\id EPH - Imbo-ungu NT [imo] -Papua New Guinea 1997 (DBL 2014) \h Efesus \toc1 Poloni Efesus Imboma Pipia Topa Tirimu Ungumu \toc2 Efesus \toc3 Ef \mt2 Poloni Efesus Imboma Pipia Topa Tirimu Ungumu \mt1 Efesus \imt1 I Ungu Torumumunga Ungu Pulu Mare \ip Jisas ulu tukume terimumu lopeke tepa lerimu ungu mare Poloni nimbe para tipelie i ungu topa panjirimu. Lino meme tendekumu nimbe Poloni lino nendo yando konopu mondopo kandiki tepo konopu tendekuna pupili molamili nimbe ungu mane tirimu. Jisas ipuki tirimele imboma nombeya teko molko teangei mele kape ungu mane mare tirimu. \ip Goteni nu yunge imboma kinye nombeya tenio wali nuni eno konopu mondoko kandiki teko eno kinye konopu tendekuna pupili molani nipili! \c 1 \s1 Kraistini linonga nimbe tenderimumunga Goteni lino imbo koinjoma molangei nimuna moromolo ungumu \p \v 1 Na Pol, Jisasi Kraistini yunge kongono tendepuwi nimbe lipe mundurumo iyemu. Goteni na aku teko molowi nimuna aku tepo moro. Pipia topo tiromu eno Gotenga imbo ulke kombu Efesus moromele imbo Jisasi Kraist paa enge ningo ambolko pilko i pipiamu topo tiro. \p \v 2 Linonga Ara Gote kinye Awili Jisasi Kraist taloni eno kinye konopu noiko konopu u nipili molangei nengili nio. \s1 Kraistini linonga nimbe tenderimumunga Goteni mulu kombuna lino mele pengama tirimo ungumu \p \v 3-4 Goteni mulu mai talo oi naa tepili Kraistini pele linonga nimbe tendembalo mele pilipelie lino imbo kake teli imbo mongo tembalo ulu te naa peli imboma molangei nimbe kanopa ltimu kani Gote linonga Awili Jisasi Kraistinga Lapamu kapi nimbo imbi lipo ola mundemili. Kraistini linonga nimbe tenderimu lino kinye kopu tepa moromomunga Goteni lino mane ungu tipe mulu kombuna yando linonga konopuma kinye minima kinye enge nimbe manda pepili nimbe ulu pengama tipe mundurumu. Lino konopu mondopalie \v 5 paa koro oi lino kanopa lipe Jisasi lino lipe tapondombalomunga eno nanga imboma tepo limbo nimu. Yuni lino konopu noipelie yunge konopuni aku ulu terimu. \v 6 Yunge marenu konopu mondoli lino tapopili nimbe we tipe mundupe terimu ulu konopu lipo manjipolio wali yu kapi nimbo yunge imbi paka tondamili. \v 7 Goteni imboma we kondo kolopalie Jisasi linonga nimbe kolopili nimbe aku tepalie yunge mememuni linonga ulu alowa tendelimanga tiye kolopalie lino wendo ltimu. \v 8 Yu lino paa kondo kolorumu. Aku tepalie lipe manjili uluma kinye moke teli ulu pulumu kinye awini toya topa tirimu. \v 9 Aku tepa tipelie Kraistini linonga nimbe tendembalomunga Goteni lino kinye konopu tipe tembalo mele nimbe panjirimumu lopeke tepa perimu nalo kinye lino lipe ondorumu. \v 10 Lopeke tepa perimu ulumu manda tembalo waina wendo opili nimbe panjirimu. Aku wali oi tepa mulu mai talo melema kinye yandopa melema pali aku melema pali nokopalie iye tenga altopa lipe popo tipe liepili Kraist kano melemanga pali nokoli iyemu molopili nimbelo. \p \v 11 Yunge konopuni pilipe melema kinye uluma pali kanopa lipe nanga kongono tendangei nimbe oi nimbe panjirimu. Aku tepa Goteni lino Juda imboma kano iye Kraistini linonga nimbe tendembalo mele pilipelie mulu mai talo oi naa tepili nanga imboma molangei nimbe kanopa ltimu. \v 12 Lino Juda imboma oi pulu polopo Kraist ipuki tipo lombilerimulu. Goteni lino imbi topa ltimumunga imbo palini aku ulu enge nilimu kanokolio yu kapi nengei. \v 13 Eno imbo talape lupema kape Gotenga ungu tukumemu pilko ltingina Goteni tukundo ltimu. Kraist ipuki tiko kopu teko moloringi wali Goteni yunge imboma nimbe Mini Kakemu tirimu. \v 14 Mini Kake Teli ltimulu akumunga Goteni lino pele molonge mele timbo nimbe panjirimu mele pengama yunge imboma paimbo timbelo lipo manjirimolo. Pele paimbo timbelo limolo nimbo pilipolio Goteni lino yunge imboma kamukumu limbelo kinye Satanenga ulu keri teni lino altopa manda naa ambolombalo nimbo pimolo. Linonga nimbe aku tendembalo kinye kanopolio lino yu kapi nemili nimbe tendembalo kani yunge imbimu paimbo lipo ola mundundupo yu kapi nemili. \s1 Poloni Efesus imbomanga Gotendo paa tereno nimbe eno Gote liko manjengei nimbe konge tenderimu ungumu \p \v 15 Goteni eno taporomomunga eno Awili Jisasi paa ipuki tiko Gotenga imboma pali konopu mondoromele mele oi pulu polopo pilendu. Kinye kape \v 16 eno aku teremelemunga Gotendo waliwalima paa tereno nimbo nani Gote kinye enonga konge tendero. \p \v 17 Awili Jisasi Kraistinga Lapa Gote Enge Nilimuni yunge Mini Kake Telimu tipe yunge imboma lipe manjili ulumu tipili nimbe, yunge lopeke teli uluma pilengei nipili nimbe nimona eno yu paa