\id PSA - Tuma-Irumu NT+ [iou] -PNG 2011 (DBL 2015) 
\h Sam 
\toc2 Sam 
\toc1 Sam 
\mt1 Sam  
\mt2 Juda nanik täŋo kap buk  
\c 1  
\s1 Äma täga ba äma waki täŋo kädet  
\q1
\v 1  \x * \xo 1:1 \xt Sam 26:4; Snd 14:15; Jer 15:17\x*Äma kubätä äma wakiwaki täŋo man nämo buramiwayäŋ täyak uwä bänep oretoret terak api kuŋarek.  
\q2 Äma unitä kädet äma wakiwakitä iwat täkaŋ u nämo iwat täyak. Ba äma Anututa yäŋärok man yäk täkaŋ udewanikät itpäŋ yäŋpäŋ-nadäk nämo täk täyak.   
\q1
\v 2  \x * \xo 1:2 \xt Jos 1:8; Sam 119:1, 119:35, 119:47, 119:92\x*Äma unitä Ekäni täŋo man ba kädet siwoŋita gäripi-inik nadäk täyak. Gäripiinik nadäŋpäŋ unita kepma bipani nadäk-nadäk epän täk täyak.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 1:3 \xt Ais 3:10; Jer 17:8; Ese 47:12\x*Äma uwä päya ämatä ume pomi terak piwani ude bumik. U kehäromigän it täkaŋ. Pahämi kubirigän itkaŋ bureni kadäni terakgän pat täkaŋ. Imaka imaka äma unitä täŋpeko uwä kudup tägagän ahäneŋ.   
\b  
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ äma waki täŋpani uwä udewani nämo. U pen nämo api itneŋ. Nämo, u täpun-täpun mänittä piäŋ äreyäŋ täŋpän kuk täkaŋ ude bumik.   
\q1
\v 5 Unita Anututä äma wakita komi yämayäŋ täyak u täga nämo api irepmitneŋ. Täŋpäŋ äma udewaniwä äma täga bämopiken itpäŋ Anutu nämo api iniŋ oretneŋ. Nämoinik!   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 1:6 \xt Jon 10:14; 2Ti 2:19\x*Täŋpäkaŋ äma Anutu täŋo man iwat täkaŋ, äma udewani Anututä oraŋ yämiŋpäŋ watä it yämik täyak. Täŋ, äma waki täŋpani kuduptagän api pewän paotneŋ.   
\c 2  
\s1 Kome täŋo intäjukun ämatä inita nadäwä ärowani nämo täneŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 2:1 \xt Sam 46:6; Apos 4:25-26\x* Guŋ ämawebetä imata ärowani täkta gäripi nadäk täkaŋ? Ba imata kädet wakiwaki täkta man yäŋpäŋ-nadäk jop täk täkaŋ?   
\q1
\v 2 Kome täŋo intäjukun äma uken-uken nanik imaka, ämik tänayäŋ tuŋum täkaŋ. Täŋpäŋ Anutu ini ba äma Anututä intäjukun-inik itta iwoyäŋkuko u wäpi yäpmäŋ äpäkta käbeyä täŋpäŋ man yäŋpäŋ-nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 3 Man yäŋpäŋ-nadäk täŋpäŋ ŋode yäkaŋ; Yarä unitä topmäŋpäŋ ini gämoriken nipmaŋkumän yäk. Unita ketnin pädät täŋkumäno u yäpmäŋ däkŋeŋ täna kwäpäŋ nininken gärip terak itna yäk.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 2:4 \xt Sam 37:13, 59:8; Snd 1:26\x* Komen ämatä ude yäŋirä Ekänitä kunum gänaŋ itkaŋ yabäŋ mägayäŋpäŋ sära yäwet täyak.   
\q1
\v 5 Täŋkaŋ koki wawäpäŋ jukuman kehäromi yäwerirän bumta umuntaŋpäŋ kwaik täkaŋ.   
\q1
\v 6 Koki wawäpäŋ ŋode yäwet täyak; Wa! Äma intäjukun itta yäwani iwoyäŋkuro u näkŋa teŋkuro itak yäk. U pom kudupina wäpi Saion uken teŋkuro intäjukun-inik itak yäk. U nadäŋ imut!   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 2:7 \xt Apos 13:33; Hib 1:5, 5:5\x* Täŋpäkaŋ intäjukun äma Ekänitä iwoyäŋpäŋ teŋkuko unitä ŋode yäyak; Eruk ämawebenaye, man Ekänitä kwawak yäŋahäŋkuko u täwera nadäwut. Ekäni uwä ŋode näwetkuk; Gäk näkŋo nanakna. Apiŋo näkä gäkŋo nanka ude itat yäk.   
\q1
\v 8  \x * \xo 2:8 \xt Sam 72:8; Dan 7:13-14; Jon 17:4-5\x* Täŋpäŋ ŋode näwetgän täŋkuk; Gäk näwerikaŋ guŋ ämawebe gäkŋa-tägän watä it yämenta api ganiŋ kirewet yäk.   
\q1
\v 9  \x * \xo 2:9 \xt Sam 89:23; Rev 2:26-27, 12:5, 19:15\x* Ude täŋira gämotnaken kaŋ irut yäŋpäŋ pärip-pärip kehäromi iŋitkaŋ äma komitä-yäŋ intäjukun api it yämen yäk.  
\q2 Bureni, ämatä käbotinik däpmäŋ kärapmit täkaŋ ude gäk pärip-päriptä guŋ ämawebe api däpmäŋ kärapmiren. Ekäninatä man ude näwetkuk.   
\b  
\q1
\v 10 Unita kome täŋo intäjukun äma in, ba äma wäpi nikek in, jukujin peŋpäŋ man täwerayäŋ täyat ŋonita ket nadäkot.   
\q1
\v 11  \x * \xo 2:11 \xt Plp 2:12; Hib 12:28\x* In Ekänita umuntaŋpäŋ gämori-kengän it täkot.   
\q1
\v 12  \x * \xo 2:12 \xt Jon 5:23; 1Pi 2:6\x* Nadäkaŋ? Anutu täŋo nanakitä äma wakita kokwawak bäräŋeŋ täk täyak unita kumäŋ-kumäŋ nidäpek yäŋpäŋ kaŋ oraŋ imut.  
\b  
\q2 Täŋpäkaŋ ämawebe Anututä watä it nimän yäŋpäŋ dubiniken kuk täkaŋ uwä Ekäni täŋo oretoret terak it täkaŋ.   
\c 3  
\s1 Tamimaŋ täŋo yäŋapik man kubä  
\d Kap ŋowä Devittä nanaki tuäni Apsalom kaŋ-umuntaŋ kuŋatkaŋ teŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 3:1 \xt 2Sml 15:13–17:22\x* Ekäni, iwanaye bumta ahäŋkaŋ näk täŋpä wanayäŋ täkaŋ.   
\q1
\v 2 Täŋkaŋ yäŋärok ŋode näwet täkaŋ; Anututä täga nämo täŋkentäŋ gamek.   
\q1
\v 3  \x * \xo 3:3 \xt Sam 62:7\x* Ude näwet täkaŋ upäŋkaŋ Anutu gäk näkŋo kurepäna ude itan. Gäkŋa-tägän täŋpewi iwanaye yärepmit täyat.  
\q2 Anutuna tägagämän, gäk bänep nadäŋ bäräpna täŋpidäm taŋ namiŋpäŋ nepmaŋpi iwan iŋamiken bätakigän it täyat.   
\q1
\v 4  \x * \xo 3:4 \xt Sam 4:3, 43:3\x* Nadäkaŋ? Ekänitä täŋkentäŋ namän yäŋpäŋ gera yäŋira iniken pom kudupi terak itkaŋ gerana nadäŋ namik täyak.   
\b  
\q1
\v 5 Unitä watä it namik täyak unita bipani däpmon patguŋguŋ täŋtäŋgän akuk täyat.   
\q1
\v 6  \x * \xo 3:6 \xt Sam 23:4, 27:3, 118:10-13\x* Iwanaye bumta näk it gwäjik täkaŋ upäŋkaŋ nämo umuntak täyat.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 3:7 \xt Jop 16:10; Sam 22:21, 57:4, 58:6\x* Ekäni, gäkä iwanaye däpmäk täyan. Täŋkaŋ äma waki u meni däpmäŋ tokäriri näk nutta täŋpä wak täkaŋ. Unita Ekäni Anutuna, täŋ namiŋkuno udegän, gäk äbä iwan keri terak nanik nämagut!   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 3:8 \xt Sam 28:8, 29:11\x* Ekäni gäk kubä-tägän ämawebekaye täga täŋkentäŋ yämen. Unita Ekäni, ämawebekaye watä säkgämän it yämi.   
\c 4  
\s1 Bipani kubäken Devittä kehäromi yäpmäkta yäŋapik man yäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 4:1 \xt Sam 17:6, 18:6, 18:18-19\x* Siwoŋi Anutuna, gäkken yäŋapiŋira nadäŋ namisi. Bian bänep nadäŋ bäräpna ketäreŋ namiŋkuno unita apiŋo gerana nadäŋpäŋ oraŋ nami.   
\b  
\q1
\v 2 Ämawebe, in kadäni jidegän wäpna yäpmäŋ äpäkta piäni täk täkaŋ u api peneŋ? Ba imaka jopi-jopi yäpmäŋ kuŋat täkaŋ ba jopman nadäkta gäripi pähap nadäk täkaŋ u kadäni jidegän api peneŋ?   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 4:3 \xt Sam 6:8-9, 50:5, 135:4\x* Ŋode nadäkot; Ämawebe Ekäni täŋo gämoriken kuŋat täkaŋ u inita biŋam iwoyäk täyak. Unita näkä gera yäŋira nadäŋ namik täyak.   
\q1
\v 4  \x * \xo 4:4 \xt Sam 77:6, 119:11; Efe 4:26\x* Unita ämawebe, in kujatjin kwaiwäpäŋ momi täktäk kädet pewut. Täŋkaŋ däpmon patpat kadäniken kwikinik patpäŋ man täwetat ŋonita juku pik täkot.   
\q1
\v 5  \x * \xo 4:5 \xt Lo 33:19; Sam 51:19, 62:8\x* Täŋkaŋ inä Ekänita nadäŋ imikinik täŋpäŋ ärawa täktäk kädet ini gäripi nadäk täyak ude täŋ imik täkot.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 4:6 \xt Nam 6:26; Jop 7:7, 9:25\x* Ekäni, ämawebe mäyaptä gäkken gera jop ŋode yäk täkaŋ; Iron täŋ nimi! Nadäŋ nimeno uyaku oretoret täga täne yäŋ yäk täkaŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 4:7 \xt Sam 97:11-12, 119:14, 119:72\x* Ketem piäniken ahäŋ bumbum täŋirä äma unitä oretoret nadäk täkaŋ. Upäŋkaŋ Ekäni, oretoret nadäk täkaŋ u jopigän. Bänep oretoret gäkä namik täyan u taŋi pähap. Bänepna täŋpidäm taŋ namiŋiri oretoret bumta nadäk täyat.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 4:8 \xt Jop 11:19; Sam 16:9\x* Ekäni gäkŋa-tägän watä it namiŋiri säkgämän it täyat. Unita imaka kubäta nämo umuntaŋkaŋ däpmon bäräŋek-inik päŋku säkgämän patguŋguŋ täk täyat.   
\c 5  
\s1 Anututä watä it imikta äma kubätä yäŋapiŋkuk  
\q1
\v 1 O Ekäni, näk komi nadäŋpäŋ yäŋkähän-kähän yäŋira juku peŋpäŋ nadäŋ namisi.   
\q1
\v 2  \x * \xo 5:2 \xt Sam 3:4, 65:2\x* Anutu intäjukun ämana, juku peŋpäŋ täŋkentäkta konäm kotat ŋo nadäŋ nam.   
\q1
\v 3  \x * \xo 5:3 \xt Sam 30:5, 88:13, 130:6\x* Ekäni, tami tami gäkken yäŋapik man yäk täyat. Edap dapuritä abäŋirän näk gäkken yäŋapik man kehäromigän yäŋpäŋ gäkä kowata jide näwoŋärewayäŋ täyan unita dapun täk täyat.   
\q1
\v 4 Anutu, anutu jopi ätu kudän wakita gäripi nadäk täkaŋ upäŋkaŋ gäk anutu udewani nämo. Nämoinik, äma waki täŋpanitä gäk dubikaken täga nämo itneŋ.   
\q1
\v 5  \x * \xo 5:5 \xt Hab 1:13\x* Ba äma inita nadäwä ärowani täŋpani uwä iŋamkaken täga nämo itneŋ. Äma waki täŋpani udewanita gaŋani pähap nadäk täyan.   
\q1
\v 6  \x * \xo 5:6 \xt Sam 55:23; Rev 21:8\x* Täŋkaŋ äma jop manman yäwanita täŋpäwak täŋ yämik täyan. Ba äma iwan täŋpäŋ kumäŋ-kumäŋ däpanikät äma täŋyäkŋarani täŋpanita wakiinik nadäk täyan.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 5:7 \xt 1Kin 8:29-30; Sam 132:7, 138:2\x* Upäŋkaŋ gäk näka butewaki pähap nadäŋ namik täyan unita gäkŋo kudupi yotken täga api ärowet. Äroŋpäŋ ganiŋ oretta gukut imäpmok api täŋpet.   
\q1
\v 8  \x * \xo 5:8 \xt Sam 24:4-5, 27:11\x* O Anutu, iwanaye bumta itkaŋ unita näkŋo irit kuŋat-kuŋatnata watä it namiŋiri gäkŋo kädet siwoŋi kaŋ iwara.  
\q2 Kädet näkä iwatta nadäwikaŋ pätak u näwoŋäre.   
\q1
\v 9  \x * \xo 5:9 \xt Sam 62:4; Luk 11:44; Rom 3:13\x* Näkŋo iwanayetä man bureni kubä nämoinik yäk täkaŋ. Uwä äma täŋpä waktagän nadäk täkaŋ.  
\q2 Unitäŋo meni jinom uwä säkgämän, gakŋi nikektä äma täŋyäkŋatpäŋ kumäŋ-kumäŋ kädetken yämagut täkaŋ.   
\q1
\v 10  \x * \xo 5:10 \xt 2Sml 15:31, 17:14, 17:23\x* Unita Anutu, manken yepmaŋpäŋ komi piä kaŋ yämi. Täŋiri iniken nadäk tawaŋ wakiwakitä äyäŋutpäŋ kaŋ täŋpä wawut.  
\q2 Ärowani täŋ gamiŋpäŋ momi bumta täk täkaŋ unita iŋamkaken nämo itta kaŋ yäwat-kire!   
\b  
\q1
\v 11  \x * \xo 5:11 \xt Ais 65:13\x* Täŋpäkaŋ ämawebe nadäŋ gamiŋirä watä it yämik täyan uwä oretoret täk täkot. Bänep täga nadäŋpäŋ oretoret kap kadäni kadäni tek täkot.  
\q2 Ude täŋirä watä säkgämän it yämik täyi. U imata, ämawebe uwä gäka gäripi pähap nadäŋ gamiŋpäŋ gäka yäŋpäŋ oretoret bureni täk täkaŋ.   
\q1
\v 12  \x * \xo 5:12 \xt Sam 115:13\x* Bureni Ekäni, äma gäkŋo man bureni iwaräntäk täkaŋ unita kudän säkgämän täŋ yämik täyan.  
\q2 Nadäŋ yämik täyan unitä kurepätä-yäŋ watä bureni it yämik täyak.   
\c 6  
\s1 Äma bäräpiken irani täŋo yäŋapik man  
\q1
\v 1  \x * \xo 6:1 \xt Sam 38:1; Jer 10:24\x* O Ekäni, mominata yäŋpäŋ kokwawak nadäŋkaŋ nämo nebewen, ba momina täŋo kowata nämo namen.   
\q1
\v 2  \x * \xo 6:2 \xt Sam 41:4; Hos 6:1\x* Ekäni, kehäromina paotinik täyak unita butewaki nadäŋ namiŋpäŋ kehäromi äneŋi nam.   
\q1
\v 3  \x * \xo 6:3 \xt Sam 90:13\x* Bänepnaken nadäŋ bäräp pähap ahätak upäŋkaŋ Ekäni, gäk bäräŋeŋ nämo täŋkentäŋ namitan. Unita jidegän api nadäŋ namen?   
\q1
\v 4-5  \x * \xo 6:4-5 \xt Sam 88:11, 118:17; Ais 38:18\x* Nutpewi kumbero uwä täga nämo ganiŋ oreret. Äma kumbanitä nämo nadäŋ gamik täkaŋ. Udewaniwä gäk täga nämo ganiŋ oretneŋ.  
\q2 Unita Ekäni, päbä bäräpi terak nanik nämagut. Gäk butewaki mähemi unita nadäŋ namiŋpäŋ kumäŋ-kumäŋ dubiniken nanik nämagutsi.   
\b  
\q1
\v 6 Konäm kot yäpmäŋ äbäŋtäyiwa kehäromina kudup paotak. Täŋpäŋ bipani bipani dapunna konäm pitotä ämetpärani tekna ba gwäk kunowäna näbätak täyak.   
\q1
\v 7  \x * \xo 6:7 \xt Jop 17:7; Sam 38:10; Kra 5:17\x* Iwanaye mäyap unita konäm pen kot täyat. Konäm kottäyiwa dapunna pom tokŋewäkaŋ dapun täga nämo ijik täyat.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 6:8 \xt Sam 119:115; Mat 7:23; Luk 13:27\x* Tägagämän! Ekänitä konäm korira nadätak. Unita äma wakiwaki täŋpani in keweŋ namut!   
\q1
\v 9 Täŋkentäkta gera yäk täyat u nadäŋ namitak. Bureni, yäŋapiŋira täŋkentäŋ namik täyak.   
\q1
\v 10 Unita nadätat; Iwanaye bäräpi pähap gänaŋ itkaŋ umun bumta api täneŋ. Täŋpäŋ mäyäk pähap nadäŋpäŋ nepmaŋkaŋ täŋguŋ-gurap täŋtäŋ api ämetpeŋ kuneŋ.   
\c 7  
\s1 Äma ŋo bäräpi nadäŋkaŋ Anutuken gera yäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 7:1 \xt Sam 31:1, 31:15, 71:1\x* Ekäni Anutuna, iwanaye yabäŋ umuntaŋ gäkken käbop itta ärek täyat. Täŋkentäŋ namiŋiri äma näk kumäŋ-kumäŋ nutnayäŋ näwarän täkaŋ uwä nutneŋtawä.   
\q1
\v 2 Täŋ ämatä täŋkentäŋ namikta nämo iräwä, iwanayetä tom ägwäri ude wädäŋ gärepmäŋ päŋku gupna api yäpmäŋ däkŋeneŋ.   
\b  
\q1
\v 3-4  \x * \xo 7:3-4 \xt 1Sml 24:11\x* \x * \xo 7:3-4 \xt 1Sml 24:7, 26:7; Sam 109:4-5\x* O Ekäni Anutuna, näk kudän waki kubä nämo täŋkut yäŋ nadätat. Upäŋkaŋ näkken kudän waki ätu itneŋo, ba not kubäta täŋpäwak täŋpero, ba notnapak täŋ-ikŋatpäŋ man uterak yäŋmaŋpa äroweko, ba jop nadäŋ iwanaye täŋpäwak täŋpero u täŋpäwä, eruk ŋode täga täŋpen;   
\q1
\v 5 Iwanaye jop yabäŋiri näwarän täŋpäŋ kaŋ nepmäŋirut! Nut-maŋpä äpmoŋpapäŋ kumäŋ-kumäŋ täga api nutneŋ. Täŋpäŋ gupna kome terak jop uken täga api pewä pärek.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 7:6 \xt Sam 35:23, 94:2, 138:7\x* Upäŋkaŋ näk ude nämo täŋpani unita Anutu, gäk kokwawak pähap nadäŋkaŋ akuŋpäŋ iwanaye nutnayäŋ piä bumta täkaŋ u däpmäŋpäŋ yäwat-kire!  
\q2 Imata, gäkäwä kudän siwoŋitagän nadäk täyan unita äbä täŋkentäŋ namisi.   
\q1
\v 7  \x * \xo 7:7 \xt Sam 22:27\x* Ude täŋpäŋ punin unu itkaŋ ämawebe kuduptagän yäweri gämotkaken irirä yabäŋ yäwasi.   
\q1
\v 8  \x * \xo 7:8 \xt Sam 26:1, 43:1, 98:9\x* Gähäwä ämawebe kuduptagän täŋo kudän yäpmäŋ daniwani unita Ekäni, iwanaye iŋamiken näka äma siwoŋi yäŋ näwet!  
\q2 Imata, näk waki täŋira kowata yäpmäkta yäwani nämo yäŋ nadätan unita.   
\q1
\v 9  \x * \xo 7:9 \xt Sam 34:21, 40:2, 94:23; Rev 2:23\x* Anutu, gäk äma siwoŋi pähap. Gäk äma täŋo nadäk-nadäk ba gäripini kudup nadäwi tärek täkaŋ.  
\q2 Unita gäk äma waki täŋo kudän waki kudup kaŋ pewi paorut. Täŋkaŋ äma siwoŋita gwäki täga kaŋ yämi.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 7:10 \xt Sam 18:2, 18:30, 97:10-11\x* Ämawebe, in nadäkaŋ? Anutu u näkŋo watä ämana. Äma unitäŋo man buramik täkaŋ u täŋkentäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 11  \x * \xo 7:11 \xt Sam 50:6, 90:9\x* Anutu uwä man yäpmäŋ daniwani tägagämän. U äma wakiwaki nämo yabäŋ oretpäŋ kowata yäpmäkta biŋam yäŋtäreŋ yämik täyak.   
\q1
\v 12  \x * \xo 7:12 \xt Lo 32:41-42\x* Täŋpäkaŋ äma waki u kudän waki nämo penayäŋ täŋo uwä Anututä päip boham täŋo meni api wädäwek. U äpa topmäŋkaŋ gwäjikta pidäm täyak.   
\q1
\v 13  \x * \xo 7:13 \xt Sam 18:14, 45:5\x* Täŋpäŋ ämik täŋo tuŋum komi komi u yäpmäŋpäŋ kuwek kädäp mebet ikek äma u yamäkta täŋtuŋum täyak.   
\b  
\q1
\v 14  \x * \xo 7:14 \xt Jop 15:35; Ais 59:4; Jem 1:15\x* Eruk, äma waki unita nadäwut. U kudän waki täkta tawaŋ pek täkaŋ. Täŋkaŋ täŋikŋarani kudän mebäri mebäri wari wari täk täkaŋ.   
\q1
\v 15  \x * \xo 7:15 \xt Sam 57:6\x* Uwä äma ätuta buŋep täk täkaŋ. Upäŋkaŋ buŋep iniken unitä api äyäŋutpäŋ yepmäŋirek.   
\q1
\v 16  \x * \xo 7:16 \xt Sam 140:9-11\x* U udegän, kudän waki iniken unitägän äyäŋutpäŋ ini terak täŋpäwak api pewän ahäneŋ.   
\b  
\q1
\v 17 U kawut! Anutu u siwoŋi pähap unita bänep täga iwet täyat. Täŋpäŋ Ekäni Anutu ärowani unitäŋo wäpi biŋam kap terak iniŋoret täyat.   
\c 8  
\s1 Anutu ima mebärita komen äma nin nadäŋ nimik täyak?  
\q1
\v 1  \x * \xo 8:1 \xt Sam 113:4, 148:13\x* Ekäni Mähemnin, wäpka biŋam gäripi gakŋi nikektä kome kuduptagän intäjukun itak!  
\b  
\q2 Wäpka biŋam ärowani unita kunum gänaŋ naniktä gäk ganiŋoret täkaŋ.   
\q1
\v 2  \x * \xo 8:2 \xt Sam 44:16; Mat 21:16; 1Ko 1:27\x* Täŋpäkaŋ iwankayetä mäyäk nadäwut yäŋpäŋ nanak pakikät iroŋiroŋi yäwetpäŋ yäwoŋärek täŋiri kap terak ganiŋoret täkaŋ.  
\q2 Teŋirä iwankayetä nadäŋpäŋ umuntaŋpäŋ man kum api itneŋ.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 8:3 \xt Sam 111:2\x* Täŋpäkaŋ Ekäni, näk kunum terak dapun täŋpäŋ imaka säkgämän ketkatä täŋ peŋkuno, komepak ba guk komeniken yepmaŋkuno u yabäŋ yäwatpäŋ nadäwätäk ŋode täk täyat;   
\q1
\v 4  \x * \xo 8:4 \xt Jop 7:17-18; Sam 144:3; Hib 2:6-8\x* Anutu, imata gäk äma mewuni ninta nadäwi ärowani täk täkaŋ? Imata ämawebe watä säkgämän it nimik täyan?   
\q1
\v 5 Nin äpani ude itnaŋipäŋ wäpnin biŋam epmäget kudän nikek ude nipmaŋkun. Bureni, imaka päke u kudup yärepmitpäŋ gäkŋa bumik nipmaŋkun.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 8:6 \xt Stt 1:26-28; 1Ko 15:27; Efe 1:22; Hib 2:8\x* Ude täŋkaŋ imaka kudup ketkatä täŋ-peŋkuno u yabäŋ yäwatta nipmaŋkun. Ude täŋiri imaka kudup u gämotninken itkaŋ.   
\q1
\v 7-8 Yawakkät tom ägwäri, barak ba imaka imaka gwägu pähap gänaŋ komeni komeni kuŋat täkaŋ u kuduptagän äma gämoriken yepmaŋkunotä itkaŋ.   
\b  
\q1
\v 9 Unita Ekäni Mähemnin, wäpka biŋam gäripi gakŋi nikektä kome kuduptagän intäjukun itak!   
\c 9  
\s1 Anutu täŋo kudän siwoŋi unita bänep täga man  
\q1
\v 1 Ekäni, bänep nadäk-nadäkna kuduptä api ganiŋoret täŋpet. Täŋpäŋ näk ämawebe gäkä piä tägagämän täk täyan unita api yäwet täŋpet.   
\q1
\v 2  \x * \xo 9:2 \xt Sam 5:11, 83:18\x* Täŋkaŋ Anutu ärowani, näkä nadäŋ gamiŋpäŋ oretoret kap teŋpäŋ wäpka biŋam api yäpmäŋ ärok täŋpet.   
\b  
\q1
\v 3 Gäkä täŋkentäŋ namikta äbäŋiri iwanayetä gabäŋ umuntaŋ metäŋpeŋ kuk täkaŋ. Metäŋpeŋ kuŋkä maŋ-däpmäŋpäŋ kumäk täkaŋ.   
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ yäpmäŋ danik piä täk täyan uwä siwoŋigän täk täyan. Täŋkaŋ näkŋo manna yäpmäŋ daniŋpäŋ momika nämo yäŋ yäŋtäreŋ namiŋkun.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 9:5 \xt Lo 9:14; Snd 10:7\x* Gäk guŋ äbot äbori äbori nämo nadäŋ gamik täkaŋ u yebeŋpäŋ äma wakiwaki u kumän däpmäŋ moreŋkun. Täŋiri ämawebetä äma udewanita api guŋ täneŋ.   
\q1
\v 6 Bureni, iwaniye waŋkuŋo ubayäŋ. Inide ude api itneŋ. Gäk unitäŋo yotpärare yäpi waŋkuŋo unita ämawebetä kome unita täŋguŋ taŋpäŋ nämoinik api nadäneŋ.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 9:7 \xt Sam 102:12, 102:26; Hib 1:11\x* Täŋpäkaŋ Ekäni uwä intäjukun äma inide api it yäpmäŋ ärowek. Uwä intäjukun-inik itkaŋ ämawebe yäpmäŋ danikta pidäm täyak.   
\q1
\v 8  \x * \xo 9:8 \xt Sam 96:13, 98:9\x* Täŋpäŋ kudän siwoŋi terak api yäpmäŋ daniwek. Ude täŋkaŋ ämawebe kuduptagän iniken nadäk siwoŋi terak api yabäŋ yäwarek.   
\q1
\v 9  \x * \xo 9:9 \xt Sam 37:39, 46:1, 91:2\x* Ekäni uwä eŋi kehäromi kubä ude itak. Iwantä äma kubäta täŋpäwak täŋpänä, äma u Ekäniken päŋku täga irek.  
\q2 Ba bäräpi kadänikenä Anutuken käbop täga päŋku irek.   
\q1
\v 10  \x * \xo 9:10 \xt Lo 31:6-8; Sam 37:25, 70:4, 91:14\x* O Ekäni, äma gäk gabäŋ tarek täkaŋ u kubä mäde nämoinik ut imiŋkuno unita ämawebe mebärika nadäwä tärek täkaŋ uwä gäkä terakgän api yeŋgämä peneŋ.   
\b  
\q1
\v 11  \x * \xo 9:11 \xt Sam 107:22\x* Unita ämawebe, in Ekäni, Saion yotpärareken intäjukun itkaŋ yabäŋ yäwat piä täk täyak u wäpi biŋami iniŋoret täkot!  
\q2 Epän pähap täk täyak unita ämawebe komeni komeni yäŋahäŋpäŋ yäwet täkot.   
\q1
\v 12  \x * \xo 9:12 \xt 2Sml 4:11; Sam 9:18, 10:17, 22:24, 37:25; Ais 49:14-15; Hib 13:5\x* Bureni, Ekäni uwä äma komi nadäk täkaŋ unitäŋo konäm gerata juku peŋpäŋ nadäŋ yämik täyak. Ude täŋpäŋ äma netätä komi u yämik täkaŋ unita kowata täŋpäwak täŋ yämik täyak.   
\b  
\q1
\v 13 Unita Ekäni, näka waki, butewaki nadäŋ namisi. Iwantä komi ba bäräpi namikaŋ ŋo yabä!  
\q2 Kumäŋ-kumäŋ dubiniken itat ŋo nämaguri äneŋi täga kaŋ ira!   
\q1
\v 14  \x * \xo 9:14 \xt Sam 13:5, 20:5, 35:9\x* Ude täŋpayäŋ täno uwä näk päŋku Jerusalem nanik ämawebe iŋamiken itkaŋ wäpka api ganiŋ oreret!  
\q2 Ba waki keriken nanik nämagurayäŋ täyan unita oretoret pähap nadäŋpäŋ wäpka api yäpmäŋ ärowet.   
\b  
\q1
\v 15  \x * \xo 9:15 \xt Sam 7:15, 94:23; Snd 5:22, 26:27\x* Täŋpäkaŋ äma guŋ äbotken naniktä nintä ärikta awaŋ äneŋkuŋo upäŋkaŋ ini-tägän awaŋi gänaŋ äriŋkuŋ.  
\q2 Nin nipmäŋitta buŋep täŋkuŋo upäŋkaŋ buŋep iniken unitä yepmäŋitkuk.   
\q1
\v 16  \x * \xo 9:16 \xt Kis 14:31; Snd 5:22\x* Bureni-inik, Ekänitä äma täŋo täktäki, kudän siwoŋi terak yäpmäŋ daniŋpäŋ kowata yämik täyak. Täŋirän äma waki uwä iniken kudän wakitä äyäŋutpäŋ täŋpäwak täŋ yämik täkaŋ.   
\q1
\v 17  \x * \xo 9:17 \xt Jop 8:13; Sam 50:22\x* Äma waki komeni komeni Anututa nadäŋ äwaräkuk täk täkaŋ unitäŋo komeniwä kumbani kome ubayäŋ.   
\q1
\v 18  \x * \xo 9:18 \xt Sam 12:5; Snd 23:18, 24:14\x* Täŋpäkaŋ ämawebe tuŋumi nämo, täŋbute-bute täŋpaniwä Ekänitä jop yabäŋ äwaräkuk nämo täk täyak.  
\q2 Nämo, äma bäräpi nikek udewani bureni-inik api täŋkentäŋ yämek.   
\b  
\q1
\v 19 Unita Ekäni, äbi! Äbä jop yabäŋiri komen ämatä ärowani täŋ gamineŋtawä! Äma nämo nadäŋ gamik täkaŋ u kudup yepmaŋpikaŋ gäkŋo man piäken kaŋ irut. Täŋpäŋ unitäŋo täktäki kaŋ yäpmäŋ dani.   
\q1
\v 20  \x * \xo 9:20 \xt Sam 62:9; Ais 31:3; Ese 28:2\x* Ekäni, ude täŋiri kaŋ umuntäwut. Kehäromika ude yäwoŋäreŋiri inita nadäwä äpani-inik kaŋ täŋput.   
\c 10  
\s1 Äma waki täŋpani u Anututä kehäromini täga yäpmäŋ äpek  
\q1
\v 1 Ekäni, komi butewaki ahäŋ namiŋirän gäk imata nepmaŋpeŋ päŋku käbop itan?   
\q1
\v 2  \x * \xo 10:2 \xt Sam 7:16, 9:15; Snd 5:22\x* Ekäni, äma waki täŋpanita nadä! U ärowani täŋpäŋ äma jopi jäwäri iwan täŋ yämiŋpäŋ däpmäŋpäŋ yäwat-kirek täkaŋ u nämo nadätan?   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 10:3 \xt Sam 94:4; Rom 1:32\x* Äma waki täŋpani uwä iniken bänepi täŋo gäripi ugän iwatpäŋ ärowani täk täkaŋ. Moneŋ tuŋumta nadäŋgärip täŋpäŋ Ekäni mäde ut imik täkaŋ.   
\q1
\v 4  \x * \xo 10:4 \xt Sam 14:1-2, 53:1\x* Äma udewanitä nin ärowani yäŋpäŋ Anututa nämoinik nadäŋ imik täkaŋ. Nämo, Anututa nadäwä nämo itak bumik yäŋ nadäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 10:5 \xt Sam 12:5; Ais 26:11\x* Täŋpäŋ äma udewani tuŋum pähap ikek itkaŋ kome terak säkgämän it täkaŋ. Upäŋkaŋ Anutu, äma uwä inita nadäwä ärowani täŋpäpäŋ gäkŋo baga manta nadäwä äpani täk täkaŋ ba iwaniyeta udegän yäŋärok yäwet täkaŋ.   
\q1
\v 6  \x * \xo 10:6 \xt Ais 56:12; Rev 18:7\x* Täŋpäŋ bänepitä ŋode nadäk täkaŋ; Imaka kubätä nin täga nämo täŋpän waneŋ. Nin tägagän api itne yäŋ nadäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 10:7 \xt Jop 20:12; Sam 12:2; Rom 3:14\x* Äma udewani uwä meniken äma tagwän man yäwet-yäwet unitägän abämaŋ kuk täkaŋ. Meberitä jop manman, umun man ba täŋpäwak man yäk täkaŋ.   
\q1
\v 8-9  \x * \xo 10:8-9 \xt Sam 17:11\x* \x * \xo 10:8-9 \xt Sam 17:12\x* Täŋpäŋ kädet moräkken käbop itpäŋ äma siwoŋi ba äma kehäromini nämo, jop nadäŋ däpmäk täkaŋ, aŋ komitä käbop itpäŋ tom däpmäk täkaŋ ude.   
\b  
\q1
\v 10 Äma wakiinik täŋpani uwä äma jäwäri u jiraŋ yäŋ nadäŋkaŋ yeŋ yäwat päpmo yepmaŋpäŋ ärowani täŋ yämik täkaŋ.   
\q1
\v 11  \x * \xo 10:11 \xt Jop 22:13; Sam 94:7; Ese 9:9\x* Täŋkaŋ bänepitä ŋode yäk täkaŋ; Anutu u ninta guŋ taŋpäŋ dapuri täŋpipik täŋkuko unita nin nämo nibäk täyak yäk.   
\b  
\q1
\v 12 O Ekäni, gäk akuŋpäŋ äma waki täŋpani unita kowata yämi! Täŋkaŋ äma kehäromi paorani ninta guŋ täwentawä!   
\q1
\v 13 Anutu, äma waki täŋpani imata gäk ganiŋ wärät täkaŋ? Ŋode uwä jop nadäk täkaŋ; Kowata nämo api nimek!   
\b  
\q1
\v 14  \x * \xo 10:14 \xt Sam 68:5; 2Ti 1:12; 1Pi 4:19\x* Upäŋkaŋ Ekäni, gäk äma kädet waki täŋpani u yabäk täyan. Äma udewanitä komi nimiŋirä nibäŋ äwaräkuk nämo täk täyan.  
\q2 Unita äma kehäromini nämo, gäkä täŋkentäŋ nimi yäŋpäŋ gäkgän gabäŋ tarek täkaŋ. U imata, gäk kubä-tägän äma jopi jäwäri täŋkentäŋ yämik täyan.   
\q1
\v 15 Unita Ekäni, gäkä äma waki täŋpani täŋo kehäromi yäyomägatpäŋ kowata komi kaŋ yämi!   
\b  
\q1
\v 16  \x * \xo 10:16 \xt Sam 145:13; Jer 10:10; Dan 4:34; 1Ti 1:17\x* Ekäni gäk intäjukun-inik it yäpmäŋ päŋku pen api it yäpmäŋ ärowen, paot-paotka nämo.  
\q2 Unita äma gäka nämo nadäŋ gamik täkaŋ u yäwat kireŋpewi kaŋ kuŋtäŋpä kut!   
\b  
\q1
\v 17  \x * \xo 10:17 \xt Kis 22:23; Sam 9:12\x* Ekäni, gäk äma jäwäri täŋo yäŋapik man nadäŋ yämiŋpäŋ bänepi täŋ-täpäneŋ yämiŋiri säkgämän api itneŋ.   
\q1
\v 18  \x * \xo 10:18 \xt Sam 82:3; Ais 11:4\x* O Ekäni, iroŋi kodäŋanikät äma bäräpi nadäwani unitäŋo yäŋapik man nadäŋ yämiŋpäŋ komi nadäk täkaŋ u dätäreŋ yämik täyi.  
\q2 Ude täŋiri komen ämata äneŋi nämo api umuntäneŋ!   
\c 11  
\s1 Äma kubätä Anututa nadäkinik täŋkuk  
\q1
\v 1-2  \x * \xo 11:1-2 \xt Sam 2:12, 121:1\x* \x * \xo 11:1-2 \xt Sam 7:12, 37:14, 64:3-4\x* Umuri kubä ahäŋ namiŋirän Ekänitä watä it namän yäŋpäŋ uken kuk täyat.  
\q2 Unita notnapak, imata guŋtä-yäŋ ŋode näwetan? Ai! Metäŋpeŋ ku! Äma waki täŋpanitä äma siwoŋi däpmäkta bipmäŋ uraniken käbop itkaŋ kuwek gwäjikaŋ u nämo yabätan? Gäk barak umuritä-yäŋ metäŋpeŋ pom udu ku! yäŋ man ude imata näwetan?   
\q1
\v 3  \x * \xo 11:3 \xt Sam 87:1, 119:152\x* Yäke! Äma kuduptagäntä kädet siwoŋi mäde ut imäwä äma siwoŋi jide täneŋ? Käwep api metäŋpeŋ kuneŋ.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 11:4 \xt Mai 1:2; Mat 5:34\x* Upäŋkaŋ nähä nämo api metäŋpeŋ kwet! Nämo, Anutu ini kudupi tähaken itkaŋ dapun täŋ itak.  
\q2 Kunum gänaŋ maŋitkaŋ intäjukun-inik it nimiŋpäŋ äma täŋo täktäki u kuduptagän yabäŋpäŋ-nadäk täyak.   
\q1
\v 5  \x * \xo 11:5 \xt Stt 22:1; Sam 34:19; Jem 1:12\x* Ekäni ini äma siwoŋi ba äma waki täŋpani yäpmäŋ daniŋpäŋ äma baga mani nämo buramik täkaŋ unita kokwawak pähap api pewän ahäŋ yämek.   
\q1
\v 6  \x * \xo 11:6 \xt Sam 75:8; Jer 4:11-12; Ese 38:22\x* Ude täŋpäŋ kädäp mebet komigämän upäŋ piŋ yabat-pewän komi bumta api nadäneŋ. U imata, kowata udewani yäpmäkta biŋam täkaŋ ubayäŋ.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 11:7 \xt Sam 7:9-11, 16:11, 33:5\x* Täŋpäkaŋ Ekäni ini uwä siwoŋi unita äma siwoŋi kuŋaranita gäripi nadäk täyak.  
\q2 Äma Ekäni täŋo meni jinom iwatpäŋ kuŋat täkaŋ uwä Ekäni iŋami api käneŋ.   
\c 12  
\s1 Äma kubä Anututä täŋkentäŋ imikta yäŋapik man yäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 12:1 \xt Ais 57:1; Mai 7:2\x* Ekäni, äma siwoŋi kubä nämoinik itak. Ba äma man bureni yäwani kudup paotkaŋ unita äbä täŋkentäŋ nimisi!   
\q1
\v 2  \x * \xo 12:2 \xt Sam 41:6; Jer 9:8; Rom 16:18\x* Ämawebe kuduptagäntä noriye bänepi ärikta jop täŋyäkŋarani täk täkaŋ.   
\q1
\v 3 Unita Ekäni, gäk äma ätu jop yäŋ-yäkŋatpäŋ waki kädet terak yämagut täkaŋ ba ärowani täk täkaŋ uwä meni teŋpipiŋ yämi!   
\q1
\v 4 Äma udewanitä ŋode yäk täkaŋ; Nin äma ätu jop yäŋ-yäkŋatpäŋ imaka yäpmäkta gäripi nadäk täkamäŋ u täga api yäpne.  
\q2 Ba man yänayäŋ nadäŋpäŋä udegän täga api yäk täne yäk. Ude täŋitna äma kubätä täga nämo niniŋ bitnäwek yäŋ yäk täkaŋ.   
\q1
\v 5  \x * \xo 12:5 \xt Sam 10:18, 34:6, 35:10; Ais 33:10\x* Ude yäk täkaŋ upäŋkaŋ Ekänitä ini ŋode yäyak; Eruk täga! Näk ärewayäŋ! Ämatä äma jäwäri yäpmäŋ äpäŋpäŋ komi piä yämiŋirä yäŋkähän-kähän yäŋ itkaŋ u nadätat.  
\q2 Äreŋpäŋ säkgämän itta gäripi nadäk täkaŋ u täŋkentäŋ yämiŋira udegän api itneŋ yäk.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 12:6 \xt Sam 119:140; Snd 30:5\x* Ämawebe, in nadäkaŋ? Ekänitä täŋkentäŋ nimikta man kehäromi yäŋkuko uwä man bureni-inik yäŋkuk. Man yäk täyak u siliwa mobä kädäpken ijiŋpewä kodaki paki-inik äworek täkaŋ udewani.   
\q1
\v 7  \x * \xo 12:7 \xt Sam 37:28, 97:10\x* Unita Ekäni, watä säkgämän kadäni kadäni it nimiŋiri iwantä nidäpneŋtawä.   
\q1
\v 8  \x * \xo 12:8 \xt Sam 55:10-11\x* U imata, äma waki bämopiken itkamäŋ. U kudup kädet wakita tägagämän yäŋ nadäk täkaŋ.   
\c 13  
\s1 Äma kubä Anututä äneŋi nadäŋ imikta yäŋapik man yäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 13:1 \xt Jop 13:24; Sam 88:14; Ais 59:2\x* Ekäni, kadäni jidegän äneŋi api nadäŋ namen? Gäk näka mäde kadäni käroŋi api ut namen ba? Kadäni jidegän nadäŋ namiŋiri iŋamka äneŋi api gabäwet?   
\q1
\v 2 Kadäni jidegän bäräpina ŋo api ketäreŋ namen? Butewaki pähap nadäŋ itat ŋo kepma bipani jide nadäŋ yäpmäŋ kuŋira api paot namek? Kadäni jidegän täŋkentäŋ namiŋiri iwanaye gämoriken nämo api iret?   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 13:3 \xt Jem 4:15\x* Ekäni, gäk näkŋo Anutuna unita yäŋapik manna ŋo nadäŋ namiŋpäŋ butewaki nadäŋ nami. Täŋpäŋ kehäromi namiŋiri nämo api paoret.   
\q1
\v 4  \x * \xo 13:4 \xt Sam 25:2, 35:19, 38:16\x* Iwanaye yabä kätäŋiri nintä irepmitkamäŋ yäŋpäŋ nabäwä maŋ parira oretoret nämo täneŋ.   
\q1
\v 5 Upäŋkaŋ ude nämo! Gäk nadäŋ namikinik täk täyan unita nadäkinik täyat. Butewaki nadäŋpäŋ täŋkentäŋ namayäŋ täyan unita oretoret täŋ gamitat.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 13:6 \xt Sam 116:7, 119:17\x* Bureni Ekäni, gäk näka säkgämän täŋ namiŋ yäpmäŋ äbuno unita kap teŋpäŋ wäpka api ganiŋ oreret.   
\c 14  
\s1 Äma waki täŋo täktäk  
\q1
\v 1  \x * \xo 14:1 \xt Sam 10:4, 53:1\x* Äma Anutu nämo itak yäŋ yäk täkaŋ uwä guŋ bureni-inik! Äma udewani bänepi käbäŋ täwani. U kudän waki mebäri mebäri täk täkaŋ. Kubätä kudän täga kubä nämoinik täk täyak.   
\q1
\v 2  \x * \xo 14:2 \xt Sam 33:13, 102:19\x* Nadäkaŋ? Ekänitä kunum terak ununitä etä päpä dapun pärewat täk täyak. U äma nadäwä tumbäpäŋ Anutu kaŋ-ahäkta piäni täŋpani udewani ätu itkaŋ ba nämo yäŋ nadäŋpäŋ yabäŋ ahäkta dapun pärewat täk täyak.   
\q1
\v 3  \x * \xo 14:3 \xt Rom 3:10-12\x* Upäŋkaŋ nämo, kudup u kädet siwoŋi irepmit moreŋpäŋ kädet waki täŋpanigän. Uken nanik kubätä kudän täga kubä nämo täk täyak. Nämoinik.   
\q1
\v 4  \x * \xo 14:4 \xt Ais 64:7; Jer 10:25; Amo 8:4\x* Unita Ekänitä ŋode yäyak; Jide? Ämawebe u nadäk-nadäki nämo? U jop orek patkaŋ näkŋo ämawebenaye uken täŋyäkŋatpäŋ kubota täŋ yämik täkaŋ.  
\q2 Ude täŋkaŋ näkken yäŋapik man kubä nämoinik yäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Upäŋkaŋ Anututä ämawebeniye ukät itkentäk-inik täyak unita äma waki täŋpani unita imaka umuri-inik kubä api ahäŋ yämek.   
\q1
\v 6  \x * \xo 14:6 \xt Sam 9:9, 142:5\x* Äma waki uwä äma äpani jopi täŋo piä tawaŋ kaŋkaŋ yäniŋ wärät täkaŋ. Upäŋkaŋ Ekäni uwä äma äpanita watä it yämik täyak.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 14:7 \xt Jop 42:10; Sam 53:6, 126:1\x* Eruk, Isrel ämawebe täŋkentäŋ yämikta Ekänitä äma kubä Saion nanik kaŋ pewän äbän yäŋ nadätat. Ekänitä ude täŋirän äneŋi säkgämän itnayäŋ täkamäŋken uken oretoret pähap api nadäne!   
\c 15  
\s1 Kädet siwoŋi Anututä gäripi nadäk täyak  
\q1
\v 1  \x * \xo 15:1 \xt Sam 23:6, 24:3, 27:4, 61:4\x* Ekäni, kudupi yotkaken äma jidewanitä täga ärowek? Ba kudupi yotpärarekaken äma jidewanitä kadäni käroŋi täga it yäpmäŋ ärowek?   
\b  
\q1
\v 2  \x * \xo 15:2 \xt Ais 33:15; Sek 8:16; Efe 4:25\x* Eruk, nadätat, äma ŋodewanitä Anutu iŋamiken täga it yäpmäŋ ärowek;  
\q2 Äma, Anutu täŋo manta gäripi nadäŋpäŋ kädet siwoŋigän iwarani u. Ba äma kadäni kadäni man burenigän yäk täŋpani u.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 15:3 \xt Kis 23:1; Sam 28:3, 50:20\x* Äma udewanitä noriye täŋo wäpi jop man terak nämo yäpmäŋ äpek. Ba noriyeta imaka wakiwaki nämo täŋ yämek. Ba äboriye bämopiken yäŋ-yäkŋarani man kubä nämoinik yäwek.  
\q2 Anututä äma udewanita gäripi nadäk täyak.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 15:4 \xt Jos 9:18-20; Het 11:35; Apos 28:10\x* Äma udewanitä äma wakiwaki täŋpanita gäripi nämo nadäk täyak. Nämo! Ämawebe Anutu täŋo kädet siwoŋi iwat täkaŋ unitagän oraŋ yämik täyak.  
\q2 Äma udewanitä imaka api täŋpet yäŋ yäwani ugän iwatpäŋ täk täyak. Iniken mani u iwatpäŋ täŋirän bäräpi mebäri mebäri ahäŋ imäpäŋ waweko upäŋkaŋ gwäk pimiŋpäŋ mani ugän iwatpäŋ täŋpek.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 15:5 \xt Lo 16:19; Ese 18:8\x* Äma udewanitä kädet siwoŋi ŋode täk täyak; Äma ätuta moneŋ yämiŋkaŋ yäwerek; Kowata kämi kaŋ namut yäk. Eruk ude yäwerekopäŋ kowata imikimik kadänikenä jide yämeko udegän yäpek, u irepmitpäŋ nämo.  
\q2 Täŋpäŋ äma udewanitä man käbeyäken man burenigän yäwek. Täŋpäkaŋ äma ätuwä noriye manken yepmakta jop manman yäk täkaŋ. Upäŋkaŋ äma siwoŋitä kädet udewaniwä nämoinik täŋpek.  
\b  
\q2 In nadäkaŋ? Äma kädet tägatäga udewani iwat täkaŋ uwä paot-paotta biŋam nämo täkaŋ.   
\c 16  
\s1 Äma kubätä Anututa nadäŋ imikinik täk täyak  
\q1
\v 1  \x * \xo 16:1 \xt Sam 7:1, 17:8\x* Anutu, näk nadäŋ gamikinik täk täyat unita gäk watä säkgämän it namik täyi!   
\b  
\q1
\v 2 Näk Ekäni ŋode iwetkut; Ekäni, gäk näkŋo intäjukun ämana. Imaka tägatäga näkken itkaŋ u gäkŋo ketka terak nanik-tägän äbäk täkaŋ yäŋ iwetkut.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 16:3 \xt Sam 101:6, 119:63\x* Ämawebe Ekänita nadäkinik täk täkaŋ udewanikät itta gäripi nadäk täyat.   
\q1
\v 4  \x * \xo 16:4 \xt Jos 23:7; Sam 32:10, 106:37-38\x* Upäŋkaŋ ämawebe mäjo wära nadäŋ yämik täkaŋ uwä komi api nadäneŋ. Nähä mäjo wärata ärawa nämoinik api täŋ yämet. Ba wäpi menaken nämo api irek. Nämoinik!   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 16:5 \xt Sam 23:5, 119:57, 125:3; Kra 3:24\x* Imaka imaka päke itkaŋ ŋonitä näka watä nämo it namik täkaŋ. Ekäni, gäk kubä-tägän watä it namik täyan. Täŋpäkaŋ imaka imakata wäyäkŋek täyat uwä gäkägän namik täyan.   
\q1
\v 6  \x * \xo 16:6 \xt Jer 3:19\x* Gäk watä säkgämän it namiŋiri näk kome terak ŋo gäripi nikek it yäpmäŋ äbätat. Näk imaka kubäta nämo wäyäkŋek täyat.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 16:7 \xt Sam 73:24, 77:6\x* Unita Ekänina wäpi biŋam yäpmäŋ akutat. Imata, uwä kädet siwoŋi kuŋatta nepmäŋit näwat täyak. Täŋpäŋ bipani imaka, Ekänitä nadäk-nadäk siwoŋi näwetpäŋ näwoŋärek täk täyak.   
\q1
\v 8  \x * \xo 16:8 \xt Sam 27:8, 73:23\x* Täŋpäkaŋ Ekänita guŋ taŋpäŋ nämo kuŋat täyat. Nämo, Ekäni uwä dubinaken it täyak unita imaka kubätä täŋyäkŋat-pewän umuntaŋpäŋ täga nämo kwaiwet.   
\q1
\v 9  \x * \xo 16:9 \xt Sam 13:5, 30:12, 108:1\x* Unita bänepna pidäm taŋirän oretoret pähap nadäk täyat. Täŋkaŋ imaka kubäta nämoinik umuntak täyat.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 16:10 \xt Sam 49:15, 86:13; Apos 13:35\x* Täŋpäkaŋ Ekäni, gäk watä säkgämän it namik täyan. Ude täŋiri näk kumäŋ-kumäŋ komeken nämo api kwet. Gäkŋo piä ämaka täga näk, nabäŋ äwaräkuk täŋiri kumäŋpäŋ jop nämo api parawet.   
\q1
\v 11  \x * \xo 16:11 \xt Sam 36:7-8, 43:4\x* \x * \xo 16:11 \xt Apos 2:25-28\x* Täŋkaŋ gäkŋa-tägän kädet gäripi nadäk täyan u näwoŋärek täyan.  
\q2 Täŋiri gäk dubikaken itkaŋ bänep oretoret terak kuŋat täyat uwä tärek-täreki nämo!   
\c 17  
\s1 Äma kubä Anututä watä it namän yäŋpäŋ gera yäŋkuk  
\q1
\v 1 Ekäni, gäkken gera yäŋira nadäŋ namisi! Kädet siwoŋi iwat täyat unita nadäŋ bäräpna gäkken yäpmäŋ äbäŋira täŋkentäŋ nami. Gäk yäŋgäkŋatta nämo yäyat unita yäŋapik manna ŋo nadäŋ namisi.   
\q1
\v 2 Näk nadätat, dapunka päraŋi-inik unita kudän siwoŋi u kudup kaŋpäŋ nadäwi tärek täkaŋ. Unita iwan iŋamiken äma siwoŋi yäŋ api yäŋtäreŋ namen.   
\q1
\v 3  \x * \xo 17:3 \xt Sam 16:7; Sek 13:9; Mal 3:2-3; 1Pi 1:7\x* Bänep nadäk-nadäkna kudup kawi tärek täyak. Bipani bipani nabäŋpäŋ-nadäk täyanken nadäk waki kubä nämo kaŋ-ahäk täyan. Imata, näk man waki, äma ätutä yäk täkaŋ ude nämo yäk täyat.   
\q1
\v 4 Gäkŋo man ugänpäŋ buramiŋpäŋ äma täŋpäwak kädet kudän unita mäde ut imik täyat.   
\q1
\v 5  \x * \xo 17:5 \xt Sam 119:133\x* Gäkŋo kädet siwoŋi nämo irepmitpäŋ wari wari ugän iwat täyat.   
\b  
\q1
\v 6 O Anutu, gäkken yäŋapiŋira nadäŋ namik täyan. Unita apiŋo gäkken gera yäkgän täŋira juku peŋpäŋ nadäŋ namisi.   
\q1
\v 7  \x * \xo 17:7 \xt Sam 31:21\x* Dubikaken irira iwanayeta yäŋpäŋ watä säkgämän it namik täyan unita Anutu, nadäŋ namikinik täk täyan u kwawak pewi ahäwäpäŋ iwan keriken nanik nämagut.   
\q1
\v 8-9  \x * \xo 17:8-9 \xt Lo 32:10; Sam 91:1, 91:4; Sek 2:8; Mat 23:37\x* Dapunka mujipta watäni it täyan udegän näka watä it namisi. Äma waki täŋpanitä näk nutta itgwäjineŋo udeta nämagut päŋku jirokka gäriŋ käbop nepmaŋsi.   
\q1
\v 10  \x * \xo 17:10 \xt 1Sml 2:3; Jop 15:27; Sam 73:7\x* Äma udewani äma ätuta butewaki nämo nadäŋ yämik täkaŋ. Meni jinomkenä gup yäpmäŋ ärokärok man unitägän abäk täkaŋ.   
\q1
\v 11 U näwarän täŋkä nabäŋ ahäŋpäŋ nutta yewa täkaŋ. Ude täŋkaŋ näk täŋpäwakta pidäm taŋpäŋ itkaŋ.   
\q1
\v 12 Aŋ ägwäri tom yenayäŋ pidäm taŋpäŋ it täkaŋ ude näk neŋpäŋ kwinit äwatta nabäŋ nawat itkaŋ.   
\b  
\q1
\v 13 Unita Ekäni, äbi! Äbä täŋkentäŋ namiŋpäŋ iwanaye däpmäŋ yäwat kireŋpäŋ unitäŋo kehäromini yäpmäŋ äpäsi. Päip bohamka u yäpmäŋ päbä ämik täŋpäŋ äma waki keriken nanik nämagut.   
\q1
\v 14 Bureni Ekäni, äma kome terak ŋo imaka täpuri kubäta nämo wäyäkŋek täkaŋ u keriken nanik nämagut. Komi piä yämikta yäwani yäŋ yämiŋkuno u yäniŋ kiresi. Komi piä uwä yeritä yerita pen kaŋ yäniŋ kire!   
\q1
\v 15  \x * \xo 17:15 \xt Sam 4:6-7, 16:11; 1Jo 3:2\x* Täŋpäkaŋ nähä waki nämo täŋpani unita kämi gäkkät kowat kawän bureni api täde. Täŋkaŋ däpmon terak naniktä akuŋpäŋ dubinaken itan yäŋ nadäŋpäŋ bänep oretoret pähap tokŋek api nadäk täŋpet.   
\c 18  
\s1 Devittä iwaniye yärepmitpäŋ oretoret täŋkuk  
\d Ekänitä Devit, Sol ba iwaniye ätu keri terak nanik imaguränpäŋ kap ŋo teŋkuk.  
\q1
\v 1 O Ekäni, gäk näkŋo kehäromina unita gäka gäripi pähap inide kubä nadätat!   
\q1
\v 2  \x * \xo 18:2 \xt Hib 2:13\x* Gäk näkŋo watä ämana, mobä yewa ude it namitan. Bureni, Anutunatä ude täŋkentäŋ namiŋirän gupna koreŋpäŋ säkgämän it täyat.  
\q2 U kurepä ude itpipiŋ namik täyak. Unitä itkentäŋ namiŋirän iwantä täga nämo nutneŋ.   
\q1
\v 3 Näk Ekäniken gera yäŋira nadäŋ namiŋpäŋ iwan keriken nanik nämagut täyak. Unita Ekäni iniŋ orera!   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 18:4 \xt Sam 116:3\x* Kumäŋ-kumäŋ täŋo yentä kwasikotpäŋ nepmaŋkuŋ. Täŋpäwak täŋo kehäromitä näk uwäk taŋpäŋ nepmaŋkuk.   
\q1
\v 5 Bureni, kumbani kome täŋo yentä pädät täŋpäŋ nepmäŋ irirän awaŋtä näk nepmäŋitta buŋeptä-yäŋ itsämbuk.   
\q1
\v 6  \x * \xo 18:6 \xt Jna 2:5-7\x* Upäŋkaŋ bäräpina u gänaŋ Ekäni Anutuna uken täŋkentäkta gera yäŋkut. Täŋkentäkta ude yäŋira ini kudupi yotken itkaŋ gera kotäkna ba konäm butewakina nadäŋ namiŋkuk.   
\b  
\q1
\v 7 Nadäŋ namiŋirän kome bärom täŋpäŋ kwaiŋkuk. Jop puningän nämo, mebäriken umu imaka, kwaiŋkuk.  
\q2 U imata, Anututä iwanayeta kokwawak nadäŋirän ude uwä ahäŋkuk.   
\q1
\v 8 Iŋami gäriŋ gänaŋ nanik gupe yäŋ täŋpän äpuŋ. Täŋpäŋ meni gänaŋ nanik täŋpäwak kädäp mebet gäyek ikek aŋeŋ täŋpän abuŋ.   
\q1
\v 9 Ude täŋkaŋ kunum yäpmäŋ weŋpewän kukŋi kukŋi kuŋirän gubam kubiri pähap terak yeŋtäŋ äpuk.   
\q1
\v 10  \x * \xo 18:10 \xt Sam 104:3\x* U imaka kunum gänaŋ nanik piri nikek uterak maŋitkaŋ ukeŋode äpuk. U bäräŋek-inik äpuk, mänit täŋo piri mämä terak yäŋ.   
\q1
\v 11 U bipmäŋ uranipäŋ tek ude uwäk täŋkuk. Gubam tobori tobori ume nikek it gwäjiŋ imiŋkuŋ.   
\q1
\v 12 Kädet täwit imikta yäpätä gubam kubiri u gänaŋ madäŋ kireŋtäŋ äbäŋirän mim ba kädäp mebet kome terak maŋkuŋ.   
\q1
\v 13 Täŋpäkaŋ Ekänitä iromaŋtä-yäŋ kunum gänaŋ kärakŋeŋirän Ekäni Ärowani-inik unitäŋo man kotäk nadäŋkuŋ.   
\q1
\v 14 Täŋkaŋ äŋini yäpä ude, gwäjiŋ täŋpän äbäŋirä iwaniye ämet täŋpä kuŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 15 Ekäni kokwawak täŋpäŋ iwaniye yabäŋ yäŋpäŋ yabäŋ kärakŋeŋkuk-ken gwägu pähap kawuk taŋirän kome mebäri kwawak patkuk.   
\q1
\v 16 Ude täŋpäŋ Ekänitä punin unu naniktä näk nepmäŋitta kewatpäŋ ume gwägu käroŋiken nanik wädäŋpäŋ nepmaŋkuk.   
\q1
\v 17 Bureni, äma näka kokwawak täŋpani, kehäromini näkä yärepmitnaŋi nämo u keriken nanik nämagutkuk.   
\q1
\v 18 Iwanaye u bäräpi terak irira äbä nutnayäŋ täŋirä Ekänitä itpipiŋ namiŋkuk.   
\q1
\v 19  \x * \xo 18:19 \xt Sam 31:8, 118:5\x* Wakiken-inik itkuro upäŋkaŋ bänepna gämäni-inik yäŋ nadäŋpäŋ unita wakiken nanik nämagutkuk.   
\b  
\q1
\v 20  \x * \xo 18:20 \xt 1Sml 24:19\x* Ekänitä näk kädet siwoŋi täk täyat unita gwäki säkgämän namik täyak. Näk momina nämo unita iron täŋ namik täyak.   
\q1
\v 21 Näk Ekäni Anutuna unita mäde nämo ut imiŋpäŋ unitäŋo baga mani buramiŋpäŋ iwat täyat.   
\q1
\v 22 Baga mani kudup iwatpäŋ unitäŋo man käderi kubäta peŋawäk nämo täk täyat.   
\q1
\v 23 U iŋamiken momina nikek nämo it täyat. Waki kubä täŋpet yäŋpäŋ nadäŋit nadäŋit kuŋat täyat.   
\q1
\v 24  \x * \xo 18:24 \xt 1Sml 26:23\x* Iŋamiken näk momina nämo, siwoŋi kuräki-inik kuŋat täyat unita gwäki säkgämän udegän namik täyak.   
\b  
\q1
\v 25  \x * \xo 18:25 \xt Sam 25:10, 31:23, 37:28, 40:11, 89:24\x* Unita Ekäni, ŋode nadätat; Äma nadäŋ gamikinik täŋpäŋ nämo gepmak täkaŋ unita kowata udegän nadäŋ yämiŋpäŋ oraŋ yämik täyan.  
\q2 Täŋpäŋ äma siwoŋi kuŋat täkaŋ unita kudän siwoŋigän täŋ yämik täyan.   
\q1
\v 26 Täŋpäŋ äma bänep paki kuräki-inik kuŋat täkaŋ unita kudän tägagän täŋ yämik täyan. Täŋkaŋ äma waki täk täkaŋ unita iwan täŋ yämik täyan.   
\q1
\v 27  \x * \xo 18:27 \xt Sam 101:5; Snd 6:17\x* Täŋpäkaŋ ämawebe äpani kuŋat täkaŋ u täŋkentäŋ yämik täyan. Täŋkaŋ äma inita nadäwä ärowani täŋpäpäŋ kuŋat täkaŋ u mäyäk yämik täyan.   
\b  
\q1
\v 28  \x * \xo 18:28 \xt Jop 29:3\x* O Ekäni, bipmäŋ urani näk uwäktäŋ äyäŋutak u iwat kirekta topän ijiŋ-yäŋeŋ namik täyan.   
\q1
\v 29 Bureni, kehäromi namiŋiri iwanaye täga däpmäŋpäŋ yäwat kirewet. Ba unitäŋo kehäromi täga yäpmäŋ äpet.   
\b  
\q1
\v 30  \x * \xo 18:30 \xt Sam 17:7, 119:140; Dan 4:37\x* Unita ämawebe, ŋode yäŋira nadäwut; Yawe Anutu ŋowä täktäki säkgämän, man yäk täyak u burenigän ahäk täkaŋ.  
\q2 Uwä äma watä it nimän yäŋ nadäŋpäŋ uken kuk täkaŋ unita kurepä ude it yämik täyak.   
\q1
\v 31  \x * \xo 18:31 \xt Lo 32:31, 32:39; 1Sml 2:2; Ais 45:5\x* Ekäni kubä unitägän Anutu. Ba Anutu unitägän nin gärak itpäŋ täŋkentäŋ nimik täyak.   
\q1
\v 32  \x * \xo 18:32 \xt Sam 91:2\x* Anutu unitägän kehäromi namik täyak, ba kädet kuŋat-kuŋatnaken watä säkgämän it namik täyak.   
\q1
\v 33  \x * \xo 18:33 \xt Lo 32:13; Hab 3:19\x* U tägaken ba geŋiken kuŋatta kuroŋna täŋpidäm taŋ namiŋirän kwamäktä-yäŋ pidämigän kuŋat täyat.   
\q1
\v 34 Täŋkaŋ ämik täkta täŋpäŋ-näwoŋärek täyak unita ämik kadäniken äpa kehäromi täga gwäjiwet.   
\b  
\q1
\v 35 Ekäni, watä it namiŋpäŋ wakiken nanik nämagut täyan. Ketka kehäromitä mehamtäŋ namiŋpäŋ watä it namiŋiri säkgämän, wäpna biŋam nikek it täyat.   
\q1
\v 36  \x * \xo 18:36 \xt Snd 4:12\x* Gäk kädet säkgämän täwit namiŋiri kuŋat täyatken yewa kwäpäŋ nämo maŋnut täkaŋ.   
\q1
\v 37 Nämo, iwanaye gwäk pimiŋpäŋ yäwat kireŋkä yepmäŋitpäŋ däpmäŋ-äŋan täŋkaŋ it täyat.   
\q1
\v 38 Täŋkaŋ akukta nämo, bumta däpmäŋpäŋ yepmaŋpa gämotnaken it täkaŋ.   
\q1
\v 39 Bureni Ekäni, gäk ämik täkta kehäromi namiŋiri iwanaye täŋo kehäromi yäpmäŋ äpäŋ morek täyat.   
\q1
\v 40 Ba gäkä täŋpewi iwanaye näka umuntaŋpäŋ metäŋpeŋ kuŋtäŋpä kuk täkaŋ. Bureni, äma kokwawak täŋ namik täkaŋ u täŋpawak täkaŋ.   
\q1
\v 41 Ude täŋira täŋkentäkta konäm gera täk täkaŋ upäŋkaŋ kubätä nämo täŋkentäŋ yämik täyak. Ba Ekäniken gera yäk täkaŋ upäŋkaŋ kowata nämo yäniŋ-yäk täyak.   
\q1
\v 42 Nämo, näk yeŋ kokoyäŋ-pewa keŋkeŋ äworeŋirä mänittä piäŋ äreyäŋ täŋpän kuk täkaŋ. Ba okä kädetken nanik ude äma u terak yeŋtäŋ kuk täyat.   
\b  
\q1
\v 43 Bureni Ekäni, äma äbot peŋawäk täŋpani u keriken nanik nämagutpäŋ guŋ äbot yabäŋ yäwatta iwoyäŋpäŋ nepmaŋkun.  
\q2 Ude täŋiri äma bian nämo nadäŋkuro u apiŋo näkŋo watä piä ämanaye ude itkaŋ.   
\q1
\v 44-45 Täŋpäŋ man yäŋira äma kubäken naniktä umuntaŋpäŋ kwaiŋkaŋ käbop irani uken nanik kwawakgän ahäŋkaŋ gwäjiŋ äpmoŋ namik täkaŋ. Ude täŋkaŋ manna buramik täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 46 Unita ŋode yäwa; Ekäni itak! Täŋkentäkna iniŋ orerut! Anutu waki keriken nanik nämagurani unitäŋo biŋam yäŋahäwut!   
\q1
\v 47  \x * \xo 18:47 \xt Sam 94:1\x* U imata, iwanaye yärepmitta kehäromi namik täyak. Täŋpäŋ äma äbori äbori täŋo kehäromi yäpmäŋ äpäŋpäŋ gämotna-kengän yepmak täyak.   
\b  
\q1
\v 48 Bureni Ekäni, iwanaye yärepmitta kehäromi namik täyan. Täŋkaŋ watä it namiŋiri täŋpäwak äma komi komitä nämo nut täkaŋ.   
\q1
\v 49  \x * \xo 18:49 \xt Rom 15:9\x* Unita äma äbori äbori bämopiken kap terak yäŋ-teŋpäŋ api ganiŋoret täŋpet.   
\q1
\v 50 U imata, Anututä Devit näk, intäjukun ämani itta iwoyäŋkuk. U kehäromi namiŋirän iwanaye kudup yärepmit morek täyat.  
\q2 U kadäni kadäni nadäŋ namikinik täk täyak. Ba kämiwä yerinayeta udegän tärek-täreki nämo api nadäŋ yämik täŋpek.   
\c 19  
\s1 Anutu täŋo ket kudän ba meni jinom täŋo biŋam man  
\q1
\v 1  \x * \xo 19:1 \xt Sam 8:1, 50:6; Rom 1:19-20\x* Kunumtä Anutu täŋo wäpi biŋam jidewani yäŋ u kwawak pewän ahäk täkaŋ! Imaka imaka kudup kunum terak naniktä keri kudän säkgämän-inik u kwawak niwoŋärek täkaŋ!   
\q1
\v 2  \x * \xo 19:2 \xt Sam 74:16, 139:12\x* Kepma kubäkubätä yäpurärätpäŋ yäpurärätpäŋ pen yäŋahäk täyak. Ba bipanitä udegän täk täyak.   
\q1
\v 3 Bipani kepma yarä uwä man yäkyäkta meni nämotä man kwawak yäŋirän jukunintä nämo nadäk täkamäŋ.   
\q1
\v 4  \x * \xo 19:4 \xt Rom 10:18\x* Upäŋkaŋ biŋam man yäŋpewän komeni komeni, yotpärare kubäkubä kuŋ morek täyak.  
\b  
\q2 Täŋpäkaŋ kunum terak Anututä eŋi kubä edap dapurita täŋ imiŋkuk.   
\q1
\v 5 Täŋkuko unita edap dapuritä ŋode täk täyak; Äma gubaŋi kubätä webeni käwayäŋ oretoret terak eŋi gänaŋ naniktä äpämaŋ kweko ude abäk täyak. Ba äma kubä närepmirek gärepmirek-ken bäräŋekta pidämtak täyak ude täk täyak.   
\q1
\v 6  \x * \xo 19:6 \xt Sam 113:3\x* Edap dapuri u pom kukŋi käda naniktä abämaŋ kumaŋ kukŋi udude äpmok täyak. Imaka kubätä unitäŋo ägonita käbop täga nämo irek.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 19:7 \xt Sam 119:130\x* Täŋpäkaŋ Ekäni täŋo baga man uwä siwoŋi-inik. Unitä bänep nadäk-nadäknin täŋ-kodaktak täyak. Täŋkaŋ Ekäni täŋo man unita nadäŋitna bureni-inik täk täyak. Unitäŋo man kubä pära nämo täk täyak. Unitä äma nadäk-nadäki täpuri unita nadäk-nadäk taŋi Anutuken nanikpäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 8  \x * \xo 19:8 \xt Sam 12:6, 36:9, 119:128\x* Täŋirän Ekänitä man tägagämän u yäŋpäŋ niwoŋärek täŋirän oretoret täk täkamäŋ. Täŋkaŋ Ekäni täŋo man kädet u kudupi säkgämän-inik unita ämawebe nadäk-nadäki täŋpirärek tak täyak.   
\q1
\v 9  \x * \xo 19:9 \xt Sam 119:138, 119:142\x* Täŋpäkaŋ Ekäni oraŋ imikimik kädet u kädet säkgämän. U tärek-täreki nämo it täyak. Täŋpäŋ Ekänitä ini kädet nintä iwatpäŋ täkta yäŋpäŋ niwet täyak u siwoŋi bureni-inik.   
\q1
\v 10  \x * \xo 19:10 \xt Sam 119:72, 119:103, 119:127\x* Ekäni täŋo man u gol säkgämän-inik u irepmitak unita man unita gäripi pähap nadäk täkäna! Uwä gäripi-inik, tom gakŋi täŋo gäripini irepmit moretak.   
\q1
\v 11  \x * \xo 19:11 \xt Sam 17:4\x* Bureni Ekäni, gäkŋo man u jukuman täga niwet täyak. Ämawebe u buramiŋpäŋ iwat täkaŋ uwä kowata täga ahäŋ yämik täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 12  \x * \xo 19:12 \xt Sam 40:12, 51:1-2, 90:8\x* Upäŋkaŋ Ekäni, äma kubätä iniken momi kuduptagän täga nämo kaŋpäŋ nadäwän täreneŋ. Unita momi ätu käbop itkaŋ unita nämo nadätat u ärut nami!   
\q1
\v 13  \x * \xo 19:13 \xt Sam 18:32, 25:11, 119:133\x* Ärut namiŋpäŋ watä it namiŋiri momi nadäŋ parit wari täŋpetawä! Ude nämo täŋ namiwä momi unitä intäjukun täŋ namiŋirän unita watä piä täŋ imetta! Unita watä ude it namiŋiri siwoŋi-inik itkaŋ gäk mäde ut gamettawä.   
\q1
\v 14  \x * \xo 19:14 \xt Sam 18:2, 31:5, 104:34\x* Täŋpäkaŋ Ekäni gäk käbop irit mobä käwutna, ba täŋkentäk ämana bureni! Unita näkŋo gäripna taŋi uwä ŋode yäŋahätat; Mena jinom, nadäk-nadäkna kaŋ kawi tägawut yäŋ nadäk täyat.   
\c 20  
\s1 Äma kubätä intäjukun ämata yäŋpäŋ Anutuken gera yäŋkuk  
\q1
\v 1 Intäjukun ämanin, gäk bäräpi terak irayäŋ täno uwä, Ekäni, Jekop täŋo Anututä täŋkentäŋ gamiŋpäŋ watä it gamik täyon!   
\q1
\v 2 Anutu u Saion komeken itak. Itkaŋ ini täha gänaŋ nanik täŋkentäk täga ganiŋ kirek täyon.   
\q1
\v 3 Iniŋ oretta gupe käbäŋi nikek ijiŋ imayäŋ täno ba bänep tägata bänep iron peŋ imayäŋ täno unita gäripi nadäŋ gamik täyon.   
\q1
\v 4  \x * \xo 20:4 \xt Sam 21:2\x* Imaka imaka bänepkatä gäripi pähap nadäk täyan u ganiŋ kirek täyon. Ba täŋkentäŋ gamiŋirän nadäk-tawaŋ pewayäŋ täno u bureni säkgämän kaŋ ahäwän!   
\q1
\v 5  \x * \xo 20:5 \xt Sam 9:14, 60:4\x* Ude täŋkentäŋ gamiŋirän iwan täŋo kehäromi yäpmäŋ äpayäŋ täno uken nin oretoret pähap täŋpäŋ Anutunin api iniŋ oretne! Täŋpäkaŋ Ekänitä yäŋapik manka kudup nadäŋ gamik täyon.   
\b  
\q1
\v 6 Eruk, näk nadätat! Ekänitä intäjukun äma ini iwoyäŋpäŋ tewani u täŋkentäŋ imik täyak. U kunum gänaŋ itkaŋ yäŋapik mani nadäŋ imik täyak. Täŋkaŋ keri kehäromitä täŋkentäŋ imiŋirän iwaniye täŋo kehäromi yäpmäŋ äpäk täyak.   
\q1
\v 7  \x * \xo 20:7 \xt Sam 33:16-17; Snd 21:31; Ais 31:1\x* Täŋpäkaŋ äma ätu ämik täŋo tuŋum kehäromi kehäromi unitagän nadäkinik kehäromi täk täkaŋ. Upäŋkaŋ ninä Ekäni Anutunin unitäŋo kehäromita nadäkinik täk täkamäŋ.   
\q1
\v 8 Äma udewani täŋo kehäromi kudup paoräkaŋ api maŋ-patäbotneŋ. Upäŋkaŋ ninä akuŋpäŋ kehärom taŋpäŋ api it yäpmäŋ kune.   
\b  
\q1
\v 9 Ekäni, gäkken gera yänayäŋ täkamäŋken uken nadäŋ nimiŋpäŋ intäjukun ämanin täŋkentäŋ imiŋiri iwaniye täŋo kehäromi kudup kaŋ yäpmäŋ äpäŋ morewän!   
\c 21  
\s1 Isrel täŋo intäjukun ämatä Ekäni wäpi iniŋ oretkuk  
\q1
\v 1 Ekäni, intäjukun ämata kehäromi imiŋiri iwaniye täŋo kehäromi yäpmäŋ äpäŋ moreŋkuko unita oretoret täk täyak.   
\q1
\v 2 Imaka bänepitä gäripi pähap nadäŋpäŋ unita gäkken yäŋapiŋkuko u imiŋkun.   
\q1
\v 3 Gäk not täŋ imiŋpäŋ iron taŋi täŋ imiŋkun. Täŋkaŋ wäpi biŋam kwawak niwoŋärekta gwäpä golpäŋ täŋpanipäŋ ähät imiŋkun.   
\q1
\v 4  \x * \xo 21:4 \xt Sam 61:5-6, 91:16\x* U irit käroŋi itta gäkken yäŋapiŋkuko u nadäŋ imiŋiri udegän kadäni käroŋi it yäpmäŋ abukotä pen api it yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 5 Täŋkentäŋ imiŋiri iwan täŋo kehäromi yäpmäŋ äpuko unita wäpi biŋam ikektä taŋi itak. Wäpi biŋamkät kehäromi u gäkŋa imiŋkun.   
\q1
\v 6  \x * \xo 21:6 \xt Sam 16:11, 45:7; Apos 2:28\x* Gäk iron pähap täŋ imik täyan u paot-paori nämo, pen api it yäpmäŋ ärowek. Ba dubiniken iriri unita oretoret pähap täk täyak.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 21:7 \xt Sam 16:8\x* O Ekäni täŋpämorek mähemi, intäjukun äma u gäka nadäkinik täk täyak. Gäk nadäŋ imikinik täk täyan unita kehäromigän api irek.   
\q1
\v 8 Ude täŋkaŋ iwankaye kokwawak nadäŋ gamani u kuduptagän yäpmäŋ äpäŋpäŋ gäkŋa gämotka-kengän api yepmaŋpen.   
\q1
\v 9  \x * \xo 21:9 \xt Sam 18:8; Ais 26:11; Mal 4:1\x* Täŋpäkaŋ Ekäni, gäkä kwawak ahäwayäŋ täyanken uken kädäp mebet taŋitä imaka imaka ijiŋpewä paot täkaŋ ude iwan u kudup api däpmäŋ paoren. Bureni, kokwawak taŋi nadäŋ yämiŋpäŋ däpmäŋpäŋ kädäptä kudup ijiŋpewi api paotneŋ.   
\q1
\v 10 Täŋiri unitäŋo yeri kubä nämo api irek. Nämo, u kuduptagän api däpmäŋ morewen.   
\b  
\q1
\v 11  \x * \xo 21:11 \xt Sam 2:1\x* Äma udewanitä waki täŋ gamikta yäŋpäŋ-nadäk täk täkaŋ upäŋkaŋ täga nämo täneŋ.   
\q1
\v 12 Nämo, kuwek gwäjiŋpewi yäwarirän api metäŋpeŋ kuneŋ.   
\b  
\q1
\v 13 O Ekäni, gäk kehäromika nikek unita wäpka biŋam kap terak ganiŋoret yäpmäŋ api kune!   
\c 22  
\s1 Äma kubä komi nadäŋpäŋ Anutuken konäm gera täŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 22:1 \xt Sam 10:1; Mat 27:46; Mak 15:34\x* Anutuna, Anutuna, imata nepmaŋtan? Imata ban itkaŋ konäm kähänna nämo nadäŋ namitan?   
\q1
\v 2  \x * \xo 22:2 \xt Sam 42:3, 88:1\x* Wära! Anutuna, näk kepma konäm kähän yäŋira kowata nämo naniŋ yäk täyan. Ba bipani udegän ehutpäŋ gäkken gera yäŋira nämo nadäŋ namik täyan.   
\b  
\q1
\v 3 Upäŋkaŋ näk nadätat; Gäk Anutu kudupi intäjukun iriri Isrel naniktä gäk wäpka yäpmäŋ akuk täkaŋ.   
\q1
\v 4  \x * \xo 22:4 \xt Sam 78:53, 107:6\x* Täŋpäŋ bian äbekniye oraniyetä irit kuŋat-kuŋari gäk ketka terak peŋpeŋ kuŋarirä täŋkentäŋ yämik täŋkunonik.   
