\id ACT Ika New Testament 2009 \h Ọrụn Ndị-Ozi \toc1 Ọrụn Ndị-Ozi Ahụn Pụ-ichẹn \toc2 Ọrụn Ndị-Ozi Ahụn Pụ-ichẹn \toc3 Ọrụn Ndị-Ozi \mt1 Ọrụn Ndị-Ozi Ahụn Pụ-ichẹn \c 1 \cl Isi Nke Ohu \s1 Jesu A Lashi Elu-igwee Id'ẹnya Ndị E Sọn N'ẹ \p \v 1 Tiofilọsị-o, imẹ ẹkụkwọ nke ibuzọ, m de ihiẹn ile Jesu rụn lẹ ihiẹn ile ọ kuzi—gha ogẹn o gi bidọn ọrụn a \v 2 d'e ru ụhụọhịn hụ wẹ weri ẹ si elu-igwee, ogẹn o gi gigụụ ikẹn Mmọn-nsọ gwa Ndị-ozi hụ pụ-ichẹn o họpụha ihiẹn wẹ jẹnkọ d'e mẹ. \p \v 3 Ogẹn o gi tagụụ afụnfụn, nwụnhụngụụ, ọ hụ a bịa d'e kunrun ndị-ozi hụ pụ-ichẹn ọrọgbọ akp'ọhịn ọgụnnaị, e gi ụzọ rị ichẹn-ichẹn a ghọsị wẹ n'ọ ghagụọ ọnwụn lihi. Ogẹn hụ o gi rị a bịa, ọ hụ a gwa wẹ oku Alị-eze Osolobuẹ. \v 4 O nwẹ ogẹn o gi bịa k'o dọn a bịa. Ebe ya lẹ wẹ rị e ri ihiẹn-oriri, ọ nọ sị wẹ, “Aghakwọlẹ ni Jerusalẹm pụ; ka cheri ni onyẹ ahụn Nẹdi m kwe nkwa n'o k'e zihẹ, hụn m gwa ọnụ oku ẹ. \v 5 Jọnụ gi mirin mẹ mirin-Chuku; kanị, o gini d'e mẹ akp'ọhịn ole, wẹ k'e gi Mmọn-nsọ mẹ ụnụ mirin-Chuku.” \s1 Jesu E Si Elu-igwee \p \v 6 Ogẹn wẹ gi zuzi, wẹ nọ jụ a, sị, “Di-nwọnni-ẹnyi, ogẹnni kẹ y'e gi nwan gbafụha ẹnyi ndị Izrẹlụ ẹka ndị rị a kịnị ẹnyi kẹni ẹnyi kịma enwẹn ẹnyi?” \p \v 7 Jizọsị nọ shịarị wẹ, sị, “Ẹlẹ hụn ọnụ e gi marịn ogẹn mọbụ mgbe Chuku-Nẹdi gi ẹka a tumẹ. \v 8 Kama, ụnụ jẹnkọ d'e nwọnhẹn ikẹn ogẹn Mmọn-nsọ k'e gi bịakwasịgụụ ọnụ, ọnụ a wụrụ ndị-ọshẹri m imẹ Jerusalẹm lẹ imẹ Judia ile lẹ imẹ Samerịa lẹzi imẹ ụwa ile—d'e ru ebe ụwa ru.” \v 9 Ogẹn o gi kugụụ ihiẹnni, wẹ hụ e lee ẹ, ọ nọ buli elu, orukpu nọ kpumẹ ẹ, ahụnzịnị w'a. \v 10 Ebe wẹ rịkwọ e lee enu-igwere moo k'ọ lakọ, ikẹnnyẹ ẹbụọ yi ẹwuru ọchan tueni nọ nwọnpụha idẹnmizi, turuyeni wẹ, \v 11 sị wẹ, “Ikẹnnyẹ Galili, kị ụnụ turuni ebeni e lee elu-igwere moo? Jesuni wẹ gha ebe ọnụ rị wesi elu-igwee jẹnkọ d'e kinhẹn-azụụn kẹ ụnụ dọn hụn a k'ọ nakọ enu-igwee.” \s1 Onyẹ Nọkin Ẹnya Judasị \p \v 12 Ya ụmụ-azụụn Jesu nọ gha ugu hụ w'a kpọ Olivẹtị hụn nọkunmẹ Jerusalẹm lakin Jerusalẹm. (Gha Olivẹtị d'e ru Jerusalẹm tehan kẹ ijẹn Ụhụọhịn Izu-ikẹn hụn wụ nkirishi maịlị ohu.) \v 13 Ogẹn wẹ gi banye obodo hụ, wẹ nọ si mmughẹ hụ rị ibe enu hụn w'a nọdị. Wẹ wụ ndịnị: Pita, Jọnụ, Jemisi, Andụrụ; Filipu lẹ Tamọsị, Batolomi lẹ Matiu, Jemisi nwa Alịfịọsị lẹ Saịmọnụ lẹ Judasị nwa Jemisi. Saịmọnụ te wụ onyẹ ohu imẹ ndị hụn gi ẹka ikẹn a nwan nị wẹ chụfụ ndị Rom rị a kị alị wẹ. \v 14 Ndịnị ile hụ e gi obi ohu e mẹ ekpere, e we enwẹn wẹ che imẹ ẹ—uwẹ lẹ ikpoho ndị ọzọ lẹ Meri nnẹ Jizọsị lẹzikwọ umunẹ Jizọs' ikẹnnyẹ. \p \v 15 Ogẹn hụ, Pita nọ lihi ọtọ imẹ igunrun ndị kwerini; (ihiẹn rịkẹ madụ ọgụn-isin gbakikomẹ ebẹhụ); \v 16 ọ nọ sị, “Umunẹ m, Ẹkụkwọ-nsọ jẹnkọ d'e mẹzurịrị. O mẹgụọ nwan ebe Judasị rị nọkẹ kẹ Mmọn-nsọ dọn ku ghahanị Defidi—Judasị hụn duhẹ ndị nwụnrụn Jesu. \v 17 Makẹni, o te wụ onyẹ ohu imẹ ẹnyi; o te nwọnzịkwọ ogbo ẹ imẹ ọrụnnị.” Ya kẹ Pita ku. \p \v 18 (Makẹni, okẹnnyẹ ahụn wụ Judasị gi egho eje-ihiẹn hụ o mẹ ṅọnrin anị: ọ dan, gi isi zu alị, etintin ẹ nọ gbawa, akụ-ẹfọ a nọ yọfụha. \v 19 Ndị ile bi imẹ Jerusalẹm nọ nụ ihiẹnni, wẹ nọ gi asụsụ wẹ kpọ alị hụ, “Hakẹdama” ya wụ “Ogige ẹdeke.”) \p \v 20 Ya Pita nọ kusọnmẹ, sị, “Makẹni wẹ de ẹ imẹ Ẹkụkwọ Ẹbụ-ọma, sị, \q1 ‘Wẹ la ụlọ a tọ okpokoro, \q2 onyẹ ọwụlẹ ebilẹ ẹ; \q1 onyẹ ọzọ ya weri ọkwa a.’ \p \v 21 Ya wụ nwan nị onyẹ ọzọ jẹnkọ d'e sọn ẹnyi wụrụ ọshẹri. O k'a wụrịrị onyẹ ohu imẹ ikẹnnyẹ ndị hụ sọnni ẹnyi ogẹn hụ ile Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu gi rị imẹ igunrun ẹnyi— \v 22 ghakwọrị ogẹn Jọnụ gi rị e mẹ mirin-Chuku d'e ru ụhụọhịn wẹ gha imẹ igunrun ẹnyi weri Jesu si elu-igwee. Onyẹ hụ sikọ d'e sọn ẹnyi a shịa ẹri nị Jesu a ghagụọ ọnwụn lihi.” \p \v 23 Ya wẹ nọ họpụha madụ ẹbụọ—Josẹfụ lẹ Matịasị. W'a kpọ Josẹfụ Basabasị, a kpọzịkwọ a Jọstusu. \v 24 Ya wẹ nọ mẹ ekpere, sị, “Di-nwọnni-ẹnyi, ịyụ marịn obi ịhịan ile; dodo, ghọsị ẹnyi onyẹ ị họrị imẹ madụ ẹbụọnị, \v 25 kẹni o weri ọkwa lẹ ọrụn onyẹ-ozi pụ-ichẹn hụn Judasị latọ jẹnmẹ ebẹhụ furu n'ẹ.” \v 26 Wẹ nọ tụ mkpọ, ọ nọ hanrịn Matịasị; wẹ nọ we ẹ cheni ndị-ozi pụ-ichẹn mmanaị hụ. \c 2 \cl Isi Nke Ẹbụọ \s1 Mmọn-nsọ A Bịa Ụhụọhịn Mmẹmmẹ-Pẹntikosu\f + \fr 2:0 \ft Pẹntikosu wụ mmẹmmẹ ndị Ju e mẹ ahụa-ahụa (\ft Livitikọsị 23.16\ft ). Gha ụhụọhịn Jesu gi nwụnhụn d'e ru ụhụọhịn o gi lashi elu-igwee wụ ihiẹn nọkẹ akp'ọhịn ọgụnnaị (1.3). Gha ogẹn Jesu gi nwụnhụn d'e ru ụhụọhịn Mmẹmmẹ-Pẹntikosu wụ akp'ọhịn iri kwasị ọgụnnaị.\f* \p \v 1 Ogẹn o gi ru ụhụọhịn Mmẹmmẹ ahụn w'a kpọ Pẹntikosu, ndị ile kwerini rị ụzọ ohu. \v 2 Idẹnmizi, ụzụn nọ gha elu-igwee bịa: ụzụnnị nọkẹ okẹn ufere rị a kpọnị. Ọ nọ jun imẹ ụlọ ebe wẹ nọdịsọnmẹ anị. \v 3 Ya wẹ nọ hụn ihiẹn rịsọnmẹ kẹ ire k'ọ pụha, e nwun kẹ ọkụn, nọkwasịsọnmẹ onyẹ-onyẹ imẹ wẹ. \v 4 Mmọn-nsọ nọ jun imẹ wẹ ile, wẹ nọ sụma asụsụ ndị ọzọ rị ichẹn-ichẹn, nọkẹ kẹ Mmọn-nsọ dọn ye wẹ ikẹn wẹ gi e ku. \p \v 5 Ogẹn hụ, ndị Ju hụn a tụ egun Osolobuẹ, hụn bisọnmẹ alị ile rị enu-ụwa, rị imẹ Jerusalẹm. \v 6 Ogẹn wẹ gi nụ ụzụnnị, igunrun ịhịan nọ gbakikomẹ. Ọ tụ wẹ ẹnya, makẹni onyẹ-onyẹ imẹ wẹ hụ a nụ kẹ wẹ rị a sụ asụsụ a. \v 7 Ọ gba wẹ ngharị-ẹnya ọda-ọda; wẹ nọ sị, “Ndịnị ile rị e ku oku ẹlẹ ndị Galili? \v 8 Nanị k'o dọn nwan mẹ ni onyẹ-onyẹ imẹ ẹnyi hụ a nụ kẹ wẹ rị a sụ asụsụ alị wẹ nọ mụ a? \v 9 Kẹ ndị Patịa kẹ ndị Medịa kẹ ndị Ẹlamụ; kẹ ndị bi Mẹsopotemịa lẹ Judia lẹ Kapadosịa lẹ Pọntusu lẹ Eshịa \v 10 lẹ Frigia lẹ Pamfilịa lẹ Ijiptu lẹ azụụn Libịa ndị hụ nọchimẹ Saịrin, lẹ ndị ọbịa gha Rom bịa, \v 11 (kẹ ndị Ju kẹ ndị gha ofufe ọzọ sọnmẹ ofufe ndị Ju); lẹzi ndị gha Kriti bịa lẹ ndị Arabụ—ẹnyi ile hụ a nụ kẹ wẹ gi asụsụ ẹnyi e ku okẹn ọrụn a tụ ẹnya Osolobuẹ rụnsọnmẹ.” \v 12 Ọ tụkẹnmẹ wẹ ile ẹnya, gba wẹ ngharị-ẹnya; wẹ hụ a jụ ibe wẹ, “Kị wụ ọnwan?” \p \v 13 Kanị ndị ọzọ hụ a mụ ẹmụ, a sị, “E gigụọ wẹ manya ọhụn ragbu enwẹn wẹ!” \s1 Ozi Pita Zi Ogẹn Mmọn-nsọ Gi Bịakwasịgụụ Wẹ \r (Juẹlụ 2.28-32; Ẹbụ-ọma 16.8-11; 110.1) \p \v 14 Kanị Pita lẹ ndị-ozi pụ-ichẹn mmanaị ndị ọzọ nọ lihi ọtọ, Pita nọ wesi olu elu gwa ndị hụ gbazuni oku, sị, “Ndị Ju ibe m lẹ ndị ile bi Jerusalẹm, nị m kọwa nị ọnụ ihiẹnni rị e mẹni; gọnkẹnmẹ ni m ntịn. \v 15 Manya arị a tụ ndịnị kẹ ọnụ dọn rị e ro, kaka—makẹni ọkụlọkụ itenẹi nke ụtụntụn rịhụ a kụ. \v 16 Mba, manya a rị a tụ wẹ. Kanị, ihiẹnni rị e mẹni wụ ihiẹn hụ Osolobuẹ gi Juẹlụ onyẹ-amụma ku, sị, \q1 \v 17 ‘Osolobuẹ sị, \q1 “Ogẹn ịkpazụụn, \q1 m jẹnkọ d'e hu Mmọn-nsọ m kpu ịhịan ile. \q1 Ụmụ ụnụ ikẹnnyẹ lẹ ụmụ ọnụ ikpoho \q2 k'e bu amụma; \q1 ikorọbịa ọnụ k'a hụn ọhụn; \q1 ikẹnnyẹ-ọba ụnụ k'a rọ nrọ. \q1 \v 18 Ẹghẹẹ, ogẹn hụ, \q1 m k'e hudẹ Mmọn-nsọ m kpu ndị idibo m— \q1 kẹ ikẹnnyẹ kẹ ikpoho, \q2 e bu wẹ amụma. \q1 \v 19 M k'a ghọsịsọnmẹzịkwọ ihiẹn a tụ ẹnya elu-igwere, \q1 ghọsịsọnmẹ ahịma elu-ụwa— \q2 kẹ ẹdeke kẹ ọkụn kẹ ẹnwụnrụn. \q1 \v 20 Ẹnya-anwụn jẹnkọ d'a gba ishi, \q1 ifọn e nwunmẹ ẹdeke-ẹdeke, \q1 Ụhụọhịn Di-nwọnni-ẹnyi kebe ru— \q2 okẹn ụhụọhịn hụ nwẹ ọghọ. \q1 \v 21 Ogẹn hụ, \q1 onyẹ ọwụlẹ hụn k'a kpọku ẹfan Di-nwọnni-ẹnyi \q2 k'e nwọn nzụọpụha.” ’ \p \v 22 Ndị Izrẹlụ, gọn ni m ntịn! Osolobuẹ wụ onyẹ hụn zihẹ okẹnnyẹ hụ wụ Jizọs' onyẹ Nazarẹtị. Ọ nọ gi ẹ rụn ọrụn-atụmẹnya lẹ ahụnlele lẹ ihiẹn ahịma bu ọda ebe ọnụ rị, gi ẹ ghọsị ụnụ nị 'ya zihẹ ẹ. Ụnụ lẹ enwẹn ọnụ a marịngụọ ihiẹn ndịnị ọhụnma-ọhụnma. \v 23 Kanị, nọkẹ kẹ Osolobuẹ hụn marịn ihiẹn k'e mẹ ihun dọn kwademẹ, wẹ nọ we ẹ che ẹka ụnụ, ọnụ nọ we ẹ ye ndị anị ndị ọzọ hụn marịnlẹni Osolobuẹ—wẹ nọ kpọma elu-obe, kpọgbuni ụnụ 'ya. \v 24 Kanị Osolobuẹ nọ gha ọnwụn weli ẹ, gha ikẹn ọnwụn gbafụha a, makẹni ọnwụn asakọ ẹka kwọndọn ẹ. \v 25 Makẹni Defidi ku oku ẹ, sị, \q1 ‘M'a hụn Di-nwọnni-ẹnyi ogẹn ile ebe ọ nọyeni m; \q2 makẹni ọ rị ẹka-nni m, \q2 emẹhunmekọ m. \q2 \v 26 Ya haịn obi gi a sụọ m ụsụọ; \q2 ya haịn m gi a bụ ẹbụ. \q2 Ẹhụ m enwẹkọdẹ nsọngbu, \q2 makẹni m nwẹ olile-ẹnya. \q2 \v 27 Makẹni, y'a lakọ m tọ imẹ ili; \q2 y'a nịkọ Onyẹ-nsọ ị rehi. \q2 \v 28 Y'e mẹgụọ m marịn ụzọ ndụn; \q2 i k'e mẹ m ghọghọ ebe ị rị.’ \p \v 29 Umunẹ m, o furu nị m gwapụ ọnụ nị nẹdi ẹnyi kanị wụ Defidi a nwụnhụnghọ, e li wẹ ẹ—ili ẹ rịkwọ nwan ebeni d'e ru tannị. \v 30 Kanị, makẹni ọ wụ onyẹ-amụma, makẹni ọ marịngụọ nị Osolobuẹ kwe ẹ nkwa, kun enwẹn ẹ, n'o jẹnkọ d'e tumẹ nwa Defidi ohu eze n'ọ nọdị ukpo ya lẹ enwẹn ẹ wụ Defidi, \v 31 Defidi hụn ihiẹnni n'o d'e mẹ. Ọ nọ ku ẹ nị Kraịstị, Onyẹ Hụ Osolobuẹ Tumẹ, jẹnkọ d'a gha ọnwụn lihi, nị ananị w'a tọ imẹ ili lẹni ẹhụ a eretọnị imẹ ili. \v 32 Osolobuẹ a ghagụọ nwan ọnwụn weli Jesuni: ẹnyi ile wụ oshẹri. \v 33 E wesigụọ w'a ọnọdị ọghọ ẹka-nni Osolobuẹ; ọ nahangụọ Chuku-Nẹdi Mmọn-nsọ hụ Nẹdi kwe nkwa a. Ọ nọ nwan hupụha ihiẹnni ụnụ rị a hụn, a nụ. \v 34 Makẹni Defidi lẹ enwẹn ẹ aghanị ọnwụn lihi lashi elu-igwee, kanị 'ya lẹ enwẹn ẹ ku, sị, \q1 ‘Di-nwọnni-ẹnyi sị Di-nwọnni-m, \q1 “Nọdị alị ẹka-nni m, \q2 \v 35 d'e ru \q2 mgbe m gigụụ ndị-iṅẹnrẹn i \q2 mẹmẹ ihiẹn i gi a zọma ụkụ.” ’ \p \v 36 Ụnụ ndị Izrẹlụ ile, marịn nị nwan ọhụnma-ọhụnma nị Osolobuẹ e mẹọlẹ Jesuni ụnụ kpọgbu elu obe wụrụ Nna lẹ Onyẹ-nzụọpụha hụ ụnụ rị e lee ẹnya a, hụn wụ Kraịstị.” \s1 Ndị Kwerini \p \v 37 Ogẹn wẹ gi nụ ihiẹnni, o gbu wẹ mgbu obi ọda-ọda. Wẹ nọ sị Pita lẹ ndị-ozi pụ-ichẹn ndị ọzọ, “Umunẹ, kịnị kẹ ẹnyi k'e mẹ?” \v 38 Pita nọ za wẹ, sị, “Onyẹ ọwụlẹ imẹ ọnụ ya rogharị, kẹni wẹ gi ẹfan Jizọs' Kraịstị mẹ ẹ mirin-Chuku, kẹni Osolobuẹ gbagharị a njọ, o k'e nwọnhẹn oyiye hụ wụ Mmọn-nsọ. \v 39 Makẹni ụnụ kẹ Osolobuẹ kwe nkwanị n'o k'e zihẹ Mmọn-nsọ—ọnụ lẹ ụmụ ụnụ lẹ ndị rị ebe teni—onyẹ ọwụlẹ Di-nwọnni-ẹnyi wụ Osolobuẹ ẹnyi k'a kpọrị.” \p \v 40 Pita nọ gwazị wẹ ihiẹn ndị ọzọ bu ọda, gi ẹ dọ wẹ ẹka-ntịn, a rịọ wẹ, sị, “Zụọpụha nị enwẹn ọnụ imẹ agbọnị zinlẹni!” \v 41 Wẹ nọ mẹ ndị ile nabanhan ozi ẹ mirin-Chuku. Ihiẹn nọkẹ madụ ọgụn-iri kwasị nnụ-ẹsa\f + \fr 2:41 \ft madụ nnụ-uku ẹtọ\f* nọ banye ni wẹ ụhụọhịn hụ. \v 42 Ndịnị ile nọ bu enwẹn wẹ che nkuzi ndị-ozi hụ pụ-ichẹn, imẹgbama ihiẹn ile, iri Oriri-nsọ lẹ imẹ ekpere. \s1 Obibi Ndị Kwerini \p \v 43 Egun-Osolobuẹ hụ a tụ onyẹ ọwụlẹ; Osolobuẹ hụ e gi ndị-ozi hụ pụ-ichẹn a rụnsọnmẹ ọrụn-atụmẹnya lẹ ihiẹn-nghọsị bu ọda. \v 44 Ndị ile kwerini hụ a nọgbama; o nwọnzini onyẹ weri ẹ nị ihiẹn o nwẹ wụ nke 'ya sụọ. \v 45 W'e resọnmẹ ihiẹn wẹ nwọn, e keyesọnmẹ onyẹ ọwụlẹ k'o dọn nwẹ mkpa. \v 46 Wẹ hụ e gi obi ohu e zu imẹ Ụlọ-nsọ ụhụọhịn-ụhụọhịn; e ri Oriri-nsọ ụlọ-ụlọ; a shịapụ ẹfọ e gi ịghọghọ e rigbama ihiẹn-oriri iwe wẹ, \v 47 a ja Osolobuẹ mma. Ihiẹn wẹ hụ a sụọ ịhịan ile. Ụhụọhịn-ụhụọhịn, Di-nwọnni-ẹnyi hụ e bucheni wẹ ndị hụn ọ rị a zụọfụha. \c 3 \cl Isi Nke Ẹtọ \s1 Pita A Zụọ Onyẹ-ngụrọ \p \v 1 Ụhụọhịn ohu, Pita lẹ Jọnụ jẹnkọ Ụlọ-nsọ ogẹn ekpere, ihiẹn nọkẹ ọkụlọkụ ẹtọ nke efinnaị. \v 2 O nwẹ okẹnnyẹ ohu dan ngụrọ kete w'a mụl'a, hụn w'e buhẹ ebẹhụ. Ụhụọhịn ile kẹ wẹ gi e butọ a ọnụ-mgbọn rị Ụlọ-nsọ hụn w'a kpọ “Ọnụ-mgbọn Ma mma,” kẹni ọ hụn ụzọ a rịọ ndị rị a banye imẹ Ụlọ-nsọ ihiẹn. \v 3 Ogẹn o gi hụn Pita lẹ Jọnụ kẹ wẹ banyekọ Ụlọ-nsọ, ọ nọ rịọma wẹ ihiẹn. \v 4 Pita nọ bu ẹnya tụma a. (Ẹrịra kẹ Jọnụ buzikwọ ẹnya tụma a.) Pita nọ sị a, “Bu ẹnya zinmẹ ẹnyi!” \v 5 Okẹnnyẹ hụ nọ bu ẹnya tụma wẹ, a tụ ẹnya n'o nwẹ ihiẹn wẹ k'e ye ẹ. \v 6 Kanị Pita nọ sị a, “Enwọn m egho ọwụlẹ, kanị, m jẹnkọ d'e ye i ihiẹn m nwọn: ghahanị ẹfan Jesu Kristi onyẹ Nazarẹtị lihi ọtọ n'ị jẹnmẹ ijẹn!” \v 7 Ọ nọ kwọndọn ẹ ẹka-nni, weli ẹ. Ozigbo, ụkụ-alị a lẹ olu-ụkụ a nọ kẹnrẹn. \v 8 Okẹnnyẹ hụ nọ tụsi elu, turu ọtọ, jẹnmẹ ijẹn. Ọ nọ sọn wẹ banye imẹ Ụlọ-nsọ, e jẹn ijẹn, a wụsi elu, a ja Osolobuẹ mma. \v 9 Ịhịan ile a hụn a k'ọ rị e jẹnhunmẹ, a ja Osolobuẹ mma, \v 10 wẹ nọ lepụha a nị ịya wụ onyẹ hụn te a nọdị anị Ọnụ-mgbọn Ma-mma a rịọ ụrịọ. Ihiẹnni mẹ n'ẹ nọ tụ wẹ ẹnya, gba wẹ ngharị-ẹnya. \s1 Ozi Pita Zi Imẹ Ụlọ-nsọ \p \v 11 Ebẹhụ ọ nyankụnma Pita lẹ Jọnụ imẹ ebẹhụ w'a kpọ Ẹtụ-ụlọ Solomọnụ, ịhịan ile nọ gbaha d'e fihunmẹ wẹ makẹni ihiẹnni mẹni tụ wẹ ile ẹnya ọda-ọda. \v 12 Ogẹn Pita gi hụn ihiẹnni, ọ nọ sị ndị hụ, “Ndị Izrẹlụ, kị ihiẹnni rị a tụnị ụnụ ẹnya? Kị ọnụ gbanị ẹnyi ilee nọkẹ sị ikẹn ẹnyi mọbụ ezi-omumẹ ẹnyi kẹ ẹnyi gi mẹ okẹnnyẹni jẹnmẹ ijẹn? \v 13 Osolobuẹ Ebraham lẹ Aziki lẹ Jekọpụ, Osolobuẹ ndị nẹdi ẹnyi wẹ kanị, e yegụọ odibo ẹ wụ Jizọs' ọghọ—Jizọsị, hụn ụnụ we ye wẹ, hụn ụnụ jụ id'ẹnya Paịleti—ọsụọn'a nị Paịleti e te kugụọ n'ọ k'a hafụ a. \v 14 Ụnụ a jụ Onyẹ-nsọ hụ, Onyẹ ahụn rị ọchan—sị wẹ hapụ nị ụnụ izighẹ. \v 15 Ụnụ nọ gbu onyẹ hụn e ye ndụn, kanị Osolobuẹ nọ gha ọnwụn weli ẹ. Ẹnyi wụ ọshẹri ihiẹnni. \v 16 Makẹni wẹ gi okukwe gi ẹfan a dọn ẹnya, ẹfan a e mẹgụọ okẹnnyẹni kẹnrẹn—okẹnnyẹni ụnụ a hụn, okẹnnyẹni ụnụ marịn. Ẹghẹẹ, ịtụkwasị Jesu obi kẹ okẹnnyẹni gi nwan dịnhịn idẹnya ụnụ ile. \p \v 17 Umunẹ m, a marịnghọ m nị amarịn haịn ụnụ gi mẹ ihiẹnni—kẹ ụnụ kẹ ndị-isi ụnụ. \v 18 Kanị ẹnịna kẹ Osolobuẹ gi nwan mẹzu ihiẹn ndị ọ gha ọnụ ndị-amụma ile ku mbụ-mbụ—nị Kraisti a, Onyẹ-nzụọpụha hụ o tumẹ, k'a ta afụnfụn. \v 19 Rogharị nị nwan, ụnụ e kinhẹn d'e kunrun Osolobuẹ. Ụnụ mẹ ẹ, o jẹnkọ d'a fichanpụ ụnụ njọ, \v 20 kẹni ogẹn ịgba-umẹ ihiẹn gi a rị mma hụn ụzọ gha ebe Di-nwọnni-ẹnyi rị bịa, o zihẹzikwọ nị ọnụ Kraịstị, Onyẹ Nzụọpụha hụ o tumẹ ni ụnụ, hụn wụ Jizọsị. \p \v 21 Kanị, Jizọsị k'a rịgụdẹ elu-igwee d'e ru ogẹn Osolobuẹ k'e gi dọnzichanrịn ihiẹn ile, nọkẹ kẹ Osolobuẹ dọn ku mbụ-mbụ ghahanị ọnụ ndị-amụma a rị nsọ. \v 22 Mozizi sị, ‘Di-nwọnni-ẹnyi wụ Osolobuẹ ọnụ jẹnkọ d'a gha imẹ ndị nke ụnụ wepụha nị ụnụ onyẹ-amụma—k'o dọn wefụha m. Ụnụ k'e gọnrịrị ntịn ihiẹn ile onyẹ-amụma hụ k'a gwa ọnụ. \v 23 Onyẹ ọwụlẹ gilẹni ihiẹn o ku dọn, e gbupụ w'a imẹ ndị Izrẹlụ.’ \v 24 Ndị-amụma ndị ọzọ ile e kughọzị oku ihiẹn ndịnị rị e mẹ ogẹnni—ghakwọrị Samuẹlụ d'e ru ndị amụma ndị ọzọ ile sọnn'ẹ. \v 25 Ụnụ kẹ ihiẹn ndị-amụma ndị ahụn ku ru nwan ẹka; ụnụ kẹ Osolobuẹ kwetọnị nkwa o gi tumẹ nkwerigbama hụ o tumẹ ẹgbata 'ya lẹ ndị nẹdi ọnụ kanị. Ọ sị Ebraham nẹdi ụnụ, ‘Ẹka onyẹ hụ k'a gha ẹhụ ị pụha kẹ ndị alị ile rị elu-ụwa k'a gha nwẹ ngọzi.’ \v 26 Ogẹn Osolobuẹ gi wepụha odibo ẹ, ọ nọ bu ụzọ zihẹ ni ọnụ ya, n'ọ gọzi ụnụ—ghahanị imẹ onyẹ-onyẹ imẹ ọnụ gha imẹ njọ a pụha.” \c 4 \cl Isi Nke Ẹnọ \s1 E Wẹhẹ Wẹ Pita Lẹ Jọnụ Ọgwa Ndị-isi Nkịkwama \p \v 1 Ogẹn Pita lẹ Jọnụ gi rị a gwa ndị hụ oku, ndị nchụ-ẹjan lẹ onyẹ hụn a kị ndị ụnakpa Ụlọ-nsọ lẹ ndị hụ imẹ ndị itu-Sadusi nọ bịa d'e kunrun wẹ. \v 2 Ize hụ e ze wẹ ọda-ọda makẹni ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn rị e gi ihiẹn wẹ rị a kuzi banyeni Jesu a gwa ndị ahụn nị ndị nwụnnị jẹnkọ d'a gha ọnwụn lihi. \v 3 Wẹ nọ nwụnrụn Pita lẹ Jọnụ. Kanị, makẹni eki e gigụọ, wẹ nọ bu wẹ tọ imẹ ụnọ-ngan d'e ru mgbe eki fọn. \v 4 Kanị ndị bu ọda imẹ ndị nụ oku hụ kweri-ekweri; wẹ nọ mẹ ndị hụn kwerini ihiẹn nọkẹ ikẹnnyẹ ọgụn-iri kwasị nnụ mmẹbụọ, ya wụ nnụ uku isẹn. \p \v 5 Eki e fọn, Ndị-isi Nkịkwama ile: kẹ ndị-isi nchụ-ẹjan rị a kịnị kẹ ndị-isi kẹ ndị nkuzi-Iwu nọ zu imẹ Jerusalẹm. \v 6 Anasị wụ onyẹ-isi nchụ-ẹjan lẹ Kayafasị lẹ Jọnụ lẹ Alẹzanda lẹ ndị ọzọ hụn wụ ndị ikpun-ụlọ onyẹ-isi nchụ-ẹjan—ndịnị ile rị ndị zuni. \v 7 Wẹ nọ wefụha Pita lẹ Jọnụ ihun wẹ, jụma wẹ, sị, “Elee ikẹn mọbụ ẹfan kẹ ụnụ gi mẹ ihiẹnni?” \v 8 Ya Pita, hụn Mmọn-nsọ jun imẹ ẹ nọ za wẹ, sị, “Ndị-ndu lẹ Ndị-isi, \v 9 omẹni ọrụn rị mma wẹ rụnnị onyẹ-ngụrọ kẹ wẹ rị a jụnị ẹnyi ụtaa tannị, a jụ kẹ nanị k'o dọn dịnhịn, \v 10 marịn nị nwan, ọnụ lẹ ndị Izrẹlụ ile, nị ẹfan Jesu Kristi onyẹ Nazarẹtị, hụn ụnụ kpọgbu enu-obe, hụn Osolobuẹ ghagụụ nwan ọnwụn weli, kẹ ẹhụ okẹnnyẹni wuzo ihun ọnụ gi kẹnrẹn. \v 11 Jesuni wụ \q1 ‘Ọmụma hụ’ ụnụ ‘ndị rị a tụn ụlọ jụ’, \q1 hụn ‘wụrụgụụ nwan ọmụma gi ụlọ.’ \p \v 12 O nwọnni onyẹ ọzọ nzụọpụha rị imẹ ẹ, makẹni o nwọnni ẹfan ọzọ rị okpuru elu-igwee wẹ ye ịhịan hụn ẹnyi k'e gi nwọn nzụọpụha karị ẹfan Jesu.” \p \v 13 Ogẹn wẹ gi hụn kẹ Pita lẹ Jọnụ gi rị e ku e kushi ikẹn, bụ a marịngụọ wẹ nị wẹ wụ ndị mmaka jẹnlẹni ọzụnzụn, ọ tụ wẹ ẹnya; ọ nọ ban wẹ ẹnya nị wẹ lẹ Jesu a wịọlẹ. \v 14 Kanị ebe o mẹ ni okẹnnyẹ hụ dịnhịnnị turuyeni wẹ ebẹhụ, asazịnị wẹ ẹka ku ihiẹn ọwụlẹ hụn w'e gi pa oku wẹ. \v 15 Ya wẹ nọ sị Pita lẹ Jọnụ ye ni wẹ efe ẹkẹrẹ. Wẹ nọ tụgbama iroro, sị, \v 16 “Kịnị kẹ ẹnyi jẹnkọ d'e gi ndịnị mẹ? O wegụọ ịhịan ile bi Jerusalẹm ẹnya nị ndịnị rụn ọrụn a tụ ẹnya pụ-ichẹn. Ẹnyi a s'ẹka sị n'o mẹni. \v 17 Kanị, amamgbe okuni a kpọkarị ẹnịna, nị ẹnyi dọ wẹ ẹka-ntịn, sị wẹ agwazịlẹ onyẹ ọwụlẹ oku ẹfannị.” \v 18 Ya wẹ nọ kpọbanhanzị wẹ, gbakẹnmẹ wẹ mkpịnsịn ẹka, sị wẹ ekuzilẹ oku ẹfan Jesu, w'e gizilẹ ẹfan a kuzi onyẹ ọwụlẹ! \v 19 Kanị Pita lẹ Jọnụ nọ shịarị wẹ, sị, “Omẹni ọ hụghọ mma ẹnya Osolobuẹ nị ẹnyi gọn ọnụ ntịn karị Osolobuẹ, ụnụ k'e ku; \v 20 kanị, ẹnyi lẹ enwẹn ẹnyi e kubehikọ ihiẹn ẹnyi hụn lẹ ihiẹn ẹnyi nụ.” \v 21 Ogẹn wẹ gi rọngụzị Pita lẹ Jọnụ egun, wẹ nọ hafụ wẹ nị wẹ lama. Ahụnzịnị wẹ kẹ w'a dọn ye wẹ afụnfụn, makẹni ịhịan ile rị a ja Osolobuẹ mma makẹ ihiẹn hụ mẹni— \v 22 makẹni okẹnnyẹni wẹ gi ọrụn-atụmẹnyanị zụọ karị nwa ahụa ọgụnnaị. \s1 Ndị Kwerini A Rịọ Osolobuẹ N'o Wepụ Wẹ Egun Ẹnya \p \v 23 Ogẹn wẹ gi hatugụụ wẹ, wẹ nọ laburu ndị itu-Kraịstị ibe wẹ. Wẹ nọ gwa wẹ ihiẹn ile ndị-isi nchụ-ẹjan lẹ ndị-isi gwa wẹ. \v 24 Ogẹn wẹ gi nụ ihiẹnni, wẹ ile nọ gi obi ohu wesi olu wẹ enu, mẹ ekpere, kpọku Osolobuẹ, sị, “Di-nwọnni-ẹnyi, Onyẹ ihiẹn ile rị ẹka a, Onyẹ hụn ke elu-igwee lẹ ụwa lẹ ohimin lẹ ihiẹn ile rị imẹ wẹ, \v 25 ịyụ gi Mmọn-nsọ ku oku ghahanị ọnụ nẹdi ẹnyi kanị wụ Defidi, hụn wụ odibo i\f + \fr 4:25 \fl mọbụ: \ft nwa ị\f*, sị, \q1 ‘Kịnị kẹ ndị alị ndị ọzọ rị e buni olulu? \q1 Kịnị kẹ ịhịan rị a tụnị iroro na iwi? \q1 \v 26 Ndị-nze ụwa e kọnrinsọnmẹgụọ agha; \q1 ndị rị a kịnị e zugbamagụọ \q2 d'e bulụmanị Di-nwọnni-ẹnyi lẹ Kraịstị a—Onyẹ hụn o tumẹ.’ \p \v 27 Ezioku-ezioku, Hẹrọdụ lẹ Pọntus' Paịleti lẹ ndị anị ndị ọzọ lẹ ndị Izrẹlụ zugbama imẹ obodoni, bulụmanị odibo-nsọ ị wụ Jizọsị hụn ị tumẹ. \v 28 Ihiẹn ile wẹ mẹ danye k'i dọn chọ lẹ k'i dọn kwademẹ ẹ. \v 29 Di-nwọnni-ẹnyi, lee nwan egun wẹ rị e rọn ndị idibo i; dodo wepụ ndị-idibo i egun ẹnya, y'e yeni wẹ ẹka ku oku i; \v 30 y'a tịnfụ ẹka zụọ ndị emu rị a kụ, rụnsọnmẹ ọrụn ahịma lẹ ọrụn-atụmẹnya ghahanị ẹfan odibo-nsọ ị wụ Jesu.” \v 31 Ogẹn wẹ gi mẹgụụ ekpere, ebẹhụ wẹ nọdị nọ mẹhunmẹ, Mmọn-nsọ nọ jun imẹ wẹ ile, egun nọ pụ wẹ ẹnya; wẹ nọ kumẹ oku Osolobuẹ, e kushi ẹ ikẹn. \s1 Ndị Ile Kwerini Nwẹ Obi Ohu \p \v 32 Ndị ile kwerini hụ e gi obi ohu e bi, e ro ihiẹn ohu; o nwọnni onyẹ weri ẹ nị ihiẹn o nwọn wụ nke 'ya sụọ, kama, w'e weri ẹ nị ihiẹn onyẹ nwẹ wụ nke wẹ ile. \v 33 Ndị-ozi hụ pụ-ichẹn hụ a kpa okẹn ikẹn wẹ gi ghọsịchanrịn nị Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu a ghagụọ ọnwụn lihi nke-esi; Osolobuẹ hụ e yeni wẹ ẹka ọhụnma-ọhụnma. \v 34 O nwọnni onyẹ ihiẹn a kọ imẹ wẹ. Makẹni, ndị nwọn alị mọbụ ụlọ hụ e re ẹ, e wẹhẹ egho wẹ re ẹ, \v 35 e bu ẹ a tọ nị ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn. Ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn e keyesọnmẹ onyẹ-onyẹ kẹ mkpa a han. \p \v 36 Ẹrịra kẹ Josẹfụ mẹ. Josẹfụ wụ onyẹ ebọn Livaị lẹ onyẹ alị Saịprọsị. Ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn tu ẹ “Banabasị” (alị ẹfannị wụ, “Onyẹ akasị obi”). Ẹrịra \v 37 k'o dọn re anị a, wẹhẹ ni Ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn egho ẹ. \c 5 \cl Isi Nke Isẹn \s1 Ananayasị Lẹ Nwunyẹ Ẹ Wụ Safaịra \p \v 1 Ya okẹnnyẹ ohu ẹfan a wụ Ananayasị lẹ nwunyẹ ẹ w'a kpọ Safaịra nọzị re alị. \v 2 Ọ nọ bu mgbube egho ẹ tọ, wẹhẹ ni Ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn hụn họdụnị. Nwunyẹ ẹ kweye n'ẹ mẹ ihiẹnni o mẹ. \v 3 Kanị Pita nọ sị, “Ananayasị, kị Ekwensụ nu n'i tụ Mmọn-nsọ ntụ, mẹ i bu mgbube egho i re alị hụ tọ? \v 4 N'ị d'e re ẹ, ẹlẹ nke i rọ? Ogẹn i gidẹ regụụ a, egho ẹ ẹlẹ nke i? Nanị k'i dọn ro eje-ihiẹn nọ ẹnịna? Ẹlẹkwọ ịhịan k'ị tụ ntụnị, Osolobuẹ k'ị tụ a!” \v 5 Ogẹn Ananayasị gi nụ ihiẹnni, ọ nọ dan, nwụnhụn. Okẹn egun nọ tụma ndị nụ ihiẹn mẹni. \v 6 Ikorọbịa nọ pụha, kwama a, buru ẹ pụ, d'e li. \p \v 7 Ihiẹn nọ kẹ mgbahunmẹ ọkụlọkụ ẹtọ a ghafegụụ, nwunyẹ ẹ nọ banhan, kanị ọ marịn ihiẹn mẹni. \v 8 Pita nọ jụ a, sị, “Ọnụ-eghoni kẹ yụ lẹ di i re alị hụ?” Ọ nọ sị, “Ẹghẹẹ, 'ya rọ.” \v 9 Ya Pita nọ sị a, “Kị haịn ụnụ gi kwerigbama nị ọnụ lele Mmọn-nsọ Di-nwọnni-ẹnyi? Le'ẹ, ikorọbịa li di i lala, e rugụọdẹ wẹ ọnụmụzọ; wẹ jẹnkọ d'e bupụzị ị!” \v 10 Ọ nọ dantọ ẹhụ ụkụ Pita ozigbo, nwụnhụn. Ikorọbịa ndị ahụn a banhan, a hụn w'a n'ọ nwụnhụngụọ, wẹ nọ buru ẹ pụ d'e li ẹ nọkunmẹ di ẹ. \v 11 Okẹn egun nọ tụma ndị ụka Kraịstị ile lẹ ndị ile nụ ihiẹn ndịnị mẹni. \s1 Ndị-ozi Pụ-ichẹn A Zụọ Ndị Bụ Ọda Emu Rị A Kụ \p \v 12 Ogẹn hụ, Ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn hụ a rụnsọnmẹ ọrụn-atụmẹnya lẹ ahịma ichẹn-ichẹn hụn ịhịan ile rị a hụn. Ndị ile kwerini hụ e gi obi ohu a nọ ebẹhụ w'a kpọ Ẹtụ-ụlọ Solomọnụ e zu. \v 13 O nwọnni onyẹ kwerilẹni egun nị tụ kpọrọkpọrọ bannị wẹ—bụ ịhịan ile hụ e ku oku wẹ ọhụnma. \v 14 Kama, ndị bukẹnmẹ ọda hụ e kweri ni Di-nwọnni-ẹnyi nke-esi, a bannị wẹ, kẹ ikẹnnyẹ kẹ ikpoho. \v 15 Wẹ e bufụhadẹ ndị emu rị a kụ okp'ụzọ, e bu wẹ a tọ elu ute lẹ ihiẹn ndị ọzọ wẹ gi e dinẹ, kẹni onyinyọn Pita hụn ụzọ kunrundẹ ndị hụ imẹ wẹ ọ ghafekọnị. \v 16 Igunrun ịhịan hụ a gha obodo ndị nọhunmẹ Jerusalẹm a bịa, e wẹhẹ ndị emu rị a kụ lẹ ndị eje-mmọn rị e ye nsọngbu. Wẹ ile hụ a dịnhịn. \s1 E Kpokpo Wẹ Ndị-ozi Pụ-ichẹn \p \v 17 Ya kẹ onyẹ-isi nchụ-ẹjan nọ chọ kẹ w'e mẹ ẹ, ya lẹ ndị ile rị e sọn n'ẹ (ya wụ, ndị wẹ ile gba rị itu ndị Sadusi)—wẹ nọ gi eje ẹnya-ụfụ \v 18 nwụnrụn ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn tụye imẹ ngan ịhịan ile. \p \v 19 Kanị, imẹ uhinhin hụ, mmọn-ozi Di-nwọnni-ẹnyi nọ kpọpụ ụzọ ụlọ-ngan, dufụha wẹ, sị wẹ, \v 20 “Jẹnmẹ ni d'e wuzo imẹ Ụlọ-nsọ; gwachanrịn nị wẹ oku ndụn \it ọhụn \it* nị.” \v 21 Anụgụụ wẹ ihiẹnni, eki e fọn, wẹ nọ banye Ụlọ-nsọ d'a kuzimẹ. \p Ogẹn onyẹ-isi nchụ-ẹjan lẹ ndị ya lẹ wẹ wị gi bịa, wẹ nọ kpọgbama ndị ile e zu Ọgwa Sahẹdrini—ya wụ ndị ile rị Ndị-isi Nkịkwama anị Izrẹlụ. Wẹ nọ zi ịhịan jẹn ụnọ-ngan d'e wẹhẹ Ndị-ozi hụ pụ-ichẹn. \v 22 Kanị, ogẹn ndị ụnakpa Ụlọ-nsọ hụ wẹ zijẹn gi ru ebẹhụ, ahụnnị wẹ ndị-ozi hụ pụ-ichẹn imẹ ụlọ-ngan, wẹ nọ kinhẹn d'a gwa ndị-isi, sị, \v 23 “Wẹ kpọkin ụlọ-ngan ọhụnma-ọhụnma; ndị nche turuhụ ọnụmụzọ, kanị ogẹn ẹnyi gi kpọpụ ụzọ, o nwọnni onyẹ rị imẹ ẹ.” \v 24 Ogẹn onyẹ hụn a kị ndị ụnakpa Ụlọ-nsọ lẹ Ndị-isi nchụ-ẹjan gi nụ ihiẹnni, ọ gba wẹ ngharị-ẹnya, wẹ hụ a jụ enwẹn wẹ ihiẹn rị e mẹni. \v 25 Ya onyẹ ohu nọ bịa d'a gwa wẹ, sị, “Lee n'ẹ, ndị hụ ụnụ buche imẹ ụnọ-ngan turuhụ imẹ Ụlọ-nsọ, a kuzi wẹ!” \v 26 Ya kẹ onyẹ hụn a kị ndị ụnakpa Ụlọ-nsọ lẹ ndị ụnakpa a nọ jẹnmẹ d'e wẹhẹ wẹ—kanị, egun ndị rị ebẹhụ anịnị wẹ gi ẹka-ikẹn mẹ ẹ, amamgbe w'e gi ọmụma magbu wẹ. \p \v 27 A ghagụụ wẹ Ụlọ-nsọ wẹhẹ wẹ, wẹ nọ bu wẹ tumẹ ihun ndị rị Ọgwa Ndị-isi Nkịkwama ahụn. Ya Onyẹ-isi nchụ-ẹjan nọ jụma wẹ ụtaa, \v 28 sị, “Ẹnyi a gbagụọ nị ụnụ mkpịnsịn-ẹka, sị ọnụ e gizilẹ ẹfan onyẹni a kuzi? Kanị ụnụ a kuzigbamagụọ Jerusalẹm ile ihiẹnni, a chọzị nị ọnụ bu ẹdeke okẹnnyẹni che ẹnyi isi.” \p \v 29 Pita lẹ Ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn họdụnị nọ shịarị wẹ, sị, “Osolobuẹ kẹ ẹnyi jẹnkọ d'e humẹni isi, ẹlẹ ịhịan. \v 30 Osolobuẹ ndị nẹdi ẹnyi kanị weli Jesu hụn ụnụ gbu ghahanị ihogbu ẹ elu obe wẹ gi osisi mẹmẹ. \v 31 Osolobuẹ e wesigụọ a nwan elu, bu ẹ che ẹka-nni ẹ, ebẹhụ ọghọ rị, mẹmẹ ẹ Onyẹ-ndu lẹ Onyẹ-nzụọpụha, kẹni o ye ndị Izrẹlụ oghere w'e gi rogharị, kẹni ọ gbagharị wẹ njọ wẹ. \v 32 Ẹnyi wụ ndị rị a shịa ẹri ihiẹn ndịnị, ẹnyi lẹ Mmọn-nsọ hụn Osolobuẹ ye ndị e humẹn'ẹ isi.” \p \v 33 Ogẹn wẹ gi nụ ihiẹn ndịnị, ize nọ zemẹ wẹ ọda-ọda, wẹ nọ chọ nị wẹ gbu wẹ. \v 34 Kanị, onyẹ ohu imẹ wẹ, hụn rị Itu-Farisi nọ lihi ọtọ: ẹfan a wụ Gamaliẹlụ; onyẹ-nkuzi Iwu Mozizi k'ọ wụ. Ịhịan ile a gbaye okẹnnyẹni. Ọ nọ sị wẹ wefụgụụ ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn ezi ẹkẹrẹ. \p \v 35 Ya ọ nọ sị Ndị-isi Nkịkwama ibe ẹ, “Ikẹnnyẹ Izrẹlụ, lebankwọ nị ihiẹn ọnụ chọ nị ụnụ mẹ ikẹnnyẹ ndịnị ẹnya ọhụnma. \v 36 Ogẹn mbụ, onyẹ ohu w'a kpọ Tiodasị pụha, sị n'ọ wụ okẹn-ịhịan, ihiẹn nọ kẹ madụ nnụ nọ sọnmẹ ẹ. Kanị e gbu wẹ ẹ, ndị hụ sọnn'ẹ nọ gbayịya; ọhụn a gụụ. \v 37 Ọnwan e mẹgụụ, onyẹ w'a kpọ ‘Judasị onyẹ Galili’ nọ pụha ogẹn hụ wẹ gi gụn ịhịan, ndị bu ọda nọ sọnmẹ ẹ. E gbuzikwọ w'a, ndị sọn n'ẹ a gbayịya. \p \v 38 O mẹ nke okuni rị nwan alị, ndụnmọdụn m jẹnkọ d'e ye ụnụ wụ ọnwan: la nị ndịnị tọ! Hatu nị wẹ! Makẹni, omẹni ihiẹn wẹ bu obi mọbụ ihiẹn wẹ rị e mẹ gha ẹka ịhịan bịa, o k'a dan. \v 39 Kanị, omẹni ọ gha ẹka Osolobuẹ bịa, ụnụ eri-ẹka kụsị wẹ; o ru ẹ, ọnụ e d'a lụsọnmẹdẹ Osolobuẹ ọgụn!” \p Ya wẹ nọ kweri ihiẹn o ku. \p \v 40 A kpọbanhan wẹ ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn, wẹ nọ fịan wẹ mkpịnsịn, gba wẹ mkpịnsịn-ẹka ẹnya, sị wẹ kubehi oku ẹfan Jesu; ya wẹ nọ hatu wẹ. \v 41 Ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn nọ gha Ọgwa Ndị-isi Nkịkwama hụ pụ, a ghọghọ nị Osolobuẹ weri wẹ kẹ ndị ru ogo ịnarịn ifẹnrẹn makẹ Ẹfan Jesu. \v 42 Ụhụọhịn ile, kẹ imẹ Ụlọ-nsọ kẹ ụlọ-ụlọ, wẹ hụ a kuzi, e zi ozi nị Jesu wụ Kraịstị, Onyẹ Hụ Osolobuẹ Tumẹ, akụsịnị wẹ kaka akp'ohu! \c 6 \cl Isi Nke Isin \s1 Ndị Eyemẹka Ẹsa \p \v 1 Ogẹn hụ, kẹ ndị rị e sọn Kraịstị gi rị e buwaye ọda, ndị Ju hụn a sụ Griki (ya wụ ndị te rị alị ịhịan) nọ kpemẹ—nị ndị Ju hụn a sụ Hibru (ya wụ ndị rị ụlọ) arị e keye ikpoho wẹ di wẹ nwụn ihiẹn runi wẹ wẹ gha e ke ihiẹn-oriri hụ w'e ke ụhụọhịn-ụhụọhịn. \v 2 Ya ndị-ozi pụ-ichẹn mmẹbụọ hụ nọ kpọgbama ndị ile kwerini, sị wẹ, “O furuni nị ẹnyi k'a natọ ikuzi oku Osolobuẹ d'e kemẹ ihiẹn-oriri. \v 3 Umunẹ ẹnyi, lehunmẹ ni nwan ẹnya imẹ igunrun ụnụ, nị ọnụ họfụha madụ ẹsa w'e ku oku wẹ ọhụnma hụn Mmọn-nsọ jun imẹ wẹ a kị wẹ, hụn marịn ihiẹn ọhụnma-ọhụnma, nị ẹnyi ye wẹ ọrụnnị— \v 4 ẹnyi lẹ enwẹn ẹnyi e bu enwẹn ẹnyi che imẹ ekpere lẹ ikuzi oku Osolobuẹ.” \p \v 5 Okuni nọ sụọ ndị ụka ile ụsụọ; wẹ nọ họpụha okẹnnyẹ ohu w'a kpọ Stivin', hụn nwọn okukwe ọda-ọda, hụn Mmọn-nsọ jun imẹ ẹ, a kị a; ịya lẹ Filipu lẹ Prokorọsị lẹ Nikanọ lẹ Timọnụ lẹ Pamẹnasị lẹ Nikọlasị onyẹ Antịọkụ. (Nikọlasị ẹlẹ onyẹ Ju, kanị o te fe ofufe ndị Ju.) \v 6 Ya wẹ nọ wepụha ndịnị ihun Ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn, Ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn nọ mẹ ni wẹ ekpere, bu ẹka kwasị wẹ. \p \v 7 Oku-Chuku hụkwọ a ghagbarị, e ru ndị bu ọda ẹka, ndị kwerini hụ e buwaye ọda imẹ Jerusalẹm; ndị nchụ-ẹjan bu ọda nọ gbehutọ sọnmẹ Ụzọ Jesu. \s1 A Nwụnrụn Wẹ Stivin' \p \v 8 Ogẹn hụ, makẹni ẹka Osolobuẹ rịkẹnmẹ imẹ okẹnnyẹ hụ w'a kpọ Stivin', ọ hụ a rụn okẹn ọrụn-atụmẹnya lẹ ihiẹn-ahịma hụn ịhịan ile rị a hụn. \v 9 Kanị ndị hụ imẹ ndị Ju, ndị ụlọ-ofufe w'a kpọ “Ụlọ-ofufe ndị Ju wẹrigụụ enwẹn wẹ”, nọ lihi, dọnsọnmẹ ẹ. Ndịnị wụ ndị Ju ghasọnmẹ Saịrini lẹ Alẹzandrịa lẹ ndị ghazị Azụụn Silisia lẹ Eshịa bịa. \v 10 Kanị a sanị wẹ ẹka sọn amamihiẹn lẹ Mmọn-nsọ hụn Stivin' gi e ku oku se. \v 11 Wẹ nọ gha azụụn zi ndị wẹ zi d'a sị, “Ẹnyi nụ kẹ Stivin' rị e ku arụ, e kuja oku Mozizi lẹ Osolobuẹ.” \v 12 Wẹ nọ kpasu ndị alị lẹ Ndị-isi lẹ ndị nkuzi-Iwu, wẹ nọ jẹnburu Stivin', nwụnrụn a, wẹhẹ ẹ Ọgwa Ndị-isi Nkịkwama. \v 13 Wẹ nọ kpọpụha ndị ọshẹri-ntụ, ndị ọshẹri-ntụ hụ nọ sị, “Okẹnnyẹni ara kujabehi oku ebeni rị nsọ lẹ Iwu Mozizi. \v 14 Ẹnyi a nụọlẹ k'ọ sị nị Jesu onyẹ Nazarẹtịnị jẹnkọ d'e tikpọ ebeni, gbehutọ ọdịnalị ile Mozizi tumẹsọnmẹni ẹnyi.” \v 15 Ndị hụ ile rị imẹ Ọgwa hụ nọ bu ẹnya zimẹ Stivin', wẹ nọ hụn a nị ihun ẹ nọ kẹ ihun mmọn-ozi. \c 7 \cl Isi Nke Ẹsa \s1 Oku Stivin' Gwa Ndị-isi Nkịkwama \p \v 1 Onyẹ-isi nchụ-ẹjan nọ jụ Stivin', sị, “Ihiẹn ndịnị wẹ rị e ku wụ ezioku?” \p \v 2 Stivin' nọ za, sị, “Umunẹ m lẹ ndị nẹdi ẹnyi, gọn nị m ntịn! Osolobuẹ hụn nwọn ọghọ mẹ nẹdi ẹnyi kanị wụ Ebraham hụn a imẹ alị Mẹsopotemịa—nị Ebraham d'e jẹn anị Haran d'e biri. \v 3 Ọ nọ sị a, ‘Latọ alị ị lẹ ndị nke i, n'i si alị m jẹnkọ d'a ghọsị ị.’ \v 4 Ya k'ọ nọ la alị ndị Kal'di tọ, jẹn d'e biri anị Haran. Ogẹn nẹdi ẹ gi nwụnhụn, Osolobuẹ nọ zihẹ ẹ alịnị ụnụ bi nwan— \v 5 bụ o yen'ẹ alị ọwụlẹ imẹ ẹ—ọsụọn'a ama-ụkụ ohu dẹ. O kwe ẹ nkwa n'o jẹnkọ d'e ye 'ya lẹ ụmụ a ịya, bụ o k'e mụ nwa ogẹn hụ. \v 6 Osolobuẹ nọ sịzị a, ‘Ụmụ ị jẹnkọ d'a wụ itumunyẹ imẹ alị ọzọ; wẹ k'e gi wẹ hẹnrin igbọn, mẹja wẹ ọrọgbọ ahụa nnụ. \v 7 Kanị m k'e ye alị hụ gi wẹ hẹnrin igbọn afụnfụn. Omẹgụụ, ụmụ ị k'a fụha, bịa d'e fe m ebeni’—'ya kẹ Osolobuẹ ku. \v 8 Osolobuẹ nọ kwademẹ nkwerigbama, tumẹ ẹ ẹgbata ya lẹ Ebraham. Ahịma nkwerigbamanị wụ ịkwa-ugun. Ebraham a mụ Aziki; nke akpụ-ụhụọhịn ẹsatọ, ọ nọ kwa a ugun. Aziki nọ mụ Jekọpụ, Jekọpụ nọ mụ ndị nẹdi ẹnyi mmẹbụọ hụ.” \p \v 9 “Ụmụ Jekọpụ ndị ahụn wụ ndị nẹdi ẹnyi nọ gi ẹnya-ụfụ re nwẹnẹ wẹ wụ Josẹfụ ye ndị w'ẹ si Ijiptu. Kanị Osolobuẹ nọ nọyen'ẹ; \v 10 ọ nọ zụọpụha a imẹ nsọngbu ẹ ile. Ọ nọ m'ẹ ni ihiẹn ẹ sụọ Fẹro eze Ijiptu, yezikwọ Josẹfụ amamihiẹn pụ-ichẹn ogẹn o gi pụha ihun Fero, nke wụ nị Fẹro nọ tumẹ ẹ n'ọ kị anị Ijiptu lẹ ezi-lẹ-ụlọ Fẹro ile. \p \v 11 Omẹgụụ, okẹn ụnwụn nọ nwan mụma imẹ alị Ijiptu ile lẹ Kenan' ile, okẹn afụnfụn nọ bidọn, d'e ru nị ndị nẹdi ẹnyi wẹ ahụnzịnị ihiẹn-oriri. \v 12 Ogẹn Jekọpụ nẹdi wẹ gi nụ nị ihiẹn-oriri rị alị Ijiptu, ọ nọ zi ndị nẹdi ẹnyi wẹ jẹn d'e ṅọnlụa ihiẹn-oriri. Ọnwan wụ nke ibuzọ wẹ jẹn Ijiptu. \v 13 Ogẹn umunẹ ẹ gi bịa Ijiptu hụn mẹ ẹ mgbe ẹbụọ, Josẹfụ nọ nwan mẹ wẹ marịn nị 'ya rọ, Fẹro nọzị marịn ndị nke Josẹfụ. \v 14 Ya Josẹfụ nọ zi ozi sị nẹdi ẹ lẹ ebọn wẹ ile bịa alị Ijiptu. Wẹ ile bịanị wụ madụ isẹn arịa ọgụn-ẹnọ. \v 15 Jekọpụ nọ nwan jẹnmẹ anị Ijiptu. Omẹgụụ, ọ nọ nwụntọ ebẹhụ, kẹ ịya kẹ ndị nẹdi ẹnyi wẹ kanị. \v 16 Wẹ nọ bukin wẹ ile obodo Shẹkẹm, li wẹ ye imẹ ili hụ nọ kẹ okporo, hụn rị Shẹkẹm, hụn Ebraham gi egho ṅọnnarịn ụmụ Hamọ.” \p \v 17 “Ogẹn e rumẹ hụn Osolobuẹ e gi mẹzu nkwa o kwe Ebraham, ndị nke ẹnyi nọ bakẹnmẹ ụba imẹ alị Ijiptu. \v 18 Omẹgụụ, Fẹro ọzọ hụn marịnlẹni Josẹfụ nọ kịma Ijiptu. \v 19 Ezeni wụ hụn gi aghịghọ sọn ndị nke ẹnyi, mẹjama ndị nẹdi ẹnyi wẹ ọda-ọda, gi ẹka-ikẹn mẹ wẹ latọ ụmụ wẹ mụ nke ọhụn, kẹni ọnwụn gbu wẹ. \v 20 Ogẹnni kẹ wẹ gi mụ Mozizi. Mozizi ma mma, ihiẹn ẹ sụọ Osolobuẹ. Ndị mụn'a nọ gi nzuzue zụn a iwe wẹ ifọn ẹtọ. \v 21 Ogẹn wẹ gi nwan la a tọ, nwa-okpoho Fẹro nọ mụnrụn a, zụn a nọkẹ nwa-ẹfọ a. \v 22 Wẹ nọ kuzi Mozizi ihiẹn ile ndị Ijiptu marịn, ọ nọ wụrụ okẹn ịhịan—kẹ oku-ọnụ kẹ ọrụn.” \p \v 23 “Ogẹn o gi rị nwa ahụa ọgụnnaị, ọ nọ ban a obi n'o jẹn d'a hụn ndị nke wẹ wụ ndị Izrẹlụ. \v 24 Ọ hụn kẹ onyẹ Ijiptu rị e mẹja onyẹ ohu imẹ wẹ, ọ nọ nọ onyẹ wẹ rị e mẹja ye azụụn, mẹgwarịn'a, gbu onyẹ Ijiptu hụ rị e mẹjan'a. \v 25 Ọ te ro ni umunẹ ẹ k'a ghọta nị Osolobuẹ rị e gi ẹ a zụọpụha wẹ, kanị aghọtanị wẹ. \v 26 Eki e fọn, Mozizi nọ hụn ndị Izrẹlụ ẹbụọ kẹ wẹ rị a lụ ọgụn. Ọ chọ n'o gbọn wẹ: ọ nọ sị, ‘Ikẹnnyẹ, ọnụ wụ umunẹ, kị ụnụ rị a rụnị enwẹn ọnụ ẹhụ?’ \v 27 Kanị hụn chọ oku nọ kwan a ye ụsụọ, sị, ‘Onyẹ tumẹ i n'i kịma ẹnyi, a hannị ẹnyi eṅẹn? \v 28 Ị chọ n'i gbu m k'i dọn gbu onyẹ Ijiptu ahụn ụnyanhụn?’ \v 29 Ogẹn Mozizi gi nụ ihiẹnni, ọ nọ gbasi Midianị d'e biri ebẹhụ rịkẹ abịamabịa, nọ ebẹhụ mụ ikẹnnyẹ ẹbụọ.” \p \v 30 “Ogẹn ahụa ọgụnnaị gi ghafegụụ, mmọn-ozi nọ bịa d'e kunrun ẹ imẹ atụ hụn nọkunmẹ Ugu Saịnaị; imẹ ọkụn rị e nwun imẹ akụ-ọfịa kẹ mmọn-ozi ahụn gha gwa a oku. \v 31 Ogẹn Mozizi gi hụn ihiẹnni, ọ tụ a ẹnya, ọ nọkunmẹ ẹ n'o legha a ọhụnma, ya ọ nọ nụ olu Di-nwọnni-ẹnyi k'ọ gha ebẹhụ sị a, \v 32 ‘Mmẹ wụ Osolobuẹ ndị nẹdi i—Osolobuẹ Ebraham lẹ Aziki lẹ Jekọpụ.’ Ẹhụ nọ mama Mozizi nni, egun anịn'a lee ẹnya. \v 33 Di-nwọnni-ẹnyi nọ sị a, ‘Gbụpụ akp'ụkụ ị, makẹni alị i turu rị nsọ. \v 34 A hụnchanrịngụọ m eje-afụnfụn ndị nke m rị a ta imẹ Ijiptu; a nụọlẹ m udẹn wẹ rị a sụn; a bịaọlẹ m nwan d'a zụọpụha wẹ. Bịa nwan nị m zijẹn i Ijiptu.’ ” \p \v 35 “Mozizi nwẹn wẹ jụ ajụ; onyẹ nwẹn wẹ sị, ‘Onyẹ tumẹ i n'ị kịma ẹnyi, a hannị ẹnyi eṅẹn?’, ịya kẹ Osolobuẹ zi nwan d'a wụrụ onyẹ-ọkịkị lẹ onyẹ-nzụọpụha. O zi ẹ ghahanị mmọn-ozi hụ ọ hụn imẹ akụ-ọfịa hụ. \v 36 Mozizi nọ gha alị Ijiptu dufụha wẹ—rụnkọ ọrụn-atụmẹnya lẹ ihiẹn-ahịma imẹ anị Ijiptu lẹ Ohimin ufie lẹ imẹ atụ, ọrọgbọ ahụa ọgụnnaị. \v 37 Mozizini wụ hụn sị ụmụ Izrẹlụ, ‘Osolobuẹ k'a gha imẹ ndị nke ụnụ wepụha nị ọnụ onyẹ-amụma k'o dọn wepụha m.’ \v 38 Mozizini wụ onyẹ hụ ya lẹ Igunrun ndị nke Osolobuẹ ahụn rị imẹ atụ ogẹn ahụn, ịya lẹ ndị nẹdi ẹnyi wẹ lẹ mmọn-ozi ahụn gwa a oku elu Ugu Saịnaị; ọ nọ nahan Osolobuẹ oku rị ndụn o ye ẹ ye ẹnyi.” \p \v 39 “Kanị ndị nẹdi ẹnyi kanị a jụ n'e humẹkọnị w'a isi; hụn nkẹ w'e gi mẹ ihiẹn o ku, a jụdẹ w'a; wẹ nọ lakin alị Ijiptu imẹ obi wẹ. \v 40 We nọ sị Ẹrọnụ, ‘Mẹmẹ nị ẹnyi mmọn ndị k'e duni ẹnyi; makẹni, ẹnyi a marịnzị ihiẹn mẹ Mozizini gha alị Ijiptu dupụha ẹnyi.’ \v 41 Ogẹn hụ kẹ wẹ gi kpụ nwa-efin, chụyen'ẹ ẹjan; wẹ nọ rimẹ oriri, e gi ihiẹn ẹka wẹ mẹmẹ a ghọghọ. \v 42 Ya kẹ Osolobuẹ nọ gbakịtọ wẹ azụụn, ha wẹ ye nị wẹ femẹ ihiẹn ndị rị igwere. Ya kẹ ndị-amụma de ebahụn wẹ nọ de, sị, \q1 ‘Euu, ikpun-ụlọ Izrẹlụ! \q1 Mmẹ kẹ ụnụ gbusọnmẹdẹni anụ ndị ahụn, \q2 chụyesọnmẹni ẹjan ndị ahụn \q2 imẹ atụ \q2 ọrọgbọ ahụa ọgụnnaị ra? \q2 \v 43 Bụ ụnụ e buru ụnọ-mmọn Mọlẹkị \q2 lẹ kokisẹ mmọn ọnụ wụ Refanị, \q2 mmọn ndị ụnụ kpụ \q2 nị ụnụ hụn ụzọ e fe wẹ; \q1 m k'e gi ifiri ẹ chụ ọnụ shikwọrị Babilọnụ\f + \fr 7:43 \ft M k'a chụ ụnụ ghafekwọrị Babilọnụ.\f*.’ ” \p \v 44 “Ogẹn ahụn wẹ gi rị a ghahunmẹ imẹ atụ hụ, ndị nẹdi ẹnyi bu Ọdụ Ashịa-ẹri hụ hụn a ghọsị nị wẹ lẹ Osolobuẹ rị. Wẹ rụn a kẹ Osolobuẹ dọn gwa Mozizi, ogẹn Osolobuẹ gi sị a rụn a n'ọ rị kẹ hụn ọ ghọsị a. \fig Ọdụ Ashịa-ẹri hụ hụn a ghọsị nị wẹ lẹ Osolobuẹ rị|src="lb00259b.jpg" size="span" loc="ACT 7" copy="Horace Knowles; The British & Foreign Bible Society" ref="7.44" \fig* \v 45 Ọdụ hụ e ru ẹka ndị nẹdi ẹnyi hụn rị ogẹn Joshụa gi wụ onyẹ-ndu, wẹ nọ bubanhan a imẹ alị hụ Osolobuẹ kwe nkwa. Ọhụn mẹ ogẹn wẹ gi banhan d'a nafụ ndị alị ndị hụ Osolobuẹ chụpụ nị wẹ anị. Ọ nọ nọdị ebẹhụ d'e ru ogẹn Defidi. \v 46 Defidi nwọn ẹwẹrẹ ebe Osolobuẹ rị; o mẹ ekpere, rịọ Osolobuẹ n'ọ nị a tụn nị 'ya wụ Osolobuẹ Jekọpụ ebe obibi. \v 47 Kanị Solomọnụ wụ onyẹ tụn nị Osolobuẹ ụlọ hụ. \p \v 48 Kanị Onyẹ Hụ Kachanrịnnị ara bi ụlọ wẹ gi ẹka tụn—ịya kẹ onyẹ-amụma gi sị, \q1 \v 49 ‘Osolobuẹ sị, \q1 “Elu-igwee wụ ukpo m; \q2 ụwa wụ ihiẹn m'a zọma ụkụ. \q2 Elee ụdị ụlọ k'i k'a tụn nị m, \q2 elebe kẹ m'a nọ zu ikẹn? \q1 \v 50 Ẹlẹ mmẹ mẹmẹ ihiẹn ndịnị ile?” ’ \p \v 51 Ụnụ ndị isi-ikẹn, hụn kwalẹni ugun—kẹ imẹ obi kẹ ntịn! Ọnụ e gbọndọn Mmọn-nsọ ogẹn ile rịkẹ ndị nẹdi ụnụ dọn mẹ! \v 52 Elee onyẹ-amụma kẹ ndị nẹdi ụnụ kanị kpokpolẹni? Uwẹ gbu ndị hụn ku oku ọbịbịa Onyẹ Ahụn Rị Ọchan wụ Kraịstị, ụnụ e hẹnrigụọ nwan ndị ren'ẹ lẹ ndị gbun'ẹ; \v 53 ndị nwẹhẹn Iwu Osolobuẹ ye ndị mmọn-ozi bịa, kanị ụnụ emẹn'ẹ!” \s1 E Gi Wẹ Ọmụma Magbu Stivin' \p \v 54 Ogẹn wẹ gi nụ ihiẹnni Stivin' rị e ku, okẹn ọnụma nọ bịa wẹ, nkesịnị wẹ nọdẹ ta n'a ẹka eze\f + \fr 7:54 \fl Griki: \ft tan'a nkwẹnrẹn-eze\f*. \v 55 Kanị, nke Stivin, Mmọn-nsọ jun imẹ ẹ, a kị a; ọ nọ lee ẹnya enu-igwee, hụn ọghọ Osolobuẹ, hụnzị Jesu k'o turu ẹka-nni Osolobuẹ. \v 56 Ọ nọ sị, “Lee ni! M rị a hụn elu-igwee k'o kpupụ: m rịzị a hụn Nwa nke Ịhịan ebe o turu ẹka-nni Osolobuẹ!” \p \v 57 Kanị, wẹ nọ gi ẹka kụkin ntịn, dọ oro ye ọnụ, zụnburu ẹ. \v 58 Wẹ nọ gha imẹ obodo dọkpụnpụha a; ya wẹ nọ nwan mama a ọmụma—ogẹn ndị ọshẹri hụ wẹhẹn'ẹ gi gbụpụsọnmẹgụụ ẹkwa wẹ, yọtọ wẹ ụkụ okorọbịa ohu ẹfan a wụ Sọlụ n'o lepụ ẹnya. \v 59 Ogẹn wẹ gi rị a ma Stivin' ọmụma, ọ nọ mẹ ekpere, sị, “Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu, nabanhan mmọn m!” \v 60 Ya ọ nọ gbu osekpu, wesi olu elu, yi, “Di-nwọnni-ẹnyi, agụnkwọlẹ njọnị yeni wẹ!” O kugụụ ọnwan, ọ nọ nwụnhụn. \c 8 \cl Isi Nke Ẹsatọ \s1 Sọlụ E Kpokpo Ndị Ụka \p \v 1 Sọlụ hụ ebẹhụ ogẹn wẹ gi rị a magbu Stivin', e ye wẹ ndu wẹ gbu ẹ. \p Gha ụhụọhịn hụ jẹnmẹ, wẹ nọ kpokpomẹ ndị ụka rị Jerusalẹm ọda-ọda. Wẹ ile nọ gbayịya, gbashisọnmẹ ẹgbẹrẹ Judia lẹ Samerịa—wezụka ndị-ozi hụ pụ-ichẹn. \v 2 Ikẹnnyẹ ndị a tụ egun Osolobuẹ nọ bịa d'e buru ozun Stivin' d'e li; wẹ nọ kwan ẹkwan ọhụnma-ọhụnma nị Stivin' a nwụnhụn. \v 3 Kanị Sọlụ hụ a sụkpọ ụka-Jesu, a gha ụlọ-ụlọ a dọkpụnfụha ikẹnnyẹ lẹ ikpoho kweri ni Jesu, e we wẹ e che ụlọ-ngan. \s1 Ụka E Bidọn Imẹ Alị Samerịa \p \v 4 Ogẹn hụ, ndị hụn gbayịyanị hụ e zi oziọma ebe ọwụlẹ wẹ ru. \v 5 Filipu nọ jẹn Isi obodo Samerịa, gwa wẹ banyeni Kraịstị, Onyẹ Hụ Osolobuẹ Tumẹ. \v 6 Ogẹn igunrun ndị rịsọnmẹ ebẹhụ gi nụ ihiẹn Filipu rị e ku, hụnzị ọrụn-atụmẹnya ọ rị a rụn, wẹ nọ gọnkẹnmẹ ẹ ntịn, \v 7 makẹni eje-mmọn rị imẹ ndị bu ọda hụ a pụhasọnmẹ imẹ wẹ, yikọ oro; ndị ọrọ lẹ ndị ngụrọ bu ọda hụ a dịnhịn. \v 8 Okẹn ịghọghọ nọ rị imẹ obodo hụ. \s1 Saịmọnụ Hụn Gi Eje-ikẹn A Rụn \p \v 9 Ogẹn ahụn, o nwẹ okẹnnyẹ ohu rị imẹ obodo hụ; ẹfan a wụ Saịmọnụ. Onyẹni e gi eje-ikẹn e mẹsọnmẹ ihiẹn a tụ ndị Samerịa ile ẹnya; ọ hụ a nyan isi n'ọ wụ okẹn ịhịan. \v 10 Wẹ ile e gọnkẹnmẹ ẹ ntịn, gha onyẹ nta d'a pụ onyẹ uku, a sị, “Okẹnnyẹni ya gi Ikẹn Osolobuẹ ahụn w'a kpọ ‘Okẹn-ikẹn.’ ” \v 11 Wẹ e gọn ẹ ntịn makẹni o tekẹmẹkẹ o gi ikẹn eje-mmọn e mẹ ihiẹn a tụ ẹnya. \v 12 Kanị, ogẹn wẹ gi kweri ihiẹn Filipu rị e ku ebe ọ rị e ku oku oziọma Alị-eze Osolobuẹ lẹ ẹfan Jizọs' Kraịstị, wẹ nọ mẹ wẹ mirin-Chuku, kẹ ikẹnnyẹ kẹ ikpoho. \v 13 Saịmọnụ nwẹn nọ kwerizidẹ; e mẹgụụ w'a mirin-Chuku, ọ nọ sọnhunmẹmẹ Filipu; okẹn ọrụn-atụmẹnya lẹ ihiẹn ahịma ndị ọ rị a hụn Filipu rị a rụn hụ a tụ a ẹnya ọda-ọda. \p \v 14 Ogẹn Ndị-ozi hụ pụ-ichẹn hụn rị Jerusalẹm gi nwan nụ nị ndị Samerịa a nabanhanọlẹ oku Osolobuẹ, wẹ nọ zijẹnni wẹ Pita lẹ Jọnụ. \v 15 Ogẹn wẹ gi ru ebẹhụ, wẹ nọ mẹ ni ndị kwerini ekpere kẹni wẹ nwọnhẹn Mmọn-nsọ— \v 16 (makẹni o ke nwẹ onyẹ Mmọn-nsọ bịakwasị imẹ wẹ ile, wẹ gihụ ẹfan Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jizọsị mẹ wẹ mirin-Chuku.) \v 17 Ya Pita lẹ Jọnụ nọ bu ẹka kwasị wẹ, wẹ nọ nwọnhẹn Mmọn-nsọ. \p \v 18 Ogẹn Saịmọnụ gi hụn nị Ndị-ozi hụ pụ-ichẹn buhụ ẹka kwasị wẹ, e nwẹhẹn wẹ Mmọn-nsọ, ọ nọ wẹhẹ egho n'o ye wẹ, \v 19 sị, “Yezi ni mmẹ nwẹn ikẹnni, kẹni m buhụ ẹka kwasị ịhịan, o nwọnhẹn Mmọn-nsọ.” \p \v 20 Pita nọ sị a, “Ịyụ lẹ egho i na iwi! Makẹni i ro n'ị k'a saẹka gi egho ṅọnrin oyiye Osolobuẹ! \v 21 Y'a rị imẹ ihiẹnni, o nwọnzikwọnị ihiẹn runi i imẹ ẹ, makẹni obi i ezinrinni ebe Osolobuẹ rị. \v 22 Rogharịkwọ nwan hụn i gi mẹ eje-ihiẹnni, y'e mẹ ekpere, rịọ Di-nwọnni-ẹnyi; ikẹnkwọ ọ gbagharị ị hụn i gi ro iroroni. \v 23 Makẹni a hụnọlẹ m nị eje ẹnya-ụfụ gi i, nị njọ kẹnzikwọ ị ẹgbụn.” \p \v 24 Saịmọnụ nọ sị Pita lẹ Jọnụ, “Dodo ni, mẹ ni ni m ekpere, rịọ Di-nwọnni-ẹnyi, makẹ ihiẹnni ụnụ ku gha e mẹ m.” \p \v 25 Ogẹn Pita lẹ Jọnụ gi shịagụnị Di-nwọnni-ẹnyi ẹri, zigụụ ozi Di-nwọnni-ẹnyi, wẹ nọ lakin Jerusalẹm. Kẹ wẹ lakọ, wẹ hụ e zisọnmẹ oziọma imẹ obodo mẹsọnmẹ ẹkẹrẹ-ẹkẹrẹ bu ọda rịsọnmẹ alị Samerịa. \s1 Filipu Lẹ Okẹn-Ịhịan Hụ Gha Alị Ẹtiopịa Bịa \p \v 26 Ya mmọn-ozi Di-nwọnni-ẹnyi nọ sị Filipu, “Lihi, gha azụụn ndịdan-mirin si ụzọ hụ gha Jerusalẹm si Gaza.” (Ụzọnị rị imẹ atụ.) \v 27 Ya ọ nọ lihi, jẹnmẹ; ọ nọ kunrun onyẹ alị Ẹtiopịa hụn nwẹ okẹn-ọkwa; okẹn-okporo rọ—ọ lụnị nwunyẹ\f + \fr 8:27 \ft O nwẹ ikẹnnyẹ ndị w'a wara, kẹni w'e fe ndị-nze ikpoho lẹ ndị ọzọ.\f*. Ịya wụ onyẹ hụn e dọnmẹ egho lẹ ihiẹn ile okpoho wụ eze alị Ẹtiopịa wụ Kandesi nwẹ. Ọ bịa Jerusalẹm d'e fe ofufe. \v 28 O lakọ nwan alakọ; ọ nọdị anị imẹ ụgbọ-anyịnyan a, gụnkọ Ẹkụkwọ onyẹ-amụma wụ Azaya. \v 29 Mmọn-nsọ nọ sị Filipu, “Jẹn d'e kunrun ụgbọ-anyịnyan hụ.” \v 30 Ya Filipu nọ gbakunrun ụgbọ-anyịnyan hụ; ọ nọ nụ kẹ okẹnnyẹ hụ rị a gụn Ẹkụkwọ onyẹ-amụma wụ Azaya. Ọ nọ jụ a, sị, “Ị hụ nwan a ghọta ihiẹn ị rị a gụn?” \p \v 31 Okẹnnyẹ hụ nọ za, sị, “Nanị kẹ m'e dọn saẹka ghọta omẹni o nwọnni onyẹ kọwanị nị m'a?” Ọ nọ rịọ Filipu n'o nyinhẹn d'e du ẹ nọdị imẹ ụgbọ-anyịnyan hụ. \fig Filipu…e du ẹ nọdị imẹ ụgbọ-anyịnyan hụ|src="CN01932B.jpg" size="col" loc="ACT 8" copy="David C. Cook" ref="8.31" \fig* \v 32 Ọ rị a gụn ebẹhụ Ẹkụkwọ-nsọ nọ sị, \q1 “Wẹ nọ duru ẹ \q2 nọkẹ atụnrụn wẹ dushikọ \q2 ebe wẹ nọ e gbu atụnrụn; \q1 ọ gba wẹ nkịntịn \q2 nọkẹ kẹ atụnrụn wẹ rị a kọ ẹṅẹnrẹn \q2 dọn a gba nkịntịn. \q1 \v 33 Wẹ nọ kpari ẹ; \q1 wẹ nọ ma a ikpe— \q2 bụ o nwọnni ihiẹn o mẹ. \q1 Onyẹ jẹnkọ d'e kuzi oku ụmụ a, \q2 ebe o mẹni e wepụgụọ wẹ ndụn a enu ụwa?” \p \v 34 Okẹn-okporo hụ nọ sị Filipu, “Dodo, gwa m, onyẹ kẹ onyẹ-amụmanị rị e ku oku ẹ? 'Ya lẹ enwẹn ẹ ra onyẹ ọzọ?” \v 35 Ya kẹ Filipu nọ gha ebẹhụ ọ rị a gụn zi ẹ oziọma Jizọsị. \v 36 Kẹ wẹ jẹnkọ nwan, wẹ nọ hụn mirin, okẹn-okporo hụ nọ sị, “Lee mirin ebeni! Kịnị k'a han m emẹlẹ mirin-Chuku?” \v 37 [Filipu nọ sị a, “Omẹni y'e gighọ obi i ile kweri, wẹ k'a saẹka mẹ i mirin-Chuku.” Ọ nọ za, sị, “E kwerighọ m nị Jesu Kristi wụ Nwa Osolobuẹ.”] \p \v 38 Ya ọ nọ sị onyẹ rị a nyann'a ụgbọ-anyịnyan hụ kụsị; 'ya lẹ Filipu nọ banye imẹ mirin, Filipu nọ mẹ ẹ mirin-Chuku. \v 39 Ogẹn wẹ gi gha imẹ mirin pụha, idẹnmizi, Mmọn-nsọ Di-nwọnni-ẹnyi nọ jụrụ Filipu; okẹn-okporo hụ ahụnzịn'a, ya okẹn-okporo nọ ghọghọma, jẹnmẹ nke ẹ. \p \v 40 Nke Filipu, ebe ọ nọzị hụn enwẹn ẹ wụ obodo w'a kpọ Azọtusu. Ọ nọ jẹnsọnmẹ, zikọ oziọma imẹ obodo ile rị ẹgbẹrẹ hụ d'e ru n'ọ pụha Sizarịa. \c 9 \cl Isi Nke Itenẹi \s1 Kẹ Sọlụ Dọn Gbehutọ Sọnmẹ Ụzọ Jesu \r (Ọrụn Ndị-Ozi 22.6-16; 26.12-18) \p \v 1 Kanị Sọlụ hụkwọ a ban mban, e ku n'o k'e gbuchanrịn ndị ile e sọn Di-nwọnni-ẹnyi. Ya ọ nọ jẹnburu Onyẹ-isi nchụ-ẹjan, \v 2 sị a deye ẹ ẹkụkwọ-ozi jẹnni ndị ụlọ-ofufe ndị Ju ile rịsọnmẹ Damas'kọsị, kẹni, ọ hụn onyẹ ọwụlẹ hụn e sọn Ụzọ-Jesu ebẹhụ, o kẹnmẹhẹn wẹ Jerusalẹm—kẹ ikẹnnyẹ kẹ ikpoho. \p \v 3 Ogẹn o gi nwan jẹnkọ, nọchimẹmẹ Damas'kọsị, idẹnmizi, ukpẹ nọ gha elu-igwee nwunhunmẹ ẹ. \v 4 Ọ nọ dan; ọ nọ nụ olu hụn sị a, “Sọlụ, Sọlụ, kị haịn i gi e kpokpo m?” \p \v 5 Ọ nọ sị, “Onyẹ k'ị wụ, Di-nwọnni-m?” Olu hụ nọ sị, “Mmẹ wụ Jizọsị hụn ị rị e kpokpo. \v 6 Ka lihi nwan, n'ị banye imẹ obodo, ebẹhụ kẹ wẹ k'a nọ gwa ị ihiẹn i jẹnkọ d'e mẹ.” \p \v 7 Ikẹnnyẹ ndị 'ya lẹ wẹ wị turuhụ ebẹhụ—oku anịzịnị wẹ ku, makẹni wẹ nụ olu hụ bụ ahụnnị wẹ onyẹ ọwụlẹ. \v 8 Ya Sọlụ nọ lihi ọtọ: ẹnya a hụkwọ e ti, kanị o leghazịnị ụzọ. Wẹ nọ kwọndọn ẹ ẹka, we ẹ ban obodo Damas'kọsị. \v 9 O leghanị ụzọ, o rini, ọ ranị—ọrọgbọ akpụ-ụhụọhịn ẹtọ. \p \v 10 Ogẹn hụ, onyẹ ohu w'a kpọ Ananayasị rị imẹ Damas'kọsị. Ananayasịnị rị ndị e sọn Ụzọ-Jesu. Ọ nọ hụn ọhụn ebe Di-nwọnni-ẹnyi nọ sị a, “Ananayasị!” Ọ nọ za, sị, “Di-nwọnni-ẹnyi, lee m.” \p \v 11 Di-nwọnni-ẹnyi nọ sị a, “Lihi n'i jẹn ogele ahụn w'a kpọ Streti; i ru iwe Judasị, y'a jụ ukwere okẹnnyẹ ohu wụ onyẹ Tasọsị hụn w'a kpọ Sọlụ. Ọ rị e mẹ ekpere kikẹnni, \v 12 ọ hụnọlẹ ọhụn ebe okẹnnyẹ ohu ẹfan a wụ Ananayasị banhan, bu ẹka kwasị a, kẹni ọ leghamazị ụzọ.” \p \v 13 Kanị Ananayasị nọ za, sị, “Di-nwọnni-ẹnyi, ndị bu ọda a gwaọlẹ m oku okẹnnyẹni lẹ eje-ihiẹn ile o mẹ ndị-nsọ ị rị Jerusalẹm. \v 14 Ọ rị nwan ebeni makẹni onyẹ-isi nchụ-ẹjan e yeọlẹ a ikẹn n'o gi nwụnrụn ndị ile a kpọku ẹfan ị.” \p \v 15 Kanị Di-nwọnni-ẹnyi nọ sị a, “Jẹnmẹ, makẹni okẹnnyẹni kẹ m họrị n'ọ wụrụ ihiẹn-ọrụn m hụn k'e we ẹfan m jẹnni ndị alị ndị ọzọ wụlẹni ndị Izrẹlụ lẹ ndị-nze lẹ ndị Izrẹlụ; \v 16 mmẹ lẹ enwẹn m jẹnkọ d'a ghọsị a okẹn afụnfụn o jẹnkọ d'e gi ufiri ẹfan m ta.” \p \v 17 Ananayasị nọ jẹnmẹ. O ru ebẹhụ, ọ nọ banye imẹ ụlọ ahụn, bụ ẹka kwasị Sọlụ, sị a, “Sọlụ nwẹnẹ m, Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu hụn ị hụn ụzọ ogẹn i gi lala zihẹ m—kẹni i leghamazị ụzọ lẹni Mmọn-nsọ jun imẹ i.” \v 18 Ozigbo hụ, ihiẹn nọkẹ okpukpu-azụn nọ gha Sọlụ ẹnya danfụha, ọ nọ leghamazị ụzọ. Ya ọ nọ lihi, wẹ nọ mẹ ẹ mirin-Chuku; \v 19 o rigụụ ihiẹn-oriri, ndụn nọzị ban a. \p Ya lẹ ụmụ-azụụn Kraịstị rị Damas'kọsị nọ nọdị ụhụọhịn ole-lẹ-ole. \s1 Sọlụ E Zi Oziọma Imẹ Damas'kọsị \p \v 20 Ozigbo, ọ nọ kumẹ oku Jesu imẹ ụnọ-ofufe ndị Ju rịsọnmẹ ebẹhụ, a sị wẹ nị, “Okẹnnyẹni wụ Jesu wụ Nwa Osolobuẹ!” \p \v 21 Ọ tụ kẹ wẹ han nụn'a ẹnya, wẹ hụ a sị, “Ọnwan ẹlẹ okẹnnyẹni te rị e kpokpo ndị hụn a kpọku ẹfannị imẹ Jerusalẹm? Ẹlẹ ya k'ọ bịanị nwan ebeni, kẹni ọ kẹnmẹnrin wẹ jẹnni ndị-isi nchụ-ẹjan?” \p \v 22 Kanị Sọlụ hụ e zewaye imẹ ozi ọ rị e zi—nkesịnị ndị Ju bi Damas'kọsị asanị ẹka e sọn ẹ dọ makẹni ọ hụ a ghọsịchanrịn nị Jizọsị wẹ rị e ku oku ẹ wụ Kraịstị, Onyẹ Hụ Osolobuẹ Tumẹ. \s1 Sọlụ A Wanahịn \p \v 23 O tebe, ndị Ju nọ rin'ẹ ngo nị wẹ gbu ẹ. \v 24 Kanị Sọlụ nọ nụ ihiẹn wẹ romẹ. Wẹ hụ e che nche ọnụ-mgbọn rịsọnmẹ obodo hụ uhinhin lẹ efinnaị nị wẹ gbu ẹ. \v 25 Kanị ndị kweri oku ẹ rị e sọnn'ẹ nọ gi imẹ uhinhin bu ẹ che imẹ ụkpalị, gha oghere rị mgbọn obodo hụ dọ a ye azụụn hụn-ẹbọ. \fig A gha wẹ oghe rị mgbọn obodo ahụn gi ụkpalị dọ Sọlụ ye alị, ọ nọ wanahịn|src="lb00333b.jpg" size="col" loc="ACT 9" copy="Horace Knowles; The British & Foreign Bible Society" ref="9.25" \fig* \s1 Sọlụ A Bịa Jerusalẹm \p \v 26 Ogẹn o gi ru Jerusalẹm, ọ nọ chọ n'ọ banyeni ndị rị e sọn Ụzọ-Jesu, kanị egun ẹ rị a tụ wẹ ile makẹni ekwerini wẹ n'ọ hẹnringụọ onyẹ nke Jesu. \v 27 Ya kẹ Banabasị nọ nwan we Sọlụ jẹnni ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn, kọwa nị wẹ kẹ Sọlụ dọn hụn Di-nwọnni-ẹnyi ụzọ, kọwazịnị wẹ nị Di-nwọnni-ẹnyi a gwagụọ Sọlụ oku; ọ gwazị wẹ kẹ Sọlụ dọn ku oku ẹfan Jizọsị imẹ Damas'kọsị, e ku ẹ e kusi ẹ ikẹn. \v 28 'Ya lẹ wẹ nọ wịma imẹ Jerusalẹm, nị wẹ ile wụ ohu. Ọ hụ e ku oku Di-nwọnni-ẹnyi, e kushi ẹ ikẹn. \v 29 Ọ hụ a gwa ndị Ju te rị alị ndị ọzọ hụn a sụ Griki oku \it Jesu\it*, e sọn wẹ a dọ—kanị, wẹ hụ a chọ nị wẹ gbu ẹ. \v 30 Ogẹn ndị kweri ni Kraịstị gi marịn nị wẹ rị a chọ nị wẹ gbu ẹ, wẹ nọ we ẹ si Sizarịa, gha ebẹhụ zipụ a si Tasọsị. \p \v 31 Ya udọn nọ rịnị ndị ụka rị Judia lẹ Galili lẹ Samerịa. Mmọn-nsọ hụ a gba wẹ umẹ, wẹ hụ e zekẹnmẹ, e buwaye ọda, e gi egun Di-nwọnni-ẹnyi e bi. \s1 Pita E Jẹn Lida lẹ Jọpa D'a Rụn Ọrụn Di-nwọnni-ẹnyi \p \v 32 Ogẹn Pita gi rị e jẹnsọnmẹ ebe ile d'a hụn kẹ ndị ile kwerini nọ, ọ nọ jẹnzi d'e kunrun ndị kwerini bi obodo Lida. \v 33 Ebẹhụ k'ọ nọ hụn okẹnnyẹ ohu ẹfan a wụ Ẹnasị, hụn dinẹni kete ahụa ẹsatọ enwaịn, makẹni ọrọ kinmin ẹ. \v 34 Pita nọ sị a, “Ẹnasị, Jesu Kristi a zụọ ị nwan; lihi n'ị gbama bẹdi i!” Ya ọ nọ lihi ọtọ ozigbo hụ. \v 35 Ndị ile bi Lida lẹ Sharọnụ nọ hụn Ẹnasị n'o lihigụọ, wẹ nọ rogharị, sọnmẹ Di-nwọnnị-ẹnyi. \p \v 36 Ogẹn hụ, o nwọn okpoho ohu rị obodo Jọpa hụn e sọn ụzọ Jesu; ẹfan a wụ Tabita. (Ọnụ Griki Tabita wụ Dọkasị—ya wụ “Ele.”) O mẹ ọghọ ọda-ọda, e yezikwọ nị ndị igbẹnnyẹ ẹka ọhụnma-ọhụnma. \v 37 Ogẹn hụ, emu nọ kụma a, ọ nọ nwụnhụn. Ogẹn wẹ gi wụgụụ a ẹhụ, wẹ nọ bu ẹ dinẹ imẹ mmughẹ rị ibe elu. \v 38 Makẹni Lida nọkunmẹ Jọpa, ogẹn ndị hụn e sọn ụzọ Jesu gi nụ nị Pita rị Lida, wẹ nọ zi ikẹnnyẹ ẹbụọ d'a rịọ a, sị, “Dodo, bịakẹnrin d'e kunrun ẹnyi.” \v 39 Ya Pita nọ lihi, sọnmẹ wẹ. Ogẹn o gi ru ebẹhụ, wẹ nọ w'ẹ si mmughẹ hụ rị ibe elu. Ndị ile di wẹ nwụn nọ fihunmẹ Pita, a kwan ẹkwan, a ghọsịsọnmẹ ẹ ẹwuru tueni lẹ ẹkwa ndị ọzọ Dọkasị kpa ogẹn o gi rị ndụn. \v 40 Pita nọ sị wẹ ile pụ; ọ nọ gbu osekpu, mẹ ekpere. Ya ọ nọ gbehutọ, bu ihun zimẹ ozun hụ, sị, “Tabita, lihi.” Ya Tabita nọ shịapụ ẹnya. Ogẹn o gi hụn Pita, ọ nọ nọdị alị elu bẹdi. \v 41 Pita nọ we ẹka a ye ẹ, yen'ẹ ẹka lihi ọtọ. Ya Pita nọ kpọ ndị-nsọ ile lẹ ikpoho ndị ahụn di wẹ nwụn, we Tabita ghọsị wẹ, wẹ nọ hụn a n'ọ rịzị nwan ndụn. \v 42 Ihiẹnni nọ kpọgbarị Jọpa ile, ndị bu ọda nọ kweri ni Di-nwọnni-ẹnyi. \v 43 Pita nọ nọdị Jọpa ụhụọhịn ole-lẹ-ole, iwe onyẹ ohu w'a kpọ Saịmọnụ, hụn a kwa akpụkpọ. \c 10 \cl Isi Nke Iri \s1 Pita Lẹ Kọnẹlusu \p \v 1 Imẹ obodo Sizarịa, o nwọn okẹnnyẹ ohu ẹfan a wụ Kọnẹlusu. Onyẹ a kị ndị-agha rọ: ọ kị ndị-agha ọgụn-isẹn imẹ itu-agha w'a kpọ Itu Itali. \v 2 Okẹnnyẹni e gichanrịn obi ẹ ile e fe ofufe; 'ya lẹ ezi-lẹ-ụlọ a ile a tụ egun Osolobuẹ. O yesọnmẹ ndị igbẹnnyẹ rị imẹ ndị alị ahụn ihiẹn. O mẹ ekpere, a kpọku Osolobuẹ ogẹn ile. \p \v 3 Ụhụọhịn ohu, ihiẹn nọkẹ ọkụlọkụ ẹtọ nke efinnaị, ọ nọ hụn ọhụn. Imẹ ọhụn ahụn, mmọn-ozi Osolobuẹ nọ banhan, sị a, “Kọnẹlusu!” \v 4 Ya Kọnẹlusu nọ bu ẹnya tụma mmọn-ozi hụ, gi egun sị a, “Di-nwọnni-m, kị rọ?” Mmọn-ozi hụ nọ sị a, “Ekpere i lẹ ihiẹn ile i rị e ye ndị-igbẹnnyẹ e rugụọ ebe Osolobuẹ rị nọkẹ ihiẹn w'e gi nyanhan ị. \v 5 Zi wẹ nwan Jọpa d'e wẹhẹ okẹnnyẹ ohu ẹfan a wụ Saịmọnụ hụn w'a kpọ Pita; \v 6 ọ rị iwe Saịmọnụ hụn a kwa akpụkpọ, hụn iwe ẹ rị ẹhụ Ohimin.” \v 7 Ogẹn mmọn-ozi hụ gwa a oku gi pụgụụ, Kọnẹlusu nọ kpọ ndị idibo ẹ ẹbụọ lẹ onyẹ-agha ohu hụn a tụ egun Osolobuẹ hụn rị imẹ ndị e jẹnn'ẹ ozi. \v 8 Ogẹn o gi gwagụụ wẹ ihiẹn ile mẹni, ọ nọ zi wẹ Jọpa. \p \v 9 Eki e fọn, ihiẹn nọkẹ ọkụlọkụ mmẹbụọ nke efinnaị, ogẹn anwụn gi a rị isi, ikẹnnyẹ ahụn nọ rumẹ obodo hụ. Ogẹn hụ kẹ Pita gizikwọ shi enu ụlọ d'e mẹ ekpere. \v 10 Ẹgụn a gụnma Pita, ọ nọ chọma ihiẹn o k'e ri. Ogẹn wẹ gi rị e mẹmẹ ihiẹn-oriri hụ, idẹnmizi, ọ nọ nọkẹsị ụran buru ẹ—bụ ẹlẹ ụran. \v 11 Ọ nọ hụn kẹ enu-igwee kpupụ, hụnzị kẹ ihiẹn nọkẹ ẹkwa shịanị gha elu lala rịkẹ sị wẹ dọdọn ẹ ntịn ẹnọ. \v 12 Ụdị anụ ile nwọn ụkụ ẹnọ lẹ ndị ile a rịnị lẹzi nnụnụ ile e fe elu—rịchanrịn imẹ ẹ. \v 13 Ya ọ nọ nụ olu sị, “Pita, lihi, gbu n'i ri.” \p \v 14 Kanị Pita nọ za, sị, “Mba-o, Di-nwọnni-ẹnyi! Erituni m ihiẹn rụnị mọbụ ihiẹn ẹnyi a sọ.” \p \v 15 Olu hụ nọ bịazịn'a hụn mẹ ẹ mgbe ẹbụọ, sị, “Akpọkwọlẹ ihiẹn Osolobuẹ mẹgụụ n'ọ rị ọchan ihiẹn w'a sọ.” \v 16 Ihiẹnni e mẹfụ mgbe ẹtọ, wẹ nọ weri ihiẹn nwẹn ozigbo si elu-igwee. \p \v 17 Ihiẹnni nọ gba Pita ngharị-ẹnya ọda-ọda. Ogẹn o gi rị e ro ihiẹn hụ ọ hụn kẹ ndị-ozi hụn Kọnẹlusu zi gihụ ru ebẹhụ, turu ọnụ-mgbọn, a jụ kẹ elebe kẹ iwe onyẹ w'a kpọ Saịmọnụ rị. \v 18 Wẹ nọ wesi olu wẹ elu, jụ kẹ Saịmọnụ hụn w'a kpọ Pita hụ ebẹhụ. \p \v 19 Ogẹn Pita gi rịkwọ e ro ihiẹn hụ ọ hụn, Mmọn-nsọ nọ sị a, “Lee ẹ, ikẹnnyẹ ẹtọ rị a chọ ị. \v 20 Lihi nwan, n'i hidan d'e kunrun wẹ. Etulẹ, ka sọnmẹ wẹ—ni mmẹ zihẹ wẹ.” \v 21 Ya Pita nọ buru ikẹnnyẹ ndị hụ, sị, “Mmẹ wụ onyẹ ahụn ọnụ rị a chọ; kị haịn ụnụ gi bịa?” \p \v 22 Wẹ nọ za, sị, “Kọnẹlusu zi ẹnyi. Onyẹ a kị ndị-agha rọ, ọ kị ndị-agha ọgụn-isẹn; ọ wụ onyẹ ezi-omumẹ hụn a tụ egun Osolobuẹ; ndị Ju ile e ku oku ẹ ọhụnma. Mmọn-ozi rị nsọ gwa a d'a kpọ ị, n'ị bịa iwe ẹ kẹni ọ nụ ihiẹn i k'e ku.” \v 23 Ya Pita nọ sị wẹ banhan, ọ nọ ye wẹ ebe wẹ k'a ranhịn. \p Eki e fọn, ọ nọ lihi, sọnmẹ wẹ; ndị hụ imẹ ndị kwerini rị Jọpa nọ sọnmẹ ẹ. \v 24 Eki e fọnzi, wẹ nọ ru Sizerịa. Kọnẹlusu hụ a tụ ẹnya wẹ, obi e kọnrin ẹ elu; ọ kpọkikomẹgụọ ndị nke ẹ lẹ ndị wụ ezigbo ọwụ a. \v 25 Ogẹn Pita gi bịa, Kọnẹlusu nọ jẹn d'e kunrun ẹ, gbun'ẹ osekpu, fe ẹ. \v 26 Kanị Pita nọ mẹ ẹ lihi ọtọ, sị, “Lihi ọtọ, nị ịhịan mmaka kẹ m wụhụ.” \v 27 K'o dọn rị e sọn Kọnẹlusu e ku, ọ banye imẹ ụlọ, ọ nọ hụn nị igunrun ịhịan a gbakikomẹgụọ. \v 28 Ọ nọ sị wẹ, “Ụnụ lẹ enwẹn ọnụ a marịnghọ nị Iwu kwọndọn onyẹ Ju k'e sọn onyẹ alị ọzọ mẹkọ mọbụ jẹn iwe ẹ. Kanị Osolobuẹ a ghọsịgụọ m m'a kpọlẹ onyẹ ọwụlẹ onyẹ rụnị mọbụ onyẹ wẹ k'a sọ. \v 29 Ya haịn m gilẹni tu kẹ wẹ bịa d'a kpọ m; m rị nwan a jụ, kị ụnụ kpọnị m?” \p \v 30 Kọnẹlusu nọ za, sị, “Nwẹnẹ mgbeni taịnọ, m rị iwe m e mẹ ekpere, ihiẹn nọ kẹ ọkụlọkụ ẹtọ nke efinnaị; ya okẹnnyẹ ohu nọ wuzo m ihun idẹnmizi. O yi ẹwuru rị e gbukeni. \v 31 Ọ nọ sị, ‘Kọnẹlusu, Osolobuẹ a nụọlẹ ekpere i, ọ nyanhangụọ ẹka ị rị e yeni ndị igbẹnnyẹ. \v 32 Zi nwan ozi jẹn Jọpa d'a chọ Saịmọnụ hụn w'a kpọ Pita, ọ rị iwe Saịmọnụ hụn a kwa akpụkpọ, hụn rị ẹhụ Ohimin.’ \v 33 Ya m nọ zi wẹ d'a kpọ ị ozigbo. Y'e mẹkẹ i gi bịa. Ẹnyi ile rị nwan id'ẹnya Osolobuẹ ebeni kẹni ẹnyi gọn ntịn ihiẹn ile Di-nwọnni-ẹnyi sị ị ku.” \s1 Ozi Pita Zi Iwe Kọnẹlusu \p \v 34 Ya kẹ Pita nọ gwama wẹ oku, sị, “A hụngụọ m'a nwan nị Osolobuẹ ara tu onyẹ ịhịan wụ. \v 35 Kama, ọ nabanhan onyẹ ọwụlẹ hụn a tụ egun ẹ, e mẹ ihiẹn rị mma—a ra tu onyẹ alị ịhịan wụ. \v 36 Ụnụ a marịnghọ ozi o zijẹnni ndị Izrẹlụ hụn wụ oziọma hụn e wẹhẹ udọn, udọn hụn a bịa ghahanị Jesu Kristi Onyẹ nwẹ ihiẹn ile lẹ ịhịan ile. \v 37 Ụnụ a marịnghọzị ihiẹn ile mẹ imẹ alị ndị Ju. Imẹ Galili k'ọ gha bidọn—ogẹn wẹ gi mẹgụụ mirin-Chuku ahụn Jọnụ sị ịhịan ile d'e mẹ; \v 38 ya wụ nị ụnụ a marịnghọ kẹ Osolobuẹ dọn tumẹ Jizọs' onyẹ Nazarẹtị, gi Mmọn-nsọ lẹ ikẹn gbajun ẹ; lẹ k'o dọn jẹnhunmẹ, e mẹ ihiẹn-ọma, a zụọ ndị ile Ekwensụ rị a lụ, makẹni Osolobuẹ nọyen'ẹ. \v 39 Ẹnyi wụ ọshẹri ihiẹn ile o mẹ imẹ alị ndị Ju, kẹ hụn o mẹ imẹ obodo wẹ kanị wụ Jerusalẹm. Wẹ nọ gbu ẹ ghahanị ihogbu ẹ elu obe wẹ gi osisi mẹmẹ. \v 40 Kanị hụn m'ẹ akp'ọhịn ẹtọ, Osolobuẹ nọ weli ẹ. Osolobuẹ nọ nị ịhịan hụnsọnmẹ ẹ, \v 41 kanị ẹlẹ ịhịan ile—kama ẹnyi sụọ, ẹnyi ndị Osolobuẹ họpụhagụụ, nị ẹnyi wụrụ ọshẹri, ẹnyi wụ ndị sọn ẹ ri, sọn ẹ ra, k'ọ ghagụụ ọnwụn lihi. \v 42 Ọ nọzị sị ẹnyi hụn a nị ẹnyi zi ịhịan ile ozini, gwa wẹ nị ịya wụ Onyẹ hụn Osolobuẹ tumẹ hụn jẹnkọ d'e kin ndị rị ndụn lẹ ndị nwụnnị ikpe. \v 43 Ndị-amụma ile shịa n'a ẹri nị onyẹ ọwụlẹ hụn kwerini n'ẹ e nwọnhẹn mgbagharị njọ ghahanị ẹfan a.” \s1 Ndị Wụlẹni Ndị Ju E Nwọnhẹn Mmọn-nsọ \p \v 44 Ebe okuni rịkwọ Pita ọnụ, Mmọn-nsọ nọ bịakwasị wẹ ile nụ oku-Chuku hụn Pita rị e ku. \v 45 Ọ nọ tụ ndị ahụn kwa ugu (ya wụ ndị Ju) hụn kwerini hụn gha Jọpa sọnhẹn Pita ẹnya nị Osolobuẹ e hukpughọzidẹ ndị wụlẹni ndị Ju Mmọn-nsọ ahụn ọ sị o k'e ye. \v 46 Makẹni, wẹ nụ kẹ wẹ rị a sụ-asụsụ ndị ọzọ rị ichẹn-ichẹn, a ja Osolobuẹ mma. Ya Pita nọ sị, \v 47 “Onyẹ k'a sị wẹ emẹlẹ ndịnị mirin-Chuku, ebe o mẹni e nwọnhẹngụọ wẹ Mmọn-nsọ kẹ ẹnyi dọn nwọnhẹn” \v 48 Ọ nọ sị wẹ gi ẹfan Jizọs' Kraịstị mẹ wẹ mirin-Chuku. \p Wẹ nọ sị a sọnzi wẹ nọdị ụhụọhịn ole-lẹ-ole. \c 11 \cl Isi Nke Mmanaị \s1 Pita A Kọwanị Ndị Ghọtafie N'ẹ K'o Jẹn \p \v 1 Ya ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn lẹ ndị ọzọ kwerini rị Judia nọ nụ nị ndị wụlẹni ndị Ju a nabanhangụọzị oku Osolobuẹ. \p \v 2 Kanị, ogẹn Pita gi ru Jerusalẹm, ndị kwa ugun kwerini nọ du ẹ kpemẹ, \v 3 sị, “Kị haịn i gi jẹn nke ndị kwalẹni ugun, sọn wẹ ri ihiẹn-oriri!?” \v 4 Ya Pita nọ gi uri-uri kọwamanị wẹ kẹ o dọn mẹ, sị, \p \v 5 “Ebe m rị e mẹ ekpere imẹ obodo Jọpa; ọ nọkẹsị ụran buru m—bụ ẹlẹ ụran; m nọ hụn ọhụn. Imẹ ọhụn hụ, m nọ hụn ihiẹn nọ kẹ ẹkwa shịanị k'ọ gha elu-igwee lala rịkẹ sị wẹ dọdọn ẹ ntịn ẹnọ, ọ nọ ru ebe m rị. \v 6 Ogẹn m gi lekpọ a, a hụn m anụ rị ichẹn-ichẹn nwẹ ụkụ ẹnọ lẹ anụ ndị e ri anụ lẹ ihiẹn ndị a rịnị lẹ nnụnụ e fee elu imẹ ẹ. \v 7 M nọ nụ olu sị m, ‘Pita, lihi, gbu n'i ri.’ \v 8 Kanị, m nọ sị, ‘Mba Di-nwọnni-ẹnyi, makẹni ihiẹn rụnị mọbụ ihiẹn ẹnyi a sọ a bantu ni m ọnụ.’ \v 9 Kanị olu hụ a gha enu-igwee kuzi oku, za, sị, ‘Ihiẹn Osolobuẹ mẹgụụ n'ọ rị ọchan, akpọkwọl'a ihiẹn w'a sọ.’ \v 10 Ihiẹnni e mẹpụ mgbe ẹtọ, wẹ nọ dọrị ihiẹn hụ ile shi elu-igwee. \p \v 11 Ozigbo hụ hụra, ikẹnnyẹ ẹtọ wẹ gha Sizarịa zi ozi bịa nị m nọ ru ụlọ ebe ẹnyi rị. \v 12 Ya Mmọn-nsọ nọ sị m sọnmẹ wẹ, m'e tulẹ. Ikẹnnyẹ isinni wụ umunẹ ẹnyi imẹ Kraịstị nọ sọnmẹzi m, ẹnyi nọ banye iwe okẹnnyẹ hụ. \v 13 Ọ nọ gwa ẹnyi k'o dọn hụn mmọn-ozi ohu pụha, turu imẹ ụlọ a, sị a, ‘Zijẹn ịhịan Jọpa d'e wẹhẹ Saịmọnụ hụn w'a kpọ Pita. \v 14 O k'e zi i ozi 'yụ lẹ ikpun-ụlọ i ile k'e gi nwọn nzụọpụha.’ \v 15 Ogẹn m gi kumẹ, Mmọn-nsọ nọ bịakwasị wẹ k'o dọn bịakwasị ẹnyi isi-ibuzọ. \v 16 Ya m nọ nyanhan oku Di-nwọnni-ẹnyi ku: k'o dọn sị, ‘Jọnụ gi mirin mẹ mirin-Chuku, kanị Mmọn-nsọ kẹ wẹ k'e gi mẹ ọnụ mirin-Chuku.’ \v 17 O mẹ nwan nị Osolobuẹ ye wẹ ụdị oyiye ohu hụ o ye ẹnyi ogẹn ẹnyi gi kweri ni Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu Kristi, onyẹ wụ mmẹ hụn m'e gi gbọndọn Osolobuẹ!?” \p \v 18 Ogẹn wẹ gi nụ ihiẹnni, o nwẹzini ihiẹn wẹ ku. Wẹ nọ ja Osolobuẹ mma, sị, “Ya wụ nị Osolobuẹ e yegụọzịdẹ ndị wụlẹni ndị Ju oghere w'e gi gbehutọ imẹ njọ wẹ, nwọn ndụn!” \s1 Ụka E Bidọn imẹ Antịọkụ \p \v 19 Ndị ụka gbayịyanị ogẹn ukpokpo lẹ ihiẹn mẹ Stivin gi mẹ rukwọrị Finishịa, Saịprọsị lẹ Antịọkụ, zikọ oziọma; kanị ezini wẹ onyẹ ọwụlẹ mmanị ndị Ju sụọ. \v 20 Kanị, o nwẹghọ ikẹnnyẹ wụ ndị alị Saịprọsị lẹ Sarịn' rị imẹ wẹ hụn ru Antịọkụ, gwazịkwọ ndị wụlẹni ndị Ju oku hụ, zimẹ wẹ ozi Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu Kristi. \v 21 Ẹka Di-nwọnni-ẹnyi nọyeni wẹ, igunrun ịhịan nọ kweri, rogharị, sọnmẹ Di-nwọnni-ẹnyi. \p \v 22 Ogẹn ndị ụka rị Jerusalẹm gi nụ a, wẹ nọ zi Banabasị jẹn Antịọkụ. \v 23 Ogẹn o gi ru ẹ, hụn ẹfọma Osolobuẹ k'ọ rị ọrụn, ọ nọ ghọghọ; ọ nọ dụn wẹ ọdụn wẹ wụsọnmẹ ndị Di-nwọnni-ẹnyi gi e dọn-ẹnya lẹ ndị gichanrịn akpakalị obi wẹ e fe Di-nwọnni-ẹnyi. \v 24 Banabasị wụ ezigbo ịhịan; Mmọn-nsọ jun imẹ ẹ, a kị a; o nwọn okukwe ọda-ọda. Ogẹn hụ, ndị bugbu enwẹn wẹ ọda nọ sọnmẹ Di-nwọnni-ẹnyi. \p \v 25 Ya Banabasị nọ jẹnmẹ Tasọsị d'a chọ Sọlụ. \v 26 Ogẹn o gi hụn a, ọ nọ wẹhẹ ẹ Antịọkụ. Uwẹ lẹ ndị ụka ahụn hụ e zugbama ọrọgbọ ahụa; wẹ hụ a kuzi ndị bu ọda. Imẹ Antịọkụ kẹ wẹ nọ kpọma ndị kwerini Kraịstị “Kristiẹns',” ya wụ, “Ndị Nke Kraịstị.” \p \v 27 Ogẹn hụ, o nwẹ ndị-amụma gha Jerusalẹm bịa Antịọkụ. \v 28 Ya kẹ onyẹ ohu imẹ wẹ hụn w'a kpọ Agabọsị nọ lihi ọtọ, bu amụma ghahanị ikẹn Mmọn-nsọ, nị okẹn ụganị k'a mụgbarị ụwa ile. Ihiẹnni o ku mẹ ogẹn Klọdiọsị gi wụ eze-kanị rị a kị Rom. \v 29 Ndị e sọn ụzọ Jesu nọ kwerigbama nị onyẹ-onyẹ jẹnk'e wẹhẹ kẹ ẹka a han, ni wẹ zijẹnni ndị kwerini hụn bi imẹ Judia. \v 30 Ya wẹ nọ nwan tụ ihiẹn kẹ wẹ dọn ku; wẹ nọ we ihiẹn wẹ tụ ye Sọlụ lẹ Banabasị jẹnni ndị-isi ụka rị Jerusalẹm. \c 12 \cl Isi Nke Mmẹbụọ \s1 Hẹrọdụ E Kpokpo Jemisi Lẹ Pita \p \v 1 Ogẹn hụ, Hẹrọdụ wụ eze nọ nwụnrụn ndị hụ imẹ ndị ụka, kẹn'o mẹ wẹ eje-ihiẹn. \p \v 2 O gigụụ ọpịa-agha gbu Jemisi nwẹnẹ Jọnụ, \v 3 ọ nọ hụn nị ihiẹnni sụọ ndị Ju ụsụọ, ọ nọ nwan nwụnrụn Pita. (Ihiẹnni mẹ ogẹn Mmẹmmẹ Brẹdi nwọnlẹni yisti o gi a fụ.) \v 4 Ogẹn o gi nwụnrụngụụ Pita, ọ nọ bu ẹ che ụlọ-ngan, we ẹ che ẹka itu-agha ẹnọ ndị-agha ẹnọ-ẹnọ rịsọnmẹ. Hẹrọdụ bu obi n'o k'e kin ẹ ikpe id'ẹnya ịhịan ile wẹ mẹgụụ Mmẹmmẹ-Nghafe hụn ya lẹ Mmẹmmẹ Brẹdi nwọnlẹni yisti o gi a fụ wị. \v 5 Ya wẹ nọ bu Pita tọ ụlọ-ngan; kanị ndị-ụka nọ wepụha obi wẹ mẹmẹn'ẹ ekpere, a kpọku Osolobuẹ banyen'ẹ. \s1 Mmọn-ozi E Wepụha Pita Imẹ Ụlọ-ngan \p \v 6 W'a kpọ a eki kẹ wẹ k'e wepụha Pita, o ru imẹ uhinhin, Pita rị ụran ẹgbata ndị-agha ẹbụọ. Wẹ gi ẹgan ẹbụọ kpọma a; o nwẹzi ndị-agha rị ezi ẹhụ ọnụmụzọ ụnọ-ngan ahụn e che nche. \p \v 7 Idẹnmizi, mmọn-ozi Di-nwọnni-ẹnyi nọ fopụha ebẹhụ; ukpẹ nọ nwun imẹ mmughẹ hụ wẹ kpọkin ẹ ye imẹ ụlọ-ngan. Mmọn-ozi hụ nọ kpa Pita ẹka ẹkụnkụn, kpọtiẹn ẹ, sị, “Lihi ọtọ ozigbo!” Ya ẹgan ndị hụ nọ gha a olu-ẹka danfụ. \v 8 Mmọn-ozi hụ nọ sị Pita, “Kẹnmẹ akpụkpọ-ukun i, y'e yiri akp'ụkụ ị.” Pita nọ mẹ ihiẹn o ku. Ọ nọzị sị Pita, “Yiri ẹkwa y'e yiye ẹ elu ẹ, y'e sọnmẹ m.” \v 9 Pita nọ sọn ẹ gha imẹ ụlọ-ngan pụ. Pita amarịn nị ihiẹn wẹ rị e gi mmọn-ozi ahụn e mẹ wụ ẹnya-uke, o ro n'ọ rị a hụn ọhụn. \v 10 A ghafegụụ wẹ itu ibuzọ lẹ nke ẹbụọ rị e che nche, wẹ nọ fụha ọnụ-mgbọn igwe hụn wẹ gha a pụha imẹ ngan hụ, banye imẹ obodo. Ya kẹ ọnụ-mgbọn hụ nọ gi ẹka a gụnpụnị wẹ, wẹ nọ pụ, pụha ogele ohu. E jẹnzụkazị wẹ, idẹnmizi mmọn-ozi hụ nọ na Pita tọ. \p \v 11 Ya ẹnya nọ fọn Pita, ọ nọ sị, “O wegụọ m nwan ẹnya nị Di-nwọnni-ẹnyi zi mmọn-ozi ẹ d'a zụọpụha m ẹka Hẹrọdụ lẹ ihiẹn ile ndị Ju te rị a tụ ẹnya a.” \p \v 12 Hụn o gihụ ghọta ihiẹn mẹni, ọ nọ si iwe Meri, nnẹ Jọnụ, ebe ndị bu ọda gbakikomẹ e mẹ ekpere. Ẹfan Jọnụ wụzị Makị. \v 13 Ogẹn o gi dụ ẹka ọnụ-mgbọn rị ezi, odibo ohu wụ okpoho hụn w'a kpọ Roda nọ pụha d'a za. \v 14 Ogẹn o gi ghọta nị olu Pita rọ, okẹn ịghọghọ nọ jun ẹ obi, nke wụnị hụn o k'e gi gụnpụ ọnụ-mgbọn hụ, ọ gbabanzị imẹ ụlọ d'a gwa wẹ nị Pita turu ọnụ-mgbọn. \v 15 Wẹ nọ sị a, “Ẹra rị a pụ ị!” Kanị ọ hụkwọ e ku ẹ nị ezioku rọ. Wẹ nọ sị, “Mmọn-ozi ẹ rọ.” \v 16 Kanị Pita hụkwọ a dụ ẹka. Ogẹn wẹ gi nwan gụnpụ ọnụ-mgbọn, a hụn w'a, ọ nọ tụ wẹ ẹnya. \v 17 Ọ nọ gi ẹka sị wẹ gba nkịntịn, ọ nọ kọwa nị wẹ kẹ Di-nwọnni-ẹnyi dọn wepụha a imẹ ụlọ-ngan. Ọ nọzị sị, “Gwa nị Jemisi lẹ ndị ụka họdụnị ihiẹnni.” Ya kẹ ọ nọ pụ, si ụzọ ọzọ. \p \v 18 Ogẹn eki gi fọn, okẹn isusu nọ rị imẹ igunrun ndị-agha te rị e che Pita nche makẹ ihiẹn mẹni, wẹ gilẹni marịn k'o jẹn. \p \v 19 Ogẹn Hẹrọdụ gi chọgụụ a, ọ hụnn'a; ọ nọ jụkẹnmẹ ndị nche hụ ọnụ—ọ nọ sị wẹ gbu wẹ. Ya ọ nọ gha Judia pụ, si Sizarịa d'a nọdị. \s1 Ọnwụn Hẹrọdụ \p \v 20 Ogẹn hụ, Hẹrọdụ rị e bu ni ndị Taya lẹ Sidọnụ olulu. Ya wẹ nọ zugbama d'a hụn a. E bugụụ wẹ ụzọ jẹn d'a hụn Blastọsị hụn e lefụ ọgwa Hẹrọdụ ẹnya, kẹni o kweri yeni wẹ ẹka. Ya wẹ nọ nwan jẹn d'e kunrun Hẹrọdụ d'a rịọ a nị ya lẹ wẹ dọn—makẹni anị Hẹrọdụ rị a kị kẹ alị wẹ gha e nwẹhẹn ihiẹn-oriri. \p \v 21 Ụhụọhịn wẹ kaye e ru, Hẹrọdụ nọ yiri ẹwuru-nze ẹ, nọdị alị ukpo ẹ, gwama ndị hụ oku. \v 22 Ndị ahụn hụ e yi oro, a sị, “Oluni wụ olu mmọn, ẹlẹ olu ịhịan-mmaka!” \v 23 Ozigbo, mmọn-ozi Osolobuẹ nọ titu Hẹrọdụ, makẹni ọ narịn ọjịja-mma hụ hụn nkẹ o gi we ẹ ye Osolobuẹ. Ọhọrị nọ bu ẹ ri, ọ nọ nwụnhụn. \p \v 24 Kanị oku Osolobuẹ hụ a gha ihun, ndị bu-ọda hụ e kweri. \s1 Banabasị Lẹ Sọlụ E Kinhẹn Antịọkụ \p \v 25 Ogẹn Banabasị lẹ Sọlụ gi rụngụụ ihiẹn ahụn wẹ bịa Jerusalẹm d'a rụn, wẹ nọ gha Jerusalẹm kinhẹn Antịọkụ. Ogẹn hụ wẹ gi kinkọ, wẹ nọ weri Jọnụ hụn w'a kpọzị Makị. \c 13 \cl Isi Nke Mmẹtọ \s1 Ndị-ụka E Zifụ Banabasị Lẹ Sọlụ D'e Zi Oziọma \p \v 1 O nwẹ ndị-amụma lẹ ndị-nkuzi rị ụka rị Antịọkụ. Ndịnị wụ: Banabasị, Simiọnụ (w'a kpọ Onyẹ-ogi), Lushiọsị (onyẹ alị Saịrin'), Manẹnị (hụn ya lẹ Hẹrọdụ hụn rị a kịnị wụ ọwụ gha alị lala) lẹzi Sọlụ. \v 2 Ogẹn wẹ gi rị e fe Di-nwọnni-ẹnyi, e bu ọnụ, Mmọn-nsọ nọ sị, “Wefụha nị nị m Banabasị lẹ Sọlụ, nị wẹ hụn ụzọ d'a rụn ọrụn m kpọ wẹ d'a rụn.” \v 3 Ogẹn wẹ gi bugụụ ọnụ, mẹgụụ ekpere, wẹ nọ bu ẹka kwasị Banabasị lẹ Pọlụ, zipụ wẹ. \s1 Banabasị Lẹ Pọlụ E Zi Ozi Imẹ Alị Saịprọsị \p \v 4 Mmọn-nsọ e zipụgụụ Banabasị lẹ Sọlụ, ya wẹ nọ si Selusịa, gi ụgbọ-mirin gha ebẹhụ si anị Saịprọsị hụn mirin nọhunmẹ. \v 5 Ogẹn wẹ gi ru Salamisi hụn rị imẹ Saịprọsị, wẹ nọ ku oku Osolobuẹ imẹ ụlọ-ofufe ndị Ju rịsọnmẹ ebẹhụ. Wẹ lẹ Jọnụ wịzịkwọ, kẹni ọ hụn ụzọ e yeni wẹ ẹka. \p \v 6 Ogẹn wẹ gi ghagbarịgụụ alị hụ mirin nọhunmẹ d'e rukwọrị Pafọsị, wẹ nọ kunrun onyẹ ohu gi eje-ikẹn a rụn. Onyẹ Ju k'ọ wụ, onyẹ amụma-ntụ; ẹfan a wụ Ba-Jizọsị. \v 7 'Ya lẹ Gọvanọ rị a kịnị wụ Sẹjọs' Pọlọsị rị. Sẹjọs' Pọlọsịnị wụ onyẹ nwẹ uche, ọ nọ zi wẹ kpọ Banabasị lẹ Sọlụ, makẹni ọ chọ n'ọ nụ oku Osolobuẹ. \v 8 Kanị onyẹ hụ e gi eje-ikẹn a rụn wụ Ba-Jizọsị hụn w'a kpọzịkwọ Ẹlimasị (makẹni ẹfan a wụzịkwọ Ẹlimasị) hụ a papụ oku wẹ, a lịlịma n'o mẹ Gọvanọ hụ wefụ obi ẹ, amamgbe o kwerini Jizọsị. \v 9 Kanị Sọlụ hụn w'a kpọzịkwọ Pọlụ hụn Mmọn-nsọ jun imẹ ẹ, a kị a, nọ bu ẹnya zimẹ onyẹ hụ gi eje-ikẹn a rụn, \v 10 sị a, “Nwa Ekwensụ! Eṅẹnrẹn ihiẹn ile Chuku chọ k'ị wụ! Ẹro lẹ eje-ihiẹn ile rị ichẹn-ichẹn jun imẹ i! Y'a rụkpọbehikọ ezioku Di-nwọnni-ẹnyi, e mẹ ẹ n'ọ rị kẹ ntụ? \v 11 Gọn nwan ntịn: ẹka Di-nwọnni-ẹnyi jẹnkọ d'e bitụ ị kikẹnni—ẹnya k'e kpu i ishi, y'e leghakọzị ụzọ ẹkẹrẹ ogẹn!” \p Ozigbo ahụn, ebe ile nọ mẹ Ẹlimas' igirigi-igirigi, gba a ishi ẹnya. Ọ nọ bisọnmẹmẹ ẹka, jẹnhunmẹmẹ, a chọ onyẹ jẹnkọ d'e kwọndọn ẹ ẹka, e du ẹ. \v 12 Ogẹn Gọvanọ hụ gi hụn ihiẹn mẹni, ọ nọ kweri ni Di-nwọnni-ẹnyi; nkuzi banyeni Di-nwọnni-ẹnyi tụ a ẹnya ọda-ọda. \s1 E Zi Wẹ Ozi-ọma Imẹ Antịọkụ Rị Pisidịa \p \v 13 Pọlụ lẹ ndị ya lẹ wẹ wị nọ gi ụgbọ-mirin gha Pafọsị jẹnmẹ Pẹga hụn rị Pamfilịa. Ebẹhụ kẹ Jọnụ hụn w'a kpọ Makị nọ la wẹ tọ, lakin Jerusalẹm. \p \v 14 Wẹ nọ jẹnshi ihun, gha Pẹga si Antịọkụ hụn rị Pisidịa. O ru Ụhụọhịn Izu-ikẹn, wẹ nọ banye imẹ ụlọ-ofufe ndị Ju, ya wẹ nọ nọdị alị. \v 15 Ogẹn wẹ gi gụngụụ Iwu Mozizi lẹ ihiẹn ndị-amụma de, ndị-isi ụnọ-ofufe hụ nọ zi ozi jẹnni wẹ, sị, “Umunẹ, omẹni ụnụ nwẹ oku ụnụ k'e gi gba ndịnị rị ebeni umẹ, ku ni nwan.” \p \v 16 Ya Pọlụ nọ lihi ọtọ, gi ẹka gwa wẹ gba nkịntịn, ọ nọ kumẹ, sị, \p “Ụnụ ndị Izrẹlụ lẹ ndị ọzọ a tụ egun Osolobuẹ, gọn ni ntịn! \v 17 Chuku ndị Izrẹlụ họrị ndị nẹdi ẹnyi kanị, mẹmẹ wẹ ndị uku ogẹn hụ wẹ gi bi anị Ijiptu, ya ọ nọzị gi ikẹn hi-ogbe gha alị Ijiptu wepụha wẹ. \v 18 Ọ nọ dinchanrịn ihiẹn ile wẹ rị e mẹ imẹ atụ ọrọgbọ ahụa ọgụnnaị. \v 19 Ogẹn o gi tikpọgụụ alị ẹsa rị Kenanị, ọ nọ we alị wẹ ye ndị Izrẹlụ n'o hẹnrin nke wẹ. \v 20 Wẹ nọ bi ebẹhụ ọrọgbọ ahụa iri-kwasị-ọgụnnaị kwasị nnụ. Omẹgụụ, ọ nọ yesọnmẹ wẹ ndị ahụn hannị wẹ ẹṅẹn d'e ru ogẹn onyẹ-amụma wụ Samuẹlụ. \v 21 Ogẹn wẹ gi sị nị wẹ chọ eze, Chuku nọ ye wẹ Sọlụ nwa Kishi, onyẹ ebọn Bẹnjamini. Sọlụ nọ kị wẹ ọrọgbọ ahụa ọgụnnaị. \v 22 Ogẹn Chuku gi napụgụụ Sọlụ eze, Chuku nọ tumẹ eze wẹ wụ Defidi. Ihiẹnni kẹ Chuku ku banyeni Defidi, ‘A hụngụọ m'a nị Defidi nwa Jese wụ ụdị ịhịan hụn a sụọ nị m, onyẹ hụn k'e mẹ ihiẹn ile m chọ.’ \v 23 Osolobuẹ a ghagụọ ebọn okẹnnyẹni wụ Defidi wepụha nị ndị Izrẹlụ Onyẹ-nzụọpụha wụ Jizọsị nọkẹ k'o dọn kwe nkwa. \p \v 24 Nị Jesu d'a pụha d'e bidọn ọrụn a, Jọnụ e zigụọlẹ ndị Izrẹlụ ile ozi wẹ gi mẹ mirin-Chuku wẹ gi ghọsị nị e rogharịgụọ wẹ. \v 25 Ogẹn ọrụn Jọnụ gi gụma, Jọnụ nọ sị, ‘Onyẹ kẹ ụnụ ro nị 'ya kẹ m wụ? Ẹlẹ m Kraịstị. Mba. Kanị, o nwẹ onyẹ ohu lalanị m mẹmẹgụụ, erudẹni m hụn a tọpụ eriri akp'ụkụ rị a ụkụ.’ \p \v 26 Umunẹ m, ụmụ Ebraham lẹ ndị ọzọ hụn a tụ egun Osolobuẹ, e zihẹgụọ nị wẹ ẹnyi oziọma nzụọfụhanị. \v 27 Kanị, makẹni ndị bi imẹ Jerusalẹm lẹ ndị-ndu wẹ amarịn nị ya rọ, makẹni aghọhazịkwọnị wẹ oku ndị-amụma hụn w'a gụn Ụhụọhịn Izu-ikẹn ile, wẹ nọ gbu ẹ, gi ẹ mẹzu oku ndị hụ—bụ a marịn wẹ. \v 28 Ọ sụọ n'a nị a hụnnị wẹ ihiẹn ọwụlẹ wẹ gi ma a ikpe ọnwụn, a sị wẹ Paịleti 'ya gbu ẹ. \v 29 Ogẹn wẹ gi mẹzugụụ ihiẹn ile wẹ de banyen'ẹ imẹ Ẹkụkwọ-nsọ, wẹ nọ gha osisi ahụn (ya wụ elu obe) wetu ẹ, bu e che imẹ ili. \v 30 Kanị Osolobuẹ nọ gha ọnwụn weli ẹ. \v 31 Ọrọgbọ akp'ọhịn ole-lẹ-ole, ọ hụ e we enwẹn ẹ a ghọsị ndị sọn ẹ gha Galili bịa Jerusalẹm. Ndịnị wụ nwan ndị ọshẹri ẹ ebe ndị nke ẹnyi ndị Izrẹlụ rị. \p \v 32 Ẹnyi wẹhẹ ni ọnụ oziọma, hụn wụ nị: nkwa hụ Osolobuẹ kwe ndị nẹdi ẹnyi kanị, \v 33 a wụrụgụọ nwan ihiẹn o mẹzuni ẹnyi wụ ụmụ wẹ ghahanị iweli Jesu—nọkẹ kẹ wẹ dọnzikwọ de ẹ imẹ Ẹbụ-ọma nke ẹbụọ, sị, \q1 ‘Ị wụ Nwa m; \q2 a ghọsịgụọ m tannị n'ị wụ nwa m.’ \p \v 34 O mẹ nke oweli o weli Kraịstị imẹ ọnwụn, nke wụ nị o nwọnni k'o k'a dọn rehi, Osolobuẹ ku oku ẹ imẹ Ẹkụkwọ-nsọ, sị, \q1 ‘M k'e mẹni i ihiẹn ndị hụ rị nsọ \q2 hụn m kwe Defidi nkwa a.’ \p \v 35 Ya haịn o gi kuzi ụzọ ọzọ imẹ ẹbụ-ọma, sị, \q1 ‘Y'a nịkọ Onyẹ-nsọ ị rehi.’ \p \v 36 O mẹ nke Defidi, ogẹn o gi mẹgụụ uche Osolobuẹ ogẹn nke ẹ, ọ nwụnhụn, e li w'ẹ ebe wẹ liye ndị nẹdi ẹ kanị, ọ nọ rehi. \v 37 Kanị, onyẹ hụ Osolobuẹ weli e rehini. \p \v 38 Umunẹ m, marịn nị nwan nị wẹ gi ẹfan Jizọsịnị e zi ụnụ ozi mgbagharị njọ; \v 39 nị onyẹ ọwụlẹ kwerinin'ẹ k'a wanahịn ikpe-ọmụma ya lẹ ihiẹn ile onyẹ ahụn mẹ wị, bụ Iwu Mozizi asakọ ẹka mẹ ọnụ wanahịn. \p \v 40 Kpachanpụ nị nwan ẹnya amamgbe ihiẹn ndị-amụma ku gha e mẹ ụnụ. Ndị amụma sị, \q1 \v 41 ‘Lee n'ẹ, ụnụ ndị ẹmụ! \q2 Y'a tụgbu ọnụ ẹnya \q2 kẹni ụnụ la ntikpọ— \q1 makẹni m rị e mẹ ihiẹn \q2 ogẹn nke ụnụ, \q2 ihiẹn ụnụ jẹnkọlẹni d'e kweri, \q2 ọsụọn'a nị ịhịan gwa ọnụ ya.’ ” \p \v 42 Ogẹn Pọlụ lẹ Banabasị gi pụkọ, ndị hụ nọ rịọ wẹ nị wẹ gwazị wẹ ihiẹn ndịnị Ụhụọhịn Izu-ikẹn lalanị. \v 43 Ogẹn wẹ gi gbashịagụụ, ndị Ju bu ọda lẹ ndị wụlẹni ndị Ju hụn e fe ofufe ndị Ju nọ sọnmẹ Pọlụ lẹ Banabasị. Pọlụ lẹ Banabasị nọ gba wẹ umẹ, sị wẹ turukẹnmẹ imẹ ẹfọma Osolobuẹ mẹni ẹnyi. \p \v 44 Ụhụọhịn Izu-ikẹn sọnn'ẹ, ebẹhụ ile nọ jun, makẹni ndị obodo hụ ile e te d'e zuchanrịn kẹni wẹ nụ oku Osolobuẹ. \v 45 Kanị, ogẹn ndị Ju gi hụn igunrun hụ, ẹnya nọ fụma wẹ. Wẹ nọ papụma oku Pọlụ, kumẹ eje-oku. \v 46 Kanị Pọlụ lẹ Banabasị nọ ku ẹ, kushi ẹ ikẹn, sị, “O te rị mkpa nị wẹ bu'zọ gwagụụ ụnụ wụ ndị Ju oku Osolobuẹ. Kanị, ebe o mẹ ni ụnụ a jụgụọ a, ma enwẹn ọnụ ikpe nị ụnụ efuruni ndị e nwẹ ndụn itẹbitẹ, lee n'ẹ, ẹnyi k'e weri ẹ nwan jẹnni ndị wụlẹni ndị Ju. \v 47 Makẹni ya kẹ Di-nwọnni-ẹnyi sị ẹnyi mẹ. Ọ sị ẹnyi, \q1 ‘E tumẹgụọ m ụnụ \q2 nị ọnụ wụrụ ukpẹ \q2 ebe ndị alị ọzọ wụlẹni ndị Ju rị, \q2 kẹni ụnụ wẹhẹ nzụọpụha ebe ile rị elu ụwa.’ ” \p \v 48 Ogẹn ndị wụlẹni ndị Ju gi nụ ihiẹnni, ẹfọ nọ sụọ wẹ ụsụọ, wẹ nọ ja oku Di-nwọnni-ẹnyi mma. Ndị ile hụn wẹ họtọ, nị uwẹ k'e nwẹ ndụn-itẹbitẹ nọ kweri. \v 49 Ẹrịra kẹ oku Di-nwọnni-ẹnyi dọn ghagbarịchanrịn ẹgbẹrẹ hụ ile. \v 50 Ndị-Ju nọ kpasu ikpoho wẹ marịn amarịn imẹ obodo hụ hụn e sọn ndị-Ju e fe Osolobuẹ bụ ẹlẹ wẹ ndị-Ju lẹ ikẹnnyẹ wẹ marịn a-marịn imẹ obodo hụ, wẹ ile nọ kpokpomẹ Pọlụ lẹ Banabasị, chụpụ wẹ ẹgbẹrẹ wẹ. \v 51 Ya wẹ nọ tichanfụ ẹjan rị wẹ ụkụ tọ nị wẹ, gi gwa wẹ nị emẹni wẹ ọhụnma; ya wẹ nọ gha anị hụ pụ, shi Ikoniọm'. \v 52 Ịghọghọ lẹ Mmọn-nsọ e jun imẹ ndị hụn e sọn Jesu hụn rị Antịọkụ Pisidịa. \c 14 \cl Isi Nke Mmẹnọ \s1 Pọlụ Lẹ Banabasị E Zi Oziọma Imẹ Ikoniọm \p \v 1 Ihiẹn ohu hụ mẹ imẹ Antịọkụ rị Pisidia mẹzikwọ imẹ Ikoniọm. Ebẹhụ, Pọlụ lẹ Banabasị banye imẹ ụlọ-ofufe ndị Ju, ku oku, nke wụ nị ndị bu ọda nọ kwerini Jesu—kẹ ndị Ju kẹ ndị wụlẹni ndị Ju. \v 2 Kanị, omẹgụzị, ndị Ju kwerilẹni nọ kpasu ndị wụlẹni ndị Ju, wiwi wẹ obi, wẹ nọ bu lụmanị ndị kwerini. \p \v 3 Wẹ nọbie ebẹhụ, e zi ni Di-nwọnni-ẹnyi ozi—e zi ẹ, e zishi ẹ ikẹn. Di-nwọnni-ẹnyi nọ gi wẹ rụnsọnmẹ ihiẹn-ahịma lẹ ọrụn-atụmẹnya hụn o gi ghọsị nị ozi wẹ rị e zi banyeni ẹfọma o mẹ wụ ezioku. \v 4 Kanị ndị obodo hụ kebe ekebe: ndị hụ a nọyeni ndị Ju, ndị hụ a nọyeni ndị-ozi hụ pụ-ichẹn wụ Banabasị lẹ Pọlụ. \v 5 Ogẹn ndị hụ imẹ ndị Ju lẹ ndị wụlẹni ndị Ju lẹ ndị-ndu wẹ gi chọ nị wẹ mẹshi ndị-ozi hụ pụ-ichẹn ikẹn, gi ọmụma magbu wẹ, \v 6 ndị-ozi hụ pụ-ichẹn wụ Banabasị lẹ Pọlụ nọ nụ a; ya wẹ nọ gbasi Likonịa. Wẹ nọ jẹnsọnmẹ obodo ndị rị ebẹhụ—kẹ Listra kẹ Dẹbe kẹ alị ndị nọhunmẹ ni wẹ, \v 7 e zisọnmẹ oziọma. \s1 Pọlụ Lẹ Banabasị E Zi Oziọma Imẹ Listra lẹ Dẹbe \p \v 8 Imẹ Listra, o nwẹ okẹnnyẹ ohu hụn nọdị anị; o jẹntuni ijẹn makẹni ọ wụ ngụrọ kete w'a mụl'a. \v 9 Okẹnnyẹ ahụn hụ ẹ gọn ntịn ebe Pọlụ rị e ku oku. Pọlụ nọ bu ẹnya tụma a, hụn a nị o nwọnghọ okukwe hụn o k'e gi dịnhịn. \v 10 Pọlụ nọ yi, “Gi ụkụ ị ẹbụọ wuzo ọtọ!” Okẹnnyẹ hụ nọ tụsi elu, jẹnmẹ ijẹn. \v 11 Ogẹn ndị hụ jun ebẹhụ gi hụn ihiẹn Pọlụ mẹ, wẹ nọ gi asụsụ Likonịa yi oro, sị, “Ndị mmọn e giọlẹ ụdị ịhịan hidan d'e kunrun ẹnyi-oo!” \v 12 Wẹ nọ kpọ Banabasị Zeusu, kpọ Pọlụ Hẹmisi—makẹni 'ya wụ onyẹ e kuni. \v 13 Ụlọ-mmọn wẹ nọ e fe mmọn ahụn w'a kpọ Zeusu rịhụ mkpẹnrẹn obodo hụ. Ohẹn-mmọn Zeusu nọ wẹhẹ okẹn-efin bu ọda lẹ obobo ọnụ-mgbọn obodo hụ, makẹni ịya lẹ igunrun hụ chọ nị wẹ chụyeni ndị-ozi hụ pụ-ichẹn ẹjan. \v 14 Kanị ogẹn ndị-ozi hụ pụ-ichẹn wụ Banabasị lẹ Pọlụ gi nụ ihiẹnni, wẹ nọ dọka ẹwuru wẹ, yisọnmẹ oro, gbaban imẹ igunrun hụ, \v 15 sị, “Ikẹnnyẹ, kị ụnụ rị e mẹni ihiẹnni? Ẹnyi wụhụ ịhịan mmaka nọkẹ ụnụ. Ẹnyi wẹhẹni ọnụ oziọma, kẹni ụnụ hụn ụzọ gbehutọ, la ihiẹn ndịnị nwọnlẹni-isi tọ pụha d'e kunrun Osolobuẹ rị ndụn, hụn ke elu-igwee lẹ ụwa lẹ ohimin lẹ ihiẹn ile rị imẹ wẹ. \v 16 Ogẹn mbụ, ọ hapụgụọ ndị alị ile rị ichẹn-ichẹn nị wẹ bi k'ọ sụọ wẹ. \v 17 Kanị, o gibehini ihiẹn-ọma ọ rị e mẹ a shịa nị enwẹn ẹ ẹri. Ọ hụ a gha enu-igwee e mẹsọnmẹ mirin e zueni ụnụ, e yesọnmẹ ụnụ mkpụrụ a ghọrị ogẹn wẹ, e yesọnmẹ ụnụ ihiẹn-oriri hụn ụnụ gi e rijun ẹfọ, e mẹ ịghọghọ e jun ọnụ obi.” \v 18 Kẹ okuni ile Pọlụ lẹ Banabasị kudẹ, ọ fụkwọ wẹ ọrụn nị wẹ d'a s'ẹka gbọndọn wẹ achụyelẹ ni wẹ ẹjan. \s1 E Kinhẹn Wẹ Antịọkụ Rị Siria \p \v 19 Kanị ndị hụ imẹ ndị Ju nọ gha Antịọkụ lẹ Ikoniọm bịa Listra. Wẹ nọ dọrị igunrun hụ ye azụụn nke wẹ. Ya wẹ nọ ma Pọlụ ọmụma, dọkpụnfụ a imẹ obodo hụ, e ro n'ọ nwụnhụngụọ. \v 20 Kanị, ogẹn ndị kwerini gi fihunmẹ ẹ, ọ nọ lihi ọtọ, banye imẹ obodo hụ. Eki e fọn, ya lẹ Banabasị nọ si Dẹbe. \s1 E Kin Wẹ Azụụn Si Antịọkụ Rị Siria \p \v 21 Ogẹn wẹ gi zigụụ oziọma imẹ Dẹbe, kpọhagụnị Jesu ndị bu ọda, wẹ nọ kin-azụụn, si obodo Listra, gha ebẹhụ si Ikoniọm, gha Ikoniọm si Antịọkụ rị Pisidịa: \v 22 mẹkọ ihiẹn ndị rị e sọn Ụzọ-Jesu imẹ obodo ndị hụ gi zekẹnmẹ; a gba wẹ umẹ, a sị wẹ wuzo imẹ okukwe. A sị wẹ, “Ẹnyi k'a tarịrị afụnfụn bu ọda emẹni ẹnyi jẹnkọ d'a banye Alị-eze Osolobuẹ.” \v 23 Ogẹn wẹ gi ghagbarịgụụ ụka ndị rị ebẹhụ, tumẹsọnmẹgụni wẹ ndị-isi, wẹ nọ gi ekpere lẹ ibu-ọnụ ha wẹ ye ẹka Di-nwọnni-ẹnyi hụn wẹ kwerini. \v 24 Ya wẹ nọ ghasi Pisidịa pụ Pamfilịa. \v 25 Ogẹn wẹ gi zigụụ oziọma imẹ Pẹga, wẹ nọ jẹnmẹ Atalịa. \v 26 Ya wẹ nọ gi ụgbọ-mirin gha Atalịa kin-azụụn si Antịọkụ ebe wẹ nọ bu wẹ che ẹka Osolobuẹ nị wẹ d'a rụnma ọrụnnị wẹ rụngụụ nwan. \v 27 Ogẹn wẹ gi ru Antịọkụ, wẹ nọ kpọgbama ndị ụka, gwa wẹ ihiẹn ile Osolobuẹ gi wẹ rụn lẹ k'o dọn kpọpụ nị ndị alị ndị ọzọ ụzọ okukwe. \v 28 Wẹ nọ sọn ndị kwerini rị ebẹhụ nọdị ẹkẹrẹ. \c 15 \cl Isi Nke Mmisẹn \s1 Ndị-isi Ụka Rị Alị Ichẹn-ichẹn E Zu Imẹ Jerusalẹm \p \v 1 Ogẹn ahụn, o nwẹ ndị gha Judia bịa Antịọkụ, a kuzi ndị ụka, a sị, “Manị ọnụ kwa ugun gi mẹzu ọdịnalị Mozizi tumẹ, ụnụ a sakọ ẹka nwọn nzụọpụha.” \v 2 Ogẹn Pọlụ lẹ Banabasị gi dugụụ wẹ kpe ọda-ọda, sọngụụ wẹ dọ oku hụ ọhụnma-ọhụnma, ya ndị ụka nọ han Pọlụ lẹ Banabasị lẹ ndị ọzọ imẹ ndị kwerini jẹn Jerusalẹm d'e kunrun ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn lẹ ndị-isi kẹni wẹ ku okuni. \v 3 Ya ndị ụka nọ zifụ wẹ. Ogẹn wẹ gi jẹnkọ, wẹ nọ banyesọnmẹ alị Finishịa lẹ alị Samerịa, gwasọnmẹ wẹ kẹ ndị anị ndị ọzọ rị ichẹn-ichẹn wụlẹni ndị Ju dọn rị e rogharị, e sọnmẹ Jesu; ozini nọ mẹ ndị kwerini ghọghọ ọda-ọda. \v 4 Ogẹn wẹ gi ru Jerusalẹm, ndị-ụka lẹ ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn lẹ ndị-isi nọ nabanhan wẹ, ya wẹ nọ gwa wẹ ihiẹn ile Osolobuẹ gi wẹ rụn. \v 5 Kanị ndị hụ imẹ ndị kwerini hụn rị itu ndị Farisi nọ lihi ọtọ, sị, “Wẹ ka gwarịrị ndị alị ọzọ wụlẹni ndị Ju nị wẹ k'a kwarịrị ugun, tizikwọnị wẹ iwu wẹ dọnmẹ Iwu Mozizi.” \p \v 6 Ya ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn lẹ ndị-isi nọ zugbama nị wẹ leban okuni ẹnya. \v 7 Ogẹn wẹ gi dọbe okuni, Pita nọ lihi ọtọ, sị wẹ, “Umunẹ m, ụnụ a marịnghọ kẹ Osolobuẹ dọn họpụha m imẹ ụnụ mbụ-mbụ, gi m mẹ ndị alị ọzọ nụ oziọma, kweri. \v 8 Osolobuẹ hụn marịn obi ịhịan ile nọ shịa nị wẹ ẹri ghahanị iye wẹ Mmọn-nsọ k'o dọn ye ẹnyi. \v 9 O nwọnni ihiẹn ọ sị n'ọ rị ichẹn ẹgbata ẹnyi lẹ wẹ, makẹni ọ chanchanpụzịkwọ obi wẹ makẹni wẹ kweri ekweri. \v 10 Kị haịn nwan ụnụ gi a nwan Osolobuẹ ghahanị ibu okẹn ibu e che ndị kwerini olu; ibu hụn o mẹni kẹ ẹnyi kẹ ndị nẹdi ẹnyi kanị asanị ẹka bu?” \v 11 Pita nọ sịzị, “Mba! Ẹnyi kweri nị kẹ ẹnyi dọn nwẹ nzụọfụha ghahanị ẹfọma Onyẹ-nwẹni-ẹnyi wụ Jesu kẹ wẹ dọnzịkwọ nwẹ.” \p \v 12 Ndị hụ ile zu ebẹhụ nọ gba nkịntịn, e gọn ntịn kẹ Pọlụ lẹ Banabasị rị a gwa(zịkwọ) wẹ ihiẹn-ahịma lẹ ọrụn-atụmẹnya Osolobuẹ gi wẹ rụnsọnmẹ imẹ igunrun ndị anị ndị ọzọ wụlẹni ndị Ju. \p \v 13 Ogẹn wẹ gi kugụụ, Jemisi nọ sị, “Umunẹ m, gọn ni m ntịn. \v 14 Simịọnụ\f + \fr 15:14 \ft Ẹrịra kẹ ndị Ju dọn a kpọ Saịmọnụ.