kanoko ltendangei nimbo konge tero. \v 18-19 Enonga konopuni yunge ungumanga pulumu paa pilengei nimbo yu kinye enonga konge nindirola. Yuni eno mele pengama timbo eno molko kondonge nimbe, nimbe panjirimu melema nokoko moromele akuma kinye nanga imboma molonge mele paa pengama timbo nimuma kinye yu paimbo nimbo enge nimbo pimolo imboma yuni lipe tapondoromo enge paa olandopa olandopa peremomu kinye mona lepili paa pilengei nimbo aku tepo yu kinye enonga konge nindirola. Kano enge olandopa peremomu lino te aku tepa oi naa kanoli. Engemupe i tepa mele. Enge nimbe terimuna \v 20 Kraist oi kolorumu wali Goteni yu topa makinjipelie mulu kombu mepa pumbe yunge imbo kindo mondorumu enge akumuni lino kinye terimu. \v 21 Aku ulu teremomunga kuro enge nilima akuma maindo mundupe iye kamakoma gavman imboma waye enge kinye ltemoma altopa ombaloma kape peya maindo mundupe yu paa olando moromo. \v 22 Goteni melema pali Kraistinga kimbona maindo lepili nimu. Aku ulu terimumunga Kraist yunge imbomanga yu iye kamako kiyendomu moromola. Yu kangimunga pinyewemu. \v 23 Kraistinga imbo talapemu yunge kangimu. Kraist kinye yunge imbo talapemu kinye eno lipe popo tipe imbo tendeku mele. Yu yunge imbo talape moromelemanga pali yu pumbe molopa manda tenderemo. Yu melemanga pali molopa manda tenderemo. \c 2 \s1 Lino imbo kololima Goteni Kraist kinye peya koinjo molangei nimu \p \v 1 Enonga teko kenjiringi uluma kinye ulu pulu keri teringima kinye akumani eno toko kondoringi. \v 2 Aku teko moloringi wali ya mai kombumanga ulu pulu kerima kau teko, kuroma nokoromo iyemu kau lombili pungo pilko moloringi. Kinye imbo mare Gotenga ungumu liko tui tiko naa pimele imboma kano kuromanga iye nomimuni enge nimbe nokopa enonga konopuna moromo. \v 3 Kano imboma kinye moromele mele oi lino imboma pali tendekuna molopo, oi konopu keri pelimani eio nimbo ulu pulu kerima kau pilipo tepo, kano konopumani kinye kangimani kinye konopu mondoko teamili ningi mele kau pilipo lombili pumbo tepo molorumulu. Oi we imboma kinye aku tepo molorumulu mele we molemalanje Goteni we imboma mindili tipo pundu tombo nimu mele linondo peya nilka. \v 4-5 Paimbo lino tepo kenjirimulumunga imbo kololima molorumulu nalo Goteni lino Kraist kinye peya altoko koinjo molangei nimu. Tepo kenjirimulumunga Goteni pundu taio nilka nalo paa we kondo kololi ulumu peremo Goteni lino paa konopu mondopalie lino Kraist kinye peya altoko koinjo molangei nimu. Gotenga we kondo kololi ulumuni kau lino lipe tapondopa mindili nomolo aulkena wendo lipe yu kinye peya koinjo molopo kau pumolo ulu pulumu tirimo. \v 6 Goteni lino Kraist kinye popo tipe topa makinjirimu. Aku tepalie lino Kraist kinye kopu tepa mulu kombuna yu molopa melema nokoromo polona Kraist kinye peya molangei nimbe lipe mondorumu. \v 7 Akilio kape imbo molongeima na Gote imboma na kinye paa olandopa olandopa we kondo kololi ulumu peremo mele pilengei lipo ondambo nimbe Goteni lino aku tepa Kraist Jisasini linonga nimbe tenderimumunga kondo kolopa tepa kondorumu. \v 8 Kraist enonga nimbe tenderimu mele paimbo ningo enge ningo pileringimunga Gotenga we kondo kololimuni eno mindili nolemala aulkena wendo ltindipe yu kinye peya molko kondangei aulkena lipe mondorumu. Aku ulumu enoni enongano naa teringi, Goteni eno we tirimu. \v 9 Aku ulumu enoni kongono teringimunga pundu toko naa ltingi. Akumunga neya aku ulumu limo imbo teni nanga kongono tendumunga neya aku ulumu ltiu nimbe yunge imbi yunu kapi naa nimbelo. \v 10 Goteni lino Jisasi Kraist linonga nimbe tenderimumunga tepa koinjo mondorumuna oi lino andamili nimbe tumbi tipe noindirimu aulke koinjo pengana linoni andamili. \s1 Juda imboma kinye imbo lupema kinye pali Gotenga imbo talape tendekumu molangei nimbe Kraistini lipe tendeku tirimu ungumu \p \v 11 Goteni eno we taporumumunga Efesus imboma eno altoko ulu te konopuni pilengei! Eno Juda imbomani naa meringi. Juda imboma naa moloringimunga imbi leko kangi pundu kopili imboma nimele imbomani enondo kangi pundu naa kopili imboma ningi. Aku ulumu iyemani eno enongano kangikondo teringi ulumu kau. Akumu kinye altoko liko manjengei! \v 12 Oi aku teko moloringi walimanga eno Kraist kinye peya tendekuna naa molko yu mele mele moloringi mele kinye altoko pileio. Aku walimanga eno Israel imbo talapena tukundo onge aulke te naa lerimu, Goteni yunge imboma kinye tembo nimbe, nimbe panjipe mi lerimu ungu akumu eno kinye naa perimula. Enonga ulu penga te pele wendo ombalo ningo konopu tiko nokoko molonge ulu pulu te