\id GAL - Sepik Iwam NT [iws] -Papua New Guinea 1989 (DBL 2014) \h Galesia \toc1 GALESIA \toc2 Galesia \toc3 Ga \mt1 GALESIA \ip Pol siya ta yokwowa iikamɨm yɨpɨkɨ naɨngwo tɨbmiiyɨm nu haɨmii Galesia hɨranɨm sɨmiiram wɨnkikɨn. Pol siya sɨmaka hɨr nwokɨn. Pol siya Adi Komii siir yaiya omisɨsɨmɨm nu haɨmii Galesia hɨranɨm sɨmiir boɨnmɨmauugɨn. Mɨ nhɨrɨm ta yai aiir wakaeyɨm mɨ sɨma ɨna yaɨngwo tɨbmiigiyɨm Jisɨs siiram. Mɨ mhoɨiya Judami kam nhɨrɨm ha nɨtɨm mɨ tɨ iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiirɨn sɨma inɨ boɨni sɨma siyɨupai siyɨupaiyɨm Moseskɨ wɨngikɨm sɨmiir sɨbgu onkworɨnɨm mɨ kamɨm sɨmiir mɨoɨs ɨmiirɨn pɨ kɨtiyopnɨmnɨr haiyɨm mɨ ta hɨriinan saiirsika sɨma wɨ Adi Komii saɨka nwokɨ amasukikɨnɨm. Mɨ mhoɨiya Pol siya hɨriinan wakaeyɨn mɨ siya ta yokwowa ha wɨn hauugikɨn iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiir boɨnkiyam. Adi Komii siya iikam ɨmiirɨn Jisɨs siiram naɨngwo tɨbmiiya inɨgak saiirsi arar nwowaigɨnɨuwikɨn. Ɨriig. \c 1 \p \v 1 Kara Polkɨn, kara ta yokwowa kɨmiiram wɨnkika kara Jisɨs Krais siir aposel inkamkɨn. Kariirɨn ta mɨi aiir mɨriiyamɨn nuan inkam nwɨrkɨ bɨ nokmwɨn okwo haigɨnɨugɨn. Nɨɨngaka. Mɨ Jisɨs siya mɨ Adi Komiiyɨn, tɨ inkamɨn yɨpɨkɨn Jisɨsni hɨdnɨnsiin ɨdwowɨn ɨeyankɨn kariirɨn sowa nokmwɨn okwohaigɨnɨugɨn ta mɨi aiir mɨriiyam. \v 2 Mɨ nomiiyauɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm yɨpɨkɨ kanakar nwowɨm, krɨma whɨekakarɨn kɨmiir nokboɨnmamaɨrgii iikamɨm Jisɨs Krais siirɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm nu haɨmii Galesia warauranɨm. \p \v 3 Kariir kwoɨn komiiyɨn ha naɨngwowi Adi Komiiyɨn krɨmiir Adɨn mɨ krɨmiir Bɨiyan Inkam Komii ɨkɨn Jisɨs Krais kɨmiirɨn wɨ sowa hauuwi naɨngwobumbu mɨ ɨrɨpa nongwomamaɨr aeyam. \p \v 4 Jisɨs Krais siya krɨmiir Adɨn siir yai aiirar wakaeyokna mɨriigɨn mɨ siya kwoɨn whɨrua asi nwokɨn krɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirsi naowɨm tɨ siyɨu bibiyɨeyɨm tɨ nuɨn siir tɨranɨm taka ɨi aiir nwowɨm sɨmiirsi nanmaiwarkainam. \v 5 Mɨ dimusi rani, Adi Komii siya tɨ hɨriinan krɨmiirsi tɨrkɨn, krɨma siir inɨg ɨiir nwokɨ hainanyokiyokɨikaemi ɨinokɨinokɨn. Ɨhɨ, yai kaimwowaɨrga. Ɨriig. \v 6 Kariir pɨua ɨni warar yopaigiya dimusi rani, kɨma Adi Komii siir bɨdi haiburgigɨm yɨpɨkɨ bɨiya kɨmiir kwoɨn ɨmiir nikɨ kiyaiyɨn dimɨn kɨbiyɨn Krais siya prɨidiraerarkiyɨn kɨmiir bɨiya ɨiya siya naonama. Mɨ tariinanɨn kɨma siir yai kɨbi kɨbiyɨm yɨm bɨri kɨmɨmɨnkikɨm sɨmiirɨn bɨdi haiburgigɨm mɨ kɨma ɨni ɨkɨ yai nhɨrɨm kɨma ha naɨngwowiyɨm yɨm wadɨekɨm mɨ kɨmiirɨn wɨ sɨma whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi Adi Komii siiram sɨbgu wakaeyokna apɨm ɨni sɨmiiram nɨnmiinɨnkɨnkrɨpkaiyɨm. \v 7 Mɨ kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, yaeya yai kɨbi nhɨr karamaeka yɨpɨkɨ wɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. Nɨɨngaka. Ɨni ta sasar ywowɨskiya ta karar boɨnmauuwa. Kara tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiir asi boɨni. Dimusi rani, kam bibiyɨe nhɨrɨm kɨmiir kwoɨnɨm sɨma prɨdaigɨnɨugɨm mɨ sɨma mɨnam naɨngwokɨm Krais siir yai kɨbiya nanmaiwarkainaeiya saiirɨn sɨma nɨnkpɨtkiyɨm yai biyɨe nɨmbiyamam. \v 8 Mɨ krɨma mɨ Adi Komii siir paekwosɨm ɨeya krɨmar nɨti mɨ kɨmiirɨn yaeya yai ninɨ boɨnmɨmauunii mɨ tɨ yaiyɨm bɨiya krɨma boɨnmɨmauuɨm sɨmiir hɨriinan boɨnmɨmauu karam nwowi, yaeya yai ninɨ boɨnmɨmauunii mɨ yɨpɨkɨ tɨ hɨriinan tɨri, kara ha naɨngwowi sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya tɨoɨdwomaii mɨ sɨmiirɨn wɨ paeya nɨkropki. \v 9 Krɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiirɨn bɨdiyar ikɨ boɨnmɨmauuɨm mɨ tariinanɨn krɨma ɨni sɨmiirar swokɨ boɨnmɨmauuɨm. Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ kɨmiirɨm nɨtɨm mɨ kɨmiirɨn yaeya yai ninɨ boɨnmɨmauuniyɨm mɨ tɨ yaiyɨm bɨiya kɨma wakaeyɨm kariir kwoɨn komiiyɨn ha naɨngwowi Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ dimɨn biyɨe tɨr haigɨnɨuwi paeya nɨkropkiyam sɨmiirɨn. \p \v 10 Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi tɨ dimɨn taemɨnɨm kara wɨnkiyɨm mɨ kara boɨnki ɨkɨm mɨ iikamɨm wɨ maɨrgɨmaɨrga kanaka nwowi. Nɨɨngaka. Kara sɨmiirɨn mɨnam boɨnkikɨn, Adi Komii siya wɨ maɨrgɨmaɨrga kanakar nwokɨ owɨm. Mɨ kara tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiirɨn inkamaramar tɨrkɨswo mɨ inkamɨm maɨrgɨmaɨrga kanaka ha nwokɨswo mɨ kara sɨmiirɨn wɨ inkamaramar pɨ tɨrɨn wɨ Krais siir mɨi kɨgna mɨriiyan inkam kɨɨn di nwowi. Ɨriig. \s1 Pol siya hɨnɨɨna nɨisiimauugɨn ta aposel mɨiya siya mɨriiya inkami hɨndankɨ bɨ nɨtka. \p \v 11 Tɨ kariir nomiiyauɨm, kara ha naɨngwowi kɨma ɨna sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨm ta Krais siir Yai Wɨn Kɨbi aiirɨn ta kara nanaaknɨnkii haigɨnɨuwa kɨmiir bɨiya, ya ta yaiya inkami kwoɨn aɨrga bɨ prɨinaɨngwo boɨnkika. Nɨɨngaka. \v 12 Tɨ yai ɨmiirɨn kariirɨn inkam nwɨrkɨ bɨ boɨnmauugɨn mɨ inkam nwɨrkɨ bɨ mɨ ɨisiimauugɨn sɨmiirɨn. Nɨɨngaka. Yɨo Jisɨs Krais siya siyaɨrgɨn kariir nanaaknɨnki haigɨnɨuwɨn tɨ yai ɨmiirɨn yaeya siyɨu whɨrni. \p \v 13 Tɨkɨ yaiyɨm yɨm yai kaimwokɨm. Dimusi rani, kɨma bɨdiyar wakaeyɨm dimɨn bibiyɨeyɨm kara tɨrɨm bɨiya ɨiya kara dimɨn taemɨnɨm Judami iikamɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir napɨn kara dimɨn bibiyɨe kasa bɨ tɨrkɨn iikamɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm sɨmiirɨn. Mɨ kara hɨnɨɨna naɨngwokɨn sɨmiirɨn hɨriiyar donkwobumbunɨnkɨn ɨuguski. \v 14 Mɨ kariir ɨrɨpa yaɨoyɨeya saiir kouwɨn ɨni kara ywowɨn tɨ yaiyɨm Juda iikam krɨma napiyɨm sɨmiirɨn. Dimusi rani, kara bɨdiyar sɨbgu wakaeyokna apɨn dimɨn taemɨnɨm krɨmiir brougae wanwiyaeyɨm sɨma tɨrɨm ɨiya Adi Komii siir boɨniyɨm Adi Komii siya big nasmɨrwaiya sɨmaka nwowam. \p \v 15 Mɨ Adi Komiiyɨn ɨiya kara kariir yopiini mhɨinau hɨrar nikɨ okaiyɨn siya kariirɨn saiirar nɨmbingikɨn. Mɨ mhoɨiya siya kariirɨn ha sɨbgu grabaigɨnɨuwɨn mɨ siya kariirɨn ɨna boɨnkiyɨn, kɨra kariir mɨi aiir mɨrii. \v 16 Mɨ siya kariirɨn hɨriirnan boɨnkiyɨn, mɨ siya kariirɨn ɨna yɨisiimauuɨn siir yɨnisɨm ɨiirɨn mɨ kara wɨ tɨ yai kɨbi kɨbiyɨm Krais siirɨm wɨ sɨmiir asi boɨnmɨmauuwi ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Juda iikam tani sɨmiir pɨugananɨm sɨmiir. Mɨ ta ɨi aiirarɨn kariirɨn Adi Komii siya yɨisiimauu yɨpɨkɨ siir yɨnisɨm ɨiirɨn, kara tɨ dimɨn ɨiiramɨn inkam nwɨrniyam bɨ srɨigɨn kariirɨn siya boɨnmauuɨm. Nɨɨngaka. \v 17 Mɨ kara om komii Jerusalema hɨriir bɨ mɨ amkɨn kamɨm yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siya nɨmbinɨm bɨigɨ bɨi aposel inkam nwowam sɨmiiram sɨmiir ninɨ srɨinakiyam mɨ kariirɨn sɨma boɨnmauugiyɨm tɨ dimɨn ɨmiirɨn. Mɨ bɨri kɨmɨmɨnkikɨn kara ɨna yamsauwɨn nu komii Arebia hɨriir om siiyɨn apa iikam kwɨsuwakɨ nwowiyɨn siir. Mɨ mhoɨiya kara ɨni om komii Damaskas hɨriiyar swokɨ amɨn. \v 18 Mɨ mhoɨiyan bɨewi whoɨmɨm ha namkiyɨm mɨ kara kɨmɨdiniya om komii Jerusalem hɨriir yam mɨ kara kɨmɨdiniya Pita siir kɨg yɨpɨkɨ kara ninɨ owouwɨn mɨ kara ninɨ boɨnɨuwɨn ɨiyɨm ɨuur ɨriiyar. \v 19 Kara aposel inkam nwɨr bɨ swokɨ kɨgmɨmɨnkɨn kara Jems siirarar kɨg Bɨiyan Inkam Komii Krais siir nomousɨmɨn kara tɨ inkam ɨiirarar kɨgɨn. \v 20 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ kara wɨnkiyɨm yɨm yai kaimwo ɨmaɨrgɨm Adi Komii siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn kara kɨmiir nɨksɨsae rani. \p \v 21 Mɨ ta kara nama om komii Jerusalema hɨriir saiir mhoɨiyan kara hɨr ha haiburgigɨn mɨ kara kɨmɨdiniya nu maeyauɨm Siria, Silisia sowiirɨm sɨmiir hɨriir yam. \v 22 Mɨ taka ɨiya, iikamɨm Jisɨs Krais siir pɨugana saiirɨm nu haɨmii Judia hɨranɨm sɨma kariir bɨ kɨgɨm mɨ kariir bɨ mɨ kɨgsɨbgɨm. Sɨma yaiyɨm kam ɨma boɨnɨm kariir hɨnɨɨn sɨmiirarar wakaei, \v 23 inkamɨn yɨpɨkɨ krɨmiir nɨpɨmparɨn mɨ krɨmiir nɨgbumbuwɨn mɨ krɨmiir nɨsomsomaowɨn tariinanɨn siya