\id COL - Tuma-Irumu NT+ [iou] -PNG 2011 (DBL 2015) 
\h Kolosi 
\toc2 Kolosi 
\toc1 Kolosi 
\mt1 Kolosi  
\mt2 Kristo ini kubä unitägän ämawebe wakiken nanik täga yämagurek  
\c 1  
\p
\v 1-2  \x * \xo 1:1-2 \xt Efe 1:1\x* \x * \xo 1:1-2 \xt Rom 1:7\x* Näk Pol, Anutu täŋo nadäk terak Kristo Jesu täŋo aposoro itat. Täŋpäkaŋ notninpak Timoti-kät nektä Kolosi komeken Kristo-kät kwasikorani, Ekäni täŋo ämawebe notniye inta man kudän ŋo täŋpäŋ tamikamäk. Täŋkaŋ Anutu nanin-ken nanik orakorak ba bänep pidämtä intä terak äroton.   
\s1 Bänep täga man  
\p
\v 3 Ninä Anutu, Ekäninin Jesu Kristo unitäŋo nani uken kadäni kadäni inta yäŋpäŋ yäŋapik täkamäŋ. In täŋo manbiŋam nadäŋkumäŋo unita inta yäŋpäŋ bänep täga man wari wari iwet täkamäŋ.  
\v 4-5 In Kristo Jesu nadäŋ imikinik täk täkaŋ ba äbot täŋpani ämawebe-ken bänep iron täŋ yämik täkaŋ unitäŋo manbiŋam nadäŋkumäŋ. Ude täk täkaŋ uwä omäk tägagämän kunum gänaŋ inta biŋam pewani unita yäŋpäŋ ude täk täkaŋ. Täŋpäkaŋ Jesu täŋo manbiŋam bureni u inken täwetpäŋ täwoŋärek täŋirä imaka tägagämän unitäŋo manbiŋam nadäŋkuŋ.  
\v 6 Ba in-tägän nämo nadäŋkuŋ. Nämo, Manbiŋam Täga u komeni komeni ahäŋ yäpmäŋ kuŋkaŋ bureni pewä ahäŋ bumbum täŋ yäpmäŋ kuyak. Täŋkaŋ bureni u inken udegän ahäk täkaŋ. Inä Anutu täŋo orakorak unitäŋo biŋam bureni u nadäwä tärewäpäŋ bänepjin-ken peŋpäŋ yäpmäŋ kuŋatkuŋotä pen yäpmäŋ kuŋat täkaŋ.  
\v 7 Täŋpäkaŋ Jesu täŋo manbiŋam u notninpak bureni Epafras unitä täwetpäŋ täwoŋäreŋkuk. Notninpak uwä Kristo täŋo watä äma tägagämän kubä. U täŋkentäŋ nimiŋpäŋ inken epän täk täyak.  
\v 8 Täŋpäkaŋ Munapiktä inken bänep iron kädet pewän ahäŋkuŋo unitäŋo manbiŋam niwetkuk.   
\p
\v 9  \x * \xo 1:9 \xt Efe 1:9,16,17; Plp 1:9\x* Nin manbiŋam u nadäŋpäŋ uterakgän yäput peŋpäŋ kadäni kadäni Anututä täŋkentäŋ tamikta yäŋapik man ŋode yäk täkamäŋ; Kudupi Munapiktä bänep nadäk-nadäkjin taŋi pewän ahäŋ tamiŋirän Anutu täŋo mebäri kaŋpäŋ nadäkinik kaŋ täŋ yäpmäŋ kut. Ude täŋkaŋ kädet unitä gäripi nadäk täyak u ketinik nadäwut yäŋpäŋ yäŋapik täkamäŋ.  
\v 10  \x * \xo 1:10 \xt Plp 1:27; Efe 2:10\x* Ba ŋode imaka yäŋapik täkamäŋ; Intä irit kuŋat-kuŋat Ekänitä ini gäripi nadäk täyak ugänpäŋ iwarirä gäripi nadäwän. Täŋpäŋ epän täga mebäri mebäri täŋtäŋ kuŋarirä unitäŋo bureni kaŋ ahäwut. Ba Anutu täŋo mebäri yäŋpäŋ-nadäk täŋ yäpmäŋ kuŋirä taŋi kaŋ tägawän.  
\v 11  \x * \xo 1:11 \xt Efe 1:19, 3:16\x* Täŋpäkaŋ Anutu kehäromini pähap inide kubätä täŋ-kehäromtaŋ tamekta yäŋapik man yäk täkamäŋ. Ude täŋ-kehäromtaŋ tamiŋirän ehutpäŋ nadäkinikjin nämo pewä putärewäkaŋ bäräpi ahäŋ tamäwä u gänaŋ oretoret terak kwikinik itsämneŋ.  