naa pepa, ya mai kombuna Gotenga imbi pilko yu kinye tapu toko molonge aulke te naa lerimu mele kinye pileio. \v 13 Nalo kinye eno oi wali te Gote kinye tule teko moloringi imboma Kraist yunge meme ondorumumuni Kraist Jisasi yuni eno kinye tapu topa molopa eno Gote kinye nondoko molangei nimbe lipe popo tirimu. Kinye Yu kinye tendekuna moromele. \p \v 14 Kraist yuni Juda imboma kinye eno we imbo lupema kinye opa pule toko molorumulu ulu pulumu topa mainye mundupe yunge kangimuni andi yando konopu keri panjirimulu papemu alumbiye tepalie lino ame tondopa imbo talape talo popo tiko talape tendekumu molangei nimu. \v 15 Moses ungu mane tirimuma kinye, aku ungu mane tipelie teaio nimu uluma kinye, ungu manemanga tukundo perimu unguma kinye, pali lino konopu keri perimuna imbo talape talo molorumulu. Akumunga Goteni Jisasinga kangimuni terimu ulumuni aku uluma pali kamukumu mainye pupili altopa ulure naa tepili nimbelie kano papemu alumbiye terimu. Yuni molangei nimbe pilipe aku terimu mele i tepa, eno imbo talape talo nanga imbo talape tendekumu molangei nimbe lipe popo tirimula. Aku teko molkolio eno konopu tendekuna pupili molko kondangei nimbelie aku tepa terimu. \v 16 Yu unjo polopeyana kolorumumuni kano imbo talape talo oi opa pule moloringima kamukumu kangi tendekumu molko Gotenga imboma molangei nimbe lipe popo tirimu. Yu unjo polopeyana kolorumumuni oi opa pule moloringi ulumu topa mainye mundurumu. \v 17 Eno Juda imbo naa molko Gote kinye tule teko moloringi imboma kinye, Juda imbo Gote kinye nondoko moloringi imboma kinye Kraist omba eno pali temane penga te topa tipelie nimbeindo, eno konopu tendekuna pupili popo tiko molaio nimu. \v 18 Yuni imbomanga nimbe tenderimumuni lino Juda imboma kinye we imbo lupema kinye pali Mini tendekumuni lipe tapondopa aulke akirindirimomunga Ara moromona nondopo manda pumolo aulke ltemo. \s1 Lino Kraistinga imboma Gotenga ulkemu moromolo ungumu \p \v 19 Aku tenderimuna aku tepo moromolo akumunga kinye eno imbo mare mai naa lepa imbo omba angileli imboma mele naa moromele. Eno Gotenga Juda imboma kinye talape tendekumu molko, Gotenga imbo talape paimbomu molko, \v 20 Gote moromo ulkemu mele moromele. Gotenga nimbe munduli unguma ningo para tiringi profet iyema kinye, Jisasini nanga kongonomu tendepaio nimbe lipe mundurumu iyema kinye, aku iyema kano ulkemunga pongama. Kraist Jisasi yu aku ulkemunga timumu. \v 21 Ulke timumuni pele kokeyama ingi tipe amboromo kinye ulkemu enge nimbe angimo. Goteni ulkemu pele kokeya tepa moromo. Aku ulkemu kamukumu takombalo wali Awilimu yunge ulke kake telimu angilimbelo. \v 22 Eno Kraistini tenderimumunga yu kinye tapu toko moromele imboma kape Goteni lipe popo tipe Gote yunge ulkemu takoromo, aku ulkena yunge Mini Kakemu kinye Gote moromo. \c 3 \s1 Pol imbo talape lupemanga ungu nimbe tili iyemu molorumu ungumu \p \v 1 Kraistini imbo lupema kinye Juda imboma kinye peya Gotenga imboma molangei nimbe aku tepa imbo talape talo lipe tendeku tirimu akumunga na Pol Gote kinye ungu nimbo enonga konge tendero. Eno we imbo lupema lipo tapondoromunga na ka ulkena pero iyemu molopolio, enonga konge tendero. \v 2 Ungu te oi pilerimu nemboi, Goteni na kinye eno kinye terimu mele pileringi konopu lteo. Akumu i tepa Goteni eno we kondo kolorumumunga lipe tapondombalo mele kamukumu pilengei nimbe na kanopa ltimu. \p \v 3 Akumu Goteni ulu tembalo mele oi lopeke terimu akumu na nimbe para tirimu, akumu oi alaye kolte pipia topo nimbo tindu kanomu. \v 4 I pipia toro akumu kanokolio pilenge kinye Goteni tembalo mele lopeke tepa perimumu Kraistini terimumunga mona lerimuna lipo manjiro mele eno pilenge. \v 5 Ulu tembalo lopeke tepa perimu kanoma oi mololiko oringi imboma kinye nimbe para naa tirimu. Imbo mare, kinye nimbe para tirimu. Kinye kau Jisasini nanga kongonomu tendepaio nimbe lipe mundurumu iyema kinye, Goteni yunge nimbe munduli unguma ningo tirimele imboma kinye, yunge imbo kake teli aku imboma kau Gotenga Mini Kake Telimuni nimbe para tirimo. \v 6 Kano oi lopeke terimu kinye para lemo ulumu i tepa, Kraist Jisasini imbomanga nimbe tenderimumuni temane pengamu peremo akumuni we imbo lupema kinye lino Juda imboma kinye lipe popo tipe kangi tendekumu molangei nimbe, Goteni imboma kinye tembo nimbe panjirimu mele Juda imboma kinye we imboma kinye pali teremo. \p \v 7 Goteni we kondo kolopa na ungu tukumemu andopo topo tiembo nimbe kanopa lipe, aku kongonomu teambo nimbe na enge tirimu. \v 8 Gotenga imbo moromelemanga pali na paa