ɨni Yai Wɨn Kɨbiya Krais siira ɨni saiir boɨnmɨmauuwɨn yɨpɨkɨ siya tɨrbuwam nikɨ tɨra. \v 24 Mɨ sɨma dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya tɨrɨm kariir sɨmiir wakaeyɨm mɨ sɨma kɨmɨdiniya siir inɨg ɨiir hainanki. Ɨriig. \c 2 \s1 Aposel nhɨrɨm sɨma kwoɨn whɨrua Pol saɨka nwokikɨm \p \v 1 Mɨ bɨewii ɨuur whiiyɨm namkiyɨm sɨmiir mhoɨiyan, kara kɨmɨdiniya Banabas saɨkar yam om komii Jerusalema hɨriirɨn. Mɨ kara Taitas siirɨn warar yɨnkɨn ɨkɨunam mɨ siya kɨmɨdiniya krɨraka yɨnkɨn am. \v 2 Kara hɨriirɨn whɨsarii bɨ namkɨn kariirɨn Adi Komii siya nɨisiimauugɨn mɨ siya kariirɨn mɨnam naɨngwokɨn kara hɨriir namɨm. Mɨ kara hɨriirɨn ha namɨn mɨ iikamɨm hapairanɨm sɨmiirɨn ɨna boɨnmɨmauuwamɨn ta Yai Wɨn Kɨbiya ta kara boɨnmɨmauuwiya ɨkɨ iikamɨm hɨnda tɨndanɨm yɨpɨkɨ Judami pɨugana saiir karamaeyɨm sɨmiir mɨ kara iikam whɨekakɨm sɨmiirar bɨ boɨnmɨmauu ɨrkakɨm. Kara kamɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm hapairanɨm sɨmiir bɨi nwowiyɨm sɨmiirar boɨnmɨmauugɨn. Kara mɨnam naɨngwokɨn sɨma ta Yai Wɨn Kɨbiya ta kara boɨnmɨmauuwa ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨm, wɨ sɨma nwokɨ anaanɨnkii haigɨnɨuwɨm. Kara mɨnsi nɨdidgɨn dimɨn taemɨnɨm bɨiya kara tɨrɨm sɨmiirsi mɨ tɨ tariinan kara mɨ tɨrɨm yɨm wɨ naekak nwo rani. \v 3 Taitasɨn tɨ inkamɨn yɨpɨkɨ kanaka namɨn hɨriir, yɨo Grikan inkamkɨn siya Judami pɨugana saiir tani mɨ nɨm krɨma kɨmɨdiniya ha boɨn sɨma Taitas siir mɨoɨs aiir kɨtiyopnɨr haiyam tɨrɨm mɨ Juda hapairan inkam komii komiiyɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨma siir mɨoɨs aiir kɨtiyopnɨr haiyam ɨni boriisopɨm Juda sɨmiir inkamnan nwowam mɨ siya wɨ sɨmaka ɨrɨpa nwokɨ owɨm. Nɨɨngaka. \v 4 Mɨ nɨm krɨma tɨ kamɨm tɨ dimɨn ɨiirɨn hɨriinan dimusi bɨ boɨnkikɨm kam nhɨrɨm yɨpɨkɨ yaimwoni boɨn karamae nwowiyɨm sɨma krɨmiir nomiiyau nwokɨm mɨ sɨma Krais siir yai ɨmiir bɨ sɨbgu wakaeyokna apkɨm, yɨm sɨma Taitas siir mɨoɨs aiir kɨtiyopnɨr haiyam tɨrkɨm. Mɨ tɨ kamɨm krɨmaka ninɨ oniyɨm krɨma bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm dimɨnɨn sɨma napiyɨn. Mɨ sɨma kamɨm dimɨn taemɨn ninɨ kɨgnɨnprɨonakiiyɨm sɨm hanɨɨn nwokɨm dimɨn taemɨn kɨbi kɨbiyɨm Krais siirɨm rɨrmiiya krɨma naɨngwo tɨbmii apiyɨm sɨmiir. Krɨma tariinanɨn Moses siir siyɨu komii ɨiir nwo rani mɨ krɨmiirɨn wɨ siya nanmaiwarkaina rani, yɨpɨkɨ bɨiya Juda iikamɨm sɨma napɨn. Dimusi rani, krɨma mɨ Krais Jisɨs siya, krɨma ɨni nwɨruwar ywowɨskiyɨm. Mɨ tɨ inkamɨn krɨmiir kiyaiyam mɨnɨn krɨma Mosesni siyɨuɨn bɨiyanɨn siir napɨm nɨm wɨ inkamɨn maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya sae nwokaiyɨn wɨ si hɨnɨɨn pɨ ywowɨn. \v 5 Mɨ krɨma sɨmiir yaimɨrsɨm kwɨr bɨ swokɨ wakaeyokna apmɨmɨnkɨm. Dimusi rani, krɨma Adi Komii siir yaiya kɨmiir wokmaihaigɨnɨuwana saiirɨn sɨbgu kɨgrɨraowi mɨ kɨma wɨ ta hɨriinan saiirsi nwowi ɨkɨ yai bibiyɨeyɨm sɨmiir wakaeyokna apɨm. \p \v 6 Mɨ tɨ kamɨm hapairanɨm yɨpɨkɨ inɨg komii komiigakɨm mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm Adi Komii siir pɨugananɨm sɨm kɨgrɨraowiyɨm mɨ an kara ha naɨngwowi tɨ inkam komii komiiyɨm sɨma mɨ owa ya kariir whwonkam ɨdan ya dimɨn komii rani. Dimusi rani, Adi Komii siir whwonkam ɨdan iikam whɨekakɨm ɨni hɨrii hɨriinankɨnar nwoswowɨm. Mɨ kamɨm yɨpɨkɨ sɨmiir inɨgɨm komii nwowɨm, sɨma kariirɨn yaeya yai boɨnmauuwam bɨ swokɨ boɨnmauugɨm tɨ yaiyɨm kara boɨnmɨmauuwanɨm sɨmiirɨn. \v 7 Mɨ sɨma hɨriiyar yɨnoknɨnkɨn Adi Komii siya kariirɨn yai mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirar hauugɨn mɨ siya kariirɨn ha nɨmbingiyɨn mɨ ɨna yɨkropkiyɨn mɨ kara ɨna boɨnmɨmauuwamɨn siir yai ɨmiirɨn ɨkɨ iikamɨm Juda iikam tani sɨmiir pɨuganɨm sɨmiir iikam ɨmiir, Adi Komii siya mɨ ɨmbingiya Pita siir saiir hɨriinan, Yai Wɨn Kɨbiya Krais siira saiir boɨnmɨmauuwam ɨkɨ iikamɨm Judami pɨuganɨm sɨmiirɨm sɨmiir. \v 8 Adi Komii siya Pita siir whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn siir yai kɨbi aiir boɨnmɨmauuwam ɨkɨ iikamɨm Judamiyɨm sɨmiir. Ta Pita siir siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwa bɨiya saiir hɨriinan. Mɨ sɨma bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm kariirɨn Adi Komii siya nɨmbingɨn mɨ siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn siir yai kɨbi aiir boɨnmɨmauuwam ɨkɨ iikamɨm Juda iikam tani sɨmiir pɨugana saiir iikam ɨmiir. \v 9 Mɨ sɨma tɨ dimɨn kɨbiyɨn Adi Komii siya tɨrkiyɨn kariir siir nɨnoknɨnkɨnkiyɨn tɨ siya nɨmbingiyɨn kariir siir yai kɨbi aiir boɨnmɨmauuwam mɨ inkam komii komiiyɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm om komii Jerusalem hɨranɨm, Jems, Kaiapas, mɨ Jon, sɨma kɨmɨdiniya ɨɨn Banabas mɨ kara krɨriir yonkwo mɨ ta ɨɨn sɨma nonkwowa krɨriir ya mɨn nɨsiimauuga sɨma wadɨe bɨdi ywokiyɨm krɨra ta Adi Komii siir yaiya saiirɨn hɨriiyar boɨnmɨmauuyokiyokɨiyamɨm ɨkɨ iikamɨm nu haɨmii Judia hɨr nwowɨm sɨmiir. \v 10 Sɨma krɨriirɨn tɨ dimɨn whɨruwan siirarar boɨnkikɨn. Sɨma mɨnam naɨngwokɨm krɨra hɨnɨɨna naɨngwowi krɨra umɨr sɨmiir iikam paeprikabɨm nu haɨmii Judia hɨranɨm sɨmiiram hauugiyɨm. Mɨ tɨ dimɨnɨm kara tɨram naɨngwowɨm kara sɨmiirɨn bɨdiyar tɨrɨm. Ɨriig. \s1 Pol siya dimɨn biyɨeyɨm Pita siya tɨrɨm om Antiok sɨmiir boɨnɨnkɨigɨn \p \v 11 Krɨma ɨrɨpar mɨriigɨm Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwɨm mɨ mhoɨiya Pita siya om Antiok hɨr ninɨ kɨgnakiyɨn hɨran iikam ɨmiir mɨ kara siirɨn siir whwonkam ɨdar yɨk. Dimusi rani, siya tɨ dimɨn biyɨe whɨrɨn siir tɨrkɨn. \v 12 Kara siirɨn ɨo whɨsarii bɨ nwokɨn tɨ dimɨn whɨruwan siya tɨrɨn siirsika. Bɨiya kam nhɨrɨm Jems siya nɨkropkiyɨm om Antioka tɨriir nɨtam, Pita siya bɨiya iikamɨm Juda iikam tani nae sɨmaka nɨdwokai aekɨn. Mɨ mhoɨiya tɨ kamɨm Jems siya nɨkropkiyɨm ɨna yɨmbiniyɨm om Antioka hɨriir mɨ Pita siya iikamɨm yɨpɨkɨ Juda iikamɨm sɨmiir pɨugana saiir karamaeyɨm sɨmiirɨn ɨna haiburgigɨm. Dimusi rani, siya pɨ nɨdidgɨn tɨ kamɨm yɨpɨkɨm om komii Jerusalem hɨranɨm yɨpɨkɨ Mosesni yaiyɨm bɨiyanɨm sɨm napiyɨm yɨpɨkɨ ha boɨnɨm kamɨm Adi Komiini siyɨu napiyɨm sɨmiir mɨoɨsɨm yɨm kɨtiyopnɨmnɨr hai mɨ tɨ inkamɨn siirɨn ɨo siya yo. Dimusi rani, ta nae siya naeya sɨmaka saiirsika. \v 13 Mɨ Judami pɨugana saiir iikam nhɨrɨm yɨm ta ɨi aiirɨn nae Juda iikam tani sɨmiir pɨugana saiir iikamɨm nae sɨmaka naeyɨm mɨ ɨni ta ɨi aiirar yadɨgniyɨn. Mɨ sɨma tɨ iikamɨm sɨmiirɨn Pita saɨka hɨrar ywoki mɨ Banabas siya hɨriinan kɨgɨn mɨ siya ɨni hɨriinan siyɨu biyɨe ɨiirar mɨ apɨn mɨ siirɨn ɨriipɨ hɨriinan ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmaka hɨrar mɨ okmwɨn ogig. \v 14 Mɨ kara sɨmiirɨn hɨriinan nɨnoknɨnkɨnɨn sɨma Adi Komii siir yai kɨbi aiir sɨbgu ap rani mɨ kara Pita siirɨn tɨ iikam whɨekakɨm sɨmiir whwonkam ɨdar boɨn, ni kɨra Judami pɨugana saiir inkamkɨn mɨ ni kɨra dimɨn taemɨnɨm Judami pɨugana sɨma tɨriyɨm sɨmiir dap. Mɨ kɨra ɨni dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ Juda iikam tani sɨmiir pɨuganan iikamɨm sɨma tɨriyɨm ɨni sɨmiir napɨm. Mɨ ta hɨriinan saiirsika mɨ kɨra iikamɨm Juda iikam tani sɨmiir dimusi boɨnmɨmauuwi, sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaeiyam mɨ sɨma wɨ dimɨn taemɨnɨm Judami pɨugana saiir iikam ɨma napiyɨm wɨ sɨmiir nwokɨ apɨm, ha? Mɨ ni kɨrarɨn tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨmiir bɨ napkɨn! Mɨ ni kɨra pɨ nɨdidgɨn Jemsni kamɨm yɨpɨkɨ kɨriir ninɨ boɨniyɨm sɨmiirsi. Ɨriig. \s1 Mɨ yɨpɨkɨ Jisɨs siir yai ɨmiir sɨbgu wakaeyokna apiyɨm wɨ iikam bɨmbɨuwii nwo rani mɨ sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya nanmaiwarkainaei \p \v 15 Mɨ nɨm krɨma iikamɨm yɨpɨkɨ krɨmiir yopiiyɨm krɨmiirɨn Judami pɨugana saiir naokainam nɨm krɨma ɨkɨ iikamɨm hɨnda tɨndanɨm sɨma hɨnɨɨn tani Juda iikam tani sɨmiir pɨugana sae karamae rani, yɨpɨkɨ ha dapiyɨm iikam bibiyɨe yɨpɨkɨ Adi Komii siiram wakaeyokna ap karamae nwowiyɨm. \v 