\v 12  \x * \xo 1:12 \xt Efe 1:11,18\x* Ude täŋkaŋ nanin uwä bänep täga man iwet täkot. U imata, Nanin uwä tuŋum täga kämi yäpmäkta yäwani u kaŋ-ahänetta nin yäpän-tägawäpäŋ nipmaŋkuko unita. Täŋ, imaka tägagämän u ekäni täŋo ämawebe peŋyäŋeki gänaŋ kuŋarani ätu ukät api kaŋ-ahäne.  
\v 13  \x * \xo 1:13 \xt Luk 22:53; Efe 2:2\x* Anutu u bipmäŋ urani mähemi täŋo kehäromi-ken nanik ketäreŋpäŋ nanaki bänepi gämäni täŋo kaŋiwat yewani gänaŋ nipmaŋkuk.  
\v 14  \x * \xo 1:14 \xt Efe 1:6,7\x* Nanaki unitä wakinin täŋo kowata yäpmäŋpäŋ mominin ärut moreŋ nimiŋkuk.   
\s1 Kristo u intäjukun-inik itak  
\p
\v 15  \x * \xo 1:15 \xt 2Ko 4:4; Jon 1:18\x* Täŋpäkaŋ Anutu ämatä nämo kawani unitäŋo iŋam-dapun bureni uwä Jesu Kristo kwawak ahäŋkuko u. U imaka kuduptagän täŋo intäjukun äma ude kuŋatkukotä pen kuŋatak.  
\v 16  \x * \xo 1:16 \xt Jon 1:3,10\x* Täŋkaŋ u keri terak imaka kuduptagän ahäŋ moreŋkuŋ. Imaka kunum gänaŋ ba kome terak, imaka känaŋi ba nämo känaŋi, imaka ärowani, ba imaka wäpi biŋam ba kehäromi nikek u kuduptagän täŋpäŋ yepmaŋkuk. Täŋpäkaŋ imaka kuduptagän u keri terakgän ahäŋkuŋ, ba u kuduptagän watä epän täŋ imikta yäwani.  
\v 17  \x * \xo 1:17 \xt Jon 1:1, 8:58\x* Täŋkaŋ imaka kuduptagänta intäjukun täŋ yämik täyak ba unitäŋo meham terak itkuŋotä itkaŋ.   
\p
\v 18  \x * \xo 1:18 \xt Efe 1:22-23; Apos 26:23; Rev 1:5\x* Täŋpäkaŋ Kristo ini uwä nadäkinik täŋpani äbot pähap täŋo gwäki ude irirän äbot täŋpani uwä Kristo täŋo gupi ude. Täŋkaŋ Kristo uwä äbot pähap unitäŋo doni-inik. Uwä äma intäjukun-inik kumbani-ken naniktä akwani. Ude täŋpäŋ ini kubä-tägän imaka kuduptagän täŋo intäjukun ude itkukotä itak.  
\v 19  \x * \xo 1:19 \xt Jon 1:16; Kol 2:9\x* U imata, Anututä nadäŋ imiŋirän iniken täktäk ba mebärini kudup u Nanakiken tokŋeŋ pätak.  
\v 20  \x * \xo 1:20 \xt Efe 1:10, 2:16; Rom 5:1; Efe 1:7, 2:13; 1Jo 2:2\x* Täŋpäkaŋ Anututä nadäk tawaŋ ŋode peŋkuk; Nanakna terak imaka kome terak ba kunum gänaŋ päke u kudup näkŋata biŋam äneŋi kaŋ täŋput yäŋ nadäŋkuk. Ude nadäŋkuko unita topmäk-topmäk kubägän pewän ahäkta nanakitä päya kwakäp terak nägäri piwän kuŋkuŋ.\fig Anutu täŋo nanakitä päya kwakäp terak utpewä kumbuk|alt="They killed God's child on a cross" src="HK026A.jpg" size="col" loc="Mid column just after verse" copy="Horace Knowles" ref="Kol 1:20" \fig*   
\p
\v 21  \x * \xo 1:21 \xt Rom 5:10; Efe 2:12, 4:18\x* Täŋpäkaŋ inä bian Anutu mäde ut imiŋpäŋ injingän kuŋat täŋkuŋonik. Nadäk-nadäkjin ba täktäkjin waki unitä Anututa iwan täŋ imik täŋkuŋonik.  
\v 22  \x * \xo 1:22 \xt Efe 2:14-16; Efe 5:27\x* Ude täŋpeŋ kuŋat täŋkuŋo upäŋkaŋ Kristotä gup tohari nikek ahäŋpäŋ päya kwakäp terak kumbuko uterak inä Anutu inikät bänep kubägän ude kuŋatta tämagutkuk. Ude täŋkuko uwä intä iŋamiken kudupi kuräki, momi nämotä kuŋatneŋta tepmaŋkuk.  
