\id JAS Ika New Testament 2009 \h Jemisi \toc1 Ẹkụkwọ-Ozi Jemisi De \toc2 Jemisi \toc3 Jem \mt2 Ẹkụkwọ-Ozi \mt1 Jemisi \mt2 De \c 1 \cl Isi Nke Ohu \p \v 1 Mmẹ wụ Jemisi de ẹhụhụọ-ozini. M wụ igbọn Osolobuẹ lẹ Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu Kristi. M rị e dejẹnni ndị ikpun-ụlọ mmẹbụọ alị Izrẹlụ, hụn rịsọnmẹ alị ndị ọzọ rị ichẹn-ichẹn ya; e kele m ọnụ! \s1 Afụnfụn, Okukwe Lẹ Amamihiẹn \p \v 2 Umunẹ m, ogẹn ọwụlẹ ụdị ọnwụnwan rị ichẹn-ichẹn gi a bịanị ụnụ, weri n'ẹ nị ihiẹn ụnụ e gi ghọghọ rọ— \v 3 makẹni ụnụ a marịnghọ nị wẹ lele okukwe ụnụ, o wẹhẹni ụnụ ndidi. \v 4 Nị nị nwan ndidi rụnchanrịn ọrụn a, kẹni ụnụ hụn ụzọ wụrụ ndị ka ẹhụ, zu oke, nwọnlẹni ebe wẹ nọ a la azụụn. \p \v 5 Onyẹ ọwụlẹ rị imẹ ụnụ hụn marịnlẹni ihiẹn o k'e mẹ, ya mẹ ekpere rịọ Osolobuẹ hụn a shịapụ ẹfọ e ye ihiẹn—o k'e ye ẹ amamihiẹn. \v 6 Kanị, ya gikwọ okukwe rịọ; y'e gikwọlẹ obi ẹbụọ, kaka. Makẹni, onyẹ obi-ẹbụọ nọhụ kẹ ebiri-mirin ohimin hụn ufere rị e nu, e nuhunmẹ. \v 7 Onyẹ nọ ẹrịra y'e rokwọlẹ n'o k'e nwọnhẹn ihiẹn ọwụlẹ ẹka Di-nwọnni-ẹnyi, \v 8 makẹni onyẹ obi-ẹbụọ k'ọ wụ; imẹ ihiẹn ile o mẹ, a ra sa ẹka kwademẹ obi ẹ, mẹ ihiẹn ọwụlẹ. \s1 Egbeyelẹ Ni Onyẹ Ọwụlẹ \p \v 9 Onyẹ ọwụlẹ kwerini bụ ọ wụ ogbẹnnyẹ, ya ghọghọma nị Osolobuẹ e bushigụọ a elu; \v 10 hụn wụ ọdafịn ya ghọghọma ni e wetugụọ w'a anị. Makẹni, ndị-ịdafịn jẹnkọ d'a ghafe kẹ obobo ọfịa: \v 11 anwụn wahụ, ẹfịfịa rị ọfịa e shinwụn, obobo ẹ a danfụ, mma a agụụ! Ẹrịra k'ọ rịzị nị ndị-ịdafịn, wẹ k'e shinwụn ebe wẹ rị e bi elu wẹ. \s1 Ọnwụnwan \p \v 12 Onyẹ ọwụlẹ gi ndidi sọn ọnwụnwan k'a narịn ngọzi, makẹni, ọ fụha ọhụnma, Osolobuẹ e gi ndụn ahụn o kwe ndị ihiẹn ẹ a sụọ nkwa a tu onyẹ ahụn ugọn mmẹri. \p \v 13 Ọnwụnwan bịa nị ịhịan, y'a sịkwọlẹ, “Osolobuẹ rị a nwan m.” Makẹni, eje-ihiẹn ara gụn Osolobuẹ ẹgụn omumẹ; ya lẹ enwẹn ẹ ara nwanzịkwọ ịhịan. \v 14 Nị