\f* e kugụọ kẹ Osolobuẹ dọn mẹni ndị alị ọzọ ẹfọma, kẹni ọ hụn ụzọ gha imẹ wẹ wepụha ndị k'a wụ nke ẹ. \v 15 Ihiẹnni lẹ ihiẹn ndị-amụma ku imẹ Ẹkụkwọ-nsọ dangbama. Makẹni, imẹ Ẹkụkwọ-nsọ, ndị-amụma de, sị, \q1 \v 16 ‘Ihiẹnni mẹgụụ, \q2 m k'e kinhẹn; \q2 m k'a tụndọnzi ụlọ\f + \fr 15:16 \ft Emọsị 9.11\ft Alị-eze\f* Defidi, \q2 hụn dannị; \q2 m k' a tụndọnzi ihiẹn wiwini; \q2 m k'e mẹ ẹ rịzị k'ọ rị mbụ, \q2 \v 17 kẹni ndị alị ndị ọzọ ile họdụnị \q2 hụn ụzọ bịa d'e kunrun Di-nwọnni-ẹnyi— \q2 kẹ ndị alị ndị ọzọ ile ahụn \q2 hụn m k'a kpọ d'a za ẹfan m. \q1 Di-nwọnni-ẹnyi hụn mẹ wẹ marịn ihiẹn ndịnị \v 18 ketekete rị e ku ẹ.’ \p \v 19 Ya wụ, ihiẹn m rị e ku wụ nị ẹnyi esọngbukọ ndị anị ọzọ ahụn wụlẹni ndị-Ju hụn rị e rogharị d'e kunrun Osolobuẹ. \v 20 Kama, ẹnyi k'e dejẹn ni wẹ ẹkụkwọ, sị wẹ hụ erilẹ ihiẹn ọwụlẹ wẹ gi rụa mmọn, makẹni ọ rụ a rụ; w'a ghẹrẹlẹ; w'e rilẹ anụ ọwụlẹ wẹ rụkwọn olu; w'e rilẹ ẹdeke. \v 21 Makẹni, kete elee-mgbe, ndị a kuzi Iwu Mozizi akọnị imẹ obodo ọwụlẹ—gha agbọ d'e ru agbọ; wẹ hụzịkwọ a gụn nị ịhịan ile ya imẹ ụlọ-ofufe ndị Ju rị obodo rị ichẹn-ichẹn Ụhụọhịn Izu-ikẹn ọwụlẹ.” \s1 Ẹkụkwọ-ozi Wẹ Dejẹnni Ndị Wụlẹni Ndị Ju Rị E Sọn Jesu \p \v 22 Ya ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn lẹ ndị-isi lẹ ndị ụka ile rị imẹ Jerusalẹm nọ kwerigbama nị wẹ hanpụha ịhịan imẹ wẹ, nị wẹ sọn Pọlụ lẹ Banabasị jẹn Antịọkụ. Madụ ẹbụọnị kẹ wẹ hanpụha: Judasị hụn w'a kpọ Basabasị lẹ Saịlasị—wẹ ẹbụọ wụsọnmẹ ndị-isi ndị-isi imẹ ndị kwerini. \v 23 Wẹ nọ we ẹkụkwọ-ozi ye wẹ. Ihiẹn wẹ de imẹ ẹ wụ: \p “Ẹnyi ile wụ umunẹ ụnụ gba de ẹhụhụọ-ozini, kẹ ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn kẹ ndị-isi; ẹnyi rị e dejẹnni umunẹ ẹnyi ndị wụlẹni ndị Ju, hụn rịsọnmẹ Antịọkụ lẹ Siria lẹ Silisịa. Ẹnyi e kele ụnụ! \p \v 24 Ebe o mẹ ni ẹnyi a nụgụọ n'o nwẹgụọ ndị gha ebe ẹnyi rị bịa d'e kunrun ụnụ, kusọnmẹ oku rị e ye ụnụ mmakp'ẹhụ, e mẹ obi erulẹ ọnụ alị, bụ ẹnyi ezini wẹ, \v 25 ẹnyi e kwerigbamagụọ nwan hanpụha ndị k'a nọkin ẹnya ẹnyi, nị wẹ sọnhẹn ezi umunẹ ẹnyi wụ Banabasị lẹ Pọlụ— \v 26 ndị hụn bu ndụn wẹ che ọb'ẹka makẹ ufiri Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu Kristi. \p \v 27 Ya kẹ ẹnyi zini nwan Judasị lẹ Saịlasị, kẹni wẹ gizi ọnụ wẹ gwa ụnụ ihiẹn ndị hụ ẹnyi de. \v 28 Makẹni ọ hụghọ Mmọn-nsọ lẹ ẹnyi lẹ enwẹn ẹnyi mma nị ẹnyi ebuyekọ ọnụ ibu ọzọ—wezụka ihiẹn ndịnị rị mkpa: \v 29 erilẹ ni ihiẹn-oriri wẹ gi rụa mmọn lẹ ẹdeke lẹ anụ wẹ rụkwọn olu; aghẹrẹlẹ ni. Ụnụ na ihiẹn ndịnị wẹ tọ, o k'a rịnị ụnụ mma. Nọdị nị ọhụnma.” \p \v 30 Ya wẹ nọ zipụ wẹ; wẹ nọ si Antịọkụ. Ogẹn wẹ gi kpọgbamagụụ ndị ụka hụ ile, wẹ nọ we ẹkụkwọ-ozi hụ ye wẹ. \v 31 Ogẹn wẹ gi gụngụụ a, wẹ nọ ghọghọ makẹni ozi rịn'a gba wẹ umẹ. \v 32 Judasị lẹ Saịlasị, hụn wụzịkwọ ndị-amụma, nọ gizi oku bu ọda gba ndị kwerini umẹ, mẹ wẹ zekẹnmẹ. \v 33 Ogẹn wẹ gi nọbe ebẹhụ, ndị kwerini nọ gi udọn zi wẹ lanị ndị zihẹ ni wẹ. \v 34 [Kanị Saịlasị nọ sị n'o k'a nọdị ebẹhụ.] \v 35 Pọlụ lẹ Banabasị esọnni ndị ahụn lama, kama, wẹ nọ nọdị imẹ Antịọkụ. Wẹ lẹ ndị ọzọ bu ọda nọ nọdị ebẹhụ a kuzi, e zi ozi Di-nwọnni-ẹnyi. \s1 Pọlụ lẹ Banabasị E Kebe \p \v 36 A nọbe wẹ, Pọlụ nọ sị Banabasị, “Bịa nị ẹnyi kin-azụụn d'a hụn umunẹ ẹnyi imẹ Kraịstị ndị rịsọnmẹ obodo ile ẹnyi nọ zi ozi Di-nwọnni-ẹnyi, nị ẹnyi hụn kẹ wẹ rị.” \v 37 Banabasị te chọ nị wẹ weri Jọnụ hụn w'a kpọ Makị. \v 38 Kanị Pọlụ achọnị nị wẹ weri onyẹ na wẹ tọ imẹ Pamfilịa, hụn sọnlẹni wẹ rụn ọrụn wẹ jẹn d'a rụn. \v 39 Wẹ nọ dọnkẹnmẹ okuni, nke wụ nị onyẹ ọwụlẹ nọ jẹnmẹ nke ẹ. Banabasị nọ weri Makị, wẹ nọ chọrị ụgbọ-mirin, buli, shi Saịprọsị. \v 40 Kanị Pọlụ nọ weri Saịlasị. Ndị ụka nọ ha a ye ẹka Di-nwọnni-ẹnyi kẹ n'o yen'ẹ ẹka. \v 41 Ọ nọ jẹnsọnmẹ imẹ Siria lẹ Silisịa, mẹkọ ndị ụka rịsọnmẹ ebẹhụ zekẹnmẹ. \c 16 \cl Isi Nke Mmisin \s1 Timoti E Sọnmẹ Pọlụ lẹ Saịlasị \p \v 1 Pọlụ e rugụụ Dẹbe, ọ nọ si Listra. Imẹ Listra, o nwẹ onyẹ ohu kwerini w'a kpọ Timoti; nnẹ ẹ wụ onyẹ Ju kweri ni Jesu; kanị nẹdi ẹ wụ onyẹ Griki. \v 2 Ndị kwerini rị Listra lẹ Ikoniọm e ku oku Timotini ọhụnma. \v 3 Pọlụ chọ nị Timoti sọnmẹ ẹ; ya ọ nọ gi ifiri ndị Ju rị Listra lẹ Ikoniọm ebẹhụ weri ẹ d'a kwa a ugun—makẹni wẹ ile amarịngụọ nị nẹdi ẹ wụ onyẹ Griki, ẹlẹ onyẹ Ju. \p \v 4 Wẹ nọ nwan ghasọnmẹ obodo-obodo, gwakọ ndị ụka iwu ndị hụ ndị-ozi ahụn pụ-ichẹn lẹ ndị-isi rị Jerusalẹm ye, a sị wẹ hụnkwọ a nị wẹ e dọnmẹchanrịn wẹ ile. \v 5 Ya ụka ndị hụ nọ zekẹnmẹ imẹ okukwe, e buwaye ọda ụhụọhịn-ụhụọhịn. \s1 Ọhụn Pọlụ Hụn Imẹ Trasị \p \v 6 Wẹ nọ fetu Azụụn Frigia lẹ Galeshịa, ebe o mẹ ni Mmọn-nsọ a sịgụọ wẹ ekukwọlẹ oku-Chuku imẹ Azụụn Eshịa. \v 7 Ogẹn wẹ gi ru ebe wẹ gha a banye Mishịa, wẹ nọ mẹmẹ ni wẹ banye imẹ Azụụn Bitinia, kanị Mmọn nke Jizọs' anịnị wẹ. \v 8 Ya wẹ nọ ghafe Mishịa jẹnmẹ Trasị. \p \v 9 Imẹ uhinhin ahụn, Pọlụ nọ hụn ọhụn: hụn kẹ okẹnnyẹ ohu, onyẹ Masẹdonia turuhụ, a rịọ a, sị, “Bịa Masẹdonia d'e yeni ẹnyi ẹka ndọ-o!” \v 10 Ogẹn o gi hụngụụ ọhụn hụ, ẹnyi nọ kwademẹ ozigbo-ozigbo nị ẹnyi fetu Ohimin banye Masẹdonia, makẹni ẹnyi gi ẹ dọn nị Osolobuẹ sị ẹnyi d'e zi ndị rị ebẹhụ oziọma. \s1 Lidia E Rogharị, Sọnmẹ Jesu \p \v 11 Ya ẹnyi nọ banye ụgbọ-mirin ghaferi Trasị, shi Samotresi; eki e fọn, ẹnyi nọ ru Nịapolisi. \v 12 Ẹnyi nọ gha ebẹhụ si Filipi, obodo rị mkpa imẹ Azụụn Masẹdonia. Ndị Rom kẹti-kẹti uwẹ bi obodo Filipi. Ẹnyi nọ nọbie ebẹhụ. \p \v 13 O ru Ụhụọhịn Izu-ikẹn, ẹnyi nọ gha imẹ obodo pụ, si mkpẹnrẹn iyi, ebe ẹnyi ro nị ịya wụ ebe w'a nọ e mẹ ekpere, ẹnyi nọ nọdị alị gwama ikpoho ndị gbakikomẹ ebẹhụ oku. \v 14 Okpoho ohu w'a kpọ Lidia hụn e sọn ndị Ju e fe Osolobuẹ, hụ e gọn ẹnyi ntịn. Onyẹ obodo Tịatira rọ; o re ẹkwa aṅanrannị hụn e nwun ufie-rọnị, ufie-rọnị. Di-nwọnni-ẹnyi nọ shịapụ obi ẹ n'o gi ihiẹn Pọlụ rị e ku dọn. \v 15 Ogẹn wẹ gi mẹgụụ 'ya lẹ ikpun-ụlọ a mirin-Chuku, ọ nọ rịọ ẹnyi, sị, “Omẹni ụnụ e kwerighọ nị m wụ onyẹ kweri ni Di-nwọnni-ẹnyi, bịa nị iwe m d'a nọdị nwan.” Nke ẹ nọ bụn. \s1 A Tụ Wẹ Pọlụ Lẹ Saịlasị Ye Imẹ Ụlọ-ngan \p \v 16 Ụhụọhịn ohu, ebe ẹnyi jẹnkọ ebe wẹ a nọdị e mẹ ekpere, ẹnyi nọ hụn nwa-agbọọ ohu wụ igbọn, hụn eje-mmọn o gi a hụn ụzọ rị imẹ ẹ. O gi ihiẹnni a kpahanị ndị nwọnn'ẹ egho ọda-ọda. \v 17 Nwa-agbọọnị hụ e sọnhunmẹ Pọlụ lẹ ẹnyi ndị uwẹ lẹ Pọlụ wị. Ọ nọbe, ọ dọbefụ oro, sị, “Ndịnị wụ ndị-idibo Osolobuẹ hụn kachanrịnnị! Wẹ rị a gwa ọnụ kẹ ụnụ k'a dọn nwọn nzụọfụha.” \v 18 O mẹpụ ihiẹnni akp'ọhịn ole-lẹ-ole, ọ nịzịnị Pọlụ din; Pọlụ nọ gbehutọ, sị mmọn hụ, “M rị e gi ẹfan Jizọsị Kraịstị a sị ị gha imẹ ẹ pụha!” Ọ nọ pụha ozigbo. \p \v 19 Kanị ogẹn ndị nwọnn'ẹ gi hụn a nị ihiẹn wẹ gi a kpa egho a la, wẹ nọ kwọndọn Pọlụ lẹ Saịlasị, dọkpụn wẹ si imẹ afịa d'e kunrun ndị-isi ọkịkị. \v 20 Ogẹn wẹ gi wegụụ wẹ ru ẹka ndị-isi ọkịkị, wẹ nọ sị, “Ikẹnnyẹ ndịnị rị e ye obodo ẹnyi nsọngbu; ndị Ju kẹ wẹ wụ, \v 21 wẹ rị a kuzisọnmẹ ọdịnalị hụn iwu ẹnyi ndị Rom sị ẹnyi anabanhanlẹ, ẹnyi emẹlẹ.” \v 22 Igunrun hụ nọ sọn wẹ bulụmanị wẹ. Ndị-isi ọkịkị nọ sị wẹ gbụpụ wẹ ẹkwa, gbu wẹ mkpịnsịn. \v 23 Ogẹn wẹ gi gbugụụ wẹ mkpịnsịn ọda-ọda, wẹ nọ tụ wẹ ye ụlọ-ngan, sị onyẹ e du ndị-ngan chedọn wẹ ọhụnma-ọhụnma. \v 24 Ọ nọ mẹ ihiẹn ndị-isi sị a mẹ, bu wẹ che mmughẹ hụn rịchanrịn imẹ-imẹ ụnọ-ngan. Ọ nọ kpọdọn wẹ ụkụ che aba. \fig Ọ nọ kpọdọn wẹ ụkụ che aba|src="WA03976b.jpg" size="col" loc="ACT 16" copy="Graham Wade; United Bible Societies" ref="16.24" \fig* \p \v 25 O ru imẹ abalị, Pọlụ lẹ Saịlasị hụ e mẹ ekpere, a bụ ẹbụ, a ja Osolobuẹ mma; ndị-ngan hụ e gọn wẹ ntịn. \v 26 Idẹnmizi, okẹn alị-ọmahihie nọ bidọn, mahihie ọda-ọda—nke wụ nị iyetọ ụlọ-ngan nọ mẹhunmẹ; ozigbo ahụn, ụzọ ile nọ gụnpụ, ẹgan wẹ gi kpọdọn onyẹ ọwụlẹ a ganpụchanrịn. \v 27 Ogẹn onyẹ hụ e du ndị ngan gi tẹnhin, hụn a nị ụzọ ngan rị oghe, ọ nọ sepụha ọpịa-agha a n'o gbu enwẹn ẹ, makẹni o ro ni ndị ngan a gbapụgụọ. \p \v 28 Kanị Pọlụ nọ yi okẹn-oro, sị, “Egbukwọlẹ enwẹn i! Ẹnyi ile hụ ebeni!” \v 29 Ya okẹnnyẹ hụ nọ sị wẹ buhẹ ukpẹ; ọ zụnbanhan, gbu ni Pọlụ lẹ Saịlasị osekpu, ẹhụ hụ a ma a nni. \v 30 Ya ọ nọ wepụha wẹ ezi, sị, “Ndị nwọnni m, k'i m'e mẹ nị m nwọn nzụọfụha?” \v 31 Wẹ nọ sị a, “Kweri ni Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu, i k'e nwọn nzụọpụha—kẹ 'yụ kẹ ezi-lẹ-ụlọ ị!” \v 32 Wẹ nọ gwa 'ya lẹ ndị ile rị iwe ẹ oku nke Di-nwọnni-ẹnyi\f + \fr 16:32 \ft oku Osolobuẹ\f*. \v 33 Ọ nọ weri wẹ imẹ abalị hụ d'a chanchan wẹ ebe wẹ rụsọnmẹ ẹhụ, wẹ nọ mẹ 'ya lẹ ikpun-ụlọ a ile mirin-Chuku ozigbo-ozigbo. \v 34 Ebẹhụ k'ọ nọ we wẹ si imẹ ụlọ iwe ẹ, bupụha nị wẹ ihiẹn-oriri; ọ hụ a ghọghọ n'o kwerigụọ nị Osolobuẹ—'ya lẹ ikpun-ụlọ a ile. \p \v 35 Eki e fọn, ndị-isi ọkịkị nọ zi ndị ẹwuru-ogi d'a sị onyẹ hụ e du ndị ngan, “Hapụ ikẹnnyẹ ndị hụ nị wẹ lama.” \v 36 Onyẹ-ndu ndị-ngan hụ nọ we ozi hụ jẹnni Pọlụ, sị a, “Ndị-isi ọkịkị zihẹ ozi, sị wẹ hatu ọnụ nị ọnụ lama. Pụha nị nwan nị ụnụ gi udọn lama.” \v 37 Kanị Pọlụ nọ sị, “E gbugụọ wẹ ẹnyi ili id'ẹnya ịhịan ile bụ e lebannị wẹ oku ẹnya; a tụgụọ wẹ ẹnyi ụmụ-di-alị Rom\f + \fr 16:37 \ft Ogẹn hụ, onyẹ anị ọwụlẹ a s'ẹka a wụrụ nwa-di-alị Rom omẹni ndị mụ n'a wụ ụmụ-di-alị Rom mọbụ n'o fe anị-eze Rom ọhụnma mọbụ n'o gi egho ṅọnrin ẹ.\f* ye ụlọ-ngan; wẹ chọ nwan nị wẹ gi nzuzue hatu ẹnyi? Mba! Wẹ gi ẹka wẹ bịa d'e wepụha ẹnyi.” \v 38 Ndị ẹwuru-ogi nọ bu okuni jẹnni ndị-isi ọkịkị. Ogẹn ndị-isi ọkịkị gi nụ nị wẹ wụ ụmụ-di-alị Rom, egun nọ tụma wẹ. \v 39 Ya wẹ nọ bịa d'a rịọ wẹ. Wẹ nọ wepụha wẹ, sị wẹ gha obodo hụ pụ—a gwa wẹ, a gwadọnzi. \v 40 Ogẹn wẹ gi ghagụọ ụlọ-ngan fụha, wẹ nọ si iwe Lidia. A hụngụụ wẹ ndị kwerini, gbagụụ wẹ umẹ, wẹ nọ gha ebẹhụ pụ. \c 17 \cl Isi Nke Mmẹsa \s1 Nsọngbu Hụn Bịanị Pọlụ Wẹ Imẹ Tẹsalonika \p \v 1 Ogẹn Pọlụ lẹ Saịlasị gi ghagụụ imẹ Amfipolisi lẹ Apolonia, wẹ nọ ru obodo Tẹsalonika. Ụlọ-ofufe ndị Ju rị ebẹhụ. \v 2 Pọlụ nọ jẹnmẹ ụnọ-ofufe hụ k'o dọn e mẹ ebe ile. Ọ hụ e jẹn ẹ Ụhụọhịn Izu-ikẹn, Ụhụọhịn Izu-ikẹn. Ẹrịra k'o jẹn ẹ mgbe ẹtọ. Hụn ahụn ile ọ rị e jẹn, ọ hụ e gi usọnrọn-usọnrọn e gi ihiẹn rị imẹ Ẹhụhụọ-nsọ a gwa wẹ oku, \v 3 a kọwa nị wẹ, a ghọsị wẹ nị Ẹhụhụọ-nsọ ku ẹ nị Kraịstị, Onyẹ hụ Osolobuẹ tumẹ, k'a ta afụnfụn, n'o k'a ghazịkwọ ọnwụn lihi. Ọ hụ a sị wẹ, “Jesuni m rị a gwa ọnụ oku ẹ wụ Kraịstị, Onyẹ hụ Osolobuẹ tumẹ.” \v 4 Ndị hụ imẹ wẹ nọ kweri, wẹ nọ sọnmẹ Pọlụ lẹ Saịlasị. Ndị Griki bu ọda hụn e fe ofufe ndị Ju lẹ ikpoho ndị wẹ marịn amarịn bu ọda nọzị kweri. \v 5 Kanị ẹnya nọ fụma ndị Ju, wẹ nọ chọrị ndị isi-mgbaka rị imẹ afịa, wẹ nọ yeni wẹ ẹka kpọkikomẹ ndị bu ọda, bu isusu che imẹ obodo hụ. A zụnban wẹ imẹ ụlọ iwe Jasịn' d'a chọ Pọlụ lẹ Saịlasị, kẹni wẹ wepụha wẹ weye ndị alị. \v 6 Kanị ahụnnị wẹ wẹ; wẹ nọ dọkpụnrụn Jasịn' lẹ ndị hụ imẹ ndị kwerini jẹnni ndị-isi obodo hụ, e yi oro, a sị, “Ikẹnnyẹ ndịnị rị e bu ụwa isi a kpọma alị a bịazịọlẹ ebeni, \v 7 Jasịn' a na wẹ ye ụlọ! Wẹ ile rị a dan iwu eze-kanị wụ Siza, e ku n'o nwẹ eze ọzọ rịnị w'a kpọ Jesu.” \v 8 Ogẹn ndị obodo hụ lẹ ndị-isi wẹ gi nụ ihiẹnni, obi eruzini wẹ alị. \v 9 Wẹ nọ be Jasịn' lẹ ndị ọzọ nhan; a nagụụ wẹ wẹ ẹka mbe, ya wẹ nọ hatu wẹ nị wẹ lama. \s1 Ndị Bẹrịa Shịapụ Ẹfọ Nụ Oziọma \p \v 10 Ozigbo ahụn, ndị kwerini nọ gi imẹ uhinhin ahụn zifụ Pọlụ lẹ Saịlasị si obodo Bẹrịa. E ru w'ẹ, ya wẹ nọ si imẹ ụlọ-ofufe ndị Ju. \v 11 Ndị Ju rị Bẹrịa ka obi wẹ a shịapụ karị ndị rị Tẹsalonika. Makẹni, wẹ gichanrịn obi we ile nabanhan oku hụ, e leban ẹnya Ẹhụhụọ-nsọ ụhụọhịn ile kẹni wẹ marịn kẹ ihiẹn ndị hụ Pọlụ ku wụ ezioku. \v 12 Ufiri ẹ, ndị bu ọda imẹ wẹ nọ kweri—kẹ ikpoho bu ọda wẹ marin amarịn wụlẹni ndị Ju kẹ ikẹnnyẹ bu ọda wụlẹni ndị Ju. \v 13 Kanị, ogẹn ndị Ju rị Tẹsalonika gi marịn nị Pọlụ e kuọlẹ oku Chuku imẹ Bẹrịa, wẹ nọ bịazị ebẹhụ d'a kpasu ndị rị ebẹhụ. \v 14 Ya ndị kwerini rị ebẹhụ nọ zipụ Pọlụ si alị rị ẹhụ Ohimin; kanị Saịlasị lẹ Timoti nọ nọdịgụụ Bẹrịa ebẹhụ. \v 15 Ndị hụn dupụ Pọlụ nọ du ẹ rukwọrị obodo Atẹnsi; ọ nọ zi wẹ gwa Timoti lẹ Saịlasị bịakẹnrin d'e kunrun ẹ, ya wẹ nọ la a tọ. \s1 Ozi Pọlụ Zi Ndị Ọka-ẹkụkwọ Imẹ Atẹnsi \p \v 16 Ogẹn Pọlụ gi rị e che Timoti lẹ Saịlasị imẹ Atẹnsi, izize hụ e ze ẹ makẹni ọ hụn nị alị hụ ile wụ mmọn-mmọn. \v 17 Ọ nọ gi ifiri ẹ, ọ nọ gwama ndị Ju lẹ ndị wụlẹni ndị Ju hụn e fe ofufe ndị Ju oku Jesu imẹ ụlọ-ofufe ndị Ju, e sọn wẹ a dọ a, a nọzịkwọ imẹ afịa a gwa ndị ọwụlẹ rị ebẹhụ oku ụhụọhịn ile. \p \v 18 Ndị hụ imẹ ndị hụn a chọ anị oku hụn rị itu ndị Epikuria lẹ itu ndị Stọịkị nọ sọn ẹ dọma. Ndị hụ imẹ wẹ sị, “Kịnị kẹ onyẹ ịta-lẹ-okuni rị e ku?” Ndị ọzọ sị, “Ọ nọ kẹ sị ọ rị e ghoro mmọn ọhụn.” (Wẹ ku ẹrịra makẹni ọ rị e zi oziọma banyeni Jesu, e ku oku ịgha ọnwụn lihi.) \v 19 Ya wẹ nọ w'ẹ jẹn ọgwa hụ w'a kpọ Eropagọsị, sị a, “Kọwa nị nwan ẹnyi ihiẹn ọhụnnị ị rị a kuzi. \v 20 Ẹnyi anụtuni ihiẹn ndịnị ị rị e ku; ẹnyi chọ nwan nị ẹnyi ghọta wẹ.” \p \v 21 O nwẹni ihiẹn ndị obodo Atẹnsi ile lẹ ndị ọbịa bi ebẹhụ gi nwan ogẹn wẹ e mẹ karị iku ihiẹn ọhụn lẹ ịnụ ihiẹn ọhụn. \p \v 22 Ya Pọlụ nọ wuzo ihun ndị rị ọgwa Eropagọsị, sị, “Ndị Atẹnsi, a hụnọlẹ m'a nị ụnụ e fekẹ ihiẹn wẹ e fe efee—kẹ ihun kẹ azụụn. \v 23 Makẹni, ogẹn m gi ghakọ imẹ obodo ụnụ, m hụ e lekpọ ihiẹn ndị ọnụ e fe; m nọ hụn ụlọ-mmọn wẹ deye ihiẹnni: ‘Ọnwan wụ nke mmọn hụ ẹnyi marịnlẹni.’ Ihiẹn hụ ọnụ rị e fe, hụn ụnụ marịnlẹni, ya kẹ m rị nwan a gwa ụnụ oku ẹ. \p \v 24 Osolobuẹ hụn ke ụwa lẹ ihiẹn ile rị imẹ ẹ, Onyẹ hụn nwẹ elu-igwee lẹ ụwa, ara bi imẹ ụnọ-mmọn wẹ gi ẹka tụn; \v 25 w'a ra gi ihiẹn gha ẹka ịhịan bịa e fe ẹ, nọkẹ sị o nwẹ ihiẹn rị a kọn'a. Mba, makẹni 'ya lẹ enwẹn ẹ wụ hụn e ye ịhịan ndụn lẹ umẹrẹn lẹ ihiẹn ile. \v 26 Ọ gha onyẹ ohu wepụha ndị alị ile nị wẹ bigbarị elu ụwa ile, ọ nọ tumẹsọnmẹ ni wẹ ogẹn nke wẹ lẹ alị wẹ k'e bi. \v 27 O mẹ ihiẹnni kẹni wẹ hụn ụzọ chọ Osolobuẹ—ikẹnkwọ a hụn w'a ebe wẹ rị e bisọnmẹ ẹka a chọ a—kanị, ọ nọkunmẹ onyẹ-onyẹ imẹ ẹnyi anọkunmẹ. \v 28 Makẹni ‘Imẹ ẹ kẹ ẹnyi nọ a rị ndụn; imẹ ẹ kẹ ẹnyi nọ e jẹnhunmẹ; imẹ ẹ kẹ ẹnyi nọ a rị.’ O nwẹghọdẹ ndị nke ụnụ e deni hụn de ẹ, sị, ‘Eziẹ, ẹnyi nwẹn wụzikwọ ụmụ a.’ \p \v 29 Ebe o mẹ ni ẹnyi wụ ụmụ Osolobuẹ, ẹlẹ hụn ẹnyi e gi e ro ni Osolobuẹ ẹnyi nọ kẹ goru mọbụ ọna (siva) mọbụ ọmụma—ihiẹn ndị hụ wẹ gi akọ-lẹ-uche lẹ iroro ịhịan kpụ. \v 30 Osolobuẹ fepụ ẹnya ogẹn ịhịan gilẹni marịn a. Kanị, ọ sịgụọ nwan ịhịan ile rị ebe ile wẹ rogharị. \v 31 Makẹni, ọ kayegụọ ụhụọhịn o jẹnkọ d'e gi kin ụwa ikpe zinrinni ghahanị okẹnnyẹ ohu o tumẹ. O mẹgụọ ịhịan ile marịn onyẹ okẹnnyẹ hụ wụ ghahanị iweli ẹ ogẹn o gi nwụnhụngụụ.” \p \v 32 Ogẹn wẹ gi nụ banyeni ịgha ọnwụn weli ịhịan, ndị hụ imẹ wẹ nọ kpa a ye ẹmụ; kanị ndị ọzọ sị, “Ẹnyi chọ n'ị gwazị ẹnyi oku ihiẹnni.” \v 33 Ya Pọlụ nọ gha iko hụ pụ. \v 34 Kanị ikẹnnyẹ ndị hụ imẹ wẹ nọ ban n'a, kweri ni Jesu. Onyẹ ohu imẹ wẹ wụ Diyonishusu onyẹ ohu imẹ ndị e zu ọgwa Eropagọsị, ya lẹ okpoho ohu w'a kpọ Damarisi, lẹzi ndị ọzọ wẹ ile wị. \c 18 \cl Isi Nke Mmẹsatọ \s1 Pọlụ A Rụn Ọrụn Jesu Imẹ Kọrẹntị \p \v 1 Ihiẹnni e mẹgụụ, Pọlụ nọ gha Atẹnsi pụ, si obodo Kọrẹntị. \v 2 Ebẹhụ k'ọ nọ hụn onyẹ Ju w'a kpọ Akwila, onyẹ Azụụn Pọntusu, hụn 'ya lẹ nwunyẹ ẹ wụ Prisilịa gba gha alị Itali bịa ebẹhụ nke ọhụn, makẹni eze-kanị wụ Klọdiọsị Siza sị ndị Ju ile gha Rom pụ. Ya Pọlụ nọ jẹn d'a hụn wẹ. \v 3 Makẹni ụdị ọrụn ohu kẹ ya lẹ wẹ a rụn, ọ nọ du wẹ nọdị, a rụngbama ọrụn—ọrụn w'a rụn wụ imẹmẹ ihiẹn wẹ gi e mẹmẹ ọdụ. \v 4 Ụhụọhịn Izu-ikẹn ile, ọ hụ e jẹn ụlọ-ofufe ndị Ju d'a gwa wẹ oku, a lịlịma n'o mẹ wẹ kweri—kẹ ndị Ju kẹ ndị wụlẹni ndị Ju. \p \v 5 Ogẹn Saịlasị lẹ Timoti gi gha Masẹdonia bịa, Pọlụ nọ gi ogẹn ẹ ile e zi oziọma, a kọwa nị ndị Ju nị Jesu wụ Kraịstị. \v 6 Ogẹn wẹ gi bulụma n'a, kparimẹ ẹ, ya ọ nọ zinzinfụ uzunzun rị a ẹkwa tọ nị wẹ gi gwa wẹ n'e mẹọlẹ wẹ eje-ihiẹn, sị wẹ, “Ẹdeke ọnụ rị ụnụ isi! Ẹka m rị ọchan! Gha kikẹni jẹnmẹ, e buru m ndị wụlẹni ndị Ju.” \v 7 Ya ọ nọ gha ebẹhụ pụ, si iwe okẹnnyẹ ohu w'a kpọ Taịtiọsị\f + \fr 18:7 \fl mọbụ: \ft Taịtọsị\f* Jọstusu, hụn wụlẹni onyẹ Ju bụ o fe ofufe ndị Ju. Iwe Taịtiọsị rị e sọn ụlọ-ofufe hụ. \v 8 Krịpọsị wụ onyẹ-isi ụlọ-ofufe hụ nọ kwerini Di-nwọnni-ẹnyi, 'ya lẹ ezi-lẹ-ụlọ a ile; ndị Kọrẹntị bu ọda hụn nụ oziọma Pọlụ rị e zi nọzị kweri, wẹ nọ mẹ wẹ mirin-Chuku. \p \v 9 Uhinhin ohu, Pọlụ nọ hụn ọhụn ebe Onyẹ-nwẹni-ẹnyi nọ sị a, “Atụlẹ egun; ka kumẹ, agbakwọlẹ nkịntịn, \v 10 makẹni m nọyeni i anọyeni. O nwọnni onyẹ k'e mẹtụ ị ẹka, rụ ị ẹhụ, makẹni m nwọn ndị bu ọda imẹ obodoni.” \v 11 Ya ọ nọ nọdị ebẹhụ ahụa ohu lẹ ifọn isin, a kuzi wẹ oku Osolobuẹ. \p \v 12 Kanị ogẹn Galio gi wụ Gọvanọ rị a kịdọnni ndị Rom imẹ Azụụn Akaya, ndị Ju nọ kịgbama, maye Pọlụ, w'ẹ jẹn ọgwa Gọvanọ. \v 13 Wẹ nọ sị Gọvanọ, “Okẹnnyẹni rị a sị ịhịan gi ụzọ ọzọ wụlẹni hụn Iwu ku femẹ Osolobuẹ.” \v 14 Kanị ogẹn Pọlụ gi chọhụ n'o kumẹ, Galio nọ sị ndị Ju, “Omẹni oku ịdan iwu obodo rọ mọbụ nị wẹ mẹ ihiẹn wụ eje-ihiẹn nke-esi, nke m'e te yeni ụnụ ndị Ju ọnụ. \v 