\v 23  \x * \xo 1:23 \xt Efe 3:17; Hib 3:14; Mak 16:15; 1Ti 3:16\x* Ude unita in nadäkinikjin kehäromigän iŋitpäŋ kaŋ irut. Täŋpäŋ Manbiŋam Täga nadäŋkuŋo unitä imaka täga ninta nimikta yäwani u bureni-inik api yäpneŋ yäŋ täwoŋäreŋirän bureni yäŋ nadäk täkaŋ. Eruk nadäk kehäromi iŋit täkaŋ u pewä paotneŋo udeta nadäkinikjin täŋkehärom taŋpäŋ itneŋ. Täŋpäkaŋ manbiŋam uwä in-tägän nämo nadäŋkuŋ. Nämo, äma äbori äbori komeni komeni yäwet yäpmäŋ kwani. Pol näkä unita watä äma ude kuŋat täyat.   
\s1 Pol äbot täŋpanita yäŋpäŋ epän pähap täŋkuk  
\p
\v 24  \x * \xo 1:24 \xt Efe 3:13\x* Näk inta yäŋpäŋ komi bäräpi punin terak kuŋat täyat unita nadäŋira säkgämän täk täyak. Imata, Kristotä äboriye, iniken gupi u täŋkentäŋ yämikta komi yäput peŋpäŋ nadäŋkuko u nämo täreŋkuk bumik. Ude unita Pol näkä täŋkentäŋira komi u näkä terak kaŋ tärewän yäŋ nadäk täyat.  
\v 25  \x * \xo 1:25 \xt Efe 3:2,7-8\x* Nadäkaŋ? Näk Anutu täŋo man tawaŋ terak Kristo täŋo äbot pähap unitäŋo watä kuŋatpäŋ inken Ekäni täŋo manbiŋam kudup täwetpäŋ täwoŋärek täkta yäŋ namani.  
\v 26  \x * \xo 1:26 \xt Rom 16:25-26; Efe 3:3-5,9-10\x* Man u yäput peŋpäŋ käbop it yäpmäŋ äbäŋirän ämawebe bian it yäpmäŋ äbuŋo u nämo nadäŋkuŋ. Upäŋkaŋ kadäni ŋokengän nadäk bian käbop itkuko u Ekäni täŋo ämawebeniye yäŋahäŋpäŋ niwerani.  
\v 27  \x * \xo 1:27 \xt Efe 1:18; 1Ti 1:1\x* Bureni, iniken gäripi terak Anututä nadäk käbop itkuko u ämawebeniye kwawak yäŋahäŋpäŋ niwetkuk. Täŋpäŋ nadäk bureni pähap, säkgämän-inik, guŋ ämawebe äbori äbori täŋkentäkta yäŋkwawak täŋkuko uwä ŋode; Kristo u bänepjin-ken itak. Täŋpäŋ bänepjin-ken itak unita imaka imaka tägagämän kunum gänaŋ intä yäpmäkta iwoyäŋkuko u bureni-inik api yäpneŋ.   
\p
\v 28-29  \x * \xo 1:28-29 \xt Efe 4:13\x* \x * \xo 1:28-29 \xt Efe 3:7,20; Plp 4:13\x* Mebäri unita ämawebe kuduptagän Kristo täŋo mebäri yäŋahäŋpäŋ yäwet täkamäŋ. Täŋkaŋ man kädet mebäri mebäri iwatpäŋ jukuman yäwerit, bänep pidäm man yäwetpäŋ yäwoŋärek täk täkamäŋ. Täŋpäkaŋ ämawebe u kudup Kristo terak äma bureni täŋirä Anututa iniŋ kirenayäŋ nadäŋpäŋ unita kehäromi pähap Kristotä nimik täyak uterak ehutpäŋ epän u täŋ-dämik täkamäŋ.   
\c 2  
\p
\v 1 Eruk ŋode täwera nadäwut; In ba Laodisia komeken nanik ba ämawebe ätu iŋamna dapun nämo nabäwani, unita komi kwini nämo nadäk täyat.  
\v 2  \x * \xo 2:2 \xt Efe 3:4,18; Kol 1:26\x* Komi epän täk täyat u bänepjin täŋkehärom takta ba äbot täŋpani notjiye-kät bänep iron terak kowat-kwasikorän täŋpäŋ kuŋatta u täk täyat. Ba intä nadäk säkgämän yäpmäŋirä unitä nadäkinikjin täŋ-kehäromtak täyon yäŋ nadäk täyat. Ba Anutu täŋo man bureni käbop nanik kwawak ahäŋkuko unitäŋo mebäri ket nadäwä tärek täkot yäŋ nadäk täyat. Täŋpäkaŋ Kristo ini uwä man bureni käbop itkuko unitäŋo mebäri.  
\v 3  \x * \xo 2:3 \xt Ais 45:3; 1Ko 1:24,30; Efe 3:19\x* Ukenä nadäk-nadäk siwoŋi ba nadäwä tärek-tärek Anutu-ken nanik u kudup tokŋek it moretak.   
