\id EPH - Iatmul NT [ian] -Papua New Guinea 1975 (DBL 2014) \h Efesas \toc1 Efesas kat \toc2 Efesas \toc3 Efe \mt1 EFESAS \c 1 \p \v 1 Wun Pol wun. Wunayɨ lavu nyingamba pɨlɨwuta ngwuk kat kwiga. God wandɨ maa Kraist jisasna njɨvwa aposelat tɨga kwutɨgowun. Efesas walɨnja ngepmamba tɨga Godna mbaapma nɨmba ngwuk kat kan pas pɨlɨwutaa kwigowun. Ngwuk Kraist Jisas kat maawupmba yelavɨka kwutaa yetɨlɨgangwuk. \v 2 Nɨna nyaek Godno nɨno njambwi nyan Jisas Kraistno ngwuk kat awagapma kwunapmbɨk maa apma vat tɨngwangat wowun. \s1 GOD NƗN KAT APMA VAT YINDƗ \p \v 3 Kraistna mbaapma wuleinɨn maa God nɨn kat apma vat yindɨ. Nyinangwutna apma nda nɨn kat aywaa kwindɨ. Ngi kat tɨga nɨna njambwi nyan Jisas Kraistna nyaek God ndɨ kat nɨma sɨvu kɨga tɨgiyanɨn. \v 4 Tamba God kɨpma ana kwuka lɨndɨ. kwutapman tɨga yelavɨtndɨ. Wundi nɨmba ngɨni Kraistna mbaapma wuleigiyandi waa yelavɨtndɨ. Wuleilaa kavle wak yilapman apma vat mɨna yiga yetɨnan kat God nɨn kat wandɨ. nɨn kat nɨma maawut yelavɨka ndi kat kwutaa Kraistna mbaapmamba taagagiyowun waa yelavɨka tɨndɨ. \v 5 Tamba God nɨn kat yelavɨtndɨ. Jisas Kraist ndi kat kwutaa kiyandɨ maa wuna nyanguat tɨgiyandi waa ndɨna maawupmba yelavɨka tɨndɨ. \v 6 God wandɨ maa ndɨna apma nyan nɨn kat kwunapmak ngaga yandɨ. God nɨn kat awagapma apma vat yindɨ. Ndɨ kat sɨvu kɨganɨn. \p \v 7-8 Tak wan kavle vat nɨn kat ngilaa tɨndɨ. Kraist nɨn kat tɨga kiyandɨ maa ngɨni ana wan nda ngilaa lɨgandɨ. Nɨna kavle vat tamba sɨlɨmbwindɨ. God nɨn kat nɨma vat awagapma apma vat yindɨ. God nɨn kat apma maawut yelavɨtaa nɨn kat yindɨ. \v 9 God ndɨna maawupmba yindeya vak kat yelavɨt tɨndɨ. Kraist kat wowun maa ndi kat yiga kwunak kiyandɨ waa yelavɨt tɨndɨ. Tak yelavɨtɨnda vak pogwula tɨndɨ. Mbambala pogwulɨnda vak tamba nɨn kat vɨsɨmogwindɨ. \v 10 God ndɨna yelavɨtnda vak ngɨni yaiga njɨmbla God wandɨ maa kak kiyaigandɨ. Wan vak kɨngiyandɨ. Kɨpmamba lɨga nda nyinangwupmba lɨga nda aywaa God ndi kat kwutaa kiyalaa yaa kɨtamba tɨndi, Kraist ndina njambwi nyanat tɨgiyandɨ. God wan vak kat maawupmba yelavɨtndɨ. \p \v 11 Mbambala lɨga vak ngɨni yaiga vat kwo ana yaigandɨ. God maawupmba yelavɨtaa wandɨ maa yaigandɨ. God tamba nglei maawupmba yelavɨaa wandɨ maa mbambala Kraistna mbaapma wuleilaa ndɨnogwionana kɨtamba yetɨlɨganɨn. \v 12 Nɨn Juda tak Kraistna nyaangɨt wutaa maawupmba yelavɨka kwutaa tɨnɨn. God nɨn kat apma vat yindɨ. Ndɨ apma nyana waa walɨganɨn. \p \v 13 Ngwuk Juda ana ngwuk. Ngwutno ngɨni Kraistna apma nyaangɨt wutaa maawupmba yelavɨka ngwutno kwutaa lɨngwuk. Kwutaa lɨngwuk maa ngwutna kavle vat sɨlɨmwindɨ. sɨlɨmbwilaa ngwuk wuna nɨmba ngwuk walaa ndɨna waagan ngwuk kat kwindɨ. Wuna waagan kwigiyowun waa tak wanda vapmba ngwuk kat kwindɨ. Ndɨna waagan nɨn kat kwindɨ, klalaa nɨn ndɨna nɨmba nɨn waa yelavɨka lɨganɨn. \v 14 God nɨn kat mbambala samat kwunatndɨ. Ngɨni wuna nɨmba ngwuk ngwuk kat aywaa kwunakiyowun waa God nɨn kat wandɨ. Nɨn kat kwinda waagan klalaa woseka ana wandɨ. Ngɨni aywaa nɨn kat kwunakiyandɨ waa yelavɨtɨganɨn. God apma vat yindɨ. Ndɨ apma nyana waa walɨganɨn. \s1 POL NDI KAT TƗGA GOD KAT WAGALANDƗ \p \v 15 Njambwi nyan Jisas kat maawupmba yelavɨka kwuta lɨngwa vak wuno wukwun. Godna nɨmba kat nɨma maawupmba yelavɨka kwunatɨngwa vak wuno wukwun. \v 16 Wutaa ngwutna sɨ waga God kat sɨvu kɨlɨgowun njɨmbla njɨmbla. God kat wagalaweya njɨmbla ngwuk kat apma vat yilɨnda vak kat yelavɨka tɨgowun. \v 17 Nɨna njambwi nyan Jisas Kraistna nyaek God ngwuk kat apma maawut kwindangat wagala tɨgowun. Ndɨnamba apma maawut klalaa apma vak yelavɨka Godna angwa vak vɨga lɨgiyangwuk. \v 18 Godna angwa vak kemba lɨga nda vla tɨgandɨ. Ndɨna angwa vak