\id LUK - Sepik Iwam NT [iws] -Papua New Guinea 1989 (DBL 2014) 
\h Luk 
\toc1 LUK 
\toc2 Luk 
\toc3 Lk 
\mt1 LUK  
\ip Luk siya wɨnkika ta yokwowa mɨ yɨo siya paowai udikɨn. Mɨ siya Pol saɨkar nwowikɨn mɨ siya Judan inkam tani, siya Grik inkamkɨn. Mɨ tɨ niiwiiyɨn siya wɨnkikɨn Grik hɨran iikamɨm sɨmiiram, yɨo Jisɨs siirgɨn. Grik hɨran iikamɨm sɨma mɨnam naɨngwowi, sɨma siyɨu mɨiyɨk ɨiirar nwokɨ ɨdwowɨm. Luk siya tɨ niiwiiyɨn Jisɨs siir boɨnkɨn, siya inkam wadɨekɨwadɨe ɨeyaɨrgɨn. Mɨ siya iikamɨm sɨmiirsi naɨngwoyɨmiyokɨn mɨ sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm ɨni siyar mɨ ɨinakiyɨm. Ɨriig.  
\c 1  
\p
\v 1 Bɨiya iikam whɨekakɨm sɨma sɨmiir yapa yapa kwoɨn ɨmiirar wɨnkɨnankɨugɨugikɨm inkam komii Tiofilas siiramɨn, dimɨn taemɨnɨm krɨmiir tɨriir nɨmbiniyɨm.  
\v 2 Yɨm sɨma dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ aposel kamɨm sɨma kɨgɨm mɨ iikam nhɨrkɨm, sɨma mɨ boɨnmɨmauuɨm sɨmiir mɨ wakaeyokna apikɨm. Mɨ tɨ niiiwiiyɨm. Yɨm tariinanɨn ɨni krɨmar nonkwowɨm.  
\v 3 Kara Lukgɨn, niiwii whɨekakɨm bɨiyanɨm mɨ tariinanan ɨkɨm sɨmiirɨn kara bɨdi sɨbgu hɨdgiyɨm. Mɨ kara tɨ niiwiiyɨm bɨigɨ bɨiyanɨm mɨ tariinanan ɨkɨm, sɨmiirɨn kara kɨriiram bɨdi wɨnkiyɨn inkam komii Tiofilas kɨriiram.  
\v 4 Mɨ kɨra wɨ hɨnɨɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, ta yaiya sɨma nowomwarkaiyɨuwa kɨriir, saeya kaimwo kɨɨnga.   
\s1 Adi Komii siir paekwosɨmɨn Sekaraia siir boɨnki Jonɨn wɨ sɨpi nɨmbini  
\p
\v 5 Mɨ ɨiya Herot siya nu kɨgrɨraowan inkam komii nwowɨn, nu Judia hɨrɨn pris inkamɨn nwɨra nwokɨn, siir inɨgɨn Sekaraiakɨn. Siya Abaisani pris isidɨn siirgɨn. Mɨ siir wiga, ya Eroni isidɨn siirga, saiir inɨgɨn Ilisabetka.  
\v 6 Mɨ sowawaiyɨn Adi Komii siir whwonkam ɨdan dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugo ɨni wadɨekɨ wadɨeyar ywowo. Mɨ sowa Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir siyɨupai siyɨupai whɨekakɨm sɨmiirar napiko. Mɨ siir yaiyɨm sɨmiirɨn ha mɨ wakaeyoknaeikɨm.  
\v 7 Mɨ sowawaiyɨn yɨɨnɨe bɨ niyɨo mɨmɨnko. Dimusi rani, Ilisabet saeya wig pɨoa nɨɨngaka. Mɨ sowawaiyɨn wai bɨdi ywowo.   
\p
\v 8 Ya Sekaraia siir isidɨn siya mɨriiya ɨiya saeya. Mɨ Sekaraia siya pris inkamɨn krɨmiir kaoprigi okwowiyɨn siir mɨiya Adi Komii siir whwonkam ɨda mɨriigɨn.  
\v 9 Mɨ siirɨn sɨma yɨmbingi maeyauwa hɨuyokiyokaiya dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowa Bɨiyan Inkam Komii siira dimɨn taemɨn mɨn nɨnkɨn ɨmiiyaeiya siirɨn hɨriir yokmwɨn apnɨnopkaigi.  
\v 10 Mɨ ta ɨi aiirɨn iikam isid komiiyɨn sɨma idowɨiya hɨrar ywo. Mɨ yɨo siya dimɨn taemɨn ɨmiirar nikɨ ɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨn mɨ yɨm sɨma ɨni idowɨiya hɨrar kwɨsboɨnɨm.  
\v 11 Mɨ Bɨiyan Inkam Komii siir paekwosɨmɨn ɨna yɨmbiyamɨn siir hɨriir. Mɨ ɨni hɨiya dimɨn taemɨn haigɨn nɨnkɨn ɨmiiyaeiya ɨni saiir kingiin hɨrar yamɨkwoniyɨn.  
\v 12 Mɨ ɨiya siya Bɨiyan Inkam Komii siir paekwosɨmɨn siir kɨgiiyɨn mɨ siya ɨni hindara yanaakiyɨn mɨ siya ɨni nɨdidkakar ywowɨn.  
\v 13 Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn, siya siir boɨnki, Sekaraia, kɨra kɨpi nɨdid. Adi Komii krɨmiir Wanɨn siiram kɨra kwɨs boɨna, siya bɨdi wakaewɨnɨn. Mɨ kɨriir wiga Ilisabet saeya yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn wɨ nwɨra naokainaei. Mɨ siir inɨgɨn wɨ Jon dokdap haigɨnɨu.  
\v 14 Mɨ kɨra wɨ maɨrgɨmaɨrga taokɨtaoka siirɨm nwowi. Mɨ iikam whɨekakɨm ɨriipɨ hɨriinan, wɨ maɨrgɨmaɨrga taokɨtaoka siiramar mɨ owi.  
\v 15 Mɨ siya Adi Komii siir whwonkam ɨdan wɨ inɨg komiigak nwowi. Mɨ siya wɨ op wain mɨ ɨkɨ op bibiyɨe nhɨrɨm, kwiyae whaowaeiyɨm, wɨ sɨmiir wara kwiyae rani. Mɨ ɨiya siir naokainaei, Adi Komii siir naeyɨuɨn wɨ siirar nanɨnkɨnɨuɨuwi.  
\v 16 Mɨ Isrel sɨmiir iikam nhɨrɨm, wɨ siya nɨkɨunami Bɨiyan Inkam Komiiyɨn, sɨmiir Adi Komii krɨmiir Wanɨn siirɨm.  
\v 17 Mɨ siya Adi Komii siir naeyɨuwɨn mɨ siir kɨrɨeya bɨiya Ilaijani nwowa wɨ saiir hɨriinankak nwowi. Mɨ siya wɨ Bɨiyan Inkam Komii siir bɨiya namkwokɨni. Mɨ adɨm sɨmiir kwoɨnɨm wɨ siya kisɨna haigii mɨ sɨma wɨ sɨmiir yɨn ɨmiiram nwokɨ aɨngwowɨm. Mɨ iikamɨm nantamyɨriyɨrɨm, sɨmiir kwoɨnɨm wɨ siya kisɨna haigii. Mɨ sɨma wɨ iikamɨm dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowɨm, nɨnoknɨnkɨn komiigakɨm wɨ sɨmiir kwoɨn hɨriinan kɨnar nwowi. Mɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm wɨ siya kisɨsop haigiwɨni Bɨiyan Inkam Komii siiram. Adi Komii siir paekwosɨmɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn.   
\p
\v 18 Mɨ Sekaraia siya paekwosɨmɨn siir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn mɨ ta yaiya saeya kaimwokɨ nɨuwi mɨ kara wɨ panɨɨna nɨnoknɨnkɨni, kara waibiyɨe bɨdi ywowɨn mɨ kariir wiga ya ɨriipɨ hɨriinan waibiyɨe bɨdi mɨ owa. Siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn.  
\v 19 Mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir paekwosɨmɨn siir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, kara Gebrielkɨn, kara Adi Komii siir whwonkam ɨda nokwowikɨn. Kariirɨn siya nɨkropkikɨn kɨriir nauunɨ boɨnmauuniyam. Kara ta yaiwɨn kɨbiya kɨriir boɨnmauuniyam hainanikɨn.  
\v 20 Kɨra wakae! Dimusi rani, kɨra kariir yai aiir naɨngwo tɨbmii rani. Mɨ panao kɨriir yaiya pɨ kara tɨrbugii mɨ kɨra pɨ waeyaimɨkrɨm nwowi. Mɨ wɨ ɨiya tɨ digworaekwo whɨekakɨm sɨma nɨmbiniyana wɨ saiirar nadɨgɨuwi mɨ ta kariir yaiya wɨ kaimwowa nwowi. Adi Komii siir paekwosɨmɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn.   
\p
\v 21 Mɨ iikamɨm Sekaraia siiram nwowɨm sɨma ɨna yɨnaɨngwoyɨmiyok boɨnɨm, siya dimu dimɨn mɨnkɨmɨmɨni, maeyaua hɨuyokiyokaiya dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowa saiir hɨrɨn?  
\v 22 Mɨ ɨiya siya idowɨiya ha napnaniniyɨn mɨ siya yai sɨmaka bɨ nani boɨnikɨn. Mɨ sɨma ɨna yɨnoknɨnkɨnkiyɨm mɨ tari siya yaeya dimɨn wɨn bɨdi kɨgnaniyɨn maeyaua dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowa saiir hɨrɨn. Mɨ siya sɨmiirɨn ɨni ɨɨnarar yanɨ kɨnmɨmauuɨuɨn mɨ siya ɨni waeyaimɨkrɨmar ywokrɨpkaiyɨn.   
\p
\v 23 Mɨ siir mɨini ɨiyɨm dɨg nwokiyɨm mɨ siya ɨna swokɨ amɨn siir omaka hɨriir.  
\v 24 Mɨ taka ɨi aiirarɨn siir wiga Ilisabet saeya ɨni yɨnpɨugakar ywokiya. Mɨ idowɨiya naprɨrɨr karamae saeya nwowɨm bwanɨm ɨriiyar. Saeya hɨnɨɨna boɨnka,  
\v 25 mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya kariirsi naɨngwobumbugɨn mɨ siya kara nɨdidnanaekaigiya iikam whɨekakɨm sɨmiir whwonkam ɨda, siya bɨdi yɨtkiigiya. Ɨriig.   
\s1 Paekwosɨmɨn siya Maria saiir boɨnkɨn, Jisɨs siirɨn wɨ saeya naokainaei  
\p
\v 26 Mɨ bwan ɨriiyar whɨr aka, paekwosɨm Gebriel siirɨn Adi Komii siya yɨkropki nu Galili hɨran omisɨm whɨrɨn Nasaret siirɨm.  
\v 27 Mɨ kopaksɨm ɨra, saiir yopiigar whausoknɨnkɨn prapraskiya, saeya hɨi mɨn bɨ nanaeka, sɨma saiirɨn whran nwɨrɨn siiram boɨrɨtmaiga siya nonkwonaɨm siir inɨgɨn Josepkɨn, siya Devidni isidɨn siir hɨrankɨn. Mɨ ta kopaka saiir inɨgɨn Mariaka.  
\v 28 Mɨ paekwosɨmɨn saiiram ha namɨn mɨ siya saiir inɨ boɨnɨu, Akam, Adi Komii siya kɨriirsi naɨngwobumbugɨn. Mɨ siya ɨni kɨnakar nwowɨn.  
\v 29 Mɨ Maria saeya ta yai aiir wakaeya saeya ɨni hindara yanaakiya. Taka yaiya saeya panɨɨn, panɨɨn yaiga.  
\v 30 Mɨ paekwosɨm siya saiir boɨnki, Maria, kɨra kɨpi nɨdid. Adi Komii siya kɨriirsi naɨngwobumbugɨn.  
\v 31 Wakae! Kɨra wɨ yɨnpɨugak kɨpi nwowi. Mɨ kɨra yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn wɨ nwɨra naokainaei mɨ kɨra siir inɨgɨn wɨ Jisɨs nokdap haigɨnɨu.  
\v 32 Mɨ siya wɨ inɨg komiigak nwowi. Mɨ siirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, Adi Komii nɨnomor kouanɨn siir yɨnisɨmkɨn. Mɨ Bɨiyan Inkam Komii Adi Komii siirɨn wɨ siir brougaeyɨn Devid nu kɨgrɨraowiyɨn wɨ siir hɨriinan nokmwɨn okwo haigɨnɨuwi.  
\v 33 Mɨ siya ɨinokɨinokɨn wɨ Judami inkam komii nwowi. Mɨiya inkam komii nu kɨgrɨraowiyɨn wɨ siir hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami. Nɨɨngaka.   
\p
\v 34 Mɨ Maria saeya paekwosɨm siir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, tɨriigɨnɨn wɨ panɨɨna nɨmbiyami? Kara kamkak rani. Kara inkam nwɨr aka bɨ nwoka mɨ kara wɨ yɨnkak ha nwo rani.  
\v 35 Mɨ paekwosɨm siya saiir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir naeyɨuɨn wɨ kɨriir nanɨnkɨnɨuni mɨ siir kɨrɨeya kɨriirɨn wɨ saeya kɨnsiis haigɨnɨuwi. Mɨ mhoɨiya kɨra wɨ tɨ yɨnisɨmɨn siir naokainaei. Mɨ sɨma wɨ ha boɨni siirɨn dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn. Siya Adi Komii siir yɨnisɨmkɨn.  
\v 36 Wakae! Bɨiya kɨriir yopiiya Ilisabet saeya wai bɨdiyar ywowa mɨ saeya ɨni yɨnkakar swokɨ owa. Saeya bwanɨm ɨriiyar whɨra ywo Bɨiya sɨma ha boɨnkɨm saeya wɨ yɨnpɨugak nwo rani.  
\v 37 Dimɨn whɨrkɨn Adi Komii siya tɨr karamae bɨ nwokɨn. Nɨɨngaka.   
\p
\v 38 Mɨ Maria saeya siir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, wakae! Kara Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir mɨiyan wiga. Wa kɨra boɨna siya kariirɨn wɨ hɨriiyar mɨ tɨri. Mɨ paekwosɨmɨn siya saiir haiburgigɨn mɨ siya ɨna yamɨn. Ɨriig.   
\s1 Maria saeya Ilisabet saiir inɨ kɨgɨu  
\p
\v 39 Mɨ ɨi nhɨrɨm bɨdi yamkiyɨm mɨ Maria saeya bɨ kɨmɨmɨnka, ɨna nhɨɨnama, mhɨu nhɨrɨm om whɨrɨn nu Judia hɨr nwowɨm sɨmiir hɨriir.  
\v 40 Mɨ saeya Sekaraia siir omaka aiir napnɨnopkainama mɨ saeya kɨmɨdiniya Ilisabet saiir inɨ boɨnɨu, akam.  
\v 41 Mɨ ɨiya Ilisabet saeya ta akam Maria saeya boɨna saiir wakaeya mɨ tɨ yɨnisɨmɨn ɨna kaknɨnaokaigiyɨn. Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn ɨni saiirar yanɨnkɨnɨuɨuwɨm.  
\v 42 Mɨ saeya ha kauiyɨkiya mɨ ɨna boɨnkiya, kɨra ɨni kɨna wigar ywowa. Mɨ ɨkɨ wig nhɨrɨm sɨmiir kouwɨn ɨna kɨrar ywowa. Mɨ warɨ yɨnisɨmɨn kɨriir mhɨinau nwokaiyɨn, yɨo ɨni sakɨsar mɨ owɨn.  
\v 43 Kara panɨɨn wiga, tɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir apua ta kariiram nɨta?  
\v 44 Wakae! Kariir wɨɨna, kɨriir yai aiir wakaekiya, akam, kɨra boɨnkiya mɨ tɨ yɨnisɨmɨn kariir mhɨinau nwokaiyɨn ɨna kaknanaokaigiyɨn mɨ siya ɨni maɨrgɨmaɨrgar ywokiyɨn.  
\v 45 Kɨra Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii wiga kɨra maɨrgɨmaɨrga ha dwo. Mhoɨiya kɨriirɨn wɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya boɨna wɨ saiir hɨriinan tɨri. Ilisabet saeya hɨnɨɨna boɨnka. Ɨriig.   
\s1 Maria saiir mwaiga  
\p
\v 46 Maria saeya mwai waowa saeya hɨnɨɨna boɨnka,  
\q1 Kariir mhɨi kwoɨnɨm ɨni Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siiramar naɨngwo ɨrkakɨm.   
\q1
\v 47 Kara Adi Komii siiram maɨrgɨmaɨrgaei, kariir nanmaiwarkainaɨn inkamkɨn.   
\q1
\v 48 Kara mɨiyan wig nɨɨngaka. Mɨ siya ɨni kariirsiyar swokɨ aɨngwo bunan. Mɨ Tariinanɨn mɨ mhoɨiya ɨriipɨ hɨriinan, iikamɨm sɨma kariirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, kara wig bɨmbɨuwi rani.   
\q1
\v 49 Dimusi rani, Adi Komiiyɨn kɨrɨekɨ kɨrɨekakɨn, siya kariirɨn dimɨn komiigɨ komii ɨiirar tɨrkɨn. Mɨ siir inɨgɨn dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn.   
\q1
\v 50 Yaɨoyae yaɨoyaeyɨm hɨrii hɨriinan kɨnaɨrgɨm. Sɨma pɨ inan ii okwoki mɨ Adi Komii siya iikamɨm siirsi naɨngwo ɨdidɨm wɨ sɨmiisi naɨngwobumbuwi.   
\q1
\v 51 Adi Komii siir ɨɨna mɨi kɨrɨe kɨrɨeyɨm saeyar nonkwo mɨriigɨm. Mɨ iikamɨm sɨmamar naɨngwonaeiyɨm, sɨmiirɨn siya bɨdi nhɨnɨkrɨropkiyɨm hɨnda tɨnda.   
\q1
\v 52 Mɨ inkam komii komiiyɨm nu kɨgrɨraowiyɨm, sɨmiir mɨiyɨm wɨ Adi Komii siya nɨkrɨpkii mɨ iikamɨm inɨg karamaeyɨm, sɨmiirɨn wɨ siya hainanpraprasi   
\q1
\v 53 Siya dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm wɨ iikamɨm mhɨigɨ naowɨm wɨ sɨmiir hauuwi. Mɨ iikamɨm ɨkɨ digworaekwokɨ naokɨngugunɨnkɨnɨm sɨmiirɨn wɨ pɨu nɨɨnga nɨɨnga siya nhɨnɨkrɨropkii.   
\q1
\v 54 Mɨ siya ɨni naɨngwobumbuwa bɨiya siya nɨmbina ɨni saiirar swokɨ aɨngwowoknakiyɨn. Mɨ siya Isrel sɨmiir iikamɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn.   
\q1
\v 55 Siya krɨmiir brougaeyɨn Ebraham saɨka bɨdi yɨmbinɨn mɨ siya siir yɨnɨeyɨm mhoɨiya nɨti, sɨmiirsi naɨngwobumbuwi. Maria saeya hɨnɨɨna waoboboɨnka.   
\p
\v 56 Maria saeya Ilisabet saɨkan bwanɨm whwoɨma ywo. Mɨ saeya ɨna swokɨ ama saiir oma hɨriir. Ɨriig.   
\s1 Ilisabet saeya Jon siir yaokaina  
\p
\v 57 Ilisabet saeya naokainani ɨiya yɨnisɨm ɨiir, ɨna yɨmbiyama. Mɨ saeya yɨnisɨm yɨnkamiyɨn ɨiir yaokaina.  
\v 58 Mɨ saiir inkamnanɨm, saiir omaka kingiin nwowɨm, sɨmiir hɨranɨm mɨ saiir nomiiyau ɨkɨm, sɨma ta yai aiir wakaeyɨm Bɨiyan Inkam Komii siya Ilisabet saiirsi naɨngwobumbuwɨn mɨ sɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga wara mɨ ɨnkɨn owɨm saɨkan.   
\p
\v 59 Mɨ ɨi ɨriiyar kwoɨmaka sɨma yɨnisɨmɨn siir mɨo ɨsa ɨna kɨtiyopnɨr haiyɨm. Mɨ sɨma mɨnam namkɨm siir adɨn Sekaraia siir inɨg ɨiirar swokɨ okdap haigɨnɨuwɨm.  
\v 60 Mɨ siir apua saeya boɨn. Nɨɨngaka! Siir inɨgɨn Jon dokdap haigɨnɨu.  
\v 61 Mɨ sɨma saiir boɨn, krɨmiir brougae wanwiyaeyɨm bɨiya tɨ hɨriinan inɨg ɨiir bɨ nokdapkɨm.  
\v 62 Mɨ sɨma siir adɨn siiram kɨnmɨmauu srɨi, krɨma yɨnisɨm siir inɨgɨn wɨ panɨɨna dapi?  
\v 63 Mɨ mhoɨiya Sekaraia siya sɨmiir boɨnki, yokwo siir hauugiyɨm pɨ wɨnmauugiyɨm. Mɨ siya hɨnɨɨna wɨnmauugi, siir inɨgɨn Jonkɨn. Mɨ sɨma ɨni hindarar yanaakiyɨm.  
\v 64 Mɨ bɨ kɨmɨmɨnkikɨn, Sekaraia siya yai ɨna swokɨ kaonɨs boɨnkiyɨn. Mɨ siya ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainanprapraskiyɨn.  
\v 65 Mɨ sɨmiir inkam inkamnanɨm sɨmiir omaka kingiin nwowɨm sɨma nɨdid prasae bɨ kɨnkɨm. Mɨ ta yaiya ɨni mhɨuɨm nu Judia hɨranɨm ɨni sɨmiirar yɨniyokɨigiya.  
\v 66 Mɨ iikamɨm ta yai aiir wakaeyɨm, sɨma ɨni sɨma sɨmar yɨnaɨngwoyɨmyok boɨnɨm. Tɨ yɨnisɨmɨn siya wɨ panɨɨn panɨɨna nwowi. Sɨma ɨna yɨnoknɨnkɨnkiyɨm, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir kɨrɨeya ɨni saɨka nwowa. Ɨriig.   
\s1 Sekaraia siir mwaigɨm  
\p
\v 67 Jon siir adɨn, Sekaraian Adi Komii siir paekwosɨmkɨn bɨdi yɨnkɨnɨukikaiyɨn. Mɨ siya dimɨnɨn mhoɨiya nɨmbiyamanɨm sɨmiirɨn ɨna kauwok boɨnkiyɨm.   
\q1
\v 68 Krɨma Bɨiyan Inkam Komiiyɨn, krɨmiir Adi Komiiyɨn siir inɨg ɨiir hainanprapraskii. Mɨ siya siir iikamɨm, Isrel hɨranɨm sɨmiir whɨnkɨnsiisɨm nɨtkɨn. Mɨ sɨma ɨni rɨrmiiya ywokiyɨm.  
\v 69 Siya ninansiin okwokikɨn nanmaiwarkainan inkam komiiyɨn, krɨmiir nanmaiwarkainam Devidni isidɨn siir inkam nwɨrɨn siir. Siir mɨiyan inkam nwowam.  
\v 70 Siya siir profet inkamɨn dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karame nwowɨn siirɨn bɨdi bɨdiniyarɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn.  
\v 71 Siya krɨmiirɨn, krɨmiir sau omomɨn sɨmiir hɨrankɨ nanmaiwarkainaei. Mɨ siya krɨmiirɨn wɨ kamɨm krɨmaka nomboɨn ii ae karam nwowɨm, wɨ sɨmiir ɨɨn kɨrɨeya saiir hɨrankar nɨspɨmspaki hainakii.  
\v 72 Siya nɨmbina krɨmiir brougae wanwiyaeyɨm sɨmaka mɨ saeya. Mɨ siya ta naɨngwobumbuwa krɨmiir nɨisiimauuga. Ta nɨmbin kɨbiya siya haiyaprapraskiya, siya saiir swokɨ aɨngwowoknakikɨn.  
\v 73 Ta siir nɨmbin kɨbiya krɨmiir brougaeyɨn Ebraham saɨkar nɨmbinkɨn.  
\v 74 Mɨ siya krɨmiirɨn krɨmiir sauan omomɨn siir ɨɨn hɨrankar nanmaiwarkainaei. Mɨ krɨma siir mɨi aiir mɨrii, krɨma wɨ nɨdidgak nwo rani.  
\v 75 Mɨ krɨma siir whwonkam ɨdan wɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu rani, wɨ wadɨeyar haiyaprapras okwowi. Mɨ wɨ rɨrmiiya dwo. Mɨ ɨigwɨr ɨigwɨrɨn krɨma wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨii.  
\v 76 Mɨ kɨra tɨ kariir yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn mhoɨiya sɨma kɨriirɨn wɨ Adi Komiiyɨn nɨnomor kougɨkouanɨn siir profet inkam dapi. Mɨ kɨra wɨ Bɨiyan Inkamɨn siir bɨiya namkwokɨni. Siir siyɨu ɨiir kisɨsop dirɨraerarkwokɨnɨm.  
\v 77 Mɨ siya yaiyɨm wɨ siir iikam ɨmiir boɨnmɨmauuɨm. Mɨ sɨmiirɨn wɨ siya nanmaiwarkainaei. Mɨ sɨmiirɨn dimɨn biyɨeyɨm igbid kamyau siya bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm.  
\v 78 Whɨsarii rani, Adi Komii siir kwoɨnɨn krɨmiirsi naɨngwobumbugɨn mɨ hiinsɨma krɨmiirsi nwokɨn. Mɨ siya wɨ tɨ siir nɨkropkii, bɨenan krɨmiir whwoyakiyam.  
\v 79 Mɨ siya wɨ iikamɨm nɨibwomambwo nwokaeyamɨm mɨ naokao kingiin nwowɨm, wɨ sɨmiir nokya haigɨnɨuwi. Mɨ krɨmiirɨn wɨ siyar nɨisiisiimauu api kwoɨn mɨiyɨkɨn hiinsɨma nwowiyɨn siirɨn.  
\m Sekaraia siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn.   
\p
\v 80 Mɨ yɨnisɨmɨn ɨna mwrɨiyɨn mɨ siir kwoɨnɨn mɨ siir pɨu aka ɨni kɨrɨe warar yɨnkɨn okiyɨm. Mɨ siya maeyau siiyɨn nu apa nɨɨnga saiir hɨrar nwonɨnaeyɨn mɨ ɨni Isrel sɨmiir iikamɨm sɨmiir hɨriiyar yɨmbiyamɨn. Ɨriig.   
\c 2  
\s1 Maria saeya Jisɨs siir yaokainaki  
\r (Mt 1:18-25)  
\p
\v 1 Mɨ taka ɨiya Sisa Ogastasɨn nu komii Rom hɨran inkam komii nwokɨn. Mɨ siya siir bɨiyan inkam komii komiiyɨm sɨmiir boɨnki tɨ omisɨsɨmɨm siir hɨr nwowɨm siya kɨgrɨraowiyɨm sɨmiir hɨran iikamɨm sɨmiir inɨg ɨmiir ninɨ wɨnakiyam.  
\v 2 Mɨ siyɨuɨn inɨg haiyɨn iikamɨm omom omanɨm sɨmiir mɨ ta ɨi aiir haibwakainakɨm. Mɨ taka ɨiya Sairinias siya nu Siria hɨran omom sɨmiir bɨiyan inkam komii nwokɨn.  
\v 3 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma ɨni sɨmiir yapayapa omamar swokɨ amɨm. Mɨ sɨmiir inɨgɨm sɨmiir om hɨrar inɨ wɨnaki yokwoni.   
\p
\v 4 Mɨ Josep siya om Nasaretɨn, nu Galili hɨr nwowɨn siir haiburgigɨn mɨ siya ɨna yamɨn siir brougaeyɨn Devid siir om ɨiiram, Betlehem nu Judia hɨr nwowɨn siirɨm.  
\v 5 Josep siya mɨ wiga siya borɨtmaiya Maria, sowar yam. Sowa mɨnam namkwo, inɨg ninɨ dapmauuwɨuwam. Mɨ taka ɨiya Maria saeya yɨnpɨugakar nwonamka.  
\v 6 Mɨ ɨiya sowa om Betlehem hɨrar nwowa mɨ yɨnisɨmɨn ɨna kaknanaokaiyɨn.  
\v 7 Mɨ taka ɨiya sowiir yɨnisɨm yɨnaomiyɨnɨn ɨni saiirar yaokainan. Mɨ saeya yɨnisɨm ɨiirɨn yɨuɨs mɨrmiiya saiir higrɨnɨu. Mɨ siirɨn bulmakaumi twowa nae haigiya saiir kikaiyɨu whwonkai. Mɨ sɨmani bulmakauni omaka saiir whwonkaigɨm. Dimusi rani, omakam inkamkɨ whwonkaiiyɨm inkam kɨna bɨdi dɨgiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Adi Komii siir paekwosɨmɨm sɨma inɨ boɨnmauuwɨu kamɨm sibsib kɨgrɨraowiyɨm sɨmiirɨn  
\p
\v 8 Mɨ kam nhɨrɨm sibsib kɨgrɨraowiyɨm, nɨiyaka sɨma omɨn siir kingiin hɨr waikaowɨigɨm, maeyauwa sibsib ɨma naeiya saiir.  
\v 9 Mɨ Bɨiyan Inkam Komii siir paekwosɨmɨm sɨmiir hɨriir yɨmbiyam. Mɨ Bɨiyan Inkam Komii siir paeya namnamiinan ha wokiinaiiniyɨn mɨ ɨni sɨmiirar yamɨtkɨnɨuwɨn. Mɨ sɨma nɨdid prasae bɨ kɨnwɨnkɨm.  
\v 10 Mɨ paekwosɨmɨn ɨna boɨnɨn sɨmiirɨn, wakae! Kɨma kɨpi nɨdid. Kara yaiwɨn kɨbiya kɨmiir nauunɨ boɨnmauugigam nɨtkɨn. Mɨ ta yaiya iikam whɨekakɨm sɨmiir kwoɨnɨm wɨ maɨrgɨmaɨrga komii saeya nwowaigɨnɨuwi.  
\v 11 Mɨ taka ɨiya brougae Devid siir om hɨrɨn wig ɨra yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn nwɨra yaokaina. Mɨ tɨ inkamɨn kɨmiir nanmaiwarkainankɨn. Adi Komii siyar nɨmbinkikɨn siirɨn, Bɨiyan Inkam Komii Krais nwowam.  
\v 12 Mɨ kɨma siirɨn hɨnɨɨna ninɨ kɨgnɨnoknɨnkɨnɨuwi mɨ siyaɨrgɨn. Mɨ kɨma wɨ yɨnisɨm nwɨrɨn yɨuɨs mɨrmini saeya higrɨnɨuɨn wɨ siir ninɨ kɨgɨuwi. Mɨ siya ɨni bulmakaumi twowa nae haigiiya, ɨni saiir whwonkaiyɨn. Adi Komii siir paekwosɨmɨn siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn.  
\v 13 Mɨ bɨ kɨmɨmɨnkikɨn nɨnomor kou hɨran paekwosɨm whɨekakɨm ɨna yɨuunaiiniyɨm mɨ sɨma ɨni tɨ paekwosɨmɨn saɨkar yaunɨ oniyɨm. Mɨ sɨma ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiir hainan prapraskiyɨm. Mɨ sɨma mhoɨiya hɨnɨɨna boɨnki,   
\q1
\v 14 Adi Komii krɨmiir Wanɨn nɨnomor kou hɨranɨn siir inɨg ɨiir hainanki. Dimusi rani, Adi Komii siya big nasmɨrwaiya bɨdi ywokiyɨn sɨmiirɨn mɨ iikam whɨekakɨm nuanɨm sɨma ɨrɨpa dɨngwomamaɨr aeikiyam.   
\p
\v 15 Mɨ ɨiya Adi Komii siir paekwosɨmɨm mɨ sɨma swokɨ ama nɨnomor kou hɨriir, sɨmiir haiburgigɨm mɨ kamɨm sibsib kɨgrɨraowiyɨm sɨma sɨma yomboɨn amboɨnki, humbae! Krɨma om Betlehem hɨriir nami. Tɨ dimɨnɨn hɨr nɨmbiyamɨn siir ninɨ kɨgnaki. Bɨiyan Inkam Komii siya boɨnkiyɨn krɨmiir.  
\v 16 Mɨ sɨma bɨri kɨmɨmɨnkɨm ɨna yamsauwɨm mɨ sɨma Maria, Josep mɨ yɨnisɨmɨn twowa bulmakaumi nae haigiiya saiir kikaiyɨu whwonkaiyɨn, sɨmiirni inɨ kɨgɨu.  
\v 17 Mɨ ɨiya tɨ kamɨm sibsib kɨgrɨraowiyɨm sɨma siir ninɨ kɨgɨuwɨm mɨ sɨma tɨ yaiyɨm Adi Komii siir paekwosɨmɨm sɨma boɨnmɨmauugigɨm sɨmiir tɨ yɨnisɨmɨn siirɨm mɨ sɨma ɨni sowiirwai boɨnmɨmauuniyɨm.  
\v 18 Mɨ iikamɨm tɨ kamɨm sibsib kɨgrɨraowiyɨm sɨmiir yai aiir wakaeyɨm mɨ sɨma ɨni hinda yanaakiyɨm.  
\v 19 Maria saeya tɨ yaiyɨm saeya wakaeyɨm sɨmiir sɨmiira naɨngwokwokaigika. Mɨ saiir kwoɨnau hɨrar haigi okai, saeya bɨri naɨngwo owouga.  
\v 20 Mɨ kamɨm sibsib kɨgrɨraowiyɨm sɨma ha swokɨ apamɨm mɨ sɨma mwai ɨna yapwowaowamɨm Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanam digworaekwowɨm sɨma wakaeyɨm mɨ sɨma kɨgɨm sɨmiir. Mɨ digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siir paekwosɨmɨm sɨma boɨnmamauugikɨm bɨdi yɨmbiyamkiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Sɨma siirɨn Jisɨs yokdap haigɨnɨu  
\p
\v 21 Mɨ mhoɨiya ɨi ɨriiyar kwoɨmɨm namkiyɨm mɨ siir mɨoɨsa ɨna kɨtiyopnɨr haiya. Mɨ sɨma siir inɨgɨn Jisɨs yokdap haigɨnɨu. Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨm sɨma bɨiyar dapkikɨnkɨn, ɨiya siya siir yopiiya saiir mhɨinau hɨr nikɨ okai karamaeyar nikɨ owɨn saiirar. Ɨriig.   
\s1 Simion Ana sowa Jisɨs siirɨn omaka komiiya Adi Komii siira saiir hɨr inɨ kɨgɨu  
\p
\v 22 Ta ɨiya sowa buga niyɨoprɨkmaiya sowa buga siyɨuɨn bɨiya Moses siya wɨnboɨnkiyɨn mɨ siir hɨriinanar mɨ tɨr. Mɨ siir ad yopiiyo ɨna hainamwo siirɨn om komii Jerusalem hɨriir, Bɨiyan Inkam Komii siir ɨɨn ninɨ onkwo hauugiyam.  
\v 23 Yai komii kwɨra Adi Komii siir Yokwo Komiiya saiir nwowa, saeya hɨnɨɨna wɨnboɨnkika, bɨikɨ bɨiyan yɨnisɨm yɨnhaomiyɨnɨn, yɨo mɨnɨm nɨmbingɨn, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir hauugiyam, siir yɨnisɨmar nwowɨm.  
\v 24 Yokwo Komii saiir yai kɨrɨe kwɨra saeya hɨnɨɨna boɨnkika, ɨiya wigkamwo sowa yɨnisɨm yɨnkamiyɨn yɨnhaomiyɨnɨn, Adi Komii siir omaka komiiya saiir hainam mɨ yo sowawaiyo ɨriipɨ hɨriinan ɨɨnmab haomwo ɨsa timɨ ɨsom hainam. Mɨ ɨɨnmab aiiram mɨ whaowaekɨn, mhautam haomwo ɨsa timɨ ɨsom hainam. Mɨ Josep, Maria sowawaiyɨn om komii Jerusalem hɨriir asi namkwo.   
\p
\v 25 Mɨ inkam nwɨrɨn om komii Jerusalem hɨr nwokɨn, siir inɨgɨn Simion. Mɨ tɨ inkamɨn siya dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn. Nɨɨngaka. Siya inkam wadɨekɨn. Siya Adi Komii siiramar mɨ kwɨsboɨnikɨn mɨ siya ɨi aiirɨmar nikɨ owi, ɨiya Adi Komii siya inkam nwɨrɨn siir nɨkropki, Isrel hɨran iikamɨm sɨmiir mhɨi kwoɨn ɨmiir kɨrɨe haigɨnɨuwam. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn ɨni saɨkar nwowɨn.  
\v 26 Adi Komii siir naeyɨuɨn siir bɨdi yɨisimauuɨn mɨ siya wɨ nikɨ aosau rani. Nɨɨngaka. Siya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Krais ɨiya siya nɨtana saiiramar nikɨ owi.  
\v 27 Adi Komii siir naeyɨuɨn siyar hɨurworwokai ɨnsiingikɨn mɨ siya Adi Komii siir omaka saiir hɨriir yapnɨnopkainam mɨ yopii adwo yɨnisɨm Jisɨs siirɨn ɨna hainaniyɨn Adi Komii siir omaka saiirɨm, Adi Komii siir hauugiyɨm, sɨmiir siyɨu ɨeya boɨnɨn siir hɨriinan.  
\v 28 Mɨ Simion siir ɨɨna tɨ yɨnisɨm ɨiirar yɨnkwo mɨ siya Adi Komii siir inɨg ɨiirɨn hɨnɨɨna hainan prapras boɨnki,   
\q1
\v 29 Bɨiyan Inkam Komii dimɨnɨn bɨiya kɨra nɨmbinɨn, kara siir bɨdi kɨgɨn. Mɨ tariinanɨn kara naonami, kɨra kariirɨn ha kɨgnɨnkɨnki. Tariinanɨn kara kɨriir mɨiyan inkamɨn wɨ maɨrgɨmaɨrgar nwowi.   
\q1
\v 30 Inkamɨn krɨmiir nanmaiwarkainaɨnɨn kara siir bɨdi kɨgɨn.   
\q1
\v 31 Kɨra tɨ dimɨn ɨiirɨn iikam whɨekakɨm hɨnda tɨndanɨm sɨmiir whwonkam ɨda dirɨraerarkɨn.   
\q1
\v 32 Siya paenan mɨnam nɨuyakɨn iikam whɨekakɨm Juda iikam tani, sɨmiir kwoɨn ɨmiir nanaaknɨnki haigɨnɨuwam. Isrel kɨriir iikamɨm inɨg komii sɨmiir hauu haigɨnɨuwam.   
\p
\v 33 Mɨ ɨiya siir yopii adwo sowawaiyɨn hɨriinan wakaeywo tɨ hɨriinan yaiyɨm Simion siya boɨnɨm sowiirwai yɨnisɨm ɨiir mɨ sowawaiyɨn naɨngwoyɨmyok pranae bɨ kɨnkwo.  
\v 34 Mɨ Simion siya sɨmiirniiyɨn hanɨɨngɨ yɨgboɨnmamaɨr haigɨnɨu. Mɨ siya Maria Jisɨs siir apua saiirɨn hɨnɨɨna boɨnki, wakae, tɨ kowiirwai yɨnisɨmɨn, Isrel sɨmiir iikamɨm wɨ higa siya nɨnɨuwi. Mɨ nhɨrɨm wɨ siya swokɨ anmaiwarkainaei. Tɨ inkamɨn siya, Adi Komii siya nɨmbinɨn. Mɨ siir siyɨu ɨiirɨn wɨ siya nɨisiimauuwi mɨ nhɨrɨm wɨ saɨkar nɨnkɨnwamwarkɨi boɨni. Mɨ nhɨrɨm wɨ yaewan siir kɨndiyɨuwangigi.  
\v 35 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨmiir kwoɨn aowa aowanɨm wɨ idowɨiyar nwoki. Mɨ mhoɨiya sɨma siirɨn wɨ siyɨu mɨiyɨk mɨiyɨknan tɨr tani. Mɨ kɨra siirɨn hɨriinan kɨgi mɨ kɨriir kwoɨnɨn wɨ hindara hɨugɨmkɨkɨugi, siirsiyɨn. Mɨ ta hɨk hɨriinana wɨ sauɨn, inkam pɨu nɨtiyɨn mɨ ha kɨmpɨpɨsugiiyɨn, wɨ hɨriinan kɨmpɨpɨsugi. Simion siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn.   
\p
\v 36 Mɨ profet wig ɨra om komii Jerusalem hɨr nwoka, saiir inɨgɨn Anaka, saeya Fanyuel siir yɨnisɨmka. Asa siir isidɨn siir hɨranka, saeya waibiyɨe bɨdi yowa. Bɨiya saeya kam pɨua nikɨ owa, saeya bɨewiyɨm pariiga ywo, ɨriiyar whɨs (7).  
\v 37 Mɨ mhoɨiya saiir kamɨn ɨna yaonamɨn mɨ wig igabae nhɨɨnga saiir bɨewiyɨm pariig, kamnwii whii (84). Mɨ saeya ɨinokɨinokɨn Adi Komii siir inɨg hainanɨm bɨ siisika, saeya Adi Komii siir inɨg ɨiirɨn nɨi nabɨe nɨi nabɨe hainanika. Mɨ ɨi nhɨrɨm, saeya nae mɨnɨm pa mɨ haiyaei ɨiyɨm saeya nhwo Adi Komii siiram kwɨsboɨniyɨm Adi Komii siir omaka komiiya saiir.  
\v 38 Mɨ ɨiya Josep Maria sowawaiyɨn ta omaka Adi Komii siira saiir hɨrar nikɨ owo, Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm mɨ Ana saeya ha nɨmbiniya mɨ saeya ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiir inɨ ɨgboɨnmamaɨrniya. Mɨ saeya kɨmɨdiniya tɨ yɨnisɨmɨn siir yai ɨmiir boɨnmɨmauu, iikam whɨekakɨm om komii Jerusalem hɨranɨm, siirɨm nwokwokɨnɨm, Isrelan iikamɨm hɨr nwowɨm sɨmiir nanmaiwarkainam. Ɨriig.   
\s1 Josep siya om Nasareta hɨriir swokɨ haiyɨug apnam  
\p
\v 39 Sɨma digworaekwo whɨekakɨm dirɨraerar dɨgiyɨm, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir siyɨu ɨeya boɨnɨn siir hɨriinan mɨ sɨma ɨna swokɨ amɨm nu Galili, sɨmiir oma Nasareta hɨriir.  
\v 40 Mɨ tɨ yɨnisɨmɨn ha mwrɨigiyɨn mɨ siirɨn ma mɨnkɨn bɨ nɨpiyaokɨimɨmɨnkɨn siya ɨni kɨrɨekakar ywokiyɨn mɨ siya ɨni nɨnoknɨnkɨn mɨiyɨk whɨekakar mɨ okiyɨn. Mɨ Adi Komii siir naɨngwoyɨmyoka ɨni saɨkar nwowa. Ɨriig.   
\s1 Yɨnisɨm Jisɨs siya ɨna yamɨn Adi Komii siir omaka saiirɨm  
\p
\v 41 Mɨ bɨewii bɨewiiyɨm ta ɨi komiiya wou nikwo aeiya Pasova Jisɨs siir yopii adwo, sowawaiyɨn om komii Jerusalem hɨriiyar namnanaeiko, sowawaiyɨn bɨ nwokaigiiko.  
\v 42 Jisɨs siir bɨewiyɨm ɨuur whɨsa namwo ɨuwɨm mɨ siya wara yɨnkɨn am, siir yopii ad owakan, ta ɨi komiiya wou nikwo aeiya saiirɨm. Bɨewii bɨewiiyɨm bɨiya sowawai nikɨ tɨrkiyɨm sɨmiir hɨriinan.  
\v 43 Mɨ wou nikwo aeni ɨiya dɨg nwokiya mɨ sɨma ɨna swokɨ amɨm mɨ yɨnisɨm Jisɨs siya om komii Jerusalem hɨrar ywoki. Mɨ siir yopii adwo sowawaiyɨn ha bɨ naɨngwoko siya ɨni hɨrar ywokiyɨn. Nɨɨngaka.  
\v 44 Mɨ sowawaiyɨn ha naɨngwoko siya tɨ iikam whɨekakɨm sowaka waiyar napamɨm sɨmaka napami mɨ ta nabɨe kɨrɨeya sowa sowa asi napamko. Mɨ sowa sowiir nomiiyauɨm mɨ sowiir ad igrɨmɨm sɨmiirɨm hansɨram siya sɨmaka mɨ owi.  
\v 45 Mɨ sowawaiyɨn ha hansɨrnanaeyo siir bɨ swokɨ kɨgɨn. Nɨɨngaka. Mɨ sowawaiyɨn, om komii Jerusalema hɨriir asi swokɨ haiyɨug hansranamko siirɨmɨn.  
\v 46 Ɨiyɨm sowawai siirɨm hansɨro, kwɨsa hansɨr mɨ kwoɨmaka saiir inɨ kɨgɨu, omaka Adi Komii siira saiir hɨr nwowi siya, Juda sɨmiir inkamɨm siyɨupai, siyɨupaiyɨm sɨm nowomwarkaiyɨuwiyɨm sɨmiir bopwoniya hɨr nɨdwokai wakaemɨmɨki, sɨmiir yai mɨn dimɨn ɨmiir mɨ siya sɨmiirɨn ɨna mɨ kɨnawaomwarkɨi srɨiyɨn.  
\v 47 Mɨ kamɨm siir yai ɨmiir wakaekiyɨm mɨ sɨma ɨni hindarar yanaakiyɨm tɨ yai whɨekakɨm siya nɨnomoknɨnkɨn boɨnkiyɨm sɨmiirɨn.  
\v 48 Mɨ sowawaiyɨn siir ninɨ kɨgɨuwɨn mɨ sowa ɨni hindara yanaakiyo. Mɨ siir yopiiya saeya siirɨn hɨnɨɨna inɨ boɨnɨu, yɨnisɨm! Kɨra krɨriirwaiyɨn hɨnɨɨn dimusi tɨrgikɨn, ha? Krɨrawaiyɨn kɨriirsiyɨn pranae pranae bɨ naɨngwoyɨmyok hansɨrko.  
\v 49 Mɨ siya sowiirwai yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, kowawaiyɨn kariirɨm dimusi hansɨrko? Mɨ kowa bɨ nɨnoknɨnkɨnko, kara pɨ kariir Adɨn siir omaka tɨrar nwowi, ha?  
\v 50 Mɨ sowawaiyɨn bɨ nɨnoknɨnkɨnko ta yaiya siya boɨna saiir yaimwokɨyaimwo aiirɨn.   
\p
\v 51 Mɨ siya ɨni sowakawai warar swokɨ ɨnkɨn amɨn om Nasareta hɨriirɨn. Mɨ siya ɨni yopii ado sowiirwai yaiyar mɨ wakaeyoknan. Mɨ tɨ yaimɨn dimɨnɨm siya boɨnɨm, ɨni yopiiya saiir kwoɨnau hɨrar haigi okaiyɨm.  
\v 52 Mɨ Jisɨs siya komii namwoɨuwɨn mɨ siir nɨnoknɨnkɨna ɨni warar mɨ ɨnkɨn opnɨrtaraokiya. Mɨ iikam ɨkɨm sɨma ɨni siiramar yaɨngwokɨɨnɨm. Ɨriig.   
\c 3  
\s1 Jonɨn op baptais haigɨnɨuwiyɨn yai siya boɨnmɨmauugɨn  
\r (Mt 3:1-12; Mk 1:1-8; Jo 1:19-28)  
\p
\v 1 Taibirias Sisa siya kɨgrɨraokiyɨm omom omom nhɨrɨm nu Rom hɨranɨm, bɨewiyɨm ɨuur ɨriiyar (15). Mɨ Pontias Pailat siya nu Judia siir kɨgrɨraowan inkam nwokɨn. Mɨ ta ɨi aiirɨn Herot siya iikamɨm nu Galili hɨranɨm, sɨmiirɨn saiir kɨgrɨraokɨn. Mɨ siir akamɨn Filip siya nu Itaria mɨ nu Trakonaitis sowiir kɨgrɨraowan inkam komii nwokɨn. Mɨ Laisenias siya nu Abilini siir kɨgrɨraowan inkam nwokɨn.  
\v 2 Anas, Kaiafas sowa prismi bɨiyan inkam nwoko. Mɨ ta ɨiya Jonɨn Sekaraiani yɨnisɨmɨn maeyau siiyɨn nu apa saiir hɨr nwowɨn mɨ Adi Komii siir yaiya siir hɨriirɨn, saiirar nɨmbiyamkɨn.  
\v 3 Mɨ Jon siya omom omom whɨekakɨm ɨe Jodan siir kingiin hɨr nwowɨm, sɨmiir hɨran iikamɨm sɨmiirɨn siya hɨnɨɨna boɨn, kɨma kɨmiir dimɨn biyɨeyɨm digɨumii sɨmiir haimriiyɨugigi mɨ op wa nwokɨ baptais haigɨnɨuɨm mɨ Adi Komii siya kɨmiir dimɨn biyɨe biyɨeyɨm bɨiya kɨma tɨrkaiyɨuɨm wɨ hanɨɨngɨn haiyoprimdiyɨumiigi.  
\v 4 Jon siya hɨnɨɨna boɨn profet inkamɨn siir yai aiirɨn. Yai nhɨrɨm profet Aisaia siya wɨnboɨnkiyɨm Yokwo Komii saiir, yɨm hɨnɨɨngɨm,  
\q1 mɨ inkam nwɨrɨn maeyau siiyɨn nu apa nɨɨnga, hɨr kauwok boɨnkiyɨn siya hɨnɨɨna kauwok boɨnkikɨn, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir siyɨuɨm sɨmiir kisɨsop dirɨraerarkwokɨn. Siir siyɨu ɨiir sɨbgu dirɨraerarkwokɨn. Profet Aisaia siya hɨnɨɨna boɨnkɨn.   
\q1
\v 5 Mɨ maeyauwɨm ɨeno ɨeno whɨekakakɨm yɨm ha timɨ haɨnkrɨmkrɨnkɨnkwokɨn. Mɨ mhɨu komii komiiyɨm mɨ mhɨuisɨsɨm ɨkɨm, wɨ sɨma dopkiyɨmɨkɨina mɨ siyɨuɨm mɨpugnan wrɨeyokɨm yɨm timɨ oprɨmtɨoki mɨ siyɨuɨm haigi ɨnamnaniyɨm, yɨm timɨ iyɨohɨmɨkmai dirɨraerarkwokɨn.   
\q1
\v 6 Mɨ iikam whɨekakɨm wa nwokɨ kɨgnɨnoknɨnkɨnkiyɨm, inkamɨn Adi Komii siya nɨmbinɨn krɨmiir nanmaiwarkainanɨn siirɨn. Profet Isaia siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn.   
\p
\v 7 Jon siya iikam isid komiiyɨn siiram nɨtɨm saɨka nwowɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki, kɨma iikam mɨiyɨknankɨ mɨ ɨuwi, ɨni wrakɨwranan ywowɨm. Mɨ kɨmiirɨn nhɨnga boɨnkikɨm kariirɨm nɨdamnaniyɨm, op kɨmiir baptais haigɨnɨugiyɨm? Mɨ Adi Komii siya wɨ kɨmiir nonkwonɨɨnwomwɨɨrnɨnkɨn tani, aniya?  
\v 8 Mɨ kɨma iikam whɨekakɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna dɨisiimauu, kɨma kɨmiir dimɨn biyɨe whɨekakɨm, sɨmiirɨn bɨdi haiyoprimdimiigiyɨm. Mɨ kɨma, kɨma kɨma hɨnɨɨna kɨpi nɨnkɨnwamwarkɨi boɨn, nɨm krɨma Ebraham krɨmiir brougaeyɨn siir iikamkɨm mɨ siya wɨ dɨgar nwowi mɨ krɨma wɨ iikam mɨiyɨkar nwowi. Nɨɨngaka. Mɨ Adi Komii siya naɨngwowi mɨ tɨkɨ siiyam siyar mɨ dirɨraerarii, siya wɨ dɨgar mɨ owi mɨ sɨma wɨ Ebraham siir yɨnisɨmar namwoɨuwi.  
\v 9 Ua ɨni paemɨi hɨrar haigɨn taowaigɨna mɨ pae whɨekakɨm nae mɨiyɨk bud karamae nwowɨm yɨm wɨ paenau sɨma nɨiyɨtkaigaiki. Mɨ wɨm kɨma ɨni tɨ paeyɨm sɨmiir hɨriinan ywowɨm.   
\p
\v 10 Mɨ sɨma siirɨn hɨnɨɨna srɨi, krɨma wɨ panɨɨna tɨri. Sɨmiirɨn hɨnɨɨna nɨisiimauuɨm, krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm bɨdi haiyoprimdiyɨmiigiyɨm, ha?  
\v 11 Mɨ Jon siya sɨmiirɨn boɨniyɨo yaiya hɨnɨɨn boɨnki, inkamɨn yɨuɨs kwɨsaɨrgakɨnɨuwi mɨ siya kwɨra, inkamɨn nɨɨnga nwowɨn, siir timɨ hauu. Mɨ inkamɨn naemɨnkɨn naokɨngugunankaiyɨn yɨo ɨriipa hɨriinanar timɨ tɨr.  
\v 12 Mɨ kamɨm omom omomi umɨr haiiyɨm, yɨm ɨriipɨ hɨriinan ɨna mɨ ɨtɨm Jon siirɨm, op sɨmiir baptais haigɨnɨuɨm. Mɨ sɨma siirɨn hɨnɨɨna srɨi, iikam nowamwarkaiyɨuan inkam, krɨma wɨ panɨɨna tɨri, sɨmiirɨn hɨnɨɨna nɨisiimauuɨm, krɨmiir kwoɨn biyɨeyɨm, bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm?  
\v 13 Mɨ Jon siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnmauugi, kɨma umɨrmaɨrɨn gavman siya boɨnkiyɨn siirarar hai. Yaeya umɨr nokii kɨpi swokɨ ɨnkɨn hai.  
\v 14 Mɨ kamɨm yaii nɨniiyɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan siirɨn ɨna mɨ srɨiyɨm, krɨma wɨ panɨɨn panɨɨna tɨri? Mɨ siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki, kɨma inkam nhɨrmi hindara kɨpi prɨitɨoprɨitɨo mɨ kɨma sɨmiirɨn whɨsarii kɨpi prɨiboɨn hɨuriyɨu mɨ sɨmiir umɨrɨm whɨsarii kɨpi prɨiyɨksasae hai. Mɨ kɨmiir kwoɨnɨn hiinsɨma dwo tɨ umɨrsɨmɨn kɨma haiiyɨn kɨmiir mɨi aiirsi.   
\p
\v 15 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma ɨna yɨnaɨngwoyɨmiyok boɨnɨm, tɨ inkamɨn siya Kraisɨn Adi Komii siya nɨkropkiyɨn iikamɨm sɨm nanmaiwarkainam, aniya?  
\v 16 Jon siya sɨmiir yaiyaka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn kara kɨmiirɨn op ara baptais haigɨnɨuwi, inkamɨn kariir mhoɨiya nɨtɨn kariir kouwɨn ɨni siyar ywowɨn mɨ siya ɨni yaowae adnan ywowɨn, kara ɨni yɨnisɨmnan ywowɨn. Mɨ kara siir mɨiyɨm wa sɨbgu ɨnomoknɨnkɨn mɨrii rani. Kara inkam mɨiyɨk rani. Nɨɨngaka. Mɨ kara op arar baptais haigɨnɨuwi mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siirɨn wɨ siyar haɨnɨuae haigɨnɨuwi mɨ tɨ dimɨn biyɨe ɨmiirɨn wɨ paenan siyar nɨu ɨuguski.  
\v 17 Siya ɨni inkamɨn twonidɨm twonau haigiiyɨn mɨ ha nokwobrombropiyɨn, ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ ɨiya ɨkɨ twonid ɨmiir nokwobrombrop dɨgiyɨm mɨ kasɨm pa kuubrukigi. Mɨpi twonid nɨɨngam sɨmasɨma namwokaiyɨuwi mɨ sɨmiirɨn pɨ omaka nae haigiiya hɨr ninɨ haigiyɨuwi. Mɨ siya kas ɨmiirɨn pa nhɨsopkɨninaka mɨ sɨmiirɨn pɨ pae nhɨsopkɨn namgɨnki. Mɨ ta paeya saeya wɨ nɨutɨngi rani. Nɨɨngaka. Saeya wɨ hɨriiyar nɨuyokiyokɨikaeyami.   
\p
\v 18 Mɨ Jon siya tɨ hɨriinanɨm sɨmiir boɨnmauu dɨgiyɨn mɨ siya Yaiwɨn Kɨbiya saiir yai kɨrɨekɨrɨe kɨbi whɨekakɨm sɨmiir warar yɨnkɨn boɨnmɨmauu.   
\p
\v 19 Jon siya gavmanɨn siir bɨiyan inkamɨn Herot ɨo siir nwokɨn. Dimusi rani, siya siir nomousɨmɨn Filip siir wiga Herodias saiir haɨnɨkɨi nonkwonan mɨ siyɨu biyɨe nhɨrɨm siya tɨrɨm ɨo sɨmiirsi wara mɨ ɨnkɨn okɨn.  
\v 20 Mɨ Herot siya siyɨu biyɨe komii whɨrɨn ha swokɨ tɨrɨn mɨ ɨni tɨ bɨiyanɨm sɨmakar swokɨ ɨnkɨn haigɨnkiyɨn. Whɨsarii rani, Jon siirɨn siya hɨugrɨpkɨikikaigɨn. Ɨriig.   
\s1 Jon siya baptais haigɨnɨugɨn Jisɨs siirɨn  
\r (Mt 3:13-17; Mk 1:9-11)  
\p
\v 21 Ɨiya Jon siya iikamɨm sɨmiir baptais haigɨnɨuɨn mɨ siya Jisɨs siirɨn ɨni warar mɨ ɨnkɨn baptais haigɨnɨuɨn mɨ ɨiya Jisɨs siya nhwowar nikɨ kwɨsboɨnɨn mɨ nɨnomora ɨni omaka anonanar haiwaokiya.  
\v 22 Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn ɨna yɨuwiniyɨn. Mɨ sɨma kɨgwɨn siir naeyɨuɨn ɨɨnmabnan siinaini siiram. Mɨ yai kwɨra nɨnomor kou hɨr kauwok boɨnkiya saeya hɨnɨɨna kauwok boɨnkika, kɨra kariir yɨnisɨm wadɨekɨ wadɨe kɨɨngɨn. Mɨ kariir kwoɨnɨn ɨni kɨriiramar naɨngwokwonanaeyɨn. Mɨ kariir mhɨi kwoɨnɨm, kɨriirɨmɨn ɨni maɨrgɨmaɨrga ywokiyɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siir yɨdiwii wanwiyaeiyɨm sɨmiir inɨg ɨma  
\r (Mt 1:1-17)  
\p
\v 23 Ɨiya Jisɨs siya siir bɨewiyɨm, kamnwɨr ɨuura nwowɨn mɨ siya ha mɨrii bwakainakɨn. Iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwokɨm, Jisɨs siya Josep siirgɨsiir nhɨekɨnɨuwi. Nɨɨngaka. Siya Adi Komii siirgɨsiir yɨnisɨmkɨn. Mɨ Josep siya Hilai siir yɨnisɨmkɨn.   