16 Mɨ nɨm krɨma Juda yɨɨnɨeyɨm ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm Adi siya ha bɨ boɨnkɨn iikamɨm wadɨe nwowiyɨm yɨm dimugɨ nwo rani, yɨm sɨma Mosesni siyɨuɨm sɨm napkɨm. Nɨɨngaka. Dimusi rani, sɨma Jisɨs Kraisni wakaeyokna apkɨm. Krɨma Jisɨs Krais siirarar wakaeyokna apkɨm mɨ Adi Komii siya wɨ kwoɨn ara asi naɨngwowi krɨmiirɨn wadɨe. Mɨ krɨma Mosesni siyɨuɨn siir siyɨuɨm sɨm napkɨswo mɨ nɨm wɨ wadɨe di ywowi. Adi Komii siya ha bɨ boɨnkɨn, inkam nwɨrkɨ wadɨekɨn Moses siir siyɨu komii ɨiir bɨdi sɨbgu apɨm. Nɨɨngaka. \v 17 Mɨ krɨma ha naɨngwowi Adi Komii siya krɨmiirɨn ha boɨnkɨn krɨma wadɨekɨm. Dimusi rani, krɨma Krais siir wakaeyokna apkɨm mɨ mhoɨiya krɨma ha wakaei Adi Komii siya ɨni ha boɨnɨn krɨma Moses siir siyɨu komii ɨiir dap mɨ wɨ siya nwokɨ grabaigɨnɨuwɨm mɨ yɨo tɨ kwoɨn hɨnɨɨnɨn yɨo mɨiyɨk rani. Mɨ krɨma Moses siir siyɨu komii ɨiir nikwowaisii mɨ Krais siiramɨn ha nɨnmiinɨnkɨnami krɨmiir grabaigɨnɨuwam mɨ tɨriigɨnɨn yɨo wɨ hɨnɨɨna nɨisiimauuwi, Krais siya krɨmiirɨn dimɨn biyɨe bɨdi tɨrhaigɨnɨuwɨn mɨ krɨmiirɨn siya bɨdi tɨrkiyɨm dimɨn biyɨe tɨramɨn. Ana tɨ yaiyɨm kaimwokɨm, aniya? Nɨɨngaka. Krais siya dimɨn taemɨnɨm krɨma naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiir bɨ tɨrbuwikɨn siya krɨmiirɨn mɨnanar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwikɨn krɨma Adi Komii siir yai ɨmiiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. \v 18 Mɨ ta bɨiya kara haimriiyɨugiga Moses siir siyɨu komii ɨiir saeya kaimwokɨ nɨuwi mɨ mhoɨiya kara ha swokɨ ami siiram mɨ ha naɨngwo tɨbmii kɨɨni mɨ kariirɨn dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae siya nwowaigɨnɨuwi Adi Komii siir whwonkam ɨdan mɨ iikamɨm sɨma wa swokɨ ɨnoknɨnkɨnkii, kara sɨmiir bɨdiyar ikɨ ɨisiimauuwɨn tɨ siyɨu hɨriinanɨn mɨ an tari dimɨn biyɨekɨbiyɨe ɨiirar tɨrkɨn. \v 19 Bɨiya kara mɨinan mɨrii nanaekɨn Moses siir siyɨu komii ɨiir napamɨn, kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn kara inkam biyɨe nwokɨn mɨ kariirɨn kɨmɨdiniya Adi Komii siya yonkwobumbunɨnkɨn haigɨnɨu mɨ ta hɨriinan saiirsika kara asi naokɨn. Mɨ kariir ɨgsopa Krais siya asi nonkwokairinanaowidgɨn mɨ siirɨn Adi Komii siya yonkwobumbunɨnkɨn haigɨnɨu mɨ siya ha naonamkɨn paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir. Mɨ tariinanɨn kariir kwoɨnɨn Moses siir siyɨu ɨiir napam naɨngwo rani mɨ ta hɨriinana kara inkam mɨiyɨk Adi Komii siir whwonkam ɨdan wɨ saiirsi nwo rani. Nɨɨngaka. Mɨ tariinanɨn kara ɨni rɨrmiiya ywokiyɨn Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨn. \v 20 Whɨsarii rani, Krais siya bɨdi yaowɨn mɨ tɨ siyɨuɨm bɨiyanɨm kara sɨmiir nap rani, yɨm bɨdi dɨgiyɨm. Mɨ tariinanɨn dimɨn taemɨnɨm kara tɨriyɨm kara kariir kwoɨnaɨrgar naɨngwo dirɨraerar tani. Nɨɨngaka. Kara Adi Komii siir yɨnisɨmɨn Jisɨs siiram naɨngwo tɨbmii mɨ kara siiram naɨngwokwonanaei yɨpɨkɨ kariiram naɨngwokwonanaeyɨn mɨ kariirsi naowɨn mɨ kariirɨn siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn kwoɨn whɨrua Adi Komii saɨka nwowɨm. Mɨ tɨ dimɨnɨm tɨ tariinan kara tɨrɨm kara Adi Komii siir yɨnisɨmɨn Jisɨs yɨpɨkɨn kariiram naɨngwokwonanaeyɨn mɨ kariirsi naowɨn kariir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam siir kɨrɨeni tɨrkɨn. \v 21 Kara tɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm Adi Komii siya tɨrkiyɨm hinda whɨsarii prɨiywokaiyamam bɨ tɨrkɨm. Mɨ kara sɨmiirɨn wɨ digɨumii haigɨngig rani. Nɨɨngaka. Mɨ Adi Komii siya iikam ɨmiirɨn ha boɨni sɨma wadɨekɨm. Dimusi rani, sɨma Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apkɨm bɨiya Moseskɨ si hauugiyɨm iikamɨm sɨm mɨ Krais siya wɨ di yɨti. Moses siir siyɨu komiiyɨn yɨo wɨ Adi Komii siir di tɨri, krɨmiir boɨnam hɨnɨɨn, krɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. Krais siya whɨsarii bɨ naokɨn siya bwamkakɨn siya asi naokɨn. Krais sasaɨrgɨn Adi Komii siir tɨri, krɨmiirɨn siya hɨnɨɨn boɨnam krɨmiirɨn dimɨn whɨrkɨn bɨ kɨmbugɨm yɨo bɨiyan siyɨu komiiyɨn si rani. Nɨɨngaka. Ɨriig. \c 3 \s1 Kɨmiirɨn wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn ɨkɨ nwowaigɨnɨuwi wadɨe nwowamɨn Moses siir yai ɨma iyɨe? Krais siir yai ɨma. \p \v 1 Kɨma iikamɨm Galesianɨm kɨma iikam paipai rani! Mɨ kɨma ɨkɨ kam nhɨrɨm sɨmiir dimuam kɨgnɨnkɨnkɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyamɨn. Mɨ kɨma Krais siir yai kɨbi kɨbiyɨm sɨmiir bɨ wakaeyokna apkɨm, aniya? Krɨma kɨmiirɨn bɨdiyar ikɨ boɨnmauuwɨm idowɨiyar kɨma kɨgni hanɨɨn ta siya naonama paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn si. \v 2 Kara kɨmiiramɨn pɨ dimɨn whɨruan siiraramar srɨii. Kɨma Adi Komii siir naeyɨuɨn siirɨn panɨɨn panɨɨna haii? Mɨ kɨma siirɨn tɨ dimɨn taemɨnɨm Moses siir siyɨu komii ɨeya boɨnɨm sɨmiir wakaeyokna apɨm mɨ ha haigɨn, aniya? Iyɨe? Mɨ tari kɨma Krais siir yai ɨmiir wakaeyokna apkɨm yɨpɨkɨ bɨiya kɨma wakaeyɨm? Kaimwokɨkaimwowɨm yɨm ɨni Krais siir yaiyɨm sɨma sɨmar ywowɨskiyɨm. \v 3 Mɨ tariinanɨn kɨma biyɨe panɨɨn panɨɨna nwokɨm? Adi Komii siir naeyɨuɨn kɨmiirɨn siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn mɨ kɨmiir kwoɨnɨm siya kiyaigɨm mɨ kɨma bɨigɨ bɨiyɨn Krais siir yai kɨbi kɨbi ɨmiiramɨn ha wakaeyokna apkɨm. Mɨ tariinanɨn kɨma ha naɨngwowi kɨma siir dimɨn taemɨn kɨbi kɨbiyɨm sɨmiiramɨn ɨna sɨbgu apkrɨpkaiyɨm kɨmiir kɨrɨeniyar mɨ kɨmiir kɨuɨm ɨni kɨrɨeya nwokrɨpkaiyɨm, aniya? Nɨɨngaka. \v 4 Mɨ tɨ dimɨn kɨbiyɨn Adi Komii siya tɨrkiyɨn yɨo dimɨn komii rani. Nɨɨngaka. Yɨo dimɨn komiigɨkomii ɨeyaɨrgɨn. \v 5 Mɨ Adi Komii siya siir naeyɨuɨn kɨmiir dimusi hauugikɨn dimɨn kɨrɨe komii komii kɨmiir iikamɨm sɨmiir ɨɨngar nonkwo dirɨraerarɨm? Siya tɨ hɨriinan dimusi bɨ tɨrkɨn kɨma yaiyɨm bɨiya Moseskɨ si boɨnmɨmauuwɨm sɨmiir wakaeyokna apkɨm, iyɨe? Mɨ tari mɨnsika, kɨma Krais siir yaiyɨm yɨpɨkɨ kɨma wakaeyɨm sɨmiir warar mɨ wakaeyokna apkɨm? Yɨm tɨriigɨnɨm yɨm Krais siiraraɨrgɨm. \p \v 6 Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Dimusi rani, Adi Komii siir yaiyɨm bɨiya profet kamɨm sɨm wɨnkiyɨm sɨma tɨ hɨnɨɨna wɨnboɨnkikɨm, Ebraham siya yaiyɨm Adi Komii siya boɨnkiyɨm siir sɨmiir wakaeyɨn mɨ siya tɨ hɨnɨɨna boɨnki, Adi Komii siir yaiyɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm mɨ siya boɨnɨm siya sɨmiirɨn wa tɨri. Ebraham siya tɨ hɨriinan naɨngwokɨn mɨ siya ha naɨngwo tɨbmiigɨn Adi Komii siiramɨn mɨ ta hɨriinan saiirsika Adi Komii siya hɨnɨɨna asi boɨnkɨn siya dimɨn whɨrkɨn bɨ kɨmbugɨn. \v 7 Kɨma tɨ hɨriinan siyɨu kaimwowɨn tɨ kwaboɨnamɨn siir dɨnoknɨnkɨn. Iikamɨm yɨpɨkɨ ɨinokɨinok Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm mɨ sɨma dimɨn taemɨnɨm siya boɨniyɨm sɨmiirɨn ha tɨri, sɨma sɨmaɨrgɨm Ebraham siirgɨsiir yɨnɨeyɨm. Dimusi rani, yɨm sɨma Adi Komii siiram naɨngwokɨm Ebraham siya boɨna siir saiir hɨriinan. \v 8 Adi Komii siya iikamɨm Juda iikam tani sɨmiirɨn bɨdi bɨdiniyar nɨnoknɨnkɨnkɨn sɨma wɨ sɨmbi naɨngwo tɨbmii Yai Wɨn Kɨbi aiiram mɨ sɨma wɨ wadɨe sɨmbi nwowi. Dimusi rani, sɨmiir kwoɨnɨm aowa aowa hɨnɨɨna naɨngwokɨm Adi Komii siya ta siya boɨna wɨ saiir hɨriinanar tɨri. Mɨ ta hɨriinan saiirsika siya bɨiya Ebraham siir asi boɨnkɨn siir yai kɨbiyɨm yɨpɨkɨ wɨ mhoɨiya nɨmbiyami mɨ yɨpɨkɨ siya siirɨn hɨnɨɨna boɨnɨn, mhoɨiya kɨriirsiyɨn kara ɨkɨ iikam whɨekakɨm ɨkɨ omom omomɨm sɨmiirɨn wɨ yapayapa tɨrhaigɨnɨuwi kɨriir kɨrɨeni. Ebraham siya tɨ yai ɨmiiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn mɨ siya tɨ hɨnɨɨn asi boɨnkikɨn, Adi Komii siya wɨ tɨ hɨnɨɨna tɨri. Mɨ Adi Komii siya hɨnɨɨn asi boɨnkɨn siya dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn. \v 9 Mɨ yɨpɨkɨ hɨnɨɨna naɨngwowi Adi Komii siya ta siya boɨna wɨ saiir hɨriinanar tɨri mɨ Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, sɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm ta bɨiya siya boɨna Ebrahamni, Ebraham siya dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn. \p \v 10 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ yaiyɨm Moseskɨ si wɨnkiyɨm bɨiya sɨmiirar napkrɨpkaii mɨ Adi Komii siya wɨ ɨo sɨmiir nwowi mɨ sɨmiirɨn wɨ siya tɨoɨdwomaii. Dimusi rani, siir yai kɨbi kɨbiyɨm Yokwo Komii saeya boɨnkiyɨm tɨ hɨnɨɨn, iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ yaiyɨm bɨiya Adi Komii siya boɨnkiyɨm Mosesni sɨmiir wakaeyokna api tɨ yokwonau hɨr nwokaiyɨm sɨma sɨmiirɨn hɨriiyar wakaeyokna apswo mɨ hɨriinan tɨr karamae nwowi sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya tɨoɨdwomaii. \v 11 Mɨ yaiyɨm Adi Komii siir Yokwo Komii aiir nwokaiyɨm yɨm tɨ hɨnɨɨna boɨnkɨm, iikamɨm yɨpɨkɨ ha naɨngwowɨm Adi Komii siya dimɨnɨn siya boɨnɨn siirɨn wa tɨri mɨ Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, sɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm mɨ sɨma wɨ Adi Komii saɨkar nwoyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn. Mɨ tariinanɨn krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm Adi Komii siya wɨ inkamɨn Mosesni siyɨu komiiyɨn bɨiya Adi Komiikɨn si hauuwɨn siir wakaeyokna apɨm wɨ saiirsi nɨkɨu rani, siirɨn hɨnɨɨn dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn. Nɨɨngaka. \v 12 Mɨ siyɨuɨn Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apiyɨn yɨo saɨka bɨ namasugɨn. Nɨɨngaka. Adi Komii siir yaiyɨm Yokwo Komii hɨr nwowɨm yɨm tɨ hɨnɨɨna boɨnkɨm, tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Mosesni yaiyɨm sɨm wakaeyokna apɨm, sɨma sɨmiirar wakaeyokna apkrɨpkaii mɨ ta hɨriinan saiirsika sɨma wɨ hɨriinan asi nwoyokiyokɨii Adi Komii saɨkan. \p \v 13 Krɨmiir ɨgsopa Krais siyar yokwokairinanaowid mɨ siya mɨiyɨknan bɨ nwokɨn mɨ siya ha naonamkɨn mɨ ta hɨriinan saiirsika siya krɨmiir asi whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn krɨma Moses siir siyɨu komiini yaiyɨm sɨmiir haiburgigɨm yɨpɨkɨ Moses siir yai ɨma boɨnɨm krɨmiir nonkwobumbunɨnkɨnam. Adi Komii siir yaiya ta hɨnɨɨna boɨnka, inkam nwɨrɨn yɨpɨkɨ inkam nhɨrkɨm nɨsomaowi mɨ paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn si nɨnkɨn ɨrɨnugii, yɨo tɨriigɨnɨn yɨo mɨn nɨisiimauugɨn siirɨn Adi Komii siya bɨdi yɨmbingiyɨn nonkwobumbunɨnkɨnamɨn. \v 14 Mɨ Adi Komii siya Krais siirɨn mɨnam tɨrkɨn siya biyɨe nwowɨm mɨ pɨ naowɨm mɨ ta hɨriinan saiirsika tɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siya boɨnkiyɨm Ebrahamni dimɨn kɨbi kɨbiyɨm, yɨm Jisɨs Krais siirgɨsiirgɨm yɨm wɨ iikam ɨmiiram nɨti yɨm wɨ Juda iikamɨm sɨmiiram nɨt rani. Krais siya tɨ dimɨn hɨriinanɨn siir asi tɨrkɨn mɨ krɨma iikamɨm wɨ siir naeyɨu ɨiir nwokɨ haiyɨm yɨpɨkɨ bɨiya siya boɨngigɨn siirɨn wɨ siya nɨkropkii mɨ krɨma tɨ hɨriinanar naɨngwokɨm Adi Komii siya ta siya boɨna wɨ saiir hɨriinanar tɨri. Ɨriig. \s1 Mɨ yaiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siya hauugiyɨm Mosesni yɨm tɨ yaiyɨm Ebrahamni siya hauugiyɨm sɨmiir maeyau aiir bɨ kisɨna onawidgɨm \p \v 15 Tɨ kariir nomiiyauɨm, tɨriigɨnɨn yɨo krɨmiir siyɨu ɨeya. Mɨ inkam nwɨso sowa diriyar boɨnkii dimɨnɨn sowa tɨranɨn siir mɨ sowa siirɨn ha wɨnkii gavmani yokwowa saiir mɨ mhoɨiya wɨ inkam nwɨrkɨ swokɨ kisɨna haigɨn tani tɨ yaiyɨm sowa wɨnkiyɨm yɨm wɨ hɨriiyar nwowi tɨ sowa wɨnkiyɨm bɨiya sɨmiir hɨriinan. \v 16 Mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kaimwowɨn, Adi Komii siya Ebraham siir kitɨbmii boɨnkikɨn mɨ siir prɨnou ɨkɨm. Mɨ Adi Komii siir yaiyɨm Yokwo Komii hɨr nwowɨm yɨm siir yɨɨnɨeyɨm sɨmiir wara bɨ boɨnkɨn mɨ sɨmiir hoɨmgak bɨ mɨ ɨmbingɨn. Nɨɨngaka. Yɨm siir yɨnisɨm nwɨruwan siirarar nɨmbingɨn mɨ tɨ yɨnisɨm nwɨruwan yɨo Krais siyaɨrgɨn. \v 17 Kara ha naɨngwowi kɨma tɨ dimɨnɨn siir dimɨn mwokɨmwowɨn siir dɨnoknɨnkɨn. Bɨiya Adi Komii siya Ebraham siir kitɨbmii boɨnkikɨn yɨpɨkɨ siya tɨrana. Mɨ bɨewii 430yɨm ha namkiyɨm mɨ Adi Komii siya siir siyɨu komiiyɨn Moses siir hauu. Mɨ yaiyɨm wɨ swokɨ ɨinak rani, tɨ Adi Komii siya nɨmbingiyɨm mɨ siya boɨnmɨmauugiyɨm Ebrahamni mɨ sɨma wɨ hinda prɨiywokaeyam tani. Nɨɨngaka. Yɨm wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨiyami. \v 18 Mɨ krɨma tɨ yaiyɨm Adi Komiikɨ hauuwɨm Mosesni sɨmiir wakaeyokna api mɨ krɨma dimɨn kɨbi kɨbiyɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm sɨmiirɨn ha haii mɨ tari ta kitɨbmii boɨna Adi Komii siya kitɨbmii boɨna Ebrahamnaka ya wɨ naekak nwo rani mɨ tariigɨna ya kaimwo rani. Mɨ krɨma tɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm siya nɨmbingiyɨm sɨmiirɨn wa haii. Dimusi rani, nɨmbina yɨpɨkɨ Adi Komii siya nɨmbingiya Ebrahamni saiirsika, Mosesniya saiirsi rani. \p \v 19 Mɨ tɨ yaiyɨm Adi Komii siya Mosesni dimusi hauugɨn? Adi Komii siya tɨ yaiyɨm iikam ɨmiirɨn mɨnam hauugɨn krɨmiirɨn hɨnɨɨna nɨisiimauuwɨm tɨ dimɨnɨn krɨma tɨriyɨn yɨo mɨiyɨk rani, yɨo ɨni biyɨe ywowɨn. Mɨ Moses siir yaiyɨm yɨm ɨni krɨmiirar nikɨ kɨgrɨrao krɨpkaiyɨm mɨ wɨ Ebraham siir yɨɨnɨe ɨeyar nɨtbudgii yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siya boɨnɨn inkamɨn. Adi Komii siya siir yaiyɨm siir paekwosɨm ɨmiir boɨnkikɨn mɨ yɨm sɨma sɨmiirɨn Moses siir boɨnmauu. Mɨ inkam nwɨruwan Adi Komii siya mɨ iikam ɨkɨm sɨmiir bopwowar nwowɨskiyɨn siyaɨrgɨn mɨ siir yaiyɨm siya pɨ sɨmiir boɨnkii mɨ yɨm sɨma pɨ kwoɨn whɨruwar mɨ okii sɨmiir tɨramɨn. \v 20 Mɨ Ebraham siirɨn yɨo Adi Komii sikɨsiyar boɨnkikɨn tɨ nɨmbinɨm siya tɨranɨm siir. Mɨ ya ta ɨiya ya bopwonau nwowan inkam karamaeka sɨmiir bopwonau nokwokairɨowam Ebraham siir tɨram kwoɨn whɨrua siya nwokiyam tɨ dimɨn ɨiiram. Adi Komii siya tɨ hɨnɨɨna boɨnkikɨn siya wɨ hindara prɨitɨrkii tɨ siya boɨnɨm sɨmiirɨn. Mɨ ta nɨmbina Adi Komii siya hauuwa Ebrahamni ya ɨni tɨ yaiyɨm Adi Komii siya hauuwɨm Mosesni ɨni sɨmiir kou ywowa. \s1 Moses siir siyɨu komiiyɨn siya siyaɨrgɨn krɨmiir kɨgrɨraowiyɨn krɨmiir nɨkɨunamam Adi Komii siir kingiin hɨriir namam \p \v 21 Dimuga? Mɨ tɨ yaiyɨm yɨpɨkɨ Moseskɨ si hauuwɨm iikamɨm sɨm mɨ ta nɨmbina Adi Komii siya hauuwa Ebrahamni sɨma bɨdi yɨkrɨpa? Nɨɨngaka. Mɨ yai kɨbigɨ nwokɨswo ya iikam ɨmiirɨn wɨ saeyar pɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨn ɨrɨpa Adi Komii saɨka nwowam mɨ Adi Komii siya wɨ ha pɨ boɨnɨn tɨ iikamɨm yɨm iikam wadɨekɨm. Dimusi rani, sɨma tɨ yai kɨbi ɨmiir wakaeyokna apkɨm mɨ sɨma wɨ hɨriinan nwo rani. \v 22 Adi Komii siir yaiyɨm Yokwo Komii saiir nwokaiyɨm yɨm krɨmiirɨn tɨ hɨnɨɨna boɨnkɨm, iikam whɨekakɨm dimɨn biyɨe tɨrɨm nɨm krɨma ɨni paeyɨn uridgɨ nɨtkiiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨm. Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ wɨ Jisɨs Krais siir wakaeyokna api mɨ Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ ha boɨni sɨma wadɨekɨm. Dimusi rani, sɨma hɨnɨɨna naɨngwo tɨbmii kɨɨni tɨ dimɨn taemɨnɨm bɨiya siya nɨmbinɨm sɨmiirɨn wa tɨri. \p \v 23 Bɨiya Krais siir yaiyɨm nikɨ ɨt karamae nikɨ owɨm mɨ tɨ yaiyɨm Moseskɨ si hauuwɨm iikamɨm sɨmiir krɨmiirɨn sɨma kɨgrɨraokɨm mɨ krɨma sɨmiir wakaeyokna apɨm mɨ ɨni Adi Komii siyar tɨrbudgiyɨn dimɨn kɨbigɨkɨbi ɨiirar Krais siirɨn yɨpɨkɨ krɨma sɨbgu wakaeyokna apanɨn. \v 24 Mɨ tɨ hɨriinan saiirsika tɨ yaiyɨm yɨpɨkɨ Moseskɨ si hauuwɨm iikamɨm sɨmiir krɨmiir kɨgrɨraowam yɨm mɨn nɨisiimauugɨm krɨmiirɨn, krɨma mɨiyɨk rani mɨ krɨmiirɨn mɨn mɨ tɨrkikɨn krɨma Krais siiram niwɨtamɨm mɨ Adi Komii siya wɨ ha boɨni, krɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. Dimusi rani, nɨm krɨma hɨriiyar naɨngwo tɨbmii kɨɨni tɨ digworaekwowɨm siya nɨmbinɨm, siya wa tɨri. \v 25 Mɨ tariinanɨn Krais siir yai kɨbiyɨm yɨm bɨdi yɨtkiyɨm mɨ Moses siir siyɨuɨn krɨmiirɨn siya kɨgrɨrao rani, yɨo bɨdi dɨgiyɨn. Ɨriig. \s1 Naɨngwo tɨbmii saɨsaɨrga Adi Komii siir yɨnisɨsɨm krɨma nwowana \p \v 26 Wɨm kɨma Adi Komii siir yɨnisɨsɨmkɨm. Dimusi rani, wɨm kɨma ha naɨngwo tɨbmii kɨɨni, dimɨn taemɨnɨm bɨiya siya boɨnɨm siya wa tɨri mɨ nɨm krɨma wɨ ɨrɨpa kwoɨn whɨrua Jisɨs Krais saɨka nwowi. \v 27 Mɨ wɨm kɨma Adi Komii siir yɨnisɨsɨmkɨm. Dimusi rani, bɨiya iikam kɨmiirɨn yɨpɨkɨ iikam nhɨrkɨm baptais haigɨnɨuwɨm, sɨma kɨmiirɨn Krais siir inɨgni baptais haigɨnɨugɨm mɨ kɨma ɨrɨpa asi nwowi Krais saɨka. Mɨ Adi Komii siya kɨmiiramɨn wɨ Jisɨs Krais siiram siya naɨngwowiya wɨ saiir hɨriinan naɨngwowi. \v 28 Mɨ ta hɨriinan saiisika tɨ hɨriinan asi tɨrkɨn mɨ tariinanɨn iikam kɨma isido whɨsa bɨ nwoko Juda pɨugana sɨma mɨ Juda pɨugan tani yɨm sɨma mɨ iikamɨm hinda whɨsarii mɨi prɨimɨriiyɨm mɨ iikamɨm rɨrmiiya nwowiyɨm yɨm sɨma mɨ wigkamɨm yɨm sɨma. Nɨɨngaka. Adi Komii siya ha naɨngwokɨn yɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨo dimɨn komii rani. Iikam whɨekakɨm ɨni hɨrii hɨriinankɨnar ywowɨm. Dimusi rani, krɨma Krais Jisɨs siirgɨm. \v 29 Mɨ kɨma Krais siirgɨnɨuwi mɨ wɨm wɨ Ebraham siir yɨɨnɨe nwowi mɨ ta hɨriinan saiirsika mhoɨiya kɨma wɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm sɨmiir asi haii yɨpɨkɨ Adi Komii siya nɨmbinɨm Ebrahamni siir hauuwam. Ɨriig. \c 4 \s1 Mɨ krɨma mɨiyan kam Krais siirsiyar nwowi Adi Komii siir yɨnisɨmɨn \p \v 1 Yai nhɨrɨm yɨm tɨ hɨnɨɨngɨm, yɨnisɨm nwɨrɨn dimɨn taemɨn whɨekakɨm siir adɨn siirɨm yɨm wɨ siya haii mɨ sɨmiirɨn wɨ siya kɨgrɨraowi mɨ ɨiya siya yɨnisɨmar nikɨ owa siya tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨmiir bɨ haigɨn, siya inkamɨn hinda siir adni mɨi whɨsarii prɨimɨriiyɨn siir hɨriinan nwokɨn. \v 2 Mɨ siya ɨni yɨnisɨmar nikɨ okrɨpkaiyɨn mɨ siya iikamɨm sɨmiir yai ɨmiirar wakaeyokna ap yɨpɨkɨ siir kɨgrɨraowiyɨm mɨ siir dimɨn taemɨnɨm siya haiyanɨm yɨm wɨ ta ɨiya siir ad ɨeya nɨmbingiya saiirar nadɨgɨuwi mɨ siya wɨ haɨni haii sɨmiirɨn. \v 3 Mɨ bɨiya nɨm krɨma tɨ yɨnisɨmɨn siir hɨriinan nwokɨm mɨ krɨmiirɨn dimɨn biyɨe saeyar widnonkworɨnugɨm mɨ krɨma uridyɨu bibiyɨeyɨm mɨ ɨkɨ dimɨn bibiyɨeyɨm tɨ nuɨn siirɨm sɨmiir asi wakaeyokna apkɨm. \v 4 Mɨ ta ɨiya yɨpɨkɨ Adi Komii siya nɨmbina saeya nɨtkiya mɨ siya siir yɨnisɨm ɨiirɨn ha nɨkropkiyɨn mɨ siya ɨni inkamar yɨmbiyamɨn. Mɨ siirɨn wig ɨra saeya yaokainaki mɨ siya ɨni yaiyɨm yɨpɨkɨ bɨiya Moseskɨ si hauuwɨm Juda iikamɨm sɨmiirar mɨ wakaeyokna apkɨn. \v 5 Siya tɨ dimɨn ɨiirɨn dimusi bɨ tɨrkɨn siya krɨmiirɨn wɨ hɨriinansi nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Mosesni yaiyɨm sɨm wakaeyokna apɨm krɨmiirɨn wɨ saeya nwokɨ owaigɨnɨuɨm rɨrmiiya. Mɨ krɨma wɨ Adi Komii siir yɨnisɨsɨm nwokɨ owɨm, siir yɨnisɨmɨn siir hɨriinan yɨpɨkɨ wɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm krɨmiir sɨmiir haii. \p \v 6 Dimusi rani, wɨm kɨma siir yɨnisɨsɨmkɨm, Adi Komii siya siir naeyɨu ɨiir bɨdi yɨkropkiyɨn yɨpɨkɨ siir yɨnisɨmɨn siir kwoɨnau hɨr nwokaiyɨn kɨmiir kwoɨnau waraur nwokaiyam. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn krɨmiirɨn yɨo mɨn tɨrkɨn krɨma maɨrgɨmaɨrga nwowɨm mɨ Adi Komii siir boɨnɨm, kɨra krɨmiir adgɨn, kɨra krɨmiir adgɨn. \v 7 Mɨ tariinanɨn kɨma wɨ ɨi prɨei nwo rani, iikamɨm yɨpɨkɨ maeyaua mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨugrɨpkɨikikaiiyɨm sɨmiir hɨriinan. Nɨɨngaka. Wɨm kɨma Adi Komii siirgɨsiir yɨnisɨsɨmkɨm. Dimusi rani, kɨma Krais siir wakaeyokna apikɨm mɨ wɨm kɨma Adi Komii siir yɨnisɨsɨmkɨm mɨ kɨma tɨ digworaekwowɨm Adi Komii siya nɨmbinɨm krɨmiiram yɨpɨkɨ siir yɨnisɨsɨmɨm, krɨma sɨmiirɨn wa haii. Ɨriig. \s1 Pol siya iikamɨm nu haɨmii Galesia hɨranɨm sɨmiirsi naɨngwoyɨmyokɨn. \p \v 8 Bɨiya Galesia kɨmiir iikamɨm ɨriipɨ hɨriinan wɨm kɨma Adi Komii siir bɨ mɨ ɨnoknɨnkɨnkɨm mɨ tɨ uridyɨu bibiyɨeyɨm mɨ dimɨn taemɨn nhɨrɨm kɨma naɨngwo tɨbmiiyɨm, yɨm Adi Komii siir hɨriinan tani. \v 9 Mɨ tariinanɨn kɨma Adi Komii siirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn. Mɨ kɨmarɨn ha nɨnoknɨnkɨn tani Adi Komii siya kɨmiirgɨkɨmiirgɨn, kɨmiirɨn siya bɨdi yɨmbingiyɨm siir yɨnisɨsɨm nwowam. Mɨ tɨ uruwai siyaowaiyɨm tɨdiyɨuni kɨma nɨkrɨmtɨo ɨupɨmpɨt kuukaiyɨuwɨm kɨmiir widnonkworɨnuwɨm wɨm ɨni sɨmiiram swokɨ akainɨnkirɨonaɨm. \v 10 Mɨ kɨma tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiir napɨm mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, kɨma wadɨekɨm. Dimusi rani, wɨm kɨma ɨi bwanɨm mɨ bɨewiiyɨm yɨpɨkɨ bɨiya Moseskɨ boɨnɨm krɨmiir iikamɨm Judamiyɨm krɨma sɨmiir napɨm. \v 11 Mɨ kara iikam kɨmiiram naɨngwokiyɨm mɨ kara ɨni nɨdidkakar ywokiyɨn dimɨn taemɨnɨm kara tɨrɨm yɨm wɨ hindara prɨiywokaeyami. Dimusi rani, tɨ yaiyɨm tɨ tariinanɨn kɨma wakaeyokna apɨm yɨm naekak bɨ nwowikɨm yɨm ɨni tɨ yaiyɨm bɨiya kɨma nikɨ apɨm naekak nwo karamae nwowɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm mɨ kɨma Adi Komii siirgɨsiiram sɨbgu wakaeyokna ap rani, ɨni nɨɨngar ywowɨskiyɨm. \p \v 12 Tɨ kariir nomiiyauɨm, kara kɨmiirɨn pɨ ɨgao yai hɨnɨɨna boɨnkii, kɨma warɨ Moses siir siyɨu komii kɨmiir kɨgrɨraowɨn siirɨn digɨumii tɨ haimriiyɨugig, kariir hɨriinan ta hindara kara mɨ prɨiyakiirɨrara siyɨu komii siiram nɨnkirɨona karamae nwowa saiir hɨriinan. Mɨ an kara ɨni iikam kɨmiir hɨriinan ywowɨn, yɨpɨkɨ bɨiya Moses siir siyɨu komii ɨeya kɨgrɨrao karam nwowɨm sɨmiir hɨriinan. Bɨiya kɨma kariirɨn dimɨn biyɨe bɨ tɨrkɨm mɨ kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn tariinanɨn kɨma kariirɨn wɨ kɨmbu rani. \v 13 Kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm bɨiya kara bɨigɨbɨi kɨmiir waraur nɨta ya dimusi rani, kara makɨ niigɨn mɨ kariir kwoɨnɨn ha kisɨna haigiyɨn mɨ kara Krais siir yai kɨbi kɨbiyɨm kɨmɨdiniya kɨmiir boɨnmɨmauu. \v 14 Mɨ dimɨn biyɨeyɨm kariir tɨrkiyɨm mɨ an kara ɨni makar iiyɨn mɨ kɨmiir kwoɨnɨm tɨ hɨnɨɨna yaɨngwo kara mɨiyɨknan nwo rani mɨ kɨma kariiram naɨngwo karamae bɨ nwokɨm mɨ kariirɨn digɨumii bɨ mɨ haimriiyɨugigɨn. Nɨɨngaka. Mɨ kɨma kariirɨn hapi Adi Komii siir paekwosɨm ɨiir kɨma haiiyɨn siir hɨriinan haigɨm. Mɨ kɨma kariir haiwɨnɨm wɨm hapi Jisɨs Krais siir nasi haigɨm. \v 15 Bɨiya kɨma kara nɨta kɨma maɨrgɨmaɨrga prasae bɨ kɨnkɨm. Mɨ tariinanɨn kɨma kariirɨn panɨɨna naɨngwowi? Kara tɨriigɨnɨm iikam kɨmiir boɨni bɨiya kara kɨmakar nwowa wɨm kɨma kariiramar naɨngwokwonanaekɨm. Mɨ kɨma tɨ hɨnɨɨna naɨngwokɨm, krɨma wɨ krɨmiir yapa yapa nhwo ɨmiirar habaii mɨ krɨma sɨmiirɨn wɨ Pol siir hauugii mɨ siirɨn wɨ sɨma nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. Mɨ kɨmiir kwoɨnɨn kariiram naɨngwokwonanaeyɨm dimusi swokɨ kisɨna haigigɨm? \v 16 Bɨiya kɨma kariiramɨn naɨngwokwo prasae bɨ kɨnkɨm mɨ tariinanɨn an kara ɨni kɨmiir sau omomnan yamwoɨuɨn. Dimusi rani, mɨ tari kara kɨmiirɨn yaimwowar boɨnkɨn, aniya? \p \v 17 Mɨ tɨ Judami iikamɨm yɨpɨkɨ naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm kɨmiir mɨoɨs ɨmiir kɨtiyopnɨmnɨr haiyam tɨrɨm, yɨm sɨma nɨmbinpai nɨmbinpai kɨmiir nɨmbinam tɨri mɨ sɨma wɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani yɨm mɨnam tɨri kɨma aru kariir nwokiyɨm. Mɨ sɨma tɨ hɨriinan mɨnam tɨrkɨm kɨma sɨmiiraramar nwokɨ sɨbgu aɨngwo ɨskiyɨm mɨ sɨmiiraramar nwokɨ apɨm. \v 18 Mɨ sɨmiir mɨiya wadɨekɨswo mɨ sɨma kɨmiiram naɨngwokɨswo kɨmiir whɨnkɨnsiisam mɨ wɨ wadɨeyar pɨ ywowɨn. Hɨriiyar dwo! Mɨ sɨma ɨinokɨinokɨn wadɨe kɨmiiraramar nwowi ɨiya kara kɨmaka tɨr nwowi, yɨo tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨo mɨiyɨk rani. Sɨma tɨ siyɨu hɨriinanɨn kara tɨrɨn ɨiya kara kɨmaka ɨrɨpa waraur nwowa mɨ ha tɨra sɨma saiir hɨriinanar tɨ swokɨ tɨr. \v 19 Tɨ kariir nomiiyau kɨbiyɨm, kara ɨni wiga yaeya yɨnisɨm nwɨr swokɨ aokainam tɨriya mɨ saeya diriisusuwiya ɨni saiir hɨriinan ywowa. Kara ɨni hɨkak nwowɨn, bɨiya kara naɨngwowa kɨmiiram kɨma Krais siir sɨbgu wakaeyokna apam. Mɨ tariinanɨn kara ɨni hɨkakar swokɨ owɨn mɨ kara mɨnam nwowi kɨma Krais siiram swokɨ sɨbgu wakaeyokna apɨm mɨ kwoɨn whɨrua saɨka nwowɨm. \v 20 Kara ha naɨngwowi kara ɨni kɨmakar nwowɨn mɨ ta hɨriinan saiirsika kara ɨɨg yai panɨɨnsi boɨnkisi ta