\q1
\v 5 Uwä gäkken yäŋapiŋirä iwan keriken nanik yämagut täŋkunonik. Täŋiri gäka nadäkinik täŋ gamiŋirä nadäkiniki jopi nämo täŋkuk.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 22:6 \xt Jop 25:6; Sam 31:11; Ais 41:14, 49:7\x* Upäŋkaŋ nähä imaka jopi ude. Näk äma nämo! Ämawebetä nabäŋirä äpani täŋpäkaŋ yäŋärok näwerit iŋam täŋ namiŋit täk täkaŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 22:7 \xt Ais 53:3; Mat 27:39; Mak 15:29; Luk 23:35\x* Täŋpäŋ nabäŋ mägayäŋit mebet ogät näreŋit täk täkaŋ.   
\q1
\v 8  \x * \xo 22:8 \xt Mat 27:43\x* Täŋpäŋ sära ŋode näwet täkaŋ; Ekäniken gera yäŋiri käwep täŋkentäŋ gamayäŋ yäk. Gäka gäripi nadäŋpäŋä imata nämo gämagut täyak? Man ude näwet täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 9  \x * \xo 22:9 \xt Sam 71:5-6\x* Anutu, gäkä bian meŋ koki gänaŋ nanik täŋpewi ahäŋkut. Näk nonoŋ naŋ parira gäkä täŋkentäŋ namiŋkun.   
\q1
\v 10  \x * \xo 22:10 \xt Ais 46:3, 49:1\x* Gäk näkŋo Anutu. Gäka nadäkinik täk täyat uwä meŋtä bäyaŋpäŋ nepmaŋkukken unitä pen it yäpmäŋ äbätat ŋo.   
\q1
\v 11  \x * \xo 22:11 \xt 2Kin 14:26; Sam 72:12; Ais 63:5\x* Unita apiŋo nepmaŋpentawä! Bäräpi ahäŋ namitak ŋonita näk täŋkentäkta kubä nämo! Unita gäk ban nepmaŋpeŋ kweno.   
\q1
\v 12 Iwantä bulimakau komitä äma yäwat-kirek täkaŋ ude näwat-kirek täkaŋ. Burimäkau kehäromi Basan komeken nanik udewanitä-yäŋ näk yewa täk täkaŋ.   
\q1
\v 13 Aŋ komitä tom yenayäŋ yabäŋ kärakŋeŋpäŋ meni aŋek täkaŋ ude iwantä näk ude nenayäŋ täk täkaŋ.   
\q1
\v 14  \x * \xo 22:14 \xt Sam 73:26; Dan 5:6\x* Täŋpäkaŋ kehäromina kudup paotak, ume piwä kwäkaŋ kome terak päŋku paot täkaŋ ude. Täŋpäŋ kujatna kudup gapun täkaŋ. Ba nadäk-nadäkna tom gakŋi kädäpken pewäkaŋ mutpäŋ paot täkaŋ ude täyak.   
\q1
\v 15  \x * \xo 22:15 \xt Sam 38:10\x* Täŋpäŋ kotäkna kawuk tawäkaŋ mebetna därawän täkaŋ. Gäk nabäŋ näwaräkuk täŋiri kumbayäŋ täyat.   
\q1
\v 16 Täŋpäŋ waki täŋpani äbot pähaptä bipmäŋ gwäjiŋpäŋ aŋtä tom yek täkaŋ ude gupna neŋpäŋ yäpmäŋ däkŋek täkaŋ.   
\q1
\v 17 Täŋpäkaŋ kujatna kwawak parirä nabäŋkaŋ oretoret täk täkaŋ.   
\q1
\v 18  \x * \xo 22:18 \xt Mat 27:35; Mak 15:24; Luk 23:34; Jon 19:24\x* Ba näkŋo tek inita yäpmäkta närepmirek-gärepmirek ude täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 19  \x * \xo 22:19 \xt Sam 22:11, 70:5\x* Unita Ekäni, nepmaŋpeŋ ban kweno. Täŋkentäŋ namik täyan udegän apiŋo bäräŋeŋ abäŋkaŋ täŋkentäŋ nam!   
\q1
\v 20 Gäk äneŋi nämaguriri nutna yäkŋat täŋpä wawut! Gäk täŋkentäŋ namiŋiri äma aŋ bumik ŋowä kumäŋ-kumäŋ nutneŋo.   
\q1
\v 21  \x * \xo 22:21 \xt Sam 34:4, 118:5\x* Näk aŋ ägwäri keriken nanik yäyomägariri tom ägwäri yek täkaŋ ude näk nekta täŋpä wawut! Täŋpäkaŋ bulimakau ägwäri itkaŋ ŋo joŋanitä näputneŋo, Ekäni näk nämagut.   
\b  
\q1
\v 22  \x * \xo 22:22 \xt Sam 40:10; Hib 2:12\x* Ude täŋpikaŋ manbiŋam gäkä täŋ namik täyan u notnaye api yäweret. Täŋpäŋ gäk ganiŋ oretta äbot kubägän itkaŋ näkä gäkŋo wäpka biŋam api yäpmäŋ akwet.   
\q1
\v 23 Eruk näk ŋode yäyat; Anutu täŋo äbot täŋpani in Anutu wäpi yäpmäŋ akuwut! Jekop täŋo äboriye in Ekäni oraŋ imikot! Bureni, Isrel äbot in, gwäjiŋ äpmoŋ imut!   
\q1
\v 24  \x * \xo 22:24 \xt Sam 31:22, 69:17, 69:33; Hib 5:7\x* U imata, Anutu uwä äma jäwärita mäde nämo ut yämik täyak. Unitäŋo komi nadäwätäkita nadäŋirän jopi nämo täk täyak. Nämoinik! U yäŋapiŋirä nadäŋ yämiŋpäŋ dubiniken äbäk täyak.   
\b  
\q1
\v 25  \x * \xo 22:25 \xt Sam 35:18, 40:9-10, 61:8\x* Unita Ekäni, ämawebekayetä ganiŋ oretta käbeyä täŋirä gäkŋo täktäkkata yäŋpäŋ käbeyä iŋamiken api ganiŋoret täŋpet. Bureni, oraŋ gamikta gupe käbäŋi nikek ijiŋ gamikta yäŋkehärom taŋkuro u ämawebe gäka umuntak täkaŋ u iŋamiken api täŋpa-tärewek.   
\q1
\v 26  \x * \xo 22:26 \xt Sam 40:16, 69:32\x* Kadäni uken äma jäwäri imaka, naŋ tokŋek api täneŋ. Ba ämawebe Ekäni dubiniken kuk täkaŋ uwä wäpi api iniŋ oretneŋ. Eruk, ude täŋkaŋ tärek-täreki nämo säkgämän it yäpmäŋ ärok täkot!   
\b  
\q1
\v 27  \x * \xo 22:27 \xt Sam 2:8, 82:8, 86:9\x* Täŋpäkaŋ ämawebe komeni komeni Ekänita nadäŋpäŋ äyäŋutpeŋ gämoriken api kuŋ moreneŋ. Kuŋ moreŋpäŋ api iniŋoret täneŋ.   
\q1
\v 28  \x * \xo 22:28 \xt Sam 47:7-8; Sek 14:9\x* U imata, Ekäni uwä ämawebe komeni komeni kuduptagän intäjukun it yämiŋpäŋ yabäŋ yäwat täyak.   
\q1
\v 29  \x * \xo 22:29 \xt Sam 89:48; Ais 10:16\x* Äma inita nadäŋirä ärowani täŋpanitä gukut imäpmok täŋpäŋ Anutu api iniŋ oretneŋ. Bureni, komen ämawebe kumäŋpäŋ parakta yäwani u kuduptagäntä Ekäni api oraŋ imineŋ.   
\b  
\q1
\v 30  \x * \xo 22:30 \xt Sam 102:18, 102:28\x* Täŋkaŋ ämawebe mäden ahänayäŋ täkaŋ uwä Ekänita watä piä api täŋ imineŋ. Ude täŋkaŋ yeriniye ahänayäŋ täkaŋ unita Ekäni täŋo täktäkita yäŋahäŋpäŋ api yäwet täneŋ.   
\q1
\v 31  \x * \xo 22:31 \xt Sam 71:18, 78:6\x* Bureni, ämawebe nämo ahäwani uwä kämi ahäŋirä Ekänitä ämawebeniye waki keriken nanik yämagurani unita yäŋpäŋ-yäwoŋärek api täneŋ.   
\c 23  
\s1 Ekäni täŋo iron säkgämän  
\q1
\v 1  \x * \xo 23:1 \xt Sam 34:9-10; Ais 40:11; Jon 10:11; 1Pi 2:25\x* Ämatä sipsip watä it yämik täkaŋ udegän, Uraktä näka watä säkgämän it namik täyak. Unita näk imaka kubäta wäyäkŋek piä nämo täk täyat.   
\q1
\v 2  \x * \xo 23:2 \xt Sam 36:8, 65:11-13; Ese 34:14; Rev 7:17\x* Täŋpäkaŋ näk yäŋnäkŋat päŋku nepmaŋpän ume dapuriken näŋpakaŋ eruk äneŋi nämagut päŋku äyuŋken nepmaŋpän kwinigän itpäŋ-nadäk täk täyat.   
\q1
\v 3  \x * \xo 23:3 \xt Sam 5:8, 19:7, 85:13\x* Ude täŋkaŋ irit kuŋat-kuŋatna täŋ-kehäromtak täyak. Täŋpäŋ iniken wäpi täga terak kädet siwoŋi-kengän nämagut yäpmäŋ kuk täyak.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 23:4 \xt Sam 16:8, 27:1; Ais 43:2; Mai 7:14\x* Ekäni, kumäŋ-kumäŋ täŋo bipmäŋ uranitä uwäk täŋpäŋ nepmäŋirayäŋ täko upäŋkaŋ umuri udewanita nämo umuntäwet. Imata, gäk näkkät bok itkaŋ kadä ba käyäp iŋiriri gabäŋpäŋ nämo umuntak täyat.   
\q1
\v 5  \x * \xo 23:5 \xt Sam 78:19, 92:10; Luk 7:46\x* Ude täŋkaŋ näk nepmäŋ towikta ketem tuŋum täŋpäŋ nämaguriri iwanaye jop nabäk täkaŋ. Ude täŋkaŋ nämagut päŋku dubikaken nepmaŋpäŋ täŋ-bumbum pewi ahäŋ namik täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 23:6 \xt Sam 25:7, 25:10, 27:4-6; 2Ko 5:1\x* Ekäni, gäk irit kuŋat-kuŋatnaken watä säkgämän it namiŋpäŋ bänep iron täŋ namik täyan.  
\q2 Unita gäripi pähap tärek-täreki nämo, nadäk täyat. Ba näk gäkkät bok pen api it yäpmäŋ ärode.   
\c 24  
\s1 Anututä äma jidewanita gäripi nadäk täyak?  
\q1
\v 1  \x * \xo 24:1 \xt Kis 19:5; Lo 10:14; Sam 50:12; 1Ko 10:26\x* Kome pähap ukät ämawebe ba imaka kome terak itkaŋ u kuduptagän Anututä mähemi-inik täyak.   
\q1
\v 2  \x * \xo 24:2 \xt Sam 104:5, 136:6; 2Pi 3:5\x* Anutu unitägän kome u gwägu pähap terak peŋpäŋ täŋ-kehärom taŋkuk.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 24:3 \xt Sam 15:1\x* Unita äma jidewanitä Anutu unitäŋo kudupi pom terak täga äroneŋ? Ba äma jidewanitä kudupi yoriken täga äroŋpäŋ iniŋ oretneŋ?   
\q1
\v 4  \x * \xo 24:4 \xt Sam 15:4; Ais 33:15-16; Mat 5:8; 1Ti 2:8\x* Ämawebe ŋodewani; Äma keritä kudän waki nämo täk täkaŋ u, ba äma bänepi kuräki-inik u. Ba äma bänep nadäk-nadäki mäjo wära terak nämo pek täkaŋ u, ba äma imaka udewani täŋo wäpi yäŋpäŋ jop manman nämo yäk täkaŋ u.   
\q1
\v 5 Ekänitä ämawebe udewanita nadäŋ yämiŋpäŋ iron säkgämän api täŋ yämek. Bureni-inik, yämagurani Anutu unitä Siwoŋi ämawebenaye yäŋ api yäwerek.   
\q1
\v 6  \x * \xo 24:6 \xt Sam 27:8, 105:4\x* Täŋpäkaŋ ämawebe udewaniwä gwäk pimiŋpäŋ Jekop täŋo Anutu iwarän täŋpäŋ täŋkentäkta Anutu ukengän kaŋ-tarek täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 24:7 \xt Ais 26:2; Hag 2:7; Mal 3:1; 1Ko 2:8\x* Unita Jerusalem täŋo yämabam biani biani, in keweŋ imiŋirä peŋyäŋek pähap täŋo intäjukun äma ärowani-inik u kaŋ ärowän!   
\q1
\v 8 Täŋpäkaŋ peŋyäŋek täŋo intäjukun äma uwä netä? Uwä Ekäni kehäromi mähemi, iwan täŋo kehäromi yäpmäŋ äpani ubayäŋ! Äma unitägän peŋyäŋek pähap täŋo intäjukun äma itak.   
\b  
\q1
\v 9 Unita äneŋi täwera! Jerusalem täŋo yäma biani biani, in keweŋ imiŋirä peŋyäŋek pähap täŋo intäjukun äma ärowani-inik u kaŋ ärowän!   
\q1
\v 10 Täŋpäkaŋ peŋyäŋek täŋo intäjukun äma uwä netä? Uwä Ekäni kehäromi mähemi ubayäŋ! Äma unitägän peŋyäŋek pähap täŋo intäjukun äma itak. Bureni-inik!   
\c 25  
\s1 Devit täŋo yäŋapik man kubä  
\q1
\v 1  \x * \xo 25:1 \xt Sam 86:4, 143:8\x* Ekäni, yäŋapik man gäwerayäŋ äbätat!   
\q1
\v 2  \x * \xo 25:2 \xt Sam 31:1, 41:11\x* Gäk Anutuna unita näk gäkagän nadäkinik täk täyat. Gäk täŋkentäŋ nam! Nabäŋ äwaräkuk täŋiri iwantä kehäromina yäpmäŋ äpäŋpäŋ yäŋärok näwerirä mäyäk nadäwetawä.   
\q1
\v 3  \x * \xo 25:3 \xt Ais 21:2, 49:23; Hab 1:13\x* Täŋpäkaŋ näk ŋode nadätat; Äma gäkä terak yeŋgämä pek täkaŋ u yabäŋ äwaräkuk täŋiri nadäkiniki jopi nämo täŋpek. Nämoinik, äma gäka bitnäk täkaŋ unitägän komi nadäŋpäŋ mäyäk api nadäneŋ.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 25:4 \xt Sam 27:11, 86:11\x* Unita Anutu, gäk nadäk-nadäk siwoŋika näwetpäŋ näwoŋärek täŋiri gäkŋo kädet täga u nadäwa tärewut.   
\q1
\v 5  \x * \xo 25:5 \xt Sam 40:1, 43:3, 79:9\x* Täŋpäŋ nämagurani Anutu, gäkŋo man bureni pätak u näwetpäŋ näwoŋäreŋiri kädet siwoŋi u kaŋ iwara. O Ekäni, näk gäka nämo guŋ taŋpäŋ gepmäŋit-inik täŋpäŋ kuŋat täyat.   
\b  
\q1
\v 6-7  \x * \xo 25:6-7 \xt Sam 98:3, 103:17\x* \x * \xo 25:6-7 \xt Jop 13:26; Sam 31:19, 51:1\x* Ekäni, ironka ba butewaki kädetka bian täŋkunoniktä täŋ yäpmäŋ äbätan unita nadäŋpäŋ näk gubaŋiken kädet wakiwaki täŋkuro u peŋ namisi. Gäk kudän täga ba iron mähemi unita nadäŋ namisi!   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 25:8 \xt Sam 32:8, 86:5, 92:15\x* Ämawebe, in nadäkaŋ? Ekäni uwä tägagämän, siwoŋi-inik itak. Unitä äma momi täŋpani kädet siwoŋi iwatta yäwetpäŋ yäwoŋärek täk täyak.   
\q1
\v 9  \x * \xo 25:9 \xt Sam 23:3, 27:11\x* Ba äma gämori-kengän kuŋat täkaŋ u kädet ini gäripi nadäk täyak ude yäwoŋärek täyak.   
\q1
\v 10  \x * \xo 25:10 \xt Sam 40:11, 103:18\x* Bureni, ämawebe topmäk-topmäk kubägän Anututä pewän ahäŋkuko u ba mani biŋam buramiŋpäŋ iwat täkaŋ unita nadäŋ yämik-inik täk täyak.  
\q2 Anutu uwä nadäk-nadäk yarä nikek nämo täk täyak, nadäŋkuko udegän pen api nadäŋ yäpmäŋ ärowek.   
\b  
\q1
\v 11  \x * \xo 25:11 \xt Kis 34:9; Sam 79:9\x* Ekäni, momina mäyap upäŋkaŋ wäpka biŋamta yäŋpäŋ peŋ namisi.   
\q1
\v 12 Täŋpäkaŋ ämawebe Ekäni täŋo mani buramik täkaŋ, ämawebe u Ekänitä kädet siwoŋi iwatta u yäwoŋärek täyak. Yäwoŋäreŋirän ugän iwat täkaŋ.   
\q1
\v 13  \x * \xo 25:13 \xt Sam 69:36; Snd 1:33; Jer 23:6\x* Äma udewani säkgämän it täkaŋ. Ba unitäŋo nanakiye imaka, kome terak täga api itneŋ.   
\q1
\v 14  \x * \xo 25:14 \xt Stt 17:1; Jop 29:4; Snd 3:32\x* Bureni-inik! Ekänitä ämawebe mani buramik täkaŋ u not säkgämän täŋ yämik täyak. Täŋpäŋ topmäk-topmäk kubägän bian pewän ahäŋkuko unitäŋo mebäri kudup yäwetpäŋ yäwoŋärek täk täyak.   
\b  
\q1
\v 15  \x * \xo 25:15 \xt Sam 123:2, 124:7\x* Täŋkentäŋ namikta Anutu-kengän gera yäk täyat. Täŋira umuri u ba u keri terak nanik yäyomägat täyak.   
\q1
\v 16  \x * \xo 25:16 \xt Sam 69:16, 143:4\x* Unita Anutu, gäk näkken äbäŋpäŋ täŋkentäŋ namisi. Gäk ban iriri näkŋagän itpäŋ kehäromi nikek nämo nadätat.   
\q1
\v 17  \x * \xo 25:17 \xt Sam 40:12, 107:6\x* Unita gäk nadäŋ bäräpna yäpmäŋ keweŋ namiŋiri bänepnatä kwikinik kaŋ irän. Täŋkentäŋ namiŋiri bäräpitä kehäromina yäpmäŋ äpäk-inik nämo täŋpek.   
\q1
\v 18  \x * \xo 25:18 \xt Sam 31:7, 103:3\x* Bureni Anutu, komi nadäwätäkna yäpmäŋ keweŋ namiŋpäŋ momina kudup peŋ namisi.   
\b  
\q1
\v 19  \x * \xo 25:19 \xt Sam 3:1-2, 9:13\x* Ekäni, iwanaye mäyap u yabätan? Unitä kokwawak pähap jop nadäŋ-nadäŋ namik täkaŋ.   
\q1
\v 20 Täŋpäkaŋ gäk näkŋo watä ämana unita näk nämagutpäŋ watä säkgämän it namiŋiri iwantä nurirä mäyäk yäpettawä.   
\q1
\v 21  \x * \xo 25:21 \xt Sam 41:12\x* Näk nadäŋ gamikinik täk täyat unita gäkä nadäŋ namiŋpäŋ kädet ba nadäk-nadäkna siwoŋi unita yäŋpäŋ kadäni kadäni watä säkgämän it namiŋiri wawetawä.   
\b  
\q1
\v 22  \x * \xo 25:22 \xt Sam 130:8\x* Täŋpäkaŋ Ekäni, gäk äbotkaye Isrel, bäräpi mebäri mebäri gänaŋ nanikpäŋ wädäŋ tädotpäŋ yepmaŋpi säkgämän kaŋ irut.   
\c 26  
\s1 Äma siwoŋi kubä täŋo yäŋapik man  
\q1
\v 1  \x * \xo 26:1 \xt 2Kin 20:3; Sam 28:7; Snd 20:7\x* Näk kudän täga täk täyat upäŋkaŋ iwanayetä yäŋärok näwet täkaŋ. Unita Ekäni, iwanaye iŋamiken gäkäwä äma siwoŋi yäŋ kaŋ näwet! Näk gäkagän nadäŋ gamikinik täk täyat.   
\q1
\v 2  \x * \xo 26:2 \xt Sam 17:3, 139:23; Sek 13:9\x* Ekäni, man yäkyäk ba täktäkna kuduptagän siwoŋi itak yäŋ nadäkta nabäŋpäŋ-nadäk täyi. Täŋpäŋ bänep nadäk-nadäkna jide itak yäŋ nadäkta yäpmäŋ danisi.   
\q1
\v 3  \x * \xo 26:3 \xt 2Kin 20:3\x* Ekäni, gäk näka iron pähap täŋ namiŋpäŋ kadäni kadäni kädet siwoŋi näwoŋärek täyan. Gäk intäjukun it namiŋpäŋ nämo nepmak täyan.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 26:4 \xt Sam 1:1; Jer 15:17\x* Täŋpäkaŋ Anutu, gäk näkŋo mebärina nadätan. Näk äma waki täŋpanikät nämo kuŋat täkamäŋ. Ba äma jop manman yäwanikät nämo it täkamäŋ.   
\q1
\v 5  \x * \xo 26:5 \xt Sam 1:1, 31:6, 139:21-22\x* Bureni, näk äma goret täŋpanikät itpäŋ yäŋpäŋ-nadäkta gäripi nämo nadäk täyat. Äma udewani mäde ut yämik täyat.   
\q1
\v 6  \x * \xo 26:6 \xt Sam 73:13; 1Ti 2:8\x* Ekäni, bänepna, täktäkna siwoŋi yäŋ gäwoŋärekta ketna ärutpäŋ gäkŋo eŋi gänaŋ alta dubiniken ganiŋ oretkaŋ teŋ gwäjik täyat.   
\q1
\v 7 Näk ude täŋ gamiŋpäŋ kap kubä bänep täga man gäwetta teŋpäŋ täktäkka säkgämän u ämawebe yäwetpäŋ yäwoŋärek täk täyat.   
\b  
\q1
\v 8 Ekäni, eŋi gäkä it täyanken wäpka biŋam kwawak itak. Eŋi unita gäripi taŋi nadäk täyat.   
\q1
\v 9  \x * \xo 26:9 \xt 1Sml 25:29; Sam 28:3\x* Unita Anutu, näk äma waki täŋpani ba ämawebe kumäŋ-kumäŋ däpani ukät bok nämo nidäpen!   
\q1
\v 10  \x * \xo 26:10 \xt Lo 16:19; 1Sml 8:3; Ais 33:15\x* Äma udewanitä kädet wakiwaki pen täk täkaŋ. Moneŋ yäpmäkta kädet waki mebäri mebäri täkta nämo umuntak täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 11 Upäŋkaŋ Ekäni, nähä kädet udewani täga nämo täŋpet. Näk gäkŋo kädet siwoŋi ugän iwat täyat unita näk nadäŋ namiŋpäŋ gäkŋata biŋam nämagut.   
\q1
\v 12  \x * \xo 26:12 \xt Sam 22:22, 27:11, 40:2, 107:32\x* Wisikna! Näk bägup tägaken itat yäŋ nadätat. Imaka kubätä näk täga nämo täŋpän waneŋ.  
\q2 Unita Anutu, ämawebe gäk ganiŋoret käbeyä täŋ irirä wäpka biŋam api yäŋahäk täŋpet.   
\c 27  
\s1 Äma kubätä nadäkiniki yäŋahäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 27:1 \xt Sam 118:14; Ais 33:2, 60:20; Mai 7:8\x* Ekäni uwä näkŋo peŋyäŋekna. Unitägän täŋkentäŋ namiŋpäŋ watä it namik täyak. Unita netäta umuntäwet?   
\q1
\v 2  \x * \xo 27:2 \xt Sam 9:3, 14:4\x* Anututä täŋkentäŋ namiŋirän äma wakiwakitä gupna awähutta täŋpäwak täkaŋ. Ba iwantä näka kokwawak nadäŋpäŋ nutna yäŋkaŋ äbä Anutu kaŋ-umuntaŋ ämetpeŋ päŋku yewä kwäpäŋ maŋdäpmäk täkaŋ.   
\q1
\v 3  \x * \xo 27:3 \xt Jop 4:6; Sam 3:6\x* Nadäkaŋ? Irit kuŋat-kuŋatna Anutu-kengän pek täyat unita iwan äma äbot pähaptä nutna yäŋkaŋ näk it gwäjineŋo upäŋkaŋ nämo umuntäwet. Nämoinik!   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 27:4 \xt Sam 18:6, 23:6, 90:17\x* Näk Anutuken imaka kubätagän yäŋapiŋkut. Ŋode täŋ namikta gäripi-inik nadäŋpäŋ yäŋapiŋkut; Anutu, gäk nadäŋ namiŋiri gäkŋa eŋi-kengän ittäŋgän kaŋ paora. Eŋikaken itkaŋ dapun täŋpäŋ gabäŋgärip täk täyiwa.   
\q1
\v 5  \x * \xo 27:5 \xt Sam 17:8, 31:20, 40:2, 50:15\x* Näk ŋode nadätat; Kadäni waki ahäŋ namayäŋ täyak upäŋkaŋ Anututä yäŋnäkŋat päŋku tähani gänaŋ nepmaŋpäŋ yäma ukätpäŋ watä säkgämän api it namek. Ude täŋirän näk tägagän api iret.   
\q1
\v 6  \x * \xo 27:6 \xt Sam 3:3, 107:22\x* Watä säkgämän it namiŋirän iwan näk it gwäjinayäŋ täkaŋ u yärepmitpäŋ kehäromini api yäpmäŋ äpet. Täŋpäŋ bänep pidäm nadäŋpäŋ oraŋ imiŋpäŋ Anututä ini eŋi gänaŋ kap terak wäpi biŋam api yäpmäŋ akwet.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 27:7 \xt Sam 4:3, 13:3, 61:1\x* O Ekäni, näkä gäkken gera yäwayäŋ täyatken u butewaki nadäŋ namiŋkaŋ täŋkentäŋ nam.   
\q1
\v 8  \x * \xo 27:8 \xt Sam 34:4, 105:4; Amo 5:6\x* Näkken äbi yäŋ näwetkuno udegän Ekäni, gäk ganiŋ oretta äretat.   
\q1
\v 9  \x * \xo 27:9 \xt Sam 6:1, 40:17, 69:17, 94:14\x* Äreŋira näka käbop nämo iren. O Anutu, näk piä ämaka unita täŋkentäŋ nam! Näka kokwawak nadäŋ namiŋpäŋ nämo näwat kirewen. Nämo nepmaŋpen ba mäde nämo ut namen.  
\q2 Kadäni kadäni täŋkentäŋ namik täŋkuno udegän täŋkentäŋ namik täyi.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 27:10 \xt Ais 40:11, 49:15; Jon 16:32; 2Ti 4:16-18\x* Meŋnaye nanayetä mäde ut namineŋo upäŋkaŋ Ekäni gähä täga nabäŋ näwaren.   
\q1
\v 11  \x * \xo 27:11 \xt Sam 5:8, 25:4, 86:11\x* Unita Ekäni, imaka kaŋ tä yäŋ nadätan udegän näwoŋäreŋiri kaŋ täŋpa. Iwanaye mäyap itkaŋ unita kädet kukŋi kädagän kaŋ yäŋnäkŋat yäpmäŋ ku.   
\b  
\q1
\v 12  \x * \xo 27:12 \xt Lo 19:18; Mat 26:60; Apos 9:1\x* Ekäni, iwan yabäŋ äwaräkuk täŋiri näk nämo nepmäŋitneŋ. Iwan uwä näka jop manman yäŋit umun man näwerit täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 13  \x * \xo 27:13 \xt Sam 31:19; Jer 11:19\x* Bureni-inik nadätat! Itkaŋ kämi Ekänitä ämawebeniye täŋkentäŋ yämiŋirän api yabäwet.   
\b  
\q1
\v 14  \x * \xo 27:14 \xt Sam 62:5; Snd 20:22; Ais 25:9\x* Unita ämawebenaye, ŋode täwera nadäwut; In Anututa nadäkinik täŋpäŋ Anututä ini täŋkentäŋ tamekta kaŋ itsämbut. Nadäwätäk pähap nämo täneŋ. Nämoinik! Kehärom taŋpäŋ kaŋ irut.   
\c 28  
\s1 Äma kubätä bäräpi gänaŋ itkaŋ Anutuken gera yäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 28:1 \xt Sam 83:1, 88:4, 143:7\x* Täŋkentäkna bureni Anutu, gäkä täŋkentäŋ nami yäŋpäŋ yäŋapitat. Gera yäŋira nadäŋ namisi. Gäk gerana nämo nadäŋ namiwä näk äma kumäŋpeŋ kwani ude äworewayäŋ.   
\q1
\v 2  \x * \xo 28:2 \xt Sam 5:7, 138:2\x* Näk täŋkentäŋ nami yäŋpäŋ kudupi yotka käda ketna yaräbok kewatat. Täŋpäŋ yäŋapiŋira manna kotäk nadäŋ namisi!   
\q1
\v 3  \x * \xo 28:3 \xt Sam 26:9, 55:21; Jer 9:8\x* Anutu, näk äma waki-waki-kät bok nämo niwat kirewen. Äma waki udewani uwä noriyeta menitä not täŋ yämik täkaŋ upäŋkaŋ bänepitä nadäwäwak yäpmäŋ kuŋat täkaŋ.   
\q1
\v 4  \x * \xo 28:4 \xt 2Ti 4:14; Rev 18:6, 22:12\x* Unita Ekäni, kädet waki täŋkuŋo u kowata udegän kaŋ yämi.   
\q1
\v 5  \x * \xo 28:5 \xt Jop 34:27; Ais 5:12\x* Gäk piä tägatäga täk täyan upäŋkaŋ äma udewanitä gäka mäde ut gamik täkaŋ. Unita nadätat, äma udewani uwä kumän api däpmäŋ morewen!   
\b  
\q1
\v 6 Bänep täga pähap! Näk Ekäniken yäŋapik man yäŋira nadäŋ namiŋkuko unita ämawebenaye, Ekäni wäpi iniŋoret täkot!   
\q1
\v 7  \x * \xo 28:7 \xt Sam 13:5, 18:2, 22:4\x* Ekäni uwä näkŋo kehäromina. U kurepäna. Bänep nadäk-nadäkna u terak peŋ moretat. U täŋkentäŋ namik täyak.  
\q2 Unita bänep tägagämän nadäŋpäŋ kap terak wäpi yäpmäŋ akutat ŋo!   
\q1
\v 8 Ekäni uwä kehäromi-inik. Unitä iniken ämaniyeta kehäromi yämiŋpäŋ inita iwoyäwani näk watä it namik täyak.   
\b  
\q1
\v 9  \x * \xo 28:9 \xt 1Kin 8:51-53; Sam 78:1\x* Täŋpäkaŋ Anutu, ämawebekaye waki keriken nanik ketäreŋ yepmaŋ. Täŋkaŋ gäkŋata iwoyäwani ämawebekayeta nadäŋ yämiŋpäŋ watä säkgämän kadäni kadäni kaŋ it yämi.   
\c 29  
\s1 Iwän mänittä Anutu täŋo kehäromini kwawak pewän ahäk täkaŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 29:1 \xt Sam 96:7-9\x* Ei! Kunum gänaŋ it täkaŋ in Anutu gämoriken itkaŋ wäpi yäpmäŋ akuwut! Anutu-tägän kehäromi nikek unita wäpi biŋamta ba kehärominita yäŋpäŋ oretoret täŋput.   
\q1
\v 2  \x * \xo 29:2 \xt 2Sto 20:21\x* Anutu u kudupi inipärik kubä itak unita gwäjiŋ äpmoŋ imiŋpäŋ wäpi biŋam iniŋ orerut!   
\b  
\q1
\v 3 Gwägu pähap u punin terak iromäŋ pähap yäŋirän äma komeni komenitä nadäk täkaŋ. U Anutu täŋo gera mämä.   
\q1
\v 4 Bureni! Anutu uwä kehäromini nikek. Gerani u yäŋirän komen ämawebetä nadäwä kehäromi ini pärik kubä täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Täŋpäkaŋ mänit piäŋirän puamäk täk täkaŋ uwä Anutu täŋo mämä. Anutu täŋo mämä unitä Lebanon komeken päya taŋi taŋi tokät täŋpä kuk täkaŋ.   
\q1
\v 6 Unitä kärak yäŋirän Lebanon kome täŋo pomtä oretoret nadäŋpäŋ piäŋ äroŋkaŋ mak, bulimakau nanakitä täk täkaŋ ude täk täkaŋ.   
\q1
\v 7-8 Bureni, Ekänitä kärak yäŋirän yäpä kwinit täyak. U kärak yäŋirän kome kawuki wäpi Kades unitä kwaik täyak.   
\b  
\q1
\v 9 Ekänitä gera yäŋirän tomtä nanaki bäyak täkaŋ. Ba gera yäŋpewän päya pähämi äreyäŋ kuk täkaŋ.  
\q2 Ude täŋirän Ekäni täŋo kudupi yot gänaŋ ämawebeniyetä ŋode yäk täkaŋ; Ekäni täŋo wäpi biŋam taŋi kaŋ täŋpän! yäk.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 29:10 \xt Stt 6:17; Jop 38:8, 38:25; Sam 28:8\x* Ekäni u ume ba gwägu pähap yäŋpewän tokŋeŋkaŋ äneŋi wädäŋ äpmok täkaŋ. Täŋpäkaŋ Ekäni u intäjukun-inik, paot-paori nämo it täyak.   
\q1
\v 11 Täŋkaŋ ämawebeniyeta kehäromi yämiŋpäŋ nadäŋ yämiŋirän säkgämän it täkaŋ.   
\c 30  
\s1 Kumäŋ-kumäŋken nanik wädäŋ tädotpäŋ nipmaŋpani täŋo bänep täga kap  
\q1
\v 1 Ekäni, näk käyäm täŋpäŋ kumnaŋi upäŋkaŋ gäkä äneŋi nämagutkuno unita ganiŋ oretat! Gäkä täŋkentäŋ namiŋiri iwanaye yäŋärok nämo näwetkuŋ.   
\q1
\v 2  \x * \xo 30:2 \xt Sam 6:2, 88:13, 103:3\x* O Ekäni Urakna, näk gäkä täŋkentäŋ nam yäŋpäŋ yäŋapiŋira bäräpi ahäŋ namiŋkuko u ketäreŋ namiŋkun.   
\q1
\v 3  \x * \xo 30:3 \xt Sam 28:1, 86:13\x* Näk kumäŋ-kumäŋta biŋam täŋkuropäŋ äneŋi wädäŋ tädotpäŋ nepmaŋkun. Näk kumbani äworeŋpäŋ patkuropäŋ kumbaniken nanik äneŋi nämagutkun.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 30:4 \xt Kis 3:15; Sam 135:13, 149:1\x* Ai! Ekäni täŋo ämawebeniye, in oretoret täŋpäŋ wäpi biŋam yäpmäŋ akuwut! Ekänitä imaka imaka täk täŋkuko unita nadäkinik täŋpäŋ wäpi kudupi iniŋ orerut!   
\q1
\v 5  \x * \xo 30:5 \xt Sam 103:9; Ais 26:20; 2Ko 4:17\x* Uraknin uwä kokwawak kadäni käroŋita nämo nadäk täyak. Täŋ, iron täŋ nimik täyak uwä paot-paori nämo.  
\q2 Täŋpäkaŋ konäm butewaki kadäni keräpitagän täŋkaŋ butewaki paoränkaŋ äneŋi oretoret täk täkamäŋ.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 30:6 \xt Jop 29:18; Sam 10:6, 62:2, 62:6\x* Täŋpäkaŋ näk säkgämän itkutken uken ŋode nadäŋkut; Imaka kubätä täga nämo nepmäŋirek. Kehäromina nikek pen api iret yäŋ nadäŋkut.   
\q1
\v 7 Ekäni, kadäni uken näk pom ude, iŋamkaken kehäromi nikek itkut. Upäŋkaŋ gäk nabäŋ umuntaŋ kuŋiri umuntä kehäromina yäpmäŋ äpuk.   
\q1
\v 8 Ekäni, näk umun ude nadäŋkaŋ, gäkä butewaki nadäŋ nam yäŋpäŋ, gäkken yäŋapiŋkut.   
\q1
\v 9 Näk ŋode gäwetkut; Näk kumäŋpäŋ äneŋi kome äworeŋira nämo tägawek. Nämoinik! Ba äma kumbanitä wäpka biŋam täga nämo yäpmäŋ akwek. Ba äma kumbanitä gäkŋo täktäkka täŋo biŋam täga nämo yäŋahäwek yäŋ gäwetkut.   
\q1
\v 10 Unita Ekäni, näk gäkken yäŋapiŋira butewaki äneŋi nadäŋpäŋ täŋkentäŋ nam!   
\b  
\q1
\v 11  \x * \xo 30:11 \xt Sav 3:4; Ais 20:2; Jer 31:13\x* Eruk, käyäm täŋkaŋ butewaki nadäŋ bäräp täŋkuro u ketäreŋ namiŋpewi oretoret kap teyat ŋo! Butewaki pähap nadäŋkuro u yäpmäŋ keweŋ namiŋpäŋ bänep oretoret peŋ namiŋkun.   
\q1
\v 12 Unita mankum nämoinik api iret. Näk wari wari wäpka biŋam api yäŋahäk täŋpet!   
\c 31  
\s1 Iwantä nidäpnayäŋ täŋirä Ekänitä api täŋkentäŋ nimek  
\q1
\v 1  \x * \xo 31:1 \xt Sam 22:5, 71:1; Ais 49:23\x* Ekäni gäkä käbop nepmaŋ yäŋpäŋ dubikaken äretat. Gäk täŋkentäŋ namiŋpäŋ iwan yabäŋ äwaräkuk täŋiri nämo nutneŋ.  
\q2 Gäk kudän siwoŋi-inik täŋpani unita täŋpewi iwantä nurirä mäyäk yäpettawä!   
\q1
\v 2  \x * \xo 31:2 \xt Sam 71:2\x* Täŋpäŋ gäk nadäŋ namiŋpäŋ bäräŋek nämagut. Gäk mobä käwutna, watä ämana unita käbop nepmaŋiri iwantä nutneŋtawä.   
\q1
\v 3  \x * \xo 31:3 \xt Sam 18:2, 23:3, 25:11\x* Watä ämana gäkä wäpka biŋamta yäŋpäŋ nämagut yäpmäŋ kädet tägaken ku!   
\b  
\q1
\v 4 Ekäni, iwantä näk nepmäŋitta buŋep täkaŋ. Unita nabäŋ näwariri jibi kubä yäpettawä! Gäk kubä-tägän watä ämana kehäromi.   
\q1
\v 5  \x * \xo 31:5 \xt Luk 23:46; Apos 7:59\x* Ekäni Anutuna, man bureni täŋo mähemi, bänep nadäk-nadäkna ba irit kuŋat-kuŋatna gäk-kengän peŋira näk nämagut.   
\b  
\q1
\v 6 Gäk ämawebe ätutä mäjo wära yäniŋ oret täkaŋ unita bitnäk täyan. Upäŋkaŋ näk gäka nadäŋ gamikinik täyat.   
\q1
\v 7 Gäk nadäŋ namikinik täk täyan unita oretoret täyat. Näk bäräpi täŋira nabäŋpäŋ bäräpina dätäreŋ namiŋkun. Komi nadäŋira nabäŋpäŋ komina utpewi maŋkuk.   
\q1
\v 8  \x * \xo 31:8 \xt Sam 18:19\x* Iwan yabäŋ äwaräkuk täŋiri komi piäken nämo nepmaŋkuŋ. Nämo. Watä säkgämän it namiŋiri tägagän itat.   
\b  
\q1
\v 9 Ekäni, gäk butewaki nadäŋ nam. Näk bäräpi kotatat. Näk konäm kottäyiwa dapunna pomi tokŋekaŋ. Täŋpäkaŋ kujatna imaka, kudup kwitakaŋ.   
\q1
\v 10  \x * \xo 31:10 \xt Sam 32:3, 102:3\x* Bänep nadäŋ bäräpnatä irit kuŋat-kuŋatna urayäŋ täyak. Täŋirän konäm kotkä kadäni käroŋi nämo iret yäŋ nadätat. Bäräpinatä kehäromina yäpmäŋ äpäŋpewän paotak. Täŋirän kujatna imaka, kudup kwitakaŋ.   
\q1
\v 11 Kehäromina nikek nämo ude irira iwanayetä yäŋärok man näwet täkaŋ. Notnaye imaka, iŋam täŋ namik täkaŋ. Täŋpäŋ täŋkentäŋ namanitä näka gaŋa taŋpäŋ nabä-kätäkaŋ.   
\q1
\v 12  \x * \xo 31:12 \xt Sam 88:4-5\x* Täŋirä ämawebe näka guŋ täkaŋ, äma kubäpäŋ äneŋpäŋ täŋguŋ taŋpäŋ it täkaŋ ude. Näk käbot awäram jiraŋken maŋpä kuk täkaŋ udewani.   
\q1
\v 13  \x * \xo 31:13 \xt Jer 6:25, 20:3, 20:10; Mat 27:1\x* Täŋpäŋ iwan mäyaptä yäŋpäŋ-nabäŋ näwat täŋirä nadäk täyat. Näk nutta man yäŋpäŋ-nadäk täŋit waki täŋ naminayäŋ yäŋit täŋpewä bumta umuntak täyat.   
\b  
\q1
\v 14 Upäŋkaŋ gäk näkŋo Anutuna bureni-inik yäŋpäŋ-nadäŋ gamikinik täk täyat.   
\q1
\v 15 Näk gäk ketka terakgän it täyat unita iwan nepmäŋitnayäŋ näwat-kirek täkaŋ uken nanik nämagut.   
\q1
\v 16  \x * \xo 31:16 \xt Nam 6:25-26; Sam 4:6, 67:1\x* Gäkŋo piä ämaka näk, iron täŋ nami. Gäk iron mähemi unita äneŋi nämagut.   
\q1
\v 17  \x * \xo 31:17 \xt 1Sml 2:9; Sam 25:2, 115:17\x* Ekäni, näk gäka gera yäyat unita täŋkentäŋ nam. Gäk iwan yabäŋ äwaräkuk täŋiri näkŋo kehäromina nämo yäpmäŋ äpneŋ.  
\q2 Upäŋkaŋ äma waki ini wawut! Ini kumäŋpäŋ kumäk-inik täŋput!   
\q1
\v 18  \x * \xo 31:18 \xt 1Sml 2:3; Sam 12:3; Jud 15\x* Äma udewanitä ärowani täŋpäŋ yäŋärok man ŋode yäk täkaŋ; Äma siwoŋi kuŋarani u äma waki yäŋ yäwetpäŋ yebek täkaŋ.  
\q2 Unita Anutu, äma udewani täŋo meni täŋpipi.   
\b  
\q1
\v 19  \x * \xo 31:19 \xt Ais 64:4; 1Ko 2:9\x* Anutu, ämawebe gäka nadäŋ gamikinik täŋpeŋ kuŋat täkaŋ unita iron säkgämän-inik täŋ yämik täyan.  
\q2 Ämawebe gäkä terak tubeŋ kuk täkaŋ u watä kehäromi it yämik täyan. Ude täŋiri ämawebe komeni komenitä kaŋpäŋ nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 20  \x * \xo 31:20 \xt Jop 5:21; Sam 27:5, 32:7\x* Täŋpäkaŋ ämawebekaye u iwantä täŋpäwak täŋ yämineŋ yäŋpäŋ dubikaken käbop yepmak täyan.  
\q2 Täŋiri iwantä komi yämikta täŋpä wak täkaŋ. Ba äma waki täŋo mäyäk mantä täga nämo yäpmäŋ äpäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 21  \x * \xo 31:21 \xt 1Sml 23:7; Sam 17:7\x* Unita näk Ekäni iniŋ orera! Iwantä yotpärarena däpmäŋ eränayäŋ täŋirä Ekäni uwä iron pähap täŋ namiŋkuk.   
\b  
\q1
\v 22  \x * \xo 31:22 \xt Ais 38:11-12; Jna 2:4\x* Bureni! Näk komi nadäŋkaŋ gäk käwep nepmaŋkun yäŋ nadäŋkuropäŋ konäm butewaki täŋira nadäŋpäŋ täŋkentäŋ namiŋkun.   
\q1
\v 23 Ekäni, gäk ude täŋ namiŋkuno unita ämawebe ŋode yäwera; Ekäni täŋo äboriye in uwä Ekänita gäripi-inik nadäk täkot! U ämawebe mani buramik täkaŋ u watä säkgämän it yämik täyak.  
\q2 Upäŋkaŋ äma inita nadäwä ärowani täk täkaŋ unita kowata yämik täyak.   
\b  
\q1
\v 24  \x * \xo 31:24 \xt Sam 27:14\x* Unita ämawebe Ekäni nadäŋ imikinik täk täkaŋ, in kuduptagän Ekäni itak yäŋpäŋ kehäromigän it täkot.  
\q2 Täŋpäŋ imaka umuritä ahäŋ tamiŋirä bätakigän kuŋat täkot!   
\c 32  
\s1 Momi ärutärut uwä imaka tägagämän kubä  
\q1
\v 1  \x * \xo 32:1 \xt Sam 85:2, 103:3\x* Anututä äma kubä täŋo momi peŋ imiŋirän säkgämän it täyak.   
\q1
\v 2  \x * \xo 32:2 \xt Jon 1:47; 2Ko 5:19\x* \x * \xo 32:2 \xt Rom 4:7-8\x* Bureni, ämawebe Anututä momini ärut yämiŋpäŋ momijin nämo yäŋ yäwet täyak uwä säkgämän it täkaŋ. Ämawebe udewani Ekäni täŋikŋarani äneŋi nämo täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 32:3 \xt Sam 31:10, 38:8, 39:2-3\x* Bureni Anutu, momina gäkken nämo yäŋahäŋkaŋ käbop peŋpäŋ kepma bipani konäm kotkä gupna kudup putäreŋkuk.   
\q1
\v 4 Kadäni uken kepma bipani bänepna sukurekta komi namiŋiri kehäromina kudup paotkuk, edap taŋi ijiŋpäŋ kome kawuktak täyak ude.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 32:5 \xt Wkp 26:40; 2Sml 12:13; Jop 31:33; Sam 103:12; 1Jo 1:9\x* Täŋpäŋ kämi ŋode nadäŋkut; Näk momina Anutuken yäŋahäwa! Ude nadäŋpäŋ momina kwawakgän peŋpäŋ yäŋahäŋira waki täŋkuro unitäŋo momi ärut namiŋkun.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 32:6 \xt Sam 46:1-3, 69:1, 69:13\x* Mebäri unita ämawebe gäkŋo manka buramik täkaŋ u kudup bäräpi ahäŋ yämäwä gäkken bäräŋeŋ kaŋ yäŋapiwut! Täŋirä bäräpi taŋi-inik, umetä tokätpäŋ äma yäpmäŋ kuk täkaŋ ude täŋpäŋ nämo api däpek.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 32:7 \xt Het 5:1-31; Sam 31:20, 91:1, 121:7\x* Bureni Anutu, näk imaka kubäta umuntaŋpäŋ gäkken päŋku käbop täga iret. Bureni, gäkä watä it namiŋiri bäräpitä näk nämo yäpmäŋ äpäk täkaŋ.  
\q2 Wakiken nanik nämagut täyan unita näk ganiŋ oretta kap taŋigän tek täyat.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 32:8 \xt Sam 25:8, 33:18\x* Täŋpäkaŋ Ekänitä ŋode näwetkuk; Kädet iwarayäŋ täyan u näkä nadäk-nadäk siwoŋigän gamiŋpäŋ api gabäŋ gäwaret yäk.   
\q1
\v 9 Unita gäk hos kenta but ude nämo äworewen yäk. Yarä uwä nadäk-nadäki nämo yäk. U yen topmäŋpäŋ wädäwikaŋ manka buramiŋpäŋ gäkken ämdeŋ yäk. Täŋpäkaŋ gäkä udegän nämo äworewen yäŋ näwetkuk.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 32:10 \xt Sam 16:4; Snd 13:21; Rom 2:9\x* Ämawebe, näkä ŋode täwera nadäwut; Äma kädet wakiwaki täk täkaŋ udewani terak bäräpi mebäri mebäri ahäŋ yämik täkaŋ.  
\q2 Upäŋkaŋ ämawebe Anututa nadäŋ imikinik täk täkaŋ u säkgämän yabäŋ yäwat täyak.   
\q1
\v 11  \x * \xo 32:11 \xt Sam 7:10, 64:10, 97:12\x* Unita ämawebe siwoŋi, in bänep täga nadäk täkot! Täŋpäŋ imaka imaka täŋ tamiŋkuko unita oretoret täk täkot!  
\q2 In ämawebe bänep sukurewani kudup, Anutu iŋamiken kap teŋpäŋ gera terak oretoret täk täkot!   
\c 33  
\s1 Anutu iniŋoret-oret kap kubä  
\q1
\v 1 Ämawebe siwoŋi kuŋarani, in oretoret täŋpäŋ Anutu kap iniŋ ubiŋ tewut. Jop manman nämo yäwani intä iniŋoret kap teŋ imiŋirä tägawek.   
\q1
\v 2 Unita wagäm utpäŋ wäpi biŋam iniŋ orerut!   
\q1
\v 3 Wagäm bigoŋ säkgämän utpäŋ kap kodaki kubä oretoret terak teŋ imut!   
\b  
\q1
\v 4 Anutu täŋo man u bureni-inik. Ba imaka täk täyak uwä tägagän täk täyak. Goret kubä nämo täk täyak.   
\q1
\v 5  \x * \xo 33:5 \xt Sam 11:7, 37:28, 119:64\x* Unitä kudän siwoŋitagän gäripi nadäk täyak. Täŋkaŋ unitäŋo butewakitä kome pähap ŋo terak tokŋek täyak. Uwä nämo paot täyak.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 33:6 \xt Stt 1:6, 2:1; Sam 104:30; Hib 11:3\x* Täŋpäkaŋ Anututä man yäŋirän kunum, edap dapuri, komepak ba guk u kuduptagän ahäŋkuŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 33:7 \xt Kis 15:8; Jos 3:16; Sam 78:13\x* U man yäŋirän ume kubäkengän äbä gwägu taŋi ahäŋkuk. Ahäŋpäŋ mani buramiŋkaŋ bagani nämo irepmitpäŋ ini iraniken ugän it täyak.   
\b  
\q1
\v 8-9  \x * \xo 33:8-9 \xt Sam 148:5\x* Unita ämawebe komeni komeni, in Anututa nadäwä umuri kubä täŋpäpäŋ iniŋ orerut! Iniŋ oretpäŋ mani buramiwut!   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 33:10 \xt Sam 2:1-3; Ais 8:10, 19:3\x* Täŋpäŋ ŋode nadäwut; Ekäni u intäjukun itak. Komen ämatä ude api täne täne yäŋ man topmäk täkaŋ upäŋkaŋ Anututä nadäŋirän imaka u bureni täga nämo täk täkaŋ.  
\q2 U täna yäkŋat täŋpä wak täkaŋ.   
\q1
\v 11  \x * \xo 33:11 \xt Jop 23:13; Sam 40:5; Snd 19:21; Ais 55:8\x* Täŋpäkaŋ Anutu ini, ude api täŋpet yäŋ nadäk täyak uwä burenigän pewän ahäk täkaŋ. Nadäk-nadäki kubä jop nämoinik kuk täyak, ba nämo api kwek.   
\b  
\q1
\v 12  \x * \xo 33:12 \xt Lo 7:6; Sam 28:9, 144:15\x* Unita äma äbot Anutu Bureni unitagän nadäk täkaŋ u oretoret terak kuŋat täkaŋ. Ämawebe inita biŋam iwoyäwani uwä bänep pidäm terak it täkaŋ.   
\q1
\v 13-14  \x * \xo 33:13-14 \xt Jop 28:24; Sam 11:4, 14:2\x* \x * \xo 33:13-14 \xt 1Kin 8:39, 8:43; Sam 102:19\x* Täŋpäkaŋ Ekäni uwä kunum gänaŋ intäjukun-inik itkaŋ ämawebe kuduptagän kome terak kuŋarirä yabäŋ yäwat itak.   
\q1
\v 15  \x * \xo 33:15 \xt 2Sto 16:9; Jop 10:8; Sam 119:73\x* Anututä ini-tägän ämawebe täŋo nadäk-nadäki pewän ahäŋkuŋo unita mebärinin nadäŋ morek täyak.   
\b  
\q1
\v 16-17  \x * \xo 33:16-17 \xt Sam 44:6, 60:11\x* \x * \xo 33:16-17 \xt Sam 20:7, 147:10; Snd 21:31\x* Täŋpäkaŋ kome täŋo intäjukun ämatä ini-ini ŋode nadäk täkaŋ; Nin täŋo komi äma mäyap-inik itkaŋ unita iwan täŋo kehäromini täga yäpmäŋ äpne.  
\q2 Ba ŋode nadäk täkaŋ; Nin täŋo ämik tuŋum u kehäromi nikek unita nin intäjukun itkamäŋ yäŋ nadäk täkaŋ.  
\q2 Upäŋkaŋ täga nämo! Ämik täŋo tuŋum unitäŋo kehäromi terak säkgämän nämo itneŋ. Nämoinik!   
\b  
\q1
\v 18  \x * \xo 33:18 \xt Jop 36:7; Sam 32:8-10; 1Pi 3:12\x* Täŋ ämawebe Ekäni täŋo mani buramik täkaŋ ba unitäŋo iron paot-paori nämo u terak yeŋgämä pewäpäŋ it täkaŋ uwä Ekänitä watä it yämiŋirän säkgämän kuŋat täkaŋ.   
\q1
\v 19  \x * \xo 33:19 \xt Jop 5:20; Sam 37:19; Apos 12:11\x* Ekänitä ini täŋkentäŋ yämiŋirän käyäm ba imaka umuri kubätä bäräŋeŋ nämo däpmäk täyak.   
\b  
\q1
\v 20  \x * \xo 33:20 \xt Sam 62:1, 115:9; Ais 8:17\x* Unita Ekäni kubä unitägän täŋkentäŋ nimikta itsämäk täkamäŋ. Ekänitä ini-tägän täga täŋkentäŋ nimek. Uwä nintäŋo ukätpipik kurepä.  
\q2 U watä it nimiŋirän säkgämän it täkamäŋ.   
\q1
\v 21 Unita Ekänitagän gäripi pähap nadäk täkamäŋ. Unitäŋo wäpi kudupi terakgän tubeŋ kuŋpäŋ it täkamäŋ.   
\b  
\q1
\v 22 O Ekäni, nin irit kuŋat-kuŋatnin gäkä terakgän peŋpäŋ täŋkentäkta itsämäŋitna gäkŋo ironka pähap paot-paori nämotä nintä terak äroton!   
\c 34  
\s1 Ekäni täŋo ironi tägata kap tewani  
\d Kadäni kubä Devittä nepmaŋpän kwa yäŋkaŋ iwani Abimilek iŋamiken guŋ ude äworeŋirän Abimilektä kakätäŋ-pewän kuŋkuk. Täŋirän Devittä kap ŋo teŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 34:1 \xt 1Sml 21:13-15\x* \x * \xo 34:1 \xt Efe 5:20; 1Te 5:18; 2Te 1:3, 2:13\x* Näk kadäni kadäni Ekäni wäpi biŋam yäpmäŋ akuk täyiwa!   
\q1
\v 2 Imaka täga täŋ namik täyak unita nadäŋpäŋ iniŋoret täyat. Ude täŋira ämawebe nadäwätäk ikektä näkŋo man u nadäŋkaŋ bänep oretoret täkot.   
\q1
\v 3  \x * \xo 34:3 \xt Sam 69:30; Luk 1:46\x* Ai! In äbäkaŋ Ekäni täŋo wäpi biŋam bok yäŋahäŋitna nadäwut! Täŋpäŋ penta iniŋ oretna!   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 34:4 \xt Sam 18:6; Mat 7:7; Luk 11:9\x* In nadäwut! Näk Ekänitä täŋkentäŋ namikta yäŋapiŋira nadäŋ namiŋkuk. Täŋpäŋ umun mebäri mebäri nadäk täŋkuro u iwat kireŋirän bänep kwini terak bätakigän itkut.   
\q1
\v 5 Unita nadäkot; In nadäŋ bäräp täŋpäŋ Ekäniken täŋkentäkta yäŋapinayäŋ täŋo uwä bänep oretoret pähap api nadäneŋ. U imata, Ekänitä inta nämo bitnäk täyak unita.   
\q1
\v 6  \x * \xo 34:6 \xt Sam 3:4, 34:17-19\x* Täŋpäkaŋ äma jopi jäwäritä Ekäniken gera yäŋirä nadäŋpäŋ täŋkentäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 7  \x * \xo 34:7 \xt 2Kin 6:17; Dan 6:22; Sek 9:8; Hib 1:14\x* Bureni! Ämawebe Ekänita nadäŋ imikinik täk täkaŋ u Ekäni täŋo aŋerotä dubiniken itpäŋ täŋkentäŋ yämik täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 34:8 \xt Sam 2:12; 1Pi 2:3\x* Ekäni uwä tägagämän-inik. Unita ketem kudupi kubä nabäŋ nadäwä gäripi täk täkaŋ udegän Ekäni dubiniken kuŋkaŋ täŋpäŋ-kawut. Ude tänayäŋ täŋo uwä Ekäni uwä gäripi-inik yäŋ api nadäneŋ!   
\q1
\v 9  \x * \xo 34:9 \xt Sam 31:23\x* Täŋpäkaŋ Ekäni täŋo äboriye, in gämori-kengän itkaŋ imaka kubäta nämo api wäyäkŋeneŋ.   
\q1
\v 10  \x * \xo 34:10 \xt Jop 4:10-11; Sam 84:11\x* Tom ägwäri uwä nakta kadäni kubäkubä wäyäkŋewä waneŋo upäŋkaŋ ämawebe Ekänigän iwat täkaŋ u imaka täga kubäta nämo wäyäkŋek täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 11 Unita nanaknaye, in äbä dubinaken itpäŋ Ekäni wäpi biŋam oraŋ imikta täwetpäŋ täwoŋärewayäŋ täyat ŋo ket nadäwut.   
\q1
\v 12 Uwä ŋode; In säkgämän itkaŋ oretoret terak kaŋ it yäpmäŋ ärona yäŋ nadäkaŋ?   
\q1
\v 13  \x * \xo 34:13 \xt 1Pi 2:22\x* Eruk ŋode täŋput! In jop manman ba man käbäŋi kubä nämo yäneŋ. Nämoinik!   
\q1
\v 14  \x * \xo 34:14 \xt Ais 1:16-17; Rom 12:18; Hib 12:14\x* In kädet waki u mäde ut imiŋpäŋ kädet täga ugän kaŋ iwarut. Täŋpäŋ kädet täga u kaŋ-ahäŋpäŋ ämawebe ätukät bänep kubägän kaŋ täŋput.  
\q2 Gwäk pimiŋpäŋ kädet tägatäga u kudup kaŋ iwarut.   
\q1
\v 15  \x * \xo 34:15 \xt Jop 36:7; Sam 34:6, 34:17\x* U imata, Ekänitä ämawebe siwoŋi yabäŋ yäwatpäŋ yäŋapik man yäk täkaŋ u nadäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 16  \x * \xo 34:16 \xt Snd 10:7; Jer 44:11; Amo 9:4\x* \x * \xo 34:16 \xt 1Pi 3:10-12\x* Täŋ äma Ekäni täŋo mani nämo buramiwani uwä mäde ut yämik täyak. Mäde ut yämiŋirän äma udewani kumäŋirä ämawebetä waki täŋpani unita bäräŋeŋ guŋ taŋpäŋ äneŋi täga nämo api juku pineŋ.   
\b  
\q1
\v 17  \x * \xo 34:17 \xt Sam 34:6, 34:15, 34:19, 145:19-20\x* Unita äneŋi täwera nadäwut; Ämawebe siwoŋitä Ekäniken yäŋapiŋirä nadäŋ yämik täyak. Nadäŋ yämiŋpäŋ täŋkentäŋ yämiŋirän bäräpi kubätä kehäromini nämo yäpmäŋ äpäk täyak.   
\q1
\v 18  \x * \xo 34:18 \xt Sam 51:17; Ais 57:15, 66:2\x* Näk bureni täwetat. Ekäni uwä ämawebe nadäwätäk ikek u dubiniken it yämik täyak.  
\q2 Ba ämawebe butewaki pähap terak it täkaŋ u oraŋ yämiŋpäŋ bänepi täŋpidäm taŋ yämik täyak.   
\b  
\q1
\v 19  \x * \xo 34:19 \xt Snd 24:16; 2Ti 3:11-12\x* Bureni, bäräpi mebäri mebäri uwä ämawebe siwoŋi kuŋaraniken ahäŋ yämik täkaŋ upäŋkaŋ Ekänitä täŋkentäŋ yämiŋpäŋ bäräpi u ketäreŋ yämik täyak.   
\q1
\v 20  \x * \xo 34:20 \xt Jon 19:36\x* Täŋpäŋ watä it yämiŋirän kujari kubä nämo tokät täkaŋ.   
\q1
\v 21 Täŋpäkaŋ imaka wakiwakitä äma waki täŋpani kumäŋ-kumäŋ api däpneŋ. Täŋ ämawebe, äma nadäkinik täŋpanita iwan täŋ yämik täkaŋ uwä Ekänitä komi api yämek.   
\b  
\q1
\v 22  \x * \xo 34:22 \xt 2Sml 4:9; 1Kin 1:29; Sam 103:4\x* Täŋpäkaŋ Ekänitä watä piä ämawebeniye watä it yämiŋirän säkgämän it täkaŋ. Täŋpäŋ ämawebe nadäkiniki u terakgän pek täkaŋ uwä paot-paotta biŋam nämo api täneŋ. Nämoinik.   
\c 35  
\s1 Äma kubä Anututä täŋkentäŋ namän yäŋpäŋ yäŋapiŋkuk  
\q1
\v 1 Ekäni, äma iwan täŋ namik täkaŋ u iwan täŋ yämisi. Ba äma näkkät ämik täk täkamäŋ ukät ämik udegän täkot!   
\q1
\v 2 Kurepäkät kupäŋtek yäpmäŋkaŋ täŋkentäŋ namikta äbäsi.   
\q1
\v 3 Täŋpäŋ äma näwat kirek täkaŋ u kadä bohamka yäwoŋäresi. Täŋkaŋ bänepna kwinigän itta api täŋkentäŋ gamet yäŋ näwet.   
\q1
\v 4  \x * \xo 35:4 \xt Sam 40:14, 70:2, 129:5\x* Täŋpäkaŋ äma näk nutpewä kumäkta yäŋpäŋ-nadäk täŋpäŋ näwat-kirek täkaŋ u ämikken kehäromini paoräpäŋ mäyäk nadäŋpäŋ äneŋi äyäŋutpäŋ metäŋpeŋ kaŋ kut!   
\q1
\v 5 Ekäni täŋo aŋerotä yäwat kireŋirän täpun-täpun mänittä piäŋ äreyäŋ täŋpän kuk täkaŋ ude kaŋ äworewut.   
\q1
\v 6 Metäŋpeŋ kuŋirä käderi bipmäŋ urani täŋpäŋ itärop kaŋ täŋpän. Täŋirän Ekäni täŋo aŋerotä kaŋ däpän!   
\b  
\q1
\v 7 Mebäri nämo näka buŋep pek täkaŋ. U nepmäŋitta awaŋ käroŋi kädetnaken änek täkaŋ.   
\q1
\v 8 Unita nämo nadäŋirä täŋpäwaktä kaŋ ahäŋ yämän. Täŋkaŋ buŋepi iniken unitä yepmäŋ irirän kaŋ wawut!   
\b  
\q1
\v 9 Ude täŋirä Ekänita yäŋpäŋ oretoret api täŋpet, täŋkentäŋ namayäŋ täyak unita.   
\q1
\v 10 Bänep nadäk-nadäkna kuduptä Ekäni ŋode api iweret; Gäk bumik äma kubä nämo itak. Äma kwini äma kehäromi nikektä däpneŋ yäŋpäŋ täŋkentäŋ yämik täyan.  
\q2 Ba äma jäwäri äma tuŋum ikektä täŋyäkŋatneŋta watä it yämik täyan.   
\b  
\q1
\v 11 Äma waki täŋpani manken nepmaŋpäŋ waki ude täŋpani yäŋ jop näkŋat täkaŋ.   
\q1
\v 12  \x * \xo 35:12 \xt Sam 38:20; Jer 18:20; Jon 10:32\x* Täŋpäŋ täktäkna tägata kowata waki namik täkaŋ. Ude täŋirä netätä täŋkentäŋ namek yäŋ nadäŋkaŋ nadäŋ bäräp bumta täk täyat.   
\q1
\v 13-14  \x * \xo 35:13-14 \xt Jop 30:25; Mat 10:13; Luk 10:6\x* Upäŋkaŋ kadäni unitä käyäm täŋiräwä, butewaki tek täŋpäŋ nakjop it täŋkuronik. Ude täŋkaŋ notnapak burenita yäŋ gwäjiŋ äpmoŋpäŋ Ekänitä täŋkentäŋ yämikta gera yäk täŋkuronik.  
\q2 Ba äma kubä miŋitä kumäŋirän konäm butewaki täŋpeko ude täk täŋkut.   
\q1
\v 15 Täŋpäkaŋ kadäni näkä bäräpi gänaŋ irira wisik-inik yäŋ yäŋpäŋ näk it gwäjiŋpäŋ yäŋärok näwet täŋkuŋonik. Äma kome kubäken nanik u nutpäŋ nutgän täk täŋkuŋ.   
\q1
\v 16 Ba äma wakitä guŋ yäniŋ wärätpäŋ ibeneŋo ude nebeŋpäŋ naniŋ wärät täkaŋ.   
\q1
\v 17 Unita Ekäni jop yabäŋ äwaräkuk täk täyan u jidegän api pewen? Bäräŋeŋ äbä aŋ ägwäri nutnayäŋ täkaŋ ŋoken nanik nämagut!   
\q1
\v 18 Ude täŋiri ämawebekaye käbeyä täŋirä iŋamiken bänep täga man kwawakgän gäwetpäŋ api ganiŋ oreret.   
\b  
\q1
\v 19  \x * \xo 35:19 \xt Sam 69:5; Jon 15:25\x* Täŋpäkaŋ iwanaye jop manman yäwani u yabäŋ äwaräkuk täŋiri näk närepmitpäŋ wisik-inik, kehäromini yäpmäŋ äpakamäŋ yäŋ nämo näwetneŋ.  
\q2 Ba jop yabäŋiri äma jop nadäŋ kokwawak täŋ namik täkaŋ u komi namiŋpäŋ yäŋärok nämo näwetneŋ.   
\q1
\v 20 Äma udewani uwä kwini man nämo yäk täkaŋ. Nämo, u äma kwini terak kuŋaranita jop manman mebäri mebäri pewä ahäk täkaŋ.   
\q1
\v 21 Täŋkaŋ, ude täŋiri gabämäŋo yäŋ jop yäŋnäkŋatpäŋ wohut-wohut man bumta yäk täkaŋ.   
\q1
\v 22 Ude täŋirä upäŋkaŋ Ekäni, kaŋpäŋ nadäno unita man kum nämo iren. Ekäni, näk nabäŋ umuntaŋ päŋku ban nämo iren.   
\q1
\v 23 Nämo! Kikŋutpäŋ ijiwä kwäpäŋ nabä! Äbä näk gärak itkaŋ iwanaye näka äma täga yäŋ yäwet!   
\q1
\v 24  \x * \xo 35:24 \xt Sam 26:1, 43:1\x* Ekäni, gäk siwoŋi-inik unita näka momini nämo yäŋ kaŋ yäwet. Ude täŋiri iwanaye yäŋärok nämo näwetneŋ.   
\q1
\v 25 Yabäŋ äwaräkuk täŋiri näka ŋode nämo yäneŋ; Tägagämän! U paotak!   
\b  
\q1
\v 26 Eruk, äma komi nadätat ŋonita yäŋärok näwet täkaŋ u kehäromini kudup paorirä täŋguŋ taŋpäŋ kaŋ irut!  
\q2 Ba äma näka nadäwä äpani täŋpäpäŋ inita nadäwä ärowani täk täkaŋ uwä wäpi biŋam paorirän mäyäk pähap kaŋ nadäwut.   
\q1
\v 27 Täŋpäkaŋ Ekäni, gäk täŋkentäŋ namiŋiri ämawebe näka äma siwoŋi yäŋ nadäkinik täk täkaŋ u oretoret gera wari wari ŋode kaŋ yäwut;  
\q2 Ekäni wäpi biŋam punin-inik it täyon! Epän ämani ŋonitä säkgämän irirän gäripi nadäk täyak.   
\q1
\v 28  \x * \xo 35:28 \xt Sam 51:14, 71:15, 71:24\x* Ude yäŋirä näk imaka, täktäkka siwoŋi unitäŋo biŋam api yäŋahäwet. Täŋkaŋ yäŋetak bipmäŋtak wäpka biŋam api ganiŋoret täŋpet.   
\c 36  
\s1 Äma waki täŋo mebärikät Anutu täŋo bänep iron  
\q1
\v 1  \x * \xo 36:1 \xt Rom 3:18\x* Momitä äma waki bänepiken tokŋek pat täkaŋ. Momi unitä peŋ yäwerirä Anututa nämo umuntaŋkaŋ mäde ut imikinik täk täkaŋ.   
\q1
\v 2 Bänepitä täŋyäkŋarirän inita nadäwä ärowani täŋpäpäŋ ŋode nadäk täkaŋ; Wakinin käbop itak. Anututä unita yäŋpäŋ manken täga nämo nipmaŋpek! yäŋ nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 3 Meni jinomken man, nadäk ba täktäk waki unitägän abäk täkaŋ. Unita jop manmangän yäk täkaŋ. Imaka täga täkta nadäk tawaŋ siwoŋi kubä nämo pek täkaŋ.   
\q1
\v 4 Nämo, däpmon patpari-kenä kädet waki täkta nadäk tawaŋ pek täkaŋ. Imaka täga täpuri-inik kubä nämo täŋkaŋ waki täktäk kädet unita mäde nämoinik ut imik täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 36:5 \xt Sam 57:10, 108:4\x* Täŋpäkaŋ Ekäni, gäkä ninta butewaki nadäŋ nimik täyan u käroŋi boham, kunum yäpureko ude bumik. Gäk ninta nadäkinik täŋ nimik täyan u ärowani.   
\q1
\v 6 Imaka imaka tägagän täk täyan u yabäŋpäŋ-nadäŋitna inide kubä täk täyak. Gäkä piä siwoŋi täk täyan uwä ämatä nadäwä tärenaŋi nämo. Äma ba imaka tom tom gäkägän yabäŋ yäwat täyan.   
\q1
\v 7  \x * \xo 36:7 \xt Rut 2:12; Sam 17:8, 31:19, 91:4\x* Anutu gäkä komen äma ninta watä it nimik täyan unita gäka gäripi pähap inide kubä nadäk täkamäŋ. Watä it nimik täyan uwä baraktä nanaki uwijiŋ pat täkaŋ ude täŋ nimik täyan.   
\q1
\v 8  \x * \xo 36:8 \xt Jop 20:17; Sam 16:11; Rev 22:1\x* Ketem tägatäga gäripi nikek kawutkaken nanikpäŋ nimik täyan. Nadäŋ nimiŋiri gäkŋo ume gäripi nikek u nak täkamäŋ.   
\q1
\v 9  \x * \xo 36:9 \xt Jer 2:13; Jon 4:10, 4:14; 1Pi 2:9\x* Irit kuŋat-kuŋat täŋo mähemi u gäk kubägän. Gäk peŋyäŋekka bänepninken peŋyäŋeŋ nimiŋiri kwawakgän it täkamäŋ.   
\b  
\q1
\v 10 Unita ämawebe gäka nadäŋ gamikinik täk täkaŋ unita bänep iron pen täŋ nimiŋ yäpmäŋ kwen.   
\q1
\v 11 Täŋpäŋ äma ärowani täŋpani yabäŋ äwaräkuk täŋiri näk nämo yeŋ jakŋitneŋ. Ba waki täŋpani yabäŋ äwaräkuk täŋiri näk nämo yokut täreneŋ.   
\b  
\q1
\v 12 Wisik! Äma waki täŋpani akukta nämo, maŋ-däpaniken ugän pätkaŋ. U kaŋpäŋ nadäwut!   
\c 37  
\s1 Äma waki ba äma tägatä gwäki yäpmäk-yäpmäk täŋo manbiŋam  
\q1
\v 1  \x * \xo 37:1 \xt Sam 73:3; Snd 23:17, 24:1, 24:19\x* Notnapak, äma wakiwaki täŋo täktäkita yäŋpäŋ nadäwätäk nämo täŋpen. Ba äma unitäŋo tuŋumita nadäŋ gärip täŋpäŋ kokwawak nämo täŋpen.   
\q1
\v 2  \x * \xo 37:2 \xt Sam 90:5-6\x* Äma udewaniwä piä täŋpäŋ pewä muyeŋ bäräŋeŋ kubitak täkaŋ ude api paotpeŋ kuneŋ.   
\q1
\v 3 Unita gäk nadäwätäk nämo täŋpäŋ Ekänitagän nadäkinik täŋpäŋ kudän täga ugän täŋpeŋ kuŋat täyi. Ude täŋpayäŋ täno uyaku kome yäŋ gamaniken u säkgämän api iren.   
\q1
\v 4  \x * \xo 37:4 \xt Ais 58:14\x* Täŋpäkaŋ oretoret bureni kaŋ-ahäkta Ekäniken kuŋiri ini bänep nadäk-nadäkka täŋo gäripi api däpmäŋ täreŋ gamek.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 37:5 \xt Snd 16:3; Mat 6:25; Luk 12:22; 1Pi 5:7\x* Irit kuŋat-kuŋatka kudup Ekänita iniŋ kireŋpäŋ nadäkinik täŋ imiŋiri api täŋkentäŋ gamek.   
\q1
\v 6  \x * \xo 37:6 \xt Jop 11:17; Mai 7:9\x* Ude täŋiri Ekänitä täktäkka täga u täŋpewän edap täŋo peŋyäŋekitä säkgämän ijik täyak ude ämawebe iŋamiken api ijiŋ-yäŋewek. Täŋkaŋ Ekänitä ämawebe kwawak ŋode api yäwoŋärewek; Äma ŋowä iŋamnaken siwoŋi-inik itak.   
\q1
\v 7  \x * \xo 37:7 \xt Sam 62:1; Ais 30:15; Jer 12:1\x* Unita äma kädet waki iwatpäŋ tuŋum äma täk täkaŋ udegän itta nadäwätäk nämo täŋpen. Nämo, Ekänitä täŋkentäŋ gamikta dapun täŋpäŋ kwikinik iren.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 37:8 \xt Sam 73:3; Efe 4:26\x* Nadäwätäk täŋpäŋ kokwawak täktäk kädet u mäde ut imi. Kädet udewani uwä bäräpi pewä ahäk-ahäk kädet.   
\q1
\v 9  \x * \xo 37:9 \xt Jop 27:13-14; Ais 57:13\x* Nadätan? Ämawebe Ekänita nadäkinik täk täkaŋ unitäwä kome yäŋ yämani u api koreŋpäŋ itneŋ. Täŋpäkaŋ waki täŋpaniwä Anututä yäwat kireŋpewän api apämaŋ kuneŋ.   
\q1
\v 10  \x * \xo 37:10 \xt Jop 20:9; Hib 10:36-37\x* Yäwat kireŋpewän apämaŋ kuŋpäŋä api paot täŋpä kuneŋ. Täŋirä yabäŋ ahäkta wäyäkŋewayäŋ täno upäŋkaŋ täga nämo api yabäŋ ahäwen.   
\q1
\v 11  \x * \xo 37:11 \xt Mat 5:5\x* Nämo! Ämawebe inita nadäwä äpani täŋpani uwä täŋ-bumbum kome iwoyäŋ yämani u koreŋpäŋ irit gapuni terak itkaŋ oretoret api täneŋ.   
\b  
\q1
\v 12 Bureni, äma wakiwaki täŋpanitä äma siwoŋita kokwawak täŋ yämiŋpäŋ täŋpäwakta nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 13 Upäŋkaŋ Ekänitä äma udewanita yäŋärok yäwet täyak. Imata, itkaŋ nämo, api waŋ moreneŋ yäŋ nadäk täyak.   
\q1
\v 14 Äma äpani jäwäri u siwoŋi upäŋkaŋ äma wakiwaki täŋpanitä äma däpmäkta äpa kuwek gwäjiŋit päip boham wepmärit täk täkaŋ.   
\q1
\v 15 Ude täk täkaŋ upäŋkaŋ päip boham iniken unitägän äyäŋutpäŋ ini api yäput täneŋ. Täŋkaŋ äpa kuweki uwä Anututä api ubiŋ jukut täŋpän kuneŋ.   
\b  
\q1
\v 16  \x * \xo 37:16 \xt Snd 15:16, 16:8; 1Ti 6:6\x* Täŋpäkaŋ äma tägatäga tuŋum täpuri pat yämitak unitä äma waki täŋo tuŋum päke itkaŋ unitäŋo kehäromi Anutu iŋamiken kudup yärepmitak.   
\q1
\v 17 Imata, Ekänitä ini äma waki täŋpani täŋo kehäromi yäyomägatpäŋ äma tägata watä api it yämek.   
\q1
\v 18 Bureni, Ekänitä ämawebe mani buramiŋpäŋ iwat täkaŋ u watä säkgämän it yämiŋpäŋ kome iwoyäŋ yämani u inita biŋam yäniŋ kirewänpäŋ uken tärek-täreki nämo api itneŋ.   
\q1
\v 19 Täŋkaŋ äma udewaniwä kadäni waki äbäŋirän tägagän api itneŋ. Ba tagwän irit ahäwayäŋ täyakken imaka, ketem tokŋek api näneŋ.   
\q1
\v 20 Upäŋkaŋ äma waki täŋpani uwä Ekäni täŋo iwan itkaŋ unita api kumneŋ. Päya irori kadäni keräpitagän ahäŋpäŋ paot täkaŋ ude, ba gupetä äbutkuk täkaŋ ude api paotpeŋ kuneŋ.   
\b  
\q1
\v 21 Äma waki täŋpani uwä äma täŋo tuŋum yäpmäŋkaŋ kowata äneŋi bäräŋeŋ nämo yämik täkaŋ. Upäŋkaŋ äma täga uwä iron säkgämän täŋpäŋ tuŋumi ämata ŋo yämiŋ-yämiŋ täk täkaŋ.   
\q1
\v 22 Täŋpäkaŋ ämawebe Ekäni täŋo iron ikek unitäwä kome yäŋ yämani u api koreŋpäŋ itneŋ. Täŋ äma Ekäni täŋo kokwawak terak it täkaŋ uwä yäwat kireŋpewän api kuŋtäŋpä kuneŋ.   
\b  
\q1
\v 23  \x * \xo 37:23 \xt 1Sml 2:9; Snd 16:9\x* Täŋkaŋ Ekänitä äma kubä täŋo irit kuŋat-kuŋari kaŋpäŋ gäripi nadäŋpäŋä irit kuŋat-kuŋari kädet u täŋ-kehäromtaŋ imik täyak.   
\q1
\v 24 Ude täŋirän äma udewani yewän kuneŋo uwä täga nämo maŋutneŋ. Nämo, Ekänitä täŋkentäŋ imiŋirän yeŋ täpäneŋpäŋ irek.   
\b  
\q1
\v 25  \x * \xo 37:25 \xt Sam 37:28, 59:15, 109:10\x* Eruk, ŋode nadäwut; Kadäni käroŋi it yäpmäŋ äbäŋkä äma tägawani täyatken ŋo bämopiken Anututä äma siwoŋita mäde ut yämiŋirän nanakiye nakta yäŋapik-apik kubä nämo täŋirä yabäŋ yäpmäŋ äbätat.   
\q1
\v 26 Nämo, äma täga udewani kadäni kadäni äma täŋkentäŋ yämikta iron tägatäga jop täŋ yämik täkaŋ. Täŋkaŋ äperiye nanakiyetä täga kuŋarirä miŋiye naniyetä yabäŋpäŋ oretoret api täk täneŋ.   
\b  
\q1
\v 27 Unita notnapak, kädet waki täkta mäde ut imiŋpäŋ kädet täga ugän kaŋ tä. Ude täŋiri kämiwä gäkŋo yerikaye uwä kome iwoyäwaniken ugän säkgämän api itneŋ.   
\q1
\v 28  \x * \xo 37:28 \xt Sam 11:7; Snd 2:22; Ais 14:20\x* Imata, Ekäni uwä ämawebeniye kudän täga täŋpäŋ nadäŋ imikinik täk täkaŋ u mäde nämo ut yämik täyak. Nämo, u yabäŋ yäwat piä tärek-täreki nämo täŋ yämik täyak. Täŋpäkaŋ waki täŋpani ini ba unitäŋo yeriniye uwä yäwat kireŋpewän api kuneŋ.   
\q1
\v 29 Täŋ ämawebe siwoŋitä kome yäŋ yämani u koreŋpäŋ uken tärek-täreki nämo api itneŋ.   