ọnwụnwan bịanị ịhịan wụ nị eje-ihiẹn la a ẹnya, gụnma a. \v 15 Ihiẹn ọlịla-ẹnya kwọnkẹnmẹgụụ ịhịan, ọ mụpụha njọ; njọ karagụụ, ọ mụ ọnwụn. \p \v 16 Umunẹ m, anịkwọlẹ ni wẹ dufie ọnụ. \v 17 Makẹni, ihiẹn ile wẹ shịapụ-ẹfọ ye lẹ ihiẹn ọwụlẹ zu oke wẹ e ye eye gha elu-igwee, ẹka Osolobuẹ, bịa. Osolobuẹ wụ Nẹdi hụn e ye ukpẹ ile rịnị hụn ghalẹni e bi ẹkanaị—a ra gbehutọ, ara yebe ukpẹ, yemẹ ishi. \v 18 Ịya kwademẹ obi ẹ, shịapụ ẹfọ mụdọnzi ẹnyi, ghahanị oku ẹ hụn wụ ezioku, kẹni ẹnyi wụrụn'a mkpụrụ-ibuzọ ọ gha imẹ ihiẹn ile o ke ghọrị. \s1 Ịnụ Oku-Chuku Lẹ Igi Ẹ Bi \p \v 19 Umunẹ m rị m obi, marịn nị ọnwan: onyẹ ọwụlẹ ya a nụkpọ oku; y'e kukẹnrinlẹ oku; y'e bukẹnrinlẹ olulu— \v 20 makẹni olulu ịhịan ara rụnpụha ihiẹn Osolobuẹ chọ. \v 21 Wepụ nị nwan ihiẹn ile ru unyin lẹ eje-ihiẹn ile ụnụ rị e gi e mẹkarị enwẹn ọnụ; ọnụ e welụa enwẹn ụnụ alị, nabanhan oku Osolobuẹ wẹ kụnye imẹ obi ụnụ, hụn k'a s'ẹka zụọpụha umẹ-ndụn ụnụ. \v 22 Kanị, e gikwọ nị ya wụ oku Osolobuẹ e bi; awụkwọlẹ ni ndị a nụ ọnụnụ sụọ, hụn rị e dufie enwẹn wẹ. \v 23 Makẹni, onyẹ ọwụlẹ hụn a nụ oku-Chuku bụ ara gi ẹ bi nọhụ kẹ onyẹ gihụ ughegbe lee enwẹn ẹ. \v 24 Ẹghẹẹ. Makẹni, o leghahụ enwẹn ẹ, gha ebẹhụ pụ, ọ zọ kẹ ọ nọ ozigbo. \v 25 Kanị, nke ndị hụn e leban ẹnya iwu hụ zu oke wụ oku Osolobuẹ, hụn e mẹ ịhịan e nwọnrin enwẹn ẹ, omẹni w'e dikẹnmẹ, mẹsọnmẹ ihiẹn ọ chọ—nị emẹni wẹ ndị a nụ, a zọ ihiẹn wẹ nụ, kanị ndị e gi ẹ e bi, Osolobuẹ k'a gọzi wẹ makẹni wẹ rị e gi ẹ e bi. \p \v 26 Onyẹ hụn sị n'ọ rị e fe Osolobuẹ bụ ara kwọndọn ire ẹ, rị e dufie enwẹn ẹ; ofufe ẹ wụ ihiẹn-ẹti. \v 27 Ezigbo ofufe zu oke, rụlẹni arụ ẹnya Osolobuẹ Nẹdi ẹnyi wụ hụnnị: ilepụ ndị nwọnlẹni nnẹ mọbụ nẹdi lẹ ndi di wẹ nwụn ẹnya ebe wẹ rị a ta afụnfụn—lẹzi idọnmẹ enwẹn ịhịan makẹ ụwa gha e mẹrụ a. \c 2 \cl Isi Nke Ẹbụọ \s1 Egbeyelẹni Ịhịan \p \v 1 Umunẹ m, ebe o mẹ nwan nị ụnụ kweri