\id 1TH - Sepik Iwam NT [iws] -Papua New Guinea 1989 (DBL 2014) \h 1 Tesalonaika \toc1 1 TESALONAIKA \toc2 1 Tesalonaika \toc3 1Te \mt1 1 TESALONAIKA \ip Ɨiya Pol siya om Korin hɨr nwowɨn mɨ siya ta yokwowa ha wɨnkikɨn iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm om Tesalonaika hɨranɨm sɨmiiramɨn. Bɨiyan siya tɨ om ɨiir nikɨ okɨn mɨ ɨiya Timoti siya hɨriir nɨmbiyamɨn mɨ siya kɨmɨdiniya Pol siir inɨ boɨnɨu, Juda iikamɨm yɨpɨkɨ Jisɨs siiram naɨngwo tɨbmii karamae nwowiyɨm iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiirɨn hɨk sɨma hauuwi. Mɨ ta hɨriinan saiirsika Pol siya ta yokwowa saiir asi wɨnkikɨn mɨnsika iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm wɨ saeya nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm mɨ sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya Jisɨs siiram naɨngwo tɨbmiiya wɨ hɨriiyar nwokɨ onkworɨnukrɨpkaiyɨm mɨ wɨ siyar nwokɨ ɨtbugiyɨm. Siya ɨiya Jisɨs siya nɨtana saiir yaiyɨm kasakasa bɨ wɨnkɨn. Ɨriig. \c 1 \p \v 1 Pol, Sailas mɨ Timoti, krɨma ta yaiya yokwoni wɨn hauugika iikamɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir pɨugananɨm om Tesalonaika hɨranɨm kɨmiirɨm. Kɨma Adi Komii mɨ Bɨiyan Inkam Komii, Jisɨs Krais sowiirgɨsowiirniigɨm. Mɨ krɨma ha naɨngwowi Adi Komii mɨ Jisɨs Krais siya, sowa naɨngwobumbu mɨ ɨrɨpa nongwomamaɨr aei kwoɨnɨn wɨ kɨmiir nwokɨ hauugiyɨm. \s1 Mɨ Tesalonaika sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya kɨrɨeka mɨ saeya ɨni wadɨeyar sɨbgu owa. \p \v 2 Mɨ krɨma ɨinokɨinokɨn Adi Komii siirɨm kwɨsboɨniyɨm, krɨma siirɨn ha boɨn wadɨeikɨm. Dimusi rani, iikam kɨmiirsika. \v 3 Mɨ ɨinokɨinokɨn krɨma siir boɨnmauuwi dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm kɨma tɨriyɨm sɨmiir. Dimusi rani, kɨma siir yai ɨmiir wakaeyoknaei mɨ kɨma siiram naɨngwokwonanae mɨ kɨma dimɨn kɨrɨe kɨrɨe ɨmiirar tɨri mɨ kɨma donkworɨnukrɨpkai mɨ kɨma kɨrɨe hɨriiyar dwokrɨpkai Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siiram. \v 4 Mɨ kɨma tɨ nomiiyauɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siirɨm naɨngwokwonanaeiyɨm mɨ krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm siya bɨdi yɨmbingiyɨn kɨmiirɨn siir iikam nwowam. \v 5 Dimusi rani, ɨiya krɨma ta Yai Wɨn Kɨbiya kɨmiir boɨnmɨmauuwa saiirsika, yɨm nɨksɨsae yai nɨɨnga rani mɨ kɨmiir kwoɨnɨm Adi Komii siir yai ɨma mɨ siir naeyɨu ɨeya wɨ sowar kɨnkrɨp hai. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn kɨmiir kwoɨnɨm wɨ siyar kisɨna haigi mɨ krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm siir yai ɨmiirɨn mɨ tɨ yaiyɨm sɨmakɨsɨmaɨrgɨm kaimwowɨm. Kɨma bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm dimɨnɨm bɨiya krɨma tɨrɨm kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam. \v 6 Mɨ kɨma Adi Komii siir yai ɨmiir bɨdi wakaewɨnɨm mɨ iikamɨm sɨma kɨmiir bɨdiyar tɨrbumbuɨm mɨ kɨma maɨrgɨmaɨrga bɨ nwokɨm. Nɨɨngaka. Dimusi rani, Adi Komii siir naeyɨuɨn siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨm kɨmiirɨn maɨrgɨmaɨrga hɨriiyar nwokrɨpkaiyɨm. Mɨ kɨma tɨ dimɨnɨm sɨmiirar tɨrnɨnae, tɨ dimɨnɨm krɨma mɨ Bɨiyan Inkam Komii Jisɨs Krais krɨma tɨrɨm sɨmiir hɨriinan. \v 7 Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn, kɨma yɨpɨkɨ iikamɨm Adi Komii siir yai wakaeyokna apiyɨm nu haɨmii Masedonia mɨ nu haɨmii Akaia hɨranɨm sɨmiir bɨdi