15 Ebe o mẹ nwan ni oku ihiẹn onyẹ ku lẹ ẹfan ịhịan lẹ oku iwu ụnụ rọ, gi ni ẹka ọnụ leban a ẹnya; ekinkọ m ụdị ikpe ndịnị!” \v 16 Ya ọ nọ chụpụ wẹ imẹ ọgwa. \v 17 Ya wẹ ile nọ kwọndọn Sọstẹnẹsị wụ onyẹ-isi ụnọ-ofufe ndị Ju, gbu ẹ ili ihun-ezi ọgwa hụ, kanị Galio e feyedẹni wẹ ẹnya. \s1 Pọlụ E kinhẹn Obodo Antịọkụ \p \v 18 Pọlụ a nọbe Kọrẹntị, ya ọ nọ sị ndị kwerini rị ebẹhụ nọdị ọhụnma, ọ nọ banye ụgbọ-mirin shi anị Siria. Ịya lẹ Prisịla lẹ Akwila wị. E ru wẹ obodo Sẹnkrẹ, ọ nọ kọ ntutu, o gi mẹzu nkwa o kwe. \v 19 E ru wẹ Ẹfẹsọsị, ọ nọ na wẹ tọ ebẹhụ: kanị ya lẹ enwẹn ẹ nọ jẹngụụ ụlọ-ofufe ndị Ju d'a gwa wẹ oku. \v 20 Ogẹn wẹ gi sị a nọdịzị, ọ nọ jụ; \v 21 kanị, ogẹn o gi pụkọ, ọ sị, “M k'e kinhẹn, omẹni uche Osolobuẹ rọ.” Ọ nọ gi ụgbọ-mirin gha Ẹfẹsọsị jẹnmẹ. \p \v 22 Ogẹn o gi ru Sizarịa, ya ọ nọ si [Jerusalẹm] d'e kelegụụ ndị ụka, ọ nọ kin[zi] azụụn lasi nwan Antịọkụ. \p \v 23 Ogẹn o gi nọbe ebẹhụ, ọ nọ pụ, jẹnsọnmẹ ebe rị ichẹn-ichẹn Azụụn Galeshịa lẹ Frigia, a gba ndị ile kwerini umẹ. \s1 Ọrụn Apolọsị Rụn Imẹ Ẹfẹsọsị lẹ Kọrẹntị \p \v 24 Ogẹn hụ, onyẹ Ju ohu w'a kpọ Apolọsị, hụn wẹ nọ Alẹzandrịa mụ nọ bịa Ẹfẹsọsị. Okẹnnyẹni ma ku oku ọhụnma-ọhụnma, marịnzị Ẹhụhụọ-nsọ ọda-ọda. \v 25 A kuzigụọ w'a Ụzọ-Di-nwọnni-ẹnyi; o nwẹkẹnmẹ adụdụ o gi e zi ozi; ọ kuzi banyeni Jesu ọhụnma. Kanị mirin-Chuku Jọnụ sụọ k'ọ marịn. \v 26 Ọ nọ kusimẹ ikẹn imẹ ụlọ-ofufe ndị Ju. Kanị, ogẹn Prisilịa lẹ Akwila gi nụ nkuzi ẹ, wẹ nọ weri ẹ shi ụsụọ d'a kọwan'a Ụzọ Osolobuẹ ọhụnma. \v 27 Ogẹn Apolọsị gi chọ n'o fetu si Azụụn Akaya, ndị kwerini nọ ye ẹ ndu, de ẹhụhụọ jẹnni ndị kwerini rị Akaya sị wẹ nabanhan a. Ogẹn o gi ru Akaya, o yekẹnmẹ ni ndị hụn rị ebẹhụ Osolobuẹ yegụnị ẹka kweri ẹka. \v 28 Makẹni ọ nọ id'ẹnya ịhịan ile za ndọndọ ile ndị Ju rị a dọ, zachanrịn a, gi Ẹhụhụọ-nsọ ghọsịchanrịn nị Kraịstị hụ Ẹhụhụọ-nsọ rị e ku oku ẹ wụ Jizọsị. \c 19 \cl Isi Nke Mmitenẹi \s1 Pọlụ A Nọ Imẹ Ẹfẹsọsị Rụn Ọrụn Jesu \p \v 1 Ogẹn Apolọsị gi rị Kọrẹntị, Pọlụ nọ ghashi akpakalị, ghafe obodo bu ọda, pụha Ẹfẹsọsị. Ebẹhụ k'ọ nọ hụn ndị rị e sọn Ụzọ-Jesu. \v 2 Ọ sị wẹ, “Ụnụ e nwẹhẹnghọ Mmọn-nsọ ogẹn ọnụ gi kweri?” Wẹ nọ sị, “Mba, ẹnyi e ke nụtudẹ nị Mmọn-nsọ rị a rị.” \v 3 Ya ọ nọ sị wẹ, “Elee mirin-Chuku kẹ wẹ mẹ nwan ụnụ?” Wẹ nọ sị, “Mirin-Chuku Jọnụ.” \v 4 Pọlụ nọ sị, “Jọnụ gi mirin mẹ ndị rogharịnị mirin-Chuku, a gwa wẹ kwerini onyẹ hụ lalanị ogẹn ya lẹ enwẹn e gi mẹmẹgụụ—ya wụ, wẹ kweri ni Jesu.” \v 5 Ogẹn wẹ gi nụ ihiẹnni, wẹ nọ gi ẹfan Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu mẹ wẹ mirin-Chuku. \v 6 Ogẹn Pọlụ gi bu ẹka kwasị wẹ, Mmọn-nsọ nọ bịakwasị wẹ, wẹ nọ sụma asụsụ ndị ọzọ rị ichẹn-ichẹn, bumẹ amụma. \v 7 (Wẹ ile rị ihiẹn nọkẹ madụ mmẹbụọ.) \p \v 8 Pọlụ nọ jẹnmẹ ụlọ-ofufe ndị Ju. Ọrọgbọ ifọn ẹtọ, ọ hụ e jẹn d'a gwa wẹ oku, e ku banyeni Alị-eze Osolobuẹ, e kusi ikẹn, e mẹ ẹ n'o we-ẹnya, kẹni wẹ kweri. \v 9 Kanị ogẹn ndị hụ imẹ wẹ gi gba isi-akwanran, jụ n'e kwerikọ wẹ, kujama oku Ụzọ-Jesu id'ẹnya ịhịan ile imẹ ụnọ-ofufe hụ, Pọlụ nọ la wẹ tọ. Ọ nọ weri ndị kwerini pụ d'a kuzimẹ wẹ ụhụọhịn ile imẹ ụlọ hụ onyẹ w'a kpọ Taịranọsị a nọdị a kuzi nkuzi. \v 10 O mẹ ihiẹnni ọrọgbọ ahụa ẹbụọ, nke wụ nị ndị ile bi Azụụn Eshịa nọ nụ oku Di-nwọnni-ẹnyi, kẹ ndị Ju kẹ ndị wụlẹni ndị Ju\f + \fr 19:10 \fl Griki: \ft ndị Griki\f*. \s1 Ụmụ Skiva \p \v 11 Osolobuẹ gi Pọlụ rụnsọnmẹ ọrụn-atụmẹnya pụ-ichẹn, \v 12 nke wụ nị, wẹ weridẹ ẹkwa wẹ gi e finchan ọbanje lẹ ẹwuru-ọrụn mẹtụgụụ Pọlụ ẹhụ jẹnni ndị ọrịa, emu wẹ a la, eje-mmọn a gha imẹ ndị wẹ rị imẹ wẹ pụ. \p \v 13 Ya kẹ ndị hụ imẹ ndị Ju hụn a ghahunmẹ a chụpụ eje-mmọn nọ chọ nị wẹ gi ẹfan Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu chụfụ eje-mmọn: wẹ hụ a sị eje-mmọn ndị hụ, “M gi ẹfan Jesu hụn Pọlụ rị e ku oku ẹ a sị ụnụ pụ!” \v 14 Ụmụ-ikẹnnyẹ ẹsa onyẹ Ju ohu w'a kpọ Skiva rị ndị rị e mẹ ihiẹnni. Skiva wụ onyẹ ohu imẹ ndị nchụ-ẹjan kanị. \v 15 Kanị eje-mmọn hụ nọ sị wẹ, “A maringhọ m Jesu; a marịnghọzị m Pọlụ—kanị onyẹ kẹ ụnụ wụ?” \v 16 Ya Okẹnnyẹ ahụn eje-mmọn hụ rị imẹ ẹ nọ wụkwasị wẹ, karị wẹ ẹka, mẹ wẹ mm'ọnụma, nke wụnị ọtọ kẹ wẹ gi gha ụlọ hụ gbapụ, wẹ lẹ ẹhụ ọ rụsọnmẹ wẹ. \v 17 Ndị ile rị Ẹfẹsọsị, kẹ ndị Ju kẹ ndị wụlẹni ndị Ju nọ nụ ihiẹnni; egun nọ tụma wẹ ile; ẹfan Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu nọ nwẹkẹnmẹ ọghọ. \p \v 18 Ọzọzị, ndị hụ imẹ ndị kwerini nọ fụha id'ẹnya ịhịan ile, kọma ọnụ eje-ihiẹn ndị wẹ te rị a rụn. \v 19 Ndị hụn te gi ikẹn eje-mmọn a rụn lẹ ndị a gwọ eje-ọgụn nọ kpọnhẹnsọnmẹ ẹkụkwọ ndị wẹ gi a rụn ihiẹn ndị ahụn d'a dụn ọkụn id'ẹnya ịhịan ile. Ogẹn wẹ gi gbakọ ọnụ egho ẹhụhụọ ndị hụ, ọ gba ihiẹn nọ kẹ egho ọrụn akp'ọhịn nnụ isẹn-kwasị-ọgụn-isin. \v 20 Ya kẹ oku Di-nwọnni-ẹnyi nọ ghakẹnmẹ ihun, weri ọnọdị ọhụnma-ọhụnma. \s1 Obodo Ẹfẹsọsị E Susuhu \p \v 21 Ogẹn ihiẹn ndịnị gi mẹgụụ, Pọlụ nọ kwademẹ obi ẹ imẹ Mmọn-nsọ n'o jẹngụụ Masẹdonia lẹ Akaya n'o k'a gha ebẹhụ jẹn Jerusalẹm. Ọ nọzị sị, “M jẹngụụ Jerusalẹm, m k'e ruzirịrị Rom.” \v 22 Ya ọ nọ zi madụ ẹbụọ imẹ ndị rị e yen'ẹ ẹka—Timoti lẹ Ẹrastọsị—si Azụụn Masẹdonia; ịya lẹ enwẹn ẹ nọ nọdịzị imẹ Eshịa ẹkẹrẹ. \p \v 23 Ogẹn hụ kẹ okẹn nsọngbu gi pụha imẹ Ẹfẹsọsị makẹ Ụzọ-Jesu. \v 24 O nwẹ okẹnnyẹ ohu w'a kpọ Dẹmẹtrịọsị hụn a kpụ ụzụn-ọla-siva, e gi ẹ a kpụsọnmẹ ụlọ-mmọn wẹ n'e fee mmọn w'a kpọ Atẹmisi. Ọrụn a e wẹhẹni ndị a kpụ ụzụn ọrụn ọda-ọda. \v 25 Ọ nọ kpọkikomẹ ndị a kpụ ụzụn lẹ ndị ọzọ wẹ ile gba a rụn ụdị ọrụn hụ, sị, “Ikẹnnyẹ, ọnụ a marịnghọ nị ọrụnnị kẹ ẹnyi gi a ban ihiẹn. \v 26 Bụ ọnụ e gighọ nwan ntịn ụnụ nụ, gi ẹnya hụn nị Pọlụnị e gigụọ ihiẹnni ọ rị e ku, nị mmọn wẹ gi ẹka mẹmẹ ẹlẹ mmọn, dọrị ndị bu ọda; ẹlẹ imẹ Ẹfẹsọsị sụọ k'ọ rị e mẹ ihiẹnni, kanị, o d'a ghagbarịdẹ Azụụn Eshịa ile. \v 27 Okẹn eje-ihiẹn rị e mẹ. Ẹlẹdẹ eje-ẹfan ihiẹnni k'e ye ọrụn ẹnyini sụọ, kanị ụlọ-uku mmọn-onyẹnyẹn uku wụ Atẹmisi k'a wụ tan ihiẹn mmaka; ọghọ a, hụn ịhịan ile rị imẹ Eshịa lẹ ụwa ile gi e fe ẹ, a fapụ!” \p \v 28 Ogẹn wẹ gi nụ ihiẹnni, olulu e bumẹ wẹ, wẹ nọ yimẹ oro, a sị, “Mmọn-uku kẹ Atẹmisi ndị Ẹfẹsọsị wụ!” \v 29 Ya obodo hụ nọ susuhu; wẹ nọ zụnpụha, dọkpụnrụn Gayọsị lẹ Arịstakọsị, ndị Masẹdonia wẹ lẹ Pọlụ a wị e jẹnhunmẹ, si ebe ịhịan ile a nọ e zu. \v 30 Pọlụ te chọ nị o jẹn imẹ igunrun hụ, kanị ndị e sọn Ụzọ-Jizọsị anịn'a. \p \v 31 Kẹ ndị hụ imẹ ndị-isi Azụụn Eshịa hụn wụ ndị ọsị Pọlụ nọ zijẹn n'ẹ ozi, rịọ a, y'a makwọlẹ-ama ru ebẹhụ wẹ nọ e zu. \p \v 32 Imẹ igunrun hụ, ndị hụ imẹ wẹ hụ e yi ihiẹn ohu, ndị hụ imẹ wẹ hụ e yi ihiẹn ọzọ—makẹni isusu jun imẹ igunrun ndị ahụn zuni; imẹrinmẹ imẹ wẹ amarịn ihiẹn wẹ gbakikomẹni. \v 33 Ebe o mẹ ni Alẹzanda kẹ ndị Ju nupụha ihun, ndị hụ imẹ ndị ahụn zuni nọ sị Alẹzanda ya \it kumẹ\it*. Alẹzanda nọ gi ẹka gwa wẹ gba-nkịtịn, chọma n'o kinrin ọnụ a idẹnya igunrun ahụn. \v 34 Kanị hụn wẹ gihụ marịn n'ọ wụ onyẹ Ju, wẹ nọ gi olu ohu yimẹ, “Okẹn-mmọn kẹ Atẹmisi mmọn ndị Ẹfẹsọsị wụ!” Wẹ ile hụ e yi ihiẹnni ihiẹn nọkẹ ọrọgbọ mgbahunmẹ ọkụlọkụ ẹbụọ! \p \v 35 Ogẹn akan-we obodo hụ hụn rị a kịdọnni ndị Rom obodo hụ gi mẹgụụ igunrun hụ ile gba nkịntịn, ọ nọ sị, “Ndị Ẹfẹsọsị, onyẹ wụ onyẹ ahụn marịnlẹni nị ndị obodo Ẹfẹsọsị kẹ ụlọ-uku mmọn uku wụ Atẹmisi rị ẹka, nị ẹka wẹ kẹ Atẹmisi wẹ kpụ hụn gha igwere dan rịzịkwọ? \v 36 Ebe o mẹ nị w'a ra rụ ụka ihiẹn ndịnị, o furu ni ụnụ gba nkịntịn. O furuni nị ọnụ mẹ ihiẹn ọwụlẹ ụnụ lebanlẹni ẹnya. \v 37 Makẹni, ụnụ e wẹhẹgụọ nwan ndịnị ebeni bụ o nwọnni ihiẹn wẹ zu imẹ ụlọ-mmọn; e kujanị wẹ oku mmọn-onyẹnnyẹn ẹnyi. \p \v 38 Omẹni Dẹmẹtrịọsị lẹ ndị ọrụn-nka ya lẹ wẹ wị nwẹ onyẹ wẹ k'e kpe, ẹnyi nwẹsọnmẹ ụnọ-ikpe, ndị Gọvanọ hụn a kịnị hụzị a; wẹ jẹnmẹ ebẹhụ d'e kpe wẹ. \v 39 Kanị, omẹni o nwọnghọzi ihiẹn ọzọ ụnụ rị a chọ karị ọnwan, ya wụ nị ọgwa ịhịan ile e zu\f + \fr 19:39 \ft hụn e zu mgbe ẹtọ ahụa\f* kẹ wẹ a nọ leban a ẹnya. \v 40 Makẹni, ihiẹnni mẹ tannị nwọn ikẹn buhẹ ni ẹnyi oku ebe ndị-ọkịkị rị. O ru e du wẹ ẹnyi kpe nị ẹnyi rị a lụ nị ẹnyi weri enwẹn ẹnyi—makẹni o nwọnni ihiẹn ẹnyi k'a saẹka ku nị ịya buhẹ isusuni.” \v 41 Ogẹn o gi kugụụ ihiẹnni, ya ọ nọ gbashịa ndị ahụn ile zuni. \c 20 \cl Isi Nke Ọgụn \s1 Pọlụ E Jẹn Masẹdonia Lẹ Alị Grisi D'e Zi Oziọma \p \v 1 Ogẹn isusu hụ gi kụsịgụụ, Pọlụ nọ zi ozi kpọkikomẹ ndị e sọn Ụzọ-Jesu; ọ gbagụụ wẹ umẹ, sịgụụ wẹ nọdị ọhụnma, ọ nọ la wẹ tọ si Masẹdonia. \v 2 Ogẹn o gi ghagbarịgụụ azụụn hụ ile, kugụụ ihiẹn bu ọda o gi gba ndị kwerini rịsọnmẹ ebẹhụ umẹ, ọ nọ pụha alị Grisi\f + \fr 20:2 \ft Grisi wụ alị ndị Griki; Azụụn Akaya k'ọ rị.\f*; \v 3 ọ nọ nọdị ebẹhụ ifọn ẹtọ. Ogẹn o gi nwan chọ n'o gi ụgbọ-mirin lakin Azụụn Siria hụn Jerusalẹm rị imẹ ẹ, ogẹn hụ hụra kẹ ndị Ju gi ri n'ẹ ngo, ọ nọ gwẹrụ sị n'ọ ghashi Masẹdonia lakin ya wụ Siria. \v 4 Ịya lẹ ndịnị wẹ wị: Sọpata nwa Paịrọsị, onyẹ Bẹrịa; Arịstakọsị lẹ Sekọndusu, ndị Tẹsalonika; Gayọsị onyẹ obodo Dẹbe; lẹ Timoti; lẹzi ndị Eshia wụ Taịkịkọsị lẹ Trofimọsị. \v 5 Ndịnị wẹ nọ bu ụzọ jẹnmẹ Trasị d'e cheri ẹnyi. \v 6 Ogẹn Mmẹmmẹ Brẹdi Nwọnlẹni Yisti a ghafegụụ, ẹnyi nwẹn nọ gi ụgbọ-mirin gha Filipi buni, hụn m'ẹ akp'ọhịn isẹn, ẹnyi nọ kunrun wẹ imẹ obodo Trasị; ẹnyi nọ nọdị ebẹhụ izu-ụka. \s1 Pọlụ E Jẹnzi Trasị \p \v 7 O ru ụhụọhịn ibuzọ imẹ izu-ụka (ya wụ nwan ụhụọnhịn-ụka), ogẹn ẹnyi gi nọgbama nị ẹnyi ri Oriri-nsọ, Pọlụ nọ gwama wẹ oku; ebe o mẹ ni eki fọnhụ, ọ lama, ọ nọ kusọnmẹ ya wụ oku d'e ru imẹ abalị. \v 8 Wẹ dọnmẹsọnmẹ ukpẹ bu ọda imẹ mmughẹ hụ rị elu hụn ẹnyi nọ zu. \v 9 Okorọbịa ohu w'a kpọ Yutikọsị nọdị alị enu windo. Ogẹn Pọlụ gi kuberi oku, ezigbo ụran nọ tụma Yutikọsị; ụran hụ nọ buru ẹ, ọ nọ gha windo ụlọ hụ mẹ wẹ ẹtọ imẹ elu, dan. Ogẹn wẹ gi bịa d'e weli ẹ, a hụn w'a n'ọ nwụnhụngụọ. \v 10 Pọlụ nọ hidan, ọ nọ hunụa, fiedọn Yutikọsị, sị, “Atụlẹ ni egun, nị ọ hụ ndụn\f + \fr 20:10 \ft Ẹkụkwọ Ndị-nze Nke Ẹbụọ 4.32-36\f*.” \v 11 Ya Pọlụ nọ shi ibe elu hụ ẹnyi nọ e zu. Ogẹn o gi bebegụụ brẹdi Oriri-nsọ, kegụụ a, ẹnyi e rigụụ, ọ nọ kusọnmẹzi, eki e we fọn, ọ nọ jẹnmẹ. \v 12 Wẹ nwẹn nọ weri nwata-okẹnnyẹ hụ lẹ ndụn lama, obi nọ rụchanrịn wẹ alị. \s1 A Gha Wẹ Trasị Si Miletusu \p \v 13 Ẹnyi nwẹn nọ banye ụgbọ-mirin jẹnmẹgụụ obodo Asọsị, ebe Pọlụ jẹnkọ d'a nọ banye ni ẹnyi imẹ ụgbọ-mirin hụ. Ẹnịna kẹ Pọlụ sị nị ẹnyi mẹ ẹ—makẹni ọ chọ n'ọ gha akpakalị. \fig …gi ụgbọ-mirin hụ shi Mitaịlẹni|src="lb00217b.jpg" size="col" loc="ACT 20" copy="Horace Knowles; The British & Foreign Bible Society" ref="20.14" \fig* \v 14 Mgbe o gi kunrun ẹnyi imẹ Asọsị, ẹnyi lẹ ịya nọ wịrị gi ụgbọ-mirin hụ si Mitaịlini. \v 15 Ẹnyi nọ gi ụgbọ-mirin gha ebẹhụ pụ, eki e fọn, ẹnyi nọ ru nchetarị ihun obodo Kịọsị; eki e fọnzi, ẹnyi nọ ru obodo Samọsị; eki e fọnzi, ẹnyi nọ ru Miletusu— \v 16 makẹni Pọlụ a kwademẹgụọ nị ẹlẹ o k'a banye Ẹfẹsọsị, amamgbe ọ gha e bie imẹ Eshịa—ọ rị a hụhụ n'ọ kẹrẹ n'a ru Jerusalẹm ụhụọhịn Mmẹmmẹ-Pẹntikosu—omẹni ọ rị nfe. \s1 Oku Pọlụ Gwa Ndị-isi Ụka Rị Ẹfẹsọsị \p \v 17 Pọlụ nọ gha Miletusu zi wẹ d'a kpọ ndị-isi ụka Ẹfẹsọsị bịa d'e kunrun ẹ. \v 18 Ogẹn wẹ gi bịa, ọ nọ sị wẹ, “Ụnụ lẹ enwẹn ọnụ a marịnghọ kẹ m dọn bi ogẹn ahụn ile m gi rị imẹ igunrun ọnụ—ghakwọrị ụhụọhịn ibuzọ m zọ ụkụ ye imẹ Eshịa; \v 19 kẹ m dọn welụachanrịn enwẹn m anị, gi ẹnya-mirin fe Di-nwọnni-ẹnyi, e dingbuchanrịn nsọngbu ile bịanị nị m makẹ ngo ndị Ju risọnmẹ ni m. \v 20 O nwọnni ihiẹn ọwụlẹ m marịn k'e yeni ụnụ ẹka, e seri m isi; alatọnị m ikuzi ọnụ id'ẹnya ịhịan ile lẹ ụlọ-ụlọ, \v 21 a gwa kẹ ndị Ju kẹ ndị wụlẹni ndị Ju oku irogharị buru Osolobuẹ lẹ ikwerini Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu. \p \v 22 Kanị, m jẹnkọ nwan Jerusalẹm nọkẹ onyẹ Mmọn-nsọ tụ eriri ye olu sekpụnkọ; a marịn m ihiẹn k'e kunrun ni m ebẹhụ. \v 23 Ihiẹn m marịnhụ wụ nị imẹ obodo ọwụlẹ, Mmọn-nsọ rị a gwa m nị ngan lẹ nsọngbu rị e che m. \v 24 Kanị o nwọnni ihiẹn m kpọ ndụn m, sụkpan nị m gbagụụ ọsọ\f + \fr 20:24 \ft nkuzi, obibi lẹ agụngụn Jesu tumẹni ndị nke ẹ \ft 1 Ndị Kọrẹntị 9.24-27; 2 Timoti 2.5, 4.7\f* Osolobuẹ sị ẹnyi gba, rụngụụ ọrụn Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu buche m ẹka—ọrụn izisọnmẹ oziọma banyeni ọhụnma Osolobuẹ mẹ. \p \v 25 A marịnghọ m nwan nị o nwọnni onyẹ ọwụlẹ imẹ ụnụ ile m nọ imẹ igunrun wẹ zisọnmẹ ozi Alị-eze hụn jẹnkọ d'a hụnzị nị m. \p \v 26 M rị nwan a gwa ụnụ n'o nwọnni onyẹ ọwụlẹ imẹ ụnụ ẹdeke ẹ rị m isi. \v 27 Makẹni, a gwachanrịngụọ m ọnụ ihiẹn ile wụ uche Osolobuẹ, esekinni m enwẹn m azụụn. \v 28 Ya wụ, lefụ nị nwan enwẹn ọnụ lẹ igunrun atụnrụn hụn Mmọn-nsọ buche ụnụ ẹka ẹnya. O tumẹgụọ ụnụ ndị-ndu kẹni ụnụ du ụka Osolobuẹ, hụn Osolobuẹ gi ẹdeke Nwa a\f + \fr 20:28 \ft ẹdeke ya lẹ enwẹn ẹ\f* nwẹhẹn. \v 29 A marịnghọ m nị m pụgụụ, eje-ẹwọrọ k'a bịa imẹ ụnụ d'e ripụ igunrun atụnrụn hụ. \v 30 Ndị hụ imẹ ọnụ jẹnkọ d'a rụkpọmadẹ ezioku kẹni wẹ gi ẹ dọrị ndị e sọn Ụzọ-Jizọsị. \v 31 Ya wụ, mụnrụn nị ẹnya; nyanhan nị nị ezuni m ikẹn ọrọgbọ ahụa ẹtọ, kẹ uhinhin kẹ efinnaị, ebe m rị e gi ẹnya-mirin a dọ onyẹ ọwụlẹ ẹka-ntịn. \p \v 32 M rị nwan e we ụnụ e che ẹka Osolobuẹ lẹ ozi banyeni ọhụnma a, ozi ẹ hụn k'a s'ẹka mẹ ụnụ sue imẹ okukwe rịkẹ ụlọ wẹ n'a rụnshi elu—mẹ ụnụ rị ndị k'e nwẹhẹn ihiẹn wẹ k'e ye ndị ile wẹ dọn nsọ. \p \v 33 O nwẹni onyẹ ọwụlẹ egho ẹ mọbụ goru ẹ mọbụ ẹkwa a na m ẹnya. \v 34 Ụnụ lẹ enwẹn ọnụ a marịnghọ nị m gi ẹka m lụrụ ihiẹn mmẹ lẹ ndị mmẹ lẹ wị gi bi. \v 35 E gigụọ m ihiẹnni ile ghọsị ọnụ ihiẹn ụnụ e leri, n'o furu ni ẹnyi gi ịrụn ẹrịra e yeni ndị zelẹni lẹ ndị igbẹnnyẹ ẹka, a nyanhan oku Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu lẹ enwẹn ẹ ku, sị, ‘Iyeni ka ngọzi e wẹhẹ karị ịnarịnnị.’ ” \p \v 36 Ogẹn Pọlụ gi kugụụ, ya lẹ wẹ nọ sekpu alị, ọ nọ mẹ ekpere. \v 37 Wẹ ile hụ a kwan ẹkwan, a kwanshi elu, e fiedọn Pọlụ, e su ẹ ọnụ. \v 38 Ihiẹn kachanrịn wẹ a fụ wụ nị ọ sị nị a hụnkọzị w'a; ya wẹ nọ du e d'e ru ebe ụgbọ-mirin rị. \c 21 \cl Isi Nke Ohu-kwasị-ọgụn \s1 Pọlụ E Jẹnmẹ Jerusalẹm \p \v 1 Ogẹn ẹnyi gi ghagụụ ebe wẹ rị pụ, ẹnyi nọ gi ụgbọ-mirin jẹnmẹ, ghafe ozigbo ru obodo Kọsị; eki e fọn, ẹnyi nọ ru Rodisi; ẹnyi nọ gha ebẹhụ si Patara. \v 2 Ebẹhụ kẹ ẹnyi nọ chọrị ụgbọ-mirin jẹnkọ Finishịa, ẹnyi nọ banye, jẹnmẹ. \v 3 Ẹnyi e ru ebe ẹnyi nọ leghama alị Saịprọsị, ẹnyi nọ nu ẹ ye azụụn ẹka-ekpẹn ẹnyi, ghasi ndịdan-mirin alị Saịprọsị nyanshi alị Siria; ẹnyi nọ nwan kụsị alị Taya—makẹni ebẹhụ kẹ ụgbọ ahụn jẹnkọ d'a nọ butu ibu. \v 4 Ẹnyi nọ chọrị ndị rị e sọn Ụzọ-Jesu rị ebẹhụ, sọn wẹ nọdị izu-ụka ohu. Ghahanị ikẹn Mmọn-nsọ wẹ nọ sị Pọlụ ya ejẹnlẹ Jerusalẹm. \v 5 Kanị, ogẹn ẹnyi lẹ wẹ gi nọgụụ, ẹnyi nọ pụ, jẹnmẹzi ebe ẹnyi jẹnkọ. Wẹ ile lẹ inyẹnmẹ wẹ lẹ ụmụ wẹ nọ gha imẹ obodo hụ dupụha ẹnyi, duru ẹnyi d'e rukwọrị mkpẹnrẹn mirin. Ẹnyi ile nọ sekpu alị mkpẹnrẹn mirin ebẹhụ mẹ ekpere, \v 6 ẹnyi nọ sị ibe ẹnyi nọdị ọhụnma. Ẹnyi nọ banye ụgbọ-mirin jẹnmẹ, wẹ nwẹn nkẹ nọ lama. \p \v 7 Ogẹn ẹnyi gi ghagụụ Taya pụ, ẹnyi nọ ru Tolemaịsị; ẹnyi nọ kele umunẹ ẹnyi imẹ Kraịstị rị ebẹhụ, sọn wẹ nọdị akp'ọhịn ohu. \v 8 Eki e fọn ẹnyi nọ pụ, ẹnyi nọ ru Sizarịa; imẹ Sizarịa, ẹnyi nọ shi iwe Filipu hụn e zisọnmẹ oziọma d'e sọn ẹ nọdị. Filipu rị Madụ Ẹsa hụ wẹ họpụha imẹ Jerusalẹm ogẹn mbụ. \v 9 Ụmụ Filipu ẹnọ wụ ịgbagba e bu amụma. \v 10 Ẹnyi nọdị ebẹhụ akp'ọhịn ole-lẹ-ole. \p Ogẹn hụ ẹnyi gi rị ebẹhụ, onyẹ-amụma ohu w'a kpọ Agabọsị nọ gha Judia bịa. \v 11 Ọ nọ bịa d'e kunrun ẹnyi, weri akpụkpọ-ukun Pọlụ, gi ẹ kẹnmẹ enwẹn ẹ ụkụ lẹ ẹka, ọ nọ sị, “Mmọn-nsọ sị, ‘Ẹnịna kẹ ndị Ju rị Jerusalẹm k'a dọn kẹnmẹ onyẹ nwọn akpụkpọ-ukunni, w'ẹ che ẹka ndị wụlẹni ndị Ju.’ ” \v 12 Ogẹn ẹnyi gi nụ ihiẹnni, ẹnyi lẹ ndị ọzọ rị ebẹhụ nọ rịọma Pọlụ makẹ ọ gha e jẹn Jerusalẹm. \v 13 Pọlụ nọ sị, “Kị ụnụ rịdẹ e mẹ ihiẹnni—a kwan ẹkwan, e tiwa m obi? A kwademẹgụọ m nị m jẹnkọ Jerusalẹm—ọsụọn'a nị wẹ jẹnkọ d'e gbu m ebẹhụ makẹ ufiri ẹfan Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu—ẹlẹdẹ nị wẹ kẹnmẹ m sụọ.” \v 14 Ebe o mẹni ẹnyi asanị ẹka gbehutọ obi ẹ, o nwọnzini ihiẹn ẹnyi ku karị ịsị, “Uche Di-nwọnni-ẹnyi ya mẹ.” \p \v 15 Ẹnyi a nọberi ebẹhụ, ẹnyi nọ kwademẹ, si Jerusalẹm. \v 16 O nwẹ ndị rị e sọn Ụzọ-Jesu gha Sizarịa hụn sọnmẹzi ẹnyi, weri ẹnyi si iwe Nnasịn ebe ẹnyi k'a nọdị. Nnasịn wụ onyẹ ohu imẹ ndị ibuzọ kwerini, onyẹ anị Saịprọsị k'ọ wụ. \s1 Ihiẹn Ndị-isi Sị Pọlụ Ya Mẹni Ụka Rị Jerusalẹm \p \v 17 Ogẹn ẹnyi gi ru Jerusalẹm, ndị hụn kwerini nọ nabanhan ẹnyi ọhụnma-ọhụnma. \v 18 Eki e fọn, ẹnyi lẹ Pọlụ nọ wịrị d'a hụn Jemisi; ndị-isi ụka ile rịzịkwọ ebẹhụ. \p \v 19 Pọlụ e kelegụụ wẹ, ọ nọ gi uri-uri kọwachanrịn nị wẹ ihiẹn ile Osolobuẹ gi ọrụn 'ya wụ Pọlụ mẹ imẹ ndị alị ndị ọzọ wụlẹni ndị Ju. \p \v 20 A nụgụụ w'a, wẹ nọ ja Osolobuẹ mma. Ya wẹ nọ sị a, “Pọlụ nwẹnẹ ẹnyi, y'a hụnọlẹ nwan ndị Ju madụ nnụ ole-lẹ-ole kwerini; wẹ ile nwẹ adụdụ Iwu Mozizi—w'a gi ẹ gu egu kaka. \v 21 A gwagụọ wẹ wẹ nị ị rị a kuzi ndị Ju ile hụn bisọnmẹ alị ndị ọzọ wẹ latọ Iwu Mozizi, a sị wẹ a kwazịlẹ ụmụ wẹ ugun, w'e dọnmẹzilẹ omẹnalị ndị Ju. \p \v 22 Kị ẹnyi e mẹ nwan? Wẹ k'a nụrịrị nị y'a bịagụọ. \v 23 Mẹ nwan ihiẹnni ẹnyi jẹnkọ d'a gwa ị. O nwọn ikẹnnyẹ ẹnọ rị ebeni gi ẹfan Osolobuẹ kwe nkwa. \v 24 Weri ikẹnnyẹ ndịnị, 'yụ lẹ uwẹ wịrị jẹn d'e mẹzu omẹnalị idọn-nsọ: y'a kụ nị wẹ ụgwọ w'e gi kọpụ wẹ ntutu. Ịhịan ile k'e gi ẹ marịn nị ezioku a rị imẹ ihiẹn wẹ nụ nị 'ya k'ị rị e mẹ, a marịnzịkwọ wẹ nị 'yụ lẹ enwẹn i e bi kẹ Iwu Mozizi dọn kụ. \v 25 Kanị, nke ndị wụlẹni ndị Ju hụn kwerini, ẹnyi e zijẹngụọ nị wẹ ẹkụkwọ-ozi gwa wẹ ihiẹn ẹnyi kwerigbama wẹ sikọ d'e mẹ. Ẹnyi sị wẹ erilẹ ihiẹn ọwụlẹ wẹ gi rụa mmọn; w'e rilẹ ẹdeke mọbụ anụ ọwụlẹ wẹ rụkwọn olu; w'a ghẹrẹlẹ.” \p \v 26 Ya Pọlụ nọ kweri. Eki e fọn, ọ nọ weri ikẹnnyẹ ndị hụ d'e mẹzu omẹnalị wẹ gi e dọn nsọ. Ogẹn ya lẹ wẹ gi mẹzugụụ omẹnalị idọn-nsọ, ọ nọ banye imẹ Ụlọ-nsọ d'e mẹ wẹ marịn akp'ọhịn ole idọn-nsọ hụ sikọ d'a nọru, wẹ kebe chụ nị onyẹ-onyẹ imẹ wẹ ẹjan. \s1 A Nwụnrụn Wẹ Pọlụ Imẹ Ụlọ-nsọ \p \v 27 Kanị, akp'ọhịn ẹsa hụ e d'e zugụụ, ndị hụ imẹ ndị Ju gha Eshịa bịa nọ hụn Pọlụ imẹ Ụlọ-nsọ. Wẹ nọ kpasu igunrun hụ ile, wẹ nọ kwọndọn Pọlụ, \v 28 yimẹ oro, a sị, “Ndị Izrẹlụ! Bịa nị-o! Ọnwan wụ okẹnnyẹ hụ hụn e jẹnsọnmẹ ebe ile, a kuzi onyẹ ọwụlẹ, e kuja oku ndị Izrẹlụ lẹ Iwu ẹnyi wụ Iwu Mozizi lẹ Ụlọ-nsọ. Ẹlẹdẹ ọhụn sụọ, o webanhangụọzị nwan ndị wụlẹni ndị Ju imẹ Ụlọ-nsọ, mẹrụ ebeni rị Nsọ!” \v 29 (Wẹ ku ihiẹnni makẹni wẹ hụn Trofimọsị onyẹ Ẹfẹsọsị lẹ Pọlụ imẹ obodo, wẹ ro ni