\b  
\q1
\v 30 Täŋpäkaŋ äma siwoŋi täŋo meni jinomkenä man säkgämän säkgämän Anutuken nanik unitägän ahäk täkaŋ. Mani unitä ämawebe täŋkentäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 31  \x * \xo 37:31 \xt Lo 6:6; Sam 40:8, 119:98; Ais 51:7\x* Äma udewani Anutuni täŋo baga man bänepiken iŋit-inik täŋpeŋ kuŋat täkaŋ uwä nämo kakätäk täkaŋ.   
\q1
\v 32 Täŋ äma waki täŋpani uwä äma täga däpmäkta yabäŋ yäwat piä täk täkaŋ.   
\q1
\v 33 Upäŋkaŋ Ekänitä äma täga uwä yabä kätäŋirän iwaniyetä kehäromini täga nämo yäpmäŋ äpneŋ, ba manken täga nämo yepmaneŋ.   
\b  
\q1
\v 34 Unita Ekänitä täŋkentäŋ gamikta unitäŋo man kädet u kudup iwatkaŋ dapun täyi. Ude täŋiri oraŋ gamiŋpäŋ kome iwoyäwani u ganiŋ kireŋpäŋ iwankaye dapunka terak yäwat kireŋpewän kuŋirä api yabäwen.   
\q1
\v 35  \x * \xo 37:35 \xt Jop 5:3\x* Eruk, äma kubäta ŋode täwera nadäwut; Äma waki kubä itkuko u ämawebeta komi yämik täŋkuk. U äma kehäromini nikek, päya taŋi, mäbi ude.   
\q1
\v 36 Upäŋkaŋ mäden, äma unitä iraniken u kuŋpäŋ ini ba tuŋumi nämo irirän kaŋkut. Kaŋ-ahäwayäŋ wäyäkŋeŋkuro upäŋkaŋ täga nämo kaŋ-ahäŋkut. U paotkuk.   
\q1
\v 37  \x * \xo 37:37 \xt Ais 32:17, 57:2\x* Täŋ äma täga siwoŋi kuŋarani unita nadäwut; Äma bänep kwini terak kuŋarani täŋo yeriniye uwä mäyap.   
\q1
\v 38 Täŋpäkaŋ momi täŋpani uwä paotpäŋ paot-inik api täneŋ. Ba yeriniye imaka, kudup api awähutneŋ.   
\b  
\q1
\v 39 Upäŋkaŋ bäräpi kadäniken Ekänitä äma siwoŋi täŋkentäŋ yämiŋpäŋ watä it yämik täyak.   
\q1
\v 40  \x * \xo 37:40 \xt 1Sto 5:20; Ais 31:5; Dan 3:17, 3:28, 6:23\x* Äma udewanitä waki mebäri mebärita umuntaŋpäŋ käbop nipmaŋpän yäŋpäŋ Ekäniken kuk täkaŋ unita äma waki täŋpani keriken nanik yäyomägatpäŋ watä it yämik täyak.   
\c 38  
\s1 Äma kubä bäräpiken itkaŋ Anutuken yäŋapiŋkuk  
\q1
\v 1 O Anutu, kokwawak nadäŋkaŋ nämo nebewen, ba momina täŋo kowata nämo namen.   
\q1
\v 2 Gäk kuwektä-yäŋ namäk täyan. Täŋpäŋ nut-maŋpi kome terak äpmok täyat.   
\q1
\v 3  \x * \xo 38:3 \xt Jop 33:19; Sam 32:4, 102:10; Ais 1:6\x* Gäkä nadäŋ waŋ namiŋiri käyäm taŋi täyat. Täŋpäŋ momi täŋkuro unita gupnaken kehäromi nikek nämo nadäk täyat.   
\q1
\v 4  \x * \xo 38:4 \xt Esr 9:6; Sam 40:12\x* Momina unitä uwäk ude täŋpäŋ nepmak täyak. Täŋirän tuŋum bäräpi kubä, buraminaŋi nämo, ude bumik yäpmäŋ kuŋat täyat.   
\b  
\q1
\v 5 Gupnaken womäntä tabä täŋkaŋ käbäŋi bumta piäk täkaŋ. Näkŋa kudän goret täŋkuro unita udewä ahäŋirän taräki-inik täk täkaŋ.   
\q1
\v 6 Bänepnaken bäräpi bumta parirä nadäŋira wakiinik täk täyak. Ude täŋkaŋ kepma käroŋ butewaki nadäŋpäŋ konäm kottäŋ kuŋat täyat.   
\q1
\v 7 Täŋpäŋ gupna kädäptä-yäŋ ijiŋirän käyäm pähap täk täyat.   
\q1
\v 8 Komi taŋi nadäŋkaŋ goret-goret itat, imaka taŋi kubätä yeŋ nepmäŋitpäŋ irirän bumik.   
\b  
\q1
\v 9  \x * \xo 38:9 \xt Sam 6:6, 10:17, 102:5\x* O Ekäni, gäk näkŋo nadäŋ gäripna u nadätan, ba bänepnatä yäŋkähän-kähän täyak u imaka, nadätan.   
\q1
\v 10 Bänepnatä tuptup yäpurirän kehäromina kudup paot-inik täyak. Ude täŋirän dapunna imaka, säkgämän nämo ijitak.   
\q1
\v 11 Ude täŋira notnaye jibinata yäŋpäŋ dubinaken äbäkta bitnäk-inik täk täkaŋ. Ba meŋ nan ba notnaye wanotnaye imaka, nabäŋ umuntaŋpäŋ päŋku ban it täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 12 Täŋpäkaŋ ämatä näk nutpäŋ waki täŋ namikta man yäŋpäŋ-nadäk täk täkaŋ. Täŋpäŋ waki täŋ namikta juku piŋtäŋ kuŋat täkaŋ. Ude täŋkaŋ näk nutta buŋep täk täkaŋ.   
\q1
\v 13 Täŋirä nähäwä guŋ ude äworeŋpäŋ man yäk täkaŋ u nämo nadäk täyat. Täŋpäŋ man waki yäk täkaŋ uwä kowata täga nämo yäk täyat.   
\q1
\v 14 Butewaki! Näk man nämo yäwani, ba man nämo nadäwani ude äworeŋpäŋ man kum it täyat.   
\q1
\v 15 Upäŋkaŋ Ekäni, gäk yäpmäŋ wädäŋpäŋ itat. Täŋpäŋ Ekäni Anutuna, näk nadätat; Gäkä nadäŋ namiŋpäŋ api täŋkentäŋ namen.   
\q1
\v 16 Unita iwanaye jop yabäŋiri näk komi nadäŋpäŋ goret irira nabäŋpäŋ wisik-inik yäŋ näwetneŋtawä.   
\q1
\v 17 U imata, komi pen nadäŋ itkaŋ wakinik täŋpayäŋ keräp täyat.   
\b  
\q1
\v 18  \x * \xo 38:18 \xt Sam 32:5; 2Ko 7:9-10\x* Täŋpäkaŋ Anutu, momi täŋkuro unita nadäwätäk pähap täŋpäŋ iŋamkaken kwawak yäŋahäk täyat.   
\q1
\v 19 Täŋ iwanaye bumta-inik uwä kehäromi nikekgän itkaŋ jop nadäŋ kokwawak nadäŋ namik täkaŋ.   
\q1
\v 20 Näk kudän siwoŋi täŋira äma unitä iwan täŋ namik täkaŋ. Äma udewaniwä kudän tägata kowata wäkigän täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 21  \x * \xo 38:21 \xt Sam 22:19, 35:22\x* Unita Ekäni, mäde ut namentawä! Ban nämo iren!   
\q1
\v 22 Gäk Ekäni, wakiken nanik wädäŋ tädotpäŋ nepmaŋpani unita bäräŋeŋ täŋkentäŋ namisi!   
\c 39  
\s1 Devittä mominita nadäŋ bäräp täŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 39:1 \xt Sam 141:3; Kol 4:5; Jem 3:2\x* Näk ŋode yäŋkehärom taŋkut; Irit kuŋat-kuŋatnata watä ket api iret. Täŋpäŋ mebetnatä momiken nepmaŋpekta watä imaka, api iret. Unita äma waki dubinaken irirä man kubä nämo api yäwet.   
\q1
\v 2 Ude yäŋkuro unita bäräpi ŋo ahäŋ namiŋirän man kum-inik itkut. Man täpuri kubä, waki ba täga nämo yäŋkuro upäŋkaŋ nadäŋ bäräpna taŋi täŋkuk.   
\q1
\v 3 Täŋpäŋ nadäwätäk unitä bänepnaken agekotkuk. Nadäwätäkgän täŋkä bäräpi bumta kaŋ-ahäŋkuro unita ŋode yäŋkut;   
\q1
\v 4  \x * \xo 39:4 \xt Sam 90:12\x* Ekäni, kome terak ŋo kadäni jide api it yäpmäŋ ärowet? Ba jidegän api kumbet? Iritna jidegän api täreweko unitäŋo kadäni näwet!   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 39:5 \xt Sam 62:9, 90:4, 144:4\x* Butewaki! Kome terak itta kadäni keräpitagän täŋpäŋ nepmaŋkun! Kodak irayäŋ täyat u kaŋiri imaka jopi ude täyak.  
\q2 Bureni, äma kuduptagän itkaŋ u me woŋ bumik, kadäni keräpi-inik itta yäwani.   
\q1
\v 6 Ba wärani, edap ägonitä ahäŋpäŋ paot täkaŋ u irepmitpäŋ nämo. Täŋpäkaŋ äma piä täk täkaŋ u imaka kehäromi kubä nämo pewä ahäk täkaŋ. Moneŋ tuŋum pewä ahäk täkaŋ u netätä api koreneŋ yäŋ nämo nadäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 7 Unita Ekäni, imatäken kubäta itsämbet? Gäk kubä-tägän täga täŋkentäŋ nameno unita gakagän itsämäŋtat.   
\q1
\v 8 Unita momi täk täyatken unitäŋo kowata yäpnaŋiken nanik nämagusi. Ba yabäŋ äwaräkuk täŋiri äma gäka nämo nadäŋ gamanitä yäŋärok näwetneŋtawä.   
\q1
\v 9 Nämo, gäkŋa täŋpewi komi ŋo nadätat unita man kum irayäŋ. Man täpuri kubä nämoinik yäwayäŋ.   
\q1
\v 10 Unita komi piä wari namentawä! Nut yäpmäŋ äbäŋiri kumbayäŋ täyat!   
\q1
\v 11 Gäkŋo mebärika nadätat. Gäk momi täŋo kowata äma yabäŋ yäŋpäŋ komi piä yämik täyan. Ba imaka unita gäripi nadäk täkaŋ u gwaktä tek näŋpä tumäk täkaŋ ude täŋpiwak täkaŋ.  
\q2 Bureni, ämawä me woŋ bumik, kadäni keräpi-inik itta yäwani.   
\b  
\q1
\v 12 Unita Ekäni, juku peŋpäŋ butewaki gera ba yäŋapik manna nadäŋ namisi. Täŋpäŋ konäm korira nabäŋpäŋ äbä naniŋ kawat tä.  
\q2 Näk äbeknaye oranaye udegän kome terak ŋo gäkkät kadäni keräpitagän itta iwoyäŋkun.   
\q1
\v 13 Eruk nabä kätäŋiri oretoret ätu täŋkaŋ kaŋ kuŋ kewewa!   
\c 40  
\s1 Anutu wäpi iniŋoret kap kubä  
\q1
\v 1 Näk Ekäniken gera yäŋkaŋ täŋkentäŋ namikta kwikinik itkut. Irira butewaki nadäŋ namiŋpäŋ gera yäŋkuro u nadäŋ namiŋkuk.   
\q1
\v 2  \x * \xo 40:2 \xt Sam 27:5, 69:2; Jer 38:6, 38:10-13\x* Nähä äma kubä awaŋ käroŋi kubä gänaŋ käbop itkaŋ kumbeko ude. Ude irira Ekänitä nabäŋpäŋ awaŋ gänaŋ nanik wädäŋpäŋ nepmaŋkuk.  
\q2 Ba näk äma kubä okä näbä gänaŋ äpmoŋpäŋ ireko ude irira Ekänitä wädäŋpäŋ kome tägaken nepmaŋpän äneŋi täga kuŋatkut.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 40:3 \xt Sam 32:7, 33:3, 64:9\x* Eruk, ude täŋpäŋ kap kodaki kubä nadäk-nadäkna-ken pewän ahäŋkuŋ. Uwä Anutunin wäpi biŋam iniŋ oretta.  
\q2 Kap u teŋira nabäŋpäŋ ämawebe mäyaptä Anutu täŋo kehäromita nadäwä inide kubä täŋpäpäŋ Ekänita nadäkinik api täneŋ.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 40:4 \xt Sam 84:12, 125:5\x* In nadäkaŋ? Ämawebe Ekäni terak yeŋgämä pek täkaŋ uwä Ekäni täŋo iron nikek. Äma udewanitä äma ärowani täŋo kädet nämo yäwat täkaŋ.  
\q2 Ba Ekäni mäde ut imiŋpäŋ mäjo wära nämo yäniŋ oret täkaŋ. Nämoinik!   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 40:5 \xt Sam 71:15, 139:17-18; Ais 55:8-9\x* O Anutu Ekänina, gäk piä tägatäga täŋpäŋ täŋkentäŋ nimiŋkun. Äma gäk udewani kubä nämo itak! Gäkägän intäjukun itan!  
\q2 Täŋkentäk bumta täŋ nimikta nadäk tawaŋ pek täyan unita täga nämo yäwetpäŋ yäwoŋärewa täreneŋ. Nämoinik! Täŋkentäk nimik täyan uwä bumta-inik, daninaŋi nämo.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 40:6 \xt Ais 1:11; Jer 6:20; Mai 6:6-8\x* Anutu, gäk ganiŋ oretta tom däpmäŋpäŋ ijik täkamäŋ unita nämo gek täkaŋ. Ba gupe käbäŋi nikek mominin ärutta ijik täkamäŋ udewanita nadäwi ärowani nämo täk täkaŋ.  
\q2 Upäŋkaŋ näk gäkŋata biŋam iwoyäŋpäŋ manka nadäkta jukuna biori tumbuŋ. Täŋpäŋ gäkä nadäk-nadäk namiŋiri manka buramik täyat.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 40:7 \xt Hib 10:5-7\x* Eruk Anutu, näk äretat. Man näka bian kudän täŋkuŋo udegän iwatpäŋ äretat.   
\q1
\v 8  \x * \xo 40:8 \xt Sam 37:31; 2Ko 3:3\x* Anutuna, kädet gäkä gäripi nadäk täyan näk kädet udegän täkta gäripi nadätat. Gäkŋo kädet siwoŋi u nadäk-nadäkna-ken pätak.   
\b  
\q1
\v 9-10  \x * \xo 40:9-10 \xt Sam 89:1; Apos 20:20, 20:27\x* Unita Ekäni, näk man kum nämo itkaŋ käbeyäken ämawebekaye gäkŋo bänep ironta ŋode pen api yäŋahäŋpäŋ yäwet täŋpet;  
\q2 Ekäninintä nadäŋ nimikinik täŋpäŋ wakiken nanik wädäŋ tädotpäŋ nipmak täyak yäŋ api yäwet täŋpet. Täŋpäŋ manka täktäkka täŋo biŋam käbop nämo pek täyat.  
\q2 Ironka pähap ba imaka burenigän täk täyan u ämawebe yäwet täyat.   
\b  
\q1
\v 11 Unita Ekäni, näka nadäŋ namisi! Gäk butewakika käbop nämo pewen. Nämo, nadäŋ namiŋiri ironka ba manka burenitä watä säkgämän it namiton.   
\q1
\v 12  \x * \xo 40:12 \xt Sam 18:5, 38:4, 65:3\x* Bäräpi mebäri mebäri ahäŋ namik täkaŋ, u daninaŋi nämo. Täŋpäkaŋ momi täk täŋkuro unitä kehäromina yäpmäŋ äpäkaŋ.  
\q2 Bäräpi u ba u yärepmitta kädetta wäyäkŋewa wakaŋ. Momina mäyap iniktä gwäkna pujiŋ itkaŋ u yärepmitkaŋ. Unita umun terak itat.   
\q1
\v 13 Unita Ekäni, bäräŋeŋ abä täŋkentäŋ namisi!   
\b  
\q1
\v 14 Äma nutnayäŋ täkaŋ u kehäromini yäpmäŋ äpäŋpäŋ nadäk-nadäki täŋpewi guŋtaŋirä mäyäk tawut. Mäyäk taŋpäŋ nabä-kätäŋpeŋ kut!   
\q1
\v 15 Äma yäŋärok man näwet täkaŋ u meni täŋpipiŋpäŋ yäwat kireŋiri mäyäk nadäwut.   
\b  
\q1
\v 16 Täŋpäkaŋ Ekäni, ämawebe gäk gäwaräntäk täkaŋ u oretoret täk täkot! Imata, gäkŋa waki keriken nanik wädäŋ tädotpäŋ yepmaŋkuno unita gäka gäripi pähap nadäk täkaŋ.  
\q2 Täŋpäŋ kadäni kadäni ŋode yäk täkot; Ekäni uwä wäpi biŋam ikek kaŋ irän!   
\b  
\q1
\v 17 O Ekäni, nähä waki, kehäromina nikek nämo. Upäŋkaŋ nadäŋ namisi. Gäk kubä-tägän näkŋo täŋkentäkna ba yäpätägak ämana.  
\q2 O Anutuna, bäräŋeŋ äbä täŋkentäŋ namisi!   
\c 41  
\s1 Devittä käyäm täŋpäŋ yäŋapik man yäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 41:1 \xt Snd 14:21\x* Äma, äma jäwärita nadäŋ yämik täkaŋ uwä Anutu täŋo oretoret terak kuŋat täkaŋ. Udewanitä bäräpi kaŋ-ahänayäŋ täkaŋ uwä Ekänitä api täŋkentäŋ yämek.   
\q1
\v 2  \x * \xo 41:2 \xt Sam 27:12\x* Bureni, Ekänitä watä it yämiŋpäŋ irit kuŋat-kuŋari api täŋ-mehamtaŋ yämek. Täŋpäŋ äma udewani täŋpewän komeniken oretoret terak api itneŋ.  
\q2 Irirä yabä kätäŋirän iwaniyetä kehäromini täga nämo api yäpmäŋ äpneŋ.   
\q1
\v 3 Täŋpäŋ käyäm täŋirä Ekänitä täŋkentäŋ yämiŋirän gupi äneŋi api koreneŋ.   
\b  
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ nähä Ekäni ŋode iwetkut; Ekäni, näk gäkken momi täŋkut. Upäŋkaŋ butewaki nadäŋ namiŋpäŋ nepmaŋpi tägasiwa.   
\q1
\v 5 Iwanayetä käyäm täŋira nabäŋpäŋ man jägämi näwet täkaŋ. Uwä näkä kumäŋira wäpita kaŋ guŋ täna yäŋ nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 6 Täŋpäŋ äma u nabänayäŋ äbäk täkaŋ u jop gupi-tägän äbäk täkaŋ. U näka waki ude itak yäŋ yäŋpäŋ yäŋtäŋ kukta jop nabänayäŋ äbäk täkaŋ.   
\q1
\v 7 Äma kokwawak täŋ namik täkaŋ uwä näka waki ude ahäŋ imitak yäŋpäŋ yäŋjiap-jiap yäŋtäŋ kuk täkaŋ.   
\q1
\v 8 Näka ŋode yäk täkaŋ; Wisik! U käyäm wakiinik kubä täŋkaŋ kumäkta biŋam täyak. U täga nämo api tägawek yäŋ yäk täkaŋ.   
\q1
\v 9  \x * \xo 41:9 \xt 2Sml 15:12; Sam 55:12-13, 55:20; Jer 20:10; Mat 26:23; Mak 14:20; Luk 22:21; Jon 13:18\x* Butewaki! Notnapak bureni, nadäŋ imikinik täŋpäŋ ketem namiŋ-gamiŋ täŋpäŋ nak täkamäk u imaka, näka iwan täŋ namik täyak.   
\b  
\q1
\v 10 Unita Ekäni, butewaki nadäŋ namiŋpäŋ nepmaŋpi tägaŋpäŋ iwanayeta kowata api yämet.   
\q1
\v 11 Ude täŋkentäŋ namiŋiri iwantä nämo närepmiräwä ŋode api nadäwet; Anutu, gäk näka bänep täga nadäŋ namitan yäŋ api nadäwet.   
\q1
\v 12 Näk kudän tägagän täk täyat unita oraŋ namiŋpäŋ iŋamkaken kwawakgän nepmaŋ iriri tärek-täreki nämo api iret.   
\b  
\q1
\v 13  \x * \xo 41:13 \xt Sam 106:48\x* Unita ämawebe, Ekäni, Isrel täŋo Anutu u iniŋoret täkäna! U tärek-täreki nämo iniŋoret täkäna! Burenitä bureni-inik!   
\c 42  
\s1 Äma kubätä Anutu dubiniken kukta gäripi nadätak  
\q1
\v 1  \x * \xo 42:1 \xt Sam 119:131\x* Anutu, tomtä umeta yek täkaŋ ude, näk gäka udegän nek täkaŋ.   
\q1
\v 2  \x * \xo 42:2 \xt Sam 42:11, 43:5, 63:1, 143:6; Jer 10:10; Dan 6:26; Mat 26:63; Rom 9:26\x* Anutu, Anutu irit mähemi, bänepnatä gäka nek täkaŋ unita kadäni jidegän gäkkät man yäŋpäŋ-nadäkta kaŋ ärewet?   
\q1
\v 3  \x * \xo 42:3 \xt Sam 80:5\x* Kepma bipani butewaki nadäŋpäŋ konämna pitotä ketemna ude täk täyak. Kepma käroŋ yäŋärok ŋode näwet täkaŋ; Anutuka de? Imata nämo täŋkentäŋ gamik täyak? yäŋ näwet täkaŋ.   
\q1
\v 4  \x * \xo 42:4 \xt 1Sml 1:15; Jop 30:16; Sam 95:2, 100:4; Ais 30:29\x* Näk komi nadäŋpäŋ imaka ŋode juku pik täyat u yäŋahäŋira bänepna pidäm tawän!  
\q2 Bian näk komenaken itkaŋ ämawebe tawaŋ käroŋ näkä jukun yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ oretoret terak Anutu täŋo kudupi yot gänaŋ ärok täŋkumäŋonik.  
\q2 Äroŋkaŋä Anututa oretoret kap teŋ imiŋitna unitä täŋpidäm taŋ nimik täŋkukonik.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 42:5 \xt Sam 9:1, 38:6; Mat 26:38\x* Yäke! Butewaki imata nadätat? Bänepna imata jägäm täyak? Ude nämo! Näk ŋode täŋpet yäŋ nadätat; Näk Anutu tubeŋ kuŋkaŋ pen api iniŋoret täŋpet! Imata, Ekänina uwä nämagurani ämana bureni!   
\q1
\v 6 Näk komenata nadäwätäk täŋ itat. Upäŋkaŋ Anutu, ban kome ŋo Jodan ume dapuri kädakät pom yarä Hemon kenta Misa ŋoken itkaŋ gäka nadäŋ gamayäŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 42:7 \xt Sam 69:1-2, 88:7; Jna 2:3\x* Wära! Ume damuntä gwägu gänaŋ äpmoŋirän gwägutä gera yäŋ itak. Wära! Waki nadätat! Täŋpäik-päikkatä näk yejämäŋ moretak.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 42:8 \xt Sam 16:7, 57:3, 63:6, 149:5\x* Upäŋkaŋ ude nämo! Kepma kepma Ekänitä butewaki nadäŋ namik täyak. Ude täŋirän bipani bipani Anutu iniŋoret kapnatä mena-kengän it täyak.  
\q2 Kap teŋkaŋ Anutuna, irit kuŋat-kuŋatna täŋo mähemi uken yäŋapik täyat.   
\q1
\v 9 Täŋpäŋ kadäni kadäni Anutu, mobä kujatna ŋode iwet täyat; Imata näka guŋtak täyan? Imata iwan yabäŋ äwaräkuk täŋiri komi namik täkaŋ?   
\q1
\v 10 Kadäni kadäni iwantä sära ŋode näwet täkaŋ; Anutuka de? Man ude näwet täkaŋ u äpa kuwektä-yäŋ namäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 11 Yäke! Butewaki imata nadätat? Bänepna imata jägäm täyak? Ude nämo! Näk ŋode täŋpet yäŋ nadätat; Näk Anutu tubeŋ kuŋkaŋ pen api iniŋoret täŋpet! Imata, Ekänina uwä nämagurani ämana bureni!   
\c 43  
\s1 Äma kubätä iwan it gwäjiŋirä Ekäniken yäŋapiŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 43:1 \xt 1Sml 24:15; Sam 5:6, 26:1, 38:12\x* Anutu, äma mäde ut gamik täkaŋ u wäpna yäpmäŋ äpnayäŋ täkaŋ. Unita gäkä näk gärak itkaŋ jop man yäwani unitäŋo mani utpäŋ ŋode yäwet; U siwoŋi kuŋat täyak.   
\b  
\q1
\v 2 Anutu, gäk näkŋo kehäromina ude itan upäŋkaŋ imata mäde ut namitan? Iwantä kehäromina yäpmäŋ äpäŋirä wakiinik nadätat.   
\q1
\v 3  \x * \xo 43:3 \xt Sam 36:9\x* Unita Anutu, kädetka bureni näwoŋäre! Topänka peŋyäŋeŋ namiŋiri akuŋpäŋ kädet täga iwat yäpmäŋ Saion Pom terak, itanken u kaŋ ärewa.   
\q1
\v 4 Ude täŋ namiŋiri eŋikaken äroŋpäŋ gäk ganiŋ orerayäŋ kudupi bukäkaken kwa. Bureni, Anutuna, gäk dubikaken kwa.  
\q2 Gäk bänepna täŋpidäm taŋ namiŋiri oretoret pähap nadäk täyat unita Anutu Anutuna, wagäm utpäŋ api ganiŋ oreret.   
\b  
\q1
\v 5 Yäke! Butewaki imata nadätat? Bänepna imata jägäm täyak? Ude nämo! Näk ŋode täŋpet yäŋ nadätat; Näk Anutu tubeŋ kuŋkaŋ pen api iniŋoret täŋpet! Imata, Ekänina uwä nämagurani ämana bureni-inik!   
\c 44  
\s1 Isrel ämawebetä Anututä watä it yämekta yäŋapiŋkuŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 44:1 \xt Kis 12:26-27; Sam 78:3\x* O Anutu, äbekniye oraniyeta imaka tägatäga bian-inik täŋ yämiŋkuno unitäŋo biŋam ŋode niwerirä ninin nadäŋkumäŋ.   
\q1
\v 2  \x * \xo 44:2 \xt Sam 78:55, 80:8\x* Kome iwoyäŋ yämani uken nanik guŋ äbot komi yämiŋpäŋ yäwat kireŋpäŋ ämawebekaye gäkŋaken unita yäniŋ kireŋkun. Yäniŋ kireŋiri täŋ-bumbumka u koreŋkuŋ.   
\q1
\v 3  \x * \xo 44:3 \xt Lo 8:17; Jos 24:12\x* Ämawebekaye u iniken kadä boham ba iniken kehäromi terak kome u nanik ämawebe nämo däpmäŋ yäwat kireŋkuŋ. Nämo, gäkŋo kehäromika terak yeŋgämä pewäpäŋ täŋkuŋ. Ba gäkä nadäŋ yämik-inik täŋpäŋ dubiniken itkentäŋ yämiŋpäŋ kehäromi yämiŋiri täŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 4 Gäk intäjukun ämana ba Anutuna bureni. Isrel äbot nintäŋo iwaniye yärepmitta kädet peŋ nimiŋkun.   
\q1
\v 5 Täŋkaŋ gäkä täŋkentäŋ nimiŋiri iwaniye täŋo kehäromi yäpmäŋ äpäk täkamäŋ.   
\q1
\v 6  \x * \xo 44:6 \xt Sam 33:16; Hos 1:7\x* Unita näk äpa kuwekna ba päip boham unitä api täŋkentäŋ namineŋ yäŋ nämo nadäk täyat.   
\q1
\v 7 Nämo, gäkŋa-tägän täŋkentäŋ nimiŋpäŋ iwaniye kokwawak nadäŋ nimik täkaŋ u däpmäŋ yäwat kireŋpäŋ u keriken nanik yäyomägatpäŋ nipmak täyan.   
\q1
\v 8 Unita gäkŋo wäpka yäpmäŋ akuŋpäŋ bänep täga man tärek-täreki nämo api gäwet täne.   
\b  
\q1
\v 9 Upäŋkaŋ waki, apiŋode nibä kätäŋiri iwaniyetä ämikken nirepmit täkaŋ. Komi ämaniye nämo itkentäŋ yämik täyan.   
\q1
\v 10 Ude täŋiri iwaniye yabäŋ umuntaŋ metäŋpeŋ kuŋitna nintäŋo tuŋum korek täkaŋ.   
\q1
\v 11 Nibä kätäŋiri sipsip däpmäk täkaŋ ude iwaniyetä nin mäyap nidäpuŋ. Ude täŋiri ämatä komeken kubäkubä kuŋ täna kuŋkuŋ.   
\q1
\v 12 Ämawebekaye ninta nadäŋiri äpani-inik täŋpäpäŋ nin iwaniyeta jop yäniŋ kireŋkun.   
\b  
\q1
\v 13 Gäk kudän nintä terak pewi ahäŋ nimiŋkuŋo u kaŋpäŋ, äma nintä äbotken nanik nämo unitä yäŋärok niwetpäŋ yäŋpäŋ-nibäŋ mägayäk täk täkaŋ.   
\q1
\v 14 Täŋpewi imaka jopi ude äworeŋitna guŋ äbotken naniktä yäŋpäŋ-nibäŋ niwat täkaŋ.   
\q1
\v 15-16 Iwanaye ba äma näka kokwawak täk täkaŋ unitä yäŋärok ude yäŋirä mäyäk pähap nadäŋpäŋ umuri nadäk täyat.   
\q1
\v 17 Jide? Gäka guŋ taŋpäŋ gäkkät topmäk-topmäk kubägän täŋpani u irepmitnapäŋ imaka waki ude pewi ahäŋ nimitak? Nämo, nin ude nämo täŋkumäŋ.   
\q1
\v 18  \x * \xo 44:18 \xt Jop 23:11\x* Gäk gepmaŋpäŋ baga mankata mäde nämo utkumäŋ.   
\q1
\v 19  \x * \xo 44:19 \xt Sam 23:4\x* Upäŋkaŋ gäkä nipmaŋpikaŋ nin täŋkentäknin nämo, tom ägwäri bämopiken itkamäŋ. Ba bipmäŋurani pähap gänaŋ ude itkamäŋ.   
\b  
\q1
\v 20-21  \x * \xo 44:20-21 \xt Sam 139:1; Jer 17:10\x* Nin Anutunin bureni gäk ganiŋ oretta bitnäŋpäŋ kome kubä täŋo anutu jopi-jopi nadäŋ yämiŋkumäŋo yäwänäku uwä gäkku bian nibäŋ ahäwim. Imata, gäk bänep nadäk-nadäknin käbop itkaŋ u kudup nibäwi tärek täyak unita. Upäŋkaŋ ude nämo täŋkumäŋ!   
\q1
\v 22  \x * \xo 44:22 \xt Rom 8:36\x* Nin gäkŋo ämawebekaye itkamäŋ unita yäŋpäŋ kadäni kadäni ninken nanik mäyap nidäpmäk täkaŋ. Ba nibäŋirä sipsip nakta däpmäk täkaŋ ude itkamäŋ.   
\q1
\v 23  \x * \xo 44:23 \xt Sam 35:23, 78:65\x* Unita Ekäni ijiwi kut! Imata dupiŋkaŋ itan? Mäde wari nämo ut nimen. Aku!   
\q1
\v 24 Ninta imata käbop it nimitan? Komi bäräpi gänaŋ itkamäŋ ŋonita ninta nämo guŋ täwen.   
\b  
\q1
\v 25 Yäke! Däpmäŋ jakŋitpäŋ nipmaŋpä kumbanitä-yäŋ kome terak pätkamäŋ.   
\q1
\v 26 Unita äbä täŋkentäŋ nimisi! Gäk nadäŋ nimikinik täk täyan udegän waki keriken itkamäŋ ŋo nimagutsi!   
\c 45  
\s1 Äma ekäni kubätä webe yäpmäŋirän iniŋ oretoret kap tewani  
\d Kora täŋo nanakiyetä intäjukun ämata gäripi pähap nadäŋpäŋ kap ŋo teŋkuŋ.  
\q1
\v 1 Man säkgämän säkgämän nadäk-nadäkna-ken tokŋek parirän intäjukun äma u iniŋ ubiŋpäŋ tewayäŋ. Äma meni pidämitä man säkgämän yäŋahäk täkaŋ ude menatä äma ekäni u ŋode iniŋ ubiŋ tekta pidäm täyat;   
\q1
\v 2 Gäk äma säkgämän, man yäkyäkka imaka, gäripi nikek. Äma gäk udewani kubä nämo itak. Bureni, Anututä iron täŋ gamiŋkukotä pen api täŋ gamiŋ yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 3 Gäk intäjukun äma kehäromi pähap, wäpka biŋam ärowani-inik. Unita kehäromika niwoŋärekta päip bohamka iŋitpäŋ isi!   
\q1
\v 4 Kehäromika nikek unitä iwan täŋo kehäromi yäpmäŋ äpäk täyi. Täŋpäŋ man bureni ba kudän siwoŋi unitägän irun yäŋpäŋ täŋ-mehamtak täyi. Kehäromikatä ämik täŋpäŋ iwan däpmäŋirän kaŋpäŋ umun pähap täk täkot!   
\q1
\v 5 Täŋkaŋ tenäŋ kuwek-kuwekkawä päraŋi-inik. U iwankaye yabä-tumäkta nikek. Täŋiri äma äbori äbori gabäŋpäŋ gämotka-kengän maŋ pat täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 45:6 \xt Sam 93:2, 98:9\x* Bureni Anutu, gäk intäjukun-inik itkunonitä api it yäpmäŋ ärowen. Kaŋiwat piäka u kudän siwoŋi terakgän täk täyan.   
\q1
\v 7  \x * \xo 45:7 \xt Sam 11:7\x* \x * \xo 45:7 \xt Hib 1:8-9\x* Gäk kädet wakita taräki nadäŋpäŋ kädet siwoŋitagän gäripi nadäk täyan. Unita Anutukatä ini gäkä kaŋiwat piä täkta iwoyäŋkuk. Piä ude täkta iwoyäŋkuko unita notkaye yärepmitpäŋ oretoret pähap nadäk täyan.   
\q1
\v 8 Gäkŋo tek käroŋi kudup käbäŋi säkgämän-inik, jiä däropä käbäŋ ikek bumik. Ba intäjukun äma ätutä gäkä eŋiken abä kap teŋkaŋ ganiŋoret täkaŋ.   
\q1
\v 9 Täŋpäkaŋ äma jopi täŋo äperiyetä watä nämo it gamik täkaŋ. Nämo, kome ätu täŋo intäjukun äma täŋo äperiye unitä gäkä eŋiken itkaŋ watä it gamik täkaŋ. Täŋpäkaŋ webekawä omäk meran säkgämän täŋpäŋ dubikaken it täyak. Omäk meran uwä gol mobä säkgämän-inik, Opia komeken nanik upäŋ täŋpani.   
\b  
\q1
\v 10 Eruk webeni, gäka ŋode yäŋira nadä; Gäk komekaken nanik ämawebe ba nägät moräkaye mäde ut yämiŋpäŋ unita juku kubä nämo pewen.   
\q1
\v 11 Ude täŋiri intäjukun ämakatä gabäŋgärip täŋpäŋ gäka webe säkgämän yäŋ api gäwerek. Täŋ äpka uwä ekänika unita mani buramiwen.   
\q1
\v 12 Täŋpäkaŋ Tire komeken ban naniktä äbä bänep tägata iron api täŋ gamineŋ, ba tuŋum ämatä gäk ganiŋ oretta api ämneŋ.   
\b  
\q1
\v 13-14 Eruk ämawebe, nadäkot! Intäjukun ämajin täŋo webeni uwä ini eŋi gänaŋ säkgämän, kaŋgärip ikek ude itak. Teki uwä golkät bok täŋpani, unita ägo-ägo weŋirän intäjukun äma dubiniken yäŋikŋat yäpmäŋ kukaŋ. Kuŋirä webe gubaŋ noriye imaka, iwarän täŋirä ugän yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ kukaŋ.   
\q1
\v 15 U kudup, bänep täga pähap nadäŋpäŋ oretoret terak intäjukun äma täŋo eŋi pähap gänaŋ kumaŋ ärokaŋ.   
\b  
\q1
\v 16 Täŋpäkaŋ intäjukun ämana, gäka ŋode yäyat; Gäkŋo nanak ämani mäyap ahäŋpäŋ gäk ba oraŋkaye täŋo kome yäpmäŋpäŋ intäjukun äma udegän api itneŋ. Täŋirä ämawebe komeni komeni yabäŋ yäwatta wäpi biŋam ärowani api yämen.   
\q1
\v 17  \x * \xo 45:17 \xt Sam 138:4; Mal 1:11\x* Täŋpäkaŋ nähä ätu mäden ahänayäŋ täkaŋ unitä nadäŋpäŋ kuŋatneŋta kap ŋo teŋira wäpka biŋamtä punin api kuŋarek. Ude täŋira ämawebe kuduptä wäpka biŋam u tärek-täreki nämo api ganiŋoret täneŋ.   
\c 46  
\s1 Anutu u ninkät itkamäŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 46:1 \xt Sam 62:7-8, 91:2, 142:5\x* Anutu u nintäŋo äyuŋnin ba nintäŋo kehärominin. Bäräpi gänaŋ täŋkentäŋ nimikta pidämtak täyak.   
\q1
\v 2 Unita nin imaka kubäta nämoinik umuntäne. Nämoinik! Kenäŋ kwaiŋirän kome kwähärep duneŋo uwä täga. Ba pom gwägu bämopiken duŋpeŋ äpmoneŋo u imaka täga. Nämo api umuntäne.   
\q1
\v 3  \x * \xo 46:3 \xt Sam 93:3-4; Jer 5:22; Mat 7:25\x* Ba gwägu pähap mämä taŋi yäŋpäŋ tokätpäŋ porärak pakipaki täŋpek. Täŋirän pom taŋi taŋi wareŋ täneŋo upäŋkaŋ imata umuntäne? Ninä nämoinik api umuntäne!   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 46:4 \xt Sam 48:1, 48:8\x* U imata, Anutu täŋo yotpärare bämopiken ume taŋi kubätä pätak. Ume unita ämawebe oretoret pähap nadäk täkaŋ. Yotpärare u kudupi-inik, Anutu ärowani täŋo irit bägup.   
\q1
\v 5  \x * \xo 46:5 \xt Jol 2:27; Sef 3:15; Sek 8:3\x* Uken Anututä it täyak unita nämo api wawek. Nämoinik, kepma bipani Anututä watä api it imik täŋpek.   
\q1
\v 6  \x * \xo 46:6 \xt Jos 2:9, 2:24; Sam 2:1\x* Bureni, Anutu u kehäromi-inik. Unita äma äbori äbori umun pähap nadäŋpäŋ kujari kwaik täkaŋ. Täŋirä Anututä kärak yäŋirän kometä ume bumik äworewek!   
\b  
\q1
\v 7 Upäŋkaŋ ninäwä nämo api umuntäne. Nämo, Ekäni kehäromi mähemi u ninkät it täkamäŋ. Bäräpi kubätä ahäwänä Oranin Jekop täŋo Anutuken käbop täga api itne.   
\b  
\q1
\v 8 Ai, ämawebe in äbut! Äbäŋpäŋ Ekänitä piä täk täŋkuko u ŋo kawut! Imaka imaka täk täŋkuko u yabäŋpäŋ jäkjäk yamäŋpäŋ nadäwä inide kubä täk täyon!   
\q1
\v 9 Ekäni uwä komeni komeni täŋo ämik däpmäŋ täkŋek täyak. Täŋpäŋ äpa kuwek yäpmäŋpäŋ tokät jukutpäŋ kurepä kädäp gänaŋ ureŋ täŋpän äpmok täkaŋ.   
\q1
\v 10  \x * \xo 46:10 \xt Lo 4:35; 1Kin 18:36-39; Ais 2:11, 2:17\x* Unita Ekänitä ŋode yäyak; Kwikinik itkaŋ näka ŋode nabäŋpäŋ-nadäwut; Näk Anutu bureni-inik. Näk intäjukun irira ämawebe komeni komeni ittäŋ kukaŋ u gämotna-kengän it täkaŋ.  
\q2 Kome kuduptagän täŋo Ekäni-inik u näk! yäk.   
\b  
\q1
\v 11 Unita ämawebe, in ŋode nadäwut! Ekäni kehäromi mähemi, u ninkät it täkamäŋ. Bureni, bäräpi kubätä ahäwänä Oranin Jekop täŋo Anutuken käbop täga itne.   
\c 47  
\s1 Anutu u äma komeni komeni täŋo ekäni pähap  
\q1
\v 1 Ämawebe kuduptagän kap teŋkaŋ ketjin utpäŋ oretoret täk täkot! Täŋkaŋ oretoret gera terak Anutu iniŋ orerut!   
\q1
\v 2 Ekäni ärowani pähap uwä ini pärik-inik kubä itak. Kehäromini uwä umuri pähap. Uwä kome pähap ŋonitäŋo Ekäni ärowani-inik.   
\q1
\v 3 Uwä täŋkentäŋ nimiŋpäŋ guŋ ämawebe äbori äbori unitäŋo kehäromini yäpmäŋ äpäŋpäŋ gämotninken yepmaŋkuk. Täŋkaŋ komeni ninta niniŋ kireŋkuk.   
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ bian Anututä ini kome u iwoyäŋpäŋ nimiŋkuko unita ŋode nadäkamäŋ; Jekop täŋo äboriye ninta nadäŋ nimikinik täk täyak.   
\b  
\q1
\v 5 Ai, nadäwut! Anututä maŋirani bägupken äroŋkuko itak. Äro irirän ämawebetä bänep pidäm oretoret kap womat mämä terak teŋkuŋ.   
\q1
\v 6 Eruk! Unita nadäŋpäŋ in imaka, Anututa oretoret kap teŋ imut! Teŋkaŋ iniŋ orerut! Ekäni pähapnin oretoret kap teŋ imut.  
\q2 Äneŋi täwetat; Iniŋ orerut!   
\q1
\v 7 Anutu uwä kome pähap ŋonitäŋo Ekäni ärowani itak unita oretoret kap teŋ imut!   
\b  
\q1
\v 8 Anutu ärowani pähap unitä maŋirani bägup kudupiken maŋitkaŋ ämawebe komeni komeni intäjukun-inik it yämiŋpäŋ yabäŋ yäwat täyak.   
\q1
\v 9 Täŋirän guŋ ämawebe äbori äbori täŋo ärowaniniyekät Abraham täŋo Anutu unitäŋo äbot ninkät käbeyä täk täkamäŋ. U imata, kome täŋo intäjukun äma kudup u Anutu gämori-kengän itkaŋ.  
\q2 Anutu unitäŋo kehärominitä päke u yärepmit moretak! U intäjukuntä intäjuninik itak.   
\c 48  
\s1 Anutu täŋo yotpärare wäpi Jerusalem unita oretoret kap  
\q1
\v 1 Ekäni uwä wäpi biŋam ärowani nikek. Unitäŋo yotpärare wäpi Jerusalem u pom kudupi kubä terak itak. Unita yotpärare uken äroŋpäŋ wäpi biŋam yäpmäŋ akuna!   
\q1
\v 2  \x * \xo 48:2 \xt Mat 5:35\x* Saion Pom kudupi uwä käroŋi boham, tägagämän-inik, kaŋoret ikek. Ämawebe kome pähap ŋo nanik kuduptagäntä Anutu täŋo pom u kaŋpäŋ oretoret täk täkaŋ.  
\q2 Täŋpäkaŋ Ekäni Ärowani unitäŋo yotpärare pom u terak itak.   
\q1
\v 3 Anutu uwä kudupi yotpärare u bämopiken itkaŋ ämik kadäniken ämawebe uken nanikta yewa kehäromi täŋ yämik täyak.   
\b  
\q1
\v 4 Bian kome ätu täŋo intäjukun ämatä Saion ämawebekät ämik tänayäŋ yotpärare u dubiniken äbuŋ.   
\q1
\v 5 Äbäŋkaŋ yotpärare kudupi u kaŋpäŋ jäkjäk yamäŋpäŋ umuntaŋkaŋ metäŋpeŋ kuŋkuŋ.   
\q1
\v 6  \x * \xo 48:6 \xt Kis 15:15; Hos 13:13\x* Umuntaŋkuŋo uwä komi webetä nanak bäyanayäŋ nadäk täkaŋ ude nadäŋpäŋ kujari kwaiŋkuŋ.   
\q1
\v 7 Ämik tänayäŋ gäpe taŋi taŋi pähap terak äbuŋo u gäkä mänit pähap iniŋ kireŋpewi gäpe uwä yäpmäŋ kärapmit täŋpän kuŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 8 Täŋpäkaŋ bianä, Anutu täŋo täktäki kehäromi nikek unitäŋo manbiŋamgän nadäk täŋkumäŋonik. Upäŋkaŋ apiŋo dapunintä kaŋpäŋ nadäk täkamäŋ.  
\q2 Ekäni uwä iniken yotpärare ŋo watäni säkgämän irirän kehäromigän pen api it yäpmäŋ ärowek. Yotpärare uwä Ekäninin, Anutu kehäromi mähemitä iniken.   
\b  
\q1
\v 9 O Anutu, kudupi yotka gänaŋ äroŋpäŋ ironka tärek-täreki nämo unitäŋo mebärita yäŋpäŋ-nadäk täk täkamäŋ.   
\q1
\v 10 Wäpka biŋam komeni komeni kuŋ moreŋkuko unita ämawebe komeni komenitä udegän ganiŋoret täkaŋ. Täŋpäŋ yabäŋ yäwat piä täk täyan uwä nadäk-nadäk siwoŋi terakgän täk täyan.   
\q1
\v 11 Gäk ämawebe täŋo irit kuŋat-kuŋari u siwoŋigän yäpmäŋ danik täyan unita ämawebe Saion yotpärareken nanik ba yotpärare taŋi täpuri Juda komeken it yäpmäŋ kukaŋ u nanik kudup, oretoret täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 12-13 Eruk, Anutu täŋo ämawebe, in Anutu täŋo kehäromini kaŋpäŋ nadäna yäŋpäŋä ŋode kaŋ täŋput; Jerusalem yotpärare gägäniken kuŋat äyäŋutpäŋ yewa kehäromikät ämik täŋo tuŋum tuŋum ukät yabäŋpäŋ-nadäwut.  
\q2 Yabäŋpäŋ-nadänayäŋ täŋo unitäŋo biŋam uwä nanakjiye orajiye mäden ahänayäŋ täkaŋ u ŋode kaŋ yäwerut;   
\q1
\v 14  \x * \xo 48:14 \xt Ais 58:11\x* Anutu unitägän nibäŋ niwat täyak. U nintäŋo Anutu, paot-paori nämo. Täŋpäkaŋ unitä kadäni kadäni api nipmäŋit niwarek.   
\c 49  
\s1 Moneŋ tuŋumta nadäwätäk täneŋtawä  
\q1
\v 1 Äma äbot, kome terak it yäpmäŋ kukaŋ in kudup man ŋo nadäwut.   
\q1
\v 2 Äma wäpjin biŋam nikek ba wäpjin nämo, äma moneŋ ikek ba äma jäwäri, in kuduptagän man täwerayäŋ täyat ŋo juku peŋpäŋ nadäwut.   
\q1
\v 3 Man kädet siwoŋi kubä nadätat u intä nadäneŋta yäŋahäwayäŋ.   
\q1
\v 4 Man siwoŋi u man wärani terak täwerayäŋ. Täwet paotpäŋä man wärani unitäŋo mebäri kap terak api yäŋahäwet.   
\b  
\q1
\v 5-6  \x * \xo 49:5-6 \xt Jop 31:24; Sam 52:7; Mak 10:24\x* Imata äma waki-wakita umuntäwet? Äma uwä moneŋta nadäkinik täk täkaŋ. U näk moneŋ ikek yäŋkaŋ iniken wäpi biŋam yäpmäŋ akuk täkaŋ.  
\q2 Täŋpäkaŋ äma waki udewanitä näk it gwäjiŋpäŋ nutnayäŋ täk täkaŋ. Upäŋkaŋ, äma udewanita imata umuntäwet?   
\q1
\v 7  \x * \xo 49:7 \xt Jop 36:18-19\x* Moneŋi päke unitä nämo api täŋkentäŋ yämek. Nämoinik! Nin nadäkamäŋ; Äma kubätä iniken gupi moneŋpäŋ täga nämo suwawek. Nämo, äma kubätä irit kehäromi kaŋ-ahäwa yäŋpäŋ Anututa moneŋ peŋ imikimik kädet nämo pätak.   
\q1
\v 8  \x * \xo 49:8 \xt Sam 16:10, 22:29, 89:48\x* Nämoinik, äma täŋo gwäki suwak-suwak ärowani pähap. U moneŋ taŋi peneŋo upäŋkaŋ bäräŋeŋ täga nämo pewä tägawek.   
\q1
\v 9 Moneŋ terak äma kubätä irit kehäromi täga nämo kaŋ-ahäwek. Nämo, äma kuduptagän paot-paotta biŋam.   
\b  
\q1
\v 10 Bureni nadäkamäŋ. Äma kuduptagän kumäk täkaŋ. Äma nadäk-nadäk ikek kumäk täkaŋ.  
\q2 Ba guŋ ämakät äma kädet goret-goret täŋpani u imaka, kumäk täkaŋ. Kumäŋpäŋ moneŋi peŋirä äma ätutä yäpmäk täkaŋ.   
\q1
\v 11 Bianä, äma udewani komeni nikek. Upäŋkaŋ apiŋo kubäpäŋ äneŋirä kome ukengän paot-paori nämo api itneŋ.   
\q1
\v 12 Äma täŋo wäpi biŋamtä kumäk-kumäkita kädet nämo api täŋpipiŋ yämek. Nämoinik! Tomtä kumäk täkaŋ udegän api kumneŋ.   
\b  
\q1
\v 13 Kumäk-kumäk kädet uwä, äma inita nadäkinik täŋpäŋ täga itkamäŋ yäŋ nadäk täkaŋ uken api ahäŋ yämek. U kawut!   
\q1
\v 14 Äma udewani uwä tom udegän, kumäk-kumäk ikek. Kumäŋirä kumäŋ-kumäŋtä watä ämani ude api täŋpek. Äma äneŋpaniken äpmoŋirä gupi bäräŋeŋ paraŋirä ämawebe siwoŋitä Wi! api yäwatneŋ.   
\q1
\v 15  \x * \xo 49:15 \xt Sam 16:10-11, 73:24; Hos 13:14\x* Täŋpäkaŋ nähä Uraktä nämagutpäŋ kumäŋ-kumäŋ täŋo kehäromiken nanik api wädäŋ tädotpäŋ nepmaŋpek.   
\b  
\q1
\v 16 Unita nadäkot! Äma moneŋ tuŋum ikek ba eŋi säkgämän nikek, udewanita ninin jide täŋpäŋ äma ude kaŋ äworene yäŋ nadäwätäk nämo täneŋ.   
\q1
\v 17  \x * \xo 49:17 \xt Sam 17:14; 1Ti 6:7\x* Nämoinik! Äma udewani kämi kumäŋkaŋ tuŋumi u yäpmäŋkaŋ täga nämo api kuneŋ. Ba wäpi biŋamikät bok nämo api kuneŋ.   
\q1
\v 18 Täŋpäŋ äma udewani kodak itkaŋ kome täŋo tuŋumta gäripi nadäŋpäŋ Anutu täŋo iron terak itkamäŋ yäŋ nadäk täkaŋ.  
\q2 Säkgämän irirä äma ätutä wäpi biŋam yäpmäŋ akuk täkaŋ.   
\q1
\v 19 Upäŋkaŋ äma udewani kumäŋkaŋ, bian äbekiye oraniyetä kumäŋpeŋ päŋku bipmäŋ urani gänaŋ itkuŋken ugän api yäwatneŋ.   
\q1
\v 20 Bureni-inik! Äma moneŋ tuŋum ikek upäkaŋ nadäk-nadäki nämotä irit kehäromita biŋam nämo api täneŋ. Uwä tomtä kumäŋpäŋ parak täkaŋ udewani.   
\c 50  
\s1 Anututä ämawebe täŋo täktäki yäpmäŋ danik täyak  
\q1
\v 1 Ai! Ämawebe in nadäwut! Anutu ärowani, Ekäninin unitä man yäwayäŋ täyak. U ämawebe komeni komeni päke unita gera yäyak.   
\q1
\v 2 Anutu täŋo peŋyäŋek kudän Jerusalem yotpärare säkgämän uken naniktä kwawakinik teŋ yäŋetak. U kawut!   
\q1
\v 3 Bureni! Anutunin kehäromi nikek u man yäwayäŋ äbätak. Kädäp mebettä intäjukun kuŋirän iwän mänit pähaptä itgwäjiŋirän äbätak.   
\b  
\q1
\v 4-5 Anututä ämawebeniye täŋo kudän yäpmäŋ daniwayäŋ yäŋpäŋ kunum kenta kometa gera ŋode yäyak; Ek äbä ämawebe naniŋ oret täkaŋ u kuduptagän yämagut päbä iŋamnaken yepmaŋpun yäk.  
\q2 Ämawebe uwä näkkät topmäk-topmäk kubägän täŋpäŋ täŋ-kehäromtakta tom däpmäŋpäŋ ijiŋ namiŋkuŋo u yäk.  
\q2 Eruk, ude täŋpänkaŋ man piä täŋira kaŋ nabäwut yäk.   
\q1
\v 6  \x * \xo 50:6 \xt Sam 75:7, 97:6\x* Anututä ude yäŋirän kunumtä kwawak ŋode yäŋahäk täyak; Anutu ini uwä man yäpmäŋ daniwani äma siwoŋi-inik. Jop man kubä nämo yäk täyak.   
\b  
\q1
\v 7 Eruk, Anututä ämawebeniye ŋode yäwetak; Isrel ämawebenaye, juku peŋkaŋ nadäwut! Anutu bureni-inik, intäŋo Anutujin näkŋa in manken tepmaŋpayäŋ yäk.   
\q1
\v 8 Tom käbäŋi nikek ijiŋ namik täkaŋ unita nämo tebetat yäk. Nämo, kadäni kadäni in tom käbäŋi nikek ijiŋ namik täkaŋ yäk.   
\b  
\q1
\v 9 Upäŋkaŋ ŋode täwera nadäwut; Näk bulimakau ba memeta nämo wäyäkŋek täyat yäk.   
\q1
\v 10-11 Nämoinik, tom ägwäri bipiken itkaŋ, ba bulimakau pomken itkaŋ, barak ba gwakgwak imaka u kuduptagän näkŋogän yäk.   
\q1
\v 12  \x * \xo 50:12 \xt Sam 24:1; 1Ko 10:26\x* Nakta newäwä inken nämo yäŋapiwet yäk. Nämoinik, kome pähap ba imaka imaka u terak itkaŋ u mähemi näk yäk.   
\q1
\v 13 Näk inipärik kubä. Tom koyani ba nägäri nämo nak täyat yäk.   
\b  
\q1
\v 14 Täŋpäkaŋ naniŋ oretoret kädet bureni gäripi näkä nadäk täyat uwä ŋode; In naniŋ oretpäŋ bänep täga man yäk täkot. Uwä ärawa bureni ude api täŋ namineŋ.  
\q2 Täŋpäŋ Anutu ärowani näka bänep täga täŋ namikta yäk täŋkuŋo uwä bureni täŋ namineŋ!   
\q1
\v 15  \x * \xo 50:15 \xt Sam 91:15, 107:6, 107:13, 107:19; Sek 13:9\x* In ude täneŋo uwä bäräpi kubä inken ahäwänä näkken gera yäŋirä näkä in täŋkentäk-inik api täŋpet. Täŋpakaŋ in wäpna biŋam punin api yäpmäŋ akuneŋ yäk.   
\b  
\q1
\v 16 Täŋpäkaŋ Anututä äma waki täŋpani man ŋode yäwetak; In jop, mejin-tägän näkŋo baga man ba topmäk-topmäk kubägän u yäŋahäk täkaŋ. Täŋirä nadäwa siwoŋi nämo täk täkaŋ.   
\q1
\v 17  \x * \xo 50:17 \xt Neh 9:26; Rom 2:21-22\x* Täŋpäŋ näkä in yäpä tägakta bitnäŋkaŋ kadäni kadäni näkŋo man ut täkaŋ.   
\q1
\v 18 In kubo äma yabäŋkaŋ ukät not täŋpeŋ kuŋat täkaŋ. Yabäŋirä intäŋo notjiye ude äworek täkaŋ.  
\q2 Ba ämawebe kubokäretta täŋpani ba nädapitä duŋ-weŋpäŋ ini-ini iranikät not täŋ yämiŋpäŋ kuŋat täkaŋ.   
\q1
\v 19 In mejinta watä nämo itkaŋ man jop manman ba man wakiwaki yäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 20 Täŋkaŋ notjiye manken yepmaŋit yäŋpäŋ-yabäŋ yäwarit täk täkaŋ.   
\q1
\v 21  \x * \xo 50:21 \xt Sam 90:8; Ais 55:8-9, 57:11; Rom 2:4\x* Intä ude täŋirä näkä jop dapun tabäŋpäŋ man kubä nämo yäk täyat. Ude täŋira intä Anutu u nin bumik yäŋ nadäk täkaŋ.  
\q2 Upäŋkaŋ nämoinik! Apiŋo tebeŋpäŋ manken kwawak tepmaŋpayäŋ.   
\q1
\v 22 Unita ämawebe näka mäde ut namik täkaŋ, in ŋode nadäwut; In itkaŋ ude pen udegän itpäŋä api waŋ moreneŋ.  
\q2 Täŋkaŋ äma kubätä in täga nämo api täŋkentäŋ tamek.   
\b  
\q1
\v 23  \x * \xo 50:23 \xt Sam 27:6\x* Täŋpäkaŋ bänep täga man näwet-näwet unita gäripi nadäk täyat. Unita nadäwa ärawa bureni ude täk täkaŋ.  
\q2 Ämawebe ude täŋ namiŋkaŋ näkŋo man buramik täkaŋ uwä bureni-inik api yämaguret.   
\c 51  
\s1 Wakini yäŋahäk-ahäk  
\d Devit Basiba kubo täŋirän Natantä kaŋ-yäŋkuko unita nadäŋpäŋ man ŋo kudän täŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 51:1 \xt 2Sml 12:1-15\x* \x * \xo 51:1 \xt Sam 109:26; Ais 43:25; Apos 3:19; Kol 2:14\x* Anutu, gäk butewaki mähemi unita näka butewaki nadäŋ namisi. Butewaki nadäŋ namiŋpäŋ wakina kudup ketäreŋ nami.   
\q1
\v 2  \x * \xo 51:2 \xt Ais 1:16; Jer 4:14; Hib 9:14\x* Ude täŋkaŋ wakiwakina ärut paktaŋ nami.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 51:3 \xt Ais 59:12\x* Anutu, momi äma näk, wakina unita nadäwätäk täŋpäŋ kuŋat täyat.   
\q1
\v 4  \x * \xo 51:4 \xt 2Sml 12:13; Luk 15:21; Rom 3:4\x* Momina uwä ämaken nämo, gäkkengän täŋkut. Imaka u täŋira gäkä nabäŋiri taräki täŋkuk.  
\q2 Unita iŋam man näwetkuno u burenigän näwetkun. Ba täktäkna yäpmäŋ daniŋkuno u siwoŋigän yäpmäŋ daniŋkun.   
\q1
\v 5  \x * \xo 51:5 \xt Jop 15:14; Efe 2:3\x* Wära! Kädet wakina ŋowä kädet kodaki nämo täyat. Nämo! Näk meŋnatä momikät bok bäyaŋpäŋ nepmaŋkuk.  
\q2 Täŋpänkaŋ momi täŋpani pen udegän it yäpmäŋ äbätat.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 51:6 \xt Sam 15:2; Snd 2:6; Jem 1:5\x* Anutu, gäk näkä jop manman yäkta gäripi nämo nadäk täyan unita gäkŋaken nadäk-nadäk bureni näwoŋäre.   
\q1
\v 7  \x * \xo 51:7 \xt Nam 19:18; Ais 1:18; Hib 9:19\x* Täŋpäŋ gäk momina ketäreŋ namiŋiri pakigän-inik ira.   
\q1
\v 8  \x * \xo 51:8 \xt Sam 35:10; Ais 35:10; Jol 1:16\x* Bureni Anutu, bäräpi pähap namiŋkuno u ketäreŋ namiŋpäŋ bänep oretoret peŋ nami.   
\q1
\v 9  \x * \xo 51:9 \xt Jer 16:17\x* Momi täŋkuro u ärut paktaŋ namiŋpäŋ momina unita kaŋ täŋguŋta!   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 51:10 \xt Sam 78:37; Mat 5:8; Apos 15:9; Efe 2:10\x* O Anutu, gäk bänep pakigän pewi ahäŋ namikot. Bänepna täŋ kodaktaŋ namiŋiri gäkgänpäŋ kaŋ gäwaräntäwa!   
\q1
\v 11  \x * \xo 51:11 \xt 2Kin 13:23; Ais 63:10-11; Jer 7:15\x* Iŋamkaken nanik näwat kireweno, Anutu. Ba gäkŋaken Munapikka nomägareno!   
\q1
\v 12  \x * \xo 51:12 \xt Sam 13:5\x* Bian gäkŋata biŋam nämaguriri bänep oretoret nadäŋkuro u, apiŋo bänep oretoret udegän täŋ namisi yäŋ nadätat!  
\q2 Gäkŋo man iwatta gäripi pewi ahäŋ namänkaŋ gäkä mehamtäŋ namiŋiri man u buramiwa.   
\b  
\q1
\v 13  \x * \xo 51:13 \xt Sam 22:27; Apos 9:21-22\x* Ude täŋ namiŋiri peŋawäk äma gäkŋo kädet siwoŋi api yäwoŋärewet. Täŋira momi äma udewanitä bänepi api sukureneŋ.   
\b  
\q1
\v 14  \x * \xo 51:14 \xt 2Sml 12:9; Sam 35:28, 71:15\x* Anutu, yäpätägak ämana, näk kumäkta biŋam täyat upäŋkaŋ näk kumäŋ-kumäŋ nämo nuren. Ude täŋpayäŋ täno uwä bänep oretoret terak gäkŋo kudän siwoŋi u pen api yäŋahäk täŋpet.   
\q1
\v 15  \x * \xo 51:15 \xt Kis 4:15; Sam 9:14\x* Ekäni, mena jinom täŋpidäm taŋiri wäpka biŋam yäŋahäŋpäŋ ganiŋ orera!   
\b  
\q1
\v 16  \x * \xo 51:16 \xt Sam 40:6\x* Nadätat! Anutu, oraŋ gamikta gupe käbäŋi nikek ijiŋ gamik-gamikta bitnäk täyan. Unita gäripi nadäwipäŋ uyaku ijiŋ gamitet.   
\q1
\v 17  \x * \xo 51:17 \xt Sam 34:18\x* Upäŋkaŋ oraŋ gamik-gamik kädet gäkä gäripi nadäk täyan uwä ŋode; Äma manka buramiŋpäŋ gämotkaken kuŋat täkaŋ unita gäripi nadäk täyan.  
\q2 Näk nadätat, gäk äma iniken momita nadäŋ bäräp täŋpäŋ inita nadäwä äpani täk täkaŋ äma udewanita mäde nämo ut yämik täyan.   
\b  
\q1
\v 18 Anutu, gäkŋaken gärip iwatpäŋ ämawebe Jerusalem nanik täŋkentäŋ yämiŋiri säkgämän kaŋ irut. Täŋpäŋ Jerusalem täŋo yewa pähap äneŋi täŋkodak taŋpäŋ kaŋ pe!   
\q1
\v 19 Ude täŋiri ämatä gupe käbäŋi nikek ijiŋ gamiŋirä gäripi taŋi api nadäwen.   
\c 52  
\s1 Nin ima terak yeŋgämina pek täkaŋ?  
\d Devit täŋo iwan kubätä päŋku Sol, Devit Ahimalektä yotken käbop itak yäŋ iwetkuko unita nadäŋpäŋ Devittä kap ŋo teŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 52:1 \xt 1Sml 22:9-10\x* Äma kehäromi gäk, imata täktäkka wakita yäŋbiŋam-biŋam yäŋtäŋ kuŋat täyan? Anutu iŋamiken mäyäk tänaŋipäŋ imata wakika unita biŋam wari wari yäŋtäŋ kuŋat täyan?   
\q1
\v 2  \x * \xo 52:2 \xt Sam 50:19, 59:7, 64:3\x* Gäk äma täŋpäwakta nadäk tawaŋ pek täyan. Meka jinom päraŋi-inik, mujuk päraŋ bumik. Jop manman kädet mebäri mebäri pewä ahäkta nadäk täyan.   
\q1
\v 3 Kudän tägata nadäwi äpani täŋpäpäŋ waki täkta gäripi nadäk täyan. Ba jop manmanta nadäwi ärowani täŋpäpäŋ man burenita gaŋani nadäk täyan.   
\q1
\v 4 Jop manman yäwani gäk, ämawebe meka jinomtä komi yämikta gäripi pähap nadäk täyan.   
\b  
\q1
\v 5 Unita Anututä gäka komi gamayäŋ täyak u tärek-täreki nämo. U eŋikaken nanik u wädäŋ maŋpän kuŋiri äma itnayäŋ täkaŋ u wari nämo api nadäŋ gamineŋ.   
\q1
\v 6 Anututä ude täŋirän äma siwoŋi kuŋaranitä u kaŋpäŋ api umuntäneŋ. Täŋpäŋ gabäŋ mägayäŋpäŋ ŋode api yäneŋ;   
\q1
\v 7  \x * \xo 52:7 \xt Sam 49:6\x* U kawut! Äma ŋowä säkgämän itta Anutu terak nämo yeŋgämän pek täŋkukonik. Nämo, moneŋ tuŋumna pähaptä täga täŋkentäŋ namineŋ yäŋ nadäŋpäŋ säkgämän itta waki mebäri mebäri ehutpäŋ täk täŋkukonik.   
\b  
\q1
\v 8 Täŋpäkaŋ nähä olip päya säkgämän Anutu täŋo eŋi dubiniken ärowani ude bumik itat. Täŋpäŋ unitäŋo iron tärek-täreki nämo uterak yeŋgäma pewäpäŋ it täyat.   
\q1
\v 9 Unita Anutu, imaka täŋ namik täyan unita bänep täga man api gäwet yäpmäŋ ärowet.  
\q2 Täŋpäŋ ämawebekaye iŋamiken gäk tägagämän yäŋ yäŋahäŋpäŋ api yäwet täŋpet.   
\c 53  
\s1 Äma waki täŋo täktäk  
\q1
\v 1  \x * \xo 53:1 \xt Sam 10:4, 14:1\x* Äma Anutu nämo itak yäŋ yäk täkaŋ uwä guŋ bureni-inik! Äma udewani bänepi käbäŋ täwani. U kudän waki mebäri mebäri täk täkaŋ. Kubätä kudän täga kubä nämoinik täk täyak.   
\q1
\v 2  \x * \xo 53:2 \xt 2Sto 15:2, 19:3; Sam 33:13\x* \x * \xo 53:2 \xt Rom 3:10-12\x*Nadäkaŋ? Anututä kunum terak ununitä etä päpä dapun pärewat täk täyak. U äma nadäk-nadäk täga nikek näk naniŋ orerani udewani ätu itkaŋ ba yäŋ nadäŋpäŋ yabäŋ ahäkta dapun pärewat täk täyak.   
\q1
\v 3 Upäŋkaŋ nämo, kudup u kädet siwoŋi irepmit moreŋpäŋ kädet waki täŋpanigän. Uken nanik kubätä kudän täga kubä nämoinik täk täyak.   
\q1
\v 4 Unita Anututä ŋode yäyak; Jide? Ämawebe udewani uwä nadäk-nadäki nämo ba? U näkŋo ämawebenaye uken täŋyäkŋatpäŋ kubota pidämigän täŋ yämik täkaŋ. Ude täŋkaŋ näkken yäŋapik man kubä nämoinik yäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Upäŋkaŋ umuri pähap kubä api nadäneŋ. Bian umun udewani kubä nämoinik nadäŋkuŋ. Anututä ämawebeniye täŋo iwan kudup däpmäŋpäŋ kujari api ureŋ täŋpän kuneŋ. Bureni, Anututä mäde ut yämiŋkuko unita Isreltä iwaniye u täŋpäwakinik api täŋ yämineŋ.   
\b  
\q1
\v 6 Eruk, Anututä Isrel ämawebe täŋkentäŋ yämikta äma kubä Saion nanik pewän äbän yäŋ nadätat. Anututä ude täŋirän äneŋi säkgämän itnayäŋ täkaŋ unita oretoret pähap api nadäneŋ!   
\c 54  
\s1 Devittä Anutuken täŋkentäkta yäŋapiŋkuk  
\d Sifa nanik ätutä päŋku Sol, Devit nintä komeken käbop käwep itak yäŋ iwetkuŋo unita nadäŋpäŋ Devittä kap ŋo teŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 54:1 \xt 1Sml 23:19, 26:1\x* Anutu, kehäromika terak iwan keriken nanik nämagutpäŋ nepmaŋpi äneŋi säkgämän kaŋ kuŋara.   
\q1
\v 2 Gäkken yäŋapiŋira juku peŋpäŋ nadäŋ namisi.   
\b  
\q1
\v 3 Äma komi komi ba peŋawäk täŋpanitä näk kumäŋ-kumäŋ nutnayäŋ äbäkaŋ. Äma udewanitä Anututa nadäŋirä jopi täk täyak.   
\b  
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ Anutu iniwä täŋkentäŋ namik täyak. Intäjukun ämanatä watä säkgämän it namiŋirän täga it täyat.   
\q1
\v 5 Nämo nepmak täyak unita iwan komitä näka täŋ namik täkaŋ ugänpäŋ Uraktä äyäŋutpäŋ kowata udegän yämiŋirän paot-inik api täneŋ.   
\b  
\q1
\v 6 O Ekäni, gäk tägagämän unita bänep täga man gäwetpäŋ iron kowata täŋ gamayäŋ nadätat.   
\q1
\v 7  \x * \xo 54:7 \xt Sam 59:10\x* O Ekäni, gäk täŋkentäŋ namiŋiri bäräpi yabäŋ ahäŋkuro u kudup paot moreŋkuŋ.  
\q2 Täŋpäŋ yabäŋira gäkä iwanaye kuduptagän däpmäŋ moreŋkun.   
\c 55  
\s1 Äma kubä noripakitä iwan täŋ imänkaŋ yäŋapik man yäŋkuk  
\q1
\v 1 O Anutu, yäŋapik mannata juku peŋpäŋ nadä. Butewaki terak gäwet yabäŋira mäde nämo ut namen!   
\q1
\v 2 Nämo, juku peŋpäŋ kowata näwet. Imata, nadäwätäknatä kehäromina kudup yäpmäŋ äpätak.   
\q1
\v 3 Iwanayetä umun man näwerirä bumta umuntaŋ itat. Äma waki täŋpani uwä näka gaŋani nadäŋpäŋ kokwawak nadäŋ namik täkaŋ unita nadäŋ bäräp taŋi täyat.   
\q1
\v 4-5  \x * \xo 55:4-5 \xt Sam 18:4-5, 116:3\x* Bänepnatä komi inide kubä nadätat. Kujatna bumta kwaiwäkaŋ umun pähap nadätat ŋonitä täga nurek yäŋ nadätat.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 55:6 \xt Jop 3:13\x* Unita ŋode nadätat; Näk pitna nikek täŋpän yäwänäku barak ude orek itta piäŋ päŋku kubäken itet.   
\q1
\v 7 Ban kubäken-inik piäŋ päŋku kome ämani nämoken täha bägup täŋpäŋ itet.   
\q1
\v 8 Ude täŋkaŋ umuri ahäŋ namitak ŋonita uken käbop itet.   
\b  
\q1
\v 9 Unita intäjukun ämana bureni, iwanaye täŋo man yäkyäki täŋ-kuruktaŋ yämi. Imata, yotpärare taŋiken ämatä ämik kowata kowata täŋkaŋ ut täpätet mämä bumta täŋirä yabätat.   
\q1
\v 10 U kepma bipani yotpärare u yewa täŋpäŋ it gwäjiŋkaŋ ämik ba kubota kudän bumta pewä ahäŋpäŋ tokŋeŋ pätak.   
\q1
\v 11 Täŋpäkaŋ waki kädet mebäri mebäritä uken-uken kudup ahäŋ pätak. Yotpärare gänaŋ kädet täpuri täpuriken täŋyäkŋat-yäkŋat ba komi jop nadäŋ yämik-yämik kädettä udegän pätak.   
\b  
\q1
\v 12 Butewaki pähap! Iwan kubätä yäŋärok ude näwet täŋpän yäwänäku täga bumik nadätet. Ba kubäken nanik kubätä näka ude täŋ namän yäwänäku käbop päŋku täga itet.   
\q1
\v 13  \x * \xo 55:13 \xt 2Sml 15:12; Sam 41:9\x* Upäŋkaŋ waki, notnapak bureni-inik, imaka imaka bokgän täŋpani gäkä ude täŋ namitan!   
\q1
\v 14 Nek iŋam kowat-kawän täŋpäŋ man yäŋpäŋ-nadäk säkgämän täŋkaŋ Anutu iniŋ oretta kudupi yotken bokgän kuk täŋkumäko upäŋ udewä täyan.   
\q1
\v 15 Unita iwanaye täŋo kadänini nämo täreŋirän kaŋ paorut! Ba kodak itpäŋ kumbani komeken kaŋ äpmoŋput! Imata, kudän wakiwakitä äma udewanikät kentäŋpäŋ it-inik täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 16 Upäŋkaŋ näk Ekäni Anutuken gera yäŋira api täŋkentäŋ namek.   
\q1
\v 17  \x * \xo 55:17 \xt Sam 92:2; Apos 10:3, 10:30\x* Tamimaŋ ba kepma bipani bäräpinata nadäŋpäŋ yäŋapik-apik gerana uken pewa äroŋirän api nadäŋ namek.   
\q1
\v 18 Ude täŋkaŋ ämik pähap gänaŋ iwanaye mäyapkät ämik tänayäŋ täkamäŋken uken nanik äneŋi säkgämän nämagut yäpmäŋ api äbek.   
\q1
\v 19 Bureni, Anutu intäjukun itpäŋ kaŋiwat piä ärowani täŋ yäpmäŋ äbukotä itak, pen api it yäpmäŋ äroweko unitä yäŋapik manna nadäŋ namiŋpäŋ iwanaye komi piäken api yepmaŋpek. Imata, äma uwä Anututa nämo umuntaŋkaŋ kädet wakita mäde utta bitnäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 20 Täŋpäkaŋ notnapak iwan täŋ namani unitä yäŋkehäromtak mani irepmitpäŋ noriye mäyapta iwan täŋ yämik täyak.   
\q1
\v 21  \x * \xo 55:21 \xt Sam 12:2, 28:3, 59:7; Snd 5:3-4\x* Menitä gakŋi ärut namik täyak upäŋkaŋ bänepitä näka kokwawak namik täyak. Mani säkgämän, gakŋi nikek upäŋkaŋ päip päraŋi udewani.   
\b  
\q1
\v 22  \x * \xo 55:22 \xt Sam 15:5, 37:5; 1Pi 5:7\x* Unita ämawebenaye, ŋode täwera nadäwut; Ekänitä äma siwoŋi yabäŋ äwaräkuk täŋirän iwaniyetä täga nämo yärepmitneŋ. Unita nadäŋ bäräpjin kudup Ekänikengän peŋirä api täŋkentäŋ tamek.   
\b  
\q1
\v 23 Täŋpäkaŋ Anutu, gäk äma kumäŋ-kumäŋ däpani ba jop manman yäwani unitäŋo irit kuŋat-kuŋari kudup nämo täreŋirän yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ päŋku ini awaŋ gänaŋ api yepmaŋpen. Täŋ nähä gäka nadäŋ gamikinik pen api täŋ yäpmäŋ ärowet.   
\c 56  
\s1 Devittä Anututa nadäŋ imikinik täŋpäŋ yäŋapik man ŋo yäŋkuk  
\d Filistia naniktä Devit Gat komeken iŋitkuŋo unita nadäŋpäŋ kap ŋo teŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 56:1 \xt 1Sml 21:13-15\x* O Anutu, iwanaye jop nadäŋ komi wari wari namik täkaŋ unita butewaki nadäŋ namiŋpäŋ täŋkentäŋ namisi!   
\q1
\v 2 Yäŋetak bipmäŋtak iwanaye nutnayäŋ täk täkaŋ. Iwanaye u yarägän nämo, mäyap-inik.   
\q1
\v 3  \x * \xo 56:3 \xt 1Sml 30:6; 2Sto 20:3\x* Ude täŋirä umuntaŋpäŋ, Ekäni ärowani, gäkä terak tubeŋ kuŋpäŋ it täyat.   
\q1
\v 4  \x * \xo 56:4 \xt Sam 118:6; Ais 31:3; Hib 13:6\x* Bureni, Anutu terak tubeŋ kuŋpäŋä nämo umuntak täyat. Nämo, täŋkentäŋ namikta yäŋkehäromtak man yäŋkuko u juku piŋpäŋ iniŋoret täyat.  
\q2 Ude täŋira ämatä imaka kubä täŋ namikta nämo umuntak täyat.   
\b  
\q1
\v 5 Täŋpäkaŋ kepma kepma iwanayetä bäräpi mebäri mebäri namik täkaŋ. U täga kubä täŋ namikta nämo nadäk täkaŋ.  
\q2 Nämo, waki täŋ namiktagän yäŋpäŋ-nadäk täk täkaŋ.   
\q1
\v 6 U kubäkengän päŋku käbop itpäŋ näk nutta yäŋpäŋ-nadäk täŋkaŋ nabäŋ näwat täkaŋ.   
\q1
\v 7 Unita Anutu, wakinita kowata komi piäken yepmaŋ! Yabäŋ koreweno! Kokwawakka terak kehäromini däpmäŋ tokät yämi.   
\b  
\q1
\v 8 Näk bäräpi gänaŋ jide itat u kudup nadäŋ namitan. Ba konämna pito jide mäŋkaŋ u kudup daniŋpäŋ nadäk täyan.  
\q2 Bureni, u kudup tawaŋ terak kudän täk täyan.   
\q1
\v 9  \x * \xo 56:9 \xt Sam 56:4; Rom 8:31\x* Unita Anutu, gäkken gera yäwayäŋ täyatken nadäŋ namiŋiri iwanaye nabäŋ umuntaŋpäŋ äneŋi äyäŋutpeŋ api kuneŋ. Ude täŋiri ŋode kaŋpäŋ api nadäwet; Anutu näk gärak itak yäŋ api nadäwet.   
\q1
\v 10 Ekäni uwä täŋkentäŋ namikta yäŋkehäromtak man yäŋkuko u juku piŋpäŋ iniŋoret täyat.   
\q1
\v 11  \x * \xo 56:11 \xt Sam 56:4\x* Ude täŋpäŋ Anutu terak tubeŋ kuŋpäŋä nämo umuntak täyat. Bureni, ämatä imaka kubä täŋ namikta nämo umuntak täyat.   
\b  
\q1
\v 12 Unita Anutu, imaka gamikta yäŋkehärom taŋkuro u bureni api gamet. Uwä bänep täga man yäŋpäŋ api gamet.   
\q1
\v 13 U imata, näk awaŋ pomiken nanik nämagutkuno unita. Eruk, apiŋo Anutu iŋamiken irit täŋo peŋyäŋek gänaŋ itat.   
\c 57  
\s1 Äma kubä Anutuken täŋkentäk yäpmäkta gera yäŋkuk  
\d Devittä Solta umuntaŋpäŋ metäŋpeŋ päŋku mobä käwut kubä gänaŋ käbop itkukken uken kap ŋo teŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 57:1 \xt 1Sml 22:1, 24:3\x* \x * \xo 57:1 \xt Sam 56:1, 63:7; Ais 26:20\x* O Anutu, näk watä it nami yäŋpäŋ dubikaken äretat unita butewaki nadäŋ namisi. Jirokaken äyuŋ täŋ namiŋ yäpmäŋ kuŋiri imaka umuri näk täŋpäwakta itak ŋo kaŋ paorän!   
\b  
\q1
\v 2  \x * \xo 57:2 \xt Sam 38:8\x* Näk Anutu täŋpämorek mähemiken täŋkentäk yäpmäkta gera yäyat. Anutu u täŋkentäŋ namiŋirän imaka kubäta nämo wäyäkŋek täyat.   
\q1
\v 3 Unita nadätat; Anututä näka nadäŋ namikinik täŋpäŋ nämo nepmak täyak. Nämo! U kunum gänaŋ itkaŋ näkŋo yäŋapik manna nadäŋpäŋ wakiken nanik api nämagurek. Nämagutpäŋ iwanaye täŋo kehäromi api yäpmäŋ äpek.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 57:4 \xt Sam 55:21, 64:3; Snd 30:14\x* Aŋ ägwäri, äma yeŋpäŋ näŋpanitä-yäŋ näk it gwäjikaŋ. Meni uwä päraŋi-inik, tenäŋ kenta boham udewani. Täŋkaŋ meberi uwä päip päraŋi ude.   