mainyendopa moro, nalo Goteni na we kondo kolopalie kongono i tepa tirimu, Juda imbo naa moromele imboma ungu tukumemu ningo tilko andowi nimu. Aku ungu tukumemu Kraistini lino kinye ulu penga terimuma, linoni manda naa moke tepo pilipo kambu manda naa toromolo uluma. \v 9 Melema pali terimu Goteni pele tembo nimbe konopuna panjirimu mele koro oi yunu pilipe yu kinye lopeke tepa perimu mele altoko imbo naa pileringi kanoma, kinye nando imboma pilengei ningo tipuwi nimu. \v 10 Oi lopeke tepa perimu nalo kinye Jisasi yu ipuki tiko moromele imboma kinye ulu pengama tepa mona ltenderemo muluna enselema kinye kupena kuro kerima kinye kanoko liko manjengei nimbe nimo. \v 11 Paa oi Goteni aku ulu tembo konopu lerimu akumu kinye linonga Awili Jisasi Kraist kinye aku ulu terimu. \p \v 12 Kraist ipuki tipo yunge imboma moromolomuni pipili naa kolopo Gotenga kumbekerena tumbi tipo purumolo. \v 13 Akumunga nani eno konge tepolio nimboindo, na eno lipo tapondomboindo mindili nomboi moro mele konopu awini naa liko mundukolio paimbo ningo enge ningo pilko moromele mele tamba naa nipili. Na mindili noro ulumuni Gote kinye peya tapu toko moromele mele lipe tapondoromomunga konopu tiko molaio. \s1 Poloni Gote kinye Efesus imboma enge ningo molangei nimbe konge terimu \p \v 14 Oi nimbo tendu kanomu, kinye ya kamukumu nio. Goteni Juda imbo talapemu kape we imbo lupema kape lino pali tembo nimbe panjirimu mele kinye teremo ulumu pilipolio akumunga na linonga Lapa kinye ungu nimbo enonga konge tendambo nimbo yunge kumbekerena komongo topo pondoro. \v 15 Gotenga imbo talape akumu mulu kombuna tukundo moromelema kinye, ya mai kombuna moromoloma kinye, pali imbo talape tendekumu nimbe yuni enonga imbi tirimu. \v 16-17 Nani Ara kinye ungu nembo nimbo yu moromona komongo topo pondopolio konge tepolio nimboi. Iye Kamako Gote, nu ipuki tiko moromele imbomanga Kraist enonga konopumanga yunge ulkemu nimbe kamukumu molopili ningo nunge enge pengama liko Mini Kake Teli imboma tukundo tipili ningo tiwi. Unjo te enge nimbe angilimbeindo yunge pulkono maina mainye purumo mele eno aku teko konopu mondoli ulu pulumunga tukundo molko enge nipili molangei niwi. \v 18 Aku tekolio Kraistini lino pali konopu mondoromo mele paa manda leko pilko kondonge engemu Gotenga imboma pali kinye nunge imboma kinye peya pepili ningo Kraistini lino pali konopu mondoromo ulu akumu paa tule tepa pumbe paa palaku lepa pumbe paa olando tipe pumbe paa maindo purumo mele pilinge engemu nunge imboma tiwi. \v 19 Gote nunge ulu pulu penga noiko tirinoma enonga konopumanga aku uluma pali tengepeya tepa pepili ningo kano Kraistini konopu mondoromo ulu pulumu enoni pilengei ningo enge tiwio nimbo enonga konge tendero. Aku Kraistini konopu mondoromo ulumu we konopuni kau manda moke teko pimolo aulke te naa ltemo. \p \v 20-21 Akumunga Gotenga imbimu paa olandopa molopa kau pupili nemili Gote yunge engemuni linonga konopumanga kongono teremomunga linoni konge temolo uluma kinye teamboi molo aku tepo molambo molo aku tepo ulu lupe lupe konopuni pimolo mele uluma pali yuni yunge engemuni paa olandopa manda tembalo iyemu moromo, akumunga Kraistinga imbo talapena tukundo molopo Kraist Jisasi peya lino tapu topo moromolo imbomani kano kongono teremo Gotenga imbimu akilio kape paa kamukumu paa olandopa molopa pupili nimbo yu kapi nimbo imbi lipo ola mundemili. I paa. \c 4 \s1 Poloni lino Kraistinga imboma yunge kangimu molopolio Goteni teaio nimo unguma kau pilipo lipo teamili nimu ungumu \p \v 1 Akumunga na Awilimunga kongono terumunga ka ulkena pepo moro iyemu, nani enge nimbo eno ungu mane tipolio nimboindo Goteni enondo eno nanga imboma molko nanga kongono tendangi wangei nimbe kanopa ltimuna ongo yu kinye moromele imboma mele molkolio yuni kanopa penga pimo uluma teko molaio. \v 2 Waliwalima nanga imbi ola naa molopili, imboma kinye peya taka lipo molambo ningo molaio. Imbomani eno teko kenjinge wali anjo enoni konopu mondoko pundu naa toko we tiye kolko konopu awini liko naa mundeio. \v 3 Lino Kraistinga imbo talape tendekumu moromolo imboma konopu tendekuna pupili taka lipo molamili ningo konopu tendekuna pupili nimo Minimuni eno nombeya tepa ka topa ambolopili ningo molaio. \v 4 Lino Kraistinga imboma, lino kangi tendekumu. Mini Kake Teli linonga konopumanga moromomu yu tendekumu kau. Aku tepala Goteni linondo yunge imboma molangei waio nimu mele kombu pengana pumbo molomolo nimbo konopu tipo nokopo moromolo ulu tendekumula. \v 5 Linonga Awilimu tendekumula. Ipuki