\id 1CO - Ipili NT [ipi] -Papua New Guinea 2008 (DBL 2014) \h 1 Kotini \toc1 Poloto Kotini Tane Tupana Pepa Bulupane Peyo Pee Leane Oko \toc2 1 Kotini \toc3 1Ko \mt1 1 KOTINI \mt2 Poloto Kotini Tane Tupana Pepa Bulupane Peyo Pee Leane Oko \c 1 \p \v 1-2 Namba Polo. Goteto namba Jisasa Kataisana aposolo akali atola nembo toto, namba ee lo meane. Wamba Goteto yuu waka tupana wandakali minditupa balana yame epene wete gulaya ya-kola, utupane-mane nanimana Akali Andane Jisasa Kataisa lo pote lalaini. Wuaneko, Akali Andane oko bala nanimana angu jia. Bala wandakali waka utupanena Akali Andane oko ateya teke. Goteto Kotini tano okona tane Kitisene wandakali yakamapi ee lo moto, balana wandakali epene wete tupa gulaya ya-kola, yakama Jisasa Kataisana yame ateyai okoni. Nanimana Kitisene amene Sosetenesa nalipato yakamana pepa oko peyo epe leyapa. \v 3 Nanimana Ayiane Gote-la, Akali Andane Jisasa Kataisa-la, okonelapo-mane yakama ondowa moyoto, yakamana yamapane mo tambo laya yakale lo pote leyapa. \s1 Poloto Gote Wayu Pele Leane Oko \p \v 4 Yakama Jisasa Kataisana yame ateyai-kola, Goteto yakama ondowa moyoto, mana epene tupa pitaka yakama langeane nembo toto, ole dindi lo nambato nambana Gote okone wayu pele lalawane. \p \v 5-6 Wamba Kataisato wua peane lo nanimato yakama langema-kola, yakamato pii okone bilipi leyama nayu leai okoni. Bilipi loto, yakama Jisasa Kataisana yame atoto, Gotena pii mana lamaulane mana moto, balana pii mana waka tupa pitaka meai. \v 7 Oli Sipitisa okomane Gotena piape waka-waka tupa pitaka pulane tai-lene yakama gea-kola, yakamato tai-lene okone mialu, piape utupane mindikipi mindina pulane tai-lene mindi jia yo ata napeyai. Jia. Yakamato nanimana Akali Andane Jisasa Kataisa bala panakame epolopeya nembo toto, maliyo ateyai. \p \v 8-9 Yakama balana iwanane okone towa atu atalapale nembo toto, yakama ee lo meane Gote oko balato mangene mindi pukale lalu, mangene okone piyane. Tene okonena, balato yakama mo tai laya ola-kola, yakama Kitisene tai atoto, bala bilipi lo atolopeyai. Yakamato bilipi lo atolai-kola, matili nanimana Akali Andane Jisasa Kataisato wandakali pitaka yapa lo tale pulu epola-angi, balato koo tene mindikipi mindi yakamanga yata na-olopeya. Jia. Goteto yakama moyoyale mangene utupane pitaka peane nembo toto, ole dindi lo nambato bala wayu pele lalawane.\x * \xo 1:8-9 \xt 1Tes 3:12-13; 5:23-24; 1Jo 1:3\x* \s1 Poloto Yakama Yame Mindiki Atalapape Leane Oko \p \v 10-12 Amene imalini yame, yakama tane teke-teke pii yanda pua ateyai lo wanda Kolowi yame tupamane namba langeai. Pii yanda puato, wandakali minditupa-mane namba Polo yame ateyo lalaini. Minditupa-mane namba Apolosa yame ateyo lalaini. Minditupa-mane namba Pita yame ateyo lalaini. Minditupa-mane namba Kataisa yame ateyo lalaini. Wuane loto, yakama yame waka-waka gulo ateyai lo, Kolowi yame tupamane namba langeai. Langeai-kola, namba nanimana Akali Andane Jisasa Kataisana piape akali atoto, pii mindi yakama langeyo nayu leyo. Nambana amene imalini yame, yakama yame waka-waka gulo ata napene, nembo mindiki palu atoto, yame mindiki atalalape. Yame mindiki atoto, wua pimakale loto, yakama pitaka-mane pii mindiki okone teke lalapape.\x * \xo 1:10-12 \xt Pl 2:2; 1Ko 3:2-4; Ap 18:24-28\x* \p \v 13 Pee, yakama wandakali yame tukumindi ateyai tupamane Kataisa katu tukumindi puato, yale-yale mo yatawa ateyaipe. Pee, namba Poloto yakama moyoyale ita malamanda okona peyo yuka atane atoto, omewape. Pee, akali mindimane nambana gene oko loto, yakama ipa peya-geape. Jia wete. \p \v 14-15 Namba tane akali Kitisapasa, Gayasa-la okonelapo angu ipa peya-maewa. Yakamana waka mindimane namba Polona yame ateyo lolaini nembo toto, nambato wandakali waka mindikipi mindi ipa peya-gii napewa okonena, nambato Gote wayu pele leyo.\x * \xo 1:14-15 \xt Ap 18:8; Lom 16:23\x* \v 16 Enene, nambato akali Sepanasapi, balana andaka atalaini wandakali tupapi, utupane ipa peya-maewa teke. Nambato wandakali waka mindi ipa peya maewape, peya mai napewape lo nambato nembo nateyo.\x * \xo 1:16 \xt 1Ko 16:15-16\x* \p \v 17 Kataisato namba wandakali tupa ipa peya-maulu puu nalea. Jia. Nambato balana pii layene epene oko wandakali tupa lamaulu puu leane. Wuane tekeko, wandakali wai-ene tupamane pii lalaini pua nambato pii lewando, bala ita malamanda okona omeane oko mo mee gulaya olowane nembo toto, balato piape okone nambato pulu puu lea-angi, wandakali wai-ene tupamane pii lalaini pua nimbato lape nalea. Jia. \s1 Kataisato Gote Bala Wai-ene Wetete Ateya Lo Andawa Leane Oko \p \v 18-21 Wamba Gote bala wai-ene wetete atoto, wandakali yakama tane wai-ene atoto, bala nembo teakale naleaipia. Jia. Akali minditupa-mane balana pii oko wandakali waka tupa lamaulai-kola, utupane-mane ale wato, Gote nembo teakale leaipia. Utupane-mane bala nembo toto, balana pii oko bilipi lolai-kola, balato utupane molo-peke lolopeya leaipia. Wandakali minditupa-mane pii okone ale wato, wandakali kee ene mindimane pii okone leane ya lo nembo talaini. Wuane tekeko, Gotena pii okonemane wandakali waka minditupa molo-peke loto, wandakali wai-ene utupane kee-ene ateyai lo andawa loto, utupanena nembo-tene tupa mo mee gulaya alu, mana andene akali tupapi, pii yanda piyaini wandakali tupapi, utupanena nembo-tene tupa mo mee gulaya alane teke. Wamba Goteto wuane pukale lea-kola, akali mindimane balana pii okone pepa peleaipia. Goteto pii okone loto, nambato wandakali wai-ene tupana nembo-tene tupa mo mee gulaya wato, minu koyolo-peyawa lea-kola, yuu koo okona poyale wandakali tupana nembo-tene tupa koyatane ateyai. Nanimato Kataisa bala wandakali molo-peke loyale, ita malamanda okona omeane leyama-kola, wandakali utupane-mane pii okone ale wato, wandakali kee ene mindimane pii okone leane ya lo nembo talaini. Wandakali utupane-mane wuane nembo talaini tekeko, pii okonemane nanima molo-peke leya-kola, Gotena tai-lene oko pii okonena paleya lo andalamane.\x * \xo 1:18-21 \xt Lom 1:16-17; Ais 19:12; 29:14; 33:18; 44:25; Jop 12:17; Mt 11:25-27\x* \p \v 22-23 Juta yame wandakali tupamane nanima languato, Jisasa bala Mesaya oko ateya lo nanima andawa loyale, ati kenga tawe metekolo piape mindi piyapa lalaini. Wuane leyai-kola, nanimato utupane lamawuato, Jisasato wandakali tupa moyoyale, ita malamanda okona peyo yuka atane ateane okomane bala tane Mesaya oko ateya lo nanima andawa leane lalamane. Nanimato wuane leyama-kola, utupane-mane Mesaya oko katulo ita malamanda okona oma napulu-peya nembo toto, nanimana pii okone ale wato, nanima towa embo alaini. Akali wai-ene tupamane pii leyai-kola, wandakali yame waka tupamane utupanena pii ale amakale nembo talaini. Kataisato wandakali molo-peke loyale, ita malamanda okona peyo yuka atane ateane leyama-kola, wandakali utupane-mane pii okone ale wato, nanima kee-ene gulo atoto, wuane leyai lalaini.\x * \xo 1:22-23 \xt Lom 9:32-33; 1Ko 2:14\x* \p \v 24-25 Utupane-mane wuane lalaini tekeko, nanima kee ene gulo atoto, Gotena pii okone lalamane mana okonemane wandakali pitakana nembo-tene tupa sia minuto, wai-ene wetete ateyama. Wandakali minditupa-mane Gotena pii okone tai-lene ya lalaini tekeko, Gotena pii tai-lene okonemane wandakali pitakana tai-lene tupa sia minuto, tai-lene wete eya. Wuaneko, Goteto Juta yame wandakali minditupapi, yame waka wandakali minditupapi, utupane ee lo mialane. Uupane-mane andeyai-kola, Kataisato Gotena tai-lene okomane wandakali molo-peke loto, Gote bala wai-ene wetete ateya lo andawa lalane.\x * \xo 1:24-25 \xt Kol 2:1-3; 2Ko 13:1-4\x* \p \v 26-28 Anu peakale nambato wuane leyope. Amene imalini yame, wamba Goteto yakama balana yame atalapale loto, ee lo mea-angi, yakama tane wandakali anu-pene atemape nembo tolo-peke lalapape. Okone angi, wandakali-mane andeai-kola, Kotini tane Kitisene wandakali yakamana kambua wai-ene ata napeaini lo nembo teaini. Utupane-mane wuane nembo teaini tekeko, nembo-tene kambua yene wandakali tupa yala yakale nembo toto, Goteto nembo-tene kambua nayene wandakali yakama balana yame ateakale ee lo mea okoni. Wuane pua teke, wamba yakamana kambua-mane katulo mangene andane tupa napeaini tekeko, mangene andane piyaini wandakali tupa yala yakale nembo toto, Goteto mangene andane na-piyaini wandakali tupa balana yame atalapale loto, ee lo mea okoni. Wamba wandakali-mane andeai-kola, Kotini tane Kitisene wandakali yakamana kambua gene nayene atoto, wandakali waka tupana napinga wete ateaini oko andoto, yakama anda napi lo ateaini. Anda napi lo ateai-kola, gene yene wandakali wandakali tupa mee guleakale nembo toto, Goteto gene nayene wandakali tupa balana yame ateakale loto, yakama ee lo mea okoni.\x * \xo 1:26-28 \xt Mt 11:25-27; Jem 2:5-6\x* \p \v 29 Wandakali mindikipi mindimane Gotena wenonga, bala tanena gene oko laiyu nalape-pene nembo toto, Goteto wuane peaipia.\x * \xo 1:29 \xt Ep 2:8-10\x* \p \v 30-31 Gotena pii pepa pelene eya mindimane loto, wandakali mindimane mindina gene oko laiyu lokale nembo teando, balato Akali Andane okona gene oko laiyu lape-pene layene eya. Nanimato balana gene oko laiyu lalapale nembo toto, Gote bala tane angu nanima Jisasa Kataisana yame atalapale nembo toto, ee lo mea-kola, Jisasato nanima kambo molo-peke loto, tita lea. Tita loto, Gotena wenonga balato nanima mo tika piya wato, nanima Gotena wandakali epene wete tupa gulaya yaepia. Balato mangene utupane pitaka peane okomane Gote bala wai-ene wetete atoto, nanima molo-peke leane lo andawa leya.\x * \xo 1:30-31 \xt Jet 9:24; 23:5-6\x* \c 2 \p \v 1-2 Amene imalini yame, namba yakama ateainga epewa-angi, nambato Gotena pii wamba too pitane ateane tupa yakama languato, piape Jisasa Kataisato peane tupa angu yakama langukale nembo tewa. Wuaneko, balato yakama moyoyale, ita malamanda okona peyo yuka atane ateane lo pii langukale nembo tewa. Wuane nembo toto, nambato Gotena pii yakama languato, mana andene akali tupamane pii lalaini pua nalewa. Jia. \v 3 Namba yakama towa atu atema okone angi, nambanga tai-lene mindi naya-kola, namba yuku wato, puti-puti peyo atewa okoni. \x * \xo 2:3 \xt Ap 18:9-10; 2Ko 10:1-2\x* \p \v 4-5 Mana andene akali tupamane pii lalaini pua teke, nambato Gotena pii oko yakama langewa-yale, yakamato namba akali wai-ene ateya nembo teai-yale. Wuane tekeko, yakamato wuane na-piyapale nembo toto, nambato mana andene akali tupamane pii lalaini pua nalewa. Jia. Gotena tai-lene okomane yakamanga piape pula-kola, yakamato balana pii oko bilipi lalapale nembo toto, nambato balana Sipitisa okona tai-lene oko yakamanga andawa lewa. \x * \xo 2:4-5 \xt 1Tes 1:4-5\x* \s1 Nanimato Gotena Pii Tupa Lalamane Leane Oko \p \v 6 Yuu okona akali kawane tupamane yuu okona tawe mana moto, wai-ene ateyai tekeko, utupanena tai-lene oko koyo puyale peya-kola, nanimato utupanena mana tupa wandakali waka tupa lamai na-piyamane. Wuane tekeko, Gotena pii mana kambua andene Kitisene tai tupamane nanimana pii ale wato, nanima wai-ene atoto, Gotena pii lalaini ya lo andalaini. \p \v 7 Wamba wetete Goteto yuu ati-la, okonelapo yakale nalene atea-angi, bala wai-ene wetete atoto, nanima balana yuu epene tii-pene okona polane asini epene mindi yata yane tekeko, asini okone too-pene yaepia. Wandakali-mane asini okone nembo natene, tatakewa ateyai-kola, nanimato Gotena pii oko utupane lamawuato, asini okone utupanenga andawa lalamane. \v 8 Yuu okona akali kawane tupamane asini okone nembo tapiai-yale, utupane-mane Akali Andane tai-lene wetete oko ita malamanda okona peyo ome nalapiai-yale tekeko, utupanena mindikipi mindimane asini okone nembo nateainipia. \p \v 9-11 Anu peakale nambato wuane leyope. Wandakali mindikipi mindimane yangone mindina nembo-tene oko anda na-piyaini. Jia. Bala tanena tandini ini anda-pangosa atalane okomane angu balana nembo-tene oko andalane. Wuane pua teke, wandakali mindikipi mindimane Gotena nembo-tene oko anda na-piyaini. Jia. Gotena Oli Sipitisa okomane angu andalane. Balato Gotena nembo-tene too-pene wetete tupa andoto, balana nembo-tene waka tupa pitaka andalane teke. Gotena nembo-tene too-pene utupane nembo toto, Gotena pii pepa pelene eya mindimane wua leya: Wamba Goteto bala epelewa yamapane yo atalaini wandakali tupa moyoyale, mangene minditupa pukale nembo toto, makande peane tekeko, okone angi wandakali mindikipi mindimane balana pii ale nayainipia. Mangene utupane lee-mane anda napene ato, mini-mane nembo nateaini layene eya. Goteto mangene pukale nembo teane utupane wamba too pitane yane tekeko, matili Gotena Oli Sipitisa okomane utupane nanimanga lapana yane. \x * \xo 2:9-11 \xt Ais 64:4\x* \p \v 12 Nanimato Sipitisa mindi mema oko yuu okona tawe mindi mia napema. Jia. Goteto nanima moyoyale mangene piyane tupa pitaka nanimato andalapale nembo toto, balato balana Oli Sipitisa oko nanima geane. \v 13 Gea-kola, nanimato wandakali waka tupa lamawuato, Goteto nanima moyoyale mangene utupane piyane lalamane. Mana andene akali mindimane pii utupane nanima langi napeai. Jia. Gotena Oli Sipitisa okomane nanima mana langea-kola, nanimato balana pii utupane Oli Sipitisa atene wandakali tupa lamawuato, pii utupanena tene tupa lamai-yamane. \p \v 14 Oli Sipitisa atene wandakali tupamane angu katulo pii utupane yapa lo tale puato, epene wete ya lo nembo talaini. Wuaneko, Oli Sipitisa ata napene wandakali tupamane pii utupanena tene tupa katulo nembo natene ato, kee wato leyai nembo toto, Gotena pii nanimato lalamane tupa ale wato teke, wandakali utupane-mane bilipi na-lalaini. \p \v 15-16 Gotena pii pepa pelene eya mindimane loto, apito Akali Andane okona nembo-tene oko andoto, bala mana lamalu-peyape layene eya. Wandakali mindikipi mindimane katulo bala mana lamai napulu-peya tekeko, Oli Sipitisa okomane nanima mana languato, Kataisana nembo-tene oko nanimanga lo pana eya-kola, nanimato andalamane. Wuaneko, Oli Sipitisa atene wandakali nanimato katulo pitaka taka yapa lo tale piyamane tekeko, Oli Sipitisa ata napene wandakali mindikipi mindimane katulo nanima yapa lo tale napiyane. \x * \xo 2:15-16 \xt Ais 40:13\x* \c 3 \s1 Gotena Piape Akali Ateyapa Leane Oko \p \v 1 Amene imalini ima, wamba yakamato Oli Sipitisa oko wayumane mina wato napene, yakamana nembo-tene wambane oko wato minu ateai-kola, nambato Oli Sipitisa atene wandakali tupanga Gotena pii oko lamai-yawane pua yakama langi napewa. Jia. Nambato nembo-tene wambane oko wato minalaini wandakali tupanga Gotena pii oko lamai-yawane pua, yakama langewa. Okone angi, yakamato Kataisana mana oko kuai lo mia napene, andopane aŋako gulo ateai. \p \v 2-4 Yakama andopane aŋako gulo atoto, tomo tai katulo naa napulu-peyai nembo toto, nambato tomo tai tupa yakama gii napene, andu ipane gulene pii tupa yakama langewa. Wamba nambato wuane pewa tekeko, andipa yakamana minditupa-mane nanima Polo yame ateyama leyai-kola, minditupa-mane nanima Apolosa yame ateyama loto, yakama tane mindi apiangu piki pua, pii yanda piyaini. Nambato yakamana mana okone andeyo-kola, yakamato Oli Sipitisa ata napene wandakali tupana mana koo tupa wato minuto, yakamana nembo-tene wambane oko mee wato minu ateyai lo andeyo. Yakamana nembo-tene wambane okone wato minuto, yakamato Gotena pii oko katulo wayumane nembo nateyai-kola, nambato pai pua andu ipane gulene pii tupa yakama langeyo. \x * \xo 3:2-4 \xt Ip 5:12-13; 1Pi 2:1-3; 1Ko 1:10-12\x* \p \v 5 Apolosa nalipa akali api ateyapa-kola, yakamato nalipana yame ateyaipe. Akali Andane okomane piape waka-waka nalipa gea-kola, nalipato balana piape okonelapo pepa-kola, yakamato bala lo bilipi leai okoni. \x * \xo 3:5 \xt Ap 18:4,11\x* \v 6 Nambato tomo waini yandewa-kola, matili Apolosato ee okonena ipa mawua atea. Nalipato piape okonelapo angu pepa-kola, Goteto piape andane wete mindi