\id GAL - Iatmul NT [ian] -Papua New Guinea 1975 (DBL 2014) \h Galesia \toc1 Galesia kat \toc2 Galesia \toc3 Gal \mt1 GALESIA \c 1 \p \v 1 Wun Pol wun. Wan pas wunayɨ pɨlɨwukna. Wun Aposel wun. Ndu nyan wun kat ana wandɨ aposel tɨwangat. God kɨta nyan kat wan nyaangɨt ana kwindɨ wun kat wandɨ maa aposel tɨwangat. Jisas Kraistno nɨna nyaek Godno mbɨtnai wambɨt maa aposel tɨgowun. Tat God wandɨ mala Jisas Kraist kiyalaa laatndɨ. \v 2 Wunogwinala lɨa kɨta mbaapma nɨmba ngwuk kat apma nandinya walɨgandi. Ngwutna kava Galesia walɨnja kavamba lɨga ngepma ngepmamba God kat yelavɨpmak yisolaa lɨga nɨmba kat aywaa apma nandinya walɨganɨn. \p \v 3 Nɨna nyaek Godno nɨna njambwi nyan Jisas Kraistno ngwuk kat apma vat awagapma kwimbangat wowun. Apma maawutno tɨngwangat apma vat kwimbangat wowun. \v 4 Kraist yalaa ndɨna mbangɨ nɨn kat tɨga avla kwo kwindɨ. Mbambala lɨga kavle vat tat nɨn kat ngilaa lɨndɨ. Wungi kavel vak kat njalapmat Krasit yandɨ. Nɨna nyaek God wandɨ mala yandɨ. \v 5 God nɨn kat apma vat yindɨ. Ngi kat tɨga njɨmbla njɨmbla ndɨna sɨ kwusogiyanɨn. Apma vatna. \s1 WAN APMA NYAANGƗT KƗTGA MƗNA LƗGANDƗ \p \v 6 Walɨngwa vak wutaa ngɨpali waa laakwun. Sɨvla ana lɨ ngwuk kat kwagalawa. Kwagalawun maa kwiyatapman Kraistna apma nyaangɨk kat kwagalalaa mandɨt nyaangɨt kwutaa lɨgangwuk. God ngwuk kat wuna lak yagwa ngwula waa wandɨ. Ngwuk ndɨ kat manda kat kwagalavat tɨgangwuk. \v 7 Wan apma nyaangɨt nɨma sakwat kai. Kɨta lɨgandɨ. Nat apma nyaangɨt ana lɨgandɨ. Nat nɨmba ngwutna lak yandi. Kraistna apma nyaangɨk kat kai walaa nat mandɨt nyaangɨt mbutɨndi. Mandɨt nyaangɨt ngambuga kavle vak yelavɨkngwangat ngwuk kat kwilɨgandi. \v 8-9 Ke wula wan nyaangɨt. Ensel kɨta nyɨnangwupmba lɨga ngaga yalaa ngwuk kat mbutɨna apma nyaangɨk kat kai walaa mandɨt nyaangɨt kwindeyan ke wuka. Wan ensel ya vɨtɨga kavat yigiyandɨ. Nɨno nɨmbun ngwuk kat mbutɨna apma nyaangɨk kat kai walaa mandɨt nyaangɨt kwineyan ya vɨtɨga kavat yigiyanɨn. \p \v 10 Wan nyaangɨt tat tamba wowun. Nat njamba wavat yigowun. Nɨnamba wutaa kwutaa lɨngwa nyaangɨk kat kɨta nyan kai walaa mandɨt nyaangɨt mbutndeyan ana nglaatɨ. Wan nyan ya vɨtɨga kavat yigiyandɨ. \s1 POL APOSEL TƗNDA VAK \p \v 11 Kɨta mbaapma nɨmba kɨta nyaangɨt ngwuk kat mbupmat tɨgowun. Ngwuk kat mbukwa apma nyaangɨt ndu nyan waa nyaangɨt ana ndɨ. \v 12 Kɨta nyananamba wungi vat nyaangɨt ana wutwun. Kɨta nyan wungi vat nyaangɨt wun kat ana mbutndɨ. Jisas Kraist ndɨ ndɨnayɨ wun kat wan nyaangɨt mbukna. \p \v 13 Tamba la njɨmbla Juda yeta vak vla yetuwa njɨmbla yetɨluwa vak kat tamba wukngwuk. God yagwa wanda nɨmba ndi kat nɨma vat yilɨwun. Godna mbaapma nɨmba kat sɨvat tɨlɨwun. Tamba wukngwuk. \v 14 Wuna kɨta lɨvɨ nɨmba kat Judana pavu kat kwulakwun. Nɨna ngwatna vak nɨmbun ndi kat kwulakwun. \p \v 15 God yetuwa vapmba yetɨwangat kai wandɨ. Apma vapmba yetɨwangat God wandɨ. Ngi kat tɨga name wun kat kwutapman tɨla njɨmbla God wun kat vɨga lɨndɨ. Wun kat vɨlaa mɨn wuna lak yaigamɨn ndɨna maawupmba God wandɨ. \v 16 Wun tamba nɨma nyan tɨwun mala God ndɨna maawupmba wun kat ndɨna nyan Jisas kat vɨsɨmongwindɨ waa vɨwun. God wun kat wandɨ. Wuna apma nyaangɨt Juda ana ndi nat nɨmba kat yiga ambuk waa wandɨ. Ndɨna nyaangɨt wutaa nat nɨmba kat ana wagalawun. \v 17 Jerusalemat ana yiwun aposel kat wagalavat. Jerusalemba lɨga nɨmba tat aposelat tɨndi. Wun ngɨni aposel tɨgowun. God waa nyaangɨt wutaa nat kavat Arebia walɨnja kavat yiwun. Wan kava kwagalalaa Damaskas walɨnja ngepmat yiwun. \p \v 18 Naambi kuvut yindɨ maa Pita kat wagalavat Jerusalemat yiwun. Ndinonala sande vɨlɨlɨk tɨwun. \v 19 Nat nɨma sakwat aposel kat ana vɨwun. Aposel vɨlɨlɨk mbɨk kat mɨna vɨwun. Pitogwi Jems kat mɨna vɨwun. Jems Jisasna yakwa nyana. \v 20 Ngwuk kat pɨlɨwukwa nyaangɨt woseka ana wowun. Apma nyaangɨtna. God wun kat vɨga lɨgandɨ. Woseka ana wowun ndɨ vɨga lɨgandɨ. \p \v 21 Jerusalem kwagalalaa Siria walɨnja nɨma kɨpmamba lɨga ngepma ngepmat Silisia walɨnja nɨma kɨpmamba lɨga ngepma ngepmat yi ya lɨwun. \v 22 Yi ya yetɨwa njɨmbla Judiamba lɨga Kraistna mbaapma nɨmba wuna mɨndama ana vɨga lɨndi. Wuna