\s1 Äma täŋo man jopi nämo nadäneŋ  
\p
\v 4  \x * \xo 2:4 \xt Rom 16:18; Efe 5:6; Kol 2:8\x* Täŋpäŋ äma kubätä in yäŋ-täkŋarani täŋpäŋ bänepjin täŋpä waneŋta man ŋowä yäyat.  
\v 5  \x * \xo 2:5 \xt 1Ko 5:3\x* Näk inkät nämo itkamäŋ upäŋkaŋ bänepnatä inta juku piŋpäŋ nadäŋ tamik täyat. Täŋkaŋ in täŋkentäk säkgämän kowata kowata täŋpäŋ Kristota nadäŋ imikinik kehäromigän täŋpeŋ kuŋat täkaŋ unita bänep oretoret nadätat.  
\v 6 Täŋpäkaŋ in Kristo Jesutä Ekäni täŋ tamekta imagutkuŋo unita ukät kowat-kwasikorän täŋpeŋ kuŋat täkot.  
\v 7  \x * \xo 2:7 \xt Efe 3:17; Efe 2:20-22\x* Ude täŋpäŋ Kristo uterak jäwänjin pewä äpmoŋpänpäŋ yeŋkehärom täkot. Ude täŋpäŋ nadäkinik täktäk kädet täwetpäŋ täwoŋärek täŋpanitä bänepjin täŋmeham taŋirän kuŋat täkot. Täŋkaŋ bänep oretoret pen täŋ imiŋ yäpmäŋ ärok täkot.   
\p
\v 8  \x * \xo 2:8 \xt Kol 2:3\x* Täŋpäkaŋ äma kubätä nadäk-nadäk jopi ba yäŋ-yäkŋarani man terak täwetpäŋ täwoŋärek täŋirän kädet siwoŋi kakätäneŋta nadäŋ täpäneŋpäŋ kuŋat täkot. Man udewani uwä ämaken nanik, äbek ora täŋo kobap man. Uwä kome terak imaka kehäromi nikek uterak wohutpäŋ yäk täkaŋ, u Kristoken nanik nämo.  
\v 9  \x * \xo 2:9 \xt Jon 1:14,16\x* Nadäkaŋ, Kristo tohari gupi nikek ahäŋkukotä itak. Kristo uterak Anutu täŋo täktäk ba mebäri-inik tokŋek pat imitak.  
\v 10  \x * \xo 2:10 \xt Efe 1:21-22\x* Unitä imaka imaka kehäromi nikek unita intäjukun-inik täyak. Ukät kowat-kwasikorän täŋirä Anututä irit bureni intä terak tokŋek peŋ tamiŋkuko itak.  
\v 11  \x * \xo 2:11 \xt Rom 2:29\x* Täŋpäkaŋ Kristo tubeŋ kuŋpäŋ itkuŋ-ken uken Juda kädet iwatpäŋ gupjin moräk bureni nämo madäŋkuŋ. Nämo, gup moräk madäk-madäk mebäri kubä yäpuŋ. U ŋodeta yäyat; Ämatä gupi moräk madäk täkaŋ ude, Kristotä bänep nadäk-nadäkjin biani u madäŋ däkŋeŋkuk.  
\v 12  \x * \xo 2:12 \xt Rom 6:4; Efe 1:19-20; Kol 3:1\x* Täŋpäkaŋ ume ärutkuŋ-ken uken Kristo-kät kowat-kwasikorän täŋkuŋ. Täŋkuŋo unita Anututä inä Jesu-kät bok awaŋ gänaŋ äneŋkuk. Täŋpäkaŋ inä Anututä Jesu awaŋ gänaŋ nanik yäpmäŋ akuŋkuko unitäŋo kehäromi pähapta nadäkinik täŋkuŋo unita kadäni ume yäpuŋ-ken uken Jesu-kät bok awaŋ gänaŋ nanik wädäŋ tädotpäŋ tepmaŋkuk.  
\v 13  \x * \xo 2:13 \xt Efe 2:1,4-5\x* Bian inä guŋ, Juda täŋo baga man nämo iwarani, ba momi mäyap täŋpäŋ kumbani ude bumik kuŋarirä Anututä momijin peŋpäŋ Kristo-kät bok täŋpän kodak taŋkuŋ.  
\v 14  \x * \xo 2:14 \xt Efe 2:14-16; 1Pi 2:24\x* Juda täŋo baga man kudän täwani unitä iwan täŋ tamiŋkuk. Uwä momijin kubäkubä kwawak ude pewän ahäwäpäŋ mankenta biŋam tepmaŋkuk. Upäŋkaŋ Jesutä momijin baga mantä yäŋahäŋkuko u kuduptagän päya kwakäp terak urirän paotkuŋ.  
\v 15  \x * \xo 2:15 \xt Kol 1:13\x* Täŋpäŋ ugän nämo; Jesutä päya kwakäp terak kumbuko uterak mäjo wära kehäromi nikek ba imaka kuduptagän kehäromini nikek u kehäromini kudup yäyomägatkuk. Kehäromini yäyomägatkaŋ wi yäwatpäŋ mebärini kwawak peŋirän imaka jopi ude äworeŋkuŋ.   