puato, tomo tupa mo anda yane. \v 7 Wuaneko, tomo waini yandewane akali okola, ipa mayane akali okola, nalipa gene naeyene. Jia. Tomo andayalane Gote bala angu gene yene. \p \v 8-9a Yakama Gotena ee gulo ateyai-kola, Apolosa nalipa piape akali yangone atoto, balana eenga piape pua ateyapa. Wuaneko, ee yandewane akali namba-la, ipa mawua ateane akali bala-la, nalipato nembo mindiki palu atoto, balana piape okonelapo pepa. Gote bala tane nalipana piape yapa lo tale puato, nalipa mindiki-mindiki lo yole gulupeya. \x * \xo 3:8-9a \xt Mt 13:3-9; Ep 2:20-22\x* \s1 Mindimane Gotena Anda Minu Koyolane Leane Oko \p \v 9b Yakama Gotena anda gulo ateyai. \v 10-11 Goteto Jisasa Kataisa bala anda okonena pingina ateakale lea-kola, wandakali mindikipi mindimane Gotena anda okone puyale, anda pingina waka mindi katulo peyo ate laa napulu-peya. Jia. Goteto namba ondo wato moya-kola, namba balana anda pulane mana kambua andene akali mindi gulo atoto, balana piape puato, nambato Kataisa bala Gotena anda pingina oko gulo ateakale loto, peyata ewa. Nambato bala peyata ewa-kola, piape akali waka minditupa-mane pingina okona tokonga Gotena anda okone pua ateyai tekeko, akali utupane-mane mindiki-mindiki lo anda okone anu pua peyope lo wayumane nembo toto, pipe-pene. \x * \xo 3:10-11 \xt Ais 28:16; 1Pi 2:4-6\x* \p \v 12-15 Anu peakale nambato wuane leyope. Goteto wandakali pitaka yapa lo tale pula oto oko ita kaiya-pene mindi gulo, wandakali mindiki-mindiki lo makande puato, piape okopene peaini ya lo mo pana olopeya. Gotena piape akali mindimane golopi, silipapi, ana epene wetete tupapi, utupane moto, Gotena anda oko peaindo, ita kaiya-pene okonemane akali okonena piape makande pula-angi, anda okone taa napulu-peya. Taa napula-kola, akali okonemane piape kuai lo peane oko panakame yola-kola, balato yole epene mindi molopeya. Gotena piape akali mindimane itapi, yangipi, kambepi, utupane moto, Gotena anda peando, ita kaiya-pene okonemane balana piape makande pula-angi, anda okone tola-kola, akali okonemane piape kopeta peane lo panakame yola-kola, balato yole epene mindi mia napulu-peya. Goteto bala molo-peke lolopeya tekeko, anda mindi too atola-kola, mindimane bala taputi pua mialane wuane pua teke, Goteto bala taputi pua mola-kola pulupeya. \x * \xo 3:12-15 \xt 1Ko 4:5\x* \p \v 16 Gotena Oli Sipitisa oko yakamana tombenenga ateya-kola, yakama pitaka mina mindiki loto, Gote atalane anda epene wetete gulo ateyai oko yakamato nembo nateyaipe. \x * \xo 3:16 \xt 1Ko 6:19-20; 2Ko 6:14-16\x* \v 17 Kitisene yame mindiki ateyai wandakali yakama balana anda epene wetete gulo ateyai-kola, wandakali mindimane yakama mo toko laya wato, balana anda okone minu koyando, Goteto wandakali okone minu koyolo-peya. \p \v 18-20 Goteto wuane pulupeya nembo toto, balana pii pepa pelene eya mindimane wua leya: Wandakali mindi bala tane wai-ene ateyo nembo toto, wandakali waka tupa minakasa oyale, mangene mindi peya-kola, Goteto mangene okone nongo mindi gulaya eya-kola, wandakali okone bala tane nongo okonena lialane layene eya. Dee, Gotena pii pepa pelene eya waka mindimane loto, Goteto andeya-kola, wandakali mindimane bala tane wai-ene ateyo nembo toto, mangene minditupa pukale nembo talane tupa dini epene mindi lia napulu-peyai lo andalane layene eya. Wuaneko, yuu okona wandakali tupamane wai-ene ateyai nembo toto, mangene mindi piyaini tekeko, Goteto utupane kee-ene atoto, mangene okone peyai nembo talane lo andeyama. Tene okonena, wandakali mindikipi mindimane bala tane wai-ene ateyo nembo toto, bala tane minakasa aa nape-pene. Jia. Wandakali mindimane bala tane wandakali waka tupana wengonga wai-ene ateyo nembo teando, wandakali okone bala Gotena wenonga wai-ene atokale nembo toto, wandakali waka tupana wenonga kuate minene gulo atape-pene. \x * \xo 3:18-20 \xt Jop 5:13; Sam 94:11\x* \p \v 21-23 Yakama Gotena wandakali ateyai-kola, minditaka eya tupa pitaka yakamana eya. Yakama saka ateyai okopi, yakama omolo-peyai okopi, minditaka andipa eya tupapi, minditaka matili yolopeya tupapi, yuu ati-la okone-lapopi, utupane pitaka yakamana eya. Apolosa, Pita, nanima pitaka yakamana piape akali ateyama tekeko, Kitisene wandakali yakama pitaka Kataisana yame oko ateyai. Kataisa bala Gotena ateya. Tene okonena, wandakali mindikipi mindimane akali mindina gene oko laiyu nalape-pene. Jia. \c 4 \s1 Kataisana Piape Akali Tupa Koo Ya Lolaini Leane Oko \p \v 1 Wandakali-mane nanima aposolo akali tupa nembo toto, nanima Kataisana piape akali tupa atoto, balana pii too-pene tupa ando ata maiyamane nembo tape-pene. \v 2 Piape ando ata-maiyaini akali tupamane piape anduane okona pii ale wato, balato lola pua, piape pua atape-pene. \x * \xo 4:2 \xt Lk 12:42\x* \p \v 3-4 Yakamato nambana piape oko yapa lo tale peaindopi, wandakali waka minditupa-mane nambana piape oko yapa lo tale peaindopi, okone angini mindi jia. Koo tene mindi nambanga naeya nembo teyo tekeko, nambato wuane nembo teyo okomane koo tene mindi nambanga naeya lo andawa naleya. Tene okonena, namba tane nambana piape oko yapa lo tale na-piyawane. Jia. Akali Andane okomane nambana piape oko yapa lo tale piyane. \p \v 5 Andipa wandakali-mane mana koo minditupa minu ateyai-kola, mana koo utupane undupi pango too pitane ateya tekeko, matili Akali Andane oko bala epoto, mana koo utupane tii-pene okona mo pana olopeya. Dee, wandakali minditupa-mane mana epene tupa mina-makale nembo talaini. Matili Akali Andane oko bala epoto, utupanena nembo-tene epene utupane mo pana ola-kola, Goteto utupanena gene tupa laiyu lolopeya. Tene okonena, Akali Andane oko ipu ata naeya-kola, yakamato Kataisana piape akali mindi yapa lo tale puato, bala piape akali koo ya na-lalapape. Jia. \x * \xo 4:5 \xt 1Ko 3:8-9\x* \s1 Nambana Mana Wato Minalapape Leane Oko \p \v 6-7 Amene imalini yame, nimbato wandakali waka tupa sia minuto, lipinga wete atele lo apito nimba langeape. Goteto minditaka nimbanga eya tupa pitaka nimba gii napipia-yale, nimbato katulo nimba tanena gene oko laiyu loto, namba tane minditupa mewane lapi-yale tekeko, balato utupane pitaka nimba gea-ko. Anu peakale nimbato nimba tanena gene oko laiyu lalenepe. Wuane pua teke, yakamato Apolosa nalipana mindi anda napi loto, mindokona gene oko laiyu lolaini nembo teyo-ko. Yakamato nalipana mana andoto, Gotena pii pepa pelene eya tupa kuai lo wato minulane mana tupa mialapale nembo teyo. Wamba nambato wuane nembo toto, yakama moyoyale, nalipa towa makande puato, kokoli pii minditupa loto, pii utupane yakama langiyo. \x * \xo 4:6-7 \xt Lom 12:3-6\x* \p \v 8-9 Wandakali-mane nanima aposolo akali tupa peyo ome lamakale nembo toto, minu koyo eyai-kola, wandakalipi, enjolepi, utupane-mane andatawa atalaini. Wandakali-mane nanima peyo ome lape-pene leai-kola, Goteto nanima wandakali waka tupana napinga wete gulo ateyai lo andawa leane nembo teyo. Nambato wuane nembo teyo tekeko, Kotini tane Kitisene wandakali yakamato Gotena pii mana kambua wetete mialu, yakama tane katu wete eyama nembo talaini yalua. Nanima yakama towa atu ata napema-kola, yakamato nanima sia minuto, wamba ini akali kawane kiŋi tupa gulo ateyama nembo talaini yalua. Yakama kiŋi enene tupa gulapiai-yale, nanimapi katulo yakama towa atu kiŋi gulaima-yale. Wuaneko, yakama kiŋi enene tupa gulapiai-yale, nanima kuai lo ataima-yale nembo teyo. \p \v 10-13 Wamba ato tewa aposolo akali nanimato Kataisana piape pua epoko piki pemane pua teke, andipapi peyama okonena, nanima tanena anda mindi ata napiyane. Alu mindi ulia ipapi jia eya-kola, atalamane. Alu mindi nanima tona wambane lete-lene tupa piyamane. Alu mindi akali-mane nanima minu peyalaini. Ulia kambamakale nembo toto, nanima tanena kii-mane piape taimane piyamane. Kataisana piape puyale, nanimato kenda-pene utupane awua atalamane oko andoto, wandakali-mane nanima kee-ene ya lalaini. Wandakali-mane kenda-pene andane tupa nanima geyai-kola, nanimato kenda-pene utupane awua atalamane. Wandakali-mane nanima lamba leyai-kola, nanimato utupane lamawuato, Goteto yakama moyo ateakale lalamane. Wandakali-mane nanima andayo pii koo wete tupa leyai-kola, nanimato pii epene tupa tenga-mane lalamane. Wuane peyama-kola, wandakali-mane nanima akali tai nalene ateyai lalaini. Wandakalina wenonga nanima kangalamu yandopi, minditaka koo kunu apene yandopi, okonetaka gulo ateyama-kola, utupane-mane nanima anda napi lalaini. Mana utupane wamba yane pua teke yama ipapo eya. Wuane tekeko, Kotini tane Kitisene wandakali yakama tane mana andene wandakali tai ateyama nembo teyai-kola, wandakali-mane yakamana gene tupa laiyu lalaini. \x * \xo 4:10-13 \xt 2Ko 11:23-27; Ap 18:3; 2Tes 3:6-10; Mt 5:44-45\x* \p \v 14-15 Nambato pepa peleyo utupa-mane yakama mo yala piya oyale pepa napeleyo. Jia. Wamba ini bulupane nambato Kotini tane wandakali yakama Jisasa Kataisana yame atalapale nembo toto, Gotena pii layene epene oko yakama languato, yakama mandewa-kola, yakama Kitisene guleai. Wuaneko, akali kambua wete (10,000) tausene paiyasa-mane katulo yakama mana languato, Kataisa wato minuto, wua piyapape lolopeyai tekeko, namba angu yakamana ayiane gulo ateyo. Tene okonena, nambato yakama nambana andopane yamapane yene yame ateyai nembo toto, yakama koyolaini ando atalapape lo mana languato, pepa oko peleyo. \x * \xo 4:14-15 \xt Ga 4:19-20\x* \p \v 16 Namba yakamana ayiane gulo atoto, yakamato nambana mana tupa wato minalapape lo yakama langeyo nayu leyo. \x * \xo 4:16 \xt Pl 3:17-19\x* \v 17 Yakamato nambana mana utupane wato minalapale nembo toto, nambato Timoti bala yakama ateyainga epeakale lewa. Bala nambana iwanane yamapane yene atoto, Akali Andane okona piape oko kuai lo piyane. Namba Jisasa Kataisana piape akali atoto, yuu kambuanga poto, Kitisenena mana tupa Gotena wandakali pitaka lamai-yawane. Timoti bala yakama ateyainga epola-angi, balato yakamana nembo-tene tupa mina ika laya wato, mana utupane dee lapone teke yakama langulu-peya. \x * \xo 4:17 \xt Ap 19:21-22\x* \v 18 Nambato yakama andolo naepolo-peya nembo toto, yakamana minditupa-mane yakama tane gene yene ateyama nayuto, luawa ata apiane tene mo ateyai. \p \v 19-20 Yakamato wuane pua ateyai tekeko, Akali Andane okomane namba yakama ateyainga epola nembo teando, namba wamba ini kapoyale epokale. Goteto wandakali tupa ando atoto, mee pii-mane angu ando ata napiyane. Jia. Balato balana tai-lene okomane towa utupane ando atalane. Wuaneko, namba epolowa-angi, luawa ateyai wandakali tupana pii angu ale naene, utupanenga tai-lene anu-pene mindi eyape lo andokale. \x * \xo 4:19-20 \xt 1Ko 2:4-5\x* \v 21 Tene okonena, nambato anu pipi lakae lo yakamato nembo teyaipe. Nambato kelewa kanda mindi awua epoto, yakama taimane mo tika pipi lakae lo nembo teyaipe. Pee, nambato yakama epelewa yamapane yoto, tambo lo yakama mo tika pipi lakae lo nembo teyaipe. \c 5 \s1 Akali Koo Wete Oko Peyo Wata-Alapape Leane Oko \p \v 1 Nambato ale ewa-kola, wandakali-mane Kotini tano okona tane Kitisene akali yakamana mindimane bala ayiane okona wetene lapone oko towa pamuku pua peteyapi ale ewa. Aitene wandakali tupamane mana koo wete okonepene mina na-piyaini. \x * \xo 5:1 \xt Pit 18:7-8; Lo 22:30\x* \p \v 2-5 Enene, namba yakama towa atu ata napeyama tekeko, namba yuu tepanda waka mindina atoto, akali okonena mana koo okone yapa lo tale puato, bala yuu koo okona pupe-pene ateya leyo. Wuane pulane nembo toto, matili Akali Andane okomane wandakali pitaka yapa lo tale pulu epola-angi, balato akali okonena tandini oko molo-peke leakale nembo teyo. Wuaneko, andipa Sataneto akali okonena umbaini oko minu koyola-kola, akali okonemane yamapane peke loto, mana koo okone konda yakale leyo. Balato wuane peakale nembo toto, yakama amunguli pulai-angi, nambana tandini oko yakama towa atu atolo-peyama. Okone angi, nanimana Akali Andane Jisasana tai-lene oko yakamanga yolopeya-ko. Yakamato Akali Andane Jisasa okona gene oko loto, akali okone bala Satanena kininga yata ape-pene. Andipa balato mana koo wete okone minu ateya nembo toto, yakamato mini kenda wato, bala peyo watape-pene tekeko, bala yakama towa atu ateyai-kola teke, yakamato wandakali waka tupa sia minuto, Kitisene epene wete eyama nembo toto, yakama tanena gene tupa laiyu lalaini okonde. \x * \xo 5:2-5 \xt Kol 2:4-5; 1Ti 1:18-20\x* \p \v 6 Yakama tanena gene tupa laiyu lalaini mana okone mana epene mindi jia. Palawa yangalaini pauta aŋako minditupa palawa kambuanga tepa eyama-kola, palawa utupane pitaka anda yalane oko yakamato nembo nateyaipe. Wuane pua teke, andipa mana koo wete minu ateya akali mindiki okone bala yakama towa atu ateyai-ko. Kitisene wandakali yakamana kambua-mane balana mana koo okone wato minulaini. Tika ando atalapape. \x * \xo 5:6 \xt Ga 5:9\x* \p \v 7-8 Juta yame wandakali tupamane Pasopa tomo tupa namakale nembo toto, palawa yangalaini pauta wamba tawe tupa pitaka apoto, palwawa yangalaini pauta napalene betesa neaini. Goteto Kataisa bala nanimana Pasopa sipisipi andopane oko ateakale loto, bala opa maiya-kola, akali minditupa-mane bala peyo ome leainipia. Bala omeane okomane yakamana koo tupa apea-kola, yakama palawa yangalaini pauta wamba tawe napalene gulo ateyai. Wuaneko, nanimato wandakali waka tupa minu koyamakale nembo natene, palawa yangalaini pauta gulene mana koo tupa pitaka apoto, pii enene oko loto, mana epene tika-pene tupa wato minu atamakale. Yakamato palawa yangalaini pauta napalene betesa wenene gulo atamakale nembo toto, palawa yangalaini pauta wamba tawe palene mana koo wete mindi minu ateya akali okone bala yakama towa atu ata napeakale loto, peyo wata alapape. \x * \xo 5:7-8 \xt Ais 53:7; 1Pi 1:19; Lo 16:3\x* \p \v 9 Wamba nambato yakamana pepa mindi peyo epe loto, pamuku piyaini wandakali tupa towa atu ata na-piyapape lewa okoni. \v 10 Nambato wuane lewa tekeko, aitene wandakali kambua-mane pamuku piyaini. Kambua-mane minditaka kambua miaima lakae lo nembo talaini. Kambua-mane minditaka pake mialaini. Kambua-mane owato gote tupa lotu lalaini teke. Yakamato aitene wandakali utupane pitaka peya wanju atamakale nembo tapia-yale, yakama yuunga yuu oko tepa alu, waka mindisa pupe-pene gulapia-yale. \p \v 11-13 Aitene wandakali utupane yapa lo tale pulane piape oko nambana piape mindi jia. Gote bala tane utupane yapa lo tale pulupeya tekeko, balana pii pepa pelene eya mindimane loto, koo pua atalane Kitisene wandakali yangone mindi yakama towa atu atolane. Yakamato bala peyo wata alapape layene eya. Gotena pii okonemane wuane leya-kola, Kitisene wandakali yakamato yakamana Kitisene yangone tupana mana tupa yapa lo tale pua atape-pene nembo teyama. Wuane nembo toto, wamba nambato yakamana pepa mindi peyoto, Kitisene yangone mindimane pamuku piyane yandopi, minditaka kambua miawua lakae lo nembo talane yandopi, owato gote mindi lotu lalane yandopi, lamba lalane yandopi, sipaki lalane yandopi, minditaka pake mialane yandopi, bala yakama towa atu ateakale lo ando konda na-piyapape. Dee, yakamato Kitisene yangone okonepene mindi towa atu ulia naa na-piyapape lewa okoni. \x * \xo 5:11-13 \xt 2Tes 3:6-10; Tai 3:10-11; Lo 13:5; 17:7\x* \c 6 \s1 Kitisene Yangone Tupa Kosimi Na-lalapape Leane Oko \p \v 1-2 Matili yuu oko koyo pula-angi, Gotena wandakali yakamato bala lo bilipi na-lalaini wandakali tupa pitaka yapa lo tale pulupeyai oko yakamato nembo nateyaipe. Yakamato wuane pulupeyai okonena, andipapi yakamato Kitisene wandakali yangone tupana kote aŋako tupa katulo lo tika pipe-pene. Wuane tekeko, Kitisene wandakali yakamana minditupa-mane Kitisene wandakali yangone minditupa kosimi lamakale nembo toto, aitene akali tupamane yakamana kote okone lo tika peakale lalaini. Yakamato wuane piyaini okonena, yakamato yala ape-pene. Yakamato