\id REV - Iatmul NT [ian] -Papua New Guinea 1975 (DBL 2014) \h Revelesen \toc1 Kraist Jon kat sɨmogwinda nyaangɨt \toc2 Revelesen \toc3 Rev \mt1 REVELESEN \mt2 KRAIST JON KAT SƗMOGWINDA NYAANGƗT \c 1 \p \v 1 Kan nyaangɨt Jisas Kraist wun kat sɨmogwiya nyaangɨtna. Godna njɨvwa kwutɨga nɨmba kat sɨmogwivat kat Jisas Kraist kat God mbutndɨ kan nyaangɨt. Kan nyaangɨt ngɨni yaiga vak kat mbutɨgandɨ. Wun Jon. Wun Kraistna njɨvwa kwutɨga nyan wun. Kraist wandɨ maa ensel yalaa wun kat kan nyaangɨt sɨmogwindɨ. \v 2 Vuwa nda wukwa nyaangɨt anwaa kɨngiya lavu nyingamba pɨlɨwukwa. Ngwuk kat mbukiyowun kan nyaangɨt. God waa nyaangɨt Jisas Kraist wun kat sɨmogwindɨ maa wutaa ngwuk kat mbukiyowun. \p \v 3 Kɨta nyan kan pɨlɨwukwa nyaangɨt vɨndeyan apma vatna. Nat nyangu pɨlɨwukwa nyaangɨt wuka maawupmba yelavɨka yetɨnjeyan ndi apma vat tɨgiyandi. Kan pɨlɨwukwa vatna nyaangɨt tamba ngway tologandɨ. Sɨvla ana tɨga yaigandɨ. \s1 NGEPMA SƗLA VƗLIMBA LA GODNA MBAAPMA LA NƗMBA KAT APMA NANDINYA WANDƗ JON \p \v 4 Wun Jon wun. Esiamba lɨga ngepma sɨla vɨlimba lɨga Godna mbaapma nɨmba ngwuk kat kan nyaangɨt pɨlɨwutɨgowun. God ndinyangu kat awagapma kwilɨnda apma vat klangwangat walɨgowun. God ndɨ tamba tɨndɨ. Mbambala tɨgandɨ. Ngɨni at tɨgiyandɨ. Njɨmbla njɨmbla tɨgiyandɨ. Njamwi king ndaa la tɨgɨt ta kavamba Godna waagana njɨvwa kwutɨga ensel sɨla vɨli ndɨna mɨndama sambɨmba tɨgandi. Ndinyangu kat apma vat yilɨnja vak klangwangat wowun. \v 5 Jisas Kraist ndinyangu kat apma vat yilɨnda vat klangwangat wowun. Ndɨ God ndɨnamba waa nyaangɨt wutaa nɨn kat savagu vapmba mbutɨga nyana. Kiyalaa laatndɨ. Kan kɨpmamba lɨga kingna njambwi nyana. Nɨn kat nɨma maawut yelavɨka lɨga nɨn kat tɨga ngaga yalaa kiyandɨ. Nɨnai kwuta la kavle vak kat kalɨpmak ngaga yalaa kiyandɨ. \v 6 Kraist nɨn kat kwutaa ndɨna kupi apma mbaapmamba taagandɨ. Kan mbaapmamba lɨga tamba God kat kwunata nɨmba kwuta njɨvwa vla God na njɨvwa kwutɨganɨn. Ndɨ Jisas Kraist nɨn kat apma vat yindɨ. Ndɨ apma vat nɨma kwonduo tɨga nyana. Apma vat kwonduo lɨnda vak ngɨni njɨmbla njɨmbla tɨgiyandɨ. \p \v 7 Ngwuk vɨga awuk ngwula. Ndɨ nyinangwupmba lɨga ngaga mɨna lɨgandɨ. Yandɨ maa kɨpmamba tɨga nɨmba aywaa vɨgiyandi ndɨ kat. Ndɨ kat sa nɨmbagwi ndino laataa ndɨ kat vɨgiyandi. Ngepma ngepma kava kavamba lɨga nɨmba ndɨ kat vɨlaa vaaka nglaigandi. Kan ngwuk kat wawa vat ngɨni tɨgiyandɨ luwa. \p \v 8 Njambwi nyan God wun kupma lɨgowun wandɨ. Wun tata lɨga nyan wun. Wun ngɨni la lɨga nyan wun waa wandɨ. Ndɨ ngiyambak wandɨ. Kwondu mbundɨ nyana. Tamba lɨndɨ. Mbambala tɨgandɨ. Ngɨni at tɨgiyandɨ. Njɨmbla njɨmbla tɨgiyandɨ. \s1 JON KRAIST KAT VƗNDA VAK \p \v 9 Wun Jon wun. Ngwula kɨta mbaapma nyan wun. Ngwulogwi wunogwi kɨtamba Jisasna mbaapmamba tɨga nɨmba nɨn. Nat nɨmba ngwuk kat kai wanja vak wuno wun kat wupma kai walɨgandi. God ngwuk kat apma vat yindeya vak wuno wun kat wupma yigiyandɨ. Ngɨni yaiga apma vak kat kawiga lɨngwa vla wuno wupma ngɨni apma vak kat kawiga lɨgowun. God waa nyaangɨt Jisas wun kat sɨmogwinda nyaangɨt nat nɨmba kat tamba yiga mbutɨwun. Nat nɨmba wutaa kai wala nɨmba wun kat kwutaa kaliga kalabusmba taagandi, tɨgowun. Patmos walɨnja nɨndɨ nyingi ngumba lɨga nɨmbukmba tɨgowun. \v 10 Sande kɨta Godna waagan yaa wuna mbangɨmba tavindɨ maa wuna kwupmba lɨga kwundi yalɨndɨ, wutwun. Wan wukwa kwundi nɨma kwundia. Kwuk sɨlɨnja vak vla yalɨndɨ. Wukwun. \v 11 Wan kwuni kupma walɨndɨ. Vɨga wupma vak lavu nyingamba pɨlɨwutaa ngepma sɨla vɨlimba Godna mbaapmamba lɨga nɨmba kat agwi. Kwimɨn, vɨgandi. Wan sɨla vɨli ngepmana sɨ kɨngian. Efesas, Leodisia waa walɨndɨ. \p \v 12 Walɨndɨ maa wutaa kandana walɨga waa lungwamataa vɨwun ndɨ kat. Lungwamataa vɨwan golmba kwutnja lam sɨla vɨli vɨwun. \v 13 Ndina nɨndɨmba kɨta nyan laataa lɨndɨ. Ndi ndu nyan vla tɨndɨ. Sɨvla waavwi kwusolaa lɨndɨ. Kwusonda sɨvla waavwi tagu man kapmalaa lɨndɨ. Golmba kwutnja yipmanglo mawlavamba sɨtndɨ. \v 14 la nyan vla tɨwun. Yalaa wuna mbangɨmba ndɨna yaagindan taamba taagalaa wandɨ wun kat. Ke vaka wun kat. Wun tata lɨga nyan wun. Wun ngɨni la lɨga nyan wun. \v 15 Ndɨna man kami mbangɨ vla lɨndɨ. Yamba vɨta la gol-bras vla lɨndɨ. Nduwimba lɨga ndai lɨga nguna kak vla ndɨna kwundi yalɨndɨ. wukwun. \v 16 Ndɨna yaagindan taamba sɨngwut sɨla vɨli kwutaa lɨndɨ. Angangɨ way lɨga yak ndɨna ngangamba wogwela lɨndɨ, vɨwun. Ndɨna mɨndama nɨma nandinya sɨlɨga nya vla sɨlɨndɨ, vɨwun. \p \v 17 Ndɨ kat vɨlaa kɨpmamba ndalaa tɨwun. Kiyalaa Ndɨna nambuna yuwi sawun mɨna lɨndɨ. Sip sipna yuwi vla lɨndɨ. Sawun mbangɨ tɨmbu vla lɨndɨ. Ndɨna mɨni ya vla vɨtɨndɨ, vɨwun. \v 18 Mbambala wun kwo lɨgowun. Tamba wun kiyawun. Avɨ mɨla. Wun kiyalaa lɨga tamba laakwun. Ndinyangu kiya lɨga vak kat kwulakwun. Kiya nɨmba tɨga kava wuleinjeya ava yambɨ kat vɨga lɨgowun. Wogwenjeya yambɨ vɨga lɨgowun. \v 19 Vɨma nda aywaa lavungamba pɨlɨwuk. Nat nda vɨma nda kan mbambala tɨga nda. Nat nda vɨma nda ngɨni yaiga nda. Kan vɨma nda vɨlaa aywaa pɨlɨwuk lavu nyingamba. \v 20 Wuna yaagindan taambamba tɨga sɨngwut sɨla vɨlina angwa vat mɨn kat mbukiyowun. Golmba kwutnja lam sɨla vɨlimba lɨga Godna mbaapma nɨmba kat vɨga lɨga ensel ndi. Lam sɨla vɨli ngepma sɨla vɨlimba lɨga Godna mbaapmamba lɨga nɨmba ndi waa wun kat wandɨ. \c 2 \s1 EFESAS KAT JON PƗLƗWUKNA NYAANGƗT \p \v 1 Wun Jon wun kat wan njambwi nyan wandɨ. Efesas walɨnja ngepmamba lɨga Godna mbaapmamba lɨga nɨmba kat vɨga la ensel kat kupma pɨlɨwut lavu nyingamba. Kan nyaangɨt wun yaagindan taambamba sɨngwut sɨla vɨli kwutaa la nyan mbutuwa nyaangɨtna. Wun golmba kwutnja lam sɨla vɨli ta kavamba yilaa yalaa yetɨlɨgowun. \p \v 2 Kwutɨngwa njɨvwa vɨga lɨgowun. Nɨma njɨvwa kwutɨngwa. Wan kwutɨngwa njɨvwa ana kwiyatapman kwagalangwuk. Ngwuk kat vɨga lɨgowun. Nat njɨvwa kat ana yi ya lɨgangwuk. Vɨga lɨgowun. Ngwuk kavle vat yiga yetɨlɨga nɨmba kat kai walɨgangwuk. Nɨn aposel nɨn waa woseka walɨga nɨmba ndi kat vɨga sɨga naguga lɨngwuk. Woseka walɨnja vak kat tamba vɨngwuk. \v 3 Ngwuk tagula maawutno tɨga nɨmba ngwuk. Wuna sɨ waga nat nɨmba kat mbuka yetɨlɨngwan kat ngwuk kat kwutaa nɨma vat ngilɨndi. Nɨma vat yilɨnja vak kat vaaka wun kat ana kwagala lɨngwuk. \v 4 Kɨta nda mɨna ana nglaatndɨ. Tamba wuna nyaangɨt wutaa wun kat woviyaguga maawupmba lɨngwa vak mbambala wupma ana woviyaguga lɨgangwuk. Woviyaguga lɨngwa vat samat kwagalangwuk. Ngi kat tɨga ngwuk kat nyaangɨtno tɨgowun. \v 5 Kwagalangwa vak kat yelavɨk ngwula. Mbambala yilɨngwa kavle vat kwagalalaa tamba yilɨngwa apma vapmba yetɨ ngwula. Wupma yilapman yilɨngweyan ngwuk kat yalaa ngwuk kat taagawa lam klalaa yaagigiyowun. Ngwula lam mbambala tɨnda kavamba ana lɨgiyandɨ ngɨni. \v 6 Ngwula vak kavle vat mɨna ana lɨgandɨ. Apma vatno tɨgandɨ. Ngwuk Nikolas walɨnja mbaapmamba la nɨmbana kavle vak kat kai walɨgangwuk. Wan apma vatna wupma yilɨngwa. Wunogwi ndi kat kai walɨgowun. \p \v 7 Ngwuk awuk ngwula kan nyaangɨt. Godna waagan mbuta nyaangɨtna. Ndɨ Godna mbaapmamba tɨga nɨmba kat mbutɨgandɨ. Wan nyaangɨt yigumba awuk ngwula. Kwondu mbundɨ lɨga kavle vak kat kwulatɨga nyan kat vɨlaa waigowun. Mɨn God kwukna ambukapmba lɨga mi sɨk agɨ mba mɨn. Wan mina sɨk kɨlaa njɨmbla njɨmbla mɨn apma vat yetɨgiyamɨn waa pɨlɨwuk waa wun kat wandɨ. \s1 SMENA KAT JON PƗLƗWUKNA NYAANGƗT \p \v 8 Smena walɨnja ngepma nɨmba, Godna mbaapmamba ta nɨmba na ensel kat kan nyaangɨt pɨlɨwutaa agwi ndi kat. Vɨga wukandi. \p \v 9 Kan pɨlɨwupmeya nyaangɨt wuna nyaangɨtna. Wun tata lɨga nyan wun. Wun ngɨni la lɨga nyan wun. Wun kiyalaa tɨga laakna nyan wun. Ngwuk Smenamba lɨga nɨmba ngwuk kat ya nɨma vak vɨga lɨgowun. Sanya lapman tɨngwa vatno vɨga lɨgowun. God ngwuk kat kwiya nɨma sakwat wenga ngwulamba tɨgandɨ. Nɨn God waa vapmba yetɨnga Juda nɨn waa walɨga nɨmba ndi ngwuk kat kwusɨlɨga njɨka walɨgandi. Walɨga nɨmba ndi ngwuk kat kwusɨlɨga njɨka walɨgandi. Walɨnja vak vɨga lɨgowun. Ndi God waa vat yetɨga Juda ana ndi. Ndi Setena mbaapmamba lɨga nɨmba ndi. \v 10 Ngwuk kat yaiga nɨma kavle vat ngwuk vɨlaa ke vaaka. Ngwuk awuk ngwula. Seten ngwuk kat yalaa nɨma vat yigiyandɨ. Ngwula nat nɨmba kat kwutaa kalabusmba taagagiyandi. Kan ngwuk kat yaiga kavle vat nandinya tamba vɨli tɨga ngɨlɨgiyandɨ. Ngwuk ke vaaka. Ngwuk kat sɨga viyanjeyan wun kat kwutaa lɨngwa vak ke kwagalaga. Kwagalalapman yingweyan njɨmbla njɨmbla apma vat yetɨngweya vat kwigiyowun ngwuk kat. \p \v 11 Kan wuna nyaangɨt ngwuk awuk ngwula. Godna mbaapmamba lɨga nɨmba kat ndɨ mbutɨgandɨ. Kavle vak kat kwulatɨga nɨmba ngɨni vɨlɨlɨk wan njambɨ kavle yilaa lɨnjeya vak ndi ana kavle yigiyandi waa ndi kat pɨlɨwuk wandɨ. \s1 PEGAMAM KAT JON PƗLƗWUKNA NYAANGƗT \p \v 12 Wan nyan wun kat wandɨ. Pegamam walɨnja ngepma nɨmba, Godna mbaapmamba ta nɨmbana ensel kat kan nyaangɨt lavu nyingamba pɨlɨwutaa agwi mɨla. Vɨga wuka yelavɨka yetɨgandi. Wan pɨlɨwupmeya nyaangɨt wuna nyaangɨtna. Wun angangɨ way kwutɨga yak kwuta lɨga nyan wun. \p \v 13 Ngwutna ngepma tɨga vak vɨga lɨgowun. Wan ngepma Seten vɨga lɨga ngepma. Ngwuk wun kat kwutaa yetɨngwa vak kavle vak kat vɨlaa ana kwagalangwuk. Tak ngwutnogwinala ta nyan Antipas wuna nyaangɨt apma vat yiga mbutnɨndɨ. Mbutɨndɨ maa ngwutna ngepma nɨmba ndɨ kat kaiwalaa ndɨ kat sɨndi. Ngwutna ngepmamba sɨndi. Sɨnja vak vɨlaa wun kat kwutaa yetɨngwa vat ana vaaka kwagalangwuk. \v 14 Yiga yetɨngwa vak apma vak mɨna ana tɨgandɨ. Ngwutna nat vak kavle vatna. Ngwula nat nɨmba tamba yeta nyan Belam yetɨnda vla yetɨlɨgandi. Tamba Belam Isrel walɨnja nɨmba kat kavle yinjeya vak kat Belek kat sɨmogwindɨ. Kavle waagan kat kelonja kɨgɨnda Belek klalaa Isrel walɨnja nɨmba kat kwindɨ maa kɨndi. Yambɨsɨk yinjeya vak Belek ndi kat sɨmogwindɨ, dni yambɨsɨk yindi. \v 15 Mbambala ngwula nat nɨmba Belam ta vla lɨgandi ak. Ndi Nikolas walɨnja mbaapma nɨmbana kavle nyaangɨt kwutaa lɨgandi. \v 16 Ndinai yiga yetɨga kavle vat wangwuk maa kwagalagiyandi. Mbambala kavle vak kwagala ngwula waa ana ndi kat walɨgangwuk. Ndi kat awa ngwula. Kavle vak kat kwagalalapman yingweyan wuna ngaangamba lɨga wogwegiya yamba ndi kat sɨgiyowun. \p \v 17 Kan wuna nyaangɨt ngwuk awuk ngwula. Godna waagan ngwuk kat mbutɨga nyaangɨtna. Godna mbaapmamba lɨga nɨmba kat ndɨ mbutɨgandɨ. Kavle vak kat kwulatɨga nɨmba kat nyinangwupmba pagwula lɨga kɨgɨnda ndi kat kwigiyowun. Kɨta kɨta ndi kat sawun mbangɨ kambak kwigiyowun. Kɨta kɨta kambapmba kupi sɨ pɨlɨwutaa ndi kat kwigiyowun. Kapma kapma kambapmba lɨga sɨ nat nyan ana vɨgiyandɨ. Klagiga nya mɨna vɨga lɨgiyandɨ waa pɨlɨwuk wandɨ. \s1 TAIATAIRA KAT JON PƗLƗWUKNA NYAANGƗT \p \v 18 Wan nyan wun kat wandɨ. Taiataira walɨnja ngepma nɨmba, Godna mbaapmamba ta nɨmbana njambwi nɨmba kat kan nyaangɨt lavu nyingamba pɨlɨwutaa angwi mɨla ndi kat. Vɨga wuka yelavɨka yetɨgandi. Wan pɨlɨwupmeya nyaangɨt wuna yelavɨka yetɨgandi. Wan pɨlɨwupmeya nyaangɨt wuna nyaangɨtna. Wun Godna nyan wun. Wuna mɨni ya vla vɨtɨgandɨ. Wuna man yuwa mbangɨ vla lɨndɨ. Yamba vɨta la bras vla lɨndɨ. \p \v 19 Ngwula njɨvwa vɨga lɨgowun. Nat nɨmba kat kwunatɨngwa vak vɨga lɨgowun. Tagula vat tɨga wuna njɨvwa kwutɨngwa vak vɨga lɨgowun. Mandɨp mandɨp njɨvwa kwutapman yilɨngwa vak vɨga lɨgowun. Tak kwutɨngwa njɨvwa samat njɨvwa. Mbambala kwukngwa njɨvwa nɨma njɨvwa kwukngwa. Vɨga lɨgowun. \p \v 20 Yilɨngwa vak apma vak mɨna ana yilɨgangwuk. Kavle vatnonana yilɨngwa vak kat ngwuk kat waigowun. Kɨta lagwa lɨla sɨ Jesebel ngwutnogwinala tɨgalɨ. Wun Godna nyaangɨt mbutɨga taagwa wun waa woseka walɨgalɨ. Ngwuk ana lɨ kat kai waa ay nyila waa walɨgangwuk. Wan ana nglaatndɨ. Wuna njɨvwa kwutɨga nɨmba kat yambɨsɨk yilɨnja vat mbutɨ mala wutaa ndino yambɨsɨk yilɨnja vat mbutɨ mala wutaa ndino yambɨsɨk yilɨgandi. Kavle waagan kat taaganja kɨgɨnda kat mbutɨ mala klalaa ndino kɨlɨgandi. Wan kavle vatna. \v 21 Kɨ kat asɨk ngleimba ana sɨwun. Lɨ kat kawiga lɨgowun. Mandɨp maawut yelavɨkiyalɨ walaa kawiga lɨgowun. Lɨ kavle vat yilɨla vak kat kwagalavak kat kai waa tɨgalɨ. \v 22 Wuna kwundi wutapman yilɨlangat ngi kat tɨga lɨ kat sɨwun maa yelogwen kat tɨgiyalɨ. Sɨk yambɨsɨk yetɨla vak kat vɨla lɨlai yeta vak vla yeta nɨmba ndi kat sɨwun maa yelogwengkat tɨgiyandi. Ndi kavle glei yigiyandi. Ana nglaakiyandi. Kavle vat yilɨnja vak kwagala lapman yinjeyan ndi kat sɨgiyowun. \v 23 Lɨla nyangu nɨmbun kat aywaa sɨgiyowun. Ndi kat sɨweya