ngwulo vɨngwangat wagala tɨgowun. Ndɨna angwa vak vɨlaa ngɨni ngwuk kat yindeya apma vat mbambala vɨgiyangwuk. Mbambala wan vak klavak kawiga lɨgangwuk. Ngwuk kat yindeya apma vatna sakwat mbambala vɨgiyangwuk. \v 19-20 Ndɨna angwa vak vɨlaa ndɨ kat kwutaa la nɨmba nɨn nɨn kat kwinda kwondu vɨgiyangwuk. Tagula ava lɨga kwondua. Nɨn kat kwinda kwondu tak Kraist kat kwindɨ maa kiyalaa lɨga laatndɨ. Laataa nyinangwut wokelaa ndɨna nyaek Godna yaagindan naangɨmba ndaa lɨgandɨ. \v 21 Ndaa lɨga njambwi nyan tɨga nat nɨmba kat yɨga lɨgandɨ. Nyinangwupmba lɨga njambwi lɨga nɨma nɨmba kat vɨga lɨgandɨ. Kan kɨpmamba lɨga njambwi nɨmba ndina nɨma nyana. Ngɨni tɨgiyaa njambwi nɨmba ndina nɨma nyanat tɨgiyandɨ. \v 22 God wandɨ maa ndɨna njambwi nyanat tɨgandɨ. God wandɨ maa ndɨna mbaapma nɨmbana njambwi nyanat tɨgandɨ. Nat nɨmba kat kwulatɨga nyan ndina njambwi nyanat tɨgandɨ. Ngi kat tɨga nat nɨmba kat ana vaak kiyandi ndɨna mbaapma nɨmba. \v 23 Kraistna mbaapma nɨmba ndɨna mbangɨ vla lɨgandi. Ndɨ ndina nambu vla tɨgandɨ. Ndɨnai kwiya kwondumba ndɨna mbaapma nɨmba njɨvwa kwutɨgandi. Nyinangwut kɨpmamba lɨga nda aywaa ndɨnai kwiya kwondumba ndina njɨvwa kwutɨgandɨ. \c 2 \s1 KIYALAA LƗGA LAAKNA NƗMBA VLA TƗGANGWUK \p \v 1 Tamba ngwuk Juda ana ngwuk aywaa God kat kai waa kavle savle yiga yetɨngwuk. Ngwuk kiya nɨmba vla yetɨngwuk. \v 2 Ngwuk tamba njɨmbla kɨpmana kavle vak kwuka kavle vat yeta waagana njambwi nyana kwundimba yetɨngwuk. Mbambala wan kavle nyan God kat kai walɨga nɨmbana njambwi nyana. \v 3 God kat kai walɨga nɨmba nɨn aywaa tamba yetɨnja vla yetɨnɨn. Nɨna kavle maawut yelavɨka nɨna mbangɨna kavle kwundi wuka yetɨnɨn. God kavle nɨmba kat sɨndeya vak vla nɨno nɨn kat wupma sɨgenda. \p \v 4 Nɨn kat ana sɨndɨ. Nɨn kat nɨmamba miwa yiga nɨma maawut yelavɨka tɨndɨ. \v 5 Nɨn tamb Godna kwundi wupmak kat kai wanɨn. Kiya nɨmba vla lɨnɨn. God wandɨ maa Kraist nɨn kat kwunatndɨ maa apma vat tɨnɨn Kraist kiyalaa laatnda vla kiyaga laakna ndɨna nɨmba vla tɨganɨn. God nɨn kat awagapma kwo kwundatndɨ. Nɨmamba wengaklalaa tɨga ana kwunatndɨ. \v 6 Kraist Jisasna mbaapma wuleinɨn maa God nɨn kat wandɨ. Wuna nyannyinangwut wokelaa nat nɨmba kat vɨga lɨnda vla ngwulo ndɨnogwinana vɨga tɨgiyangwuk waa wandɨ God. \v 7 Nɨn kat manda kat wupma wandɨ. Nɨn kat nɨma maawut yelavɨka Jisas Kraist kat ay wandɨ. Jisas Kraist yalaa nɨn kat kwunaka kalilɨnda vak vɨlaa nat nɨmba waigandi. God ndi kat awagapma apma vat yindɨ waa njɨmbla njɨmbla waigandi. \v 8 God kat yelavɨka kwutaa lɨnɨn maa nɨn kat God kwo kwunatndɨ. Nɨn nɨna maawupmba avla ana kwunatnɨn. Godna maawupmba nɨn kat two kwunatndɨ. \v 9 Nɨn nɨma njɨvwa kwuka nɨn avla ana kwunatnɨn. Ngi kat tɨga kɨta nyan wun nɨma njɨvwa kwuka avla kwunakwun. Apma nyan wun waa ana waigqandɨ. God ndɨ nɨn kat kwo kwunatndɨ. \v 10 Tamba God nɨn kat yelavɨtgndɨ. Wundi nɨmba Kraist Jisasna mbaapma wuleilaa apma njɨvwa kwukiyandi waa God yelavɨtaa nsn kat kwutndɨ. \s1 KRAIST MBAAPMA VƗLƗLƗK KWUTAA KƗTA SƗMBA TƗGIYAMBƗK WAA WANDƗ \p \v 11 Ngwuk Juda ana ngwuk. Juda ndina mbangɨ pɨtɨgandi. Ngwuk kat vɨlaa walɨgandi. Mbangɨ pɨtapman tɨga nɨmba ndi waa walɨgandi. Tamba yiga yetɨngwa vak kat yelavɨk ngwula. \v 12 Tamba Kraistna nyaangɨt ana wuka tɨngwuk. Tamba Godna nɨmba vla ana tɨngwuk. Ngwuk nɨmɨngi vla tɨngwuk. God Juda kat kwinda vak ngwuk ana klalɨngwuk. Ndi kat mbuta nyaangɨt ana wuka lɨngwuk. Ngwuk Godna nyaangɨt wutapman tɨga kwo yetɨngwuk. God nɨn kat ngɨni apma vat yigiyandɨ waa ana yelavɨka yetɨngwuk. \v 13 Mbambala sɨvla ngepma tɨga nɨmba vla ana tɨgangwuk. Kraist ngwuk kat tɨga kiyalaa ngwuk kat kwutaa ndɨna mbaapmamba taagandɨ. Mbambala ndɨnogwinana