\q1
\v 24 Mɨ Hilaiyɨn, yɨo Matatni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Matatɨn, yɨo Livaini yɨnisɨmkɨn. Mɨ Livaiyɨn, yɨo Melkaini yɨnisɨmkɨn. Mɨ Melkaiyɨn yɨo Janaini yɨnisɨmkɨn. Mɨ Janaiyɨn, yɨo Josepni yɨnisɨmkɨn.  
\v 25 Mɨ Josepɨn yɨo, Matataiasni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Matataiasɨn, yɨo Emosni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Emosɨn, yɨo Neamni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Neamɨn, yɨo Eslaini yɨnisɨmkɨn. Mɨ Eslaiyɨn, yɨo Nagaini yɨnisɨmkɨn.  
\v 26 Mɨ Nagaiyɨn, yɨo Meatni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Meatɨn, yɨo Matataiasni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Matataiasɨn, yɨo Semeni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Semenɨn, yɨo Josekni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Josekɨn, yɨo Jodani yɨnisɨmkɨn.  
\v 27 Mɨ Jodanɨn, yɨo Joanani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Joananɨn yɨo, resani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Resanɨn, yɨo Serababelni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Serababelɨn, yɨo Sialtielni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Sialtielɨn, yɨo Neraini yɨnisɨmkɨn.  
\v 28 Mɨ Neraiyɨn, yɨo Melkaini yɨnisɨmkɨn. Mɨ Melkaiyɨn, yɨo Edaini yɨnisɨmkɨn. Mɨ Edaiyɨn, yɨo Kosanamani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Kosanamaɨn, yɨo Elmadamni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Elmadamɨn, yɨo Erni yɨnisɨmkɨn.  
\v 29 Mɨ Erniyɨn, yɨo Josuani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Josuaɨn, yɨo Eliesani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Eliesaɨn, yɨo Jorimni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Jorimɨn, yɨo Matatni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Matatɨn, yɨo Livaini yɨnisɨmkɨn.  
\v 30 Mɨ Livaiyɨn, yɨo Simioni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Simionɨn, yɨo Judani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Judanɨn, yɨo Josepni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Josepɨn, yɨo Jonamni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Jonamɨn, yɨo Elaiakimni yɨnisɨmkɨn.  
\v 31 Mɨ Elaiakimɨn, yɨo Meliani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Melianɨn, yɨo Menani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Menanɨn, yɨo Matatani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Matatanɨn, yɨo Netani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Netanɨn, yɨo Devidni yɨnisɨmkɨn.  
\v 32 Mɨ Devidɨn, yɨo Jesini yɨnisɨmkɨn. Mɨ Jesiyɨn, yɨo Obetni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Obetɨn, yɨo Boasni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Boasɨn, yɨo Salmoni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Salmonɨn, yɨo Nasoni yɨnisɨmkɨn.  
\v 33 Mɨ Nasonɨn, yɨo Aminadapni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Aminadapɨn, yɨo Atmini yɨnisɨmkɨn. Mɨ Atminɨn, yɨo Anaini yɨnisɨmkɨn. Mɨ Anaiyɨn, yɨo Hesroni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Hesronɨn, yɨo Peresni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Peresɨn, yɨo Judani yɨnisɨmkɨn.  
\v 34 Mɨ Judaɨn, yɨo Jekopni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Jekopɨn yɨo Aisakni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Aisakɨn, yɨo Ebrahamni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Ebrahamɨn, yɨo Tirani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Tiraɨn, yɨo Nehoni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Nehoɨn yɨo Serakni yɨnisɨmkɨn.  
\v 35 Mɨ Serakɨn, yɨo Reuni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Reunɨn, yɨo Pelekni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Pelekɨn, yɨo Ebeni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Ebenɨn, yɨo Selani yɨnisɨmkɨn.  
\v 36 Mɨ Selaɨn, yɨo Kenani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Kenanɨn, yɨo Apaksatni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Apaksatɨn, yɨo Siemni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Siemɨn, yɨo Noani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Noaɨn, yɨo Lemekni yɨnisɨmkɨn.  
\v 37 Mɨ Lemekɨn, yɨo Matusalani yɨnisɨmkɨn. Mɨ Matusalaɨn, yɨo Inokni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Inokɨn, yɨo Jaretni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Jaretɨn, yɨo Mahalalelni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Mahalalalelɨn, yɨo Kenani yɨnisɨmkɨn.  
\v 38 Mɨ Kenanɨn, yɨo Inosni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Inosɨn, yɨo Setni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Setɨn, yɨo Adamni yɨnisɨmkɨn. Mɨ Adamɨn, yɨo Adi Komiini yɨnisɨmkɨn. Ɨriig.   
\c 4  
\s1 Setan siya siir nɨpiyaokɨiyam tɨrkɨn  
\r (Mt 4:1-11; Mk 1:12-13)  
\p
\v 1 Adi Komii siir naeyɨuɨn ɨni Jisɨs siir yanɨnkɨnɨuniyɨn mɨ siya ɨe Jodan siir haiburgigɨn mɨ ɨna swokɨ amɨn. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siya yɨkɨunam maeyau siiyɨn apa nɨɨnga inkam karamaeya saiir hɨriir yam.  
\v 2 Mɨ siya ta maeyau siiyɨn apa inkam karamaeya saiir nwowɨn, ɨiyɨm kam nwɨsa ywo (40). Mɨ ta ɨiya Setan siya Jisɨs siirɨmɨn saiir kɨnankɨukɨn. Mɨ ta ɨi aiirɨn Jisɨs siya nae bɨ naekɨn nɨɨngaka. Siya mhɨirɨma nwokɨn.   
\p
\v 3 Mɨ Setan siya siir boɨnki, kɨra Adi Komii siir yɨnisɨmkɨnɨuwi mɨ kɨra pɨ tɨ siiyaɨn siir boɨnki mɨ siya pɨ bret nwokɨ ɨmbiyamɨm.  
\v 4 Mɨ Jisɨs siya siir yai anaka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki. Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnka inkamɨn nae aram naɨngwowiyɨn siya wɨ kɨrɨekak nwo rani. Nɨɨngaka. Inkamɨn bret ara naeyam naɨngwowiyɨn siya siirɨn wɨ kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiiyɨn siir hauu rani. Nɨɨngaka.   
\p
\v 5 Mɨ Setan siya siirɨn ɨna yɨkɨunaiinamɨn mhɨukɨua hɨriir mɨ bɨ kɨmɨmɨnkikɨn, siya ɨna yɨisiimauuwɨm nu tɨran omom omom whɨekakɨm sɨmiir.  
\v 6 Mɨ siya boɨnki, kara tɨ kariir omom omomɨm mɨ kariir dimɨn taemɨn whɨekakɨm wɨ kɨriir hauuwi. Mɨ kɨra wɨ nu kɨgrɨraowan inkam komii nwowi, whɨsarii rani, yɨm tɨ digworaekwowɨm kariirargɨm mɨ kara inkam nwɨr mɨ hauuwi kara wa mɨ hauuwi, kariirar kwoɨnkɨn.  
\v 7 Kɨra ogmwo kariiram hɨui mɨ kariir inɨg ɨiir hainani, tɨ digworaekwo whɨekakɨm yɨm kɨriirgɨm.  
\v 8 Jisɨs siya siir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki, Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnka. Kɨra Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir inɨg ɨiirarar hainan siya kɨriir Adi Komiikɨn mɨ kɨra siir mɨi aiirarar donkwo ɨski.   
\p
\v 9 Mɨ Setan siya Jisɨs siirɨn om komii Jerusalem hɨriir yɨkɨunam. Mɨ Jisɨs siirɨn omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir akou hɨr inɨ okmwɨn okwoɨu. Mɨ siya siir boɨnki mɨ kɨra Adi Komii siir yɨnisɨm kɨɨngɨnɨuwi mɨ kɨra pa diswɨt natkinaiinam.  
\v 10 Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnka mɨ Adi Komii siya wɨ siir paekwosɨmɨm sɨmiir boɨnki. Sɨma kɨriirar sɨbgu kɨgrɨraowɨm mɨ kɨra wɨ nao rani.  
\v 11 Mɨ sɨma wɨ kɨriir nonkwowɨni sɨmiir ɨɨnam mɨ kɨriir ɨga wɨ siiya kwɨrkɨ swokɨ haɨn tani. Nɨɨngaka.  
\v 12 Mɨ Jisɨs siya siir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, Yokwo Komii saiir yaiya saeya hɨnɨɨna boɨnka, kɨra Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siirɨm kɨpi kɨnankɨu mɨ siirɨm kɨpi srɨi, tɨ hɨriinan dimɨn biyɨeyɨn siya kɨriir whɨndirɨraerarkiyɨm. Nɨɨngaka.  
\v 13 Mɨ ɨiya Setan siya siirɨm kɨnankɨuguguwɨn, tɨ dimɨn taemɨn whɨekakɨm sɨmiir mɨ Jisɨs siya bɨ wakaeyoknakɨn. Mɨ Setan siya Jisɨs siirɨn ɨna haiburgigɨn mɨ ɨna inɨ sɨnsɨn wokmainakiyɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya nu Galili hɨr mɨrii bwakainakɨn  
\r (Mt 4:12-17; Mk 1:14-15)  
\p
\v 14 Mɨ Jisɨs siya nu Galili hɨriir namɨn mɨ Adi Komii siir naeyɨu mɨiyɨkɨn siir kɨrɨeya ɨni siyakar ywowɨn mɨ dimɨn taemɨn whɨekakɨm Jisɨs siya dirɨraerarɨm sɨmiir yaiya ɨna haigirɨrɨr boɨnama omom omomɨm sɨmiir.  
\v 15 Mɨ siya iikam whɨekakɨm sɨmiirɨn, sɨmiir omaka yai nɨdwokai wakaeiya saiir hɨr boɨnmɨmauugɨn mɨ sɨma ɨni siir inɨg ɨiirar hainan prapraskiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Mɨ om Nasaretan iikamɨm sɨma digɨumii Jisɨs siir haimriiyɨugɨm  
\r (Mt 13:53-58; Mk 6:1-6)  
\p
\v 16 Mɨ Jisɨs siya omɨn yɨnisɨm sapɨsap siyar naemrwɨi okwonaniyɨn Nasaret siirɨmar swokɨ am. Mɨ Jisɨs siya Judami ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya ta omaka yai nɨdwokai wakaeiya saiir yapnɨnopkainam. Ɨinokɨinokɨn siya tɨriya saiir hɨriinan mɨ siya ɨni Yokwo Komiiya saiirar yokwo mwaɨngiyɨn.  
\v 17 Mɨ sɨma siirɨn profet Aisaia siya wɨna yokwowa bɨdi bɨdiniyar saiir hauu mɨ siya mɨi kwɨra hɨnɨɨna boɨna saiiram hansɨrkɨn,   
\q1
\v 18 Adi Komii siir naeyɨuɨn ɨni kariir tɨr nwowɨn. Mɨ siya kɨrɨe kariirɨn mɨnam hauugɨn mɨ ha nɨmbinkɨn, siir yaiwɨn kɨbiya iikamɨm sɨma sɨma sɨpiyɨmiyokmaeyamiyɨm sɨmiir boɨnmɨmauuɨm. Siya kariirɨn mɨnam nɨkropkikɨn kara ta hɨriinan yaiya iikam sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnmauuɨm mɨ digworaekwowɨm uridnan kɨmiir nɨtkiyɨm mɨ kɨmiirɨn wɨ rɨrmiiya kara nwowaigɨnɨuwi mɨ iikamɨm nhwokwɨsae nwowɨm sɨmiir nhwowɨm wɨ wadɨe kara nwowaigɨnɨugi. Mɨ iikamɨm hɨkak nwowɨm sɨmiirɨn wɨ rɨrmiiya kara nwowaigɨnɨugi.   
\q1
\v 19 Siya kariirɨn mɨnam nɨkropkikɨn. Ɨiya Adi Komii siya nanmaiwarkainana iikamɨm sɨmiir kara saiir boɨnmɨmauukɨn.   
\m
\v 20 Mɨ siya ha mwaɨn dɨgiyɨn mɨ yokwowa ɨna swokɨ haigɨnɨkougiya. Mɨ ɨna swokɨ hauugiya inkamɨn yokwo ɨmiir kɨgrɨraowiyɨn siir. Mɨ siya ha swokɨ ɨdwowɨn mɨ ta omaka yai nɨdwokai wakaeiya saiir nwowɨm iikamɨm sɨmiirɨn ta ɨi aiir nowomwarkaiyɨu bwakainamkɨn mɨ sɨmiir nhwowɨm siirara kaonanaekiyɨm.  
\v 21 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, yaiya tariinan kɨma kwawakaekiya Yokwo Komii saeya boɨna, tariinanɨn saeya tasi nɨmbiniraraowa.  
\v 22 Mɨ sɨma siirɨn ɨna boɨn wadɨeyɨn mɨ sɨma naɨngwoyɨmiyok prasae bɨ kikɨnkɨm yai mɨiyɨk mɨiyɨkɨm siir yai hɨranka nɨmbiniyɨm sɨmiirsiyɨn mɨ sɨma boɨn. Tɨ yɨnisɨmɨn siya tari Josep siir yɨnisɨmkɨn, aniya? Mɨ siya krɨmiir hɨriinanargɨn mɨ siya tɨ hɨriinan yai mɨiyɨk mɨiyɨkɨm papiyankɨ haigɨm?  
\v 23 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kara kɨmiirɨn pɨ boɨniyɨo yai kwɨra saiir yaimwokɨyaimwo aiir boɨnmauugi, inkam iikam nhɨrmi whɨndirɨraerariyɨn yɨo tɨ hɨriinan inkamɨn sasar timɨ whɨndirɨraerarna. Siyɨu hɨnɨɨnɨn Kapaneam kɨra tɨrnaniyɨn mɨ tɨ kɨriir ombud om ɨiirɨn hɨriinan siyɨu ɨiirar timɨ tɨr.  
\v 24 Mɨ siya boɨn, kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨni, iikamɨm sɨma sɨmiir omkɨ oman profet inkamɨn siir yai bɨ wakaeyoknaeikɨn. Nɨɨngaka.  
\v 25 Wakae! Kara kɨmiirɨn yaimwokɨyaimwowa boɨni, bɨdi bɨdiniyarɨn Ilaija siya nwowa mɨ wig igabae nɨɨnga nhɨrɨm nu Isrel hɨr nwokɨm. Mɨ taka ɨiya naokɨ bɨ swokɨ kɨnmɨmɨnka bɨewiiyɨm whwoɨm haɨmii (3 ½ yia). Mɨ iikam whɨekakɨm tɨ nu ɨiir nwowɨm sɨma mhɨi prasae bɨ naokɨm.  
\v 26 Mɨ Adi Komii siya Ilaija siirɨn ɨkɨ wig igabae nɨɨngam nu Isrel hɨr nwowɨm sɨmiirɨm bɨ nɨkropkikɨn. Nɨɨngaka. Siya siirɨn, wig igabae nɨɨnga ɨrua om Sarefat nu Saidon hɨrana saiiram nɨkropkikɨn nae saiir hauu aeyɨm. Mɨ ya saeya nu Isrel hɨran wig rani.  
\v 27 Mɨ profet Ilaija siir ɨiya ɨriipɨ hɨriinan mɨ siya iikam nhɨrɨm nu Isrel hɨranɨm paowaigɨ pɨskomkopouwɨm, sɨmiir nwɨrni mɨiyɨk bɨ nwokɨn. Nɨɨngaka. Mɨ nɨɨnga nwokiyɨn Neman sasargɨn. Neman siya Isrelan tani, siya Sirian inkamkɨn. Jisɨs siir yaiya hɨriinanka.  
\v 28 Mɨ ta ɨiya iikam whɨekakɨm sɨma ta omaka yai nɨdwokai wakaeiya saiir hɨr nwowɨm sɨma ta yai aiir wakaekiyɨm mɨ sɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnkiyɨm ta yaiya Jisɨs siya sɨmiirar hɨuriyɨu boɨnkɨn. Mɨ sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm haugɨhauga asi whwiyɨekikɨm.  
\v 29 Mɨ sɨma ha nɨnsiin okwokwokiyɨm mɨ Jisɨs siirɨn ɨna kiyaiwowɨtnaniyamɨn omɨn siir yaba hɨriir. Mɨ sɨma siirɨn mhɨuisɨm whɨrɨn sɨmiir om ɨeya nwowɨn mɨ sɨma siirɨn hɨrankɨ nɨtkiigiyɨm tɨrkɨm.  
\v 30 Mɨ sɨma dɨg bɨ nwokɨm whɨsarii rani, Adi Komii siyar nɨkɨdukɨn sɨmiir kwoɨnɨm mɨ sɨma asi nɨdidkɨm. Mɨ Jisɨs siya ɨni sɨmiir bopwowar yapnamɨn. Mɨ siya ɨna yɨugusamɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya inkam nwɨrɨn uridyɨu biyɨekakɨn siir haiswonɨskikɨn  
\r (Mk 1:21-28)  
\p
\v 31 Mɨ Jisɨs siya om komii Kapaneam nu Galili hɨranɨn siir namkɨn. Mɨ Juda sɨmiir ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya siir iikam nhɨrɨm saiirar mɨ owomwarkaiyɨugɨn Adi Komii siir yai aiir.  
\v 32 Mɨ sɨma ta siir yai aiir wakaeyɨm mɨ sɨma ɨni hindara yanaakiyɨm. Dimusi rani, siir yaiya inkamɨn inɨg komiigakɨn siir hɨriinan boɨnkɨn ta yaiya kɨrɨe komiigaka.  
\v 33 Mɨ omaka yaimɨn dimɨn nɨdwokai wakaekiya, inkam nwɨrɨn yɨu biyɨekakɨn hɨr nwokɨn. Mɨ siya ɨna kauwok boɨnamnankiyɨn,  
\v 34 hɨe! Jisɨs om Nasaretanɨn, kɨra dimu dimɨn tɨram nɨtkɨn, ha? Kɨra krɨmiir nonkwonɨɨnwomwɨɨrnɨnkɨnam nɨtkɨn, ha? Kara kɨriirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn kɨrargɨn Adi Komii siir yɨnisɨmɨn dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowɨn mɨ iikam whɨekakɨm krɨmiir nanmaiwarkainanɨn.  
\v 35 Mɨ Jisɨs siya ɨgao yai tɨ yɨu biyɨe siir yɨkwao boɨnki, kɨriir yaiya tɨ tanki! Mɨ yɨu biyɨeyɨn siya tɨ inkam ɨiirɨn iikam whɨekakɨm sɨmiir whwonkam ɨdar haigi ɨrɨmtɨogigɨn mɨ siya ɨna yamɨn. Mɨ siya siir bɨ nonkwonɨɨnwomwɨɨrnɨnkɨngigɨn.  
\v 36 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma hɨriinan kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨni hindara yanaakiyɨm. Mɨ sɨmasɨmarɨn hɨnɨɨna yɨmboɨn amboɨn, ae! Ta yai hɨnɨɨna saeya panɨɨn panɨɨn yaiga. Mɨ siya yɨu biyɨeyɨm sɨmiirɨn wɨ inkamɨn kɨrɨe komiigakɨn mɨ inɨgak ɨkɨn mɨ siir hɨriinan boɨnmɨmauuwi. Mɨ sɨma hɨriinan wakaeyɨm mɨ sɨma tɨ inkam ɨiirɨn ɨna haiburgigɨm mɨ sɨma ɨna yamɨm.  
\v 37 Mɨ tɨ dimɨn hɨriinanɨn Jisɨs siya tɨrkiyɨn ɨna haigirɨrɨrkiyɨn, omom omom ɨmiirɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya iikam kasa bɨ haiswonɨmnɨskɨigɨn  
\r (Mt 8:14-17; Mk 1:29-34)  
\p
\v 38 Mɨ Jisɨs siya ta omaka yaimɨn dimɨn nɨdwokai wakaeiya saiir haiburgigɨn mɨ Saimon siir omaka aiir yam. Mɨ Saimon siir nɨua saeya ma pɨu huua kɨniya saeya niiga. Mɨ kamɨm sɨma inɨ ɨkɨunaki Jisɨs siirɨn saiir ninɨ kɨgniyam.  
\v 39 Mɨ siya ha namɨn, kɨmɨdiniya hɨiya saeya whɨna saiir kingiinar inɨ okwowɨuwɨn mɨ siya ta ma huua kɨniya ɨgao yai saiir boɨnki mɨ ta ma pɨu huua kɨniya ɨna haiburgiga. Mɨ saeya bɨri kɨmɨmɨnkika saeya ɨna yɨnsiin ɨdwo sasaugiya mɨ saeya ɨni sɨmiir nae ɨmiirar swokɨ ɨnsiin dirɨraerara.   
\p
\v 40 Mɨ ɨiya bɨeyɨn nɨkiiyamki tɨbɨn, iikamɨm nomiiyaugakɨm, sɨma sɨmiir nomiiyauɨm mapai mapaigɨ niiyɨm sɨmiirɨn ɨna yɨkɨunaniyɨm, Jisɨs siirɨm. Mɨ siir ɨɨna tɨ iikamɨm makak makakɨm sɨmiir pɨu ɨmiir nonkwokiyɨm mɨ siya sɨmiirɨn ɨna yɨnɨmnɨskigiyɨm.  
\v 41 Mɨ tɨ uridyɨu bibiyɨeyɨm iikam whɨekakɨm sɨmiir hɨr nwowɨm sɨma ɨni warar yɨnkɨn amkiyɨm mɨ sɨma ɨgao yaigak hɨnɨɨna ywonamɨm. Hɨe! Kɨra Adi Komii siir yɨnisɨmkɨn. Mɨ Jisɨs siya ɨgao yaigak sɨmiir ywoki mɨ siya yai sɨmiir bɨ kɨgnɨnkɨn boɨnaikɨn. Dimusi rani, sɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm siya inkamɨn Mesaia Adi Komii siya nɨmbinɨn siya krɨmiir nanmaiwarkainanɨn.   
\s1 Jisɨs siya yai omakam yaimɨn dimɨn nɨdwokai wakaeiyɨm sɨmiir hɨr boɨnmɨmauugɨn.  
\r (Mk 1:35-39)  
\p
\v 42 Mɨ bɨenaɨnakarɨn siya tɨkɨ om ɨiir haiburgigɨn mɨ siya maeyauwa inkam karamaeya saiir yam, nhwo Adi Komii siirɨm kwɨsboɨnɨm. Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma ɨna yamɨm Jisɨs siirɨm hansɨram. Mɨ ɨiya sɨma siir hansɨryɨskaiyɨn mɨ siir kwoɨnɨn kɨmɨdiniya sɨma yɨkpɨtmaiyɨm tɨ sɨmiir om ɨiir haiburgigsi, siya pɨ om whɨra namisi.  
\v 43 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kara yaiwɨn kɨbiya ɨiya Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya digworaekwo whɨekakɨm mɨ iikam ɨkɨm, sɨmiir kɨgɨrkakana saiirɨn pɨ ɨkɨ omom omom nhɨrɨm sɨmiir mɨ boɨnmɨmauuwi. Kariirɨn Adi Komii siyar nɨkropkikɨn mɨ kara hɨriinan asi tɨri.  
\v 44 Mɨ siya ha boɨn dɨgiyɨn mɨ siya ɨna haiburgigɨn sɨmiirɨn mɨ siya ɨna yamɨn Adi Komii siir yaiya saiirɨn ɨkɨ omakam, yaimɨn dimɨn, nɨdwokai wakaeiyɨm nu Judia hɨranɨm sɨmiir asi boɨnmɨmauuwamkɨn. Ɨriig.   
\c 5  
\s1 Jisɨs siya boɨnkɨn Pita siya anasu hoɨmgak asi haigɨn  
\r (Mt 4:18-22; Mk 1:16-20)  
\p
\v 1 Mɨ ɨigwɨra Jisɨs siya Genesaret whɨigbid hɨr nwokɨn. Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma ha nɨtɨm, ɨni saɨkar yanɨnkɨnɨuniyɨm. Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yai aiir wakaeyam.  
\v 2 Mɨ siya igopsɨm ɨswo sowiir kɨgi sowa whɨigbid hɨr nwowi. Mɨ kamɨm anasu haiiyɨm sɨma tɨ i ɨswo sowiir bɨdi haiburgigo. Mɨ sɨma haɨmna hɨisoki.  
\v 3 Mɨ Jisɨs siya iisɨm ɨra saiir kwɨrii, ta iya Saimon Pita siirga. Mɨ siya Saimon Pita siir boɨnki siya i aiirɨn hamiisɨma wokiyopkiyɨm yaba hɨriir mɨ siya ta ikopsɨm aiir yɨdwokai boɨnmɨmauugi Adi Komii siir yai aiirɨn, iikam whɨekakɨm sɨmiir.   
\p
\v 4 Mɨ Jisɨs siya yai ha boɨn dɨgiyɨn mɨ siya Saimon Pita siir boɨnki, iya whɨidopwoniya kinaniyam, kɨra mɨ kɨriir isidɨn kɨma haɨmna dɨtmai anasu kikaiyɨm.  
\v 5 Saimon Pita siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn, inkam komii ta nɨi kɨrɨeya krɨma whɨsariiyar mɨriinanaemaowikɨm, anasu whɨrmɨn whɨrmɨn bɨ swokɨ ɨigimɨmɨnkɨn. Mɨ kɨra pɨ boɨnkɨn, kara pɨ asi nɨtmai.  
\v 6 Mɨ sɨma ha nɨtmaikiyɨm mɨ sɨmiir haɨmna anasu kasa bɨ nɨigikɨm mɨ haɨmnaɨn pɨ hɨriiyar pɨ inanbɨrgiyɨn.  
\v 7 Mɨ sɨma sɨmiir ɨrɨpa mɨiyan kamɨm i ɨra saiir nwowɨm sɨmiirɨm kɨnkina, sɨmiir whɨnmɨriiyɨm mɨ sɨma ha nɨtɨm mɨ anasuɨm ɨna yɨskaina haigimɨmɨrkiyɨm. Mɨ i ɨso ɨni hindara iyɨmɨmɨnkiywo.  
\v 8 Saimon Pita siya hɨriinan kɨgiyɨn mɨ ogmwoɨn Jisɨs siir kingiina inɨ hɨuɨu mɨ ɨna boɨnɨn, Bɨiyan Inkam Komii, kɨra kariir haiburgik mɨ kɨra ha dam! Dimusi rani, kara dimɨn biyɨe tɨran inkamkɨn.  
\v 9 Siyar mɨ kamɨm saɨkar nwowɨm, sɨma tɨ anasu whɨe komiiyɨm sɨma haiyɨm sɨmiir kɨgiyɨm ɨni hindara yanaakiyɨm.  
\v 10 Sebedi siir yɨnisɨm nwɨso Jems, Jon sowa Saimon Pita sɨma ɨrɨpa mɨi kwɨruwa mɨriigɨm. Sowa ɨriipa hɨriinan ɨni warar mɨ ɨnkɨn anaakiywo. Mɨ Jisɨs siya Saimon Pita siir boɨn, kɨra kɨpi nɨdid tɨ anasu kɨra haiyɨm, mhoɨiya kɨra iikamɨm sɨmiirɨn wɨ hɨriinan haii, kariir mhoɨiya nɨtamɨn.  
\v 11 Mɨ sɨma i ɨso ha nadu hɨuwamasukuniyɨm mɨ sɨmiir digworaekwo whɨekakɨm ɨni hɨrar iyopnɨsugikɨm mɨ sɨma ɨni Jisɨs siir mhoɨiyar yamɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya inkamɨn paowaigɨ pɨskomkopouɨn siir haiswonɨskigɨn  
\r (Mt 8:1-4; Mk 1:40-45)  
\p
\v 12 Ɨigwɨra Jisɨs siya om whɨrɨn inkamɨn paowaigɨ pɨskomkopouɨn siya nwowɨn siir inɨ owou. Mɨ tɨ inkamɨn siir pɨua paowaigɨ bɨdi yɨnkɨnɨua mɨ ɨiya siya Jisɨs siir kɨgwɨnɨn mɨ siya ɨni Jisɨs siir ɨgmiiga whwonkam ɨda kingiinar yakai kaiyɨrou whɨnaiinamɨn. Mɨ ɨna boɨnaiyɨn, Inkam Komii kɨra naɨngwowi mɨ kariirɨn wɨ dɨg kɨrar nwowaigɨnɨugi.  
\v 13 Mɨ Jisɨs siir ɨɨna ha nɨnkikiya mɨ siir yanonkwowɨuɨn mɨ siya boɨn, kara ha naɨngwowi, kɨriir ma ha dɨgi! Mɨ ta ma bɨ kɨmɨmɨnkika ɨna dɨgiya.  
\v 14 Jisɨs siya ɨgao yai siir boɨnki, kɨra sɨbgu mɨntarao! Kɨra wɨ inkam nwɨrni kɨpi boɨnmauu tɨ dimɨnɨn. Nɨɨngaka. Mɨ pa dam inkamɨn naemɨn kɨmiirsi nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨn Adi Komii siirɨm pris inkamɨn kɨmiir kaoprigi okwowiyɨn siir tinɨ boɨnmauuɨu. Mɨ kɨra Adi Komii siirɨn nae pa dɨnkɨn ɨmiiyaeki! Kɨriir pɨu wadɨe nwowa saiirsi. Mɨ yaiya krɨmiir brougae Moses siya wɨnkiya saiir hɨriinan. Mɨ tɨ kamɨm nwokɨ ɨnoknɨnkɨn wɨni kɨriir paowaiyɨm bɨdi wɨskiyɨm.  
\v 15 Mɨ dimɨnɨm Jisɨs siya tɨrɨm sɨmiir yaiya ɨna yɨniyokɨigiya. Mɨ iikam whɨekakɨm siir yai wakaenakiyɨm nɨtkɨm mɨ maɨm sɨmiir pɨu nwokaiyɨm sɨmiir warar haiswonɨskɨigiyɨm.  
\v 16 Mɨ ɨi nhɨrɨm siya maeyaua inkam karamae pɨ saiir napnɨnopkainami mɨpi nhwo hɨr ninɨ kwɨsboɨnɨuwi. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs inkamɨn ɨga ɨɨn nɨnsɨmsɨrɨuwɨn siir haiswonɨskiigigɨn  
\r (Mt 9:1-8; Mk 2:1-12)  
\p
\v 17 Mɨ ɨigwɨr nabɨe Jisɨs siya iikam nhɨrɨm sɨmiir nɨisiimauugɨn mɨ Farisi kam ɨkɨm mɨ kamɨm siyɨu komii komiiyɨm sɨm nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨma hɨr warar nɨnkɨn ɨdwokɨm. Sɨma tɨ omom omom whɨekakɨm nu Galili mɨ nu Judia mɨ om komii Jerusalem sɨmiir hɨrankɨm nɨtkɨm. Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir kɨrɨeya ɨni Jisɨs saɨkar nwowa, makak iikamɨm sɨmiir haiswonɨskɨiyɨm.  
\v 18 Kam nhɨrɨm sɨma ha nɨtɨm, inkam nwɨrɨn ɨga ɨɨna nɨnsɨmsɨrɨunɨnkɨnɨn siirɨn hɨigakar hainamɨn, sɨma siirɨn omakanau hɨriir hainɨnopkainamɨm tɨrkɨm, Jisɨs siir ɨgmiiga ninɨ haigɨnɨuɨm.  
\v 19 Dimusi rani, ɨni iikamkɨ yɨnkɨnɨu waowɨm, sɨma ɨni siyɨuɨm yɨnkɨnyaeyaonamɨm, tɨ makak inkamɨn siir hainɨnopkainamɨm. Mɨ sɨma siirɨn akoua hɨriir hainaiinam mɨ sɨma maeyau kwɨra saiir yamɨ ɨinɨkinɨɨngi. Ta hɨiya saiir dɨgar mɨ tɨ inkamɨn ta hɨi aiir whwonkaiyɨn sɨma siirɨn hɨigakar yonkwosiisiisnaiinam iikam ɨma nwowa maeyaua saiir bopwoniya. Mɨ sɨma Jisɨs siir whwonkam ɨda yauunɨ kikɨnɨu.  
\v 20 Ɨiya Jisɨs siya sɨmiir naɨngwo tɨbmii kɨrɨe saiir kɨgiyɨn mɨ siya ɨna boɨnɨn, nomiiyau, kɨriir dimɨn biyɨeyɨm kara bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm.  
\v 21 Mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm mɨ Farisi kam ɨkɨm sɨmasɨmarɨn ɨna yomboɨn amboɨnɨm. Yɨpɨkɨn tɨ inkamɨn Adi Komii siir hɨriinan boɨnɨn? Inkam nwɨrkɨn bɨ swokɨ haiyoprimdiyɨumii srankɨn dimɨn biyɨeyɨm. Nɨɨngaka. Adi Komii siirarar mɨiga.  
\v 22 Mɨ sɨmiir kwoɨnɨm Jisɨs siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnkiyɨm mɨ siya sɨmiir boɨn, dimugɨn? Tɨ hɨnɨɨn kwoɨnɨn kɨmiir waraur nwokaiyɨn, ha?  
\v 23 Pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn kɨrɨe ɨkɨm kara mɨrii karamae nwowiyɨm mɨ pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn ɨkɨm hiinsɨma nwowiyɨm kara mɨrii karame nwowiyɨm? Mɨ kara ha boɨni kɨriir dimɨn biyɨeyɨm kara bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm ta mɨi hɨriinana ya mɨi kɨrɨe, o mɨi komii rani, aniya? Mɨ kara ha boɨnki, kɨra dɨnsiingi mɨ kɨriir hɨi aiir hainam ya mɨi komiiga, iyɨe? Mɨi komii rani, aniya?  
\v 24 Yaowae Adɨn nɨnomor kou hɨrankɨn nɨtɨn karargɨn. Mɨ kɨmiirɨn wɨ karar nɨisiimauuwi kɨrɨeya dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyɨm mɨ Jisɨs siya tɨ inkamɨn ɨga ɨɨna nɨnsɨmsɨrɨuɨn siir asi boɨnkikɨn. Kara kɨriir boɨnki, kɨra dɨnsiingi! Mɨ kɨriir hɨi aiir dɨnsiin hainam mɨ kɨra pɨ kɨriir omaka damɨgusam!  
\v 25 Mɨ siya bɨri kɨmɨmɨnkikɨn ɨna yɨnsiin hainamɨn siir hɨiya mɨ siya ɨni iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨdar yapnamɨn mɨ siya mwai ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainan ap waowaowamɨn.  
\v 26 Mɨ sɨma ɨna yanaakiyɨm mɨ sɨma naɨngwoyɨmiyok prasae bɨ kikɨnkɨm mɨ sɨma ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainanprapraskiyɨm mɨ ɨna boɨnɨm, ae! Dimɨn prasae rani, tapa krɨma kwakɨgiyɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya Livai siir nɨkɨunakɨn  
\r (Mt 9:9-13; Mk 2:13-17)  
\p
\v 27 Mɨ tɨ dimɨnɨn siir mhoɨiya, Jisɨs siya napnamɨn mɨ siya kɨgi inkam nwɨrɨn omom omomi umɨr haiiyɨn siir inɨgɨn Livaikɨn, siya omaka siya nɨdwokai mɨriiya saiir hɨr nɨdwokaii. Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, kɨra kariir mhoɨiya wɨt. Mɨ Livai siya ha nɨnsiingiyɨn mɨ siir digworaekwowɨm ɨni hɨrar grirgɨngikɨm mɨ siya ɨni Jisɨs siir mhoɨiya yamɨn.  
\v 28 Livai siya ha nɨnsiingiyɨn mɨ siir digworaekwowɨm ɨni hɨrar yɨnsiin haiburgigɨn mɨ siya ɨni Jisɨs siir mhoɨiyar yamɨn.   
\p
\v 29 Mɨ Livai siya nae komiiya ɨna dirɨraerarɨn siir omaka hɨrar, Jisɨs siiram. Mɨ kam hoɨmgakɨm omom omomi umɨr haiiyɨm mɨ kam nhɨr ɨkɨm, sɨma warar yɨnkɨn ɨdwokai ae sowakan.  
\v 30 Mɨ Farisi kamɨm mɨ kamɨm siyɨu komii komii nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨma Farisi sɨmiirar isid whɨrkɨn. Kamɨm Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm, sɨmiirɨn hɨnɨɨna yɨniinansao boɨn, kɨma warɨ kamɨm omom omomi umɨrɨm yaeya swokɨ ɨnkɨn haiiyɨm mɨ kamɨm siyɨu biyɨe tɨriyɨkɨm, nae op mɨn sɨmaka dimusi nɨdwokai ae kwiyae, ha?  
\v 31 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, inkamɨn ma karamaeyɨn, yɨo siya inkamɨn paowai widiyɨn siiram bɨ swokɨ amikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ ɨkɨ makak iikamɨm pɨ sɨmasɨmar nami kamɨm paowai widiyɨm sɨmiiramɨn.  
\v 32 Kara inkamɨn paowai widiyɨn siir hɨriinankɨn, kara iikam mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨma ha naɨngwowɨm krɨma iikam mɨiyɨkɨm sɨmiir mhɨi kwoɨn nɨnkpɨt haigi aram bɨ nɨtkɨn. Nɨɨngaka. Kara iikam biyɨeyɨm hɨnɨɨna naɨngwowɨm krɨma mɨiyɨk rani, sɨmiir mhɨi kwoɨn ɨmiir nɨnkpɨt haigiyɨm nɨtkɨn. Ɨriig.   
\s1 Nae haiya aeni yaiga  
\r (Mt 9:14-17; Mk 2:18-22)  
\p
\v 33 Mɨ Ferisi iikam nhɨrɨm sɨma Jisɨs siir boɨn, Jon siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm, sɨma ɨi kasakasa bɨ haiyaeikɨm mɨ nhwo pranaepranae bɨ kwɨsboɨnikɨm. Mɨ Farisi sɨmiir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan. Mɨ kamɨm kɨriir kɨgna mɨriiyɨm, yɨm hɨriinan bɨ tɨrkɨm, yɨm sɨma nae pa mɨ aei mɨ opa pa mɨ kwiyaei.  
\v 34 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki, kɨma ha naɨngwowi, ɨiya iikamɨm tɨ inkamɨn wig nonkwonaɨn siir wigwas nae aiiram nɨti, saiir naeyam mɨ kɨma wɨ saiir haiyaki, aniya? Nɨɨngakɨ, nɨɨngaka.  
\v 35 Mɨ mhoɨiya iikam biyɨe nhɨrɨm sɨma nɨnkaknan nwowi siir nɨkɨunakiyɨm. Mɨ siya siir inkam inkamnanɨm sɨmiir haiburgigi mɨ taka ɨiya ya nɨkrani sɨma nae wɨ saiir haiyaki.   
\p
\v 36 Jisɨs siya mɨn boɨniyɨokɨn, inkamɨn, yɨuɨs wɨn haɨmiiya saiir kɨpi kɨntɨo hai, yɨuɨs kaba saiir nɨtkɨn panɨm. Mɨ siya hɨriinan tɨri mɨ ta yɨuɨs mɨiyɨka wɨ saeya nonkwobumbuwi. Mɨ ta yɨuɨs wɨna saeya wɨ yɨuɨs biyɨeya saɨka wɨ mɨiyɨk kɨg rani. Nɨɨngaka.  
\v 37 Inkamɨn wain opa wraisu ɨs kaba saiir bɨ naokaiigɨn. Nɨɨngaka. Mɨ siya hɨriinan tɨri mɨ tɨ wain opa saeya niyopiinaiinii mɨ wɨ ta wraisu ɨs kaba saiir mɨmbɨmbɨrgi mɨ ta wain opa wa naokinɨnkwokwo ɨuguski.  
\v 38 Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga. Mɨ kɨra ta wain opa wraisu ɨs mɨiyɨk aiirar daokai.  
\v 39 Ta yaiya saiir yaimwokɨyaimwowa saeya hɨnɨɨnga. Iikamɨm Moses siir siyɨu ɨiir napiyɨm sɨma boriisopi Jisɨs siir siyɨu ɨiir swokɨ apɨm mɨ sɨma wɨ hɨnɨɨna boɨni tɨ siyɨuɨn siyɨu paii rani. Mɨ sɨma siyɨu wɨnɨn digɨumii siir haimriyɨugigɨm mɨni mɨ sɨma siyɨu bɨiyanɨn siiramar naɨngwowi. Ɨriig.   
\c 6  
\s1 Judami ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya saeya mɨi haiyani ɨiga  
\r (Mt 12:1-8; Mk 2:23-28)  
\p
\v 1 Mɨ Juda sɨmiir ɨi komii kwɨra pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karam nwowiya Jisɨs siya witnid numɨrɨm sɨmiir bopwowa naprɨokɨinamkɨn. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm witnid nhɨrɨm sɨmiir kigrimgrirgi haiyamɨm mɨ sɨma ɨna yɨinɨbromprop yonkwomromrok apaeiyamɨm.  
\v 2 Mɨ Ferisi nhɨrɨm sɨma boɨn mɨ kɨma Moses siir siyɨu komii ɨiir dimusi taouga dirɨraerarkɨm, tɨ dimɨnɨm Judami ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya saiir haiyam mɨ kɨma sɨmiir dimusi tɨrkɨm, ha?  
\v 3 Jisɨs siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, kɨma tɨ dimɨnɨn bɨiya Devid siya tɨrɨn Adi Komii siirɨn, siir bɨ nwankɨm, ɨiya siir isidɨn sɨma mhɨigɨ naowɨm mɨ sɨma naeyɨm, aniya?  
\v 4 Mɨ Devid siya omaka komiiya Adi Komii siira saiir napnɨnopkainamɨn mɨ siya kɨmɨdiniya bretɨn Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨn siir haiyɨn mɨ siya ɨna yaeyɨn. Mɨ haɨmiiyɨn, kɨmɨdiniya siir isid ɨiir hauu ae. Mɨ kɨma tari siir bɨri mwaɨnɨnoknɨnkɨnkɨm, siyɨu komii siir siyɨuɨn, hɨnɨɨn boɨnkɨn. Tɨkɨ bretɨn inkam nɨɨngakɨ bɨ swokɨ aeikɨn. Nɨɨngaka. Yɨo pris sɨmiiraraɨrgɨn.  
\v 5 Mɨ Jisɨs siya ɨna swokɨ boɨn, kara Yaowae Adɨn nɨnomor kou hɨrankɨ nɨtɨn siya, ta Judami ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya saiir Bɨiyan Inkam Komii asi nauunɨ onikɨn. Mɨ kɨma ɨo kariir dimusi nwowi, ha? Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya inkamɨn ɨɨna biyɨekakɨn siir haiswonɨskigɨn  
\r (Mt 12:9-14; Mk 3:1-6)  
\p
\v 6 Mɨ Juda sɨmiir ɨi komii kwɨra pɨu siiskuwakiya, dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya Jisɨs siya sɨmiir omaka yaimɨn dimɨn nɨdwokai wakaeiya, saiir yapnɨnopkainam. Mɨ siya sɨmiir yowomwarkaiyɨu. Mɨ inkam nwɨrɨn hɨr warar nɨnkɨn okɨn, siir ɨɨna ɨɨniga bɨdi yɨnsɨmsɨrɨunamɨm ɨni paeyaryaowainan ywokiyama.  
\v 7 Mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm mɨ Farisi kam ɨkɨm, sɨm Jisɨs siirɨm hɨrar kaonanae. Sɨma bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨm, siya tɨ inkamɨn siirɨn pɨ Judami ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya saiir nasi haiswo nɨskii mɨ ta hɨriinana saiirsi hɨuriiyɨu boɨnam mɨnkɨm siirɨn.  
\v 8 Mɨ Jisɨs siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn sɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn mɨ siya tɨ inkamɨn ɨɨnakɨn naonɨnsɨmsɨrɨuwɨn siir boɨnki, kɨra tɨriir wɨnsiin apnani. Mɨ tɨkɨ inkamɨn siya ɨna inɨ okwowɨuwɨn.  
\v 9 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kara kɨmiir srɨii, siyɨu komiiyɨn siya panɨɨna boɨnkikɨn, Judami ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya saiirɨn? Mɨ krɨma siyɨu mɨiyɨk tɨ tɨr iyɨe? Mɨ siyɨu biyɨe tɨ tɨr, aniya? Mɨ krɨma siir tɨ haiswonɨski haigɨnɨu, ta ɨi komii aiirɨn, iyɨe? Mɨ krɨma siirɨn hɨriiyar tɨ kɨgnɨsu ao, iyɨe?  
\v 10 Mɨ Jisɨs siya iikam ɨmiir kaoyokiyokɨigiyɨn mɨ siya tɨ inkam ɨiir boɨnki, kɨriir ɨɨndɨbɨn tɨ ɨnkiyɨnyɨnki. Mɨ tɨ inkamɨn hɨriinan tɨrkiyɨn mɨ siir ɨɨna ɨni wadɨeyar swokɨ okiya.  
\v 11 Mɨ sɨmiir kwoɨnɨm ɨni haugɨ haugar whwiyɨekikaigiyɨm. Mɨ ɨni sɨma sɨmar whrɨeboɨnamɨm mɨ krɨma Jisɨs siirɨn wɨ panɨɨn panɨɨna tɨri? Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya aposel kamɨm ɨuur nwɨsa yɨmbin  
\r (Mt 10:1-4; Mk 3:13-19)  
\p
\v 12 Mɨ taka ɨiya Jisɨs siya ɨna iiyamɨn mhɨuwisɨm whɨrɨn siir, nhwo Adi Komii siiram kwɨsboɨnam. Mɨ ta nɨi kɨrɨeya siya ɨni hɨrar kwɨsboɨn pɨrkɨnkaiyɨn, Adi Komii siiram.  
\v 13 Mɨ bɨeyɨn ha maskwonaidniyakwokɨn mɨ siya kamɨm saɨka mɨriiyɨm sɨmiiram yɨkɨugi mɨ siya tɨ kam ɨuurnwɨso sɨmiir yɨmbin. Mɨ siya sɨmiir inɨgɨm ɨna dap haigɨnɨuɨm aposel.  
\v 14 Sɨmiir inɨgɨm hɨnɨɨn hɨnɨɨngɨm. Mɨ Saimon siir inɨgɨn Pita yokdap haigɨnɨu mɨ siir nomousɨmɨn yɨo Endrugɨn mɨ nhɨrɨm yɨm sɨm inɨgɨm hɨnɨɨn hɨnɨɨngɨm Jems, Jon, Filip mɨ Bataromiu.  
\v 15 Matyu, Tumas mɨ Jems Alpiasni yɨnisɨmɨn mɨ Saimon siir inɨg whɨrɨn Selot. Tɨ inɨg Selotɨn siir yaimwokɨyaimwowa hɨnɨɨngɨn mɨiya siya mɨriiya bɨ mɨrii kikrɨpikɨn.  
\v 16 Judas, Jemsni yɨnisɨmɨn mɨ Judas Iskariot inkamɨn wɨr Jisɨs siir napwouwɨn siir sau omomni. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya makak iikamɨm sɨmiir haiswonɨmnɨskɨigɨn  
\r (Mt 4:23-25)  
\p
\v 17 Mɨ siya ha dɨgikɨn mɨ Jisɨs siya ɨni sɨmakar yɨnkɨn apniyamɨn mɨ siya maeyau hɨkmainana saiir yokwo iikam isid whɨekakɨm sɨmakar. Mɨ iikam whɨekakɨm nu Judianɨm mɨ om komii Jerusalem, an ɨkɨm mɨ omom om komii Taia mɨ om komii Saidon sowiir hɨriir wainam ɨkɨm. Whɨigbid whɨigbida wainamɨm, sɨmiir hɨran iikamɨm sɨma warar yɨnkɨn ɨt.  
\v 18 Mɨ sɨma siir yai aiir wakaeyam nɨtkɨm mɨ siya sɨmiir ma ɨmiir mɨ haiswonɨmnɨskɨiyɨm mɨ iikam nhɨrɨm uridyɨu biyɨekɨ nɨnkɨnɨuwɨm sɨmiir warar. Mɨ siya ɨna haiswonɨskɨi haigɨnɨuwɨn.  
\v 19 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma ɨɨna Jisɨs siir nonkwowɨm mɨnkɨm. Dimusi rani, siir kɨrɨeya sɨma bɨdi kɨgiyɨn, iikam whɨekakɨm makakɨm siya haiswonɨmnɨskɨigɨm. Mɨ sɨma ɨni wadɨeyar ywokiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya iikamɨm maɨrgɨmaɨrgakakɨm mɨ iikamɨm hɨkak nwowɨm sɨmiir boɨnmɨmauugɨm  
\r (Mt 5:1-12)  
\p
\v 20 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir kaoki mɨ ɨna boɨnkiyɨn,  
\q1 kɨma tɨ iikam paeprigabɨm kɨma maɨrgɨmaɨrga dwo. Dimusi rani, Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm kɨma mɨriiyɨm sɨmiirar kɨgrɨraowikɨm.  
\v 21 Kɨma tɨ iikamɨm tariinanɨn mɨigɨ naowɨm kɨma maɨrgɨmaɨrga dwo. Dimusi rani, mhoɨiya kɨma wɨ digworaekwokɨ naokɨngugunankaii. Mɨ kɨma iikamɨm tɨ tariinan nɨnounɨnkiyɨm, mhoɨiya kɨma digworaekwo whɨekakak nwowi mɨ kɨma wɨ yaibu sɨmiir grɨnkɨn ɨei.   
\p
\v 22 Kɨra iikamɨm kɨnaka nombopboɨn ae karam nwowiyɨm mɨ ɨo kɨnaka nwowiyɨm mɨ yai biyɨe kɨriir nɨgbumbu boɨniyɨn mɨ digɨumii kɨriir haimriiyɨugigiyɨn kɨra siiramɨn maɨrgɨmaɨrga dwo. Sɨma tɨ dimɨnɨn kɨriir whɨsarii tɨr tani ni kɨra tɨ Yaowae Adɨn nɨnomor kouankɨn nɨtɨn kariir siyɨu ɨiir napkɨn.  
\v 23 Bɨiya krɨmiir brougae wanwiyaeyɨm, hɨriinanar mɨ tɨrkɨm, profet inkam ɨmiirɨn. Mɨ kɨra tɨ hɨriinan dimɨnɨn siya nɨmbiyami kɨra maɨrgɨmaɨrga prasae kɨpi nwo, ogmwo warar dɨnwomwokam. Dimusi rani, mhoɨiya kɨra wɨ digworaekwo mɨiyɨk mɨiyɨkak nwowi mɨ tɨ digworaekwowɨm ɨni Adi Komii siyar nikɨ onkwo ɨdwowɨm, nɨnomor kou hɨr.   
\q1
\v 24 Kɨma tɨ iikamɨm umɨr digworaekwokɨ naokɨngugunankaiyɨuwiyɨm mɨ wadɨe sɨbgu owɨpɨsukaeyamɨm, kɨma sɨbgu mɨntɨrao, mhoɨiya kɨma wɨ hɨk whoɨmoni hai rani. Dimusi rani, kɨma wɨ nɨnomor kouan digworaekwowɨm sɨmiir hai rani. Nɨɨngaka.  
\v 25 Kɨma mɨntɨrao kɨma wɨ mhɨi naekak nwo rani, mhoɨiya wɨm wɨ mhɨigɨ naowi. Mɨ kɨma mɨntarao tɨ iikamɨm yaibu nɨnɨemamaɨrɨm kɨma wɨ nɨnounɨnki prasae kɨn tani.  
\v 26 Mɨ kɨma sɨbgu mɨntarao ɨiya iikamɨm sɨma kɨmiir nɨkboɨn praprasi mɨ bɨiya krɨmiir brougaeyɨm, ɨriipɨ hɨriinanar mɨ tɨrkɨm, profet nɨksɨsae ɨmiirɨn. Ɨriig.   
\s1 Siyɨuɨn ɨo nwowi inkamɨm sɨmiiram napiyaowi ɨkɨn  
\r (Mt 5:38-48; 7:12a)  
\p
\v 27 Mɨ kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnmauugii, iikamɨm kariir yai aiir wakaeiyɨm sɨmiiram dapiyao. Mɨ iikamɨm ɨo nhwo nanaowiyɨm, kɨma sɨmiirɨn siyɨu mɨiyɨk ɨiirar swokɨ tɨr haigɨnɨu.  
\v 28 Mɨ iikamɨm yaibiyɨe kɨmiir nɨkbumbuwi mɨ kɨma sɨmiirɨn yai mɨiyɨk aiirarar boɨnaigɨnɨu mɨ iikamɨm sɨma siyɨu biyɨe kɨmiir tɨrhaigɨnɨuwi mɨ kɨma sɨmiiramɨn Adi Komii siiram srɨii, siya sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm.  
\v 29 Mɨ inkam nwɨrkɨn kɨriir yaeka aiir naka tɨoki mɨ ha tɨ swokɨ ɨnkpɨt okwoki, yaeka kwɨra saiir swokɨ tɨokiyɨm. Mɨ inkam nwɨrkɨ kɨriir yɨuɨs prɨeiya saiir nɨshaii mɨ kɨra siirɨn hɨriiyar kɨgnɨnkɨn haigi. Mɨ kɨra yɨuɨs haruwa kwɨra, saiir warar swokɨ ɨnkɨn hauugi.  
\v 30 Mɨ inkam nwɨrkɨn dimɨn whɨram srɨii mɨ kɨra siirɨn ha hauugi. Mɨ inkam nwɨrkɨ dimɨnɨn kɨriir maeyau hɨrankɨ ninɨ hainaki mɨ kɨra ha kɨpi swokɨ boɨn, kariir swokɨ hauugi. Nɨɨngaka.  
\v 31 Dimɨnɨn kɨra naɨngwowiyɨn sɨma kɨriir tɨram mɨ kɨra sɨmiirɨn hɨriinan dimɨn ɨiirar swokɨ tɨr.   
\p
\v 32 Mɨ iikamɨm kɨriiram naɨngwowiyɨm sɨmiiram naɨngwowi, yɨo dimɨn komii rani. Mɨ Adi Komii siya kɨriirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨn tani kɨra inkam wadɨekɨn. Nɨɨngaka. Mɨ iikamɨm dimɨn biyɨekakɨm yɨm sɨma iikamɨm sɨmiiram naɨngwowiyɨm, sɨmiiramar naɨngwowikɨm.  
\v 33 Mɨ iikamɨm siyɨu mɨiyɨk kɨriir tɨriiyɨm mɨ kɨra sɨmiirɨn siyɨu mɨiyɨk mɨ tɨri, yɨo dimɨn komii rani mɨ Adi Komii siya kɨriirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨn tani, kɨra inkam wadɨekɨn. Nɨɨngaka. Mɨ iikamɨm dimɨn biyɨekakɨm yɨm sɨma ɨriipɨ hɨriinanar mɨ tɨrikɨm.  
\v 34 Mɨ kɨriir dimɨnɨn inkam nwɨrni hauugi, hindara haisasae mɨriinakiyam, siya kariirɨn wa swokɨ hauuwi, yɨo tɨriigɨnɨn yɨo dimɨn komii rani, Adi Komii siya kɨriirɨn wɨ yaigak saiirsi nwo rani. Nɨɨngaka. Mɨ iikamɨm dimɨn biyɨekakɨm yɨm sɨma iikamɨm dimɨn biyɨekakɨm sɨmiir dimɨn ɨmiirar mɨ hauu mɨriisasaeikɨm mɨpa swokɨ hainani. Mɨ yɨm sɨma ɨriipɨ hɨriinan dimɨn ɨmiirar mɨ ɨngigir haiigɨm.  
\v 35 Nɨɨngaka! Kɨra iikamɨm ɨo kɨnakar nwowiyɨm sɨmiiram dapiyao mɨ sɨmiirɨn siyɨu mɨiyɨkar timɨ tɨr. Mɨ dimɨnɨn hindara haisasae mɨriiyɨn, siirɨn haiyɨm kɨpi swokɨ aɨngwo. Nɨɨngaka. Mɨ kɨra hɨriinan tɨri mɨ Adi Komii siya kɨriirɨn wɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiira hauuwi. Mɨ kɨra wɨ Adi Komiiyɨn nɨnomor kouanɨn siir yɨnisɨmkɨɨn nwowi. Dimusi rani, Adi Komii siya ɨkɨ iikam bibiyɨeyɨm siirɨm naɨngwo karam nwowiyɨm sɨmiiramar naɨngwobunaekɨn. Mɨ wɨm kɨma hɨriinanar timɨ tɨr.  
\v 36 Mɨ kɨma sɨmiiramɨn Adi Komii siya naɨngwobumbuwa saiir hɨriinanar timɨ aɨngwobumbu. Ɨriig.   
\s1 Kɨma inkam nwɨrni siyɨuɨn siir kɨpi hɨd  
\r (Mt 7:1-5)  
\p
\v 37 Mɨ kɨma iikamɨm sɨmiirɨn kamɨm yai hɨdiyɨm sɨmiir hɨriinan hɨd karamae nwowi mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya kɨmiirɨn wɨ mɨ hɨd rani. Nɨɨngaka. Mɨ kɨma iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigi mɨ Adi Komii siya kɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiirɨn wɨ hɨriiyar mɨ haiyoprimdiyɨumiigii.  
\v 38 Mɨ kɨma digworaekwowɨm iikamɨm sɨmiir hauuwi mɨ Adi Komii siya digworaekwo kɨmiir wa mɨ iyopkɨiyɨuwi mɨ siya wɨ yaeya digworaekwo mɨiyɨk whɨekak nhɨrɨm warar swokɨ ɨnkɨn iyopkɨiyɨugi kɨmiirɨn. Mɨ kɨma tɨ hɨnɨɨn dimɨnɨn siir hauugɨn iikamɨm sɨmiir. Mɨ Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ tɨ hɨriinan dimɨn ɨiirar swokɨ hauuwi.   
\p
\v 39 Mɨ Jisɨs siya boɨniyɨo yaiya kwɨra boɨn sɨmiirɨn, inkam nhwokwɨsae nwɨrɨn, siya wɨ inkam nhwokwɨsae nwɨrɨn siir swokɨ ɨisiisiimauu ap rani. Nɨɨngaka. Mɨ siya hɨriinan tɨri mɨ sowa nwɨsaɨrarɨn wɨ ɨeyar napnatkaigai swonami.  