ni Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu Kristi, Di-nwọnni-ẹnyi nwẹ ọghọ, nị ụnụ wụrụzị ndị e gbeyeni ịhịan? \p \v 2 Omẹni onyẹ yi ẹkwa-ọma ṅanrannị, yisọnmẹ ọla-ẹka goru, a banhan ebe ọnụ rị e zu, nị ogbẹnnyẹ yi ẹkwa rịlẹni mma kaka a banhanzịkwọ ebẹhụ, \v 3 ọnụ a gbaye hụn kẹn ekikẹn rị mma, sị a, “Dodo, nọdị alị ocheni rị mma,” sị hụn ogbẹnnyẹ, “Wuzo ebẹhụ,” mọbụ “Nọdị ebeni ụkụ m rị”— \v 4 ọhụn a ghọsịgụọnị nị ụnụ e gbeyeni ịhịan imẹ igunrun ụnụ, ni ụnụ e gi obi zinrinlẹni e mẹ ihiẹn ụnụ? \v 5 Umunẹ m rị m obi, gọn ni ntịn! Osolobuẹ a họrịgụọnị ndị-igbẹnnyẹ? Ẹghẹẹ, ọ họrịgụọ ndị-igbẹnnyẹ imẹ ụwanị nị wẹ wụrụ ndị-ịdafịn imẹ okukwe, wụrụzịkwọ ndị k'a banye Alị-eze hụ o kwe ndị nwẹ ihiẹn-ọsụsụọ a nkwa. \v 6 Kanị, ụnụ e legberi ndị-igbẹnnyẹ! Ẹlẹ ndị-ịdafịn a kpangbu ụnụ? Ẹlẹ wẹ a dọjẹn ụnụ ọgwa? \v 7 Ẹlẹ wẹ e kutọ ẹfan Onyẹ hụ rịchanrịn mma hụn ụnụ rị a za? \p \v 8 Omẹni ụnụ e dọnmẹ iwu hụ Eze ye kẹ wẹ dọn de ẹ imẹ Ẹkụkwọ-nsọ, iwu hụ hụn sị, “Ihiẹn ibe i ya sụọ ị kẹ ị ihiẹn i dọn a sụọ i”—ụnụ e mẹgụọ ihiẹn rị mma. \v 9 Kanị, omẹni ụnụ e gbeyeni ịhịan, ụnụ rị e mẹ njọ, ikpe a maọlẹ ụnụ makẹni ụnụ rị a dan iwu. \v 10 Makẹni, onyẹ dọnmẹchanrịn iwu ile—dan ohu, ikpe a maọl'a nọkẹ onyẹ danchanrịn iwu ile. \v 11 Makẹni, Osolobuẹ ohu hụ hụn sị, “Aghẹrẹlẹ,” ịya sịzịkwọ, “Egbulẹ ọchụ.” Ya wụ, omẹni y'e gbu ịhịan, y'a danchanrịngụọ iwu hụ ile—ọsụọn'a nị y'a ghẹrẹni. \p \v 12 Ya wụ, kẹ iku-oku kẹ omumẹ, e mẹchanrịn nị wẹ kẹ ndị wẹ k'e gi iwu hụ e mẹ ịhịan e nwọnrin enwẹn ẹ kin ikpe. \v 13 Makẹni, onyẹ ọwụlẹ mẹlẹni ebere, wẹ jẹnkọnị d'e kin ẹ ikpe, emẹkọnị w'a ebere. Ebere y'e mẹri ikpe-ọmụma. \s1 Okukwe Lẹ Ọrụn \p \v 14 Umunẹ, elee erere k'ọ ban n'ị sị nị i nwọn okukwe, omẹni y'e gin'ẹ rụn ọrụn? Nị okukwe ahụn saẹka zụọpụha ị? \v 15 Omẹni ẹkwa ezuni onyẹ nke Kraịstị ibe ụnụ ukun mọbụ nị ihiẹn o k'e ri ụhụọhịn hụ a rị a, \v 16 onyẹ ohu imẹ ụnụ a sị a, “Ijẹn ẹwẹrẹ-o! Oyi atụkwọlẹ-i-o! Rijunkwọ ẹfọ-o!”