tili ulumu tendekumula. No lili ulu pulumu tendekumula. \v 6 Linonga pali Lapa Gote tendekumu kau. Yu lino Kraistinga imbomanga pali olando moromo. Yu linonga pali tukundo kongono tepa moromo. Yu linonga pali konopumanga moromo. \p \v 7 Gote we kondo kolorumumunga Kraistini lino tepo kondoromolo engema moke tepa lino te te nimbe awini we tirimu. \v 8 Gotenga Bukumunga i tepa nimbe peremo: \q1 Yu paa muluna olando pumbe ka ulke peli imbo awinima mepa pumbelie yunge imboma melema we tirimu. \rq (Sng 68:18)\rq* \m \v 9 Kraist yu olando purumu nimu akumu olando kau purumumunga lipe ondorumuya? Molo. Oi yu paa maina mainyendo purumumunga lipe ondorumu. \v 10 Iye muluna paa olandopa purumu iye kanomu oi maina mainyendo purumu iyemu. Mulu mai talonga pali undukana molombai aku terimu. \v 11 Kano iyemuni kau maina imboma engema moke tepa we tirimu. Imbo mare yunge kongonomu tendangei nimbe lipe mundumbeindo eno aku kongonomu teangei engemu tipe, mare kanopa lipe yunge nimbe munduli unguma imbomando ningo tengei engemu tipe, mare kanopa lipe Gotenga ungu pengamu nilko tilko andangei engemu tipe, mare kanopa lipe Kraistinga imbo talapemanga tapu iye kongono teangei enge tipe mare kanopa lipe Goteni kanopa penga pilimbelo mele mane tinge enge tipe aku teangei engemu tirimu. \v 12 Kraistini nanga kangimu enge nimbe molopa kondopili nimbe Gotenga imboma pali Kraistinga kendemande kongonomu teko molangei nimbe aku tepa engema yunge imboma moke tepa we tirimu. \v 13 Lino yunge imboma paimbo nimbo enge nimbo pilimolomunga konopu tendekuna pupili molopo, Gotenga Maloni konopuni pilipe moromo mele lino pali tendeku tipo pilipo kondopo, imbo yu konopu pepili mololipo pumbo, kamukumu Kraist moromo mele lino imbo konopu pepili molamili nimbe aku terimu. \p \v 14 Aku tepo tepo molomolo kinye bakulu keloma konopu naa peli moromele mele naa molomolo. Nomuna poporome topa sip mare we topa mepa andoromo mele iye mare kondi toko kolo toromele iyema ongo eno i teko teaio i teko teaio ningo mane tirimele kinye we pilko konopuma alowa malowa teko lombili purumele mele lino aku tepo naa temolo. \v 15 Kolo toli iyemani ninge mele komu tendepo naa pilipolio Kraistinga kangimu moromolo imbomani lino nokopo linonga pinyewe moromo iye Kraist moromo mele molamili nimbo nendo yando konopu mondopo ungu paimboma kau nimbo molamili. \v 16 Yu kimbo ki kangi melemanga pali nokoromo iye pinyewemu. Yuni ombele pulkono melema pali enge nipili nimbe enge tirimo. Akumunga kangimunga melema pali nendo yando konopu mondopa lipe tapondoromomuni kangimu akopa awili lepa enge nimbelo. \s1 Kraistinga imboma oi uluma tiye kolko ulu pulu koinjoma teko molonge ungumu \p \v 17 Jisasinga kongono iye molopo yunge imbi lipo eno kane kane molaio ungumu nimbo timboi. Eno imbo imbomanga tenge ulu naa teaio. Enonga konopu mepa andoromo. \v 18 Kano imboma eno uluma pali naa pilko enonga konopuma pipi tirimelemunga Gote molopa teremo mele naa pilko, enonga lipe manjilima tumbulu toromo akumunga eno Gotenga koinjo molopa kondolimunga tawendo moromele. \v 19 Ulu teremelema pilko moke teko pipili kolonge ulu pulumu mainye purumu eno kinye naa peremomunga eno ulu kerimanga tukundo tumbi tiko pungo, imboma kanokolio mai koromele ulu kalaro mololima konopu kimbo tiko teko moromele. \p \v 20-21 Pileio! Lino oi Kraistinga ltemo ungu tukumemu nimbo tirimuluma paa pileringi konopu lteo. Aku wali eno imbo imbomanga ulu pulu kerima teaio ungu naa nimbo tirulu. \v 22 Eno tenge mele ningo mane tirimulu mele i tepa: Eno oi moloringi kinye enonga oi we konopumani ulu pulu kerima eio konopu leringi kano konopuma tiye kolangei. Aku teringi ulumani ya mai kombuna molko kenjiko kolkolio kombu kerina pungo mindili nongo molko kenjiko kau pulimala. \v 23 Kano oi we konopuma tiye kolko eno konopu koinjoma pepili molangei. \v 24 Gote konopu peremo mele lino yunge konopu koinjo teremomu aku tepa pepili ningolio Goteni ulu pulu penga tumbi nilima tepa paa kake tepili moromo mele aku teko molangei nimbo ungu mane aku tepo nimbo tirimulu. \p \v 25 Akumunga oi we konopuma tiye kolko konopu koinjoma liko panjikolio eno ungu kolo toli ungumu tiye kolko, kangi tendekumunga kimbo ki melema angimo mele aku tepo lino Kraistinga imboma pali konopu tendekumu pepili moromolo kani Kristen imbomando ungu paimboma kau ningo molaio. \v 26 Eno mumindili tembalo kinye ulu pulu keri te naa teamili. ningo, pilko kondoko molaio. Eno mumindili kolko molangei ena naa pepupili. \v 27 Nalo aku mumindili