wakaewɨn, siya ɨni omaka hɨr nwowɨn.  
\v 2 Mɨ iikam hoɨmgakɨm hanɨɨngɨ yanɨnkɨnɨuɨu mɨ omaka ɨni dɨgar ywokiya. Mɨ anoka kingiinɨn, maeyau kwɨrkɨ nɨɨnga bɨ swokɨ oka. Nɨɨngaka. Mɨ Adi Komii siir yaiya Jisɨs siya sɨmiirɨn saiir boɨnmɨmauugɨn.  
\v 3 Ɨiya Jisɨs siya yaiyar nikɨ okwo boɨnɨn mɨ sɨma ɨna hainaniyɨm tɨ inkamɨn ɨga ɨɨn nɨnsɨmsɨruɨn Jisɨs siirɨm. Mɨ kam nwiiyɨm sɨma hainani tɨ inkam ɨiirɨn.  
\v 4 Mɨ omaka yainaua ɨni iikamɨm sɨma yɨdwokaisɨsɨrkiya mɨ sɨma Jisɨs siir kingiin paninsi haigɨnsi tɨ inkamɨn ɨga ɨɨn nɨnsɨmsɨrɨuɨn. Mɨ sɨma akouwa hɨrii iiyam mɨ akou haɨmii ɨiir inɨ pɨrakɨu maeyaua siyar nokwo hɨrɨrɨuwa saiirar. Mɨ sɨma akou haɨmiiyɨn ha pɨrak grirgigiyɨn mɨ ta hɨiya tɨ inkamɨn siya whɨna mɨ sɨma ɨdmɨrɨm kwiiya borɨtkɨkɨn mɨ ɨna yonkwokiikiiraraokiya. Mɨ ɨni Jisɨs siir ɨgmiiga yaunɨ kikɨnɨuwa.  
\v 5 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya saiir kɨgiyɨn mɨ siya tɨ inkamɨn siir boɨnki, yɨnisɨm! Kara kɨriir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm.  
\v 6 Mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm yɨm sɨma hɨr warar nɨnkɨn ɨdwokaigɨm mɨ sɨmiir kwoɨnɨm aowa aowa ɨni ta yaiya Jisɨs siya boɨna saiir saiira yaɨngwokwonanaeyɨm.  
\v 7 Siya tɨ hɨnɨɨn yai boɨnɨn mɨ siya tari Adi Komii siir nɨgbumbui. Inkam nwɨrkɨn bɨri swokɨ haiyoprimdiyɨumii srankɨn dimɨn biyɨeyɨm. Nɨɨngaka. Adi Komii siirar mɨiga.  
\v 8 Mɨ sɨmiir kwoɨnɨm Jisɨs siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnkiyɨm mɨ siya sɨmiir asi boɨnkɨn, kɨma wara hɨnɨɨn kwoɨnɨn kɨmiir waraur dimusi nwowi?  
\v 9 Pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn ɨkɨn hinsɨma nwowiyɨn? Mɨ kara ha boɨni kɨriir dimɨn biyɨeyɨm kara bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm mɨ tɨkɨ hɨnɨɨn dimɨnɨn kara wɨ dɨga nwowi? Mɨ tari wɨ dɨg nwo rani? Mɨ kara ha boɨni, kɨra kɨriir hɨi aiir hainam mɨ hɨnɨɨnɨn kara wɨ dɨgar nwowi, iyɨe? Wɨ dɨg nwo rani, aniya?  
\v 10 Kɨma dɨnoknɨnkɨn, Adi Komii siir yɨnisɨmɨn nɨnomor kou hɨrankɨn nɨtɨn karaɨrgɨn. Kariir kɨrɨeya wɨ dɨgar nwowi kɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyɨm. Mɨ Jisɨs siya tɨ inkamɨn ɨga ɨɨn nɨnsɨmsɨrɨuɨn siir asi boɨnkikɨn.  
\v 11 Kara kɨriir boɨnkii, kɨra dɨngsingi! Mɨ kɨriir hɨi aiir hainam mɨ kɨra pɨ kɨriir omaka damɨgusam.  
\v 12 Mɨ siya ɨni iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨdar yɨnsiingiyɨn. Mɨ siya ɨni siir hɨi aiirar hainamɨn. Mɨ siya bɨri kɨmɨmɨnkɨn, ɨna yɨnsiin apnamɨn. Mɨ sɨma hɨriinan kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨni hindara yanaakiyɨm mɨ sɨma ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainankiyɨm. Mɨ sɨma ɨna boɨnkiyɨm, bɨiya nɨm krɨma tɨ hɨnɨɨn dimɨnɨn siir bɨri kɨgɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya Livai siir nɨkɨunakɨn  
\r (Mt 9:9-13; Lk 5:27-32)  
\p
\v 13 Mɨ Jisɨs siya whɨigbid hɨriiyar swokɨ apnamɨn mɨ iikam isid komiiyɨn sɨma ɨni siir mhoɨiyar yamɨm. Mɨ siya Adi Komii siir yaiya ɨni sɨmiir yowɨmwarkai haigɨnɨuwɨm.  
\v 14 Mɨ siya ha napnamɨn Livai siir kɨg, Alfias siir yɨnisɨmɨn. Mɨ siya omaka omom omoman umɨr nɨdwokai haiiya, yɨo saiir nɨdwokaii. Mɨ Jisɨs siya yɨkɨugi, kɨra kariir mhoɨiya wɨt! Livai siya ha nɨnsiingiyɨn mɨ ɨni siir mhoɨiyar yamɨn.   
\p
\v 15 Ɨiya Jisɨs siya Livai siir omaka hɨr nikɨ ɨdwokai aeyɨn mɨ kam hoɨmgakɨm umɨr haiiyɨm, nhɨrɨm siyɨu biyɨe tɨri kam ɨma mɨ kamɨm Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm, sɨma sɨmar yɨdwokai aemɨmɨr Jisɨs saɨkan. Tɨ hɨriinan kamɨm kasaka rani, Jisɨs saɨka nap mɨriiyɨm.  
\v 16 Mɨ Farisi kam nhɨrɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨma kɨg Jisɨs siya kamɨm siyɨu biyɨe tɨriyɨm mɨ kamɨm umɨr mɨn haiiyɨm sɨmaka nɨdwokai aei. Mɨ Farisi kamɨm sɨma srɨigi kamɨm Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir, Jisɨs siya kamɨm siyɨu biyɨe tɨriyɨm mɨ kamɨm umɨr mɨn haiiyɨm sɨmaka dimusi nɨdwokai aei?  
\v 17 Mɨ Jisɨs siya ta yai aiir wakaeyɨn mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, inkamɨn ma karamaeyɨn yɨo siya paowai widi inkamɨn siiram bɨri swokɨ amikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ ɨkɨ makak iikamɨm pɨ sɨma sɨmar nami kamɨm paowai widiyɨm sɨmiiramɨn. Kara iikam mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir nɨkɨunam ara bɨri nɨtɨn. Nɨɨngaka. Kara iikam biyɨeyɨm sɨmiir nɨkɨunam nɨtkɨn. Ɨriig.   
\s1 Nae haiya aeni siyɨugɨn  
\r (Mt 9:14-17; Lk 5:33-39)  
\p
\v 18 Mɨ ɨigwɨra Jon siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm mɨ Farisi sɨma, sɨma nae haiyakɨm. Mɨ kam nhɨrɨm sɨma ɨna yɨtɨm, Jisɨs siir inɨ srɨini mɨ Jon siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm mɨ Farisimi mɨi kɨgna mɨrii ɨkɨm, sɨma nae dimusi haiyaei? Mɨ kamɨm kɨriir kɨgna mɨriiyɨm yɨm nae haiya karamae dimusi nwowi?  
\v 19 Mɨ Jisɨs siya sɨmiirɨn boɨniyɨo yaiya kwɨra boɨnki, ɨiya inkam nwɨrɨn siir wig aiir saɨnam tɨri mɨ siir nomiiyauɨm mɨ iikam nhɨrɨm sɨma wa nɨti ta nae aiirɨmɨn. Mɨ sɨma ta ɨiya wigwas naeya saiir naei mɨ sɨma wa haiyaei? Nɨɨngaka. Sɨma wa naei. Mɨ siir nomiiyauɨm mɨ iikam yaisi yaisiyɨm sɨma wɨ maɨrgɨmaɨrgar nwonami siir whɨnsaɨn haigɨnɨuwamɨn. Mɨ taka ɨiya sɨma wɨ nae mɨnar haiyaei. Nɨɨngaka.  
\v 20 Ɨiya tɨkɨ inkamɨn wig nonkwonaɨn siya om whɨra nami mɨ krɨma hɨkak saiir dwoki mɨ nae mɨnɨm saiir haiyaki. Mɨ ɨiya kara kɨmiir haiburgigana mɨ kɨma wɨ hɨriinanar timɨ tɨrki.   
\p
\v 21 Jisɨs siya boɨniyɨo yai kwɨra ɨna swokɨ boɨnɨn, dimɨn wɨnɨn dimɨn biyɨe aka kɨpi nɨtapiyok. Inkamɨn yɨuɨs wɨn haɨmii bɨri kɨntɨo haigɨn yɨuɨs kwɨra saiir noɨn siir nɨtkɨn panam mɨ siya hɨriinan tɨri, siya saiir nɨtkɨn pani mɨ saeya wa swokɨ ɨmbɨryami. Mɨ wɨna wɨ kaba saiir mɨmbɨrgi mɨ noɨn wɨ komiiyar swokɨ okii.  
\v 22 Inkam nwɨrkɨn wain wɨni opa wraisu ɨs kaba op two biyɨenana saiir bɨri swokɨ aokaiiga. Nɨɨngaka. Mɨ siya hɨriinan tɨrkɨswo mɨ tɨ wain wɨnɨn siir opa saeya niyopiingi mɨ ta wraisu ɨs kaba saeya wa nɨmbɨryamkii mɨ wain wɨni opa wa naokiyamki. Mɨ wraisu ɨsa wa mɨ ɨmbɨryamki. Mɨ inkamɨn wain wɨni opa saiir naokaii siya wɨ hɨnɨɨna tɨr, wɨ wraisu ɨs wɨna wɨ saiir daokai. Ɨriig   
\s1 Juda sɨmiir ɨi komiiya pɨu siisiya Sabat mɨi mɨn saiir kɨpi mɨrii  
\r (Mt 12:1-8; Lk 6:1-5)  
\p
\v 23 Mɨ Adi Komii siir ɨi komii kwɨra Sabat Jisɨs siya numɨra wid nɨnkɨna saiir napnamkɨn mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma saɨka warar yɨnkɨn apnam. Ɨiya sɨma napama, sɨma witnidɨm ha kiwromwrɨs haiyamɨm mɨ ɨna yɨinɨbrombrop apaeyamɨm.  
\v 24 Mɨ Farisi kam nhɨrɨm sɨma Jisɨs siir boɨnki, wakae! Kɨma ta Juda sɨmiir ɨi komiiya pɨu siiskuwakiya mɨi mɨn saiir dimusi mɨriigɨm mɨ nae mɨnɨm saiir dimusi mɨ haigɨm. Mɨ kɨma tɨ siyɨu ɨiir bɨ sɨbgu apkɨm.  
\v 25 Jisɨs siya ɨna yowarkɨi boɨnkiyɨn sɨmiir yai aiir mɨ kɨma tari dimɨn whɨrɨn bɨiya kɨmiir brougaeyɨn Devid siya tɨrɨn siir bɨri mwaɨngɨm? Mɨ taka ɨiya Devid siya mɨ siir isid ɨeya sɨma nae karamaekɨm mɨ sɨmiir mhɨiyɨm ɨna yaowɨm.  
\v 26 Ɨiya tɨkɨ dimɨn ɨeya nɨmbiyamɨn Abaiata siya nwokɨn pris inkamɨn nae Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨn. Mɨ Devid siya mɨ siir isid ɨeya sɨmar yapnɨnopkainam Adi Komii siir omaka aiir. Mɨ Devid siya paimɨr ɨiir naeyɨn mɨ siya paimɨr haɨmiiyɨm siir isid ɨiir yae hauu. Tɨkɨ naeyɨm inkam nɨɨngakɨ bɨ naeikɨn. Nɨɨngaka. Pris sɨmiiraraɨrgɨn. Mɨ sɨma yai bɨri swokɨ boɨnkikɨm tɨ dimɨnɨn Devid siya tɨrɨn. Mɨ kɨma yai krɨmaka dimusi boɨni.  
\v 27 Jisɨs siya boɨnki, ta ɨi komiiya Juda sɨmiira pɨu siiskuwakiya Sabat, saeya iikamɨm hɨk sɨmiir hauuwɨm bɨri nwoka. Nɨɨngaka. Ta ɨi komiiya mɨnam nwoka iikam hoɨmgakɨm sɨmiir whɨndirɨraerar haigɨnɨuwam.  
\v 28 Yaowae Adɨn nɨnomor kou hɨrankɨ nɨtɨn ta ɨi komiiya Juda sɨmiira pɨu siiskuwakiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya Sabat saiir Bɨiyan Inkam Komii siya asi nwowi. Ɨriig.   
\c 3  
\s1 Mɨ Jisɨs siya Juda sɨmiir ɨi komiiya inkamɨn ɨnib waeyaokɨ naowɨn saiir haiswonɨskigikɨn  
\r (Mt 12:9-14; Lk 6:6-11)  
\p
\v 1 Mɨ Jisɨs siya ha swokɨ apnɨnopkainamɨn Juda sɨmiir omaka yai nɨdwokai wakaeiya saiir mɨ inkam nwɨrɨn hɨr nwokɨn siir ɨnib waeyaowɨm ɨni paeyarwainan ywokiyamɨm.  
\v 2 Mɨ Farisi kam nhɨrɨm Jisɨs siiram hɨrar kaonanae. Sɨma bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨm siya tɨ inkamɨn siirɨn pɨ ɨi komiiya saiir namisi haiswonɨskii mɨ ta hɨriinana saiirsi boɨnɨuriyɨu boɨnam mɨnkɨm siirɨn.  
\v 3 Mɨ Jisɨs siya tɨ inkamɨn ɨɨna paeyarwainan nwowɨn siir boɨnki, kɨra sɨmiir bopwoniya dɨnsiin okwoki.  
\v 4 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir srɨigi, krɨma wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn siyɨuɨn si tɨri Juda sɨmiir ɨi komii aiirɨn mɨ krɨma siyɨu mɨiyɨk tɨ tɨr. Iyɨe!? Farisi sɨma yai bɨri wakae boɨnkɨm.  
\v 5 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir kaoyokiyokɨigiyɨn mɨ siir kwoɨnɨn ɨni haugɨhauga whiyɨekiyɨn. Mɨ siya sɨmiir mhɨi kwoɨn ɨmiir kɨgiyɨn mɨiyɨk bɨri nwokɨm, sɨma tɨ inkam ɨiirsi bɨ naɨngwoyɨmyokɨm. Mɨ Jisɨs siya hɨkak asi nwonamkɨn, tɨ hɨriinan siyɨu ɨiirsiyɨn. Mɨ siya tɨ inkamɨn siir boɨnki, kɨriir ɨɨndɨbɨn ha dɨnkiyɨnyɨnki. Mɨ siir ɨɨna ɨni wadɨeyar ywokiya.  
\v 6 Mɨ Farisi kamɨm sɨma Juda sɨmiir omaka yaimɨn dimɨn nɨdwokai wakaeiya saiir haiburgigɨm mɨ sɨma bɨri kɨmɨmɨnkɨm ɨna yɨnsiin apnamɨm Herot siiram mɨ siir nomiiyau nhɨrɨm sɨmiiram warar. Mɨ sɨma yaiyɨm ɨrɨpa mɨnam kitɨbmii boɨnkɨm Jisɨs siir nɨsomaokiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Iikam isid komiiyɨn whɨigbid hɨr nani owɨugɨm  
\p
\v 7 Mɨ Jisɨs siya mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma tɨ omon nu Judia hɨranɨn sɨma siir haiburgigɨm mɨ whɨi Galiliya hɨriir yam. Mɨ iikam isid komiiyɨn sɨma ɨni siir mhoɨiyar yamɨm.  
\v 8 Mɨ iikamɨm tɨ omom omomɨm hɨranɨm nu Galili nu Judia mɨ om komii Jerusalem mɨ nu Idumia mɨ tɨ om whɨso Taia mɨ Saidon yo ɨni yab komiiyɨn Jodan, ɨni siir gɨmiya waiywo. Sɨma omom omomankɨn nɨtkɨm. Mɨ tɨ isid komiiyɨn Jisɨs siir yaiya sɨma wakae wɨnkɨm digworaekwowɨm siya tɨrɨm sɨmiir mɨ sɨma ha nɨtkɨm siiramɨn.  
\v 9 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki, iikam isid komiiyɨn tɨsa nwowɨn ambi sɨma haigɨn ikwokromkwɨrisi. I ɨra pɨ kariiram dwomaigi, kara pɨ saiir kwɨrii nami.  
\v 10 Bɨiya siya i aiir nikɨ apni kwɨriinam karamae nikɨ owɨn mɨ siya iikam kasa bɨ haiswonɨmnɨskɨigɨn. Mɨ tariinanɨn iikam whɨekak nhɨrɨm makak makakɨm sɨma ɨna yapiyaonamɨm siiram, sɨmiir ɨɨnam siir pɨu aiir ninɨ onkwoɨuɨm. Mɨ sɨma iikam nhɨrɨm sɨmiir asi napkɨnyamya amkɨm.  
\v 11 Mɨ kamɨm yɨu bibiyɨekɨn nii whwonkaiyɨm sɨma Jisɨs siir kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨni siir ɨgmiigar inɨ akaigai hɨuniyɨm. Mɨ sɨma ɨna kauwok boɨnkiyɨm. Kɨra Adi Komii siir yɨnisɨmkɨn.  
\v 12 Mɨ Jisɨs siya yɨu biyɨe ɨmiir nɨnɨmnɨskɨigiyɨn mɨ siya iikam ɨmiirɨn ɨna boɨnɨkɨdugiyɨn. Kɨma kariir inɨgɨn wɨ kɨpi haigirɨrɨr boɨnam. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya kamɨm ɨuur nwɨsa yɨmbingi siir mɨi aiir nap mɨriiyam  
\r (Mt 10:1-4; Lk 6:12-16)  
\p
\v 13 Mɨ Jisɨs siya mhɨu ɨiir niinainamɨn mɨ siya ɨna dapɨkɨuna kamɨm siya naɨngwowɨm sɨmiir inɨgɨm. Mɨ kamɨm siya dapɨkɨunam sɨma ɨna yamɨm siiram.  
\v 14 Mɨ siya aposel kamɨm ɨuur nwɨsa yɨmbingi hɨnda tɨnda saɨka nap mɨriiyam, Adi Komii siir yai aiir nap boɨnmamauuam.  
\v 15 Mɨ siya aposel kamɨm sɨmiirɨn ɨni inɨgakar ywowaigɨnɨugiyɨm, yɨu biyɨeyɨm iikamɨm sɨmiir pɨu nii whwonkaiyɨm, sɨmiir nɨnɨmnɨskiiyamamɨn.  
\v 16 Mɨ Jisɨs siya aposel kamɨm ɨuur nwɨsa yɨmbingi. Mɨ Saimon siir inɨg whɨrɨn Jisɨs siya nokdap haigɨnɨuɨn, Pitakɨn.  
\v 17 Mɨ Sebedi siir yɨnisɨm nwɨso Jems, Jon sowiirɨn Jisɨs siya yaeya inɨgar swokɨ kisɨna okdap haigɨnɨu, Boanesis. Tɨkɨ inɨgɨn siir inɨg tɨpmwokɨ tɨpmwowɨn, ta diya tɨowiya saiir yɨnisɨmkɨn. Sowiir yaiya ɨni hɨriinan ywowa.  
\v 18 Mɨ Endru, Filip, Batolomiyu, Matyu, Tumas mɨ Jems Arpias siir yɨnisɨm ɨeya mɨ Taitias. Mɨ Saimonɨn bɨiya ta yaiya saiir boɨnmɨmauugɨn nu whɨran inkam komiiyɨm krɨmiir kɨpi kɨgrɨrao.  
\v 19 Mɨ nwɨrɨn Judas Iskariotkɨn. Mɨ tɨ inkamɨn mhoɨiya wɨ wɨr siya napwouwi, kam nhɨrɨm ɨo Jisɨs saɨka nwowiyɨm siir nɨsomaowam naɨngwowɨm sɨmakan. Ɨriig.   
\s1 Ta mɨiya bɨigɨ bɨiyan yɨu biyɨeyɨn Biesebul siirga  
\r (Mt 12:22-32; Lk 11:14-23; 12:10)  
\p
\v 20 Mɨ Jisɨs siya ɨna swokɨ amɨn omaka hɨriir. Mɨ iikam isid komiiyɨn ɨni Jisɨs saɨkar swokɨ amwoniyɨm. Mɨ Jisɨs siya mɨ siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm sɨma nae nɨdwosiis aeni ɨi karamaeka. Nɨɨngaka.  
\v 21 Mɨ Jisɨs siya siir ɨrɨpa o nhɨeyɨm mɨ siir yopii ad owa, sɨma hɨriinan ninɨ wakaeniyɨm, Jisɨs siya mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm, sɨma nae mɨn nɨngugu ae karamaeyar nwowi mɨ sɨma ɨna yɨtɨm siir nɨkɨunakiyam. Mɨ sɨma siir boɨn mɨ tari siir kwoɨnɨn pɨ whaowaekɨn, siya tɨ nae mɨn nɨngugu ae karamae nwowɨn.   
\p
\v 22 Mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨma om komii Jerusalem hɨr haiburgigɨm mɨ ɨna yɨtɨm. Mɨ sɨma ɨna boɨnɨm mɨ tari bɨigɨ bɨiyan yɨu biyɨeyɨn Biesebulɨn ɨni saɨka nwoɨn. Mɨ nhɨrɨm ɨna boɨnɨm mɨ tari Jisɨs siirɨn Biesebul siya hauuga ta kɨrɨeya yɨu biyɨeyɨm inkam pɨu nii okwokaiiyɨm sɨmiir nɨnɨmnɨskiiya.  
\v 23 Mɨ Jisɨs siya sɨmiiram yɨkɨuna, sɨma siir kingiin nɨtɨm. Mɨ siya sɨmiirɨn boɨniyɨo yai arar boɨn. Mɨ siya boɨn, yɨu biyɨe sɨmiir apu budɨn Setanɨn, siya wɨ yɨu sɨma sɨmar swokɨ ɨnɨmnɨskɨinaei, aniya?  
\v 24 Mɨ tɨ om komiiyɨn siir hɨran iikamɨm sɨma isidɨn whɨsa nɨnkibɨrnakii mɨ sɨma wɨ kɨrɨekakar sɨbgu owi, aniya? Nɨɨngaka. Sɨma wa nɨdam nɨnoopki.  
\v 25 Mɨ iikam nhɨrɨm omaka ɨruwanɨm sɨma isidɨn whɨsa nɨnkibɨrnaei, yaii nɨniyam mɨ sɨma wa sɨbgu owi ɨrɨpar, aniya? Nɨɨngaka. Sɨma wa nɨnoopki.  
\v 26 Mɨ yɨu biyɨe Setan siir isidɨn sɨma sɨman isidɨn whɨsa nwowi mɨ siir isidɨn sɨma sɨma wɨ kɨrɨekakar nwowi, aniya? Nɨɨngaka. Sɨma wa nɨnoop ɨuguski. Mɨ hɨriinan tɨri, Setan siirɨn, wɨ Setan siya swokɨ haiswonɨskiinae, aniya? Nɨɨngaka. Siir kɨrɨeya ɨni kariir kɨrɨeya saeya haibura. Mɨ siir mɨiya wɨ kara tɨrbugi.   
\p
\v 27 Ɨiya inkam nwɨrɨn inkam kɨrɨeni omaka napnɨnopkainami mɨ siir digworaekwowɨm sɨmiir ninɨ tauae hainakiyam mɨ siya wɨ dɨgar nwowi, siir digworaekwo ɨmiir tauae haiyamɨn, aniya? Nɨɨngaka. Mɨ siya inkam kɨrɨe ɨiirɨn bɨi ɨdni tikɨ kogrɨmdɨnugig. Mɨ siya hɨriinan tɨri siirɨn mɨ ɨkɨ siir digworaekwowɨm, ɨkɨ siir omaka nwokaiyɨm, sɨmiirɨn wa ninɨ tauae hainaki.   
\p
\v 28 Kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨni, digworaekwo biyɨe biyɨeyɨm iikam hoɨmgakɨm kɨmiir waraur nwokaiyɨm, wɨ Adi Komii siyar haiyoprimdiyɨumii swoki. Mɨ yai bibiyɨeyɨm kɨma mɨ boɨnbumbuwiyɨm sɨmiirɨn wɨ warar mɨ ɨnkɨn haiyoprimdiyɨumiigi.  
\v 29 Mɨ inkam nwɨrɨn Adi Komii siir naeyɨuɨn siir nɨgbumbuwi mɨ Adi komii siya tɨkɨ inkamɨn siir dimɨn biyɨeyɨm, sɨmiirɨn wɨ warar nɨnkɨn haiyoprimdiyɨumiigi rani. Nɨɨngaka. Tariinan mɨ mhoɨiya ɨriipɨ hɨriinan, wɨ nɨɨngar mɨ owi. Jisɨs siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, tɨkɨ inkamɨn, Adi Komii siir naeyɨuɨn siir nɨgbumbuɨn mɨ tɨkɨ siir dimɨn biyɨeyɨm siya ɨinokɨinokɨn wɨ hɨk sɨmiirsiyar hainanaei.  
\v 30 Jisɨs siya tɨ yai whɨekakɨm hɨnɨɨn dimusi bɨ boɨnkɨn, sɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwokɨm, Jisɨs siya yɨu biyɨe siir kɨrɨeya saiir mɨrii. Mɨ siya tɨ yaiyɨm hɨnɨɨn asi boɨnkɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siir apu aeya mɨ siir nomousɨm ɨma  
\r (Mt 12:46-50; Lk 8:19-21)  
\p
\v 31 Mɨ ta ɨiya Jisɨs siir apu aeya mɨ siir nomousɨm ɨma, sɨma ɨna yɨmbiniyɨm. Mɨ sɨmaɨnii omaka akpitga hɨr yaka okwoniyɨm. Kɨra unkɨ ɨt krɨmiiram.  
\v 32 Mɨ iikam isid komiiyɨn siir nɨdwo ywokaiyɨm sɨma boɨnki siirɨn, ha? Wakae! Kɨriir apu aeya mɨ kɨriir nomousɨm ɨkɨm mɨ kɨriir yokman ɨma, sɨma ɨsi kɨriirɨm idwowɨiya hɨrar nɨdwo kaowɨm, kɨriiramɨn sɨma nɨkɨugikɨm.  
\v 33 Mɨ siya ɨni sɨmiir yai aka yowarkɨi boɨnkiyɨn, yɨpɨkɨ iikamkɨm kariir pɨugana saiir hɨriinan nwowɨm?  
\v 34 Mɨ iikamɨm siir nɨdwoyokaiyɨm siya ɨni sɨmiirar kaoyokiyokɨikiyɨn. Mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn sɨmiirɨn, kɨgi! Kariir apu mɨ kariir nomousɨm, tɨ kɨmargɨm, tɨ tɨrar kwowɨm.  
\v 35 Iikam hoɨmgakɨm Adi Komii siir yai aiirɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm mɨ siir mɨiya saiir mɨriiyɨm sɨma wara. Mɨ sɨma wɨ kariir apu mɨ kariir pomou yokman nwowi. Ɨriig.   
\c 4  
\s1 Inkam nwɨrɨn witnid nɨtkɨnamkɨn numɨr  
\r (Mt 13:1-9; Lk 8:4-8)  
\p
\v 1 Jisɨs siya sɨmiirɨn Galili whɨigbid hɨr swokɨ owomwarkaiyɨuɨu. Mɨ iikam isid komiiyɨn saɨka nwowɨm kasa rani. Mɨ Jisɨs siya i aiir asi kwɨriigɨn. Mɨ siya saiir kwɨrii ɨdwokaiyɨn mɨ iya ɨni whɨigbid hɨrar ywowa. Mɨ iikamɨm ɨni whɨigbid hɨrar yokwowɨm mɨ siya sɨmiirɨn i hɨrar yɨdwokai owɨmwarkaiyɨugi.  
\v 2 Dimɨn taemɨnɨm siya nowɨmwarkaiyɨuwɨm sɨmiir, siya boɨniyɨo yai arar nowomwarkaiyɨugɨm.  
\v 3 Mɨ Jisɨs siya boɨn, kɨma wakae! Inkam nwɨrɨn witnid numɨr hɨr bɨdi yɨtkɨngikɨn.  
\v 4 Mɨ ɨiya siya ha nɨtkɨnamɨn mɨ witnid nhɨrɨm siyɨu nɨkiigɨinaowidɨm, yɨm ɨni ɨpiyɨnkɨ sɨm inɨ ɨugi aeniyɨm.  
\v 5 Mɨ witnid nhɨrɨm siiyakak maeyauwa saiir nɨkiigɨiyɨm, maeyauuwa nuɨn ɨdar nwowa, nugɨnɨn aowa nam karamae nwowa saiir. Mɨ tɨ witnidɨm bɨri briprigɨm ɨna whakɨdudugiyɨm.  
\v 6 Mɨ ɨiya bɨeyɨn ha whwokiyɨn mɨ ɨni witnid ɨbaɨrɨm sɨmiirar yaowhwoniyɨm. Mɨ tɨ witnid ɨbaɨrɨm sɨmiir mɨiyɨm aowa nam karam nwowɨm yɨm ɨna wainamɨm.  
\v 7 Mɨ witnid nhɨrɨm urid nɨmrɨdgakɨn siir bopwo yakaigai. Mɨ tɨ urid amrɨdnanɨn ha whakiyɨn mɨ tɨ witnid ɨbaɨrɨm sɨmiirɨn ɨni siya yɨisiwamwarkaigiyɨm mɨ tɨ witnidɨm nae bɨ budgɨn.  
\v 8 Mɨ witnid ɨbaɨr nhɨrɨm nu maeyau mɨiyɨk nɨkiigɨiyɨm, yɨm ɨni komiiyar ywokiyɨm mɨ yɨm nae hɨnɨɨna hɨnɨɨna bud, nhɨrɨm kamaɨrɨm ɨriiyar mɨ nhɨrɨm yɨm hɨnɨɨna mɨ bud, kam nwoɨm mɨ nhɨrɨm yɨm hɨnɨɨna mɨ bud, kam nwɨr ɨuur.  
\v 9 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, inkamɨn wɨɨngakaɨrgɨn mɨ siya tɨ kariir yai ɨmiirar wakae mɨ ha sɨbgu daɨngwo omok. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya boɨniyɨo yai aiirarar boɨnmɨmauugɨn  
\r (Mt 13:10-17; Lk 8:9-10)  
\p
\v 10 Mɨ ɨigwɨr mhoɨiya Jisɨs siya sasaɨr ywoki hɨrɨn. Mɨ mhoɨiya kam ɨuur nwɨso siir kɨgna mɨriiyɨm mɨ iikam nhɨr ɨkɨm sɨma ɨna yɨtɨm Jisɨs siirɨm. Mɨ sɨma inɨ srɨini siirɨn boɨniyɨo yaiyɨm sɨmiir yaimwokɨyaimwoɨm sɨmiiram.  
\v 11 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir yowɨmwarkaiyɨugi. Mɨ ta Adi Komii siir oman yaiya kara kɨmiir bɨdiyar ikɨ owomwarkaiyɨugiyɨm. Mɨ iikam nhɨrɨm saiir wakaeyɨm, sɨma bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨm sɨma boɨniyɨo yaiarar wakae. Mɨ sɨma saiir yaimwowɨn siir bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨm, sɨma pɨ whaowaekɨm.   
\q1
\v 12 Mɨ sɨma wa kɨgi tɨ dimɨnɨn mɨ sɨma wɨ sɨbgu kɨgsɨb rani. Mɨ sɨma wa wakaei mɨ sɨma ta yaiya saiirɨn wɨ sɨbgu wakaesɨb rani. Nɨɨngaka. Mɨ sɨmiir kwoɨnɨn bɨ kisɨna haigikɨm mɨ sɨma Adi Komii siiram panɨɨnsi yaɨngwo tɨbmiisi. Mɨ Adi Komii siya sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir panɨɨnsi haiyoprimdiyɨumiigisi. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya ta boɨniyɨo yaiya inkamɨn witnid nɨtkɨnɨn siir yai ɨmiir nowomwarkaiyɨugɨm  
\r (Mt 13:18-23; Lk 8:11-15)  
\p
\v 13 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma ta boɨniyɨo yai kwɨra saiir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm, aniya? Mɨ kɨma wɨ panɨɨna sɨbgu owomwarkai boɨn haigɨnɨuwi tɨ boɨniyɨo yai whɨekakɨm sɨmiir yaimwowɨm, ha?  
\v 14 Kara kɨmiir nikɨ boɨnmauu wakaeki, tɨkɨ inkamɨn witnid nɨtkɨnɨn ɨni tɨkɨ inkamɨn Adi Komii siir yai boɨnmɨmauuwiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn.  
\v 15 Iikam nhɨrɨm sɨma Adi Komii siir yaiya pa wakae nami mɨpi sɨma siyɨu hɨr napami mɨpa naɨngwo ouwouami Adi Komii siir yaiya. Sɨma Adi Komii siir yaiya panaowar wakaenaki mɨ Setan siya panaowar swokɨ kwɨtkigi Adi Komii siir yaiya sɨmiir kwoɨnau haiginama. Mɨ tɨkɨ iikamɨm ɨni tɨ witnidɨn siyɨu nɨkɨiyɨm, sɨbgu whak karamae nwowiyɨm, ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm.  