—kanị, y'e yen'ẹ ihiẹn ẹhụ a chọ. Elee erere k'ọ ban? \p \v 17 Ya wụ, okukwe nọdịnị bụ egini w'ẹ rụn ọrụn a nwụnhụngụọ. \p \v 18 Kanị, ịhịan k'a sị, “Onyẹ lẹ nke ẹ rọ: nke i wụ okukwe, nke m wụ ọrụn.” \p Azịza m wụ, “Ghọsịdẹle m kẹ onyẹ ọwụlẹ e gi saẹka nwọn okukwe nke-esi bụ ọrụn arị a. Mmẹ nwẹn, m jẹnkọ d'e gi ọrụn m ghọsị ị okukwe m.” \p \v 19 Y'e nwọnghọ okukwe nụ—hụn i gi kweri nị Osolobuẹ ohu sụọ rị, ẹlẹ ịya? Y'e mẹkẹ-o! Kanị, eje-mmọn kwerizikwọ ekweri!—ya kẹ egun gi a tụ wẹ, ẹhụ hụ a ma wẹ nni! \p \v 20 Onyẹ-nzuzu! Ị chọ nị wẹ ghọsị ị nị okukwe nọdịnị bụ y'e gin'ẹ rụn ọrụn a nwụnhụngụọ? \v 21 Ẹlẹ ihiẹn nẹdi ẹnyi wụ Ebraham rụn kẹ Osolobuẹ gi kun'ẹ ọhụnma—ogẹn hụ o gi wẹhẹ nwa a wụ Aziki, n'o gi ẹ chụ-ẹjan elu ukpo nchụ-ẹjan hụ? \v 22 Y'a hụn a? Okukwe ẹ lẹ ọrụn a rụngbama; ihiẹn o mẹ kẹ okukwe ẹ gi zu oke. \v 23 Ẹrịra kẹ ihiẹn hụ Ẹhụhụọ-nsọ ku dọn mẹzu, nị, “Ebraham kweye ni Osolobuẹ, Osolobuẹ nọ gụn a yen'ẹ, kpọ a onyẹ rị kẹ Chuku chọ, kpọ a ọwụ a.” \p \v 24 Y'a hụn a nwan nị ihiẹn onyẹ rụn kẹ Osolobuẹ gi e kun'ẹ ọhụnma—ẹlẹ okukwe sụọ! \p \v 25 Ẹlẹ ẹrịra kẹ Osolobuẹ gizi gi ihiẹn ịgbaraja hụ wụ Rehabụ mẹ kun'ẹ ọhụnma—ogẹn hụ o gi nabanhan ndị hụn Joshụa zi d'e gi nzuzue lele alị Jẹriko, zuemẹ wẹ, yeni wẹ ẹka ghashi ụzọ ọzọ wanahịn? \v 26 Ya wụ, k'o dọn mẹ ni ẹhụ ịhịan mmọn rịlẹni a nwụngụọ, ẹrịra k'o dọnzi mẹ ni okukwe ọrụn rịlẹni a nwụngụọ. \c 3 \cl Isi Nke Ẹtọ \s1 Ịzụn Ire \p \v 1 Umunẹ m, emẹlẹ ni ndị-nkuzi, ndị-nkuzi, makẹni ọnụ a marịnghọ nị ẹka wẹ k'e gi kin ẹnyi ndị-nkuzi ikpe k'a ka e ze. \v 2 Ọ rụnahịnsọnmẹ ẹnyi ile arụnahịn. Onyẹ ọwụlẹ oku-ọnụ ghalẹni arụnahịn e zugụọ oke, ọ k'a sazịkwọ ẹka kwọndọnchanrịn ẹhụ a ile. \p \v 3 Ẹnyi kẹnmẹ ẹshin ọnụ kẹni o humẹ ni ẹnyi isi, ẹnyi k'a saẹka kị ẹhụ a ile. \fig Ẹnyi kẹnmẹ ẹshin