we kolkolio eno Satan nambu toko linge kani. \v 28 Melema wapu ltimele imboma aku ulumu tiye kolko kinye wapu naa liko, kongono teangei. Enonga kimani melema wapu naa liko imbo mare mele molo lembaloma lipo tapondopo melema tiemili ningolio kano wapu noli imbomani enonga kimani kongono pengama teangei. \p \v 29 Enonga keremanga ungu keri te wendo naa opili neio. Kraistinga imbo konopu tamba nimbeloma kinye molko kenjingema kinye eno enge timbelo unguma kau neio. Ungu mare kano imboma pilenge wali eno lipe tapondombalo unguma kau neio. \v 30 Mini Kake Telimuni eno imboma ulu pulu kerimani kondi toromo kombumunga pele kamukumu wendo pungo, ulu pulu keri te naa peremo kombuna wangei kani nokopa molopili nimbe Goteni Mini Kake Teli tirimu akumuni kanopa keri pilipe konopu naa mondombalo uluma naa teangei. \v 31 Imbo lupema kinye konopu keri panjiko teko kenjiko, iri toko mumindili kolko, opa teko ungu umbulkondo nindiko, aku ulu teremelemanga ulu puluma tiye kolaio. \v 32 Enoni enongano nendo yando kondo kolko teko kondoko, Kraistini enonga nimbe tenderimumunga Goteni enonga ulu pulu kerima we tiye kolopa enondo pundu taio naa nimu mele aku teko imbomani eno teko kenjinge uluma we tiye kolko pundu taio naa nengei. \c 5 \s1 Gotenga pana molamili nimu ungumu \p \v 1 Aku tepa eno Goteni paa konopu mondoromo bakuluma yuni tepa moromo mele lombilko teko molaio. \v 2 Eno enongano nendo yando konopu mondoko kau molangei. Kraistini lino konopu mondopalie linonga nimbe kolo wangopa kolondorumu aku teko imboma konopu mondoko molaio. Oi kongi kinye melema kalko Gote popo toko tiringi kinye munemu pilipe penga pilipe ltimu mele Kraistini lino konopu mondopa Gote popo topa yunge kangi toringimu tirimu akumu aku tepa pilipe ltimu. \p \v 3 Eno Gotenga bakuluma moromele kani wapu ulu kerinali naa teko, imbo tenga kangina ulu kalaro mololi uluma naa teko, mele noirimele melema manda naa teremo ningo imbo marenga melema kumu meko nani lipo noiemboa ningo naa teaio. Aku ulumanga temane te kape paa naa taio. Gotenga imbo kake telima aku uluma tenge molo temane tonge kinye manda naa tembalo kani aku teko paa naa teaio. \v 4 Imboma pilkolio pipili kolonge ungu kerima kape naa ningo, kauwe unguma pilko imboma owe teangei ningo temane kerima toko aku alowa teko unguma naa neio. Aku tepa ungu kerima lino Kraistinga imboma nimolo kinye manda naa tembalo. Aku unguma naa ningo, Goteni eno tepa kondoromomunga yu paa tereno ningo molaio. Aku tenge kinye penga. \v 5 Eno paa i teko wamongo teko pilengei: Wapu ulu kerinali teko, imbo tenga kangina ulu kalaro mololi uluma teko, mele noirimele melema manda naa teremo ningo imbo marenga melema kumu meko nani lipo noiemboa nimele imboma Gote kinye Kraist talo iye nomi king molko nokorombele kombuna pungo mele pengama linge aulke te paa naa ltemo. Melema kumu meremele imbomani we melemando linonga Gote ningo popo toko kapi nimele imboma moromele. \v 6 Imbo teni lino teko kenjirimele nimbe ungu pulu te naa peli we unguma kolo topa kondi tombalo ningo paa kanoko kondoko molaio. Aku teko teremele imboma Goteni nanga ungumu liko tui tiko da teko moromele nimbe eno kinye mumindili kolopa tepa tombalo kani eno liko manjiko molaio. \v 7 Aku ulu keri teremele imboma eno kinye kopu teko naa molaio. \p \v 8 Oi eno tumbulu tolina moloringi nalo kinye Awilimuni eno pa telina mondoromo kani eno pana moromele imboma moromele mele aku teko molaio. \v 9 Pa telimunga mongo toromo mele i tepa. Ulu pengama kinye ulu tumbi nilima kinye ungu paimboma kinye aku uluma wendo opili nimo. \v 10 Awilimuni kanopa konopu tirimo uluma pilipo kondopo teamili ningo molaio. \v 11 Tumbulu tolimunga ulu puluma paa naa teaio. Tumbulu tolimunga ulu puluma eno lipe tapondombalo enge te naa peremo. Tumbulu tolimunga ulu puluma naa teko, imbomando tumbulu tolimunga ulu puluma keri ningo, ningo tinge kinye paa. \v 12 Gotenga ungumu liko tui tiko teremele imbomani lopeke teko konopu tiko teremele mele nimbo timboindo kape mai kolka. \v 13-14 Nalo pamuni mele tepa mona ltenderemoma pali ulumanga puluma waye ltemo. Pa telimuni melte tepa mona ltenderemo kinye kano melema kape pa teremo akumunga melemanga puluma mona ltemo. Akumu pilko kunana tenga ungu te toringi akumu i tepa: \q1 Imbo uru pelimu, nu makilko molowi. Ono kombuna makiliwi. \q1 Aku tenio kinye Kraistini nu moloniona pa tendembalo. \p \v 15 Akumunga eno teko molonge mele kanoko kondoko molaio! Eno imbo lipe manjili naa peli imboma mele naa andangei. Lipe manjili