kɨtamba yetɨga Judogwinala kɨta ngepma nɨmba vla tɨgangwuk. \v 14 Tamba Judagwi Juda ana ndi nat nɨmbo awat sowat ndi kai walɨndi. Ksi walɨnja vak ndina nɨndɨmba kɨlɨnja tɨvwi vla lɨndɨ. Ndɨ Kraist ndi kat tɨga kiyandɨ maa kai walɨnja vat ngɨlɨndɨ. Tɨvwi ndanda vla ngɨlɨndɨ. \v 15 Judana njambia tɨga nyaangɨk kat Kraist kai waakalɨtndɨ. Juda walɨnja nɨmbo nat nɨmbo ndi kat Kraist kwutaa ndɨna kɨta mbaapmamba taagandɨ. Taagandɨ maa awat sowat kai walɨnja vak ngɨlɨndɨ. \v 16 Kraist ndi kat tɨga kiwai krosmba kiyandɨ maa mbapma vɨlɨlɨk nɨmba awat sowat kai walɨnja vak ngɨlɨndɨ. Ndi kat tɨga kiyalaa ndi kat kwutaa kɨta mbaapmamba taagalaa God waa nyaangɨt wutnjangat ndi kat kalɨndɨ. \v 17 Tamba ngwuk Juda ana ngwuk. Godna ngwaymba ana tɨngwuk. Sɨvlamba tɨngwuk. Juda ndi Godna ngwaymba tɨndi. Ngwuk mbaapma vɨlɨlɨlk nɨmba ngwuk aywaa Kraist yalaa ngwuk kat wan apma nyaangɨt yaa mbutɨndɨ. Mbutndɨ maa wutaa ngwuk awat sowat kai walɨngwa vak ngɨlɨndɨ. \v 18 Mbambala Judo nat nɨmbo nɨn aywaa Kraist nɨn kat kwunatndɨ. Kwunatndɨ maa nɨn Godna waagan klanɨn. Ndɨna waagan klalaa God tɨga kava yalaa kɨtamba ngambugiyanɨn. \v 19 Ngwuk Juda ana ngwuk. Mbambala Judana nɨmɨngi vla ana tɨgangwuk. Sɨvla ngepmamba lɨga nɨmba vla ana tɨgangwuk. Ngwutno Judo Godna mbaapma nɨmba kɨtamba tɨgambaapma nɨmba vla tɨgangwuk. Ngwuk Godna nyangu ngwuk. \v 20 Godna mbaapma ngay vla lɨgandɨ. Kraist Jisas ngayna kwaalɨk vla tɨgandɨ. Ndi aposel profet ndi waswak vla lɨgandi. Ngwuk mbaw vla lɨgangwuk. \v 21 Kraist ngay nginja kɨvu vla tɨgandɨ. Ndɨ ngay kwutaa lɨndɨ maa ngay ana kavle yigiyandɨ. Kavle yilapman tɨga God yetɨgiya ngay vla tɨgiyandɨ. \v 22 Ngwutno Kraistna mbaapmamba wuleilaa kan ngayna mbaw vla tɨgiyangwuk. Nat nɨma sakwat mbaw vla tɨga nɨmbonana tɨgiyangwuk. Kan ngay Godna waagan yetɨga ngaya. \c 3 \p \v 1 Wun Pol wun. Kraist Jisana njɨvwa kwutɨwun maa wunkat kwutaa kalabusmba taagndi. Nat njɨvwa kwagalalaa ndɨna njɨvwa mɨna kwutɨgowun. Ngwuk Juda ana ngwuk. Nat nɨmba ngwuk. Judo Juda ana ndi nat nɨmbo ndi kat God kwutaa ndɨna kɨta mbaapmamba taaganda vak vɨlaa ngwuk kat tɨga God kat wagala lɨgowun. \v 2 Ngwuk kat kwunakweya njɨvwa wan njɨvwa God wun kat awagapma kwindɨ. Kwinda njɨvwana nyaangɨt tamba wuka tɨgangwuk. \v 3 God nɨma sakwat ngepma ngepmamba lɨga nɨmba kat kwunatndeya vak tak pogwulaa tɨndɨ. God wun kat wan vak tamba pogwulaa tɨndɨ. God wun kat wan vak tamba vɨsɨmogwindɨ. Wa vɨsɨmogwinda vak samat tamba lavu nyingamba pɨlɨwutaa ngwuk kat kwigowun. \v 4 Ngwuk kat kwiwa nyaangɨt vɨngweyan Kraist wun kat sɨmogwinda vat ngwuk vɨgiyangwuk. \v 5 Tamba la nɨmba God pogwula lɨnda nyaangɨt ndi ana wuka lɨndi. Mbambala Godna njɨvwa kwutɨga aposelogwi profetno ndi wuka lɨgandi. Godna waagan ndi kat vɨsɨmogwindɨ. \v 6 Tak pogwula tɨnda nyaangɨt kɨngiyandɨ. Tamba God Juda kat mɨna apma vat yilɨndɨ. Mbambala ninyangu aywaa wan apma nyaangɨt wutaa Godna mbaapmamba wuleigiyandi. Tamba Juda klanja vla klaigandi Godnanamba. God wandɨ maa Kraist Jisas ndinyangu aywaa ndi kat kwunapmak ngaga yandɨ. Juda kat mɨna ana yandɨ. Wan nyaangɨt tak pogwula tɨndɨ. \p \v 7 Wan apma nyaangɨt yiga mbukweya kwondu God wun kat kwindɨ. Apma nyanat tɨwa vak vɨlaa ana kwindɨ. Kwo kwindɨ. \v 8 Wun Godna nɨmbana njambwi nyan ana wun. Wun mat nyan wun waa yelavɨkwun. Nat nɨmba kat yiga Kraist yigiya nɨma apma vatna nyaangɨt Juda ana ndi nat nɨmba kat mbukweya njɨvwa God wun kat kwo kwindɨ. Wan njɨvwa manda kat wun kat kwo kwindɨ. Ana vɨga tɨgowun. Apma nyan ana wun. Kwinda vak apma vatna. Wan njɨvwa kwupmat woviyaguga tɨgowun. Apma njɨvwa. \v 9 Tak powula tɨnda nyaangɨt ndinyangu kat aywaa yiga mbupmbambɨn