\s1 Äma täŋo baga man nämo iwatneŋ  
\p
\v 16  \x * \xo 2:16 \xt Rom 14:1-12\x* Unita äma kubätä ume ketemta jop irit ba komepak kodakita orekirit ba orek nämo itta ba Sabatta yäjiwät man täwetpäŋ taniŋ wärät täkaŋ u nämo nadäŋ imineŋ.  
\v 17  \x * \xo 2:17 \xt Hib 8:5, 10:1\x* Baga udewani uwä imaka bureni kämi ahäkta yäwani unitäŋo wärani bumikgän. Upäŋkaŋ imaka bureniwä Jesuken ahäŋkuko pätak.  
\v 18 Täŋpäkaŋ äma udewani kubätä man ayäbu käda käwanipäŋ yäŋahäŋirän ba in injinta äpani nadäŋpäŋ aŋero yäniŋ oretta täwerirän man udewanita bureni yäŋ nadäŋpäŋ nadäkinikjin pewä putärewäpäŋ gwäki yäpmäkta täŋpä waneŋta. Butewaki, äma udewani uwä äma täŋo nadäk jopi iwatkaŋ ehäritä inita nadäŋirä ärowani täk täkaŋ.  
\v 19  \x * \xo 2:19 \xt Efe 2:21; Efe 4:15-16\x* Äma udewani Kristo nämo tubeŋ kuŋkaŋ meni-tägän jop yäŋ-täkŋat täkaŋ. Nadäkaŋ? Kristo uwä äbot täŋpani täŋo gwäknin pähap. Täŋkaŋ äbot täŋpani nin uwä Kristo täŋo gupi ude. Gupi u towiŋirän kehärom taŋpäŋ Anutu täŋo nadäk uterakgän taŋigän tägak täyak. Täŋ, äma udewani uwä Kristo peŋpäŋ iniken nadäk terak kuŋarani.   
\p
\v 20 Eruk, inä Kristo täŋo kumäk-kumäki yäpurärätpäŋ kome täŋo mäjo ba imaka mäde ut yämiŋkuŋopäŋ mebäri imata kome ŋonitäŋo mähemi bumik täŋpäŋ unitäŋo baga man mebäri mebäri iwaräntäk täkaŋ?  
\v 21 Man u ŋode yäk täkaŋ; U iŋirentawä! U naŋpentawä! U yäpentawä!  
\v 22  \x * \xo 2:22 \xt Ais 29:13; Mat 15:9\x* Täŋpäkaŋ imaka u ba u yäjiwät täkaŋ uwä bäräŋeŋ paotta yäwani. U ämatä iniken nadäkpäŋ yäŋpäŋ-täwoŋärewani.  
\v 23 Täŋkaŋ kaŋpäŋ ŋode nadäneŋ; Baga man udewani täga täŋkentäŋ nimek yäŋ nadäneŋ. Ba unita nadäŋirä Anutu iniŋ oretoret kädet bureni täneŋ. U gup yäpmäŋ äpäk-äpäk kädet bureni niwoŋärek täkaŋ yäŋ nadäneŋ. Ba u komi epän Anututä gäripi nadäk täyak unitäŋo kädet niwoŋärek täkaŋ yäŋ nadäneŋ. Upäŋkaŋ nämotä nämoinik! Imaka udewani uwä bureni nämo. Uwä gup täŋo kaŋgärip ba nadäŋ gärip kädet waki u däpmäkta kehäromini nikek nämo. Nämoinik!   
\c 3  
\s1 Kristo terak bänep kodaki iritta man  
\p
\v 1  \x * \xo 3:1 \xt Kol 2:12; Mak 12:36, 16:19; Efe 1:20\x* Täŋpäkaŋ inä Anututä Kristo-kät bok yäpmäŋ akuŋkuko unita kunum täŋo tuŋum, Kristotä Anutu dubini-ken intäjukun itak-ken itkaŋ u yäpmäkta gwäk pimik täkot.  
\v 2  \x * \xo 3:2 \xt Mat 6:33\x* Täŋkaŋ bänep nadäk-nadäkjin kunum gänaŋ imaka säkgämän itkaŋ unitagän pewä kuk täyon, kome terak imaka itkaŋ uterak nämo peneŋ.  
\v 3  \x * \xo 3:3 \xt Rom 6:2; 2Ko 5:14\x* Imata, in kumbuŋo unita. Kumäŋirä iritjin bureni uwä Kristo-kät kwasikorirän Anututä käbop peŋkuko ini watäni it täyak.  
\v 4  \x * \xo 3:4 \xt Plp 1:21; 1Ko 15:43; 1Jo 3:2\x* Eruk, iritnin täŋo mebäri bureni Kristo unitä äneŋi ahäŋirän in udegän kuduptagän ukät bok, iniken peŋyäŋek epmäget kudän ikek api ahäneŋ.   