peli imboma andoko molaio. \v 16 Kinye moromele walima imbomani teko kenjirimele kenjinge walima akumunga eno lipe manjili peli imboma andoko molkolio, ulu pengama tenge waima wendo wendo ombalo kinye welea welea tepo naa temolo kinye ulu mareni omba pipi timbelo kani welea welea tepo teamili ningo kano ulu pengama tumbi tiko teaio. \v 17 Akumunga, ulu alowa teli uluma naa teaio. Awilimuni eno teaio nimo mele liko manjiko kondokolio aku teko teaio. \v 18 No awini nongo keke lepo naa taio. Aku tenge wali eno enongano tepa kenjimbelo uluma tenge kani aku ulu naa teaio. Gotenga Mini Kake Telimu enonga konopuna molopa manda tepili neio. \v 19 Mini Kake Telimu enonga konopuna molopa tepili eno enongano nendo yando Gotenga imboma kinye ungu nemili ningolio Gotenga Bukuna moromo kunanama kinye eno maku toko kunana nimele kunanama kinye Mini Kake Telimuni enonga konopuna tope timbelo pilenge kunanama kinye ningo Awilimu kapi nemili ningo kerena kape konopuna kape kunana ningo \v 20 linonga Awili Jisasi Kraistinga imbi leko waliwalima Lapa Gotendo melemanga pali paa tereno neio. \s1 Lino linonga imboma kinye ungu pilipo taka lipo molomolo mele ungu mare \p \v 21 Kraist yu linonga Iye Awilimu ningo yunge ungumu pilko molkolio andi yando Gotenga imbomanga maindo molaio. \v 22 Eno ambomani Awilimu kinye maindo moromele mele enonga iyema kinye maindo molaio. \v 23 Ambe temona Kraist yunge imbomanga pinyewemu moromo mele enonga iyema enonga pinyewe mele moromele. Kraistini yu ipuki tirimele imboma tepa ltimu aku imboma yunge kangimu. \v 24 I tepa mele Kraist yunge imboma yu kinye maindo moromele mele eno amboma enonga iyemanga waliwalima maindo molaio. \v 25 Eno iyema, Kraistini yunge imbo talapemu paa konopu mondopalie kolo wangopa kolorumu aku teko mele enonga amboma konopu mondaio. \v 26 Yunge imbo talapemu Gotenga talape kake telimu molopili nimbe Kraistini yunge kolo wangopa kolopa, yunge ungumu tuku panjipe noni yunge talapemu kulumie torumu. \v 27 Aku tepalie kalaro te naa molopa lupe te naa molopa, aku ulu keri te naa pepa, kangi paa kake telimu angilipe nani nanga imbo talape paa pengamu kanopo tuku liembo nimbe aku tepa terimu. \v 28-31 Aku teko iyemani enonga kangima konopu mondokolio nokoromele mele enonga amboma konopu mondaio. Iye teni yunge ambomu konopu mondoromo akumu yu yunu konopu mondoromo mele. Imbo teni yunge kangimu kinye opa pule naa toromo. Kraistini yunge imbo talapemu nokopa kondoromo mele aku tepa imbo teni yunge kangimu nokopa kondoromo. \p Lino Kraistinga kimbo ki mongo melema moromolona lino yunge imbo talapemu aku tepa nokopa kondoromo. Ungu tendeku mele Gotenga Bukuna i tepa nimbe peremo: \q1 Goteni ambomu kinye iyemu talo terimumunga iye teni anumu lapa talo tiye kolopa yunge ambomu kinye pekolo elo kangi tendekumu mele molongele. \rq (Stt 2:24)\rq* \m \v 32 Aku ungumunga ungu pulu enge te lopeke mele teremo. Nani pilto, Kraist kinye yunge imbo talapemu kinye aku talondo nimu konopu lteo. \v 33 Nalo aku ungumunga tumbi tipe ungu pulu te enonga peremola. Eno iyema yu mele mele konopu mondoromele mele enonga amboma aku teko konopu mondaio. Eno ambomani enonga iyema ninge unguma pilko tenge tiko eno ulu pengama teaio. \c 6 \s1 Bakuluma kinye anupili lapali kinye eno tenge uluma \p \v 1 Bakuluma, Goteni anupili lapalini eno nokangei nimo kani aminyeli lanielinga unguma pilko tenge tiko teaio. Aku ulu toya tolimu tenge. \v 2 Goteni oi ungu mane tirimu bukuna moromo mele i tepa, aminyeli lanieli kinye teko kondoko enonga unguma pilko liko teaio nimu kanomu. Aku tepa nimbelie wali Goteni mi lepa ulu te tembo nimu. Aku ungumu i tepa, \v 3 eno mai kombuna molopo kondopo, poinye awini molamili ningo aku tenge nimbe aku tepa olandopa nimbe panjirimu. \p \v 4 Eno lapalini, enonga bakuluma teko mumindili naa kondaio. Eno Awilimunga unguma mane tiko teko wamoko nokoko kondaio. \s1 Kou mone naa liko kongono we tenderingi kendemande imboma kinye kongono nokoli iyema kinye enonga ungumu \p \v 5 Kongono we tendeli kendemande imboma, eno enonga kongono nokoli maina iyemani ninge ungumu pilko konopu tiko pipili kolko teaio. Eno konopu talo tepa pepili enonga kongono nokoli iyemanga kongono naa tendangei. Enoni Kraistinga ungumu pilko liko teremele mele aku teko kongono nokoli iyemanga unguma pilko liko teaio. \v 6 Enonga kongono nokoli iyemani teaio nimele mele kanoko molangei tenge tipo temolo kinye kapi ninge ningo aku teko kau ningo pilkolio unguma tenge tiko naa teaio. Enoni Kraistinga