\v 40 Yɨnisɨmɨn ɨkɨ nɨnoknɨnkɨnam namiyɨn, siya inkamɨn ɨkɨ siir nowomwarkaiyɨuwiyɨn siir nɨnoknɨnkɨn aiir bɨri swokɨ haiburikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ ɨiya yɨnisɨmɨn siya nɨnoknɨnkɨn komiigak nwowi mɨ mhoɨiya siya wɨ inkamɨn siir nowomwarkaiyɨuwiyɨn wɨ siir hɨriinana swokɨ owi.   
\p
\v 41 Mɨ kɨra paeka sɨma kɨriir nomiiyauwɨn siir nhwo ɨiir nwowa saiir dimusi boɨnkɨn mɨ kɨra warɨ paemɨr komiiya saiir bɨri kɨgɨn kɨriir nhwo ɨiir nwokaiya, aniya?  
\v 42 Mɨ kɨra, kɨriir nomiiyauwɨn siirɨn panɨɨn panɨɨna nɨnoknɨnkɨnkɨn? Nomiiyau, kara paekasɨma kɨriir nhwo siir nwowa saiir haiyam mɨni. Mɨ kɨra paemɨr komiiya kɨriir nhwo ɨiir nwowa saiir bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨn, aniya? Kɨra nɨksɨsaeyan inkamkɨn! Bɨiyɨn kɨra, kɨriir nhwo ɨiir nwowa paemɨr komiiya saiir tikɨ hai. Mɨ kɨriir nhwowɨn wadɨe nwowi mɨ mhoɨiya kɨra paekasɨma kɨriir nomiiyauɨn siir nhwo ɨiir nwowa saiirɨn wɨ hanɨɨngɨ haii. Ɨriig.   
\s1 Pae biyɨeyɨn siya nae biyɨeyar mɨ budikɨn  
\r (Mt 7:16-20; Mk 12:33-35)  
\p
\v 43 Pae mɨiyɨkɨn siya nae biyɨe bɨ budikɨn. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan pae biyɨeyɨn siya nae mɨiyɨk bɨ budikɨn.  
\v 44 Ɨiya inkamɨn siya bɨdi kɨgnɨnoknɨnkɨnɨn tɨ paenid hɨnɨɨnɨn tabgɨn o amka. Inkamɨn amɨn nɨo siir hɨranka bɨ nɨrkuuwigɨn. Mɨ inkamɨn tabnidɨm pae twaa siir hɨranka bɨri whɨnaigɨn. Nɨɨngaka.  
\v 45 Iikamɨm paenankɨm. Mɨ inkamɨn kwoɨn mɨiyɨkakɨn, siya mɨi mɨiyɨk mɨriiyɨn mɨ inkamɨn kwoɨn biyɨekakɨn yɨo wɨ mɨi biyɨe mɨrii. Tɨ hɨnɨɨn dimɨnɨm. Yai aeya boɨnɨnkɨiigiyɨm mɨ kɨma dɨnoknɨnkɨnki tɨ inkamɨn siir mhɨi kwoɨnɨm tɨ dimɨn hɨnɨɨnɨn bɨdi yɨnkɨnɨukikaiyɨn. Ɨriig.   
\s1 Omaka mɨriini siyɨu whɨsko  
\r (Mt 7:24-27)  
\p
\v 46 Mɨ kɨma kariirɨn hɨnɨɨna dimusi nɨkɨuwi, Bɨiyan Inkam Komii Bɨiyan Inkam Komii mɨ kɨma kariir yai wakaeyokna karamae dimusi nwowi?  
\v 47 Yɨpɨkɨ iikamkɨm kariir yai aiirɨm nɨtɨm mɨ kariir yai aiir wakaeyam nɨtɨm. Mɨ ha wakaeyoknaɨm, tɨ iikam hɨnɨɨnɨm yɨm hɨnɨɨngɨm.  
\v 48 Tɨ iikamɨm yɨm sɨma tɨ inkamɨn omaka mɨriiyɨn siir hɨriinankɨn. Bɨiya siya ɨe komii ɨiir ikɨ opnaiinam mɨ yɨnɨm ɨna inansiingiyɨm mɨ op komiiyɨn siya ha nɨunaniyɨn mɨ owɨe komiiyɨn ha mɨ aikinani mɨ ta omaka gobmi wanmi bɨ swokɨ kɨnmɨmɨnka. Nɨɨngaka. Dimusi rani, siya omaka mɨiyɨk bɨdi sɨbgu mɨriiyɨn.  
\v 49 Mɨ inkamɨn kariir yai bɨdi wakaeyɨn. Mɨ siya bɨri wakaeyoknakɨn mɨ yɨo ɨni tɨ inkamɨn ɨe ɨda haɨmbwaenaeiyɨn mɨ ɨe mɨ sɨbgu prɨigi karamae nwowiyɨn, ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ mhoɨiya op komiiyɨn ha nakiinamainiyɨn mɨ ɨni omaka aiirar kaihɨomai namiyamɨn. Jisɨs siya sɨmiirɨn hɨriinan boɨnkɨn. Ɨriig.   
\c 7  
\s1 Jisɨs siya sauan isidɨn sɨmiir bɨiyan inkamɨn siir mɨi mɨriiyɨn siir haiswonɨskigɨn  
\r (Mt 8:5-13)  
\p
\v 1 Jisɨs siya ha boɨn dɨgiyɨn iikamɨm sɨmiirɨn mɨ siya sɨmiir haiburgigɨn mɨ om Kapaneam hɨriir yɨmbiyam.  
\v 2 Mɨ nu Rom hɨran sauan isidɨn sɨmiir bɨiyan inkamɨn siya, siir mɨiyan inkamɨn siirɨma naɨngwonanaeikɨn mɨ siya niiya ma komiika, siya nao kingiina nwokɨn.  
\v 3 Tɨ sɨmiir bɨiyan inkamɨn siya Jisɨs siir yai bɨdi ikɨ wakaeyɨn mɨ siya ɨkɨ Juda sɨmiir bɨiyan inkamɨm sɨmiir yɨkropki sɨma Jisɨs siir nɨkɨunakiyɨm. Mɨ siir mɨiyan inkamɨn siir haiswonɨski haigɨnɨuwɨm.  
\v 4 Mɨ sɨma Jisɨs siir hɨriir nɨmbiyamɨn mɨ kɨmɨdiniya sɨma yɨkɨuwɨrwɨrna siirɨn. Tɨkɨ inkamɨn siir bɨiyan inkamɨn siya inkam biyɨekɨ mɨ ɨuwi. Nɨɨngaka. Inkam wadɨe ɨeyargɨn mɨ kɨra siirɨn sɨbgu tɨrhaigɨnɨu.  
\v 5 Siya Juda krɨmiir iikamɨm sɨmiiramar naɨngwokwonanaeikɨn mɨ krɨmiir omaka yaimɨn dimɨn nɨdwokai wakaeiya saiirɨn siyar mɨriiga.   
\p
\v 6 Mɨ sɨma ta yaiya ha boɨndɨgiyɨm mɨ Jisɨs siya ɨni sɨmakar yɨnkɨn amɨn. Mɨ ɨiya sɨma tɨ inkam makakɨn siir omaka kingiin namwowɨuɨm mɨ bɨiyan inkamɨn siya siir nomiiyau nhɨrɨm sɨmiir yɨkropki Jisɨs siiram siyɨu hɨr napiyɨskai boɨnwɨnam. Mɨ sɨma hɨnɨɨna yaboɨni, Inkam Komii! Kɨra yakɨ prɨi ɨt, an kara inkam mɨiyɨk rani mɨ kɨra kariir omaka aiirɨn pa nɨt rani. Nɨɨngaka.  
\v 7 Mɨ an kara ɨriipa hɨriinan kɨriiram panɨɨnsi mɨ ɨtsi. Kara ha naɨngwowi, kɨra yaiarar boɨnki mɨ kariir mɨiyan inkamɨn pɨ wadɨe nwokɨ okiyɨm.  
\v 8 Dimusi rani, an kara ɨni inkamɨn inɨg komiigakɨn mɨi kariir hauuwiyɨn, ɨni siir aowa ywowɨn. Mɨ an kararɨn ɨni sauan isidɨn kara kɨgrɨraowiyɨn ɨni sɨmiir kou ywowɨn. Mɨ kara ɨkɨ nwɨrni boɨnkiyɨm mɨ siya pa mɨ ami mɨ kara nwɨrniyɨn ɨkɨ hɨnɨɨna boɨnkiyɨm, kɨra wɨt mɨ siya pa mɨ ɨti mɨ kara kariir mɨiyan inkamɨn siirɨn ha boɨniyɨm, kɨra ta mɨi hɨnɨɨna saiir mɨrii mɨ siya pa mɨ mɨrii.   
\p
\v 9 Mɨ ɨi Jisɨs siya ta yai aiir wakaeyɨn mɨ siya ɨni hindara yanaakiyɨn. Mɨ siya tɨ iikam isid komiiyɨn siir mhoɨiya nwokiyɨm sɨmiir haiyɨugkaokiyɨn mɨ hɨnɨɨna boɨnki mɨ Isrel hɨran iikamɨm kara ta hɨriinan naɨngwo tɨbmii saiir bɨri kɨgɨn. Nɨɨngaka.  
\v 10 Mɨ tɨ bɨiyan inkamɨn siya nɨkropkiyɨm kamɨm sɨma ɨna swokɨ amɨm sɨmiir omaka hɨriir mɨ sɨma kɨgni tɨ siir mɨiyan inkamɨn wadɨekɨ wadɨe bɨdi swokɨ okiyɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya igabae ɨra saiir yɨnisɨmɨn siir haiswonɨski okwonaowidgɨn  
\p
\v 11 Mɨ mhoɨiya Jisɨs siya om komii whɨrɨn siir yam, siir inɨgɨn Nen. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm mɨ iikam isid komiiyɨn saɨka nɨnkɨn amkɨn.  
\v 12 Mɨ ɨi siya om komii siir omwoɨs kingiin nwowamɨn mɨ iikam isid komiiyɨn sɨma tɨ isidɨn inkam wɨɨrɨn siir nɨo haigɨnamɨm sɨma om komii siir omwoɨs hɨrankɨ napnɨmbinani. Ta igabaeya saiir yɨnisɨm nwɨrkɨnwɨruwan sisiyaɨrgɨn. Mɨ om komii hɨran iikam whɨekakɨm saɨka nɨnkɨn ɨtkɨm.  
\v 13 Mɨ ta ɨiya Bɨiyan Inkam Komii siya saiir kɨgiyɨn mɨ siir kwoɨnɨn saiirsiyɨn naɨngwoyɨmiyok pranae bɨri swokɨ kɨnkɨn. Mɨ siya saiir boɨnki, kɨra kɨpi nou.  
\v 14 Mɨ siya kingiin ha namɨn mɨ ta hɨiya inkam wɨɨrɨn siya whɨna saiir yonkwoki. Mɨ ta hɨi aiir hainamɨm kamɨm sɨma ɨni hindara yamɨkwoɨuɨm. Mɨ siya siir boɨnki, whranisɨm, kara kɨriir boɨnki, kɨra dɨnsiin okwoki.  
\v 15 Mɨ whranisɨmɨn nikɨ aonamɨn siya ɨna yɨnsiin ɨdwokiyɨn mɨ siya ɨna boɨnaikiyɨn. Mɨ Jisɨs siya siirɨn ɨna swokɨ boɨnkiyɨn siir apu aiiram.  
\v 16 Mɨ iikamɨm sɨma asi nɨdidgɨm. Mɨ sɨma ɨna yomboɨn ɨdidnamɨm, amburii, tɨkɨ profet inkamkɨn. Mɨ sɨma ɨni Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir inɨg ɨiirar hainanɨm mɨ sɨma boɨn, profet inkam komii nwɨrɨn krɨmiir bopwoniya tɨr bɨdi yɨmbiniyɨn, Adi Komiiyɨn bɨdi yɨmbiniyɨn siir iikamɨm sɨmiir nanmaiwarkainam.  
\v 17 Mɨ tɨ dimɨnɨn Jisɨs siya tɨrkiyɨn siya ɨni nu Judia siirar haigirɨrɨr boɨnamɨm mɨ nu maeyau nu Judia siir kingiin hɨr nwowɨm sɨmiir warar. Ɨriig.   
\s1 Jon siya siir kɨgna mɨrii inkam nwɨso sowiirɨn Jisɨs siiram yɨkropki  
\r (Mt 11:2-19)  
\p
\v 18 Mɨ Jon siir kɨgna mɨrii kamɨm sɨma dimɨn whɨekakɨm Jisɨs siya tɨrɨm, Jon siir boɨnmauu mɨ siya inkam nwɨso sowiirɨm boɨnki, sowa siirɨm nɨtɨm.  
\v 19 Mɨ Bɨiyan Inkam Komii siirɨm yɨkropki mɨ siirɨn hɨnɨɨna tinɨ srɨiyɨu mɨ kɨra tɨ profet inkamɨn nɨtɨm boɨnɨn siya mɨ krɨma kɨriirɨm dwokwokɨn, iyɨe? Siya rani, nwɨrkɨn?   
\p
\v 20 Mɨ ɨiya sowa Jisɨs siir hɨriir nɨmbiyamo. Mɨ sowa hɨnɨɨna boɨn, Jonɨn op baptais haigɨnɨuwiyɨn krɨriirɨn siya nɨkropkikɨn kɨriirɨm nɨtɨm mɨ siya boɨn mɨ kɨra tɨ inkamɨn profet inkamɨn sɨma boɨnɨn nɨtam siya. Iyɨe? Krɨma wɨ yaeya inkam nwɨrɨm dwokwokɨn?  
\v 21 Mɨ takɨ ɨiya Jisɨs siya iikamɨm mapai mapaikakɨm kasaka bɨri haiswonɨskikɨn. Mɨ iikamɨm uridyɨu biyɨekakɨm ha haiswonɨmnɨskɨigi mɨ iikam nhwokwɨsae kasaka bɨri dirɨraerarkikɨn mɨ sɨma ɨna swokɨ kɨgomokiyɨm.  
\v 22 Mɨ Jisɨs siya Jon siir kɨgna mɨrii inkam nwɨso sowiirɨn hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, kowa ha dam, Jon siir tinɨ boɨnmɨmauuɨu tɨ dimɨnɨm kowa kɨg namɨm mɨ kowa wakaeyɨm sɨmiir mɨ nhwo kwɨsaeyɨm ha swokɨ kaokiyɨm mɨ iikamɨm ɨga bibiyɨe nwowɨm ɨna swokɨ sɨbgu aprɨrɨramɨm. Mɨ iikamɨm paowaigɨ pɨskomkopouwɨm sɨma ɨni wadɨeyar swokɨ okiyɨm. Mɨ inkam wɨɨrɨm ɨna swokɨ ɨnsiin ɨdwowɨm mɨ inkam paeprikabɨm sɨma ɨni Adi Komii siir yokwo yaiwɨn mɨiyɨka saiirar wakaeyɨm.  
\v 23 Yɨpɨkɨ inkamkɨn siya ɨo kariir nwo karamae nwowiyɨn siya ha maɨrgɨmaɨrga. Mɨ siir naɨngwo tɨbmii kɨɨna mɨ siya hɨriiyar maɨrgɨmaɨrga yokiyokɨi.   
\p
\v 24 Mɨ inkam nwɨso Jon siya nɨkropkiyo mɨ sowa ɨna swokɨ amo mɨ Jisɨs siya Jon siirɨn iikamɨm sɨmiir boɨnmauu. Mɨ siya ɨna boɨnɨn, kɨma maeyau nu siin apa saiirɨn dimu dimɨn kɨgam namkɨm? Mɨ kɨma tari au whɨrɨn opudgɨ hugswoswowɨn siir kɨgam namkɨm. Aniya? Nɨɨngaka.  
\v 25 Kɨma dimu dimɨn komii kɨgam namkɨm? Mɨ kɨma tari inkam nwɨrɨn yɨuɨs mɨiyɨk mɨiyɨk niiyɨn siir kɨgam namkɨm, aniya? Mɨ inkamɨm yɨuɨs mɨiyɨk niiyɨm mɨ dimɨn taemɨn mɨiyɨk mɨiyɨkakɨm sɨma tɨ hɨriinan inkamɨm yɨm ɨni inkam komiiyɨm nu kɨgrɨraowiyɨm sɨmiir omaka hɨrar nwowɨm. Jon siya tɨ hɨriinan inkamɨn siya rani.  
\v 26 Kariir boɨnmauu, kɨma dimu dimɨn kɨgam naɨngwowi profet inkam? Ɨhɨ kara kɨmiir boɨnmauuwi, siya profet inkamaɨrgɨn mɨ siya ɨni profet nhɨrɨm sɨmiir haiburɨn.  
\v 27 Tɨ inkamɨn Jon, Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnkɨn siirɨn, wakae, kara inkamɨn kariir yaiya saiir boɨnmɨmauuwanɨn wɨ siir nɨkropki mɨ siya wɨ kariir bɨiyar namkwokɨni. Mɨ kariir siyɨuɨn wɨ siyar kisɨsop haigikwokɨni.  
\v 28 Kara kɨmiir boɨnmauuwi Jon siya inkam komiikɨn mɨ siya ɨni inkam komiiyɨm yopiigɨm naokainam ɨni sɨmiir haiburɨm mɨ tɨkɨ isidɨn ɨiya Adi Komii siya siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiir sɨma inɨg komiigag wao rani. Nɨɨngaka. Siya ɨni sɨmiir aowa ywowɨn.   
\p
\v 29 Mɨ iikam whɨekakɨm mɨ kamɨm omom omomi umɨr haiiyɨm sɨma ta Jisɨs siir yai aiir bɨdi wakaeyɨm mɨ sɨma Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainanprapraskiyɨm mɨ sɨma ɨni siir yai aiirar wakaeyoknam mɨ sɨma op Jon siir hɨrankɨ baptais.  
\v 30 Mɨ Farisi kamɨm mɨ kamɨm siyɨu komii komiiyɨm sɨmiir nɨnoknɨnkɨniyɨm mɨ siyɨu mɨiyɨkɨn Adi Komii siya hauuwɨn, digɨumii siir haimriyɨugig. Mɨ Jon siya sɨmiirɨn op panɨɨnsi baptais haigɨnɨusi.   
\p
\v 31 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, tɨ iikamɨm nuanɨm tapa digɨumii Adi Komii siir haimriyɨugigɨm, kara sɨmiirɨn panɨɨn panɨɨn iikam nɨmbin haigɨnɨuwi, sɨma panɨɨn panɨɨn iikamkɨm? Mɨ kara pɨ kɨmiir boɨnmauugi.  
\v 32 Sɨma ɨni yɨnisɨmnan ywowɨm maeyaua nae haigɨniya sɨmiir yopii ad aka namiyɨm saiir hɨriinan. Mɨ ɨiya sɨma maeyaua nae haigɨniya saiir nwowɨm mɨ sɨma yɨnisɨm nhɨrɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki. Mɨ krɨma kɨd ɨna masɨm kɨmiiramɨn mɨ kɨma mwai wao rani. Mɨ krɨma tɨsa nouuboponɨm mɨ kɨma krɨma nouuɨm pɨ boriisopi.  
\v 33 Jonɨn op baptais haigɨnɨuwiyɨn ha nɨtɨn mɨ nae op wain mɨnɨm ɨna haiyakiyɨm. Mɨ kɨma hɨnɨɨna boɨnkɨm, uridyɨu biyɨeyɨn ɨni siir pɨu hɨr nwowɨn.  
\v 34 Kara Yaowae Adɨn nɨnomor kou hɨranɨn bɨdi yɨtɨn. Mɨ kara nae op wain mɨna mɨ kwiyae aeikɨn. Mɨ kɨma boɨn, kɨgi! Tɨkɨ inkamɨn siya hunan naeikɨn. Mɨ siya waina mɨ kwiyaeikɨn. Tɨkɨ inkamɨn kamɨm omom omomi umɨr haiyɨm mɨ kamɨm dimɨn biyɨekakɨm sɨmiir nomiiyaugɨn kɨma hɨnɨɨna boɨnkɨm.  
\v 35 Iikamɨm Adi Komii siir siyɨu ɨmiir napɨm mɨ iikam nhɨrɨm sɨma hɨriinan kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨna yaɨngwokiyɨm Adi Komii siir siyɨuɨn mɨ siir yaiyɨm sɨma wadɨekɨ wadɨe kɨɨngɨm. Jisɨs siir yaiya hɨriinanka ɨni dɨg ywokiya. Ɨriig.   
\s1 Wig ɨra dimɨn biyɨekaka wa Jisɨs siir ɨga aiir niyopka  
\p
\v 36 Mɨ Farisi inkam nwɨrɨn Jisɨs siirɨm yɨkɨugi nae siir omaka hɨr nɨdwokai aeyɨm mɨ siya ɨna iiyamɨn mɨ nae ɨni saɨka inɨ ɨdwokai aeyɨuɨn.  
\v 37 Mɨ wig ɨra dimɨn biyɨekaka tɨ om ɨiir nwoka. Saeya wakaewɨn Jisɨs siya Farisi inkam nwɨrɨn siir omaka hɨr naei. Mɨ ta wiga saeya wa mobɨn pɨuii mɨiyɨkakɨn ɨra hai mɨ saeya ɨna yɨta.  
\v 38 Mɨ wa mobɨn ha hainaniyɨn mɨ saeya Jisɨs siir ɨgmii kingiin ha ninɨ ɨdwowɨua mɨ saeya ɨna youa. Mɨ saiir ouwobɨm ɨni siir ɨga aiirar yaunɨ hougɨn ɨuɨm. Mɨ ɨni saiir mwowan kana saiirar yɨinak whwosɨnkiya. Mɨ ha nɨinak dɨgiya ɨni siir ɨgrɨb ɨiirar yankabmamaɨra. Mɨ saeya hɨriinan tɨr dɨgiya mɨ wa ɨni siir ɨga aiirar iyopa.  
\v 39 Mɨ tɨ Farisi inkamɨn Jisɨs siir nɨkɨuna aeyɨn nae, siya tɨ dimɨnɨn siir kɨgiyɨn mɨ siya hɨnɨɨna yaɨngwo mɨ tɨ inkamɨn siya profet inkam kɨɨngɨnɨuwi mɨ siya pa nɨnoknɨnkɨni ta wiga ɨɨn siir nokwowa saiirɨn mɨ saiir siyɨu ɨiir warar. Ta wiga saeya dimɨn biyɨe tɨran wiga.  
\v 40 Mɨ Jisɨs siya hɨnɨɨna boɨn, saimon, kara yai nhɨrɨm kɨriir boɨnmauuwam mɨni. Mɨ Saimon siya boɨn, inkamɨn iikam nowomwarkaiyɨuwiyɨn kɨra kɨriir yaiyɨm ha boɨnki.   
\p
\v 41 Mɨ Jisɨs siya boɨn, inkamo nwɨsa nwowi sowa umɨrɨm hindara nikɨ prɨihainaniko inkam nwɨrɨn siir hɨrankɨn. Mɨ nwɨrɨn paeyarɨm ɨuur mɨ nwɨrɨn paeyarɨn hara mɨ hai.  
\v 42 Sowa tɨkɨ umɨr ɨiir swokɨ hauukɨiyɨu dɨg nwo rani. Mɨ tɨkɨ inkamɨn siya ɨna kisɨna boɨnɨn, kowa umɨr kariir kɨpi swokɨ hauukɨiyɨu, yɨo dimɨn komii rani. Yɨpɨkɨ sowiir nwɨrkɨ wɨ maɨrgɨmaɨrga komiigak nwowi tɨ inkamɨn siirɨm?  
\v 43 Mɨ Saimon siya hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, kariir kwoɨnɨn hɨnɨɨna naɨngwowi tɨ inkamɨn umɨr komii haiyɨn wɨ siyar nwowi maɨrgɨmaɨrga komiigakɨn. Jisɨs siya boɨn, wa kɨriir yaiya kaimwoka.  
\v 44 Siya ha boɨn dɨgiyɨn, Jisɨs siya ta wig aiir kwakaowɨn mɨ siya Saimon siir boɨnki, kɨra ta wiga tɨr nwowa saiir kɨgi. Kara kɨriir omaka napnɨnopkainaniyɨn mɨ op kariir ɨga aiir hɨisokɨm bɨ swokɨ hauugɨn. Nɨɨngaka. Mɨ ta wiga saeya kariir ɨga saiir ouwob aiirar hɨisoka mɨ ɨni saiir kan aiirar yɨinak waisɨnkiya.  
\v 45 Mɨ ɨiya kara kɨriiram nɨtɨn, kɨra kariir bɨ nankabmamarwɨnkɨn. Nɨɨngaka. Karar napnɨnopkainaniyɨn mɨ saeya ɨni kariir ɨgrɨb ɨiir yankabmamarnanaeya.  
\v 46 Mɨ kɨra wa pɨuii mɨiyɨkakɨm kariir mwo bɨri swokɨ aokɨn haigɨnɨugɨn. Nɨɨngaka, ta wiga saeya wa mɨiyɨkni saeyar hɨisok haigɨnɨugɨn kariir ɨga.  
\v 47 Kara kɨriir boɨnki, saeya kariirɨmar naɨngwo kɨɨni. Ta wiga saeya aknaɨnan nɨisiimauuga iikam whɨekakɨm sɨmiir. Dimusi rani, saiir kwoɨn komiiyɨn kariiramar naɨngwo kɨɨnga mɨ kara saiir dimɨn biyɨe biyɨe whɨekakɨm sɨmiir asi haiyoprimdiyɨumiigi swokikɨm. Mɨ kara inkamɨn dimɨn biyɨe sɨm tɨrɨn siir haiyoprimdiyɨmiigi, tɨ inkam hɨriinanɨn siya kariiramɨn haɨmiisɨma naɨngwowi. Mɨ siya ta yai aiir ha boɨn dɨgiyɨn.  
\v 48 Mɨ Jisɨs siya wig aiir boɨnki, kara kɨriir dimɨn biyɨe ɨmiir bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm.  
\v 49 Mɨ iikam nhɨrɨm ta hɨiya siya nɨdwokaiya saiir nwowɨm sɨma sɨma yomboɨn amboɨnɨm Yɨpɨkɨ siya pɨ krɨmiir dimɨn biyɨe biyɨeyɨm pɨ sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigii?  
\v 50 Mɨ Jisɨs siya ta wig aiir boɨnki, kɨriir naɨngwo tɨbmiiya kɨriir dimɨn biyɨe biyɨeyɨm saeyar haiyoprimdiyɨumiigi, kɨra ha dam mɨ kɨriir mhɨi kwoɨnɨm hiinsɨma dwonam. Ɨriig.   
\c 8  
\s1 Wig nhɨrɨm sɨma Jisɨs siir mhoɨiya yapnam  
\p
\v 1 Mɨ mhoɨiya Jisɨs siya om komii komii ɨkɨm mɨ omisɨsɨm ɨkɨm sɨmiir hɨriir yapnam. Siya Adi Komii siir yaiwɨn kɨbi aiir boɨnmɨmauugɨn ɨiya Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm nuanɨm sɨmiir kɨgɨrkakana mɨ kam ɨuur nwɨso ɨni saɨkar yɨnkɨn amɨm.  
\v 2 Mɨ wig nhɨrɨm bɨiya Jisɨs siya haiswonɨskiyɨm uridyɨu biyɨekakɨm mɨ makak makak ɨkɨm sɨma saɨka yɨnkɨn apnam. Ɨra Mariaka, Makdalanka. Bɨiya Jisɨs siya uridyɨu biyɨeyɨm saiirɨn ɨriiyar nwɨsa haiswonɨski.  
\v 3 Joana saeya inkam nwɨrɨn Susa inkam komiiyɨn Herot siir yaimɨn dimɨn wɨniyɨn siir wig aeya mɨ Susana saeya mɨ wig nhɨrɨma sɨma ɨni saɨka yɨnkɨn amɨm. Tɨ wigɨm sɨma Jisɨs mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir nae digworaekwo ɨmiir whɨndiraerar hauu aekɨm sɨmiir yapayapa umɨr ɨmiirar. Ɨriig.   
\s1 Inkam nwɨrɨn wit nid nɨtkɨnkɨn numɨr  
\r (Mt 13:1-9; Mk 4:1-9)  
\p
\v 4 Iikam nhɨrɨm ha nikɨ woknaniyɨm om komii komii nhɨrɨm sɨmiir hɨrankɨn, Jisɨs mɨ iikam whɨekakɨm ha nahaɨngiriyɨuniyɨm. Mɨ Jisɨs siya boɨniyɨo yai kwɨra sɨmiir boɨn,  
\v 5 Inkam nwɨrɨn witnidɨm siir numɨr hɨr nɨtkɨnɨm namkɨn mɨ siya ha nonkwo krɨmkrɨnkɨi ɨtkɨnamɨn mɨ nhɨrɨm siyɨu hɨr yamɨkɨigɨiyɨu mɨ ɨni iikamkɨm yɨnkɨn okwo brombrop namɨm mɨ ɨpiyɨn mɨnɨm sɨm yatkɨkɨn ɨdwo aenamɨm.  
\v 6 Mɨ witnid nhɨrɨm maeyau siiyakaka saiir nakaiyɨm, yɨm ha whakiyɨm mɨ nuɨn opkak bɨ nwokɨn mɨ tɨ witnidɨm ɨna waiyɨugusnamɨm.  
\v 7 Mɨ witnid nhɨrɨm urid nɨmrɨdgakɨn siir bopwoniya nakaiyɨm, yɨm ɨni sɨma yɨisirɨmdɨnunamɨm.  
\v 8 Mɨ tɨkɨ witnid nhɨrɨm nu mɨiyɨkni nɨkɨiyɨm mɨ sɨma ɨni wadɨeyar whaknaiinamɨm mɨ ɨni nae hoɨmkakar budkiyɨm mɨ sɨmiir nhɨrɨm wowɨra wowɨra kamarɨm ɨriiyar ɨriiyara bud. Siir yaiyɨm ha dɨgiyɨm mɨ Jisɨs siya ɨna swokɨ boɨnkiyɨn, kɨra inkamɨn wɨɨngakaɨrgɨn ta kariir yai aiir wakae, kɨra sɨbgu daɨngworɨnu krɨpkai. Ɨriig.   
\s1 Ta boɨniyɨo yaiya saiir yaimwo aeya  
\r (Mt 13:10-17; Mk 4:10-12)  
\p
\v 9 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma Jisɨs siir srɨi, warɨ boɨniyɨo yaiya saiir yaimwokɨyaimwowa panɨɨnga?  
\v 10 Mɨ siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki, Adi Komii siya sɨmiir yaimwok yaimwoɨm aowa aowan yaiyɨm kɨmiir bɨdi boɨnmɨmauuwɨn, ɨiya Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana, kɨmiir bɨdi boɨnmamauuwɨn ɨkɨ boɨniyɨo yai ara kara boɨniyɨm sɨmiir nhwowɨm ɨsa kɨgɨm mɨ wɨɨnɨm ɨsa wakaeyɨm, sɨma nɨnoknɨnkɨn wao rani, tɨ dimɨn ɨiirɨn. Ɨriig.   
\s1 Wit nidɨn siir boɨniyɨo yaiya saiir yaimwo aeya  
\r (Mt 13:18-23; Mk 4:13-20)  
\p
\v 11 Taka boɨniyɨo yaiya saiir yaimwok yaimwowa hɨnɨɨnga, tɨkɨ witnidɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yai aeyarga.  
\v 12 Mɨ tɨ witnidɨm siyɨu nɨkɨiyɨm, yɨm ɨni iikamɨm Adi Komii siir yai wakaeyɨm sɨmiir hɨriinan ywowɨm mɨ mhoɨiya Setan siya ɨna swokɨ ɨtnoutnɨnkɨikiyɨm, sɨmiir naɨngwo tɨbmiini siyɨuɨn siir kikɨnokou mɨ Setan siya ha naɨngwokɨn sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya nanmaiwarkainaeisi.  
\v 13 Mɨ witnid nhɨrɨm maeyau siiyakaka saiir nɨkɨiyɨm yɨm ɨni Adi Komii siir yai wakaeyoknam mɨ sɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga ywowɨm mɨ ta yaiya sɨmiir kwoɨna bɨ nɨngruramka sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya komii bɨ nwoka sɨma haɨmiisɨma naɨngwo tɨbmiigɨm, ɨiya sɨmiirɨn dimɨn whɨrkɨn kɨnankɨuwiyɨm mɨ sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya asi nɨki ɨuguski.  
\v 14 Mɨ witnidɨm uridɨn nɨmrɨdgakɨn siir bopwoniya nakaigaiyɨm, yɨm ɨni iikamɨm Adi Komii siir wakaeiyoknaeiyɨm sɨmiir hɨriinan yowɨm mɨ ɨiya sɨma ha napnamɨm mɨ hɨkpai hɨkpaiyɨm mɨ maɨrgɨmaɨrgaɨm umɨr digworaekwowɨm nu tɨranɨm ɨni sɨmar yɨisirɨmdɨnu waigiyɨm mɨ sɨmiir naeyɨm mɨiyɨk panɨɨnsi budsi.  
\v 15 Mɨ witnidɨm nu maeyau mɨiyɨk nɨkiyɨm yɨm ɨni iikamɨm Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna nonkworɨnukrɨpkaiyɨm mɨ sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm hiinsɨma nwowɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ sɨmiir kwoɨnɨm Adi Komii siirɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm mɨ sɨma siir yai aiirar wakaeyokna dirɨraerar yokiyokɨiyɨm. Yɨm ɨni tɨ nae whɨekakɨm numɨran sasaeyɨm wai sɨbgu okiyɨm sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Ɨriig.   
\s1 Sɨma yɨukɨdɨn nɨuyaeiyɨn two aowa hangumu haigikɨn  
\r (Mk 4:21-25)  
\p
\v 16 Mɨ inkamɨn sɨma yɨukɨdɨn nɨuyaeiyɨn siirɨn twoni bɨri higrɨnɨuwikɨn mɨ hɨi aowa bɨri haigiprakaiigɨm. Nɨɨngaka. Siya romiyasɨn bopwoniya nwowɨn siir ninankɨigɨn. Mɨ iikamɨm sɨma omaka hɨriir napnɨnopkainami mɨ sɨma pɨ pae aiirar kɨgami.  
\v 17 Tariinanɨn dimɨn nhɨrɨm aowa aowa nwowɨm mɨ sɨma mhoɨiya wɨ idowɨiyar nɨmbiyami. Mɨ digworaekwo nhɨrɨm inkamkɨ higrɨnɨuɨm mɨ mhoɨiya wɨ Adi Komii siyar haigɨnki idowɨiya mɨ iikamɨm sɨma siirɨn wa kɨgi.   
\p
\v 18 Kɨma mɨntarao mɨ kɨma yaiyɨm sɨbgu wakaeyokna. Yɨpɨkɨ inkamkɨn nɨnoknɨnkɨn mɨiyɨkak nwowɨn mɨ Adi Komii siya siirɨn wɨ hɨriinan nɨnoknɨnkɨn mɨiyɨk aiirar swokɨ ɨnkɨn hauugi. Mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨn siya kwoɨnarar naɨngwowi siir kwoɨnau hɨrar ta yai saiir nonkwowɨm mɨ ha wakaeyoknaei mɨ hɨriinan inkamɨn yai mɨiyɨkɨm siir kwoɨnau hɨrɨra nwokaiyɨm, tɨ yaiyɨm sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siyar swokɨ hai siir hɨrankɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siir apu aeya mɨ siir nomousɨsɨm ɨma  
\r (Mt 12:46-50; Mk 3:31-35)  
\p
\v 19 Ta ɨiya Jisɨs siir apua mɨ siir nomousɨsɨmɨm sɨma siir kɨgam nɨtkɨm mɨ iikamɨm ɨni yɨnkɨnɨukikɨnɨm mɨ sɨma siir kingiin panɨɨnsi yamsi.  
\v 20 Mɨ inkam nwɨrɨn siir boɨnki, kɨriir apua mɨ kɨriir nomousɨsɨmɨm sɨma ɨni yab hɨr nokwowɨm, sɨma kɨriir kɨgam mɨni.  
\v 21 Mɨ Jisɨs siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn, yɨpɨkɨ iikamkɨm Adi Komii siir yai mɨiyɨka saiirɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm mɨ ha wakaeyoknam, yɨm tɨ hɨriinan iikamɨm yɨm kariir apu mɨ nomousɨsɨmkɨm. Ɨriig.   
\s1 Opud komiiya Jisɨs siya boɨnkiya ɨna dɨgiya  
\r (Mt 8:23-27; Mk 4:35-41)  
\p
\v 22 Mɨ ɨigwɨra Jisɨs siya mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨna kwɨriinamɨm i kopsɨm ɨra saiir. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, krɨma pɨ whɨigbid yarmiiya nami. Mɨ sɨma ɨna yamɨm.  
\v 23 Mɨ isɨma ha hugainama mɨ Jisɨs siya nhwo bɨdi whwonkaiyɨn mɨ opud komii kwɨra ha hugnatmaiya mɨ opa pariiparii mɨrkɨmɨrka nɨnkɨnɨm ta i aiirɨn. Mɨ sɨma nwomainaiinamɨm pariipariisɨm.  
\v 24 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm, sɨma Jisɨs siir yamɨ ɨnɨdguwɨu mɨ sɨma ɨna boɨnɨm, Bɨiyan Inkamti, Bɨiyan Inkamti, hae, nɨmbi nwomainaiinamiri. Mɨ siya ha nɨnsiin ɨdwokaiyɨn mɨ ɨo tɨ opud hɨnɨn komiiya saiir ywoki. Mɨ opud hɨnɨn komiiya ɨna dɨgiya mɨ opa ɨni mokmokwaiyar yomaikiya.  
\v 25 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya ɨni pɨnda yama? Mɨ sɨma ha nɨdidɨm mɨ ɨna yɨnaɨngwoyɨmiyokɨm. Mɨ sɨma sɨma yɨmboɨn amboɨnɨm, tɨ yɨpɨkɨn? Tɨ opud hɨnɨno sowiir boɨnkiyɨn mɨ sowa ɨni siir yai aiirar wakaeyoknakiyo. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya inkam uridyɨu biyɨekakɨn siir haiswonɨskikɨn  
\r (Mt 8:28-34; Mk 5:1-20)  
\p
\v 26 Mɨ mhoɨiya sɨma ɨna kignaidamɨm Gegesan iikamɨm sɨmiir oma hɨriir. Tɨkɨ omɨn ɨni nu Galili siir whɨigbid yarmiiya nwowɨn.  
\v 27 Mɨ Jisɨs siya isɨma saiir haiburgigɨn mɨ ha kunamɨn mɨ inkam nwɨrɨn tɨ omɨn siir hɨrankɨn, siya ɨna yɨtɨn siirɨm. Mɨ uridyɨu biyɨe nhɨrɨm tɨ inkamɨn siir nwokɨm. Ɨi haruwa rani tɨ inkamɨn siya yɨuɨs bɨri kaigɨn mɨ siya siir omaka bɨri nwowikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ siya siyanowɨm inkam kikaiiyɨm sɨmiir nwokɨn.  
\v 28 Mɨ ɨiya siya Jisɨs siir kɨgiyɨn mɨ siya ha kauwaeyɨmiyok ougiyɨn mɨ siya ogmwo ɨni siir ɨgmiiga kingiinar inɨ hɨuwɨuɨn mɨ siya ɨna kauwok boɨnkiyɨn, Jisɨs o! Adi Komii nɨnomor kouanɨn siir yɨnisɨmɨn, kɨra kariirɨn dimu tɨram mɨni? Wakae! Kɨra kariirɨn hɨk kɨpi hauu.  
\v 29 Mɨ Jisɨs siya tɨ uridyɨu biyɨeyɨn siir boɨnki, siya tɨ inkam ɨiir haiburgigɨn. Ɨi kasa rani, tɨ uridyɨu biyɨeyɨn siya nonkwowɨn tɨ inkamɨn siir. Mɨ kamɨm ɨinokɨinok siir kɨgrɨraowiyɨm, sɨma siirɨn wɨeyɨnsopni (sen) mɨ tɨdop (hankap) kurɨmdɨnuwikɨm siir ɨga ɨɨn ɨmiirɨn. Mɨ siya tɨ wɨeyɨnsop mɨnɨm pɨ sɨmiirar mɨ anka bɨmbɨɨr nami. Mɨ uridyɨu biyɨeyɨn siya siirɨn maeyau siin apa nɨɨnga inkam karamaeya siirɨn pɨ hɨriir mɨ ɨnkɨn aeyokiyok nami tɨ inkamɨn siirɨn.  
\v 30 Mɨ Jisɨs siya siir srɨigi, kɨriir inɨgɨn yɨpɨkɨn? Mɨ siya boɨn, kariir inɨgɨn uridyɨu biyɨe whɨekakɨm. Dimusi rani, uridyɨu biyɨe whɨekakɨm ɨni siir yanɨnkɨnɨuwɨuɨm.  
\v 31 Mɨ tɨ uridyɨu biyɨeyɨm sɨma ɨni Jisɨs siirɨma kauwoknanaekiyɨm, kɨra krɨmiirɨn ɨe biyɨeyɨn paekakɨn siirɨm kɨpi niyopriyɨugi.   
\p
\v 32 Hu isid komii whɨrɨn tɨ mhɨu kopsɨm whɨrɨn kingiina kwowɨn siir naekɨm. Mɨ tɨ uridyɨu biyɨe whɨekakɨm sɨma Jisɨs siirɨm asi kauwok boɨnɨnaekɨm. Kɨra krɨmiirɨn tɨ hu isid komiiyɨn siirɨm dɨkropki. Mɨ Jisɨs siya sɨmiirɨn asi kɨgnɨnkɨn amkikɨn.  
\v 33 Mɨ tɨ uridyɨu biyɨeyɨm tɨ inkamɨn siir haiburgigɨn mɨ tɨ huɨm sɨmiir pɨuar yamkiyɨm. Mɨ tɨ hu isid komiiyɨn mhɨukɨu hɨrankɨ niwɨtnaniniyɨm mɨ ɨni siyapai amounana saiirar yamɨm. Mɨ sɨma ɨni ta whɨi aiirar yani amaimaiyɨuwɨm mɨ sɨma opa ha kwiyaeyɨm mɨ sɨma ɨna yaonamɨm.   
\p
\v 34 Mɨ kamɨm tɨ hu ɨmiir waikaowiyɨm sɨma tɨ dimɨn ɨiir kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨna yɨdam namɨm. Mɨ ta yaiya sɨma ɨna haigirɨrɨr boɨnama iikam whɨekakɨm hɨnda tɨndanɨm sɨmiir.  
\v 35 Mɨ iikamɨm sɨma tɨ dimɨnɨn siir inɨ kɨgɨu. Mɨ sɨma Jisɨs siir hɨriir nɨmbiyamɨm mɨ tɨ inkam ɨiir kɨg uridyɨu biyɨeyɨm siir bɨdi haiburgigɨm. Mɨ siya yɨuɨs bɨdi kaiyɨn mɨ siir kwoɨnɨn ɨni wadɨeya nwowɨn mɨ siya Jisɨs siir ɨgmiɨiga kingiinar nɨdwowi. Mɨ iikamɨm sɨma hɨriinan kɨgɨm mɨ sɨma ɨna yɨdidgiyɨm.  
\v 36 Mɨ iikamɨm tɨ dimɨnɨn siir kɨgnakiyɨm sɨma iikam nhɨrɨm sɨmiir boɨnmamauu siyɨuɨn Jisɨs siya haiswonɨskiyɨn tɨ inkamɨn siir.  
\v 37 Mɨ iikam whɨekakɨm Gegesa hɨran nu maeyauwɨm sɨma Jisɨs siir boɨnki, kɨra krɨmiir haiburgik mɨ ha dam. Sɨma nɨdid prasae bɨ kikɨnkɨm mɨ sɨma hɨriinan asi boɨnkɨm mɨ Jisɨs siya isɨm aiir kwɨrii mɨ siya namɨm swokɨ mɨnkɨn.  
\v 38 Tɨ inkamɨn uridyɨu biyɨeyɨm sɨma haiburgigɨn, siya Jisɨs siirɨm kauwok boɨnanaeki, kara kɨnaka nami. Mɨ Jisɨs siya siirɨn ɨna swokɨ ɨkropkiyɨn mɨ ɨna boɨnkiyɨn,  
\v 39 Kɨra kɨriir oma hɨriirar swokɨ am. Mɨ dimɨn whɨekakɨm Adi Komii siya tɨrkiyɨm sɨmiir tinɨ boɨnmamauuwɨu. Mɨ tɨ inkamɨn siya ha namɨn mɨ tɨ yaiyɨm iikam whɨekakɨm om komii siir hɨranɨm ɨni sɨmiirar boɨnmamauuwɨuwɨn dimɨn whɨekakɨm Jisɨs siya tɨrɨm sɨmiir. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya haiswonɨskikɨn wiga siir yɨuɨs nonkwowa  
\r (Mt 9:18-26; Mk 5:21-43)  
\p
\v 40 Mɨ ɨiya Jisɨs siya ha swokɨ amɨn whɨigbid yarmiiya hɨriir mɨ iikam whɨekakɨm sɨma hɨrar nwowɨnɨm mɨ sɨma siirɨn ɨna boɨn maɨrgɨmaɨrga wɨnɨm.  
\v 41 Mɨ inkam nwɨrɨn ɨna yɨmbiniyɨn siir inɨgɨn Jairaskɨn. Siya maeyauwa ɨrɨpa yai boɨnaiya hɨuyokiyokaiya saiir bɨiyan inkamkɨn. Mɨ siya ɨgmwowɨn Jisɨs siir ɨgmiiga kingiinar inɨ hɨuɨu mɨ ɨna kauwok boɨnɨnaekikɨn, kɨra kariir omaka wit.  
\v 42 Mɨ siir yɨnisɨma ɨrkɨ ɨruwaka mɨ saeya yɨnkopaka. Mɨ saiir bɨewiyɨm ɨuur whɨsko. Mɨ saeya naowamar tɨri. Mɨ Jisɨs siya ha napnamɨn mɨ iikam isid komiiyɨn sɨma ɨni Jisɨs siir mhoɨiyar yamɨm. Mɨ sɨma ɨni ɨrɨpa ɨrɨpa yonamɨm.  
\v 43 Mɨ wiga ɨra nwowi, ɨinokɨinokɨn saeya pɨu biyɨeka napɨdwodwomaimiiga bɨewiyɨm ɨuur whɨs, kamɨm paowai udiyɨm sɨmiir nwɨrkɨn saiir ma aiir bɨ swokɨ owaigɨnɨukɨn mɨiyɨk. Nɨɨngaka.  
\v 44 Mɨ ta wiga saeya Jisɨs siir digɨuwa kingiin ha nɨta mɨ saeya ɨni siir yɨuɨs prɨeiya saiir mwoɨs ɨiirar yaka onkwokiya mɨ saeya hɨriinan tɨrkiya mɨ bɨ kɨmɨmɨnkika ta pɨu biyɨeya saeya nwowa ɨna yɨnkisanakiya mɨ mhoɨiya saeya bɨ swokɨ ɨmbiyamka.  
\v 45 Mɨ Jisɨs siya srɨigi, yɨpɨkɨn ɨɨna kariir naka onkwokiyɨn? Mɨ iikam whɨekakɨm ɨna boɨnkiyɨm, an nɨɨnga, an nɨɨnga. Mɨ Pita siya ɨna boɨnkiyɨn, inkam Komii iikam isid komiiyɨn wasi kɨriirar nokwoyokaiyɨm, sɨmar kwakikɨn namkɨm.  
\v 46 Mɨ Jisɨs siya boɨnki, ɨɨna kariirɨn nwɨrka nonkwokikɨn. Mɨ kara ɨna kɨnankɨugiyɨn, kɨrɨe nhɨrɨm kariir bɨdi haiburgigɨm.  
\v 47 Mɨ ta wiga saeya nɨnoknɨnkɨnkiya mɨ saeya ɨni nɨdid komiigakar yowa mɨ saeya siirsi bɨ swokɨ ɨmprɨoka mɨ saeya ɨgmwo ɨni Jisɨs siir ɨmiiga inɨ hɨuwɨuwa. Mɨ iikam whɨekakɨm sɨmiir whwonkam ɨda saeya ɨna boɨna, ɨiya kara Jisɨs siir yɨuɨs aiir nonkwokiya, kariir ma bɨri kɨmɨmɨnkika saeya ɨna dɨgiya.  
\v 48 Jisɨs siya boɨnki, kariir yɨnisɨm yɨnkopak, kɨriirɨn kɨriir naɨngwo tɨbmii mɨiyɨka saeyar nwowaigɨnɨugika mɨ kɨra ha dam mɨ kɨriir mhɨi kwoɨnɨm hiinsɨma dwonam.   
\p
\v 49 Mɨ Jisɨs siya ha nikɨ boɨnaiyɨn mɨ bɨiyan inkamɨn Jairas, siir omaka hɨran inkamɨn siya ha nɨtɨn mɨ ɨna inɨ boɨnɨuwɨn siirɨn, kɨriir yɨnisɨm yɨnkopaka bɨdi yaonama. Kɨra inkamɨn dimɨn taemɨn nowɨmwarkaiyɨuwiyɨn kɨigi siir kɨpi nɨnki.  
\v 50 Mɨ Jisɨs siya ta yaiya aiir wakaekiyɨn mɨ siya Jairas siir yai anaka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, kɨra kɨpi nɨdid. Mɨ kɨra hindara daɨngwo tɨbmii ɨski mɨ kɨriir yɨnisɨm yɨnkopaka saeya wɨ mɨiyɨka nwokɨ owɨm.  
\v 51 Mɨ Jisɨs siya Jairas siir omaka hɨriir yam mɨ siya iikam whɨekakɨm sɨmiirɨn omakanau hɨriirɨn saɨka bɨri kɨgnɨnkɨn apnɨnopkai namkɨm. Nɨɨngaka. Pita, Jon, Jems mɨ ta yɨnisɨm yɨnkopaka saiir yopii ad owa sɨmasɨmar yapnɨnopkainam saɨkan.  
\v 52 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma ta yɨnisɨm yɨnkopaka saiirɨmar nanka nɨnougɨm mɨ sɨma hɨrar nounanaekɨm. Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma kɨpi nou, saeya bɨri naoka, saeya nhwo whwonkaii.  
\v 53 Mɨ sɨma siirɨn yaibu prasae bɨri nɨekɨm. Dimusi rani, sɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm, saeya bɨdiya yaonama.  
\v 54 Mɨ Jisɨs siya ta yɨnisɨm yɨnkopaka saiir ɨɨn aiir yonkwoki mɨ ɨna boɨnkiyɨn, yɨnisɨm yɨnkopak, kɨra dɨnsiingi.  
\v 55 Mɨ ta yɨnisɨm yɨnkopaka saiir pɨugɨna ɨna swokɨ ɨta saiirɨm. Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkika saeya ɨna yɨnsiin ɨdwokiya. Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma nae nhɨrɨm saiir hauu ae.  
\v 56 Mɨ ta yɨnisɨm yɨnkopaka saiir yopii ado sowa ɨni mounana sinkaokiyo. Mɨ Jisɨs siya sowiirɨn ɨna boɨnkiyɨn, tɨ dimɨnɨn siirɨn kowa inkam nwɨrni kɨpi swokɨ boɨnmauu mɨmɨn. Ɨriig.   
\c 9  
\s1 Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm mɨi sɨmiir hauugɨn  
\r (Mt 10:5-15; Mk 6:7-13)  
\p
\v 1 Jisɨs siya kam ɨuur nwɨso siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir yɨkɨuna ɨrɨpa haɨngiriyɨuɨm mɨ siya kɨrɨe komii mɨ inɨg komii sɨmiir hauuwɨm. Uridyɨu biyɨe biyɨeyɨm mɨ mapai mapaiyɨm sɨmiir haiswonɨmnɨskɨiyɨm.  
\v 2 Mɨ siya sɨmiirɨn ɨna yɨkropkiyɨm ɨiya Adi Komii siya siir digworaekwowɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiir boɨnmɨmauuam mɨ makak iikamɨm sɨmiir mɨ ɨnɨmnɨskiiyɨm.  
\v 3 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kɨma digworaekwo wara kɨpi hai apnam mɨ kɨma nae mɨnɨm mɨ umɨr hoknɨbɨm mɨ paekopɨm hogwokwo apiyɨm sɨmiir wara kɨpi hainam. Mɨ kɨma yɨuɨso kwokwɨsa kɨpi hainam.  
\v 4 Mɨ omaka kɨma napnɨnopkainami mɨ sɨma wadɨe kɨmiir nwowɨni mɨ kɨma ta omaka aiirar dwokrɨpkai. Mɨ tɨ om ɨiirɨn wɨ ta omaka saiir hɨrankar haiburgig.  
\v 5 Mɨ sɨma kɨmiirɨn sɨmiir omaka hɨriir namamɨn wadɨe nwowɨn karamae nwowi mɨ kɨma tɨ om ɨiir haiburgik. Mɨ nusɨn ɨmiir dɨkrɨmkrɨnkiigig sɨma wa nɨnoknɨnkɨnkiyɨm, krɨma mɨiyɨk rani.  
\v 6 Mɨ kamɨm Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨna yɨtɨkrɨnkiyɨm omom omomɨm sɨmiir mɨ Adi Komii siir yaiwɨn kɨbiya saiir yapboɨnmamauuam mɨ iikam makakɨm omom omomanɨm hɨnda tɨndanɨm sɨmiir warar mɨ ɨnkɨn haiswonɨmnɨskɨiyam. Ɨriig.   
\s1 Herot siya Jisɨs siir yai wakaekɨn  
\r (Mt 14:1-12; Mk 6:14-29)  
\p
\v 7 Mɨ inkam komiiyɨn Herot nu Galili kɨgrɨraowiyɨn tɨ yai whɨekakɨm sɨmiir wakaekiyɨn mɨ siir kwoɨnɨn ɨni hindara whrɨewhrɨekiyɨn. Dimusi rani, nhɨrɨm ha boɨni, Jonɨn op baptais haigɨnɨuwiyɨn ɨeyankɨn bɨdi swokɨ ɨnsiin ɨdwowɨn.  
\v 8 Mɨ nhɨrɨm hɨnɨɨna boɨn, Ilaija bɨdi yɨmbiyamɨn. Mɨ nhɨrɨm hɨnɨɨna boɨni, bɨiyan profet inkam nwɨrɨn bɨdi swokɨ ɨnsiin ɨdwowɨn.  
\v 9 Mɨ Herot siya hɨnɨɨna boɨnki, Jon siir nɨiyɨn karar bɨdi kaigrɨpkiyɨn. Mɨ tɨ inkamɨn siya yɨpɨkɨn kara tɨ siir yaiya hɨnɨɨna wakaewɨnɨn, ha? Mɨ siya Jisɨs siir kɨgam mɨni. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya naeyɨm 5,000 kamɨm sɨmiir hauu aekɨm  
\r (Mt 14:13-21; Mk 6:30-44; Jo 6:1-14)  
\p
\v 10 Mɨ aposel kamɨm ha swokɨ ɨtɨm mɨ dimɨn whɨekakɨm sɨma tɨrɨm sɨma Jisɨs siir inɨ boɨnmɨmauuni. Mɨ siya sɨmiirɨn warar yɨnkɨn ɨkɨunam mɨ sɨma iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn hɨrar haiburgik mɨ sɨmasɨmar yam om whɨrɨn siirɨn. Mɨ tɨ omɨn siir inɨgɨn Betsaidakɨn.  
\v 11 Mɨ ɨiya iikamɨm sɨma wakae dɨgiyɨm mɨ sɨma ɨni siir mhoɨiyar yamɨm. Mɨ sɨma siirɨm ha namɨm mɨ siya ɨni maɨrgɨmaɨrga ywowɨnɨn sɨmiirɨn. Mɨ siya Adi Komii siya siir iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiir yowomwarkaiyɨu sɨmiirɨn mɨ iikamɨm makakɨm, sɨmiir warar mɨ ɨnkɨn haiswonɨmnɨskɨi haigɨnɨu.   
\p
\v 12 Mɨ ɨiya bɨeyɨn ha nɨkiiyamtɨbɨn, kam ɨuur nwɨso siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ha nɨtɨm siirɨm mɨ sɨma boɨn, kɨra iikamɨm sɨmiir dɨkropki sɨma ɨkɨ om nhɨrɨm hɨnda tɨnda nwowɨm pɨ sɨmiirɨm nwokɨ amɨm mɨ sɨma pɨ hɨr nwokɨ whwonkaowiyɨm mɨ nae mɨnɨm pɨ hɨr nwokɨ ɨnkɨguna aeyamwiyɨm. Whɨsarii rani, ta maeyauwa krɨma nwowa om karamaeka.  
\v 13 Mɨ Jisɨs siya sɨmiirɨn ɨgao yaigakar ywoki, sɨmiirɨn nae kɨmar hauu. Mɨ sɨma ɨna boɨnɨm, krɨma nae hɨrii hɨrii karamaekɨm. Krɨma bretɨm ɨriiyar mɨ anasu whɨs sɨmasɨmar nwowi. Mɨ kɨra hɨnɨɨna naɨngwowi tɨ iikam whɨekakɨm nwowɨm, krɨma naeyɨm sɨmiir dɨgar pinɨ saɨnaki, aniya?  
\v 14 Kamɨm hɨr nwowɨm 5,000kɨm mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki, kɨma sɨmiir boɨnki, sɨma kam nwɨs ɨuur ɨuura kiiyop ɨdwodwoam.  
\v 15 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨni hɨriinanar mɨ tɨrɨm mɨ sɨma iikam ɨmiirɨn ɨna yokmwɨn ɨdwowɨm.  
\v 16 Jisɨs siya tɨ bret ɨriiyarɨm mɨ tɨ anasu whɨs ɨko ha haiyɨn mɨ siir nhwowɨn nɨnomor koua hɨriir ha kaokiyɨn mɨ siya ɨna boɨn wadɨekiyɨn Adi Komii siirɨm. Mɨ siya ɨna yɨnop hauugiyɨm kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir mɨ iikam sɨmiirɨn ɨni sɨmar hɨd nonkwokwo hauunamɨm.  
\v 17 Mɨ iikam whɨekakɨm ha naekɨnɨu dɨgiyɨm mɨ nae haɨmii haɨmiiyɨm sɨma naepɨpɨru okiyɨm mɨ nɨbɨm sɨma haigimɨrnɨnkɨnkiyɨm ɨuur ɨs. Ɨriig.   
\s1 Pita siya Jisɨs siir boɨnɨnkɨigɨn siya Kraiskɨn  
\r (Mt 16:13-19; Mk 8:27-29)  
\p
\v 18 Ɨi gwɨra Jisɨs siya Adi Komii siirɨmɨn nhwo sasar inɨ kwɨsboɨnɨu. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨna yamɨm siirɨm. Mɨ siya sɨmiir srɨigi, iikamɨm kariirɨn panɨɨn nɨkɨuwigɨm?  
