\id 2CO - Sepik Iwam NT [iws] -Papua New Guinea 1989 (DBL 2014) \h 2 Korin \toc1 2 KORIN \toc2 2 Korin \toc3 2Ko \mt1 2 KORIN \ip Mɨ ɨiya Pol siya nu Maesedonia hɨr nwowa mɨ siya ta yokwowa ha wɨnkikɨn iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm om komii Korin hɨranɨm sɨmiiramɨn. Mɨ ɨiya Taitas siya om Korin hɨr haiburgigɨn mɨ siya ha nɨtkɨn nu Masedonia tɨriirɨn Pol siiram mɨ siya om Korin hɨran iikamɨm kɨmɨdiniya siir inɨ boɨnmɨmauuɨu. Mɨ yokwowa yɨpɨkɨ Pol siya wɨnkiya bɨiya tɨ iikam ɨmiiram, sɨma saiir mwaɨnɨm mɨ sɨmiir nhɨrɨm sɨmiir siyɨu bibiyɨeyɨm ɨna yɨtkiigɨigiyɨm. Mɨ sɨmiir nhɨrɨm hɨnɨɨna bɨ naɨngwokɨm Pol siya Adi Komii siir mɨiyan inkamkɨn. Nɨɨngaka. Mɨ Pol siya hɨriinan kɨgɨn mɨ siya ta yokwowa ha wɨnkɨn. Mɨ ta hɨriinan saiirsika sɨma wa nwokɨ aɨngwowɨm siya aposel inkam kɨɨngɨkɨɨngɨn. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan siya Korin hɨran iikamɨm sɨmiirɨn umɨr haɨngiriiyɨu haigɨnam wara mɨ boɨnki ɨkɨ Bɨiyan Inkam Komii siir isid nhɨrɨm yɨpɨkɨm paeprikab nwowɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm nu Judia hɨranɨm yɨpɨkɨ umɨr digworaekwo karamae nwowɨm sɨmiiram. Ɨriig. \c 1 \p \v 1 Kara Polkɨn, kara Jisɨs Krais siir aposel inkamkɨn mɨ Kara siir yai ɨmiir boɨnourwokai haigɨnɨuwi. Bɨiyarɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya kariir nɨmbinamar naɨngwokɨn aposel inkam nwowam siir mɨi aiir mɨriiyam. Mɨ ta yokwowa kara mɨ krɨmiir nomiiyau ɨeya Timoti krɨrar wɨnkika kɨmiiramɨn. Mɨ tariinanɨn saeya wɨ kɨmiiram nɨti iikamɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm, warɨ om Korin hɨr nwowɨm. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siirɨm, ɨkɨ hɨnda tɨnda nwowɨm mɨ Grik nu haɨmii haɨmii nhɨrɨm sɨmiir hɨranɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan. \v 2 Kara ha naɨngwowi Adi Komiiyɨn krɨmiir Adɨn mɨ krɨmiir Bɨiyan Inkam Komii ɨkɨn Jisɨs Krais kɨmiirɨn wɨ sowanii hauuwi naɨngwobumbu mɨ ɨrɨpa nongwomamaɨr ae. \s1 Pol siya Adi Komii siirɨn mɨnsi boɨn wadɨekikɨn siirɨn siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn \p \v 3 Krɨma Adi Komii siir inɨg ɨiir hainan prapraski, krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siir Adɨn. Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, siya krɨmiir Adgɨn yɨpɨkɨ, krɨmiirsi naɨngwokwonanaeiyɨn, siir bwamkɨ bwamkɨn. Mɨ krɨmiir kwoɨn ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam hɨkɨm krɨmiir nɨmbiniyɨm sɨmiirsi. \v 4 Siya krɨmiir kwoɨn ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwikɨn hɨkɨm krɨmiir nɨmbiniyɨm sɨmiirsi warar. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ nɨm krɨma wɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨm nikɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm mɨ wɨ sɨmiir nwokɨ ɨisiimauuwɨm hɨka sɨmiir nɨmbiniiya saiirsi. Mɨ krɨma sɨmiirɨn wa whɨnkɨnsiis haigɨnɨui, tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm krɨmiir. \v 5 Yɨm tɨ dimɨnɨm sɨmiir bwamkɨbwamɨn yɨo hɨnɨɨngɨn, dimɨn bibiyɨe whɨekakɨm wɨ krɨmiir nɨmbini, krɨmiir kɨmpɨpɨsu haigɨnɨuwam ta bɨiya sɨma tɨra Krais siir sɨma kɨmpɨpɨsu haigɨnɨuwa saiir hɨriinan. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kaimwowɨn tɨkɨ hɨkpai hɨkpaiyɨm nɨtɨm krɨmiirɨn wɨ sɨma kɨmbɨpɨsu haigɨnɨuwi. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kaimwowɨn Krais siya wɨ krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, tɨ dimɨn taemɨnɨm Krais siir wokmai haigɨnɨuwa mɨ krɨma wɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir wara nwokɨ wokmai haigɨnɨuwɨm. \v 6 Iikamɨm dimɨn biyɨe Timoti krɨriir tɨrkɨm. Dimusi rani, krɨra kɨmiirɨn Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauugo kɨmiirɨn mɨ sɨma ɨni kɨmiirar mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨu mɨ kɨmiirar mɨ wokmai haigɨnɨu ta saiir nɨnoknɨnkɨnɨm hɨnɨɨn, Adi Komii siya wɨ kɨmiirar mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ mhoɨiya siya wɨ kɨmiirar mɨ anmaiwarkainaei. Mɨ inkamɨn dimɨn biyɨe kɨmiir tɨrɨn mɨ krɨmiirɨn Adi Komii siyar swokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. Mɨ sɨma kɨnsiis haigɨnɨuwi kwoɨn mɨiyɨkak nwowɨm. Dimusi rani, mhoɨiya hɨkpai hɨkpaiyɨm nɨmbinii mɨ kɨriirɨn ha kɨmbɨpɨsu haigɨnɨuwi mɨ kɨra ta saiirsiyɨn wa kɨpi nikwokrɨmkrɨp Adi Komii siya wɨ kariirar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, ta bɨiya siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwa krɨriir saiir hɨriinan. \v 7 Nɨkrɨra iikam kɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Ɨiya hɨkpai hɨkpaigɨ nɨmbiniiyɨm kɨmiir kɨmbɨpɨsu haigɨnɨuwam, tɨ hɨkɨm kɨma ɨni krɨraka mɨ ɨnkɨn haiyɨm. Krɨra ɨna nɨnoknɨnkɨno, Adi Komii siya kɨmiirɨn wa whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, kɨmiir wokmai haigɨnɨuwam, ta Adi Komii siya mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwa, krɨriir wokmai haigɨnɨuwam saiir hɨriinan. \p \v 8 Mɨ nɨkrɨra hɨriinanar naɨngwowi, wɨm kɨma tɨ hɨkpai hɨkpaiyɨm krɨriir nɨmbiniyɨm nu komii Esia hɨr, kɨma sɨmiirɨn bɨdiyar mɨ ɨnoknɨnkɨnɨm. Hɨkpai hɨkpaiyɨm krɨriir nɨmbiniiyɨm hindara nɨnkɨn ɨduduraraowi mɨ ɨni krɨriir kɨrɨe aiir haiburɨm mɨ krɨra pariiparii pɨ naowɨm. \v 9 Krɨra hɨriiyar yaɨngwo, krɨra wa naowi. Mɨ ɨiya tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm krɨriir nɨmbiniiyɨm mɨ krɨra pɨ hɨriiyar naɨngwowi, krɨra wɨ dɨg nwo rani, krɨriirɨn sɨma whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn ta saiir nɨnoknɨnkɨnɨm Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨ naokaowɨm sɨm hɨdnɨnsiin ɨdwowɨn siya siyaɨrgɨn krɨriir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨn. \v 10 Siya krɨriirɨn bɨdiyar mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨn tɨ dimɨn biyɨe biyɨeyɨm krɨriir nɨmbiniiyɨm sɨmiirsi warar mɨ hɨriinan saiirsika, krɨra panɨɨnsi yaosi. Mhoɨiya siya krɨriirɨn wa swokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. Krɨra hɨriiyar naɨngwowi, mhoɨiya siya wɨ krɨriirar swokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ wɨ krɨriirar mɨ kɨgrɨraowi. \v 11 Ta kɨma whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwa krɨriir saiir hɨriinan, ta kɨma kwɨs boɨnkiya Adi Komii siiram krɨriir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam, kɨma wɨ hɨriinan tɨr. Mɨ mhoɨiya iikam nhɨrɨm sɨma hɨriinan wakaei Adi Komii siya dimɨn taemɨnɨm kɨma kwɨsboɨnɨm siiram, krɨriir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam, siya sɨmiir bɨdi wakaeyɨn mɨ sɨma wɨ siir inɨg ɨiir hainanprapraskii mɨ wɨ hɨnɨɨna boɨnkii, siya wadɨekɨn. Ɨriig. \s1 Pol siir kwoɨnɨn ɨna swokɨ kisɨna haigiyɨn mɨ siya om Korin hɨriir bɨ namkɨn \p \v 12 Nɨkrɨra tɨ dimɨn ɨmiiramɨn ɨni maɨrgɨmaɨrgar mɨ okiyo krɨriir kwoɨnɨn krɨriirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨn, tɨkɨ mɨiyɨm tɨ krɨra mɨriiyokiyokɨiyɨm ɨkɨ omom omomɨm sɨm mɨ kɨmiir waraur, yɨm wadɨe kɨnaɨrgɨm, Adi Komii siir naeyɨuɨn siyar bɨdi whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨn krɨriirɨn. Krɨriir siyɨu ɨiirsiyar tɨ krɨra tɨrɨn bɨiya iikamɨm sɨmiir whwonkam ɨda, yɨm tɨriigɨnɨm yɨm kaimwokɨnar bɨdi ywowɨm. Mɨ tɨ nuɨn siir tɨran siyɨuɨm tɨ iikam ɨma nɨnoknɨnkɨniyɨn yɨo krɨriir bɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir tɨramɨn. Nɨɨngaka Adi Komii sasaɨrgɨn krɨriir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨn tɨ dimɨn taemɨn ɨmiir tɨrɨm. Krɨra tɨ siyɨu ɨiir napko ɨiya krɨra iikamɨm nuanɨm kɨmaka waraur nwowa mɨ krɨra iikam kɨmaka tɨ hɨriinan siyɨu ɨiir asi mɨ apkrɨpkaigo mɨ krɨra ta saiiramɨn maɨrgɨmaɨrga prasae bɨ kɨnko. \v 13 Mɨ tɨ yaiyɨm tɨ kara wɨnkiyɨm kɨmiiram ta yokwo aiir sɨmiir yaimwokɨyaimwowɨm yɨm aowa nwo rani. Mɨ yɨm kɨmiiramɨn mɨnam wɨnkikɨm kɨma sɨbgu nɨnoknɨnkɨnɨm warɨ yaiyɨm kara wɨnkiyɨm kɨmiiram mɨ warɨ kɨmar mwaɨni sɨmaɨrgɨm. Kara ha naɨngwowi, kɨma tɨ dimɨn taemɨn ɨmiirɨn ɨna sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨm. Mɨ tariinanɨn kɨma ɨni inkam krɨmiirarar nikɨ ɨnoknɨnkɨnsasaeyɨm mɨ an kara ha naɨngwowi, mhoɨiya kɨma krɨmiir siyɨu ɨiirɨn wɨ haɨnɨɨngɨ sɨbgu ɨnoknɨnkɨni. \v 14 Mɨ taka ɨiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siya swokɨ ɨti mɨ krɨmiirɨn siya swokɨ anmaiwarkainaei mɨ krɨra wɨ maɨrgɨmaɨrga kɨmaka nwowi, ta kɨma nwowa Krais saɨka, saiir hɨriinan. Mɨ kɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga krɨmiiram nwowi yɨpɨkɨ aposel inkamɨm yɨpɨkɨ kɨmiir boɨnmɨmauuɨm ta yai kɨbɨe aiir mɨ kɨmiir whɨnkɨnsiin haigɨnɨuɨm, ta yaiya saiir yaimwokɨyaimwo ɨmiir. \p \v 15 Kara hɨriiyar naɨngwokɨn kɨma kariiramɨn wɨ maɨrgɨmaɨrga prasae kɨn tani. Mɨ kara bɨiyɨn pɨ hɨnɨɨna boɨni, kara kɨmiiramɨn wa nɨti kɨmiir kɨgnakiiyamɨn mɨ kara wɨ kɨmiir nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm, ɨdɨpɨdɨp maɨrgɨmaɨrga kɨma nwowam. \v 16 Mɨ ɨiya kara kɨmiir kɨgnakiyam naɨngwowi, kara namɨn nu haɨmii Masedonia hɨriir mɨ mhoɨiya nu haɨmii Masedonia hɨr haiburgigi mɨ kara wa swokɨ ɨti kɨmiiramar mɨ kɨma wɨ kariir nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm mɨ kariirɨn wa nwokɨ ɨkropkiyɨm nu haɨmii Judia hɨriir mɨ kara kɨmiirɨn wɨ ɨdɨpɨdɨp asi kɨgi. \v 17 Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi ta ɨiya kara nɨmbina kɨmiir kɨgnakiyam kara nonkwowa mɨ tari kara tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir bɨ sɨbgu aɨngwo omokɨn mɨ kariir kwoɨnɨn hɨriinansi swokɨ kisɨna haigigɨn, ha? Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi, an kara ɨni tɨ nuɨn siir inkam biyɨenan ywowɨn yɨpɨkɨ tɨ hɨriinan boɨnkiyɨn, ɨhɨ, kara wa nɨti mɨ kariir kwoɨnɨn kara hɨriinan tɨram naɨngwo rani, yɨ ɨni nɨɨngakɨnɨɨngar ywowɨskiyɨn! \v 18 Adi Komii siir hɨriinan, yɨo siya ɨinokɨinokɨn yai mwowar boɨnanaeikɨn. Mɨ an kara ɨriipɨ hɨriinan ɨinokɨinokɨn yaimwo ɨmiirarar mɨ boɨnikɨn. Mɨ kara kɨmiirɨn ha bɨ boɨnkɨn kara wɨ kapi nɨti mɨ ɨiya kariir kwoɨnɨn ha naɨngwowi, kara wɨ nɨt rani. Kara kɨmiirɨn wɨ hɨriinan boɨn tani nɨɨngaka. \v 19 Sailas, Timoti mɨ karar, krɨma ɨinokɨinokɨn kɨmiirɨn Adi Komii siir yɨnisɨmɨn Jisɨs Krais, siirar boɨnmɨmauugɨn. Kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm Krais siya dimɨn sɨm whɨr bɨ swokɨ ɨmbin mɨmɨnkɨn siya tɨramɨn. Mɨ ta siya boɨnkiya mɨ mhoɨiya siir kwoɨnɨn wɨ swokɨ kisɨna haigi rani. Nɨɨngaka. Dimɨnɨn siya boɨnɨm sɨmaɨrgɨm. \v 20 Mɨ tɨ hɨriinan tɨrɨm mɨ tɨ nɨmbinpai nɨmbinpaiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siya boɨnkiyɨm yɨm ɨni kaimwokɨna hɨriinanar mɨ ɨmbiyamɨm. Dimusi rani, krɨma Adi Komii siir inɨg ɨiir hainan prapras boɨnkikɨm, kɨriir yaiya ya yai Kaimwo aeyaɨrga. \v 21 Adi Komii sasaɨrgɨn yɨpɨkɨn krɨmiir whɨekakar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨn, Krais saɨka nwɨrua nwowam. \v 22 Krɨmiirɨn Adi Komii siyar nɨmbingɨn siyamar mɨ siir naeyɨuɨn siirɨn siyar mɨ haigi haigɨnɨu krɨmiir kwoɨnauɨn mɨ tɨ dimɨn sɨm hɨriinanɨn krɨmiirɨn siyar mɨ hauu krɨmiir nɨisiimauuwam hɨnɨɨn, mhoɨiya siya wɨ krɨmiir hauuwi dimɨn taemɨnɨm. \p \v 23 Mɨ kara tɨ digworaekwowɨm sɨmiir nɨksɨsaei, Adi Komii siya kariir kwoɨn ɨiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn mɨ tɨ siirɨn wɨ siyar nɨnoknɨnkɨn haigɨnɨuwi. Mɨ kara tɨ dimɨn taemɨn ɨmiirɨn kaimwowar boɨnkii. Kara bɨiyɨn om Korin warauran iikamɨm kɨmiir bɨ ninɨ kɨgnikɨm, nu haɨmii Masedonia tɨrankɨn kara bɨ nɨtkɨn. Dimusi rani, kara iikam kɨmiirɨn ɨo nwowɨm pɨ boriisopi wɨm wɨ yaimwo whwonkamɨm nɨigɨ nɨiga pɨ nwowisi. \v 24 Krɨma kɨmiirɨn tɨ hɨriinan bɨ boɨnkɨm, krɨma kɨmiirɨn tɨ digworaekwowɨm Adi Komii siirɨm kɨma naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm sɨmiir warar nɨnkɨn kɨgɨrkaki. Nɨɨngaka krɨma ta saiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmiiya ya ɨni ywowa. Mɨ nɨm krɨma, kɨmaka mɨnam mɨrii, maɨrgɨmaɨrga kɨmiir nwowaigɨnɨuwɨm mɨ kɨrɨe nwowɨm. Ɨriig. \c 2 \p \v 1 Mɨ ta hɨriinan saiirsika, kara ha naɨngwowi kara wɨ kɨmiiram waraur swokɨ ɨt rani kɨma naɨngwoyɨmyoksi mɨ hɨkak kɨma nwosi. \v 2 Mɨ kara kɨmiir kwoɨn ɨiir kiyopsɨbgi haigɨnɨuwi ɨo whwonkam kɨma nanaowam mɨ kariirɨn wɨ nhɨnga tɨri, maɨrgɨmaɨrga kara nwowamɨn? Nɨɨngaka. Kara tɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyopsɨbgi haigɨnɨuwɨm pɨ boriisopi ɨo whwonkam sɨma nanaowɨm, yɨpɨkɨ ɨinokɨinok kariir nwowaigɨnɨuwiyɨm maɨrgɨmaɨrga. Nɨɨngaka. \v 3 Kara iikam kɨmiir ninɨ kɨgnakiyɨm pɨ boriisopi an wɨ maɨrgɨmaɨrga karamae kɨma pɨ nwowaigɨnɨuwisi. Kara ha naɨngwowi, kɨma kariirɨn hɨriinanar whɨnkɨnsiis haigɨnɨu krɨpkai, hɨriinan maɨrgɨmaɨrgar nwokrɨpkaiyɨm. Mɨ ta yokwowa kara wɨnkiya bɨiya iikam kɨmiiram, kara kɨmiirɨn mɨn boɨnkikɨn digworaekwowɨm maɨrgɨmaɨrga nwo karamae kara nwowiyɨm sɨmiir. Mɨ kara hɨriiyar naɨngwowi, ɨiya kara maɨrgɨmaɨrga mɨ owiyɨm mɨ wɨm kɨma ɨriipɨ hɨriinan, ɨni maɨrgɨmaɨrgar mɨ owɨm. \v 4 Mɨ ɨiya kara yokwo kɨmiiram wɨnɨn, kariir kwoɨnɨn mɨiyɨk mɨiyɨknan bɨ nwokikɨn. Mɨ ɨiya kara ta yokwowa kɨmiiram wɨnkiya kara hindara nouu wɨnkikɨn. Kara mɨnsi naɨngwoyɨmyokikɨn, warɨ dimɨn biyɨeyɨm kɨmiir kwoɨnau waraur nwokaiyɨm kɨmiirɨn wɨ sɨm pɨ nɨpiyaokɨiisi. Mɨ ta yokwowa kara kɨmiiram mɨnam bɨ wɨnboɨnkikɨn hɨk kɨmiir hauuam. Nɨɨngaka kara kɨmiiramɨn mɨnsi wɨnboɨnkikɨn kɨma kara naɨngwokwowiya kɨmiiram saiir nɨnoknɨnkɨnɨm. Ɨriig. \s1 Pol siya mɨn boɨnkɨn om Korin hɨran iikamɨm sɨma tɨ inkamɨn yɨpɨkɨ dimɨn biyɨe tɨrɨn siir swokɨ ɨkɨunam. \p \v 5 Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ dimɨn taemɨn biyɨe tɨrɨn, siya wɨ kwoɨn whwokwoka nwowamɨn wɨ kariirara kɨpi nwo haigɨnɨu. Mɨ siya wɨ iikam hoɨmgak kwoɨn whwokwoka nwowamɨn wɨ kɨmiir warar timɨ ohaigɨnɨu. Mɨ kara tɨ inkamɨn ɨgao yai siir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir wara boɨn tani. \v 6 Mɨ dimɨn taemɨnɨm iikam kɨma tɨrɨm siir, tɨ dimɨn biyɨeyɨm siya tɨrɨm sɨmiirsi, yɨm bɨdi dɨgiyɨm. \v 7 Mɨ tariinanɨn iikam kɨma wɨ siir dimɨn biyɨeyɨm siya tɨrɨm sɨmiir sɨmiira kɨpi naɨngwokwonanaei, yɨm bɨdi dɨgiyɨm mɨ bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm. Mɨ kɨma siirɨn yai mɨiyɨk ɨmiirarar boɨnmɨmauu mɨ siirɨn sɨbgu siiboboɨnɨu haigɨnɨu mɨ tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm yɨm wɨ siir kiyopsɨbgi haigɨnɨu rani, siir kwoɨnɨn biyɨe siya nwowɨguskiyamɨn nɨɨngaka. \v 8 Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ kara kɨmiirɨn pɨ ɨgao yai hɨnɨɨna boɨnkii, kɨma siirɨn hɨnɨɨna dɨisiimauu, kɨma siiram naɨngwokwonanaei mɨ siirsi mɨ aɨngwoyɨmyoki. \v 9 Kariir kwoɨn komiiyɨn