\id HEB - Sepik Iwam NT [iws] -Papua New Guinea 1989 (DBL 2014) \h Hibru \toc1 HIBRU \toc2 Hibru \toc3 Hi \mt1 HIBRU \ip Hibru yokwowa ya yokwo prɨeiya Hibrumi iikamɨm yɨpɨkɨ naɨngwo tɨbmiiyɨm Jisɨs siiram ya sɨma wɨnki aeya. Hibru iikamɨm yɨm Juda iikamɨm sɨmiir inɨg whɨr ɨeya. Mɨ krɨma nɨnoknɨnkɨn tani, ta yokwo aiirɨn nhɨnga piyamisi wɨnkiya. Mɨ inkamɨn wɨnkiyɨn siya hɨnɨɨna kɨgɨn Juda sɨmiir iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm kɨrɨe rani sɨma sɨmiir naɨngwo tɨbmii wɨna saiir haiburgigam tɨrkɨm sɨmiir bɨiyan siyɨuɨn Mosesni siyɨu komii si napiyɨn ɨni siiramar swokɨ amɨm. Mɨ ta yokwowa iikam ɨmiirɨn mɨn boɨnkika Jisɨsɨn Adi Komii siir yɨnisɨmɨn ɨni paekwosɨm ɨkɨm mɨ Moses ɨni sɨmiir haiburɨn. Mɨ ta Jisɨs siir mɨiya ya ɨni Mosesni mɨiya saiir kou ywowa. Mɨ ta Jisɨs siir nhɨeya yɨpɨkɨ dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨm haiyoprimdiyɨumiigiya ya ɨni wraisumi nhɨeya saiir haibura. Jisɨs siya omwai hɨriiyar waiyayokiyokɨiigɨn. Mɨ ta hɨriinan saiirsika siya sɨmiir asi boɨnkikɨn sɨma Jisɨs siiram naɨngwo tɨbmiiyɨm yɨpɨkɨn bɨigɨbɨiyan prisɨn inɨg komiigakɨn. Ɨriig. \c 1 \s1 Yaiya Adi Komii siir yɨnisɨmɨn siya hauuga krɨmiirɨn. \p \v 1 Bɨdi bɨdiniyarɨn ɨi whɨekakɨm bɨdi yamkiyɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya siir yaiyɨm profet kamɨm sɨmiir boɨnmɨmauugɨn, siyɨupai siyɨupaiyɨm sɨmiir. Mɨ tɨ yaiyɨm profet kamɨm sɨma ɨni krɨmiir brougaeyɨm sɨmiir hauugiyɨm. \v 2 Mɨ ta ɨiya dɨg kingiin nwowi Adi Komii siya ta siir yaiya wɨ siir yɨnisɨm ɨiir hauugi. Mɨ yɨo siya wɨ krɨmiir swokɨ kwaboɨnmamauuwi. Adi Komii siya siir bɨdi yɨmbinɨn siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir haiyɨm. Mɨ bɨiya Adi Komii siya siir boɨnɨn mɨ siya ɨni siir yai ɨmiirar wakaeyoknan. Mɨ siya nɨnomor nu sowiir digworaekwo ɨmiirɨn asi nonkwokwokikɨm. \v 3 Tɨ siir yɨnisɨmɨn Jisɨs siya krɨmiir nɨisiimauugɨn dimɨn komii komiiyɨm paenan nɨuyaiyɨm Adi Komii siirɨm, siir yɨnisɨmɨn ɨni siir Adɨn siir hɨriinana ywowɨn. Siir yaiya saeya kɨrɨekaka, digworaekwo whɨekakɨm nɨnomor nu sowiirɨm siyar sɨbgu kɨgɨrkaki. Mɨ siyar naokɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siirɨn, iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm ɨni siyar haiyopriimdiyɨumiigiyɨm. Mɨ siya ha swokɨ ɨnsiin ɨdwonamɨn mɨ siya nɨnomor koua hɨriir yam mɨ siya Adi Komii siir ɨɨna ɨɨnig mɨiya inɨ ɨdwoɨu inkam komii nu kɨgrɨraowiyɨn siir hɨriinan. Ɨriig. \s1 Adi Komii siir yɨnisɨmɨn siya ɨni paekwosɨmɨm sɨmiir haiburɨm \p \v 4 Dimusi rani, siya ɨni Adi Komii siir ɨɨna ɨɨnig mɨiya nɨdwowɨn mɨ siya ɨni paekwosɨm whɨekakɨm kou hɨr nwowɨm sɨmiir haiburɨm. Mɨ tɨ inɨgɨn Adi Komii siya hauuwɨn siya ɨriipɨ hɨriinan siya ɨni paekwosɨmɨm sɨmiir inɨg ɨmiir haiburɨm. \v 5 Dimusi rani, bɨiya Adi Komii siya paekwosɨm ɨmiirɨn hɨnɨɨna bɨ boɨnkɨn, \q1 Kɨma kariir yɨnisɨmkɨm, panao kara pɨ hɨnɨɨna boɨnki kara kɨmiir Adgɨn. \m Adi Komii siya paekwosɨm sɨmiirɨn hɨriinan yai bɨ swokɨ boɨnkɨn. Nɨɨngaka, nɨɨnga kɨɨnga. Siya Jisɨs siirara boɨnkɨn. \v 6 Bɨiya Adi Komii siya siir yɨnisɨm yɨnhaomiyɨnɨn siirɨn nu tɨriir nɨkropkiyam mɨnɨn mɨ siya paekwosɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki, \q1 kɨma tɨ kariir paekwosɨmɨm kɨma siir inɨg ɨiir hainanprapraski. \m \v 7 Mɨ siya yai nhɨrɨm paekwosɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn, \q1 paekwosɨm sɨma kariir mɨiyan inkam dwo mɨ sɨmiir mɨiyɨm opudnan hugɨdudu mɨrii. Mɨ sɨmiir kɨrɨeya paenan dɨudkwakwa. \m \v 8 Mɨ siir yɨnisɨmɨn siirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn, \q1 kɨra ɨni Adi Komii ywowɨn kariir hɨriinan. Kɨra inkam komii digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgrɨraowiyɨn wɨ siir hɨriinan nwowi. Ɨinokɨinokɨn digworaekwo whɨekakɨm kɨra wɨ wadɨeyar sɨbgu kɨgrɨraowi. \q1 \v 9 Kɨra wɨ siyɨu mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiiraramar naɨngwowi mɨ kɨra wɨ dimɨn biyɨeyɨm wɨ sɨmiiram naɨngwo rani. Kara kɨriir Adi Komiiyɨn kɨriirɨn wɨ kara nokmwɨn okwohaigɨnɨuwi, inɨg komiigak nwowamɨn mɨ kɨra wɨ maɨrgɨmaɨrga komiigakar nwowi. Mɨ ta maɨrgɨmaɨrga wɨ iikam whɨekakɨm sɨmiir maɨrgɨmaɨrga ɨmiir haiburi. \m \v 10 Mɨ Adi Komii siya hɨnɨɨna swokɨ boɨnki, \q1 Bɨiyan Inkam Komii, kɨra bɨdi bɨdiniyarɨn nu nɨnomoro kɨriir ɨɨngar nonkwokwoko. \q1 \v 11 Mhoɨiya nɨnomor nuwo sowa wa dɨgɨguski mɨ ni kɨra nɨɨngaka. Ɨinokɨinokɨn wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨi mɨ nɨnomor nuwo yo wɨ wro namwoɨuwi yɨuɨs wronan. \q1 \v 12 Mɨ yɨo ɨni inkamɨn yɨuɨs kaba nɨtkaigiiya mɨ yaeya yɨuɨs wɨn swokɨ haiiyɨn mɨ ha niiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ kɨra nu nɨnomoro sowiirɨn wɨ hɨriinanar mɨ dɨgɨguskii. Mɨ wɨ yaeya nu nɨnomor wɨn swokɨ onkwokwoki mɨ ni kɨra wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨi ami, wɨ kisɨna rani. \m \v 13 Bɨiya Adi Komii siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, \q1 kɨra wɨ kariir ɨɨna ɨɨnig mɨiya nɨdwowi, maeyaua inkam komii siya nɨdwowiya saiir. Mɨ kɨra wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨi mɨ wɨ ɨiya kara kɨriir sauan omomɨm sɨmiir nonkwobumbunɨnkɨn ɨuguski wɨ saiir nadɨgɨuwi. \m Adi Komii siya tɨ yaiyɨm sɨmiirɨn paekwosɨmɨm sɨmiir bɨ boɨnkɨn. Nɨɨngaka. Siya siir yɨnisɨm ɨiirarar boɨnkɨn. \p \v 14 Mɨ yɨpɨkɨm paekwosɨmɨm, ha? Sɨma naeyɨunankɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya boɨniyɨm sɨma pa wakaeyokna dirɨraerari. Mɨ siya sɨmiirɨn iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiirɨm yɨkropki sɨmiir whɨnkɨnsiisɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm nanmaiwarkainam sɨmiir. Ɨriig. \c 2 \s1 Adi Komii siya krɨmiir swokɨ anmaiwarkainaei yɨo dimɨn komii ɨeyaɨrgɨn. \p \v 1 Dimusi rani, Jisɨs siya Adi Komii siir yɨnisɨmkɨn digworaekwo whɨekakɨm ɨni siyar kɨgɨrkakɨm mɨ krɨma krɨmiir kwoɨnau haigi nonkworɨnu saiirɨn digɨumii kɨpi haimriiyɨugi, wɨm wɨ ini hanɨɨn kɨma kɨma prɨiyakirɨrɨrkiisi. \v 2 Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya bɨiya siir yai nhɨrɨm siir paekwosɨmɨm sɨmiir boɨnmauugikɨn. Mɨ ta yaiya ha hainamɨm mɨ ɨna boɨnmɨmauuwamɨm. Mɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma boɨnmɨmauuwɨm ɨna yɨmbiyamɨm. Mɨ iikam nhɨrɨm sɨma ta yaiya saɨka nantamyɨriyɨri mɨ saiir wakaeyokna karam nwowi mɨ sɨma dimɨn biyɨe tɨri mɨ sɨma wɨ hɨk kɨmpɨpɨsu prasae hai rani, tɨ dimɨn biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiirsiyɨn, dimɨn biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir dɨgar swokɨ haii. \v 3 Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ krɨma ta yai komiiya Adi Komii siya boɨna, siya nanmaiwarkainana digɨumii saiir haimriyɨuwi mɨ krɨma wɨ panɨɨna napiyoki ɨiya Adi Komii siya dimɨn biyɨekak iikamɨm sɨmiir tɨrbumbuwi saiirɨn, ha? Siyɨu karamaeka. Nɨɨngaka. Bɨiya, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, Adi Komii siya wɨ krɨmiir nanmaiwarkainaei, iikamɨm sɨma ta yai aiir wakaeyoknaɨm sɨma hɨnɨɨna boɨnkɨm, ta yaiya saeya kaimwowaɨrga. Saeya nɨksɨsae rani. \v 4 Adi Komii siyar nɨisiimauugɨn tɨ yaiyɨm sɨma kaimwowaɨrgɨm, kɨrɨepai kɨrɨepaiyɨm siya tɨrɨm. Mɨ siya siyɨu mɨiyɨk mɨiyɨkɨm iikamɨm sɨmiir whɨnkɨnsiisɨm tɨrkɨm mɨ Adi Komii siya naeyɨuɨn siir kwoɨn aɨrgar naɨngwo hauugɨn iikam ɨmiirɨn mɨ siya siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm iikamɨm sɨmiir hauuwikɨm. Ɨriig. \s1 Jisɨs siya inkamnan nɨmbiyamkɨn krɨmiir nanmaiwarkainaɨm. \p \v 5 Tɨ yaiyɨm tariinan krɨmiir boɨnɨm, sɨma tɨ nu whɨrɨn wɨ mhoɨiya Adi Komii siya tɨrkii mɨ siir boɨnkɨn. Iikam yɨpɨkɨm siir wakaeyoknaɨm sɨma wɨ tɨ nu ɨiir nwowi. Adi Komii siya paekwosɨmɨm sɨmiir bɨ nɨmbingɨn tɨ nu wɨn siir kɨgrɨraowamɨn. Nɨɨngaka. \v 6 Inkam nwɨrɨn Adi Komii siir yaiyɨm yokwoni siya wɨnɨm saeya hɨnɨɨna wɨnboɨnkika, \q1 Iikamɨm sɨma dimkɨm, kɨra sɨmiiram naɨngwowiyɨn? Mɨ yɨnisɨsɨmɨm yɨm dimukɨm kɨma sɨmiir sɨbgu kɨgrɨraowiyɨm, ha? Iikam krɨma ɨni inɨg karamae ywowɨm. \q1 \v 7 Mɨ siya iikamɨm krɨmiirɨn wɨ ɨi prɨei nokmwɨn owaigɨnɨu rani, paekwosɨmɨm sɨmiir aowan. Mɨ kɨra dimɨnɨm inkam komiiyɨm nu kɨgrɨraowiyɨm digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir sɨma haiiyɨm sɨmiir hɨriinan hauugɨn. Mɨ sɨma ɨni paenan yɨuyakiyɨm. Mɨ sɨma ɨni inɨg komiigaka ywowɨn. \q1 \v 8 Mɨ kɨra digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir nokmwɨn okwo haigɨnɨugɨn. \m Ɨhɨ, Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya digworaekwo whɨekakɨm iikamɨm sɨmiir aowa haigɨnkɨn. Mɨ dimɨn whɨrkɨn sɨmiir koua bɨ swokɨ haigɨn mɨmɨnkɨn. Nɨɨngaka: Mɨ tɨ dimɨnɨm krɨma tariinanɨn sɨmiir nikɨ kɨg rani. Sɨma bɨ nikɨ ɨmbinikɨm. Nɨɨngaka. \v 9 Mɨ tariinanɨn krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm dimɨn taemɨnɨm tɨ inkamɨn Jisɨs siirɨm. Mɨ ɨi prɨei rani, Jisɨs siya tɨ nu ɨiir nwowɨn. Adi Komii siya siirɨn paekwosɨmɨm sɨmiir aowa nokmwɨn okɨn mɨ siya ɨni inkam inɨg karamaenanar ywowɨn. Mɨ tariinan Adi Komii siya inkamɨn inɨg komiigakɨn siir hɨriinan yokmwɨn owaigɨnɨu mɨ siya tɨ dimɨn paenan nɨuyaeiyɨn Adi Komii siirɨm sɨmiir hai. Dimusi rani, siya naokɨn iikamɨm krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm mɨ krɨmiir hɨkɨm sɨmiir haiyɨm. Mɨ Adi Komii siya iikam krɨmiirɨn wɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiir hɨriinansi tɨr haigɨnɨuwi. \v 10 Mɨ ɨni mɨ owɨn Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir Adi mɨ owɨn mɨ sɨmiirɨn siyar mɨ onkwokwokiyɨn ɨni mɨ owɨn. Mɨ siya Jisɨs siirɨn mɨnam nɨmbingɨn tɨ hɨk ɨmiirɨn siyar mɨ haii siya kɨmpɨpɨsuam ɨni owɨn. Mɨ ta hɨka Jisɨs siir tɨra mɨ siya ɨni iikamɨm sɨmiir nanmaiwarkainan inkam komii kɨɨn yamwoɨuɨn. Mɨ krɨma wɨ Adi Komii siir yɨnisɨm asi nwowi. Mɨ mhoɨiya krɨma wɨ siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm nɨnomor kouanɨm wɨ sɨmiir haii. \p \v 11 Krɨma dɨnoknɨnkɨn, tɨ inkamɨn siya iikam whɨekakɨm sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiir bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm mɨ tɨ iikamɨm sɨma ɨni rɨrmiiya ywokiyɨm, sɨmiirɨn dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. Mɨ Jisɨs siya mɨ sɨma, sɨma ɨni Adi Komii siir yɨnisɨm arar ywowɨn. Mɨ Jisɨs siya sɨmiirɨn siir nomousɨsɨm nɨkɨusi panɨɨnsi yɨdidsi. \v 12 Mɨ siya boɨn, \q1 Adi Komii kara kɨriir inɨgɨn wɨ kariir nomousɨmɨm sɨmiir boɨnmauuwi. Ɨhɨ, sɨmiir whwonkam ɨdaɨn kara mwai waowi mɨ wɨ kɨriir inɨg ɨiir hainani. Maeyaua iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm ɨrɨpa sɨma haɨngiriyɨu omɨmɨriya saiir hɨrɨn. \m \v 13 Mɨ siya hɨnɨɨna swokɨ boɨnki, Kara wɨ Adi Komii siir yai ɨmiirar naɨngwo tɨbmii kɨɨni. Mɨ siya hɨnɨɨna swokɨ boɨnki, kɨra kariir kɨgi, kara tɨsi tɨrar nwowɨn. Mɨ Adi Komii siir yɨnisɨmɨm kariir hauuwɨm sɨma tɨsi kanaka tɨrar nwowɨm. \p \v 14 Mɨ krɨma tɨ siir nomousɨmɨm pɨugak nhɨekakaɨrgɨm mɨ Jisɨs siya ɨni ɨriipɨ hɨriinan inkama mɨ amwoɨuɨn pɨugak nhɨekak mɨ siya wa mɨ aowi mɨ siya Setan siirɨn wa nonkwobumbunɨnkɨn ɨuguski mɨ siir siyɨuɨn iikamɨm sɨmiir tɨrbumbu aokaowiyɨn siir warar. \v 15 Mɨ siya hɨriinan mɨnsi tɨrkɨn, iikam krɨma naosi naɨngwo ɨdidi mɨ Adi Komii siir kɨgi mɨ mhoɨiya krɨma wɨ naosi nɨdid rani. \v 16 Siya tɨ dimɨnɨm sɨmiirɨn paekwosɨm sɨmiir whɨnmɨriiyɨm bɨ mɨnkɨn. Nɨɨngaka. Siya iikamɨm Ebraham siir isidɨn siirɨn krɨmiir whɨndirɨraeraram nɨtkɨn. \v 17 Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn siya inkam asi nwokɨn, siir nomousɨsɨmɨm krɨmiir hɨriinan. Mɨ siya wa mɨ mɨrii prismi bɨiyan inkam komii siir hɨriinan ɨkɨ iikamɨm sɨmiirsi naɨngwoyɨmiyokɨm. Mɨ siya mɨnsi naokɨn Adi Komii siir ɨowa siya nwowa dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir saiirsi. Mɨ siya iikam ɨmiirɨn Adi Komii saɨka nwokɨ ɨnkiamasu haigɨnɨuwɨm sɨma ɨrɨpa nongwomamaɨr aeyam. \v 18 Mɨ siya hɨkpai hɨkpaiyɨm siir nɨmbiyamɨm mɨ siir kɨnankɨuɨm sɨmiir kɨmpɨpɨsu bɨdiyar haiyɨn. Dimusi rani, siya wɨ nwokɨ kɨgnɨnoknɨnkɨnɨm iikamɨm tɨ hɨriinan hɨk kɨmpɨpɨsu haiiyɨm sɨmiirɨn. Ɨriig. \c 3 \s1 Jisɨs siir inɨg komiiyɨn ɨni Moses siir inɨg komii ɨiir haiburɨn \p \v 1 Nomiiyauwɨm yɨpɨkɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. Adi Komii kɨmiiramɨn mɨnam nɨkɨunakɨn dimɨnɨn big nasmɨrwaiya Adi Komii siya nwowanɨn siir tɨrɨm. Mɨ kɨma Jisɨs siirɨm sɨbgu daɨngwokwo, Adi Komii siya Jisɨs siirar nɨkropkikɨn siir yai aiir boɨnmɨmauuwam dimɨn whɨekakɨm siya tɨriyɨm. Siya prismi bɨiyan inkam komiiyɨn siya tɨriyɨm siir hɨriinan. Mɨ krɨma tɨ yaiyɨm siya boɨnɨm sɨmiirar wakaeyokna boɨnmɨmauukɨn iikamɨm sɨmiirɨn. \v 2 Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya bɨdi yɨmbinɨn ta siir mɨiya saiirɨn mɨ siya ta Adi Komii siir mɨi mɨiyɨk aiirar asi sɨbgu wakaeyokna mɨrii, siya Moses siya tɨrɨn ɨiya siya Adi Komii siir iikam ɨmaka nwowa saiir hɨriinan tɨrkɨn. \v 3 Mɨ Adi Komii siya mɨnam kiwakikɨn Jisɨs siir inɨgɨn Moses siir inɨg ɨiir haiburɨm. Inkamɨn omaka komii mɨriiyɨn mɨ inɨgak ha nwowiyɨn siir hɨriinan. Omaka saeya bɨ nwowika inɨgakɨn. Nɨɨngaka. Inkamɨn nonkwo mɨriiyɨn siyar nwowikɨn inɨgakɨn. \v 4 Omakaɨm sɨma sɨma bɨ mɨrii naeikɨm. Nɨɨngaka. Omaka whɨekakɨm sɨmiirɨn inkamkɨ nonkwo mɨriigɨm. Adi Komii siyaɨrgɨn digworaekwowɨm sɨmiir bwamkɨbwamɨn. \v 5 Moses siya whɨsarii mɨi mɨriiyan inkamkɨn. Mɨ siya Adi Komii siir yai ɨmiirar sɨbgu wakaeyoknaeikɨn ɨiya siya Adi Komii siir iikamɨm sɨmaka hɨr nwowa mɨ siya Adi Komii siir dimɨn taemɨnɨm mhoɨiya nɨmbiyami sɨmiir boɨnmɨmauugɨn. \v 6 Mɨ inkamɨn Adi Komii siir iikamɨm sɨmiir kou nwowɨn yɨo Jisɨs Krais sasaɨrgɨn. Mɨ Adi Komii siir yɨnisɨmɨn mɨiyɨm siya mɨriiyɨm ɨni wadɨekɨnar mɨ owɨm. Mɨ nɨm krɨma iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm nɨm krɨma Adi Komii siir pɨuganka. Mɨ krɨma naɨngwo tɨbmii kɨɨni Adi Komii siiramɨn mɨ kɨrɨe hɨriiyar nwowi mɨ krɨma siiramɨn maɨrgɨmaɨrga hɨriiyar nwowi, krɨmiir nanmaiwarkainam. Mɨ krɨma iikam naɨngwo tɨbmiiyɨm wɨ Adi Komii siir pɨugan nwowi. Mɨ krɨma naɨngwo tɨbmii kɨɨn karam nwowi, siya wɨ krɨmiir nanmaiwarkaina rani. Nɨɨngaka. Ɨriig. \s1 Mɨ iikamɨm Adi Komii siir yai aka nantamyɨriyɨriyɨm sɨma wɨ ɨrɨpa nongwomamaɨr ae rani. \q1 \v 7 Dimusi rani, krɨma ɨni Adi Komii siir iikamnan ywowɨm. Mɨ krɨma Adi Komii siir naeyɨu mɨiyɨkɨn siir yai ɨmiirar wakaeyokna. Siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, panao kɨma pɨ siir yai aiir wakaei, \q1 \v 8 mɨ kɨma kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm pɨ kɨpi kikɨntɨmdɨnu krɨpkai bɨiya kɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨma kariir yai aka nantamyɨriyɨra saiir hɨriinan, ɨiya sɨma nu siiyɨn apa nɨɨnga hɨr nwowa. \q1 \v 9 Mɨ sɨma kariirɨn saiir kɨnankɨugɨm. Mɨ ta maeyau aiirɨn kɨmiir brougaeyɨm sɨma dimɨn whɨekakɨm kara tɨrɨm sɨma bɨewiyɨm kamnwosa kɨgɨm. Mɨ sɨma hɨriinansi bɨ nwokɨm, sɨma ɨni kariiramar swokɨ kɨnankɨu krɨpkaiyɨm. \q1 \v 10 Mɨ kariir kwoɨnɨn tɨ iikam isidɨn sɨmiirɨmɨn hauugɨhauuga asi whwiyɨekɨn. Mɨ kara ɨna boɨnɨn, ɨinokɨinokɨn sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm yaeya siyɨu whɨrɨma naɨngwowi siir napam. \q1 \v 11 Mɨ kariir mhɨi kwoɨnɨm haugɨhauga asi whwiyɨekikɨm sɨmiiramɨn mɨ kara hɨnɨɨna nɨkopaisɨsɨrki, tɨ iikamɨm sɨma wɨ kariir om mɨiyɨkɨn pɨu siisiyɨn wɨ siir swokɨ ɨt rani. Nɨɨngakɨ nɨɨngakɨɨnga! \p \v 12 Mɨ kɨmiir kwoɨnɨm wɨ dimɨn biyɨeyɨm sɨmiirɨm pɨ naɨngwowisi mɨ kɨma wɨ tɨ Adi Komiiyɨn omwai waiyayokiyokɨiiyɨn wɨ digɨumii siir haimriiyɨugigisi. \v 13 Mɨ tariinanɨn ɨinokɨinokɨn kɨma ɨrɨra nwonwɨra kɨma kɨmar whɨnkɨnsiis ankɨnsiisnaei mɨ kɨmiiram kɨnankɨuwi mɨ kɨma wɨ Adi Komii siirɨn wɨ digɨumii haimriiyɨugig rani. Nɨɨngaka. \v 14 Kɨma, kɨma kɨma whɨnkɨnsiisna. Dimusi rani, bɨigɨ bɨiyɨn krɨma Krais siir yai aiir wakaeyɨm, kɨma bɨdiyar yaɨngwo tɨbmiiyɨm mɨ krɨma bɨdiyar sɨbgu ɨtɨnakɨu krɨpkaiyɨm. Mɨ krɨma hɨriinan tɨriyokiyokɨi ami mɨ ɨiya krɨma naowi wɨ saiirar nadɨgɨuwi. Mɨ krɨma ɨinokɨinokɨn wɨ Krais saɨka nwoyokiyokɨi. \p \v 15 Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, ta yaiya ɨna nwokrɨpkaiya. Saeya hɨnɨɨna boɨnka, \q1 Mɨ tapa kɨma siir yaiya saiir wakaei mɨ krɨmiir mhɨi kwoɨnɨm kɨpi kɨntɨmdɨnu, bɨiya kɨmiir brougaeyɨm bɨiya sɨma nantamyɨriyɨra saiir hɨriinan. \p \v 16 Yɨpɨkɨ iikamkɨm bɨiya Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna karam nwowɨm mɨ saɨka nantamyɨriyɨrɨm, ha? Tɨ iikamɨm Moses siya nɨkɨunamɨm nu Isib hɨrankɨ mɨ ha namɨm sɨma. \v 17 Mɨ bɨewi kamnwɨso Adi Komii siir kwoɨnɨn haugɨhauga nhɨniiram whiyɨekɨn, ha? Siya iikamɨm siyɨu biyɨe tɨrɨm kwoɨn haugɨhauga sɨmiiram whiyɨekɨn mɨ sɨma ɨni maeyau siiyɨn apaɨn ɨni hɨr yaokaowɨm. \p \v 18 Bɨiya Adi Komii siya nhɨniir nokwao boɨnkɨn, ha? Sɨma wɨ om mɨiyɨkɨn pɨu siisiyɨn wɨ siir nam tani kara sɨmiiram nɨmbinɨn Nɨɨngaka. Tɨ iikamɨm Adi Komii siir yai nantamyɨriyɨrɨm siya sɨmiirar boɨnkɨn. \v 19 Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, sɨma bɨ naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm. Mɨ sɨma omɨn Adi Komii siya nɨmbinɨn sɨmiiram pɨu siisiyɨn siir bɨ namkɨm. Nɨɨngaka. Dimusi rani, sɨma bɨ naɨngwo tɨbmiikɨm mɨ Adi Komii siir yai aiir bɨ wakaeyoknakɨm. Ɨriig. \c 4 \p \v 1 Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir nɨmbina saeya ɨna nikɨ owa, saeya hɨnɨɨna boɨnka, kɨma kariir omɨn pɨu siisiyɨn siirɨn wa napnɨnopkai nami. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi krɨma mɨntarao Adi Komii siya krɨmiirɨn wɨ siir omɨn pɨu siisiyɨn siir kɨgnɨnkɨn apnɨnopkaigi karamae nwowisi. \v 2 Krɨma Adi Komii siir yaiyɨm ɨna wakaeyɨm bɨiya krɨmiir brougaeyɨm sɨma wakaeya saiir hɨriinan. Mɨ sɨma hindara wakaekɨm mɨ sɨma bɨ naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm mɨ ta Adi Komii siir yaiya sɨma wakaeya, saeya sɨmiir bɨ swokɨ whɨndirɨraerarka. Nɨɨngaka. \v 3 Krɨma iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm krɨma tɨ om mɨiyɨkɨn pɨu siisiyɨn siirar namikɨm. Bɨiya Adi Komii siya boɨnɨn saiir hɨriinan, ta yaiya hɨnɨɨnga. \q1 kariir kwoɨnɨn hauugɨhauuga whwiyɨekɨn mɨ kara hɨriinan asi nɨkopaisɨsɨr boɨnkɨn, iikamɨm kariir yai wakae karamae nwowɨm sɨma kariir omɨn pɨu siisiyɨn wɨ siir napnɨnopkainani rani. Nɨɨngakɨ, nɨɨnga, kɨɨnga! \m Adi Komii siya nu nɨnomor sowiirɨn ha nonkwokwo dɨgiyɨn mɨ siya pɨu ɨna siisɨn. Mɨ mhoɨiya siya tɨ omɨn pɨu siisiyɨn sɨmiiram ha boɨnkɨn. \v 4 Mɨ Adi Komii siya Yokwo Komii saiirɨn ɨi ɨriiyar kwɨsaka saiirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn mɨ ɨi ɨriiyar kwɨrɨm Adi Komii siya mɨi whɨekakɨm sɨmiir mɨrii dɨgi mɨ ɨi ɨriiyar kwɨsaka siya pɨu saiir siiskuwak. \v 5 Mi ta Yokwo Komiiya saeya hɨnɨɨna swokɨ boɨnkika, sɨma kariir om mɨiyɨkɨn pɨu siisiyɨn wɨ siir napnɨnopkainani rani. Nɨɨngakɨ, nɨɨnga, kɨɨnga! \v 6 Mɨ ta yaiya hɨriinana ɨna nikɨ okrɨpkaiya mɨ nhɨrɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm, om mɨiyɨkɨn pɨu siisiyɨn siirɨn wa napnɨnopkainami mɨ iikam nhɨrɨm bɨiya yai wɨn kɨbi aiir wakaeyɨm mɨ ha swokɨ antamyɨriyɨrɨm, sɨma wɨ omɨn pɨu siisiyɨn siir hɨriir napnɨnopkainam tani. Nɨɨngaka. \v 7 Dimusi rani, iikamɨm yɨpɨkɨ bɨigɨ bɨi wakaeyɨm Adi Komii siir yai wɨn kɨbi aiir mɨ tɨ omɨn pɨu siisiyɨn siir nam karamae nwowɨm Adi Komii saɨka mɨ Adi Komii siya sɨmiiramɨn ɨiya kwɨra swokɨ ɨmbin pɨu saɨka siisɨm. Mɨ mhoɨiya bɨewi bɨewiyɨm bɨdi yamkiyɨm, Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm Devidkɨ si wɨnboɨnkiyɨm Yokwo Komiini siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, \q1 Mɨ tariinanɨn kɨma ta yai aiir wakaei, kɨma wɨ kɨpi nantamyɨriyɨr. \p \v 8 Mɨ Josua siya sɨmiirɨn tɨ omɨn Adi Komii siya nɨmbinɨn pɨu sɨma siisam, siir hɨriir whɨnamkɨswo mɨ Adi Komii siya wɨ yaeya ɨigwɨr di swokɨ ɨmbini pɨu sɨma siisamɨn. \v 9 Mɨ hɨriinankɨnɨuwi, krɨma dɨnoknɨnkɨn, ɨigɨ ɨi kɨɨna pɨu siisiya Adi Komii siir iikamɨm sɨmiira ya ɨna nikɨ owa. Ya ɨni ta ɨi ɨriiyar kwɨsaka, ɨiya Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir nonkwokwo dɨgiya mɨ pɨu ha siisa ɨni saiir hɨriinan ywowa. \v 10 Mɨ Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm ha nonkwokwo dɨgiyɨn mɨ siya pɨu ɨna siisɨn. Mɨ iikamɨm yɨm wɨ hɨriinanar mɨ tɨri, sɨma wɨ sɨmiir mɨi ɨmiir haiburgigi mɨ pɨu wɨ Adi Komii saɨka ninɨ siisɨuwi. \v 11 Mɨ krɨma wɨ krɨmasiyar mɨntaraona krɨma wɨ omɨn pɨu siisiyɨn wɨ siir nwokɨ amɨm mɨ wɨ Adi Komii saɨka ninɨ owouwɨm mɨ kɨma Adi Komii siirɨn digɨumii kɨpi haimriiyɨugigs mɨ saɨka kɨpi nantamyɨriyɨr bɨiya kɨmiir brougaeyɨm sɨma tɨra saiir hɨriinan. \p \v 12 Krɨma krɨmasiyar mɨntarao tɨ digworaekwo ɨmiirsiyɨn. Dimusi rani, Adi Komii siir yaiya saeya hinda bɨ prɨiyokaeyamka. Nɨɨngaka. Saeya ɨna mɨriiya. Saeya ɨni wɨsmɨr ɨokaka saiir ɨo aiir haibura. Mɨ saeya inkamni hanɨɨn ɨii tɨrɨrar bɨ naka ikwoyamyaenakika. Nɨɨngaka saeya mhɨi kwoɨna hɨriiyar krɨmkrɨknɨnopkainamika, inkamɨn ɨinɨbgɨ ɨinɨba krɨmkrɨknɨnopkainamiyɨn siir hɨriinan. Mɨ krɨmiir kwoɨnɨn pɨ saeyar kisɨsop hɨd haigɨnɨuwi. Mɨ krɨmiirɨn pɨ saeyar mɨ ɨisiimauuwi, wadɨekɨpiyamisi owɨn, iyɨe? Wadɨe rani. \v 13 Dimɨn whɨr karamaeka Adi Komii siirsi kimɨrkaiyɨm. Nɨɨngaka. Digworaekwo whɨekakɨm tɨka nwoyokiyokɨiyɨm, siya sɨmiirɨn ɨna kɨgɨrkakɨn. Mɨ siirɨn, krɨma digworaekwo whɨekakɨm krɨma tɨrɨm, sɨmiirɨn hɨriiyar boɨnmɨmauu swoki. Mɨ siya wɨ krɨmiir nwokɨ hɨdɨm. Ɨriig. \s1 Jisɨs siya krɨmiir prismi bɨiyan inkamkɨn. \p \v 14 Krɨmiir bɨiyan pris inkamɨn siya bɨdi yamɨn mɨ siya ɨni Adi Komii saɨka nwowɨn siir om ɨiir. Tɨkɨ inkamɨn, yɨo Jisɨs siyaɨrgɨn Adi Komii siir yɨnisɨmɨn. Mɨ krɨma sɨbgu daɨngwo tɨbmii kɨɨn mɨ sɨbgu daɨngwo omok Jisɨs Krais siiramɨn tɨ krɨma boɨnmɨmauuwɨn inkamɨn. \v 15 Mɨ iikam krɨmiir kwoɨnɨm bɨ sɨbgu owɨpɨsuwikɨm ɨkɨ dimɨn biyɨe biyɨeyɨm krɨmiir kɨnankɨuwiyɨm, krɨma bɨ sɨbgu okworɨnuwikɨm. Mɨ tɨ digworaekwowɨm krɨmiirɨn wɨ sɨma nikwowaisii krɨmiir kwoɨn ɨmiiram kɨnankɨuam. Mɨ krɨmiir bɨiyan prisɨn siya krɨmiirsiyɨn naɨngwoyɨmiyok prasae rani, tɨ inkam naɨngwoyɨmiyok komiigakɨn siir hɨriinan digworaekwowɨm krɨmiiram kɨnankɨuɨm sɨmiirsiyɨn. Mɨ siya krɨmiiram dimusi naɨngwoyɨmiyok rani, tɨ digworaekwo hɨriinanɨm krɨmiir kɨnankɨuɨm, siirɨn bɨdiyar mɨ kɨnankɨuɨm. Mɨ siya sɨmiir bɨ napkɨn mɨ siyɨu biyɨe ha bɨ tɨrkɨn. Nɨɨngaka. \v 16 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, krɨma wɨ kɨpi nɨdid. Krɨma Adi Komii siiramɨn hɨriiyar kwɨsboɨnanae, krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyopriimdiyɨumiigiyam mɨ krɨmiirɨn wɨ siyar mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, tɨ dimɨn biyɨeyɨm krɨmiiram kɨnankɨuɨm sɨmiirsiyɨn. Mɨ krɨma sɨmiir nikwowaisiiyɨm wɨ dɨgar mɨ owi. Ɨriig. \c 5 \s1 Jisɨs siya krɨmiir bɨiyan prisɨn siya wɨ dɨgar nwowi krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyɨm \p \v 1 Mɨ Juda iikamɨm, inkamɨn prismi Bɨiyan Inkam Komii nwowamɨn siirɨn pɨ sɨmar nokmwɨn okwo haigɨnɨuwi. Mɨ tɨ prismi bɨiyan inkam komiiyɨn, iikamɨm sɨmiir mɨiyɨm pɨ siya siyar mɨrii yokiyokɨii ɨinokɨinokɨn. Mɨ iikam ɨmiiramɨn nhwo pɨ siyar kwɨsboɨni. Mɨ sɨmiir nae mɨiyɨk mɨiyɨkɨm pɨ siya mɨ ɨnkɨn ɨmiiyaei Adi Komii krɨmiir Wanɨn siirɨm sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiirsi. \v 2 Mɨ prismi bɨiyan inkamɨn siya iikamɨm Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna ap karam nwowɨm, habwowhaenan nwowɨm mɨ siyɨu biyɨe ha tɨrɨm sɨmiirsiyɨn naɨngwoyɨmiyok pranae bɨ kɨnikɨn. Mɨ siya krɨmiirsiyɨn wa naɨngwoyɨmiyoki. Dimusi rani, ɨi nhɨrɨm siirɨn dimɨn biyɨekɨ nɨpiyaokɨii, yɨo wɨ hɨriinan siyɨu biyɨeyar mɨ tɨri, krɨmiir hɨriinan. \v 3 Siya naeyɨm Adi Komii siiramɨn krɨmiiraramar bɨ nɨnkɨn ɨmiiyaeikɨn. Nɨɨngaka. Siya, siyam warar mɨ ɨnkɨn ɨmiiyaeikɨn. Dimusi rani, ɨi nhɨrɨm siirɨn dimɨn whɨrkɨ kɨnankɨuwi, siya wɨ siyɨu biyɨeyar mɨ tɨri. Mɨ Adi Komii siya wɨ siir dimɨn biyɨeyɨm mɨ krɨmiir ɨkɨm wɨ sɨmiirar haiyopriimdiyɨumiigi swowi. \v 4 Inkamɨn prismi bɨiyan inkam nwowiyɨn, siya inɨg komiigakɨn. Siya siirara kwoɨnkar bɨ nwokɨn, ta hɨriinan mɨi aiirɨn. Nɨɨngaka. Siirɨn Adi Komii siyar nokmwɨn okwo haigɨnɨugɨn, ta mɨi aiir mɨriiyamɨn. Bɨiya Eroni, siya nokmwɨn okwo haigɨnɨuwɨn siir hɨriinan prismi bɨiyan inkam nwowam, saiir hɨriinan. \p \v 5 Mɨ Krais siya prismi bɨiyan inkam nwowamɨn sasaɨr bɨ nwokɨn. Nɨɨngaka. Siirɨn Adi Komii siyar nokmwɨn okwo haigɨnɨugɨn. Mɨ Adi Komii siya siirɨn hɨnɨɨna boɨnki, \q1 Kɨra kariir yɨnisɨmkɨn! Mɨ tariinanɨn kara ɨni kɨriir ad ywowɨn. \m \v 6 Mɨ Adi Komii siya Yokwo Komii saiirɨn Jisɨs Krais siirɨn hɨnɨɨna boɨnkikɨn, \q1 kɨra wɨ prismi bɨiyan inkam nwowi ɨinokɨinokɨn. Tɨ prismi bɨiyan inkamɨn Melkisedek dapiyɨn siir hɨriinan. \p \v 7 Mɨ bɨiya ɨiya Jisɨs siya nu tɨr nwowɨn, inkam krɨmiir hɨriinan mɨ nhwo ha kwɨsboɨnɨn Adi Komii siiram, ouuba ɨni warar yaokiinaiiniya. Mɨ Adi Komii siya dimɨn taemɨnɨm siya kwɨsboɨnɨm sɨmiir wakaeyɨn mɨ siya siirɨn ɨna whɨndiraerarɨn. Mɨ siya bɨdiyar ikɨ aonamɨn mɨ siirɨn Adi Komii siya swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwo ɨe hɨrankɨ. Mɨ siya ɨni omwaiyar swokɨ waiyaɨn. Dimusi rani, siya, siyamar bɨ naɨngwonakɨn. Siya Adi Komii siir kwoɨn ɨiirarar napkɨn. \v 8 Jisɨs siya Adi Komii siir yɨnisɨmkɨn. Mɨ siirɨn dimɨn kasa kasakɨ bɨ nonkwonɨɨnwoɨmwɨɨrnɨnkɨn haigɨnɨugɨn. Mɨ tɨ digworaekwowɨm siir nonkwonɨɨnwoɨmwɨɨrnɨnkɨn haigɨnɨuwɨm yɨm siir whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨm. Siya Adi Komii siir kwoɨn ɨiirar sɨbgu wakaeyokna apɨm. \v 9 Mɨ siya Adi Komii siir kwoɨn ɨiirarar napkɨn. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨo mɨn nɨisiimauugɨn siir kwoɨnɨn dimɨn biyɨe whɨr swokɨ aɨngwo rani. Nɨɨngaka. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn siya wɨ dɨg asi nwowi, iikamɨm yɨpɨkɨ siir yai aiir wakaeyokna apɨm sɨmiir nanmaiwarkainam. Mɨ sɨma wɨ omwaiya nwokɨ waiya yokiyokɨikaeyamɨm. \v 10 Adi Komii siya yokmwɨn okwo haigɨnɨu Jisɨs siirɨn prismi bɨiyan inkam nwowam bɨiya Melkisedekni siya nokmwɨn okwo haigɨnɨuwa prismi bɨiyan inkam nwowam saiir hɨriinan. Dimusi rani, tɨ dimɨnɨn Jisɨs siya nanmaiwarkainan sɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiir saiirsika. Ɨriig. \s1 Krɨma wigkam inkam adiyaowaenan dwo Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apamɨn. \p \v 11 Mɨ Krais Melkisedek sowiir dimɨnpai dimɨnpaiyɨm kara sɨmiir boɨnmɨmauuwamɨn ɨna naɨngwowɨn. Mɨ kara sɨmiirɨn wɨ sɨbgu nanaaknɨnkii rani. Dimusi rani, kɨmiir kwoɨnɨn ɨni habwowhaenan ywowɨm. Mɨ kɨmiir kwoɨnɨm ta yai aiir wakaeyamɨn rɨrmiiya bɨ nwokɨm. \v 12 Kɨma kwokɨkwokiyaeya bɨ naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm wɨ Adi Komii siir yai aiir nowomwarkaiyɨuwan iikam pɨ ywowɨn. Dimusi rani, kɨma Adi Komii siir yai aiirɨn kwokiyaeya bɨ mɨ aɨngwo tɨbmiigɨm. Mɨ kɨma dɨg bɨ nwokɨm ɨni yɨnkɨnyaeyaowɨm. Mɨ Adi Komii siir yaiya bɨiya kɨma wakaeya saiir bɨ sɨbgu nɨnoknɨnkɨnkɨm. Mɨ wɨm kɨma iikam nhɨramɨn ɨna naɨngwowɨm, kɨmiir swokɨnɨ owomwarkaiyɨuniyɨm. Mɨ kɨma wa nwokɨ ɨnokɨnkɨnɨm kɨma inakamae rani, nae kɨrɨe kɨrɨe bɨ rɨmtɨowikɨm. Kɨma ɨni yɨnisɨm praigaknan ywowɨm, ɨni mwɨiyar nikɨ aeyɨm. Dimusi rani, kɨma Adi Komii siir yai aiir bɨ wakaeyoknakɨm, kɨma tɨra saiir hɨriinan. \v 13 Krɨma dɨnoknɨnkɨn, iikamɨm bɨiya ta Adi Komii siir yai aiir nikɨ wakaeyɨm mɨ sɨma mhoɨiya kwɨsaka ha swokɨ wakaei mɨ yɨm tɨ hɨriinan iikamɨm ɨni habwowhaenan ywowɨm. Sɨma kɨrɨe karamaeka yɨm ɨni yɨnisɨmɨn siir yopiini mwɨiya nikɨ aeyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Sɨma Adi Komii siir yai aiir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm pɨkɨ hɨnɨɨna dimɨn ɨkɨn biyɨeyɨn mɨ pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn ɨkɨn wadɨeyɨn. \v 14 Iikamɨm inakamae nwowiyɨm yɨm nae kɨrɨe kɨrɨeyɨm ha naeikɨm. Mɨ yɨm sɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, pɨkɨ hɨnɨɨn nae ɨkɨn biyɨeyɨn mɨ pɨkɨ hɨnɨɨn nae ɨkɨn kɨbiyɨn. Mɨ yɨm ɨni iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm mɨ kɨrɨekak ha nwowɨm, ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn ɨni iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm sɨm naɨngwo omok dirɨraerariyɨm pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn ɨkɨn biyɨeyɨn mɨ pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn ɨkɨn kɨbiyɨn ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨn. Ɨriig. \c 6 \p \v 1 Krɨma yaiya Krais siira bɨiya sɨma boɨnmɨmauuwa idowɨigɨidowɨiyana saiiraramar kɨpi naɨngwokrɨpkai. Krɨma siir yai nhɨrɨm aowa aowanɨm warar wakaeyokna ap. Mɨ krɨma wɨ siir mhoɨiya nwokɨ amɨm, ta krɨma tɨra saiir hɨriinan. Mɨ krɨma tɨ yaiyɨm bɨiya krɨma wakaeyɨm sɨmiir sɨmiira kɨpi naɨngwokwonanae. Taka yaiya ya hɨnɨɨnga, krɨma siyɨu biyɨe siirɨn digɨumii haigɨngig, naokaoiga krɨmiir nɨnɨuwiyɨn mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yai aiir wakaeyokna apnam. \v 2 Mɨ ta yaiya bɨiya krɨma boɨnmɨmauuwa kɨmiir baptaisni siyɨupai siyɨupaiyɨm sɨm mɨ iikamɨm ɨɨna sɨmiir mwo ɨmiir mɨ onkwowɨm Adi Komii siir dimɨn kɨrɨe komii komiiyɨm sɨmiirɨn ha mɨ ɨisiisiimauu mɨ ombud komiiyɨn ha naokaonamɨm mɨ sɨmiirɨn ɨe hɨrankar mɨ kinɨnsiin ɨdwo mɨ ɨiya Adi Komii siya sɨmiir hɨdana nhɨrɨm wɨ paeya nami mɨ nhɨrɨm wɨ nɨnomor koua nami. Mɨ nɨnomor koua namɨm yɨm wɨ omwaiyar waiyayokiyokɨi. Mɨ hɨriinan digworaekwowɨm yɨm kɨmiir nowomwarkai haigɨnɨugɨn. \v 3 Adi Komii siya krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam tɨri. Mɨ krɨma wɨ ɨkɨ siir yai nhɨrɨm sɨmiir nwokɨ wakaeyokna apɨm, krɨma tɨra saiir hɨriinan. \p \v 4 Kara kɨmiirɨn hɨriinan mɨnsi boɨnki. Dimusi rani, iikam nhɨrɨm bɨiya sɨma bɨdiyar ikɨ aɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. Mɨ sɨma Adi Komii siir yai aiirɨn bɨdiyar sɨbgu wakaeyoknaɨm. Mɨ sɨma dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk bɨdiyar mɨ haiyɨm, Adi Komii siya hauugiyɨm siir om hɨrankɨn. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn sɨmiir pɨu bɨdiyar mɨ ii okwokaiyɨm. Mɨ sɨma Adi Komii siirɨn digɨumii haimriiyɨugigi mɨ krɨma sɨmiirɨn wɨ panɨɨna swokɨ boɨni, tɨ siyɨu biyɨeyɨn siir haiburgigɨm mɨ Adi Komii siiram swokɨ amɨm, ha? Nɨɨngaka. Yɨo siyɨu rani. \v 5 Sɨma bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm Adi Komii siir yaiya bɨiya sɨma wakaeya, saeya yai bɨmbɨuwi rani. Mɨ dimɨn kɨrɨe komii komii nhɨrɨm bɨiya Adi Komii siya tɨrɨm bɨdiyar mɨ kɨgɨm. Mɨ mhoɨiya krɨma wɨ sɨmiir whɨekakar kɨgswowi. \v 6 Mɨ sɨma Adi Komii siir yai kɨbi aiirɨn digɨumii haigɨngiki mɨ krɨma wɨ panɨɨna tɨri, sɨmiir swokɨ ɨkɨunaniyɨm Adi Komii siiram swokɨ ɨtam ha? Nɨɨngaka. Yɨo siyɨu rani. Sɨma wɨ Adi Komii siir siyɨu ɨiir swokɨ ap rani. Nɨɨngaka. Dimusi rani, yɨo ɨni Jisɨs siirɨn paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn saɨka swokɨ ɨnkɨn ɨrɨnu ɨsomaoni hɨnɨɨn ywowa. Mɨ iikam nhɨrɨm sɨma tɨ hɨriinan siyɨuɨn siir kɨgi, sɨma wɨ Krais siir tɨrgigini. \p \v 7 Iikamɨm yɨpɨkɨ naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm mɨ Adi Komii siir yai aiir sɨbgu wakaeyokna apam, yɨm ɨni tɨ nuɨn siir hɨriinan ywowɨn, ɨiya naokɨ kɨnkiiyɨm mɨ nao opa ha sɨnkainaiinamiya. Mɨ sasaeyɨm inkamkɨ nɨnkɨnɨm ha sɨbgu inan iigiyɨm sɨmiirɨn pɨ Adi Komii siyar kɨrɨe haigɨnɨuwi. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir sɨbgu wakaeyokna apiyɨm yɨm tɨ nu mɨiyɨkɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. \v 8 Mɨ iikamɨm bɨiya nikɨ aɨngwo tɨbmiiyɨm mɨ tariinanɨn, digɨumii Adi Komii siir swokɨ haimriyɨugigɨm, yɨm ɨni nuɨn wapnao mɨnkɨn nɨnkisaɨoae nankaiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ tɨ nuɨn yɨo nu mɨiyɨkɨ mɨiyɨk rani. Mɨ Adi Komii siya wɨ ɨo tɨ hɨriinan nu ɨiir nwowi. Mɨ siya wɨ ha boɨni, tɨ nuɨn, nu paii rani, siirɨn wɨ siya haɨngɨmugii. Mɨ iikamɨm bɨiya naɨngwo tɨbmiiyɨm mɨ Adi Komii siirɨn digɨumii ha swokɨ haimriiyɨugigɨm, sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya boɨnwokiyopnatkaigi paeya. Tɨ nu biyɨeyɨn Adi Komii siya haɨngɨmugiyɨn siir hɨriinan. \p \v 9 Tɨ kariir akam kɨɨngɨkɨɨnɨm, ta yai biyɨe hɨriinana kara boɨnkiya kɨmiir, kara ha naɨngwowi, kɨma wɨ dimɨn mɨiyɨk ɨmiirar tɨri mɨ wa sɨbgu wakaeyokna api. Mɨ Adi Komii siya krɨmiirɨn wɨ hɨriinansi nanmaiwarkainaei. \v 10 Adi Komii siya inkam biyɨe rani mɨ siya dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm sɨmiirɨn wɨ ha naɨngwo owouu rani. Nɨɨngaka, siya wadɨekɨwadɨe ɨeyargɨn mɨ siya ɨna naɨngwowɨn dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨriiyɨm sɨmiirɨn. Mɨ tɨ hɨriinan dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm ɨkɨ iikam nhɨrɨm bɨiyanɨm sɨm mɨ ha nɨtyokiyokɨiyɨm mɨ tɨsi tariinanar nadɨgniyɨm, yɨm Adi Komii siir nɨisiimauugɨn, kɨma siiram naɨngwowi. Dimusi rani, kɨma siir yai ɨmiir wakaeyokna apkɨm. Mɨ Adi Komii siya tɨ digworaekwowɨm sɨma tɨrɨm sɨmiirɨn wa naɨngwowi. \v 11 Mɨ kara ɨrɨra nwɨnwɨra kɨmiiram ha naɨngwowi, kɨma kɨrɨe hɨriiyar dwoyokiyokɨiyam, Adi Komii siir digworaekwo ɨmiiram. Mɨ siiramɨn hɨriiyar nwokwokɨnɨm ɨiya Jisɨs siya swokɨ ɨti krɨmiir nanmaiwarkainaɨm. Mɨ kɨma hɨrii hɨriiyar tɨryokiyokɨi ami mɨ wɨ kɨmar naobudgii. \v 12 Kara kɨmiiramɨn mɨnam naɨngwowi, kɨma Adi Komii siiramɨn pɨugɨ kɨpi piyao. Kɨma ɨkɨ iikamɨm Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiir yai ɨmiir wakaeyokna. Mɨ ɨiya siya swokɨ ɨtana saiirɨm nwokwokɨni, sɨma wɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm bɨiya siya boɨnɨm krɨmiir, wɨ sɨmiirar hauuwi. Ɨriig. \s1 Krɨma daɨngwo tɨbmii kɨɨn. \p \v 13 Mɨ bɨiya yai nhɨrɨm Adi Komii siya Ebraham siir boɨnmɨmauuam tɨrɨm, siya sɨmiirɨn wa boɨnmɨmauuwi. Mɨ siya tɨ yaiyɨm siir inɨg ɨiirar swokɨ ɨkopaisɨsɨrnaeikɨn. Dimusi rani, siya Adi Komiigɨn, siir kouɨn inkam nwɨrkɨ bɨ nwokɨn. Nɨɨngaka. \v 14 Mɨ siya siirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn, Ebraham, kara kɨmiirɨn wɨ dimɨn kɨrɨe komii komii ɨmiirar tɨr haigɨnɨuwi. Mɨ mhoɨiya kɨriir isidɨn siir yɨnɨeyɨm wɨ kasa nwo rani. \v 15 Mɨ ta saiir mhoɨiya Ebraham siya ɨna kaoraraowɨn, tɨ dimɨnɨm Adi Komii siya boɨnkiyɨm siiram, sɨma nɨmbiyamam. Mɨ siya hɨriiyar kaokaigiyɨn, ɨni tɨ digworaekwo ɨmar yɨmbiniyɨm. \v 16 Mɨ ɨiya inkamɨn dimɨn whɨr nɨmbiniyɨm, siya pɨ inkamɨn inɨgɨn kouwarɨgsɨm nwowɨn pɨ siir inɨg ɨiir nɨkopaisɨsɨrkii. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn ɨiya inkam nhɨrkɨm siir yai aiirɨn hɨriinan wakaekii mɨ sɨma wa boɨnki, ɨhɨ, dimɨn siya nɨmbinɨn yɨo wa tɨri. \v 17 Adi Komii siya iikam krɨmiir nɨisiimauuwam tɨri, yɨpɨkɨ tɨ digworaekwowɨm bɨiya siya nɨmbingiyɨm krɨmiir, sɨmiir haiyanɨm. Siya krɨmiirɨn mɨn nɨisiimauugɨn, ta siya nɨkopaisɨsɨra siir inɨg ɨiirar mɨ saiir. \v 18 Mɨ ta yaiya Adi Komii siya nɨkopaisɨsɨrkiiya siir inɨg ɨiirar, ya krɨmiirɨn mɨn nɨisiimauuga, dimɨnɨn siya siir inɨg ɨiirar dapɨkopsɨsɨrkiiyɨn, yɨo bɨ swokɨ ɨkopsasaeikɨn. Yɨm tɨ hɨriinan dimɨnɨm yɨm krɨmiir kɨrɨe haigɨnɨugɨm. Mɨ ta kɨrɨeya ya wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨigiyami mɨ wɨ ɨiya Adi Komii siya nɨmbinɨm digworaekwo whɨekakɨm krɨmiir hauuwam, wɨ saiirar nadɨgɨuwi. \v 19 Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, mhoɨiya krɨmiirɨn wɨ Krais siya nanmaiwarkainaei. Mɨ tɨ digworaekwo hɨriinanɨm, krɨmiirɨn wɨ sɨma kɨnsiis haigɨnɨuwi, sɨbgu okworɨnuwamɨn, paeyɨn uridgɨ nɨtkɨniyɨn mɨ ha sɨbgu okwowiyɨn, siir hɨriinan. Mɨ tɨ digworaekwowɨm, tɨ krɨma wakaeyokna apɨm, wɨ bopwoniya sɨma nɨinɨkiwɨtkii, yɨuɨsa Adi Komii siir maeyaua saiir nwowa. Mɨ Adi Komii siya mɨ krɨma, krɨma wɨ kwoɨn whɨruwar nwowɨski. \v 20 Ta Adi Komii siir maeyaua hɨuyokiyokaiya dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowa bɨiyɨn Jisɨs siya napnɨnopkainamɨn mɨ krɨmiir ɨgsopa siyar yokwokairina. Mɨ krɨmiirɨn siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨu. Mɨ siya ɨni prismi bɨiyan inkam ywowɨn ɨinokɨinokɨn. Tɨ prismi bɨiyan inkamɨn Melkisedek nɨkɨuwiyɨn siir hɨriinan. Ɨriig. \c 7 \s1 Melkisedek siya prismi bɨiyan inkamkɨn. \p \v 1 Jisɨs siya Melkisedek siir hɨriinan prismi bɨiyan inkamkɨn. Melkisedekɨn yɨo om Selem hɨran iikamɨm sɨmiir kɨgɨrkakikɨn. Mɨ siya Adi Komii siir prismi bɨiyan inkam warargɨn. Mɨ bɨiyarɨn Ebraham siir isidɨn ɨkɨ inkam komii komii nhɨrɨm om nhɨrɨm sau sɨmaka nɨnɨtɨm sɨmiirɨn yamdi kwɨruwa sɨma haɨnurur haigɨnɨugig. Mɨ ɨiya sɨma sau ha nɨnɨt dɨgnaniyɨm. Mɨ Melkisedek siya sɨmiirɨn siyɨu hɨr yapyɨskaiwɨn. Mɨ siya sɨmiirɨn ɨna yokboɨnmamaɨr haigɨnɨugiyɨm. \v 2 Mɨ digworaekwo mɨiyɨk mɨiyɨk whɨekakɨm, Ebraham siya hainaniyɨm tɨ omɨm sɨmiir hɨrankɨn, siya sɨmiirɨn whɨeyɨm, ɨuura sɨoɨtkɨn. Mɨ siya whɨe ɨuur aka, ya kɨmɨdiniya Melkisedek siir hauu. Mɨ nokiinwokiyɨm yɨm ɨni siyar haiyɨm. Mɨ Melkisedek siir inɨgɨn siir inɨg mwokɨ, inɨg mwowɨn yɨo mɨnkɨn, inkamɨn dimɨn kɨbi kɨbi tɨriyɨn siya. Mɨ siir inɨg mwokɨ inɨg mwo whɨrɨn yɨo mɨnkɨn, inkamɨn iikam ɨrɨpa nongwomamaɨr aekɨn. Dimusi rani, om Selem hɨran iikamɨm, sɨmiirɨn ɨni siya kɨgɨrkakɨm. \v 3 Mɨ bɨiyarɨn inkam nwɨrkɨ bɨ wɨnkɨn siir yopii ado mɨ siir yɨdiwi wanwiyaeyɨm mɨ siir isidɨn sɨmiir inɨgɨm yokwoni. Nɨɨngaka. Krɨma nɨnoknɨnkɨn tani, siirɨn wig inkamkar namisi aokainakɨn, iyɨe? Krɨma nɨnoknɨnkɨn tani, siya bɨdi pɨ piyamisi aonamɨn iyɨe? Mɨ krɨmiir kwoɨnɨn ha naɨngwowi, siya Adi Komii siir yɨnisɨmkɨn. Dimusi rani, siya ɨni omwaiyar waiyayokiyokɨiyɨn. Mɨ siya wɨ prismi bɨiyan inkam nwowi ɨinokɨinokɨn. \p \v 4 Kɨma bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm siya inkam komii ɨeyaɨrgɨn. Mɨ Ebraham siya inɨg komiigak siirar mɨ owaigɨnɨu. Mɨ tɨ digworaekwo whɨekakɨm sau aka siya nɨnɨt hainakiyɨm ɨkɨ om nhɨrɨm sɨmiir inkam komii komiiyɨm om kɨgrɨraowiyɨm sɨmiir hɨrankɨ, siya sɨmiirɨn ɨuura sɨoɨtkɨn mɨ siya whɨe kwɨra kɨmɨdiniya siir hauu. \v 5 Mɨ kam nhɨrɨm Livai siir isidɨn siirɨn sɨma ɨni prismi mɨiya saiir haiyɨm. Mɨ Adi Komii siir siyɨu komiiyɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn, dimɨn taemɨnɨm Isrel sɨmiir iikamɨm sɨma haiiyɨm sɨma ɨi nhɨrɨm sɨmiirɨn ɨuura timɨ sɨoɨtkɨn mɨ ɨuur akaɨn yɨo Livai siir isidɨn siir hauugi. Mɨ Isrel sɨmiir iikamɨm yɨm Ebraham siirgɨsiir isid ɨeyaɨrgɨn. Mɨ tɨ pris inkamɨm sɨma pɨ sɨmiir pɨugana saiir iikami digworaekwo ɨmiirar swokɨ kwahai. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨo ɨni ywowɨn. \v 6 Mɨ Melkisedekɨn yɨo Livaini isidɨn siir tani mɨ dimusika siya Ebraham siir dimɨn ɨiir haiyɨn, ha? Siya Livai siir isidɨn siir inkam tani mɨ siya dimɨnɨn ɨuur akaɨn Ebraham siirarɨm siyar sɨoɨtkɨnɨm sɨmiirgɨsɨmiirar haigɨn. Mɨ siya siirɨn ɨna yokboɨnmamaɨrgiyɨn. Siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn, Adi Komii siya ɨni kɨnakar nwowɨn. Kɨma bɨdiya yɨnoknɨnkɨnɨm Ebraham siya inkam komii ɨeyaɨrgɨn. Bɨiya Adi Komii siya Ebraham siir nɨmbingiyɨn mɨ siya wɨ sɨmiirar tɨri. \v 7 Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, inkamɨn, inkam nwɨrniyɨn hɨnɨɨna boɨni, Adi Komii siya ɨni kɨnakar nwowɨn mɨ tɨ inkamɨn ta yai kɨbi hɨriinana saiir boɨnɨn, yɨo ɨni inkamɨn hindara wakaeyɨn ɨni siir kou ywowɨn. Whɨsarii rani, yɨo Adi Komii siir ɨgsopa saiir nokwokairiinakɨn, siir nokboɨnmamaɨram. \v 8 Mɨ pris inkamɨm yɨpɨkɨ Isrelmi dimɨn taemɨnɨm sɨm dimɨn ɨuur akaɨm sɨm haiiyɨm, yɨm wɨ wai biyɨeyar mɨ owi mɨ wa mɨ aowi. Mɨ yɨo Melkisedekɨn yɨpɨkɨn Ebrahamni dimɨn ɨuur akaɨn si haiyɨn, Yokwo Komii saeya ha boɨnka, siya wɨ nao rani. Nɨɨngaka. \v 9 Hɨriinan mɨ boɨnɨn tɨ inkamɨn Livai nɨkɨuwiyɨn, siya dimɨn ɨuur akaɨn Melkisedek siir mɨ hauugiyɨn. Ɨiya brougae Ebraham siya tɨ dimɨn haɨmii ɨuur akaɨn Melkisedek siir hauuwɨn, yɨo ɨni siir apuɨn Livai siya hauuni hanɨɨn ywowɨn Melkisedek siirɨn. \v 10 Mɨ ɨiya Ebraham siya Melkisedek siirɨn siyɨu hɨr napyɨskaiyɨn, Livaiyɨn yɨo bɨ nikɨ aokainakɨn mɨ krɨma hɨnɨɨn dimusi boɨnkɨm, tɨ dimɨnɨm Livai siya hauugikɨn Melkisedek siirɨn, ha? Ebraham siya Livai siir brougaekɨn mɨ ɨiya Ebraham siya digworaekwowɨm Melkisedek siir hauuwɨm, yɨo ɨni Livai siyar hauuni hanɨɨn ywowɨn. Mɨ Melkisedekɨn yɨo ɨni Livai siir kou ywowɨn. \p \v 11 Bɨdi bɨdiniya Adi Komii siya siir siyɨu komiini yaiyɨm, Moses siir hauugikɨn. Mɨ Moses siya Isrel sɨmiir iikam ɨmiir hauu. Mɨ ta yaiya hɨnɨɨna boɨnka, tɨ kamɨm Livai siir isidanɨm sɨma prismi mɨiya wɨ saiirar mɨrii mɨ nae mɨnɨm wɨ warar nɨnkɨnɨmiyaei, Adi Komii siirɨn. Mɨ Adi Komii siir omaka saiir warar timɨ kɨgrɨrao. Mɨ tɨ dimɨn biyɨe krɨmiirɨm sɨmiirɨn tɨ kam ɨma haiyoprimdiyɨumiigikɨswo mɨ mhoɨiya Adi Komii siya Krais siirɨn wɨ di swokɨ ɨmbingi krɨmiir prismi bɨiyan inkam nwowamɨn. Nɨɨngaka. \v 12 Mɨ Adi Komii siya nɨkropkiyɨn prismi bɨiyan inkamɨn yɨo ɨni saa ywowɨn. Mɨ ɨni prismi bɨiyan inkamɨm sɨmiir kisɨna okwowam. Mɨ tɨ siyɨu komiini yaiyɨm bɨiya Adi Komii siya hauugiyɨm Moses siir yɨm ɨna dɨgiyɨm mɨ ɨriipɨ hɨriinan Adi Komii siya siyɨu komiini yaiyɨm yaeya yaiwɨn swokɨ hauugi, tɨ bɨiyan siyɨu komiiyɨn siir maeyau aiir swokɨ kisɨna okiyam. \v 13 Tɨ yaiyɨm tɨ inkam ɨiir boɨnɨm, siya Livai siir pɨuganan inkam tani. Nɨɨngaka. Siir yɨdiwi wanwiyaeyɨm yapa pɨuganankɨm. Mɨ siir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨmiir pɨugana bɨiya sɨmiir nwɨrkɨn ta prismi mɨiya nae nɨnkɨn ɨmiiyaeiya saiir bɨ swokɨ mɨriimɨmɨnkɨm ta mɨiya ya sɨmiir mɨi rani. Nɨɨngaka. \v 14 Krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm, krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya Judami pɨugana saeya naokainakɨn. Moses siya tɨ isidɨn prismi mɨiya sae mɨriiyɨm, sɨmiirɨn yaimɨr sɨm kwɨr bɨ swokɨ boɨnmɨmɨnkɨn. Nɨɨngaka. Ɨriig. \s1 Jisɨs siya prismi mɨiya wɨ hɨriinana nwoyokiyokɨiyami Melkisedek siir hɨriinan. \p \v 15 Mɨ krɨma tariinanɨn bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm mɨ ɨiya tɨ prismi bɨiyan inkam nwɨrɨn siya nɨmbiyamɨn siya Livai siir pɨugana saiir inkam tani, siya Melkisedekɨn prismi bɨiyan inkamɨn mɨi mɨriiyɨn siir hɨriinankɨn. \v 16 Mɨ ɨiya Adi Komii siya nɨmbinkiyɨn siirɨn prismi bɨiyan inkam nwowam mɨ siya tɨ siyɨu komiini yaiyɨm Moses siya wɨn boɨnkiyɨm prismi mɨiya wɨ Livai siir pɨugana sasar nwowi siya hɨriinan bɨ naɨngwokɨn. Nɨɨngaka. Mɨ ta siir kɨrɨeya omwai waiyayokiyokɨiiya ɨinokɨinok, siirɨn saeya mɨnkikɨn prismi bɨiyan inkam nɨmbiyamam. \v 17 Adi Komii siir yaiya Yokwo Komii saiir wɨna mɨ saeya hɨnɨɨna boɨnka, kɨra ɨinokɨinokɨn wɨ bɨiyan inkamar nwoyokiyokɨi Melkisedek siir hɨriinan. \v 18 Adi Komii siya bɨdi yɨinakiyɨm bɨiyan prismi kamɨm sɨmiir siyɨu komiini yaiyɨm. Dimusi rani, tɨ yaiyɨm yɨm wɨ dɨg nwo rani, krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm omwai Adi Komii saɨkar waiyayokiyokɨiyɨm ɨinokɨinokɨn. Nɨɨngaka. Mɨ Adi Komii siya tɨ bɨiyan siyɨuɨm sɨmiirɨn asi dɨgikɨm. \v 19 Whɨsarii rani, tɨ siyɨu komiini yaiyɨm Moses siya wɨnɨm Yokwo Komiini, krɨmiirɨn wɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae sɨma nwo rani. Nɨɨngaka. Mɨ Adi Komii siya yaeya siyɨu wɨn whɨrɨn siir dirɨraerarki krɨmiirɨn. Mɨ tariinan siya yai wɨn kɨbiya Krais siir boɨnkɨn krɨmiir, ɨni yaiyɨm bɨiya Moses siya wɨnɨm Yokwo Komiini ɨni sɨmiir haiburɨm. Mɨ krɨma ta yaiwɨn kɨbiya saiir wakaeyokna api mɨ ha naɨngwo tɨbmii mɨ saeya wa whɨndiraerari krɨmiirɨn Adi Komii siir kingiin nwowam. \p \v 20 Adi Komii siya Jisɨs siirar nɨmbingɨn pris inkam komii nwowamɨn, siya siirɨn whɨsarii bɨ nɨmbingɨn. Nɨɨngaka. Siya tɨ yaiyɨm siir inɨg ɨiirar bɨdi yɨkopwaisɨsɨrɨn. Ɨiya siya siir nɨmbingiya mɨ bɨiyan pris inkamɨm sɨma siir hɨriinan tani. Mɨ Adi Komii siya inkam nwɨrniyɨn bɨiya siir inɨg ɨiirarɨn hɨriinan bɨ nɨkopwaisɨsɨrkɨn pris inkam nwowamɨn. Nɨɨngaka. \v 21 Mɨ ɨiya Adi Komii siya Jisɨs siirɨn pris inkam komii nwowam nɨmbinɨn siya siir inɨgɨn Adi Komii siirar bɨdi yɨkopwaisɨsɨrɨn kɨriiramɨn mɨ kɨra pris inkam komiiya nwoyokiyokɨi ɨinokɨinokɨn. Mɨ kariir kwoɨnɨn wɨ swokɨ kisɨna haigi rani. Nɨɨngaka. \q1 Kara, Adi Komiigɨn kara kariir inɨg ɨiirar bɨdi yɨkopaisɨsɨrɨn kɨriiramɨn, kɨra wɨ pris inkama nwoyokiyokɨii ɨinokɨinokɨn. Mɨ kariir kwoɨnɨn wɨ kisɨna haigi rani. Nɨɨngaka. \m \v 22 Krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm ta yaiya Adi Komii siya nɨkopaisɨsɨrkiyɨn siir inɨg ɨiirar Jisɨs siiram. Saeya yai kɨrɨe komiigɨkomiiga. Mɨ ta yaiya siya kitɨbmii boɨna ya ɨni yaiyɨm bɨiya Adi Komii siya Moses siir hauuwɨm mɨ Isrel sɨmiir iikamɨm sɨmiir mɨ hauuwɨm ɨni sɨmiir haibura. \p \v 23 Mɨ dimɨn whɨrɨn yɨo hɨnɨɨngɨn, bɨiya pris inkam kasa rani. Dimusi rani, sɨma pa mɨ aokaowi mɨ sɨmiir ɨgsopa pɨ inkam nwɨrkar mɨ okwokairinanaowidi. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn ɨi kasa bɨ tɨrkɨn. Sɨmiir inkam nwɨrkɨ omwai hɨriiyar bɨ waiyayokiyokɨigɨn. Nɨɨngaka. \v 24 Jisɨs sasaɨrgɨn omwai waiyayokiyokɨii mɨ wɨ ta hɨriinan saiirsi nwowi siya pris inkam nwowamɨn. Mɨ siir ɨgsopa wɨ inkam nwɨrkɨ swokɨ okwokairiina rani. Dimusi rani, siya bɨ naowikɨn. \v 25 Dimusi rani, ta saiirsika, Jisɨs siya wɨ dɨgar nwowi iikamɨm yɨpɨkɨm siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm sɨmiir nanmaiwarkainaei. Dimusi rani, krɨma Krais siir yai aiir wakaeyokna apkɨm. Krɨmiirɨn wɨ siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. Dimusi rani, siya wɨ nao rani. Siya ɨni omwaiyar waiyayokiyokɨiyɨn. Mɨ siya ɨni Adi Komii krɨmiir Wanɨn saɨkar nwowɨn mɨ siya nhwo ɨni krɨmiiramar kwɨs boɨnɨn. \p \v 26 Jisɨs siyaɨrgɨn prismi bɨiyan inkamɨn mɨ siya inkam wadɨekɨn siirɨn dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn. Siya iikam krɨmiirɨn dimɨn biyɨekɨ naokɨngugunankaiyɨm krɨmiirɨn nu tɨrar kwaeyoprɨigɨngig. Mɨ siya Adi Komii saɨka inɨ owou. Mɨ siirɨn Adi Komii siya ywowaigɨnɨu inɨg komiigak. \v 27 Mɨ ɨkɨ prismi bɨiyan inkamɨm bɨiyanɨm sɨmiir hɨriinan tani. Nɨɨngaka. Dimɨn taemɨnɨm sɨma nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨm, Adi Komii siir, sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨma bɨi haiyoprimdiyɨumiigikɨm. Nɨɨngaka. Mɨ ɨinokɨinokɨn, bɨiyɨn sɨma pɨ sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiirsiyar nikɨ ɨnkɨn ɨmiiyaei. Mɨ mhoɨiya sɨma Adi Komii siiramɨn pɨ iikam nhɨrmi naeyɨm sɨm nɨnkɨn ɨmiiyaei. Mɨ Jisɨs siya tɨ kamɨm sɨmiir hɨriinan tani. Nɨɨngaka. Siya ta saiirɨn ɨi kwɨruwar tɨrkikɨn, ɨiya siyar naowa paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn si mɨ naeni hanɨɨnɨn siya siir pɨu aiirar nɨnkɨn ɨmiiyaekɨn, Adi Komii siirɨn. Siya siir pɨu aiirɨn naeni hanɨɨn mɨnsi nɨnkɨn ɨmiiyaekɨn, iikamɨm sɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam. Mɨ siya saiir bɨ swokɨ tɨrkɨn, ɨdɨpɨdɨpɨn. Nɨɨngaka. Ɨi gwɨruwa siyar bɨdi tɨrki ɨskiya. \v 28 Mɨ yaiya bɨiya Adi Komii siya hauuwa Mosesni, prismi bɨiyan inkam komiiyɨm saeya nokmwɨn okwo haigɨnɨuga. Mɨ tɨ kamɨm yɨm inkam paii rani, Adi Komii siya ha boɨnkɨn, sɨmiir kwoɨnɨm dimɨn biyɨekɨ bɨdi yaokɨngugunankaiyɨm. Mɨ ta yai kɨrɨeya Adi Komii siya boɨnkiya mhoɨiya, ya siir yɨnisɨm ɨiir nɨmbingiya saiir nɨkopwaisɨsɨrkika. Jisɨs siya ɨkɨ prismi inkam komii nhɨrɨm sɨmiir hɨriinan tani, siyɨu biyɨe bɨ tɨrikɨn. Nɨɨngaka. Siya prismi bɨiyan inkam komiigɨn omwai hɨriiyar waiya yokiyokɨikaeyamikɨn. Ɨriig. \c 8 \s1 Jisɨs siya Adi Komii siir omaka nɨnomor kou hɨrana saiir pris inkamkɨn. \p \v 1 Mɨ tɨ digworaekwowɨm kara kɨmiir boɨnkiyɨm yɨm hɨnɨɨngɨm, krɨmiir bɨiyan prisɨn, siya ɨni kara boɨna ɨni saiir hɨriinanar nwokrɨpkaiyɨn. Siya Adi Komii saɨkar nwowɨn, siir omɨn nɨnomor kou hɨr nwowɨn siir. Mɨ tariinanɨn siya ɨni Adi Komii siir ɨɨna ɨniig mɨiya nɨdwowɨn, maeyauwa kamɨm inɨg komiigakɨm digworaekwo whɨekakɨm sɨm kɨgɨrkakiyɨm sɨma nɨdwowiya saiir. \v 2 Siya ɨni nɨnomor kou hɨr nɨdwowɨn mɨ siya ɨni prismi inkamnan mɨriiyɨn. Siya tɨ hɨriinan dimɨnɨn ɨni omaka Adi Komii siyar nonkwo mɨriiya nɨnomor kou hɨr ɨni saiir hɨr mɨriiyɨn. Ya tariigɨna ya saeya maeyaugɨmaeyaua Adi Komii siir inɨg ɨiir hainaniya saiirɨn inkamkɨ bɨ nonkwo mɨriiga. Nɨɨngaka. \p \v 3 Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn, siyɨu komii siir siyɨuɨn Adi Komii siya hauuɨm Mosesni, iikamɨm sɨma sɨbgu apam siyɨuɨn prismi bɨiyan inkam nokmwɨn okwo haigɨnɨuwiyɨn, dimɨn taemɨn Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyam mɨ hɨriinanar mɨ tɨr. Mɨ krɨmiir prismi bɨiyan inkamɨn yɨo tɨ hɨriinan siyɨu ɨiirar mɨ tɨr, dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyam. \v 4 Mɨ Jisɨs siya nu tɨr nwokɨswo, siya wɨ prismi bɨiyan inkam di ywowi. Dimusi rani, nu tɨrɨn ɨriipɨ hɨriinan pris inkamkakaɨrgɨn dimɨn taemɨn nɨnkɨn ɨmiiyaeyamɨn Adi Komii siir, siyɨu komii siya boɨnkiya saiir hɨriinan. Mɨ sɨma Jisɨs siiram panɨɨnsi kiwakisi. \v 5 Mɨ mɨiyɨm pris inkam ɨma mɨriiyɨm, omaka Adi Komii siir inɨg ɨiir hainaniya saiir, ya aknaɨnan hindara nɨisiimauuga dimɨn taemɨnɨm nɨnomor kou hɨranɨm Adi Komii siirɨm sɨmiir. Mɨ bɨiya ɨiya kingiin nwowa, Moses siya Adi Komii siir omaka hindara inɨ kaigrɨnɨu okwosasae mɨrii. Mɨ Adi Komii siya siirɨn hɨnɨɨna boɨnki, kɨra dimɨn taemɨnɨm kara boɨnmɨmauuɨm sɨmiirɨn sɨbgu tɨr. Kara nɨisiimauuwa, ɨiya kɨra mhɨu hɨr nwowa saiir hɨriinan. \v 6 Mɨ taka ɨi aiirarɨn, Krais siya ɨni prismi bɨiyan inkam komiinan mɨriiyɨn mɨ ɨni ɨkɨ mɨiyɨm bɨiya prismi bɨiyan inkam komiiyɨm sɨm mɨriiyɨm ɨni sɨmiir haiburɨm. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn, ta kitɨbmii boɨn wɨna Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya nɨmbingiya Krais siir krɨma wakaeyokna apam ya ɨni bɨiya siya nɨmbingiya brougae wanwiyaekɨm sɨm wakaeyokna apam, ɨni saiir haibura ya tariigɨna ya ɨni ywowa. Dimusi rani, ta kitɨbmii boɨn wɨna krɨmiirɨn wɨ saeyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuɨskii. Bɨiyan nɨmbina krɨmiir brougae wanwiyaeyɨm sɨmiir ya krɨmiir bɨ sɨbgu whɨnkɨnsiis haigɨnɨuga. Nɨɨngaka. \p \v 7 Mɨ bɨiyan nɨmbina saeya iikam ɨmiirɨn Adi Komii siir whwonkam ɨda dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwokɨswo mɨ Adi Komii siya wɨ yaeya kitɨbmii boɨn wɨn di swokɨ ɨmbini. Nɨɨngaka. \v 8 Adi Komii siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn siyɨuɨn iikam ɨma tɨranɨn. Mɨ siya hɨnɨɨna boɨnki, \q1 Mhoɨiya kara kariir iikamɨm Isrel hɨranɨm Judami pɨugana saiirɨm wɨ yaeya kitɨbmii boɨn wɨn swokɨ ɨmbingii. \q1 \v 9 Mɨ kariir kitɨbmii boɨn wɨna ya wɨ bɨiyan kitɨbmii boɨna kɨmiir brougae ɨmiir ɨiya kara sɨmiirsi naɨngwoyɨmyoka, ɨiya sɨma nu Isib hɨr nwowa mɨ sɨmiirɨn ha kiyainaniyɨn saiir hɨriinan tani. Nɨɨngaka. Kara kɨmiirɨn wɨ bɨiya kara kitɨbmii boɨna wɨ saiir hɨriinan swokɨ kitɨbmii boɨn tani. Nɨɨngaka. Dimusi rani, kɨmiir brougaeyɨm sɨma bɨ sɨbgu apkɨm. Mɨ kara kɨmiir brougaeyɨm sɨmiirɨn tɨ hɨriinan siyɨuɨn digɨumii siirsi haimriiyɨugɨn. \q1 \v 10 Mhoɨiya ɨiya ta bɨiyan kitɨbmii boɨna saeya kɨgɨrkakɨm digworaekwo whɨekakɨm sɨma dɨgana, saeya dɨgii mɨ kara Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Isrel kɨmiir iikamɨm wɨ yaeya siyɨu boɨnki, kɨma napamɨn. Mɨ tariigɨna kara wɨ kɨmiir kwoɨnkɨ kwoɨn ɨiirar kɨnɨrkai haigɨnɨugii. Mɨ kɨma wɨ wakaeyoknam nwokɨ aɨngwowɨm. Mɨ an kara wɨ kɨmiir Adi Komii nwokɨ owɨm mɨ wɨm kɨma wɨ kariir iikam nwokɨ owɨm. \q1 \v 11 Mɨ mhoɨiya ta ɨi aiirɨn iikam whɨekakɨm sɨma kariirɨn wa nɨnoknɨnkɨni. Yɨpɨkɨ inɨgakɨm mɨ yɨpɨkɨ inɨg karamaeyɨm sɨma kariirɨn wa nɨnoknɨnkɨni. Mɨ ta ɨi aiirɨn iikamɨm sɨma wɨ sɨmiir nu whɨruwan iikamɨm sɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨn tani, Kɨma Bɨiyan Inkam Komii siir dɨnoknɨnkɨn. Nɨɨngaka. \q1 \v 12 Mɨ kara wɨ sɨmiirsi naɨngwo bumbuwi mɨ sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm wɨ kara haiyoprimdiyɨumiigi. Mɨ kara sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm wɨ sɨmiir swokɨ aɨngwo rani. Nɨɨngaka. \m \v 13 Mɨ bɨiyan nɨmbina bɨiya Adi Komii siya Moses siir nɨmbingiya ya ɨni biyɨe ywokiya. Whɨsarii rani, siya krɨmiir ha boɨnkɨn, siya wɨ yaeya kitɨbmii boɨn wɨn swokɨ ɨmbingi. Krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm ta bɨiyan nɨmbina ya wɨ sapi namki, yɨuɨs kaba inkamkɨn kabɨtkaigiya saiir hɨriinan. Ɨriig. \c 9 \s1 Bɨiya prismi bɨiyan inkam komiiyɨm wraisu nhɨe arar nɨnkɨn ɨmiiyaekɨm Adi Komii siirɨn. \p \v 1 Mɨ bɨiyarɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya siir bɨigɨbɨiyan nɨmbina krɨmiir brougae wanwiyaeyɨm Isrel sɨmiir iikamɨm sɨmiir nɨmbingikɨn. Mɨ siya sɨmiirɨn siyɨu Adi Komii siir inɨg ɨiir hainaniyɨm siir boɨnmauu wakaekɨn. Mɨ siya kam ɨmiirɨn siyɨuɨn omaka Adi Komii siir yaimɨn dimɨn nɨdwokai wakaeiya saiir mɨriini siyɨuɨn siir warar mɨ boɨnmɨmauu ɨrɨpa sɨma nɨdwo wakaeyam. \v 2 Mɨ sɨma sel omaka ɨra mɨrii mɨ ta omaka saiirɨn bopwoniya hɨugrɨpkɨigi haɨmii haɨmiiyo whɨsa ywo. Mɨ tɨ haɨmiiyɨn hɨuyokiyokaikikaiyɨn anokar nwowɨnɨn, yɨo ha dapikɨn, dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae. Mɨ dimɨnɨm pae haɨngɨmuhaigɨniyɨm mɨ bretɨm Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨm yɨm ɨni ta maeyaua hɨuyokiyokaiya ɨni saiirar nwokaiyɨm. \v 3 Mɨ sɨma yɨuɨs kwɨra maeyau kwɨra hɨuyokiyokaiya haɨmii whɨra nwowɨn siir ano ɨiir yɨtɨmwanɨu. Mɨ ta maeyaua ya Adi Komii siirgɨsiirga, siya nwowika. Mɨ ta maeyaua hɨuyokiyokaiya saiirɨn inkam nwɨrkɨ bɨ swokɨ amɨmɨnika. Nɨɨngakɨnɨɨngaka. Mɨ sɨma ta maeyauua saiirɨn ha dapikɨm, dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbu mɨmɨnka. \v 4 Mɨ dimɨn nhɨrɨm ɨni ta maeyaua hɨuyokiyokaiya saiir hɨr nwokaiyɨm. Hɨiya golni tɨra aka mɨ ta hɨiya saiir ɨdwo hɨrɨn haua waɨn pɨuii mɨiyɨkakɨn siir op aiir naokɨn haɨngɨmugiiya, pɨuii mɨiyɨk nɨusiin whakɨm ɨni hɨr nwokaiyɨm. Mɨ mɨiya kwɨra paeni sɨma nɨrɨmtɨonɨnkɨn mɨriiya saiir ɨdwowɨn sɨma golni mɨriigikɨm mɨ ya ɨni hɨr warar mɨ ɨnkɨn okaiya. Mɨ ta mɨiya sɨma saiirɨn ha dapikɨm, nɨmbin tɨbmiini mɨiyaka. Mɨ ta mɨiya saiir yainau hɨrɨn mobmɨr kwɨra golni sɨma nonkwokwowa ɨni hɨr warar nɨnkɨn okaiya. Mɨ ta mobmɨra saiir yainau hɨrɨn, naeyɨm Adi Komii siya hauuwɨm ɨiya sɨma nu siiyɨn apaɨn siir hɨr nwowa ɨni hɨr nwokaiyɨm. Mɨ paekopɨn bɨiya Eronkɨ si hogwokwo apɨn, siirɨn Adi Komii siya tɨrkikɨn, yɨo ɨni nhwokakar mɨ okaiyɨn ta mɨiya aiirɨn. Mɨ siiya nhɨswo Adi Komii siya wɨnkiyo kitɨbmii boɨn yaiyɨm sɨm yo ɨni hɨrar mɨ ɨnkɨn okaiyo. \v 5 Mɨ ta mɨiya saiir ɨdwowɨn sɨma Adi Komii siir paekwosɨmwo nwɨsa yonkwokwo haigɨn hinda nɨisiimauuwam. Mɨ sɨma tɨ paekwosɨmo sowiir kɨgo mɨ sɨma boɨn, Adi Komii siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm paenan nɨuyaeiyɨm ɨni tɨr nwowɨm. Mɨ tɨ paekwosɨm nwɨswo hinda nɨisiimauugo sowa pɨdgakako. Mɨ ta maeyaua iikami dimɨn biyɨe haiyoprimdiyɨumiiya ɨni sowiir pɨdga owar yɨrɨnugiya mɨ tɨ dimɨnɨm sɨmiir dimɨn mwokɨmwowɨn, kara pɨ kɨmiir boɨnmauu rani. Nɨɨngaka. \p \v 6 Mɨ mhoɨiya sɨma digworaekwowɨm dirɨraerar dɨgɨm mɨ pris inkamɨm, sɨma ta maeyaua hɨuyokiyokaiya anoka kingiin nwowa saiirɨn bɨ siiskɨm dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm. \v 7 Mɨ bɨewi bɨewiyɨm, prismi bɨiyan inkamɨn siya ta maeyauwa hɨuyokiyokaiya dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwowa saiirɨn ɨi kwɨruwar namikɨn. Siya whɨsarii bɨ namikɨn, siya meme bulmakau ɨini nhɨeyɨm, pɨ sɨmiir hainami Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyam iikamɨm hinda whaowaeya prɨidirɨraerarɨm sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam. \v 8 Mɨ Moses siir yaiyɨm iikam krɨmiirɨn ta maeyauwa Adi Komii siya nwowiya, saiir kɨgnɨnkɨn apnɨnopkaiyam bɨ boɨnkɨn. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn, Adi Komii siir naeyɨuɨn yɨo krɨmiir nɨisiimauugɨn, iikamɨm Moses siir yai aiir wakaeyoknaɨm sɨma wɨ Adi Komii siiram swokɨ haiyɨug naɨngwo rani, ɨrɨpa saɨkar nongwomamaɨr aeyam. Nɨɨngaka. \v 9 Mɨ ta Moses siir yaiya ha boɨna iikamɨm, Adi Komii siirgɨsiir maeyauwa hɨuyokiyokaiya dimɨn whɨrmɨnwhɨrmɨnkɨ kɨmbu karam nwowa saiir kɨpi napnɨnopkainam. Ya aknaɨni hanɨɨn hindara nɨisiimauuga krɨmiir. Mɨ ta ɨiya pris inkam ɨma nɨnkɨn ɨmiiyaeya, Adi Komii siir ya iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm rɨrmiiya sɨmiir bɨ nwowaigɨnɨuga. Nɨɨngaka. \v 10 Mɨ yɨm tɨ yaiyɨm yɨm krɨmiir kɨnsiis haigɨnɨuwankɨm, naeyɨm yɨm naeyankɨm mɨ opa ya kwiyaeyanka mɨ siyɨuɨn op whaui ɨkɨn mɨ krɨma tɨ siyɨu ɨmiir sɨbgu api mɨ Adi Komii siya wɨ ha boɨni, krɨmiir pɨuɨm, yɨm pɨu wadɨekɨm, siyɨu komii siya boɨnkiya saiir hɨriinan. Mɨ tɨ digworaekwowɨm sɨmiir yaiyɨm yɨm krɨmiir kɨgrɨraowankɨm. Tariinanar tɨr bwakainakiyɨn mɨ wɨ ɨiya Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakana wadɨekɨwadɨe nwowi, wɨ saiirar nadɨgɨuwi. \p \v 11 Mɨ Krais siya krɨmiiramɨn prismi inkam komiinan nɨtkɨn siir dimɨn taemɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiirɨn krɨmiir hauuwam. Mɨ tariigɨna ya krɨmiir bɨdi yɨmbiniya mɨ siya prismi mɨiya bɨdi mɨriigikɨn. Mɨ siya ɨni Adi Komii siir oma hɨriir yapnɨnopkainamɨn. Ya ɨni sel omaka bɨiyan kamɨm sɨma tɨra ɨni saiir haibura. Mɨ tɨ Adi Komii siir om wɨnɨn siirɨn inkamkɨ bɨ tɨrkɨn, yɨo nuan dimɨnkɨ waeyao. Yɨo Adi Komii siirgɨsiir omɨn nɨnomor hɨranɨn siirgɨn. \v 12 Mɨ ɨiya Krais siya naonama siya ɨni Adi Komii siirgɨsiir maeyaua dimɨn whɨrmɨn whɨrmɨnkɨn kɨmbu karamae nwowa Adi Komii siyar nwowiya ɨni saiirar yapnɨnopkainamɨn. Mɨ siya wraisu nhɨe bɨ hainamkɨn prismi hɨnɨɨn, siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyam. Nɨɨngaka. Siya siir nhɨeya nua naokiinaiinama saiirar hainɨnopkainamkɨn ta maeyaua Adi Komii siyar nwowiya dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwowiya saiir hɨriirɨn. Mɨ Adi Komii siirɨn saiirar inɨ hauuwɨu mɨ siya kwɨruwar napnɨnopkainamɨn, siir nhɨe aiir nɨnkɨn ɨmiiyaeyam, ɨni saeyar dɨgi ɨskiya. Mɨ siya wɨ mhoɨiya ɨdɨp ɨdɨp swokɨ tɨr tani. Nɨɨngaka. Siya tɨ siyɨu hɨriinanɨn mɨnam tɨrkɨn krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm mɨ krɨmiir nanmaiwarkainam. Mɨ krɨma wɨ omwai saɨkar nwokɨ waiyayokiyokɨikaeyamɨm ɨinokɨinokɨn. \v 13 Mɨ meme bulmakau ɨini nhɨeyɨm krɨmiirɨn wɨ panɨɨna whɨnkɨnsiisi, ha? Saeya krɨmiirɨn wɨ tɨ hɨnɨɨna whɨnkɨnsiisi. Mɨ iikam nhɨrɨm dimɨnɨm Adi Komii siya boɨnɨm, hɨnɨɨn kɨpi naɨngwo, sɨma sɨmiir nonkwowi mɨ Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ ha boɨni, sɨmiir pɨua mɨiyɨk rani. Dimusi rani, sɨma tɨ dimɨnɨn Adi Komii siya boɨnɨn, hɨnɨɨn kɨpi nonkwo, siir bɨdi yonkwowɨm. Mɨ siir pɨua biyɨe pɨ hɨriiyar nwowinaka mɨpi pris siyar haɨniyop nami meme bulmakau ɨini nhɨeyɨm pɨ whrɨn mɨn aka nɨnkɨn haɨniyopnami. Mɨ mhoɨiya Adi Komii siir yaiya pa swokɨ boɨnkii, sɨma ɨni wadɨeyar swokɨ okiyɨm, tɨ dimɨnɨm sɨmiir pɨua wadɨe sɨma bɨdi ywohaigɨnɨugiyɨm. Mɨ meme, bulmakauni nhɨeya ya ɨdan pɨua wadɨe saiirarar nwows aigɨnɨuwi. Mɨ Krais siya, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn, yɨo ɨni meme bulmakau sowiir haiburɨn. \v 14 Mɨ siir nhɨeya ɨni meme, bulmakaumi nhɨeya mɨ sɨmiir whrɨn ɨma, ɨni sɨmiir haibura. Mɨ mɨi bibiyɨeyɨm naekak nwokaram nwowiyɨm mɨ dimɨn bibiyɨeyɨm iikami kwoɨnau nwokaiiyɨm sɨmiirɨn saeya bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siirɨn siyar whɨndirɨraerarkɨn, yɨpɨkɨn dimɨn biyɨe whɨr karamaeyɨn, siir nhɨeya saiir nɨnkɨn ɨmiiyaekɨn Adi Komii siirɨn. Mɨ siir nhɨeya iikam krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm mɨ krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyɨm wɨ dɨgar nwowi. Mɨ krɨma Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apɨm wɨ dɨgar nwowi, yɨpɨkɨn omwai waiyayokiyokɨiyɨn ɨinokɨinok. Dimusi rani, siyɨu whɨr karamaeka hɨriinan tɨrɨm. \p \v 15 Jisɨs siyaɨrgɨn iikamɨm nuanɨm mɨ Adi Komii siya, krɨmiirar kaoprigi ɨrkakiyɨn ta kitɨbmii boɨn wɨna krɨmiiram nɨta iikamɨm wakaeyokna apɨm saiir kɨrɨe haigɨnɨuwam. Mɨ nɨm krɨma iikamɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm siir iikam nwowam, krɨma wɨ omwaiya waiyayokiyokɨii, saɨkar ɨinokɨinokɨn. Mɨ wɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm bɨiya Adi Komii siya nɨmbinɨm wɨ sɨmiir haii. Dimusi rani, siya Jisɨs bɨdi yaowɨn. Jisɨs siyaɨrgɨn iikam krɨma mɨ Adi Komii siya krɨmiirar kaoprigi ɨrkakiyɨn ta kitɨbmii boɨn wɨna saiir kɨrɨe haigɨnɨuwam. Ya mhoɨiya nɨtka iikamɨm sɨma wakaeyokna apam. Siya iikamɨm sɨmiirsi naokɨn sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam ɨiya sɨma bɨiyan kitɨbmii boɨn aiir napɨm. Mɨ sɨma wɨ saɨka nwoyokiyokɨikaeyami, ɨinokɨinokɨn. \p \v 16 Mɨ ɨiya inkamɨn omwaiyar nikɨ waiyaeiyɨn, siya yɨnisɨsɨmɨm sɨmiir inɨgɨm pa wɨni yokwoni mɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma mɨ haiyanɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan pa mɨ wɨni. Mɨ siir mhoɨiya ɨiya siya naonama siir yɨnɨm pɨ yokwo aiira kɨgmak hɨd haii. Sɨma pɨ hindara prɨihai prɨihai rani. Nɨɨngaka. \v 17 Mɨ inkamɨn omwaiyar nikɨ waiyaeiyɨn mɨ ta yokwowa siya wɨna, siir dimɨn taemɨn ɨmiir, ya ɨni hɨriiyar nikɨ owa. Mɨ mhoɨiya ɨiya siya naonami, siya pɨ haɨni wɨnmɨmauugigi digworaekwowɨm siir yɨn ɨma haiyanɨm. \v 18 Adi Komii siya bɨiyan kitɨbmii boɨna saiirɨn wraisuɨm sɨma nɨsomsom aowɨm mɨ sɨmiir nhɨeyɨm ha naokiinaiinamɨm sɨmiirsi kɨrɨe haigɨnɨugɨn. Mɨ nhɨeyɨm iikam ɨmiirɨn wɨ sɨmar nwowaigɨnɨuwi dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm sɨmiir haiyamɨn. \v 19 Mɨ Adi Komii siya siyɨu komiiyɨn Moses siir hauuwɨn mɨ Mosesɨn yɨo kɨmɨdiniya Isrel sɨmiir iikam ɨmiir hauu. Mɨ ta ɨiya siya bulmakau haomɨn siir nhɨeya opaka yɨnkɨn aokaigi twonau. Mɨ siya paeyakwiyam ha mɨ hai mɨ sibsibni pɨo pariidnanɨm, ha mɨ haiyɨn mɨ siya tɨ sibsibni pɨowɨm tɨ paeyakwiyam sɨmakar yɨn udgi. Mɨ siya kɨmɨdiniyan haunaɨrɨn op nhɨekɨ nwomaiyɨn siir hopmaigi. Mɨ kɨmɨdiniya Yokwo Komiiya Adi siir yaigɨ nwowa Moses siir hauugiya saiir iyaɨrpasoknam. Mɨ siya iikamɨm sɨmiir pɨuɨm sɨmiir warar yɨnkɨn iyaɨrpasoknam. \v 20 Mɨ ɨiya Moses siya yokwo aeya mɨ iikam ɨma sɨmiirɨn ha niyaɨrpasoknamɨn mɨ siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki, tɨ wraisuɨm sɨmiir nhɨeyɨm tɨ kara niyaɨrpasoknamɨm, yɨm ta bɨiyan kitɨbmii boɨna saiir kɨrɨe haigɨnɨuga, kɨma Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm. Mɨ kɨma wɨ yaiyɨm Adi Komii siya boɨnkiyɨm bɨiya, kɨma