\v 16 Iikam nhɨrɨm sɨma ɨni tɨ witnidɨn siiyakak nuɨn, siir nakaigaiyɨm mɨ sɨma tɨ iikamɨm ɨni hɨriinan ywowɨm. Yaiyɨm sɨma wakaeyɨm pa wakae nɨngruramsasaugi, ta Adi Komii siir yaiya sɨmiir mhɨi kwoɨnau. Mɨ sɨma pɨ maɨrgɨmaɨrgar nwo nami, ta yai aiiramɨn.  
\v 17 Tɨkɨ iikamɨm ɨni witnidni mɨiyɨm aowa nam karamae nwowiyɨm, ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ sɨma panɨɨnsi ywokwo bripriisi. Mɨ ɨiya hɨkɨn nɨmbiniiyɨm sɨmiir kɨnankɨuwam mɨ sɨma wɨ ɨi prɨei nokwo rani. Mɨ sɨma Adi Komii siir yai aiirɨn wɨ digɨumii haigɨngigi. Mɨ sɨma whɨekakɨm wa nɨkiiyam ɨuguskii.  
\v 18 Mɨ iikam nhɨrɨm ɨni tɨ witnidɨn maeyauwa urid amrɨdkakɨn siya nwowa saiir nakaigaiiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm sɨma wakaeiyɨm Adi Komii siir yaiya.  
\v 19 Mɨ sɨmiir kwoɨnɨn ɨni umɨrmɨnɨm mɨ nuan digworaekwowɨm ɨni sɨma kiyainamɨm. Mɨ ta Adi Komii siir yai kɨbiya ɨni tɨ digworaekwo ɨmar higrɨnɨugiya. Mɨ Adi Komii siir siyɨuɨn siir panɨɨnsi sɨbgu apsi.  
\v 20 Mɨ iikam nhɨrɨm ɨni tɨ witnidɨn nu maeyau mɨiyɨk nɨkiiyɨn, ɨni siir hɨriinan ywowɨm. Sɨma ɨna sɨbgu wakaeyɨm Adi Komii siir yaiya. Mɨ sɨmiir nhɨrɨm kam nwɨr ɨuura mɨ budi mɨ nhɨrɨm pɨ kam nwoɨma mɨ budi mɨ nhɨrɨm pɨ kamaɨrɨm ɨriiyara mɨ budi. Ɨriig.   
\s1 Sɨma yɨukɨdɨn nɨuyaiyɨn wɨ two aowa higrɨnɨuwi  
\r (Lk 8:16-18)  
\p
\v 21 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki mɨ ɨiya inkamɨn yɨukɨdɨn nɨuyaiyɨn siir hangɨmunanii mɨ siya wɨ two aowa haigiprakaii, iyɨe? Wɨ hɨi aowa haigiprakaii, aniya? Nɨɨngaka. Kɨra bopwonauan romyasɨn siir dinankɨi! Mɨ yɨukɨdɨn pa sɨbgu ɨuyakii.  
\v 22 Tɨkɨ inkamɨn siir kwoɨnpai kwoɨnpaiyɨm tariinanɨn tɨkɨ idowɨiya nwo karam nwowɨm mɨ mhoɨiya sɨma wɨ idowɨiya nwo ɨuguskii mɨ wɨ dimɨn whɨrkɨn swokɨ haigiprakai rani. Nɨɨngaka.  
\v 23 Kɨma tɨ iikam whɨekakɨm kɨma wɨɨngakaɨrgɨm, kɨma timɨ wakae.   
\p
\v 24 Mɨ siya sɨmiirɨn ɨna swokɨ boɨnkiyɨn, yaiyɨm kɨma wakaeiyɨm kɨma sɨbgu daɨngworɨnukrɨpkai. Siyɨuɨn inkam nwɨrni kɨma tɨriyɨn mɨ Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ hɨriinan siyɨu ɨiirar swokɨ ɨnkɨn tɨri.  
\v 25 Mɨ inkam nwɨrɨn siya nɨnoknɨnkɨn mɨiyɨkakɨ nɨuwi mɨ mhoɨiya Adi Komii siya siirɨn wɨ hɨriinan nɨnoknɨnkɨn aiirar swokɨ ɨnkɨn ɨdu hauuraraokii. Mɨ inkamɨn nɨnoknɨnkɨn haɨmiisɨmakakɨ nɨuwi wɨ Adi Komii siya swokɨ haii. Mɨ siya wɨ nɨnoknɨnkɨn karamaeyar nwoɨuguski, wɨ haɨmii sɨma hai naowid rani. Nɨɨngakɨ nɨɨngakɨɨnga. Ɨriig.   
\s1 Ta boɨniyɨo yaiya inkamɨn witnid nɨtkɨn whakiyɨn siir yaiga  
\p
\v 26 Jisɨs siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, ɨiya Adi Komii siya iikamɨm mɨ digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir bɨiyan nwowɨn, siya ɨni tɨ inkamɨn witnid nɨtkɨnamɨn mɨ siir numɨr aiir sɨbgu kɨgrɨraowɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ hɨriinanar mɨ sɨbgu kɨgrɨraowi. Mɨ siir numɨran naeyɨm wɨ hoɨmgakar nɨmbiyami.  
\v 27 Mɨ ɨinokɨinokɨn tɨ inkamɨn nɨiyaka pɨ nhwo nɨb whwonkaowi mɨ nugakɨn siya pa nɨnsiin aprɨrɨramyakwoki. Tɨ inkamɨn siya kɨgiyɨn mɨ siya ɨni siya siyar yaɨngwowɨn, tɨ witnidɨn siya komii panɨɨna nwokikɨn, siya bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨn.  
\v 28 Nu siya mɨnki mɨ tɨ witnidɨn pa kɨnan grɨmgrɨnkɨigi mɨ siya mhoɨiya pɨ nae kakar namwo ɨuwi. Bɨi pɨ kwo aeyar nɨmbiyami mɨ mhoɨiya nae pa budgi.  
\v 29 ɨiya sasaeyɨm wai nwowiyɨm mɨ tɨ inkamɨn pa nɨngugu haii. Ɨriig.   
\s1 Ta boɨniyɨo yaiya mastet yɨnika  
\r (Mt 13:31-32,34; Lk 13:18-19)  
\p
\v 30 Mɨ Jisɨs siya boɨnki, krɨma Adi Komii siir iikamɨm mɨ siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir bɨiyan iikam nwowi mɨ krɨma wɨ paka hɨnɨɨn boɨniyɨo yaiya sae nɨkri boɨni siirɨn.  
\v 31 Mɨ tɨ mastetnidɨn siir hɨriinan tɨ ɨkrii boɨn. Mɨ mastetnidɨn siya ɨkɨ paenid nhɨrɨm sɨmiir hɨriinan tani. Nɨɨngaka. Siya sapkɨsapisɨmkɨn komii rani, ara krɨnankɨn. Mɨ siir nidɨm kasa rani, hoɨmgakɨm. Mɨ Adi Komii siir isidɨn ɨni tɨ mastetnidɨn siir hɨriinan ywowɨn kasa rani, hoɨmgakɨm.  
\v 32 Mɨ inkamɨn tɨ mastetnidɨn siir nɨnkɨn dɨgiyɨn mɨ siya pa whakii mɨpi komiiyar namwo ɨuwi. Mɨ siya ɨkɨ sasae hoɨmgakɨm pɨ sɨmiira mrwɨi haiburgigi. Mɨ siya kwiya komii kakargɨn mɨ ɨpiyɨn mɨnɨm sɨmiir whɨeyɨm pɨ siir kwiya ɨmiirar mɨ haigii. Ɨriig.   
\p
\v 33 Ɨiya sɨma Jisɨs siir boɨniyɨo yai ɨmiir nɨnoknɨnkɨnɨm mɨ mhoɨiya siya iikam ɨmiirɨn boɨniyɨo yai kasa bɨri boɨnkɨn, Adi Komii siir yaiyɨm.  
\v 34 Dimɨnɨm siya boɨniyɨm pɨ sɨmiir boɨnɨnkɨi ɨuguski rani. Nɨɨngaka. Siya pɨ boɨniyɨo yai ara boɨnkii. Mɨ ɨiya siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm pɨ sɨma sɨma nwoki saɨkaɨn mɨ Jisɨs siya yaimwokɨyaimwowɨm pɨ hanɨɨngɨ boɨnɨski. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya opud hɨnɨn komiiya saiir boɨnkikɨn mɨ opud hɨnɨno ɨna dɨgiywo  
\r (Mt 8:23-27; Lk 8:22-25)  
\p
\v 35 Mɨ naɨowaka ta ɨiya aiirarɨn siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm siya sɨmiir boɨnki, krɨma pɨ whɨi yarmiya kigidamtɨbi.  
\v 36 Mɨ sɨma ta iya Jisɨs siya nɨdwokaiya saiir kwɨriinam mɨ sɨma siir wara yɨuginam. Mɨ sɨma i nhɨrɨm ɨni warar yɨnkɨn kwɨrii namɨm. Mɨ iikam isid komiiyɨn sɨma siir haiburgigɨm mɨ sɨma ɨna yamɨm.  
\v 37 Mɨ opud komiiya ha hugnaniya mɨ hɨnɨn komiiya ha mɨ ɨt mɨ sɨmiir iyɨn ɨni wara kaibombokiigiyɨn, hɨnɨn aeya. Taka hɨnɨn opud komiiya prasaekɨ mɨ ɨuwi. Mɨ iya opa mɨrkɨmɨrkɨ nɨnkɨnɨm pariiparii.  
\v 38 Mɨ Jisɨs siya iya saiir idao hɨr kikɨnanɨu whwonkaigɨn nhwo mɨpiyɨnanɨn siir. Mɨ sɨma siir yɨnɨdgu ɨnsiin mɨ sɨma ɨna boɨnɨm, hɨe! Tɨ krɨmiir Adɨn, krɨma pɨ inɨgak nwo rani, pɨ tɨrar nwomainainami. Mɨ tari kɨra krɨmiirsi naɨngwoyɨmiyok rani, aniya?  
\v 39 Mɨ Jisɨs siya ha nɨnsiingiyɨn mɨ siya ɨo opud hɨnɨn sowiir ywoki. Mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, kowa dɨg dwoki! Mɨ Jisɨs siya hɨriinan boɨnkiyɨn, opuda ɨna dɨgiya mɨ opa hɨnɨn sɨmkɨ bɨri swokɨ ɨtkika, ɨni nɨɨngar ywomaigiya mokmokwaiga.  
\v 40 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki. Kɨma hɨnɨɨn dimusi nɨdidnanaekɨm, ha? Mɨ kɨma tari naɨngwo tɨbmii karamaekɨm ɨni nɨɨngar ywowɨm, aniya?  
\v 41 Mɨ sɨma ɨni mounana siinkaokiyɨm mɨ nɨdid prasae bɨri kɨnkikɨm. Mɨ sɨmasɨmar yomboɨn amboɨna. Tɨkɨ inkamɨn siya yɨpɨkɨn tɨkɨ hɨnɨɨna tɨrɨn? Opud hɨnɨno ɨni siir yaiyar mɨ wakaeyoknakiyo? Ɨriig.   
\c 5  
\s1 Inkam nwɨrɨn siir nwowɨm yɨu biyɨeyɨm Jisɨs siya nɨnɨmnɨskigikɨm  
\r (Mt 8:28-34; Lk 8:26-39)  
\p
\v 1 Sɨma whɨi yarmiiya hɨriir yɨmbiyam Garasa sɨmiir nu ɨiir.  
\v 2 Mɨ ɨiya Jisɨs siya i aiir haiburgigɨn mɨ inkam nwɨrɨn uridyɨu biyɨekakɨn siya bɨri kɨmɨmɨnkikɨn ɨna yamɨn siirɨm mɨ tɨkɨ inkamɨn uridyɨu biyɨekakɨn siya maeyauwa inkam hangikaiiya saiir hɨr nwowikɨn. Siya saiir hɨrankɨ nɨtkɨn.  
\v 3 Siya inkam haɨngikaiiya maeyauwa saiir whwonkaiigɨn. Inkam nwɨrkɨn siir nonkworɨnu dɨg nwo rani. Mɨ wɨeyɨn sopni siir mɨ udkikɨni wɨ ɨriipɨ hɨriinan, wɨ dɨg mɨ o rani. Nɨɨngaka.  
\v 4 Ɨi kasa rani, sɨma siir ɨga ɨɨn ɨmiir udɨm wɨeyɨn sopni mɨ tɨdop mɨni ha mɨ kurɨmdɨnu. Mɨ tɨ dimɨn whɨso siir kogo, pɨ sowiirar mɨ ankabɨmbɨɨrnami. Siir kɨrɨeya prasae rani. Inkamkɨ siir nonkworɨnu mɨ siir udrɨnu dɨg nwo rani. Nɨɨngaka.  
\v 5 Ɨinokɨinokɨn siya nɨi nabɨe pɨ inkam haɨngikaiiya maeyauwa mɨ mhɨu, pɨ hɨrar nwowi. Ɨkɨ siya kauwaryɨmyoknamiyɨm mɨ siiya pa hai pɨ siir pɨu aiirar nɨkrɨmkrɨpi. Mɨ siir pɨua nhɨe aunawaigɨ nwowi.   
\p
\v 6 Siya kɨgi Jisɨs siya aru hɨrar nwowɨn mɨ siya ɨna iwɨtnaniyɨn. Mɨ siya ɨni Jisɨs siir ɨgmiiga kingiina inɨ akai hɨuniyɨn.  
\v 7 Siya ɨna kauwok boɨnkiyɨn, Jisɨs! Kɨra Adi Komii siir yɨnisɨmkɨn nɨnomor kouankɨn nɨtɨn kɨra kariirɨn dimu tɨram mɨni? Kara kɨriir nɨkopwaisɨsɨrki Adi Komii siir inɨg ɨiir, kɨra wɨ kariir kɨpi dirɨraerar bumbugi.  
\v 8 Mɨ Jisɨs siya tɨ yɨu biyɨeyɨn siir pɨu nii okwokaiyɨn siir boɨnki, yɨu biyɨe, kɨra tɨ ɨuguski siir pɨu hɨrii kɨpi nwo.  
\v 9 Mɨ Jisɨs siya srɨi, kɨriir inɨgɨn yɨpɨkɨn? Mɨ siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn, krɨma hoɨmgakɨm. Mɨ kariir inɨgɨn siirɨn hɨnɨɨn asi dapkɨn, hoɨmgakɨm.  
\v 10 Mɨ siya Jisɨs siiram kauwok boɨnanaeki, kɨra krɨmiir kɨpi nɨkropki ta nu maeyau aiir haiburgigɨm.   
\p
\v 11 Hu isid komiiyɨn mhɨusɨmɨn kingiin nwowɨn ɨni siir mhaeiyɨm.  
\v 12 Mɨ yɨu biyɨe sɨma Jisɨs siirɨm kauwok boɨnanae, kɨra krɨmiirɨn tɨ huɨm sɨmiiram dɨkropki. Mɨ krɨma pɨ sɨmiir nii whwonkainami.  
\v 13 Mɨ Jisɨs siya ɨni wadɨeya ywokiyɨn sɨmiirɨn. Mɨ tɨ yɨu biyɨeyɨm tɨ inkam ɨiir haiburgikɨn, ɨni hu sɨmiir pɨu ii whwonkainamɨm. Mɨ tɨ hu isid komiiyɨn sɨma mhɨu ɨiir haiburgigɨm mɨ sɨma ɨna iwɨt inɨwamwɨrkɨinaniyamɨm siiyɨenan ɨiir. Mɨ sɨma ɨg hɨnɨɨn bɨri niwɨt namkɨm, nhwo bɨdi kwɨsnamɨm. Mɨ sɨma ɨna iwɨt natatamɨm opa hɨriir. Tɨ hu whɨekakɨm hɨriigɨm, 2,000 kasaka rani, hoɨmgakɨm. Mɨ sɨma ɨni op aiir kwiyae aokaonamɨm.   
\p
\v 14 Mɨ hu ɨmiir kɨgrɨraowiyɨm kamɨm sɨma ɨna yɨdamkiyɨm. Mɨ sɨma ha niwɨt amɨm mɨ ɨna boɨnmɨmauuamɨm om komii hɨran iikam ɨmiir mɨ omisɨsɨsmɨm tɨ om komii siir yaba nwowɨm sɨmiir hɨran iikamɨm sɨmiirɨn warar mɨ iwɨt boɨnmɨmauuam. Mɨ iikam whɨekakɨm ta maeyauwa hu ɨma nwowa saiir inɨ kɨgnaki mɨ dimɨnɨn Jisɨs siya tɨrɨn ta maeyau aiir.  
\v 15 Mɨ sɨma Jisɨs siir hɨriir yɨmbiyam mɨ sɨma tɨ inkam ɨiir inɨ kɨgɨu bɨiya yɨu biyɨe isid komiiyɨn siya nwowɨn. Bɨiya tɨ inkamɨn yɨuɨskak bɨri nwokɨn mɨ tariinanɨn siya yɨuɨs bɨdi kaiyɨn. Mɨ siir kwoɨnɨn ɨni hanɨɨngɨ yaɨngwo omokiyɨn. Mɨ siya hɨrar nɨdwowi mɨ iikamɨm sɨma siir kaowɨm mɨ sɨma ɨna yɨdidɨm siirsiyɨn.  
\v 16 Mɨ iikam whɨekakɨm tɨ dimɨnɨn siir kɨgɨm mɨ sɨma ɨna yapboɨnmamauuamɨm tɨ dimɨnɨn tɨ inkamɨn Jisɨs siya haiswonɨskigiyɨn yɨu biyɨe bɨiya tɨ inkam ɨiir nwowɨn. Mɨ sɨma hu ɨmiir warar mɨ ɨkɨn boɨnmɨmauu.  
\v 17 Mɨ iikamɨm sɨma Jisɨs siir boɨnki, kɨra tɨ krɨmiir nuɨn siir kɨpi nwo. Kɨra maeyau kwɨra damki!   
\p
\v 18 Ɨiya Jisɨs siya i aiir kwɨriiyɨn mɨ inkamɨn bɨiya yɨu biyɨekɨ nwokaiyɨuɨn siya srɨi Jisɨs siir, Jisɨs, kara kɨnaka namam naɨngwowi?  
\v 19 Mɨ Jisɨs siya wadɨe bɨri nwokɨn siirɨn. Nɨɨngaka. Siya tɨ inkamɨn siir boɨnki, kɨra kɨriir omaka dam, kɨriir yopii yokman ɨmiiram. Mɨ kɨra sɨmiir tinɨ boɨnmɨmauuɨu digworaekwo hoɨmgakɨm Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siya tɨrkiyɨm. Mɨ siya kɨriirsi naɨngwobumbugɨn.  
\v 20 Mɨ tɨ inkamɨn siya tɨ om ɨiir haiburgikɨn mɨ siya ɨna yamɨn. Mɨ siya nu Dikapolis hɨriir yɨmbiyam. Mɨ siya hɨran iikamɨm sɨmiir inɨ boɨnmɨmauuɨu dimɨnɨn Jisɨs siya tɨrkiyɨn siir. Mɨ iikamɨm sɨma hɨriinan wakaekiyɨm ɨni mouni hanɨɨna siinkaokiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya inkam komii nwɨrɨn siir yɨnisɨm yɨnugiyɨna saiir haiswonɨskigika  
\r (Mt 9:18-26; Lk 8:40-56)  
\p
\v 21 Mɨ Jisɨs siya ha swokɨ iyɨkɨdamɨn whɨi saiir mɨrmiiya hɨriir mɨ iikam isid komiiyɨn sɨma ɨni saɨkar yamwomɨmɨrniyɨm whɨigbid hɨr.  
\v 22 Inkam komii nwɨrɨn Adi Komii siir inɨg hainaniya omaka saiir kɨgrɨraowiyɨn mɨ siya ɨna yɨtɨn. Siir inɨgɨn Jairaskɨn. Mɨ siya Jisɨs siir kɨgɨn mɨ ɨna yamɨn mɨ ɨni ogmwo Jisɨs siir ɨgmiiga kingiinar inɨ hɨuniyɨn.  
\v 23 Mɨ siya tɨ inkamɨn Jisɨs siirɨm srɨinanae. Kariir yɨnisɨm yɨnugiyɨna ɨni nao kingiinar nwowa. Kɨriir ɨɨna saiir winɨ hainiini saeya pɨ naonamisi mɨ saeya wadɨe nwokɨ owɨm.  
\v 24 Mɨ Jisɨs siya Jairas saɨka asi namkɨn. Mɨ iikam isid komiiyɨn ɨni siir mhoɨiyar woknamɨm. Mɨ nhɨrɨm ɨni siir prɨska prɨska mɨiya yapamɨm. Mɨ Jisɨs siir wara bɨri kɨgwɨnkɨn, ɨni sɨmiirara kɨgwɨn ɨskiyɨn.   
\p
\v 25 Mɨ wig ɨra hɨr nwowa saeya nhɨekɨ mɨ napɨdwodwomaimiiya, saiir bɨewiyɨm ɨuurwhɨs nhɨekɨ saeya napɨdwodwomaimiiya.  
\v 26 Naeyɨugak inkamɨm kasaka rani, saiiram nankabgugunanaeyɨm. Mɨ ta wiga saiir umɨrɨm whɨsariiyar nɨuguguskɨm sɨmiirɨn. Mɨ saiir ma wadɨe bɨ swokɨ okika. Nɨɨngaka. Ma saiira ɨni komiiya yasae owɨuguskiya.  
\v 27 Ta wiga saeya Jisɨs siir yai aiir wakaewɨna mɨ saeya ha nɨtka siiramɨn. Mɨ saeya tɨ iikam isid komiiyɨn sɨmaka nɨtka. Mɨ saeya Jisɨs siir mhoɨiya yɨt mɨ saiir ɨɨna siir yɨuɨs aiir yaka onkwoki.  
\v 28 Mɨ saeya saiir kwoɨn arar yaɨngwokwokai mɨ kariir ɨɨna pɨ siir yɨuɨs aiirara maka onkwokii mɨ kara pɨ wadɨeyar nwoki.  
\v 29 Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkika saiir nhɨeya ɨna yɨnkisaenakiya mɨ saiir pɨua ɨni saeyar kɨnankɨugiya nɨsmikɨnkiya.  
\v 30 Mɨ Jisɨs siya ɨna yɨnoknɨnkɨnkiyɨn siir kɨrɨe nhɨrɨm namkiyɨm. Mɨ siya iikamɨm sɨmiir bopwoniya haimisiyao okwokaokiyɨn mɨ ɨna boɨnkiyɨn, yɨpɨkɨn kariir yɨuɨs aiir nonkwokiyɨn?  
\v 31 Mɨ Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm sɨma boɨnki siir, kɨra kɨgi! Iikam isid komiiyɨn wasi kɨriirar nokwoyokaiyɨm mɨ krɨma wɨ panɨɨna nɨnoknɨnkɨni? Kɨra hɨnɨɨn dimusi boɨnkɨn, yɨpɨkɨn kariir nonkwokiyɨn?  
\v 32 Mɨ Jisɨs siya ɨna kaoyokiyokɨiyɨn tɨ inkamɨn siir nonkwokiyɨn siir kɨgsɨbgiyam.  
\v 33 Mɨ ta wiga saeya ɨna yɨnoknɨnkɨnkiya dimɨnɨn saiir tɨrkiyɨn mɨ saeya ɨni nɨdidkakar ywokiya, saiir kɨuɨm kɨrɨe bɨri nwokɨm. Mɨ saeya ha nɨta ogmwo ɨni Jisɨs siir ɨgmiiga kingiina inɨ akai kaiyɨrou hɨuniya. Mɨ saeya ɨna boɨnmauugiya digworaekwo hoɨmgakɨm siir.  
\v 34 Mɨ Jisɨs siya ta wig aiir boɨnki, yɨnisɨm! Kɨriir naɨngwo tɨbmiiya kariir kɨrɨe aiiram naɨngwo tɨbmiiya, kɨriirɨn wadɨe saeya nwowaigɨnɨugika. Mɨ kɨra ha dam! Kɨriir kwoɨnɨn sɨbgu dwowɨpɨsunam mɨ kɨriir ma dɨg nwokɨ oki.   
\p
\v 35 Mɨ Jisɨs siir yaiya ha nikɨ boɨnɨn mɨ kam nhɨrɨm Jairas siir omaka hɨrankɨ nɨtkɨm mɨ sɨma yaboɨni siir, kɨriir yɨnisɨma bɨdi yaonama. Kɨra kɨigi wara inkamɨn nowamwarkaiyɨuwiyɨn saɨka hɨrii kɨpi nɨnkinanae.  
\v 36 Mɨ siya ta yaiya sɨma boɨna saiirɨn ɨni hindara wakaemumuɨn. Mɨ siya Jairas siir boɨnki, kɨra kɨpi nɨdid! Kɨra kariirɨmɨn hindarar daɨngwo tɨbmii ɨski.  
\v 37 Mɨ Jisɨs siya iikamɨm sɨmiir yɨkɨdugig, sɨma pɨ saɨka kɨpi nam. Pita, Jems mɨ siir nomiiyau ɨeya Jon, Jisɨs saɨka sɨmasɨmar yɨnkɨn am.  
\v 38 Mɨ sɨma Jairas siir omaka saiir nɨmbiyamɨm mɨ Jisɨs siya kɨgɨu, sɨma pɨ nankanɨnouwi, sɨma hɨnɨɨn bɨri nougɨm, wamkɨ kimaii, nhwokou nhwokouɨm ɨni warar youwonikiyɨm.  
\v 39 Mɨ Jisɨs siya ha napnɨnopkainamɨn omaka apɨnaua hɨriir mɨ siya sɨmiir inɨ boɨnɨu, kɨma dimusi nankanɨnouwi ta yɨnisɨm aiirsiyɨn? Ta yɨnisɨma saeya bɨri naonamka. Nɨɨngaka. Saeya nhwo whɨni.  
\v 40 Mɨ sɨma yaibu siir yɨewaiyɨugi, Jisɨs siya iikam hoɨmgakɨm omakanau hɨr nwowɨm siya sɨmiir yɨkrop apniki. Mɨ Jisɨs siya mɨ saiir yopii ado sowawai mɨ kam nwoɨmɨm siir kɨgna mɨrii ɨkɨm, hɨriirɨn sɨmasɨmar youapnɨnopkainam maeyauwa yɨnisɨm aeya nwo aiirɨn.  
\v 41 Mɨ Jisɨs siya saiir ɨɨna aiir yonkwoki mɨ ɨna boɨnkiyɨn saiirɨn, Talita kumi! Krɨma ta yaiya saiirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨm, yɨnisɨm yɨnugiyɨn. Kara kɨriir boɨnki, kɨra dɨnsiingi!  
\v 42 Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkika ta yɨnisɨm yɨnugiyɨna ha nɨnsiin ɨdwokiya ɨna yaprɨrɨrama. Saiir bɨewiyɨm ɨuurwhɨsko. Mɨ sɨma tɨ dimɨnɨn siir kɨgɨm mɨ sɨma ɨni mouni hanɨɨna siinkaokiyɨm.  
\v 43 Mɨ Jisɨs siya ɨna boɨnɨkɨdugiyɨn kɨma inkam nwɨr kɨpi boɨnmauu tɨ dimɨnɨn. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, ta yɨnisɨm yɨnugiyɨna nae saiir tɨ hauu ae. Ɨriig.   
\c 6  
\s1 Om Nasaretan iikamɨm sɨma Jisɨs siirɨn digɨumii haimriiyɨugigɨm  
\r (Mt 13:53-58; Lk 4:16-30)  
\p
\v 1 Jisɨs siya tɨ omɨn siir haiburgigɨn mɨ ɨni siir omkɨ om ɨiirar swokɨ amɨn. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨni saɨkar yɨnkɨn amɨm.  
\v 2 Mɨ Juda sɨmiir ɨi komiiya Sabat, Jisɨs siya omaka yaimɨn dimɨn nɨdwokai wakaeiya saiir yapnɨnopkainam. Mɨ Adi Komii siir yaiya sɨmiirɨn hɨr inɨ boɨnmɨmauuɨu. Mɨ iikam kasa rani, siir yai wakaeyɨm mɨ sɨma mounan asi siinkaokikɨm. Mɨ sɨma boɨn, tɨkɨ inkamɨn ta nɨnoknɨnkɨna siir hɨr nwowa mɨ siya papi haigɨn, ha? Mɨ tɨ hɨnɨɨn dimɨn komiiyɨn siya panɨɨna tɨrkɨn, ha?  
\v 3 Mɨ tari tɨ inkamɨn omaka mɨriiyɨn mɨ siya, aniya? Mɨ siya ɨni iikamɨm nuanɨm krɨmiir hɨriinan ywowɨn, aniya? Mɨ siya Jems siir yaowaekɨn, aniya? Mɨ Josis, Judas mɨ Saimon mɨ siir yokmanɨm sɨma ɨni krɨmaka tɨrar nwowɨm, aniya? Mɨ sɨma hɨriinan kwoɨn naɨngwowɨm mɨ ɨni sɨmasɨmar prɨiɨdwo boɨnaiyamɨm.  
\v 4 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, profet inkamɨn ɨkɨ siya hɨnda tɨnda namiyɨm sɨma siirɨn pɨ ha kɨgi, siya inkam komiigɨn. Mɨ siir omkɨ om hɨrɨn siir yopii adɨm mɨ siir ɨrɨpa o nhɨeyɨm yɨm sɨma pɨ ha kɨgi, siya inkam komii rani.  
\v 5 Mɨ siya dimɨn komii komii bɨ swokɨ mɨriigɨn siir om hɨrɨn. Nɨɨngaka. Mɨ siir ɨɨna sɨmiirɨn wɨ nhɨrmi arar hainiiwokmaigi, siya iikam homgak wao bɨri hainiiwokmaiigɨn. Nɨɨngaka.  
\v 6 Mɨ Jisɨs siya iikamɨm sɨmiir kɨgiyɨn sɨma bɨri naɨngwo tɨbmiigɨm mɨ siya ɨni ɨɨngas arar pikrɨmgrɨbgiyɨn. Mɨ siya ɨni omɨm siir omɨn siir kingiin nwowɨm, ɨni sɨmiir yamɨn. Mɨ siya hɨran iikamɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwam Adi Komii siir yaiya saiir. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya kam ɨuur nwɨso mɨi sɨmiir hauugikɨn  
\r (Mt 10:5-15; Lk 9:1-6)  
\p
\v 7 Mɨ Jisɨs siya aposel kam ɨuur nwɨso sɨmiiram yɨkɨuna. Mɨ siya sɨmiirɨn nwonɨsa nwonɨsa yɨkropki. Mɨ siya sɨmiirɨn kɨrɨe ɨni warar yɨnkɨn hauugiyɨn, yɨu biyɨeyɨm sɨmiir nɨnɨmnɨskiiyam.  
\v 8 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma nae digworaekwo homgak kɨpi hainam. Kɨma pɨ paekopɨn hɨugwokwo apiyɨn siirara hainam. Mɨ umɨr mɨnɨm onau kɨpi haiginam. Nɨɨngaka. Kɨma pɨ kɨmiir pɨu nɨɨnga nɨɨnga dam!  
\v 9 Kɨma ɨga pa diyopkɨmkɨkɨunam. Mɨ kɨma yɨuɨsa koua niiya saiirɨn pɨ kwokwɨsa kɨpi niinam. Nɨɨngaka. Kwokwɨra diinam.  
\v 10 Mɨ Jisɨs siya yai kwɨra ɨna swokɨ boɨnkiyɨn aposel kamɨm sɨmiir, ɨiya nwɨsko mɨ apnɨmbɨiyami om hɨr mɨ inkam nwɨrkɨn ha boɨnwɨni, kowa ta omaka saiir unɨ oni mɨ yaeya omaka ɨram kɨpi swokɨ amɨmɨn. Nɨɨngaka. Ta omaka ɨrua kowa nwowa saiirara dwo krɨpkai kɨpi kisae kimrae. Mɨ ɨiya kowiir mɨiya dɨg nwokii tɨ om ɨiir mɨ kowa wɨ hanɨɨngɨ dam. Mɨ ta omaka aiirɨn wɨ hanɨɨngɨ haiburgig mɨ kowa wa dam.  
\v 11 Mɨ ɨiya kɨma om whɨr napnɨmbɨiyamiyɨm mɨ sɨma kɨmiir yai bɨri wakaekɨm mɨ kɨma tɨ om ɨiirɨn ha timɨ haiburgik mɨ yaeya om whɨram timɨ am. Mɨ sɨnɨm kɨmiir ɨga ɨmiir nwowɨm sɨmiirɨn wa dɨkrɨmkrɨnkiigig. Mɨ sɨma wa nwokɨ aɨngwowoknakiyɨm sɨmiir siyɨuɨn mɨiyɨk rani.  
\v 12 Mɨ aposel kamɨm sɨma Jisɨs siir yai aiir wakae namɨm mɨ sɨma ɨna yamɨm. Mɨ sɨma ɨna yapboɨnmamauuwamɨm Adi Komii siir yaiya saiir, ɨkɨ omom omom ɨmiir. Mɨ sɨma boɨn, kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm tɨ kisɨna haigi, hɨriiyar kɨpi nwokrɨpkai.  