yɨisiimauuwɨm mɨ kɨma sɨmiirɨn dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiirar nɨisiimauugɨm sɨma kɨgna apamɨn. \v 8 Mɨ tɨ yaiyɨm Adi Komii siya boɨnmauuwɨm kɨmiir, yɨm kɨma bɨdi yanaaknɨnkiiyɨm mɨ ta yaiya inkamɨn ɨi haɨniyɨn mɨ siir yainana ha namkiya hɨnda tɨnda mɨ ɨni saiir hɨriinan yamiyokiyokɨigiya. Mɨ ta yaiya saeya nu haɨmii Masedonia mɨ nu haɨmii Akaia hɨriirara bɨri namka. Nɨɨngaka. Mɨ ta yaiya ɨna yɨniyokɨigiya hɨnda tɨnda mɨ iikam sɨma ɨna wakaekiyɨm kɨma Adi Komii siir yai ɨmiirɨn ɨna wakaeyokna apɨm mɨ ta hɨriinan saiirsika, krɨma wɨ saiir swokɨ boɨn tani sɨmiirɨn. \v 9 Mɨ iikamɨm hɨnda tɨndanɨm sɨma dimɨn taemɨnɨm bɨiya nɨmbiyamɨm ɨiya krɨma kɨmaka waraur nwowa sɨma sɨmiir whrɨe boɨni. Mɨ kɨma uruwai siyaowaiyɨm digɨumii bɨdi haimriiyɨugigɨm. Mɨ Adi Komii kɨɨngɨkɨɨnɨn siirar wakaeyokna apkɨm. Mɨ uruwai siyaowaiyɨm yɨm omwai bɨ waiyaeikɨm, yɨm ɨni nɨɨngar ywowɨm. Adi Komii sasaɨrgɨn omwai waiyayokiyokɨiiyɨn. \v 10 Sɨma ha boɨnkɨm, kɨma siir yɨnisɨm ɨiirɨm dwokwokɨn siya Adi Komii siir om hɨr haiburgigi Jisɨsɨn, yɨpɨkɨ bɨiya nikɨ aowɨn, siirɨn Adi Komii siya kinɨnsiin ɨdwokɨn mɨ krɨmiirɨn siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨu mɨ siyar mɨ anmaiwarkaina Adi Komii siya tɨoɨdwomaiyana saiirsi. Dimusi rani, iikamɨm, sɨma dimɨn biyɨe tɨrkɨm. Ɨriig. \c 2 \s1 Pol siya mɨriiya mɨi om Tesalonaika hɨr saeya \p \v 1 Kɨma tɨ nomiiyauɨm, kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm bɨiya krɨma nɨta kɨmiir ninɨ kɨgnakiyɨm mɨ yai kɨmiir ninɨ boɨnmɨmauugigɨm mɨ ta krɨma nikɨ aprɨrɨr kɨgnakiya kɨmiir saeya op bɨ kimaiga. Nɨɨngaka. \v 2 Mɨ kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm ɨiya bɨiya krɨma om Filipai hɨr nwowa sɨma krɨmiirar dirɨraerarbumbukɨm mɨ krɨmiirɨn Adi Komii siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨm mɨ krɨma hɨkɨm sɨma hauuwɨm sɨmiirsi bɨri nɨdidgɨm mɨ siir Yai Wɨn Kɨbiya krɨma kɨmiirar boɨnmɨmauugig. \v 3 Tɨ yaiyɨm krɨma kɨmiir boɨnmɨmauugigɨm krɨma kɨmiir nɨksɨsae rani. Yaiyɨm krɨma boɨniyɨm krɨma siyɨu biyɨekak bɨ nwowikɨm. Nɨɨngaka. Krɨma kɨmiirɨn yaimwowarar boɨnikɨm krɨma kɨmiir bɨ nɨksɨsaeikɨm kɨmiir digworaekwo ɨmiir nɨksɨsae haiyɨm. Nɨɨngaka. \v 4 Bɨiya Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya bɨdiyar kɨnankɨugiyɨn krɨmiir kwoɨnɨn mɨ siya ɨni wadɨeyar ywokiyɨn krɨmiirɨn siir yai ɨmiir boɨnmɨmauuɨm. Adi Komii siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm tɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma boɨnmɨmauuwiyɨm krɨma mɨnam naɨngwowi Adi Komii siirarar maɨrgɨmaɨrga haigɨnɨuɨm, krɨma inkamni maɨrgɨmaɨrga haigɨnɨuɨm pɨ boriisopi. \v 5 Kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm ɨinokɨinokɨn bɨiya krɨma kɨmiir boɨnmɨmauuɨm krɨma kɨmiiram bɨ hiirgɨm. Adi Komii siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn krɨma kɨmiiram bɨ hiirgɨm mɨ ta hɨriinan saiirsika krɨma kɨmiir umɨr digworaekwo mɨn swokɨ ɨksɨsae hai rani. Nɨɨngaka. Adi Komii siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn krɨma yaimwoarar boɨni. \v 6 Ta krɨma mɨriiya krɨma inɨg komii haiyɨm pɨ boriisopi kɨmiir bopwoniya waraurɨn mɨ iikam nhɨr ɨkɨm. Nɨɨngaka. Nɨm krɨma aposel kamɨm yɨpɨkɨ Krais siya nɨkropkiyɨm sɨma mɨ ta hɨriinan saiirsika nɨm krɨma wɨ dɨgar nwowi Adi Komii siir whwonkam ɨdan kɨmiiram srɨiyɨm krɨmiir