\b  
\q1
\v 5 Unita Anutu, wäpka biŋam ärowani kwawak pewi kunum gänaŋ ba komeni komeni ahäŋirän ämawebe kuduptagän kaŋ kaŋpäŋ nadäwut.   
\q1
\v 6 Nadätan? Iwantä näk nepmäŋitta buŋep näkä kädetken täŋpäŋ peŋkuŋo unita nadäŋ bäräptä näkŋo kehäromina kudup yäpmäŋ äpätak. Täŋpäkaŋ wisik! Näk nepmäŋitta buŋep täŋkuŋo unitä äyäŋutpäŋ ini yepmäŋitkuk!   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 57:7 \xt Sam 108:1\x* O Anutu, bänepnatä gäka nadäkinik kehäromi täŋ gamitat unita kap terak ganiŋoret täyiwa!   
\q1
\v 8 Eruk bänepna, pidäm täyi! Täŋkaŋ wagäm gita in udegän, kap tekta pidäm täkot! Pidäm taŋpäŋ kome nämo yäŋeŋirän kap tena!   
\q1
\v 9 Ekäni, wäpka käbop nämo api pewet! Nämo, ämawebe gäka nämo nadäk täkaŋ u bämopiken bänep täga terak wäpka biŋam api ganiŋ oreret.   
\q1
\v 10  \x * \xo 57:10 \xt Sam 36:5, 103:11, 108:4\x* Täŋpäkaŋ Anutu, gäkä ninta butewaki nadäŋ nimik täyan u käroŋi boham, kunum yäpureko ude bumik. Täŋkaŋ ninta nadäŋ nimikinik täk täyan u ärowani.   
\q1
\v 11 Unita Anutu, wäpka biŋam ärowani kwawak pewi kunum gänaŋ ba komeni komeni ahäŋirän ämawebe kuduptagän kaŋ kaŋpäŋ nadäwut!   
\c 58  
\s1 Anututä äma waki täŋpanita kowata yämikta yäŋapik man  
\q1
\v 1 Intäjukun äma, in man yäpmäŋ danik piä täk täkaŋ u siwoŋi täk täkaŋ ba nämo? Täŋkaŋ man siwoŋi burenigän yäk täkaŋ ba nämo?   
\q1
\v 2 Nämoinik! Waki jide täkta nadäk täkaŋ ugänpäŋ täk täkaŋ. Ude täŋkaŋ ämata komi jop nadäŋ bumta yämik täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 3 Äma waki udewani goretgän kuŋat täkaŋ. Uwä jop manman yäkyäk kädet pengän ahäŋpäŋ yäwanitä yäŋtäŋ äbäk täkaŋ.   
\q1
\v 4 Meni jinom u komi, gämok komi täŋo meni ude. Ba jukuni pik täŋpani.   
\q1
\v 5 U but ägwäri bumik. Mähemitä man yäŋirän täga nämo nadäwek. Iniken gärip terakgän kuŋarek.   
\b  
\q1
\v 6 Eruk Anutu, aŋ komi umuri ŋonitäŋo meni däpmäŋ tokät täŋpi kut.   
\q1
\v 7 Ude täŋiri ume madäŋpewä kuk täkaŋ ude kuŋpäŋ paot-inik kaŋ täŋput. Ba mup kädet miŋin ämatä yeŋ gatäk täkaŋ ude yeŋ gatäwut.   
\q1
\v 8  \x * \xo 58:8 \xt Jop 3:16\x* U gatäk-kubit yeŋ kokoyäŋ täŋpä kuk täkaŋ ude yeŋ kokoyäwut. Ba nanak paki meŋ koki gänaŋ kumäŋkaŋ ahäŋpäŋ dupik ikek pat täkaŋ ude kaŋ äworewut.   
\q1
\v 9 Ba mup däpmäŋ täkŋek täkaŋ ude nämo nadäŋirä bäräŋek-inik kaŋ däpmäŋ täkŋeŋ täŋpä kut. Bureni, Anututä iniken kokwawaki pähap terak pen irirä api piäŋ äreyäŋ täŋpän kuneŋ.   
\b  
\q1
\v 10 Täŋpäkaŋ waki täŋpanitä komi nadäŋirä äma siwoŋitä yabäŋkaŋ oretoret api täneŋ. Täŋpäŋ waki täŋpani täŋo nägät gwägu ude tokŋeŋirän äma siwoŋi kuroŋitä api yeŋ weneŋ.   
\q1
\v 11  \x * \xo 58:11 \xt Sam 67:4, 92:7\x* Ude ahäŋirän ämawebe ätutä api yäneŋ; Siwoŋi ämawebe gwäki täga bureni-inik yäpmäk täkaŋ.  
\q2 Apiŋo nadäkamäŋ; Anutu kubä unitägän ämawebe kuduptagän kädet siwoŋi terakgän yäpmäŋ danik täyak. Ude api yäneŋ.   
\c 59  
\s1 Iwantä utnayäŋ jämjäm parirä Devittä Anutuken gera yäŋkuk  
\d Soltä komi ämaniye ätu Devit kumäŋ-kumäŋ utta yäwerän päŋku yot yämaken jämjäm patkuŋo unita nadäŋpäŋ kap ŋo teŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 59:1 \xt 1Sml 19:11\x* Anutuna, watä it namiŋpäŋ iwan nutnayäŋ wari wari äbäk täkaŋ unita itpipiŋ namisi.   
\q1
\v 2 Äma wakiinik, äma kumäŋ-kumäŋ däpani u bämopiken nanik nämagusi!   
\q1
\v 3 U yabä! Äma komi komi u änok kubägän itpäŋ näk nutta itsämäŋkaŋ u. Uwä näkä momi ba goret kubä täŋkuro unita nämo.   
\q1
\v 4 Nämo! Ekäni, näk waki kubä nämo täŋira näk nutta bäräŋeŋ äbäkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Unita Ekäni Anutu ärowani, gäk kikŋutpäŋ bäräŋeŋ äbä täŋkentäŋ namisi. Isrel täŋo Anutu gäk äbä äma waki täŋ namik täkaŋ u kaŋ yabäŋpäŋ-nadä!  
\q2 Ude täŋkaŋ guŋ äbot, äbori äboriken nanik äma wakiinik täŋpani ŋo komi yämiŋkaŋ nämo yabäŋ korewen.   
\q1
\v 6 Äma uwä bipani bipani aŋtä-yäŋ yäŋgera-gera yäŋkaŋ yotpärare gänaŋ käbop käbop kuŋat täkaŋ.   
\q1
\v 7 Man komi komi ba yäŋärok man yäk täkaŋ unita juku peŋpäŋ nadäsi. Meni jinom uwä päraŋi-inik, päip bumik.  
\q2 Täŋkaŋ äma kubä nämo nibäŋpäŋ nadätak yäŋ nadäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 8 Upäŋkaŋ nämo! Ekäni gäk guŋ äbot u yäŋärok yäwetpäŋ yabäŋ mägayäk täyan.   
\q1
\v 9  \x * \xo 59:9 \xt Sam 9:9, 18:17\x* Ude täŋiri unita kehäromikata nadäkinik täyat. O Anutu, gäk käbop irit mobä käwutna.   
\q1
\v 10 Ämawebe, in nadäkaŋ? Anutuna uwä nadäŋ namikinik täŋpäŋ dubinaken äbä it namiŋirän iwanaye täŋo kehäromini api yäpmäŋ äpäŋ morewet.   
\b  
\q1
\v 11 Täŋpäkaŋ Anutu, kumäŋ-kumäŋ bäräŋeŋ nämo däpen. Ude täŋpayäŋ täno uwä ämawebenayetä gäkŋo kehäromikata bäräŋeŋ guŋ täneŋta.  
\q2 Unita Ekäni watä ämanin, kehäromika terak kehäromini yäpmäŋ äpäŋpäŋ jop yäwat kireŋpewi kaŋ kuŋtäŋpä kut.   
\q1
\v 12 Äma uwä meni jinomken, man yäkyäkiken u momi täktäk täŋo man ugänpäŋ yäk täkaŋ unita ärowani kudän unitä äyäŋutpäŋ buŋeptä-yäŋ yepmäŋiton.   
\q1
\v 13 Täŋpäkaŋ man wakiwaki ba jop manman yäk täkaŋ unita yäŋpäŋ kokwawakka terak kumän-inik kaŋ täŋpi wawut.  
\q2 Ude täŋiri ämawebe kudup ŋode api nadäneŋ; Anututä Isrel ämawebe uwä yabäŋ yäwat täyak.  
\q2 Täŋpäŋ ugän nämo. Kome pähap pat yäpmäŋ kuyak u kudup kaŋiwat täyak yäŋ api nadäneŋ.   
\b  
\q1
\v 14 Iwanaye uwä bipani bipani aŋtä-yäŋ yäŋgera-gera yäŋkaŋ yotpärare gänaŋ käbop käbop kuŋat täkaŋ.   
\q1
\v 15 U aŋtä ketem naŋpäŋ nämo tokŋewäpäŋ ijiŋtäŋ kuŋat täkaŋ ude kuŋatkaŋ nakta yewäpäŋ yäŋkähän-kähän yäŋtäŋ kuŋat täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 16  \x * \xo 59:16 \xt 2Sml 22:3; Sam 46:1, 88:13\x* Täŋpäkaŋ nähä kehäromikata yäŋpäŋ kap terak ganiŋ ubiŋ api tek täŋpet. Tamimaŋ tamimaŋ näka nadäŋ namikinik täk täyan unita nadäŋpäŋ kap kwawakgän api tek täŋpet.  
\q2 U imata, gäk käbop irit mobä käwutna ude it namik täyan. Ba bäräpi kadäniken äyuŋ täŋ namik täyan.   
\q1
\v 17  \x * \xo 59:17 \xt Sam 59:9-10\x* Unita Anutu itkentäkna, gäk wäpka api ganiŋoret täŋpet. Gäk käbop irit mobä käwutna unita.  
\q2 Anutu, gäk nadäŋ namikinik täŋpani Anutuna.   
\c 60  
\s1 Juda ämawebe Ekänitä äneŋi yämagutta gera yäŋkuŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 60:1 \xt 2Sml 8:13; 1Sto 18:12\x* Anutu, gäk mäde ut nimiŋpäŋ kehärominin kudup yäpmäŋ äpäŋ moretan. Gäk kokwawak nadäŋ nimiŋkunopäŋ apiŋo äneŋi nimagut.   
\q1
\v 2 Gäkä ude täŋ nimiŋkuno uwä täŋpewi kome kwaiŋpäŋ kudup duŋ-weko ude bumik. Unita äneŋi yäpi tägawut!   
\q1
\v 3 Ämawebekaye ninta bäräpi taŋi nimiŋiri, ämatä wain ume naŋpäŋ täŋguŋguŋ täk täkaŋ ude täŋtäŋ kuŋatkamäŋ.   
\q1
\v 4  \x * \xo 60:4 \xt Ais 5:26, 11:10-12\x* Upäŋkaŋ ämawebe gäk gämotkaken kuŋat täkaŋ unitä kakta kudän kubä kwawak peŋkun. U kaŋpäŋ nadäŋpäŋ iwan yärepmitpäŋ gäkken säkgämän itta bäräŋeŋ päŋku dubinaken irut yäŋpäŋ ude täŋkun.   
\q1
\v 5 Unita yäŋapik mannin nadäŋ nimiŋpäŋ ketka kehäromitä täŋkentäŋ nimi. Ude täŋiri ämawebe gäkŋa gäripi nadäŋ nimik täyan nin säkgämän kaŋ itna.   
\b  
\q1
\v 6 Anutu ini eŋiken itkaŋ ŋode yäŋkuk; Iwan täŋo kehäromi kudup yäpmäŋ äpäŋ moreŋpäŋ oretoret terak ŋode api täŋpet; Sekem kenta Sukot kome yäpmäŋ daniŋpäŋ ämawebenayeta api yämet yäk.   
\q1
\v 7 Täŋpäŋ ugän nämo. Gileat Manase kome u imaka, näkŋo. Täŋkaŋ Efraim kome u näkŋo kurepä ude, ba Juda kome u kehäromina kwawak pewä ahäwani yäk.   
\q1
\v 8 Täŋpäkaŋ Moap kenta Idom kometä watä piä täŋ namik täkaŋ. Täŋkaŋ Filistia nanik täŋo kehäromini yäpmäŋ äpäŋpäŋ oretoret täyat yäk.   
\b  
\q1
\v 9 Eruk Anutu, netätä yotpärare yewa kehäromi nikek, Idom komeken itak uken ämik täkta nämagut yäpmäŋ kwek?   
\q1
\v 10 Nämo! Gäk mäde ut nimiŋkuno unita jop itkamäŋ. Gäk imata nintäŋo komi ämakät ämikken bok kukta gaŋa täk täyan?   
\q1
\v 11  \x * \xo 60:11 \xt Sam 118:8, 146:3\x* Eruk Anutu, gäk täŋkentäŋ nimiŋiri uyaku iwan täga däpmäŋpäŋ yäwat kirene. Ämatä täŋkentäk täk täkaŋ u jopi, kehäromini nämo.   
\q1
\v 12 Unita nadäkamäŋ! Anutu, gäkkät bok uyaku iwan täŋo kehäromini täga api yäpmäŋ äpne!   
\c 61  
\s1 Anututä watä it imikta yäŋapik man yäwani  
\q1
\v 1 O Anutu, näk gäkken gera yäŋira nadäŋ nami! Ba yäŋapik mannata juku peyi.   
\q1
\v 2  \x * \xo 61:2 \xt Sam 18:2, 42:6, 77:3, 94:22\x* Komena peŋpeŋ päŋku kome gägäni käda itpäŋ nadäŋ bäräp täyat. Unita gäkä täŋkentäŋ nam yäŋ nadäŋpäŋ gäkken gera yäyat.  
\q2 Gäkä äbä nämagut päŋku pom migupi terak ude bumik nepmaŋiri iwantä näk täŋpä waneŋtawä.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 61:3 \xt Snd 18:10\x* O Anutu gäk kubä-tägän watä säkgämän it namik täyan. Ba gäk kubä-tägän yewa kehäromi täŋ namiŋiri iwantä täga nämo nutneŋ.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 61:4 \xt Sam 17:8, 27:4, 91:4\x* Unita gäk nadäŋ namiŋiri dubikaken tärek-täreki nämo kaŋ it yäpmäŋ ärowa. Barak miŋitä nanaki piri gänaŋ uyiŋ-piŋitpäŋ pat täkaŋ ude täŋ nam.   
\q1
\v 5 O Anutu, imaka imaka täkta gäkken yäŋkehäromtak man yäŋira nadäŋkun. Täŋpäŋ ämawebe gäk ganiŋoret täkaŋ unita imaka imaka yämikta yäŋkehäromtak man yäŋkuno udegän näka imaka, namiŋkun.   
\q1
\v 6 Unita Anutu, intäjukun äma täŋkentäŋ imiŋiri kome terak ŋo kadäni käroŋi kaŋ it yäpmäŋ ärowän.   
\q1
\v 7 Uwä gäk iŋamkaken irit bägupiken kehäromigän kaŋ irän. Täŋpäŋ iron gäkä nanik unitä täŋkentäŋ imiŋirän kaŋ kuŋarän. Ba watä it imiŋpäŋ nämo tewen.   
\q1
\v 8  \x * \xo 61:8 \xt Sam 56:12\x* Ude täŋiri yäŋkehäromtak man yäŋkuro uwä nämo api guŋ täwet. Täŋkaŋ kepma kepma kap terak wäpka api ganiŋoret täŋpet.   
\c 62  
\s1 Anutu kubä unitägän nintäŋo watä äma bureni  
\q1
\v 1  \x * \xo 62:1 \xt Sam 37:39, 59:9\x* Täŋkentäŋ namikta Anutu unitagän kwikinik itsämäk täyat. U kubä terakgän yeŋgäma pek täkaŋ.   
\q1
\v 2  \x * \xo 62:2 \xt Sam 62:6, 89:26\x* U kubä-tägän nabäŋ näwatpäŋ wakiken nanik nämagut täyak. U näk gärak irirän iwanayetä näk täga nämo api närepmitneŋ.   
\b  
\q1
\v 3 Eruk iwanaye, in ŋode yäŋira kowata näwerä nadäwa; Näk nutta wari wari api täk täneŋ ba? Näk kehäromina nikek nämo, yewa yeŋ wewani udewani unita näk täŋpäwakta täk täkaŋ u jidegän api peneŋ? Kowata näwerut!   
\q1
\v 4 Ämawebe naniŋ oret täkaŋ upäŋkaŋ inä wäpna biŋam yäpmäŋ äpäktagän nadäk täkaŋ. Täŋpäŋ jop yäŋnäkŋatta gäripi nadäk täkaŋ.  
\q2 Täŋkaŋ mejintäwä man säkgämän näwet täkaŋ upäŋkaŋ bänepjin-täwä ini kaŋ wawän yäŋ nadäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 62:5 \xt Sam 62:1\x* Upäŋkaŋ jop uken! Anutu kubä uterakgän yeŋgäma pek täkaŋ. U kubä-tägän täŋkentäŋ namikta itsämäk täyat.   
\q1
\v 6 U kubä-tägän nabäŋ näwatpäŋ wakiken nanik nämagut täyak. U näk gärak irirän iwanayetä näk täga nämo api närepmitneŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 62:7 \xt Sam 46:1, 85:9\x* Täŋpäŋ Anutu unitägän täga api nämagurek, ba wäp biŋam api namek yäŋ nadäŋpäŋ it täyat. U kubä-tägän watä kehäromi it namiŋpäŋ käbop nepmak täyak.   
\q1
\v 8  \x * \xo 62:8 \xt 1Sml 1:15; Sam 52:8; Ais 26:4\x* Unita ämawebenaye, kadäni kadäni Anutu terakgän yeŋgämä pek täkot. U käbop irit mobä käwutnin unita nadäŋ bäräpjin u ba u kudup yäŋahäŋpäŋ iwet täkot.   
\b  
\q1
\v 9 Täŋpäkaŋ ämawä imaka jopi, me woŋ bumik. Äpani ba ärowani u kubägän, jopigän. Anutu iŋamiken imaka bäräpi-inik nämo, pidämi-inik, ehät woŋ ude bumik.   
\q1
\v 10  \x * \xo 62:10 \xt Ais 61:8; Ese 22:29; Luk 12:15; 1Ti 6:10\x* Unita moneŋ tuŋum terak nadäk kehäromi nämo peneŋ. Äma täŋyäkŋatpäŋ tuŋumi nämo kubo täneŋ.  
\q2 Nämo, kädet udewani terak imaka bureni kubä nämo api kaŋ-ahäneŋ. Ba moneŋ tuŋumjin taŋi pat tamineŋo upäŋkaŋ uniterak nämo yeŋgämä pewäpäŋ itneŋ.   
\b  
\q1
\v 11 Ude nämo! Anututä man ŋode yäkgän täŋirän nadäŋkut; Kehäromi mähemi u Anutu näkŋa itat yäk.   
\q1
\v 12  \x * \xo 62:12 \xt Jop 34:11; Sam 103:8; Jer 17:10; Mat 16:27; Rom 2:6; 1Ko 3:8; Rev 2:23\x* Bureni Ekäni, nadäŋ nimikinik täk täyan uwä siwoŋi uterakgän. Gäkŋa-tägän ämawebe kudup täktäki terak gwäki kowata yämik täyan.   
\c 63  
\s1 Äma kubätä Anutu dubiniken itta gäripi nadätak  
\d Devit Juda kome kawukiken kuŋatkaŋ kap ŋo teŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 63:1 \xt 1Sml 23:14\x* \x * \xo 63:1 \xt Sam 42:2, 84:2, 143:6\x* Anutu, gäk näkŋo Anutu. Gäkagän gäripi nadäk täyat. Näk dubikaken itta bänepnatä etä itak.  
\q2 Äma kome kawukiken kuŋatkaŋ umeta wakiinik yek täkaŋ, näk gäka udegän nadäk täyat.   
\q1
\v 2 Nadäŋ namiŋiri kudupi yotken äroŋpäŋ gäk gabäwa! Äroŋira kehäromika ba wäpka biŋam säkgämän kaŋ näwoŋäre!   
\b  
\q1
\v 3 Anutu, gäkä iron täŋ namik täyan unitä kome terak irit täŋo gäripi u irepmit täyak. Ude täŋ namik täyan unita ganiŋ oretat.   
\q1
\v 4 Täŋkaŋ kome ŋo terak irayäŋ täyat udegän ganiŋ orettäŋgän api paoret. Ba ketna yäpmäŋ akuŋpäŋ gäkkengän yäŋapik man api yäk täŋpet.   
\q1
\v 5 Anutu, gäk mäjona towiŋiri säkgämän it täyat, ämatä ketem gäripi nikek naŋkaŋ it täkaŋ ude. Unita oretoret täŋpäŋ menatä kap terak api ganiŋoret täŋpet.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 63:6 \xt Sam 42:8, 119:55, 149:5\x* Bipani, patpat bägupnaken kadäni käroŋi gäka nadäŋ gamiŋkaŋ pat täyat.   
\q1
\v 7  \x * \xo 63:7 \xt Sam 61:4\x* Bureni Anutu, gäk täŋkentäkna. Unita gäkä nabäŋ näwariri jirokka gänaŋ oretoret kap teŋpäŋ pat täyat.   
\q1
\v 8  \x * \xo 63:8 \xt Ais 26:9\x* Näk gäk tubeŋ kuŋira ketka bure kädatä täŋ-mehamtaŋ namik täyan.   
\b  
\q1
\v 9 Ude täŋkentäŋ namik täyan unita äma ätutä nutnayäŋ täkaŋ unita näk ŋode nadätat; Äma udewani täŋpä wawäpäŋ kumäŋ-kumäŋ komeken api äpmoneŋ!   
\q1
\v 10 Bureni, ämik ahäŋirän iwanaye u paorirä aŋ ägwäritä tohari api naŋ paotneŋ.   
\b  
\q1
\v 11  \x * \xo 63:11 \xt Lo 6:13; Ais 45:23\x* Täŋpäkaŋ Juda täŋo intäjukun äma näk, Anututa bänep täga api nadäŋ yäpmäŋ ärowet. Täŋira äma Anutu täŋo wäpi terakgän it täkaŋ, u kuduptagäntä Anutu api iniŋ oretneŋ.  
\q2 Täŋ Anututä jop manman yäwani unitäŋo meni täŋpipiŋirän mankum-inik api itneŋ.   
\c 64  
\s1 Devit Anututä watä it namän yäŋpäŋ yäŋapiŋkuk  
\q1
\v 1 Eruk Anutu, näk bäräpi terak itat unita butewaki gerana ŋo nadäŋ nami! Iwanayeta bumta umuntak täyat unita watä it namiŋiri paoretawä.   
\q1
\v 2 Äma wakiwaki komi namikta änok änok kuŋatkaŋ yäŋpäŋ-nadäk täk täkaŋ unita itpipiŋ namisi.   
\q1
\v 3 Äma uwä meberi päraŋi-inik, päip wädäwani ude. Man yäk täkaŋ u tenäŋ ukeŋo ude namäkta gwäjik täkaŋ.   
\q1
\v 4 U jop manman yäkta mäyäkkät nämo pidämigän yäŋtäŋ kuŋat täkaŋ. U yäŋpäŋ-yabäŋ yäwat man terak äma täga täŋpäwakta bätakigän nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 5  \x * \xo 64:5 \xt Sam 10:11, 59:7; Snd 1:11\x* Waki täkta täŋkentäk-kentäk terak täk täkaŋ. Täŋpäŋ äma yepmäŋitta buŋep udeken udeken kaŋ täna yäŋ yäŋpäŋ-nadäŋpäŋ ŋode yäk täkaŋ; Täŋitna ämatä täga nämo nibäneŋ yäk.   
\q1
\v 6 Bureni, waki täkta yäŋpäŋ-nadäŋpäŋ ŋode yäk täkaŋ; Tawaŋ pekamäŋ ŋo säkgämän täkamäŋ yäk. Ämatä wärämutnaŋi nämo yäŋ yäk täkaŋ.  
\q2 Yäke! Äma täŋo bänep nadäk-nadäkken waki pätak u nadäwä tärenaŋi nämo!   
\b  
\q1
\v 7 Upäŋkaŋ äma udewaniwä Anututä tenäŋpäŋ yamäŋirän jibi bäräŋeŋ api yäpneŋ.   
\q1
\v 8 Meni jinom komi unita yäŋpäŋ täŋpän waŋirä äma u yabäŋkaŋ wisik yäŋ api yäneŋ.   
\q1
\v 9 Ude täŋirän kaŋkaŋ ämawebe kuduptagäntä umuntaŋpäŋ Anutu täŋo täktäki unita pen juku piŋpäŋ biŋami api yäŋtäŋ kuneŋ.   
\q1
\v 10  \x * \xo 64:10 \xt Sam 32:11, 58:10, 68:3\x* Bureni-inik, Anututä ude täŋirän ämawebe siwoŋitä kaŋkaŋ oretoret täŋpeŋ säkgämän itta uken api kuneŋ.  
\q2 Täŋkaŋ ämawebe tägatäga u Anutu api iniŋoret täneŋ!   
\c 65  
\s1 Anututa oretoret täŋpäŋ bänep täga man iwetkuŋ  
\q1
\v 1 Anutu, nin pomka wäpi Saion u äroŋpäŋ wäpka ganiŋ oretpäŋ imaka imaka täŋ gamikta yäŋkehäromtak man yäŋkumäŋo u nämowä nämo api täne.   
\q1
\v 2 Gäk komen äma nintäŋo yäŋapik man nadäŋ nimik täyan unita ämawebe kuduptagän ganiŋ oretta gäkkengän äpi ärenek.   
\q1
\v 3 Täŋkaŋ momininta nadäŋpäŋ mäyäk nadäwätäk pähap täk täkamäŋ upäŋkaŋ Anutu gäkä mominin peŋ nimik täyan.   
\q1
\v 4  \x * \xo 65:4 \xt Sam 33:12, 36:8, 84:4\x* Bureni Anutu, äma gäkŋa iwoyäŋpäŋ eŋikaken yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ kuk täyan, äma udewani oretoret terak kuŋat täkaŋ.  
\q2 Imata, kudupi yotka u gänaŋ imaka gäripi mebäri mebäri itkaŋ u nimik täyan unita.   
\b  
\q1
\v 5 Anutu, nin gäkken yäŋapiŋitna gäkŋa-tägän äneŋi nimagut täyan. Täŋiri säkgämän it täkamäŋ. Imaka imaka täŋ nimik täyan unita nadäna gäripi inide kubä täk täkaŋ.  
\q2 Gäk ude täk täyan unita ämawebe komeni komeni, tuän ba gwägu pähap udude käda itkaŋ u gäk nadäŋ gamikinik täk täkaŋ.   
\q1
\v 6 Ekäni, gäk kehäromika nikek. Unita gäkä täŋpewi pom pähap-pähap ahäŋtäŋ kuŋkuŋo itkaŋ.   
\q1
\v 7 Gäk kubä-tägän gwägu pähap täŋpewi mänit paoränkaŋ kwikinikgän it täyak. Udegän, komen ämawebe täŋo ämik täŋ-urukuruk unitäŋo kehäromini yäpmäŋ äpäk täyan.   
\b  
\q1
\v 8 Täŋpäkaŋ nin-tägän nämo ganiŋoret täkamäŋ. Nämo, ämawebe komeni komeni, edap äbäk täyak käda ba äpmok täyak käda u kudän kudupi täk täyan unita nadäwätäk pähap täk täkamäŋ.  
\q2 Täŋpäŋ gäk wäpka biŋam kap terak ganiŋoret täkamäŋ.   
\b  
\q1
\v 9  \x * \xo 65:9 \xt Lo 32:2; Sam 46:4, 72:6, 104:13, 104:24, 147:8, 147:14\x* Anutu, gäk kometa watäni säkgämän itpäŋ iwän iweri taŋirän kome gakŋi nikek täk täyak.  
\q2 Gäkä komeni komeni ume kuduptagän peŋkuno u nämo kumäŋirä ketem säkgämän ahäk täkaŋ. Gäkŋa täŋpewi ahäk täkaŋ.   
\q1
\v 10 Bureni, gäkä iwän yäŋpewi taŋirän piä gänaŋ kome näbäni täŋirän ketem säkgämän ahäk täkaŋ.   
\q1
\v 11 Gäk kome nadäŋ imiŋiri kome uken ketem ahäŋ bumbum täk täkaŋ.   
\q1
\v 12-13 Ude täŋiri kome kawukiken upäŋkaŋ ketem säkgämän ahäŋirä pom terak sipsip imaka, ahäŋ bumbum täk täkaŋ.  
\b  
\q2 Täŋpäkaŋ pom ba imaka imaka kuduptagän gäka oretoret pähap nadäŋpäŋ kap tek täkaŋ.   
\c 66  
\s1 Uraktä imaka imaka tägagän täk täyak  
\q1
\v 1  \x * \xo 66:1 \xt Sam 100:1\x* Äma ba imaka kome terak kuŋat täkaŋ, in kuduptagän bänep oretoret gera terak Anutu iniŋ orerut!   
\q1
\v 2 Wäpi biŋam yäpmäŋ akuŋpäŋ kap teŋ imut! Iniŋ oretoret kap tek-inik täŋ imut.   
\b  
\q1
\v 3 Täŋpäŋ Anutu ŋode iwerut; Imaka täk täyan uwä tägagämän-inik! Kehäromikatä täŋpewän iwankaye gämotkaken maŋ-patäbot täkaŋ.   
\q1
\v 4  \x * \xo 66:4 \xt Sam 67:3, 96:1-2, 117:1\x* Ämawebe kuduptagän oraŋ gamik täkaŋ. Oraŋ gamiŋpäŋ wäpka biŋam yäpmäŋ akuk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 66:5 \xt Sam 46:8\x* Ämawebe, in äbut! Äbäŋkaŋ Anututä imaka imaka täk täŋkuko unitäŋo biŋami nadäwut. Äbä imaka kudupi, ämawebe bämopiken täŋkuko unitäŋo manbiŋam nadäwut.   
\q1
\v 6  \x * \xo 66:6 \xt Kis 14:21; Jos 3:14-17\x* Anutu uwä ŋode täŋkuk; Ume taŋi täŋpewän däkŋeŋpeŋ kukŋi kukŋi kuŋirän kome kawuk taŋirän kädet patkuk. Kädet parirän ämawebe kuroŋitä bämopgän yeŋtäŋ kuŋkuŋ.  
\q2 Anututä ude täŋ yämiŋkuko u juku piŋpäŋ oretoret pähap nadäkot!   
\q1
\v 7 Anutu uwä intäjukun itkaŋ kehäromini terak kaŋiwat piäni täk täyak. Täŋkaŋ guŋ äbottä peŋawäk täŋ namineŋ yäŋ nadäŋpäŋ yabäŋ yäwat täyak.   
\b  
\q1
\v 8 Unita ämawebe, in Uraknin u iniŋ orerut! Wäpi biŋam yäpmäŋ akukta kap taŋigän teŋirä ätutä nadäwut!   
\q1
\v 9  \x * \xo 66:9 \xt Sam 121:3\x* Imata, Anutu unitä watä kehäromi it nimiŋirän kadäni käroŋi it yäpmäŋ äbäkamäŋ. Watä kehäromi it nimiŋirän iwantä kehärominin täga nämo yäpmäŋ äpneŋ.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 66:10 \xt Sam 17:3; Ais 48:10; Sek 13:9; 1Pi 1:6-7\x* Anutu, gäk täŋyabäkken nipmaŋkun. Upäŋkaŋ täŋyabäk uken jop nämo nipmaŋkun. U nintäŋo irit kuŋat-kuŋatnin yäpä tägakta nipmaŋkun.   
\q1
\v 11 Gäk nibäŋ äwaräkuk täŋiri buŋeptä nipmäŋitkuk. Täŋpäŋ bäräpi taŋi nintä terak kotaŋ niwatkun.   
\q1
\v 12 Gäk nibäŋ äwaräkuk täŋiri ämatä yeŋ niwat päpmo nipmaŋkuŋ. Gäk nadäŋiri ume ba kädäp gänaŋ nipmaŋpä äpmoŋkumäŋ.  
\q2 Ude täŋkuŋopäŋ gäkä wädäŋ päbä kome säkgämän-ken nipmaŋkun.   
\b  
\q1
\v 13-14 Täŋpäkaŋ Anutu, bian bäräpi ahäŋ namiŋirän u ba u api täŋpet yäŋpäŋ yäŋkehärom taŋkuro unita nämo guŋ täyat.  
\q2 Nämo, ganiŋ oretta ŋode api täŋpet; Kudupi yotken äbä tom api ijiŋ gamet.   
\q1
\v 15 Tom gupi taŋi, sipsip, bulimakau ba meme ämanipäŋ api ijiŋ gamet.   
\b  
\q1
\v 16 Eruk, ämawebe Anutu oraŋ imik täkaŋ, in kudup äbäkaŋ imaka imaka Uraktä täŋkentäŋ namik täŋkuko unita yäŋira nadäwut.   
\q1
\v 17 Bian gera yäŋira nadäŋ namiŋkuko unita kap terak wäpi biŋam yäpmäŋ akuŋkut.   
\b  
\q1
\v 18  \x * \xo 66:18 \xt Ais 1:15; Jon 9:31; Jem 4:3\x* Täŋpäŋ kädet waki täkta gäripi nadäŋkaŋ Anutuken gera yäŋkut yäwänäku nämo nadäŋ namän.   
\q1
\v 19  \x * \xo 66:19 \xt Sam 116:1-2\x* Upäŋkaŋ, bureni-inik! Näkŋo yäŋapik manna nadäŋ namiŋkuk.   
\b  
\q1
\v 20 Unita Anutu iniŋ orerut! Imata, näkŋo yäŋapik geranata mäde nämo utkuk. Täŋpäkaŋ butewaki nadäŋ namiŋpäŋ nämo nepmaŋkuk.   
\c 67  
\s1 Anututa bänep täga kap tewani  
\q1
\v 1  \x * \xo 67:1 \xt Nam 6:25; Sam 31:16, 119:135\x* Anutu, gäk butewaki nadäŋ nimiŋpäŋ iron täŋ nimi. Ude täŋ nimiŋiri säkgämän kaŋ itna!   
\q1
\v 2 Ude täŋiri komen äma äbori äboritä gäkŋo ironka ba yäpätägak piäka u kudup kaŋ kawä tärewut.   
\b  
\q1
\v 3 Anutu, gäk ude täŋiri äma äbot kuduptagän uken-uken naniktä bänep täga nadäŋpäŋ kaŋ ganiŋ orerut.   
\q1
\v 4  \x * \xo 67:4 \xt Sam 96:10, 96:13, 98:9\x* Täŋpäkaŋ äma mebäri mebäritä bänep täga nadäŋpäŋ oretoret kap terak kaŋ ganiŋ orerut.  
\q2 Imata, gäkä äma äbot täŋo mani ba nadäk-nadäki kädet siwoŋi terak yäpmäŋ danik täyan. Ba komen äma uken-uken nanik kädet tägaken yämagut yäpmäŋ kuk täyan.   
\q1
\v 5 Unita Anutu, äma uken-uken naniktä Anutu gäk kaŋ ganiŋ orerut. Äma äbori äbori kuduptagäntä wäpka yäpmäŋ akuk täkot!   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 67:6 \xt Wkp 26:4; Sam 85:12\x* Ai, ämawebe, in nadäkaŋ? Anutu täŋo iron pähap terak kometä ketem bureni nimik täyak.  
\q2 Anutunin, Anutu Bureni-inik uwä iron pähap täŋ nimik täyak.   
\q1
\v 7 Bureni! Anututä iron täŋ nimik täyak unita ämawebe it yäpmäŋ päŋku kome tärek-tärekken itkaŋ in kuduptagän Ekäni oraŋ imut!   
\c 68  
\s1 Isrel ämawebe Anututä täŋkentäŋ yämiŋkuko unita oretoret kap tewani  
\q1
\v 1 Anutu, bäräŋeŋ akuŋpäŋ iwankaye kokwawak nadäŋ gamik täkaŋ u däpmäŋ yäwat-kireŋ-pewi kuŋtäŋpä kut!   
\q1
\v 2 Mänittä gupe piäŋ iwat-pewän paotpeŋ kuk täkaŋ ude däpmäŋ yäwat kireŋpewi kut. Ba tom gakŋi kädäpken ijiŋpewä mutpäŋ ume äworeŋpäŋ paot täkaŋ ude, wakiwaki täŋpani Anututä äbäŋirän udegän kaŋ täŋput!   
\q1
\v 3 Täŋpäkaŋ äma siwoŋitä Anutu iŋamiken ŋode kaŋ täŋput; Bänep täga nadäŋpäŋ oretoret gera kaŋ yäk täŋput!   
\q1
\v 4 Anututa kap teŋ imiŋpäŋ wäpi punin-inik pewut! Gubam terak äbätak unita kädet ket ut imikot! U wäpi Ekäni, iŋamiken oretoret täŋput!   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 68:5 \xt Sam 10:14, 10:18, 146:9\x* Anutu u kudupi yoriken itkaŋ nanak kodäŋa ba webe kajatta watä it yämik täyak.   
\q1
\v 6  \x * \xo 68:6 \xt 1Sml 2:5; Sam 107:10, 107:34; Apos 12:6\x* Äma noriye nämota eŋi yämiŋpäŋ komi eŋiken nanik yäniŋ kireŋpewän äpämaŋ päŋku oretoret terak it täkaŋ. Täŋ peŋawäk täŋpani yäwat kireŋpewän kome kekekiken ittäŋ kuŋat täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 7-8  \x * \xo 68:7-8 \xt Kis 19:18\x* O Anutu, ämawebekaye yämaguri yäpmäŋ kome kawukiken kuŋat täŋkuŋo kadäni uken kome u kwaiŋirän kunum gänaŋ nanik iwän taŋi taŋkuk. Imata, Isrel nanik täŋo Anutu, Sainai pomken kehäromini kwawak yäwoŋäreŋkuko u äbäŋirän ude täŋkuk.   
\q1
\v 9 Täŋpäkaŋ kome iwoyäŋ yämiŋkuno u gakŋi nämo irirän iwän yäŋpewi taŋirän kome uken gakŋi taŋi äneŋi täŋkuk.   
\q1
\v 10  \x * \xo 68:10 \xt Lo 26:5, 26:9; Sam 74:19\x* Täŋiri ämawebekaye yotpärare u täŋpäŋ irirä ämawebe jäwäri unita iron täŋpäŋ yepmäŋ towiŋkun.   
\b  
\q1
\v 11 Ekänitä peŋ yäwerirän webetä manbiŋam ŋo yäpmäŋ kuŋatkuŋ;   
\q1
\v 12 Iwaniye täŋo komi ämakät intäjukun ämaniye ämet täŋpä kuŋkuŋ. Ude täŋirä webe täha-kengän itkuŋo u iwan täŋo tuŋum yäyomägatkuŋo u yäpmäŋ daniŋpäŋ yäpuŋ.   
\q1
\v 13 Tuŋum säkgämän säkgämän yäpuŋo ätu ŋode; Barak wärani siliwapäŋ uwäk täwani. Täŋkaŋ piritawä gol säkgämän-inikpäŋ täŋpani. Täŋ, in ätu imata ämik kadäniken yawakkät käbop jop itkuŋ?   
\b  
\q1
\v 14 Täŋpäkaŋ Anutu kehäromi mähemitä kome ätu täŋo intäjukun äma Salmon pomken yäwat kireŋ täŋpän kuŋtäŋpä kuŋirä mim täŋpewän pom uken bumta maŋkuŋ.   
\q1
\v 15 Wära! Basan pom pähap u jidewani? Pom äroŋkaŋ äpmok täŋpani mäyap-inik.   
\q1
\v 16 Upäŋkaŋ Basan pom taŋi, gäk imata Saion pom Anututä ini itta iwoyäŋkuko unita iŋam täŋ imitan? Nämo nadätan? Ekäni uken tärek-täreki nämo api irek!   
\b  
\q1
\v 17 Ekänitä komi ämaniye mäyap-jiraŋkät Sainai pomken naniktä äbämaŋ kudupi yori gänaŋ äroŋkuk.   
\q1
\v 18  \x * \xo 68:18 \xt Efe 4:8\x* U iwaniye yentä topmäŋpäŋ wädäŋ yäpmäŋ punin unu äroŋkuk. Täŋirän uken äma peŋawäk täŋ imanitä gämoriken itpäŋ tuŋum imiŋkuŋ. Täŋpäkaŋ Ekänitä ukengän api irek.   
\q1
\v 19  \x * \xo 68:19 \xt Sam 55:22, 65:5; Ais 46:4\x* Unita Ekäni iniŋ oretna! U bäräpinin kepma kepma ketäreŋ nimiŋpäŋ täŋkentäŋ nimik täyak unita.   
\q1
\v 20  \x * \xo 68:20 \xt Lo 32:39; Sam 49:15, 56:13, 106:43\x* Anutunin uwä waki keriken nanik nimagurani Anutu u. U Ekäni, nintäŋo Ekäninin kumäŋ-kumäŋ-ken nanik nimagurani.   
\b  
\q1
\v 21 Anututä iwaniye, gwäk pimiŋpäŋ momi kädet iwarani unitäŋo gwäki bureni-inik api däpmäŋ kokoyäwek.   
\q1
\v 22-23 Unita Ekänitä ŋode niwetkuk; Intä iwanjiye däpmäŋpäŋ unitäŋo nägäri terak yeŋtäŋ kukta, ba aŋjiyetä unitäŋo nägäri naŋpä koki täkta inken yämagut yäpmäŋ api äbet. Ukäda-käda nanik, Basan pomken nanik ba gwägu mebäriken nanik iwanjiye kudup u gämotjinken yäpmäŋ päbä api yepmaŋpet yäŋ niwetkuk.   
\b  
\q1
\v 24 O Anutu, u bureni-inik täŋkun. Gäk iwankaye täŋo kehäromi yäpmäŋ äpäk-inik täŋkun. Ude täŋkuno unita ämawebe kuduptagän gabäŋirä oretoret terak kudupi yotka gänaŋ ärotan.   
\q1
\v 25 Äroŋiri kap menitä yäŋ-tewani intäjukun kukaŋ. Kuŋirä wagäm mämä mebäri mebäri täŋpani u mäden äbäkaŋ. Täŋirä u bämopikenä webe gubaŋi wagäm täpuri täpuri uttäŋ kukaŋ.   
\q1
\v 26 Täŋirä kap ŋode tekamäŋ; Ämawebeniye täŋo käbeyäken Anutu iniŋ oretna! Jekop täŋo äbotken nanik nin, Ekäni iniŋ oretna!   
\q1
\v 27 Täŋpäŋ tawaŋ terak kudupi yotken ŋode ärokamäŋ; Bejamin täŋo äbot täpuri unitä jukun kukaŋ. Täŋpäkaŋ u mädeniken Juda äbot täŋo äma ekäni ekäni. U mädenikenä Sebulun kenta Naptali äbot täŋo äma ekäni ekäni.   
\b  
\q1
\v 28 Unita Anutu, gäkŋo kehäromika bian niwoŋärek täŋkuno udegän kwawak pewi ahäŋirän kaŋ käna!   
\q1
\v 29 Jerusalem täŋo kudupi yotka unita yäŋpäŋ komeni komeni täŋo intäjukun ämatä gämotkaken itpäŋ tuŋum gamik täkaŋ.   
\q1
\v 30 Eruk Anutu, iwanka Isip, tom ägwäritä-yäŋ komi täyak u ibe! Ba guŋ äbot kehäromi kehäromi u yebe! Ba äbot ämik täkta gäripi nadäk täkaŋ u yäwat kireŋ täŋpi ini-ini kuŋtäŋpä kut! Ude täŋtäyi gämotka-kengän päbä gwäjiŋ äpmoŋ gamiŋpäŋ siliwa moneŋ tuŋumi kaŋ ganiŋ kirewut!   
\q1
\v 31 Bureni, Isip nanik täŋo intäjukun ämatä iniken piä ämaniye Anutu gwäjiŋ äpmoŋ imikta api yepmaŋpän kuneŋ. Ba Itiopia naniktä äbä ket kewatpäŋ Anutu bureniken yäŋapik man api yäneŋ.   
\b  
\q1
\v 32 Unita kome terak äbori äbori Anututa iniŋoret kap teŋ imik täkot!   
\q1
\v 33 Ekänitä kunum ini bian pewän ahäwani uterak kuŋ äbäk täŋ itak unita iniŋ orerut! Täŋkaŋ kehäromigän kärakŋeŋirän juku peŋpäŋ nadäwut!   
\q1
\v 34 Anutu uwä Isrel äbotta intäjukun täŋ yämitak. Täŋkaŋ kehäromini kunum terak kwawak pewän ahäk täyak. Unita ämawebe nin imaka, Anutu unitäŋo kehäromi u kwawak yäŋahäk täkäna!   
\q1
\v 35 Isrel täŋo Anutu kudupi yoriken nanik äpätak u kawut! U umuri pähap, inide kubä! Täŋpäkaŋ ini uwä ämawebeniyeta kehäromi yämik täyak.  
\q2 Unita Anutunin u iniŋ oretna!   
\c 69  
\s1 Äma kubätä täŋkentäŋ namän yäŋpäŋ Anutuken gera yäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 69:1 \xt Sam 69:2, 69:14-15; Jna 2:5\x* Anutu, täŋkentäŋ namisi! Ume tokŋeŋ yäpmäŋ abäŋpäŋ kotäknaken itak.   
\q1
\v 2  \x * \xo 69:2 \xt Sam 40:2\x* Näk gwägu gänaŋ äpmoŋira umetä tokŋeŋpäŋ nut maŋpän äpmotat. Yeŋ-täpäneŋpäŋ itta bägupta wäyäkŋetat.   
\q1
\v 3 Anutu, gera yäŋtäyiwa kotäkna kawuk tawäpäŋ kehäromi nämo nadätat. Täŋpäŋ dapunna imaka, Anutu gäka dapun käroŋ täŋtäyiwa dapunna komi nekaŋ.   
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ imaka kubä nämo täŋira, äma mäyapiniktä jop nadäŋ kokwawak täŋ namik täkaŋ. Äma uwä kehäromi nikektä jop näkŋatpäŋ nutnayäŋ täk täkaŋ. Imaka kubä nämo kubo täŋkuro upäŋkaŋ äneŋi nimi yäŋ näwet täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Anutu, gäk näkŋo mebärina bureni nadätan. Momi kubäkubä täk täyat uwä iŋamkaken kwawak itak.   
\b  
\q1
\v 6 Ekäni kehäromi mähemi, Isrel täŋo Anutu, näk nabäŋ äwaräkuk täŋiri näkä kädet waki ätu täŋira ämawebe gäk nadäŋ gamik täkaŋ unitä näka yäŋpäŋ mäyäk nämo yäpneŋ.   
\q1
\v 7 Nadätan? Näk nadäŋ gamik täyat unita äma ätutä yäŋärok man näwet täkaŋ. Näwerirä mäyäk nadäk täyat.   
\q1
\v 8 Näkŋaken notnayetä nabäŋirä jiraŋ udewani täyat. Ba näkŋaken mähemnaye imaka, eroni nabäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 9  \x * \xo 69:9 \xt Jon 2:17; Rom 15:3\x* Upäŋkaŋ Anutu, gäkŋo eŋita yäŋpäŋ bänepna kädäp ijik täyak. Unita ämawebetä gäka yäŋärok yäŋirä yäŋärokitä näkä terak ärok täyak.   
\q1
\v 10 Täŋpäŋ gäk ganiŋ oretta ketem nakta jop irira ämawebetä yäŋärok näwet täkaŋ.   
\q1
\v 11 Ba butewaki nadäŋpäŋ tek waki peŋpäŋ äpani kuŋarira nabäŋ mägayäk täkaŋ.   
\q1
\v 12 Ba ugän nämo, ämatä kädet miŋin käbeyä täŋpäŋ näk yäŋpäŋ-nabäŋ näwat täk täkaŋ. Täŋirä äma ärowani, wain ume naŋpäŋ täŋguŋguŋ täŋpanitä kap naniŋ ubiŋ tek täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 13 Upäŋkaŋ jop uken! Näk yäŋapik manna Ekäni gäkken pewa ärek täyak. O Anutu, gäkŋo iron tokŋekinik pat täyak unita kadäni uken ba uken nadäwi tägawänä kaŋ nadäŋ nami!   
\q1
\v 14 Täŋkentäŋ namiŋiri okä näbä gänaŋ äpmoŋpettawä. Iwanken nanik ba ume gwäguken nanik wädäŋ tädotpäŋ nepmaŋsi!   
\q1
\v 15 Ekäni, näk nabäŋ äwaräkuk täŋiri umetä tokätpäŋ uwäk täwektawä. Bureni, watä it namiŋiri iwantä kehäromina yäpmäŋ äpäŋirä awaŋ gänaŋ äpmoŋpettawä.   
\b  
\q1
\v 16 O Ekäni, bänep ironka ärowani unita nadäŋ nami. Gäk kadäni kadäni butewaki nadäŋ namik täyan udegän täŋkentäŋ nami.   
\q1
\v 17 Piä ämaka näka bitnäŋpäŋ käbop nämo iren. Näk bäräpi taŋi-inik nadätat unita näkŋo yäŋapik gera bäräŋeŋ nadäŋ nam!   
\q1
\v 18 Ekäni, dubinaken äbäŋpäŋ näk iwan keriken nanik yäyomägat!   
\b  
\q1
\v 19 Ekäni, mäyäk nadäk täyat uwä nadätan, ba näk man waki näwetpäŋ wäpna yäpmäŋ äpäk täkaŋ uwä nadätan.   
\q1
\v 20  \x * \xo 69:20 \xt Jop 16:2; Sam 142:4; Ais 63:5\x* Yäŋärok näwet täkaŋ unita bänepnaken butewaki pähap nadäk täyat. Täŋira kehäromina paotak. Ätutä butewaki nadäŋ namut yäŋpäŋ dapun täŋpa waŋkuŋ. Ba naniŋ kämätta äma kubä nämo kaŋ-ahäŋkut.   
\q1
\v 21  \x * \xo 69:21 \xt Mat 27:48; Mak 15:36; Luk 23:26; Jon 19:28-29\x* Täŋpäŋ nakta neŋirä täŋ-näkŋatpäŋ näk täŋpäwakta ketem wakipäŋ namiŋkuŋ. Täŋkaŋ umeta neŋirä ume jägämi namiŋkuŋ.   
\q1
\v 22  \x * \xo 69:22 \xt Rom 11:9-10\x* Unita ŋode nadätat; Äma u ketem nak-nakiken ketem oretoret terak naŋirä unitä äyäŋutpäŋ kowata kaŋ täŋpä wawut! Täŋkaŋ Anututa ärawa täŋ imiŋirä unitä äyäŋutpäŋ buŋep ude äworeŋpäŋ kaŋ däpän!   
\q1
\v 23 Ekäni, dapuri yäpuri-tumbut. Täŋkaŋ mädeni kujat imaka, yäpi wawut!   
\q1
\v 24 Täŋpäŋ kokwawakka äma udewani terak kwawak pewi ahäwäpäŋ komi nadäŋpäŋ kaŋ paorut!   
\q1
\v 25  \x * \xo 69:25 \xt Apos 1:20\x* Paorirä komeni u jop kaŋ parän! Äma kubä nämoinik kaŋ-korewen, kuduptagän kaŋ däpmäŋ more!   
\q1
\v 26 U imata, äma udewanitä äma gäkä momita kowata komi yämani unita yäpurärätpäŋ komi yämikgän täŋpäŋ yäŋärok yäwet täkaŋ.   
\q1
\v 27 Unita Anutu, äma udewani täŋo momi täpuri kubäta nämoinik guŋ täwen. Ba imaka täga kubä nämoinik täŋ yämen.   
\q1
\v 28  \x * \xo 69:28 \xt Kis 32:32; Rev 3:5, 13:8, 17:8\x* Täŋpäŋ irit kehäromi täŋo wäp tawaŋken wäpi itkaŋ u awähutpäŋ uken nanik äma kubä näkŋata biŋam täkaŋ yäŋ kubä nämo yäwen.   
\b  
\q1
\v 29 Yäke! Komi bäräpi nadäŋira unitäŋo butewakitä nutak. Unita Anutu nämagutpäŋ yäpi-tägaŋ namut!   
\q1
\v 30 Täŋiri wäpka pähap kap terak api ganiŋ oreret. Täŋkaŋ bänep täga nadäŋpäŋ unitäŋo biŋam api yäŋahäk täŋpet.   
\q1
\v 31 Ude täŋira Ekänitä gäripi api nadäŋ namek. U bulimakaupäŋ gupe ijiŋ imero u irepmitpäŋ täŋpek.   
\q1
\v 32 Ude täŋira ämawebe bäräpi kotaŋkaŋ itkaŋ unitä kaŋpäŋ oretoret api täneŋ. Bureni, ämawebe Anutu iniŋoret täkaŋ u bänep nadäk-nadäki äneŋi api täŋ-kehärom täneŋ.   
\q1
\v 33 U imata, Ekänitä äma jopi jäwäri täŋo gera nadäŋ yämik täyak. Ba iniken ämawebeniye iwantä yepmäŋitpäŋ komi eŋiken yepmaŋkuŋo itkaŋ unita nämo guŋtak täyak.   
\b  
\q1
\v 34 Unita kunum, kome, gwägu ba gwägu tom imaka imaka gwägu gänaŋ itkaŋ in kuduptagän Anutu wäpi yäpmäŋ akuwut!   
\q1
\v 35 Nadäkaŋ? Anutu u Jerusalem täŋkentäŋ imiŋpäŋ iwan däpmäŋ yäwat kireŋirän äneŋi gupi koreŋpäŋ api irek. Ba Juda täŋo yotpärare ätu iwantä täŋpä wawani u imaka, äneŋi täŋkodak taŋpäŋ api pewek. Ude täŋirän ämawebeniyetä komeni äneŋi koreŋpäŋ uken säkgämän api itneŋ.   
\q1
\v 36 Täŋpäŋ watä piä ämaniye unitäŋo yeriniyetä ahäŋpäŋ kome ugän koreŋpäŋ api it yäpmäŋ kuneŋ. Bureni, ämawebe Anututa gäripi nadäŋ imik täkaŋ u kome uken api it yäpmäŋ kuneŋ.   
\c 70  
\s1 Bäräŋeŋ äbä täŋkentäŋ namisi!  
\q1
\v 1  \x * \xo 70:1 \xt Sam 40:17, 141:1\x* Anutu, bäräŋeŋ äbä täŋkentäŋ namisi!   
\b  
\q1
\v 2 Äma nutnayäŋ täkaŋ u kehäromini yäpmäŋ äpäŋpäŋ nadäk-nadäki täŋpi guŋtaŋirä mäyäk tawut. Mäyäk taŋpäŋ nabä-kätäŋpeŋ kut!   
\q1
\v 3 Äma yäŋärok man näwet täkaŋ u meni täŋpipiŋpäŋ yäwat kireŋiri mäyäk tawut.   
\b  
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ ämawebe gäk gäwaräntäk täkaŋ u oretoret täk täkot! Anutu, gäk waki keriken nanik wädäŋ tädotpäŋ yepmaŋkuno unita gäka gäripi pähap nadäk täkaŋ.  
\q2 Täŋpäŋ kadäni kadäni ŋode yäk täkot; Anutu u wäpi biŋam ikek kaŋ irän!   
\b  
\q1
\v 5 O Anutu, nähä waki kehäromina nikek nämo unita bäräŋeŋ äbi! Gäk kubä-tägän näkŋo täŋkentäk ba yäpätägak ämana.  
\q2 O Anutuna, bäräŋeŋ äbä täŋkentäŋ namisi!   
\c 71  
\s1 Äma tägawani kubä täŋo yäŋapik man  
\q1
\v 1  \x * \xo 71:1 \xt Sam 31:1-3\x* Ekänina, watä it namiŋiri iwantä näk täga nämo täŋpä waneŋ. Gäk iwan yabäŋ äwaräkuk täŋiri mäyäk nämo namineŋ.   
\q1
\v 2 Täktäkka u siwoŋi-inik unita täŋkentäŋ namiŋpäŋ iwan keriken nanik yäyomägasi! Gäkken yäŋapiŋira nadäŋ namisi.   
\q1
\v 3  \x * \xo 71:3 \xt Sam 18:2, 42:8, 90:1, 91:9\x* Gäk yewa ba eŋi kehäromi ude it namik täyan. It namiŋiri näk u gänaŋ äroŋpäŋ iwan yabäŋ umuntaŋ päŋku käbop irira watä säkgämän it namik täyan.   
\q1
\v 4 Anutuna, äma waki keriken nanik wädäŋ tädotpäŋ nepmaŋsi. Nadätan? Iwantä kehäromi-inik täŋpäŋ nepmäŋitnayäŋ täkaŋ.   
\q1
\v 5 Unita Anutu Ekänina, gäk kubä-tägän irit kuŋat-kuŋatnata watä täga iren yäŋ nadäkinik täyat. Näk iroŋiken umunitä gäka nadäkinik täŋ yäpmäŋ äbätat.   
\q1
\v 6 Bureni! Gäk ketka terakgän it täyat. Näk nanak paki ahäŋkutken unitä apiŋo nepmäŋ towiŋ yäpmäŋ äbätan. Unita näk wäpka biŋam kadäni kadäni ganiŋoret täyat.   
\b  
\q1
\v 7 Anutu, gäk watä kehäromi it namiŋ yäpmäŋ abuno unita ämawebe mäyaptä irit kuŋat-kuŋatna täga u kaŋpäŋ nadäŋpäŋ gäk Anutu udewani yäŋ nadäwä tärek täŋkuŋ.   
\q1
\v 8 Täŋpäŋ kepma kepma, tamimaŋtä päŋku bipäda menatä wäpka biŋam ärowani u ganiŋoret täyat.   
\q1
\v 9  \x * \xo 71:9 \xt Sam 92:14; Ais 46:4\x* Unita tägawani täŋpäŋ kehäromina nämo itatken ŋoken mäde ut namiŋpäŋ nämo nepmaŋpen.   
\q1
\v 10 Nämo, iwantä näk nutta käbeyä täŋpäŋ man yäŋpäŋ-nadäk täk täkaŋ.   
\q1
\v 11 Täŋpäŋ ŋode yäk täkaŋ; Eruk! Iwat kireŋpäŋ iŋitna yäk. Anututä mäde ut imiŋirän u täŋkentäŋ imikta äma kubä nämo itak yäŋ yäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 12  \x * \xo 71:12 \xt Sam 22:11, 38:21-22, 70:5\x* Unita Anutuna, nabä kätäŋpäŋ gäkŋagän päŋku nämo iren. Nämo, täŋkentäŋ namikta bäräŋeŋ äbi!   
\q1
\v 13 Ude täŋiri äma iwan täŋ namik täkaŋ u komi nadäŋpäŋ mäyäk pähap nadäk täkot. Täŋkaŋ iwaniyetä däpmäŋ yäwat kireŋirä paot-inik kaŋ täŋput.   
\b  
\q1
\v 14  \x * \xo 71:14 \xt Sam 130:7\x* Upäŋkaŋ nähä gäkä täŋkentäŋ namenta nadäkinik täŋpäŋ api itsämbet. Ude täŋkaŋ wäpka biŋam wari wari api ganiŋoret yäpmäŋ ärowet.   
\q1
\v 15 Täŋpäŋ säkgämän täŋkentäŋ namik täyan unita yäŋpäŋ biŋam api yäk täŋpet. Täktäkka täga u kumän nadäwa-tärenaŋi nämo upäŋkaŋ, jop uken, kepma kepma unitäŋo biŋam api yäŋahäk täŋpet.   
\q1
\v 16 Ekäni Anutuna, kehäromika u nadäŋpäŋ wäpka api yäpmäŋ akuk täŋpet. Täŋpäŋ manbiŋam ŋodegän api yäŋahäwet; Ekäni-tägän äma siwoŋi-inik itak yäŋ ude api yäŋahäk täŋpet.   
\b  
\q1
\v 17 Anutu, näk iroŋiken umunitä apiŋo näwetpäŋ näwoŋärek täŋ yäpmäŋ äbätan. Unita imaka tägatäga täk täyan u yäŋahäŋ yäpmäŋ äburotä pen yäŋahäk täyat.   
\q1
\v 18  \x * \xo 71:18 \xt Sam 22:31, 78:4-6\x* Unita Anutu, apiŋo tägawani täŋpäŋ gwäkna pujiŋ paki tädotak ŋoken nämo nabä-kätäwen! Nämo, watä pen it namiŋiri gäkŋo kehäromika pähap unita yäŋpäŋ ämawebe mäden ahänayäŋ täkaŋ u yäŋahäŋpäŋ api yäwet täŋpet.   
\q1
\v 19 U imata, Ekäni, kudänka siwoŋi u käroŋi boham, kunum yäpureko ude bumik. Gäk imaka umuri kudupi kudupi täŋ yäpmäŋ äbun. Komen äma gäk udewani kubä nämo itak. Nämoinik, gäkägän kudup yärepmit moretan.   
\q1
\v 20 Gäk komi bäräpi mebäri mebäri namiŋkuno upäŋkaŋ nadätat; Äneŋi api täŋ-kehäromtaŋ namen. Kumbani ude iraropäŋ äneŋi nämagutan.   
\q1
\v 21 Ude täŋpäŋ wäp biŋam bian yäpuro u irepmitpäŋ namitan. Täŋkaŋ komi bäräpi gänaŋ irira äneŋi api naniŋ kawat täwen.   
\b  
\q1
\v 22 O Anutuna, täŋkentäŋ namikta yäŋkehärom taŋkuno udegän iwatpäŋ täŋkentäŋ namik täyan unita Isrel täŋo kudupi äma gäk wagäm utpäŋ wäpka yäpmäŋ akuŋpäŋ api ganiŋ ubiŋ tewet.   
\q1
\v 23 Bänep oretoret pähap nadäŋpäŋ bumta api teŋ gärepet. Bänep nadäk-nadäkna ba gupna kudup mäba ärowäpäŋ api tek täŋpet. Gäk wakiken nanik nämagutkuno unita yäŋpäŋ ude api täŋpet.   
\q1
\v 24 Bureni, kepma kepma täktäkka siwoŋi unita yäŋpäŋ ämawebe yäŋahäŋpäŋ api yäwet täŋpet. Imata, ämatä näk täŋpä wanayäŋ täŋkuŋo upäŋkaŋ gäkä unitäŋo kehäromi yäpmäŋ äpäŋiri mäyäk bumta nadäŋkuŋ.   
\c 72  
\s1 Intäjukun ämata yäŋpäŋ yäŋkuk  
\q1
\v 1 O Anutu, gäkä nintäŋo intäjukun äma gäkŋaken kudän siwoŋi ugänpäŋ täŋpäŋ-iwoŋäre. Täŋiri yäpmäŋ danik-danik piä siwoŋigän kaŋ täŋpän.   
\q1
\v 2 Ba ämawebekaye kudän siwoŋi terak yabäŋ yäwatpäŋ äma jäwäri kaŋ täŋkentäŋ yämän.   
\q1
\v 3 Täŋpäŋ kadäni irayäŋ täyakken ämawebeniye piä tänayäŋ täkaŋken imaka ahäŋ bumbum api täneŋ. Ude täŋirä ämawebe u kädet siwoŋika ugän api iwatneŋ.   
\b  
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ intäjukun äma unitä äma jäwäri täŋo bäräpi api täŋpidäm taŋ yämek. Ba ämatä tuŋumta wäyäkŋek täkaŋ u api täŋkentäŋ yämek.  
\q2 Täŋ, ämatä noriye täŋpäwak täkaŋ udewanita kowata api yämek.   
\b  
\q1
\v 5 Täŋpäkaŋ intäjukun äma u kome terak irayäŋ täyak uwä edap ba komepaktä ijiŋ yäpmäŋ kudayäŋ tämäno udegän api irek.   
\q1
\v 6 Unitäŋo täktäki säkgämän-inik api ahäwek, iwäntä piä gänaŋ maŋirän ketem säkgämän ahäk täkaŋ ude.   
\q1
\v 7 Ba kadäni yabäŋ yäwat piä täŋpayäŋ täyakken u äma siwoŋigän kuŋaranitä säkgämän api itneŋ. Ba komepaktä ijiŋ yäpmäŋ kwayäŋ täyak udegän täŋ-bumbum terak api it yäpmäŋ äroneŋ.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 72:8 \xt Sek 9:10\x* Täŋpäkaŋ kome yabäŋ yäwat täyak u gwägu pähap ŋo kädatä päŋku ban udude pätak ude. Komeni täŋo baga uwä ume wäpi Yufretis u yäput-peŋkaŋä komeni komeni api kuŋ morewek.   
\q1
\v 9 Täŋpänkaŋ ämawebe komeni komenitä api oraŋ imineŋ. Ba iwaniye kudup gämori-kengän api maŋ uyineŋ.   
\q1
\v 10 Täŋpäŋ intäjukun äma u ärowani-inik irirän guŋ ämawebe täŋo intäjukun äma Spen kome, Itiopia kome ba Arebia komeken naniktä päbä iron täŋ imiŋpäŋ takis moneŋ kaŋ imut.   
\q1
\v 11 Bureni, kome kudup täŋo intäjukun ämatä api gwäjiŋ äpmoŋ imineŋ. Ba äma äbori äboritä watä piä api täŋ imineŋ.   
\b  
\q1
\v 12-14  \x * \xo 72:12-14 \xt Sam 116:15\x* Täŋpäkaŋ äma jäwäri ba äma kehäromini nämotä yäŋapiŋirä api täŋkentäŋ yämek. Ba ämawebe äma ätutä täŋkentäŋ yäminaŋi nämo unitä gera yäŋirä api täŋkentäŋ yämek.  
\q2 Äma udewanita gäripi nadäk täyak unita äma wakitä däpnayäŋ täŋirä äneŋi api yämagurek.   
\b  
\q1
\v 15 Intäjukun äma u kadäni käroŋi kaŋ irän! Täŋpäkaŋ Arebia kome täŋo äma ekäni ekänitä gämoriken kuŋatpäŋ gol moneŋ pähap kaŋ imut!  
\q2 Täŋpäŋ ämawebeniyetä Anutu täŋkentäŋ imän yäŋ nadäŋpäŋ yäŋapik man yäŋirä Anututä api täŋkentäŋ imik täŋpek.   
\b  
\q1
\v 16 Intäjukun äma unitä kome kaŋ iwarirän saguom ba ketem ätutä ämawebe täŋo piäken kaŋ ahäwut, Lebanon komeken ahäk täkaŋ ude.  
\q2 Täŋpäkaŋ muptä piäken tädot täkaŋ udegän ämawebe kome uken ahäŋ bumbum kaŋ täŋput!   
\b  
\q1
\v 17  \x * \xo 72:17 \xt Stt 22:18; Jer 4:2; Luk 1:48\x* Täŋpäkaŋ intäjukun äma täŋo wäpi biŋamä edaptä pen ijiŋ yäpmäŋ kuk täyak ude kaŋ it yäpmäŋ kwän.  
\q2 Täŋpäkaŋ ämawebe äbori äboritä u wäpi terak täŋ bumbum pähap terak kaŋ irut. Itkaŋ wäpi biŋam yäpmäŋ akuŋpäŋ iniŋoret-oret epän tärek-täreki nämo kaŋ täk täŋput.   
\b  
\q1
\v 18 Täŋpäkaŋ ämawebe komeni komenitä Ekäni Anutu, Isrel täŋo Anutu u wäpi biŋam kaŋ iniŋoret täŋput.  
\q2 Unitägän kudän kudupi ini pärik kubä täk täyak.   
\q1
\v 19 Wäpi biŋam säkgämän u pen oraŋ imik täkot. Wäpi biŋamtä komeni komeni kaŋ tokŋeŋ morewän! Burenitä bureni-inik!   
\b  
\q1
\v 20 Devit, Jesi täŋo nanaki, unitäŋo yäŋapik kap teŋirän kudän täk täŋkuŋo u kudup äbä tärekaŋ ŋo. Ugän.   
\c 73  
\s1 Äma kubä nadäkiniki täŋo mebäri yäŋahäŋkuk  
\q1
\v 1 Näk bureni ŋode nadätat; Anututä Isrel ämawebeta säkgämän täŋ yämik täyak. U ämawebe bänep nadäk-nadäki kuräki säkgämän unita nadäŋ yämik-inik täyak.   
\q1
\v 2-3  \x * \xo 73:2-3 \xt Sam 37:1; Jer 12:1\x* Upäŋkaŋ Anutu, nadäkinikna pära pewa putäreŋkuk. Äma wakiwaki täŋpanitä säkgämän itkaŋ tuŋum pähap ikek kuŋarirä yabäŋpäŋ-nadäŋkaŋ näkŋata jop waki ŋode nadäŋkut; Udegän itet yäŋ nadäŋkut.   
\q1
\v 4 Ŋode yabäŋpäŋ-nadäk täyat; Äma udewani bäräpi nämo nadäk täkaŋ ba käyäm nämo kaŋ-ahäk täkaŋ.   
\q1
\v 5 Kome täŋo bäräpi ninta ahäŋ nimik täkaŋ uwä äma udewanita nämo ahäŋ yämik täkaŋ.   
\q1
\v 6 Täŋpäkaŋ iniken täktäki waki u käbop nämo peŋpäŋ gup yäpmäŋ ärokärok kudän ba ämata komi jop nadäŋ yämik-yämik kädet iwarän täŋpäŋ täk täkaŋ u kwawakgän täk täkaŋ.   
\q1
\v 7 Bänep nadäk-nadäki-ken wakitä tokŋek patkaŋ abämaŋ kuk täkaŋ. Täŋpäkaŋ waki ätu täkta nadäk-nadäki-ken ini yäŋpäŋ-nadäk wari wari täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 8 Ude täŋkaŋ äma ätu yäŋärok yäwetpäŋ kokwawak man yäwetgän täk täkaŋ. U ärowani kudän täŋpäŋ äma ätu komi yämikta umun man yäwet täkaŋ.   
\q1
\v 9 Täŋkaŋ Anutu kunum gänaŋ itak unita man waki yäk täkaŋ. Ba iniken wäpi yäpmäŋ akuŋpäŋ ämawebe komeni komenitä nintäŋo gärip ugän iwarut yäŋpäŋ peŋ yäwet täkaŋ.   
\q1
\v 10 Yäke! Ude täŋirä unita Anutu täŋo ämawebe ätutäwä gäripi nadäŋpäŋ man yäk täkaŋ unita nadäwä bureni täŋpäpäŋ yäwarän täk täkaŋ.   
\q1
\v 11 Täŋirä äma waki unitä ŋode yäk täkaŋ; Anutu ärowani täŋpämorek mähemitä nintäŋo wakinin u yabäŋ ahäkta kädet kubä nämo pat imitak.   
\q1
\v 12 Wära! Äma waki täŋpani täŋo mebäri udegän pätak! Tuŋum mäyap pat yämiŋirä upäŋkaŋ äneŋi ätukät yäpmäkta piäni täkgän täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 13 Butewaki! Siwoŋi kädet kuŋatpäŋ momi täŋpet yäŋpäŋ näkŋatta watä itpeŋ kuŋat täyat u jide? Jopi täyak ba?   
\q1
\v 14 Anutu, ude bumik täŋpapäŋ yäŋ ukeŋode kadäni kadäni kepma bipani komi mebäri kubä namik täyan.   
\q1
\v 15 Upäŋkaŋ ude nadäwero! Anutu, äma waki täŋpanitä yäŋärok gäwet täŋkuŋo udegän yäwero uwä ämawebekaye-kät nanik kubä bumik nämo iret. Nämo, äma waki udewanigän äworewet!   
\q1
\v 16 Täŋpäkaŋ bäräpi ŋonitäŋo mebäri nadäwa tärewut yäŋpäŋ piäni täŋkuropäŋ mebäri täga nämo kaŋ-ahäŋkut.   
\q1
\v 17  \x * \xo 73:17 \xt Sam 27:4, 37:38, 77:13\x* Ude täŋkä eruk, päŋku kudupi yotka gänaŋ äroŋpäŋä eruk nadäwa täreŋkuk. Äma waki terak kämi jide api ahäwek yäŋ u nadäwa täreŋkuk.   
\q1
\v 18 Bureni, äma waki udewani yäniŋ kirewikaŋ itärop yewä kwäpäŋ maŋdäpmäk-inik täŋpäŋ api waŋ moreneŋ!   
\q1
\v 19 Maŋdäpnayäŋ täkaŋ uwä komi piä umuri kubäkengän api itneŋ. Ude täŋpäŋ pit kubägän api kumäŋ moreneŋ.   
\q1
\v 20 Uwä ämatä bipani däpmonken täŋpäŋ pewä kwäkaŋ tamimaŋ päŋaku täŋguŋtaŋ it täkaŋ ude bumik. Bureni Ekäni, gäkä äbäŋiri äma udewani api paotpeŋ kuneŋ.   
\b  
\q1
\v 21-22 Täŋpäkaŋ äma udewanita yäŋpäŋ bänepnatä nadäwa jägäm tawäpäŋ kadäni uken gäkŋo mebärika täga nämo nadäwa täreŋkuŋ. Nämo, iŋamkaken kudän jide täŋkuro u tomtä-yäŋ guŋ ude kuŋatkut.   
\q1
\v 23 Upäŋkaŋ apiŋo näk gäkkät it-inik täŋira gäkä ketnagän nepmäŋit näwariri it täyat.   
\q1
\v 24  \x * \xo 73:24 \xt Sam 48:14, 49:15, 58:11\x* Ude täŋkaŋ juku-mankatä näk jide itpäŋ kuŋaretta näwetpäŋ näwoŋärek täk täyan. Ude täŋ yäpmäŋ kuŋkä mäden nämagutpäŋ epmägetka kudän api meran täŋ namen.   
\q1
\v 25  \x * \xo 73:25 \xt Sam 16:2\x* O Ekäni, näka watä itta kunum gänaŋ gäk udewani kubä nämo itak. Nämoinik. Gäk kubägän it namitan unita gäka gäripi inide kubä nadäk täyat. Unita kome täŋo tuŋumta imata gäripi nadäwet?   
\q1
\v 26  \x * \xo 73:26 \xt Sam 16:5, 40:12, 84:2\x* Nämoinik! Gup nadäk-nadäkna täŋo kehäromi paoreko upäŋkaŋ Anutu gäk näkŋo kehäromina. Gäk näkkät tärek-täreki nämo it-inik api täŋpen.   
\b  
\q1
\v 27 Täŋpäkaŋ ämawebe gäka mäde ut gamik täkaŋ u kudup paot-inik api täneŋ. Ba äma gäk gabäŋ umuntaŋpäŋ iniken gärip terak kuŋarani u kudup api täŋpi waneŋ.   
\q1
\v 28  \x * \xo 73:28 \xt Sam 14:6, 40:5; Hib 10:22; Jem 4:8\x* Upäŋkaŋ tägagämän-inik! Nähä gäk dubikaken itat unita säkgämän itat. Anutu Ekänina, gäk näkŋo yewana unita imaka täŋ namiŋkuno unita nadäŋpäŋ u kudup kwawakgän yäŋahäwayäŋ!   
\c 74  
\s1 Anututä Isrel äbot äneŋi täŋkentäŋ yämikta yäŋapik man yäwani  
\q1
\v 1 O Anutu, imata nipmaŋpi kodäŋani ŋode itkamäŋ? Ämawebekaye ninta kokwawak pen api nadäŋ yäpmäŋ ärowen ba?   
\q1
\v 2 Ämawebekaye gäkŋata biŋam bian iwoyäŋpäŋ komi piäken nanik nimagut yäpmäŋ äpämaŋ kuŋkuno ninta äneŋi nadäŋ nimen. Ba Saion Pomka ŋo terak gäkŋa bian bämopninken irani unita nadäwen.   
\q1
\v 3 Komeka biani täŋpäwawani ŋo pärewatkaŋ ka! Iwaniyetä kudupi yot gänaŋ nanik imaka imaka kudup täŋpä waŋkuŋ.   
\q1
\v 4 Anutu, iwankayetä yärepmitkamäŋ yäŋpäŋ kudupi yot gänaŋ oretoret gera mämä täŋpäŋ eŋi ŋo ninta biŋam täyak yäŋpäŋ wären täŋkuŋ.   
\q1
\v 5-6 Ämatä bipiken päya madäk täkaŋ ude kudupi yot gänaŋ päya kujat säkgämän säkgämän paiŋpäŋ täŋpani u kudup gwem kujat ba pinigoŋtä däpmäŋ äreyäŋ täŋpä kuŋkuŋ.   
\q1
\v 7 Kudupi yotka u ude täŋpä wawäpäŋ kädäp pewä ijiŋirän iŋamkaken gäk ganiŋ oretta biŋam täha nämo täŋkuk.   
\q1
\v 8 Ämawebekaye nin täŋpäwakinik tänayäŋ nadäŋpäŋ komeninken ŋoken ganiŋ oretta bägup kudup pewä ijiŋ paotkuŋ.   
\b  
\q1
\v 9 Ude täŋirä apiŋo kudän kudupi kubä nämo täŋiri kak täkamäŋ. Ba meka jinom yäŋahäwani äma u kudup paotkuŋ. Unita bäräpi ŋo udeken api paorek yäŋ äma kubätä nämo nadätak.   
\q1
\v 10 Iwantä gäkŋo wäpka yäŋpäŋ gabäŋ mägayäk täŋirä kadäni jide api täŋpek? Wäpka biŋamta yäŋärok man yäŋirä tärek-täreki nämo api pärek ba?   
\q1
\v 11 Anutu, imata nin täŋkentäŋ nimikta bitnäk täyan? Imata jop nadäŋ itkentäŋ nimik täyan?   
\b  
\q1
\v 12 Täŋpäkaŋ näk nadätat; Gäk nintäŋo intäjukun äma ude yäput peŋpäŋ it nimiŋ yäpmäŋ äbun. Ude täŋkaŋ kadäni mäyap iwan keriken nanik nimagut täŋkun.   
\q1
\v 13-14  \x * \xo 74:13-14 \xt Kis 14:21\x* \x * \xo 74:13-14 \xt Jop 41:1; Sam 104:26; Ais 27:1\x* Kehäromika terak gwägu däpmäŋ täkŋeŋpäŋ gwägu gämok pähap wäpi Levitan unitäŋo gwäki däpmäŋ kokoyäŋpäŋ gupi madäŋ jukutpäŋ kome kawukiken nanik tomta yepmäŋ towiŋkun.   
\q1
\v 15 Ude täŋkaŋ ume dapuri täwitpewi ume äpuŋ. Täŋkaŋ ume taŋi taŋi täŋpewi kawuktaŋ yäpmäŋ kuŋkuŋ.   
\q1
\v 16  \x * \xo 74:16 \xt Stt 1:14\x* Gäkŋa-tägän kepma bipani yäŋpewi ahäŋkumän. Täŋpäŋ edap kenta komepak komeniken yepmaŋkun.   
\q1
\v 17  \x * \xo 74:17 \xt Stt 8:22; Apos 17:26\x* Täŋkaŋ kome pähap ŋonitäŋo baga kukŋi kukŋi täŋ-kehärom taŋpäŋ peŋkun. Täŋpäŋ iwän edap täŋo kadäni yäpmäŋ daniŋpäŋ peŋkun.   
\b  
\q1
\v 18 Täŋpäkaŋ Ekäni, iwankaye gäka gaŋani pähap nadäŋpäŋ Anutu bureni yäŋ nämo nadäŋ gamiŋpäŋ gabäŋ mägayäk täkaŋ. Unita nadäŋpäŋ kowata yämen.   
\q1
\v 19 Täŋpäŋ ämawebekaye täŋkentäki nämo, iwan täŋo komi piä terak itkaŋ u nämo nibä-kätäwen.   
\q1
\v 20 Nämo, topmäk-topmäk kubägän ninkät bian täŋkuno unita äneŋi juku pi! Imata, kome ŋo täŋo käwuri kukŋi kukŋiken äma komi nimikta käbop ittäŋ kukaŋ.   
\q1
\v 21 Unita iwan yabä-kätäŋiri mäyäk nämo nimineŋ. Nämo, täŋkentäŋ nimiŋiri äma jopi jäwäri mewuni nin wäpka kaŋ ganiŋ oretna!   
\b  
\q1
\v 22 Eruk Anutu, bäräŋeŋ akuŋpäŋ iwankaye yabäŋ yäŋiri goret täkamäŋ yäŋ nadäwut. Äma udewani nämo nadäŋ gamiŋkaŋ kepma käroŋ gäk gabäŋ mägayäktagän nadäk täkaŋ u nadä!   
\q1
\v 23 Täŋkaŋ iwankaye u kokwawak täŋpäŋ yäŋgera-gera wari wari yäk täkaŋ unita nämo guŋ täwen! Nämo, komi kaŋ yämi.   
\c 75  
\s1 Anutu uwä ämawebe täŋo täktäki yäpmäŋ daniwani  
\q1
\v 1 Bänep täga, Anutu, bänep täga gäkagän nadäŋ gamikamäŋ! Imaka säkgämän säkgämän, ba kudän kudupi kudupi täŋ yäpmäŋ äbuno unitäŋo biŋam yaŋahäk täkamäŋ.   