ọnụ…ẹnyi k'a saẹka kị a. |src="lb00035b.jpg" size="col" loc="JAM 3" copy="Horace Knowles; The British & Foreign Bible Society" ref="3.3" \fig* \v 4 Lezidẹ ụgbọ-mirin: ọsụọn'a nị e hikẹ wẹ ogbe, ọsụọn'a nị okẹn ufere sụọ nwọn e bu wẹ—stẹrịn mẹhụ ẹkẹrẹ kẹ onyẹ a nyan n'a gi a fị a e shi ebe ọwụlẹ ọ chọ. \v 5 Ẹrịra kẹ ire rịzịkwọ—mkpamkpa-ẹhụ mẹ ntịn rọ, kanị o kukarị enwẹn ẹ! \p Lezidẹ nwan kẹ ọkụn mẹ ẹkẹrẹ a dụnfụ ẹgboko! \v 6 Ire wụ ọkụn nke-esi. Ire nọhụ kẹ ebe wẹ nọ bu njọ han kẹ ụwa ile che ẹnyi ẹhụ! O ruchanrịn ẹhụ ile unyin! O bu ndụn ị ile e che imẹ ọkụn! Ọkụn ire gi a dụn gha ọkụn-mmọn a bịa. \p \v 7 O nwọnni ụdị anụ ọwụlẹ hụn a kpa anị, hụn a rị arị, hụn rị imẹ ohimin mọbụ nnụnụ hụn ịhịan kelẹni zụn mọbụ hụn o mẹ ni ịhịan asakọ ẹka zụn a. \v 8 Kanị, o nwọnni onyẹ ọwụlẹ wụ ịhịan hụn k'a sa ẹka zụn ire. Eje-ihiẹn ghalẹni e zu ikẹn k'ọ wụ. Eje-nshi hụn e gbu ịhịan ya jun imẹ ẹ. \v 9 Ya kẹ ẹnyi gi a ja Onyẹ-nwọnni-ẹnyi lẹ Nẹdi ẹnyi mma; ịya kẹ ẹnyi gizikwọ a bụ ịhịan wẹ ke ụdị Osolobuẹ ọnụ! \v 10 Ọnụ ohu hụ ọjịja-mma gha a pụha kẹ ịbụ-ọnụ ghazị a pụha! Umunẹ m, o furuni n'ọ rị ẹnịna. \v 11 Nị isi-mirin ohu gha ọnụ ohu a gbapụha mirin rị mma hụn a sụọ ụsụọ lẹ hụn e lu ilu? \v 12 Umunẹ m, nị osisi figi mị mkpụrụ olivu? Nị osisi grepu mị mkpụrụ figi? Mba! Ya wụ nị mirin hụn a sụọ nnu-nnu a s'ẹka wefụha hụn a sụọ ọhụnma. \s1 Amamihiẹn Nke Osolobuẹ Lẹ Nke Ekwensụ \p \v 13 Onyẹ marịn ihiẹn nke-esi imẹ igunrun ọnụ? Onyẹ nwẹ nghọta? Ya gi obibi rị mma ọ rị e bi lẹ k'o dọn e welụa enwẹn ẹ alị ghọsị nị ihiẹn ọ rị e mẹ gha ezigbo amamihiẹn a bịa. \v 14 Kanị, omẹni eje ẹnya-ụfụ lẹ ịchọ nke-i nke-i rị ị obi, ezuemẹkwọlẹ ezioku rịn'a, a nyan isi nị y'a marịngụọ ihiẹn, makẹni ntụ k'ị rị a tụ. \p \v 15 Ẹlẹkwọ enu-igwee kẹ ụdị amamihiẹn hụ gha bịa! Nke ụwa rọ; nke ịhịan-mmaka rọ, ẹka Mmọn-nsọ arịa; nke Ekwensụ rọ. \v 16 Makẹni