yokwo aiirɨn kɨmiirɨn. Kara mɨnam naɨngwowi kɨmiir whwonkam ɨda nokwowɨm mɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir nɨnoknɨnkɨnɨm mɨ kara kɨmiirɨn wɨ ɨɨg yai boɨn tani kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwamɨn. Mɨ kara tɨ arugɨ aru nwokiyɨn, kara nɨnoknɨnkɨn tani kara kɨmiirɨn wɨ panɨɨn panɨɨna namisi whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ ta hɨriinan saiirsika kara kɨmiirɨn ɨɨg yai asi boɨnkikɨn mɨ yai hinsɨma asi mɨ boɨnkikɨn kɨmiirɨn. Ɨriig. \s1 Tɨ niwiiyɨn Sera Hega sowiirɨn yɨo aknaɨn krɨmiir nɨisiimauugɨn \p \v 21 Kara kɨmiir srɨiyam tɨri, yɨpɨkɨ Mosesni siyɨu komiiyɨn siir aowa nwowɨm mɨ kɨma ɨna sɨbgu nɨnoknɨnkɨn kɨɨnɨm tɨ siyɨu komii siir siyɨu mwokɨ mwowɨm, aniya? \v 22 Mɨ Adi Komii siir Yokwo Komiiya ya hɨnɨɨna boɨnka Ebraham siya yɨnisɨm yɨnkamiyɨno nwɨsa iyɨo, nwɨrɨn yɨo wiga Hega dapiya saiirgɨn yɨpɨka Sera saiir mɨi mɨriiya mɨ nwɨrɨn yɨo Seranikɨn yɨpɨkɨ siir bɨiyan wiga Hega ya mhoɨiyan aeya. \v 23 Mɨ tɨ siir yɨnisɨmɨn ta wiga whɨsarii mɨi prɨimɨriiya saeya naokainaɨn, saeya siirɨn whɨsarii bɨ naokainakɨn. Dimusi rani, saiirɨn Ebraham siya nonkwonaka mɨ siya saɨka ɨrɨpa pɨu ha nwowɨn mɨ saeya ɨni yɨnkakar ywokiya. Mɨ yɨnisɨmɨn yɨpɨkɨ Sera saeya naokainaɨn saeya siirɨn whɨsarii bɨ naokainakɨn saiirɨn Adi Komii siya nɨmbingɨn mɨ siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn saiirɨn mɨ Ebraham siya ɨrɨpa pɨu saɨka ha nwowɨn mɨ saeya ɨni yɨnkakar ywokiya. \v 24 Mɨ tɨ yaiyɨm yɨm dimɨni hanɨɨn krɨmiir boɨniyɨokɨm. Tɨkɨ wig ɨso yo tɨ kitɨbmii boɨn kwɨso yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siya nɨmbingiyo iikam ɨmiir, yɨo sowiir nɨkriigo. Hega ya yaiyɨm bɨiya Adi Komii siya hauuwɨm Mosesni mhɨu Sainai kɨu hɨr ya sɨmiir nɨkriiga. \v 25 Tɨkɨ inɨg Hegan yɨo mhɨu Sainai siir nɨkriigɨn nu Arabia hɨranɨn. Mɨ om komii Jerusalemɨn yɨpɨkɨn Juda iikamɨm sɨmiirɨn mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ hɨr nwowi ɨkɨm yɨm wig Hega saiirgɨm. Dimusi rani, Hega saeya yɨnisɨm yɨnkamiyɨn naokainaka mɨ siya siir yopiiya saeya mɨriiya wɨ saiir hɨriinanar swokɨ tɨri. Siya wɨ hinda whɨsarii mɨi mɨriiyan inkamar mɨ owi. Mɨ ta hɨriinan saiirsika iikamɨm yɨpɨkɨ Mosesni siyɨu komii si napɨm yɨm saiir yɨnisɨm ɨiir nɨkriigɨm. Sɨma Moses siir siyɨu komii ɨiirɨn mɨnam napkɨm sɨma ha naɨngwokɨm Adi Komii siya sɨmiirɨn wa nwokɨ boɨnɨm sɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm mɨ tɨ yaiyɨm tɨ sɨma wakaeyokna apɨm yɨm wɨ sɨmiir tɨr tani dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae sɨma nwowam. Nɨɨngaka. Tɨkɨ yaiyɨm sɨmiirɨn wɨ sɨmar swokɨ hɨdi. \v 26 Mɨ wiga Sera nɨkɨuwiya ya mɨn nɨkriiga yaiyɨm Adi Komii siya hauugiyɨm Ebrahamni ya sɨmiir nɨkriiga. Saeya Adi Komii siir omɨn Jerusalem nɨkɨuwiyɨn yɨpɨkɨn Mosesni siyɨu komii kou siya nwo karam nwowɨn siir nɨkriiga. Yɨm sɨma siir bɨdi haiburgigɨm mɨ nɨm krɨma iikamɨm yɨpɨkɨ Kraisni yai kɨbi kɨbiyɨm sɨm wakaeyokna apiyɨm, saeya ɨni krɨmiir yopiinan ywowa mɨ nɨm krɨma ɨni saiir yɨnisɨsɨmnan ywowɨm. \v 27 Adi Komii siir yaiyɨm yɨm ha boɨnkikɨm, Jerusalemɨn Adi Komii siir om hɨr nwowɨn yɨpɨkɨ wɨ mhoɨiya nɨmbiyami yɨo wɨ bɨmbɨuwii nwo rani, yɨo wɨ tɨ Jerusalemɨn tɨ tariinan nwowɨn tɨ nu ɨiir wɨ siir haiburi. Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm tɨkɨ yaiyɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm. Dimusi rani, Adi Komii siir yaiyɨm Yokwo Komii saiir nwokaiyɨm yɨm hindara boɨniyɨokɨm tɨ om whɨso sowiir nɨkriiyo yo tɨ wig ɨso owa. Ya hɨnɨɨna boɨnka, \q1 kɨra ta wig pɨoa yɨpɨkɨ bɨiya yɨɨnɨekak nikɨ o karamae nwowa, kɨra maɨrgɨmaɨrgar dwoki! Kɨma kaɨrwao boɨnki mɨ yaiya whɨipani hanɨɨn damai kɨmiir wiga yɨpɨkɨ bɨiya yɨnpɨugak nwo karam nwowa mɨ yɨnisɨm naokaini kɨmpɨpɨsu hai karamae nwowa saiiram. Yɨpɨkɨ wiga saiir kamkɨ sopkiya saiir hɨriinan nwowa saeya wɨ yɨnisɨm kasa kasa swokɨ iyɨo rani mɨ saeya wɨ wiga kamkak nwowa wɨ saiir haiburi. \p \v 28 Tɨ kariir nomiiyauɨm, Aisak siya Ebraham siir yɨnisɨmkɨn. Dimusi rani, nɨmbina Adi Komii siya boɨnkiya siir saiirsika. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kaimwowɨn nɨm krɨma Ebraham siir yɨnisɨsɨm asi mɨ owi. Dimusi rani, tɨ yai ɨmiirsika. \v 29 Mɨ bɨiya yɨnisɨmɨn Hega saeya naokainaɨn yɨo. Dimusi rani, saiir kamɨn ɨrɨpa pɨu saɨka nwokɨn, siya yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn yɨpɨkɨ Adi Komii siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨn wig pɨoa nɨɨnga Sera nɨkɨuwiya saiir saeya naokainam siirɨn siya siyɨu mɨiyɨknan bɨ tɨrkɨn. Mɨ tariinanɨn ta ɨi aiirɨn iikamɨm yɨpɨkɨ Mosesni siyɨu si napɨm sɨma krɨmiirɨn mɨiyɨknan bɨ tɨrkɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir naeyɨu siir haiyɨm bɨiya yɨnisɨm yɨnkamiyɨn biyɨeyɨn siya tɨra yɨnisɨm mɨiyɨk ɨiir saiir hɨriinan. \v 30 Mɨ yaiyɨm Adi Komii siir Yokwo Komiiya saiir nwokaiyɨm yɨm hɨriiyar boɨnkɨm? Yɨm ha boɨnkɨm, warɨ wiga hinda whɨsarii mɨi prɨimɨriiya saiirɨn tɨ nhɨɨnɨkrɨropki saiir yɨnisɨm yɨnkamiyɨnɨn saɨka. Mɨ saiir yɨnisɨmɨn yɨo adɨn siir digworaekwowɨm wɨ wara hai rani, tɨ yɨnisɨmɨn yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siya nɨmbingiyɨn wiga saiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam saeya naokainaɨn saɨkan. Mɨ kɨma tɨ yai bibiyɨeyɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugig, tɨ kamɨm sɨma boɨnɨm hɨnɨɨn, kɨmiir mɨoɨs ɨmiir kɨtiyopnɨr haiyam. Yɨm tɨ yaiyɨm kɨmiir kwoɨnɨm wɨ sɨma tɨrbuwi, inkamɨn maeyaua mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨugrɨpkɨikikaiiyɨn siir hɨriinan. \v 31 Tɨ kariir nomiiyauɨm krɨma wiga yɨpɨkɨ whɨsarii mɨi prɨimɨriiya saiir yɨnisɨsɨm tani mɨ krɨma yaiyɨm bɨiya Isrelmi iikamɨm sɨmiir widnonkworɨnuwa sɨmiiram kɨpi nɨnkirɨona wiga yɨpɨkɨ hinda rɨrmiiya nwowa ɨni saiir yɨnisɨsɨmnan ywowɨm. Krɨma hɨriiyar naɨngwo tɨbmii kɨɨni Adi Komii siya wa tɨri bɨiya siya boɨna saiir hɨriinan. Ɨriig. \c 5 \s1 Nɨm krɨma iikam rɨrmiiya nwowan iikamkɨm mɨ krɨma wɨ rɨrmiiya hɨriiyar nwokrɨpkaii \p \v 1 Krɨmiirɨn Krais siya bɨdi kiyaiyɨm yaiyɨm bɨiyanɨm sɨmiirsi, sɨmiir haiburgigɨm mɨ nɨm krɨma ɨni iikamɨm yɨpɨkɨ maeyau biyɨeya mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨr hɨugrɨpkɨikikaiiyɨm mɨ hɨr ha haiburgigɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm, krɨma ɨni rɨrmiiya ywokiyɨm mɨ tariinanɨn krɨma ɨni wadɨeyar ywokiyɨn mɨ ɨni Adi Komii siir kwoɨn ɨiirarar napɨskiyɨm. Mɨ kɨmiir kwoɨnɨm kɨrɨe dwo, iikamiyam kɨpi kiwaki kɨmiir swokɨ kiyaiyamɨn tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨmiir napam iikamɨm yɨpɨkɨ maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨr hɨugrɨpkɨikikaiyɨm saiir hɨrankɨ nɨtiyɨm whɨsarii mɨi prɨimɨriiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. \p \v 2 Tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir wakaeki. Kara Polkɨn, tɨ hɨnɨɨna boɨnkiyɨn. Mɨ kɨma kam nhɨrmiiyam kiwakii kɨmiir mɨoɨs ɨmiir kɨtiyopnɨr haiyɨm mɨ ta hɨriinan saiirsika Adi Komii siya wɨ hɨnɨɨn asi boɨni, kɨma wadɨekɨm mɨ tɨ dimɨnɨn Krais siya tɨrɨn kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam mɨ kɨmiir sɨbgu grabaigɨnɨuwam yɨm wɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani mɨ Adi Komii siya wɨ ta hɨriinan saiirsi boɨn tani kɨma wadɨekɨm. Nɨɨngaka. \v 3 Kara kɨmiirɨn kaimwowar swokɨ boɨnkii. Tɨkɨ kamɨm yɨpɨkɨ kam nhɨrmiyam kiwakiyɨm sɨmiir mɨoɨs ɨmiir kɨtiyopnɨr haiyɨm mɨ tari Adi Komii siya wɨ ha boɨni sɨmiirɨn sɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. Mɨ sɨma ɨkɨ siyɨu komii whɨrɨn siir yai ɨmiir wakaeyokna ap bɨiya Moseskɨ si hauugiyɨn Juda iikamɨm sɨm. \v 4 Mɨ kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ yaiyɨm Moseskɨ si hauuwɨm iikamɨm sɨmiir, sɨmiir wakaeyokna api mɨ Adi Komii siya wɨ ha boɨni sɨma dimɨn whɨrkɨ kɨmbugɨm mɨ Krais siirɨn digɨumii bɨdi