\id 1CO - Sepik Iwam NT [iws] -Papua New Guinea 1989 (DBL 2014) \h 1 Korin \toc1 1 KORIN \toc2 1 Korin \toc3 1Ko \mt1 1 KORIN \ip Mɨ ɨiya Pol siya om Efesas hɨr nwowa mɨ siya ta yokwowa ha wɨnkika iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm om Korin hɨranɨm sɨmiiramɨn. Bɨiya ɨiya Pol siya om Korin hɨr nikɨ owɨn siya Adi Komii siir yai aiirɨn bɨewiiyɨm whɨrkakɨn whɨr mɨ haɨmii ha ikɨ boɨnmɨmauu. Mɨ tɨ omɨn Korin nɨkɨuwiyɨn yɨo Grik iikamɨm sɨmiir om komii ɨeya mɨ Juda iikamɨm mɨ Juda iikam tani ɨkɨm yɨm hɨr nwokɨm. Mɨ iikam whɨekakɨm yɨpɨkɨ dimɨn biyɨe tɨriyɨm yɨm hɨr warar mɨ okɨm. Mɨ mhoɨiya iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm yokwowa ɨna wɨnkiyɨm Pol siiram, sɨma tɨ hɨnɨɨna wɨn boɨinki, sɨma mɨiyɨknan nwo rani ɨni yapɨyapɨ nwowɨm. Mɨ ɨiya Pol siya hɨriinan wakaewɨnɨn mɨ siya ta yokwowa ha wɨnkikɨn sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn dimɨn taemɨnɨm sɨma tɨrɨm wadɨe sɨma nwowɨm. Ɨriig. \c 1 \p \v 1 Kara Polkɨn, kara Krais Jisɨs siir aposel inkamkɨn. Kariirɨn Adi Komii siir kwoɨnkar naɨngwo okmwɨn okwo haigɨnɨugɨn, aposel inkam nwowam. Kara mɨ kariir nomiiyauwɨn, Sostanis, krɨra kɨmiir boɨn wadɨeki. \v 2 Ta yokwowa krɨra wɨnkika om komii korin warauran iikamɨm Adi Komii krɨmiir Wanɨn siiram naɨngwo tɨbmiiyɨm kɨmiiram. Mɨ Kɨmiirɨn Jisɨs Krais siyar dirɨraerarkikɨn mɨ kɨmiirɨn dimɨn whɨrkɨn panɨɨnsi kɨmbusi. Mɨ wɨm kɨma ɨni Adi Komii siir inkam kɨɨngɨ kɨɨnar ywowɨm. Kɨma, tɨ iikam whɨekakɨm omom omomɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiir hɨranɨm Jisɨs Krais Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir inɨg ɨiir hainaniyɨm mɨ siya ɨni krɨmiir hoɨmgakni Bɨiyan Inkam Komiiyar ywowɨrkakɨn. \p \v 3 Adi Komii krɨmiir Wanɨn siya mɨ Jisɨs Krais, sowiir mhɨi kwoɨnɨm ɨrɨpa nongwomamaɨr aeyamɨn wadɨe saeya nwowaigɨnɨuwi. Ɨriig. \s1 Pol siya Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir boɨn wadɨekikɨn \p \v 4 Kara ɨinokɨinokɨn kɨmiiramɨn Adi Komii siir boɨn wadɨekii, ta naɨngwobumbuwa siya hauuwa kɨmiir saiirsi boɨn wadɨekii. Dimusi rani, kɨma ɨni Krais Jisɨs siir iikamkɨm. \v 5 Kɨma Krais Jisɨs saɨka bɨdi yamasu kikɨnɨm mɨ kɨma dimɨn taemɨn whɨekakɨm sɨmiir kɨrɨe komiigak asi nwokɨm. Mɨ kɨma kwoɨn mɨiyɨk mɨ adi siir yaimwokɨyaimwowa saiir nɨnomoknɨnkɨn boɨni kwoɨn mɨiyɨkak asi nwokɨm. \v 6 Mɨ ta Krais siir yai wɨn kɨbiya saeya inan kɨmiir bɨdi kwɨrii ɨdwokaiya. \v 7 Mɨ kɨma Adi Komii siir naeyɨuɨn siir dɨmɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiiram panɨɨnsi whaowaesi. Nɨɨngaka. Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siya nɨtana wɨ saiirar nadɨgɨuwi. \v 8 Mɨ kɨmiirɨn wɨ siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ kɨma wɨ kɨrɨe hɨriiyar nwoyokiyokɨyami mɨ wɨ ta ɨo aeya dɨgii mɨ krɨmiirɨn wɨ dimɨn whɨrkɨ kɨmbu rani. Ɨiya krɨmiir Bɨiyan lnkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siya nɨtana. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga. \v 9 Adi Komii siya yaimwo boɨnan inkamkɨn mɨ kɨmiirɨn siyar nɨmbingɨn siir yɨnisɨmɨn Jisɨs Krais, krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn, ini hanɨɨn kwɨrii ɨdwokaiyɨm mɨ saɨka nɨdwo boɨnaiiyɨm. Ɨriig. \s1 Iikamɨm ɨrɨpa mhɨi kwoɨn nwowiyɨm sɨmiir yaiga \p \v 10 Mɨ tɨ kariir nomiiyauwɨm kara kɨmiirɨn, krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siir inɨg ɨiir boɨnɨn kwokwokii. Kɨmakɨma kɨpi nɨnkɨnwaomwarkɨi boɨn mɨ tɨ kɨmiir isidɨn yapa yapa kɨpi nwo kɨmiir kwoɨnɨm whɨrua dwo mɨ yaiya diriyar kɨrɨtmai boɨnki. \v 11 Tɨ kariir nomiiyauwɨm kara, kariir nomiiyauwɨn Krowi, siir isid ɨeya boɨnmauugikɨn, kɨmakɨmarɨn ɨni nɨnkɨnwaomwarkɨi boɨnkaka nwowɨm. \v 12 Kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnmauuwakaekii, kɨma yapa yapa nwonɨra kɨmiir nhɨrɨm pɨ hɨnɨɨna boɨni, nɨm nhɨrɨm Polnikɨm mɨ nɨm nhɨrɨm Apolosnikɨm mɨ nɨm krɨma Krais nikɨm. \v 13 Mɨ ɨni panɨɨna tɨrɨn, krais siya ɨni tari haɨmii haɨmiiya ywowɨn, ha? Mɨ tari tɨ paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siirɨn Pol kariir nɨnkɨn ɨrɨmdɨnu aokikɨn kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwamɨn, ha? Kɨma tari Pol kariir inɨg ɨiir baptaiskɨm, ha? \p \v 14 Kara Adi Komii siir boɨn wadɨekii, kara kɨmiir waraurɨn Krispas, Gaias sowiirarar baptaisgikɨn kara inkam nwɨr wara bɨ baptaisgikɨn. Nɨɨngaka. \v 15 Inkam nwɨrkɨ kɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨn tani, kɨma kariir inɨg ɨiir baptaiskɨm. Nɨɨngaka. \v 16 Ae, kara tɨsi hanɨɨngɨ swokɨ kwanaɨngwowoknakiyɨn, kara Stefanas sɨmiirniiyɨn warar nɨnkɨn baptais haigɨnɨugikɨn. Kara nɨnoknɨnkɨn tani, kara tari inkam nwɨr warar bɨdi yamisi baptaisgikɨn iyɨe? \v 17 Krais siya kariirɨn baptaisɨm bɨ nɨkropkikɨn. Nɨɨngaka. Siya kariirɨn yai wɨn kɨbiya saiir boɨnmɨmauuwam nɨkropkikɨn. Mɨ tɨ hɨriinan saiirsika kara kɨmiirɨn aowa aowan yaiyɨm, kɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowɨm pɨ sɨmiir wara kɨnawhiyɨmiyɨena boɨn tani, kamɨm nɨnoknɨnkɨn komiigakɨm sɨmiir hɨriinan. Nɨɨngaka. Mɨ kara hɨriina boɨnkɨswo mɨ tɨ paeyɨn Krais siir nɨrɨonɨnkɨnɨn hɨiiniya yɨo wɨ inɨgak di ywowi. Ɨriig. \s1 Adi Komii siir kɨrɨeya ɨni Krais siir hɨr nwowa \p \v 18 Kaimwoka, iikamɨm ha naɨngwowi, tɨ paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siir yaiya saeya hindara prɨiboɨn whaowaei. Mɨ krɨma iikamɨm Adi Komii siya nanmaiwarkainam, nɨm krɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwowi, tɨ paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn, siir yaiya ya Adi Komii siir kɨrɨe aeyaɨrga. \v 19 Adi Komii siir Yokwo Komiiya saeya ha boɨnka, \q1 iikamɨm nɨnoknɨnkɨnkakɨm sɨmiir nɨnoknɨnkɨna wɨ kara tɨrbugii. Mɨ iikamɨm kwoɨnpai kwoɨnpai mɨiyɨkakɨm sɨmiir kwoɨnɨm wɨ kara nɨrimdiyɨugii. \m \v 20 Mɨ tɨ iikamɨm nɨnoknɨnkɨkakɨm mɨ iikamɨm kwoɨnpai kwoɨnpaigakɨm iikamɨm yai krɨpii naɨniikiigi ɨkɨm mɨ sɨma wɨ inɨgakar nwowi. Nɨɨngaka. Mɨ Adi Komii siya nu tɨran iikamɨm nɨnoknɨnkɨnkakɨm, sɨmiir nɨnoknɨnkɨn ɨmiir bɨdi tɨrbugiyɨm. \p \v 21 Adi Komii siir nɨnoknɨnkɨna tɨ nuan iikamɨm sɨmiir kwoɨnaɨrga naɨngwo haiyɨm wɨ dɨg nwo rani. Nɨɨngaka. Adi Komii siya ta boɨnbu yaiya sɨma boɨnmɨmauuwa saiiram naɨngwo tɨbmiiyɨm, iikamɨm sɨmiirɨn wɨ siya nanmaiwarkainaei. \v 22 Juda sɨma yaewan mɨnam kɨndiyɨu wankɨm, sɨma yaeya dimɨn kɨrɨe komii wɨn kɨgi mɨ sɨma wa naɨngwo tɨbmii. Mɨ yɨm Grikɨm, nɨnoknɨnkɨn komii haiyaramar mɨ ankaii. \v 23 Mɨ nɨm krɨma paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn Krais siir nɨnkɨn ɨrɨmdɨnu aokiyɨn, siir yai aiirar mɨ boɨnmɨmauuwikɨm. Mɨ Juda iikamɨm sɨma ta yai aiir wakae wɨnɨm mɨ sɨmiir kwoɨnɨm mɨiyɨknan bɨ nwokikɨm, ɨni hindara hɨugɨmkɨkɨugiyɨm. Mɨ iikamɨm Juda iikam tani, yɨm sɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwowi, ta yaiya saeya hindara prɨiboɨn whaowaei. \v 24 Nɨm krɨma nhɨrɨm Juda iikamkɨm mɨ nhɨrɨm krɨma Juda iikam tani. Krɨma Adi komii siir nɨkɨu aiir wakaeyɨm krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, Krais siya Adi Komii siir kɨrɨeya mɨ siir nɨnoknɨnkɨna, saiir nɨisiisiimauugɨn. \v 25 Iikam nhɨrɨm sɨm kwoɨnɨm yɨm ha naɨngwowi, Adi Komii siir nɨnoknɨnkɨna saeya bwam karamaekɨ nɨuwi mɨ yɨm inkam nhɨrɨm sɨm kwoɨnɨm ha aɨngwowi, Adi Komii siir kɨrɨeya saeya opaɨrgɨ mɨ ɨuwi. Mɨ Adi Komii siir nɨnoknɨnkɨna ɨni tɨ nuan inkamɨm nɨnoknɨnkɨn komii komiigakɨm bɨi nwowɨm, ɨni sɨmiir nɨnoknɨnkɨn ɨmiir haibura mɨ Adi Komii siir kɨrɨe ɨni tɨ nuan iikamɨm kɨrɨe komii komiigakɨm bɨi nwowɨm sɨmiir kɨrɨe aiir haibura. \p \v 26 Tɨ nomiiyauɨm kɨma bɨiya Adi Komii siya nɨmbina ɨiya kɨma naɨngwo tɨbmiiya mɨ saiiram tɨ swokɨ aɨngwowoknaki bɨiya kɨma panɨɨn panɨɨn inkam nwokɨm, ɨiya Adi Komii siya kɨmiir nɨmbina. Mɨ nu tɨran iikamɨm nɨnoknɨnkɨn komii Komiigakɨm mɨ kɨrɨe komii komiigak nwokɨm, yɨm ɨuarɨg bɨ nwokɨm. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga. \v 27 Adi Komii siya bɨdi hɨdgiyɨn iikamɨm nu tɨranɨm ha naɨngwowɨm inɨg karamae nwowɨm sɨmiir nɨmbinam, iikamɨm nɨnoknɨnkɨnkakɨm sɨmiir kiyɨpsɨbgi haigɨnɨuwam. Mɨ siya iikam opaɨrɨm nuan inkam ɨma naɨngwowɨm sɨmiir bɨdi yɨmbingiyɨm, inkam kɨrɨekakɨm sɨmiir kiyɨpsɨbgi haigɨnɨuwam. \v 28 Adi Komii siya bɨdi yɨmbingiyɨn inkamɨm yaeyɨpyaeyɨpa tɨ nuan inkamɨm sɨma yasururgaiyɨm. Mɨ ɨrɨpa nomboɨn ii ae karamae sɨma nwowɨm sɨmiirɨn. Dimusi rani, tɨ iikamɨm nuanɨm ha naɨngwowiyɨm, sɨma inɨg komiigakɨm sɨmiirɨn Adi Komii siya bɨdi ikwowaisiigiyɨm. \v 29 Inkam nwɨrkɨ hainan karamaeka siir inɨg ɨirarɨn, Adi Komii siir whwonkam ɨda. Nɨɨngaka. \v 30 Whɨsarii rani, krɨma ɨni Jisɨs Krais siirgɨsiirkɨɨna ywowɨm. Mɨ Adi Komii siya Jisɨs siirɨn mɨnam nɨmbingɨn Krais siirɨn siya krɨmiir nɨnoknɨnkɨn haigɨnɨuwɨm. Mɨ Adi Komii siya krɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna nwokɨ boɨnɨm, dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨmbugɨm mɨ krɨmiirɨn siyar sakii prapras okwokiyɨm mɨ krɨma ɨni rɨrmiiya ywokiyɨm. \v 31 Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnka, yɨo siyɨu mɨiyɨk rani, inkamɨn siir inɨg ɨiirar hainanaeiyɨn, siya Adi Komii siir inɨg ɨiirar hainan ɨski. Ɨriig. \c 2 \s1 Pol siya paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn saiir boɨnmɨmauugɨn \p \v 1 Pol siya boɨn, tɨ nomiiyauɨm, ɨiya kara kɨmiirɨm nɨta kara Adi Komii siir yai mɨiyɨka saiir boɨnmɨmauuwɨm mɨ kara kɨmiirɨn yai kɨrɨe kɨrɨeyɨm mɨ yai aowa aowan ɨkɨm, kara sɨmiir bɨ boɨnmɨmauugɨm. Nɨɨngaka. \v 2 Ɨiya kara kɨmaka nwowa kariir kwoɨnɨn hɨnɨɨngɨn, kara wɨ dimɨn whɨrɨm naɨngwo rani. Nɨɨngaka. Kara Jisɨs Krais siiraramar yaɨngwo ɨski. Mɨ dimɨn komii whɨrɨn paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn siya naowɨn siirama daɨngwo ɨski. \v 3 Ɨiya kara kɨmiir waraur nɨta kara kɨrɨekak sɨm bɨ nɨtkɨn kara nɨdid kakar nɨtkɨn mɨ kariir pɨua nopnopa mɨ kɨnka. \v 4 Mɨ yaiya kara boɨna mɨ yai wɨn kɨbiya kara mɨ boɨnmɨmauua, kara inkamɨm nɨnoknɨnkɨnkakɨm kɨmiir kwoɨnɨm sɨmiir hɨriinan bɨ hiir boɨnikɨn. Nɨɨngaka. Kara Adi Komii siir naeyɨuɨn siir kɨrɨeya saiirar nɨtkɨn kɨmiir nɨisiisiimauuwamɨn. \v 5 Mɨ kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya inkam nɨnoknɨnkɨnkakɨm sɨmiir hɨrankɨ bɨ haigɨn. Nɨɨngaka. Adi Komii siir kɨrɨeya saiir hɨranka nɨtka. Ɨriig. \s1 Nɨnoknɨnkɨna krɨmiirɨn Adi Komii siir naeyɨu ɨeyar hauugɨn \p \v 6 Kaimwoka, sɨma iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨrɨe kɨrɨekakɨm yaowae adnan nwowɨm, sɨmiirɨn wɨ yai kɨrɨe kɨrɨe kapi boɨnmɨmauuwi. Mɨ ta nɨnoknɨnkɨna tɨ nuɨn siir tɨran tani mɨ tɨ inkam komii komiiyɨm nu kɨgrɨraowiyɨm sɨmiir tani. Nɨɨngaka. Ta sɨmiir kɨrɨeya ɨni kingiina nwowa wa dɨgɨuguski. \v 7 Krɨma Adi Komii siir yaiya saiir boɨnmɨmauugɨm. Mɨ taka nɨmprɨo yaiya inkamɨm nuanɨm sɨmiirsi nɨmprɨoka. Ta yaiya saeya bɨdi bɨdiniyar nwoka, ɨiya siya nu ɨiir nonkwokwo karamae nwowa saiirar. Ta nɨnoknɨnkɨna kara boɨnmɨmauua saeya Adi Komii siya nɨnoknɨnkɨna nɨmprɨo yaiya mɨ ta nɨmprɨo yaiya iikamɨm nuanɨm sɨmiirsi nɨmprɨoka. Mɨ ta yaiya saeya bɨiya nwokwokɨnka. Siya mɨnam naɨngwokɨn, siir siyɨu mɨiyɨk mɨiyɨkɨm krɨmiir whwonkam ɨda dirɨraeraram mɨ krɨma saɨkar nwokɨ ongwomamaɨr aeyɨm. Mɨ tɨ sɨma kara boɨnkiyɨm. \v 8 Nuan inkam komii nwɨrkɨ bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨn ta yaiya saiir bwam ɨiirɨn. Nɨɨngaka. Mɨ sɨma nɨnoknɨnkɨswo mɨ sɨma nɨnomor kouan Inkam Komiiyɨn siirɨn wɨ paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨn saɨka dɨnkɨn ɨrɨnugi. Nɨɨngaka. \v 9 Mɨ tɨ digworaekwo whɨekakɨm sɨmaɨrgɨm Adi Komii siya kiyau haigɨn kwokɨni iikamɨm siiram naɨngwokɨɨnɨm sɨmiiram. Mɨ Yokwo Komii saeya hɨnɨɨna boɨnkika, \q1 tɨkɨ dimɨn taemɨnɨm yɨm iikami nhwokɨ kɨg karamae nwowɨm mɨ sɨmiir wɨɨngɨ wakae karamae nwowɨm mɨ iikamkɨm sɨm naɨngwowɨm yɨm wɨ nwo rani. \m \v 10 Adi Komii siir naeyɨuɨn siyar nɨisiisimauugɨm tɨ siir nɨmprɨo yaiyɨm krɨmiirɨn. Adi Komii siir naeyɨuɨn siya siyar nɨnoknɨnkɨni dimɨnpai dimɨnpaiyɨm mɨ Adi Komii siir kwoɨnɨn, ɨriipɨ hɨriinan, sasar mɨ ɨnoknɨnkɨni. \v 11 Yɨpɨkɨ inkamkɨn, inkam nwɨrni kwoɨnɨn siir nɨnoknɨnkɨnɨn. Tɨ inkamɨn siir kwoɨnɨn naeyɨuɨn sasar nɨnoknɨnkɨn ɨskii. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan Adi Komii siir kwoɨnɨn inkam nwɨrkɨ nɨnoknɨkɨn karamaeka. Siir naeyɨuɨn sasar nɨnoknɨnkɨni. \v 12 Mɨ krɨma tɨ kwoɨn hɨriinanɨn nuan inkamkɨ bɨ hauugɨn. Nɨɨngaka. Krɨmiirɨn kwoɨn mɨiyɨkɨn Adi Komii siir naeyɨuɨn siyar hauugɨn. Mɨ krɨma wa nɨnoknɨnkɨni, digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siya krɨmiirɨn hindara prɨihauugɨm. \p \v 13 Tɨ dimɨnɨn krɨma siirɨn kɨmiir boɨnmauu wakaekɨn. Ta yaiya krɨma inkamɨn nɨnoknɨnkɨnkakɨn siir hɨrankɨ bɨ haiga. Nɨɨngaka. Ta yaiya krɨma boɨnmɨmauua Adi Komii siir naeyɨuɨn siyar nɨisiimauugɨn. Mɨ krɨma kamɨm Adi Komii siir naeyɨugakɨm sɨmiir hɨriinan asi boɨmɨmauuwi mɨ sɨma asi sɨbgu wakaeyoknaei. \v 14 Inkamɨn Adi Komii siir naeyɨu karamae nwowɨn mɨ siya wɨ Adi Komii siir dimɨn mɨiyɨk swokɨ ɨnoknɨnkɨn tani. Nɨɨngaka. Dimusi rani, siya hɨnɨɨna naɨngwokɨn siya hindara prɨinaɨngwo whaowaei boɨni. Mɨ siya wɨ tɨ dimɨnɨn siir dimɨn mwo ɨiir nɨnoknɨnkɨn tani. Dimusi rani, Adi Komii siir naeyɨuɨn siirar dimɨnkɨn. \v 15 Inkamɨn Adi Komii siir naeyɨugakɨn, siyaɨrgɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir hɨdiyɨn mɨ siirɨn, inkam nwɨrkɨ hɨdɨm wɨ dɨg nwo rani. Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga. \v 16 Bɨiya Adi Komii siir inkam nwɨrɨn siya Yokwo Komii aiirɨn hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨn, \q1 ɨhɨ, yɨpɨkɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir kwoɨn whɨekak ɨmiir nɨnoknɨnkɨnɨn. Mɨ wɨ nhɨnga nɨnokɨnɨnkɨni Bɨiyan Inkam Komii siir kwoɨn ɨiirɨn mɨ wɨ nhɨnga nɨisiisimauuwi siirɨn, ha? Nɨɨngakɨ, nɨɨngakɨɨnga. Siya hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨn. Dimusi rani, Adi Komii siir naeyɨuɨn siyar nowomwarkaiyɨuwi krɨmiirɨn mɨ krɨma Krais siir kwoɨnɨn siir hɨriinan asi nwowi. Ɨriig. \c 3 \s1 Adi Komii siir mɨiyan inkamkɨn \p \v 1 Tɨ nomiiyauɨm, bɨiya kara boɨnmauuwɨm yaiyɨm mɨ kara kɨmiirɨn kamɨm Adi Komii siir naeyɨugakɨm sɨmiir boɨnmauuwa saiir hɨriinan bɨ boɨnmɨmauugɨn. Nɨɨngaka. Yaiyɨm kara boɨnmɨmauuwiyɨm kara iikamɨm Adi Komii siir naeyɨu karamae nwowɨm, sɨmiir hɨr boɨnmɨmauugɨn. Dimusi rani, kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya ɨni yɨnisɨm praigaknan ywowɨm Krais siir siyɨu ɨiirɨn. \v 2 Ta yaiya kara kɨmiir boɨnmɨmauuwa ɨni mwɨinan ywowɨm, kara kɨmiirɨn mwɨinan hauu aekɨn. Kariir yaiya saeya ɨni nae kɨrɨe kɨrɨeyɨm inkam adiyaowaekɨ naeiyɨm, sɨmiir hɨriinan bɨ hauu aekɨn. Nɨɨngaka. Kɨma wɨ Adi Komii siir yai kɨrɨeya saiir wakae rani. Dimusi rani, kɨmiir kwoɨnɨm ɨni yɨnisɨm praigaknan ywowɨm mɨ tariinanɨn ɨriipɨ hɨriinan, kɨma dɨg bɨ mɨ okɨm. \v 3 Dimusi rani, kɨmiir siyɨuɨm kɨma napdirɨraerariyɨm ɨni iikamɨm nu tɨranɨm sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Ɨhɨ, kɨma kɨmiir nomiiyauɨm sɨmaka whwokwoka bɨ nwowikɨm mɨ nɨnkɨnwamwarkɨi boɨni siyɨuɨn ɨni kɨmiir waraurar mɨ ɨnkɨn owɨn. Tɨ siyɨuɨn kɨma tɨrɨn ɨni kamɨm Adi Komii siir nɨnoknɨnkɨn karam nwowɨm, ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm mɨ kɨma sɨmiir siyɨuɨn siir asi napkɨm. \v 4 Nhɨrɨm pɨ hɨnɨɨna mɨ boɨni, krɨma Pol siirgɨm. Mɨ nhɨrɨm pɨ hɨnɨɨna mɨ boɨni, nɨm Apolosnikɨm. Tɨ hɨriinan siyɨuɨm kɨma tɨriiyɨm yɨm ɨni iikamɨm nuanɨm sɨma tɨriiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. \p \v 5 Kɨma sɨbgu daɨngwo, Apolosɨn yɨo yɨpɨkɨn? Mɨ Pol kara yɨpɨkɨn? Krɨra mɨiyan inkam kɨnaɨrgwo Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya krɨriirɨn yapɨyapa mɨi hauugɨn. Mɨ ta krɨriir mɨiya kɨma Krais siiramɨn ɨni saiirar yaɨngwo tɨbmiikiyɨm. \v 6 Kara bɨi mɨnam nɨtkɨn, Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir yai kɨbiya saiir boɨnmauuwam, inkamɨn sasaeya nɨnkɨniyɨn siir hɨriinan. Mɨ Apolosɨn mhoɨiya ha swokɨ ɨtɨn yɨo ɨni hɨriinan yai kɨbi aiirar swokɨnɨ owomwarkaiyɨuniyɨn, inkamɨn ko nakiyɨn numɨr, siir hɨriinan. Kɨmiirɨn kwoɨn mɨiyɨkɨn Adi Komii siyar hauugɨn numɨran sasaeyam sɨbgu mwrɨi namiyɨm sɨmiir hɨriinan. \v 7 Mɨ inkamɨn sasaeya nɨnkɨniyɨn, yɨo inɨg karamaekɨn mɨ ko numɨr nakiyɨn, yɨo ɨriipɨ hɨriinan, inɨg karamaekɨn. Sasae ɨmiirɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siyar dirɨraerarki mɨ sɨma pa nɨmbiyami mɨ inɨgakɨn pɨ Adi Komii siyar nwowi. \v 8 Mɨ inkamɨn sasaeya nɨnkɨniyɨn mɨ inkamɨn numɨra saiir ko nakiyɨn sowa hɨriinan mɨi kwɨruwa saiirarar mɨriigo mɨ sowiirɨn digworaekwo mhoɨiya wɨ Adi Komii siyar hauuwi mɨiya sowa mɨriiya saiir dɨgar. \v 9 Krɨra ɨrɨpa Adi Komii siir mɨi kwɨruwa saiirar mɨriigo. Mɨ kɨma ɨni Adi Komii siir numɨra siya nɨiyoknɨnkɨnan ywowɨm. \p \v 10 Adi Komii siir naɨngwobumbuwa saeyar tɨrkikɨn kara bɨiyan inkamɨn omaka mɨriiyɨn siir hɨriinan asi nwokɨn. Kara ɨiyɨn paeyɨn bɨdi inansiin okwokiyɨn mɨ kara kɨmiiram asi nɨtkɨn, Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwam. Mɨ kariirɨn Adi Komi siyar hauugɨn nɨnoknɨnkɨn mɨiyɨka mɨ mhoɨiya iikam nhɨrɨm ha nɨtɨm sɨma inɨ mɨrii nɨnkɨnɨnokougik ta omaka. Mɨ kɨma yapayapa nwonɨra omaka sɨbgu haigi siyɨn mɨriirarao. \v 11 Kɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, yɨnpaekɨ yɨnpaeyɨn bɨdi yokwokiyɨn, siya Krais Jisɨs siyaɨrgɨn. Mɨ wɨ inkam nwɨrkɨ yɨnpae wɨr swokɨ inansiin okwo rani. \v 12 Inkamɨn Adi Komii siir mɨi aiir mɨriiyɨn siya ɨni inkamɨn omaka mɨriiyɨn siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ nhɨrɨm yɨm mɨi wadɨe wadɨeyɨm sɨmiirar mɨ mɨriiyɨm mɨ sɨmiir mɨiyɨm ɨni gol, silva siiyam yɨpɨkɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨigiyamiyɨm ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ ta omaka wɨ hɨriiyar nwokɨ okwoyokiyokwɨiyɨm mɨ nhɨrɨm yɨm mɨi mɨiyɨk bɨ mɨriigɨm, sɨmiir mɨiyɨm ɨni kɨi auwɨm ɨi prɨei nwo karamae nwowiyɨm, ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ taka omaka saeya wɨ nokwo bripri rani. Nɨɨngaka. \v 13 Mɨ mhoɨiya iikam whɨekakɨm sɨmiir mɨiyɨm wɨ idowɨiya nɨmbiyami ya ta ɨiya Adi Komii siya hɨdana yaimɨn dimɨnɨm sɨmiir ya saeya. Mɨ taka ɨi aiirɨn Adi Komii siya hɨdana paeya wa nɨmbiyami mɨ mɨiya gol, silva mɨ siiya mɨiyɨk mɨiyɨknan nwowa mɨ paeya wɨ saiir wara nɨnkɨn ɨunam tani. Nɨɨngaka. Mɨ Mɨiya biyɨe nwowa ya wɨ kɨi aunan nɨugi nhɨskii. Mɨ siya wa nwokɨ naɨngwowɨm sɨmiir mɨiya wadɨekɨ piyamsi owa, iyɨe, mɨiyɨk rani, aniya? \v 14 Mɨ inkamɨn Adi Komii siir mɨi mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir mɨrii, sɨmiirɨn wɨ tɨ inkamɨn ɨiyɨn paeyɨn haɨninansiin okwowɨn siir ɨdwo namɨ haigi siyɨn mɨriiyɨn, wɨ siir hɨriinan nwowi. Mɨ paeya saiir wara nɨnkɨn ɨu karamae nwowi mɨ Adi Komii siya dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm wɨ ta mɨi aiirsi hauuwi. \v 15 Mɨ paeya tɨ mɨi ɨmiir nɨu ɨuguskii mɨ siya wɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir hai rani. Nɨɨngaka. Mɨ siirar kwoɨnbudɨn yɨo wɨ wara nɨnkɨn dɨg rani. Nɨɨngaka. Siirɨn wɨ Adi Komii siya hainaowidi. Mɨ siya wɨ dimɨnkak nwo rani. Nɨɨngaka. Siya wɨ nɨɨnga nɨɨnga prɨiywo kaeyami. \p \v 16 Mɨ tari kɨma bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm, aniya? Kɨma ɨni Adi Komii siir