\v 13 Mɨ sɨma yɨu biyɨe hoɨmgakɨm iikam ɨmiir nwowɨm sɨmiirɨn hanɨɨngɨ haiswonɨmnɨskɨiyam. Mɨ sɨma wa waekɨɨmnanɨn pɨ siirar mɨ iyopi iikam makak ɨmiirɨn mɨ sɨma pɨ wadɨeyar mɨ okii. Tɨ wa waekɨɨmnanɨn siir kɨrɨe rani, Adi Komii siir kɨrɨeya wadɨe saeyar nwowaigɨnɨuwi. Ɨriig.   
\s1 Jonɨn op baptais haigɨnɨuwiyɨn siya bɨdi yaonamɨn  
\r (Mt 14:1-12; Lk 9:7-9)  
\p
\v 14 Tariinanɨn inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn Herot siyar wakaewɨn, ta yaiya Jisɨs siir inɨgɨn omom omomɨm bɨdi yɨniyokɨiyɨn. Iikam nhɨrɨm sɨma boɨnki, Jonɨn op baptais haigɨnɨuwiyɨn iikam ɨmiir, siya bɨdi yɨnsiin ɨdwowɨn ɨe hɨrankɨn. Mɨ tɨ siya dimɨn komii komiiyɨm sɨmiir asi mɨ ɨnɨmnɨskii.  
\v 15 Mɨ nhɨrɨm sɨma boɨn mɨ tari Ilaijakɨn, aniya? Mɨ nhɨrɨm yɨm ɨna boɨnɨm mɨ tari tɨ profet inkamɨn bɨiyanɨn siya, aniya?   
\p
\v 16 Ɨiya Herot siya Jisɨs siir inɨg ɨiir wakaewɨnɨn haigirɨrɨrniyɨn mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, bɨiya Jon siir nɨiyɨn kara bɨdi ikɨ kaigrɨp haiyɨn mɨ tariinanɨn siya ɨna swokɨ ɨnsiin ɨdwokiyɨn, aniya?  
\v 17 Bɨiyɨn Herot siya kam nhɨrɨm sɨmiir nɨkropkikɨn Jon siir nonkworɨnuwam mɨ wɨeyɨnsopni kogrɨnukikaiyam omaka hɨuyokiyokaiya saiir hɨr hɨugrɨpkɨikikaiyam. Mɨ Herot siya tɨ dimɨnɨn dimusi bɨ tɨrkɨn, Herodias saiirsi tɨrkɨn. Mɨ Herodias saeya ɨo Jon saɨka nwoka. Saeya Filip siir wiga. Herot siir nomousɨmɨn. Mɨ ta Filip siir wiga ɨni Herot siya haɨnɨkɨi onkwona.  
\v 18 Mɨ Jon siya Herot siir boɨnki, kɨra tɨ kɨriir nomousɨmɨn siir wiga saiir haɨnɨkɨi nonkwonaɨn yɨo tɨ hɨriinan siyɨuɨn mɨiyɨk rani.  
\v 19 Mɨ Herodias saeya kwoɨn biyɨe Jon siiram ywo siir nɨsomaowam mɨ saeya dɨg bɨ nwoka. Nɨɨngaka. Dimusi rani, Jon siya ɨni omaka hɨuyokiyokaiya saiir nwokaiyɨn.  
\v 20 Herot siya Jon siirsi nɨdidigɨn. Siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn Jon siya inkam wadɨekɨn, siya dimɨn whɨr bɨ swokɨ tɨrbusrankɨn. Nɨɨngaka. Siya inkam komiiyɨm sɨmiir siyɨu aka bɨ nantamyɨryɨrikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ siya Jon siir asi kɨgrɨraokɨn. Mɨ siya siir yai aiir wakaeyɨn mɨ siya ɨna yaɨngwoyɨmiyokiyɨn. Siir kwoɨnɨn mɨiyɨk bɨri nwokɨn, siya ɨni hɨkak ywokiyɨn.   
\p
\v 21 Herot siya nae komiiya kwɨra dirɨraerarkwokɨn ɨiya siir apugɨ naokainakiya saiir naɨngwokikɨn. Siya ta naeya inkam komiini mɨi mɨriiyɨm kamɨm mɨ inkam komiiyɨm omom omomɨm sɨm kɨgrɨraowiyɨm mɨ yaii nɨniiyɨm sɨmiir bɨiyan kamɨm mɨ nu Galiliyan inkam komii ɨkɨm sɨmiiram dirɨraerarkɨn. Herodias saeya Jon siiramɨn ɨi mɨiyɨk amar nikɨ oka Jon siir nɨsomaoamɨn.  
\v 22 Mɨ Herodias saiir yɨnisɨm yɨnugiyɨna ha napnɨnopkainaniya ta omaka nae naeya saiir mɨ saeya ɨni ɨg inɨ swaeniya. Mɨ Herot siya mɨ inkam komii komii nhɨrɨm saɨka naeyɨm sɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga ywokiyɨm saiirɨmɨn. Mɨ inkam komii Herotɨn nu kɨgrɨraowiyɨn siya ta yɨnisɨm yɨnugiyɨna saiir srɨigi, kɨra dimuam naɨngwowi, ha? Kɨra kariir tɨ boɨnmauugi mɨ kara kɨriir nwokɨ hauugi.  
\v 23 Mɨ Herot siya ɨna yokopaisɨsɨrkiyɨn ad isao! Tɨ dimɨnɨn kara nɨmbinɨn mɨ kɨra kariiram boɨni dimɨn whɨr kɨriir hauuwam mɨ kara kɨriirɨn wa hauugii. Mɨ kɨra kariir nu mɨ kariir digworaekwowɨm sɨmiirɨm boɨni, bopwoniya kikɨntɨokiyam haɨmii kɨriir hauugiyɨm mɨ kara kɨriirɨn wa mɨ hauugi.  
\v 24 Mɨ ta yɨnisɨma ha napnaniyama mɨ ɨni saiir yopii aiir yani srɨinakiiya, kɨra pɨ dimu haiyam boɨni, ha? Mɨ yopiiya ɨna boɨnkiya, kɨra pɨ tɨ Jonɨn op baptais haigɨnɨuiyɨn pɨ siir mwo ɨiir kaigrɨp haiyam tinɨ boɨnɨu. Mɨ kɨra pa whainani kariirɨm.  
\v 25 Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkika ta yɨnisɨm yɨnugiyɨna, tɨ inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn Herot mɨ saeya siir boɨnki, kara mɨnam naɨngwowi, kɨra pɨ Jonɨn iikam baptais haigɨnɨuiyɨn siir mwowɨn pɨ mobmɨrni kaigrɨp haigɨnki mɨpi kariir whauugi.  
\v 26 Mɨ saeya hɨriinan boɨna mɨ tɨ inkam komii Herotɨn nu kɨgrɨraowiyɨn siir kwoɨnɨn ɨni hɨkakar ywokiyɨn. Mɨ siyar yaɨngwowarkaigi, kara bɨdi ikɨ ɨmbinkiyɨn mɨ iikamɨm saɨka nɨdwo aeyɨm sɨmiirsi warar mɨ aɨngwokɨn. Mɨ siya ta wiga saiir yai panɨɨnsi yɨriyɨu boɨnsi.  
\v 27 Mɨ bɨ kɨmɨmɨnkɨn tɨ inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn Herotɨn, siya ɨna yɨkropkiyɨn, inkam nwɨrɨn yaii nɨniiyɨn siir Jon siir mwo ɨiir ninɨ kaigrɨphainakiyɨm. Mɨ tɨ inkamɨn yaii nɨniiyɨn ɨna yamɨn, maeyauwa siir hɨugrɨpkɨikikaiya saiir. Mɨ Jon siir nɨi ɨiir inɨ kaigrɨphainaki.  
\v 28 Mɨ Jon siir mwoɨn mobmorni haigɨnam. Mɨ siya ha hainaniyɨn mɨ ta yɨnisɨm yɨnkopaka saiir inɨ hauuni. Mɨ ta yɨn kopaka ya ɨni saiir apu aiir inɨ hauuɨua, saeya kɨgam.  
\v 29 Mɨ kamɨm Jon siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ta yai aiir wakaekiyɨm mɨ sɨma ɨna yɨtɨm Jon siir pɨuɨs biyɨeya saiir hainakiyam. Mɨ sɨma ɨe inɨ kikaiyɨu saiirɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya hauu aeyɨm kamɨm 5,000 kɨm  
\r (Mt 14:13-21; Lk 9:10-17; Jo 6:1-14)  
\p
\v 30 Mɨ Jisɨs siir aposel kamɨm ha swokɨ haiyɨug apnaniyɨm, sɨma ɨni saɨkar swokɨ amwoniyɨm. Mɨ sɨma siir inɨ boɨnmauuni mɨiyɨm sɨma mɨriinaniyɨm mɨ yaiyɨm sɨma boɨnmɨmauuɨm iikamɨm sɨmiir.  
\v 31 Iikam kasa rani, haɨmii tamii nɨnap anapɨm. Mɨ Jisɨs siir aposel kamɨm mɨ Jisɨs siyar, sɨma naeni ɨi karamaeka. Mɨ Jisɨs siya sɨmiir asi boɨnkɨm, humbae! Krɨma nami maeyauwa iikam karamaeya saiir. Krɨma pɨu haɨmiisɨma nwokɨ siisi.  
\v 32 Mɨ sɨma i aiir kwɨriiyɨm mɨ ɨna yamɨm sɨmasɨmar maeyaua iikam karamaeya saiir.   
\p
\v 33 Mɨ iikam kasa rani sɨmiir kɨgwo kwɨriigiyɨm. Mɨ sɨma ɨna yɨnoknɨnkɨnkiyɨm sɨmiirɨn. Mɨ iikamɨm om komii komiiyanɨm ɨni ta maeyauwa saiirɨm yamɨm. Mɨ bɨi ɨni sɨmar iwɨt okwokwokɨnɨm. Jisɨs siya mɨ siir aposel kam ɨma, yɨm mhoɨiya yɨmbiyam.  
\v 34 Mɨ Jisɨs siya mɨ siir aposel kam ɨma, sɨma ha nakuɨuɨm mɨ Jisɨs siya iikam hoɨmgakɨm sɨmiir kɨgɨn mɨ siya sɨmiirsiyɨn naɨngwoyɨmyok prasae bɨri kɨnkɨn. Sɨma sibsibnankɨm inkamkɨ bɨ kɨgrɨraowikɨm sɨmiirɨn. Nɨɨngaka. Mɨ siya sɨmiirɨn digworaekwo kasa bɨri nowɨmwarkaiyɨugɨn.  
\v 35 Ɨiya bɨeyɨn nɨkiiyamtɨbɨn mɨ siir aposel kamɨm sɨma saɨkar inɨ boɨnɨu, ta maeyaua inkam karamaeka, bɨe ɨsi nɨkiiyam kingiin nwowamtɨbɨn.  
\v 36 Kɨra iikamɨm sɨmiir dɨkropki sɨma pɨ hɨnda tɨnda nwokɨ amtɨbɨm ɨkɨ omɨm sɨmiir. Mɨ sɨma pɨ nae nwokɨ saɨn aeyamtɨbɨm.  
\v 37 Jisɨs siya sɨmiirɨn ɨna yowarkɨi boɨnkiyɨn, sɨmiirɨn nae kɨmar hauu ae. Mɨ sɨma Jisɨs siir boɨnki, kɨra mɨnam naɨngwowi krɨma umɨrɨm kamarɨm kam nwɨra K400.00 hainamɨm nae sɨmiir saɨn hauu aeyɨm, aniya?  
\v 38 Mɨ siya sɨmiir srɨigi, kɨmiir waraurɨn naeyɨm pariiga nwowi, ha? Kɨma tikɨna kɨgnaki. Sɨma ninɨ kɨgnɨnoknɨnkɨnakiyɨm mɨ sɨma boɨn, krɨma bretɨm ɨriiyar mɨ anasu whɨs ha nwowi.   
\p
\v 39 Mɨ Jisɨs siya siir aposel kamɨm sɨmiir boɨnki, kɨma tɨ iikam isid komiiyɨn sɨmiir boɨnki sɨma maeyau maeyau dɨdwowam tɨb, ta ko kɨbi aiir.  
\v 40 Mɨ sɨma hɨnɨɨn hɨnɨɨna yɨdwonam, nab whɨrɨn kamarɨm ɨriiyar (100) mɨ whɨrɨn, kam nwɨs ɨuur (50).  
\v 41 Mɨ Jisɨs siya tɨ bret ɨriiyarɨm mɨ anasu whɨs ɨko, siya sɨmiir haiyɨn mɨ siya nɨnomor koua hɨriir kaoki mɨ ɨna boɨn wadɨekiyɨn. Mɨ siya bretɨn hanɨɨngɨn yɨinɨbɨmbɨr prɨigɨnki mɨ siya siir aposel kamɨm sɨmiir hauugi. Mɨ iikam ɨmiirɨn sɨma nwokɨ hɨd hauunamɨm. Mɨ anasu whɨso ɨriipɨ hɨriinanar mɨ tɨrki ɨna mɨ ɨnspɨmspak ɨnoop prɨigɨnkiyɨm. Mɨ ɨni iikamɨm sɨmiir swokɨ hɨd hauunamɨm.  
\v 42 Mɨ sɨma nae dɨg nwokiyɨm mɨ sɨmiir mhɨiyɨm ɨna yaekɨnɨugiyɨm.  
\v 43 Mɨ sɨma bret anasu haɨmii haɨmiiyɨm ɨna yaepɨpɨru haigɨnkiyɨm. Mɨ nae haɨmii haɨmiiyɨm sɨma naepɨpɨru haigɨnkiyɨm, nɨbɨm ɨuur ɨsa swokɨ haiginam.  
\v 44 Kamɨm tɨ bret anasu ɨmiir naeyɨm 5,000kɨm. Kasa rani. Hoɨmgakɨm. Mɨ wig yɨnɨm hɨr warar nɨnkɨn okɨm mɨ sɨma sɨmiir wara bɨri mwaɨngɨm. Kamɨm sɨmiirarar mwaɨngɨm. Jisɨs siir kɨrɨeya naeyɨm homgak saeya nwokikɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya whɨi hɨrɨn op ɨdwowar napnikɨn  
\r (Mt 14:22-33; Jo 6:15-21)  
\p
\v 45 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir yɨkrop kwɨriigi sɨma i aiir kwɨriinamɨm. Mɨ sɨma siir bɨiya yamkwokɨn whɨi mɨrmiiya om Betsaida hɨriir iyɨkɨdam. Mɨ siya iikam isid komiiyɨn sɨmiir nɨkropkiyam warar mɨ aɨngwo.  
\v 46 Siya iikamɨm sɨmiir nɨkropkiyɨn mɨ yɨo siya mhɨua hɨriir iiyam, siya nhwo hɨr inɨ kwɨsboɨnɨu.  
\v 47 Mɨ naɨowaka kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm ɨni whɨi hɨrar yakirɨrɨr mairɨbɨm. Mɨ Jisɨs siya ɨni whɨigbid hɨrar yokworɨbɨn.  
\v 48 Mɨ siya kɨgi opud komiiya sɨmiir i aiir namɨtɨuwɨua, sɨma igwɨr hɨnɨɨn bɨri kignamkɨm mɨinan mɨrii idamkɨm. Mɨ ɨiya ɨmɨɨmar nikɨ oyakwoka bɨri nikɨ pɨrkɨn ɨuguskika mɨ Jisɨs siya opa saiir ɨda yapamyakwok sɨmiirɨmɨn. Siya mɨnam naɨngwokɨn, sɨmiir nap haiburgikam.  
\v 49 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmar kɨgwɨn, siya whɨi aiirɨn op ɨdwowar nouwapniyakwoki. Mɨ sɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwokɨm, siya wraigɨ mɨ ɨuwi. Mɨ sɨma hanɨɨngɨ yɨnkau ankau siirsiyɨn.  
\v 50 Ɨiya sɨma siir kɨgwɨnɨm mɨ sɨma ɨna yɨdidwɨnɨm. Mɨ Jisɨs siya bɨri kɨmɨmɨnkɨn siya ɨna yanka boɨnkiyɨn, kɨma kɨpi nɨdid! Kɨma kɨrɨe dwowɨn! Karaɨrgɨn tɨ nɨtɨn.  
\v 51 Mɨ siya i aiir kwɨriiɨuɨn mɨ siya ɨni sɨmakar ywowɨn. Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkika opud komiiya ɨna dɨgiya. Mɨ sɨma ɨni mouni hanɨɨna siinkaokiyɨm. Mɨ sɨmiir kwoɨnɨm ɨni warar whrɨewhrɨekiyɨm.  
\v 52 Sɨma bɨri naɨngwowoknakɨm tɨ bret anasuɨm Jisɨs siya hɨd hauuɨm iikam ɨmiir. Nɨɨngaka. Sɨmiir kwoɨnɨm ɨna nikɨ whrɨewhrɨe krɨpkaiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya haiswonɨskiiyɨm iikam makakɨm om Genesaret hɨranɨm kasa rani,  
\r (Mt 14:34-36)  
\p
\v 53 Mɨ sɨma whɨi aiir iyɨkɨdnaidam mɨ ɨni om Genesaret hɨran maeyau aiir yaka kuɨu. Mɨ sɨmiir iya hɨr yaka kunɨmborugig.  
\v 54 Ɨiya sɨma i aiir haiburgika mɨ tɨ omɨn siir hɨran iikamɨm sɨma bɨri kɨmɨmɨnkɨm, Jisɨs siirɨn ɨna kɨgnɨnoknɨnkɨnwɨnɨm.  
\v 55 Mɨ sɨmiir iikamɨm ɨna yɨtɨkrɨnkiyɨm om Genesaret siirar. Ta maeyaua sɨma kua saiirar bɨri nwokɨm. Mɨ ɨiya sɨma wakaekiya Jisɨs siya ɨni hapi nwowɨn mɨ sɨmiir iikamɨm makakɨm sɨmiirɨn hɨini yɨohaigɨnam. Mɨ sɨma ɨna hainamɨm siiram.  
\v 56 Mɨ omisɨsɨm whɨekakɨm mɨ om komii ɨma mɨ tɨ omom omomɨm Jisɨs siya bɨdi yapyokɨi dɨgɨm. Mɨ sɨmiir makak iikamɨm maeyauwa iikam homgakɨ nɨnkɨnɨuwiya maket pɨ saiir hɨrar ninɨ haigɨnɨuwi. Mɨ iikamɨm tɨ makak iikam ɨmiir hainaniyɨm sɨma Jisɨs siiram yɨkɨugi, kɨra wadɨe sɨmiir nwokii mɨ tɨ iikam makakɨm sɨmiir ɨɨnɨm kɨriir yɨuɨs aiirarar pikɨ onkwokii mɨ sɨma pɨ wadɨeyar nwokɨ okiyɨm, aniya? Mɨ iikam hoɨmgakɨm siir yɨuɨs aiir nonkwowɨm, sɨma ɨni wadɨeyar ywowɨm. Mɨ sɨma whɨekakarɨn, ɨni wadɨekɨnar ywokiyɨm. Ɨriig.   
\c 7  
\s1 Yɨdiwi wanwiyae sɨmiir niiwiiyɨn Adi Komii siir siyɨu komii saɨka dɨg bɨri nwokɨn  
\r (Mt 15:1-9)  
\p
\v 1 Farisi kamɨm sɨma mɨ kam nhɨrɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm, sɨma om komii Jerusalem hɨr haiburgigɨm mɨ sɨma ɨni Jisɨs saɨka yamwoniyɨm.  
\v 2 Mɨ sɨma kɨg, kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma pɨ naei. Sɨma ɨɨna mɨn sɨmiirɨm bɨi bɨri hɨisokɨm mɨ sɨma krɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨmiir siyɨu ɨiir bɨ sɨbgu apkɨm. Mɨ sɨmiir ɨɨnam mɨiyɨk bɨri nwokɨm.   
\p
\v 3 Mɨ Farisi kamɨm mɨ Juda hɨran iikam homgak ɨkɨm, sɨma sɨmiir yɨdiwi wanwiyae sɨmiir siyɨu ɨmiirar nikɨ tɨrkrɨpkaiiyɨm. Ɨiya sɨmiir ɨɨna op hɨisok karamae nwowiyɨm, sɨma pɨ nae nikɨ ae rani. Nɨɨngaka.  
\v 4 Ɨiya sɨma maeyaua nae haigɨniya maket saiir namiyɨm mɨpi sɨma nae saɨnaki mɨpa swokɨ ɨti. Mɨ naeyɨm sɨma hainaniyɨm sɨma pɨ op ninɨ hɨisokni karamae nwowi mɨ sɨma pɨ nae rani. Siyɨuɨm sɨma tɨriyɨm sɨma siyɨu whɨruwani bɨri tɨrikɨm. Nɨɨngaka. Sɨma sɨmiir yɨdiwi wanwiyaemi siyɨu ɨmiirar tɨrikɨm sɨmiir digworaekwowɨm. Mɨ sɨmiir digworaekwo whɨekakɨm hɨriiyar hɨisok dɨgikɨm. Mobmɨr mob mɨ yhɨi two ɨkɨm sɨma sɨmiirɨn bɨ swokɨ kɨmbuwikɨm.   
\p
\v 5 Farisi kamɨm sɨma mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm mɨ sɨma Jisɨs siir asi srɨigɨm mɨ sɨma tɨ kamɨm kɨriir kɨgna mɨriiyɨm, sɨma krɨmiir yɨdiwi wanwiyaemi siyɨuɨm sɨmiir nap karamae dimusi nwowi? Sɨmiir ɨɨnam mɨiyɨk bɨri nwokɨm, sɨma ɨsi hɨriinanar nonkwo aeyɨm.  
\v 6 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, bɨiya Aisaia, profet inkamɨn siya ta yai aiirar nikɨ wɨn boɨnkikɨn kɨmiiramɨn. Kɨma nɨksɨsaeyakawaiwigɨm. Siir yokwowa hɨnɨɨna wɨn boɨnkika,  
\q1 tɨ iikam isidɨn sɨma kariir inɨg ɨiir hainanam boɨniyɨm, sɨma yai ara nhɨnkɨni. Sɨmiir kwoɨnɨm kanaka bɨri namasugɨm. Nɨɨngaka.  
\v 7 Mɨ kamɨm sɨmiir siyɨu ɨmiirara boɨnmɨmauuwiyɨm mɨpa boɨni ta yaiya Adi Komii siirga. Mɨ sɨma kariir inɨgɨn whɨsariiya hainani mɨ sɨma kariir inɨg ɨiirɨm naɨngwo tɨbmii rani. Nɨɨngaka.   
\m
\v 8 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma Adi Komii siir siyɨuɨn bɨdi haiburgigɨm mɨ ɨni kɨmiir yɨdiwi wanwiyaemi siyɨu ɨmiirar napɨm.  
\v 9 Mɨ siya ɨna boɨn taraowamɨn sɨmiirɨn, kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn kɨmiir nɨksɨsae siyɨuɨn. Mɨ kɨma hɨriiya naɨngwowi, tɨ sɨmiir siyɨuɨn siyɨu wadɨeyaɨrgɨn. Mɨ wɨm kɨma Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir siyɨuɨn digɨumii siir haimriyɨugigi.  
\v 10 Mɨ panao kara pɨ kɨmiir siyɨu ɨiir boɨnmauu wakae haigɨnɨuwi. Bɨiya Moses siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, kɨra, kɨriir yopii ado sowiirwai yai sɨbgu wakaeyokna. Mɨ inkamɨn siir yopii ad owiir nɨgbumbuwi mɨ siirɨn wɨ hindara dɨsomaokɨɨngi.  
\v 11 Mɨ panao kara pɨ kɨmiir siyɨu ɨiir boɨnmauu wakae haigɨnɨuwi. Bɨiya Moses siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, wɨm kɨma hɨnɨɨna boɨnkɨm, inkamɨn umɨr digworaekwokakɨn mɨ siya wa hauuwi siir yopii ad owiirɨn. Nɨɨngaka. Siya wɨ hauu rani. Mɨ siya ha boɨni, tɨ umɨrɨn Adi Komiini umɨrkɨn kara pɨ kowiirwai swokɨ hauu rani. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga.  
\v 12 Mɨ siya tɨ inkamɨn wɨ sowiirwai whɨndirɨraerar haigɨnɨu rani. Nɨɨngaka.  
\v 13 Mɨ kɨma kɨmiir yɨdiwi wanwiyaemi siyɨuɨm sɨmiirar napi mɨ kɨma Adi Komii siir yaiya saiir wakaeyɨm pɨ boriisopi. Mɨ kɨmiir siyɨu ɨmiirara napama naɨngwowi. Mɨ kɨma tɨ hɨriinan tɨrɨm mɨ kɨmiir kwoɨnɨm hɨnɨɨna naɨngwowi, kɨmiir siyɨuɨn kɨma tɨriyɨn wadɨeyaɨrgɨn. Ɨriig.   
\s1 Inkamɨn kwoɨn biyɨe nwowiyɨn mɨpi mɨiyɨk nwo rani.  
\r (Mt 15:10-20)  
\p
\v 14 Mɨ Jisɨs siya iikam ɨmiir yɨkɨuna mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma ta kariir yaiya saiirar wakae nonkworɨnugi.  
\v 15 Dimɨnɨn inkam ɨeya nonkwo haiiyɨn mɨ ha naeiyɨn, yɨo inkamɨn ɨo siya bɨri hɨohaigɨnɨuwikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ kwoɨn biyɨeyɨn inkam siir kwoɨnau nwokaiiyɨn yɨo nɨk rani, pɨ siya tɨrbumbugi inkam ɨiirɨn.  
\v 16 Inkamɨn wɨɨnwo rino kakaɨrgɨn, siya yaimɨn dimɨnɨm ha wakaeyɨmok.   
\p
\v 17 Mɨ siya ha haiburgigɨn iikam isid komiiyɨn siir mɨ siya ɨna yamɨn omaka. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma siir srɨi bɨiyan boɨniyɨo yaiya siya boɨna saiirɨm.  
\v 18 Mɨ siya boɨnki sɨmiirɨn, wɨm kɨma wɨndi kɨmiir kwoɨnɨm bɨri naɨngwo omokikɨm, aniya? Mɨ kɨma tari bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨm, dimɨnɨn inkam ɨeya nonkwo haiiyɨn mɨ ha naeiyɨn, yɨo inkamɨn ɨo siya bɨri hɨohaigɨnɨuwikɨn. Nɨɨngaka.  
\v 19 Tɨ hɨnɨɨn dimɨnɨm mhɨi kwoɨnan tani. Nɨɨngaka. Pɨ dini siyɨu siir namki. Mɨ mhoɨiya pɨ waisi hɨr ninɨ ɨugigi. Ta yaiya Jisɨs siya boɨna saiir yaimwokɨyaimwowa ya hɨnɨɨnga, ɨkɨ naepai naepaiyɨm dimɨn karamaekɨm kɨma sɨmiirɨn hɨriiya sɨbae sɨbae.  
\v 20 Mɨ Jisɨs siya ɨna boɨntɨraowɨn, dimɨnɨn inkam siir mhɨi kwoɨnau nwokaiyɨm mɨpi idowɨiya nɨtinaka mɨ tɨ hɨnɨɨn inkamɨn pɨ mɨiyɨk nwo rani.  
\v 21 Mɨ kwoɨn biyɨeyɨm inkamni mhɨi kwoɨnau nwokaiiyɨm mɨpi hɨranka hɨugrɨmkrɨpnanini mɨ inkam ɨiirɨn pɨ sɨmar tɨrbumbugi. Mɨ sɨma tɨ siyɨu biyɨeyɨm hɨnɨɨn hɨnɨɨngɨm, kwoɨn biyɨe naɨngwo, hɨi nanae mɨ hɨi tauae mɨ inkam nɨnɨtkikaigai aokao mɨ inkam siyamar naɨngwona.  
\v 22 Wig haɨnɨkɨi nonkwona, kɨgmaɨr mɨ digworaekwo biyɨe biyɨe ɨkɨm mɨ nɨksasae mɨ hindara mwrakboɨn mɨ inkamɨn siyamar naɨngwonaeiyɨn mɨ nwɨrni dimɨn mɨ boɨnbu mɨ nantamyɨriyɨr mɨ whaowae dirɨraerar.  
\v 23 Tɨ digworaekwo biyɨe biyɨeyɨm inkam siir kwoɨnau hɨr nwokaiyɨm mɨ ɨiya sɨma idowɨiya nɨtiyɨm mɨpa boɨnɨski. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn inkamɨn pɨ biyɨe sɨma nwowi. Ɨriig.   
\s1 Nu Finisia hɨran wiga saeya Jisɨs siirɨm naɨngwo tɨbmiiga  
\r (Mt 15:21-28)  
\p
\v 24 Jisɨs siya ha nhɨɨngiyɨn mɨ tɨ om ɨiir haiburgig mɨ siya nu Taia hɨr nwowɨm omɨm sɨmiir yam. Mɨ siya omaka ɨra saiir yapnɨnopkainam. Mɨ siya pɨ boriisopi inkam nwɨrkɨn siir kɨpi nɨnoknɨnkɨn. Mɨ siya asi mɨ aguprakaiyɨm wɨ dɨg mɨ owi. Nɨɨngaka. Siya wɨ dɨg nwo rani.  
\v 25 Mɨ wig ɨra saeyar wakae Jisɨs siya ɨni tɨr nwowɨn mɨ ta wiga saiir yɨnisɨm yɨnugiyɨna yɨu biyɨeyɨn ɨni saiir hɨr nwokaiyɨn. Mɨ saiir apua bɨri kɨmɨmɨnkika ɨna yɨtsɨsaua Jisɨs siirɨm. Mɨ saeya ɨni siir ɨgmiiga kingiinar inɨ akai hɨuniya.  
\v 26 Saeya ta wiga nu whɨranka saeya Juda wig rani. Saeya nu sɨm Finisia nu komii Siria hɨr nwowɨn mɨ siir hɨranka. Mɨ ta wiga saeya Jisɨs siirɨm srɨinanae saiir yɨnisɨm yɨnugiyɨna saiir nwowɨn yɨu biyɨeyɨn siir haiswonɨskigiyam.  
\v 27 Mɨ Jisɨs siya saiirɨn boɨniyɨo yaiya saiir boɨnki, krɨma bɨiyɨn yɨnisɨmɨm sɨmiir naeyɨm sɨmiir tikɨ hauu ae. Krɨma krɨmiir yɨnɨm sɨmiir naeyɨm sɨmiir kɨpi haii mɨ wra kɨpi nɨtkɨnɨugi. Nɨɨngaka.  
\v 28 Mɨ saeya ɨni siir yaiyaka yowarkɨi boɨna, Bɨiyan Inkam Komii kɨriir yaiya yaimwowaɨrga. Ɨkɨ wra sɨma kingiin nwowiyɨm mɨ naeyɨm pɨ yɨn ɨma nae krɨmkrɨnkiigii mɨpi wra ɨma nɨumɨmɨn aei.  
\v 29 Mɨ Jisɨs siya saiir boɨnki mɨ kɨra ta hɨnɨɨna boɨna mɨ kɨra ha tɨ swokɨ am kɨriir oma hɨriir. Mɨ yɨu biyɨeyɨn kɨriir yɨnisɨma saiir nwowɨn diyɨo kara bɨdi hugɨtkɨigiyɨn. Mɨ kariir kɨrɨe aeyar nwo haigɨnɨugika kɨriir yɨnisɨma wadɨe asi nwokika. Mɨ kɨriir naɨngwo tɨbmiiya ɨni kɨrɨe ywowaowa.  
\v 30 Mɨ saeya ha swokɨ ama saiir omaka hɨriirɨn mɨ saeya inɨ kɨgɨu saiir yɨnisɨma hɨi hɨrar whɨni. Mɨ tɨ yɨu biyɨe saiir nwowɨn bɨdi yamɨgusamɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya haiswonɨskiigikɨn inkam waeyai wɨɨngɨrwɨiyɨn  
\p
\v 31 Mɨ Jisɨs siya ha haiburgigɨn nu Taia hɨran om ɨiirɨn mɨ siya om Saidon siir om bopwowar yapam. Mɨ siya ɨna swokɨ amɨn nu haɨmii komii whɨrɨn Dikapolis hɨriir. Mɨ siya whɨi Galilia hɨriir yapnɨmbɨiyam.   
\p
\v 32 Mɨ sɨma inkam nwɨrɨn Jisɨs siirɨm yɨnkikwona apnam. Siya tɨ inkamɨn wɨɨngɨrwɨi waeyaigɨn. Mɨ sɨma Jisɨs siirɨm srɨinɨnae, siir ɨɨna tɨ inkam ɨiir hainiwokmaigiyɨm.  
\v 33 Mɨ Jisɨs siya siir nɨkɨunamɨn mɨ iikam ɨmiirɨn hɨrar haiburgig. Mɨ ɨni sowa sowar inɨ owouwo. Mɨ Jisɨs siir ɨɨnan tɨ inkamɨn siir wɨɨn aiir yaka hopkaigi. Mɨ yaeyapa ha pɨbgɨnkiyɨn siir ɨɨna ɨiir mɨ ɨni tɨ waeyaiyɨn siir kwɨryae aiir yaka hougwokiyɨn.  
\v 34 Mɨ Jisɨs siya nɨnomor kou hɨriir kaoki mɨ siya ɨna iyaenɨskiigiyɨn. Mɨ siir kwoɨnɨn ha naɨngwoyɨmiyokiyɨn mɨ siya siir boɨnki, Efata, ta yaiya Jisɨs siirar yaigɨnka. Mɨ krɨmiir yaiya hɨnɨɨna boɨnika, kɨra wakaeki!  
\v 35 Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkɨn tɨ inkamɨn siir wɨɨna ɨna wakaeomokiya. Mɨ siir yaiya ɨna mɨ boɨnomokiya.  