wakaeyokna apam wɨ sɨmiir wakaeyokna ap. \v 21 Mɨ Moses siya Adi Komii siir sel omaka saiirɨn ɨriipɨ hɨriinanar mɨ iyaɨrpasoknam. Mɨ digworaekwo whɨekakɨm saiir hɨr nwokaiyɨm, iikamɨm sɨma ɨrɨpa haɨngiriyɨu ɨdwokaiyɨuwiyɨm, ɨiya sɨma Adi Komii siir inɨg ɨiir hainaniyɨm mɨ ha dirɨraerariyɨm, sɨmiirɨn warar mɨ ɨnkɨn iyaɨrpasoknam. \v 22 Mɨ ta yaiya Moses siya wɨnkiya Yokwo Komii saiir, saeya hɨnɨɨna boɨnkika, mɨ kɨra tɨ digworaekwowɨm sɨmiirɨn hɨriinan niyaɨrpasoknami wraisu nhɨeni, sɨma wɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu rani. Nɨɨngaka. Mɨ kɨra nhɨe sɨmiir niyaɨrpasoknam karam nwowi, saeya boɨna saiir hɨriinan Adi Komii siya wɨ sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm wɨ haiyoprimdiyɨumiigi rani. Nɨɨngaka. Ɨriig. \s1 Krais siya naeni hanɨɨn siir pɨu aiirar nɨnkɨn ɨmiiyaekɨn Adi Komii siirɨn, krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam. \p \v 23 Mɨ tɨ mɨiyɨm mɨ tɨ nuan digworaekwowɨm krɨma tɨriyɨm yɨm hindarar nɨisiimauugɨm ɨkɨ dimɨn kɨɨngɨkɨɨnɨm nɨnomor kou hɨr nwowɨm sɨmiir. Moses siya digworaekwo ɨmiirɨn wraisu nhɨeni mɨnam niyaɨrpasoknamkɨm, sɨma whauriyɨna nwowam. Mɨ ta nhɨe hɨriinana ɨkɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm Adi Komii siir om hɨr nwowɨm sɨmiirɨn wɨ whauriyɨnan saeya nwowaigɨnɨu rani. Nɨɨngaka. Jisɨs siir nhɨeya sasaɨrga whauriyɨnan iikam ɨmiir nwowhaigɨnɨuwi. Mɨ ta hɨriinan saiirsika sɨma wɨ Adi Komii siir om ɨiir asi nami. \v 24 Mɨ Krais siya Adi Komii siir maeyaua hɨuyokiyokaiya, dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowa omaka inkamkar nonkwo mɨriiya nu tɨrana, saiir omaka yainau nwokaiyɨn siir bɨ napnɨnopkainamkɨn. Nɨɨngaka. Siya Adi Komii siirgɨsiir om ɨiirar namɨgusamkɨn. Mɨ siya ɨni Adi Komii siir whwonkam ɨda nɨdwowɨn, siir ɨɨna ɨɨnig mɨiya mɨ siya ɨni nhwo krɨmiiramar kwɨs boɨnɨn. \v 25 Mɨ bɨewi bɨewiyɨm prismi bɨigɨbɨiyan iikamɨm sɨma Adi Komii siir maeyaua hɨuyokiyokaiya dimɨn whɨrmɨnwhɨrmɨnkɨ kɨmbu karam nwowa saiirɨn ɨi kwokwɨrar napnɨnopkainamikɨn wraisu nhɨe Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyamɨn. Mɨ yɨo Krais siya ta maeyau aiirɨn ɨdɨp ɨdɨp bɨ napnɨnopkainamkɨn siir nhɨe aiir nɨnkɨn ɨmiiyaeyamɨn Adi Komii siirɨn iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyamɨn. Nɨɨngaka. Siya kwɨrkɨkwɨruwar namkɨn siir nhɨe aiir nɨnkɨn ɨmiiyaeyamɨn Adi Komii siirɨn. \v 26 Mɨ Jisɨs siya hɨriinan tɨrkɨswo mɨ siya paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siirɨn wɨ ɨi kasakasa di naowi. Ɨiya Adi Komii siya nu siirar nonkwokwokiyɨn mɨ ha nɨtyokiyokɨigɨswo mɨ wɨ tariinanar pɨ yadɨgniyɨn. Mɨ Krais siya nu tɨriir nɨtɨn, siya ɨi kwɨrkɨkwɨruwar nauunɨ aonikɨn nu tɨrɨn ɨni sasaɨr ywowɨskiya. Mɨ ɨiya dɨg kingiin nwowa, Jisɨs siya ha nɨtɨn mɨ siya paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siirɨn ɨi kwɨrkɨkwɨruwar nauunɨ aoniyɨn mɨ siir nhɨeya ha naokiinaiiniya mɨ siya saiirar yɨnkɨn ɨmiiyae Adi Komii siirɨn, iikamɨm sɨmiir nanmaiwarkainaɨm sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiirsi mɨ sɨma Adi Komii siir whwonkam ɨdaɨn wɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwokɨ owɨm. \v 27 Iikam whɨekakɨm sɨma wa naowi mɨ mhoɨiya sɨma Adi Komii siir kɨgi, sɨmiirɨn wɨ siyar hɨdi. \v 28 Mɨ hɨriinan siyɨuɨn Krais siya ɨi kwɨruwar nao ɨskikɨn Adi Komii siirɨn siyar swokɨ ɨnkɨn ɨmiiyaenam. Siya siir nhɨeya iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam nɨnkɨn ɨmiiyaekɨn. Mɨ mhoɨiya siya swokɨ ɨti, siya wɨ iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam nɨt rani. Nɨɨngaka. Siya iikam yɨpɨkɨm siiram wakaeyokna aɨngwo tɨbmiiyɨm mɨ ɨiya siya nɨtana saiiram nwokwokɨnɨm wɨ sɨmiir nanmaiwarkainami sɨma siir om hɨriir namam. Ɨriig. \c 10 \s1 Bɨiyan naeyɨm sɨma nɨnkɨn ɨmiiyaeya, ya dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir bɨ haiyoprimdiyɨumiigikɨm. \p \v 1 Mɨ siyɨu komiiyɨn bɨiya Adi Komii siya hauugiyɨn. Mosesni, yɨo dimɨnkɨdimɨnɨm mhoɨiya nɨmbiyamanɨm krɨmiir, aknaɨnan sɨmiir nɨisiimauugɨn. Mɨ bɨewi bɨewiyɨm, pris inkamɨm sɨma hɨriihɨriinan naeyɨm sɨmiir sɨmiirar nɨnkɨn ɨmiiyaenanae; Adi Komii siirɨn iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiirsiyɨn. Mɨ siyɨu komiiyɨn Adi Komii siya hauugiyɨn Moses siir siya wɨ dɨg nwo rani, iikamɨm yɨpɨkɨm Adi Komii siiram nɨtɨm sɨmiirɨn dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwowɨm. Nɨɨngaka. \v 2 Mɨ tɨ digworaekwowɨm Adi Komii siir sɨma nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm iikamɨm yɨpɨkɨm Adi Komii siir inɨg ɨiir hainaniyɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm sɨmiir dɨgikɨswo mɨ sɨma wɨ yaeya nae di swokɨ ɨnkɨn ɨmiiyaei Adi Komii siirɨn sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm sɨmiir dɨgiyamɨn. Nɨɨngaka. Dimusi rani, sɨmiirɨn wɨ dimɨn biyɨekak diywowi. \v 3 Mɨ ɨiya sɨma hɨriihɨriinanar nɨnkɨn ɨmiiyaenanaeyɨm bɨewi bɨewiyɨm mɨ iikamɨm pa swokɨ aɨngwokii, dimɨn biyɨeyɨm sɨma tɨr ɨmiiramɨn. \v 4 Sɨma tɨ hɨriinan siyɨuɨn ɨi kasa kasa bɨ tɨrkɨm. Dimusi rani, Adi Komii siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn bulmakau meme ɨini nhɨeyɨm, iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm wɨ saeya dɨgi rani. Nɨɨngaka. \p \v 5 Mɨ ɨiya Krais siya nɨtam naɨngwowa siya Adi Komii siirɨn hɨnɨɨna boɨnki, \q1 Kɨra ɨkɨ siyɨuɨn iikamɨm wraisu sɨma nɨsomsom ɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨn kɨriir siiramɨn kɨra maɨrgɨmaɨrga nwo rani. Mɨ kariirɨn kɨra pɨugak hɨriinansi nwowaigɨnɨugɨn. \q1 \v 6 Mɨ kɨra wraisuɨm kɨriir hɨi aiir haigɨn anagiyɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm kɨriir, sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir dɨgiyam, kɨra sɨmiiramɨn maɨrgɨmaɨrga bɨ nwokɨm. \q1 \v 7 Kara Kraiskɨn, kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨni, Adi Komii, kɨra kariir kɨgi, kara tɨsi tapi nwowɨn. Kara digworaekwo whɨekakɨm kɨra naɨngwowɨm sɨmiir tɨram tɨri, bɨiya sɨma wɨnboɨnkiya kariirɨn kɨriir Yokwo Komii aiir saiir hɨriinan. \m \v 8 Krais siya bɨiya hɨnɨɨna boɨnkɨn, kɨra ɨni yɨmiiyɨuwɨn ɨkɨ dimɨnpai dimɨnpaiyɨm, inkamkɨ nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm kɨriir sɨmiirɨn. Mɨ kɨra wraisuɨm kɨriir hɨi aiir haigɨn anagɨm kɨriir nɨnkɨn ɨmiiyaeyam iikamɨm sɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir dɨgiyam, yɨm ɨni mɨ ɨmiiyɨuwɨm Krais siya tɨ sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnkikɨn. Mɨ yɨo siyɨu komiiyɨn Moses siya wɨnkiyɨn Yokwo Komiini yɨo ha boɨnkikɨn hɨriiyar tɨr. \v 9 Mɨ mhoɨiya siya tɨ yai ɨmiir boɨnkiyɨn mɨ mhoɨiya siya Adi Komii siirɨn hɨnɨɨna boɨnki, Adi Komii kɨra kariir kɨgi, kara tɨsi tɨr nwowɨn. Kara digworaekwo whɨekakɨm kɨra naɨngwowɨm kara tɨram, kara sɨmiirɨn wa tɨri. Mɨ yɨm tɨ yai hɨriinanɨm yɨm krɨmiir boɨnmauu wakaekɨm. Bɨiyan siyɨuɨn nae iikamkɨm sɨm nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨn Adi Komii siir, yɨo Krais siya bɨdi dɨgiyɨn. Mɨ sɨmiir ɨgsopa ɨni siyar yokwokairinanaowidɨn. \v 10 Jisɨs Krais siya dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya naɨngwowɨm siya tɨram siya sɨmiir wakaeyokna tɨrkɨn. Mɨ siya kwɨrkɨkwɨruwar naokɨn siir pɨua saiir nɨnkɨn ɨmiiyaeyam Adi Komii siirɨn. Mɨ siya iikamɨm siir siyɨu ɨiir napɨm, sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm, wɨ sɨmiir nwokɨ dɨgiyɨm. Mɨ sɨma Adi Komii siir whwonkam ɨdaɨn wɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwokɨ owɨm. \p \v 11 Mɨ pris inkamɨm sɨma mɨi Adi Komii siir omaka aiir nokwo mɨriiyɨm mɨ nonkwo ɨnkɨn ɨmiiyaeikɨm Adi Komii siirɨn, sɨma ɨinokɨinokɨn hɨrii hɨriiyar tɨrikɨm. Mɨ ya tariigɨna iikam krɨma tɨrɨm dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyɨm wɨ dɨg nwo rani. Nɨɨngaka. \v 12 Mɨ yɨo Kraisɨn yɨo siyar nɨnkɨn ɨmiiyaekɨn mɨ ta saiirɨn kwɨruwar tɨrkikɨn. Mɨ iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm ɨni saeyar haiyoprimdiyɨumiigiyɨm. Mɨ ta ɨi kwɨruwa siyar tɨrkiya, ɨinokɨinokɨn wɨ saeyar nwoyokiyokɨii. Mɨ ta saiir mhoɨiya siya ha ninɨ ɨdwoɨugɨn Adi Komii siir ɨɨna ɨniig mɨiyan. Dimusi rani, siya Adi Komii siir hɨriinan inkam komiigɨn. Digworaekwo whɨekakɨm, siyar kɨgɨrkakikɨn. \v 13 Mɨ siya ɨni Adi Komii saɨka hɨrar nɨdwo kaoraraowɨn ɨiya siir sau omomɨn Adi Komii siya haɨnururnɨnkɨn haigɨnɨugii. \v 14 Krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm, Jisɨs siya kwɨrkɨkwɨruwar naokɨn siir pɨu aiirɨn Adi Komii siir nɨnkɨnɨmiiyaeyamɨn. Mɨ siya iikamɨm yɨpɨkɨm Adi Komii siya haiyopriimdiyɨumiigiyɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm, sɨmiirɨn dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamaeyɨn siya nwowaigɨnɨugɨn. \v 15 Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn krɨmiirɨn tɨ hɨriinan dimɨn ɨiirar mɨ boɨnkɨn. Mɨ bɨiya siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, \q1 \v 16 Bɨiyan Inkam Komii siya hɨnɨɨna boɨnkɨn mɨ ɨkɨ ɨiyɨm mhoɨiya nɨtɨm kariir kitɨbmii boɨna wɨ iikamɨm sɨmiir hauuwi. Mɨ tɨ kariir siyɨu komiiyɨn wɨ sɨmiir kwoɨnkɨkwoɨn ɨmiirar kɨnɨrkai haigɨnɨuwi. Mɨ sɨma wɨ saiir saiira nwokɨ aɨngwokwonanaeyɨm. \m \v 17 Mɨ siya yai nhɨrɨm ɨna swokɨ boɨnkiyɨm, siya hɨnɨɨna boɨnki mɨ kara dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm, wɨ sɨmiir swokɨ aɨngwokwomɨmɨn tani mɨ siyɨu biyɨeyɨn, sɨma tɨri ɨkɨn. Nɨɨngakɨnɨɨngaka. \v 18 Krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya bɨdi haiyopriimdiyɨumiigiyɨm. Mɨ iikamɨm Adi Komii siiramɨn wɨ swokɨ ɨnkɨnɨmiiyaemɨmɨn tani. Nɨɨngaka. Yɨo hɨriinan siyɨuɨn yɨo bɨdi dɨgiyɨn. Ɨriig. \s1 Krɨma Adi Komii siiram daɨngwo tɨbmii kɨɨn mɨ saɨka damasukikɨn. \p \v 19 Mɨ tɨ kariir akamɨm, krɨma Adi Komii siirgɨsiir maeyaua siya nwowiya dimɨn whɨrmɨn whɨrmɨnkɨ kɨmbu karam nwowa saiirɨn wa napnɨnopkai nami. Dimusi rani, Jisɨs siya paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir naowɨn mɨ siir nhɨeya ha naokiinaiiniya mɨ krɨmiir dimɨn biyɨe biyɨeyɨm ɨni saeyar yɨinakiyɨm. Mɨ ta hɨriinana saiirsika ɨiya krɨma nhwo kwɨsboɨnkii mɨ krɨma hɨriirɨn wa napnɨnopkainami. \v 20 Mɨ ta siya naonama, siya mɨnam naonamkɨn krɨma Adi Komii saɨka nwokɨ boɨnaiyɨm. Mɨ ya tariigɨna ya hɨnɨɨnga ta yɨuɨsni hanɨɨn bopwoniya siya nɨinɨkiwɨtkiya krɨma napnɨnopkainamɨm maeyaua Adi Komii siya nɨdwokaiiya dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowa krɨma namsi saiir nɨtɨmwanɨuwa ya ɨni siir pɨu aeyar nɨiyoknamnan ywowa. \v 21 Mɨ krɨmiir bɨigɨbɨiyan, prisɨn, siya ɨni omwaiyar swokɨ waiyaɨn. Mɨ siyaɨrgɨn, digworaekwo whɨekakɨm, Adi Komii siir om hɨr nwowɨm. Mɨ iikamɨm siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm mɨ siir yɨnisɨm nwowɨm sɨmiir kɨgɨrkakanɨn. \v 22 Jisɨs siya siir nhɨe aiirar niyaɨrpasoknamkɨn iikamɨm krɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyopriimdiyɨumiigiyɨm mɨ krɨmiir kwoɨnɨm rɨrmiiya nwokiyɨm. Mɨ siya krɨmiirɨn op mɨiyɨkɨmɨiyɨk aiirar baptais haigɨnɨugɨn. Mɨ ta hɨriinana saiirsika krɨmiir pɨuɨm whauriyɨna asi nwokɨm. Mɨ tariinanɨn krɨma Adi Komii siir kingiinɨn wa nwokɨ amɨm. Dimusi rani, tɨ hɨriinan dimɨnɨm Jisɨs Krais siyar tɨrkɨn. Mɨ krɨma kwoɨn biyɨeyɨm krɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm nɨksɨsaeiyɨm sɨmiirɨn wɨ asi nɨuguskii. Mɨ krɨma Adi Komii siiramar dɨnmiinɨnkɨn, ta krɨma tɨra saiir hɨriinan. Mɨ krɨma kwoɨn whɨrua saɨkar dwo. \v 23 Krɨma digworaekwowɨm krɨma naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiiramɨn sɨbgu wakaeyokna ap. Krɨma sɨmiirɨn digɨumii kɨpi haimriiyɨu. Dimusi rani, krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm digworaekwo whɨekakɨm bɨiya Adi Komii siya nɨmbinɨm siya sɨmiirɨn wa tɨri. \v 24 Krɨma, krɨmiir iikam nomiiyauwɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm sɨmiiram daɨngwo. Mɨ krɨma ɨrni nwɨrni dinan whɨnkɨnsiis ankɨnsiisna. Mɨ krɨma ɨrni nwɨrniyamar timɨ aɨngwokwo. Mɨ ɨrni nwɨrniyɨn siyɨu mɨiyɨkɨmɨiyɨk ɨiirar timɨ tɨr. \v 25 Mɨ krɨma siyɨuɨn ɨraka nwɨraka haɨngiriyɨu owiyɨn Adi Komii siir inɨg ɨiir hainam siir kɨpi haibur. Nɨɨngaka. Iikam nhɨrɨm yɨm tɨ siyɨu hɨriinanɨn siir bɨdi haiburgigɨm. Mɨ nɨm krɨma wɨ hɨriinan kɨpi tɨr. Dimusi rani, ɨiya Krais siya swokɨ ɨtana ɨni kingiin nwowa mɨ krɨma ɨrni nwɨrni whɨnkɨnsiisamɨn mɨinan mɨrii. \p \v 26 Mɨ krɨma ta Jisɨs Krais siya naonama iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam, krɨma saiir yaimwokɨyaimwo aiirɨn bɨdiyar ikɨ wakaeyɨm. Mɨ krɨma siyɨu biyɨe krɨmiir kwoɨnkar swokɨ aɨngwo tɨri mɨ Krais siirɨn digɨumii ha haimriyɨugigi mɨ yaeya inkam nwɨr karamaeka, siir nhɨeya saeya sɨmiir niyaɨrpasoknamɨm Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyam, krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam. Siyɨu whɨr karamaeka. Nɨɨngakɨnɨɨngaka. Sɨma wɨ hɨriiyar nwowi. \v 27 Mɨ krɨma ta yaimwo aiirɨn hindara nɨmiiyɨu ɨugusami mɨ mhoɨiya krɨma wa nɨdidi Adi Komii siya boɨnwokiyopnatkaigisiyɨn mɨ siya nɨtnoudnankaigiisiyɨn paeya. Mɨ krɨmiirɨn wɨ maeyauwa iikamkɨm, sɨm nɨurɨmtɨokaigiiya wɨ saiir hɨriir kabɨtnouwidnankaigii. Mɨ sɨmiirɨn wɨ hɨriiyar nɨurɨmtɨokaeyami ɨinokɨinokɨn. \v 28 Krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm nwɨs nwoɨmgɨ kɨgii, inkam nwɨrɨn Moses siir siyɨu ɨiir nap karam nwowi mɨ Isrel sɨmiir iikamɨm, sɨmiir bɨiyanɨm sɨma siirɨn wɨ donkwo. Mɨ siirɨn wa dɨpɨmpar aoki. Mɨ sɨma wɨ siirsi kɨpi haigwo. \v 29 Mɨ kɨma panɨɨna naɨngwowi ɨiya iikamɨm sɨma Adi Komii siir yɨnisɨmɨn digɨumii siir haimriiyɨugigi mɨ Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ panɨɨna tɨri, ha? Siya sɨmiirɨn wɨ hɨk prasae prasae hau rani, wɨ hindara nonkwobumbunɨnkɨn ɨuguskii. Mɨ tɨ sɨmiir siyɨuɨn Adi Komii siir yɨnisɨmɨn digɨumii siir haimriiyɨuɨn yɨ sɨma hɨnɨɨna boɨni, ta Jisɨs siya naonama paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn si mɨ siir nhɨeya ha naokiinaiiniya ta kitɨbmii boɨn aiir kɨrɨe haigɨnɨuwam mɨ sɨma ha boɨnkɨm ya tariigɨna ya dimɨn komii rani. Mɨ sɨma siyɨu kɨbiyɨn Adi Komii siir naeyɨu ɨeya tɨrɨn krɨmiir siirɨn ɨni hindara yɨtkɨnɨsugiyɨn. Mɨ tɨ siyɨu hɨriinanɨn sɨma tɨrɨn yɨo mɨiyɨkɨmɨiyɨk rani, ɨni biyɨekɨ biyɨe ywowɨn. Mɨ Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ hɨk asi hauuwi. Mɨ sɨmiirɨn wɨ asi nonkwobumbunɨnkɨn ɨuguskii. Mɨ Jisɨs siya naonama mɨ siir nhɨeya ha naokiinaiiniya, siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, kɨma ta saiir wakaeyokna ap. Mɨ Jisɨs siir nhɨeya krɨmiirɨn saeyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn mɨ krɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm saeyar haiyoprimdiyɨumiigikɨm. Mɨ krɨma dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae asi nwokɨm. \v 30 Krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm yaiya Adi Komii siya boɨna ya hɨnɨɨnga, kara iikamɨm siyɨu biyɨe kariir tɨriyɨm sɨmiirɨn wɨ yamdiyar swokɨ tɨri. Mɨ yai gwɨra siya mɨ boɨna ya hɨnɨɨnga, Bɨiyan Inkam Komii kara kariir iikamɨm sɨmiirɨn wɨ kara hɨdi dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨriyɨm sɨmiirsi. \v 31 Mɨ Adi Komiiyɨn, yɨpɨkɨn omwai waiyayokiyokɨiyɨn, siya wɨ iikamɨm siyɨu biyɨe siir tɨrɨm wɨ sɨmiir hɨdi. Mɨ tɨ dimɨn hɨriinanɨn wɨ dɨg siya nwo haigɨnɨu rani. Nɨɨngaka. Mɨ yɨo hɨriinan dimɨnɨn, sɨmiirɨn wɨ nɨdid prasae prasae nwo rani. \p \v 32 Kɨma dimɨn taemɨnɨm bɨigɨ bɨi kɨmar wakaeyɨm Krais siir mɨ ha wakaeyokna naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm, sɨmiiram tɨ swokɨ haiyɨug naɨngwo. Mɨ kɨma naɨngwo