Kitisene wandakali yangone minditupa kosimi lamakale nembo teaindo, Kitisene akali mindimane yakamana kote okone lo tika pip-pene. \x * \xo 6:1-2 \xt Lap 3:21\x* \p \v 3 Matili yuu oko koyo pula-angi, Gotena wandakali nanimato enjole tupa yapa lo tale pulu-peyama oko yakamato nembo nateyaipe. Matili nanimato katulo wuane pulu-peyama pua, andipapi nanimato Kitisene wandakali yangone tupana pii ale wato, pii yanda pulaini tupa katulo lo tika pulu-peyama teke. \v 4 Wuaneko, Kitisene wandakali yakamanga kote okonepene tupa yando, anu peakale yakamato sosa okona ata na-piyaini aitene wandakali tupamane yakamana kote okonepene tupa lo tika peakale lalainipe. \p \v 5-6 Yakamato wuane piyaini okonena, yakama yala alapale nembo toto, nambato pii utupa pepa peleyo. Kitisene wandakali yakamato Kitisene wandakali yangone tupa kosimi lamakale nembo toto, Kataisa lo bilipi na-lalaini akali tupamane yakamana kote tupa ale yakale lalaini. Kitisene utupanena kote lo tika pulane mana andene Kitisene akali mindikipi mindi ata napeya-kola, yakamato wuane piyainipe. \p \v 7 Kitisene wandakali yakama tane teke-teke mindi akali kosimi laka pua ateyai mana okonemane Kataisana mana epene oko awua tepa alu, yuunga peakoto ateyai lo andawa leya. Kitisene wandakali yangone mindimane yakama minakasa wato, yakamana minditaka mee wete meando, anu peakale yakamato bala kosimi lalainipe. Balato mee wuane peakale lo yakamato ando konda ape-pene. \v 8 Yakamato Kitisene mana epene okone wato minape-pene tekeko, yakama tane Kitisene wandakali yangone tupa minakasa wato, utupanena minditaka eya tupa mee wete mialaini. \p \v 9-11 Yakamato mana koo tupa wato minu ateaindo, matili yakama katulo Gotena yuu epene okona napolo-peyama nembo toto teke, yakamato mana koo okone wato minu ateyaipe. Wandakali-mane pamuku pua ateaindopi, owato gote mindi lotu leaindopi, akali yangone towa mana yala-pene tupa mineaindopi, pake neaindopi, minditaka kambua miama lakae lo nembo teaindopi, bia ipa tai no sipaki leaindopi, lamba leaindopi, makonga ene ateaindopi, Goteto wandakali utupane moyo ando ata napulu-peya. Wamba yakamana minditupa-mane mana koo okonepene tupa wato minu ateaini tekeko, yakama ipa meai-angi, Akali Andane Jisasa Kataisana gene oko yakamanga ya-kola, Goteto yakamana koo utupane apia-gea okoni. Wuane pea-kola, Oli Sipitisa okomane yakama nanimana Gote okona wandakali epene tika-pene tupa gulaya yane-ko. Yakama tane minakasa wato, mana koo utupane wato minulu-peke lolomane. Tika ando atalapape. \x * \xo 6:9-11 \xt Ga 5:19-21; Ep 5:3-5; Lap 22:15; Tai 3:3-7\x* \s1 Yakamana Umbaini Tupa Oli Sipitisa Okona Anda Ateyai Leane Oko \p \v 12 Nambato mangene pulane tupa pitaka katulo piwa-yale tekeko, mangene utupanena minditupa-mane wandakali moya na-piyaini nembo toto, mangene utupanena mindikipi mindimane namba bosa lo ando ateakale lo nambato ando konda napulu-peyo. \x * \xo 6:12 \xt 1Ko 10:23-26\x* \v 13-14 Tomo wandakali-mane nalaini tupa utupanena tombene okona poto paleakale nembo toto, Goteto tomo utupane yakale lalu, wandakali tupana tombene tupa waa peane tekeko, matili balato tomo tupapi, wandakali tupapi, lapotaka koyo piya olopeya. Okone enene tekeko, Goteto Akali Andane oko malinga ika laya yane wuane pua teke balana tai-lene okomane nanima malinga ika laya olopeya. Balato nanimana umbaini tupa waa peane angi, pamuku pua atalapale nembo natea. Jia. Nanima Akali Andane okona yame atalapale nembo toto, balato nanimana umbaini tupa waa peane. \x * \xo 6:13-14 \xt 1Tes 4:3-5; Lom 8:11; 1Ko 15:20; 2Ko 4:13-15\x* \p \v 15-17 Wandakali mindi bala Akali Andane oko towa mina mindiki leando, Oli Sipitisa oko balanga epo tumbi lola-kola, balana tandini oko Akali Andane oko towa mina mindiki lene atolopeya. Wuane tekeko, Gotena pii pepa pelene eya mindimane nanima languato, wanda, akali-la, liyamba mina mindiki lolapi-angi, liyamba umbaini mindiki gulo pitulu-peyapi layene eya. Wuaneko, akali mindimane pamuku wanda mindi towa mina mindiki leya-angi, okonelapo liyamba umbaini mindiki gulaya alane oko yakamato nembo nateyaipe. Kitisene wandakali yakamana umbaini tupa Kataisana kinipi, kenepi, okonetaka tupa gulo ateyai oko yakamato nembo nateyaipe. Yakama Kataisana kinipi, kenepi, okonetaka tupa gulo atoto, pamuku wanda mindina umbaini towa mina mindiki leaindo, yakamana mana okone katu lolo-peyape. Jia wete. \x * \xo 6:15-17 \xt Ep 5:28-30; Mt 19:5; Jo 17:21-23; Lom 8:9-11\x* \p \v 18 Wandakali-mane mana koo waka tupa minalaini tupamane yakamana umbaini takita okona mangene minditupa puato, mana koo utupane pitaka minalaini tekeko, wandakali-mane pamuku peaindo, utupane-mane yakama tanena umbaini tupa minu koyalaini. Tene okonena, mindimane pamuku pipakale loto, nimba minu makande peando, nimbato bala masia maiyu pupe. \p \v 19-20 Goteto yole andane wete mindimane nimba kambo molo-peke lea-kola, nimbana umbaini oko nimba tanena jia. Goteto balana Oli Sipitisa oko nimba gea-kola, nimbana umbaini oko Oli Sipitisa okona anda ateya. Yakamato wuane nembo nateyaipe. Wuane nembo toto, nimbato mangene mindi pule-angi, nimbana umbaini-mane Gotena gene oko laiyu lo atape. \x * \xo 6:19-20 \xt 1Ko 7:20-23; 1Pi 1:18-19\x* \c 7 \s1 Akali-mane Wanda Kee Lalaini Mana Oko \p \v 1 Wamba yakamato nambana pepa mindi peyo epe loto, pii minditupa namba tipa peai okonena, andipa nambato yakamana pii utupane yano peleyo. Enene, akali mindimane wanda kee nalene, bala angu ateando, mana okone epene. \v 2 Mana okone epene tekeko, wandakali kambua-mane pamuku piyaini. Tene okonena, akali mindiki-mindiki lo wanda kee lalu, wanda mindiki-mindiki lo akali mindi pulu, pipe-pene. \p \v 3-4 Wanda mindimane bala tanena umbaini oko bosa lo ando piti napipe-pene. Jia. Bala akalini okomane bala wetene okona umbaini oko bosa lo ando atape-peneko. Akalini mindimane balana wetene oko towa mangene mindi pipakale nembo tola-angi, balana wetene okomane mangene okone pipe-pene. Wuane pua teke, akali mindimane bala tanena umbaini oko bosa lo ando ata napipe-pene. Jia. Bala wetene okomane bala akalini okona umbaini oko bosa lo ando pitipe-peneko. Wetene mindimane balana akalini oko towa mangene mindi pipakale nembo tola-angi, balana akalini okomane mangene okone pipe-pene. \p \v 5 Wetene akalini-la, lapotaka-mane pii mindi lo yake puato, nalipato pote kambua lo atapakale nembo toto, oto mindilapo mina mindiki nalene kondalu, matili pai pua mina mindiki lapakale leapindo, okone katu. Wuane tekeko, oto kambua okonelapo-mane mina mindiki nalene, liyamba tane wayumane bosa lo ando ata napeapindo, Sataneto okonelapo minu mandeke pula-kola, okonelapo-mane wandakali waka tupa towa pamuku pulapele. Tene okonena, liyambato mindoko masia mawuato, liyambana umbaini mawua yaa-yaa na-piyapape. \p \v 6 Nambato loo minditupa yakamanga yata wato, yakamato utupane wato minu atalapape lo pii tai mindi leyo nayu naleyo. Jia. Nambato asini epene tupa yakama andawa loto, yakamato nambana pii utupa wato minu ateaindo, okone katu olopeya leyo. \v 7 Namba wanda kee nalene, mee ateyo wuane pua teke, wandakali pitaka mee yakama tane angu atapiai lakae lo nembo teyo tekeko, Goteto wandakali mindiki-mindiki lo mana epene waka-waka tupa maiyane. Akali mindimane bala wetene towa atu pitulane mana epene oko moto, mana okone wato minu atalane. Akali waka mindimane wanda kee nalene, mee atolane mana epene oko moto, mana okone wato minalane. \p \v 8 Andipa nambato wandakali kinambulipi, wanda yalopi, utupane yakama andayo pii mindi leyo. Namba wanda kee nalene, mee ateyo wuane pua teke, utupane-mane mee ateaindo, mana okonemane utupane moyolo-peya. \v 9 Utupane-mane katulo mee ateaindo, mana okone epene tekeko, utupane-mane iya wato, yakama tane wayumane ando ata napeaindo, pamuku pulu-peyaiko. Akali-mane wanda kee lalu, wanda-mane akali pulu pipe-pene. \x * \xo 7:9 \xt 1Ti 5:14-15\x* \p \v 10-11 Akali mindimane wanda mindi kee lalu, balana wetene okone peakale peyo wata napipe-pene. Jia. Wanda mindimane akali mindi pulu, balana akalini okone tepa alu napupe-pene. Bala tuu puato, balana akalini tepa alu peando, bala akali waka mindi puu napene, mee pitipe-pene. Balato mee piti napukale nembo teando, balana akalini oko towa pii lo tika puato, bala towa pitulu-peke lape-pene. Namba tane mana okone yata naeyo. Jia. Akali Andane okomane mana okone wamba yata yane. \x * \xo 7:10-11 \xt Mt 5:32; 19:9\x* \p \v 12-14 Andipa nambato wandakali waka tupa mana lamauwayale, pii mindi tako pua leyo. Akali Andane okomane pii okone wamba nalea. Jia. Namba tane pii oko leyo. Kitisene wanda mindina akalini okomane Kataisa lo bilipi naleando, wanda okonemane balana akalini okone Gotena yame guleakale lalane. Wuane pua teke, Kitisene akali mindina wetene okomane Kataisa lo bilipi naleando, akali okonemane balana wetene okone Gotena yame guleakale lalane. Wuane napipia-yale, Gotena wenonga okone-lapona andopane tupa kalato atene atapiai-yale tekeko, andipa Gotena wenonga okone-lapona andopane utupane balana yame ateyai. Wuaneko, Kataisa lo bilipi nalene akali mindi balana Kitisene wetene oko towa atu pitukale nembo teando, wanda okonemane akali okone tepa nayakale. Wuane pua teke, Kataisa lo bilipi nalene wanda mindi balana Kitisene akalini towa atu pitukale nembo teando, akali okonemane balana wetene okone puu nalape-pene. Jia. \p \v 15-16 Wuane tekeko, wetene akalini-la liyambato pii yanda pua ata napene, tambo lo atalapale nembo toto, Goteto liyamba ee lo meane. Kitisene wanda nimbana aitene akalini okone bala nimba towa atu peteando, balapi Kitisene mindi guleakale lo nimbato katulo bala moyolo-peyo nembo natele. Tene okonena, nimbana akalini okomane nimba tepa wakale nembo teando, nimba anana pitula. Nimbana akalini okone bala peakale lo ando kondape-pene. Wuane pua teke, Kitisene akali nimbana aitene wanda okone nimba towa peteando, balapi Kitisene guleakale lo nimbato katulo bala moyolo-peyo nembo natele. Tene okonena, nimbana wetene okomane nimba tepa wakale nembo teando, nimba anana atola. Bala peakale lo ando kondape-pene. \x * \xo 7:15-16 \xt Lom 14:19; 1Pi 3:1-6\x* \s1 Goteto Leane Pua Atalapape Leane Oko \p \v 17-19 Nanimato Gotena loo tupa wato minalamane mana okone mana angini mindi tekeko, akali mindina yala-pene umbaini katiyaini mana oko angini mindi jia-ko. Wamba Goteto akali mindi ee lo mea-angi, akali okonena yala-pene umbaini kati napene ateae yando, kati napene ateakale lo ando kondape-pene. Dee, akali mindina yala-pene umbaini kati na-piyaini mana oko angini mindi jia teke. Wuaneko, Goteto akali mindi ee lo mea-angi, balana yala-pene umbaini wamba ini katene ateae yando, katene ateakale lo ando kondape-pene. Wuane pua teke, wamba Goteto wandakali mindiki-mindiki lo ee lo mea-angi, wandakali-mane mana okonepene minu ateaini oko andipapi minu teke atape-pene. Nambato mana okone sosa waka-waka ateyai tupa pitakana yata alawane. \x * \xo 7:17-19 \xt Lom 2:25; Ga 5:2-6; 6:14-15\x* \p \v 20-23 Wamba Goteto wandakali mindi ee lo mea-angi, wandakali okonemane yole mia napene, katapusa atene gulo atoto, wandakali waka mindina piape pua atea yando, andipapi balato mee wuane pua atape-pene. Wuane pua teke, wamba Goteto wandakali waka tupa ee lo mea okone angi, utupane pitaka mindiki-mindiki lo mangene epene minditupa pua ateai. Andipapi utupane-mane mangene utupane pua atape-pene. Wuane tekeko, Kataisato yakama yole andane mindimane kambo molo-peke leane okonena, yakama wandakali waka mindina pangosa wetete atoto, balana pii angu wato mina napipe-pene. Jia. Yakama Kataisana pangosa wetete atoto, balana pii wato minuto, balana piape pua atape-pene. Kataisana pangosa wetete atoto, yakama yole mia napene, wandakali waka mindina piape pua ateyai-kola teke, Akali Andane okona wenonga yakama tinga lo mene gulo ateyai-ko. Yakama yole mia napene, wandakali waka mindina katapusa piape pua atolai-kola, balato yakama tinga lolopeya yando, yakama tinga lo mene atape-pene. Wuane tekeko, yakama tinga lo mene atolane asini mindi nayando, yole mia napene atoto teke, yakama mini kenda naene, mee wandakali waka okonena piape tupa pua atalapape. \x * \xo 7:20-23 \xt Pm 16; 1Pi 2:16\x* \p \v 24 Amene imalini yame, Goteto nanima ee lo mea-angi, nanima mindiki-mindiki lo mangene epene minditupa pua atema. Andipapi, nanima Gote towa atu atoto, mangene utupane pua atamakale. \p \v 25-28 Andipa ateyama oko angi, kenda-pene andane minditupa ika leya okonena, wanda akali ima andipa ateyai wuane pua teke mee ateaindo, nambato okone kuai lolopeya nembo teyo-ko. Nimba wetene petene ateendo, nimbato bala peyo watoyale, asini mindi aiya napipe. Nimba wetene napetene ateendo, nimbato wanda mindi kee lokale lo asini mindi aiya napipe. Jia. Nambato wuane leyo tekeko, nimbato wanda mindi kee leendo, okone mana koo mindi jia. Wana mapokae mindi akali peando, okone mana koo mindi jia tekeko, wanda mindi akali peya-kola, kenda-pene kambua okone-laponga epalane. Kenda-pene utupane yakamanga na-epeakale nembo toto, nambato pii utupa yakama langeyo. Akali Andane okomane wana mapokaepi, iwana patanepi, utupane andayo pii oko namba langi napea tekeko, balato namba ondowa moyoto, namba enene pii lalawane akali mindi gulaya yane. Tene okonena, namba tane nembo teyo pua, pii oko yakama langeyo. \p \v 29-34 Wana mapokae tupapi, akalini ata napene wanda waka tupapi, utupane-mane utupanena umbainipi, tandinipi, okonelapo lapotaka Gotena yakale nembo toto, Akali Andane okona piape nembo tatawa pitiyaini. Akalini atene wanda tupamane yakamana akalini tupa mo epele piya amakale nembo tatawa pituto, yuu okona mangene pulane tupa pimakale nembo talaini. Wuane pua teke, wanda napetene akali tupamane Akali Andane oko mo epele piya amakale nembo tatawa atoto, mangene balato epele alane tupa pimakale nembo talaini. Akali wanda petene tupamane yakamana wetene tupa mo epele piya amakale nembo tatawa atoto, yuu okona mangene pulane tupa pimakale nembo talaini. Wuaneko, akali utupane-mane utupanena wetene tupa mo epele piya amape, Akali Andane oko mo epele piya amape lo nembo lapo paliyaini. Amene imalini yame, ee ana aŋalapo minditupa pola-kola, yuu andipa eya oko koyo pulupeya. Tene okonena, mana andipa wato minalamane minditupa koyo pima-pima peyai. Yakamato anu pimape lo nembo kambua natapiai lakae lo nembo toto, nambato pii oko yakama langeyo. Andipa ato tewa wanda petene akali yame yakamato wanda napetene akali tupana mana oko wato minuto, Akali Andane oko mo epele piya amakale nembo tatawa atoto, mangene balato epele alane tupa pua atape-pene. Dee, ai lo atalaini wandakali tupapi, epelewa atalaini wandakali tupapi, utupane-mane wuane angu pua ata napipe-pene. Wandakali-mane minditaka kamboto teke, okonetaka nayene gulo atoto, okonetaka utupanena eya nembo tatawa ata napipe-pene. Wandakali-mane yuu okona minditaka moto, piape pua atoto, utupanena piape okone angini wete mindi eya nembo natape-pene. Jia. Utupane-mane mangene utupane angu napene, Akali Andane oko mo epele piya amakale nembo tatawa atoto, mangene balato epele alane tupa pua atape-pene. \x * \xo 7:29-34 \xt 1Jo 2:15-17\x* \p \v 35 Yakamato mangene waka tupa na-piyapape naleyo tekeko, yakamato mangene waka tupa nembo tatawa ateaindo, yakamato Akali Andane okona piape nembo tatawa ata napulu-peyai leyo. Wuaneko, yakamato mana epene tika-pene tupa wato minuto, ole dindi lo Akali Andane okona piape pua atalapale nembo toto, nambato yakama moyoyale, pii utupa yakama langeyo. \v 36 Akali mindimane wanda mindi mee baa lo atoto, iya wete wato, bala towa mana koo mindi minuluwane lo yuku wato, wanda okone kee leando, okone mana koo mindi jia. Balato wanda okone kee lauwa lakae lo nembo teya