inɨg ɨmiir hainanɨm mɨ krɨma pɨ boriisopi. \v 7 Mɨ bɨiya ɨiya krɨma kɨmaka waraur nwowa krɨma kɨmiirar sɨbgu kɨgrɨraokɨm yopiigɨ sae kɨgrɨraowiya saiir yɨnɨm sɨmiir saiir hɨriinan. Mɨ krɨma kɨmiiramɨn dimɨn whɨram bɨ srɨigɨm. \v 8 Krɨma kɨmiiramar naɨngwokɨm mɨ krɨma Adi Komii siir Yai Wɨn Kɨbiya saiirara bɨ hauugikɨm. Dimusi rani, krɨma kɨmiiram naɨngwokwonanaeikɨm mɨ krɨma kɨmiir asi whɨndirɨraerargigɨm. \v 9 Kɨma iikam whɨekakɨm ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm krɨma kɨmiirɨn Adi Komii siir Yai Wɨn Kɨbi aiirar boɨnmauugɨm mɨ krɨma umɨramɨn nɨi nabɨe mɨriigɨm mɨ ta hɨriinan saiirsika, krɨma naemɨn dimɨnɨm kɨmiir waraurankɨ panɨɨnsi haisi. \p \v 10 Kɨma mɨ Adi Komii siya kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm dimɨnɨm krɨma tɨriyɨm kɨmiir iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiirɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm. Krɨma dimɨnɨm big nasmɨrwaiya Adi Komii siya nwowanɨm sɨmiirar tɨrkɨm mɨ krɨma dimɨn mɨiyɨkɨm dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae nwowiyɨm sɨmiirarar tɨrikɨm, krɨma siyɨuɨm dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwowiyɨm sɨmiirarar tɨrikɨm dimɨn biyɨe wara bɨ tɨrikɨm. \v 11 Krɨma ɨni adɨn siir yɨnisɨmɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwiyɨm ɨni siir hɨriinan ywowɨm mɨ kɨmiirɨn krɨma nokwao boɨnkɨm mɨ kɨmiirɨn maɨrgɨmaɨrga krɨma nwowaigɨnɨugikɨm mɨ krɨma kɨmiiram srɨinɨnaekɨm \v 12 kɨma ɨinokɨinokɨn Adi Komii siir sɨbgu wakaeyokna ap siya kɨmiiram nɨkɨunanaeikɨn mɨ kɨma mɨ siya kɨma wɨ ɨrɨpa nɨdwowi mɨ kɨmiirɨn wɨ siyar kɨgrɨraowi mɨ siir dimɨn taemɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm kɨma wɨ sɨmiirar ninan haiswowi. Ɨriig. \p \v 13 Ɨinokɨinokɨn krɨma Adi Komii siirar boɨn wadɨe nanaeikɨm tɨ dimɨn taemɨn ɨmiirsiyɨn. Bɨiya krɨma kɨmiirɨn Adi Komii siir yai ɨmiir boɨnmɨmauugɨm mɨ kɨma sɨmiirɨn ɨna wakaeyokna apɨm sɨma inkamni yai rani. Nɨɨngaka. Tɨ yaiyɨm kɨma wakaeyokna apɨm kɨma Adi Komii siir yai ɨmiirar wakaeyokna apkɨm, tɨ yaiyɨm sɨma dimɨnar tɨrikɨm kɨmiir kwoɨnauɨn, iikamɨm yɨpɨkɨ siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm. \v 14 Kɨma tɨ iikamɨm Adi Komii siir pɨugananɨm nu Judianɨm yɨpɨkɨ naɨngwo tɨbmiiyɨm Krais siir wakaeyokna apɨm sɨmiir kɨgna mɨriiyan iikamnan bɨdi ywowɨm. Tɨ nomiiyauɨm, tɨ iikamɨm tɨ om Tesalonaika tɨranɨm kɨmiigɨkɨmiirar nomiiyauɨm kɨmiirɨn siyɨu biyɨe sɨmar tɨrkɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm mɨ ɨriipa hɨriinan sɨma tɨ Judan iikamɨm sɨma siyɨu biyɨe bɨdi mɨ tɨrɨm iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm waraur nwowɨm. \v 15 Bɨiya Juda iikamɨm sɨma nɨsomsomaokaokɨm profet kamɨm yɨpɨkɨ bɨiya Adi Komii siir yai ɨmiir nanaaknɨnkii haigɨnɨuɨm mɨ mhoɨiya sɨmiir yɨɨnɨeyɨm sɨma yɨsomao krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siir mɨ tariinanɨn sɨma ɨni siyɨu biyɨe krɨmiirar swokɨ tɨrɨm mɨ tɨ siyɨu hɨriinanɨn sɨma tɨrɨn mɨ Adi Komii siir kwoɨnɨn ɨni haugɨhauga whiyɨekiyɨn. \v 16 Mɨ sɨma dimɨn bibiyɨe ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiirar tɨrkɨm. Dimusi rani, sɨma krɨmiir siyɨu ɨiir nɨnkrɨpkɨigɨm iikamɨm Juda iikam tani krɨma yai sɨmiir boɨnmɨmauusi. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi sɨma digɨumii tɨ dimɨn biyɨe ɨiir haimriiyɨugig mɨ Adi Komii siya wɨ sɨmiir nwokɨ anmaiwarkainaɨm. Tɨ iikam bibiyɨeyɨm dimɨn bibiyɨe ɨmiirar tɨryokiyokɨiyɨm mɨ taka ɨiya Adi Komii siya hɨk tɨ sɨmiir dimɨn bibiyɨeyɨm sɨmiirsi hauuwana saeya bɨdi yɨmbiniya. Ɨriig. \s1 Pol siya sɨmiir swokɨ kɨgam naɨngwokɨn \p \v 17 Mɨ tɨ iikamɨm krɨmiirɨn sɨma nɨkropkikɨm mɨ krɨma ɨna yamɨm mɨ ɨiyɨm hoɨmgak rani, krɨma kɨmiir haiburgigɨm mɨ krɨmiir kwoɨnɨm ɨni kɨmaka waraurar yɨnkɨn okiyɨm. Mɨ krɨma wigkamɨm wigpɨowa kampɨowa nɨɨnga nwowiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ krɨma kɨmiir whwonkam kɨgnakiyamɨn ɨna naɨngwowɨm mɨ krɨma ɨna nikɨ hɨdɨm siyɨuwamɨn krɨma wɨ panɨɨna nɨti kɨmiir kɨgnakiyamɨn. \v 18 Kara Polkɨn mɨ kara ɨinokɨinokɨn ɨna kɨnankɨuɨn kɨmiir kɨgnakiyamɨn mɨ krɨmiir siyɨuɨn ɨni Setan siya yɨnkrɨpkɨiyɨn. \v 19 Mɨ Mhoɨiya ɨiya Jisɨs siya swokɨ ɨti mɨ krɨmiir hainami mɨ krɨma wɨ saɨka nwowi mɨ wɨ omwaiya waiyayokiyokɨigiyami. Mɨ mhoɨiya iikamɨm sɨma wa ha dimusi boɨni krɨma wadɨeyaɨrgɨm? Mɨ mhoɨiya krɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga dimusi nwowi? Mɨ Mhoɨiya krɨma wɨ krɨmar dimusi hainanaei? Krɨma wa hainanae, krɨmiir inɨg ɨiirarɨn. Dimusi rani, iikamɨm kɨmiirsika. \v 20 Kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ krɨmiir yai ɨmiir wakaeyɨm mɨ Adi Komii siir kɨgna apɨm, wɨm kɨma maɨrgɨmaɨrga krɨmiir nwo haigɨnɨuwi. Ɨriig. \c 3 \s1 Timoti siya yai kɨbiya saiir hainanikɨn mɨ Pol siya ɨni maɨrgɨmaɨrga ywowɨn \p \v 1 Mɨ ɨiya krɨma nwoɨmararɨm waraur nɨtam nwonɨnaeya, krɨra hɨnɨɨna naɨngwokwoko nɨkrɨra wɨ om Atens tɨr nwonaowidi. \v 2 Mɨ krɨra pɨ krɨmiir nomiiyauɨn Timoti siirara nɨkropki yɨpɨkɨn siya krɨraka mɨriiyɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir mɨi aiirɨn mɨ Krais siir Yai Wɨn Kɨbi aiir nanaaknɨnki haigɨnɨuwam mɨ siirɨn krɨra nɨkropki mɨ siya nɨti kɨmiirɨn wɨ siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ kɨmiir kwoɨnɨn wɨ kɨrɨe nwokɨ owɨm Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apamɨn \v 3 mɨ ta hɨriinan saiirsika, kɨmiir iikam nhɨrkɨm bɨ kiyopsɨmsɨbgigɨm. Dimusi rani, tɨ hɨk ɨmiirsika. Mɨ kɨma, kɨma kɨmarɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm tɨ hɨkɨm Adi Komii siyar nɨmbinkɨn krɨma haiyamɨn. \v 4 Mɨ bɨiya ɨiya krɨma kɨmaka waraurar nikɨ owa, krɨma kɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnmauugɨm, iikam nhɨrɨm wɨ dimɨn biyɨe krɨmiir tɨri. Dimusi rani, krɨma Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apikɨm. Mɨ kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm tɨ hɨriinan dimɨnɨm kɨmiir nɨmbini krɨma bɨiya kɨmiir bɨdiya ikɨ boɨnmauuɨm. \v 5 Mɨ kara ɨi prɨei nwowɨm pɨ boriisopi mɨ kara Timoti siirɨn ta hɨriinan saiirsiya nɨkropkisasauugɨn kɨmiir kɨgnakiyɨm, kɨma ɨni Adi Komii siir mɨi aiirar mɨriiyɨm iyɨe? Saiir mɨrii rani. Kara pɨ nɨdidi kɨmiir kwoɨnɨm wɨ Setan siya nɨpiyaokɨisi mɨ dimɨnɨm krɨma tɨrɨm, sɨma wɨ naekak nwo rani. Ɨriig. \p \v 6 Timoti siya kɨmiir haiburgigɨn mɨ siya tɨriir ha nɨtɨn mɨ ta Yai Wɨn Kɨbiya siya ina anaaknɨnkii haigɨnɨuni. Kɨma Adi Komii siir yai ɨmiirar wakaeyokna apkrɨpkai mɨ kɨma iikam ɨmiirɨm warar timɨ ɨnkɨn aɨngwokwonanae mɨ krɨmiirɨmɨn ɨriipɨ hɨriinan warar timɨ ɨnkɨn aɨngwokwonanae krɨmiir kɨgnakiyam, krɨma naɨngwowiya kɨmiir kɨgnakiyɨm saiir hɨriinan. \v 7 Mɨ krɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga nwokrɨpkaii. Dimusi