\v 19 Mɨ nhɨrɨm yɨm hɨnɨɨna boɨnikɨm, Jonɨn op baptais haigɨnɨuwiyɨn siya. Mɨ nhɨrɨm yɨm hɨnɨɨna boɨni, kɨra Ilaijakɨn mɨ nhɨrɨm yɨm hɨnɨɨna boɨni, profet inkam nwɨrɨn bɨdi yɨnsiin ɨdwowɨn.  
\v 20 Mɨ siya sɨmiir srɨigi boɨnki, wɨm kɨma panɨɨna dapikɨm? Mɨ Pita siya ɨna ywowarkɨi boɨnɨn, kɨra tɨ inkamɨn Adi Komii siya nɨmbingiyɨn Mesaia siya. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya boɨn kara naonami wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi  
\r (Mt 16:20-28; Mk 8:30–9:1)  
\p
\v 21 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, ta yaiya inkam nwɨrni kɨpi swokɨ boɨnmauumɨmɨn.  
\v 22 Mɨ Jisɨs siya ɨna swokɨ boɨnkiyɨn kara Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn kara wɨ hɨk kɨmpɨpɨsu prasae hai rani. Mɨ bɨiyan inkamɨm omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir kɨgrɨraowiyɨm mɨ prismi bɨiyan inkam mɨ kamɨm siyɨu komii komiiyɨm sɨm nɨnomoknɨnkɨniyɨm, sɨma wɨ digɨumii siir haimriyɨuwi mɨ sɨma siirɨn wa nɨsomaowi mɨ siya ɨi kwoɨmaka wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi ɨe hɨrankar.   
\p
\v 23 Mɨ siya sɨmiir boɨnki mɨ inkamɨn kariir siyɨu ɨmiir napam nɨti mɨ siya dimɨnɨm siir kwoɨnau hɨr nwokaiyɨm digworaekwowɨm sɨmiir haiburgigi mɨ siya kariir mɨi ɨmiir mɨrii mɨ kariir siyɨu ɨmiir dap ɨski. Mɨ siya kariir mɨi aiirarar mɨriiyokiyokɨi mɨ kariir siyɨu ɨmiirarar timɨ apiyokiyokɨi. Mɨ siya tɨ paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siirɨn hɨriiyar haiyokiyokɨi kariir hɨriinan.  
\v 24 Mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨn digɨumii siir digworaekwo mɨ dimɨnɨm siir kwoɨnau nwokaiyɨm sɨmiir haimriiyɨu karamae nwowi mɨ siir kwoɨnɨn omwai waiyaiyɨn wɨ mɨiyɨk nwo rani. Mɨ siya wɨ hindara kɨgugu ɨskii. Mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨn digɨumii siir digworaekwo mɨ dimɨnɨm siir kwoɨnau nwokaiyɨm sɨmiir haimriyɨuwi mɨ siya wɨ omwai hɨriiya waiyayokiyokɨi.  
\v 25 Mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨn tɨ nu siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir haɨngiriyɨu haigɨn mɨmɨri siyamar mɨ inɨg komiigak ha mɨ owi mɨ tɨ digworaekwowɨm wɨ sɨma whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi siirɨn omwai waiyayokiyokɨikaeyamɨm, aniya? Nɨɨngaka.  
\v 26 Mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨm kariiram maɨrgɨmaɨrga karamae nwowi mɨ digɨumii kariir yai aiir haimriyɨuwi mɨ mhoɨiya kara Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn siya swokɨ ɨti digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siya kariir hauuwɨm paenan nɨuyaeiyɨm mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨm sɨmaka nɨti mɨ taka ɨiya kara kɨriirɨn wɨ digɨumii saiir swokɨ haimriyɨuwi. Mɨ mhoɨiya siya wɨ Adi saɨka nwo rani. Nɨɨngaka.  
\v 27 Kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨni, tɨ iikam nhɨrɨm tɨrar nwowɨm, kɨma wɨ nikɨ ao rani. Mɨ dimɨnɨm ɨiya Adi Komii siir dimɨn taemɨn ɨmiir kɨgɨrkakana wɨ saiirar nɨmbiyami. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siir pɨua ya ɨni saa yɨmbiyamkiya  
\r (Mt 17:1-8; Mk 9:2-8)  
\p
\v 28 Mɨ Jisɨs siya tɨ yaiyɨm ha boɨn dɨgiyɨm mhoɨiya ɨi ɨriiyar kwoɨmɨm namkiyɨm mɨ siya Pita Jon mɨ Jems sɨmiir yɨkɨunam mhɨuisɨm whɨrɨn siir kɨua hɨriir, nhwo Adi Komii siirɨm kwɨsboɨnɨm.  
\v 29 Mɨ siya hɨrar kwɨsboɨnɨn mɨ siir whwonkamɨn ɨna yɨgiyɨn mɨ siir yɨuɨsa paenan ha nɨuyakiya mɨ saeya ɨni whɨsinana ywokiya.  
\v 30 Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkikɨn inkam nwɨso ɨni saɨkar yamokwo boɨnainiyo. Moses, Ilaija so.  
\v 31 Mɨ sowa Adi Komii siir dimɨnɨn paenan nɨuyaiyɨn saɨka nɨnkɨn ɨmbinikɨn. Mɨ sowa ɨiya Jisɨs siya naonama saiir nɨmbiyami dimɨnɨn Jerusalem hɨr, Adi Komii siya nɨmbinɨn bɨdi bɨdiniyar sɨmiir boɨnmɨmauugɨm.  
\v 32 Mɨ Pita siya mɨ siir nomiiyau nwɨs owa sɨma nhwo whwonkaigɨm mɨ sɨma ha nɨnsiingiyɨm mɨ sɨmar kɨgi paeya Jisɨs mɨ inkam nwɨso saɨka nokwowo sɨmiir hɨr nɨuyaki.  
\v 33 Mɨ sowa Jisɨs siir haiburgigɨm mɨnko mɨ Pita siya siir boɨnki, Bɨiyan Inkam Komii, krɨma tɨr nwowɨm wadɨeka. Mɨ krɨma omaka amɨrɨm wɨ ouuma mɨrii, ɨra kɨriirga mɨ ɨra Moses mɨ ɨra Ilaija Pita siya ta yai aiirɨn whaowaeya prɨiboɨnkɨn, siya bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn.  
\v 34 Mɨ siya yai aiirar nikɨ boɨnɨn mɨ waua ɨni sɨmiira yaunɨ kikirɨnuniya, sɨma ɨna yɨdidgiyɨm.  
\v 35 Mɨ yai kwɨra ta wau aiir kauwok boɨnkiya, saeya hɨnɨɨna kauwok boɨnkika, warɨ yɨnisɨmɨn kariir yɨnisɨmkɨn. Mɨ kara siir bɨdi yɨmbinɨn. Kɨma siir yai aiirar wakaeyokna.  
\v 36 Mɨ ta yaiya ha boɨnkiya mɨ sɨma kɨgi, Jisɨs sasar nwoki. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma yai ha nɨnkɨn tankiyɨm mɨ ta ɨiya tɨ dimɨnɨn sɨma kɨgnamɨn, sɨma inkam nwɨr bɨ swokɨ boɨnmauumɨmɨnkɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya yɨnisɨm nwɨrɨn uridyɨu biyɨekakɨn siir haiswonɨskiigɨn  
\r (Mt 17:14-18; Mk 9:14-27)  
\p
\v 37 Mɨ ɨigwɨra sɨma mhɨuisɨm whɨrɨn siir haiburgigɨm mɨ ha nɨuunamɨm mɨ iikam isid komii whɨrɨn, sɨma Jisɨs siirɨn siyɨu hɨr yapyɨskaiwɨn.  
\v 38 Mɨ tɨ iikam isid komiiyɨn sɨmiir hɨran inkam nwɨrɨn siya ɨna kauwok boɨnamnankiyɨn, iikam nowomwarkaiyɨuan inkamɨn mɨ kara kariirɨmar kwɨsboɨnki. Kɨra kariir yɨnisɨm yɨnkamiyɨn ɨiir kɨgi, siya kariir yɨnisɨm yɨnkamiyɨn nwɨrkɨ nwɨruwa ɨeyaɨrgɨn.  
\v 39 Mɨ uridyɨu biyɨe whɨrɨn siya nonkwokɨn siirɨn. Mɨ bɨ kɨmɨmɨnkikɨn, siya ha kauwok boɨnkiyɨn mɨ tɨ uridyɨu biyɨe ɨeyar haigi ɨtɨwamwakikɨngig. Mɨ yaeyopa pa nɨmbinaniyami siir yai hɨrankar mɨ siya tɨ yɨnisɨmɨn siir pɨu aiirar nonkwobumbunɨnkɨnikɨn mɨ siya siir bɨ swokɨ haibur sranikɨn. Nɨɨngaka.  
\v 40 Mɨ kara kamɨm kɨriir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiiram bɨdiyar kauwok boɨnanaeyɨn tɨ uridyɨu biyɨe siir haiswonɨskiyɨm mɨ sɨma dɨg bɨ nwokɨm.  
\v 41 Mɨ Jisɨs siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn mɨ tɨ iikamɨm tariinananɨm kɨma naɨngwo tɨbmii karamaekɨm. Kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm mɨiyɨk nwo rani. Mɨ kara kɨmaka wɨ pariig ɨiya nwowi, ha? Mɨ kara kɨmiirɨn wɨ pariig ɨiya whɨndirɨraerar haigɨnɨuwi mɨ kɨma wa nwokɨ aɨngwo tɨbmiiyɨm, ha? Mɨ siya tɨ inkam ɨiir boɨnki. Yɨnisɨmɨn tɨriir whainani.  
\v 42 Mɨ siir yɨnisɨmɨn ha nikɨ apnaniyɨn mɨ tɨ uridyɨu biyɨeyɨn ɨni siyar haigi owomwak ɨnamnaniyɨn. Mɨ Jisɨs siya ɨgao yaigak tɨ uridyɨu biyɨeyɨn siir boɨnki mɨ siya tɨ yɨnisɨm ɨiirɨn ɨna haiswonɨski haigɨnɨugiyɨn. Siya ɨni siir ad ɨiiramar swokɨ ɨkropkiyɨn.  
\v 43 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma Adi Komii siir kɨrɨe komiiya saiir kɨgiya sɨma ɨni hindara yanaakiyɨm. Ɨriig.  
\s1 Jisɨs siya kwɨsaka ɨna swokɨ boɨnɨn kara wɨ kapi naowi  
\r (Mt 17:22-23; Mk 9:30-32)  
\p Mɨ iikam whɨekakɨm ɨna nikɨ aɨngwoyɨmyokrɨpkaiyɨm, tɨ dimɨnɨm siya tɨrɨm sɨmiirsiyɨn mɨ siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki,  
\v 44 kɨmiir wɨɨnɨm sɨbgu mauugi. Mɨ mhoɨiya Yaowae Adɨn nɨnomor kou hɨrankɨ nɨtɨn siirɨn wɨ wɨr nhɨrɨm sɨma napwouwi.  
\v 45 Mɨ sɨma ta yaiya siya boɨna saiir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm, ta yaiya saiir yaimwokɨyaimwowa sɨmiirsi nɨmprɨoka mɨ sɨma saiir panɨɨnsi sɨbgu yɨnoknɨnkɨnsi. Mɨ sɨma pɨ nɨdidgɨm ta yai aiiramɨn siir panɨɨnsi srɨisi. Ɨriig.   
\s1 Yɨpɨkɨn siya kougɨkou nwowɨn  
\r (Mt 18:1-5; Mk 9:33-37)  
\p
\v 46 Mɨ kamɨm Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma yaiya kwɨra yɨniinansao boɨn, yɨpɨkɨn sɨmiir kougɨkou nwowɨn.  
\v 47 Mɨ Jisɨs siya bɨdiya yɨnoknɨnkɨnɨn kwoɨnɨn sɨmiir hɨr nwowɨn. Mɨ siya yɨnisɨm sapɨsap nwɨrɨn siir asi nɨkɨunakɨn.  
\v 48 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, inkamɨn tɨ yɨnisɨm sapɨsapɨn siirɨn kariir inɨg ɨiir kɨgrɨraowi yɨo siya kariir kɨgrɨraokɨn. Mɨ inkamɨn kariir kɨgrɨraowi mɨ siya inkamɨn kariir nɨkropkiyɨn siirɨn warar nɨnkɨn kɨgrɨraowi. Mɨ inkamɨn yɨnisɨm sapɨsapnan kɨmiir waraur nwowi mɨ kɨmiir kougɨkouɨn ɨni siyar ywowɨn. Ɨriig.   
\s1 Inkamɨn ɨo nhwo kɨmiir nanao karamae nwowiyɨn siya kɨmiir nomiiyaugɨn  
\r (Mk 9:38-40)  
\p
\v 49 Jon siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn, Bɨiyan Inkam Komii, krɨma inkam nwɨra kɨg, uridyɨu biyɨeyɨm sɨmiirɨn kɨriir inɨg ɨiir haiswonɨmnɨskɨigɨn. Mɨ siya krɨmiir yai bɨ wakaeyoknakɨn mɨ krɨma siirɨn hɨriinansi nɨkɨdugɨm. Dimusi rani, siya krɨmiir isid rani. Nɨɨngaka.  
\v 50 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki mɨ kam nhɨrɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma, kɨma siir kɨpi nɨkɨdu. Inkamɨn ɨo nhwo kɨmiir nanao karamae nwowiyɨn yɨo siya kɨmiir nomiiyaugɨn. Ɨriig.   
\s1 Sameria hɨran om whɨrɨn siir iikamɨm sɨma Jisɨs siir siyɨu ɨiir haigɨnɨkougɨn mɨ siirɨn ɨna swokɨ ɨkropkiyɨn  
\p
\v 51 Ɨiya Adi Komii siya Jisɨs siir swokɨ ɨkɨunamana nɨnomor koua hɨriir saeya ɨni kingiin nwowa. Mɨ Jisɨs siir kwoɨnɨn om komii Jerusalema namɨm asi naɨngwokɨn.  
\v 52 Mɨ siya kam nhɨrɨm sɨmiir yɨkropki, yai siir bɨiyɨn sɨma nwokɨ haigirɨrɨramɨm mɨ sɨma ha namɨm nu Sameria hɨrɨn om whɨrɨn siir yapnɨnopkainam. Mɨ sɨma siir digworaekwo nhɨrɨm sɨmiir dirɨraerarɨm mɨnkɨm.  
\v 53 Mɨ omɨn siir hɨran inkam nhɨrɨm sɨma siir bɨri nɨkɨunamkɨm sɨmiir omaka hɨriir. Dimusi rani, Sameria iikam sɨma ɨrɨpa mhɨi kwoɨn bɨri nwowikɨm Judami iikam sɨmakan sɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm siya pɨ om komii Jerusalem hɨriir nami.  
\v 54 Inkam nwɨso siir kɨgna mɨriiyo Jems, Jon sowa, sowa hɨriinan siyɨuɨn siir kɨgɨn mɨ sowa siir boɨnmauu, Bɨiyan Inkam Komii, krɨma paeya nɨnomor kou hɨrana saiirɨm nɨkɨugi, saeya tɨ iikamɨm tɨranɨm sɨmiir nwokɨ ɨuniyɨm, aniya?  
\v 55 Mɨ Jisɨs siya ha haiyɨug okwokiyɨn mɨ siya ɨo sowiir ywoki.  
\v 56 Mɨ sɨma om whɨra yapnam. Ɨriig.   
\s1 Inkamɨn Jisɨs siirɨm nami  
\r (Mt 8:19-22)  
\p
\v 57 Mɨ sɨma siyɨu hɨrar nikɨ apamɨm mɨ inkam nwɨrɨn siir boɨnki, kɨra omom omomɨm kɨra nami mɨ kara wɨ kɨriir mhoɨiya nɨnkɨn apiyokiyokɨii.  
\v 58 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, niimauan wraɨm yɨm ɨeno kakargɨm mɨ ɨpiyɨnɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan whɨe kakargɨm. Mɨ Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn yɨo omaka maeyau whwonkai karamaekɨn.  
\v 59 Mɨ siya inkam nwɨrɨn siir boɨnki, kɨra kariir mhoɨiyar wɨt. Mɨ siya boɨn mɨ kɨra kariirɨn wadɨe tikɨ oki. Kariir adɨn siir pɨuɨs biyɨeya saiir nikɨ hangikaigigi.  
\v 60 Mɨ Jisɨs siya siir yowarkɨi boɨnki mɨ inkam wɨɨrɨm yɨm inkamɨm kariir mhoɨiya nɨt karamae nwowiyɨm sɨma haɨngikai. Mɨ ni kɨra ɨiya Adi Komii siya siir digworaekwowɨm mɨ siir iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiir yai ɨmiir tinɨ boɨnmɨmauuwɨu.   
\p
\v 61 Inkam nwɨrɨn siya siir boɨnki, Bɨiyan Inkam Komii, kara kɨriir mhoɨiya nɨtam mɨni mɨ kɨra kariirɨn pɨ wadɨe dwoki. Kara yai mɨnɨm kariir isidɨn sɨmaka ninɨ ɨdwo boɨnaigigi.  
\v 62 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, inkam i kigrɨrɨriyɨn, siir nhwowɨn idaowa hɨri hɨriiya kaonanaei mɨ tɨ hɨriinan inkamɨn siya wɨ Adi Komii siya kɨgrɨrao tani. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\c 10  
\s1 Jisɨs siya kamɨm kam nwoɨm ɨuur nwɨsa yɨkropki Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwam  
\p
\v 1 Mɨ mhoɨiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya ɨna swokɨ ɨmbinɨn kamɨm kam nwoɨm ɨuur nwɨso. Mɨ siya sɨmiirɨn nwɨnnwɨsa yɨkropki mɨ sɨma siir bɨiyar yamkwokɨn. Mɨ siya sɨmiirɨn om komii komiiyɨm mɨ omisɨsɨmɨm mhoɨiya siya namanɨm sɨmiirɨn sɨmiir hɨriir yɨkropki.  
\v 2 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, iikam whɨekakɨm sɨmiir kwoɨnɨm wadɨe bɨdi ywowɨm sasaeyɨm wai nwowɨm sɨmiir hɨriinan. Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma ta yai aiir wakaeyama tɨri. Mɨ iikam whɨekak rani, sɨmiirɨm namɨm mɨ sɨmiir nɨkɨunakiyɨm mɨ sɨma bɨdi grirgigiyɨm. Mɨ numɨran adɨn, Adi Komii siyaɨrgɨn, siirɨm srɨigi siya kam nhɨrɨm sɨmiir nɨkropkiyɨm mɨ sɨmiir kwoɨn ɨmiir hɨurworwokaiyɨm mɨ sɨma siir mhoɨiya nwokɨ amɨm. Tɨ hɨriinan inkamɨn siya numɨra sasaeyɨm wai nwowiyɨm sɨmiirɨm namiyɨn mɨ ha nɨngugu haiswonaniyɨm ɨni siir hɨriinan ywowɨn.  
\v 3 Kɨma dam! Kara kɨmiirɨn huyɨnsɨm prɨkɨprɨknan nɨkropkikɨn niimau mɨe komii komiiyɨm wra bibiyɨekɨ nwowɨm sɨmiir hɨriir. Mɨ kɨmiirɨn wɨ kɨgrɨraowan inkam kakar nwowi.  
\v 4 Mɨ kɨma umɨr hoknɨbɨm wara kɨpi hainam mɨ ɨga nii aka mɨ kɨma siyɨu bopwo hɨrɨn inkam napkɨgami mɨ sɨmiirɨn yai kɨpi kainanam. Hindarar daparkaknam, ɨi naeisi.  
\v 5 Mɨ kɨma omaka ɨr napnɨnopkainami mɨ bɨiyɨn kɨma wɨ hɨnɨɨna tinɨ boɨnɨu, kɨma ha maɨrgɨmaɨrga iikamɨm tɨ omaka aiir nwowɨm.  
\v 6 Mɨ inkam nwɨrɨn kwoɨn hinsɨma nwowiyɨn siya ta omaka aiir nwowi mɨ siya wɨ kɨmiir yaiyar wakaeyoknaei mɨ siir kwoɨnɨn wɨ hinsɨma nwowi. Mɨ hɨriinan inkam karamaekɨ nɨuwi mɨ kɨra hɨkak nwowi mɨ ta yaiya hɨriiyar swokɨ okainani.  
\v 7 Mɨ kɨma ta omaka ɨrua aiirar dwokrɨpkai. Mɨ kɨma nae op mɨnɨm sɨma hauuwi sɨmiir dae kwiyae. Mɨ kɨma tɨ nae ɨmiirsiyɨn umɨr kɨpi hauu sɨmiirɨn. Dimusi rani, kɨma dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir bɨdi hauuwɨm. Mɨ sɨma kɨmiirɨn hɨriinansi hauu aei. Kɨma omaka ɨrni ɨrni kɨpi whwonkaiyam.  
\v 8 Mɨ kɨma om komii whɨra napnɨnopkainami mɨ inkam nwɨrkɨn kɨmiirɨn wadɨe nwowɨni, siir omaka hɨriir namɨm mɨ nae mɨnɨm siya hauu wɨni mɨ kɨma wɨ kɨpi boriisop wa dae.  
\v 9 Mɨ kɨma tɨ om komii hɨran inkamɨm makakɨm sɨmiir warar timɨ haiswonɨmnɨskɨi haigɨnɨu mɨ kɨma sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki, ɨiya Adi Komii siya siir dimɨn taemɨnɨm mɨ siir iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakana, saeya kɨmiir kingiin bɨdi yamwoniya.  
\v 10 Mɨ kɨma om komii whɨrɨn siir napnɨnopkainami mɨ sɨma kɨmiir bɨ boɨn wadɨe wɨnkɨm sɨmiir omaka hɨriir namamɨn mɨ kɨma tɨ om komii siir siyɨuɨn siir yaba hɨr dɨkwowɨn kɨma hɨnɨɨna boɨn,  
\v 11 tɨ kɨmiir om komiiyɨn siir nu sɨnɨm sɨma ɨni krɨmiir ɨga ɨmiir nwowɨm mɨ krɨma pɨ kɨmiirarar swokɨ hauugigi. Mɨ kɨma sɨbgu daɨngworɨnu. Dimusi rani, kɨma krɨmiir yai ɨmiir bɨ wakaeyoknakɨm, ɨiya Adi Komii siya siir digworaekwo whɨekakɨm, sɨmiir kɨgɨrkakana ɨni kingiin yamwoniya mɨ kɨma ta yaiya digɨumii saiir haimriiyɨugɨm.  
\v 12 Kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnki, mhoɨiya ɨiya Adi Komii siya iikamɨm dimɨn biyɨekakɨm sɨmaka boɨnaini ɨiya saeya nɨmbiyami mɨ ta hɨka wɨ hɨka om komii biyɨekɨbiyɨeyɨn Sodom hɨran iikamɨm dimɨn biyɨe tɨrɨm wɨ sɨmiir haiburi. Tɨ omɨn Isrel siir omkɨn. Ɨriig.   
\s1 Om nhɨrɨm naɨngwo tɨbmii karamae nwowɨm sɨmiirsi naɨngwoyɨmiyoki  
\r (Mt 11:20-24)  
\p
\v 13 Jisɨs siya ha nikɨ boɨnɨn mɨ siya boɨnki, kɨma Juda iikamɨm om Kolosiyanɨm Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ hɨk prasae hauu rani mɨ om Betsaidan Juda iikamɨm kɨma ɨriipa hɨriinan, Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ hɨk prasae mɨ hauu rani. Dimusi rani, dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk whɨekakɨm Adi Komii siya kɨmiir tɨrɨm mɨ kɨma sɨmiir bɨri kɨgɨm mɨ kɨma sɨmiir bɨri wakaeyoknakɨm. Nɨɨngaka. Kɨma ɨni digɨumii sɨmiirar haimriyɨukrɨpkaiyɨm. Mɨ bɨiya Adi Komii siya dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm iikamɨm Juda iikam tani om Taia om Saidon sowiir hɨranɨm sɨmiirɨn hɨriinan hauugɨso mɨ sɨma ha kɨgɨso mɨ sɨma sɨnɨn wa pɨ masɨn mɨ aknaɨnan bɨdi pɨ yɨisiimauuɨn Adi Komii siirɨn, dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiirsiyɨn mɨ sɨma ha pɨ yaɨngwo tɨbmiiyɨn Adi Komii siirɨmɨn.  
\v 14 Mɨ ta ɨiya Adi Komii siya iikamɨm sɨmiir hɨdi mɨ hɨka kɨmiir nɨmbiyami saeya wɨ komiigɨ komii nwowi. Wɨ hɨka om Taia mɨ om Saidon sowiir nɨmbiyama saiir haiburi.  
\v 15 Kɨma tɨ iikamɨm om Kapaneamanɨm, nu Isrel hɨranɨm kɨmiir kwoɨnɨn ha naɨngwowi, Adi Komii siya kɨmiirɨn ɨni kougɨkou haigɨnɨn, aniya? Nɨɨngaka. Adi Komii siya kɨmiirɨn iikam mɨiyɨkɨ mɨiyɨknan mɨ ɨkɨuwi. Mɨ kɨma wɨ inkam biyɨenan nwowi. Mɨ siya kɨmiirɨn wɨ maeyau biyɨeya paekaka wɨ saiir nɨtkaigi.   
\p
\v 16 Mɨ siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki. Yɨpɨkɨ inkamkɨn kɨmiir yai aiir wakaeyoknaei. Mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨn digɨumii kɨmiir haimriyɨuwi. Mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨn digɨumii kariir haimriyɨuwi mɨ siya inkamɨn kariir nɨkropkiyɨn digɨumii siir warar mɨ ɨnkɨn haimriiyɨuwi, yɨo Adi Komii siyaɨrgɨn. Ɨriig.   
\s1 Kam, kam nwoɨm ɨuur nwɨso sɨma ɨna swokɨ ɨtɨm  
\p
\v 17 Mɨ mhoɨiya tɨ kam, kam nwoɨm ɨuur nwɨso ha swokɨ ɨtɨm mɨ sɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga komiigakar inɨ oniyɨm. Mɨ sɨma hɨnɨɨna boɨn, Bɨiyan Inkam Komii, krɨma kɨriir inɨg ɨiirar boɨnkiyɨm mɨ uridyɨu biyɨeyɨm sɨma ɨni krɨmiir yai aiirar mɨ wakaeyoknam.  
\v 18 Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kara bɨdi kɨgiyɨn Setanɨn diyanan tɨonaiiniyɨn nɨnomor kou hɨrankɨn.  
\v 19 Wakaei! Kara kɨrɨe komiiya kɨmiir bɨdi hauugiya mɨ owɨniyai mɨpug mɨnɨm kɨma wɨ sɨmiirar nɨnkɨn okwo mɨrii nami mɨ sɨma wɨ kɨmiir pi rani. Mɨ Setan siir kɨrɨeya wɨ kɨmar nikwowaisii. Mɨ kɨmiirɨn wɨ dimɨn whɨrkɨ swokɨ tɨrbu rani. Nɨɨngaka.  
\v 20 Mɨ kɨma hɨnɨɨna kɨpi boɨn maɨrgɨmaɨrga. Uridyɨu bibiyɨeyɨm ɨni krɨmiir yai ɨmiirar wakaeyoknam. Nɨɨngaka. Kɨma Adi Komii siiramar maɨrgɨmaɨrga kɨmiir inɨgɨm siya bɨdi wɨn haigɨnɨm nɨnomor kou hɨr. Mɨ sɨma wa nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm kɨma Adi Komii siir yɨnisɨmkɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya maɨrgɨmaɨrga ha nwowɨn mɨ ɨna boɨn wadɨekiyɨn Adi Komii siirɨm  
\r (Mt 11:25-27; 13:16-17)  
\p
\v 21 Mɨ taka ɨiya Adi Komii siir naeyɨuɨn Jisɨs siir mhɨi kwoɨn ɨmiir hɨurworwokai mɨ siya ɨni maɨrgɨmaɨrga ywowɨn. Mɨ Jisɨs siya boɨn, Adi Komii, kɨra nu nɨnomor sowiir Bɨiyan Inkam Komiigɨn. Kara kɨriir boɨn wadɨeki, kɨra dimɨn nhɨrɨm kamɨm nɨnoknɨnkɨnkakɨm mɨ kwoɨn mɨiyɨk mɨiyɨkakɨm sɨmiirsi nɨmprɨokɨn nu tɨranɨm mɨ kɨra inkamɨm naɨngwo omok karamaeyɨm sɨmiir yɨisiimauu. Ɨhɨ, Adi Komii, kɨriir kwoɨnɨn siya hɨriiyar nwowikɨn.   
\p
\v 22 Kariir Adi Komiiyɨn siya digworaekwo whɨekakɨm, kariir ɨɨna bɨdi hauu dɨgɨm. Inkam nwɨrkɨn kariir bɨri nɨnoknɨnkɨnkɨn, Adi Komii sasar nɨnoknɨnkɨni kariirɨn. Mɨ inkam nwɨrkɨn Adi Komii siir nɨnoknɨnkɨn tani. Kara siir Yɨnisɨmɨn kanakanar nɨnoknɨnkɨni siirɨn. Mɨ iikamɨm kara boɨnmɨmauuɨm yɨm ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm Adi Komii siirɨn.   
\p
\v 23 Mɨ kamɨm Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmasɨmar nwokɨm mɨ siya ɨna haiyɨug boɨnkiyɨn. Iikam nhɨrɨm sɨma dimɨn kɨrɨe kɨrɨeyɨm warɨ bɨ kɨgɨm. Adi Komii siya kɨmiirɨm naɨngwokwonanaeikɨn mɨ siya dimɨn kɨrɨe kɨrɨeyɨm kɨmiir asi nɨisiimauugɨm. Mɨ kɨma nhɨrɨm sɨmiir kou asi nwowi.  
\v 24 Kara pɨ kɨmiir boɨnki. Bɨiya profet kamɨm mɨ inkam komiiyɨm nu kɨgrɨraowiyɨm, sɨma tɨ dimɨnɨm tariinan kɨgɨm, sɨmiir kɨgamar naɨngwokɨm mɨ sɨma bɨ kɨgɨm. Mɨ sɨma tɨ yaiyɨm tariinan kɨma wakaeyɨm, sɨmiir wakaeyamar naɨngwokɨm mɨ sɨma sɨmiir bɨ wakaekɨm. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\s1 Nu Samerian inkam nwɨrɨn Juda inkam nwɨrɨn siir whɨnkɨnsiisgɨn  
\p
\v 25 Mɨ inkam nwɨrɨn siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨn, siya Jisɨs siirɨm kɨnankɨugɨn. Mɨ siya boɨn, iikam nowomwarkaiyɨuwan inkam, kara wɨ panɨɨna tɨri kwoɨn budɨn ɨinokɨinok omwai waiya yokiyokɨiiyɨn siirɨn, ha?  
\v 26 Mɨ Jisɨs siya siir yai aka ɨna yowarkɨi boɨnɨn, Yokwo Komii saeya panɨɨna boɨnka? Kɨra panɨɨna mwaɨngɨn saiir yaimwokɨyaimwowa, ha?  
\v 27 Mɨ siya hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnka, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya kɨriir Adi Komiigɨn mɨ kɨriir mhɨi kwoɨnɨm siiramar daɨngwo ɨrkak mɨ kɨriir pɨugɨɨna mɨ kɨriir kɨrɨeya mɨ kɨriir kwoɨnbud ɨeya sɨmiirar hauu ɨrkak siirɨn. Kɨra kɨriir nomiiyau ɨiirɨmɨn hɨnɨɨna daɨngwo kɨra kɨramar naɨngwonaeiyɨn saiir hɨriinan.  
\v 28 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, ɨhɨ, kɨra ɨni wadɨeya yowarkɨi boɨnɨn. Mɨ kɨra hɨriinan tɨri mɨ kɨra wɨ omwaiya waiya yokiyokɨii.   
\p
\v 29 Mɨ inkamɨn siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨn siya siir inɨg ɨiirar sɨbgu dirɨraeraramar naɨngwowi. Mɨ siya Jisɨs siirɨn hɨnɨɨna srɨii, Yokwo Komii saeya boɨna yaiya kɨra hɨnɨɨna boɨnkɨn kɨra nomiiyau nwɨrniyam naɨngwowiyɨm, kɨra kɨramar naɨngwonaeiya saiir hɨriinan daɨngwo. Mɨ tɨ nomiiyau nwɨrɨn kɨra boɨnɨn siya yɨpɨkɨn, ha?  
\v 30 Mɨ Jisɨs siya hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, inkam nwɨrɨn om Jerusalem hɨr haiburgigɨn. Mɨ om Jeriko hɨriir yapnam. Mɨ siyɨu hɨrɨn siirɨn inkam biyɨe nhɨrɨm sɨma yapiyɨskaiwɨn mɨ sɨma siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir haii mɨ sɨma siirɨn ɨna yɨpamparɨn. Mɨ sɨma hɨriinan tɨrgikɨm mɨ ɨna yamɨm. Mɨ siya ɨni siyɨu hɨrar ywokiyɨn mɨ siya naowɨm pariiparii.  
\v 31 Mɨ taka ɨiya pris inkam nwɨrɨn krɨmiir kaoprigi okwowiyɨn tɨ siyɨu ɨiir napniyamkɨn. Mɨ siya tɨ inkam ɨiir kɨgɨn mɨ siya kɨmɨdiniya siirsi yapiyoknam mɨ siya siyɨu mɨga hɨriir yapnam.  
\v 32 Mɨ ɨriipɨ hɨriinan Livai inkam nwɨrɨn nu Judianɨn ta maeyau kaimwo aiir mɨ ɨmbiniyɨn mɨ siya tɨ inkam ɨiir kɨgɨn mɨ siya ɨna mɨ apiyoknamɨn siyɨu mɨga hɨriir.  
\v 33 Mɨ inkam nwɨrɨn nu Sameria hɨrankɨn. Sɨmiir sau omomɨn siya tɨ siyɨu ɨiir mɨ apnam mɨ tɨ inkamɨn siir hɨriir yɨmbiyam mɨ siya siir kɨgɨn mɨ siir kwoɨnɨn siirsiyɨn naɨngwoyɨmiyok prasae bɨ kikɨnkɨn.  
\v 34 Mɨ siya siir kingiin ha namɨn mɨ wa op wain mɨnɨm siir paowai ɨmiir yaokɨnki, wadɨe sɨmiir nwowaigɨnɨugiyɨm mɨ siya ɨna udgiyɨm siir paowaiyɨm. Mɨ siya tɨ inkamɨn siirɨn ha kinɨnsiin ɨdwokiyɨn mɨ siirɨn siir donkiyɨn siir ɨdwo yakɨ kikɨnɨu ɨdwoki. Mɨ siya siirɨn omaka ɨra inkamkɨ saɨn whwonkaiiya saiir hɨriir yɨkɨunam mɨ siirɨn ɨna sɨbgu kɨgrɨraowɨn.  
\v 35 Mɨ ɨigwɨr nugakɨn siya tɨ inkamɨn omakanɨn siirɨn umɨrɨm kam nwɨra hauugik mɨ siirɨn hɨnɨɨna boɨnmauugi, tɨ inkamɨn siirɨn kɨra sɨbgu kɨgrɨrao. Mɨ kɨriir umɨr nhɨrɨm siir hauu saɨni mɨ ɨiya kara swokɨ ɨti wa swokɨ hauukɨiyɨuwi kɨriirɨn.  
\v 36 Jisɨs siya boɨn mɨ tariinanɨn kɨra panɨɨna naɨngwowi, yɨpɨkɨn tɨ inkam nwoɨmɨm sɨmiir nwɨrɨn tɨ inkamɨn, kamɨm hɨi tauaeiyɨm sɨm nonkwobumbu nɨnkɨngikɨn siirsi naɨngwoyɨmiyokɨn, ha?  
\v 37 Mɨ inkamɨn siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨn siya boɨn, tɨ inkamɨn siirsi naɨngwoyɨmiyokɨn mɨ siir whɨndirɨraerɨn siya. Mɨ Jisɨs siir boɨnki mɨ kɨra ha dam mɨ hɨriinanar tinɨ tɨrɨu. Ɨriig.   
\s1 Mata Maria so  
\p
\v 38 Mɨ Jisɨs siya mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ha napnamɨm mɨ sɨma om komii whɨrɨn siir yapnɨnopkainam. Mɨ wig ɨra saiir inɨgɨn Mataka, siirɨn saeya yɨkɨuna apnɨnopkainam saiir omaka hɨriir nae hauu aeyɨm.  
\v 39 Mata saeya nomousɨma ɨra nwowi, saiir inɨga Mariaka, Maria saeya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir ɨgmiiga kingiina inɨ ɨdwoni, saeya siir yai ɨmiir wakaemɨmɨka.  
\v 40 Mɨ Mata ya ɨni nae dirɨraerarnanaeya mɨ saiir kwoɨnɨn ɨni haugɨhauga whiyɨekiyɨn. Mɨ Mata saeya Jisɨs siiram yam mɨ ɨna boɨna, Bɨiyan Inkam Komii kariir nomousɨma kariir bɨdi haiburgika mɨ naeyɨm kanakana dirɨraerarnanaei. Mɨ kɨra saiirɨm naɨngwo rani, aniya? Kɨra saiir boɨnki, saeya kariir whɨndirɨraerarniyɨm.  
\v 41 Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn Matara, Mata! Kɨriir kwoɨnɨn haugɨhauga kɨpi whiyɨeki mɨ kɨpi naɨngwoyɨmiyok. Warɨ dimɨn whɨekakɨm kɨra mɨriiyɨm sɨmiirsiyɨn.  
\v 42 Kariir yai aiir nɨnoknɨnkɨnɨm mɨriiyɨm, saeya ɨni mɨi nhɨrɨm sɨmiir haibura, ta mɨiya Maria saeya nɨmbina saeya ɨni mɨi nhɨrɨm sɨmiir haibura. Mɨ kara saiirɨn pɨ nɨkropki rani. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\c 11  
\s1 Siyɨuɨn Adi Komiiniyɨm srɨi boɨni ɨkɨn  
\r (Mt 6:9-13; 7:7-11)  
\p
\v 1 Mɨ ɨigwɨra Jisɨs siya maeyau kwɨra saiir kwɨsboɨnkɨn Adi Komii siirɨm. Mɨ mhoɨiya siya ha kwɨsboɨn dɨgiyɨn mɨ inkam nwɨrɨn siir kɨgna mɨriiyɨn siir boɨnki, Bɨiyan Inkam Komii, kɨra krɨmiir dowomwarkai haigɨnɨu Adi Komii siiram kwɨsboɨniya bɨiya Jon siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir nowomwarkaiyɨuɨn saiir hɨriinan.  
\v 2 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki, ɨiya kɨma Adi Komii siirɨm kwɨsboɨniyɨm kɨma hɨnɨɨna kwɨsboɨn,  
\q1 krɨmiir Adi Komiiyɨn krɨma ha naɨngwowi iikamɨm sɨma kɨriir inɨg ɨiir hainanam daɨngwo. Mɨ ɨiya kɨra kɨriir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkana ɨiya saeya nɨmbiyamana krɨma saiirɨm naɨngwowi.   
\q1
\v 3 Mɨ ɨinokɨinokɨn krɨma naeyɨm whaowaeiyɨm mɨ krɨma kɨriiram srɨiiyɨm mɨ kɨra naeyɨm pɨ krɨmiir dɨgar mɨ hauuwi.   
\q1
\v 4 Mɨ kɨra krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm ɨriipɨ hɨriinan wa timɨ ɨnkɨn haiyoprimdiyɨumiigii. Mɨ ɨriipa hɨriinan krɨma haiyoprimdiyɨumiigiyɨm iikam krɨmiir tɨrbuwiyɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir hɨriinan. Mɨ kɨra hɨk komii krɨmiiram kɨpi kɨgnɨnkɨnki krɨmiir kɨnankɨuwam.   
\p
\v 5 Mɨ siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki mɨ kɨmiir inkam nwɨrkɨn siya nomiiyau mɨiyɨkakɨ nɨuwi mɨ kɨra siir omaka hɨriir nami hɨrii tɨrii nɨibopwo kɨra kɨriir nomiiyau ɨiirɨmɨn hɨnɨɨna ninɨ kauwɨuwi, nomiiyau kɨra kariirɨn bretɨm nhouma whauugi.  
\v 6 Dimusi rani, kariir nomiiyau nwɨrɨn siya siyɨu hɨr napniyɨn mɨ kariir omaka tɨriir yɨmbini, kara nae siir hauugi karamaeka.  
\v 7 Mɨ tɨ inkamɨn omaka hɨranɨn siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn, kɨra kɨigi kariir kɨpi nɨnki. Anowɨn bɨdi haigɨnɨkouwɨn. Kariir yɨnɨm krɨma nɨb bɨdi whwonkaiyɨm. Kara pɨ nɨni rani, dimɨn kɨriir hauugiyɨm.  
\v 8 Kara kɨmiir boɨnki, ta omaka saiir adɨn siya hɨnɨɨna naɨngwokɨn, ɨhɨ, siya kariir nomiiyau topmwokɨn mɨ kara nae siirɨn pɨ hɨriinan nɨi komiiya pɨ saiir hauu rani. Nɨɨngaka. Mɨ siya tɨ inkamɨn kɨra kauwoknanaeyɨn saiirsi nhakɨugɨn. Mɨ siya tɨ inkamɨn pa nɨnsiini mɨ siir naeyɨm pa hauugi.  
\v 9 Kara kɨmiir boɨnki mɨ kɨma Adi Komii siirɨm kwɨsboɨni mɨ siya kɨmiirɨn dimɨnɨn wa hauuwi. Mɨ kɨma dimɨnɨm hansɨri mɨ kɨma siirɨn wa kɨgi. Mɨ kɨma ano kaigakani mɨ Adi Komii siya anoɨn kɨmiiramɨn wa haiwaoki.  
\v 10 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma Adi Komii siirɨm kwɨsboɨniyɨm, sɨma dimɨnɨn wa hai. Mɨ inkamɨn dimɨnɨm hansɨriyɨn mɨ siya wa kɨgi. Mɨ inkamɨn ano kaigakani mɨ Adi Komii siya anoɨn siirɨmɨn wa haiwaoki.  
\v 11 Mɨ kɨmiir inkam nwɨrkɨn, siir yɨnisɨmɨn anasuɨm siir ad ɨiirɨm kauwi mɨ adɨn siirɨn wɨ mɨpug biyɨeyɨn siir nama hauugi, aniya? Nɨɨngaka.  
\v 12 Mɨ yɨnisɨmɨn ad ɨiirɨmɨn ɨpiyɨn yɨn kaskakam srɨi mɨ adɨn siirɨn pɨ owɨnyai biyɨeyɨn siir nama hauugi, iyɨe? Yɨo ɨriipa hɨriinan. Nɨɨngaka.  
\v 13 Mɨ krɨma iikamɨm dimɨn biyɨeyar tɨrikɨm krɨma dimɨn mɨiyɨkɨn hindara mɨ prɨihauuwikɨm, krɨmiir yɨnisɨm ɨmiirɨn mɨ krɨma hɨriinanar dɨnoknɨnkɨn, Adi Komiiyɨn nɨnomor kouanɨn siya naeyɨu mɨiyɨkɨn, pɨ iikamɨm siirɨm kwɨsboɨniyɨm pɨ sɨmiirar swokɨ ɨnkɨn hauuwi. Ɨriig.   
\s1 Sɨma hɨnɨɨna boɨnkɨm Jisɨs siya Bielsebul saɨkar mɨriigɨn  
\r (Mt 12:22-30; Mk 3:20-27)  
\p
\v 14 Uridyɨu biyɨeyɨn inkam waeyaiyɨn siir nwokaiyɨn Jisɨs siya haiswonɨskiigɨn tɨ inkamɨn siya waeyaigɨn. Mɨ uridyɨu biyɨeyɨn siya ha namɨn mɨ tɨ inkam waeyaiyɨn siya ɨna swokɨ boɨnaigiyɨn. Mɨ iikamɨm sɨma ɨni hindara yanaakiyɨm.  
\v 15 Mɨ kam nhɨrɨm sɨma boɨn, siya uridyɨu biyɨe biyɨeyɨm sɨmiirɨn Bielsebul siir kɨrɨeya saiir haiswonɨskiigɨn. Uridyɨu biyɨe sɨmiir bɨiyan inkamɨn siir inɨg whɨrɨn Setankɨn.  
\v 16 Mɨ kam nhɨrɨm sɨma siirɨm kɨnankɨuwam naɨngwokɨm mɨ sɨma siirɨm asi kauwoknanaekikɨn kɨrɨepai kɨrɨepaiyɨm nɨnomor kou hɨranɨm sɨmiirɨm, sɨmiir nɨisiimauuam. Mɨ sɨma wa nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm Adi Komii siya nɨmbinkɨn iikamɨm sɨmiir whɨndirɨraerarɨm.  
\v 17 Mɨ siya sɨmiir kwoɨn ɨmiir bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnkiyɨn mɨ siya sɨmiir boɨnki mɨ nu whɨruwan iikamɨm sɨma isido whɨsa nwowi, yaii nɨniiyam mɨ tɨ iikamɨm sɨma wɨ mɨiyɨk nwo rani mɨ ad nwɨrni yɨnisɨmɨm sɨmani isido whɨsa nwoki, yai nɨniiyam mɨ sɨmani wɨ mɨiyɨk nwo rani.  
\v 18 Mɨ Setan siir isidɨn whɨsa nwowi mɨ yaii sowa swokɨ ɨnii mɨ siir isidɨn wɨ kɨrɨe panɨɨn panɨɨna nwowi, ha? Kɨma hɨnɨɨna boɨnkɨm kara uridyɨu biyɨeyɨm Bielsebul siir kɨrɨeya saiir haiswonɨskigɨn. Ta yaiya saiir yaimwowa hɨnɨɨnga, Setan siir isidɨn whɨsa ywoki mɨ yaii ɨna yɨniiyɨm. Mɨ Setan siir isidɨn hɨriinan tɨri mɨ sɨma wɨ kɨrɨe nwo rani. Nɨɨngaka. Sɨma wɨ hindara kɨgugu ɨuguskii.  
\v 19 Mɨ kaimwokɨnɨuwi, Bielsebul siya kariir whɨnkɨnsiisi mɨ kara uridyɨu biyɨeyɨm sɨmiirɨn ha haiswonɨskii mɨ kɨmiir kamɨm sɨmiirɨn nɨɨnga whɨndirɨraerarkɨm mɨ uridyɨu biyɨeyɨm ha haiswonɨskikigɨm, ha? Nɨɨngaka. Kɨriir isidɨn sɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm sɨmiirɨn Adi Komii siir kɨrɨeya saeyar haiswonɨskigɨm, Bielsebul siir kɨrɨeya sae rani. Nɨɨngaka. Warɨ yai hɨriinana kɨma kariir boɨnkiya, kɨma pɨ nɨksɨsaekɨɨngɨm.  
\v 20 Nɨɨngaka. Adi Komii siir kɨrɨeya saeyar haiswonɨskigɨn uridyɨu biyɨeyɨm. Mɨ ɨiya Adi Komii siya siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiir nɨisiimauuwi saeya kɨmiir bɨdi yɨmbiyama.   
\p
\v 21 Mɨ inkam kɨrɨe nwɨrɨn siya sau mɨnɨm siir omaka hɨrar sɨbgu hai okwokaowi mɨ siir digworaekwo whɨekakɨm wɨ wadɨeyar sɨbgu owi.  
\v 22 Mɨ inkam nwɨrɨn siya kɨrɨe komiigakɨn ɨni tɨ inkamɨn omaka hai okwokaowɨn siir kɨrɨe aiir haiburɨn mɨ siya siir sau kamkɨu mɨnɨm siir kɨnsiisiyɨm sɨmiir siinaiyɨn mɨ tɨ siir digworaekwo mɨnɨm ɨna hɨd hauugiyɨm, siir nomiiyau nhɨrɨm sɨmiir.   
\p
\v 23 Inkamɨn kariir whɨndiraerariyɨn yɨo kariir ɨoan inkam tani. Inkamɨn kariir whɨndirɨraerar karamae nwowiyɨn yɨo siya kariir ɨoan inkam ɨeya. Mɨ tɨ inkamɨn iikamɨm kariirɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiir tɨrbumbuwiyɨn mɨ tɨ hɨriinan inkamɨn yɨo siya iikamɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir whrɨewhrɨe haigɨnɨuwiyɨn mɨ ha nɨnoopamiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨn. Ɨriig.   
\s1 Uridyɨu biyɨeyɨn siya ɨna swokɨ ɨtɨn  
\r (Mt 12:43-45)  
\p
\v 24 Mɨ ɨiya uridyɨu biyɨeyɨn siya inkam nwɨrni haiburgigiyɨm mɨpi maeyau kwɨra nami pɨu ninɨ siisnakiyam. Mɨ siya hɨriinan kɨg karamae nwowi mɨ siya pa boɨni, amba swokɨ ami omaka bɨiya kara haiburgiga saiiramar.  
\v 25 Mɨ siya ɨna swokɨ amɨn tɨ inkamɨn bɨiya siya nikɨ owɨn siiramar mɨ siya ɨna inɨ kɨgɨuwɨn tɨ inkamɨn siya nɨɨnga nɨɨnga nwowi. Mɨ siya ɨni omaka inkamkɨ nhɨsiya mɨ ha pɨuaiiya inkamkɨ nɨtam ɨni saiir hɨriinan ywowa.  
\v 26 Mɨ siya ha namɨn, uridyɨu biyɨe ɨriiyar nwɨso sɨmiir siyɨu biyɨeyɨn ɨni sɨmiir siyɨu biyɨe ɨmiir haiburɨm mɨ siya sɨmiir warar yɨnkɨn ɨkɨunam. Mɨ sɨma omakanan tɨ inkamɨn siir mhɨinau hɨriiyar yapnɨnopkainam. Tɨ inkamɨn bɨiya biyɨe nwowɨn mɨ tariinanɨn siya ɨni biyɨekɨ biyɨeyar yasae owoguskiyɨn. Ɨriig.   
\s1 Maɨrgɨmaɨrga haini siyɨugɨn  
\p
\v 27 Jisɨs siya ta yai aiirɨn iikam isid komiiyɨn sɨma nwowa saiir boɨnkɨn. Mɨ wig ɨra sɨmaka hɨr nɨnkɨn owa saeya ɨna kauwok boɨnanaekiya, ta wiga bɨiya kɨriir naokaina mɨ mwoɨi kɨriir haigiyɨu ɨmiiyaeya, saeya ɨna maɨrgɨmaɨrga.  
\v 28 Mɨ Jisɨs siya boɨnki, ɨhɨ mɨ iikamɨm Adi Komii siir yai wakaeyɨm mɨ siir mhoɨiya namɨm, sɨma ha maɨrgɨmaɨrga. Mɨ sɨma ɨni wadɨe nwowɨm, sɨmiir maɨrgɨmaɨrga ɨni kariir apua saiir maɨrgɨmaɨrga aiir haiburɨm. Ɨriig.   
\s1 Kam nhɨrɨm sɨma kɨrɨepai kɨrɨepaiyɨm nɨkɨugɨm  
\r (Mt 12:38-42)  
\p
\v 29 Mɨ iikam whɨekakɨm siir nokwoyokaiyɨm mɨ siya sɨmiirɨn ɨna boɨnmɨmauuwɨn, kɨma tɨ iikamɨm tɨr nwowɨm, kɨma dimɨn biyɨekakɨm. Iikamɨm kɨrɨepai kɨrɨepaiyɨm nɨkɨuɨm sɨmiir nɨisiimauuwam, Adi Komii siir kɨrɨeya kara boriisopi kɨmiir nɨisiimauuɨm. Mɨ kara dimɨn komii whɨrɨn pɨ kɨmiir nɨisiimauuwi, Jona siyaɨrgɨn.  
\v 30 Bɨiya Jona siya anasu komiiya saiir mhɨinau namkiyɨn mɨ mhɨinau hɨrar yokai mɨ tɨ dimɨnɨn Adi Komii siya nɨisiimauugɨn, siir kɨrɨeya iikamɨm om komii Niniva hɨranɨm sɨmiir. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan, kara Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn tɨ iikamɨm tariinananɨm kɨmiir nɨisiimauuwi Adi Komii siir kɨrɨeya. Dimɨnɨn wɨ kariirar dirɨraerari mɨ kɨma Adi Komii siir kɨrɨe aiirɨn wɨ hanɨɨngɨ kɨgi.  
\v 31 Bɨdi bɨdiniyarɨn wig ɨra inɨg komiigaka saeya nu Siva hɨrankɨn napiyokiyokɨinika saeya ɨi kasa bɨ napka. Saeya yai mɨiyɨk mɨiyɨkɨm inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn Solomon siya boɨnɨm sɨmiir wakaeyɨm nɨtka. Kariir yaiyɨm ɨni Solomon siir yai ɨmiir haiburɨm mɨ kɨma kariir yai bɨ wakaeyoknakɨm. Mɨ ta hɨriinan ɨiya, Adi Komii siya siir iikamɨm sɨmiir hɨdni mɨ ta wig komiiya inɨgaka saeya kɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna nɨnsiin okwo boɨni, Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ hɨk komii hauuwi. Dimusi rani, kɨma siir yai mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiir bɨ wakaekɨm.  
\v 32 Ɨiya Jona siya Adi Komii siir yai kɨrɨeya saiir boɨnmɨmauuɨn mɨ om Niniva hɨran iikamɨm sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm bɨdiyar kisɨna haigiiyɨm. Mɨ kariir yai kɨrɨeya saeya ɨni Jona siir yai kɨrɨe aiir haibura mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm bɨ swokɨ kisɨna haigikɨm. Mhoɨiya Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya iikamɨm sɨmiir hɨdɨm nɨti mɨ om Ninivan iikamɨm sɨma wɨ hɨnɨɨna nɨnsiin okwo boɨni, Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ hɨk prasae hauu rani. Dimusi rani, kɨma siir yai kɨrɨe aiir bɨ wakaeyoknakɨm mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm bɨ kisɨna haigikɨm. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\s1 Krɨmiir kwoɨn ɨiirɨn paenan krɨmiir nhwo ɨeyar nɨuya haigɨnɨuwi  
\r (Mt 5:15; 6:22-23)  
\p
\v 33 Mɨ iikamɨm paeya nɨuyaeiya ɨenau mɨ twonau mɨn bɨ haigiika. Nɨɨngaka. Mɨ sɨma romiyas ɨiirar ninankɨii mɨ iikamɨm sɨma napnɨnopkainami mɨ sɨma wɨ pae aiirar nwokɨ kɨgɨm.  
\v 34 Kɨmiir nhwoɨm paenan sɨmar nɨuya haigɨnɨuwi kwoɨn ɨiirɨn mɨ kɨmiir nhwoɨn dimɨn mɨiyɨk kɨgi mɨ kwoɨnɨn ɨriipa hɨriinan pɨ wadɨeyar mɨ naɨngwowi mɨ ɨni yɨukɨdɨn omaka bopwoniya hangomu haigɨniyɨn mɨ omaka ɨrkak aiirar nɨuya ɨrkakiya ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ kɨriir nhwoɨn siya dimɨn biyɨe kɨgi mɨ kɨriir kwoɨnɨn wɨ biyɨeyar mɨ ɨnkɨn owi, omaka yɨukɨd haɨngɨmu haigɨn karamae nwowiya saiir hɨriinan mɨ omaka ɨrkaka wɨ saiir nɨuya rani.  
\v 35 Mɨ kɨma sɨbgu wakaeyok, kɨmiir nhwoɨm omaka anonan kɨpi haiwaoki, wɨ dimɨn biyɨekɨ wara nɨnkɨn amisi. Mɨ wɨ kɨriir kwoɨn ɨiir tɨrbumbuwi.  
\v 36 Mɨ kɨriir kwoɨnɨn siya mɨiyɨk nwowi mɨ kɨriir siyɨuɨn ɨni wadɨeyar mɨ ɨnkɨn owɨn. Tɨ hɨriinan inkamɨn siir kwoɨnɨn paeya inkam nɨuya haigɨnɨuwiya ɨni saiir hɨriinan ywowɨn. Siya digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir sɨbgu kɨgomokɨm. Ɨriig.   
\s1 Siyɨu biyɨeyɨm Farisi kamɨm mɨ kamɨm nowomwakaiyɨuwiyɨm sɨma tɨrkɨm  
\r (Mt 23:1-36; Mk 12:38-40)  
\p
\v 37 Mɨ Jisɨs siya ta yaiya saiir ha boɨn dɨgiyɨn mɨ Farisi inkam nwɨrɨn siya yɨkɨuna siirɨn saɨka naeyɨm. Mɨ siya ha napnɨnopkainamɨn siir omaka hɨriir mɨ hɨi aiir yɨdwokai.  
\v 38 Mɨ tɨ Farisi inkamɨn siya Jisɨs saɨka nɨdwokai aeyɨn siya ɨni nanaakakar yokiyɨn. Mɨ siyar kɨg Jisɨs siya op bɨ whaugɨn, Juda sɨmiir siyɨuɨn siya boɨna saiir hɨriinan mɨ siya nae ha bɨ naekɨn mɨ siya ɨna yaɨngwoyɨmiyokɨn.  
\v 39 Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya siir boɨnki, kɨma Farisi kamɨm, kɨma kɨmiir pɨu aiirɨn ɨdananar hɨisokpraprasi mɨ kwoɨn kɨmiirɨn yɨo mɨiyɨk nwo rani. Mɨ kɨma ɨni inkamɨn mobmor mob mɨnɨm ɨdanara hɨisokiyɨn mɨ aowa ɨokakar nwowiyɨm mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Inkam nwɨrniyɨm kɨgmar mɨ hɨi tauae tɨ hɨriinan siyɨuɨm.  
\v 40 Kɨma habwhaowaenankɨm! Adi Komii siya pɨu kwoɨn sowiirar nonkwokwokikɨn. Kɨma tɨ dimɨnɨn siir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn, aniya?  
\v 41 Mɨ kɨmiir dimɨnpai dimɨnpaiyɨm inkam paeprikabɨm sɨmiir hauuwi, naeyɨm mobmor mobnau nwokaiyɨm sɨmiir hɨriinan mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm Adi Komii siir whwonkam ɨda wɨ wadɨekɨ wadɨeyar nwowɨrkaki.   
\p
\v 42 Farisi kamɨm kɨma mɨntarao! Dimusi rani, digworaekwo whɨekakɨm kɨma haiiyɨm haɨmii pɨ Adi Komii siirar mɨ hauuwi. Tɨ siyɨu hɨriinanɨn yɨo wadɨeyaɨrgɨn. Mɨ kɨma iikam nhɨrɨm sɨmiir swokɨ haimriiyɨugii mɨ kɨma Adi Komii siirɨm bɨ naɨngwowaokɨm. Bɨiya kɨma siyɨu mɨiyɨk ɨiir tikɨ tɨr mɨ Adi Komii siiram daɨngwo mɨ tɨ dimɨn komii komiiyɨm sɨmiir tɨr, tɨ hɨriinan siyɨuɨn siya wadɨeyɨn. Tɨ siyɨuɨn kɨma tɨrɨn dimɨn haɨmiiyɨm Adi Komii siir hauuɨm yɨo siyɨu wadɨekɨn siir kɨpi haiburgik. Mɨ tɨ dimɨn komii whɨrɨn Adi Komii siirɨm naɨngwonanaeyɨn siir warar dɨnkɨn tɨr.   