sɨ ana wuka lɨndi. Kwutuwa njɨvwa nat nɨmba vɨlaa ndi kat yiga mbutndi. Mbutndi maa wutndi. \v 23 Waa nɨmbɨ wun kat wupma wandi. An nyan Pol tat nɨn kat nɨma vat yilɨndɨ. Pol vat yiga ndi kat sɨga viya yetɨnda nɨmba mbuta apma nyaangɨt ndɨ yiga mbutɨgandɨ waa walɨndi. \v 24 Wan nyaangɨt wutaa Judiamba lɨga nɨmba wandi. God Pol kat apma vat yindɨ. God apma nyana waa wandi. \c 2 \s1 POLAGWI NAT APOSELO \p \v 1 Tɨga lɨga ndɨmwe tamba vɨlɨi kiyeli aynat yindɨ maa wunagwi Banabaso Jerusalemat yili. Kɨta nyan Taitas ndɨ kat wowun mala angwinala kɨta vat yindɨ. \v 2 God wun kat wandɨ, wun yiwun. Jerusalemba la Jisasna mbaapmamba la nɨma nɨmbanala wun yiga yisolaa lɨwun. Juda ana ndi nat nɨmba kat mbutuwa apma nyaangɨt ndi kat mbutɨwun. Jerusalema la nɨma sakwat kwo nɨmba kat ana mbutɨwun wan njɨmbla. Nɨma nɨmba kat mɨna mbutɨwun. Pol mbuta nyaangɨt wutaa ngɨni kavle nyaangɨtna waa wana walɨngweya waa ndi kat mbutɨwun. Pol mbuta nyaangɨt kavle nyaangɨtna waa nɨma wanjeyan wunai kwutaa njɨvwa kwo vatnat tɨgiyandɨ. Kwukweya njɨvwa nɨmbun kwo vatna tɨgiyandɨ. \v 3-5 Nat nɨmba wan yisolaa lɨna kava yalaa nɨn kat woseka wandi. Nɨno ngwutnogwinala kɨta mbaapma nɨmba nɨn waa woseka wandi. Nɨna mbaapma nɨmba ana ndi. Nɨn Kraist Jisasna mbaapma wuleilaa Juda yeta vak vla ana yetɨnɨn. Kwagalalaa vak kat wan nɨmba sɨga naguga vɨvat yandi. Nɨn kat yalaa Judana yeta vapmba yetɨnɨngat wandi. Wunagwinala yeta nyan Taitas ndɨ Juda ana ndɨ. Ndɨ Grikna. Wan nyan kat Judana mbangɨ pɨtɨnja vak vla ndɨna mbangɨ wan woseka wala nɨmba pɨpmak wandi. Ndi kat kai waa kwulaknɨn. Ndɨna mbangɨ ana pɨtndi. Tak ngwutnogwinala yetɨna njɨmbla ngwuk kat Juda yeta vak vla yetɨ ngwula waa ana wanɨn. Jerusalemba lɨga wan wana apma nyaangɨt kat kalɨpmak kat kai wanɨn. Ngi kat tɨga ndi kat kai wanɨn. \p \v 6 Wan Jerusalemba la nat nɨmba ndina nat nɨmba kat nɨmba nɨmba tɨnja vak vɨga lɨndi. Nɨma nɨmba tɨnja vak wun ana vɨga lɨgowun. Nɨma nɨmba tɨnja vak God ana vɨga lɨgandɨ. Ndɨ ndina maawut mɨna vɨga lɨgandɨ. Wan wanja nɨmba nɨmba wuna nyaangɨk kat kalɨpmak ana ngambundi. \v 7 Wan Jerusalemba la nat nɨmba ndina nat nɨmba kat nɨma nɨmba tɨnja vak vɨga lɨndi. Nɨma nɨmba tɨnja vak wun ana vɨga lɨgowun. Nɨma nɨmba tɨnja vak God ana vɨga lɨgandɨ. Ndɨ ndina maawut mɨna vɨga lɨgandɨ. Wan wanja nɨma nɨmba wuna nyaangɨk kat kalɨpmak ana ngambundi. \v 8 God Pita kat kwondu kwindɨ maa Juda kat aposelna njɨvwa kwuka waa apma nyaangɨt Pita mbutɨndɨ. Wuno nɨmbun. God wun kat kwondu kwindɨ maa Juda ana ndi nat nɨmba kat aposelna njɨvwa kwuka waa apma nyaangɨt wun mbutɨwun. \v 9 Kuvuk nɨmba Pita, Jems, jon ndi kat njambwi nɨmba ndi wandi. God wun kat nɨma njɨvwa kwindɨ waa ndi kuvut nɨmba vɨga lɨndi. Ngi kat tɨga wunogwi Banabas kat angat taamba kwutndi. Kɨmbɨk kwutaa wandi. Pologwi banabaso wan Godna apma nyaangɨt Juda ana ndi nat nɨmba kat mbukiyambɨt. Nɨn wan apma nyaangɨt Juda kat mbukiyanɨn waa wandi. \v 10 Wun kat kɨta nyaangɨt mɨna mbutndi. Nɨnogwinala lɨga kwanda kwanda lapman wutaa maawupmba yelavɨka kwutaa yetɨwun. Ndi kat kwunapmak nɨma njɨvwa kwutɨwun. \s1 ANTIOKMBA POL PITA KAT KAI WANDƗ \p \v 11 Wun Antiok walɨnja ngepmamba lɨwun. Pita yandɨ. Kapmba vasɨgla laataa ndɨ kat kai wowun. Ndɨ kavle vat yindɨ maa ndɨ kat kai wawa vat nɨma sakwat nɨmba wutndi. \v 12 Pita ya kavle vat kɨngiyan. Tak Pita Antiok yalaa Juda ana ndi Jisasna mbaapma nɨmbonala Pita kɨtamba nao kɨga lɨndɨ. Jems wandɨ maa Jerusalemba la ndi Juda Jerusalem kwagalalaa Antiokat yandi. Yandi mala Pita Jisasna mbaapma nɨmba kat kwagalandɨ. Wan yaa Juda wupma yelavɨtndi. Juda ana ndi yetɨna vapmba ndina mbangɨ pɨtapman yijeyan ana glaatndɨ waa yelavɨtndi. Pita Juda waiga vak kat wutaa vaaka Jisasna mbaapma nɨmba kat kwagalandɨ. \v 13 Nat Jisasna mbaapmamba la Juda Pita kwagala la yetɨnda kavle vapmba yetɨndi. Banabas ndɨno wupma yivat yelavɨtndɨ. \v 14 Ndi Kraistna apma nyaangɨpmba ana yetɨndi. Ngi kat tɨga yetɨnja kavle vak kat vɨlaa ndi kat kai wowun. Pita kat ndina mɨndama sambɨmba wowun. Mɨn Juda mɨn. Mɨn tat Juda ana ndi nat nɨmbonala tɨga nao kɨga lɨmɨn. Juda yeta vak