vak vɨlaa wuna mbaapmamba tɨga nɨmba yelavɨka lɨgiyandi. Ndu lagwa maawupmba yelavɨka tɨnja vak God vɨga lɨgandɨ waa yelavɨkiyandi. Ngwulo yelavɨk ngwula. Ngwuk kat aywaa kwutɨngwa apma njɨvwa kavle njɨvwa kat kɨta kɨta wenga kwigiyowun. \p \v 24 Taiatairamba lɨga nɨma sakwat nɨmba ngwuk wat taagwa yila kavle vak ana vɨlaa kwutaa lɨgangwuk. Wan kavle vat ngwuk ana vɨga lɨgangwuk. Kat kavle vat Setena angwa vakna waa walɨnja vakna. Ngwuk kat nɨma sakwat njambiya ana taagawun. Ngwuk kat njambiya kɨta mɨna taagawun. \v 25 Wan njambiya kɨngiyan dnɨ. Kavle vak kat kai walaa ngwutna maawupmba yelavɨka kwutaa yetɨngwa vak nɨmamba kwutaa yetɨn ngwula. Yetɨngwuk tɨga ngɨni yaigowun. \v 26-27 Wuna nyaangɨt wutaa kavle vak kat kwulaka yetɨga yiga nɨmba ngɨni la lɨga nandinya yaweya njɨmbla ndi kat nat nɨmba kat vɨga lɨnjeya kwondu kwindɨ. Wuna nyaek wun kat kwiya vat awat ndi kat kwiweya nat nɨmba kat vɨga lɨnjan kat. Nat kwutaa kɨpmamba kwutnja aw vulatɨga nyan vla lɨgiyandi. Kavle nɨmba kat wupma viyaigandi. \p \v 28 Nat kɨta nda ndi kat kwigiyowu. Awangɨn walɨnja sɨngwut ndi kat kwigiyowun. \p \v 29 Kan wuna nyaangɨt ngwuk awuk ngwula. Godna waagan ngwuk kat mbutɨga nyaangɨtna. Godna mbaapmamba lɨga nɨmba kat ndɨ mbutɨgandɨ waa pɨlɨwuk wandɨ. \c 3 \s1 SADIS KAT JON PƗLƗWUKNA NYAANGƗT \p \v 1 Wan nyan wun kat wandɨ. Sadis walɨnja ngepma nɨmba, Godna mbaapmamba ta nɨmba kat yɨga la ensel kat kan nyaangɨt lavu nyingamba pɨlɨwutaa agwi mɨila ndi kat. Ngwuk kat kan nyaangɨt mbutɨgowun. Wun Godna waagan sɨla vɨli kat vɨga lɨga nyan wun. Ngwulai kwutɨga njɨvwa kat vɨga lɨgowun. Nat nɨmba ngwuk kat vɨlaa apma vat tɨgandi walɨgandi. Wupma ana lɨgandɨ. Ngwuk kiyala lɨga nɨmba vla lɨgangwuk. \p \v 2 Sɨndu kwaa lɨngwa vak kwagalalaa laak ngwula. Apma vat yetɨngwa vak samat vaknat. Kan vat nɨmamba kwunaka yetɨ ngwula. Kwutɨngwa njɨvwa kat wuna njambwi nyan God vɨlaa walɨgandɨ. Samat samat apma vat kwutɨgangwuk waa walɨgandɨ. \v 3 Tak ngwuk kat mbutnja apma nyaangɨt ngwutna maawut yelavɨk ngwula. Tak wan apma nyaangɨt wutaa maawupmba yelavɨtaa wan kavle vat tamba kwagalangwuk. Kan mbambala apma vat yilɨngwa vak kat ngwuk tamba maawut tɨvɨga kwagalagangwuk. Kavle savle sɨndu kwaa nyan vla mbaa tɨlangwuk. Sɨkwutɨga nɨmba ngan pogwuga yalɨgandi. Ngɨni wuno wupma yaigowun. Yaweya nandinya ngwuk ana vɨga lɨgangwuk. Ngwuk yelavɨk ngwula. \v 4 Ngwutna ngepma Sadismba nat apma vat yetɨla nɨmba wundɨgi tɨga. Ndina waavwi ana kɨgɨn sɨlɨgandɨ. Ndina kɨgɨn tapma sawun mbangɨ tɨga waavwi kwusolaa wunogwinala kɨta vat yetɨgiyandi. Ndi apma nɨmba tɨnjan kat wun ndi kat ana kai waigowun. \v 5 Kavle vat kat kwulaka yetɨga nɨmba ndino wupma sawun mbangɨ waavwi kwusolaa yetɨgiyandi. Njsmbla njɨmbla apma vat yetɨgiya nɨmbana sɨ lɨga lavu nyinga ngilɨga ndina sɨ. Ndina sɨ ana sɨlɨmbwigiyowun. Wun nyaekno ensel kat vɨlaa ndi wuna mbaapma nɨmba ndi waa waigowun. \p \v 6 Kan wuna nyaangɨt ngwuk awuk ngwula. Godna waagan ngwuk kat mbutɨga nyaangɨtna. Godna mbaapmamba lɨga nɨmba kat ndɨ mbutɨgandɨ waa pɨlɨwuk wandɨ. \s1 FILADELFIA KAT JON PƗLƗWUKNA NYAANGƗT \p \v 7 Wan nyan wun kat wandɨ. Filadelfia walɨnja ngepma nɨmba, Godna mbaapmamba ta nɨmba kat vɨga la ensel kat kan nyaangɨt lavbu nyingamba pɨlɨwutaa agwi mɨla ndi kat. Ngwuk kat kan nyaangɨt mbutɨgowun. Wun apma vat savagu lɨga nyan wun. Tamba la nyan Devit kwuta la duana ki wun kwuta lɨgowun. Wun wan ndua lavwimeyan nat nyan ana wan dua tɨvɨgiyandɨ. Wun wan dua tɨvɨweyan nat nyan ana wan dua lavwigiyandɨ. \p \v 8 Ngwula njɨvwa vɨga lɨgowun. Nat nɨmba ngwutna nyaangɨt ana wuka lɨgandi. Ngwuk kat vɨga lɨgowun. Wuna kwundi wutaa maawupmba yelavɨka lɨga wun kat kwutaa lɨlɨngwuk. Wuleingweya dua lavwiwun mala nat nyan ana tɨvɨgiyandɨ. \v 9 Ngwuk awuk ngwula. setena mbaapma nɨmba ndina kwundimba kwo apma vat tɨga Juda nɨn waa walɨgandi. Ndi woseka walɨgandi. Ngɨni wowun maa ndi yalaa ngwutna mangandɨmba kwali mamba sɨlaa ngwutna sɨ kwutaa katsogiyandi. Ndi ngwuk kat woviyaguga lɨga kwunatuwa vak vɨgiyandi. \v 10 Apma vak asɨk ke kwagalaga waa ngwuk kat wawa vak wukngwuk. Ngi kat tɨga ngɨni nɨma vat yaiga njɨmbla ngwuk kat kwunakiyowun. Wan nɨma vat yalaa ngepma ngepma kava kava lɨgiya nɨmba kavle yigiyandi. Yaiga nɨma vak kavle vat apma vak kat sɨga naguvat yaigandɨ. \v 11 Sɨvla lɨga ana yaigowun. Ya mɨna lɨgowun. Ngwula maawupmba yelavɨka kwutaa lɨngwa vak ke kwagalangwa. Kwagalapman yingweya ngwuk ngɨni apma wenga klaigangwuk. \v 12 Kavle vak kat kwulatɨga nyan ndɨ kat kwutaa wuna njambwi nyan God ndɨ kat kwukweya ngayna sambɨ kwaalɨk vla tauwun, tɨgiyandɨ. Tauweya kavamba ndɨ njɨmbla njɨmbla tɨgiyandɨ. Ndɨ wan kava ana kwagalgiyandɨ. Wuna njambwi nyan Godna sɨ ndɨna mbangɨmba pɨlɨwukiyowun. Pɨlɨwutaa wuna njambwi nyan God tɨga ngepmana sɨ ndɨna mbangɨmba pɨlɨwukiywoun. Ndɨna ngepma kupi ngepma. Tamba la Jerusalem walɨnja ngepma vla tɨgiyandɨ. Wan ngepma wuna njambwi nyan God nyinangwupmba keutndɨ maa ngaga yaigandɨ. Wan ngepmana sɨ pɨlɨwutaa wuna kupi sɨ pɨlɨwukiyowun ndɨna mbangɨmba. \p \v 13 Kan wuna nyaangɨt ngwuk awuk ngwula. Godna waagan ngwuk kat mbutɨga nyaangɨtna. Godna mbaapmamba lɨga nɨmba kat ndɨ mbutɨgandɨ waa pɨlɨwuk wandɨ. \s1 LEODISIA KAT JON PƗLƗWUKNA NYAANGƗT \p \v 14 Wan nyan wun kat wandɨ. Leodisia walɨnja ngepma nɨmba, Godna mbaapmamba ta nɨmba kat vɨga la ensel kat kan nyaangɨt lavu nyingamba pɨlɨwutaa agwi mɨla ndi kat. Ngwuk kat kan nyaangɨt mbutɨgowun. Wun njɨmbla njɨmbla tɨgiya nyan wun. Wun Godna vak vɨlaa savagu lɨga vak mbutɨga nyan wun. God wandɨ mala kɨpmagwi nyingangwutna nda aywaa kwukwun. \p \v 15 Ngwula njɨvwa vɨga lɨgowun. Ngwuk wuna nyaangɨt wutaa ana maawupmba yelavɨka kwutaa lɨgangwuk. Wuna nyaangɨt kat kai waa ana kwagalangwuk. Ngwuk kwuta lɨngwa vak kat ana yigumba yelavɨka lɨgangwuk. Ngwuk nɨndɨmba kwo lɨga nɨmba vla tɨgangwuk. Wuna nyaangɨt kat kai waa kwagalangweyan ngwula sɨpana. \v 16 Ngwuk wupma ana lɨgangwuk. Nɨndɨmba lɨgangwuk. Ngi kat tɨga ngwuk kat kaiwalaa savɨlɨwun, yigiyangwuk. \v 17 Ngwuk kupma walɨgangwuk. Nɨn apma vat tɨganɨn. Nɨna kwanda kwanda apma vat tɨgandɨ. Kɨta nda kat ana kwaka lɨganɨn waa walɨgangwuk. Ngwula nyaangɨt ana nglaatɨgandɨ. yilɨngwa kavle vak kat ana vɨga lɨgangwuk. Ngwuk kwanda kwanda lapman tɨgangwuk. Ngwuk waavwi lapman nɨmba bla lɨgangwuk. Ngwuk mɨni kiya nɨmba vbla lɨgangwuk. \v 18 Ngwuk kat wowun. Ngwuk apma gol yaa wunamba kla ngwula waa wowun ngwuk kat. Apma gol klangweyan sanya lapman tɨga nɨmba vla ana tɨgiyangwuk. Sawun mbangɨ waavwi yaa wunamba kla ngwula waa wowun ngwuk kat. Sawun mbangɨ waavwi klangweyan waavwi lapman nɨmba vla ana lɨgiyangwuk. Mɨni taaga marasin yaa wunamba kla ngwula. Ngwula mɨnimba taagangweyan ngwula mɨni apma vat tɨgiyandɨ. \v 19 Nɨma maawut yelavɨka luwa nɨmba ndina kavle vat vɨlaa ndi kat kai walaa viyalɨgowun. Ngi kat tɨga ngwuk yilɨngwa kavle vat kwagala ngwula. Kwagalagiyanɨn waa woseka wun kat ke wangwa. \v 20 Wuna nyaangɨt ngwuk awuk ngwula. Wun ndaamangemba lɨga dua viyalɨgowun. Ngaymba lɨga nyan wuna kwundi wutaa dua lavwindeya ngay wuleilaa kɨtamba daa lɨga kɨgɨnda kɨga lɨgiyaa. \v 21 Kavle vak kat kwulatɨga nɨmba ndi kat wowun maa wuna ngwaymba daa lɨgiyandi. Nat nɨmba kat vɨga lɨvat wuna nɨma tɨgɨtmba daa lɨweyan ndi wuna ngwaymba yaa daa lɨgiyandi. Tak yuwa vak vla yigiyandi. Tak kavle vat kat kwulataa lɨga wuna nyaek daa lɨnda tɨgɨtmba ndaa lɨwun. \p \v 22 Kan wuna nyaangɨt ngwuk awuk ngwula. Godna waagan ngwuk kat mbutɨga nyaangɨtna. Godna mbaapmamba lɨga nɨmba kat ndɨ mbutɨgandɨ waa pɨlɨwuk wandɨ. \c 4 \s1 NYINANGWUPMBA LƗGA NƗMBA GODNA SƗ KWUTAA KATSOLƗNDI \p \v 1 Tɨga lɨga nat kɨta sɨmapvlawɨwun. Nyinangwut wuleinja yambɨna mbapma lavwindi, vɨwun. Tak wukwa kwupvla walɨnja kwundi nat njambɨ wutwun. Wun kat wandɨ. Mɨn wokela ngaga ya. Ngɨni tɨgiya vak mɨn kat vɨsɨmogwi kiyowun waa wandɨ. \v 2 Wandɨ maa Godna waagan wun kat kwutaa klawak kalindɨ. Nginangwut wuleilaa njambwi nyana tɨgɨt tɨndɨ, vɨwun. Njambwi nyan kɨta tɨgɨtmba ndaa lɨndɨ, vɨwun. \v 3 Wan nyan sagalanja lam vla kembandɨ, vɨwun. “Jaspa” walɨnja nɨma wenga lɨga kambak “konilian” walɨnja nɨma wenga lɨga kambak kemba la vla wupma kembandɨ maa wɨwun. Wan tɨgɨtna sɨsomba tɨmbɨn viyesola lɨndɨ. Tɨmbɨna mgangɨ “emeral” walɨnja nɨma wenga lɨga mbangɨ njangwi mbangɨ kambak vla lɨndɨ. \v 4 Wan nɨma tɨgɨt nɨndɨmba lɨndɨ. Yiga wegwula lɨndi tɨgɨt kɨta ndumi kiyeli aynat nɨmba. Wan tɨgɨtpmba njambwi nyangu kɨta ndumi kiyeli aynat ndaa lɨndi. Ndisawun mbangɨ waavwi kwusolaa lɨndi. Ndina nambu golmba kwutnja njambwi nɨmba kumbula nat kumbula lɨndi. \v 5 Nɨndɨmba la tɨgɨt pulmba vlap vlap walɨndɨ. Ndɨna kap vlap vlap kwutɨnda vak alagumba yadɨ vɨga wutɨndi. Nɨma tɨgɨtna mɨndama sambɨmba tuway sɨla vɨli sangilaa taundi, vɨtɨndi. Wundi sɨla vɨli say tuway ndi Godna sɨla vɨli ensel ndi. \v 6 Nɨma tɨgɨt ta mɨndama sambɨmba sak vla la ngu kwandɨ. Pali kai. Mɨndama vɨlɨnja glas vla lɨndɨ. Wundi nɨma tɨgɨt kat aynat kwapɨmba lɨga nda wegwula lɨndi. Yuvut yila nda ndi. Wan aynat kwapɨmba lɨga ndana mɨni nɨma sakwat tɨndɨ. Savagumba la mɨni kwupmba la mɨni wupma lɨndɨ. Ndina mbangɨ aywaa mɨni mɨna lɨndɨ. \v 7 Wundi aynat kwapɨmba lɨga ndanana nat kɨta kwapɨmba yeta lɨga “laion” vla lɨndɨ. Nat nda nyan bulmakau vla lɨndɨ. Nat kɨta ndu nyana mɨndama vla tɨndɨ. Nat nda nɨma ngaawi vla lɨndɨ. \v 8 Wundi aynat nda Godna sɨ kwutaa katsoga God kat sɨvbu kɨga mɨn nɨma nyan mɨn waa walɨndi. Njɨmbla njɨmbla tɨgiyaa tɨgɨtmba ndaa lɨga nyan kat yelavɨtaa walɨndi. \v 9-10 Walɨnja njɨmbla kɨta ndumi kiyeli aynat njambwi nɨmba tɨnja tɨgɨt kwagalalaa kwali manmba sɨlaa nɨndɨmba la tɨgɨtmba la nyan kat yelavɨtaa ndina nambumba la hat ngay yapmba yaagilaa walɨndi. \li1 \v 11 “God nɨna njambwi nyan mɨn. Mɨn apma vat tɨgamɨn. Mɨna sɨ kwutaa katsoneya apma vala. Mɨn nɨma nyan mɨn waa waneyan apma vala. Mɨn kwondu mbundɨ nyan mɨn waa waneyan apma vala. Mɨn kwondu mbundɨ nyan mɨn waa waneyan apma vala. Mɨn kɨpmagwi nyinangwutmba lɨga nda aywaa kwupmɨn. Wamɨn maa wan nda tɨgandɨ. Yuvut yindangat wamɨn maa wuvut yilɨgandɨ. Ngi kat tɨga mɨna sɨ katsolɨganɨn” waa walɨndi. \c 5 \s1 BUK SƗLA VƗLI MƗNA NJAAMBIYA LƗGIGA TAAGANJA BUK JON VƗNDƗ \p \v 1 Nɨma tɨgɨtmba ndaa la nyan ndɨna yaagindan taambamba buk kɨta kwutaa lɨndɨ, vɨwun. Alagu vando lɨndɨ, awlak vando lɨndɨ. Wan buk sɨla vɨli mɨna njaambiya lɨgiga taagandi, lɨndi. \v 2 Nɨma kwonduo la ensel yandɨ, vɨwun. Yalaa nɨma kwundimba wanda vak wutwun. Kupma wandɨ. “Apma tagula nyan kandana. Ndɨ yalaa lɨginja njaambiya tɨga yaagilaa wan buk lavwigiya” waa walɨndɨ ensel. \v 3 Nyinangwupmba kwaka kɨpmamba kwaka kɨpma yambɨmba kwaka kwatevilaa lɨndɨ. Buk lavwilaa vɨgiyaa nyan kat kwatevilaa lɨndɨ. \v 4 Buk lavwilaa vɨgiyaa nyan kat kwatevilaa lɨndɨ maa wun nɨmamba ngla lɨwun. \v 5 Ngla lɨwun maa kɨta ndumi kiyeli aynat ta ndi njambwi nɨmbana kɨta nyan wun kat wandɨ. Ke ngla. Avɨ mɨla. Juda walɨnja yelangɨmba la tagula nyan ngilɨga. Ndɨ kwapɨmba yetɨlɨga “laion” vla lɨgandɨ. Ndɨ Devitna ngwatna. Kwonduo lɨndangat nɨma sakwat nɨmba kat kwulatndɨ. Sɨla vɨli njaambiya lɨginja buk wan njaambiya lɨginja buk wan njaambiya kla yagilaa ndɨ alɨpsɨga lavwigiyandɨ waa wun kat wandɨ. \s1 JON MAT SIP SIP KAT VƗNDƗ \p \v 6 Wandɨ maa nɨma tɨgɨtna nɨndɨmba mat sip sip laataa lɨndɨ maa vɨwun. Tak wawa aynat yuvut yilɨga nda wegwula lɨndi. Kɨta ndumi kiyeli aynat njambwi nɨmba ndino wegwula lɨndi. Wan mat sip sip vatnyanja nyan sip sip vla lɨndɨ. Sip sipna nambumba la kom sɨla vɨli mɨna lɨndi. Ndɨna mɨni sɨla vlɨi mɨna lɨndi. Ndɨna mɨni anda nda ndi. Ndi Godna ensel sɨla vɨli ndi. Tak God wandɨ maa ndɨna waagan slɨa vɨli kan kɨpmana kava kava yi ya lɨndi. \v 7 Sip sip yilaa nɨma tɨgɨtmba lɨga yangindan taambamba buk kwutaa la nyana buk klandɨ. \v 8 Klandɨ maa ayant ndagwi kɨta ndumi kiyeli aynat njambwi nɨmbo sip sipna mɨndama sambɨmba kwali manmba kɨpmamba sɨlaa sip sipna sɨ katsondi. Ndi kɨta kɨta gita kwutaa lɨndi. Apma njangu veilɨga yagɨmbi watɨga golmba kwutnja aw kwutaa lɨndi. Wan yagɨmbi Godna nɨmba ndɨ kat wagala lɨnja nyaangɨtna. \v 9 Ndi kwali manmba sɨlaa mandɨt kupi mbangu kwundi walɨndi. \li1 Mɨn njambwi nyan mɨn. Mɨn njaambiya vɨtɨtaa wan \li1 buk kwupmeyan apma vala. Alɨpsɨga tɨk kiyamɨn. \li1 Tak mɨn kat vatnyandi maa mɨna