ebe ọwụlẹ ẹnya-ụfụ lẹ ịchọ nke-i nke-i rị, ebẹhụ kẹ wẹ nọ a hụnzị isusu lẹ ụdị eje-ihiẹn ile rị ichẹn-ichẹn. \p \v 17 Kanị, nke amamihiẹn ahụn gha elu-igwee bịa—nke ibuzọ wụ nị o nwọnni kaka eje-ihiẹn ọwụlẹ rịn'a; udọn k'ọ chọ, a ra mẹ ikẹn-ikẹn; o lee k'ọ rị ndị ọzọ; ebere lẹ mkpụrụ rị mma jun imẹ ẹ; a ra gbeye ni ịhịan; ihunnaị arị a. \v 18 Ndị-udọn marịn kẹ wẹ dọn e gi udọn a kụn mkpụrụ, ọ mịpụha ezi-omumẹ. \c 4 \cl Isi Nke Ẹnọ \s1 Awụlẹ Ọwụ Ụwa \p \v 1 Elebe kẹ ikpe rịsọnmẹ imẹ igunrun ụnụ gha a bịa? Elebe kẹ ọgụn rịsọnmẹ imẹ igunrun ọnụ gha a bịa? Ẹlẹ ihiẹn ndị ahụn a gụngbuni ụnụ rị imẹ ụnụ a lụ agha? \v 2 Ụnụ chọ ihiẹn nị ụnụ enwọnhẹnni ihiẹn ụnụ chọ, ụnụ e gbumẹ ọchụ. Ihiẹn na ụnụ ẹnya, nị ụnụ asanị ẹka nwẹhẹn ẹ ụnụ e kpemẹ ikpe, lụma ọgụn. \p Ụnụ enwọn makẹni ụnụ ara rịọ. \v 3 Ụnụ rịọ ụnụ ara nwọnhẹn—makẹni ihiẹn ụnụ bu obi arị mma: ụnụ rị a rịọ hụn ụnụ e gi mẹ ihiẹn a sụọ nị ụnụ. \v 4 Ndị obi wẹ rịlẹni ụzọ ohu! Ụnụ amarịn nị ịwụ ọwụ ụwa wụ ịwụ eṅẹnrẹn Osolobuẹ? Ya wụ, onyẹ chọ n'ọ wụrụ ọwụ ụwa o hẹnrin eṅẹnrẹn Osolobuẹ. \v 5 Ra ụnụ rị e ro ni Ẹkụkwọ-nsọ enwọn ihiẹn ọ rị e ku ogẹn o gi sị nị “Ẹnya a fụ Mmọn hụn Osolobuẹ we che imẹ ẹnyi ụfụ omẹni ẹnya ẹnyi rị ụzọ-ẹbụọ”? \p \v 6 Kanị Osolobuẹ e yecheni ẹka, e yecheni ikẹn; ya haịn Ẹhụhụọ-nsọ gi sị, “Osolobuẹ a nọkin onyẹ-mpachẹ ụzọ, kanị, o yeni onyẹ e welụa enwẹn ẹ alị ẹka.” \v 7 Ya wụ, bu ni nwan enwẹn ụnụ che okpuru Osolobuẹ. Che ni Ekwensụ ọgụn, ọ k'a gbanị ụnụ ọsọ. \v 8 Nọkunmẹ ni Osolobuẹ kẹni Osolobuẹ nọkunmẹ ụnụ. Kwọpụ nị ẹka ụnụ, ndị njọ! Chanchanpụ nị obi ụnụ, ndị obi-ẹbụọ! \v 9 Goo ni! Kwan nị! Ẹnya-mirin ya gba ụnụ! Ẹmụ ụnụ ya hẹnrin ẹkwan, ụnụ a na ịghọghọ ụnụ tọ, sụkụrụ! \p \v 10 Wenụa nị enwẹn ụnụ alị ebe Di-nwọnni-ẹnyi rị kẹni o bushi ụnụ enu. \s1 Ekutọlẹ Ni Ibe Ụnụ \p \v 11 Umunẹ m, ekujakwọlẹ ni oku onyẹ Itu-Kraịstị ibe ụnụ, makẹni onyẹ ọwụlẹ kuja