ana ndɨ. Mɨn Juda yeta vak kat kai walaa yetɨmɨn. Mbambala yaa Juda yetɨna vapmba Juda ana ndi nat nɨmba kat yetɨgiyandi waa wandi. Mɨn manda kat ndina kwundi wutaa ndina lak yimɨn waa wowun Pita kat. \s1 NDINYANGU AYWAA GOD NDI KAT KƗTA VAPMBA KWUNATƗGANDƗ \p \v 15 Nɨn kat name kwutɨ mala Judana mbaapma tɨganɨn. Juda ana ndi nat nɨmba ana nɨn. \v 16 Nɨn kɨta vak kat vɨga lɨganɨn. Kɨta nyan Juda yeta vapmba yetɨndeyan God ndɨ kat mɨn apma nyan mɨn waa ana waigandɨ. Kɨta nyan Jisas Kraist kwuta njɨvwa kat wuna lak yaandɨ wandeyan God ndɨ kat mɨn apma nyan mɨn waa waigandɨ. Wanja nyaangɨt nɨno tamba wanɨn. Nɨn Juda nɨmbun wan vapmba waneyan God nɨn kat apma nɨmba ngwuk waa waigandɨ. Kɨta nyan Kraist kwuta njɨvwa kat kwagalalaa Judana lomba yetɨndeyan God ndɨ kat apma nyan mɨn waa ana waigandɨ. \v 17 Nɨn Kraist kwuta njɨvwa kat nɨna lak yaandɨ waa wanɨn. Nɨn wupma waga yelavɨtɨganɨn. Kɨta nyan Judana lomba yetɨlapman wuna lak yaandɨ wandeyan God ndɨ kat mɨn apma nyan mɨn waigandɨ waa yelavɨtɨganɨn. Judana lomba yetɨlapman yeineyan Juda ndi nɨn kat vɨlaa waigandi. Ngwuk kavle vak yetɨlɨgangwuk waa waigandi. God nɨn kat vɨlaa wupma ana waigandɨ. Wungi kat tɨga Kraistna vapmba yetɨndeyan kavle vak ana yetɨgiyanɨn. \v 18 Nat nɨmba kat Juda yeta vapmba yetɨ ngwula waneyan wan kavle vatna. Tak ngwuk kat mandɨt nyaangɨt wanɨn. Tak kupma wanɨn. Juda yeta la vapmba yetɨlɨna vak kat vɨlaa God nɨn kat apma vatna waa ana waigandɨ waa tat ngwuk kat wanɨn. Tat ngwuk kat mbutɨna apma nyaangɨt twagalalaa ngɨni mandɨt nyaangɨpmba ngwuk kat waneyan waa kavle vatna. \v 19 Wun Juda yeta lomba ana yetɨlɨgowun. Ana alɨpsɨga yetɨlɨgowun. Wuna tamba yelavɨka yetuwa kavle maawut tamba kiyandɨ. Wun kiya nyan vla lɨgowun. Anda vapmba Juda yeta lomba yetɨgiyowun. Ana alɨpsɨga yetɨgiyowun. Wun kat God waa nyaangɨpmba alɨpsɨga yetɨlɨgowun. \v 20 Kraist diwai krosmba kiya vla wuna tamba yelavɨka yetuwa kavle maawut kiyandɨ. Wunai yelavɨka yetɨga vapmba ana yetɨlɨgowun. Kraist waa nyaangɨtmba yetɨlɨgowun. Ndɨ wuna maawupmba lɨga yetɨweya vak kat wun kat mbutɨgandɨ. Godna nyan wun kat yinda vak kat yelavɨka yetɨlɨgowun. Wun kat nɨma maawut yelavɨka lɨndɨ. Wun kat tɨga kiyandɨ. \v 21 God nɨn kat awagapma kwunatɨnda vak kat ana kai waigowun. Lomba yetɨlɨga nɨmba kat mɨna God apma nɨmba ngwuk waa wandeyan Kraist manda kat nɨn kat tɨga kiyandɨ. God wupma ana walɨgandɨ. \c 3 \s1 GOD NƗN KAT APMA NƗMBA NGWUK WAA WAIGAA VAT \p \v 1 Ngwuk Galesiamba lɨga manda kat tungwengwan yiga yelavɨtɨgangwuk. Kanda ngwutnamaawut kavle ya. Jisas Kraist kiwai krosmba kiya vak ngwuk kat tamba mbukwun maa wukngwuk. Kiyanda vak va nɨmba bla tamba lɨgwuk. \v 2 Lomba yetɨngwa vak kat vɨlaa God ndɨna waagan ngwuk kat kwindɨ? E? Kai luwa. Wan apma nyaangɨt wutaa ngwutna maawupmba kwutaa lɨngwa vak vɨlaa God ndɨna waagan ngwuk kat kwindɨ. \v 3 Manda kat tungwengwan yiga wan vak kwagalalɨgangwuk. Tak God ndɨna waagan ngwuk kat awagapma kwindɨ. Wan vak kwagalalaa mbambala yelavɨtɨgangwuk. Nɨna apma njɨvwamba God kat kwunakiyanɨn waa yelavɨtɨgangwuk. Wupma ke yelavɨka. \v 4 God ngwuk kat tat ya vak kat ngwutna maawut tɨvɨlɨgandɨ? Wun ngwutna maawut ana tɨvɨlɨgandɨ waa yelavɨtɨgowun. \v 5 Manda kat God ndɨna waagan njwutna lak kwindɨ. Manda kat ngwuk kat God nɨma njɨvwa kwutndɨ. Lomba yetɨngwa vak vɨlaa kwutndɨ? Kai luwa. Wan apma nyaangɨt wutaa ngwutna maawupmba kwutaa lɨngwa vak vɨlaa kwutndɨ. \p \v 6 Ndɨno Ebraham wupma. Tamba God waa nyaangɨtmba pɨlɨwutndi. Ebraham God waa nyaangɨt wutaa ndɨna mbangɨ wiyo waavi taagandɨ. Taaganda vak vɨlaa God ndɨ kat wandɨ. Mɨn apma nyan mɨn waa wandɨ waa pɨlɨwutndi. \v 7 Kɨta nda vɨngwangat wowun. God kat ngwula mbangɨ wiyo waavi taagnadeyan ngwuk Ebrahamna yelangɨ nɨmba ngwuk. \v 8 Tamba God waa nyaangɨt pɨlɨwutaa nɨmba wan vak pɨlɨwutndi. Juda ana ndi nat nɨmba God kat ndina mbangɨ wiyo waavi taaganda vak kat vɨlaa God ndi kat apma nɨmba ngwuk waa wandeya vak kat tamba pɨlɨwutndi. Ngi kat tɨga tat wan apma nyaangɨt Ebraham kat pɨlɨwutndi. God mɨn kat kwunatnda vak vla wan kɨpmana ngepma ngepmamba la nɨmba kat aywaa