\p
\v 5 Unita yäŋpäŋ kome täŋo irit kuŋat-kuŋat ba nadäk-nadäk waki u kudup utpäŋ kaŋ yejämbut! U ŋodeta yäyat; Kubokäret, kaŋgärip nadäŋ gärip waki, ba imaka imakata ämäŋi täktäk. Nadäkaŋ? Ämäŋi täktäk uwä anutu jopita gwäjiŋ äpmoŋ imik-imik udewanigän.  
\v 6 Täŋpäkaŋ imaka udewanita yäŋpäŋ Anututä kokwawak pähap api pewän ahäwek.  
\v 7 Nadäkaŋ, inä bian kome ŋonitäŋo nadäk terak itkuŋ-ken uken imaka u iŋit yäpmäŋ kuŋat täŋkuŋonik.  
\v 8  \x * \xo 3:8 \xt Efe 4:25-31, 5:4\x* Unita apiŋo imaka päke u mäde ut yämut. Kokwawak, bänep kubit, nadäwäwak, yäŋpäŋ-kaŋiwat ba me yäkyäk u kudup peŋ moreneŋ.  
\v 9-10  \x * \xo 3:9-10 \xt Efe 4:22,25\x* \x * \xo 3:9-10 \xt Efe 4:24\x* Täŋkaŋ äbot täŋpani notjiye jop yäkŋat-yäkŋat nämo täneŋ. Nämoinik, inä bänep bianijin täŋo kudän yejämäŋ moreŋpäŋ bänep kodakipäŋ tek ude wädäwä äroŋkuŋo unita. Täŋpäkaŋ bänep kodakijin uwä Anututä ini pewän ahäwani unita Anututä bänep kodakijin uwä ini bumikgän ahäkta täŋkodak täk täyak. U näkŋo mebärina kaŋpäŋ nadäkinik täŋput yäŋpäŋ ude täk täyak.  
\v 11  \x * \xo 3:11 \xt Gal 3:28\x* Ude unita inigän inigän, närepmirek-gärepmirek paotkuk. Grik nanik ba Juda nanik, gupi moräk madäwani ba gupi moräk nämo madäwani, iwoni nanik ba bipi nanik, watä epän äma jopi ba tuŋum äma, nin kuduptagän Kristotä gwäknin ude itpäŋ imaka kuduptagän uwäk täk täyak.   
\p
\v 12  \x * \xo 3:12 \xt 1Pi 2:9; Efe 4:2,32\x* Eruk, in Anututa biŋam täŋpani, ini-tägän bänep iron täŋ tamiŋpäŋ yäpmäŋ daniŋkuko unita kudän ŋode täŋpeŋ kuŋat täkot; In notjiyeta butewaki nadäŋpäŋ täŋkentäŋ yämik täkot. Täŋkaŋ injinta nadäŋirä äpani täŋpäpäŋ notjiyeta kokwawak bäräŋeŋ nämo nadäŋ yämineŋ. Nämo, bänep kwini terak oraŋ yämik täkot.  
\v 13  \x * \xo 3:13 \xt Efe 4:32, 5:2\x* Täŋkaŋ bämopjin-ken yäŋwawak ahäŋirän momi pekpek täk täkot. Ekänitä momi peŋ tamiŋkuko udegän täk täkot.  
\v 14  \x * \xo 3:14 \xt Rom 13:8-10; 1Ko 13:13; Efe 4:3\x* Täŋkaŋ bänep iron kädet bureni iwat täkot. Kädet unitä kädet päke u kuduptagän yärepmit morek täyak. Bänep iron täktäk unitä kädet täga ätu täŋ-meham taŋirän in bämopjin-ken bänep kubägän terak säkgämän irit pewän ahäk täkaŋ.  
\v 15  \x * \xo 3:15 \xt Plp 4:7; 1Ko 12:13,27; Efe 4:4\x* Täŋpäkaŋ bänepjin täŋo yäma därirä bänep pidäm Kristoken naniktä intäjukun it tamiŋpäŋ bänep nadäk-nadäkjin-ken kaŋiwat epän täk täyon. Nadäkaŋ? In bänep pidäm uterak itta Anututä yäŋ-päbä äbot kubägän tepmaŋkuk. Täŋpäkaŋ imaka u ba unita yäŋpäŋ Anututa bänep täga nadäŋ imik täkot.  
\v 16  \x * \xo 3:16 \xt Efe 5:19\x* Täŋkaŋ Kristo täŋo mantä bänepjin-ken tokŋek pat täyon. Kristo täŋo mantä bänepjin-ken tokŋek ude parirän nadäk-nadäk täga terak notjiye täŋo bänepi täŋkehärom takta yäwetpäŋ yäwoŋärek täŋit kap mebäri mebäri tek täkot. Kap Sam terak tewani, ba Ekäni iniŋ oretoret kap ätu ba kap ätu Munapiktä bänepjin-ken pewän ahäwani u Anututa bänep täga nadäŋ imiŋpäŋ tek täkot.  