haimriiyɨugigɨn. Mɨ kɨma dimɨn kɨbiyɨn Adi Komii siya prɨihauuwɨn siirɨn digɨumii bɨdi haimriiyɨugigɨn mɨ siya kɨmiirɨn wɨ swokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani. \v 5 Mɨ nɨm krɨma iikamɨm tɨ tɨranɨm nɨm krɨma Adi Komii siir naeyɨuɨn siir kɨrɨeni nwowi, yɨpɨkɨ krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨn. Mɨ nɨm krɨma hɨnɨɨn hɨnɨɨna naɨngwowi tɨriigɨnɨm Adi Komii siya boɨnɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm. Mɨ siya wɨ siya boɨnɨm wɨ hɨriinanar tɨri. Mɨ nɨm krɨma siiramar kaoraraowi siyar boɨnɨm krɨmiirɨn hɨnɨɨn krɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨn. \v 6 Mɨ krɨma Jisɨs Krais siir siyɨu ɨiir napi mɨ krɨma krɨmiir mɨoɨs ɨmiirɨn ha mɨ kɨtiyopnɨr haiiga wɨndi mɨ sɨmiir mɨ kɨtiyopnɨr hai karamae mɨ owi, yɨo dimɨn komii rani mɨ yɨo wɨ krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani mɨ wɨ Adi Komii siir tɨr tani siya krɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnɨm krɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. Mɨ yɨo dimɨn komiigɨ komiiyɨn yɨo tɨ si mɨ krɨma Adi Komii siiram sɨbgu aɨngwowi mɨ krɨma wɨ nwɨrni ɨrniyam nwokɨ aɨngwokwonanaeyɨm mɨ wɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirarar nikɨ tɨrɨm. \p \v 7 Mɨ bɨiya kɨma Krais siir yai ɨmiirɨn wadɨeyar nikɨ wakaeyokna apkɨm mɨ tariinanɨn kɨma kɨmiir kwoɨnɨm dimusi kɨntɨnuwi. Mɨ kɨma siir yai ɨmiirɨn wɨ ɨi prɨei wakaeyokna ap rani? \v 8 Adi Komii yɨpɨkɨn kɨmiir nɨmbingiyɨn siir wakaeyokna apam kɨmiirɨn siya tɨrkikɨn siir yai aiir wakaeyokna apɨm. Mɨ ta hɨriinan saiirsika ta yaiya tɨ kamɨm yɨpɨkɨ kɨmiir nɨksɨsaeyɨm yɨm yaiyɨm yɨm Adi Komii siya bɨ hauugɨm sɨmiirɨn. \v 9 Mɨ hu nasɨn siir nauɨn yɨo komii rani mɨ kɨra siirɨn sɨbgu sɨbgu hai karamae nwowi mɨ siya ha mɨmbɨrgii mɨ tɨ kɨp whɨekakɨm sɨmiirɨn wɨ siyar nɨinopkii mɨ iikamɨm wɨ siir nae rani. Mɨ dimɨn biyɨe biyɨeyɨm yɨpɨkɨ kɨma napiyɨm yɨm dimɨn komii rani mɨ mhoɨiya tɨ dimɨn kɨbiyɨn tɨ kɨma napɨm wɨ siya tɨrbugi. \v 10 Kara hɨriiyar naɨngwowi Bɨiyan Inkam Komii siya wɨ kɨmiirar kɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ kɨma tɨ yaiyɨm bɨiya kara boɨnmɨmauuwɨm sɨmiirɨn wɨ yaeya naɨngwo rani mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiiyɨm, sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya nonkwobumbunɨnkɨni dimɨn biyɨeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiirsi. \p \v 11 Iikam nhɨrɨm yɨm hɨnɨɨna boɨnikɨm, tɨ iikam ɨmiir kara nowomwarkaiyɨuwɨn siyɨuɨn sɨmiir mɨoɨs ɨmiir kɨtiyopnɨr haiyam mɨ kara tɨ hɨriinan siyɨuɨn tɨrkɨswo mɨ sɨma kariir dimusi swokɨ onkwobumbunɨnkɨni? Mɨ kara tɨ hɨriinan nɨisiimauugɨswo mɨ sɨma wɨ kariir di tɨrbuwi. Dimusi rani, kara sɨmiirɨn Jisɨs Krais siya naowa paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn si saiir nɨisiisiimauugɨn. Mɨ ta hɨriinan saiirsika sɨma hindara asi nanaakɨm. \v 12 Kariir kwoɨn komiiyɨn ha naɨngwowi tɨkɨ iikamɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiiyɨm mɨ kɨmiirɨn siyɨu mwoni nɨisiimauu karamae nwowiyɨm tɨriigɨnɨm iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm kɨmaka nwowɨm, yɨm sɨma kɨmaka kɨpi namasu yɨm arugɨ aru dwo. \p \v 13 Tɨ kariir nomiiyauwɨm, kɨmiirɨn Adi Komii siya bɨdi yɨmbinɨm warɨ dimɨn biyɨe biyɨeyɨm yɨpɨkɨ kɨmiir kwoɨn ɨma napɨm sɨmiir haiburgigɨm inkamɨn maeyau biyɨeya mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨugrɨpkɨikikaiyɨn mɨ hɨr ha haiburgigiyɨn siir hɨriinan. Kɨma sɨbgu sɨbgu dwo kɨmiirɨn Adi Komii siya bɨdi kiyaiyɨn tɨ dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir hɨrankɨ mɨ kɨma kɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn kɨpi kiwaki tɨ dimɨn biyɨeyɨm nuanɨm sɨmiir swokɨ apɨm. Kɨmiirɨn tɨ dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨmiir hɨrankɨ bɨdi kiyaiyɨm mɨ kɨma ɨrni nwɨrni dinan whɨnkɨnsiis ankɨnsiis dimɨn kɨbi ɨmiiram napam. Dimusi rani, kɨma ɨrni nwɨrniyam ninan aɨngwokwokɨm. \v 14 Mɨ Moses siir siyɨu komiiyɨn siirgɨsiir siyɨu komiiyɨn siir yaimwokɨyaimwowɨm yɨm tɨ hɨnɨɨna boɨnkikɨm, kɨra iikamɨm kɨriir omaka kingiin waiyɨm sɨmiiram naɨngwokwowiyɨm, kɨramar naɨngwokwowiyɨm hɨriinan daɨngwokwo. Mɨ kɨra tɨ hɨriinan dimɨn ɨmiir napi mɨ mhoɨiya kɨra wɨ dimɨn kɨrɨekɨ kɨrɨeyɨn tɨ siyɨu komii ɨeya boɨnmauuwɨn wɨ siir nwokɨ apɨm. \v 15 Mɨ kɨma, kɨma kɨmar nɨnkɨnwaomwarkɨi boɨni mɨ kɨma kɨmar nɨniinansaowi mɨ kɨma wɨ mɨntɨraona kɨmasiyar, wɨm wɨ kɨma kɨmar pɨ tɨrbunaeisi. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ yai nɨnkɨnwaomwarkɨi boɨniyɨm mɨ yaii mɨn nɨniinansaowiyɨm yɨm ɨni niimauan wraisu biyɨeyɨm wraisu mɨrisɨma saiirsi nɨniiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Wɨm wɨ kɨma kɨmar swokɨ onkwobumbunɨnkɨnaei tɨ niimauan wraisu biyɨeyɨm sɨmiir hɨriinan sɨma sɨma nɨmpiwomwɨtiyɨm. Ɨriig. \s1 Adi Komii siir naeyɨuɨn dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk siyar tɨri mɨ kɨmiir kwoɨnɨm pɨ dimɨn biyɨe biyɨe tɨri \p \v 16 Kara tɨ yaiyɨm kɨmiir boɨnkikɨm Adi Komii siir naeyɨuɨn siiram kiwaki kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm mɨ kɨma wɨ Adi Komii siir yai ɨmiir nwokɨ wakaeyokna apɨm mɨ wɨ hɨriinan saiirsi nwowi kɨma wɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kɨmiir kwoɨn ɨma naɨngwowɨm wɨ sɨmiir nap rani. \v 17 Kara tɨ yaiyɨm kɨmiirɨn dimusi boɨnmauu rani, dimɨn taemɨnɨm kɨmiir kwoɨn ɨma naɨngwowiyɨm yɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya naɨngwowiyɨm yɨm sɨm tani. Mɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya naɨngwowiyɨm yɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ iikami kwoɨnkɨ naɨngwowiyɨm yɨm sɨm tani, yɨm ɨni sau omomnan ywowɨm kɨmiir kwoɨnɨm hɨnda tɨnda sɨmar kiyaiyokiyokɨii. Mɨ tɨriigɨnɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiiyɨm mɨ kɨma dimɨnɨm kɨma naɨngwowiyɨn siir tɨram panɨɨnsi yaɨngwosi. \v 18 Mɨ kɨma Adi Komii siir naeyɨuɨn siiram kiwakii, kɨmiir kɨgrɨraowam mɨ kɨmiir boɨnam dimɨnɨn siya naɨngwowɨn kɨmiiram siir tɨram mɨ kɨma wɨ Mosesni siyɨu komii siir yai ɨmiir nap rani mɨ ta hɨriinan saiirsika Adi Komii siya wɨ ha boɨni kɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. \p \v 19 Mɨ dimɨn taemɨnɨm iikamɨm sɨmiir kwoɨnkɨ tɨrɨm, krɨma sɨmiirɨn bɨdi sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨm yɨm tɨ hɨnɨɨngɨm, iikamɨm hɨi prɨinanaeiyɨm mɨ siyɨu biyɨeyɨm idowɨiyar prɨdiraerariyɨm. \v 20 Mɨ uruwai siyaowaini inɨg hainaniyɨm mɨ nop mɨn nanaowiyɨm mɨ ɨo nhɨrmaka nwowiyɨm mɨ yaii mɨn prɨnɨnii prɨinɨniiyɨm mɨ dimɨn taemɨn haigipraprakaiiyɨm mɨ yai bibiyɨe boɨniyɨm mɨ iikamɨm dimɨn taemɨnɨm sɨma sɨma haiyamar naɨngwonaeiyɨm mɨ kwoɨn bibiyɨe naɨngwowiyɨn mɨ isid nɨinɨkrɨmkrɨpiyɨm. \v 21 Mɨ dimɨn taemɨnɨm iikam nhɨrkɨ nonkwowiyɨm sɨmiiram naɨngwowiyɨm mɨ op biyɨeya kwiyae whaowaeiya sae mɨ kwiyaeiyɨm mɨ mwai bibiyɨeyɨm sɨm mɨ waowiyɨm mɨ dimɨn biyɨe biyɨe nhɨrɨm tɨ hɨriinanɨm sɨmiir hɨriinan ɨkɨm. Bɨiya kara kɨmiir bɨdiyar ikɨ boɨnmauuwɨn mɨ tariinanɨn kara kɨmiirɨn pa swokɨ boɨnmauuwi. Yɨpɨkɨ tɨ hɨriinan siyɨu ɨiir tɨri, yɨm wɨ Adi Komii saɨka nwo rani, bɨiya siya nɨmbina saiir hɨriinan. \p \v 22 Mɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya siir naeyɨu ɨeya whɨndiraerariyɨm iikam ɨmiir yɨm tɨsirɨm, iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwokwonanaeiyɨm mɨ iikam nhɨr ɨkɨm, yɨm wɨ maɨrgɨmaɨga nwowi, sɨmiir kwoɨnɨm wɨ wadɨeyar nwowi, yɨm wɨ ɨo nwosɨsauu rani, yɨm sɨma iikam ɨmiirɨn wɨ wadɨeyar tɨrhaigɨnɨuwi mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn wɨ hindara prɨidiraerari, sɨma bɨiya sɨma boɨnɨm sɨmiirar swokɨ tɨri. \v 23 Mɨ sɨma iikam nhɨrmaka wɨ kɨmbu rani mɨ yɨm sɨma wɨ sɨmiir kwoɨn ɨmiirar kɨgrɨraonaei. Mɨ krɨma tɨ hɨriinan dimɨn ɨmiir tɨri mɨ Moses siir siyɨu komiiyɨn yɨo wɨ krɨmiir boɨnhɨuriyɨu rani. Nɨɨngaka. \v 24 Mɨ iikamɨm Krais Jisɨs