yelogwen salatndɨ. \li1 Ndinyangu kat wenga kwilaa nɨn kat kwutaa God tɨga \li1 kava kalimɨn. Kɨta ngepma nɨmba kat mɨna ana \li1 kwutaa kalimɨn. Kɨta ngepma nɨmba kat mɨna ana \li1 kwutaa kalimɨn. Ngepma ngepmamba lɨga nɨmba, kapma \li1 kapma kwundi ngambu lɨga nɨmba, kapma kapma mbangɨ \li1 lɨga nɨmba ndi kat aywaa kwutaa kalimɨn. \li1 \v 10 Kwutaa kalimɨn maa Godna sɨ kwutaa katsonjeya \li1 njɨvwa ndi kat kwimɨn. Ndi Godna njɨvwa kwuta \li1 mbaapma nɨmba ndi. Ngɨni ndi kɨpmamba lɨga nɨmba \li1 kat vɨga lɨgiyandi. Nɨma njɨvwa kwupmɨn. Ngi kat \li1 tɨga njambiya alɨpsɨga tɨkiyamɨn. \p waa walɨndi. \s1 MAT SIP SIPNA SƗ KWUTAA KATSO LƗNDI \p \v 11 Vɨga yitega vɨwun. Nɨma nglei sakwat ensel yandi maa vɨwun. Yanja kak wutwun. Nɨma sakwat ana nagi kiyowun. Nɨma tɨgɨt yuvut yilɨga aynat nda, kɨta ndumi kiyeli aynat njambwi nɨmba kat wegwulaa laataa lɨndi. \v 12 Laataa lɨga nɨma kwundimba mbangu kwundi ndi aywaa walɨndi. \li1 Wan vatnyanja mat sip sip ndɨ njambwi nyana. Ngi \li1 kat tɨga ndɨna sɨ kwutaa katso lɨganɨn. Ndɨ kwondu \li1 mbundɨ nyana. Ndɨ nɨma sakwat kwanda kwanda dona \li1 lɨga nyana. Ndɨ apma njambwi nyana \p waa walɨndi. \v 13 Wutaa nyinangwupmba lɨga nda, kɨpmamba lɨga nda, kɨpma yambɨmba lɨga nda, ngumba lɨga nda, kava kavamba lɨga nda aywaa mbangu kwundi walɨndi wutwun. Kupma walɨndi. \li1 Nɨma tɨgɨtmba ndaa lɨga nyano mat sip sip kat \li1 walɨnɨn. Mbɨtna sɨ kwutaa katso lɨganɨn. Mbɨk \li1 njambwi nyan mbɨt. Mbɨt apma nyan mbɨt. Mbɨt \li1 kwonduo lɨga nyan mbɨt. Apma vak tɨlɨmba vak ana \li1 ngɨlɨgiyandɨ. Njɨmbla njɨmbla wan apma vat \li1 tɨgiyandɨ. \p waa walɨndi, wutwun. \v 14 Walɨndi maa wundi aynat nda awat wandi. Ngiyambak wangwuk waa wandi maa njambwi nɨmba kwali man sɨlaa mbɨtna sɨ kwutaa katsondi. \c 6 \s1 MAT SIP SIP BUK TA NJAAMBIYA SƗLA KƗTA VƗLƗTNDƗ \p \v 1 Mat sip sip njaambiya kɨta kwutaa vɨtɨtndɨ, vɨwun. Vɨtɨtndɨ mala yuvut yilɨga aynat ndanana kɨta wan nyan wandɨ. Vlap vlap vla la nɨma kwundimba wandɨ. Yagwa mɨla wandɨ. \v 2 Wandɨ maa sawun mbangɨ hos wogwendɨ, vɨwun. Hosna mbunimba kɨta nyan ndaa lɨndɨ. Ndɨna taamba nɨmbi nda kwutaa lɨndɨ. Ndɨna nambu kapamba kwutnja kwulataa nɨmba kumbula hat kumbulaa lɨndɨ. Ndɨ kao namwiya nyana. Nat nɨmba kat sɨvat yi ya yetɨndɨ. \p \v 3 Mat sip sip vɨlɨlɨk wan njaambiya vɨtɨtndɨ maa wan aynat ndanana vɨlɨlɨk wan nyan wandɨ. Yagwa mɨla. \v 4 Wandɨ maa yelogwen mbangɨ hos wogwendɨ, vɨwun. Kɨta nyan hosna mbunimba ndaa lɨndɨ. Ndɨna taambamba nɨma sɨvla yak kwutaa lɨndɨ. Kava kava yi ya yetɨndɨ. Yilɨnda kavat ta nɨmba yindɨ maa apma vat ana tɨlɨndi. Yindɨ maa awat sowat sɨvat yelavɨka lɨndi. Ndi kat walea lɨnja vat sɨlɨnja vat kwilɨndɨ. \p \v 5 Kuvuk wan njaambiya vɨtɨtndɨ maa wan aynat ndanana kuvuk wan nyan wandɨ. Yagwa mɨla wandɨ. Wandɨ maa ngɨk mbangɨ hos wogwendɨ, vɨwun. Hosna mbunimba kɨta nyan nda lɨndɨ. Ndɨna taambamba kelola kɨgɨnda kat nagi lɨnja skel kwutaa lɨndɨ. \v 6 Wan aynat nda nɨndɨmba lɨga yaa kak wutwun. Wan kak kwundi vla yandɨ. Wan kwundi kupma wandɨ. Mat awmba taaga lɨnja witmil walɨnja yuwi sɨk aw kuvuk taagandi maa dola kɨta yaagilaa kaligandi. Sanya nɨma nglei sakwat kwilaa kɨgɨdnda kaligandi. Wel kat kla lɨnja sanya nɨma ngu kat vla lɨnja sanya ana nɨman yigiyandɨ waa wandɨ wan kwundi. \p \v 7 Aynat wan njaambiya vɨtɨtndɨ maa wan anyat ndanana aynat wan nyan wandɨ. Yagwa mɨla wandɨ. \v 8 Wandɨ maa vɨwun. Kamwin mbangɨ hos wogwendɨ, vɨwun. Kɨta nyan hosna mbunimba ndaa lɨndɨ. Wan nyan ndinyangu kiya lɨga vat kwi lɨga nyana. Kavle kava kat vɨga lɨga nyan ndɨna kwupmba yalɨndɨ. Mbɨtna njɨvwa kɨngiyandɨ. Kɨpmamba lɨga nɨmba kat mbaapma aynat kansalaa nat aynat wan mbaapma nɨmba kat aywaa sɨvat tɨmbɨt. Nat nɨmba kat nɨmbi ndamba sɨga vatnyambɨk. Kɨgɨnda yalɨnda vak kemapmbɨk maa nat nɨmba wundɨ kat tɨga kiyandi. Nat nɨmba kat yelogwen kwi lɨmbɨt maa kiya lɨndi. Kwampɨmba yetɨ la nda kat wambɨt waa nat nɨmba kat yiga vatnyandi. \p \v 9 Tambanat wan nat njaambiya vɨtɨtndɨ maa God kat kwunapmak taagandi la njambɨ pulumba la ndi wundumbu nɨma sakwat tɨndi, vɨwun. Tat God waa nyaangɨt yiga mbutɨndi maa nat nɨmba laataa ndi kat sɨndi. \v 10 Ndi nɨma kwundimba walegawandi. Njambwi nyan mɨn aywaa vɨga lɨgamɨn. Mɨn apma nyan mɨn. Savagu lɨga nyan mɨn. Angambala sakwat nandinya kawiga lɨga awat nɨn kat sa nɨmba kat sɨgiyamɨn waa wandi. \v 11 Wandi maa God sawun mbangɨ waavwi kɨta kɨta ndi kat kwilaa wandɨ. Kumba ndaa lɨga samat kawiga alɨ ngwula. Ngwutnogwina njɨvwa kwuta ngwutna kɨta mbaapma nɨmba kat yaa sɨndi maa awat ndi kat sɨgiyowun. Mbambala sɨvat tɨnjeya nɨmba ana aywaa sɨgandi. Wata ngɨni siɨiyandi. Ngwuk kat sɨnja vla ngɨni ngwutna mbaapma nɨmba sɨ kiyandi waa ndi kat wandɨ. \p \v 12 Mat sip sip sɨla kɨta wan njaambiya vɨtɨtndɨ maa nɨma yinaw kwutndɨ mala vɨwun kɨpmamba. Nya yiga ngɨp mɨna lɨndɨ. Mbap yelogwen mɨna lɨlɨ. \v 13 Nyinangwupmba la sɨngwut pɨka kɨpma ndaindi. Ak wula lɨga mina sɨk vla mwuk viyandɨ maa nda vla nda lɨndi. \v 14 Nyinangwut ndɨno waavwi vla mbaka yiga nɨgɨlɨndɨ. Nɨma nduwi nyingi ngumba lɨga nɨmbuk tɨnja kava kwagalalaa mandɨp kava yindi. \v 15 Wan vak yindɨ maa kɨpmamba la njambwi king, nɨma nɨmba, sanya kalalaa njɨvwa kwutɨga nɨmba, ndinyangu aywaa waangumba wuleilaa nduwimba lɨga kambak pulumba pagwula lɨndi. \v 16 Pagwulaa lɨga nduwi la kambak kat wandi. Ndai ngwula nɨna lak. Ndailaa nɨn kat pagwungwuk mala njambwi nyan nɨn kat ana vɨgiyandɨ. Ndɨna nɨma tɨgɨtmba ndaa lɨga nɨn kat kwatɨgandɨ. Mat sip sip mɨn kat maawut nyingi yiga lɨga sɨvat tɨgandɨ. \v 17 Nɨn kat maawut nyingi yiga lɨmba vat mbambala kak kiyandɨ. Nɨn ana kwulak kiyanɨn mbɨk kat waa walega wandi. \c 7 \s1 ISREL NƗMBA 144,000 GODNA SƗ KLANDI \p \v 1 Tɨga lɨga ensel aynat vɨwun. Wundi ensel aynat aynat agwimba laataa lɨndi. Wundi ensel aynat kɨndi agwina mwuk aynat kat vɨga lɨndi. Mwuk ke kwuka waa wandi maa ana kwutɨndɨ. Kɨpmamba, nyingi ngumba, kwapɨmba ana kwutɨndɨ. \v 2 Nat ensel woli agwimba nya woke lɨga kavamba lɨga wokendɨ, vɨwun. Njambla njɨmbla tɨgiyaa nyan God ndɨna sɨ wan ensel taambamba kwutaa lɨndɨ, vɨwun. Kɨpma nyingi ngu kat kavle yigiyaa ndi ensel aynat kat nɨma kwundimba walega wandɨ, watwun. \v 3 Kupma wandɨ. Kɨpma, nyingi ngu, kwapɨ kat ke kavle vat yingweya. Samat kawiga alɨ ngwula. Godna njsvwa kwuta nɨmbana maagamba ndɨna sɨ pɨlɨwutwun maa wan kavle vat yigiyangwuk. Pɨlɨwukwun maa wan ngɨni ndi kat vɨlaa kwunakiyandɨ waa walega wandɨ. \v 4 Godna sɨ pɨlɨwutnda nɨmbana sakwat kɨngiyandɨ. 144,000 ndu lagwa. Isrel nɨmbana yelangɨ tamba vɨli kiyeli vɨlɨlɨk yelangɨ. Kɨta yelangɨ nɨmbana nyan kat ana kwagalandɨ. Aywaa pɨlɨwutndɨ Godna sɨ. \v 5 Juda walɨnja ndi yelangɨ nɨmba kat 12,000 nɨmba kat pɨlɨwutndɨ. Nat Ruben walɨnja ndi yelangɨ nɨmba kat wupma 12,000 pɨlɨwutndɨ Godna sɨ. Gat walɨnja ndi yelangɨ nɨmba kat 12,000 nɨmba kat wupma Godna sɨ pɨlɨwutndɨ. \v 6 Asa walɨnja ndi yelangɨ nɨmba kat 12,000 pɨlɨwutndɨ. Manasa wupma ndinondi kat 12,000 pɨlɨwutndɨ. \v 7 Simion wupma ndino ndi kat 12,000 pɨlɨwutndɨ. Livai wupma ndino ndi kat 12,000 pɨoɨwutndɨ. Manasa wupma ndino ndi kat 12,000 pɨlɨwutndɨ. \v 8 Sabyulan wupma ndino ndi kat 12,000 pɨlɨwutndɨ. Josep wupma ndino ndi kat 12,000 pɨlɨwutndɨ. Bensamen wupma ndino ndi kat 12,000 pɨlɨwutndɨ. \s1 NƗMA SAKWAT NDU LAKWA GODNA SƗ KWUTAA KATSONDI \p \v 9 Pɨlɨwutnda vak ngɨlɨndɨ maa nɨma sakwat nɨmba yisolaa lɨnja vak vɨwun. Nɨma nglei sakwat nɨmba ndi. Alɨpsɨga ana nagi kiyowun. Kapma kapma ngepma nɨmba ndi. Kapma kapma mbangɨ nɨmba ndi. Kapma kapma kwundi nɨmba ndi. Njambwi nyan ta tɨgɨtno mat sip sipna mɨndama sambɨmba aywaa laataa lɨndi, vɨwun. Sawun mbangɨ sɨvla waavwi kwusolaa atɨpma ngla kwutaa lɨndi vɨwun. \v 10 Nɨma kwundimba walɨndi. Nɨma tɨgɨtamba ndaa lɨga nɨna njambwi nyan God mɨn, mɨno mat sip sip nɨn kat tamba kwunapmbɨk waa walɨndi. \p \v 11 Walɨndi maa ensel nɨma sakwat laataa lɨndi. Nɨma tɨgɨtno njambwi nɨmbo wandi yuvut yilɨngwa aynat nda kat wegwuga laataa lɨga Godna sɨ kwutaa katsoga wandi. \v 12 Kupma wandi. \li1 Ngiyambak wangwa. Nɨna njambwi nyana sɨ kwusovat \li1 walɨganɨn. Ndɨ nɨma nyana. Ndɨ nambuo lɨga nyana. \li1 Ndɨ kat sɨvuk kɨlɨganɨn. Ndɨna sɨ nɨma sɨ. Ndɨ \li1 tagula avo lɨga nyana. Ndɨ kao mbundɨ nyana. Ndɨ \li1 njɨmbla njɨmbla wupma lɨgiyandɨ. Apma vatna. \p waa walɨndi wundi ensel. \s1 WUNDI NƗMBANA MBANGƗ KANGƗT YILA VAT NGƗLƗNDƗ \p \v 13 Njambwi nɨmbana kɨta nyan wun kat wagalandɨ. Sɨvla sawun mbangɨ waavwi kwusoga la nɨmba anda nɨmba ndi. Andambapmba yandi waa wagalandɨ maa ndɨ kat wowun. \v 14 Njambwi nyan wun kat manda kat wagalgamɨn. Mɨn tamba vɨga lɨgamɨn ndi kat waa wowun. Wowun maa wandɨ. Kwo wagalawun. Ndi kat vɨga lɨgowun. Wundi nɨmba tak kɨpmamba lɨga kɨpmamba lɨnja njɨmbla kavle nɨmba ndi kat nɨma vat yiga viyaga sɨlɨndi. God kat yelavɨka kwuta yetɨnja vak ana vaaka kwagalandi. Mat sip sip salakna yelogwen ndina waavwi njangilɨndi maa sawun mbangɨ lɨndɨ ndina waavwi. \v 15 Njangi lɨndi maa God ndaa la tɨgɨtna mɨndama sambɨmba laataa lɨga ngan nandinya Godna ngaymba lɨga laataa lɨga Godna njɨvwa kwupmat tɨgandi. Nɨma tɨgɨtmba ndaa lɨga nyan ndi kat pagwundɨ maa nat nɨmba ana ndi kat kavle vat yigiyandi. \v 16 Ngɨni ana wundɨ kat tɨgiyandi. Ngɨni ndina mbanjɨge ngu kɨgɨ ana yigiyandɨ. Ngɨni nya sɨndɨ, ndina mbangɨ ana kangan waigandɨ. Ngɨni nya sɨndɨ, ndina mbangɨ ana kangan waigandɨ. Ngɨni kangan walɨga mwuk kwutɨndɨ, ndina mbangɨ ana kangan waigandɨ. \v 17 Nɨma tɨgɨt ngwaymba tɨlɨga mat sip sip ndi kat vɨga lɨgiyandɨ. Kɨta nyan sip sip kat vɨga lɨda vla ndi kat vɨga lɨgiyandɨ. Sip sip apma ngu kɨnja vla ndɨnamba njɨmbla njɨmbla apma vat tɨnjeya vak klaigandi. Ndina mɨnina ngu ndaindɨ maa God nyangakiyandɨ. Ngɨni ana nglaigandi. \c 8 \s1 MAT SIP SIP SƗLA VƗLI WAN NJAAMBIYA VƗTƗTNDƗ \p \v 1 Mat sip sip sɨla vɨli wan njaambiya vɨtɨtndɨ maa nyinangwut kɨndɨgɨn kai. Kwo lɨndɨ. Samat kwo lɨndɨ hap aua. \v 2-3 Kɨndɨngɨn tapman tɨnja njɨmbla ngɨlɨndɨ maa Godna mɨndama sambɨmba ensel sɨla vɨli laataa lɨndi maa vɨwun. Vɨlɨtɨnja kwuk kwutaa lɨndi. Kɨta kɨta ensel kwutaa lɨndi. Laataa lɨndi maa nat ensel yalaa nɨma njambɨna mɨndama sambɨmba laataa lɨndɨ. Ndɨ golmba kwutnja aw kwutaa lɨndɨ. Wan awmba ya vɨtɨndɨ, apma njangu veilɨga yagɨmbi woke lɨndɨ. Ndɨ kat nɨma sakwat apma njangu veila mbaw kwindi maa kwutaa yamba taagandɨ. Godna apma nɨmba ndɨ kat wagalanja apma nyaangɨt wungi nɨma njambɨmba lɨga yagɨmbi vla wokendɨ, God wutndɨ. \v 4 Ensel kwuta la yagumbio nyaangɨtno kɨta vat wokendɨ, God wutndɨ. \v 5 Wan ensel njambɨmba vɨta ya kwuta awmba tuga taagalaa yisendandɨ maa ndaiga kɨpmamba ndandɨ. Ndandɨ maa nɨma vlap vlap kwutndɨ kak wutaa kembanda vak vɨwun. Vlap vlap kwutaa nɨma yinaw kwutndɨ kɨpmamba. \s1 ENSEL AYNAT KWUK VƗLƗTNDI \p \v 6 Kwuk kwuta la ndi ensel sɨla vɨli mɨna van kwup vɨlɨk mɨna lɨndi. \v 7 Nat kɨta ensel kwuk vɨlɨtndɨ maa yipma yiliga ngu vla lɨga kambakno ya vɨta kambakno yelogweno kɨpmamba ndandɨ. Kɨpma mi aywaa nagilaa mbaapma kuvut taagandɨ. Nat kɨta mbaapma ya vɨtndɨ, kavle yindɨ. Mbaapma vlɨlɨlɨk kwo lɨndɨ. Kɨpmamba lɨga yuwi aywaa ya vɨtndɨ, ngɨlɨndɨ. \p \v 8 Nat vlɨlɨlɨk wan ensel kwuk vɨlɨtndɨ maa nduwi vla la nɨma ya vɨta nda aywaa luwiga ndaiga nyingi ngumba ndandɨ. \v 9 Nyingi ngu la ngu mbaapma kuvuk taagandi maa nat kɨta mbaapma yelogwenat valindɨ. Vɨlɨlɨk mbaapma kwo lɨndɨ. Nyingi ngumba yetɨ la nda mbaapma kuvuk taagandi maanat mbaapma mɨna kavle yiga kiyandi aywaa. Nyingi ngumba yilɨga njaambɨt ndino wupma lɨgandi. \p \v 10-11 Nat kuvuk wan enselkwuk vɨlɨtndɨ maa nyinangwupmba la sɨngwuk pɨta tuwaymba sagalanja ya vla vɨka ndaiga kɨpmamba ndandɨ. Kɨgɨn ngumba ndandɨ. Wan sɨngwutna sɨ Kavle Njangu Veilɨga Ngu. Kɨgɨn ngu mbaapma kuvuk taagandi maa nat kɨta mbaapma kavle yiga kavle njangu veindɨ. Kan kavle ngu kɨ la nɨmba nɨma sakwat kiya lɨndi. \p \v 12 Nat aynak wan ensel kwuk vɨlɨtndɨ maa nya mbap sɨngwut mbaapma kuvuk taagandi maa nat kɨta mbaapma kavle yindɨ. Nya samat kulun walaa nandinya tambɨ kalɨlɨ. Mbap samat kuvun walaa sɨlɨla njɨmbla ya tambɨ kaalandɨ. Sɨngwut samat kulun walaa lɨndɨ nɨmamba ana sɨlɨndi. \v 13 Nɨma ngawi nyinangwupmba wiyaka yilɨndɨ, vɨwun. Ndɨ nɨma kwundimba walɨndɨ, wutwun. Kɨpmamba lɨga nɨmba ngwuk kat nɨma vat miwa yiga lɨgowun. Nat ensel kuvuk kwuk vɨlɨtndi maa nɨma kavle vat