pua, kee lape-pene. \p \v 37 Balato wuane peakale tekeko, akali mindimane wanda mindi kee na-lokale nembo tatawa atoto, balana nembo-tene oko katulo wayumane bosa lo ando ateando, balato wanda mindi kee lolane tene angini mindi ata napeya. Jia. Balato wanda mindi kee na-lokale nembo teya pua wanda okone kee naleaindo, balato mana epene mindi minula-kola pulupeya. \v 38 Wuaneko, akali mindimane balana bakale lene wanda oko kee leando, balato mana epene mindi minula-kola pulupeya. Balato wuane pulupeya tekeko, akali mindimane wanda kee nalene, mee ateando, balato mana epene wete mindi minula-kola pulupeya. \p \v 39 Wanda mindina akalini oko saka ateya-kola, wanda okone balana wetene pitiyane tekeko, akali okone omeando, wanda okone bala anana pitiyane. Bala akali waka mindi pokale nembo teando, okone katu tekeko, balato Kataisa lo bilipi lene akali mindina pupe-pene. \x * \xo 7:39 \xt Lom 7:2-3\x* \v 40 Bala akali waka mindi peando, bala katulo epele olopeya tekeko, bala akali waka mindi puu napene, mee peteando, bala katulo epele wete olopeya nembo teyo. Gotena Sipitasa oko nambanga ateya-kola, nambato pii utupa yakama langeyo lo nembo teyo. \c 8 \s1 Owato Gote Mindi Lo Minjuni Opa Maiyene Tupa \p \v 1-4 Aitene wandakali-mane minjuni tupa owato gote mindi lo opa maiyu, matili salimi leyai-kola, Kitisene wandakali-mane minjuni okone neaindo, mana okone katu lolo-peyape, katu nalolo-peyape lo andipa nambato yakama langukale. Gote enene mindiki angu ateya-kola, yuu okona gote waka eya tupana mindikipi mindi Gote enene mindi ata napeya nembo teyama. Wandakali minditupa-mane yakama tanena gene oko laiyu loto, nanima pitaka-mane okonetaka tupa nembo teyama leyai. Wandakali mindimane okonetaka tupa wayumane nembo toto, wuane leando, balato mana minditupa tako pua miape-pene. Wandakali mindi bala mana kambua meando, balato wandakali waka tupa sia mineyo nembo talane tekeko, wandakali-mane wandakali yangone tupa towa epelewa yamapane yo atalaini mana okomane wandakali waka tupa minu tai laya alane. Wandakali mindimane Gote towa epelewa yamapane yo ateando, Goteto bala wayumane andola-kola, balato wuane pulupeya. \x * \xo 8:1-4 \xt Ap 15:29; Ga 4:8; 6:2-3; Lo 4:39; 6:4\x* \p \v 5 Enene, aitene wandakali tupamane yuu okona eya takapi, ati kenga okona eya takapi, okonetaka kambua utupanena gote tupa ateyai loto, okonetaka utupanena akali andane tupa ateyai lalaini. \v 6 Utupane-mane wuane lalaini tekeko, Kitisene wandakali nanimato Gotena pii ale wato, Ayiane Gote bala angu Gote enene oko atoto, minditaka eya tupa pitaka yakale loto, nanima balana wandakali tupa atalapale lo waa peane nembo teyama. Dee, Jisasa Kataisa bala angu Akali Andane oko ateya-kola, balana pii okonemane Goteto pitaka taka yakale loto, nanima saka ataya yane nembo teyama. \x * \xo 8:6 \xt Ep 4:4-6\x* \p \v 7 Nanimato wuane nembo teyama tekeko, Kitisene wandakali minditupa-mane wuane nembo nateyai. Jia. Wamba utupane-mane owato gote tupa Gote enene tupa ateyai nembo tama ipulu, andipapi wuane teke nembo teyai. Wuane nembo toto, utupane-mane minjuni owato gote mindi lo opa maiyene tupa neyai-angi, owato gote okone lotu leyama nayuto, Gote enene okona wenonga mana koo mindi mineyama nembo talaini. \p \v 8 Nanimato owato gote tupa Gote enene ata napeyai nembo toto, minjuni opa maiyene tupa nemando, Goteto nanima yapa lo tale puato, nanimato Kitisene waka tupa sia mineyai nembo natolo-peya. Jia. Nanimato minjuni okonepene tupa nanene kondemando, balato nanima yapa lo tale puato, nanima Kitisene waka tupana napinga ateyama ya lo nembo natolo-peya teke. \p \v 9-11 Wuane tekeko, yakamato owato gote tupa Gote enene ata napeyai nembo toto, owato gote mindina lotu andaka poto, minjuni bala lo opa maiyene minditupa no peteaindo, Kitisene wandakali yangone mindi epoto, nimbana mana okone andoto, balatopi minjuni okone nokale nembo tolopeya jiape. Kitisene wandakali tupamane minjuni okonepene tupa nanene kondape-pene nembo toto teke, balato minjuni minditupa neando, Gotena wenonga balato mana koo mindi minula-kola pulupeya. Wuaneko, nimbato minjuni okonepene tupa katulo nolo-peyawa nembo toto, nole okonemane bala minu koyole-kola pulupeya. Kataisato nimbana Kitisene amene okone molo-peke loyale omeane-ko. Nimbato minjuni okonepene tupa katulo nolopeyo nembo toto, nole okonemane bala yuunga peakeakale laya olene. Tika ando atape. \x * \xo 8:9-11 \xt Lom 14:13-15,20; Ga 5:13-14\x* \p \v 12 Kitisene wandakali yangone minditupa-mane kuai lo nembo natene ato, minjuni okonepene tupa naa napipe-pene nembo toto teke, yakamana mana andoto, minjuni okonepene tupa neaindo, yakamato utupane yuunga peakeakale laya olai okonemane Kataisanga mana koo okone minulai-kola pulupeya. \v 13 Tene okonena, owato gote mindi lo opa maiyene minjuni tupa nolowa okomane nambana Kitisene wandakali yangone tupamane koo peakale lo mo piya ape-pene guleando, matili-matilipi nambato minjuni tupa dee lapone nanolopeyo. Jia. \x * \xo 8:13 \xt Lom 14:21\x* \c 9 \s1 Gotena Piape Akali Tupamane Yole Miape-pene Leane Oko \p \v 1-3 Wandakali minditupa-mane namba yapa lo tale puato, bala aposolo akali enene mindi ata napeya lalaini. Wuane leyai-kola, nambato utupanena pii okone yano peyoto, nambato Akali Andane Jisasa lee-mane andalu, yakamana tombenenga balana piape pimawua atewa-kola, yakama Kitisene wandakali guleai lalawane. Yakama Kitisene wandakali ateyai okomane namba aposolo akali enene mindi ateya lo andawa leya-kola, yakamato namba aposolo akali enene mindi ateyo nembo teyai okoni. Namba aposolo akali mindi atoto, mangene mindi pukale nembo tewando, nambato mangene okone katulo piyawane. \x * \xo 9:1-3 \xt Ap 22:17-18; 26:16; 1Ko 15:8-9; 2Ko 3:2-3\x* \p \v 4-7 Pitapi, aposolo akali waka tupapi, Akali Andane okona amene tupapi, utupane-mane Kitisene wanda kee lalu, utupane towa atu epoko pua atoto, Gotena piape pua atalaini. Banapasa nalipato wuane teke pipakale nembo tepa-yale, nalipato katulo wuane pepa-yale teke. Dee, akali apito ami piape puato, yole mia napene kondalanepe. Apito ee mindi yoko yandoto, ee okonena tomo mandu nanene kondalanepe. Apito bulumako kambua ati puato, utupanena andu ipane nanene kondalanepe. Wandakali-mane wuane na-piyaini. Tene okonena, wamba Banapasa nalipato Gotena piape pua atepale okonena, nalipato Kitisene wandakali tupa lamawuato, nalipa tomo ipapi nolane tupa nalipana yole gulo giyapape lepa-yale, mana okone katu lea-yale teke. Pee, nalipato angu piape waka mindi tako pua puato, yole moto, nalipana tomo nolane tupa kamboto, nape-penepe. \x * \xo 9:4-7 \xt Lk 10:8-9\x* \p \v 8 Nambato wandakali tupana nembo-tene tupa angu wato minuto, piape akali mindimane yole miape-pene leya lo yakamato nembo na-talapape. Gotena loo pepa pelene eya mindimane wuane teke leya. \v 9 Wamba Mosesato Gotena loo mindi pepa peyoto, yia bulumako mindimane balana kee-mane witi dini tupa ango andaku pua, nimbana piape pingeando, balato witi dini minditupa nolane nembo toto, nimbato balana nee asia oko yake pua tambuya naene kondape layene eya leaipia. Bulumako tupamane angu piape puato, yole meakale nembo toto, Goteto wuane leaipiape. Jia. \x * \xo 9:9 \xt Lo 25:4; 1Ti 5:17-18\x* \p \v 10 Balato nanima nembo toto, wuane leaipia. Ee yandoyale yuu ayalaini wandakali tupapi, tomo mandiyaini wandakali tupapi, nanima pitaka-mane yole molopeyama nembo toto, piape pua atalapale nayuto, Goteto loo okone yata ya-kola, Mosesato pii okone pepa peleaipia. \x * \xo 9:10 \xt 2Ti 2:6\x* \v 11 Wuaneko, wamba Sailasa nalipato Gotena pii oko yakama languato, nalipa yakamana ee yandalapale akali gulo atepa okonena, nalipato tomo mandipakale nembo toto, yakamato yole giyapa laipa-yale, okone katu lapia-yale. \x * \xo 9:11 \xt Lom 15:25-27\x* \p \v 12 Andipa Gotena piape akali waka tupamane yakama moyoto, piape pua ateyai-kola, yakamato utupane yole maiyaini. Wuane pua teke, wamba nalipato yakama moyoto, Gotena piape pua atema okone angi, yakamato nalipa yole geai-yale, okone katu wete lapia-yale tekeko, yakamato yole giyapa nalepa. Jia. Wamba nalipato Jisasa Kataisana pii layene epene oko yakama langu atepa-angi, nalipato yole giyapa lepa-yale, yakamato yole gii napimakale nembo toto, pii okone nanima langi napene kondalu, pulupa lolaini nembo tepa. Yakamato nalipa kondalu pulupa lolaini nembo toto, nalipato yole giyapa nalene, minditaka kambua jia yo atoto, kenda-pene kambua awuato, Gotena pii oko yakama langu atepa. \x * \xo 9:12 \xt Ap 20:34; 2Ko 11:7-9\x* \p \v 13 Juta yame wandakali tupamane sipisipi tupapi, bulumako tupapi, okonetaka tupa Gote lo opa mayai-kola, pitisa akali tupamane minjuni minditupa Gotena alata toko okona yangoto, yakama tane minditupa tale pua neaini lo yakamato nembo nateyaipe. \x * \xo 9:13 \xt Lo 18:1-3\x* \v 14 Wuane pua teke, wamba Akali Andane okomane mana mindi yata wato, Kitisene wandakali tupamane Gote lo opa maulai-kola, Gotena pii layene epene lamai-yaini akali tupamane opa muni tupana minditupa yole moto, tomo kambo nape-pene leaipia. \x * \xo 9:14 \xt Mt 10:7-10; Lk 10:6-7; Ga 6:6\x* \p \v 15 Balato mana okone yata ya-kola, nambato yole miape-pene tekeko, nambato yakama moyoyale piape puato teke, yole mia na-piyawane loto, namba tanena gene oko laiyu lalawane. Wandakali mindimane namba yole guato, namba tanena gene oko laiyu lalawane asini okone pai lolane nembo toto, namba yole mia napene atoto, ulia yambai-mane omewandopi, okone katu leyo. Wuaneko, andipa yakamato namba yole giyapale nembo nateyo. Jia. Tene waka mindi ateya-kola, nambato yakamana pepa oko peyo epe leyo. \p \v 16-17 Wamba nambato Gotena pii layene epene oko wandakali tupa lamai napukale nembo tewa tekeko, Goteto piape oko namba gea-kola, nambato piape okone pua atewane oko mee pua ateyo. Nambato piape okone pua ata napene kondewando, kenda-pene andane mindi nambanga epolopeya. Wuaneko, nambato Gotena pii layene epene oko wandakali tupa lamaipe-pene guleya-kola, nambato lamawua teke ateyo. Tene okonena, nambato Gotena pii layene epene oko wandakali tupa lamai-yawane nembo toto, namba tanena gene oko laiyu lolane tene mindi ata napeya. Wuane tekeko, yakamato namba yole gimakale leyai-kola teke, nambato yole mia napukale loto, mee yakama moyoyale piape pua ateyo okonena, nambana yole waka mindi eya. \x * \xo 9:16-17 \xt Jet 20:9\x* \v 18 Nambana yole waka okone aki mindi eyape. Nambato yole miape-pene tekeko, namba yole mia napukale nembo toto, yole mia napene ato, mee wete Gotena pii layene epene oko wandakali tupa lamawua atalawane. Nambato wuane piyawane nembo toto, epele wete alawane okone nambana yole waka okone gulo eya. \p \v 19 Wandakali mindikipi mindimane nambana piape oko bosa lo ando ata napiyane tekeko, wandakali kambua wete Kataisana yame guleakale nembo toto, nambato yole mia napene atoto, wandakali pitaka moyoyale piape puato, Gotena pii layene epene oko lamai-yawane. \v 20 Wamba namba Juta yame wandakali tupa towa atu atewa-angi, nambato utupane molo-peke lokale nembo toto, utupanena mana tupa wato minu atewa. Namba tane Juta yamena loo tupana pangosa ata napewa tekeko, loo utupanena anda-pangosa ateaini wandakali tupa molo-peke lokale nembo toto, nambato wandakali utupane towa atu atewa okone angi, nambato Juta yamena loo tupana pangosa gulo atoto, loo utupane wato minu atewa. \x * \xo 9:20 \xt Ap 21:20-26\x* \p \v 21 Wandakali yame waka tupa Juta yamena loo tupana pangosa ata napeai-kola, nambato utupane towa atu atewa-angi, utupane molo-peke lokale nembo toto, Juta yamena loo tupa wato mina napewa. Wuane tekeko, nambato Gotena loo tupana pangosa atoto, Kataisana loo oko wato minu atewa. \v 22 Wandakali minditupa Kitisene tai gulo ata napene, mana mindi epene ya, mana mindi koo ya lo wayumane yapa lo tale napeai. Wuaneko, namba utupane towa atewa-angi, utupane molo-peke lokale nembo toto, namba akali okonepene teke gulo atewa. Nambato yame waka-waka utupane pitakana wandakali minditupa molo-peke lokale nembo toto, namba utupane towa atu ataka pewa okone angi, nambato utupanena mana waka-waka minalaini tupa wato minaka pewa. \x * \xo 9:22 \xt 2Ko 11:29\x* \v 23 Gotena pii layene epene okomane wandakali waka tupa moyalane pua teke, balana pii okonemane nambapi moyakale nembo teyo. Wuaneko, wandakali-mane Gotena pii layene epene okone bilipi lapiai lakae lo nembo toto, nambato mangene utupane pitaka piyawane. \p \v 24-25 Akali mindimane pataisa koyalane mindi yata eya-kola, wandakali kambua-mane pataisa okone mia-makale nembo toto, asini tai wete lamakale loto, utupanena umbaini kuai lo bosa lo ando atoto, wayumane mandeke piyaini. Utupane pitaka asini tai lalaini tekeko, mindiki-mane angu sia minuto, pataisa okone mialane oko yakamato nembo nateyaipe. Goteto pataisa koya napiyane mindi yata eya-kola, nanimato pataisa okone mia-makale nembo toto, nanimana umbaini kuai lo bosa lo ando atoto, wayumane mandeke pua atape-pene. Pataisi okone mia-makale nembo toto, yakamato yakamana umbaini oko kuai lo bosa lo ando atoto, asini tai lalapape. \x * \xo 9:24-25 \xt Pl 3:14; 2Ti 4:7-8; 2:3-5\x* \p \v 26 Namba tane pataisa okone miawa lakae lo nembo toto, waka minditaka eya tupa andamo nena pua ata napene, asia oko angu andatawa atoto, asia tai wete lalawane. Akali minditupa-mane bokosene loto, kii momanga-mane mee aimo nena puato, akali mindoko peya na-piyaini tekeko, nambato Gotena piape oko puato, akali utupanena mana okone wato mina na-piyawane. Jia. \p \v 27 Nambato Gotena pii layene epene oko wandakali waka tupa lamawua atolowa-kola, utupane-mane pataisa Goteto gukale leya okone katulo molopeyai. Wuane tekeko, namba tane pataisa okone mia napuluwane nayuto, nambato nembo teyo pua nambana umbaini okomane peakale nayuto, nambana umbaini oko wayumane wete bosa lo ando atalawane. \x * \xo 9:27 \xt Lom 8:12-13; 13:14\x* \c 10 \s1 Yakamato Mana Koo Mindi Minulumane, Tika Ando Atape-pene Leane Oko \p \v 1 Amene imalini yame, wamba Mosesa atea-angi, Goteto nanimana yumbane tupa pitaka moyoyale mangene kambua peane tupa yakamato wayumane nembo tapiai lakae lo nembo teyo. Balato nanimana yumbane utupane pitaka mole mindimane yame peyoto, mole okonemane teke Isipi yuu oko tepa olane asini mindi andawa lea-kola, utupane pitaka-mane ipa solewata angini Letasi lene oko kalo peainipia. \x * \xo 10:1 \xt Ek 13:21-22; 14:22-29\x* \v 2 Goteto wuane pea-kola, utupane pitaka mole okone-la, solewata okone-la, okonelapo-mane ipa mialu, Mosesana yame guleainipia. \p \v 3-4 Kataisa bala Gotena ana oko gulo atoto, utupane towa atu epoko pua ateainipia. Goteto ana okonena ipa oko wandakali utupane maiya-kola, utupane pitaka-mane ipa mindiki okone teke neainipia. Balato tomo tupa wandakali utupane maiya-kola, utupane pitaka-mane tomo mindiki okone teke neainipia. \x * \xo 10:3-4 \xt Ek 16:35; 17:6; Nam 20:11\x* \v 5 Goteto utupane moyoyale, mangene utupane pitaka peane tekeko, wandakali utupanena kambua-mane mana koo tupa wato minaka peai-kola, Goteto utupanena mana koo utupane embo wete wato, utupane peyo ome laka pea-kola, kambua wandakali napalene yuu okona omapiane yaka peainipia. \x * \xo 10:5 \xt Nam 14:29-30\x* \p \v 6-10 Okone angi, wandakali utupanena minditupa-mane Gote andayo mulu-mulu leai-kola, peyo ome lalane enjole mindimane utupane peyo ome leaipia-ko. Utupane-mane Gote andayo mulu-mulu leaini pua, yakamato bala andayo mulu-mulu lalaini mana oko kondalapape. Alu mindi wandakali kambua-mane Gote minu mandeke peai-kola, balato utupanena mana koo okone embo wete wato, etulu koo gepo tupamane utupane no omaya yaepia-ko. Nanimato utupanena mana koo okone wato minuto, Kataisa minu mandeke piyamane mana oko kondamakale. Gotena pii pepa pelene eya mindimane