tɨbmii kɨɨna saiir mhoɨiya dimɨn biyɨe kasa rani, kɨmiir naɨngwo tɨbmii aiir tɨrbuwanɨm. Mɨ yɨm tɨ hɨriinan dimɨn biyɨeyɨm sɨma wɨ kɨmiir nikwowaisii rani. Nɨɨngaka. \v 33 Mɨ ɨi nhɨrɨm iikam nhɨrɨm pɨ kɨmiirar mɨ ɨgbumbuwi. Mɨ siyɨu biyɨe pɨ kɨmiirar mɨ tɨri iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨdaɨn. Mɨpi kɨmiira mɨ ɨewaiyɨuwi. Mɨ ɨi nhɨrɨm kɨma bɨdiyar mɨ kɨgɨm iikam nhɨrɨm ɨkɨ iikam mɨiyɨkɨm sɨmiir tɨrɨm siyɨu biyɨe. Mɨ wɨm kɨma sɨmiir whɨnwo, kɨrɨe sɨma nwowam. \v 34 Mɨ kɨma ɨkɨ iikam mɨiyɨk mɨiyɨkɨm ɨkɨ iikam biyɨeyɨm omaka hɨuyokiyokaiya, sɨma hɨugrɨpkɨikikaiyɨm sɨmiirsiyɨn naɨngwoyɨmyok prasae bɨ kɨnkɨm. Mɨ kɨma iikamɨm kɨmiir dimɨn ɨmiir tauae haiyɨm ɨo bɨ nwokɨm. Nɨɨngaka. Mɨ tɨ digworaekwowɨm ɨni sɨmiirar mɨ kɨgnɨnkɨn haigiyɨm. Dimusi rani, kɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm, Adi Komii siya kɨmiiramɨn dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirar haigɨnɨn mhoɨiya kɨma haiyamɨn. Mɨ tɨ digworaekwowɨm ɨni tɨ digworaekwowɨm sɨma tauae hainamɨm kɨmiir waraurankɨn ɨni sɨmiir haiburɨm. Mɨ yɨm tɨ digworaekwowɨm wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami. \v 35 Bɨiya kɨma kɨrɨeyar nwokɨm mɨ Adi Komii siir siyɨu ɨiirar sɨbgu apkɨm. Mɨ kɨma wɨ kɨpi nɨdid dimɨn biyɨekɨ kɨmiir tɨrbuwam tɨri. Kɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm mhoɨiya Adi Komii siya wɨ siir dimɨn kɨbikɨ kɨbi ɨiirar hauugi yɨpɨkɨ siiram sɨbgu wakaeyokna naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm sɨmiir. \v 36 Mɨ kɨma sɨbgu donkworɨnu mɨ Adi Komii siir yai ɨmiirarar wakaeyokna ap. Mɨ mhoɨiya kɨma, digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siya nɨmbingiyɨm sɨmiir mɨrii dɨgi mɨ siya kɨmiirɨn wɨ dimɨn mɨiyɨkɨ mɨiyɨkɨm siya nɨmbinɨm yɨpɨkɨ siiram wakaeyokna aɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm wɨ sɨmiiram hauugi. \v 37 Kɨma kɨrɨe dwo. Dimusi rani, Adi Komii siir yaiya Krais siir wɨn boɨnkiya Yokwo Komiini siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn, \q1 wɨ ɨimwan mwan rani, siyarɨn wa swokɨ kwɨti. Siya wɨ ɨi hoɨmgak nwo rani. \q1 \v 38 Iikam mɨiyɨk mɨiyɨkɨm yɨpɨkɨ kariiram naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm sɨma ɨinok ɨinokɨn wɨ omwai kanakar waiyayokiyokɨii. Mɨ kɨmiir nhɨrkɨm kariirɨn digɨumii haimriiyɨuwi mɨ kara wɨ maɨrgɨmaɨrga kɨmiiram nwo rani. Nɨɨngaka. \m \v 39 Krɨma ɨkɨ iikamɨm digɨumii Adi Komii siir haimriiyɨuwiyɨm sɨmiir hɨriinan tani mɨ Adi Komii siya krɨmiirɨn wɨ ha nonkwobumbunɨnkɨn tani. Nɨɨngaka. Mɨ nɨm krɨma iikamɨm Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apiyɨm krɨmiirɨn wɨ siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ wɨ siya nanmaiwarkainaei. Ɨriig. \c 11 \s1 Siyɨuɨn krɨma naɨngwo tɨbmii kɨɨnanɨn siya. \p \v 1 Naɨngwo tɨbmii kɨɨniya hɨnɨɨnga mɨ ɨiya krɨma dimɨnɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya boɨnɨm, sɨmiiram naɨngwo tɨbmii kɨɨni mhoɨiya nɨmbiyamanɨm mɨ krɨma hɨriiyar naɨngwo tɨbmii kɨɨni, sɨma wa nɨmbiyami. Mɨ krɨma tɨkɨnɨm nɨtɨm sɨmiiram asi nwowi. Krɨma sɨmiir kɨg rani mɨ krɨma hɨriiyar naɨngwowi, sɨma ɨna nwowɨm. Dimusi rani, Adi Komii siya bɨdi boɨnkiyɨn, sɨma ɨna nwowɨm. \v 2 Mɨ bɨiya, brougae nhɨrɨm sɨma Adi Komii siiramar naɨngwo hɨrɨrɨu kɨɨngɨm mɨ siya big nasmɨrwaiya sɨmiiram asi nwokɨn. \p \v 3 Krɨma hɨriiyar naɨngwo tɨbmii kɨɨni, digworaekwo whɨekakɨm siya boɨnɨm, yɨm kaimwokɨnaɨrgɨm. Krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm, ɨiya nu nɨnomor sowa nɨmbiyama Adi Komii siya hindara yai ara boɨnkɨn. Mɨ sowa ɨna yɨmbimbiyamwo. Digworaekwo whɨekakɨm tɨ krɨmar kɨgɨm yɨm Adi Komii siyar tɨrkikɨm mɨ tɨ digworaeikwoɨm, siya nonkwokwowɨm krɨma bɨ kɨgɨm, siya panɨɨna namisi onkwokwokɨn. \p \v 4 Mɨ inkam nwɨrɨn, siir inɨgɨn Ebelkɨn, siya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn mɨ siya dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir asi nɨnkɨnɨmiiyaekɨm. Mɨ tɨ siya nɨnkɨnɨmiiyaeyɨm, yɨm ɨni siir yaowaeyɨn Ken siya nɨnkɨnɨmiiyaeyɨm ɨni sɨmiir haiburɨm. Adi Komii siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn, tɨ naeyɨm siya nɨnkɨnɨmiiyaeyɨm wadɨekɨ wadɨekɨm. Mɨ Adi Komii siya siir boɨnki, siya dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn. Whɨsarii rani, siya siir siyɨu ɨiir sɨbgu apkɨn, siya tɨra saiir hɨriinan. Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn, Ebel siir naɨngwo tɨbmii kɨɨna ha nwowa mɨ siya ha naonamkɨn. Mɨ tɨ yaiyɨm Yokwo Komii saeya boɨnɨm dimɨn taemɨnɨm siya tɨrɨm sɨmiir, yɨo krɨmiir nɨiisimauugɨm, pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn ɨkɨn krɨma tɨriyɨm, Adi Komii siya maɨrgɨmaɨrga krɨmiir nwowanɨm. \p \v 5 Inok siya bɨ naonamkɨn. Dimusi rani, siya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn mɨ Adi siya siirɨn siyamar asi nɨkɨunamkɨn. Mɨ iikamɨm sɨma siiram ha hansɨrnanaeiyɨm, sɨma siir bɨ swokɨ kɨgmɨmɨnkɨm. Nɨɨngaka. Dimusi rani, siirɨn Adi Komii siyar bɨdi yɨkɨunamɨn. Mɨ Adi Komii siya siir yaiya sɨma wɨnboɨnkiya Yokwo Komii saiir, saeya hɨnɨɨna boɨnkika. Mɨ ɨiya siya siir nikɨ ɨkɨunam karam nikɨ owa, nɨnomor koua hɨriir mɨ dimɨn taemɨnɨm siya tɨrɨm, siirɨn maɨrgɨmaɨrga sɨmar nwowaigɨnɨugɨn siiramɨn. \v 6 Mɨ yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨn karam nwowɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma sɨbgu tɨriyɨm, Adi Komii siya sɨmiiramɨn, wɨ sɨmiiram maɨrgɨmaɨrga rani. Nɨɨngaka. Mɨ yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwowɨn, siir siyɨu ɨiir sɨbgu apɨm mɨ mhoɨiya siya dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm wɨ tɨ iikamɨm, yɨpɨkɨ siir siyɨu ɨiir sɨbgu apɨm wɨ sɨmiir hauuwi. \p \v 7 Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn ta ɨi aiirɨn, ɨiya Adi Komii siya Noa siir boɨnkiya mɨ siya siirɨn hɨnɨɨna boɨnkikɨn. Dimɨn biyɨe whɨrɨn wɨ sɨpi nɨmbiyami mɨ tɨ dimɨnɨn, yɨo opud naokɨ. Mɨ Noa siya tɨ digworaekwowɨm sɨmiir bɨ nikɨ kɨgɨm. Siya hindara naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn digworaekwowɨm Adi Komii siya boɨnɨm siir, sɨma wa nɨmbiyami. Mɨ siya siyaiiya ɨra yonkwokwo mɨ ɨiya siya saiir nonkwokwo dɨgiyɨn mɨ siyar kɨgi, opud naowo, nii okwonaniyo. Mɨ siya mɨ siir wigyɨn ɨma sɨmaniiyɨn ɨna yapnɨnopkainamɨm. Mɨ sɨmaniiyɨn ɨni siyaiinau hɨrar ywokaiyɨm. Mɨ sɨma panɨɨnsi yaosi. Siya iikamɨm siyɨu bibiyɨe tɨrkaeyamɨm sɨmiir nɨisiimauugɨn. Dimusi rani, siya siyaɨrgɨn Adi Komii siir yaiya saiir wakaeyokna naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨn. Mɨ yɨm sɨma. Nɨɨngaka. Mɨ Adi Komii siya ha boɨnkɨn, Noa siya inkam wadɨekɨwadɨe ɨeyargɨn. Dimusi rani, siya siirgɨsiir yai aiirar wakaeyoknakɨn. \p \v 8 Mɨ Ebraham siya yaiya Adi Komii siya boɨnkiya siir, siya saiir wakaeyɨn mɨ siya hɨriiyar yaɨngwo tɨbmii kɨɨnɨn, ta yaiya yai kaimwowaɨrga. Mɨ siya siir om ɨiir ha haiburgigɨn mɨ siya kɨmɨdiniya om whɨra yam. Omɨn Adi Komii siya siir hauuwanɨn siir. Mɨ omɨn Ebraham siya namanɨn, siya bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn. Siya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn mɨ siya asi namkɨn. \v 9 Ebraham siya Adi Komii siir yai aiiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn. Mɨ siya tɨ omɨn Adi Komii siya boɨnɨn siir asi nakrɨpkɨi whɨnɨugɨn. Mɨ siya amɨr omaka saiirarar nɨtkɨn whɨnkɨn, inkamɨn nu op karamaeyɨn hindara prɨiyakiirɨrɨriyɨn siir hɨriinan. Mɨ Aisak siya mɨ siir yɨnisɨm ɨeya Jekop yoniiyɨn ɨriipɨ amɨr omaka saiirarar mɨ ɨtkɨn whɨnko, Ebraham siir hɨriinan. Mɨ yo sowa ɨriipɨ hɨriinan wɨ tɨ hɨriinan digworaekwowɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm Ebraham siir, wɨ sɨmiirar mɨ haii. \v 10 Mɨ Ebraham siya amɨr omaka saiirarar whwonkaigɨn. Dimusi rani, siya Adi Komii siiram nwokɨn, omɨn siya mɨriikwokɨnɨn, siir namɨm. Mɨ tɨkɨ omɨn yɨo hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamikɨn bɨ dɨgikɨn. Nɨɨngaka. \p \v 11 Sera saeya bɨdi yaɨngwo tɨbmii kɨɨna. Mɨ saeya ta yaiya Adi Komii siya boɨna, saiir saiira naɨngwokwo nanaeka. Saeya waibiyɨe bɨdiyar ywowa mɨ ta saeya naɨngwo tɨbmii kɨɨna mɨ ta saeya naɨngwokwonanaeiya Adi Komii siya saiirɨn yɨnkak saiirsiyar nwowaigɨnɨugɨn. Siya hɨriinan asi tɨrkɨn, saeya bɨdi yaɨngwo tɨbmii kɨɨna, digworaekwo whɨekakɨm siya nɨmbinɨm bɨiya sɨma wa nɨmbiyami. Siya hɨnɨɨna boɨnkikɨn, kowiir yɨɨnɨeyɨm sɨma wɨ kasa kasa nwo rani. \v 12 Mɨ tɨ inkamɨn siya waibiyɨe bɨdi ywowɨn. Mɨ siya wɨ yɨɨnɨekak nwo rani. Nɨɨngaka. Mɨ siirɨn wɨ Adi Komii siyar tɨrkii mɨ siya wɨ yɨnisɨm yɨnkamiyɨnar niyɨonɨnkɨni. Mɨ mhoɨiya kɨriir pɨugana wɨ kasa kasa nwo rani, sɨma wɨ yabsiiyɨnan nwowi mɨ wɨ nauunɨm nɨnomor kouanɨm sɨm hɨnɨɨn nwowi. Mɨ iikamɨm sɨmiir mwaɨnɨm wɨ dɨg nwo rani. Nɨɨngakɨ nɨɨngakɨɨnga. \p \v 13 Mɨ yɨm tɨ iikamɨm yɨm bɨdi yaonamɨm. Mɨ sɨma ɨna naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm, tɨ digworaekwowɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm siya tɨram, sɨmiiramɨn mɨ sɨma tɨ digworaekwowɨm Adi Komii siya boɨnɨm sɨma haiyam, sɨma sɨmiir bɨ nikɨ haigɨm. Mɨ tɨ digworaekwowɨm siya sɨmiir hauuwam tɨrɨm, yɨm sɨmiir nɨisiimauugɨn. Mɨ sɨma maɨrgɨmaɨrga komii tɨ sɨmiiramar nwowi. Dimusi rani, sɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm tɨriigɨnɨm siya wa tɨrkii sɨmiiramɨn. Mɨ sɨma hɨnɨɨna boɨn, tɨ nuɨn, tɨ krɨma nwowɨn, yɨo krɨmiir nugɨ nu rani. Nɨɨngaka. Mɨ krɨma tɨ tɨr nwowɨm, ɨni inkamɨn nu op karamaeyɨn, hindara prɨiyakirɨrɨriyɨn ɨni siir hɨriinan nwowɨm. \v 14 Mɨ iikamɨm tɨ hɨriinan yai boɨniyɨm yɨm krɨmiir nɨisiimauugɨm. Sɨma ɨna nikɨ ɨdwo kaoyokiyokɨiyɨm, nu maeyau mɨiyɨkamɨn sɨma nwowamɨn. \v 15 Sɨma kwoɨn karamaekɨm, omɨn sɨma nhɨn haiburgigɨn siiram swokɨ amɨm. Nɨɨngaka. Mɨ sɨma siiram swokɨ nhɨnami, siir swokɨnɨ waiyɨuam, sɨma wɨ swokɨ nhɨnkisaekimrae rani. Nɨɨngaka. Sɨma wɨ hɨrar nwokrɨpkaii. \v 16 Mɨ sɨma tɨ omkɨ omɨn nɨnomor kou hɨr nwowɨn, omɨn Adi Komii siya nwowɨn, siir siiramar naɨngwokwonanaeikɨn. Mɨ tɨ omɨn nɨnomor kou hɨr nwowɨn, sɨma hɨriiyar naɨngwowi, ɨni tɨ omɨn nu tɨranɨn ɨni siir haiburɨn. Mɨ sɨma tɨ omɨn nɨnomor kou hɨranɨn siir siiramar naɨngwokwonanaei siir namɨm. Mɨ sɨma Adi Komii siirɨn hɨnɨɨna boɨnki, kɨra krɨmiir Adi Komiigɨn. Mɨ Adi Komii siya ta yai aiirsiyɨn bɨ nɨdidgɨn. Nɨɨngaka. Mɨ Adi Komii siiramɨn mɨnam naɨngwo tɨbmii kɨɨni, siya om kɨbiyɨn sɨmiiram bɨdi tɨrkwokɨnɨn, sɨma ninɨ owouwam. \p \v 17 Bɨdi bɨdinanɨn Adi Komii siya Ebraham siir kɨnankɨugɨn. Mɨ siya Ebraham siirɨn hɨnɨɨna boɨnki, wa kɨriir yɨnisɨmɨn Aisakɨn siirɨn dɨsomaoki mɨ wraisunan kariir wɨnkɨn ɨmiiyaeki. Mɨ Ebraham siya tɨ yɨnisɨm nwɨruwan Adi Komii siya nikɨ ɨmbinɨn siirɨn ɨni wraisunan siirar swokɨ ɨnkɨn ɨmiiyaekiyɨn Adi Komii siiram. Mɨ Ebraham siya pɨ naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn mɨ siir kwoɨnɨn whɨrua ha nwokiyɨn mɨ siya hɨriinan asi dirɨraerarkɨn siir yɨnisɨm ɨiirɨn. \v 18 Bɨiya Adi Komii siya Ebraham siirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn. Mhoɨiya kɨriir pɨugana komii nwowi mɨ kɨriir pɨugankɨpɨugan aiirɨn wɨ Aisak siir yɨnisɨsɨmɨm sɨmakɨsɨma nwo ɨski inɨgakɨn. \v 19 Ebraham siir kwoɨnɨn whɨruaɨrgɨn, siya hɨnɨɨna naɨngwokɨn. Adi Komii siya siir yɨnisɨmɨn Aisak siirɨn wa swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi. Mɨ Ebraham siya siir yɨnisɨm ɨiirɨn ɨni Adi Komii siir yai aiirar wakaeyokna dirɨraerarɨn. Mɨ siya hɨriinanar mɨ tɨrɨn, ɨni kaimwowar mɨ owɨn. Mɨ Adi Komii siya Aisak siirɨn ɨna swokɨ hauugiyɨn siir adɨn Ebraham siirar. Mɨ Aisak siya naoni hanɨɨnaka, Adi Komii siya sibsibɨn ɨra hauukɨiyɨugi mɨ Aisak siya bɨ naokɨn, ɨni tɨ sibsib ɨeya yao ɨskiyɨn. \p \v 20 Aisak siir kwoɨnɨn whɨruwar nwokɨn digworaekwowɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm sɨma wa nɨmbiyami. Mɨ Aisak siya siir yɨnisɨm nwɨso Jekop Iso sowiiramɨn ha nɨkɨunaɨn mɨ siya sowiirɨn pɨuai mɨiyɨk mɨiyɨkɨm ɨna yɨkɨumamauuwɨm, siir kwoɨnɨn hɨnɨɨna naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn tɨ digworaekwowɨm wa nɨmbiyami. \p \v 21 Mɨ ɨriipɨ hɨriinan Jekop siya Adi Komii siirɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn. Mɨ ɨiya siya nao kingiin nwowɨn mɨ siir pɨuai mɨiyɨk mɨiyɨkɨm ɨna yɨkɨumamauugikɨn Josep siir yɨnisɨm yɨnkamiyɨn nwɨso sowiir. Mɨ siya siir paekopɨn siir ha haiyɨn mɨ siya ɨna hɨuugu okwokiyɨn. Mɨ siya Adi Komii siirɨn ɨna yokboɨnmamaɨrgiyɨn. \p \v 22 Mɨ Josep siya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn digworaekwowɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm sɨma wa nɨmbiyami. Mɨ ɨiya siya naonam kingiin nwowɨn, siya siir yɨnisɨm ɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnmɨmauugik. Mɨ mhoɨiya Adi Komii siya Isrel kɨmiir iikamɨm sɨmiirɨn nu isib tɨrankɨ nɨkɨunami mɨ ta ɨi aiirɨn sɨma kariir kɨumwo ɨmiirɨn wɨ warar haɨnop hainam. Mɨ maeyaua sɨma ninɨ owɨuwi mɨ wɨ hɨr tɨ swokɨ haɨngikaiyɨu. \p \v 23 Mɨ Moses siir yopii ado sowawaiyɨn pɨ naɨngwo tɨbmii kɨɨngo, Adi Komii siiramɨn. Mɨ siya sowiirwaiyɨn wa whɨndirɨraeri. Mɨ mhoɨiya yopiiya Moses siir naokainakiya mɨ sowawaiyar kɨgi yɨnisɨm yɨnkamiyɨn bɨmbɨuwi rani. Mɨ sowawaiyɨn yaiya bɨiya inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn Pero siya boɨna yɨnisɨm yɨnkamiyɨn naokainaei mɨ wɨ dɨsomsom aokao, sowawaiyɨn saiirsi bɨ nɨdidko mɨ sowawaiyɨn tɨ yɨnisɨm ɨiirɨn bɨ nɨsomaokɨn. Nɨɨngaka. Mɨ sowawaiyɨn tɨ yɨnisɨm ɨiirɨn bwanɨm whoɨma haigiprakai. \p \v 24 Moses siya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn, siya hɨnɨɨna naɨngwokɨn Adi Komii siya wɨ saɨka nwowi. Mɨ siir iikamɨm Isrelanɨm sɨmiirɨn wɨ siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi nu Isib hɨr haiburgigamɨn. Mɨ mhoɨiya siya komii namwo ɨuwɨn mɨ siya ɨni boriisopɨn sɨma siirɨn nu Isib hɨran inkam komii nɨkɨuwɨm. Mɨ inkam komii Pero siir yɨnisɨm yɨnugiyɨna saiir yɨnisɨm nɨkɨuwɨm, yɨpɨka siir haigiyɨu ɨmiiyaeya. \v 25 Mɨ Moses siya iikamɨm Isrelranɨm Adi Komii siir isidɨn sɨmaka nwowamar tɨri mɨ hɨk sɨmaka nɨnkɨn haiyama mɨni. Mɨ ta ɨi aiirɨn nu isib hɨran iikamɨm sɨma hɨk prasae prasae bɨ hauugɨm mɨ siyɨu mɨiyɨk bɨ mɨ tɨrkɨm, Isrel sɨmiir iikam ɨmiirɨn. Mɨ siya pɨ boriisopkɨn inkam komiinan nɨdwomamaɨrɨm nu Isib hɨrɨn mɨ Adi Komii siirɨn digɨumii haimriiyɨugigɨm. Mɨ tɨ siyɨu bibiyɨe whɨekakɨm yɨm ɨi prɨei maɨrgɨmaɨrga rani. Nɨɨngaka. Yɨm sɨmiirɨn ɨi haruwa saiirara maɨrgɨmaɨrgaki mɨ siya tɨ siyɨu biyɨe ɨmiirɨn pɨ boriisopi. \v 26 Mɨ siya hɨnɨɨna naɨngwokɨn, Krais siya nɨti mɨ digworaekwo mɨiyɨk mɨiyɨkɨm siya siir iikam ɨmiirɨn wa hauuni. Mɨ siir kwoɨnɨn hɨnɨɨna naɨngwokɨn, siya siir iikamɨm Isrelranɨm sɨmakar dɨnkɨn o. Mɨ siya Isib sɨmiir iikam ɨma nɨgbumbuwa siir saiirsi bɨ naɨngwoyɨmyokɨn. Whɨsarii rani, siya hɨriiyar naɨngwo tɨbmii kɨɨni, siya hɨk Krais siir inɨg ɨiir mɨ haiyɨn, ɨni mɨ owɨn. Siir kwoɨnɨn ha naɨngwokɨn digworaekwo mɨiyɨk mɨiyɨkɨm Adi Komii siya siir hauuwi, yɨm wɨ umɨr digworaekwowɨm nu Isib sɨmiirɨm wɨ sɨmiir haiburi. \p \v 27 Moses siya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn. Inkam Komii Pero siya wɨ dɨg nwo rani, Adi Komii siirɨn. Mɨ siya asi haiburgɨn nu Isib siirɨn mɨ siya ɨna yamɨn, siya inkam komii Pero siya nwowa ɨowa siir siya saiirsi bɨ nɨdidgɨn. Mɨ Moses siya kwoɨn whɨsaɨr bɨ nwokɨn siir kwoɨnɨn ɨni kɨrɨeya ywonamɨn, siya bɨdiya yɨnoknɨnkɨnɨn Adi Komii siirɨn inkamkɨ bɨ kɨgikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ siir kwoɨnɨn hɨnɨɨna naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn, Adi Komii siya ɨni saɨka nwowɨn mɨ wɨ siirar whɨnkɨnsiisi. \v 28 Adi Komii siya Moses siirɨn hɨnɨɨna boɨnki mɨ kɨra sibsib haomɨn ɨra hai mɨ siirɨn pa dɨsomao mɨ siir nhɨeyɨm Isrel iikamɨm kɨmiir omaka ano mɨgmɨg ɨmiir srɨeiyop. Mɨ mhoɨiya ɨiya paekwosɨmɨn yɨnisɨm yɨnkamiyɨn yɨnaomiyɨnɨm sɨm nɨsomsom aowiyɨn Isib sɨmiir yɨnisɨsɨm ɨmiir siya nɨti mɨ siya nhɨeyɨm kɨmiir ano nwowɨm sɨmiir kɨgi mɨ wɨ tɨ omakaɨm sɨmiir iikamɨm kɨmiir yɨnisɨm ɨmiirɨn wɨ wara nɨsomao rani. Mɨ Moses siya ta Adi Komii siir yai aiiram wakaeyokna naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn. Mɨ ta ɨi aiirarɨn Moses siya ɨi komiiya wou nikwo aeiya saiirar nikwo ae bwakainakɨn. \p \v 29 Mɨ Isrel sɨmiir iikamɨm sɨma hɨriiyar naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm Adi Komii siiramɨn, sɨmiirɨn wɨ siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, ɨiya sɨma ta whɨi komiiya solwara sɨma dapiya retsi saeya nɨnkiyakiyɨm mɨ sɨma wa nwokɨ apnaiidamɨm mɨrmiiya. Tɨ haɨmii haɨmiiyo nɨnkiyakiyo sowiir bopwowar. Mɨ sɨma siyɨuɨn iikamkɨ napiyɨn opmɨn nokwo nhɨu karam nwowiyɨn siir hɨriinan napnaiidamkɨm. Mɨ sɨma wɨ ta saiirsi nao rani. Nɨɨngaka. Mɨ mhoɨiya nu Isib hɨran kamɨm ha swokɨ sɨunamɨm sɨmiir nɨsomsom aokaowam mɨ ta opa ha swokɨ inaparnananiya, sɨmiirɨn ɨni saeyar kairɨmdɨpu aokaokiyɨm. \p \v 30 Mɨ Isrel sɨmiir iikamɨm sɨma hɨriiyar naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm, Adi Komii siya sɨmiirɨn wa whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, Jeriko sɨmiir iikamɨm sɨmiir haɨnurur haigɨnɨuwɨm. Mɨ sɨma om Jeriko siirɨn ɨiyɨm ɨriiyar kwɨsa yapyokiyokai. Mɨ mhoɨiya sɨmiirɨn Adi Komii siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨu. Mɨ hira om komii ɨiir nɨdyokiyokaiya omomsi ɨna nhɨɨmnhɨnkɨi ɨuguskiya. Mɨ sɨma ɨna yɨnsiin ansiinɨnoop kainamɨm iikamɨm sɨmiir nɨsomsom aokaowam. \v 31 Mɨ wig ɨra Rehap nɨkɨuwiya bɨiya saeya hɨi nanaeyan wig nwoka mɨ saeya hɨriiyar naɨngwo tɨbmii kɨɨnga, Isrel sɨmiir iikam ɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya whɨnkɨnsiisi mɨ sɨma Jeriko sɨmiir iikam ɨmiirɨn wɨ yamdi kwɨruwa sɨma sɨmar haɨnurur haigɨnɨuwi. Yɨo tɨ om komiiyɨn, ta wiga saiirar om komiigɨn. Mɨ Isrel sɨmiir inkam nwɨso tɨrnankaiyam nɨmprɨo amwo sowiirɨn saeya haigiprakaigigo. Mɨ mhoɨiya tɨ om komii Jeriko hɨran iikamɨm Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨn karam nwowɨm sɨmiirɨn sɨma haɨnwhrwoɨmgɨnki. Mɨ sɨma ta wiga Rehap nɨkɨuwiya saiirɨn wara bɨ nɨnkɨn haɨngɨm saiirɨn ɨni hɨriiyar haigwonaowida. \p \v 32 Mɨ kara ɨkɨ niiwii nhɨrɨm kɨmiirɨn pɨ wara boɨnmɨmauu rani. Nɨɨngaka. Mɨ kara kɨmiirɨn Gidion, Barak, Samson, Jepta, Devid, Samuel mɨ profet inkam ɨkɨm, kara sɨmiir niiwii ɨiir boɨnmɨmauuwi, pɨ haruwa haruwa namki rani. Nɨɨngaka. \v 33 Mɨ tɨ kamɨm yɨm Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm mɨ sɨma ɨkɨ omom omoman iikamɨm sɨmiir asi haɨnurur haigɨnɨugɨm. Mɨ sɨma siyɨu mɨiyɨk ɨiirar tɨrhaigɨnɨugɨn. Mɨ sɨma dimɨn taemɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm sɨmiirɨm, sɨmiir asi haigɨm. Mɨ sɨma laion sɨmiir yaiyɨm hɨriinan asi mɨ okmwɨn tɨpkrɨpkaigɨm mɨ sɨma sɨmiir panɨɨnsi mɨ aesi. \v 34 Mɨ iikam nhɨrɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨn karamaeyɨm, iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm sɨmiirɨn sɨma kiyɨtkaigaiki paeya nɨudkwakwa saiir. Mɨ sɨmiirɨn paekɨ bɨ swokɨ ɨumɨmɨnkɨm mɨ ha bɨ naonamkɨm. Mɨ inkam nhɨrɨm sɨmiir nɨsomaowamar tɨrkɨm mɨ sɨma ɨni yɨdamɨm. Mɨ sɨma, sɨmiirɨn panɨɨnsi yɨsomsom aokaosi. Mɨ tɨ kamɨm sɨma kɨrɨe karamaekɨm mɨ sɨmiirɨn kɨrɨe Adi Komii siyar hauu haigɨnɨugɨm. Mɨ iikamɨm omom omomanɨm sau sɨma nɨnɨt yokiyokɨiyamɨm. Mɨ sɨmiirɨn sɨma haɨnurur haigɨnɨuwɨm mɨ sɨma ɨna yɨdam nɨnoopkiyɨm. \v 35 Mɨ wig nhɨrɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm, ɨiya sɨmiir yɨnkamkɨm naowiyɨm mɨ ta sɨmiir naɨngwo tɨbmii kɨɨna Adi Komii siya sɨmiir yɨnkam ɨmiirɨn saiirsiyar swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi ɨe hɨrankɨn. Mɨ ɨiya omomkɨm nɨtiyɨm, tɨ iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm, sɨmiiram mɨ sɨmiirɨn, pɨ sɨma ninɨ ɨpɨmpar onkwobumbunɨnkɨn haigɨnɨugigi. Mɨ sɨma, sɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨni, kɨma kɨmiir Adi Komiiyɨn digɨumii siir haimriiyɨugigi mɨ krɨma kɨmiirɨn pɨ rɨrmiiya nwoki mɨ yɨm tɨ iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm, yɨm sɨma hɨnɨɨna naɨngwokɨm, krɨma naonami, krɨma wɨ ɨe hɨrankar swokɨ ɨnsiin ɨdwowi. Mɨ wɨ omwai Adi Komii saɨkar swokɨ waiyayokiyokwɨi. Mɨ sɨma tɨ sɨmiir sau omomɨm pɨ sɨmiir yai aiir swokɨ wakaeyokna rani. Mɨ sɨma Adi Komii siirɨn pɨ digɨumii swokɨ haimriiyɨu mɨmɨn tani. Nɨɨngakɨnɨɨngaka. Mɨ sɨmiirɨn pɨ sɨmiir sau omom ɨmar nɨsomsom aokaoki. \v 36 Mɨ iikam biyɨe biyɨeyɨm, iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm, sɨmiirɨn pɨ sɨma nɨkbumbunɨnkɨn haigɨnɨuwi mɨ sɨma, sɨmiirɨn pɨ ɨdgɨuni mɨ ɨpɨmpari. Mɨ sɨmiirɨn pa nonkwonami mɨ sɨmiirɨn pɨ maeyau biyɨe hɨuyokiyokaiya mɨi biyɨe mɨriiya saiir ninɨ hɨugrɨpkɨikikaigigi. Mɨ sɨmiir ɨga ɨɨn ɨmiirɨn pɨ haɨni mɨ kogrɨmdɨnuwi. \v 37 Mɨ nhɨrɨm sɨma, sɨmiirɨn siiyani kaiyamɨk aoki mɨ nhɨrɨm yɨm bopwoniya hɨigrɨmkrɨpki hɨsraeni, mwo sa mɨ dinaɨrɨn yɨo sa. Mɨ sɨma kamkɨuwɨm ha mɨ ɨpɨmpar hampɨmpɨt aokiyɨm. Mɨ iikam nhɨrɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm, yɨm sibsib mɨ meme ɨsɨm sɨmiirarar mɨ kaiyaprɨrɨr. Mɨ sɨma hɨnda tɨnda hindarar prɨiyap whaowaeyamkɨm. Sɨma umɨr digworaekwo mɨn karamaekɨm. Mɨ sɨma iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm sɨmiirɨn siyɨu mwoni bɨ naphaigɨnɨugɨm. Mɨ sɨma sɨmiirɨn hɨk kɨmpɨpɨsu prasae prasae bɨ hauugɨm. Mɨ sɨma sɨbgu bɨ nwokɨm. \v 38 Mɨ iikam nhɨrɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm, sɨma hindarar prɨiyap whaowae whwonkaikaeyami ɨkɨ maeyauwɨm iikam karamaeyɨm sɨmiirar. Sɨma tɨ hɨnɨɨn maeyauɨm sɨm whwonkaigiyamkɨm, mhɨu, siyano mɨ ɨe mɨnɨm sɨm, sɨma iikam bɨmbɨuwi rani, ɨni ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir haiburɨm mɨ sɨma ɨni digworaekwo karamae ywowɨm. \p \v 39 Mɨ tɨ iikamɨm Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. Siya sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnkikɨn, sɨma dimɨn whɨrmɨn whɨrmɨnkɨ bɨ swokɨ kɨmbugɨm. Mɨ sɨma inɨg komiigakɨm. Mɨ tɨ iikamɨm sɨma tɨ digworaekwowɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm iikam krɨmiir hauuwam, sɨma sɨmiir bɨ nikɨ haigɨm. \v 40 Mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya tɨ digworaekwowɨm sɨmiir bɨ nikɨ hauugɨm. Dimusi rani, siya ɨni digworaekwo nhɨrɨm ɨni sɨmiir nikɨ dirɨraerarɨn, tɨ siyɨuɨn bɨiya sɨma napɨn siir haiburanɨm. Mɨ siya krɨmiirɨn dimɨn whɨrkɨn kɨmbu karamae sɨma nwowamar tɨri, ta mɨiya Krais siya mɨriiya saiirsi. Ɨriig. \c 12 \s1 Mɨ kɨmiir nhwowɨm Jisɨs siirara kaoɨski mɨ siir siyɨu hɨriinankɨna dapɨski. \p \v 1 Mɨ krɨma ɨni panɨɨna nwowɨm? Mɨ tɨ iikam whɨekakɨm bɨdi bɨdinanɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yai wakaeyoknam mɨ kɨrɨe nwowɨm, kara nikɨ boɨnmɨmauuɨm kɨmiir mɨ sɨma iikam kasa kasa rani mɨ sɨma krɨmiirar kɨgiyɨm mɨ krɨma ɨriipa hɨriinan sɨmiir siyɨu hɨriinana timɨ ap. Mɨ krɨma dimɨn taemɨn bibiyɨeyɨm krɨmiir nɨpiyaokɨiyɨm sɨmiirɨn dɨgɨumii haimriiyɨugig. Mɨ krɨma tɨ dimɨn biyɨeyɨm sɨmiirɨn dɨuguski mɨ krɨma rɨrmiiya dwo mɨ krɨma ɨriipa hɨriinan inkamɨn nɨnkɨnɨnɨn niwɨtiyɨn siir hɨriinan dwo, ɨiya siya nɨnkɨkɨn iwɨtiyɨm, siya yɨuɨskak bɨ nɨnkɨkɨn iwɨtikɨn, siya parurar niwɨtikɨn. Mɨ krɨma dimɨn biyɨe ɨmiirɨn dɨuguski mɨ krɨmiir mhɨi kwoɨnɨm kɨrɨe dwo, Adi Komii siya nɨmbina mɨiya krɨmiir saiiramɨn. \v 2 Krɨmiir nhwowɨm Jisɨs siirɨma kɨgnɨnkwonam, krɨmiir naɨngwo tɨbmiiya saiir bɨiyɨn ɨni siyar ywowɨn mɨ tariinanɨn mɨ mhoɨiya ɨriipɨ hɨriinan krɨmiir naɨngwo tɨbmii aiirɨn wɨ siyar dɨgaigɨnɨuwi mɨ wɨ siyar mɨ whɨnkɨnsiisi. Bɨiya Jisɨs siya ha naɨngwokɨn mɨ ta nɨdid komiiya kara haiya paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir mɨ ta kara mɨ aonamaka ya dimɨn kabi rani. Mɨ whɨsarii rani, mhoɨiya kara wɨ maɨrgɨmaɨrga komiigak nwowi, kara wɨ ipiiya Adi Komii siir ɨɨna ɨniig mɨiya nwowa wɨ saiir nɨdwowi, maeyaua inkam inɨgakɨm sɨm nɨdwowiya saiir. \p \v 3 Kɨma sɨbgu daɨngwo, inkam biyɨeyɨm siyɨu biyɨe tɨrɨm Jisɨs siir bɨiya sɨma ɨo siir nwowɨm mɨ sɨma siirɨn hɨk kɨmpɨpɨsu prasae bɨ hauugɨm. Mɨ siya Adi Komii siir siyɨu mɨiyɨk ɨiirɨn ɨna yonkworɨnuwɨn mɨ siya ɨna yokworɨnukrɨpkaiyɨn. Mɨ kɨma tɨ siir siyɨu ɨiir daɨngwo, ɨiya hɨk komii komiiyɨm kɨmiir nɨmbiyamiyɨm mɨ kɨma pɨugɨ kɨpi piyao mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm opaɨr kɨpi nwo. Nɨɨngaka. Kɨma Adi Komii siir siyɨu mɨiyɨk ɨiirɨn donkworɨnukrɨpkai. \v 4 Mɨ ɨiya siyɨu biyɨekɨ kɨmiiram kɨnankɨuwi mɨ kɨma wa nɨriiyɨu boɨni mɨ kɨma wɨ nhɨekaka nwowi saiirsiyɨn, aniya? Nɨɨngaka. \v 5 Mɨ kɨmiir kwoɨnɨm ɨna yaɨngwo owouu ɨuguskiyɨm tɨ yaiyɨm Adi Komii siya kɨmiir boɨnkiyɨm, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam, aniya? Bɨdi bɨdiniya inkamɨn Yokwo Komii saiir wɨnɨn Adi Komii siir yai ɨmiirɨn siya hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨn, \q1 Kɨma kariir yɨnisɨsɨmkɨm, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya kɨgnɨnkɨnki hɨkɨm kɨmiiramɨn kɨma haiyam mɨ kɨma nwokɨ ɨdidɨm dimɨn biyɨeyɨm kɨma tɨrɨm sɨmiirsiyɨn yɨo siya kɨriirar grab haigɨnɨuwi mɨ adɨn siir yɨnisɨmɨn ɨgao yai siir boɨnaigɨnɨuwiyɨn mɨ siir hɨriinan mɨ kɨma hɨkak kɨpi nwo mɨ pɨugɨ kɨpi mɨ piyao tɨ siyɨuɨn Adi Komii siya tɨriyɨn kɨmiirsiyɨn. Mɨ kɨma ha kɨpi naɨngwo tɨ dimɨnɨn yɨo dimɨn komii rani. Nɨɨngaka. \q1 \v 6 Dimusi rani, iikamɨm Adi Komii siya sɨmiiram naɨngwokwonanaeiyɨm siya sɨmiirɨn hɨk pa kɨgnɨnkɨn haigi mɨ siya sɨmiirɨn siyɨu mɨiyɨkɨm pa nɨisiimauuwi. Mɨ iikamɨm Adi Komii siya kɨgnɨnkɨn haiiyɨm hɨk mɨ sɨma dɨnoknɨnkɨn mɨ yɨm siirar yɨnisɨsɨmkɨm. \m \v 7 Mɨ hɨriinan kɨnɨuwi kɨma dokworɨnu hɨkɨm Adi Komii siya kɨgnɨnkɨnkiyɨm kɨmiiram kɨma haiyam. Siya kɨmiirar grabaigɨnɨuwi siir yɨnisɨmnan mɨ kɨma siir yai aiirar sɨbgu wakaeyokna. Mɨ tɨ hɨkɨm kɨma haiiyɨm, yɨm Adi Komii siya kɨmiir nɨisiimauuwi kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam. Siya ha naɨngwowi kɨma siir yɨnisɨsɨm mɨiyɨk nwowɨm mɨ kɨma siyɨu mɨiyɨk dwo. Yɨpɨkɨ adkɨn siir yɨnisɨm ɨiir tɨo karamae nwowɨn, ha? Nɨɨngaka. Ad nwɨrkɨn siir yɨnisɨm ɨiir bɨ kɨgnɨnkɨnkɨn, sɨma sɨmiir yɨnisɨsɨm ɨmiirɨn ha tɨowikɨm. \v 8 Ad whɨekakɨm sɨma sɨmiir yɨnisɨsɨmɨm pa sɨbgu grabi mɨ adɨm sɨma kɨmiir sɨbgu grab karam nwowi mɨ sɨma wɨ siir yɨnisɨm kɨɨn nwo rani. Nɨɨngaka. Yɨm wɨ mwraomii yɨn nwowi. \v 9 Mɨ krɨma tɨ siir daɨngwo mɨ krɨmiir adɨm nu tɨranɨm sɨma krɨmiirɨn krɨmiir siyɨu biyɨe ɨmiirsiyar grabaigɨnɨuwikɨm. Krɨma sɨmiirsi nwokɨ ɨdidɨm mɨ krɨma wa nɨnoknɨnkɨnɨm sɨma ɨni krɨmiir kou ywowɨm. Mɨ Adi Komii siya ɨni krɨmiir adɨm nuanɨm sɨmiir haiburɨn mɨ ɨni kougɨkou siyar ywowɨn mɨ krɨmiir kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiyɨn sɨmiir adɨn yɨo Adi Komii siyaɨrgɨn. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, krɨma siirar kɨgnɨnkɨn krɨmiir siyɨu biyɨeyɨm krɨma tɨrɨm wɨ siyar nwokɨ grabaigɨnɨuwɨm mɨ krɨma wɨ omwai saɨka nwokɨ waiyayokiyokɨiyɨm. \v 10 Krɨmiir adɨm nu tɨranɨm sɨma krɨmiirɨn ɨi prɨei bɨ grabaigɨnɨuwikɨm krɨmiir siyɨu biyɨe ɨmiirsiyɨn ɨiya krɨma yɨnisɨm sapɨsap nwowiyɨm mɨ sɨma sɨmiir kwoɨnaɨrga naɨngwo dirɨraerarikɨm, siyɨu mɨiyɨkɨn krɨma nwowamɨn siirɨn. Mɨ Adi Komii siya hɨnɨɨn bɨ tɨrikɨn. Siya krɨmiirɨn siyɨu mɨiyɨk ɨiirar grabaigɨnɨuwikɨn ɨinokɨinokɨn mɨ siya krɨmiirɨn, wadɨeyar mɨ whɨndiraerar haigɨnɨuwikɨn. Mɨ krɨma wɨ dimɨn whɨrkɨ swokɨ kɨmbu rani, siir hɨriinan. \v 11 Mɨ ɨiya Adi Komii siya krɨmiir siyɨu biyɨe ɨmiirsi grabaigɨnɨuwiyɨm mɨ krɨma hɨk prasae bɨ haigɨm. Mɨ ta ɨi aiirɨn krɨma maɨrgɨmaɨrga bɨ nwowikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ mhoɨiya ta siya graba krɨmiirɨn wɨ saeya whɨndiraerar haigɨnɨuwi siyɨu mɨiyɨkɨn. Mɨ krɨma wɨ wadɨeya nwowi. Mɨ krɨma wɨ ɨrɨpar nongwomamaɨr aekiyami. Ɨriig. \s1 Mɨ krɨma wɨ mɨntarao Adi Komii siirɨn digɨumii kɨpi haimriiyɨugig. \p \v 12 Mɨ krɨmiir nhɨrɨm ɨni piyaowɨm Jisɨs Krais siir yai aiir wakaeyokna apɨm. Ɨni iikamɨm aru maeyauankɨ napnaniiyɨm mɨ ɨgrɨb paimwo ɨgnanaokak ha naokiiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ ɨiya dimɨn biyɨekɨ kɨmiir nokwonɨɨnwomwɨɨrnɨnkɨni mɨ kɨma wɨ kɨmasiyar kɨpi naɨngwoyɨmyokna. Mɨ kɨma Krais siir yai aiiramɨn wɨ haɨni wakaeyokna ap bwakainam kɨma tɨra saiir hɨriinan. \v 13 Mɨ kɨmiir siyɨuɨn kɨma tɨriyɨn sɨbgu mɨntɨrao pɨkɨ hɨnɨɨn siyɨu ɨkɨn kɨma sɨbgu apanɨn tɨ nu ɨiirɨn. Mɨ kɨma siyɨu mɨiyɨk sɨbgu tɨri mɨ ɨkɨ iikamɨm aru maeyau namam mɨnɨm sɨma kɨmiir swokɨ kɨgi, kɨma Adi Komii siir siyɨu ɨiir sɨbgu wakaeyokna api mɨ yɨm sɨma ɨriipɨ hɨriinan Adi Komii siiramɨn wa mɨ aɨngwowi. \p \v 14 Mɨ kɨma iikam nhɨrmaka dongwomamaɨr ae. Mɨ kɨma siyɨuɨn Adi Komii siya naɨngwowiyɨm kɨma napam siirarar dap ɨski. Dimusi rani, kɨma siyɨu mɨiyɨk ɨmiir sɨbgu ap karam nwowi kɨma wɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn saɨka nwo rani. Nɨɨngaka. \v 15 Kɨma kɨmasiyar mɨntaraona wɨm wɨ ɨkɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm Adi Komii siya dirɨraerar haigɨnkwokɨnɨm wɨ sɨmiir hai karamae pɨ nwowisi. Mɨ inkam nwɨrkɨ kɨmaka nwowi mɨ siya Adi Komii siir yai aiirɨn hindara nɨtkii ɨuguskii mɨ kɨmiirɨn siya yaeya yai nowɨmwarkaiyɨuwi mɨ yaeya siyɨu biyɨe whɨr mɨ owɨmwarkaiyɨuwi mɨ kɨmiir iikamɨm sɨma siir yai aiir wakaei mɨ sɨmiir naɨngwo tɨbmii kɨɨna ha nɨtkiigii mɨ yɨo tɨ hɨriinan siyɨu biyɨe ɨiir kɨpi tɨr. \v 16 Kɨma kɨmasiyar mɨntaraona kɨma hɨi hinda kɨpi prɨinanae prɨinanae. Mɨ kɨma ha kɨpi naɨngwo Adi Komii siir dimɨn taemɨnɨm yɨm dimɨn komii rani. Bɨiya Isokɨn si tɨra saiir hɨriinan. Nɨɨngaka. Siya ha naɨngwokɨn, tɨ yaiyɨm brougae Ebrahamni siya hauuwɨm yɨm yai komii rani. Mɨ siya dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm siir ad ɨeya hauuwam tɨrɨm siir nomousɨmɨn siir asi kɨgnɨnkɨn haigikɨn, tɨ dimɨnɨm mɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm Adi Komii siya hauuwanɨm siir mhoɨiya, siya sɨmiirɨn warar yɨnkɨn hauugi. Mɨ ɨiya siya mhɨigɨ naowa siir nomousɨmɨn naesɨm ha hauuwɨn mɨ siya tɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiirɨn ɨna hauuwɨn siir. Mɨ siir kwoɨnɨn hɨriiyar yaɨngwo tɨ naeisɨmɨn ɨni tɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir haiburɨm. \v 17 Kɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm mhoɨiya siya tɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir haiyam swokɨ tɨrɨn. Mɨ Aisak siir kwoɨnɨn Adi Komii siya hɨurworwokai siya tɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm Iso siir kɨpi swokɨ hauu. Mɨ siya siirɨn hɨnɨɨna boɨnki, kɨra wɨ dɨg nwo rani, kɨriirɨn bɨdi kiyopsɨbgikikaigigɨn. Mɨ Iso siya siir ad ɨiiramɨn nhami nhami bɨ nougɨn. Mɨ Aisak siir kwoɨnɨn Adi Komii siya hɨurworwokaigɨn tɨkɨ dimɨn mɨiyɨkmɨiyɨkɨm Iso siir kɨpi swokɨ hauu. Nɨɨngaka. Ɨriig. \s1 Mɨ krɨma Adi Komii siir yai aiir sɨbgu wakaeyoknaei, krɨma wa nɨmbiyami mhɨu Saiona hɨriirɨn. \p \v 18 Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn ɨiya Adi Komii siir yaiya wɨnwɨn kɨma wakaeya kɨma kɨmiir nhwokɨ kɨgɨm mɨ kɨmar bɨ wakaekɨm, Isrel sɨmiir iikamɨm sɨmiir hɨriinan. Nɨɨngaka. Yɨm sɨma tɨ mhɨuɨn Sainai nɨkɨuwiyɨn siir nɨtkɨm. Mɨ tɨ mhɨuɨn