\v 36 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnɨkɨdukikɨnki, kɨma tɨ dimɨnɨn inkam nwɨr kɨpi swokɨ boɨnmauumɨmɨn. Mɨ yɨm sɨma ta yaiya siya boɨn nɨkɨdukiya sɨmiir saiir bɨri swokɨ wakaekɨm. Nɨɨngaka. Yɨm sɨma tɨ dimɨnɨn ɨni siirar swokɨ haigirɨrɨr boɨnamɨm.  
\v 37 Mɨ sɨma ɨni hindara yanaakiyɨm mɨ ɨna boɨnɨm, digworaekwo hoɨmgakɨm siya tɨriiyɨm pɨ wadɨe kɨnar nwowi. Mɨ siya inkamɨn wɨɨngɨrwɨi nwowiyɨn siir mɨ dirɨraerari mɨ wɨ wadɨeyar mɨ okii. Mɨ siya inkamɨn waeyai nwowiyɨn siir mɨ dirɨraerari wɨ dɨgar mɨ owi. Ɨriig.   
\c 8  
\s1 Jisɨs siya hauu aeyɨm iikamɨm 4,000 kɨm  
\r (Mt 15:32-39)  
\p
\v 1 Mɨ ta ɨiya iikam isid komiiyɨn ɨna swokɨnɨ oniyɨm mɨ sɨma nae karamaekɨm. Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiirɨm yɨkɨuna. Mɨ siya sɨmiir boɨnki,  
\v 2 kara tɨ iikamɨm sɨmiirsi naɨngwoyɨmiyoki ɨiyɨm kwoɨm sɨma kanaka nwokaigiyɨm. Mɨ sɨma nae karamae asi nwokɨm.  
\v 3 Mɨ sɨma mhɨirɨɨma nwowi mɨ kara sɨmiirɨn ha nɨkropki sɨmiir oma hɨriirɨn mɨ nhɨrɨm kingiinankɨ nɨtkɨ waeyao, yɨm wɨ siyɨu hɨr pɨ napakaigai yamisi.  
\v 4 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm ɨna yowarkɨi boɨnkiyɨm siir yai aka, ta maeyauwa inkam karamaeka mɨ krɨma naeyɨm pɨ papiyankɨn mɨ ɨnkɨguna haii, tɨ iikamɨm sɨmiir hauu aeyamɨn?  
\v 5 Jisɨs siya sɨmiir srɨigi, kɨma bretɨm pariiga nwokaii? Mɨ yɨm ɨna boɨnkiyɨm, krɨma bretɨm ɨriiyar nhɨsa nwokaii.   
\p
\v 6 Mɨ siya iikamɨm sɨmiir boɨnki, nu ɨiir grɨnkɨn ɨdwokiyɨm. Mɨ siya tɨ bret ɨriiyar nhɨswo sɨmiir haiiyɨn mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siirɨm boɨn wadɨeki mɨ ɨna yɨinɨbɨmbɨrprɨigɨnkiyɨm. Mɨ siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm sɨmiir hauugi mɨ yɨm sɨma ɨna yapnɨnkwokwo hauuwamɨm iikam ɨmiir.  
\v 7 Mɨ sɨmiir antɨou sɨsɨmɨm ha mɨ haiyɨm mɨ Jisɨs siya Adi Komii siirɨmɨn sɨmiirɨm wara mɨ boɨn wadɨeki. Mɨ siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki, sɨma antɨousɨsɨmɨm sɨmiirɨn warar mɨ hɨdnɨnkwokwo hauunamɨm.  
\v 8 Mɨ sɨma ha nae dɨgiyɨm mɨ sɨmiir mhɨiyɨm ɨna yaekɨnɨugiyɨm. Mɨ tɨ nae haɨmii haɨmiiyɨm sɨma naepɨpɨru haigɨnaowidɨm, nɨbɨm sɨmiir swokɨ haigiyɨm ɨriiyar ɨs.  
\v 9 Tɨ iikamɨm sɨma ɨrɨparɨn 4,000 kɨm kasaka rani. Mɨ Jisɨs siya sɨmiir yɨkropki mɨ sɨma ɨna yamɨm.  
\v 10 Mɨ siya bɨri kɨmɨmɨnkɨn siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm sɨmaka kwɨrii namɨn i aiirɨn. Mɨ sɨma nu Dalmanuta hɨran maeyau aiirɨm yam. Ɨriig.   
\s1 Farisi nhɨrɨm Adi Komii siir dimɨn komii komiiyɨm sɨmiir kɨgam srɨigɨm  
\r (Mt 16:1-4)  
\p
\v 11 Mɨ Farisi kamɨm sɨma yai Jisɨs saɨkar yɨnkɨnwaomwarkɨi boɨn. Mɨ sɨma siirɨm boɨnki, kɨra nɨnomoran dimɨn komii komii nhɨrɨm krɨmiir wɨisiimauu mɨ krɨma nwokɨ ɨnoknɨnkɨni kɨra Adi Komii siir yɨnisɨmkɨn. Mɨ sɨma siiram kɨnankɨugɨm.  
\v 12 Mɨ Jisɨs siya ha niyɨenɨskiigiyɨn mɨ siir pɨua ɨni hɨkak warar ywokiya. Mɨ siya ɨna boɨnɨn sɨmiirɨn, tɨ iikamɨm ta ɨi aiir nwowɨm, kɨma tɨ dimɨn komii komiiyɨm sɨmiir kɨgam dimusi kauwok boɨnanaekɨm, ha? Kara kɨmiirɨn tɨsa boɨnkiyɨn, kara wɨ yaeya dimɨn komii komii nhɨrɨm sɨmiir swokɨ dirɨraerarki rani, tɨ iikamɨm ta ɨi aiir nwowɨm sɨmiiramɨn. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga.  
\v 13 Mɨ siya sɨmiir haiburgikɨn, ɨni i aiir swokani apni kwɨrii namɨn whɨi yarmiiya hɨriir swokɨ iyɨkɨdnaidamɨm mɨnkɨn. Ɨriig.   
\s1 Farisi mɨ Herot sɨma nɨksɨsaekɨm sɨmiir mɨ sɨmiir yaiya ɨni tɨ yisɨn bret niyopiiniyɨn siir hɨriinan ywowa  
\r (Mt 16:5-12)  
\p
\v 14 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma pɨ naɨngwo owouugikɨm. Mɨ sɨma bretɨm wara bɨri nɨnkɨn hainanikɨm. Nɨɨngaka. Mɨ sɨma bretɨn hara nwokai twonau hɨrɨn.  
\v 15 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨniyɨokɨn, kɨma sɨbgu mɨntɨrao! Farisi kamɨm sɨmiir dimɨnɨn bret niyopiiniyɨn yisɨn wɨ siir kɨpi kɨgna dirɨraerar. Mɨ Herot siirɨn ɨriipɨ hɨriinan. Mɨ kɨma tɨ sɨmiir hɨriinan siyɨuɨn siir kɨpi nap!  
\v 16 Mɨ sɨma sɨma whrɨe boɨnam, krɨma bret karamaekɨm mɨ siya ta yai hɨnɨɨna krɨmiir asi boɨnkikɨn.  
\v 17 Jisɨs siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn siyɨu biyɨeyɨn inkam nhɨrɨm sɨma tɨriyɨn. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma hɨnɨɨn yai dimusi whrɨe boɨni, krɨma bret karamaekɨm? Mɨ kɨma tari bɨri naɨngwowoknakɨm? Mɨ tari kɨmiir kwoɨnɨm ɨni hu habni kwoɨnan ywowɨm, aniya?  
\v 18 Kɨma nhwokakaɨrgɨm mɨ kɨmiir nhwoɨm tɨ digworaekwo ɨmiir kɨg rani, aniya? Kɨma wɨɨngakaɨrgɨm kɨmiir wɨɨnɨm wakae rani, aniya? Mɨ tari kɨmiir kwoɨnɨm ɨni yaɨngwo owouu ɨuguskiyɨm, aniya?  
\v 19 Mɨ ɨiya kara nɨinɨbɨmbɨr prɨigɨnɨm bret ɨriiyarɨm 5,000 iikamɨm sɨmiirɨm mɨ kɨma nɨbɨm pariiga haigii tɨ bret haɨmii haɨmiiyɨm kɨma naepɨpɨru haigɨnɨm? Mɨ sɨma boɨn, nɨm krɨma nɨbɨm ɨuur ɨsa yae haigi.  
\v 20 Mɨ ɨiya kara nɨinɨbɨmbɨr prɨigɨnɨm bret ɨriiyar nhɨswo 4,000 iikamɨm sɨmiirɨm, kɨma nɨbɨm pariiga yɨu haigi tɨ nae haɨmii haɨmiiyɨm kɨma naepɨpɨru haigɨnɨm? Mɨ yɨm ɨna boɨnɨm, krɨma nɨbɨm ɨriiyar ɨsa yae pɨpɨru haigi.  
\v 21 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨn mɨ kɨma tari kariir kɨrɨe aiir bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨm, aniya? Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya haiswonɨskigiyɨn inkam nwɨrɨn om Betsaida hɨrankɨn  
\p
\v 22 Mɨ sɨma om whɨrɨn Betsaida hɨriir yɨmbiyam. Mɨ hɨran inkam nhɨrɨm sɨma inkam nhwokwɨsae nwɨrɨn Jisɨs siiram yɨnkikwona apnam. Mɨ sɨma Jisɨs siirɨm boɨnki, kɨriir ɨɨna tɨ inkam nhwo kwɨsaeyɨn siir donkwoki.  
\v 23 Mɨ Jisɨs siya siirɨn om mwɨsa hɨriir yɨnkikwona apnam. Mɨ siirɨn hanɨɨngɨn yasaigɨnɨugi Jisɨs siya. Mɨ siya siir ɨɨna siir yaka onkwoki mɨ siya ɨna srɨigiyɨn siirɨn, kɨra digworaekwowɨm ɨna kɨgomokiyɨm iyɨe? Nɨɨngaka. Aniya?  
\v 24 Mɨ tɨkɨ inkamɨn siir nhwonaɨn ɨna kɨgomokiyɨn. Mɨ siya boɨn, kara inkam nhɨrɨm sɨmiirɨn ɨna kɨgɨm. Mɨ siya boɨn, kara sɨmiirɨn paenan kɨgi mɨ sɨma ɨna naprɨrɨrɨm.  
\v 25 Mɨ Jisɨs siya ɨɨna ɨna swokɨnɨ onkwoniyɨn tɨ inkamɨn siir nhwo ɨiir. Mɨ taka ɨiya tɨ inkamɨn ɨni hanɨɨngɨ sɨbgu anaokɨgomokiyɨn. Mɨ siir nhwonaɨn ɨni bɨimiyakɨnkiyɨn. Mɨ digworaekwo hoɨmgakɨm siya kɨgiyɨm waugɨ bɨri kimɨrkaigikɨm. Nɨɨngaka. Ɨni idowɨiyar ywokiyɨm.  
\v 26 Mɨ Jisɨs siya ɨna yɨkropkiyɨn siir omaka hɨriir. Mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, kɨra pɨ om hɨr kɨpi swokɨnɨ aprɨrɨr ɨu. Pɨ kɨra namkɨn mɨpi kɨriir omaka dapiiyam ɨuguski. Ɨriig.   
\s1 Pita siya boɨnkɨn Jisɨs siya Kraiskɨn  
\r (Mt 16:13-20; Lk 9:18-21)  
\p
\v 27 Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmaka nhɨɨnam, tɨ omisɨsɨmɨm tɨ om komii sowiir kingiin nwowɨm, Sisaria Filipai sɨmiirɨm yam. Mɨ Jisɨs siya siyɨu hɨrar yap srɨi yam kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir, iikamɨm sɨma kariirɨn panɨɨna naɨngwokɨm, ha?  
\v 28 Mɨ sɨma siirɨn ɨna boɨnkiyɨm, nhɨrɨm kɨriirɨn hɨnɨɨna dapikɨm, kɨra Jonɨn baptaisiyɨn siya. Mɨ nhɨrɨm hɨnɨɨna dapikɨm Ilaija mɨ nhɨrɨm sɨma hɨnɨɨna boɨni, kɨra profet inkamkɨn.  
\v 29 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir srɨi mɨ wɨm kɨma kariirɨn panɨɨna naɨngwowi? Mɨ Pita siya siir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki, ni kɨra Kraiskɨn, inkamɨn inkam whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyn mɨ siya.  
\v 30 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnɨkɨdukikɨnki, kɨma tɨ dimɨnɨn inkam nwɨrɨn kɨpi swokɨ boɨnmauusran. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya mɨn boɨnmauugɨn siya nao nami mɨ siya nɨnsiin ɨdwo aeya  
\r (Mt 16:21-28; Lk 9:22-27)  
\p
\v 31 Mɨ Jisɨs siya hanɨɨngɨn boɨnmɨmauubwakainam kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiirɨn. Mɨ siya boɨn, nɨnomor kou hɨrankɨ nɨtɨn inkamɨn karaɨrgɨn. Mɨ kara wɨ hɨk kɨmbɨpɨsu kasa hai rani. Mɨ inkam adiyaowaeyɨn siyɨu komii kɨgrɨraowiyɨm mɨ inkamɨn naemɨn krɨmiirsi nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨn Adi Komii siir pris mɨ kamɨm Adi Komii siir siyɨu komii ɨiir nɨnoknɨnkɨn ɨkɨm. Mɨ sɨma wɨ digɨumii kariir haimriyɨugigi. Mɨ kariirɨn wɨ sɨma nɨsomaoki. Mɨ ɨi kwoɨmaka kara wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi ɨe hɨrankɨn. Kara ɨni kɨmiir inkam komii yaunɨ oniyɨn mɨ ɨni inkam kɨɨnar swokɨ owɨn. Jisɨs siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn.  
\v 32 Yaiyɨm Jisɨs siya boɨnɨm, siya bɨri nɨmprɨo boɨnkɨn. Nɨɨngaka. Siya ɨni idowɨiyar boɨnmauu wakaekiyɨn, siya bɨri nɨmprɨo boɨnkɨn. Nɨɨngaka. Mɨ Pita siya siir yɨkɨunanam mɨ siya ɨni siir yani ɨkɨuɨn.  
\v 33 Mɨ Jisɨs siya ha haiyɨug kaokiyɨn kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir mɨ siya Pita siir ywo ɨo. Mɨ ɨna boɨnkiyɨn, Setan kɨra kariir digɨuwa damki! Kɨra Adi Komii siir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn. Nɨɨngaka. Kɨra inkami kwoɨnɨn siirarar nɨnoknɨnkɨnkɨn.   
\p
\v 34 Mɨ Jisɨs siya iikam whɨekakɨm sɨmiirɨm yɨkɨuna, sɨma siirɨm nɨtɨm. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiirɨm warar yɨnkɨn ɨkɨuna. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, inkam nwɨrɨn kanakar nɨti mɨ siya siir digworaekwowɨm sɨmiiram kɨpi naɨngwokwonanae tɨ aɨngwo owou. Mɨ siya siir pɨu aiirsi kɨpi naɨngwoyɨmiyok mɨ siir pɨu hɨk kɨmpɨpɨsukak dwo. Mɨ siya tɨ paeyɨn hɨiniya nɨrɨo nɨnkɨnɨn kara haiyɨn siir hɨriinan hɨk aiir haii mɨ siya kariir mhoɨiya wɨ haɨni wɨt.  
\v 35 Mɨ inkamɨn siir pɨu aiirsiya naɨngwoyɨmiyoknanaeiyɨn mɨ tɨkɨ inkam hɨriinanɨn siya wɨ omwai waiya rani, siya wa kɨgugu ɨuguskii. Mɨ inkamɨn siyama naɨngwona karam nwowiyɨn mɨ naonam mɨnsi nɨdid karamae nwowiyɨn yɨo wɨ hɨriiyar nokwoyokiyokɨii.  
\v 36 Mɨ inkamɨn tɨ nuɨn siir digworaekwo hoɨmgakɨm sɨmiir haii mɨ siya ha nao nami mɨ tɨ digworaekwo whɨekakɨm siirɨn wɨ sɨmar whɨn dirɨraerar naowidi, aniya?  
\v 37 Tɨ inkamɨn digworaekwo hoɨmgakakɨn mɨ siirɨn wɨ sɨma swokɨ saɨniniyoknanaowidi omwai waiyamɨn? Nɨɨngaka.  
\v 38 Tɨ iikamɨm tɨkɨ nwowɨm sɨma siyɨu mɨiyɨk tɨr tani, sɨmiir ɨga hɨnda tɨnda nokwowikɨm mɨ sɨma Adi Komii siir yaiya digɨumii haigɨngigi. Mɨ inkam nwɨrɨn krɨmaka nwowi mɨ siya yaewan kɨndiyɨu wani mɨ siya kariir yai aiirɨn warar mɨ kɨndiyɨu wani. Karaɨrgɨn tɨ inkamɨn nɨnomor kouanɨn bɨiya kɨmiir tɨr nikaunɨ onakiyɨn. Mɨ mhoɨiya kara swokɨ ɨti nua tɨriir mɨ kara wɨ yamdiyar swokaunɨ kɨndiyɨu wani tɨ inkam ɨiirɨn. Mɨ ɨiya kara swokɨ ɨti mɨ wɨ kariir Adi Komiiyɨn siir dimɨn kɨrɨe komiiyɨn paenan nɨuwiyaiyɨn, wɨ saɨkar nɨnkɨn ɨti. Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn kɨntɨd kɨntɨdnanɨm nɨnomor kou hɨranɨm wɨ saɨkar nɨnkɨn owi. Ɨriig.   
\c 9  
\p
\v 1 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨnkii, tɨ kam nhɨrɨm krɨmaka nokwoɨm, sɨma wɨ nikɨ ao rani. Nɨɨngaka. Wa nikɨ owi. Mhoɨiya wa kɨgwɨni Adi Komii siya wɨ iikam hoɨmgakɨm sɨmiir Bɨiyan Inkam Komii nwowi sɨmiir kɨgrɨraowam. Mɨ siir kɨrɨeya wɨ warar nɨnkɨn ɨti. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siir pɨua ya ɨni saa yɨmbiyamkiya  
\r (Mt 17:1-13; Lk 9:28-36)  
\p
\v 2 Mhoɨiya ɨiyɨm ɨriiyar kwɨra yamki mɨ Jisɨs siya ɨna yɨkɨunamɨn Pita Jems mɨ Jon sɨmiirɨn. Mɨ sɨma mhɨu whɨrɨn siir iinainam. Tɨ mhɨuɨn haruwa rani, ɨni kougɨ kou hɨrar nwowɨn. Mɨ sɨmasɨmar inɨ owɨu tɨ mhɨu ɨiirɨn. Mɨ Jisɨs siir pɨua ɨna kisɨnakiya sɨmiir whwonkam ɨdar. Mɨ siya ɨni yaeya pɨu ywokiyɨn.  
\v 3 Mɨ siir yɨuɨs mɨnɨm ɨni whɨsinan ywowɨm mɨ sɨma ɨni namnamiinan ywowɨm. Inkamkɨn hɨisokiyɨm yɨuɨsɨm hɨriinan whɨsinan bɨri swokɨ ɨmbiyamikɨm. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga.  
\v 4 Mɨ Ilaija Moses sowa bɨdi bɨdinan inkamko mɨ sowa warar yɨmbiyam. Mɨ sowar inɨ kɨgɨu sowa Jisɨs saɨka boɨnai.  
\v 5 Pita siya tɨ hɨriinan dimɨnɨn siir kɨgɨn mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn Jisɨs siir, dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuan inkam! Wadɨeka, krɨma tɨrɨrar nwowɨm mɨ krɨma amɨrɨm kwoɨma mɨrii ɨra Mosesnika mɨ ɨra Ilaijanika mɨ ɨra kɨriirga.  
\v 6 Sɨma tɨkɨ kam nwoɨmɨm ɨni nɨdidkakar ywokiyɨm. Mɨ Pita siya taka yaiya nhɨɨn nhɨɨn asi boɨnkikɨn.  
\v 7 Mɨ wau kwɨra ha nɨta sɨmiir yaunɨ kiikiirɨnuni. Mɨ yai kwɨra waunau hɨrar yɨmbiyamki ɨna boɨnkiya, tɨkɨnɨn kariir yɨnisɨmkɨn kariir kwoɨnɨn ɨni siiramar naɨngwokwonanaeyɨn, kɨma siir yaiya saiir wakae.  
\v 8 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨna dikaoraekaokiyɨm mɨ sɨma inkam nwɨr bɨri nɨnkɨn kɨgɨm. Nɨɨngaka. Sɨma Jisɨs siirar kɨg, sɨmaka saɨsar nwowi.   
\p
\v 9 Mɨ mhɨukɨu hɨr haiburgigɨm mɨ ha nɨuunaiiniyɨm mɨ Jisɨs siya ɨna swokɨ kauwok boɨn taraokiyɨn. Tɨ dimɨnɨn kɨma kɨgnamɨn wɨ inkam nwɨrni kɨpi swokɨ boɨnmauumɨmɨn. Nɨɨngaka. Kɨma kariirama tikɨ o. Inkamɨn nɨnomor kouankɨ nɨtɨn kariiram. Ɨiya siya naonami mɨ siya swokɨ ɨnsiin ɨdwowi ɨe hɨrankɨn mɨ wɨ hanɨɨngɨ boɨnɨnkɨi tɨ dimɨnɨn kɨma kɨgɨn.  
\v 10 Mɨ sɨma ɨni ta yaiya saiirar yaɨngwokwokaiyɨm. Mɨ sɨmasɨmar boɨn, saeya ta yaiya ɨe hɨrankɨ nɨnsiin ɨdwonaniya saeya dimu yaiga, ha?  
\v 11 Mɨ sɨma Jisɨs siir srɨi, sɨma tɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨnɨniyɨm sɨma hɨnɨɨn dimusi boɨnkɨm, bɨiyɨn wɨ Ilaija siya nɨti, ha? Mɨ inkamɨn krɨmiir whɨnkɨnsiisiyɨn Mesaia yɨo wɨ mhoɨiya nɨti, ha?  
\v 12 Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, hɨiipa! Kaimwoaɨrga. Mɨ bɨi wɨ Ilaija siya nɨti digworaekwo hoɨmgakɨm sɨmiir dirɨraerarkwokɨnam. Yokwo Komiiya ya hɨnɨɨna boɨnka, tɨ inkamɨn nɨnomor kou hɨrankɨ nɨtɨn siya ɨriipɨ hɨriinan yaigakɨn. Ta Yokwo Komiiya saeya hɨnɨɨna boɨnkika, tɨ inkamɨn nɨnomor kouankɨ nɨtɨn, wɨ hɨkpai hɨkpai kasa hai rani. Mɨ sɨma siirɨn wɨ yai mɨiyɨk swokɨ boɨn tani, aniya?  
\v 13 Kara kɨmiirɨn tɨsa boɨnkiyɨn, Ilaija siya bɨdi yɨtɨn. Mɨ kamɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiirarar napɨm mɨ sɨma siirɨn siyɨupai siyɨupai hanɨɨngɨ tɨrbumbunɨnkɨn haigɨnɨu. Mɨ Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnka Ilaija siirɨn. Ɨriig.   
\s1 Whran nwɨrɨn yɨu biyɨekakɨn Jisɨs siya haiswonɨskigigɨn  
\r (Mt 17:14-21; Lk 9:37-43a)  
\p
\v 14 Mɨ tɨ kam nwoɨmɨm ɨna swokɨ ɨtɨm, tɨ kam nhɨrɨm Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiiram. Mɨ sɨma ɨni sɨmaka swokɨnɨ owɨuwɨm. Mɨ sɨma kɨg, iikam isid komiiyɨn sɨmakar nwowi. Mɨ kam nhɨrɨm Adi Komii siir yai nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨma Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm, sɨmakar nɨnkɨnwamwarkɨi boɨni.  
\v 15 Mɨ tɨ iikam hoɨmgakɨm sɨma Jisɨs siir kɨgwɨnɨm mɨ sɨma ɨna yanaawɨnɨm. Mɨ sɨma siirɨm iwɨtnam. Mɨ sɨma siir inɨ boɨnɨu, hɨe! Akamwai!  
\v 16 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir srɨigi, kɨma tɨ kamɨm Adi Komii siir yai nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨmaka dimu yai boɨnaikɨm, ha?  
\v 17 Mɨ inkam nwɨrɨn tɨ iikam isid komiiyɨn sɨmakar nwowɨn mɨ siya Jisɨs siir yai aiir wakae boɨnki, hae, dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuan inkam! Yɨnisɨmɨn yɨu biyɨe waeyai mɨkrɨmɨn ɨni siir nwowɨn. Mɨ kara siirɨn kɨriirɨm asi nɨkɨunanikɨn.  
\v 18 Ɨinokɨinokɨn tɨ yɨu biyɨeyɨn pɨ siir pɨu iiyam mɨ siirɨn pɨ siya nɨtɨrɨmtɨowi. Mɨ siir yaiya yaeyopa hapi whopiigɨ nakii ɨbɨrgɨni. Mɨ siya siir big ɨmiirar swokɨ aegiyɨmgiyɨki. Mɨ siir pɨua ɨkɨ kɨrɨe namwoɨuwiyɨm, swokɨ onkwo sɨpkaiyɨm. Nɨɨngaka. Mɨ kara kɨriir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm sɨmiirɨm boɨnkɨn, tɨ yɨu biyɨe ɨiirɨn sɨma mɨ haiswonɨskiigiyɨm. Mɨ sɨma dɨg bɨri nwokɨm. Nɨɨngaka.  
\v 19 Jisɨs siya ta yai aiir wakaeyɨn mɨ siya iikamɨm sɨmiir yaiyaka yowarkɨi boɨnki, kɨma tɨ iikamɨm naɨngwo tɨbmii karamaekɨm! Nɨɨngaka. Wɨm kɨma tɨ hɨnɨɨn hɨkɨm kariir hauuwi. Kara ɨiyɨm kɨmaka wɨ pariiga nwowi tɨ hɨk ɨmiir haiyɨm, ha? Kɨma yɨnisɨmɨn kariirɨm wɨkɨu nanani.  
\v 20 Mɨ sɨma tɨ yɨnisɨmɨn Jisɨs siirɨm yɨkɨunani. Mɨ yɨu biyɨeyɨn Jisɨs siir kɨgɨn mɨ tɨ yɨnisɨm ɨiirɨn hanɨɨngɨ haigiɨtɨrɨmtɨo. Mɨ yɨnisɨmɨn nu ɨiirar yɨkiiwariyɨmiyokɨn mɨ ɨna diwartaewarnamɨn. Mɨ yaeyop biyɨeya hapi whopiigɨ nakii ɨbɨrgɨnkɨn siir yaiya.  
\v 21 Mɨ Jisɨs siya siir ad ɨiir srɨigi, ɨiyɨm pariigɨm siya hɨriinan nwokaiyɨm, ha? Mɨ siir adɨn ɨna boɨnkiyɨn, ɨiya siya yɨnisɨm sapɨsapar nwowɨn saiirar nwobwakainakɨn.  
\v 22 Ɨinokɨinokɨn tɨ yɨu biyɨeyɨn siya haigiɨtɨrɨmtɨo nanaei siirɨn mɨ pɨ paeya mɨ ɨtkaigi mɨ pɨ opa mɨ ɨtmaigi siya siir tɨo aokiyamar tɨrkɨn. Mɨ kɨra dɨg nwowi mɨ kɨra krɨmiirsi daɨngwoyɨmiyok mɨ krɨmiir whɨndirɨraerar haigɨnɨu!  
\v 23 Jisɨs siya boɨnki siirɨn, hɨipa! Kaimwoka! Mɨ kɨra ɨna naɨngwo tɨbmiiyɨn siiramɨn, aniya?  
\v 24 Mɨ tɨ yɨnisɨmɨn siir adɨn bɨri kɨmɨmɨnkikɨn ɨna kauwokiyɨn kara bɨdi yaɨngwo tɨbmiiyɨn mɨ kariir naɨngwo tɨbmiiya komii rani! Kɨra kariir naɨngwo tɨbmiiya saiir kɨnsiis haigɨnɨugi kɨrɨe nwokiyam!   
\p
\v 25 Mɨ Jisɨs siya kɨg iikam isid komiiyɨn namwoniyɨn. Mɨ siya tɨ yɨu biyɨeyɨn siir asi nɨkwao boɨnkikɨn, kɨra tɨ yɨu biyɨe waeyai wɨɨngɨrwɨi tɨrbumbu haigɨnɨuwiyɨn kara kɨriir boɨnki, kɨra tɨ yɨnisɨmɨn siir dɨuguski. Yɨo hɨnɨɨn kɨpi tɨrbumbu haigɨnɨu. Mɨ kɨra siir pɨu kɨpi swokɨ omɨmɨn.  
\v 26 Mɨ yɨu biyɨeyɨn ɨna dikauraekaukiyɨn. Mɨ siya tɨ yɨnisɨm ɨiir haigiɨtɨrɨmtɨogig. Mɨ siir pɨua ɨna yɨnkinɨmnɨsnakiya mɨ siya ɨna yamɨn. Mɨ tɨ yɨnisɨmɨn siir pɨua ɨni naoni pɨunan ywokiyɨn. Mɨ iikam nhɨrɨm sɨma boɨn, siya bɨdi yaonamɨn.  
\v 27 Mɨ Jisɨs siya siir ɨɨna aiir nonkwo kinɨnsiin okwokiyɨn mɨ siya ɨna yɨnsiin okwokiyɨn.   
\p
\v 28 Mhoɨiya Jisɨs siya omaka namɨn mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨna srɨiyɨm siirɨn, krɨma dɨg nwo karamae dimusi nwowi? Yɨu biyɨe sɨmiir nɨnɨmnɨskɨiyɨm, ha?  
\v 29 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, Adi Komii siirɨm srɨi boɨna sasaɨrga tɨ yɨu biyɨe siir nɨnɨskɨigiyɨn, dimɨn whɨrɨn dɨg nwo rani. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya kwɨsaka ɨna swokɨ boɨnɨn siya wa naonami  
\r (Mt 17:22-23; Lk 9:43-45)  
\p
\v 30 Mɨ sɨma tɨ om ɨiir haiburgigɨm mɨ nu Galili hɨriir yaprɨokɨinam. Mɨ Jisɨs siya pɨ boriisopi inkam nwɨrkɨn siir nɨnoknɨnkɨnɨm, maeyauwa siya nwowa.  
\v 31 Mɨ siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiirɨn hanɨɨngɨ sɨbgu siboboɨnɨu haigɨnɨu, inkamɨn nɨnomor kouankɨ nɨtɨn siirɨn wɨ siya nɨkropki sɨmiiram, sɨma nɨsom aokiyam. Mɨ siya ɨiyɨm wɨ kwoɨma nwokwowaki ɨenau hɨrɨn. Mɨ siya wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi.  
\v 32 Mɨ sɨma bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨm ta yaiya siya boɨna. Mɨ sɨma siir srɨiyam tɨrkɨm mɨ sɨma ɨni siirsi swokɨ ɨdidɨm. Ɨriig.   
\s1 Yɨpɨkɨn siya kougɨkou nwowɨn, ha?  
\r (Mt 18:1-5; Lk 9:46-48)  
\p
\v 33 Mɨ sɨma om Kapeneam hɨriir yɨmbiyam. Mɨ sɨma omaka bɨdi yapnɨnopkainamɨm mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir inɨ srɨiyɨu, kɨma siyɨu hɨrɨn dimu yai napboɨnainikɨm, ha?  
\v 34 Mɨ sɨma ɨni yai mɨkrɨmar yokwonaɨnmɨmɨkɨm. Yɨm sɨma siyɨu hɨrɨn mɨn napboɨnainikɨm, yɨpɨkɨn krɨmiir kou nwowɨn, ha?  
\v 35 Mɨ Jisɨs siya ha nɨdwowɨn mɨ siya kam ɨuurnwɨso siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiirɨm yɨkɨuna, sɨma nɨtɨm siirɨm. Mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, inkamɨn kɨmiir kou nwowam naɨngwowi mɨ siya wɨ siyamar kɨpi naɨngwona. Siya hɨnɨɨna daɨngwo, an kara iikamɨm sɨmiir aowa dwo.  
\v 36 Mɨ siya yɨnisɨm sapɨsapɨn nwɨra yɨnkikwona apnani mɨ sɨmiir bopwoniya hɨrar inɨ okmwɨn okwoni. Mɨ Jisɨs siya yɨnisɨmɨn siir ɨɨna aiir yonkwo mɨ siya sɨmiir boɨnki,  
\v 37 Inkamɨn kariirɨm naɨngwowi mɨ siya yɨnisɨm nwɨr kɨgrɨraowi mɨ siya kariirarar kɨgrɨrao haigɨnɨu rani. Nɨɨngaka. Siya Adi Komii siirɨn wara mɨ kɨgrɨraowi, siya nɨkropkikɨn kariirɨn mɨ kara ha nɨtkɨn. Ɨriig.   
\s1 Inkamɨn ɨo krɨmiir nwo karamae nwowiyɨn mɨ wɨ krɨmiir nomiiyau nwowi  
\r (Lk 9:49-50)  
\p
\v 38 Jon siya Jisɨs siir boɨnki, dimɨn taemɨn nowamwarkaiyɨuan inkam! Krɨma inkamɨn nwɨra kɨgi, yɨu biyɨeyɨm sɨmiir nɨnɨmnɨskɨiyɨn kɨriir inɨgɨn siir kɨrɨe aiir. Mɨ siya krɨmaka bɨri namasugɨn mɨ krɨma siirɨn asi boɨnɨkɨdugɨn siya wɨ yɨu biyɨe pɨ nɨnɨmnɨskɨiisi.  
\v 39 Jisɨs siya Jon siir boɨnki, krɨma siir kɨpi nɨkɨdu! Inkam nwɨrɨn kariir inɨg ɨiir tɨri dimɨn komii whɨr mɨ siya kariirɨn wɨ yai biyɨe wara nɨnkɨn boɨn tani.  