siirɨm yɨm tɨ iikamɨm ɨni Krais saɨka naonan ywowɨm paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨn si mɨ tɨ nuɨn siir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir kwoɨnauɨn wɨ sɨma nwokaikrɨpkai rani. Mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨm tariinan tɨram sɨma naɨngwowɨm yɨm bɨdi iyopgrirmiigiyɨm mɨ sɨma wɨ hapair swokɨ o rani. \v 25 Adi Komii siir naeyɨuɨn krɨmiirɨn siyar nɨnkiamasu haigɨnɨugɨn Adi Komii saɨkan mɨ krɨmiir kwoɨnɨm siiraramar kiwaki siyar kɨgɨrkakɨm tɨ digworaekwowɨm sɨmiirsi. \v 26 Mɨ krɨma krɨmiir inɨg ɨmiirar kɨpi hainana, hɨnɨɨn krɨma inkam komiigɨm mɨ krɨma iikam nhɨrmi kwoɨn kɨpi kiyopsɨbgi ɨo sɨma nwowamɨn mɨ krɨma kwoɨn bibiyɨe ɨrni nwɨrni dimɨnɨm sɨmiiram kɨpi naɨngwo, ɨkɨ sɨma tɨriiyɨm. Nɨɨngaka. Ɨriig. \c 6 \s1 Kɨma kɨmiir nomiiyauwɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨriiyɨm sɨmiirsi \p \v 1 Tɨ kariir nomiiyauwɨm kɨma ha kɨgi inkamɨn tɨ dimɨn biyɨe tɨrɨn mɨ wɨm kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir naeyɨu ɨeya kɨgrɨraowɨm kɨmiir kwoɨnɨm kɨma siirɨn kɨpi kɨmbu haigɨnɨu mɨ tɨ inkamɨn siir dimɨn biyɨe ɨmiir sɨbgu tɨrhaigɨnɨu mɨ siir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu tɨ dimɨn kɨbiyɨm bɨiya siya nikɨ apɨm sɨmiir swokɨ apɨm. Mɨ kɨma kɨmasiyar mɨntaraona mɨ kɨmiir kwoɨnɨm kɨmasiyar kɨntɨmtɨnuna. Mɨ ɨiya kɨma tɨ inkam ɨiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨm kɨma mɨntarao. Dimusi rani, dimɨnɨn wɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaii mɨ wɨ kɨmiiram kɨnankɨuwi dimɨn biyɨe tɨramɨn. \v 2 Kɨma ɨrni nwɨrni dinan whɨnkɨnsiis ankɨnsiisna dimɨn biyɨe biyɨeyɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ kɨmiir bopwo waraur nɨmbiyamiyɨm sɨmiirsi mɨ tɨ hɨriirnan saiirsika tɨ hɨriinan siyɨuɨn siirsikɨn kɨma wɨ Krais siir yai ɨmiir wakaeyokna api siya boɨnɨm hɨnɨɨn, kɨma ɨrni nwɨrni dinan whɨnkɨnsiis ankɨnsiis. \v 3 Kara hɨnɨɨn mɨnsi boɨnkɨn iikamɨm yɨpɨkɨ hɨnɨɨna naɨngwowɨm sɨma inɨgakɨm mɨ inkam nhɨrmi whɨnkɨnsiis karamae nwowiyɨm yɨm sɨma sɨmar swokɨ ɨksɨsaenaei, ha nikɨ aɨngwowɨm nhɨrmi kouwɨn ɨni sɨma ywowɨn mɨ yɨm sɨma ɨni nɨɨnga ywowɨm. Yɨm sɨma ɨni nɨɨngar ywowɨskiyɨm. \v 4 Iikam kɨma, ɨrɨra nwonɨran kɨma dimɨnɨm kɨmar tɨrɨm sɨmiir daɨngwo. Mɨ sɨma wadɨekɨ nɨuwi mɨ kɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga haɨni dwo. Dimɨnɨn iikam nhɨrkɨm tɨriyɨn sɨmiirɨn, dimɨnɨn kɨma tɨriyɨn saɨka hɨd. \v 5 Kɨma tɨ hɨnɨɨn kɨpi tɨr. Dimusi rani, mhoɨiya ɨrɨra nwonɨra kɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya srɨii kɨma tɨ dimɨn hɨriinanɨn kɨma tɨrɨn siir dimusi tɨrkɨn mɨ siya sɨmiirɨn wɨ yapa yapa hɨdi. \p \v 6 Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ nɨtɨm mɨ yɨpɨkɨ boɨnmɨmauuɨm mɨ sɨmiirɨn Adi Komii siir yai kɨbi kɨbi ɨmiir nɨsiimauuɨm mɨ sɨma dimɨn taemɨn nhɨrɨm sɨmiir hauu mɨ sɨmiirɨn sɨmiir kɨgrɨrao. \p \v 7 Kɨma kɨmar kɨpi swokɨ ɨksɨsaena. Mɨ kɨma Adi Komii siirɨn dimɨn whɨr kɨpi swokɨ ɨksɨsae. Mɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ iikam ɨma tɨrɨm sɨma mhoɨiya wɨ wadɨeya namisi haii sɨmiirsiyɨn, iyɨe? Wɨ biyɨe haii ɨiya Adi Komii siya iikam ɨmiir hɨdana. Yɨo ɨni inkamɨn yɨpɨkɨ numɨran sasae ya nɨnkɨniyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ siya dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirara nɨnkɨni mhoɨiya siya wɨ dimɨn kɨbi kɨbi ɨmiirarar mɨ haii. Mɨ siya dimɨn biyɨeyɨm sɨm nɨnkɨni, nombwi mɨn hɨnɨɨnɨm mɨ dimɨn taemɨn nhɨr ɨkɨm mɨ mhoɨiya sɨmiir nɨngugu haii mɨ siya wɨ dimɨn biyɨe ɨmiirarar nɨngugu haii. \v 8 Mɨ iikamɨm dimɨn taemɨn biyɨeyɨm sɨmiir kwoɨnkar naɨngwo tɨri mɨ mhoɨiya tɨ sɨmiir kwoɨn biyɨeyɨn sɨmiirɨn wɨ biyɨe siyar swokɨ ohaigɨnɨuwi yɨm ɨni tɨ inkamɨn yɨpɨkɨ nombwi nɨnkɨnɨn siir numɨr aiir ɨni siir hɨriinan ywowɨm. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya boɨnɨm sɨmiir, sɨmiir napɨm, mhoɨiya sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siir naeyɨu ɨeya whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamam. Tɨriigɨnɨm yɨm ɨni inkamɨn dimɨn mɨiyɨk sɨbgu ɨnkɨniyɨn siir numɨr aiir ɨni siir hɨriinan ywowɨm. Mɨ mhoɨiya sɨma wɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirar nɨngugu haii. \v 9 Dimɨn mɨiyɨkɨm kɨra tɨriyɨm sɨmiirɨn hindara kɨpi kiiyɨkɨk mɨrii kɨma ɨinokɨinokɨn sɨmiirar tɨrnanae. Mhoɨiya ɨiya Adi Komii siya nɨmbina krɨmiir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiir haiyam mɨ krɨma wɨ pɨu mɨnkɨn kɨpi piyao tɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm sɨmiir tɨrsiyɨn. \v 10 Mɨ krɨma ɨinokɨinokɨn tɨ nu ɨiirar nikɨ okrɨpkaiiyɨm krɨma iikam ɨmiirɨn sɨbgu tɨrhaigɨnɨu mɨ tɨ nomiiyauɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai kɨbi ɨmiir wakaeyokna apɨm, krɨma sɨmiirɨn sɨbgu sɨbgu tɨrtatao haigɨnɨu. Ɨriig. \s1 Pol siya Jisɨs siiram maɨrgɨmaɨrgakɨn yɨpɨkɨ bɨiya paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn si naowɨn \p \v 11 Kɨma whɨekakɨn ta Yokwo Komiiya kara wɨnkiya saiir bɨdi kɨgɨm yɨpɨkɨ kariir ɨɨngar nonkwo wɨnkiya. \v 12 Mɨ tɨ kam hɨriinanɨm tɨ kɨmiiram tɨriyɨm kɨmiir kiyaiyam kɨmiir mɨoɨs ɨmiir kɨtiyopnɨr haiyam yɨm sɨma mɨnam naɨngwowi Juda iikamɨm sɨma sɨmiir nikɨ boɨnɨm hɨnɨɨn sɨma inkam wadɨekɨm, kiya yɨm ɨni nɨɨngaka ywowɨm. Mɨ tɨ siyɨuɨn mɨoɨs kɨtiyopnɨr haiiyɨn yɨo dimɨn komii rani. Jisɨs Krais siya krɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiirsi naokɨn mɨ ta siya nanmaiwarkaina krɨmiir sasaɨrga dimɨn komiigɨkomiiya. Mɨ yɨm sɨma Juda iikam ɨmiirsi nɨdidgɨm sɨma tɨosi sɨmiirɨn. Yɨm sɨma Juda sɨmiir kam ɨmiir nɨksɨsaekɨm, sɨma sɨmiirɨn wɨ kwoɨn bibiyɨe pɨ naɨngwowisi. Mɨ ta hɨriinan saiirsika, yɨm sɨma kɨmiirɨn siyɨu mwoni panɨɨnsi yɨisiimauusi. \v 13 Mɨ tɨ inkamɨm yɨpɨkɨ sɨmiir mɨoɨsɨm kɨtiyopnɨr haiyɨm yɨm sɨma Moses siir siyɨu komii siir yai ɨmiir bɨ napkɨm. Yɨm sɨma mɨnaramar naɨngwokɨm kɨmiir mɨoɨs ɨmiir kɨtiyopnɨr haiyam mɨ sɨma wɨ inɨg komiigak saiirsi nikɨ owɨm Juda iikamɨm sɨmiirsiyɨn mɨ sɨma wɨ sɨmiir inɨg ɨmiir nwokɨ hainanɨm. \v 14 Mɨ an kararɨn, an kara Jisɨs siiraramar naɨngwo ɨskii yɨpɨkɨ paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn si naowɨn mɨ. Dimusi rani, an kara naoni pɨunan tɨ siirsi nwokɨn yɨo tɨriigɨnɨn yɨo dimɨn whoɨmoni rani. Tɨ nuɨn siir tɨran digworaekwowɨm yɨm wɨ kariir kwoɨn ɨiir kiyai rani mɨ tɨ digworaekwowɨm yɨpɨkɨ tɨ nuan iikam ɨma napiyɨm mɨ tɨ digworaekwo hɨriinanɨm kariir nwowɨm yɨm bɨdi yaonamɨm mɨ bɨdi inangrirmii ɨuguskiyɨm. Mɨ kariir kwoɨnɨn tɨ hɨriinan dimɨnɨm sɨmiir wara swokɨ aɨngwomɨmɨn tani. \v 15 Kɨmiir mɨoɨsɨm inkamka kɨtiyopnɨr haiga wɨndi mɨ sɨma mɨ kɨtiyopnɨr hai karamaeka wɨndi, yɨo tɨriigɨnɨn yɨo dimɨn komii rani mɨ yɨo wɨ iikam ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani. Adi Komii sasaɨrgɨn iikami kwoɨn kisɨna haigiiyɨn yaeya wadɨekɨ wadɨe nwokiyam. Yɨo tɨriigɨnɨn yɨo dimɨn kaimwokɨkaimwo inɨg komiigak ɨeyaɨrgɨn. \v 16 Kara ha naɨngwowi tɨkɨ kɨmiir iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ yaiyɨm kara nikɨ boɨnmɨmauuɨm sɨmiir napɨm mɨ tɨ iikamɨm hɨnda tɨndanɨm Isrelmiyɨm yɨpɨkɨ Krais siir yai kɨbi ɨmiir sɨbgu wakaeyokna apɨm mɨ Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ naɨngwobumbu aiir nɨisiimauuwi mɨ wɨ dimɨn kɨbi ɨiirar mɨ sɨbgu tɨrhaigɨnɨuwi mɨ kɨma wɨ ɨrɨpar mɨ ongwomamaɨr aei. \p \v 17 Mɨ tariinan mɨ mhoɨiya ɨriipɨ hɨriinan kara pɨ boriisopi inkam nwɨrkɨ hɨnɨɨna boɨnɨm kara tɨ aposel inkamɨn Adi Komii siya bɨ nɨmbingɨn. Dimusi rani, kariir pɨua hanwhɨe hanwhɨe kasa nwo rani mɨ tɨriigɨnɨm yɨm kɨmiirɨn hɨnɨɨn nɨisiimauugɨm kara tɨ inkamɨn yɨo ɨni Jisɨs Krais siirgɨsiirarar ywowɨskiyɨn. \p \v 18 Tɨ kariir nomiiyauɨm. Kara ha naɨngwowi krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siya bɨdi hauuwɨn kɨmiir kwoɨnɨm siir naɨngwobumbu aeya ya yai kaimwokɨ kaimwo aeyaɨrga. Ɨriig.