rani, iikam kɨma ɨni Adi Komii siir yai ɨmiirar nikɨ wakaeyokna apkrɨpkaiyɨm. Mɨ iikamɨm sɨma siyɨu biyɨe krɨmiir tɨriyɨm mɨ krɨma hɨkak bɨri nwowikɨm. Nɨɨngaka. Mɨ dimɨnɨm krɨma wakaeyɨm kɨma tɨrɨm, yɨm krɨmiirɨn sɨmar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi maɨrgɨmaɨrga hɨriiyar nwokrɨpkaiyɨm. \v 8 Mɨ kɨma Adi Komii siir yai ɨmiirɨn hɨriinanar wakaeyokna apkrɨpkai mɨ ha timɨ okworɨnu krɨpkai mɨ hɨriinankɨnɨuwi, krɨma wa nongwomamaɨr aei. \v 9 Mɨ krɨma Adi siirɨn wɨ panɨɨna boɨn wadɨe mɨ krɨma siirɨn wɨ ha nɨisiimauuwi krɨma maɨrgɨmaɨrga kɨrɨe komiigakɨm. Dimusi rani, iikam kɨmiirsika, ha? Yɨo tɨ hɨriinanɨn yɨo siyɨu karamaeka. Nɨɨngaka. \v 10 Mɨ ɨinokɨinokɨn krɨma Adi Komii siirama srɨinanaeikɨm krɨma kɨmiir kɨgam mɨ kɨmiir naɨngwo tɨbmii aiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam mɨ kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya saeya wɨ sapɨsap kɨpi nwo. Ɨriig. \p \v 11 Mɨ krɨma hɨnɨɨna naɨngwowi krɨmiir Adi Komiiyɨn mɨ krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs, sowa whɨndirɨraerarkiko kɨmiir kɨgnakiyam. \v 12 Mɨ krɨma hɨnɨɨna naɨngwowi Bɨiyan Inkam Komii siyar tɨrkii kɨmiir nomiiyauɨm ɨkɨ iikam nhɨrɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiiramɨn nhami nhami kɨpi naɨngwokwonanae opkɨ mɨrkɨmɨrka sae nɨnkɨniya mɨ ha bwaembwaekɨinamiya saiir hɨriinan, ta krɨma naɨngwokwo nanaeiya kɨmiiram saiir hɨriinan \v 13 mɨ ɨriipa hɨriinan Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya wɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir tɨrki sɨma kɨrɨe nwokɨ owɨm. Mɨ mhoɨiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn wɨ siir iikam ɨmaka nɨti mɨ kɨma Adi Komii siir whwonkam ɨda wɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu rani. Ɨriig. \c 4 \s1 Tɨ hɨriinan siyɨuɨn kɨma Adi Komii siir wakaeyokna apiyɨn yɨo Adi Komii siir maɨrgɨmaɨrga haigɨnɨuwi \p \v 1 Bɨiya krɨma kɨmiir bɨdiyar ikɨ boɨnmauuɨm mɨ kɨmiir bɨdiyar mɨ ɨisiimauuwɨm siyɨuɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir wakaeyokna apanɨn mɨ maɨrgɨmaɨrga siir nwo haigɨnɨuwɨm mɨ krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm mɨ kɨma sɨmiir tɨri mɨ krɨma kɨmiirɨn wɨ asi srɨinanae krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siir yai ɨmiiramɨn mɨ kɨma tɨ siyɨu ɨiirɨn wɨ hɨrii hɨriinanar tɨrnanae. \v 2 Kɨra bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨn yaiyɨm bɨiya kɨriir boɨnmɨmauuwɨm krɨma, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siir inɨgni. \v 3 Mɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya naɨngwowɨm kɨra kɨgna dirɨraeraram sɨmiirɨn donkworɨnukrɨpkai mɨ kɨma dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karamae hɨriiyar dwokrɨpkai. Mɨ kɨma siyɨuɨn hɨi nanaeiyɨn siirsiyɨn aru dwo. \v 4 Mɨ kɨma ɨrɨra nwɨnwɨra sɨbgu dɨnoknɨnkɨn siyɨuɨn kɨmiir pɨu aiir kɨgrɨraowanɨn mɨ rɨrmiiya dwokrɨpkai mɨ Adi Komii siya tɨ hɨriinan dimɨn mɨiyɨkɨn siir kɨgi mɨ siya wɨ maɨrgɨmaɨrga nwowi. \v 5 Mɨ kɨma hɨi nanaei siyɨu biyɨeyɨn siiram kɨpi naɨngwokwonanae iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii karamae nwowiyɨm sɨmiir hɨriinan kɨpi nwo. Nɨɨngaka. \v 6 Mɨ kɨma kɨmiir nomiiyauɨm sɨmiirɨn siyɨu bibiyɨe kɨpi tɨrhaigɨnɨu mɨ sɨmiir kwoɨn ɨmiir kɨpi kiyai Nɨɨngaka. Dimusi rani, bɨiya krɨma kɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnmauugɨm, iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ hɨriinan siyɨu biyɨe ɨiir tɨrɨm yɨm wɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya nonkwobumbunɨnkɨn haigɨnɨuwi. \v 7 Mɨ Adi Komii siya krɨmiirɨn siyɨu bibiyɨe tɨram bɨ nɨkɨunakɨn. Nɨɨngaka. Siya krɨmiirɨn dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwowɨm nɨkɨunakɨn. \v 8 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ digɨumii tɨ yai ɨmiir haimriiyɨugigi, yɨm sɨma digɨumii iikamɨm tɨ yai ɨmiir boɨnmauuwɨm sɨmiir haimriiyɨu rani. Nɨɨngaka. Yɨm sɨma digɨumii Adi Komii siirar haimriiyɨuwi yɨpɨkɨ inkamɨn naeyɨu mɨiyɨk krɨmiir hauuɨn. \p \v 9 Mɨ kara kɨmiiramɨn wɨ wɨnboɨnki rani, siyɨuɨn nomiiyau nhɨrmiyam naɨngwokwonanaeyɨn siirɨn. Nɨɨngaka. Dimusi rani, kɨma bɨdiyar yɨnoknɨnkɨnɨm. Dimusi rani, kara kɨmiir bɨdiyar ikɨ boɨnmauuɨn Adi Komiini siya naɨngwokwonanaeyɨm kɨmiir nomiiyau ɨmiiram. \v 10 Mɨ kɨma kɨmiir nomiiyauɨm sɨmiiram bɨdiyar yaɨngwokwonanaeyɨm hɨnda tɨnda nwowɨm nu Mesedonia hɨr mɨ krɨma kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, kɨma kɨmiir nomiiyau ɨmiiram daɨngwokwonanae. \v 11 Mɨ kɨma omwai sɨbgu waiya yokiyokɨiyam daɨngwokwo mɨ dimɨn biyɨe tɨrɨm kɨpi naɨngwo mɨ pɨu mɨnkɨ kɨpi piyao mɨ kɨma kɨmiir umɨr mɨi ɨmiirar sɨbgu mɨrii, bɨiya krɨma nikɨ boɨnmauukiya saiir hɨriinan. \v 12 Mɨ ɨriipa hɨriinan iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii karamae nwowɨm sɨmiir whwonkam ɨda kɨmiirɨn sɨma wa kɨgnaɨngwo boɨni kɨma iikam mɨiyɨk mɨiyɨkɨm mɨ kɨma dimɨn taemɨnɨm wɨ kɨma kɨmar haiyam naɨngwona rani. Nɨɨngaka. Ɨriig. \s1 Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya nɨtan ɨi aeya \p \v 13 Mɨ kara pɨ boriisopi iikam kɨma habwaowaenan nwowɨm kɨmiir nomiiyauɨm naokaowɨm sɨmiiramɨn. Mɨ kara pɨ boriisopi kɨma maɨrgɨmaɨrga nwo karam nwowɨm tɨ iikamɨm naokaowɨm sɨmiirsiyɨn tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨn karamae nwowiyɨm sɨmiir hɨriinan mɨ siya tɨ iikamɨm sɨmiirɨn wɨ swokɨ kinɨnsiin ɨdwo rani, omwai waiyayokiyokɨiyamam. Nɨɨngaka. \v 14 Mɨ krɨma ɨna naɨngwo tɨbmiiyɨm Jisɨs siya bɨdiyar ikɨ aonamɨn mɨ siya kɨmɨdiniya ɨe hɨrankɨ swokɨ ɨnsiin ɨdwo, tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨm Adi Komii siir yai aiiram naɨngwo tɨbmiiyɨm mɨ ha naonamɨm mɨ Adi Komii siya wɨ tɨ iikam ɨmiir hɨdnɨnsiin ɨdwowi mɨ sɨma wɨ saɨka warar swokɨ ɨnkɨn ɨti. \p \v 15 Krɨma kɨmiirɨn dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ bɨiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siyakɨsiyar boɨnɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwi. Yɨm hɨnɨɨngɨm, krɨma tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ omwaiya nikɨ waiyam mɨ ɨiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya nɨti mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ bɨiya naokaowɨm sɨmiir bɨiyɨn wɨ krɨma nam tani. Nɨɨngakɨnɨɨngaka. \v 16 Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya wɨ nɨnomor kou hɨrankɨn sasar nɨuuni mɨ siya wɨ yai komiiyar boɨnki mɨ Adi Komii siir paekwosɨmɨn kɨrɨe komiigakɨn siya wɨ komiiyar kauwok boɨnki mɨ Adi Komii siir kɨdɨn wa masboɨnki mɨ Krais siir iikamɨm yɨpɨkɨm bɨiya naokaowɨm mɨ bɨikɨbɨiyɨn wɨ sɨmar nɨnsiin ɨdwowi. \v 17 Mɨ ta saiir mhoɨiyarɨn mɨ iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm yɨpɨkɨm omwaiya nikɨ waiyam mɨ yɨm wɨ sɨmaka warar nɨnkɨn ami mɨ iikamɨm sɨma Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siirɨn wɨ kou hɨr niyɨskaiwɨni. Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya krɨmiirɨn wɨ tɨ hɨriinan siyɨu ɨiirsi nɨkɨunaiinami mɨ krɨma ɨinokɨinokɨn wɨ saɨkar nwoyokiyokɨikaiyami. \v 18 Mɨ kɨma ɨrni nwɨrni whɨnkɨnsiis ankɨnsiis haigɨnɨu mɨ maɨrgɨmaɨrga ta yai anaka dwo. Ɨriig. \c 5 \s1 Krɨma hɨriiyar sɨbgu okworɨnu krɨpkai ɨiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya swokɨ ɨtɨna saiirɨm \p \v 1 Kɨma tɨ nomiiyauɨm, krɨma ɨiya tɨ dimɨnɨn siya nɨmbiyamana pɨ yokwoni kɨmiir wɨnboɨnmauugi rani. \v 2 Kɨma iikamɨm, kɨma ɨna sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨm ɨiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya nɨtɨna ya wɨ inkamɨn digworaekwo tauaeyɨm nɨtiyɨn nɨiyaka wɨ siir hɨriinan nɨti mɨ iikamɨm wɨ hindara nanaawɨni. \v 3 Ɨiya inkam nwɨrkɨ ha boɨni krɨma ɨni wadɨeyar sɨbgu owɨm mɨ dimɨn biyɨe whɨr karamaeka mɨ dimɨn whɨrɨn ɨna yɨmbiyamɨn sɨmiirɨn mɨ sɨmiir tɨrbu wiga yɨpɨkɨ yɨnisɨm naokainam tɨriya mɨ ha diyɨuraeyɨuwiya saiir hɨriinan mɨ sɨma wɨ saiirsi kiyoopki rani. Nɨɨngaka. Wiga yɨnisɨm naokainani hɨkɨm sɨmiir hai karamae bɨ swokɨ owika. \v 4 Kɨma tɨ nomiiyauɨm, kɨma yɨpɨkɨ iikamɨm Adi Komii siir wakaeyokna ap karam nwowiyɨm sɨmiir hɨriinan tani mɨ ɨiya siya swokɨ ɨtɨna ya wɨ krɨmiir nanaa haigɨnɨu rani, hɨiyan inkamɨn yɨpɨkɨ digworaekwo tauaeyaeiyɨn siir hɨriinan. Nɨɨngaka. \v 5 Kɨma iikamɨm ɨni Adi Komii siir yɨnisɨsɨm ara ywowɨm mɨ siir yai ɨmiirar wakaeyokna ap. Kɨma Setan siir iikam tani yɨpɨkɨ siir yai aiir wakaeyokna ap karamae nwowɨm. Nɨɨngaka. \v 6 Mɨ tɨ hɨriinan saiirsika, krɨma iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yaiyɨm sɨmiir wakaeyokna ap karamae nwowiyɨm sɨmiir hɨriinan tani. Nɨɨngaka. Krɨma krɨmasiyar mɨntaraona mɨ dimɨnɨm Adi Komii siya boɨniyɨm sɨmiirar wakaeyokna apiyokiyokɨi. \v 7 Iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna ap karam nwowiyɨm, yɨm ɨni iikamɨm nhwo whwonkaowiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm mɨ ɨni iikamɨm op kɨrɨe kwiyae whaowaeiyɨm mɨ dimɨn taemɨn ha prɨidirɨraeraramiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. \v 8 Krɨma iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apiyɨm krɨma krɨmasiyar mɨntaraona. Krɨma Adi Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna ap mɨ iikam ɨmiirɨm daɨngwokwonanaei. Tɨ dimɨn hɨriinanɨm kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨm, yɨm nhaowa inkamkɨ hɨoɨkwowɨniya saiir hɨriinan ywowɨm. Krɨma Adi Komiiyɨn yɨpɨkɨn mhoɨiya krɨmiir nɨkɨunakiyanɨn mɨ krɨmiir whɨndirɨraeraranɨn siiram waikao. Mɨ ta hɨriinan wɨ saeya whɨnkɨnsiisi pagra kɨrɨeya ɨiya kamɨm yaii nɨniiyɨm sɨmiir mwo ɨmiir haigɨniya saiir hɨriinan. \v 9 Adi Komii siir ɨowa krɨmiiram bɨri nɨmbinga krɨmiir nonkwonɨɨnwomwɨɨrnɨnkɨnɨm. Nɨɨngakɨnɨɨngaka. Mɨ siya ha nɨmbingɨn krɨmiirɨn, krɨmiirɨn wɨ krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siir inɨgni nanmaiwarkainaei. \v 10 Bɨiya siya krɨmiir whɨndirɨraeraram naokɨn mɨ ta hɨriinan saiirsika krɨma yɨpɨkɨ omwai waiyam mɨ yɨpɨkɨ naowɨm mɨ mhoɨiya krɨma wɨ omwai saɨkar waiyayokiyokɨi ɨinokɨinokɨn. \v 11 Kɨma ɨrni nwɨrni dinan ɨnkɨnsiis ankansiis haigɨnɨu mɨ ɨrni nwɨrni timɨ whɨndirɨraerar haigɨnɨu