\v 40 Inkamɨn ɨo krɨmiir nwo karamae nwowiyɨn yɨo siya krɨmiir nomiiyaugɨn.  
\v 41 Kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨnki, wɨm kɨma Kraisni isidgɨm mɨ inkam nwɨrkɨn kɨmiir hauu kwiyaei op mɨ tɨ inkamɨn digworaekwo wɨ ta mɨi aiirsi haii. Mɨ ta yaiya, ya yaimwoka. Ɨriig.   
\s1 Siyɨu biyɨekɨ nɨpiyaokɨigɨn inkamɨn siir naɨngwo tɨbmiiya  
\r (Mt 18:6-9; Lk 17:1-2)  
\p
\v 42 Mɨ inkamɨn tɨ yɨnisɨmɨn siir whɨnkiyopsɨbgi haigɨnɨuwi, ta naɨngwo tɨbmiiya Adi Komii siiram saiirɨn mɨ bɨi siya mɨ aonami yai karamaeka. Mɨ tɨ hɨriinan inkamɨn siiramɨn siiya komii nhɨra hai siir nɨi ɨiir nomborugiyam. Mɨ siirɨn wɨ whɨi komii solwara hɨr tani omboru kimai whɨridgi.  
\v 43 Mɨ kɨra ha naɨngwowi ɨɨn kɨriira saiirɨn siyɨu biyɨe tɨ tɨrhaigɨnɨu mɨ kɨra saiirɨn kaigrɨp ɨtkiigi. Mɨ kɨra ɨɨna kwɨruwa sasa mɨ onami tɨ omɨn Adi Komii siya kɨgrɨraowiyɨn siir iikam whɨekak ɨmiir siirɨn wɨ wadɨeyar mɨ owi. Mɨ kɨriir ɨɨna kwɨso hɨriiyar nwokrɨpkaii mɨ wɨ siyɨu biyɨe sowa tɨri. Yɨo tɨ hɨriinan siyɨuɨn, siyɨu mɨiyɨk rani. Mɨ kɨriirɨn wɨ sowa nɨpiyaokɨinami maeyauwa paeya nɨutɨngi karamae nwowiya saiir hɨriirɨn. Mɨ tariigɨna ya mɨiyɨk rani.  
\v 44 Mɨ ta maeyauwa saiir hɨran ɨiyɨm bɨri swokɨ aokaowikɨm. Nɨɨngaka. Mɨ wɨ inkami kɨp sɨma naei. Mɨ paeya hɨr mɨ ɨuiya, bɨri swokɨ ɨutɨngimɨmɨnika. Nɨɨngaka.  
\v 45 Mɨ kɨra ha naɨngwowi ɨga kɨriira saiirɨn siyɨu biyɨe tɨ tɨr haigɨnɨu mɨ kɨra saiirɨn kaigrɨp ɨtkaigi. Mɨ kɨra ɨga kwɨruwa sasa mɨ onami tɨ omɨn Adi Komii siya kɨgrɨraowiyɨn siir iikam whɨekakɨm sɨmiir mɨ siirɨn wɨ wadɨeyar mɨ owi. Mɨ kɨriir ɨga kwɨso hɨriiyar nwokrɨpkaii mɨ wɨ siyɨu biyɨe sowa tɨri. Yɨo tɨ hɨriinan siyɨuɨn, siyɨu mɨiyɨk rani. Mɨ kɨriirɨn wɨ sowa nɨpiyaokɨinami, maeyauwa paeya nɨutɨngi karamae nwowiya saiir hɨriirɨn. Mɨ tariigɨna ya mɨiyɨk rani.  
\v 46 Mɨ ta maeyauwa saiir hɨran ɨiyɨm bɨri swokɨ aokaowikɨm. Nɨɨngaka. Mɨ wɨ inkam kɨp sɨma naei. Mɨ paeya hɨr mɨ ɨuiya, bɨri swokɨ ɨutɨngimɨmɨnika. Nɨɨngaka.  
\v 47 Mɨ kɨra ha naɨngwowi nhwona kɨriirɨn siirɨn siyɨu biyɨe tɨ tɨr haigɨnɨu mɨ kɨra siirɨn habɨtkɨigi. Mɨ kɨra nhwona nhɨruwa sasar mɨ o nami, omɨn Adi Komii siya kɨgrɨraowiyɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir, wɨ wadɨeyar mɨ owi. Mɨ kɨriir nhwona nhɨswo hɨriiyar nwokrɨpkaii mɨ wɨ siyɨu biyɨe sowa tɨri. Yɨo tɨ hɨriinan siyɨuɨn mɨiyɨk rani. Kɨriirɨn wɨ sowa nɨpiyaokɨinami maeyauwa paeya nɨutɨngi karamae nwowiya saiir hɨriirɨn. Mɨ tariigɨna ya mɨiyɨk rani.  
\v 48 Mɨ ta maeyauwa saiir hɨran ɨiyɨm bɨri swokɨ aokaowikɨm. Nɨɨngaka. Mɨ wɨ inkam kɨp sɨma naei. Paeya hɨr mɨ ɨuiya, ɨriipɨ hɨriinan bɨ swokɨ ɨutɨngimɨmɨnika. Nɨɨngaka.   
\p
\v 49 Paeya wɨ iikamɨm sɨmiir ɨdwowar nɨkrɨmkrɨnkɨnami wa krɨma nɨkrɨmkrɨnkɨniyɨn siir hɨriinan.  
\v 50 Wa siya dimɨn wadɨekɨn. Mɨ wa siir hiiya dɨg nwokiiyɨm mɨ kɨma wɨ panɨɨna swokɨ tɨri tɨ waɨn siya hiigak swokɨ okiyɨm? Kɨmiir kwoɨnɨn hii karamae nwowiyɨn waɨn siir hɨriinan kɨpi nwo. Nɨɨngaka. Kɨma tɨ wa kɨbiyɨn hiigak nwowiyɨn naemɨn sɨbgu prɨdaeiyɨn mɨ krɨmiir kwoɨnɨm hɨriinan dwo. Mɨ kɨma, kɨmiir nomiiyauɨm sɨmaka kwoɨn hiinsɨma nwokɨ owi. Ɨriig.   
\c 10  
\s1 Jisɨs siya wig hanɨkɨi nonkwonani siyɨuɨn siir boɨnmɨmauugɨn  
\r (Mt 19:1-12; Lk 16:18)  
\p
\v 1 Jisɨs siya ta maeyau aiir haiburgigɨn mɨ siya ɨna yamɨn Judia sɨmiir nu komii ɨiir. Mɨ siya Jodan ɨe mɨrmii hɨran om ɨmiir yam hɨr nwo ɨmiir. Mɨ iikam hoɨmgakɨm ɨna swokɨ ɨtɨm ɨni saɨkar swokɨ amwoniyɨm. Mɨ siya ɨinokɨinokɨn sɨmiirɨn Adi Komii siir yaiyɨm bɨiya siya nikɨ owomwarkaiyɨuɨm mɨ ɨni sɨmiirar swokɨ owomwarkaiyɨuɨn. Siir siyɨuɨn hɨriiyar tɨrikɨn.   
\p
\v 2 Farisi sɨma ha nɨtɨm mɨ sɨma Jisɨs siiram inɨ ɨkɨunani. Mɨ sɨma siir srɨi, krɨmiir siyɨuɨn wadɨekɨ pɨ yamisi owɨn siir wig aiir sopkiiyɨm, aniya? Mɨ sɨma Jisɨs siiram kɨnankɨuwam tɨrkɨm.  
\v 3 Mɨ Jisɨs siya ɨna yowarkɨi boɨnkiyɨn sɨmiir yai aiirɨn, siyɨu komiiyɨn bɨiya krɨmiir brougaeyɨn Moses siya hauugiyɨn krɨmiir mɨ siya panɨɨna boɨnkikɨn, ha?  
\v 4 Mɨ sɨma boɨn, Moses siya wadɨe bɨdi ywokiyɨn. Inkamɨn yokwo wɨn hauugi siir wiga saiir sopkiyam mɨ saeya wa swokɨ ami saiir pomou adɨm.  
\v 5 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma pɨ nantamyɨriyɨrkɨm kɨmiir siyɨu ɨnakar. Mɨ Moses siya tɨ siyɨu komiiyɨn kɨmiirɨn yokwo hɨriinansi wɨn hauugikɨn. Siya Adi Komii siir siyɨukɨɨn tani. Nɨɨngaka.  
\v 6 Bɨdi bɨdiniyarɨn Adi Komii siya nonkwokwokiyɨm digworaekwo hoɨmgakɨm mɨ siya ɨna yɨnkɨn onkwokwokiyɨm wigkam sowiirwai warar.  
\v 7 Mɨ kamɨn siir yopii ad owiir asi haiburgigi mɨ siya siir wigaka asi namasu krɨpkaii.  
\v 8 Mɨ sowa wɨ pɨu kwɨruwar nwowi. Mɨ sowa wɨ yapa yapa nwo rani. Nɨɨngaka. Siya mɨ saeya sowa wɨ hɨnɨɨna nwo rani, yapa yapa. Nɨɨngaka. Sowa wɨ pɨu kwɨruwar nwoɨski.  
\v 9 Dimɨnɨn Adi Komii siya nokiyopmasugiyɨn inkamkɨ siir nɨkrɨpɨm wɨ dɨg nwo rani.   
\p
\v 10 Mɨ mhoɨiya sɨma omaka hɨriir swokɨ amɨm mɨ siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm sɨma srɨi siirɨn ta yai aiiramɨn.  
\v 11 Mɨ siya sɨmiir boɨnki mɨ tɨ inkamɨn siir wig aiir sopkii mɨ siya yaeya wig nonkwonaei, yɨo tɨ kamɨn siir wig aiir sopgigɨn. Mɨ siya siir bɨiyan wig aiirɨn siyɨu mɨiyɨk bɨri tɨrkikɨn.  
\v 12 Mɨ wig ɨra saeya saiir kam ɨiir sopgigi mɨ yaeya kam ninɨ owɨuwi mɨ ta wiga saeya pɨ sopgika saiir kam ɨiirɨn. Mɨ ta wiga saeya saiir bɨiyan kam ɨiirɨn siyɨu mɨiyɨk bɨri tɨrgika.   
\s1 Jisɨs siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm yɨnisɨsɨmɨm sɨmiir hauu pɨuai haigɨnɨugɨm pɨuainan  
\r (Mt 19:13-15; Lk 18:15-17)  
\p
\v 13 Mɨ sɨma yɨnisɨm sapɨsap nhɨrɨm Jisɨs siirɨm yɨnkikwona apnani. Sɨma mɨnam naɨngwokɨm, siir ɨɨna sɨmiir nonkwokiyɨm. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨo sɨmiir ywoki.  
\v 14 Jisɨs siya hɨriinan kɨgiyɨn siir kwoɨnɨn mɨiyɨk bɨri naɨngwokikɨn. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma tɨ yɨnisɨsɨmɨm sɨmiirɨn kariirɨm kɨgnɨnkɨnki yɨmbi nɨti kariiram. Kɨma sɨmiir kɨpi nɨkɨdu naowid. Adi Komii siir omɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn tɨ hɨriinan yɨnisɨsɨmɨm sɨmiirgɨn.  
\v 15 Kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨni, inkamɨn Adi Komii siir omɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn siir namɨm naɨngwowi mɨ siir naɨngwo tɨbmiiya yɨnisɨm praigakni kwoɨnan dwo. Mɨ Adi Komii siya wɨ siirar sɨbgu kɨgrɨraowi. Mɨ siir kwoɨnɨn hɨriinan nwo karamae nwowi mɨ siya wɨ tɨ omɨn siir napnɨnopkainam tani. Nɨɨngakɨ. Nɨɨngaka.  
\v 16 Mɨ Jisɨs siir ɨɨna sɨmiir yonkwo. Mɨ siir ɨɨna ha nonkwowa mɨ siya sɨmiirɨn ɨna whɨnkɨnsiis haigɨnɨuɨn. Ɨriig.   
\s1 Inkamɨn digworaekwokɨ naokɨngugunankai ɨkɨn  
\r (Mt 19:16-30; Lk 18:18-30)  
\p
\v 17 Jisɨs siya ha napnamɨn mɨ inkam nwɨrɨn siirɨm iwɨt nani. Mɨ siya ogmwo siir ɨgmiiga kingiina inɨ akai hɨuni. Mɨ siya siir srɨigi, dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuwan inkam kɨbi! Kara wɨ panɨɨna tɨri kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiiyɨn ɨinokɨinok siir haiyamɨn, ha?  
\v 18 Jisɨs siya siir boɨnki, kɨra kariirɨn inkam wadɨe dimusi nɨkɨugɨn, kɨriir kwoɨnɨn ha naɨngwokɨn kanakanaɨrgɨ nɨuwi inkam wadɨeyɨn, aniya? Adi Komii sasaɨrgɨn inkam wadɨeyɨn.  
\v 19 Kɨra tɨ siyɨu komiiyɨn siir bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn: Kɨra inkam kɨpi nɨt mɨ wig kɨpi sop mɨ kɨra hɨi kɨpi tauae mɨ kɨra inkam nwɨrni kɨpi nɨksɨsae boɨn hɨuriyɨu. Mɨ kɨra kɨriir yopii adwo sowiirwai aowa dwo.  
\v 20 Mɨ tɨ inkamɨn siya Jisɨs siir boɨnki, dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuwan inkam! Kara yɨnisɨm sapɨsapar nwonaniyɨn mɨ tɨsa nadɨgniyɨn. Kara tɨ siyɨu komiiyɨn siirar napikɨn.  
\v 21 Jisɨs siya siir kɨgɨn mɨ siir kwoɨnɨn ɨna yaɨngwo bunan siirsi. Mɨ siya siir boɨnki, dimɨnɨn whɨr tɨr karam kɨra nwowɨn. Kɨra kɨriir digworaekwo hoɨmgakɨm tinɨ hainaki inkam nhɨrɨm sɨma saɨnɨm. Mɨ kɨra umɨr sɨmiir haii mɨ wɨ inkam paeprikabɨm sɨmiir hauu. Mɨ mhoɨiya kɨra Adi Komii siir omɨn siya kɨgrɨraowiyɨn digworaekwo hoɨmgakɨm sɨmiir, siir hɨrɨn wɨ dimɨn mɨiyɨkakar mɨ owi. Mɨ kɨra kariir mhoɨiya wɨt.  
\v 22 Tɨ inkamɨn ta yai aiir wakaeyɨn mɨ siir whwonkamɨn mɨiyɨk bɨri swokɨ onamkɨn. Mɨ siir kwoɨnɨn ɨni hɨkakar ywokiyɨn. Mɨ siya hɨkak dimusi bɨri nwokɨn siir digworaekwowɨm kasakɨ waeyao.   
\p
\v 23 Mɨ Jisɨs siya ɨna kaoyokiyokɨigiyɨn. Mɨ siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki, inkamɨn digworaekwo hoɨmgakakɨn siya wɨ mɨinan mɨriinami Adi Komii siir omɨn siya kɨgrɨraowiyɨn digworaekwo hoɨmgakakɨm siir napnɨnopkainamɨm. Whɨsarii rani, sɨmiir kwoɨnɨm ɨni sɨmiir digworaekwo ɨmar nwowɨm. Sɨma pɨ boriisopi inkam nwɨr hauuwɨm.  
\v 24 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ta yai aiir wakaeyɨm, sɨma ɨni hinda yanaakiyɨm. Mɨ Jisɨs siya ɨna swokɨ owarkɨi boɨnkiyɨn sɨmiir yai aiirɨn, tɨ yɨnisɨsɨmɨm inkamɨn Adi Komii siir omɨn siya kɨgrɨraowiyɨn digworaekwo hoɨmgakakɨn sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn siir hɨriir nami, siya wɨ mɨinan mɨrii nami.  
\v 25 Mɨ hab saeya tɨdiyɨnɨn yɨuɨs paniyɨn siir no ɨiir nɨnopkainamɨm wɨ dɨg nwo rani mɨ inkamɨn umɨr digworaekwo whɨekakakɨn siya wɨ ta haba mɨinan saeya mɨriiya saiir hɨriinan mɨi mɨrii rani. Nɨɨngaka. Siya wɨ mɨi komiigɨ komii mɨrii nami Adi Komii siir omɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn siir hɨriir namamɨn.  
\v 26 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨni hindara yanaakiyɨm. Mɨ sɨma, sɨma sɨma yomboɨn amboɨnam mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ wɨ nhɨnga haii kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiiyɨn ɨinokɨinok, ha?  
\v 27 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir kaokiyɨn mɨ ɨna boɨnkiyɨn, inkam wɨ dɨg nwo rani. Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya wɨ dɨgar nwowi. Adi Komii sasar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi siirɨn, tɨ dimɨn taemɨnɨm.   
\p
\v 28 Mɨ Pita siya Jisɨs siir boɨnki, wakae! Krɨma digworaekwo hoɨmgakɨm bɨdi haiburgigɨm mɨ krɨma tɨsi kɨriir mhoɨiya nɨtɨm.  
\v 29 Mɨ Jisɨs siya boɨn, kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨni iikam whɨekakɨm kariirɨm naɨngwo tɨbmii mɨ ha haiburgigi tɨ digworaekwo hɨriinanɨm, omaka, nomiiyau yokman, apu, adi, yɨnisɨm mɨ numɨr  
\v 30 mɨ Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ hɨriinan, digworaekwo homgak ɨmiirar swokɨ hauu kɨiyɨuwi, kamɨm kariir kɨgna mɨriiyɨm kɨmiirɨn. Mɨ kɨma wɨ dimɨn kasa hai rani. Wɨ tɨ hɨnɨɨn digworaekwowɨm sɨmiir hai. Omaka nomiiyau, yopii, yokman, yɨnisɨm mɨ numɨr, taka ɨiya kam nhɨrɨm siyɨu biyɨe wɨ kɨmiirar mɨ tɨrbumbugi. Mhoɨiya kɨma wɨ kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiiyɨn wɨ siir haii.  
\v 31 Mɨ tariinanɨn kam nhɨrɨm inɨgak nwowɨm mɨ sɨma mhoɨiya sɨmiirɨn wɨ aowa nikworɨnugigi. Mɨ tɨ kamɨm aowa nwowɨm, mhoɨiya wɨ inɨgak sɨma nwowi. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya kwoɨmaka ɨna swokɨ boɨnɨn siya nao nami mɨ siya wa swokɨ ɨɨnsiin ɨdwowi  
\r (Mt 20:17-19; Lk 18:31-34)  
\p
\v 32 Sɨma om komii Jerusalem hɨriiram yapnam mɨ Jisɨs siya sɨmiir bɨiya yamkwokɨn. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨna yanaakiyɨm. Mɨ ɨni sɨma sɨmar yomboɨn ɨdidnamɨm. Mɨ iikamɨm sɨmiir mhoɨiya napkiyɨm sɨma ɨni nɨdidkakar mɨ owɨm. Mɨ Jisɨs siya kam ɨuur nwɨswo siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir yɨkɨuna. Mɨ siya sɨmiirɨn hanɨɨngɨ boɨnmɨmauu dimɨnɨn mhoɨiya siir tɨranɨn.  
\v 33 Mɨ siya boɨn, wakae! Tariinanɨn krɨma om komii Jerusalem siir niiyami. Mɨ prismi yaowae adɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm mɨ sɨma inkamɨn nɨnomor kouankɨ nɨtɨn saɨkan wɨ yaigaka mɨ owi. Mɨ sɨma wɨ siir nɨsomaowama boɨnaii. Mɨ sɨma wɨ Juda iikam tani wɨ sɨmiiram nɨkropki sɨma nɨsomaowam siirɨn.  
\v 34 Mɨ sɨma siirɨn yai bibiyɨe wɨ hanɨɨngɨ mɨ boɨnaigɨnɨuwi. Mɨ yaeyop wɨ siir mɨ yasi mɨ siirɨn wa mɨ tɨowi mɨ siirɨn wa mɨ ɨtaoki. Mɨ siya ɨiyo wɨ kwɨsa nwokwowaki ɨenau hɨrɨn. Mɨ ɨi kwoɨmaka siya wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi. Ɨriig.   
\s1 Jems Jon sowa inɨg komiigak nwowam srɨigo  
\r (Mt 20:20-28)  
\p
\v 35 Mɨ Sebedi siir yɨnisɨm nwɨswo Jems Jon sowa Jisɨs siirɨm yɨt mɨ siir inɨ boɨni, dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuwan inkam! Mɨ krɨra dimɨn whɨrɨn kɨriir srɨiyam mɨni. Mɨ nɨkrɨra mɨnam naɨngwowi tɨ dimɨnɨn kɨra krɨriir tɨrkiyɨm.  
\v 36 Mɨ siya sowiir boɨnki, kowa dimuam naɨngwowi, kara kowiirɨn dimu mɨnkiyɨm?  
\v 37 Mɨ sowa siir boɨnki, ɨiya kɨra Adi Komii siir om hɨran digworaekwo hoɨmgakɨm sɨmiir kɨgrɨraowi mɨ kɨra krɨriirɨn wɨ hanɨɨngɨn dɨmbingi, nwɨrɨn wɨ ɨɨniga dɨkmwon ɨdwo mɨ nwɨrɨn wɨ yaɨoyaeya timɨ okmwɨn ɨdwo.  
\v 38 Mɨ Jisɨs siya sowiir boɨnki, kowa tari bɨri sɨbgu nɨnoknɨnkɨnko tɨ dimɨnɨn kowa srɨiyɨn kariir? Mɨ kowa ta hɨka kara haiya saiir hɨriinan hɨka wa haii? Mɨ kowa wɨ dɨgar nwowi tɨ mob opkakɨn kara kwiyaeyɨn siir kwiyaeyɨm? Mɨ kowa wɨ dɨgar nwowi kariir hɨriinan op baptaisɨm, aniya?  
\v 39 Mɨ sowa siir boɨnki, nɨkrɨra wɨ dɨgar nwowi. Mɨ Jisɨs siya sowiir boɨnki, kaimwoka tɨ op mobɨn kara kwiyaeyɨn mɨ wo kowa wa timɨ kwiyae. Mɨ ta opa kara baptaisa, wo kowa hɨriinan wa timɨ baptais.  
\v 40 Wɨ nhɨnga namisi ɨdwowi kariir ɨɨniga mɨ kariir yaɨoyae aka. Tɨ dimɨnɨn yɨo kariir dimɨn tani. Nɨɨngaka. Wɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siyar hɨdi sɨmiirɨn. Mɨ wɨ nhɨnga namisi ɨdwowi ɨɨniga yaɨoyaeya.   
\p
\v 41 Mɨ kam ɨuurɨm Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ta yai aiir wakaeyɨm mɨ sɨma ɨo prasae bɨ swokɨ okɨm Jems, Jon sowakan.  
\v 42 Jisɨs siya sɨmiirɨm yɨkɨuna, sɨma siirɨm nɨtɨm. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm inkam komiiyɨn omom omom kɨgrɨraowiyɨn sɨma nikworɨnuwi wɨ dɨgar nwowi. Mɨ sɨma ɨinokɨinokɨn mɨi wa hauunanaei.  
\v 43 Mɨ tɨ siyɨu hɨnɨɨnɨn yɨo kɨmiir tɨr kɨpi nwo. Nɨɨngaka. Mɨ inkam nwɨrɨn kɨmiir yaowae nwowɨm naɨngwowi mɨ siya whɨsarii mɨi prɨi mɨriiyan inkam dwo. Kɨmiir mɨi ɨmiir whɨnmɨriiyam.  
\v 44 Mɨ inkam nwɨrɨn kɨmiir bɨiyan inkam nwowam naɨngwowi mɨ siya inkam nɨnganan dwo wigkam whɨekakɨm sɨmiir mɨi ɨmiir whɨnmɨriiyam.  
\v 45 Mɨ tɨ hɨriinan inkamɨn nɨnomor kou hɨrankɨ nɨtɨn siya mɨnam bɨri nɨtkɨn kam nhɨrɨm siir mɨi ɨmiir mɨriiyɨm. Nɨɨngaka. Siya hɨnɨɨnam bɨri nɨtkɨn. Siya mɨnam nɨtkɨn sɨmiir mɨiyan inkam nwowam. Mɨ siya bɨri naɨngwoyɨmyokɨn naosiyɨn. Nɨɨngaka. Siya naowamar nɨtkɨn iikam whɨekakɨm sɨmiir nanmaiwarkananaowidam. Mɨ sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm siya bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm mɨ sɨma ɨni rɨrmiiyar ywokiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya haiswonɨskiiyɨn inkam nwɨrɨn Batimiaskɨn  
\r (Mt 20:29-34; Lk 18:35-43)  
\p
\v 46 Mɨ sɨma om komii Jeriko hɨriir yɨmbiyam. Mɨ ɨiya sɨma om komii Jeriko hɨr haiburgigɨm mɨ ɨna yamɨm. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma mɨ iikam isid komii ɨkɨn, sɨma ɨni saɨka yɨnkɨn amɨm. Mɨ sɨma kɨg Batimiasɨn Timiasni yɨnisɨmɨn siya siyɨugbid hɨrar nɨdwowɨni mɨ siya nhwokwɨsaekɨn. Mɨ siya ɨkɨ iikamɨm sɨmiiramar prɨikau prɨikauwikɨn umɨr mɨnamɨn.  
\v 47 Mɨ siya wakae Jisɨsɨn om Nasaretanɨn ɨni tɨr nwowɨn. Mɨ siya ɨna kauwok boɨnkiyɨn, Jisɨs Inkam Komii! Devidni isidɨn siirɨn kɨra kariirsi timɨ aɨngwobuna!  
\v 48 Iikam hoɨmgakɨm sɨma siir yɨk, kɨra yai tanki. Mɨ siya yai ɨni komiiyar swokɨ kauwok boɨnkiyɨn, kɨra tɨ Devidni yɨnɨeyɨm sɨmiir yɨnisɨmɨn, kɨra kariirsi timɨ aɨngwobumbu.  
\v 49 Mɨ Jisɨs siya ɨna yamokwo naɨngwoyokiyokɨiyɨuɨn. Mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, siirɨn wɨkɨu nani. Mɨ sɨma tɨ nhwokwɨsae inkamɨn siirɨm yɨkɨunam mɨ sɨma siirɨn ɨna boɨnmauu wakaekiyɨm kɨriir kwoɨnɨn kɨrɨeya dwonam mɨ kɨra dɨnsiin siya kɨriiram nɨkɨunaei.  
\v 50 Mɨ siir yɨuɨsa ɨna kiwhro ɨtkɨngiga. Mɨ siya bɨri kɨmɨmɨnkɨn, ɨna yɨnsiin iwɨtnamɨn Jisɨs siirɨm.  
\v 51 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, kɨra dimuɨm naɨngwowi, kara kɨriirɨn pɨ dimu mɨnki? Mɨ tɨ nhwokwɨsae inkamɨn siya Jisɨs siir boɨnki, dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuwan inkam, kara mɨnam naɨngwowi, kariir nhwonan pɨ nanaokɨgɨmokiyɨm.  
\v 52 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, kɨra ha dam! Kɨriir naɨngwo tɨbmiiya saeya nwowaigɨnɨugikɨn, wadɨe kɨriirɨn. Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkɨn siir nhwonan ɨni wadɨeyar ywokiyɨn mɨ ɨna kɨgɨmokiyɨn. Mɨ siyɨu hɨrɨn siya ɨni siir mhoɨiya yapnamɨn. Ɨriig.   
\c 11  
\s1 Jisɨs siya om komii Jerusalem hɨriir napnɨnopkainamɨn inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn siir hɨriinan nwonamkɨn  
\r (Mt 21:1-11; Lk 19:28-40; Jo 12:12-19)  
\p
\v 1 Mɨ sɨma omisɨm whɨswo om komii Jerusalem siir kingiin hɨr nwowo sowiir hɨrii yɨmbiyam. Mɨ sɨma tɨ om whɨswo Betfasi Betani mhɨu Oliv kingiin hɨr nwowo sowiir hɨriir bɨdi yɨmbiyamɨm mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir nwɨsni yɨkropki.  
\v 2 Mɨ siya sowiir boɨnki, kowa tɨ omɨn kingiin tɨrar kwowɨn siir dam! Mɨ ɨiya kowa tɨ omisɨm ɨiir napnɨmbɨiyami mɨ kowa pɨ donki haomisɨmɨn siirar napkɨgami. Siirɨn sɨma bɨdi yɨmborunɨnkɨnɨn bɨiya inkam nwɨrkɨn siir bɨri nikɨ ɨdwokɨn mɨ siya wa wakaeyokna rani. Nɨɨngaka. Mɨ uridɨn siir nɨmborunɨnkɨnɨn pɨ hɨrar hakaigɨngig. Mɨ siirɨn pa whainani kara nɨdwonamam.  
\v 3 Mɨ inkam nwɨrkɨ srɨigii, kowa dimuam nɨkɨunami siirɨn, ha? Mɨ kowa wɨ hɨnɨɨna dowarkɨi boɨn, Yaowae Komii siya mɨigakɨn siirɨn. Mɨ siya pɨ kɨmɨmɨn tani pa swokɨ ɨkropki kɨriiramar.  
\v 4 Mɨ sowa ɨna yamwo. Sowa kɨg donki haomɨn omaka ɨra saiir anoka hɨr nɨmborunɨnkɨni mɨ siya ɨni idowɨiya hɨrar nwowɨn siyɨuka kingiin hɨr mɨ sowa siir hakainam.  
\v 5 Mɨ kam nhɨrɨm kingiin hɨr nwowɨm sɨma boɨnki sowiirɨn, kowa tɨ donki haomɨn siirɨn dimusi hakainami, ha?  
\v 6 Mɨ sowa sɨmiirɨn Jisɨs siya boɨnmauugiya yaiya saiir hɨriinanar boɨnki. Mɨ sɨma ɨni wadɨeyar ywokiyɨm sowiirɨn.  
\v 7 Mɨ sowa tɨ donki haomɨn Jisɨs siirɨm hainani. Mɨ sowiir yɨuɨso siir ɨdwo hɨr haigɨn mɨ Jisɨs siya siir ɨdwowar yɨdwo.  
\v 8 Mɨ iikamɨm sɨmiir yɨuɨsɨm siyɨu ɨiirar hakɨnwɨn mɨ nhɨrɨm paeya kwiya undɨmtɨo hainaki siyɨu ɨiir haigɨnwɨnam. Sɨma siirɨn hɨriinan mɨnam tɨrkɨm, siir inɨgɨn siir hainanwɨnam inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn siir hɨriinan.  
\v 9 Iikam nhɨrɨm bɨi ywo mɨ nhɨrɨm mhoɨi ywo. Mɨ sɨma ɨna kauwok boɨnkiyɨm,  
\q1 Hosana! Kɨra tɨ inkamɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir kɨrɨeni nɨtɨn siir kɨnsiis haigɨnɨu.  
\v 10 Siya krɨmiir kɨgrɨraowam nɨtkɨn bɨiya krɨmiir brougaeyɨn Devid siya kɨgrɨraowa saiir hɨriinan. Krɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga nwowɨnɨm mɨ kɨra siir kɨnsiis haigɨnɨu, kɨra inkam komii kɨɨngɨn.   
\p
\v 11 Mɨ Jisɨs siya ha namɨn om komii Jerusalem hɨriir yɨmbiyam. Mɨ siya ɨna yapnɨnopkainamɨn omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir mɨ siya ɨna yapkɨgyokiyokɨiyɨn omaka yainau hɨr mɨ omaka akpɨtga warar. Mɨ siya digworaekwo hoɨmgakɨm sɨmiir napkɨg dɨgiyɨn mɨ siya mɨi nhɨrɨm sɨmiir mɨriiyɨm naɨngwokɨn. Mɨ bɨeyɨn ɨna yɨkɨiyamtɨbɨn. Mɨ kam ɨuur nwɨso siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma mɨ siya, sɨma om Betani hɨriir asi nam tɨbgɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya pae fikɨn siir boɨnkɨn siya wɨ yɨn kɨpi bud  
\r (Mt 21:18-19)  
\p
\v 12 Mɨ ɨigwɨr nugakɨn sɨma om Betani hɨr haiburgikyakwokɨm mɨ ɨna swokɨ amyakwokɨm om komii Jerusalem hɨriir. Mɨ Jisɨs siir mhɨiya ɨna yaokiya.  
\v 13 Jisɨs siya pae fikɨn wɨra kɨgi, arurɨg hɨrar nokwowɨni mɨ kwo saeyara nopkɨ kaisɨsi. Mɨ siya siir kɨgiyɨn mɨ ɨna yamɨn hɨriir siir yɨnɨm inɨ hansɨrɨu siya naeyam. Mɨ siya ɨni nɨɨnga yaka kɨgɨuɨn, yɨn bɨri budgɨn, nhɨruwa sɨm karamaeyar ywowɨn. Nɨɨngaka. Siya kwo ara nɨnkɨnɨugɨn. Mɨ tɨ pae fikɨn siir ɨiya yɨn siya budiya saeya waeyao  
\v 14 Mɨ Jisɨs siya tɨ paeyɨn siir boɨnki, kɨra wɨ yɨn kɨpi swokɨ bud mɨmɨn. Nɨɨngakɨɨnga. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm ɨna wakaekiyɨm ta yaiya siya boɨnkiya. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya nɨpɨmparnatnowidnɨnkiigikɨm kamɨm Adi Komii siir omaka digworaekwo saiir haigɨnɨm  
\r (Mt 21:12-17; Lk 19:45-48; Jo 2:13-22)  
\p
\v 15 Mɨ sɨma om komii Jerusalem hɨriir nɨmbiyamɨm mɨ Jisɨs siya omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir hɨriir yapnɨnopkainam. Mɨ siya kamɨm digworaekwo haigɨnɨm ta omaka aiir mɨ kamɨm tɨ nae digworaekwo ɨmiir saɨn ɨkɨm, siya sɨmiir inɨ nhɨnɨkrɨropnatnouwidnɨnkiigi. Mɨ siya kamɨm umɨr nɨnowana haiiyɨm sɨmiir hɨiyɨm sɨmiir wara yɨinakinhɨɨmnhɨɨn ɨtkiigɨigi. Mɨ kamɨm ɨpiyɨn mɨ haigɨnɨm sɨmiir hɨiyɨm warar mɨ ɨnkɨn ɨinakinhɨmnhɨn ɨtkigɨigi.  