siir mhɨu kɨu hɨrɨn dimɨnɨn ɨni paenan kou hɨrar nɨuyan. Mɨ mhɨuɨn siir koua sɨmar kɨgi waumɨr yhɨuwinana siir kou hɨr nwowi ya ɨni nɨibwomambwonan ywonama. Opud naokɨ nɨndurunankainaiiya ɨni hɨnɨɨn ywowa. \v 19 Mɨ sɨmar wakaeki, inkamɨn tɨ mhɨu kɨu ɨiir nwowɨn kɨdɨn pɨ maskii. Mɨ ta saiir mhoɨiya, sɨmar wakaeki, inkamɨn tɨ mhɨu ɨiir nwowɨn kauwok boɨnkiyɨn mɨ ɨiya Isrel sɨmiir iikamɨm sɨma tɨ inkamɨn mhɨu kɨu hɨr nokwo kauwokiyɨn siir yai aiir wakaeyɨm, sɨma nɨdid prasae bɨ kɨnkɨm. Mɨ sɨma Moses siir boɨn, krɨma pɨ nɨdidi siir yai aiir swokɨ wakaeyɨm. \v 20 Mɨ sɨma nɨdid prasae bɨ kɨnkɨm Adi Komii siir yai aiirsiyɨn, siya kauwok boɨnkiya sɨmiir saiirsiyɨn. Dimusi rani, siya hɨnɨɨna boɨnkɨn, wig biyɨe kam biyɨe yɨnisɨm nwɨrkɨn mɨ wraisu biyɨe ɨrkɨn tɨ mhɨuɨn siir kingiin nɨti mɨ siir naprɨrɨri kɨma siirɨn wɨ siiyani kaiyɨmɨk aoki. \v 21 Tɨ iikamɨm tɨ dimɨn ɨiir kɨgɨm, sɨma nɨdid prasae prasae bɨ kɨnkɨm. Mɨ yɨo Mosesɨn hɨriiyar mɨ boɨn, an kara ɨriipɨ hɨriinan nɨdid prasae bɨ mɨ kɨnkɨn. \p \v 22 Mɨ wɨm kɨma tɨ iikamɨm tɨ tariinan Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apɨm, wɨm kɨma tɨ mhɨuɨn siir bɨ nɨtkɨm, wɨm kɨma wɨ mhɨu whɨrɨn Sainai nɨkɨuwiyɨn siiram nɨtkɨm. Omɨn Adi Komii siya nwowɨn nɨnomor kou hɨr, sɨma tɨ om ɨiirɨn ha dapikɨm om Jerusalem, omɨn paekwosɨm whɨekakɨwhɨekakɨm ɨrɨpa sɨma nongwomamaɨr aeiyɨn krɨma nɨtanɨn siir. \v 23 Wɨm kɨma ɨkɨ Adi Komii siir yɨnisɨsɨm whɨekakɨm sɨmakar nɨtkɨm, yɨpɨkɨ siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiir haiyanɨm. Mɨ kɨma wɨ ɨrɨpar nangiriyɨuɨuwi mɨ wɨ maɨrgɨmaɨrga komiigakar nwowi. Adi Komii siya kɨmiir inɨgɨm mɨ sɨmiir inɨg ɨkɨm, siya bɨdi wɨnɨm siir yokwowa nɨnomor kou hɨrana saiir. Mɨ siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn, yɨpɨkɨn siir yɨnisɨmɨn. Wɨm kɨma Adi Komii siiram bɨdi yɨtɨm. Adi Komiiyɨn siyaɨrgɨn, yɨpɨkɨn iikam whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakanɨn. Mɨ iikam ombud komiiyɨn sɨmiirɨn wɨ siyar hɨdi. Mɨ iikamɨm bɨiyanɨm, yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siya boɨnɨm hɨnɨɨn dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm sɨma wɨ saɨkar nwowi siir om ɨiir. \v 24 Kɨma Jisɨs siiram nɨtkɨm inkamɨn krɨmiir kaoprigi okwowiyɨn. Adi Komii siya yaeya kitɨbmii boɨn wɨn hauugikɨn mɨ yɨo siya kɨmɨdiniya krɨmiir kwahauugi, krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam Adi Komii saɨka krɨma nongwomamaɨr aekiyamam. Siya bɨdiyar yaowɨn, siir nhɨe aeya naokiinaiiniyam. Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn, inkam nwɨrɨn Ebel nɨkɨuwiyɨn siya naowa mɨ siir nhɨeya ɨna mɨ aokiinaiinama. Mɨ Jisɨs siir nhɨeya ɨni Ebel siir nhɨeya saiir haibura. Mɨ Adi Komii siya Ebel siir nhɨe aiir kɨgiyɨn mɨ siya Ken siirɨn ɨo prasae prasae bɨ nwokɨn. Mɨ siya hɨnɨɨna yaɨngwo, tɨ siyɨu biyɨe hɨriinanɨn Ken siya tɨrkiyɨn yɨo mɨiyɨk rani. Mɨ siya siirɨn siyɨu biyɨe ɨna swokɨ tɨr haigɨnɨuwɨn. Jisɨs siir nhɨeya Adi Komii siya krɨmiirɨn saiirsiyar nanmaiwarkainakɨn. \p \v 25 Kɨma kɨmasiyar mɨntɨrao wɨm wɨ yaiyɨm Krais siya boɨnmɨmauuɨm kɨmiir sɨmiirɨn wɨ digɨumii pɨ haigɨngigisi. Bɨiya Adi Komii siya tɨ mhɨuɨn Sainai nɨkɨuwiyɨn siir nokwowɨn mɨ siya siir yaiyɨm iikam ɨmiirɨn hɨrar nokwo boɨnmɨmauugi. Mɨ iikam nhɨrɨm yɨm tɨ yai ɨmiirɨn ɨni yɨmiiyɨuwɨm. Mɨ sɨma ta Adi Komii siya tɨrbumbu haigɨnɨuwa sɨmiir saiirsi nɨdamɨm ɨni siyɨu karam ywowɨn. Mɨ nɨm krɨma ta siya tɨrbumbu haigɨnɨuwa saiirsi mɨ ɨdamɨm wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn siyɨuɨn si mɨ ɨdami krɨma siir yai aiirɨn digɨumii haimriiyɨuwi, ha? Nɨɨngaka. Siya Adi Komii siir omɨn nɨnomor kou hɨranɨn siir hɨrankɨ nɨtkɨn, krɨmiir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwam. Mɨ nɨm krɨma nɨdamni siyɨu karamka. Nɨɨngakɨ nɨɨngakɨɨnga. \v 26 Mɨ bɨiya ɨiya Adi Komii siya mhɨu Sainai hɨr nokwo boɨnmɨmauugiyɨn siir yai ɨmiir, nu ɨni warar kiisɨskiyɨn. Mɨ tariinanɨn siya ɨni yaeya yai kwɨr swokɨ bingikaiyɨn. Kara wɨ nu siirara tɨrki rani, siya siyar kiisɨsam. Nɨɨngaka, kara wɨ nu nɨnomor sowiirar tɨrki mɨ wɨ sowar kiisɨswowi. \v 27 Mɨ ta yaiya saeya hɨnɨɨna boɨnka, kara wa swokɨ tɨri, saeya krɨmiirɨn hɨnɨɨna nɨisiimauuga. Bɨiyarɨn ɨiya Adi Komii siya nu ɨiir nonkwokwokiyɨn mɨ mhoɨiya tɨ nu ɨiirɨn mɨ digworaekwo whɨekak ɨkɨm sɨmiirɨn siya tɨrkii, sɨma wa kiisɨskii. Mɨ digworaekwo whɨekakɨm wa dɨgɨuguskii. Mɨ digworaekwowɨm ɨkɨ wara kiisɨs karam nwowɨm, yɨm Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ hɨriiyar kɨgnɨnkɨn oki. \p \v 28 Digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siya krɨmiir hauuwanɨm yɨm ɨni siir om hɨrar nwowɨm, omɨn iikam whɨekakɨm mɨ digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir kɨgɨrkakiyɨn siir. Mɨ yɨm tɨ digworaekwowɨm yɨm wɨ wara kiisɨski rani. Nɨɨngaka. Mɨ krɨma sɨmiirsiyɨn maɨrgɨmaɨrga komiigakar dwo. Krɨma Adi Komii siir inɨgɨn asi hainanprapraskii. Krɨma siyɨu mɨiyɨkɨn siya naɨngwowiyɨn krɨma tɨram siirsi hainan prapraskii. \v 29 Mɨ krɨma wɨ hɨriinan digworaekwowɨm sɨmiir asi tɨri. Dimusi rani, krɨmiir Adi Komiiyɨn siya ɨni paenan ywowɨn digworaekwo whɨekakɨm pɨ siyar nɨugisɨnki. Mɨ digworaekwo whɨekakɨm maɨrgɨmaɨrga siir nwowaigɨnɨu karam nwowiyɨm, sɨmiirɨn wɨ siyar nɨugisɨn ɨuguski. Ɨriig. \c 13 \s1 Kɨma krɨmiir akamɨm sɨmiiram naɨngwokwonanaei. \p \v 1 Mɨ kɨma kɨmiir akamɨm Krais siirɨm, sɨmiiramɨm hɨriiyar daɨngwokwonanaei. \v 2 Kɨma iikam nhɨrɨm om whɨrankɨ nɨtiyɨm sɨmiirɨn ɨgi haigi ɨdwokaigi. Dimusi rani, bɨiya iikam nhɨrɨm sɨma tɨ hɨriinan siyɨuɨn siir bɨdi tɨrɨm. Sɨma bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm tɨ inkamɨm ɨgi sɨma haigi ɨdwokaigiyɨm yɨm paekwosɨm ɨmaɨrgɨm Adi Komii siir om hɨrankɨ nɨtkɨm. Mɨ ɨiya sɨma kɨmiir omaka nɨtiyɨm kɨma nɨnoknɨnkɨn karamaeka. Nɨɨngaka. \v 3 Mɨ kɨma ɨkɨ iikam nhɨrɨm maeyaua hɨuyokiyokaiya saiir hɨugrɨpkɨikikaigiyɨm, sɨmiirsiyɨn naɨngwoyɨmyok prasae kɨpi kɨn. Kɨma hɨr wara nɨnkɨn oni hanɨɨnaka. Mɨ kɨma ɨkɨ iikam nhɨrɨm iikam nhɨrkɨm nonkwobumbunɨnkɨn haigɨnɨuwiyɨm sɨmiirsiyɨn naɨngwoyɨmyok prasae kɨpi kɨn, kɨmar haini hanɨɨnaka, ta hɨka. \p \v 4 Kɨma ha daɨngwo onkworɨnunani nonkwonani siyɨuɨn yɨo siyɨu biyɨe rani. Mɨ kɨma nonkwonani, siyɨuɨn siir kɨpi haiburgik. Mɨ hɨi kɨpi prɨinanaeyam. Dimusi rani, kɨma tɨ hɨriinan siyɨu biyɨe ɨiir tɨri, kɨmiirɨn wɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya hɨdi. \p \v 5 Kɨma umɨr hoɨmgak haiyɨm kɨpi kɨgmaɨr. Dimɨnɨn kɨma haiiyɨn kɨma hɨnɨɨna daɨngwo, yɨo ɨni mɨ owɨn. Dimusi rani, Adi Komii siir yaiya Yokwo Komii saiir nwowa saeya hɨnɨɨna boɨnkika. Kara wɨ kɨmiir haiburgig rani. Mɨ kɨmiirɨn wɨ digɨumii haimriiyɨugig rani. Nɨɨngaka. Kɨmiirɨn wɨ karar mɨ kɨgrɨraowi. \v 6 Adi Komii siya ta hɨriinan yaiya mɨnam boɨnkikɨn, krɨma nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm. Adi Komii siya ɨni krɨmaka kingiina nwowɨn. Mɨ krɨma ɨraka nwɨraka kingiin dwo. Mɨ krɨma hɨnɨɨna boɨn, \q1 Krɨmiirɨn Bɨiyan Inkam Komii siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn. Mɨ krɨma siyɨu biyɨeyɨn ɨkɨ iikam ɨma tɨriyɨn krɨmiir, siirsiyɨn kɨpi nɨdid. \p \v 7 Mɨ kɨma iikamɨm bɨiyanɨm sɨmiiram tɨ swokɨ aɨngwoki. Krɨmiirɨn sɨmar sɨbgu kɨgrɨraokɨm mɨ kɨmiirɨn sɨma Adi Komii siir yai mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirar boɨnmɨmauugɨm kɨma dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨrɨm mɨ siyɨuɨn sɨma sɨbgu apɨm Adi Komii siir yai aiir siiram tɨ swokɨ aɨngwoki. Mɨ wɨm kɨma tɨ siyɨu hɨriinanɨn sɨma tɨrɨn siirar timɨ ap. \v 8 Mɨ kɨma Krais siir yaiya bɨiya kɨma wakaeya saiir sɨbgu wakaeyokna ap. Dimusi rani, Jisɨs Krais siya wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨii, ɨinokɨinokɨn siya wɨ wara kisɨna rani, yaeya nwowamɨn. Nɨɨngaka. Mɨ siir yaiya siya mɨ boɨnmamauuwa saeya wɨ wara kisɨna rani, yaeya, wɨ hɨriiyar mɨ okrɨpkaigi. \v 9 Mɨ kɨma kɨmiir kwoɨnɨm kɨpi kiwaki, ɨkɨ yaipai yaipaiyɨm iikam nhɨrkɨm sɨm boɨniyɨm bɨiya kɨma wakae karamae nwowɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyamɨn, yɨm sɨma mɨnam tɨri, kɨma Adi Komii siir yai kɨbiya digɨumii saiir haigɨngigɨm. Mɨ ɨkɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm Adi Komii siya tɨrɨm, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam. Yɨm mɨnam tɨrkɨm kɨma Adi Komii siir yai aiir nwokɨ wakaeyokna apɨm. Kɨma tɨra saiir hɨriinan. Mɨ tɨ yaiyɨm ɨkɨ iikamɨm sɨma boɨnmɨmauuɨm naeni siyɨuɨn si, yɨm dimɨn komii rani. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn siir tɨriyɨm, yɨo Adi Komii siir yaiya saiir bɨ sɨbgu onkworɨnuwikɨn. Nɨɨngaka. Adi Komii siir naɨngwobumbuwa krɨmiirɨn wɨ saeyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, kɨma sɨbgu okworɨnuwamɨn. \p \v 10 Jisɨs siya paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siirɨn mɨnam naokɨn, kɨmiir nanmaiwarkainaɨm. Mɨ iikamɨm sɨma Moses siir yaiya saiir wakaeyoknaei mɨ wraisu hɨrii hɨriiyar nɨsomsom aokao nɨnkɨnɨmiiyaenanaei Adi Komii siir, ya hɨnɨɨnga, ta Jisɨs siya naonama paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn si wɨ dɨg di nwowi, sɨmiir dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨmiir haiyopriimdiyɨumiigiyɨm. Mɨ sɨma hɨrii hɨriiyar tɨri mɨ ta Jisɨs Krais siir mɨiya sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm wɨ dɨg nwo rani. Sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyopriimdiyɨumiigiyɨm. Nɨɨngaka. \v 11 Mɨ prismi bɨiyan inkam komiiyɨn siya pɨ wraisu nhɨeyɨm sɨm nɨsomsom aokaowɨm, pɨ sɨmiir haii. Mɨ siya tɨ nhɨe ɨmiir haiiyɨn mɨ siya pa napnɨnopkainami Adi Komii siir maeyaua hɨuyokiyokaiya dimɨn whɨrmɨn whɨrmɨnkɨ kɨmbu karam nwowa saiir hɨriir, maeyaua Adi Komii siyar nwowiya saiir. Mɨ siya tɨ nhɨeyɨm pɨ hɨi ɨdwo hɨr ninɨ haigɨnɨuwi, dimɨn biyɨeyɨm iikam ɨma tɨrɨm sɨmiirsi. Mɨ tɨ prismi bɨiyan inkam komiiyɨn siya wraisu ɨmiirɨn pris inkam nhɨrɨm sɨmiir hauugii, sɨma nani anagɨuwɨm, om komii siir yaba maeyaua sɨma nɨinanaknɨnkɨna saiir. Mɨ tɨ dimɨnɨn Krais siya tɨrɨn, yɨo ɨriipɨ hɨriinanaɨrgɨn. \v 12 Mɨ Jisɨs siya omɨn Juda iikam sɨma nwowiyɨn siir yaba hɨr naokɨn, maeyaua sɨma nɨinanaknɨnkɨna saiir. Mɨ siir nhɨeya ha naokiinaiiniya mɨ iikam krɨmiir dimɨn biyɨe biyɨeyɨm saeyar yɨinaki. Mɨ krɨmiirɨn wɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae saeya nwokɨ owaigɨnɨuɨm siya maeyau bwaekii idowɨiya hɨr naokɨn. Dimusi rani, wraisu sɨma naoni hanɨɨnaka, tasi siyar nao ɨskiyɨn. Mɨ siya siir pɨu aiirar nɨnkɨnɨmiiyaekɨn Adi Komii siirɨn. \v 13 Krɨma bɨiyɨn iikamɨm sɨmiir yai ɨmiir kɨpi wakaeyokna yaiyɨm bɨiya Adi Komii siya hauuwɨm, Mosesni. Krɨma Krais siir yai ɨmiiram arar dɨnmiinɨnkɨn krɨpkai. Dimusi rani, tɨkɨ iikamɨm bɨiya Moses siir yai aiir wakaeyokna apɨm, sɨma Krais siir nikwowaisiigɨm. Mɨ siirɨn, sɨma yɨsomkiyɨtkaigi. Mɨ iikamɨm, krɨmiirɨn wɨ hɨriinan siyɨu biyɨe ɨiirar mɨ tɨri bɨiya Kraisni sɨma tɨra saiir hɨriinan. Yɨo tɨriigɨnɨn yɨo dimɨn komii rani. \v 14 Krɨma dimɨn taemɨnɨm bɨiya Moseskɨ si napɨm sɨmiirsi kɨpi nɨdid sɨmiir haiburgigsi. Kɨma dimɨn taemɨnɨm sɨmiirɨn haiburgig. Dimusi rani, tɨ nu ɨiirɨn, krɨma om karamaeka krɨma nwoyokiyokɨiyɨm. Mɨ om kɨbiyɨn Adi Komii siya dirɨraerarɨn mhoɨiya krɨma nwoyokiyokɨiyanɨn krɨma siiramar nwowi. \v 15 Mɨ krɨma ɨinokɨinokɨn maɨrgɨmaɨrga dwonanae. Mɨ Adi Komii siir inɨg ɨiirar dokboɨn praprasnanae. Mɨ siir inɨgɨn siir timɨ boɨnmamauu ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir. Dimusi rani, tɨ dimɨn komiiyɨn Krais siyar tɨrɨn siirsi. Mɨ tɨ dimɨn hɨriinanɨm krɨma tɨriiyɨm krɨmar hauunaeiyɨm yɨm ɨni wraisuɨm Adi Komiini, krɨma nɨnkɨnɨmiiyaeiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. \v 16 Mɨ ɨinokɨinokɨn kɨma ɨrni nwɨrni whɨnkɨnsiisam daɨngwo. Yɨo tɨ hɨriinan siyɨu kɨbiyɨn yɨo ɨni nae kɨbi kɨbiyɨm iikamkɨm sɨm nɨnkɨnɨmiiyaeiyɨm Adi Komiini maɨrgɨmaɨrga siya nwowam ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨn. \p \v 17 Kɨma kamɨm yɨpɨkɨ kɨmiir bɨi nwowiyɨm mɨ kɨmiir kɨgrɨraowiyɨm sɨmiir yai ɨmiir sɨbgu wakaeyokna ap. Mɨ sɨma kɨmiir kɨgrɨraowi mɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. Mɨ mhoɨiya sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya hɨdi siyɨuɨn sɨma kɨgrɨraowɨn siirsi. Mɨ kɨma sɨmiir yai ɨmiir sɨbgu wakaeyoknaei mɨ sɨma ta mɨiya kɨmiir kɨgrɨraowiya saiirɨn wɨ nwokɨ sɨbgu kɨgrɨraowɨm. Mɨ kɨma sɨmiir yai ɨmiir wakaeyokna karam nwowi mɨ sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugigi mɨ sɨma ta mɨi aiiramɨn, wɨ maɨrgɨmaɨrgakak nwo rani. Mɨ sɨma wɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis rani, Krais siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm kɨma tɨra saiir hɨriinan. \p \v 18 Kɨma Adi Komii siiramɨn krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwamɨn, hɨrii hɨriiyar kwɨsboɨnanae. Dimusi rani, krɨma dimɨn biyɨe whɨr bɨ tɨrbugɨn. Mɨ krɨma wɨ nɨdidgak ha nwo rani. Ɨinokɨinokɨn krɨma siyɨu mɨiyɨkɨn, siirarar mɨrii nɨnkiyaenanaeikɨn. \v 19 Kara kɨmiirɨn dimusi boɨnwɨrwɨrkrɨpkai rani. Kara mɨnsi boɨnwɨrwɨri, kɨma Adi Komii siiramɨn hoɨmgak kwɨsboɨnanae kariir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwamɨn, kɨmiir swokɨnɨ kɨgnakisasauuɨm. \s1 Kɨma Adi Komii siiram kwɨsboɨn iikam krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. \p \v 20 Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn iikam krɨmiir nwo haigɨnɨuwiyɨn hisranua Jisɨs siirɨn ɨe hɨrankɨ siyar hɨdnɨnsiin ɨdwokɨn. Mɨ siya ɨni omwaiyar swokɨ waiyaɨn. Mɨ siirɨn siya yokmwɨn okwo haigɨnɨu, krɨmiir Bɨiyan Inkam Komii nwowam. Inkamɨn sibsib kɨgrɨraowiyɨn siir hɨriinan. Mɨ siirɨn siya nokmwɨn okwo haigɨnɨugɨn krɨmiir kɨgrɨraowam. Dimusi rani, bɨiya siya bɨdiyar yaonamɨn. Mɨ siir nhɨeya bɨdiyar yaokiinaiiniya krɨmiirsi, ya tariigɨna ya kitɨbmii boɨna bɨiyana Adi Komii siya nɨmbingika ya saiir kɨrɨe haigɨnɨugika. Mɨ ta Adi Komii siir yaiya ya wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn saeya wɨ siir kwoɨn ɨiir kisɨna haigi rani. Nɨɨngaka. \v 21 Kara ha naɨngwowi Adi Komii siya dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm wɨ kɨmiir nwokɨ hauuwɨm kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam. Mɨ krɨma wɨ dɨgɨ dɨgar nikɨ owɨm dimɨn taemɨnɨm siya boɨnɨm krɨma tɨram mɨ kara ha naɨngwowi Jisɨs Krais siir kɨrɨeni mɨiya siya naɨngwowa kɨma mɨriiya saiirɨn wɨ siya nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. Mɨ krɨma Jisɨs Krais siir inɨg ɨiirɨn ɨinokɨinokɨn hɨriiyar hainananae. Kaimwoka. Ɨriig. \s1 Nɨkopkaigiyan yai aeya. \p \v 22 Tɨ kariir akamɨm, kara kɨmiirɨn mɨnam boɨnkikɨn, kɨma ta yaiya saiirɨn sɨbgu wakae ta yaiya kara kɨmiiram wɨnkiya saeya yai prɨei rani. Ta yaiya kara wɨnkiya ya kɨmiir kwoɨn ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨugika. \v 23 Mɨ kara ha naɨngwowi kɨma whɨekakarɨn dɨnoknɨnkɨn, krɨmiir akam kɨbiyɨn Timoti, kam biyɨeyɨm sɨma siirɨn maeyaua hɨuyokiyokaiya saiir hɨrankar nonkwo ɨuguskikɨn. Mɨ siya kariir oma tɨriirɨn nɨmbinisasauugɨswo mɨ siirɨn wɨ kara pɨ yɨkɨunaniyɨn kɨmiir ninɨ kɨgnakiyamɨn. \p \v 24 Kɨma iikamɨm kɨmiir kɨgrɨraowiyɨm mɨ iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨn ɨkɨm kɨmiir warauranɨm kɨma sɨmiir dokboɨnmamaɨr. Mɨ krɨmiir akamɨm nu Itali hɨranɨm yɨpɨkɨ Krais siir yai aiir wakaeyokna apiyɨm, yɨm sɨma ɨriipɨ hɨriinan kɨmiir mɨ okboɨnmamaɨrgikɨm. \p \v 25 Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir naɨngwobumbuwa ɨni kɨmakar nwowa. Ɨriig.