hɨnɨɨna naɨngwowi, kɨma kariir yai aiiramɨn ɨna sɨbgu wakaeyoknam mɨ ta hɨriinan saiirsika kara ta yokwowa kɨmiiram asi wɨnkikɨn. \v 10 Iikam kɨma tɨ dimɨn taemɨn biyɨeyɨm tɨ inkam nwɨruan siyasiyar tɨrɨm kɨmiir sɨmiirsi kɨpi naɨngwo. Kɨma siir dimɨn biyɨe ɨmiir haiyoprimdiyɨumiigii mɨ an kara ɨriipɨ hɨriinan wɨ siir dimɨn biyɨe ɨmiirar mɨ haiyoprimdiyɨumiigi. Mɨ tɨ dimɨn taemɨn bibiyɨeyɨm hɨriiyar nwokrɨpkaii mɨ mhoɨiya sɨmiirɨn kara haiyoprimdiyɨumiigii mɨ kara wɨ hɨnɨɨna tɨri, Krais siir whwonkam ɨdan, kara kɨmiirɨn wɨ wadɨekɨ wadɨeyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. \v 11 Mɨ krɨma iikamɨm sɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigi. Krɨmiirɨn wɨ Setan siya pɨ nɨpiyaokɨiisi mɨ wɨ siya pɨ mɨ ɨksɨsaeisi, tɨ inkamɨn yɨpɨkɨn krɨma nwowɨn ɨo. Ɨhɨ, krɨma bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm mɨiya Setan siya tɨram naɨngwowa. Ɨriig. \s1 Pol siya hɨkak Taitas siirsi nwokɨn siya om Troas hɨr nwo karamae nwowɨn \p \v 12 Bɨiya kara nama bɨigɨ bɨi om Troasa hɨriir, Krais siir yai kɨbi kɨbi ɨmiir boɨnmɨmauuam bɨiyɨn kɨmɨdiniya Bɨiyan Inkam Komii siyar yamkwokɨn mɨ hɨrɨn siyar inɨ dirɨraerarkwokɨn sɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn. Mɨ sɨma yaiyɨm yɨpɨkɨ kara boɨnmɨmauuɨm sɨmiiram asi naɨngwokɨm sɨmiir wakaeyam. \v 13 Mɨ kara naɨngwoyɨmiyok prasae bɨ kɨnkɨn. Dimusi rani, kara krɨmiir nomiiyauɨn Taitas siiram nwonanaekɨn. Mɨ siya bɨ nɨtkɨn kariir kɨgniyɨm. Mɨ kara iikamɨm yɨpɨkɨ hapairanɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨn asi boɨngigɨn kɨma ha dwoki. Mɨ kara om Troas hɨr ha haiburgigɨn mɨ kɨmɨdiniya nu haɨmii Masedonia hɨriir yam. Ɨriig. \s1 Aposel kam ɨmiirɨn Adi Komii siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn Setan siir nikwowaisiiyam. \p \v 14 Hindɨe wɨt, nɨmbi Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir boɨn wadɨekii. Dimusi rani, krɨma ɨni Jisɨs Krais siir aowa ywowɨm mɨ ɨni saɨkar yamɨmasuwɨm mɨ krɨmiirɨn wɨ siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi kɨrɨe nwowamɨn. Tɨ nuan dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨmiirsi. Adi Komii siya krɨmiirɨn mɨnam nɨkɨunakɨn Krais siir yai kɨbiya saiir boɨnmɨmauuɨm hɨnda tɨnda. Mɨ ta yai kɨbiya ya ɨni pɨuii mɨiyɨknan ywowa omom omomɨm saeya bɨdi yɨnyokɨigiya. \v 15 Nɨm krɨma ɨni pɨuii mɨiyɨknan ywowɨm, iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siya nanmaiwarkainam sɨmiirar nɨnyokɨigi tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ biyɨe nwowɨm mɨ whaowaeki ɨkɨm. Mɨ hɨriinan tɨri krɨma mɨ krɨmiir mɨiyɨm yɨm wɨ Adi Komii siir hɨrankar haiyɨskii. \v 16 Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ whaowaenɨskiyɨm yɨm wɨ paeni omɨn siirar nasae oyokiyokɨikaeyami krɨma mɨ krɨmiir yai aeya ya ɨni pɨuii biyɨenan whaknan ywowa mɨ sɨmiirɨn wɨ saeya tɨri mɨ sɨma wa naokaonami. Mɨ yɨm tɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ wɨ Adi Komii siya nanmaiwarkainaei, saɨka hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamam, krɨma mɨ krɨmiir yai ɨkɨm yɨm ɨni dimɨnɨn sɨbgu whakiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ sɨmiirɨn wɨ siyar tɨrki, wadɨe sɨbgu owamɨn. Yɨpɨkɨ inkamkɨn tɨ hɨriinan dimɨnɨn siir sɨbgu tɨri? Inkam nwɨrmɨn nwɨrmɨn karamaeyaɨrga. Nɨɨngaka. \v 17 Mɨ iikam whɨekakɨm Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwiyɨm sɨma sɨmiir pɨu ara boɨnmɨmauuwi yɨm sɨma hinda umɨr haiyamar naɨngwowi mɨ ta mɨiya krɨma mɨriiya, nɨm krɨma hɨriinan bɨ tɨrikɨm. Krɨmiir kwoɨnɨm yɨm wadɨekɨm mɨ nɨm krɨma Krais siir yai kɨbi aiir boɨnmɨmauuwikɨm. Dimusi rani, krɨmiirɨn Adi Komii siya nɨmbingɨm mɨ krɨmiirɨn siya nɨkropkikɨn ta saiiram. Mɨ krɨma mɨ Krais siya krɨma ɨni ɨrɨpar yamasuɨm mɨ krɨmiir kwoɨnɨm ɨni kwoɨn whɨruar ywowɨm. Mɨ Adi Komii siya ɨni krɨmiirar kɨgɨn, krɨma siir yai aiir boɨnmɨmauuɨm. Ɨriig. \c 3 \s1 Nɨm krɨma siyɨu wɨnɨn siir mɨiyan inkamkɨm \p \v 1 Tɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma wɨnkiyɨm kɨmiiram sɨmiir tɨr mɨ kɨmiir kwoɨnɨm wa nwokɨ aɨngwowɨm krɨma krɨmiir inɨg ɨmiirar hainanaei mɨ kɨma wa nwokɨ aɨngwowɨm hɨnɨɨn, nɨm krɨma wadɨekɨm, aniya? Mɨ wɨm kɨma hɨriiyar naɨngwowi, nɨm krɨma ɨni ɨkɨ kam nhɨrɨm yɨpɨkɨ kɨmiir hauugiyɨm yokwo ɨkɨ iikam nhɨrɨm om whɨranɨm sɨmiiram, ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm kɨmiir boɨnkiyam hɨnɨɨn, yɨm sɨma iikam wadɨekɨm? Mɨ wɨm kɨma hɨriiyar mɨ aɨngwowi, nɨm krɨma ɨni hɨriiyar mɨ aɨngwowɨm kɨma yokwo krɨmiiram wɨnkiyɨm mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm yɨm wa nwokɨ aɨngwowɨm nɨm krɨma inkam wadɨekɨm, aniya? Nɨɨngaka. Krɨma yokwo kwɨr haiyɨm pɨ boriisopi. \v 2 Mɨ wɨm kɨmarɨn ɨni ta yokwo hɨriinana ɨni saiir hɨriinan ywowɨm, ta krɨmiiram wɨnkiya. Mɨ iikamɨm sɨma kɨgi mɨ sɨma wa nɨnoknɨnkɨnki krɨmiir mɨiyɨm mɨi wadɨekɨm. Mɨ nɨm krɨma bɨdinanar nɨnoknɨnkɨnkɨm hɨnɨɨn, ta yaiya ya yaimwo aeyaɨrga. \v 3 Wɨm kɨma ɨni ta yokwo hɨriinana ɨni saiir hɨriinan ywowɨm. Wɨm kɨma ɨni yokwowa Jisɨs Kraiskɨ si wɨnkiya ɨni saiir hɨriinan ywowɨm. Kariirɨn siya nɨmbingikɨn mɨ ta yokwowa siya hauugika. Mɨ an kara ha namɨn mɨ kɨmɨdiniya kɨmiir inɨ hauugig. Siya tɨdiyɨni bɨ wɨnkikɨn. Nɨɨngaka. Siya Adi Komii siir naeyɨuɨn saɨka wɨnkikɨn yɨpɨkɨn ɨinokɨinokɨn omwai hɨriiyar waiyayokiyokɨiiyɨn. Siya siiya bwaeyan siir ɨdwo bɨ wɨnkikɨn. Nɨɨngaka. Siya kɨmiir kwoɨnau wɨnkikɨn. \p \v 4 Mɨ nɨ krɨra pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, nɨ krɨriir mɨiyo wadɨeko. Dimusi rani, krɨra hɨriiyar nɨnoknɨnkɨni, krɨriirɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siyar nɨmbingiko tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiir tɨram. Krais siya krɨriirɨn siir kɨrɨe aeyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn yɨpɨkɨ siir Ad ɨeya hauugiya Adi Komii siya siir. Mɨ krɨra hɨriinan asi naɨngwowi, ta yaiya krɨra boɨnkiya kɨmiir, ya yai kaimwokɨ kaimwo aeyaɨrga. \v 5 Mɨ krɨra hɨriiyar naɨngwowi, ta mɨiya krɨriir kɨrɨe ara prɨimɨriigɨswo, wɨ dɨg di ywowi mɨ krɨra wɨ hɨnɨɨn di mɨ boɨni, krɨra wɨ dɨgar nwowi. Dimusi rani, krɨriirɨn kɨrɨe Adi Komii siya hauugɨn mɨ krɨra mɨi aiir mɨriiyɨm dɨg asi nwowi. \v 6 Mɨ ɨiya Adi Komii siya krɨriir nɨmbina ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwam, siyɨu wɨnɨn siir yai kɨbi aiir boɨnmɨmauuwam, krɨriirɨn siya siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn ta mɨi aiir mɨriiyamɨn. Mɨ tɨ siyɨu wɨnɨn siir yaiya ya yokwoni bɨ wɨnka, ya Adi Komii siir naeyɨuɨn siya haigimauuga iikami kwoɨn. Mɨ tɨ siyɨu komii komiiyɨm bɨdi bɨdiniya Adi Komii siyar hauugiyɨm, yɨm ɨinokɨinokɨn iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiir nɨisiimauuwankɨm. Mɨ sɨma sɨmiir sɨbgu ap karamae nwowi, sɨma wɨ pɨ naowi. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn ɨinokɨinokɨn iikam ɨmiirɨn siyar nɨkpɨtmai haigɨnɨuwi, sɨma sɨbgu oyokiyokɨikaeyamɨm ɨinokɨinokɨn Adi Komii saɨka. \p \v 7 Mɨ tɨ siyɨu komiiyɨn siir yaiyɨm Adi Komii siya wɨnkiyɨm siiya ɨdwo mɨ kɨmɨdiniya Moses siir hauugi. Mɨ siya tɨ hɨriinan tɨrkiyɨn mɨ Adi Komii siir kɨrɨeya ɨni paenan Moses siirar yɨuyakiya mɨ siir whwonkamɨn ɨni wara yɨuyakiyɨn. Mɨ mhoɨiya tɨ dimɨnɨn paenan nɨuyan ɨna prɨkiiraraokiyɨn mɨ mhoɨiyan ɨni hindara kɨgugu ɨguskiyɨn. Mɨ tɨ dimɨnɨn paenan nɨuyan Moses siir whwonkam hɨrɨn pranae pranae bɨ nɨuyakɨn mɨ Isrel sɨmiir iikamɨm sɨma siir bɨ sɨbgu kɨgsɨbwɨnkɨm. Tɨ dimɨn taemɨnɨm siyɨu komii siirɨm, iikam ɨmiirɨn sɨmar naokao haigɨnɨuwi, sɨma Adi Komii siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm paenan nɨuyaiyɨm sɨmaka nɨtkɨm. \v 8 Mɨ nɨm krɨma iikam ɨmiirɨn Adi Komii siir naeyɨuɨn siir yai ɨmiir boɨnmɨmauuwi. Mɨ tɨ digworaekwowɨm krɨmiirɨn maɨrgɨmaɨrga komiigak sɨmar nwowaigɨnɨuwi mɨ krɨma mouni hanɨɨn asi siinkaowi yɨm ɨni Moses siya wɨnɨm siyɨu komii siir yaiyɨm bɨiyanɨm ɨni sɨmiir haiburɨm. \v 9 Adi Komii siya tɨ siyɨu komiiyɨn Moses siir hauugɨn. Yɨo iikamɨm sɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiir nɨisiimauugɨn mɨ sɨmiirɨn hɨriinan warar mɨ ɨisiimauugɨn, sɨma wɨ ɨrɨpa nwo rani, Adi Komii saɨkan, ɨinokɨinokɨn. Mɨ tɨ siyɨu komii siir mɨiyɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm, bɨmbɨuwi rani. Mɨ tɨ kitɨbmii boɨn wɨna saiir mɨiyɨm yɨm mɨn nɨmbingɨm iikamɨm sɨma Adi Komii siir whwonkam ɨda dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwowɨm. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ ta mɨiya ya ɨni siyɨu komii siir mɨi aiir haibura kougɨ kouwɨn ɨni saeya ywowa. \v 10 Moses siir mɨiyɨm mɨ siyɨu komii ɨkɨn, yo wadɨekɨ wadɨe owaɨrgo. Mɨ tɨ dimɨn whɨso, kɨrɨe aka mɨ siir dimɨnɨn paenan nɨuyaei ɨkɨn yo bɨdi dɨgiyo mɨ bɨdi mɨ prɨkiiyamo. Mɨ ɨni biyɨekɨ biyɨe ywokiyo. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siir mɨiya ya tariinanɨn ɨni komiigɨ komii ywowa. Saeya ɨna mɨriiya mɨ saeya wɨ prɨkiiyam tani. \v 11 Mɨ mɨiya yɨpɨkɨ wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami ya dimɨn mɨiyɨkɨn paenan nɨuyaeiyɨn siir kɨrɨe komiigaka. Mɨ mɨiya yɨpɨkɨ wɨ ɨi prɨei nwo karamae nwowi ya wɨ sapi prɨkiiyami. \p \v 12 Krɨma ta saiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, tɨkɨ yai kɨbiyɨm yɨm wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami mɨ krɨma siir dimɨn mɨiyɨkɨn paenan nɨuyaiyɨn siiram nwowi, siya nɨtɨm. Mɨ krɨma siir yaisɨm kwɨr swokɨ haigiprakai rani. Krɨma sɨmiirɨn wa boɨnmɨmauuwi mɨ iikamɨm sɨma wɨ nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm sɨmiirɨn. \v 13 Krɨma Moses siya tɨrɨm sɨmiir tɨr tani. Dimusi rani, yɨo siya bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨn siyɨu komii siir kɨrɨe aiirɨn saeya dɨgii. Mɨ siya siir whwonkam ɨiirɨn yɨuɨsni asi nɨtɨmwanɨugɨn. Mɨ Isrel sɨmiir iikamɨm sɨma Adi Komii siir dimɨn kɨbiyɨn paenan nɨuyan siir whwonkam ɨiir nɨuyan siya prɨkiiraraoki mɨ ha dɨgɨguskii, wɨ sɨma pɨ kɨgisi. \v 14 Mɨ tɨ Moses siya higrɨnɨuɨn siir whwonkamɨn yɨuɨsni mɨ Isrel sɨmiir iikamɨm sɨma hɨnɨɨna bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm, Adi Komii siya sɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn wɨ wadɨeyar nwowi. Tariigɨna ya ɨni yɨuɨsnan ywowa sɨmiir kwoɨn ɨiir higrɨnɨuam. Mɨ tariinanɨn Isrel sɨmiir iikamɨm sɨma ɨrɨpa haɨngiriyɨu owi mɨ sɨma Moses siir yaiyɨm sɨmiir mwaɨni mɨ sɨmiir kwoɨnɨm wɨ sɨbgu naɨngwo omok rani, Krais siir dimɨn taemɨn ɨmiiramɨn sɨma tɨra saiir hɨriinan. Yɨ ɨni yɨuɨsnan ywowa ɨni sɨmiir kwoɨn ɨmiirar nikɨ higrɨnɨukrɨpkaiyɨm. Mɨ ɨiya iikamɨm Krais siir yai aiir wakaeyɨm mɨ sɨma ha naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiiram, yɨm ɨni yɨuɨsɨm yɨpɨkɨ sɨmiir kwoɨn ɨmiir nikɨ higrɨnɨuɨm mɨ sɨmiirɨn Adi Komii siya swokɨ haiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ siya sɨmiir ɨna kabɨtnouwidnankaigiyɨm. \v 15 Mɨ bɨiya hɨrankar nɨtyokiyokɨiyɨn mɨ ɨni tariinanar yadɨgniyɨn. Mɨ ɨiya iikam sɨma Moses siir yai ɨmiir mwaɨniyɨm dimɨnɨn yɨuɨsnanɨn sɨmiir kwoɨn ɨiir higrɨnɨuɨn. Dimusi rani, sɨma Krais siir dimɨn taemɨn ɨmiir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm. \v 16 Mɨ iikamɨm sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm kisɨna haigii mɨ sɨma Bɨiyan Inkam Komii Krais siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨni, yɨm ɨni tɨ iikamɨm Adi Komii siya kibwaembwae haigiyɨm yɨuɨsɨm yɨpɨkɨ sɨmiir nikɨ higrɨnɨuɨm nɨnoknɨnkɨn karamae sɨma nwowam mɨ sɨmiirɨn wɨ siya nɨtkaigaigi. Mɨ sɨma wa nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm, tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir hɨriinan. Tɨriigɨnɨn yɨo ɨni Mosesni nikɨ tɨrɨn ɨni hɨriinan ywowɨn. Mɨ ɨiya siya Adi Komii siir omaka saiir namiyɨm mɨ ta yɨuɨsa siir mwo hɨr nwowa yapa hakaigɨngigi. \v 17 Mɨ tɨ Bɨiyan Inkam Komii siir yaiya ya Adi Komii siir naeyɨu ɨeyaɨrgɨn. Mɨ ɨiya siya iikamɨm sɨmiir kwoɨnau nwokaiiyɨn mɨ siya iikamɨm yɨpɨkɨ Moses siir siyɨu komiiyɨn mɨ dimɨn biyɨe aka sowiir aowa sɨma nwowa wɨ siyar nonkwo ɨuguskii mɨ sɨma wɨ rɨrmiiya nwoki. Mɨ Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ hɨriinansi boɨni hɨnɨɨnɨn, sɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm. \v 18 Krɨma whɨekakarɨn ɨni opnaɨnan ywowɨm, aknaɨnan Bɨiyan Inkam Komii siir dimɨn kɨbiyɨn paenau nɨuyaiyɨn ɨkɨ iikamɨm paenan sɨmiir nɨuya haigɨnɨuwikɨn. Mɨ krɨmiir whwonkamɨn higrɨnɨu karamae nwowi mɨ sɨma wa kɨgnɨnoknɨnkɨni Bɨiyan Inkam Komii siir naeyɨuɨn ɨni krɨmakar nwowɨn. Mɨ krɨmiir kwoɨnɨm siyar kisɨsana haigiyokiyokɨii siir hɨriinan kɨnar nwowɨm. Ɨriig. \c 4 \s1 Aposel kamɨm sɨma paenan nɨuyanan boɨnmɨmauugɨm \p \v 1 Adi Komii krɨmiir Wanɨn sasaɨrgɨn krɨmiirsi naɨngwoyɨmyokɨn mɨ krɨmiirɨn siyar mɨ ɨmbingɨn siir mɨi aiir mɨriiyɨm siir siyɨu komii wɨnɨn iikamɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwɨm. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ krɨma wɨ digɨumii siir kɨpi haimriiyɨu mɨ wɨ ta mɨiya saiir mɨriisi kɨpi nɨdid. \v 2 Krɨmiir digɨuɨn tɨ mɨi bibiyɨeyɨm sɨmiirɨn digɨumii bɨdi haimriiyɨugigɨn. Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ ɨinokɨinokɨn tɨ mɨi ɨmiirɨn hindara nɨmprɨo mɨriiyɨm, yɨm wɨ sɨmiirar swokɨ kiyopsɨbgi haigɨnɨuwikɨm. Mɨ nɨm krɨma nɨksɨsae mɨi bɨ mɨriigɨm mɨ krɨma Adi Komii siir yai aiir bɨ mɨ ikwowaisiigɨm mɨ saiirɨn yaeya bɨ mɨ kisɨna boɨnmɨmauuwikɨm. Nɨɨngaka. Krɨma yaimwokɨyaimwo aiirar boɨnmɨmauuwikɨm Adi Komii siir whwonkam ɨdan. Mɨ iikamɨm ta yai aiir wakaeiyɨm mɨ sɨmiir kwoɨnɨm ɨinokɨinokɨn pa nɨnoknɨnkɨnkii, krɨma yaimwo aiirar boɨnmɨmauuwi. \v 3 Mɨ tɨ mɨi kɨbi kɨbiyɨm yɨpɨkɨ krɨma boɨnmɨmauuwiyɨm iikamɨm sɨmiir, sɨma sɨbgu wakaeyokna karamae nwowi mɨ yɨm tɨ sɨma omɨn paeya namiyɨn siir namanɨm mɨ sɨma wɨ sɨbgu ɨnoknɨnkɨn tani. \v 4 Yɨm sɨma ta yai kɨbɨeya saiiram bɨ naɨngwo tɨbmii kɨɨnikɨm. Dimusi rani, yɨu biyɨeyɨn tɨ nuɨn siir tɨranɨn Setan nɨkɨuwiyɨn sɨmiir kwoɨnɨm siya nɨtkii ɨkouwi mɨ sɨma tɨ dimɨn taemɨn ɨmiirɨn panɨɨnsi sɨbgu ɨnoknɨnkɨnsi mɨ sɨmiiram panɨɨnsi mɨ aɨngwo tɨbmii kɨɨnsi. Sɨmiir kwoɨnɨm Setan siya kiyɨpsɨbgi haigɨnɨuwi mɨ sɨma tɨ dimɨn ɨiirɨn panɨɨnsi sɨbgu ɨnoknɨnkɨnsi mɨ sɨmiiram panɨɨnsi mɨ aɨngwo tɨbmiisi sɨmiir kwoɨnɨm siya kiyɨpsɨmsɨbgi mɨ sɨma panɨɨnsi sɨbgu ɨnoknɨnkɨnsi Krais siir Yai Wɨn kɨbɨeya saiirɨn. Tɨ yai kɨbi kɨbiyɨm yɨm Krais siir dimɨn taemɨn kɨbi kɨbiyɨm sɨmiir boɨnka, yɨpɨkɨ krɨmiir nɨisiimauuwɨm hɨnɨɨn, Adi Komii siya panɨɨngɨn mɨ yɨpɨkɨn Adi Komiinan siyar swokɨ owɨn. \v 5 Krɨra kɨmiirɨn, krɨra krɨrar bɨ prɨinaɨngwo boɨnkɨn mɨ kɨma wɨ krɨriir inɨg ɨiirɨn wa hainan tani nɨɨngaka. Krɨra ɨinokɨinokɨn kɨmiir boɨnmɨmauuwiyɨm krɨra hɨriiyar boɨnikɨm Jisɨs Krais siya Bɨiyan Inkam Komiigɨn. Mɨ nɨkrɨra kɨmiir mɨiyan inkamko krɨra kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwikɨm siir sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨm. \v 6 Adi Komii siya bɨigɨ bɨiyarɨn tɨ hɨnɨɨna boɨnkikɨn, nɨiya dimɨnɨn paenanɨn wa mɨ ɨuyaei. Mɨ ya ta yaiya krɨmiir kwoɨnau bɨdi kwɨrii ɨdwokaiya. Krɨma Adi Komii siir kɨrɨeya saiir bɨdi kɨgɨm paeni hanɨɨn Jisɨs Krais siir whwonkam ɨiir nɨuya. Mɨ ta kɨrɨeya, ta krɨma nɨnoknɨnkɨna ya ɨni paeni hanɨɨn krɨmiirar nɨuya. \p \v 7 Ya ɨni wadɨekɨ wadɨe ywowa, ɨni dimɨnɨn nɨbnau krɨma haigiiyɨn umɨr komii saɨniyɨn. Krɨma nonkwowam mɨ krɨma haiyaprɨrɨram mɨ ta Yai Wɨn Kɨbiya Jisɨs Krais siira ya ɨni hɨriinan ywowa mɨ nɨm krɨma ɨni tɨ nɨbɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm iikam nɨɨngam. Mɨ tɨ dimɨnɨn siya haigiyɨn krɨmiir kwoɨnau, yɨo iikamɨm sɨmiir nɨisiimauugɨm, dimɨn kɨbiyɨm krɨma tɨrɨm sɨmiir. Yɨm tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨmiir bwamɨm yɨm krɨmiir tɨr nwo rani. Nɨɨngaka. Takɨ kɨrɨeya Adi Komii siir hɨrankɨ nɨtka, krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam mɨ taka kɨrɨeya ɨni kɨrɨe nhɨrɨm sɨmiir haiburɨm. \v 8 Mɨ hɨnda tɨnda dimɨn bibiyɨeyɨm pa nɨti krɨmiir hauuwam kɨmbɨpɨsu mɨ sɨma krɨmiir bɨ nikwowaisiigɨm. Krɨma nɨnoknɨnkɨn tani, tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨma dimuam nɨti, krɨmiir hauuwamɨn kɨmpɨpɨsu mɨ krɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma tɨrɨm sɨmiir bɨ nonkwo ɨguskikɨm. Nɨɨngaka. \v 9 Iikam whɨekakɨm krɨmiir sau omom nwowɨm mɨ yɨo Adi Komii siya krɨmiir bɨ swokɨ haibur mɨmɨnkɨn. Iikam nhɨrɨm krɨmiir bɨdiyar mɨ ɨpɨmpar akaigai aowɨm mɨ krɨma bɨ naokɨm. Nɨɨngaka. \v 10 Mɨ ɨinokɨinokɨn krɨmiir pɨuɨm hankak sɨmiir sɨmiirar nwonɨnaei bɨiya kam bibiyɨeyɨm sɨma nɨpɨmpara Jisɨsni mɨ siir pɨua hankak hankak ha nwowaigɨnɨuwa saiir hɨriinan. Mɨ ɨiya iikam sɨma tɨ hanɨm kariir pɨu tɨr nwowɨm sɨmiir kɨgɨm mɨ sɨma ɨna yɨnoknɨnkɨnkiyɨm, Jisɨs Krais siya ɨni krɨmakar nwowɨn mɨ krɨmiirɨn siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ ɨiya inkamkɨ krɨmiir nɨpɨmpariyɨm mɨ krɨma panɨɨnsi yaosi, krɨma pɨ hɨriinanar mɨ owi. \v 11 Mɨ ta ɨiya krɨma tɨ nu ɨiirar nikɨ owa, iikamɨm sɨma krɨmiiramar kaokɨm, krɨmiir nɨsomsom aowam. Dimusi rani, krɨma Jisɨs Krais siir mɨi aiir mɨriigɨn. Mɨ tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm krɨmiiram nɨtiyɨm mɨ ta hɨriinan saiirsika tɨ iikamɨm sɨma pa nɨnoknɨnkɨnkii, Jisɨs Krais siya ɨni krɨmakar nwowɨn mɨ krɨmiirɨn siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ krɨma hɨriinan asi nwowi. \v 12 Mɨ inkamɨm krɨmiir nɨpɨmpariyɨm mɨ krɨma pariiparii wa pɨ yaowɨn. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ krɨma tɨrɨm, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm mɨ kɨma wɨ Adi Komii saɨka nwoyokiyokɨigaeyami, ɨinokɨinokɨn mɨ kɨma wɨ ta yaiya wɨ saiiramar naɨngwo tɨbmii krɨpkaii. \p \v 13 Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn inkam nwɨrɨn Adi Komii siir yai ɨmiir wɨnkiyɨn yokwo Samni, siya hɨnɨɨna wɨnboɨnkikɨn, kara Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨn mɨ kara ɨinokɨinokɨn siirɨn ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwikɨn. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ tari tɨ inkamɨn hɨriinan boɨnkikɨn. Dimusi rani, kɨma Adi Komii siiramɨn siir hɨriinan naɨngwo tɨbmii kɨɨni. Mɨ krɨma ɨriipɨ hɨriinan ɨinokɨinokɨn iikam ɨmiirɨn Adi Komii siirar mɨ boɨnmɨmauuwikɨm. \v 14 Krɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwikɨm. Dimusi rani, krɨma hɨriiyar nɨnoknɨnkɨni, Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siir hɨdnɨnsiin ɨdwowɨn mɨ mhoɨiya siya wɨ krɨmiir mɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi. Mɨ krɨma wɨ Jisɨs saɨkar nwowi mɨ krɨmiirɨn wɨ siyar nanmaiwarkainaei mɨ krɨma wɨ siir whwonkam ɨda kingiin namwoɨuwi. \v 15 Mɨ dimɨn bibiyɨeyɨm, aposel kamɨm krɨmiir nɨmbimbɨiniyɨm, yɨm tɨriigɨnɨm yɨm kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨm. Dimusi rani, krɨmiir yai ɨmiirsika. Mɨ Adi Komii siir naɨngwobumbu ɨni hɨnda tɨnda yamkiya. Mɨ iikamɨm ta saiiram naɨngwo tɨbmii kɨɨni mɨ sɨma Adi Komii siir boɨn wadɨekii mɨ wɨ siir inɨg ɨiir hainan prapraskii, tɨ dimɨn taemɨnɨm siya tɨrɨm sɨmiirsi. Ɨriig. \s1 Yɨm tɨ digworaekwowɨm yɨm dimɨn komii rani. Dimusi rani, krɨma wɨ mhoɨiya haii. \p \v 16 Krɨra wɨ maɨrgɨmaɨrga nwo karam nwo rani, tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya iikam krɨmiir hɨdnɨnsiin ɨdwowi mɨ krɨma whɨekakarɨn wɨ siir inɨg ɨiir hainan prapraskii. Mɨ ɨinokɨinokɨn krɨmiir pɨuɨm yɨm wa naonami mɨ ɨinokɨinokɨn Adi Komii siya wɨ krɨmiir kwoɨn ɨiirar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi wadɨe nwowamɨn. \v 17 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ hɨk krɨmiir hauu haigɨnɨuwɨm yɨm dimɨn komii rani, yɨm ɨi prɨei bɨ nwowikɨm. Mɨ krɨmiirɨn wɨ sɨma whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, Adi Komii siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm yɨpɨkɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyamiyɨm ɨinokɨinok sɨmiir haiyamɨn ɨni ɨkɨ digworaekwo nhɨrɨm sɨmiir haiburɨm. \v 18 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, krɨma krɨmiir kwoɨn komiiyɨn wɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm krɨmiir nhwokar kɨgiyɨm wɨ sɨmiiram kɨpi naɨngwo. Nɨɨngaka. Krɨma dimɨn taemɨnɨm krɨma kɨg karam nwowiyɨm, Adi Komii siya hauuwi krɨmiir mhoɨiya, sɨmiiram daɨngwo mɨ sɨmiiram dwokwokɨn. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ krɨma kɨgiyɨm, tariinan, yɨm wa nɨti mɨ wa swokɨ dɨgi mɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ krɨma kɨg karamae nwowiyɨm yɨm wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn. Ɨriig. \c 5 \s1 Dimɨn taemɨnɨm aposel kamɨm sɨma tɨrɨm yɨm iikam ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨm \p \v 1 Krɨma hɨriiyar nɨnoknɨnkɨni, mhoɨiya ta krɨmiir nuan pɨu biyɨeya ya wɨ sapi naowi mɨ wɨpi whɨii mɨ ya wa namkii. Yɨm ɨni omakam hindara ninɨ kaigrɨnɨu whwonkai sasaeiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ ɨiya krɨma naowi, krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, krɨmiir pɨu kɨbiya yɨpɨkɨ wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami, saiirɨn wɨ Adi Komii siyar swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi mɨ krɨma wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨi kaeyami siir om hɨrɨn. Yɨm tɨ digworaekwowɨm yɨm ɨni omaka mɨiyɨka Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya mɨrii okwowa siir om hɨr krɨmiiram, krɨma nwowam ɨni saiir hɨriinan ywowa. \v 2 Mɨ tariinanɨn krɨmiir kwoɨn komiiyɨn ɨni warɨ omɨn kouwanɨn siir waraur nɨtamar naɨngwowɨn, tɨ pɨu wɨn kɨbiyɨm yɨpɨkɨ wɨ Adi Komii siya hauuwi krɨmiir mɨ krɨma wɨ sɨmiirar ninɨ onii. \v 3 Mɨ hɨriinankɨnɨuwi tɨriigɨnɨn hɨriinan tɨrkɨswo mɨ krɨma wɨ kwoɨnbudara di ywowi mɨ hɨriirɨn pɨu karamae di yapnɨnopkai nami. Nɨɨngaka. \v 4 Krɨmiir kwoɨn komiiyɨn ɨni tɨ pɨu wɨnɨm yɨpɨkɨ wɨ krɨma haii Adi Komii siir hɨrankɨ, ɨni sɨmiir haiyamar hɨugɨmkrɨpɨm. Mɨ ta pɨu biyɨeya ta hindara nwosɨsaeya, ta krɨma nwowa tɨ nu ɨiir ya ɨinokɨinokɨn hɨk krɨmiir swokɨ hauunanaei. Mɨ krɨma pɨ boriisopi ta pɨua kwoɨnbudara nwowiya saiir nwowɨm krɨma hɨnɨɨnam naɨngwowi, Adi Komii siya pɨu wɨn kɨbiya saiir nii kɨnɨrkai haigɨnɨuwɨm. Mɨ krɨma ta pɨua naonanaeiya ta pɨua nao karamae nwowiya saɨka nɨnowanam tɨri. \v 5 Yɨo Adi Komii sasaɨrgɨn yɨpɨkɨ tɨ pɨu wɨn ɨmiir dirɨraerarɨm krɨmiiram, krɨma haiyam. Mɨ ta hɨriinan saiirsika. Dimusi rani, tɨ dimɨn ɨiirsika. Siya siir naeyɨuɨn krɨmiir bɨdi hauugiyɨn mɨ krɨma wa nwokɨ sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨm hɨnɨɨn, krɨma tɨ dimɨn taemɨn ɨmiirɨn wa haii tɨ siya nɨmbinɨm krɨmiiram. \p \v 6 Mɨ tɨ hɨriinan saiirsika krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya dirɨraerarɨm, siya wɨ krɨmiir hauuwi mɨ ɨinokɨinokɨn krɨma wɨ kɨrɨe hɨriiyar nwokrɨpkaii ɨrɨpa nongwomamaɨr aeyam. Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, ta ɨiya krɨma ta pɨu aiirar nikɨ owɨm, krɨma Adi Komii saɨka nikɨ orani, siir om ɨiir. \v 7 Krɨma tɨ dimɨnɨm Adi Komii siya dirɨraerarɨm krɨmiiram krɨma sɨmiir nikɨ kɨg rani. Mɨ nɨm krɨma bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm krɨma sɨmiirɨn wa haii. Dimusi rani, Adi Komii siya bɨ nɨksɨsaeikɨn siya yaimwo ara boɨnikɨn. \v 8 Kara kɨmiirɨn kaimwowar boɨnkii, krɨma naosi naɨngwo ɨdid rani. Nɨɨngaka. Krɨma ta nu tɨran pɨua saiir haiburgigam tɨri. Mɨ krɨma wɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Adi Komii wɨ saɨka nikɨ owɨm siir om hɨr. Yɨo tɨriigɨnɨn ɨni tɨ krɨmiir pɨu aeya nwowa tɨ nu ɨiir ɨni siir haiburɨn. \v 9 Mɨ ta pɨua ta nu ɨiir krɨmar mɨ owa krɨma saiirar mɨ owi mɨ krɨma krɨmiir pɨu kɨbiya Adi Komii siir omana saiirar mɨ owi, ya tɨ hɨriinana ya dimɨn komii rani. Krɨma bɨiyɨn mɨnam tikɨ aɨngwo, dimɨnɨn Adi Komii siya naɨngwowɨm krɨma naɨngwo tɨbmii kɨɨnam mɨ krɨma tɨram, sɨmiir tɨram daɨngwo. \v 10 Kara tɨriigɨnɨm kɨmiiram boɨnkikɨm. Dimusi rani, mhoɨiya krɨma wɨ Krais siir whwonkam ɨda nokwowi mɨ wɨ siyar hɨdi krɨmiirɨn, dimɨn taemɨnɨm krɨma tɨrɨm sɨmiirsiyɨn. Ɨiya krɨma tɨ pɨuɨm tɨ nu ɨiiranɨm sɨmiirar nikɨ okrɨpkai mɨ siya wɨ krɨmar tɨrɨm wɨ sɨmiirar swokɨ hɨdi. Siya dimɨn wadɨe nasi tɨri, iyɨe? Wɨ dimɨn biyɨe tɨri krɨmiirɨn, krɨma tɨrɨm sɨmiirsiyɨn. Ɨriig. \s1 Aposel kamɨm sɨma iikam ɨmiirɨn mɨnsi whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨm sɨma Adi Komii saɨka nongwomamaɨr aeyɨm \p \v 11 Mɨ ɨiya krɨma Adi Komii siirsi nɨdida saiir nɨnoknɨnkɨnɨm krɨma mɨini hanɨɨn asi mɨriigɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyam mɨ sɨma sɨmiir nwokɨ wakaeyoknam. Dimusi rani, krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, mhoɨiya siya krɨmiirɨn wɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma tɨrɨm wɨ sɨmiirsi hɨdi. Adi Komii siya krɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn. Mɨ an kara ha naɨngwowi, iikam kɨmiir kwoɨnɨm hɨnɨɨna daɨngwo, an kara siyɨu mɨiyɨk ɨiirar napikɨn. Mɨ tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiirɨn kara whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn, ta Adi Komii siya mɨ aɨngwowa saiir hɨriinan. \v 12 Krɨma kɨmiirɨn hɨnɨɨna tɨr tani, kɨma hɨnɨɨna swokɨ boɨnam, krɨma wadɨekɨm, krɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm kɨmiir boɨnmauuwamɨn mɨnam naɨngwokɨm, kɨma wa nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm, krɨmiir siyɨu panɨɨngɨn. Mɨ mhoɨiya kɨma iikam ɨmiir boɨni, yɨpɨkɨ tɨ ha naɨngwowɨm, inɨg komiigak nwowiyɨm mɨ yɨuɨs mɨiyɨk mɨiyɨk ɨkɨm ɨni kou sɨma ywowɨm. Mɨ inkami kwoɨnɨm yɨm ɨni panɨɨna nwowɨm mɨ kɨma sɨmiirɨn wɨ ha boɨni tɨriigɨnɨm yɨm mɨiyɨk rani, ɨni kɨpɨii ywowɨm. \v 13 Mɨ kɨma krɨmiir boɨni, sɨma tɨ hɨnɨɨn asi boɨni sɨma pɨ whaowaei. Mɨ nɨm krɨma kɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, tariigɨna ya Adi Komii siir mɨi aeya tɨ hɨriinan krɨma boɨna. Mɨ kɨma krɨmiir boɨni, sɨmiir kwoɨnɨm wadɨekɨm, sɨma tɨ hɨriinan boɨnɨm mɨ krɨma kɨmiir boɨnmauuwi, yɨ wɨ mɨnsi boɨnmauuwi, kɨmiirɨn wɨ saeya nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. \v 14 Mɨ ta Krais siya iikam krɨmiirsi naɨngwokwonanaeiya mɨ krɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn saeyar kiyai mɨ krɨma ta mɨi aiir asi mɨrii iikam kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam, tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir kɨrɨeni. Krɨma tɨ hɨriinan dimɨn taemɨn ɨmiir asi tɨrkɨm. Dimusi rani, krɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm siya siyaɨrgɨn naowɨn. Mɨ krɨma naoni hanɨɨnaka ɨni siyar yaowɨskiyɨn krɨmiirsiyɨn. Ya tariigɨna ya hɨnɨɨnga krɨma whɨekakarɨn saɨka bɨdiyar yɨnkɨn aonamɨm. \v 15 Krɨma naoni hanɨɨnaka ɨni siyar yaoɨskiyɨn krɨmiirsiyɨn mɨ nɨm krɨma iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ nu ɨiir nwowɨm, krɨma dimɨn taemɨnɨm wɨ krɨmiir kwoɨnaɨrga prɨinaɨngwo dirɨraerar tani. Nɨɨngaka. Krɨma tɨ inkam nwɨruwan yɨpɨkɨn bɨiyar naowɨn, yɨpɨkɨn Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwowɨn mɨ omwai ha swokɨ waiyan iikam krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam siir kwoɨn ɨiirarar dap ɨski. \p \v 16 Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ krɨma wɨ hɨnɨɨna di yaɨngwowi, iikamɨm sɨma wadɨekɨm, iyɨe? Biyɨekɨm. Dimusi rani, sɨma inɨg komiigak bɨdi ywowɨm, iyɨe? Dimusi rani, sɨma digworaekwokɨ naokɨngugunankaigɨm. Nɨɨngaka. Yɨm tɨ hɨnɨɨn digworaekwowɨm yɨm nu tɨrankɨm. Bɨiya iikam krɨma dimɨn bibiyɨeyar nikɨ tɨra, krɨma Jisɨs Krais siirɨn inkami siyɨu ɨiirarar hɨdgɨn. Mɨ Tariinanɨn krɨma iikam ɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna hɨd rani, wadɨe mɨ biyɨe. Nɨɨngaka. \v 17 Mɨ ɨiya iikamɨm sɨma naɨngwo tɨbmii kɨɨni Krais siir yai ɨmiiram mɨ Krais Jisɨs saɨka sɨbgu amasu kikɨni mɨ siya sɨmiirɨn wɨ iikam wɨn nwo haigɨnɨugi mɨ wɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu rani. Mɨ tɨ bɨiyan dimɨn wrowɨm yɨm wa dɨgii. Mɨ dimɨn taemɨn wɨnɨm yɨm bɨiyan dimɨn taemɨnɨm wɨ sɨmiir ɨgsop aiir nokwokairinanaowidi. \p \v 18 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm krɨmiir tɨrii nɨmbiniyɨm iikam wɨn krɨma nwowam, yɨm wɨ Adi Komii sasar tɨr ɨski sɨmiirɨn. Krais siya paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siirɨn tɨ hɨriinan saiirsi naokɨn, tɨ dimɨn taemɨnɨm Krais siya tɨrɨm krɨmiir mɨ Adi Komii siya tɨ dimɨn taemɨnɨm Krais siya tɨrɨm krɨmiir, hɨriinan saiirsi tɨrkɨn, krɨmiirɨn siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn mɨ iikam krɨma yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siir sau omom nikɨ owɨm, tariinanɨn krɨma ɨni nomiiyau saɨkar swokɨ owɨm. Dimusi rani, Jisɨs siyar nɨnkiamasugɨn krɨmiirɨn. \v 19 Mɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma boɨniyɨm kɨmiir yɨm tɨ sɨma, Adi Komii siya iikamɨm nuanɨm krɨmiirɨn, dimɨn taemɨnɨm Krais siya tɨrɨn sɨmiirsi nɨnki amasu haigɨnɨugɨn. Mɨ tariinanɨn Adi Komii siya krɨmiirɨn bɨdi yɨmbinɨm nomiiyau nwowam. Siya dimɨn bibiyɨeyɨm krɨma tɨrɨm sɨmiirsi naɨngwo rani, sɨmiirɨn siya bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm mɨ tariinanɨn siir mɨiyɨm ɨni aposel kam krɨmiir kwauuwa. Siya iikamɨm nuanɨm krɨmiiram naɨngwokwonanaeikɨn mɨ krɨmiir ɨna yɨnkiamasuɨn krɨma saɨka nongwomamaɨr aeyɨm. \p \v 20 Krɨmiirɨn Adi Komii siya bɨdi yɨmbinɨm mɨ krɨma Krais siir ɨgsop aiir asi nokwokairinanaowigɨm. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ krɨma boɨnmɨmauuwɨm kɨmiir, yɨm Adi Komii siya boɨnmɨmauuni hanɨɨnaka tɨsi krɨmar boɨnmɨmauuwɨm kɨmiirɨn. Krɨma Krais siir whɨnkɨnsiiskɨn mɨ krɨma kɨmiirɨn hɨnɨɨn asi boɨni, kɨma Adi Komii siiram kiwaki, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam mɨ kɨma wɨ saɨka nwokɨ ongwomamaɨr aekiyamɨm mɨ wɨ saɨka nikɨ sɨbgu owɨm. \v 21 Krais siir kwoɨnɨn sasaɨrgɨn dimɨn biyɨe whɨrkɨ nwo karamae nwowɨn. Mɨ krɨmiirɨn Adi Komii siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn mɨ krɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm krɨma tɨrɨm, yɨm ɨni siyar haiprigɨnkiyɨm. Mɨ sɨmiirɨn ɨni Krais siir ɨɨnarar yonkwokiyɨm mɨ krɨma naoni hanɨɨnaka ɨni siyar yaoɨskiyɨn, krɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirsiyɨn mɨ krɨma wɨ saɨka asi namasukikɨni. Siya tɨ hɨriinanɨn mɨnam tɨrkɨn, iikamɨm krɨma yɨpɨkɨ siir yai aiiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm, Adi Komii siya krɨmiirɨn wɨ ha boɨni, krɨma dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm siir hɨriinan. Ɨriig. \c 6 \s1 Aposel kamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwɨm sɨma dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirsiyɨn hɨk prasae bɨ haigɨm \p \v 1 Mɨ nɨ krɨra, Pol kara mɨ Timoti siya, nɨ krɨra ɨrɨpa Adi Komii krɨmiir Wanɨn saɨkar mɨriigo. Mɨ krɨra kɨmiir asi nɨki, kɨma Adi Komii siir naɨngwobumbu aiir bɨdi haiyɨm mɨ tɨ naeyɨuɨn siirɨn hinda whɨsariiyar prɨiyokaeyamam kɨpi tɨr. \v 2 Ɨhɨ, kɨma wɨ hɨriinan kɨpi tɨr. Adi Komii siir yaiyɨm kamɨm sɨma wɨnkiyɨm bɨdi bɨdiniyar Yokwo Komii saiir, yɨm hɨnɨɨna wɨnboɨnkikɨm, \q1 mɨ Adi Komii kara, kɨriir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam naɨngwowi kɨra nhwo kwɨsboɨni mɨ kara ta kɨra kwɨsboɨna saiir wakaei mɨ tɨ dimɨnɨm kɨra kwɨsboɨnkiyɨm kara sɨmiirɨn wa whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. Mɨ ɨiya kara kɨmiir nɨmbini mɨ iikamɨm tɨ nu ɨiir nwowɨm kɨmiirɨn wɨ kara nanmaiwarkainaei mɨ kɨmiirɨn wɨ kara whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. \m Tɨ kara boɨnanɨm kɨmiir sɨmiir wakae, tariinanarɨn Adi Komii siya kɨmiir hainan praprasam naɨngwowi. Mɨ tariigɨtariinanarɨn, siya wɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ wɨ kɨmiir nanmaiwarkainaei. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ tɨ naeyɨuɨn whɨsariiyar kɨpi prɨiyokaeyam mɨ ta naɨngwobumbuwa wɨ kɨgugugisi. \p \v 3 Mɨ nɨm krɨma inkamɨm pɨ boriisopi iikam nhɨrɨm sɨma ha naɨngwowɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma tɨriyɨm mɨiyɨk rani. Mɨ nɨm krɨma dimɨn biyɨe whɨr bɨ swokɨ tɨrmɨntɨrmɨnkɨm, sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyamɨn biyɨe sɨma nwowam mɨ sɨma krɨmiirɨn wɨ ha boɨni tani krɨmiir mɨiyɨm biyɨekɨm. Nɨɨngaka. Mɨ krɨma dimɨn biyɨe tɨrkɨswo mɨ tɨriigɨnɨn sɨmiirɨn wɨ siya pɨ kiyopsɨbgi haigɨnɨuwɨn mɨ sɨma wɨ di yokworɨnuwi. Mɨ nɨ krɨra hɨriinan naɨngwo rani, sɨma krɨriirɨn hɨriinan naɨngwo rani. Nɨɨngaka. \v 4 Mɨ tɨ dimɨnɨm krɨma tɨrɨm sɨmiir tɨrni hanɨɨnaka, krɨma iikam ɨmiir nɨisiimauuwikɨm hɨnɨɨn, krɨma Adi Komii siir mɨiyan inkamkɨm. Krɨma iikam ɨmiirɨn hɨnɨɨna nɨisiimauuwikɨm krɨma hɨriiyar nokworɨnukrɨpkaiigɨm dimɨn taemɨn biyɨe biyɨeyɨm krɨmiiram nɨtiyɨm mɨ hɨkpai hɨkpaiyɨm krɨmiir hauuwiyɨm krɨmiir tɨrbuwam, krɨma sɨmiirsi bɨ hɨuniyanaikɨm. \v 5 Sɨma krɨmiirɨn bɨdiyar mɨ ɨpɨmparɨm mɨ maeyaua mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨr bɨdiyar mɨ hɨugrɨpkɨikikaiyɨm. Mɨ krɨmiir sau omomɨm sɨma krɨmiirɨn siyɨu mɨiyɨknan bɨ tɨrkɨm sɨma krɨmiirɨn ha mɨ ɨgbumbu. Mɨ krɨma mɨi pranaepranae bɨ mɨriigɨm, ɨni pɨu whaowakɨ krɨmar ywobugiyɨm. Ɨi nhɨrɨm krɨma nhwo bɨ sɨbgu whwonkaiigɨm mɨ mɨpi nae karamkaramar mɨ ami. Dimusi rani, krɨma Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauugɨm mɨ sɨma krɨmiirɨn hɨriinansi tɨri. \v 6 Krɨma krɨmaɨrgɨm siyɨu mɨiyɨk sɨbgu tɨriyɨm mɨ nɨm krɨma Adi Komii siir dimɨn taemɨnɨm ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Mɨ nɨm krɨma ɨo bɨ nanka osɨsauuwikɨm, dimɨn taemɨnɨm krɨmiir kou nwowiyɨm sɨmiirsiyɨn. Krɨma bigɨn nasmɨrwaiya nwowikɨm mɨ krɨma iikamɨm sɨmiirɨn maɨrgɨmaɨrga pa mɨ ɨisiimauuwi sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam mɨ sɨmiiram naɨngwokwowam. Mɨ tɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn, tɨ krɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨn, krɨma iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna nɨisiimauuwi, krɨma Adi Komii siir mɨigɨ mɨi aiirar mɨrii. \v 7 Krɨma ɨinokɨinokɨn yaimwo aiirarar nowomwarkaiyɨuwikɨm. Mɨ Adi Komii siir kɨrɨeya yɨpɨka krɨmiir hauugiya, ɨinokɨinokɨn krɨmiirɨn saeyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, krɨmiir mɨiyɨm. Tɨ kamɨm yɨpɨkɨ yaiini digworaekwo nonkwowiyɨm, sɨma kimɨrkaiyam, tɨ dimɨn hɨnɨɨnɨm nhao sau, ɨrɨm hɨpɨg, sɨmiir sau omomɨn saɨka nɨnɨtam, ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm, tɨ siyɨu mɨiyɨkɨn krɨma nwowiyɨn mɨ mɨiyɨm krɨma mɨriiyɨm yɨm ɨni hɨriinan ywowɨm. Yɨm sɨma ɨinokɨinokɨn krɨmiir kimɨrkaiigɨm, tɨrigɨnɨm yɨpɨkɨ yai biyɨe krɨmiir boɨniyɨm mɨ dimɨn biyɨe krɨmiir tɨriiyɨm yɨm sɨma wɨ krɨmiir nikwowaisii rani. Nɨɨngaka. Sɨmiirɨn wɨ krɨma nikwowaisii. \v 8 Iikam nhɨrɨm yɨm krɨmiir inɨg ɨmiir hainani mɨ nhɨrɨm yɨm krɨmiir swokɨ ikwowaisii nhɨrɨm pɨ krɨmiir mɨ ɨgbumbu kauwok ɨtkɨn boɨni mɨ nhɨrɨm iikam nhɨrɨm sɨmakan krɨmiirɨn pɨ yai wadɨeyar mɨ boɨni mɨ krɨmiir siyɨu ɨkɨn. Mɨ yɨm tɨ hɨriinan dimɨn taemɨnɨm yɨm dimɨn komii rani. Mɨ krɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma tɨrɨm sɨmiirɨn wɨ hɨriinanar tɨrkrɨpkai. Mɨ iikam nhɨrɨm yɨm ha naɨngwowi, krɨma iikam paii rani, nɨksɨsaeyaka waiwiigɨm. Mɨ krɨma hɨriinan bɨ tɨrikɨm krɨma yaimwo arar boɨnmɨmauuwikɨm. \v 9 Mɨ tɨ iikam hɨriinanɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir nɨnoknɨnkɨn karamae nwowiyɨm mɨ yɨm sɨma ɨriipɨ hɨriinan krɨmiir mɨ ɨnoknɨnkɨn tani. Mɨ Adi Komii siya mɨ siir iikam ɨma, yɨm sɨma krɨmiirɨn bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm. Iikamɨm krɨmiirɨn ha naɨngwowiyɨm, krɨma wɨ krɨmbi naowi mɨ krɨma pɨ omwaiya swokɨ waiyaei. Adi Komii siya kam ɨmiirɨn mɨnam kiwakikɨn, krɨmiir tɨoɨm. Mɨ siya ɨni krɨmiirar kɨgɨrkakɨn mɨ krɨma panɨɨnsi yaosi. \v 10 Mɨ tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm krɨmiiram nɨtiyɨm, krɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyam, krɨmiirɨn wɨ sɨma tɨri, maɨrgɨmaɨrga nwo karamɨn. Mɨ ɨinokɨinokɨn krɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga hɨriiyar nwokrɨpkaii. Krɨma paeprikabar mɨ oka wɨndi, dimɨn taemɨn mɨ tɨr karamae, krɨma iikam ɨmiirɨn wa whɨnkɨnsiis haigɨnɨukrɨpkaii Adi Komii siir dimɨn taemɨnɨm sɨmiir sɨbgu onkworɨnukrɨpkaiyɨm. Nɨm krɨma ɨni inkamɨm tɨ nuɨn siirɨn digworaekwo karamae nwowiyɨn ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ nɨm krɨma digworaekwo mɨiyɨk mɨiyɨkakaɨrgɨm mɨ tɨ digworaekwo mɨiyɨk mɨiyɨkɨm inkamkɨ sɨmiir nɨspakɨi haiyɨm wɨ dɨg nwo rani. \p \v 11 Mɨ kɨma tɨ iikamɨm tɨ omɨn Korin siir hɨranɨm, krɨra kɨmaka bɨdi boɨno mɨ dimɨn taemɨnɨm krɨriir kwoɨnau tɨr nwokaiyɨm kɨmiir bɨdi boɨnmɨmauuwɨm. Dimusi rani, krɨra kɨmiiramɨn nhami nhami naɨngwokwonanae rani. \v 12 Krɨriir kwoɨnɨn kɨmiiram naɨngwokwonanaeiyɨn bɨ nikɨ dɨgikɨn. Nɨɨngaka. Krɨra kɨmiiramɨn nhami nhami naɨngwokwonanae rani. Mɨ kɨmiir kwoɨnɨm krɨriiram naɨngwowɨn yɨo bɨdi dɨgiyɨn. Mɨ kɨma krɨriiram naɨngwokwonanae rani. Nɨɨngaka. \v 13 Mɨ tapa kara kɨmiirɨn pɨ adɨn siir yɨnisɨm ɨiir boɨniyɨn pɨ siir hɨriinan boɨnkii. Mɨ kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, kɨma krɨriiram daɨngwokwonanae ta krɨra mɨ aɨngwokwonanaeiya iikam kɨmiiram saiir hɨriinan. Ɨriig. \s1 Krɨma Adi Komii siir iikamɨm krɨma iikam biyɨe biyɨeyɨm sɨmaka kɨpi namasu \p \v 14 Kɨma tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨn karamae nwowɨm ɨrɨpa sɨmaka kɨpi namasu. Nɨi nabɨeyo yo ɨrɨpa bɨ nwowiko mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kaimwowɨn, Adi Komii siir iikamɨm sɨma ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨn karamae nwowiyɨm sɨmaka kɨpi mɨrii mɨ dimɨnɨn sɨma mɨ tɨriyɨn siir wara kɨpi mɨ tɨr. Nɨɨngaka. Dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ wadɨe nwowiyɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ biyɨe nwowiyɨm yɨm ɨrɨpa kɨpi nwo. Nɨɨngaka. \v 15 Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi, Krais siya mɨ Setan siya sowa wɨ kwoɨn whɨruwar nwowi? Yɨ tɨ hɨriinanɨn ɨni nɨɨnga ywowɨn! Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨn mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ hɨriinan kwoɨn naɨngwo karamae nwowiyɨn, sowa wɨ ɨrɨpa panɨɨna nwowi? Yɨ tɨriigɨnɨn yɨo siyɨu rani! \v 16 Mɨ Adi Komii siir omaka mɨ uruwai siyaowaini omaka aka, sowa wɨ ɨrɨpa panɨɨna nwowi, ɨrua nwowamɨn? Yɨ siyɨu rani! Krɨmiir pɨuɨm sɨma ɨni omakanan ywowɨm maeyaua Adi Komii siir naeyɨu ɨeya nɨdwokaiyana krɨmiir kwoɨnau tɨrɨn. Mɨ Adi Komii siyarɨn bɨiya yokwoni hɨnɨɨna boɨnkikɨn, \q1 kara wɨ kariir iikamɨm sɨmiir mhɨi kwoɨnau nwokaii kara wɨ sɨmakar nwowi kara wɨ sɨmiir Adi Komii nwowi mɨ sɨma wɨ kariir iikam nwowi. \m \v 17 Mɨ Adi Komii siya ta hɨriinan saiirsi boɨnkɨn, \q1 kɨma tɨ dimɨn biyɨe biyɨeyɨm, tɨ iikam bibiyɨeyɨm sɨma tɨriyɨm, sɨmiirsiyɨn aru dwo mɨ kɨma sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugig. Mɨ kɨma tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugigi mɨ sɨmiir mɨ ap karamae mɨ owi mɨ kɨmiirɨn wɨ kara haii, kariir iikam nwowam. \v 18 Mɨ kɨma hɨriinan tɨri mɨ an kara wɨ kɨmiir Ad nwowi mɨ wɨm kɨma wɨ kariir yɨnisɨmkɨ yɨnisɨm yɨnkamiyɨn mɨ yɨnisɨm yɨnugiyɨnar nwowɨskii, Adi Komiiyɨn, yɨpɨkɨ tɨ nuan digworaekwowɨm sɨmiir tɨrkiyɨn mɨ nɨnomor kouan ɨkɨm, siyaɨrgɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn tɨ hɨriinan boɨnkiyɨn. Ɨriig. \c 7 \p \v 1 Tɨ kariir nomiiyauɨm, yɨpɨkɨ kara naɨngwokwowiyɨm, Adi Komii siya ta nɨmbina krɨmiir hauugika. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi, krɨma krɨmiir digɨuɨn, tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ krɨmiir tɨriyɨm dimɨn biyɨe tɨram mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ krɨmiir kwoɨn ɨmiir kiprɨdiyɨm, sɨmiirɨn digɨumii haimriyɨugig. Krɨma siyɨuɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir whwonkam ɨda dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowiyɨn siirarar dap ɨski mɨ Adi Komii siir kɨpi tɨr, siya krɨmiirsi nɨdidɨm. Ɨriig. \s1 Om Korin hɨran iikamɨm sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm kisɨna haigigiyɨm mɨ Pol siir kwoɨnɨn ɨni maɨrgɨmaɨrgar ywokiyɨn. \p \v 2 Iikam kɨma, krɨriiram daɨngwokwonanaei krɨra kɨmiir warauran iikam nhɨrmi dimɨn biyɨe whɨr bɨ swokɨ tɨrbugo. Mɨ krɨra kɨmiir iikamɨm sɨmiir inkam nwɨr bɨ swokɨ tɨrbumɨmɨnkɨn mɨ krɨra kɨmiir bɨ swokɨ ɨksɨsaekɨm mɨ kɨmiir nwɨrni dimɨnsɨm whɨr bɨ swokɨ prɨihaigo, kɨmiir nhɨr ɨma boɨna saiir hɨriinan. Nɨɨngaka. \v 3 Kara tɨ yaiyɨm kɨmiir nɨkiyam bɨ boɨnkɨn. Nɨɨngaka. Kara bɨiya kɨmiirɨn bɨdiyar ikɨ boɨnkiyɨn mɨ tariinanɨn tɨsa swokɨ boɨnkiyɨn, krɨra kɨmiiramɨn pranae pranae naɨngwokwo rani, kɨma naowi, krɨra kɨmaka naowamar mɨ aɨngwowi, iyɨe? Wɨ hɨnɨɨn kɨpi tɨr mɨ kɨma omwai mɨ waiyaei mɨ nɨ krɨra hɨriinan omwai kɨmakar mɨ waiya amar mɨ aɨngwowi. \v 4 Kara kɨmaka kwoɨno whɨsa nwo rani kara ɨinokɨinokɨn iikamɨm warauranɨm kɨmakan hinda maɨrgɨmaɨrga arar nwonanaeikɨn. Mɨ ɨiya dimɨn taemɨnɨm krɨriiram nɨtiyɨm, krɨriir kɨmpɨpɨsu haigɨnɨuam mɨ krɨra pɨ dimɨnɨm iikam kɨma tɨriyɨm pɨ sɨmiirar naɨngwo krɨpkaii. Mɨ tɨriigɨnɨm krɨriirɨn maɨrgɨmaɨrga sɨma nwowaigɨnɨuwi mɨ krɨriir kwoɨnɨn hiinsɨma asi nwowi. \p \v 5 Mɨ ɨiya krɨma nu haɨmii Masedonia tɨriirar mɨ ɨta, krɨma wadɨe bɨ minɨ onikɨm dimɨn bibiyɨeyɨm krɨmiirɨn ɨni hɨriiyar swokɨ tɨrkrɨpkaiyɨm krɨmiir pɨua bɨ swokɨ siismɨmɨnka. Nɨɨngaka. Sɨma krɨriirɨn bɨdiyar mɨ ɨkwao boɨnɨm mɨ bɨdiya mɨ ɨnkɨnyaeyao boɨnɨm mɨ krɨriir kwoɨnɨn iikam kɨmiirsiyɨn nɨdid prasae mɨ naɨngwoyɨmyok prasae bɨ kɨnko, dimɨn taemɨnɨm krɨra tɨrgigɨm kɨmiir mɨ inkam biyɨeyɨn siya nɨti, wɨ siya ninɨ tɨrbuni sɨmiirɨn. \v 6 Mɨ Adi Komii siyaɨrgɨn yɨpɨkɨ ɨinokɨinokɨn iikam sɨbgu siiboboɨnɨu haigɨnɨuwiyɨn, ɨiya sɨma hɨkak nwowiyɨm. Krɨmiir kwoɨnɨm siyar nikɨ kɨnsiis haigɨnɨugɨn inkamɨn Taitas nɨkɨuwiyɨn siya nɨkropkiyɨn krɨmiir ninɨ kɨgniyam. \v 7 Ɨhɨ, siya bɨdiyar yɨtɨn krɨmiirɨn siya inɨ siiboboɨnɨuni. Siya krɨmiirɨn mɨn ninɨ boɨnikɨn, kɨma siirɨn panɨɨn panɨɨna siiboboɨnɨugɨm dimɨn taemɨn kɨbi kɨbiyɨm kɨma napɨm mɨ kɨma tɨrɨm. Tɨriigɨnɨn krɨmiirɨn maɨrgɨmaɨrga sɨma nwowaigɨnɨuwi. Mɨ siya ha nɨtɨn, krɨmiirɨn siya inɨ boɨni, siya kɨmiir bɨdi kɨgnakiyɨn mɨ wɨm kɨma krɨmiir kɨgam asi naɨngwokɨm. Mɨ kɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm sɨmiirsi asi nɨdidgɨm, yɨpɨkɨ hɨk krɨmiir tɨrhaigɨnɨuɨm. Mɨ wɨm kɨma krɨmiiram asi naɨngwokikɨm mɨ wɨm kɨma pɨ krɨmiir mɨrmii aiir nwowi ɨiya iikam ɨma boɨniyɨm dimɨn taemɨn biyɨeyɨm krɨmakar nɨnkɨkɨniyɨm kɨmiirsi. Mɨ kɨma tɨ hɨriinan dimɨn taemɨn ɨmiir tɨrkiyɨm mɨ wɨm kɨma kariir tɨrkii, kara maɨrgɨmaɨrga kɨmaka nwowɨm. \p \v 8 Mɨ ta yokwowa bɨiya kara wɨnkiya kɨmiirɨn hɨkak saeya mɨ o karamaekɨ wɨndi mɨ an kara ha naɨngwowi, ta yokwowa bɨiya kara wɨnkiya kɨmiiram ya dimɨn wadɨe aeyaɨrga. Kara hɨkak dimusi bɨ nwokɨn, kara hɨriiyar naɨngwokɨn, kɨmiirɨn ɨi nhɨrɨm wɨ hɨk saeya hauuwi. \v 9 Mɨ tariinanɨn, kara maɨrgɨmaɨrga komiiga, kara yokwo kɨmiiram wɨnkiyɨn kara maɨrgɨmaɨrga bɨ nwokɨn, kɨma tɨ hɨkak dimɨn taemɨnɨm kara wɨnkiyɨm hɨkak sɨmiirsi nwowɨm. Nɨɨngaka. Kara maɨrgɨmaɨrga mɨnam nwokɨn hɨkak kɨma nwowa mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm kisɨna haigiyɨm mɨ tɨ dimɨn mɨiyɨkɨm sɨmiiram swokɨ sɨbgu apɨm. Tɨ dimɨn taemɨnɨm kara wɨnkiyɨm kɨmiiram, sɨmiirɨn Adi Komii siya bɨdi haiyɨm. Kɨmiir kwoɨn ɨmiir kisɨna haigiyam mɨ kɨmiirɨn sɨma whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨm. Mɨ hɨriinan saiirsika krɨma maɨrgɨmaɨrga asi nwokɨm. \v 10 Tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiirɨn Adi Komii siya haigɨm mɨ kɨmiirɨn hɨkak asi nwowaigɨnɨugɨm mɨ kɨmiir mhɨi kwoɨnɨm siya kisɨna haigikɨm. Mɨ siya wɨ kɨmiir asi whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ kɨmiirɨn wɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiirsi asi nanmaiwarkainaei. Tɨ dimɨnɨm yɨm dimɨn wadɨe ɨmaɨrgɨm mɨ krɨma sɨmiirsiyɨn maɨrgɨmaɨrga nwo karamae kɨpi nwo. Mɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ nuan iikamɨm sɨmiir tɨriyɨm, maɨrgɨmaɨrga nwo karam sɨma nwowam, yɨm naokaowikɨm mɨ sɨmiirɨn kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiyam sɨma bɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwikɨm. Nɨɨngaka. \v 11 Sɨbgu sɨbgu daɨngwo omok tɨ hɨkɨm sɨmiir tɨrɨm mɨ Adi Komii siya sɨmiirɨn ha nɨnkpɨtkiyɨm kɨmiiram sɨma ɨni dimɨn wadɨekɨ wadɨe ɨmar yɨmbiyamɨm. Mɨ sɨma kɨmiir kwoɨn ɨmiir asi tɨrkɨm hɨriinan nwowam naɨngwowɨm. Mɨ sɨmiirɨn digɨumii haigɨngikɨm, tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm kɨma napɨm, yɨpɨkɨ kara wɨnboɨnkiyɨm. Kɨmiir kwoɨnɨm sɨma kiprɨd haigɨnɨuwi, inkamɨn yɨpɨkɨn dimɨn biyɨe tɨrɨn siirɨn ɨgao yai boɨnɨm. Mɨ kɨma tɨ dimɨn biyɨe hɨriinanɨm yɨpɨkɨ kɨmiir nɨmbiyamɨm sɨmiirsi bɨdiyar mɨ ɨdidɨm. Mɨ kɨma hɨriinan bɨdiyar mɨ aɨngwowɨm, kara nɨti kɨmiirɨn sɨmiirsi whɨndiraeraram mɨ wɨm kɨma kɨmɨdiniya kamɨm dimɨn bibiyɨe tɨriyɨm, sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam swokɨ kwanaɨngwo. Ta yokwowa kɨmiir tɨrkika, kɨma kariiram naɨngwokwonanaeiyɨm mɨ kariiram naɨngwowɨm, kɨmaka ɨrɨpa nwowam mɨ ya tariigɨna ya kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuga kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya Adi Komii siiramɨn kɨrɨe nwowɨm. Kɨma kariir yai aiirɨn bɨdiyar wakaeyɨm mɨ ya tariigɨna, ya kariir nɨisiimauuga hɨnɨɨn, siyɨuɨn kɨma nwowiyɨn hɨnda tɨndan wadɨe bɨdi ywokiyɨn. Mɨ dimɨn biyɨeyɨm kɨmiir waraur nwowɨm sɨmiirɨn kɨma bɨdi sɨbgu tɨrkiyɨm mɨ siirɨn kɨma asi nɨridnatkikɨn. \p \v 12 Mɨ ɨiya kara ta yokwowa saiir wɨnkiya, kara kamɨm yɨpɨkɨ siyɨu biyɨe tɨrɨm sɨmiirsi bɨ naɨngwokɨn. Mɨ ɨiya kara ta yokwo aiir wɨnkiyɨn kɨmiiram kara tɨ inkamɨn yɨpɨkɨn siyɨu biyɨe tɨrɨn siirsi bɨ naɨngwokɨn. Adi Komii siya kariir kwoɨn ɨiirɨn bɨdi yɨnoknɨnkɨnkiyɨn, ta yokwowa kara wɨnkiya iikam kɨmiiram, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam kara hɨnɨɨna naɨngwowi kɨmiir siyɨuɨm idowɨiya dwoki Adi Komii siir whwonkam ɨda. Kɨma wa nwokɨ sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨm, kɨma krɨriiram naɨngwokwonanaei mɨ ta hɨriinana saiirsi wɨnkika ta yokwowa. \v 13 Mɨ dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm krɨriir, krɨriir siiboboɨnɨu haigɨnɨuɨm sɨma sɨma rani, dimɨn taemɨnɨm kɨma whɨndiraerarɨm Taitas siir wokmaihaigɨnɨuam mɨ krɨra tɨ saɨka nwowo, krɨra maɨrgɨmaɨrga komiiga. \v 14 Mɨ bɨiya kara kɨmiir inɨg ɨmiir boɨnmauu wakaeyɨn mɨ kara Taitas siirɨn ha boɨnkɨn kɨma wadɨekɨm mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm kariirɨn wɨ nɨdidgak sɨma nwowaigɨnɨu rani, ta kara boɨna siir. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kara boɨnɨm iikam kɨmiirɨm hɨnɨɨn sɨma wadɨekɨm, yɨm ɨni tɨ yaiyɨm bɨiya krɨra nikɨ boɨnɨm kɨmiir whɨekakar ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm, yɨm kaimwowaɨrgɨm. \v 15 Bɨiya Taitas siya kɨmiiram waraur nikɨ ɨtɨn, kɨmiir kɨgnakiyɨn mɨ kɨma siirɨn wadɨe ha sɨbgu ohaigɨnɨugiyɨm mɨ siirɨn ha mɨ sɨbgu kɨgrɨraowɨm mɨ kɨma dimɨn taemɨnɨm siya boɨnɨm sɨmiirɨn ha mɨ wakaeyokna. Mɨ siya ta saiir naɨngwokiyɨn siya kɨmiiramɨn pranae pranae bɨ naɨngwokwokɨn, ɨni bɨiya siya naɨngwokwowa ɨni saiir haiburɨn. \v 16 Mɨ tariinanɨn, kara ha naɨngwowi, kɨma mɨ kara, krɨma ɨni kwoɨn whɨruar ywowɨskiyɨm mɨ kara kɨmiiramɨn kwoɨn whɨsaɨr bɨ nwokikɨn kara maɨrgɨmaɨrga komiiga. Ɨriig. \c 8 \s1 Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm sɨma ɨrni nwɨrni dinan whɨnkɨnsiis ankɨnsiis \p \v 1 Tɨ kariir nomiiyauɨm, krɨma yai kɨmiir boɨnmauuwam naɨngwowi mɨ kɨma pa nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm, dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya tɨrɨm siir pɨugana saiir iikamɨm sɨmiir, nu Masedonia hɨran isidɨn siir. \v 2 Mɨ ɨiya sɨmiirɨn iikam nhɨrkɨm tɨriyɨm dimɨn biyɨe, sɨma pɨ maɨrgɨmaɨrga hɨriiyar nwokrɨpkaii. Mɨ sɨma iikam paeprikabar mɨ oka wɨndi, sɨma pa mɨ maɨrgɨmaɨrgaei. Dimusi rani, sɨma bɨdi yɨnoknɨnkɨnɨm, sɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirɨn Adi Komii siya bɨdi haiyoprimdiyɨumiigiyɨm mɨ sɨma sɨmiir umɨrɨm ɨrɨpa asi haɨngiriyɨu hauugii ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir. \v 3 Kara kɨmiirɨn kaimwowar boɨnkii, sɨma umɨrɨm sɨmiir kwoɨnkar naɨngwo hauuwi sɨmiirɨn. Mɨ sɨma umɨr hoɨmgak karamaeka wɨndi sɨma Adi Komii siirɨn pa mɨ hauuwi. Mɨ kara sɨmiiram bɨ boɨnkɨn, sɨma hɨriinan tɨrɨm. \v 4 Sɨmiir kwoɨnɨm Adi Komii siir iikamɨm om komii Jerusalem hɨranɨm sɨmiiram naɨngwokwonanaei sɨmiir whɨnkɨnsiisam. Mɨ sɨma krɨmiiram asi nɨmpiwɨrwɨrkrɨpkaigɨm tɨ umɨrɨm sɨmiir hainamɨm hɨriir. \v 5 Sɨma ɨuwa rɨgar hauugɨm. Sɨma wadɨeyar tɨrkɨm, sɨma ta krɨma naɨngwowa sɨmiir, sɨma tɨram saiir hɨriinan bɨ tɨrkɨm. Bɨi sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm Bɨiyan Inkam Komii siiram kisɨna haigi. Mɨ mhoɨiya sɨma Adi Komii siiram ywo, sɨmiir boɨnmauuɨm, dimɨnɨn siya naɨngwowɨn sɨma tɨram yaiyɨm krɨma boɨnkiyɨm sɨmiir, sɨmiir kwoɨnɨm krɨmiiram wara mɨ ɨnkɨn aɨngwokiyɨm. \v 6 Bɨiya Taitas siya ta mɨi aiir mɨrii bwakainakɨn, kɨmiir iikam nhɨrɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam, dimɨn taemɨnɨm hinda whɨsariiyar prɨihauuwɨm. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ krɨma siiramɨn wa swokɨ srɨigrɨpkaii, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam, ta mɨi aiir dɨgiyam mɨ ta mɨiya wɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨm nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. \v 7 Kɨma tɨ om Korin hɨran iikamɨm kɨma dimɨn taemɨn kasa bɨ tɨrkɨm. Mɨ kɨma siyɨu kɨbikɨ kɨbi ɨiirar tɨrkɨm. Mɨ kɨma ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir siyɨu ɨmiir asi haiburgɨm kɨma Adi Komii siir yai aiiramar naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm. Mɨ kɨmiirɨn siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn siir yai ɨmiir nɨnoknɨnkɨnɨm mɨ sɨmiirɨn ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir nwokɨ boɨnmɨmauuɨm. Wɨm kɨma mɨi mɨiyɨk mɨriiyamar naɨngwokwonanaeikɨm. Mɨ kɨma krɨmiiramar mɨ aɨngwokwonanaeikɨm. Dimusi rani, wɨm kɨma ɨni kɨma iikam ywowɨm wɨm kɨma Adi Komii siiram naɨngwokwonanaeikɨm mɨ siir iikam ɨkɨm. Krɨra kɨmiiramɨn hɨriinanam warar mɨ aɨngwowi kɨma dimɨn taemɨn nhɨrɨm siir mɨi aiir warar mɨ prɨihauuwɨm. \p \v 8 Krɨra kɨmiiramɨn siyɨu komii bɨ wɨnkikɨn, kɨma siir wakaeyokna apamɨn. Kara kɨmiir bɨdiyar ikɨ ɨiisiimauuwɨn iikam nhɨrɨm umɨr ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir hauuwan daɨngwo. Kara kɨmiir kwoɨn ɨmiir boɨnworwokai haigɨnɨugɨn, tɨ kara wɨnkiyɨm kɨmiiram, ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiiram mɨ kara wa nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm, kɨma iikam nhɨramɨn ɨna naɨngwokwonanaeyɨm, iyɨe? Nɨɨngaka. \v 9 Kara kɨmiir kwoɨnɨm sɨmiirɨn dimusi boɨnworwokai rani, kɨma dimɨn kɨbi kɨbiyɨm krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siya tɨrɨm sɨmiirɨn bɨdi yɨnomoknɨnkɨn dɨgɨm. Siya digworaekwo hoɨmgakakar nwokɨn ɨiya siya Adi Komii saɨka nwowɨn. Mɨ siya digworaekwowɨm sɨmiirɨn digɨumii ha haimriiyɨugigɨn mɨ siya ɨni inkamɨn digworaekwo karamaeyɨn ɨni siir hɨriinanar yamwoɨuɨn. Siya inkamɨn dimɨn taemɨn karamaeyɨn siir hɨriinan whɨsarii bɨ nwokɨn, kɨmiirsika. Mɨ kɨmiirɨn wɨ siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi Adi Komii siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir haiyam. Mɨ kɨma wɨ siir mɨi kɨbi kɨbi ɨmiirarar mɨrii ɨski ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. \p \v 10 Mɨ yɨo kariir kwoɨnɨn tɨ dimɨn taemɨn ɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, kɨmaɨrgɨm iikamɨm yɨpɨkɨ umɨr ɨrɨpa haɨngiriyɨu haigɨnɨm Adi Komii siir iikamɨm om komii Jerusalem hɨr nwowɨm sɨmiiram. Wɨm kɨma ta hɨriinana ɨkɨ bɨewiyɨn namkiyɨn si tɨrbwakainakɨm mɨ an kara ha naɨngwowi, kɨma ta mɨiya bɨi kɨma tɨra saiir mɨ dɨgi, wɨ wadɨeyar mɨ owi. \v 11 Mɨ tariinanɨn kɨma umɨrɨm ɨrɨpar tɨ swokɨ haɨngiriyɨu haigɨn mɨ ta bɨiya kɨma nikɨ tɨra ya tɨ dɨgi. Mɨ bɨigɨ bɨiyarɨn, ɨiya kɨma umɨr ɨrɨpar haɨngiriyɨu haigɨna, kɨma ta mɨi aiir mɨriiyamɨn pranae pranae bɨ naɨngwokwokɨm. Mɨ tariinanɨn tɨ dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm umɨr nɨugugusɨm kɨma haɨngiriyɨu haigɨnɨm yɨm tɨ dɨgi. \v 12 Mɨ inkamɨn siir kwoɨn komiiyɨn umɨr digworaekwo Adi Komii siir hauuwam naɨngwowɨn mɨ Adi Komii siya wɨ siiram swokɨ srɨi rani, dimɨn taemɨnɨm siya nonkwo karamae nwowɨm sɨmiiram. Adi Komii siya wɨ dimɨnɨm siir hɨr nwowɨm siya hauuwanɨm wɨ sɨmiirarar haii. \p \v 13 Kara kɨmiirɨn hɨriinan bɨ boɨnkikɨn, ɨkɨ nhɨrɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm hɨnɨɨn, sɨma wɨ wadɨe hɨriiyar nwokɨ owɨm mɨ wɨm kɨma nɨɨnga nwowi mɨ wɨ hɨkak nikɨ owɨm. Nɨɨngaka. Kara ha naɨngwowi, kɨma hɨrii hɨriinankɨnar dwo. Mɨ kara mɨnam naɨngwowi, tɨ hɨriinan siyɨuɨn siirar dwo. \v 14 Kara ha naɨngwowi, dimɨnɨm kɨma nonkwowɨm sɨmiirɨn hinda haɨmii ara timɨ hauugi. Dimusi rani, tariinanɨn ta ɨi aiirarɨn kɨma umɨr kasaka nwo rani mɨ yɨm sɨma komii nonkwo rani. Mɨ mhoɨiya sɨma komii mɨ onkwowi mɨ wɨm kɨma sapɨsap, kɨmiirɨn wɨ sɨma mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn, kɨma whɨekakarɨn wɨ wadɨeyar sɨbgu owi. \v 15 Adi Komii siir yaiyɨm yɨpɨkɨ Moseskɨ si wɨnkiyɨm Yokwo Komiini yɨm ha boɨnkɨm, iikamɨm yɨpɨkɨ bɨiya umɨr digworaekwo nae mɨnɨm sɨm nikɨ aokɨngugunankaiyɨm, mhoɨiya sɨma wɨ dimɨn sɨm whɨrmɨn whɨrmɨnkɨ swokɨ onaowid rani. Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ digworaekwo kwɨsuwa nonkwowɨm, mhoɨiya sɨma wɨ inkam paeprikabnan nwo rani sɨma wɨ dɨgɨ dɨgar nwowi. Ɨriig. \s1 Pol siya wɨ yaeya inkam nhɨrɨm sɨmiir nɨkropkii om Korina hɨriirɨn. \p \v 16 Kara Adi Komii siiramɨn hɨriiyar naɨngwowi. Dimusi rani, Taitas siir kwoɨnɨn siya hɨurworwokaigɨn. Mɨ siya waraur nɨtam asi swokɨ aɨngwokɨn, iikam kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam. Krɨra mɨ aɨngwowa kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam nɨtam, saiir hɨriinan. \v 17 Mɨ krɨra siir srɨiyo, kɨmiiram swokɨ ɨtam kɨmiir kɨgniyam mɨ siya ɨni wadɨeyar mɨ owɨn krɨra siir kwoɨn ɨiir bɨ kiyaigo. Dimusi rani, siir kwoɨnɨn hɨriiyar naɨngwokɨn siya wa nɨti kɨmiir kɨgniyamɨn. \v 18 Mɨ krɨra krɨriir nomiiyauwɨn siirɨn warar yɨkropki Taitas saɨka namam. Mɨ iikamɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm, omom kingiin kingiin nwowɨm sɨmiirɨm, sɨma siir inɨg ɨiir haigɨn ɨdwokikɨm. Dimusi rani, siya Adi Komii siir yaiya saiir boɨnmɨmauuwan inkam kɨbikɨn ɨkɨ iikamɨm sɨmiir. \v 19 Ta sasa rani. Nɨɨngaka. Mɨ Adi Komii siir iikamɨm sɨma siir warar mɨ ɨmbingɨm krɨmaka namam, tɨ umɨrɨm sɨmiir hainamam om komii Jerusalema hɨriir. Mɨ krɨma tɨ hɨriinan dimɨn ɨmiir tɨrɨm mɨ iikamɨm sɨma wɨ Bɨiyan Inkam Komii siir inɨg hainanprapraskii tɨ digworaekwowɨm sɨmiirsi. Mɨ sɨma wa nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm krɨma iikamɨm sɨmiir whɨnkɨnsiisam naɨngwowi tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir tɨrɨm. \v 20 Mɨ kama wɨ mɨntɨrao wɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨm pɨ boɨnisi tɨ umɨrɨm sɨma haɨngiriyɨu haigɨnɨm krɨma sɨmiirɨn kɨpii yapii bɨ tɨrkɨm. Mɨ krɨra tɨ krɨriir nomiiyauwo sowiiram asi nɨkɨugiko yɨpɨko hɨnda tɨnda krɨraka namano, dimɨn taemɨnɨm krɨra tɨrɨm sɨmiir kɨgmɨmɨkam. \v 21 Krɨma dimɨn taemɨnɨm bɨiya Adi Komii siir whwonkam ɨda wadɨe nwowɨm sɨmiiraram naɨngwo rani. Nɨɨngaka. Krɨma hɨriiyar naɨngwowi, iikam whɨekakɨm sɨma ta saiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm tɨ krɨmar tɨrɨm krɨma wadɨekɨnar tɨri. \p \v 22 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ krɨma krɨmiir nomiiyauɨn wɨ tɨ inkam nwɨso sowakar nɨkropkii krɨma siir bɨdi hɨdɨm, dimɨn taemɨnɨm siya hɨdɨm sɨmiirɨn. Mɨ krɨma hɨriiyar nɨnoknɨnkɨni, siya sɨmiirɨn wadɨeyar tɨrkɨn. Mɨ tariinanɨn siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn, kɨma ɨni siyɨu mɨiyɨk ɨmiir napɨm. Mɨ siir kwoɨn komiiyɨn ta mɨiya saiiram nɨtam asi naɨngwokɨn saiir mɨriiyam. \v 23 Mɨ iikam nhɨrkɨm kɨmiir srɨii hɨnɨɨn, Taitasɨn siya yɨpɨkɨn. Mɨ kɨma sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨn, siya krɨmiir nomiiyaugɨn, krɨma ɨrɨpa mɨi kwɨruwar mɨriigɨm. Mɨ inkam nwɨso yɨpɨkɨ wɨ saɨka nɨnkɨn ɨti sowiir warar nɨnkɨn boɨnkii iikam kɨmiir ninɨ kɨgnakiyam. Mɨ kɨma ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn wɨ ha boɨn, sowa krɨmiir nomiiyau wadɨeko. Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ kingiinar kwowɨm, sɨma nɨmbingikɨm warar nɨtam. Tɨ inkam nwɨso Adi Komii siir mɨi aiir mɨriigo iikam sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam mɨ Krais siir inɨgni boɨnmɨmauuwam dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨrɨm. \v 24 Mɨ hɨriinankɨnɨuwi, kɨma sɨmiir kɨgrɨraowi ya tariigɨna ya mɨn nɨisiimauuga, kɨma sɨmiiram naɨngwokwonanaei. Mɨ kɨma tɨ hɨriinan siyɨu ɨiir tɨri mɨ mhoɨiya ɨkɨ Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm ɨkɨ hɨnda tɨnda nwowɨm, sɨma nɨnoknɨnkɨnkii, kɨma wadɨekɨm, ta kara boɨnkiya sɨmiir bɨiya iikamɨm warauranɨm kɨmiir saiir hɨriinan. Ɨriig. \c 9 \s1 Umɨrɨm iikamɨm nu haɨmii Judia hɨranɨm sɨmiir whɨnkɨnsiisɨn sɨmiir boɨnka \p \v 1 Kɨma bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm umɨrɨm Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm nu haɨmii Judia hɨranɨm sɨmiir hauugi sɨmiir whɨnkɨnsiisam. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ kara kɨmiiram pɨ yokwo prɨei wɨnki rani, tɨ sɨmiir boɨnkiyamɨn. Nɨɨngaka. Pɨ hinda harkɨ haruwar kwaowɨnkii. \v 2 Kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn, kɨma tɨ iikamɨm hɨranɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam tɨri. Mɨ kara kɨmiir inɨg ɨiir bɨdi hainan prapraskiyɨn mɨ iikamɨm Adi Komii siirɨm nu haɨmii Masedonia hɨranɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨn bɨdi boɨnɨm. Krɨmiir nomiiyauɨm Korin nu haɨmii Esia hɨranɨm, sɨma ɨkɨ bɨewiyɨn namkiyɨn, sɨma iikamɨm nu haɨmii Judia hɨranɨm sɨmiir bɨdi mɨ whɨnkɨnsiisɨm. Sɨma bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm, kɨma iikamɨm hɨranɨm sɨmiir bɨdiyar mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm sɨmiir sɨmiirsi, sɨmiir kwoɨn ɨmiir kisɨna haigiyam sɨmiir wara nɨnkɨn tɨram. \v 3 Kara hɨnɨɨnam naɨngwo rani, tɨ yai kɨbi kɨbiyɨm iikam ɨmiir kara boɨnɨm kɨmiir, sɨma hindara prɨiyokaeyamɨm. Mɨ ta hɨriinan saiirsika, kara krɨmiir nomiiyɨuwɨm sɨmiirɨn bɨiyɨn kɨmiiram asi nɨkropkikɨm kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam, kɨmiir umɨr ɨmiir haiyam. Mɨ sɨma nɨti mɨ sɨma pa nwokɨ kɨgniyɨm wɨm kɨma bɨdi dirɨraerar haigɨnkwokɨnɨm. \v 4 Mɨ nu haɨmii Masedonia tɨran iikamɨm sɨma nɨti mɨ sɨma ha ninɨ kɨgnii, kɨma bɨ nikɨ dirɨraerar haigɨnkɨm mɨ kara wɨ nɨdid prasae kɨn tani. Mɨ an kara hɨriiyar mɨ aɨngwowi, wɨm kɨma wa mɨ ɨdidi. Dimusi rani, sɨmiirɨn kara boɨnkɨn hɨnɨɨn, wɨm kɨma kɨmiir umɨrɨm bɨdi haiyɨm mɨ bɨdi dirɨraerar haigɨn dɨgɨm. \v 5 Kara tɨ dimɨn ɨmiir boɨnkiyɨn mɨ kara krɨmiir nomiiyauɨm sɨmiir bɨdi srɨiyɨm, bɨi sɨma nɨtɨm, kɨmiir ninɨ whɨndirɨraerarniyam, warɨ umɨr ɨmiir dirɨraerar haigɨn sasauukwokɨnam. Mɨ mhoɨiya kara nu haɨmii Masedonia hɨran iikam sɨmaka nɨti mɨ wa ninɨ kɨgniyɨm bɨdi dirɨraerar haigɨn dɨgwokɨnɨm. Mɨ tɨ iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna nwokɨ ɨisiimauuwɨm, tɨ digworaekwowɨm yɨm kɨmiir kwoɨnkar prɨinaɨngwo hauugɨm. \p \v 6 Kɨma tɨ digworaekwowɨm sɨmiiramɨn sɨbgu sɨbgu daɨngwo omok. Mɨ kɨma Adi Komii siirɨn haɨmiisɨma hauuwi mɨ mhoɨiya kɨma wɨ ɨriipɨ hɨriinan haɨmiisɨmar mɨ haii. Yɨo ɨni inkamɨn numɨran sasaeya nɨnkɨniyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Pɨ siya hoɨmgak yɨnkɨn karamae ywo mɨ siya pɨ hoɨmgak mɨ ɨngugu ae rani, pɨ hɨriinan kwɨsuwar mɨ ɨngugu ae. Mɨ siya pɨ numɨr kwɨrkak aiirar yɨnkɨn dɨgi mɨ siya pɨ hɨriinan hoɨmgakar mɨ ɨngugu ae. \v 7 Mɨ iikam kɨma ɨrɨra nwonwɨra bɨiyɨn tɨ dimɨnɨm kɨma tɨranɨm sɨmiiramɨn sɨbgu sɨbgu tikɨ aɨngwo omok mɨ sɨmiirɨn mhoɨiya tɨr. Umɨrɨm Adi Komii siir hauuwiyɨm kɨma sɨmiirɨn hindara kɨpi naɨngwo kisɨsɨɨr hauu kɨma umɨr digworaekwowɨm Adi Komii siir hauuwiyɨm kɨmiir kwoɨnɨm maɨrgɨmaɨrgakak warar dɨnkɨn oki mɨ Adi Komii siya wɨ tɨ hɨriinan inkamɨn siiram naɨngwokwowi. \v 8 Mɨ tɨ digworaekwowɨm, kɨma naɨngwowɨm kɨmiir kɨgrɨraowam ɨinokɨinok yɨm wɨ Adi Komii siya hauuwi kɨmiirɨn mɨ yɨo tɨ sɨma sɨma rani mɨ siya kɨmiirɨn wɨ yaeya dimɨn mɨiyɨkar swokɨ ɨnkɨn hauugii kɨra nonkwowamɨn. Mɨ kɨma ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn wɨ sɨmiir nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. \v 9 Mɨ yaiyɨm inkamɨn yɨpɨkɨ bɨiya ta Yokwo Komii aiir wɨnkiyɨn siya hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨn, \q1 inkamɨn yɨpɨkɨ Adi siir yai aiir sɨbgu wakaeyokna apɨn mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ nɨɨnga nwowɨm sɨm whɨnkɨnsiisɨn mɨ tɨ siyɨu kɨbi hɨriinanɨn siya tɨrɨn, sɨma wɨ siir siira naɨngwokwonanae kaigii. \m \v 10 Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨ sasaeya inkam nwɨrni hauuwi siya nɨnkɨnam, mɨ sɨma nae wɨ sɨmiirsiyar mɨ haii mɨ siya kɨriirɨn wɨ tɨ hɨnɨɨn hɨnɨɨnɨm sɨm hauuwi. Mɨ siya sɨmiirɨn wɨ ɨuwarɨgar mɨ tɨri mɨ kɨra ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn wɨ sɨmiir nwokɨ sɨbgu whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. \v 11 Mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya kɨriirɨn wɨ dimɨn taemɨn mɨiyɨk mɨiyɨk kasa hauu rani. Mɨ kɨra ɨkɨ Adi Komii siir iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn wɨ sɨmiir nwokɨ whɨnkɨnsiisɨm. Mɨ mhoɨiya krɨma nɨti, warɨ umɨrɨm kɨma haɨngiriyɨu haigɨnɨm sɨmiir hainakiyam mɨ krɨma sɨmiir ninɨ hainakii mɨ krɨma sɨmiirɨn wɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir hauuwi mɨ yɨm sɨma wɨ Adi Komii siir inɨg ɨiir hainan prapraskii. Tɨ dimɨnɨm kɨma tɨrkiyɨm sɨmiirsi. \v 12 Mɨ tɨ dimɨn kɨbi hɨriinanɨn yɨpɨkɨ kɨma tɨri, yɨo wɨ Adi Komii siir iikamɨm yɨpɨkɨ ɨɨndɨm nwowɨm wɨ sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. Mɨ tɨ kɨma kɨnsiis haigɨnɨuwi sɨmiir, sɨma sɨma rani. Kɨra sɨmiirɨn wɨ warar timɨ tɨr haigɨnɨu maɨrgɨmaɨrga nwowamɨn. Mɨ Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanamɨn. Dimusi rani, tɨ dimɨn ɨmiirsika. \v 13 Mɨ tɨ dimɨnɨm yɨpɨkɨ kɨra tɨrɨm kɨriir nomiiyau ɨmiir, yɨo wɨ sɨmiir nɨisiimauuwi hɨnɨɨn, kɨma Adi Komii siir yai ɨmiiramɨn ha sɨbgu wakaeyokna apikɨm. Mɨ kɨma Krais siir yaiyɨm sɨmiir nanaaknɨnkii haigɨnɨuwikɨm. Mɨ sɨma tɨ umɨrɨm kɨma hauuwɨm sɨmiir kɨgi mɨ iikam nhɨrmi mɨ hauu ɨkɨm mɨ sɨma wɨ Adi Komii siir inɨg ɨiir hainan prapraskii. Dimusi rani, tɨ sɨmiirsika. \v 14 Mɨ mhoɨiya sɨma kɨmiiramɨn wɨ pranae pranae naɨngwokwo rani mɨ sɨma wɨ Adi Komii siiram kwɨsboɨnkii, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm mɨ kɨmiir kɨgrɨraowɨm. Dimusi rani, kɨmiir kwoɨnɨm siya hɨurworwokaigɨm mɨ kɨma tɨ dimɨn ɨiir asi tɨrkɨm. \v 15 Ha wɨt, krɨma Adi Komii siir inɨg ɨiir hainani. Dimusi rani, siir yɨnisɨmɨn siya krɨmiir hauugikɨn. Mɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma hauuwiyɨm yɨm siir yɨnisɨmɨn yɨpɨkɨ siya hauugiyɨn siir bɨ haiburgɨn. Ɨriig. \c 10 \s1 Pol siya iikamɨm yɨpɨkɨ ha boɨnɨm aposel kamɨm mɨiyɨk rani, siya sɨmiir yai ɨmiir nɨkɨdugɨn. \p \v 1 Kara Polkɨn, kariir kwoɨnɨn ha naɨngwowi, kɨmiir kwoɨnɨm tɨ kisɨna haigi mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm Jisɨs Krais siya tɨrɨm sɨmiiram tɨ aɨngwo. Siya siir kwoɨn komiiyɨn siyamar bɨ naɨngwonakɨn mɨ siya iikamɨm sɨmakan dimɨn taemɨnɨm bɨmbɨuwi bɨ tɨrkɨn. Mɨ iikam nhɨrɨm hɨranɨm yɨm sɨma kariirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨm, ɨiya siya krɨmaka tɨrar nikɨ owa, siya inkam inɨg karamaenan tɨrkɨn mɨ krɨmiirɨn yai ha boɨnmɨmauugɨn. Mɨ mhoɨiya, ɨiya siya om whɨr namwoɨuwiyɨm mɨ siya krɨmiiramɨn pɨ yokwoni wɨnki. Mɨ siya krɨmiiramɨn pɨ ɨgao yaiyar boɨnki tɨ digworaekwo ɨmiirɨn. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ kara kɨmiirɨn pɨ ɨgao yai hɨnɨɨna boɨnkii. \v 2 Mɨ mhoɨiya kara kɨmiir kɨgam nɨti mɨ kɨma wɨ ɨgao yai kara boɨnam kɨpi tɨr kɨmiirɨn mɨ kara kɨmiirɨn wɨ ɨgao yai boɨn tani tɨ dimɨn taemɨn ɨmiirsiyɨn, tɨ ɨgao yai kara boɨnanɨm iikamɨm yɨpɨkɨ ha boɨnɨm, nɨm krɨma tɨ iikamɨm tɨranɨm, nɨm krɨma dimɨn biyɨe biyɨeyɨm nuanɨm sɨm napikɨm. Mɨ iikam ɨmiirɨn tɨ digworaekwo hɨnɨɨnɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwikɨm. \v 3 Mɨ ta mɨiya krɨma mɨriiya krɨma nuan digworaekwowɨm sɨmiir bɨ napikɨm. Nɨɨngaka. Krɨma ɨni tɨ nu ɨiirar nwowɨm mɨ krɨma tɨ Adi Komii siir mɨi aiir mɨriiyɨm, krɨma tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ nuan digworaekwowɨm sɨmiir napiyɨm sɨmiiram mɨrii rani. \v 4 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siirɨm tɨ krɨma nonkwo mɨriiyɨm siir mɨi aiir yɨm tɨ nuɨn siir tɨran digworaekwo rani. Nɨɨngaka. Nɨm Adi Komii siir kɨrɨeya mɨ siir dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨm sɨmiirarar nonkwowiyɨm Setan siir dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ iikamɨm siir wakaeyokna ap karamae nwowiyɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir haigi ɨtɨkrɨkɨuwɨm sɨmiir nikwowaisiiyam. Mɨ ta Adi Komii siir kɨrɨeya ya ɨni nhao, ɨrɨm hɨpɨg nan ywowa yɨpɨkɨ iikamkɨm sɨm nonkwowiyɨm ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmaka nɨniiyam. \v 5 Mɨ tɨ Adi Komii siir dimɨn kɨrɨe komii komiiyɨm tɨ krɨma nonkwowɨm, yɨm ɨni tɨ yai bibiyɨeyɨm nuan iikamɨm yɨpɨkɨ sɨma napiyɨm ɨni sɨmiir haiburɨm. Mɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ sɨma naɨngwowiyɨm hɨnɨɨn, sɨmiir kwoɨnɨm ɨni sɨmar kɨgɨrkakɨm mɨ sɨma Adi Komii siir panɨɨnsi yɨnoknɨnkɨnsi. Mɨ tɨ Adi Komii siir dimɨn kɨrɨe komii komiiyɨm yɨpɨkɨ krɨma nonkwowiyɨm mɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨnau nwokaiiyɨm dimɨn taemɨnɨm, sɨmiirɨn krɨma kiyaii. Mɨ sɨma Krais siir yai kɨbi kɨbiyɨm sɨmiir asi wakaeyokna api. \v 6 Mɨ kɨma krɨmiir yai aiir sɨbgu wakaeyokna api mɨ mhoɨiya krɨma tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ nantamyɨriyɨriyɨm sɨmiirɨn wɨ ta kɨrɨeya saiir kɨrɨeni nonkwonɨɨnwomwɨɨr haigɨnɨuwi. \p \v 7 Iikam kɨmiir kwoɨnɨm sɨbgu sɨbgu daɨngwo omok, tɨ digworaekwowɨm kɨma ha naɨngwowɨm yɨm wadɨekɨm. Mɨ kɨmiir iikam nhɨrɨm warauranɨm yɨpɨkɨ ha naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm hɨnɨɨn, sɨmiirɨn Krais siya bɨdi yɨmbingiyɨm siir yai ɨmiir boɨnmɨmauuwam mɨ sɨma wɨ tɨ dimɨn ɨmiiram daɨngwo. Sɨma wɨ hɨnɨɨna daɨngwo, sɨma Krais siirgɨm mɨ nɨm krɨma tɨ iikamɨm tɨ tɨranɨm ɨriipɨ hɨriinan Krais siirgɨm. \v 8 Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Krais siya krɨmiiram bɨdi kiwakiyɨn, siir ɨgsop aiir nokwokairinaowidam. Mɨ tɨ dimɨnɨm krɨma tɨrɨm mɨ mɨi ɨkɨm, yɨm kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwankɨm wadɨe kɨma sɨbgu apam mɨ sɨma wɨ kɨmiir tɨrbu rani. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, kara krɨmiir inɨg ɨmiirar swokɨ hainanaei, tɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma tɨrɨm sɨmiirsi mɨ kara wɨ di yɨdidi hɨriinan tɨrsiyɨn kara wɨ maɨrgɨmaɨrgar pɨ ywowɨn. \v 9 Kara hɨnɨɨna bɨ naɨngwokɨn, ta yokwowa kara wɨnkiya kɨmiiram, kɨma ha naɨngwowi, kɨmiirɨn wɨ saeya kiyopsɨbgi haigɨnɨuwi, kariirsiyɨn hinda whɨsariiyar mɨ prɨiyɨdidɨm. Nɨɨngaka. \v 10 Kara pɨ boriisopi kɨma kariiramɨn tɨ hɨriinan kwoɨn ɨiir naɨngwowɨm. Dimusi rani, kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn kɨmiir iikam nhɨrɨm, sɨma kariirɨn tɨ hɨnɨɨna boɨnkɨm. Sɨma boɨn, ta yokwowa Pol siya wɨnkiya krɨmiiram, siya krɨmiirɨn ɨgao yai wɨnboɨnkikɨn. Mɨ ɨiya siya krɨmaka tɨr nwowiyɨm siya pɨ krɨmiirsi nɨdidi mɨ siya krɨmiirɨn hɨriinan ɨgao yai bɨ boɨnikɨn. Siir yaiyɨm yɨm ɨni nɨɨngar ywowɨm. \v 11 Mɨ tɨ iikam hɨriinanɨm yɨpɨkɨ tɨ hɨriinan yai boɨniyɨm, sɨma tɨ yaiyɨm kara boɨnmɨmauuwɨm sɨmiir daɨngwo. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma wɨnboɨnkiyɨm tɨ yokwo ɨmiir, ta ɨiya krɨma aruwar nikɨ owa mɨ krɨma kɨmiiram nɨti kɨmiir kɨgnakiyam, krɨma wɨ tɨ hɨriinan yai kaimwowɨm sɨmiirar swokɨ aboɨni. \p \v 12 Mɨ krɨma kɨmiirɨn ɨkɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ sɨma sɨmar nomboɨnyokainaeiyɨm sɨmiir hɨriinan bɨ boɨnikɨm, krɨma iikam wadɨekɨwadɨe ɨmaɨrgɨm krɨma krɨmiir inɨg ɨmiirar bɨ hainanaeikɨm, sɨma tɨra saiir hɨriinan. Mɨ iikamɨm tɨ hɨriinan kwoɨn naɨngwowiyɨm yɨm sɨma ha naɨngwowi dimɨnɨn sɨma naɨngwowiyɨn mɨ dimɨnɨn sɨmar kɨgiyɨn ɨkɨ sɨma yapa yapa nwonɨra ɨrɨraka tɨriyɨm yɨm wadɨekɨm mɨ sɨmiir kwoɨnɨm aowa aowa sɨma sɨmarɨn ha naɨngwowi, sɨma wadɨekɨm. Mɨ tɨ iikam hɨriinanɨm yɨm pɨ whaowaei. \v 13 Mɨ nɨm krɨma wɨ tɨ mɨiyɨm Adi Komii siya hauugiyɨm wɨ sɨmiirarar hainan ɨski. Mɨ siya krɨmiir bɨdi yɨmbingiyɨn kɨmiir waraur mɨriiyamɨn. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ krɨma wɨ ɨkɨ mɨi nhɨrɨm krɨma mɨrii karamae nwowɨm wɨ sɨmiir wara hainan tani. Nɨɨngaka. \v 14 Dimusi rani, krɨma bɨigɨ bɨiyɨn kɨmiiram waraur nɨtkɨm Krais siir yai wɨn kɨbiya saiir boɨnmɨmauuniyam. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ krɨma wɨ dɨgar nwowi kɨmaka waraur ninɨ mɨriiyɨm. \v 15 Krɨma tɨ mɨiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siya nɨmbinɨm krɨmiir sɨmiirarar mɨrii ɨskii. Mɨ Adi Komii siya krɨmiirɨn mɨnam nɨmbingɨn mɨi kɨmiir waraur mɨriiyɨm mɨ krɨma hɨriinan tɨr karam nwokɨswo mɨ krɨma wɨ krɨmiir inɨg ɨmiirar di hainani ɨkɨ dimɨn taemɨnɨm iikam nhɨrkɨm sɨm tɨrɨm sɨmiirsi. Nɨɨngaka. Krɨma mɨnam naɨngwowi, kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨna saeya komii nwokiyɨm. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan ta krɨmiir mɨiya, krɨma ninɨ mɨriini kɨmaka waraur ya wɨ komii nwokɨ okiyɨm hɨnda tɨndan. \v 16 Mɨ krɨma hɨriinan tɨri, ɨkɨ maeyau maeyauɨm kɨmiir kingiin waraur nwowɨn sɨmiir nami mɨ krɨma wɨ mɨiyɨm iikam nhɨrkɨm mɨriigikɨm ɨkɨ maeyau nhɨrɨm sɨm krɨma wɨ krɨmiir inɨg ɨmiir hainan tani. Mɨ krɨma wɨ ha boɨn tani, tɨ mɨiyɨm yɨm krɨmiir mɨigɨm. Nɨɨngaka. \p \v 17 Mɨ ta yaiya ta Adi Komii siir Yokwo Komii aiir nwowa ya hɨnɨɨna boɨnka mɨ inkamɨn siir inɨg ɨiirar hainanamar naɨngwowi mɨ siya wɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Adi Komii siir inɨg ɨiirarar hainan ɨski siyaɨrgɨn siir mɨiyɨm sɨmiir bwamkɨbwamɨn. \v 18 Mɨ tariinanɨn Adi Komii siya inkam nwɨrni inɨg hainani, yɨo tɨriigɨn yɨo dimɨn komiigɨ komii ɨeyaɨrgɨn. Mɨ inkamɨn siir inɨg ɨiirar hainani, yɨo tɨ hɨriinan dimɨnɨn yɨo dimɨn paii rani, yɨo ɨni nɨɨngar ywowɨn. Ɨriig. \c 11 \s1 Pol siya iikamɨm aposel inkamnan nwonamɨm sɨmiir siyɨu bibiyɨeyɨm sɨmiir boɨnɨmnɨnkɨigɨn \p \v 1 Kara mɨnam naɨngwowi, kɨma tɨ yai hɨriinanɨm sɨmiir yai nhɨr ɨmiir tɨ swokɨ wakae. Mɨ tɨriigɨnɨm kara mɨ boɨnkɨ wɨndi inkam biyɨenan, kara ha naɨngwowi, kɨmiir wɨɨnɨm tɨ yai ɨmiiram mau. \v 2 Adi Komii siya kɨmiiram naɨngwowi mɨ siya wɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ siirɨm nwowɨm sɨmiirɨn wɨ siya nɨmbini mɨ sɨma wɨ hɨrii hɨriinan siyɨu kɨnar nwowi mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kaimwowɨn Pol kara iikamɨm warauranɨm kɨmiiram naɨngwokɨm mɨ kɨmiirɨn kara bɨdi yɨmbingiyɨm kɨma inkam nwɨruwani nwowɨm. Mɨ kɨma mɨ siya, kɨma wɨ nwɨruwar nwoɨskii mɨ tɨ inkamɨn siir inɨgɨn Kraiskɨn. Kara mɨnam naɨngwowi, kɨmiirɨn kara nɨkropkiyɨm Krais saɨka, wig kopaksɨm nɨɨnga yɨpɨkɨ kamaka ɨrɨpa pɨu nikɨ o karamae nikɨ owa saiir hɨriinan. \v 3 Mɨ tariinanɨn kara tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ yai bibiyɨe boɨnɨm mɨ kɨmiir kiyaiiyɨm, bɨiya mɨpugɨ si nɨksɨsaeya mɨ siya hiira Ivni kwoɨnɨn si, siir hɨriinan tɨrɨm ɨni sɨmiiram swokɨ aɨngwokiyɨm. Kara pɨ boriisopi tɨ dimɨn biyɨeyɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyɨm mɨ kɨmiir tɨrbuwɨm. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ kɨma wɨ Krais siir siyɨu ɨiir sɨbgu ap rani mɨ wɨ siiraram naɨngwo rani. Nɨɨngaka. \v 4 Kara pɨ nɨdidi. Dimusi rani, tɨ sɨmiirsika. Mɨ inkam nwɨrɨn kɨmiiram nɨti mɨ siya kɨmiirɨn wɨ yaeya yai ninɨ boɨnmɨmauuni Jisɨs siirɨn mɨ tɨ yaiyɨm tɨ krɨma boɨnmɨmauuwɨm Jisɨs siirɨm kɨmiir, yɨm sɨmiir hɨriinan tani. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kaimwowɨn wɨm wɨ yaeya naeyɨu whɨr haii. Mɨ yɨo tɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn bɨiya kɨma nikɨ haiyɨn kɨmiir kwoɨnau waraur nikɨ okaiyɨn yɨo si rani. Mɨ kɨma yaeya yai wakae mɨ ha naɨngwo tɨbmii kɨɨni sɨmiiramɨn mɨ yɨm tɨ yaiyɨm bɨiya kɨma nikɨ wakaeyɨm mɨ ha naɨngwo tɨbmiiyɨm, yɨm sɨm tani. Mɨ tɨ inkam hɨriinanɨn kɨmiiram waraur nɨti mɨ kɨma siirɨn wɨ maɨrgɨmaɨrga komiiyar mɨ owi mɨ siirɨn wa mɨ kɨgnɨnkɨn tɨri tɨ dimɨn ɨiirɨn. \v 5 Mɨ an kara ha naɨngwowi, kara wɨ dɨg nwo rani, tɨ kɨmiir kam ɨmiir tɨrkiyɨm yɨpɨkɨ ha boɨniyɨm hɨnɨɨn yɨm sɨma Adi Komii siir aposel kamkɨm. \v 6 Mɨ tɨ hɨriinan kamɨm sɨma boɨnɨm yai mɨiyɨk mɨiyɨkɨm yɨm wɨ kariir nikwowaisii mɨ an kara nɨnoknɨnkɨnam whaowae rani. Nɨɨngaka. Kara Adi Komii siir dimɨn taemɨnɨm ɨna mɨ ɨnoknɨnkɨnɨn tɨ sɨmiir yai hɨriinanɨm sɨmiir nikwowaisiiyam. Ɨinokɨinokɨn krɨma tɨ dimɨn kɨɨngɨ kɨɨnɨn kɨmiirgɨ kɨmiirar nɨisiimauugɨn. \p \v 7 Mɨ ɨiya kara Adi Komii siir Yai Wɨn kɨbi aiir boɨnmɨmauuwa kɨmiir, kara kɨmiiramɨn umɨram bɨ srɨigɨn umɨr kariir hauuwɨm ta kariir mɨi aiirsi. Mɨ kara hɨriinan mɨ srɨi karamae mɨ owɨn mɨ kara kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwamɨn, kariir ɨɨngar nonkwo mɨriiyɨn mɨiyɨm, umɨr pɨ saiirsiya mɨ haii kara. Inkamɨn inɨg komiigak nwowiyɨn yɨo tɨ hɨriinan mɨi bɨ mɨriigɨn. Dimusi rani, kara kɨmiiram bɨ kiwakikɨn umɨr kɨma hauuwɨm kariirɨn mɨ kɨma ha naɨngwowi kara kɨmiirɨn mɨiyɨk bɨ tɨrkɨn, aniya? \v 8 Mɨ ɨiya kara iikam kɨmakar waraur nwowa mɨ mɨi ha mɨriiyɨn mɨ iikamɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm nu haɨmii Masedonia hɨrarɨm kariirɨn umɨr sɨma hauugikɨn. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn kara sɨmiir dimɨn taemɨnɨm hinda whɨsariiyar prɨihaiwɨnkɨn. \v 9 Mɨ ta ɨiya, kara kɨmaka waraur mɨriiya, kara nae digworaekwowam bɨdiyar mɨ haɨnguguwɨn. Mɨ kara kɨmiiramɨn umɨr nae mɨnam bɨ srɨigɨn kariir hauuwɨm. Nɨɨngaka. Kariir nomiiyauɨm nu haɨmii Masedonia hɨranɨm sɨmar inɨ hauuni dimɨn taemɨnɨm kara haɨnguguwɨm sɨmiirɨn. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm bɨiyar tɨrɨm mɨ ha nɨtiyokiyokɨiyɨm mɨ ɨni tariinanar yadɨgniyɨm, kara kɨmiiram bɨ srɨigɨn. Kɨmiirɨn maɨrgɨmaɨrga nwo karam sɨm nwowɨm mɨ mhoɨiya kara kɨmiiramɨn wɨ hɨriinan swokɨ srɨimɨmɨn tani. \v 10 Mɨ ta Krais siir yai kɨbiyɨm tɨ kariir kwoɨnau tɨr nwokaiyɨm, kara kɨmiirɨn kaimwowar boɨnkii. Mɨ Grik hɨran maeyauɨm sɨmiir iikamɨm, sɨmiir nwɨrkɨ ha bɨ boɨnkɨm, sɨma wɨ umɨr kariir hauuwi ta mɨiya kara mɨriiya sɨmiir hɨr saiirsi. Nɨɨngaka. \v 11 Mɨ kɨma hɨnɨɨn dimusi naɨngwokɨm, kara wɨ kɨmiiram kiwaki rani, umɨr kariir hauuwamɨn? Dimusi rani, kara tari kɨmiiram naɨngwokwo rani, aniya? Kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, Adi Komii siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn, kara kɨmiiramɨn nhami nhami naɨngwokwo rani. \p \v 12 Mɨ kara wɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm bɨiya karar nikɨ tɨrɨm wɨ sɨmiirar swokɨ tɨrkrɨpkaii. Mɨ kara tɨ aposel kam bibiyɨeyɨm yɨpɨkɨ ha boɨnɨm, yɨm sɨma ɨriipɨ hɨriinan dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirar mɨ tɨri, tɨ aposel kam krɨma tɨriyɨm sɨmiir hɨriinan, sɨmiirɨn wɨ kara nanaaknɨnkii haigɨnɨuwi. Mɨ sɨma wɨ sɨmiir inɨg ɨmiirar swokɨ hainan praprasi ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir whwonkam ɨdan mɨ wɨ tɨ hɨnɨɨna boɨni, sɨma tɨ krɨma tɨrɨm sɨmiir hɨriinan tɨrikɨm. Mɨ kara hɨnɨɨna naɨngwowi, tɨ dimɨnɨm kara tɨri, yɨo wɨ hɨnɨɨna nɨisiimauuwi, sɨma pɨ nɨksɨsaei. Mɨ tɨ sɨmiir yaiyɨm yɨm wɨ naekak nwo rani. \v 13 Tɨkɨ kam hɨriinanɨm yɨm Jisɨs Krais siirgɨsiir aposel kam tani yɨm sɨma nɨksɨsaeyan kamkɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨriyɨm yɨmbi pɨ nɨksɨsaei. Mɨ sɨmiir yaigɨyaiyɨm sɨma pɨ sɨmiir wara boɨnɨnkɨi rani, yɨpi sɨmiir kwoɨn hɨrɨrar haigi okaii. Mɨ sɨma pɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaii mɨ yɨpɨkɨ sɨmiir kɨgi mɨ sɨma pa nwokɨ boɨnɨm, Krais siir aposel kam kɨɨngɨkɨɨnɨm sɨmaɨrgɨm. \v 14 Wɨ mouni hanɨɨn kɨpi siinkao sɨmiirsiyɨn, yɨm tɨriigɨnɨm yɨm kaimwo rani. Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, Setan siyaɨrɨn siir kwoɨnɨn yɨpi kikɨntɨmdɨnuwi mɨ siya iikamɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaii. Mɨ sɨma pa nwokɨ aɨngwowɨm Adi Komii siir paekwosɨm mɨiyɨkɨn siyaɨrgɨn. \v 15 Mɨ krɨma hɨnɨɨna nɨnoknɨnkɨni, tɨ dimɨn hɨnɨɨnɨm yɨm Setan siya tɨrkɨm mɨ krɨma wɨ mouni hanɨɨn kɨpi siinkao, tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm siya tɨrɨm sɨmiir napɨm sɨmiirsiyɨn. Yɨm sɨma Setan siya tɨrɨm, sɨmiir tɨrkɨm mɨ sɨmiir kwoɨnɨm yɨpi pɨ kikɨntɨmdɨnuwi mɨ sɨma pɨ ɨkɨ iikami kwoɨnɨm sɨm kiyai. Mɨ tɨkɨ iikamɨm yɨmbi ha nwokɨ boɨnɨm, sɨma iikam wadɨekɨm sɨma dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk asi tɨri. Sɨmiirɨn hɨriiyar kɨgnɨnkɨn tɨrki. Mhoɨiya Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ tɨ hɨriinan dimɨn bibiyɨeyɨm sɨma tɨrɨm wɨ sɨmiirsi nonkwobumbunɨnkɨn haigɨnɨuwi. Ɨriig. \s1 Mɨ ɨiya Pol siya Adi Komii siir mɨi aiir mɨriiyɨn dimɨn bibiyɨe kasa rani, siir kɨmpɨpɨsu haigɨnɨuɨm. \p \v 16 Mɨ tariinanɨn kara kɨmiirɨn pa swokɨ boɨnkii, kɨma hɨnɨɨn kɨpi naɨngwo kara inkam biyɨekɨn. Mɨ kɨma tɨ hɨriinan kwoɨn naɨngwowi, kara kɨmiirɨn mɨnam srɨii, kɨma kariir dɨkɨunam, kara tɨ inkam biyɨeyɨn. Mɨ kɨma hɨriinan tɨri mɨ an kara wɨ kariir inɨg ɨiirar hainan prapraskii, dimɨn whɨrɨn siirsi. \v 17 Mɨ kara kɨmiirɨn wɨ Bɨiyan Inkam Komii siya boɨnɨm, wɨ sɨmiir hɨriinan boɨn tani. Mɨ kara kɨmiirɨn wɨ mɨn boɨni, kɨma kariir inɨg ɨiir hainan prapraskiyɨm inkam biyɨeyɨm sɨma boɨnɨm sɨmiir hɨriinan. \v 18 Mɨ tɨ iikam hɨriinanɨm yɨpɨkɨ sɨmiir inɨg ɨmiirar hainaniyɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨrɨm tɨ nuɨn siir tɨranɨm sɨmiiram mɨ an kara ɨriipɨ hɨriinan wɨ hɨriinanar mɨ tɨri. \v 19 Mɨ iikam kɨma ha naɨngwowi, wɨm kɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ kam bibiyɨeyɨm nɨnoknɨnkɨn karamaeyɨm sɨma boɨnɨm kɨmiir, kɨma sɨmiiramɨn ɨni maɨrgɨmaɨrga komiigakar nwowɨm, aniya? \v 20 Mɨ kɨma iikam ɨmiiramɨn pa kiwakii, kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyamɨn. Mɨ wɨm kɨma pɨ sɨmiir yai ɨmiirar mɨ wakaeyokna api ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ maeyaua mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨr nwowɨm sɨma wakaeyokna apiya ɨkɨ gavmani kamɨm sɨmiir yaiyɨm saiir hɨriinan. Mɨ kɨma sɨmiir kiwakii, kɨmiir digworaekwo ɨmiir haiyam mɨ wɨ sɨmar dɨgii. Sɨma kɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn nɨksɨsae yaiyɨm sɨma boɨniyɨm mɨ kɨmiirɨn pɨ sɨmar kiyaii. Mɨ sɨma pɨ sɨmiir inɨg ɨmiirar hainan praprasi mɨ kɨmiirɨn wɨ sɨmar kɨgrɨraowi. Mɨ kɨmiir yaimwo whwonkamɨm wɨ sɨma nobrombropi. \v 21 Wɨm kɨma sɨmiirɨn mɨnam kiwawɨni, tɨ hɨriinan dimɨn bibiyɨeyɨm kɨmiir tɨrɨm. An kara pɨ nɨdidi, kɨmiirɨn tɨ hɨriinan tɨrɨm. \p Bɨiya krɨma kɨmaka waraurar nikɨ owa, krɨma bɨdiyar mɨ ɨdidɨm tɨ dimɨn hɨriinanɨn sɨma tɨrɨn siir mɨ tɨrsiyɨn, iikam kɨmiirɨn. Mɨ iikamɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ sɨma tɨrɨm sɨmiiram naɨngwowi sɨmiir inɨg ɨmiir hainan praprasi mɨ an kara ɨriipɨ hɨriinan, kariir inɨgɨn wɨ sɨmakar mɨ ɨnkɨn hainan praprasi. Mɨ tariinanɨn kara pɨ inkamɨn nɨnoknɨnkɨn karamaeyɨn pɨ siir hɨriinan boɨni. Kara wɨ kariir inɨg ɨiirar mɨ hainan prapraskii. \v 22 Mɨ tɨ kam hɨriinanɨm tɨ hɨriinan boɨnɨm, yɨm Isrelmi pɨugana Hibruana saiir iikam ɨma. Mɨ an kara ɨriipɨ hɨriinan Isrel sɨmiir pɨugana Hibru hɨrana saiirgɨsaiirar inkamkɨn ɨkɨ sɨmiir hɨriinan. Yɨm sɨma ha boɨnkɨm yɨm sɨma brougae Ebraham waini yɨɨnɨeyɨm sɨmiir yɨɨnɨekɨm. Mɨ an kara ɨriipɨ hɨriinan Ebraham siir yɨɨnɨeyɨm sɨmiirar yɨɨnɨekɨn. \v 23 Mɨ sɨma ha boɨnkɨm, sɨma Kraisni mɨiyan kamkɨm, aniya? Mɨ tapa kara kɨmiirɨn ɨni inkam whaowaeyɨn nɨnoknɨnkɨn karamaeyɨn pɨ siir hɨriinan swokɨ boɨnki Krais siir dimɨn taemɨnɨm kara tɨriyɨm kara bɨmbɨuwi bɨ tɨrikɨn, ɨkɨ sɨma tɨriyɨm ɨni sɨmiir haiburɨm. Karaɨrgɨn mɨiyan inkam wadɨeyɨn sɨmiir haiburɨn kara maeyaua mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨrɨn ɨi kasakasa bɨ nwokaigɨn. Sɨma ɨinokɨinokɨn kariir kariira hɨugrɨmkrɨpkiikikainanaekɨm, ɨiyɨm kara namnanaeyɨm ɨdɨp ɨdɨp ɨni sɨmiir haiburɨm. Mɨ ɨdgɨuni kam ɨma mɨ ɨpɨmpara kariir, ɨi kwɨruwa kwɨsuwa rani mɨ ɨiyɨm naoni pɨu kingiin kara nwowɨm ɨni sɨmiir ɨmiir haiburɨm. Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi kariir kouɨn ɨni sɨma ywowɨm, aniya? \v 24 Mɨ Isrel sɨmiir gavmanɨn siir inkam komii komiiyɨm inɨgakɨm sɨma kariirɨn ɨdɨp ɨdɨpɨn ɨriiyara yonkwo mɨ ɨdgɨuni sɨma mɨ ɨpɨmparɨm kariir ɨdɨp ɨdɨpɨn kamnwɨr ɨuur ɨriiyar kwiiya iyop ɨpɨmpar. Dimusi rani, kara Krais siir boɨnmɨmauugɨn. \v 25 Mɨ om komii Rom hɨran inkam komii komiiyɨm sɨma kariirɨn ɨdɨp ɨdɨpɨn kwoɨma yonkwo mɨ sɨma kariirɨn ɨnar mɨ ɨpɨmparɨm ɨdgɨuni. Dimusi rani, kara Krais siir boɨnmɨmauugɨn. Mɨ ɨigwɨra sɨma kariirɨn siiyani mɨ kaiyɨmɨk mɨ kara pariiparii naowɨm. Mɨ siyaii aka kara nɨnkɨn okwomainaiinamɨm Solwara whɨi idopwoniya hɨr, ɨdɨp ɨdɨpɨn kwoɨma tɨr. Mɨ krɨma opar mɨ akiiyokiyokɨi. Mɨ ɨi kwoɨmɨm sɨmiir ɨi kwɨra, opara kara nakiiyokiyokɨiya nɨiya kwɨr mɨ nabɨeya kwɨr. \v 26 Mɨ ɨi whɨekakɨm, kara tɨ siyɨuɨm tɨriir nɨtiyɨm mɨ hɨnda nami ɨkɨm sɨmiir napyokiyokɨigɨn. Mɨ ɨeyɨn opɨn ha nɨunaniyɨn mɨ kariirɨn pariiparii siya kaiyɨprɨpuwɨn. Mɨ kam bibiyɨeyɨm hɨi tauaeiyɨm, sɨma kariiram nagwoprakai kaokɨm. Kariir tɨoam mɨ kariir digworaekwo ɨmiir tauae haiyam. Mɨ kariirgɨ kariir pɨugana Isrel saiir iikamɨm, sɨma kariiram tɨrkɨm kariir nɨpɨmparɨm mɨ kariir mɨ ɨsomaowɨm. Mɨ iikamɨm Isrel sɨmiir pɨugana saiir karamaeyɨm yɨm sɨma ɨriipɨ hɨriinan kariir nɨpɨmparam mɨ tɨrkɨm. Mɨ ɨiya kara om hɨr nwowiyɨm iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm pɨ kariir nɨpɨmparam mɨ nɨsomaowamar mɨ aɨngwowi. Mɨ ɨiya kara ɨkɨ niimauɨn saɨ prɨiywokaeyamiyɨn inkamkɨ nwo karamaeyɨn siir mɨ owa, niimauan wraisuɨm kariirɨn sɨma mɨ piyɨmɨk aokiyɨm pariiparii. Mɨ ɨiya kara whɨi komii solwara saiir whɨi bopwokɨbopwoniya hɨr mɨ owa, kara pariiparii pa mɨ okwomainaiinamɨn. Mɨ iikam nhɨrɨm Krais siir nomiiyaunan nwonamɨm mɨiyɨm kara mɨriiyɨm sɨma tɨrbuwɨm pariiparii. \v 27 Kara mɨriinanaekiyɨn mɨ ɨni kariir ɨga ɨɨn ɨmar ywokiyɨm wɨɨr. Mɨ nɨi nɨiyɨm kara nhwo nɨb bɨ whwonkaigɨn, kara nhwo Adi Komii siiram kwɨsboɨnanaeikɨn. Mɨ ɨi nhɨrɨm, kara mhɨigar mɨ aokɨn mɨ naemɨn karamaeyar mɨ okɨn. Mɨ kara opmɨrsɨm bɨ mɨ kɨnsɨnkaigɨn mɨ ɨi whɨekakɨm kara nae kɨimii bɨ mɨ ɨnkɨuguna aekɨn. Mɨ opuda kariir hugiyɨm, kariir pɨua pɨ nopnopa, nounoua mɨ kɨni. Mɨ kara yɨuɨs mɨiyɨkak bɨ nwokɨn kariir pɨu aiir sɨbgu higrɨnɨuwamɨn. \v 28 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ ha nɨisiimauuwɨm kara mɨriiyɨm tɨ aposel kam nɨksɨsaeyɨm sɨmiir haiburɨm tɨ sɨma sɨma rani. Ɨinokɨinokɨn kara iikamɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm ɨkɨ omom omomɨm sɨm nwowɨm sɨmiiram pa mɨ aɨngwoyɨmyoki, sɨma ɨni tari wadɨeyar nasi tɨrɨm, iyɨe? Wadɨe tɨr tani. \v 29 Mɨ ɨiya kariir nomiiyauɨm Krais siirɨm sɨma dimɨn biyɨe tɨriyɨm mɨ kara sɨmiirsiyɨn pɨ hɨkakar mɨ owi. Mɨ ɨiya inkam nwɨrɨn, inkam nwɨrni kwoɨn kiyaiiyɨm mɨ pɨ dimɨn biyɨe ha tɨri mɨ an kara saɨkar pɨ ɨoar mɨ owi. \p \v 30 Mɨ kara kariir inɨg ɨiirar swokɨ hainan praprasi tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiirsi mɨ mhoɨiya kara kariir inɨgɨn wɨ mɨnsi hainan praprasi, tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ iikam ɨmiir nɨisiimauuwɨm hɨnɨɨn, kara kɨrɨekak bɨ nwokɨn mɨ kariirɨn dimɨn whɨruwakɨ bɨ tɨrbumbukɨn. \v 31 Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siir Adɨn, siir inɨgɨn wɨ komiigɨ komiiyar nwoyokiyokɨikaeyami ɨinokɨinokɨn. Siya ɨna ɨnoknɨnkɨnɨn, tɨ karar boɨnɨm kara bɨ nɨksɨsaekɨn. Kara mɨiyan inkam kɨbikɨn. \v 32 Bɨiya, ɨiya kara om Damaskas hɨr nwowa mɨ inkam komiiyɨn nu kɨgrɨraowiyɨn Aretas nɨkɨuwiyɨn siir Gavmanɨn siir inkam komii nwɨrɨn siya yɨmbingi kam nhɨrɨm hira om ɨiir nɨdiyokiyokaiya saiir ano ɨiir kaoraraowɨm kariiram mɨ sɨma kariiramɨn hɨrar waikao. Mɨ kara hɨriir namkɨswo, kariirɨn wɨ sɨma pɨ yonkwowɨnɨn mɨ kariirɨn wɨ maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨr pɨ hɨugrɨpkɨikikaiyɨn. \v 33 Kariirɨn wɨ sɨmar pɨ hɨugrɨpkɨikikaiyɨn, maeyauwa mɨi biyɨe mɨriiya saiir hɨr. Mɨ kariir nomiiyauɨm, Krais siirɨm, kariirɨn kɨmɨdiniya nɨbni sɨma haigigi. Mɨ sɨma ha namɨm hiira yɨpɨkɨ om ɨiir hɨuyokiyokaiya saiiram mɨ sɨma tɨ nɨb mwɨs haɨmii haɨmii whiiyɨm kɨmɨdiniya uridni yomboborugi mɨ kariirɨn ɨna yonkwo kiikiiraraokiyɨm nua hɨriir. Mɨ ɨni karar yɨmbinaiinam budgiyɨn nua hɨriir mɨ kara ɨna yɨun iwɨskɨinamɨn. Mɨ kara ha haiburgigɨn mɨ ɨna yɨdamamɨn. Ɨriig. \c 12 \s1 Pol siya nhwo ha whɨnɨn mɨ siirɨn dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siyar yɨisiimauu \p \v 1 Kara pɨ kariir inɨg ɨiirar swokɨ hainanprapras krɨpkaii. Kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨm wɨ krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani. Mɨ Adi Komii siya wɨ ha boɨni, krɨma wadɨekɨm. Mɨ kara kɨmiirɨn pɨ mɨn boɨnkii, dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ aowa nwokaiyɨm Krais siya nɨisiimauuɨm kariir pɨ sɨmiir boɨnkii. \v 2 Bɨiya, bɨewi ɨuur whiiyɨm namkiyɨm mɨ taka ɨiya kariirɨn Adi Komii siya kariir haiyɨn mɨ kariirɨn siya hainanaiinam omɨn siya nwowɨn kou hɨranɨn siir hɨriir. Mɨ kara bɨ sɨbgu ɨnoknɨnkɨnkɨn, siya kariir haiyɨn mɨ kariir hainanaiinamɨn koua hɨriir. Mɨ tari kariir pɨu sasar namka, iyɨe? Kariir kwoɨnbudɨn siya tɨ niinaiinamɨn. Adi Komii sasar nɨnoknɨnkɨni. \v 3 Kara kɨmiirɨn pa swokɨ boɨnkii, kara nɨnoknɨnkɨn tani, kariir pɨua saeya piyamisi ama, iyɨe? Kariir kwoɨnbud ɨeya. Adi Komii sasar nɨnoknɨnkɨn ɨskii. \v 4 Kara Adi Komii siir om hɨr nwowɨn mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kara wakaeyɨm, kara pɨ kariir yaigar kaokwo boɨn tani. Adi Komii siya pɨ kariir kɨgnɨnkɨnki rani, sɨmiir nɨisiisimauuɨm mɨ sɨmiirɨn iikam kɨmiir boɨnmauuɨm. \v 5 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ kara kɨgɨm yɨm wadɨe ɨmaɨrgɨm. Mɨ kara wɨ kariir inɨg ɨiirar asi swokɨ hainanpraprasi: Dimusi rani, sɨmiirsika. Mɨ kara hɨnɨɨna naɨngwo rani. Kara ha naɨngwowi, kara kariir inɨg ɨiirɨn wɨ dimusi hainan prapras tani, wɨ tɨ digworaekwowɨm yɨpɨkɨ iikam ɨmiir nɨisiimauuɨm, kɨrɨekak nwo karam kara nwowɨm wɨ sɨmiirsi hainanpraprasi. Mɨ digworaekwo whɨekakɨm kariirɨn sɨma tɨrbuɨm. Kara inkam paeprikab nɨɨngakɨn. Mɨ Adi Komii siya kɨrɨe komiigakɨn. \v 6 Mɨ kara kariir inɨg ɨiirɨn wɨ dimusi hainan praprasam naɨngwo rani, wɨ dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ kara nɨisiimauuɨm wɨ sɨmiirsi hainan praprasi mɨ kara wɨ inkam biyɨe ha nwo rani. Karar kɨgɨm sɨmiirɨn, kara sɨmiirɨn nɨksɨsae rani. Mɨ kara kariir inɨg ɨiirar hainanɨm pɨ boriisopi. Dimusi rani, iikam kɨma wɨ ha naɨngwowi, inɨg komiigak inkamɨn karargɨn tɨ digworaekwowɨm sɨmiir kou nwowɨn. Nɨɨngaka. Kara ha naɨngwowi kɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm kara tɨrɨm sɨmiiram daɨngwoki. Mɨ dimɨnɨm kara boɨnɨm kɨmiir mɨ kɨma wɨ haɨni nɨnoknɨnkɨni kariirɨn, kara inkam wadɨekɨ piyasi owɨn, iyɨe? Mɨiyɨk rani. \p \v 7 Mɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya nɨisiimauuɨm siir omanɨm yɨm wadɨekɨ wadɨe ɨmaɨrgɨm. Adi Komii siya pɨ boriisopi kara kariir inɨg ɨiirar swokɨ hainanɨm. Dimusi rani, tɨ sɨmiirsika. Mɨ siya Setan siirɨn hɨriinansi kiwakikɨn dimɨnɨm kariir pɨua saiiram nɨkropkiyɨm, ma kariir nii haigɨnɨuam mɨ tɨ hɨriinankɨnɨuwi kara wɨ kariir inɨg ɨiirar hainanpraprasnam naɨngwo rani. \v 8 Kara Adi Komii siiramɨn ɨdɨp ɨdɨpɨn kwoɨma srɨi mɨ kariirɨn siyar mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨu mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨn kariir pɨunau nwokaiyɨn yɨo ɨni siyar mɨ nhɨɨnɨkrɨropkiyɨn. Mɨ sɨma kariirɨn ɨna kiwakiyɨm. \v 9 Kara siiramɨn ɨdɨp ɨdɨpɨn kwoɨma srɨi mɨ siya kariirɨn ɨdɨp ɨdɨpɨn kwoɨma boɨn. Nɨɨngaka. Kara siirɨn wɨ kɨriir waraurankɨ hai rani kara wɨ kɨnakar nwowi mɨ tariigɨna ya wɨ dɨgar nwowi. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ kɨrɨe nwo karamae nwowɨm, kariir kɨrɨeya wɨ sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ wɨ iikamɨm sɨmiir nɨisiimauu haigɨnɨuwi. Mɨ tariinanɨn kara tɨ sɨmiirsiyɨn maɨrgɨmaɨrga nwo karam nwo rani kara ɨni maɨrgɨmaɨrgar nwowɨn. Mɨ ɨni kariir inɨg ɨiirar hainanpraprasɨn tɨ dimɨn taemɨn bibiyɨeyɨm kariir tɨrbuɨm sɨmiirsi, yɨm kariir nɨisiimauugɨm kara kɨrɨekak rani. Mɨ Krais siir kɨrɨeya kariir mhɨi kwoɨnauɨn sasar nwokai. \v 10 Kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn ta saiirɨn, tɨ dimɨn taemɨnɨm kara tɨrɨm yɨm Krais siir inɨgɨn siir hainanprapraskikɨm mɨ kara maɨrgɨmaɨrga nwo karam bɨ mɨ okɨn mɨ biyɨe bɨ mɨ okɨn mɨ iikamɨm kariirɨn dimɨn biyɨe bɨ mɨ tɨrkɨn mɨ kariir bɨ mɨ kɨmpɨpɨsu haigɨnɨugɨm mɨ dimɨn biyɨekɨ bɨ mɨ ɨtkɨn mɨ kariir bɨ mɨ ɨpɨmparkɨn mɨ kara mɨiyɨk bɨ mɨ okɨn yɨm tɨriigɨnɨm yɨm dimɨn komii rani. Kara maɨrgɨmaɨrga nwo karam bɨ nwokɨn. Dimusi rani, kara ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn ɨiya tɨ digworaekwowɨm sɨma nɨmbiyami kɨrɨe nwo karamae kara nwowi, kariirɨn wɨ Krais siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ kara wɨ siir kɨrɨe aiir haii mɨ wɨ wadɨeyar swokɨ owi. Ɨriig. \s1 Pol siya mɨnam naɨngwokɨn om Korin hɨran iikam sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuɨm sɨma Adi Komii siir siyɨugɨ siyɨu ɨiir sɨbgu apɨm \p \v 11 Kara, kanakanarɨn inkam biyɨenan boɨnkikɨn, kariir inɨg ɨiirar swokɨ hainanpraprasnam. Kara hɨriinanam bɨ naɨngwokɨn mɨ kariirɨn kɨma tɨrkɨn tɨ dimɨn ɨiir tɨrɨm. Dimusi rani, kɨma kariir inɨg ɨiir bɨ hainanprapraskikɨm mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir bɨ boɨnmauugɨm hɨnɨɨn, kara aposel inkam kɨbikɨn. Mɨ kara inɨg karamae nwokɨswo mɨ warɨ aposel kam nhɨrɨm yɨpɨkɨ kɨma boɨniyɨm hɨnɨɨn wadɨekɨm, sɨma wɨ kariirɨn dimɨn whɨrmɨn whɨrmɨn di swokɨ haiburi. \v 12 Tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ kara tɨrɨm, kara kɨmaka biyɨe bɨ nwokɨn. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨm kɨmiir nɨisiimauugɨm hɨnɨɨn, kara Jisɨs Krais siir aposel inkamkɨn. Mɨ dimɨn kɨrɨe komii komiiyɨm kara tɨrɨm kɨmiir, ɨkɨ iikamɨm sɨmiir nɨisiimauuɨm, yɨpɨkɨ sɨmiir kɨgɨm mouni hanɨɨn sɨma siinkaowɨm mɨ Adi Komii siirɨn kɨmiir mɨ boɨnmɨmauuɨn mɨ kɨmiir mɨ ɨisiimauuɨn hɨnɨɨn, Adi Komii siir kɨrɨeya ɨni kanakar nwowa. \v 13 Mɨ Adi Komii siir pɨugana saiir iikamɨm ɨkɨ omom omomɨm sɨmiirɨm, sɨma ta yai aiir haiyɨm mɨ kara tari sɨmiirɨn kara bɨ hauugɨn? Kara kɨmiirɨn mɨnam bɨ srɨigikɨn kariirɨn kɨma kɨgrɨraowɨm mɨ nae omaka mɨnam. Nɨɨngaka. Mɨ kɨma ha naɨngwowi, tɨ siyɨu hɨriinanɨn yɨo ɨni kara mɨ prɨitɨrɨn mɨ kara kɨmiiram srɨii, kariirsi naɨngwobunam mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨm kara tɨrɨm kɨmiir, kɨma sɨmiirɨn wɨ hindarar tɨ aɨngwo owouu ɨuguski. Dimusi rani, kara kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam tɨri. \v 14 Mɨ ya tariigɨna ya kwoɨmaka aeya kara boɨna kɨmiiram nɨtam, kɨmiir kɨgnakiyam. Mɨ kara wɨ kɨmiir iikamɨm sɨmiir dimɨn whɨr swokɨ prɨiyɨksasae hai rani, kariir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuamɨn. Nɨɨngaka. Kara kɨmiir dimɨn taemɨn ɨmiir boriisopi. Kara ha naɨngwowi, iikam kɨma Krais siirarar dwo ɨski. Dimɨn taemɨnɨm yɨnisɨsɨm ɨma bɨ haiigɨm mɨ sɨmiir yopii adɨm sɨmiirɨn sɨmiirsi bɨ kɨgrɨraowikɨm. Dimɨn taemɨnɨm pɨ yopii ad ɨma haiyɨskii mɨ yɨnisɨsɨmɨm sɨmiirsiyɨn pɨ sɨmar kɨgrɨraowi. An kara ɨni kɨmiir adnan ywowɨn Krais siir dimɨn taemɨnɨm sɨmiirsi mɨ wɨm kɨma ɨni kariir yɨnisɨsɨmnan ywowɨm. Mɨ kara wɨ dimɨn whɨr kɨmiir waraurankɨ hai rani. Nɨɨngaka. \v 15 Kara maɨrgɨmaɨrga komiiga tɨ kariigɨ kariir umɨr ɨmiirar mɨ ɨgugusɨm kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam. Mɨ kara wɨ pranae pranae mɨrii rani, wɨ karar naobugi ɨkɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨnbud ɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam. Kara kɨmiir whɨnkɨnsiisamɨn pranae pranae naɨngwo rani. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kɨbiyɨn kara tɨrɨn, kariir digworaekwo ɨmiir nɨugugusɨn kɨmiir yɨo siyɨu wadɨeyaɨrgɨn, aniya? \p \v 16 Mɨ kɨmiir iikam nhɨrɨm yɨm wɨ ha boɨni, ɨhɨ, kɨra kaimwowar boɨni. Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, siya krɨmiir digworaekwo bɨ kaukiki haigɨn. Mɨ Polɨn yɨo nɨksɨsaeyakɨ waiwiigɨn. Mɨ krɨmiir kwoɨnɨn siya kiyaigɨm mɨ siir yaiyɨm krɨmiirɨn ɨni sɨma ikwowaisiikiyɨm, inkamɨn nae niimauan wraisuɨm sɨmam kiyau haigɨngigiyɨn sɨmiir nobropam, ɨni siir hɨriinan ywowɨn. \v 17 Kɨma kariir boɨnmauugi, kara panɨɨna tɨrkɨn, ha? Mɨ tari, tɨ kamɨm kara nɨkropkiyɨm kɨmiir kɨgnakiyɨm mɨ tari sɨma? \v 18 Kara Taitas siirɨn bɨdiyar mɨ srɨiyɨn, kɨmiiram waraur mɨ ɨtɨm. Mɨ siya bɨdiyar mɨ ɨnkɨn ɨtɨn tɨ siir nomiiyau nwɨrɨn, tɨ tɨr nwowɨn saɨka. Mɨ Taitas siya kɨmiir bɨdi yɨksɨsaeyɨn mɨ kɨmiir dimɨn taemɨn ɨmiir bɨdi mɨ prɨihai prɨihaiyɨm, iyɨe? Nɨɨngaka? Mɨ siya mɨ kara, krɨra tari Adi Komii siir naeyɨuɨn siir dimɨn taemɨn ɨmiirara nap rani, aniya? Mɨ krɨra tari dimɨn whɨruan siirara tɨr tani? Tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiir sɨbgu aɨngwo omoki. \p \v 19 Kara ha naɨngwowi, kɨma ta yokwo aiir mwaɨni mɨ kɨma wɨ ha naɨngwowi, ta yokwowa krɨma wɨnkiya kɨmiiram, krɨma kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyam kɨnankɨugika mɨ kɨma wɨ ha nikɨ aɨngwowɨm krɨmiirɨn, krɨma wadɨekɨm. Nɨɨngaka. Kariir nomiiyauɨm yɨpɨkɨ kara naɨngwokwonanaeiyɨm, krɨma tɨ kamɨm yɨpɨkɨ Krais siirɨm, Adi Komii siya ɨni krɨmiirar kɨgiyɨn tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ krɨma boɨnkiyɨm kɨmiir. Mɨ tɨ yaiyɨm tɨ krɨma wɨnkiyɨm ta yokwo aiir, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam, kɨma Adi Komii siirgɨsiir siyɨu ɨiirarar dap ɨski. \v 20 Krɨma ta yokwowa kɨmiiramɨn whɨsarii bɨ wɨnkika, tɨ sɨmiirsika. Mɨ kara ta saiir saiira naɨngwokwonanaeikɨn. Kara pɨ boriisopi, mhoɨiya kara nɨti, kɨmiir ninɨ kɨgniyam mɨ kara wɨ ha kɨpi ninɨ kɨgni, kɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm kara boɨnkiyɨm kɨma wakaeyokna apam, kɨma sɨmiir nap rani. Dimusi rani, wɨm kɨma wɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kara tɨranɨm kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam wɨ sɨmiiram naɨngwo rani. Kara mɨnsi naɨngwoyɨmiyoki, tɨ dimɨn taemɨnɨm kɨmiir waraur kara ninɨ kɨgi sɨmiirsi naɨngwoyɨmiyoknanaei. Mɨ iikamɨm ɨrɨka nwɨrɨka nɨniinansaowi mɨ ɨrɨka nwɨraka nomboɨn ii ae karamae nwowi mɨ yaii ɨrɨka nwɨrɨka mɨ ɨnii mɨ sɨmiir pɨu ɨmiiramar swokɨ aɨngwokwonaei mɨ isido whɨsa mɨ ɨinɨbɨɨri mɨ yai bibiyɨe ɨrni nwɨrni mɨ ɨnɨkbumbuwi mɨ dimɨn taemɨnɨm hindara mɨ prɨiboɨn prɨiboɨni, yaiyɨm ɨrɨpa sɨbgu kitɨbmii boɨn karamae mɨ owi mɨ wɨm kɨma wɨ tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiirar mɨ aɨngwo tɨbmii kɨɨni. \v 21 Kara ha naɨngwowi, mhoɨiya kara kɨmiir kɨgnakiyam nɨti, kariirɨn wɨ Adi Komii siya tɨrkii, kɨmiir whwonkam ɨda nɨtsi nɨdidɨm. Mɨ kara wɨ iikamɨm yɨpɨkɨ kara nhɨɨnɨkrɨropknatnoudnɨnkiigiyɨm wɨ sɨmiirsi nouuboboɨni, iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir pɨugana saiirɨm sɨmiirɨn wɨ kara nhɨɨnɨkrɨropkii. Dimusi rani, sɨma dimɨn bibiyɨe hɨriinanɨm sɨma tɨrɨm, sɨma sɨmiirsiyɨn naɨngwoyɨmiyok karamaekɨm. Sɨma ɨni dimɨn bibiyɨeyɨm, iikamɨm hɨi prɨinanae prɨnanaeiyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir napikɨm. Sɨmiir kwoɨnɨm tɨ hɨriinan dimɨn ɨma bɨdi yɨkpɨtmaiyɨm. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ kara wɨ tɨ iikam hɨriinanɨm sɨmiir kɨg rani. Ɨriig. \c 13 \s1 Pol siya om Korin hɨran iikamɨm sɨmiirɨn mɨn boɨnkɨn dimɨn taemɨnɨm sɨma napiyɨm sɨma sɨbgu mɨntɨrao. \p \v 1 Tariigɨna kara kɨmiir kɨgam nɨti ya kwoɨmaka aeya. Mɨ kɨmiir iikam nhɨrɨm sɨma sɨmiir nomiiyauwɨm sɨmiir nɨkbumbuwi mɨ kɨma wɨ tɨ yaiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siya boɨnɨm, wɨ sɨmiir wakaeyokna ap. Mɨ inkamɨm nwɨs nwoɨma mɨ kɨrɨtmai boɨnkii tɨ siirɨn mɨ sɨma wɨ sɨbgu danaaknɨnkii haigɨnɨugi. \v 2 Kara kɨmiirɨn tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn biyɨe sɨmiir iikam nhɨrɨm sɨmaka tɨrɨm, pɨ sɨmiir boɨnkii. Bɨiya kara kɨmaka waraurar nikɨ owa kwɨsaka, kara kɨmiirɨn ɨgao yai tɨ dimɨn taemɨn ɨmiir boɨnkɨn. Mɨ tariinanɨn kara tɨ aru nwokiyɨn, kara kɨmiirɨn pa swokɨ boɨnkii. Mhoɨiya kara kɨmiir kɨgam swokɨ ɨti, kara wɨ inkam nwɨrni swokɨ kiwaki rani, rɨrmiiya nwowamɨn, yɨpɨkɨ dimɨn biyɨe tɨrɨn mɨ naɨngwoyɨmyok karamae ha nwowɨn. Kara kɨmiirɨn tɨ dimɨn biyɨeyɨm kɨma tɨrɨm wɨ sɨmiirsi nonkwobumbunɨnkɨni. \v 3 Mɨ kara kɨmiiram waraur nɨti mɨ iikamɨm dimɨn bibiyɨe tɨrɨm sɨmiir ninɨ onkwobumbunɨnkɨngigam mɨ kɨma wɨ haɨni nɨnoknɨnkɨni kariirɨn Jisɨs Krais siyar boɨnkikɨn. Mɨ ɨiya siya kariir boɨnɨn, kɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiir nonkwobumbunɨnkɨnam mɨ kɨma wɨ haɨni nɨnoknɨnkɨni, siir kɨrɨeya kɨmaka waraur nwowa sapɨsap rani. Nɨɨngaka. Saeya komiiga. \v 4 Mɨ ɨiya Krais siya iikam krɨmiir hɨriinanar mɨ owɨn, inkamɨm siirɨn ɨna mɨ hainamɨm paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn, saɨka ha nɨnkɨn ɨrɨnugiyɨm mɨ siya ɨna yaonamɨn. Mɨ tariinanɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya siir kɨrɨe komiiya yɨpɨkɨ siir hɨdnɨnsiin ɨdwowɨn mɨ siya omwai ha swokɨ waiyan, saiirɨn siir bɨdi hauugiya. Krɨma mɨ Krais siya krɨma wɨ ɨrɨpar haɨngiriyɨu owi mɨ nɨm krɨma inkam kɨrɨe komiiyan tani. Mɨ Adi Komii siya krɨmiirɨn wɨ siir kɨrɨe komii aiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. Mɨ mhoɨiya krɨma nɨti mɨ krɨma wɨ siir kɨrɨeya saiir nɨisiimauuwi iikam kɨmiir waraurɨn, ta krɨma hɨda kɨmiir saiir hɨriinan. \p \v 5 Kɨma, kɨma kɨmar hɨdnaei mɨ kɨma wɨ haɨni sɨbgu ɨnoknɨnkɨni, iyɨe? Nɨɨngaka, kɨma Krais siir yaiya kɨmiir kwoɨnau nwokaiya saiir wakaeyokna apikɨm. Mɨ kɨma tari nɨnoknɨnkɨn tani, Krais siya kɨmiir kwoɨnau waraur nwokaii, aniya? Mɨ kɨma siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨni, kɨma tɨra saiir hɨriinan mɨ siya wɨ kɨmiir kwoɨnau kwɨrii ɨdwokaii. Mɨ hɨriinan tɨr karamae nwowi mɨ siya wɨ waraur nwo rani. \v 6 Kara hɨriiyar naɨngwo tɨbmii kɨɨni, kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm Krais Jisɨs siya krɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨn. Krɨma iikamɨm yɨpɨkɨ nɨksɨsaeiyɨm sɨm tani. Nɨɨngaka. \v 7 Krɨma Adi Komii siiramɨn mɨnam kwɨs boɨni, siya wɨ kɨmiir nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. Mɨ kɨma wɨ hɨriinankɨ nwowi, ɨkɨ dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiir wakaeyokna apɨm. Krɨma siiramɨn tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiiram bɨ srɨigikɨn mɨ ɨkɨ iikamɨm pa nwokɨ aɨngwowɨm, krɨma inkam wadɨekɨm. Nɨɨngaka. Mɨ iikamɨm krɨmiirɨn hɨriinan naɨngwowi, krɨma ɨni yɨkiigiyɨm, ya ta hɨriinana ya dimɨn komii rani. Krɨma ha naɨngwowi, warɨ kɨma tɨrɨm yɨm ɨni ywowɨm, sɨmiirarar dap ɨski. \v 8 Kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm ta saiirɨn, krɨma wɨ ta yaimwokɨyaimwowa saiir dimɨn sɨm whɨr swokɨ kɨnkrɨp rani. Krɨma whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwanɨn dimɨnɨn whɨrkɨwhɨruwaɨrgɨn ya yaimwokɨyaimwo aeya. \v 9 Mɨ kɨma Krais siir yai ɨmiir wakaeyokna api, kɨma tɨra saiir hɨriinan mɨ krɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga nwo rani, krɨmiir Adi Komiiyɨn siir kɨrɨeya ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn bibiyɨeyɨm sɨma napiyɨm sɨmiir nonkwobumbunɨnkɨniya saiir nɨisiimauuwɨm. Mɨ iikamɨm krɨmiirɨn ha naɨngwowi, krɨma ɨni inɨg karamae ywowɨm yɨo tɨ hɨriinan mɨ owiyɨm, yɨ ɨni mɨ owɨn. Ɨinokɨinokɨn krɨma Adi Komii siiramar srɨinɨnaeikɨm, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam. Mɨ kɨma wɨ siir yai aiir nwokɨ wakaeyokna apɨm, kɨma tɨra saiir hɨriinan. \v 10 Kariirɨn inɨgak Adi Komii siya nwowaigɨnɨugɨn, Adi Komii siir iikamɨm sɨmiir grabɨm. Mɨ an kara kɨmiir tɨrbuwam tɨr tani. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi, bɨiyɨn kɨma saiir mwaɨn mɨ wɨ kɨma kɨmar swokɨ grabna, ɨiya kara tɨ aruwa nikɨ owɨn. Mɨ mhoɨiya kara nɨti kɨmiir kɨgam, kara wɨ ta kariir kɨrɨe aiir ninɨ tɨrni rani. Kara kɨmiirɨn wɨ hinda grab haigɨnɨuwi. Mɨ kɨma wɨ wadɨekɨ wadɨe nwokɨ owɨm. \p \v 11 Tɨ kariir nomiiyauwɨm, krɨmiir yaiyɨm ɨni dɨg ywokiyɨm mɨ krɨma kɨmiirɨn pɨ hindara nokboɨnmamaɨrgii. Kɨma dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugig mɨ kɨma dimɨn mɨiyɨkɨm sɨmiiraramar dɨnmiinɨnkɨn ɨski. Ɨrni nwɨrni dinan whɨnkɨnsiis ankɨnsiis mɨ kwoɨn whɨrua dwo mɨ ɨrɨpa dɨngwomamaɨr aekiyam. Mɨ Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn krɨmiiram naɨngwokwo nanaeiyɨn mɨ krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨn, ɨrɨpa krɨma nongwomamaɨr aeyam siya wɨ kɨmakar nwowi ɨinokɨinokɨn. \v 12 Kɨma tɨ Adi Komii siir iikamɨm warauranɨm, kɨma ɨrni nwɨrni dɨkboɨnmamaɨr mɨ ɨɨn mɨn dinan ɨnɨnkwo anɨnkwo. \p \v 13 Mɨ Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir pɨugana tɨrana saiir iikamɨm sɨma kɨmiir nɨkboɨnmamaɨrgikɨn. \v 14 Kara hɨnɨɨna naɨngwowi, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siya kɨmiiram nwokɨ aɨngwobumbuwɨm. Mɨ Adi Komii siya wɨ kɨmiiramar nwokɨ aɨngwokwo ɨrkakɨm. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siya wɨ kɨmakar nwowi, kɨmiir kwoɨnau waraur kɨmiir nomiiyaunan. Ɨriig.