ngwuk kat yaigandɨ waa walɨndɨ, wutwun. \c 9 \s1 NAT TAMBANAT WAN ENSEL KWUK VƗLƗTNDƗ \p \v 1 Nat tambanat wan ensel kwuk vɨlɨtndɨ maa nyinangwupmba la sɨngwut pɨka ndaiga kɨpmamba ndandɨ, vɨwun. Wan nda sɨngwut ndu nyana. Ndai lɨmbwilaa la waanguna mbapmona ki kwutaa lɨndɨ. \v 2 Ndailaa mbapmo lavwindɨ maa nɨma ya nɨmbi vla vɨtɨndɨ, yagɨmbi wokendɨ maa nyana mɨndama pagwundɨ maa kulun walaa lɨndɨ. \v 3 Wakalavali vla lɨga nda yagɨmbimba lɨga wogwendi. Nɨma sakwatna. kwukwula ndinyangu kat valɨ lɨnja vla ndino wupma valɨlɨndi. \v 4 Kɨpmamba watɨga yuwi nat kandi nda mi nganga ke kɨngwa waa ndi kat wandɨ. Godna sɨ maagamba pɨlɨwut tapman tɨga nɨmba kat mɨna valɨgiyangwuk waa ndi kat wandɨ. \v 5 Ndu lagwa kat valɨ lɨndi, mbak tambanat ngɨlɨndɨ. Ndi kat samat mɨna valɨ ngwula. Nɨmaba ke valɨga vatnyangwa waa ndi kat wandɨ. Valɨnja nɨmba nɨma kangɨt yilɨndɨ maa tɨlɨndi. Kwagwula valɨ la vla valɨ lɨndi. \v 6 Wan valɨ lɨnja njɨmbla ndu lagwa kiyavak kat woviyaguga lɨndi. Kiyanjeya vak ana vɨga lɨndi. Kwo kavle savle kwo lɨndi. \p \v 7 Wakalavali vla la ndana mbangɨ kɨngi vat tɨndɨ. Kao yilɨga hos vla lɨndi. Golmba kwutnja hat vla la nda ndina nambumba kumbu lɨndi. Ndina mɨndama ndu nyana mɨndama vla lɨndɨ. \v 8 Ndina nɨmbɨ sɨvla mbundɨ. Taagwana nɨmbɨ vakna. Ndina nɨmbi kwapɨmba yetɨga laiona nɨmbi bla lɨndɨ. \v 9 Ndina mawlava siot kapa vla lɨndɨ. Ndina wiyona kap nɨma nglei vat yalɨndɨ. Hos nɨma sakwat katris kwutaa kao kat yiga pɨlɨga yinja kak vla lɨndɨ. \v 10 Ndina ngɨni kwagwula valɨ la vla valɨ lɨndi. Mbap tambanat tɨga kavle njɨvwa yiga kwutɨndi. \v 11 Ndina njambwi king ngi lɨga. Wan nyan ndai lɨmbwilaa la waangu vɨga la nyana. Judana kwundimba ndɨna sɨ “Abadon” walɨndi. Grikna kwundimba ndɨna sɨ “Apoliyan” wandi. (Nɨna kwundi Kavle Vat Yilɨga Nyana waa walɨnɨn.) \p \v 12 Ndu lagwa kavle vat yila kɨta wan vak tamba ngɨlɨndɨ. Kavle vat vɨlɨlɨk yaigambɨk. \s1 NAT SƗLA KƗTA WAN ENSEL KWUK VƗLITNDƗ \p \v 13 Nat sɨla kɨta wan ensel kwuk vɨlɨtndɨ maa Godna mɨndama sambɨmba golmba kwutnja njambɨmba yaa kwundi wutwun. Wan njambɨ God kat kwunapmak kat taaganja njambɨ. Wan njaambɨ way waymba kom aynat tɨndɨ. Wan kwundi komba ya lɨndɨ, wutwun. \v 14 Kwuk kwutaa lɨga nat sɨla kɨta wan ensel kat wandɨ. Wamɨn maa “Yufretis” walɨnja avɨsetmba nginja ensel aynat njalakiyandi waa wandɨ. \v 15 Wandɨ maa njalak ngwula wandɨ wan ensel. Wandɨ maa njalatndi. Nɨma njɨmbla kawiga lɨndi. Ndi kat njalatnjeya ndɨmwe, njalatnjeya mbak, njalatnjeya nandinya, njalatnjeya aua kat kawiga lɨga yelavɨka lɨndi. Nɨn kat njalatndi maa ndi ndu lagwa mbaapma kuvut taagalaa nat mbaapma kat vatnyagiyanɨn waa yelavɨka lɨndi. \v 16 Ndi kat njalatndi maa nɨma sakwat hosna mbunimba nda la soldia sɨvak yindi maa vɨwun. Ndina sakwat 200,000,000 nɨmba. Ndi kat sɨmak vla vɨwun. \v 17 Hosna mbunimba ndaa la nɨmba mawlava siot kapa kwusondi. Nat kɨta yelagwen mbangɨ. Nat kɨta mbangɨ njangwi mbangɨ. Nat kɨta kamwin mbangɨ nambu vla landɨ. Ya, yagɨmbi, ya vɨtɨga kambak ndina ngaangamba wogwendɨ. \v 18 Wundi soldia ndu lagwa kat mbaapma kuvut taagalaa nat kɨta mbaapma nɨmba kat aywaa vatnyandi. Nat nɨmba kat yamba tundi maa kiyandi. Nat nɨmba kat yagɨmbi sɨndɨ maa kiyandi. Nat nɨmba kat ya vɨta kambak viyandɨ maa kiyandi. \v 19 Ndina ngɨni ndɨno kwonduo lɨndɨ. Ndina ngɨni kamboy vla lɨndɨ. Ndina njɨmbwi ngɨni kamboyan nambu vla lɨga ndinyangu kat valɨ lɨndi. \p \v 20 Nat nɨma sakwat nɨmba kat ana vatnyandi. Vatnya lɨnja vak mɨna kwo lɨga vɨga lɨndi. Vɨlaa kavle vat yilɨnja vak ana kwagala lɨndi. Ndi golmba kwutnja silvamba kwutnja, kapamba kwutnja, kambak kwutnja, mimba kwutnja waagan kwunatnja waagan mɨndama mɨni vɨga waan ana wuka lɨlɨndɨ. Man ana veiga yetɨlɨndɨ. \v 21 Nat nɨmba kat vatnya lɨnja vak ana kwagalalaa lɨndi. Ndi kat sɨvu kɨlɨnja vak ana kwagalala lɨndi. Sɨk yambɨsɨk yilɨnja vak ana kwagalalaa lɨndi. Nat nɨmbana nda sɨkwutɨnja vak ana kwagalalaa lɨndi. \c 10 \s1 ENSEL KƗTA JON KAT BUK KWINDƗ MAA KƗNDƗ \p \v 1 Nat kɨta njambwi ensel nyinangwupmba lɨga ngaga yanda vak vɨwun. Meit tɨmbu ndɨna mbangɨmba waavwi vla kwusolaa yandɨ, vɨwun. Ndɨna nambu njɨmbwimba tɨmbɨn sɨsolaa lɨlɨ. Ndɨna mɨndama ya vla sɨlɨndɨ. Ndɨna man tawnja ya vɨta kwaalɨk vla lɨndɨ. \v 2 Ndɨna yaagindan taambamba nyaangɨt tɨga mat buk lavwiga kwutaa lɨndɨ. Ndɨna yaagindan man nyingi ngumba veilaa lɨga ndɨna ambugendan man kɨpmamba veilaa lɨndɨ. \v 3 Ndɨ nɨma kwundimba walendɨ. kwapɨmba yetɨ lɨga “laion” walɨga vla wupma walendɨ. Walendɨ maa vlap vlap sɨla vɨli njambɨ kwutndɨ. \v 4 Vlap vlap sɨla vɨli njambɨ kwutndɨ maa vɨwa vat pɨlɨwupmat tɨwun. pɨlɨwupmat tɨwun maa nyinangwupmba yaa kwundi wun kat wandɨ. Vlap vlap nyinangwupmba sɨla vɨli njambɨ kwutndɨ mala wupma nyaangɨt pagwumɨn. Ke pɨlɨwuka wan wun kat wandɨ. \p \v 5 Wandɨ maa tak vuwa ensel nyingi nguo kɨpmamba veilaa la ensel yaagindan taamba katsolaa nɨma nyaangɨt Godna sɨmba wandɨ. \v 6 Njɨmbla njɨmbla tɨlɨga nyan, nyinangwutno nyinangwupmba lɨga kwanda kwanda kwukna nyan, kan kɨpma kɨpmana kwanda kwanda kwukna nyan, nyingi nguo ngua kwanda kwanda kwukna nyan God ndɨna sɨ waga wandɨ. Yaiga vak ya mɨna lɨgandɨ, waa wandɨ. \v 7 Kan sɨla vɨli wan ensel kwuk vɨlɨtndɨ maa tamba God pagwunda vak kak kiyaigandɨ. Tamba ndɨna njɨvwa kwuta la profet kak kiyandeya vak vɨlɨndi. Nat nɨmba kai waa wandɨ njambwi ensel. \p \v 8 Nyinangwupmba lɨgqa yandɨ maa tak wukwa kwundi nat njambɨ wun kat wandɨ. Nyingi nguo kɨpmamba veilaa lɨga ensel kwuta lɨnda buk yiga kla waa wandɨ. \v 9 Wandɨ maa ensel kat yilaa ndɨ kat wowun. Mat buk wun kat agwi waa wowun maa wandɨ. Klalaa agɨ. Tɨpmwimba wanyanyevi lɨsɨk vla lɨgiyandɨ. Kɨmɨn maa mɨna yaat tɨgɨmbimba ndilaa nyingi yigiyandɨ waa wandi. \v 10 Wandɨ maa mak buk kwutaa kɨwun. Kɨwun maa wuna tɨpmwimba wanyanyevi lɨsɨk vla lɨndɨ. Wuna yaat tɨgɨmbi ndailaa nyingi yindɨ. \p \v 11 Kɨwun maa nat nyan wun kat wandɨ. God wandɨ maa ngɨni yaiga vat mbukiyamɨn. Kapma kapma ngepma nɨmba yigiyaa vak kat mbukiyamɨn. Kapma kapma mbangɨ nɨmba yigiyaa vak kat mbukiyamɨn. Kapma kapma kwundi nɨmba yigiyaa vak kat mbukiyamɨn. Nɨma sakwat njambwi king yigiyaa vak kat mbukiyamɨn waa wun kat wandɨ. \c 11 \s1 VƗLƗLƗK PALƗ GODNA NYAANGƗT MBUPMBƗK \p \v 1 Wun kat vasɨ vasɨ kwilaa wandi. Godna ngayna sɨvla vasɨ vasɨmba yiga nagilaa Godna njambɨ nagi mɨla. Nagilaa God kat kwunapmak ya nɨmbana sakwat nagi mɨla. \v 2 Wan ngay kwagalalaa wegwula lɨga kava kat ke nagiga. Wan kava Godna nɨmba lɨga kava ana ndɨ. Kwo kavle nɨmba tɨga kava. Kavle kava ana ndɨ. Apma kava. Wan kavle nɨmba yalaa mbak ndumi vɨlɨlɨk kiyeli vɨlɨlɨk kavle njɨvwa kwuka yetɨnjlɨnja kava. \v 3 Wowun mala wuna nyaangɨt mbut tɨga mbɨk vlɨlɨlɨk palɨ yiga mbuk kiyambɨt. Nandinya 1,260 tɨga yilaa waavwi kavle bak vla sɨtaa yi ya yiga mbukiyambɨk waa wun kat wandɨ. \p \v 4 Kɨpma vɨga lɨga njambwi nyan Godna mɨndama sambɨmba watɨga “oliv” walɨnja mi vɨlɨlɨk wumbɨki nyan mbɨt. \v 5 Kɨta nyan mbɨk kat vat yivat wandeyan mbɨtna ngaangamba ya wogwegiyandɨ. Wogwelaa mbɨk kat vat yivat yaiga nɨmba kat wa ya vɨkiyandɨ ndi kat. Ndi kat vatnyagiyandɨ. \v 6 Yalaa Godna nyaangɨt mbupmbeya njɨmbla ngambumbeyan meik ana ndaigandɨ. Meik vɨga lɨmbeya kwondu God mbɨk kat kwindɨ. God mbɨk kat kwondu kwindɨ maa ngu kat wambeyan yelogwenat vali kiyandɨ. God mbɨk kat kwondu kwindɨ maa ndina maawupmba yelavɨka wan kɨpmamba lɨga nɨmba kat mandɨp mandɨp yelogweno nat nɨma vatno yaigandɨ. \p \v 7 Mbɨtna nyaangɨt ngɨlɨndɨ maa ndai lɨmbwilaa lɨga waangumba yeta kavle kwapɨ nda wokelaa mbɨk kat sɨvat kao yigiyandɨ. Mbɨk kat kwulataa vatnyagiyandɨ. \v 8 Vatnyandɨ maa nɨma ngepmana ava yambɨmba mbɨtna sɨm tɨndɨ. Wan ngepmana sɨ pagwuga Sodom waa Isip walɨna ngepma. Nɨna njambwi nyan kat diwai krosmba kaalanja ngepma. \v 9 Nandinya kuvut angɨ nandinya apma mbɨtna sɨm ava yambɨmba tɨndɨ, vɨndi. Kapma kapma ngepma nɨmba, kapma kapma kwundi nɨmba, kapma kapma mbangɨ nɨmba aywaa yaa mbɨtna sɨm vlɨlɨndi. Mbɨk kat vaanguvak kat kai wandi. \v 10 Kiyambɨt maa kɨpma la nɨmba solat sɨga mbangu veindi. Awat sowat wenga nda kwo kwilɨndi. Tamba kɨpma la nɨmba kat nɨma vat yilɨmbɨt. Ngi kat tɨga kiyambɨt maa solat sɨlɨndi. \p \v 11 Nandinya kuvut angɨ nandinya ngɨlɨndɨ maa God mwuk kwindɨ maa mbɨtna sɨmba wuleindɨ maa laapmbɨk. Laataa lɨmbɨt maa va nɨmba nɨmamba vaaka lɨndi. \v 12 Vaaka lɨga nyinangwupmba yaa nɨma kwundi wutndi. Kwundi mbɨk kat wandɨ. yagwa mbɨla nga ya waa wandɨ maa mbaonala nyinangwut wokembɨt maa mbɨk kat kao ya nɨmba yɨndi. \v 13 Wokembɨt maa kɨpma nɨma yinaw kwutndɨ. Wan ngepmana nat waambu ngepma kavle yindɨ. Nat waamba sɨla ayat kwo lɨndɨ. Yinaw kwutndɨ maa ndinyangu 7,000 kiyandi. Nat nɨmba kwo lɨga vaaka lɨga nyinangwupmba lɨga njambwi nyan God ndɨna sɨ kwutaa katsondi. \p \v 14 Nat vɨlɨlɨk wan kavle vat ngɨlɨndɨ. Ngwuk avɨmba ngwuk. Nat kuvuk wan kavle vat ya mɨna lɨgandɨ. \s1 NAT SƗLA VƗLI WAN ENSEL KWUK VƗLƗTNDƗ \p \v 15 Nat sɨla vɨli wan ensel kwuk vɨlɨtndɨ maa nyinangwupmba la nɨma kwundi nɨma sakwat nɨmamba walɨndi maa wutwun. Kupma walɨndi. Kan kɨpma vɨga la nɨmba tamba ngɨlɨndi. Mbambala nɨna njambwi nyano wandɨ, yaa nyano vɨga lɨgambɨt. Njɨmbla njɨmbla vɨga lɨgiyambɨt waa walɨndi. \v 16 Godna mɨndama sambɨmba nɨma tɨgɨtmba ndaa lɨga kɨta ndumi kiyeli aynat njambwi nɨmba ndina mɨndama sambɨmba ndalaa Godna sɨ kwutaa katsondi. \v 17 Katsoga wandi. Njambwi nyan God mɨn kat sɨvu kɨlɨganɨn. Mɨn kwonduo lɨga nyan mɨn. Tamba lɨmɨn. Mbambala lɨgamɨn. Mɨna nɨma kwondumba wundi nɨmba kat mbambala vɨga lɨgamɨn. Vɨga lɨma vat apma vatna. \v 18 Kɨpmamba la nɨmba tak mɨn kat walea lɨndi. Mɨna nyingi maawupmba ndi kat kwulapmɨn. Tamba kiya nɨmba yiga yeta vak vɨlaa sɨga nagugiyamɨn. Mɨna njɨvwa kwuta nɨmba mat nyangu ndi kat apma wenga kwigiyamɨn. Kan kɨpma kat kavle ya nɨmba kat ndi kat kavle yigiyamɨn waa wandi njambwi nɨmba. \p \v 19 Wandi maa Godna ngayna mbapmo lavwindi maa nɨndɨmba God kwiya nyaangɨt tɨga bokis tɨndɨ, vɨndi. Vɨndi maa vlap vlap nɨmamba kwutndɨ. ndɨna kak wutaa kembanda vak vɨndi. Nat nɨma sakwat kak wutndi. Vlap vlap kwutndɨ maa yinaw kwutndɨ. Yinaw kwutndɨ maa yipma yilɨga ngu vla lɨga kambak nɨma sakwat ndandɨ kɨpmamba. \c 12 \s1 TAAGWAO NƗMA NGLEI MBALUO TƗMBƗT \p \v 1 Nyinangwutna tɨmbumba lɨga nɨma nglei vat wogwendɨ, vɨwun. Nyinangwupmba taagwa kɨta tɨlɨ. Waavwi kwuso lɨnja vla lɨla mbangɨmba nya kat kwusolaa lɨlɨ. lɨla man mbapmba veilaa lɨlɨ. Lɨla nambumba kumbula lɨla hatmba sɨngwut tamba vɨli kiyeli vɨlɨlɨk tɨndɨ. \v 2 Wat taagwa nyan tɨlɨ. Nyan kwupmat tɨga lɨla yak nɨma vat kangɨt yilɨndɨ maa walega ngla lɨlɨ. \v 3 Vɨga lɨga nyinangwutna tɨmbumba nat nda wogwendɨ, vɨwun. Nɨma nglei yelogwen mbangɨ mbalu vɨwun. Ndɨna nambu sɨla vɨli mɨna lɨndɨ. Ndɨna nambumba la kom tamba vɨli mɨna lɨndɨ. kingnana hat sɨla vɨli wan ndɨna sɨla vɨli nambumbalɨndɨ. \v 4 Ndɨna ngɨni nyinangwupmba la mbaapma sɨngwut kɨta pwivugakalindɨ maa sɨngwut kɨpmat ndaindɨ. Nat mbaapma sɨngwut vɨlɨlɨk kwo lɨndɨ nyinangwupmba. Nyan kwupmat ta taagwana mɨndama sambɨmbawan mbalu kawiga lɨndɨ. Nyan kwutɨ maa kɨgiyowun waa yelavɨka lɨndɨ. \v 5 Tɨga lɨga nondanyan kwutɨ. Wan nondanyan kava kavana nɨmba kat aywaa nɨma kwonduo lɨga vɨga lɨgiyaa nyana. Kwutɨ maa wan nyan laaptaa nyinangwut wokendɨ. God nɨma tɨgɨtmba lɨga nɨma sakwat kwanda kwanda kat vɨga lɨnda ngepma wokendɨ. \v 6 Nyan wokendɨ maa wat taagwa vaaka pɨlɨga ndinyangu lapman kavat yilɨ. God ngepma kwunataa wandɨ mala wungi ngepmamba yiga tɨlɨ. Wan ngepmamba nandinya 1,260 tɨlɨ. god lɨ kat kɨgɨnda kwilɨndɨ. \p \v 7 Tɨga lɨga nyinangwupmba lɨga nɨmba awat sowat nɨmbi ndamba walea lɨndi. maikel ndɨna mbaapmamba ensel wan nɨma mbaluna mbaapmamba la ensel walea lɨndi. Awat sowat nɨmbi ndamba sɨlɨndi. \v 8 Maikelna mbaapma nɨmba ndi kat kwulataa kɨklindi. Ndi nyinangwut kwagalalaa vaaka yindi. \v 9 Nɨma nglei mbalu kwutaa yaagindi, kɨpmat ndandɨ. Ndɨna ensel ndi kat aywaa yaagindi, kɨpmat ndandi. Wan nɨma mbalu tamba kamboyna mbangɨ klalaa yandɨ. Tamba yalaa kɨpmamba la nɨmba kat yaa woseka walɨndɨ maa ndɨna kwundi wutɨndi. Ndɨna sɨ Setena. Ndɨ apma vat yetɨga nɨmba kat kai walɨga nyana. \p \v 10 Ndandi maa nyinagnwupmba lɨga nɨma kwundi wandɨ, wutwun. Kupma wandɨ. Nɨma njambwi nyan nɨn kat kwunatnda vat vɨga lɨganɨn. ndɨna kwondu vɨga lɨganɨn. Ndɨ njambwi nyanat tɨnda vat vɨga lɨganɨn. Ay wandɨ, yaa nyana kwondu vɨga lɨganɨn. Nɨna mbaapma nɨmba kat kai wala nyan tamba yaagindi maa kɨpmamba ndandɨ. Tak nandinya ngan nandinya ngan ndi kat tɨga God kat walɨndɨ. Ndi kavle nɨmba ndi waa walɨndɨ. Mbambala wupma kai. \v 11 Mat sip sip salakna yelogwen klalaa ndɨ kat kwulatndi. Wan apma nyaangɨt mbuka lɨga ndɨ kat kwulatndi. Wan apma nyaangɨt mbuka lɨga ndɨ kat kwulatndi. Nɨn kat anagandɨ vatnyagiyaa waa ana yelavɨka lɨndi. Vaat tapma tɨga ndɨ kat kwulatndi. \v 12 Kwulatnjangat nɨn nyinangwupmba lɨga nɨmba ndi kat solat sɨgiyanɨn. Ngwuk kɨpmamba lɨga nɨmba nyingi ngumba lɨga nda ngwuk kat miwa yiga lɨganɨn. Seten ngwutna k0081 ava tamba ngega yalaa lɨgandɨ. Samat tɨga God wun kat vatnya kiyandɨ waa yelavɨtaa ndi kat nɨma kavle vat yigiyowun waa yelavɨka tɨgandɨ Seten. Ngi kat tɨga ngwuk kat nɨma miwa yiga lɨganɨn waa wandi nyinangwupmba lɨga nɨmba. \p \v 13 Wan nɨma mbalu kɨpmat ndaiga wat nondanyan kwukna taagwa kwaka yila kavat kwupmba yindɨ. Lɨ kat vatnyavat yindɨ. \v 14 Wat tagwa kat God nɨma ngawina wiyo vat wiyo kwindɨ maa wiyaka yilɨ. God lɨ kat kwuta wan ndinyangu lapman ngepmamba yiga tɨlɨ. Wan ngepmamba yiga mandɨt ndɨmwe kuvut nat angɨn ndɨmwe wupma lɨlɨ. \v 15 wan mbalu lɨla kwut savagu yiga ngaanga sɨnandɨ maa nɨma sakwat ngu wogwendɨ. Wogwelaa nɨma avɨsat vla lɨndɨ. Wat taagwa ngu kɨlaa kiyambalɨ walaa ngu ngwiyandɨ. \v 16 Kɨpma wat taagwa kat kwunatndɨ. Kɨpma avla mbɨlɨndɨ maa wan mbalu ngwiya ngu kɨpma yambat ndaindɨ. \v 17-18 Kɨpma yambat ndanindɨ maa wan mbalu wat taagwa kat kɨmbut yiga lɨndɨ. Kɨmbut yiga lɨga lɨla nat nyangu kat sɨvat yelavɨka lɨndɨ. Lɨla nyangu Godna kwundi wuka la nɨmba ndi. Jisas nɨma njambwi nyana waa wala nɨmba ndi. Nyingi ngu la tɨvagawimba laataa ndi kat sɨvat tɨndɨ. \c 13 \s1 KWAPƗMBA YETA MBƗT NDA VƗLƗLƗK LAAPMBƗT \p \v 1 Kwapɨmba yeta nda nyingi ngumba wogwega wiyandɨ maa vɨwun. Ndɨna nambu sɨla vɨli mɨna lɨndɨ. kingnana hat sɨla vɨli ndɨna sɨla vɨli komba kumbula lɨndɨ, vɨwun. Ndɨna nambu sɨla vɨlimba kavle sɨ pɨlɨwutndi., lɨndɨ, vɨwun. God kat kai waa njɨka yetɨla nyana sɨ pɨlɨwutndi, lɨndɨ maa vɨwu. \v 2 Wan kwapɨmba yetɨla nda “lapat” walɨnja nɨma pusi vla lɨndɨ. Ndɨna man “bea” walɨnja kwapɨ ndana man vla lɨndɨ. Ndɨna nɨmbi ngaanga “laion” walɨnja nɨma pusina nɨmbi ngaanga vla lɨndɨ. Nɨma mbolu wan kwapɨ nda kat ndɨna nɨma kwondu kwindɨ. Nɨma mbolu kwapɨ nda kat wandɨ. Wunai vɨga la nɨmba kat mɨna lak vɨga lɨgiyamɨn wa wandɨ. \v 3 Wan kwapɨ ndana nambu kɨtamba nɨma kawiya tɨndɨ, vɨwun. Mat kawiya ana ndɨ. Nɨma kawiya. Wan kaiwya wungi nyan kat vatnya vla lɨgandɨ. Ndɨ kat ana vatnyandɨ. Kawiya avla kasɨndɨ, kwo lɨndɨ. Kasɨndɨ maa kɨpma la nɨmba aywaa vɨlaa ngwpaliga ndalaa ndɨna kwupmba yiga ndɨna kwundi wutndi. \v 4 Nɨma mbolu kwapɨ nda kat nɨma kwondu kwindɨ maa vɨnjangat kɨpma la nɨmba mboluna sɨ kwutaa katsondi. Kwapɨ ndana sɨ kwutaa katsolaa wandi. Kandana kɨngi nyano kɨta lulu nyan kai. Kanda ndɨ kat kwulak kiyaa. Ndɨ kat kwulak kiya nyan kai waa wandi. \p \v 5 Wan kwapɨ nda kwundi waga wun nɨma nyan wun waa God kat kai waa njɨtɨndɨ. Tɨga lɨga mbak ndumi vlɨlɨlɨk kiyeli vɨlɨlɨk yiga yi ya God kat kai waa njɨtɨndɨ. \v 6 God kat kai waa njɨka ndɨna sɨ kat viyaisandandɨ. Godna ngepma lɨga nɨmba kat kai waa njɨtɨndɨ. \v 7 Godna mbaapmamba la apma nɨmba kat sɨga kwulatndeya kwonduo lɨndɨ. Kava kavamba la nɨmba mandɨp mandɨp kwundi ngambuga nɨmba, mandɨp mandɨp mbango la nɨmba kat vɨga lɨndeya kwonduo lɨndɨ. \v 8 Kɨpmamba la nɨmba aywaa ndɨna sɨ kwutaa katso lɨgiyandi. Tamba kan kɨpma ana lɨndɨ, wundi nɨmbana sɨ vatnyanja mat sip sipna bukmba ndina sɨ aa pɨlɨwutndi. Wan bukmba sɨ pɨlɨwutnja nɨmba njɨmbla njɨmbla apma yetɨnjeya vak kla nɨmb ndi. \s1 KAN NYAANGƗTNA ANGWA VAK VƗLAA YELAVƗK NGWULA \p \v 9 Apma maawutno lɨga nyan pɨlɨwukwa nyaangɨt vɨlaa ndɨna nagwa vat yelavɨk kiyandɨ. \v 10 Ngwutna kɨta nyan kat kandi kwutaa kalivat wanjeyan ndɨ kat kwutaa kaligiyandi. Ngwutna kɨta nyan kat nat nɨmba yaapmba vatnyavat wanjeyan ndɨ kat vatnyagiyandi. Wan kavle vat yaigandɨ. Ngwuk Godna apma nɨmba kan nyaangɨt vɨlaa yelavɨk ngwula. God kat maawupmba yelavɨka lɨna vak ana kwagala kiyanɨn. Nɨn tagula maawutno lɨgiyanɨn. Nɨn tagula maawutno lɨgiyanɨn waa yelavɨk ngwula. Kwapɨmba yetɨla nda kɨpma yambɨmba wogwe lɨndɨ, vɨwun. \p \v 11 Kwapɨmba yetɨla nda kɨpma yambɨmba lɨga wogwe lɨndɨ, vɨwun. Ndɨna nambu kom vlɨlɨlk tɨndɨ. Mat sip sipna kom vla lɨndɨ. Ndɨna kwundi nɨma mboluna kwundi vla lɨndɨ. \v 12 Kɨta wan kwapɨ da ndinyangu kat vɨga lɨnda vla ndɨno wupma vɨga lɨndɨ. Vɨga lɨnda vak kɨta wan kwapɨ nda vɨga lɨga apma vatna wandɨ. Vɨlɨlɨk wan kwapɨ nda wandɨ maa kɨpmamba la nɨmba kɨta wan kwapɨmba yetɨla ndana sɨ kwutaa katso lɨndi. Ndɨna nambumba kɨta nɨma kawiya avla ksaɨndɨ waa ndɨna sɨ kwutaa katso lɨndi. \v 13 wan vlɨlɨlɨk wa kwapɨ nda nɨma nglei njɨvwa laataa kwutɨnda vak vɨlɨndi. Wandɨ maa nyinangwupmba lɨga ngaga yaa ya kɨpmamba ndalaa vɨtɨndɨ. \v 14 nɨma njɨvwa kwutɨndɨ maa kɨta wan kwapɨ nda vɨlaa apma vatna waa walɨndɨ. Kɨpamba lɨga nɨmba aywaa woseka walɨnda nyaangɨt aywaa wuka lɨndi. Wandɨ ma kɨta wan kwapɨ ndana kait kwutndi. Kɨta wan kwapɨ ndana nambu yapmba viyandi, kawiya kɨndɨ. Kɨga lɨga kasɨndɨ maa kwo lɨndɨ. \v 15 Kait kwutndi mala kwapɨ nda wandɨ maa kwutnja kait yuvut yindɨ. Yuvut yilaa kwundi walɨndɨ. Nat nɨmba wan kaik kak kwunapmak kat kaiwandi. Vɨlɨlɨk wan kwapɨ nda wandɨ maa wundi nɨmba kat vatnyandi. \p \v 16 Wandɨ ma kɨpmamba la nɨmba aywaa ndina maago yaagindan taambamba kwapɨ ndana sɨ pɨlɨwutndi. Sanyo la nɨmba sanya lapma nɨmba ndi kat pɨlɨwutndi. Kwo njɨvwa kwuta nɨmba sanya klala nɨmba aywaa ndi kat pɨlɨwutndi. \v 17 Nat nɨmbana mbangɨmba ndɨna sɨ pɨlɨwutndi. Nat nɨmbana mbangɨmba ndɨna angwa sɨna namba pɨlɨwutndi. Pɨlɨwutaa nɨma njaambiya taagandi. Sɨ pɨlɨwut tapman yinja nɨmba ndi ana wenga kwilaa kɨgɨnda klaigandi waa njaambiya taagandi. \v 18 Wan pɨlɨwutnja nyaangɨt kwo lɨga nɨmba maawut ana yelavɨka lɨgandi. Apma maawut sɨka lɨga nɨmba ndi yelavɨka lɨgiyandi. Wan kwapɨmba yetɨ la ndana sɨna angwa namba ngi lɨga. Wan namba ndu nyana namba. Wan namba 666. Ngwuk yelavɨk ngwula. \c 14 \s1 144,000 NƗMBA MANDƗP KUPI MBANGU KWUNDI WAA VEINDI \p \v 1 Mat sip sip Saion walɨnja nambunduwimba laaptaa lɨndɨ, vɨwun. Ndɨnogwinala 144,000 nɨmba laataa lɨndi. Mat sip sipna sɨ ndɨna nyaekna sɨ ndina maagamba pɨlɨwutndi, vɨwun. \v 2 Nyinangwupmba lɨga yaa nɨma kak wutwun. Pali kwutndɨ viya lɨga nguna kak vla viya lɨndɨ, wutwun. Vlap vlap kwutnaa kap vla yalɨndɨ, wukwun. Kwundi gita viya lɨnja kwundi vla ya lɨndɨ, wukwun. \v 3 Wundi 144,000 nɨmba God nda lɨga tɨgɨtna mɨndama sambɨmba laataa kupi mbangu kwundi waa veilɨndi, wukwun. Wundi aynat yuvut yilɨga ndagwi nat njambwi nɨmbo wuka lɨndi. Nat nɨmba wan mbangu kwundi ana alɨpsɨga klaigandi. Wundi 144,000 nɨmba mɨna klalaa veilɨndi. Ndi tamba kɨpmamba yeta nɨmba ndi. God ndi kat mɨna wenga kwilaa kwutaa kalindɨ. \v 4 Wundi nɨmba taagwonana kavle vat ana yi lɨndi. Kai. Mat sip sip yilɨnda vla yilɨndi. Ndi tamba kɨpmamba yeta nɨmba ndi. God ndi kat wenga kwilaa kwutaa kalindɨ. Godna mat sip sipna njɨvwa kwutnjangat ndi kat kwutaa kalindɨ. \v 5 Wundi nɨmba walɨnja nyaangɨt woseka ana walɨndi. Kavle nda ndinogwinala ana lɨndɨ. \s1 ENSEL KUVUK NYAANGƗT MBUTƗNDI \p \v 6 Ensel kɨta kat vɨwun. Angwat nyinangwupmba wiyaka yilɨndɨ. Njɨmbla njɨmbla tɨgiya apma nyaangɨt kɨpmamba la nɨmba kat mbupmat yilɨndɨ. Kava kava nɨmba kat mbupmat yilɨndɨ. Mandɨt mandɨt kwundi ngambula nɨmba kat mbupmat yilɨndɨ. Mandɨt mɨnadɨt mbangɨ nɨmba kat mbupmat yilɨndɨ. Mandɨt mandɨt mbangɨ nɨmba kat aywaa mbupmat yilɨndɨ. \v 7 Ndɨ nɨma kwundimba walega wandɨ. God kat yelavɨka ndɨna sɨ kwutaa katso ngwula. Yalaa ndinyagu kat sɨga nagundeya njɨmbla tamba ngway tologandɨ. Ngwuk vaak kiyangwuk ndɨ kat. Ndɨ tamba nyingangwut, kɨpma, nyingi ngu, kɨgɨn ngu kwukna nyana. Ngi kat tɨga ndɨna sɨ kwutaa katso ngwula waa walɨndɨ. \p \v 8 Wandɨ maa nat ensel laaptaa wandɨ. Bebilon walɨnja nɨma ngepma tamba kavle yindɨ. Wan ngepma nɨmba yambɨsk yilɨnja vak ngepma ngepma kat vɨsɨmogwindi maa wungi vat ndino yilɨndi. Kavle vat yilɨnja vak kɨlɨnja nɨma ngu vla lɨgandɨ. Ngepma ngepmamba la nɨmba kɨndi waa wandɨ. \v 9 Wandɨ maa ndɨna kwupmba ya kuvuk wan ensel nɨma kwundimba walega wandɨ. Kɨta nyan kwapɨ nda kat kwunatndeyan wan nyankavle yigiyandɨ. Kɨta nyan kwapɨ ndana sɨ ndɨna maaga taambamba pɨlɨwutnjeyan wan nyan kavle yigiyandɨ. \v 10 Godna kimbut maawut awmba kalɨtnja nɨma ngu vla lɨgandɨ. Miwa yiga lɨnda vat wan awmba ana salatndɨ. Kavle vat ya nɨmba kɨndi ma ndi kɨla yamba yiga tɨgiyandi. Ndi kat wan nɨmamba kangan wa lɨga kambak ndi kat tugiyandɨ. Mat sip sipno apma enselo kavle vat yi lɨnja vak aywaa vɨgiyandi. \v 11 Ndi kat vɨtɨga yana yagɨmbi nandinya ngan wokelɨgandɨ. Ndi ngan nandinya sɨndu ana kwaigandi. Ndina mbangɨ nɨmamba kangan waigandɨ. Wundi kavle nɨmba kwapɨmba la ndo ndɨna mi kaik kat kwunata nɨmba ndi. Ndɨna sɨ ndina mbangɨmba pɨlɨwuta nɨmba ndi waa walɨndɨ kuvut wan ensel. \v 12 Wun Jon wun ngwuk kat wowun. Ngwuk Godna apma nɨmba wan nyaangɨt wutaa yelavɨk ngwula. God kat nɨna maawupmba yelavɨka lɨna vak ana kwagala kiyanɨn waa yelavɨk ngwula. Ngwuk God waa nyaangɨt wuka lɨgangwuk. Jisas nɨna njambwi nyana waa yelavɨka lɨngagwuk. Apma vatna yelavɨkngweya. \p \v 13 Nyinangwupmba lɨga nat kwundi ngaga yandɨ, wutwun. Wan kwundi wun kat wandɨ. Kupma pɨlɨwuk mɨla wandɨ. Godna mbaapmaba lɨga nɨmba kiyanjeyan apma vatna. Yiga apma vat tɨgiyandi waa pɨlɨwuk mɨla waa wun kat wandɨ. Wan kwundi wandɨ maa Godna waagan wun kat wandɨ. Ngiyambak wanda. Apma vat tɨ kiyandi. Kiyanjeya nɨjɨmba yilaa nɨma njɨvwa ana kwuk kiyandi. Yat njawiaga apma vat tɨgiyandi. Kwutɨnja apma njɨvwa wandɨ Godna waagan. \s1 KƗPMAMB WATAA LA KƗGƗNDA KAAMAMBA KALƗPMAT TƗNJA NJƗMBLA \p \v 14 Nyinangwupmba la sawun mbangɨ tɨmbu vɨwun. Wan tɨmbumba kɨta nyan ndaa lɨndɨ. Ndɨna taambamba way mbundɨ kaama kwutaa lɨndɨ. \v 15 Vɨlɨwun maa ensel kɨta Godna ngaymba lɨga wogwendɨ. Wogwelaa nɨma kwundima tɨmbumba ndaa la nyan kat walega wandɨ. Kɨgɨnda kalɨpmeya njɨmbla tamba yaandɨ. Yiga kalɨk. Kɨpmamba wakna kɨgɨnda tamba ak wula lɨgandɨ waa walega wandɨ. \v 16 Walendɨ maa tɨmbumba ndaa la nyan ndaiga kaama kwutaa wan kɨgɨnda kalɨtndɨ. \p \v 17 Nyinangwupmba la Godna ngaymba la ensel way mbundɨ kaama kwutaa wogwendɨ. \v 18 Wogwendɨ maa God kat kwunatɨnja njambɨ waymba la nat ensel wogwendɨ. Wan ensel vɨtɨga ya kat vɨga la ensel. Ndɨno way mbundɨ kaama kwutaa la ensel kat nɨma kwundimba walega wandɨ. Kɨpmamba wata lɨga “glep” walɨnja mi sɨk yiga kalɨk mɨla. Tamba ak wula lɨgandɨ waa walendɨ. \v 19 Walendɨ maa wutaa wan ensel yiga “glep” walɨnja mi sɨk yiga kalɨtndɨ. Kalɨtaa yisolaa nɨma tangmba taagandɨ. Man veinjanat taagandɨ. Wundi “glep” kavle nɨmba vla lɨndi. Vei kiya nyan Godna. Ndi kat kimbut yiga vei kiyandɨ. \v 20 Wan tang nɨma ngepmana alagumba lɨndɨ. Veindɨ maa ndina yelogwen salaka avɨsatna ngu vla yilɨndɨ. Ndɨna sɨvla 200 mail. Wan yelogwen wokega nduna svla vla wokega tɨndɨ. \c 15 \s1 ENSEL SƗLA VƗLI KAVLE NDA SƗLA VƗLI KWUTAA LƗNDI \p \v 1 Nyinangwupmba la nat nɨma vat vɨwun. Ensel sɨla vɨli kavle nda kwutaa lɨndi. Wan kavle nda sɨla vɨli ndu nyan kat vatnya lɨnja nda. Wan kavle ndana angwa Godna kimbut maawut. Wan kavle vat ndi kat yandɨ maa Godna kimbut maawut ngɨlɨgiyandɨ. \p \v 2 Nyingi ngu vla lɨga nda kat vɨwun. Ya vɨtɨga glas vla lɨndɨ. Nat nɨma sakwat nɨmba nyingi nguna tɨvagawimba laataa lɨndi. Ndi tamba kwapɨ nda kat kwulatndi. Ndɨna kait kat ana kwunatndi. Ndɨna sɨ ndina mbangɨmba ana pɨlɨwutndi. Ndi laataa God ndi kat kwiya gita kwutaa lɨndi. \v 3 Tamba la nyan Moses Godna njɨvwa nyan pɨlɨwukna mbangu kwundi vɨga walɨndi. Mat sip sip kat yelavɨka walɨndi. \li1 Mɨn apma nɨma njɨvwa kwutɨmɨn. \li1 Mɨn njambwi nyan mɨn. Mɨn God mɨn. Mɨn kwonduo \li1 lɨga nyan mɨn. \li1 Njɨmbla njɨmbla njambwi kingat tɨgiyamɨn. \li1 Mɨn kat aywaa vaaka lɨgandi. Aywaa mɨna sɨ kwutaa \li1 katsogiyandi. \li1 Mɨn njambwi nyan mɨn. \li1 Mɨn apma vat mɨn yiga yetɨ lɨgamɨn. yetɨma vak vla \li1 nat nyan wupma ana yetɨgiyandɨ. \li1 \v 4 Wama nyaangɨt kak kiyandɨ maa aywaa wuka lɨgandi. \li1 Wutaa kava kava lɨga nɨmba yalaa mɨna