oku onyẹ Itu-Kraịstị ibe ẹ mọbụ kin ẹ ikpe rị e kutọ Iwu Osolobuẹ ye, e kin Iwu Osolobuẹ ikpe. Ị gha e kin Iwu ikpe, y'ẹlẹzi onyẹ e dọnmẹ Iwu—y'a wụrụgụọ ọka-ikpe! \v 12 Onyẹ ohu sụọ rị hụn e ye Iwu, onyẹ ohu hụ wụzịkwọ Ọka-ikpe; ịya a sa ẹka a zụọpụha, ịya a sazịkwọ ẹka e tikpọ. Onyẹ k'ị wụ nwan i gi e kin onyẹ Itu-Kraịstị ibe i ikpe? \s1 Kpachanpụ Nị Ẹnya Banyeni Ịnyan-isi \p \v 13 Lee ni ẹnya, ụnụ ndị hụn a sị, “Tannị mọbụ ekile, ẹnyi k'e jẹn alịnị mọbụ anị-nẹi; ẹnyi k'a nọ ahụa ebẹhụ—zụn afịa, kpa egho”— \v 14 bụ ụnụ amarịn ihiẹn eki k'a mụ! Kị wụ ndụn ị? Ọ nọhụ kẹ igirigi hụn a pụha, ọ nọhụ ẹkẹrẹ, o fopụ! \v 15 Ihiẹn furu ụnụ k'e ku wụ, “Omẹni uche Di-nwọnni-ẹnyi rọ, ẹnyi k'a rị ndụn, mẹ ihiẹnni mọbụ ihiẹn-nẹi.” \v 16 Kanị, hụn nkẹ ụnụ e gi e ku ẹrịra, ụnụ hụ a pache, a nyan isi. Ụdị ịnyan-isi ile nọ ẹnịna wụ njọ. \p \v 17 Ya wụ nwan nị onyẹ ọwụlẹ marịn ihiẹn furu o k'e mẹ bụ o mẹn'ẹ, e mẹọlẹ njọ. \c 5 \cl Isi Nke Isẹn \s1 Ndị-ịdafịn, Kpachanfụ Nị Ẹnya! \p \v 1 Ụnụ ndị-ịdafịn, gọn ni ntịn: kwanmakwọ nị ẹkwan; e gokwọ nị—makẹ nsọngbu hụn lala nị nị ọnụ! \p \v 2 Akụ-lẹ-ụba ọnụ e wiwigụọ! Ẹkịka e ripụgụọ ẹkwa ụnụ! \v 3 Goru ụnụ lẹ ọla ọnụ a gbagụọ nchara! Ncharanị wẹ gba k'a shịagbu ụnụ ẹri; o jẹnkọ d'e ripụ uru rị ụnụ ẹhụ kẹ ọkụn dọn e ri ihiẹn. Ụnụ a kpatọgụọ akụ-lẹ-ụba imẹ ụwanị rugụụ njẹndemẹ. \v 4 Gọn ni ntịn! Egho-ọrụn ndị sụn nị ụnụ ọfịa, hụn ọnụ gi mmẹgbu jụ nị ọnụ akụkọ ụgwọ rị nwan a kwan! Ẹkwan ndị ghọnị ụnụ ihiẹn-ugbo e rugụọzị Nna nwọn ikẹn ile ntịn! \v 5 Ụnụ e bigụọ obibi ẹhụ-ufu lẹ iri-ụwa elu ụwanị. Ụnụ a zụngụọ akp'obi ụnụ tọnị ụhụọhịn ogbugbu. \v 6 Ụnụ a magụọ ndị nwọnlẹni ihiẹn wẹ mẹ ikpe, gbu wẹ—bụ o nwọnni ihiẹn wẹ jụ ụnụ! \s1 Din Ndidi \p \v 7 Umunẹ m, e nwọn ni nwan ndidi d'e ru ni Di-nwọnni-ẹnyi a bịa. Lee ni kẹ onyẹ-ugbo e che mkpụrụ ihiẹn ọ kụnye alị hụn rịkẹnmẹ ẹ mkpa, e din ndidi ni mirin