omaka komiiya ɨni saiir hɨriinan ywowɨm mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn ɨni kɨmiirar yanɨnkɨnɨuniyɨn. \v 17 Mɨ inkam nwɨrkɨ Adi Komii siir omaka dimɨn whɨrkɨ kɨmbu karam nwowa saiir nɨinɨnkɨigii mɨ Adi Komii siya tɨ inkam ɨiirɨn wɨ yamdiyar swokɨ onkwo nɨɨnwɨmwɨɨrnɨnkɨni. Dimusi rani, Adi Komii siir omaka ya krɨmaɨrgɨm. \p \v 18 Kɨra tɨ dimɨn hɨriinanɨn kɨnakɨna kɨpi swokɨ ɨksɨsaena. Mɨ inkam nwɨrkɨ kɨmiir bopwoniya waraurɨn, siya nuan dimɨnɨm sɨmiir siyɨu ɨmiir napi mɨ siya hɨnɨɨna naɨngwowi, kara nɨnoknɨnkɨn komiikakɨn mɨ tɨ inkam hɨriinanɨn siir mhɨi kwoɨnɨm kisɨna haigii mɨ siya, siya siyamar naɨngwona karamae nwowi mɨ nuan iikamɨm sɨma wɨ hɨnɨɨna boɨni, wara inkamɨn siir kwoɨnɨn bɨdi yɨnkisaɨowaenakiyamɨn. Mɨ Adi Komii siya tɨ hɨriinan inkamɨn, siirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨni, siya nɨnoknɨnkɨn mɨiyɨkakɨn. \v 19 Nɨnoknɨnkɨna iikamɨm tɨ nuanɨm sɨmiir siir tɨrana ya Adi Komii siir whwonkam ɨda ya bɨdi yɨnkisaɨowaenakiyama. Yokwo Komii saiir yai kwɨra hɨnɨɨna boɨnka mɨ tɨ hɨriinan iikamɨm sɨma ha naɨngwowi krɨma nɨnoknɨnkɨn komiigakɨm. Mɨ tɨ hɨriinan mwrakboɨni siyɨuɨn sɨma tɨriyɨn yɨo ɨni wraisuɨm haɨmna ankɨ krɨma haiiyɨm ɨni hɨriinan ywowɨm. Mɨ Adi Komi siya krɨmiirɨn wɨ hɨriinan nɨtkɨn tɨɨmdɨɨnu haii, ɨiya krɨmiir mhɨi kwoɨnɨm hɨriinan biyɨe nwowi. \v 20 Mɨ Yokwo Komii saiir yai kwɨra hɨnɨɨna boɨnka, Bɨiyan Inkam Komii siya ɨna nɨnoknɨnkɨnɨn mɨ inkamɨn siir kwoɨnɨn ha naɨngwowi kara nɨnoknɨnkɨnkakɨn mɨ ta siir nɨnoknɨnkɨna ya ɨni nɨɨngakɨnɨɨngar ywowa. \v 21 Mɨ dimɨnɨm inkamkɨ dirɨraerar nonkwokwowɨm krɨma sɨmiir bɨiyan inkamɨm sɨmiir inɨg ɨmiir kɨpi hainan. Nɨɨngaka. Dimusi rani, digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siya nonkwokwowɨm yɨm kɨmiiram nɨmbingɨm, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam mɨ yɨm tɨ digworaekwowɨm yɨm kɨmiiraɨrgɨm. \v 22 Pol kara mɨ Apolos mɨ Pita, krɨma tɨr mɨnam nwokɨm kɨmiir whɨndirɨraeraram. Adi Komii siyar nɨmbinga ɨiya kwoɨnbudɨn omwai waiyaiyɨn mɨ ɨiya naonaman aka. Mɨ digworaekwo whɨekakɨm tariinan mɨ mhoɨiya nɨmbiyamamɨm siyar nɨmbinkɨm, tɨ digworaekwo whɨekakɨm yɨm kɨmiirgɨm. \v 23 Mɨ wɨm kɨma Krais siirgɨm mɨ Krais siya yɨo Adi Komii siirgɨn. Ɨriig. \c 4 \s1 Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir mɨiyan inkamɨm yɨm wɨ siyar hɨdi \p \v 1 Kɨma krɨmiir dɨnoknɨnkɨn, krɨma Krais siir mɨiyan inkamkɨm, siya krɨmiirɨn mɨnam nɨmbinkɨn Adi Komii krɨmiir Wanɨn siir aowa aowan nɨmprɨo yai kɨbiyɨm sɨmiir kɨgrɨraowɨm iikamɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwɨm. \v 2 Siyɨu whɨrɨn mɨiyan kamɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨngɨn, siya siir mɨi ɨmiir sɨbgu wakaeyokna mɨrii mɨ siir mɨiyɨm siya wadɨe sɨbgu mɨrii, siir bɨiyan inkamɨn siir whwonkam ɨdan. \v 3 Mɨ kɨma kariir boɨnwokiyopnatkaigii inkam komii komiiyɨm yai hɨdiyɨm sɨmaka, kariir yai ɨmiir, ya ta ɨi hɨriinana ya yaimɨn karamaeka. An kara ɨriipɨ hɨriinan nu tɨranar inkamkɨn, kara pɨndan tani. Nɨɨngaka. An kara om whɨran inkam tani mɨ kara wɨ kanakanar swokɨ hɨd rani. Nɨɨngaka. \v 4 Kariir kwoɨnɨn ha naɨngwowi siya ɨni rɨrmiigɨ rɨrmiiya nwowɨn dimɨn whɨrkɨn swokɨ kɨnyɨskai rani, kariir kwoɨn ɨiir nɨpiyaokɨiyamɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn sasar nɨnoknɨnkɨni. \v 5 Ɨiya ɨna nikɨ owa mɨ kɨma inkam nwɨrni siyɨuɨm saiirar kɨpi nikɨ hɨd kɨma Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siirɨmar tɨkɨ okwokɨn. Mɨ siya digworaekwo whɨekakɨm mɨ kwoɨnɨm aowa aowa nwowɨm mɨ nɨibwomambwo nwokiyamɨm, sɨma wɨ idowɨiyar nɨmbini ɨuguskii wɨ kɨmɨmɨnki rani. Mɨ taka ɨi aiirɨn, wɨ Adi Komii siya boɨnmɨmauugi ɨrɨra nwonɨra sɨmiir mɨi ɨmiirɨn wadɨekɨ piyasi owa, iyɨe? Mɨ tari mɨiyɨk rani. \p \v 6 Kɨma tɨ nomiiyauɨm, tɨ yaiyɨm kara boɨnmɨmauuwɨm, Apolos siya mɨ kara krɨriirar yaigɨm, kɨmiir whɨnkɨsiis haigɨnɨuam, dimɨnɨm krɨma dirɨraerarɨm mɨ krɨma nɨisiimauuɨm sɨmiir. Mɨ kɨma wa nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm. Saeya hɨnɨɨnga, kɨma digɨumii Adi Komii siir yaiya saiir kɨpi haimriiyɨugig mɨ kɨra kɨpi nantamyɨriyɨr mɨ digɨumii nwɨrni kɨpi haimriiyɨu mɨ nwɨruani aram kɨpi naɨngwo. Nɨɨngaka. \v 7 Yɨpɨkɨ kɨriir nokmwɨn okwohaigɨnɨuɨn inkam komii, ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir kou mwowam? Nɨɨngaka. Adi Komii siya hauugɨm wara digworaekwo whɨekakɨm kɨma nonkwowɨm mɨ kɨma hɨnɨɨn dimusi boɨnkɨm, dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm kɨmiir kɨrɨekar dirɨraerari. \p \v 8 Krɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwokɨm kɨma Adi Komii siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir bɨdi haiyɨm mɨ kɨma digworaekwo whɨekakam bɨ haɨnguguwikɨm, aniya? Kɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwowi kɨma ɨni digworaekwokɨ yaokɨngugunankaiyɨm, aniya? Kara hɨriiyar naɨngwowi, kɨma nu kɨgrɨraowan inkam komii nwowi mɨ nɨm krɨma wɨ ɨriipɨ hɨriinan nu kɨgrɨraowan inkam komiiyar mɨ owi. \v 9 Krɨmiirɨn Adi Komii siya nokmwɨn okwo haigɨnɨugɨm aposel inkam paeprikab nwowɨm. Krɨma ɨni sɨmiir boɨn hɨuriyɨu inkamnan ywowɨm mɨ krɨma wa nwokɨ aonamɨm, ha naonamiyɨn inkamɨn yaigak nwowiyɨn mɨ iikamɨm nu tɨranɨm sɨmiir whwonkam ɨda mɨ nɨnomor kouan paekwosɨm ɨkɨm, ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ sɨmiir nhwoɨn ɨni krɨriirar habɨtkɨnkiyɨm. \v 10 Krɨma Krais siir yai aiirɨn ɨna boɨnmɨmauuɨm. Mɨ sɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwowi, sɨmiir mwoɨm sɨma nɨnkisaɨowaenakiyami. Mɨ wɨm kɨma ha naɨngwowi Krais siir siyɨupai siyɨupaiyɨm sɨmiir bɨdi yɨnoknɨnkɨn dɨgɨm mɨ nɨm krɨma nɨɨngaka, ha? Mɨ wɨm kɨma ha naɨngwowi, kɨrɨekak krɨmar ywo ɨski. Mɨ nɨm krɨma nɨɨngaka, ha? Mɨ wɨm kɨma ha naɨngwowi kɨrɨe komiigak kɨmar ywo mɨ nɨm krɨma nɨɨngaka, ha? \v 11 Mɨ bɨiya ɨriipɨ hɨriinan mɨ tɨsi tariinanar nadɨgniyɨn mɨ nɨm krɨma mhɨi prasae bɨ naokɨm mɨ krɨmiir kwoɨnɨm ha mɨ sɨmsɨnkai op mɨnam mɨ mwɨnɨs mɨnɨm ha mɨ haɨngugu. Mɨ sɨma, sɨmiir ɨɨnaɨm pa mɨ unomoknaei krɨmiir prɨitɨo prɨitɨowam mɨ krɨma maeyau kwɨrua nwowɨpɨsuam whaowaei. \v 12 Krɨma pɨu mɨnkɨ piyaowi mɨ mɨiyɨm krɨmiir ɨɨngaɨr kɨpi swokɨ onkwo mɨrii umɨrsɨsɨm haiyam mɨ naemɨn saɨnan. Mɨ ɨiya sɨma krɨmiir nɨgbumbuwiyɨm mɨ nɨm krɨma nɨɨngaka, sɨmiirɨn pɨ yai mɨiyɨk mɨiyɨk arar swokɨ boɨni. Ɨiya sɨma krɨmiir tɨrbuwiyɨm mɨ nɨm krɨma sɨmiirɨn pɨ hindara kɨgnɨnkɨn dirɨraerari. \v 13 Mɨ ɨiya sɨma yai biyɨe krɨmiir boɨniyɨm mɨ nɨm krɨma sɨmiirɨn pɨ yai hiinsɨma boɨni. Krɨma ɨni nuan kɨigwo paekwowɨm sɨmiir hɨriinan ywowɨm mɨ krɨma ɨni mhakwokyɨnan ywowɨm. Sɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwokɨm krɨmiirɨn, krɨma bɨiya hɨriinanar nwokɨm mɨ tariinanɨn ɨriipɨ hɨriinan. \p \v 14 Kara ta yaiya kɨmiir kiyopsɨbgi haigɨnɨuam bɨ wɨnkika. Nɨɨngaka. Kɨma ɨni kariir yɨnisɨsɨmnan ywowɨm mɨ kariir kwoɨnɨn ɨni kɨmiiramar naɨngwo ɨrkakɨn mɨ ta yokwowa kara wɨnkiya kara kɨmiirsi kauɨdidgikɨn. \v 15 Iikam whɨekakɨm sɨma wa nɨti Jisɨs Krais siir yai aiir boɨnmɨmauuwɨm mɨ yɨm tɨriigɨnɨm yɨm kɨmiir ad tɨpmwo rani. Nɨɨngaka. Kɨma hɨrii hɨrii ad karamaeka, kanakanaɨrgɨn kɨmiir adɨn. Whɨsarii rani, kɨmiir tɨriirɨn bɨikɨ bɨiyɨn kara nɨtkɨn, Jisɨs Krais siir yai wɨn kɨbiya saiirɨm kara ninɨ boɨnmɨmauunikɨn kɨmiirɨn mɨ kɨma ha wakaeyɨm mɨ ɨna yɨtɨm ta mɨi aiiramɨn. \v 16 Ta kara boɨnanaeiya kɨmiir, kara dimusi bɨ boɨnkɨn, kara mɨnsi boɨnkɨn, kɨma kariir siyɨu ɨiir kɨgna apɨm. \v 17 Kara Timoti siirɨn hɨriinansi nɨkropkikɨn kɨmiir waraurɨn. Siya ɨni kariir yɨnisɨmnan ywowɨn mɨ kara siiramar naɨngwokwonanaeikɨn. Siir naɨngwo tɨbmiiya, Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmiiya, ɨni kɨrɨekɨkɨrɨe ywowa mɨ siya Jisɨs siir siyɨu ɨmiirar sɨbgu apikɨn. Mɨ siya wɨ Jisɨs Krais siir yai ɨmiirar swokɨ boɨnmɨmauuwi kɨmiirɨn, kɨmiir kwoɨn ɨmiir swokɨ boɨnworwokai haigɨnɨuam, siyɨuɨn Krais Jisɨs siirɨn kara napiyɨn siir. Mɨ siyɨuɨn kara nowomwarkaiyɨuwiyɨm Adi Komii siir iikam ɨmiir. Mɨ maeyau maeyauɨm kara ta hɨriinan yai kwɨrua saiir saiira boɨnmɨmauu nanaeikɨm Adi Komii siir iikam ɨmiirɨn. \p \v 18 Kɨmiir nhɨrɨm sɨma bɨdi yantamyɨriyɨrɨm. Dimusi rani, sɨma ha naɨngwowi kara wɨ swokɨ ɨt rani, yɨm sɨma kɨmiir kwoɨn ɨmiir haiprɨdkikaiyɨm tɨri. Mɨ kɨma wɨ kariir yai aiir wakaeyokna rani. \v 19 Nɨɨngaka, mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya kariirɨm naɨngwowi mɨ kara kɨmiiramɨn wa nɨtsauwi mɨ kara kamɨm nantamyɨriyɨriyɨm wɨ sɨmiir yai ɨmiir wakae rani. Nɨɨngaka. Kara mɨnam nɨti Adi Komii siir mɨiya kɨma mɨriiya saiir ninɨ aprɨrɨr kɨgnakiyɨm kɨma Adi Komii siir kɨrɨe aiirar nasi mɨrii, iyɨe? Kɨmiir kɨrɨe aiirar nasi mɨrii? \v 20 Adi Komii siya siir iikamɨm mɨ sɨmiir digworaekwo ɨkɨm sɨmiir kɨgrɨraowikɨn ta yaiya saeya yai whoɨmoni rani. Nɨɨngaka. Saeya kɨrɨe komiigaka. \v 21 Kɨmiir kwoɨnɨn ha naɨngwowi kara kɨmiiramɨn ɨdgɨu tɨoni siyɨuɨn siirɨm nɨtɨm, iyɨe? Mɨ kwoɨn hiinsɨma nwowiyɨn siirɨm pɨ yɨt, iyɨe? Mɨ kɨmiirɨm naɨngwokwonanaeiyɨn siirɨm pɨ yɨt, aniya? Kɨma kariir yai aiirar bɨdi wakaeyokna dirɨraerarɨm. Mɨ kɨma digworaekwo whɨekakɨm kɨma tɨrɨm sɨmiir tɨ swokɨ aɨngwoki. Mɨ digworaekwowɨm biyɨe nwowɨm yɨm kɨmar sɨbgu dirɨraerarkwokɨn mɨ kara kɨmiiramɨn, wɨ maɨrgɨmaɨrgani siyɨuɨn siiraramar nɨti. Ɨriig. \c 5 \s1 Hɨi niwɨt nanaeni siyɨuɨn ɨni Adi Komii siir iikam nhɨrɨm om Korin hɨranɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm ɨni sɨmiir hɨr nwowɨn \p \v 1 Yaiya bɨdi haigirɨrɨrkiya, hɨi nanaeni siyɨuɨn ɨni kɨmiir waraur nwowɨn. Tɨkɨ siyɨu hɨriinanɨn yɨo ɨni kɨpɨikɨ kɨpɨii ywowɨn tɨkɨ siyɨuɨn yɨo ɨni inkamɨn siir adni wig haɨnɨkɨi nonkwonaeɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ iikamɨm hɨranɨm Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii karamae nwowiyɨm, yɨm sɨma tɨ hɨriinan siyɨuɨn siir bɨ swokɨ tɨrikɨm. Nɨɨngaka. \v 2 Kɨma bɨdiya ikɨ ɨnoknɨnkɨnɨm kɨmiir inkam nwɨrɨn tɨ hɨriinan siyɨu biyɨe siir tɨrɨn mɨ kɨma nantamyɨriyɨrkak dimusi swokɨ owi, ha? Kɨma tɨ hɨriinan siyɨuɨn siirsiyɨn naɨngwoyɨmiyok ɨdidgak dwo. Mɨ hanɨɨngɨnɨuwi, kɨma siirɨn tɨ haɨnɨknatki, yɨo kɨmaka kɨpi nwo. \v 3 Kaimwoka, kara kɨmaka kingiin bɨ nwokɨn mɨ kariir kwoɨnɨn siya kɨmaka waraur bɨdi ywowɨn mɨ kara bɨdiyar mɨ hɨdgiyɨn siir siyɨuɨm siya tɨriyɨm sɨmiirɨn. \v 4 Kara hɨriinan bɨdi boɨnkiyɨn, Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siir inɨg ɨiirɨn kɨma ɨrɨpa haɨngiriyɨu boɨnai. Mɨ kariir kwoɨn ɨeya mɨ krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siir kɨrɨeya wɨ kɨmaka nɨnkɨn owi. \v 5 Mɨ kɨma tɨ iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm, tɨ hɨriinan inkam biyɨe nwɨrɨn kɨmaka nwowɨn siir haɨnɨknatki Setan siirɨm mɨ siirɨn wɨ Setan siya nwokɨ onkwobumbunɨnkɨnɨm. Mɨ siir kwoɨnbudɨn wɨ Adi Komii siya nwokɨ anmaiwarkainaowidɨm. Mɨ ɨiya Bɨiyan Inkam Komii siya swokɨ ɨtana siya wɨ wadɨeyar nwokɨ owɨm. \p \v 6 Yɨo tɨ siyɨu hɨnɨɨnɨn yɨo mɨiyɨk rani, kɨma hɨnɨɨna boɨni, krɨmiir iikamɨm wadɨeyaɨrgɨm. Mɨ kɨma kɨmiir dimɨn biyɨeyɨm ɨni hɨriiyar kɨgnɨsu okrɨpkaiyɨm. Kɨma ta dimɨnsɨma nɨnom nɨkɨuwiya saiir daɨngwoki. Saeya pɨ omaka mɨn ku mɨ inkamɨn omakaɨnɨn, pɨ kiyɨnsa dirɨraerar karam ywo mɨ ta omaka pɨ saeyar kurɨmtɨoki ɨuguskii. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, kɨmiir waraurɨn dimɨn biyɨe inkam nwɨruwakar dirɨraerari mɨ kɨma siirɨn hɨriiyar kɨgnɨsu dirɨraerari. Mɨ mhoɨiya wɨm kɨma wɨ tɨ hɨriinan siyɨu ɨiirar mɨ tɨri. \v 7 Mɨ kɨma kɨmiir siyɨu biyɨeyɨn dɨtkigi, ta dimɨnsɨma nɨnom nɨkɨuwiya saiir hɨriinan mɨ kɨmiir kwoɨnɨm rɨrmiiya nwokɨ okiyɨm. Dimusi rani, Krais siya ɨni kɨmiir wou nikwo aeni ɨi komiinan ywowɨn. Mɨ siya ɨni nimwo op haɨnaowiyɨn inkamɨn, krɨmiir dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam mɨ ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ ɨiya paeyɨn hɨiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn Krais siir nɨnkɨn ɨsom ɨrɨnugiyɨn, siya ɨni sibsibɨn bɨiya Judakɨm sɨm nɨsom nanag hauuwɨn ɨni siir hɨnɨɨn ywowɨn, krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir haiyoprimdiyɨumiigiyam. Mɨ Krais siya ɨni krɨmiir sibsibnan ywowɨn. \v 8 Mɨ nɨm krɨma ɨriipɨ hɨriinan dimɨn biyɨeyɨm, sɨmiirɨn digɨumii timɨ haimriiyɨugig mɨ ha timɨ haiyoprimdiyɨumiigi swoki. Ya ɨni Judakɨ sɨma tɨrɨn bretɨn yis karamaeyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn ta ɨi komiiya wou nikwo aeiya, saiirɨn, ta ɨiya bretɨn yis karamaeyɨn siir naeiya ya sɨmiir dimɨn biyɨe biyɨeyɨm sɨmiir haiyɨprimdiyɨumiigiyɨm saiir nɨisiimauuga. Mɨ krɨma hɨriinan tɨri, dimɨn biyɨeyɨm bɨiya krɨma tɨrkaiyɨuwɨm digɨumii sɨmiir haimriyɨugigi mɨ krɨma wɨ iikam wadɨeyar nwowi. Mɨ krɨmiir yaiyɨm ɨriipɨ hɨriinan wɨ wadɨeyar mɨ owi. \p \v 9 Mɨ yokwo kwɨra kara wɨnkiya kɨmiiram, kara hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨn, kɨma iikamɨm hɨi niwɨtnanaeiyɨm sɨmaka kɨpi naprɨrɨr. \v 10 Kara iikamɨm naɨngwo tɨbmii karam nwowɨm sɨma tɨriyɨm hɨriinan siyɨuɨm, hɨi mɨn niwɨtnanaeiyɨm mɨ inkamam kɨgmaɨri ɨkɨm mɨ inkam nhɨrmi digworaekwo mɨn tauae haii ɨkɨm mɨ inkamɨm uruwai siyaowaini siyɨu napi ɨkɨm, kara sɨmiir bɨ boɨnkɨn. Nɨɨngaka. Kɨma tɨ hɨriinan iikamɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugigam naɨngwowi mɨ kɨma tɨ nu ɨiirar tɨ haiburgik ɨski. \v 11 Ta yokwowa kara wɨnkiya saiir yaimwokɨyaimwowa saeya hɨnɨɨnga. Mɨ inkamɨn naɨngwo tɨbmiiyɨn siya hɨi mɨn nanaei mɨ siya inkam nwɨrni dimɨn nam kɨgmaɨri mɨ uruwai siyaowaini siyɨuɨn siir mɨ api mɨ inkam nwɨrni mɨ ɨgbumbuwi mɨ op biyɨe mɨ kwiyaei mɨ inkam nwɨrni dimɨn mɨn mɨ tauae hai mɨ yɨo tɨ hɨriinan inkamɨn, kɨma saɨka kɨpi nombopboɨn mɨ nae saɨka kɨpi mɨ ae. Nɨɨngaka. \p \v 12 Kɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwowi ta mɨi hɨriinana inkamɨn naɨngwo tɨbmii Karam nwowiyɨn siirɨn kara hɨdɨm, aniya? Nɨɨngaka. Mɨ krɨma inkamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm sɨmiirara hɨdɨski. \v 13 Iikamɨm naɨngwo tɨbmii karamaeyɨm sɨmiir siyɨuɨm wɨ Adi Komii siyar hɨdi. Adi Komii siir yaiya bɨiya sɨma wɨnkiya saeya hɨnɨɨna wɨn boɨnkika mɨ tɨ hɨriinan inkam biyɨeyɨm kɨmaka waraur nwowɨm sɨmiirɨn haɨnɨmɨknatatki. Ɨriig. \c 6 \s1 Iikamɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨma sɨmiir nomiiyau ɨmiir kɨpi boɨnɨuriyɨu boɨn \p \v 1 Mɨ kɨmiir inkam nwɨrkɨ siya maɨrgɨmaɨrga siir nomiiyau nwɨrni nwo karamae nwowi, yɨo wɨ yaigak nwowi. Mɨ kɨma siirɨn hɨriinan dimusi kɨgnɨnkɨn tɨrkɨm siir nomiiyau ɨiir boɨnwokiyopnatkaigiyamɨn, ɨkɨ gavman iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir siyɨu ɨiir nap karamae nwowiyɨm sɨmiir ɨɨn nonkwokiyamɨn, ha? Kɨma hɨriinan Kɨpi tɨr! Siya Kɨmiiram dam, iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiirgɨaiir wakaeyokna apiyɨm kɨmiiram mɨ sowiir yaiyɨm kɨmar wakae mɨ sowiirɨn kɨmar hɨdhaigɨnɨu mɨ sowa wɨ ɨrɨpa nwokɨ ongwomamaɨr aeyɨm. \v 2 Kɨma tɨ dimɨn ɨmiir daɨngwoki, mɨ nɨm krɨma iikamɨm Adi Komii siirɨm, mhoɨiya krɨma wɨ nuan iikamɨm sɨmiir hɨdi. Mɨ kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ nu ɨiir nwowiyɨm sɨmiir hɨdi mɨ kɨma tɨ dimɨn sɨm hɨriinanɨn kɨma, swokɨ hɨdnaei siirɨn wɨ panɨɨna sɨbgu nɨnoknɨnkɨni, ha? \v 3 Kɨma tɨ siir daɨngwoki. Mhoɨiya krɨma wɨ paekwosɨm ɨmiir hɨdi mɨ tariinanɨn nu tɨrɨn kɨma hɨnɨɨna daɨngwo, kɨma wɨ dɨgar nwowi. Tɨ dimɨn hɨriinanɨn tɨ kɨma kɨmar tɨrɨn kɨmiir waraurar siir hɨdɨm. \v 4 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi inkamɨn siir nomiiyauɨn saɨka nongwomamaɨr ae karam nwowi mɨ kɨma siirɨn wɨ dimuam kɨgnɨnkɨnkii, ɨkɨ iikamɨm kɨma nɨnoknɨnkɨnɨm, iikam biyɨe nwowɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir pɨugana saiir karamaeyɨm, sɨmiir hɨriirɨn, ha? \v 5 Ta yokwowa kara wɨnkiya, kara ɨgao yai wɨn boɨnkikɨn mɨ iikam kɨmiiramɨn ha wɨn hauugikɨn mɨ kɨma wa nwokɨ ɨdidɨm. Dimusika? Mɨ tari kɨmiir waraurɨn inkam nwɨrmɨn nwɨrmɨnkɨ nɨnoknɨnkɨn karamaeka tɨ inkam nwɨso naɨngwo tɨbmiiyo sowiir hɨk aiir wokmai haigɨnɨuwamɨn, aniya? \v 6 An kara ha naɨngwowi, Nɨɨngaka. Mɨ tɨ hɨriinanɨn siir tɨriyɨm kɨmiir iikam nhɨrɨm yɨmbi ɨo kwoɨn naɨngwowi Mɨ sɨmiir nomiiyauɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir napiyɨm sɨmiirɨn pɨ sɨmar swokɨnɨ kiyainaki. Mɨ sɨma pa nami mɨ sɨmiirɨn pɨ ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir siyɨu ɨiir nap karamae nwowiyɨm sɨmiiram nɨkɨunami, sɨmiir whwonkam ɨda ninɨ okwo boɨnmɨmauuwam sɨmiir boɨnwokiyopnatkaigiyam. Mɨ sɨmiirɨn pɨ sɨma nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm ɨrɨpa sɨma nongwomamaɨr aeyam. \p \v 7 Mɨ tɨ dimɨnɨn kɨmiirɨn wɨ siya niyopakaiyɨuwi. Mɨ wara ɨrɨpa kɨma nongwomamaɨr aeya wɨ saeya tɨrbugi mɨ kɨma mɨ kɨmiir nomiiyau ɨma, wɨm wɨ yaigak kɨma kɨmar swokɨ ɨnwo anwonaei. Mɨ kɨriir nomiiyauɨn siya kɨriir tɨrbuwi, kɨra siirɨn yai komiiyam kɨpi nam mɨ hindara daɨngwo ouwouu ɨuguski mɨ ɨinokɨinokɨn kɨriir nomiiyauɨn siya kɨnakar nwowi. \v 8 Mɨ tɨ siyɨu hɨriinanɨn kɨma tɨrɨn kɨmiir nomiiyau ɨmiir, yɨo siyɨu biyɨekɨ biyɨe kɨɨngɨn. \p \v 9 Tɨ sɨmiir tɨ aɨngwoki, iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn bibiyɨe tɨrɨm, yɨm wɨ omɨn Adi Komii siya kɨgɨrkakiyɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir, sɨma wɨ siir wara nam tani. Mɨ kɨma tɨ hɨriinan iikam biyɨeyɨm, yɨpɨkɨ wɨ Adi Komii siiram nam karam nwowi saɨka nwowam, kɨma sɨmiirsi wɨ naɨngwoyɨmyok rani, aniya? Yɨo wɨ mɨiyɨk nwo rani, tɨ hɨriinan dimɨnɨm kɨma, kɨma kɨmar swokɨ ɨksɨsaenaei. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ iikam nhɨrmaka prɨinanaeiyɨm hɨi mɨ naeyɨu biyɨemi inɨg hainaniyɨm mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ nonkwonam hɨi sɨma sɨma swokɨ prɨinanaeiyɨm mɨ kamɨm ɨrɨpa pɨu kam nhɨrmaka nwowiyɨm mɨ siyɨu biyɨe ha tɨriyɨm, yɨm wɨ tɨ omɨn Adi Komii siya kɨgɨrkakiyɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir, wɨ siir wara nwo rani. Nɨɨngaka. \v 10 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ hɨi tauaeiyɨm mɨ digworaekwowam kɨgmaɨriyɨm mɨ op biyɨeya kwiyae whaowaeiya sae kwiyaeiyɨm mɨ ha kwiyae whaowaenamiyɨm mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ yai bibiyɨe boɨniyɨm mɨ iikam nhɨrmi hinda whɨsariiya prɨiboɨniyɨm mɨ iikam nhɨrmi digworaekwo prɨihai prɨihaiyɨm mɨ tɨ hɨriinan iikamɨm yɨm wɨ omɨn Adi Komii siya kɨgɨrkakiyɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨm, wɨ siir hɨriir wara nam tani hɨr nwowamɨn. Nɨɨngaka. \v 11 Mɨ kɨmiir iikam nhɨrɨm bɨiya sɨma tɨ hɨriinan siyɨu ɨiirar bɨdi ikɨ tɨrɨm mɨ tɨ dimɨn biyɨe hɨriinanɨm kɨmiir kwoɨnau nwokaiyɨm, yɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya bɨdi yɨinakiyɨm mɨ kɨmiirɨn siya bɨdi yɨmbinɨm siir iikam nwowam. Mɨ siya boɨnki, kɨma whauriyɨnan mɨ wadɨe bɨdi ywokiyɨm. Dimusi rani, kɨma Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siir yai aiiram naɨngwo tɨbmii kɨɨngɨm mɨ saiir wakaeyokna apkɨm. Mɨ kɨma ɨni siirar ywowɨm. Ɨriig. \s1 Mɨ kɨma siyɨu wadɨe tɨri, kɨriir pɨu aiirɨn, iikamɨm sɨma wɨ Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanprapraskii. Dimusi rani, ta saiirsika \p \v 12 Mɨ wɨm kɨma hɨnɨɨna boɨnikɨm, digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siya nɨkopaisɨsɨr karamae nwowɨm krɨma sɨmiir tɨri wadɨe nwowam wɨ dɨgar nwowi. Mɨ kara pɨ hɨnɨɨna boɨni, tɨ digworaekwo hɨriinanɨm sɨmiir nhɨrɨm, krɨmiirɨn wɨ sɨma whɨndiraerar tani wadɨe krɨma nwowamɨn. Mɨ kɨma ha boɨni, tɨ dimɨnɨm yɨm wadɨeyaɨrgɨm, krɨma sɨmiirɨn ha tɨr mɨ kara tɨ sɨmiirɨn kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, kara wɨ tɨ digworaekwo nhɨrɨm sɨmiir tɨr tani. Dimusi rani, kara sɨmiiram naɨngwo rani, kariir kwoɨn ɨiir kiyaiyamɨn mɨ kara sɨmiiramɨn pa nwokɨ aɨngwokwonanaeiyɨm. Nɨɨngaka. \v 13 Mɨ wɨm kɨma hɨnɨɨna boɨnkɨm, naeyɨm Adi Komii siya tɨrɨm krɨma wɨ sɨmiir naei. Krɨmiirɨn mhɨi Adi Komii siya hauugɨn tɨ nae ɨma nwokaiyam mɨ kɨma tɨ naeyɨm mɨ mhɨi ɨkɨm sɨmiiramɨn hɨnɨɨn kɨpi naɨngwo, kouɨn ɨni sɨma ywowɨn yɨm tɨ dimɨn hɨnɨɨnɨm yɨm dimɨn komii rani mhoɨiya wɨ Adi Komii siyar swokɨ hauukɨiyɨuwi yaeya mhɨi mɨ yaeya nae. Mɨ krɨmiir naeyɨm mɨ krɨmiir pɨu ɨkɨm, yɨm wɨ siya dɨgi krɨmiir pɨuɨm yɨm Adi Komii siya tɨrkikɨm. Mɨ krɨma mɨ ɨkɨ nhɨr ɨkɨm, krɨma dimɨn biyɨe ɨrni nwɨrni kɨpi tɨr krɨma Bɨiyan Inkam Komii siir digworaekwo ɨmiirarar tɨr mɨ siir inɨg ɨiirarar hainan, digworaekwowɨm krɨmiir pɨu ɨma tɨriyɨm mɨ siya wɨ hɨriinan saiirsi kɨgɨrkaki krɨmiir pɨu aiirɨn. \v 14 Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs siya bɨdiyar ikɨ aonamɨn mɨ siirɨn Adi Komii siyar swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwoki. Mɨ mhoɨiya krɨma naonami mɨ krɨmiir pɨu ɨmiirɨn wɨ Adi Komii siyar swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi, siir kɨrɨe komii aeyar. \p \v 15 Krɨma ɨni Krais siir pɨua ɨni saiir ɨga ɨɨn mɨ pɨu haɨmii haɨmiinan ywowɨm. Kɨma ta saiir daɨngwoki mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi, tɨriigɨnɨn yɨo wadɨekɨn, krɨma, krɨmiir pɨuɨm Krais siir pɨua hɨrankɨ tɨ hai mɨ wiga hɨi nanaeiya saiir pɨu anaka tɨ ɨnkɨn ɨtapiyoki, aniya? Nɨɨngaka. \v 16 Ta saiir daɨngwoki, inkamɨn yɨpɨkɨ siir pɨua wiga hɨi nanaeiya saɨka nɨtapiyoki, yo sowa ɨni pɨu kwɨruwar ywowɨskiyo. Adi Komii siya Yokwo Komii saiirɨn hɨnɨɨn boɨnkikɨn, inkamɨn wig ɨraka ɨrɨpa pɨu nwowi, yo sowa ɨni pɨu kwɨruwar ywowɨskiyo. \v 17 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Bɨiyan Inkam Komii siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨm, yɨm ɨni saɨka ɨrɨpa kwoɨn whɨruwar ywowɨskiyɨm. \p \v 18 Siyɨuɨn hɨi nanaeiyɨn siirsi dapiyok. Mɨ tɨ iikamɨm, siyɨuɨn hɨi nanaeiyɨn siir siira tɨriyɨm yɨm sɨmiir pɨu ɨmiirar kiyopsɨbgi haigɨnɨuwi. Mɨ ɨkɨ dimɨn biyɨe nhɨrɨm iikam ɨma tɨriyɨm yɨ sɨmiir pɨu aiir bɨ tɨrbuwikɨn tɨ siir hɨriinan. Nɨɨngaka. \v 19 Kɨmiir pɨuɨm yɨm ɨni wadɨekɨ wadɨe ywowɨm yɨm ɨni Adi Komii siir naeyɨuɨn siir omaka kɨrɨenan ywowa. Mɨ kɨma ta saiir bɨ nɨnoknɨnkɨnkɨm? Siir naeyɨuɨn yɨpɨkɨ kɨmiir hauugikɨn ini hanɨɨn kɨmiir kwɨrii ɨdwokaiyam. Kɨmiir pɨua ya kɨmiirgɨ kɨmiir pɨu rani. Nɨɨngaka. \v 20 Yɨm Adi Komii siir pɨugɨm. Dimusi rani, bɨiya Adi Komii siya siir yɨnisɨm ɨiirar nɨkropkikɨn mɨ siya ɨna yaowɨn paeyɨn hɨiiniya nɨrɨonɨnkɨnɨn si, krɨmiir namaiwarkainam. Mɨ krɨma Adi Komi siir inɨg ɨiir hainanki dimɨnɨm krɨma tɨrɨm sɨmiirsi. Dimusi rani, siya krɨmiirɨn dimɨn kɨbikɨ kɨbi ɨiirar tɨrkɨn krɨmiir nanmaiwarkainamɨn. Ɨriig. \c 7 \s1 Iikamɨm yɨpɨkɨ nonkwona pɨ sɨmiir boɨni \p \v 1 Mɨ ta kara wɨnkiya yokwoni kɨmiiram kara mɨn swokɨ wɨn boɨnkikɨn, tɨ digworaekwowɨm kɨma srɨigiyɨm, ɨiya kɨma wɨnkiya kariiram. Mɨ kariirar kwoɨnɨn yɨo hɨnɨɨna naɨngwowi ta saiirɨn inkamɨn wig nonkwona karamae mɨ owi yɨ ɨni wadɨeyar mɨ owɨn. \v 2 Mɨ wigkam whɨekakɨm yɨm hɨi nanaeni siyɨuɨn, dimɨn biyɨekakɨn siir tɨrikɨm. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨo ɨni ywowɨn, kam whɨekakɨm yɨm sɨmiir yapɨyapa wigakar dwo mɨ ɨriipɨ hɨriinan wigɨm sɨmiir yapa yapa kamaka mɨ owi, yɨ ɨni mɨ owɨn. \v 3 Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ wigak nwowiyɨn, yɨo siya siir wig aiiramar timɨ kiwaki, ɨrɨpa nɨb saɨka whwonkaiyamɨn. Mɨ wiga kamkak mɨ owiya, ya saeya saiir kam ɨiiramar timɨ kiwaki, ɨrɨpa nɨb saɨka mɨ whwonkaiyamɨn. \v 4 Kara tɨ hɨriinan mɨnsi boɨnkikɨn, wig saeya saiir pɨua wɨ sasar kɨgrɨraona rani. Nɨɨngaka. Saiir kamɨn wɨ siya warar timɨ kɨgrɨrao. Mɨ kamɨn, yɨo ɨriipɨ hɨriinan siir pɨua siya siyar mɨ kɨgrɨraona rani. Nɨɨngaka. Wiga siya nonkwona wɨ saeya warar timɨ kɨgrɨrao siirɨn. \v 5 Mɨ sowowaiyɨn ɨrɨpa pɨu nwowamɨn wɨ kɨpi nɨmiiyɨu. Mɨ ɨni mɨ owɨn sowa kwoɨn whɨruwar mɨ okii ɨrɨpa nɨb mɨ whwonkai karamae mɨ owi ɨi nhɨrɨm mɨ sowa Adi Komii siiramɨn wa nwokɨ kwɨs boɨnɨm dimɨnamɨn. Mɨ mhoɨiya, sowa dimɨnamɨn Adi Komii siiram kwɨsboɨn dɨgii mɨ sowa ɨrɨpa nɨb whwonkaiyamɨn wa tɨ swokɨ aɨngwo mɨ Setan siya sowiir kwoɨn ɨiir nɨkpɨtmai karamaeyɨn wɨ hɨriinankɨ nwowi. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, sowa wɨ kam nwɨraka mɨ wig ɨraka hɨi saeya prɨinanaeyami. \p \v 6 Taka yaiya ya wigkamɨm nonkwonam sɨmiir boɨnkika, ta kɨma nikɨ srɨigiya kariir. Mɨ kara ɨni kwoɨn whɨruwar mɨ okiyɨn. Mɨ ta yaiya ya Adi Komii siir siyɨu komii siir yaiya ya saiir hɨriinan tani. Nɨɨngaka. \v 7 Mɨ kara hɨnɨɨna naɨngwowi tɨ wigkam hɨriinanɨm yɨm sɨma kariir hɨriinan nɨɨngar timɨ o. Mɨ Adi Komii siya iikam nhɨrɨm yɨm hɨriinanar mɨ onkwokwokikɨm nhɨrɨm tɨ hɨnɨɨn mɨ nhɨrɨm tɨ hɨnɨɨn. Adi Komii siya hɨriinanar naɨngwokɨn iikam nhɨrɨm yɨm ha timɨ onkwona mɨ Adi Komii siya iikam nhɨrɨm krɨmiirɨn hɨriinan nɨɨngar mɨ owamar mɨ onkwokwokikɨn. \p \v 8 Mɨ kara ta saiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, wigkamɨm yɨpɨkɨ nonkwona karamaeyɨm mɨ wigɨm yɨpɨkɨ sɨmiir kamɨm naowɨm, yɨ ɨni wadɨeyar mɨ owɨm, sɨma hɨriinan nɨɨnga mɨ owɨm kariir hɨriinan. \v 9 Mɨ kɨma, kɨmiir kwoɨnɨm sɨbgu naɨngwo omok karamae nwowi mɨ kɨma ha naɨngwowi, ɨrɨpa pɨu kamaka mɨ wig aka nwowamɨn mɨ kɨma hindara nonkwonaei, aeya yɨ nɨkrani. Mɨ yɨo siyɨu mɨiyɨk rani, kɨma hɨriinan nɨɨngar nwowi. Mɨ ɨrɨpa pɨu kam nwɨraka mɨ wig ɨraka ha nwowi, yɨo tɨ hɨriinan yɨo siyɨu mɨiyɨk rani, ɨni kɨpiigɨ kɨpii ywowɨn. \p \v 10 Kara tɨ wigkamɨm yɨpɨkɨ nonkwonam kɨmiir boɨnkii, kara kɨmiirɨn ɨgao yai boɨnkii, wig kɨma kɨmiir kam ɨmiir kɨpi haiburgig. Mɨ tɨ yaiyɨm kariir kwoɨnaɨrga bɨ prɨinaɨngwo boɨnkɨm. Nɨɨngaka. Kariirɨn Bɨiyan Inkam Komii Krais siyar boɨnmauugɨn mɨ kara kɨmiir asi boɨnkɨn. \v 11 Mɨ wiga yɨpɨkɨ saiir kam ɨiir sopgigiya, saeya kɨpi swokɨ onkwona yaeya kam nwɨrni. Mɨ hɨriinan karamaekɨ nɨuwi, saeya wa tɨ swokɨ am saiir kamkɨkam ɨiiramar mɨ kamɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan yɨm sɨmiir wig ɨmiir kɨpi mɨ sopki. \p \v 12 Mɨ tɨriigɨnɨm, yɨm kariir kwoɨnkar naɨngwo boɨnkikɨm, iikam nhɨrɨm kɨmiirɨn Bɨiyan Inkam Komii Krais siya bɨ boɨnkikɨn kariirɨn tɨ siirɨn, yɨm kariir kwoɨnkar naɨngwowarkaigɨm. Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir wakaeyoknaei mɨ siya wiga Adi Komii siir siyɨu napkaramaeya saiir bɨdi yasae onkwonakiyɨn mɨ saeya siiram naɨngwowi mɨ saeya wɨ hɨriiyar timɨ o siirar mɨ siya saiirɨn wɨ kɨpi sopki ya hɨriiyar timɨ o. \v 13 Mɨ wiga Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna api mɨ saeya kamɨn yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna karamae nwowɨn siirɨn bɨdi yasae onkwonakiya mɨ siya saɨka hɨrar nwokrɨpkaiyam tɨri mɨ saeya siir kɨpi sopki. \v 14 Mɨ saeya siirɨn wɨ kɨpi boriisop mɨ wɨ kɨpi sopki. Dimusi rani, Adi Komii siya ha boɨnkɨn, tariigɨna ya siya bɨdi yɨmbingiya. Dimusi rani, siir wiga Krais siir yai ɨmiir sɨbgu wakaeyokna apka Adi Komii siya ha boɨnkɨn, wiga Krais siir yaiyɨm sɨmiir wakaeyokna ap karamae nwowiya bɨdi yɨmbingiya. Dimusi rani, saiir kamɨn yɨo Krais siir yai aiir sɨbgu wakaeyokna apikɨn. Mɨ tɨ yaiyɨm sɨma kaimwokɨ nɨuwi mɨ Adi Komii siya wɨ ha boɨni, kɨmiir yɨnisɨsɨmɨm yɨm wadɨekɨm. Mɨ tɨ yaiyɨm sɨma kaimwo nwo karam nwowi mɨ Adi Komii siya wɨ ha boɨni, kɨmiir yɨnisɨsɨmɨm yɨm mɨiyɨk rani, yɨm ɨni ɨkɨ iikamɨm Krais siir yai aiir wakaeyokna ap karamae nwowiyɨm ɨni sɨmiir yɨnisɨsɨmnan ywowɨm. Mɨ yɨm tɨ yaiyɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm. \v 15 Mɨ wigkamɨm Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna ap karamae nwowi mɨ wigkamɨm nonkwonam sɨma sɨma ha ninan sopkii mɨ kɨma yɨpɨkɨ Krais siir yai aiir wakaeyokna apɨm, kɨma sɨmiir boɨn sɨma swokɨ onkwonamɨn. Kɨma sɨmiirarar kɨgnɨnkɨnki. Mɨ wiga yɨpɨkɨ Krais siir yai aiir wakaeyokna apa ya saeya saiir kamɨn siir kwoɨn ɨiir kɨpi kiyai, saɨka hɨriiyar nwokrɨpkaiyamɨn yo sowa yapa yapar timɨ o. Mɨ kamɨn yɨpɨkɨ Krais siir yai aiir wakaeyokna apiyɨn, yɨo siya siir wiga saiir kwoɨn ɨiir kɨpi mɨ kiyai, saɨka hɨriiyar nwokrɨpkaiyamɨn. Yo sowa yapa yapar timɨ o. Wigkam krɨmiirɨn Adi Komii siya bɨdi yɨmbingiyɨm, siyamar mɨ krɨma wɨ siyɨu mɨiyɨkɨmɨiyɨkɨn wɨ siir nwokɨ apɨm mɨ krɨma wɨ ɨkɨ wigkam nhɨrɨm mhɨi hinsɨma sɨmaka nwokɨ owɨm. \v 16 Mɨ ni kɨra wiga naɨngwo tɨbmii kɨɨniya kɨra nɨnoknɨnkɨn tani, kɨra kɨriir kam ɨiir tɨri, siya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan, kamɨn naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨn, kɨra nɨnoknɨnkɨn tani kɨra kɨriir wig aiir tɨrkiyɨm, saeya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. Ɨriig. \s1 Krɨma hɨriiyar dwo mɨ dimɨn taemɨnɨm krɨma tɨrɨm Adi Komii siya nɨkɨuna krɨmiir siir iikam nwowam krɨma sɨmiirarar tɨr \p \v 17 Kara pɨ ta yai kwɨra sae swokɨ kwaɨngiyas boɨnami, iikam kɨma nwɨnɨra ɨrɨra hɨnɨɨna dwo mɨ dimɨnɨm Bɨiyan Inkam Komii siya nɨmbinɨm kɨmiir bɨiya, ɨiya siya kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyɨn siir siyɨu ɨiir napam sɨmiirarar dap ɨski. Kara tɨ dimɨn hɨriinan kaimwowɨm pɨ tɨ iikamɨm Adi Komii siir siyɨu ɨiir napiyɨm ɨkɨ omom omomɨm sɨmiirɨm pɨ sɨmiirar swokɨ boɨnkii. \v 18 Mɨ bɨiya sɨma kamɨm sɨmiir mɨoɨs ɨmiir kɨtiyopnɨmnɨr haiyɨm, yɨ tɨriigɨnɨn yɨo mɨn nɨisiimauugɨn siya Adi Komii siirgɨn. Mɨ Adi Komii siya tɨ inkamɨn siir kwoɨn ɨiir kiyaii, Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmii Kɨɨnam. Mɨ siya Adi Komii siir yai aiiramɨn bɨdi ikɨ wakaeyoknan mɨ siya ta wɨsyaiya sɨma nɨga saiirɨn wɨ kɨpi swokɨ ɨinakmɨmɨn. Mɨ inkamɨn siir mɨoɨsa kɨtiyopnɨr hai karamae nwowi mɨ Adi Komii siya siir kwoɨn ɨiirɨn ha kiyaii, Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnam mɨ siya Adi Komii siir yai aiiramɨn bɨdi ikɨ wakaeyoknan mɨ siya wɨ sɨmiiram kɨpi kiwaki mɨoɨs aiir kɨtiyopnɨr haiyamɨn. \v 19 Mɨ inkamɨn mɨoɨs kɨtiyopnɨr haiyɨn mɨ inkamɨn mɨoɨs kɨtiyopnɨr hai karamae nwowɨn, yɨo tɨ hɨriinan dimɨnɨn, yɨo dimɨn komii rani. Mɨ dimɨnkɨ dimɨn komiiyɨn iikamkɨm sɨm wakaeyoknaeiyɨn ya Adi Komii siir yai aeyaɨrga. \v 20 Mɨ tɨriigɨnɨm hɨriinanar tɨri, iikamɨm sɨma Adi Komii siiramɨn saiir naɨngwo tɨbmii kɨɨni mɨ sɨmiir mɨiyɨm sɨma mɨriiyɨm ta ɨi aiir, yɨm ɨni ywowɨm. Mɨ sɨma wɨ hɨriinanar tɨ swokɨ tɨrnam. \v 21 Mɨ kɨra inkamɨn whɨsarii mɨi nɨɨngar prɨimɨriigɨn. Mɨ kɨriir kwoɨnɨn Adi Komii siya kiyaigɨn siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnam, yɨ tɨ hɨriinanɨn yɨ dimɨn karamaeka kɨra ta mɨi hɨriinana kɨra mɨriiya wɨ saiirsi kɨpi naɨngwoyɨmyok. Mɨ inkamɨn kɨriir kɨgrɨraowiyɨn siya kɨriirɨn rɨrmiiya nwowaigɨnɨugi, yɨ ɨni mɨ owɨn mɨ kɨra tɨ hɨriinan siyɨuɨn siir mɨ owamɨn maɨrgɨmaɨrgar timɨ onam. \v 22 Ta kɨma nwowa tɨ inkamɨm yɨpɨkɨ kɨmiir kɨgrɨraowɨm sɨmiir aowa saiir hɨriinan ta bɨiya kɨma nwowa dimɨn biyɨe saiir aowa saeya nikɨ kɨgrɨraowa saiir hɨriinan. Mɨ kɨmiir kwoɨnɨm Adi Komii siya kiyaii, siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnam, kɨma siir yai aiir wakaeyokna apam mɨ kɨmiirɨn wɨ siyar pɨ ywohaigɨnɨuwɨn rɨrmiiyan tɨ dimɨn biyɨeyɨm yɨpɨkɨ kɨmiir kɨgrɨraowɨm sɨmiir aowa kɨma nwowa sɨmiir hɨrankɨn. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, kɨma tariinanɨn ɨni Jisɨs Krais siir iikam rɨrmiiya nwowɨm. Mɨ kɨma yɨpɨkɨ, whɨsarii mɨiya prɨimɨriigɨ wɨndi, yɨpɨkɨ tɨ inkamɨm kɨmiir kɨgrɨraowɨm sɨmiir mɨi mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn, iikamɨm yɨpɨkɨ mɨi umɨram mɨriiyɨm, yɨpɨkɨ inkam nhɨrmi aowa nwo karam nwowɨm mɨ kɨmiir kwoɨnɨm Krais siya kiyaii, kɨma siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnam mɨ siir yai aiir wakaeyokna apam mɨ kɨma tariinanɨn ɨni Krais siir aowa nwowɨm, whɨsarii mɨi prɨimɨriinan. \v 23 Mɨ ta Jisɨs siya naonama mɨ siir nhɨeya ha naokiinaiiniya mɨ Adi Komii siya kɨmiirɨn dimɨn prasae prasae bɨ hauugikɨn kɨmiir saɨnamɨn. Mɨ tɨriigɨnɨm ha saɨngiyɨm, Adi Komii siir iikam nwowɨm, kɨma ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn hɨuyɨrmai, kɨmiir nɨkɨunamsi, yaeya siyɨu whɨram sɨmiir aowa nwowam. \v 24 Mɨ ta hɨriinan saiirsika kariir nomiiyauɨm nɨm krɨma wɨ hɨriiyar nwokrɨpkaigi Adi Komii saɨkan. Mɨ krɨma wɨ kwoɨn whɨruwar nwoki. Mɨ krɨma wɨ ta mɨi aiirar mɨrii krɨpkaii, ta krɨma mɨriiya bɨigɨ bɨi Adi Komii siya kiyaiya krɨmiir kwoɨn ɨmiir. Mɨ krɨma ha napɨm siir siyɨu ɨiir saiir. Ɨriig. \s1 Wigɨm kam karamae nwowiyɨm mɨ igɨbae ɨkɨm sɨm boɨni \p \v 25 Tariinanɨn, kara ta yokwowa kɨmiiramɨn wigɨm kam karamaeyɨm sɨmiir wɨn boɨnkikɨm. Kara kɨmiiramɨn dimusi bɨ wɨnkikɨn, bɨiya kɨma kariiramɨn sɨmiiram nikɨ srɨigikɨn. Kariirɨn Bɨiyan Inkam Komii siya bɨ boɨnkɨn. Nɨɨngaka. Yɨm tɨ dimɨn hɨriinanɨm kɨmiirɨn, yɨ kariir kwoɨnkar kwanaɨngwo boɨnkikɨm. Adi Komii siya kariirsi naɨngwobumbugɨn mɨ siya kariirɨn wadɨe asi nwo haigɨnɨugɨn mɨ siya kariirɨn kwoɨn mɨiyɨk ɨiirar hauu haigɨnɨu mɨ kɨma tɨ kariir yai ɨmiirar timɨ wakaeyokna ap yɨm kaimwowaɨrgɨm. \p \v 26 Kara ha naɨngwowi tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨo wadɨekɨn, inkamɨn hɨriinan wig karamaeyar mɨ owi. Dimusi rani, taka ɨiya iikamɨm nuanɨm sɨma krɨmiirɨn wɨ siyɨu mɨiyɨknan tɨr tani. \v 27 Mɨ kamɨm yɨpɨkɨ nonkwonam, kɨma kɨmiir wig ɨmiir kɨpi haiburgig mɨ wig wɨm kɨma ɨriipɨ hɨriinan kɨmiir kam ɨmiir kɨpi mɨ haiburgig. Mɨ kamɨn yɨpɨkɨ wig nonkwona karamae nwowɨn, ni kɨra wig nonkwonam kɨpi swokɨ aɨngwo mɨ wiga yɨpɨkɨ kamkak nwo karamae nwowa, ni kɨra kamkak nwowam kɨpi mɨ aɨngwo. \v 28 Mɨ wigkamɨm yɨpɨkɨ nonkwonam, wɨm kɨma dimɨn biyɨe tɨram kɨpi naɨngwo. Mɨ kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, iikamɨm yɨpɨkɨ dimɨn biyɨe krɨmiir tɨrɨm, sɨma wɨ kɨmiir kɨmpɨpɨsu haigɨnɨuwi iikamɨm yɨpɨkɨ nonkwonam. Kara hɨnɨɨna naɨngwowi, tɨ dimɨn hɨriinanɨn kɨmiir kɨpi kiyɨpsɨbgi haigɨnɨu. Nɨɨngaka. Kɨma nonkwona karamae nwowi, wɨm wɨ tɨ nonkwonani siyɨuɨn, hɨkak siirsi nwo rani. Nɨɨngaka. \p \v 29 Tɨ kariir nomiiyauɨm, tɨ yaiyɨm sɨmiir yaimwokɨ yaimwoɨm, tɨ kara wɨn boɨnkiyɨm kɨmiiram yɨm tɨsirɨm. Ɨiya Adi Komii siya nɨmbingiya krɨmiir tɨ nu ɨiir nwowam, ya ɨni kingiin nwowa, wɨ sapi dɨgii mɨ kwoɨn ara ta saiiram daɨngwoki mɨ Adi Komii siir mɨi aiirarar mɨrii ɨski. Mɨ tariinanarɨn, inkamɨn wigakɨn yɨpɨkɨ Adi Komii siir mɨi aiir mɨriiyɨm sɨma nhami nhami kɨpi mɨrii, ɨkɨ kamɨm nonkwona karamaeyɨm sɨmiir hɨriinan sɨma mɨ mɨriiya. \v 30 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir mɨi aiir mɨriiyɨm mɨ ha nɨnounɨnkiyɨm, yɨm ɨkɨ iikamɨm nɨnounɨnki karamae nwowɨm sɨmiir hɨriinan dwo. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ maɨrgɨmaɨrga nwowɨm, yɨm sɨma ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ kwoɨn whwokwoka nwo karam nwowiyɨm sɨmiir hɨriinan dwo. Mɨ iikam yɨpɨkɨ digworaekwo whɨekakakɨm, yɨm ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ digworaekwo karamaeyɨm sɨmiir hɨriinan dwo. \v 31 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ nuɨn siir tɨran digworaekwo ɨmiir saɨniyɨm sɨma ha kɨpi naɨngwo, kouɨn ɨni sɨma ywowɨm. Nɨɨngaka. Dimusi rani, tɨ nuɨn siir digworaekwowɨm, mhoɨiya yɨm wɨ sɨmbi dɨgɨguskii. \p \v 32 Kara ha naɨngwowi, wɨm kɨma ɨni tɨ hɨriinanar mɨ aɨngwowɨm. Mɨ tɨ umɨram naɨngwokwonanaei kwoɨnɨn wɨm wɨ Adi Komii siir naɨngwo rani. Mɨ inkamɨn nonkwonam naɨngwo karamae nwowi mɨ siir kwoɨnɨn Adi Komii siir mɨi aiir mɨrii aramar naɨngwowi, yɨm sɨma ɨni big nasmɨrwaiya Adi Komii siiraramar nwowɨm. \v 33 Mɨ kamɨm yɨpɨkɨ wigak nwowɨm, yɨm sɨmiir kwoɨnɨm ha naɨngwowi, nuan digworaekwowɨm sɨmiir wig ɨmiirɨn wɨ maɨrgɨmaɨrga sɨma nwowaigɨnɨuwi. \p \v 34 Mɨ inkamɨn siir kwoɨnɨn dimɨno whɨsaɨram naɨngwowiyɨm, yɨm sɨmiir kwoɨnɨn ha naɨngwowi Adi Komii siya big nasmɨrwaiya sɨmiiramar mɨ owɨm. Mɨ sɨma hɨriinanam warar mɨ aɨngwowi, sɨmiir wigɨm maɨrgɨmaɨrga sɨmaka mɨ owɨm. Mɨ wiga nikɨ onkwona karamae nikɨ owa mɨ ta wig kopaksɨm nɨɨnga, saiir kwoɨnɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir dimɨn taemɨn ɨmiiraramar daɨngwo. Sɨma hɨnɨɨna daɨngwo, sɨmiir pɨua mɨ sɨmiir kwoɨnɨm, yɨm rɨrmiiyar dwo Adi siir dimɨn taemɨn ɨmiir tɨram mɨ wigɨm yɨpɨkɨ nonkwonam, yɨm sɨma sɨmiir kam ɨmiiramar naɨngwo ɨskii, big nasmɨrwaiya sɨmakar mɨ owɨm. Mɨ sɨma tɨ nuan digworaekwowɨm sɨmiiramar naɨngwo krɨpkaii. \p \v 35 Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm kara boɨnkiyɨm, kara kɨmiirɨn hɨnɨɨna bɨ boɨnkikɨn, kara warɨ dimɨn taemɨnɨm kɨma tɨrɨm sɨmiir kaiyaokikɨn. Nɨɨngaka. Kara tɨ dimɨnɨn kɨmiirɨn mɨnam boɨnkikɨn, kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm wɨ siyɨu mɨiyɨkɨn siir napam. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, tɨ digworaekwowɨm tɨ nuɨn siirɨm yɨm wɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiwao rani, kɨma Bɨiyan Inkam Komii siir dimɨn taemɨn ɨmiir tɨri. \p \v 36 Mɨ inkamɨn wig aiirɨn hindara boɨrɨtmaiiyɨn, siya wa tɨ ɨdid. Dimusi rani, siya ɨrɨpa pɨu saɨka nwowam naɨngwowi mɨ siya saiirɨn wɨ hindara tɨ nonkwona ɨski mɨ yɨo tɨ hɨriinanɨn yo sowa hɨi nanae rani. Dimusi rani, sowa bɨdi yonkwonao. \v 37 Mɨ inkamɨn siir kwoɨnɨn siirɨn siyar swokɨ kɨgrɨraonaei mɨ siya hɨnɨɨna naɨngwowi, siirɨn wɨ iikam nhɨrkɨm kiyai rani mɨ siya wɨ ɨrɨpa pɨu saɨka mɨ o rani mɨ siya ta wig aiirɨn mɨ onkwona karam mɨ owi, yɨo ɨni mɨ owɨn. \v 38 Mɨ kamɨm yɨpɨkɨ wig nonkwonam, yɨm sɨma siyɨu mɨiyɨkɨmɨiyɨk ɨiirar tɨri. Mɨ kamɨm yɨpɨkɨ sɨmiir kwoɨn ɨmiirar nwowiyɨm yɨm kɨpi nonkwona, yɨm ɨni ywowɨm mɨ yɨm sɨma dimɨn komii kɨbi ɨiirar tɨrkɨm. \p \v 39 Mɨ wiga yɨpɨkɨ bɨiya kamkak nikɨ owa mɨ saeya yaeya kam nwɨrni nonkwonam kɨpi tɨr, ɨiya saiir kamɨn ha nikɨ owiyɨn. Mɨ saiir kamɨn siya naonamkɨswo, aeya nɨkrani, saeya yaeya kam nwɨrni nonkwonam ha mɨ aɨngwokɨswo. Mɨ tɨ inkamɨn, tɨ saeya nonkwonam tɨrɨn, yɨo siya Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnan inkam dwo wɨ yaeya inkam kɨpi nwo. Nɨɨngaka. \v 40 Mɨ kara tɨ siirɨn hɨnɨɨna naɨngwowi, wiga yɨpɨkɨ saiir kamɨn naowɨn mɨ saeya hɨriinan kam karamaeyar mɨ owi, saeya wɨ maɨrgɨmaɨrgar mɨ owi. Adi Komii siir naeyɨuɨn kariirɨn siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn mɨ kariirɨn siya boɨnkɨn tɨ hɨriinanɨn. Ɨriig. \c 8 \s1 Dimɨn taemɨnɨm uruwai siyaowai nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨm sɨmiir boɨni \p \v 1 Mɨ dimɨn taemɨnɨm panao kara kɨmiiram wɨnkii, kara pɨ dimɨn taemɨnɨm iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ nu ɨiir nwowɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir siyɨu ɨiir nap karamae nwowɨm mɨ uruwai siyaowaini nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨm sɨmiir boɨnkii. Kara ta yokwowa kɨmiiramɨn whɨsarii bɨ wɨnkika, bɨiya kɨma sɨmiiram nikɨ srɨigikɨm. Kara ha naɨngwowi, kɨma hɨriinan bɨdiyar ikɨ boɨnkiyɨm, krɨma tɨ dimɨn ɨiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Mɨ kara pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, inkamɨn dimɨn taemɨn whɨekak nɨnoknɨnkɨniyɨn mɨ tɨ hɨriinan digworaekwowɨm siirɨn sɨma nantamiyɨriyɨri mɨ siya panɨɨnsi wakaeyoknasi. Mɨ krɨma ɨrni nwɨrniyam ninan aɨngwokwowi mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn krɨma krɨma krɨmar swokɨ kɨnsiisnaei mɨ krɨma wɨ wadɨe saiirsiyar nwowi, Krais siir hɨriinanɨn. \v 2 Mɨ yɨpɨkɨ ha boɨni, sɨma digworaekwo whɨekakɨm bɨdi yɨnomoknɨnkɨn dɨgɨm mɨ yɨo Adi Komii siya sɨmiirɨn wɨ ha boɨni, sɨma mɨiyɨk rani, sɨma bɨ sɨbgu naɨngwo omokɨm. Mɨ sɨma hɨnɨɨna bɨ mɨ aɨngwokɨm sɨma siir digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir bɨdi mɨ ɨnoknɨnkɨnɨm. Nɨɨngaka. \v 3 Mɨ yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwokwowiyɨn, yɨo wɨ hɨnɨɨna boɨni, sɨma wadɨekɨm mɨ sɨma siir iikamkɨm. \p \v 4 Mɨ kara kɨmiirɨn pɨ mɨn boɨnkii, nae dimɨn taemɨnɨm yɨpɨkɨ sɨma nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨm uruwai siyaowaini. Mɨ tɨ siyɨu hɨriinanɨn, kara pɨ hɨnɨɨna boɨnki, krɨma uruwai siyaowai sɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, yɨm sɨma kaimwo rani. Yɨm sɨma Adi Komii rani. Adi Komii sasaɨrgɨn bɨiyar whɨuwɨnɨunan. \v 5 Digworaekwo kasa kasa rani, nɨnomor kou hɨr nwowɨm mɨ nu tɨrɨn ɨriipɨ hɨriinan. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apkaramae nwowɨm sɨma boɨn, krɨma ɨni Adi Komii siir hɨriinan ywowɨm. Mɨ kam adiyaowaeyɨm yɨm ha naɨngwowi, tɨ uruwai siyaowaiyɨm, yɨm hɨriiyar nwokɨm. Mɨ nɨm krɨma iikamɨm sɨmiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. \v 6 Adi Komiiyɨn nwɨrkɨ nwɨruwaɨrgɨn, siya krɨmiir Adigɨn mɨ siya hɨriiyar nwokɨn mɨ siyaɨrgɨn digworaekwo whɨekakɨm sɨmiir bwamkɨbwamɨn mɨ krɨma hɨriinanar dwo mɨ siiraramar dɨnmiinɨnkɨn. Mɨ Jisɨs Kraisɨn nwɨrkɨ nwɨruwaɨrgɨn yɨpɨkɨn hɨriiyar whauɨnɨunan bɨiya siya nɨnomor nu sowiir digworaekwo whɨekak ɨmiirar mɨ nonkwokwokɨn. Mɨ krɨmiirɨn siyar mɨ onkwokwokikɨm mɨ krɨma siir naeyɨu ɨiir haigɨm mɨ krɨmiirɨn siya whɨnkɨnsiiskɨm mɨ krɨma hɨriinan asi nwowi. \p \v 7 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna apɨm, sɨmiir nhɨrɨm hɨnɨɨna kɨgnɨnoknɨnkɨn tani, tɨ nɨksɨsae uruwai siyaowaiyɨm yɨm dimɨn komii rani. Yɨm sɨma ha naɨngwowi, sɨma inkamni hanɨɨn yaimɨn dimɨna mɨ omboboɨni. Mɨ ɨiya sɨma naeyɨm uruwai siyaowai ɨmiir nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨm sɨmiir naeiyɨm, sɨma ha naɨngwowi tɨriigɨnɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm. Mɨ ɨkɨ naeyɨm sɨma swokɨ aeiyɨm yɨm uruwai siyaowaini sɨmar nikɨ ɨnkɨn ɨmiiyae ɨmaɨrgɨm mɨ sɨmiir mhɨi kwoɨnɨm pɨ mɨiyɨk swokɨ o rani, pɨ yɨbgini hanɨɨn hindarar kɨɨmɨtkɨni. Dimusi rani, sɨmiirɨn dimɨn whɨrkɨn bɨ nɨeyokɨn. Mɨ Adi Komii siya pɨ big nasmɨrwaiya nwoki rani. \v 8 Adi Komii siya naeyɨm uruwai siyaowaini nɨnkɨn ɨmiiyaeiyɨm krɨma naeiyɨm sɨmiirsi bɨ naɨngwoyɨmyokikɨn. Nɨɨngaka. Mɨ ɨkɨ krɨma mɨ ae karamae mɨ owiyɨm, sɨmiirsi bɨ mɨ aɨngwoyɨmyokikɨn yɨm dimɨn komii rani mɨ tɨ dimɨnɨm krɨma naeyɨm, yɨm wɨ krɨmiir tɨrbu rani mɨ Adi Komii siya krɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna naɨngwo rani, krɨma iikam bibiyɨekɨm. Nɨɨngaka. Mɨ dimɨnɨn ɨkɨ krɨma nae karamae nwowiyɨn, yɨo wɨ krɨmiir mɨ kiyɨpsɨbgi haigɨnɨu rani mɨ Adi Komii siya wɨ hɨriinan saiirsi mɨ aɨngwo rani, krɨma iikam mɨiyɨkɨm. Nɨɨngaka. Dimɨnɨm krɨma naeyɨm yɨm dimɨn komii rani. \p \v 9 Yɨ tɨriigɨnɨn yɨo dimɨn karamaeka. Mɨ kɨma wɨ mɨntɨrao dimɨnɨm kɨma naei sɨmiirsiyɨn. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, kɨma wɨ ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Krais siir siyɨu ɨiir sɨbgu ap karamae nwowɨm wɨ sɨmiir kiyɨpsɨbgi haigɨnɨuwi. Mɨ yɨm wɨ hinda kɨpiiyar nwowɨuguskii. Dimusi rani, sɨma kɨmiir kɨgɨm, dimɨnɨm sɨma haiyaiyɨn kɨma naekɨn. \v 10 Mɨ ta hɨriinan saiirsika, kɨra hɨnɨɨna boɨni, an kara tɨ inkamɨn tɨ digworaekwo ɨmiirɨn ɨna kɨgnɨnoknɨnkɨnɨn. Mɨ kɨra tɨ nae ɨmiirɨn ha naei tɨ sɨma nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm uruwai siyaowaini mɨ tɨ inkamɨn yɨpɨkɨ nikɨ aɨngwo tɨbmii kɨɨn karamae nikɨ owɨn Jisɨs Krais siiram mɨ siya kɨriir kɨgi, kɨra tɨ dimɨn ɨiir naei mɨ yɨo siya wɨ tɨ naeyɨm uruwai siyaowaini nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm wɨ sɨmiir naeyamar mɨ aɨngwowi. Mɨ siir naɨngwo tɨbmiiya wɨ sɨma kiyɨpsɨbgi haigɨnɨuwi biyɨe nwowamɨn. \v 11 Mɨ ni kɨra tɨ dimɨn ɨmiir asi naei, ni kɨra hɨnɨɨna naɨngwowi, uruwai siyaowaiyɨm yɨm dimɨn komii rani. Mɨ inkam nwɨrɨn dimɨn whɨrkɨ nɨeyok karamae nwowiyɨn Krais siya siirsi bɨdiyar mɨ aowɨn. Mɨ siya ha naei tɨ nae ɨiirɨn mɨ tɨ dimɨnɨm Krais siirɨm siya nikɨ kɨgna tɨrɨm, yɨm wɨ kɨpɨii nwoki rani. Dimusi rani, tɨ naeyɨm siya naeyɨm sɨmiirsika. \v 12 Kɨra wɨ kɨriir nomiiyauwɨn siir kwoɨn ɨiir kiyɨpsɨbgi haigɨnɨuwi kɨpɨii siya nwowam mɨ siya Krais siir yai aiirɨn wɨ sɨbgu wakaeyokna ap rani. Dimusi rani, warɨ dimɨnɨn kɨra kwatɨrkiyɨn siirsika. Mɨ kɨma Krais siirɨn, wɨ tɨ hɨriinan siyɨu biyɨeyɨn wɨ siir tɨri. \v 13 Mɨ ta hɨriinan saiirsika, tɨ dimɨnɨn kara naei, yɨo wɨ kariir nomiiyauwɨn siir kwoɨn ɨiir kiyɨpsɨbgi haigɨnɨuwi biyɨe siya nwowɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm Krais siirɨm siya nikɨ kɨgna apɨm, sɨmiir warar. Mɨ kara mhoɨiya wɨ tɨ hɨriinan dimɨn ɨmiir swokɨ ae rani kara pɨ boriisopi kariir nomiiyauɨn siir kwoɨn ɨiir nwowaigɨnɨuwɨm biyɨe. Dimusi rani, tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm sɨmiirsika. Ɨriig. \c 9 \s1 Pol siya maɨrgɨmaɨrga dimusi bɨ nwokɨn, siya umɨrɨm iikamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm sɨmiir hɨrankɨ bɨ haigɨn dimɨn taemɨnɨm siya naɨngwowɨm sɨmiiramɨn \p \v 1 Kariirɨn wɨ dimɨn whɨrkɨ nɨkɨdu rani, tɨ dimɨnɨm kara tɨriyɨm Adi Komii siirɨm. Kara aposel inkamɨn mɨ Jisɨs Krais siirɨn karar kɨgɨn. Mɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn mɨ iikam kɨma Krais siir yai aiirɨn wɨ hɨriinansi wakaeyokna api. Dimusi rani, Bɨiyan Inkam Komii siir digworaekwowɨm yɨm kara tɨrɨm kɨmiir, sɨmiirsika. \v 2 Mɨ iikam nhɨrɨm hɨnɨɨna naɨngwo karamae nwowi kara aposel inkam tani, yɨo dimɨn komii rani. Mɨ wɨm kɨma om Korin warauran iikamɨm wɨm kɨma kariirɨn hɨnɨɨna asi naɨngwowi, kara aposel inkamkɨn. Dimusi rani, digworaekwowɨm kara nɨisiimauuwɨm kɨmiir sɨmiirsika. Mɨ kɨma kɨmaɨrgɨm Krais siir yai aiir wakaeyokna apiyɨm. Mɨ tɨ digworaekwowɨm Kɨmiirɨn sɨma nɨisiimauugɨm hɨnɨɨn, kariirɨn Bɨiyan Inkam Komii siya nɨmbingɨn aposel inkam nwowamɨn. \p \v 3 Mɨ iikamɨm ha boɨniyɨm kariirɨn hɨnɨɨn kara aposel inkam tani mɨ kara sɨmiir yai akan pɨ hɨnɨɨna nowarkɨi boɨnkii wara yaiyɨm kara wɨnkiyɨm sɨmiirɨn. \v 4 Mɨ hanɨɨngɨnɨuwi, kara dimɨn taemɨnɨm iikam kɨmiir waraurankɨ tɨ hai mɨ kara pa nwokɨ aeyɨm dimɨnɨm kara tɨrɨm kɨmiir sɨmiirsiyɨn. Dimusi rani, kara aposel inkamkɨn. \v 5 Mɨ yɨpɨkɨ Bɨiyan Inkam Komii siir siyɨu ɨiir napiyɨm wigɨm, krɨma sɨmiir mɨ onkwonaei yɨo ɨni mɨ owɨn mɨ krɨma wɨ sɨmaka nikɨ amyokiyokɨiyɨm ɨkɨ aposel kam nhɨrɨm sɨmiir hɨriinan ɨkɨ Bɨiyan Inkam Komii siir nomousɨsɨmɨm sɨmiir hɨriinan mɨ Pita siya, aniya? Mɨ ɨni mɨ owɨn kara naeyam kariir mɨi aiiram mɨ srɨi? \v 6 Mɨ Banabas mɨ kara krɨra krɨrar tɨ mɨrii nonkworɨnu krɨpkai nae saɨnamɨn mɨ nae ɨmiir naeyamɨn krɨriirgɨ krɨriir umɨr ɨmiirarar tɨ krɨnmai, aniya? \v 7 Mɨ kamɨm yaii nɨniiyan inkam nwowiyɨm sɨma nae mɨnɨm sɨmar bɨ kɨgrɨraonaeikɨm. Mɨ inkamɨn numɨran sasaeya nɨnkɨniyɨn mɨ inkam nhɨrkɨm siirɨn ha pɨ boɨnikɨn, warɨ dimɨn taemɨnɨm kɨra nɨnkɨkɨnɨm sɨmiirɨn wɨ kɨra nae rani. Iikamɨm wɨ sibsib kɨgrɨrao rani, sɨmiirɨn iikam nhɨrkɨm boɨni hɨnɨɨn, kɨma wɨ sɨmiir mwɨii ɨmiir kwiyae rani. Nɨɨngaka. Mɨ krɨra kɨmiiramɨn naeyam srɨii wɨ wadɨeyar mɨ owi, aniya? \p \v 8 Tɨkɨ yaiyɨm yɨm inkami kwoɨnarar bɨ prɨinaɨngwo boɨnkikɨm. Nɨɨngaka. Siyɨu komiiyɨn bɨiya Adi Komii siya hauugiyɨn Mosesni, yɨo ɨriipɨ hɨriinanar mɨ boɨnkikɨn, tɨ dimɨnɨm yɨm kaimwowaɨrgɨm. \v 9 Mɨ bɨdi bɨdiniyarɨn Moses siya yaiyɨm Yokwo Komiiniyɨn hɨnɨɨna wɨnboɨnkikɨn, bulmakauɨn witnid nokwobrombropiyɨn siir yai aiirɨn wɨ uridni kɨpi kogrɨpɨkou mɨ hɨriinan tɨri, siya wɨ tɨ witnid ɨmiir nae rani. Nɨɨngaka. Adi Komii siya bulmakau ɨmiiram bɨ naɨngwokɨn ɨiya siya tɨ yaiyɨm Moses siir boɨnmɨmauuwɨm. \v 10 Nɨɨngaka, siya tɨ yaiyɨm mɨnam wɨnkikɨn iikam krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam bulmakauni hanɨɨn. Moses siya tɨ yaiyɨm mɨnam wɨnkikɨm, krɨma tɨ yai ɨmiir nɨnoknɨnkɨnɨm. Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ nu haɨnopɨn mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ sasaeyɨm wai nwowɨm sɨmiir nɨngugu haiyɨn, sowa nwɨsaɨrarɨn wɨ umɨr kɨnar haiswowi ta mɨiya sowa mɨriiya saiirsiyɨn. \v 11 Mɨ krɨma Adi Komii siir yaiya kɨmiir bɨdiyar ikɨ boɨnmauuɨm ya ɨni naenan ywowa kɨmiir mhɨiyɨm saeyar kɨnɨu haigɨnɨuwi. Mɨ hɨriirankɨnɨuwi mɨ tari kɨma wɨ nae krɨmiir hauu rani, krɨmiir pɨu aiirsi, aniya? \v 12 Mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ kɨmiir whɨnkɨnsiisiyɨm, sɨma naeyɨm kɨmiir waraurankɨ mɨ haii, sɨmiir pɨua saiir kɨrɨe haigɨnɨuam mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨo ɨni wadɨekɨ wadɨeyar mɨ owɨn, krɨma kɨmiir bɨiyan inkamɨm nae mɨ haiyɨm. Mɨ bɨiyar nwoyokiyokɨinaniyɨn mɨ tariinanar yadɨgiyɨn, krɨma iikam kɨmiir waraurankɨn dimɨn sɨm whɨr bɨ swokɨ haimɨmɨnkɨm. Krɨma inkam paeprikabnan nwokɨm mɨ krɨma mhɨigar mɨ aokɨm. Mɨ krɨma kɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn wɨ hɨriinan saiirsi nɨkpɨtmai rani. Mɨ krɨma hɨriinan tɨri, wɨm wɨ Jisɨs Krais siir yai aiir wakae rani. \v 13 Kɨma ta yai aiir daɨngwoki, Isrel sɨmiir pris inkamɨm yɨpɨkɨ omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir mɨriiyɨm, sɨma sɨmiirɨn pa mɨ boɨnki, sɨma naeyam tɨ nae nhɨrɨm tɨ iikam ɨma hainaniyɨm ta omaka aiir Adi Komii siiram. Mɨ tɨ pris inkamɨm tɨ dimɨnɨm tɨ kam ɨma haigɨngigɨm hɨiya nae haigɨniya saiir, sɨma sɨmiirɨn pa haii mɨpa nɨnkɨn ɨmiiyae Adi Komii siir mɨ haɨmiiyɨm pɨ sɨmar swokɨ aei. \v 14 Mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kaimwoɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn yɨo ɨriipɨ hɨriinanar mɨ boɨnkɨn. Tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Krais siir yaiwɨn kɨbiya saiir boɨnmɨmauuɨm, yɨm sɨma nae digworaekwo mɨnɨm wɨ iikamɨm yai sɨma boɨnmɨmauuɨm sɨmiir hɨrankɨ haii sɨmiir pɨu aiir kɨrɨe haigɨnɨuam. \p \v 15 Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn kariirɨn ɨni wadɨe siya ywowɨn kɨmiir aposel inkamɨn siya srɨiyamɨn kɨmiir. Mɨ bɨiyarɨn kara kɨmiiram bɨ kaugɨn dimɨnamɨn mɨ tariinanɨn kara ta yokwowa kɨmiiramɨn hɨriinanam bɨ wɨnboɨnkikɨn, kɨma kariir kɨgrɨraowɨm. Mɨ kara mhɨigɨ nao kingiin nwokɨswo mɨ kara kɨmiiramɨn pɨ naeyam dimuɨm mɨ srɨigii. Nɨɨngaka. Kara pɨ boriisopi dimɨn whɨrɨn inkam nwɨrni ɨɨnankɨ haiyɨm. Mɨ kara dimɨn haii mɨ kara wɨ ha boɨn tani kara Krais siir yaiwɨn kɨbiya saiir boɨnmɨmauuɨn mɨ umɨr bɨ haigɨn. Nɨɨngaka. \v 16 Mɨ kara maɨrgɨmaɨrga kanakana bɨ nwonakɨn Krais siir yai wɨn kɨbiya saiir boɨmɨmauuamɨn. Nɨɨngaka. Kariirɨn Bɨiyan Inkam Komii siyar nɨmbingikɨn ta saiir tɨramɨn. Mɨ kara sɨmiir boɨnmɨmauu karam nwokɨswo mɨ kariir kwoɨnɨn kanakanarɨn wɨ ɨo prasae di ywowi. Mɨ kara ta yaiya Bɨiyan Inkam Komii siya boɨnkiya kariir ya wɨ digɨumii pɨ haimriiyɨugigɨn. \v 17 Mɨ kariir kwoɨnaɨrga prɨinaɨngwo tɨrkɨswo ta mɨiya Krais siir yaiwɨn kɨbiya saiir boɨnmɨmauuwiya mɨ kara wɨ umɨr digworaekwo ta mɨi aiirsiyar pɨ mɨ haiyɨn. Mɨ ya tariigɨna ya kariir kwoɨnaɨrgɨ bɨ prɨinaɨngwo tɨrka. Nɨɨngaka. Adi Komii siyar nɨmbingɨn kariirɨn ta mɨi aiir mɨriiyamɨn. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ kara wɨ umɨr, digworaekwo nae mɨn hai rani, ta mɨi aiirsiyɨn. \v 18 Mɨ hɨriinan tɨrkɨswo mɨ kara wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn umɨrɨn si pɨ haiyɨn ta mɨiya kara mɨriiya saiirsiyɨn, ha? Kara wɨ tɨ si pɨ haiyɨn. Mɨ ɨiya kara Krais siir yaiwɨn kɨbiya iikam ɨmiir boɨnmɨmauuwi mɨ kara sɨmiiramɨn wɨ nae umɨr mɨnam srɨi rani. Nɨɨngaka. Mɨ sɨma Adi Komii siir yaiya hinda whɨsariiyar prɨihaii. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn tɨ maɨrgɨmaɨrga kara nwowɨn, ya tariigɨna ya kariir umɨr aeya. \p \v 19 Kara inkam nwɨrni aowa bɨ nwokɨn mɨ kara ɨni iikamɨm sɨmiir whɨsarii mɨi prɨimɨriiyan inkam ywowɨn. Mɨ kara iikam whɨekakɨm sɨmiir kwoɨnɨm wɨ dɨgar piyamisi owɨn Jisɨs Krais siiram kiyaiiyɨm, siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. \v 20 Mɨ ɨiya kara Isrel sɨmiir iikamɨm sɨmaka nwowiyɨn, kara pɨ Isrel sɨmiir siyɨu ɨmiirar mɨ api mɨ Moses siir siyɨu komii ɨkɨn. Mɨ ta hɨriinan saiirsiyaɨrga kara iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm saiirsiyar kiyaii, sɨma Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ tɨ Moses siir siyɨuɨn siya boɨnkiyɨn kariir, yɨo wɨ nwo rani, kariir kou. Mɨ tɨ ɨiyɨm kara nwowɨm hɨr kara sɨmiirar mɨ apkɨm mɨ ta hɨriinan saiirsiyaɨrga kara sɨmiir kwoɨnɨm saiirsiyar kiyaigɨn. Mɨ wɨ Moses siir siyɨu komiini yaiyɨm wɨ sɨma nwo rani, sɨmiir kouɨn. Mɨ sɨma wɨ Krais siir yaiwɨn kɨbiya saiiram nɨnmiinɨnkɨni. \v 21 Mɨ kara Moses siir siyɨu komiiyɨn siirɨn naɨngwo owouu rani. Mɨ siirɨn digɨumii bɨ haimriiyɨugɨn. Nɨɨngaka. Mɨ kara tariinanɨn ɨni Krais siir yai ɨmiir wakaeyokna apɨn. Mɨ ɨiya kara ɨkɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ Mosesni yaiyɨm sɨm wakaeyokna ap karamae nwowiyɨm sɨmaka nwowiyɨm, kara Moses siir yai ɨmiir bɨ napikɨn. Kara tɨ hɨriinan siyɨuɨn mɨnam tɨrkɨn, kara wɨ ɨkɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir nikɨ kiyaiyɨm Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmiikɨɨnɨm. Mɨ tɨ hɨriinan kara tɨrɨn, kara Adi Komii siir siyɨu ɨiir bɨ taouugakɨn, kara Jisɨs Krais siir siyɨu ɨiir napkɨn. \v 22 Mɨ ɨiya kara iikamɨm yɨpɨkɨ naɨngwo tɨbmii kɨrɨe nwo karam nwowiyɨm Jisɨs Krais siiram, sɨmaka nwowiyɨm mɨ kara dimɨnɨn maɨrgɨmaɨrga sɨma nwo karamae nwowiyɨn kanaka, siir bɨ tɨrikɨn. Nɨɨngaka kara dimɨnɨn sɨma naɨngwowiyɨn hɨnɨɨn yɨo ɨni ywowɨn kara siirarar tɨrikɨn. Mɨ hɨriinan saiirsika, kara sɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn asi kiyaii kɨrɨe nwowamɨn, Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnamɨn. Mɨ ɨinokɨinokɨn kara ɨkɨ iikamɨm hɨnda tɨndanɨm sɨmaka nwowiyɨm, kara dimɨnɨn ɨkɨ sɨma naɨngwowiyɨn hɨnɨɨn yɨo wadɨekɨn, kara siirarar napikɨn. Mɨ ta hɨriinam saiirsika, kara sɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn hɨriinansi kiyaigɨn Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm. \p \v 23 Mɨ kara ɨinok ɨinokɨn hɨriinan ta saiirsi tɨrkɨn Krais siir yaiwɨn kɨbiya saiir hainanamɨn. Mɨ Adi Komii siya kariirɨn wɨ hɨriinan saiirsi hainan prapraskii kariirɨn mɨ ɨkɨ iikam nhɨr ɨkɨm. \v 24 Kɨma ta saiir daɨngwoki. Iikam whɨekakɨm ɨkɨ nɨnkɨkɨn iwɨtiyɨm sɨma bɨikɨnar bɨ nwoswowikɨm. Nɨɨngaka. Nwɨrkɨnwɨruaɨrgɨn pɨ bɨi iwɨt okwoɨu. Mɨ tɨ inkamɨn bɨi niwɨt okwowɨn dimɨnɨn pɨ sasar haiyɨskii. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn, tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ nɨnkɨkɨn iwɨtiyɨm kɨma Krais siir yai aiiramɨn hɨriinan sɨbgu wakaeyokna api mɨ kɨma dimɨn mɨiyɨkɨn Adi Komii siya wɨ hɨriinan saiirsi hauuwi. \v 25 Mɨ iikam whɨekakɨm yɨpɨkɨ nɨnkɨkɨn iwɨtam naɨngwowiyɨm, dimɨn haiyɨm, sɨma ɨinokɨinokɨn nhami nhami bɨ niwɨtikɨm mɨ sɨmiir pɨua kɨrɨe saiirsiyar nwowi. Sɨma tɨ hɨriinan mɨnsi tɨri, sɨma wɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir nwokɨ iwɨt haiburɨm mɨ wɨ dimɨnɨn Adi Komii siya hauuwi iikamɨm bɨi nwowɨm sɨmiir wɨ siir nwokɨ haiyɨm. Krɨma dimɨn komii komii ɨmiirarar tɨr Adi Komii siiram wakaeyokna apɨm mɨ krɨma wɨ siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨk ɨmiir nwokɨ haiyɨm. Yɨm sɨma tɨ dimɨnɨm tɨ kamɨm nɨnkɨkɨn iwɨtiyɨm bɨi nwowiyɨm sɨma haiiyɨm wɨ sɨmiir hɨriinan biyɨe nwo rani. Nɨɨngaka. Yɨm sɨma wadɨekɨ wadɨe ɨmaɨrgɨm mɨ wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami. \v 26 Kara tɨ inkamɨn yɨpɨkɨ hɨnda tɨnda niyaeyɨmyok kaowiyɨn siir hɨriinan bɨ nɨnkɨkɨn iwɨtikɨn. Nɨɨngaka. Kara ɨni inkamɨn yɨpɨkɨ maeyaua niwɨt okwowiya saiirgɨsaiiramar nanmainonkwowiyɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨn. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn kara ɨinokɨinokɨn Adi Komii siir mɨi aiir asi mɨriinanaei. Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ yaii nɨniiyɨn siya siir ɨɨna hinda bɨ prɨitɨo prɨitɨowika. Nɨɨngaka. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn, ta Adi Komii siir mɨiya ta kara mɨriiya ya hinda bɨ mɨ prɨimɨrii prɨimɨriiga. Nɨɨngaka. \v 27 Kara kariir pɨu aiirar kɨrɨe haigɨnɨunaeikɨn karar kɨgrɨraowamɨn mɨ saeya wɨ kariir kwoɨn ɨiirarar nwokɨ wakaeyokna apɨm. Kara tɨ hɨriinamɨn mɨnam tɨri, mhoɨiya kara Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwi mɨ siya kariirɨn wɨ hɨriinan boɨn tani, kara inkam paii rani mɨ kara siir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm wɨ sɨmiir hai rani. Ɨriig. \c 10 \s1 Kɨma, kɨmasiyar mɨntɨraona kɨma wɨ dimɨn biyɨe kɨpi tɨr \p \v 1 Tɨ kariir nomiiyauɨm kara ha naɨngwowi kɨma ɨna sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨm siyɨuɨn Adi Komii siya tɨrɨn krɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨmiir. Mɨ ta ɨiya krɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨma Moses siir wakaeyokna apnamɨm niimau mɨekɨ mɨeya hɨriir mɨ taka ɨiya Adi Komii siya wau mɨrsɨma saiir yɨkropki sɨmiir siyɨu ɨiir nɨsiimauu apnamam. Mɨ taka ɨiya siya sɨmiirɨn bɨdiyar mɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuɨn. Mɨ iikamɨm sɨma ɨni whɨi komiiya pariidnan dapiya ɨni saiirar mɨ iyapidnaidamɨm mɨ sɨmiir nwɨrkɨ bɨ swokɨ aomɨn aomɨnkɨn. \v 2 Mɨ dimɨnɨn krɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨma tɨrɨn, ɨiya sɨmiirɨn waumɨr sɨma saeya kiikii ɨkoua sɨma kɨgna apam mɨ ɨiya sɨma whɨi komii kwɨra pariidnan nɨkɨuwiya sae mɨ iyapidama, yɨm tɨkɨ digworaekwo hɨriinanɨm, yɨm iikam ɨmiir nɨisiimauugɨm sɨma Moses siirarar wakaeyokna ap ɨskiyɨm. Mɨ sɨma ɨni siirarar mɨ wakaeyokna apɨm iikamɨm yɨpɨkɨ baptaisɨm sɨmiir hɨriinan yɨpɨkɨ hɨnɨɨna nɨisiimauuɨm sɨma Bɨiyan Inkam Komii Krais siirgɨm mɨ sɨmiirɨn ɨni siyar kɨgɨrkakɨm. \v 3 Mɨ ɨiya sɨma niimau boskwonau hɨr nwowa, sɨma naeyɨn mana nɨkɨuwiiyɨn siir naekɨm, yɨpɨkɨ Adi Komii siya hauugiyɨm sɨmiir siir hɨrankɨn. Mɨ tɨriigɨnɨn sɨmiirɨn siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya kɨrɨe nwowam. \v 4 Mɨ sɨma opa yɨpɨkɨ Adi Komii siya hauugiya sɨmiir saiirar mɨ kwiyae. Mɨ tariigɨna sɨmiirɨn saeya kɨnsiis haigɨnɨugɨn mɨ sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya komiigɨ komii asi nwokika. Mɨ ta opa sɨma kwiyaeya, ya siiya komiiya saiir hɨrankɨ nɨtka. Mɨ ta siiya komiiya ya aknaɨnan Krais siir nɨisiimauuga sɨmiir kwoɨn ɨiir kɨnsiis haigɨnɨuam ta opa sɨma kwiyaeya sɨmiir pɨu aiir kɨnsiis haigɨnɨuam saiir hɨriinan. \v 5 Mɨ Adi Komii siya sɨmiirɨn tɨ hɨriinan siyɨu kaimwoɨn siir asi whɨnkɨnsiis haigɨnɨugɨn, Adi Komii siya maɨrgɨmaɨrga iikam hoɨmgakɨm bɨ nwokɨn mɨ ta hɨriinan saiirsika siya hɨriinan asi tɨrkɨn mɨ Adi Komii siya iikam ɨmiirɨn hɨriinan saiirsi nɨsomsom aokao dɨgiyam tɨrkɨn. Mɨ sɨmiir pɨuɨs biyɨeyɨm niimau hɨnda tɨnda dɨgar asi nwokikɨm. \p \v 6 Adi Komii siya tɨ hɨriinan dimɨnɨn mɨnam tɨrkɨn, krɨmiir nɨisiimauugɨn krɨma wɨ ɨkɨ dimɨn biyɨe hɨriinanɨm sɨma tɨrɨm wɨ sɨmiiram naɨngwowisi, sɨmiir tɨram. \v 7 Krɨma uruwai siyaowaini inɨg kɨpi hainan, krɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨmiir iikam nhɨr ɨma tɨra saiir hɨriinan. Mɨ tɨ Adi Komii siir yaiyɨm bɨiya Moses siya wɨnkiyɨm Yokwo Komii saiir yɨm hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨm. \v 8 Mɨ iikam krɨma tɨ hɨriinan siyɨu biyɨeyɨn hɨi sɨma prɨinɨnae prɨinɨnaeiyɨn siir kɨpi tɨr, bɨiyan iikam nhɨrɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir hɨriinan. Mɨ Adi Komii siir kwoɨnɨn paenan ha nɨugiyɨn sɨmiiram mɨ siya sɨmiir iikam nhɨrɨm ɨna yɨsomsom aokaokiyɨm. Mɨ 23,000 nɨm yɨm ɨikwɨruwa saiirar mɨ kwaonam. \v 9 Krɨma Bɨiyan Inkam Komii siir kwoɨn ɨiir kɨpi kiyai, ɨo krɨmaka nwowam, bɨiyan iikam nhɨrɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir hɨriinan. Mɨ Adi Komii siya ɨo sɨmaka ha nwowɨn mɨ siya mɨpugɨm ɨna yɨkropkiyɨm mɨ sɨmiirɨn ɨni sɨma piyaokaokiyɨm. \v 10 Krɨma Adi Komii saɨka kɨpi nɨnkɨnwaowarkɨi boɨn, bɨiyan iikamɨm sɨmiir nhɨr ɨma tɨra saiir hɨriinan. Mɨ sɨma dimɨnam ha boɨnanaeyɨm mɨ Adi Komii siya siir paekwosɨmɨn siir yɨkropki mɨ siya ha nɨtɨn mɨ sɨmiirɨn siya yɨsomsom aokaoki. \p \v 11 Mɨ tɨ digworaekwowɨm tɨ krɨmiir yɨdiwi wanwiyae ɨmiir tɨrɨm yɨm ɨiya sɨma niimau boskwokɨ boskwonau hɨr nwowa ha tɨrkɨm. Mɨ tɨ digworaekwowɨm Moses siya wɨnkiyɨm Adi Komii siir Yokwo Komii aiir, yɨm krɨmiir nɨisiimauugɨm krɨma wɨ sɨmiir hɨriinan kɨpi tɨr. Sɨma tɨ iikamɨm tɨ tariinan nwowɨm krɨmiir nɨisiimauugɨm, ɨiya Krais siya swokɨ ɨtana ɨni kingiin nwowa. Mɨ krɨma krɨmasiyar mɨntɨraona krɨma wɨ dimɨn biyɨe kɨpi swokɨ tɨrmɨmɨn bɨiya krɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨma tɨrɨm sɨmiir hɨriinan. \p \v 12 Yɨm tɨriigɨnɨm yɨm ɨni tɨ sɨma tɨrɨm ɨni sɨmiir hɨriinanar mɨ ɨmbiyamɨm mɨ wɨm kɨma iikamɨm yɨpɨkɨ ha naɨngwowɨm wɨm kɨma kɨrɨekɨm mɨ kɨma Krais siir siyɨu ɨiir napɨm ɨni kɨmiir yɨdiwi wanwiyaeyɨm sɨmiir haiburɨm. Mɨ kɨma kɨmasiyar mɨntɨraona kɨmiir kwoɨnɨm ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨma kiyaii mɨ kɨma wɨ siyɨu biyɨe tɨri. \v 13 Mɨ kɨma wɨ hɨnɨɨna kɨpi naɨngwo, tɨ digworaekwowɨm kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaii, kɨmiir nɨkpɨtmaiyam mɨ tɨkɨ hɨriinan dimɨnɨn ɨkɨ iikamɨm, ɨkɨ hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiirɨn ɨni ɨriipɨ hɨriinanar mɨ tɨrɨn. Yɨm sɨma yaeya rani. Nɨɨngaka. Adi Komii siya wadɨekɨn, kɨmiirɨn wɨ siyar whɨnkɨnsiisi. Mɨ siya ɨkɨ dimɨn bibiyɨeyɨm wɨ sɨmiir kɨgnɨnkɨnki rani, kɨmiir kwoɨn ɨmiir nɨpiyaokɨiyam mɨ kɨmiirɨn wɨ sɨma nɨkpɨtmai rani. Kɨmiirɨn wɨ siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi tɨ hɨriinan dimɨn biyɨeyɨm tɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiyam tɨriyɨm sɨmiirsi nokworɨnuɨm. \p \v 14 Tɨ kariir nomiiyau kɨɨngɨ kɨɨnɨm, kɨma uruwai siyaowai sɨmiirsiyɨn aru dwo wɨm wɨ sɨmiir inɨg ɨmiir wara pɨ hainanisi. Dimusi rani, kɨmiirɨn wɨ Adi Komii siyar whɨnkɨnsiis haigɨnɨui mɨ wɨ siyar kɨgrɨraowi. \v 15 Kara tɨ yaiyɨm iikamɨm yɨpɨkɨ nɨnoknɨnkɨn mɨiyɨkakɨm kɨmiiram boɨnkikɨn mɨ kɨma tɨ yaiyɨm tɨ kara boɨnkiyɨm sɨmiir tɨ aɨngwoki mɨ sɨmiir tɨ sɨbgu hɨd. \v 16 Mɨ ɨiya krɨma kumuniyɨn opa mobɨn siir nwokaiiya nhwo saiiram kwɨsboɨniyɨm mɨ krɨma ɨkɨ saiir kwiyaeiyɨm mɨ krɨma hɨnɨɨna nɨisiinauuwi, krɨma mɨ Krais siya krɨma ɨni nwɨruwar ywowɨskiyɨm mɨ ɨni kwoɨn whɨruwar mɨ okiyɨm ta siir nhɨe aiiramɨn bɨiyar naokiinaiinama mɨ bretɨn krɨma nɨinɨbɨmbɨr aeyɨn yɨo mɨn mɨ ɨsiimauugɨn krɨma mɨ Krais siya krɨma, ɨni kwoɨn whɨruwar ywowɨm ta siir pɨua bɨiyar naowa yɨpɨkɨ paeyɨn hɨiiniyar nɨrɨonɨnkɨnɨn saɨka nɨnkɨn ɨrɨnugiyɨn. \v 17 Mɨ iikam whɨekakɨm krɨma kasa rani mɨ krɨma ɨni bret haruan siirarar yaeyɨm. Mɨ bret haruan krɨma naeyɨn yɨo tɨriigɨnɨn yɨo mɨn nɨisiimauugɨn krɨma whɨekakarɨn ɨni Krais siir pɨu kwɨruwa saiirarar yɨnkiamamasuɨm. \p \v 18 Kɨma Isrel sɨmiir iikamɨm sɨmiir daɨngwoki mɨ iikamɨm yɨpɨkkɨ tɨ nae ɨmiir naeyɨm bɨiya priskɨm sɨm haigɨnɨm hɨiya naemɨn dimɨn haigɨniya Adi Komii siiram, yɨ tɨriigɨnɨm yɨm mɨn nɨisiimauugɨm sɨma mɨ Adi Komii siya, sɨma ɨni kwoɨn whɨruwar ywokiyɨm ta hɨiya nae mɨn haigɨn ɨnkɨn ɨmiiyaeya saɨkan. \v 19 Mɨ ta yaiya kara boɨnkiya kɨmiir ya ta saeya, nae mɨnɨm mɨ wraisu mɨn ɨkɨm yɨpɨkɨ sɨma nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm nɨksɨsae uruwai siyaowaini mɨ tɨ naeyɨm yɨm dimɨn komiigɨm, iyɨe? Uruwai siyaowai sɨma ywo dimɨn komiiyɨn? Nɨɨngaka. Yɨm naeyɨm yɨm nae ɨmaɨrgɨm. Mɨ yɨm tɨ uruwai siyaowaiyɨm, yɨm tɨdiyɨu mɨn ɨmaɨrgɨn. \v 20 Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ dimɨn taemɨn ɨmiir nap karamae nwowiyɨm mɨ Adi Komii siir naeyɨm siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm hɨini sɨma nɨo haigɨniyɨm, yɨm sɨma sɨmiirɨn pɨ uruwai siyaowaini swokɨ ɨnkɨn ɨmiiyaei pɨ Adi Komii siir nɨnkɨn ɨmiiyae rani. Nɨɨngaka. Mɨ kara pɨ boriisopi kɨma tɨ dimɨn hɨriinanɨm uruwai siyaowaini nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm sɨmiir naeyɨm. Mɨ kɨma tɨ hɨriinan dimɨn ɨmiir tɨri, yɨ tɨriigɨnɨm yɨ mɨn nɨisiimauugɨn kɨma mɨ uruwai siyaowai sɨma, wɨm ɨni ɨrɨpar yɨnkiamasuɨm mɨ ɨni kwoɨn whɨruwar ywowɨm. \v 21 Mɨ kɨma Bɨiyan Inkam Komii siir op mobɨn wɨ siir kwiyae rani, kɨma uruwai siyaowaini op mobɨn siir kwiyaei. Kɨma wɨ hɨriinan tɨr tani. Nɨɨngaka. Mɨ kɨma naeyɨm Bɨiyan Inkam Komii siir hɨiya saiir haigɨniyɨm siir nɨnkɨn ɨmiiyaeyam wɨ sɨmiir nae rani, kɨma tɨ naeyɨm uruwai siyaowaini nɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm sɨmiir naei: Kɨma wɨ hɨriinan kɨpi tɨr. Nɨɨngaka. \v 22 Mɨ kɨma hɨriinan tɨri, wɨm wɨ Bɨiyan Inkam Komii siir kiyopsɨbgi haigɨnɨuwi mɨ siya wɨ ɨo kɨmakar nwowi mɨ kɨmiirɨn wɨ siya pɨ tɨoɨn. Siyaɨrgɨn kɨrɨe komiigakɨn mɨ nɨm krɨma ɨni nɨɨnga ywowɨm. Mɨ siya kɨmiir tɨowi mɨ kɨma wɨ siir nikwowaisii rani. Nɨɨngaka. \p \v 23 Wɨm kɨma tɨ digworaekwo ɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnkɨm, tɨ digworaekwowɨm krɨma tɨriyɨm yɨm wadɨeyaɨrgɨm. Mɨ kara kɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨnkii, tɨ digworaekwo hɨriinanɨm, yɨm wɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani, Adi Komii siiram sɨbgu wakaeyokna apɨm. Sɨma wɨ kɨmiir kwoɨn ɨmiir kɨrɨe haigɨnɨu rani, Adi Komii siiram sɨbgu wakaeyokna apɨm sɨmiir nhɨrɨm sɨma sɨmaɨrgɨm mɨ kɨma, tɨ kɨma tɨrɨm sɨmiiram daɨngwoki. \v 24 Kɨma wɨ kɨmamar kɨpi naɨngwona mɨ kɨma wɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir whɨnkɨnsiisam daɨngwo. \p \v 25 Mɨ kɨma wɨ kɨpi nɨdid wraisuɨm maket haigɨniyɨm sɨmiir saɨnsiyɨn mɨ sɨmiirɨn hɨnɨɨna kɨpi mɨ srɨi, tɨ wraisu bɨiya uruwai siyaowaini nɨnkɨn ɨmiiyaekɨm mɨ kɨmiir kwoɨnɨm wɨ hɨriinan naɨngwoyɨmyok karamae saiirsi nwowi. \v 26 Mɨ yaiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir Yokwo Komii aiir wɨnkiyɨm bɨdi bɨdiniyar yɨm hɨnɨɨna wɨn boɨnkikɨm, tɨ nuɨn yɨo Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siirgɨn mɨ digworaekwowɨm siir mɨ owɨm ɨriipɨ hɨriinan siir. Mɨ krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm mɨ krɨma digworaekwo whɨekakɨm sɨmiirɨn wa naei. \p \v 27 Mɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir wakaeyokna ap karamae nwowiyɨm, sɨma kɨriiram boɨnkii, sɨmiir omaka hɨriir namam nae sɨmaka naeyam. Mɨ kɨma tɨ naeyɨm sɨma hauuwi kɨmiir, sɨmiirsiyɨn wɨ hɨnɨɨna kɨpi naɨngwo, tɨkɨ naeyɨm inkamkɨ bɨdi yamisi ɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm, iyɨe? Kɨma hindara wakaemumu ae. Mɨ kɨma hɨriinan tɨri mɨ kɨma wɨ ɨrɨpa nwokɨ ongwomamaɨr aeyɨm \v 28 Mɨ kɨma tɨ inkam ɨnaka nɨdwowi mɨ siya kɨmiirɨn ha boɨni, tɨkɨ naeyɨm bɨiya iikamkɨm sɨm nikɨ ɨnkɨn ɨmiiyaeyɨm uruwai siyaowaini sɨma. Mɨ kɨma tɨ nae ɨmiirɨn wɨ kɨpi nae wɨm wɨ inkamɨn kɨmiir nokmwɨn aeyɨn wɨ siir kwoɨn ɨiir pɨ kɨnsiis haigɨnɨuwisi. \v 29 Kara siir kwoɨn ɨiir boɨni, kɨmiir ɨiir boɨn tani tɨ dimɨnɨm siya nikɨ boɨnmauuɨm sɨmiir kɨpi nae. Mɨ kɨma hɨnɨɨna naɨngwowi, krɨma tɨ nae ɨmiir nae karamae dimusi nwowi mɨ tari yɨ mɨnsika, ɨkɨ iikam nhɨrɨm yɨm Krais siir yai ɨmiir bɨ sɨbgu wakaeyokna apikɨm, aniya? \v 30 Mɨ kara nhwo Adi Komii siiram kwɨsboɨnkiyɨm mɨpa mɨ boɨn wadɨekii. Dimusi rani, tɨ naeyɨm kara naeyanɨm sɨmiirsika. Mɨ iikam sɨma hɨnɨɨna dimusi boɨnkɨm kara siyɨu mɨiyɨknan bɨ tɨrkɨn tɨ dimɨn taemɨnɨm kara naeyɨm sɨmiirɨn, ha? \p \v 31 Mɨ kara kɨmiirɨn ta saiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨni, tɨ naeyɨm kɨma naeyɨm mɨ opa kɨma mɨ kwiyaeya mɨ wraisu mɨnɨm kɨma naeyɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm kɨma mɨ tɨr ɨkɨm, kɨma sɨmiir tɨri mɨ tɨ iikamɨm yɨm Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanprapraskii. Dimusi rani, tɨ sɨmiirsika. \v 32 Mɨ kɨma wɨ tɨ dimɨn hɨriinanɨm sɨmiir kɨpi tɨr. Juda iikamɨm mɨ Juda iikam tani ɨkɨm mɨ iikamɨm Adi Komii siir isid nwowɨm wɨ sɨmiir kiyopsɨbgi haigɨnɨu rani, siyɨu biyɨe tɨramɨn. Nɨɨngaka. \v 33 Yɨm tɨ dimɨn taemɨn hɨriinanɨm tɨ kara boɨnkiyɨm kɨmiir, yɨm kariir kwoɨnkar naɨngwo boɨnkikɨm. Kara tɨ dimɨn taemɨnɨm mɨnam tɨrkikɨm iikamɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. Kara tɨ dimɨnɨm karamar bɨ tɨrkɨn, kariirar swokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. Kara tɨ dimɨn taemɨnɨm mɨnam tɨrkɨn, iikamɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. Mɨ sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya nwokɨ anmaiwarkainam sɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiir hɨrankɨn tɨ sɨma tɨrɨm. Ɨriig. \c 11 \p \v 1 Kɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm kara tɨriyɨm sɨmiir kɨgna ap, tɨ kara mɨ kɨgna apiyɨm dimɨn taemɨnɨm Krais siya mɨ tɨrɨm sɨmiir saiir hɨriinan. \s1 Wigɨm sɨmiir mwo ɨmiir kaigrɨsu ɨdwokaiiyɨm, Adi Komii siir inɨg hainaniya omaka saiir sɨmiir boɨnka \p \v 2 Kara kɨmiirɨn dimusi bɨ hainanprapraskikɨn, kɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm kara boɨnmɨmauuɨm ɨinokɨinok sɨmiir wakaeyokna tɨrkɨm. \v 3 Kara ha naɨngwowi kɨma tɨ yaiyɨm kara boɨnɨm sɨmiir dɨnoknɨnkɨn Jisɨs Krais siyaɨrgɨn kamɨm sɨmiir kougɨ kou nwowɨn mɨ kamɨm yɨm ɨni sɨmiir wigɨm sɨmiir kou ywowɨm mɨ Adi Komiiyɨn yɨo ɨni Jisɨs Krais siir kou ywowɨn. \v 4 Mɨ ta hɨriinan saiirsika mɨ inkamɨn omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir hɨriir nami mɨ siya pagra siir mwo nwowa saiir kibwaehai karamae nwowi mɨ siya Adi siir yaiya hɨriinankakar boɨnmɨmauuwi, yɨo tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨo Jisɨs Krais siir kiyopsɨbgi haigɨnɨuwi. \v 5 Mɨ wigɨm sɨmiir mwowɨm dimɨn taemɨn nɨtɨmwanɨu karamae nwowi mɨ sɨma Adi Komii siir yaiya ha boɨnmɨmauuwi omaka siir inɨg hainaniya saiir hɨr, yɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨ saiir kam ɨiirar swokɨ kiyopsɨbgi haigɨnɨuwi. Mɨ saeya hɨriinan naɨngwo karamae nwowi mɨ saeya wɨ wiga yɨpɨkkɨ saiir kan aiir pɨɨriyao ɨuguskiiya mɨ nɨdidgak ha nwowiya wɨ saiir hɨriinan nwowi. \v 6 Mɨ wigɨm sɨmiir mwowɨm dimɨn taemɨn nɨtɨmwanɨu karamae nwowi mɨ saiir kamɨn saiir kan aiir pɨɨriyaokii mɨ yɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn yɨ saiir nɨsiimauuwi hɨnɨɨn, saeya siyɨu mɨiyɨknan bɨ napika. Nɨɨngaka. Yɨ wɨ hɨriinan tɨr tani. Mɨ wigɨm dimɨn taemɨn sɨmiir mwo ɨmiir nɨtɨmwanɨuwi, yɨm sɨma wɨ nɨdidgak nwo rani. \v 7 Mɨ kamɨm ɨiya sɨma Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwiyɨm mɨ ɨiya sɨma nhwo Adi Komii siiram mɨ kwɨsboɨniyɨm, sɨmiir mwowɨm dimɨn taemɨn kɨpi nɨtɨmwanɨu. Dimusi rani, kamɨm yɨm Adi Komii siir kɨrɨeya mɨ siir dimɨn kɨrɨe komii komiiyɨm paenan nɨuyaeiyɨm mɨ digworaekwo whɨekak ɨkɨm sɨmiir sɨbgu kɨgɨrkakikɨm. Mɨ yɨm wigɨm. Nɨɨngaka. Yɨm sɨma sɨmiir kamɨm sɨmiir kɨrɨeya mɨ sɨmiir dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm paenan nɨuyaeiyɨm mɨ sɨmiir inɨg komii ɨkɨm, yɨm sɨmiir nɨisiimauuwi. \v 8 Adi Komii siya Adam siir pɨua Iv saiir pɨua saiir hɨrankɨ bɨ haiga mɨ siya ha bɨ nonkwokwokɨn. Nɨɨngaka. Adi Komii siya Iv saiir pɨu aiirɨn dimɨnɨn Adam siir pɨu hɨrankɨ haiyɨn siir nonkwokwokɨn. \v 9 Adi Komii siya Adam siirɨn Iv saiir whɨndirɨraeraram bɨ nonkwokwokɨn Adi Komii siya wiga Iv dapiya saiir nonkwokwokɨn Adam siir whɨndirɨraeraram. \v 10 Mɨ tɨ hɨriinanɨn yɨ ɨni mɨ owɨn wig sɨma mɨ ɨtɨmwanɨuwiiyɨm dimɨn taemɨn sɨmiir mwo ɨmiir. Yɨ tɨ hɨriinanɨn yɨo mɨn nɨisiimauugɨn, wig ɨmiirɨn ɨni kam ɨmar kɨgɨrkakɨm. Mɨ sɨmiirɨn ɨni sɨmar kɨgrɨraonamɨm ɨiya sɨma omaka Adi Komii siir inɨg hainaniya saiir namiyɨm. Sɨma wɨ tɨ hɨriinan dimɨn ɨiir tɨr. Dimusi rani, Adi Komii siir paekwosɨmɨn ɨni sɨmiirar kɨgɨn. \v 11 Wigɨm yɨm sɨmiir kamɨm sɨmiir aowar timɨ o. Mɨ nɨm krɨma iikamɨm yɨpɨkɨ Bɨiyan Inkam Komii siirɨm, nɨm krɨma ɨni nwɨruwar ywowɨskiyɨm. Mɨ ɨrni nwɨrniyɨn ha timɨ inan whɨnkɨnsiis ankɨnsiis wadɨe sɨbgu nwowamɨn. \v 12 Krɨma ɨrni nwɨrni dinan whɨnkɨnsiishaigɨnɨu, wadɨe sɨbgu owamɨn. Dimusi rani, bɨdi bɨdiniyarɨn, Adi Komii siya bɨigɨ bɨiyan wiga saiirɨn inkamɨn Adam nɨkiuwiyɨn siir pɨu hɨrankɨ haiyɨn dimɨnɨn siir nonkwokwokɨn. Mɨ hɨrankar nɨtiyokiyokɨinaniyɨn mɨ ɨni tariinanar yadɨgniyɨn, wig sɨma kam krɨmiir asi naokainae. Mɨ ta hɨriinan saiirsika krɨma ɨrni nwɨrniyam asi naɨngwowi. Mɨ iikamɨm mɨ digworaekwowɨm tɨ nu ɨiir nwowɨm yɨm Adi Komii siyar nonkwokwokɨm. \p \v 13 Mɨ kɨma tɨ dimɨn ɨmiir daɨngwoki mɨ sɨmiir hɨdgi. Mɨ wigɨm dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siiram kwɨsboɨnkii mɨ sɨma sɨmiir mwowɨm dimɨn taemɨn nɨtɨmwanɨu karamae nwowi mɨ tɨ hɨriinanɨn yɨo wadɨekɨn, iyɨe? Mɨiyɨk rani? Yɨo mɨiyɨk rani, ɨni biyɨe ywowɨn. \v 14 Mɨ krɨma tariinanɨn ta saiir tɨ naɨngwoki mɨ inkam nwɨrɨn siir kana prɨei nwowi wigmi kanɨm sɨmiir hɨriinan, siya wɨ nɨdid prasae kɨpi kɨn. Dimusi rani, ta saiirsika. \v 15 Mɨ yɨm wigɨm yɨm ta saiirsiyɨn nɨdidgak bɨ nwowikɨm. Dimusi rani, ta kan hɨriinana sɨmiirɨn Adi Komii siyar hauugɨn sɨmiir mwo ɨmiir higrɨnɨuam. \v 16 Mɨ iikamɨm tɨ hɨriinan dimɨnɨm sɨmiirsi nɨnkɨnwaowarkɨi boɨnam naɨngwowi mɨ kara sɨmiirɨn pɨ hɨnɨɨna boɨni, aposel kam krɨma iikam ɨmiirɨn wɨ dimɨn whɨr kɨgna apam kɨpi swokɨ kiwaki mɨ kara tɨ hɨriinansi boɨnkikɨn. Ɨriig. \s1 Mɨ om Korin hɨran iikamɨm sɨma sɨmar tɨrbunakɨm kumuniyɨn aiirsiyɨn \p \v 17 Mɨ tariinanɨn kara iikam kɨmiirɨn pɨ haigɨn ɨdwoki rani, tɨ dimɨnɨn kara kɨmiir boɨnkiyɨn siirsi. Dimusi rani, tɨ dimɨn biyɨeyɨm, kɨma tɨriyɨm yɨm ɨni dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm kɨma tɨrɨm, ɨrɨpa kɨma haɨngiriyɨu owiya Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanam, ɨni saiir haibura. \v 18 Mɨ dimɨnɨn bɨigɨ bɨi pɨ kara boɨnkii, yɨo hɨnɨɨngɨn, kara iikam nhɨrɨm sɨma boɨna saiir wakaekɨn, kɨma Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanam namiyɨm, kɨma ɨrɨpa bɨ sɨbgu owikɨm kɨma yapa yapae prɨiyo prɨiyo amikɨm. Mɨ kara ta yai aiir wakaekiyɨn mɨ kara sɨmiir yai nhɨrɨm sɨmiirɨn ɨni kaimwowar mɨ okiyɨn. \v 19 Mɨ ya ɨni kaimwokɨkaimwowar ywowa. Mɨ kɨma wɨ kɨmiir iikam nhɨrɨm wɨ sɨmiir yaiyɨm wɨ sɨmiir nɨinakrɨmkrɨpkii mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ ta yaimwokɨyaimwo aiir sɨbgu apiyɨm yɨm wɨ idowɨiya sɨmbi nɨmbini. \v 20 Mɨ hɨriinamkɨ nɨuwi, kɨma ɨrɨpa haɨngiriyɨu owi Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanam mɨ naeyɨm kɨma naei, yɨm Bɨiyan Inkam Komii siir nae rani. Nɨɨngaka. \v 21 Mɨ kɨma nhɨrmiyam nikɨ o karamae nwowi mɨ sɨmiirɨn bɨi kɨma kɨmar hainami, kɨma kɨmar naeyamar mɨ hɨriinankɨ nɨuwi tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ mhoɨiya nɨti, yɨm wɨ mhɨigar ninɨ aoni. Mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ bɨi namɨm naeyɨm yɨmbi kɨma kɨmar kwaeswonami mɨ kɨmiir mhɨiyɨm pɨ dɨgɨ dɨgar nwowi mɨ kɨma op mɨnɨm pa kwiyae nanaei mɨpa kwiyae whaowaenami. \v 22 Mɨ kɨma kɨmiir omaka hɨrar nikɨ ɨdwokai aenaniyɨm pa nopi, ha? Kɨma omakakakaɨrgɨm mɨ kɨma hɨrar pɨ yɨdwokai aeyɨn mɨ kɨma hɨriinan tɨr tani. Nɨɨngaka. Kɨma omaka Adi Komi siir inɨg hainaniya saiir nɨtiyɨm mɨ kɨma pɨ Adi Komii siir isidɨn sɨmiir iikamɨm pɨ sɨmiir nanokou kao rani. Kɨma ha naɨngwowi, yɨm sɨma ɨni kɨmiir inkam biyɨenan ywowɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm yɨmbi kɨma kɨmar kwaeswonami. Mɨ kɨma tɨ iikam paeprikab hɨriinanɨm sɨmiir kiyopsɨbgi haigɨnɨuwi tɨ dimɨn hɨriinanɨn kɨma tɨrkiyɨn. Mɨ kɨma panɨɨna naɨngwowi, kara kɨmiirɨn tɨ dimɨn ɨmiirɨn wɨ panɨɨna tɨ boɨn, ha? Mɨ kara kɨmiir tɨ hainanprapraski. Mɨ tɨ tari tɨ sɨmiirsika, aniya? Nɨɨngaka. \p \v 23 Mɨ yaiya kara boɨnkiya kɨmiir ya kara Bɨiyan Inkam Komii siir hɨrankɨ haiga. Ta yaiya ya hɨnɨɨnga, Judas siya Bɨiyan Inkam Komii Jisɨs siirɨn wɨr nɨiyaka napwougɨn mɨ siirɨn kɨmɨdiniya sau omomɨn siir ɨɨn yonkwoki, taka nɨiyaka Bɨiyan Inkam Komii siya bret ɨiir haiya saiir. \v 24 Mɨ siya tɨ bret ɨiir haiyɨn mɨ ɨna boɨn wadɨekiyɨn Adi Komii siir. Dimusi rani, siirɨn siya hauugɨn. Mɨ siya bretɨn ha nɨinɨbɨmbɨɨrgiyɨn mɨ siya siir kɨgna mɨriiyɨm kamɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnki, tɨkɨ dimɨnɨn yɨo kariir pɨu aiir nɨkrigɨn. Kara naowi, kara wɨ iikam kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi mɨ mhoɨiya kɨma wɨ tɨ kara tɨrɨn, wɨ hɨriinanar nikɨ tɨriyokiyokɨiyɨm. Mɨ tɨ tariinan kara tɨrɨn, kara mɨn nɨisiimauugɨn, kɨma wɨ kariiram nwokɨ aɨngwokiyɨm, tɨ dimɨnɨm kara tɨrɨm kɨmiir sɨmiiram. \v 25 Bretɨn siya hauuwɨn sɨmiir saiir hɨriinan. Mɨ siya wain op mobɨn ha mɨ haiyɨn mɨ siya boɨnki, ta wain opa tɨ mob ɨiir nwomaiya ya mɨn nɨisiimauuga, Adi Komii siir yai wɨn kɨbiya yɨpɨkɨ siya boɨnmɨmauuwa kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuam, ya saiir nɨisiimauugɨn. Mɨ tariigɨna kara wɨ mɨnsi tɨrbwakainaei kariir nhɨeya saeya naokiinaiini saiirsika. \v 26 Mɨ mhoɨiya kɨma tɨ bret ɨiir naei mɨ ta wain opa mobnau tɨr nwomaiya saiir mɨ kwiyaei, tɨ siya tɨra saiir hɨriinan, yɨo kɨma Krais siir nɨisiimauuwi siya iikam krɨmiir whɨnkɨnsiisam naokɨn. Mɨ wɨ siyar swokɨ ɨtbudgiiyɨm. \p \v 27 Mɨ kɨmiir nhɨrɨm tɨ bret ɨiir naeyɨm mɨ ta opa mob ɨiir mɨ okaiya saiir mɨ kwiyaeyɨm, yɨm mɨn nɨisiimauugɨm dimɨn taemɨnɨm Bɨiyan Inkam Komii ɨeya tɨrɨm sɨmiir nɨisiimauugɨm. Mɨ kɨma tɨ dimɨn ɨmiir naɨngwo omok karamae nwowi, kɨma tɨra saiir hɨriinan mɨ Adi Komii siya wɨ ha boɨni, kɨma siyɨu mɨiyɨknan bɨ tɨrkɨm. Mɨ kɨma wɨ ta Krais siir nhɨeya mɨ siir pɨu aka, wɨ sowiir kiyopsɨbgi haigɨnɨuwi. \v 28 Mɨ iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm sɨbgu daɨngwo omok mɨ tɨ dimɨn biyɨeyɨm yɨm dinangrirmiigi. Mɨ mhoɨiya tɨ bretɨn sɨma naei mɨ ta opa sɨma mɨ kwiyaei, yo dimɨn komiiyɨn Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya tɨrɨn siir nɨisiimauugɨn. \v 29 Dimusika? Mɨ inkamɨn ta yaiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siir pɨu aiir boɨna saiir yai mwo aiir nɨnoknɨnkɨn karamae nwowi mɨ siya tɨ nae ɨiirɨn ha naei mɨ ta op aiirɨn ha mɨ kwiyaei mɨ siya wɨ ha naɨngwowi, tɨriigɨnɨn yɨo dimɨn bɨ nɨkrigɨn. Mɨ sɨma wɨ sɨma sɨmar swokɨ ɨigɨkiyaonaei Adi Komii siya sɨmiir nonkwobumbunamɨn. \v 30 Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn kɨmiir iikam nhɨrɨm makɨnii mɨ sɨma kɨrɨe karamae ha nwowi mɨ kɨmiir iikam nhɨrɨm sɨma wa naonami. Dimusi rani, sɨma kɨmakar nɨnkɨn aekɨm tɨ bret ɨiirɨn mɨ kɨmakar mɨ ɨnkɨn kwiyaekɨm ta opa tɨ mob ɨiir nwomaiya saiirɨn. Mɨ kɨma bɨ nikɨ aɨngwo omokikɨm tɨ dimɨn hɨriinanɨn kɨma tɨrɨn saiir hɨriinan. \v 31 Mɨ kɨma Bɨiyan Inkam Komii siir nae ɨiir naeyam naɨngwowi mɨ bɨiyɨn kɨma, kɨmiir kwoɨnɨn nikɨ sɨbgu hɨdi mɨ Adi Komii siya kɨmiirɨn wɨ nonkwobumbunɨnkɨn tani. \v 32 Mɨ krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya krɨmiir nonkwobumbunɨnkɨni siya mɨnam naɨngwowi krɨma krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugig. Adi Komii siya tɨ hɨriinan mɨnam tɨri, krɨma wɨ wadɨe nwokɨ owɨm mɨ mhoɨiya krɨma wɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ nuan digworaekwowɨm sɨmiir napiyɨm wɨ sɨmaka nao rani. \v 33 Mɨ ta hɨriinan saiirsika tɨ kariir nomiiyauwɨm kɨma ɨrɨpa haɨngiriyɨu aei Bɨiyan Inkam Komii siir nae ɨmiir, kɨma wɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiiram tikɨ o sɨma nɨtam. Mɨ mhoɨiya kɨma tɨ nae ɨiir naei mɨ kɨma wa nwokɨ aɨngwokiyɨm tɨ dimɨnɨn bɨiya siya tɨrɨn krɨmiir siiramɨn. \v 34 Mɨ kɨmiir nhɨrkɨm mhɨigɨ naowi mɨ kɨma bɨiyɨn naeyɨm hapi kɨmiir omaka hɨra tikɨ aenani. Mɨ mhoɨiya kɨra ɨkɨ nhɨr ɨmaka wɨ haɨni wɨt mɨ ɨrɨpa wɨ haɨni winɨ haɨngiriyɨu aeni, Bɨiyan Inkam Komii siir nae ɨmiir naeyamɨn. Mɨ Adi Komii siya wɨ ɨo nwo karamae hɨriinankɨ nwowi mɨ Kɨmiirɨn wɨ nonkwobunbunɨnkɨn tani, warɨ dimɨn biyɨeyɨm kɨma tɨrɨm sɨmiirsiyɨn. Kara boɨnkiyanɨm tariinan yɨm hɨriinankɨm. Mɨ mhoɨiya kara nɨti kɨmiir kɨgam mɨ kara kɨmiirɨn digworaekwo nhɨrɨm kɨma nikɨ srɨigiyɨm kariiram yɨm wɨ haɨni ninɨ boɨni. Ɨriig. \c 12 \s1 Dimɨn kɨbi kɨbiyɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauuwɨm krɨmiir sɨmiir boɨni \p \v 1 Tɨ kariir nomiiyauwɨm kara tɨ yai ɨmiirɨn mɨnam naɨngwo wɨnkikɨn kɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauuwɨm krɨmiir sɨmiir sɨbgu ɨnoknɨnkɨnɨm. \v 2 Kɨma ta saiir dɨnoknɨnkɨnki, bɨiya kɨma Adi Komii siir yai aiir bɨ wakaeyoknakɨm. Kɨmiir kwoɨnɨm Setan siya kiyopiyaokɨiyɨm mɨ kɨma kɨmiir kwoɨn ɨiirar napkɨm mɨ kɨma uruwai siyaowaini inɨg asi hainankɨm. Mɨ tɨriigɨnɨn kɨmiirɨn wɨ yaimɨn dimɨn whɨr di swokɨ boɨni. \v 3 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, kara ha naɨngwowi, kɨma dɨnoknɨnkɨn, iikamɨm sɨma hɨnɨɨna boɨni, Jisɨs siir tɨ kiyopsɨbgi haigɨnɨu! Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn wɨ tɨ hɨriinan iikam ɨmaka nwo rani. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn iikamɨm sɨmiir kwoɨnau nwokai karamae nwowi mɨ sɨma wɨ hɨriinan boɨn tani, Jisɨs Krais siya Bɨiyan Inkam Komiigɨn digworaekwo whɨekak ɨmiir kɨgɨrkakikɨn. Nɨɨngaka. \p \v 4 Adi Komii siir naeyɨuɨn kɨrɨe komii komii kasa bɨ hauugɨn iikam ɨmiirɨn. Mɨ ta kɨrɨe hɨriinana Adi Komii siir naeyɨuɨn siya siyar hauu ɨskii, yaeya inkam nwɨr karamaeka. \v 5 Mɨ krɨma wɨ dɨgar nwowi mɨipai mɨipaiyɨm Jisɨs Krais siir kwoɨn ɨiirarar naɨngwo mɨrii. Mɨ tɨ inkamɨn yɨpɨkɨ krɨmiir kɨgɨrkakiyɨn, siya siyaɨrgɨn Adi Komii nwɨruwan. \v 6 Digworaekwo whɨekakɨm Adi Komii siirɨm krɨma tɨriyɨm krɨma siir kɨrɨe aiirar tɨri. Mɨ Adi Komii siya siyaɨrgɨn iikamɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiir kiyaiiyɨn tɨ digworaekwowɨm sɨma tɨrɨm sɨmiirsi. \v 7 Adi Komii siir naeyɨuɨn siir kɨrɨeya siya iikam whɨekakɨm sɨmiirɨn yapa yapar nɨisiisiimauuwikɨn. Mɨ krɨma sɨmiirɨn hɨrii hɨriinankɨna bɨ kɨgikɨm. Mɨ krɨma sɨmiirɨn mɨnam tɨrkɨm, krɨma wɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm wɨ sɨmiir nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm. \v 8 Adi Komii siya iikam nhɨrɨm yɨm sɨma dimɨn hauuwikɨm mɨ nhɨrɨm yɨm sɨma dimɨnɨn. Adi Komii siir naeyɨuɨn iikam kɨmiir kwoɨnɨm siyar kiyaii. Mɨ kɨmiirɨn siyar sɨbgu ɨnoknɨnkɨn haigɨnɨuwi Adi Komii siir yai mɨiyɨk mɨiyɨkɨm sɨmiir nɨnoknɨnkɨnɨm. Adi Komii siir naeyɨuɨn sasaɨrgɨn ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir kiyaiiyɨn. Mɨ sɨmiirɨn pɨ siyar mɨ ɨisiimauuwi Adi Komii siir dimɨn taemɨn ɨmiirɨn. Mɨ sɨma Adi Komii siir yaimwokɨyaimwo aiirɨn pɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨm ninɨ boɨnmɨmauu ɨuwi. \v 9 Adi Komii siir naeyɨuɨn sasaɨrgɨn iikam nhɨrmi kwoɨn kiyaiiyɨn mɨ sɨma siir asi sɨbgu wakaeyoknaei. \v 10 Mɨ siya siir kɨrɨeya ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir warar mɨ hauu mɨ sɨma dimɨn taemɨnɨm wɨ tɨ hɨriinan nwokɨ tɨrɨm. Mɨ iikam nhɨrɨm yɨm wɨ dimɨn kɨrɨe komii komiiyɨm bɨiya inkamkɨ tɨr karamae nwowɨm yɨm wɨ sɨmiir mɨ tɨri. Mɨ iikam nhɨrɨm yɨm wɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siirɨm yɨm wɨ sɨmiir nanaaknɨnkii haigɨnɨuwi. Mɨ iikam nhɨrɨm yɨm wɨ dimɨn kɨbi kɨbiyɨm Adi Komii siir hɨrankɨ nɨtɨm mɨ dimɨn taemɨnɨm nɨksɨsaeiyɨm uridyɨu biyɨeni hɨndankɨ mɨ ɨti yɨm wɨ sɨmiir mɨ boɨnmɨmauuwi krɨmiirɨn. Mɨ iikam nhɨrɨm yɨm wɨ yaeya yaigɨn kwɨr mɨ boɨni yaigɨna bɨiya sɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowa saiir. Mɨ iikam nhɨrɨm yɨm wɨ ta yaiya saiir nɨnkpɨt boɨnmɨmauuwan inkam mɨ owi ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨm. \v 11 Mɨ tɨ hɨriinan dimɨnpai dimɨnpaiyɨm yɨm Adi Komii siir naeyɨuɨn sasaɨr hauuwi krɨmiirɨn. Siya siir kwoɨn ɨiirar napikɨn mɨ sɨmiirɨn pɨ siir kwoɨnkar mɨ prɨihɨdnonkwokwo hauugi iikam ɨmiirɨn. Ɨriig. \s1 Iikam whɨekak krɨma Krais siir pɨua saiir pɨu haɨmii haɨmiigɨm \p \v 12 Krɨma ta saiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm krɨmiir pɨua kwɨruwarga mɨ saiir pɨu haɨmii haɨmiiyɨm kasa rani mɨ nɨm krɨma iikamɨm Krais siirɨm nɨm krɨma ɨni pɨunan ywowɨm. Krɨma kasa rani mɨ krɨma ɨni pɨu kwɨruwar ywowɨskiyɨm. \v 13 Krɨmiir iikam nhɨrɨm yɨm Judami pɨugana saiirgɨm. Mɨ nhɨrɨm yɨm Grikmikɨm mɨ kɨmiir nhɨrɨm yɨm whɨsarii mɨi mɨriiyan iikamkɨm mɨ kɨmiir nhɨrɨm yɨm dimɨn whɨrkɨ bɨ kɨnyɨskaiigɨm. Mɨ nɨm krɨma ɨni nwɨruwar ywowɨskiyɨm ɨiya Adi Komii siir naeyɨuɨn ini hanɨɨn krɨmiir kwoɨnau kwɨrii ɨdwokaiiyɨn. Mɨ krɨmiirɨn nwɨruwa nwowamɨn wɨ siya nɨnkiamasu haigɨnɨuwi. Adi Komii siir naeyɨuɨn siya nɨkropkiyɨn siya ha nɨtɨn, siya kɨmɨdiniya ini hanɨɨn krɨmiir kwoɨn ɨmiir yauunɨ kwɨrii ɨdwokaini. Mɨ krɨmiirɨn ɨrɨpa siyar yɨnkiamasu haigɨnɨu nwɨruwa nwowamɨn. \v 14 Krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm krɨmiir pɨuɨm kwɨruwa rani. Nɨɨngaka. Sɨma hoɨmgakaɨrgɨm. \v 15 Mɨ inkam nwɨri ɨga ha boɨni, kara ɨɨna rani mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ kara wɨ tɨ inkamɨn siir pɨu haɨmii nwo rani. Mɨ siir ɨga hɨriinan boɨni, ya dimɨn komii rani, wɨ saiir yai kɨpi wakae. Dimusi rani, ya tɨ inkamɨn siir pɨu haɨmiiga. \v 16 Mɨ inkam nwɨrni wɨɨna ha boɨni, kara nhwona rani mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ kara wɨ tɨ inkamɨn siir pɨu haɨmii nwo rani. Mɨ siir wɨɨna hɨriinan boɨni, ya dimɨn komii rani, wɨ saiir yai aiir kɨpi wakae. Dimusi rani, ya saeya ɨni tɨ inkamɨn siir pɨu haɨmii ywowa. \v 17 Kara pɨ hɨnɨɨna boɨni, krɨmiir pɨu ɨrkaka nhwona arar nonkwokwokɨswo mɨ krɨma dimɨn taemɨnɨm wɨ panɨɨna pɨ wakae omokɨn? Mɨ krɨmiir pɨu ɨrkaka wɨɨn arar nwokɨswo mɨ krɨma dimɨn taemɨnɨm wɨ panɨɨn panɨɨna pɨ whakɨn? Nɨm wɨ dɨg di ywowi. \v 18 Adi Komii siya krɨmiir pɨu aiirɨn pɨu haɨmii kwɨruwar bɨ nonkwokwokikɨn. Nɨɨngaka. Siya krɨmiir pɨu haɨmii haɨmii ɨmiir nonkwokwowɨn mɨ sɨmiirɨn ɨni yapa yapa maeyaugakar ywowaigɨnɨuwɨn, siyar naɨngwokiyɨn saiir hɨriinan. \v 19 Mɨ krɨmiir pɨua saeya pɨu haɨmii kwɨruwakɨswo mɨ krɨmiir pɨua wɨ sɨbgu di yowi. Mɨ pɨugɨ pɨua ya wɨ papi pɨ yowɨn. \v 20 Krɨmiir pɨuɨm sɨma pɨu haɨmii haɨmii kwɨruwa rani, sɨmiir pɨu haɨmii haɨmiiyɨm kasa rani. Mɨ krɨmiir pɨuɨm ɨni kwɨruwar ywowɨskiyɨm. \p \v 21 Mɨ inkam nwɨrɨn siir nhwonan siir ɨɨna aiirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨn tani, krɨma kɨriiram naɨngwo rani, krɨma, krɨma krɨmar mɨ owi ɨni mɨ owɨm. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn siir mwoɨn siir ɨga kwɨs owiirɨn wɨ hɨnɨɨna boɨn tani, kara kowiiram naɨngwo rani kara, kanakanar mɨ owi ɨni mɨ owɨn. Nɨɨngaka. \v 22 Krɨmiir pɨu haɨmii haɨmii nhɨrɨm krɨma ha naɨngwowi, yɨm dimɨn komii rani. Mɨ krɨmiir pɨuɨm tɨ hɨriinan pɨu haɨmii haɨmiiyɨm sɨma wara nwo karam nwowi mɨ krɨma wɨ kɨrɨe di ywowi. Nɨɨngaka. \v 23 Mɨ krɨmiir pɨu haɨmii nhɨrɨm nɨdidgak krɨma nwowiyɨm, krɨma sɨmiirɨn ɨinokɨinokɨn hɨriiyar hagiprakainanaeikɨm dimɨn taemɨni. \v 24 Mɨ krɨmiir pɨu haɨmii nhɨrɨm yɨm krɨma sɨmiir bɨ haigiprakaiigɨm. Tɨ dimɨn hɨriinanɨm yɨm Adi Komii siya nonkwokwokikɨm mɨ pɨu haɨmii haɨmii nhɨrɨm krɨma naɨngwowiyɨm hɨnɨɨn yɨm inɨgak rani, krɨma sɨmiirɨn dimɨn mɨiyɨk ɨmiirar higrɨnɨuwikɨm. Mɨ krɨma sɨmiirɨn ha naɨngwowi, yɨm ɨni krɨmiir pɨu haɨmii haɨmii nhɨrɨm sɨmiir haiburɨm. \v 25 Adi Komii siya tɨ hɨriinan mɨsi nonkwokwokikɨn, krɨma, krɨmiir. Pɨu ɨmiirɨn wɨ haɨmii haɨmii pɨ nwowisi mɨ sɨma wɨ kwɨrni kwɨrnisi nwokɨ aɨngwoyɨmyokɨm. \v 26 Mɨ krɨmiir ɨgrɨbɨn owɨnyaigɨ pikiiyɨm mɨ siya urur prasae bɨ swokɨ kɨnkiikɨn pɨu kwɨrkaka pɨ warar nɨnkɨn kɨmpɨpɨsugi ta siya mɨ kɨmpɨpɨsugiya saiir hɨriinan yɨo ɨni krɨmiir isidɨn saɨkar yɨnkɨn owɨn. Mɨ inkam nwɨrkɨ kɨmpɨpɨsuwi mɨ isid whɨrkakɨn yɨo wɨ warar mɨ ɨnkɨn kɨmpɨpɨsu ɨrkakii saɨkar. Mɨ tɨ hɨriinan sɨyɨuɨn, inkam nwɨrɨn siya maɨrgɨmaɨrga nwowi mɨ nɨm krɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga saɨkar mɨ ɨnkɨn owi. \p \v 27 Mɨ wɨm kɨma tɨ iikamɨm krɨmakar nwowɨm, nɨm krɨma ɨni Krais siir pɨua saiir hɨriinan ywowɨm. Krɨma ɨrɨra nwɨnɨra ɨni siir pɨu haɨmii haɨmiinan ywowɨm. \v 28 Adi Komii siya siir iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna nɨmbingɨn, hɨnɨɨna nwowam. Siya bɨiyɨn kam krɨmiir nɨmbingɨn siir aposel inkam nwowam. Mɨ krɨmiir mhoɨiya siya kam nhɨrɨm sɨmiir yɨmbin profet kam nwowam, yɨpɨkɨ Krais siir yai ɨmiir nɨnomoknɨnkɨn haigɨnɨuwiyɨm. Mɨ tɨ sɨmiir mhoɨiya siya kam nhɨrɨm sɨmiir yɨmbin, iikam nowomwarkaiyɨuwiyɨm Adi Komii siir yaimwokɨyaimwo aiir. Mɨ sɨma wɨ wadɨe nwokɨ owɨm mɨ wɨ Adi Komii siirgɨsiir siyɨu ɨiir nwokɨ sɨbgu apɨm. Mɨ siya nɨmbingiya sɨmiir saiir mhoɨiyan, siya iikam nhɨrɨm sɨmiir yɨmbin, dimɨn kɨrɨe komii komiiyɨm sɨmiir tɨram mɨ nhɨrɨm iikamɨm yɨpɨkɨ makɨ niiyɨm sɨmiir nɨnɨmnɨskii ɨkɨm mɨ nhɨrɨm iikam nhɨrɨm sɨm whɨndirɨraerari ɨkɨm siyɨupai siyɨupaiyɨm sɨm mɨ nhɨrɨm iikam nhɨrmi kɨgrɨraowi ɨkɨm mɨ nhɨrɨm yaigɨna bɨiya sɨma nɨnoknɨnkɨn karamaeya saiir nɨnomoknɨnkɨnan ɨkɨm. \v 29 Mɨ tariinanɨn wɨ panɨɨna tɨri? Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi tɨ kam whɨekakɨm wɨ aposel kam kɨnar nwowi? Mɨ kɨma hɨriiyar mɨ aɨngwowi, tɨ kam whɨekakɨm wɨ profet kam kɨnar nwowi? Mɨ kɨma hɨriiyar mɨ aɨngwowi, tɨ kam whɨekakɨm wɨ iikam nowomwarkaiyɨuan inkam kɨnar nwowi Adi Komii siir yai aiir? Mɨ kɨma hɨriiyar mɨ aɨngwowi iikam whɨekakɨm wɨ dimɨn kɨrɨe komii komii kɨnar mɨ tɨri? \v 30 Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi iikam whɨekakɨm wɨ iikamɨm makak makakɨm wɨ sɨmiirar nɨnɨmnɨskii swowi? Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi, krɨma whɨekakɨm wɨ yaigɨnɨm bɨiya krɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowɨm wɨ sɨmiirar nɨnomoknɨnkɨn dɨgi? Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi, krɨma whɨekakɨm wɨ yaiyɨm bɨiya sɨma nɨnkpɨt boɨn karamae nwowɨm wɨ sɨmiirar nɨnkpɨt boɨn dɨgi? Nɨɨgaka. Adi Komii siya iikam krɨmiirɨn yapɨyapɨ dimɨn hauugɨn ɨrni nwɨrni ninan whɨnkɨnsiisɨm. \v 31 Kara kɨmiir boɨnkii, kɨma tɨ dimɨn komii komiiyɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauuwɨm iikam krɨmiir sɨmiir dɨnoknɨnkɨnki. Mɨ tapa kara kɨmiirɨn pɨ dimɨn kɨbi whɨrɨn ɨkɨ dimɨn nhɨrɨm sɨmiir haiburɨn pɨ siir boɨnkii, Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauuwɨn krɨmiir, kɨma wakaeyokna apam. Ɨriig. \c 13 \s1 Iikamɨm ɨrni nwɨrniyam naɨngwowiyɨm Krɨmiir yaiga \p \v 1 Mɨ kara iikamɨm omom omomanɨm sɨmiir yaigɨn ɨmiir boɨni mɨ paekwosɨmi yaigɨn ɨkɨm mɨ kara nhɨrmiyam naɨngwokwo karam nwowi mɨ sɨmiirɨn mɨiyɨk sɨbgu tɨr karamae mɨ owi mɨ tɨ yai hɨriinanɨm kara boɨnɨm yɨm wɨ naekak nwo rani. An wɨ inkamɨn ɨi whɨsarii prɨihaɨn prɨihaɨniyɨn dimɨnam haɨn karamae nwowiyɨn an wɨ siir hɨriinan nwowi. \v 2 Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn kɨrɨe kariir hauuwi mɨ kara tɨ Adi Komii siir dimɨn ɨiirɨn iikam ɨmiirɨn wɨ haɨnɨngɨn boɨnmɨmauuwi. Mɨ kara Adi Komii siir aowa aowan dimɨn taemɨnɨm sɨmiir nɨnomoknɨnkɨni mɨ kara tɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiir yaimwokɨyaimwo ɨmiir mɨ ɨnoknɨnkɨni mɨ kariir naɨngwo tɨbmiiya kɨrɨe ha nwowi mɨ kara tɨ mhɨu ɨiir boɨnkii, siya hapi maeyau gwɨr namwoɨuam, kɨra damki mɨ kara sɨmiirɨn hɨriinan boɨnkii namam mɨ kara iikam nhɨram naɨngwokwo karam nwowi mɨ kara wɨ mɨiyan inkam komii nwo rani. \v 3 Mɨ kara ɨinokɨinokɨn kariir umɨrɨm nae naeya saɨnanaei iikam paeprikabɨm sɨmiiram mɨ Krais siir yai wɨn kɨbi aiir boɨnmɨmauuwi mɨ inkam biyɨeyɨn krɨmiirɨn paeya ha nɨtoudnankaigii mɨ kara sɨmiiram ha kiwakii mɨ krɨma paekɨ ha nɨuwaokaokii mɨ kara iikam nhɨrmiyam naɨngwokwo karam nwowi. Mɨ kariir mɨi kɨbiya ya wɨ naekak nwo rani mɨ sɨma wɨ kariir whɨnkɨnsiis rani. Nɨɨngaka. \p \v 4 Mɨ krɨma iikam nhɨrmiyam naɨngwokwonanaei mɨ krɨma sɨmiiramɨn wɨ ɨo nwosɨsau rani. Mɨ krɨma iikam nhɨrmiyam naɨngwokwonanaei mɨ krɨma wɨ sɨmiiram kɨgmaɨr tani. Mɨ krɨma iikam nhɨrmiyam naɨngwokwonanaei mɨ krɨma wɨ krɨmiir inɨg ɨmiirar hainanprapras rani. Mɨ krɨma wɨ ha mɨ boɨn tani, kouwɨn ɨni krɨmar ywowɨn mɨ krɨma wɨ krɨmamar naɨngwona rani. \v 5 Mɨ krɨma iikam nhɨrmiyam naɨngwokwonanaei mɨ krɨma sɨmiirɨn wɨ siyɨu mɨiyɨkɨ mɨiyɨk ɨiirar tɨri. Mɨ krɨma wɨ krɨmiir pɨu aiiramar naɨngwona rani. Mɨ krɨma sɨmiirɨn wɨ ɨo aisiima nikɨ osɨsauu rani. Mɨ krɨma dimɨn biyɨe biyɨeyɨm iikam nhɨrkɨm tɨrbumbunɨnkɨn haigɨnɨuwɨm krɨmiir wɨ sɨmiir swokɨ aɨngwo rani. \v 6 Krɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga nwo rani, nhɨrkɨm dimɨn biyɨe tɨri. Mɨ sɨma krɨmiirɨn dimɨn mɨiyɨkni tɨri mɨ krɨma wɨ maɨrgɨmaɨrga haɨni nwowi. \v 7 Mɨ dimɨn taemɨn biyɨeyɨm krɨmiir tɨri, krɨma wɨ yaimɨn dimɨn nomboboɨn tani, nɨm wɨ yai mɨkrɨmar nwowi. Mɨ ɨinokɨinokɨn krɨma wɨ dimɨn mɨiyɨkam tɨ aɨngwo, ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiiram. Krɨma wɨ nhami nhami kɨpi naɨngwo dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm Adi Komii siya krɨmiir tɨranɨm siiramɨn. Krɨma kɨrɨe hɨriiyar dwoyokiyokɨi mɨ hɨkɨ tɨ dimɨn biyɨe biyɨeyɨm krɨmiir nɨmbiniyɨm sɨmiirar timɨ hai. \p \v 8 Mɨ tɨ kwoɨn hɨriinanɨn iikam nhɨrmiyam krɨma naɨngwokwonanaeiyɨn yɨo wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨii. Mɨ mhoɨiya ta ɨi aeya nɨmbinii mɨ krɨma wɨ ɨi prɨei boɨmɨmauu rani, Adi Komii siir yai aiirɨn. Mɨ mhoɨiya ta ɨi aeya nɨmbinii mɨ krɨma wɨ ɨi prɨei boɨn tani ɨkɨ yaigɨn nhɨr ɨmiirɨn. Mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm tɨ krɨma naɨngwowɨm hɨnɨɨn yɨm wɨ hɨriiyar namyokiyokɨiyami, yɨm wa dɨgii. \v 9 Mɨ tariinanɨn krɨma tɨ dimɨnɨm sɨmiirɨm sɨbgu aɨngwo rani, krɨma sɨmiirɨn komii naɨngwo rani. Mɨ tariinanɨn krɨma tɨ Adi Komii siir dimɨn mwokɨ mwowɨm ɨni haɨni boɨnmɨmauunamɨm tɨ digworaekwowɨm mhoɨiya nɨmbiyamanɨm. \v 10 Mɨ mhoɨiya tɨ dimɨn taemɨnɨm dɨgɨ dɨg nwowanɨm yɨm wɨ sɨmbi nɨmbiyami. Mɨ tɨ dimɨnɨm tɨ hindara nwosɨsaeyɨm, tɨ krɨma naɨngwowɨm hɨnɨɨn, yɨm dimɨn kɨbikɨ kɨbikɨm, yɨm tɨ digworaekwowɨm yɨm wa dɨgɨuguski. \p \v 11 Mɨ ɨiya kara yɨnisɨm sapɨsapar nwowa kara yɨnisɨm sapɨsapnan boɨnkɨn. Mɨ ɨinokɨinokɨn kara boɨniyɨm, kara pa nɨnoknɨnkɨni dimɨnpai dimɨnpaiyɨm tɨ yɨnisɨm sapɨsapɨm dimɨnpai dimɨnpai nɨnoknɨnkɨniyɨm sɨmiir hɨriinan. Dimusi rani, kariir kwoɨnɨn yɨnisɨm praigakni kwoɨnan nwokɨn. Mɨ tariinanɨn kara inakamae komii bɨdi yasae okiyɨn. Mɨ tɨ kwoɨn hɨriinanɨn yɨnisɨm praigananɨn kara siir wara nonkwo rani. Yɨo tɨ hɨriinan kwoɨnɨn, yɨo bɨdi dɨgiyɨn. \v 12 Mɨ tariinanɨn krɨma Adi Komii siir dimɨn taemɨnɨm hoɨmgak naɨngwo rani, tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ sɨmiir aknaɨnɨm opnaɨn ɨokaka saiir nonkwo kɨgiyɨm sɨmiir hɨriinan, digworaekwo whɨekakɨm whauuriyɨnan bɨ nwokɨm. Mɨ mhoɨiya krɨma Adi Komii saɨka nwowi mɨ krɨma wɨ haɨni sɨbgu ɨnoknɨnkɨni, dimɨnɨn Adi Komii siya naɨngwowiyɨn kougɨ kou nwowɨn ta Adi Komii siya nɨnoknɨnkɨna iikam whɨekak krɨmiir saiir hɨriinan. \v 13 Mɨ ta ɨi aiirɨn, tɨkɨ siyɨu whoɨmɨm yɨo wɨ hɨriiyar nikɨ okrɨpkaii mɨ tɨ siyɨuɨm yɨm hɨnɨɨngɨm, krɨmiir naɨngwo tɨbmiiya ɨni Adi Komii siirgɨsiiramar naɨngwo hɨrɨrɨua. Mɨ krɨmiir kwoɨn komiiyɨn ɨni ta nɨmbina Adi Komii siya nɨmbina ɨni saiiramar naɨngwo tɨbmii kɨɨn ɨskiya mɨ krɨma ɨni Adi Komii siya mɨ iikam ɨkɨm, ɨni sɨmiiramar naɨngwokwo ɨskiyɨm. Mɨ tɨ dimɨn komii komii whoɨmɨm yɨm wɨ dɨgi rani mɨ whɨrɨn yɨpɨkɨn kougɨ kou nwowɨn yɨo mɨnkɨn, iikam nhɨrmiyam naɨngwokwonanae. Ɨriig. \c 14 \s1 Mɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauuwɨm krɨmiir yɨm ɨni ɨkɨ dimɨn taemɨn nhɨrɨm sɨmiir haiburɨm \p \v 1 Mɨ iikam kɨma bɨikɨbɨiyɨn iikam nhɨrmiyam daɨngwokwo. Yɨo tɨriigɨnɨn kougɨ kouwɨn ɨni siya ywowɨn. Mɨ kɨma Adi Komii siiramɨn dimɨnamɨn wɨ hɨriiyar nwokɨ naɨngwokwokrɨpkaiyɨm kɨmiir hauuwam siir naeyɨuɨn siir hɨrankɨn. Mɨ ta kɨrɨeya siya hauugiya tɨ dimɨnɨm sɨmiir boɨnmɨmauuam yɨm Adi Komii siya bɨdi yɨisiimauuɨm iikam ɨmiir mɨ taka kɨrɨeya ɨni ɨkɨ kɨrɨe nhɨrɨm sɨmiir haibura. \v 2 Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ yaigɨnpai yaigɨnpaiyɨm sɨm yaiyɨm sɨm boɨniyɨm, yɨpɨkɨ sɨma nɨnoknɨnkɨn karam nwowɨm, sɨma ɨkɨ iikamɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam bɨ tɨrkɨm yɨo Adi Komii siirgɨn tɨ sɨma boɨnɨn. Mɨ iikamɨm wɨ nɨnoknɨnkɨn tani tɨ yaiyɨm sɨma boɨni, sɨmiir yaimwokɨyaimwowɨm Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siya kɨrɨe tɨ iikam ɨmiir hauuwi mɨ sɨma wɨ tɨ aowa aowan dimɨn taemɨnɨm iikamkɨ nɨnoknɨnkɨn karamae nwowɨm wɨ sɨmiir boɨni. \v 3 Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwiyɨm, sɨma iikam ɨmiirɨn mɨnam boɨni, kɨrɨe sɨmiir hauuwɨm, sɨmiir kwoɨn ɨmiir kɨrɨe haiyɨnɨuwam. Mɨ ta sɨmiir yaiya, iikam ɨmiirɨn wɨ saeya kiprɨd haigɨnɨuwi yɨpɨkɨ sɨmiir kwoɨn ɨmiirsi naɨngwoyɨmiyokiyɨm wadɨe sɨbgu owam. Mɨ ta hɨriinan yaiya wɨ sɨmiir nwokɨ wokmaihaigɨnɨuɨm. \v 4 Mɨ iikam yɨpɨkɨ yaigɨna Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauuwa sɨmiir saiir boɨni, sɨma wɨ dimɨn taemɨnɨm sɨma sɨmar swokɨ kɨnsiisnaeiyɨm wɨ sɨmiir boɨni. Mɨ yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai ɨmiir boɨnmɨmauuwi ɨkɨ iikamɨm sɨmiir, sɨma wɨ iikamɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm wɨ sɨmiir whɨnkɨnsiisi kɨrɨe sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya saeya nwowɨm. \p \v 5 Kara ha naɨngwowi kɨma ɨkɨ yai nhɨrɨm kɨma nɨnoknɨnkɨn karamaeyɨm sɨmiir boɨn mɨ kariir kwoɨnɨn ha naɨngwowi, kɨma whɨekakɨm Adi Komii siir yai kɨbiya saiirarar boɨnɨm. Ya tariigɨna ya dimɨn kɨrɨekɨ kɨrɨe waiwiiya tɨrana, saeyaɨrga. Mɨ tɨ iikamɨm sɨmiir yaiyɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuɨm, yɨm ɨni tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ yaigɨn kwɨrni yaiyɨm sɨma nɨnoknɨnkɨn karam nwowɨm sɨmiir boɨniyɨm ɨni sɨmiir haiburɨm. Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ ta yaiya saiir yaimwokɨyaimwowa saiir sɨbgu ɨnkpɨt boɨni kɨmiirɨn mɨ tɨriigɨnɨm sɨma ɨrɨpa kɨmaka haɨngiriyɨu owi mɨ taka yai hɨriinana ya wɨ Adi Komii siir yaiya saiir hɨriinan nwowi. \p \v 6 Tɨ kariir nomiiyauɨm, mhoɨiya kara kɨmiiram nɨti, kɨmiir kɨgnakiyam mɨ kara kɨmiirɨn yaigɨna yɨpɨkɨ Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauuwa saiir ninɨ boɨni kɨmiirɨn mɨ kara wɨ kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani. Mɨ kara kɨmiirɨn dimɨn nhɨrɨm Adi Komii siya nɨisiimauuwɨm karir, kɨmiir boɨnmɨmauuwi mɨ kara Adi Komii siir yaimwokɨyaimwo nhɨr ɨmiir mɨ ɨsiimauuwi, yɨm tɨriigɨnɨm, yɨm nɨkrani kɨmiirɨn wɨ sɨma whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi. \p \v 7 Mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ ɨi haɨni mɨ siya sɨbgu haɨn karamae nwowi mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨma wɨ sɨbgu wakae sɨbgi rani. Nɨɨngaka. Mɨ ɨriipɨ hɨriinan, inkamɨn ɨrii sɨbgu tɨo karamae nwowiyɨn mɨ siya mwai wɨ sɨbgu wao rani mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨma wɨ sɨbgu wakae sɨbgi rani. Mɨ tɨ dimɨn whɨso yɨo wɨ mɨiyɨknan nwo rani, wɨ biyɨekɨ biyɨe nwowi. \v 8 Mɨ inkamɨn ɨiyɨn sɨbgu haɨn karamae nwowi mɨ iikamɨm sɨma wɨ panɨɨna nɨnoknɨnkɨni, sɨma yaiiyam nami? Nɨɨngaka, sɨma wɨ nɨnoknɨnkɨn tani. \v 9 Mɨ tɨ hɨriinan siyɨu kaimwowɨn mɨ iikamɨm sɨma yaigɨn kwɨr boɨni, yɨpɨkɨ iikam nhɨrkɨm nɨnoknɨnkɨn karamae nwowa mɨ ta sɨmiir yaiya wɨ tɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir kiyopsɨbgi haigɨnɨuwi. \v 10 Mɨ tɨ nu ɨiirɨn, hɨnda tɨndan yaigɨnɨm kasakasa rani, siir nwowɨm. Mɨ tɨ yaigɨnɨm yɨm yaimwokakɨnaɨrgɨm. \v 11 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ kara tɨ dimɨnɨm inkam nwɨrkɨ boɨnɨm kariir, kara wɨ nɨnoknɨnkɨn tani. Mɨ siya wɨ ha naɨngwowi, kara om whɨran inkamkɨn. Mɨ an kara wɨ ha mɨ aɨngwowi siya om whɨran inkamkɨn. Mɨ krɨma wɨ ɨrɨpa boɨn tani. \v 12 Mɨ ya tariigɨna ya hɨriinansika. Dimusi rani, kɨma mɨnam naɨngwokɨm, kɨrɨepai kɨrɨepaiyɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauuwɨm mɨipai mɨipaiyɨm sɨm mɨriiyam. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, kɨmiir kwoɨn komiiyɨn wɨ tɨ kɨrɨeyɨm sɨmiir haiyɨm daɨngwo siir hɨrankɨ mɨipai mɨipai ɨmiir mɨriiyam. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, Adi Komii siir iikamɨm sɨmiir kwoɨnɨm wɨ hɨriinan saeya kɨrɨe haigɨnɨuwi. \p \v 13 Mɨ iikamɨm sɨma yaigɨn kwɨr boɨni, yaigɨna sɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowa saiir mɨ sɨma wɨ Adi Komii siiramar tɨ swokɨ srɨi kɨrɨe sɨmiir hauuɨm. Mɨ sɨma ta yaiya saiir yaimwokɨyaimwowa wa nwokɨ sɨbgu anaaknɨnkii haigɨnɨuɨm ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiir. \v 14 Kara ha boɨni, siya wa tɨri ta saiirɨn. Dimusi rani, kara Adi Komii siiram kwɨsboɨni mɨ siir inɨg ɨiir hainanpraprasi, ta yaigɨna kara nɨnoknɨnkɨn karamae nwowa yɨpɨkɨ Adi Komii siya hauuwa kariir, ya kariir kwoɨnbudɨn sasar naɨngwo kwɨsboɨni mɨ kariir kwoɨnɨn yɨo ɨni hindɨra prɨiyakiirɨrɨrɨn. \v 15 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, kara Bɨiyan Inkam Komii siiramɨn wɨ kariir kwoɨnbud ɨeya kwɨsboɨnkii mɨ kariir kwoɨnɨn ɨriipɨ hɨriinan. Mɨ mwai kariir kwoɨnbud ɨeya mɨ waowi mɨ kariir kwoɨnɨn ɨriipɨ hɨriinan, yɨo wa mɨ waowi. \v 16 Mɨ kɨra nhwo kwɨsboɨni Adi Komii siiram mɨ siir inɨg ɨiir mɨ hainanpraprasi ɨkɨ yaigɨn nhɨrɨm tɨ iikam ɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowɨm sɨmiir mɨ sɨma wɨ panɨɨna nɨnoknɨnkɨni ta kɨra boɨna saeya wadɨekɨ nɨuwi mɨ sɨma kɨriirɨn wa nwokɨ boɨnɨm hɨnɨɨn, tariigɨna ya yai mwokɨ yaimwo aeyaɨrga. Mɨ kɨra yaigɨn kwɨrniyɨn wɨ hɨriinanar boɨni, ha? Mɨ siya ta yaiya kɨra boɨna saiir yaimwokɨyaimwowa wɨ nɨnoknɨnkɨn tani. Nɨɨngaka. \v 17 Mɨ kɨra hɨriinan tɨri mɨ kɨra Adi Komii siir inɨgɨn hɨriiyar sɨbgu hainani mɨ ta kɨriir yaiya ɨkɨ iikam nhɨr ɨmiirɨn wɨ panɨɨna whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi? \p \v 18 Kara Adi Komii siirɨn mɨnsi boɨn wadɨekii, kara ɨkɨ yaigɨnpai yaigɨnpaiyɨm sɨm boɨnikɨn. Mɨ tɨ yaigɨnɨm kara boɨniyɨm kɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowiyɨm sɨmiirɨn yɨ kara bɨdi haiburɨn. \v 19 Mɨ kara iikam nhɨrɨm Adi Komii siir pɨugana saiirɨm sɨmaka nɨdwowi mɨ krɨma ɨrɨpa ha haɨngiriyɨu owi Adi Komii siir inɨg hainanam mɨ kara bɨiyɨn ha nikɨ aɨngwowi, kara dimɨnɨn prɨei kɨpi boɨn yaigɨna krɨma nɨnoknɨnkɨna saiirɨn mɨ ya tariigɨna wɨ sɨmiir nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm wadɨe sɨma sɨbgu owam. Kara sɨmiirɨn wɨ dimɨn whɨekak boɨnmɨmauu rani, yaigɨna sɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowa saiirɨn. Mɨ tɨkɨ yaiyɨm yɨm wɨ sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani. \p \v 20 Tɨ kariir nomiiyauɨm, dimɨnɨm kɨma naɨngwowiyɨm, kɨma yɨnisɨm praigakni kwoɨnan kɨpi naɨngwo. Kɨma inɨkamaeni kwoɨnan dwo. Mɨ dimɨn taemɨn biyɨeyɨm iikamkɨm sɨm napiyɨm sɨmiir warar dɨnkɨn aɨngwoyokiyokɨigi, kɨma sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugig. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn siirɨn hindara daɨngwo owouu ɨuguski, yɨnisɨmɨn ɨniiyɨbar nikɨ owiyɨn siir hɨriinan. Mɨ dimɨn mɨiyɨk mɨiyɨkɨm yɨpɨkɨ kɨma naɨngwowiyɨm, yɨm ɨni inɨkamaekɨ sɨbgu aɨngwo omokiyɨm kwoɨn mɨiyɨkɨn ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. \v 21 Mɨ Adi Komii siir yaiya Yokwo Komii hɨr nwowa bɨiya profet Aisaiakɨ si wɨnkiya, ya iikamɨm yaigɨn kwɨr boɨniyɨm sɨmiirɨn hɨnɨɨna boɨnkikɨn, \q1 kara, Bɨiyan Inkam Komiigɨn, kara pɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Isrel sɨmiir nuɨn siir hɨranɨm sɨmiirɨn pɨ yaeya yaigɨn boɨni, iikamɨm yɨpɨkɨ om whɨranɨm sɨma sɨmiir boɨnam. Mɨ yaigɨna kara sɨmiir hauuwi mɨ sɨma wɨ kariir yai ɨmiir boɨnmɨmauuwi. Mɨ kariir iikamɨm sɨma wɨ kariiram naɨngwo tɨbmii kɨɨn tani. Nɨɨngaka. \v 22 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi, tɨ yaigɨnɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir naeyɨu ɨeya hauugiyɨm kɨmiir, sɨma iikam hauugiyɨm kɨmiir, sɨma iikam kɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi, yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiiram naɨngwo tɨbmii karamae nwowɨm mɨ sɨma wɨ saiir wakaeyam nwokɨ aɨngwowɨm. Ya wɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmiiyɨm wɨ sɨmiir wara whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani. Mɨ wɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨn karamae nwowɨm wɨ sɨmiirarar hauuwi. Mɨ yɨm tɨriigɨnɨm yɨm sɨma ɨni hɨriiyar naɨngwowɨm Adi Komii siya kaimwokɨkaimwowaɨrgɨn. Mɨ Adi Komii siir naeyɨuɨn siya inkami kwoɨn hɨurworwokaii, dimɨn taemɨnɨm sɨma nɨisiimauuwɨm sɨmiir boɨnmɨmauuwam, yɨpɨkɨ Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwankɨm. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ wɨ sɨmiir kwoɨn ɨmiir nwokɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwɨm siiraramar nanaokoukaowɨm. \p \v 23 Mɨ Adi Komii siir iikamɨm sɨma ɨrɨpa haɨngiriyɨu owi mɨ sɨma yaigɨna sɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowa saiir boɨni mɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ ta yai aiir wakae nɨnoknɨnkɨn karamae nwowi mɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ Krais siiram naɨngwo tɨbmii karamae nwowi mɨ sɨma ha napnɨnopkainaniyɨm mɨ sɨma wɨ ha boɨni, tɨ iikamɨm sɨma pɨ whaowaei. \v 24 Mɨ omkakɨm Adi Komii siir yai aiirarar boɨnmɨmauuwi, yaigɨna sɨma nɨnoknɨnkɨna saiir mɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ Krais siiram naɨngwo tɨbmii karamae nwowi ini hanɨɨn sɨmiir kwɨrii ɨdwokaiyɨm mɨ tɨ yaiyɨm sɨmiir mɨ wakae karamae mɨ owi mɨ siya wɨ ha naɨngwowi, siya dimɨn mɨiyɨknan bɨ tɨrkɨn. Mɨ ta hɨriinan yaiya siir kwoɨnɨn wɨ saeya hɨugrɨmkrɨpi. \v 25 Mɨ tɨ yaiyɨm siir kwoɨnau hɨr nwokaiyɨm yɨm siya bɨ nikɨ ɨnoknɨnkɨnwaokɨn mɨ mhoɨiya sɨma wɨ idowɨiyar nwowɨguski. Mɨ siya nɨti, siya ogmwo wa ninɨ hɨuni mɨ siya wɨ Adi Komii siir inɨg ɨiir hainani mɨ siya wɨ ha boɨni, tariigɨna ya kaimwokɨ kaimwoka, Adi Komii siya ɨni sɨmaka nwowɨn. Ɨriig. \s1 Sɨma ɨrɨpar haɨngiriyɨu o Adi Komii siir inɨg ɨiir sɨbgu hainanam \p \v 26 Iikamɨm yɨpɨkɨ kanaka nɨnkɨn apnɨnopkai mɨriiyɨm Krais siir mɨi aiir, kɨma wakae! Mɨ ɨiya kɨma ɨrɨpa haɨngiriyɨu hainani Adi Komii siir inɨg ɨiir mɨ kɨma wɨ hɨnɨɨna tɨr. Nwɨrɨn yɨo wɨ mwai dokwo wao mɨ nwɨrɨn yɨo Adi Komii siir mɨi ɨmiir dowomwarkaiyɨu mɨ nwɨrɨn yɨo wɨ yaiya Adi Komii siya nɨisiimauuwa siir, yɨo wɨ saiir boɨnmɨmauu mɨ nwɨrɨn yɨo wɨ yaigɨna kɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowiya wɨ saiir boɨn mɨ nwɨrɨn yɨo wɨ yaiya saiir tɨ swokɨ ɨnkpɨt boɨnki kɨmiir mɨ kɨma whɨekakarɨn wɨ hɨnɨɨna tɨr. Mɨ kɨma wɨ iikamɨm yɨpɨkɨ hapaiir nwowɨm wɨ sɨmiir kwoɨn ɨmiirsi daɨngwoyɨmyok mɨ kɨma ta saiirɨn hɨriinanar tɨri mɨ Adi Komii siir iikamɨm sɨmiir naɨngwo tɨbmiiya wɨ kɨrɨe hɨriinan saiirsi nwowi. \v 27 Mɨ sɨma yaigɨn kwɨra kɨma nɨnoknɨnkɨn karamaeya saiir boɨni mɨ saiirɨn nwɨskɨ mɨ boɨni mɨ nwoɨmgɨ mɨ boɨni ɨni mɨ owɨn, sɨma sɨmar timɨ boɨn. Mɨ wɨm kɨma whɨekakɨm sɨmiirɨn wara boɨnam kɨpi naɨngwo. Nɨɨngaka. Bɨiyɨn inkam nwɨrkɨ tikɨ boɨn mɨ nwɨrɨn yɨo mhoɨi timɨ boɨn. Mɨ siya saiir boɨni mɨ ta yai aiirɨn wɨ nwɨrkɨ nɨnkpɨt boɨnkii kɨmiiramɨn. \v 28 Mɨ hapaiirɨn inkamkɨ ta yai aiir nɨnkpɨt boɨnan inkam karamkɨ nɨuwi mɨ inkamɨn yɨpɨkɨ yaigɨna kɨma nɨnoknɨnkɨn karamaeya saiir boɨnɨn siya kɨmaka nɨnkɨn ɨdwokaii mɨ siya wɨ tɨ yaiyɨm sɨmiir kɨpi swokɨ boɨnmɨmɨn, siya hinda yaimɨkrɨmar dɨdwo. Mɨ mhoɨiya siya wɨ sasar boɨn Adi Komii saɨkan. \v 29 Mɨ yaiya Adi Komii siya nɨisiimauuwa sɨmiir, ya nwɨs mɨ nwoɨmuwakar timɨ boɨn saiirɨn. Mɨ ɨkɨ iikam nhɨrɨm yɨpɨkɨ hɨr nwowɨm, yɨm ta yai aiiram maugi mɨ saiir hɨdgi, tari ta yaiya saiir yai mwokɨ yaimwowɨm ɨni Adi Komii siir yasi hɨrɨrɨua, iyɨe? Siir tani. \v 30 Mɨ nwɨrɨn yɨo wɨ hindara boɨn mɨ Adi Komii siya tɨ yai ɨmiirɨn wɨ inkam nwɨrni nɨisiimauuwi. Mɨ siya wa nɨnsiin okwokii tɨ yai ɨmiir nɨnkpɨt boɨnkiyam mɨ inkamɨn bɨi boɨnɨn yɨo wɨ hindara dɨdwo tani. \v 31 Mɨ hɨriinan tɨri mɨ kɨma Adi Komii siir yaiya wɨ nwɨnwɨra nwɨnwɨra dokwo boɨn. Mɨ ta hɨriinan saiirsika mɨ kɨma whɨekakarɨn wɨ nwokɨ ɨnoknɨnkɨnɨm Adi Komii siir yai aiirɨn mɨ kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya wɨ kɨrɨe nwokɨ owɨm. \v 32 Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siir naeyɨu ɨeya prɨihauuwɨm sɨmiir haii, Adi Komii siir yai aiir boɨnmɨmauuwɨm mɨ sɨma sɨmiir kwoɨnɨm mɨ sɨmiir yaiyɨm sɨmiirɨn sɨbgu kɨgrɨrao. \v 33 Dimusika? Adi Komii siya dimɨn taemɨnɨm ɨrɨpa bɨ nɨtapiyokɨn. Nɨɨngaka. Adi Komii siya ha naɨngwowi, kɨma ɨrɨpa haɨngiriyɨu owɨm, siir inɨg ɨiir hainanam mɨ kwoɨn mɨiyɨk haiyam mɨ sɨbgu ɨdwowɨm mɨ kwoɨn hiinsɨma nwowɨm mɨ kwoɨn whɨrkɨwhɨruwa nwowɨm. \v 34 Mɨ tɨkɨ wig hɨriinanɨm sɨma ɨrɨpa kɨmaka haɨngiriyɨu owi Adi Komii siir inɨg ɨiir hainanam, yɨm sɨma hinda yai mɨkrɨmar dwo. Mɨ nɨm krɨma pɨ sɨmiir kɨgnɨnkɨn boɨn tani ɨkɨ iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm sɨmiirɨn. Mɨ tɨ dimɨnɨn siir boɨni, siyɨu komiiyɨn Adi Komii siir yokwo aiir nwowɨn yɨo hɨnɨɨna boɨnkɨn, wigɨm bɨi sɨma nɨdwokaii, sɨma wɨ inkamɨm inɨg komiigakɨm wɨ sɨmiir hɨriinan kɨpi nwo. \v 35 Mɨ sɨma dimɨn nɨnoknɨnkɨnam tɨri mɨ sɨma wɨ sɨmiir omaka hɨriir dam mɨ sɨmiir kam ɨmiirɨn wɨ hɨr tinɨ srɨiyɨu tɨ dimɨnɨn Adi Komii siir yai aeya boɨna saiir yaimwokɨyaimwowa. Ya hɨriinan siyɨuɨn siyɨu mɨiyɨk rani, ɨiya kɨma Adi Komii siir inɨg hainaniyɨm siir omaka aiir mɨ wigɨm saiirar kɨpi boɨn. \p \v 36 Mɨ kɨma kariir yai aiir wakae karamae dimusi nwowi, tɨ kara boɨnkiyɨm wigmi mɨ wɨm kɨma sɨmiirɨn kɨmɨdiniya yaeya yai boɨn? Mɨ kɨma hɨriiyar naɨngwowi, Adi Komii siir yaiya bɨiyɨn kɨmiiram arar nɨtka, aniya? Nɨɨngaka. Mɨ iikamɨm Adi Komii siir yai aiir nɨnoknɨnkɨnɨm ɨni kɨma kɨmar ywowɨskiyɨm, aniya? Nɨɨngaka. \v 37 Mɨ kɨmiir nwɨrɨn ha naɨngwowi, siirɨn yai Adi Komii siya hauugɨn mɨ siya ha mɨ aɨngwowi Adi Komii siir naeyɨuɨn siya siyar naɨngwo hauugɨn kɨrɨepai kɨrɨepaiyɨm siirɨn mɨ siya wa dɨnoknɨnkɨnki, ta yaiya kara wɨnkiya kɨmiiram kɨmiirɨn Adi Komii siya nɨmbingikɨn ta yai aiir wakaeyoknam. \v 38 Mɨ tɨ hɨriinan inkamɨn ta yai aiir nikwowaisii mɨ wɨm kɨma ɨriipɨ hɨriinan, wɨ siir timɨ ikwowaisii. \p \v 39 Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ tɨ kariir nomiiyauɨm kɨma tɨ dimɨn taemɨnɨm Adi Komii siya nɨisiimauuwi kɨma boɨnmɨmauuwam, wɨ sɨmiir sɨmiirar daɨngwokwonanae mɨ tɨ kamɨm yɨpɨkɨ wɨ yaigɨna kɨma nɨnoknɨnkɨn karamae nwowa saiir boɨni mɨ kɨma sɨmiirɨn wɨ igbid kamiyau kɨpi hai. \v 40 Mɨ kɨma Adi Komii siir inɨg ɨiir hainani mɨ ɨkɨ dimɨn taemɨnɨm sɨmiirɨn sɨbgu sɨbgu tɨr mɨ sɨbgu sɨbgu kiiriimdiyɨu haigɨn. Mɨ iikam whɨekakɨm diriiyar kɨpi boɨnswo. Nɨɨngaka. Ɨriig. \c 15 \s1 Pol siya Krais siya naonama mɨ siya swokɨ ɨnsiin ɨdwowa saiir boɨnkɨn \p \v 1 Mɨ tariinanɨn tɨ kariir nomiiyauɨm, kara mɨnan naɨngwowi, kɨma ta yai wɨn kɨbiya yɨpɨkɨ bɨigɨ bɨi kara boɨnmauuwa Jisɨs Krais siira, saiir daɨngwowarkaigi. Kɨma tɨ yai ɨmiir wakaeyɨm mɨ kɨmiir kwoɨnɨm ɨni kɨrɨeyar ywokiyɨm. \v 2 Ɨhɨ, ɨni ywokiya ta yai wɨn kɨbiya kara kɨmiir nikɨ boɨna mɨ kɨma saiirɨn hɨriiyar nonkworɨnukrɨpkaii mɨ kɨmiirɨm wɨ saeyar nanmaiwarkainaei. Mɨ hɨriinan karamaekɨ nɨuwi mɨ kɨma wɨ hindara prɨinaɨngwo tɨbmii kɨɨni. \p \v 3 Mɨ yaiya kara Jisɨs Krais siir hɨrankɨ kara haiya ya kara bɨdi boɨnmɨmauuwa kɨmiir. Taka yaiya ya yai whoɨmoni rani. Mɨ ta yaiya ya hɨnɨɨna boɨnka, Jisɨs Krais siya krɨmiir dimɨn biyɨeyɨm sɨmiirsi naokɨn, ta sɨma wɨnboɨnkiya bɨiya Adi Komii siir yokwo aiir saiir hɨriinan. \v 4 Mɨ siya ha naonamɨn mɨ sɨma siirɨn kɨmɨdiniya ɨenau haɨngikaigi mɨ ɨi kwoɨmaka siirɨn Adi Komii siya swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwoki. Yɨm sɨma bɨiya ta Adi Komii siir yokwo aiirɨn tɨ hɨriinan dimɨn kaimwo ɨmiirar mɨ wɨnboɨnkikɨm. \v 5 Mɨ ɨiya Adi Komii siya Jisɨs Krais siir hɨdnɨnsiin ɨdwowa mɨ siya bɨiyɨn Pita siir hɨriir yɨmbiyam mɨ mhoɨiya siya siir aposel kam ɨuur nwɨso sɨmiir hɨriir yɨmbiyam. Mɨ sɨma siirɨn warar bɨdi mɨ kɨgiyɨm. \v 6 Mɨ mhoɨiya, siya iikam whɨekakɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm sɨmiir hɨriirɨn idowɨiyar yɨmbiyam mɨ sɨma ɨni siirar mɨ kɨgɨm. Mɨ tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm mɨ siir siyɨu ɨiir napɨm, 500 bɨdi haiburɨm. Mɨ tɨ iikamɨm sɨmiir nhɨrɨm yɨm ɨna nikɨ owɨm mɨ nhɨrɨm yɨm bɨdi yaokaowɨm. \v 7 Mɨ mhoɨiya siya Jems siir hɨriir yɨmbiyam mɨ siya siirɨn bɨdiyar mɨ kɨgiyɨn. Mɨ siya siir aposel kamɨm sɨmiir hɨriirɨn ha mɨ ɨmbiyamɨm mɨ sɨma siirɨn bɨdiyar mɨ kɨgɨm. \p \v 8 Mɨ mhoɨigɨ mhoɨiyɨn siya ha nɨtɨn, kɨmɨdiniya kariir tɨriir yɨmbini. Mɨ kara siirɨn bɨdiyar mɨ kɨgiyɨn, yɨnisɨmɨn siir yopiiya siirɨn siyɨumwoni naokaina karam nwowiyɨn siir hɨriinan. \v 9 Dimusi rani, kara ɨni aowa ywowɨn kara inɨgak bɨ nwokɨn. Mɨ an kara ɨni tɨ Jisɨs Krais siir aposel kamɨm sɨmiir aowa ywowɨn. Dimusi rani, bɨiya Adi Komii siir iikamɨm hɨnda tɨnda nwowɨm sɨmiirɨn kara tɨrbugɨm. Mɨ kara tariinanɨn tɨ hɨriinan kwoɨn asi naɨngwowi. Kara inkam paiigɨpaii rani, Jisɨs Krais siir aposel inkam nwowamɨn. \v 10 Mɨ dimusi rani, kariirɨn Adi Komii siir naɨngwobumbuwa, saeyar nɨtmaisok okwokɨn mɨ kariirɨn saeyar kɨnsiis haigɨnɨugɨn. Mɨ tariinanɨn kara ɨni Jisɨs Krais siir aposel inkam nwowɨn. Kariirɨn kwoɨn mɨiyɨkɨn Adi Komii siya hauugɨn mɨ siya whɨsarii bɨ nwokiyamkɨn. Nɨɨngaka. Kara mɨi komiiya siya hauuwa saiirar mɨriiyɨn mɨ ta mɨiya kara mɨriiya ɨni ɨkɨ iikam nhɨrmi mɨiyɨm sɨmiir haibura. Kara ta mɨiya kana kanar bɨ mɨriigɨn. Nɨɨngaka. Adi Komii siir naɨngwobumbuwa saeya kanakar nwoka. Mɨ taka ɨi aiirɨn, ta naɨngwobumbuwa tɨ mɨi ɨmiirɨn sasar mɨrii ɨskika. \v 11 Mɨ tɨ dimɨnɨn yɨo dimɨn Komii rani. Dimusi rani, krɨma whɨekakɨn kɨmiirɨn ta Adi Komii siir yai kɨbi aiirarar mɨ boɨnmɨmauugɨm. Mɨ ta yaiya saeyaɨrga kɨma naɨngwo tɨbmii kɨɨna. Ɨriig. \s1 Iikamɨm naokaowɨm wa swokɨ ɨnsiin ɨdwodwowi \p \v 12 Mɨ ta yaiya krɨma boɨnmɨmauuwa saiir yaimwokɨyaimwowa ya hɨnɨɨnga. Ɨiya Jisɨs Krais siya naonama, siirɨn Adi Komii siyar swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwo. Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ kɨmiir nhɨrɨm hɨriinan dimusi boɨnkɨm, iikamɨm yɨpɨkɨ naokaowɨm sɨma wɨ swokɨ ɨnsiin ɨdwo rani. Mɨ sɨma tɨ hɨriinan boɨnɨm, sɨma ɨni habwowhaenan ywowɨm mɨ sɨma tɨ hɨriinan yai biyɨe asi boɨnkɨm. \v 13 Mɨ sɨmiir yaiya kaimwokɨswo mɨ ta Jisɨs Krais siya naonama Adi Komii siya siirɨn wɨ di swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi. \v 14 Mɨ ta Jisɨs Krais siya naonama mɨ Adi Komii siya siirɨn hɨdnɨnsiin ɨdwo karamkɨswo mɨ ta Adi Komii siir yaiya ta ɨinokɨinok krɨma boɨnmɨmauuwiya saeya wɨ naekak di ywowi. Mɨ hɨriinankɨswo mɨ kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya Adi Komii siir yai aiiram nwowa ya wɨ naekak di ywowi. \v 15 Mɨ tɨ iikamɨm sɨmiir yaiyɨm sɨma yai kaimwokɨswo mɨ ta yaiya iikam ɨmiir krɨma boɨnmɨmauuwa Adi Komii siir mɨi ɨmiir, yɨm wɨ pɨ yɨksɨsaeyɨn. Dimusi rani, nɨm krɨma iikam ɨmiirɨn mɨn nowomwarkaiyɨugɨm, ta Jisɨs Krais siya naonama mɨ siirɨn Adi Komii siya swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowa saiir. Mɨ sɨmiir yaiya saeya yai kaimwokɨswo mɨ Adi Komii siya tɨ iikamɨm naokaowɨm sɨmiirɨn wɨ hɨdnɨnsiin ɨdwo rani, omwai hɨriiyar waiyayokiyokɨiyamɨn. Nɨɨngaka. \v 16 Mɨ Adi Komii siya tɨ iikamɨm naokaowɨm sɨmiir hɨdnɨnsiin ɨdwo karam nwowi mɨ wɨ ɨriipɨ hɨriinanar pɨ mɨ tɨrɨn, siya Jisɨs Krais siirɨn wɨ di mɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi, ɨiya siya naonama. \v 17 Mɨ Adi Komii siya Jisɨs Krais siirɨn hɨdnɨnsiin ɨdwo karam nwokɨswo ta siya naonama mɨ ta kɨmiir naɨngwo tɨbmiiya Adi Komii siya namaiwarkaina kɨmiir ya wɨ dimɨn komii di ywowi. Mɨ hɨriinan nwokɨswo mɨ wɨm kɨma wɨ iikam mɨiyɨknan di ywowi Adi Komii siir whwonkam ɨdan. \v 18 Mɨ ta yaiya tɨ iikamɨm sɨma boɨna saeya kaimwo nwokɨswo mɨ Adi Komii siya ɨkɨ iikamɨm naokaowɨm sɨmiirɨn wɨ hɨdnɨnsiin ɨdwo rani. Mɨ mhoɨiya tɨ iikamɨm naokaowɨm, yɨpɨkɨ Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm, sɨma wɨ omwai Adi Komii saɨka waiyayokiyokɨi rani, sɨma wɨ hɨriiyar nonkwobumbunɨnkɨn ɨuguskii. \v 19 Krɨma Krais siiram daɨngwo tɨbmii kɨɨn mɨ siiram dwokwokɨn. Mɨ krɨma siiramɨn tɨ ɨiyɨm tɨ tariinan krɨma nwowɨm tɨ nu ɨiir, sɨmiiraramar nwokwokɨni siiramɨn, krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwam mɨ krɨma wɨ iikam mɨiyɨknan nwo rani, nɨm wɨ siyɨu biyɨekɨ biyɨeyɨn si nwowi. Mɨ mhoɨiya krɨma naowi mɨ krɨmiir naɨngwo tɨbmiiya Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨna, ya wɨ krɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu rani. Mɨ mhoɨiya ɨkɨ iikam nhɨrɨm krɨmiirsiyɨn wɨ naɨngwoyɨmyok prasae di kɨni. Mɨ sɨma krɨmiirɨn wɨ hɨnɨɨna pɨ boɨnɨn, krɨmiir kwoɨnɨn yɨo ɨni biyɨe ywowɨn. \p \v 20 Mɨ sɨma wɨ hɨriinan di boɨni. Dimusi rani, Adi Komii siya mhoɨiya wɨ krɨmiirar mɨ whɨnkɨnsiisi. Adi Komii siya Jisɨs Krais siya naonama mɨ siya siirɨn bɨdiyar swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowɨn. Ya ta yaiya ya yai kaimwowaɨrga. Mɨ dimusi rani, Adi Komii siya hɨriinanar tɨrkɨn. Mɨ krɨma ta saiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, siya tɨ iikamɨm naokaowɨm sɨmiirɨn wa mɨ hɨdnɨsiin ɨdwowi. \v 21 Mɨ tariinanɨn, dimusi rani, tɨ inkam nwɨruwan Adam siir dimɨn biyɨeya saiirsika, iikam, whɨekakɨm wɨ asi naokaoyokiyokɨii. Mɨ yɨo tɨ inkam nwɨrɨn Jisɨs Kraisɨn, yɨo dimusi rani, yɨo siir mɨi aiirsika mɨ tɨ iikamɨm naokaowɨm, sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siyar swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi. \v 22 Mɨ iikamɨm Adam siir yɨɨnɨe nwowɨm, nɨm krɨma ɨriipɨ hɨriinan nɨm krɨma wa mɨ aowi, krɨma wɨ ɨi prɨei nwo rani. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn, iikamɨm yɨpɨkɨ Jisɨs Krais siir pɨugana saiirɨm yɨpɨkɨ wɨ mhoɨiya naowi, Adi Komii siya krɨmiirɨn wɨ yarɨpar swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwodwoswokii ɨrɨpa saɨka sɨbgu oyokiyokɨikaeyamam. \v 23 Mɨ siya krɨmiirɨn wa swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi ɨiya siir kwoɨnkar naɨngwowi krɨmiiram saiir. Jisɨs Krais siya bɨiyɨn krɨmiir dimɨn biyɨe ɨmiirsi naowɨn mɨ siirɨn Adi Komii siyar swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwo. Mɨ mhoɨiya Jisɨs Krais siya swokɨ ɨti mɨ krɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwowi, yɨpɨkɨ, Jisɨs Krais siir pɨugana saiirɨm. \p \v 24 Mɨ ɨiya Krais Jisɨs siya swokɨ ɨti mɨ tɨ dimɨn taemɨnɨm yɨm wa dɨgii mɨ digworaekwowɨm tɨ nuɨn siir kɨgɨrkakiyɨm sɨmiir kɨrɨeyɨm yɨm wɨ siyar dɨgɨguski. Mɨ kamɨm bɨi nwowiyɨm mɨ gavmani inkam ɨkɨm, yɨpɨkɨ siir mɨi ɨnaka nantamyɨriyɨrɨm mɨ Setan ni isidɨn yɨo ɨriipɨ hɨriinan. Mɨ Jisɨs Krais siya siir iikam ɨmiirɨn mɨ digworaekwo ɨkɨm, yɨm siir Adɨn, Adi Komii siir hauugii mɨ yɨo siya wɨ inkam komiinan namɨdwokaiyɨuwi sɨmiir kɨgɨrkakamɨn. \v 25 Mɨ sɨmiirɨn wɨ Jisɨs Krais siyar kɨgɨrkaki mɨ wɨ ta ɨiya siya siir sau omom ɨiir haɨnururgi, wɨ saiirar nadɨgɨuwi mɨ siya sɨmiirɨn wɨ hɨriiyar nonkworɨnu krɨpkaii siir whɨnkwo paekwoni. \v 26 Mɨ dimɨnɨm mhoɨigɨmhoɨi siya tɨrbugii, yɨo krɨmiir naoni siyɨu ɨeya mɨ yɨo tɨ dimɨnɨn yɨo wɨ hɨriiyar dɨgɨguski. \v 27 Dimusika? Adi Komii siir Yokwowa tɨ dimɨn ɨiirɨn hɨnɨɨna boɨnka, Adi Komii siya digworaekwo whɨekakɨm Jisɨs Krais siir ɨɨnarar bɨdi yonkwo dɨgɨm. Mɨ ta yaiya ya ha boɨnka, tɨ digworaekwowɨm yɨm ɨni Jisɨs Krais siir whɨnkwo paekwoni aowa arar nwowɨm. Mɨ dimusi rani, Adi Komii siya digworaekwowɨm Jisɨs Krais siir whɨnkwo paekwoni aowa kɨnar ywowɨm. Mɨ ta hɨriinan saiirsika, Adi Komii siya wɨ Jisɨs Krais siir whɨnkwo paekwoni nwo rani. Nɨɨngaka. \v 28 Mɨ Adi Komii siya tɨ digworaekwowɨm Jisɨs Krais siir whɨnkwo paekwoni aowa kɨna nwodɨgi mɨ yɨo siyarɨn Adi Komii siir yɨnisɨmɨn sɨmiirɨn wɨ siyar kɨgɨrkaki. Mɨ yɨo Jisɨs Krais siyarɨn wɨ siir Adɨn siir whɨnkwo paekwoni nwowi. Mɨ digworaekwo whɨekakɨm sɨmiirɨn wɨ Adi Komii sasar kɨgɨrkak swowi. \p \v 29 Mɨ yɨm tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ ha boɨnɨm, Adi Komii siya iikamɨm naokaowɨm sɨmiirɨn wɨ swokɨ hɨdnɨnsiin ɨdwo rani mɨ sɨma wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn siyɨuɨn op siirsi baptais haigɨnɨuwi, ɨkɨ iikamɨm naokao ɨmiirɨn? Mɨ sɨmiir yaiya saeya kaimwo nwokɨswo mɨ Adi Komii siya wɨ iikamɨm naokaowɨm sɨmiirɨn wɨ hɨdnɨnsiin ɨdwo rani. Mɨ sɨma iikamɨm naokaowɨm sɨmiirɨn wɨ op panɨɨna baptais haigɨnɨuwi iikamɨm naokaowɨm mɨ wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn kɨbiyɨn si nɨmbiyami, tɨ dimɨn ɨiirsiyɨn, ha? \v 30 Mɨ sɨmiir yaiyɨm sɨma yai kaimwo nwokɨswo mɨ krɨma Jisɨs Krais siir iikamɨm sɨmiirɨn wɨ hɨrii hɨrii dimuam boɨnɨnaei ta Adi Komii siya sɨmiir hɨdnɨnsiin ɨdwowana Jisɨs Krais siir hɨdnɨnsiin ɨdwowa saiir hɨriinan saiir. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ naokaowɨm, sɨma swokɨ ɨnsiin ɨdwo karamae nwowi mɨ nɨm krɨma wɨ Adi Komii siir mɨi aiir mɨrii rani mɨ wɨ ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ krɨmiir nɨsomaowam tɨrɨm wɨ sɨmiiram nam tani. Nɨɨngaka. \v 31 Tɨ kariir nomiiyauɨm, iikamɨm ɨinokɨinokɨn kariir nɨsomaowam tɨri. Dimusi rani, wɨm kɨma ɨni Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais ɨni siir pɨugan aiir nwowɨm. Yɨo tɨ dimɨnɨn, yɨo kariir kwoɨnɨn maɨrgɨmaɨrga, siya nwowiyɨn yɨo siir dimɨn mwokɨmwo ɨeya mɨ ta hɨriinan saiirsika, kara ta yaiya kɨmiir asi boɨnkika. \v 32 Mɨ kara nuan inkamɨm sɨmiir kwoɨn ara nwokɨswo mɨ an kara wɨ ɨkɨ mwanhu mɨ wra mɨnɨm om Efesas hɨranɨm sɨmaka bɨdi pɨmɨ ɨntɨowɨn. Mɨ kara wɨ pɨkɨ hɨnɨɨn dimɨn kɨbiyɨn siir tɨ haii siir hɨrankɨn, ha? Mɨ kaimwokɨ nɨuwi, ta yaiya iikamɨm naokaowɨm yɨm wɨ swokɨ ɨnsiin ɨdwo rani. Mɨ krɨma iikam nhɨrɨm sɨmiirɨn wɨ hɨriinanar kɨgnɨnkɨn boɨnkii, daɨngwo, owouugi mɨ mhoɨiya krɨma naemɨn naei mɨ opmɨn kwiyaei mɨ krɨma ha naonami mɨ nɨm wɨ hindara nwokɨ dɨgɨguskiyɨm. Mɨ tɨ hɨriinan boɨniyɨm sɨma, sɨma yai mɨiyɨkni boɨn tani, nɨm krɨma ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm. Krɨma tɨ sɨma tɨra, saiir hɨriinan kɨpi tɨr. \p \v 33 Tɨ yaiyɨm sɨmiir wakaeki, iikamɨm yɨpɨkɨ kwoɨn bibiyɨe naɨngwowɨm wɨ sɨma kiyɨpsɨbgi haigɨnɨuwi ɨkɨ iikamɨm yɨpɨkɨ sɨmaka naprɨrɨrɨm sɨmiir kwoɨn ɨmiirɨn. Yɨm tɨkɨ yaiyɨm yɨm yaimwo ɨmaɨrgɨm. Wɨm wɨ nhɨrkɨm pɨ kiyɨpsɨbgi haigɨnɨuwisi kɨma sɨbgu daɨngwo mɨ sɨmaka kɨpi naprɨrɨr. \v 34 Wɨm kɨma kɨpiinan bɨ nwokɨm mɨ kwoɨn mɨiyɨk bɨ naɨngwokɨm mɨ kɨma warɨ dimɨn biyɨeyɨm kɨma tɨrɨm sɨmiirɨn digɨumii haimriiyɨugig. Mɨ kɨmiir nhɨrɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir yai aiir nɨnoknɨnkɨn karamae nwowɨm sɨmiirɨn kara pɨ tɨ hɨnɨɨna boɨni mɨ kɨma wɨ nɨdidkakar nwowi. Ɨriig. \s1 Mɨ iikamɨm naokaowɨm sɨma swokɨ ɨnsiin ɨdwodwowi sɨmiir pɨuɨm yɨm wɨ sɨma nwowi \p \v 35 Mɨ kam nhɨrɨm yɨm wɨ hɨnɨɨna boɨni, ta yaiya iikamɨm naokaowɨm sɨmiir boɨna sɨma swokɨ ɨnsiin ɨdwodwowam, ya yai paii rani. Mɨ iikamɨm naokaowɨm sɨma wɨ panɨɨna swokɨ ɨnsiin ɨdwodwowi? Mɨ sɨma wɨ paka hɨnɨɨn pɨua sae haii? \v 36 Mɨ sɨma hɨriinan boɨni mɨ an kara wɨ hɨnɨɨna boɨni, kɨma inkam paii rani, wakae! Mɨ kɨra dimɨn whɨrni nid haɨngikaii mɨ siya wɨ aisiima nikɨ whaksɨsauu rani. Mɨ mhoɨiya siya ha kɨnanpiyɨknaiinii mɨ wa mwrɨinanaiinami. Mɨ kɨma dimɨn nidɨn opkak nwowiyɨn siir haɨngikaii mɨ siya wɨ swokɨ whak rani mɨ wɨ mɨ mwrɨinanaiinam tani. Mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ naokaowɨm sɨma wa swokɨ ɨnsiin ɨdwowi, tɨ dimɨn nidɨn waibrosɨn kɨma haɨngikaigiyɨn mɨ ha whaknanaiiniyɨn siir hɨriinan. \v 37 Mɨ dimɨnɨn kɨra haɨngikaiyɨn siir nidɨn nid komii rani. Kɨra nhwo ɨiir bɨ nɨnkɨnkɨn. Nɨɨngaka. Mɨ ɨiya kɨra nid ɨiir haɨngikaiiyɨm mɨ mhoɨiya pɨ nhwo ɨeya whaknanaiinii. \v 38 Paenid nhɨrɨn yɨo si pɨua pɨ saɨ mɨ owi mɨ nhɨrɨn siyɨn yɨpi saɨ mɨ owi. Mɨ Adi Komii siya hinda siir kwoɨn ara naɨngwokiyɨn mɨ tɨ dimɨnpai dimɨnpaiyɨm sɨmiir nhwoɨm ɨna yɨmbimbɨiyamɨm. \p \v 39 Mɨ dimɨnpai dimɨnpaiyɨm sɨma pɨu kwɨruwa bɨ nwokɨm sɨmiir pɨuɨm ɨni kɨpa kɨpa ywowɨm. Inkamɨm yɨm sɨma pɨu mɨ nuan wraisuɨm yɨm sɨma pɨu mɨ ɨpiyɨnɨm yɨm sɨma pɨu mɨ anasuɨm yɨm sɨma pɨu. \p \v 40 Mɨ tɨ dimɨnpai dimɨnpaiyɨm yɨpɨkɨ nɨnomor kou hɨr nwowɨm, yɨm sɨmiir pɨuɨm yɨm ɨni sɨma mɨ owɨm. Mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ nɨnomor kou hɨr nwowɨm, sɨmiir dimɨn kɨrɨe kɨbi kɨbiyɨm paenan nɨuyaeiyɨm yɨm ɨni sɨma ywowɨm. Mɨ tɨriigɨnɨm yɨpɨkɨ tɨ nu ɨiir nwowiyɨm yɨm sɨmiir dimɨn kɨrɨe kɨbi kɨbiyɨm paenan nɨuyaeiyɨm yɨm ɨni sɨma mɨ owɨm. \v 41 Mɨ yɨo bɨeni dimɨn kɨbiyɨn paenan nɨuyaiyɨn yɨo ɨni saɨ mɨ owɨn mɨ bwani dimɨn kɨbiyɨn paenan nɨuyaeiyɨn yɨo ɨni saɨ mɨ owɨn mɨ nauun whɨekakɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan, sɨma whɨekakarɨn ɨrɨpa bɨ mɨ okɨm nhɨrɨm sɨmiir kɨrɨeya paenan nɨuyaeiya ɨni nhɨrɨm sɨmiir ɨmiir haiburɨm. \p \v 42 Mɨ ɨiya Adi Komii siya iikamɨm naokaowɨm sɨmiir hɨdnɨnsiin ɨdwowi, sɨmiir kwoɨnbudɨn omwai hɨriiyar waiyayokiyokɨiyam, yɨm wɨ tɨ hɨriinan nwowi. Krɨmiir pɨuɨm ɨni tɨ dimɨn nidɨm krɨma haigiiyɨm numɨr ɨni sɨmiir hɨriinan ywowɨm. Mɨ ɨiya iikam ɨma naowiyɨm mɨ krɨma sɨmiir pɨuɨs biyɨeyɨm pɨ ɨriipɨ hɨriinan ɨeyar mɨ haingikaigii. Mɨ tɨ pɨuɨm sɨma bɨ kɨmɨmɨnkiikɨm pa whɨigi sasauuwi mɨ tɨ pɨuɨm Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwowi mhoɨiya sɨma wɨ swokɨ whɨi rani. Nɨɨngaka. \v 43 Mɨ tɨ pɨuɨm tɨ ɨenau krɨma haɨngikaigiiyɨm, yɨm mɨiyɨk rani. Mɨ tɨ pɨuɨm Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwowanɨm, wɨ sɨma nwowi pɨu wadɨekɨ wadɨeyɨn. Mɨ pɨuɨm tɨkɨ krɨma haɨngikaigiiyɨm yɨm kɨrɨe rani. Yɨm ɨni opaɨr ywowɨm. Mɨ tɨ pɨuɨm wɨ Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwowi, yɨm tɨriigɨnɨm yɨm kɨrɨekɨ kɨrɨe ɨma. \v 44 Mɨ tɨ pɨuɨm tɨ krɨma haɨngikaigiiyɨm, yɨm nuan pɨu ɨma. Mɨ tɨ pɨuɨm wɨ Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwowi, yɨm tɨ pɨuɨm yɨm wɨ nɨnomor kou hɨran pɨu wɨn nwowi. Nuan pɨuɨm mɨ nɨnomor kouan pɨu ɨkɨm. \v 45 Taka yaiya ya ɨni Adi Komii siir Yokwo Komii aiir nwowa. Adi Komii siya bɨigɨ bɨiyɨn Adam siirar nonkwokwokikɨn. Siyaɨrgɨn inkam kɨɨngɨ kɨɨnɨn yɨpɨkɨ tɨ nu ɨiir naprɨrɨrɨn. Mɨ Jisɨs Krais siirɨn inkamɨn nɨnomor kouwanɨn sɨma siirɨn hɨnɨɨn boɨnkikɨn mɨ Adamɨn yɨpɨkɨ mhoɨiya nwowɨn, krɨmiirɨn wɨ kwoɨnbud wɨn siya hauuwi mɨ krɨmiirɨn wɨ siyar tɨrkii, omwai hɨriiyar waiyayokiyokɨigiyamɨm. \v 46 Mɨ yɨm tɨ pɨuɨm nɨnomor kouanɨm, krɨma wɨ bɨi sɨmiir nikɨ hai rani. Nɨɨngaka. Krɨma bɨiyɨn wɨ nuan pɨua wɨ saiir haii mɨ mhoɨiya wɨ tɨ pɨuɨm nɨnomor kouanɨm wɨ sɨmiir haii. \v 47 Adi Komii siya bɨigɨbɨiyɨn Adam siirɨn nuni nonkwokwokɨn mɨ Jisɨs Kraisɨn, tɨ mhoɨiyan Adamɨn, yɨo nɨnomor kouankɨ nɨtkɨn. \v 48 Mɨ nɨm iikamɨm yɨpɨkɨ tɨ nu ɨiir nwowiyɨm, nɨm krɨma ɨni Adam siir kwoɨnbudɨn ɨni siir hɨriinan ywowɨm yɨo Adi Komii siya krɨmiirɨn nuni nonkwokwokikɨn. Mɨ nɨm krɨma iikamɨm yɨpɨkɨ wɨ nɨnomor kou hɨr nwowi, nɨm krɨma wɨ tɨ inkam nwɨrɨn, Jisɨs Krais nɨkɨuwiyɨn, nɨm wɨ siir kwoɨnbudɨn omwai waiyayokiyokɨiiyɨn nɨm wɨ siir haii. \v 49 Mɨ dimusi rani, nɨm krɨma ɨni tɨ nu ɨiir nwowɨm Mɨ hɨriinankɨ nɨuwi mɨ nɨm ɨni Adamni hɨnɨɨn ywowɨm, tɨ inkamɨn tɨ nuɨn siir tɨranɨn. Mɨ tɨ hɨriinan siyɨuɨn, mhoɨiya nɨnomor kou hɨr nwowi, nɨm wɨ Jisɨs Krais siir hɨriinan nwowi, tɨkɨ inkam nwɨrɨn nɨnomor kouanɨn. \p \v 50 Mɨ tɨ kariir nomiiyauɨm kɨma wakae! Kara kɨmiir boɨnki, tɨ pɨuɨm, tɨ nuɨn siirɨm, Adi Komii siya kɨgɨrkakiyɨn, hɨriirɨn wɨ wara nam tani, hɨr nwowamɨn. Mɨ digworaekwowɨm yɨpɨkɨ naokaowiyɨm mɨ whɨiiyɨm, yɨm wɨ tɨ omɨn tɨ digworaekwowɨm naokao karamae nwowiyɨm, yɨm wɨ sɨmiir hɨriir wara nam tani. Nɨɨngaka. \p \v 51 Wakae! Panao kara kɨmiirɨn pɨ yaiyɨm aowa nwowɨm sɨmiir boɨnkii. Mɨ krɨma Krais Jisɨs siir iikamɨm krɨmiir nhɨrɨm krɨma wɨ nao rani mɨ krɨma wɨ hɨriinan tɨr tani. Mɨ krɨmiirɨn Adi Komii siya boɨnkii mɨ krɨmiir pɨuɨm yɨm wɨ sɨma nwowi. \v 52 Mɨ Adi Komii siya siir paekwosɨm ɨmiir boɨnkii, kɨd maskiyam mɨ wɨ kɨmɨmɨnki rani, wɨ sinani hanɨɨn sinankii mɨ tɨ krɨmiir pɨuɨm wa nɨnkpɨtki, ɨiya tɨ kɨd ɨeya maskii. Mɨ tɨ iikamɨm naokaowɨm, sɨmiirɨn wɨ Adi Komii siya hɨdnɨnsiin ɨdwowi, yɨm wɨ swokɨ ao rani. Nɨɨngaka. \v 53 Adi Komii siya krɨmiir pɨuɨm wɨ sɨmiir tɨrkii yaeya pɨu nwowamɨn. Mɨ saeya nɨnomor kouan pɨu nwowi mɨ saeya wɨ wai pɨu nwo rani. Nɨɨngaka. Sɨma wɨ hɨriinanar nwoyokiyokɨikaeyami. \v 54 Kaimwoka, ta pɨua nu tɨrana ta krɨma haɨngikaigiya, mhoɨiya saeya pɨu wɨn nɨmbiyami mɨ wɨ hɨriinan wadɨeyar nwoyokiyokɨikaeyami. Mɨ ta pɨua yɨpɨkɨ naonama, mhoɨiya saeya swokɨ ɨnsiin ɨdwowi mɨ wɨ pɨ nɨnkpɨtkii mɨ wɨ saɨ nwowi mɨ ya wɨ kwoɨnbud wɨnɨn siir haii mɨ saeya wɨ hɨriiyar nwoyokiyokɨikaeyami. Mɨ ta ɨi aiirɨn mɨ ta yaiya Adi Komii siir Yokwo Komii aiir nwowa ya wɨ dɨgɨ dɨgar nwowi. Ta yaiya ya hɨnɨɨna boɨnka, nao aiirɨn Adi Komii siya bɨdi ikwowaisii ɨguskiya. Mɨ iikamɨm mɨ aokaonanaeiyɨm yɨm ɨriipɨ hɨriinan siya bɨdi mɨ onkwobumbunɨnkɨnkiyɨm. \v 55 Mɨ hɨriinanakɨ nɨuwi, hɨriinan tɨri mɨ iikamɨm wɨ swokɨ aokao rani. Nɨɨngaka! Mɨ nao saeya wɨ krɨmiiram swokɨ ɨt rani, krɨmiirnii owakɨiyam. Nɨɨngaka. \p \v 56 Mɨ tariinanɨn krɨma wɨ hɨriiyar kɨmpɨpɨsu krɨpkaii mɨ wa mɨ aowi. Dimusi rani, tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm krɨma tɨrɨm sɨmiirsika. Adi Komii siir siyɨu komii krɨmiir bɨdiyar yɨisiimauuwɨn dimɨn bibiyɨeyɨm krɨma tɨrɨm sɨmiirɨn. Mɨ ta ɨiya tɨ dimɨn bibiyɨeyɨm tɨ krɨma tɨrɨm mɨ siyɨu komii ɨkɨn, yɨm wa dɨgɨguski. \v 57 Krɨmiirɨn Adi Komii siya whɨnkɨnsiiskɨn. Mɨ krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siya bɨdi yonkwobumbunɨnkɨnkiyɨm dimɨn biyɨe saiir kɨrɨe ɨmiirɨn, yɨpɨkɨ krɨmiir tɨriya, krɨma naokaonanaeiyam. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ krɨma wɨ Adi Komii siir tɨ boɨn wadɨe mɨ siir inɨg ɨiir tɨ hainan. \p \v 58 Tɨ kariir nomiiyau kɨɨngɨ kɨɨnɨm, yɨpɨkɨ kara naɨngwokwonanaeiyɨm, kɨma sɨbgu dokworɨnu mɨ ta yaimwokɨyaimwowa kara kɨmiir boɨna saiiram daɨngwo tɨbmiikɨɨn. Kɨmiir kwoɨnɨm kɨpi swokɨ kisɨna mɨmɨn tɨ dimɨnɨm kara boɨnkiyɨm sɨmiirsiyɨn. Kɨma kɨrɨe hɨriiyar dwokrɨpkai mɨ ta Bɨiyan Inkam Komii Jisɨs Krais siir mɨi aiirarar mɨrii ɨski. Mɨ wɨm kɨma ta saiirɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm, ta kɨmiir mɨiya yɨpɨkɨ kɨma mɨriiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs Krais siiram ya wɨ hindara prɨiyokaeyam tani, ya wɨ naeyar budi. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi, tariigɨna saeya hɨriinan tɨri mɨ ni kɨra tari siir mɨi kɨbi aiir mɨriigɨn. Ɨriig. \c 16 \s1 Umɨrɨm Adi Komii siir iikamɨm sɨmiir whɨnkɨnsiis haigɨnɨuwi ɨkɨm \p \v 1 Mɨ tariinanɨn kara kɨmiirɨn pɨ mɨn boɨnkii, warɨ umɨrɨm kɨma haɨngiriyɨu haigɨnɨuɨm sɨmiir nhɨrɨm iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siirɨm om komii Jerusalem hɨr nwowɨm sɨmiir tɨ whɨnkɨnsiis haigɨnɨu. Mɨ iikamɨm Adi Komii siirɨm nu haɨmii Galesia hɨranɨm kara kɨmiirɨn tɨ hɨriinan siyɨu kaimwo ɨiirar mɨ boɨnkii wɨm kɨma ɨriipɨ hɨriinanar timɨ tɨr. \v 2 Mɨ tɨ umɨrɨm tɨ kɨma haiiyɨm, tɨ mɨiyɨm kɨma mɨriiyɨm sɨmiirsi, kɨma ɨrɨra nwɨnɨran sande sandeyɨm tɨ umɨrɨm sɨmiirɨn haɨmii haɨmiiyɨm ha timɨ kiyau haigirarao. Mɨ ɨiya kɨma umɨr budɨe haiiyɨm kɨma komiiyar timɨ haigi. Mɨ ɨiya kɨma sapɨsap mɨ haiiyɨm, kɨma sapɨsapar timɨ haigi. Mɨ ɨiya kara nɨti kɨma wɨ mɨi komii mɨrii rani, umɨr ɨrɨpa haɨngiriyɨu haigɨnamɨn sɨmiir hauuam. \v 3 Mɨ kɨma kɨmiir kam nhɨrɨm sɨmiir dɨmbin tɨ umɨrɨm kɨma haɨngiriyɨu haigɨnɨm sɨmiir hainamɨm om komii Jerusalema hɨriir. Mɨ ɨiya kara nɨti mɨ kara sɨmiir mɨiyɨm wɨ yokwoni wɨnkii sɨma hainamɨm tɨ umɨr ɨmaka ɨkɨ bɨiyan kamɨm naɨngwo tɨbmii kɨɨniyɨm sɨmiir ninɨ hauugigam. Mɨ tɨ kamɨm tɨ kɨma nɨmbinɨm, sɨmiirɨn wɨ kara nɨkropkii om komii Jerusalema hɨriir. \v 4 Mɨ kara ha naɨngwowi, ɨni mɨ owɨn karar mɨ ami om komii Jerusalema hɨriirɨn mɨ sɨma wɨ kanakar nɨnkɨn ami. Ɨriig. \s1 Pol siya om Korin hɨran iikamɨm sɨmiir kɨgnakiyam tɨrkɨn \p \v 5 Kara kɨmiirɨn wɨ mhoɨiya ninɨ kɨgnaki. Kara wɨ nu Masedonia hɨriir nikɨ ami, bɨiyɨn wɨ hɨran nu ɨiir nikɨ boɨnmɨmauuwi Adi Komii siir yai aiirɨn. \v 6 Kara kɨmakan wɨ ɨi prɨei nwonaki rani. Mɨ tari wɨ hɨriiyar tɨri, kara wɨ bwan hoɨmgak rɨgar nwowi ɨiya opudgɨ hugi mɨ ɨiya naokɨ mɨ kɨnɨnaei. Mɨ mhoɨiya kara om whɨra namam naɨngwowi, kariirɨn wɨ kɨma whɨnam mɨ kariirɨn wɨ siyɨu hɨr tinɨ whɨnapyɨkɨugig. \v 7 Kara kɨmiirɨn hindara ninɨ kɨgnakiyɨm mɨ ha swokɨ kwamsauɨm pɨ boriisopi. Bɨiyan Inkam Komii siya kariiram naɨngwowi, kara kɨmaka bwanɨm wɨ ɨuwarɨgar nwowi. \p \v 8 Mɨ kara wɨ om Efesas tɨrar nwowi mɨ wɨ ta yaewou nae komiiya Pentikos dapiya wɨ saeyar nɨmbiyami. \v 9 Tariinanɨn kara tɨrar nwowamar tɨri. Dimusi rani, tɨ omɨn siir tɨran iikamɨm yɨm sɨma Adi Komii siir yai aiir wakaeyam tɨri. Mɨ kariir siyɨuɨn yɨo bɨdi kiwakiyɨn ta mɨi komiiya Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siira, saiir mɨriiyam siir yai aiir boɨnmɨmauuam. Mɨ ta mɨi aiirɨn sau omom whɨekakar nɨkɨdugar wɨndi wɨ dɨg nwo rani. \p \v 10 Mɨ Timoti siya kɨmiiram nɨti, kɨma wɨ siir boɨnwɨn akamɨe. Mɨ siya kɨmaka waraur ninɨ onii, kɨma siirɨn wɨ sɨbgu kɨgrɨrao siya mɨrii Bɨiyan Inkam Komii siir mɨi aiir, kariir hɨriinan. \v 11 Mɨ kɨma siirɨn wɨ hɨnɨɨna kɨpi boɨn, siya inɨgak rani kɨma wɨ hɨriinan kɨpi tɨr. Kɨma wɨ siir whɨnkɨnsiis haigɨnɨu mɨ siya kɨmiiramɨn wɨ kwoɨn maɨrgɨmaɨrgakakar nikɨ ɨtɨm. Mɨ kara siiramɨn wɨ tɨrar nikɨ okwokɨnɨm tɨkɨ nomiiyau nhɨrɨm naɨngwo tɨbmiiyɨm sɨmaka. \p \v 12 Mɨ tariinanɨn kara pɨ krɨmiir nomiiyauɨn Apolos nɨkɨuwiyɨn pɨ siir boɨni. Kara siirɨn mɨnam nɨmpiwɨrwɨr srɨigrɨpkaii, siya ɨkɨ nomiiyau nhɨrɨm sɨmaka nɨnkɨn ɨtɨm kɨmiir kɨgnakiyam. Mɨ siya tariinanar namɨm pɨ boriisopi, mhoɨiya siyɨuɨn rɨrmiiya nwokii mɨ siya wɨ haɨni nɨti kɨmiir kɨgnakiyamɨn. Ɨriig \s1 Mhoɨigɨ mhoɨiyan yai nhɨr ɨkɨm \p \v 13 Mɨ kɨma sɨbgu mɨntɨrao mɨ naɨngwo tɨbmiiya Jisɨs Krais siiram naɨngwo tɨbmiiya sɨbgu donkworɨnu. Mɨ kɨma siirɨn digɨumii kɨpi haimriiyɨugig. Mɨ kɨma kɨpi nɨdid, kɨma sɨbgu dokworɨnu krɨpkai. \v 14 Mɨ kɨmiir mɨipai mɨipaiyɨm kɨma mɨriiyɨm kɨma iikam nhɨrmiyamɨn warar daɨngwokwonanaei. \p \v 15 Kɨma Stefanas sɨmiirniiyɨn ɨna nɨnoknɨnkɨnɨm nu Grik hɨrɨn sɨmaniiyar naɨngwo tɨbmiigɨm bɨigɨ bɨiyɨn. Sɨma mɨi komii aiirar mɨriigɨm Adi Komii siir iikam ɨmiir whɨnkɨnsiisamɨn. Kɨma tɨ kariir nomiiyauɨm, kara kɨmiirɨn pɨ ɨgao yai boɨnkii. \v 16 Kɨma sɨmiir yai ɨmiir wakaeyokna mɨ kamɨm yɨpɨkɨ sɨmaka mɨriiyɨm, sɨmiir yai ɨmiirɨn ɨriipɨ hɨriinan wara. Mɨ sɨmar mɨ tɨriya saiir hɨriinanar timɨ tɨr, sɨmiir siyɨu ɨiirar timɨ ap. \p \v 17 Mɨ taka ɨiya kara maɨrgɨmaɨrga asi nwowi. Dimusi rani, Stefanas, Fotyunetas mɨ Akaikas sɨmiirsika sɨma kariiram nɨtkɨm. Mɨ wɨm kɨma kariiram bɨ nɨtikɨm mɨ yɨm sɨma nɨkrani, bɨdiyar yɨtɨm kariiramɨn. \v 18 Kɨma ta saiir dɨnoknɨnkɨnki, sɨma maɨrgɨmaɨrga kariiram tɨri kara nwowɨm ta sɨma mɨ tɨriya maɨrgɨmaɨrga kɨma nwowam saiir hɨriinan. Mɨ hɨriinankɨnɨuwi mɨ kɨma tɨ hɨriinan kamɨm sɨmiir dɨisiimauu mɨ sɨmiir dokboɨnmamaɨr haigɨnɨu. \p \v 19 Tɨ iikamɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siir inɨg ɨiir haɨngiriyɨu hainaniyɨm ɨrɨpa ɨkɨ om nhɨrɨm nu komii Esia hɨranɨm sɨmiir hɨranɨm, sɨma kɨmiir nokboɨnmamaɨrgikɨm, Akwila mɨ siir wig aeya Prisila mɨ iikamɨm yɨpɨkɨ ɨrɨpa Adi Komii siir inɨg ɨiir haɨngiriyɨu hainaniyɨm sɨmiir omaka hɨr, sɨma kɨmiiram naɨngwokwonanaei. Mɨ sɨma kɨmiirɨn pranae pranae bɨ nokboɨnmamaɨrgikɨm. \v 20 Mɨ tɨ nomiiyauɨm tɨ om Efesas tɨranɨm yɨpɨkɨ Adi Komii siiram naɨngwo tɨbmii kɨɨnɨm, sɨma kɨmiir nokboɨnmamaɨrgikɨm. Ɨrni nwɨrni nokboɨnmamaɨriyɨm nomiiyaunan hindara dapirɨmdɨnam. \p \v 21 Mɨ tariinanɨn ta yokwowa Pol kariir ɨɨngɨ ɨɨngar nonkwo wɨnkika mɨ kara kɨmiiram ha nokboɨnmamaɨrgikɨn. \p \v 22 Wɨ Adi Komii sasar hauu ɨskii, hɨk komiigɨ komiiya tɨ iikam yɨpɨkɨ siiram naɨngwokwo karamae nwowɨm sɨmiirɨn. Kara kɨmiiramɨn mɨnam naɨngwowi krɨmiir Bɨiyan Inkam Komiiyɨn siya pɨ nɨtsauuɨm. \v 23 Mɨ kara ɨinokɨinokɨn wɨ Bɨiyan Inkam Komiiyɨn Jisɨs wɨ siiram srɨinanaei siya whɨnkɨnsiis haigɨnɨuɨm siir naɨngwobumbu komii aeya. Mɨ ta siir naɨngwobumbuwa wɨ kɨmaka hɨriiyar nwokɨ okrɨpkaiyɨm. \v 24 Kara kɨmiiramɨn nhami nhami naɨngwokwo rani, yɨpɨkɨ kɨma kanaka haɨngiriyɨu okiyɨm Jisɨs Krais siir iikamɨm. Ɨriig.