\q1
\v 2 Anutu, gäkä ŋode yäŋkun; Yäpmäŋ danik-danik epän täkta kadäni kubä iwoyäŋpäŋ peŋkuro itak. Kadäni uken kudän siwoŋi terak ämawebe uwä api yäpmäŋ daniwet.   
\q1
\v 3 Täŋpäkaŋ imaka imaka kome terak it täkaŋ ba kome ini bärom täŋpeko upäŋkaŋ Anutu näkä meham täŋira api kehärom täneŋ.   
\q1
\v 4-5 Näk äma waki täŋpani gup yäpmäŋ ärokärok kädet peŋpäŋ injinken kehäromita nadäwä ärowani nämo täŋpek yäŋ yäwet täyat yäk. Anututä ude yäŋkuk.   
\b  
\q1
\v 6 Nadäkaŋ, komen äma uken-uken nanik kubätä äma kubäta wäp biŋam bureni yämik-yämik uwä täga nämo täŋpek.   
\q1
\v 7  \x * \xo 75:7 \xt 1Sml 2:7; Sam 50:6, 147:6; Dan 2:21\x* Nämo, u Anutu ini kubä unitägän ämawebe yäpmäŋ daniŋpäŋ ätu kowata waki yäpmäkta biŋam yepmaŋkaŋ ätu wäpi biŋam yäpmäkta biŋam yepmak täyak.   
\q1
\v 8 Imata, Ekänitä ini kokwawaki umuri pähap, ume komi nikek bumik gäpe nikek iŋitak. Täŋpäŋ u piwän kuŋirän äma waki täŋpanitä kudup api naŋ paotneŋ. Kubätä nämoinik api irepmirek.   
\b  
\q1
\v 9 Täŋ nähä Isrel täŋo Anutu unitäŋo täktäkita wari wari api yäŋahäk täŋpet. Ba kap terak iniŋ oretta nämoinik api gaŋa täwet.   
\q1
\v 10 Nämo, Anutu u waki täŋpani täŋo kehäromi api pewän paotneŋ. Täŋkaŋ äma siwoŋi täŋo kehäromi ätukät api yäpurärärek.   
\c 76  
\s1 Anututä ämikken ämawebeniye täŋkentäŋ yämiŋkuk  
\q1
\v 1 Juda naniktä Anutu täŋo mebäri nadäkaŋ. Ba Isrel nanik imaka, wäpi oraŋ imik täkaŋ.   
\q1
\v 2 Anutu täŋo eŋini Jerusalem itak. Saion pom terak it täyak.   
\q1
\v 3 Kome uken itkaŋ iwan ämik tänayäŋ äbuŋo unitäŋo äpa kuwek, kurepä, käda boham u kudup ubiŋ-jukutkuk.   
\q1
\v 4 O Anutu, gäka nadäŋira epmäget kudän inipärik-inik kubä täk täyak. Ba täktäkka täŋo mebäri ärowani inipärik kubä, pom käroŋi käroŋiken tom ahäŋ bumbum täk täkaŋ u kudup yärepmit moretak.   
\b  
\q1
\v 5 Iwan täŋo komi äma uwä kehäromi nikek upäŋkaŋ gäkä däpmäŋpäŋ tuŋumi kudup yäyomägatkun. Täŋiri kumäŋpäŋ däpmon patguŋ-guŋ ude täŋ itkaŋ.  
\q2 U ka! Kehäromini ba nadäk-nadäki u jopigän.   
\q1
\v 6 Jekop täŋo Anutu, däpayäŋ täŋyäkŋariri komi ämakät hosniye pajiŋ kumäŋ maŋkuŋ.   
\q1
\v 7 Bureni Ekäni, äma kuduptagän gäka umuntak täkaŋ. Kokwawak täŋiri kubätä iŋamkaken täga nämo kehärom taŋpäŋ irek.   
\b  
\q1
\v 8 Gäk kunum gänaŋ itkaŋ iwanta kowata ude yäŋtäreŋ yämiŋiri ämawebe komeni komeni umuntaŋpäŋ man kum itkuŋ.   
\q1
\v 9 Kowata yäŋtäreŋ yämiŋkuno uwä ämawebe iwan keriken irani u kudup yämagutta yäŋkun.   
\q1
\v 10  \x * \xo 76:10 \xt Kis 18:11; Sam 65:7\x* Bureni Ekäni, äma ätutä kokwawak täŋpäŋ ämik täneŋo upäŋkaŋ kowata yämiŋiri ämawebe nadäwä täga täŋpäpäŋ ganiŋoret täkaŋ.  
\q2 Täŋirä äma ämikken kehärom taŋpäŋ it täkaŋ uwä api ganiŋoret täneŋ.   
\b  
\q1
\v 11 Unita ämawebe, Ekäni Anutujinta täŋ imikta bian yäŋkehärom taŋkuŋo u inita täŋ imineŋ.  
\q2 Täŋpäŋ äma äbot tuän tuän itkaŋ in, iron yäpmäŋ äbäŋpäŋ kaŋ imut. U imata, Anutu unitagän umuntänaŋi.   
\q1
\v 12 Bureni, Anutu u äma wäpi biŋam ikek täŋo wäpi yäpmäŋ äpäk täyak. Ba intäjukun äma ärowani ärowani täŋpewän bumta umuntak täkaŋ.   
\c 77  
\s1 Äma ŋo bäräpi ahäŋ imiŋirän Anutuken gera yäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 77:1 \xt Sam 3:4, 142:1\x* Anutuken konäm butewaki gera yäk täyat. Gera yäŋira nadäŋ namik täyak.   
\q1
\v 2 Bäräpi kadäniken Ekäniken yäŋapik täyat. Bipani käroŋ yäŋapik man yäk täyatken uken ketna yäpmäŋ akuŋkaŋ Ekäni iwet täyat. Upäŋkaŋ bänepna nämo pidämtak täyak.   
\q1
\v 3 Ude täŋkaŋ Anutu täŋo täktäkita nadäŋpäŋ bäräpi nadäk täyat. Unita juku piŋira nadäŋ bäräp ahäŋ namik täyak.   
\q1
\v 4 Unitä täŋpewän bipani bipani däpmon kubä nämo pat täyat. Nadäwätäk taŋi täŋpäŋ man kubä täga nämo yäwet yäŋ nadäk täyat.   
\q1
\v 5 Ude täŋkaŋ bian täga itkutken unita juku pik täyat.   
\q1
\v 6  \x * \xo 77:6 \xt Sam 4:4, 42:8\x* Bipani käroŋ nadäk-nadäk pähap täŋpäŋ näkŋaken bänepna ŋode iwet yabäk täyat;   
\q1
\v 7 Jide? Ekänitä ninta mäde pen api ut nimek? Ninta gäripi äneŋi nämo api nadäŋ nimek?   
\q1
\v 8 Nadäŋ nimikinik täk täŋkuko u nibä-katäŋkuko ugän? Ba yäŋkehäromtak mani wari nämo käwep api iwarek?   
\q1
\v 9 Orakoraki pewän paotkuko ubayäŋ? Kokwawakitä orakoraki komeni yäpuk ba?   
\q1
\v 10 Ude nadäŋpäŋ yäŋkut; Imaka ŋonita nadäŋira bänepnaken däpmäŋ päretak; Anututä kadäni käroŋi kehäromini näwoŋäreŋ yäpmäŋ äbukopäŋ apiŋo de itak?   
\b  
\q1
\v 11 Täŋpäkaŋ ude nämo! Ekäni, imaka säkgämän säkgämän, ba kudän kudupi kudupi bian täŋkuno unita äneŋi juku piwa!   
\q1
\v 12 Imaka tägatäga kehäromi nikek täŋ yäpmäŋ äbuno unita nadäk-nadäk epän kaŋ täk täŋpa!   
\q1
\v 13 Bureni Anutu, imaka imaka täk täyan u kumän kudupi siwoŋi-inik. Anutu kehäromi nikek gäk udewani kubä nämo itak.   
\q1
\v 14 Kudän kudupi pewä ahäwani Anutu u gäk kubägän. Kehäromika ärowani guŋ äbot bämopiken pewi ahäŋirän kaŋpäŋ nadäŋkuŋ.   
\q1
\v 15 Ketka kehäromikatä ämawebekaye, Jekop kenta Josep täŋo äboriye u komi epänken nanik yämagutkun.   
\q1
\v 16 Täŋpäkaŋ ume gwägu pähaptä Anutu gäk gabäŋkaŋ umuntaŋpäŋ bärom-bärom täŋkuk.   
\q1
\v 17 Yäŋpewi gubam gwägärirän yäpä iromäŋ iwän bukŋa täŋkuk.   
\q1
\v 18 Iromäŋ täŋpewi yäŋpäŋ-wädäŋ iwarirän yäpä kwinitpäŋ peŋyäŋeŋirän komeni komeni kwawakgän itkuŋ. Ude täŋirän kome kwaiŋkuk.   
\q1
\v 19 Anutu, gäk gwägu käroŋi boham u bämopiken kädet täwitkun. Täŋkuno upäŋkaŋ kuroŋka bäräm äma kubätä täga nämo kaŋkuk.   
\q1
\v 20 Ude täŋkaŋ ämawebekaye yawak ude irirä yäŋ-yämagutkun. U Moses kenta Arontä watä it yämiŋirän yämagut päŋku tägaken yepmaŋkun.   
\c 78  
\s1 Anututä ämawebeniye Isip komeken nanik yämagutkuk  
\q1
\v 1 Eruk ämawebenaye, in näkŋo jukuman ŋo nadäwut. Juku säkgämän peŋpäŋ man täwerayäŋ täyat ŋo nadäwut!   
\q1
\v 2  \x * \xo 78:2 \xt Mat 13:35\x* Jukuman ŋo man wärani terak täwerayäŋ. Imaka bian ahäwani mebäri nikek unita täwerayäŋ.   
\q1
\v 3 Bian oraniyetä yäŋpäŋ niwerirä nadäŋkumäŋo nadäk-nadäknin-ken pätak u tärewayäŋ.   
\q1
\v 4 Man ŋo nanakniye ahänayäŋ täkaŋ unita käbop nämo peŋ yämine. Nämoinik! Ekäni u imaka säkgämän säkgämän täŋkuk. Unita yäwetpäŋ yäwoŋärek täŋitna epän kehäromi kehäromi täk täŋkuko u ba kudän kudupi täŋkuko unita kaŋ nadäwä tärewut.   
\q1
\v 5 Ekäni u Jekop täŋo oraniye, Isrel ämawebe it yäpmäŋ äbäkamäŋ nintä iwatta baga mani bian peŋkuk. Täŋpäŋ oraniye man kehäromigän ŋode yäwetkuk; In näkŋo baga man ŋo nanakjiye yäwetpäŋ yäwoŋärek kaŋ täk täŋput yäŋ yäŋkuk.   
\q1
\v 6 Ude tänayäŋ täŋo uyaku yerijiye mäden ahänayäŋ täkaŋ unitä yäŋpäŋ-nadäk pen api täk täneŋ. Ude täŋkaŋ unitäŋo yeri ahänayäŋ täkaŋ unitä udegän api yäwetpäŋ yäwoŋäreneŋ.   
\q1
\v 7 Ude tänayäŋ täŋo uwä äbot u imaka, Anututa nadäkinik täŋ imiŋ yäpmäŋ kuŋpäŋ kudän kudupi täŋkuko unita nämo api guŋ täneŋ. Ba baga mani u api buramik täneŋ.   
\q1
\v 8 Baga mani buramiŋpäŋä oraniyetä täŋkuŋo ude nämo api täneŋ. Oraniye uwä Anutu täŋo manta nadäkinik nämo täŋpäŋ bänepitä Anutu iŋit-inik nämo täŋkuŋ. Täŋpäŋ Anutu mäde ut imiŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 9 Bian uken Efraim äbot unitäŋo komi äma uwä äpa kuwek yäpmäŋ kuŋat täŋkuŋo upäŋkaŋ ämik ahäŋirän umuntaŋpäŋ ämetkuŋ.   
\q1
\v 10 U Anutukät topmäk-topmäk täŋpani unita nadäŋ äwaräkuk täŋpäŋ baga mani iwatta bitnäŋkuŋ.   
\q1
\v 11 Ba imaka kudän kudupi iŋamiken täŋkuko unita guŋ tak-inik täŋkuŋ.   
\q1
\v 12  \x * \xo 78:12 \xt Kis 7:8–12:32\x* Ekänitä Isip täŋo kome kubä wäpi Soan uken kudän kudupi oraniye naniye ŋode täŋpäŋ yäwoŋäreŋkuk;   
\q1
\v 13  \x * \xo 78:13 \xt Kis 14:21-22\x* U gwägu taŋi däpmäŋ täkŋewänkaŋ kukŋi kukŋi kuŋirän Isrel ämawebe bämopgän yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ kuŋkuk.   
\q1
\v 14  \x * \xo 78:14 \xt Kis 13:21-22\x* Yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ kuŋpäŋä kepmawä gubam kubä iwerän kädet yäwoŋärekta intäjukun kuŋirän iwatkuŋ. Täŋ bipaniwä kädäp täŋo peŋyäŋeki ägonitä udegän intäjukun kuŋirän iwatkuŋ.   
\q1
\v 15  \x * \xo 78:15 \xt Kis 17:1-7; Nam 20:2-13\x* Täŋpäkaŋ kome kawukiinikken mobä yäpurän tumäŋirän ume gänaŋ umu nanik bumta abäŋirä naŋkuŋ.   
\q1
\v 16 Bureni, mobä jopi täŋpewän ume dapuri abani ude täŋkuk. Ude täŋirän ume taŋi ahäŋkuk.   
\b  
\q1
\v 17 Ekäni ärowani pähaptä iron ude täŋ yämiŋkukopäŋ kome kawuki uken ehutpäŋ ärowani kudän pen ŋode täŋ imiŋkuŋ;   
\q1
\v 18  \x * \xo 78:18 \xt Kis 16:2-15; Nam 11:4-23, 11:31-35\x* Anutu iyapi yäŋ nadäŋpäŋ yäŋikŋatpäŋ kakta ketem gäripi nikek ätukät nimi yäŋ peŋ iwetkuŋ.   
\q1
\v 19 Ude täŋpäŋ Anutu yäŋärok ŋode iwetkuŋ; Anutu kome kawuki ŋodeken ketem täga käwep pewän ahäwäpäŋ nimek? Ba täga nämo käwep! yäk.   
\q1
\v 20 Bureni, pengänä mobä yäpurän tumäŋirän ume uken nanik abuk yäk. Upäŋkaŋ jide? Tom ketem udegän niminaŋi nämo käwep? yäk.   
\q1
\v 21 Yäŋärok ude yäŋirä Ekänitä mani u nadäŋpäŋ kokwawak taŋi täŋpäŋ Jekop täŋo äbot uken kädäp mebet iniŋ kireŋpewän äpuk.   
\q1
\v 22 U imata, ämawebe uwä Anututa nadäkinik nämo täŋkuŋ. Ude täŋkaŋ Anutu ninta nadäkinik täŋpäŋ täŋkentäŋ nimik täyak yäŋ nadäwä bureni nämo täŋkuk.   
\q1
\v 23 Ude täŋkuŋo upäŋkaŋ Anututä kunum iwerän aŋeŋkuk.   
\q1
\v 24  \x * \xo 78:24 \xt Jon 6:31\x* Aŋeŋirän kunum gänaŋ nanik ketem inide kubä pewän maŋirä yäpmäŋpäŋ naŋkuŋ.   
\q1
\v 25 Ketem naŋkuŋo u ketem tägagämän, aŋero täŋo ketem bumikpäŋ naŋkuŋ. Anututä iron täŋ yämiŋkuko u naŋpäŋ koki täŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 26-27 Ude täŋpäŋ mänit pähap kubä iwerän piäŋkuk. Piäŋirän ämawebetä itkuŋken u barak punin nanik päke uwä iwän ude bumik pewän maŋkuŋ. Barak uwä bumta, mobä jiraŋ ude.   
\q1
\v 28 Täŋpäkaŋ u kome jopiken nämo pewän maŋkuŋ. Nämo! Ämawebetä yottaba täŋpäŋ itkuŋken ugän pewän maŋkuŋ.   
\q1
\v 29 Eruk, ude täŋpäkaŋ ämawebetä barak päke u naŋ tokŋeŋkuŋ. Bureni, imaka Anutuken yäpmäkta yäŋapiŋkuŋo u yäniŋ kireŋ yämiŋkuk.   
\b  
\q1
\v 30-31 Ude täŋkentäŋ yämiŋkukopäŋ momi kädet nämo peŋkuŋ. Unita ketem u pen naŋ irirä Anututä kokwawak nadäŋ yämiŋpäŋ Isrel äma gubaŋi gubaŋi kehäromi nikek u pit kubägän däpmäŋ moreŋkuk.   
\q1
\v 32 Upäŋkaŋ momi pen täŋ yäpmäŋ kuŋkuŋ. Anutu kudän kudupi päke täŋ yäpmäŋ äbuko unita nadäkinik nämo täŋkuŋ.   
\q1
\v 33 Nadäkinik nämo täŋkuŋo unita ehät woŋ pit kubägän abäŋpäŋ paot täkaŋ ude Ekänitä imaka umuri kubä pewän ahäŋirän uterak pit kubägän kumäŋ moreŋkuŋ.   
\q1
\v 34 Eruk Anututä ätuniye ude däpmäŋ paorirän yabäŋpäŋä ätu bänepi äyäŋutpäŋ Ekäni äneŋi iwatta bänep pek täŋkuŋ.   
\q1
\v 35  \x * \xo 78:35 \xt Kis 15:13; Lo 7:8; Ais 41:14, 63:9\x* Täŋpäŋ nadäŋkuŋ; Ekäni uwä nintäŋo mobä kujat kehäromi ude it nimitak. Unitägän wakiken nanik nimagut täyak.   
\q1
\v 36 Ude nadäŋkuŋo upäŋkaŋ bänep äyäŋut-äyäŋut man yäŋkuŋo u jop yäŋikŋatkuŋ. Man yäkyäki täktäki u jopigän, bureni nämo.   
\q1
\v 37  \x * \xo 78:37 \xt Apos 8:21\x* Ekänikät topmäk-topmäk täŋpani u nadäŋ äwaräkuk täŋpäŋ mani nämo buramiŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 38 Ude täŋkuŋo upäŋkaŋ Anututä kudup nämo däpmäŋ moreŋkuk. Nämo, oraŋ yämiŋpäŋ momini peŋ yämiŋkuk. Kokwawak taŋi täga täŋ yäminaŋipäŋ kadäni kadäni kokwawaki pewän maŋpäpäŋ ähan täŋ yämik täŋkuk.   
\q1
\v 39  \x * \xo 78:39 \xt Sam 103:14-16; Jon 3:6-8; Jem 4:14\x* U imata, ämawebe unitäŋo mebärini ŋode nadäŋkuk; Uwä ämawebe jopigän, kadäni käroŋi itta yäwani nämo. Mänittä abämaŋ paotpeŋ kuk täyak udewani.   
\b  
\q1
\v 40 Wära, kome kawukiken peŋawäk wari wari täŋ imiŋirä nadäwän jägämi täk täŋkuk!   
\q1
\v 41 Isrel täŋo Kudupi Anutu u kadäni kadäni täŋikŋat-ikŋat kädet mäyap täŋ imiŋirä komi nadäk täŋkuk.   
\q1
\v 42 Uwä iniken kehäromini terak iwan keriken nanik bian yämagutkuko unita juku kubä nämo peŋkuŋ.   
\q1
\v 43 Nämo, Isip kome Soan käda uken kudän kudupi ŋode täŋkuko unita nadäwä ärowani nämo täŋkuk.   
\q1
\v 44  \x * \xo 78:44 \xt Kis 7:17-21\x* Kome uken Anututä ume yäŋpewän nägät äworeŋirän Isip nanik täga nämo naŋkuŋ.   
\q1
\v 45  \x * \xo 78:45 \xt Kis 8:1-6, 8:20-24\x* Ba gäbäräm bipi ätu yäniŋ kirewänkaŋ abä äma gupi tätuŋ naŋkuŋ. Ude täŋpäŋä wirit udegän yäniŋ kirewänkaŋ äbä imaka imakani kudup täŋpä waŋ yämiŋkuŋ.   
\q1
\v 46  \x * \xo 78:46 \xt Kis 10:12-15\x* Täŋpäkaŋ kapukbam mebäri mebäri ketemi epäni täŋpäwakta yäniŋ kireŋkuk.   
\q1
\v 47  \x * \xo 78:47 \xt Kis 9:22-25\x* Ude täŋpäŋä mimtä maŋpäŋ wain päya ba ketemi epän kudup täŋpän waŋkuŋ.   
\q1
\v 48 Ba ugän nämo, mim kenta yäpätä yawakiye kudup udegän däpmäŋ moreŋkuk.   
\q1
\v 49 Yäke! Anututä kokwawak wakiinik täŋpäŋ aŋero täŋpäwak pewä ahäwani u yäniŋ kireŋkuk.   
\q1
\v 50 Kokwawaki kwawak yäwoŋärekta kädet täwitpäŋ ämawebe yabäŋ äwaräkuk kubä nämo täŋkuk. Nämo, käyäm wakitä mäyap däpmäŋ moreŋkuk.   
\b  
\q1
\v 51  \x * \xo 78:51 \xt Kis 12:29\x* Ekänitä ude täŋpäŋä Isip nanik täŋo nanak ämani intäjukun ahäwani kudup däpmäŋ paotkuk.   
\q1
\v 52  \x * \xo 78:52 \xt Kis 13:17-22\x* Täŋ iniken ämawebeniye yawak ude kome kawukiken kädet yäwoŋäreŋpäŋ yämagutkuk.   
\q1
\v 53  \x * \xo 78:53 \xt Kis 14:26-28\x* Yämagut päŋku yepmaŋpän umunkät nämo, säkgämän itkuŋ. Täŋpäkaŋ iwaniye uwä gwägutä uwäk täŋpäŋ däpmäŋ moreŋkuk.   
\q1
\v 54  \x * \xo 78:54 \xt Kis 15:17; Jos 3:14-17\x* Eruk, yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ kuŋtäŋgän iniken kudupi kome dubinken ahäŋkuŋ. Täŋkaŋ kome uwä iniken kehäromi terak ämawebeniyeta yämikta ŋode täŋkuk;   
\q1
\v 55  \x * \xo 78:55 \xt Jos 11:16-23\x* Kome u mähemiye yäwat kireŋpäŋ iniken ämawebeniyeta yäpmäŋ daniŋpäŋ yämiŋtäŋ kuŋkuk. Ude täŋpänkaŋ Isrel äbori äbori eŋi täŋpäŋ ittäŋ kuŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 56  \x * \xo 78:56 \xt Het 2:11-15\x* Anututä ude täŋ yämiŋkuko upäŋkaŋ Isrel ämawebetä Anutu ärowani unita täŋikŋarani täŋpäŋ peŋawäk täŋ imiŋkuŋ. U jukumani kubä nämoinik iwatkuŋ.   
\q1
\v 57 Kudän waki oraniyetä bian täŋkuŋo udegän iwatpäŋ nadäŋ imikinik nämo täŋ imiŋkuŋ. Uwä äŋin gwäjiwani gwäjiwäkaŋ siwoŋi nämo kweko ude bumik.   
\q1
\v 58-59 Uwä anutu jopi yäniŋ oretta kome iwoyäŋpäŋ peŋkaŋ u kuk täŋkuŋonik. Ude täŋirä Anututä yabäŋpäŋ näk nadäŋ naminaŋi jidepäŋ täkaŋ yäŋ nadäŋpäŋ kokwawak täŋ yämik täŋkuk.  
\q2 Ude täŋpäŋ Isrel äbot u mäde ut yämik-inik täŋkuk.   
\q1
\v 60  \x * \xo 78:60 \xt Jos 18:1; Jer 7:12-14, 26:6\x* Täŋpäŋ Silo komeken yottaba Anutu burenitä bämopiken itta yäwerän täŋ imiŋkuŋo u Anutu uken äneŋi itta nadäk kubä nämo peŋkuk.   
\q1
\v 61  \x * \xo 78:61 \xt 1Sml 4:4-22\x* Ude täŋkaŋ iwan yäniŋ kireŋirän topmäk-topmäk täŋo kudupi gäpe yottaba u gänaŋ itkuko u yäyomägatkuŋ. Gäpe u terak Anutu täŋo kehäromi ba peŋyäŋeki kwawak kak täŋkuŋonik.   
\q1
\v 62 Ude täŋkaŋ ämawebeniyeta kokwawak nadäŋpäŋ iwaniye yäniŋ kireŋirän däpuŋ.   
\q1
\v 63 Kadäni uken Isrel täŋo äma gubaŋi ämik pähap gänaŋ kumbuŋ. Kumäŋirä webetä äma deken yäpne yäŋ yäŋpäŋ jop itkuŋ.   
\q1
\v 64 Kadäni ugän bämop ämaniye udegän däpäkaŋ webeniye konäm kotkät nämo, jop kawuk taŋpäŋ itkuŋ.   
\b  
\q1
\v 65 Eruk ude täŋtäŋ äbäŋkä Ekäni däpmon terak naniktä-yäŋ akuŋkuk. U äma wain ume naŋkaŋ täŋguŋguŋ täŋpäŋ pärekopäŋ kikŋutpäŋ akuŋpäŋ kärak yäweko ude bumik täŋkuk.   
\q1
\v 66 Ude akuŋpäŋ iwaniye däpmäŋpäŋ pimiŋ yäwat kireŋirän mäyäk tärek-täreki nämo nadäŋpäŋ ämik äneŋi täkta nämo nadäŋkuŋ.   
\q1
\v 67 Ude täŋkaŋ Josep täŋo oraniye äbot unita mäde ut yämiŋpäŋ, Efraim täŋo äboriye imaka, nämo iwoyäŋkuk.   
\q1
\v 68 Täŋ Juda täŋo oraniye äbot u iwoyäŋkuk. Täŋkaŋ Saion pom, Juda täŋo komeken itkuko unita imaka, gäripi nadäk täŋkuko unita iwoyäŋkuk.   
\q1
\v 69 Täŋkaŋ pom uken kudupi yori, pom käroŋi ude punin unu täŋkuk. Täŋpäŋ kehäromi-inik täŋkuk, kome pähap täŋpäŋ peŋkuko inide it täyak ude bumik täŋkuk.   
\q1
\v 70-71  \x * \xo 78:70-71 \xt 1Sml 16:11-12; 2Sml 7:8; 1Sto 17:7\x* Täŋpäkaŋ Juda äbot uken nanik epän watä ämani Devit epäni täkta iwoyäŋkuk.  
\q2 U sipsip watä epän äma ude iraniken nanik imagutpäŋ Isrel ämawebe ekäni ba täpurita watä irekta iwoyäŋkuk.   
\q1
\v 72  \x * \xo 78:72 \xt 1Kin 9:4\x* Ude iwoyäŋpäŋ teŋirän Devit iniken epän unitagän nadäŋpäŋ ämawebeniyeta watä säkgämän it yämik täŋkuk. Eruk unita Devit uwä Isrel äbot täŋo watä äma tägagämän-inik ude itkuk.   
\c 79  
\s1 Anututä iwan keriken nanik yämagutta yäŋapiŋkuŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 79:1 \xt 2Kin 25:8-10; 2Sto 36:17-19; Jer 52:12-14\x* O Anutu, guŋ äbottä gäkŋo kome inita korenayäŋ äbuŋo itkaŋ, u yabätan? U kudupi yotka täŋpä waŋirä imaka jopi äworetak.  
\q2 Ude täŋkaŋ Jerusalem yotpärare imaka, täŋpewä waŋ moretak.   
\q1
\v 2 Ämawebekaye, epän watä ämakaye u däpmäŋpäŋ yepmaŋirä siäŋ ba tom ägwäritä naŋ-irähut täkaŋ.   
\q1
\v 3 Ude täŋkaŋ ämawebekaye jopjop däpmäŋirä unitäŋo nägäri umeyäwa tägata kweko ude Jerusalem yotpärare bämopiken tokŋeŋkuk.  
\q2 Täŋpäkaŋ u änekta äma kubä nämo itkuk. U kumän paotkuŋ.   
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ guŋ äbot kukŋi kukŋi iranitä yäŋärok niwetpäŋ nibäŋ mägayäkuŋ.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 79:5 \xt Sam 85:5; Ese 38:19\x* Unita Ekäni, jide? Ninta kokwawak pen api täŋpen? Ba kokwawakka u kädäptä-yäŋ pen api ijiŋ yäpmäŋ kwek?   
\q1
\v 6 Kokwawakka u ninta nämo, äbori äbori gäk nämo ganiŋoret täkaŋ ba gäkken yäŋapik man nämo yäk täkaŋ unita täŋ yämisi.   
\q1
\v 7 Äma äbot unitä gäkŋo ämawebekaye däpmäŋ-pewä kubäpäŋ komeka u täŋpä waŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 79:8 \xt Sam 106:6; Ais 64:9\x* Äbekniye oraniyetä bian momi täŋkuŋo unita yäŋpäŋ komi epän nämo nimen. Nämo, bänep nadäk-nadäknin putärewani ninta butewaki nadäŋ nimisi.   
\q1
\v 9  \x * \xo 79:9 \xt 2Sto 14:11; Sam 25:11, 31:3\x* O Anutu, täŋkentäŋ nimiŋpäŋ iwan keriken nanik nimagusi. Ude täŋpäŋ wäpka biŋamta yäŋpäŋ mominin peŋ nimisi.   
\q1
\v 10 Guŋ äbottä Anutujin de yäŋ niwerirä tägawek? Ude nämo, unita Anutu, guŋ äbottä epän watä ämakaye täŋo nägäri piwä kuŋkuŋo unita kowata komi yämiŋiri kaŋ yabäna!   
\q1
\v 11 Täŋkaŋ notniye komi eŋiken yepmaŋkuŋo yäŋkähän-kähän yäŋ itkaŋ u nadäŋ yämiŋpäŋ kehäromika ärowani terak äma kumäkta biŋam yäŋtärewani u yäniŋ kireŋpewi äpämaŋ kut.   
\q1
\v 12 O Ekäni, guŋ äbot uken-uken nanik yäŋärok gäwet täŋkuŋo unita kowata kwini nämo täŋ yämen.  
\q2 Nämo, täŋ gamiŋkuŋo u irepmitpäŋ wakiinik täŋ yämen.   
\b  
\q1
\v 13 Ude täŋiri ämawebekaye nin, yawakaye ude itkaŋ bänep täga man tärek-täreki nämo gäwetpäŋ ganiŋ oretoret api täŋ yäpmäŋ kune.   
\c 80  
\s1 Isrel ämawebe Anututä täŋkentäŋ yämikta yäŋapik man yäŋkuŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 80:1 \xt Kis 25:22\x* Anutu, Isrel täŋo watä äma, gäk nadäŋ nimisi! Gäk Josep täŋo äbot nin, yawak ude watä it nimik täyan. Gäk aŋero täŋo intäjukun äma iriri it gwäjik täkaŋ.   
\q1
\v 2 Unita gäk kehäromika oraniye Efraim, Bejamin kenta Manase täŋo äbot ninken kwawak pewi ahäwän! Äbä kehäromika nimiŋpäŋ täŋkentäŋ nimi!   
\q1
\v 3 Anutu, gäk äneŋi nimagut yäpmäŋ dubikaken ku. Butewaki nadäŋ nimiŋpäŋ täŋkentäŋ nimiŋiri paotnetawä!   
\b  
\q1
\v 4 O Anutu kehäromi mähemi, äbotkaye nintä gäkken yäŋapiŋitna kokwawak nadäŋ nimiŋkä kadäni jidegän api pewen?   
\q1
\v 5 Gäkä ude täŋiri konämpäŋ ketem ude naŋ itkamäŋ.   
\q1
\v 6 Täŋpäkaŋ iwaniyetä kukŋi kukŋi itkaŋ yabäŋ äwaräkuk täŋiri nidäpmäŋpäŋ nintäŋo kome korenayäŋ täkaŋ.  
\q2 Täŋpäŋ yäŋärok niwetpäŋ nibäŋ mägayäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 7 Unita Anutu kehäromi mähemi, gäk äneŋi nimagut yäpmäŋ dubikaken ku. Butewaki nadäŋ nimiŋpäŋ täŋkentäŋ nimiŋiri paotnetawä!   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 80:8 \xt Ais 5:1-7\x* Ekäni, bian gäk äbekniye oraniye, wain yeri kubä ude, Isip komeken nanik yäpmäŋ päbä kome kubäken piwayäŋ yäŋpäŋ äma kome uken nanik yäwat kireŋkun. Täŋpäŋ wain yeri uwä kome u piŋkun.   
\q1
\v 9 Täŋpäŋ yeri u pikta komeni ket täŋpäŋ piŋkun. Täŋpikaŋ jäwäri äpmoŋpäŋ taŋi-inik täŋpäŋ kome taŋi iriŋ wädäŋ yäpmäŋ kuŋkuk.   
\q1
\v 10 Täŋpäŋ wain päya unitäŋo momitä pom ba päya taŋi taŋi päke itkuŋo u kudup äyuŋ täŋ yämiŋkuk.   
\q1
\v 11 Täŋpäkaŋ momini uwä kumaŋ päŋku gwägu taŋi wäpi Mediterenian unitä päŋku Yufretis umeken täreŋkuk.   
\b  
\q1
\v 12 Upäŋ gäk imata wain epän täŋo yewa u däpmäŋ weŋkun? Täŋkunopäŋ ämawebe kädet miŋin kuŋat täkaŋ unitä bureni kubota täk täkaŋ.   
\q1
\v 13 Täŋpäkaŋ but ägwäritä jäwäri metäŋ gwäjik täkaŋ. Täŋirä tom ägwäritä mujipi nak täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 14 Unita Anutu kehäromi mähemi, gäkä ninta äneŋi nadäŋpäŋ kunum terak ununitä dapun täŋpäŋ nibäŋ niwat. Täŋpäŋ wain päyaka nin täŋkentäŋ nimi.   
\q1
\v 15 Ninäwä wain päya gubaŋi gäkä täŋpewi kehärom taŋkuko udewani. Gäkä yeri u ketka kehäromitä piŋkun. Täŋkuno unita täŋkentäŋ nimik täyi.   
\q1
\v 16 Upäŋkaŋ wain päyaka uwä madäŋpäŋ kädäp ijiwani. Unita iwaniye yabäŋ yäŋiri paot-inik täŋput!   
\b  
\q1
\v 17 O Anutu, ämawebe ninä gäkŋata biŋam iwoyäŋkuno u täŋkentäŋ nimiŋpäŋ äneŋi nibäŋ niwat täyi. Ba kehäromi äneŋi nimik täyi.   
\q1
\v 18 Ude täŋ nimiŋiri nin ärowani täŋpäŋ manka äneŋi nämo api irepmitne.  
\q2 Täŋkaŋ wäpka biŋam api ganiŋ oretne.   
\b  
\q1
\v 19 Unita Anutu kehäromi mähemi, gäk äneŋi nimagut yäpmäŋ dubikaken ku. Butewaki nadäŋ nimiŋpäŋ täŋkentäŋ nimiŋiri paotnetawä!   
\c 81  
\s1 Kadäni pähap kubäken kap tekta jukuman yäŋkuk  
\q1
\v 1 Anutu u kehärominin. Unita bänep oretoret kap teŋ imina. Jekop täŋo Anutu u kap gera terak teŋ imut.   
\q1
\v 2 Oretoret kap yäput pena yäŋpäŋä wagäm utkaŋ gita kurere bok utpäŋ iniŋoret kap teŋ imut.   
\q1
\v 3  \x * \xo 81:3 \xt Nam 10:10\x* Täŋpäŋ komepak api äbäŋirän womat kaŋ piäwut, ba komepak bämop taŋirän orekirit kadäni uken womat piäŋpäŋ kap kaŋ teŋ imut.   
\b  
\q1
\v 4 Isrel äbottä kap ude tekta baga pätak. Jekop täŋo Anututä man u yäŋkehärom taŋkuk.   
\q1
\v 5 Anututä ämawebe Isip komeken nanik yämagutkuko kadäni uken man u Josep iwetpäŋ iwoŋärek täŋkuk.  
\b  
\q2 Täŋpäkaŋ näk man kotäk kudupi kubä ŋode ahäŋirän nadäŋkut;   
\q1
\v 6 Pitjin terak bäräpi patkuko u ketäreŋ tamiŋkut yäk. Ba komi epänjin täŋo tuŋum u täyomägatpäŋ peŋ tamiŋkut yäk.   
\q1
\v 7  \x * \xo 81:7 \xt Kis 17:7; Nam 20:13\x* Täŋpäkaŋ intä komi nadäŋpäŋ gera yäŋirä nadäŋpäŋ täŋkentäŋ tamiŋkut yäk. Iromäŋ mämä gänaŋ käbop itpäŋ nadäŋ tamiŋkut yäk.  
\q2 Täŋpäŋ komi gänaŋ nanik tämagut yäpmäŋ äbätäŋgän Meriba ume terak täŋyabäkken tepmaŋkut.   
\q1
\v 8 Unita Isrel ämawebe äbotnaye, in jukuman täwerayäŋ nadätat ŋo ket nadänayäŋ ba nämo?   
\q1
\v 9  \x * \xo 81:9 \xt Kis 20:2-3; Lo 5:6-7, 32:12; Sam 44:20; Ais 43:12\x* In mäjo wära nadäŋ yämiŋpäŋ nämoinik yäpmäŋ kuŋatneŋ yäk. Ba guŋ äma täŋo yäwik nämo gwäjiŋ äpmoŋ yämineŋ.   
\q1
\v 10  \x * \xo 81:10 \xt Kis 20:2; Sam 37:4, 107:9\x* Nadäkaŋ? Näk Ekäni, intäŋo Anutu bureni-inik. Isip komeken nanik tämagut yäpmäŋ äburo u yäk. Unita in mejin aŋeŋirä ketem tepmäŋ towiwa.   
\b  
\q1
\v 11 Ude yäŋkuro upäŋ ämawebenayetä mäde ut namiŋpäŋ näkŋo man unita juku nämo peŋkuŋ.   
\q1
\v 12  \x * \xo 81:12 \xt Jop 8:4; Apos 7:42; Rom 1:24-26\x* Ude täŋirä yabäŋ äwaräkuk täŋira iniken nadäk-nadäk terak kädet wakiwaki iwatkuŋ.   
\b  
\q1
\v 13 Butewaki! Ämawebenaye, jide? In näkŋo man ŋo juku peŋpäŋ nadänaŋi. Isrel äbotnaye, in näkŋo kädet iwatnaŋi.   
\q1
\v 14 Ude täŋirä uyaku iwanjiye täŋo kehäromi yäpmäŋ äpätet. Ba ketnatä iwanjiye däpmäŋ paotet.   
\b  
\q1
\v 15 Ude täŋira iwanjiye, näka bitnäk täkaŋ uwä näka umuntaŋpäŋ gwäjiŋ äpmoŋ namikäneŋ. Täŋpäkaŋ komi epän tärek-täreki nämo yämitet yäk.   
\b  
\q1
\v 16 Upäŋkaŋ ämawebenaye, näk inta ketem säkgämän säkgämän tamakaŋ naŋ tokŋewut yäŋ nadätat.   
\c 82  
\s1 Anutu u intäjukun-inik itak  
\q1
\v 1 Anututä äma ekäni ekäni unita gera yäŋpewän äbäŋpäŋ käbeyä täŋirä Anututä ini käbeyä täŋo intäjukun äma itak.  
\q2 Intäjukun itkaŋ käbeyäken äma itkaŋ uwä ŋode yabäŋ yäyak;   
\q1
\v 2 In goret täk täkaŋ yäk. In man käbeyäken äma kädet goret täŋpanita in täga täkaŋ yäŋ yäwet täkaŋ.  
\q2 Ba inä yabäŋ äwaräkuk täŋirä äma wäpi biŋam ikektä äma äpani täŋo wäpi yäpmäŋ äpäk täkaŋ yäk. Kädet u jidegän api peneŋ?   
\b  
\q1
\v 3-4 Unita in kädet täga ŋodepäŋ kaŋ täŋput; Man käbeyäken äma jopi jäwäri ba iroŋi kodäŋa udewani yäŋkentäŋ yämineŋ.  
\q2 Täŋpäŋ ämawebe guŋ ba ini gupi täga nämo täŋkentänaŋi udewanita kädet siwoŋi täŋ yämineŋ yäk.  
\q2 Täŋpäŋ ämatä äma udewani komi epän täŋ yäminayäŋ täkaŋ uwä kaŋ yäniŋ bitnäwut.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 82:5 \xt Sam 11:3, 75:3\x* Inä guŋ, nadäk-nadäkjin nämo! Injin bipmäŋ urani gänaŋ kuŋatpäŋ ämawebe kädet siwoŋi nämo yäwoŋärek täkaŋ.   
\q1
\v 6  \x * \xo 82:6 \xt Jon 10:34\x* Näk bian ŋode täwetkut; Inä anutu bumik, Anutu ärowani täŋo nanakiye itkaŋ yäŋ täwetkut.   
\q1
\v 7 Ude täwetkuro upäŋ apiŋo ŋode täwera nadäwut! Inä kodak nämo api itneŋ yäk.  
\q2 In äma mewunitä kumäk täkaŋ udegän api kumneŋ! Ba intäjukun äma ätutä kumäk täkaŋ udegän kumäŋpäŋ paot-inik api täneŋ yäk.   
\b  
\q1
\v 8 Anutu, bureni yäyan! Gäk akuŋpäŋ kome terak yäŋtärek epän tä! Äma äbori äbori kuduptagän u gäkŋo biŋam.   
\c 83  
\s1 Isrel täŋo iwaniyetä paotta Asapatä yäŋapik man ŋo yäŋkuk  
\q1
\v 1 O Anutu, man kum nämo iren. Ba kubäkengän kwikinik nämo iren.   
\q1
\v 2 Iwankaye yabäsi! Äma gäka gaŋani pähap nadäŋ gamik täkaŋ u ärowani täŋ gamikaŋ.   
\q1
\v 3 Guŋ äma u ämawebekaye watä it yämik täyan u däpmäkta man käbop käbop yäŋpäŋ-nadäŋ itkaŋ.   
\q1
\v 4 Täŋpäŋ ŋode yäkaŋ; Eruk, Isrel äbot u wari nämo itta däpmäŋ morena. Ude täŋitna wäpi paotpäŋ paot-inik kaŋ täŋpän.   
\q1
\v 5 Anutu, gäk täŋpäwakta guŋ äma äbori äbori ŋodetä bänep kubägän täkaŋ;   
\q1
\v 6 Idom kenta Ismael nanik, Moap kenta Hakri nanik,   
\q1
\v 7 ba Gebal, Amonkät Amalek nanik, ba Filistia kenta Tire nanik.   
\q1
\v 8 Täŋpäŋ Siria nanik, äbot kehäromi Lot täŋo oraniye täŋkentäŋ yämiŋkuŋo u imaka, yäpurärätgän täŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 9  \x * \xo 83:9 \xt Het 4:6-22, 7:1-23\x* Äma äbori äbori u gäk täŋpäwakta bänep kubägän pekaŋ unita Midian nanikta bian jide täŋ yämiŋkuno ude täŋ yämen. Ba Kison umeken Sisera kenta Jabinta jide täŋ yämiŋkuno udegän täŋ yämen.   
\q1
\v 10 Äma uwä Endo komeken däpmäŋ-pewi kumäŋpäŋ kome äworeŋkuŋo u.   
\q1
\v 11  \x * \xo 83:11 \xt Het 7:25, 8:12\x* Täŋpäkaŋ Orep kenta Septa jide täŋ yämiŋkuno u intäjukun ämaniyeta udegän täŋ yämen.  
\q2 Ba Sepa kenta Salmuna täŋpäwak täŋ yämiŋkuno u äma ärowaniniyeta udegän täŋ yämen.   
\q1
\v 12 Äma uwä ŋode yäŋkuŋo unita täŋpäwak täŋ yämiŋkun; Anutu täŋo kome u nininta api korene yäŋ yäŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 13 O Anutu, iwaniye u täŋpewi mänittä keŋkeŋ jiraŋ kenta täpun-täpun piäŋ äreyäŋ täŋpän kuk täkaŋ ude kaŋ täŋput.   
\q1
\v 14-15 Täŋpäŋ kädäptä pom terak tepäraŋ pit kubägän ijiŋ paoreko ude täŋ yämen.  
\q2 Täŋpäŋ yäpä iromäŋ mänitka terak yäwat kireŋ täŋpi kuŋtäŋpä kuneŋ.   
\q1
\v 16 Ude täŋpäŋ kehäromika kaŋpäŋ nadäwä tärekta mäyäk pähap yämen.   
\q1
\v 17 Ude täŋiri kehäromini paoräpäŋ gäka tärek-täreki nämo umuntäneŋ. Täŋpäŋ mäyäki pen pat yämiŋirän kaŋ kumbut.   
\q1
\v 18  \x * \xo 83:18 \xt Kis 6:3; Sam 59:13, 92:8\x* O Ekäni, kwawak yäwoŋäreŋiri ŋode kaŋpäŋ nadäwä tärewut; Gäk kubä-tägän Ekäni, kome pähap ŋo kaŋiwatta kehäromi ärowani pat gamitak.   
\c 84  
\s1 Kora nanakiyetä Anutu täŋo eŋita gäripi nadäŋpäŋ kap ŋo teŋkuŋ  
\q1
\v 1 O Ekäni ärowani, kudupi yotkata gäripi inide kubä nadätat!   
\q1
\v 2  \x * \xo 84:2 \xt Sam 42:2, 63:1\x* U gänaŋ Ekäni iŋamkaken itta bänepna kädäp ijik täyak u inipärik kubä. Bänep nadäk-nadäkna gupna kuduptä Anutu irit mähemi u oretoret kap yäŋteŋ iniŋoret täyiwa.   
\q1
\v 3 Barak imaka, eŋikata gäripi nadäk täkaŋ. Kurasisiptä gäripi nadäŋpäŋ tähani kudupi yotka piriken täk täkaŋ.  
\q2 Ekäni ärowani Anutuna, barak ätu imaka, bägup säkgämän yäŋkaŋ eŋini täŋpäŋ kudupi bukäka dubiniken mujipi pek täkaŋ.   
\q1
\v 4 Bureni, ämawebe kudupi yotkaken itkaŋ kap terak wari wari ganiŋoret täkaŋ uwä gäkŋo oretoret terak it täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 84:5 \xt Sam 81:1, 86:11, 122:1; Jer 31:6\x* Ba ämawebe kehäromi yäpmäkta gäkkengän kuk täkaŋ u imaka, oretoret terak it täkaŋ.  
\q2 Ämawebe udewani ganiŋ oretta Saion pom terak ärokta pidämtak täkaŋ.   
\q1
\v 6 Äroŋtäŋgän ämawebe täga u kome kawuki kubä wäpi Baka u irepmirirä iwän säkgämän taŋirän ume dapuri abäŋpäŋ gwägu tokŋeŋ yäpmäŋ kuk täkaŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 84:7 \xt Sam 42:2; Ais 40:31; Jon 1:16; 2Ko 3:18\x* Ude ahäŋirän kaŋkaŋ oretoret täŋpäŋ Saion pom kaŋ-ahäkta ehutpäŋ kuŋkä nämo gaŋatak täkaŋ.  
\q2 Nämo, u anutu jopi-jopi kudup yärepmirani Anutu bureni u Saion pom terak api käneŋo unita.   
\b  
\q1
\v 8 Ekäni Anutu ärowani, Jekop täŋo Anutu, juku peŋpäŋ yäŋapik mannata nadäsi!   
\q1
\v 9 O Anutu, intäjukun ämanin iwoyäŋkuno u iron täŋ imisi.   
\q1
\v 10  \x * \xo 84:10 \xt 1Sto 23:5; Sam 27:4\x* Täŋpäŋ ŋode yäwa; Kudupi yotkata gäripi pähap nadätat. Kepma kubä uken irero uwä kepma mäyap uken-uken ittäŋ kwero u irepmitpäŋ iret.  
\q2 Äma ätutä äma waki täŋo täha säkgämän säkgämän gänaŋ itta gäripi nadäk täkaŋ upäŋkaŋ nähä äma jopigän itkaŋ Anutuna täŋo eŋi yäma täŋo watä ude irero unita nadäŋira inide kubä täŋpek.   
\b  
\q1
\v 11  \x * \xo 84:11 \xt Sam 34:10, 85:9; Ais 60:19-20; Mal 4:2\x* U imata, Ekäni uwä watä it nimiŋpäŋ intäjukun täŋ nimik täyak. U kudän tägatäga terak iron täŋ nimiŋpäŋ oraŋ nimik täyak.  
\q2 U äma siwoŋi kuŋaranita imaka täga yämikta nämo bitnäk täyak.   
\q1
\v 12 Bureni-inik! Ekäni ärowani, ämawebe gäka nadäkinik täŋpäŋ gäkä terak yeŋgämä pek täkaŋ uwä oretoret terak it täkaŋ.   
\c 85  
\s1 Ekänitä äboriye watä it yämekta yäŋapik man yäŋkuk  
\q1
\v 1 Ekäni, komeka ba Isrel ämawebekaye ninta iron täŋ nimiŋiri äneŋi säkgämän itkumäŋ.   
\q1
\v 2 Gäk ämawebekaye nintäŋo mominin peŋ nimiŋpäŋ waki täk täŋkumäŋo unitäŋo kowata awähutkun.   
\q1
\v 3 Kokwawak ninta nadäŋ nimiŋkuno upäŋkaŋ peŋ nimiŋkun. Nidäpnaŋipäŋ kokwawakka äneŋi mäde käda peŋkun.   
\b  
\q1
\v 4 Unita Ekäni, waki keriken nimagurani, äneŋi gäkŋata biŋam nimagusi. Butewaki Anutu, gäk ninta nadäwäwak wari täŋ nimentawä.   
\q1
\v 5 Ekäni, ninta kokwawak pen api täŋpen? Ba gäkŋo nadäwäwakka pen api it yäpmäŋ ärowek ba?   
\q1
\v 6  \x * \xo 85:6 \xt Hab 3:2\x* Ude nämo! Gäk täŋkentäŋ nimiŋpäŋ irit kuŋat-kuŋat säkgämän äneŋi nimiŋiri ämawebekaye nin oretoret täŋpäŋ kaŋ ganiŋoret täna.   
\q1
\v 7 O Ekäni, bänep ironka äneŋi niwoŋäreŋpäŋ waki keriken nanik wädäŋ tädotpäŋ tägaken nipmaŋiri säkgämän kaŋ itna.   
\b  
\q1
\v 8 Ai, ämawebenaye, nin kädet waki bian täk täŋkumäŋo u äneŋi täk tänetawä. Nadäkaŋ? Ämawebe iniŋoret täkaŋ uwä Ekänitä irit säkgämän yämiŋpäŋ äbot kubägän yepmak täyak.  
\q2 Mebäri unita Ekäni Anututä man yäŋahäŋirän näk api nadäk täŋpet.   
\q1
\v 9 Bureni! Ämawebe Anutu oraŋ imik täkaŋ u inita biŋam yäpmäkta nämo bitnäk täyak. Nämoinik.  
\q2 U nin äneŋi nimagutpäŋ Anutu ini ninkät penta itkaŋ komeninken säkgämän api itne.   
\b  
\q1
\v 10 Täŋpäŋ kadäni uken Anututä nadäŋ yämik-inik täŋirän ämawebeniyetä bänep nadäk-nadäk Anutu-kengän api peneŋ.  
\q2 Ba Anututä iniken kädet siwoŋi ämawebeniye bämopiken pewän ahäŋirän säkgämän, äbot kubägän api itneŋ.   
\q1
\v 11 Bureni! Kome terak Anutu täŋo ämawebeniyetä Anutu nadäŋ imikinik täŋirä Anututä käderi siwoŋi api yäwetpäŋ yäwoŋärewek.   
\q1
\v 12 Ude täŋkaŋ iron täŋ nimiŋirän imaka imaka tänayäŋ täkamäŋ u kudup säkgämän ahäŋirä epäninken ketem ahäŋ bumbum api täneŋ.   
\q1
\v 13 Täŋpäkaŋ Anutu täŋo kädet siwoŋitä intäjukun kuŋkaŋ Ekäni täŋo äbäkäbäk kädet api täwirek.   
\c 86  
\s1 Äma kubätä Anutu täŋkentäŋ namän yäŋpäŋ yäŋapiŋkuk  
\q1
\v 1 Ekäni, äma mewuni näka butewaki nadäŋ namiŋpäŋ täŋkentäŋ nam!   
\q1
\v 2 Nadäk-nadäkna kudup gäkkengän peŋpäŋ watä epän ämaka ude itat unita watä säkgämän it namiŋiri wawetawä.   
\q1
\v 3 Ekäni, kepma käroŋ gäkken gera yäŋtäyiwa butewaki nadäŋ namiŋpäŋ geranata juku peyi.   
\q1
\v 4 Gäkgän ganiŋoret täyat unita nadäŋ namiŋpäŋ täŋpewi bänepnaken oretoret pähap kaŋ nadäwa.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 86:5 \xt Neh 9:17; Sam 25:8; Jol 2:13; Jna 4:2\x* Ekäni, gäk orakorak mähemi unita mominin peŋ nimik täyan. Ämawebe gäkken täŋkentäk yäpmäkta gera yäk täkaŋ u gäripi pähap nadäŋ yämik täyan.   
\q1
\v 6 Unita Ekäni, näkŋo yäŋapik manta juku peyi. Näk gäkä butewaki nadäŋ nami yäŋ yäŋpäŋ gera yäyat u nadäŋ nam.   
\q1
\v 7  \x * \xo 86:7 \xt Sam 17:6, 50:15, 77:2\x* Näk nadätat, gäkken gera yäwayäŋ täyat u api nadäŋ namen unita bäräpi kaŋ-ahäwayäŋ täyatken gäkken gera api yäk täŋpet.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 86:8 \xt Lo 3:24; 2Sml 7:22; Jer 10:6\x* O Ekäni, gäk udewani Anutu kubä nämo itak. Gäkägän kuduptagän yärepmitan. Täŋpäŋ gäkä epän täga täk täyan u udegän kubä nämo täk täkaŋ.   
\q1
\v 9  \x * \xo 86:9 \xt Sam 66:4; Ais 66:23; Rev 15:4\x* Guŋ äbot täŋpäŋ yepmaŋkuno u kudup abä gäk gämotkaken gwäjiŋ äpmoŋ gamiŋpäŋ wäpka api ganiŋoret täneŋ.   
\q1
\v 10  \x * \xo 86:10 \xt Sam 72:18; Ais 44:6-8; Mak 12:29\x* U imata, Ekäni gäk kubä-tägän imaka kudupi kudupi täk täyan. Gäk kubä-tägän Anutu bureni-inik.   
\b  
\q1
\v 11  \x * \xo 86:11 \xt Sam 25:5; Jer 32:39\x* Unita Ekäni, gäk kädetka näwoŋäreŋiri manka burenigän iwat täyiwa!  
\q2 Ket näwoŋäreŋiri gäkagän nadäŋ gamiŋpäŋ ganiŋoret täyiwa!   
\q1
\v 12 Ekäni Anutuna, näk bänepna gupna kuduptagäntä api ganiŋoret täŋpet. Täŋpäŋ wäpka biŋam api oraŋ gamiŋ yäpmäŋ ärowet.   
\q1
\v 13 Gäk butewaki taŋi nadäŋ namik täyan. Kumäkta biŋam täŋkuropäŋ wädäŋ tädotpäŋ nepmaŋkun.   
\b  
\q1
\v 14 Anutu, äma inita nadäwä ärowani täŋpani ätutä mäde ut namik täkaŋ. Uwä gäkŋo manka utpäŋ nämoinik iwat täkaŋ.  
\q2 Täŋpäŋ näka butewaki nämo nadäŋ namiŋpäŋ käbeyä täŋpäŋ näk nuttagän man yäŋpäŋ-nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 15 Upäŋkaŋ Ekäni, gäk butewaki ba iron mähemi, kokwawak bäräŋeŋ nämo täk täyan.  
\q2 Gäk ämawebekayeta gäripi-inik nadäk täyan. Täŋpäŋ nämo nipmak täyan.   
\b  
\q1
\v 16 Unita äneŋi nadäŋ namiŋpäŋ butewaki nadäŋ nam. Piä ämaka näk kehäromi namisi. Piä watä webeka nanaki näk täŋkentäŋ nami!   
\q1
\v 17 Näka not täŋ namik täyan unitäŋo bureni kwawak peŋiri käwayäŋ nadätat.  
\q2 Ude täŋiri kaŋpäŋ iwanaye imaka, Ekänitä täŋkentäŋ imik täyak yäŋpäŋ kaŋ mäyäk tawut!   
\c 87  
\s1 Saion uwä äma äbori äbori täŋo yotpärare täga bureni-inik  
\q1
\v 1 Ekänitä pom kudupi terak yotpärareni wäpi Saion täŋpäŋ peŋkuk.   
\q1
\v 2 Täŋpäŋ Isrel täŋo kome ätuta gäripi nadäk täyak u irepmitpäŋ Saion yotpärareta gäripi ini pärik kubä nadäk täyak.   
\q1
\v 3 Unita Anutu täŋo yotpärare, gäk juku peŋkaŋ Anututä gäka man tägatäga ŋode yäyak u nadä;   
\q1
\v 4 Kome näkŋo man buramik täkaŋ unitäŋo wäpi tawaŋ api täŋpet. U täŋpayäŋ täyatken uken guŋ kome, Isip kenta Babilon täŋo wäpi imaka, bok api kudän täwet. Ba Saion itta biŋam wäpi kudän täwayäŋ täyatken uken guŋ kome Filistia, Tire ba Itiopia nanik imaka, bok api kudän täwet.   
\q1
\v 5 Kadäni uken Saionta ŋode api yäneŋ; Komeni komeni ämawebe täŋo eŋi meŋ bureni täyak. Täŋpäŋ Anutu täŋpämorek mähemitä ini täŋ-kehärom taŋpäŋ api pewek.   
\q1
\v 6 Täŋpäŋ Saion täŋo kome mähem bureni-inik täŋo wäpi tawaŋ kudän täwayäŋ täyakken uken ämawebe komeni komeni nanik täŋo wäpi u kudup u gänaŋ api pewek.   
\q1
\v 7 Ude täŋirän ämawebe uwä kap teŋ oretoret bumta täŋpäŋ ŋode api yäneŋ; Saion kome ŋowä iron kädet mebäri mebäri pewä ahäŋ nimani unitäŋo dapuri bureni-inik!   
\c 88  
\s1 Äma kubä komi butewaki terak itpäŋ Anutuken gera yäŋkuk  
\q1
\v 1 Ekäni Anutu täŋkentäkna, kepma bipani konäm butewaki terak gäkken gera yäk täyat.   
\q1
\v 2 Unita yäŋapik manna terak gera yäyat ŋo nadäŋpäŋ täŋkentäŋ nami.   
\q1
\v 3 Bäräpi mebäri mebäri näkä terak äroŋirä kumäŋ-kumäŋ dubiniken itat.   
\q1
\v 4 Ämatä näka nadäŋirä kumäŋpäŋ awaŋ gänaŋ pat täkaŋ ude täyak, kehäromina kudup paotkaŋ unita.   
\q1
\v 5 Näk kumbani ude nepmaŋpäkaŋ it täyat. Ba ämikken däpmäŋ-pewä kumbani, awaŋ gänaŋ pat täkaŋ udewani itat. Ba äma gäkä unita guŋ tak-inik täŋpäŋ nämo täŋkentäŋ yämeno ude bumik itat.   
\q1
\v 6 Nähä awaŋ käroŋi-inik bipmäŋ urani gänaŋ mebäri-ken-inik umu maŋpi äpmoŋpero ude itat ŋo!   
\q1
\v 7 Kokwawakkatä näk kudup uwäk täŋpäŋ yejämäŋtak.   
\b  
\q1
\v 8 Gäkä nadäŋiri notnayetä nabäŋpäŋ-nadäŋirä imaka taräki täŋpäpäŋ nabäŋkaŋ umuntak täkaŋ.  
\q2 Näk yewa kehäromi täga nämo abämaŋ kunaŋi, udewani gänaŋ itat.   
\q1
\v 9 Täŋpäŋ dapunna gäyamigän ijiŋ itat. Ude itkaŋ, Ekäni, kepma kepma ketna kewatpäŋ yäŋapik man terak gäkken gera yäk täyat.   
\b  
\q1
\v 10 Jide? Kumbanitä kakta kudän kudupi pewi ahäk täkaŋ? Nämo! Ba ude täŋiri kumbanitä akuŋpäŋ wäpka yäŋpäŋ ganiŋoret täkaŋ? Nämo, u täga nämo täneŋ!   
\q1
\v 11 Kumbani komeken naniktä gäkä nadäŋ nimikinik täŋpäŋ nämo nipmak täyan unitäŋo biŋam yäŋahäk täkaŋ? Nämo, u täga nämo täneŋ!   
\q1
\v 12 Bipmäŋ urani kome uken kudän kudupi kak täkaŋ? Nämo! Ba peŋpäŋ guŋ taŋpäŋ irani kome udeken naniktä gäkŋo bänep iron täga kaŋpäŋ nadäk täkaŋ? Nämotä nämoinik!   
\b  
\q1
\v 13 Unita Ekäni, jop kumbero udeta täŋkentäkta gera yäyat. Tamimaŋ tamimaŋ gäkken gera yäk täyat.   
\q1
\v 14 Täŋira imata nämo nadäŋ namik täyan? Ba Ekäni, imata mäde ut namik täyan?   
\q1
\v 15 Näk gubaŋiken umunitä komi namiŋ yäpmäŋ äbäŋiri kumäŋ-kumäŋ dubiniken it täyat. Komi unitä kehäromina kudup näyomägatak.   
\q1
\v 16 Näk nutta kädet mebäri mebäri terak nepmaŋpi wak täyat. Gäkŋo kokwawakka wakiinik unitä näk däpmäŋ jakŋitpäŋ nepmaŋtak.   
\q1
\v 17 Komi u kepma käroŋ näk itgwäjiŋpäŋ umetä tokätkaŋ täk täkaŋ ude yewa täŋpäŋ nepmak täyak.   
\q1
\v 18 Täŋpäŋ notnaye-inik u imaka, täŋpewi nabä-kätäŋirä bipmäŋ urani-tägän näkŋo notnapak bureni ude itak.   
\c 89  
\s1 Ekänitä ämawebeniye nadäŋ yämik-inik täk täyak  
\q1
\v 1  \x * \xo 89:1 \xt 1Kin 4:31\x* \x * \xo 89:1 \xt Sam 101:1\x* O Ekäni, wari wari nadäŋ nimik täyan unita juku piŋpäŋ kap api tek täŋpet. Ba nämo nibä-kätäk täyan unitäŋo manbiŋam pen api yäŋahäk täŋpet.   
\q1
\v 2 Imata, nadäŋ nimikinik täk täyan uwä nämo api paorek yäŋ nadäk täyat. Ba kunum inide it täyak udegän nämoinik api nibä-katäweno unita nadäkinik täŋpäŋ api yäŋahäk täŋpet.   
\q1
\v 3 Ekäni, gäk man ŋode yäŋkun; Äma iwoyäŋkuro Devit ukät topmäk-topmäk kubägän täŋpäŋ ŋode yäŋkehärom taŋkut; Äma kubätä äbotken naniktä intäjukun äma nämo api irek.   
\q1
\v 4  \x * \xo 89:4 \xt 2Sml 7:12-16; 1Sto 17:11-14; Sam 132:11; Apos 2:30\x* Nämo, intäjukun ämata gäkä äbotken nanik-tägän api ahäŋ yäpmäŋ ärok täneŋ yäŋ yäŋkun.   
\b  
\q1
\v 5 Ekäni, kunumtä ini ba imaka u terak it täkaŋ unitä gäkŋo täktäkka tägagämän unita kap terak ganiŋ ubiŋ tek täkaŋ.  
\q2 Ba nadäŋ nimikinik täk täyan unita yäŋpäŋ aŋero kudupitä kap teŋpäŋ wäpka yäpmäŋ akuk täkaŋ.   
\q1
\v 6  \x * \xo 89:6 \xt Sam 40:5, 86:8, 113:5\x* Kunum gänaŋ kudupi aŋero ba imaka kubä gäk udewani nämo itak.   
\q1
\v 7 Bureni, kudupi aŋerotä Anutu kaŋpäŋ nadäwä inipärik kubä, kehäromi nikek täŋpäpäŋ umuntak täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 8 Unita Ekäni Anutu kehäromi mähemi, gäka imaka kehäromi kubä terak utpäŋ täga nämo yäwet. Nämoinik, gäk kehäromi-inik, ba manka kudup iwat-inik täk täyan.   
\q1
\v 9 Gwägu pähap gäk kubä-tägän kaŋiwat täyan. Ba gwägu tokärirän gäk kubä-tägän täga iniŋ bitnäwen.   
\q1
\v 10 Gäk kubä-tägän Isip täŋo kehäromi kudup yomägatpäŋ kehäromikatä iwankaye ätu kudup däpmäŋpäŋ yäwat kireŋkun.   
\q1
\v 11  \x * \xo 89:11 \xt 1Sto 29:11; Sam 24:1-2, 50:12\x* Kunum u mähemi gäk, ba kome imaka. Kunum kenta kome gäkägän täŋ yepmaŋkun.   
\q1
\v 12 Kome moräki moräki, unudetä umude gäkä täŋkun. Unita pom taŋi yarä wäpi Tabo kenta Hemon unitä oretoret terak ganiŋoret täkamän.   
\q1
\v 13 O Ekäni, gäk ärowani, kehäromi-inik.   
\q1
\v 14 Kaŋiwat epän täk täyan uwä kudän siwoŋi terakgän täk täyan. Nadäŋ yämik-inik täŋo mähemi gäk.  
\q2 Ba yäŋkehäromtak man siwoŋi iwarani u mähemi gäk.   
\b  
\q1
\v 15 Unita Ekäni, ämawebe kap terak ganiŋoret täkaŋ ba orakorakka täŋo peŋyäŋek gänaŋ kuŋat täkaŋ uwä oretoret pähap nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 16 Gäka juku piŋpäŋ kepma käroŋ bänep oretoret terak it täkaŋ. Täŋpäŋ iron täŋ yämik täyan unita nadäŋpäŋ wäpka biŋam yäpmäŋ ärok täkaŋ.   
\q1
\v 17 Ämawebe unitäŋo kehäromi u gäk. Ba unitäŋo epmäget kudän u gäk. Bureni Anutu, gäk oraŋ nimiŋiri iwaniye yärepmit morek täkamäŋ.   
\q1
\v 18 Ekäni, Isrel ämawebe täŋo Anutu kudupi gäkä watä ämanin iwoyäŋkuno unitä intäjukun it nimik täyak.   
\b  
\q1
\v 19 Anutu, bian-inik, gäk ayäbu terak epän ämakaye täga ŋode yäwetkun; Näk komi äma kubä kaŋ-ahäŋpäŋ kehäromi imiŋkut. Äma u ämawebenaye bämopiken iwoyäŋpäŋ intäjukun äma ude teŋkut.   
\q1
\v 20  \x * \xo 89:20 \xt 1Sml 13:14, 16:12; Apos 13:22\x* Äma uwä epän ämana Devit. U intäjukun it tamikta olip umeni piŋ ibatpäŋ iwoyäŋpäŋ teŋkut.   
\q1
\v 21 Unita kehäromi imiŋira kehäromigän api it yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 22 Ude irirän iwaniyetä ämik täŋpäŋ kehäromini täga nämo api yäpmäŋ äpneŋ, ba äma wakitä täga nämo api irepmitneŋ.   
\q1
\v 23 Nämoinik, iwaniye näkŋa-tägän api yeŋ jakŋiret. Äma iwan täŋ iminayäŋ täkaŋ upäŋ api däpet.   
\q1
\v 24 Täŋpäŋ nadäŋ imikinik täŋpäŋ nämoinik api kakätäwet. Nämo, wäpna terak kehäromigän itkaŋ iwaniye api yärepmit morewek.   
\q1
\v 25 Täŋpäŋ täŋkentäŋ imiŋira kome taŋi pähap, gwägu wäpi Mediterenian unitä päŋku ume wäpi Yufretis u inita koreŋpäŋ api kaŋiwarek.   
\b  
\q1
\v 26 Ude täŋ imiŋira ŋode api näwerek; Gäk näkŋo nanna ba Anutuna. Gäk watä ämana kehäromi pähap, mobä ude. Watä it namiŋiri säkgämän it täyat.   
\q1
\v 27  \x * \xo 89:27 \xt Rev 1:5\x* Yäŋirän gäk nanakna intäjukun nanik yäŋ iwetpäŋ intäjukun äma wäpi biŋam ärowani nikek ude teŋira wäpi biŋamtä kome täŋo intäjukun äma päke u kudup api yärepmirek.   
\q1
\v 28 Topmäk-topmäk kubägän ukät täŋkuro ba ude api täŋ gamet yäŋ yäŋkehärom taŋkuro u nämo api guŋ täwet. Nämo, u pen api nadäŋ yäpmäŋ kuŋaret.   
\q1
\v 29 Ude täŋpäŋ näkä täŋpewa kunumtä inide itpäŋ nämo paot täyak udegän Isrel täŋo intäjukun ämawä, unitä äbotken nanik-tägän api ahäŋ yäpmäŋ ärok täneŋ.   
\b  
\q1
\v 30-32 Täŋpäkaŋ unitäŋo äboriye ahänayäŋ täkaŋ u baga manna nämo buramiŋpäŋ man kädetna mäde ut iminayäŋ täkaŋ uwä momini unita kowata yämiŋira komi api nadäneŋ.   
\q1
\v 33 Upäŋkaŋ Devit ba nanakiye oraniye nämoinik api yabäŋ kätäwet. Yäŋ-kehäromtak man iwetkuro u nämo api irepmiret. Nämo! Pen nadäŋ imikinik api täk täŋpet.   
\q1
\v 34  \x * \xo 89:34 \xt Nam 23:19; Lo 7:9; Jer 33:20-21\x* Bureni-inik! Topmäk-topmäk ukät täŋkuro u nämo api madäŋ täkŋewet ba manna täpuri-inik kubä nämoinik api irepmiret.   
\b  
\q1
\v 35 Wäpna kudupi u terak bureni-inik ŋode yäyat; Devit jopman kubä nämo iwetkut ba nämoinik api iweret.   
\q1
\v 36 Nämo, äboriye pen api weŋ bäyaneŋ. Näk mehamtäŋ imiŋira edaptä ijiŋ yäpmäŋ kwayäŋ täyak udegän kaŋiwat epänitä pen api it yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 37 Ba komepaktä inide peŋyäŋek täyak udegän it yäpmäŋ äroŋirä ämawebetä ŋode api nadäneŋ; U ka! Komepak inide it täyak ude, Anututä mani nämo guŋ taŋpäŋ kehäromigän iwat täyak.   
\b  
\q1
\v 38 Ekäni, ude yäŋkuno upäŋkaŋ apiŋo intäjukun ämaka iwoyäŋkuno unita kokwawak nadäŋ imitan. Täŋpäŋ mäde ut imiŋpäŋ itan.   
\q1
\v 39 Täŋpäŋ topmäk-topmäk kehäromi epän ämaka ukät täŋkuno u madäŋ täkŋeŋpäŋ gwäpäni säkgämän yäpmäŋpäŋ okä näbä gänaŋ maŋpi-äpmokaŋ.   
\q1
\v 40 Täŋpäŋ yotpärareni täŋo yewa kehäromi pähap u wärämutkun.   
\q1
\v 41 Wärämuriri äma kuŋ-äbäŋ täk täkaŋ uwä tuŋumi kubotäŋ imiŋpäŋ kaŋ-mägayäk täkaŋ.   
\q1
\v 42 Yäniŋ kireŋiri iwaniyetä kehäromini yäpmäŋ äpäŋpäŋ oretoret bumta nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 43 Ämik täŋpäŋ gäk täŋpewi ämik täŋo tuŋumitä nämo täŋkentäŋ imiŋirä iwaniyetä irepmitkuŋ.   
\q1
\v 44 Gäk wäpi biŋam yomägatpäŋ gwäpäni säkgämän u jop maŋpi kuŋkuŋ.   
\q1
\v 45 Ude täŋiri kadäni nämo täreŋirän äma tägawani, kehäromi nikek nämo, bäräŋeŋ äworetak. Täŋpäŋ mäyäk pähap nadätak.   
\b  
\q1
\v 46 Ekäni, butewaki. Käbop pen api iren? Ba kokwawakka kädäptä ijik täyak ude pen api täŋpen.   
\q1
\v 47 Näkŋo mebärinata guŋ täwentawä. Kome terak iritna u keräpigän. Nin kudup kumäk-kumäk ikek täŋ nipmaŋkun.   
\q1
\v 48 Netätä nämo kumäŋpäŋ kadäni käroŋi irek? Äma kubätä kehäromigän itkaŋ awaŋ gänaŋ täga nämo äpmoŋpek? Nämoinik.   
\b  
\q1
\v 49 O Ekäni, bian nadäŋ nimikinik täŋkuno u de pewi kukaŋ? Täŋpäŋ yäŋkehäromtak man Devit iwetkuno unita jide nadätan?   
\q1
\v 50 Guŋ ämatä epän watä ämaka näka yäŋärok näwet täkaŋ unita nadäŋ äwaräkuk nämo täŋpen. Nämo, kowata yämen!   
\q1
\v 51 Ekäni, nadä! Intäjukun ämaka näk iwoyäŋkuno u kome deken deken kuŋarira guŋ ämatä sära man näwet täkaŋ u nadätan?   
\b  
\q1
\v 52 Eruk, Ekäni wäpi biŋam tärek-täreki nämo iniŋoret täkäna!   
\c 90  
\s1 Anutu u pen api it yäpmäŋ ärowek, täŋ ninä paotpaotnin ikek  
\d Anututa nadäkinik täŋpani Mosestä yäŋapik man ŋo yäŋkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 90:1 \xt Lo 33:27\x* Ekäni, gäk eŋinin bureni ude bian itkunonitä pen it yäpmäŋ äbätan.   
\q1
\v 2  \x * \xo 90:2 \xt Snd 8:25-26\x* Kunum kenta kome nämo pewi ahäŋirän gäk Anutu itkun. Gäk Anutu pengän itkunonitä pen api it yäpmäŋ ärowen. Paotpaotka nämo.   
\b  
\q1
\v 3 Gäk äma ŋode yäwet täyan; In äneŋi kome äworewut. Ude yäŋpäŋ äma täŋpewi kome äworek täkaŋ.   
\q1
\v 4  \x * \xo 90:4 \xt 2Pi 3:8\x* Täŋpäkaŋ kadäni käroŋi pähap, obaŋ 1,000 ude u nadäŋiri kepma kubägän ude täk täyak. Däpmon paritna bipani kubä ahäŋpäŋ paot täyak ude bumik.   
\q1
\v 5 Täŋpäkaŋ ume tokätpäŋ äma kumäŋ-kumäŋ däpmäŋpäŋ yäpmäŋ kuk täyak gäk äma täŋo irit ude täŋpewi paot täkaŋ.  
\q2 Täŋiri ämatä kome terak kadäni keräpi ayäbu täk täkamäŋ ude it täkamäŋ. Ba wädantä bäräŋeŋ ärok täkaŋ ude it täkamäŋ.   
\q1
\v 6 Tamimaŋ mänit säkgämän yäpmäŋpäŋ itkaŋ kome ijiŋirän bipäda bäräŋeŋ kubitak täkaŋ. Äma uwä udewanigän.   
\b  
\q1
\v 7 Täŋpäkaŋ gäkŋo kokwawaktä nidäpmäk täyak. Ba gäkŋo bänep wakwakta bumta umuntak täkamäŋ.   
\q1
\v 8 Imaka wakiwaki käbop ba kwawak täk täkamäŋ u gäkä kwawakgän peŋpäŋ yabäk täyan.   
\q1
\v 9 Kokwawak nadäŋ nimiŋiri nin kome terak ahäŋ paot täk täkamäŋ. Täŋpäkaŋ nin kähän yäŋpäŋ paot täkamäŋ.   
\q1
\v 10 Nin kadäni käroŋi nämo it täkamäŋ. Obaŋ 70 ude nämo itkaŋ paot täkamäŋ. Ba kehäromigän pen itpäŋä obaŋ 80 täga käwep kaŋ-ahäne.   
\b  
\q1
\v 11 Ekäni, kokwawakka täŋo kehäromi kudup niwoŋärewi yäwänäku äma kubätä täga nämo itek. Ba umun pähap jidewanipäŋ nadäkkäne?   
\q1
\v 12  \x * \xo 90:12 \xt Sam 39:4\x* Unita gäk kwawak niwoŋäreŋiri kome terak irit kuŋat-kuŋatnin u keräpigän it täkamäŋ yäŋ mebäri nadäna tumbut.  
\q2 Ket ude nadäna tumbäpäŋ nininta nadäna äpani täŋpäpäŋ gäkken nanik nadäk-nadäk säkgämän u terakgän kaŋ kuŋatna.   
\b  
\q1
\v 13  \x * \xo 90:13 \xt Kis 32:12-13\x* O Ekäni, gäkŋo kokwawak jidegän api paorek? Ba gäk jidegän äneŋi äyäŋutpäŋ epän ämakaye ninta butewaki api nadäŋ nimen?   
\q1
\v 14 Täŋpäkaŋ gäk tamimaŋ tamimaŋ ironka pähap iritninken pewi tokŋeŋirän bänep oretoret nadäŋpäŋ ganiŋoret kap tek täkäna.   
\q1
\v 15 Nin kadäni käroŋi-inik bäräpigän nadäŋ yäpmäŋ äbumäŋ. Eruk apiŋo gäk bänep oretoret taŋi nimisi, obaŋ jide bäräpi nimiŋ yäpmäŋ äbuno udegän.   
\q1
\v 16 Kehäromika terak imaka tägatäga täk täyan u epän ämakaye niwoŋäre. Täŋpäŋ iroŋiniye ba oraniye ahänayäŋ täkaŋ uwä udegän kaŋ yäwoŋäre.   
\b  
\q1
\v 17  \x * \xo 90:17 \xt Sam 27:4; Ais 26:12\x* Täŋpäkaŋ Ekäni Anutunin, konka pähaptä nintä terak äroŋirän imaka imaka tänayäŋ täkamäŋ unitäŋo bureni kwawak kaŋ ahäwut.   
\c 91  
\s1 Anututä ninta watä säkgämän it nimik täyak  
\q1
\v 1  \x * \xo 91:1 \xt Sam 31:20, 121:5; Ais 25:4, 32:2\x* Äma kubätä iwantä nutneŋ yäŋpäŋ Anutu ärowani-inik dubiniken kuŋirän käbop tewek.   
\q1
\v 2  \x * \xo 91:2 \xt Sam 14:6, 18:2, 56:4; Jer 16:19\x* Täŋpäŋ Ekäni ŋode iwerek; Näk käbop irit bägupkaken äreŋira watä it namik täyan yäk.  
\q2 Anutuna, näk nadäŋ gamikinik täk täyat yäŋ iwerek.   
\q1
\v 3  \x * \xo 91:3 \xt 1Kin 8:37; Sam 124:7; Snd 6:5\x* Bureni-inik, Anututä watä kehäromi it gamiŋirän, imaka käbop itak unitä gäk nämo täŋpän waneŋ. Ba käyäm wakitä gepmäŋirekta api täŋkentäŋ gamek.   
\q1
\v 4  \x * \xo 91:4 \xt Sam 36:7, 40:11, 63:7; Ais 51:16\x* Anututä säkgämän uwäk täŋpäŋ api gepmaŋpek, baraktä nanaki uyiŋpiŋit pat täkaŋ ude. Näk watä it gamik täyat yäŋ yäk täyak uwä bureni-inik täk täyak.  
\q2 Unita gäk Ekänikät iriri ämatä ämik täŋo kurepä tageŋpäŋ it täkaŋ ude Ekänitä ude api täŋ gamek.   
\q1
\v 5  \x * \xo 91:5 \xt Jop 5:19-23; Sam 23:4, 27:1, 64:4\x* Anututä watä it gamiŋirän gäk bipani imaka umuri kubäta nämo umuntäwen. Ba kepma imaka kubä gäkä terak bäräŋeŋ-inik äroŋpäŋ täŋpän waneŋ yäŋpäŋ nämo umuntäwen.   
\q1
\v 6  \x * \xo 91:6 \xt 2Kin 19:35; Jop 5:22\x* Täŋpäkaŋ gäk käyäm taŋi ba imaka wakitä kepma ba bipani ahäŋ namineŋ yäŋpäŋ nämo umuntäwen.   
\q1
\v 7  \x * \xo 91:7 \xt Jos 14:10\x* Äma mäyapiniktä dubikaken kumäŋirä näk udegän kumbet yäŋ nämo nadäwen.   
\q1
\v 8  \x * \xo 91:8 \xt Sam 37:34, 58:10\x* Nämo! Gäk säkgämän api iren. Täŋpäkaŋ äma waki täŋpani u kowata Anututä kwawak yämiŋirän api yabäwen.   
\b  
\q1
\v 9 Ekäni u gäka watä kehäromi-inik it täyak. Anutu ärowani uken päŋku imaka wakita käbop it täyan.   
\q1
\v 10 U iriri imaka wakitä gäkä terak nämo api ahäwek. Ba käyäm wakitä gäkä eŋi gänaŋ nämo api ärowek.   