\p
\v 43 Farisi kamɨm, kɨma mɨntarao! Kɨma omaka Adi Komii siir yai nɨdwokai wakaeiya, pɨ iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨda hɨrar nɨdwokaiyamar maɨrgɨmaɨrgaeikɨm sɨma kɨmiir boɨn maɨrgɨmaɨrgam. Mɨ kɨma mɨnam mɨ aɨngwowikɨm maeyaua ɨrɨpa yai nɨdwo boɨnaiiya iikamɨm sɨma kɨmiir inɨg ɨmiir nwokɨ hainanɨm.  
\v 44 Kɨma mɨntarao! Kɨma ɨni ɨeyɨn inkam whɨigɨ nwokaiyɨn owainɨe krɨn karamae nwowiyɨn mɨ iikamɨm sɨma siir ɨdwowar nɨnap anapi, sɨma nɨnoknɨnkɨn tani. Mɨ iikamɨm sɨma kɨmiirɨn hɨnɨɨna kɨgi kɨma mɨi mɨiyɨka mɨrii mɨ ta mɨi mɨiyɨka ɨni nuɨn inkam whɨi prɨigɨntɨmdɨɨnuiyɨn siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm ɨni biyɨekɨ biyɨe ywowɨm mɨ sɨma nɨnoknɨnkɨn tani mɨ sɨma kɨmiir yai ɨmiir asi naɨngwo tɨbmiigɨm.   
\p
\v 45 Mɨ inkam nwɨrɨn siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨn siya siir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, inkamɨn yaimɨn dimɨnɨm sɨm nowomwarkaiyɨuwiyɨn, wara yaiya kɨra boɨnkiya kɨra hɨk krɨmiir wara nɨnkɨn hauugii.  
\v 46 Jisɨs siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn, kɨma kamɨm siyɨu komii nowomwarkaiyɨuwiyɨm kɨma ha timɨ ɨnkɨn mɨntarao! Dimusi rani, kɨma siyɨu kasaka bɨ haigɨnkɨm Adi Komii siir siyɨuɨn saɨka nɨnkɨn owɨm mɨ inkamɨm sɨmiirɨn wɨ wakaeyokna dɨg rani. Kɨma siyɨupai siyɨupai ɨmiirar haigɨni mɨ sɨma kam nhɨrɨm siyɨu komii siir sɨbgu nɨnoknɨnkɨn karamae nwowiyɨm sɨmiir bɨ whɨndirɨraerikɨm. Nɨɨngaka. Mɨ sɨmiirɨn hɨk komii komii ɨmiirar hauuwi.  
\v 47 Kɨma mɨntarao! Bɨiya kɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨma profet inkamɨn Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuɨm sɨmiir nɨsom aowɨm mɨ sɨmiir ɨeyɨm kɨmar pɨuai haigɨnɨu. Mhoɨiya sɨma nwokɨ kɨgnɨnoknɨnkɨnɨm.  
\v 48 Tɨ siyɨuɨn, kɨma kam nhɨrɨm sɨmiir mhɨi kwoɨn ɨmiirɨn hɨnɨɨna nɨisiimauugɨn mɨ kɨma siyɨuɨm bɨiya krɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiiramar maɨrgɨmaɨrgaei mɨ tɨ hɨriinan kwoɨnɨn ɨni sɨmiir hɨrar nwowɨn. Mɨ profet inkamɨm kɨma nɨsomsom aokaokɨm mɨ ɨeyɨm sɨmiir haɨngikaiyɨm ɨni kɨmar pɨuaiyɨm.  
\v 49 Mɨ Adi Komiiyɨn bɨdiya yɨnoknɨnkɨnɨn bɨiyan Yokwo Komiiya siya hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨn, kara wɨ profet kamɨm mɨ aposel kamɨm sɨmiirɨn wɨ iikamɨm Isrelanɨm sɨmiiram nɨkropki mɨ sɨmiirɨn wɨ kam nhɨrɨm sɨma nɨnkɨnaeyokiyok ɨsomsom aokaowi. Mɨ nhɨrɨm hɨk kɨmpɨpɨsu ara hauugigi.  
\v 50 Mɨ tariinanɨn kara wɨ iikamɨm nu Isrel tɨranɨm wɨ hɨk kɨmiir hauuwi, bɨiya kɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨma nɨsomsom aokaowɨm profet kamɨm sɨmiir. Mɨ kara kɨmiirɨn wɨ saiirsi swokɨ ɨtrinaei. Mɨ Adi Komii siya bɨdi bɨdinana nɨdwo kɨgiyokiyokɨigɨn tɨ nu ɨeyar whɨuwɨnɨuna kɨma profet kamɨm sɨmiir nɨsomsom aokaowɨm mɨ ɨni tarinana yamwoniyɨn.  
\v 51 Bɨikɨ bɨiyan profetɨn Ebel siir yɨsomao mɨ ɨni mhoɨigɨ mhoɨiyan profetɨn Sekaraia siirar yadɨgniyɨn. Sɨma siirɨn Adi Komii siir omaka saiir bopwo hɨrar nɨsomaokɨn. Ɨhɨ, kara kɨmiir boɨnki, tɨ iikamɨm nu tɨr nwowɨm. Kara kɨmiirɨn wɨ dimɨn biyɨe ɨiirar nonkwobumbunɨnkɨn haigɨnɨuwi, tɨ siyɨu biyɨeyɨn bɨiya kɨma tɨrɨn siirsiyɨn!   
\p
\v 52 Kɨma kamɨm siyɨu komii nowomwarkaiyɨuwiyɨm kɨma mɨntarao! Kɨma siyɨuɨn Adi Komiiniyɨm namiyɨn siirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn. Mɨ kɨma tɨ siyɨu ɨiir wakaeyoknam naɨngwo rani. Mɨ inkam nwɨrkɨn Adi Komii siir siyɨu ɨiir napɨm naɨngwowi. Sɨma wɨ dɨg nwo rani. Dimusi rani, kɨma siyɨu kasaka bɨ haigɨnkɨm mɨ sɨmiir siyɨuɨn ɨni kɨma haigɨnokouwɨn. Kɨma inkam biyɨe kɨɨngɨm. Kɨma ɨni inkamɨn omaka nae haigiiya saiir anowɨn siir haigɨnokougigiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ kɨma nae sɨmiir bɨ hauugɨn mɨ sɨma yaba hɨrar nwowɨm ɨna yaonamɨm.   
\p
\v 53 Mɨ Jisɨs siya ta omaka aiir haiburgigɨn mɨ ha napniyamɨn mɨ kamɨm siyɨu komii sɨm nowomwarkaiyɨuwiyɨm sɨma yai siir boɨn hɨuriiyɨuɨm yɨnkɨnyaeyaowɨm. Mɨ sɨma siir yai aiirɨm mɨ kɨnɨnkɨu siya yai bibiyɨe boɨnɨm, dɨg bɨ nwokɨm.  
\v 54 Mɨ sɨma ɨni siiramar kaowɨm, yai biyɨe kwɨrkɨ pɨ siir yai hɨranka kwɨmbini mɨ sɨma siirɨn wa nwokɨ ɨsomaowɨm. Ɨriig.   
\c 12  
\s1 Nɨksɨsaeni siyɨuɨn siirsi mɨntarao  
\r (Mt 10:26-27)  
\p
\v 1 Iikam kasaka rani, hɨr nwomɨmɨrɨm. Sɨma ɨni ɨrɨpa ɨrɨpa ywonamɨm. Mɨ nhɨrɨm sɨmiir ɨga ɨdwowar nɨnkɨn okwo nami. Mɨ takɨ ɨiya Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm bɨi sɨmiir ikɨ boɨnmɨmauugig, kɨma sɨbgu mɨntarao Farisi sɨmiir yis ɨiirsiyɨn. Kara sɨmiir siyɨuɨn yaiyaɨrgɨ nhɨnkɨniyɨm sɨmiir boɨnkɨn.  
\v 2 Mɨ Farisi sɨmiir yaiyɨm mɨ siyɨu biyɨe whɨekakɨm tariinanɨn aowa aowa nwowɨm mɨ mhoɨiya sɨma wɨ idowɨiyar nɨmbiyami. Mɨ nɨmprɨo yai whɨekakɨm mhoɨiya sɨmiirɨn wɨ inkamkar nɨnoknɨnkɨn ɨuguskii.  
\v 3 Mɨ yai whɨekakɨm bɨiya nɨiyɨɨm nɨiyɨɨm kɨma nɨmprɨo boɨnɨm mɨ mhoɨiya iikamɨm sɨma sɨmiirɨn wɨ idowɨiyar kɨgɨrkaki nabɨenan. Mɨ yai whɨekakɨm hiinsɨm hiinsɨma kɨma boɨnɨm omakanau hɨr mɨ mhoɨiya wɨ Adi Komii siyar nɨisiimauu ɨuguski mɨ wɨ iikam whɨekakɨm wɨ sɨmar wakae ɨrkaki. Ɨriig.   
\s1 Inkamɨn dimɨn whɨrua siirsi arar dɨdid ɨski  
\r (Mt 10:28-31)  
\p
\v 4 Kariir nomiiyauwɨm, kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii kɨma inkamkɨ kɨmiir nɨsomaosi kɨpi nɨdid. Mhoɨiya sɨma kɨmiirɨn dimɨn whɨr swokɨ tɨrbu rani. Nɨɨngaka.  
\v 5 Mɨ inkamɨn kɨma nɨdidanɨn mɨ kara kɨmiirɨn wɨ siir nɨisiimauuwi. Kɨma siirsi dɨdid Adi Komii siiyaɨrgɨn sɨma kɨmiir nɨsom aowi. Mɨ Adi Komii siya kɨrɨekakaɨrgɨn mɨ mhoɨiya siya inkamɨm sɨmiir pɨugɨna wɨ maeyau biyɨeya paekaka saiir mɨ ɨtkaigi. Ɨhɨ, kara kɨmiir boɨnki, kɨma Adi Komii siirsiyar dɨdid.   
\p
\v 6 Kɨma dɨnoknɨnkɨn, inkamɨm sɨma ɨpiyɨn sɨsɨm ɨriiyarɨm umɨrsɨm kwɨso (02 toea) sowiir saɨngɨn. Mɨ Adi Komii siya tɨ hɨriinan ɨpiyɨn sɨm ɨra saiir bɨ swokɨ aɨngwowowouwika ɨiya saeya naowiya. Nɨɨngaka.  
\v 7 Mɨ kanɨm kɨmiir mwo nwowɨm siya bɨdi mwaɨnɨm mɨ nuan iikamɨm kɨma sɨmiirsi kɨpi nɨdid, kɨma ɨni ɨpiyɨn sɨsɨm whɨekakɨm sɨmiir haiiburɨm mɨ Adi Komii siya wɨ kɨmiirar kɨgrɨraowi. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siir inɨg ɨiir boɨnmɨmauuni siyɨu ɨkɨn  
\r (Mt 10:32-33; 12:32; 10:19-20)  
\p
\v 8 Kara kɨmiir boɨnkii mɨ inkam nwɨrkɨn kariir inɨgɨn iikam whɨekakɨm sɨmiir whwonkam ɨda boɨnmɨmauuwi mɨ ɨriipa hɨriinan, Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn kara kɨriir inɨgɨn wɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨm sɨmiir whwonkam ɨda mɨ boɨnmɨmauuwi.  
\v 9 Mɨ inkamɨn kariir inɨgɨn iikam whɨekakɨm sɨmiir whwonkam ɨda nɨmprɨowi mɨ ɨriipɨ hɨriinan kara siir inɨgɨn wa mɨ ɨmprɨowi Adi Komii siir paekwosɨmɨm sɨmiir whwonkam ɨdaɨn.   
\p
\v 10 Mɨ inkam nwɨrkɨn Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn yai biyɨe kwɨr siir boɨni mɨ Adi Komii siya siir dimɨn biyɨeyɨm wa haiyoprimdiyɨumiigi. Mɨ inkamɨn Adi Komii siir naeyɨuɨn siir nɨkbumbuwi mɨ Adi Komii siya siir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiirɨn wɨ haiyoprimdiyɨumiigi rani. Nɨɨngaka.  
\v 11 Mɨ sɨma kɨmiir nɨkɨu nami omaka Adi Komii siir yai nɨdwokai wakaeiya saiir hɨriir. Mɨ inkam komii komiiyɨm gavmaniyɨm mɨ kamɨm inɨgakɨm sɨmiir whwonkam ɨda hɨriir mɨ kɨma kɨpi nɨdid mɨ ha kɨpi naɨngwo. Mɨ krɨma sɨmiir yai aka wɨ panɨɨna nowarkɨi boɨni, ha? Mɨ krɨma wɨ paka hɨnɨɨn yaiya saiir boɨni sɨmiirɨn?  
\v 12 Mɨ tariinanɨn kɨmiirɨn pɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siyar kwɨisiimauuwi, yaiya kɨma ninɨ boɨnɨuwi sɨmaka. Ɨriig.   
\s1 Boɨniyɨo yaiya inkam umɨrkakɨn whaowaeyɨn siir boɨnka  
\p
\v 13 Inkam nwɨrɨn tɨ iikam isid komiiyɨn siir hɨranɨn, siya Jisɨs siir boɨnki, iikam nowomwarkaiyɨuwiyɨn kɨra kariir yaowaeyɨn siirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨn, siya krɨriir adɨn siir digworaekwowɨm pɨ kwɨsa sɨoɨtkɨn hɨd. Mɨ kwɨra pɨ kariir whauu.  
\v 14 Mɨ Jisɨs siya siir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki, pɨ panɨɨna tɨri, yɨpɨkɨ kariir nɨmbinɨn kɨmiir digworaekwo mɨnɨm sɨmiir hɨdam, ha?  
\v 15 Mɨ siya sɨmiirɨn ɨna swokɨ boɨnkiyɨn, kɨma mɨntarao! Kɨma sɨbgu kɨgrɨraowi mɨ kɨma wɨ dimɨn whɨrɨm kɨgmaɨr tani. Mɨ inkamɨn digworaekwo whɨekakakɨn siirɨn kwoɨn mɨiyɨk wɨ tɨ digworaekwowɨm sɨma hauu rani. Nɨɨngaka, nɨɨngaka.   
\p
\v 16 Mɨ Jisɨs siya boɨniyɨo yaiya kwɨra boɨn sɨmiirɨn mɨ umɨr digworaekwo whɨekakak, inkamɨn mɨ siir nuɨn sasae mɨiyɨkar niigɨn.  
\v 17 Mɨ siya siir kwoɨnau hɨrɨn hɨnɨɨna yaɨngwokai, kara pɨ panɨɨna tɨri? Kariir numɨran sasae whɨekakɨm sɨmiirɨn omaka haigi dɨg karamaeka mɨ sɨmiirɨn wa haigi dɨg rani.  
\v 18 Mɨ siya boɨn, kara wɨ hɨnɨɨna tɨri. Kara wɨ kariir omakaɨm nae haigiiyɨm wɨ sɨmiir nɨinɨmnhɨnkiigi mɨ wɨ komii komii ara mɨrii. Mɨ kariir wit whɨekakɨm mɨ sasae mɨiyɨk mɨiyɨk whɨekak ɨkɨm, wɨ tɨ omaka ɨmiir haigii.  
\v 19 Mɨ mhoɨiya kara wɨ hɨnɨɨna nwokɨ boɨnɨm, kara dimɨn mɨiyɨkak inkamkɨn. Tɨ kariir nae dimɨn mɨiyɨk whɨekakɨm wɨ bɨewii kasaka nwo rani. Mɨ kara nae opmɨn kwiyaei mɨ kara wɨ hiinsɨmhiinsɨma maɨrgɨmaɨrga nwowi.  
\v 20 Mɨ Adi Komii siya siir boɨnki, kɨra inkam habwowhaekɨn, ta nɨiyaka kɨra pɨ saiirar nao nami mɨ digworaekwo whɨekakɨm kɨra dirɨraerargikɨm wɨ nhɨnga haii?  
\v 21 Mɨ Jisɨs siya ɨna swokɨ boɨnkiyɨn ɨriipɨ hɨriinan inkamɨn siya digworaekwo whɨekak ɨmiir haɨngiriyɨu haigɨnmɨmɨriiyɨn siyamar mɨ siya Adi Komii siir whwonkam ɨda wɨ digworaekwokak nwo rani. Nɨɨngaka. Siya wɨ inkam paeprikabnan nwowi. Ɨriig.   
\s1 Naɨngwoyɨmiyokni siyɨugɨn  
\p
\v 22 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki, kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnki, kɨma kɨmiir pɨu aiirsi kɨpi naɨngwoyɨmiyok mɨ hɨnɨɨna kɨpi boɨn, krɨma wɨ dimu naei? Mɨ kɨma kɨmiir pɨu aiirsi kɨpi naɨngwoyɨmiyoknanae. Mɨ hɨnɨɨna kɨpi boɨn, krɨma krɨmiir pɨua wɨ dimu dimɨn nɨtɨmwanɨuwi?  
\v 23 Kwoɨn budɨn yɨo nae siir hɨriinan tani. Mɨ pɨua ya yɨuɨs saiir hɨriinan tani. Nɨɨngaka.  
\v 24 Kɨma ɨpiyɨnɨm sɨmiir kɨgnɨnoknɨnkɨnki sɨma sasae bɨ nɨnkɨnikɨm mɨ sɨma sasae bɨ nɨngugu haiigɨm mɨ sɨma nae bɨri haɨngiriyɨu haigɨnikɨm. Mɨ sɨma nae digworaekwo mɨnɨm, sɨmiir omaka karamaekɨm. Mɨ sɨmiirɨn naeyɨm Adi Komii siyar hauuwikɨm. Adi Komii siir kwoɨnɨn hɨnɨɨna naɨngwowi, kɨma ɨni ɨpiyɨn ɨmiir haiburɨm!  
\v 25 Mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨn siya bɨewii nhɨrɨm omwai swokɨ haɨnɨs waiyayokiyokɨiyɨm swokɨ aɨngwowɨn, ha?  
\v 26 Mɨ kɨma hɨriinan dimɨnsɨm whɨr tɨr karamae nwowi mɨ kɨmiir kwoɨnɨm tɨ hɨriinan dimɨn whɨr ɨiirsi dimusi naɨngwoyɨmiyokɨm, ha? Mɨ kɨma hɨriinan kɨpi tɨr.  
\v 27 Kɨma kɨp ɨmiir kɨgi sɨma mwrɨiyɨm mɨ sɨma yɨuɨs mɨnɨm sɨma sɨma bɨ mɨriinanaeikɨm. Nɨɨngaka. Bɨiya Solomon siya pɨuai mɨiyɨk whɨekakaɨrgɨn. Mɨ siir pɨuaiyɨm tɨ kɨpɨm sɨmiir bɨ haiburgɨm. Nɨɨngaka.  
\v 28 Ɨhɨ, digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siya nonkwokwowɨm wadɨekɨwadɨeyaɨrgɨm. Kowɨm panaoɨn sɨma pɨ numɨr hɨr whaki mɨ ko ɨmiirɨn wakar swokɨ akɨtkaigaigi paenau hɨriir. Mɨ tɨ kɨp hɨriinanɨm yɨm Adi Komii siya pɨuaiigɨm mɨ kɨpa ya dimɨn komii rani. Mɨ kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya komii rani mɨ iikam kɨma ɨni kou ywowɨm. Mɨ kɨma hɨriinana timɨ ɨnoknɨnkɨnkɨɨn. Adi Komii siya wɨ kɨmiirar mɨ sɨbgu kɨgrɨraowi mɨ kɨmiir digworaekwo whɨekak ɨkɨm.  
\v 29 Mɨ kɨma hɨnɨɨna kɨpi naɨngwoyɨmyok boɨn, krɨma wɨ dimu dimɨn naei mɨ wɨ papiyan op mɨ kwiyaei.  
\v 30 Sɨma kamɨm naɨngwo tɨbmii karamaeyɨm tɨ nuɨn siir tɨranɨm, sɨmiir kwoɨnɨm tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨmiirɨmar naɨngwokwo nanaeikɨm. Mɨ kɨmiir Adɨn siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn, kɨma wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨnɨn siir haii.  
\v 31 Mɨ kɨma Adi Komii siya siir iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakana kɨmiir kwoɨnɨm saiirɨm naɨngwokɨɨni mɨ tɨ dimɨn hɨriinanɨm siya wɨ kɨmiirar nɨnkɨn hauuwi. Ɨriig.   
\s1 Siyɨuɨn dimɨn mɨiyɨkɨm nɨnomor kou haɨngiriyɨu haigɨni ɨkɨn  
\r (Mt 6:19-21)  
\p
\v 32 Kɨma kariir iikamɨm sibsib nanɨm kɨma kɨpi nɨdid. Dimusi rani, kɨmiirɨn Adi Komii siya bɨdi yɨmbinɨn siir digworaekwo whɨekakɨm yɨm wɨ kɨma kɨgrɨraowi.  
\v 33 Mɨ kɨma digworaekwo whɨekakɨm kam nhɨrɨm sɨmiir hauuwi mɨ sɨma saɨni mɨ tɨ umɨrɨm inkam paeprikabɨm sɨmiir hauu. Tɨ hɨriinan siyɨuɨn mhoɨiya wɨ siya whɨndirɨraerar haigɨnɨuwi dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm. Adi Komii siir omɨn dimɨn biyɨe whɨrkɨ bɨ swokɨ tɨrbuwikɨn. Mɨ nɨnomor kou hɨrɨn dimɨnkɨ bɨ swokɨ kɨguguwikɨn mɨ hɨiyan inkam karamaekɨn mɨ dimɨn ɨmiirɨn kɨkomkɨ bɨ swokɨ krɨpikɨn. Nɨɨngaka.  
\v 34 Mɨ maeyauwa kɨriir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨma nwowɨm mɨ kɨriir kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiyɨn wɨ tɨ om ɨiirar minɨ owouwi. Ɨriig.   
\s1 Mɨiyan kamɨm dirɨraerar kaowɨm sɨmiir yaiga  
\p
\v 35 Mɨ kɨma yɨuɨsɨm haruwa kisɨna kainam mɨ pɨuwop aka kigoknam. Mɨ yɨukɨdɨn kɨma hangumuwi mɨ ha dwo, dimɨnɨn mhoɨiya nɨmbiniyanɨn siirɨm.  
\v 36 Kɨma ɨni kamɨm sɨmiir bɨiyan inkam ɨiirɨm nwokwokɨniyɨm sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Sɨma wigwas naeya saiir naenakiyɨm mɨ ɨna swokɨ ɨtɨm. Mɨ siya nɨnmiga hɨr naka okwo kɨekɨkomni mɨ sɨma anowɨn wa haiwao sasaugi. Mɨ Adi Komii siiramɨn hɨriinana sɨbgu okwokɨn.  
\v 37 Mɨ bɨiyan inkamɨn siya nɨti, siya siir mɨiyan kam ɨmiirɨn hɨnɨɨna ninɨ kɨgɨuwi sɨma nhwo bɨ whwonkaigɨm mɨ tɨ mɨiyan kamɨm sɨma ha maɨrgɨmaɨrga. Kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨni mɨ bɨiyan inkamɨn siyarɨn wɨ yɨuɨsa mɨiyana wɨ saiir kisɨna kaii pɨuwopaka mɨ siya wɨ kɨmiir boɨnki, kɨma hɨiya saiir dɨdwo mɨ kɨmiirɨn nae wɨ siyar hauu aei.  
\v 38 Mɨ siya nɨibopwo nɨti mɨ bɨiyan ɨuumɨn haigigi mɨ siya ha kɨgi sɨma ɨni siir mɨiyar mɨriiyɨm mɨ tɨ mɨiyan kamɨm sɨma ha maɨrgɨmaɨrga.  
\v 39 Kɨma tɨ dimɨn ɨiir daɨngwo. Mɨ omakaɨn adɨn siya bɨiya nɨnoknɨnki hɨiyan inkamɨn pɨ kariir omaka nɨti mɨ siya tɨ hɨiyan inkamɨn siirɨn wɨ kɨgnɨnkɨn apnɨnopkai rani, siir omaka hɨriirɨn, siir digworaekwo ɨmiir haiyam. Nɨɨngaka.  
\v 40 Kɨma ɨriipɨ hɨriinan ha timɨ o kɨugɨu kariiram. Dimusi rani, kara Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn ɨiya kara nɨti kɨma wɨ saiir nɨnoknɨnkɨn tani. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\s1 Mɨiyan inkam mɨiyɨk mɨ mɨiyan inkam biyɨe sɨmiir boɨniyɨo yaiga  
\r (Mt 24:45-51)  
\p
\v 41 Mɨ Pita siya Jisɨs siir srɨi, Bɨiyan Inkam, kɨra ta boɨniyɨo yaiya krɨmiirarar hauuwi, iyɨe? Mɨ inkam nhɨrɨm sɨmiir wara rani. Aniya?  
\v 42 Mɨ Jisɨs siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn, panɨɨn bɨiyan inkam ɨkɨm, kwoɨn mɨiyɨkakɨn siir mɨiyan kamɨm sɨmiir sɨbgu kɨgrɨraowiyɨn? Tɨ hɨriinan inkamɨn yɨo siya bɨiyan inkamɨn siya nɨmbinkɨn siir mɨiyan kamɨm sɨmiir kɨgrɨraowɨm. Sɨmiir naeni ɨi aiirɨn wɨ siyar nwokɨ ɨnoknɨnkɨn haigɨnɨuwɨm.  
\v 43 Mɨ mhoɨiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya wɨ sɨpi swokɨ ɨti. Mɨ siya tɨ mɨiyan inkamɨn siirɨn hɨnɨɨna ninɨ kɨgni, bɨiya siya boɨngigɨn saiir hɨriinana swokɨ mɨriiyɨn mɨ siya wɨ siir boɨni Kɨriir mɨiya wadɨeka, tɨ hɨriinan mɨiyan inkamɨn siya wɨ maɨrgɨmaɨrga komiigaka mɨ owi.  
\v 44 Kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨni, Bɨiyan Inkam Komii siya siir mɨiyan inkamɨn wɨ siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgrɨraowan bɨiyan inkam nokmwɨn owaigɨnɨuwi.  
\v 45 Mɨ tɨ mɨiyan inkam nwɨrɨn siir kwoɨnɨn tari wɨ hɨnɨɨna naɨngwowi, kariir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn nikɨ ɨtsɨsau rani. Mɨ siya siir mɨiyan iikamɨm sɨmiirɨn ha tɨoɨn mɨ siya nae op mɨnɨm mɨ opa kwiyae whaowaeiya mɨ siya saiirɨn ɨna kwiyaeyɨn.  
\v 46 Mɨ siya hɨriinan tɨri mɨ tɨ inkamɨn siir bɨiyan inkamɨn siya nɨti, ɨiya tɨ mɨiyan inkam ɨeya nwowɨn karamae nwowa saiir mɨ siya wɨ nɨnoknɨnkɨnwɨn tani ɨiya siya hindara kɨnkak ɨti. Mɨ siir bɨiyan inkamɨn, siirɨn wɨ hanɨɨngɨ nonkwobumbunɨnkɨn haigɨnɨuwi. Mɨ siya siirɨn wɨ ɨkɨ siir mɨiyan kam nhɨrɨm siir yai aiir wakaeyokna karamae nwowɨm, wɨ sɨmakar nɨnkɨn ɨkropkii.   
\p
\v 47 Mɨ inkamɨn siya siir bɨiyan inkamɨn siir yai ɨmiirɨn bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨn mɨ siya bɨiyan inkamɨn siya boɨnɨn sɨmiir bɨ wakaeyokna dirɨraerarkɨn mɨ siirɨn bɨiyan inkamɨn siya ɨdgɨuni wɨ kasaka nɨpɨmpar tani.  
\v 48 Mɨ mɨiyan inkamɨn siya bɨiyan inkamɨn siir kwoɨn ɨiir nɨnoknɨnkɨn karamae nwowi mɨ siya mɨi mɨiyɨk mɨrii karamae ha nwowi mɨ siirɨn ɨdgɨuɨn wɨ komii nɨpɨmpar tani, bɨiyan inkamɨn siya. Mɨ yɨpɨkɨ iikamkɨm digworaekwo whɨekak Adi Komii siya hauuwɨm mɨ sɨma hoɨmgak mɨrii digworaekwowɨm sɨmiir swokɨ iyopkɨiyɨuwɨm yamdi. Mɨ yɨpɨkɨ iikamkɨm digworaekwo Adi Komii siya swokɨ ɨnkɨn hauuwɨm mɨ tɨ iikamɨm sɨma tɨ digworaekwowɨm sɨmiir swokɨ iyopkɨiyɨuwamɨn, kɨma mɨi nhami nhami kɨpi mɨrii. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya iikam isidɨn sɨmiir nɨinɨkibɨrɨm nɨtkɨn  
\r (Mt 10:34-36)  
\p
\v 49 Mɨ Jisɨs siya boɨn, kara iikamɨm sɨmiir nɨinɨkibɨrɨm nɨtkɨn inkamɨn pae nɨkrɨmtɨowiyɨn haɨmii haɨmiiya siir hɨriinan. Kara hɨnɨɨna naɨngwowi tɨ dimɨnɨn siya dɨmbiyamki.  
\v 50 Bɨiyɨn kara hɨk mɨ kɨmpɨpɨsu mɨ wa naonami, wɨ sɨmiir nikɨ haii. Mɨ tɨ dimɨnɨn siya nɨmbinisiyɨn ta kariir hɨka wɨ hɨriiya nikɨ oyokiyokwɨii.  
\v 51 Mɨ kɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwowi, kara nu tɨrɨn yaiiyɨm sɨmiir nikwowaisiiyɨm nɨtkɨn. Nɨɨngaka. Kara kɨmiir boɨnki. Kara iikamɨm sɨmiir nɨinɨkibɨrɨm nɨtkɨn.  
\v 52 Mɨ tariinan mɨ mhoɨiya ɨriipɨ hɨriinan iikam ɨriiyarɨm sɨma omaka ɨrni nwowi mɨ isidɨn wɨ whɨsa nwowi ouumɨm wɨ ɨso sowaka nɨnii mɨ ɨso wɨ ouumɨm sɨmaka nɨnii.  
\v 53 Mɨ iikamɨm sɨma wɨ yapayapa nwoki. Mɨ adɨn wɨ siir yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn saɨka swokɨ kwɨnii mɨ yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn wɨ siir adɨn saɨkar swokɨ ɨnii. Mɨ yopiiya wɨ saiir yɨnisɨm yɨnugiyɨna saɨka swokɨ kwɨnii mɨ yɨnisɨm yɨnugiyɨna wɨ saiir yopi anakar swokɨ kwɨnii. Mɨ giwaiya wɨ saiir yɨniwig anakar kwɨnii mɨ yɨniwiga wɨ saiir giwai anakar mɨ nɨnii. Ɨriig.   
\s1 Siyɨuɨn dimɨnkɨ nɨmbiyamiyɨn siir nɨnoknɨnkɨni ɨkɨn  
\r (Mt 16:2-3)  
\p
\v 54 Mɨ Jisɨs siya ha boɨn dɨgiyɨn, siya iikamɨm sɨmiir boɨnki, kɨma ha kɨgikɨm waua maeyaua bɨekɨ nɨkiiyamtɨbiyɨn hɨrankɨ nɨmbiniya mɨ kɨma bɨ kɨmɨmɨnkikɨm pa boɨnki, naoɨn kɨnɨm mɨni? Mɨ kaimwowaɨrga naowɨn ha kɨnikɨn.  
\v 55 Mɨ kɨma hɨnɨɨna kɨgiwɨi ɨiya krakrarwaiga mɨ kɨma pɨ hɨnɨɨna boɨni waka bɨewii prasae nɨkii rani. Mɨ saeya wɨ hɨriinana mɨ ɨmbiyami.  
\v 56 Kɨma yaiyaɨrgɨ nhɨnkɨni inkamɨm! Kɨma nu nɨnomor sowiir dimɨnɨm sɨmiirar bɨdi sɨbgu kɨgnɨnoknɨnkɨnɨm. Mɨ kɨma ta mɨiya Adi Komii siya mɨriiya saiir nɨnoknɨnkɨn karamae dimusi nwowi, ha? Ɨriig.   
\s1 Kɨra inkamɨn kɨriir boɨnɨuriyɨu boɨniyɨn saɨkar kitɨbmii boɨn  
\r (Mt 5:25-26)  
\p
\v 57 Mɨ kɨma siyɨu mɨiyɨkɨn siir sɨbgu naɨngwo hɨd karamae dimusi nwokɨm mɨ ha dirɨraerarɨm, ha?  
\v 58 Ɨiya kɨra boɨnam nami inkamɨn kɨriir boɨnhɨuriyɨu boɨnɨn saɨka boɨnɨm, kowa siyɨu hɨrar nikɨ owamiywo mɨ ta ɨiya kowa ɨrɨpa yai saiirar sɨbgu boɨnam. Mɨ kowa hɨriinan tɨr karamae nwowi mɨ siya kɨriirɨn wɨ inkamɨn yai hɨdiyɨn siirɨm nɨkɨu namisi mɨ inkamɨn yai hɨdiyɨn siya wɨ poris inkamɨn siir ɨɨn hauugiisi mɨ poris inkamɨn kɨriirɨn wɨ maeyaua hɨuyokiyokaiya mɨi biyɨe mɨriiya saiirɨm nɨkropkisi.  
\v 59 Kara kɨmiir boɨnkii, kɨra maeyauwa hɨuyokiyokaiya saiirɨn wɨ nikɨ haiburgig sasau rani. Bɨi kɨra digworaekwo whɨekakɨm kɨra nikɨ prɨi haiyɨm, sɨmiir tikɨ hauukɨiyɨu dɨg. Ɨriig.   
\c 13  
\s1 Inkamɨn siir mhɨi kwoɨnɨm nɨnkpɨt haigi karamae nwowi yɨo wa kɨgugu ɨuguski  
\p
\v 1 Mɨ ta ɨi aiirɨn iikam nhɨrɨm hɨrar nwokɨm mɨ sɨma Jisɨs siirɨn kam nhɨrɨm Galiliyanɨm sɨmiir boɨnmauu. Mɨ kamɨm wraisu Adi komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm, Adi Komii siir omaka aiir sɨma ha namɨm mɨ Pailat siir isidɨn warar yɨnkɨn apnɨnopkainam. Mɨ sɨmiirɨn ɨni sɨmar yɨsomaowɨm mɨ sɨmiir nhɨeyɨm ɨni wraisu nhɨeyɨm sɨmaka yɨnkɨn okiyɨm.  
\v 2 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwowi, tɨ Galiliyan inkam nhɨrɨm hɨnɨɨna naowɨm, sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm ɨni iikam nhɨrɨm Galiliyanɨm sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiir haiburɨm, aniya? Nɨɨngaka, nɨɨngakɨɨnga.  
\v 3 Kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨni. Nɨɨngaka, nɨɨngakɨɨnga! Mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm kisɨna haigi karamae nwowi mɨ kɨma wɨ hindara kɨgugu ɨuguski sɨmiir hɨriinan.  
\v 4 Mɨ bɨiya tɨ iikam ɨuur ɨriiyar nwoɨmɨm om Siloam siir hɨran omaka bripriya saeya nɨrɨmdɨnu aokaowɨm, kɨma panɨɨna naɨngwowi tɨ iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm ɨni iikam nhɨrɨm om komii Jerusalem hɨranɨm sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiir haiburɨm, aniya? Nɨɨngakɨ, nɨɨngaka.  
\v 5 Kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨni. Nɨɨngaka, nɨɨngakɨɨnga! Kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm kisɨna haigi karamae nwowi mɨ kɨma wɨ hindara kɨgugu ɨuguski. Ɨriig.   
\s1 Paeyɨn nae mɨiyɨk bud karamaeyɨn siir boɨniyɨo yaiga  
\p
\v 6 Mɨ Jisɨs siya boɨniyɨo yai kwɨra ɨna swokɨ boɨnɨn, inkam nwɨrɨn siya swapwo wɨra yɨnkɨn siir wain numɨra saiirɨn mɨ mhoɨiya siir paenid ɨiirɨm yɨt. Mɨ ɨni nɨɨnga ywowɨn.  
\v 7 Mɨ siya numɨran mɨiyan inkamɨn siir asi boɨnkikɨn, kɨgi. Mɨ bɨiya bɨewii whoɨmɨm kara tɨ swapwoɨn siirɨn hɨnɨɨna bɨ kɨgɨn. Siya naekak bɨdi ywowɨn. Nɨɨngaka. Siya ɨni hɨriinana swokɨ okrɨpkaiyɨn. Mɨ kɨra siirɨn dɨigi. Mɨ siya nu siir hiiya whɨsariiyar nɨugugusi.  
\v 8 Mɨ numɨr hɨran mɨiyan inkamɨn siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn siir yai anakan, Bɨiyan Inkam Komii, kɨra siirɨn tɨ bɨewii ɨiirara tikɨ kɨgnɨnkɨn osasae. Kara siir mɨiyɨn wa hambɨmbɨri mɨ whrɨnɨm wa krɨnkɨnki.  
\v 9 Mɨ nae wɨ ɨkɨ bɨewii whɨrɨn siir budi. Mɨ nɨɨngakɨnɨuwi mɨ kɨra wa dɨigi. Ɨriig.   
\s1 Mɨ Juda sɨmiir ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya Sabat Jisɨs siya wig ɨra saiir haiswonɨskigɨn  
\p
\v 10 Mɨ Juda sɨmiir ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya Jisɨs siya iikamɨm sɨmiirɨn maeyauwa Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yai nɨdwokai wakaeiya saiir hɨr nowamwarkaiyɨugɨn.  
\v 11 Mɨ wig ɨra hɨr nwoka mɨ uridyɨu biyɨe whɨrɨn saiir nwokɨn mɨ tɨ uridyɨu biyɨeyɨn siya ma saiir hauuwɨn bɨewiyɨm ɨuur ɨriiyar whoɨmgɨm. Mɨ ta wiga saiir digɨukɨuɨn asi nɨnsɨmsɨrɨugɨn mɨ saeya panɨɨnsi sɨbgu okwosi.  
\v 12 Mɨ Jisɨs siya saiir kɨgɨn mɨ saiirɨn ɨna yɨkɨunan mɨ siya saiir boɨnki, ta wiga kɨriir dimɨn biyɨeyɨm kara bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm. Mɨ kɨra ɨni wadɨeyar sɨbgu okiya.  
\v 13 Mɨ siir ɨɨna ta wiga saiir yonkwoki mɨ bɨ kɨmɨmɨnkika saeya ɨna sɨbgu okwo tɨdwokiya. Mɨ saeya ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainankiya.  
\v 14 Mɨ prismi bɨiyan inkam komiiyɨn maeyauwa Adi Komii siir yai nɨdwokai wakaeiya saiir bɨi nwowiyɨn, siir mhɨi kwoɨnɨm ɨni haugɨhauga whiyɨekiyɨn Jisɨs siya ta wiga Judami ɨi komiiya Sabat pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya ɨni saiir haiswonɨskiyɨn. Mɨ siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki. Mɨi mɨrii ɨiyɨm ɨriiyar kwɨrkɨm. Mɨ kɨma mɨnam naɨngwowi inkamkɨ kɨmiir ma ɨmiir haiswonɨskiyɨm. Mɨ kɨma mɨini ɨi ɨmiirar wɨt. Kɨma tɨ dimɨn hɨnɨɨnɨn Judami ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya saiir kɨpi nɨt.  
\v 15 Mɨ Jisɨs siya siir yaiyaka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, kɨma yai aɨrga nhɨnkɨnɨn inkamkɨm! Judami ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya Sabat saiirɨn, kɨma whɨekakɨm pa nami omaka bulmakaumiya saiir mɨ sɨmiirɨn pa mɨ ɨkɨunami sɨma op ninɨ kwiyaeyɨuwɨm.  
\v 16 Mɨ taka wiga saeya, Ebraham siir isidɨn sɨmiir yɨnisɨmka. Bɨewiyɨm Setan siya nonkwowɨm saiir ɨuur ɨriiyar whoɨmgɨm. Mɨ ɨni wadɨeyar mɨ owa, ta wiga saeya ɨni tɨ bulmakauwɨm sɨmiir haiburɨm mɨ kara ta wiga Judami ɨi komiiya Sabat saiir asi haiswonɨskigɨn.  
\v 17 Mɨ Jisɨs siya hɨriinan boɨnɨn mɨ kamɨm ɨo siir nwowɨm sɨma nɨdid prasae bɨ kɨnkɨm mɨ sɨma ɨni yai mɨkrɨma ywokiyɨm. Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga ywokiyɨm tɨ dimɨn komii komiiyɨm siya tɨrkiyɨm sɨmiiramɨn. Ɨriig.   
\s1 Mastet nid mɨ wit sowiir boɨniyɨo yaiga  
\r (Mt 13:31-32; Mk 4:30-32)  
\p
\v 18 Mɨ Jisɨs siya ɨna swokɨ owarkɨi boɨnɨn, Adi Komii siya siir iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakana, saeya ɨni dimu dimɨnan ywowa? Kara saiirɨn pɨ dimu nɨkrii, ha?  
\v 19 Adi Komii siir isidɨn sɨma ɨni tɨ paenid whɨrɨn siir hɨriinan ywowɨn, krɨma dapiyɨn mastet. Mɨ mhoɨiya siya wɨ pae komiinan namwoɨuwɨn mɨ siya ɨni pae nhɨrɨm sɨmiir haiburɨn. Mɨ ɨpiyɨn whɨeyɨm ɨni siir kwiya ɨmiir haigiiyɨm.   
\s1 Yisni boɨniyɨo yaiga.  
\r (Mt 13:33)  
\p
\v 20 Mɨ siya ɨna swokɨ boɨnɨn, kara Adi Komii siya siir iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakana wɨ dimu dimɨn nɨkrii, ha?  
\v 21 Tɨ iikamɨm sɨma yisnankɨm. Mɨ wig ɨra yisɨn plaua two komii saɨka prɨdgika. Mɨ mhoɨiya tɨ plauan ɨna iyopingiyɨn mɨ ɨni saa yɨmbiiyamɨn. Mɨ Adi Komii siir iikamɨm wɨ hɨriinan nɨmbiyami. Ɨriig.   
\s1 Ano sɨmkɨn  
\r (Mt 7:13-14,21-23)  
\p
\v 22 Mɨ ɨiya Jisɨs siya om komii Jerusalem hɨriir namɨn mɨ om komii komii mɨ omisɨsɨmɨm sɨmiir hɨran iikamɨm sɨmiir warar yowɨmwarkaiyɨuam Adi Komii siir yai aiir.  
\v 23 Mɨ inkam nwɨrɨn siir srɨigi, Bɨiyan Inkam Komii, Adi Komii siya krɨmiirɨn wɨ nhɨrmiyarar nanmaiwarkainaei saɨka ninɨ owouwam iyɨe? Nɨɨngaka, aniya? Mɨ Jisɨs siya sɨmiir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki,  
\v 24 kɨma kɨmasiyar mɨntaraona. Mɨ kɨma mɨinan mɨrii tɨ nɨnomor kouan anosɨmɨn siir napnɨnopkainamamɨn. Anoɨn karargɨn, iikam whɨekakɨm sɨma hɨriir namamar naɨngwowi mɨ sɨma wɨ dɨg nwo rani.  
\v 25 Mɨ omakan Adɨn saiir anoɨn wɨ siyar nɨnsiin haigɨnɨkouwi. Mɨ kɨma wɨ yaba hɨrar ninɨ okwo kaigakan boɨni, Bɨiyan Inkam Komii, kɨra anoɨn krɨmiiram haiwaoki! Mɨ kɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna nowarkɨi boɨni, kara kɨmiir nɨnoknɨnkɨn tani, kɨma papiyan omankɨ nɨtkɨm?  
\v 26 Mɨ krɨma siir yai aiirɨn wɨ hɨnɨɨna nowarkɨi boɨni, bɨiya krɨma nae op mɨnɨm kɨnakar nae kwiyaekɨn. Mɨ kɨra krɨmiir oman siyɨu ɨiir nokwoɨn mɨ krɨmiirɨn ɨni kɨrar yowomwarkaiyɨuɨn dimɨn taemɨn ɨmiirɨn.  
\v 27 Mɨ siya wɨ kɨmiir swokɨ boɨnki, kara nɨnoknɨnkɨn tani kɨma papiyankɨm, kɨma siyɨu biyɨe tɨran iikamkɨm, kɨma dimɨn biyɨekak kamkɨm kariir haiburgik mɨ ha dam!  
\v 28 Mɨ kɨma wɨ Ebraham, Aisak, Jekop mɨ profet inkam whɨekakɨm Adi Komii siya siir iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiir nwowɨm mɨ wɨm kɨma damki yab hɨrar dwoki! Mɨ kɨma wa kauwaeyɨmiyok ouwi mɨ kɨmiir bigmɨuɨm wɨ kɨkiyɨkɨkiyɨka kɨni ɨo nwowɨmɨn.  
\v 29 Mɨ iikam bɨekɨ nɨmbiniyɨn mɨ bɨekɨ nɨkiiyamiyɨn mɨ maeyau kwɨran ɨkɨm, sɨma wɨ ɨiya Adi Komii siya siir dimɨn taemɨnɨm mɨ siir iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakana wɨ saiirar nɨnkɨn ɨdwokai aei.  
\v 30 Ɨhɨ, iikamɨm tariinan inɨg komii karamae nwowɨm mɨ mhoɨiya inɨg komiigak wɨ sɨma nwowi. Mɨ iikamɨm tariinan inɨg komiigak nwowɨm mhoɨiya sɨma wɨ inɨg komiigak nwo rani. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya Jerusalem siirsi nougɨn  
\r (Mt 23:37-39)  
\p
\v 31 Mɨ bɨ kɨmɨmɨnkikɨn ta ɨi aiirarɨn Farisi kam nhɨrɨm sɨma ɨna yɨtɨm mɨ siir boɨnmauu, kɨra tɨ omɨn siir haiburgik mɨ maeyau kwɨra dam. Herotɨn kɨriir nɨsomaowam tɨri.  
\v 32 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, kɨma wra biyɨeyɨn siirɨn hɨnɨɨna tinɨ boɨnɨu. Wakae, panao waka kara pɨ uridyɨu biyɨeyɨm mɨ kamɨm makakɨm pɨ sɨmiir nikɨ haiswonɨmnɨskɨi. Mɨ mhoɨiya kariir mɨiyɨm dɨgi mɨ kara pɨu wa siisi. Herot siya wɨ kariir nɨsomao rani mɨ wɨ kariir mɨi aeyar nadɨgɨuwi.  
\v 33 Mɨ panao waka uga kara wa napnami. Dimusi rani, sɨma profet inkamɨn kariirɨn om whɨr kɨpi nɨsomao. Nɨɨngaka. Sɨma kariirɨn Jerusalem hɨrar dɨsomao ɨski.   
\p
\v 34 Jerusalem, Jerusalem, profet inkamɨm kɨrar nɨsomsom aokaowikɨn mɨ kamɨm Adi Komii siya kɨmiiram nɨkropkiyɨm, kɨma siiyani sɨmiirar mɨ kaiyɨmɨkikɨm. Mɨ ɨi kasa rani, kara kɨriir yɨnisɨsɨmɨm sɨmiirɨn ɨrɨpa haɨngiriyɨu kɨgrɨraowama tɨri, kakaruk yopiiya saiir hɨriinan ywowɨn saeya saiir yɨnɨm saiir pɨdga aowa hopkrɨmkrɨkɨuwiyɨm. Mɨ kɨma pɨ boriisopi.  
\v 35 Wakae! Tariinanɨn Adi Komii siya digɨumii kɨmiir om ɨiir bɨdi haimriiyɨugiyɨn kɨmiir omɨn kɨmar kɨgrɨrao, kara kɨmiir boɨnki. Mɨ kɨma wɨ kariir kɨg rani mɨ tɨ ɨi aeya nadɨgɨuwi ɨiya kɨma hɨnɨɨna boɨni, Adi Komii kɨra tɨ inkamɨn kɨriir inɨgɨ nɨtɨn siir whɨnkɨnsiis mɨ wadɨe siir dwowaigɨnɨu! Ɨriig.   
\c 14  
\s1 Jisɨs siya inkamɨn pɨu mɨnkɨn noni aokaowɨn siir haiswonɨskigɨn  
\p
\v 1 Mɨ Juda sɨmiir ɨi komii kwɨra Sabat pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya Jisɨs siya Farisimi bɨiyan inkamɨn siir omaka hɨr ninɨ aeyɨugɨn. Iikamɨm sɨma ɨni siiramar kaoraraowɨm, siya inkam haiswonɨskiyɨm.  
\v 2 Mɨ inkam nwɨrɨn siir pɨua noni aokaowɨn, Jisɨs siir kingiinar nwokɨn.  
\v 3 Mɨ Jisɨs siya tɨ inkam ɨiir kɨgɨn mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm, Farisi kamɨm siya sɨmiir srɨigi mɨ ɨna boɨnɨm, Moses siir siyɨuɨn wadɨe bɨdi ywokiyɨn. Mɨ krɨma inkam makakɨn ta Judami ɨi komiiya pɨu siisiya Sabat dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya saiirar haiswonɨski, iyɨe? Nɨɨngaka?  
\v 4 Mɨ sɨma ɨni wakaemumuɨm. Mɨ Jisɨs siya tɨ inkamɨn siirɨn ɨna yɨkɨunan mɨ ɨna haiswonɨskiyɨn mɨ siirɨn ɨna yɨkropkiyɨn.  
\v 5 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki mɨ inkam nwɨrɨn kɨmiir bopwoniya waraurɨn, siir yɨnisɨmɨn mɨ siir bulmakauɨn siya ɨe whɨra namai whɨriidami mɨ tɨ inkamɨn siya siirɨn wɨ Judami ɨi komiiya pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya wɨ saiir haisasauki rani, iyɨe? Nɨɨngaka?  
\v 6 Mɨ sɨma ta yaiya siya boɨna, saiirɨn yai kwɨr bɨ nowarki boɨnkɨm. Ɨriig.   
\s1 Inkamɨn siya hɨnɨɨna kɨpi naɨngwo kara inɨg komiigakɨn  
\p
\v 7 Jisɨs siya ta nae aiiram nɨtɨm kamɨm sɨmiir kɨgɨn sɨma bɨiyan ipiiyɨm sɨmiir nɨdwokaigɨm. Mɨ siya boɨniyɨo yai kwɨra sɨmiir asi boɨnkɨn, siya ɨna boɨnɨn.  
\v 8 Mɨ inkam nwɨrkɨ kɨriir nɨkɨunami, wigwas nae komiiya saiirɨm. Mɨ kɨra ipiiya bɨiyana saiir kɨpi nɨdwokai. Dimusi rani, tɨ inkamɨn siya wɨ inkam inɨg komiigakɨn kɨriir haiburɨn siir nɨkɨunaeisi.  
\v 9 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, tɨ inkamɨn kɨriir nɨkɨunaɨn siya kɨriirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, kɨra ta bɨiyan ipiiya tɨ inkamɨn siir hauugi mɨ kɨra wɨ nɨdid komiigakar nwowi kɨra mhoɨigɨ mhoɨiyan ipiiya saiir ninɨ ɨdwoɨuwi.  
\v 10 Mɨ kɨra hɨriinan kɨpi tɨr mɨ ɨiya inkam nwɨrɨn kɨriiram nɨkɨugi naeyam kɨra mhoɨiyan ipiiya saiirar tinɨ ɨdwoɨu. Kɨra hɨriinan tɨri mɨ tɨ inkamɨn kɨriir nɨkɨunaɨn siya nɨti mɨ siya wɨ kɨriir boɨni, nomiiyau kɨra ta bɨiyan ipiiya saiir winɨ ɨdwokaini. Mɨ siya hɨriinan tɨri. Mɨ kɨra wɨ inɨg komiigakar nwowi tɨ iikamɨm kɨnaka nɨdwokai aeyɨm sɨmiir whwonkam ɨda.  
\v 11 Inkamɨn siir inɨg ɨiirar hainanaeiyɨn, siirɨn wɨ Adi Komii siya nikwowaisii. Mɨ inkamɨn siyamar naɨngwona karam nwowiyɨn mɨ siir inɨgɨn wɨ Adi Komii siya haigɨnki kougɨkou. Ɨriig.   
\p
\v 12 Mɨ Jisɨs siya tɨ inkamɨn naeyɨm siirɨm nɨkɨunaɨn sɨmiir boɨnki mɨ kɨra nae kwɨr dirɨraeri, kɨra kɨriir nomiiyau nomousɨm mɨ kɨriir ɨrɨpa isidɨn sɨmiir kɨpi nɨkɨuna mɨ kɨriir ɨrɨpa omom umɨr hoɨmgakakɨm. Mɨ mhoɨiya wɨ sɨma nɨkɨunaeisi kɨra sɨmiir omaka hɨr ninɨ aeyɨuɨm mɨ sɨma wɨ nae kɨriir swokɨ hauukɨiyɨusi.  
\v 13 Nɨɨngaka. Kɨra nae komii dirɨraerari mɨ kɨra wɨ inkam paeprikabɨm mɨ iikamɨm pɨu sɨmiirɨm biyɨe nwowɨm mɨ ɨga biyɨekakɨm mɨ nhwokwɨsaeyɨm sɨmiir dɨkɨuna.  
\v 14 Tɨ hɨriinan iikamɨm sɨma naei wɨ kɨriir swokɨ ɨkɨuna hauu ae rani mɨ kɨra wa maɨrgɨmaɨrga. Dimusi rani, mhoɨiya nae kɨriirɨm, wɨ Adi Komii siya swokɨ hauuwi dimɨn mɨiyɨkɨm kɨmiir, ɨiya iikam mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨma swokɨ ɨnsiin ɨdwowi ɨe hɨrankɨn saiir. Sɨma ɨinokɨinokɨn wɨ saɨkar nwoyokiyokɨii. Ɨriig.   
\s1 Nae komiini boɨniyɨo yaiga  
\r (Mt 22:1-10)  
\p
\v 15 Tɨ iikam nae saɨka naeyɨm sɨmiir nwɨrɨn siya ta yai aiir wakaekiyɨn mɨ siya Jisɨs siir boɨnki, inkamɨn Adi Komii siir iikamɨm sɨmiir maeyaua kɨgɨrkakana, saiir nɨdwokai aei siya ha maɨrgɨmaɨrga.  
\v 16 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, inkam nwɨrɨn nae komii bɨdi dirɨraerarɨn. Mɨ siya iikam whɨekakɨm sɨmiir bɨdi yɨmbinɨn ta naeya saiirɨm nɨtɨmɨn.  
\v 17 Mɨ naeni ɨiya ha nɨmbiyama mɨ siya siir mɨiyan inkam ɨiir yɨkropki, siya iikamɨm bɨiya siya nɨmbinɨm sɨmiir nɨkɨunakiyɨm. Siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨn: Kɨma wɨt. Digworaekwo whɨekakɨm bɨdi dirɨraerar dɨgɨm.  
\v 18 Mɨ iikamɨm sɨma sɨma hɨnɨɨna yomboɨn amboɨn, krɨma wɨ nam tani. Inkam nwɨrɨn siya mɨiyan inkamɨn siir boɨn, kara numɨra kwɨra saɨn, kara pɨ saiir ninɨ kɨgɨuwi. Kaimwoka kara pɨ nam tani naeyɨmɨn. Kara kɨriir naeyam bɨ nɨtkɨn mɨ kara pɨ boriisopi kɨra ɨo saiirsi kɨpi nwo.  
\v 19 Mɨ nwɨrɨn ɨna mɨ boɨnkiyɨn, kara mɨi mɨriiyɨm bulmakauɨm ɨuura saɨn mɨ kara sɨmiir ninɨ kɨgɨuwam mɨni. Wakae! Kara pɨ nam tani. Kara kɨriir naeyam bɨ nɨtkɨn mɨ kɨra pɨ ɨo kariir kɨpi nwo kara pɨ boriisopi.  
\v 20 Mɨ nwɨrɨn ɨna mɨ boɨnɨn, kariir wiga tapa nonkwonaka kara pɨ nam tani, kɨriir nae aiiramɨn.  
\v 21 Mɨ tɨ mɨiyan inkamɨn ha swokɨ amɨn siir bɨiyan inkam ɨiiram mɨ tɨ yaiyɨm sɨmiir inɨ boɨnmɨmauuɨu. Mɨ omakaɨn adɨn siir kwoɨnɨn ɨni haugɨhauga whiyɨekiyɨn mɨ siir mɨiyan inkam ɨiir boɨnki, kɨra ha damsɨsauu siyɨusɨsɨmɨm tɨ omɨn siirɨm mɨ kɨra kam paeprikabɨm mɨ kamɨm pɨu sɨmiirɨm biyɨe nwowɨm mɨ nhwokwɨsaeyɨm mɨ ɨga biyɨe ɨkɨm. Kɨra sɨmiirɨn kariir omaka tɨriir wɨkɨunani.  
\v 22 Mɨ mhoɨiya tɨ mɨiyan inkamɨn siya boɨn, bɨiyan inkam, kara kɨriir yai aiirar bɨdi wakaeyoknan mɨ ipii nhɨrɨm ɨni nɨɨnga nikɨ owɨm.  
\v 23 Bɨiyan inkamɨn mɨiyan inkam ɨiir boɨn, kɨra siyɨu komii sɨmiir omisɨsɨm whɨekakɨm sɨmiir dam. Mɨ iikamɨm sɨmiir wɨkɨuna nɨnopkainani. Kara mɨnam naɨngwowi kariir omaka mɨrnɨnkɨnkiyɨm.  
\v 24 Kara kɨriir boɨni. Tɨ iikam whɨekakɨm bɨiya kara nikɨ ɨkɨunam, sɨma wɨ kariir naeya saiir swokɨ ae rani. Ɨriig.   
\s1 Inkamɨn tikɨ sɨbgu aɨngwo Jisɨs siir mɨi aiir mɨriiyamɨn  
\r (Mt 10:37-38)  
\p
\v 25 Iikam isid komiiyɨn Jisɨs saɨkar napnamkɨm mɨ siya ha haimasiyao kaowɨn mɨ sɨmiir boɨnki.  
\v 26 Mɨ inkamɨn kariirɨm nɨti mɨ siya siir ad yopii wig mɨ yokman mɨ siir nomousɨsmɨm digɨumii sɨmiir haimriiyɨugig mɨ digworaekwowɨm siir kwoɨnkɨ naɨngwo ɨkɨm mɨ hɨriinan tɨr karamae nwowi sɨma wɨ kariir mhoɨiya nɨt rani.  
\v 27 Yɨpɨkɨ inkamkɨn kariir mhoɨiya nɨti mɨ siya paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir haisi nɨdidi mɨ tɨ hɨriinan inkamɨn siya wɨ kariir mhoɨiya sɨbgu ɨt rani. Nɨɨngaka.  