sɨ kwutaa \li1 katsogiyandi waa walɨndi. \p \v 5 Wandi maa nyinangwupmba lɨga God tɨga ngay lavwindi maa vɨwun. Wan ngay selmba kwutnja ngaya. \v 6-7 Lavwindi maa wan ngaymba lɨga ensel sɨla vɨli ngaymba lɨga wogwendi. Ndi kɨta kɨta ndu nyan kat vatnya lɨga wogwendi. Ndi kɨta kɨta ndu nyan kat vatnya lɨga aw kwutaa lɨndi. Ndi sɨvla mbundɨ sawun mbangɨ waavwi kwusola lɨndi. Ndina mawlavamba golmba mbangɨ waavwi kwusola lɨndi. Ndina mawlavamba golmba kwutnja let sɨta lɨdni. Wan ayat ndana kɨta nda ensel sɨla vɨli kwutnja awmba Godna nyingi maawut tɨga vat awmba naangandɨ. Wan naanganda Godna nyingi maawut tɨga vat mat vat ana ndɨ. Ndɨ naɨmbla njɨmbla tɨlɨga nyana. \v 8 Naangandɨ maa Godna kwondu yagɨmbi vla wokega Godna ngaymba wan yagɨmbi wuleindɨ. Wan yagɨmbi ngay wuleiga taata lɨndɨ, ndinyangu wulei vak vla ana lɨndɨ. Wundi sɨla vɨli ensel kwuta lɨnja kavle vat aywaa ngɨlɨndɨ maa ndi wuleigiyandi. \c 16 \s1 GODNA NYINGI MAAWUT TƗGA AW SƗLA VƗLI \p \v 1 Godna ngaymba lɨga kwundi ensel sɨla vɨli kat nyaangɨt wandɨ, wutwun. Godna nyingi maawut tɨga aw sɨla vɨli kwutaa kɨpmamba salɨk ngwula waa wandɨ, wukwun. \p \v 2 Wandɨ maa wutaa nat ensel aw kwutaa kɨpmamba salɨkndɨ, kɨpmat ndandɨ. Ndandɨ maa kɨpmana nɨmbana mbangɨ nɨma kawiya kɨlɨndɨ, ndina mbangɨ kavle yindɨ. Kwapɨ ndana sɨ ndina mbangɨmba pɨlɨwuta nɨmbo mi kaik kwunata nɨmbo ndina mbangɨmba mɨna wan kawiya kɨlɨndɨ. \v 3 Vɨlɨlɨk wan ensel laataa ndɨna aw kwutaa nyingi ngumba salatndɨ, nyingi ngu yelogwen vla lɨndɨ. Yelogwen tɨndɨ maa nyingi ngumba yeta nda aywaa kiyandi. \p \v 4 Kuvuk wan ensel laataa ndɨna aw kwutaa kɨgɨn ngumba salatndɨ. Salatndɨ maa wan ngu yelogwen vla lɨndɨ. \v 5 Kɨgɨn ngu yelogen vla lɨndɨ maa vɨlaa kɨgɨn ngu vɨga la ensel laataa wandɨ. Yima nɨma vat apma vatna. Mɨn kavle vat yilɨga nyan ana mɨn. Tamba kavle vat ana yilɨmɨn. Mbambala kavle vat ana yigamɨn. \v 6 Tamba mɨna apma nyaangɨt mbuta nɨmbo mɨna mbaapmamba la apma nɨmba kat kan kɨpmana nɨmba ndi kat vatnyalɨndi. Vatnyalɨndi maa ndia yelogwen salɨtndɨ. Mbambala ndi kat ndina yelogwen ngu kɨnjangat wupa yimɨn. Apma vatna yima. Ngiyambak yima waa wandɨ. \v 7 Wandɨ maa god kat kwunatɨnja njambɨ pulumba la kwundiwandɨ, wukwun. Ngiyamba wama. God mɨn njambwi nyan mɨn. Nɨma kwonduo lɨga nyan mɨn. Ndinyangu kat awat yima kavle vat wovun yimɨn waa wandɨ. \v 8 Aynat wan ensel ndɨna aw kwutaa nyamba salɨtndɨ. Salɨtndɨ ma nya nɨmamba kangan wa du lagwana mbangɨ ya vla vɨtɨndɨ. \v 9 Ndina mbangɨ ya vla vɨtɨndɨ maa ndi God kat kai wasa ndɨna sɨ kwutaa viyaisandandi. God ndi kat kavle vat yilɨnda vak kat vɨlaa wan yilɨnja kavle vat ana kwagala lɨndi. God ndɨ njambwi nyan. Ndɨna nyaangɨt wuka lɨgiyanɨn waa ana walɨndi. \p \v 10 Tambanat wanensel ndɨna aw kwutaa kwapɨ nda ndaa lɨla nɨma tɨgɨtmba salatndɨ. Salatndɨ maa ndɨnai vɨga la kava kulun wala lɨndɨ. Kulun wala lɨndɨ maa ndɨnai vɨga la nɨmba mbangɨ kangɨt yilɨndɨ maa nɨmbi ngliaka tɨgat nɨmbimba valɨlɨndi. \v 11 Ndina tɨgat nɨmbimba valɨga lɨga nyingangwut tɨga God kat kavle vat waa njɨtɨndi. Nɨn kat kangɨt yilɨga vat nɨn kat kawiya kɨlɨga vat God ndɨnai kwiya vatna waa njɨtɨndi. Njɨka lɨga wan yilɨnja kavle vat ana kwagala lɨndi. \p \v 12 Sɨla kɨta wa ensel ndɨna aw kwutaa yufretis walɨnja nɨma avɨsatmba salatndɨ. Salatndɨ maa wan ngu aywaa kɨga ngɨlɨndɨ. Ngɨlɨndɨ maa wan kɨpma tagula vat ta ava yambɨ vla lɨndɨ. Woli agwimba lɨga yaiga njambwi king yanjeya yambɨ. \v 13 Tɨga lɨga nɨma mbolu, kwapɨ ndɨ, woseka walɨga profet, kuvut nda kat vɨwun. Kavle waagan kuvut ndina ngaangamba kɨta kɨta wogwendi. Wundi kavle waagana mbangɨ kɨkɨkna mbangɨ vla lɨndi. \v 14 Ndi kavle nglei waagan ndi. Setena mbaapma nɨmba ndi. Ndi yi ya nɨma njɨvwa kwuka lɨlɨndi. Kwutɨnja njɨvwa kat vɨlaa nat nɨmba ndi kat nɨma nɨmba ndi waa walɨndi. Kan kɨpmana njambwi king kat aywaa yiga wandi. Kwonduo lɨga nyan God ngɨni yandeya nandinya ngwuk kɨta kavamba yisolaa ndɨ kat kao yiga sɨgiyangwuk waa njambwi king kat wandi. \v 15 Tɨga lɨga kɨta nyan wun kat wandɨ. Avɨ mɨla. Sɨkwutɨga nyan sɨkwupmak pogwuga yanda vla yaigowun. Sɨndu kwalapman apma vat yetɨgiya nyan yaweya njɨmbla apma vat tɨgiyandɨ. Apma vat yetɨga yindeyan yaweya njɨmbla wun kat vɨlaa ana wup yigiyandɨ waa wun kat wandɨ wan nyan. \p \v 16 Kavle waagan kuvuk wandi maa Hibruna kwundimba Amagendon walɨnja kavamba yisolaa God kat sɨvat kawiga lɨndi. \p \v 17 Sɨla vɨli wa ensel ndɨna aw kwutaa mwupmba salatndɨ. salatndɨ maa Godna ngaymba la nɨma tɨgɨt pulumba nɨma kwundi wandɨ, wukwun. Wan kavle vak ngɨni la la vak tamba yandɨ waa wandɨ. \v 18 Wandɨ maa nɨmamba vlap vlap wandɨ, wuka vɨwun. Nɨma sakwat mandɨp mandɨp kak nyingangwupmba yandɨ, wukwun. Kan kɨpmamba nɨma yinaw kwutndɨ. Tamba kan kɨpma kɨngi njambwi yinaw ana kwutɨndɨ. Kan mbambala kwukna yinaw nɨma ngleia. \v 19 kwutndɨ maa wan nɨma ngepma tambɨ kuvuk mbɨlɨndɨ. Kan kɨpmana ngepma aywaa ngay kɨpmamba ndandɨ. God Bebilonwalɨnja ngepma kat imbut yiga lɨnda nyingi maawut ana nglɨlɨndɨ. Wata lɨndɨ. Ngi kat tɨga nɨma yinaw kwutndɨ maa wan ngepma nɨmamba kavle yindɨ. \v 20 Nyingi ngumba la ndi nɨmbuk aywaa kavle yiga lsvwiga dai ngɨlɨndi. \v 21 Nyinangwupmba la kambak yipma yila ngu vla lɨga kambak nɨma sakwat kɨpmat ndandɨ. Mat kambak ana ndɨ. Yuwi sɨk tɨlɨga bek njambwiya wan kambatna kla. Kɨpmamba la nɨmba kat wan ndaila kambak viya lɨndɨ. Kambak kat vaaka lɨga God kat kai waa njɨtɨndi. \c 17 \s1 YAMBƗSƗK YILA TAAGWA \p \v 1 Aw kwuta la ensel sɨla vɨlina kɨta nyan wun kat yaa wandɨ. Wuna kwupmba yagwa mɨla. Nɨma vat yambɨsɨk yila taagwa nyingi ngumba ndalɨ lɨgalɨ. Tɨga kavle yileya vak yaa vɨ mɨla. God lɨ kat sɨndeya vak yaa vɨ mɨla. \v 2 Wan kɨpmana njambwi king wat taagwa yila kavle vak vla yilɨndi. Yambɨsɨk yilɨla vak kat yelavɨtaa kan kɨpmamba la nɨmba tungwengwan yiga lɨndi. Nɨma ngu nɨma sakwat kɨla tungwengwan yiga lɨnja vla wupma ndino tungwengwan yiga lɨndi waa wandɨ. \p \v 3 Walaa wun kat kwutaa ndinyangu lapman ta kɨpmat kalindɨ. Wuna mbangɨ ana ndɨ kalindɨ. Wuna kaik mɨna kwutaa kalindɨ. yilaa yelogwen mbangɨ kwapɨ ndana mbunimba nda la taagwa vɨwun. Wan kwapɨ ndana mbunimba nda la taagwa vɨwun. Wan kwapɨ ndana nambu sɨla vɨli mɨna lɨndɨ. Ndɨna kom tamba vɨli mɨna lɨndɨ. Ndɨna mbangɨmba nyaangɨt nɨma sakwat pɨlɨwutndi, lɨndɨ. Kan nyaangɨt God kat njɨka walɨnja mandɨk mandɨk nyaangɨtna. \v 4 Wat taagwa yelogwen mbangɨ waavwi kwuso lɨlɨ. Lɨla yelaga nda golmba kwutnja nda apma kambapmba kwutnja nda, bis. Lɨla taamba ngu la golmba kwutnja kap kwutaa lɨlɨ. Ngu nglei ana ndɨ. Wan kapmba la nda kavle yambɨsɨk yilɨla vatna. \v 5 Lɨla maagamba pagwula la nyaangɨt pɨlɨwutndi. Kupma pɨlɨwutndi. Bebilon walɨnja ngepma yambɨsɨk yila nɨmbana angwa ngepma. Kan kɨpmana kavle vat yila nɨmbana nagwa ngepma waa pɨlɨwutndi. \v 6 Wat taagwa Godna apma nɨmba kat Jisasna sɨ kwutaa nat nɨmba kat aywaa vatnya lɨlɨl. Ndina yelogwen kɨlaa nɨma ngu nɨma sakwat kɨlaa tungwengwan yiga tɨla nɨmba vla lɨlo wupma tɨlɨ. Lɨ kat vɨlaa ngɨpalɨga ndalaa nɨma vak yelavɨkwun. \p \v 7 Nɨma vak yelavɨka lɨwun maa ensel kɨta yalaa wun kat wandɨ. Manda kat nɨma vat yelavɨka lɨgamɨn. Vɨma taagwa pagwula vat vɨsɨmogwi kiyowun. nambu sɨla vɨli kom tamba vlɨi mɨna lɨ kat kwuta kalia kwapɨ ndana vat vɨsɨmogwi kiyowun. \v 8 Vɨma kwapɨ nda tamba tɨndɨ. Mbambala ana lɨgandɨ. Ngɨni angwa lapmanwaangumba lɨga wokendɨ maa God ndɨ kat vatnyagiyandɨ. Kan kɨpmamba la nat nɨmbo ndina sɨ ana pɨlɨwutndi. Njsmbla njɨmbla apma vat tɨgiya ndi nɨmbana sonala ana pɨlɨwutndi. Ngɨni kwapɨ nda yadɨ, vɨga ngɨpaliga ndalaa kan apma vatna waa waigandi. Ndɨ tamba lɨndɨ. Tɨga lɨga pagwunda vat nɨn ana vɨnɨn. Yiga tɨga lɨga ak yadɨ. Apma vatna waa waigandi. \p \v 9 Mbutɨna nyaangɨt apma maawut sɨga lɨga nɨmba mɨna yelavɨka lɨgiyandi. Kwapɨ ndana nambu sɨla vɨli nduwi sɨla vɨli kat walɨndi. Wan nduwimba wat taagwa ndaa lɨlɨ. \v 10 Wan nambu sɨla vɨli nat sɨla vɨli king kat walɨndi. Wundi sɨla vɨli kingna tambanat nɨmba laataa tamba kiyandi. Nat kɨta mbambala lɨgandɨ. Nat kɨta ana laapka lɨgandɨ. Ngɨni laak kiyandɨ. Laaptaa samat tɨga kiya vla lɨgandɨ. \v 11 Tamba lɨndɨ mbamba ana lɨgandɨ waa walɨnja kwapɨ nda ndɨ kinga. Ndɨ sɨla kuvuk wan kinga. Ndɨ nat sɨla vɨli king ndi kɨta mbaapma nɨmba ndi. Ndi aywaa kavle yigiyandi. \p \v 12 Vɨma kom tamba vɨli king tamba vɨli kat walɨndi. Ndi laataa kingna njɨvwa ana kwuka lɨndi. Ngɨni laataa kwuk kiyandi. Kwapɨ nda kingna njɨvwa kwuka lɨndeya njɨmbla ndino wan njɨvwa kwuka lɨgiyandi. Wan njɨvwa nɨma njɨmbla ana kwuka lɨlɨgiyandɨ. Samat ana kɨta kwutndi maa wan njɨvwa ngɨlɨgiyandɨ. \v 13 Wundi king tamba vɨli kɨta maawut yelavɨka lɨndi. Kingna njɨvwa kwuka ndinyangu kat vɨga lɨna njɨvwa kwagalanɨn maa kwapɨ nda wan njɨvwa klalaa ndɨ vɨga lɨgiyadɨ waa yelavɨka lɨndi. \v 14 Ndi mat sip sip kat kao yiga ndɨ kat sɨvat yigiyandi. Mat sip sip kat kao yiga ndɨ kat sɨvat yigiyandi. Mat sip sip kat ana kwulakiyandi. Ndɨ ndi kat kwulaka sɨgiyandɨ. Ndɨ njambwi nɨmba kat kwulatɨga nyana. Ndɨ kingnana njambwi nyana. Ndɨnogwinala yetɨla nɨmba kat ndi kat tamba yagwa wandɨ, ndɨna kwupmba yandi. Yalaa ndɨ kat ana kwagala kiyandi waa wun kat wandɨ. \p \v 15 Wun kat nat njambɨ wandɨ. Yambɨsɨk yila taagwa ndala nyingi nguna angwa vak mɨn kat mbukiyowun. Wan ngu ndinyangu ndi. Kapma kapma ngepma, kapma kapma mbangɨ, kapma kapma kwundi nɨmba ndi. \v 16 Vɨta kom tamba vɨlio kwapɨ ndo yambɨsɨk yila taagwa kat kai waigandi. Lɨla waavwi lɨla kwanda kwanda nda kwutaa yaagidi maa kwo lɨgiyalɨ. Lɨ kat vatnyalaa lɨla wimbu kɨlaa lɨla sɨm yamba tungiyandi. \v 17 Lɨ kat ndina maawupmba yelavɨtnja vapmba ana yigiyandi. God ndina maawupmba wanda vapmba yigiyandi. God waa vapmba wutaa kɨta maawupmba yelavɨka wundi king kwuta njɨvwa kwapɨ nda kat kwigiyandi. God waa vak aywaa kwukiyandi. \v 18 Vɨma taagwa lɨ ngepmat. Kan kɨpmamba lɨga ngepma kat vɨga lɨga nɨma ngepmat. \c 18 \s1 BEILON WALƗNJA NGEPMA KAVLE YINDƗ \p \v 1 Tɨga lɨga nyinangwupmba la ensel ngaga yandɨ, vɨwun. Ndɨ nɨma kwonduo la ensel. Ndɨ ya vɨtɨga lam kemba lɨga vla kemba lɨndɨ. Yandɨ maa kɨpma aywaa nya vla sɨlɨndɨ, vɨwun. \v 2 Ndɨ nɨma kwundimba walega wandɨ. Kupma wandɨ. Nɨma ngepma Bebilon walɨna ngepma tamba kavle yidɨ. Tamba aywaa kavle yindɨ. Ndu nyan ana lɨgandɨ wan ngepma. Kavle waagan mɨna tɨgandi. Kavle wunjumbu ndino yetɨlɨndi. Kɨgɨn mbundɨ la waavi, kavle yiga yeta waavi wupma yetɨlɨndi. \v 3 Bebilonmba la nɨmba kavle vat yilɨnja vla nat ngepma ngepmana nɨmba vɨlaa ndino wupma yilɨndi kavle vak. Ngepma ngepmana njambwi king ndi apma vak kwagalalaa wungi yilɨnja kavle vapmba yilɨndi. Moni njɨvwa kwut tɨga nɨmba bebilonmba ta nɨmba sɨkwuka taagalɨnja vla ndino wupma sɨkwuka yisoga nɨma sakwat sanya taagalɨndi waa walega wandɨ. \p \v 4 Tɨga lɨga nyinangwupmba ngaga yaa nat kwundi wukwun. Kupma wandɨ. Wuna nɨmba wan kavle ngepma kwagala ngwula. Ndinogwinala yetɨga lɨga kavle vat yilangwuk ndinogwinala yetɨngwuk maa God ndi kat sɨvat yindeyan ngwulogwinala mbaa sɨlandɨ. \v 5 Wundi nɨmbana kavle vat nɨma tɨvwi yisoga nyinangwut sɨvat woke lɨga nduwi vla yisolɨndi. Kavle vat yilɨnja vat god vɨga lɨgandɨ ndina maawut tɨga vat. Godna maawut ana tɨvɨlɨgandɨ. \v 6 Wundi nɨmba kavle vat yilɨndi. Wungi kat tɨga ndi kat nɨma vapmba ay ngwula. Ndi kavle vat yilɨga nɨmba ndi. Ndi kat nɨma nglei vapmba ay ngwula. Nat nɨmba kat kavle vat yilɨnja vak kat vɨsɨmogwindi. Wungi kat tɨga ndi kat nɨma nglei vapmba ay ngwula. \v 7 Tak wundi nɨmba kupma yelavɨtɨndi. Nɨn njambwi nɨmba nɨn. Wungi kat tɨga nyaangɨt ana wuka lɨganɨn waa yelavɨtɨndi. Ndi kat nɨma vat yingwuk maa nɨn kavle vat tɨganɨn waga nglaga yelavɨkiyandi. Tak wundi nɨmba kupma yelavɨtɨndi. Nɨn njambwi nɨmba. Nɨn njambwi kwin vla lɨganɨn. Nɨn nɨma vat nglaga ana yelavɨka lɨgiyanɨn wa yelavɨka walɨndi. \v 8 Wupma walɨnjangat tɨga ndi ndi kɨta nandinyamba kavle yi kiyandi. Nɨma sakwat yelogwen ndi kat vɨtɨndɨ, kiyaigandi. Nɨma sakwat nɨmba wundɨ kat tɨga kiyaigandi. Nat nɨmba nglaga miwa yiga tɨgiyandi. Wan ngepma ya aywaa vɨtndɨ maa ngɨlɨgiyandɨ. Njambwi nyan God ndi kat sɨgiya nyan mat nyan ana ndɨ. Nɨma ndua. Aywaa sɨga tɨggandɨ wan ngepma nɨmba. \p \v 9 Kan kɨpmamba la njambwi king Bebilonmba la nɨmba yila kavle vat ndino wupma yilɨndi. Apma vak kwagalalaa kavle vak yilɨnja vla yilɨndi. Wan