temane waka mindi loto, wandakali tupamane owato gote mindi lo opa maiyu, tomo ipapi no pitiyu, pamuku pulu makale lo ika leaini layene eya. Utupane-mane wuane peai-kola, wandakali (3,000) tausene tepo omeainipia-ko. Wandakali utupane-mane owato gote okone lotu leaini pua, yakamato owato gote minditupa lo lotu lalaini mana oko kondalapape. Alu mindi wandakali kambua-mane pamuku peai-kola, ole mindikina Goteto akali (23,000) tausene paiyasa laponga tepo peyo ome leaipia-ko. Akali utupane-mane pamuku peaini pua teke, nanimato pamuku napene, kondamakale. Isatale tane wandakali nanimana yumbane tupamane mana koo utupane wato minaima lakae lo nembo teaini pua, nanimato mana koo tupa wato minaima lakae lo nembo natape-pene lo nanima andawa loyale, Goteto koo peaini wandakali utupane peyo ome leaipia. \x * \xo 10:6-10 \xt 1Ko 10:11; Nam 11:4,34; 16:41-49; 21:5-6; 25:1-9; Ek 32:6\x* \p \v 11 Wamba Isatale tane wandakali kambua-mane mana koo utupane wato minaka peai-kola, utupane-mane wuane napeakale lo andawa loto, Goteto wandakali koo utupane peyo ome laka peaipia. Andipa yuu koyo puyale peya-angi, nanimato temane utupane dii lo andoto, mana koo utupane wato mina napipe-pene nembo talapale nayuto, Goteto Mosesana nembo-tene mina ika lea-kola, balato pii temane utupane pepa peyo yata yaepia. \p \v 12-13 Wandakali pitaka-mane mana koo tupa wato mineakale nembo toto, Sataneto utupane minu mandeke piyane wuane pua teke, balato yakamapi minu mandeke piyane. Wuane tekeko, Goteto mangene mindi pukale leya pua piyane. Sataneto yakama minu mandeke pula-angi, balato yakama sia mineakale lo Goteto ando konda napulu-peya. Jia. Yakamato mana koo okone minulaini nembo toto, Goteto yakama minu tai laya ola-kola, Sataneto katulo yakama sia mina napulu-peya. Wuane tekeko, wandakali mindi bala tane Kitisene tai wete mindi ateyo nembo toto, Gote nimbato namba minu tai laya ape lo pote naleando, Sataneto bala minu mandeke pula-kola, wandakali okonemane mana koo mindi minuluwane lo ando atape-pene. \p \v 14-18 Nambana yamapane yene yame yakama mana andene wandakali ateyai okonena, nambato pii mindi yakama langeyo-ko. Yakamato nambana pii okone yapa lo tale piyapape. Goteto belesini mindi nanima geakale loto, balana piape akali mindimane bala wayu pele leya-kola, nanimato waene kaponga petene oko nalamane. Mana okonemane nanima Kataisana tundupa oko towa mina mindiki lalane. Kitisene wandakali nanimana kambua-mane betesa mindiki konde loto, nanima pitaka-mane betesa okone nalamane. Betesa mindiki okone nalamane mana okonemane nanima yame mindiki gulaya wato, nanima Kataisana umbaini oko towa mina mindiki lalane. Wuane pua teke, wamba Isatale tane wandakali tupamane Gote lo opa mawuato, sipisipi yandopi, bulumako yandopi, okonetaka tupana minjuni minditupa Gotena olata tokonga yangalu, yakama tane minditupa neainipia. Mana okonemane utupane Gote towa mina mindiki leane oko nembo talapape. Okone nembo toto, aitene wandakali tupamane owato gote mindi lo lotu loto, minjuni minditupa owato gote okone lo opa mai-yaindo, yakamato utupane towa minjuni okone nanene, amonga waka atalapape. \x * \xo 10:14-18 \xt Mt 26:26-28; Lom 12:3-5; Pit 7:6\x* \p \v 19 Nambato owato gote mindi bala gote enene mindi ateya nembo toto, wuane leyope. Jia. Owato gote mindipi, bala lo opa maiyene tupapi, utupane angini mindi jia. \x * \xo 10:19 \xt 1Ko 8:1-4\x* \v 20-21 Wuane tekeko, aitene wandakali tupamane Gote enene oko lo opa mai na-piyaini. Jia. Utupane-mane owato gote tupa opa mawuato, sipitisa koo tupa lo opa maiyai-kola, piyane. Yakama Kitisene wandakali yangone tupa towa Akali Andane okona tomo ipapi nalu, aitene wandakali tupa towa sipitisa koo tupana tomo ipapi nalu peaindo, mana okone katu nalolo-peya. Yakamato sipitisa koo utupane towa mina mindiki na-lapiai lakae lo nembo toto, nambato pii utupa leyo. \x * \xo 10:20-21 \xt Lo 32:17; Lap 9:20; 2Ko 6:14-16\x* \v 22 Pee, yakamato aitene wandakali tupa towa sipitisa koo tupana tomo ipapi noto, Akali Andane oko towa wanda yangone gulo mo yataka amakale nembo teyaipe. Yakamato bala mo yataka olai-kola, bala yakama towa yataka wato, yanda pingeando, yakamana tai-lene okomane katulo balana tai-lene oko sia minulu-peyape. Jia wete. \x * \xo 10:22 \xt Lo 32:21\x* \s1 Gotena Gene Laiyu Lalapape Leane Oko \p \v 23-26 Yuu okopi, yuu okona minditaka eya tupapi, utupane pitaka Akali Andane oko balana angu eya. Wuaneko, makesanga wandakali-mane minjuni salimi lo atolai-kola, yakamato minjuni owato gote mindi opa maiyene tupa kambo neaindo, yakamato mana koo mindi mineyama nembo na-talapape. Jia. Utupane-mane minjuni okone owato gote mindi wamba ini maiyu, salimi leyaipe lo yakamato utupane tipa napene, mee kambo nalapape. Yakamato katulo mana okonepene tupa pitaka wato minulu-peyai tekeko, mana okonepene tupa pitaka-mane Kitisene wandakali yakama tai atalapale lo moya napulu-peya. Jia. Kitisene wandakali mindikipi mindimane bala tane angu moyoyale mangene mindi napipe-pene Jia. Utupane pitaka-mane wandakali waka tupa moyoyale mana epene tupa pitaka wato minape-pene. \x * \xo 10:23-26 \xt 1Ko 6:12; Lom 15:1-4; Sam 24:1\x* \p \v 27 Aitene wandakali mindimane yakama tomo nolo ipulupa lola-kola, yakamato bala andaka tomo nolo makale nembo teaindo, nolo pulupape. Nolo poto, yakamato minjuni utupa wamba owato gote mindi opa maiyu, nanima namakale gelepe lo bala tipa na-piyapape. Jia. Yakamato tomo balato gula tupa pitaka mee nalapape. \v 28 Nambato wuane leyo tekeko, Kitisene wandakali mindimane minjuni owato gote opa maiyene tupa nanene kondape-pene nembo tolopeya. Wuane nembo toto, balato yakama languato, minjuni oko owato gote mindi opa maiyene eya lolopeya. Wuane lola-kola teke, yakamato tuu puato, minjuni okone neaindo, balato yakamana mana okone yapa loto, yakamato mana koo mindi wato minuto, minjuni okone neyai nembo tolopeya. Balato wuane nembo tolane nayuto, yakamato minjuni okone naa na-piyapape. \x * \xo 10:28 \xt 1Ko 8:7\x* \p \v 29 Yakama tane mana koo mindi mineyama nembo tolopeyai lo nambato naleyo. Jia. Balato yakamana mana oko yapa loto, yakamato mana koo mindi mineyai nembo tolopeya leyo. Nambato wuane leyo-kola, wandakali mindimane namba tipa puato, wua lolopeya: Kitisene wandakali-mane minjuni okonepene naa nape-pene nembo toto, mindimane nambana mana yapa lo tale puato, koo ya leando, anu peakale balato wuane leakale lo nambato ando kondape-penepe. \v 30 Nambato Gote wayu pele lalu, minjuni okonepene newando, anu peakale Kitisene wandakali yangone mindimane namba Kitisene koo mindi ateya lolo-peyape. \x * \xo 10:30 \xt 1Ti 4:3-5\x* \p \v 31-33 Wandakali mindimane wuane leando, nambato balana pii okonelapo yano peyoto, namba tane angu moyakale nembo toto, mana tupa wato mina na-piyawane lolopeyo. Jia. Goteto wandakali kambua molo-peke lapia lakae lo nembo toto, utupane pitaka-mane epele yakale nayuto, nambato utupane moyokale lo mana epene minditupa wato minalawane. Wuane pua teke, yakama tane angu moyolane mana tupa wato mina na-piyapape. Jia. Juta yame wandakali tupa yandopi, wandakali yame waka tupa yandopi, Kitisene wandakali yangone tupa yandopi, utupane-mane mana koo mindi wato mineakale lo yakamato utupane mo piya olomane ando atalapape. Dee, yakamato minjuni owato gote mindi opa maiyene tupa neaindopi, ipa mindi neaindopi, mangene waka mindi peaindopi, mangene pulai utupane pitaka-mane Gotena gene oko laiyu lalapape. \x * \xo 10:31-33 \xt Kol 3:17; Lom 14:13; 1Ko 9:20-22\x* \c 11 \p \v 1 Nambato Kataisana mana tupa wato minalawane pua teke, yakamato nambana mana utupane wato minalapape. \x * \xo 11:1 \xt 1Ko 4:16\x* \s1 Kawangenga Tangi Anda Piyaini Mana Oko \p \v 2 Wamba namba tane Kitisene mana minditupa moto, mana utupane yakama langewa okoni. Ole dindi lo yakamato namba nembo tolo-peke loto, mana utupane wato minalaini okonena, nambato yakamana gene tupa laiyu lalawane. \v 3 Gote bala Kataisana kawane oko ateya. Kataisa bala akali tupa pitakana kawane oko ateya. Wuane pua teke, akali mindi bala wanda mindina kawane oko ateya. Yakamato wuane nembo tapiai lakae lo nembo teyo. \x * \xo 11:3 \xt Jen 3:16; Ep 5:22-23\x* \p \v 4-7 Akali-mane minditaka eya tupa ando atoto, Gotena tai-lenepi, gene andane okopi, okonelapo andawa lalaini. Wuaneko, akali mindimane balana kawanenga tangi anda pitawa atoto, pote leandopi, Gotena pii oko lamawua ateandopi, balato tangi anda pitawa atola okomane Gotena tai-lenepi, gene andane okopi, okonelapo ombo wato, balana akali kawane Kataisa oko mo yala piya ola-kola pulupeya. Tene okonena, akali-mane pote leandopi, Gotena pii lamawua ateandopi, okone angi balato kawanenga tangi anda pitawa ata napipe-pene. Jia. Wanda-mane utupanena akalini tupana tai-lenepi, gene andane okopi, okonelapo andawa lalaini tekeko, wanda mindimane balana kawanenga tangi anda pitawa piti napeando, bala kawa itini katu talakapa pua apene wanda mindi gulo pitulu-peya. Wuaneko, tangi anda napene wanda mindimane lotu anda okona ika lo atoto, pote leandopi, Gotena pii oko lamawua ateandopi, balato balana akalini oko mo yala piya ola-kola pulupeya. Tene okonena, wanda mindimane Gotena piape okone-lapona mindi puato, balana kawanenga tangi anda pitawa piti napeando, balana kawa itini katu talakapa pua apiape-pene teke. Wuane tekeko, wanda mindina kawa itini katu talakapa pua apoto, bala tane yala olopeya yando, balana kawanenga tangi anda pitawa ato, Gotena piape okonelapo pipe-pene. \x * \xo 11:4-7 \xt Jen 1:26-27\x* \p \v 8-9 Akali-mane wanda tupa moyakale nembo toto, Goteto wanda bulupane okona patalini mindi moto, akali bulupane oko waa napeaipia. Jia. Wanda-mane akali tupa moyakale nembo toto, Goteto akali bulupane okona patalini mindi moto, wanda bulupane oko waa peaipia-ko. \x * \xo 11:8-9 \xt Jen 2:18-23\x* \v 10 Wanda mindimane bala akalinina pangosa pitiyane lo enjole tupamane andeakale nembo toto, wanda okonemane balana kawanenga tangi anda pitawa pitipe-pene. \p \v 11-12 Wamba Goteto akali bulupane okona patalini mindi moto, okonemane wanda bulupane oko waa peaipia. Wuane pua teke, andipa wanda-mane andopane tupa manduto, akali yame mandiyane tekeko, wandakali pitakana tene oko bala Gote ateya. Tene okonena, wanda yame yakama angu piti napipe-pene. Akali yame yakamapi angu ata napipe-pene teke. Jia. Yakama pitaka Akali Andane okona pangosa atoto, mindi moyaka pua atape-pene. \p \v 13-15 Wanda tupana kawa itini luu epalane pua teke, akali mindimane balana kawa itini luu epeakale lo ando konda yando, balato nanimana mana kalo puato, yala ape-pene nembo talamane. Wuane tekeko, wanda tupana kawane yame peleakale nembo toto, Goteto wanda tupana kawa itini luu epeakale leya-kola, nanimato okone yakamana yati pitane ateya nembo talamane. Tene okonena, wanda mindi bala lotu anda okona pote loto, balana kawanenga tangi anda pita nayando, mana okone katupe, nakatupe lo yakama tane yapa lo tale piyapape. \p \v 16 Wandakali mindikipi mindimane namba towa pii yanda pinguato, wanda-mane lotu anda okona pote loto, utupanena kawanenga tangi anda pitawa napeteando, mana okone katu leando, sosa tupapi, aposolo akali tupapi, nanimato mana okone katu nalolo-peya leyama nembo tape-pene. \s1 Akali Andane Okona Tomo Kuai Lo Nalaini Mana Oko \p \v 17-19 Goteto mana epele alane tupa apito kuai lo wato minalainipe lo andoyale, alu minditupa yakamato yapu lo lapo puato, yame lapo gulo atape-pene. Wuaneko, yakamato lotu loyale amunguli peyai-angi, yakama yapu loto, yame lapo gulo atalaini lene oko ale wato, nambato pii okone enene yalua nembo teyo tekeko, mana okonemane yakama moya napiyane. Jia. Mana okonemane yakama minu koyalane nembo toto, nambato yakamana gene tupa laiyu nalene, wua leyo. \x * \xo 11:17-19 \xt 1Ko 1:10-12\x* \p \v 20-21 Yakamato Akali Andane okona tomo namakale nembo toto, lotu anda okona epo amunguli piyaini tekeko, wandakali minditupa-mane tomo ipapi eya tupa pitaka wamba ini nokoyo puato, sipaki lo ateyai-kola, wandakali waka tupamane tomo ipapi nonowa atalaini. Mana yakamato wato minalaini okone Kitisene wandakali tupamane Akali Andane okona tomo nalaini mana oko wato mina napeyai. Jia. \p \v 22 Anu peakale yakama wamba ini andaka atoto, tomo ipapi, naa na-piyainipe. Yakamana anda tupa ata napeya-kola, yakamato lotu anda okona poto, tomo ipapi eya tupa pitaka no koyo piyainipe. Pee, yakamato Gotena sosa oko anda napi loto, Kitisene wandakali yangone minditaka jia yo ateyai tupa mo yala piya amakale nembo toto, wuane piyainipe. Yakamato wuane piyaini okonena, nambato anu puape. Nambato yakamana gene tupa laiyu lape-penepe. Jia. yakamato wuane piyaini okonena, nambato yakamana gene tupa laiyu naleyo. \p \v 23 Wamba Akali Andane okomane pii temane mindi namba langea-kola, nambato yakama langewa okone andipa nambato yakama langulu-peke leyo. Jutasato Jisasa ene peteane utulu okone angi, Akali Andane Jisasato betesa mindi meaipia. \v 24 Moto, balato Gote wayu pele lalu, betesa okone konde loto, balana disaipolo tupa lamawuato, betesa oko nambana umbaini oko. Nambato yakama moyoyale geyo. Matili yakamato namba nembo tolo-peke loyale, mana nambato mineyo oko teke wato minaka pua atalapape leaipia. \p \v 25 Utupane-mane tomo no koyo peai-kola, wuane pua teke, balato kapo waene petene mindi moto, waene oko nambana tundupa oko leaipia. Nambana tundupa epola okomane yakama towa pii wenene mindi lo yata eyo. Matili yakamato namba nembo tolo-peke loyale, waene oko nolai angi, mana nambato mineyo oko teke yakamato wato minaka pua atalapape leaipia. \x * \xo 11:25 \xt Ek 24:6-8; Ip 8:8-13\x* \v 26 Yakamato betesa okola, kapo okona waene petene okola, okonelapo nolai-angi, yakamato Akali Andane oko omeane lo lapana ama pulu, bala lapone epola oto oko ando molopeyai. \p \v 27-29 Wuaneko, wandakali mindimane Akali Andane okona umbaini oko neyo lo nembo natene, Akali Andane okona tomo oko mee neando, Goteto bala yapa lo tale puato, koo tene mindi balanga yata olopeya. Wandakali mindimane Akali Andane okona betesa okola, waene kaponga peteya okola, okonelapo mee neando, balato Akali Andane okona umbaini, tundupa-la, okonelapo minu koyola-kola pulupeya. Tene okonena, wandakali mindiki-mindiki lo bala tane wayumane yapa lo tale puato, betesa oko nalu, waene kaponga petene oko nape-pene. \x * \xo 11:27-29 \xt Ip 10:29\x* \v 30 Yakamana kambua-mane Akali Andane okona umbaini oko neyo lo nembo natene, betesa okola, waene kaponga peteya okola, okonelapo mee na-lalaini okonena, yakamana umbaini tai nalene eya-kola, yakama siki mialaini. Tene mindiki okonena teke, yakama minditupa omapiai. \p \v 31 Nanimato nanima tane wamba ini wayumane yapa lo tale piyu, Akali Andane okona umbaini tundupa-la okonelapo neyama nembo toto naima-yale, Goteto nanima yapa lo tale puato, kenda-pene okone nanimanga yata napipia-yale. \v 32 Wuane tekeko, matili Akali Andane okomane bilipi nalene wandakali tupa yapa lo tale pula-angi, balato nanima utupane towa yuu koo okona atapowa atama pulupa na-lokale nembo tewa. Wuane nembo toto, andipa balato nanima yapa lo tale puato, nanima mo tika puyale, kenda-pene utupane nanimanga yata eya. \x * \xo 11:32 \xt Ip 12:5-6\x* \p \v 33-34 Wuaneko, nambana amene imalini yame, yakamato Akali Andane okona tomo noyale amunguli pulai-angi, yakamato mana koo mindi mineaindo, Akali Andane okomane yakama yapa lo tale puato, kenda-pene mindi yakamanga yata olopeya. Tene okonena, wandakali mindi tomo nono andane yando, bala tane andaka atoto, tomo wamba ini nalu, bala lotu anda okona poto, Kitisene wandakali waka tupa towa amunguli pipe-pene. Kitisene wandakali waka tupa pitaka epeakale lo mali yo pitulai-kola, utupane epo atolai-angi, yakama pitaka-mane tomo