tariinanɨn kɨma tɨra saiir hɨriinan tɨr. Ɨriig. \s1 Nɨkopkaigiyan yai ɨma \p \v 12 Krɨma kɨmiirɨn ɨgao yai boɨnkɨm, kɨma iikamɨm Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya nɨkmwɨn kwoɨm kɨmiir bopwoniya waraur nwowɨm sɨmiir yai ɨmiir wakaeyokna mɨ sɨmiirɨn siyɨu mɨiyɨk ɨmiirar dɨisiimauu. Dimusi rani, kɨmiirɨn ɨni sɨmar kɨgrɨraowɨm mɨ ɨni sɨmar nowomwarkaiyɨuɨm Adi Komii siir dimɨn taemɨn ɨmiirɨn. \v 13 Kɨma tɨ kam mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiiram daɨngwo mɨ sɨmiiramɨn ha daɨngwokwonanaei. Dimusi rani, dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨriiyɨm sɨmiirsi. Kɨma ɨraka nwɨrka dongwomamaɨr ae. \p \v 14 Tɨ nomiiyauɨm, krɨma tɨ yaiyɨm kɨmiirɨn ɨgao yai mɨnsi boɨnki mɨ kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ nhakɨuwiyɨm sɨmiir boɨnwakae. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ nɨdidiyɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ maɨrgɨmaɨrga nwo karamae nwowiyɨm sɨmiir kɨnsiis haigɨnɨu mɨ kɨma hiinsɨma dwo iikam sɨmakan. \v 15 Kɨma sɨbgu mɨntarao, kɨma yɨpɨkɨ iikamɨm siyɨu biyɨe kɨmiir tɨr haigɨnɨuwiyɨm, kɨma sɨmiirɨn wɨ yamdi kɨpi swokɨ tɨrbu haigɨnɨu. Nɨɨngaka. Mɨ kɨma ɨrni nwɨrniyɨn mɨ iikamɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiirɨn dimɨn mɨiyɨk ɨmiirar tɨr ɨinokɨinokɨn. \p \v 16 Mɨ ɨinokɨinokɨn kɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga dwokrɨpkai. \v 17 Ɨinokɨinokɨn kɨma nhwo Adi Komii siirama kwɨsboɨnanae. \v 18 Kɨma Adi Komii siir boɨn wadɨe tɨ dimɨn taemɨn whɨekakɨm nɨmbimbɨiyamɨm sɨmiirsi, Adi Komii siya wɨ maɨrgɨmaɨrga kɨmaka nwowi, kɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm Krais Jisɨs siir inɨgni tɨri yɨpɨkɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwiyɨn. \p \v 19 Kɨma dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨuɨn siya tɨriiyɨm sɨmiir kɨpi kikɨnokou. \v 20 Kɨma, kɨmiir whwomɨsɨm amɨmɨra kɨpi nwo mɨ siyɨu biyɨe kɨpi nɨisiimauu tɨ kamɨm Adi Komii siir naeyɨuɨn siya boɨnmɨmauuɨn dimɨnɨm mɨ ha nanaaknɨnki haigɨnɨuwɨm. Nɨɨngaka. \v 21 Kɨma dimɨn taemɨnɨm iikamɨm sɨma boɨnmɨmauuwiyɨm mɨ sɨma nanaaknɨnki haigɨnɨuwiyɨm sɨmiir kɨnanankɨu mɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm sɨmiir sɨbgu onkworɨnu. \v 22 Mɨ dimɨn biyɨe ɨmiirsi dapyok. \p \v 23 Kara ha naɨngwowi Adi Komii krɨmiir Wanɨn siyaɨrgɨn maɨrgɨmaɨrgani bwamkɨbwamɨn mɨ kɨmiirɨn wɨ siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi siir wakaeyokna apɨm mɨ ta hɨriinana saiirsika kɨmiir kwoɨnɨm mɨ kwoɨnbudɨm mɨ kɨmiir pɨuɨm wɨ wadɨeya hɨriiyar, nwokwokɨni mɨ wɨ ɨiya Bɨiyan Inkam Komii Jisɨs Krais siya swokɨ ɨti wɨ saiir nadɨgɨuwi. \v 24 Adi Komii siya kɨriiram bɨdi yɨkɨuɨn mɨ kɨma siirgɨsiirgɨm mɨ siya siir kwoɨnɨn bɨ swokɨ kisɨna haigiikɨn mɨ siya wɨ tɨ dimɨn ɨmiir tɨrkrɨpkai mɨ wɨ sɨma dɨgii. \p \v 25 Tɨ nomiiyauɨm kɨma Adi Komii siiram tɨ kwɨsboɨn krɨmiirɨm mɨ siya wɨ krɨmiir nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuɨm. \v 26 Ɨiya kɨma kɨmiir nomiiyau ɨmiir nokboɨnmamaɨriyɨm kɨma sɨmiirɨn warar dankabmamaɨrgiyam. \v 27 Kara kɨmiirɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir inɨg ɨiir boɨnki, ɨgao yaiyɨm kɨma ta yokwowa wara nomiiyauɨm waraur nwowɨm sɨmiir whwonkam ɨda mwaɨn. \v 28 Kara ha naɨngwowi Bɨiyan Inkam Komii Jisɨs Krais siir naɨngwobumbuwa wɨ kɨmaka nwowi. Ɨriig.