\v 17  \x * \xo 3:17 \xt 1Ko 10:31; Efe 5:20\x* Täŋkaŋ imaka u ba u yäk täkaŋ ba täk täkaŋ u kuduptagän Ekäninin Jesu u nadäŋ imiŋpäŋ täk täkot. Ude täŋpäŋ Jesu wäpi terakgän Anutu Nan bänep täga nadäŋ imikinik täk täkot.   
\s1 Näda miŋi nani täŋo irit  
\p
\v 18  \x * \xo 3:18 \xt Efe 5:22\x* Eruk, webe, in äpjiye gämori-kengän kuŋat täkot. Ekänita biŋam täŋpanitä ude täŋpäwä api tägawek.  
\v 19  \x * \xo 3:19 \xt Efe 5:25\x* Täŋpäkaŋ äma, inäwä webejiyeta nadäŋ yämikinik täŋpäŋ komi mebäri mebäri nämo yämineŋ.  
\v 20  \x * \xo 3:20 \xt Efe 6:1\x* Täŋpäkaŋ iroŋiroŋi, inä meŋjiye nanjiyetä man yäŋirä mani buramik-inik täneŋ. Ude täŋirä Ekänitä tabäwän gäripi nikek api täk täneŋ.  
\v 21  \x * \xo 3:21 \xt Efe 6:4\x* Täŋpäkaŋ nan, inä äpetjiye nanakjiye man jäpi ba yäniŋ wärät man yäwettäko bänepi täŋpä wawäpäŋ nadäŋ bäräp terak nämo kuŋatneŋ.   
\s1 Intäjukun äma ba watä ämaniye jopita man  
\p
\v 22  \x * \xo 3:22 \xt Efe 6:5-8\x* Äma täŋo epän watä ämaniye, inä intäjukun ämajiye täŋo man kudup buramik täkot. Täŋkaŋ intäjukun ämajiye iŋamiken epän täŋpani yäŋ niwerut yäŋkaŋ täŋyäkŋarani nämo täneŋ. Nämo, iŋamiken itkaŋ ba nämo itkaŋ, epän kehäromigän täneŋ. In Ekäni oraŋ imik täkaŋ unita bänep täŋikŋat-kät nämo, kadäni kadäni kudän siwoŋi terak epän bureni täŋ yämineŋ.  
\v 23 Täŋkaŋ epän u ba u täk täkaŋ u ämata yäŋpäŋ nämo, Ekänita epän täyat yäŋ yäŋpäŋ gwäk pimiŋpäŋ täŋ-dämik täkot.  
\v 24 Ŋode nadäŋpäŋ täneŋ; Epän täk täkamäŋ unitäŋo gwäkiwä kunum gänaŋ nininta yäŋ nimani itak uwä Ekäniken mät yäpne. Nadäkaŋ? Inä Ekäni Kristo täŋo watä äma irirä ini-tägän intäjukun ämajin bureni ude it tamik täyak.  
\v 25  \x * \xo 3:25 \xt Rom 2:11\x* Täŋpäkaŋ äma kudän wakiwaki täŋpaniwä kudän waki unitäŋo kowata api yäpneŋ. Imata, Ekänitä ämawebe kudup täŋo täktäki uwä nadäk kubä terakgän yäpmäŋ danik täyak.   
\c 4  
\p
\v 1  \x * \xo 4:1 \xt Wkp 25:43,53; Efe 6:9\x* Täŋpäkaŋ epän watä äma täŋo intäjukun ämaniye, inä ŋode nadäk täkot; Nin täŋo intäjukun ämanin kunum gänaŋ itak. Unita nadäŋpäŋ watä ämajiye kudän siwoŋi terakgän yabäŋ yäwatneŋ.   
\s1 Ekäniken yäŋapik-apik täŋo man  
\p
\v 2  \x * \xo 4:2 \xt Efe 6:18; Plp 4:6\x* Täŋpäkaŋ Ekäniken yäŋapik-apikta ket nadäwä tumbäpäŋ gwäk pimiŋpäŋ kadäni kadäni yäk täkot. Ude täŋpäŋ Anutu bänep täga nadäŋ imikinik täk täkot.  
\v 3  \x * \xo 4:3 \xt Rom 15:30; Efe 6:19; 1Ko 16:9\x* Täŋkaŋ ninta imaka, yäŋapiŋirä Anututä iniken mani täŋo käderi täwit nimiŋirän Kristota man käbop itkuko u yäŋahäk täkäna.  
\p Man unitagän näk komi yotken itat.  
\v 4  \x * \xo 4:4 \xt Efe 6:20\x* Täŋkaŋ Ekäniken yäŋapik mantä mehamtäŋ namiŋirä man pidämigän yäŋkwawa taŋira ämawebe komeni komenitä mebäri kaŋ nadäwä tumbut. Näk ude täkta yäŋ namani.  