nalapape. Matili nambato yakama atolainga epolowa-angi, nambato pii waka lolane eya tupa lo tika pukale. \c 12 \s1 Oli Sipitisa Okomane Gotena Piape Pulane Tai-lene Giyane Oko \p \v 1-2 Amene imalini yame, wamba yakama aitene wandakali ateai-angi, yakamato owato gote pii na-lalaini tupa lotu lo atalapale nembo toto, sipitisa koo tupamane yakama kilau lo meaini oko yakamato nembo teyai okoni. Andipa yakamato Oli Sipitisa okona piape oko wayumane nembo tapiai lakae lo nembo teyo. \v 3 Wuane nembo toto, nambato yakama languato, Gotena Oli Sipitisa oko wandakali mindinga atoto, piape pua ateando, wandakali okonemane Jisasa bala yuu koo okona peakale na-lalane. Dee, Oli Sipitisa ata napene wandakali tupamane katulo Jisasa bala Akali Andane oko ateya na-lalaini teke. Jia. \x * \xo 12:3 \xt 1Jo 4:1-3\x* \p \v 4 Gotena piape mindipene-mindipene pulane tai-lene kambua eya tekeko, Oli Sipitisa mindiki angu ateya okomane piape pulane tai-lene utupane tale puato, wandakali mindiki-mindiki lo maiyane. \x * \xo 12:4 \xt Lom 12:6\x* \v 5 Wandakali mindiki-mindiki lo Gotena piape mindipene-mindipene tupa piyaini tekeko, Akali Andane mindiki angu ateya okomane wandakali utupane pitakana piape tupa ando atalane. \p \v 6 Gotena piape pulane mana mindipene-mindipene tupa eya tekeko, Gote mindiki angu ateya okomane balana piape pulane mana mindiki-mindiki lo balana wandakali tupa andawa leya-kola, utupane-mane katulo balana piape utupane pitaka piyaini. \v 7 Kitisene wandakali mindiki-mindiki lo wandakali waka tupa moyakale nemboto, Oli Sipitisa okomane Gotena piape mindipene-mindipene pulane tai-lene kambua tupa tale puato, utupane maiya-kola, utupane-mane piape utupane pua atoto, Oli Sipitisa oko utupanenga ateya lo andawa lalane. \p \v 8 Oli Sipitisa okonemane wandakali minditupa mo wai-ene gulaya eya-kola, utupane-mane Gotena pii oko wayumane nembo toto, Goteto yakama wua piyapape leya lo wandakali tupa mana kuai lo lamai-yaini. Oli Sipitisa mindiki okonemane teke Gotena pii tene tupa wandakali minditupanga andawa leya-kola, utupane-mane Gotena pii tene tupa kuai lo mana lamai-yaini. \p \v 9 Oli Sipitisa mindiki okonemane teke wandakali minditupana bilipi oko minu tai wete laya alane. Oli Sipitisa mindiki okonemane teke wandakali siki pelene tupa mo atu yolane tai-lene oko wandakali minditupanga maiyane. \v 10 Wandakali minditupa-mane metekolo piape tupa peakale nembo toto, Oli Sipitisa mindiki okonemane teke metekolo piape pulane tai-lene okone wandakali utupanenga maiyane. Akali minditupa-mane Gotena pii oko wandakali tupa kuai lo lamai-yakale nembo toto, Oli Sipitisa mindiki okonemane teke tai-lene okone akali utupane maiyane. Wandakali mindimane mangene mindi peya-angi, sipitisa koo mindimane bala moyo ateya-kola, balato mangene okone katulo peyape, pee Oli Sipitisa okomane bala moyo ateya-kola, balato mangene okone katulo peyape lo wandakali minditupa-mane tatake alalaini. Wuaneko, wandakali minditupa-mane okonetaka yapa lo tale peakale nembo toto, Oli Sipitisa mindiki okonemane tai-lene okone wandakali utupane maiyane. Wandakali minditupa-mane wandakali yame waka tupana pii lalaini oko mo leakale nembo toto, Oli Sipitisa mindiki okonemane tai-lene okone wandakali utupanenga maiyane. Wandakali minditupa-mane wandakali utupanena pii lalaini tupa mopeke leakale nembo toto, Oli Sipitisa mindiki okonemane tai-lene okone wandakali utupanenga maiyane. \v 11 Oli Sipitisa mindiki okonemane teke Gotena piape utupane pitakana pulane tai-lene tupa tale pukale nembo tolane pua teke tale puato, nanima mindiki-mindiki lo giyane. \x * \xo 12:11 \xt 1Ko 7:7\x* \s1 Nanima Pitaka Umbaini Mindiki Ateyama Leane Oko \p \v 12-14 Kini mindiki angu nimbana umbaini utumane ata napeya. Jia. Kene mindiki angu nimbana umbaini utumane ata napeya teke. Nimbana kinipi, kenepi, lenepi, alenepi, okonetaka tupa pitaka mina mindiki lene oko nimbana umbaini utumane ateya. Nimbana umbaini okona okonetaka kambua atalane tekeko, nimbana umbaini mindiki angu ateya. Wuane pua teke, wandakali yame waka-waka kambua ateyai tekeko, Kataisana sosa oko yame mindiki atoto, umbaini mindiki gulo ateya. Wandakali minditupa-mane piape puato, yole mialaini tekeko, wandakali minditupa-mane yole mia napene, katapusa atene gulo atoto, wandakali waka tupana piape mee pimai-yaini. Wandakali minditupa Juta yame ateyai. Wandakali minditupa yame waka mindi ateyai. Wuane tekeko, wandakali yame waka-waka nanima pitaka-mane Oli Sipitisa mindiki okona tai-lene oko mialapale nembo toto, Goteto balana Oli Sipitisa okone nanima geane. Nanima ipa mema-angi, Oli Sipitisa okonemane nanima pitaka Kataisana yame mindiki gulaya ya-kola, nanima Kataisana umbaini mindiki gulo ateyama. \x * \xo 12:12-14 \xt 1Ko 10:14-18; Ga 3:26-28\x* \p \v 15 Nimbana kene mindimane nimba languato, namba kini mindi ata napeyo okonena, namba nimbana umbaini okona ata napeyo leando, kene okone nimbana umbaini okona mee atolopeya okoni. \v 16 Nimbana alene mindimane nimba languato, namba lene mindi ata napeyo okonena, namba nimbana umbaini okona ata napeyo leando, alene okone nimbana umbaini okona mee atolopeya okoni. \v 17 Nimbana umbaininga alene ata napene, lene angu atapia-yale, nimbato anu puato, pii ale api-yalepe. Nimbana umbaininga ingane ata napene, alene angu atapia-yale, nimbato anu puato, minditaka tupa tunduma api-yalepe. \p \v 18-19 Nimbana umbaini okona okonetaka mindiki angu atapia-yale, okone nimbana umbaini utumane ata napipia-yale. Jia. Wuane tekeko, Goteto nimbana lenepi, alenepi, kinipi, kenepi, okonetaka tupa pitaka mindiki-mindiki lo nimbana umbaini okona ateakale nembo teane pua teke waa puato, ate leaipia. \v 20 Nimbana umbaini okona minditaka kambua ateya tekeko, nimbana umbaini mindiki angu ateya. \p \v 21-22 Nimbato nimbana umbaini okona okonetaka ateya tupana minditupa tai nalene ateya nembo talene tekeko, utupane ata napipia-yale, okone katu nalapia-yaleko. Nimbana lene okomane nimbana kini oko lamawuato, nimba ata napipi-yale, okone katu lapia-yale nalape-pene. Wuane pua teke, nimbana kawane okomane nimbana kene oko lamawuato, nimba ata napipi-yale, okone katu lapia-yale nalape-pene teke. Jia. \v 23 Wandakali-mane nimbana umbaini okona yala-pene tupa andeaindo, nimba yala olowane nembo toto, nimbato utupane wayumane ombo alene. Wandakali-mane nimbana umbaini okona waka minditaka andeaindo, utupane-mane embo olopeyai nembo toto, nimbato utupane yati puyale, tona pilini. \p \v 24 Wandakali-mane nimbana lee-inga andeaindo, utupane-mane epele olopeyai nembo toto, nimbato okone mee panakame yakale lo ando kondalene. Nimba tane umbaini okona minditaka mindi anda napi lapi-yale tekeko, okonemane piape andane mindi peakale nembo toto, Goteto nimbana umbaini oko kuai lo waa peaipia. \v 25 Goteto nimbana kinipi, kenepi, lenepi, alenepi, okone taka tupa yame lapo gulo ata napene, mindi moyaka pua ateakale nembo toto, utupane pitaka mina mindiki loto, nimbana umbaini oko waa peaipia. \p \v 26 Tene okonena, nimbana umbaini okona minditaka tandaka peando, nimbana umbaininga atalane tupa pitaka tandaka piyane. Wandakali-mane nimbana kini yandopi, kene yandopi, okonetaka mindi laiyu leaindo, nimbana kini yandopi, kene yandopi, okonemane angu epele na-olopeya. Jia. Nimbato epele olopele. \v 27 Yakama mindiki-mindiki lo Kataisana kini yandopi, kene yandopi, okonetaka mindi gulo ateyai okonena, yakama pitaka mina mindiki lene atoto, balana umbaini gulo ateyai. \x * \xo 12:27 \xt Lom 12:3-5\x* \p \v 28 Wamba ini bulupane Goteto sosa okona akali minditupa aposolo akali ateakale leaipia. Lapone balato wandakali minditupa potopisa akali atoto, balana pii lamawua ateakale leaipia. Tepone balato wandakali minditupa tisa atoto, balana pii mana lamawua ateakale leaipia. Balato metekolo piape piyaini wandakali tupapi, yangone siki pelene tupa mo atu yalaini wandakali tupapi, yangone moyalaini wandakali tupapi, piape ando atalaini wandakali tupapi, yame waka tupana pii lalaini oko mo lalaini wandakali tupapi, utupane pitaka-mane piape utupane pua ateakale leaipia. \x * \xo 12:28 \xt Ep 4:11-12\x* \p \v 29 Goteto piape utupane pitaka tale puato, yakama gea-kola, yakama pitaka aposolo akali ateyaipe. Yakama pitaka-mane balana pii lamawua atalainipe. Yakama pitaka tisa ateyaipe. Yakama pitaka-mane metekolo piape tupa piyainipe. \v 30 Yakama pitaka-mane wandakali siki pelene tupa mo atu yalainipe. Yakama pitaka-mane wandakali waka tupa moyalainipe. Yakama pitaka-mane wandakali yame waka tupana pii lalaini tupa mo lalainipe. Yakama pitaka-mane wandakali utupanena pii lalaini tupa mopeke lalainipe. Jia. \v 31a Yakama pitaka-mane wuane na-piyaini tekeko, yakama mindiki-mindiki lo Gotena piape epene wete utupanena mindi piwa lakae lo nembo talapape. \s1 Mana Epene Wetete Oko \p \v 31b Andipa nambato mana epene wetete mindi yakama langeyo. \x * \xo 12:31b \xt 1Ko 14:1\x* \c 13 \p \v 1 Wandakali yame waka tupana pii lolane tai-lene okola, enjole yame tupana pii lolane tai-lene okola, tai-lene okonelapo nambanga yando, okone epene tekeko, nambato wandakali tupa towa epelewa yamapane yo ata napewando, pii nambato lolowa okone mee beto pelene guleandopi, lawiyana pelene guleandopi, okonetaka gulola-kola, utupane katulo moya napulu-peyai. \p \v 2 Nambato Gote lo bilipi leyo nayu loto, balato ati andane peleya tupa lopalu, yuu waka mindinga yata yakale lo pote leyo-kola, balato wuane piyae yando, okone epene tekeko, nambato wandakali tupa towa epelewa yamapane yo ata napewando, namba akali angini mindi jia. Nambato Gotena nembo-tene too pene tupa pitaka andoto, mana waka tupa pitaka andalawane yandopi, Gotena pii lamaulane tai-lene oko nambanga yandopi, okone epene tekeko, nambato mangene utupane pitaka pua atoto teke, wandakali tupa towa epelewa yamapane yo ata na-piyawane yando, namba akali angini mindi jia. \x * \xo 13:2 \xt Mt 17:20\x* \p \v 3 Nambato wandakali tipia tupa moyoyale, nambana minditaka eya tupa pitaka tale puato, utupane maewando, nambana mana okone epene yolopeya. Anda mindi tola-angi, nambato anda okonena palulaini wandakali tupa taputi pua moyale makande puato, nambana umbaini teakale lo ando kondewando, nambana mana okone epene yolopeya teke. Mana okonelapo epene yolopeya tekeko, nambato wandakali tupa epelewa yamapane yo ata napene, mee tene waka mindi eya-kola, mangene okonelapo pewando, Goteto nambana mana okonelapo andoto, yole epene mindi namba gii napulu-peya. Jia. \p \v 4 Nanimato wandakali waka tupa towa epelewa yamapane yo atemando, nanimato utupane towa wamba ini kepa naene, utupane towa mana epene tupa minu atape-pene. Nanimato utupane towa epelewa yamapane yo atemando, utupane towa apiangu napipe-pene. Jia. Nanimato utupane towa epelewa yamapane yo atemando, nanima tane wandakali epene wete ateyama nembo toto, nanima tanena gene tupa laiyu nalape-pene. Jia. \v 5 Nanimato utupane epelewa yamapane yo atemando, nanima tane angu nembo toto, utupanenga mana koo tupa wato mina napipe-pene. Jia. Yangone tupamane nanimanga mana koo mindi mineaindo, nanimato utupane towa wamba ini kapoyale yataka wato, utupanena mana koo okone nembo tatawa atapowa ata napipe-pene. Jia. \p \v 6 Nanimato wandakali waka tupa epelewa yamapane yo atemando, nanimato utupanena mana koo tupa nembo toto, epele aa napipe-pene. Jia. Utupane-mane enene pii leaindo, nanimato epele ape-pene. \x * \xo 13:6 \xt Lom 12:9\x* \v 7 Yangone tupamane kenda-pene minditupa nanima geaindo, nanimato wandakali utupane towa epelewa yamapane yo atoto, kenda-pene utupane awua atape-pene. Goteto yangone utupanena mana okone mo tika pulupeya lo tungi peyoto, Goteto wuane peakale lo mali yoto, kenda-pene utupane pitaka mee awua, tailo atape-pene. \x * \xo 13:7 \xt 1Pi 4:8\x* \p \v 8-12 Andopane aŋako tupamane mana kambua anda na-piyaini pua teke, wamba namba andopane aŋako atoto, mana kambua anda napene, andopane-mane nembo talaini pua nembo toto, utupane-mane pii lalaini pua lewa. Andipa namba anda yalu, akali mini-yene atoto, andopanena mana utupane tepa wato, akali mini-yene tupamane nembo talaini pua nembo toto, utupane-mane pii lalaini pua lalawane. Galasa mindi kalato atene yando, nanimato nanimana lee-inga kuai lo anda na-piyamane pua teke, andipa nanimato Gotena pii mana tupa pitaka kuai lo anda napene, mee anda-geta eyama. Nanimato utupanena minditupa mee anda-geta wato, minditupa lamai-geta eyama tekeko, Akali Andane oko bala lapone epola-angi, nanimato balana lee-inga andoto, Goteto nanima wayumane andalane pua teke, nanimato bala wayumane andolo-peyama. Bala epola-kola, nanimato bala wayumane wetete andoloma okone angi, balana pii mana anda-geta wato, lamai-geta alamane mana okone koyo pulupeya. Balana pii mana anda-geta wato, lamai-geta alamane mana okonelapo koyo pula-angi, yame waka mindina pii lalaini oko mo lalamane mana oko koyo pulupeya tekeko, wandakali yangone epelewa yamapane yo atalamane mana oko koyo napulu-peya. Jia. \p \v 13 Wuaneko, andipa nanimato wandakali yangone epelewa yamapane yo atalamane mana okopi, Kataisato nanima molo-peke lolopeya lo bilipi lalamane mana okopi, Goteto nanima moyo atolopeya lo tungi peyalamane mana okopi, mana tepo utupane pitaka mineyama tekeko, nanimato wandakali yangone epelewa yamapane yo atalamane mana okonemane mana waka tupa pitaka sia minuto, mana epene wetete mindi eya. \x * \xo 13:13 \xt 1Tes 1:2-3\x* \c 14 \s1 Gotena Pii Lamaima Lakae Lo Nembo Talapape Leane Oko \p \v 1 Yakamato wandakali yangone tupa towa epelewa yamapane yo atoto, Gotena piape pulane tai-lene Oli Sipitisa okomane giyane tupa yakamato mia-makale nembo talapape. Wuane nembo toto, Gotena pii kuai lo lamaulane tai-lene oko miaima lakae lo nembo talapape. \x * \xo 14:1 \xt 1Ko 12:31; 14:39\x* \p \v 2-5 Anu peakale nambato wuane leyope. Oli Sipitisa okomane wandakali mindina nembo-tene oko mina ika leya-kola, balato yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, pii too pene tupa lalane. Yakama pitaka-mane wuane pua lapiai lakae lo nembo teyo tekeko, wandakali mindimane yame waka mindina pii lalaini oko mo lola-kola, mindimane balana pii lolane okone mopeke naleando, wandakali waka tupamane balana pii lolane okone ale na-olaikola, balato pii okone wandakali utupane lamai napene, Gote angu lamaulai-kola pulupeya. Mana okonemane yame waka mindina pii lalaini oko mo lolane akali okonena bilipi oko mo tai laya alane tekeko, wandakali mindimane Kitisene wandakali tupana bilipi oko mo tai laya oyale, wandakali okonena pii lolane okone mopeke naleando, balana pii okonemane wandakali utupane moya napulu-peya. Jia. Wandakali mindimane Gotena pii oko wandakali tupa lamai-yando, balato Kitisene wandakali tupa pitaka moyolo-peya. Gotena pii okonemane Kitisene wandakali tupana nembo-tene oko mina ika loto, utupanena bilipi oko mo tai laya olopeya. Wandakali mindimane mini kendawa ateando, Gotena pii okomane balana yamapane oko mo tambo laya olopeya. Wuaneko, Gotena pii lamaiyane akali okonemane wandakali yame wakana pii lalaini oko mo lolane wandakali oko sia minuto, wandakali tupa wayumane wete moyalane. Tene okonena, yakama pitaka-mane Gotena pii oko wandakali tupa lamai-piai lakae lo nembo teyo. \p \v 6-7 Amene imalini ima, wandakali mindimane gita kuai lo napeleandopi, pupe kuai lo naleandopi, wandakali-mane anu puato, soŋo oko laluape nembo tolo-peyape. Wuane pua teke, nambato yakama ateyainga epoto, wandakali yame waka tupana pii lolowa-kola, yakamato wandakali yame utupanena pii oko ale aa na-piyaini yando, nambato aki leyape lo yakamato tatake olailoka, nambana mana okonemane yakama moya napulu-peya. Jia. Wuane tekeko, Goteto balana pii oko namba andawa lola-kola, nambato yakamana