nɨma ngepma ya vɨtɨndɨ maa yagɨmbi wokendɨ maa vɨlaa nglaga mawlava viyaa wigandi. \v 10 Sɨvlamba lɨga ngepma kavle yinda vak vɨlaa vaaka waigandi. Nɨma ngepma mɨn kat miwa yiga lɨganɨn. Tak mɨn nɨma ngepma tɨmɨn. Kavle vat yilɨngwuk God ngwuk kat sɨndɨ, ana kɨtamba ngɨlɨmɨn waa waigandi. \p \v 11 Kɨpmamba moni njɨvwa kwuta nɨmba vɨlaa nglaga ngepma kat miwa yiga lɨgiyandi. Tak wan ngepma nɨmba ndina kwanda kwanda nda sanya kwilaa klalɨndi. Ngɨni wupma ana klaigandi. Wungi kat tɨga nɨma vak yelavɨka lɨgandi. \v 12-13 Sanya kwilaa klalɨnja kwanda kwanda nda kɨngiyan. Gol, silva, apma kambak, apma bis, apma sawun mbangɨ waavwi, mandɨp mandɨp apma njangu veilɨga mi, elefana nɨmbimba kwutnja nda, nɨma sakwat sanyo lɨga mi, bras walɨnja kapa, ain walɨnja kapa, apma kambak, sinamon walɨnja kɨlɨnja nda, kɨlɨnja kamwin lagi, apma njangu veilɨga mbaw, apma njangu velɨga ngwaak, apma sanda, nɨma ngu wel, wit mil, bulmakau, sip sip, hos, karis, sanya klalapman kwo njɨvwa kwuta nɨmba, wan nda sanya kwilaa kla lɨnja nda aywaa. Naat nɨmba kat sɨvak kat sanya kwilɨndi. \v 14 Moni njɨvwa kwuta nɨmba kupma waigandi. Ngwuk Bebilonmba la nɨmba klaat yelavɨka lɨngwa nda tamba sɨlɨwotndɨ. Ngwutna ngepmbamba la apma nda tamba sɨlɨwotndɨ. Ngɨni ana tɨndɨ maa tɨgiyangwuk. Tamba aywaa ngɨlɨndɨ waa waigandi. \p \v 15 Wan kwanda kwanda nda nɨma moni kwindi maa kla la nɨmba tak wan ngepma nɨmbanamba nɨma sakwat sanya klalɨndi. Ngepma ya vɨtɨndɨ maa sɨvla kavamba lɨga vɨgiyandi wan ngepmana yagɨmbi. Ngepma kavle yinda vak kat yiga vaaka nglaga waigandi. \v 16 Wan ngepma tak nɨma ngepma. Wan ngepma kat miwa yiga lɨganɨn. Tak wan ngepma nɨmba apma sawun mbangɨ waavwi kwusolaa yetɨlɨndi. Mandɨp mandɨp yelogwen mbangɨ waavwi kwusoga yetɨlɨndi. Ndina mbangɨ gol, apma kambak, bis yelagala yetɨlɨndi. \v 17 Mbambala wupma kai. Aua kɨta ndina apma apma nda ya vɨtndɨ, ngɨlɨndɨ waa waigandi. Njaambɨt vɨga lɨga nɨmbo sanya kwilaa njaambɨpmba yilɨga nɨmbo boskruo njaambɨpmba moni njɨvwa kwuta nɨmbo sɨvlamba tɨga lɨga yagɨmbi vɨndi. \v 18 Yagɨmbi vɨlaa kɨsela wandi. Nat ngepma wungi ngepma lɨga vla ana lɨgandɨ. Nɨma nglei ngepma. Nat ngepma kat kwulaka lɨndɨ waa wandi. \v 19 Kɨpma klalaa ndina nambumba taagalaa kɨsela nglaga wandi. Wan nɨma ngepma kat miwa yiga lɨganɨn. Wan ngepma njaambɨpmba kawilaa nɨma sanya klalɨnɨn. Aua kɨta aywaa wan ngepma vɨka ndandɨ waa kɨsela lɨndi. \p \v 20 Nat nyan vɨlaa wandɨ. Ngwuk nyinangwupmba lɨga nɨmba wan ngepma kat kavle vat yinda vak vɨlaa solat sɨgiyangwuk. Ngwuk Godna apma nɨmba, ngwuk aposel, ngwuk profet ngwuk solat sɨgiyangwuk. Ngwuk kat kavle vat yilɨnjangat tɨga God ndi kat awat kavle vat yinda vat tamba vɨngwuk. Vɨlaa solat sɨgiyangwuk waa kɨta nyan wandɨ. \p \v 21 Wandɨ maa nɨma ensel nɨma kambak kwutaa nyingi nguat yisendandɨ. Yuwi sɨk tenginya wit mil kwutɨga kambak vatna. Ensel yisendalaa wandɨ. Kambak nyingi ngumba yisendawa vla nɨma ngepma Bebilon wupma nyingi ngu ndaigiyandɨ. Ndaindɨ maa ngɨni ngwuk Bebilon nɨmba ngwula ngepma ana vɨgiyangwuk. \v 22 Tak ngwula ngepmamba la gita viya la nɨmba, mbangu kwundi wala nɨmba, waavi kwundi wala nɨmba, kwuk sɨla nɨmba ngɨni ndina kwundi ana wukiyangwuk. Ngwula ngepmamba la apma njɨvwa kwuta nɨmba ngɨni aywaa ndi kat ana vɨgiyangwuk. Yuwi sɨk kambak mbandɨga tengiya lɨnda kak ngɨni ana wugiyangwuk. \v 23 Tak ngwula ngepmamba vɨtɨndɨ vɨngwa lam ngɨni ana vɨtɨndɨ, vɨgiyangwuk. Kɨta nyan taagwa klalaa nɨma kɨgɨnda kwutɨndɨ maa walɨnja kwundi ngɨni ana wukiyangwuk. Ngwul ngepmamba la sanya njɨvwa kwuta nɨmba kan kɨpmana njambwi nɨmbat tɨndi. Ngwula ngepma nɨmba kavle yeno kwutnja vat wutaa lɨga ngepma ngepma ngepmambala nɨmba apma vatna yilɨnja waga yelavɨka lɨndi waa wandɨ ensel. \p \v 24 Wun Jon ngwuk kat wowun. Tak Godna apma nɨmba ndɨna profet wan ngepma wuleindi maa ndi kat vatnyandi. Ngepma ngepmamba la Godna nɨmba apma vat yilɨndi, ndi kat vatnyalɨndi. Wungi kat tɨga wan ngepma kavle yindɨ. \c 19 \s1 BEBILON KAT GOD SƗNDANGAT APMA VAT YAMƗN WAA WANDI \p \v 1 Tɨga lɨga nyinangwupmba lɨga ya nɨma kɨndɨgɨn wukwun. Nɨma sakwat nɨmba walega wanja vak wukwun. Ndi kupma wandi. God apma vatna yilɨnda. Nɨna njambwi nyan God ndɨ nɨn kat kwunata nyana. Ndɨ apma njambwi nyan God ndɨ nɨn kat kwunata nyana. Ndɨ apma vat nɨma kwonduo lɨga nyana. \v 2 Ndɨ apma vat savagu sɨga nagu lɨgandɨ. Nɨma vak yambɨsɨk yila taagwa kat vɨlaa sɨga nagulaa lɨ kat sɨndɨ. Tamba yambɨsɨk yi la vak kat vɨlaa kan kɨpmamba la nɨmba aywaa wungi vat mɨna yilɨndi. Tak Godna njavwa kwuta nɨmba kat lɨ vatnya lɨlɨ. Wungi kat tɨga God lɨ kat sɨndɨ waa wandi. \p \v 3 Wundi nɨmba nat njambɨ walega wandi. God apma vakna yilɨnda. Wan nɨma ngepma ya vɨtɨndɨ, nyinangwutnat wokeya yagɨmbi njɨmbla njɨmbala wokelɨgandɨ waa wandi. \v 4 Wandi maa wundi njambwi nɨmba kɨta ndumi kiyeli aynatno nat aynat yuvut yilɨga ndo laataa kwali man ndaiga kɨpmamba sɨlaa Godna sɨ kwutaa katsondi. God nɨma tɨgɨpmba ndaa lɨndɨ, kwutaa katsondi. God nɨma tɨgɨpmba ndaa lɨndɨ, kwutaa katsondi. Apma vatna yima. Apma vatna yima waa walɨndi. \v 5 Wandi maa ndaa lɨnda tɨgɨt pulumba ya kwundi kupma wandɨ. Ngwuk Godna njsvwa kwuta nɨmba ngwuk Godna sɨ kwutaa katso ngwula. Ngwuk God kat yelavɨka lɨga nɨmba mat nyangu njambwi nɨmba ngwuk aywaa Godna sɨ kwutaa katso ngwula waa wandɨ. \s1 MAT SIP SIP TAAGWA KLANDƗ, NƗMA KƗGƗNDA KWUTNDI \p \v 6 Nɨma sakwat nɨmba yisolaa lɨga ngambulɨnja kɨndeɨgɨn vla yalɨndɨ, wukwun. Mwuk kwutndɨ pali viyala kɨndɨngɨn vla viyalɨndɨ, wukwun. Vlap vlap wandɨ maa nyinangwut wakala lɨga kwundi vla yalɨndɨ, wukwun. Wan kwundi kupma wandɨ. God apma vakna yinda. Nɨna njambwi nyan God kwonduo lɨga nyana. Ndɨ ndinyangu kat aywaa vɨga lɨgandɨ. \v 7 Wungi kat tɨga solat sɨga ndɨna sɨ kwutaa katsogiyanɨn. Mat sip sip taagwa klandeya njɨmbla tamba ngway tologandɨ. Klandeya taagwa avla mbangɨ yelagalɨ. Wungi kat tɨga Godna sɨ kwutaa katsogiyanɨn. \v 8 God wandɨ maa apma kemba la sawun mbangɨ waavwi kwusolɨ. Wan kwusola apma waavwina angwa vak ngi lɨga. Godna apma nɨmba apma vat yiga yetɨnja vat angwa vakna waa wandɨ. \p \v 9 Nat ensel kɨta laataa wun kat wandɨ. Kupma pɨlɨwut mɨla wandɨ. Mat sip sip taagwa klandɨ maa kwutnjeya nɨma kɨgɨnda kɨvak kat yagwa wandeya nɨmba ndi apma vat tɨlɨgiya nɨmba ndi waa pɨlɨwup mɨla waa wun kat wandɨ. Pɨlɨwup mɨla walaa ak wun kat wandɨ. Mɨn kat wawa nyaangɨt kavle nyaangɨt ana ndɨ. Godna apma nyaangɨtna. Savagu lɨga nyaangɨtna waa wandɨ ensel. \v 10 Wandɨ maa ndɨna sɨ kwutaa katsogiyowun waa ndɨna man ngandɨmba ndawun. Ndawun maa wun kat wandɨ. Wupma ke yima. Wunogwio mɨnogwio kɨta lulu tɨga. Mɨnogwina lɨga kɨta mbaapma nɨmba Jisasna sɨ kwutaa katsolɨga nɨmba nɨn kɨta mbaapma nɨmba nɨn. Wuna sɨ kwutaa ke katsoma. Godna sɨ mina kwutaa nat nɨmba kat mbutɨna njɨvwa tamba la profet mbutɨnja njɨvwa vla wupma lɨgandɨ. Kɨta vatna. \s1 SAWUN MBANGƗ HOSNA MBUNIMBA NDA LA NYAN \p \v 11 Tɨga lɨga nyinangwut mbapmo lavwindɨ, sawun mbangɨ hos vɨwun. Ndɨna mbunimba kɨta nyan nda lɨndɨ. Ndɨ kat apma tagula maawutno savagu maawut yelavɨka lɨga nyan mɨn waa ndɨ kat walɨndi. Ndɨ vɨlaa savagu apma vat sɨga nagulaa ndi kat kao yiga lɨndɨ. \v 12 Ndɨna mɨni ya vla vɨtɨndɨ. Kingnana hat nɨma sakwat ndɨna nambumba kumbula lɨndɨ. Ndɨna mbangɨmba pogwula la sɨ ndɨ pɨlɨwutndɨ. \v 13 Ndɨna sɨvla waavwi yelogwenmba sɨvugulaa kwusolaa lɨndɨ. Ndɨ kat walɨnja sɨ kɨngiyan. “God Waa Nyaangɨt.” \v 14 Nyinangwupmba lɨga kao mbundɨ nɨmba sawun mbangɨ hosna mbunimba ndaa lɨga ndɨna kwupmba yilɨndi. Ndino sɨvla waavwi sawun mbangɨ kɨgɨn tapman waavwi kwusolɨndi. \v 15 Wan njambwi nyan ndɨna ngaangamba way mbundɨ yaak wogwela lɨndɨ. Wan yaapmba kɨpmamba lɨga nɨmba kat sɨga vatnyagiyandɨ. Ndi kat tagula vat vɨga lɨgiyandɨ. Njambwi nyan God ndinyangu kat maawut nyingi yiga tɨinda vak wutaa ndi kat nɨmamba ndɨna lak sɨgiyandɨ. Glep walɨnja mi sɨk ndɨna ngu klavak veinja vak vla wupma ndi kat nɨma vak yigiyandɨ. \v 16 Wan nyana waavwi ndɨna ndaawamba sɨ pɨlɨwutndi. “Nɨma kingna njambwi nyana. Njambwi nɨmba kat kwulata nyana” waa pɨlɨwutndi. \p \v 17 Tɨga lɨga nyamba laataa la ensel kat vɨwun. Ndɨ nɨma kwundimba walega nyinangwupmba wiyaka yetɨga waavi kat wandɨ. Yagwa ngwula. God kwiya nɨma kɨgɨnda yaa agɨ ngwula. \v 18 Kingna wimbu kɨgiyangwuk. Soldiana njambwi nɨmbana wimbu kɨgiyangwuk. Njambwi nɨmbana wimbu kɨgiyangwuk. Hosna wimbu kɨgiyangwuk. Kwo njɨvwa kwuta nɨmba, sanya klalaa njɨvwa kwuta nɨmba, mat nyangu, nɨma nɨmba aywaa ndina wimbu kɨgiyangwuk waa wandɨ. \p \v 19 Wandɨ maa kwapɨ nda, kan kɨpmana njambwi king, ndina kao yiga la nɨmba yisolaa waleavat tɨndi, vɨwun. Sawun mbangɨ hosna mbunimba la nyano ndɨna kao yiga la nɨmba kat waleavat tɨndi. \v 20 Wan nɨmba ngiyambak walenandi. Kwapɨ ndo ndɨna nyaangɨt kwutaa woseka walɨga profetno mbɨk kat kandi kwutaa kalindi. Tak wan woseka wala nyan kwapɨ ndana sɨ kwutaa katsovat nɨma njɨmvwa kwutɨnda njɨvwa vɨlaa ndina maawut kavle yindɨ. Ndina maawut kavle yindɨ maa kan kwapɨ nda njambwi nyana waa yelavɨka lɨndi. Mbɨk kat kwutaa ya vɨta kavat yisendandi. Wan kava ya vɨtɨga kambat tɨga kava. Wan ndaimban ana kiyambɨk. Kwo tɨga mbɨtna mbangɨ kangɨt mɨna yilɨndɨ, tɨmbɨk. \v 21 Sawun mbangɨ hosna mbunimba nda la nyan ndɨna ngaangamba wogwela la yaapmba mbɨtna kwupmba ya nɨmba kat aywaa sɨga vatnyandɨ. Vatyandɨ maa nyinangwupmba wiyaka yeta ndi waavi yalaa ndina wimbu aywaa kɨndi. Kuvuk ana kɨndi. Nɨma sakwatmba kɨndi. \c 20 \s1 SETEN KALABUSMBA LƗNDA NDƗMWE 1,000 \p \v 1 Nyinangwupmba lɨga ensel kɨta ngaga yandɨ, vɨwun. Ndai lɨmbwilaa angwa lapman ta waangu tɨvɨlɨnja mbapmona ki kwutaa yandɨ. Nat taamba Seten kat ngindeya sen kwutaa lɨndɨ. \v 2 Yalaa Seten kat kwutndɨ. Ndɨ nɨma mbalu vla lɨndɨ. Wan nɨma mbalu tamba kamboyna mbangɨ klalaa yandɨ. Ndɨ apma nɨmba kat kai wala nyana. Ndɨ kat kwutaa man taamba ngilaa taagandi maa ndɨmwe 1,000 tɨgiyandɨ. \v 3 Ndɨ kat ngilaa ndai lɨmbwilaa angwa lapman ta waangumba sandandɨ. Sandalaa mbapma kwaalandɨ. Tɨga lɨga kɨpmamba tɨga ndu taagwa kat woseka ana waigandɨ. Ndɨmwe 1,000 ngɨlɨndɨ maa ndɨ kat sanginja sen njalatndi maa wogwelaa samat tɨga woseka waigandɨ. \s1 GODNA MBAAPMAMBA LA NƗMBA KIYALAA LƗGA LAATNDI \p \v 4 Samat tɨga lɨga nɨma sakwat nɨma tɨgɨt vɨwun. Ndu lagwa kat sɨga nagunjeya nɨmba kat God wandɨ maa nɨma tɨgɨpmba ndaa lɨndi. Nɨma sakwat nɨmbana wundumbu lɨndi maa vɨwun. Wundi nɨmba tak God waa nyaangɨt waga Jisasna sɨ wandi maa nat nɨmba ndina nambu kalɨtndi maa kiyandi. Wundi nɨmba kwapɨ ndo ndɨna kaik kat ana kwunatɨndi. Kwapɨ ndana sɨ ndina maaga ndina taamba ana pɨlɨwutndi. Ndi kiyalaa laataa Kraistnonala nat nɨmba kat king vla vɨga lɨndi. Ndɨmwe 1,000 tɨga ndi kat vɨga lɨlɨndi. \p \v 5 Nat kiya nɨmba ana laatndi. Ndi ndina kapma laapndi. Ngɨni ndɨmwe 1,000 ngɨlɨndɨ maa nat nɨmba ndino laapkiyandi. Ndi wundi nɨmba tak laakna nɨmba ndi. \v 6 Tak laakna nɨmba ndi apma vat tɨgandi. Ndinamba kavle vat ana lɨgandɨ. Ndi apma nɨmba ndi. Ngɨni nat nɨmba kavle yinjeya njɨmbla ndi ana kavle yigiyandi. Ndi Godna Kraistna njɨvwa kwuka lɨgiyandi. Kraist ndɨmwe 1,000 tɨga ndu lagwa kat king vla vɨga lɨgaiyandɨ. Ndi ndɨnogwinala vɨga lɨgiyandi. \s1 SETEN NƗMA VAK KAVLE YINDƗ \p \v 7 Ndɨmwe 1,000 ngɨlɨndɨ maa Seten kat mbapma lavwindi maa kalabus ngɨlɨlaa wogweiyandɨ. \v 8 Wogwelaa kan kɨpmana kava kavamba lɨga nɨmba kat woseka waigandɨ. Woseka wandeya nyaangɨt apma vatna waa wukiyandi. God walɨnja Megok valɨnja nɨmba wutaa Godna mbaapma nɨmba kat sɨvat yisolaa lɨgiyandi. Yisolaa la nɨmba nɨma nglei sakwat ndi. Ndina sakwat nyingingu tɨvagawimba yisola lɨga yaawiya sakwat vla lɨndi. \v 9 Nɨma sakwat tɨnjangat kɨpma kapmoga yalɨndi. Godna mbaapma nɨmba god woviyaguga lɨnda apma ngepmamba yisolaa lɨndi. Wundi kao yandi nɨmba wan ngepma aywaa wegwulaa sɨvat tɨndi. Sɨvat tɨndi maa nyinangwupmba lɨga ngaga yaa ya ndi kat aywaa vɨtɨndɨ. \v 10 Ndi kat woseka wala profet Seten ndɨ kat kwutaa ya vɨta kavat yisendandi. Wan kava nɨma ya vɨtɨga kambak tɨga kava. Tak kwapɨ ndo nɨma vak woseka wala nyan kat kwutaa yisendandi, lɨmbɨt wungi yamba. Seten kat ngɨni yisendandi. Nandinya ngan njɨmbla njɨmbla ndina mbangɨ kangɨt yilɨgiyandɨ. \s1 NƗMA KAT YANDƗ \p \v 11 Tɨga lɨga njambwi king nda la sawun mbangɨ tɨgɨt vɨwun. Ndɨ kao mbundɨ nyana. Nyinangwutno kɨpma