ibuzọ lẹ mirin ikpazụụn zueyegụụ a ọhụnma-ọhụnma. \v 8 Ụnụ nwẹn k'e nwọnzịkwọ ndidi ẹrịra, kwọnkẹnmẹ obi ụnụ—makẹni ọbịbịa Di-nwọnni-ẹnyi a rịgụọ nsue. \p \v 9 Umunẹ m, edẹnwịnnwịnkwọlẹnị ni ibe ọnụ, makẹ Osolobuẹ gha a ma ọnụ ikpe—makẹni Ọka-ikpe e rugụọ ọnụmụzọ, o d'a banhan! \v 10 Umunẹ m, leri ni agụngụn ndị-amụma hụn gi ẹfan Di-nwọnni-ẹnyi ku oku ogẹn mbụ, kẹni ụnụ gi ẹ marịn kẹ ụnụ a dọn dingbu afụnfụn. \v 11 Eziẹ, ẹnyi a ja ndị din ndidi mma. Ụnụ a nụghọ kẹ Jobu dọn din ndidi; ụnụ a hụnghọzị ụdị obi Di-nwọnni-ẹnyi nwẹ, nị Di-nwọnni-ẹnyi e mẹkẹ onyẹ-ẹfọma lẹ onyẹ-ebere. \s1 Ekunlẹ Iyi \r (Mat 5.33-37) \p \v 12 Hụn ka mkpa umunẹ m, ekunlẹ ni ihiẹn ọwụlẹ, kaka! Kẹ elu-igwee kẹ enu-ụwa kẹ ihiẹn ọzọ ọwụlẹ—ekunlẹ ni hụn ọwụlẹ. Kama, omẹni ẹghẹẹ rọ, sị nị hụ “ẹghẹẹ;” omẹni mba rọ, sị nị hụ “mba” amamgbe ikpe-ọmụma a rịnị ụnụ. \s1 Ekpere \p \v 13 O nwẹ onyẹ nwẹ nsọngbu imẹ ụnụ? Ya mẹ ekpere. O nwẹghọ onyẹ rị a ghọghọnị? Ya bụ ẹbụ ịja-mma. \v 14 O nwẹ onyẹ emu rị a kụ imẹ ụnụ? Ya kpọ ndị-isi ụka nị wẹ mẹn'ẹ ekpere, gi ẹfan Di-nwọnni-ẹnyi hu udẹn kpu ẹ. \v 15 Ekpere wẹ gi okukwe mẹ k'a zụọ onyẹ emu hụ, Di-nwọnni-ẹnyi e weli ẹ; omẹni onyẹ hụ mẹ njọ, o gbagharị a ya. \p \v 16 A gwa nị nwan ibe ọnụ njọ ọnụ mẹ, e mẹni ni ibe ụnụ ekpere—kẹni ụnụ hụn ụzọ dịnhịn. Ekpere onyẹ rị e bi kẹ Chuku chọ gi akpakalị obi ẹ mẹ nwọn ikẹn, ọ rụnkẹnmẹ ọrụn. \p \v 17 Ẹlaịja wụ ịhịan hụn nọ kẹ ẹnyi. Kanị, ọsụọn'a n'ọ wụ ịhịan, ogẹn o gi mẹkẹnmẹ ekpere amamgbe mirin gha e zue—mirin ezueni ọrọgbọ ahụa ẹtọ lẹ ifọn isin, alị ahụnnị mirin! \v 18 Ọ nọ mẹzi ekpere, elu-igwere nọ ye mirin, alị nọ mị mkpụrụ a. \p \v 19 Umunẹ m, omẹni o nwọn onyẹ ọwụlẹ imẹ ụnụ gha imẹ ezioku kpahu, nị onyẹ ọzọ e wekinhẹn ẹ azụụn; \v 20 hụn wekinhẹn ẹ azụụn ya marịn nị onyẹ hụ wekinhẹn onyẹ-njọ rị e huni azụụn k'a zụọpụha umẹ-ndụn onyẹ njọ hụ ẹka ọnwụn, kpumẹ njọ bu ọda.