\v 28 Mɨ kɨmiir nwɨrkɨn siya omaka bripri ɨra mɨriinaiinamɨm mɨni koua hɨriir mɨ bɨi siya pɨ nikɨ sɨbgu ɨdwo hɨdi, ta omaka saiir mɨriiyan naemar ɨmiiram siya nikɨ ɨnoknɨnkɨnɨm siir naeyɨm wɨ ta omaka saiirar dɨgi, iyɨe? Nɨɨngaka.  
\v 29 Mɨ siya bɨi hɨriinan tɨr karamae nwowi mɨ mhoɨiya sɨma yɨn ninansiingiyɨm mɨ siya ta omaka saiir mɨrii nɨnokou karamae nwowi. Mɨ iikamɨm sɨma wɨ siir nɨewaeyɨuwi. Mɨ sɨma wɨ hɨnɨɨna boɨni,  
\v 30 tɨ inkamɨn ta omaka saiir mɨriiyɨn, siya wɨ saiir mɨrii nɨnokougik rani.  
\v 31 Mɨ inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn, siya inkam komii nwɨrɨn nu kɨgrɨraowiyɨn yaii saɨka nɨnii mɨ siya pa nikɨ ɨdwo hɨdnami. Mɨ siyarɨn siir sauan kamɨm (10 Tausen) hoɨmgak karamaekɨ nɨuwi mɨ inkam komii nwɨrɨn siir sauan kam ɨma ywo hoɨmgak (20 tausen) mɨ siya bɨi tikɨ sɨbgu hɨd mɨ siirɨn wɨ tɨ inkam komii nwɨrɨn siir isid ɨeya niyopakaiyɨuwi, iyɨe? Nɨɨngaka?  
\v 32 Mɨ siya hɨnɨɨna naɨngwowi, kara wɨ dɨg nwo rani mɨ siir sauan omomɨn aru hɨrar nikɨ owɨm, kam nhɨrɨm saiirar nɨkropki, tɨ ɨo aiir nokwowaisiiyɨm.  
\v 33 Mɨ ɨriipɨ hɨriinan mɨ kɨmiir nwɨrkɨn siya siir digworaekwo whɨekakɨm digɨumii sɨmiir haimriiyɨuwi mɨ siya sɨbgu naɨngwo karamae nwowi mɨ siya wɨ kariir kɨgna mɨriiyan inkam nwo rani. Ɨriig.   
\s1 Wa kɨrɨe karamaekɨn  
\r (Mt 5:13; Mk 9:50)  
\p
\v 34 Wa siya dimɨn mɨiyɨkɨn. Mɨ wa siya hii karamae nwowi mɨ tɨ wa siirɨn wɨ panɨɨna swokɨ tɨri, siya wadɨe swokɨ amwoɨuuwamɨn, ha?  
\v 35 Tɨ hɨriinan waɨn naeyaka siir bɨ prɨdikɨn. Mɨ krɨma siirɨn nu mɨiyɨk nɨtkiigi numɨran sasaeyɨm wɨ mɨiyɨk sɨbgu ii rani. Wakae, kɨma hindarar prɨi ɨtkaigi. Ɨriig.   
\c 15  
\s1 Sibsibɨn whaowaeyɨn siir boɨniyɨo yaiga  
\r (Mt 18:12-14)  
\p
\v 1 Mɨ ɨigwɨra kamɨm omom omomi umɨr haiiyɨm mɨ kam nhɨrɨm dimɨn biyɨe tɨriyɨm mɨ kam nhɨr ɨkɨm, sɨma Jisɨs siir kingiina yɨt siir yai ɨmiir wakaeyam.  
\v 2 Mɨ Farisi kamɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨma ɨo nwokɨm Jisɨs siirɨn mɨ sɨma hɨnɨɨna boɨn, tɨ inkamɨn kamɨm dimɨn biyɨe tɨriyɨm nae sɨmaka nɨdwokai aekɨn.  
\v 3 Mɨ Jisɨs siya ta boɨniyɨo yaiya sɨmiir asi boɨnkɨn   
\p
\v 4 mɨ kɨmiir inkam nwɨrkɨ siir sibsibɨm kamaɨrɨm ɨriiyarkɨ nɨuwi, (100) mɨ siir sibsib ɨrɨn whaowaei mɨ siir adɨn wɨ panɨɨna tɨri? Mɨ siya tɨ sibsib kamnwii ɨuur ɨriiyar ɨdiyɨm (99) wɨ hɨrar haiburgigi mɨ yɨm wɨ hɨrar nokwo aekii. Mɨ siya wɨ tɨ sibsib ɨrɨn siirɨm ninɨ hansɨr ɨuwi.  
\v 5 Mɨ siya siir hansɨr haii mɨ siya siirɨn wɨ siir waeyao niwouu apnami. Mɨ siya pɨ maɨrgɨmaɨrga nwonami.  
\v 6 Mɨ ɨiya siya siir omaka hɨriir swokɨ ɨmbiyami mɨ siya wa kauwok boɨnami siir nomiiyauɨm mɨ siir inkamnanɨm, sɨmiiramɨn, ɨrɨpa saɨka haɨngiriyɨu owɨm. Mɨ siya wɨ sɨmiir boɨnki, kɨma kanaka timɨ maɨrgɨmaɨrga! Dimusi rani, kariir sibsib ɨrɨn nikɨ whaowaekiyɨn kara siir bɨdi hansɨryɨskai haiyɨn.  
\v 7 Kara kɨmiir boɨnkii mɨ nɨnomor kou hɨran iikamɨm yɨm ɨni, ɨriipɨ hɨriinanar mɨ owɨm. Mɨ iikam kamnwii ɨuur ɨriiyar nwiiyɨm, (99) sɨma ha naɨngwowi, sɨma dimɨn biyɨe bɨ tɨrkɨm mɨ sɨma tɨ hɨriinan iikam ɨmiirɨn maɨrgɨmaɨrga wao kɨntani. Mɨ dimɨn biyɨe inkam nwɨruwakar tɨri mɨ siir kwoɨnɨn ha kisɨna haigii mɨ nɨnomor kou hɨrɨn wɨ maɨrgɨmaɨrga komiiya nwowi siiramɨn. Ɨriig.   
\s1 Umɨra whaowaeya saiir boɨniyɨo yaiga  
\p
\v 8 Mɨ wiga umɨr ɨuurgakɨ nɨuwi mɨ mhoɨiya kwɨra ɨna swokɨ whaowaekiya mɨ saeya wɨ panɨɨna tɨri, ha? Saeya wɨ ɨriiyasmɨr pae bignaei. Mɨpa bigna nhɨskɨg kaeyami, saiir bɨdi mɨ kɨga.  
\v 9 Mɨ saeya hansɨr haii mɨpa kauwok boɨnki saiir nomiiyauɨm mɨ saiir inkam inkamnanɨm, sɨma ɨrɨpɨ nwowɨm. Mɨ saeya ɨna boɨnkiya, kɨma maɨrgɨmaɨrga kanaka dwo! Kariir umɨr kwɨra nikɨ whaowaekiya bɨdi swokɨ hansɨryɨskaiya!  
\v 10 Kara kɨmiir boɨnkii mɨ ɨriipɨ hɨriinan Adi Komii siir paekwosɨmɨn siya inkamɨn dimɨn biyɨekakɨn naɨngwo tɨbmiiyɨn siirɨmar maɨrgɨmaɨrgaeikɨn. Ɨriig.   
\s1 Whranisɨm nwɨrɨn ad haiburgigɨn siir boɨniyɨo yaiga  
\p
\v 11 Jisɨs siya boɨn, inkam nwɨrɨn siir yɨnisɨm yɨnkamiyɨno nwɨsko.  
\v 12 Mɨ nomousɨmɨn ad ɨiir boɨn, adi, kara mɨnam naɨngwowi, kɨra digworaekwo whɨekakɨm krɨriir yao whɨd hauu kariirɨn panaowar whauu. Mɨ adɨn ɨna hɨdgiyɨn siir digworaekwo whɨekakɨm siir yɨnisɨm nwɨs owiiram.  
\v 13 Mɨ bɨ kɨmɨmɨnkɨn, tɨ nomousɨmɨn siir umɨr digworaekwo whɨekakɨm ɨna hauugiyɨm, inkam nhɨrkɨm saɨnɨm. Mɨ siya om whɨrɨn kingiin tani, siir inɨ owou. Mɨ siya tɨ om ɨiir nwowɨn mɨ siir umɨr digworaekwo whɨekakɨm ɨni siyɨu biyɨeyɨm siya tɨrɨm sɨmiir yɨuguguskiyɨm.  
\v 14 Mɨ siya siir digworaekwo whɨekakɨm hɨriinan nɨuguguskiyɨm mɨ mhoɨiya tɨ omɨn siirɨn mhɨi komiiya ɨna yamaoɨua. Mɨ siya ɨni dimɨn whɨrmɨn whɨrmɨn karamaeyar yamwo ɨuwɨn.  
\v 15 Mɨ siya tɨ om whɨrɨn siir hɨran inkamɨn siir mɨi asi ninɨ mɨriiyɨugɨn. Mɨ tɨ inkamɨn siya yɨkropki siirɨn, maeyaua hu nɨmiiyaeiya saiirɨm, siya kɨgrɨraowɨm sɨmiirɨn.  
\v 16 Siya mɨnam naɨngwowi siir mhɨiya tɨ binɨm sɨmiir ɨsɨm hugɨ sɨm naemɨmɨn ɨtkɨkɨnɨm sɨmiir naeyɨm. Mɨ siirɨn nae mɨnɨm, inkam nwɨrkɨ bɨ swokɨ hauugɨn.  
\v 17 Mɨ mhɨinae karamae siya nwowa mɨ siya ha naɨngwoyɨmyokɨn mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, kariir adɨn siir mɨiyan kamɨm yɨm sɨma naeyɨm wara whaowae rani. Mɨ kara tɨr namwoniyɨn mhɨi ɨna yamaoniyɨn. Mɨ kara hɨriirnanar nwowi, an wɨ kapi naowi.  
\v 18 Mɨ hanɨɨngɨ nɨuwi, an tɨ swokɨ am kariir adɨn siirɨm. Mɨ kara siirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, adi kara siyɨu biyɨe Adi Komii mɨ kɨra kowiir whwonkam ɨda bɨdi tɨrɨn.  
\v 19 Kara inkam mɨiyɨk rani mɨ kɨra kariirɨn kɨriir yɨnisɨm kɨpi nɨkɨu. Mɨ kɨra kariirɨn, kɨriir mɨiyan inkamnan boɨn.  
\v 20 Mɨ siya hɨriinan boɨnkiyɨn mɨ siya ɨna swokɨ amɨn siir ad ɨiiramar. Mɨ siya aru tɨrar nwowamɨn, siir adɨn saiirar kɨgwɨnɨn. Mɨ siir adɨn siirsiyɨn naɨngwoyɨmyok prasae bɨ kɨnkɨn. Mɨ siya niwɨtnamɨn mɨ ɨni yɨnisɨm ɨiir yaka iwɨt ankabmamaɨrɨuwɨn.  
\v 21 Mɨ yɨnisɨmɨn ɨna boɨnkiyɨn Adi, kara dimɨn biyɨe Adi Komii mɨ kɨra, kowiir whwonkam ɨda tɨrkɨn. Mɨ kara inkam mɨiyɨk rani, kɨra kariirɨn, kɨriir yɨnisɨm kɨpi nɨkɨu.  
\v 22 Mɨ adɨn siir mɨiyan kam ɨmiir boɨnki, kɨma bɨiyan yɨuɨs prɨeiya saiir whainanisasau mɨpi siir winɨ kaiyaigɨnɨuni. Mɨ siirɨn ɨɨndɨhop ha timɨ iyopkɨkɨu haigɨnɨu. Mɨ siirɨn su ha timɨ ii haigɨnɨu. Mɨ siya siiramɨn pranaepranae bɨ maɨrgɨmaɨrgakɨm.  
\v 23 Bulmakau ɨrpakiyɨnɨn ɨra tinɨ hainaki mɨpa dɨsomao. Mɨpi krɨmar nongwomamaɨr aei.  
\v 24 Dimusi rani, tɨ kariir yɨnisɨmɨn siya naonamnan bɨdi yowɨn. Mɨ tariinanɨn siya ɨni omwaiya swokɨ waiyaɨn siya bɨdiyar ikɨ whaowaekiyɨn. Mɨ kara siir bɨdi swokɨ kɨgɨn mɨ sɨma nae komii asi naekɨm.   
\p
\v 25 Mɨ yaowaeyɨn numɨr nwokɨn mɨ mhoɨiya siya ha nɨtɨn omaka kingiin hɨriir mɨ siyar wakaeni, ɨi kɨdɨm, pɨ nɨnkɨnɨuwi. Yɨm sɨma mwai waowi.  
\v 26 Mɨ siya siir mɨiyan inkam nwɨr ɨiir yɨkɨuna mɨ ɨna srɨiyɨn, sɨma dimu dimɨn tɨri?  
\v 27 Mɨ siir mɨiyan inkamɨn siirɨn ɨna boɨnɨn, kɨriir nomousɨmɨn bɨdi swokɨ ɨtɨn. Mɨ kɨriir adɨn siya kao ɨrpakiyɨnɨn ɨra yɨsomao siirɨm. Dimusi rani, siya siir yɨnisɨm ɨiir bɨdi swokɨ kɨgɨn. Mɨ siir dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn.  
\v 28 Mɨ yaowae siir kwoɨnɨn ɨni haugɨhauga whiyɨekiyɨn. Mɨ siya omaka hɨriir panɨɨnsi yapnɨnopkainamsi. Mɨ siir adɨn ha napnaniniyɨn mɨ siirɨn yai mɨiyɨk ɨmiirar yani boɨni siya napnɨnopkainamɨm.  
\v 29 Mɨ siya adɨn siir yaiyaka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, bɨewii kasaka rani, kara kɨriir mɨiyan inkamnan nwowɨn mɨ kara kɨriir yaiyaka ɨigwɨr bɨ nantamyɨriyɨrkɨn. Mɨ kɨra meme ɨi kariir bɨ swokɨ hauugɨn. Kara kariir nomiiyauɨm maɨrgɨmaɨrga sɨmaka mɨ owɨm. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga.  
\v 30 Mɨ tɨ kɨriir yɨnisɨmɨn siya kɨriir digworaekwo whɨekakɨm ɨni ɨkɨ wigɨm hɨi nanaeiyɨm, sɨmiir yɨugugusgikɨn mɨ siya ha swokɨ ɨtɨn mɨ kɨra ɨni siirsi yaɨngwoyɨmyokɨn. Mɨ kɨra bulmakau yɨnisɨm ɨrpakiyɨnanɨn ɨna mɨ ɨsomɨn siirɨm.  
\v 31 Mɨ adɨn siir boɨnki, yɨnisɨm, ɨinokɨinokɨn kɨra kanaka nwokɨn mɨ kariir digworaekwo whɨekakɨm, yɨm kɨriirgɨm.  
\v 32 Mɨ tariinanɨn krɨma ha maɨrgɨmaɨrga mɨ krɨmiir mhɨi kwoɨnɨm, wadɨeyar dwo. Tɨ kɨriir nomousɨmɨn siya naonamnan bɨdiyar ikɨ owɨn. Mɨ tariinanɨn siya ɨni omwaiyar swokɨ waiyaɨn. Siya bɨdiyar ikɨ whaowaekiyɨn mɨ tariinanɨn krɨma siir bɨdi swokɨ hansɨryɨskaiyɨn. Ɨriig.   
\c 16  
\s1 Bɨiyan inkam nhɨrɨm sɨmiir boɨniyɨo yaiga  
\p
\v 1 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir mɨi kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki mɨ inkam nwɨrɨn umɨr digworaekwokakɨn siya bɨiyan inkam bɨdi yɨmbinɨn, siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgrɨraowɨm. Mɨ inkam nhɨrɨm sɨma inɨ boɨni tɨ inkamɨn digworaekwo whɨekakɨn siir, tɨ kɨriir bɨiyan inkamɨn siya kɨriir umɨr digworaekwowɨm kasaka bɨ nɨuguguskikɨm mɨ ɨiya ɨni kingiina nwowa kɨriir digworaekwowɨm sɨma dɨgi.  
\v 2 Mɨ bɨiyan inkamɨn siir hɨriinan wakaeyɨn mɨ siya bɨiyan inkamɨn siiram yɨkɨugi mɨ ɨna boɨnɨn siirɨn, panɨɨn panɨɨna tɨrkɨn ta yaiya kara wakaeya kɨriir? Kɨra kariir digworaekwo whɨekakɨm kɨriir ɨɨn nwowɨm sɨmiir tinɨ wɨn naki. Kɨra wɨ kariir bɨiyan inkam nwo rani.  
\v 3 Mɨ tɨ bɨiyan inkamɨn siir kwoɨnɨn aowa aowa hɨnɨɨna yaɨngwo. Kara pɨ panɨɨna tɨri? Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya kariir hɨuriiyɨumigiyɨm tɨri. Mɨ kara kɨrɨekak rani, nu wa nop rani. Kara inkam nwɨrni nae umɨr digworaekwo kaugiki aeyɨm pɨ nɨdidi.  
\v 4 Mɨ tariinanɨn kara bɨdi yɨnoknɨnkɨnkiyɨn, dimɨnɨn kara tɨranɨn mɨ ɨiya inkamɨn siya kariir hɨuriiyɨumigi siir mɨi saiir hɨrankɨn mɨ ta hɨriinana saiirsiyɨn kariirɨn wɨ inkam nhɨrɨm sɨma nɨkɨunami, sɨmiir omaka hɨriirɨn.  
\v 5 Mɨ siya inkamɨm siir bɨiyan inkamɨn siir dimɨn prɨihaiyɨm sɨmiirɨn nwɨnwɨra yɨkɨuna mɨ siirɨmɨn ɨna yamɨm. Mɨ bɨiyɨn nwɨra ɨeya yam mɨ mɨi kɨgrɨraowan inkamɨn ɨna srɨiyɨn siirɨn. Dimɨnɨm kɨra prɨihaiyɨm kariir bɨiyan inkamɨn siir hɨrankɨn pariigɨm?  
\v 6 Mɨ siya boɨn, wel twowɨm kamaɨrɨm ɨriiyarkɨm. Mɨ mɨi kɨgrɨraowi inkamɨn ɨna boɨnɨn, kɨra tɨ dimɨnɨm kɨra prɨihaiyɨm sɨmiir yokwo aiir hai mɨ kɨra kamnwɨs ɨuurɨuwa 50 sɨmiirar kwɨdwo wɨnki.  
\v 7 Mɨ mhoɨiya inkam nwɨrɨn ɨna swokɨ ɨtɨn, bɨiyan inkamɨn mɨi kɨgrɨraowiyɨn siya ɨna srɨiyɨn, dimɨnɨm kɨra prɨihaiyɨm pariigɨm? Mɨ siya ɨna boɨnɨn, wit nɨbɨm kamaɨrɨm ɨriiyarkɨm 100 mɨ siya siir boɨnki, kɨra ta yokwowa kɨra wɨna dimɨnɨm kɨra prɨihaiyɨm saiirɨm pɨ kam nwiiyɨuwa wɨnki.  
\v 8 Mɨ mhoɨiya bɨiyan inkamɨn siya ɨni tɨ inkamɨn mɨi kɨgrɨraowiyɨn siir inɨg ɨiir hainankiyɨn. Dimusi rani, siya inkamɨn kwoɨn mɨiyɨkakɨn, siir siyɨuɨn siir hɨriinan tɨrkɨn. Mɨ Jisɨs siya ha nikɨ boɨnɨn mɨ nu tɨran iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm umɨr dirɨraerar saɨniyɨm ɨni Adi Komii siir iikamɨm sɨmiir haiburɨm, sɨma nɨnoknɨnkɨn mɨiyɨkakɨm.   
\p
\v 9 Mɨ Jisɨs siya hɨnɨɨna boɨnki sɨmiirɨn. Mɨ umɨr digworaekwo whɨekakɨm kɨma nonkwowɨm kɨma iikam nhɨrɨm umɨr digworaekwowɨm whaowaeyɨm sɨmiir hauu. Mɨ sɨma wɨ kɨmiir nomiiyau kɨɨn nwokɨ owɨm. Mhoɨiya kɨma naonami mɨ kɨma wɨ Adi Komii siir om mɨiyɨkɨn siir nami. Mɨ siya kɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, kɨma siyɨu mɨiyɨk bɨdi tɨrɨm. Mɨ ɨinokɨinokɨn kɨma wɨ kanaka nwoyokiyokɨi.  
\v 10 Mɨ inkam nwɨrɨn siya dimɨn sɨmɨm sɨmiir sɨbgu kɨgrɨraowi mɨ siya wɨ dimɨn komii komiiyɨm sɨmiir warar mɨ sɨbgu ɨnkɨn kɨgrɨraowi. Mɨ inkamɨn mɨisɨmɨm sɨmiir sɨbgu mɨrii karamae nwowi mɨ siya mɨi komii komiiyɨm sɨmiirɨn wɨ mɨ sɨbgu mɨrii rani.  
\v 11 Mɨ kɨma umɨrɨm nu tɨranɨm sɨmiir sɨbgu kɨgrɨrao karamae nwowi mɨ kɨma Adi Komii siir dimɨn mɨiyɨk ɨmiirɨn wɨ panɨɨna sɨbgu kɨgrɨraowi, ha? Nɨɨngaka, kɨma inkam wɨ dɨg nwo rani.  
\v 12 Mɨ kɨma inkam nwɨrni dimɨn sɨbgu kɨgrɨrao karamae nwowi mɨ Adi Komii siya dimɨn mɨiyɨkɨn wɨ panɨɨna hauuwi, ɨinokɨinok nwoyokiyokɨiyɨn, ha?   
\p
\v 13 Mɨ mɨiyan inkam nwɨrɨn siya, bɨiyan inkam nwɨso sowiir mɨiyɨm ɨikwɨruwa bɨ swokɨ mɨriikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ siya kwoɨn biyɨe wɨ nwɨrɨn siir nwowi mɨ nwɨrɨn wɨ mɨiyɨk siir nwowi. Mɨ siya wɨ nwɨrɨn siir wakaeyoknaei mɨ nwɨrɨn wɨ digɨumii haimriyɨuwi. Mɨ kɨma Adi Komii krɨmiir Wanɨn siirɨm mɨriiyɨm, umɨr saiirɨm wara kɨpi naɨngwo. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siir yaiya Adi Komii siya iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiir boɨnkɨn  
\r (Mt 11:12-13; 5:31-32; Mk 10:11-12)  
\p
\v 14 Farisi sɨma umɨrɨm naɨngwokwowikɨm. Mɨ sɨma tɨ hɨriinan yai whɨekakɨm Jisɨs siya boɨnkiyɨm sɨmiir wakaekiyɨm mɨ sɨma siir yɨkbumbu boɨn.  
\v 15 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki mɨ kɨma kɨmiir siyɨu mɨiyɨkɨn iikam whɨekakɨm sɨmiir whwonkam ɨda hɨnɨɨna nɨisiimauuwi kɨma iikam mɨiyɨkɨm. Mɨ Adi Komii siya kɨmiir kwoɨn ɨmiir bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm. Dimɨnɨm inkamkɨ hainaniyɨm, yɨm Adi Komii siir whwonkam ɨdaɨn dimɨn komii rani.   
\p
\v 16 Moses siir siyɨu komiini yai mɨ profet kamɨm sɨmiir yai aka sowa ɨiya Jonɨn op baptaisiyɨn siya nwowa saiirar yadɨgɨuwa. Mɨ Jon siir ɨiya tasi tariinana namwoniya mɨ Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana mɨ saiir yaiwɨn kɨbiya omom omom whɨekakɨm sɨmiir nɨmbiyami. Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiir namamar naɨngwokwowi.  
\v 17 Nɨnomor nu sowa wa dɨgi. Mɨ Moses siir siyɨu komii siir yaisɨsɨmɨm sɨma wɨ wara swokɨ kɨgugu rani.   
\p
\v 18 Mɨ kamɨn siya siir wig aiir sopki mɨ ɨrni swokɨ ɨnkwonaei, yɨo wig nonkwonani siyɨugɨ siyɨu ɨiirar nɨkrɨpkikɨn. Mɨ inkam nwɨrɨn siya wig ɨra inkam nwɨrkɨ sopkiya saiir nonkwonaei, yɨo wig nonkwonani siyɨuɨn siir taouugakɨn mɨ siya hɨi nanaenanaei. Ɨriig.   
\s1 Umɨrkak inkam mɨ Lasaras so  
\p
\v 19 Bɨiya inkam nwɨrɨn umɨrkɨ naokɨngugunankaiyɨn, siya tɨr nwokɨn mɨ ɨinokɨinokɨn siya yɨuɨs mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirar niigɨn. Mɨ ɨinokɨinokɨn siya nae mɨiyɨk ɨmiirar haiikɨn mɨ sɨmiirar naeikɨn siya wadɨe nwowɨm.  
\v 20 Mɨ inkam paeprikab nwɨrɨn hɨrar mɨ ɨnkɨn okɨn siir inɨgɨn Lasaraskɨn, siir pɨua paowai biyɨeya. Mɨ siirɨn siir isid ɨeyar hainam umɨrkak inkamɨn siir omaka anoka kingiin hɨr inɨ kikɨnɨugik.  
\v 21 Mɨ siya tɨ umɨrkak inkamɨn naeyɨm siir hɨi aowa naekrɨmkrɨnkiiyɨm sɨmiir nɨumɨmɨn aeyamar naɨngwowi mɨ ɨiya tɨ umɨrkak inkamɨn siir mɨiyan kamɨm sɨma nhɨskiyɨm naemɨmɨn prɨigɨnɨm naeyɨm sɨmiir mɨ tɨ inkam paeprikabɨn siir mhɨiya ɨni sɨmiirar yaekɨnɨuɨn. Mɨ wraɨm sɨma nɨtiyɨm pɨ siir paowai ɨmiir taowaei.  
\v 22 Mhoɨiya tɨ inkam paeprikabɨn ha naonamɨn mɨ siirɨn Adi Komii siir paekwosɨmɨm sɨma hainam mɨ siya Ebraham saɨka inɨ owou. Mɨ tɨ inkam umɨrkakɨn ɨna mɨ aowɨn mɨ siirɨn ɨna haɨngikaiyɨn.  
\v 23 Mɨ siya ɨni maeyau paekaka saiir nwowɨn mɨ hɨk kɨmpɨsu komii hɨr haiyɨn. Mɨ siya koua hɨriir kaokiiyɨn mɨ siya kɨgi Ebraham siya kingiin nwo rani mɨ Lasaras siya saɨka nɨnkɨn owi.  
\v 24 Mɨ umɨrkak inkamɨn ɨna kauwokiyɨn, adi Ebraham kɨra kariirsi daɨngwoyɨmiyok mɨ kɨra Lasaras siir dɨkrop ɨuungi siir ɨɨnaɨn op hopmaiyɨm mɨ opa kariir kworiyaeya saiir hougɨn noksɨsaekiyɨm. Kara ta pae aiirɨn hɨk kɨmpɨpɨsu prasae hai rani.  
\v 25 Mɨ Ebraham siya boɨn, yɨnisɨm tariinanɨn kɨra dimɨn whɨrɨn ɨna naɨngwokiyɨn. Bɨiya kɨra omwaiya nikɨ waiyan mɨ kɨra digworaekwo whɨekakakar nwokɨn. Mɨ Lasaras siya dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨmiir haiigɨn. Mɨ tariinanɨn siir kwoɨnɨn tɨ om ɨiirɨn ɨni wadɨeyar yamwoniyɨn mɨ ni kɨra ɨni hɨk kɨmpɨpɨsu yama haiyɨuɨn.  
\v 26 Mɨ dimɨn whɨrɨn Adi Komii siya bɨdi haigɨnɨn, ɨe komii whɨrɨn kɨmiir mɨ krɨmiir bopwoniya tɨr. Mɨ iikamɨm tɨr nwowɨm sɨma tɨ ɨeyɨn siir niyapidnaidamɨm sɨma dɨg nwo rani. Mɨ iikamɨm yarmiiya mɨ owi, krɨmiir tɨriir niyapidnaidniyɨm sɨma wɨ dɨg mɨ o rani.  
\v 27 Mɨ umɨrkak inkamɨn siya boɨn, adi kara kɨriirɨn hɨriinansi srɨi, kɨra Lasaras siirɨn kariir adɨn siir omaka hɨriir dɨkropki.  
\v 28 Kariir nomousɨmɨm ɨriiyarkɨm. Mɨ Lasaras siya sɨmiirɨn yai kɨrɨe aiirar tinɨ boɨnɨu. Mɨ sɨma wɨ tɨ om biyɨeyɨn hɨk kɨmpɨpɨsu kara haiiyɨn siirar swokɨ ɨnkɨn ɨtisi.  
\v 29 Mɨ Ebraham siya ɨna boɨnɨn, sɨma Moses mɨ profet kam ɨkɨm sɨmiir yaigakargɨm. Sɨma sɨmiirɨn ɨgao yai bɨdiya boɨnɨm sɨma ta yai aiirar wakaeyokna.  
\v 30 Mɨ umɨrkak inkam ɨeya boɨn. Nɨɨngaka. Adi Ebraham ta yaiya saeya sɨmiirɨn wɨ dɨg nwo rani. Mɨ inkam wɨɨr nwɨrɨn siya ɨe hɨrankɨ nɨnsiin ɨdwowi mɨ sɨmiiramɨn ha nami mɨ sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm wa nɨnkpɨt haigii.  
\v 31 Mɨ Ebraham siya ɨna boɨnkiyɨn siirɨn mɨ sɨma Moses mɨ profet kamɨm sɨmiir yai ɨmiir wakaeyokna karamae nwowi mɨ inkam nwɨrɨn ɨe ankɨn nɨnsiin ɨdwowi mɨ sɨma ɨriipɨ hɨriinan wɨ siir swokɨ aɨngwo tɨbmii rani. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\c 17  
\s1 Dimɨn biyɨeni siyɨugɨn  
\r (Mt 18:6-7,21-22; Mk 9:42)  
\p
\v 1 Aiyo, aiyo mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki, dimɨnpai dimɨnpaiyɨm wa nɨmbiyami iikam whɨekakɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir nɨpiyaokɨiyam mɨ sɨma dimɨn biyɨe tɨram. Mɨ sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya wa whaowae ɨuguskii. Aiyo, aiyo mɨ inkamɨn, inkam nwɨrni naɨngwo tɨbmiiya saiir tɨrbuwiyɨn kɨra mɨntarao mhoɨiya kɨra wɨ hɨk komiigɨ komii haii.  
\v 2 Mɨ siya tɨ yɨnisɨm sapɨsapɨm sɨmiir nwɨr ɨiir tɨrkii, siyɨu biyɨe tɨram mɨ hɨriinankɨnɨuwi, ɨni mɨ owɨn kam nhɨrɨm sɨma siir nɨiyɨn siiya komiiya saɨka dɨnkɨn kog. Mɨ siirɨn whɨi komii solwara saiir dɨtmai whɨridgi, yɨpi nwokɨ aeyɨkrɨkɨu whɨridamɨm.  
\v 3 Kɨmakɨmasiyar mɨntaraona! Mɨ kɨmiir nomiiyauɨn, siya siyɨu biyɨe tɨri, kɨma ɨo saiir dwo mɨ siya siir kwoɨnɨn kisɨna haigii mɨ kɨra siir dankabmamaɨr boɨn.  
\v 4 Mɨ siya dimɨn biyɨe kɨriirɨn ɨi kwɨruwa saiirararɨn ɨdɨp ɨdɨpɨn ɨriiyar kwɨsa tɨri mɨ siya kɨriiramɨn ɨdɨp ɨdɨpɨn ɨriiyar kwɨsa nɨti mɨ ha ninɨ boɨni, kara pɨ naɨngwoyɨmyoki kɨra kariir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Naɨngwo tɨbmiini siyɨugɨn  
\p
\v 5 Aposel kamɨm sɨma Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir boɨnki, kɨra krɨmiir naɨngwo tɨbmiiya saiirɨn komii swokɨ ɨnkɨn hauugi.  
\v 6 Mɨ Bɨiyan Inkam Komii siya sɨmiir boɨn mɨ kɨriir naɨngwo tɨbmiiya saeya mastɨd nidni hanɨɨn sapɨsapkɨ nɨuwi mɨ Adi Komii siya kɨriirɨn wɨ dimɨn komii ɨiirar tɨrhaigɨnɨuwi. Mɨ kɨra paeyɨn siirɨn ha boɨnkii, kɨra, wara kɨriir mɨiyɨm tɨ ophainam whɨi komii solwara hɨriir! Mɨ siya wɨ kɨriir yai aiirar mɨ wakaeyoknaei. Ɨriig.   
\s1 Mɨiyan kamɨm sɨmiir siyɨugɨn  
\p
\v 7 Mɨ kɨmiir inkam nwɨrkɨ siya mɨiyan inkamkakɨ nɨuwi, siir numɨr aiir haɨnopam mɨ siir sibsib ɨmiir kɨgrɨraowam mɨ mhoɨiya siya ha swokɨ ɨti mɨ siir bɨiyan inkamɨn siirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, kɨra ha wɨtsɨsau, nae kanaka winɨ ɨdwokai aeni. Mɨ kɨra wɨ hɨnɨɨna boɨni, aniya?  
\v 8 Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga. Mɨ kɨra wɨ siir boɨnmauuwi, kɨra kariir nae ɨmiir dirɨraerar mɨ kɨra yaeya pɨuwopa ha kikognani mɨ naeyɨm ha dirɨraerar hainani. Bɨi op nae mɨnɨm pɨ kara nikɨ ae kwiyae mɨ mhoɨiya kɨra op nae mɨnɨm pa timɨ ae kwiyae.  
\v 9 Mɨ siya tɨ siir mɨiyan inkamɨn siirɨn pa boɨn wadɨe ta siya siir yai aiir wakaeyokna dirɨraerara saiirsiyɨn, aniya? Nɨɨngakɨ, nɨɨngaka. Ya siirar mɨiga.  
\v 10 Mɨ kɨma ɨriipɨ hɨriinan digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siya boɨnɨm, kɨma sɨmiir dirɨraerari mɨ kɨma wɨ hɨnɨɨna boɨn, krɨma mɨiyan iikam mɨiyɨk rani. Dimɨnɨm krɨma dirɨraerariyɨm krɨma Adi Komii siir kwoɨn ɨiirar dirɨraerari. Ɨriig.   
\s1 Kam ɨuurɨm paowaigɨ pɨskɨmkopouwɨm Jisɨs siya haiswonɨskiigɨm  
\p
\v 11 Jisɨs siya siyɨuɨn om komii Jerusalem hɨriir namiyɨn siir namkɨn mɨ siya nu Sameria nu Galili sowiir bopwowar napnamkɨn.  
\v 12 Mɨ siya om whɨrɨn siir nɨmbiyamɨn mɨ kam ɨuurɨm paowaigɨ pɨskɨmkopouwɨm siirɨn siyɨu hɨr yapyɨskaiwɨn. Mɨ sɨma aru hɨrar nikɨ okwowɨm  
\v 13 mɨ sɨma ɨna kauwok boɨnɨnaekiyɨm, Bɨiyan Inkam Komii, Jisɨs kɨra krɨmiirsi daɨngwoyɨmiyok.  
\v 14 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir kɨgɨn mɨ siya ɨna kauwok boɨnkiyɨn sɨmiirɨn, kɨma ha dam, wara kɨmiir pɨuɨm prismi tinɨ ɨisiimauuɨu. Mɨ sɨma ha napnamɨm mɨ sɨmiir pɨuɨm ɨni mɨiyɨkar ywokiyɨm.  
\v 15 Mɨ sɨmasɨmar yɨnkɨg ankɨgna sɨmiir pɨuɨm wadɨe nwokiyɨm. Mɨ sɨmiir nwɨrɨn sasa swokɨ iwɨtamɨn. Mɨ siya ɨna kauwok boɨn hainan praprasamɨn Adi Komii siir inɨg ɨiir.  
\v 16 Mɨ siya Jisɨs siir ɨgmiiga whwonkam ɨda inɨ hɨuɨu. Mɨ siya ɨna boɨn wadɨekiyɨn siirɨn. Tɨ inkamɨn siya nu Samerian inkamkɨn.  
\v 17 Mɨ Jisɨs siya hɨriinan kɨgiyɨn mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, tɨ kam ɨuurɨm paowaigɨ pɨskɨmkopouwɨm, sɨmiirɨn kara haiswonɨskiigiyɨm mɨ ɨriiyar nwiiyɨm ɨni papi nwowɨm?  
\v 18 Mɨ tɨ ɨriiyar nwiiyɨm Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanam bɨ nɨtkɨm, aniya? Mɨ tɨ inkam nwɨruan om whɨranɨn sasar yɨt Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanamɨn. Mɨ tɨ kam ɨriiyar nwiiyɨm Isrelmiyɨm, yɨm ɨni panɨɨna tɨrɨm, ha?  
\v 19 Mɨ mhoɨiya Jisɨs siya boɨnki, kɨra dɨnsiingi mɨ ha dɨnsiin apnam, kɨra naɨngwo tɨbmiiya kariiram, kɨriirɨn wadɨe saeyar nwowaigɨnɨugɨn. Ɨriig.   
\s1 Ɨiya Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana wɨ sapi nɨmbini  
\r (Mt 24:23-28,37-41)  
\p
\v 20 Mɨ Farisi kamɨm sɨma Jisɨs siir srɨigi, ɨiya Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana wɨ paka hɨnɨɨn ɨiya sae nɨmbini? Mɨ Jisɨs siya sɨmiir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨn, ɨiya Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm, sɨmiir kɨgɨrkakana saeya nɨmbiyami, iikamɨm sɨmiir nhwowɨm wɨ dimɨn kɨrɨe kɨrɨe komii komii kɨg rani.  
\v 21 Mɨ sɨma wɨ hɨnɨɨna boɨn tani, kɨgi, siya tɨsi tapi nwowɨn. Nɨɨngaka. Wakae, ɨiya Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saeya ɨni kɨmiir mhɨi kwoɨnau waraurar nwowa kɨma wɨ saiir kɨg rani. Nɨɨngaka.   
\p
\v 22 Mɨ siya ha boɨn dɨgiyɨn mɨ siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm, sɨmiir boɨnki, mhoɨiya ɨiya wa nɨmbiyami mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn kara nɨtana ɨiya, saiir kɨgamar naɨngwowi mɨ kɨma wɨ siir kɨg rani.  
\v 23 Mɨ mhoɨiya kam nhɨrɨm wɨ sɨma boɨni kɨmiirɨn, kɨgi, siya ɨsi hɨnda nwowɨn, kɨgi siya tɨsi tɨnda nwowɨn. Mɨ wɨm kɨma wɨ hɨriinan inkamɨm sɨmiir yai kɨpi wakaeyokna yɨm sɨma kɨmiir nɨksɨsaei.  
\v 24 Kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm ɨiya nɨnomora yakii mɨ ta nɨnomor kwɨrkaka wa yaarkakii. Mɨ Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn siya nɨmbini, wɨ hɨriinanar tɨri. Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma siirɨn wa kɨgɨrkakwɨni.  
\v 25 Mɨ bɨi kara wɨ hɨk kɨmpɨpɨsuwar nikɨ haii mɨ iikamɨm ta ɨi aiirar nikɨ owɨm, sɨma digɨumii wɨ kariir haimriyɨuwi.  
\v 26 Siyɨuɨn bɨiya Noakɨ nwowa ɨiya saiir tɨrɨn. Mɨ Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn siir ɨiya siya nɨtana yɨo wɨ ɨriipɨ hɨriinanar mɨ tɨri.  
\v 27 Mɨ sɨma nae hɨrar nikɨ aeyɨm mɨ op mɨnɨm hɨrar nikɨ kwiyaeyɨm mɨ wigkamɨm ha nonkwonam ɨiya Noa siya siyaiiya hɨriir napnɨnopkainamɨn mɨ op komiiyɨn ha nɨtɨn, sɨmiirɨn ɨni siya yakiirɨmdɨpugiyɨm.  
\v 28 Mɨ Lot siir ɨiya, ya ɨriipɨ hɨriinanar mɨ tɨr. Mɨ sɨma naemɨn hɨrar nikɨ aeyɨm mɨ opmɨn hɨrar nikɨ kwiyaeyɨm mɨ digworaekwo mɨnɨm hɨrar nikɨ saɨnɨm mɨ digworaekwo nhɨrɨm, inkam nhɨrmi hauuwɨm sɨma saɨnɨm mɨ numɨr sasae ha nɨnkɨkɨnɨm mɨ omaka mɨnɨm ha mɨ mɨrii.  
\v 29 Mɨ Lot siya om komii Sodom siir haiburgigɨn mɨ ha namɨn mɨ ta ɨi aiirɨn Adi Komii siya pae aiir yɨkropki. Mɨ siiya komii komiiyɨm paekak paekakɨm, ɨna kɨnanaiiniyɨm nɨnomor kouankɨn iikamɨm sɨmiir tɨoɨdwomaiyam.  
\v 30 Mɨ ɨriipɨ hɨriinan ɨiya Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn siya swokɨ ɨti, wɨ idowɨiyar nɨmbini, iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨdar. Mɨ sɨma wɨ digworaekwo kasa tɨr tani.   
\p
\v 31 Mɨ ta hɨriinan ɨiya inkam nwɨrɨn siya omakanau hɨr nwowi mɨ siir digworaekwowɨm, nu hɨr nwowi mɨ siya wɨ siir digworaekwo ɨmiiram nɨuunaiinam tani, sɨmiir hainakiyam. Mɨ siya wɨ hindara nɨdam ɨuguski. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan inkam nwɨrɨn siya numɨr hɨr nwowi mɨ siya wɨ omaka tɨriir swokɨ ɨt rani, yɨuɨsmɨn ɨmiir hainankiyam. Nɨɨngaka. Siya wɨ hindara nɨdam ɨuguski.  
\v 32 Mɨ kɨma Lot siir wig aiir dɨnoknɨnkɨnki, saeya om komii Sodom siir swokɨ haiyɨug kaokiya mɨ saiirɨn Adi Komii siya dirɨraerarki mɨ saeya sol ha nwokiya mɨ yɨnpae yamwoɨua. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan, kɨma kɨpi swokɨ haiyɨug kao hindara dɨdam ɨugusam.  
\v 33 Mɨ inkamɨn siyamar naɨngwonaeiyɨn, Adi Komii siiram naɨngwo karamae nwowiyɨn, yɨo wɨ hindara kɨgugu ɨuguskii. Mɨ inkamɨn siyamar naɨngwo karam nwowiyɨn mɨ Adi Komii siir yai aiir wakaeyoknaeiyɨn mɨ siir kwoɨnɨn wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami, Adi Komii saɨkar.  
\v 34 Kara kɨmiir boɨnkii, ta nɨi aiirarɨn, inkam nwɨso hɨi kwɨruwa saiirarar whwonkai mɨ Adi Komii siya sowiir nwɨrɨn siir hainami mɨ siir nwɨrɨn, yɨo wɨ hɨrar nwokii.  
\v 35 Mɨ wig ɨso sowa mɨi ɨrɨpa mɨriiguwaki mɨ Adi Komii siya sowiir ɨr aiir nɨkɨunami mɨ ɨra, ya wɨ hɨrar nwokii.  
\v 36 Mɨ inkam nwɨso sowa numɨr hɨr nwowi mɨ Adi Komii siya wɨ nwɨr ɨiirara nɨkɨunami mɨ nwɨrɨn yɨo wɨ hɨrar haiburgigi.  
\v 37 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm, sɨma ta yai aiir wakaeyɨm mɨ sɨma ɨna srɨiyɨm, Bɨiyan Inkam Komii tɨ dimɨnɨn wɨ papi nɨmbiyami? Mɨ Jisɨs siya sɨmiirɨn boɨniyɨo yai boɨnkɨn, maeyauwa inkam whɨigɨ nwowa, wakikiyao wabɨm saiir nwowikɨm mɨ inkam whɨiyɨm pɨ sɨmar mɨ aei. Ɨriig.   
\c 18  
\s1 Wiga inkamɨn yai hɨdiyɨn siirɨm nɨkɨunaɨn saiir whɨndirɨraerarɨm saiir boɨniyɨo yaiga  
\p
\v 1 Jisɨs siya boɨniyɨo yai kwɨra sɨmiir boɨn sɨmiir nɨisiisiimauugɨn sɨma ɨinokɨinokɨn nhwo Adi Komii siirɨm kwɨsboɨnɨm mɨ sɨma kɨpi nhakɨu.  
\v 2 Siya hɨnɨɨna boɨn mɨ om komii whɨrɨn yai hɨdi inkam nwɨrɨn hɨr nwokɨn. Tɨ yai hɨdi inkamɨn siya Adi Komii siirsi bɨ swokɨ ɨdidikɨn. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan inkam ɨmiirsi bɨ mɨ aɨngwoyɨmiyokikɨn.  
\v 3 Mɨ wig igabae ɨra tɨ om ɨiir nwoka. Ɨinokɨinokɨn saeya tɨ inkamɨn yai hɨdiyɨn siirɨn hɨnɨɨna ninɨ boɨnɨuwika, kariir ɨoan inkamɨn siya kariir nonkwobumbuwam tɨri mɨ kɨra siir boɨn hɨuriiyɨunatkaigi.  
\v 4 Bɨiya tɨ inkamɨn yai hɨdiyɨn saiir whɨndirɨraeraram bɨ naɨngwokɨn. Mɨ mhoɨiya siya siir mhɨi kwoɨnauɨn hɨnɨɨna yaɨngwo, kara Adi Komii siirsi nɨdid rani mɨ kara iikam ɨmiirsi bɨ mɨ aɨngwo ɨdidkɨn.  
\v 5 Mɨ taka wig igabaeya kariirɨn kɨigi saeya nɨnkinanaei. Kiya saiirɨn yai pɨ kara whɨnboɨni mɨ ɨinokɨinokɨn saeya wɨ kariiram nɨtnanaeisi mɨ kariir pɨua mhoɨiya wa nhakɨu ɨuguski.  
\v 6 Mɨ Bɨiyan Inkam Komii siya ɨna boɨnɨn, kɨma tɨ yai hɨdan inkam biyɨeyɨn siir yai ɨmiir wakaeki mɨ tɨ yai hɨdan inkam biyɨeyɨn, siya ta wiga saiir yai bɨdi whɨndirɨraerarɨn.  
\v 7 Mɨ wɨ panɨɨna tɨri? Mɨ iikamɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm siirɨm mɨ nɨi nabɨe siirɨm nouɨm mɨ tari Adi Komii siya yai wɨ sɨmiir whɨnboɨn tani, aniya? Mɨ siya kaoguguwi mɨ tari wɨ sɨmiir whɨndirɨraerar tani, aniya? Nɨɨngaka. Adi Komii siya yai hɨdan inkam mɨiyɨkɨɨngɨn.  
\v 8 Kara kɨmiir boɨnki mɨ siya sɨmiirɨn siyɨu wa whɨndirɨraerar sasaugi. Mɨ mhoɨiya Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn siir ɨiya, siya wɨ saiir kɨgi iikamɨm sɨmiirɨn sɨma bɨdi yamsi aɨngwo tɨbmiiyɨm, iyɨe? Nɨɨngaka? Ɨriig.   
\s1 Farisi kamɨm mɨ kamɨm omom omomi umɨr haiiyɨm sɨmiir boɨniyɨo yaiga  
\p
\v 9 Kam sɨma hɨnɨɨna naɨngwowi, sɨma inkam mɨiyɨkɨm mɨ sɨma hɨnɨɨna naɨngwowi inkam nhɨrɨm sɨma inkam mɨiyɨk rani. Tɨ hɨriinan inkamɨm Jisɨs siya boɨniyɨo yaiya sɨmiir boɨnkɨn,  
\v 10 inkam nwɨso nhwo kwɨsboɨnɨm namko omaka Adi Komii siira saiir hɨriir. Mɨ nwɨrɨn inkamɨn omom omomi umɨr haii ɨkɨn mɨ nwɨrɨn Farisi inkamkɨn.  
\v 11 Mɨ tɨ Farisi inkamɨn sasa ha nokwokiyɨn mɨ siir mhɨi kwoɨnau hɨrɨn hɨnɨɨna kwɨsboɨnki, Adi Komii kara tɨ inkam nhɨrɨm sɨmiir hɨriinan tani, kara tɨ kɨriirɨm srɨiyɨn. Mɨ sɨma hɨiya tauaeikɨm mɨ siyɨu biyɨeyar mɨ tɨrikɨm mɨ wiga mɨ sopikɨm. An kara, nɨɨngaka. Kara tɨ inkamɨn omom omomi umɨr haiiyɨn siir hɨriinan tani.  
\v 12 Mɨ wik whɨekakɨm sɨmiirɨn kara ɨi kwokwɨsa haiyaeikɨn nae karamae. Mɨ digworaekwo whɨekakɨm kara haiiyɨm, kara ɨuura sɨoɨtkɨnikɨn mɨ haɨmii pɨ kɨriir mɨ hauuwi.  
\v 13 Mɨ inkamɨn omom omomi umɨr haiiyɨn siya arurɨg ha nokwokiyɨn mɨ siya nɨnomor koua hɨriir kaowɨm pɨ boriisopi. Nɨɨngaka. Mɨ siir nɨiyɨn ɨna kaiyɨrounaiinamɨn mɨ siya ɨna boɨnɨn, Adi Komii kara dimɨn biyɨeyan inkamkɨn. Kɨra kariirsi daɨngwobumbu!  
\v 14 Kara kɨmiir boɨnki, tɨ inkamɨn omom omomi umɨr haiiyɨn, Adi Komii siya siirɨn inkam mɨiyɨk yɨkɨuwɨn. Mɨ siya siir omaka hɨriirar swokɨ amɨn. Mɨ tɨ inkam nwɨrɨn yɨo. Nɨɨngaka. Mɨ inkam saama naɨngwonaeiyɨn, yɨo wɨ Adi Komii siya nikwowaisii. Mɨ inkamɨn saam naɨngwo karamae nwowiyɨn mɨ Adi Komii siya siir inɨgɨn wɨ kougɨkou haigɨnki. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya yɨnisɨm sapɨsapɨm sɨmiir nokboɨnmamaɨrgɨn  
\r (Mt 19:13-15; Mk 10:13-16)  
\p
\v 15 Mɨ sɨma yɨnisɨm sapɨsapɨm Jisɨs siirɨm nɨkɨunanikɨm. Sɨma mɨnam naɨngwokɨm, Jisɨs siya ɨɨn sɨmiir nonkwowɨm. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma tɨ hɨriinan kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨo sɨmiir ywoki.  
\v 16 Mɨ Jisɨs siya yɨnisɨm sapɨsapɨm sɨmiirɨn ɨna yɨkɨunan siir kingiin hɨriir mɨ siya ɨna boɨnɨn kɨma yɨnisɨmɨm kariirɨm kɨgnɨnkɨnki, kɨma sɨmiir kɨpi nɨkɨdu. Dimusi rani, Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana tɨ hɨriinan iikamɨm sɨmiirgɨm.  
\v 17 Kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨni, inkamɨn ɨiya Adi Komii siya siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiir nɨtam naɨngwowi mɨ siya tɨ yɨnisɨm sapɨsapɨm sɨmiir hɨriinan dwo mɨ hɨriinan karamkɨ nɨuwi mɨ siya wɨ saiir napnɨnopkainam tani. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga. Ɨriig.   
\s1 Bɨiyan inkamɨn umɨr digworaekwo whɨekakakɨn siir yaiga  
\r (Mt 19:16-30; Mk 10:17-31)  
\p
\v 18 Mɨ Judami bɨiyan inkam nwɨrɨn siya Jisɨs siirɨn hɨnɨɨna srɨi nowomwarkaiyɨuwan inkam mɨiyɨk mɨ kara wɨ panɨɨna tɨri. Kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiyɨn ɨinokɨinok siir haiyamɨn, ha?  
\v 19 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, kɨra kariirɨn inkam mɨiyɨk dimusi dapkɨn, ha? Adi Komii sasaɨrgɨn inkam mɨiyɨkɨn.  
\v 20 Kɨra siyɨu komii ɨiir bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨn. Kɨra wig kɨpi haɨnɨkɨi nonkwona. Mɨ inkam kɨpi mɨ ɨsom ao. Mɨ hɨi kɨpi mɨ tauae mɨ kɨra inkam nwɨrni kɨpi mɨ ɨksɨsae boɨnhɨuriyɨu, kɨra kɨriir yopii ado sowiirwai yai ɨmiirar wakaeyokna.  
\v 21 Mɨ bɨiyan inkamɨn ɨna boɨnɨn, ɨiya kara yɨnisɨma nwonaniyɨn mɨ ɨni tariinanar yamwoniyɨn kara tɨ siyɨu ɨiirar wakaeyoknakɨn.  
\v 22 Jisɨs siya ta yai aiir wakaekiyɨn mɨ siya siir boɨnki, dimɨnɨn whɨra nikɨ whaowaei. Kɨra kɨriir digworaekwo whɨekakɨm inkam nhɨrɨm sɨmiir hauu sɨma saɨnɨm mɨ kɨra tɨ umɨrɨm inkam paeprikabɨm sɨmiir hauu. Mɨ kɨra hɨriinan tɨri mɨ nɨnomor kou hɨrɨn kɨra wɨ digworaekwo whɨekakakar nwowi. Mɨ kɨra kariir mhoɨiyar wɨt.  
\v 23 Mɨ tɨ bɨiyan inkamɨn ta yai aiir wakaekiyɨn mɨ siya ɨni hɨkakar ywokiyɨn. Dimusi rani, siya umɨr digworaekwo whɨekakak inkam kɨɨngɨn.   
\p
\v 24 Jisɨs siya tɨ inkamɨn siir mhɨi kwoɨnɨm hɨkak nwokiyɨm sɨmiir kɨgiyɨn mɨ ɨna boɨnɨn, inkamɨn digworaekwo hoɨmgakakɨn, siya Adi Komii siir omɨn siya kɨgrɨraowiyɨn dimɨn taemɨn ɨmiir siir namɨmɨn wɨ mɨinan mɨrii.  
\v 25 Mɨ haba tɨ tɨdiyɨnɨn yɨuɨs paniyɨn siir no ɨiir nɨnopkainamɨmɨn wɨ mɨinan mɨrii. Mɨ inkamɨn umɨr digworaekwo whɨekakɨn siya wɨ ta haba mɨinan saeya mɨriiya saiir hɨriinan mɨi mɨrii rani. Nɨɨngaka. Yɨo wɨ mɨi komiigɨ komii mɨrii nami Adi Komii siir omɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn siir namɨmɨn.  
\v 26 Mɨ kamɨm sɨma hɨriinan wakaekiyɨm mɨ sɨma ɨna boɨnɨm mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ kwoɨnbudɨn ɨinokɨinokɨn omwai waiyayokiyokɨiyɨn wɨ nhɨnga haii?  
\v 27 Mɨ Jisɨs siya ɨna boɨnɨn, dimɨnɨn inkamkɨ tɨr karamae nwowiyɨn yɨm wɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siyar dirɨraerari.   
\p
\v 28 Mɨ Pita siya ɨna boɨnɨn, wakae, krɨma krɨmiir omɨn mɨ krɨmiir digworaekwowɨm sɨmiir bɨdi haiburgigɨm mɨ krɨma tɨsi kɨriir mhoɨiya nɨtɨm.  
\v 29 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki, ɨhɨ, kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨni mɨ yɨpɨkɨ inkamkɨn Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakɨna saiirɨm sɨbgu naɨngwowɨn mɨ siya omaka mɨ wig mɨ nomiiyau mɨ yopii ad yɨnisɨsɨm, sɨmiir haiburgik  
\v 30 mɨ tɨ ɨiyɨm Adi Komii siya wɨ hɨriinan ɨi ɨmiirar swokɨ ɨnkɨn hauukɨiyɨuwi. Mhoɨiya ɨiya saeya nɨmbiyami mɨ sɨma kwoɨnbudɨn ɨinokɨinok omwai waiyayokiyokɨiyɨn wɨ siir haii. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya kwoɨmaka ɨna swokɨ boɨnɨn kara naonami wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi  
\r (Mt 20:17-19; Mk 10:32-34)  
\p
\v 31 Mɨ Jisɨs siya kam ɨuur nwɨso siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir yɨkɨuna mɨ sɨmiir boɨnmauu, wakae, panao krɨma om komii Jerusalem hɨriir nami. Mɨ yai whɨekakɨm profet kamɨm sɨma wɨn boɨnɨm, Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn kariiram, sɨma wa nɨmbiyamkɨɨni.  
\v 32 Mɨ sɨma kariirɨn wɨ kam nhɨrɨm isid whɨranɨm Juda inkam tani sɨmiir hauugi. Mɨ sɨma wɨ kariir nɨgbumbu tɨrbumbu haigɨnɨuwi mɨ wɨ yaeyop kariir mɨ yaswaiyɨuwi  
\v 33 mɨ sɨma kariirɨn wɨ ɨdgɨu mɨni nɨpɨmpari mɨ wɨ kariir nɨsomaoki mɨ sɨma kariirɨn hɨriinan tɨri mɨ ɨi kwoɨmaka kara wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi ɨe hɨrankɨ.  
\v 34 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ta yai aiir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm. Ta yaiya saiir yaimwokɨyaimwowa saeya sɨmiirsi nɨmprɨoka mɨ sɨma ta yaiya siya boɨna saiir bɨ sɨbgu naɨngwokɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya inkam nhwokwɨsae nwɨrɨn siir haiswonɨskikɨn  
\r (Mt 20:29-34; Mk 10:46-52)  
\p
\v 35 Mɨ Jisɨs siya om komii Jeriko kingiin ha nɨmbiyamɨn mɨ inkam nhwokwɨsae nwɨrɨn siya siyɨu mɨg hɨrar nɨdwowikɨn. Mɨ siya inkamɨm sɨmiiramar mɨ prɨikau prɨikauwikɨn umɨr digworaekwoɨm.  
\v 36 Mɨ siyar wakaewɨn iikam isid komiiyɨn napnaniyɨm mɨ siya kam nhɨrɨm sɨmiir srɨiwɨn, sɨma dimu mɨni?  
\v 37 Mɨ sɨma siir boɨnki, Jisɨsɨn omisɨm Nasaretanɨn ɨsi napnaniyɨn.  
\v 38 Mɨ siya ɨna kauwok boɨnɨnaekiyɨn, Jisɨs kɨra Devidni isidɨn siir yɨnisɨmkɨn, kɨra kariirsi daɨngwobumbu!  
\v 39 Mɨ kamɨm bɨi napnamɨm sɨma ɨo siir ywoki, kɨra yai tanki. Mɨ siya ɨna swokɨ kauwok boɨnanaekiyɨn, kɨra Devidni isidɨn siir yɨnisɨmkɨn kɨra kariirsi daɨngwobumbu!  