God ndi kat apma vat yigiyandɨ waa tamba Ebraham kat pɨlɨwutndi. \v 9 Ebraham God kat ndɨna mbangɨ wiyo waavi taagandɨ maa God ndɨ kat apma vat yindɨ. God kat ndɨna mbangɨ wiyo waavi taaganda vla nɨna mbangɨ wupma wiyo waavi taagandeyan nɨno wupma nɨn kat god apma vat yigiyandɨ. \v 10 Apma vapmba lomba yetɨma vak kat vɨlaa God wun kat apma vat kwigiyandɨ waa kɨta nyan ytelavɨtndeyan ndɨ kat miwa ay. Tamba God waa nyaangɨt pɨlɨwuta nɨmba pɨlɨwutndi. “Kɨta nyan lo waa nyaangɨpmba aywaa yetɨlevilaa” waa tamba pɨlɨwutndi. \v 11 Kɨta vak vɨlaa lɨga maawupmba yelavɨtnɨn. Lomba yetɨlɨngwa vak kat vlɨaa God ngwuk kat apma nɨmba ngwuk waa ana waigandɨ. Tamba God waa nyaangɨtmba pɨlɨwutndi. Kɨta nyan God kat ndɨna mbangɨ wiyo waavi taagdndeyan God ndɨ kat kwunatndɨ maa apma vat kwo lɨgiyandɨ waa tamba pɨlɨwutndi. \v 12 Lomba yetɨngwa vak Jisasna njɨvwa wuna lak yaandɨ waa waneya vat kapma kapma vat mbɨt. Lomba yetɨngwa vat kapma vatna. Wan vak kat God waa nyaangɨtmba tamba pɨlɨwutndi. Kɨta nyan nɨma njɨvwa kwuka sakat samat lona vak kwutaa lɨndeyan ndɨ apma vapmba kwo lɨga tɨgiyandɨ waa tamba pɨlɨwutndi. \p \v 13 Lomba yetɨna vak nɨn kat kavle vat yigiyandɨ. Wan kavle vat Kraistna lak yindɨ nɨn kat tɨga wan kavle vak nɨn kat ana vɨga lɨgandɨ. Tamba wan vak Kraist yinda vak kat God waa nyaangɨtmba pɨlɨwutndi. Kɨta nyan mɨmba kaalajeyan wan nyan kai kavle vat aywaa ndɨna lak yindɨ waa tamba pɨlɨwutndi. \v 14 God nɨn kat apma vat yivat wandɨ. Tak God Ebraham kat wandɨ. Ndinyangu kat apma vat yigiyowun wandɨ. God Juda ana ndi nat nɨmba kat apma vat yivat wandɨ God. Ngi kat tɨga God yelavɨtndɨ. Kraist Jisas kiyanda vak kat nɨn kat tɨga kiyandɨ waa yelavɨtnjeyan ndi kat wuna waagan kwigiyowun waa yelavɨtndɨ God. \s1 TAMBA LA LO GOD WAA NYAANGƗK KAT ANA KWULAKIYANDƗ \p \v 15 Wuna kɨtambaapma nɨmba ngwuk kat wupuseput mbupmat yigowun. Kan mbukwa wapuseput ngwula maawuk kat kwunakiyandɨ. Vɨlɨlɨk palɨ paak awat sowat tamba kwiga klambɨt. Ngɨni yaiga nat kɨta nyan mbɨla paak kat ana kai waigandɨ. \v 16 Tamba Ebrahamgwi Godno paak awat sowat kwiga klambɨt. Ebrahamogwi ndɨna yelangɨmba lɨgiyaa nyano mbɨk kat God paak kwindɨ. Wan paakmba lɨga God waa nyaangɨt Ebrahamna yelagɨmba lɨgiyaa nɨma sakwat nɨmba kat ana wandɨ. Ndɨna yelangɨmba lɨgiyaa kɨta nyan kat wandɨ. Wan kɨta nyan Kraist Jisasa. \v 17 Wan nyaangɨk kat yelavɨk ngwula. Godnogwi ebrahamo paak tamba kwiga klambɨt. Ndimwe 430 yindɨ maa Moses kwiya lo wan tamba klamba paak kat ana kai wandɨ. God tamba Ebraham kat waa nyaangɨk kat ana kwulatndɨ. \v 18 Lomba yetɨnangat God nɨn kat kwivat wanda nda nɨn kat kwindeyan nɨn wupma waiganɨn. God waa nyaangɨtmba ana klanɨn. Nɨn nɨna njɨvwamba klanɨn waa waiganɨn. God wupma ana kwigiyandɨ. Mɨn kat apma vat yigiyowun waa Ebraham kat walaa God ndɨ kat apma vat yindɨ. Ebraham lomba yetɨnda vak kat vkilaa God ana kwindɨ. \p \v 19 Lo manda kat God Moses katkwindɨ. Lona vat mɨnda vatna. Wan lona vak kɨngiyan. Ndinyangu aywaa wan lo kat vɨlaa yelavɨkiyandi. Nɨn kavle savle yetɨnɨn waa yelavɨkiyandi. Kavle savle ytɨnja vak kat ndi kat sɨmogwivat God wan lo ngɨni kwindɨ. Ebrahamna yelangɨmba la kɨta nyan Kraist yandɨ maa lona njɨvwa ngɨlɨndɨ. Wan lo God ensel kat kwindɨ, Moses kat kwindi. Kwindi maa ndinyangu kat kwindɨ. Wan nyan Moses nɨndɨmba la nyana. \v 20 God Ebraham kat paak kwinda njɨmbla nɨndɨmba la nyan ana lɨndɨ. God ndɨ kapma lɨga kwindɨ. \s1 LONA VAT \p \v 21 Wan lo God waa nyaangɨk kat ana kalɨkiyandɨ. Wan lo God waa nyaangɨt kapma kapma njɨvwa vla lɨgambɨt. Wan lo ndinyangu kat ana kwunatɨgandɨ. Ndɨna njɨvwa kapma njɨvwa vla lɨgandɨ. Lona njɨvwa ndu nyan kat kwunatɨga vla lɨndeyan kɨta nyan lomba yetɨga nyan ndɨ wan nyan kwo lɨgiyandɨ. \v 22 God waa nyaangɨt tamba pɨlɨwutnja nyaangɨt kapma nyaangɨtna. Ndinyangu aywaa kavle savle yetɨlɨgandi. God waa lomba ana yetɨlɨgandi waa tamba God waa nyangɨtmba pɨlɨwutndi. Ngi kat tɨga God ndinyangu kat wandɨ. ngwuk Jisas Krasit kwuta njɨvwa nɨna lak yaandɨ wangweyan ngwuk kat apma vat kwo kwunakiyowun waa wandɨ God. \v 23 Tat lo nɨn kat ngilaa lɨndɨ. Mbambala ngilaa