\q1
\v 11-12  \x * \xo 91:11-12 \xt Sam 34:7; Mat 4:6; Luk 4:10\x* \x * \xo 91:11-12 \xt Mat 4:6; Luk 4:11\x* Anututä aŋeroniye watä it gamikta yepmaŋkuko unitä api oraŋpäŋ gepmaneŋ. Ude täŋirä kuroŋka ba gukutka nämo api pimiŋ tädoren.   
\q1
\v 13  \x * \xo 91:13 \xt Het 14:6; Dan 6:22; Luk 10:19\x* Täŋpäkaŋ gäk aŋ komi ba gämok täga api yeŋ yepmäŋiren.   
\b  
\q1
\v 14  \x * \xo 91:14 \xt Sam 9:10, 59:1, 145:20\x* Täŋpäŋ Anututä ŋode yäŋkuk; Ämawebe näka gäripi nadäk täkaŋ uwä api täŋkentäŋ yämet yäk.  
\q2 Ba ämawebe nadäŋ namikinik täk täkaŋ uwä watä it yämet yäk.   
\q1
\v 15  \x * \xo 91:15 \xt 1Sml 2:30; Jop 12:4; Jon 12:26\x* Äma udewani näkken gera yänayäŋ täkaŋ uwä api nadäŋ yämet yäk. Täŋpäkaŋ bäräpi ahäŋ yämiŋirä näk täŋkentäŋ yämiŋpäŋ wäpi biŋam ikek api yepmaŋpet yäk.   
\q1
\v 16 Täŋpäkaŋ näkä kome terak irit kuŋat-kuŋari yäpurärät-pewa api käroŋtaŋ yämek yäk.  
\q2 Ude täŋira äma u ŋode api yäneŋ; Uraknin u täŋkentäknin bureni yäŋ api yäneŋ.   
\c 92  
\s1 Anutu täŋo ironta bänep täga kap tewani  
\d Juda naniktä kap ŋo Sabat kadäni kubäkubäken tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1 Ekäni, gäk ärowani pähap. Gäka bänep täga man gäwetpäŋ ganiŋ orerira bänepna pidämtak täyak.   
\q1
\v 2 Täŋpäŋ iron täŋ namik täyan unita tami tami yäŋahäŋit watä säkgämän it namik täyan unita bipani bipani yäŋahäŋira bänepna pidämtak täyak.   
\q1
\v 3 Unita näk gita utpäŋ gäk wäpka yäpmäŋ akuk täyiwa.   
\b  
\q1
\v 4 O Ekäni, gäk epän täŋiri kaŋpäŋ bänepna tägak täyak. Ba ketka kudän kaŋpäŋ oretoret kap tek täyat.   
\q1
\v 5  \x * \xo 92:5 \xt Sam 139:17; Ais 28:29, 55:8-9; Rom 11:33-34\x* Gäk nadäk-nadäkka ärowani-inik. Täŋpäŋ epän täk täyan u imaka, ärowani-inik.   
\b  
\q1
\v 6 Täŋiri äma bänep nadäk-nadäki nämotä gäkŋo täktäkkata täŋguŋtak täkaŋ. Ba äma nämo nadäŋ tumbani, guŋ udewanitä täga nämo nadäŋ gamik täkaŋ.   
\q1
\v 7 Äma kädet waki täŋpani udewanitä nämo nadäŋ gamik täkaŋ upäŋkaŋ wädantä tägak täkaŋ ude tägaŋpäŋ imaka imaka yäpmäk täkaŋ.  
\q2 Ude täk täkaŋ upäŋ kämiwä kudup api waŋ moreneŋ.   
\q1
\v 8 Imata, Ekäni gäk intäjukun-inik, paot-paotka nämo it täyan unita.   
\b  
\q1
\v 9 Ekäni, äma udewani unita ŋode nadäkamäŋ; Äma waki täŋpanitä täga nämo api itneŋ. Nämoinik! Gäka iwan täŋ gamik täkaŋ uwä kudup api däpmäŋ morewen.   
\b  
\q1
\v 10 Täŋpäkaŋ gäkä kehärominawä bulimakau ägwäri täŋo kehäromi ude peŋ namiŋkun. Ude täŋpäŋ nadäŋ namiŋpäŋ ume käbäŋi nikek ärut namiŋkun.   
\q1
\v 11 Täŋpäŋ täŋkentäŋ namiŋiri iwanaye kumän waŋ moreŋirä yabätat. Ba äma waki täŋpanitä kähän yäŋirä nadätat.   
\b  
\q1
\v 12  \x * \xo 92:12 \xt Sam 1:3, 52:8; Ais 65:22; Hos 14:5-6\x* Täŋpäkaŋ ämawebe siwoŋi kuŋaraniwä agäba päyani ärok täkaŋ udewani. Ba päya käroŋitä äromaŋ kuk täkaŋ ude säkgämän api it yäpmäŋ äroneŋ yäk.   
\q1
\v 13  \x * \xo 92:13 \xt Sam 100:4, 135:2\x* Uwä päya Ekäni täŋo eŋi yämaken piwani, säkgämän, kehäromi nikek udewani.   
\q1
\v 14  \x * \xo 92:14 \xt Sam 1:3; Jon 15:2\x* Äma udewani uwä nadäkiniki kodakigän pen api it yäpmäŋ kwek. Uwä päya biani-päŋkaŋ kodakigän itkaŋ bureni säkgämän pat täkaŋ ude bumik.   
\b  
\q1
\v 15 Unita ŋode api yäŋahäneŋ; Ekäni u tägagämän yäk. Nin kehäromigän täŋkentäŋ nimik täyak yäk.  
\q2 Uken kädet goret kubä nämo kak täkamäŋ. Nämoinik!   
\c 93  
\s1 Anutu ärowani-inik itak  
\q1
\v 1 Ekäni uwä intäjukun-inik itak. Uwä ekäni ärowani. Wäpi biŋam säkgämäntä teki ude it täyak.  
\q2 Täŋkaŋ pioŋ yamäk täkaŋ ude kehärominipäŋ yamäk täyak. U komeni komeni täŋmeham täŋpäŋ pewän wareŋi nämo it täyak.   
\b  
\q1
\v 2  \x * \xo 93:2 \xt Sam 45:6, 90:2; Kra 5:19\x* Ekäni, gäk bian kome ŋoken imaka kubä nämo itkukken intäjukun itkun. Täŋkaŋ bian umuken intäjukun itkunonitä paot-paori nämo intäjukun it yäpmäŋ äbätan.   
\b  
\q1
\v 3-4 Täŋpäkaŋ kome terak imaka imaka kehäromi nikek itkaŋ uwä gäkä yärepmitan. Gwägu käroŋi boham uwä mämä taŋi yäk täyak.  
\q2 Ba gwägutä taŋi tokätpäŋ mämä pähap yäk täyak upäŋkaŋ Ekäni, gäkŋo kehäromika uwä ärowani pähap.  
\q2 Gäkŋo kehäromikatä imaka imaka kuduptagän yärepmitak.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 93:5 \xt Sam 19:7, 29:2, 96:9; 1Ko 3:17\x* Ekäni, gäkŋo man kädet u kehäromigän, paot-paori nämo. Ba gäkŋo kome uwä kudupi-inik itkukoniktä api it yäpmäŋ ärowek!   
\c 94  
\s1 Anutu-tägän yäpmäŋ daniwani äma ude itak  
\q1
\v 1  \x * \xo 94:1 \xt Ais 35:4; Nah 1:2; Rom 12:19\x* Ekäni, gäk äma wakita kowata yämani Anutu. Unita apiŋo kokwawakka kwawak pewi ahäŋirän käwa!   
\q1
\v 2 Gäk ämawebe kuduptagän täŋo täktäki yäpmäŋ daniwani Anutu. Unita bäräŋeŋ päbä äma gup yäpmäŋ ärokärok täŋpani komi yäpnaŋi u yämi!   
\q1
\v 3  \x * \xo 94:3 \xt Jop 20:5; Sam 13:2\x* O Ekäni, äma wakiwaki täŋpanitä wakinita yäŋpäŋ oretoret täŋ yäpmäŋ kuŋirä kadäni jidegän api tärewek? Kowata jidegän api yämen?   
\q1
\v 4 Äma udewanitä täŋpäwak kudänita gupi yäpmäŋ äroŋpäŋ inita biŋam wari wari yäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Äma udewani ämawebe gäkŋata biŋam iwoyäŋkuno u komi bumta yämiŋpäŋ yeŋ däpmäk täkaŋ.   
\q1
\v 6 U webe kajat ba nanak kodäŋani däpmäŋ-pewä kumäk täkaŋ. Ba kubäken nanik ninkät bok irani unita udegän jop nadäŋ däpmäk täkaŋ.   
\q1
\v 7 Ude täŋkaŋ ŋode yäk täkaŋ; Kudän ude täk tämaŋ uwä käbop täk tämamäŋ. Ekäni, Isrel täŋo Anutu u nämo nibäŋpäŋ nadäk täyak yäk.   
\b  
\q1
\v 8 Äma täŋpäwak täŋpani in ude yäk täkaŋ upäŋkaŋ jidegän api nadäwä täreneŋ? Inä guŋ bureni-inik!   
\q1
\v 9  \x * \xo 94:9 \xt Kis 4:11; Snd 20:12\x* Man ude yäk täkan uwä yänaŋi nämopäŋ yäk täkaŋ. Anutu, jukunin dapunin täŋkuko u täga nämo tabäŋpäŋ nadäwek? U siwoŋi tabäŋpäŋ-nadäk tayak!   
\q1
\v 10  \x * \xo 94:10 \xt Jop 35:11; Sam 44:2; Ais 28:26\x* U guŋ äbotta komi yämik täyak unita inta komi udegän täga api tamek. U ämawebe kuduptagän täŋo yäŋpäŋ-yäwoŋärek äma unita nadäk-nadäki nämo yäŋ nämo nadäneŋ.   
\q1
\v 11  \x * \xo 94:11 \xt Jop 11:11; 1Ko 3:20\x* Nämo! Anututä äma täŋo nadäk-nadäki kudup yabäŋpäŋ-nadäk täyak. Nadäk jide pewä ahäk täkaŋ u jopigän yäŋ nadäk täyak.   
\b  
\q1
\v 12  \x * \xo 94:12 \xt Jop 5:17; Snd 3:11; 1Ko 11:32; Hib 12:5\x* Täŋpäkaŋ Ekäni, äma gäkä jukuman yäwetpäŋ yäwoŋärek täŋiri buramik täkaŋ u gäkŋo oretoret terakgän kuŋat täkaŋ.   
\q1
\v 13 Gäk bäräpi ketäreŋ yämiŋiri gup gapun gapun terakgän it täkaŋ. Ude it yäpmäŋ kuŋirä äma waki täŋpani awaŋ gänaŋ äpmoŋirä kaŋ yabäwut!   
\q1
\v 14  \x * \xo 94:14 \xt 1Sml 12:22; Rom 11:1-2\x* Unita bureni-inik nadätat, Ekäni gäkä ämawebe gäkŋata biŋam iwoyäŋkuno u nämoinik api yabä-kätäwen.   
\q1
\v 15 Nämo, äma waki täŋpani unitä ämawebe täŋo man goret yäpmäŋ danik täkaŋ u gäkä täŋpewi siwoŋi api ahäwek. Ude täŋiri äma siwoŋi siwoŋitä kädet u api täŋ-kehärom täneŋ.   
\b  
\q1
\v 16 Ämawebe, yäŋyabäk ŋode täwet yabäwa; Netätä äma wakiwaki täŋpani iŋamiken näk gärak itkuk? Ba näkŋo man netätä yäŋkentäŋ namiŋkuk?   
\q1
\v 17 Unita man ŋode täwera nadäwut; Ekänitä täŋkentäŋ namiŋkuk! Nämo täŋkentäŋ namiŋkuk yäwänäku näk bäräŋeŋ kumäŋpeŋ päŋku kum irit komeken iram.   
\q1
\v 18  \x * \xo 94:18 \xt Sam 38:16\x* Yäke! Näk maŋ nutnayäŋ täkaŋ! yäŋ yäŋkut. Upäŋkaŋ nämo! Ekäni, butewakika tärek-täreki nämo u terak oraŋ namiŋiri nämo maŋ nutkuŋ.   
\q1
\v 19 Nadäwätäk bäräpi mebäri mebäri ahäŋ namiŋirä upäkaŋ gäkä naniŋ kawat taŋiri oretoret terak kuŋat täyat.   
\b  
\q1
\v 20 Ekäni, näk nadätat. Gäk äma ekäni ekäni waki täŋpanikät epän bok nämo täk täkaŋ. Äma udewaniwä kudän wakita siwoŋigän yäŋ yäk täkaŋ.   
\q1
\v 21 Ude täŋkaŋ ämawebe siwoŋita komi yämikta tawaŋ peŋpäŋ äma momini nämo, jop nadäŋ kumäkta yäniŋ kirek täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 22  \x * \xo 94:22 \xt Sam 59:9, 62:2, 62:6\x* Upäŋkaŋ Ekäni Anutunatä äma waki iŋamiken näk gärak itpäŋ täŋkentäŋ namik täyak.   
\q1
\v 23 Täŋkaŋ Ekäni Anutunintä äma waki mominita yäŋpäŋ komi yämiŋpäŋ kudup api täŋpän waneŋ.   
\c 95  
\s1 Iniŋoret mankät jukuman  
\q1
\v 1 Ämawebe, in äbut! Äbäkaŋ Anututa iniŋoret kap teŋ imina! Anutu u watä it nimiŋkaŋ umuri-ken nanik nimagut täyak unita iniŋ oretna!   
\q1
\v 2 Iŋamiken ahäŋpäŋ bänep täga kap iniŋ ubiŋ tena!   
\b  
\q1
\v 3 Nadäkaŋ? Ekäni u Anutu pähap. Uwä wäbät ba imaka anutu yäŋ yäwet täkaŋ u kudup intäjukun-inik it yämik täyak.   
\q1
\v 4 Ume kubat ba pom käroŋi käroŋi kuduptagän u Ekäni täŋoniktä itkaŋ.   
\q1
\v 5 Ini-tägän kome ba gwägu pähap yäŋirän ahäŋkuŋo unita mähemi bureni-inik itak.   
\b  
\q1
\v 6 Unita in äbut! Ekäni nin kudup täŋpäŋ-nipmaŋpani u dubiniken äbäŋpäŋ gwäjiŋ äpmoŋpäŋ iniŋ oretna!   
\q1
\v 7  \x * \xo 95:7 \xt Sam 80:1, 100:3\x* \x * \xo 95:7 \xt Hib 3:15, 4:7\x* Uwä nintäŋo Anutu itkaŋ yawakiye ude iritna nibäŋ niwatpäŋ ketem nipmäŋ towik täyak.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 95:8 \xt Nam 14:22; Lo 6:16\x* \x * \xo 95:8 \xt Kis 17:1-7; Nam 20:2-13\x* Unita Ekänitä ŋode niwerirän nadäna; Äbekjiye orajiyetä bian Meriba Masa komeken näkŋo man bitnäŋpäŋ ärowani täk täŋkuŋo u in udegän nämo täneŋ.  
\q2 Apiŋo näkŋo man nadäŋ parit ärowani nämoinik täneŋ yäk.   
\q1
\v 9 Nämo! Näk imaka tägatäga täŋira yabäŋkuŋo upäŋkaŋ äbekjiye orajiye uwä mäde ut namikinik täŋkuŋ.   
\q1
\v 10  \x * \xo 95:10 \xt Hib 3:7-11\x* Ude täŋ namiŋirä kokwawak nadäŋ yäpmäŋ kuŋira obaŋ 40 ude täreŋkuk. Täŋpäŋ yäŋkut; Näka nadäkinik nämo täŋ namiŋpäŋ näkŋo kädet iwatta bitnäk täkaŋ.   
\q1
\v 11  \x * \xo 95:11 \xt Nam 14:20-23; Lo 1:34-36, 12:9-10; Hib 4:3-5\x* Unita kokna wawäpäŋ man kehäromi ŋode yäŋkut; Äbot uwä äbä orek näkkät nämoinik api itneŋ.   
\c 96  
\s1 Anutu uwä intäjukun-inik itkaŋ komen ämawebe yabäŋ yäwat täyak  
\q1
\v 1 Komen ämawebe kuduptagän, nin Ekänita kap kodaki kubä teŋ imina!   
\q1
\v 2 Ekänita kap teŋ imiŋpäŋ wäpi iniŋ oretna! Täŋpäŋ yäpätägak epän täŋkuko unitäŋo manbiŋam kepma kepma ämawebe kap terak yäwet täkäna!   
\q1
\v 3 Bureni! Wäpi biŋam ärowani ba kudän kudupi täk täyak unitäŋo manbiŋam ämawebe komeni komeni yäŋahäŋpäŋ yäwetna!   
\b  
\q1
\v 4-5 Imaka imaka ämawebe komeni komenitä nadäŋ yämik täkaŋ uwä jopigän. Upäŋkaŋ Ekäni ini-tägän kunumkät imaka imaka punin itkaŋ u täŋpäŋ peŋkuk.  
\q2 Bureni! Ekäni u wäpi biŋam ikek unita unitäŋo wäpi biŋamä yäpmäŋ akuŋpäŋ punin unu pena!  
\q2 Täŋ, wäbät nämo nadäŋ yämine. Nämoinik! Ekänitagän umuntak täkäna!   
\b  
\q1
\v 6 Ekäni uwä wäpi biŋam pähap ikek unitä Intäjukun Äma itak. Ba iniken eŋini udegän, kehäromi, epmäget tägagämän ikek.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 96:7 \xt Sam 29:1-2\x* Unita äma äbori äbori, in kuduptagän Ekäni iniŋ orerut! Ekänitä iniken täktäki ba kehärominita yäŋpäŋ wäpi biŋam yäpmäŋ akukot!   
\q1
\v 8 Wäpi biŋam iniŋ oretkaŋ imaka kubä Ekäni iniŋ oretta pewani yäpmäŋ iniken eŋi gänaŋ ärowut!   
\q1
\v 9  \x * \xo 96:9 \xt 2Sto 20:21; Sam 33:8, 93:5, 114:7\x* Nadäkaŋ? Ekäni u kudupitä kudupi-inik unita ämawebe komeni komeni Anututa nadäŋpäŋ kwaineŋ.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 96:10 \xt Sam 9:8, 67:4, 93:1, 98:9\x* Täŋpäkaŋ Anutu täŋo ämawebe, in äma äbori äbori ŋode kaŋ yäwerut; Ekäni uwä intäjukun itkaŋ kome täŋ-kehärom taŋkuk. Täŋpäkaŋ kometä säkgämän itpäŋ wareŋi nämo pat täyak.  
\q2 Täŋpäkaŋ kämi Ekänitä iniken nadäk-nadäk siwoŋi terak äma äbori äbori yäpmäŋ daniŋpäŋ api yabäŋ yäwarek. Ude kaŋ yäwerut!   
\b  
\q1
\v 11 Ai! Kunum ba kome, ek oretoret täkon! Täŋpäŋ gwägu pähap, gäk ba imaka imaka gäk gänaŋ kuŋat täkaŋ in gera mämä täŋput!   
\q1
\v 12 Epän, inkät ketem in gänaŋ itkaŋ u kudup Ekäni iniŋ orerut! Täŋpäkaŋ Anutu iŋamikenä päya bipiken päke itkaŋ u kuduptagän kap teŋpäŋ oretoret kaŋ täŋput!   
\q1
\v 13  \x * \xo 96:13 \xt Sam 98:9\x* U imata, Ekäni uwä äbayäŋ täyak. Äbäŋpäŋä ämawebe komeni komeni iniken nadäk-nadäk siwoŋi terak yabäŋ yäwatpäŋ man bureni terak api yäpmäŋ daniwek.   
\c 97  
\s1 Ekäni uwä kaŋiwat epän ärowani täŋpani  
\q1
\v 1 Ekänitä intäjukun-inik itak. Unita kome taŋi, ba kome täpuri täpuri gwägu bämopiken itkaŋ, in bänep täga nadäŋ imiŋpäŋ oretoret täkot.   
\q1
\v 2 Ekäni uwä kudupi-inik. Gubam kenta bipmäŋ uranitä kumän uwäk täŋ paot täyak. Täŋkaŋ unitä ämawebe yabäŋ yäwat epän säkgämän siwoŋi täk täyak.   
\q1
\v 3 Täŋpäkaŋ uwä jop nämo kuŋat täyak. Nämoinik, kädäp mebet täŋpewän intäjukun kuŋkaŋ iwaniye ijiŋ paot täyak.   
\q1
\v 4 Ekäni Anututä yäŋpewän yäpä kwinirirän kome yäŋek täyak. Ude ahäŋirän kometä kaŋkaŋ kwaik täyak.   
\q1
\v 5 Anutu uwä kome pähap täŋo intäjukun. U äbäŋirän kome pähap ŋo kokoyäk täyak.   
\b  
\q1
\v 6 Kunum ba imaka imaka u terak it täkaŋ unitä Anutu kudän siwoŋi täk täyak unitäŋo manbiŋam pewä ahäk täkaŋ. Täŋirä ämawebe u kaŋpäŋ nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 97:7 \xt Kis 20:4; Lo 5:8, 27:15; Jer 10:14; Hib 1:6; Jem 2:19\x* Unita ämawebe anutu jopi-jopi yäniŋ oret täkaŋ uwä bumta mäyäk tänaŋi. Anutuniye u tägagämän yäŋ yäk täkaŋ.  
\q2 Upäŋkaŋ nämo! Anutu jopi-jopi kuduptagän u Ekäni iniŋ oretnaŋipäŋ.   
\b  
\q1
\v 8 Anutu, yäpmäŋ danik-danik epän täk täyan u siwoŋi unita ämawebe kuduptagän Saion yotpärareken nanik ba Juda komeken nanik bänep täga pähap nadäŋpäŋ oretoret pähap täk täkaŋ.   
\q1
\v 9  \x * \xo 97:9 \xt Kis 18:11; Sam 83:18, 95:3, 96:4\x* Ekäni, gäk ekäni ärowani. Gäkä kome pähap ŋo watä it täyan. Gäk wäpka ärowani pähap. Imaka kome terak ba anutu jopi-jopi kumän yärepmitan.   
\b  
\q1
\v 10 Täŋpäkaŋ Anututä ämawebe imaka waki-wakita taräki nadäk täkaŋ unita gäripi nadäŋ yämik täyak.  
\q2 Täŋpäŋ ämawebeniye watä säkgämän it yämiŋpäŋ äma wakiwaki keri terak nanik yämagut täyak.   
\q1
\v 11 Bureni, ämawebe kudän täga täŋpani u Anututä peŋyäŋek bänepiken peŋirän oretoret terak it täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 12 Ai! Ämawebe siwoŋi kuŋat täkaŋ, in Ekänijin unita yäŋpäŋ bänepjinken oretoret pähap nadäk täkot!  
\q2 Piä taŋi täk täyak u nadäŋpäŋ iniŋ oretkaŋ U äma kudupi-inik yäŋ nadäk täkot!   
\c 98  
\s1 Anutu ärowani uwä kehäromi ba kudän siwoŋi mähemi  
\q1
\v 1  \x * \xo 98:1 \xt Kis 15:6; Sam 33:3, 40:5; Ais 52:10\x* Ekänitä imaka mebäri mebäri tägagämän pewän ahäŋ nimiŋkuŋo unita kap kodaki kodaki terak iniŋoret täkäna!  
\q2 Ekäninin u siwoŋi, kehäromini terak iwaniye kudup täŋo kehäromini yäpmäŋ äpuk.   
\q1
\v 2 Ekänitä ämawebeniye iwan keriken nanikpäŋ yämagurirän ämawebe komeni komenitä kehäromini kwawakinik kaŋpäŋ nadäŋkuŋ.  
\q2 Ude täŋirän kudän siwoŋi-inik täk täyak yäŋ kaŋpäŋ nadäwä täreŋkuŋ.   
\q1
\v 3  \x * \xo 98:3 \xt Sam 22:27; Luk 1:54, 1:72\x* Isrel ämawebeta watä pen api it yämet yäŋ bian yäŋkuko u nadäŋpäŋ ämawebeniye nämo yepmaŋkuk.  
\q2 Täŋirän ämawebe komeni komeni naniktä täktäki u kaŋpäŋ nadäŋpäŋ yäŋkuŋ; Anutu u ämawebeniye iwan keri terak nanikpäŋ yämagutkuk yäk.   
\b  
\q1
\v 4 Unita ämawebe in kuduptagän kome terak itkaŋ, in Ekäni iniŋoret kap teŋpäŋ wäpi yäpmäŋ akuk täkot!   
\q1
\v 5-6 Ude täŋpäŋ bigoŋ utpäŋ iniŋoret kap teŋit womat piäŋit, uhuwep bok piäk täkot yäk. Bänep tägagämän nadäŋpäŋ Ekäni ärowani gera terak iniŋoret täkot!   
\q1
\v 7 Ai! Gwägu taŋi, tom gäk gänaŋ itkaŋ u ba kome ba ämawebe, in kuduptagän Ekäni wäpi yäpmäŋ akuk täkot!   
\q1
\v 8 Ume, in mämä taŋi yäk täkot! Pom, in imaka udegän, Ekäni iŋamiken oretoret täŋpäŋ kap tek täkot!   
\q1
\v 9 U imata, uwä Anutu Bureni-iniktä äbäŋpäŋ yabäŋ yäwat epän säkgämän siwoŋi täŋkaŋ iniken nadäk-nadäk siwoŋi terak ämawebe api yäpmäŋ daniweko unita!   
\c 99  
\s1 Anutu intäjukun-inik itak  
\q1
\v 1  \x * \xo 99:1 \xt Kis 25:22\x* Ekäni u intäjukun-inik itak. Aŋero keri kukŋi kukŋi irirä u bämopiken maŋit itak.  
\q2 Unita ämawebe uken-uken nanik kaŋpäŋ nadäŋpäŋ umuntaŋpäŋ kwaik täkot!   
\q1
\v 2 Ekäni uwä Jerusalem yotpärareken itkaŋ wäpi biŋam ärowani nikek it täyak. Itkaŋ ämawebe äbori äbori komeni komeni intäjukun it yämik täyak.   
\q1
\v 3 Bureni! Ekäni u kudupi unita ämawebe päke u Ekäni intäjukun-inik itak yäŋ nadäk täkot. Ude nadäŋpäŋ wäpi biŋam yäpmäŋ akuk täkot!   
\b  
\q1
\v 4 Intäjukun ämanin, gäk kehäromika nikek itkaŋ kädet siwoŋitagän gäripi nadäk täyan. Ekäni, bureni, gäk Isrel ämawebe nin kädet siwoŋi niwoŋäreŋiri ugän iwat täkamäŋ.  
\q2 Niwoŋäreŋiri ämawebe ätu nämo täŋyäkŋat täkamäŋ. Nämo, kudän täga-tägagän yäwoŋärek täkamäŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Unita ämawebe, Ekänijin wäpi yäpmäŋ akuk täkot! U Anutujin bureni. U kudupi-inik unita dubiniken kuŋpäŋ wäpi iniŋoret täkot!   
\q1
\v 6 Nadäkaŋ? Moses kenta Aron uwä Ekäni unitäŋo bämop äma ude itkumän. Ba Samuel u imaka, Anutu iniŋ orerani äma kubä.  
\q2 Äma uwä Ekäniken yäŋapiŋirä nadäŋ yämik täŋkukonik.   
\q1
\v 7  \x * \xo 99:7 \xt Kis 33:9\x* Täŋpäkaŋ Ekäni uwä gubam gänaŋ itkaŋ baga man yämiŋkuk. Yämänkaŋ baga man u kudup iwatkuŋ.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 99:8 \xt Nam 14:20; Lo 9:20; Jer 46:28; Sef 3:7\x* Ekäni Anutunin, gäk ämawebekaye täŋo yäŋapik man u nadäŋ yämik täŋkun. Gäk gäkŋa-tägän ämawebekaye ŋode yäwoŋäreŋkun; Gäk momini peŋ yämani Anutu.  
\q2 Momini peŋ yämik täŋkuno upäŋkaŋ wakini u yäpä-siwoŋtakta komi yämik täŋkun.   
\b  
\q1
\v 9 Unita ämawebe, Ekäni Anutunin wäpi yäpmäŋ akuk täkäna! Täŋpäŋ unitäŋo pom kudupiken kuŋpäŋ gwäjiŋ äpmoŋ imiŋpäŋ iniŋoret täkäna.  
\q2 U imata, Ekäni Anutunin u kudupitä kudupi-inik itak.   
\c 100  
\s1 Ämawebe, in äbä Anutu iniŋ orerut!  
\q1
\v 1 Ämawebe uken-uken nanik, in kuduptagän oretoret gera terak Anutu iniŋoret täkot!   
\b  
\q1
\v 2 Täŋpäŋ Anutu täŋo epän bänep pidäm terak täŋpäŋ kap teŋpäŋ iŋamiken kwawak äbut.   
\q1
\v 3  \x * \xo 100:3 \xt Sam 79:13, 95:7; Ese 34:30-31; Efe 2:10\x* Ekäni uwä Anutu itak u nadäwut! Keri terak ahäŋkumäŋo unita mäheminin ude itak. Täŋpäkaŋ ninä unitäŋo ämawebeniye.  
\q2 Täŋkaŋ ninä yawakiye unita nibäŋ niwat täyak.   
\b  
\q1
\v 4 Eruk ämawebe, in kap teŋpäŋ iniŋ oretpäŋ Ekäni täŋo yotpärareken äbut! Täŋpäŋ bänep täga man iwetpäŋ wäpi yäpmäŋ akuwut!   
\q1
\v 5  \x * \xo 100:5 \xt 1Sto 16:34; 2Sto 5:13, 7:3; Esr 3:11; Sam 106:1, 107:1, 118:1, 136:1; Jer 33:11\x* Imata, Ekäni uwä tägagämän. Bänep ironi paot-paori nämo. Watä säkgämän pen api it nimiŋ yäpmäŋ ärowek.   
\c 101  
\s1 Devittä intäjukun äma itkaŋ siwoŋi kuŋatta Ekäni iwetkuk  
\q1
\v 1 Ekäni, gäkä nadäkta kap yäŋ-tewayäŋ täyat ŋowä siwoŋi kuŋatta ba gäkgänpäŋ gäwaräntäkta tewayäŋ.   
\q1
\v 2 Näk siwoŋigän kuŋatta nadäŋit nadäŋit api kuŋarero unita gäk näkken jidegän api äben? Täŋkaŋ ämawebenaye yabäŋ yäwat täyat uwä bänep kuräki terak täk täyat.   
\q1
\v 3  \x * \xo 101:3 \xt Lo 15:9; Sam 5:5, 40:4\x* Täŋkaŋ kudän wakita not nämoinik api täŋpet. Ba äma Anutu mäde ut imik täkaŋ unitäŋo täktäkita taräki nadäŋpäŋ unita ukät itpäŋ-nadäk kubä nämoinik api täŋpet.   
\q1
\v 4 Näk täŋyäkŋarani kudän ba kudän waki ätu täŋo täktäkta bänep nämo api pewet.   
\q1
\v 5  \x * \xo 101:5 \xt Sam 18:27, 50:20; Jer 9:4\x* Täŋkaŋ äma yäŋpäŋ-yabäŋ yäwat täŋpani u api yäwat kirewet. Ba äma inita nadäwä ärowani täŋpäpäŋ gup yäpmäŋ ärokärok täŋpani u nämo api yabäŋ korewet.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 101:6 \xt Sam 119:1\x* Täŋpäkaŋ ämawebe nadäk kubägän peŋpäŋ Anutu unitagän nadäŋ imikinik täŋpäŋ kuŋat täkaŋ u not täŋ yämiŋpäŋ api yämaguret.  
\q2 Ba nadäŋ yämiŋira äma kudän siwoŋigän täŋpanitä watä epän api täŋ namineŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 101:7 \xt Sam 43:1, 52:2-5\x* Upäŋkaŋ jop manman yäwani ba täŋyäkŋarani täŋpanitä dubinaken täga nämo api itneŋ.   
\q1
\v 8 Nämo, kepma kepma äma waki täŋpani Ekäni täŋo yotpärareken ba komenin kudupken nanik api däpmäŋ yäwat kirek täŋpet.   
\c 102  
\s1 Äma nadäŋ bäräp terak irani täŋo yäŋapik man  
\d Kap ŋowä äma kubä nadäŋ bäräp terak irirän kehäromini kudup paoräpäŋ itkaŋ nadäŋ bäräpi u Ekäni yäŋahäŋpäŋ iwetkuk.  
\q1
\v 1 O Ekäni, yäŋapik manna ŋo nadäŋ nami. Gäkä täŋkentäŋ nami yäŋpäŋ gera ŋo yäyat.   
\q1
\v 2 Bäräpi taŋi kaŋ-ahäŋpäŋ nadäŋ bäräp terak irira näka mäde nämo ut namen. Nämo, gera yäŋira nadäŋpäŋ bäräŋeŋ täŋkentäŋ nam.   
\q1
\v 3 Näkŋo iritna gupe kadäni keräpitagän äroŋpäŋ abutkuk täkaŋ ude. Täŋpäŋ gupna kädäp ijitak, kädäp gäyek ude.   
\q1
\v 4 Muyeŋ päripmäŋpäŋ pewä kubitak täkaŋ udewani bumik itpäŋ ketem nakta bänep kubä nämo nadätat.   
\q1
\v 5 Yäke! Gupna nämo, kujatna-tägän itkaŋ yäŋkähän-kähän yäŋ itat.   
\q1
\v 6 Näk kwäwukbam kome jopiken inigän it täkaŋ ude itat.   
\q1
\v 7 Ba barak kubä inigän-inik päya moräk terak ireko ude. Däpmon bureni nämo pat täyat.   
\b  
\q1
\v 8 Butewaki, kepma käroŋ iwantä nebeŋpäŋ yäŋärok bumta näwet täkaŋ. Täŋkaŋ wäpna täktäk waki terak peŋkentäŋpäŋ yäk täkaŋ.   
\q1
\v 9-10 O Ekäni, gäk näka kokwawak nadäŋ namitan unita ketemta waki, kädäkutpäŋ nak täyat. Täŋkaŋ konämna pitopäŋ umeta ude nak täyat. Näk jiraŋ moräk ude ureŋpäŋ maŋpi kukaŋ.   
\q1
\v 11 Näk kadäni käroŋi kome terak nämo api iret yäŋ nadätat. Mup däpmäŋ pewanitä bäräŋeŋ kubitak täkaŋ udewani.   
\b  
\q1
\v 12 O Ekäni, gäk intäjukun itkaŋ kaŋiwat epänka tärek-täreki nämo täk täyan. Unita wäpka biŋamtä udegän api it yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 13 Täŋpäkaŋ Jerusalem ämawebeta oraŋ yämiŋpäŋ täŋkentäŋ yämikta kadäni ahätak ubayäŋ. Unita butewaki nadäŋ nimiŋpäŋ äbä täŋkentäŋ nimisi.   
\q1
\v 14 Butewaki, Jerusalem yotpärare yäpäwawani upäŋkaŋ epän ämakaye nintä unita gäripi pen nadäkamäŋ. U täŋo moräk-moräki yabäŋkaŋ butewaki taŋi nadäk täkamäŋ.   
\q1
\v 15-16 Upäŋkaŋ Ekänitä Jerusalem u äneŋi yäpmäŋ akuŋpäŋ uterak kehäromini kwawak pewän ahäŋirän api käneŋ. Kaŋpäŋ ämawebe äbori äboritä Ekänita umuntaŋpäŋ intäjukun ämaniye gämori-kengän itpäŋ api oraŋ imineŋ.   
\q1
\v 17 Täŋpäkaŋ kadäni uken äma jäwäritä Ekäniken yäŋapiŋirä nämo gaŋa taŋpäŋ api nadäŋ yämek.   
\b  
\q1
\v 18 Eruk Ekänitä imaka täŋkuko ŋonitäŋo manbiŋam kaŋ kudän täwut. Ude tänayäŋ tämäŋo uyaku oraniye mäden ahänayäŋ täkaŋ unitä kaŋpäŋ nadäŋpäŋ Ekäni ŋode api yäŋ-iniŋ oretneŋ;   
\q1
\v 19 Ekäni ini iraniken punin unu itkaŋ kome terak ijiŋpewän äpuk.   
\q1
\v 20 Ude täŋpäŋ nadäŋkuk; Äboriye komi eŋiken irani, kumäkta biŋam täŋkuŋo u komi nadäŋkaŋ yäŋkähän-kähän yäŋirä. Ude nadäŋpäŋ äpämaŋ kukta yäniŋ kireŋkuk.   
\q1
\v 21 Unita Ekäni täŋo wäpi u Saion pom terak Jerusalem yotpärareken api iniŋ oretneŋ.   
\q1
\v 22 Kadäni ugän äma äbori äbori äbä kubäkengän api itneŋ. Täŋpäŋ intäjukun ämaniye ba äboriye kudup u Ekänitagän watä epän api täŋ imineŋ.   
\b  
\q1
\v 23 Täŋpäkaŋ irit kuŋat-kuŋatna bämopiken Ekänitä kehäromina täŋpän wawäpäŋ nepmaŋkuk.   
\q1
\v 24  \x * \xo 102:24 \xt Jop 36:26; Sam 90:2; Ais 38:10; Hab 1:12\x* Unita ŋode iwetkut; Anutuna, gäk itkunotä it yäpmäŋ äbätan. Api it yäpmäŋ ärowen. Näk tägawani nämo täŋira gäk näk bäräŋeŋ nämo nämaguren!   
\q1
\v 25  \x * \xo 102:25 \xt Hib 1:10-12\x* Anutu, bian-inik kome ŋo gäkä täŋkun. Täŋpäŋ kunum peŋpäŋ imaka imaka kudup peŋ moreŋkun, kome terak ba kunum gänaŋ.   
\q1
\v 26 Imaka imaka kehäromi u kudup api paot moreneŋo upäŋkaŋ gäk pen api iren, paot-paotka nämo. Täŋiri imaka kunum ba kome terak peŋkuno uwä ämatä tek täŋ yäpmäŋ kuŋarirä wek täkaŋ udegän api täneŋ.  
\q2 Täŋpäŋ ämatä tek biani maŋpäkuk täkaŋ gäk udegän täŋpewi ämawebe paot täkaŋ. Ude täk täyan unita ämawebe kadäni käroŋi nämo it täkaŋ.   
\q1
\v 27-28  \x * \xo 102:27-28 \xt Ais 43:10; Mal 3:6; Jem 1:17\x* Anutu, gäk itan ude pen api ireno unita nanakniyeta watä it yämiŋiri säkgämän api itneŋ. Täŋkaŋ unitäŋo nanakiye udegän, gäkŋata biŋamgän api itneŋ.   
\c 103  
\s1 Anutu iron mähemi-inik iniŋ oretoret kap  
\q1
\v 1 Näk Ekäni täŋo wäpi biŋam u yäpmäŋ akuk täyiwa! Bureni! Gupna, nadäk-nadäkna u kuduptä Ekäni täŋo wäpi kudupi u iniŋoret täŋpa!   
\q1
\v 2 Ekänitä iron täŋ namik täyak unita guŋ täwetta yäŋpäŋ wäpi biŋam yäpmäŋ akuk täyiwa!   
\q1
\v 3  \x * \xo 103:3 \xt Ais 33:24; Jer 17:14\x* Ekäni unitä momina kudup peŋ namiŋ morek täyak. Täŋpäŋ käyämna imaka, kudup nepmaŋpän tägak täyat.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 103:4 \xt Sam 34:22, 56:13\x* Ekänitä täŋkentäŋ namiŋirän nämo paot täyat. Bureni! Iron pähap näkä terak buŋät täyak.   
\q1
\v 5  \x * \xo 103:5 \xt Ais 40:31\x* Imaka imaka gakŋi gäripi nikek namik täyak unitä tokŋek itkaŋ yäŋ nadäk täyat.  
\q2 Täŋpäŋ gupna kwitaŋirä kehäromi namiŋirän gubaŋi äneŋi äworeŋpäŋ pidämigän kuŋat täyat, siäŋtä kuŋat täkaŋ ude bumik.   
\b  
\q1
\v 6 Ekäni u kudän siwoŋi terak ämawebe yabäŋ yäwat täyak. Äma ätu iwantä kädet waki täŋ yämik täkaŋ, äma udewani täŋkentäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 7 Täŋpäkaŋ bian, Anututä imaka imaka täŋpayäŋ nadäŋkuko u kudup Moses iwet moreŋkuk. Ba imaka imaka ämatä täga tänaŋi nämo u täŋirän Isrel ämawebetä yabäŋpäŋ-nadäŋkuŋ.   
\q1
\v 8  \x * \xo 103:8 \xt Jem 5:11\x* Bureni! Ekäni uwä butewaki ba iron pähap täŋ nimik täyak. U komen äma ninta kokwawak bäräŋeŋ nämo täk täyak.  
\q2 Nämo, iniken bänepi dätpäŋ nimik täyak.   
\b  
\q1
\v 9 U ninta kokwawak jop nadäŋ nämo täk täyak. Ba kokwawaki kadäni käroŋi nämo yäpmäŋ kuŋat täyak.   
\q1
\v 10  \x * \xo 103:10 \xt Esr 9:13\x* Täŋpäkaŋ momininta ba wakiwakininta kowata taŋi niminaŋipäŋ nämo nimik täyak. Nämoinik!   
\q1
\v 11  \x * \xo 103:11 \xt Sam 57:10; Efe 3:18\x* Ekäni uwä äma oraŋ imik täkaŋ udewanita butewaki pähap nadäŋ yämik-inik täk täyak, kunum kenta kome u taŋi pähap ude.   
\q1
\v 12  \x * \xo 103:12 \xt Ais 43:25; Mai 7:18\x* Täŋpäkaŋ mominin yäpmäŋpäŋ ban-inik maŋpän kuk täkaŋ uwä edap dapuri äbani kädatä äpmok täyak käda u ban-inik itkamän ude.   
\q1
\v 13  \x * \xo 103:13 \xt Mal 3:17\x* Ba naniyetä iroŋiniyeta nadäŋ yämik-inik täk täkaŋ udegän Ekänitä ämawebe oraŋ imik täkamäŋ, ninta nadäŋ nimikinik täk täyak.   
\b  
\q1
\v 14  \x * \xo 103:14 \xt Stt 3:19; Sam 78:39; Sav 12:7\x* Ekäni u nintäŋo mebärinin nadätak. Ninä kehärominin nikek nämo, ninä komepäŋ gatäwanigän.   
\q1
\v 15  \x * \xo 103:15 \xt Jop 14:1-2; Jem 1:10-11; 1Pi 1:24\x* Iritninä mup ba irori udewani.   
\q1
\v 16 Mänittä piäŋirän irori u bäräŋeŋ paotpeŋ kuk täkaŋ. Kokoki kubä nämo irek.   
\b  
\q1
\v 17  \x * \xo 103:17 \xt Luk 1:50\x* Upäŋkaŋ äma Anututa nadäŋ imikinik täk täkaŋ unita iron pen api täŋ yämiŋ yäpmäŋ ärowek. Ba nanakiyetä oraniye terak pen api täŋ yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 18 Bureni, Ekäni täŋo man kädet bian yämiŋkuko u iwarani, ba unitäŋo jukuman buramiwani udewanita butewaki pen api nadäŋ yämiŋ yäpmäŋ ärowek.   
\b  
\q1
\v 19 Ekäni uwä kunum gänaŋ intäjukun-inik itak. Itpäŋ imaka imaka kunum gänaŋ ba kome terak unitäŋo mähemi pähap itak.   
\q1
\v 20 Unita Ekäni täŋo aŋero, in wäpi biŋam yäpmäŋ akuwut! In Ekäni täŋo man buramik äma kehäromi nikek ude itkaŋ unita manita juku pekot!   
\q1
\v 21 Täŋpäkaŋ Ekäni täŋo komi äma kunum gänaŋ itkaŋ, in udegän, wäpi biŋam iniŋ orerut. Inä epän ämaniye unita mani buramiwut!   
\b  
\q1
\v 22 Bureni! Imaka imaka komeni komeni Anututä pewän ahäŋkuŋo in kuduptagän Ekäni iniŋ orerut. Ekänitä deken deken tabäŋ täwat täyakken uken iniŋ orerut.  
\b  
\q1 Ba näk udegän, gupna, nadäk-nadäkna kuduptä Ekäni täŋo wäpi biŋam yäpmäŋ akuk täyiwa!   
\c 104  
\s1 Anutu imaka kuduptagän pewän ahäwani u iniŋ oretna!  
\q1
\v 1 Bänep nadäk-nadäknatä Ekäni iniŋ orera!  
\q2 O Ekäni Anutuna, gäk ärowani pähap. Gäk intäjukun-inik itkaŋ epmäget kudän säkgämän-inikkatä uwäktäŋ gamiŋirän itan.   
\q1
\v 2  \x * \xo 104:2 \xt Ais 40:22; Dan 7:9\x* Peŋyäŋekka pähappäŋ tek ude yamäk täyan. Täŋpäŋ kunum terak guk kejima ämatä tek iriŋ wädäŋpäŋ pek täkaŋ ude peŋkuno itkaŋ.   
\q1
\v 3  \x * \xo 104:3 \xt Sam 18:10\x* Täŋkaŋ irit bägupka ume punin itak u terak täŋkun. Täŋpäkaŋ gubam terak maŋiriri mänittä yäpmäŋ kuŋat täyak.   
\q1
\v 4  \x * \xo 104:4 \xt Hib 1:7\x* Ude täŋkaŋ yäŋiri mänittä gäkŋo meka jinom komeni komeni yäpmäŋ kuŋat täyak, ba yäpätä epän ämakaye ude itak.   
\b  
\q1
\v 5 Täŋpäkaŋ kome pähap ŋo täŋ-kehärom taŋpäŋ peŋkuno iniken beki terak wareŋi nämo it täyak.   
\q1
\v 6 Kome täŋ-kehärom taŋpäŋ peŋkaŋ gwägu täŋpäŋ pewi kome pähap ba pom imaka, kudup yejämäŋpäŋ peŋkuk.   
\q1
\v 7 Ude täŋkunopäŋ mäden man kehäromi, iromäŋ ude yäŋiri gwägu ämetkuk.   
\q1
\v 8 Gwägu pähap uwä pom kakätäŋpäŋ wädäŋ äpä kubari yäŋ imiŋkunken ugän itkuk.   
\q1
\v 9  \x * \xo 104:9 \xt Jer 5:22\x* Ude täŋkuno unita baga peŋ imiŋkuno u täga nämo wärämut täyak. Ude täŋkuno unita gwägutä kome äneŋi kudup nämo api yejämbek.   
\q1
\v 10 Täŋpäkaŋ gäkŋa-tägän täŋpewi ume ini kubat-kubatken äpämaŋ päŋku pom mebäriken ämiŋkaŋ kubägän kukaŋ.   
\q1
\v 11 Täŋirä tom ägwäri mebäri mebäri u naŋpäŋ kotäki irok tawäpäŋ it täkaŋ.   
\q1
\v 12 Ba baraktä ume pomi terak nanik päya uniterak eŋini täŋpäŋ itkaŋ iniken manman yäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 13 Täŋpäkaŋ kunum gänaŋ nanik iwän yäŋiri tak täyak. Iwän taŋpäŋ kometa gakŋi tokŋek-inik imik täyak.   
\q1
\v 14 Ude täŋiri ketem tomtä nakta ba ämatä piŋpäŋ nakta ahäŋ bumbum täk täkaŋ.   
\q1
\v 15 Bureni Ekäni, gäk wain ume nimiŋiri naŋpäŋ oretoret täk täkamäŋ. Ba orip gakŋi iŋamninken äruritna ägo weŋirä kuŋatta nimik täyan. Täŋpäŋ gupnin täŋ-kehärom takta ketem nimik täyan.   
\q1
\v 16 Täŋpäkaŋ Ekäni, nadäŋiri gäkŋaken päya taŋi taŋi Lebanon komeken itkaŋ u iwäntä gakŋi säkgämän yämik täyak.   
\q1
\v 17 Ude täŋirä barak mebäri mebäritä päya uterak eŋini täŋpäŋ it täkaŋ.   
\q1
\v 18 Täŋpäkaŋ tom taŋi taŋi pom käroŋi terak kuŋarirä täpuri täpuri ätutäwä mobä gänaŋ pat täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 19 Täŋpäŋ komepak täŋpäŋ peŋkuno unitä imaka imaka täŋo ahäk-ahäk unitäŋo kadäni wädäŋ yäpmäŋ äbäk täyak.  
\q2 Täŋpäkaŋ edap uwä käderi iwatpäŋ kadäni udeken äpmok täyat yäŋ nadätak.   
\q1
\v 20 Yäŋpewi edap äpmoŋirän bipmäŋurani äbäk täyak. Ude täŋirän tom bipani kuŋarani u kuŋat täkaŋ.   
\q1
\v 21 Aŋ ägwäri tomta wäyäkŋeŋkaŋ gera yäŋtäŋ kuŋat täkaŋ. U, Anutu gäkä nimi yäŋkaŋ gabäŋ tarek täkaŋ.   
\q1
\v 22 Eruk edap abäŋirän patpat bägupi, gänaŋken äneŋi äpmok täkaŋ.   
\q1
\v 23 Ude täŋirä ämawä akumaŋ epäniken päŋku epän täŋ yäpmäŋ kuŋirä edap äpmok täyak.   
\b  
\q1
\v 24 O Ekäni, gäk imaka mebäri mebäri pewi ahäŋkuŋo u daninaŋi nämo. Nadäwi tärewäpäŋ täŋ moreŋkun. Kome ŋo terak ketka kudäntä tokŋeŋ moreŋkuko pätak.   
\q1
\v 25 Täŋpäkaŋ gwägu pähap ŋode yäwa; U pipiyäwani pähap. U gänaŋ tom ba imaka imaka täga daninaŋi nämotä pätkaŋ.   
\q1
\v 26  \x * \xo 104:26 \xt Jop 41:1; Sam 74:14; Ais 27:1\x* U terak ämatä gäpe yäpmäŋ kuŋat täkaŋ. Ba tom pähap kubä wäpi Levitan täŋpäŋ yepmaŋkuno u gänaŋ täŋoret täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 27 Imaka imaka irit ikek kuduptä gäkä ketem nimi yäŋkaŋ gabäŋ tarek täkaŋ.   
\q1
\v 28 Täŋpäkaŋ gäkŋa-tägän ketem yämi naŋpä koki täk täkaŋ.   
\q1
\v 29 Upäŋkaŋ gäkä mäde ut yämiŋiri umuntak täkaŋ. Gäk irit kuŋat-kuŋari yäyomägariri kumäŋpäŋ kome äworek täkaŋ.   
\q1
\v 30 Täŋpäkaŋ gäk meka woŋ piäŋ yäwariri komenita ätu kodaki ahäk täkaŋ. Täŋiri imaka imaka kome terak kodaki ahäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 31 Unita ŋode yäwa; Ekäni täŋo wäpi biŋam ba peŋyäŋeki u paot-paori nämo it täyon! Täŋpäkaŋ Ekäni iniken ket kudän unita kaŋpäŋ kaŋgärip täk täyon.   
\q1
\v 32 Ekäni uwä kehäromi pähap ikek. Kome jop kaŋirän kwaik täyak. Ba keritä pom jop tensumurirän gupe ärok täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 33 Unita irayäŋ täyat udegän Ekäni täŋo täktäki tägata yäŋpäŋ kap api teŋ imik täŋpet.  
\q2 Bureni, it yäpmäŋ kwayäŋ täyat udegän kap teŋpäŋ Anutu api iniŋoret täŋpet.   
\q1
\v 34 Täŋpäŋ imaka täga-tägatagän yäŋpäŋ-nadäk täŋira Anututä kawän tägawut yäŋ nadäk täyat. U imata, näk Ekäninata yäŋpäŋ oretoret pähap nadäk täyat.   
\b  
\q1
\v 35 Upäŋkaŋ Ekäni, gäk äma momi täŋpani kudup kaŋ däpmäŋ! Äma waki täŋpani kudup paorut yäŋ nadätat!  
\q2 Eruk, Bänep nadäk-nadäknatä Anutu iniŋ orera!  
\q2 Täŋira, ämawebe in kuduptagän Ekäni udegän iniŋ orerut!   
\c 105  
\s1 Anututä Isrel ämawebeken yäpätägak epän täŋkuk  
\q1
\v 1-2 Eruk, Ekäni täŋo ämawebe, Anutu-kengän bänep täga man iwerit täŋkentäŋ nimikta yäŋapik täk täkäna!  
\q2 Uwä wäpi biŋam ikek unita epän pähap täŋkuko unitäŋo manbiŋam ämawebe komeni komeni kaŋ yäŋahäŋpäŋ yäwetna. Täŋpäŋ kap teŋpäŋ wäpi kaŋ yäpmäŋ akuna.   
\q1
\v 3 Nin unitäŋo ämawebe itkamäŋ unita oretoret terak kuŋat täkäna. Bureni! Ämawebe Anutuken yäŋapik täkamäŋ nin, oretoret täk täkäna!   
\b  
\q1
\v 4 Täŋpäŋ Anutu dubini-kengän kuŋitna täŋkentäŋ nimik täyon. Ba kehäromi yäpna yäŋpäŋä ukengän yäŋapik täkäna.   
\b  
\q1
\v 5-6 Isrel ämawebe, in nadäkaŋ? Inä Anutu täŋo epän ämaniyat wäpi Abraham kenta Jekop unitäŋo oraniye. Inä Anututä inita biŋam iwoyäwani. Unita kudän kudupi Anututä bian täŋkuko unita nadäneŋ. Ba äma wakita komi yämik täŋkuko unita juku pineŋ.   
\q1
\v 7 Ekäni uwä Anutunin. Unitäŋo baga man uwä komen äma uken-uken naniktä buramikta yäwani.   
\b  
\q1
\v 8 Ninkät topmäk-topmäk kubägän peŋkuko u paot-paori nämo. Ba imaka imaka api täŋ tamet yäŋ yäŋkuko u kadäni kadäni yeritä yeri ahänayäŋ täkaŋ udegän iwatpäŋ api täŋ nimek.   
\q1
\v 9  \x * \xo 105:9 \xt Stt 12:7, 17:8, 26:3\x* Topmäk-topmäk kubägän uwä bian oranin Abraham kenta Aisakkät täŋkuŋ. Yäŋ-kehäromtak man yäŋkuko u nämoinik api irepmirek.   
\q1
\v 10  \x * \xo 105:10 \xt Stt 28:13\x* Täŋpäŋ man ugänpäŋ Jekop iwetgän täŋkuk. Bureni, topmäk-topmäk Isrel äbotkät täŋkuko uwä itkukonitä itak.   
\q1
\v 11 Täŋpäŋ man kehäromi yäwetkuko uwä ŋode; Kenan kome taniŋ kirewayäŋ täyat u gäk ba oraŋkaye mäden ahänayäŋ täkaŋ inta biŋam api täŋpek yäk.   
\b  
\q1
\v 12 Täŋpäkaŋ äbekniye oraniye bian äbot taŋi nämo, täpuri. Uwä komeni nämo ude kome ŋoken itkuŋ.   
\q1
\v 13 Kome kubäkengän iräpmok-inik nämo täŋkuŋ. Nämo, ämatä komeken itpäŋ wärämut täŋtäŋ kuŋatkuŋ.   
\q1
\v 14  \x * \xo 105:14 \xt Stt 20:3-7\x* Ude täŋkuŋo upäŋkaŋ Ekänitä yabäŋ äwaräkuk täŋirän ämatä nämo täŋpä waŋkuŋ. Nämo, ämawebeniyeta yäŋpäŋ intäjukun äma ittäŋ kuŋkuŋo u jukuman kehäromi ŋode yäwetkuk;   
\q1
\v 15 Ämawebe näkŋata biŋam iwoyäwani unita waki kubä täŋ yämikta nämoinik nadäneŋ yäk. Ba näkŋo man yäŋahäwani ämanayeta udegän nämo täŋ yämineŋ yäŋ yäwetkuk.   
\b  
\q1
\v 16  \x * \xo 105:16 \xt Stt 41:53-57\x* Eruk, it yäpmäŋ kuŋtäko Ekänitä nadäŋirän kome uken nakta jop irit kadäni ahäŋkuk. Ketem päke u kudup pewän paotkuŋ.   
\q1
\v 17  \x * \xo 105:17 \xt Stt 37:28, 45:5\x* Ude täŋkaŋ Josep iniŋ kireŋpewän intäjukun Isip komeken päŋku itkireŋkuk. U noriyetä gwäki yäpmäkta nadäŋpäŋ epän watä äma jopi ude itta ämata yäniŋ kireŋkuŋ.   
\q1
\v 18  \x * \xo 105:18 \xt Stt 39:20–40:23\x* Eruk, imagut yäpmäŋ kuŋpäŋä komi eŋiken teŋpäŋ yen kehäromitä kuroŋiken topmäŋkaŋ kotäkikenä udegän imaka bäräpi kubäpäŋ topmäŋpäŋ tewä wädäŋkuk.   
\q1
\v 19 Komi eŋiken ugän it yäpmäŋ kuŋtäyon imaka ahäkta Ekänitä iwerirän yäŋahäŋkuko u ahäŋirän kaŋpäŋ nadäŋkuŋ. Kaŋpäŋ nadäŋpäŋ Josep täŋo man u bureni yäŋ nadäŋkuŋ.   
\q1
\v 20  \x * \xo 105:20 \xt Stt 41:14\x* Eruk, Isip täŋo intäjukun ämatä ude nadäŋpäŋä äma kubä iwerän päŋku Josep komi eŋiken nanik iniŋ kireŋpewän äpämaŋ kuŋkuk.   
\q1
\v 21  \x * \xo 105:21 \xt Stt 41:39-41\x* Ude täŋpäŋä intäjukun äma u Josep tuŋum ba imaka imakani kudup unita watä it yämikta wäp imiŋkuk.   
\q1
\v 22 Ba ugän nämo. Iniken noriye Joseptä iniken gärip terak yabäŋ yäwatta kehäromi imaka imiŋkuk. Ba unitäŋo nadäk-nadäk ämaniye yäwetpäŋ yäwoŋärekta wäp imiŋkuk.   
\b  
\q1
\v 23  \x * \xo 105:23 \xt Stt 46:6, 47:11\x* Eruk, u punin terak, Jekoptä Isip komeken päŋku itkuk.   
\q1
\v 24  \x * \xo 105:24 \xt Kis 1:7-14\x* U irirän Ekänitä nadäŋ imiŋirän äboriyeken yeriniye ahäŋ bumbum täŋkuŋ. Ahäŋ bumbum täŋpäŋ unitäŋo kehäromitä iwaniye täŋo kehäromi yärepmitkuŋ.   
\q1
\v 25 Täŋpäkaŋ Ekänitä Isip nanik täŋpewän epän watä ämawebeniye unita kokwawak täŋ yämiŋpäŋ komi yämikta kädetta yäŋpäŋ-nadäk täŋkuŋ.   
\q1
\v 26  \x * \xo 105:26 \xt Kis 3:1–4:17\x* Eruk ude täŋkaŋ mäden Ekänitä epän watä ämani yarä iwoyäŋpäŋ yepmaŋkuko Moses kenta Aron yäniŋ kireŋpewän Isip äbumän.   
\q1
\v 27 Äbäŋpäŋ Isip ämawebe bämopiken Anutu täŋo kudän kudupi ŋode pewän ahäŋkuŋ;   
\q1
\v 28  \x * \xo 105:28 \xt Kis 10:21-23\x* Anututä yäŋirän bipmäŋ uranitä kome pähap u kudup uwäk täŋpäŋ peŋkuk. Upäŋkaŋ Isip nanik u Anututä Moses meniken man yäŋahäŋkuko u kudup bitnäŋkuŋ.   
\q1
\v 29  \x * \xo 105:29 \xt Kis 7:17-21\x* Ude täŋkuŋo unita äneŋi ume täŋpewän nägät äworeŋirän ume gänaŋ nanik tom kudup kumäŋ moreŋkuŋ.   
\q1
\v 30  \x * \xo 105:30 \xt Kis 8:1-6\x* Ude täŋkaŋ äneŋi kubä ŋode täŋkuk; Yäŋirän wirit ahäŋ bumbum täŋpäŋ kome päke u kudup tokŋeŋpäŋ patkaŋ, intäjukun äma täŋo patpat bägupken udegän tokŋeŋpäŋ patkuŋ.   
\q1
\v 31  \x * \xo 105:31 \xt Kis 8:16-17, 8:20-24\x* Eruk Ekänitä äneŋi yäŋirän gäbäräm kenta nämäk-nämäk pädä nikek ahäŋ patpäŋ komeni komeni kudup tokŋeŋ moreŋkuŋ.   
\q1
\v 32  \x * \xo 105:32 \xt Kis 9:22-25\x* Ude täŋkaŋ Ekänitä nadäŋirän iwän bureni nämo taŋkaŋ yäpä kwinirirän mim-tägän maŋkuŋ.   
\q1
\v 33 Mimtä maŋpäŋ wain päya ba ketemi epän kudup täŋpän wawäpäŋ yäpätä päya ijiŋ-gariŋpäŋ peŋkuk.   
\q1
\v 34  \x * \xo 105:34 \xt Kis 10:12-15\x* Äneŋi yäkgän täŋirän käpukbam daninaŋi nämo, bumta ahäŋkuŋ.   
\q1
\v 35 Ahäŋ patpäŋ gwaktä imaka pähämi nikek kudup naŋ moreŋkuŋ. Ba Isip naniktä ketem piwani imaka, pähämi kudup naŋkuŋ.   
\q1
\v 36  \x * \xo 105:36 \xt Kis 12:29\x* Ude täŋtäŋ kuŋtäŋgän Ekänitä Isip nanik täŋo nanak ämani intäjukun nanik u kudup däpmäŋ moreŋkuk.   
\b  
\q1
\v 37  \x * \xo 105:37 \xt Kis 12:33-36\x* Eruk, ude täŋkaŋ Isrel ämawebe Isip nanik täŋo siliwa gol moneŋ bumta yäpäkaŋ Ekänitä watäni itpäŋ Isip komeken nanik yämagut yäpmäŋ äpämaŋ kuŋkuk. Täŋirän kubätä bäräpi kubä nämo kaŋ-ahäŋkuk.   
\q1
\v 38 Täŋpäkaŋ Isip nanik Isrel nanikta umuntaŋkuŋo unita yepmaŋpeŋ kuŋirä oretoret täŋkuŋ.   
\q1
\v 39  \x * \xo 105:39 \xt Kis 13:21-22\x* Täŋpäkaŋ ämawebeniye kuŋirä Ekänitä nadäŋirän gubamtä äyuŋ täŋ yämikta gwäki terak itkuk. Täŋpäkaŋ bipani peŋyäŋek yämikta kädäp mebet peŋkuk.   
\q1
\v 40  \x * \xo 105:40 \xt Kis 16:2-15\x* Ude täŋkaŋ ketemta yäŋapiŋirä barak ätu yämiŋirän nak täŋkuŋ. Ba käräga kunum gänaŋ nanik yämiŋirän naŋ tokŋek täk täŋkuŋ.   
\q1
\v 41  \x * \xo 105:41 \xt Kis 17:1-7; Nam 20:2-13\x* Täŋpäkaŋ mobä kubä yäŋirän imäränkaŋ ume u gänaŋ naniktä äpäŋirän naŋkuŋ. Kome kawuki umeni nämo upäŋkaŋ mobä gänaŋ nanik yäŋirän äpuko unitä täŋkentäŋ yämiŋkuk.   
\b  
\q1
\v 42 Imaka päke ude täŋ yämiŋkuko uwä bian epän watä ämani Abraham ukät yäŋkehäromtak man yäŋkuko u iwatkaŋ täŋkuk.   
\q1
\v 43 Bureni, ämawebeniye inita biŋam iwoyäwani u yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ kuŋirän teŋ oretoret terak kuŋkuŋ.   
\q1
\v 44  \x * \xo 105:44 \xt Jos 11:16-23\x* Yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ kuŋpäŋ äbot ätu täŋo kome yäniŋ kirewän koreŋkuŋ. Kome äma ätutä ket urani koreŋpäŋ itkuŋ.   
\q1
\v 45 Täŋpäkaŋ täŋkentäk taŋi täŋ yämiŋ yäpmäŋ äbuko u jop nämo täŋ yämiŋkuk. Nämo, u jukumani ba baga mani u kudup buramiŋpäŋ kuŋatneŋta täŋ yämiŋkuk.  
\q2 Unita Ekäni wäpi iniŋ orerut!   
\c 106  
\s1 Isrel naniktä momini yäŋahäŋkuŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 106:1 \xt 1Sto 16:34; 2Sto 5:13, 7:3; Esr 3:11; Sam 100:5\x* Ekäni wäpi iniŋ oretna! U säkgämän täŋ nimik täyak unita bänep täga nadäŋ imik täkäna! Nadäŋ nimikinik täk täyak uwä tärek-täreki nämo.   
\q1
\v 2 Imaka imaka taŋi taŋi täk täyak unitäŋo mebäri netätä kudup täga yäŋahäwek? Ba netätä iniŋ orerän tärewek? Nämoinik!   
\q1
\v 3 Ämawebe mani buramiŋpäŋ kädet siwoŋigän kuŋat täkaŋ uwä Ekäni täŋo oretoret terak kuŋat täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 4 Unita Ekäni, ämawebekaye täŋkentäŋ yämiŋpäŋ iwan keriken nanik yämagurayäŋ täyanken uken näk imaka, bok kaŋ nimagut!   
\q1
\v 5 Ude täŋiri ämawebekayetä äneŋi täŋ-bumbum terak irirä yabäŋpäŋ oretoret bok kaŋ täna. Ude täŋiri ketka kudänkaye nintä gäka gäripi inide kubä nadäk täkäna!   
\b  
\q1
\v 6 Butewaki, äbekniye oraniyetä momi täŋkuŋo nin udegän täŋkumäŋ. Täŋpäwak mebäri mebäri täŋkumäŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 106:7 \xt Kis 14:10-12\x* Äbekniye oraniye Isip komeken itkuŋo u Anutu täŋo kudän tägatäga kaŋpäŋ nadäŋkaŋ upäŋkaŋ unita nadäwä äpani täŋkuk. Nadäŋ yämik-inik täŋpäŋ täŋkentäk mebäri mebäri täŋ yämiŋkuko upäŋkaŋ guŋ taŋpäŋ Gwägu Gämäniken peŋawäk täŋ imiŋkuŋ.   
\q1
\v 8 Ude täŋkuŋo upäŋkaŋ yäŋkehäromtak mani iwatpäŋ kehäromini ärowani u kwawak yäwoŋärekta ŋode täŋkentäŋ yämiŋkuk;   
\q1
\v 9  \x * \xo 106:9 \xt Kis 14:21-31\x* U Gwägu Gämäni peŋ iwerirän däkŋeŋpäŋ kukŋi kukŋi kuŋirän kädet parirän ämawebeniye kome terak yeŋtäŋ kuŋkuŋ.   
\q1
\v 10 Ude täŋkaŋ äma komi yämani, iwaniye u keriken nanik yämagut yäpmäŋ äpämaŋ kuŋkuk.   
\q1
\v 11 Ude täŋpäŋ iwaniye uwä täŋpewän umetä kudup däpmäŋ moreŋkuk, kubätä nämo itkuk.   
\q1
\v 12  \x * \xo 106:12 \xt Kis 15:1-21\x* Ude täŋirän ämawebeniyetä kaŋpäŋ yäŋkehäromtak mani unita nadäwä bureni täŋpäpäŋ kap terak iniŋ oretkuŋ.   
\b  
\q1
\v 13 Upäŋkaŋ täŋ yämiŋkuko unita bäräŋeŋ guŋ taŋpäŋ jukumani nadäkta juku kubä nämo peŋkuŋ.   
\q1
\v 14  \x * \xo 106:14 \xt Nam 11:4-34\x* Nämo, kome jopiken kuŋatkä ketem mebäri kubä nakta wakiinik kubä nadäŋpäŋ Anutu jop nadäŋ peŋ iwetkuŋ.   
\q1
\v 15 Täŋirä imatäkenta nadäŋpäŋ yäŋapiŋkuŋo u bureni yämiŋkuko upäŋkaŋ käyäm waki kubä bok bämopiken pewän ahäŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 16  \x * \xo 106:16 \xt Nam 16:1-35\x* Kome jopiken u ittäŋ kuŋattäŋgän Isrel äbotken nanik ätutä Moses ba Ekäni täŋo epän watä äma kudupi wäpi Aron, yarä unita kokwawak nadäŋ yämiŋkuŋ.   
\q1
\v 17 Täŋirä kome aŋeŋirän Datankät Abiram ini ba äboriye kudup kome gänaŋ äpmoŋirä kome äneŋi ämiŋ pipiŋkuk.   
\q1
\v 18 Ude täŋirä kädäp mebettä päpä äma yarä unitäŋo iwaräntäkiye wakiwaki täŋpani u kudup ijiŋ moreŋkuk.   
\b  
\q1
\v 19  \x * \xo 106:19 \xt Kis 32:1-14\x* Eruk, ittäŋ kuŋtäŋgän Sainai pom mebäriken bulimakau wärani kubä golpäŋ täŋpani täŋkuŋ. Täŋpäŋ peŋkaŋ unita gwäjiŋ äpmoŋ imik täŋkuŋ.   
\q1
\v 20 U Anutu wäpi biŋam ärowani nikek mäde ut imiŋpäŋ u komenita tom muyeŋ näŋpani u peŋpäŋ wäpi iniŋoret täŋkuŋ.   
\q1
\v 21 Ude täŋkuŋo uwä Anutu Isip komeken iwaniye keriken nanik yämagutta kudän kehäromi mebäri mebäri täŋkuko unita guŋ taŋpäŋ ude täŋkuŋ.   
\q1
\v 22 U kawut! Imaka kudupi kudupi Isip kome täŋkuko ba imaka ämatä nämo tänaŋi Gwägu Gämäniken täŋkuko unita nadäna inide kubä täŋpän!   
\q1
\v 23 Täŋpäkaŋ Anutu ämawebeniye kudup täŋpän wanayäŋ yäŋirän epän watä ämani Moses unitä ämawebeniye gärak itpäŋ Anutu täŋo kokwawaki ukät-pipiŋirän nämo däpuk.   
\b  
\q1
\v 24  \x * \xo 106:24 \xt Nam 14:1-35\x* It yäpmäŋ kuŋtäŋgän Anutu täŋo yäŋkehäromtak man yäŋkuko unita nadäwä bureni nämo täŋpäpäŋ kome säkgämän Anututä yäniŋ kirekta yäŋkuko u korekta bitnäŋkuŋ.   
\q1
\v 25 Bitnäŋpäŋ eŋi jopikengän itkaŋ Ekäni täŋo manta juku kubä nämo peŋkaŋ iniken gärip iwatpäŋ yäŋuruk-uruk man bumta yäŋkuŋ.   
\q1
\v 26 Ude täŋirä Ekänitä jukuman kehäromi ŋode yäwetkuk; Kome jopiken täŋpewa in api paotneŋ yäk.   
\q1
\v 27  \x * \xo 106:27 \xt Wkp 26:33\x* Yerijiye yäpmäŋ daniŋpäŋ yepmaŋpa guŋ äbotken kukŋi käda päŋku api kumäŋ täŋpä kuneŋ yäŋ yäwetkuk.   
\b  
\q1
\v 28  \x * \xo 106:28 \xt Nam 25:1-13\x* Eruk ittäŋ kuŋtäŋgän Peo komeken Anutu täŋo äbottä guŋ äbot täŋo anutu jopi kubä wäpi Bal u iniŋ oretta biŋam täŋkuŋ. Täŋpäŋ anutu jopi, iriri nämo, u iniŋ oretta tom ijiwani u nak täŋkuŋ.   
\q1
\v 29 Ude täŋpewä Ekäni täŋo kokwawaki bumta ahäwänpäŋ nadäŋirän ämawebe bämopiken käyäm wakiinik kubä weŋ patkuk.   
\q1
\v 30 Ude ahäŋirän Finiastä kaŋpäŋ nadäŋpäŋ ämawebe momi täŋkuŋo u komi yämiŋirän eruk Anututä käyäm waki u täŋpewän paotkuk.   
\q1
\v 31 Finiastä ude täŋkuko uwä Anututä kawän tägawäpäŋ äma siwoŋi yäŋ pen, paot-paori nämo api nadäŋ yäpmäŋ ärowek.   
\b  
\q1
\v 32  \x * \xo 106:32 \xt Nam 20:2-13\x* Täŋpäkaŋ Meriba ume dapuriken ämawebe äneŋi waki täŋirä Anututä kokwawak äneŋi nadäŋ yämiŋkuk.   
\q1
\v 33 Täŋirän Moses nadäŋ bäräp terak itpäŋ bänepi jägäm tawäpäŋ man jopjop mäyap yäŋkuk.   
\b  
\q1
\v 34  \x * \xo 106:34 \xt Het 2:1-3, 3:5-6\x* Eruk kome Anututä iwoyäŋ yämani uken ahäŋkuŋo upäŋkaŋ Anututä kome u nanik guŋ ämawebe päke u däpmäkta yäwetkuko udegän nämo täŋkuŋ.   
\q1
\v 35 Nämo, yabäŋ koreŋpäŋ ämawebe u nanikkät kowat-yäpän täŋpäŋ guŋ äbot täŋo kädet wakiwaki u iwarän täŋkuŋ.   
\q1
\v 36 Anutu täŋo ämawebeniye unitägän kome unitäŋo mäjo wära nadäŋ yämiŋpäŋ gwäjiŋ äpmoŋ yämiŋkuŋ. Nadäŋ yämiŋkuŋo unita waŋ moreŋpäŋ ŋode täk täŋkuŋ;   
\q1
\v 37  \x * \xo 106:37 \xt 2Kin 17:17\x* Iniken äperiye nanak ätu däpmäŋpäŋ Kenan nanik täŋo anutu jopi unita ärawa ude täŋ yämik täŋkuŋ.   
\q1
\v 38  \x * \xo 106:38 \xt Nam 35:33\x* U äperiye nanak waki kubä nämo täŋirä jop nadäŋ däpmäŋirä nägäritä kome u Anutu iŋamiken täŋpän waŋkuŋ.   
\q1
\v 39 Täŋpäkaŋ iniken täktäki unitä ini imaka, Anutu iŋamiken taräki-inik ude itkuŋ. Ude täŋkuŋo unitäwä Anutukät bänep kubägän nämo täŋkuŋ. Nämo, iniken gärip iwarän täŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 40  \x * \xo 106:40 \xt Het 2:14-18\x* Ude täŋirä Ekänitä iniken ämawebeniye unita gaŋani pähap nadäŋpäŋ kokwawak täŋ yämiŋkuk.   
\q1
\v 41 Ude täŋpäŋ Anututä ini nadäŋpäŋ ämawebeniye yabä-kätäŋirän guŋ ämawebetä äbä intäjukun täŋ yämiŋirä gämoriken kuŋatkuŋ.   
\q1
\v 42 Täŋirä iwaniyetä komi epän mebäri kubä täŋ yämiŋkuŋ.   
\q1
\v 43 Täŋpäkaŋ kadäni kadäni Ekänitä ämawebeniye wakiken nanik yämagut täŋirän upäŋkaŋ waki täkta gwäk pimiŋpäŋ äpmok-inik täk täŋkuŋ.   
\q1
\v 44 Ude täk täŋkuŋo upäŋkaŋ Ekänitä konäm butewakini nadäŋ yämik täŋkuk.   
\q1
\v 45 Butewaki nadäŋ yämiŋpäŋ topmäk-topmäk kubägän ämawebeniyekät bian täŋkuko u juku piŋpäŋ nadäŋ yämik-inik täŋpäŋ jop yabäŋ oretkuk.   
\q1
\v 46 Yabäŋ oretkaŋ äma komi epän yämani u täŋpewän ämawebeniye gämoriken itkuŋo unita butewaki nadäŋ yämiŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 47 Eruk Ekäni Anutunin, ude täŋkuno unita nin udegän täŋkentäŋ nimiŋpäŋ guŋ äbot täŋo komi epänken itkamäŋken ŋo nanik äneŋi nimagut yäpmäŋ äpämaŋ kuyi! Ude täŋiri bänep täga nadäŋ gamiŋpäŋ wäpka kudupi u täga api ganiŋoret täne.   
\q1
\v 48 Eruk ämawebe, Ekäni, Isrel täŋo Anutu u iniŋ oretna! Apiŋotä tärek-täreki nämo pen inide iniŋoret täkäna!  
\q2 Unita kudup ŋode yäna; U Bureni. Ekäni wäpi iniŋ oretna!   
\c 107  
\s1 Anututä komi epänken nanik yämagutkuko unita oretoret kap tewani  
\q1
\v 1  \x * \xo 107:1 \xt 1Sto 16:34; 2Sto 5:13, 7:3; Esr 3:11; Sam 100:5, 106:1, 118:1, 136:1; Jer 33:11\x* Ekäni iniŋ orerut! Uwä täŋ-bumbum mähemi-inik. Unitä iron täŋ nimik täyak uwä paot-paori nämo patkukotä pätak.   
\q1
\v 2 Ekänitä komi epänken nanik tämagurani in kudup Ekäni iniŋoret man ude kaŋ yäwut.   
\q1
\v 3 Ekäni uwä ämawebe komeni komeni kuŋtäŋpä kuŋkuŋo u äneŋi yämagutpäŋ kubäkengän yepmaŋkuko unita yäŋpäŋ ude kaŋ yäwut!   
\b  
\q1
\v 4 Komeni komeni kuŋtäŋpä kuŋkuŋo uken nanik ätutä kome kawuki bämopiken kuŋatkaŋ yotpärare kubäken päŋku itta kädetta ŋoba kuna-kuna täŋtäŋ kuŋatkuŋ.   
\q1
\v 5 U ketem ba umeta bumta yewäkaŋ ŋoken kumne yäŋ nadäŋkuŋ.   
\q1
\v 6 Komi bäräpi u gänaŋ itkaŋ Ekäniken gera yäŋirä ketäreŋ yämiŋkuk.   
\q1
\v 7 Ketäreŋ yämiŋpäŋ yämagut yäpmäŋ yotpärare eŋi täga täŋpäŋ itnaŋiken u ahäŋkuŋ.   
\q1
\v 8 Unita ämawebe u Ekäni täŋo iron tärek-täreki nämo unita yäŋpäŋ bänep täga pähap nadäŋ imik täkot. Ekäni uwä komen äma täŋkentäk säkgämän täŋ yämik täyak.   
\q1
\v 9  \x * \xo 107:9 \xt Sam 34:10; Luk 1:53\x* U äma umeta yeŋirä ume yepmäŋ towiwän naŋpäŋ täga it täkaŋ. Ba äma nakta yek täkaŋ u ketem tägatäga yepmäŋ towiwän naŋ tokŋeŋpäŋ it täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 107:10 \xt Jop 36:8; Ais 9:2, 42:16; Luk 1:79\x* Eruk, ämawebe kuŋtäŋpä kuŋkuŋo u ätutäwä yen terak komi eŋiken bipmäŋ urani gänaŋ itkaŋ komi bumta nadäk täŋkuŋonik.   
\q1
\v 11 U imata, Anutu ärowani unitäŋo manta mäde ut imiŋpäŋ iniken gärip iwarani unita.   
\q1
\v 12 Ude täŋkuŋo unita Ekänitä komi epän pähapken yepmaŋkuk. Ude yepmaŋirän kehäromini paoräkaŋ kwaiŋ äroŋtäŋ kuŋatkuŋ. Täŋkentäŋ yämikta äma kubä nämo itkuk.   
\q1
\v 13 Komi epänken ude itkaŋ Ekäniken konäm butewaki gera yäŋkuŋ. Yäŋirä nadäŋ yämiŋpäŋ komi butewaki nadäŋkuŋo u ketäreŋ yämiŋpäŋ yämagutkuk.   
\q1
\v 14  \x * \xo 107:14 \xt Sam 68:6, 146:7; Apos 12:7\x* Bureni, u bipmäŋ urani pähap gänaŋ nanikpäŋ yen yäpmäŋ däkŋeŋpäŋ yämagutkuk.   
\q1
\v 15 Unita ämawebe u Ekäni täŋo iron tärek-täreki nämo unita yäŋpäŋ bänep täga pähap nadäŋ imik täkot. Ekäni uwä komen äma täŋkentäk säkgämän täŋ yämik täyak.   
\q1
\v 16 U komi epän täŋo yewa kehäromi yeŋ wek täyak. Ba komi eŋi täŋo eŋi kujari däpmäŋ jukut täyak.   
\b  
\q1
\v 17 Eruk, ämawebe kuŋtäŋpä kuŋkuŋo u ätutäwä guŋ ude äworeŋpäŋ Anututa mäde ut imiŋkuŋ. Ude täŋpäŋ momi kädet mebäri mebäri täŋkuŋo unita käyäm waki kubäken yepmaŋkuk.   
\q1
\v 18 Täŋpäŋ käyämtä täŋpewän ketem nakta kudup bitnäŋpäŋ pära kumäk täŋkuŋ.   
\q1
\v 19 Wakiinik ude itkaŋ Ekäniken gera yäŋirä ŋode täŋkentäŋ yämiŋkuk;   
\q1
\v 20 U meni jinomtä yäpän tägawäpäŋ yepmaŋkuk. Awaŋ pomi terak nanikpäŋ yämagutkuk.   
\q1
\v 21 Unita ämawebe u Ekäni täŋo iron tärek-täreki nämo unita yäŋpäŋ bänep täga pähap nadäŋ imik täkot. Ekäni uwä komen äma täŋkentäk säkgämän täŋ yämik täyak.   