\v 40 Mɨ Jisɨs siya ha namɨkwoniyɨn mɨ sɨmiirɨn ɨna boɨnkiyɨn, siirɨn kariiram wɨkɨunani. Mɨ siya kingiin ha nɨtɨn mɨ Jisɨs siya siir srɨigi.  
\v 41 Kɨra panɨɨna naɨngwowi, kara kɨriirɨn pɨ dimu tɨri, ha? Mɨ siya boɨn, Bɨiyan Inkam Komii kariir nhwoɨn wadɨe swokɨ okiyɨm tɨri.  
\v 42 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, kɨriir nhwoɨn ha kaoki, kɨriir naɨngwo tɨbmiiya, kɨriir nhwoɨn mɨiyɨk saeya nwowaigɨnɨugikɨn.  
\v 43 Mɨ bɨ kɨmɨmɨnkikɨn siir nhwoɨn ɨna swokɨ kaokiyɨn. Mɨ siya ɨni Jisɨs siir mhoɨiyar yamɨn mɨ ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar boɨn wadɨekiyɨn. Mɨ iikam isid komiiyɨn sɨma hɨriinan kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainankiyɨm. Ɨriig.   
\c 19  
\s1 Sakias siir niiwiigɨn  
\p
\v 1 Jisɨs siya om komii Jeriko siir yapnɨnopkainam mɨ ɨna yapnamɨn.  
\v 2 Mɨ inkam nwɨrɨn hɨr nwokɨn, siir inɨgɨn Sakiaskɨn. Siya kamɨm omom omomi umɨr haiiyɨm sɨmiir bɨiyan inkamkɨn mɨ siya umɨr hoɨmgakakɨn.  
\v 3 Siya Jisɨs siir kɨgsɨbɨm mɨnkɨn, siya yɨpɨkɨn. Mɨ iikam isid komiiyɨn sɨma hɨrar nwokɨm mɨ Sakias siya inkam prɨei rani. Mɨ siya Jisɨs siir panɨɨnsi kɨgsi.  
\v 4 Mɨ siya bɨiya iwɨtamkwokɨn mɨ pae wɨrɨn siir iiyam, Jisɨs siir kɨgwɨnam. Siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn Jisɨs siya pɨ tɨ siyɨu ɨiir napnani mɨ siya tɨ pae ɨiir asi nii wɨnkɨn.  
\v 5 Mɨ Jisɨs siya ta maeyauwa saiir nɨmbiyamɨn mɨ siya koua hɨriir kaokiyɨn mɨ siya siir boɨnki, Sakias, kɨra ha wɨuuni. Panao kara pɨ kɨriir omaka hɨr nwowi.  
\v 6 Mɨ siya ha nɨuun ɨdudunaiiniyɨn mɨ siir mhɨi kwoɨnɨm maɨrgɨmaɨrga ha nwonaiiniyɨn mɨ siya Jisɨs siirɨn siir omaka hɨriir yɨkɨunam.  
\v 7 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma hɨriinan kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨo siir ywo. Siya inkamɨn dimɨn biyɨekakɨn siir omaka whwonkaiyam dimusi namkɨn?  
\v 8 Mɨ Sakias siya ha nɨnsiin okwokiyɨn mɨ siya Bɨiyan Inkam Komii siir boɨnki, Bɨiyan Inkam Komii kɨra wakae! Kara panaoɨn digworaekwo whɨekakɨm pɨ bopwoniya tɨr haigɨn mɨmɨri mɨ kara haɨmii pɨ kam paeprikabɨm sɨmiir hauuwi. Mɨ kara inkam nwɨrni dimɨnɨm kara nɨksɨsae haiiyɨm mɨ kara siirɨn ɨdɨp ɨdɨpɨn wɨ kwiya swokɨ hauukɨiyɨuwi.  
\v 9 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, tapa Adi Komii siya bɨdi swokɨ anmaiwarkainam iikamɨm ta omaka saiir nwowɨm sɨmiirɨn. Tɨ inkamɨn siya ɨriipɨ hɨriinan Ebraham siirar yɨnisɨmkɨn.  
\v 10 Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn siya iikamɨm kɨguguwɨm sɨmiirɨm hansɨrikɨn sɨmiir nanmaiwarkainam. Ɨriig.   
\s1 Mɨiyan kam ɨuurɨm umɨr haiyɨm sɨmiir boɨniyɨo yaiga  
\r (Mt 25:14-30)  
\p
\v 11 Iikamɨm sɨma ta yai aiir wakaekiyɨm mɨ Jisɨs siya boɨniyɨo yai kwɨra sɨmiir warar mɨ ɨnkɨn boɨn. Mɨ siya om komii Jerusalem siir kingiin bɨdi ywowamɨn, sɨma hɨnɨɨna naɨngwokɨm Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana, saeya wɨ kingiina kwombini.  
\v 12 Mɨ siya ɨna boɨnɨn, inkam komii nwɨrɨn siya hɨr nwowɨn om whɨr nami mɨ sɨma siirɨn wɨ nu kɨgrɨraowan inkam komii dɨkmwon owaigɨnɨu. Mɨ mhoɨiya siya wa swokɨ ɨti siir oma tɨriir.  
\v 13 Mɨ siya mɨiyan kamɨm sɨmiir haiburgigɨm tɨrɨn mɨ siya siir mɨiyan kam ɨuurɨm sɨmiirɨm yɨkɨugi mɨ siya umɨrɨm sɨmiirɨn paeyarɨm hasɨsa hɨd hauugi. Mɨ siya sɨmiirɨn ɨna boɨnkiyɨn mɨ kɨma umɨr mɨi sɨmiir mɨrii mɨ kɨma wɨ kariirar mɨrii kɨgwɨn.  
\v 14 Mɨ tɨkɨ inkamɨn siir oman iikamɨm sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm ɨni hauugɨ hauuga whiyɨekiyɨm siiramɨn. Mɨ kam nhɨrɨm sɨma kam nhɨr ɨmiir boɨn siir mhoɨiya namɨm. Mɨ sɨma boɨn, krɨma pɨ boriisopi tɨ inkamɨn siya krɨmiir nu kɨgrɨraowan inkam komii kɨpi nwo.   
\p
\v 15 Mɨ sɨma siirɨn ɨni nu kɨgrɨraowan inkam komiiyar yokmwɨn owaigɨnɨuɨn mɨ mhoɨiya siya ɨna swokɨ ɨtɨn. Mɨ siya boɨn, tɨ mɨiyan kamɨm sɨmiirɨm dɨkɨugi, bɨiya umɨr kara nikɨ hauugikɨm. Mɨ kara nɨnoknɨnkɨnɨm tɨri sɨma tɨ umɨrɨm kara hauuwɨm sɨma nwɨnwɨra pariiga swokɨ ɨnkɨn mɨrii hai.  
\v 16 Mɨ nwɨrɨn bɨi siya yɨt, yɨo hɨnɨɨna boɨn, bɨiyan inkam kara umɨr mɨi tɨ umɨr paeyar haso sowiirɨn, umɨr paeyarɨm kam nwɨra (200 Kina) mɨrii hai.  
\v 17 Mɨ bɨiyan inkam ɨeya boɨnki, kɨra mɨiyan inkam wadɨekɨn mɨ mɨi mɨiyɨkar sɨbgu mɨriikɨn. Mɨ kɨra dimɨn sɨmɨn siirɨn bɨdi sɨbgu kɨgrɨraowɨn. Mɨ kara kɨriirɨn pɨ inɨg komiigak nwowaigɨnɨugi, kɨra wɨ om komii komii ɨuurɨm sɨmiir kɨgrɨraowi.  
\v 18 Mɨ nwɨsaka ɨna mɨ ɨtɨn, yɨo ɨna mɨ boɨnɨn, bɨiyan inkam kara kɨriir umɨr paeyar haso, sowiirɨn umɨr paeyarɨm ɨuura (100 Kina) swokɨ ɨnkɨn mɨrii hai.  
\v 19 Mɨ bɨiyan inkamɨn siya siir boɨnki, kara kɨriirɨn om komii ɨriiyarɨm sɨmiir kɨgrɨraowan inkam nɨkmwɨn owaigɨnɨuwi.  
\v 20 Mɨ nwɨrɨn ɨna mɨ ɨtɨn, yɨo ɨna mɨ boɨnɨn, bɨiyan inkam kɨriir umɨr paeyar haso tɨsi tapi nwowo. Kara sowiirɨn kwankab aka kogɨn.  
\v 21 Kara kɨriirsiyɨn dimusi bɨ nɨdidgɨn, kɨra inkam paii rani. Dimɨnɨn inkam nwɨrkɨ haigɨniyɨn mɨ kɨra siirsi bɨ naɨngwoyɨmiyokikɨn pɨ kɨra mɨ haii. Mɨ sasaeyɨm inkam nwɨrkɨ nɨnkɨniyɨm, ɨriipɨ hɨriinan pɨ kɨra swokɨ ɨngugu haii.  
\v 22 Mɨ bɨiyan inkamɨn siya tɨ mɨiyan inkam ɨiir boɨnki, kɨra mɨiyan inkam biyɨekɨn! Kɨriir yaiya kara kɨriirɨn wɨ saiirsi boɨn wokiyopnatkaigi. Mɨ kɨra hɨriinan nɨnoknɨnkɨni, kara inkam mɨiyɨk rani mɨ kara dimɨnɨm inkam nwɨrkɨ haigɨniyɨm pɨ kara mɨ haii mɨ sasaeyɨm inkam nwɨrkɨ nɨnkɨniyɨm pɨ kara mɨ ɨngugu haii.  
\v 23 Mɨ kɨra umɨrɨm mɨiyanau haigi karamae dimusi nwokɨn mɨ kara swokɨ ɨtkɨswo wa pinɨ haini, yaeya umɨr nhɨrɨm sɨmiir warar.  
\v 24 Mɨ siya kamɨm siir kingiin nokwowɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki, kɨma wara umɨr paeyar haso sowiir hai, ɨkɨ inkamɨn umɨr paeyarɨm kam nwɨrkakɨn siir hauugi.  
\v 25 Mɨ sɨma siir boɨnki, bɨiyan inkam, siya umɨr paeyarɨm kam nwɨra bɨdi haiyɨn.  
\v 26 Mɨ siya ɨna boɨnɨn, kara kɨmiir boɨnki, yɨpɨkɨ inkamkɨn digworaekwo whɨekak nonkwowɨm mɨ mɨi mɨiyɨk mɨriiyɨm kara sɨmiirɨn digworaekwo nhɨrɨm wɨ ɨdwowa swokɨ ɨnkɨn hauugi. Yɨpɨkɨ inkamkɨn digworaekwo hoɨmgak karamae nwowɨn mɨ mɨi mɨiyɨk mɨrii karamae nwowɨn mɨ mhoɨiya siya wɨ nɨɨnga nɨɨnga nwowi, digworaekwowɨm wɨ karar swokɨ hai.  
\v 27 Mɨ yɨpɨkɨ iikamɨm sɨma ɨo kariir nwowiyɨm, sɨma pɨ boriisopi, kara sɨmiir mɨ kɨgrɨraowan inkam komii nwowɨm, kɨma sɨmiirɨn tɨriir wɨkɨu nani mɨ sɨmiirɨn kariir whwonkam ɨda dɨsomaoki. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya Jerusalem hɨriirɨn inkam komii nu kɨgrɨraowiyɨn siir hɨriinan napnɨnopkai namkɨn  
\r (Mt 21:1-11; Mk 11:1-11; Jo 12:12-19)  
\p
\v 28 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir yai aiir nowarkɨi boɨn dɨgiyɨn mɨ siya bɨiyar yapnamkwokɨn, siyɨuɨn om komii Jerusalem hɨriir namiyɨn siir.  
\v 29 Mɨ siya om Betfasi om Betani, mhɨu whɨrɨn sɨma dapiyɨn Oliv siir kingiin nwowamɨn mɨ siya bɨiyɨn inkam nwɨso siir kɨgna mɨriiyo sowiir yɨkropki.  
\v 30 Mɨ siya sowiir boɨnmauugi, kowa ɨkɨ omɨn hapi nwowɨn siirɨm dam mɨ kowa pɨ donki haom ɨrɨn siir kɨgi, sɨma bɨdi yɨeyok okwowɨn pae aka. Mɨ siirɨn inkam nwɨrkɨn bɨ nɨdwokɨn. Mɨ kowa pɨ siir whakainani.  
\v 31 Mɨ inkam nwɨrɨn siya kowiirɨn hɨnɨɨna srɨi, kowa wara donkiyɨn dimusi hak hai nami? Mɨ kowa hɨnɨɨna dowarkɨi boɨn, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya mɨigakɨn siirɨn.  
\v 32 Mɨ Jisɨs siya sowiirɨn ɨna yɨkropkiyɨn mɨ sowa ha namo mɨ sowa tɨ digworaekwo whɨekakɨm siya boɨnkiyɨn sɨmiirar inɨ kɨgɨu.  
\v 33 Mɨ sowa wɨeyɨnsopɨn tɨ donki haomɨn siir nɨeyokɨn siir houwhroko mɨ siir adɨn siya sowiir srɨi, kowa warɨ donki haomɨn siirɨn whɨsarii dimusi haki, ha?  
\v 34 Mɨ sowa ɨna boɨno, Bɨiyan Inkam Komii siya siirɨn mɨigakɨn.  
\v 35 Mɨ sowa donki haomɨn ɨna hainaniyɨn Jisɨs siirɨm. Mɨ sɨmiir yɨuɨsɨm donki siir ɨdwo yɨtɨmwanɨu. Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn siir ɨdwo yokmwɨn ɨdwo.  
\v 36 Mɨ siya donki siir ɨdwo ha nɨdwo namɨn mɨ iikamɨm sɨmiir yɨuɨsɨm ɨni siyɨu ɨiirar pɨuai wɨnɨm.  
\v 37 Mɨ siya mhɨu Oliv siir haiburgigɨn mɨ ɨna yɨuunamɨn mɨ siyɨuɨn om komii Jerusalem siirɨm namiyɨn, siir kingiin nwoniyɨm mɨ iikam isid komiiyɨn siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma ɨna maɨrgɨmaɨrga bwakai namɨm. Sɨma mɨn swokɨ aɨngwokikɨm, kɨrɨepai kɨrɨepaiyɨm bɨiya sɨma kɨgɨm mɨ sɨma ha kauwoknanaekiyɨm mɨ sɨma ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainankiyɨm.  
\v 38 Mɨ sɨma ɨna kauwokiyɨm, Adi Komii kɨra tɨ inkam komii nu kɨgrɨraowiyɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir inɨgɨ nɨtɨn siir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu! Iikamɨm nɨnomor kouanɨm sɨma Adi Komii siiramɨn wɨ wadɨeyar nwowi mɨ wɨ mhɨi hiinsɨma nwowi. Krɨma Adi Komii krɨmiir Wanɨn nɨnomor kouanɨn siiramar daɨngwo ɨski siir inɨg hainanɨm.  
\v 39 Mɨ Farisi kam nhɨrɨm sɨma tɨ iikam isid komiiyɨn saɨka nɨnkɨn okɨm mɨ sɨma Jisɨs siir boɨnki, nowamwarkaiyɨuan inkam, kɨra ɨo kamɨm kɨriir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir dwoki sɨma yai tanki!  
\v 40 Mɨ siya ɨna yowarkɨi boɨnɨn, kara kɨmiir boɨnki mɨ yai mɨkrɨm nwowi mɨ wɨ siiya ɨmar kauwok boɨnki, kariir inɨg hainanam. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya om komii Jerusalem siirsi nougɨn  
\p
\v 41 Mɨ Jisɨs siya om komii Jerusalem kingiin nwowamɨn mɨ siya om komii ɨiir kɨgɨn mɨ siya ɨni siirsiyar youwɨn.  
\v 42 Mɨ siya boɨn mɨ ta ɨi aiirɨn kɨra hɨnɨɨna nɨnoknɨnkɨni, siyɨuɨn hiinsɨma kɨriir nwowaigɨnɨuwiyɨn, yɨo wɨ wadɨeyar mɨ owi mɨ tariinanɨn tɨ dimɨnɨm aowa aowa nwowɨm, kɨra sɨmiir bɨ kɨgɨm. Mɨ kɨma wɨ mɨiyɨk nwo rani.  
\v 43 Kɨra wakaeki! Mhoɨiya ɨi kwɨra nɨmbiyami mɨ sɨma wɨ ɨo kɨriir nwowi mɨ sɨma ɨeyɨn wɨ whɨra nopi yaii kɨnaka nɨniiyɨm. Mɨ kɨriirɨn hɨnda tɨnda wɨ sɨmar kaeyokwai ɨrkaki.  
\v 44 Mɨ sɨma wɨ kɨriir nonkwobumbu nɨnkɨni mɨ iikamɨm ta hiir aiir kɨnaka nwowɨm sɨmiir warar. Mɨ sɨma siiyam wɨ siiya nhɨrni ɨdwo kɨgnɨnkɨngik rani. Nɨɨngaka. Dimusi rani, kɨra ɨiya Adi Komii siya kɨriir nanmaiwarkainanaei saiir bɨ naɨngwokɨn. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya iikamɨm omaka Adi Komii siira umɨr saiir nɨnwowana haiyɨm sɨmiir nhɨnɨkropkikɨm  
\r (Mt 21:12-17; Mk 11:15-19; Jo 2:13-22)  
\p
\v 45 Mɨ Jisɨs siya omaka Adi Komii siira saiir napnɨnopkai namɨn mɨ siya iikamɨm umɨr mɨi ta omaka aiir mɨriiyɨm sɨmiirɨn ɨna yɨkrɨrop atkɨigigiyɨm.  
\v 46 Mɨ siya sɨmiir swokɨ boɨnki, Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnka, kariir omaka Adi Komii siirɨm kwɨsboɨnan omakaka. Kɨma saiirɨn hɨiyan kamɨm sɨmiir omakanan dirɨraerarkɨm.   
\p
\v 47 Mɨ ɨinokɨinokɨn siya iikamɨm sɨmiirɨn omaka Adi Komii siira saiirar nowomwarkaiyɨuwikɨn. Mɨ prismi yaowae adɨm mɨ siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm mɨ iikamɨm sɨmiir bɨiyan kam ɨkɨm, sɨma Jisɨs siir nɨsomaoni siyɨuɨm noksɨrkɨm.  
\v 48 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma Jisɨs siir yai wakaeyamar naɨngwokrɨpkaii mɨ kamɨm sɨmiir bɨi nwowiyɨm siir nɨsomaoni siyɨuɨm asi noksɨrgugugɨm. Ɨriig.   
\c 20  
\s1 Sɨma Jisɨs siir srɨigɨm siirɨn inɨgak nhɨnga nwowaigɨnɨugɨn  
\r (Mt 21:23-27; Mk 11:27-33)  
\p
\v 1 Mɨ ɨigwɨra Jisɨs siya omaka Adi Komii siira, iikamɨm sɨmiirɨn yai saiir hɨr boɨnmɨmauugɨn mɨ yaiwɨn mɨiyɨka saiir warar mɨ ɨnkɨn ɨisiisiimauugɨn. Mɨ prismi bɨiyan inkamɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm mɨ kamɨm bɨi nwowi ɨkɨm. Sɨma siirɨm nɨtkɨm.  
\v 2 Mɨ sɨma siir boɨnki, kɨra krɨmiir boɨnmauugi, kɨra inɨg komii papi haigɨn kɨra ta mɨiya saiir mɨriiyɨn?  
\v 3 Mɨ siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki mɨ an kara ɨriipɨ hɨriinan yai kwɨra kɨmiir srɨiyɨm tɨri. Kɨma kariir boɨnmauugi,  
\v 4 ta baptaisa Jon siya hauuwa ya Adi Komii siirga, iyɨe? Inkamniyar dimɨnka?  
\v 5 Mɨ sɨma ɨni sɨma sɨma yomboɨn amboɨnɨm mɨ krɨma hɨnɨɨna boɨni siya Adi Komii siir hɨranka nɨtkɨn. Mɨ yɨo siya wɨ hɨnɨɨna kwaboɨni, kɨma Jon siirɨm naɨngwo tɨbmii karamae dimusi nwokɨm, ha?  
\v 6 Mɨ krɨma ha boɨni, yɨo inkamniyar dimɨnkɨn mɨ iikam whɨekakɨm sɨma wɨ siiyani krɨmiir kaiyɨmɨki whɨsarii rani, sɨma hɨnɨɨna naɨngwo tɨbmiikɨɨni Jon siya profetkɨn.  
\v 7 Mɨ sɨma Jisɨs siir yai aiir asi nowarkɨi boɨnkɨm, krɨma nɨnoknɨnkɨn tani, Jon siirɨn nhɨnga nɨmbingɨn.  
\v 8 Mɨ siya sɨmiir boɨnki mɨ ankara ɨriipa hɨriinan kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna mɨ boɨnmauu rani. Kara ta mɨiya saiir mɨriiyɨn tɨ hɨnɨɨn inɨg komiiyɨn nhɨnga hauugɨn. Ɨriig.   
\s1 Inkam biyɨeyɨm numɨr waina saiir kɨgrɨraowiyɨm sɨmiir boɨniyɨo yaiga  
\r (Mt 21:33-46; Mk 12:1-12)  
\p
\v 9 Jisɨs siya ta boɨniyɨo yaiya iikamɨm sɨmiir boɨnka. Inkam nwɨrɨn wain nɨnkɨnkɨn numɨr. Mɨ ta wain numɨra kam nhɨrɨm sɨmiir ɨɨn yonkwo sɨma umɨr mɨi saiir mɨriiyɨm. Mɨ siyarɨn om whɨrɨn aru nwowɨn ɨi haruwa bɨ ninɨ owoukɨn siirɨn.  
\v 10 Mɨ ɨiya numɨr waina saiir nɨngugu haiyana mɨ siya whɨsarii mɨi prɨimɨriiyan inkam nwɨrɨn siir yɨkropki, tɨ kamɨm numɨr waina saiir mɨriiyɨm sɨmiirɨm. Siya mɨnam naɨngwokɨn ta numɨra saiir nae nhɨrɨm siir hauuwɨm. Mɨ kamɨm sɨma ta numɨr aiir mɨriiyɨm sɨma tɨ whɨsarii mɨi prɨimɨriiyan inkamɨn siir yɨpɨmparki. Mɨ siirɨn ɨni nɨɨnga nɨɨnga swokɨ ɨkropkiyɨn.  
\v 11 Mɨ siya mɨiyan inkam nwɨrɨn ɨna swokɨ ɨkropkiyɨn sɨmiirɨm. Mɨ siirɨn ɨriipɨ hɨriinan ɨna mɨ tɨrbumbu haigɨnɨugiyɨn mɨ sɨma siirɨn ɨni nɨɨnga mɨ ɨkropkiyɨn.  
\v 12 Mɨ siya mɨiyan inkamɨn nwoɨmaka ɨna mɨ ɨkropkiyɨn. Mɨ sɨma siir tɨrbumbu haigɨnɨugi mɨ siirɨn yaba hɨriir yɨkrɨrop apniki.  
\v 13 Mɨ numɨran adɨn siya boɨn, kara wɨ panɨɨna tɨri? Kara wɨ kariir yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn kara naɨngwokwonanaeiyɨn wɨ siirar nɨkropki mɨ sɨma wɨ siir yaiyar nwokɨ wakaeyoknaei.  
\v 14 Mɨ tɨ kamɨm ta numɨr aiir mɨriiyɨm sɨma kɨgwɨn siir yɨnisɨmɨn namɨn. Mɨ sɨma hɨnɨɨna boɨn, tɨ yɨnisɨmɨn siya numɨran adɨn siir yɨnisɨmkɨn. Humbae, krɨma siir nɨsomaowi mɨ ta numɨra saiirɨn wɨ krɨmar nwokɨ onkwowɨm.  
\v 15 Sɨma siirɨn numɨra saiir hɨrankɨ kinaniyamɨn mɨ siirɨn numwo hɨr yɨsom ɨtkɨngik. Mɨ Jisɨs siya sɨmiir srɨigi mɨ ta numɨra saiir adɨn siya sɨmiirɨn wɨ panɨɨna tɨri, ha?  
\v 16 Mɨ siya wa nɨti, tɨ kamɨm ta numɨr aiir mɨriiyɨm wɨ siya nɨsomsom aokaowi. Mɨ siya ta numɨr waina kam nhɨrmi hauugi. Mɨ tɨ iikamɨm sɨma hɨriinan wakaeyɨm mɨ sɨma ɨna boɨnɨm, siya hɨriinan kɨpi tɨrmɨmɨn.  
\v 17 Jisɨs siya sɨmiir kaokiyɨn mɨ ɨna srɨigiyɨn, ta yaiya Yokwo Komii saiir nwowɨm saiir yaimwoka yaimwowa panɨɨna boɨnka?  
\q1 Tɨ yɨnpaeyɨn omaka mɨriiyan kamɨm sɨma nɨtkaigiyɨn tariinanɨn siya ɨni bɨiyan yɨnɨn omaka kougou nwowɨn siir hɨriinan yɨmbiyamɨn.   
\m
\v 18 Iikamɨm sɨma tɨ yɨnpaeyɨn siir ɨdwo nɨkii, wɨ hindara nɨki ɨkrɨmkrɨp ɨuguguski. Mɨ tɨ yɨnpaeyɨn siya inkam nwɨrni ɨdwo nɨkii mɨ siya wɨ tɨ inkam ɨiir nɨsɨɨmsɨɨn ɨuguski mɨ wɨ dimɨn sɨsɨmnan namwo ɨuwi, Jisɨs siya hɨnɨɨna boɨnkɨn.   
\s1 Umɨr hauuni siyɨugɨn.  
\r (Mt 22:15-22; Mk 12:13-17)  
\p
\v 19 Mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm mɨ prismi bɨiyan inkam ɨkɨm sɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm Jisɨs siya ta boɨniyɨo yaiya sɨmiirar boɨni. Mɨ ta ɨi aiirarɨn sɨma ɨna nhɨɨngiyɨm siir nonkwowam mɨ ɨni iikam ɨmiirsi yɨdidɨm. Ɨriig.   
\p
\v 20 Mɨ sɨma siirɨmɨn ɨna kaowɨm. Mɨ sɨma kam nhɨrɨm sɨmiirɨn umɨr saɨngi mɨ ɨna yɨkropkiyɨm siir kanau kɨgam. Mɨ tɨ kamɨm sɨma inkam mɨiyɨknan nɨksɨsaenamkɨm, sɨma siirɨm kɨnankɨugɨm. Siya pɨ yai biyɨe kwɨr boɨni mɨ sɨma siirɨn wɨ inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn wɨ siir ɨɨn hauuwi siya hɨdam mɨ siir wɨ hɨk kɨmpɨpɨsu siya hauuwi.  
\v 21 Mɨ tɨ kamɨm kanau kaowɨm sɨma Jisɨs siirɨn hɨnɨɨna boɨnki, inkamɨn dimɨn taemɨnɨm sɨm nowamwarkaiyɨuwiyɨm krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm, kɨriir yaiya saeya ɨni wadɨeyar ywowa, kɨra iikamɨm sɨmiirɨn yai mɨiyɨk ɨmiirar sɨbgu boɨnmamauuwikɨn. Kɨra kamɨm inɨgakɨm sɨmiirsi bɨ nɨdidikɨn. Nɨɨngaka. Kɨra Adi Komii siir siyɨuɨm mɨ siir yaimwokɨyaimwowɨm, iikamɨm sɨmiirɨn saiirar boɨnmamauukɨn.  
\v 22 Kɨra panɨɨna naɨngwowi? Krɨma umɨrɨm takisa inkam komii Sisa om komii Rom kɨgrɨraowiyɨn siir hauu, aniya? Iyɨe? Nɨɨngaka?  
\v 23 Mɨ Jisɨs siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn, ta sɨma siir kɨnankɨua. Mɨ siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna asi boɨnkɨn,  
\v 24 umɨr kwɨra kariir wɨisiimauugi. Ta aknaɨn inɨg mɨnɨm ta umɨr aiir nwowɨm nhɨniirga? Mɨ sɨma boɨn, Sisa siirga.  
\v 25 Mɨ siya sɨmiir boɨnki mɨ Sisa siir dimɨnɨn yɨo kɨma om komii Rom siir kɨgrɨraowiyɨn Sisa siirar hauu. Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir dimɨnɨm yɨm kɨma Adi Komii siirar timɨ hauu.  
\v 26 Mɨ ta yaiya saiirɨn iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨda wɨ swokɨ kɨnankɨu rani. Dimusi rani, siya yai biyɨe kwɨr bɨ boɨnkɨn mɨ sɨma ta yaiya saiir saiirar yaɨngwokwonanaeiyɨm mɨ sɨma yai bɨ wakae boɨnkɨm. Ɨriig.   
\s1 Sɨma Jisɨs siirɨn iikamɨm naonamiyɨm mɨ ha swokɨ ɨnsiin ɨdwowiyɨm sɨmiirɨm srɨigɨm  
\r (Mt 22:23-33; Mk 12:18-27)  
\p
\v 27 Mɨ kam nhɨrɨm Sadyusini isidɨn sɨmiir hɨranɨm sɨma Jisɨs siirɨm nɨtkɨm. Sadyusi sɨma hɨnɨɨna boɨnikɨm: Inkamɨn naonamiyɨm bɨ swokɨ ɨnsiin ɨdwowikɨm.  
\v 28 Mɨ sɨma siir srɨigi, inkamɨn dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuwiyɨn Moses siir yai kwɨra bɨiya krɨmiirɨmɨn hɨnɨɨna wɨnboɨnkika mɨ inkam nwɨrɨn wig nonkwonaei mɨ siya yɨnɨekak bɨ nwokɨn mɨ ha naonami mɨ tɨ inkamɨn siir wiga wɨ siir nomousɨm ɨeyar swokɨ haii. Mɨ siya wɨ siir yaowaeyɨn siir yɨnisɨm ɨmiir nwokɨ iyɨowɨm.  
\v 29 Mɨ iwɨnyaowɨm ɨriiyar nwɨsa nwowi. Mɨ yaowaeyɨn wig siya yonkwona mɨ siya ɨni yɨnisɨm karamaeyar yaonamɨn.  
\v 30 Mɨ nwɨsaka siya swokɨ onkwona ta wig aiirɨn.  
\v 31 Mɨ mhoɨiya nwoɨmaka ɨriipɨ hɨriinana mɨ tɨr. Mɨ tɨ iwɨnyaowɨm ta wig aiir nonkwonam sɨma ɨni yɨnɨe niyɨo karamaeyar yaokaowɨm.  
\v 32 Mɨ mhoɨiya ta wiga ɨriipa hɨriinan ɨna mɨ aonama.  
\v 33 Mɨ ɨiya inkamɨm naonamiyɨm sɨma nɨnsiin ɨdwowi, ta wiga saeya wɨ nhɨniir wig nwowi, tɨ iwɨnyao ɨriiyar nwɨso saiir nonkwonam sɨma?   
\p
\v 34 Mɨ siya sɨmiir yai aka hɨnɨɨna yowarkɨi boɨnki mɨ tariinanɨn tɨ nu ɨiirɨn wigkamɨm wa napnɨnkwonaei.  
\v 35 Mɨ iikamɨm naokaowɨm sɨma ha swokɨ ɨnsiin ɨdwowi mɨ omwai waiyaei mhoɨiya sɨma wɨ wigkam nɨnap nonkwonani siyɨugak nwo rani.  
\v 36 Mɨ sɨma wɨ nao rani. Sɨma wɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨm sɨmiir hɨriinan nwowi. Adi Komii siyar hɨdnɨnsiin ɨdwokɨn ɨe hɨrankɨn. Mɨ sɨma wɨ siir yɨnisɨm asi nwowi.  
\v 37 Moses siya krɨmiirɨn bɨdiyar sɨbgu boɨnmauuwɨn, iikamɨm ɨe ankɨ swokɨ nɨnsiin ɨdwowiyɨm sɨmiirɨn. Yokwo Komii saeya tɨ paekɨkopɨm, paeya nɨutɨngi karamae nwowi saeya nɨunamɨn sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnka, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya Ebraham siir Adi Komiikɨn mɨ Aisak, Jekop sowiir Adi Komii warargɨn.  
\v 38 Mɨ ɨriipɨ hɨriinan kamɨm naowɨm, Adi Komiiyɨn sɨmiir Adi Komii rani. Nɨɨngaka. Tɨ Adi Komiiyɨn kamɨm omwai waiyayokiyokɨiyɨm ɨeyankɨn nɨnsiin ɨdwowɨm sɨmiir Adi Komiikɨn. Mɨ iikamɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm mɨ omwai swokɨ waiyam mɨ sɨma ɨinokɨinokɨn wɨ Adi Komii saɨkar nwoyokiyokɨikaeyami.  
\v 39 Mɨ siya hɨriinan boɨnɨn, kam nhɨrɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm, sɨma siir yai aka ɨna yowarkɨi boɨnɨm, inkamɨn dimɨn taemɨn nowamwarkaiyɨuwiyɨn, kɨra yai wadɨeyar boɨnkɨn.  
\v 40 Mɨ sɨma yai nhɨrɨm siir swokɨ srɨiyamɨn ɨni yɨdidɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya Farisi sɨmiir srɨigɨn inkamɨn Adi Komii siya nɨkropkiyɨn Kraisɨn krɨmiir nanmaiwarkainanɨn siirɨm  
\r (Mt 22:41-46; Mk 12:35-37)  
\p
\v 41 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨnki mɨ sɨma hɨnɨɨna dimusi boɨnkɨm, kraisɨn Devidni yɨnisɨmkɨn, ha?  
\v 42 Mɨ yokwo Samɨm Devid siya hɨnɨɨna boɨnkɨn,  
\q1 kariir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya kariir Bɨiyan Inkam Komii ɨiirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn, kɨra kariir ɨɨna ɨɨniga saiir dɨdwo.   
\m
\v 43 Devid siya Krais siirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn,  
\q1 mhoɨiya kara kɨriir sau omomɨn wɨ kɨriir aowa nokmwɨn owaigɨnɨuwi.   
\m
\v 44 Devid siya siirɨn Bɨiyan Inkam Komii dapikɨn. Mɨ siya siir yɨnisɨm dimusi swokɨ kwokɨukɨn mɨ Farisi kamɨm sɨma hɨnɨɨna srɨigɨm, ha? Ɨriig.   
\s1 Kamɨm siyɨu komii nowamwarkaiyɨuwiyɨm sɨmiir siyɨugɨn  
\r (Mt 23:1-36; Mk 12:38-40)  
\p
\v 45 Mɨ ɨiya iikam whɨekakɨm sɨma hɨrar nwowɨm sɨma Jisɨs siir yaiya saiirar wakaekɨm. Mɨ siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir boɨnki,  
\v 46 kɨma tɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨmiirsi mɨntarao. Sɨma yɨuɨs prɨei ara nii apamar naɨngwowikɨm. Mɨ sɨma mɨnamar mɨ aɨngwowikɨm, iikam whɨekakɨm sɨma sɨmiirɨn maeyauwa ɨrɨpa nwowiya saiir nokboɨnmamarɨm. Mɨ sɨma mɨnamar mɨ aɨngwowikɨm iikam whɨekakɨm sɨmiir whwonkam ɨda omaka Adi Komii siir yai nɨdwokai wakaeiya mɨ saiir bɨiyan ipii ɨmiir nɨdwokaiyɨm. Mɨ bɨiyan ipiiya nae komii nɨdwokai aeiyɨm saiir mɨ ɨdwokaiyɨm.  
\v 47 Mɨ sɨma wig igabaeyɨm sɨmiirar mɨ ɨksɨsaeikɨm. Sɨmiir omaka ɨmiir nii kɨnɨmbɨmbɨr haiikɨm. Mɨ sɨma nhwo prɨei mɨnam kwɨsboɨni iikamɨm sɨmiir inɨg hainanɨm. Mɨ mhoɨiya Jisɨs siya nɨti sɨma wɨ hɨk tɨ hɨriinan dimɨn ɨmiirsi haii. Ɨriig.   
\c 21  
\s1 Wig igabaeya saeya umɨr Adi Komii siir hauuga  
\r (Mk 12:41-44)  
\p
\v 1 Jisɨs siya ha kaoyokiyokɨigiyɨn mɨ siya kam umɨrkakɨm sɨma umɨr mɨiya Adi Komii siir omaka saiira, saiir nɨtkaikaiyɨuwi.  
\v 2 Mɨ siya kɨg wig igabae paeprikaba mɨ saeya umɨrsɨm kwɨso Adi Komii siir mɨiyanau hɨriir haigigi.  
\v 3 Mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨnki, wig igabae paeprikaba saeya umɨr komii ɨiirar haigigika mɨ saiir siyɨuɨn saeya hauugiya umɨr ɨni tɨ iikam whɨekak ɨmiir haiburɨm.  
\v 4 Tɨ kara hɨriinan dimusi boɨn tani. Mɨ tɨ iikamɨm sɨma umɨr whɨekakakaɨrgɨm mɨ sɨma haɨmiiyara hauugikɨm, dimɨnɨn Adi Komii siir prɨihauunan. Mɨ ta wiga saeya umɨr karamae kɨɨnga. Mɨ saiir umɨr haɨmiisɨma ɨni sɨmiirar hauuswokiyɨm. Mɨ saeya nae saɨnan umɨr karamaeya ywokiya. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya Adi Komii siir omaka saiir boɨnkɨn wɨ sapi bɨmbɨɨrgi  
\r (Mt 24:1-2; Mk 13:1-2)  
\p
\v 5 Kam nhɨrɨm sɨma hɨnɨɨna boɨnkɨm Adi Komii siir omaka aiirɨn, ta omaka saeya omaka wadɨeka sɨma siiya mɨiyɨkɨm sɨmiir pɨuaigɨm mɨ dimɨnɨm Adi Komii siir prɨihauuwɨm sɨmiir warar mɨ pɨuaigɨm. Mɨ Jisɨs siya boɨn,  
\v 6 tɨ digworaekwowɨm tariinan kɨma kɨgɨm, ɨiya nɨmbiyami mɨ sɨma siiya nhɨrɨn wɨ siiya nhɨrni ɨdwo kɨgnɨnkɨn o rani. Mɨ sɨma wa nhɨmnhɨnkɨi ɨuguguski mɨ sɨmiirɨn wa nɨtkaigaiki. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya hɨk whɨekakɨm nɨmbiyamanɨm sɨmiir boɨnkɨn  
\r (Mt 24:3-14; Mk 13:3-13)  
\p
\v 7 Mɨ sɨma siir srɨigi, inkam nowamwarkaiyɨuan inkam, tɨ dimɨnɨn wɨ paka hɨnɨɨn ɨiya sae nɨmbiyami? Mɨ wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨnɨn siya nɨmbiyami bɨiyɨn mɨ krɨma wa nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm, tɨ dimɨnɨm ɨni kingiina nwowɨm wɨ sɨmbi nɨmbiyami, ha?  
\v 8 Mɨ Jisɨs siya ɨna boɨnɨn, kɨma mɨntarao, kɨmiirɨn wɨ sɨma nɨksɨsaeisi. Mɨ sɨma whɨekakɨm sɨma wɨ kariir inɨg ɨiir ninɨ dapni mɨ sɨma wa boɨni, tɨ inkamɨn Adi Komii siya nɨkropkiyɨn, yɨo karargɨn! Mɨ sɨma wɨ hɨnɨɨna boɨni, ɨiya kingiin nwowa mɨ kɨma sɨmiir mhoɨi kɨpi nam.  
\v 9 Mɨ mhoɨiya kɨma wɨ hɨnɨɨna wakaei saua ɨni nɨnɨta mɨ yaiiya ɨni mɨ ɨniiya mɨ kɨma kakak kɨpi nwo. Tɨ hɨriinan dimɨnɨm bɨi wɨ sɨma nɨmbiyami mɨ kɨma ɨiya Jisɨs siya nɨtɨna wɨ asiima nikɨ ɨmbiyam tani. Nɨɨngaka.  
\v 10 Mɨ siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki, nu whɨran iikam isid whɨrɨn, wɨ nu whɨran iikam isid whɨrɨn yaii sɨma nɨnii. Mɨ inkam komii nwɨrɨn nu kɨgrɨraowiyɨn siir isidɨn, wɨ inkam komii nwɨrɨn ɨriipɨ nu mɨ kɨgrɨraowiyɨn wɨ yaii siir isid ɨnaka mɨ nɨnii.  
\v 11 Mɨ tɨ nu ɨiirɨn nɨɨn komii komiiyɨm wa nɨmbiyami. Mɨ maeyau nhɨrɨm mhɨi komii wa mɨ aowi mɨ naokao komii komiiyɨm wa mɨ ɨmbiyami. Mɨ nɨnomor kou hɨrɨn wa nɨmbiyami dimɨn kɨrɨeyɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kimainokam.   
\p
\v 12 Mɨ tɨ digworaekwo whɨekakɨm wɨ nikɨ ɨmbiyam tani mɨ sɨma kɨmiir nonkworɨmdɨnu dirɨraerar bumbuwi. Mɨ sɨma kɨmiirɨn wɨ omaka Adi Komii siira wɨ saiir hɨr boɨnhɨuriyɨu boɨni mɨ sɨma kɨmiirɨn wɨ maeyau biyɨe hɨuyokiyokaiiya mɨi biyɨe mɨriiya wɨ saiir nɨkmwɨn apnɨnopkaigi mɨ sɨma wɨ kariir inɨg ɨiir nikwowaisiyɨm tɨri, whɨsarii rani, kɨma kariir mɨi kɨgna mɨriigɨm mɨ kɨmiirɨn wɨ sɨma nɨkɨunami, inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn mɨ kamɨm omom omom kɨgrɨraowiyɨm sɨmiiram.  
\v 13 Tɨ hɨriinan ɨiya saeya wɨ kɨmiir siyɨu mɨiyɨk nwowi kariir yaiwɨn kɨbi aiir boɨnmɨmauuwɨm.  
\v 14 Mɨ kɨma yaiya kɨma nowarkɨi boɨnana sɨmiir saiirsi kɨpi naɨngwoyɨmiyok.  
\v 15 Mɨ yaiya kɨma boɨnana wɨ kara hauuwi mɨ nɨnoknɨnkɨn aka. Omomɨm sɨma ta yaiya kara hauuwa wɨ saɨka nantamyɨriyɨr tani.  
\v 16 Kɨmiir yopii ad mɨ nomousɨsɨm nomiiyau mɨ kɨmiir ɨrɨpa o nhɨeyɨm kɨmiirɨn wɨ sɨma kɨnmauu ɨti kɨmiir sau omomɨn sɨmiirɨn. Kɨmiirɨn nhɨrɨm kɨmaka nwowɨm wɨ sɨmar nɨsomaowi.  
\v 17 Iikam whɨekakɨm sɨmiir kwoɨnɨn haugɨhauga wɨ dimusi whiyɨe rani kɨmiiramɨn, kɨma kariiram naɨngwo tɨbmiigɨm.  
\v 18 Mɨ kɨma kariiram naɨngwo tɨbmiikɨɨni mɨ kariir mɨi aiir sɨbgu onkworɨnu mɨrii mɨ kɨma wɨ swokɨ kɨgugu rani. Nɨɨngaka.  
\v 19 Kɨma kɨrɨeyar sɨbgu o mɨ kɨma kɨmiir kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiiyɨn wa swokɨ haiyɨm. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya om komii Jerusalem siir boɨnkɨn wɨ sɨpi nɨdwomaii  
\r (Mt 24:15-21; Mk 13:14-19)  
\p
\v 20 Mɨ mhoɨiya kɨma ha kɨgi sauan omomɨn ɨni om komii Jerusalem siir namwokwoyokainiyɨm mɨ kɨma ha dɨnoknɨnkɨn, ɨiya tɨ om komii ɨiir nɨdwomwaiyana ɨni kingiin nwowa.  
\v 21 Mɨ taka ɨiya nu Judia hɨran iikamɨm sɨma wɨ mhɨu ɨiir nɨdamami. Mɨ iikamɨm hɨr nwowɨm sɨma tɨ om komii siir haiburgik mɨ maeyau kwɨra dam. Mɨ iikamɨm om komii siir yaba nwowɨm, sɨma siir hɨriir kɨpi swokɨ am.  
\v 22 Dimusi rani, taka ɨiya ya saeya Adi Komii siya swokɨ tɨrbuwana iikam whɨekakɨm om komii Jerusalem hɨranɨm sɨmiir dimɨn biyɨe whɨekakɨm sɨmiirsi mɨ yai whɨekakɨm Yokwo Komii saiir hɨr nwowɨm wa nɨmbiyamkɨɨni.  
\v 23 Mɨ naɨngwoyɨmiyok komiiga wigɨm yɨnpɨugak nwowɨm mɨ wigɨm yɨnisɨm mwɨi haigiyɨu ɨmiiyaeyɨm ta ɨiya saiirɨn! Hɨk komiiya wɨ tɨ nu ɨiir nɨmbiyami mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir kwoɨnɨn haugɨhauga whiyɨeya wɨ tɨ iikam isidɨn siir naeyɨskaiyɨuwi.  
\v 24 Mɨ sɨmiirɨn wɨ kamkɨu ɨeyar nɨuguguski. Mɨ sɨmiirɨn wɨ sɨmiir sauan omom ɨeyar nɨnkɨnɨkou hainami mɨ sɨmiirɨn nu whɨran isidɨn sɨmiir bopwoniya ninɨ hauugigi. Mɨ iikamɨm naɨngwo tɨbmii karamaeyɨm sɨmiir ɨga om komii Jerusalem siir namɨkwoni mɨ tɨ iikam isidɨn sɨma wɨ hɨriiyar dɨgi mɨ om komii Jerusalemɨn wɨ sɨmiir inɨga nwowi mɨ wɨ sɨmiir ɨiya Adi Komii siya nɨmbina sɨmiiram wɨ saiirar dɨgi. Ɨriig.   
\s1 Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn siya nɨtni ɨi aeya  
\r (Mt 24:29-31; Mk 13:24-27)  
\p
\v 25 Dimɨnpai dimɨnpai wa nɨmbiyami bɨe bwan nauun sɨmiirɨn. Mɨ nu tɨrɨn iikam isid whɨekakɨm sɨmiir kwoɨnɨm wa noki, hɨnɨn komiiya bɨpɨibɨpɨiyakɨna whɨi komii Solwara hɨr saiirsi.  
\v 26 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨmiir kwoɨnɨn wa naɨngwowi. Aei! Dimu dimɨn biyɨekɨn krɨmiir nɨmbiyamɨn mɨ sɨmiir kwoɨnɨn wa noki mɨ nhwo wa mɨ aowabrombrokainami. Dimusi rani, dimɨn komii komiiyɨm nɨnomor kouanɨm wɨ nɨɨnanar nɨtki.  
\v 27 Takana saeya nɨmbiyami ɨiya mɨ wɨ sɨma kɨgwɨni kara Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn ɨni waumɨrsɨm kwɨra saɨka nɨnkɨn ɨtɨn, siya kɨrɨe komiigakɨn. Mɨ dimɨn komiiyɨn paenan nɨuyaeiyɨn wɨ saɨka nɨnkɨn ɨti.  
\v 28 Mɨ mhoɨiya tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨma nɨmbiyam bwakaii mɨ ta ɨiya kɨma wa dokwo. Mɨ kɨmiir mwowɨm wa kɨnɨnsiina kaoki. Dimusi rani, ɨiya Adi Komii siya kɨmiir nanmaiwarkainana saeya kingiin bɨdi yamwoniya. Ɨriig.   
\s1 Whrou siya ɨi nɨisiimauuwikɨn  
\r (Mt 24:32-35; Mk 13:28-31)  
\p
\v 29 Mɨ Jisɨs siya boɨniyɨo yai kwɨra sɨmiir boɨnki. Siya ɨna boɨnɨn, kɨma whrou siir kɨgi mɨ pae nhɨrɨm sɨmiir warar.  
\v 30 Mɨ kɨma hɨnɨɨna kɨgi auwɨm ɨni nɨisabɨm whrou wokam, kɨma ha dɨnoknɨnkɨn op komiigɨ nɨuni ɨiya ɨni kingiin nwowa.  
\v 31 Mɨ ɨriipɨ hɨriinan kɨma tɨ digworaekwo whɨekakɨm nɨmbiyamɨm sɨmiir kɨgi mɨ kɨma wa dɨnoknɨnkɨnki, ɨiya Adi Komii siya siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana ɨni kingiin nwowa.  
\v 32 Kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨnkɨɨni, iikam whɨekakɨm ta ɨi aiir nikɨ owɨm sɨma wɨ nikɨ ao rani mɨ tɨ dimɨn whɨekakɨm sɨma wa nɨmbiyami.  
\v 33 Nu nɨnomoro yo wa dɨgi mɨ kariir yaiya wɨ wara dɨg rani. Nɨɨngaka. Ɨriig.   
\s1 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma mɨntarao  
\p
\v 34 Mɨ kɨma, kɨmasiyar mɨntarao ɨinokɨinokɨn kɨma nae naeyarɨmar kɨpi naɨngwo, kɨma opa kwiyae whaowaeiya saiir kɨpi kwiyae. Mɨ kɨma dimɨn taemɨnɨm pɨu aiir nwowaigɨnɨuwiyɨm wadɨe, sɨmiiram kɨpi naɨngwo. Mɨ siyɨu hɨriinanɨn kɨmiirɨn wɨ siya nikwowaisii, kara Yaowae Adɨn nɨnomor kouankɨn nɨtɨn kariir ɨiya saeya wɨ kɨmiirar nɨmbini, sauɨn wraisu namɨtɨuwiyɨn siir hɨriinan.  
\v 35 Ɨiya kara swokɨ ɨti, ta ɨiya iikam whɨekakɨm mɨ nu haɨmiihaɨmiiyɨm hɨnda tɨnda nwowɨm wɨ sɨmiir nɨmbiyami.  
\v 36 Ɨinokɨinokɨn kɨma hindara waikao. Mɨ ɨinokɨinokɨn kɨma nhwo Adi Komii siirɨmar kwɨsboɨnanae, siya kɨrɨe kɨmiir hauuwɨm. Mɨ tɨ dimɨnɨn siya nɨmbiyami mɨ kɨma wɨ wadɨeyar nwoki mɨ kɨma wɨ Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn wɨ siir whwonkam ɨda nokwowi.   
\p
\v 37 Mɨ ɨinokɨinokɨn Jisɨs siya iikamɨm sɨmiirɨn Adi Komii siir omaka saiir hɨr nowamwarkaiyɨugɨn. Mɨ nɨiyaka siya pɨ mhɨu whɨrɨn sɨma dapiyɨn Oliv pɨ siir ninɨ whwonkaowi.  
\v 38 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma ɨɨmuma nhɨngiyakwokikɨm Jisɨs siir yaiya saiir wakaeyɨm Adi Komii siir omaka saiir hɨr. Ɨriig.   
\c 22  
\s1 Prismi bɨiyan kamɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨkɨni ɨkɨm, sɨma Jisɨs siir nɨmprɨo haɨnam tɨrkɨm.  
\r (Mt 26:1-5; Mk 14:1-2; Jo 11:45-53)  
\p
\v 1 Mɨ ɨiya wou nikwo aeiya dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowiya bretɨn yis karamaeyɨn siira, sɨma saiirɨn Pasova dapikɨm saeya wɨ sapi nɨmbiyami.  
\v 2 Mɨ prismi yaowae adɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm, sɨma Jisɨs siir nɨsomaoni siyɨuam hansɨrkɨm. Mɨ sɨma ɨni iikam ɨmiirsi yɨdidɨm. Mɨ sɨma ɨna boɨnɨm, krɨma Jisɨs siirɨn wɨ panɨɨna nɨsomaowi?   
\s1 Judas siya Jisɨs siirɨn bɨdi yɨmbinɨn bɨi nwowi kamɨm sɨmiir napwouwɨm.  
\r (Mt 26:14-16; Mk 14:10-11)  
\p
\v 3 Mɨ Setan siya Judas Iskariot, sɨma dapiyɨn, siir kwoɨn ɨiir hɨurworwokaigɨn. Mɨ siya tɨ kam ɨuur nwɨso Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir nwɨrkɨn.  
\v 4 Mɨ Judas siya prismi yaowae adɨm mɨ kamɨm Adi Komii siir omakaɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨm, sɨmaka inɨ boɨnɨu. Siya hɨriinan mɨnam tɨrkɨn, Jisɨs siir nɨsomaoni siyɨuɨn siirɨm hansɨrkɨn sɨmiir ɨɨn hauuɨm.  
\v 5 Mɨ sɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga ywokiyɨm. Mɨ sɨma ɨna kitɨbmii boɨnɨm umɨr siir hauuwɨm.  
\v 6 Mɨ Judas siya sɨmiir yai aiirɨn ɨni wadɨeya ywokiyɨn. Mɨ siya ɨna hansɨrɨn Jisɨs siirɨn sɨmiir kɨnmauu ɨtɨm. Mɨ siya mɨnam naɨngwokɨn iikamɨm sɨma tɨ dimɨnɨn siir kɨpi nɨnoknɨnkɨn. Jisɨs siir kɨnmauu ɨti. Ɨriig.   
\s1 Inkam nwɨso Jisɨs siir kɨgna mɨriiyo yaewouwa saiir naeyɨm sowa inɨ dirɨraerarkwokɨn  
\r (Mt 26:17-25; Mk 14:12-21; Jo 13:21-30)  
\p
\v 7 Ɨiya wou nikwoaeiya, dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowiya, bretɨn yis karamaeyɨn ɨna yɨmbiyama. Mɨ ta ɨiya sɨma sibsib yɨnisɨm ɨiirɨn wɨ saiir nɨsomaowi, ta Pasova nae komiiya saiir naeyam.  
\v 8 Mɨ Jisɨs siya Pita, Jon, sowiir yɨkropki mɨ siya sowiirɨn, ɨna boɨnmɨmauugiyɨn, kowa dam, krɨmiir naeyɨm wou nikwo aeiyɨm, pasova, pɨ kowa tinɨ dirɨraerarkwokɨn, krɨma naeyam.  
\v 9 Mɨ siirɨn ɨna yowarkɨi boɨnkiyɨn, kɨra panɨɨna naɨngwowi, krɨra pɨ papi dirɨraerar haigɨn kwokɨni?  
\v 10 Mɨ siya sowiirɨn ɨna boɨnmauugiyɨn, wakae! Kowa pɨ om komiiya hɨriir napnɨnopkainami mɨ inkam nwɨrɨn op twokak haiyapni, siya kowiirɨn pɨ siyɨu hɨr napyɨskaiwɨni mɨ kowa pɨ siir mhoɨiyar dam. Mɨ omaka siya mɨ apnɨnopkainami, wo kowa pɨ saiir warar timɨ apnɨnopkainam.  
\v 11 Mɨ kowa pɨ ta omaka saiir adɨn siir tinɨ boɨnɨu, inkamɨn dimɨn taemɨn nowomwarkaiyɨuwiyɨn, siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn, siir maeyaua hɨuyokiyokaiya, nae dirɨraerarana ɨni papi nwowa? Kara mɨ kariir mɨi kɨgna mɨriiyɨm kamɨm, krɨma nɨdwokai aeyam, ta Pasova aiir.  
\v 12 Kowiirɨn wɨ siya nɨisiimauuwi, maeyau komiiya hɨuyokiyokaiya koua nwowa pɨ saiir nɨisiimauuwi. Ta maeyaua hɨi mɨ ipii digworaekwo whɨekakɨm nae mɨn kowa dirɨraeraranɨm ɨni hɨrar nwokwokɨnɨm.  
\v 13 Mɨ sowa ha namo mɨ sowar kɨg, digworaekwo whɨekakɨm, Jisɨs siyar boɨnkiyɨm hɨrar nwowi. Mɨ sowa yaewouni naeyɨm Pasova ɨna inɨ dirɨraerarɨuwo. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya bret mɨ op wain opa siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir hauugɨn  
\r (Mt 26:26-30; Mk 14:22-26; 1Ko 11:23-25)  
\p
\v 14 Mɨ ɨiya ha nɨmbiyama Jisɨs siya, siir aposel kamɨm sɨmaka yɨdwokai hɨiya saiir.  
\v 15 Mɨ siya sɨmiirɨn ɨna boɨnɨn, kara kɨmaka ta yaewou komiiya Pasova, saiirara gwomamaɨr aenami. Kara wɨ kapi naowi.  
\v 16 Kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨnkii, kara ta yaewou komiiya Pasova kara wɨ yaeya yaewou swokɨ ikwonikrɨpna rani. Wɨ ɨiya Adi Komii siya, siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana, wɨ saiir nadɨgɨuwi.  
\v 17 Mɨ Jisɨs siya mobisɨmɨn op wainkakɨn ɨra hai mɨ siya nhwo Adi Komii krɨmiir Wanɨn siiram ha kwɨsboɨnkiyɨn mɨ siya ɨna boɨn wadɨekiyɨn, Adi Komii siirɨn mɨ mhoɨiya siya ɨna boɨnɨn, ha, tɨ hai, kɨma kɨmar tɨ onkwokwo kwiyaeyam.  
\v 18 Kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, kara pɨ ta wain opa tariinanana pɨ saiir kwiyae rani. Nɨɨngaka. Wɨ ɨiya Adi Komii siya siir iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana wɨ saiirar nadɨgɨuwi.  
\v 19 Mɨ Jisɨs siya bretɨn ɨna mɨ haiyɨn mɨ siya ɨna mɨ kwɨsboɨnkiyɨn, Adi Komii siiram mɨ siirɨn ɨna boɨn wadɨekiyɨn. Mɨ siya sɨmiirɨn ha nɨnoop hauuwɨn mɨ ɨna boɨnkiyɨn, tariigɨna ya kariir kɨp aeya, kara kɨmiirɨn mɨnam hauugɨn, kɨmiir kɨrɨe haigɨnɨuwam. Mɨ kɨma hɨriinan tɨri mɨ wɨ kariiram nwokɨ aɨngwokiyɨm.  
\v 20 Mɨ sɨma ha nae dɨgiyɨm mɨ siya op mobɨn ɨriipɨ hɨriinana swokɨ tɨr. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, tɨkɨ mobɨn op wainkakɨn, ya kariir nhɨe aeya, ya nɨmbin wɨn aeya. Kara kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam naɨngwokɨn.   
\p
\v 21 Kɨma kaoki! Inkamɨn wɨr kariir napwouwanɨn, ɨni kanaka warar nɨnkɨn ɨdwokaiyɨn ta hɨi aiirɨn.  
\v 22 Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn wɨ sɨpi naowi, Adi Komii siya nɨmbina wɨ saiir hɨriinanar tɨri. Mɨ kara mɨnsi naɨngwoyɨmiyoki, tɨ inkamɨn wɨr kariir napwouwɨn, siirɨn wɨ hindara nonkwobumbunɨnkɨn ɨuguskii.  