\v 16 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnɨkɨdugi, sɨma nae digworaekwowɨm tɨ siyɨuɨn Adi Komii siir inɨg hainaniya omaka saiirɨm naprɨokɨinamiyɨn siir pɨ haigɨnisi.  
\v 17 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, Adi Komii siir yaiya hɨnɨɨna boɨnka, kariir omaka wɨ hɨnɨɨna dapi, iikam hoɨmgakɨm sɨmiir omakaka Adi Komii siirɨm kwɨsboɨnika. Mɨ ta omaka nae mɨn kɨma ninɨ haigɨniya mɨ kɨma ɨni inkamɨn hɨi tauaeiyɨn si ninɨ ɨdam oniiyɨm inkamkɨ kɨgsi mɨ siir hɨriinan ninɨ tɨrnikɨm.   
\p
\v 18 Mɨ prismi inkam komii komiiyɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm, sɨma ta yai aiir wakaewɨnɨm mɨ sɨmar kɨg iikam whɨekakɨm Jisɨs siir siyɨu ɨiirara napɨm mɨ sɨma ɨni nɨdidkakar ywowɨm. Dimusi rani, iikam whɨekakɨm sɨma siir siyɨu ɨiirar napi mɨ sɨma siir nɨsomaoni siyɨuam asi hansɨrkɨm.   
\p
\v 19 Mɨ naɨowaka kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma mɨ siyar, sɨma om komii Jerusalem hɨr haiburgikrɨb mɨ sɨma ɨni om Betani hɨriirar swokɨ am tɨbɨm. Ɨriig.   
\s1 Inkam naɨngwo tɨbmii mɨ siya ha kwɨsboɨni mɨ dimɨnɨn siya srɨiyɨn wa haii  
\r (Mt 21:20-22)  
\p
\v 20 Mɨ ɨigwɨr nugakɨn sɨma ha napnamyakwokɨm mɨ ɨna kɨgamɨm tɨ pae fikɨn bɨdi waiyɨugusamɨn.  
\v 21 Pita siya ta yaiya Jisɨs siya boɨna saiir swokɨ aɨngwokiyɨn mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuan inkam, kɨra kɨgi tɨ pae fikɨn ii kɨra boɨngikɨn, siya bɨdi waiyɨugusamɨn.  
\v 22 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir yai aiir yowarkɨi boɨnki, kɨma Adi Komii siirɨm naɨngwo tɨbmii mɨ tɨ hɨriinan dimɨnɨn kɨma wɨ siirar mɨ tɨri.  
\v 23 Mɨ kɨma tɨ mhɨu ɨiir boɨnkii hɨnɨɨn, kɨra damki, whɨi komiiya saiir hɨr damɨkwomaiyɨu. Mɨ tɨ inkamɨn siya kwoɨn whɨsaɨr naɨngwo karamae nwowi, siya hindara naɨngwo tɨbmii ɨski mɨ ha boɨni, ta kariir yaiya wɨ kaimwowar nwowi. Kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨni, dimɨnɨn tɨ inkamɨn siya boɨni mɨ wɨ siir hɨriinanar nɨmbiyami.  
\v 24 Mɨ ɨiya kɨra nhwo kwɨsboɨnkii dimɨn whɨr haiyam mɨ kɨra naɨngwo tɨbmii mɨ ha boɨni mɨ wɨ kaimwowar nwowi kɨra wɨ tɨ dimɨn ɨiirar haii. Kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨni, tɨ dimɨnɨm kɨma kwɨsboɨnkiyɨm mɨ wɨ sɨmar swokɨ ɨmbini.  
\v 25 Ɨiya kɨma Adi Komii siirɨm kwɨsboɨniyɨm mɨ inkam nwɨrkɨn kɨmiir tɨrbugɨn mɨ kɨma kwoɨn biyɨe siirɨm kɨpi nwo ɨo saɨka nwowam. Nɨɨngaka. Kɨma nae saɨkar dombudnɨnkɨn ae. Mɨ kɨma hɨriinan tɨri mɨ Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ hɨriinan siyɨu ɨiirar swokɨ tɨr haigɨnɨuwi.  
\v 26 Mɨ kɨma tɨ inkamɨn kɨmiir tɨrbuɨn saɨka nongwomamaɨr ae karamae nwowi mɨ Adi Komii siya kɨmiir dimɨn biyɨeyɨm wɨ sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigi rani. Mɨ siya wɨ kɨmaka mɨ ɨngwomamaɨr ae rani. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\s1 Sɨma Jisɨs siir srɨigɨm ta mɨiya nhɨnga hauuga siirɨn  
\r (Mt 21:23-27; Lk 20:1-8)  
\p
\v 27 Mɨ sɨma ɨna swokɨ amɨm om komii Jerusalem hɨriir. Mɨ Jisɨs siya ɨna yapnɨnopkai namɨn omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir. Mɨ kam nhɨrɨm pris nwowɨm mɨ kam nhɨrɨm Adi Komii siir siyɨu komii ɨiir kɨgrɨraowi ɨkɨm mɨ Judami kam adiyaowaeyɨm siyɨu komii kɨgrɨraowiyɨm, sɨma yɨtswo Jisɨs siiramɨn.  
\v 28 Mɨ sɨma siir inɨ srɨini, kɨriirɨn kɨrɨe nhɨnga hauugɨn, ta mɨiya saiir Bɨiyan Inkam Komii nwowɨn?  
\v 29 Mɨ Jisɨs siya ɨna yowarkɨi boɨnkiyɨn, kara ɨriipɨ hɨriinan pɨ kɨmiir mɨ kwasrɨi dimɨn whɨrɨn siirɨm. Mɨ kɨma kariir yai aiir wakae boɨni mɨ kara kɨmiirɨn pa mɨ boɨnmauuwi inkamɨn ta mɨiya kara mɨriiya saiir boɨnkiyɨn.  
\v 30 Mɨ yɨpɨkɨn Jon siir nɨkropkiyɨn iikamɨm sɨmiir baptais haigɨnɨuwam? Adi Komiiyɨn nɨnomor kouanɨn siya piyamisi ɨkropkiyɨn, iyɨe? Mɨ tari nuan inkamkɨn piyamisi ɨkropkiyɨn, aniya?  
\v 31 Mɨ sɨma ɨo sɨmasɨmar yɨnwo anwo mɨ krɨma ha boɨni, tɨ dimɨnɨn nɨnomor kou hɨrankɨn mɨ siya wa boɨni mɨ kɨma dimusi nwokɨm siirɨm bɨri naɨngwo tɨbmiigɨm, ha?  
\v 32 Mɨ krɨma ha boɨni, siya inkami dimɨnkɨn, ta yaiya wɨ dɨg nwo rani. Nɨɨngaka. Mɨ sɨma iikamɨm sɨmiirsi swokɨ ɨdidi. Iikam hoɨmgakɨm ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm Jon siya profet inkamkɨɨngɨn.  
\v 33 Mɨ sɨma Jisɨs siir yai aiir asi wakae boɨnkɨm, krɨma nɨnoknɨnkɨn tani. Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kara ɨriipɨ hɨriinan pɨ kɨmiir mɨ boɨnmauu rani. Nɨɨngaka. Inkamɨn kariir boɨnkiyɨn ta mɨi aiirɨmɨn. Ɨriig.   
\c 12  
\s1 Boɨniyɨo yaiya inkam biyɨeyɨm wain numɨra saiir kɨgrɨraokɨm  
\r (Mt 21:33-46; Lk 20:9-19)  
\p
\v 1 Mɨ Jisɨs siya boɨniyɨo yai nhɨrɨm sɨmiir boɨnki, siya boɨn, inkam nwɨrɨn numɨr waina ha yɨiyoknɨnkɨnam mɨ ɨna yɨtkii nɨnkɨn ɨuɨn. Mɨ siya ɨe komiiyɨn ɨna yopɨn. Mɨ diyamɨr komiiya ɨra yopkikaigi tɨ ɨe ɨiir, wain ɨmiir warbrompropnamɨm. Mɨ pada bripriya haɨni mɨriinainam koua hɨriir, kamɨm saiir kɨgrɨraowɨm sɨmiirɨm. Mɨ siya sɨmiir boɨnki ta numɨra kɨma sɨbgu kɨgrɨrao. Mɨ ɨiya tɨ paeyɨm sɨma budgɨn mɨ sɨma hɨgi mɨ nhɨrɨm wɨ kɨmar whɨn haii mɨ nhɨrɨm wɨ kariir whɨn hauugi. Mɨ ɨiya siya sɨmiir boɨngigɨn mɨ siya ɨna haiburgigɨn siir om ɨiirɨn. Mɨ siya ɨna yamɨn aru maeyauwa.  
\v 2 Mɨ ɨiya ta wain numɨra saeya hɨgiya mɨ numɨran inkamɨn siya yɨkropki inkamɨn whɨsarii mɨi prɨimɨriiyɨn siir, kamɨm wain numɨra saiir mɨriiyɨm sɨmiirɨm. Siya mɨnɨm nɨkropkikɨn ta numɨra saiir nae nhɨrɨm siir hauugiyɨm.  
\v 3 Mɨ kamɨm numɨr kɨgrɨraowiyɨm sɨma tɨ inkamɨn whɨsarii mɨi prɨimɨriiyɨn siir yankabrɨmdɨnu okwo mɨ sɨma siirɨn ɨna yɨpɨmpar haigɨnɨugiyɨm. Mɨ siirɨn ɨni nɨɨngar swokɨ ɨkropkiyɨn.  
\v 4 Mɨ siya whɨsarii prɨimɨriiyɨn inkamɨn nwɨra swokɨ ɨkropki sɨmiiram. Mɨ siirɨn sɨma mwo ɨiir yɨkɨrki mɨ siirɨn haɨni yɨgbumbu haigɨnɨugi.  
\v 5 Mɨ siya whɨsarii prɨimɨriiyɨn inkam nwɨrɨn nwoɨmaka ɨna swokɨ ɨkropkiyɨn. Mɨ tɨ inkamɨn yɨo hɨriinan, ɨna mɨ ɨsomaokiyɨn, sɨma mɨ siya kamɨm whɨsarii mɨi prɨimɨriiyɨn sɨmiirɨn hoɨmgakar yɨkropki. Mɨ sɨma nhɨrɨm hindara mɨ tɨoki mɨ nhɨrɨm ɨna yɨsomsom aokiyɨm. Mɨ sɨma tɨ hɨriinan siyɨuɨn nwɨruwani bɨri tɨrkɨn.  
\v 6 Mɨ siir hɨrɨn nwɨruwar nwowi siya siirar yɨnisɨmkɨn, siir kwoɨnɨn siirɨmar naɨngwokwonanaeikɨn. Mhoɨigɨ mhoɨiya ɨni siir yɨnisɨm ɨiirar yɨkropkiyɨn tɨ kamɨm numɨr aiir kɨgrɨraowiyɨm sɨmiiram. Siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn, sɨma wɨ kariir yɨnisɨmɨn wɨ siir yaiyar wakaeyoknaei.  
\v 7 Mɨ tɨ kamɨm ta numɨr aiir kɨgrɨraowiyɨm sɨma, sɨma sɨmar yomboɨn amboɨn, tɨ inkamɨn siir adni digworaekwo whɨekakɨm wɨ siya hai. Hundɨe! Krɨma siir nɨsomaoki. Mɨ ta numɨra wɨ krɨma krɨmar nwoki.  
\v 8 Mɨ sɨma siir nɨsom aowam kauwok boɨnkikɨm mɨ siirɨn numwowa hɨriir yɨsom ɨtkaigi.   
\p
\v 9 Mɨ Jisɨs siya ɨna swokɨ srɨiyɨn, ta wain numɨra saiir adɨn wɨ panɨɨna tɨri? Mɨ ɨiya siya nɨti mɨ wɨ ta numɨr aiir kɨgrɨraowɨm kamɨm wɨ sɨmiir nɨsomsom aoki. Mɨ ta numɨra wɨ inkam nhɨrɨm sɨmiir boɨnki, sɨma kɨgrɨraowɨm saiirɨn.  
\v 10 Mɨ kɨma tari Adi Komii siir yaiya Yokwo Komii saiir nwowɨm sɨmiir bɨri mwangɨm? Siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn,  
\q1 tɨ kougouwɨn yaewan kɨma kɨndiyɨu wangigɨn mɨ tariinanɨn siya ɨni bopwonauan kougou yamwoɨuɨn.  
\v 11 Siirɨn bɨikɨ bɨiyɨn, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya tɨrkɨn mɨ tɨ dimɨnɨn ha nɨmbiyamkɨn. Mɨ krɨma siir kɨgiyɨm ɨni wadɨeyar ywokiyɨm.   
\m
\v 12 Mɨ tɨ Judami inkam adiyaowae komii komiiyɨm sɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm Jisɨs siya ta boɨniyɨo yaiya sɨmiirar kwaboɨnka. Mɨ sɨma Jisɨs siir nonkworɨmdɨnu hainamɨm tɨrkɨm omaka hɨuyokiyokaiya saiir hɨugrɨpkɨikikaigigɨm mɨ sɨma ɨni iikamɨm sɨmiirsi yɨdidɨm. Mɨ sɨma siir haiburgigɨm mɨ sɨma ɨna yamɨm. Ɨriig.   
\s1 Mɨ sɨma Jisɨs siir srɨigɨm umɨr hauuɨm inkam komii Sisa om whɨranɨn siirɨm  
\r (Mt 22:15-22; Lk 20:20-26)  
\p
\v 13 Mɨ sɨma Farisi sɨmiir nhɨr ɨma mɨ Herot siir kam nhɨr ɨma sɨmiir yɨkropki mɨ sɨma yam Jisɨs siirɨmɨn. Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn mɨnam kɨnankɨugɨm siya yai biyɨe boɨnɨm. Sɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm, siya hɨnɨɨna boɨnkɨswo, ɨhɨ Farisi kamɨm Judami isidɨn sɨma wɨ ɨo pɨ ywowɨn siirɨn. Iyɨe? Siya ha boɨnkɨswo. Nɨɨngaka. Mɨ Herotni isidɨn sɨma wɨ ɨo sɨmiir pɨ mɨ owɨn.  
\v 14 Sɨma ha nɨtɨm mɨ siir inɨ boɨni, inkamɨn nowomwarkaiyɨuwiyɨn, krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm yaiyɨm kɨra boɨniyɨm kaimwowaɨrgɨm. Kɨra inkam nwɨruwaniyɨm bɨri naɨngwowikɨn mɨ kɨra inkamɨn inɨgakɨn yaeya yai bɨri swokɨ boɨnikɨn mɨ inkamɨn inɨg karamaeyɨn yai whɨrni. Nɨɨngaka. Mɨ kɨra iikamɨm sɨmiirɨn Adi Komii siir siyɨuɨn siir yaimwo ɨmiirarar boɨnmɨmauuwi. Kɨra panɨɨna naɨngwowɨn? Mɨ krɨma takis inkam komii Sisa siir hauuwi mɨ wɨ wadɨeyar nwowi. Iyɨe? Nɨɨngaka. Wɨ hauu rani, aniya?  
\v 15 Mɨ Jisɨs siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn, sɨmiir nɨksɨsaeya. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma kariiram dimusi kɨnankɨuwi, kariir nɨksɨsaeyɨm? Kɨma umɨra kwɨra whainani kara kɨgam.  
\v 16 Mɨ sɨma umɨra kwɨra hainani siirɨmɨn. Mɨ siya srɨi taka hɨnɨɨn umɨr whwonkama nhɨniir inɨgɨn nwoka, ha? Mɨ yɨm sɨma ɨna boɨnkiyɨm, inkam komii Sisa siirga.  
\v 17 Mɨ Jisɨs siya ɨna wakae boɨnɨn sɨmiir yai aka, Sisa siir dimɨnɨn kɨma Sisa siirar hauu. Mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir dimɨnɨn yɨo Adi Komii siirar timɨ hauu. Mɨ sɨma ɨni siir siirara yaɨngwokwowɨm. Ɨriig.   
\s1 Sɨma Jisɨs siir srɨi inkamɨn naonamiyɨn mɨpa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi  
\r (Mt 22:23-33; Lk 20:27-40)  
\p
\v 18 Mɨ mhoɨiya Sadyusi nhɨrɨm Jisɨs siirɨm yɨt. Sadyusi sɨma hɨnɨɨna naɨngwokɨm, inkamɨn naonamiyɨn wɨ swokɨ ɨnsiin ɨdwo rani. Mɨ sɨma siir inɨ srɨini.  
\v 19 Inkamɨn iikam nowɨmwarkaiyɨuwiyɨn Moses siya hɨnɨɨna wɨnkikɨn yai kwɨra krɨmiirɨmɨn, ɨiya inkam nwɨrɨn siya naonami mɨ siya yɨnisɨmkak bɨri nwogigɨn mɨ wiga ɨna ywokiya mɨ tɨ kamɨn siir nomousɨmɨn wɨ siya swokɨ onkwonaei ta wiga? Mɨ mhoɨiya siya yɨnɨekak nwowi siir yaowaeyɨn siir ɨgsopa wɨ siya nwokɨ okwokairinanaowidi?  
\v 20 Mɨ sɨmayao ɨriiyar nwɨskɨnɨuwi, yaowae wig siya yonkwona mɨ mhoɨiya siya ɨna yaonamɨn. Mɨ siya yɨnɨe bɨri niyɨogigɨn, ɨni nɨɨngar yaoiyopnɨsugika siir wiga.  
\v 21 Mɨ yaowae saɨka nwokaiyɨn mɨ ɨni siya swokɨ onkwona ta wiga, yɨo ɨriipɨ hɨriinan ɨna mɨ aonamɨn. Mɨ siya ɨni yɨnisɨm karamaeyar mɨ ogigɨn, yɨnɨe bɨ mɨ iyɨogigɨn. Mɨ nwoɨmakan ɨriipɨ hɨriinanar mɨ tɨr.  
\v 22 Hɨrii hɨriinankɨna tɨ kamiyao ɨriiyar nwɨswo ta wig ɨrua saiirara nonkwonakɨm. Mɨ sɨma yɨnɨe bɨri swokɨ iyɨogigɨm. Mɨ mhoɨiya ta wiga ɨna mɨ aonama  
\v 23 mɨ mhoɨiya tɨ kamiyaowɨm naonamɨm sɨma swokɨ ɨnsiin ɨdwodwo dɨgi ɨeyankɨn mɨ ta ɨiya, ta wiga wɨ nhɨniir wig nwowi? Kɨra bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn ta wiga simiiryao wigar nikɨ oka, Sadyusi sɨma hɨnɨɨna srɨigɨm siirɨn.   
\p
\v 24 Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma Yokwo Komiiya saiir yai bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨm. Mɨ kɨma Adi Komii siir kɨrɨeya saiir bɨri mɨ ɨnoknɨnkɨnkɨm? Mɨ kɨma yaimwoni bɨ mɨ ɨnoknɨnkɨnkɨm? Mɨ kɨmiir kwoɨnɨm mɨiyɨk panɨɨnsi yaɨngwosi.  
\v 25 Ɨiya kamɨm naonamɨm sɨma nɨnsiin ɨdwowi ɨe hɨrankɨn, sɨma wɨ wig nonkwonakak nwo rani. Nɨɨngaka. Sɨma wɨ nɨnomor kouan paekwosɨmɨm sɨmiir hɨriinan nwowi.  
\v 26 Mɨ ta yaiya sɨma kamɨm naonamɨm sɨmiir boɨna, sɨma wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi, ɨe hɨrankɨn. Mɨ kɨma tari yokwowa Moses siya wɨnkiya saiir bɨri mwaɨngɨm, tɨ niiwiiyɨn paeya paekɨkopɨm sɨmiir nɨuwa. Mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya Moses siirɨn saiir boɨnmauukɨn, siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn, kara Ebraham, Aisak, Jekop omwai waiyayokiyokɨiyɨm sɨmiir Adi Komiigɨn.  
\v 27 Adi Komii siya tɨ kamɨm naonamɨm sɨmiir Adi Komii rani. Nɨɨngaka. Siya kamɨm omwai waiyayokiyokɨiyɨm sɨmiir Adi Komiigɨn. Warɨ kɨmiir kwoɨnɨn mɨiyɨk rani, ɨni biyɨe ywowɨn. Ɨriig.   
\s1 Adi Komii siir siyɨu whɨekakɨm sɨmiir bɨiyan siyɨu ɨeya  
\r (Mt 22:34-40; Lk 10:25-28)  
\p
\v 28 Inkam nwɨrɨn siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨn siya ɨna yɨtɨn. Mɨ siya wakaeni sɨma yaiinan nɨnii. Mɨ siya wakae Jisɨs siya boɨniyɨm yaiyɨm sɨmiir, siya yai wadɨe ɨmiirara boɨni. Mɨ siya Jisɨs siir asi srɨigɨn, pɨkɨ hɨnɨɨn siyɨu ɨkɨn, siyɨu whɨekakɨm sɨmiir bɨi nwowɨn?  
\v 29 Jisɨs siya siir yai yamdi hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, bɨiyan siyɨuɨn sɨma hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨn. Wakae! Kɨma tɨ iikamɨm Isrelanɨm, kɨma tɨ bɨiyan siyɨuɨn siir sɨbgu wakae! Krɨmiir Adi Komii nwɨruwan siyaɨrgɨn Bɨigɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn  
\v 30 kɨra kɨriir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siirɨm daɨngwo. Mɨ kɨriir mhɨi kwoɨnɨm mɨ kɨriir kɨrɨeya siirara hauu ɨuguski.  
\v 31 Mɨ mhoɨiyan siyɨuɨn yɨo hɨnɨɨngɨn kɨra inkam whɨekakɨm sɨmiiramar daɨngwo ɨrkak, kɨra naɨngwokwonanaeiya kɨriir pɨu aiisi saiir hɨriinan. Siyɨu whɨrkɨn tɨ siyɨu whɨswo sowiir kou bɨri nwokɨn. Nɨɨngaka.  
\v 32 Mɨ tɨ inkamɨn siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨn siya Jisɨs siir boɨn, inkamɨn iikam nowɨmwarkaiyɨuwiyɨn! Kɨra yai wadɨeya boɨni. Hɨipa, kaimwoka! Adi Komii siyaɨrgɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn, inkam nwɨr karamaeka. Nɨɨngaka.  
\v 33 Mɨ krɨmiir mhɨi kwoɨnɨm mɨ krɨmiir kɨrɨeya siiraramar daɨngwokwonanaei. Krɨma naɨngwokwonanaeiya krɨmiir pɨu aiiram saiir hɨriinan. Krɨma tɨ siyɨu whɨswo sowiirar dap ɨski. Mɨ tɨ siyɨuɨn ɨni tɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siiram nanag hauuwiyɨn siyɨuɨn wraisu mɨnɨm sɨm mɨ ɨni siir kou ywowɨn.  
\v 34 Mɨ Jisɨs siya ta siya wakae boɨnkiya saiir wakaekiyɨn mɨ siya ɨna yaɨngwokiyɨn tɨ inkamɨn nɨnoknɨnkɨn wadɨekakɨn. Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, kɨra aru nwo rani, ɨni kingiinar nwowɨn kariiram nɨtɨm mɨ kariir aowa nwowɨm. Mɨ kara wɨ kɨriir Bɨiyan Inkam Komii nwowi kɨriir kɨgrɨraowam. Mɨ iikam hoɨmgakɨm sɨma Jisɨs siirsi yɨdid mɨ siirɨmɨn yai nhɨrɨm panɨɨnsi swokɨ srɨisi Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya sɨmiirɨn Krais siirɨm srɨigɨn  
\r (Mt 22:41-46; Lk 20:41-44)  
\p
\v 35 Jisɨs siya Adi Komii siir omaka saiir nwowɨn mɨ siya yaiyɨm iikam ɨmiirɨn hɨrar yowomwarkaiyɨu. Mɨ siya sɨmiir srɨi mɨ sɨma tɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm, sɨma hɨnɨɨn dimusi boɨnkɨm, Kraisɨn Devidni yɨnɨeyɨm sɨmiir yɨnisɨmkɨn, ha? Mɨ ta yai hɨriinana sɨma boɨna, kɨma panɨɨna naɨngwokɨm?  
\v 36 Adi Komii siir naeyɨuɨn Devid siir nɨisiimauugɨn. Mɨ Devid siya hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨn,  
\q1 Adi Komii siya kariir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siirɨn hɨnɨɨna boɨnkikɨn, kɨra kariir ɨɨna ɨɨnig aiir dɨdwo. Mɨ mhoɨiya kara kɨriir sau omomɨn wɨ siir waorɨmtɨokiigi. Mɨ sɨma kɨnaka wɨ kɨrɨe nwo rani, wɨ kɨriir aowa nwowi.   
\m
\v 37 Mɨ ta yaiya yokwoni siya wɨn boɨnkika. Devid siya siirɨn hɨnɨɨna dapɨkɨuwi Krais siya Bɨiyan Inkam Komiigɨn. Mɨ siya Devid siir apu dimusi nwokɨn? Tɨ inkamɨn Adi Komii siya nɨmbingiyɨn Mesaia mɨ iikam isid komiiyɨn ɨni maɨrgɨmaɨrgar ywokiyɨm, siir yai wakaeyamɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨmaka yaigakɨn  
\r (Mt 23:1-36; Lk 20:45-47)  
\p
\v 38 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir nowɨmwarkaiyɨuwɨm mɨ siya ɨna boɨnɨn, kɨma sɨbgu mɨntarao siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm kamɨm sɨmiirsiyɨn. Mɨ sɨma yɨuɨs bripri kaiiyɨm mɨpa nouaptatao ami. Sɨma mɨnam naɨngwowi, iikamɨm maeyau kwɨruwa nɨdwowiyɨm sɨma sɨmiir nwokɨ boɨn wɨnɨm, akamnaei.  
\v 39 Sɨma mɨnam naɨngwowi Juda sɨmiir omaka yai nɨdwokai wakaeiya iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨda mɨnam nɨdwokaii, ɨiya nae komii aiir naei mɨ nae mɨiyɨk mɨiyɨkɨm wɨ sɨmiirar nwokɨ hauuɨm bɨiyɨn.  
\v 40 Sɨma wig igabaeyɨm sɨmiir omaka ɨmiir kɨnɨnbɨmbɨramikɨm sɨmiir kamɨm naonamɨm. Mɨ sɨma nhwo kwɨsboɨniyɨm mɨ yai prɨei boɨniyɨm, sɨma pɨ nɨksɨsaei. Mɨ mhoɨiya sɨma inkam komiiyɨn yai hɨdiyɨn saɨka nokwo boɨni mɨ sɨma wɨ hɨk hɨriinansi haii. Ɨriig.   
\s1 Wig igabaeya digworaekwo karamaeya Adi Komii siir hauuga umɨr mɨrmii kwɨsuwa saiiro  
\r (Lk 21:1-4)  
\p
\v 41 Jisɨs siya mɨiya umɨr haiigiya Adi Komii siir omaka hɨr nwokaiya saiir kingiin hɨrar nɨdwokɨn. Mɨ siya ɨna nɨdwo kɨgrɨraowɨn iikamɨm umɨr nɨtkaigaiyɨuwɨm umɨr haigi mɨiya saiir. Mɨ umɨrkak kamɨm yɨm umɨr hoɨmgakar mɨ ɨtkaigaiyɨu.  
\v 42 Mɨ wig igabae ɨra digworaekwo karamaeya saiir kamɨn bɨdi yaowɨn, saeya ha nɨta saiir umɨr mɨrmiisɨm kwɨswo ɨna minɨ ɨtkaigaiyɨugiga. Mɨ tɨ umɨr mɨrmii mɨrmii kwɨswo saeya nɨtkaiyɨugigo ɨrɨparɨn ɨni kwɨruwar ywowa.  
\v 43 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiiram yɨkɨuna, sɨma siirɨm nɨtɨm. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨni, ta wig igabɨeya digworaekwo karamaeya saiir kamɨn bɨdi yaowɨn, saeya umɨr prasae bɨri ninɨ ɨtkaiyɨugiga ta umɨr mɨiya saiirɨn. Mɨ iikamɨm umɨr saiir nɨtkaigaiyɨuwɨm ɨni ta wiga saeya taouugam.  
\v 44 Tɨ iikam omkakɨm sɨma umɨrkakɨm, sɨmiir umɨrɨm ɨna nwokaiyɨm. Mɨ sɨma nhɨrɨm umɨr mɨiya aiir haigigi. Mɨ ta wiga saeya nɨɨngakɨɨnaɨrga mɨ saiir umɨrɨm ɨna yɨtkaiyɨu swokiyɨm. Mɨ saeya ɨni nɨɨngar ywokiya. Nhɨrɨm nae saɨnaeyɨm bɨri swokɨ onaowidgɨm. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\c 13  
\s1 Jisɨs siya Adi Komii siir omaka saiir boɨnkɨn wɨ sapi bɨmbɨrgigiyami  
\r (Mt 24:1-2; Lk 21:5-6)  
\p
\v 1 Jisɨs siya Adi Komii siir omaka saiir haiburgigɨn mɨ siya ɨna yapamɨn. Mɨ inkam nwɨrɨn siir kɨgna mɨriiyɨn siya boɨnki siirɨn, dimɨn taemɨn nowɨmwarkaiyɨuwan inkam! Tɨ siiya komii komiiyɨm sɨmiir kɨgi. Mɨ omaka mɨiyɨk mɨiyɨkɨm Adi Komii siir omaka kingiin nwowɨm sɨmiir kɨgi!  
\v 2 Mɨ Jisɨs siya siir yai aiirɨn hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki, kɨra ɨna kɨgɨn tɨ omaka komii komiiyɨm, aniya? Mɨ kɨra wa kɨg rani, siiya nhɨrɨm ɨni siiya nhɨrɨm sɨmiir ɨdwo haigɨnɨm. Nɨɨngaka. Mɨ sɨma wa nhɨmnhɨnkɨinaiinami. Mɨ nhɨrɨm wa nɨki ɨpɨmpamki. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya boɨn hɨkpai hɨikpai whɨekakɨm wa nɨmbiyami  
\r (Mt 24:3-14; Lk 21:7-9)  
\p
\v 3 Jisɨs siya mhɨu Oliv siir nɨdwokɨn mɨ siya yɨdwo kɨgi yarmiya hɨriir, Adi Komii siir omaka komiiya hapi nwowi mɨ Pita, Jems, Jon mɨ Endru sɨmasɨmar yɨt Jisɨs siirɨmɨn. Mɨ sɨma siir inɨ srɨini,  
\v 4 kɨra krɨmiir boɨnmauugi, wɨ paka hɨnɨɨn ɨiya saiir nɨmbinii tɨ digworaekwowɨm. Wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn ɨkɨ nɨmbinii bɨiyɨn krɨma nɨnoknɨnkɨnamɨn. Mɨ tɨ digworaekwowɨm ɨni kingiin nwowɨm wɨ sɨmbi nɨmbini, ha?   
\p
\v 5 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma ha hiirtarao, kɨmiirɨn wɨ inkam nwɨrkɨn pɨ nɨksɨsaeisi.  
\v 6 Kam nhɨrɨm sɨma wɨ kariir inɨg ɨiir ninɨ kinsɨna dapnii. Mɨ sɨma wa boɨni, tɨ inkamɨn yɨo karaɨrgɨn. Mɨ sɨma wɨ iikam hoɨmgakɨm sɨmiir nɨksɨsaei mɨ sɨma wa nwokɨ aɨngwo tɨbmiiyɨm.  
\v 7 Mɨ ɨiya kɨma ha wakaei yaiiya ɨni kingiin tɨrar kwɨniiya mɨ yaii kwɨra ɨni hɨndankɨn mɨ kirɨrɨrniya mɨ kɨma wɨ kɨpi naɨngwoyɨmyokwɨn, takɨna ya wɨ bɨi nɨmbinii. Mɨ ɨiya dɨgiyana ya ɨna nikɨ owa.  
\v 8 Kam nhɨrɨm om whɨranɨm wɨ om whɨraka ninɨ ɨniiyɨuwi. Mɨ nu whɨran kamɨm wɨ nu whɨran kamɨm yaii sɨmaka ninɨ ɨniiyɨuwi. Mɨ maeyau nhɨrɨm nɨɨnɨn wa mɨ ɨti mɨ mhɨi wa mɨ aowi. Mɨ tɨkɨ hɨnɨɨn dimɨnpai dimɨnpaiyɨm sɨma nɨmbiyami, mhoɨiya wɨ komiiya nasae owɨuguski wɨ gwo rani. Nɨɨngaka.   
\p
\v 9 Kɨma kɨmasiyar timɨ mɨntɨrao, kɨmiirɨn wɨ sɨma nonkworɨmdɨnu hainami kamɨm yai hɨdwɨniyɨm sɨmiirɨm. Mɨ sɨma kɨmiirɨn wɨ omaka yai nɨdwokai wakaeiya hɨrar tɨoki. Mɨ sɨma kɨmiirɨn wɨ inkam komii komiiyɨm omom omom kɨgrɨraowiyɨm mɨ inkam komiiyɨm nu kɨgrɨraowi ɨkɨm, wɨ sɨmiir whwonkam ɨda ninɨ okmwɨn okwoɨuwi. Mɨ kɨma wɨ kariir yaiwɨn kɨbiya saiir nikɨ boɨnmɨmauuwɨm sɨmiirɨn.  