waa God wun kat wandɨ. Tak pogwula tɨnda nyaangɨt kak kiyandeya vat ndi kat ambuk waa God wun kat wandɨ. Tamba kan kɨpma God kwutndɨ, tamba wan nyaangɨt pogwula tɨndɨ. \v 10 Mbambala wan nyaangɨt tamba kak kiyandɨ. Nɨma sakwat nɨmba wan nyaangɨt wutaa Kraistna mbaapmamba wuleindi. Wuleinja vak vɨlaa nyinangwupmba tɨga njambwi nɨmbagwi enselo waigandi. God apma nambo tɨga yinda vak vla ndino wupma wuleindi. God yelavɨka tɨnda vak sakwat vatna. Apma vatna waa waigandi. \v 11 God nɨn kat wupma ana kwo yindɨ. Tamba ndɨna maawupmba yelavɨka lɨnda vapma yindɨ. God ndɨnai yelavɨkna vapmba wandɨ maa nɨna njambwi nyan Kraist Jisas nɨn kat kwunapmak ngaga yandɨ. \v 12 Kraist kat maawupmba yelavɨtaa ndɨna mbaapma wuleilaa tɨganɨn. Tɨga lɨga God kat ana vaak kiyanɨn. Ndɨ kat yalaa ngambugiyanɨn. \v 13 Kɨta nda ngwuk kat mbuka tɨgowun. Ngwuk kat kwunapmak njɨvwa kwuka kalilɨwun maa wun kat sɨga viyalɨgandi. Wun kat viyalɨnja vak kat ngwuk ke yelavɨkngwa. Ngwuk kat kwunatuwa njivwa njgwulo ngwuk kat kwunakiyandɨ. Ngi kat tɨga solat asɨ ngwula. \s1 KRAIST NƗN KAT YELAVƗKA LƗNDA VAK VƗNJANGAT WANDƗ POL \p \v 14 Nɨna nyaek God wan njɨvwa wun kat kwindɨ maa kwali kwali sɨlaa ndɨ kat sɨvu lɨlɨgowun. \v 15 God nɨna nyaekna. Kɨpmo nyinangwutno mbaapma mbaapma tɨga nɨmbana nyaekna. \v 16 Godnana apma vat nɨma sakwat tɨgandɨ. God wandɨ maa ndɨna waagan ngwuk kat kwondu kwindangat wowun. Kwindɨ maa klalaa njwula maawut tagula maawut tɨgiyandɨ. \v 17 Kraist kat ngwula maawupmba yelavɨkngwangat wowun. Kraist ngwuk kat nɨma maawut yelavɨka tɨnda vak kat yelavɨkngweyan ngwut nɨma njingwut tɨga mi vla tɨgiyangwuk. Ana kavle yigiyangwuk. \v 18 Ngwutno Godna mbaapmamba lɨga aywaa tɨga nɨmbo Kraist nɨn kat nɨma maawut yelavɨka tɨnda vak ngwulo vɨngwangat wowun. Samat vɨngwangat ana wowun. Aywaa vɨngwangat wowun. \v 19 Kan kɨpmamba lɨga wan vak aywaa ana vɨga tɨgiyangwuk. Nyinangwut wokengweyan aywaa vɨga tɨgiyangwuk. Godnana vak ngwutna maawupmba nɨma sakwat tɨndangat wowun. \p \v 20 God kat wagalaneya vak kat kwulaka apma vat yilɨgandɨ nɨn kat. ndɨnamba klavat yelavɨtneya vak kat kwulaka apma vat yilɨgandɨ nɨn kat. Nɨn kat ndɨna kwondu kwindɨ maa apma vat tɨganɨn. \v 21 God ndɨna mbaapma nɨmba kat apma vat yindɨ. Apma vat yinda vak vɨlaa nat nɨmba waigandi. God apma nyana waa waigandi. God wandɨ maa Kraist Jisas apma njɨvwa kwutnda vak vɨlaa waiganɨn. God apma nyanat tɨnda vat njɨmbla njɨmbla tɨgiyandɨ. Ana ndɨ ngɨlɨgiyandɨ waa waiganɨn. \c 4 \s1 NƗN KRAISTNA MBANGƗ VLA TƗGANƗN \p \v 1 Wun njambwi nyana njɨvwa kwutɨwun maa vɨlaa wun kat kwutaa kalabusmba taagandi, tɨgowun. God ngwuk kat ndɨna mbaapmba taaganda njɨmbla ngwuk kat wupma yetɨ ngwula waa wanda nyaangɨpmba yetɨ ngwula. Ke kwagalaga. \v 2 Wun njambwi nyan wun waa ke wangwa. Nat nɨmba kat nɨmamba kwondu wogwuga ke tɨngwa. Nat nɨmba kat kawiga alɨ ngwula. Nat nɨmba kat nɨma maawut yelavɨkngweyan ndi kat kwkunak ngwula. Kwunatɨngwa vak vɨlaa nɨn kat nɨma maawut yelavɨka tɨgandi waa waigandi. \v 3 Godna waagan kɨta vat yetɨngwangat ngwuk kat walɨgandɨ. Wan walɨnda vak ke kwagalangwa. Ngwuk kat kwinda apma maawut ngwuk kat kɨta mbaapmamba nginja yaaw vla tɨgandɨ. \v 4 Godna mbaapma kɨta mbaapmat. Godna waagan kɨta mɨna tɨgandɨ. God nɨn kat yagwa walaa ngɨni nɨn kat kwunatndeya vak kat kawiga lɨganɨn. Kawiga tɨna vat kɨta vakna. \v 5 Nɨna njambwi nyan kɨta nyana. Maawupmba yelavɨka kwutaa lɨna nyan kɨta nyana. Ngu yagulaa ndɨna mbaapma wuleina vat kɨta vatna. \v 6 God ndɨ kɨta tɨgandɨ. Ndinyangu aywaa ndina nyaekna. Ndinyangu aywaa ndina njambwi nyana. Nɨno aywaa ndɨna kwundi wuka yetɨlɨganɨn. Nɨno aywaa nɨna maawupmba yetɨlɨgandɨ God. \p \v 7 Kraist nɨn kat kɨta nyan kɨta nyan kwutneya njɨvwana kwondu nɨn kat kwindɨ. \v 8 Tamba la nɨmba God waa nyaangɨt lavu ningamba kupma pɨlɨwutndi. \li1 Yɨga nɨma sakwat nɨmba kat kandi kwutaa kaliga \li1 nyinangwut wokela ndɨna nɨmba kat nɨma wenga \li1 kwindɨ \p waa tamba pɨlɨwutndi. \v 9 Nyinangwut wokendɨ waa manda kat pɨlɨwutndi. Anda kaamba tɨga wokendɨ. Tak ndaindɨ. kɨpma pulat ndailaa wokendɨ. \v 10 Kɨpma pulat ndailaa nyinangwutnat wokendɨ. Wokelaa kava kava aywaa wun vɨga lɨgowun wandɨ. \v 11 “Ndi kat nɨma wenga kwindɨ” waa tamba lavu nyingamba pɨlɨwutndi. Ndi kat kwutnjeya njɨvwana kwondu kwindɨ. Nat nɨmba kat aposelna njɨvwa kwindɨ. Nat nɨmba kat profetna njɨvwa kwindɨ. Nat nɨmba kat ngwuk kava kava yiga wuna nyaangɨt mbuka evanselisna njɨvwa akwuk ngwula waa wandɨ. Nat nɨmba kat ngwuk wuna mbaapma nɨmba kat vɨga lɨga pastona njɨvwa akwuk ngwula wan wandɨ. Nat nɨmba kat tisana njɨvwa kwindɨ. \v 12 Nat nɨmba Godna njɨvwa apma vat kwutnjangat ndi kat mandɨp mandɨp njɨvwa kwindɨ. Wan njɨvwa kwuka Kraistna mbaapma nɨmba awat sowat ndino kwunak kiyandi. \v 13-14 Kwunatndi maa kɨta vak yelavɨka Godna nyana angwa vak yelavɨka vɨga lɨgiyanɨn. Ndɨna nagwa vak vɨlaa mat nyangu vla ana tɨgiyanɨn. Nɨno nɨma nyangu vla lɨgiyanɨn. Kraist tɨnda vla tɨgiyanɨn. Kraist tɨnda vla tɨga woseka waiga nɨmbana kwundi ana wuka tɨgiyanɨn. Nat nɨmbana maawut kavle yivak kat ngambunjeyan ana wuk kiyanɨn. tagula maawutno tɨgiyanɨn. Mwuk pali viyandɨ, yi ya lɨga vaala vla nɨna maawut ana wupma tɨgiyandɨ. \v 15 Wan kavle vat ana yigiyanɨn. Nɨn nat nɨmba kat ana woseka waiganɨn. Ndi kat nɨma maawut yelavɨka apma nyaangɨpmba ngambu kiyanɨn. Yetɨneya vak aywaa Kraist yeta vla yetɨgiyanɨn. Ndɨ nɨna njambwi nyana. \v 16 Nɨn katkwinda mandɨp mandɨp njɨvwa kwuka ndɨna mbangɨna nda vla lɨgiyanɨn. ndɨnai yelavɨk vapmba mandɨp mandɨp njɨvwa kwutɨganɨn. Kɨita nyana mbangɨna nda kavle yindɨ, ndɨna mbangɨna nat nda kwunakiyandɨ. Nɨno wupma tɨganɨn. Mandɨp mandɨp njɨvwa kwuka awat sowat kwunatɨganɨn. \s1 MANDƗP VAPMBA YETƗ NGWULA \p \v 17 Njambwi nyan waa vak ngwuk kat wowun. Awuk ngwula. Godna nyaangɨt wutapman nɨmba yetɨnja vla ke yetɨngwa. Ndi kavle savle maawut yelavɨka yetɨgandi. \v 18 Ndina maawut kulun wala tɨga nda vla tɨgandɨ. God kwiya apma maawut ana klalɨndi. Ndi klavak kat kai waa kavle savle yelavɨka tɨgandi. \v 19 Ndina mbangɨ wup ana yilɨgandɨ. Apma vat kwagalalaa kavle vat mɨna yiga yetɨgandi. Mandɨp mandɨp kavle vak yiga yetɨgandi. \p \v 20 Yiga yetɨnja vak Kraistnanamba wukngwa nyaangɨt kapma nyaangɨtna. \v 21 Kraistna nyaangɨt tamba wuka yetɨgangwuk. Wutaa ndɨna mbaapma wuleingwuk maa nat nɨmba Jisasna angwa vak ngwuk kat vɨsɨmogwindi. \v 22 Ngwutna tamba maawut kwagala ngwula. Tamba wungi kavle maawupmba yetɨngwuk. Kwagala ngwula. Tamba yiga yetɨngwa kavle vat ngwula maawuk kat kavle yilɨndɨ. \v 23 Mbambala kupi maawupmba yelavɨka yetɨ ngwula. \v 24 Kan wawa kupi maawut Godnana maawut tɨga vla tɨgandɨ. Kan kupi maawupmba yelavɨkngweyan apma njɨvwa mɨna kwuka apma vat yelavɨka yetɨgiyangwuk. \p \v 25 Tamba woseka waa yetɨngwa vak kwagala ngwula. Ngwuk kɨta mbaapma nɨmba ngwuk. Ngwuk awat sowat ke woseka wangwa. \v 26 Nat nyan kat njɨkngweyan wan njɨkngweya vat ke wata lɨnda. Tɨga yiga ngan ndandeyan kavle vat yigiyangwuk. Kwiyatapman kwagala ngwula. Kavle vatna. \v 27 Seten kat njɨka wangwuk, yigandɨ. Njɨka walapman yingweyan ngwula maawuk kat kavle yigiyandɨ. \v 28 Tamba lamba nat nɨmbana nda sɨkwutɨga nɨmba wan vak kwagala ngwula. Wan vak kwagalalaa njɨvwa kwutaa wenga klalaa sanya lapman nɨmba kat agwi ngwula. \v 29 Nat nyan kat ke sɨmbwiga wangwa. Ndɨ kat kwunakngweya