pii lalaini oko loto, langewandopi, Gotena pii mana layene minditupa yakama mana langewandopi, mana waka mindi yakama langewandopi, mana okonemane yakama moyolo-peya. \p \v 8 Akali mindimane alo kuai lo naleando, apito ale wato, yanda puyale makande pulu-peyape. \v 9 Wuane pua teke, yakamato wandakali yame mindina pii tika pua nalene, yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, pii mindi leaindo, wandakali-mane anu puato, yakamato wua laluai lo ale olo-peyaipe. Yakamato pii okone mee wete lolai-kola pulupeya. \p \v 10 Yuu okona pii yame kambua yalane tupa pitakana tene atene teke yalane. \v 11 Wuane tekeko, wandakali mindimane balana yame okona pii lola-kola, nambato balana pii okone ale wato teke, pii okonena tene oko nembo natewando, nambato bala wandakali opene mindi ya lo nembo tolopeyo. Balatopi namba akali opene mindi ya lo nembo tolopeya. \p \v 12 Wuane pua teke, yakamatopi wandakali yame waka tupana pii leaindo, wandakali minditupa-mane yakamana pii okone ale wato teke, pii okonena tene oko nembo natolo-peyai. Nambato andeyo-kola, yakamato Gotena piape tupa pimakale nembo toto, Oli Sipitisa okomane Gotena piape utupane pulane tai-lene tupa yakama gipia lakae lo nembo teyai-ko. Yakamato Kitisene wandalali tupana bilipi oko mo tai laya amakale nembo toto, Oli Sipitisa okomane piape okone pulane tai-lene tupa yakama gipia lakae lo nembo talapape. \p \v 13-17 Nambato wandakali yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, loma yewando, nambana sipitisa okomane loma yolopeya tekeko, nambana nembo-tene oko bala mee pangulu-peyako. Nambato anu pipe-penepe. Namba tanena pii loto, nambana sipitisa okola, nembo-tene okola, lapotaka-mane loma yolopeyo. Dee, namba tanena pii loto, nambana sipitisa okola, nembo-tene okola, lapotaka-mane teke wee lolopeyo. Nimbato wuane napene, wandakali yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, nimbana sipitisa okomane angu Gote wayu pele leendo, nimbato Gote wayu pele kuai lo lolopele tekeko, wandakali mindimane yame waka okonena pii oko ale aa napiyane yando, nimbato Gote wayu pele lo pote lokoyo pule-angi, nimbato aki lelepe lo bala tatake wato, enene nalolo-peya. Jia. Nimbana loma yolene okonemane balana bilipi oko mo tai laya na-olopeya. Tene okonena, wandakali mindimane yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, pii mindi leando, balato pii lolane okonena tene tupa mopeke lokale loto, Goteto tai-lene okone bala maiyakale lo balato pote lape-pene. \p \v 18 Oli Sipitisa okomane namba moyo ateya-kola, nambato yakama pitaka sia minuto, wandakali yame waka kambua wete tupana pii lalaini tupa mo lalawane okonena, nambato Gote wayu pele leyo. \v 19 Wandakali tupamane lotu lo atolai-kola, nambato wandakali yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, pii kambua wetete lamalu-wakola teke, utupane-mane nambana pii okone ale na-olopeyai. Tene okonena, nambato wuane napukale. Jia. Wandakali utupane mana lamauwakale nembo toto, nambato utupanena pii loto, Gotena pii oko utupane lamauwakale. \p \v 20 Andopane kambolo tupamane mana koo tupa wato mina-makale nembo natalaini pua teke, amene imalini yame yakamato mana koo tupa wato mina-makale nembo na-talapape. Nambato wuane leyo tekeko, andopane kambolo tupamane Gotena pii oko nembo natalaini pua teke, yakamato Gotena pii oko nembo natene gulo ata na-piyapape. Jia. Yakama wandakali wai-ene atoto, Gotena pii oko kuai lo nembo tatawa atalapape. \x * \xo 14:20 \xt Ep 4:13-14\x* \p \v 21 Gotena pii pepa pelene eya mindimane loto, matili pii waka lalaini wandakali yame mindi nambana ambulini gulo atoto, nambana pii oko Isatale tane wandakali tupa lamaulai-kola teke, utupane-mane nambana pii okone ale na-olopeyai. Akali Andane okomane wuane leane layene eya. \x * \xo 14:21 \xt Ais 28:11-12\x* \p \v 22 Wuaneko, wamba Goteto bala lo bilipi lene wandakali tupa pii mindi lamaeya-angi, balato wandakali yame waka mindina pii lalaini oko mo naleaipia. Jia. Isatale tane wandakali tupamane Gotena pii okone bilipi naleai-kola, utupane towa yanda peaini akali tupamane yakamana pii lalaini oko loto, Gotena pii oko utupane lamai-yainipia. Goteto wandakali yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, balana pii okone bala lo bilipi nalene Isatale tane wandakali tupa lamaiyane okonemane bala utupane towa yataka yane lo andawa leaipia. Nanimato Gotena pii oko wandakali yame mindi lamaulama-kola, utupane-mane pii okone bilipi naleaindo, Goteto utupane towa epele eya lo andawa nalolo-peya tekeko, utupane-mane pii okone bilipi leaindo, balato utupane towa epele eya lo andawa lolopeya. \p \v 23 Wuaneko, yakama pitaka lotu anda okona amunguli puato, wandakali yame waka tupana pii lalaini tupa mo laka pua atolai-kola, Gotena pii mana mia napene wandakali minditupa yandopi, Gote lo bilipi nalene wandakali minditupa yandopi, utupane lotu anda okona kolandaka loto, yakamato wandakali yame waka tupana pii lalaini oko mo loto leyai oko ale wato, yakama kee wato, pii leyai lolopeyai. \x * \xo 14:23 \xt Ap 2:13\x* \p \v 24 Wuane tekeko, alu mindi Gotena pii mana mia napene wandakali mindi yandopi, Gote bilipi nalene wandakali mindi yandopi, wandakali okonepene mindi lotu anda okona epo pitulu-peya. Epo pitula-kola, yakama pitaka-mane Gotena pii oko wandakali tupa lamawua ateaindo, yakama pitakana pii lolaini okonemane bala yapa lo tale pula-kola, balato mana koo tupa minalawae yalua nembo tolopeya. \x * \xo 14:24 \xt Jo 16:8-11\x* \v 25 Wuane nembo toto, balana yamapanenga nembo-tene koo too pitane atalane tupa panakame yola-kola, balato Gote yakama towa atu ateya lalu, tombawua loto, Gotena gene oko laiyu lolopeya. \s1 Lotu Loto, Mana Tika-pene Tupa Kuai Lo Wato Minalapape Leane Oko \p \v 26 Wuaneko, amene imalini yame yakamato lotu loyale amunguli pulai-angi, yakama mindiki-mindiki lo piape mindi pipe-pene. Yakamana mindimane soŋo mindi yandopi, wee mindi yandopi, mindi lape-pene. Mindimane wandakali tupa mana lamaipe-pene. Goteto wandakali mindinga pii mindi lapana yando, wandakali okonemane pii okone lape-pene. Mindimane wandakali yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, pii mindi leando, mindimane balana pii okone mopeke lape-pene. Yakamato Kitisene wandakali tupana bilipi oko mo tai laya oyale, piape utupane pitaka pipe-pene. \x * \xo 14:26 \xt 1Ko 12:8-10\x* \p \v 27 Oli Sipitisa okomane wandakali yame waka mindina pii lalaini oko mo lolane tai-lene oko wandakali minditupanga maiyando, lapo akali yandopi, tepo akali yandopi, utupane-mane angu lape-pene. Utupane pitaka-mane pii nimi nami lo laa ombowa nalape-pene. Jia. Mindimane wamba ini pii lokoyo pula-kola, matili mindimane pii laka pipe-pene. Mindimane wandakali yame waka mindina pii lalaini oko mo lola-angi, wandakali mindimane balana pii okone mopeke laka pipe-pene. \p \v 28 Mindimane yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, pii mindi lokale nembo tola-kola, balana pii okone mopeke lolane wandakali mindi piti napeando, okone angi, balato wandakali yame waka okona pii lalaini oko mo loto, pii okone nalape-pene. Jia. Matili lotu lokoyo pulai-angi, bala angu Gote towa atu atoto, bala tanena bilipi oko mo tai laya oyale, wandakali yame waka okona pii lalaini oko mo loto, pii okone Gote lamaipe-pene. \v 29 Yakamato lotu lo atolai okone angi, lapo akali yandopi, tepo akali yandopi, utupane-mane angu Gotena pii oko wandakali tupa lamaipe-pene. Akali utupane mindiki-mindiki lo Gotena pii oko lamawua atolai okone angi, wandakali waka tupamane utupanena pii ale wato, akali utupane-mane Gotena pii oko kuai lo langeyape lo yapa lape-pene. \x * \xo 14:29 \xt 1Tes 5:21-22\x* \p \v 30-31 Wuane tekeko, yakama pitaka-mane Gotena pii okona mana moto, yakamato wua pipia lakae lo Goteto nembo tala ya lo yakamato nembo tape-peneko. Yakama pitaka mindiki-mindiki lo Gotena pii oko lape-pene. Tene okonena, wandakali mindimane Gotena pii oko alewa pitula-kola, Goteto pii mindi wandakali okonenga lapana yando, wandakali okonemane pii okone leakale nembo toto, Gotena pii langu atola akali okomane balana pii wamba ini lokoyo piyu, pii nalene pitipe-pene. \p \v 32-33a Yakamato lotu lo atolai-angi, yakamato mana tika-pene tupa wato mina napene, mangene minditupa mee piki pua ateaindo, Goteto yakamana mana okone epele na-olopeya. Jia. Yakamato mana tika-pene tupa wato minuto, lotu lapiai lakae lo balato nembo teya-ko. Goteto balana pii lamaulane tai-lene oko akali mindi maula-kola, akali okonemane katulo tai-lene okone ando atoto, pii okone matili lokale lo maliyo atape-pene. \p \v 33b-34 Gotena pii mindi Mosesato pepa peleane okona leya pua, wanda tupamane akalini tupana pangosa pitipe-peneko. Amunguli pitane tupa pitaka-mane mana mindi yata wato, wandakali tupa lotu lo pitulai-angi, wanda tupamane pii nalape-pene leainipia. Tene okonena, yakamato lotu lo pitulai okone angi, wanda tupamane pii nalene, akali tupana pii alewa pitipe-pene. \x * \xo 14:33b-34 \xt 1Ko 11:4-7; 1Ti 2:11-15\x* \v 35 Yakamato lotu lo pitulai-angi, wanda mindimane pii mindi taimane leando, balato mana yala-pene mindi minula-kola pulu-peyako. Wanda mindimane mana mokale nembo teando, matili lotu lokoyo pulai-angi, bala andaka poto, balana akalini oko tipa pipe-pene. \p \v 36-37 Oli Sipitisa okomane nembo waka mindi nanima geya nembo toto, wandakali minditupa-mane pii nambato pepa peleyo oko wato mina napimakale nembo tolaini. Dee, Wandakali minditupa yakama tane potopesa akali ateyama lo nayuto, nambana pii oko wato mina napimakale nembo tolaini teke. Wandakali mindimane wuane nembo teando, Akali Andane okomane mana utupane yata wato, utupane wato minalapape lea-kola, nambato pii oko pepa peyo epe leya nembo toto, balato pii utupane wato minu atape-pene. Pee, yakamato angu Gotena pii oko ale yaipe. Pee, yakama tane wamba ini bulupane Gotena pii oko leainipe. Jia wete. \x * \xo 14:36-37 \xt 1Jo 4:6\x* \p \v 38 Wandakali mindimane nambana pii okone ale wato teke, wato mina napeando, bala potopisa akali mindi ya lo nembo na-talapape. Jia. \v 39 Nambana amene yame yakamato lotu lolai-angi, yakamato Gotena pii oko wandakali tupa lamaima lakae lo nembo tape-pene. Mindimane wandakali yame waka mindina pii lalaini oko mo loto, Gotena pii mindi lokale nembo teando, yakamato jia nalape-pene. \v 40 Balato pii okone leakale lo ando kondape-pene tekeko, yakamato mana tika-pene tupa kuai lo wato minuto, mangene utupane pitaka piyapape. \c 15 \s1 Kataisa Bala Malinga Ika Leane Oko \p \v 1-2 Amene imalini yame, wamba nambato Gotena pii layene epene oko yakama langewa-kola, yakamato pii okone alewa moto, bilipi leai okoni. Andipapi, yakamato pii okone bilipi loto, pii okonena tokonga ateyai. Kataisa bala malinga ika nalea-yale, yakamato pii okone bilipi leai-kola teke, yakamana bilipi okonemane dini epene mindi lia napipia-yale tekeko, Kataisa bala malinga ika lea-ko. Yakamato Gotena pii layene epene nambato yakama langewa oko mina duli latawa ateaindo, Goteto yakama molo-peke lolo-peyako. Yakamato pii okone mina duli latawa atalapale nembo toto, nambato yakamana nembo-tene tupa mina ika loto, pii okone yakama langulu-peke leyo. \p \v 3 Gotena pii pepa pelene eya mindimane leya pua teke, Kataisato nanimana koo piyamane tupa apoyale omeaipia. Namba tane pii andane wete okone wamba ini mana moto, yakama langewa okoni. \x * \xo 15:3 \xt Ais 53:5-12\x* \v 4 Kataisa mali pitane atea-kola, Gotena pii pepa pelene eya mindimane leya pua teke, ole teponena Goteto bala malinga ika laya yaepia. \x * \xo 15:4 \xt Mt 12:40; Ap 2:24-32\x* \v 5 Kataisa malinga ika lea-kola, Pitato bala andeapia. Matili aposolo akali alesa tupamanepi bala andeaini tekepia. \x * \xo 15:5 \xt Lk 24:34; Mt 28:16-17\x* \p \v 6 Alu mindi bala lo bilipi lene wandakali andete yaunga dee minditupa-mane yuu mindikinga amunguli pua atoto, bala andeaini-pia. Wandakali utupanena minditupa omapiai tekeko, kambua wete mee saka ateyai. \v 7 Matili Jemesato bala andea-kola, alu mindi aposolo akali tupa pitaka-mane bala andeaini-pia. \x * \xo 15:7 \xt Lk 24:50\x* \v 8 Wandakali utupane pitaka-mane bala ando koyo penenga, nambato bala andewa. Andopane mandulane oto oko epeya-kola teke, wanda minditupa-mane andopane wamba ini kapoyale mandi napene, maliyo pituto, matili yale mandiyaini. Wuane pua teke, namba aposolo akali mindi atolane oto oko epea-angi, namba aposolo akali wamba ini ata napene, maliyo atalu, matili yale aposolo akali mindi gulewa. \x * \xo 15:8 \xt Ap 9:3-6\x* \p \v 9 Wamba namba aposolo akali ata napewa-angi, nambato kenda-pene andane minditupa Gotena sosa oko maiwane okonena, andipa aposolo akali waka tupa pitakana namba napinga ateyo-kola, wandakali-mane namba aposolo akali ateya nalape-pene. Jia. \x * \xo 15:9 \xt Ep 3:7-10; 1Ti 1:15\x* \v 10 Wuane nalape-pene tekeko, Goteto namba ondowa moyoto, aposolo akali atape leane okonemane balato mee katapusa piape pua apia napeane. Jia. Namba aposolo akali mindi atoto, aposolo akali waka tupa pitaka sia minuto, piape tailo wete piyawane. Namba tanena tai-lene mindimane piape utupane na-piyawane. Jia. Goteto namba ondowa moyoto, namba minu tai laya eya-kola, nambato balana piape utupane piyawane. \x * \xo 15:10 \xt 2Ko 11:23\x* \p \v 11 Tene okonena, nambato Gotena pii oko yakama langewandopi, aposolo akali waka tupamane Gotena pii oko yakama langeaindopi, okone angini mindi jia. Nanima pitaka-mane Jisasa bala omalu, malinga ika leane lo yakama langema-kola, yakamato pii okone bilipi leai okoni. \s1 Wandakali Omene Tupa Malinga Ika Lolopeyai Leane Oko \p \v 12 Goteto Kataisa malinga ika laya yane loto, nanimato yakama langeyama-ko. Anu peakale yakamana minditupa-mane wandakali omene tupa katulo malinga ika nalolo-peyai lalainipe. \v 13 Goteto katulo wandakali omene tupa malinga ika laya naya-yale, balato katulo Kataisa malinga ika laya naya-yale. \v 14 Goteto katulo Kataisa malinga ika laya naya-yale, balato wuane peane lo nanimato yakama langema okone mee gulea-yale. Pii nanima yakama langema okone mee gulea-yale, yakamato bala lo bilipi lalaini oko mee gulea-yale teke. \p \v 15 Wamba nanimato yakama languato, Goteto Kataisa malinga ika laya yane langema tekeko, Goteto wandakali omene tupa katulo malinga ika laya na-alane pia-yale, balato katulo Kataisa malinga ika laya naya-yale. Balato Kataisa malinga ika laya naya-yale, nanima owato pii lalamane akali tupa ataima-yale. \v 16 Goteto katulo wandakali omene tupa malinga ika laya naya-yale, balato katulo Kataisa malinga ika laya naya-yale. \p \v 17 Goteto Kataisa malinga ika laya naya-yale, yakamato bala lo bilipi lalaini mana okomane yakama moya napipia-kola, yakamato koo piyaini tupana yole koo tupa yakama tanenga mee yapia-yale. \v 18 Wuaneko, Goteto Kataisa malinga ika laya naya-yale, Kataisa bilipi lene wandakali wamba omeaini tupa Gote towa atu ata napene, yuu koo okona atoto, tandaka no atapowa atapeai-yale. \p \v 19 Nanimato wandakali minditupa ondo ape-pene tekeko, nanimato yuu okona angu epene atamakale nembo toto, Kataisato yuu okona minditaka epene tupa angu nanima geakale lo maliyo atemando, wandakali-mane nanima ondo wetete ape-pene. \v 20 Goteto Kataisa malinga ika laya naya-yale, wandakali-mane nanima ondo wete ape-pene gulea-yale tekeko, Goteto bala malinga ika laya yaepia. Eenga tomo kambua eya-kola teke, wandakali-mane minditupa wamba ini mandiyaini. Wuane pua teke, wamba wandakali kambua omeai-kola teke, Goteto Kataisa wamba ini malinga ika laya yaepia. \p \v 21-22 Akali Atame mambele, Goteto wandakali omalamane mana oko mina ika lea-kola, wandakali nanima pitaka omalamane. Wuane pua teke, Akali Kataisa mambele Goteto wandakali malinga ika lalaini mana