\v 10 Ɨiya dɨgiyana wɨ aisiima nikɨ dɨgi rani, iikamɨm omom omomanɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨma ta yaiwɨn kɨbiya saiir tikɨ wakae dɨgi.  
\v 11 Mɨ ɨiya sɨma kɨmiir nonkworɨmdɨnu hainami inkam komiiyɨn yai hɨdwɨniyɨn siirɨm mɨ kɨma wɨ kɨpi nɨdid mɨ wɨ ha kɨpi naɨngwo, krɨma wɨ panɨɨn yaiyɨm sɨm boɨni, ha? Nɨɨngaka. Yai hoɨmgakɨm Adi Komii siya wɨ ta ɨi aiirar boɨnmɨmauugi. Mɨ yaiyɨm kɨma boɨni mɨ wɨ kɨma boɨn tani. Nɨɨngaka. Wɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siyar boɨni.  
\v 12 Mɨ yaowae wɨ siir nomousɨm ɨiirar nɨkropkii kamɨm sau nɨnɨtiyɨm sɨmiirɨm, sɨma nɨtɨm siirɨn. Mɨ adɨn siir yɨnisɨm ɨiirɨn wɨ tɨ hɨriinan siyɨu ɨiirar mɨ tɨri. Mɨ yɨnisɨmɨm yɨm wɨ sɨmiir yopii adɨm sɨmaka nɨnii yaii. Mɨ sɨmiirɨn wa nɨkropki kamɨm sau nɨnɨtiyɨm sɨmiirɨm, sɨma nɨtkikɨkɨnɨm sɨmiirɨn.  
\v 13 Mɨ iikam hoɨmgakɨm sɨma kɨmaka ɨo wɨ whɨsarii nwo rani, kɨma kariir siyɨu ɨiir napikɨm. Mɨ sɨma wɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn siir asi tɨri kɨmiirɨn. Ɨiya dɨgiyana saeya dɨgi mɨ tɨ inkamɨn hɨkpai hɨkpaisi nɨkii karam nwowɨn mɨ siirɨn wɨ Adi Komii siya nanmaiwarkainaei. Ɨriig.   
\s1 Dimɨn biyɨekɨ biyɨeyɨm wɨ sɨpi nɨmbinii  
\r (Mt 24:15-28; Lk 21:20-24)  
\p
\v 14 Mɨ ɨiya kɨma tɨ dimɨn biyɨekɨ biyɨeyɨn om kopbumbuwiyɨn siir kɨgi, siya wɨ maeyauwa haiyaeiya wɨ saiir nokwowɨni. Mɨ inkamɨn ta yaiya saiir mwaɨni, siya wɨ sɨbgu dɨnoknɨnkɨn mwaɨn. Mɨ ta ɨiya iikamɨm nu Judia hɨr nwowɨm, sɨma wɨ mhɨua hɨriir nɨdamami.  
\v 15 Mɨ inkamkɨn pɨu aeyɨn hɨi hɨr nɨdwo siiswaki, siya wɨ siir omaka hɨri swokɨ iwɨt iiyam tani, siir digworaekwo ɨmiir hainakiyɨm. Nɨɨngaka.  
\v 16 Ɨiya inkamɨn siya siir numɨr aiir tɨrkwowaki, siya wɨ swokɨ haiyɨug am tani, siir yɨuɨs aiir hainakiyɨmɨn. Nɨɨngaka.  
\v 17 Mɨ yɨmbisɨmɨm wigɨm yɨnpɨugak nwowɨm mɨ nhɨrɨm yɨnisɨmɨm mwɨiyar nikɨ aeyɨm mɨ sɨma wɨ hɨk prasae hai rani.  
\v 18 Mɨ kɨma nhwo kwɨsboɨn tɨ dimɨnɨn ta ɨiya nao komiigɨ kɨniya saiir kɨpi nɨmbini.  
\v 19 Mɨ ta ɨiya wɨ hɨk prasae hai rani. Mɨ ɨiya Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya tɨ digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir nonkwokwowɨn mɨ ta hɨriinan hɨka bɨ nɨmbiyamka, tariinanɨn tasa nikɨ oyokiyokwɨiya. Mɨ mhoɨiya ɨriipɨ hɨriinan, ta hɨk hɨnɨɨna wɨ nɨmbiyam tani. Nɨɨngaka.  
\v 20 Mɨ Adi Komii siya ta ɨi aiirɨn haruwa nikwonɨnkikrɨpna karamae nwowi mɨ iikam whɨekakɨm sɨma wɨ hinda prɨiyop ɨtkaigii. Mɨ siya iikamɨm siya nɨmbingiyɨm sɨmiirsi naɨngwoyɨmiyokɨn mɨ siya ta ɨiya haruwa asi nikwonɨnkikrɨpnakika.   
\p
\v 21 Mɨ ta ɨiya inkam nwɨrɨn kɨmiir boɨnkɨn, kɨgi! Kraisɨn tɨsi tapi nwowɨn. Mɨ nwɨrɨn yɨo wa mɨ kwaboɨni, kɨgi! Krais siya ɨsi hapi nwowɨn. Mɨ kɨma wɨ kaimwo kɨpi nwo ta yai aiirɨn.  
\v 22 Mɨ mhoɨiya kam nhɨrɨm wɨ ha nɨksɨsaei, kara Kraiskɨn mɨ kara profet inkam nwɨrɨn, wɨ sɨmiir hɨriinan nwonanii. Mɨ sɨma dimɨn komii komiiyɨm mɨ mɨipai mɨipaiyɨm wa mɨ kɨnɨnankɨuwi iikamɨm Adi Komii siya nɨmbingiyɨm sɨmiir nɨksɨsaeyam.  
\v 23 Mɨ kɨma sɨbgu mɨntarao, tɨ digworaekwowɨm tapa kara boɨnmɨmauu dɨgiyɨm kɨmiir, mhoɨiya wɨ sɨmar swokɨ ɨmbiyami. Ɨriig.   
\s1 Mɨ mhoɨiya yaowae adɨn nɨnomor kouanɨn wɨ sɨpi nɨti  
\r (Mt 24:29-31; Lk 21:25-28)  
\p
\v 24 Mɨ ɨiya ta hɨk komiiya saeya dɨgi mɨ taka ɨiya bɨeyɨn wɨ hindara kakauu ɨuguskii. Mɨ bwana wɨ mɨ who rani. Nɨɨngaka.  
\v 25 Mɨ nauunɨm wɨ nɨnomor hɨranka nɨkɨikɨi nainii. Mɨ digworaekwo kɨrɨe kɨrɨeyɨm nɨnomor kouanɨm wa kiisɨskii.  
\v 26 Mɨ wɨ sɨma kɨgwɨni Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn wau mɨrsɨma saɨka nɨnkɨn ɨti. Mɨ siir kɨrɨe komiiya mɨ siir dimɨn mɨiyɨkɨn paenan nɨuyaeiyɨn wɨ warar nɨnkɨn ɨti.  
\v 27 Mɨ ta ɨiya siya wɨ siir paekwosɨmɨm sɨmiir nɨkropki. Mɨ siya wɨ iikam whɨekakɨm nuanɨm siya nɨmbinkiyɨm hɨnda tɨnda nwowɨm, wɨ sɨmiir nɨkɨuna dɨgi, maeyau kwɨruwa nangiriyɨuniyɨm. Ɨriig.   
\s1 Whrou siya ɨi hɨdni siyɨuɨn siir nɨkrigɨn  
\r (Mt 24:32-35; Lk 21:29-33)  
\p
\v 28 Kɨma whrou siirar dɨnoknɨnkɨn, ɨiya pɨ whrou siya woki tɨ hɨriinanɨn krɨma pa nɨnoknɨnkɨni opɨn wɨ sɨpi nɨuwi. Mɨ opud naowɨn wa mɨ ɨkii kɨni. Ta hɨriinan ɨiya saeya opkɨ nɨuwiya.  
\v 29 Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mhoɨiya wɨ kɨmar kɨgi tɨ dimɨnɨn ɨni yɨmbiyamɨn. Mɨ kɨma wɨ nwokɨ ɨnoknɨnkɨnkiyɨm, ɨiya Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn siir ɨiya tɨriir nɨtana kingiin bɨdi ywowa.  
\v 30 Kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨni, tɨ iikamɨm nwowɨm sɨma wɨ nikɨ ao rani mɨ tɨ digworaekwo hoɨmgakɨm wa nɨmbiyami.  
\v 31 Mɨ nu nɨnomorwo yo wa dɨgii mɨ kariir yaiya wɨ wara dɨgi rani. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\s1 Inkam nwɨrkɨn nɨnoknɨnkɨn tani ta ɨiya siya nɨti  
\r (Mt 24:36-44)  
\p
\v 32 Inkam nwɨrkɨn nɨnoknɨnkɨn tani ta ɨi aiirɨn nugak, nabɨe mɨ naɨowaka. Nɨɨngaka. Mɨ paekwosɨmɨm nɨnomor kouanɨm yɨm hɨriinan ta ɨiya saiir mɨ ɨnoknɨnkɨn tani. Mɨ Adi Komii siir yɨnisɨmɨn ɨriipɨ hɨriinan ta ɨi aiirɨn wara mɨ ɨnoknɨnkɨn tani. Nɨɨngaka. Adɨn sasar nɨnoknɨnkɨn ɨski ta ɨi aiirɨn.  
\v 33 Kɨma mɨntarao mɨ kɨma wɨ nhwo kɨpi whwonkai kɨma nɨnoknɨnkɨn tani, tɨkɨnɨn wɨ paka hɨnɨɨn ɨiya sae nɨmbinii.  
\v 34 Siya inkam nwɨrɨn siir hɨnɨɨngɨn siir omaka saiir haiburgikɨn mɨ ɨna yapnamɨn maeyau gwɨra. Mɨ kamɨm whɨsarii mɨi prɨimɨriiyɨm siir mɨi ɨmiir, siya mɨiyɨm sɨmiirɨn yapa yapa yonkwo dɨgig. Mɨ siya inkamɨn ano ɨiir kɨgrɨraowiyɨn siir boɨngig, kɨra sɨbgu kɨgrɨrao nhwo kɨpi whwonkai. Jisɨs siir boɨniyɨo yaiya dɨg ywokiya.  
\v 35 Jisɨs siir yaiya tasa nikɨ ama. Mɨ kɨma wɨ asi kɨgrɨraowi kɨma nɨnoknɨnkɨn tani, ɨiya omakan inkamɨn siya nɨti. Siya wɨ paka hɨnɨɨn ɨiya sae namisi ɨti, siya nɨibopwo namisi ɨti, iyɨe? Wɨ ɨuumaka namisi ɨti, iyɨe? Wɨ nugak namisi ɨtyakwoki kɨma nɨnoknɨnkɨn tani.  
\v 36 Mɨ kɨma sɨbgu kɨgrɨrao, siya kɨmiirɨn wɨ hindara nhɨngaknisi. Siya wa kɨgnisi, ɨna nikɨ whwonkaiyɨm.  
\v 37 Ta yaiya kara kɨmiir boɨnmauugiya, kara iikam hoɨmgakɨm sɨmiir warar boɨnkika, kɨma mɨntarao! Ɨriig.   
\c 14  
\s1 Prismi yaowae adɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨma Jisɨs siir nɨsomaowam boɨnkɨm  
\r (Mt 26:1-5; Lk 22:1-2; Jo 11:45-53)  
\p
\v 1 Mɨ ta ɨi komiiya Pasova dimɨn whɨrkɨn kɨmbu karam nwowiya, bretɨn waisikaiyɨn yis karamaeyɨn siir nikwo aeiya ɨiya mɨ ta nae komiiya uga nikwo aebwakainami. Mɨ prismi yaowae adɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm sɨma boɨn, krɨma Jisɨs siirɨn wɨ panɨɨna nonkworɨmdɨnu haɨnprakaii?  
\v 2 Mɨ sɨma boɨn, krɨma wɨ ta ɨi komiiya Pasova wɨ saiir kɨpi nɨsɨkɨina nɨm wɨ tɨ iikamɨm siir whɨn nwowɨm wɨ sɨma pɨ whɨnɨniisi siirsiyɨn. Ɨriig.   
\s1 Wiga saeya waɨn Jisɨs siir mwo ɨiir naokɨnkika  
\r (Mt 26:6-13; Jo 12:1-8)  
\p
\v 3 Jisɨs siya om Betani hɨr nwokɨn Saimon siir omaka aiir. Tɨ inkamɨn paowaigɨ pɨskɨmkopouɨn. Mɨ ɨiya Jisɨs siya ha nikɨ ɨdwo aeyɨn mɨ wig ɨra ɨna yapnɨnopkainaniya siirɨm. Mɨ tɨ wa mobɨn umɨr prasae bɨ saɨngɨn. Mɨ saeya kwaigwowa ɨna kinɨs haigiya tɨ wa mobɨn siir kɨbokouwa. Mɨ tɨ wa mobɨn pɨuii mɨiyɨkakɨn ɨni Jisɨs siir mwo ɨiirarar yaokɨn swokiyɨn.  
\v 4 Mɨ iikam nhɨrɨm ta omaka saiir nwowɨm, sɨmiir kwoɨnɨm mɨiyɨk bɨri naɨngwokikɨm ɨni ɨo kwoɨn yaɨngwokiyɨm. Mɨ sɨma, sɨma sɨmar yomboɨn amboɨn, saeya tɨ wa kɨbiyɨn siirɨn whɨsarii dimusi prɨidirɨraerarkikɨn, ha?  
\v 5 Mɨ tɨkɨ wa krɨmiir tɨrankɨn saɨnakikɨswo mɨ siya pɨ umɨr prasae di saɨni. Mɨ siya umɨr paeyarɨm kamaɨrɨm pɨ ɨuur ɨriiyar K300.00 nanar pɨ saɨnɨn. Mɨ siir umɨrɨm pɨ ɨkɨ iikamɨm digworaekwo umɨr mɨnam whaowaeiyɨm sɨmiir pɨ hauuɨn. Mɨ sɨma ɨo ta wig aiir ywoki.  
\v 6 Mɨ Jisɨs siya boɨnki, kɨma ta wiga saiirɨn hindara kɨg nɨnkɨnki. Mɨ kɨma saiirɨn yai whɨsarii dimusi boɨni? Saeya kariirɨn siyɨu wadɨekɨ wadɨeyɨn siirar tɨrkika.  
\v 7 Mɨ iikam paeprikabɨm ɨinokɨinokɨn sɨma wɨ kɨmakar nwokrɨpkaii tɨ nu ɨiirar. Mɨ kɨma digworaekwo sɨmiir hauuwi, wɨ hɨriiyar tɨ hauu. Mɨ ankara kɨmaka wɨ ɨi prɨei nwo rani. Nɨɨngaka.  
\v 8 Dimɨnɨn wig aeya tɨram naɨngwowi, saeya wa tɨri. Saeya tɨ wa wadɨeyɨn kariir pɨu naokɨnkiyɨn, ɨe haɨngikaiyam naokɨn haigɨnɨugikɨn.  
\v 9 Kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨni mɨ tɨ nuɨm hɨnda tɨnda nwowɨm wɨ yai wɨn kɨbiya saiirar mɨ boɨnmɨmauuwi. Mɨ tɨ omom omomɨm wɨ tɨ dimɨnɨn siirar mɨ haigirɨrɨr boɨniyokiyokɨii, ta wiga saeya tɨrkiyɨn. Mɨ sɨma wɨ siirɨmar naɨngwokwowi. Ɨriig.   
\s1 Judas siya inɨ apwougig wɨra inkam komiiyɨm sɨmiir  
\r (Mt 26:14-16; Lk 22:3-6)  
\p
\v 10 Mɨ Judas Iskariot siya kam ɨuur nwɨso sɨmiir nwɨrkɨn. Mɨ siya prismi yaowae adɨm sɨmiirɨm yam, wɨr sɨmiir ninɨ apwougigɨm.  
\v 11 Sɨma ta yaiya saiir wakaewɨnɨm, sɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga ywowɨm. Mɨ sɨma ɨna yɨmbingiyɨm umɨr siir hauuwam. Mɨ ta ɨi aiirarɨn Judas siya ɨna yap hansɨr bwakaiyɨn, Jisɨs siirɨn sɨmiir kɨnmauu ɨtɨm.  
\v 12 Mɨ bɨikɨ bɨiyan ɨiya bret waisikaiyɨn yis karamaeyɨn siir naeiya ɨna yɨmbiniya. Mɨ sɨma sibsib yɨnisɨmɨm saiir yɨsomsom aokao ta nae komiiya Pasova saiirɨm, saiir naekwowakam. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma siir srɨi, krɨma nae pɨ papi ninɨ dirɨraerarɨuwi, ta nae komiiya saiir naeyɨm, kɨra naeyamɨn, ha? Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn hɨnɨɨna srɨigɨm.  
\v 13 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm nwɨsa yɨkropki. Mɨ siya sowiir boɨnki, kowa om komii ɨiirar dapnɨnopkainam. Mɨ inkam nwɨrɨn op two komiiya opkaka saiir hainani mɨ siya kowiirɨn pɨ om komii hɨr napyɨskaigɨn mɨ kowa wɨ siir mhoɨiya dam.  
\v 14 Mɨ siya omaka ɨr napnɨnopkainamkɨn mɨ kowa saɨkar dɨnkɨn apnɨnopkainam. Mɨ kowa ta omaka saiir adɨn siirɨn pɨ hɨnɨɨna tinɨ boɨnɨu: Dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuwan inkamɨn siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn, kariir maeyaua ɨni papi nwowa ta nae komiiya Pasova kamɨm kariir kɨgna mɨriiyɨm sɨmaka naeyana, ha?  
\v 15 Mɨ kowiirɨn wɨ siya nɨisiimauuwi, maeyau kwɨra omaka anauwa kouana saiir nwowa. Mɨ ta maeyaua hɨi ipii saiirara. Mɨ kowa krɨmiir naeyɨm wɨ ta maeyau aiir tinɨ dirɨraerar kwokɨn, krɨma naeyam. Siya sowiirɨn hɨnɨɨna boɨnkikɨn.  
\v 16 Mɨ inkam nwɨso siir kɨgna mɨriiyo ɨna yamwo. Mɨ sowa om komii hɨriir yɨmbiyam. Mɨ digworaekwowɨm Jisɨs siya boɨnkiyɨm sowa ɨni sɨmiirar inɨ kɨgɨuwɨm. Mɨ sowa nae komiiya ɨna dirɨraerar kwokɨno ta Pasova nae komii aiiram.   
\p
\v 17 Mɨ naɨowaka Jisɨs siya siir kɨgna mɨriiyɨm kam ɨuur nwɨso sɨma yɨtrɨb.  
\v 18 Mɨ ɨiya sɨma hɨiya nae haigɨn aeiya saiir hɨrar nɨdwoyokai aeyɨm mɨ Jisɨs siya boɨn, kara kɨmiirɨn yaimwowa boɨni, inkam nwɨrɨn krɨmaka tɨr nɨdwokai aeyɨn kariirɨn wɨ wɨr siya napwouwi.  
\v 19 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨni hɨkakar ywokiyɨm. Mɨ sɨma, sɨma sɨma yɨnsrɨi ansrɨi siirɨn mɨ tari kara, aniya?  
\v 20 Mɨ Jisɨs siya ɨna yowarkɨi boɨnkiyɨn, kɨma tɨ kam ɨuur nwɨso kɨmiir nwɨrkɨn nɨuwi ɨni tɨrar nwowɨn. Mɨ tɨ inkamɨn ɨɨn kanakar nɨnkɨn ɨnopkai haiiyɨn ta twowa nae haigiiya mɨ wɨ siyar napwouwi wɨra kariirɨn.  
\v 21 Hɨipa! Tɨ inkam yaowae adɨn nɨnomor kouankɨn nɨtɨn siya wɨ sɨpi naowi. Siya karaɨrgɨn. Adi Komii siir Yokwo Komiiya saeya hɨnɨɨna boɨnkika mɨ wɨ mɨntarao tɨ inkamɨn wɨr kariir napwouwɨn sau omomɨn siir, siirɨn wɨ hɨk prasaekɨ nɨmbiyam tani. Mɨ tɨ inkamɨn siir yopiiya siir naokaina karamae nwokɨswo, ɨni wadɨekɨ wadɨeya mɨ owɨn. Dimusi rani, tɨ inkamɨn siya wɨ hɨk prasae hai rani. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya komunion kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir hauu aekɨn  
\r (Mt 26:26-30; Lk 22:14-20; 1Ko 11:23-25)  
\p
\v 22 Mɨ sɨma ha nikɨ aeyɨm mɨ Jisɨs siya bretɨn nhɨra hai mɨ siya Adi Komii siir boɨn wadɨeki. Mɨ siya ɨna yɨinɨbɨmbɨr hauugiyɨn kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir. Mɨ siya boɨn, kɨma hai, tɨkɨnɨn yɨo kariir kɨpka.  
\v 23 Mɨ siya mob wainɨn ɨra mɨ hai. Mɨ siya ɨna mɨ boɨn wadɨekiyɨn Adi Komii siirɨm. Mɨ siya ɨna hauugiyɨn sɨmiir, sɨma kwiyaeyam.  
\v 24 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, takɨna ya kariir nhɨeka Adi Komii siya nɨmbingig aeya. Mɨ kariir nhɨeya wa naokiinaiinami iikam whɨekakɨm sɨmiir whɨndirɨraerar haigɨnɨuwam.  
\v 25 Kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨnkii, tɨ op wainɨn kara wɨ ɨdɨp ɨdɨp swokɨ kwiyae rani. Nɨɨngaka. Mɨ hɨriiyar namiyokiyokɨii mɨ wɨ ɨiya kara wainɨn Adi Komii siir omɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn wɨ siir hɨrar ninɨ kwiyaeyɨu ɨski. Jisɨs siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn.  
\v 26 Mɨ sɨma mwai kwɨra wao. Mɨ sɨma mhɨu Oliv hɨriir yam. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya Pita siir boɨnki siya wɨ digɨumii siir haimriyɨugigi  
\r (Mt 26:31-35; Lk 22:31-34; Jo 13:36-38)  
\p
\v 27 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma wa nɨdamgrirgigi wɨ kanaka nwo rani. Adi Komii siir yaiya Yokwo Komii saiir nwowa hɨnɨɨna boɨnka, inkamɨn sibsib kɨgrɨraowiyɨn Adi Komii siya nɨsomaokii mɨ siir sibsibɨm wa nɨdam nɨnoopkii.  
\v 28 Mɨ kara wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi ɨe hɨrankɨn. Mɨ bɨiyɨn wɨ karar namkwokɨni nu Galiliya hɨriirɨn. Mɨ wɨm kɨma wɨ kariir mhoɨiya nɨti.  
\v 29 Pita siya ɨna yowarkɨi boɨnkiyɨn siir yai aiirɨn, yɨm sɨma kɨriirɨn wa nɨdamgrirmiigigi mɨ ankara nɨɨngaka. Kɨriirɨn wɨ kinɨsu rani. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga.  
\v 30 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, kara kɨriirɨn yaimwowa boɨni mɨ ta nɨiyaka ɨuumɨn kwɨsaka wɨ nikɨ ɨk rani mɨ kɨra kariir inɨgɨn wɨ hɨriiyar mɨisɨsaei krɨpkaii. Mɨ kwoɨmaka wɨ kɨra wakaeki ɨuumɨn ɨni nɨkiyakwokɨn.  
\v 31 Mɨ Pita siya ɨni ɨgao yaiyar boɨnkiyɨn, kara kɨriirɨn wɨ swokɨ ɨmprɨo rani. Nɨɨngakɨ! Nɨɨngaka! Mɨ kara kɨnakar nɨnkɨn aowama mɨni mɨ kara kɨriir inɨgɨn wɨ mɨ ɨmprɨo rani. Mɨ kam nhɨrɨm siir kɨgna mɨriiyɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan yai aiirar mɨ boɨnki. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya maeyau mɨiyɨka Getsemani nhwo saiir kwɨs boɨnikɨn Adi Komii siirɨmɨn  
\r (Mt 26:36-46; Lk 22:39-46)  
\p
\v 32 Mɨ sɨma maeyau kwɨra saiir yɨmbiyam Getsemani. Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨngig, kɨma tapaiir dɨdwoki, kara nhwo nikɨnɨ kwɨs boɨnɨuwi.  
\v 33 Mɨ siya Pita Jems mɨ Jon sɨmiirarar yɨkɨunam, saɨka namam. Mɨ siya ɨni hɨkakar ywokiyɨn. Mɨ siir kɨuɨn kɨugak bɨ nwokikɨn.  
\v 34 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma whaowae nwowi kariir kwoɨn siyarɨn ɨni wara yɨiyɨuamwankiyɨn. Mɨ kariir pɨua ɨni warar yɨnkisɨmsɨbnakiya. Kɨma tɨrar dwoki mɨ kɨma sɨpgu mɨntarao.  
\v 35 Mɨ siya ha kwapnamɨn mɨ ɨni hindara yakai whɨnamɨn nu hɨrar. Mɨ siya ɨna kwɨsboɨnkiyɨn Adi Komii siirɨm. Adi Komii, kɨra dɨgar mɨ owi mɨ ta hɨka wɨ kariir mɨ ɨmbini rani.  
\v 36 Mɨ siya boɨnki, adiyo! Ɨiya kɨra digworaekwo hoɨmgakɨm sɨmiir tɨramar naɨngwowi, kɨra wɨ dɨgar mɨ owi. Mɨ ankara hɨnɨɨna naɨngwowi, ta kariir hɨka kɨra saiir hainaowid. Mɨ kɨra kariir kwoɨn ɨiirara kɨpi nwo, kɨriir kwoɨn ɨiirar timɨ o.   
\p
\v 37 Mɨ siya ha swokɨ ɨtɨn mɨ ɨna kɨgniyɨn, sɨma nhwo ara grɨnkɨn whɨni. Mɨ siya Pita siir inɨ boɨni, Saimon! Kɨra nhwo whɨni, aniya? Mɨ kɨra pɨ haɨmiisɨma nɨdwo kao rani, aniya?  
\v 38 Kɨma dɨdwo kao mɨ kɨma nhwo mɨn timɨ srɨiboɨn. Mɨ dimɨn whɨrkɨn kɨmiiram kɨnankɨuwi, wɨm wɨ nɨkiisi. Kwoɨnɨn ɨna naɨngwowɨn dimɨn taemɨn tɨramɨn mɨ pɨu saeya kɨnɨi rani.   
\p
\v 39 Mɨ siya ɨna swokɨ amɨn nhwo ɨna swokɨnɨ kwɨsboɨnɨuɨn. Mɨ siya yaiyɨm bɨiya siya nikɨnɨ srɨiboɨnɨuɨm, sɨmiirar swokɨnɨ srɨiboɨnɨu.  
\v 40 Mɨ siya ɨna swokɨ ɨtɨn kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiiram. Mɨ yɨm sɨma nhwokɨ nɨridnanaekɨm mɨ sɨma nhwo asi grɨnkɨnwhɨnkɨm. Mɨ sɨma siirɨn ɨni yai kaonɨs boɨnam whaowaeyɨm.   
\p
\v 41 Mɨ siya kwoɨmaka ha swokɨ ɨtɨn sɨmiiram mɨ siya ɨna inɨ boɨniyɨn sɨmiirɨn, kɨma ɨna nikɨ grɨnkɨnwhɨnkrɨpkaiyɨm, aniya? Ɨni dɨg ywoki, kɨma tɨ kɨgi, ɨiya tɨ inkam yaowae adɨn nɨnomor kou hɨrankɨn nɨtɨn siir nonkwonakiyana kam bibiyɨeyɨm sɨma, bɨdi yɨmbiniya.  
\v 42 Kɨma dɨnsiin, krɨma pɨ nami. Tɨ kɨgwɨn, inkamɨn wɨr kariir napwougigɨn ɨsi nɨtɨn. Ɨriig.   
\s1 Sɨma Jisɨs siir ninɨ onkworɨmdɨnu hainakikɨn  
\r (Mt 26:47-56; Lk 22:47-53; Jo 18:3-12)  
\p
\v 43 Jisɨs siir yaiya bɨri nikɨ dɨgika mɨ Judasɨn kam ɨuur nwɨso sɨmiir nwɨrɨn siya ɨna yɨtɨn. Mɨ kam isid komiiyɨn saɨka yɨnkɨn ɨt. Mɨ sɨma kamkɨu mɨnɨm mɨ dan mɨnɨm sɨmiir warar yɨnkɨn hainani. Mɨ prismi yaowae adɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm mɨ kam adi yaowaeyɨm siyɨu komii kɨgrɨraowi ɨkɨm sɨmiirɨn sɨma nɨkropkikɨm siir nonkworɨmdɨnu hainakiyam.  
\v 44 Mɨ inkamɨn wɨr Jisɨs siir napwouwɨn mɨ siya hɨnɨɨna boɨnɨrargig kɨma pa kɨgɨn, inkamɨn pɨ kara ninɨ aepirɨmdɨnɨuwi mɨ tɨ inkamɨn siyaɨrgɨn. Mɨ kɨma pɨ siir donkworɨmdɨnu hainam.   
\p
\v 45 Mɨ Judas siya ha namɨn mɨ siya ɨni Jisɨs siirɨmar youap hɨrɨrɨu namɨn. Mɨ siya ɨna inɨ boɨnɨuwɨn, dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuwan inkam. Mɨ siya ɨna yaka aepirɨmdɨnɨuɨn siirɨn.  
\v 46 Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn ɨna yonkworɨmdɨnu kihainamɨm.  
\v 47 Mɨ Jisɨs siirar inkam nwɨrɨn siir kingiinar nokwoɨn siir kamkɨuɨn ha kwakiwokhaiyɨn mɨ ɨni tɨ prismi yaowae adɨn siir mɨi whɨsarii prɨi mɨriiyan inkamɨn siir wɨɨn aiir yaka haɨngrɨp ɨtkigiyɨn.  
\v 48 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma tɨ kariirɨm nɨtɨm mɨ kɨma tɨ kamkɨu mɨnɨm mɨ dan mɨnɨm sɨmiirɨn wara dimusi hainanikɨm, kariir nonkworɨmdɨnuwamɨn, ha? Kɨma ha naɨngwokɨm kara kɨmiir hɨiyan inkamkɨn, aniya?  
\v 49 Ɨi kasa rani, kara kɨmiir nowomwarkaiyɨuwɨn Adi Komii siir omaka saiir hɨr. Mɨ kɨma kariir bɨ nonkworɨmdɨnugɨm. Mɨ Yokwo Komii saiir yaiya ɨni kaimwowar ywowa.  
\v 50 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ha haiburgigɨm siirɨn mɨ yɨm sɨma ɨna yɨdamkiyɨm. Ɨriig.   
\p
\v 51 Mɨ whran nwɨrɨn Jisɨs siir mhoɨiya namɨn siya yɨuɨs arar kainamkɨn. Mɨ sɨma siir nonkworɨmdɨnu haiyam tɨrkɨm.  
\v 52 Mɨ ta siir yɨuɨsa ɨni sɨma yɨinɨkiwhro hainaowida. Mɨ siya ɨni parurar iwɨt amɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya inkam komiiyɨm yai hɨdiyɨm sɨmiir whwonkam ɨda inɨ okwo ɨu  
\r (Mt 26:57-68; Lk 22:54-55,63-71; Jo 18:13-14,19-24)  
\p
\v 53 Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn prismi bɨikɨ bɨiyan yaowae adɨn siir omaka hɨriir yɨkɨunam. Mɨ prismi yaowae adɨm mɨ inkam adiyaowaeyɨm siyɨu komii kɨgrɨraowiyɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm mɨ sɨma ɨna yɨtɨm ta omaka aiirara namwoniyam.  
\v 54 Mɨ Pita siya Jisɨs siir mhoɨiya yam. Mɨ siya kingiin bɨ nwokɨn, ɨni aru hɨrar ywokiyɨn. Mɨ siya ɨna yapnɨnopkainamɨn hira saiir ano ɨiir, prismi bɨigɨ bɨiyan yaowae adɨn siir omaka maeyau hɨriir. Mɨ siya kamɨm waikaowiyɨm pae sɨmaka inɨ ɨdwo oniyɨu.  
\v 55 Mɨ prismi yaowae adɨm mɨ inkam komiiyɨm yai hɨdiyɨm mɨ sɨma kam nhɨrɨm sɨmiir yɨkɨuna sɨma boɨnmauuwɨm siyɨu biyɨeyɨm Jisɨs siya tɨrɨm sɨmiir. Mɨ sɨma siirɨn wɨ hɨriinansi nwokɨ ɨsomsomɨm. Mɨ sɨma ha kɨgɨm siirɨn mɨ siya dimɨn biyɨe whɨr bɨ tɨrkɨn. Nɨɨngaka.  
\v 56 Mɨ tɨ kamɨm sɨma yaimwoni bɨ boɨnkɨm, sɨma hindara prɨiboɨnkɨm. Mɨ sɨmiir yaiyɨm ɨrɨpa bɨ nwokɨm ɨni yapa yapa ywowɨm.  
\v 57 Mɨ kam nhɨrɨm siirɨn pɨ whɨsariiya prɨinɨnsiin okwo boɨnki. Mɨ sɨma hɨnɨɨna boɨnkɨm.  