vat mɨna ngambu ngwula. Wupma ngambungweyan wutqa nɨmba apma maawut yelavɨka apma vat yetɨgiyandi. Ndi kat kwunakiyangwuk. \v 30 Kɨta kavle nda ke ngambungwa. Godna waagana maawut ngwuk kat mbaak kavle yilandɨ. Godna waagana maawut ngwuk kat mbaak kavle yilandɨ. Ndɨ Godna waagan ngwuk kat apma maawut kwilɨgandɨ. Kwinda maawupmba yelavɨtɨgangwuk. Ngɨni God nɨn kat apma vat aywaa kwunak kiyandɨ waa yelavɨtɨgangwuk. \v 31 Kavle nɨmba ndi waa ngwula maawupmba ke yelavɨkngwa. Ngwula mbangɨ waiga vak ke wukngwa. Nat nɨmba kat ke woku walea tɨngwa. Nat nɨmba kat ke kai wangwa. \v 32 Wan kavle vat kwagalalaa nat nɨmba kat nɨma maawut yelavɨka apma vat ndi kat ay ngwula. God kat kavle vat yingwa vak tamba kwagalandɨ. Kraist sɨlɨmbwindɨ maa kwagalandɨ. Ana ngɨni yelavɨka tɨgandɨ wan vak. Ngwuk kat nat nɨmba kavle vat yinja vak ngwutno kwagala ngwula. Ngɨni ke yelavɨka tɨngwa. \c 5 \s1 APMA VAT YIGA YETƗ NGWULA \p \v 1 Ngwuk Godna nɨmba ngwuk. Ngwuk kat woviyaguga tɨgandɨ. Ngi kat tɨga yetɨnda vla yetɨ ngwula. \v 2 Kraist nɨma maawut yelavɨka tɨga nɨn kat tɨga kiyandɨ. Kiyanda vat tamba la Juda God kat kwunapmak kwinja nda vla tɨgandɨ. Tamba Juda God kat kwinja ndana njangu wutaa lɨga wandɨ. Apma vatna wun kat yingwa waa God wandɨ. Kraist nɨn kat nɨma maawut yelavɨka tɨnda vla nɨno nat nɨmba kat wupma nɨma maawut yelavɨka tɨgiyanɨn. \p \v 3 Sɨk yambɨsɨk yiga kavle vat yiga nat nɨmbana nda klavat walɨnja vak ke yingw \v 4 Kavle kwundi, nat nɨmba kat kwusɨsɨlɨgan ngambulɨnja kwundi, njɨka walɨnja kwundi ngwuk ke wangwa. God kat mɨna apma kwundi ngambuga ndɨ kat sɨvu kɨga alɨ ngwula. \v 5 Kɨta nda vɨngwangat wowun. Sɨk yambɨsɨk yilɨga nɨmba kavle vat yilɨga nɨmba, nat nyana nda klavat walɨga nɨmba Godno Kraist ɨga lɨga kava ana wuleigiyandi. Ndɨ kɨta nyan nat nɨmbana nda klavat yelavɨka tɨndeyan kavle waagan kwunatɨgiya nyan vla tɨgiyandɨ. \p \v 6 Wan kavle vat yingweyan God ngwuk kat ana sɨgiyandɨ waa walɨga nɨmbana nyaangɨt ke wukngwa. Ngwuk kat woseka walɨgandi. Ndɨna nyaangɨt wupmak kat kai walɨga nɨmba ndɨna nyingi maawupmba tɨga ndi kat sɨgiyandɨ. \v 7 Kɨndi nɨmba kavle nyaangɨt woseka waa yetɨga nɨmba ndi. Ndinogwinana ke yetɨngwa. \v 8 Ngwuk tamba kulun wala la kava ta nɨmba vla tɨngwuk. Mbambala tamba njambwi nyana nɨmba tɨgangwuk. Ngwuk kemba lɨga kava tɨga nɨmba vla tɨgangwuk. Kembaga lɨga kava tɨga nɨmba apma vapmba yetɨgandi. Ngwulo wupma apma vat yetɨ ngwula. \v 9 Kemba kavamba tɨga vla apma vat yetɨga nɨmba ndi kavle vat kwagalalaa apma vat mɨna yetɨga woseka ana walɨgandi. \v 10 Njambwi nyan woviyaguga tɨnda vak kat kwaka alɨ ngwula. \v 11 Kulun wala lɨga kavamba tɨga kavle vat yetɨga nɨmbanala ke lɨngwa. Yilɨnja kavle vat kwo vatna. Ndi kat wan apma vat vɨsɨmogwi ngwula. \v 12 Pogwuga yilɨnja kavle vat kat wun ana mbuk kiyowun. Mbupmak kat wuna mbangɨ wup yigandɨ. \v 13 Pogwula kavle vapmba yetɨga nɨmba apma vat yiga yetɨneya vak kat vɨlaa yelavɨkiyandi. Nɨn kavle vat yiga yetɨlɨganɨn waa yelavɨkiyandi. \v 14 Nɨn kavle vak yiga yetɨlɨganɨn waa yelavɨtaa kavle vak kwagalalaa apma vak yetɨgiyandi. Tamba la nyan lavu nyingamba ndɨno wupma pɨlɨwutndɨ. \li1 Sɨndukwalɨga nyan laap mɨla. Kiya nyano laap \li1 mɨla. Laapmɨn maa Kraist yalaa apma vat mɨn kat \li1 sɨmogwi kiyandɨ. \p waa tamba pɨlɨwutndɨ. \p \v 15 Ngwuk sɨmblan ke yetɨngwa. Apma maawut yelavɨka yetɨ ngwula. Maawut yelavɨtapman yetɨga nɨmba vla ke yetɨngwa. \v 16 Kan mbambala tɨna njɨmbla nɨma sakwat kavle vat tɨgandɨ. Ngi kat tɨga nɨma njɨvwa kwuka apma vapmba yetɨ ngwula. Ke kwo yetɨngwa. \v 17 Ngwuk sɨmblan ke yetɨngwa. Njambwi nyan woviyaguga tɨnda vak vɨlaa wungi vapmba yetɨ ngwula. \p \v 18 Nɨma