Pọlụ e webanhangụọ a imẹ Ụlọ-nsọ.) \p \v 30 Obodo hụ ile nọ susuhu, ịhịan ile nọ zụnpụha. Wẹ nọ kwọndọn Pọlụ, dọkpụnpụ a, kpọkinsọnmẹ ọnụmụzọ Ụlọ-nsọ ozigbo. \v 31 Ogẹn wẹ gi rị a chọ nị wẹ gbu Pọlụ, ozi nọ ru onyẹ-isi-agha kanị a kị itu-agha ndị Rom hụn rị Jerusalẹm ntịn nị Jerusalẹm ile e susuhu. \v 32 Ozigbo ahụn, onyẹ-isi-agha kanị hụ nọ werisọnmẹ ndị-agha lẹ ndị a kị ndị-agha ọgụn-isẹn, ọgụn-isẹn hụn rị okpuru ẹ, gi ọsọ kpọtụ, zụnban imẹ igunrun ahụn. A hụn wẹ ndị-agha hụ, ya wẹ nọ gbubehi Pọlụ. \v 33 Onyẹ-isi-agha kanị hụ nọ jẹnburu Pọlụ, nwụnrụn a. Ọ nọ sị wẹ gi ẹgan ẹbụọ kpọma a; ya ọ nọ sị wẹ, “Onyẹ wụ okẹnnyẹni? K'o mẹ?” \v 34 Igunrun hụ hụ e yi oro: ndịnị hụ e yi ihiẹn ohu, ndịnị hụ e yi ihiẹn ichẹn: onyẹ-isi-agha kanị hụ asazịnị ẹka chọpụha ihiẹn hụn mẹni makẹni isusu hụ e hikẹ. Ya ọ nọ sị ndị-agha a we Pọlụ si imẹ barakị, ebẹhụ uwẹ wụ ndị-agha bi. \v 35 E jẹnru wẹ nkpọnyi wẹ gha e nyinban, ya kẹ ndị-agha hụ nọ buru Pọlụ makẹni ẹnya tumẹ igunrun hụ. \v 36 Igunrun ahụn hụ e sọn wẹ, e yi, “Gbu n'ẹ! Gbu n'ẹ!” \s1 Pọlụ E Kinrin Ọnụ A \p \v 37 Ogẹn ndị-agha hụ gi rị a chọ nị wẹ weri Pọlụ si imẹ ebẹhụ wẹ bi, Pọlụ nọ sị onyẹ-isi-agha kanị hụ, “N'i cheri nị m gwa ị oku?” Onyẹ-isi-agha kanị hụ nọ jụ a, sị, “Y'a sụ Griki? \v 38 Ya wụ, ẹlẹ 'yụ wụ onyẹ Ijiptu hụ bulụmanị ndị rị a kịnị, kịrị ndị ịkpatan nnụ iri ahụn shi imẹ atụ?” \v 39 Pọlụ nọ sị, “M wụ onyẹ Ju. Tasọsị rị Azụụn Silisịa kẹ wẹ nọ mụ m. M wụ nwa di-alị Tasọsị, obodo rị mkpa. Dodo, nị m gwa ndịnị oku.” \v 40 Hụn onyẹ-isi-agha kanị hụ gi ye ẹ efe n'o ku, Pọlụ nọ wuzo enu nkpọnyi, fe ẹka nị wẹ gba nkịntịn. Ogẹn wẹ gi gbagụụ nkịntịn, Pọlụ nọ gi asụsụ \it wẹ wụ\it* Hibru gwa wẹ oku. \c 22 \cl Isi Nke Ẹbụọ-kwasị-ọgụn \p \v 1 “Umunẹ m lẹ ndị-nẹdi ẹnyi, gọn ni ntịn nị m kinrin ọnụ m!” \v 2 Ogẹn wẹ gi nụ k'ọ rị a sụ asụsụ wẹ wụ Hibru, wẹ nọ gbakẹnmẹ nkịntịn. Ya Pọlụ nọ kumẹ: \v 3 “M wụ onyẹ Ju. Tasọsị rị imẹ Azụụn Silisịa kẹ wẹ nọ mụ m, kanị imẹ Jerusalẹm ebeni kẹ wẹ nọ zụn m. Gamaliẹlụ zụn m. Wẹ zụn m zụnru m anị ebe Iwu ndị-nẹdi ẹnyi kanị rị; m'e te dụnnị Osolobuẹ kẹ ọkụn lẹkẹ kẹ ọnụ ile dọn rị a dụnn'a tannị. \v 4 M kpokpo ndị rị e sọn Ụzọnị, kpokpo wẹ ru ọnwụn. M'a kpọma kẹ ikẹnnyẹ kẹ ikpoho ẹgan, a tụ wẹ e ye imẹ ụlọ-ngan. \v 5 Onyẹ-isi nchụ-ẹjan lẹ Ndị-isi k'e ri-ẹka shịanị m ẹri. M narịndẹ wẹ ẹkụkwọ m wekọnị ndị Ju rị Damas'kọsị kẹni m d'a kpọma ndị rị ebẹhụ rị e sọn Ụzọnị ẹgan, wẹhẹ wẹ Jerusalẹm d'e ye afụnfụn.” \s1 Pọlụ E Ku K'o Dọn Gbehutọ \r (Ọrụn Ndị-Ozi 9.1-19; 26.12-18) \p \v 6 “Ogẹn m gi jẹnkọ, e rumẹ m ẹhụ Damas'kọsị ogẹn hụ anwụn gi e ru isi, ukpẹ ohu nwungbu enwẹn ẹ nọ gha elu-igwee nwunkpu m idẹnmizi. \v 7 A dan m, m nọ nụ olu hụn rị a sị m, ‘Sọlụ, Sọlụ, k'ị rị e kpokpo ni m?’ \v 8 M nọ za, sị, ‘Onyẹ k'ị wụ, Di-nwọnni-m?’ Ọ nọ sị m, ‘Mmẹ wụ Jesu onyẹ Nazarẹtị—hụn ị rị e kpokpo.’ \v 9 Ndị hụn mmẹ lẹ wẹ wị a hụnghọ ukpẹ hụ, kanị aghọtanị wẹ ihiẹn olu onyẹ hụn rị e kuni rị a gwa m. \v 10 Ya m nọ sị, ‘Di-nwọnni-m, kịnị kẹ m k'e mẹ?’ Di-nwọnni-ẹnyi nọ sị m, ‘Lihi ọtọ n'ị shi Damas'kọsị—ebẹhụ kẹ wẹ k'a nọ gwa ị ihiẹn ile Osolobuẹ ketọn'ị i jẹnkọ d'e mẹ.’ \v 11 Ebe o mẹni asazịnị m ẹka legha ụzọ—makẹni ukpẹ hụ e nwunkẹnmẹkẹ, ndị mmẹ lẹ wẹ wị nọ kwọndọn m ẹka, duban m imẹ Damas'kọsị.” \p \v 12 “Imẹ obodo hụ, o nwọn okẹnnyẹ ohu w'a kpọ Ananayasị, hụn e fekẹnmẹ ofufe nọkẹ kẹ Iwu dọn ku. Ndị Ju ile bi ebẹhụ e ku oku ẹ ọhụnma. \v 13 Ọ nọ bịa d'e kunrun m, turuye ni m, sị, ‘Sọlụ nwẹnẹ m, leghamazị ụzọ!’ Ozigbo, m nọ leghamazị ụzọ, m nọ hụn a. \v 14 Ya ọ nọ sị, ‘Osolobuẹ ndị-nẹdi ẹnyi a họrịgụọ ị n'ị marịn uche ẹ, n'ị hụn Onyẹ hụ Rị Ọchan, nụzịkwọ kẹ o gi olu ẹ gwa ị oku. \v 15 Makẹni i jẹnkọ d'a wụ ọshẹri ẹ, hụn jẹnkọ d'e we ozi ẹ jẹnni ụwa ile, a gwa wẹ ihiẹn ị hụn lẹ ihiẹn ị nụ! \v 16 K'ị rị nwan e che!? Lihi nị wẹ mẹ i mirin-Chuku, kẹni wẹ chanchanpụ ị njọ ị, ebe i kpọkukọ ẹfan a.’ ” \s1 Kẹ Osolobuẹ Dọn Kpọ Pọlụ \p \v 17 “Ogẹn m gi lụagụụ Jerusalẹm, ebe m rị imẹ Ụlọ-nsọ ụhụọhịn ohu e mẹ ekpere, idẹnmizi, ọ nọkẹ sị ụran buru m bụ ẹlẹ ụran. \v 18 M nọ hụn ọhụn. M nọ hụn Jesu k'ọ rị a sị m, ‘Mẹ nwan n'ị gha Jerusalẹm pụ ozigbo, makẹni, anabanhankọ wẹ ihiẹn i jẹnkọ d'e ku banyeni m.’ \v 19 Ya m nọ sị, ‘Di-nwọnni-ẹnyi, wẹ lẹ enwẹn wẹ a marịngụọ nị m'e jẹnsọnmẹ ụlọ-ofufe ile, e gbu ndị kwerini n'i ili, a tụ wẹ ngan; \v 20 a marịnghọzị wẹ nị m wuzo ụsụọ a kwadọn ọnwụn ọshẹri i wụ Stivin', ogẹn hụ wẹ gi rị e gbu ẹ, nị mmẹ kwọndọn nị ndị rị e gbun'ẹ ẹwuru wẹ.’ \v 21 Ya ọ nọ sị m, ‘Jẹnmẹ! M k'e zi i jẹn ebe teni d'e kunrun ndị alị ndị ọzọ wụlẹni ndị Ju.’ ” \p \v 22 Igunrun ahụn hụ e gọn Pọlụ ntịn d'e ru ebe ọ nọ ku okuni, ya wẹ nọ yimẹ, “Wefụ nị onyẹ nọ ẹnịna imẹ ụwanị! O furuni onyẹ w'a nị rị ndụn.” \v 23 Wẹ hụ e yi, e fe ẹkwa wẹ, a bụọsi uzunzun elu. \v 24 Ya onyẹ-isi-agha kanị hụ nọ sị ndị-agha a webanhan Pọlụ imẹ ebẹhụ wẹ bi; sị wẹ fịan a mkpịnsịn n'ọ hụn ụzọ ku ihiẹn haịn ndị Ju gi rị a hị a hụnnị ile, e yi ụdị oroni. \v 25 Kanị ogẹn wẹ gi kẹnmẹgụụ a nị wẹ fịan ihiẹn, Pọlụ nọ sị onyẹ ohu turu ẹhụ nsue hụn a kị ndị-agha ọgụn-isẹn, “Iwu ndị Rom e kwerighọ nị ọnụ fịan nwa-di-alị Rom' ihiẹn bụ ahangbuni w'ẹ eṅẹn ọwụlẹ?” \v 26 Ogẹn hụn a kị ndị-agha ọgụn-isẹn gi nụ ihiẹnni, ọ nọ jẹnburu onyẹ-isi-agha kanị hụ, sị a, “K'ị chọ n'i mẹ? Okẹnnyẹ hụ wụkwọ nwa-di-alị Rom!” \p \v 27 Ya kẹ onyẹ-isi-agha kanị hụ nọ jẹn d'e kunrun Pọlụ, sị a, “Gwa m, ị wụ nwa-di-alị Rom'?” Pọlụ nọ sị a, “Ẹghẹẹ.” \v 28 Onyẹ-isi-agha kanị hụ nọ sị, “Egho m kụ nị m d'a wụrụ nwa-di-alị Rom' e hikẹkwọ-o!” Kanị Pọlụ nọ sị, “Wẹ mụdẹ m nwa-di-alị Rom.” \v 29 Ozigbo hụ, ndị ile te k'a fịan Pọlụ mkpịnsịn, n'o ku ihiẹn mẹni, nọ seri isi wẹ; egun hụ a tụ onyẹ-isi-agha kanị hụ nkẹ makẹni ọ hụngụọ nị Pọlụ wụ nwa-di-alị Rom bụ o te kpọmagụọ a ẹgan. \s1 E We Wẹ Pọlụ Jẹn Ọgwa Ndị-isi Nkịkwama Izrẹlụ \p \v 30 Makẹni onyẹ-isi-agha kanị hụ chọ n'ọ marịn ihiẹn ndị Ju rị kpe ni Pọlụ, ogẹn eki gi fọn, ọ nọ kpọpụ Pọlụ ẹgan, kpọzu ndị-isi nchụ-ẹjan lẹ ndị-isi ile. Ya ọ nọ wẹhẹ Pọlụ, bu ẹ tumẹ ihun wẹ. \c 23 \cl Isi Nke Ẹtọ-kwasị-ọgụn \p \v 1 Pọlụ nọ bu ẹnya tụma Ndị-isi Nkịkwama hụ, sị, “Umunẹ m, e giọlẹ m obi rị ọchan bi elu m id'ẹnya Osolobuẹ d'e ru tannị.” \v 2 Ya onyẹ-isi nchụ-ẹjan wụ Ananayasị nọ sị ndị nọkunmẹ Pọlụ fịan a ihiẹn ọnụ. \v 3 Ya Pọlụ nọ sị a, “Osolobuẹ k'a fịan 'yụ nwẹn ihiẹn; ụsụọ-ẹjan wẹ gi ihiẹn ọchan tekin k'ị wụ! Ị nọdị oche ebẹhụ e gi Iwu e kin m ikpe, bụ ị hụ a dan Iwu ebe ị nọ sị wẹ fịan m ihiẹn?!” \v 4 Ndị hụ nọchimẹ Pọlụ nọ sị a, “Egun a n'ị kpari onyẹ-isi nchụ-ẹjan Osolobuẹ?” \v 5 Pọlụ nọ sị, “Umunẹ m, a marịn m nị onyẹ-isi nchụ-ẹjan rọ; makẹni e degụọ w'a imẹ Ẹkụkwọ-nsọ, sị, ‘Ekujalẹ oku onyẹ-ndu ọnụ.’ ” \s1 Pọlụ E Gi Akọ Wanahịn \p \v 6 Ogẹn Pọlụ gi marịn nị ndị hụ imẹ wẹ wụ ndị itu Sadusi, ndị hụ wụ ndị Itu-Farisi, ọ nọ yi oro, sị, “Umunẹ, m wụ onyẹ Farisi, onyẹ itu ndị Farisi. Wẹ rị nwan e kin m ikpe makẹ olil'ẹnya nị ndị nwụnnị jẹnkọ d'e lihi!” \v 7 Ogẹn o gi ku okuni, ndị itu-Farisi lẹ ndị itu-Sadusi rịsọnmẹ imẹ Ndị-isi Nkịkwama hụ nọ dọma, Ọgwa ahụn nọ kebe. \v 8 (Makẹni ndị itu-Sadusi a sị nị ndị nwụnnị elihikọ, a sịzị nị kẹ ndị mmọn-ozi kẹ mmọn arị. Kanị, ndị Itu-Farisi kwerichanrịn nị ihiẹn ẹtọnị rị arị.) \v 9 Ẹregede isusu nọ bidọn. Ndị hụ imẹ ndị-nkuzi Iwu hụn rị itu ndị Farisi nọ lihi ọtọ, dọma okuni, sị, “Ẹnyi ahụnnị eje-ihiẹn ọwụlẹ okẹnnyẹni mẹ. Onyẹ ma kẹ mmọn\f + \fr 23:9 \ft Ẹlẹkwọ iyi wẹ kọma kẹ wẹ rị e ku ebeni.\f* mọbụ mmọn-ozi gwa a oku?!” \v 10 Ogẹn isusu hụ gi kẹnrẹn, egun a bịa onyẹ-isi-agha kanị hụ nị w'e d'a dọkịka Pọlụ, ya ọ nọ sị ndị-agha a wẹ jẹn d'e gi ikẹn napụha wẹ Pọlụ, webanhan a imẹ ebe ahụn wẹ ndị-agha bi. \p \v 11 Imẹ uhinhin hụ, Di-nwọnni-ẹnyi nọ nwọnpụha, wuzoyeni Pọlụ, sị a, “Kwọndọn obi i! Makẹni, k'i dọn shịa ni m ẹri imẹ Jerusalẹm, ẹrịra k'i k'a dọn shịazị ni m ẹri imẹ Rom.” \s1 E Rini Wẹ Pọlụ Ngo Nị Wẹ Gbu Ẹ \p \v 12 Eki e fọn ụtụntụn, ndị hụ imẹ ndị Ju nọ zugbama, kun Osolobuẹ, sị erikọ wẹ, arakọ wẹ, d'e ru ni e gbugụụ wẹ Pọlụ. \v 13 Wẹ karị madụ ọgụnnaị zu izuni. \v 14 Ya wẹ nọ jẹnburu Ndị-isi nchụ-ẹjan lẹ Ndị-isi, sị wẹ, “Ẹnyi e kungụọ Osolobuẹ, kwẹ nkwa nị isi wụ isi—ẹnyi erikọ ihiẹn ọwụlẹ d'e ru ni ẹnyi e gbugụụ Pọlụ. \v 15 Ụnụ lẹ Ndị-isi Nkịkwama, zi ni nwan ozi jẹnni onyẹ-isi-agha kanị ndị Rom, n'o wẹhẹ ni ụnụ Pọlụ. Ku n'ẹ nọkẹsị ụnụ chọ nị ụnụ lebankẹnmẹ oku ẹ ẹnya; ẹnyi nwẹn a kwademẹgụọ nị ẹnyi gbu ẹ o gini d'e ru ebeni.” \p \v 16 Kanị okorọbịa ohu nwẹnẹ Pọlụ okpoho mụ nụ ngoni wẹ ri. Ya ọ nọ jẹnmẹ barakị hụ ndị-agha bi d'a gwa Pọlụ. Wẹ nọ nị a banye d'a gwa a. \v 17 Pọlụ nọ kpọ onyẹ ohu rị ebẹhụ hụn rị ndị a kị ndị agha ọgụn-isẹn, ọgụn-isẹn, sị a, “We okorọbịanị jẹnni onyẹ-isi-agha kanị, n'o nwọn ihiẹn o k'a gwa a.” \v 18 Hụn a kị ndị agha ọgụn-isẹn nọ weri ẹ d'e kunrun onyẹ-isi-agha hụn kanị, sị, “Onyẹ-ngan hụ wụ Pọlụ kpọ m, sị m wẹhẹ n'i nwata-okẹnnyẹni n'o nwọn ihiẹn o k'a gwa ị.” \v 19 Onyẹ-isi-agha hụn kanị nọ kwọndọn nwata hụ ẹka, we ẹ si ụsụọ, jụ a, sị, “K'i nwọn y'a gwa m?” \v 20 Ọ nọ sị a, “Ndị-ndu ndị Ju e kwerigbamagụọ nị wẹ k'a sị ị wẹhẹ Pọlụ Ọgwa Ndị-isi Nkịkwama ekile. Wẹ k'e mẹ kẹ sị Ndị-isi chọ nị wẹ lebankẹnmẹ oku ẹ ẹnya. \v 21 Kanị, egọnkwọlẹ wẹ ntịn, makẹni ikẹnnyẹ wẹ hụn warị ọfịa e che ẹ karị ọgụnnaị. E kungụọ wẹ Osolobuẹ, nị erikọ wẹ, arakọ wẹ d'e ru mgbe wẹ gbugụụ ẹ; a kwademẹgụọ wẹ nwan e che n'i kweri wẹhẹ ẹ.” \v 22 Onyẹ-ndu-agha hụn kanị nọ sị a, “Agwakwọlẹ onyẹ ọwụlẹ nị 'y'a gwagụọ m okuni.” Ya ọ nọ zi nwata-okẹnnyẹ hụ la. \s1 E We Wẹ Pọlụ Jẹnni Gọvanọ Wụ Fẹlisi \p \v 23 Ebẹhụ kẹ onyẹ-isi-agha hụn kanị nọ kpọ madụ ẹbụọ hụn a kị ndị agha ọgụn-isẹn, ọgụn-isẹn, sị wẹ, “Kwademẹ ni nị ụnụ jẹn Sizarịa: weri ni ndị-agha ọgụn-iri e gi ụkụ e jẹn, ndị-agha iri kwasị ọgụn-ẹtọ ndị e gi ẹshin a lụ agha lẹzi ndị-agha ọgụn-iri ndị e gi obo a lụ agha. Kwademẹ ni nị ụnụ gi ọkụlọkụ itenẹi ukinkinni jẹnmẹ. \v 24 Kwademẹzi ni ni Pọlụ ẹshin hụn o k'e nyin, ọnụ e du ẹ jẹnni Gọvanọ wụ Fẹlisi, anịkwọlẹ ni ihiẹn ọwụlẹ mẹ ẹ.” \v 25 Ya onyẹ-isi-agha ahụn kanị nọ de ẹkụkwọ-ozi. Ihiẹnni k'o de: \p \v 26 “Mmẹ wụ Klọdiọsị wụ Laịsịasị rị e dejẹnni Gọvanọ wụ Fẹlisi; e kele m'i. \v 27 Ndị Ju ile kwọndọn okẹnnyẹni, a chọ nị wẹ gbu ẹ. Ogẹn m gi marịn nị nwa-dị-alị Rom rọ, ya m nọ weri ndị-agha d'a gbapụha a. \p \v 28 Makẹni m chọ nị m marịn ihiẹn hụ wẹ rị a ma n'a ikpe, m nọ we ẹ jẹn Ọgwa Ndị-isi Nkịkwama wẹ. \v 29 A hụn m'a nị oku Iwu wẹ kẹ wẹ rị a man'a a ikpe—n'o nwọnni ihiẹn o mẹ hụn w'e gi tụ a ngan mọbụ gbu ẹ. \v 30 Ogẹn ozi gi ru m ntịn nị wẹ rin'ẹ ngo, m nọ sị nị m zihẹ n'i y'ẹ ozigbo. A gwagụọ m ndị-ikpe ẹ wẹ d'e kunrun i, nị wẹ nọ idẹnya ị ku ihiẹn wẹ sị nị ya k'o mẹ.” \p \v 31 Ya ndị-agha hụ nọ mẹ k'o dọn gwa wẹ: wẹ nọ gi imẹ uhinhin we Pọlụ sikwọrị Antipatrisi. \v 32 Eki e fọn, ndị gi ụkụ nọ lakin, hapụ ndị gi ẹshin nị wẹ lẹ Pọlụ wịrị. \v 33 E ru wẹ Sizarịa, wẹ nọ we ẹkụkwọ-ozi hụ ye Gọvanọ, we Pọlụ che ihun ẹ. \v 34 Ọ gụngụụ ẹkụkwọ-ozi hụ, ọ nọ jụ Pọlụ kẹ onyẹ elee Azụụn k'ọ wụ imẹ alị-eze Rom. Ogẹn o gi nụ nị onyẹ Azụụn Silisịa rọ, \v 35 ọ nọ sị, “M k'a nụ ọnụ ị ogẹn ndị-ikpe i e gi bịa.” Ọ nọ sị ndị-agha chedọn ẹ imẹ ọgwa a, ọgwa hụn Hẹrọdụ tụn ebẹhụ. \c 24 \cl Isi Nke Ẹnọ-kwasị-ọgụn \s1 Ikpe Hụn Rị Ẹgbata Ndị-Ju Lẹ Pọlụ \p \v 1 Hụn mẹ ẹ akp'ọhịn isẹn, Ananayasị wụ onyẹ-isi nchụ-ẹjan lẹ ndị hụ imẹ Ndị-isi lẹzi ọka-iwu w'a kpọ Tetulọsị nọ bịa ọgwa Gọvanọ. Wẹ nọ kpe Pọlụ ẹka Gọvanọ. \v 2 Ya wẹ nọ kpọpụha Pọlụ. Tetulọsị nọ kinmẹ ihiẹn wẹ rị e kpe n'ẹ, sị, \p “Onyẹ ikpẹn ile rịnị, ọkịkị ị e wẹhẹgụọ nị ẹnyi udọn kete-ele-mgbe; iroro-ọma y'a tụ e dọnzimẹgụọ nị ndị alịnị ihiẹn. \v 3 Ogẹn ile lẹ ụzọ ile kẹ ẹfọ gi a sụọkẹnmẹ ẹnyi ụsụọ makẹ ihiẹn ndịnị. \v 4 Kanị achọnị m nị m rikẹ i ogẹn, m rị a rịọ nwan n'i mẹ ọhụnma gọnzi ẹnyi ntịn kẹ i dọn e mẹ mbụ, ni m be oku nke-nke. \p \v 5 Ẹnyi a hụngụọ a nị okẹnnyẹni e yesọnmẹ nsọngbu ọda-ọda. Ọ ghasọnmẹ, e se isusu ebe ọwụlẹ ndị Ju rị enu ụwa ile. Ọ wụzịkwọ onyẹ ohu imẹ ndị-ndu itu Onyẹ-Nazarẹtị ahụn. \v 6 O te rịzị a chọdẹ n'o mẹrụ Ụlọ-nsọ, ya ẹnyi nọ nwụndọn ẹ. [Nkẹ ẹnyi e te gi Iwu ẹnyi kin ẹ ikpe, \v 7 kanị onyẹ-isi-agha kanị wụ Laịsịasị nọ gi ikẹn bịa d'a napụ ẹnyi 'ya, sị ndị ikpe ẹ bịa d'e kunrun i.] \v 8 Ị jụ a ajụjụ, 'yụ lẹ enwẹn i k'a saẹka marịnkwama ihiẹn ile ẹnyi rị e ku nị ya k'o mẹ.” \p \v 9 Ndị Ju nọ kwadọn Tẹtulọsị, sị nị ihiẹn ndịnị ile wụ ezioku. \s1 Pọlụ E Kinrin Ọnụ A Ihun Fẹlisi \p \v 10 Ogẹn Gọvanọ gi fe ẹka gi sị Pọlụ ya ku nwan, ya Pọlụ nọ sị, “A marịngụọ m n'o mẹọlẹ ahụa ole-lẹ-ole ị wụ ọka-ikpe alịnị; ya wụ, ẹfọ rị a sụọ m ụsụọ ikinrin ọnụ m ebe ị rị. \v 11 Ị k'a saẹka chọpụha n'ọ karịnị akp'ọhịn mmẹbụọ kete m'e jẹnlẹ Jerusalẹm d'e fe ofufe. \v 12 O nwọnni onyẹ ọwụlẹ wẹ hụn mmẹ lẹ ịya rị a dọ ndọndọ imẹ Ụlọ-nsọ; o nwọnni ndị wẹ hụn m rị a kpasu—kẹ imẹ ụnọ-ofufe kẹ imẹ obodo hụ ile. \v 13 Asakọ wẹ ẹka ghọsị nị ihiẹn wẹ rị nwan e ku nị 'ya kẹ m mẹ wụ ezioku. \v 14 Kanị m k'a saẹka gwa ị nị ihiẹn ohuni wụ ezioku: Ụzọ hụ wẹ rị e ye eje-ẹfan kẹ m gha e fe Osolobuẹ ndị nẹdi ẹnyi kanị; m kweyeni ihiẹn ile wẹ de imẹ Iwu Mozizi lẹ hụn wẹ de imẹ ẹkụkwọ ndị-amụma. \v 15 M nwọn olil'ẹnya imẹ Osolobuẹ—olil'ẹnya ohu hụ hụn ndịnị lẹ enwẹn wẹ nwọn imẹ Osolobuẹ: nị kẹ ndị ezi-omumẹ kẹ ndị njọ jẹnkọ d'a gha ọnwụn lihi. \v 16 Ufiri ẹ kẹ m gi a nwan ikẹn m ogẹn ile, igi hụn a nị obi m rị ọchan ebe Osolobuẹ lẹ ịhịan rị.” \p \v 17 “O tegụọ m bịademẹ Jerusalẹm; ya m nọzị nwan bịa nị m ye ndị nke m ihiẹn ndị w'e gi yeni ndị igbẹnnyẹ ẹka, lẹni m hụn ụzọ chụ-ẹjan. \v 18 Ịya kẹ m rị nwan kẹ wẹ hụn m imẹ Ụlọ-nsọ: o mẹ nke omẹnalị idọn-nsọ, a rịgụọlẹ m ụchan ogẹn wẹ gi hụn m; o nwọnni igunrun mmẹ lẹ wẹ wị; o nwọnzikwọnị isusu rịnị. \v 19 Kanị o te nwọnghọ ndị Ju gha Azụụn Eshịa bịa rị ebẹhụ, k'o furu nwan wẹ lẹ enwẹn wẹ bịa ebeni d'e ku ọnụ wẹ id'ẹnya ị, omẹni o nwọn ihiẹn wẹ sị nị 'ya kẹ m mẹ! \v 20 Mọbụ ya jụdẹle ndịnị rị ebeni kẹ elee eje-ihiẹn kẹ wẹ hụn nị ya kẹ m mẹ ogẹn m wuzo ihun Ọgwa Ndị-isi Nkịkwama, \v 21 mmanị ihiẹn ohuni m yi oro ku kẹ m wuzo ihun wẹ: ‘Ụnụ rị e kinkwọ m ikpe tannị makẹni m kweri nị ndị nwụnnị jẹnkọ d'e lihi!’ ” \p \v 22 Kanị Gọvanọ wụ Fẹlisi, hụn marịnchanrịngụụ banyeni Ụzọ-Jesu, nọ bu ikpe hụ si ihun, sị wẹ, “Ụnụ jẹnkọ d'e cheri nị onyẹ-isi-agha kanị wụ Laịsịasị bịa m kebe han nị ụnụ eṅẹn.” \v 23 Ọ nọ sị onyẹ-isi agha hụn a kị ndị agha ọgụn-isẹn ya hụn a nị wẹ kwọndọn Pọlụ, ka wẹ e yen'ẹ efe ẹkẹrẹ, a nị ndị ọwụ a a bịa d'a hụn a, e ye ẹ ihiẹn rị a mkpa. \s1 Pọlụ A Gwa Gọvanọ lẹ Nwunyẹ Ẹ Oku-Chuku \p \v 24 O mẹpụ akp'ọhịn ole, Fẹlisi lẹ nwunyẹ ẹ wụ Drusila nọ bịa. Drusila wụ onyẹ Ju. \p Fẹlisi nọ zi wẹ kpọ Pọlụ. Wẹ nọ gọnmẹ ẹ ntịn k'ọ rị a gwa wẹ oku ikweri ni Kraịstị wụ Jizọsị. \v 25 K'o dọn rị e ku oku ezigbo obibi Chuku chọ lẹ ikwọndọn-enwẹn-ịhịan lẹ Okinkin-ikpe lalanị, egun nọ tụma Fẹlisi. Ọ nọ sị, “Ị k'e jẹnmẹgụụ, m nwọn efe a kpọzị m'ị.” \v 26 Ọ hụzị a tụ ẹnya nị Pọlụ jẹnkọ d'e ye ẹ egho; ọ hụ e gi ufiri ẹ e zisọnmẹ wẹ d'a kpọ Pọlụ mbụ-lẹ-ẹbụọ, e sọn ẹ e ku oku. \v 27 Ahụa ẹbụọ a ghafegụụ, Pọshịọsị wụ Fẹstọsị nọ hẹnrin Gọvanọ, nọkin ẹnya Fẹlisi. Makẹni Fẹlisi chọkọ nị ndị Ju ku n'ẹ ọhụnma, ya ọ nọ la Pọlụ tọ imẹ ngan. \c 25 \cl Isi Nke Isẹn Kwasị Ọgụn \s1 Pọlụ A Sị Wẹ We Oku Ẹ Jẹnni Eze-kanị Wụ Siza \p \v 1 Hụn mẹ ẹ akp'ọhịn ẹtọ Fẹstọsị bịa d'a kịma Azụụn ahụn, ọ nọ gha Sizarịa jẹn Jerusalẹm. \v 2 Ebẹhụ kẹ ndị-isi nchụ-ẹjan lẹ ndị-isi ndị Ju nọ kinghọsị a oku Pọlụ, rịọ a \v 3 n'o mẹ ọhụnma zihẹ ni wẹ Pọlụ Jerusalẹm. Makẹni e rigụọ wẹ ngo wẹ e gi gbu Pọlụ ụzọ, ọ lalanị. \v 4 Fẹstọsị nọ za wẹ, sị, “Sizarịa kẹ wẹ butọ Pọlụ, bụ m kinkọ ebẹhụ ẹgwa. \v 5 Ya wụ, ndị isi ụnụ wẹ sọnmẹ m jẹn Sizarịa, nị wẹ lẹ okẹnnyẹ hụ d'e kin, omẹni o nwọn eje-ihiẹn ọwụlẹ o mẹ.” \v 6 Ogẹn Fẹstọsị gi sọngụụ wẹ nọdị—ọ nọkarịnị akp'ọhịn ẹsatọ mọbụ iri—ọ nọ si Sizarịa. Eki e fọn, wẹ nọ bịa ọgwa a. Ọ nọ nọdị elu Oche Okinkin-ikpe, zi wẹ d'e wẹhẹ Pọlụ. \v 7 Ogẹn Pọlụ gi pụha, ndị Ju hụ gha Jerusalẹm' bịa nọ fihunmẹ ẹ, kinmẹ eje-ihiẹn bu-ọda jọgbu enwẹn ẹ wẹ sị nị 'ya k'o mẹ, bụ asanị wẹ ẹka ghọsị nị ezioku rọ. \v 8 Kanị Pọlụ nọ kin ọnụ a, sị, “Adannị m iwu ndị Ju mọbụ iwu Ụlọ-nsọ mọbụ iwu eze-kanị wụ Siza.” \p \v 9 Kanị Fẹstọsị chọ n'o mẹyeni ndị Ju, ya ọ nọ jụma Pọlụ, “Y'a chọghọ n'ị jẹn Jerusalẹm, nị wẹ nọ id'ẹnya m kin i ikpeni ebẹhụ?” \p \v 10 Pọlụ nọ sị, “Ọgwa eze-kanị wụ Siza tumẹ kẹ m rị hụnnị, ebe furu wẹ k'a nọ kin m ikpe. O nwọnni eje-ihiẹn ọwụlẹ m mẹ ndị Ju—'yụ lẹ enwẹn i a marịnghọ ọhụn ọhụnma-ọhụnma. \v 11 Omẹni m mẹ eje-ihiẹn hụn w'e gi gbu m, arị m a chọ ụzọ m'e gi wanahịn ọnwụn. Kanị, omẹni o nwẹni ihiẹn w'e kwọndọn ẹka imẹ ihiẹn ndị wẹ sị nị 'ya kẹ m mẹ, o nwọnni onyẹ jẹnkọ d'a saẹka bu m che wẹ ẹka. We ni m jẹnni eze-kanị wụ Siza n'o gi ẹka a kin m ikpe!” \p \v 12 Ogẹn Fẹstọsị lẹ ndị a dụn a ọdụn gi tụgbamagụụ iroro, ya Fẹstọsị nọ sị Pọlụ, “Y'a sịgụọ wẹ we i jẹnni eze-kanị wụ Siza; Siza ahụn k'i burukọ.” \s1 E Wẹhẹ Wẹ Pọlụ Ihun Eze Wụ Agịrịpa Lẹ Okpoho W'a Kpọ Bẹnaịsị \p \v 13 Akp'ọhịn ole-nẹ-ole a ghagụụ, eze hụn rị a kị ndị Ju wụ Agịrịpa lẹ (okpoho w'a kpọ) Bẹnaịsị nọ bịa Sizarịa d'a sị Fẹstọsị anụa. \v 14 Ogẹn ahụn wẹ gi nọdị ebẹhụ akp'ọhịn ole-lẹ-ole, ụhụọhịn ohu, Fẹstọsị nọ wepụha nị eze hụ oku Pọlụ, sị, “O nwọn okẹnnyẹ ohu Fẹlisi latọ imẹ ụlọ-ngan; \v 15 ogẹn m gi rị Jerusalẹm, ndị-isi nchụ-ẹjan ndị Ju lẹ ndị-isi ndị Ju nọ wepụha oku ẹ, sị m ma a ikpe. \v 16 Kanị, m nọ sị wẹ nị ẹnyi ndị Rom' a ra we onyẹ wẹ kpe ye ndị kpen'ẹ, bụ 'ya lẹ ndị kpen'ẹ e ke turu kin elee-m elee-i, ọ hụn oghere kinringụụ ọnụ a. \p \v 17 Ogẹn wẹ gi nwan zu ebeni, e tuhu ni m ogẹn ọwụlẹ, kama, eki e fọn, m nọ zi wẹ kpọ ọgwa, nọdị alị elu Oche Okinkin-ikpe, zi wẹ wẹhẹ okẹnnyẹ hụ. \v 18 Ndị kpe n'ẹ nọ lihi ọtọ kinmẹ, kanị ẹlẹ ụdị eje-ihiẹn m ro nị ya rị e se kẹ wẹ kin. \v 19 Kama, wẹ nọ kinsọnmẹ oku ofufe hụn wẹ lẹ Pọlụ rị a dọ lẹ oku okẹnnyẹ ohu w'a kpọ Jizọsị, hụn nwụnhụngụnị, kanị Pọlụ hụ e ku ẹ e kushi ikẹn n'ọ rị ndụn. \v 20 Amarịnzị m ihiẹn m k'e mẹ gi chọfụha anị oku ndịnị, ya m nọ jụ Pọlụ k'ọ chọghọ n'o jẹn Jerusalẹm, nị wẹ nọ ebẹhụ kin ẹ ikpe banyeni ihiẹn ndịnị wẹ sị nị 'ya k'o mẹ. \v 21 Kanị ogẹn Pọlụ gi sị ẹnyi na a tọ ebeni d'e ru ni eze-kanị wụ Siza e gi ẹka a leban oku ẹ ẹnya, ya m nọ sị wẹ kwọndọn ẹ d'e ru mgbe m saẹka zi ẹ jẹnni Siza.” \v 22 Agịrịpa nọ sị Fẹstọsị, “Nkẹ ọ sụọ m