lɨnda vak ngɨlɨndɨ. Mbambala Jisas kwutaa njɨvwa kat maawupmba yelavɨtneyan God nɨn kat kwo kwunakiyandɨ. \v 24 Tat lo nɨn kat vɨga la nyan vla lɨndɨ. Jisas Kraistna mbaapma wuleinangat nɨn maawupmba lɨga wandɨ. Nɨna maawupmba God waa nyaangɨt kwutaa lɨnɨn, God nɨn kat apma nɨmba ngwuk wandɨ. \v 25 Mbambala nɨna maawupmba God waa nyaangɨk kat kwutaa lɨganɨn. Nɨn kat vɨga la lo ana vɨga lɨgandɨ. \v 26 Nɨn Kraist Jisas kwuta njɨvwa kat vɨlaa nɨn kat tɨga kwutndɨ waa yelavɨtɨganɨn. Maawupmba yelavɨtna vak kat vɨlaa God ngwut wuna nyangu ngwuk walɨgandɨ. \v 27 Kraistna yelangɨ wuleilɨga nyan ndɨ Kraist yeta vak vla yetɨlɨga nyana. \v 28 Jisasna mbaapma nɨmba ndi kɨta vapmba lɨga nɨmba ndi. Nɨn kapma kapma nɨmba nɨn waa ana waiganɨn. Nɨn Juda nɨn ngwuk Juda ana ngwuk waa ana waiganɨn. Nɨn njɨvwa kwutɨga nɨmba nɨn ngwuk kwo vɨga la nɨmba ngwuk waa ana waiganɨn. Nɨn ndu nɨn ngwuk taagwa ngwuk waa ana waiganɨn. Kraist Jisasonala nɨn kɨta vapmba yetɨlɨganɨn. \v 29 Kraistna mbaapmamba lɨngweyan ngwuk Ebrahamna nyangu ngwuk. God Ebraham kat kwivat wanda nda ngwulo ngwuk kat kwigiyandɨ. \c 4 \p \v 1 Tamba ngwuk kat wawa nyaangɨt nat samat ngambuvat wowun. Kɨta nyana mat nyan ngɨni ndɨna nyaekna wowun. Kɨta nyana mat nyan ngɨni ndɨna nyaekna kwanda kwanda klalaa vɨga lɨgiyandɨ. Mbambala mat nyana. Ana vɨga lɨgandɨ. Ndi kwo nyan vla lɨgandɨ. \v 2 Mat nyan tɨga yetɨnda vak ndɨna nyaek waa nɨmba nat nɨmba vɨga lɨndi ndɨ kat. Dɨna nyaek waa njɨmbla yandɨ maa ndɨ kat vɨga la nɨmba kwagalandi maa ndɨ avla vɨga lɨgiyandɨ ndɨna nda kat. \v 3 Nɨno wungi vat sɨgɨt. Tat mat nyan vla lɨnɨn. Kɨpmana vat nɨn kat vɨga lɨndɨ. Nɨna maawut yigumba ana yelavɨka lɨnɨn. \v 4 God waa nandinya yandɨ maa God ndɨna nyan nɨn kat kwindɨ. Kɨpmana taagwa ndi kat kwutɨ maa lɨndɨ. Yalaa Juda yeta vapmba yetɨndɨ. \v 5 Juda yeta vak nat nɨma sakwat nɨmba kat ngilaa lɨndɨ. Wungi vak kat njalapmat yandɨ. Godna nɨmba tɨnangat yandɨ. \p \v 6 Ngwuk Godna nɨmba tɨngwangat ngwuk kat sɨmagavat God ndɨna waagan kwindɨ. Godna waagan nɨna maawupmba lɨga walɨgandɨ. God ngwula nyaekna waa nɨn kat walɨgandɨ. \v 7 Mbambala ngwut kwo nɨmba ana ngwuk. Tamba Godna nyangu ngwuk. Ngwuk Godna nyangu kat kwindeya kwanda kwanda klalaa vɨga lɨgiyangwuk. \s1 GALESIAMBA LA NƗMBA KAT POL NƗMA VAT YELAVƗKA LƗNDƗ \p \v 8 Tamba ngwuk Godna mɨndama vɨga ndɨna sɨ ana wuka lɨngwuk. Kɨpmana vapmba yetɨngwuk. \v 9 Mbambala Godna mɨndama vɨga ndɨna sɨ wuka lɨgangwuk. God ngwuk kat vɨga lɨgandɨ. Ngwuk manda kat wan vak kwagalalaa kɨpmana vapmba nat njamba yetɨvak walɨgangwuk. Manda kat wan vak kwagalalaa kɨpmana sɨvu njambiyana vapmba kwutaa yetɨvak walɨgangwuk. \v 10 Ngwuk nandinyana njambiya mbakna njambiya ndimwena njambiyana vapmba yetɨlɨgangwuk. \v 11 Wan kavle vak yingwa vak kat vɨlaa nɨma vak yelavɨka tɨgowun. Gwutnogwinala lɨga ngambuwa vat kwo vatnat anagandɨ ya. \p \v 12 Ngwuk kɨta mbaapma nɨmba Judana njambiya kat yelavɨkwa vat ngwutno yelavɨk ngwula. Wan njambiya kat ana yelavɨka lɨgowun. Ngwulo tak ana yelavɨka lɨngwuk. Tat ngwuk kat mbukwa njɨmbla wun kat ana kai wangwuk. Manda kat mbambala kai walɨgangwuk. \v 13 Tak ngwula ngepma yiga tuwa njɨmbla wun kat yelogwen kwutndɨ, tɨwun. Tɨga lɨga ngwuk kat wan apma nyaangɨt mbukwun. \v 14 Ngwuk kat yelavɨka lɨgowun. Wuna mbangɨ vɨvak kat kai walɨngwuk. Wuna yelogwen wuna mbangɨ kavle savle lɨndɨ. Ngwuk wun kat ana kai wangwuk. Wun kat yingwa vak ensel kɨta kat yingwa vak vla yingwuk. Wun kat yingwa vak Jisas Kraist kat yingwa vak vla yingwuk. \v 15 Ngwuk wun kat solat sɨlɨngwuk. Mbambala manda kat mandɨt maawut yelavɨtɨgangwuk. Tak ngwuk wuna yelogwen kat kwunapmak kat tɨngwuk. Ngwuk ngwutna mɨni pɨngwuga klalaa wuna lak kwivak kat tɨngwuk wuna yelogwen kwunapmak. Mbambala manda kat mandɨt maawut yelavɨtɨgangwuk. \v 16 Ngwuk kat savagu la nyaangɨtna mbukwa. Ngwuk wun kat kimbuk yiga lɨgangwuk? \p \v 17 Wuna kwupmba ya nɨmba ngwuk kat nɨmba njɨvwa kwutɨndi. Apma mnaawut yelavɨka ana kwutɨndi. Kɨmbɨk kwutaa vak kalɨpmat tɨlɨndi. Wun kat kai walaa ndina vapmba wukwangat tɨlɨndi. \v 18 Ngwuk kat apma vat yivat njɨvwa