\q1
\v 22 Bänep täga nadäŋ imiŋpäŋ ärawa täŋ imiŋpäŋ bänep oretoret kap terak kudän täga täŋ yämiŋkuko unita yäŋpäŋ teŋ imik täkot.   
\b  
\q1
\v 23 Eruk, ämawebe kuŋtäŋpä kuŋkuŋo u ätutäwä moneŋ epän täkta gäpe terak gwägu pähap terak kuŋatkuŋ.   
\q1
\v 24 Gwägu terak kuŋarirä Ekänitä kudän kudupi ätu pewän ahäŋirä ŋode kaŋpäŋ nadäk täŋkuŋ;   
\q1
\v 25 Ekänitä yäŋirän mänit pähap kubä piäŋpäŋ gwägu täŋpewän tokätkuk.   
\q1
\v 26 Gwägutä tokätpäŋ gäpe pudät maŋpän äroŋkaŋ mak täŋkuk. Ude täŋirän äma gäpe terak kuŋatkuŋo unitä kumne yäŋ nadäŋpäŋ bumta umuntaŋkuŋ.   
\q1
\v 27 Umuntaŋpäŋ täŋguŋguŋ täŋkaŋ gäpetä säkgämän kukta nadäk täga kubä nämo yäpuŋ.   
\q1
\v 28 Ude täŋpäŋ imaka umuri pähap u gänaŋ itpäŋ Ekäniken gera yäŋirä täŋkentäŋ yämiŋpäŋ bäräpi u ketäreŋ yämiŋkuk.   
\q1
\v 29 Täŋpäŋ Ekänitä äneŋi yäŋirän mänit pähap u paorirän gwägu wareŋi nämo patkuk.   
\q1
\v 30 Eruk gwägu wareŋi nämo parirän kaŋpäŋ bänep oretoret pähap täŋkuŋ. Ude täŋirä Ekänitä yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ päŋku kome kunayäŋ nadäŋkuŋken u yepmaŋkuk.   
\q1
\v 31 Unita ämawebe u Ekäni täŋo iron tärek-täreki nämo unita yäŋpäŋ bänep täga pähap nadäŋ imik täkot. Ekäni uwä komen äma täŋkentäk säkgämän täŋ yämik täyak.   
\q1
\v 32 Unita Anutu täŋo ämawebekät käbeyä täŋpäŋ Ekäni wäpi pähap yäŋpäŋ punin unuken kaŋ yäpmäŋ akuwut! Ba äma ekäni ekäni täŋo käbeyäken udegän Ekäni wäpi biŋam yäŋpäŋ kaŋ oraŋ imik täŋput.   
\b  
\q1
\v 33 Täŋpäkaŋ Ekänitä kome täga täŋpewän ume täpuri ba taŋi kawuk taŋirä kome kekeki patkuk.   
\q1
\v 34 Täŋpäŋ ketem pikpik komeken täŋpewän mobä gäjäräk ikek patkuk. Imata, ämawebe kome uken iranitä kudän waki mebäri mebäri täŋkuŋo unita ude täŋkuk.   
\q1
\v 35 Ekänitä ude täŋkuko upäŋkaŋ kome kawukiken yäŋpewän ume äpäŋit, gwägu parit täŋkuk.   
\q1
\v 36 Ude täŋkaŋ ämawebe nakta jop irani u yepmaŋpänkaŋ kome uken yotpärare täŋpäŋ itkuŋ.   
\q1
\v 37 Eruk yotpärare täŋpäŋ itpäŋä ketem piŋit wain päya piŋit täŋpäŋ pewä bureni bumta ahäŋkuŋ.   
\q1
\v 38 Ekänitä iron täŋ yämiŋirän nanak weŋbäyak täŋkuŋ. Ba yawakiye imaka, bumta weŋbäyaŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 39 Täŋpäkaŋ kehäromi nikek ude kadäni käroŋita nämo itkuŋ. Nämo, iwantä abäŋpäŋä komi epän ba butewaki terak yepmaŋirä ämawebe jopi ude itkuŋ.   
\q1
\v 40 Bureni, Ekäni uwä äma wäp biŋam ärowani nikek täŋo wäpi biŋam yäpmäŋ äpani. Äma udewani yäwat kireŋirän kome jopiken kuŋtäŋpä kuk täŋkuŋ.   
\q1
\v 41 Upäŋkaŋ äma jäwäri komi butewaki gänaŋ nanik täŋken täŋpäŋ yepmaŋkaŋ iron täŋ yämiŋirän nanakiye sipsiptä nanak weŋbäyak täk täkaŋ ude bumta ahäŋkuŋ.   
\q1
\v 42 Anututä ude täŋirän ämawebe siwoŋitä kaŋpäŋ bänep täga nadäk täkaŋ. Täŋ äma wakitä kaŋpäŋ jop, man kum it täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 43 Unita äma nadäk-nadäk ikek in Ekäni täŋo kudän päke u kaŋpäŋ nadäwä tärewut. Kaŋpäŋ nadäwä tärewäpäŋ Ekäni täŋo iron pähap unita yäŋpäŋ-nadäk kaŋ täŋpeŋ kuŋarut.   
\c 108  
\s1 Iwantä nidäpneŋ yäŋpäŋ Devittä Anutuken gera yäŋkuk  
\q1
\v 1 O Anutu, bänepnatä gäka nadäkinik kehäromi täŋ gamitat unita kap terak ganiŋoret täyiwa!   
\q1
\v 2 Eruk, bänepna pidäm täyi! Udegän, wagäm gita in kap tekta pidäm täkot! Pidäm taŋpäŋ kap teŋitna kome yäŋewän!   
\q1
\v 3 Ekäni, wäpka käbop nämo api pewet! Nämo, ämawebe gäka nämo nadäk täkaŋ u bämopiken bänep täga terak wäpka biŋam api ganiŋ oreret.   
\q1
\v 4 Täŋpäkaŋ Anutu, gäkä ninta butewaki nadäŋ nimik täyan u käroŋi boham, kunum irepmireko ude bumik. Täŋkaŋ ninta nadäŋ nimikinik täk täyan u ärowani.   
\q1
\v 5 Unita Anutu, wäpka biŋam ärowani kwawak pewi kunum gänaŋ ba komeni komeni ahäŋirän ämawebe kuduptagäntä kaŋ kaŋpäŋ nadäwut!   
\b  
\q1
\v 6 Täŋpäŋ ninta nadäŋ nimikinik täk täyan unita yäŋapik manna nadäŋ namiŋpäŋ ketka kehäromitä täŋkentäŋ nimi. Ude täŋiri säkgämän kaŋ itna.   
\b  
\q1
\v 7 Anutu ini eŋiken itkaŋ ŋode yäŋkuk; Iwan täŋo kehäromi kudup yäpmäŋ äpäŋ moreŋpäŋ oretoret terak ŋode api täŋpet; Sekem kenta Sukot kome yäpmäŋ daniŋpäŋ ämawebenayeta api yämet yäk.   
\q1
\v 8 Täŋpäŋ ugän nämo. Gileat Manase kome u imaka, näkŋo. Täŋkaŋ Efraim kome u näkŋo kurepä ude, ba Juda kome u kehäromina kwawak pewä ahäwani yäk.   
\q1
\v 9 Täŋpäkaŋ Moap kenta Idom kometä watä epän täŋ namik täkaŋ. Täŋkaŋ Filistia nanik täŋo kehäromini yäpmäŋ äpäŋpäŋ oretoret täyat yäk.   
\b  
\q1
\v 10 Eruk Anutu, netätä yotpärare yewa kehäromi nikek, Idom komeken itak uken ämik täkta nämagut yäpmäŋ kwek?   
\q1
\v 11 Nämo! Gäk mäde ut nimiŋkuno unita jop itkamäŋ. Gäk nintäŋo komi ämakät ämikken bok täga nämo api kuneŋ ba?   
\q1
\v 12 Eruk Anutu, gäk täŋkentäŋ nimiŋiri uyaku iwan täga däpmäŋpäŋ yäwat kirene. Ämatä täŋkentäk täk täkaŋ u jopi, kehäromini nämo.   
\b  
\q1
\v 13 Unita nadäkamäŋ! Anutu, gäkkät bok uyaku iwan täŋo kehäromini täga api yäpmäŋ äpne!   
\c 109  
\s1 Äma kubätä Anutuken butewaki man ŋo yäŋkuk  
\q1
\v 1 Anutu, näk ganiŋoret täyat unita nadäŋ äwaräkuk nämo täŋpen.   
\q1
\v 2 Nämo, äma wakiwaki täŋpani ba jop manman yäwanitä näk jop man näkŋatpäŋ nut täkaŋ.   
\q1
\v 3 Mebärini nämo, man waki näwetpäŋ jop nepmäŋit täkaŋ.   
\q1
\v 4 Not täŋ yämiŋpäŋ täŋkentäŋ yämikta yäŋapik man yäk täyat upäŋkaŋ naniŋ wärät täkaŋ.   
\q1
\v 5 Täŋkaŋ not täŋ yämiŋpäŋ täŋkentäŋ yämiŋira unitä kowata kokwawak nadäŋ namiŋpäŋ waki täŋ namik täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 6 Unita Anutu, iwannaye u man käbeyäken yepmaŋpäŋ mani nadäkta äma waki kubä iwoyäŋpäŋ kaŋ te! Bureni, inikät nanik kubätä mani kotäk yäpmäŋ daniŋpäŋ kaŋ iniŋ wärärän.   
\q1
\v 7 Täŋpäŋ mani yäpmäŋ daniŋpäŋ äma ŋo waki täŋpani yäŋ kaŋ yabäŋ-ahäwän. Täŋkaŋ yäŋapik man terak yäŋikŋarani yäk täkaŋ unita imaka, wakigän yäŋ kaŋ yäwän.   
\q1
\v 8  \x * \xo 109:8 \xt Apos 1:20\x* Ude täŋirän irit kuŋat-kuŋari udegän bäräŋeŋ kaŋ paorän! Paorirän moneŋ tuŋumi äma kubätä ahäŋpäŋ kaŋ korewän yäŋ nadätat.   
\q1
\v 9 Paorirän äperiye nanak kodäŋani kaŋ irut. Ba webeni imaka udegän, webe kajat, täkentäki nämo kaŋ irän.   
\q1
\v 10 Nanakiye kome kujari nämo ude itkaŋ äriŋ täpätek täŋtäŋ kaŋ kuŋarut! Ude täŋtäŋ kuŋarirä tähani wärämutpäŋ kaŋ yäwat kireŋ pewäkut!   
\b  
\q1
\v 11 Täŋpäŋ äma kubäken naniktä äma unitäŋo komeni ba moneŋ tuŋumi komi epän täŋpäŋ yäpani u kudup kaŋ yomägarut yäŋ nadätat!   
\q1
\v 12 Täŋpäkaŋ kubätä not täŋ imiŋpäŋ äperiye nanak kodäŋani unita watä irektawä yäŋ nadätat.   
\q1
\v 13 Täŋpäŋ yeriniye mäden ahänayäŋ täkaŋ u kudup kaŋ kumbut yäŋ nadätat. Täŋirä wäpitä paot-inik kaŋ täŋpän!   
\q1
\v 14 Täŋpäkaŋ äbekiye oraniye täŋo kudän wakiwaki unita Ekänitä pen juku piŋpäŋ miŋi täŋo momini peŋ imektawä.   
\q1
\v 15 Ude täŋkaŋ ämawebetä äbot unitäŋo wäpita guŋ tak-inik täŋirä upäŋkaŋ Ekänitä momini pen nadäŋ yäpmäŋ kaŋ kuŋarän yäŋ nadätat.   
\b  
\q1
\v 16 Iwanna uwä orakorak kädet täpuri kubä nämoinik täŋkuk. Nämo, u äma jopi jäwäri, täŋkentäkiye nämo u komi jop nadäŋ yämiŋpäŋ däpmäkgän täk täŋkuk.   
\q1
\v 17 U täŋpäwak man yäkta gäripi nadäŋkuko unita äyäŋutpäŋ ini kaŋ täŋpä wawut. Ba iron kädet täkta gaŋani nadäŋkuko unita kubätä iron nämo täŋ imek.   
\q1
\v 18 Täŋpäwak man u tek gupi terakgän irani ude täŋkuk. Unita täŋpäwak man u ini gupi kujari gänaŋ kudup umetä-yäŋ äpmoŋpäŋ tokŋeŋ morewut!   
\q1
\v 19 Ba tektä-yäŋ täktäki waki unitä gupi kudup uwäk täŋpipiŋpäŋ, pioŋpäŋ yäŋ puŋ topmäŋkaŋ pen it täyon.   
\b  
\q1
\v 20 Unita Ekäni, iwanaye man waki näk peŋkentäŋpäŋ näwet täkaŋ unita yäyat udegän täŋ yämi.   
\q1
\v 21 Ude täŋkaŋ Ekäni Anutuna gäkŋa wäpka biŋam täga unita yäŋpäŋ täŋkentäŋ nam. Täŋpäŋ säkgämän nadäŋ namikinik täk täyan unita iwan keri terak nanik nämagut.   
\q1
\v 22 Butewaki! Näk täŋkentäkna nämo, jopi. Nadäŋ-bäräpnatä bänepnaken komi, womäntä yäŋ neyak.   
\q1
\v 23 Edap äpmoŋirän edap ägoniken wärana paot täyak ude paoret yäŋ nadätat. Mänittä gwakgwak piäŋ äreyäŋ täŋpän kuk täkaŋ ude täŋpet.   
\q1
\v 24 Butewaki nadäŋpäŋ ketem bitnäŋkuro unita gupna kudup putärewäkaŋ kehäromina nämo, kujatna kwini unitägän itat.   
\q1
\v 25  \x * \xo 109:25 \xt Mat 27:39; Mak 15:29\x* Ude irira iwanayetä nabäŋkaŋ nabäŋ mägayäŋpäŋ yäŋärok näwet täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 26 O Ekäni Anutuna, täŋkentäŋ nam! Butewakika tärek-täreki nämo unita nämagut.   
\q1
\v 27 Ude täŋiri iwanayetä ŋode kaŋpäŋ nadäwut; Ekäni uwä täŋkentäki bureni.   
\q1
\v 28 Unitä täŋpäwak man näwetneŋo upäŋkaŋ gäkä iron api täŋ namen. Komi jop namani u täŋpewi mäyäk taŋirä näk epän watä ämaka oretoret kaŋ täŋpa.   
\q1
\v 29 Äneŋi yäkgän ŋode täyat; Mäyäktä iwanaye tek ämet päranipäŋ yäŋ kumän kaŋ uwäk täwut!   
\b  
\q1
\v 30-31 Ekänitä äma täŋkentäki nämo itkentäŋ yämiŋpäŋ äma wakitä kumäkta biŋam yäŋtäreŋ yämiŋirä täŋkentäŋ yämik täyak.  
\q2 Unita, Anutu täŋo ämawebe käbeyä täŋirä u bämopiken itpäŋ bänep täga pähap nadäŋpäŋ menatä Ekäni bumta api iniŋoret täŋpet.   
\c 110  
\s1 Anututä Intäjukun ämani man ŋo iwetkuk  
\q1
\v 1  \x * \xo 110:1 \xt Mat 22:44; Mak 12:36; Luk 20:42-43; Apos 2:34-35; 1Ko 15:25; Efe 1:20-22; Kol 3:1; Hib 1:13, 8:1, 10:12-13\x* Ekänitä intäjukun äma ekänina ŋode iwetkuk; Ketna bure käda maŋiriri iwankaye gämotkaken yepmaŋira kaŋ yabä! Ude iwetkuk.   
\q1
\v 2 Nadätan? Yawetä Saion pom terak itkaŋ komeni komeni yabäŋ yäwatta wäp biŋam gamiŋpäŋ ŋode api gäwerek;  
\q2 Iwankayeta intäjukun täŋ yämiŋpäŋ kaŋ yabäŋ yäwat.   
\q1
\v 3 Täŋpäkaŋ iwankayekät ämik tänayäŋ täkaŋken ämawebekayetä täŋkentäŋ gamikta gupi api yäniŋ kireneŋ.  
\q2 Täŋkaŋ tamimaŋ tamimaŋ näburum yabäk täkamäŋ ude äma gubaŋikayetä dubikaken ude api gäwarän täneŋ.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 110:4 \xt Hib 5:6, 6:20, 7:17, 7:21\x* Yawetä ŋode yäŋkehärom taŋkuko u äneŋi nämo api wärämurek; Gäk bämop äma tärek-täreki nämo api iren, bämop äma biani kubä wäpi Melkisedektä itkuko ude.   
\q1
\v 5 Eruk, ŋode nadä; Ekäni u bure käda itkentäŋ gamiŋkaŋ kokwawak täŋpäŋä kome ätu täŋo intäjukun äma täŋo kehäromi api yäpmäŋ äpek.   
\q1
\v 6 Ba guŋ äbottä kowata yäpmäkta yäŋtäreŋ yämiŋpäŋ ämikken bumta däpmäŋirän ini ugän api kumäŋ maneŋ.  
\q2 Bureni, komeni komeni täŋo intäjukun ämaniye täŋo kehäromi u kudup api yäpmäŋ äpek.   
\b  
\q1
\v 7 Upäŋkaŋ intäjukun ämana gäk, ume kädet miŋin säkgämän naŋ täpäneŋpäŋ iwan täŋo kehäromi kudup yäpmäŋ äpäŋ moreŋpäŋ oretoret terak täpäneŋpäŋ api iren.   
\c 111  
\s1 Anutu täŋo ironita yäŋpäŋ iniŋ oretna  
\q1
\v 1 Eruk, Ekäni wäpi iniŋ oretna!  
\b  
\q2 Anutu täŋo ämawebeniye täga u käbeyä täŋirä näk bämopiken itkaŋ bänepna gupna nadäk-nadäkna kuduptagän Anutu bänep täga man iwet täyiwa!   
\q1
\v 2 Ekäni u epän tägagämän täk täyak. Täŋirän ämawebe epäni unita gäripi nadäk täkaŋ uwä Anutu täŋo täktäkita juku piŋtäŋ kuŋat täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 3 Bureni-inik! Epän Anututä täk täyak u tägagämän-inik. Unita nadäwa inide kubä täk täyak. Täŋkaŋ kudän siwoŋini uwä paot-paori nämo. U pen api it yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 4 Kudän kudupi Ekänitä täk täyak u inide kubä täk täyak. Unita bäräŋeŋ nämo guŋtak täkamäŋ. U butewaki pähap nadäŋ nimiŋpäŋ iron täŋ nimik täyak.   
\b  
\q1
\v 5 Ämawebe oraŋ imik täkaŋ u Ekänitä ketem yepmäŋ towik täyak. Ba topmäk-topmäk ninkät täŋkuko unita nämo guŋtak täyak. Nämoinik!   
\q1
\v 6 Täŋpäkaŋ äbot ätu täŋo kome, iniken ämawebeniyeta yäniŋ kireŋkuko uwä iniken kehäromini kwawak pewän ahäŋkuk.   
\b  
\q1
\v 7 Bureni-inik! Imaka u ba u täk täyak uwä kädet siwoŋi terakgän täk täyak. Man kädet ba jukuman niwet täyak u kuduptagän täga täŋkentäŋ nimek.  
\q2 Man jopi kubä nämo niwet täyak!   
\q1
\v 8 Ba unitäŋo baga man kubä nämoinik api paorek. Nämo, uwä kudup siwoŋigän peŋkuko unitä pen api it yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 9 Täŋpäkaŋ Ekäni u ämawebeniye nin komi epänken nanik nimagutpäŋ ninkät topmäk-topmäk täga, tärek-täreki nämo täŋkuk.  
\q2 Unita ŋode yäna; Anutu u kudupi, tägagämän-inik.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 111:10 \xt Jop 28:28; Snd 1:7, 9:10\x* Unita ämawebe, in ŋode nadäwut; Äma kubä nadäk-nadäk ikek ude kaŋ irayäŋ nadäŋpäŋä, eruk, Ekänita umuntaŋpäŋ oraŋ imek.  
\q2 Bureni, ämawebe Ekäni täŋo man buramik täkaŋ uwä nadäk-nadäk täga nikek.  
\b  
\q2 Unita Ekäni wäpi iniŋ oretpäŋ pen iniŋoret täkäna!   
\c 112  
\s1 Anutu oraŋ imanitä säkgämän-inik api itneŋ  
\q1
\v 1 Ekäni wäpi yäpmäŋ akuna! Äma Anutu oraŋ imik täkaŋ uwä Ekäni täŋo oretoret terak kuŋat täkaŋ. Äma udewanitä Anutu täŋo man buramikta gäripi nadäk täkaŋ.   
\q1
\v 2 Äma udewani täŋo äbekiye oraniyetä kome terak kehäromigän api itneŋ. Siwoŋi äma täŋo nanakiyetä Anutu täŋo täŋkentäk ikek api itneŋ.   
\q1
\v 3 Äma udewani täŋo äboriyeken iron pähap ahäŋ bumbum api täŋ yämek. Täŋpäŋ tärek-täreki nämo, säkgämän pen api irek.   
\b  
\q1
\v 4  \x * \xo 112:4 \xt Jop 11:17; Sam 97:11\x* Jop manman nämo yäwani ämata bipmäŋurani gänaŋ peŋyäŋek pähap api ahäŋ yämek. Täŋpäkaŋ äma siwoŋi, bänep iron täŋpani ba äma ätuta täŋkentäŋ yämani unita peŋyäŋek api ahäŋ yämek.   
\q1
\v 5-6 Äma noriyeta butewaki nadäŋ yämik täkaŋ uwä säkgämän kuŋat täkaŋ. Täŋpäŋ äma moneŋ epän siwoŋigän, täŋyäkŋarani nikek nämo täk täkaŋ uwä oretoret terak kuŋat täkaŋ.  
\q2 Äma udewani täŋo kehäromi pen api irek. Äma mäden ahänayäŋ täkaŋ unitä wäpi biŋam pen api yäŋ yäpmäŋ äroneŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 112:7 \xt Sam 57:7, 64:10\x* Äma udewanitä bäräpi kukŋi käda ahäŋirän nadäŋpäŋ nämo umuntak täkaŋ. Bänepitä Ekäni kwasikotpäŋ unita nämo kwitak täkaŋ.   
\q1
\v 8 Äma udewanitä bätakigän kuŋatpäŋ imaka kubäta nämo umuntak täkaŋ. Ittäŋgän iwaniye iŋamiken kehärom taŋpäŋ bäri kap api teneŋ.   
\q1
\v 9  \x * \xo 112:9 \xt 2Ko 9:9\x* Äma udewani jopi jäwärita butewaki nadäŋ yämiŋpäŋ iron täŋ yämik täkaŋ. Kädet siwoŋini u paot-paori nämo api irek.  
\q2 Unita ämatä wäpi biŋam api yäŋahäŋ yäpmäŋ kuneŋ.   
\b  
\q1
\v 10 Täŋpäkaŋ äma wakitä u kaŋkaŋ kokwawak nadäk täkaŋ upäŋkaŋ gupi pewä putäreŋirän meni nänäm tawäpäŋ ämik täkta täŋpäwak täkaŋ.  
\q2 Täŋpäŋ imaka täga kämi yäpmäkta itsämäk täkaŋ uwä bureni nämo yäpmäk täkaŋ.   
\c 113  
\s1 Imaka imaka täga täŋ nimik täyak unita Anutu iniŋoret täkäna!  
\q1
\v 1 Ekäni iniŋoret täkäna!  
\b  
\q2 Ekäni täŋo epän watä ämaniye nin u wäpi iniŋoret täkäna! Äneŋi yäwa! Ekäni wäpi yäpmäŋ akuna!   
\q1
\v 2 Yäŋetak bipmäŋtak tärek-täreki nämo iniŋoret täkäna!   
\b  
\q1
\v 3 Ämawebe kukŋi kukŋi nanik in imaka, kudup Ekäni wäpi iniŋoret täkot!   
\q1
\v 4 Ekänitä ämawebe komeni komenita intäjukun-inik it nimik täyak. Wäpi biŋamtä imaka imaka kome terak ba kunum gänaŋ itkaŋ u kumän yärepmitak.   
\b  
\q1
\v 5 Ekäninin Anutu udewani kubä nämo itak! Nämoinik, Ekäninin u punin-inik unu it täyak.   
\q1
\v 6 Bureni, u punin-inik unu it täyak upäŋkaŋ kunum kenta kome unita nadäŋpäŋ etä päpä yabäŋ yäwat täyak.   
\q1
\v 7-8 Ekäninin kudän tägagämän täk täyak. U äma äpani-inik, jopi jäwäri täŋkentäŋ yämiŋpäŋ yepmaŋpän äma wäpi biŋam ikekkät kentäŋpäŋ it täkaŋ.   
\q1
\v 9 Täŋpäkaŋ webe äruŋ iranita nadäŋ yämiŋirän nanak bäyaŋkaŋ oretoret pähap nadäk täkaŋ.  
\b  
\q2 Unita Ekäni iniŋoret täkäna!   
\c 114  
\s1 Ekänitä ämawebeniyeken kudän kudupi pewän ahäŋkuŋ  
\q1
\v 1-2  \x * \xo 114:1-2 \xt Kis 12:51\x* Kadäni Isrel nanik Jekop täŋo äbot unitä Isip komeken nanik äpämaŋ kuŋkuŋo uken, Juda äbot u Ekäni täŋo kudupi ämawebe ude äworeŋkuŋ.  
\q2 Bureni, kadäni ugän Isrel ämawebetä Ekänitä inita biŋam täŋkuŋ.   
\q1
\v 3  \x * \xo 114:3 \xt Kis 14:21; Jos 3:16\x* Kadäni uken Gwägu Gämänitä Ekäni kaŋ-umuntaŋ ämetpeŋ kuŋkuk. Ba kadäni kubä Jodan ume imaka, bitnäŋpäŋ itkuk.   
\q1
\v 4 Täŋkaŋ pom taŋi taŋi oretoret täŋpäŋ memetä-yäŋ tubupeŋtäŋ kuŋirä, täpuri täpuriwä udegän sipsiptä-yäŋ tubupeŋtäŋ kuŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Eruk näwerut; Gwägu, gäk imapäŋ kaŋkaŋ metäŋpeŋ kuŋkun? Ba Jodan ume, gäk ima mebärita äpäkta bitnäŋpäŋ itkun?   
\q1
\v 6 E, pom taŋi taŋi, in ima mebärita memetä-yäŋ tubupeŋtäŋ kuŋkuŋ? Ba täpuri täpuri in udegän, imapäŋ kaŋkaŋ sipsiptä-yäŋ tubupeŋtäŋ kuŋkuŋ?   
\b  
\q1
\v 7 Ai, kome pähap, Yawe, Jekop täŋo Anututä äbäŋirän kaŋkaŋ iŋamiken bäromtä!   
\q1
\v 8  \x * \xo 114:8 \xt Kis 17:1-7; Nam 20:2-13\x* Imata, Ekäni uwä yäŋpewän mobä kehäromi kubätä imärirän ume gwägu ahäŋkuk. Ba yäŋpewän geŋi kawukiken ume dapuri äpuk.   
\c 115  
\s1 Anutu bureni u kubägän itak  
\q1
\v 1 Ekäni, nintäŋo wäpnin biŋam punin nämo irek. Nämo, nin täga nämo! Gäkŋaken wäpka biŋam peŋyäŋek ikek unitägän punin kwawakinik it täyon, gäk nadäŋ nimikinik täŋpäŋ nämo nipmak täyan unita.   
\q1
\v 2 Guŋ äbottä sära man ŋode imata niwet täkaŋ; Anutujin u de itak?   
\q1
\v 3 U nämo nadäkaŋ? Nin täŋo Anutu u kunum gänaŋ kehäromi nikek itak. U itkaŋ imaka kubä täŋpayäŋ nadäŋpäŋä u burenigän täk täyak.   
\q1
\v 4  \x * \xo 115:4 \xt Sam 135:15-18; Jer 10:5; Rev 9:20\x* Täŋ äma unitäŋo anutuwä siliwa kenta gol mobäpäŋ keritä iŋitpäŋ puŋ gatäŋpäŋ pek täkaŋ.   
\q1
\v 5 U meni nikek täk täkaŋ upäŋkaŋ meni man täga nämo yäneŋ. Ba dapuri nikek täk täkaŋ upäŋkaŋ dapuri wareŋ täga nämo täneŋ.   
\q1
\v 6 Ba jukuni nikek täk täkaŋ upäŋkaŋ man täga nämo nadäneŋ. Ba iŋami nikek täk täkaŋ upäŋkaŋ imaka kubä täga nämo piäŋ nadäneŋ.   
\q1
\v 7 Keri nikek täk täkaŋ upäŋkaŋ keri wareŋ täŋpäŋ imaka kubä täga nämo iŋitneŋ. U kuroŋi nikek täk täkaŋ upäŋkaŋ kädet täga nämo kuneŋ. Ba wareŋ täŋpäŋ mämä täga nämo täneŋ.   
\q1
\v 8 Unita äma imaka udewani täŋpani, ba äma unita nadäŋ yämik-inik täk täkaŋ u imaka, imaka wärani täŋpäŋ nadäŋ yämineŋo udewanigän api äworeneŋ!   
\b  
\q1
\v 9 Eruk, Isrel ämawebe, Ekänijin täŋkentäŋ tamiŋpäŋ watä it tamik täyak unitagän nadäŋ imikinik täŋput.   
\q1
\v 10 Anutu täŋo bämop äma, in udegän täŋkentäŋ tamiŋpäŋ watä it tamik täyak unita Ekäni unitagän nadäŋ imut.   
\q1
\v 11 Bureni, ämawebe Anutu bureni u iniŋ orerani in kudup Ekäni täŋkentäŋ tamiŋpäŋ watä it tamik täyak unitagän nadäkinik täŋput.   
\b  
\q1
\v 12 Ekäni u ninta nämoinik guŋtak täyak. Nämo, u Isrel ämawebe ba Anutu täŋo bämop äma ninta nadäŋ nimikinik täŋpäŋ iron pen api täŋ nimik täŋpek.   
\q1
\v 13  \x * \xo 115:13 \xt Rev 11:18, 19:5\x* Anutu u ämawebe kuduptagän, äpani ba ärowani iniŋoret täkaŋ unita iron api täŋ yämek.   
\b  
\q1
\v 14-15 Ekäni kunum kenta kome pewän ahäwani unitä yeri kon täŋ tamiton. Kon täŋirän nanak weŋ bäyak pen kaŋ täŋ yäpmäŋ kut! Ba nadäŋ tamiŋirän nanakjiyetä udegän kaŋ täŋ yäpmäŋ kut!   
\q1
\v 16 Täŋpäkaŋ kunum uwä Ekänitä inita biŋam. Täŋ kome uwä ninta niniŋ kireŋkuk.   
\q1
\v 17-18 Unita ämawebe kodak irani nin, Ekänita bänep täga tärek-täreki nämo nadäŋ imik täkäna. U imata, kumäŋpeŋ päŋku kum irit komeken naniktä Ekäni täga nämo iniŋ oretneŋ.  
\q2 Eruk, Ekäni wäpi iniŋ oretna!   
\c 116  
\s1 Ekänita bänep täga kap tewani  
\q1
\v 1 Ekäni täŋkentäŋ nam yäŋpäŋ gera butewaki terak yäŋira nadäŋ namik täyak unita Ekänita gäripi pähap nadätat.   
\q1
\v 2  \x * \xo 116:2 \xt Sam 17:6, 40:1\x* Näkŋo gerata juku pek täyak unita näk it yäpmäŋ kwayäŋ täyat ude Anutu iniŋoret yäpmäŋ kaŋ kwa.   
\q1
\v 3-4  \x * \xo 116:3-4 \xt Sam 18:4-6\x* Näk pära kumäŋpäŋ unita bumta umuntaŋkut. Kadäni uken Ekänita gera yäŋpäŋ ŋode yäŋkut; Ekäni, butewaki nadäŋ namiŋpäŋ täŋkentäŋ nam! yäŋ yäŋkut.   
\b  
\q1
\v 5 Ekäni uwä ninta bänep täga nadäŋ nimiŋpäŋ täŋkentäŋ nimik täyak ba butewaki nadäŋ nimik täyak.   
\q1
\v 6 Bureni! Äma ätu ini täga nämo täŋkentänaŋi uwä Ekänitä täŋkentäŋ yämik täyak. Näk ude itkuro upäŋkaŋ täŋkentäŋ namiŋkuk.   
\q1
\v 7 Täŋpäŋ Ekänitä näk nabäŋ näwatpäŋ täŋkentäŋ namiŋkuko unita apiŋo imaka kubäta nadäwätäk nämo täk täyat.   
\q1
\v 8 Näk konäm kottäyiwa Ekäni gäkä naniŋ bitnäŋpäŋ konämna pito ärut namiŋpäŋ nepmäŋit näwatkun.  
\q2 Näk kumbayäŋ täŋkuropäŋ Anutu gäkä täŋkentäŋ namiŋkun.   
\q1
\v 9 Unita näk kome terak irayäŋ täyat uwä Ekänikät bok api it yäpmäŋ kuŋatde.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 116:10 \xt 2Ko 4:13\x* Näk bumta wayat yäŋ nadäŋkuro upäŋkaŋ Ekäni jop waki nadäŋ imiŋkut.   
\q1
\v 11 Täŋpäŋ näk äma täŋo manta nadäwa bureni nämo täŋpäkaŋ Anutugän nadäŋ imiŋkut.   
\b  
\q1
\v 12 Ekänitä säkgämän täŋ namiŋ yäpmäŋ äbuko unita kowata jide api täŋ imet?   
\q1
\v 13-14 Näk nadätat! Ude api täŋ gamet yäŋ yäŋkehärom taŋkuro unita ämawebe kudup iŋamiken ŋode täga api täŋpet;  
\q2 Anututa iron imikta wain ume gäripi nikek inita biŋam kaŋ piŋ ima, Ekänitä nämagutkuko unita kowata.  
\q2 Ude täŋkaŋ Ekäniken yäŋapik man api yäwet.   
\b  
\q1
\v 15  \x * \xo 116:15 \xt Sam 72:14\x* Täŋpäkaŋ Ekänitä ämawebeniyeta nadäwän ärowani täk täkaŋ. U kubätä kumäŋirän nadäwän jopi nämo täk täyak.   
\q1
\v 16 Unita Ekäni, ŋode gäwera; Näk gäkŋo epän ämaka ude kuŋat täyat, meŋnatä kuŋat täŋkuko ude.  
\q2 Näk yentä topmäŋpäŋ nepmaŋkuŋopäŋ gäkä pit namiŋkun.   
\q1
\v 17 Unita näk gäka bänep tägata iron täŋ gamiŋpäŋ api ganiŋ oreret.   
\q1
\v 18 Täŋpäŋ näk ude api täŋ gamet yäŋ gäwetkuro ude ämawebekaye iŋamiken api täŋ gamet.   
\q1
\v 19 Ekäni, näk täŋpayäŋ täyat u Jerusalem kudupi yotkaken api täŋ gamet.  
\b  
\q2 Unita Ekäni wäpi yäpmäŋ akukot!   
\c 117  
\s1 Äma uken-uken nanik Ekäni wäpi iniŋoret täkot!  
\q1
\v 1  \x * \xo 117:1 \xt Rom 15:11\x* Äma äbori äbori, in Ekäni iniŋ orerut! Ämawebe kuduptagän in wäpi biŋam yäpmäŋ akuwut!   
\b  
\q1
\v 2 Ekänitä ninta gäripi pähap nadäŋpäŋ wari wari nadäŋ nimikinik täk täyak. Unita iniken yäŋkehäromtak man bian yäŋkuko udegän iwatpäŋ nämoinik api nipmaŋpek.  
\b  
\q2 Unita ämawebe kuduptagän Ekäni wäpi iniŋoret täkäna!   
\c 118  
\s1 Anututä täŋkentäŋ yämiŋkuko unita nadäŋpäŋ bänep täga man yäŋkuŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 118:1 \xt 1Sto 16:34; 2Sto 5:13, 7:3; Esr 3:11; Sam 100:5, 106:1, 107:1, 136:1; Jer 33:11\x* Ekäni nadäŋ nimik täyak unita bänep täga man iwet täkäna. Bänep iron tärek-täreki nämo täŋ nimik täyak.   
\q1
\v 2 Unita Isrel ämawebe ŋode yäkot; Bänep iron tärek-täreki nämo täŋ nimik täyak!   
\q1
\v 3 Anutu täŋo bämop äma udegän ŋode yäkot; Bänep iron tärek-täreki nämo täŋ nimik täyak!   
\q1
\v 4 Ämawebe Anutu täŋo man buramik täk täkaŋ unitä ŋode yäk täkot; Bänep iron tärek-täreki nämo täŋ nimik täyak!   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 118:5 \xt Sam 18:19, 120:1\x* Näkä bäräpi taŋi kotaŋpäŋ Ekänita gera yäŋkut. Gera yäŋira nadäŋpäŋ Ekäni uwä bäräpina ketäreŋ namiŋirän pidäm taŋkut.   
\q1
\v 6  \x * \xo 118:6 \xt Sam 56:4, 56:11; Ais 51:12; Hib 13:6\x* Ekäni uwä näkkät irirän nämo api umuntäwet. Nämo, ämatä imaka kubä täŋ namikta nämo umuntak täyat.   
\q1
\v 7 Ekäni näkkät it täkamäk. Täŋkaŋ ini täŋkentäŋ namik täyak unita kämi iwanaye däpmäŋirän api yabäwet.   
\q1
\v 8 Bureni! Äma täŋo täktäki-tagän nadäŋitna ärowani nämo täŋpäpäŋ Anututagän nadäŋ imikinik täŋpeŋ kuŋatneŋo u tägagämän.   
\q1
\v 9 Komen äma täŋo täŋkentäk u äpanigän. Ekäni täŋo täŋkentäk u ärowani.   
\b  
\q1
\v 10 Unita iwan mäyaptä it gwäjiŋ namiŋkuŋopäŋ Ekäni täŋo wäpi terak kehäromini yäpmäŋ äput.   
\q1
\v 11 Näk it gwäjiŋkuŋopäŋ Ekäni täŋo kehäromi terak däput.   
\q1
\v 12 Iwanayetä nämäk-nämäktä nintä terak bipmäk täkaŋ ude täŋkuŋo upäŋkaŋ däpmäŋ-pewa kumbuŋ, kädäptä tepäraŋ bäräŋeŋ ijiŋ paot täkaŋ ude.  
\q2 Ekäni täŋo kehäromi terak däpmäŋ moreŋkut.   
\q1
\v 13 Ämik pähap täŋpäŋ nepmäŋitpäŋ nutnayäŋ täŋirä Ekänitä täŋkentäŋ namiŋirän nämo nutkuŋ.   
\q1
\v 14  \x * \xo 118:14 \xt Kis 15:2; Ais 12:2\x* Bureni, Ekänitä kehäromi pähap namiŋpäŋ täŋkentäŋ namik täyak. U wakiken nanik nämagutkuk.   
\b  
\q1
\v 15 Täŋpäŋ unita Anutu täŋo ämawebe tähaniken iniŋoret kap teŋit gera ŋode yäk täkaŋ;  
\q2 Anutu täŋo kehäromitä epän kehäromi-inik täk täyak! yäk.   
\q1
\v 16 Ekäni täŋo kehäromitä täŋkentäŋ nimiŋirän iwan täŋo kehäromi yäpmäŋ äpumäŋ.   
\b  
\q1
\v 17 Näk pengän ŋode nämo api kumbet. Nämo! Näk kodak itkaŋ Ekäni täŋo täktäki unitäŋo manbiŋam api yäŋahäk täŋpet.   
\q1
\v 18 Bureni, Ekäni uwä kumäŋ-kumäŋ nutta bitnäŋpäŋ näk yäpä-siwoŋtakta komigän namiŋkuk.   
\b  
\q1
\v 19 Unita kudupi yot yäma dät namiŋirä äro Anutu wäpi yäpmäŋ akwa!   
\q1
\v 20 Ŋo ŋowä Ekäni täŋo yäma, ämawebe siwoŋi kuŋarani unitägän täga äroneŋ.   
\q1
\v 21 Ekäni, gäk näkŋo yäŋapik man nadäŋ namiŋpäŋ täŋkentäŋ namiŋiri säkgämän it täyat. Unita ganiŋ oretat!   
\b  
\q1
\v 22  \x * \xo 118:22 \xt Luk 20:17; Apos 4:11; 1Pi 2:7\x* \x * \xo 118:22 \xt Mat 21:42; Mak 12:10-11\x* Bek eŋi täŋpani ämatä kawä wawäpäŋ gägäniken maŋpä kuŋkuŋo unitä eŋi täŋo bek bämopi ude itak.   
\q1
\v 23 Imaka uwä Ekäni ini-tägän täŋirän kaŋpäŋ gäripi pähap nadäkamäŋ.   
\q1
\v 24 Täŋpäŋ kadäni ŋowä Ekänitä peŋ nimiŋkuk. Unita oretoret täŋpäŋ bänep tägagämän nadäna!   
\b  
\q1
\v 25  \x * \xo 118:25 \xt Mat 21:9; Mak 11:9; Jon 12:13\x* Ekäni, gäk täŋkentäŋ nimi. O Ekäni, täŋpewi bureni säkgämän ahäŋ nimän!   
\q1
\v 26  \x * \xo 118:26 \xt Mat 21:9, 23:39; Mak 11:9; Luk 13:35, 19:38; Jon 12:13\x* Anutu, äma gäkŋaken wäpka terak äbayäŋ täyak uwä kaŋ oraŋ imi. Täŋiri nin udegän kudupi yot gänaŋ äroŋpäŋ wäpka api yäpmäŋ akune.   
\q1
\v 27 Ekäni ini-tägän Anutu bureni! Ini-tägän ninta watä säkgämän it nimik täyak. Unita päya pähäm kehap täŋpäŋ alta teŋ äyäŋut täkot.   
\b  
\q1
\v 28 Gäk Anutuna! Bänep täga man gäwetat. Gäk Anutuna! Gäkŋo wäpka yäpmäŋ akutat.   
\q1
\v 29 Eruk ämawebe ŋode nadäkot; Ekänitä ninta gäripi nadäŋpäŋ iron täŋ nimik täyak u paot-paori nämo unita bänep täga man iwet täkot.   
\c 119  
\s1 Anutu täŋo man u tägagämän-inik  
\q1
\v 1  \x * \xo 119:1 \xt Sam 128:1\x* Äma kädet siwoŋigän säkgämän kuŋat täkaŋ uwä Ekäni täŋo oretoret terak it täkaŋ. Äma udewaniwä Ekäni täŋo man buramiwani äma.   
\q1
\v 2 Äma Ekäni täŋo kädet siwoŋi iwat täkaŋ, äma udewani Ekäni täŋo oretoret terak it täkaŋ.  
\q2 Ekäni täŋo kädet u iwatta gäripi pähap nadäŋpäŋ ehutpäŋ iwat täkaŋ.   
\q1
\v 3 Bureni-inik, äma udewani kädet waki iwatta bitnäŋpäŋ Ekäni täŋo kädet siwoŋi ugän iwat täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 4 Anutu, gäk man kädetka siwoŋi u kudup niwetpäŋ ŋode yäŋkun; Watäni itpäŋ näkŋaken kädet siwoŋi ugän kaŋ iwarut yäŋ niwetkun.   
\q1
\v 5 Unita Anutu, näk gäkŋo man kädet siwoŋi u iwatta gäripi pähap nadäk täyat udegän wari wari kaŋ iwat täŋpa yäŋ nadätat!   
\q1
\v 6 Bureni, gäkŋo jukuman kuduptagänta ket nadäŋpäŋ kuŋarayäŋ täyat uwä momi täŋpäŋ nämo api mäyäk täwet.   
\b  
\q1
\v 7 Ekäni, kadäni gäkŋo man kädet siwoŋi yäŋpäŋ-nadäk täŋpayäŋ täyatken uken bänepna säkgämän paki-inik api irek.  
\q2 Ude täŋkaŋ gäkŋo wäpka biŋam api yäpmäŋ akuk täŋpet.   
\q1
\v 8 Näk gäkŋo irit kädetka kudup iwatta nadätat unita nämo nepmaŋpen.   
\s1 Anutu täŋo jukuman buramiwani äma täŋo manbiŋam  
\b  
\q1
\v 9 Äma gubaŋi näk jide täŋpäŋ kädet siwoŋigän täga kuŋaret? Näk gäkŋo man iwarero uyaku äma siwoŋi ude iret.   
\q1
\v 10  \x * \xo 119:10 \xt Sam 119:2, 119:21, 119:118, 119:145\x* Unita Anutu, näk gäkŋo kädet u iwatta gäripi pähap nadäŋpäŋ ehutpäŋ iwat täyat.  
\q2 Gäkä täŋkentäŋ namiŋiri kädet siwoŋita nämo bitnäŋpäŋ ugän api iwaret.   
\q1
\v 11 Näk gäkken momi täŋpetawä yäŋpäŋ gäkä nanik man ugänpäŋ bänepnaken pek täyat.   
\b  
\q1
\v 12 Ekäni, kädetka siwoŋi näwetpäŋ näwoŋärek täŋiri ugän iwatpäŋ wäpka biŋam kaŋ ganiŋ orera.   
\q1
\v 13 Näk kädet kuduptagän yäŋahäŋpäŋ niwetkuno u ämawebe kudup yäŋahäŋpäŋ yäwet täyat.   
\q1
\v 14 Ämatä moneŋ tuŋumta gäripi pähap nadäk täkaŋ u irepmitpäŋ näk gäkŋo man iwatta gäripi udegän nadäk täyat.   
\q1
\v 15 Gäkŋo manka juku piŋpäŋ manka kädet siwoŋi u yäŋpäŋ-nadäk täk täyat.   
\q1
\v 16  \x * \xo 119:16 \xt Sam 119:35, 119:70, 119:92-93, 119:174\x* Anutu, gäkŋo kädet siwoŋi iwatta gäripi nadäŋpäŋ gäkŋo mankata nämo api guŋ täwet.   
\s1 Ekäni täŋo man kädetta gäripi nadäŋkuk  
\b  
\q1
\v 17 Unita Ekäni, epän watä ämaka näka täŋkentäk säkgämän täŋ namiŋiri säkgämän itpäŋ gäkŋo mangän kaŋ iwara.   
\q1
\v 18 Bänepna täŋo dapuri birik ärut täŋpi kuŋirä ijiwa-kwäpäŋ man bureni gäripi nikek gäkŋo man kudän terak pätkaŋ u kudup nadäwa tärewut.   
\q1
\v 19 Näk kome ŋo terak kadäni käroŋi itta biŋam yäwani nämo unita gäkŋaken man kädet u näka käbop nämo peŋ namen. Nämo!   
\q1
\v 20 Näk gäkŋo manka biŋam u kepma kepma yäŋpäŋ-nadäk täŋpäŋ iwatta bänepnatä kädäp ijik täyak.   
\b  
\q1
\v 21 Ekäni, näk nadätat. Äma inita nadäwä ärowani täŋpäpäŋ manka mäde ut imik täkaŋ u yebeŋpäŋ mäde ut yämiŋiri paotta biŋam täk täkaŋ.   
\q1
\v 22 Täŋpäkaŋ näk gäkŋo man buramiŋpäŋ iwat täyat unita äma udewani yabäŋ äwaräkuk täŋiri yäŋärok ba mäde käda man wari nämo näwetneŋ.   
\q1
\v 23 Bureni Ekäni, äma wäpi biŋam ikektä käbeyä täŋpäŋ näk wäpna yäpmäŋ äpäkta yäŋpäŋ-nadäk täk täkaŋ upäŋkaŋ epän watä ämaka näk gäkŋo jukuman ehutpäŋ yäŋpäŋ-nadäk api täk täŋpet.   
\q1
\v 24 Imata, gäkŋo jukuman unitä bänepna täŋpidäm taŋpäŋ kädet näwoŋärek täyak.   
\s1 Anutu täŋo baga man ehutpäŋ iwatkuk  
\b  
\q1
\v 25 Wära! Iwanayetä näk nutpäŋ näwat kireŋpewä kehäromina kudup paotak unita gäk bian näwetkuno ude täŋkentäŋ namiŋpäŋ kehäromi äneŋi namisi.   
\q1
\v 26 Irit kuŋat-kuŋatna täŋo mebäri kudup yäŋahäŋpäŋ gäwerira kowata näwetkun.  
\q2 Unita apiŋo gäkŋaken man kädet u näwetpäŋ näwoŋäresi!   
\q1
\v 27 Täŋpäŋ nadäk-nadäkna täŋpewi piräreŋirän gäkŋo jukuman nadäwa tärewäkaŋ kudän kudupi täŋkuno unita kaŋ juku piwa.   
\b  
\q1
\v 28 Wära! Butewakitä nutpewän kumbet yäŋ nadätat unita näwetkuno udegän kehäromi äneŋi namisi.   
\q1
\v 29 Täŋpäkaŋ bänepnatä täŋ-näkŋat-pewän kädet wakiwaki täŋpetta yäŋpäŋ baga peŋkireŋpäŋ yewa täŋ namisi.  
\q2 Täŋpäŋ bänep täga nadäŋ namiŋpäŋ baga manka näwetpäŋ näwoŋärek täyi.   
\q1
\v 30 Imata, näk gäkŋo kädet bureni iwatta iwoyäŋpäŋ yäŋkehärom taŋkut. Ude täŋkaŋ man kädetka wari wari pen juku piŋpäŋ kuŋat täyat.   
\q1
\v 31 O Ekäni, näk juku-manka iŋit-inik täŋpäŋ yäpmäŋ kuŋat täyat unita yabäŋ äwaräkuk täŋiri iwantä mäyäk nämo namineŋ!   
\q1
\v 32  \x * \xo 119:32 \xt 1Kin 4:29; Ais 60:5; 2Ko 6:11-13\x* Eruk, wisik-inik! Bänepna täŋpidäm taŋ namik täyan unita gäkŋo baga man kädetka ugänpäŋ kaŋ iwat täŋpa!   
\s1 Nadäk-nadäk yäpmäkta Anutuken yäŋapiŋkuk  
\b  
\q1
\v 33 Ekäni, baga man kädetka ket näwoŋäreŋiri näk kädet u pen iwat yäpmäŋ äroŋtäŋgän kaŋ kumba!   
\q1
\v 34  \x * \xo 119:34 \xt Sam 119:73; Snd 2:6; Jem 1:5\x* Nadäk-nadäk täŋkentäŋ namiŋiri baga manka buramiŋpäŋ kaŋ yäpmäŋ kuŋara.  
\q2 Gupna bänepna bok kaŋ yäpmäŋ kuŋara!   
\q1
\v 35 Ekäni, baga manka kädetkaken yäŋnäkŋat yäpmäŋ ku. Imata, u iwat täyatken uken bänep oretoret nadäk täyat.   
\q1
\v 36  \x * \xo 119:36 \xt Mak 7:21-22; 1Ti 6:10-11; Hib 13:5\x* Unita bänepna täŋpidäm taŋiri moneŋ wädäk-wädäk täŋo gärip mäde ut imiŋpäŋ gäkŋo baga man iwattagän gäripi kaŋ nadäk täŋpa!   
\q1
\v 37 Dapunna teŋ-pipiwayäŋ täyan uyakuwä imaka jopi-jopita yabäŋgärip nämo api täŋpet.  
\q2 Ude täŋkaŋ näwetkuno udegän iritnata watä säkgämän it namisi.   
\b  
\q1
\v 38 Anutu, ämawebe nadäŋ gamik täkaŋ u täŋkentäŋ yämikta yäŋkehärom taŋkun. Eruk, epän ämaka näkken udegän pewi kaŋ ahäŋ namän.   
\q1
\v 39 Iwantä mäyäk man näwetta umuntäyat unita nadäŋ namiŋiri kaŋ närepmirän.   
\q1
\v 40 O Ekäni, baga manka ba juku-manka iwatta gäripi pähap nadätat unita gäkŋaken nadäk siwoŋi terak iwatpäŋ irit säkgämän u namisi.   
\s1 Anutu täŋo man yeŋgämän pewäpäŋ kuŋatkuk  
\b  
\q1
\v 41 Täŋkaŋ Ekäni, gäk iron mähemi unita ironka u kwawak näwoŋäreŋpäŋ näwetkuno udegän wakiken nanik täŋken täŋpäŋ kaŋ nämagut.   
\q1
\v 42  \x * \xo 119:42 \xt Sam 102:8, 119:39; Snd 27:11\x* Ude täŋ namiŋiri äma yäŋärok näwet täkaŋ unitäŋo man täga uret. Imata, gäkŋo manta nadäkinik täyat unita.   
\b  
\q1
\v 43 O Ekäni, mena täŋpidäm taŋiri manka bureni u yäŋahäk täyiwa.  
\q2 Imata, kehäromi kubäken nämo yäpmäk täyat, gäkŋo man terakgän yäpmäk täyat.   
\q1
\v 44 Unita gäkŋo jukuman u tärek-täreki nämo buramiŋpäŋ api iwat täŋpet.   
\q1
\v 45 Bureni, gäkŋo jukuman iwatta nadäk täyat unita iwanayetä täga nämo api topmäŋpäŋ nepmäŋitneŋ.  
\q2 Nämo, bätakigän api kuŋaret.   
\b  
\q1
\v 46 Täŋpäkaŋ kome täŋo intäjukun äma iŋamiken gäkŋo jukuman api yäŋahäk täŋpet.  
\q2 Ude täŋira manna u utpäŋ mäyäk täga nämo api namineŋ.   
\q1
\v 47  \x * \xo 119:47 \xt Sam 119:16, 119:97, 119:127, 119:159\x* U imata, gäkŋo mankata gäripi pähap nadäŋpäŋ buramiŋira bänepnatä pidämtak täyak.   
\q1
\v 48 Ekäni, man kädetkata gäripi nadäk täyat unita nadäŋira ärowani täŋpäpäŋ yäŋpäŋ-nadäk täk täyat.   
\s1 Anutu täŋo baga manta nadäwän bureni kubä täŋkuk  
\b  
\q1
\v 49 Ekäni, yäŋkehäromtak man bian epän watä ämaka näk näwetkuno u nadäŋpäŋ täŋkentäŋ nam.  
\q2 Man näwetkuno unitä bänepna täŋ-kehäromtak täyak.   
\q1
\v 50 Bäräpi kadäniken man unitä bänep kwini pewän ahäŋ namik täkaŋ ba iritna täŋ-mehamtak täyak.   
\q1
\v 51 Täŋpäkaŋ butewaki pähap! Äma ärowanitä yäŋärok man bumta näwet täkaŋ. Upäŋkaŋ näk gäkŋo man unitagän gwäk pimiŋpäŋ manka ugänpäŋ iwat täyat.   
\q1
\v 52 Ekäni, baga manka bianiinik uterak kehäromi yäpmäk täyat unita u pen juku pik täyat.   
\q1
\v 53 Unita äma wakiwakitä gäkŋo baga man u pekinik täŋirä yabäŋpäŋ bänepna täŋpäwak täkaŋ.   
\q1
\v 54 Täŋpäkaŋ uken-uken ittäŋ kuŋat täyatken gäkŋo baga manta gäripi nadäŋpäŋ unita kap ganiŋ ubiŋ teŋtäŋ kuŋat täyat.   
\q1
\v 55 Ekäni, bipani bipani näk gäka juku pik täyat. Täŋkaŋ baga manka u nämo api pewet. Nämoinik!   
\q1
\v 56 Baga manka wari wari iwat täyat unitä bänepnaken oretoret pewän ahäk täkaŋ.   
\s1 Anutu täŋo baga man iwatta gäripi nadäŋkuk  
\b  
\q1
\v 57  \x * \xo 119:57 \xt Sam 16:5\x* Ekäni, gäk it namitan unita imaka gäripi nikek äneŋi kubäta nämo wäyäkŋek täyat.  
\q2 Mebäri unita gäkŋo man kädet kudup iwatta nadäŋpäŋ yäŋkehärom taŋkut.   
\q1
\v 58 Täŋpäkaŋ Ekäni, gäk bian täŋkentäŋ namikta yäŋkehäromtak man yäŋkun. Unita gäkŋo man u nadäŋpäŋ täŋkentäŋ namikta bänep nadäk-nadäkna kudup gäkagän ganiŋ kiretat.   
\q1
\v 59  \x * \xo 119:59 \xt Mak 14:72; Luk 15:17\x* Näk irit kuŋat-kuŋatna täŋo mebäri kudup nadäwa-tärewäpäŋ apiŋo gäkŋo man buramiŋpäŋ iwatta bänep peyat.   
\q1
\v 60 Unita gäkŋo jukuman iwatta kämi kaŋ yäŋkaŋ nämo itsämäŋ yäpmäŋ kwet. Nämo, pengän yäput peyat ŋo.   
\q1
\v 61 Bureni, äma wakitä näk nutta nadäŋpäŋ buŋep täŋkuŋo upäŋkaŋ näk bänepna äreyäwäpäŋ gäkŋo jukuman unita nämo guŋ täyat.   
\q1
\v 62 Nämoinik, gäkŋo baga manka siwoŋi unita nadäŋpäŋ ganiŋ oretta bipani bämop-inik akuk täyat.   
\q1
\v 63 Ba ämawebe gäk oraŋ gamiŋpäŋ juku-manka iwat täkaŋ ukät not täŋpäŋ kuŋat täkamäŋ.   
\q1
\v 64 Bureni Ekäni, kome ŋo terak ironka tokŋeŋ pätak. Unita man kädetka täŋo mebäri näwetpäŋ näwoŋäreŋiri kaŋ nadäwa tärewut!   
\s1 Ekäni täŋo baga mantä täga täŋkentäŋ nimek  
\b  
\q1
\v 65 Ekäni, täŋkentäŋ namikta yäŋkuno u iwatpäŋ epän ämaka näka säkgämän täŋ namik täyan.   
\q1
\v 66 Näk baga mankata nadäkinik täyat unita nadäk-nadäk täga namiŋiri baga man täŋo mebäri kaŋ nadäwa tärewut.   
\q1
\v 67  \x * \xo 119:67 \xt Sam 119:71; Jer 31:18; Hib 12:10-11\x* Täŋpäkaŋ bian goret kuŋatkuro unita yäpä-siwoŋtakta komi namiŋkun. Ude täŋiri eruk apiŋo gäkŋo man buramitat.   
\q1
\v 68 O Ekäni, täŋkentäŋ namik täyan u tägagämän. Gäk orakorak täŋo mähemi bureni.  
\q2 Unita gäkŋaken man kädetka täŋo mebäri näwetpäŋ näwoŋärek täyi.   
\q1
\v 69 Äma ärowani näka jop manman yäk täkaŋ upäŋkaŋ bänep nadäk-nadäkna kudup gäkŋo juku-manka uterakgän pek täyat.   
\q1
\v 70 Täŋpäŋ äma ärowani uwä bänep nadäk-nadäki kumbani upäŋkaŋ nähä juku-manka unita gäripi pähap nadäk täyat.   
\q1
\v 71 Täŋpäkaŋ nadätat; Komi nadäŋ itkuro u täŋkentäŋ namiŋkuk.  
\q2 Unitä bänepna yäpmäŋ sukureŋpewän bänep nadäk-nadäkna pewa baga manka terakgän kuyak.   
\q1
\v 72 Unita Ekäni, apiŋo ŋode yäyat; Baga man mekatä pewi ahäwani unita nadäwa säkgämän-inik täyak, moneŋ tuŋum pähapta gäripi nadäk täkaŋ u irepmit moretak!   
\s1 Anutu täŋo baga man u siwoŋi-inik  
\b  
\q1
\v 73 Ekäni, gäkŋa ketkatä puŋ gatäŋpäŋ nepmaŋkuno unita nadäk-nadäk namiŋiri juku-manka unita yäŋpäŋ-nadäk täk täyiwa!   
\q1
\v 74 Täŋira ämawebe gäk oraŋ gamik täkaŋ u näk nabäŋpäŋ ŋode nadäk täkot;  
\q2 Äma ŋo Ekäni täŋo jukumanta nadäkiniki kehäromi uterak pek täyak! Ude nadäŋpäŋ oretoret täk täkot.   
\q1
\v 75 Ekäni, näk bureni ŋode nadätat; Näk yäpä-siwoŋtakta komi namiŋkuno uwä nadäŋ namikinik täŋpäŋ unita namiŋkun.  
\q2 Täŋpäkaŋ gäkŋo man kädet uwä siwoŋi-inik.   
\q1
\v 76 Eruk, watä epän ämaka näk täŋkentäŋ namikta bian yäŋkuno u iwatpäŋ ironka paot-paori nämo u pewi ahäŋ namiŋiri butewaki nadäwätäk terak itat ŋo täŋ-kehäromtaŋ nami.   
\q1
\v 77 Näk gäkŋo baga manta gäripi nadäk täyat unita butewaki nadäŋ namiŋiri äneŋi säkgämän kaŋ ira.   
\q1
\v 78 Täŋpäkaŋ äma inita nadäwä ärowani täŋpanitä jop manman terak manken nepmak täkaŋ.  
\q2 Ude täk täkaŋ unita mäyäk kaŋ yäput! Upäŋkaŋ nähä gäkŋo jukuman unita pen juku piŋpäŋ api kuŋaret.   
\q1
\v 79 Täŋira ämawebe gäk oraŋ gamiŋpäŋ gäkŋo jukuman nadäk täkaŋ unitägän näkken äbäkaŋ bok kaŋ itna.   
\q1
\v 80 Täŋpäkaŋ Ekäni, gäripna ŋode pätak; Iŋamkaken täktäkna terak mäyäk yäpettawä yäŋpäŋ gäkŋo jukuman kudup siwoŋigän iwatta nadätat.   
\s1 Wakiken nanik imagutta Anutuken gera yäŋkuk  
\b  
\q1
\v 81 Ekäni, gäkä täŋkentäŋ namikta itsämäŋ yäpmäŋ äbäŋira kehäromina paoränkaŋ kehäromina nikek nämo itat.  
\q2 Upäŋkaŋ man bian yäŋkuno u bureni api täŋpen yäŋ nadäkinik täyat.   
\q1
\v 82 Täŋpäkaŋ man yäŋkuno u bureni jidegän iwatpäŋ bänepna täŋpidäm täwayäŋ? U kakta dapun täŋ yäpmäŋ äbäŋira dapunna komi nekaŋ.   
\q1
\v 83 Näk imaka wawäpäŋ maŋpäkuk täkaŋ ude itat upäŋkaŋ gäkŋo juku-manka unita nämo guŋtak täyat.   
\q1
\v 84 Wära! Piä watä ämaka bäräpi terak it yäpmäŋ äbätat ŋo äneŋi udegän kepma bipani jide api iret?  
\q2 Ba äma komi namik täkaŋ unita kowata jidegän api täŋ yämen?   
\q1
\v 85 Nadätan? Äma inita nadäwä ärowani täŋpani, gäkŋo baga manta mäde ut imik täkaŋ u näk täŋpäwakta näkä kädetken awaŋ änek täkaŋ.   
\q1
\v 86-87 U jop nadäŋ komi namik täkaŋ unita täŋkentäŋ nam! Äma udewanitä nuttäko paotnaŋipäŋ itat.  
\q2 Täŋpäkaŋ juku-manka kudup u siwoŋi tägagän, ämatä nadäŋpäŋ iyap taŋpäŋ yäpmäŋ kuŋatnaŋigän.  
\q2 Täŋpäŋ komi butewaki terak itat upäŋkaŋ juku-manka unita mäde nämo utat.   
\q1
\v 88 Unita ironka tärek-täreki nämo unita yäŋpäŋ iritna täŋmeham taŋiri juku-manka, mekatä yäŋiri ahäwani u kudup kaŋ iwara.   
\s1 Anutu täŋo baga man unita nadäkinik täŋkuk  
\b  
\q1
\v 89  \x * \xo 119:89 \xt Ais 40:8; 1Pi 1:25\x* O Ekäni, gäkŋo manka u kunum gänaŋ, kehäromi tärek-täreki nämo pätak.   
\q1
\v 90 Ironkatä kodakitä kodaki api it yäpmäŋ kwek. Kome pähap ŋo inide itta täŋ-kehärom taŋpäŋ peŋkuno wareŋi nämo it täyak.   
\q1
\v 91 Imaka imaka kuduptagän u gäkŋo man buramiwanitä itkaŋ unita gäkŋo meka jinom terakgän it yäpmäŋ äbäŋ itkaŋ.   
\q1
\v 92 Täŋpäkaŋ gäkŋo baga manka unita gäripi nämo nadäŋkut yäwänäku komi namiŋkuno unitä nutpewän paoram.   
\q1
\v 93 Upäŋkaŋ nämo! Gäk juku-manka terak iritna täŋ-mehamtaŋ namiŋkuno unita juku-manka unita wari nämo api guŋ täwet.   
\q1
\v 94 O Ekäni, näk gäkŋata biŋam itpäŋ gäkŋo juku-manka kadäni kadäni iwatta ehutpäŋ epäni täk täyat unita wakiken nanik nämagut.   
\q1
\v 95 Nadätan? Äma waki käbop itkaŋ näk nutta täŋtuŋum täkaŋ. Upäŋkaŋ näk nadäwätäk nämo täŋpäŋ gäkŋo jukumanta yäŋpäŋ-nadäk pen täk täyat.   
\q1
\v 96 Täŋpäkaŋ ŋode yabäŋpäŋ-nadäk täyat; Imaka kome ŋo terak täga yäŋ yäk täkamäŋ u kudup api paot moreneŋ.  
\q2 Täŋ gäkŋo man u imaka bureni-inik, tärek-täreki nämo, inide itta yäwani.   
\s1 Anutu täŋo baga mantä äma ŋo nadäk-nadäk säkgämän imiŋkuk  
\b  
\q1
\v 97 Wisikna! Gäkŋo manta gäripi pähap nadäk täyat. Täŋpäŋ unita kepma bipani yäŋpäŋ-nadäk täk täyat.   
\q1
\v 98 Jukumanka u wari wari yäŋpäŋ-nadäk täk täyat unita nadäk-nadäkna uwä iwanaye täŋo nadäk-nadäki yärepmitak.   
\q1
\v 99 Ba ugän nämo. Man kädetka unitagän juku piŋpäŋ kuŋat täyat unita nadäk täga iŋitat uwä yäŋpäŋ-näwoŋärek täŋpani ämanaye unitäŋo nadäk yärepmitpäŋ iŋitat.   
\q1
\v 100 Ba baga manka u buramik täyat unita nadäk-nadäk äma ekäni ekänitä nadäk täkaŋ u näkä yärepmitpäŋ nadäk täyat.   
\q1
\v 101  \x * \xo 119:101 \xt Snd 1:15\x* Täŋpäkaŋ gäkŋo juku-manka kubä irepmiret yäŋ nadäŋpäŋ kädet wakiwaki u kudup yabäŋ umuntaŋpäŋ kukŋi kädagän yärepmit täyat.   
\q1
\v 102 Ekäni, gäkŋa-tägän meka jinom unita yäŋpäŋ-näwoŋärek täk täyan unita nämo guŋ taŋpäŋ irepmit täyat.   
\q1
\v 103  \x * \xo 119:103 \xt Sam 19:10; Snd 8:11\x* Yäke! Gäkŋo jukuman unita nadäwa gäripi pähap, inide kubä täk täkaŋ, imaka gakŋi nikek nakta gäripi nadäk täyat unitäŋo gäripi irepmitak.   
\q1
\v 104 Burenitä bureni-inik, gäkŋo mantä nadäk-nadäk kädet säkgämän näwoŋärek täyak unita waki kädet kudupta taräki nadäk täyat.   
\s1 Ekäni täŋo jukumantä peŋyäŋek ude täyak  
\b  
\q1
\v 105  \x * \xo 119:105 \xt Snd 6:23\x* Ekäni, gäkŋo meka jinom u kädet kuŋat-kuŋatna täŋo topän ude täŋ namitak. Täŋkaŋ kädetnaken peŋyäŋeŋ namitak.   
\q1
\v 106 Unita man kädetka siwoŋi u iwatta iŋamkaken yäŋkehäromtak man yäŋkuro udegän api täŋpet.   
\q1
\v 107 Upäŋkaŋ Ekäni, bäräpi taŋitä näk nepmäŋitak unita gäkŋa yäŋkuno ude iritna äneŋi täŋ-kehäromtaŋ namisi.   
\q1
\v 108 Täŋpäkaŋ gupe käbäŋi nikek ude, ganiŋoret man pewa-ärek täkaŋ unita gäripi nadäŋ namisi.  
\q2 Ude nadäŋ namiŋkaŋ gäkŋaken manka u säkgämän näwetpäŋ näwoŋärek täk täyi.   
\q1
\v 109 Näk kadäni kadäni kumäŋ-kumäŋ dubiniken it täyat upäŋkaŋ gäkŋo juku-manka unita nämo guŋtak täyat.   
\q1
\v 110 Äma wakitä näk nepmäŋitta buŋep täk täkaŋ upäŋkaŋ näk gäkŋo man kädetka u peŋpäŋ näkŋaken gärip terak nämo iwat täyat.   
\q1
\v 111 Nämoinik, gäkŋo juku-mankatä bänep oretoret pewän ahäŋ namik täkaŋ. Unita iyap taŋpäŋ tärek-täreki nämo api iwat täŋpet.   
\q1
\v 112  \x * \xo 119:112 \xt Sam 119:33, 119:36\x* Täŋpäŋ gäkŋo man kädetka u iwatta nadäk kehäromi peyat. U iwat yäpmäŋ kuŋtäŋgän kaŋ kumba!   
\s1 Ekäni täŋo man käderitä watä it nimik täyak  
\b  
\q1
\v 113 Ekäni, äma gäk gäwaräntäkta bänep yarä pek täkaŋ unita gaŋani pähap nadäŋkaŋ gäkŋo juku-manka unitawä gäripi nadäk täyat.   
\q1
\v 114  \x * \xo 119:114 \xt Sam 32:7, 91:1\x* U imata, gäk näkŋo kurepäna ba mobä käwutna, iwantä nutnayäŋ täŋirä käbop iretta.  
\q2 Täŋpäkaŋ man bian yäŋkuno u bureni iwatpäŋ api täŋpen yäŋ nadäkinik täyat.   
\q1
\v 115 Ai! Waki täŋpani in nabä kätäŋpeŋ kut! Näk Anutuna täŋo jukumani iwarayäŋ nadätat!   
\q1
\v 116 Eruk Anutu, näkŋo iritna täŋ-kehäromtakta man kehäromi yäŋkuno u juku piŋpäŋ udegän kaŋ tä.  
\q2 Ude täŋiri uyaku näkŋo nadäkinikna kehäromigän itkaŋ baga manka pen täga api iwarän täwet.   
\q1
\v 117 Unita mehamtäŋ namiŋiri bäräpi gänaŋ nämo api paoret. Ude täŋiri juku-manka wari wari api nadäŋ gamet.   
\q1
\v 118 O Ekäni, näk nadätat. Gäk ämawebe gäkŋo jukuman iwatta bitnäk täkaŋ unita mäde ut yämik täyan.  
\q2 Ude täŋiri täŋyäkŋarani täktäki kädet u jopi ude api täŋpek.   
\q1
\v 119 Täŋpäŋ, gäk ämawebe udewani kudup jiraŋ ude bumik ureŋ täŋpi kuk täkaŋ. Täŋpäkaŋ nähä gäkŋo manta gäripi pähap nadäk täyat.   
\q1
\v 120 O Ekäni, gäkŋo täktäkka inipärik unita nadäwa umuri täŋpäpäŋ kujat kwaik täk täyat. Ba gäkŋo man kädetka unita nadäwa umuri täk täkaŋ.   
\s1 Anutu täŋo jukuman iwarani  
\b  
\q1
\v 121 O Ekäni, näk kädet täga siwoŋi iwat täyat unita nabäŋ äwaräkuk täŋiri iwantä näk nämo täŋpä waneŋ!   
\q1
\v 122 Ekäni, näk epän watä ämaka unita api täŋkentäŋ gamet yäŋ näwet. Täŋkentäŋ namiŋiri äma inita nadäwä ärowani täŋpanitä bäräpi namineŋtawä.   
\q1
\v 123 Wära! Gäk bian täŋkentäŋ namikta siwoŋi näwetkuno ude täŋkentäŋ nami yäŋpäŋ dapun täŋ yäpmäŋ äbäŋira dapunna komi nekaŋ.   
\q1
\v 124 Unita Ekäni, butewakika paot-paori nämo unita nadäŋ namisi! Täŋkaŋ gäkŋaken juku-manka u näwetpäŋ näwoŋärek täyi.   
\q1
\v 125 Näk epän watä ämaka itat unita gäkŋo meka jinom u nadäwa-tärekta nadäk-nadäk namisi.   
\q1
\v 126 Ekäni, ämawebe gäkŋo baga man irepmit täkaŋ u yabätan? Eruk, gäk bäräŋeŋ akuŋpäŋ kowata yäwoŋäre!   
\q1
\v 127-128 Näk kädet wakiwaki äma udewanitä iwat täkaŋ unita taräki-inik nadäk täyat.  
\q2 U imata, gäkŋo juku-manka unita gäripi pähap nadäk täyat, ämatä gol moneŋ säkgämän-inik unita gäripi nadäk täkaŋ u irepmitpäŋ nadäk täyat.  
\q2 Ba gäkŋo baga manka u kudup iwat täyat.   
\s1 Anutu täŋo kädet iwatta gäripi nadäŋkuk  
\b  
\q1
\v 129 Ekäni, gäkŋo man uwä säkgämän unita buramiŋpäŋ kuŋat täyat.   
\q1
\v 130  \x * \xo 119:130 \xt Sam 19:7; Snd 1:4\x* Äma kubätä gäkŋo man bänepiken peŋpäŋ kuŋarayäŋ täko uwä bänepiken peŋyäŋek api irek.  
\q2 Ba guŋ äma kubätä gäkŋo man yäŋpäŋ-nadäk täŋpayäŋ täko uwä nadäk-nadäk ikek api kuŋarek.   
\q1
\v 131 Täŋpäkaŋ Ekäni, näk gäkŋo baga manta gäripi-inik nadäk täyat. U iwatta mena bänepna pidämtak täkamän.   
\q1
\v 132 Unita Ekäni, ämawebe nadäŋ gamikinik täŋpanita nadäŋ yämik täyan udegän, näk nabäŋpäŋ butewaki nadäŋ namisi.   
\q1
\v 133 Täŋkaŋ gäkŋo mankatä kädet näwoŋäreŋirän momitä näka intäjukun nämo täŋ namek.   
\q1
\v 134 Täŋpäkaŋ Ekäni, täŋkentäŋ namiŋiri ämatä näka täŋpäwak täneŋtawä. Ude täŋ namiŋiri manka kaŋ buramik täŋpa.   
\q1
\v 135  \x * \xo 119:135 \xt Sam 4:6, 119:12, 119:26\x* Gäk dubinaken itkaŋ säkgämän täŋ namiŋpäŋ gäkŋaken kädet siwoŋika kudup kaŋ näwetpäŋ näwoŋäre.   
\q1
\v 136 Täŋpäkaŋ Ekäni, ämawebe mäyaptä gäkŋo man nämo iwat täkaŋ unita konämna pito ume dapuriken äpäk täyak ude mak täyak.   
\s1 Anutu täŋo jukuman u siwoŋi-inik  
\b  
\q1
\v 137 O Ekäni, kudän siwoŋi säkgämän täŋo mähemi u gäk. Täŋpäkaŋ gäkŋo meka jinom kudup u udewanigän, siwoŋi säkgämän.   
\q1
\v 138 Bureni, jukuman bian pewi ahäŋkuŋo u kudup siwoŋi tägagän, ämatä nadäŋpäŋ iyap taŋpäŋ yäpmäŋ kuŋatneŋtagän.   
\q1
\v 139 Upäŋkaŋ iwanayetä baga manka u mäde ut imik täkaŋ unita bänepna kädäp ude ijik täyak.   
\q1
\v 140 Ekäni, yäŋkehäromtak manka u pära nämo ahäk täyak. Burenigän ahäk täyak.  
\q2 Unita epän watä ämaka näkä manka unita gäripi-inik nadäk täyat.   
\q1
\v 141 Täŋpäŋ ämatä näka nadäwä äpani, jiraŋ ude täk täkaŋ upäŋkaŋ meka jinomta nämo gaŋatak täyat.   
\q1
\v 142 U imata, kudän siwoŋi säkgämän säkgämän täk täyan u pen udegän api täŋ yäpmäŋ äroweno unita.  
\q2 Täŋpäkaŋ baga manka u burenigän ahäŋ yäpmäŋ kukta yäwani.   
\q1
\v 143 Bureni, komi epän gänaŋ itat, upäŋkaŋ juku-manka unitä bänepna täŋpidäm taŋirän oretoret nadäk täyat.   
\q1
\v 144 Täŋpäkaŋ baga manka uwä siwoŋi tärek-täreki nämo. Unita Ekäni, nadäk-nadäk namiŋiri säkgämän kaŋ it yäpmäŋ ärowa!   
\s1 Wakiken nanik imagutta Anutuken yäŋapiŋkuk  
\b  
\q1
\v 145 Bänep nadäk-nadäkna kudup gäkken peŋpäŋ gera yäyat. Unita Ekäni, nadäŋ namiŋiri juku-manka kudup kaŋ buramiwa!   
\q1
\v 146 Gäkken gera yäŋira wakiken nanik nämagut. Nämaguriri baga manka kudup u kaŋ iwara.   
\q1
\v 147 Täŋpäŋ gäkŋo manka unitä bureni ahäwekta nadäkinik täyat unita kome ket nämo yäŋeŋirän akuŋpäŋ täŋkentäŋ namikta gäkken gera yäk täyat.   
\q1
\v 148 Täŋkaŋ gäkŋo manka yäŋpäŋ-nadäk täŋpayäŋ nadäŋpäŋ bipani käroŋ päke u kodakgän it täyat.   
\q1
\v 149 Ekäni, ironka tärek-täreki nämo unita nadäŋ namisi. Täŋpäŋ butewakika kwawak näwoŋäreŋpäŋ iritna täŋ-kehäromtaŋ namisi.   
\q1
\v 150 Nadätan? Äma komi epän namik täkaŋ u dubinaken itkaŋ. Äma uwä gäkŋo jukuman iwatta bitnäk-inik täk täkaŋ.   
\q1
\v 151 Täŋpäkaŋ Ekäni, gäk imaka, näk dubinaken itgän täyan. Täŋpäŋ gäkŋo baga manka u kehäromigän pen itta yäŋkehärom täwani.   
\q1
\v 152 Bian gäkŋo juku-mankata yäŋpäŋ-nadäk ŋode täŋkut; U tärek-täreki nämo itta pewi ahäŋkuŋ.   
\s1 Wakiken nanik imagutta Anutuken gera yäŋkuk  
\b  
\q1
\v 153 Ekäni, näk gäkŋo juku-mankata nadäŋ äwaräkuk nämo täk täyat unita komi bäräpi gänaŋ itat ŋo nabäŋpäŋ-nadäŋkaŋ täŋkentäŋ namisi.   
\q1
\v 154 Bian yäŋkehärom taŋkuno ude iwanaye iŋamiken näk gärak itpäŋ täŋkentäŋ namiŋiri iwan nabä-kätäŋpeŋ kut.   
\q1
\v 155 Äma waki täŋpani u gäkŋo juku-manka nämo buramik täkaŋ unita gäkŋata biŋam täga nämo api yämaguren.   
\q1
\v 156 Upäŋkaŋ Ekäni, nähä täŋkentäŋ nam! Butewakika u ärowani pätak unita yäŋkuno udegän wakiken nanik nämagut.   
\q1
\v 157 Iwan mäyap näk täŋpäwakta it gwäjiŋ namikaŋ upäŋkaŋ gäkŋo man kädetka bureni u nämoinik irepmit täyat.   
\q1
\v 158 Täŋ Isrel ämawebe ätu gäkŋo manta nadäŋ parit täk täkaŋ unita kokwawak nadäŋ yämik täyat.   
\q1
\v 159 Täŋpäkaŋ Ekäni, gäkŋo meka jinomta gäripi pähap nadäk täyat u nabäŋpäŋ-nadäsi.  
\q2 U nabäŋpäŋ-nadäŋkaŋ ironka tärek-täreki nämo unita iritna täŋ-kehäromtaŋ namisi.   
\q1
\v 160  \x * \xo 119:160 \xt Sam 119:89, 119:142, 119:152\x* Ekäni, baga manka u burenigän ahäŋ yäpmäŋ kukta yäwani. Manka siwoŋi u kudup tärek-täreki nämo.   
\s1 Anutu täŋo baga man iwatta gäripi-inik nadäŋkuk  
\b  
\q1
\v 161 O Ekäni, äma wäpi ärowani nikek ätu jop nadäŋ näk täŋpäwak täkaŋ upäŋkaŋ näk juku-manka unita nadäwa umuri täŋpäpäŋ oraŋ imik täyat.   
\q1
\v 162 Täŋpäŋ kudän tägatäga täkta yäŋkehärom taŋkuno unita nadäŋkaŋ oretoret pähap nadäk täyat.  
\q2 Äma kubätä moneŋ taŋi mämäram yäpmäŋkaŋ oretoret nadäweko ude nadäk täyat.   
\q1
\v 163 Täŋpäkaŋ jop-manmanta taräki-inik nadäŋkaŋ gäkŋo man kädetkata gäripi-inik nadätat.   
\q1
\v 164 Unita kepma kubä gänaŋ kadäni 7 ude baga manka siwoŋi unita yäŋpäŋ ganiŋoret täyat.   