\v 58 Nɨm krɨma ha wakaekɨm siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, ta Adi Komii siir omaka inkamkar nonkwo mɨriiya saiirɨn wɨ kara nɨipɨrgigi. Mɨ ɨi kwoɨmɨm dɨg nwoki mɨ kara saiirɨn wa swokɨ haɨninansiin mɨrii nami. Saiirɨn wɨ inkamkɨ nonkwo mɨrii rani. Nɨɨngaka.  
\v 59 Mɨ ta yaiya tɨ kamɨm sɨma boɨna, yɨm sɨma ɨriipa hɨriinan yaimwoni bɨ mɨ boɨnkɨm. Sɨmiir yaiyɨm ɨrɨpa bɨ namasugɨm, ɨni yapa yapa ywowɨm.   
\p
\v 60 Mɨ prismi bɨikɨ bɨiyan yaowae adɨn siya sɨmiir whwonkam ɨda yɨnsiin okwoki. Mɨ siya ɨna srɨiyɨn Jisɨs siirɨn mɨ kɨra tɨ yaiyɨm sɨma prɨiboɨn prɨiboɨnɨm sɨmiir yai yamdi nowarkɨi boɨn tani, aniya?  
\v 61 Mɨ Jisɨs siya yaimɨn yaimɨnkɨn, ɨni hindara yokwo tanɨn. Siya yaimɨrsɨm bɨ nowarkɨi boɨnkɨn. Mɨ tɨ prismi bɨikɨ bɨiyan yaowae adɨn siya ɨna swokɨ srɨiyɨn mɨ kɨra tɨ inkamɨn Adi Komii siya nɨmbingiyɨn mɨ siya aniya, iyɨe? Mɨ kɨra tɨ yɨnisɨmɨn Adi Komiiyɨn dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwowɨn siir ɨeya, aniya?  
\v 62 Mɨ Jisɨs siya ɨna boɨnɨn, ɨhɨ, karargɨn. Mɨ kɨma wɨ kariirar kɨgi tɨ Inkam Yaowae Adɨn nɨnomor kouankɨn nɨtɨn, ɨni Adi Komiiyɨn kɨrɨekakɨn siir ɨɨna ɨɨniga saiir nɨdwowɨn. Mɨ kara nɨti, kara wɨ waumɨrsɨsɨm whɨsinanɨm nɨnomor kou hɨranɨm, sɨmakar nɨnkɨn onaiinii. Mɨ kɨma wɨ kariirar kɨgwɨni.  
\v 63 Mɨ prismi bɨikɨ bɨiyan yaowae adɨn siya yɨinakiwomwɨtki siir yɨuɨs bripriya siya niiya saiirɨn. Siya whɨsarii bɨ nɨinɨkiwomwɨtka, siya ɨokakɨn. Mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, krɨma pɨ inkam nhɨram kɨpi swokɨ ɨkɨuna yai whɨnboɨnamɨn. Nɨɨngaka.  
\v 64 Kɨma bɨdi wakaekiyɨm yai bibiyɨeyɨm siya boɨnkiyɨm Adi Komii siir mɨ kɨma ɨni panɨɨna yaɨngwokiyɨm? Mɨ sɨma hoɨmgakarɨm ɨni yai kwɨruwar kɨrɨtkɨn boɨnkiyɨm, siya siyɨu biyɨe bɨdi tɨrɨn, siya wa dao.   
\p
\v 65 Mɨ kam nhɨrɨm yaeyop siir yaswaiyɨugi mɨ sɨma siir yaimwo whwonkamɨm yɨuɨsni kogrɨnugi mɨ siirɨn ɨna tɨoɨm. Mɨ sɨma boɨn, kɨra profet yai tɨ boɨnki, kɨriirɨn nhɨnga tɨowi, ha? Mɨ kamɨm waikaowiyɨm sɨma yɨkɨunam siirɨn. Mɨ sɨma siirɨn hanɨɨngɨ yɨpɨmpar. Ɨriig.   
\s1 Pita siya mɨisɨsaekɨn Jisɨs siirɨn  
\r (Mt 26:69-75; Lk 22:56-62; Jo 18:15-18,25-27)  
\p
\v 66 Mɨ ɨiya Pita siya omaka maeyau akpitga nu hɨrar nikɨ okɨn mɨ wig ɨra prismi bɨigɨ bɨiyan yaowae adɨn siir mɨi mɨriiya saeya ɨna yɨta.  
\v 67 Mɨ ɨiya saeya Pita siir kɨga siya pae hɨr nɨdwo oniyɨn mɨ saeya siir whwonkam ɨiirar inɨ kɨgsɨb boɨnɨu. Ni kɨra ɨriipɨ hɨriinan Jisɨsɨn om Nasaretanɨn saɨka mɨ okɨn.  
\v 68 Mɨ Pita siya ɨni hindara mɨisɨsaekiyɨn. Nɨɨngaka. Kara nɨnoknɨnkɨn tani siirɨn, kara ta yaiya kɨra boɨna saiirɨm warar whaowaei. Mɨ siya ɨna youapnaniyamɨn hira saiir ano kingiin hɨriir. Mɨ ɨuumɨn ɨna yɨkiyakwokɨn.  
\v 69 Mɨ ta wiga mɨi mɨriiya saeya Pita siir swokɨ kɨga mɨ saeya kam nhɨrɨm saiir kingiin hɨr nwowɨm sɨmiir boɨnki, tɨkɨ inkamɨn Jisɨs siir kɨgna mɨrii inkam nwɨr ɨeyaɨrgɨn.  
\v 70 Mɨ Pita siya ɨna swokɨ mɨisɨsaekiyɨn. Nɨɨngaka. Mɨ mhoɨiya kam nhɨrɨm saɨkar nokwowɨm sɨma swokɨ boɨnhɨuriyɨugi siirɨn, kaimwokɨ kaimwowaɨrga kɨra kɨpi nɨksɨsae ni kɨra ɨriipɨ hɨriinan Jisɨs siir mɨi kɨgna mɨriiyan inkam nwɨrkɨn, nu Galili hɨran inkamkɨn. Sɨma hɨnɨɨna boɨnkikɨm.  
\v 71 Mɨ Pita siya ɨna yɨkopaisɨsɨrkiyɨn, kaimwokɨ kaimwo kɨɨnga! Kara tɨ inkamɨn kɨma boɨnɨn siir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn.  
\v 72 Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkikɨn, ɨuumɨn kwɨsaka ɨna yɨkiyɨn. Mɨ Pita siya ɨna swokɨ aɨngwowoknakiyɨn yaiya bɨiya Jisɨs siya boɨna siir. Jisɨs siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, ɨuumɨn kwɨsaka nikɨ ɨk karam nwowi mɨ kɨra kariir inɨgɨn wɨ kwoɨma mɨisɨsaei. Mɨ Pita siya nou prasae bɨ kɨnkɨn. Ɨriig.   
\c 15  
\s1 Sɨma Jisɨs siirɨn Pailat siirɨm yɨkɨunam  
\r (Mt 27:1-2,11-14; Lk 23:1-5; Jo 18:28-38)  
\p
\v 1 Mɨ prismi yaowae adɨm sɨma nugak ɨmumar yamyakwok adiyaowaeyɨm siyɨu komii kɨgrɨraowiyɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm mɨ inkam komiiyɨm yai hɨdi ɨkɨm sɨmiiram, sɨma yai ɨrɨpa hangiriyɨu boɨnai. Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn wɨeyɨn sopni yɨmboru kinam Pailat siirɨmɨn.  
\v 2 Mɨ Pailat siya Jisɨs siir srɨi, kɨra Juda iikamɨm sɨmiir nu ɨiir kɨgrɨraowan inkam komiigɨn, aniya? Mɨ Jisɨs siya ɨna yowarkɨi boɨnkiyɨn, wa yaiya kɨra boɨna ɨni mɨ owa.  
\v 3 Mɨ Pailat siya yaowae adɨm sɨmiir wakaeyɨn sɨma yai whɨekakɨm siirara boɨn hɨuriyɨugi.  
\v 4 Mɨ Pailat siya Jisɨs siirɨn ɨna swokɨ srɨigiyɨn, kɨra yai wakae boɨn tani, aniya? Wakae! Sɨma yai whɨekakɨm ɨni kɨriirarar boɨn hɨuriyɨuɨm.  
\v 5 Mɨ Jisɨs siya yai kwɨr bɨri swokɨ wakae boɨn srankɨn. Nɨɨngaka. Mɨ Pailat siya asi kɨntɨɨrgikɨn. Ɨriig.   
\s1 Pailat siya boɨnkɨn Jisɨs siirɨn pae hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir nɨnkɨn ɨrɨnu inankɨiyɨm  
\r (Mt 27:15-26; Lk 23:13-25; Jo 18:39–19:16)  
\p
\v 6 Bɨewi bɨewiyɨm ɨi komiiya Pasova wou nikwo aeiya mɨ Pailat siir siyɨuɨn hɨriiyar tɨrikɨn, siya maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya kamɨm hɨugrɨpkɨikikaiyɨm sɨmiirɨn pɨ nwɨra nokmwɨn apniki. Iikamɨm sɨmiir kwoɨnkɨn naɨngwowɨn inkamɨn siir. Mɨ Pailat siya sɨmiirɨmɨn pɨ siirar nɨkropki.  
\v 7 Mɨ ta ɨiya inkam nwɨrɨn Barabas nɨkɨuwiyɨn, omaka hɨuyokiyokaiya saiir nwokaiyɨn mɨ kamɨm wra nwowiyɨm inkam komii komiiyɨm omom omom kɨgrɨraowiyɨm ɨo sɨmaka nwowɨm mɨ sɨmiir nhɨr ɨmiir nɨsomsom aokaowɨm siya sɨmakar nwokaigɨn.  
\v 8 Mɨ iikamɨm ha nanɨnkɨnɨuniyɨm mɨ sɨma Pailat siir boɨnki, tɨkɨ siyɨuɨn, bɨiya kɨra tɨrɨn bɨewi nhɨrɨm dɨgiyɨm mɨ kɨra pa nɨkrop apniki ta maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya hɨuyokiyokaiya saiir nwowɨn sɨmiir inkam nwɨrni. Mɨ tariinanɨn kɨra siira tɨ swokɨ tɨr.  
\v 9 Mɨ Pailat siya sɨmiir yai yaka yowarkɨi boɨnki, kɨma mɨnam naɨngwowi kara Juda sɨmiir inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn siir nɨuguskiyɨm, aniya?  
\v 10 Mɨ Pailat siya hɨnɨɨn asi boɨnkikɨn. Dimusi rani, siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn prismi yaowae adɨm sɨmiir kwoɨnɨm. Sɨma Jisɨs saɨka whwokwoka nwo rani, sɨmiir kwoɨnɨn i ɨeyar kwaewaowi bɨi sɨma nwowɨm. Mɨ sɨma siirɨm asi nɨkɨunanikɨm siirɨn.  
\v 11 Mɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm prismi yaowae adɨm sɨma inɨ boɨnɨurwokaiyɨu. Mɨ sɨma pɨ hɨnɨɨn nwokɨ boɨnkiyɨm Pailat siya Barabas siir dɨkrop apniki.  
\v 12 Mɨ Pailat siya sɨmiirɨn ɨna swokɨ boɨnkiyɨn mɨ kara pɨ panɨɨna tɨri tɨ inkamɨn kɨma boɨniyɨn Judami iikam sɨmiir inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn, ha?  
\v 13 Mɨ sɨma siir yai yamdi ɨna kauwok boɨnkiyɨm, siirɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn saɨka dɨnkɨn ɨrɨnugi!  
\v 14 Mɨ Pailat siya sɨmiir srɨigi, dimusika, ha? Siya dimu dimɨn tɨrbukɨn, ha? Mɨ sɨma ɨna kauwok boɨnamnankiyɨm, siirɨn tɨ paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn saɨkar dɨnkɨn ɨrɨnugi!  
\v 15 Mɨ Pailat siya iikam isidɨn sɨmiirɨm hiirgɨn mɨ siya Barabas siir asi kɨgnɨnkɨn apnikikɨn. Mɨ siya Jisɨs siirɨn kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨmiirɨm iyopmauugi, sɨma nɨpɨmparɨm siirɨn. Mɨ mhoɨiya sɨma siirɨn ɨna yɨkropkiyɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn saɨka nɨnkɨn ɨrɨnugiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Mɨ kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨma Jisɨs siir nɨgbumbugɨm  
\r (Mt 27:27-31; Jo 19:2-3)  
\p
\v 16 Mɨ kamɨm ɨrɨm haiiyɨm sɨma Jisɨs siirɨn inkam komiiyɨn omom omom kɨgrɨraowiyɨn siir omaka maeyauwa hɨriir yɨnkikwona apnam. Mɨ sɨma kam nhɨrɨm yaii nɨniiyɨm sɨmiirɨm yɨkɨuna, sɨma ta maeyau kwɨruwa saiirarar nanɨnkɨnɨuniyɨm  
\v 17 mɨ sɨma Jisɨs siirɨn yɨuɨs paridnana kwɨra yɨtomwanɨu haigɨnɨu. Mɨ sɨma urid nɨmrɨdgakɨn whɨra hopwhro mɨ sɨma siir mwo ɨiir kaigrɨsɨugi.  
\v 18 Mɨ sɨma siir yɨgbumbu, akamɨe! Juda iikamɨm sɨmiir nu kɨgrɨraowi inkam komiigɨn!  
\v 19 Mɨ sɨma siir mwowɨn paekopɨn hougwokwo apiyɨn siir yɨkrɨmkrae. Mɨ sɨma siirɨn yaeyop haɨni mɨ yaswaiyɨu mɨ sɨma ogmwo ha hɨuɨm mɨ ɨna kaiyɨrou kisɨsanaɨm siir inɨg ɨiir hainanam.  
\v 20 Mɨ sɨma siir mɨngigin dɨgiyɨm mɨ ta yɨuɨs pariidnan bripriya ɨna swokɨ ɨsaiya. Mɨ sɨma siirɨn ɨni siir yɨuɨs aiirar swokɨ ii haigɨnɨugiyɨm. Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn ɨna yɨkɨunamɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn saɨkar nɨnkɨn ɨrɨnugiyam. Ɨriig.   
\s1 Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn saɨka yɨnkɨn ɨrɨnugi  
\r (Mt 27:32-44; Lk 23:26-43; Jo 19:17-27)  
\p
\v 21 Inkam nwɨrɨn Saimonkɨn siya om Sairini ankɨn Aleksanda Rufas sowiir yaowae adgɨn. Mɨ siya omisɨsɨmɨm om komii siir yaba nwowɨm sɨmiir haiburgigɨm mɨ siya ɨna yapamɨn siyɨu maeyau nɨɨnga aiir. Mɨ sɨma siyɨu bopwo hɨr yɨnapyɨskai om komii siir kingiin. Mɨ sɨma kɨmɨdiniya ɨgao yai siir boɨnwɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn Jisɨs siirɨn siya haiyam.  
\v 22 Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn maeyau kwɨra saiir hɨriir yɨkɨunam ta maeyauwa saiir inɨga Golgota. Mɨ ta maeyauwa saiir inɨg mwowɨn inkam mwo kɨuni maeyauga.  
\v 23 Mɨ sɨma op wain sɨmiir naba saɨkar yɨnkɨn aepɨbmigiya siir hauuwam mɨnkɨn mɨ siya bɨri kwiyaekɨn.  
\v 24 Mɨ sɨma paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siirɨn saɨkar yɨnkɨn ɨrɨnugi. Mɨ siir yɨuɨsɨm ɨni sɨma hɨdnonkwokwo hainamɨm. Mɨ sɨma gwo kwɨra sae gwo satu, sɨma mɨnɨm gwokɨm tɨ hɨnɨɨn dimɨnɨn pɨ nhɨnga haii.  
\v 25 Ɨiya nugakar nikɨ oyakwoka 9:00 klok mɨ sɨma paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siirɨn saiirar yɨnkɨn ɨrɨnugiyakwok.  
\v 26 Mɨ siir mwo kouga ta yaiya siir boɨna saiir wɨnki yokwoni. Sɨma hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨm, Juda iikamɨm sɨmiir nu kɨgrɨraowi inkam komiigɨn.  
\v 27 Mɨ sɨma Jisɨs siir kingiinɨn inkam nwɨso hɨi tauaeiyo sowiirɨn warar yɨnkɨn ɨrɨmdɨnugik paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir. Mɨ nwɨrɨn ɨɨniga mɨ nwɨrɨn yaɨoyaeya.  
\v 28 [Mɨ Adi Komii siir Yokwo Komii saiir yaiya ɨni kaimwowa ywowa bɨdi bɨdinan sɨma wɨna mɨ tariinanɨn saeya bɨdi yɨmbiniya. Mɨ ta yaiya hɨnɨɨnga, sɨma siirɨn kamɨm hɨi tauaeiyɨm sɨmaka yɨnkɨn hɨuwiyopmasugi.]   
\p
\v 29 Mɨ iikamɨm haɨmii tamii napɨm siir yapɨkbumbu mɨ sɨma mwo ɨna yapkɨntɨɨrɨm. Mɨ sɨma siir boɨnki, bɨiya kɨra hɨnɨɨna boɨnkɨn, Adi Komii siir omaka wɨ kara nɨipɨɨrgi mɨ ɨi kwoɨmɨm dɨg nwokii mɨ wa swokɨ haɨninansiin okwoki.  
\v 30 Mɨ kɨra kɨnakɨna tamɨ dirɨraerarna mɨ kɨra pa nwokɨ ɨuuniyɨm warɨ paeyɨn kɨriir nɨrɨonɨnkɨnɨn siir waraurankɨn!  
\v 31 Mɨ prismi yaowae adɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm, sɨma Jisɨs siirɨn warar yapɨkbumbu. Mɨ sɨma, sɨmasɨmar yomboɨn amboɨn, siya inkam nhɨrɨm sɨmiirɨn bɨdiyar whɨndirɨraerar haigɨnɨuɨn. Mɨ siya, siya siyar dirɨraerar namɨm panopi, ha?  
\v 32 Mɨ tɨ inkamɨn siya nɨmbinkiyɨn siya Israel sɨmiir inkam komiigɨn, sɨmiir nu kɨgrɨraowikɨn. Mɨ siya paeyɨn hɨiniya nɨrɨo nɨnkɨnɨn siir hɨrankɨn krɨmar kɨgwokwoɨuungi. Mɨ krɨma wa nwokɨ aɨngwo tɨbmiikiyɨm kɨriiramɨn. Mɨ inkam nwɨso Jisɨs saɨkar nɨnkɨn ɨrɨmdɨnugiyo paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨnsi yo sowa ɨriipɨ hɨriinan siirɨn warar mɨ ɨnkɨn ɨgbumbu. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya bɨdi yaonamɨn  
\r (Mt 27:45-56; Lk 23:44-49; Jo 19:28-30)  
\p
\v 33 Mɨ ɨiya nabɨe bopwo nwowa mɨ ɨiya ɨna kakauugiya. Mɨ hɨnda tɨnda ɨni nɨiyar ywokiyɨm. Mɨ ɨiya bɨe nad nwowamtɨbɨn, ɨiya ɨi kwoɨm nwowiya saiir yadɨg ɨurɨb.  
\v 34 Mɨ ɨi kwoɨm namwoɨuwiya mɨ Jisɨs siya ɨna kauwok boɨnkirɨbɨn, Eloe, Eloe, lema sabaktani? Ta yaiya saiir yaimwokɨyaimwowa hɨnɨɨnga, kariir Adi Komii, kariir Adi Komii kɨra kariirɨn digɨumii dimusi haimriiyɨugigɨn, ha?  
\v 35 Mɨ kam nhɨrɨm kingiin hɨr nokwowɨm sɨma siir yai wakaeyɨm mɨ sɨma ɨna boɨnɨm, wakae! Siya Ilaija krɨmiir wanwiyaeyɨn siirɨm nɨkɨuwi.  
\v 36 Mɨ inkam nwɨrɨn ɨna iwɨtnamɨn hamgan hainakiyɨm. Mɨ ta op kausrɨra siir ɨdwo yaokɨnki. Mɨ kɨmɨdiniya paekop ɨnakar yɨnkɨn udgi mɨ Jisɨs siir yaiga yaka onkwo mauugi siya kwiyaeyɨm. Mɨ tɨ inkamɨn siya boɨn, ha tikɨ o. Krɨma nikɨ kɨgrɨraowi siirɨn pɨ Ilaija siya nasi whɨndirɨraerar ɨuungi paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir hɨrankɨn.  
\v 37 Mɨ Jisɨs siya ha kauwankɨi boɨnkirɨbɨn mɨ siya ɨna iyɨe hɨkainamtɨbɨn.   
\p
\v 38 Ɨiya Jisɨs siya naowa ta yɨuɨs komiiya Adi Komii siir omaka saiir nɨtiyɨsɨuwa saeya ɨni bopwoniyar yɨnwɨtamnaiiniya. Mɨ ɨna yɨugusnaiinama nua hɨriir. Mɨ ta yɨuɨs prɨeiya ɨni kwɨsa ywokiya.  
\v 39 Mɨ kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨmiir bɨi nwowi inkamɨn siya Jisɨs siir whwonkam ɨda nokwokɨn mɨ siya kɨgiyɨn siya hɨriinan niyae hɨkainamtɨbɨn mɨ ɨni siya siyar boɨnkiyɨn, kaimwokɨ kaimwokɨɨnga! Tɨriigɨnɨn Adi Komii siirar yɨnisɨmkɨn.  
\v 40 Mɨ wig nhɨrɨm hɨrar mɨ ɨnkɨn okɨm mɨ sɨma arurɨg hɨrar nokwo kaokikɨm. Mɨ nhɨrɨm sɨmaka hɨr nɨnkɨn okwo kaokɨm. Ɨra Maria om Makdalanka mɨ ɨra Maria Jems sapɨsapɨn mɨ Josis sowiir apu aeya. Mɨ ɨra Solomonika.  
\v 41 Bɨiya Jisɨs siya nu Galili hɨr nwowɨn mɨ ta ɨiya tɨ wigɨm siir mhoɨiya namkɨm. Mɨ sɨma siir nae dirɨraerarɨm mɨ wig isid komii whɨrɨn yɨm sɨma ɨriipɨ hɨriinan Jisɨs saɨkar yɨnkɨn am om komii Jerusalema hɨriirɨn. Mɨ sɨma hɨr inɨ owou. Ɨriig.   
\s1 Sɨma Jisɨs siirɨn siyano siir haigigi  
\r (Mt 27:57-61; Lk 23:50-55; Jo 19:38-42)  
\p
\v 42 Mɨ naɨowaka Josepɨn om Arimatianɨn ɨna yɨtrɨbɨn. Siya yai hɨdan inkam wadɨekɨn. Mɨ yɨo siya ɨriipɨ hɨriinan ɨiya Adi Komii siya iikam sɨmiir kɨgrɨraowana ɨiya saiirɨmar mɨ owɨni.  
\v 43 Mɨ Juda sɨmiir ɨi komiiya waka nwokwowaki mɨ tapa ya nae dirɨraerar haigigik ni ɨiga mɨ Josep siya asi napnɨnopkainamkɨn Pailat siir kɨgam. Siya bɨri nɨdid namkɨn. Nɨɨngaka. Siya Jisɨs siir pɨuɨs biyɨeya saiir hainakiyɨm srɨiyɨugɨn.  
\v 44 Mɨ Pailat siya ɨni hindara yanaawɨnɨn ta yaiya saiir wakaewɨnɨn, Jisɨs siya naonama. Mɨ siya kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨmiir bɨiyan inkamɨn siirɨm yɨkɨuna mɨ siya siir srɨii, Jisɨs siya bɨdinanar naonamkɨn, iyɨe? Tariinanar kwaokɨn.  
\v 45 Mɨ ɨiya siya yaii nɨnii kamɨm sɨmiir bɨi nwowiyɨn siir yai aiir wakaeyɨn mɨ siya Josep siir boɨnki siya Jisɨs siir pɨuɨs biyɨeya saiirɨn hatɨ hainam.  
\v 46 Mɨ Josep siya yɨuɨs whɨsinana kwɨra saɨnam. Mɨ siya Jisɨs siir pɨuɨs biyɨeya ɨna inɨ hɨunɨs hainakiya paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir hɨrankɨn. Mɨ siya siirɨn yɨuɨs whɨsinana saiir whrɨnainam mɨ siirɨn siya siyano whɨrɨn siir inɨ haigigik. Mɨ tɨ siyanowɨn inkamkar nopkikɨnkɨn. Mɨ siya siiya komiiya kwɨra warnani ɨe ɨiir warkɨn tɨnugigam.  
\v 47 Maria om Makdalana mɨ Maria Josisni yopi aka, sowa kogwokwo haigikigo maeyauwa Jisɨs siir pɨuɨs biyɨeya saiir haigigiya. Ɨriig.   
\c 16  
\s1 Jisɨs siya bɨdi yɨnsiin ɨdwowɨn ɨeyankɨn mɨ ɨni omwaiyar swokɨ waiyan  
\r (Mt 28:1-8; Lk 24:1-12; Jo 20:1-10)  
\p
\v 1 Mɨ Juda sɨmiir ɨi komiiya dɨg nwokiya mɨ Maria om Makdalana mɨ Maria Jemsni yopii aka mɨ Salomi saeya sɨma waɨm pɨuii mɨiyɨk whakiyɨm sɨmiir saɨnam. Sɨma Jisɨs siir pɨu aiir naokɨnam saɨnamkɨm.  
\v 2 Mɨ ɨigwɨra sɨma bɨeyɨn bɨdi maskwokiyakwokɨn mɨ saiirar yamyakwok Sandeya, siyanowɨn inkam haigigigiyɨn siirɨm.  
\v 3 Mɨ sɨmasɨmar yapboɨnaiyam, krɨmiirɨn pɨ nhɨnga whɨn mɨrii ta siiya komiiya saiir warɨtkɨnkiyɨm, ha?  
\v 4 Mɨ ɨiya sɨma siyanowɨn siir ninɨ kɨgɨuwɨm mɨ sɨmar kɨgi siiya komiiya hɨr nwo rani. Nɨɨngaka. Bɨdi inabaki ɨtkɨnkiya ɨemɨga. Taka siiya, siiya prasae rani.  
\v 5 Mɨ sɨma siyano ɨiir napnɨnopkainamɨn mɨ sɨma kɨgam whranisɨm nwɨrɨn sɨmiir ɨɨna ɨɨnig mɨiya nɨdwokai. Siya yɨuɨs whɨsinan bripriya kwɨra nii ɨdwokai. Mɨ sɨma siir ninɨ kɨgɨuɨm mɨ ɨni hindara inɨ anaaɨuwɨuwɨm.  
\v 6 Mɨ siya sɨmiir boɨnkaiwɨn, kɨma kɨpi kɨgnanae kara bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn, wɨm kɨma Jisɨsɨn om Nasaretanɨn siirɨm hansɨri paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn sɨma nɨnkɨn ɨrɨnugiyɨn siirɨn. Mɨ siya tapaiir nwo rani, bɨdi yɨnsiin ɨdwonamɨn! Mɨ ɨni omwaiyar swokɨ waiyan! Kɨma ta maeyauwa sɨma haigigiga saiir tɨ kwakɨg siya hɨr nwokaii.  
\v 7 Kɨma dam! Mɨ kɨma pɨ kamɨm siir mɨi kɨgna mɨriiyɨm pɨ sɨmiir tinɨ boɨnɨu mɨ Pita siirɨn warar. Mɨ kɨma pɨ hɨnɨɨna tinɨ boɨnɨu, Jisɨs siya kɨmiir bɨiya bɨdi yamkwokɨnɨn nu Galilia hɨriir. Mɨ kɨma siirɨn wɨ hɨr ninɨ kɨgɨuwi. Bɨiya kɨmaka siya nikɨ boɨna saiir hɨriinan!  
\v 8 Mɨ tɨ wig oumɨm ɨna yɨdamniyamɨm idowɨiya hɨriir, tɨ siyano ɨiirsi. Mɨ sɨma ɨna yɨdam ɨugusamɨm, kɨugak bɨ nwonamkɨm sɨmiir kɨuɨm ɨni hindara yɨinɨrkɨinamɨm. Mɨ sɨma inkam nwɨraka yai panɨɨnsi yɨmboboɨnamsi. Nɨɨngaka. Sɨma pɨ nɨdidnamkɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya Maria om Makdalana saiir hɨriir yɨmbiyam  
\r (Mt 28:9-10; Jo 20:11-18)  
\p
\v 9 [Jisɨs siya Sande nugak ɨmumar yɨnsiin ɨdwonamyakwok. Mɨ siya bɨigɨ bɨiyɨn Maria om Makdalana saiir hɨriir yɨmbiyam. Mɨ ta wiga, bɨiya Jisɨs siya nɨnɨskɨigiya yɨu biyɨe ɨriiyar nwɨso sɨma nwokaiya saiir mɨ saeyaɨrga.]  
\v 10 Maria saeya inɨ kɨgɨu tɨ siir nomiiyauɨm naɨngwoyɨmiyok ou prasae bɨri kɨnkɨm siirsiyɨn. Maria saeya bɨiyɨn siir nomiiyauɨm bɨiya saɨka nwokaiyɨuɨm sɨmiir inɨ boɨnmauuɨu.  
\v 11 Mɨ Maria saeya sɨmiir boɨnki Jisɨsɨn ɨni omwaiyar swokɨ waiyan kara siir bɨdi kɨgnaniyɨn. Mɨ sɨma ta yaiya saiir wakaeyɨm mɨ sɨma bɨri naɨngwo tɨbmiigɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya siyɨu hɨrɨn inkam nwɨso siir kɨgna mɨriiywo sowiir hɨriir yɨmbiyam  
\r (Lk 24:13-35)  
\p
\v 12 Mɨ ta saiir mhoɨiya inkam nwɨso siir kɨgna mɨriiywo sowa om komii hɨr haiburgigo mɨ ha napamwo mɨ sowa siirɨn siyɨu hɨr yapiyɨskai. Mɨ Jisɨs siya sowiir hɨriirɨn yaeya pɨu kwɨr yam.  
\v 13 Mɨ sowa ha swokɨ amwo mɨ kɨmɨdiniya kam nhɨrɨm sɨmiir inɨ boɨnmauuɨu. Mɨ yɨm sɨma sowiir yai aiirɨm bɨ swokɨ aɨngwo tɨbmiigɨm. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya kam ɨuur nwɨrɨm siir mɨi kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir hɨriir yɨmbiyam  
\r (Mt 28:16-20; Lk 24:36-49; Jo 20:19-23; Ap 1:6-8)  
\p
\v 14 Mɨ kam ɨuur nwɨrɨm siir mɨi kɨgna mɨriiyɨm ɨiya sɨma naeyar nikɨ ɨdwo aeyɨm mɨ Jisɨs siya ɨna yɨmbiyamɨn sɨmiir hɨriir. Mɨ siya sɨmiir inɨ ɨkɨu whɨsarii rani, sɨma bɨ naɨngwo tɨbmiigɨm. Mɨ kam nhɨrɨm sɨma pɨ nantamyɨriyɨrkɨm kam nhɨrɨm sɨma naboɨniyɨm Jisɨs siya bɨdi yɨnsiin ɨdwowɨn ɨeyankɨn mɨ siya ɨni omwaiyar swokɨ waiyan.  
\v 15 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma ɨkɨ omom omomɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiir dam mɨ Yai Wɨn Kɨbiya saiir dapboɨnmamauuam iikamɨm sɨmiir.  
\v 16 Mɨ inkamɨn naɨngwo tɨbmii mɨ siya ha baptais mɨ siirɨn wɨ Adi komii siyar kaoprigiokwowi. Mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨn naɨngwo tɨbmii karam nwowi, yɨm wɨ siya grirɨtkaigi.  
\v 17 Mɨ iikam whɨekakɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiirɨn kɨrɨe wɨ Adi Komii siya hauuwi dimɨn komii komiiyɨm sɨmiir dirɨraeraram. Mɨ sɨma wɨ kariir inɨg ɨiirar nɨnɨmnɨskiiyami uridyɨu bibiyɨeyɨm sɨmiirɨn. Mɨ sɨma wɨ yaeya yaigɨn kwɨra boɨni.  
\v 18 Mɨ sɨmiir ɨɨnam mɨpugɨn biyɨu dapiyɨn siir nonkwowi mɨ op biyɨeya kwiyae aokaowiya saiir kwiyae mɨ tɨ hɨriinan dimɨnɨm wɨ sɨmiirsi nao rani, sɨma. Mɨ sɨmiir ɨɨnam makak inkamɨm sɨmiir mɨ hainii mɨ sɨma wɨ wadɨeyar mɨ oki. Ɨriig.   
\s1 Adi Komii siya Jisɨs siirɨn nɨnomor koua hɨriir yɨkɨunam  
\r (Lk 24:50-53; Ap 1:9-11)  
\p
\v 19 Mɨ mhoɨiya krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siya siir yaiyɨm sɨmiirɨn dɨg nwogigɨm mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya ɨna yɨkɨunamɨn siirɨn nɨnomor koua hɨriir. Mɨ tariinanɨn siya ɨni siir ɨɨna ɨɨnigmɨiya inɨ ɨdwoɨuɨn.  
\v 20 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm, sɨma ɨna yamɨm hɨnda tɨnda. Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya ɨni sɨmakar yɨnkɨn mɨriiyamɨn. Mɨ siya sɨmiir yai ɨmiirɨn warar mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam dimɨn komii komiiyɨm sɨma tɨr ɨmiirɨn. Mɨ tɨ dimɨnɨn iikamɨm sɨmiir nɨisiimauugɨn. Mɨ ta sɨmiir yaiya kaimwokɨkaimwowaɨrga, Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yaiga. Ɨriig.