kwutnja vat apma vatna. Woviyaguga lɨgowun. Mbambala wunngwulogwinala ana lɨgowun. Nat nɨmba ngwuk kat kwunapmat yanjan apma vatna. Woviyaguga lɨgowun. Wan nɨmba ngwuk kat yaa nɨmba ngwuk kat kavle vat yivat yandi. \v 19 Ngwuk wuna nyangu vla lɨgangwuk. Wun nyan tɨga taagwa kangɨt waa lɨga vla wupma lɨgowun ngwuk kat. Kraist yeta vak ngwula maawupmba lɨndeyan kangɨt yila vak vla ngɨlɨgiyandɨ. Wunai kwukna nɨmba vla lɨgiyangwuk. \v 20 Ngwuk kat miwa yiga lɨgowun. Ngwutnai lɨga ngepmat yivat tɨgowun. Ngwutna mɨndama vɨga wan nyaangɨt mbupmak kat wowun. Pasmba pɨlɨwukweya ana nglaatndɨ. Ngwuk kat nɨmamba yelavɨka lɨgowun. \s1 HEGAOGWI SERANA WAPUSEPUT \p \v 21 Ngwuk Judana lomba yetɨvak walɨgangwuk. Ngwuk kat kɨtga nda kat wagalavat yigowun. Lona vak kat yelavɨka yetɨgangwuk? E? Ana yelavɨtɨgiyangwuk? Lona vak kat ngwuk kat mbupmat yigowun. \v 22 Tamba Ebrahamna nyaangɨt pɨlɨwutndi. Ebraham taagwa vɨlɨlɨk klalɨndɨ. Nat taagwa ndɨna taagwat. Nst taagwa ndɨna ngayna njɨvwa kwuta taagwat. Wumbɨt taagwa nyan kɨta kɨta kwupmbɨk. \v 23 Ndɨna ngayna njɨvwa kwuta taagwakat Ebraham nyan taagandɨ maa kwutɨ. nat taagwa God waa nyaangɨpmba Ebraham nyan taagandɨ, kwutɨ. \v 24-25 God ndinyangu kat kwiya vɨlɨlɨk ndana aveyambɨ vla lɨga taagwa mbɨt. Nat taagwana sɨ Hega. God Moses kat lo kwiya njɨmbla Moses Sainai walɨnja nduwimba wokelaa klandɨ. Sainai walɨnja nduwi Hega walɨnja taagwana kɨpma. Hegagwi lɨla nyanondi kat nat nɨmba vɨga lɨndi. Ndina maawupmba ana yetɨndi. Wan lo klala nɨmbana angwa ngepma Jerusalema. Ndi Juda ndi. Wundi Juda ndi lona njɨvwa kwutɨga nɨmba ndi. Nat nɨmba Hegana nyangu kat vɨga lɨnja vak vla lo Juda kat vɨga lɨndɨ. Ndi ndina maawupmba ana yetɨndi. \v 26 Nɨn Jisasna mbaapma nɨmba nɨn. Jerusalem nɨna angwa ngepma ana ndɨ. nɨna angwa ngepma nyɨnangwupmba lɨgandɨ. Lona njɨvwa kwutɨga nɨmba ana nɨn. Lo nɨn kat ana kwutaa vɨga lɨgandɨ. \v 27 Tamba Aisaia God waa nyaangɨt pɨlɨwutndɨ. \li1 Nyɨn taagwa nyɨn nyan kwutapman tɨnya vak kat \li1 nyɨn ke kɨlɨmalɨ yelavɨka laga. Nyan kwutapman \li1 tɨga nyɨn solat sɨga yetɨ. Ngɨni nyangu nɨma \li1 sakwat kwukiyanyɨn. Nyan kwutɨga taagwa kat \li1 kwulakka nyan kwukiyanyɨn \p waa wandɨ God waa tamba Aisaia pɨlɨwutndɨ. \v 28 Wan God waa nyaangɨt Sera kat yandɨ maa Aisak kat kwutɨ. nɨno Godna mbaapma nɨmba Godna nyangu nɨn. God wandɨ maa ndɨna nyangu vla lɨgangwuk. Aisak ta vla lɨga nɨn. \v 29 Hegana nyan ndɨ kwo yandɨ. Ebrahamo Hego mbɨlai kwuta njsvwamba yandɨ. Serana nyan God waa nyaangɨpmba yandɨ. Hegana nyan Serana nyan kat walea lɨndɨ. Wan vak vata tɨvwaligandɨ wan walea lɨmba vat. Nat nɨmba ndi Judana vapmba yetɨnangat walɨgandi. Ngi kat tɨga nɨn kat walea lɨgandi. Nɨn Godna waagan waa nyaangɨpmba yetɨga nɨmba nɨn. \li1 \v 30 Tamba God Ebraham kat wanda nyaangɨt ndɨ Moses \li1 pɨlɨwutndɨ. Mɨna ngayna njɨvwa kwuta taagwa \li1 lɨla nyano mɨna ngaykat kai wamɨn yigambɨt. \li1 Wan nyan mɨna kwanda kwanda nda ana klaigandɨ. \li1 Nat nyan Sera kwukna nyan ndɨ mɨna kwanda \li1 kwanda nda aywaa klaigandɨ \p waa wandɨ God Ebraham kat waa tamba pɨlɨwutndɨ Moses. \v 31 Wuna kɨta mbaapma nɨmba, nɨn Hegana nyangu vla ana lɨganɨn. Juda yetɨlɨga lo nɨn kat ana kwutaa vɨga lɨgandɨ. Serana nyangu vla lɨganɨn. \c 5 \s1 KWO LƗNA VAPMBA KWO YETƗGIYANƗN \p \v 1 Lo nɨn kat ngilaa lɨndangat Kraist njalapmat yandɨ. Ngwuk wupma kwo lɨgiyangwuk. Judana loat nat njamba wana wuleingweya. \p \v 2 Wuna kwundi mɨna awuk. Wun Pol wun. Kan nyaangɨt ngwuk kat mbukowun. Juda mbangɨ pɨtɨnja vapmba nɨna mbangɨ pɨtneyan God nɨn kat apma nɨmba ngwuk waa waigandɨ waa yelavɨkngweyan Kraist ngwuk kat kwuta njɨvwa ngwukkat ana kwunakiyandɨ. \v 3 Ak wawa vak nat njamba ngwuk kat wowun. Juda mbangɨ pɨtɨnja vla nɨna mbangɨ pɨtneyan God nɨn kat apma nɨmba ngwuk waa waigandɨ waa yelavɨkngweyan Judana lomba aywaa yetɨgiyangwuk. Ndina lomba yetɨlevilaa yingweyan kavle vat tɨgiyangwuk. \v 4 Judana lomba yetɨna vak God vɨlaa ngwuk apma nɨmba ngwuk waa waigandɨ waa yelavɨkngweyan ana glaatndɨ. Wupma yelavɨkngweyan Kraist ngwuk kat ana alɨpsɨga kwunakiyandɨ. God ngwuk kat ana alɨpsɨga