nị m gi ntịn m nụ ọnụ okẹnnyẹni.” Fẹstọsị nọ sị a, “Ekile y'a nụ ọnụ a.” \p \v 23 Eki e fọn nwan, Agịrịpa lẹ Bẹnisi nọ gi okẹn ọghọ ndị-nze banhan imẹ-ụlọ uku hụ, wẹ lẹ ndị-isi-agha kanị lẹ ndị wẹ marịn amarịn imẹ obodo hụ wị banhan. Fẹstọsị nọ zi ndị ọrụn a d'e webanhan Pọlụ, wẹ nọ webanhan a. \v 24 Fẹstọsị nọ sị, “Eze wụ Agịrịpa lẹ ịhịan ile rị ebeni, lee ni okẹnnyẹni ndị Ju ile rị e kpe ẹka m, kẹ imẹ Jerusalẹm kẹ ebeni, e yi oro, a sị n'o furuzini n'ọ rị ndụn. \v 25 Kanị ahụnnị m njọ o mẹ hụn wẹ e gi ma a ikpe ọnwụn. Kanị, hụnnị ọ sị ẹnyi we ẹ jẹnni eze-kanị wụ Siza, e kwerighọ m nị m jẹnkọ d'e zi ẹ jẹnn'ẹ. \v 26 Bụ ahụnnị m nwan ihiẹn m'e kwọndọn ẹka hụn m'e gi dejẹnni nna m wụ Siza ẹkụkwọ banyen'ẹ. Agịrịpa, ịya haịn m gi nwan wepụha a ebeni ụnụ ile rị, tụmadụ ebe 'yụ lẹ enwẹn i wụ eze rị, kẹni m hụn ihiẹn m k'e kwọndọn ẹka de ya wụ ẹkụkwọ-ozi, ẹnyi jụgụụ a ajụjụ. \v 27 Makẹni, ọ jọgbu enwẹn ẹ nị m zi onyẹ-ngan jẹnni eze-kanị bụ o nwẹni ihiẹn m hụn ku nị ịya kẹ wẹ sị nị ya k'o mẹ.” \c 26 \cl Isi Nke Isin-kwasị-ọgụn \s1 Pọlụ E Kinrin Ọnụ A Ebe Agịrịpa Rị \p \v 1 Agịrịpa nọ sị Pọlụ, “I nwọn ikẹn kinrin ọnụ ị.” Ya Pọlụ nọ tịnpụ ẹka, kinmẹ ẹnịna: \p \v 2 “Eze wụ Agịrịpa, m weri ẹ nị m nwẹ isi-ọma ebe o mẹ ni ihun i kẹ m jẹnkọ d'a nọ kinrin ọnụ m tannị banyeni ihiẹn ile ndị Ju rị e ku nị ya kẹ m mẹ; \v 3 makẹni y'a marịngụọ omẹnalị ndị Ju ile lẹ ihiẹn ndị hụn e se ni wẹ oku, marịn a ru alị. Dodo, nwẹ nwan ndidi gọn m ntịn. \p \v 4 Ndị Ju ile a marịnghọ kẹ m dọn bi gha alị lala, kẹ imẹ alị m kẹ imẹ Jerusalẹm. \v 5 Omẹni wẹ te k'e ku ezioku, a marịngụọ wẹ ketekete nị m te wụ onyẹ itu-Farisi, itu kachanrịn e ze imẹ ofufe ẹnyi lẹ ni m'e bi obibi ndị Itu-Farisi. \v 6 Kanị wẹ rị nwan ebeni e kin m ikpe makẹni m rị e lee ẹnya ihiẹn hụn Osolobuẹ kwe ndị nẹdi ẹnyi wẹ kanị nkwa; \v 7 ihiẹn hụ\f + \fr 26:7 \ft Nkwa Hụ hụn\f* ikpun-ụlọ mmẹbụọ ndị nke ẹnyi rị e lee ẹnya a, e gi ufiri ẹ e fekẹnmẹ Osolobuẹ ukinkin lẹ efinnaị. Eze, olil'ẹnyanị m nwọn wụ eje-ihiẹn hụ ndị Ju sịkwọ nị ya kẹ m mẹ! \v 8 Kị haịn o gi a fụkẹnmẹ ụnụ ndị rị ebeni ọrụn ikweri nị Osolobuẹ e weli ndị nwụnnị?” \p \v 9 “Ezioku-ezioku, mmẹ lẹ enwẹn m te ro n'o furu ni m mẹ ihiẹn ọwụlẹ m k'e gi gbọndọn ẹfan Jizọsị onyẹ Nazarẹtị. \v 10 Ọhụn kẹ m mẹ imẹ Jerusalẹm. Ogẹn hụ, m'a narịn ndị-isi nchụ-ẹjan ikẹn, a tụ ndị kwerini Jesu e ye imẹ ụlọ-ngan; ẹlẹdẹ ọhụn sụọ, wẹ chọ nị wẹ ma wẹ ikpe-ọnwụn, e biye m ẹka. \v 11 Imẹrinmẹ ogẹn, m'a ghasọnmẹ ụnọ-ofufe ile, e ye wẹ afụnfụn, a lịlịma nị m mẹ wẹ ku arụ ghahanị ikuja oku Jesu. Olulu wẹ bu m ọda-ọda, nke wụ nị m'a chụ wẹ e rudẹ obodo ndị rị anị ọzọ d'e kpokpo wẹ.” \s1 Pọlụ A Kọwa K'o Dọn Gbehutọ \r (Ọrụn Ndị-Ozi 9.1-19; 22.6-16) \p \v 12 “Ebe m nọ a chụ wẹ ẹrịra, m nọ narịn ndị-isi nchụ-ẹjan ikẹn lẹ ẹkụkwọ jẹnkọ Damas'kọsị. \p \v 13 Eze, e ru m ụzọ, ogẹn anwụn gi a rị isi, ya m nọ hụn ukpẹ nwunnahịn ẹnya-anwụn k'o gha enu-igwee nwunhunmẹ mmẹ lẹ ndị 'mẹ lẹ wẹ wị. \v 14 Ẹnyi ile nọ dan. Ya m nọ nụ olu gi asụsụ Hibru sị m, ‘Sọlụ, Sọlụ, k'ị rị e kpokpo ni m? Ị rị a rụhụ enwẹn i ẹhụ nọkẹ okẹn-efin rị a gba ẹgbe di-nwọnn'ẹ ụkụ.’ \v 15 M nọ sị, ‘Di-nwọnni-m, onyẹ k'ị wụ?’ Ya Di-nwọnni-ẹnyi nọ shịarị m, ‘Mmẹ wụ Jesu hụn ị rị e kpokpo. \v 16 Kanị, lihi n'i turu ọtọ. Ihiẹn haịn m gi mẹ i n'ị hụn m wụ kẹni m tumẹ i n'ị wụrụ odibo m lẹ ọshẹri hụn jẹnkọ d'a gwa ndị ọzọ ihiẹn ndị ị hụn lẹ ihiẹn ndị m jẹnkọ d'a ghọsị ị. \v 17 M k'a gbapụha ị ẹka ndị nke i—ya wụ ndị Izrẹlụ, gbapụha ị ẹka ndị alị ndị ọzọ hụn m zikọ ị d'e kunrun. \v 18 M zikọ ị d'a shịapụ wẹ ẹnya, kẹni wẹ hụn ụzọ gha imẹ ishi gbehutọ si imẹ ukpẹ; gha okpuru Ekwensụ pụha d'e kunrun Osolobuẹ; kẹni Osolobuẹ gbagharị wẹ njọ, ye wẹ ọnọdị imẹ ndị hụn wẹ dọn nsọ, ndị ahụn wẹ dọn nsọ makẹni wẹ kweri ni m.’ ” \s1 Pọlụ E ku Oku Ọrụn A \p \v 19 “Eze wụ Agịrịpa, ufiri ẹ, apanị m oku ihiẹn m hụn imẹ ọhụn hụ gha elu-igwee bịa. \v 20 Kanị, m nọ zimẹ ozi hụ imẹ Damas'kọsị. E zigụụ m ndị rị Damas'kọsị ya, m nọzị zi ẹ imẹ Jerusalẹm lẹ ẹgbẹrẹ Judia ile, e zizi m ndị alị ndị ọzọ ya, a sị wẹ gha imẹ njọ wẹ gbehutọ, buruhẹ Osolobuẹ, mẹmẹ ihiẹn k'a ghọsị nị e gbehutọgụọ wẹ. \v 21 Ufiri ihiẹnni kẹ ndị Ju gi kwọndọn m imẹ Ụlọ-nsọ, a chọ nị wẹ gbu m. \v 22 Kanị d'e rukwọ nwan tannị, Osolobuẹ hụ e yeni m ẹka; ya kẹ m gi wuzo ebeni a shịa ẹri, a gwa kẹ onyẹ uku kẹ onyẹ nta okuni; ihiẹn ohu hụ ndị-amụma lẹ Mozizi ku n'o jẹnkọ d'e mẹ kẹ m rị e ku oku ẹ, o nwọnni ihiẹn ọzọ: \v 23 nị Kraịstị k'a tarịrị afụnfụn; n'o k'a wụrụ onyẹ ibuzọ k'a gha ọnwụn lihi; nị, nọkẹ onyẹ ibuzọ gha ọnwụn lihi, o jẹnkọ d'e wẹhẹ ni kẹ ndị alị ẹnyi kẹ ndị anị ndị ọzọ ozi ukpẹ.” \p \v 24 Hụn Pọlụ gi ri e kin ọnụ a ẹnịna, Fẹstọsị nọ weshi olu elu, yi, “Ẹra rị a pụ ị, Pọlụ! Okẹn-ẹkụkwọ ị marịn rị a pụ ị ẹra!” \p \v 25 Kanị Pọlụ nọ sị, “Fẹstọs' ikpẹn ile rịnị, ẹra arị a pụ m! Onyẹ ọwụlẹ ẹnya dọn k'a marịn nị m rị e ku ezioku. \v 26 Eze wụ Agịrịpa lẹ enwẹn ẹ a marịngụọ ihiẹn ndịnị! Obi ru m alị ịgwapụ a oku, e gighọ m'a dọn n'o nwọnni ihiẹn w'a kọn'a imẹ ihiẹn ndịnị, makẹni ọnwan e mẹni nzuzue. \v 27 Eze wụ Agịrịpa, y'e kwerighọ ihiẹn ndị-amụma ku? A marịnghọ m nị y'e kwerighọ.” \p \v 28 Agịrịpa nọ sị Pọlụ, “Ị chọ n'i mẹ m wụrụ onyẹ nke Kraịstị ozigbo-ozigbo?” \p \v 29 Pọlụ nọ shịarị, sị, “Ihiẹn m rị a rịọ Osolobuẹ wụ ọnwan: k'o mẹ ẹgwa-o, k'o mẹni ẹgwa-o, nị ẹlẹdẹ yụ sụọ, kanị, kẹ ịyụ kẹ ndị ọzọ ile rị e gọn m ntịn tannị hụn ụzọ rị kẹ mmẹ—wezụka ẹgan ndịnị wẹ kpọma m!” \p \v 30 Ebẹhụ kẹ eze lẹ Gọvanọ wụ Fẹstọsị lẹ Bẹnisi lẹ ndị ọzọ wẹ lẹ wẹ gba rị oche nọ lihi ọtọ. \v 31 Ogẹn wẹ gi pụkọ, wẹ hụ a sị ibe wẹ, “O nwọnni ihiẹn okẹnnyẹni rị e mẹ hụn w'e gi gbu ẹ mọbụ bu e che imẹ ụlọ-ngan.” \v 32 Agịrịpa nọ sị Fẹstọsị, “Nkẹ w'a hatu okẹnnyẹni ye omẹni ẹlẹ hụn ọ sị wẹ we oku ẹ jẹnni eze-kanị wụ Siza.” \c 27 \cl Isi Nke Ẹsa-kwasị-ọgụn \s1 E Gi Wẹ Ụgbọ-mirin Buru Pọlụ Jẹnmẹ Rom \p \v 1 Ogẹn wẹ gi kubepụ a nị ẹnyi k'e jẹn Itali, wẹ nọ we Pọlụ lẹ ndị hụ imẹ ndị-ngan che ẹka onyẹ-isi-agha w'a kpọ Juliọsị, hụn a kị ndị-agha ọgụn-isẹn imẹ itu-agha-uku ndị Rom' ahụn w'a kpọ “Itu Eze-Ọgọstọsị.” \v 2 Ẹnyi ile nọ banye ụgbọ-mirin gha Adramitum bịa, hụn rị a kwademẹ n'o jẹnsọnmẹ alị rị ichẹn-ichẹn rị Azụụn Eshịa rịsọnmẹ ẹhụ Ohimin hụn wẹ nọ a banye ụgbọ-mirin. Ụgbọ hụ nọ buru ẹnyi. Ẹnyi lẹ Arịstakọsị onyẹ Tẹsalonika hụn rị Azụụn Masẹdonia wị. \v 3 Eki e fọn, ẹnyi nọ ru Sidọn'. Juliọsị nọ gi ẹka rị mma sọn Pọlụ, nị a jẹn d'a hụn ndị ọwụ a nị wẹ ye ẹ ihiẹn rị a mkpa. \v 4 Ẹnyi nọ gha ebẹhụ buli si ohimin, a ghasọnmẹ ẹhụ alị Saịprọsị—makẹni ufere ẹnyi kunrun rị e bukin ẹnyi azụụn, ọ nịnị ẹnyi gbasọnmẹ ahanmahan ohimin. \v 5 Ogẹn ẹnyi gi ghafegụụ ẹhụ alị Silisia lẹ Pamfilia, ẹnyi nọ fụha Mira hụn rị Azụụn Lisia. \v 6 Ebẹhụ kẹ onyẹ-isi ndị agha hụ nọ hụn ụgbọ-mirin gha Alẹzandrịa jẹnkọ Itali, ya ọ nọ bu ẹnyi ile che imẹ ẹ. \s1 Ijẹn A Fụma Ọrụn \p \v 7 Ẹnyi nọ gbama ẹkẹrẹ-ẹkẹrẹ akp'ọhịn ole-nẹ-ole—ọ fụkẹnmẹkẹ ẹnyi ọrụn nị ẹnyi d'e ru Nidọsị. Ogẹn ufere gilẹni nị ẹnyi jẹnshi ihun ib'ẹka ahụn, ẹnyi nọ ghasọnmẹ mkpẹnrẹn Samonu hụn rị alị Kriti. Mirin nọhunmẹ alị Kriti. \v 8 Ẹnyi hụ a gha mkpẹnrẹn-mkpẹnrẹn, kanị ọ fụkẹnmẹ ẹnyi ọrụn ọda nị ẹnyi d'e ru ebe w'a kpọ “Ebẹ-Rịchanrịn-Ụgbọ-Mma”, hụn nọchimẹ Lasịa. \v 9 Makẹni ẹnyi e rigụọ ogẹn ọda-ọda, nke wụ nị ndị Ju e bugụọdẹ ọnụ ahụn w'e bu\f + \fr 27:9 \ft ib'ẹka Septemba lẹ Octoba\f*—ya wụ, ogẹn eje-ẹbi gi a kpọ ohimin hụ e rugụọlẹ, ẹnyi sị nị ẹnyi jẹnmẹzi, ijẹn jẹnkọ d'a jọ njọ, Pọlụ nọ dụn wẹ ọdụn, sị, \p \v 10 “Ekele m ụnụ ile; a hụngụọ m'a nị ẹnyi jẹnkọ d'a banye eje-ọnọdị omẹni ẹnyi jẹnmẹzi, ihiẹn bu ọda jẹnkọ d'e huzịkwọ; ẹlẹdẹ ibu lẹ ụgbọ sụọ, kanị kẹzị ndụn ẹnyi.” \v 11 Kanị onyẹ-isi-agha ahụn gi ihiẹn onyẹ-isi ụgbọ lẹ onyẹ nwọn ụgbọ ku dọn karị oku Pọlụ. \v 12 Ebe o mẹ ni ebeni ụgbọ-mirin a nọdị a rị mma hụn w'a nọdị ogẹn winta, udu mirin-oyi-ọchan hụn a kpụ ọkpụkpụ, ndị ka ọda nọ kweri n'ọ ka mma nị ẹnyi jẹnmẹ. Wẹ rị a tụ ẹnya nị, ikẹnkwọ, wẹ k'a saẹka ru Finik'si d'a nọdị ebẹhụ ogẹn mirin-oyi-ọchan hụ. Finik'si wụ ebe ụgbọ e ziẹntọ alị Kriti, o bu ihun zimẹ ib'ẹka ndịdan ẹnya-anwụn. \s1 Eje-ẹbi A Kpọma \p \v 13 Ogẹn ufere rẹbẹrẹbẹ hụn a gha azụụn ndịdan-mirin a bịa gi femẹ, wẹ nọ ro ni a hụn wẹ ihiẹn wẹ rị a chọ; wẹ nọ tọfụ ụgbọ hụ ebe wẹ limẹ ẹ, ghasọnmẹ ụsụọ-ụsụọ ẹhụ alị Kriti. \v 14 Kanị o ke mẹ-emẹ, okẹn ufere hụn a kpọkẹnmẹni nọ kpọma. “Nọt-ista” kẹ w'a kpọ ufere hụ, makẹni ọ gha azụụn ugu e feshi azụụn ọwụwa-ẹnya-anwụn. Ọ gha ib'ẹka Kriti fehẹ. \v 15 Ọ nọ kpọkẹnmẹ ụgbọ hụ, ọ nịzịnị wẹ gbehutọ ụgbọ hụ zimẹ ufere hụ. Ya ẹnyi nọ la ụgbọ tọnị ufere hụ, ọ nọ buru ẹnyi jẹnmẹ! \p \v 16 Ẹnyi nọ kụban azụụn ndịdan-mirin alị ohu mẹ ẹkẹrẹ w'a kpọ Kọda hụn rị etintinnaị Ohimin ahụn. Ọhụn e zuemẹ ụgbọ hụ ẹkẹrẹ. Ẹnyi nọ lịlịma wezụhan ụgbọ-nta rị ụgbọ hụ ebe w'a nọ saẹka dọbanhan a, kanị ọ fụ ẹnyi ọrụn ọda-ọda. \v 17 Wẹ nọ dọbanhan ụgbọ-nta hụ imẹ ụgbọ. Ebẹhụ kẹ wẹ nọ gi eriri kẹnhunmẹ ụgbọ, kẹnkẹnmẹ ẹ. Makẹni egun rị a tụ wẹ amamgbe w'a sụnkụnma ẹjan ubom-Ohimin rị mkpẹnrẹn Sẹtisi\f + \fr 27:17 \ft hụn rị mkpẹnrẹn anị Libịa\f*, wẹ nọ gbatọpụ eriri wẹ gi kẹnmẹ igwe hụ nyịnnị w'a kpọ drag'ankọ, nu igwe hụ ye imẹ mirin—makẹ ụgbọ hụ ghazị a gbakẹnrin. Ya ufere nọ buru wẹ lẹ ụgbọ jẹnmẹ. \v 18 Ẹbi hụ a kpọkẹnmẹ ẹnyi, e buhunmẹ ẹnyi, nke wụ nị, ogẹn eki gi fọn, wẹ nọ tụma ibu e ye imẹ mirin. \v 19 Hụn m'ẹ akp'ọhịn ẹtọ, ọ nọ ru hụn wẹ gidẹ gi ẹka wẹ kpọn ihiẹn wẹ gi a rụn ọrụn imẹ ụgbọ-mirin ye imẹ mirin. \v 20 Ogẹn o gi mẹ ni ẹnyi ahụnnị kẹ ẹnya-anwụn kẹ kokisẹ akp'ọhịn ole-nẹ-ole, bụ ẹbi rịkwọ a kpọkẹnmẹ ẹnyi, ẹnyi enwẹnzini olil'ẹnya nị ẹnyi jẹnkọ d'a hụn isi pụha. \s1 Pọlụ A Nọ Imẹ Nsọngbu Hụ Kasị Wẹ Obi \p \v 21 Makẹni w'e ke ri ihiẹn-oriri kete-ele-mgbe, Pọlụ nọ turu ọtọ imẹ igunrun wẹ, sị, “Ikẹnnyẹ, nkẹ ọnụ e gọn m ntịn nọdị Kriti. Omẹni ụnụ te gọn m ntịn, iwini ile e ke ti nwan. \v 22 Kanị, m rị nwan a rịọ ụnụ, kwọndọn ni obi ụnụ makẹni o nwọnni onyẹ ọwụlẹ imẹ ụnụ jẹnkọ d'a nwụnnị—ụgbọnị sụọ jẹnkọ d'a na iwi. \v 23 Makẹni mmọn-ozi Chuku bịa d'e kunrun m hụn uhinhin—Chuku ahụn m wụ nke ẹ, Chuku ahụn m rị e fe. \v 24 Ọ sị m, ‘Pọlụ! Atụlẹ egun, i k'e tururịrị ihun Siza. Ọzọzị, Osolobuẹ e mẹgụọn'ị ọhụnma dọnmẹn'i ndị 'yụ lẹ wẹ rị imẹ ụgbọ, anwụnkọ wẹ.’ \v 25 Kwọnkẹnmẹ ni nwan obi ụnụ, ikẹnnyẹ, makẹni m nwọn okukwe imẹ Osolobuẹ n'o jẹnkọ d'a rị kẹ wẹ dọn gwa m. \v 26 Kanị ụgbọnị k'a zụnbanrịrị akpakalị, kụsị.” \p \v 27 Imẹ uhinhin hụn m'ẹ akp'ọhịn mmẹnọ, ogẹn ebiri-mirin hụ gi bukọ ụgbọ ẹnyi elu Ohimin Adrịa\f + \fr 27:27 \ft Ịya kẹ w'a kpọ nwan Ohimin Mediterenia.\f*, o ru ihiẹn nọkẹ etintinnaị abalị, ọ nọ rị ndị a rụn imẹ ụgbọ kẹ sị alị rị nsue. \v 28 Ya wẹ nọ gi eriri wẹ kẹnmẹye igwe lele kẹ mirin mihan, wẹ nọ hụn n'o k'e luepụ ogwe-nkụ ẹnọ; a gbaberi wẹ, wẹ nọ lelezi ẹ, wẹ nọ hụn a n'o minruzini ẹrịra, n'o k'e luepụ ogwe-nkụ ẹtọ sụọ. \v 29 Makẹni egun rị a tụ wẹ nị ẹnyi jẹnkọ d'a sụnkụnma ọmụma, wẹ nọ gbatọpụ eriri ankọ\f + \fr 27:29 \ft igwe mẹ ọnụ suẹn-suẹn-suẹn we gi e zudọn alị\f* ẹnọ rị ibe azụụn hụn wẹ gi e limẹ ụgbọ hụ, nị, ikẹnkwọ ọ hụn ụzọ zudọn alị; wẹ hụ e mẹ ekpere nị eki fọn \it kẹni wẹ legha ụzọ\it*. \fig Wẹ nọ gbatọpụ eriri ankọ|src="lb00218c.jpg" size="col" loc="ACT 27" copy="Horace Knowles; The British & Foreign Bible Society" ref="27.29" \fig* \p \v 30 Kanị, ndị a rụn ọrụn imẹ ụgbọ hụ nọ wetu ụgbọ-nta ye imẹ mirin, chọma nị wẹ gi nzuzue gha imẹ ụgbọ pụ, gi ụgbọ-nta ahụn wanahịn; we hụ mẹ kẹ sị wẹ rị a gbatọpụ ankọ rị ihun ụgbọ. \v 31 Ya kẹ Pọlụ nọ sị Kaptịn hụ lẹ ndị-agha a, “Manị ikẹnnyẹni nọdị imẹ ụgbọnị, ọnụ ile k'a nwụn.” \v 32 Ya kẹ ndị-agha hụ nọ bepụ eriri wẹ gi kwọndọn ụgbọ-nta hụ, mirin nọ buru ụgbọ-nta hụ. \p \v 33 Ụz'ụtụntụn biri-biri, Pọlụ nọ rịọ wẹ ri ihiẹn-oriri, sị, “Tannị mẹ ẹ akp'ọhịn mmẹnọ ụnụ rị ẹnịna, obi eruni ụnụ anị, ụnụ e rini ihiẹn-anaị. \v 34 Dodo ni nwan, ri ni ihiẹn-oriri, o k'e yeni ụnụ ẹka rị ndụn wanahịn, makẹni o nwọnni onyẹ ọwụlẹ imẹ ụnụ jẹnkọ d'e tuhu kẹ akpụ ntutu ohu rị a isi.” \v 35 Ogẹn o gi kugụụ ọnwan, ọ nọ weri brẹdi, ye Osolobuẹ ekele id'ẹnya wẹ ile, beri, rimẹ. \v 36 Ya ndụn nọ ban wẹ ile, wẹ lẹ enwẹn wẹ nọ rimẹ ihiẹn-oriri. \v 37 (Ẹnyi ile rị imẹ ụgbọ hụ rị madụ ẹnọ arịa ọgụn-mmẹnọ.) \v 38 Ogẹn wẹ ile gi rijunchanrịngụụ ẹfọ, wẹ nọ tụ ọka-witi họdụ imẹ ụgbọ ye imẹ mirin makẹ ụgbọ gha a nyịnzị. \s1 Ụgbọ Hụ E Tikpọchanrịn \p \v 39 Eki e fọn, wẹ nọ legha alị ihun—bụ ndị hụ a marịn alị ọ wụ, kanị wẹ nọ hụn ngugu-mirin—ebe mirin nọ tụ ọnụ hi ogbe. Ẹjan rị mkpẹnrẹn ngugu-mirin ahụn. Ya wẹ nọ bu obi nị wẹ k'a nyanban ụgbọ ebẹhụ, omẹni o k'a nị wẹ mẹ. \v 40 Wẹ nọ tọfụ ankọ ndị hụ ye imẹ mirin. Ebẹhụ kẹ wẹ nọzị tọlụlụa eriri ndị hụn kwọndọnsọnmẹ amala wẹ gi a nyan ụgbọ ahụn, wẹ nọ se eriri gi wesi ẹkwa rị ibe ihun hụn ufere gi e bu ụgbọ enu, zimẹ ni ufere \it kẹni ufere hụn ụzọ e bushi ụgbọ hụ ihun\it*. Wẹ nọ nyanrịn ụgbọ hụ dọn ihun ngugu-mirin hụ kẹni ụgbọ wẹ kụsị mkpẹnrẹn ẹ. \v 41 Kanị, ibe ihun ụgbọ hụ nọ zụnban ebe jọgbu enwẹn, sụnkụnma ẹjan, tọ ebẹhụ; ebiri-mirin nọ kpụkpọpụma ibe azụụn a. \fig ebiri-mirin nọ kpụkpọpụma ụgbọ hụ kanị ndị hụ ile nọ wanahịn|src="lb00219b.jpg" size="col" loc="ACT 27" copy="Horace Knowles; The British & Foreign Bible Society" ref="27.41-44" \fig* \v 42 Ndị-agha hụ te nọ chọ nị wẹ gbukwama ndị-ngan hụ, amamgbe w'e gu mirin pụ akpakalị, wanahịn. \s1 Onyẹ Ọwụlẹ A Wanahịn \p \v 43 Kanị, makẹni Kaptịn ndị-agha hụ chọ n'ọ zụọpụha Pọlụ, ọ nịnị wẹ mẹ ihiẹn wẹ ro. Kama, ọ sị ndị saẹka gu mirin wẹ buzọ tụban imẹ mirin gusi akpakalị; \v 44 sị ndị họdụnị wẹ sọnmẹ wẹ, ndị hụ imẹ wẹ e kwọndọn ibe-osisi, ndị ọzọ e kwọndọn ibe ihiẹn ndị ọzọ gha ụgbọ hụ kpagipụha. Ẹrịra kẹ onyẹ ọwụlẹ mẹ ru alị mmaka; o nwọnni onyẹ nwụnhụnnị. \c 28 \cl Isi Nke Ẹsatọ-kwasị-ọgụn \s1 Ihiẹn Pọlụ Mẹ Imẹ Alị Mọta \p \v 1 Ogẹn ẹnyi gi hụngụụ isi fụha, ẹnyi nọ marịn nị ẹfan alị hụ mirin nọhunmẹ wụ Mọta. \v 2 Ndị alị hụ nọ mẹ ni ẹnyi ẹfọma pụ-ichẹn: gi ifiri mirin rị e zueni lẹ oyi rị a tụnị fịye ni ẹnyi ọkụn nyanma, nabanhan ẹnyi. \p \v 3 Pọlụ nọ kparị nkụn. Ogẹn o gi rị e bu wẹ e che ọkụn hụ, uwowo ọkụn hụ nọ chụpụha agwọ, agwọ hụ nọ fịfịrị Pọlụ ẹka. \v 4 Ogẹn ndị anị hụ gi hụn agwọ hụ k'o kọnrin ẹ ẹka, wẹ nọ sị ibe wẹ, “Eziẹ-eziẹ, okẹnnyẹni wụ izighẹ. Ọsụọn'a n'ọ wanahịngụọ ohimin, eje-ihiẹn o mẹ hụkwọ e sọn ẹ, ọ nịkọ a rị ndụn.” \v 5 Pọlụ nọ fe agwọ hụ ye imẹ ọkụn hụ, agwọ hụ a rụn'a ẹhụ. \v 6 Wẹ nọ tụma ẹnya nị ẹhụ Pọlụ fun mọbụ n'ọ dan idumuzi, nwụnhụn. E cheberi wẹ, wẹ nọ hụn a n'o nwọnni ihiẹn mẹ n'ẹ, wẹ nọ kuhutọ ọnụ, kumẹ n'ọ wụ mmọn. \p \v 7 Onyẹ-isi alị hụ wụ okẹnnyẹ ohu w'a kpọ Pọbliọsị. Ịya nwọn alị ndị nọkunmẹ ebe ahụn ẹnyi rị. Ọ nọ nabanhan ẹnyi, lee ẹnyi ọbịa akp'ọhịn ẹtọ. \v 8 Ogẹn ahụn, nẹdi Pọbliọsị dinẹ edinẹ, emu rị a kụ a: ẹhụ-ọkụn rị e nwun ẹ; ọ rịzịkwọ a nyụn—a nyụndẹ ẹdeke. Pọlụ nọ jẹn d'a hụn a, mẹ n'ẹ ekpere, bu ẹka kwasị a, ọ nọ dịnhịn. \v 9 Ọnwan e mẹgụụ, ndị ọzọ ile emu rị a kụ imẹ anị hụ nọ bịa, ọ nọ zụọchanrịn wẹ ile. \v 10 Wẹ nọ mẹsọnmẹ ihiẹn bu-ọda gi ye ẹnyi ọghọ. Ogẹn ẹnyi gi chọ nị ẹnyi pụ, wẹ nọ bu ihiẹn ile rị ẹnyi mkpa cheni ẹnyi imẹ ụgbọ-mirin. \s1 Ẹnyi A Gha Mọta Si Rom \p \v 11 Ogẹn ifọn ẹtọ gi ghafegụụ, ẹnyi nọ banye ụgbọ-mirin ohu hụn nọdị Mọta ogẹn mirin-oyi-ọchan, jẹnmẹ. Ụgbọnị gha Alẹzandrịa bịa, ẹfan wẹ deye ẹ wẹ gi marịn a wụ “Ejimẹ”, ẹfan mmọn ẹbụọ ahụn wẹ marịn amarịn. \v 12 Ẹnyi nọ kụban obodo Sirakusu, nọdị ebẹhụ akp'ọhịn ẹtọ. \v 13 Ẹnyi nọ buli, gha ebẹhụ si Regiọmụ. Eki e fọn, ufere nọ gha azụụn ndịdan-mirin fehẹ, bushimẹ ẹnyi ihun; nkesịnị ogẹn eki gi fọnzi hụn mẹ ẹ akp'ọhịn ẹbụọ, ẹnyi nọ ru obodo Putioli. \v 14 Ẹnyi nọ hụn ndị kwerini rị ebẹhụ. Wẹ nọ sị ẹnyi d'e du wẹ nọdị izu-ụka. Ẹnịna kẹ ẹnyi dọn ru Rom. \v 15 Ogẹn ndị kwerini rị Rom gi nụ nị ẹnyi bịa abịa, wẹ nọ ghakwọrị ebe wẹ rị bịa d'e kunrun ẹnyi Afịa Apiọsị lẹ ebẹhụ Ọdụ Uku Ẹtọ hụ w'a nọdị e ri, a ra, rị. Ogẹn Pọlụ gi hụn wẹ, ọ nọ kele Osolobuẹ, ndụn nọ ban a. \s1 Ihiẹn Pọlụ Mẹ Imẹ Rom \p \v 16 Ogẹn ẹnyi gi ru Rom, wẹ nọ nị Pọlụ biri nke ẹ, ya lẹ onyẹ-agha hụn e che n'ẹ. \v 17 Hụn m'ẹ akp'ọhịn ẹtọ, ọ nọ kpọ ndị-ndu ndị Ju rị ebẹhụ. Ogẹn wẹ gi bịagụụ, ọ nọ sị wẹ, “Umunẹ m, o nwọnni ihiẹn m mẹ ndị nke ẹnyi, etikpọnị m omẹnalị ndị nẹdi ẹnyi, kanị a nwụnrụn wẹ m imẹ Jerusalẹm, we m ye ndị Rom. \v 18 Ndị Rom a jugụụ m ajụjụ, wẹ nọ chọ nị wẹ hatu m, makẹni o nwọnni ihiẹn ọwụlẹ m mẹ hụn w'e gi ma m ikpe ọnwụn. \v 19 Kanị, ogẹn ndị Ju gi jụ, sị w'a hatulẹ m, o nwọnni ihiẹn ọzọ họdụ nị m mẹ wezụka ịsị wẹ we m si ọgwa eze-kanị wụ Siza—ẹlẹni m nwọn ikpe m k'e kpe ndị alị m. \v 20 Ya haịn m gi sị nị m chọ nị m hụn ụnụ, gwa ọnụ oku, mẹ ọnụ marịn nị oku olil'ẹnya ahụn ẹnyi ndị Izrẹlụ ile nwẹ kẹ m gi rị imẹ ẹgannị.” \p \v 21 Wẹ nọ sị a, “Ẹnyi e nwẹhẹntuni ẹhụhụọ-ozi ọwụlẹ gha Judia bịa banyeni i; o nwọnzikwọnị nwẹnẹ ẹnyi ọwụlẹ imẹ ndị rị a gha ebẹhụ a bịa hụn kujatu oku i. \v 22 Kanị, ẹnyi chọ nị ẹnyi nụ ihiẹn ị rị a kuzi: makẹni, o mẹ nke itu Jizọsị onyẹ Nazarẹtịnị, ẹnyi a marịnghọ nị wẹ rị e kuja oku ẹ ebe ọwụlẹ.” \v 23 Wẹ nọ kaye ụhụọhịn wẹ jẹnkọ d'a bịa d'e kunrun ẹ. \p O ru ụhụọhịn hụ, wẹ nọ ruhẹ ebẹhụ ọ rị. Gha ụtụntụn d'e ru ẹnyasị, ọ hụ a gwa wẹ oku Alị-eze Osolobuẹ, a lịlịma n'o gi ihiẹn Ẹkụkwọ-nsọ ku mẹ wẹ kweri ni Jesu—kẹ ihiẹn rị imẹ Iwu Mozizi kẹ ihiẹn ndị-amụma ku. \v 24 Ndị hụ imẹ wẹ nọ kweri ihiẹn o ku, kanị ndị ọzọ a jụ n'e kwerikọ wẹ. \p \v 25 Wẹ wẹ nọ dọsọnmẹ ndọndọ. Nị wẹ d'a lama, Pọlụ nọ kuzi oku ohu: ọ sị, “Ezioku kẹ Mmọn-nsọ ku ogẹn o gi gwa ndị nẹdi ụnụ kanị oku ghahanị ọnụ onyẹ-amụma wụ Azaya, sị, \q1 \v 26 ‘Jẹn d'e kunrun ndịnị, d'a gwa wẹ, sị, \q1 “ụnụ k'a nụ, kanị \q2 ụnụ aghọtakọ; \q1 ọnụ k'e lee ile, \q2 kanị ọnụ ahụnkọ \q2 ihiẹn ụnụ rị e lee. \q1 \v 27 Makẹni obi ndịnị arịzị a ghọta; \q1 ntịn wẹ e kingụọ; \q1 a nyụnmagụọ wẹ ẹnya, \q2 amamgbe w'e gi ẹnya wẹ legha ụzọ, \q2 gi ntịn wẹ nụ ihiẹn, \q2 gi obi wẹ ghọta, gbehutọ, \q2 a zụọ m wẹ.” ’ \p \v 28 Marịn nị nwan nị e zigụọ wẹ ozi nzụọpụhanị gha ẹka Osolobuẹ bịa jẹnni ndị alị ndị ọzọ; wẹ k'e gọn ntịn!” \p [ \v 29 Ogẹn o gi kugụụ ihiẹnni, ndị Ju hụ nọ dọnsọnmẹ ndọndọ lama.] \p \v 30 Pọlụ bi nke ẹ ebẹhụ ọrọgbọ ahụa ẹbụọ; ọ hụ a nabanhan kẹ wẹ han rị a bịa d'a hụnn'a; \v 31 ọ hụ e zi ozi Alị-eze Osolobuẹ, a kuzi banyeni Di-nwọnni-ẹnyi wụ Jesu Kristi, e kusi ẹ ikẹn, o nwọnni onyẹ gbọndọnn'ẹ.