ngu nɨma sakwat ke kɨngwa. Nɨma sakwat kɨngweyan tungwengwan yiga kavle yigiyangwuk. Godna waagan ngwukkat nɨmamba wuleiga ngwula mbangɨ tavindeyan wovuna. Apma vatna. \v 19 Godna sɨ katsovat vi mbangu veiga Godna nyaangɨt tɨga mbangu kwundi nglasɨ kwundi, wama kwundi awat sowat waga alɨ ngwula. Wan apma vatna. God kat ndɨ kat wama kwundi nglasɨ kwundi ndɨ kat katsovat ngambu ngwula. \v 20 Nɨna nyaek God nɨn kat yinda nda kat yelavɨtaa ndɨ kat sɨvu agɨ ngwula. Nɨna njambwi nyan Jisas Kraistna sɨ waga ndɨ kat sɨvu agɨ ngwula. \s1 NDU TAAGWANA NYANGƗT \p \v 21 Kraist nɨna njambwi nyana. Nɨn mat nyangu vla lɨganɨn walaa nat nɨmbana nyaangɨt awuk ngwula. \v 22 Njambwi nyana kwundi wutɨna vak vla ngwut taagwa ngwutno ngwula lana kwundi awuk ngwula. \v 23 Kraist ndɨna mbaapma nɨmbana njambwi nyanat tɨnda vla ndɨno wupma ndu ndɨna taagwana njambwi nyanat tɨgandɨ. Kraist ndɨna mbaapma nɨmba kat kwunatndɨ maa ndɨna mbangɨ vla tɨgandi. \v 24 Nɨn Kraistna mbaapma nɨmba ndɨna kwundi wutɨna vla ngwulo taagwa wupma ngwula lana kwundi awuk ngwula. \p \v 25 Kraist ndɨna mbaapma nɨmba kat nɨma maawut yelavɨka tɨga ndi kat tɨga kiyandɨ. Ndi kat nɨma maawut yelavɨka tɨnda vla ngwukndungwutna taagwakat wupma yelavɨka alɨ ngwula. \v 26 Ndɨ Kraist ndɨna mbaapma nɨmba kat tɨga kiyandɨ maa ndɨna nyaangɨt wutaa ngu yagundi. Ngu yagundi, ndina kavle vak ngɨlɨndɨ. Ngɨlɨndɨ maa Kraist ndi kat kwutaa wenga nda vla God kat kwindɨ. \v 27 Kraist ndɨna mbaapma nɨmba kwunataa ndu taagwa kat klanja vla Kraist wupma ndi kat klandɨ. Ndi kat Kraist kwunatndɨ maa ndi apma vat mɨna tɨgandi. Ndi yigin taagwa vla tɨgandi. Mbangɨ kɨsɨ tapman nglambi tapman tɨga nyangu vla tɨgandi. Apma vat mɨna tɨgandi. \v 28 Ngwut ndu avla ngwula mbangɨ kwunakngweya vak vla ngwutna taagwana mbangɨ wupma kwunak ngwula. Ngwut kɨta mbangɨ nda vla tɨgangwuk. \v 29 Nat nyan ana ndɨna mbangɨ avla kavle yilɨgandɨ. Ndɨna mbangɨ kwunaka kɨgɨnda kwilɨgandɨ. Kraist wupma ndɨna mbaapma nɨmba kat kwunatɨgandɨ. \v 30 Ndɨ ndɨna mbaapma nɨmba nɨn. \v 31 Ndɨ tamba la nyan God waa nyaangɨt wutaa ndɨ lavu nyingamba tamba pɨlɨwutndɨ. \li1 God wandɨ maa kɨta nyan ndɨna nyaek nyime \li1 kwagalalaa ndɨna taagwonana yetɨgiyandɨ. Mbɨk \li1 ngɨni kɨta nda vla tɨgiyambɨk \p waa tamba lavu nyingamba pɨlɨwutndɨ. \v 32 Wan pɨlɨwuta nyaangɨtna angwa vak ngilɨga. Kraist ndɨna mbapma nɨmba kɨtamba yetɨnja vak kat yelavɨtaa lavu nyingamba pɨlɨwutndɨ. \v 33 Wan pɨlɨwuta nyaangɨtna angwa vat nat kɨta ligandɨ. Ndu taagwakat nɨma maawut yelavɨka lavu nyingamba pɨlɨwutndɨ. \c 6 \p \v 1 Mat nyangu ngwutna nyaek nyimena nyaangɨt awuk ngwula. Njambwi nyan wupma yingwangat ngwuk kat wandɨ. Ndina nyaangɨt wukngweyan apma vatna. \v 2 God tambakwiya njambiyana kɨta njambiya kwupma lavu nyingamba pɨlɨwutndi. \p Nyaek nyimena nyaangɨt kwuka ndi kat kwunak ngwula waa lavu nyingamba pɨlɨwutndi. Nat njambiya kwo pɨlɨwutndi. Kan njambiya apma nyaangɨtno kɨtamba pɨlɨwutndi. \p \v 3 Nyaek nyimena kwundi wuka tɨngweyan apma vat tɨga ka kɨpmamba nɨma njɨmbla tɨgiyaangwuk. Waa pɨlɨwutndi. \p \v 4 Nyaek nyime ngwutna nyangu kat nɨma vat kwo ke yingwa. Nɨma vat kwo yingweyan ngwuk kat awat walea tɨgiyandi. Njambwi nyan waa nyaangɨpmba ndi kat kwunak ngwula. \p \v 5 Njɨvwa kwuta nɨmba ngwutna vɨga la nɨmbana nyaangɨt awuk ngwula. Ndi kat kai waa ke wangwa. Maawut vɨlɨlɨk vɨlɨlɨk yelavɨka njɨvwa ke kwukngwa. Kraistna njɨvwa kwukngwqa vla ndina njɨvwa agwuk ngwula. \v 6 Njɨvwa vɨga lɨga nyan ngwuk kat vɨga la njɨmbla mɨna ke wanda njɨvwa kwukngwa. Njwmbla njɨmbla wanda njɨvwa agwuk ngwula. Ngwuk kat vɨlapman yinda njɨmbla nɨmbun wanda njɨvwa agwuk ngwula. Nɨmamba ngwutna njɨvwa