\v 5  \x * \xo 4:5 \xt Efe 5:15-16; 1Te 4:11-12\x* Täŋpäkaŋ äma Anutu nämo nadäŋ imani bämopi-ken inä säkgämän kuŋatpäŋ Kristo täŋo kädet yäwoŋärekta pidämtak täkot.  
\v 6  \x * \xo 4:6 \xt Efe 4:29; 1Pi 3:15\x* Ude täŋkaŋ yäkyäkjintä gäripi gakŋi nikek kaŋ ahäwän. Täŋpäkaŋ ämatä man u ba u täwet yabänayäŋ täkaŋ unita ketinik nadäŋpäŋ kowata säkgämän kaŋ yäwerut.   
\s1 Äma Polkät bok irani unitäŋo man  
\p
\v 7  \x * \xo 4:7 \xt Efe 6:21\x* Näkŋaken manna biŋam Tikikustä api täwerek. Uwä nintäŋo notninpak bänepnin gämäni, täŋkentäk ämanin ba Ekäni täŋo watä piä äma bureni-inik, man buramik täŋpani.  
\v 8  \x * \xo 4:8 \xt Efe 6:22\x* Bänepjin täŋpidäm tawut yäŋpäŋ iritnin täŋo manbiŋam täwetta notninpak u iniŋ kireŋpewa äretak.  
\v 9  \x * \xo 4:9 \xt Plm 10-12\x* Täŋpäkaŋ äma tägagämän Onesimus, man buramik täŋpani notjinpak, injin äbotken nanik u bok yäwera äreŋkaŋ näkä itat-ken ŋonitäŋo manbiŋam api täwetdeŋ.   
\p
\v 10  \x * \xo 4:10 \xt Apos 19:29, 12:12; Apos 13:13; Plm 24\x* Täŋpäkaŋ komi yot ŋoken bok irani notnapak Aristakus ukät Banabas nämeni Maktä nadäŋ tamikamän. (Mak unitäŋo mebäri täwetkuro unita inken äreŋirän not kaŋ täŋ imut.)  
\v 11 Täŋpäkaŋ notnapak kubä Josua, wäpi kubä Jastus u imaka, nadäŋ tamitak. Äma yaräkubä uwä Juda äbotken nanik. Juda äma ätutä Anutu intäjukun itkaŋ kaŋiwat epän täk täyak unitäŋo man yäŋahäkta nämo täŋkentäŋ namik täkaŋ, yaräkubä unitägän bänepna täŋ-kehäromtaŋ namik täkaŋ.   
\p
\v 12 Täŋpäkaŋ intä äbotken nanik kubä Epafras, Kristo täŋo watä piä äma unitä taniŋ oretak. U intä kehärom taŋpäŋ Anutu täŋo nadäk siwoŋi yäpmäŋpäŋ nadäwä-tärewäpäŋ kudup buramiŋpäŋ kuŋatneŋta kadäni kadäni Anutu-ken ehuranigän yäŋapik täyak.  
\v 13 Bureni-inik täwetat; Epafras unitä in ba Laodisia ba Hierapolis yotpärareken nanik äbot täŋpani ämawebe täŋkentäŋ tamikta komi epän inide kubä täk täyak.  
\v 14 Täŋpäkaŋ yäpätägak äma notninpak tägagämän wäpi Luk kenta Demastä taniŋ oretkamän.  
\v 15 Täŋpäkaŋ näkä Laodisia yotpärareken nanik äbot täŋpani ba Nimfa ukät äboriye Anutu iniŋ oretta Nimfatä ini yotken ärok täkaŋ u näkŋo bänep täga man ŋo yäŋahäŋpäŋ kaŋ yäwerut.   
\p
\v 16 Täŋpäkaŋ man kudän ŋo ämawebe daniŋpäŋ yäwerä nadäŋ morewäkaŋ Laodisia äbot täŋpani uken pewä kuŋirän unitä udegän kaŋ daniŋpäŋ nadäwut. Täŋpäŋ unita kubä kudän täŋpäŋ yämiŋkuro u imaka, tamäkaŋ kaŋ daniŋpäŋ nadäwut.  
\v 17  \x * \xo 4:17 \xt Plm 2\x* Daniŋpäŋ nadäŋkaŋ Akipus ŋode kaŋ iwerut; Epän Ekänitä yäŋ gamani uwä säkgämän siwoŋigän kaŋ täŋ yäpmäŋ ku yäŋ kaŋ iwerut.   
\p
\v 18  \x * \xo 4:18 \xt 1Ko 16:21\x* Eruk, Pol näkŋa-tägän ketnatä bänep täga man ŋo kudän täŋpäŋ tamitat. Komi yotken irani näka nadäŋ namik täkot. Eruk, Ekäni täŋo orakorakitä inken itinik täyon.