awagapma apma vat yigiyandɨ. \v 5 Nɨn wupma ana yelavɨtɨganɨn. Kraist ya vak nɨna lak yaandɨ waa waneya nyaangɨt God wutaa nɨn kat awagapma apma vat yilɨngadɨ waa yelavɨtɨganɨn. God ndɨna waagan nɨn kat kwindɨ maa nat njamba apma vat yindeya vak kat kawiga lɨganɨn. \v 6 Kraist Jisasogwinala kɨta vat tɨneyan mbangɨ pɨtneya vat God ana vɨgiyandɨ. Pɨtapman tɨneya vak God ana vɨgiyandɨ. Wan vak nɨma vak ana ndɨ. Nɨma vak kɨngiyan. Kraist kwuta njɨvwa kat nɨna mbangɨ wiyo waavi taagavat tɨgandɨ. Taagandɨ maa nat nɨmba kat kwunaka woviyaguga lɨganɨn. Wan nɨma vatna. \p \v 7 Tak ngwuk wan apma nyaangɨt wuta savagu yetɨngwuk. Kanda wandi maa wan apma nyaangɨk kat kwagalagangwuk. Anda vatna butndi maa mandɨt vat yelavɨkngwa. \v 8 Ngwuk kat mbutnja nyaangɨt Godna nyaangɨt ana ndɨ. God ngwuk kat mandɨt nyaangɨtmba yagwa wandɨ. \v 9 Yis samat taaganja bret-nao nɨma nglei yindɨ. Ndɨno wupma. Wan kavle nyaangɨt mbutɨnja nyaangɨt ngwutna maawupmba wuleilaa nɨma nglei vak kavle yindɨ. \v 10 Wupma yelavɨka lɨgowun. Wan kavle vat kwagalagiyangwuk. Nɨn njambwi nyanonala kɨta vat tɨganɨn. Kɨta mbaapmamba lɨganɨn. Ngi kat tɨga kɨngi vat tɨnan wan kavle vat kwagalagiyangwuk waa yelavɨka lɨgowun. Wan nyan ngwutna maawut kavle yilɨga nyan kat God ndɨ kat nɨma vat yigiyandɨ. \p \v 11 Kɨta mbaapma nɨmba ngwuk Judana vapmba mbangɨ apɨk ngwula waa ana yiga butɨgowun. Ngi kat tɨga wun kat Juda waleavat tɨgandi. Judana vapmba mbangɨ apɨk ngwula waa mbukweyan Juda wun kat ana waleavat tɨgiyandi. Kraist kiyaa vak kat mbukwa nyaangɨk kat ana kai waigandi. Wan nyaangɨt mbangɨ apɨk ngwula waa ana mbutɨgowun. \v 12 Wan nɨmba ngwuk kat mbangɨ apɨk ngwula waa nɨmba ngwuk kat kai waa kwagalanjangat wowun. \p \v 13 Kɨta mbaapma nɨmba, lo ngwuk kat yɨga lɨvak kat God kai wandɨ. kwo lɨnangat wandɨ. Wupma wana yelavɨkngweya. Nɨn kwo lɨga tamba maawupmba yetɨgiyanɨn waa wana yelavɨkngweya. Mandɨp vapmba yetɨ ngwula. Nat nɨmba kat yelavɨka ndi kat kwunaka woviyaguga alɨ ngwula. \v 14 Lona angwa vat kɨngiyaa. Avla yelavɨka woviyaguga lɨngwa vla nat nɨmba kat wupma yelavɨka woviyaguga alɨ ngwula. \v 15 Ngwuk mbatna maaawut waalana maawut klalaa nat nɨmba kat kavle yivak kat wana yelavɨtɨngweya. Wan vapmba awat sowat yetɨngweyan ngwuk aywaa kavle yigiyangwuk. \s1 GODNA WAAGANA VATNO TAMBA MAAWUTNA VATNO \p \v 16 Wun kupma ngwuk kat mbutɨgowun. Godna waagan waiga nyaangɨtmba yetɨ ngwula. Tamba yelavɨka yetɨngwa maawutmba kavle vat ke yetɨngwa. \v 17-18 Godna waagan waiga vat nɨna tamba yetɨna maawut waiga vat kapma kapma vat mbɨt. Wan vak vɨlɨlɨk awat sowat walea lɨgambɨt. Mama nɨmba lɨga vak vla lɨgambɨt. Ngi kat tɨga kwo ana yetɨgiyanɨn. Wan vɨlɨlɨk vat waiga nyaangɨtmba yetɨngweyan lo ngwuk kat ana kwutaa vɨga lɨgiyandɨ. \p \v 19 Nɨn aywaa tambana maawut ta vat vɨga lɨganɨn. Ndɨna vak kɨngiyan. sɨkwuka yambɨsɨk kwuka yetɨnja vak. Nat nɨmba kat kavle vat yilɨnja vat. Sɨmblan wangɨlɨnja vat. \v 20 Waagan kat kwunatɨnja vat. Sɨvu walɨnja vat. Nat nɨmba kat walea lɨnja vat. Kaawa viyaga ngambulɨnja vat. Tɨpmwigwula yilɨnja vat. Nyingi maawut tɨga yilɨnja vat. Avla ndɨna mbangɨ mɨna kwunapmat yelavɨtɨnja vak. Nat nɨmba kat kai walɨnja vat. Nɨn apma nɨmba nɨn ngwuk kavle nɨmba ngwuk waa walɨnja vat. \v 21 Nat nɨmbana nda klavat walɨnja vat. Nat nɨmba kat vatnyalɨnja vat. Nɨma sakwat nɨma ngu kɨlaa tungwengwan yiga kavle vat yilɨnja vat. Ngi vat vapmba tamba maawutmba yetɨlɨga nɨmba yetɨlɨgandi. Tak ngwuk kat wan vak wana yiga yetɨlɨngweya wowun ngwukkat. mbambala nat njamba waigowun. Ngwuk kat. Wan vak ke yiga. Ngi vat kavle vapmba yetɨlɨga nɨmba God vɨga lɨga kavat ana wuleigiyandi. \p \v 22 Godna waagan waiga vat kapma vatna. Ndɨnai waa vapmba yetɨgiyaa nɨmba ngi vapmba yetɨgiyandi. Nat nɨmba kat woviyaguga lɨgiyandi. Ndi solat sɨga yetɨgiyandi. Ndina maawut apma vat tɨndɨ, yetɨgiyandi. Ndi kat yinjeya kavle vak kat tɨga ndina maawutmba kɨmbut ana kwiyatapman yigiyandi. Nat nɨmba kat apma vat yigiyandi. Ndi apma vat tɨga nɨmbat tɨgiyandi. Ndi ngambulɨnja vapmba yetɨlɨgandi. \v 23 Nat nɨmba kat yelavɨka yetɨlɨgandi. Ndina maawut waiga kavle