oko mina ika loto, matili balana yame wandakali tupa pitaka malinga ika laya wato, saka atapowa ateakale lo ataya olopeya. \x * \xo 15:21-22 \xt Lom 5:12-13\x* \v 23 Eenga tomo kambua eya-kola teke, wandakali-mane minditupa wamba ini mandiyu, matili waka tupa mandiyaini. Wuane pua teke, Goteto Kataisa wamba ini malinga ika laya alu, matili Kataisa bala dee lapone epola-angi, balato balana yame wandakali pitaka malinga ika laya wato, utupane saka atapowa ateakale lo ataya olopeya. \x * \xo 15:23 \xt 1Tes 4:15-16; Lap 20:5\x* \p \v 24-25 Kataisa bala kiŋi gulo atoto, pitaka taka ando atama pulu, balana yanda-pene tupa pitaka sia minuto, utupane balana pangosa ataya olopeya. Okone angi, balato gapomane tupa pitakapi, sipitisa koo tupa pitakapi, waka minditaka tai-lene tupa pitakapi, utupane pitaka koyo piya wato, minditaka pitaka eya tupa ando atolane piape oko Ayiane Gotena kininga yata olopeya. \x * \xo 15:24-25 \xt Mt 22:43-44\x* \p \v 26-27 Gotena pii pepa pelene eya mindimane loto, Goteto minditaka eya tupa pitaka Kataisana pangosa yakale leane layene eya. Wuaneko, Kataisato balana yanda-pene waka tupa pitaka koyo piyiake wete lalu, wandakali omalamane mana okopi koyo piya olopeya teke. Goteto pitaka taka Kataisana pangosa yakale leane tekeko, bala tane Kataisana pangosa ata napeane nembo teyama. \x * \xo 15:26-27 \xt Lap 20:14-15; Sam 8:6\x* \p \v 28 Matili Goteto waka minditaka eya tupa pitaka Kataisana pangosa yata yiake lola okone angi, Goteto minditaka eya tupa pitaka wetete ando ateakale nembo toto, balana Iwanane oko Gotena pangosa atolopeya. \v 29 Wandakali wamba ipa mia napene omeaini tupa ipa mene guleakale nembo toto, wandakali minditupa utupanena panda moto, ipa mialaini. Wandakali omene tupa katulo malinga ika nalolo-peyai yando, anu peakale wandakali minditupa-mane utupane moyoyale, ipa mialainipe. \p \v 30 Utulu, otongapi, nanima aposolo akali tupamane Kataisana piape tupa pua ateyama-kola, akali minditupa-mane yataka wato, nanima peyo ome lamakale nembo talaini-ko. Wandakali omene tupa katulo malinga ika nalolo-peyai yando, anu peakale nanima omolomane lo yuku naene atoto, piape okone pua atalamanepe. \x * \xo 15:30 \xt Lom 8:35-36\x* \v 31 Amene imalini yame, nambato pii enene wete mindi yakama langeyo. Nanimana Akali Andane Jisasa Kataisa mambele, nambato balana piape pua ateyo-kola, yakama balana yame ateyai nembo toto, namba tanena gene oko laiyu leyo. Ole dindi lo nambato balana piape pua atoto, omape-pene gulo atalawane. \p \v 32 Namba omewando, namba malinga ika lolo-peyawa nembo toto, wamba namba omolowane lo yuku naene atoto, Epesasa tano okona tane akali yia kapua gulene tupa towa yanda pewa. Nambato yuu okona wandakali tupamane nembo talaini pua nembo toto, wuane pewa-yale, nambato yole aki mindi mewa-yalepe. Wandakali omene tupa katulo malinga ika nalolo-peyai yando, nanima omoloma-angi, matili nanima malinga ika nalene, tomo dee lapone nanolo-peyama. Matili tomo nanolo-peyama pia-yale, andipa nanimato ulia ipa ima kambua naka pua atamakale laima-yale. \x * \xo 15:32 \xt Ais 22:13\x* \p \v 33 Wandakali mindi bala koo piyaini wandakali tupa towa atu ateando, utupane-mane balana mana epene tupa minu koyolo-peyai. Koo piyaini wandakali minditupa-mane yakama minakasa oyale, wandakali omene tupa malinga ika nalolo-peyai leyai. Utupane-mane yakama minakasa yakale lo yakamato ando konda aa na-piyapape. \v 34 Yakamana minditupa-mane Gote lo nembo natene, mana koo minditupa wato minu atalaini. Yakamato kuai lo nembo toto, mana koo utupane awua tepa alapape. Yakamato yala wato, mana koo utupane kondalapale nembo toto, nambato pii utupa leyo. \s1 Nanimana Umbaini Waka Mindi-pene Atolopeya Leane Oko \p \v 35 Nambato wandakali omene tupa malinga ika lolopeyai leyo-kola, wandakali mindimane namba tipa puato, mindimane anu puato, wandakali omene tupa malinga ika laya olo-peyape. Utupane umbaini anu-pene mindi atene ika lolo-peyaipe lolopeya. \v 36 Wuane lola-kola, nambato balana pii okonelapo yano peyoto, nimba akali kee ene gulo atoto, pii okonelapo tipa pele lolopeyo. Nimbato tomo waini mindi yandole-kola, waini okone wamba ini omene gulo nayando, Goteto okone dee lapone saka ataya na-olopeya. Jia. Tomo waini okone wamba ini omene gulola-kola, balato okone dee lapone saka ataya olopeya. \x * \xo 15:36 \xt Jo 12:24\x* \p \v 37 Nimbato kanapa itane okopi, masiane tupapi, minditaka matili atolane utupane pitaka atene yanda napilini. Jia. Nimbato kanapa waini tupa angu yandalene. Nimbato eenga tomo waka minditupana waini tupa angu yandalene teke. \v 38 Nimbato kanopa waini mindi yandele-kola, Gote bala tane nembo teya pua, waini okone yoko pua ateakale lalane. Bala tane nembo teya pua, tomo waini yame mindiki-mindiki lo mana waka minu yoko pua ateakale lalane teke. \p \v 39 Ema-pene yame tupa pitakana umbaini mindiki okonepene teke ata napiyane. Jia. Wandakali tupana umbaini waka mindi-pene eya-kola, yia tupana umbaini waka mindi-pene teke, eka tupana umbaini waka mindi-pene teke, pisa tupana umbaini waka mindi-pene teke ataka piyane. \p \v 40-41 Nanimato minditaka ati kenga ateyai tupa andeyama-kola, utupane mindiki-mindiki lo yati waka mindi-pene pitane atalane. Nai ateya oko waka mindi-pene atalane. Ana ateya oko waka mindi-pene teke atalane. Kaiyanda mindiki-mindiki lo waka-waka atalaini. Nanimato minditaka yuu okona eyai tupa andeyama-kola, utupanena yati waka mindi-pene teke pitane atalane. \p \v 42-44a Wuane pua teke, Goteto wandakali mindi malinga ika laya ola-angi, balana umbaini oko waka mindi-pene gulolo-peya. Wandakali mindina umbaini oko yuu okona tawe eya okonena, bala yuu okona atola-angi, balana umbaini tai nalene atola-kola, bala omolo-peya. Bala omola-angi, balana umbaini oko koo gulola-kola, nanimato bala mali pulu-peyama. Mali puluma-kola, balana umbaini oko koyolo-peya tekeko, matili Goteto bala malinga ika laya ola-angi, Gotena Sipitisa okomane balana umbaini oko dee lapone saka ataya ola-kola, balana umbaini okone tai-lene wete atolopeya. Okone angi, balana umbaini okone epene wete atoto, katulo dee lapone koya napulu-peya. \x * \xo 15:42-44a \xt Pl 3:20-21\x* \p \v 44b-45 Gotena pii pepa pelene eya mindimane loto, Goteto akali bulupane Atame oko waa puato, saka ataya yane layene eya tekeko, Atame koyo pua ateane oko balato wandakali saka atapowa ateakale lo ataya alane sipitisa mindi gulea. Wuaneko, andipa nanima yuu okona atoto, umbaini ata-pata saka ateyama tekeko, matili Gotena Sipitisa okomane nanimana umbaini oko mo lawa puato, nanima saka atapowa ateakale lo ataya olopeya. \x * \xo 15:44b-45 \xt Jen 2:7\x* \p \v 46 Matili balato wuane pulupeya tekeko, Gotena Sipitisa okonemane nanimana umbaini oko wamba ini bulupane saka atapowa ateakale lo ataya na-olopeya. Jia. Wamba ini bulupane nanima yuu okona tawe umbaini oko ata-pata saka ateyama. Matili Gotena Sipitisa okomane nanimana umbaini oko saka atapowa ateakale lo ataya ola-kola, nanima umbaini okone ata-pata atolo-peyama. \p \v 47-48 Wamba Goteto yuu moto, akali bulupane oko waa pea-kola, bala yuu okona tawe akali mindi ateapia-ko. Yuu okona wandakali nanima pitaka yuu okona tawe akali bulupane tewa ateane Atame okonepene ateyama. Atame lapone Jisasa bala ati kenga atala epeaipia. Ati kenga atolai wandakali tupa pitaka ati kenga atala epeane Atame lapone okonepene atolopeyai. \p \v 49 Andipa nanima yuu okona tawe Atame okonepene ateyama. Wuane pua teke, matili nanima ati kenga tawe atala epeane Atame okonepene gulolo-peyama. \v 50 Amene imalini yame, ati kenga yuu epene Goteto ando atalane oko koyo napene, yapowa yalane tekeko, nanimana umbaini tundupa-la, okonelapo koyalane. Tene okonena, umbaini okopene ata-pata nanima katulo balana yuu epene okone kolandaka nalolo-peyama lo nambato yakama langeyo. \p \v 51-53 Nanima umbaini okonepene ata-pata Gotena yuu epene okona katulo kolandaka nalolo-peyama okonena, nanimana umbaini tupa lawa puato, koya napene, saka atapowa atolane umbaini tupa gulape-pene. Tene okonena, nambato pii too pene mindi yakama langeyo oko ale alapape. Nanima pitaka oma napulu-peyama jia. Minditupa saka atolo-peyama tekeko, nanima pitakana umbaini tupa lawa puato, waka mindi-pene gulolo-peyai. Matili enjole mindimane biakulu mindi peyola-kola, Goteto wandakali omene tupa malinga ika laya olopeya. Okone angi, balato utupanena umbaini tupa mo lawa pula-kola, utupane katulo dee lapone koyoto oma napulu-peyai. Enjole okonemane biakulu okone peyola-angi, wamba ini kapoyale wetete Goteto nanima oma napene, mee saka atoloma wandakali tupana umbaini mo lawa pula-kola, matili-matilipi nanima katulo dee lapone koyoto, oma napulu-peyama. Jia. \x * \xo 15:51-53 \xt 1Tes 4:15-17; Mt 24:31; 2Ko 5:2-4\x* \p \v 54-56 Gotena loo okomane nanima languato, yakamato mana koo tupa wato mineaindo, yakama omolo-peyai leya. Wuaneko, mana koo nanimato minalamane tupamane loo okona tai-lene moto, yandate yale gulo atoto, nanima peyo ome lalaini. Wuane tekeko, Gotena pii pepa pelene eya mindimane loto, Goteto wandakali omalaini mana oko yanda pimawuato, sia minea-kola, wandakali omaya olane yandate mindi naeya. Tene okonena, mana koo minalamane tupamane, nanima sia mina napulu-peyai layene eya. Andipa nanimana umbaini koyoto omolane tekeko, matili Goteto nanimana umbaini oko mo lawa puato, dee lapone koya napeakale loto, nanima saka atapowa ateakale lo ataya ola-angi, Gotena pii pepa pelene eya okone enene gulolo-peya. \x * \xo 15:54-56 \xt Ais 25:8; Ose 13:14; Lom 7:12-13\x* \p \v 57 Nanimana Akali Andane Jisasa Kataisato nanimana koo piyamane tupa apoyale omoto, wandakali omolomane mana oko sia minea-kola, nanimato Gote wayu pele leyama. \v 58 Tene okonena, nambana yamapane yene amene imalini yame yakamato pii nambato yakama langeyo tupa bilipi leyama nayu loto, mindimane yakamana bilipi okone mo lawa pulane. Waiwa ando atalapape. Yakamato Akali Andane okona piape pua ateyai oko mee katapusa piape pua apia napeyama nembo toto, ole dindi lo balana piape tailo pua atalapape. \c 16 \s1 Muni Minditupa Mo Amunguli Piyapape Leane Oko \p \v 1 Wamba Galesia yuu okona sosa tupamane Gotena wandakali Jutusaleme tano okona ateyai tupa moyoyale, muni minditupa maipe-pene nembo toto, nambato asini mindi utupane andawa loto, wua piyapape lewa. Andipa yakamatopi wuane teke piyapale nembo toto, nambato pii mindi yakama langeyo. \x * \xo 16:1 \xt Lom 15:25-27; 2Ko 8:1-9\x* \v 2 Yakamato wandakali utupane moyoyale, muni minditupa wamba ini mo amunguli napeaindo, matili namba epolowa-angi, yakamato muni utupane mo amunguli puyale, ayiawa wete piape okone pipe-pene yolopeya. Wuane napimakale nembo toto, satete dindi lo yakama mindiki-mindiki lo muni molai tupa tale puato, wandakali tipia utupane moyoyale makande puato, minditupa tako pua yatawa atalapape. \p \v 3 Namba epolowa-angi, akali minditupa-mane muni utupane mandiyu, Jutusaleme peakale lo, yakama tane akali utupane makimi lolopeyai. Makimi lolai-kola, nambato pepa minditupa peyoto, akali utupane mindiki-mindiki lo pepa mindi mawuato, utupane-mane muni utupane mandiyu, Jutusaleme peakale lolopeyo. \v 4 Namba tane Jutusaleme pupe-pene guleando, akali utupane namba towa atu polo-peyama. \s1 Nanima Epolo-peyama Leane Oko \p \v 5-9 Nambato Epesasa tano okona ato, Gotena piape pua atola nembo toto, Gote bala tane asini andane mindi lumbu tepa ya-kola, andipa wandakali kambua Kitisene guleyai tekeko, wandakali minditupa-mane nanima yanda pinguato, piape okone kondalapa leyai. Tene okonena, namba Kitisene wenene tupa minu tai layawa atokale nembo toto, Epesasa tano oko wamba ini tepa naene, Pendokosa oto epola oko ando molopeyo. Matili namba Masetonia potopinjia okona poyale asini polowa-angi, namba Kotini asini okona epewando, namba oto mindilapo angu yakama towa atu atalu, Masetonia potopinjia okona pupe-pene gulolo-peya. Wuane tekeko, namba oto mindilapo angu yakama towa atu ata napukale. Jia. Namba yakama towa atu satete minditupa atauwa lakae lo nembo teyo. Akali Andane okomane namba wuane pula lo ando konda yando, nambato wuane pukale. Wuaneko, namba Masetonia potopinjia okona wamba ini pulu, matili asini okonena epoto, yakama atolainga epolopeyo. Matili namba epo atalu, yuu waka mindisa poyale atolowa-angi, namba yuu okonena pola nembo toto, yakamato namba moyalapale nembo teyo. Wuane nembo toto, nambato satete minditupa yakama towa atu atauwa lakae lo nembo teyo. Yuu oko upa wete peya-kola, popo andane lo awua epalane ana tupa epo koyo peakale loto, namba yakama towa atokalepe, ata napukalepe lo nambato nembo nateyo. \x * \xo 16:5-9 \xt Ap 19:8-10,21-22; Lom 15:24; 2Ko 2:12\x* \p \v 10-11 Nambato Akali Andane okona piape piyawane wuane pua teke, Timoti balatopi Akali Andane okona piape piyane. Wuaneko, wandakali mindikipi mindimane bala akali mee mindi ya lo nembo toto, anda napi nalape-pene. Jia. Matili bala yakama ateyainga epeando, bala yakama towa atu atoto, yuku naene ateakalenga, yakamato ando atalapape. Bala Kitisene amene minditupa towa atu namba ateyonga epeakale lo nambato maliyo ateyo. Tene okonena, bala yakama towa atu atalu, mini epene paluto, namba ateyonga peke leakale nembo toto, yakamato bala moyalapale. \x * \xo 16:10-11 \xt 1Ko 4:17; 1Ti 4:12\x* \p \v 12 Ole kambuanga nambato nanimana Kitisene amene Apolosa lamawuato, nimba Kitisene amene waka tupa towa Kotini tano okona puu laka piwa tekeko, balato yakama ateyainga na-epokale nembo toto, jia laka pipia. Wuane tekeko, matili bala epolane oto epene mindi epola-angi, bala yakama ateyainga epolopeya. \x * \xo 16:12 \xt 1Ko 3:6\x* \s1 Pii Lokoyo Pua Leane Tupa \p \v 13 Yakama yuku naene, Kitisene yame tai atalapape. Wandakali mindimane yakamana bilipi oko minu koyolane. Waiwa ando atalapape. \v 14 Yakamato wandakali yangone tupa towa epelewa yamapane yo atolaini mana oko wato minuto, mangene yakamato pulai tupa pitaka piyapape. \p \v 15-16 Amene imalini yame, yakamato akali Sepanasa balana yame ima, utupane nembo teyai okoni. Utupane-mane Akaya potopinjia tane wandakali waka tupa pitaka sia minuto, wamba ini bulupane Kitisene gulalu, yakama tane Gotena wandakali tupa moyo atamakale nembo toto, wuane pua ateyai lo yakamato nembo teyai teke. Yakamato wandakali utupanepi, Gotena piape tailo piyaini wandakali waka tupapi, utupanena pii wato minape-pene leyo. \x * \xo 16:15-16 \xt 1Ko 1:16\x* \p \v 17 Yakama pitaka-mane katulo namba andolo naepolo-peyai nembo toto, akali Sepanasapi, Potunasapi, Akaikusapi, utupane-mane yakama pitakana panda moto, namba atalawane okona epeai-kola, namba epele ewa. \v 18 Utupane-mane epoto, nambana yamapane mo tambo laya yaini okomane yakamana yamapane mo tambo laya yaini teke. Yakamato akali okonepene tupana gene tupa laiyu lalapape. \p \v 19 Esia potopinjia okona sosa waka-waka ateyai tupa pitaka-mane yakama kuai lo atalapape leyai. Akuwilapi, Pitisilapi, okone-lapona andaka amunguli piyaini Kitisene wandakali tupapi, utupane Akali Andane okona yame atoto, yakama towa epele wato, yakama kuai lo atalapape leyai. \x * \xo 16:19 \xt Ap 18:2,18,26\x* \v 20 Kitisene wandakali palu peyai tupa pitaka-mane yakama kuai lo atalapape leyai. Yakama teke-teke mindi akali epele aka puato, pitaka-mane sikane laka piyapape. \p \v 21 Namba Poloto yakama kuai lo atalapape loto, namba tanena kini-mane pii oko angu pepa okona peleyo. \v 22 Wandakali mindimane Akali Andane oko towa epelewa yamapane yo ata napeando, bala yuu koo okona peakale. Akali Andane, nimba ipu. \x * \xo 16:22 \xt Ga 1:7-10\x* \v 23 Akali Andane Jisasato yakama ondo wato, moyo ateakale. \v 24 Yakama pitaka Jisasa Kataisana yame ateyai okonena, nambato yakama pitaka towa epelewa yamapane yo ateyo.