\q1
\v 165  \x * \xo 119:165 \xt Ais 32:17\x* Burenitä bureni-inik! Ämawebe gäkŋo manta gäripi nadäŋpäŋ iwat täkaŋ unitawä watä it yämiŋiri bänep kwini terakgän it täkaŋ imaka kubä täŋpewän bänep nadäk-nadäki täga nämo putärewek.   
\q1
\v 166 Unita Ekäni, gäk kubä-tägän wakiken nanik nämagutta itsämäŋtat. Itsämäŋkaŋ gäkŋo baga manka u iwaräntäk täyat.   
\q1
\v 167 Täŋpäkaŋ äneŋi ŋode yäkgän täyat; Jukumanka unita gäripi-inik nadäŋpäŋ iwat-inik täk täyat.   
\q1
\v 168 Bureni, gäk näkŋo irit kuŋat-kuŋatna u kudup nabäŋpäŋ-nadäwi-tärek täkaŋ unita meka jinom kudup buramik täyat.   
\s1 Anututä täŋkentäŋ imikta yäŋapiŋkuk  
\b  
\q1
\v 169 Ekäni, gäkken gera yäyat ŋo nadäŋ namisi. Nadäŋ namiŋpäŋ bian yäŋkuno udegän nadäk-nadäk täga näwetpäŋ näwoŋärek täyi.   
\q1
\v 170 Yäŋapik manna ŋo iŋamkaken äreŋirän yäŋkehäromtak manka u iwatpäŋ wakiken nanik nämagusi.   
\q1
\v 171 Ude täŋiri menatä gäk ganiŋoret täyiwa! Imata, gäk juku-manka kudup u säkgämän näwetpäŋ näwoŋärek täk täyan unita yäŋpäŋ.   
\q1
\v 172  \x * \xo 119:172 \xt Sam 51:14, 119:138\x* Mena täŋpidäm taŋiri gäkŋo manka kädet unita nadäŋpäŋ kap ganiŋ ubiŋpäŋ teŋtäŋ kuŋat täyiwa, manka kudup u säkgämän siwoŋigän unita.   
\q1
\v 173 Näk gäkŋo man kädetka bureni iwatta yäŋkehärom taŋkuro unita täŋkentäŋ namikta pidämtak täyi.   
\q1
\v 174 O Ekäni, gäkä täŋkentäŋ namikta dapun käroŋ täŋ itat ŋo. Ba gäkŋo manta bänep täga pähap nadäk täyat.   
\q1
\v 175 Unita Ekäni, iritna täŋ-mehamtaŋ namiŋiri wäpka biŋam oraŋ gamik täyiwa.  
\q2 Ude täŋira manka kuduptä täŋ-mehamtaŋ namik täyon.   
\q1
\v 176  \x * \xo 119:176 \xt Ais 53:6; Jer 50:6; Mat 18:12; Luk 15:4\x* Näk yawak ägwän taŋpeŋ kwani udewani unita gäk epän watä ämaka näka wäyäkŋeŋpäŋ nabäŋ ahäsi.  
\q2 Imata, näk gäkŋo juku-manka iwatta epäni kehäromi täk täyat.   
\c 120  
\s1 Äma kubä Anutuken täŋkentäkta yäŋapiŋkuk  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1  \x * \xo 120:1 \xt Sam 118:5; Jna 2:2\x* Bian, komi butewaki terak itkaŋ Ekäni, gäkken yäŋapiŋira nadäŋ namiŋkun.   
\q1
\v 2 Unita apiŋo udegän jop manman yäwani ba täŋyäkŋarani äma bämopiken nanik nämagusi!   
\b  
\q1
\v 3 Ai, jop manman yäwani in, Anututä jide api täŋ tamek? Ba komi epän jidewani upäŋ api tamek?   
\q1
\v 4 Komi epän ŋodewanipäŋ api tamek; Komi äma täŋo päip bohamtä api tapmaŋpek. Ba kädäp mebetpäŋ intä terak api piŋ täbarek.   
\q1
\v 5 Wära! Äma waki täŋpani, inta gaŋani pähap nadätat! In bämopjinken itkaŋ gaŋani nadätat u Mesek kome ba Keda ämawebe bämopiken itkaŋ nadäwero ude.   
\q1
\v 6 Bänep kwini terak itta gäripi nämo nadäk täkaŋ u bämopiken kadäni käroŋi it yäpmäŋ äbut. Unita kaŋ pewa yäŋ nadätat.   
\q1
\v 7 Imata, bänep kwini itta man yäŋira unitäwä ämik mangän yäk täkaŋ.   
\c 121  
\s1 Ekäni u watä ämanin tägagämän  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1  \x * \xo 121:1 \xt Sam 87:1, 123:1\x* Näk pom taŋi taŋi udu terak dapun käroŋ täŋ itat upäŋkaŋ täŋkentäkna dekaken naniktä äbäŋkaŋ täŋkentäŋ namayäŋ?   
\q1
\v 2  \x * \xo 121:2 \xt Sam 115:15, 124:8\x* Eruk näk nadätat, Ekäni kunum kenta kome täŋ-peŋkuko unitägän api täŋkentäŋ namek.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 121:3 \xt Sam 41:2, 66:9, 127:1\x* Nadätan? Ekäni unitä gabäŋ äwaräkuk täŋirän nämo maŋgurek. Nämo, watä ämaka u däpmon nämo pat täyak.   
\q1
\v 4 Bureni-inik, Isrel täŋo watä äma unitä kodakigän itpäŋ watä säkgämän it gamik täyak.   
\q1
\v 5-6  \x * \xo 121:5-6 \xt Ais 49:10; Rev 7:16\x* U dubikaken itkaŋ watä it gamiŋpäŋ äyuŋka ude it gamik täyak.  
\q2 Ude it gamiŋirän kepma edaptä täga nämo gurek ba bipani komepaktä gäk täga nämo täŋpän waneŋ.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 121:7 \xt Sam 91:10-12\x* Täŋpäkaŋ Ekäni u gabäŋ gäwatkaŋ imaka umuri pähapken wädäŋ tädotpäŋ gepmaŋpän säkgämän api iren.   
\q1
\v 8  \x * \xo 121:8 \xt Sam 113:2, 115:18\x* Täŋpäŋ täha peŋpeŋ deken kwenopäŋ äneŋi tähaken äbeno uwä Ekänitä watä it gamiŋirän umun terak nämo api iren.  
\q2 Täŋpäkaŋ apiŋogän nämo gabäŋ gäwarek. Nämo, watä kadäni nämo, api it gamik täŋpek.   
\c 122  
\s1 Jerusalem ämawebe oretoret terak it täkaŋ  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1  \x * \xo 122:1 \xt Ais 2:3; Sek 8:21\x* Ekäni täŋo kudupi yotken ärona yäŋ näwerirä bumta oretkut!   
\q1
\v 2 Eruk, ahäkamäŋ, Jerusalem täŋo yewa gänaŋ itkamäŋ ŋo.   
\b  
\q1
\v 3 Täŋpäkaŋ Jerusalem u yotpärare tägagämän-inik. Täŋkodak taŋkuŋo unita kehäromigän, kaŋoret ikek itak.   
\q1
\v 4 Uken Isrel ämawebe kuduptagän Anutu täŋo jukuman iwatpäŋ iniŋ oretta ärok täkaŋ.   
\q1
\v 5 Ba uken Isrel täŋo intäjukun ämaniye itkaŋ ämawebeniye täŋo man epän täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 6 Unita Jerusalem komeken iranitä säkgämän irut yäŋpäŋ Ekäniken ŋode yäŋapitat; Ekäni, täŋkentäŋ yämiŋiri ämawebe Jerusalem yotpärareta gäripi nadäk täkaŋ u tägagän kaŋ irut!   
\q1
\v 7 Ude yäŋapiŋira Jerusalem ämawebetä kwini terak irirä watä ämaniye imaka, säkgämän kaŋ irut.   
\b  
\q1
\v 8 Täŋpäkaŋ mähemnayeta yäŋpäŋ äneŋi ŋode yäkgän täŋpa; Jerusalem ämawebe säkgämän, kwini terak it täkot!   
\q1
\v 9 Ba Ekäni Anutunin täŋo kudupi yotta yäŋpäŋ ŋode yäyat; Tägagän it täyon.   
\c 123  
\s1 Anututagän dapun ijik täkäna!  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1  \x * \xo 123:1 \xt Sam 121:1\x* Ekäni, ijiŋpewa kunum gäkä itkaŋ kaŋiwat epän täk täyanken ärotak.   
\q1
\v 2  \x * \xo 123:2 \xt Sam 25:15; Mal 1:6\x* Täŋpäkaŋ Ekäni Anutunin, watä epän äma jopitä epän mähemi terak it täkaŋ, ba watä epän webetä intäjukun webeni täŋo kehäromi terak it täkaŋ, nin udegän gäkagän dapun käroŋ pen api täŋ yäpmäŋ kune.  
\q2 Ude täŋ yäpmäŋ kuŋtäkäna, eruk butewaki api nadäŋ nimen.   
\q1
\v 3 Unita Ekäni, butewaki bäräŋeŋ nadäŋ nimisi. Imata, äma wakitä waki täŋ nimik täkaŋ unita gaŋani nadäkamäŋ.   
\q1
\v 4 Ba tuŋum ämatä yäŋärok bumta niwet yäpmäŋ äbäŋirä äneŋi udegän nadäkta nämo nikaŋ.  
\q2 Ba äma gup yäpmäŋ ärokärok täŋpanitä komi epän nimiŋpäŋ sära niwet yäpmäŋ äbäŋirä gaŋani nadäkamäŋ.  
\q2 Unita Ekäni, butewaki nadäŋ nimiŋpäŋ täŋkentäŋ nimisi.   
\c 124  
\s1 Anutu uwä ämawebeniye täŋo täŋkentäk  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1 Ekänitä nämo täŋkentäŋ nimiŋkuk yäwänä jide tänam? Isrel ämawebe, in yäŋyabäk ŋonikta kowata yäwut!   
\b  
\q1
\v 2-3 Bian ämatä kokwawak nadäŋ nimiŋpäŋ ninkät ämik täŋkuŋ. Täŋkuŋopäŋ Ekänitä nämo täŋkentäŋ nimiŋkuk yäwänä iwantä kudup nidäpäm.   
\q1
\v 4-5 Umetä tokätpäŋ nidäpmäŋpäŋ yejämäk täkaŋ ude tänaŋipäŋ nämo täŋkuk!   
\b  
\q1
\v 6 Unita nin Ekänita bänep täga nadäŋpäŋ iniŋoret täkäna! Täŋpäkaŋ iwan yabäŋ äwaräkuk täŋirän nämo nidäpuŋ.   
\q1
\v 7 Ämatä buŋep täŋpäkaŋ barak yepmäŋiräkaŋ ehutpäŋ buŋep därämutpeŋ kuk täkaŋ nin udegän täŋkumäŋ. Buŋep uwä däkŋeŋkuk.  
\q2 Täŋpäkaŋ ninä apiŋo buŋep terak nämo itkamäŋ.   
\b  
\q1
\v 8 Ekäni, kunum kenta kome pewän ahäŋkuŋo uniktä ini-tägän täŋkentäŋ nimik täyak!   
\c 125  
\s1 Anututä ämawebeniye äyuŋ täŋ yämik täyak  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1 Ämawebe Ekäni terakgän yeŋgämä pek täkaŋ uwä Saion pomtä kehäromi-inik it täyak ude bumik it täkaŋ.  
\q2 Bäräpi mebäri mebäri ahäŋirä kwaiŋpäŋ täga nämo tokät maneŋ.   
\q1
\v 2  \x * \xo 125:2 \xt Sam 121:8; Sek 2:5\x* Täŋpäkaŋ pomtä Jerusalem yotpärare it gwäjikaŋ ude, Ekänitä ämawebeniyeta tärek-täreki nämo ude yewa täŋpäŋ täŋkentäŋ yämik täyak.   
\b  
\q1
\v 3 Näk ŋode nadätat; Waki täŋpanitä siwoŋi ämawebe täŋo komeken watä wari nämo api itneŋ. Ude tänayäŋ täŋo uwä kämiwä siwoŋi ämawebe ini imaka, käderi waki iwatpäŋ waki täneŋ.   
\b  
\q1
\v 4 Unita Ekäni, äma täga, gäkŋo man buramik täk täkaŋ unita säkgämän täŋ yämisi.   
\q1
\v 5 Täŋpäkaŋ waki täŋpanita kowata komi yämiŋpäŋä äma ätu gäkŋo äbot täŋpanipäŋ gabä-kätäŋpäŋ mäde ut gamik täkaŋ u imaka, kowata komi yämisi.  
\b  
\q2 Eruk, Isrel ämawebe säkgämän kaŋ irut!   
\c 126  
\s1 Isrel ämawebetä Anututä täŋkentäŋ yämikta gera yäŋkuŋ  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1  \x * \xo 126:1 \xt Apos 12:9\x* Ekänitä komi epänken nanikpäŋ yäŋnikŋat yäpmäŋ Jerusalem yotpärareken äneŋi äbäŋirän ayäbu täkamäŋ yäŋ nadäŋkumäŋ.   
\q1
\v 2 Äneŋi abäŋkaŋ gäripi nadäŋpäŋ mägayäk oretoret kap teŋkumäŋ. Täŋitna ämawebe Anututa nämo nadäŋ imanitä nibäŋpäŋ yäŋkuŋ;  
\q2 Ekäninitä Isrel ämawebeta täŋkentäk taŋi täŋ yämitak yäŋ yäŋkuŋ.   
\b  
\q1
\v 3 Bureni, Ekäni uwä täŋkentäk pähap täŋ nimiŋkuko unita bänep täga nadäŋ imiŋkumäŋ.   
\q1
\v 4 Unita Ekäni, gäkä bian ude täŋ nimiŋkuno udegän komeninken äneŋi kaŋ yäŋnikŋat yäpmäŋ ku!  
\q2 Ude täŋpayäŋ täyan uwä ŋode bumik; Kome kawukiken ume kubat kawuk tak-inik täŋpanipäŋ yäŋpewi iwän taŋirän kubat kawuk täwani u ume äneŋi äpäk täkaŋ ude bumik.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 126:5 \xt Jer 31:9\x* Unita nadäkamäŋ; Äma kubätä apiŋo konäm butewaki terak ketem yeri piweko upäŋkaŋ oretoret terak ketem bureni ahäŋirän pugerek.   
\q1
\v 6 Bureni, webe kubätä nadäwätäk terak yänat täŋpeko upäŋkaŋ bureni ahäŋirän kap teŋpäŋ oretoret terak ketem uwä eŋiken yäpmäŋ äbek.   
\c 127  
\s1 Imaka u ba u tänayäŋ yäŋpäŋä Anutu täŋo kehäromini ba nadäk-nadäki terakgän täne  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1  \x * \xo 127:1 \xt Sam 121:4, 107:1, 118:1, 136:1; Jer 33:11\x* Äma kubätä eŋi kubä täŋpayäŋ nadäŋpäŋä Ekänita nämo nadäŋpäŋ täŋpayäŋ täko uwä täŋpän Anutu iŋamiken jopi api täŋpek.  
\q2 Ba udegän, ämatä Ekäni täŋo nadäk-nadäki terak äboriyeta watä nämo itnayäŋ täŋo uwä äma unitäŋo watä epän u jopigän api täŋpek.   
\q1
\v 2 Ba udegän, gäk kome ket nämo yäŋeŋirän akumaŋ päŋku epän täŋ dämiŋ yäpmäŋ kuŋiri kome bipek.  
\q2 Ude täŋpayäŋ täno upäŋkaŋ Ekäni nämo nadäŋ imiŋkaŋ jop täŋpayäŋ täno uwä epän u Anutu iŋamiken jopi api täŋpek.  
\q2 Unita nadäkaŋ? Ekänitä ini ämawebeniye bureni uwä yabäŋ yäwatpäŋ imaka imaka täŋkentäŋ yämiŋirän bipani säkgämän pat täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 3 Täŋpäkaŋ nanak bäyak täkaŋ uwä Ekäni täŋo iron. Ba nanakjiye uwä Anutu täŋo kon pähap.   
\q1
\v 4 E, äma gubaŋi itkaŋ nanakiye mäyap bäyak täkaŋ uwä äma unitäŋo kehäromi. Iroŋiroŋi uwä tägaŋpäŋ watä säkgämän api it imineŋ.   
\q1
\v 5 Bureni, äma udewani uwä oretoret pähap terak it täkaŋ. Täŋpäkaŋ iwaniyetä man epänken yepmaŋirä kehärom taŋpäŋ täga yärepmitneŋ.   
\c 128  
\s1 Irit kuŋat-kuŋat säkgämän unitäŋo mebäri  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1 Ämawebe Ekäni täŋo man buramiŋpäŋ nadäkinik täŋpeŋ kuŋat täkaŋ äma udewani uwä Ekäni täŋo oretoret terak it täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 2 Gäk äma udewanitä epän täŋiri bureni ahäŋ gaminayäŋ täkaŋ uwä iritka säkgämän api meham täwek.   
\q1
\v 3 Yen tägatä mujipi bumta pewän wädäk täkaŋ ude webekatä nanak mäyap api bäyaŋ gamek. Ba nanakayetä gewet gukŋitä it gwäjik täkaŋ ude api täneŋ.   
\q1
\v 4 Bureni-inik, äma Ekäni täŋo mani buraminayäŋ täŋo uwä irit kuŋat-kuŋariken imaka tägatäga udewani api ahäŋ yämineŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Eruk, Ekäni Saion pom terak it täyak unitä iron täŋ tamiton. Ude täŋirän komejin Jerusalem uwä säkgämän kaŋ it yäpmäŋ ärowän.   
\q1
\v 6 Ba in kadäni käroŋi säkgämän itkaŋ orajiye ahäŋirä kaŋ yabäwut.  
\q2 Unita Isrel ämawebe inä bänep kwini terakgän kaŋ it yäpmäŋ ärowut.   
\c 129  
\s1 Isrel ämawebetä Ekänitä iwaniye täŋpäwakta yäŋapiŋkuŋ  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1 Isrel, gäk äbot yäput peŋpäŋ ahäŋkunken iwankayetä komi gamiŋ yäpmäŋ äbuŋo unitäŋo manbiŋam ŋode yäŋahä;   
\q1
\v 2 Äbot täpuri ude it yäpmäŋ äbäŋira iwanayetä komi epän jop nadäŋ namiŋkuŋ. Upäŋkaŋ nämo närepmitkuŋ!   
\q1
\v 3 U pärip-päriptä mädenaken nutpäŋ nepmaŋpä gupna terak bäräm bäräm bumta patkuŋ.   
\q1
\v 4 Ude täŋ namiŋkuŋo upäŋkaŋ Ekäni siwoŋi täktäk kädet mähemi unitä komi epän uken nanik nämagutkuk.   
\b  
\q1
\v 5 Unita Saion kometa kokwawak nadäk täkaŋ uwä Ekänitä kaŋ däpmäŋ yäwat kirewän!   
\q1
\v 6 U muyeŋ kome kawukiken ahäŋkaŋ kawuk taŋpäŋ paot täkaŋ ude kaŋ äworewut.   
\q1
\v 7 U epäni nämo, jiraŋ ude. Unita ini kubäkubä jop kaŋ parawut.   
\q1
\v 8 Täŋirä ämatä yärepmit kuŋ äbäk täŋkaŋ yabäŋpäŋ kubätä ŋode nämo api yäwek; Ekäni wäpi terak kwikinik irirä Ekänitä iron täŋ tamiton yäŋ nämo api yäwetneŋ. Nämoinik!   
\c 130  
\s1 Äma kubätä Anutu butewaki nadäŋ nami yäŋpäŋ yäŋapik man ŋo yäŋkuk  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1  \x * \xo 130:1 \xt Kra 3:55; Jna 2:2\x* Ekäni, näk bäräpi pähap nadäŋpäŋ täŋkentäkta gäkken gera yäyat.   
\q1
\v 2 O Ekäni, gera yäŋira nadäŋ namiŋpäŋ täŋkentäŋ namisi.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 130:3 \xt Sam 143:2; Rom 3:20, 3:23-24\x* Ekäni, gäk mominin terak nidäpmäk täŋpi yäwänä netä itek? Nin kudup paotnam.   
\q1
\v 4  \x * \xo 130:4 \xt Jer 33:8-9\x* Upäŋkaŋ, gäk mominin peŋ nimik täyan unita gäkŋa gämotka-kengän kaŋ it täna.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 130:5 \xt Sam 33:20, 40:1; Ais 8:17, 30:18\x* Näk Ekänitä täŋkentäŋ namän yäŋpäŋ kwikinik it täyat. Näk unitäŋo mantagän nadäkinik täyat. Unitägän bänepna täŋkentäŋ namik täyak.   
\q1
\v 6  \x * \xo 130:6 \xt Sam 63:6, 119:147\x* Äma epän kubä täŋpa yäŋpäŋ kome bäräŋeŋ yäŋewi täŋpayäŋ nadäk täkaŋ ude, näk Anutu bäräŋeŋ abä täŋkentäŋ namän yäŋpäŋ itsämäŋ itat.   
\b  
\q1
\v 7 Unita Isrel ämawebe, nadäk-nadäknin Anutu-kengän kaŋ pena. Ekäni u iron tärek-täreki nämo täŋ nimik täyak ba waki keriken nanik nimagutta pidämtak täyak.   
\q1
\v 8  \x * \xo 130:8 \xt Mat 1:21; Tai 2:14\x* Täŋpäkaŋ mominin terak kumäk-kumäkta biŋam tänaŋipäŋ Anututä ämawebeniye nintäŋo mominin kudup peŋ moreŋpäŋ api nimagurek.   
\c 131  
\s1 Ekäni terakgän yeŋgämina pewäpäŋ it täkäna  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1 O Ekäni, näk gup yäpmäŋ ärokärok nämo täk täyat. Ba näkŋata nadäŋira ärowani nämo täk täyak.  
\q2 Nadäk-nadäkna ärowani nikek itta ba imaka näkä täga nämo nadäwa tärenaŋi unita nadäwätäk wakiinik nämo täk täyat.   
\q1
\v 2 Ude nämo. Imaka jide pat namitak unita täga nadätat. Nanak pakitä miŋiye bakani terak nadäwätäkkät nämo, gup gapun gapun pat täkaŋ ude, bänepnaken ude nadätat.   
\b  
\q1
\v 3 Unita Isrel ämawebe, tärek-täreki nämo Ekäni terakgän yeŋgämä pewäpäŋ it täkot!   
\c 132  
\s1 Saion pom täŋo yäŋapik man kap  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1 Ekäni, Devittä gäka yäŋpäŋ komi epän gänaŋ itkuko unita nämo guŋ täwen.   
\q1
\v 2 Täŋkaŋ Isrel täŋo Anutu kehäromi gäka täŋ gamikta yäŋkehäromtak man yäŋkuko u imaka, juku piwen.   
\q1
\v 3-5 Devit uwä yäŋkehärom taŋpäŋ ŋode yäŋkuk; Näk eŋiken ba däpmon patpatken bäräŋeŋ nämo api kwet. Nämo, Ekäni, Isrel täŋo Anutu kehäromi unitä itta kome täŋ-kerutpäŋ peŋkaŋ uyaku eŋiken päŋku orek itpäŋ däpmon täga api päret.   
\b  
\q1
\v 6  \x * \xo 132:6 \xt 1Sml 7:1-2; 1Sto 13:5\x* \x * \xo 132:6 \xt 2Sto 6:41-42\x* Eruk, Betlehem yotpärareken itkaŋ topmäk-topmäk täŋo kudupi gäpe u itak yäŋ manbiŋam nadäŋkumäŋ. Nadäŋkaŋ päŋku Ja komeken bureni kaŋ-ahäŋkumäŋ.   
\q1
\v 7 Kaŋ-ahäŋpäŋä yäŋkumäŋ; Ekäni täŋo eŋiken kuŋpäŋ ini irani gämoriken gwäjiŋ-äpmoŋ imina!   
\q1
\v 8 Eruk Ekäni, kudupi yotka ŋoken tärek-täreki nämo itta äbi! Täŋpäŋ topmäk-topmäk täŋo gäpe, kehäromika täŋo wärani, ukät bok kaŋ äbi!   
\q1
\v 9 Äbäŋiri bämop ämakayetä kudän siwoŋigän kaŋ täk täŋput. Ude täŋirä ämawebekayetä oretoret gera kaŋ yäk täŋput.   
\b  
\q1
\v 10 Ekäni, gäk intäjukun äma itta iwoyäwani Devit u imaka kubä täŋ imikta yäŋkehäromtak man yäŋkun. Unita epän ämaka u mäde nämo ut imen.   
\q1
\v 11  \x * \xo 132:11 \xt 2Sml 7:12-16; 1Sto 17:11-14; Sam 89:4-5; Apos 2:30\x* Yäŋ-kehäromtak man iwetkuno u bureni-inik api täŋ gamet yäŋ yäŋkun. Gäk ŋode iwetkun; Gäkŋo yeriken nanik kubä gäkä kumäŋiri mädekaken intäjukun äma itkaŋ kaŋiwat epän täkta api iwoyäwet.   
\q1
\v 12 Täŋpäkaŋ yerikaye unitä topmäk-topmäk kubägän inkät täŋkuro u mäde nämo ut imiŋpäŋ baga man yämayäŋ täyat u buramiŋpäŋ yäpmäŋ kuŋatnayäŋ täŋo uwä, unitäŋo yeritä yeri intäjukun äma itta ude api ahäŋ yäpmäŋ kuk täneŋ.   
\b  
\q1
\v 13 Nadäkaŋ? Ekänitä Saion yotpärare inita biŋam iwoyäŋpäŋ ŋode yäŋkuk;   
\q1
\v 14 Yotpärare ŋowä näkä tärek-täreki nämo itkaŋ kaŋiwat epän täkta gäripi nadätat.   
\q1
\v 15 Saion yotpärare ŋoken itkaŋ unitäŋo ämawebeniye täŋ-bumbum terak api yepmäŋ towiwet. Täŋpäŋ äma jäwäri bämopiken it täkaŋ u imaka, ketem yepmäŋ towiŋira naŋpä tokŋewäpäŋ oretoret api täk täneŋ.   
\q1
\v 16 Ude täŋkaŋ bämop ämaniye täŋo epäni täŋ-mehamtaŋ yämiŋira ämawebeniyetä kaŋpäŋ nadäŋkaŋ kap teŋpäŋ oretoret gera mämä api täneŋ.   
\q1
\v 17  \x * \xo 132:17 \xt 1Kin 11:36\x* Täŋpäkaŋ kome ŋoken Devit täŋo orani kubä intäjukun äma ärowani-inik ude api pewa ahäwek. Äma uwä näkŋa iwoyäwani. Kaŋiwat epän täŋpayäŋ täyak u täŋpewa tärek-täreki nämo pen inide api täŋ yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 18 Täŋkaŋ iwaniye täŋpewa mäyäk taŋi nadäŋirä upäŋkaŋ kaŋiwat epän täŋpayäŋ täyak uwä wawaki nämo, säkgämän api it yäpmäŋ ärowek.   
\c 133  
\s1 Bänep kubägän irit kädet u imaka säkgämän  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1  \x * \xo 133:1 \xt Stt 13:8\x* Anutu täŋo ämawebeniye bänep kubägän terak it täkaŋ uwä imaka säkgämän, gäripi nikek kubä.   
\q1
\v 2 Bänep kubägän irit kädet u orip gakŋi säkgämän Anutu täŋo bämop äma Aron täŋo gwäkiken piŋ ibarirä iŋami dapunken yäwat imiŋ äpämaŋ kotäkiken äpuŋo udewani.   
\q1
\v 3 Ba uwä guk näburum Hemon pom terak säkgämän mak täkaŋ u Saion pom terak mäneŋo ude.  
\q2 U imata, Saion pom uken Ekänitä irit paot-paori nämo täŋo ironi nimikta yäŋkehärom taŋkuko unita.   
\c 134  
\s1 Anutu wäpi biŋam iniŋoret täkäna  
\d Anutu iniŋ oretoret käbeyä yäput pekta kap ŋo tek täŋkuŋonik.  
\q1
\v 1 Ekäni täŋo epän watä ämawebeniye in kudup äbut! Äbäŋpäŋ Ekäni u iniŋ orerut!  
\q2 Bureni, bipani Ekäni täŋo kudupi yotken epän täk täkaŋ in udegän kaŋ täk täŋput.   
\q1
\v 2 Kudupi yot gänaŋ ketjin kewatpäŋ yäŋapik man yäŋpäŋ Ekäni iniŋ orerut!   
\b  
\q1
\v 3 Ude täŋirä Ekäni kunum kenta kome pewän ahäwani unitä Saion pom terak itkaŋ iron täŋ tamiton!   
\c 135  
\s1 Anutu iniŋoret kap tewani  
\q1
\v 1 Ekäni wäpi iniŋ orerut!  
\b  
\q2 Ekäni täŋo epän ämaniye, in wäpi biŋam yäpmäŋ akuwut!   
\q1
\v 2-3 Täŋpäkaŋ ämawebe Ekäni täŋo kudupi yot unita watä it täkaŋ, in wäpi biŋam yäŋpäŋ iniŋ orerut.  
\q2 Imata, Ekäni uwä kädet tägatäga niwoŋärek täyak ba täktäki unita kap terak wäpi iniŋ orerut!   
\q1
\v 4 Bureni-inik! Ekänitä Jekop täŋo äboriye, Isrel ämawebe äbot nin, inita biŋam iwoyäŋpäŋ nipmaŋkuk.   
\b  
\q1
\v 5 Unita näk nadätat; Ekäninin uwä ärowani pähap, imaka imaka komen ämawebetä yäniŋ oret täkaŋ ba unita umuntak täkaŋ u kudup yärepmit moretak.   
\q1
\v 6 Ekänitä ini imaka kubä kunum gänaŋ ba kome terak, gwägu gänaŋ ba gwägu mebäriken ban umu täŋpayäŋ nadäŋpäŋä u bureni täk täyak.   
\q1
\v 7 Ba nadäŋirän gubam gwägätpäŋ yäpä kwinirirän mänit pähap u gänaŋ naniktä äbäk täyak.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 135:8 \xt Kis 12:29\x* Täŋpäkaŋ Isip komeken äma ba tom nanaki ämani intäjukun nanik kudup däpmäŋ moreŋkuk.   
\q1
\v 9  \x * \xo 135:9 \xt Kis 7:14–10:29\x* Täŋpäŋ Isip kome unitäŋo intäjukun äma ukät epän ämaniyeta komi yämikta Ekänitä kudän kudupi mebäri mebäri pewän ahäŋkuŋ.   
\q1
\v 10 Eruk ude täŋkaŋ ämawebe komeni komeni täŋo intäjukun äma u kumäŋ-kumäŋ däpmäŋpäŋ ämawebeniye täŋo kehäromini yäpmäŋ äpuk.   
\q1
\v 11  \x * \xo 135:11 \xt Nam 21:21-35; Jos 12:7-24\x* Amo kome täŋo intäjukun äma wäpi Sihon u ba Basan kome täŋo intäjukun äma wäpi Oki u imaka kumäŋ-kumäŋ däpuk.  
\q2 Täŋpäŋ udegän Kenan kome täŋo intäjukun ämaniye kudup däpmäŋ moreŋkuk.   
\q1
\v 12 Täŋkaŋ intäjukun äma unitäŋo kome yäpmäŋ daniŋpäŋ Isrel ämawebeniyeta yäniŋ kireŋkuk.   
\b  
\q1
\v 13 Unita Ekäni, wäpka biŋamä pen api it yäpmäŋ ärowek. Äroŋirän ämawebe mäden ahäŋ yäpmäŋ kunayäŋ täkaŋ u gäkagän pen api nadäneŋ.   
\q1
\v 14 Ude täŋirä Ekäni gäkä ämawebekayeta butewaki nadäŋ yämiŋpäŋ watä säkgämän api it yämen.   
\b  
\q1
\v 15  \x * \xo 135:15 \xt Sam 115:4-8; Rev 9:20\x* Täŋpäkaŋ in ket nadäwut; Anutu kome kukŋi käda naniktä yäniŋ oret täkaŋ uwä anutu jopigän, äma keritä siliwa ba goräpäŋ täŋpani.   
\q1
\v 16 Uwä meni nikek upäŋkaŋ man täga nämo yäneŋ. Ba dapuri nikek upäŋkaŋ imaka imaka täga nämo yabäneŋ.   
\q1
\v 17 Ba jukuni nikek upäŋkaŋ man täga nämo nadäneŋ. Ba tämanitä mänit täga nämo yäpneŋ.   
\q1
\v 18 Täŋpäkaŋ äma yäwik udewani yäniŋ oret täkaŋ uwä ini yäwik udegän kaŋ äworewut!   
\b  
\q1
\v 19 Eruk, Isrel täŋo oraniye in Ekäni wäpi punin unu pewut! Ba Anutu täŋo bämop äma in imaka, wäpi iniŋ orerut.   
\q1
\v 20 Ba kudupi yot täŋo epän äma, in udegän, Ekäni wäpi yäpmäŋ akuwut! Täŋpäkaŋ ämawebe Anutu bureni iniŋoret täkaŋ, in kuduptagän Ekäni wäpi biŋam yäpmäŋ akuwut!   
\q1
\v 21 Täŋirä Jerusalem ämawebe, Ekänitä ini irit bägupken, Saion pom terak äroŋpäŋ iniŋ orerut. Imata, Anutu uwä ärowani-inik.  
\b  
\q2 Unita äneŋi yäwa, Ekäni wäpi iniŋ orerut!   
\c 136  
\s1 Anututa bänep täga kap tewani  
\q1
\v 1  \x * \xo 136:1 \xt 1Sto 16:34; 2Sto 5:13, 7:3; Esr 3:11; Sam 100:5, 106:1, 107:1, 118:1; Jer 33:11\x* Ekäni u täŋkentäk säkgämän täŋ nimik täyak unita bänep täga pähap nadäŋ imina!  
\q2 Imata, unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo patkukotä pätak, api pat yäpmäŋ ärowek.   
\q1
\v 2 Anutu intäjukun-inik itak unita bänep täga nadäŋ imina!   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 3 Ekäni ärowani intäjukun-inik itak u iniŋ oretna!   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 4 U kubä-tägän kudän kudupi ini pärik kubä pewän ahäk täkaŋ.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 5  \x * \xo 136:5 \xt Stt 1:1\x* U iniken nadäk-nadäk terak kunum pewän ahäŋkuŋ.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 6  \x * \xo 136:6 \xt Stt 1:2\x* Täŋkaŋ komewä ume taŋi pähap u bämopiken täŋpäŋ peŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 7  \x * \xo 136:7 \xt Stt 1:16\x* Ude täŋkaŋ edap dapuri kenta komepak täŋpäŋ yepmaŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 8 Edap dapuriwä kepmata watäni itta teŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 9 Täŋ, komepak kenta gukä bipanita watä itta yepmaŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 136:10 \xt Kis 12:29\x* Ekäni unitä Isip nanik täŋo nanak ämani intäjukun ahäwani u däpmäŋ moreŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 11  \x * \xo 136:11 \xt Kis 12:51\x* Täŋkaŋ Isrel äbot Isip nanik yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ äpämaŋ kuŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 12 Iniken kehäromi terak keritä ude uwä täŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 13  \x * \xo 136:13 \xt Kis 14:21-29\x* Täŋkaŋ Gwägu Gämäni bämopgän däpmäŋ täkŋeŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 14 Ude täŋkaŋ ämawebeniye bämop ugän yämagut yäpmäŋ kuŋpäŋ säkgämän yepmaŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 15 Täŋpäkaŋ Isip nanik täŋo intäjukun äma ba komi ämaniye u täŋpewän ume gänaŋ äpmoŋ moreŋkuŋ.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\b  
\q1
\v 16  \x * \xo 136:16 \xt Kis 13:18, 15:22\x* Täŋkaŋ ämawebeniye kome kawukiken yäŋ-yäkŋat yäpmäŋ kuŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 17 U kome ätu täŋo intäjukun äma kehäromi kehäromi däpmäŋ moreŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 18 Bureni, u intäjukun ämaniye wäpi biŋam ikek däpmäkgän täŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 19  \x * \xo 136:19 \xt Nam 21:21-30\x* Amo nanik täŋo intäjukun äma wäpi Sihon u kumäŋ-kumäŋ utkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 20  \x * \xo 136:20 \xt Nam 21:31-35\x* Ba Basan nanik täŋo intäjukun äma wäpi Oki u kumäŋ-kumäŋ utkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 21 Ude täŋkaŋ komeni kujat u ämawebeniyeta yäniŋ kireŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 22 Kome u Isrel ämawebe, epän ämaniye unita yämiŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\b  
\q1
\v 23 Täŋpäkaŋ iwantä ämikken nirepmirirä nibäŋ äwaräkuk nämo täŋkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 24 Nämo, u iwan keri terak nanik nimagutkuk.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\q1
\v 25 Ekäni uwä imaka irit ikek päke u kudupta ketem yepmäŋ towik täyak.   
\qr Unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo.  
\b  
\q1
\v 26 Unita Kunum täŋo Anutu unita bänep täga man iwet täkäna!  
\q2 Imata, unitäŋo ironi u tärek-täreki nämo patkukonitä pätak, api pat yäpmäŋ ärowek.   
\c 137  
\s1 Isrel naniktä äma täŋo komeken itkaŋ butewaki kap teŋkuŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 137:1 \xt Neh 1:4\x* Babilon ume pomiken maŋitkaŋ komenin kujat Saionta juku piŋpäŋ konäm bumta kot täŋkumäŋonik.   
\q1
\v 2 Päya ume pomiken itkuŋo u terak wagämnin wabiŋkaŋ äneŋi nämo utkumäŋ.   
\q1
\v 3 Iwan nipmäŋitpäŋ komeniken yäŋnikŋat yäpmäŋ kuŋkuŋo unitä kap gäripi nikek teŋirä oretoret nadäna yäŋ niwet täŋkuŋ. Saion kome täŋo kap kubä teŋ nimut yäŋ niwet täŋkuŋ.   
\q1
\v 4 Upäŋkaŋ jide? Ban kome kubäken itkaŋ Ekäni täŋo kap kubä täga tene? Nämoinik!   
\b  
\q1
\v 5 O komenin Jerusalem, gäka juku pikamäŋ. Gäka guŋ tänero uwä ketnin gapun tawäpäŋ wagäm wari nämo api utne!   
\q1
\v 6 Ba gäka nadäŋitna gäripi pähap nämo täŋpeko uwä kotäknin wawäkaŋ kap wari nämo yäŋpäŋ tene!   
\b  
\q1
\v 7 Unita Ekäni, Idom naniktä Babilon äma täŋken täŋpäŋ päŋku Jerusalem täŋpä waŋkuŋo unita nämo guŋ täwen. Iwaniye unitä ŋode yäŋkuŋ; Yotpärare ŋo däpmäŋ äreyäŋ täna kut! Täŋitna mobä kubätä kubä terak itneŋtawä!   
\q1
\v 8  \x * \xo 137:8 \xt Rev 18:6\x* Eruk Babilon nanik, in umuntäkot! In api waŋ moreneŋ. Bureni, äma kowata tamayäŋ täyak uwä äma täga, Ekäni täŋo oretoret terak api kuŋarek.   
\q1
\v 9 Äma unitä intäŋo nanak paki yäpmäŋpäŋ mobä terak kaŋ däpmäŋtaräk tawän!   
\c 138  
\s1 Anutu täŋo ironta kap tewani  
\q1
\v 1 Ekäni, gäk ganiŋ oretta bänepna kehäromi-inik peyat. Täŋpäŋ urak kome terak nanik u iŋamiken gäk ganiŋoret kap api tek täŋpet.   
\q1
\v 2 Täŋkaŋ kudupi yotka itak käda iŋamna dapun ukäda ijiŋkaŋ api oraŋ gamet.  
\q2 Ekäni, gäk näka nadäŋ namik täyan unita, ba iron täŋ namik täyan unita bänep täga man api gäweret.  
\q2 Gäk wäpka biŋam ba mankatä intäjukun-inik it täyak.   
\q1
\v 3 Täŋpäkaŋ kadäni kubä näkä yäŋapik man yäŋkuro u nadäŋ namiŋkun. Täŋpäŋ gäkŋaken kehäromika namiŋpäŋ bänepna täŋ-kehäromtaŋ namiŋkun.   
\b  
\q1
\v 4 Ekäni, kome täŋo intäjukun äma kuduptagän gäkŋo manbiŋam nadäŋ moreŋkuŋ. Nadäŋ moreŋkuŋo unita wäpka biŋam kaŋ yäpmäŋ akuwut!   
\q1
\v 5 Gäkŋo täktäkka ba epmäget peŋyäŋek pähap unita kap teŋ gamik täkot.   
\q1
\v 6  \x * \xo 138:6 \xt Ais 57:15; Jem 4:6; 1Pi 5:5\x* Ekäni gäk intäjukun ärowani it täyan unita ämawebe inita nadäwä äpani täk täkaŋ uwä yabäŋ yäwat täyan.  
\q2 Upäŋkaŋ ämawebe inita nadäwä ärowani täk täkaŋ unita mäde ut yämik täyan.   
\b  
\q1
\v 7  \x * \xo 138:7 \xt Sam 23:3-4\x* O Ekäni, bäräpi mebäri mebäri ahäŋ namiŋirä watä it namik täyan. Täŋpäkaŋ iwantä kokwawak nadäŋ namiŋirä gäkä däpmäŋ yäwat kireŋpäŋ kehäromika terak nämagut täyan.   
\q1
\v 8 Ekäni, gäk täŋkentäk epän bumta täŋ namik täyan. O Ekäni, ironka paot-paori nämo pätak.  
\q2 Unita gäkŋaken ketka kudän nin nämo nipmaŋpen.   
\c 139  
\s1 Anututä nintäŋo mebärinin nadäwän tärek täkaŋ  
\q1
\v 1  \x * \xo 139:1 \xt Sam 17:3; Jer 12:3\x* Ekäni, gäk näk ket-inik nabäŋpäŋ-nadäŋkaŋ mebärina kudup nadäwi tärek täkaŋ.   
\q1
\v 2  \x * \xo 139:2 \xt 2Kin 19:27; Mat 9:4; Jon 2:24-25\x* Irit kuŋat-kuŋatnaken imaka imaka täk täyat u kudup nabäŋpäŋ-nadäk täyan. Banken itkaŋ näkŋo nadäk-nadäkna kudup kaŋpäŋ nadäwi tärekaŋ.   
\q1
\v 3  \x * \xo 139:3 \xt Sam 17:3; Jer 12:3\x* Piä täk täyatken ba orek it täyatken kudup nabäŋpäŋ-nadäk täyan.   
\q1
\v 4  \x * \xo 139:4 \xt Hib 4:13\x* Man jide yäwayäŋ nadäk täyatken gäkä jukun nabäŋpäŋ-nadäwikaŋ mäden yäk täyat.   
\q1
\v 5 Gäk intäjukun mäden it namiŋkaŋ ketkatä oraŋ namikinik täk täyan.   
\b  
\q1
\v 6 Yäke! Gäkä näkŋo mebärina nadäwi tärek täkaŋ u äpmoŋpani-inik. Unita nadäwa ärowani inipärik kubä täk täyak.   
\q1
\v 7  \x * \xo 139:7 \xt Jer 23:24; Jna 1:3\x* Unita Munapikka u peŋpäŋ deken päŋku käbop täga iret? Ba gabäŋ paot päŋku käbop deken täga iret? Nämoinik!   
\q1
\v 8 Kunum gänaŋ ärowero uwä gäk u iren. Kumbanitä yotpärareken kwayäŋ täro uwä u imaka, iren.   
\q1
\v 9-10 Ba ban-inik, edap dapuritä itkaŋ abäk täyakken ukäda kwayäŋ täro uwä gäk näk yäŋ-nämagutta u itgän täŋpen.  
\q2 Ba edap dapuritä äpmoŋpäŋ it täyakken ukäda päŋku irayäŋ täro uwä gäk näk täŋkentäŋ namikta ukäda itgän täŋpen.   
\q1
\v 11-12  \x * \xo 139:11-12 \xt Jop 34:22; Dan 2:22; Hib 4:13\x* Täŋpäkaŋ bipmäŋ urani iwera käbop nepmaŋpek, ba peŋyäŋek iwera bipmäŋ urani äworeŋpäŋ uwäktäŋ nameko upäŋkaŋ gäkä bipmäŋ urani kaŋiri bipmäŋ urani bureni nämo täk täyak.  
\q2 Ba bipani uwä kaŋiri kepma ude täk täyak. Unita bipani kepma uwä gäkä kaŋiri kepmagän it täyak.   
\b  
\q1
\v 13 O Ekäni, meŋ koki gänaŋ gupna täŋo moräki moräki kudup täŋ moreŋkun.   
\q1
\v 14 Gäk näk inide kubä käbop säkgämän-inik kubä täŋpäŋ nepmaŋkuno unita ganiŋ oretat.  
\q2 Bänepnatä bureni-inik ŋode nadätat; Imaka kudup u udegän kaŋkorek ikek täŋpäŋ peŋkun.   
\q1
\v 15  \x * \xo 139:15 \xt Jop 10:8-9; Sav 11:5\x* Gäk nabäŋiri näk meŋ koki gänaŋ käbop kujatna tohatna nämo tänaŋipäŋ kwikinik yäpurärätpäŋ tägaŋ itkut.   
\q1
\v 16 Näk nämo ahäŋira gäkä jukun nabäŋkun. Ba nämo ahäŋira kome terak jide api irero unitäŋo kadäni u kudup intäjukun tawaŋ peŋ namiŋkun.   
\q1
\v 17 Anutu, nadäk-nadäkka mäyap. Näk jide täŋpäŋ daniŋpäŋ nadäwa täreneŋ. Täga nämo!   
\q1
\v 18 Näkä u daniwero uwä mobä jiraŋ irepmitneŋ, unita täga nämo daniwa täreneŋ! Täŋpäkaŋ däpmon terak nanik akuŋpäŋ gäkkät bok pen it täkamäk.   
\b  
\q1
\v 19 Yäke! Anutu, gäk äma waki täŋpani däpmäŋ yäŋ nadätat! Täŋiri ämata komi jop nadäŋ yämik täkaŋ u nabä-kätäwut!   
\q1
\v 20 Äma udewani gäka man waki yäk täkaŋ. Ba wäpka ganiŋ wärät täkaŋ.   
\q1
\v 21 O Ekäni, äma gäka kokwawak nadäŋ gamik täkaŋ unita näk udegän kokwawak nadäŋ yämik täyat.  
\q2 Ba äma peŋawäk täŋ gamik täkaŋ unita taräki pähap nadäk täyat.   
\q1
\v 22 Bänep nadäk-nadäkna ba gupna kuduptä äma udewanita gaŋani pähap nadäk täyat. U yabäŋira iwanaye bureni ude täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 23  \x * \xo 139:23 \xt Jop 31:6; Sam 26:2\x* O Anutu, bänep nadäk-nadäkna ket täŋpäŋ yäpmäŋ daniŋpäŋ nadä.   
\q1
\v 24  \x * \xo 139:24 \xt Sam 5:8, 143:10\x* Ude täŋkaŋ nadäk waki ätu näk gänaŋ itneŋta epän täŋpäŋ yabäŋ ahä. Täŋpäkaŋ irit kehäromi täŋo kädetken yäŋnäkŋat yäpmäŋ ku!   
\c 140  
\s1 Devittä Anututä watäni säkgämän it imikta yäŋapiŋkuk  
\q1
\v 1 O Ekäni, äma waki ba äma komi komitä nutneŋta itkentäŋ namisi.   
\q1
\v 2 Äma udewani waki täkta däpmonta nämo yek täkaŋ. Ba yäŋawät-awät kädet pewä ahäkta gäripigän täk täkaŋ.   
\q1
\v 3  \x * \xo 140:3 \xt Rom 3:13\x* Meni jinom u päraŋi-inik, gämok komi täŋo meni bumik. Man yäkyäki u komigämän, gämok äma däpani udewani bumik.   
\b  
\q1
\v 4 Unita Ekäni, äma wakitä nepmäŋitneŋta watä it namik täyi. Äma u näk täŋpäwakta nadäk tawaŋ pek täkaŋ unita itpipiŋ namisi.   
\q1
\v 5 Äma uwä inita nadäwä ärowani täŋpäpäŋ kädetnaken näka buŋep täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 6 Täŋpäkaŋ Ekäni ŋode iwet täyat; Näkŋo Anutu uwä gäk kubägän. Unita Ekäni, täŋkentäkta butewaki gera yäyat ŋo nadäŋ namisi.   
\q1
\v 7 Yawe Ekänina, itkentäkna bureni, gäkä ämikken watä kehäromi it namiŋkun.   
\q1
\v 8 Unita Yawe, apiŋo äma waki u nämo nadäŋ yämen. Yabäŋ äwaräkuk täŋiri täŋpäwaki unitäŋo bureni nämo kaŋ-ahäneŋ.   
\q1
\v 9 Ba yabäŋ äwaräkuk täŋiri iwanayetä ämikken närepmitpäŋ kehäromina yäpmäŋ äpneŋtawä. Nämo, täŋpewi täŋpäwaki näka täk täkaŋ u äyäŋutpäŋ ini terak kaŋ ärowän.   
\q1
\v 10 Täŋkaŋ kädäp gäyek komigämän äma uterakgän kaŋ maŋpän! Täŋpäŋ ureŋ täŋpä awaŋ käroŋi gänaŋ, äneŋi nämo abäkta, kaŋ äpmoŋput.   
\q1
\v 11 Ba äma jop manman terak äma manken yepmak täkaŋ unitä imaka bureni kubä kaŋ-ahäneŋtawä. Nämo, täŋpäwaktä äma komi komi uterak äroŋpäŋ kaŋ täŋpän wawut!   
\b  
\q1
\v 12 Täŋpäkaŋ Yawe, äma jopi jäwäri itkentäŋpäŋ äma wakitä täŋyäkŋatneŋo udeta watä it yämik täyan.   
\q1
\v 13 Unita ämawebe siwoŋitä dubikaken itpäŋ wäpka bureni-inik api ganiŋoret täneŋ.   
\c 141  
\s1 Devittä yäŋapik man ŋo bipani kubä yäŋkuk  
\q1
\v 1 O Ekäni, täŋkentäkta gäkken gera yäyat ŋo nadäŋ namiŋpäŋ bäräŋeŋ täŋkentäŋ nam.   
\q1
\v 2  \x * \xo 141:2 \xt Rev 5:8\x* Täŋpäŋ yäŋapik manna ŋonita nadäŋiri gupe käbäŋi nikek gäkken ärowani ude täyon. Täŋkaŋ ketna kewatat ŋonita nadäŋiri gäk ganiŋ oretta bipani täŋo ärawa säkgämän ude täyon.   
\q1
\v 3  \x * \xo 141:3 \xt Sam 34:13; Jem 1:26, 3:8\x* Eruk Ekäni, man waki kubä yäwetta mena jinomta watä ket it namik täyi.   
\q1
\v 4  \x * \xo 141:4 \xt Snd 23:6\x* Ba waki täkta gäripi nadäŋpäŋ äma waki täŋpanikät bok kuŋatneta baga peŋkireŋ namisi. Ude täŋiri udewani täŋo kap teŋ oretoret äŋnak-äŋnakken bok nämo api itne.   
\q1
\v 5 Täŋpäkaŋ äma täga kubätä kädet siwoŋi näwoŋärekta nabäŋ yäŋpäŋ komi namiŋirän nadäŋira täga täŋpek. Upäŋkaŋ äma waki täŋpanitä naniŋ orerirä täga nämo nadäŋ yämet.  
\q2 Nämo, näk unitäŋo täktäki wakitä paorut yäŋpäŋ unita yäŋapik man yäk täyat.   
\b  
\q1
\v 6 Täŋpäkaŋ kudän wakita kowatawä iwantä äma udewani täŋo intäjukun äma geŋiken ureŋ täŋpä kunayäŋ täkaŋken uken ämawebetä kaŋpäŋ näka ŋode api nadäneŋ; Unitäŋo meni jinom u bureni yäŋ api nadäneŋ.   
\q1
\v 7 Äma udewani kumäŋirä ämatä kädäp täpuri täpuri duŋ-jukut täkaŋ ude kujari awaŋ gägäniken ude api täŋirähutneŋ.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 141:8 \xt 2Sto 20:12; Sam 25:15, 123:1-2\x* Täŋpäkaŋ Yawe Ekänina, nähä dapunna gäkkengän api pewa äreneŋ. Iwanta käbop itta gäkken ärek täyat unita nabä-kätäŋiri nämo kumbet.   
\q1
\v 9 Nämo, iwanayetä buŋep täŋ namik täkaŋ uterak ärowetta nepmäŋit näwasi.   
\q1
\v 10 Ude täŋiri näk gupna koreŋ kuŋarira buŋepi terak äma waki unitä ini täga äroneŋ.   
\c 142  
\s1 Äma kubätä Anututä watä it namän yäŋpäŋ yäŋapiŋkuk  
\d Devit mobä käwut gänaŋ käbop itkaŋ Anutuken yäŋapiŋkuk.  
\q1
\v 1  \x * \xo 142:1 \xt 1Sml 22:1, 24:3\x* Näk butewaki terak Anutuken gera yäŋ itat ŋo. Täŋkentäŋ namän yäŋpäŋ gera yäŋ itat.   
\q1
\v 2 Näk nadäwätäkna yäŋahäŋpäŋ iwet it täyat.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 142:3 \xt Sam 77:3, 140:5, 143:4\x* Jide täŋpäŋ ŋoba ŋo täŋpet yäŋpäŋ peŋpeŋ kwayäŋ nadäŋira Anututä nadäwätäkna yäpmäŋ äpäŋpäŋ ude kaŋ tä yäŋ kädet täwit namik täyak.  
\q2 Wära, wära! Kädet kuŋat täyatken ämatä näk nepmäŋitta yen kädetken pek täkaŋ.   
\q1
\v 4  \x * \xo 142:4 \xt Jop 11:20; Sam 88:8, 88:18\x* Täŋirä näk dapun täŋpäŋ täŋkentäkna kubä nämo kaŋ-ahätat. Näkä säkgämän itta bägup kubä nämoinik itak.  
\q2 Ude irira äma kubätä butewaki nämo nadäŋ namitak.   
\b  
\q1
\v 5 Täŋpäkaŋ Ekäni, gäkken täŋkentäkta gera ŋode yäyat; Gäk kubä-tägän watä it namik täyan.  
\q2 Gäripna kudup gäkä terakgän peyat.   
\q1
\v 6 Unita gerana ŋo nadäŋpäŋ täŋkentäŋ nami. Näk kehäromina nämo. Äma näwat kirekaŋ u kehäromina kudup yäpmäŋ äpnayäŋ täkaŋ.   
\q1
\v 7  \x * \xo 142:7 \xt Sam 13:6, 143:11, 146:7\x* Näk bäräpiken itat ŋo täŋpidäm taŋ nami. Ude täŋ namiŋiri uyaku ämawebekayetä u kaŋpäŋ nadäŋpäŋ äbä irirä näk iŋamiken wäpka biŋam api ganiŋ oreret.   
\c 143  
\s1 Devittä kumäŋ-kumäŋ nutneŋ yäŋpäŋ Anutuken gera yäŋkuk  
\q1
\v 1 Ekäni gäk yäŋapik geranata juku peŋpäŋ nadäŋ nami. Gäk iron mähemi, äma siwoŋi-inik unita butewaki nadäŋ nam.   
\q1
\v 2  \x * \xo 143:2 \xt Rom 3:20; Gal 2:16\x* Täŋpäkaŋ Ekäni, epän ämaka näk, näkŋata nadäŋira momi äma täyat upäŋkaŋ manken nämo nepmaŋpen.  
\q2 Nadätan, kome ŋo terak dapunkaken äma siwoŋi-inik kubä nämo itak.   
\q1
\v 3 Ekäni, iwanayetä näwat kireŋpäŋ näkŋo kehäromina yäpmäŋ äpäk-inik täkaŋ. Täŋpäkaŋ kome bipmäŋ uraniken nepmaŋpä äma bian kumbanitä pat täkaŋ ude pat täyat.   
\q1
\v 4 Ude täŋpäŋ nadäk-nadäkna wakiinik täŋpäŋ umun terak itat.   
\b  
\q1
\v 5  \x * \xo 143:5 \xt Sam 77:5, 77:10-11\x* Täŋkaŋ, kadäni bian itkutken upäŋ nadätat. Imaka tägatäga täŋkuno ba imaka imaka pewi ahäŋkuŋo u juku piyat.   
\q1
\v 6 Täŋpäŋ gäkken yäŋapik man yäŋira mäjonatä gäka gäripi pähap nadäk täyak, ämatä kotäki kawuk taŋirä ume nänayäŋ nadäk täkaŋ ude.   
\b  
\q1
\v 7 Unita Ekäni, kehäromina paotak unita gäk nadäŋ nami. Nepmaŋpi kumäŋpäŋ äma kumbani nämo äworewet!   
\q1
\v 8  \x * \xo 143:8 \xt Sam 5:8, 25:1, 46:5\x* Näk gäka nadäŋ gamikinik täk täyat unita tami tami ironka kädet näwetpäŋ näwoŋärek täyi.  
\q2 Täŋiri näk gäkkengän yäŋapik täyat unita kädet siwoŋigän näwoŋäreŋiri iwat täyiwa.   
\b  
\q1
\v 9 Ekäni, näk gäkä watä it nam yäŋ yäŋpäŋ gäkken äretat unita iwan keriken itat ŋo nämagut.   
\q1
\v 10  \x * \xo 143:10 \xt Sam 31:14, 119:12, 139:24\x* Gäk näkŋo Anutu unita gäkŋaken gärip iwaretta näwetpäŋ näwoŋärek täyi. Ude täŋiri gäkŋo Munapikkatä kädet bähatgän nämagut yäpmäŋ kukta gäripi pähap nadätat.   
\b  
\q1
\v 11 Unita Ekäni, gäkŋa yäŋkuno ude äneŋi nämagut. Gäk Ekäni siwoŋi pähap unita bäräpi mebäri mebäri ahäŋ naminayäŋ täkaŋ u keriken nanik kaŋ nämagut.   
\q1
\v 12 Näk gäkŋo epän ämaka unita ironka pähap terak iwanaye ba äma näk täŋpäwak täkaŋ u kudup kumäŋ-kumäŋ däpmäŋ.   
\c 144  
\s1 Oretoret ba yäŋapik man kap  
\q1
\v 1 Ekäni u watä äma bureni unita iniŋoret man unitagän yäŋ imik täkäna! U ämik täkta täŋpäŋ-näwoŋärek täyak unita ämik gänaŋ pidämigän kuŋat täyat.   
\q1
\v 2 U watä it namiŋpäŋ iwan iŋamiken näk gärak it täyak. U wakiken nanik nämagutpäŋ äyuŋna ude it namik täyak. Unitägän watä it namikta nadäkinik täŋ imik täyat.  
\q2 U guŋ äbot, äbori äbori täŋo kehäromini yäpmäŋ äpäŋpäŋ gämotnaken yepmak täyak.   
\b  
\q1
\v 3  \x * \xo 144:3 \xt Jop 7:17-18; Sam 8:4\x* Täŋpäŋ Ekäni, imata gäk äma mewuni ninta nadäwi ärowani täk täkaŋ? Imata ämawebe watä säkgämän it nimik täyan?   
\q1
\v 4 Nin kuduptagän u me woŋ udegän bumik, kadäni keräpi-inik itta yäwani. Ba kome terak itnayäŋ täkamäŋ uwä wärani edap ägoniken ahäŋpäŋ paot täkaŋ ude.   
\b  
\q1
\v 5 Upäŋkaŋ Ekäni, kunum duŋ weŋpewi aŋeŋpeŋ kukŋi kukŋi kuŋirän kaŋ äpi. Täŋkaŋ pom jop tensumuriri gupe pähap bäräŋeŋ kaŋ äbän.   
\q1
\v 6 Täŋpäŋ iwankaye yäwat kireŋpewi kuŋtäŋpä kukta äŋin gwäjik täkaŋ ude täŋpewi yäpä joŋani käroŋ ude äbäton.   
\q1
\v 7 Ude täŋkaŋ punin unu naniktä näk nepmäŋitta kewatpäŋ ume gwägu käroŋiken nanik wädäŋpäŋ nepmaŋsi.  
\q2 Täŋpäŋ iwan kome kubäken nanik täŋo keriken nanik nämagusi.   
\q1
\v 8 Äma uwä man bureni nämoinik yäk täkaŋ. Nämo, Anutu iŋamiken man bureni yäkamäŋ yäŋ yäŋkaŋ man jop manman yäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 9 Täŋpäkaŋ Anutu, näk wagäm utpäŋ kap kodaki terak api ganiŋoret täŋpet.   
\q1
\v 10 U imata, gäk intäjukun ämakaye ämikken täŋmeham taŋ yämiŋiri iwaniye yärepmit täkaŋ. Täŋkaŋ epän watä ämaka Devit näk iwan keriken nanik nämagut täyan.   
\q1
\v 11 Unita apiŋo udegän täŋ namisi. Itpipiŋ namiŋiri iwanaye komi komitä nutneŋtawä. Täŋpäŋ iwan kome kubäken nanik täŋo keriken nanik nämagusi.  
\q2 Äma uwä man bureni nämoinik yäk täkaŋ. Nämo, Anutu iŋamiken man bureni yäkamäŋ yäŋ yäŋkaŋ man jop manman yäk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 12 Eruk Anutu näkŋo gäripna ŋode yäŋahäwa; Nanakniye gubaŋiken kehäromigän, päya kehäromitä it täkaŋ ude it täkot.  
\q2 Täŋpäkaŋ äpetniye siwoŋi säkgämän, intäjukun äma täŋo eŋi bek säkgämän säkgämänpäŋ täŋpani ude it täkot.   
\q1
\v 13 Täŋpäŋ ketem mebäri mebäri epäninken ahäŋ bumbum täk täkot. Ba yawakniye yewa gänaŋ nanak bäyaŋ-wek bumta täk täkot.   
\q1
\v 14 Täŋpäŋ bulimakau nanak bäyaŋ-wek täŋirä ätu täŋguräŋ taŋpäŋ nämo paotneŋ. Ba yotpärareken konäm butewaki kähän nämo ahäwek.   
\b  
\q1
\v 15  \x * \xo 144:15 \xt Sam 33:12\x* Äma äbot, imaka udewani ahäŋ yämik täkaŋ uwä, Ekäni täŋo oretoret terak kuŋat täkaŋ. Bureni, ämawebe Anutunita Yawe yäŋ nadäŋ imik täkaŋ uwä oretoret bureni terak it täkaŋ.   
\c 145  
\s1 Anutu iniŋ oretta kap tewani  
\b  
\q1
\v 1 Anutu, intäjukun ämana, gäk wäpka pen api yäŋahäŋ yäpmäŋ äroŋ iret.   
\q1
\v 2 Kepma kepma wäpka biŋam bänep täga terak api ganiŋoret täŋpet. Bänep täga terak pen ude api ganiŋoret yäpmäŋ ärok täŋpet.   
\q1
\v 3 Ekäni uwä wäpi biŋam ikek unita wäpi biŋam pen ude iniŋoret täkäna! Wäpi biŋam ärowani pähap unita jide täŋpäŋ mebärini nadäna täreneŋ? Nämoinik! Nin täŋo nadäk-nadäknin uwä keräpigän.   
\q1
\v 4 Upäŋkaŋ meŋ nantä iroŋiniye gäkŋo täktäkka yäŋahäŋpäŋ api yäwet täneŋ. Epän pähap täŋkuno unitäŋo manbiŋam api yäwet täneŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Bureni! Ämawebetä Anutu intäjukun äma kehäromi nikek ude itak yäŋ api yäŋahäk täneŋ. Täŋirä näk imaka, gäkŋo epän täga unitagän api nadäk täŋpet.   
\q1
\v 6 Täŋpäkaŋ ämawebetä kehäromika terak epän täk täyan unitäŋo manbiŋam api yäneŋ. Ude täŋirä näkŋawä wäpka biŋam pähap u api yäŋahäwet.   
\q1
\v 7 Unita gäkä kudän tägagämän, ba iron täk täyan unita kap terak api ganiŋ oretne.   
\b  
\q1
\v 8  \x * \xo 145:8 \xt Nam 14:18; Sam 103:8\x* Kap ŋode api tene; Ekäni uwä ninta nadäkinik täŋ nimiŋpäŋ iron täŋ nimik täyak. Täŋkaŋ butewaki nadäŋ nimiŋpäŋ kokwawak bäräŋek nämo nadäk täyak.   
\q1
\v 9 Ekäni uwä ämawebe kuduptagän säkgämän täŋ yämik täyak. Imaka kudup pewän ahäŋkuŋo unita nadäkinik täk täyak. Kap ude api tene.   
\b  
\q1
\v 10 Ekäni, ämawebekaye nin kap u teŋitna imaka imaka kudup peŋkuno unitä nadäŋpäŋ wäpka biŋam api yäpmäŋ akuk täneŋ. Täŋpäkaŋ ämawebekayetä bänep täga man api gäwet täne.   
\q1
\v 11 Täŋpäŋ kaŋiwat epänka biŋam ikek unitäŋo manbiŋam api yäŋahäne. Ba kehäromikata udegän api yäŋahäŋ yäpmäŋ kune.   
\q1
\v 12 Ude täŋitna epän kehäromi nikek täk täyan unitäŋo manbiŋam ämawebe komeni komeni kuduptä kaŋ nadäwut! Kaŋiwat epänka täŋo peŋyäŋek epmäget ikek unita täŋguŋ täneŋtawä!   
\b  
\q1
\v 13 Kaŋiwat epän täk täyan uwä nämoinik api paorek. Gäk kaŋiwat epän äma intäjukun tärek-tärekka nämo api it yämiŋ yäpmäŋ ärowen.  
\q2 Ekäni gäkŋo man uwä jopi nämo. Ba täktäkka kudup kudäri säkgämän.   
\q1
\v 14 Äma bäräpi kaŋ-ahäk täkaŋ u täŋkentäŋ yämiŋit, äma kehäromini paorani täŋ-kehäromtaŋ yämiŋit täk täyan.   
\b  
\q1
\v 15 Ekäni, imaka imaka irit ikek nakta yewäkaŋ gäkken gabäŋ tareŋirä ketem ini täga nänaŋi u yämik täyan.   
\q1
\v 16 Täŋpäkaŋ ketem imaka yämi naŋpäŋ säkgämän it täkaŋ.   
\q1
\v 17 Nadäkaŋ? Ekänitä imaka imaka siwoŋigän täk täyak. Imaka imaka peŋkuko u kudup ironi terakgän yabäŋ yäwat täyak.   
\b  
\q1
\v 18 Ämawebe Anutuken bänep kubägän peŋpäŋ gera yäk täkaŋ unita nadäŋ yämiŋpäŋ dubiniken it yämik täyak.   
\q1
\v 19 Ba ämawebe oraŋ imik täkaŋ unitä imaka kubäta yäŋapik man yäŋirä yämik täyak. Ba gera kotäki nadäŋpäŋ imaka umuri gänaŋ nanik wädäŋ tädotpäŋ yepmak täyak.   
\q1
\v 20 Täŋpäŋ ämawebe Anututa gäripi-inik nadäŋ imik täkaŋ unita watä säkgämän it yämik täyak. Upäŋkaŋ äma wakiwaki täŋpani kudup api däpek.   
\b  
\q1
\v 21 Täŋpäkaŋ näk menatä Ekäni täŋo biŋami yäŋahäk täyiwa! Ba ämawebe komeni komeni kuduptagäntä wäpi kudupi tärek-täreki nämo u kaŋ yäŋahäŋ yäpmäŋ ärowut!   
\c 146  
\s1 Anutu u äma kehäromini nämo täŋo täŋkentäk  
\b  
\q1
\v 1 Anutu wäpi iniŋ orerut!  
\b  
\q2 Täŋpäkaŋ näk imaka, bänepna gupna, nadäk-nadäkna kuduptä Anutu wäpi biŋam yäpmäŋ akusiwa!   
\q1
\v 2 Kome terak irayäŋ täyat ude Anutuna täŋo wäpi biŋam kap terak api iniŋoret yäpmäŋ kwet.   
\b  
\q1
\v 3 Ämawebe, in ŋode nadäwut; Kome täŋo intäjukun ämatä täŋkentäk bureni täga nämo tamek.  
\q2 Unita komen äma udewanita nadäkinik nämo täneŋ.   
\q1
\v 4 Nadäkaŋ? Komen ämatä kumäŋpäŋ kome äneŋi äworek täkaŋ. Kumäŋpäŋ imaka imaka api täŋpet yäŋ yäwani u täga nämo täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 5 Upäŋkaŋ äma kubätä oranin Jekop täŋo Anutu kwasikotpäŋ kuŋarayäŋ täko uwä bänep oretoret terak irek.  
\q2 Äma udewani uwä Anututä ini täŋkentäŋ yämek.   
\q1
\v 6  \x * \xo 146:6 \xt Sam 115:15, 117:2; Apos 4:24, 14:15\x* Anutu uwä kunum kenta kome, ba gwägu pähap ba imaka imaka itkaŋ u pewän ahäŋkuŋ.  
\q2 Ba imaka u ba u api täŋ tamet yäŋ yäk täyak u burenigän täŋ nimik täyak.   
\b  
\q1
\v 7 Täŋpäŋ ämawebe iwan gämoriken it täkaŋ, u ba ketemta wäyäkŋek täkaŋ, u ba komi epän gänaŋ it täkaŋ uwä Ekänitä täŋkentäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 8 Täŋpäŋ ŋode imaka täk täyak; Äma dapuri tumbani yäpän tägaŋpewän äneŋi dapun ijik täkaŋ. Ba äma bäräpi kotak täkaŋ unitäŋo bäräpi ketäreŋ yämik täyak.  
\q2 Bureni! Ekäni uwä iniken äbot siwoŋita gäripi-inik nadäŋpäŋ täŋkentäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 9 Täŋpäŋ äma komeni nämo, webe kajat ba iroŋi kodäŋa unita butewaki nadäŋ yämiŋpäŋ watä säkgämän it yämik täyak.  
\q2 Upäŋkaŋ äma waki täŋpani unitäŋo kehäromini kumän yäpmäŋ äpäk täyak.   
\b  
\q1
\v 10 Bureni! Ekäni uwä intäjukun-inik pen api it yäpmäŋ ärowek! Saion ämawebe, in ŋode nadäwut; Ekänijin uwä paot-paori nämo api irek.  
\b  
\q2 Unita Ekäni täŋo wäpi biŋam punin yäpmäŋ akuwut!   
\c 147  
\s1 Ekäni käbop nämo itak  
\q1
\v 1 Ekäni iniŋ oretna!  
\q2 Anutunin kap terak iniŋ oreritna bänepninken oretoret ahäk täyak, ba wäpi yäpmäŋ akuŋitna tägak täyak.   
\q1
\v 2 Nadäkaŋ? Ekänitä Jerusalem äneŋi täŋkodak taŋpäŋ ämawebeniye iwantä yämagut yäpmäŋ kwani äneŋi yämagut yäpmäŋ abätak.   
\q1
\v 3  \x * \xo 147:3 \xt Sam 51:17; Ais 57:15, 61:1; Luk 4:18\x* Ämawebe nadäŋ bäräp terak irani u täŋpidäm taŋ yämiŋpäŋ jibi meni uwäktäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 4  \x * \xo 147:4 \xt Stt 15:5; Ais 40:26\x* Täŋpäkaŋ guk päke u ini nadäŋkuko udegän ahäŋirä wäpi ini-ini yämiŋkuk.   
\q1
\v 5 Bureni, Ekäninin unitäŋo wäpi biŋam ärowani, ba kehäromini u taŋi. Täŋkaŋ nadäk-nadäki u käroŋi boham, nintä kaŋpäŋ nadäna tärenaŋi nämo.   
\q1
\v 6 Uwä äma äpani jopi-inik u kehäromi yämiŋpäŋ täŋ-mehamtaŋ yämik täyak. Täŋkaŋ äma waki täŋo kehäromini yäyomägatpäŋ kome terak yeŋ täreŋ täŋpän kuk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 7 Unita bänep täga nadäŋpäŋ kap terak Ekäni wäpi iniŋ oretna! Wagäm utpäŋ Anutunin u iniŋ ubiŋ tena.   
\q1
\v 8 Imata, u gubam täŋpewän ahäk täkaŋ. Täŋpäŋ kome towikta iwän yäŋpewän taŋirän pom terak muyeŋ mebäri mebäri ahäk täkaŋ.   
\q1
\v 9 Täŋkaŋ tomta ketem yepmäŋ towik täyak. Ba barak nanak imaka, kähän yäŋirä yepmäŋ towik täyak.   
\b  
\q1
\v 10  \x * \xo 147:10 \xt Sam 33:16-18; Hos 1:7\x* Nadäkaŋ? Hos ba komi äma ba imaka kome täŋo kehäromi nikekta ämatä nadäŋirä ärowani täk täkaŋ udewanita Ekänitä oretoret nämo täk täyak. Nämoinik!   
\q1
\v 11 Ämawebe Ekäni initagän umuntaŋpäŋ nadäŋ imikinik täk täkaŋ, ba bänep ironi terak yeŋgämä pewäpäŋ it täkaŋ unita oretoret täk täyak.   
\q1
\v 12 Unita Jerusalem ämawebe, in Ekäni iniŋ orerut. Uwä Anutujin unita wäpi yäpmäŋ akuwut.   
\q1
\v 13 Ekäni uwä yotpärarejin täŋo watä kehäromi itkaŋ iron pähap täŋ tamik täyak.   
\q1
\v 14 Ekäni uwä nadäŋ tamiŋirän in säkgämän, bänep kwini terak irirä Ekänitä epänjinken täŋpewän ketem ahäŋ bumbum täk täkaŋ.   
\b  
\q1
\v 15 Täŋpäkaŋ Ekäni unitägän kome pähap päke ŋonitäŋo mähemi itak unita man yäŋirän kometä mani buramik täyak.   
\q1
\v 16 Man yäŋirän gubam gwägärirän iwän mänit täk täyak.   
\q1
\v 17 Peŋ iwerirän kome mäniri-inik täŋpäpäŋ ämawebe bärom bumta täk täkaŋ.   
\q1
\v 18 Täŋpäkaŋ man äneŋi yäŋirän kome tägaŋpäŋ edap säkgämän ijik täyak.   
\b  
\q1
\v 19 Eruk, Ekäni unitägän Isrel ämawebe not täŋ yämiŋpäŋ iniken kädet kuroŋ yäwoŋäreŋpäŋ baga mani yäwetpäŋ yäwoŋäreŋkuk.   
\q1
\v 20 Täŋpäkaŋ äma äbot ätuta nämo, Isrel ämawebe intagän man käderi täwoŋäreŋkuk, äma ätu uwä guŋ itkaŋ.  
\b  
\q2 Unita Ekäni iniŋ oretna!   
\c 148  
\s1 Imaka kuduptagän Anutu wäpi biŋam iniŋ oretta yäwani  
\q1
\v 1 Ekäni wäpi yäpmäŋ akuwut!  
\q2 Kunum gänaŋ nanik in kuduptagän Ekäni wäpi yäpmäŋ akuwut.   
\q1
\v 2 Aŋero äboriye in kuduptagän Ekäni iniŋ orerut. Ba kunum gänaŋ nanik ämik ämaniye in imaka, Ekäni iniŋ orerut!   
\q1
\v 3 Edap dapuri kenta komepak ek imaka Ekäni wäpi iniŋ orerun! Ba guk taŋi ijiŋ-yäŋek täkaŋ in kudup Ekäni iniŋ orerut!   
\q1
\v 4 Kunum ban-inik unu gäk, ba ume gäk gänaŋ nanik, in Ekäni wäpi iniŋ orerut.   
\q1
\v 5 Bureni! Ekänitä ini yäŋirän imaka imaka u ahäŋkuŋotä itkaŋ unita u kuduptagän Ekäni wäpi iniŋoret täkot.   
\q1
\v 6  \x * \xo 148:6 \xt Jop 38:33; Jer 33:20, 33:25\x* Ekänitä ini yäŋirän käderi peŋ yämiŋkuko u paot-paori nämo yäwat täkaŋ. Käderi u täga nämo yärepmitneŋ.   
\b  
\q1
\v 7 Eruk, kome terak nanik in kuduptagän Ekäni iniŋ orerut. Ume tom taŋikät imaka imaka u gwägu mebäriken ban umu itkaŋ in,   
\q1
\v 8 Ba yäpä iromäŋ, iwänkät mim, ba mänit taŋi in kudup Ekäni täŋo man buramik täkaŋ, wäpi biŋam iniŋ orerut.   
\q1
\v 9-10 Pom taŋi ba täpuri, päya piwani ba bipiken nanik, tom towiwani ba ägwäri, gämok, gejiraŋ ba barak, in kudup Ekäni wäpi yäpmäŋ akuwut.   
\b  
\q1
\v 11 Täŋpäkaŋ komeni komeni täŋo intäjukun ämakät ämawebejiye, gapman ba äma wäpi nikek, in imaka, Ekäni iniŋ orerut.   
\q1
\v 12 Ba ämawebe gubaŋi, ämawebe ekäni, ba iroŋiroŋi, in kuduptagän Ekäni wäpi biŋam yäpmäŋ akuwut!   
\q1
\v 13 Bureni-inik, in kudup Ekäni wäpi iniŋ orerut. Ekäni täŋo wäpi biŋamtä ämawebe täŋo wäp biŋam päke u kudup yärepmit morek täyak. Epmäget peŋyäŋek kudänitä imaka kome kenta kunum gänaŋ itkaŋ unitäŋo yärepmit morekinik täyak!   
\q1
\v 14 Täŋpäkaŋ Ekäni u Isrel ämawebeta gäripi nadäŋ yämiŋpäŋ kehäromi yämiŋirän unita iniken kudupi ämawebeniye uwä Ekäni wäpi iniŋoret täkaŋ.  
\q2 Ekäni wäpi yäpmäŋ akuwut!   
\c 149  
\s1 Isrel täŋo Anutu iniŋ orerut!  
\q1
\v 1 Ekäni wäpi yäpmäŋ akuwut!  
\q2 Ämawebeniye, in käbeyä täŋpäŋ iniŋoret kap kodaki kubä teŋ imut!   
\q1
\v 2 Isrel ämawebe, Anututä gatäŋpäŋ tepmaŋkuko unita bänep täga nadäŋ imut! Jerusalem yotpärareken nanik inä intäjukun ämajin Ekäni unita oretoret täŋ imut!   
\q1
\v 3 Täŋpäkaŋ in jop nämo itneŋ. Gukut tokätpäŋ wäpi yäpmäŋ akukta wagäm ba gita utpäŋ iniŋoret kap teŋ imut.   
\b  
\q1
\v 4 In nadäkaŋ? Ekänitä ämawebeniyeta nadäŋirän tägak täyak. Täŋpäkaŋ ämawebe inita nadäwä äpani täk täkaŋ u täŋkentäŋ yämik täyak.   
\q1
\v 5  \x * \xo 149:5 \xt Jop 35:10\x* Unita ämawebe Ekäni iniŋoret täkaŋ in bänep oretoret täk täkot. Ba patpat bägupjinken udegän oretoret kap teŋ imik täkot.   
\b  
\q1
\v 6 Täŋpäkaŋ ämik täŋo tuŋum iŋitpäŋ gera terak wäpi biŋam yäpmäŋ akuwut!   
\q1
\v 7 Ude täŋpäŋ iwanjiye täŋo momi kowata api däpmäŋ täreneŋ.   
\q1
\v 8 Ba iwan täŋo ekäni ekäni ba intäjukun ämaniye yen kehäromipäŋ topmäŋpäŋ api yepmaneŋ.   
\b  
\q1
\v 9 Ude täŋirä Anututä man bian yäŋkuko u iwanjiyeken bureni api ahäwek. Unita ämawebeniye, in Anutu iniŋ orerirä wäpi biŋam ärowani täk täyak.  
\q2 Eruk, Ekäni wäpi yäpmäŋ akuwut!   
\c 150  
\s1 Kap teŋkaŋ Anutu iniŋ oretna!  
\q1
\v 1 Anutu wäpi yäpmäŋ akuwut!  
\q2 Kudupi yori gänaŋ wäpi yäpmäŋ akukot. Ba kehäromi pähap ikek kunum gänaŋ itak ununita iniŋ orerut!   
\q1
\v 2 Epän taŋi täk täŋkuko unita oraŋ imina! U intäjukun äma pähap, wäpi biŋam ärowani nikek u iniŋ oretna!   
\q1
\v 3 Täŋpäŋ womat piäŋpäŋ uterak wäpi yäpmäŋ akuna! Ba gita utpäŋ uterak iniŋ oretna!   
\q1
\v 4 Täŋpäŋ wagäm utpäŋ kap teŋpäŋ gukut tokätpäŋ iniŋ oretna! Uhuwep piäŋkaŋ u kotäk terak wäpi yäpmäŋ akuna!   
\b  
\q1
\v 5 Päräpäräp täŋpäŋ däpäyäk ärena kwäpäŋ Anutu iniŋ oretna! Täŋpäŋ päräpäräp däpäyäk mämä taŋigän täŋpäŋ Anutu kunum gänaŋ unu iniŋ oretna!   
\q1
\v 6 Kome terak imaka imaka irit kuŋat-kuŋat ikek in kuduptagän Ekäni wäpi yäpmäŋ akuwut!  
\q2 Ekäni wäpi yäpmäŋ akuwut!