kendemande imboma molopo yunge kongono tenderemolo ningo pilko aku teko mele enonga kongono nokoli iyemanga kongonoma tendengeindo Gotenga kongonoma konopuni pilkolio kongonoma enge ningo tono kolko teaio. \v 7 Imbomanga kongono kau tenderemolo kani ulure molo ningo kongono nokoli iyemanga kongonoma naa tendangei. Kongono nokoli iyemanga kongono kanomu Awilimunga kongono tenderemolo lepamo ningo aku teko kongono nokoli iye akumanga kongonoma konopu penga pepili toya toko tendaio. \v 8 Awilimuni kendemande kongono tenderemele imboma kape enonga kongono teremele imboma kape pali teko kondonge mele kanopalie melema timbelo ningo pilkolio enonga kongono nokoli iyemanga kongonoma aku teko enge nimbo teamili ningo liko manjeio. \p \v 9 Kongono nokoli iyema, enoni aku teko kongono we tendeli kendemande imboma teko kondangei kala. Mulu kombuna moromo iyemu yu kendemande imboma kinye nokoli iyema kinye enonga pali Nokoli Iye Awilimu. Yuni imbomanga imbima kanopalie eno naa moke tembalo ningo liko manjikolio enoni enonga kongono we tendeli kendemande imboma teko pipili naa kondaio. \s1 Kraistinga imboma opa tengeindo kune tolo melema enge ningo ambolangei nimu ungumu \p \v 10 Kinye ungu te kamukumu nembo, lino enge nimbo molamili ningo Awilimu kinye kopu teko molko yunge enge awili tepa pelimu lino liemili tipili ningo molaio. \v 11 Kuromanga nomi Sataneni uluma kolo topa tepa lino kondi toromo kani enge nimbo angilemili ningo eno Goteni opa teli melema tirimoma pali liko pakoko molaio. \v 12 Wamongo liko manjeio. Linoni imboma kinye opa naa teremolo. Nalo melema nokongeindo enge peremo kuroma kinye, imbi molopa kombu lupe lupe nokoromele kuroma kinye, mulu mai naa pora nimo wali tumbulu tolina mai kombuna nokoromele kuroma kinye, muluna ola moromele kuroma kinye, akuma kinye opa tepo moromolo. \v 13 Akumunga Goteni opa teli mele tirimoma pali liko pakoko ambolko molaio. Aku tenge kinye umbuni walima wendo ombalo kinye eno manda enge ningo angilko opa manda tenge. Kano kinye wali mare opa pulema welea naa toko mundunge lemo we nokoko angilengei. \v 14 Akumunga lino naa topa mundupili, enge nimbo angilemili ningo ungu paimboma kako mele toko, ulu tumbi nilima kapani teli wale pakoli mele luwindo pakoko \v 15 imboma Gote kinye manda molonge Gotenga ungu tukumemu ningo tilko andonge kimbo tu mele mondaio. \v 16 Aku melema pakokolio, Gotenga ungu tukume paimbo ltemona Kraistini lino lipe tapondombalo ningo enge ningo ipuki tirimelemu enonga kune tapoi mele lepo teko molaio. Aku kune tapoimuni keri kuro Sataneni mera tipe nomba pelimani eno tombalo kinye tipemu manda topa ku mundumbelo. \v 17 Goteni imboma ulu kerimanga wendo ltimu. Aku konopumu wainye kapani telimu mele liko pakaio. Mini Kake Telimunga opa teli bainet liko ambolaio. Bainet akumu Gotenga ungu tukumemu. \v 18 Minimuni eno enge timbelomuni waliwalima Gote kinye konge teaio. Ulu lupe lupema wendo ombalo akumanga Gote kinye konge teaio. Yuni yunge imboma lipe tapondopili ningo tangoli kape ipuleli kape waliwalima kanoko koro naa molko Gote kinye wamongo konge teko molaio. \p \v 19 Goteni na lipe tapondopili ningo nanga ningo yu konge tendekolio, na imboma ungu nimbo tipo tembo kinye na imboma pipili naa kolopo Gotenga ungu tukumemunga ungu pulu lopeke tepa peremoma tumbi tipo nimbo para tiembo kani Goteni nanga kerena omba molopa ungumu nimbe tipili konge tendaio. \v 20 Kano ungu tukumemu nando ningo tipuwi nimbe Goteni lipe mundurumuna andopo nimbo tiromunga na ka ulkena pero. Aku ungu tukumemu Awilimuni nando ningo tilko andowi nimbe kongono tirimu kani na imboma pipili naa kolopo nimbo tiembo ningo Gote kinye konge tendaio. \s1 Poloni pipia topa pora timbeindo Goteni imboma mane tipili nimbe nimu ungumu \p \v 21 Ungu ninduma pora nimo. Na kongono tepo, ungu nimbo, konopuna pilipo moro mele iye Tikikusini eno moromelena omba nimbe timbelo. Tikikus yu nanga konopu mondoro angenumu, Awilimunga kongonomu nimbe lipe tapondopa teremo iyemuni na moro mele nimbe timbelo. \v 22 Eno konopu u nipili molangei nimbe lino moromolo mele eno nimbe tipili nimbo eno moromelena yu lipo munduro. \p \v 23 Lapa Gote kinye Awili Jisasi Kraist taloni eno Kraistinga imboma konopu u nipili molko, nendo yando imboma konopu mondoko, enge ningo ipuki tiko molangei nengili. \v 24 Imbo linonga Awili Jisasi Kraist konopu mondoromele mele tiye naa kolko yu konopu mondoko kau moromele imboma Goteni Kraist kinye konopu noirimo mele eno kinye konopu noipili. Aku peya nio.