ndɨ kat vɨlaa vaaka yilɨmbɨt. Yilaa tɨmbeya kava kai. \v 12 Kiya nɨmba njambwi nɨmba mat nyangu aywaa nɨma tɨgɨtna mɨndama sambɨmba laataa lɨndi maa vɨwun. Tamba yilɨnja vat vɨlaa pɨlɨwutnja buk aywaa lavwindi. Lavwilaa nat kɨta buk klalaa lavwindɨ. Wan buk njɨmbla njɨmbla apma vat tɨgiya nɨmbana sɨ pɨlɨwutnja bukna. Buk lavwilaa tamba kiya nɨmba yindi maa pɨlɨwutnja vak vɨlaa ndi kat sɨga nagundi. \v 13 Ngumba ndailaa kiya nɨmbana wundumbu laataa lɨndi. Kiya nɨmba ta kavamba la nɨmba ndino laataa lɨndi. Nat kiya nɨmba aywaa laataa lɨndi. Tamba yinja vak vɨlaa ndi kat sɨga nagulɨndi. \v 14 Kiya nɨmba ta kavamba la nɨmbo nat kavle vat yiga yetɨga kiya nɨmba kat kwutaa ya vɨtɨga kavat yisendandi. Yisendanja nɨmba tak kiyalaa laapndi. Ndi kat yisendandi maa vlɨlɨlɨk wan njambi kiyandi. \v 15 Njɨmbla njɨmbla apma vat tɨgiya nɨmbana sɨ pɨlɨwutnja buk lavwilaa wundi nɨmbana sɨ kat kwatɨndi. Sɨ vɨlapman tɨga nɨmba kat kwutaa ya vɨtɨga kavamba yisendandi. \c 21 \s1 MANDƗT KUPI NYINAGNWUTNO KUPI KƗPMO TƗGIYANDƗ \p \v 1 Tamba la nyinangwutno kɨpma ngɨlɨndɨ maa mandɨt kupi nyinangwutno kɨpma lɨndɨ maa vɨwun. Kupi kɨpma nyingi ngu ana lɨndɨ. Kɨpma mɨna lɨndɨ. \v 2 Tɨga lɨga nyinangwupmba la apma ngepma laaptaa kɨpma ngaga yandɨ maa vɨwun. Wan ngepma Jerusalem walɨnja ngepma vla la kupi ngepma. Wan ngepma kavle vat ana lɨndɨ. Apma vat mɨna lɨndɨ. Wan ngepma God tɨla ngepma. Wan ngepma apma vat yelagalaa lɨndɨ. Ndu klavat ta taagwa kat yelaganja vak vla wupma yelagalaa lɨndɨ. \v 3 Ngaga yandɨ maa nɨma tɨgɨt pulumba la kwundi wandɨ maa wukwun. Kupma wandɨ. Wan ngaga yaa ngepma avɨ ngwula. God ta ngepma ndinyanguna nɨmdɨmba lɨgandɨ. Kan kɨpmana ndu lagwa ndɨna nyanguat tɨgiyandi. God ndinyanguna nɨndɨmba ndinogwinala tɨgiyandɨ. \v 4 Nglandi maa ndina mɨni ngu nyangakiyandɨ. Ngɨni ana kiyaigandi. Ngɨni kiyaiga nɨmba kat ana nglaigandi. Ngɨni ndina ava mban ana kangɨt yigiyandɨ. Wan tambana kavle vat aywaa ngɨlɨgiyandɨ waa wandɨ. \p \v 5-6 Wan kwundi wandɨ maa nɨma tɨgɨtmba ndaa la nyan wun kat wandɨ. Avɨ mɨla. Tamba nda avla wowun maa ngɨlɨndɨ. Mbambala mandɨp kupi nda kwukwa waa wandɨ. Walaa nat njambɨ wandɨ. Waweya nyaangɨt pɨlɨwup mɨla waweya nyaangɨt woseka ana waigowun. Wawa nyaangɨt ngɨni waweya vat tɨgiyandɨ. Wungi kat tɨga wupma pɨlɨwup mɨla waa walaa pɨlɨwukweya nyaangɨt mbutndɨ. Kan kwupmat tuwa njɨvwa tamba kak kiyandɨ. Tamba kwanda kwanda kan kɨpma nyinagnwut ana tɨndɨ, wun tɨwun. Wupma ngɨni wan kwanda kwanda ngɨlɨndɨ maa wun kapma tat tuwa vla tɨgiyowun. Ngu kat kwaka mbanjɨge pundɨ maa tɨgiya nɨmba kat apma ngu kwo kwigiyowun. Sanya ana klaigowun. Kwiweya ngu kɨlaa njɨmbla njɨmbla apma vat yetɨgiyandi. \v 7 Kavle vat kat kwulatɨga nɨmba ndi kat tamba wowun. Wuna nyanguat tɨgiyangwuk. Wun ngwyutna njambwi nyanat tɨgiyowun waa ndi kat wowun. \v 8 Kavle nɨmba kat wupma ana wowun. Vaatɨga nɨmba, wun kat maawupmba yelavɨtapman tɨga nɨmba, kavle maawut yelavɨka lɨga nɨmba, nat nɨmba kat vatnya lɨga nɨmba, yambɨsɨk yilɨga nɨmba, yeno sɨlɨga nɨmba, waagan kaik kat kwunatɨga nɨmba, woseka walɨga nɨmba ngwuk aywaa ya vɨtɨga kavamba wuleilaa yetɨgiyangwuk waa ndi kat wowun. Wan kava ya vɨtɨndɨ, kangan walɨga kambak tɨga kava. Wan wuleinja vak vɨlɨlɨk wan njamba kiyanja waa wandɨ God. \s1 MANDƗT KUPI JERUSALEM WALƗNJA NGEPMA \p \v 9 Tak ensel sɨla vɨli ndu lagwa kat vatnya lɨga nda awmba salɨtaa kwutaa lɨndi. Wundi sɨla vɨli enselna kɨta nyan wun kat yaa wandɨ. Yagwa mɨla. Mat sip sip klaiga taagwa mɨn kat sɨmogwigiyowun waa wandɨ. \v 10 Walaa wun kat kwutaa sɨvla mbundɨ wokela la nduwiat kalindɨ. Wuna mbangɨ ana kalindɨ. Wuna kaik mɨna kwutaa kalindɨ. kalindɨ maa nambu nduwimba laataa lɨga vɨwun. Nɨma apma ngepma God tɨga kavamba laaptaa ngaga yandɨ vɨwun. Wan ngepmana sɨ Mandɨp Kupi Jerusalem walɨnja ngepma. \v 11 God apma vat tɨnda vla wan ngepma ndɨno apma vat tɨndɨ. Nɨma sanyo kambak kembanda vak vla wan ngepma wupma kemba lɨndɨ. Jaspa walɨnja kambak vla kemba lɨndɨ. Wan ngepma kemba lɨnda vak kaik ngu vla lɨndɨ. \v 12 Wan ngepma sɨvla mbndɨ tɨvwi lɨndɨ. Wan ngepmana tɨvwimba la suwi yambɨ tamba vɨli kiyeli vɨlɨlɨk suwi yambɨ ensel tamba vɨli kiyeli vɨlɨlɨk vɨga lɨlɨndi. Wan suwi yambɨna mbapma sɨ mɨna lɨndɨ. Isrel walɨnja nɨmbana yelangɨ tamba vɨli kiyeli vɨlɨlɨkna sɨ tamba pɨlɨwutndi, lɨndɨ. \v 13 Woli agwi ndamba la tɨvwina suwi yambɨ kuvut tɨndɨ. Malingwat agwi ndamba la tɨvwina suwi yambɨ kuvut tɨndɨ. \v 14 Wungi tɨvwi pulumba nɨma kambak tamba vlɨi kiyeli vlɨlɨlɨk tindɨ. Kwaalɨk vla lɨndi. Wungi tɨvwi kat wundɨgi kambat ndi kwutaa la. Mat sip sipna aposel tamba vɨli kiyeli vlɨlɨlɨkna sɨ wungi kambapmba pɨlɨwutndi maa tɨndɨ. \p \v 15-16 Wun kat waa ensel golmba kwutnja meta taambamba kwutaa lɨndɨ. Ngepmana sɨvla taagagasɨga naguvat kwutaa lɨndɨ. Wan tɨvwi ta suwi yambɨna sɨvla naguvat kwutaa lɨndɨ. Wan tɨvwi ta suwi yambɨna sɨvla sɨga naguvat tɨndɨ Tɨvwina sɨvla ndɨnosɨga naguvat tɨndɨ. Wan ngepmana tɨvwiya ndɨna sɨvla kɨta vatna. Ndɨna meta taagaga ngepma la tɨvwiya la sɨvla vɨndɨ. Ndɨna sɨvla tɨvwiya 1,500 mail tɨndɨ. Wan ngepma wokela la sɨvla kɨta vatna. \v 17 Tɨvwi ndɨno wan tɨvwi kat taagaga sɨga nagundɨ. Tɨvwi wokela la sɨvla 144 meta. Meta taaga ensel ndinyangu kwukna meta taagandi. \p \v 18 Ngepmana tɨvwi jaspa walɨnja kambapmba kwutndi. Ngepma ta ngay golmba kwutndi. Wan gol glas vla lɨndɨ. \v 19 Tɨvwi kwuta la kambak tamba vɨli kiyeli vɨlɨlɨlk mat nɨma sanyo la kambapmba yelangandi. Kɨta wan kambak kat jaspawalɨnja mat kambapmba yelagandi. Vɨlɨlɨk, wan kambak kat sapaia walɨnja mbapmak mbangɨ kambapmba yelagandi. Kuvuk wan kambak kat aget walɨnja sawun mbangɨ kambapmba eylagandi. Aynat wan kambak kat emeral walɨnja ndumi mbangɨ kambapmba yelagandi. \v 20 Tambanat wan kambak kat sadonikis walɨnja yelogweno sawuno la kambapmba yelagandi. Sɨla kɨta wan kambak kat konilian walɨnja yelogwen mbangɨ kambapmba yelagandi. Sɨla vɨli wan kambak kat krisolait walɨnja kamwin mbangɨ kambapmba yelagandi. Sɨla kuvut wan kambak kat beril ndumi mbangɨ kambapmba yelangandi. Sɨla aynat wa kambak kat topas walɨnja kamwin mbangɨ kambapmba yelagandɨ. Tamba vɨli wan kambak kat krisopres walɨnja ndumi mbango kamwin mbango la kambapmba yelagandi. Tamba vɨli kiyeli kɨta wa kambak naiasin walɨnja mbangɨ njangwi mbangɨ kambapmba yelagandi. Tamba vɨli kiyeli vɨlɨlɨk wa kambak kat ametis walɨnja yelogwen mbangɨ kambapmba yelagandi. \v 21 Suwi yambɨ tamba vɨli kiyeli vɨlɨlɨkna mbapma nɨma bismba kwutndi. Mbapmo kɨta is kɨta. Wupma aywaa wundi mbapma kat kwutndi. Wan ngepmana ava yambɨ golmba kwutndi. Wan ava yambɨ kaik ngu vla lɨndɨ. \p \v 22 God kat yelavɨpmak kat wuleilɨnja ngay wan ngepma ana lɨndɨ. Njambwi kwondumbundɨ nyan Godno ndɨna nyan mat sip sipma kava kavamba lɨlɨmbɨt. \v 23 Wan ngepma nyo mbapmo sɨlapman yimbeyan wan ngepma nɨmba nɨma vak ana yelavɨkiyandi. God tɨga apma vat sagalandi vɨtɨga ya vla ngepma aywaa kembandɨ. Mat sip sip ndɨ ya vɨtɨga lam vla lɨndɨ. \v 24 Wan ngepmana vat vɨlaa kan kɨpmana kava kavamba lɨga nɨmba ndino apma vapmba yiga yetɨgiyandi. Kava kava lɨga njambwi king apma vat kwutnja apma nda wan ngepma kalilaa yiga vɨsɨmogwigiyandi. \v 25 Wan ngepmana suwi yambɨna mbapmo nandinya ana kwalalɨndi. Wan ngepma ngan ndaga kulun ana walɨndɨ. Njɨmbla njɨmbla Godna ya vɨka lɨlɨndɨ maa kemba lɨndɨ. \v 26-27 Wan ngepma kavle nɨmba ana wuleigiyandi. Nglambio lɨga nda ana kwutaa kaligiyandi. Kavle vak yiga yetɨga woseka waga yetɨgiya nɨmba na yiga wan ngepma wuleigiyandi. Njɨmbla njɨmbla apma vat mɨna yiga yetɨgiya nɨmbana sɨ mat sip sipna bukmba pɨlɨwutndi. Wundi nɨmba mɨna wan ngepma wuleigiyandi. \c 22 \s1 APMA VAT KWILƗGA NGU NAT APMA VAT KWILƗGA MINA NGANGA \p \v 1-2 Tat wun kat ngepma sɨmogwia ensel wungi ngepmba la kwanda kwanda nda wun kat vɨsɨmogwindɨ. Apma vat kwilɨga ndandangɨ vɨsɨmogwindɨ. Wan ngu kɨsɨk nglambi kai. Apma ngua. Glas vla lɨga ngua. Godno mat sip sipmo tɨmba tɨgɨt pulumba wogwelaa ngepmana ava yambɨ la nɨndɨmba mbɨlɨlaa ngumbi yindɨ. Ndandangɨ tɨngu nɨmbu angangɨmba apma vat kwilɨga mi waata lɨndɨ. Wan mi tamba vlɨi kiyeli vɨlɨlɨk mandɨk mandɨk sɨk wogwulaa lɨndɨ. Nat mbak nat mina sɨk vla wogwulaa lɨndɨ. Wan mina ngangamba ngepma ngepma tɨga nɨmba kat kwunatɨndɨ. \v 3 Wan ngepma ndu lagwa kat kavle yilɨga vat ngɨlɨndɨ. Godno mat sip sipmo mbɨtna nɨma tɨgɨpmba ndaa lɨga ngepmana ndu lagwa kat vɨga lɨgiyandi. Godna njɨvwa kwutɨga nɨmba ndi Godna sɨ kwutaa katsolɨgiyandi. \p \v 4 Ndɨna sɨ wuka ndɨna mɨndama vɨga lɨgiyandi. Godna sɨ ndina maagamba pɨlɨwukiyandi. \v 5 Wan ngepma ngan ana ndalɨndɨ. Nya sɨ lapman yindeyan lam sagɨlalapman yinjeyan ana kulun waigandɨ. Njambwi nyan God ya vɨtɨga lam vla lɨgiyandɨ. Ndɨnogwinana njɨmbla njɨmbla nat nɨmba kat king vla lɨga vɨga lɨgiyandi. \s1 JISAS YA MƗNA LƗGANDƗ \p \v 6 Ensel wun kat wandɨ. Mɨn kat mbutuwa nyaangɨt apma nyaangɨtna. Woseka ana walɨwun. Njambwi nyan God tamba profet kat wandɨ maa yalaa ndɨna nyaangɨt tamba mbutndi. Mbambala ensel kat wandɨ maa Godna njɨvwa kwutɨga nɨmba kat ngɨni yaiga vat sɨmogwivat yawun. \v 7 Njambwi nyan wandɨ. Avɨmba ngwuk. Ya mɨna lɨgowun. Kɨta nyan kan pɨlɨwutnda nyaangɨt vɨlaa wuka yetɨndeyan apma vatna waa wandɨ njambwi nyan waa wandɨ ensel. \p \v 8 Wun Jon wun. Wunayɨ vɨga wutaa wan nyaangɨt pɨlɨwukna. Wan nda vɨga wutaa wun kat sɨmogwia enselna mangandɨma ndalaa ndɨna sɨ katsovat wowun. \v 9 Katsovat tɨwun maa wun kat wandɨ. Wupma ke yima. Wun man kɨta mbaapma nɨmba vla lɨganɨn. Mɨn, wun, mɨna kɨta mbaapma nɨmba profet, God waa nyaangɨt wuka lɨga nɨmba nɨn aywaa kɨta lulu lɨganɨn. Wuna sɨ kwutaa ke katsoma. Godna sɨ mɨna kwutaa katso mɨla waa wandɨ. \v 10 Walaa wun kat at nat njambɨ wandɨ. Mɨn vɨlaa wan bukmba pɨlɨwupma nyaangɨt ke pagwuga. Wan pɨlɨwupma vat ngɨni yaiga vak kat ke pagwuga. Wan vak yaiga njɨmbla tamba ngway tologandɨ. \v 11 Tamba ngɨni la la nandinya. Wan kavle vat yila nɨmba ndino wupma kavle vat yiga yetɨgiyandi. Nglambio la nɨmba ndino wupma nglambio lɨga vat yiga yetɨgiyandi. Apma vat yetɨ la nɨmba ndino wupma apma vat yiga yetɨgiyandi. Savagu yetɨ la nɨmba ndino wupma savagu yetɨgiyandi. Ndi yetɨnja vak ana kwagalalaa mandɨp vak yigiyandi. Tamba ngɨni la la nandinya. \p \v 12 Njambwi nyan wandɨ. Avɨmba ngwuk. Tamba yavat tɨgowun. Yalaa kɨpma la nɨmba kwuka yilɨnja njɨvwa kat sɨga nagulaa ndi kat kwigiyowun. \v 13 Tamba kwanda kwanda nda ana lɨndɨ, wun kapma njambwi nyanat tɨwun. Ngɨni kwanda kwanda tɨgiyowun waa wandɨ njambwi nyan waa wandɨ ensel. \p \v 14 Nglambi sɨlɨmbwivat waavwi njangilaa ndu lagwa ndi apma vat tɨgiyandi. Apma ngepma suwi yambɨ wuleilaa apma vat kwilɨga mina nganga klalaa kɨgiyandi. \v 15 Nat kavle nɨmba ana wuleigiyandi. Yeno kwutɨga nɨmba, yambɨsɨk yklɨga nɨmba, nat nɨmba kat vatnyalɨga nɨmba, waagan kaik kat kwuanatɨga nɨmba, woseka walɨnja vak kat woviyaguga lɨga nɨmba ndi aywaa ana wuleigiyandi. Ndi aywaa alagumba tɨgiyandi. \v 16 Jisas wun kat wundɨ. Wun Jisas wun. Wun wowun maa wuna ensel mɨn kat nyaangɨt mbutndɨ. Wuna ndɨna sɨmba ndɨna yelangɨmba yawun. Wun ngambi ngan sɨlɨgan awangɨn vla lɨgowun waa wandɨ Jisas. \p \v 17 Godna waagan Jisas kat yagwa mɨla waa walɨgandɨ. Jisasna mbaapma nɨmba ndino Jisas kat yagwa mɨla waa walɨgandi. Pɨlɨwukwa nyaangɨt wuta nɨmba ngwut Jisas kat yagwa mɨla waa awa ngwula. Kɨta nyana mbanjɨge pundeyan apma vat kwilɨga ngu yaa klaigandɨ. Apma vat kwilɨga ngu kwo klaigandɨ. Sanya ana kwigiyandɨ. \p \v 18 Wan ngɨni yaiga vak kat pɨlɨwukwa nyaangɨt va nɨmba ngwuk yelavɨk ngwula. Pɨlɨwukwa nyaangɨt wutaa ngwutna yelavɨk vapmba kɨta vapmba taagangweyan wan apma vat ana ndɨ. God ngwuk kat nɨma vat kavle vat yigiyandɨ. Wan bukmba pɨlɨwukwa vak ndu lagwa kat kavle yinda vat vla ngwuk kat wupma kavle yigiyandɨ. \v 19 Wan ngɨni yaiga vak kat pɨlɨwikwa nyaangɨt kɨta nyan kai waa nat nyaangɨt sɨlɨmbwindeyan pɨlɨwukwa apma vat, apma ngepma wuleilɨnja vat, God wandɨ maa ndɨ ana klaigandɨ. \p \v 20 Pɨlɨwuka nyaangɨt woseka waa nyinangat kwuka ana pɨlɨwutɨgowun. Njambwi nyan Jisas vɨga lɨgandɨ. Ndɨ walɨgandɨ. Samat tamba ya mɨna lɨgowun. Woseka ana wowun waa walɨgandɨ. Ndɨ apma vat wanda. Njambwi nyan Jisas mɨn kwiyatapman yagwa mɨla. \p \v 21 Ngwuk Jisasna apma nɨmba, njambwi nyan Jisas awagapma kwiya apma vat klangwangat wowun. Apma vatna.