\v 23 Mɨ siya hɨriinan boɨnkiyɨn mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm, sɨma ɨni sɨma, sɨmar yɨnsrɨi ansrɨiyɨm, tɨ hɨriinan siyɨuɨn siirɨn wɨ nhɨnga dirɨraerari? Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma yai mɨnam nɨnkɨnwaomwarkɨi boɨnkɨm yɨpɨkɨn bɨiyan inkamɨn  
\p
\v 24 Kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma yai kwɨra saiir nɨnkɨnwaomwarkɨi boɨnkɨm. Sɨma boɨn, krɨmiir bɨi nwowan inkamɨn yɨpɨkɨn, ha?  
\v 25 Mɨ Jisɨs siya sɨmiir boɨn, nu kɨgrɨraowiyɨm inkamɨm yɨm inɨg komiigak bɨdi yowɨm, iikamɨm sɨmiir kɨgrɨraowamɨn. Mɨ sɨma ha naɨngwowi iikamɨm sɨmiirɨn nomiiyau dapɨm.  
\v 26 Kɨma, kɨma kɨma hɨriinan kɨpi tɨr. Nɨɨngaka. Inkamɨn kɨmiir bɨi nwowam tɨri, siya inkamɨn i idao nwowiyɨn siir hɨriinan dwo. Mɨ kɨmiir bɨiyan inkamɨn siya mɨiyan inkamnan dwo.  
\v 27 Yɨpɨkɨn bɨiyanɨn, ha? Mɨ tari tɨ inkamɨn hindara prɨiyɨdwo aeiyɨn siya, iyɨe? Si rani mɨ tari inkamɨn nae dirɨraerariyɨn mɨ tari siya, aniya? Kɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwowi siyaɨrgɨ nɨuwi, aniya? Nɨɨngaka. Yɨo inkamɨn nae naeiyɨn, siya. Mɨ an kara tɨ kɨmakar mɨ ɨdwokai aeyɨn, ɨni ɨriipɨ mɨiyan inkamar mɨ owɨn, kɨmiir kɨnsiis haigɨnɨuwam.   
\p
\v 28 Ɨiya dimɨn taemɨnɨm, kariir kɨnanankɨuɨm, wɨm kɨma kanakar nwokɨm. Kɨma kariir bɨ haiburgɨm, kɨma ɨni kanakar yɨtɨnakɨukrɨpkaiyɨm.  
\v 29 Mɨ ɨiya Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm, sɨmiir kɨgɨrkakana ya kariir bɨdi hauugiya. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan kara kɨmiir bɨdi mɨ hauugiyɨn.  
\v 30 Mɨ kariir ɨiya digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana kɨma wɨ kanakar nɨdwo ae kwiyaei, kariir hɨi aiirarar. Mɨ kɨma wɨ ipiiya, inkam komiiyɨm nu kɨgrɨraowiyɨm sɨmiira wɨ saiir nɨdwokaii. Mɨ kɨma wɨ Isrel sɨmiir isid ɨuur whɨso wɨ sɨmiir yai hɨdan inkam nwowi. Ɨriig.   
\s1 Pita siya digɨumii Jisɨs siir haimriiyɨugɨn  
\r (Mt 26:31-35; Mk 14:27-31; Jo 13:36-38)  
\p
\v 31 Mɨ Jisɨs siya Saimon Pita siir boɨnki, saimon, saimon! Wakae! Adi Komii siya wadɨe bɨdi yokiyɨn Setan siirɨn, kɨmiir kɨnankɨuwam. Mɨ siya kɨmiirɨn wɨ widɨm sɨm nɨinɨbrombropiyɨm, wɨ hɨriinan nɨinɨbrombropi, witnidɨm yɨm sɨma mɨ kasɨm yɨm sɨma.  
\v 32 Mɨ kara nhwo Adi Komii siiram bɨdi kwɨsboɨnɨn kɨriiramɨn. Mɨ kɨriir naɨngwo tɨbmiiya wɨ dɨgi rani. Mɨ mhoɨiya kɨriir kwoɨnɨn kisɨna haigii mɨ wɨ kariirɨm nwokɨ ɨtɨm. Mɨ kɨra wɨ kɨriir nomiiyauɨm. Sɨmiir nwokɨ whɨndirɨraerɨm.  
\v 33 Mɨ Pita siya siir boɨnki, Bɨiyan Inkam Komii, kara maeyaua hɨuyokiyokaiya kɨnaka nɨkɨn hɨugrɨpkɨikikaiyɨm nɨdid rani mɨ kara wɨ kɨnakar mɨ aowi.  
\v 34 Mɨ Jisɨs siya ɨna boɨnkiyɨn, Pita, kara kɨriirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, panao nɨiyaka ɨuumɨn pɨ nɨk karama nikɨ owi mɨ kɨra kariir inɨg ɨiirɨn, ɨdɨp ɨdɨpɨn wɨ kwoɨma mɨisɨsaei, hɨnɨɨn, kara Jisɨs siir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn. Ɨriig.   
\s1 Umɨr mɨiya mɨ nɨb mɨ kamkɨu ɨkɨn sɨmiir yaiga  
\p
\v 35 Mɨ Jisɨs siya kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir srɨi, bɨiya kara nɨkropkiya kɨmiir mɨ kɨma umɨr mɨiya mɨ nɨb mɨn, kamkɨu mɨn bɨdi hainamɨm, aniya? Mɨ yɨm sɨma ɨna boɨnɨm. Nɨɨngaka, nɨɨngakɨɨnga.  
\v 36 Mɨ mhoɨiya Jisɨs siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki mɨ tariinanɨn inkamɨn umɨr mɨiya mɨ nɨb mɨnkakɨ nɨuwi, yɨm sɨmiir warar timɨ ɨnkɨn hainam. Mɨ inkamɨn kamkɨu karamkɨ nɨuwi, yɨo wɨ siir yɨuɨs aiirar timɨ hainam, inkam nhɨrkɨm sɨm saɨnɨm mɨ yɨo siya, wɨ siir kamkɨu ɨiir nwokɨ saɨnɨm.  
\v 37 Dimusi rani, Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnkika, sɨma siirɨn wɨ ɨkɨ inkam biyɨeyɨm wɨ sɨmiir ɨɨn hauugii. Kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨni, tɨkɨ dimɨnɨn kariirɨn wa nɨmbiyami. Kaimwoka, tɨkɨ yaiyɨm Yokwo Komii saeya boɨnkiyɨm, tariinanɨn tɨsi bɨdi yɨmbiniyɨm.  
\v 38 Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma boɨn, inkamɨn nowomwarkaiyɨuwiyɨn, kɨra kɨgii! Krɨma kamkɨuwo whɨsa nwowi, tɨrɨn. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, hindara daɨngwo owougi, kɨma kariir yai aiir nɨnoknɨnkɨn tani. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya nhwo mhɨu Oliv hɨr kwɨsboɨnkɨn  
\r (Mt 26:36-46; Mk 14:32-42)  
\p
\v 39 Mɨ Jisɨs siya ha namɨn mɨ siya mhɨu Oliv hɨriir yam, nugak siya nikɨ tɨryakwokɨn saiir hɨriinan. Mɨ kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma siir mhoɨiyar yam.  
\v 40 Mɨ siya ha nɨmbiyamɨn ta maeyau aiir mɨ siya sɨmiir boɨn, wɨm kɨma nhwo tɨr kwɨsboɨn, Adi Komii siiramɨn. Mɨ tɨ dimɨnɨn wɨ kɨmiiram pɨ kɨnankɨuwisi.  
\v 41 Mɨ siya sɨmiirɨn ha haiburgigɨn mɨ yɨo siya arurɨg sa inɨ owɨu. Siiya Inkamkɨ kabɨtkiya mɨ arurɨg ha namɨkaiyɨuwiya saiir hɨriinan. Mɨ siya Adi Komii siiramɨn ogmwo hɨr inɨ hɨuɨu, nhwo siiram kwɨsboɨnɨm.  
\v 42 Mɨ siya ɨna boɨnkiyɨn, Adi Komii, dimɨnɨn kɨra tɨrɨmar naɨngwowi, tɨ dimɨn biyɨeyɨm, tɨ kariir nɨpiyaokɨiyɨm, sɨmiir swokɨ haiyam tɨri, yɨo kɨriirar kwoɨnkɨn. Kɨra kariir kwoɨn ɨiir kɨpi nwo. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga. Kɨra kɨriir kwoɨn ɨiirar dwo.  
\v 43 Mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn ha nɨtɨn siiram, siya yaunɨ kɨnsiis haigɨnɨuni.  
\v 44 Jisɨs siya hɨk prasae bɨ haigɨn mɨ siya nhwo ɨna kwɨsboɨnɨn. Mɨ siir pɨua bidɨu ɨni wara yanka nɨnɨtkiya. Mɨ ta bidɨuwa ɨni nhɨenan nua hɨriir yaokiinaiinama.   
\p
\v 45 Mɨ siya nhwo ha kwɨsboɨn dɨgiyɨn mɨ siya ɨna swokɨ ɨnsiin apnamɨn kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiiram. Mɨ siyar kɨgam sɨma nhwo hɨrar whɨni. Ta hɨka ɨni komii yowa mɨ sɨma nhwo asi whɨnamkɨm.  
\v 46 Mɨ siya sɨmiir boɨn, kɨma nhwo dimuam grɨnkɨn whɨni, ha? Kɨma dɨnsiin ɨdwoki mɨ nhwo kwɨsboɨn yɨ mɨiyɨk rani, Setan siya kɨmiiram kɨnankɨuɨm. Ɨriig.   
\s1 Judas siya Jisɨs siir sau omomɨn siir ɨɨn hauugi  
\r (Mt 26:47-56; Mk 14:43-50; Jo 18:3-11)  
\p
\v 47 Mɨ Jisɨs siya ha nikɨ boɨnaiyɨn mɨ iikam isid komiiyɨn ɨna yɨtɨn siirɨm. Mɨ inkamɨn sɨma dapiyɨn Judas, tɨ kam ɨuur nwɨso Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir nwɨrkɨn. Sɨmiir bɨiyɨn siya nwonanikɨn. Siya siir kingiin mɨnam namkɨn siir nankabmamaɨr boɨnɨm. Yɨo sɨmiir ad wanmi siyɨugɨn.  
\v 48 Mɨ Jisɨs siya siir boɨnki, Judas, kɨra Yaowae Adɨn nɨnomor kouankɨ nɨtɨn siir dimusi napirɨmdɨni mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kɨra siirɨn wɨ sau omomɨn siir ɨɨn asi hauugii, aniya?  
\v 49 Mɨ kamɨm Jisɨs siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma tɨ dimɨnɨn nɨmbiyamɨn siir kɨgɨm mɨ sɨma ɨna boɨnɨm, Bɨiyan Inkam Komii, kɨra hɨnɨɨna naɨngwowi, krɨma siirɨn kamkɨuni tɨ hampɨmpɨt, aniya?  
\v 50 Mɨ sɨmiir nwɨrɨn, prismi bɨiyan inkamɨn siir mɨi mɨriiyɨn inkamɨn, siir ɨnigan wɨɨna siya haɨngrɨp ɨtkiigi.  
\v 51 Mɨ Jisɨs siya hɨriinan kɨgiyɨn mɨ siya boɨn, tɨ hɨriinan siyɨuɨn kɨra tɨ ɨtkiigi. Mɨ Jisɨs siir ɨɨna siir wɨɨn aiir ha nonkwokiyɨn mɨ ɨni wadɨeyar swokɨ okiya.   
\p
\v 52 Mɨ mhoɨiya Jisɨs siya prismi yaowae adɨn mɨ kamɨm omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir bɨi nwowiyɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm, kɨma siir nonkworɨnuwam nɨtkɨm, kɨma wara kamkɨu dan mɨnɨm hainaniyɨm, pɨ hɨiyan inkamɨn saɨka nɨntɨowi, aniya?  
\v 53 Ɨinokɨinokɨn, kara kɨmakar nwokɨn Adi Komii siir inɨg hainaniya omaka saiir mɨ kɨma kariirɨn, hɨr bɨ nonkwokɨm. Mɨ ta kɨmiir ɨi aeya Setan siya kariir nikwowaisiiyana. Ɨriig.   
\s1 Pita siya boɨn kara Jisɨs siir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn  
\r (Mt 26:57-58,69-75; Mk 14:53-54,66-72; Jo 18:12-18,25-27)  
\p
\v 54 Mɨ siya ha boɨn dɨgiyɨn mɨ sɨma siirɨn ɨna yonkworɨmdɨnu ɨnkikwona apnamɨn. Mɨ sɨma siirɨn prismi yaowae adɨn siir omaka hɨriir hainam. Mɨ Pita siya sɨmiir mhoɨiyar yaprɨraowam.  
\v 55 Mɨ sɨma paeya hira omaka aiir hɨuyokiyokaiya saiir yainau hɨr yamgɨn oni. Mɨ Pita siya ɨni sɨmaka warar minɨ oniyɨuwɨn.  
\v 56 Mɨ mɨiyan wig ɨra saeya Pita siir kɨga, siya pae hɨr nwoniyɨn mɨ saeya boɨn, tɨ inkamɨn Jisɨs saɨkar nwokɨn.  
\v 57 Mɨ Pita siya ɨna boɨnɨn. Nɨɨngaka. Wig! Kara Jisɨs siir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn.  
\v 58 Mɨ mhoɨiya inkam nwɨrɨn ɨna swokɨ boɨniyɨn, ni kɨra tɨ isidɨn siir inkam nwɨrkɨn. Mɨ Pita siya ɨna boɨnkiyɨn, nhɨnga boɨnkɨn! Ankara wara rani.  
\v 59 Mɨ mhoɨiya bɨ kwamhiimhiigɨn, inkam nwɨrɨn, ha swokɨ kwɨtɨn, ɨgao yai siya inɨ boɨni, kaimwokɨɨnga, tɨ inkamɨn siir inkam nwɨr ɨeyaɨrgɨn. Mɨ siya nu Galili hɨran inkamkɨn.  
\v 60 Mɨ Pita siya ɨna boɨnkiyɨn, nhɨnga boɨnkɨn! Nɨɨngaka. Kara wara dimɨnɨn kɨra boɨnɨn siir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn. Mɨ siya hɨriinanar nikɨ boɨnɨn mɨ ɨuumɨn ɨna yɨkiyɨn.  
\v 61 Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn ɨni Pita siirar haiyɨug okwo kaokiyɨn. Mɨ Pita siya, ta yaiya bɨiya Jisɨs siya nikɨ boɨna siir, saiir swokɨ aɨngwokiyɨn, tapa nɨiyaka, ɨuumɨn pɨ nikɨ ɨk karam nwowi mɨ kɨra kariir inɨg ɨiirɨn ɨdɨp ɨdɨpɨn wɨ kwoɨma mɨisasaei, kara Jisɨs siir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn.  
\v 62 Mɨ Pita siya idowɨiya ha napniyamɨn mɨ siir noua hɨr yani iyop bwaemaiyɨu. Ɨriig.   
\s1 Sɨma Jisɨs siir yɨpɨmpar mɨ yaebu siir yɨewaiyɨu  
\r (Mt 26:67-68; Mk 14:65)  
\p
\v 63 Mɨ inkamɨn Jisɨs siir kɨgrɨraowɨn siya siir yɨgbumbu mɨ siirɨn ɨna mɨ ɨpɨmparɨn.  
\v 64 Mɨ sɨma siir whwonkamɨn, yɨuɨsni kikogropɨkou. Mɨ siirɨn ɨna srɨiyɨn, kɨra profet inkamnankɨ nɨuwi mɨ kɨra krɨmiir boɨnki, kɨriirɨn nhɨnga tɨowi, ha?  
\v 65 Mɨ sɨma siirɨn yai bibiyɨe nhɨrɨm sɨmiir warar yɨnkɨn ɨgbumbu. Ɨriig.   
\s1 Sɨma Jisɨs siirɨn kaunselmiyam yɨkɨunam  
\r (Mt 26:59-66; Mk 14:55-64; Jo 18:19-24)  
\p
\v 66 Mɨ mhoɨiya bɨeyɨn ha nɨmbi idniyakwokɨn mɨ Isrelmi bɨiyan inkam komii komiiyɨm mɨ prismi yaowae ad ɨkɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨniyɨm, sɨma ɨrɨpar yamwoni kaunsel sɨmiir omaka aiirarar. Mɨ sɨma Jisɨs siirɨn sɨmiiram yɨkɨunam.  
\v 67 Mɨ sɨma boɨn, kɨra krɨmiir boɨnki, kɨra Kraiskɨn, iyɨe? Kɨra Krais rani, aniya? Mɨ siya sɨmiir boɨnki, kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, pɨ kara kɨmiir mɨ boɨni mɨ wɨm kɨma pɨ kariir yai aiir mɨ aɨngwo tɨbmii rani. Nɨɨngaka.  
\v 68 Mɨ kara, kɨmiiramɨn pɨ dimɨnam srɨi mɨ wɨm kɨma pɨ kariir wakae boɨn tani.  
\v 69 Mɨ tariinanɨn mɨ mhoɨiya ɨriipɨ hɨriinan, kara Yaowae Adɨn, nɨnomor kouanɨn, wɨ Adi Komiiyɨn, kɨrɨe komiikakɨn, siir iikam whɨekakɨm, sɨmiir kɨgɨrkakana wɨ siir ɨɨna ɨɨniga saiir ɨɨnigmɨiya nɨdwowi.  
\v 70 Mɨ sɨma boɨn, ana, kɨra Adi Komii siir yɨnisɨmkɨn? Ɨhɨ. Yɨo ɨna yowarkɨi boɨnɨn, wasi kɨmar bɨdi boɨnki ɨskiyɨn. Karargɨn.  
\v 71 Mɨ sɨma ɨna boɨnɨm, krɨma yaeya yai kwɨram dimusi swokɨ hansrani? Krɨma whɨekakarɨn, yaiyɨm siya boɨnkiyɨm bɨdi wakaekiyɨm. Ɨriig.   
\c 23  
\s1 Sɨma Jisɨs siirɨn inkam komii Pailat siir whwonkam ɨda boɨn wokiyopnatkaikikɨm  
\r (Mt 27:1-2,11-14; Mk 15:1-5; Jo 18:28-38)  
\p
\v 1 Sɨma Jisɨs siir yai wakae dɨgiyɨm mɨ sɨma whɨekakar nhɨnki mɨ Jisɨs siirɨn ɨna yɨkɨunamɨn inkam komii Pailat Romanɨn siirɨm.  
\v 2 Mɨ siirɨn hanɨɨngɨn boɨnɨuriyɨu bwakainam, inkam komii Pailat saɨka mɨ sɨma ɨna boɨnɨm, krɨma tɨ inkamɨn siir bɨdi kɨgɨm siya Isrel krɨmiir isidɨm sɨmiir siyɨu ɨmiir bɨdi haiprɨd haigɨnɨuwɨn. Mɨ krɨmiirɨn siya mɨ boɨnkɨn takis umɨrɨm inkam komiiyɨn om komii Romanɨn siir hauusiyɨn. Mɨ siya hɨnɨɨna mɨ boɨnkɨn mɨ Mesaia Kraisɨn karargɨn mɨ nu kɨgrɨraowan inkam komiiyɨn ɨriipɨ karargɨn.  
\v 3 Mɨ Pailat siya Jisɨs siir srɨi, kɨra Juda iikamɨm sɨmiir nu kɨgrɨraowan inkam komiikɨn, aniya? Mɨ siya Pailat siir yai aiirɨn ɨna yowarkɨi boɨnɨn, kɨrar bɨdi boɨnki ɨskiyɨn.  
\v 4 Mɨ Pailat siya ha haiyɨug kaowɨn pris sɨmiir bɨiyan kamɨm mɨ iikam ɨkɨm sɨmiir boɨnki, kara tɨ inkam ɨiirɨn dimɨn whɨr bɨ hɨdiyɨskaikɨn siya dimɨn whɨr bɨ tɨrbukɨn.  
\v 5 Mɨ sɨma ɨni komiiya kauwok boɨnkiyɨm mɨ siya ta yai aiirɨn siyar boɨnkɨn iikam whɨekakɨm nu Judianɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwɨn mɨ sɨma ɨna yanaakiyɨm. Mɨ siya tɨ hɨriinan siyɨuɨn nu Galili hɨrankɨ dirɨraerar yokiyokɨiniyɨn mɨ tɨsi tɨrar namwoniyɨn. Ɨriig.   
\s1 Sɨma Jisɨs siirɨn inkam komii Herot siir whwonkam ɨda boɨnwokiyopnatkaigikɨm  
\p
\v 6 Mɨ Pailat siya hɨriinan yai aiir wakaekiyɨn mɨ siya sɨmiirɨn ɨna srɨigiyɨn mɨ tɨ inkamɨn siya nu Galili hɨran inkamkɨn, aniya? Mɨ sɨma ɨna boɨnɨm ɨhɨ siya nu Galiliyan inkamkɨn.  
\v 7 Mɨ ɨiya sɨma hɨriinan boɨnɨm Jisɨsɨn nu haɨmiiyɨn Herot siya kɨgrɨraowiyɨn mɨ siir hɨrankɨn mɨ siya siirɨn Herot siirɨm asi nɨkropkikɨn. Mɨ ta ɨi aiirɨn Herot siya om komii Jerusalem hɨrar mɨ okɨn.  
\v 8 Mɨ Herot siya Jisɨs siir kɨgɨn mɨ siya ɨni maɨrgɨmaɨrga ywowɨn. Siya siir yai ɨmiir wakaekɨn mɨ ɨi haruwa rani, siya naɨngwokwonanaeiyɨn Jisɨs siir kɨgamɨn. Mɨ siya mɨnam kaokɨn Jisɨs siya dimɨn kɨrɨe komii whɨr dirɨraerarɨm siir whwonkam ɨdan, bɨiya iikamkɨ kɨg karamae nwowɨm sɨmiir.  
\v 9 Mɨ Herot siya Jisɨs siiramɨn yai kasa bɨ kɨnɨwamwarkɨi srɨinanaekɨn. Mɨ Jisɨs siya siir yaiisɨm kwɨr bɨ swokɨ wakae boɨnkɨn.  
\v 10 Mɨ pris sɨmiir bɨiyan kamɨm mɨ kamɨm siyɨu komii nɨnoknɨnkɨni ɨkɨm sɨma Jisɨs siir kingiin hɨrar yamɨkwoni mɨ sɨma siirɨn ɨna boɨn hɨuriyɨu krɨpkaiyɨm.  
\v 11 Mɨ saiir mhoɨiya Herot siya mɨ siir sauan kamɨm sɨma Jisɨs siir yɨkbumbu. Mɨ siirɨn siyɨu mɨiyɨk bɨ tɨrkɨm mɨ sɨma yɨuɨs wɨn kɨbiya kwɨra hai mɨ sɨma ta yɨuɨsa siir kaihaigɨnɨu mɨ sɨma siirɨn ɨna swokɨ ɨkropkiyɨn Pailat siirɨmar.  
\v 12 Bɨiya Herot sowa Pailat ɨo sowa sowa nɨnwo anwowiko. Mɨ ta ɨi aiirarɨn sowa ɨo bɨ nwoko ɨna yɨmboɨno. Dimusi rani, Pailat siya Jisɨs siirɨn Herot siirɨm nɨkropkikɨn. Ɨriig.   
\s1 Pailat siya Jisɨs siirɨm boɨnkɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨo nɨnkɨnɨn siir nɨrɨnuɨm  
\r (Mt 27:15-26; Mk 15:6-15; Jo 18:39–19:16)  
\p
\v 13 Mɨ Pailat siya ɨna yɨkɨunan prismi yaowae adɨm mɨ kamɨm Isrel sɨmiir bɨi nwowi ɨkɨm mɨ iikam ɨma sɨmiirar yɨkɨuna. Mɨ sɨma maeyau kwɨruwar hangiriyɨu omɨmɨr.  
\v 14 Mɨ siya sɨmiirɨn ɨna boɨnɨn, tɨ inkamɨn kariiramɨn kɨma nɨkɨunaniyɨn mɨ kɨma siirɨn hɨnɨɨna boɨn, siya iikam whɨekakɨm sɨmiir siyɨu ɨmiir bɨdi haiprɨd haigɨnɨuwɨn. Mɨ kara siirɨn kɨmiir whwonkam ɨda bɨdi srɨiyɨn. Mɨ kɨma wakae, tɨ digworaekwowɨm kɨma boɨn hɨuriyɨu natkaikiyam tɨrɨm siir, kara siirɨn sɨmiir bɨ hɨdiyɨskaikɨn. Siya dimɨn whɨr bɨ swokɨ tɨrbukɨn.  
\v 15 Herot siya ɨriipɨ hɨriinan. Mɨ siya ɨni krɨmiirɨmar swokɨ ɨkropkiyɨn. Wakae, tɨ inkamɨn siya dimɨn whɨr bɨ tɨrbukɨn mɨ krɨma siirɨn wa nɨsomao rani. Nɨɨngaka.  
\v 16 Mɨ kara pɨ kariir kam nhɨrɨm sɨmiir nɨkropki siirɨn ɨdgɨuni nɨpɨmparɨm mɨ kara siirɨn pa swokɨ ɨuguski.  
\v 17 Mɨ sɨmiir siyɨuɨn hɨnɨɨnkɨn, sɨmiir yaiwou Pasova whɨekakɨm Pailat siya inkamɨn pɨ nwɨra nɨkrop apniki maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya hɨuyokiyokaiya saiir hɨrankɨn.  
\v 18 Mɨ iikam whɨekakɨm, sɨma hɨnɨɨna kauwok boɨnki komiiyar tɨ inkamɨn Jisɨs, siirɨn dɨsomaoki mɨ Barabas siirɨn dɨuguski krɨmiiram.  
\v 19 (Bɨiya yaii kwɨra Barabas siya nɨniika om komii hɨr bɨiyan kamɨm omom omom kɨgrɨraowiyɨm sɨmarkar mɨ siya inkam nɨsomaokɨn mɨ sɨma siirɨn maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya hɨuyokiyokaiya saiir asi nɨkrop apnɨnopkaikikɨn.)  
\v 20 Mɨ Pailat siya sɨmiirɨn yai ɨna swokɨ boɨnɨn. Siya Jisɨs siir nɨuguskiyam naɨngwokɨn.  
\v 21 Mɨ iikamɨm sɨma ɨni komiiya kauwok boɨnkiyɨm, siirɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨo nɨnkɨnɨn siir dɨrɨnugi! Siirɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨo nɨnkɨnɨn siir dɨrɨnugi!  
\v 22 Mɨ Pailat siya kwoɨmaka sɨmiirɨn ɨna swokɨ boɨnkiyɨn, dimusika? Tɨ inkamɨn siya dimu tɨrbukɨn? Kara siirɨn dimɨn whɨr bɨ hɨdiyɨskaikɨn mɨ krɨma siirɨn pɨ kariir kam nhɨrɨm sɨmiiram nɨkropki sɨma pɨ nɨpɨmparɨm mɨ siirɨn pa swokɨ ɨuguski.  
\v 23 Mɨ sɨma ɨna kauwok boɨnanaeyɨm, siya Jisɨs siirɨn pae hɨiniya nɨrɨo nɨnkɨnɨn siir nɨrɨnuɨm. Mɨ tɨ yaiyɨm sɨma kauwok boɨnɨm Pailat siir yaiya aiirɨn ɨni sɨma ikwowaisigiyɨm.  
\v 24 Mɨ Pailat siya ɨni sɨmiir yai aiirar wakaeyoknan.  
\v 25 Mɨ iikamɨm sɨma tɨ inkamɨn yaii nɨniiyɨn bɨiyan kamɨm omom omom kɨgrɨraowiyɨm sɨmaka mɨ inkam nɨsomaowɨn siirɨm kauwok boɨn siir swokɨ ɨkrop apnikiyɨm sɨmiiramɨn mɨ Pailat siya siirɨn ɨna yɨuguskiyɨn. Mɨ siya sɨmiir yai aiirar wakaeyokna mɨ siya Jisɨs siirɨn ɨna hauugiyɨn sauan kamɨm sɨmiir ɨɨn mɨ sɨma siir wa nwokɨ ɨsomaowɨm.   
\s1 Sɨma siirɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨo nɨnkɨnɨn siir yɨrɨnugi  
\r (Mt 27:32-44; Mk 15:21-32; Jo 19:17-27)  
\p
\v 26 Mɨ om komii Rom hɨrɨn sauan kamɨm sɨma Jisɨs siirɨn ɨna yɨkɨunamɨm mɨ sɨma inkamɨn nwɨra yapyɨskai, Saimonɨn om komii Sairiniyanɨn siir. Mɨ siya om komiiya hɨriir napnɨnopkainamɨm nɨtkɨn mɨ sɨma siir yankabrɨnu mɨ tɨ paeya hɨiniya nɨrɨo nɨnkɨnɨn siir yɨkmwon ɨtiyɨskai mɨ siya ɨni Jisɨs siir mhoɨiya yɨtiyɨskai apamɨn.   
\p
\v 27 Mɨ iikam kasa rani, siir mhoɨiya napnamɨm mɨ wig kasa rani, Jisɨs siiram nɨnou mwamwanamɨm.  
\v 28 Mɨ Jisɨs siya ɨna haiyɨug boɨnkiyɨn, kɨma tɨ om komii Jerusaleman wigɨm, kɨma kariirɨm kɨpi nou. Kɨma kɨmasiyar douna mɨ kɨmiir yɨnisɨsɨm ɨmiirsi warar.  
\v 29 Wakae, mhoɨiya ɨigwɨra nɨmbiyami mɨ iikamɨm sɨma wɨ hɨnɨɨna boɨni,  
\q1 wigɨm yɨnisɨm naokaina karamae nwowɨm, yɨnisɨm ɨmiirɨn nwoɨi haigiyɨu ɨmiiyae karamae nwowɨm, sɨma ha maɨrgɨmaɨrga.   
\m
\v 30 Mɨ ta ɨiya sɨma wɨ ɨkɨ mhɨu komii mɨ mhɨuisɨsɨmɨm sɨmiir boɨnki, kɨma krɨmiir ɨdwo winɨ pamkirɨnuni!  
\v 31 Mɨ om komii Rom hɨran iikamɨm sɨma siyɨu biyɨe kariir tɨri, kara inkamɨn dimɨn biyɨe tɨr karamae nwowɨn mɨ mhoɨiya sɨma tari sɨmiirɨn siyɨu biyɨe komii warar nɨnkɨn tɨri, kamɨm dimɨn biyɨekakɨm. Mɨ sɨma wa dɨgɨuguski.   
\p
\v 32 Mɨ kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨma inkam nwɨswo sowiir warar yɨnkɨn ɨkɨunam, sowa siyɨu biyɨe dirɨraerarko. Mɨ sɨma sowiirɨn Jisɨs saɨka nɨnkɨn ɨsomaowam naɨngwokɨm.  
\v 33 Mɨ sɨma maeyau kwɨra saiir yɨmbiyam, ta maeyauwa saiir inɨgɨn mwokɨuka. Mɨ ta maeyauwa sɨma Jisɨs siirɨn hɨr nɨrɨnugɨm paeyɨn hɨiniya nɨrɨo nɨnkɨnɨn siir. Mɨ sɨma tɨ inkam biyɨe nwɨswo sowiir warar yɨnkɨn ɨrɨnugi mɨ nwɨrɨn Jisɨs siir ɨɨniga mɨ nwɨrɨn yaɨoyaeya.  
\v 34 Jisɨs siya ɨna boɨnɨn, Adi Komii, kɨra sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigi. Sɨma nɨnoknɨnkɨn tani tɨ dimɨnɨn sɨma tɨr ɨiirɨn. Mɨ sauan kamɨm sɨma satu ɨna gwowɨm siir yɨuɨs aiirɨm mɨ inkamɨn pɨ kaigrɨnɨuwi mɨ ta yɨuɨsa pɨ siya haii.  
\v 35 Mɨ iikamɨm sɨma ɨni hɨrar yokwowɨm mɨ ɨna kaowɨm. Mɨ bɨiyan kamɨm nu Judianɨm sɨma siirɨn hɨnɨɨna yɨgbumbu, siya iikam nhɨrɨm sɨmiirarar whɨndirɨraerarkɨn. Mɨ Krais kɨɨngɨ nɨuwi siirɨn Adi Komii siya nɨmbingi mɨ siya, sisiyar whɨn dirɨraerarna.  
\v 36 Mɨ kamɨm sauanɨm yɨm ɨriipa hɨriinan kingiin ha mɨ ɨtɨm siir mɨ ɨgbumbu. Mɨ sɨma op waina kwoɨn kausrɨriya siir yaka hauu.  
\v 37 Mɨ sɨma ɨna boɨnkiyɨm, kɨra Juda sɨmiir nu kɨgrɨraowan inkam komiikɨ nɨuwi mɨ pɨ kɨnakɨnar whɨndirɨraerarna.  
\v 38 Mɨ siir mwo koua nwowa yaiya, hɨnɨɨna wɨnboɨnka. Tɨ inkamɨn Juda sɨmiir nu kɨgrɨraowan inkam komiikɨn.   
\p
\v 39 Mɨ tɨ inkam biyɨe nwɨswo Jisɨs saɨka nɨnkɨn ɨrɨmdɨnuwo mɨ nwɨrɨn Jisɨs siir yɨgbumbu. Kɨra Mesaia Kraiskɨn, aniya? Mɨ kɨra kɨnakɨnar dirɨraerarna mɨ pɨ krɨriir warar mɨ whɨndirɨraerar.  
\v 40 Mɨ nwɨrɨn siya ta hɨriinan yai aiir wakaekiyɨn mɨ ɨo siir yo mɨ krɨra ta siir hɨriinan hɨk aiir haii mɨ kɨra Adi Komii siirsi nɨdid rani, ha?  
\v 41 Sɨma krɨriir nɨsomaowi siyɨu biyɨe krɨra tɨrɨn siirsi, sɨma siyɨu mɨiyɨk ɨiirar mɨ tɨri. Mɨ tɨ inkamɨn siya dimɨn whɨr bɨ tɨrbugɨn, siya wɨ whɨsariiyar naowi.  
\v 42 Mɨ siya ɨna boɨnɨn, Jisɨs mhoɨiya kɨra kɨriir nu kɨgrɨraowan inkam komii nɨmbiyami mɨ kɨra kariirɨn wɨ timɨ naɨngwo.  
\v 43 Mɨ Jisɨs siya siirɨn ɨna boɨnɨn, kara kɨriirɨn yaimwowa boɨni, kɨra panaoɨn pɨ kanakar nwowi nɨnomor kou hɨr. Om mɨiyɨkɨn iikam mɨiyɨkɨm omwai sɨm waiya yokiyokɨiyɨn siir. Ɨriig.   
\s1 Jisɨs siya naonamaeya  
\r (Mt 27:45-56; Mk 15:33-41; Jo 19:28-30)  
\p
\v 44 Mɨ ɨiya hɨriir tɨriir nabɨe bopwo nwowa. Mɨ hɨnda tɨnda ɨiya ɨna kakauu ɨuguskiya mɨ tɨ nu whɨrkakɨn ɨni nɨiya ywokiyɨn. Mɨ bɨeyɨn nad nworɨbɨn ɨi kwoɨm hɨnɨɨn mɨ ɨiya ɨna swokɨ pɨrkɨnkirɨba.  
\v 45 Mɨ ɨiya nɨiya nikɨ owa ta yɨuɨs komiiya omaka komiiya Adi Komii siira maeyauwa hɨuyokiyokikaiya dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karame nwowa siir nɨtomanouwa ɨni bopwoniya yɨnwhɨtamkiya mɨ mɨrkwɨsa yɨmbiyam. Mɨ tɨ siyɨuɨn Adi Komii siya krɨmiir nɨisiimauugikɨn. Mɨ krɨma nhwo siirɨm kwɨsboɨni siyɨugak bɨdi yamwowɨuɨn.  
\v 46 Mɨ dimɨn taemɨnɨm nɨmbiyam dɨgiyɨm. Mɨ Jisɨs siya ɨni komiiya kauwok boɨnkiyɨn, Adi Komii, krɨmiir Wanɨn kariir inɨgɨn yokiyokɨiiyɨn pɨ kɨriir ɨɨn hauugigi. Siya hɨriinan boɨnkiyɨn mɨ siya ɨna yaonamɨn.  
\v 47 Mɨ sauan kamɨm sɨmiir bɨiyan inkamɨn siya tɨ dimɨn ɨiir kɨgiyɨn mɨ siya ɨni Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainankiyɨn, siya ɨna boɨnɨn, ɨhɨ, kaimwokɨ kaimwokɨɨnga, tɨ inkamɨn siya inkam mɨiyɨkɨ mɨiyɨkɨn.  
\v 48 Mɨ iikam whɨekakɨm sɨma siir kaowam nɨtɨm mɨ sɨma tɨ digworaekwowɨm nɨmbiyamɨm sɨmiir kɨgiyɨm mɨ sɨma ɨni sɨmiir ɨɨngas ɨmiirar pikrɨmgrɨbgiyɨm mɨ ɨna swokɨ amɨm sɨmiir omaka.  
\v 49 Mɨ Jisɨs siir nomiiyau whɨekakɨm, siir sɨbgu nɨnoknɨnkɨnɨm mɨ wigɨm nu Galiliyanɨm bɨiya Jisɨs siirɨm nɨtɨm, sɨma arurɨga ywokwo mɨ sɨma ɨna kɨgmɨmɨkɨm tɨ digworaekwowɨm nɨmbiyamɨm. Ɨriig.   
\s1 Mɨ sɨma Jisɨs siir pɨuɨs biyɨeya siiyɨenowɨn siir inɨ kikaigik  
\r (Mt 27:57-61; Mk 15:42-47; Jo 10:38-42)  
\p
\v 50 Mɨ inkam nwɨrɨn hɨrar nwokɨn, siir inɨgɨn Josepkɨn. Siya wadɨekɨ wadɨekɨn, siya Juda kaunsel inkamkɨn.  
\v 51 Mɨ ɨkɨ kaunsel kam nhɨrɨm omisɨm kɨgrɨraowiyɨm sɨmiir kwoɨn aka bɨ nwokɨn, tɨ dimɨnɨm sɨma Jisɨs siir tɨram mɨnɨm. Siya om Arimatia nu Judia hɨran inkamkɨn. Yɨo siya ɨiya Adi Komii siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana saiiram nwowikɨn.  
\v 52 Mɨ tɨ inkamɨn siya ɨna yamɨn inkam komii Pailat siir omaka mɨ ɨna srɨiyɨn, siya Jisɨs siir pɨuɨs nhɨnga saiir hainamɨn mɨ siya ɨni wadɨeya ywokiyɨn.  
\v 53 Mɨ Jisɨs siir pɨuɨs biyɨeya siya saiir hɨunɨs haiyɨn, pae hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir hɨrankɨn. Mɨ yɨuɨs whɨsiinana saiir higrɨnɨu mɨ siya siir pɨuɨs biyɨe aiirɨn siyano whɨrɨn siir kikaigik. Mɨ tɨ ɨeyɨn sɨma siiya komiiya saiir nopkikaikɨn. Mɨ bɨiya sɨma tɨ ɨe ɨiirɨn inkam nwɨr bɨ kikai mɨmɨnkɨn.  
\v 54 Taka ɨiya Fraideka sɨma Juda sɨmiir ɨi komiiya Sabat pɨu siisiya dimɨn taemɨn tɨr karamae nwowiya saiir nae digworaekwo ɨmiir dirɨraerar haigɨnkɨm saeya wɨ sapi nɨmbiyami.   
\p
\v 55 Mɨ wigɨm nu Galili hɨrankɨ nɨtɨm Jisɨs saɨka mɨ sɨma Josep siir mhoɨiyar yam. Mɨ sɨma tɨ ɨe ɨiir warar kɨgmɨmɨk. Mɨ sɨma Josep siir warar nɨnkɨn kaokɨm siya Jisɨs siir pɨuɨs biyɨeya wɨ panɨɨna namisi dirɨraerar haigi.  
\v 56 Mɨ sɨma ha kɨg dɨgikɨm mɨ sɨma ɨna swokɨ amɨm sɨmiir yapa yapa omaka. Mɨ sɨma wa mɨnɨm mɨ digworaekwo mɨiyɨk mɨiyɨkɨm pɨui mɨiyɨk whakiyɨm ɨna dirɨraerar haigɨnɨm. Jisɨs siir pɨuɨs biyɨeya saiir naokɨnɨm, pɨ whɨiisi mɨ sɨmiir ɨi komiiya Sabat nɨkɨuwiya sɨma pɨu siiskuwak, siyɨu komii siya boɨna mɨ saiir hɨriinan. Ɨriig.   
\c 24  
\s1 Jisɨsɨn ɨeyankɨn bɨdi yɨnsiin ɨdwowɨn  
\r (Mt 28:1-10; Mk 16:1-8; Jo 20:1-10)  
\p
\v 1 Mɨ wik kwɨra saiir bɨiyan ɨiya Sande sɨma nugak ɨmumar yamyakwok sɨma maeyauwa Jisɨs siir haɨngikaiya saiir hɨriir yam. Sɨma waɨn pɨuii mɨiyɨk whakiyɨn siir hainam, bɨiya sɨma nikɨ dirɨraerar haigɨnɨn mɨ sɨma ɨna hainamɨm. Mɨ sɨma Jisɨs siir pɨu aiir naokɨnɨm tɨrkɨm.  
\v 2 Sɨma ta siiya aiir kɨg, sɨma nikɨ warkɨkɨua, saiirɨn sɨma bɨdi warakpɨtkikiya.  
\v 3 Mɨ sɨma ha napnɨnopkai namɨm mɨ sɨma nɨnomor kouan, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siir pɨuɨs biyɨe aiir bɨ kɨgɨm.  
\v 4 Sɨma ɨna yangwoyɨmiyokɨm mɨ sɨma inkam nwɨso sowiir kɨg sɨmiir kingiin hɨrar nokwowi sowiir yɨuɨso hindara kɨgnɨniyaei.  
\v 5 Mɨ tɨ wigɨm sɨma sɨma nɨdid prasae bɨ kikɨnkɨm. Mɨ sɨma ogmwo nɨimwowɨm nua hɨriir kaiyɨrou nam mɨ sɨmiir whwonkamɨm ɨni nua hɨriir kaowɨm. Mɨ tɨ inkam nwɨso sɨmiir boɨn, kɨma inkamɨn omwai waiyokiyokɨiyɨn siiram dimusi hansɨri ta maeyauwa inkam haɨngikaiiya, inkam wɨɨrniya saiir, ha?  
\v 6 Siya tapair nwo rani. Bɨdi yɨnsiin ɨdwo namɨn! Kɨma yaiya bɨiya siya kɨmiir boɨnmauuwa saiir tɨ swokɨ aɨngwowarkaigi, ɨi siya nu Galili hɨrar nikɨ owɨn.  
\v 7 Siya kɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnmɨmauugɨn, sɨma Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn kariirɨn wɨ iikamɨm dimɨn biyɨekakɨm sɨmiir hauuwi mɨ siirɨn wɨ paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨn saɨka sɨma nɨnkɨn ɨrɨmdɨnu inankɨi. Mɨ ɨi kwoɨmaka kara wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi!  
\v 8 Sowa hɨriinan boɨno mɨ tɨ wigɨm sɨma ɨna yaɨngwowarkaigiyɨm ta yaiya bɨiya Jisɨs siya boɨna saiir  
\v 9 mɨ sɨma ta maeyauwa inkam haɨngikaiya saiir haiburgik mɨ ɨna swokɨ amɨn. Mɨ sɨma kam ɨuur nwɨrɨm siir mɨi kɨgna mɨriiyɨm sɨmiir inɨ boɨnmauuɨu mɨ kam nhɨrɨm sɨmiir warar, tɨ digworaekwo whɨekakɨm sɨma kɨgɨm sɨmiir.  
\v 10 Mɨ Maria om Makdalanaka mɨ Joana mɨ Maria Jemsni yopii aka, sɨmar nwokɨm mɨ wig nhɨrɨm sɨmakar nɨnkɨn okɨm sɨma tɨ yaiyɨm aposel kamɨm sɨmiir boɨnmɨmauuɨu.  
\v 11 Mɨ tɨ aposel kamɨm sɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwokɨm tɨ wigɨm sɨma nɨksɨsaei mɨ sɨmiir yai aiir bɨ naɨngwo tɨbmiigɨm.  
\v 12 Mɨ Pita siya ha nɨnsiinɨn mɨ maeyauwa inkam haɨngikaiya saiir hɨriir iwɨtnam mɨ siya tɨ ɨe ɨiir inɨ waisi kaowɨu mɨ yɨuɨs ɨmiirara kɨg sɨma sɨma nwokai. Mɨ siya omaka hɨriir swokɨ am mɨ ɨni tɨ dimɨn ɨiir inɨ aɨngwoyɨmiyokɨuɨn. Ɨriig.   
\s1 Inkam nwɨso Jisɨs siirɨn siyɨuɨn omisɨm Emeasa namiyɨn siir hɨr kɨg  
\r (Mk 16:12-13)  
\p
\v 13 Mɨ ta ɨi aiirarɨn inkam nwɨso sɨmiiraɨrgo, sowa omisɨm whɨrɨn sɨma dapiyɨn Emeasa siir hɨriir napnamko. Tɨ omɨn siya om komii Jerusalem siir aru ywowɨn. Mɨ ɨni omisɨm Emeas hɨrar yamwowɨuɨn, siir prɨeiyɨn kilomita ɨuur kwɨrkɨm.  
\v 14 Sowa ha napnamo mɨ sowa digworaekwo whɨekakɨm tɨ ɨi ɨmiir nɨmbiyamɨm sɨmiir yapboɨnaiyam.  
\v 15 Mɨ sowa ha napboɨnaiyamo mɨ ɨni sowa sowa yɨnsrɨi ansrɨiyamo mɨ Jisɨs siya ɨna yɨmbiyamɨn sowiir kingiin hɨrɨn mɨ ɨni sowaka yapamɨn.  
\v 16 Mɨ sowiir nhwowo dimɨn whɨrkɨ bɨ kimɨrkaigo mɨ sowa ha bɨ nɨnoknɨnkɨnko, siya Jisɨskɨn.  
\v 17 Mɨ Jisɨs siya sowiir boɨn, kowa dimu nouapboɨnaiyami, ha? Siya hɨriinan boɨnɨn mɨ sowa ha nokwowo mɨ sowiir mhɨi kwoɨnɨno ɨni hɨkakar ywowo mɨ sowiir whwonkamo mɨiyɨk bɨ nwoko.  
\v 18 Mɨ inkam nwɨrɨn, siir inɨgɨn Kliopaskɨn siya siir yai aka hɨnɨɨan yowarkɨi boɨn mɨ iikamɨm omom omomiyɨm Jerusalem hɨrarar bɨdi yamwomɨmɨrɨuɨm. Mɨ tari kɨnakɨnaɨrgɨn tɨ dimɨnɨn Jerusalem hɨr nɨmbiyamɨn siir nɨnoknɨnkɨn karamae nwowɨn, aniya?  
\v 19 Siya hɨriinan boɨnkiyɨn mɨ Jisɨs siya sowiir srɨi, dimukɨn, ha? Mɨ sowa siirɨn hɨnɨɨna boɨn, tɨ dimɨnɨn Jisɨsɨn om Nasaretanɨn siir nɨmbiyamkɨn. Siya profet inkamkɨn mɨ siya mɨi mɨiyɨk mɨiyɨk komii komiiyɨm mɨ yai mɨiyɨk mɨiyɨk komii komii ɨkɨm Adi Komii siir whwonkam ɨda mɨ iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨda mɨriikɨn.  
\v 20 Mɨ prismi bɨi nwowi kamɨm mɨ kaunselmi bɨiyan kam ɨkɨm, sɨma hauugɨm Jisɨs siirɨn sauan kamɨm sɨmiir ɨɨn, sɨma nɨsomaowɨm, paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir nɨnkɨn ɨrɨnuwɨm.  
\v 21 Krɨra bɨiya hɨnɨɨna naɨngwo tɨbmiigo, tɨ inkamɨn siya Isrelmi iikamɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨn. Ɨhɨ, mɨ yai kwɨra hɨnɨɨnga. Tɨ digworaekwo ɨma nɨmbiyama, ɨi kwoɨmɨm bɨdi yamkiyɨm digworaekwo whɨekak nhɨrɨm sɨmaka nɨmbiyamkɨn.  
\v 22 Mɨ tapa wig nhɨrɨm krɨmiir isid ɨiirɨn sɨma ninɨ boɨnananikɨm krɨmiirɨn. Sɨma nugak ɨmumar namiyakwokɨm maeyauwa inkam haɨngikaiya saiir.  
\v 23 Mɨ sɨma Jisɨs siir pɨuɨs biyɨe aiir bɨ kɨgɨm. Nɨɨngaka. Mɨ sɨma ɨna swokɨ haiyɨug apnamɨm mɨ sɨma hɨnɨɨna inɨ boɨnɨu, krɨma paekwosɨm nwɨso sowiirɨn nhwonan whɨn kɨgnanikɨm sɨma hɨnɨɨna boɨnkikɨm, Jisɨs siya ɨni omwaiyar swokɨ waiyaɨn.  
\v 24 Sɨma ha boɨn dɨgiyɨm mɨ krɨmiir kam nhɨrɨm sɨma ha namɨm maeyauwa inkam haɨnkikaiiya saiir mɨ sɨma digworaekwowɨm wig ɨma boɨnɨm sɨmiir hɨriinanar swokɨ kɨgɨu. Mɨ yɨm sɨma Jisɨs siir bɨ kɨgɨm.   
\p
\v 25 Mɨ Jisɨs siya ɨo sowiir ywoki, kowa kwoɨn karamaeko! Kowiir mhɨi kwoɨnɨm ɨni hiinsɨma ywowaowɨm profetkɨm boɨniyɨm yai whɨekakɨm sɨmiiram naɨngwo tɨbmiiyɨm.  
\v 26 Pɨ panɨɨna tɨri, ha? Mɨ kowa tari bɨ nɨnoknɨnkɨnko, Mesaia Kraisɨn Adi Komii siya nɨmbinɨn siya wɨ hɨk kɨmpɨpɨsu prasae hai rani, bɨiyɨn mɨ siya mhoɨiya wɨ Adi Komii siir hɨrankɨ haii inɨg komiiyɨn, aniya?  
\v 27 Mɨ Jisɨs siya Moses siir yaiyɨm sɨmiirar kwaboɨnbwakainam mɨ profet whɨekakɨm sɨmiir ɨma mɨ siya sowiir boɨnmɨmauu. Mɨ siya Yokwo komii saeya boɨnɨm yaiyɨm siir, sɨmiir boɨnmɨmauu.   
\p
\v 28 Mɨ sɨma tɨ omɨn sowa namɨm tɨrɨn siir kingiin hɨr yɨmbiyam. Mɨ Jisɨs siya hɨriinan tɨrɨn mɨ siya ɨna yapsasaeyamɨn.  
\v 29 Mɨ sowa siir yɨkɨdu mɨ ɨna boɨno, kɨra krɨraka tɨrar dwo. Bɨeyɨn bɨdi yɨkiyamkiyɨn mɨ ɨiya pɨ sapi kakauui. Mɨ siya ɨna yapnɨnopkainamɨn mɨ ɨni sowakar ywowɨn.  
\v 30 Mhoɨiya sɨma naeyɨm tɨrɨm mɨ Jisɨs siya sowakar yɨdwo. Mɨ siya bretɨn ha haiyɨn mɨ ɨna boɨn wadɨekiyɨn Adi Komii siir mɨ haɨmiihaɨmiiyo sowiir yɨnop hauu.  
\v 31 Siya hɨriinan tɨrɨn mɨ sowiir nhwowo ɨni bɨimi siya kɨnkiyo mɨ sowa siirɨn ɨna yɨnoknɨnkɨnkiyo. Mɨ siya hɨr bɨ swokɨ omɨmɨnkɨn ɨna kwakɨgugugiyɨn, sowa siir bɨ swokɨ kɨgmɨmɨnkiko.  
\v 32 Mɨ sowa boɨn, krɨra siyɨu hɨrar nikɨ apniyo mɨ krɨriirɨn yaiyɨm siyar nikɨ apboɨnmamauunikɨn mɨ Yokwo Komii saiir yaimwowɨm sɨmiirar boɨnmɨmauugɨn, krɨriirɨn. Kaimwoka ta ɨi aiirarɨn krɨriir mhɨi kwoɨnɨm maɨrgɨmaɨrga bɨdiyar ywowo!   
\p
\v 33 Sowa hɨriinan boɨnaiyo mɨ bɨ kɨmɨmɨnkiko, sowa ta ɨi aiirar swokɨ ɨnsiin haiyɨug apnamo om komii Jerusalem hɨriirɨn. Mɨ sowa tɨ Jisɨs siir kam ɨuur nwɨrɨm sɨmiir inɨ kɨgɨu mɨ nomiiyau nhɨr ɨkɨm, sɨma maeyau kwɨruwa haɨngiriyɨu owi.  
\v 34 Mɨ sɨma sowiir boɨn, kaimwokɨ kaimwokɨɨnga, Yaowae Adɨn nɨnomor kouanɨn bɨdi swokɨ ɨnsiin ɨdwowɨn. Saimon siya bɨdi kɨgɨn siirɨn.  
\v 35 Mɨ sowa ɨna mɨ boɨno, digworaekwo whɨekakɨm sowiir nɨmbiyamo siyɨu hɨr. Mɨ sowa boɨn, siya bret ɨiir nɨnopkɨn mɨ krɨra siirɨn ha kɨgnɨnoknɨnkɨnkikɨn. Ɨriig.   
\s1 Kamɨm siir kɨgna mɨriiyɨm sɨma Jisɨs siir bɨdi kɨgɨm  
\r (Mt 28:16-20; Mk 16:14-18; Jo 20:19-23; Ap 1:6-8)  
\p
\v 36 Sɨma ta yai aiirar nikɨ ɨdwokai boɨnaiyɨm mɨ Jisɨs siya bɨri kɨmɨmɨnkikɨn sɨmiir bopwoniya hɨrar yamɨkwoɨu. Mɨ siya sɨmiir boɨnki, naɨngwobumbua kɨmakar dwo.  
\v 37 Mɨ sɨma ɨni hindara yanaakiyɨm mɨ ɨni nɨdidkakar ywonamɨm. Sɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwokɨm sɨma aknaɨn kwɨr kɨgi.  
\v 38 Mɨ siya sɨmiir boɨn, kɨma dimusi nanaai, ha? Mɨ kɨmiir kwoɨnɨm hɨnɨɨna dimusi sɨbnaɨngwoyokiyokɨiyami, ha?  
\v 39 Kariir ɨga ɨɨna owiir kɨgi. Karaɨrgɨn tɨ nokwowɨn, kɨmiir ɨɨnɨm kariir donkwo mɨpa kɨg. Aknaɨna saeya kɨpkak kɨugak rani, ta kɨma kɨga kariirɨn saiir hɨriinan. Nɨɨngaka.  
\v 40 Siya hɨriinan boɨnɨn mɨ siya siir ɨga ɨɨnwo sɨmiir yɨisiimauu.  
\v 41 Mɨ sɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga ywowɨm mɨ sɨma bɨ nikɨ aɨngwo tɨbmiigɨm. Mɨ sɨma ɨna yɨnaɨngwoyɨmiyokɨm. Mɨ siya sɨmiir srɨigi mɨ kɨma tari nae nhɨrkakɨm tapaiirɨn, nwo rani, aniya?  
\v 42 Mɨ sɨma anasu haɨmiiyɨn sɨma nanagɨn siir hauu.  
\v 43 Mɨ siya ha haiyɨn mɨ ɨni sɨmar kɨgwo aeiyɨn siirɨn.   
\p
\v 44 Mɨ siya ha nae dɨgiyɨn mɨ siya sɨmiir boɨn, bɨiya kara kɨmaka nikɨ owɨn, kara kɨmiir bɨdi boɨnmauuwɨn. Digworaekwo whɨekakɨm bɨiya kariir wɨnboɨnɨm, Mosesni siyɨu komiiyɨn yokwoni sɨma wɨnɨn mɨ profetmi yokwo aka mɨ yokwo Sam sɨma tɨ digworaekwo whɨekakɨm sɨma wɨ hɨriiyar nɨmbiyam dɨgi.  
\v 45 Mɨ Adi Komii siir yai ɨmiirɨn siyar nanaaknɨnkii haigɨnɨugikɨn iikam ɨmiirɨn ta omaka aiir nwowɨm.  
\v 46 Mɨ siya sɨmiir boɨn, Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnka, Mesaia Kraisɨn wɨ hɨk sɨpi hai mɨ ɨi kwoɨmaka wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi ɨe hɨrankɨn.  
\v 47 Mɨ iikam mɨiyɨkɨm sɨma siir inɨgɨn wɨ iikam isid whɨe komiiyɨm tɨ nu ɨirɨn wɨ sɨmiir boɨnmɨmauuwi mɨ sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm wɨ Adi Komii siya nwokɨ haiyoprimdiyɨumiigiyɨm. Kɨma ta mɨi aiirɨn om komii Jerusalem tɨrar mɨrii bwakainam  
\v 48 mɨ tɨ digworaekwo ɨmiir boɨnmauuwam.  
\v 49 Ɨni wakaeyɨm, tɨ dimɨnɨn bɨiya Adi Komii siya boɨnɨn kɨmiir hauuwɨm, yɨo tariinanɨn kara kɨmiirɨm nɨkropkiyɨm tɨri. Kɨma tɨ om komii siirar dwo mɨ ɨiya nɨnomor kouan kɨrɨeya saeya nɨti kɨmiirɨm wɨ saiirar dadɨgɨu. Ɨriig.   
\s1 Adi Komii siya Jisɨs siirɨn nɨnomor kou hɨriir swokɨ ɨkɨunam  
\r (Mk 16:19-20; Ap 1:9-11)  
\p
\v 50 Mɨ Jisɨs siya ha boɨn dɨgiyɨn mɨ siya sɨmiirɨn ɨna yɨkɨunamɨm mɨ om Betani hɨrar yadɨgɨu. Mɨ siir ɨɨna ha ninansiinakiya mɨ nhwo ɨna kwɨsboɨnkiyɨn mɨ siya iikam ɨmiir yɨkboɨnmamaɨrɨn. Adi Komii siya sɨmaka nwowam.  
\v 51 Siya nhwo sɨmiirar nikɨ kwɨsboɨnmamaɨrɨn mɨ siya sɨmiirɨn ɨni hɨrar iyopnɨsugikɨn mɨ Adi Komii siya siirɨn ɨni hɨrankar yɨkɨunakiyɨn mɨ nɨnomor kou hɨriir yam.  
\v 52 Mɨ sɨma siir inɨg ɨiir hainan mɨ ɨni om komii Jerusalem hɨriir swokɨ amɨm mɨ sɨma ɨni maɨrgɨmaɨrga komiigakar ywonamɨm.  
\v 53 Mɨ ɨinokɨinokɨn sɨma Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir omaka saiirama nami, siir inɨg ɨiir hainanɨm. Ɨriig.