kwukngwangat God ngwuk kat wandɨ. Kraistna njɨvwa kwuta nɨmba vla tɨgangwuk. \v 7 Kwutɨngwa njɨvwa kat ke njɨka waga. Ngwuk kwo solat sɨga njɨvwa kwuka tɨgiyangwuk. Njambwi nyan Polna njɨvwa kwutɨgowun waa yelavɨtaa nat nyana njɨvwa ndɨno agwuk ngwula. \v 8 Sanya klavat njɨvwa kwutɨga nɨmbo apma vat njɨvwa kwutnjeyan God ndi kat apma wenga kwigiyandɨ. \p \v 9 Ngwuk njɨvwa vɨga lɨga nɨmba ngwutna njɨvwa kwutɨga nɨmba kat apma vat ay ngwula. Ngwuk kat apma vat yinja vla ndi kat wupma apma vat ay ngwula. nɨmaba ndi kat wupma apma vat ay ngwula. Nɨmaba ndi kat mugu njaw viya ke waa. Yigamba ndi kat wangwuk vaatapman tɨga nɨjvwa kwukandi. Kɨta vak kat yelavɨk ngwula. Ngwutno ngwutna njɨvwa kwuta nɨmbo ngwut aywaa ngwutna njambwi nyan God kɨta lɨgandɨ nyinangwupmba. Njambwi nyanat tɨna vat vɨlaa nɨn kat ana yilɨgandɨ. God nɨn kat aywaa kɨta vat mɨna yilɨgandɨ. \v 10 Ngɨnina nyaangɨtna pɨlɨwupmat yuwa. njambwi nyanonana yetɨga ndɨnai kwiya ava agla ngwula. \v 11 God kwiya kao nɨmba kwusoa waavwi ngwutno kwuso ngwula. kwusolaa Seten ngwuk kat kavle vat yindeya vak kat kwulak kiyangwuk. Ngwuk kat ana sɨgiyandɨ. \v 12 Nat nɨmba kat kao yilɨga nɨmba vla ana tɨganɨn. Nɨn nyinangwupmba lɨga kavle nɨmba kat kao yiga lɨganɨn. Nɨn kavle waagan kavle wundumbu kavle wunjumbu kat kao yiga tɨganɨn. Wundi kavle nda Setena kwundi wuka ndɨna njɨvwa kwutɨgandi. \v 13 God kwiya kao nɨmba kwuso waavwi mbambala ngwuk kwuso ngwula. Wan waavwi kwusongweyan kao yiga tɨga nɨmba ngwuk kat ana sɨga viyaigandi. \p \v 14 Kao yavat yigandɨ. Vɨga alɨ ngwula. God waa apma nyaangɨt yipmamba sɨkngwa let vla tɨgiyandɨ. God apma vat yiga yetɨnda vak mawlava kapmongwa siot kapa vla tɨgiyandɨ. \v 15 Nat nɨmba kat wan apma nyaangɨt mbutnja vak kwusolaa lɨngwa su vla tɨgandɨ. \v 16 God kat yelavɨka kwutaa lɨnja vak ngwula waagɨt vla tɨgiyandɨ. Kan waagɨt kwukngweyan Seten ngwuk kat yaagigiya ya vɨtɨga vi ngwuk kat ana sɨgiyandɨ. \v 17 God nɨn kat kwunatnda vak kumbula lɨngwa kapa hat vla lɨgiyandɨ. Godna waagan Godna nyaangɨt ngwuk kat mbutɨga vak waleavat kwutaa yingwa yak vla tɨgiyandɨ. Wan walea nda Godnanamba klalaa kavle vak kat waleagiyangwuk. \v 18 Ngwuk kwo kavle vak kat ana kao yigiyangwuk. God kat wagalangwuk, ngwuk kat kwondu kwindɨ maa mɨna kao yigiyangwuk. Godna waagan God kat wagala ngwula waa wandɨ maa ngwuk wagala ngwula. Godna nɨmba kat tɨga God kat wagala ngwula. Kavle vak kat kao yilɨngwa vak ke kwagalangwa. Kao yivak kat ngwula mbangɨ ke kɨlɨp mbangɨ yinda. \v 19 Wuno wun kat tɨga God kat wagala ngwula. Mbukweya njɨmbla mbukweya nyaangɨt wun kat sɨmogwimbandɨ walaa wunkat wagala ngwula. Tamba pogwula yetɨnda apma nyaangɨt mbambala kapmba mbukwangat wagala ngwula. \v 20 Wuna njɨvwa kɨngiyan. Wun kapmba wan apma nyaangɨt yi ya mbutɨgowun. mbambala ana yi ya yetɨlɨgowun. Kalabusmba yetɨlɨgowun. Wan apma nyaangɨt nɨma kwundimba kapmba ngambuweyan wovuna. Apma vatna. Wupma mbukwangat wagala ngwula. \v 21 Wowun maa kɨta nyan yetuwa vɨlaa ngwuk kat yiga mbuk kiyandɨ. Ndɨna sɨ Tikikas. Ndɨ nɨna kɨta mbaapma nyana. Ndɨ apma nyana waa walɨganɨn. \v 22 Yetɨlɨna vat ngwuk kat yiga mbutndangat wowun. Wowun maa yigiyandɨ. Ngwutna ngepma yalaa ngwutna maawut kwunak kiyandɨ. \p \v 23 Nɨna nyaek God nɨna njambwi nyan Jisas Kraistno ngwuk kat apma maawut kwimbangat wowun. God kat yelavɨka lɨga nɨna mbaapma nɨmba kat nɨma maawut yelavɨka lɨngwa vat ngwuk kat kwimbangat wowun. \v 24 Nɨna njambwi nyan Jisas Kraist kat njɨmbla njɨmbla woviyaguga tɨga nɨmba God awagapma kwilɨnda apma nda klambandi walaa wowun. a kat klanja vla Kraist wupma ndi kat klandɨ. Ndi kat Kraist kwunatndɨ maa ndi apma vat mɨna tɨgandi