vak kat kwulatɨgandi. Ngi vapmba yetɨlɨga nɨmba kat lo ana ndi kat kai walɨgandɨ. \v 24 Kraist Jisasna mbaapmamba lɨga nɨmba tamba yetɨnja ndina kavle maawuk kat kai waga kwagalanɨn. Wan tamba maawut Kraist kiya vla kiyandɨ. Ngi kat tɨga wan tambana maawut walɨga vak kat ana wutɨganɨn. Tamba kiyandɨ. \p \v 25 Godna waagan yetɨneya kupi vat nɨn kat kwindɨ. Ngi kat tɨga ndfɨnai waiga vapmba yetɨ ngwula. \v 26 Nɨn apma nɨmbanɨn. nat nɨmba kavle nɨmba ndi waa wana yelavɨtɨgweya. Nat nɨmbana maawuk kat kavle vat ke yingwa. Nat nɨmba kat tɨpmwigwula ke yingwa. \c 6 \s1 AWAT SOWAT KWUNAK NGWULA \p \v 1 Wuna kɨta mbaapma nɨmba, ngwula kɨta nyan kavle vat yindeyan vɨlaa ndɨna maawuk kat kwunak ngwula. Ngwuk Godna waagan walɨga nyaangɨtmba yetɨga nɨmba ngwuk ndɨna maawuk kat kwunak ngwula. Yigumba kwunak ngwula. Ngwulo ngwukkat yigumba vɨga lɨgiyangwuk. Seten ngwuk kat kavle maawut kwilandɨ. \v 2 Awat sowat yelavɨka kwunak ngwula. Awat sowat kwunakngweyan Kraist waa nyaangɨtmba yetɨga nɨmba vla lɨgiyangwuk. \v 3 Kɨta nyan ndɨna maawupmba wun nɨma nyan wun waa yelavɨtgndeyan ndɨ nɨma nyan ana ndɨ. Wan nyan kavle maawut yelavɨka lɨgandɨ. \v 4 Ngwuk aywaa yetɨngwa vak kɨta kɨta avla sɨga nagu ngwula. Apma vapmba yetɨlɨgowun waa sɨga nagungweyan wovuna. Ngwutna maawutmba solat sɨga yelavɨka lɨgiyangwuk. Wun apma vat tuwa vat nat nɨmba kat kwulatɨgowun waa wana yelavɨkngweya. \v 5 God ngwuk kat wupma ana sɨga naguga vɨlɨgandɨ. Kɨta kɨta ngwula njɨvwa kat God sɨga naguga vɨgiyandɨ. \p \v 6 Kɨta nyan ngwuk kat God waa apma nyaangɨt mbutɨndeya ndɨ kat kɨgɨnda kwiga wenga agwimba ngwuk. \p \v 7 Kavle maawutmba ke yelavɨkngwa. God kat ana kɨta vat pagwuga woseka waigangwuk. Kwutɨna njɨvwa vɨlaa God nɨn kat wenga kwigiyandɨ. Kɨta nyan kandi nda tundeyan nat mandɨt nda na wakiyandɨ. Wungi tunda nda mɨna wakiyandɨ. \v 8 Nɨno wupma yetɨgiyanɨn. Kɨta nyan tamba maawutmba yetɨndeyankavle vat yilɨnja vat klaigandɨ. Kɨta nyan Godna waagan waiga nyaangɨtmba yetɨndeyan wan nyan njɨmbla njɨmbla apma vat yetɨndeya vat kaligandɨ. \v 9 Nɨn apma vat yivak kat kɨlɨpangɨ yilanɨn. Apma njɨvwa mɨna kwuka yilɨneyan wan apma vak nɨna lak yaigandɨ God wenga kwindeya njɨmblamba. \v 10 Nat nɨmbonala lɨngwuk, ndi kat apma vat ay ngwula. Nɨna kɨta mbaapmamba la nɨmba Jisas kat yelavɨka la nɨmba kat ndi kat apma nglei vatay ngwula. \s1 NGƗNI LA NYAANGƗT \p \v 11 Tat wawa nyaangɨt pɨlɨwuta nyanamba pensil klalaa wan ngɨni nyaangɨt wuna taambamba pɨlɨwutɨwun. Wan nɨma nɨman pɨlɨwukwa vandɨ vɨga lɨgangwuk. \v 12 Wundi nyangu ngwutna mbangɨ pɨpmat tɨga nyangu. Alagumba la vak kat mɨna yelaɨka lɨndi. Ndina sɨ avla kwusovak wan vak yilɨgandi. Wan nɨmba kupma yelavɨtandi. Juda ndi Jisas Kraist kiya vak kat yelavɨtɨna vak kat mbak vɨlandi waa yelavɨtndi. Juda yelavɨtina vak kat vɨlaamba nɨn kat nɨma vat yigiyandi waa yelavɨtndi. Ngi kat tɨga Juda yetɨla vapmba yetɨlɨgandi. \v 13 Mbangɨ pɨtɨga nɨmba aywaa Judana lomba ana yetɨlɨgandi. Yetɨlambɨlaa lɨgandi. Ngwuk mbangɨ pɨtɨngwa vak kat nat nɨmba kat mbupmat walɨgandi. Kupma waigandi. Wan nɨmba sɨ avla kwusovak waigandi. \v 14 Wun wan vak kat mbupmak kat kai walɨgowun. Nɨna njambwi nyan Jisas Kraist kiyanda nyaangɨt mɨna mbuka ndɨna sɨ kwusovak tɨgowun. Ndɨ kiyandɨ maa wan kɨpmana kavle vak wun kat ana kwutaa vɨga lɨgandɨ. Ndɨ kat tɨga wun kiya nyan vla lɨgowun. Kɨpmana vapmba yetɨvak kat wunkai walɨgowun. \v 15 Mbangɨ pɨtnja nyan, o, mbangɨ pɨtapman yinja nyan kwo vatna. Alagumba yinja vatna. Wan nyan mandɨt kupi maawut klandeyan wan nɨma vatna. Angwa vatna. \v 16 Wan angwa vapmba yetɨlɨga nɨmba ndi apma vat klambandi walaa wun woviyaguga lɨgowun. God ndi kat awagapma yinda vat klambandi walaa wun woviyaguga lɨgowun. Godna nɨmba aywaa ndino wupma klambandi walaa wowun. \p \v 17 Mbambala ngɨnina nyaangɨt pɨlɨwupmat yigowun. Nat nɨmba wunkat kai walandi. Wun Jisasna njɨvwa kwutɨga nyan wun. Jisasna njɨvwa kwutɨwun maa wun kat viyanja nglaw ngilɨga wuna mbangɨmba. \p \v 18 Wuna kɨta mbaapma nɨmba, nɨna njambwi nyan Jisas Kraist awagapma kwilɨnda vat klambangwut walaa ngwuk kat wowun. Ngiyambak.